k i j k e n 10 juli 2015 Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein

k i j k e n

10 juli 2015

Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein Fris denken & dwars kijken

100 miljoen voor kwaliteit care onzeker

behoorlijke stap hebben gemaakt.'

De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van Vondel & Nassau. Samen werkend met u pakken onze medewerkers organisatie- en samenlevingsvraagstukken resultaatgerichte op en aan.

Of er inderdaad 100 miljoen euro extra komt voor kwaliteit in de verpleeghuiszorg is onzeker. Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) wilde dat niet bevestigen afgelopen vrijdag. Hij was aanwezig op de bijeenkomst waar de verpleeghuissector haar beste kwaliteitsprojecten presenteerde.

Met het afschaffen van de oude kwaliteitsinstrumenten, rijst de vraag hoe de kwaliteit van cliënten dan wel het best inzichtelijk gemaakt kan worden. 'Kijk, er zullen altijd bepaalde medische basishandelingen uitgevoerd moeten worden en genoteerd. Maar dat is niet meer voldoende voor een hoog kwaliteitscijfer. Dat is voldoende voor een 5,5. Voor een 8 moeten mensen zich net zo thuis voelen in het verpleeghuis als in hun eigen woning.'

Hebt u collega's die Het Decor - Verruim(t) de horizon ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected] Wilt u Het Decor niet meer ontvangen dan is een berichtje naar hetzelfde mailadres voldoende.

Bron: VWS 150707

Het Algemeen Dagblad berichtte twee weken geleden dat het kabinet 100 miljoen euro extra wil vrijmaken voor de tweehonderd pilots die de kwaliteit van verpleeghuiszorg verbeteren. Of dit inderdaad zo is, kon Van Rijn op het congres 'Ruimte voor verpleeghuizen' niet bevestigen. 'Of er extra budget is zal u moeten afwachten tot bij de begrotingsonderhandelingen', aldus de staatssecretaris. Op de bijeenkomst legden 757 verpleeghuizen hun kwaliteitsplannen voor aan een jury, met het doel gekozen te worden tot een van de tweehonderd kwaliteitspilots van VWS.

Jaargang 2 | Aflevering 27

DWARS

Uit veel van de gepresenteerde plannen bleek dat verpleeghuizen de kwaliteit willen verbeteren door personeel hoger op te leiden. Bijvoorbeeld door een interne opleiding op te zetten of door meer hogeropgeleide verpleegkundigen binnen te halen. Van Rijn: 'De medewerker op de vloer is de spil van kwaliteitsverbetering. Hij of zij werkt aan de uitvoering van het zorgleefplan van een cliënt. Het gaat dan om het goede contact met de mantelzorgers en de vrijheid om zo Hoewel Van Rijn niets wilde zeggen over extra financiering voor veel mogelijk te doen wat de cliënt wil. Als de medewerker met de plannen, ging hij wel in op de vraag van veel zorgaanbieders trots zijn werk doet, dan gaat de hele kwaliteit omhoog.' naar meer regelvrijheid. 'We moeten een einde maken aan die afvinklijstjes en monitorcultuur. Kwaliteit gaat om het welbevin- De zorgorganisaties krijgen op 21 juli te horen of ze een van de den van de klant en dat moeten we verbeteren. Het bijhouden tweehonderd pilots zijn. van hoeveel graden een maaltijd is, doet er veel minder toe. Ik denk dat we met het afschaffen van de CQ-index hier al een heel Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 1

