k i j k e n 15 december 2015 Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein Fris denken & dwars kijken

k i j k e n

Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein

Jaargang 3 | Aflevering 46

DWARS

15 december 2015

Fris denken & dwars kijken De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van de medewerkers van Vondel & Nassau. Werkend vanuit maatschappelijke betrokkenheid pakken zij - samen met u - organisatie- en samenlevingsvraagstukken pragmatisch en resultaatgerichte aan. Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected]

Wilt u de nieuwsflits niet meer ontvangen: stuur ook dan even een berichtje naar hetzelfde mailadres.

Dit is de laatste Verruim de horizon – nieuwsflits van dit jaar. Vrijdag 18 december 2015 verschijnt de laatste aflevering van Fris denken – Dwars kijken | Het Decor. Wij wensen alle lezers en volgers veel leesplezier. Wij hopen u in 2016 ook weer van dienst te zijn. De eerstvolgende aflevering van Verruim de horizon – nieuwsflits verschijnt op dinsdag 12 januari 2016. We gaan in 2016 graag verder op de ingeslagen weg met – hopelijk – veel leuks en nieuws op de plank. Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 1

Alles verandert, zelfs de manier waarop Veel burgemeesters negatief over COA Bron: Enquête 151209

toen duidelijk werd dat volgens de officiële COA-lijst gezinnen ten ook kijken naar volgend jaar. Wij hopen dat bestuurders uit elkaar zouden moeten was de chaos compleet. eventuele incidenten niet als exemplarisch zien voor ons werk.’

Uit een enquete die Binnenlands Bestuur uitvoerde onder 75 burgemeesters blijkt dat 38 procent dat het contact met het Onprofessionele houding ‘Het moge duidelijk zijn dat wij, beCOA ronduit slecht is verlopen. stuur en organisatie van de opvang in IJsselstein met buurgemeenten, Het Centraal Orgaan opvang aan het opsplitsen van families niet Asielzoekers (COA) heeft de laathebben willen meewerken,’ aldus ste maanden intensief contact met burgemeester Van Domburg. ‘We gemeenten over het onderbrenzijn daarom net zolang aan het wisgen van vluchtelingen. Dit gaat selen geweest totdat we families weer bij elkaar hadden. Daarniet altijd even goed. Volgens een enquête van Binnenlands Bestuur vindt 38 procent van de ondervraagde burgemeesters na zijn de bussen pas vertrokken. Bij dit alles was overigens dat de samenwerking met het COA ronduit slecht verliep. Dat niemand van het COA aanwezig. Ik ben teleurgesteld in de blijkt uit een peiling van Binnenlands Bestuur onder 75 burge- onprofessionele houding. Ik heb het COA meegegeven dat als je vluchtelingen wilt opvangen, dat je dat goed en zorgvuldig meesters. moet doen.' Incidenten Van de ondervraagde bestuurders is verder 40 procent tevreden tot zeer tevreden en 23 procent is neutraal. Over het algemeen lijkt de enorme operatie om de duizenden vluchtelingen op te vangen goed te verlopen. Toch zijn er regelmatig incidenten waarbij de gemeente zelf de acute problemen moet oplossen. Zoals bijvoorbeeld vorige week bij het chaotische vertrek van een groep vluchtelingen uit de crisisopvang in IJsselstein. Burgemeester Patrick van Domburg heeft naar aanleiding hiervan erop aangedrongen om de professionaliteit bij het COA te vergroten. Dieptepunt was een foute passagierslijst van het COA, waardoor de vluchtelingengezinnen opgesplitst en verspreid over Nederland dreigden te worden. Gezinnen uit elkaar Volgens de burgemeester duurde de vertraging én de onzekerheid wat betreft het vervoer van de vluchtelingen de hele donderdag. Het gevolg was dat er geen avondmaaltijd meer voor de vluchtelingen aanwezig was. Ook kwamen verschillende organisaties zoals het Rode Kruis in de problemen met de planning van het opruimen van onder meer de bedden. Maar

Angst Volgens de gemeente waren de vluchtelingen door deze gebeurtenissen angstig en bezorgd. Sommigen werden ook boos omdat zij van familieleden werden gescheiden. Wat ook steekt is dat de gemeente vervolgens niets meer heeft gehoord van het COA. ‘Nadat het COA, anders dan zij vrijdag heeft aangegeven aan een medewerker van de gemeente IJsselstein, maandag geen contact heeft opgenomen met de burgemeester, heeft deze laatstgenoemde zijn bevindingen via de Veiligheidsregio op bestuursniveau bij het COA laten landen,’ laat de gemeente weten. 'Niet exemplarisch' Het COA wil niet specifiek op de enquete ingaan maar reageert in algemene zin: 'Dat door tijdsdruk en extreme drukte niet alle contacten vlekkeloos verlopen is vervelend, maar niet meer dan logisch. Wij zijn ook hierover voortdurend in gesprek met gemeenten en vinden samen nieuwe oplossingen. Er is niet alleen veel werk te doen om de huidige situatie het hoofd te bieden - dit wordt het drukste asieljaar ooit - maar we moe-

'MEE is grootste cliëntondersteuner van Nederland' Bron: MEE Nederland 151211 De coöperatieve vereniging MEE is naar eigen zeggen de grootste organisatie voor cliëntondersteuning in Nederland. Dit komt doordat zorgkantoren MEE voor 2016 op grote schaal hebben ingekocht. Voor 2016 hebben zorgkantoren alle twintig MEE-organisaties ingekocht om cliëntondersteuning te bieden aan mensen die vanwege een beperking zijn aangewezen op langdurige zorg. In het opstartjaar 2015 zag MEE het aantal cliënten met een Wlz-indicatie (Wet langdurige zorg) steeds verder oplopen. Volgens de organisatie zagen de zorgkantoren deze toename ook en hebben ze daarom MEE voor 2016 op grote schaal ingekocht. Ieder die recht heeft op langdurige zorg met een Wlz?indicatie kan hulp krijgen van een cliëntondersteuner. Diegene ondersteunt de zorgvrager met al zijn vragen rondom het regelen en de uitvoering van langdurige zorg. De cliëntondersteuning van MEE is vooral gericht op de versterking van de positie van de cliënt, zodat diegene weloverwogen keuzes kan maken over zorg. Voor zorgvragers zijn er geen kosten verbonden aan de inzet van een cliëntondersteuner. De gemeente betaalt voor de dienst. Collectief MEE Nederland is een collectief van de twintig MEEorganisaties en bevordert in die hoedanigheid de zelfredzaamheid en participatie van mensen met een beperking. Vanaf 1 januari wordt MEE Nederland een coöperatieve vereniging en gaat zij verder onder de naam MEE NL. Directeur Jan de Vries draagt dan het stokje over aan Mirjam Sterk.

Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 2

Alles verandert, zelfs de manier waarop Via inkoop moeten gemeenten sturen op sociaal domein Bron: nieuwsbericht 151210 Meer weten over inkoop en in de hand houden wat je uit handen geeft: [email protected]

die prikkel het grootst. ‘Elk uur geleverde zorg minder, resulteert in een kostenbesparing voor de zorgaanbieder.’ Deze vorm brengt wel een kwaliteitsrisico met zich mee. Onderinvestering kan ontstaan door de inzet van goedkope krachten. Dit risico kan worden ondervangen door kwaliteitseisen in contracten vast te leggen. Bij complexe zorg, zoals de jeugd-ggz, is dit echter vrijwel onmogelijk, stelt het CPB. Dan moet voor een ander bekostigingsvorm worden gekozen. Daarbij kan worden gedacht aan een vaste vergoeding per cliënt voor een bepaalde periode.

Gemeenten hebben zeven sturingsinstrumenten om de kosten voor de zorg en ondersteuning (Wmo en jeugdzorg) in de hand te houden én innovatie te bewerkstelligen. Tot nu toe benutten gemeenten deze mogelijkheden onvoldoende. Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB) in de notitie Taken uitbesteed, maar dan? De gemeente als inkoper binnen het sociaal Kans onbenut domein die het vandaag publiceert. Het gros van de gemeenten heeft, zeker bij de inkoop Gemeenten hebben een keur aan sturingsinstrumenten om de van de Wmo-functie begekosten voor de zorg en ondersteuning (Wmo en jeugdzorg) in leiding, gekozen voor een de hand te houden én innovatie te bewerkstelligen. De wijze vaste vergoeding oer uur van aanbesteden, de duur van het contract, de keuze in bekosgeleverde zorg (PxQtiging en het monitoren van de geleverde zorg zijn enkele van financiering). Dat blijkt uit die mogelijkheden. Tot nu toe benutten gemeenten deze ononderzoek van Public Provoldoende. curement Research Centre (PPRC) dat het CPB voor Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB) in de notitie Taken zijn notitie heeft gebruikt en waarover Binnenlands Bestuur uitbesteed, maar dan? De gemeente als inkoper binnen het eerder heeft bericht. Kwaliteit noch het afschuiven van cliënten sociaal domein die het vandaag publiceert. Op verzoek van de zijn hierbij in het geding, maar ‘hierbij blijft de kans onbenut ministeries van Binnenlandse Zaken (BZK) en Financiën en de om een sterkere prikkel tot doelmatigheid in het zorgaanbod Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft het CPB te introduceren’, aldus het CPB. de rol van de gemeente als opdrachtgever binnen het sociaal domein onderzocht. In de notitie zijn onder meer de voor- en Keuzevrijheid cliënt nadelen van de verschillende inkoop- en contracteringsvormen Een goed middel om zorgaanbieders scherp te houden op op een rijtje gezet. kwaliteit, is in de ogen van het CPB om de keuzevrijheid voor cliënten in contracten vast te leggen. ‘Dit prikkelt aanbieders Kwaliteitsrisico om te investeren in kwaliteitsaspecten die moeilijk contracteerHet type bekostiging bepaalt voor een groot deel in hoeverre baar zijn, maar wel worden ervaren door cliënten.’ Een andere het aantrekkelijk is voor aanbieders om het zorgvolume terug mogelijkheid voor gemeenten om het beschikbare budget zo te dringen, stelt het CPB. Bij populatiebekostiging – waarbij doelmatig mogelijk in te zetten, is om kortlopende contracten zorgaanbieders een vast bedrag op basis van bevolkingsomaf te sluiten, met de mogelijkheid tot verlenging. Zo’n optie vang en -samenstelling van een wijk of gemeente krijgen – is ‘prikkelt zorgaanbieders te investeren in kwaliteitsaspecten die

gedurende de contractperiode zichtbaar worden voor de gemeente’, meent het CPB. Langlopende contracten bieden aanbieders de zekerheid dat doelmatigheidswinsten uit investeringen niet snel worden afgeroomd. Aanbieders zijn dan mogelijk eerder tot innovatie bereid. Nadeel is echter dat gemeenten geen mogelijkheid hebben hun koers te wijzigen of andere (kwaliteits)eisen te stellen en dat aanbieders minder hard hoeven te lopen om de gemeenten tevreden te houden. Monitoring Goede monitoringsinstrumenten die de prestaties van zorgaanbieders in kaart brengen, zijn ‘essentieel voor het introduceren van sterkere doelmatigheidsprikkels in het aanbod van zorg en ondersteuning’, stelt het CPB. De maatstafconcurrentie (hoe presteert een aanbieder ten opzichte van vergelijkbare aanbieders), de zelfredzaamheidmatrix en het cliënttevredenheidsonderzoek kunnen gemeenten inzetten om toezicht te houden op de prestaties van zorgaanbieders. Daarmee kunnen afwenteling van cliënten en onder-investering in kwaliteit worden voorkomen. Sturende werking Hoewel het gros van de gemeenten de vele inkoopmogelijkheden om innovatie en doelmatigheid te bewerkstelligen nog onvoldoende benut, wijdt het CPB voor een belangrijk deel aan de transitiefase waarin gemeenten zich nu bevinden. Ook de tijdsdruk waaronder gemeenten vorig jaar contracten moeten sluiten, hebben parten gespeeld. Op de langere termijn zal het inkoopveld er waarschijnlijk anders uitzien. ‘De verwachting is dat gemeenten in de toekomst meer gebruik gaan maken van de sturende werking van contracten.’ Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 3

Alles verandert, zelfs de manier waarop 'Rijk moet toezien op hulp aan kwetsbaar kind' Bron: Kinderombudsman 151210