Het Decor - verruim(t) de horizon Afwachten tot het mis gaat, is laf en laag

present. Hij heeft – ook volgens moeder – de makkelijkste weg ken is vanwege een toezicht/voogdij, hebben zij de regie op de veiliggekozen en heeft zich in een GGz-instelling laten opnemen. heid van de kinderen. Het is dan ook aan de voogdijinstelling om een inschatting te maken van het gevaar/risico. Bij voorkeur ook n.a.v. overDoor Peter Paul J. Doodkorte Er worden afspraken gemaakt die toezien op het in gang zetten leg met de behandelaar van vader. Als er een veiligheidsplan is, is het Protocolfetisjisme. Een mooi woord voor galgje. En daar wordt het ook van een scheidingsprocedure, het behoud van de woning door moeder zaak dat wij als gemeente weten wat hier staat en hoe de veiligheid van tijd voor. Want wat hebben wij in en rond de zorg voor mensen met en kinderen, een schuldregeling en een leefbudget voor het huishou- kinderen en moeder is geborgd. Welke afspraken zijn gemaakt met de protocollen een werkelijkheid gecreëerd, die er niet is. Het is niet meer den. Punt van zorg voor alle betrokkenen is de reactie van pa, op het overige partners zoals GGZ (behandelaar vader) en politie (i.v.m. escalade mens, de casus, het vakmanschap of de vraag die leidend is, maar moment dat hij weer uit de GGz-instelling komt. Op basis van contac- tie). Het is aan de voogdijinstelling om het risico in te schatten in overhet protocol. Dat schrijft aan alle deelnemers in een proces voor hoe ten daarmee wordt de verwachting uitgesproken dat pa maandag of leg met veilig thuis en de burgemeester te adviseren over het al dan hun werkelijkheid eruit ziet. Het effect? Je kunt pas doen wat goed is, dinsdag – een dag voor of de dag van de ontruiming – weer ‘vrij’ komt niet inzetten van een huisverbod. Voor de goede orde: de voogdijinals het fout is gelopen…. en zal willen proberen de controle op de ontstane situatie te hernemen. stelling was bij de gezamenlijke casusbespreking aanwezig en van meMet alle risico’s van dien. ning dat een preventief huisverbod wenselijk was/is…. Ik geef u – omwille van de privacy – de casus op hoofdlijnen. Hij is 29, getrouwd en vader van drie kinderen. De relatie kent zijn up Kortom, wij wegen de gerede zorg voor de wrede, en koude persoon- De voogdijinstelling op haar beurt legt contact met Veilig Thuis. Die en downs en om die reden wordt jeugdzorg ingeschakeld. De kinderen lijkheidskenmerken. Hij zou willens en wetens gebruik kunnen maken vertelt: wij hebben contact gezocht met de hulpofficier van Justitie. wonen thuis, maar zijn wel onder toezicht gesteld. Afgelopen week van psychisch geweld op een actieve, strijdlustige of wraakzuchtige Deze vindt voor een preventief huisverbod de R(isico) I(nventarisatie) H kreeg ik de casus op mijn bordje. Het gezin zal volgende week vanwege manier. Om die reden wordt afgesproken dat de voogdijinstelling een (uiselijk) G(eweld) nodig. Veilig thuis en de voogdijinstelling zijn daareen huurschuld op straat worden gezet. Vanwege de zeer instabiele veiligheidsplan zal opstellen en – als onderdeel daarvan – ik bij het toe echter niet bevoegd en kunnen zodoende het opleggen van een gezinssituatie laat jeugdzorg weten dat een zoveelste verplaatsing voor bevoegd gezag een preventief gebieds- dan wel huisverbod zal beplei- preventief huisverbod niet bepleiten…. de kinderen desastreus is. De eerste gedachte – het organiseren van ten. tijdelijke bypass voor de huurschuld, waarmee de uithuiszetting wordt Wat Veilig Thuis kan betekenen? Zij kunnen pa alvast ‘op afspraak op voorkomen – wordt mij ontraden. De verantwoordelijke gemeentebestuurder is bereid zijn medewerking persoon’ zetten. Dit is gebeurd. In deze afspraak staat de weging huiste verlenen. Hij deelt de opvatting dat een huisverbod - met als doel verbod benoemd. Daarmee staat – jawel – een signaal genoteerd in het In de dagen daarna begint pa een charmeoffensief richting pers en het wegnemen van de dreiging van huiselijk geweld en het stoppen van systeem voor als pa mogelijk terugkeert naar het huis van moeder en gemeentebestuurders. Zelf schrijft hij in een door hem opgesteld epis- de eerste crisis – op zijn plaats is. Zo kunnen wij binnen de eerste tien kinderen. Vervolgens dient de GGz (behandelaar van pa) de voogdijintel: “Terugkijkend na de afgelopen jaren – waarbij ik nog veel andere dagen na het opleggen van een huisverbod de dreiging wegnemen en stelling te informeren als vader aangeeft de GGz te verlaten en van plan problemen nog niet eens heb benoemd – voel ik me ontredderd en de volwassen betrokkenen ondersteunen bij en motiveren voor hulp. is terug te keren naar moeder en de kinderen zonder toestemming van hopeloos…. Ik heb zelf al 3 keer geprobeerd uit het leven te stappen.… Kortom, rust en ruimte creëren voor een effectieve gezinsaanpak en de de voogdijinstelling. Deze kan dan contact opnemen met de hulp offiIk geef het op om te vechten tegen het systeem.” En, zijn problemen vervolghulpverlening van en voor pa. En toch het preventieve huisver- cier van Justitie op de Piketlijn, en die kan dan een afweging maken samenvattend: “Problemen op een rij: Schulden (€175.000,-), psychische bod komt er vooralsnog niet…. voor een preventief huisverbod. Er zal dan contact opgenomen worden problemen - niet gehoord worden - onmacht - en zo nog 100!” met Veilig Thuis omdat deze binnen het huisverbod een coördinerende Wat blijkt namelijk bij de uitwerking: De burgemeester is weliswaar functie hebben. Als ik mij vervolgens in de zaak verdiep gaan bij mij de nodige alarm- volgens de wet het bevoegd gezag dat het besluit neemt om een tijdebellen rinkelen. Want, hoewel ik geen getrainde professional ben, ik kan lijk huisverbod op te leggen. Hij blijkt echter met handen en voeten Ik ben een weldenkend mens. Denk ik. Maar ik zie bij de inzet van het de kenmerken van een pathologisch leugenaar goed herkennen. Me- gebonden. Volgens de letter van het protocol is in de onderhavige huisverbod zoveel actoren en even zoveel juridische en procesmatige neer is charmant, maar heimelijk vijandig en dominant. Onder zijn char- casus geen advies/risico taxatie van de politie gevraagd. Die is nodig knelpunten, dat ik door de bomen het bos niet meer zie. En voor zover mante masker verhult hij fraude, oneerlijkheid, overspel en leugens. Hij om een huisverbod op te leggen. Daarvoor moeten er eerst meldingen dat bos al te zien is, je bent er in verdwaald voor je de juiste boom heeft er geen enkel probleem mee om oneerlijk te zijn en liegt op een of aangiftes zijn van eventuele bedreigingen of angsten. Wil moeder gevonden hebt. De juridische kaders zijn zo’n doolhof, dat het huisverkoele manier. Hij zit gevangen in de overtuigingen van zijn eigen krach- dat niet doen, dan kunnen hulpverlenende instanties melding doen bij bod niet wordt opgelegd, terwijl het wel mogelijk is, maar ook omgeten en vaardigheden. En ja, ik zie ook dat daarachter ook een persoon de politie. Zonder die melding/aangifte is het moeilijk om een huisver- keerd. Het effect: het kan pas goed gaan als het eerst uit de hand is schuil gaat met zeer weinig zelfvertrouwen. bod op te leggen. gelopen. Wat daar de consequenties zijn? Waarom zou ik mij daar druk De gezamenlijke hulpverleners – het maatschappelijk werk, de woningom maken? Ik heb gedaan wat ik kon en het protocol is leidend bouwvereniging, de kredietbank en de voogdijinstelling – komen sa- Nu het pad via de burgemeester doodloopt, wordt advies ingewonnen (geweest). Maar lekker slapen? Nee, dat doe ik niet. men met moeder en oma – tot een plan van aanpak. Pa is daarbij niet bij het Veiligheidshuis. Dit geeft houvast (?): indien jeugdzorg betrok-