dienstverband of bij overschrijding van de twee jaar, ontstaat stuur, een school of één groep zoals nu vaak het geval is. een vast dienstverband. Daarnaast start er pas een nieuwe ke-  Invallers moeten vaker verder reizen. ten als er meer dan zes maanden tussen de contracten zit. Dit  Leerlingen krijgen vervangers die zich de methode nog Het Rijk moet erop toezien dat kwetsbare kinderen de hulp zorgt voor grote problemen bij het inhuren van vervangers bij eigen moeten maken. krijgen waar zij recht op hebben, ongeacht hun woonplaats. het bijzonder onderwijs.  Leerlingen krijgen steeds een ander gezicht voor hun neus. Dat stelt Kinderombudsman Marc Dullaert in de Kinderrechtenmonitor 2015. Groot voordeel voor openbaar onderwijs De argumenten die pleiten voor invoering van de nieuwe keVoor het openbaar onderwijs tenbepaling buiten het onderwijs, De zorg voor kwetsbare kinderen is steeds meer een taak van (ambtenarenrecht) geldt de gelden in het onderwijs niet. Juist de gemeenten. Omdat de hulp sterk verschilt per gemeente, is de ketenbepaling niet. Verus vervangingsproblematiek maakt dat woonplaats van een kind bepalend voor de zorg die het ontvroeg de Tweede Kamer voriVerus wil dat het (opnieuw) mogelijk vangt. Dullaert vindt dat de Nederlandse Staat de naleving van ge week aandacht voor de wordt om afwijkingen van de ketenrehet Kinderrechtenverdrag niet mag uitbesteden aan gemeennadelen van de nieuwe ketengeling weer in de cao te regelen. Wij ten. Het Rijk moet gemeenten ondersteunen en controleren of bepaling en de ongelijkheid vragen dan ook een uitzondering te kinderrechten voldoende zijn geborgd. die hierdoor dreigt te ontmaken voor het gehele onderwijs en staan tussen het openbaar toe te zien op een gelijk speelveld De Kinderombudsman maakt zich onder meer zorgen over onderwijs en het bijzonder voor bijzonder- en openbaar onderkinderen die naar Nederland zijn gevlucht. Zij leven vaak in onderwijs. Verus pleit voor wijs. kindonvriendelijke opvang, hebben niet altijd toegang tot oneen gelijk speelveld door dit Gevolgen voelbaar buiten de school derwijs en moeten regelmatig verhuizen. Ook kinderen die verschil in de regelgeving weg verwaarloosd of mishandeld worden, opgroeien in armoede of te nemen. De eerste gevolgen van de WWZ voor in Caribisch Nederland wonen, verdienen extra aandacht, aldus het onderwijs worden al zichtbaar. Jan Dullaert. Nadeel voor bestuur, leraar en leerling Sijtsema van CBO Fryslân stuurde deze week een brief naar De belangrijkste nadelen van de ketenbepaling voor het bij- opleidings- en scholingsorganisaties waarin hij uitlegt dat het WWZ zorgt voor ongelijkheid tussen bijzon- zonder onderwijs op een rijtje: volgen van opleidingen en conferenties tijdens schooluren der en openbaar onderwijs. Verus pleit voor  Invalpersoneel kan niet langer rechtstreeks worden inge- door zijn personeel, straks te kostbaar wordt. Door de WWZ huurd omdat dan snel vaste aanstellingen ontstaan, terwijl wordt vervanging regelen immers vele malen moeilijker. aanpassing Bron: Verus 151210 er na de vervanging geen werk meer is. Scholen lossen dit De nieuwe ketenbepaling in de WWZ is een enorm nadeel op door personeel via uitzendbureaus in te huren. Of Sijtsema vraagt de organisaties daarom het aantal opleidingen voor onderwijsbesturen, werknemers én leerlingen in het bijscholen moeten in een boven bestuurlijke pool samenwer- en conferenties tijdens de schooluren te beperken. “We realizonder onderwijs. Verus pleit bij politiek en sectorraden voor ken om tijdelijk personeel voortdurend uit te ruilen na drie seren ons, dat dit werkdruk verhogend kan werken”, schrijft de gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs en dus van keer invallen. bestuursvoorzitter, voor wie bij het selecteren in het vervolg een uitzondering voor het onderwijs in de wet. De eerste ge In dat laatste geval komen er kosten voor een invalpoolmede bepalend wordt het tijdstip, waarop opleidingen of convolgen van de WWZ worden al zichtbaar, CBO Fryslân vraagt coördinator bij. ferenties moeten worden bijgewoond. aanbieders opleidingen en conferenties na schooltijd te laten  Wisselende invallers betekent iedere keer opnieuw de plaatsvinden. gang van zaken op school uitleggen. Zo krijgt de ketenbepaling een heel nieuwe definitie: ze zorgt Vanaf 1 juli 2016 geldt de nieuwe ketenbepaling: er mogen  De nieuwe ketenbepaling doet bestaande, voor de werk- voor een keten aan gevolgen voor organisaties rond het onderwijs. nemer aantrekkelijke, bepalingen uit de cao teniet. drie contracten gegeven worden in twee jaar. Bij het vierde  Invallers kunnen geen band opbouwen met één schoolbeJaargang 3 | aflevering 46 | pagina 4

Alles verandert, zelfs de manier waarop De wethouder over passend onderwijs: ‘Investeren in elkaar kennen, elkaar zien’

werker betrokken. Die werkt weer vanuit het kernteam en legt zo de verbinding met het onderwijs. Heel belangrijk, vindt Van Egmond: “Die school, dat is de vindplaats voor gezinnen die Bron: Verus 151210 hulp nodig hebben. Schoolmaatschappelijk werk is de linking Wat doet de gemeente? Wat doet de school? En wie moet ik pin tussen zorg, gemeente en scholen. Daar hebben we ook daar eigenlijk hebben? Vrijwel parallel aan passend onderwijs, extra geld voor beschikbaar gesteld.” ging de transitie van de jeugdzorg van start. Scholen vreesden onduidelijkheid. Naar aanleiding van de Even zoeken achtste voortgangsrapportage passend Tegelijkertijd kan de gemeente niet voor onderwijs belde Verus onderwijswetalle scholen een contactpersoon aanbieden houder José van Egmond. Hoe kijkt zij die ook op school zichtbaar is. En ja: er is terug op het afgelopen jaar? weleens miscommunicatie. “Nou, ik ben wel nuchter: het hoeft niet meteen perDrie maanden na de invoering van pasfect”, zegt de wethouder. “We hebben gesend onderwijs ging de transitie van de ïnvesteerd in elkaar kennen, elkaar zien. En jeugdzorg van start. Dus terwijl scholen ik betrek het onderwijs voortdurend bij beslissingen. Maar bezig waren in samenwerkingsverbanden uit te vogelen wie soms is het best wel even zoeken voor mensen in de praktijk. waar verantwoordelijk voor moest worden, moesten de geBijna alle zorg vraagt om maatwerk, er zijn geen kant-en-klare meenten voor de Jeugdzorg opnieuw organiseren. oplossingen.

euro per jaar beschikbaar. Dat komt voor een deel uit andere potjes. Alfahulpen zijn een soort freelancers. Zorginstellingen kunnen ze als kleine zelfstandigen inhuren voor thuiszorg aan ouderen en zieken. Omdat ze niet in vaste dienst zijn, zijn alfahulpen goedkoper dan vaste thuiszorgmedewerkers. Vakbonden waren boos over constructies waarbij thuiszorgers werden ontslagen en tegen mindere arbeidsvoorwaarden weer aan het werk konden als alfahulp. "Publiek gefinancierde banen moeten reguliere banen zijn tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden'', zegt het ministerie van Volksgezondheid nu. Van Rijn heeft afspraken gemaakt met de gemeenten en de vakbonden. Daarin staat onder meer dat gemeenten zorg moeten inkopen "op inhoud en kwaliteit'', en dus niet automatisch voor de laagste bieder moeten kiezen. Race naar de bodem

FNV-leider Ton Heerts is tevreden. "De race naar de bodem is Wij zien dit voor ons als een leerproces; het duurt gewoon gestopt'', zei de vakbondsman. Hij voegde eraan toe dat thuiseven voordat we weten wat werkt en wat niet. Gun elkaar het zorgers straks salarissen krijgen die in de cao zijn afgesproken. 'leren'.” "Dat werd met constructies ontdoken.'' Voorzitter Suzanne Kruizinga van CNV Zorg & Welzijn sprak eerder van een fanOverigens merkt Van Egmond op dat het voor het primair on- tastische dag. Volgens haar moet het akkoord de werkgelederwijs binnen één gemeente makkelijker duidelijk is wie waar genheid in de huishoudelijke hulp beschermen. verantwoordelijk voor is, dan voor het voortgezet onderwijs. José van Egmond, wethouder Onderwijs en Jeugd en jongeren Van scholen in de regio hoort zij weleens dat het zoeken is. FNV en CNV organiseerden eerder dit jaar de petitie Red de in Pijnacker-Nootdorp constateert nu dat in haar gemeente de Maar daarvoor geldt dat de meeste jongeren buiten de ge- Zorg. Die leverde honderdduizenden handtekeningen op. Van samenwerking goed verloopt. De lijnen tussen scholen en meente op school zitten. Rijn nam die in juni in ontvangst. jeugdzorg zijn kort. Onduidelijk Klinkt als chaos. In de vorige week verschenen achtste voortgangsrapportage passend onderwijs (waarvan u hier onze samenvatting vindt) staat dan ook dat bij de betrokken professionals soms nog onduidelijk is wie hun contactpersonen zijn en/of tot hoever hun mandaat reikt.