 Waarom het preventief huisverbod bij huiselijk geweld niet werkt

Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 2

Het Decor - verruim(t) de horizon PGB voor jeugd met een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering De soms over het hoofd geziene wijziging van de Jeugdwet

Bron: Schulinck | door mr. Roel Meertens , senior juridisch vakredacteur bij Schulinck. De afgelopen tijd hebben wij wel eens de vraag gekregen of een persoonsgebonden budget (PGB) mogelijk is voor kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering. Dat is inderdaad mogelijk. In de oorspronkelijke tekst van de Jeugdwet was deze mogelijkheid uitgesloten. Maar in de tweede helft van 2014 kwam er een wetsvoorstel dat dit wel mogelijk maakte. De tekst van de Jeugdwet werd daarop aangepast. Toch is deze aanpassing niet overal opgemerkt. In dit stuk daarom een korte terugblik. Gemeenten zijn nu een half jaar verantwoordelijk voor de hulp en zorg voor jeugdigen. Zij hebben hun beleid op het gebied van jeugdhulp zo zorgvuldig mogelijk vastgelegd in de diverse beleidsstukken. In sommige gevallen kwam dit beleid eind vorig jaar onder grote tijdsdruk tot stand. In dezelfde periode behandelden de Tweede en Eerste Kamer het wetsvoorstel Invoeringswet Jeugdwet. Dit wetsvoorstel wijzigde onder andere een artikel in de Jeugdwet over het PGB. PGB-artikel in de Jeugdwet

Verschillende gemeenten hebben deze regels genoemd in de Gemeentelijk beleid en de uitvoering stukken waarin zij hun jeugdhulpbeleid vastleggen en toelichten. Niet in alle gevallen zijn de gemeentelijke beleidsstukken aangepast volgens het gewijzigde artikel 8.1.1 Jeugdwet. Op zich Wijziging in Invoeringswet hoeft dat geen probleem te zijn. Zolang de medewerkers in de Halverwege 2014 werd het wetsvoorstel Invoeringswet Jeugd- uitvoering er maar van op de hoogte zijn dat een PGB ook wet ingediend bij de Tweede Kamer. In dat wetsvoorstel werd mogelijk is voor kinderen met een kinderbeschermingsmaatrehet artikel 8.1.1 van de Jeugdwet gewij- gel of een jeugdreclasseringsmaatregel. Hetzelfde geldt voor zigd. De hierbovengenoemde punten a. de mogelijkheid van een PGB voor jeugdigen die gesloten en b. werden uit het artikel geschrapt. De jeugdhulp krijgen. Voor de duidelijkheid: het PGB is dus enkel wetgever gaf daarbij de volgende toe- mogelijk voor de jeugdhulp die de jeugdigen nodig hebben lichting: tijdens de kinderbeschermingsmaatregel, jeugdreclassering of gesloten jeugdhulp. Door het schrappen van het tweede lid kunnen ook de jeugdige en zijn ouders in Kamerbreed steun voor vereenvoudiging het gedwongen kader in aanmerking pgb-systeem Bron: 150708 komen voor een persoonsgebonden De Kamer heeft de regering verzocht om het pgb-systeem te budget. De reden hiervoor is dat het ververeenvoudigen voor budgethouders en zorgverleners. bod niet strookt met de doelen van de Jeugdwet, kort gezegd: het kind centraal, De voorstellen die Per Saldo en Ieder(in) hiervoor hebben incontinuïteit in de hulpverlening en een soepele overgang tusgediend, dienen daarbij te worden betrokken. Deze motie van sen het vrijwillige en het gedwongen kader. VVD en PvdA is met grote steun van de Kamer aangenomen. Zowel de Jeugdwet zelf, als de Invoeringswet Jeugdwet zijn tegelijkertijd ingevoerd. Dat betekent dat kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel, jeugdreclassering of plaatsing binnen gesloten jeugdhulp vanaf 1 januari 2015 een PGB kunnen krijgen voor jeugdhulp die zij daarbij nodig hebben.

In de motie wordt waardering uitgesproken voor de voorstellen van Per Saldo en Ieder(in). In die plannen houdt de budgethouder de regie over het pgb en worden de administratieve lasten voor alle betrokkenen verlicht.

Beoordeling aanvraag PGB In maart 2014 verscheen een eerste 'definitieve' versie van Uit de Jeugdwet volgt dat de gecertificeerde instelling die de artikel 8.1.1 van de Jeugdwet (die op dat moment nog niet was kinderbeschermingsmaatregel of de jeugdreclassering uitvoert, ingevoerd). Daarin stond dat een PGB voor jeugdhulp niet toezelfstandig kan beslissen dat daarbij de inzet van jeugdhulp gekend kon worden aan: nodig is. Dat betekent echter niet dat de gecertificeerde instelling ook kan bepalen dat de jeugdige een PGB krijgt. Die bea. een minderjarige die een kinderbeschermingsmaatregel of oordeling blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente. De jeugdreclassering heeft gekregen, of gemeente zal de aanvraag voor het PGB beoordelen volgens b. een jeugdige die is opgenomen in een gesloten accommode voorwaarden voor toekenning, zoals vastgelegd in de datie met een machtiging op grond van hoofdstuk 6 Jeugdwet en het gemeentelijk beleid. Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 3