Linking pin Elkaar informeren en betrekken, dat is de sleutel volgens Van Egmond. “Tijdens de transitie hebben we regelmatig overlegd met de schoolbestuurders. We vroegen hen hoe het zat met passend onderwijs en legden uit waar wij mee bezig waren.” In Pijnacker-Nootdorp is dat: werken in kernteams. Bij elk samenwerkingsverband is een schoolmaatschappelijk

'Oneigenlijk gebruik' van alfahulp verboden Bron: nieuwsbericht 151210 Er komt een verbod op het "oneigenlijk gebruik van alfahulpconstructies'' in de thuiszorg. Dat heeft staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) vrijdag gezegd. Hij wil regelen dat er "fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden'' voor thuiszorgers komen. Voor deze en andere maatregelen is ongeveer 300 miljoen

Het grootste thuiszorgbedrijf van Nederland, TSN, kreeg een paar dagen geleden uitstel van betaling. Daardoor staan 12.000 banen op de tocht. Het bedrijf heeft veel vaste krachten in dienst. Die kosten meer dan gemeenten voor hun werk willen betalen. TSN leed daardoor elk jaar 10 miljoen euro verlies. De branchevereniging waarschuwde toen dat meer thuiszorgbedrijven aan de rand van de afgrond stonden. Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 5

Alles verandert, zelfs de manier waarop 'Gemeenten ontberen zicht op zorgbudgetten'

den. Doordat ze de rechtmatigheid van de geleverde zorg als gevolg van veranderingen in het financieringssysteem niet afdoende konden aantonen, konden accountants geen goedBron: onderzoek Radar/BDO 151210 keurende verklaring afgeven. Voor de getroffen instellingen Gemeenten hebben de grootste moeite om zicht te krijgen op had dit financiële consequenties in de vorm van een verminde financiële consequenties van de transitie. Ook is er nog veel derde financieringsbereidheid van banken en hogere risicoonduidelijkheid over de rechtmatigheid van de gedeclareerde opslagen. zorg. Dit alles bemoeilijkt de controle door de gemeenteraad als ook het opstellen van de begroting voor volgend jaar. Een Bedrijfsvoering en ander blijkt uit een gezamenlijk rapport van accountantsbuBehalve de gemeenten worstelen ook zorgaanbieders met de reau BDO en adviesbureau Radar. financiële onzekerheden rond de transitie. Zorgaanbieders hebben in het gedecentraliseerde stelsel te maken met tientalIn ‘Transitie onder controle’ brengen BDO en Radar de stand len tot honderden verschillende gemeenten en daarmee ook van zaken in kaart rond de overdracht van de Wmo 2015, de verschillende contracten. Overzicht houden is lastig, aangezien Jeugdwet en de Participatiewet er per contract verschillende van het rijk naar de gemeenten. voorwaarden en budgetplaDe titel van het rapport is bedriegfonds gelden. Bij overschrijlijk, want bijna een jaar na aanvang ding van dit budgetplafond van de transitie zijn er nog grote zijn de kosten in de regel problemen. Als gevolg hiervan voor de zorgaanbieder. Om moeten veel zorginstellingen die reden dreigen zorgaanvoortaan rechtstreeks zaken doen bieders meer aandacht te met de gemeenten. besteden aan de bedrijfsvoering dan aan de geleverZo constateren BDO en Radar dat het proces van gegevensuitde zorg. wisseling en facturatie maar langzaam op gang komt. Het gevolg is dat het zicht op de verleende zorg, de uitputting van Extra uitvraag het budget en de gedeclareerde kosten mogelijk onvolledig is, Die nadruk op de bedrijfsmatige, bureaucratische aspecten van stellen BDO en Radar. Hierdoor hebben gemeenten niet alleen de transactie wordt versterkt door de opstelling van de geproblemen met rapportages voor gemeenteraad en college, meenten. Individuele gemeenten stellen vaak aanvullende vermaar ook met het opstellen van de begroting voor 2016. antwoordingseisen. Om een beter beeld te krijgen van de kosten en het beslag op het gemeentelijk budget hebben verschilRechtmatigheid lende regio’s en gemeenten een extra uitvraag gedaan over de Doordat de gegevensuitwisseling en controle op de rechtmagerealiseerde productie en kosten bij de aanbieders gedaan. tigheid nog niet goed verloopt, is het voor gemeenten ook Pluryn-directeur Henk van den Broek becijferde eerder in Skipr nog onzeker of zij de getrouwheid en rechtmatigheid van badat zorginstellingen tot 30 procent meer kwijt zijn in tijd en ten en lasten van de decentralisaties in de jaarrekening volmiddelen. Zorginstellingen verwachten dat de administratieve doende kunnen onderbouwen. Daarmee doemt een scenario lastenverzwaring voor een groot deel structureel zal blijken te op waar eerder ook de ziekenhuiszorg en ggz getroffen werzijn. Zorgaanbieders ervaren daarnaast dat de complexiteit op

dit moment eerder toe- dan afneemt. Publieke waarden Om de betrokken partijen uit deze klem te bevrijden pleiten BDO en Radar voor het creëren van nieuwe publieke waarden. Burgers, marktorganisaties en overheid zouden samen moeten bepalen hoe de maatschappelijke zorg er voortaan zou moeten zijn. Met een dergelijk gemeenschappelijk fundament komt er wat BDO en radar betreft ruimte voor ‘gemengde’, ‘meervoudige’ of ‘hybride’ sturingsconcepten. Cruciaal daarbij is samenwerking: betrokken partijen moeten niet voor, maar met elkaar werken. Een dergelijke samenwerking is ook onontbeerlijk om de administratieve lastendruk terug te dringen. Zorginstellingen daarbij moeten proactief zijn en initiatief nemen om met gemeenten te overleggen .

Van Rijn wil geen DBC kindermishandeling Bron: Ministerie van VWS 151210 Staatssecretaris Martin van Rijn van VWS wil geen diagnosebehandelcombinatie (DBC) in het leven roepen voor de financiering van het volgen van de meldcode kindermishandeling. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. In een opiniestuk in Medisch Contact signaleerden vier medische professionals dat het volgen van de meldcode kindermishandeling er vaak toe leidt dat artsen en andere professionals meer tijd besteden aan een casus dan het budget toelaat. Voor extra arbeid zoals feitenonderzoek is geen aparte financiering beschikbaar. Daarom pleiten de auteurs van het opiniestuk voor financiering via een DBC kindermishandeling. De Tweede Kamer vroeg Van Rijn om een reactie op het opiniestuk. In zijn brief wijst Van Rijn erop dat een kinderarts met een vermoeden van kindermishandeling niet in zijn eentje verantwoordelijk is voor het in kaart brengen van de hele problematiek. Onderzoek naar aanleiding van een vermoeden is de taak van Veilig Thuis. Het inschakelen van jeugdhulp is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 6

Alles verandert, zelfs de manier waarop Meer besef nodig bij transitie Wmo Bron: Gemeente.nu 151012

Zowel bij gemeenten als zorgaanbieders zijn veranderingen in organisatie, proces en bedrijfsvoering nodig voor een geslaagde transitie. Het begint met de 'sense of urgency' die de organisatie moet ervaren om te veranderen, aldus het rapport "Transitie onder controle" waarin adviesbureaus BDO en Radar de stand van zaken in kaart brengen rond de overdracht van de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Participatiewet van het rijk naar de gemeenten.

Verandering organisatie Voor zorginstellingen is het de vraag of de huidige inrichting van hun organisatie nog wel aansluit op de wensen van de maatschappij en de vele verschillende belanghebbenden. Voor een aantal gemeenten zal de verandervraag zitten in een daadwerkelijke samenwerking met andere gemeenten. Dat gaat verder dan het samen doorlopen van een inkooptraject. Voor zorginstellingen is het bijvoorbeeld van groot belang dat vanuit de vele gemeentelijke stakeholders meer uniforme eisen komen ten aanzien van facturering, gegevensuitwisseling en verantwoording. Uiteindelijk moet dit leiden tot een verlaging van de administratieve lasten.

De projectgroep komt elke week bijeen om dossiers te bespreken en afspraken te maken over te zetten stappen. Het project ontstond nadat zich tussen 2011 en 2013 vier keer een gezinsdrama had voorgedaan in Twente, waarbij vier kinderen door één van de ouders om het leven werden gebracht. Sinds de start van de nieuwe aanpak, begin vorig jaar, zijn gezinsdrama’s in deze regio uitgebleven.

Ieder jaar komen er bij de politie Twente tussen de 3.500 en 4.000 meldingen binnen van huiselijk geweld. In enkele tientallen gevallen is de situatie zo explosief, dat het op termijn wel eens op een gezinsdrama zou kunnen uitdraaien. Gezinnen Afhankelijk van elkaar waar sprake is van een extra hoog risico, worden op basis van Management Om als gemeente en zorgaanbieder te veranderen, ben je van gedane aangiftes door de politie bij Code Rood aangedragen. Het management heeft daarin een elkaar afhankelijk. De basis voor deze wederzijdse afhankelijkbelangrijke rol. Zowel in het delen heid is vertrouwen. Dit vraagt van alle partijen een kwetsbare Slachtoffers huiselijk geweld doen aanbevevan het besef dat er sprake is van opstelling. Vanuit gemeenten is politieke durf en draagvlak van een transitie, in het communiceren lingen Bron: VNG 151211 de ambtelijke top voorwaarde voor de slagingskans van grote daarvan door alle lagen van de Voor verbeterde signalering en aanpak van huiselijk geweld is verandertrajecten. organisatie als in het formuleren het belangrijk de ervaringen van slachtoffers te betrekken. Zij van de koers voor de toekomst. De professional in de organiweten als geen ander hoe en waar het mis is gegaan, en of en satie geeft daarbij input, neemt verantwoordelijkheid voor de Het adviesbureau heeft op basis van het rapport tien tips op- hoe zijzelf en hun sociale en professionele omgeving iets anveranderingen en kijkt over de bestaande schuttingen heen. gesteld hoe de transitie succesvol te voltooien. ders hadden moeten doen. Dat kan (en moet) op elk niveau in de organisatie en vraagt om leiderschap van de verantwoordelijke bestuurders en direc- Twents project Code Rood succesvol Mede daarom zijn door de gemeente Zaanstad – als onderdeel tieleden bij zowel gemeenten als zorgaanbieders. Bron: huiselijkgeweld.nl 151210 van de proef over het voorkomen van huiselijk geweld ervaDe Twentse aanpak van huiselijk geweld 'Code Rood' is een ringsdeskundigen uitgenodigd om hun verhalen te delen. Budget succes. Dat meldde het dagblad Tubantia vorige week. De aan- Hieruit zijn een aantal aanbevelingen gekomen en die zijn nu De teruglopende budgetten maken dat ook onvermijdelijk. "Er pak richt zich op gezinnen met een extra hoog risico op een gebundeld. valt nog veel te verbeteren in het proces, maar het is zowel in gezinsdrama. het belang van de gemeenten als van de zorginstellingen hier Veilig Thuis concreet vorm aan te geven. Leiderschap speelt daarbij een In het project Code Rood werken acht Twentse instanties sa- Eenvoudige oplossingen zijn doorgaans niet voorhanden. Een bepalende rol. In de zin van koplopers die risico durven te ne- men om escalatie van huiselijk geweld te voorkomen. Bijzon- belangrijke rol in het voorkómen en reageren op huiselijk gemen zonder het draagvlak uit het oog te verliezen. Dat kan op der is dat ook de geestelijke gezondheidszorg en verslavings- weld is weggelegd voor de Veilig Thuis organisaties. Juist door bestuurlijk niveau maar ook op management- en uitvoerings- zorg er bij betrokken zijn. Omdat deze vormen van zorg an- de gemeentelijke regie is een brede en flexibele (maatwerk) niveau, zowel bij gemeenten als bij zorginstellingen. Daar waar ders worden gefinancierd, past hun inzet eigenlijk niet in Code aanpak mogelijk: van preventie en hulpverlening tot opvang deze koplopers elkaar in lokaal of regionaal verband vinden Rood, maar de uren worden vergoed door de Regio Twente. en dwangmaatregelen. Ook daarover leest u in onderstaande wordt tempo gemaakt", zo blijkt uit de inventarisatie. publicatie. Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 7

Alles verandert, zelfs de manier waarop In driekwart van de gemeenten zijn organisaties als het Jeugsportfonds, voedselbanken en sociale wijkteams betrokken bij de totstandkoming van het kindpakket. Slechts 10 procent van de gemeenten betrekt kinderen bij de samenstelling van het pakket.

Van Rijn trekt alles uit de kast voor verbetering van het PGB Bron: nieuwsbericht 151211 Sleutelwoord: pgb

'Kindpakket' verbetert ondersteuning van arm gezin Bron: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 151209 Gemeenten met een 'kindpakket' vinden dat speciale voorzieningen voor kinderen en jongeren uit arme gezinnen beter bij de doelgroep terechtkomen. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Alles zal uit de kast worden gehaald om ervoor te zorgen dat het persoonsgebonden budget (PGB) voor zieken en gehandicapten goed en op tijd wordt uitbetaald. ,,Het roer moet om”, aldus staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) donderdag in de Tweede Kamer, zo meldt het AD. De bewindsman erkende dat het PGB een turbulent jaar heeft doorgemaakt. Gemeenten zijn sinds begin dit jaar verantwoordelijk voor de uitbetaling van de PGB. Na veranderingen van het systeem kregen veel mensen met een PGB niet of te laat hun geld.

Een monsterklus, die voor flinke problemen zorgde. Zorgverleners krijgen geregeld te laat of helemaal niet uitbetaald. Het Een kindpakket is bedoeld om de participatie te bevorderen kabinet liet eerder weten tussen de 15 en 20 miljoen euro uit van kinderen uit arme gezinnen. In het onderzoek zijn 72 gete trekken voor compensatie. Van Rijn: ,,Er is al veel hersteld, meenten geraadpleegd met een kindpakket of een andere maar we zijn er nog niet.” bundeling van voorzieningen voor kinderen. De inhoud van het kindpakket verschilt per gemeente. Het bevat bijvoorbeeld De staatssecretaris wil er in de eerste plaats voor zorgen dat de kleding, speelgoed, tweedehands computers, een fietsregeling problemen met betalingen zo snel mogelijk zijn opgelost. Invoor brugklassers, het lidmaatschap van een sportvereniging middels wordt 95 procent van de declaraties binnen 10 dagen of korting op culturele activiteiten. betaald. Het streven is 99 procent. Van Rijn kondigde ,,stapje voor stapje” verdere verbeteringen aan, die het hele systeem Bijna de helft van de gemeenten hanteert een inkomensgrens eenvoudiger moeten maken. voor het pakket van ruim 110 procent van het sociaal minimum. Verschillende gemeenten kijken bovendien niet alleen Herstellen naar het netto inkomen, maar houden ook rekening met evenHet herstellen van de problemen rond de uitbetaling van het tuele schulden. persoonsgebonden budget, heeft gemeenten volgens een onderzoek van een extern bureau inmiddels tussen de 22 en

31,5 miljoen euro gekost. Van Rijn kreeg vanwege de problemen al twee keer een motie van wantrouwen aan de broek. Beide werden afgewezen. Behalve de oppositie in de Tweede Kamer uitten ook de Algemene Rekenkamer en de Nationale ombudsman harde kritiek op de wijzigingen bij de PGB’s. De overheid schoot tekort en de burger is de dupe, concludeerde ombudsman Reinier van Zutphen eerder. Van Rijn beloofde de aanbevelingen van de ombudsman over te nemen.

Meer tijd voor patiënten minder zorgkosten Bron: nu.nl151211 Kortere consulten om de kosten in de medische zorg te verlagen, brengen vooral extra zorgkosten met zich mee. Er kan meer worden bespaard als artsen bewust wat meer tijd aan patiënten besteden. Dat stellen verzekeraar VGZ en het Radboud UMC in De Volkskrant. De twee partijen hebben afspraken gemaakt om de tijd dat behandelaars met patiënten spreken bewust te verlengen. Tijdens te korte gesprekken kunnen zorgverleners niet goed bepalen wat een patiënt mankeert en besluiten zij vaak tot een behandeling die eigenlijk niet nodig is. De sessies met patiënten duren vaak kort, omdat dit efficiënt en dus goedkoper zou zijn. Maar netto kost het door die extra ingrepen alleen maar meer, stellen VGZ en het Radboud UMC. De ingrepen kosten uiteindelijk meer dan een afspraak tussen arts en patiënt die iets langer duurt. VGZ biedt het Radboud UMC in Nijmegen de komende jaren ruimte om meer tijd te besteden aan consulten en op deze manier geld te besparen op onnodige ingrepen. In ruil hiervoor heeft het Nijmeegse ziekenhuis een meerjarencontract gesloten met VGZ.

Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 8

Alles verandert, zelfs de manier waarop

Lokale munt stuwt participatiesamenleving Bron: BB 151209

hebben. Zo gaan die twee zuiderlingen meerdere keren rond in de eigen omgeving en verbinden ze totaal verschillende kwaliteiten met elkaar. Dat is precies wat de lokale samenleSinds twee jaar beschikt Rotterdam-Zuid over een eigen munt: ving nodig heeft.’ De zuiderling is lang niet de enige lokale de zuiderling. Het doel komt overeen munt in Nederland. Amsterdam kent al met wat burgemeester Ahmed Aboutadecennialang de noppes. De Indische leb wil: de gemeenschapszin versterken. Buurt de makkie. Rotterdam-Noord In meerdere gemeenten is zo'n munt heeft de DAM, Den Haag de crownie, ontstaan. Nijmegen de bataaf, Heiloo de tip, Alphen aan den Rijn de alpha, Hilversum In de meeste kinderschoenen vallen en Bussum de Gooise gulden, de de dezer dagen vermoedelijk nog chocolapositoo in Tholen. demunten, maar het aantal alternatieven neemt snel toe. Lokale munten zorgen Buurtdiensten ervoor dat geld langer in de eigen wijk of gemeente circuleert. De gemeenschapsmunten hebben de wind in de zeilen. Dat heeft alles te maken met de opkomende participatiesamenleVersterken gemeenschapszin ving. ‘Gemeenten kunnen gemeenschapsmunten inzetten om Sinds twee jaar beschikt Rotterdam-Zuid over een eigen munt: mensen te mobiliseren voor coproductie, zoals onderhoud van de zuiderling. Het doel komt overeen met wat burgemeester het openbaar groen. Ze kunnen langdurig werklozen die Ahmed Aboutaleb wil: de gemeenschapszin versterken. Abou- buurtdiensten verlenen ermee waarderen. Ze kunnen het aantaleb tekende daartoe vorige week zelfs een convenant met tal mantelzorgers en vrijwilligers ermee vergroten’, zegt Edgar zestien maatschappelijke organisaties op Zuid. Het idee van de Kampers, directeur en oprichter van Qoin, een organisatie die zuiderling vloeit voort uit talloze gesprekken die initiatiefne- lokale geldsystemen ontwerpt en ontwikkelt. ‘De kunst is om mer Luc Manders en zijn kompaan Martien Kromwijk voerden mensen te laten begrijpen dat geld niet meer is dan een afmet bewoners. ‘Natuurlijk waren er evenzoveel wensen’, zegt spraak om waarde van A naar B te krijgen. Wil je dat de afManders. ‘Bijles voor een kind, hulp om de rommel op straat stand tussen A en B niet groter is dan een buurt, een stad of op te ruimen, een gespreksleider voor een ordentelijke leden- een regio, dan is een gemeenschapsmunt goed denkbaar vergadering. Al die kwaliteiten zijn op Zuid aanwezig, maar naast de euro. De waarde van die lokale munt zit dan in de mensen vinden elkaar niet.’ Ze verzonnen iets om de toegang uitruil van talenten, producten en diensten.’ tot wederzijdse talenten van buurt-genoten te vergroten: de zuiderling. Vrijwilligers tevreden over samenwerking Tholense positoo De zuiderling staat gelijk aan een half uur tijd. ‘Je krijgt van iemand een uur Engelse les en betaalt daarvoor 2 zuiderlingen’, legt Manders uit. Een Engelse leraar wil misschien hulp bij het invullen van zijn belastingformulier en betaalt daarvoor in zuiderlingen aan een financieel specialist uit de buurt. En die financieel specialist wil bijvoorbeeld zijn tuintje opgeknapt

de aandacht die de gemeente geeft aan het project en de mate waarin wordt geluisterd en meegedacht. Praktische zaken Een gemeente kan ook hoog scoren met het goed regelen en vergemakkelijken van praktische zaken zoals verzekeringen. Juryvoorzitter Annemarie Jorritsma:

'Beide partijen kunnen elkaar versterken en vinden elkaar gelukkig goed, hoewel het altijd beter kan. We streven natuurlijk naar een 100% samenwerking en tevredenheid. Wat dat betreft ligt er een mooie opgave voor vrijwilligersprojecten en gemeenten.' Prijsuitreiking Staatssecretaris Van Rijn (VWS) reikte de Meer dan Handenprijzen deze week uit in Beeld en Geluid in HIlversum tijdens internationale vrijwilligersdag (7 december). Meer dan Handen is een initiatief van het ministerie van VWS en wordt ondersteund door Vereniging NOV, de VNG en de VriendenLoterij. Meer informatie Meer dan Handen 2015

met gemeenten Bron: VNG 151211 Deze week werden de winnaars van de Meer dan Handenvrijwilligersprijzen bekend. Uit een peiling onder de 315 ingeschreven projecten blijkt 65% samen te werken met gemeenten, 86% daarvan is tevreden over de samenwerking. Belangrijke aspecten, naarst het verstrekken van budget, zijn: Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 9

Alles verandert, zelfs de manier waarop Zelfsturing te mooi om niet waar te zijn?

al heeft dat niet tot een forse toename van het thuiswerken geleid) en de kantoren zijn ingericht met flexplekken. Hierdoor Blog | door Hans Doorenspleet - Organisatiecoach Is Zelfsturing na Het Nieuwe Werken de volgende hype? Uit- is enorm 'bezuinigd' op huisvestingskosten. Ik heb die bezuinieindelijk moet de structuur niet belemmerend zijn voor de ging maar even tussen aanhalingstekens gezet, want meestal staat de bespaarde ruimte nu gewoon leeg. Onverkoopbaar, professional. onverhuurbaar. Besparing? De laatste tijd ontstaat er veel aandacht voor het fenomeen Zelfsturing. De succesverhalen van organisaties waar het goed functioneert, vliegen je om de oren. De uitspraken van organisaties die ook die kant op willen ook. Daarnaast zijn er veel publicaties over de grote voordelen van Zelfsturing. Vergelijking met Het Nieuwe Werken Het komt me allemaal wel wat bekend voor. Een jaar of 5-6 geleden had opeens iedereen het over 'Het Nieuwe Werken'. Publicaties te over, voorbeelden van succesvolle bedrijven, altijd in de Semco stijl, iedereen wilde er aan meedoen of was er al mee bezig. Wat toen opviel, zie je nu ook weer terug. De succesvoorbeelden komen wel vaak langs, of te wel, men heeft het steeds over dezelfde organisaties waar het goed functioneert. De voordelen zijn enorm, zowel bij Zelfsturing als destijds bij Het Nieuwe Werken. Er zijn veel minder managers nodig, er ontstaat een plattere organisatie, de mensen krijgen veel meer regelmogelijkheden en invloed. De medewerkers worden veel meer ondernemer en worden daardoor veel meer betrokken. Betrokken mensen die regelmogelijkheden hebben zijn blijer, gezonder en productiever. Als je je medewerkers de ruimte biedt, gaat de transitie naar de nieuwe situatie bijna vanzelf, waardoor je kunt veranderen zonder dure projecten en externe begeleiding. Het klinkt zo mooi, het moet wel waar zijn. Of is iets dat te mooi klinkt om waar te zijn, meestal ook gewoon niet waar? Als we naar de resultaten van Het Nieuwe Werken kijken, zien we dat er uiteindelijk vooral op facilitair gebied iets gerealiseerd is. Er zijn betere mogelijkheden om thuis te werken (ook

een bijdrage aan leveren, maar zijn beslist niet noodzakelijk om dit te realiseren.

Structuur Het zit niet in de structuur, de manier waarop je een en ander vormgeeft, maar in de manier waarop je je doelen wilt realiseren, de manier waarop er met elkaar om wordt gegaan. De Bij alle uitingen over zelfsturing wordt voor het gemak verge- wijze waarop leren en ontwikkelen wordt gestimuleerd. Hoe er ten dat er al ongeveer 20 jaar mee geëxperimenteerd wordt. op fouten, gebrek aan efficiëntie of effectiviteit gereageerd Op sommige plaatsen met succes, op de meeste plekken is het wordt. experiment wegens volledige mislukking beëindigd. Dat het gros van de implementaties van zelfsturing mislukt is, daar De structuur waarin een en ander gegoten wordt, kan er nooit hoor je bijna niemand over. voor zorgen dat de organisatie goed of beter gaat functioneren. De structuur is ondersteunend en het is vooral van belang Opschudden de structuur niet belemmerend te laten zijn. Het lijkt er verdacht veel op dat de leiding van organisaties eens in de zoveel jaar denkt het 'opschudden' van de organisa- Menigeen zal nu zeggen dat dit ook precies de reden is om tie nodig te hebben. Een nieuwe structuur, een nieuwe organi- naar zelfsturing te gaan: het 'harkje' en de 'hiërarchie' zijn besatievorm: dat zal helpen om de prestaties op een hoger ni- lemmerende elementen in de structuur. Dit is echter een misveau te brengen, want dat is kennelijk nodig. vatting. Met deze elementen kun je een organisatie prima laten functioneren, de manier waarop er mee om wordt gegaan Wat men iedere keer weer vergeet, is dat er mensen werken in vormt het grootste probleem. die organisaties. Die laten zich niet zomaar 'opschudden'. Als je verandering wilt, wil je vooral verbetering. Verbetering van Mensbewust organiseren houding, gedrag, prestaties en financiële resultaten. Uiteinde- Als je weer even stilstaat bij de reden waarom je organisatie lijk lijken we alleen succesvol te kunnen zijn in het laatste, ver- (onderdeel) bestaat en je afvraagt hoe je daar het beste invulbeteren van de financiële resultaten. Niet door omzet/ ling aan kunt geven, ben je als management al een stuk op de opbrengsten te verhogen, maar steeds weer door kosten te goede weg. Je medewerkers zijn daar namelijk dagelijks mee verlagen. Ook de nieuwe hypes lijken daar primair door te bezig. Ze hebben hun vak en de organisatie niet zomaar gekoworden ingegeven: met minder management kun je fors op zen. Het past bij ze, het laat ze 'tikken'. Als je die positieve personeelskosten besparen. energie gaat aanboren dan zal blijken dat er helemaal geen zelfsturing of wat dan ook ingevoerd hoeft te worden. Dan Mensen in je organisatie sturen de mensen grotendeels zichzelf en elkaar ongeacht de Medewerkers worden niet geïnspireerd door kostenbesparin- structuur! gen. Medewerkers worden geïnspireerd door het zo goed mogelijk kunnen doen van het werk waarin hun hart ligt. Door  Zie ook pagina 11 daar aandacht aan te besteden, door daar ruimte voor te maken, kan er heel veel positieve energie gemobiliseerd worden. Concepten als Het Nieuwe Werken en Zelfsturing kunnen hier Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 10

Alles verandert, zelfs de manier waarop Zelfsturing (zie ook pagina 10)

Kinderen hebben het recht om gered te worden Iedere maand maakt Joep Bertrams voor ORnet een animatie. Net zoals het gros van de jongeren in de Nederlandse jeugdhulp hebben deze briefschrijvers niet veel misdaan (in het Deze gaat over zelfsturing (klik op plaatje): Vlaams: mispeuterd). In Vlaanderen heten zij VOS’ers; jongeren in een Verontrustende Opvoedings Situatie. Mooi begrip trouwens! Hun ouders slagen er niet in om goed voor hen te zorgen vanwege verschillende oorzaken. Ook in Vlaanderen is de situatie zo, dat deze jongeren niet altijd die zorg krijgen die nodig is om weer een positief perspectief te ontwikkelen. Plaatsgebrek in de jeugdpsychiatrie en in jeugdhulpvoorzieningen maken dat niet altijd de goede maatregel getroffen kan worden. Daardoor gebeurt het geregeld dat kinderen die met zware agressie zijn geconfronteerd toch weer naar huis moeten of dat een weggelopen meisje in de prostitutie belandt. Duizenden kinderen en jongeren krijgen op die manier een valse start in het leven. Dat is zo in Vlaanderen, maar ook in Nederland.

essentieel is. Alle kinderen hebben een stabiele opvoedingssituatie nodig. Complex getraumatiseerde kinderen hebben een versterkte stabiele opvoeding nodig. Kunnen we dat niet als basis leggen onder een investeringsagenda en –begroting Jeugd? *Het ADOC is een Kenniscentrum voor Adoptie en Pleegzorg, gesitueerd aan Universiteit Leiden. Zie ook: http://gerardbesten.com/wilt-u-alstublieft-even-luisteren/

Alle gemeenten krijgen 3 procent minder voor vve Bron: Kinderopvangtotaal 151209

De Tweede Kamer heeft het voorstel van staatssecretaris Sander Dekker afgewezen om grote steden relatief minder geld te Een tik op de vingers geven voor voor- en vroegschoolse educatie en kleine steden Nederland werd in juni 2015 al stevig op de vingers getikt relatief meer. Daardoor hebben alle steden in 2017 3 procent door het VN-Kinderrechtencomité. Het hoogste kinderrechtenminder te besteden, meldde Kinderopvangtotaal op 3 decemorgaan deed meer dan 60 aanbevelingen aan de Nederlandse ber. overheid. De Nederlandse overheid moet zich meer en beter inzetten voor de rechten van kinderen. Er zijn o.a. zorgen over In 2017 gaat het beschikbaar budget voor voor- en vroegde rechten van kinderen ten gevolge van de decentralisatie schoolse educatie (vve) met 10 miljoen euro omlaag. Dekker van de jeugdhulp. Het Kinderrechtencomité is ook bezorgd wilde bij de bezuiniging de kleinere gemeenten ontzien. Die ‘Wilt u alstublieft even luisteren?’ over het hoge aantal kinderen die zijn geplaatst in instellingen. krijgen nu naar verhouding minder vve-geld dan de grote steNederland zou meer moeten investeren in (het werven) van Blog | Door Annemarie van der Velde 151210 den. Dekker wilde het vve-geld gelijkmatiger verdelen door pleeggezinnen, vooral in pleeggezinnen voor kinderen die vooral te bezuinigen op het budget voor de vier grote steden. Onlangs las ik het artikel “kinderen hebben het recht gered te ouder zijn dan tien jaar, voor kinderen met een andere etniNu de Tweede Kamer daar niet mee akkoord gaat, moet de worden” in de Fris en Dwars Nieuwsflits. Zeven jongeren uit de sche achtergrond en die broertjes en zusjes samen kunnen bezuiniging verdeeld worden over alle gemeenten. Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen zonden deze noodkreet opvangen. naar alle Vlaamse Jeugdrechters. Ze willen dat er eens echt De Tweede Kamer wil verder dat Dekker uiterlijk in het voorjaar naar hen geluisterd wordt. Ze moeten nu telkens weer aan Wilt u alstublieft even luisteren? komt met nieuwe criteria voor de verdeling van vve-gelden, in andere hulpverleners, consulenten en jeugdrechters hun ver- Ieder kind, iedere jongere wil ergens bij horen en gehoord overleg met het werkveld, wetenschappers en gemeenten. haal doen. Tot ze helemaal uitgepraat zijn. Hun wens: één worden. Dat hoort bij het basale recht wat ieder kind heeft. We jeugdrechter die doorslaggevende beslissingen neemt; die hen moeten zorgen dat alle kinderen een goede start maken in het kent, die naar hun verhaal luistert en hen een paar keer per leven. Recent onderzoek van het ADOC* wees uit dat stabiliteit van opvang van kinderen met ernstige vroege verwaarlozing jaar komt opzoeken. Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 11

Alles verandert, zelfs de manier waarop COLOFON Fris denken en dwars kijken is een digitaal nieuwsschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Fris denken en dwars kijken verschijnt eenmaal per week (dinsdag) als nieuwsflits en eenmaal per week (vrijdag) als achtergrondmagazine (Decor).

Met de voor en door u geknipte informatie en inspiratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Zo dragen wij bij aan de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen. Het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau is de passie van de mensen die bij Vondel & Nassau werken. Zij leveren daaraan dagelijks met hart en ziel - een bijdrage. Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht met uw bijdrage of persbericht naar [email protected] Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even het mailadres van uw

collega naar [email protected]

proost, op het nieuwe jaar waar de uiteinden van jaren eindelijk in stilte het rumoer van het oude in vergetelheid jagen het eerste zonlicht de nieuwe tijd ongerept reikt ontvouwen zich verwachtingsvol nieuwe mogelijkheden van deuren om te openen tot avonturen om te beleven wanneer oud verkleurt naar nieuw doen kamers vol voorbije dingen ons thuiskomen in warme heugenis als blije gedachten ons leiden langs de uren van hartstocht met beminden die wij omarmen terwijl de onsterfelijke bagage van vertrokken geliefden hun beelden gelijk spiegels echoën tot bezieling voor de toekomst wanneer de belofte van morgen over de drempel glimlachend motivatie en inspiratie fluistert te vinden in geluk, vrede en meer lonkt voor jou en de jouwen een beter jaar met oude en nieuwe dingen die de wereld mogen veranderen van abuis tot tevredenheid kan ons doen en ons laten elke nieuwe dag de wereld verrassen vervullen met hoop met vreugde en plezier

proost dus - op de nieuwe episode voel de aandacht van het andere elke dag - elke seconde waardeer het wonder van de tijd beleef de onstuimigheid van makers de passie van het diep verlangen jouw dromen te durven doen het goed te maken en te krijgen voor – om én met elkaar dat ook is onze wens voor een puik en prachtig een uitmuntend 2015 proost dus op het nieuwe jaar!

Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens. Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum T 088 - 0305000 F 0519-220052 E [email protected] Website: www.vondel-nassau.nl

Twitter | Facebook | LinkedIn Jaargang 3 | aflevering 46 | pagina 12