Het Decor - verruim(t) de horizon Drijfzand - Henning Mankell Zieke bestsellerauteur De diagnose kanker zette het leven van de Zweedse bestsellerauteur Henning Mankell op zijn kop. In het autobiografische boek Drijfzand deelt hij zijn gedachten, dromen, overpeinzingen en herinneringen die de zeer ernstige, mogelijk zelfs ongeneeslijke vorm van kanker bij hem losmaakt. Mankell vertelt en filosofeert over bijzondere ontmoetingen, onvergetelijke ervaringen, gedenkwaardige momenten, belangrijke beslissingen, levensvreugde en levenskunst. Daarbij komen zeer uiteenlopende onderwerpen als zijn kindertijd, de kankerbehandeling, Afrika-ervaringen en theaterwerkzaamheden voorbij. Mankell biedt zijn lezers zowel een kijkje ín zijn leven als zijn kijk óp het leven. De korte hoofdstukken onthullen een bereisde, belezen en realistische man, met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Drijfzand bewijst bovendien nogmaals dat de auteur van onder meer de beroemde Wallander-reeks een rasverteller is. Drijfzand, Henning Mankell, Uitgeverij De Geus, 369 blz.

Beschikbaarheid en bereikbaarheid In reactie op de vele aandacht voor leefbaarheid in de provinciale coalitieakkoorden ontwikkelden de bureaus Ecorys, Roots Beleidsadvies en Rienstra Beleidsonderzoek een vitaliteitsindex. Die geeft op buurtniveau weer wat de beschikbaarheid en bereikbaarheid is van vier typen voorzieningen: zorg, onderwijs, winkels & horeca en sport & cultuur. Grootste risico's in negen gebieden Volgens adviseur Gilbert Bal van Roots Beleidsadvies is juist die combinatie van gegevens belangrijk voor beleidsmakers bij zowel provincies als gemeenten. In kernen waar ziekenhuizen, winkels en scholen verdwijnen, kan de leefbaarheid overeind blijven door goede bereikbaarheid van deze voorzieningen op een acceptabele afstand in de omgeving. ‘Bestuurders moeten alert zijn op plekken waar zowel de beschikbaarheid als de bereikbaarheid onder druk staat. In die gebieden kan het verdwijnen van bepaalde voorzieningen uit een dorpskern die voorzieningen onbereikbaar maken voor de lokale bevolking in een groter gebied.’ Volgens de analyse is dit risico het grootst in Noord-Friesland, Noord- en Oost-Groningen, ZuidwestDrenthe, Oostelijk Flevoland, de Kop van Noord-Holland, het Rivierengebied, Zuid-Brabant en belangrijke delen van Zeeland.

Grote afstand tot onderwijs en zorg In alle genoemde gebieden zijn vooral weinig sport- en culOnbereikbaarheid voorzieningen dreigt in tuurvoorzieningen aanwezig. De Kop van Noord-Holland randgebieden Bron:: vitaliteitsindex 150708 vormt hierop een uitzondering; in Schagen, Den Helder en aan De 2000 buurten met de gemiddeld grootste afstand tot voor- de kust zijn nog relatief veel sport- en cultuurvoorzieningen te zieningen in Nederland. vinden. Wel geldt in alle genoemde gebieden dat de afstand tot onderwijs en zorg relatief groot is. Daarbij vormt in Zeeland In negen regio’s langs de randen van Nederland is zo weinig ook het water een barrière, die ervoor kan zorgen dat de afaanbod van onderwijs, zorg, winkels en sport, dat die voorzie- stand in reistijd extra groot is. ningen onbereikbaar dreigen te worden voor de lokale bevolking. Dat blijkt uit de vitaliteitsindex die drie adviesbureaus Niet spreiden over kernen hebben ontwikkeld. Provincies moeten zorgen voor concentra- Bal ziet de neiging bij lokale bestuurders in krimp- en anticitie van voorzieningen, op plekken waar mensen nog winkels en peerregio’s om overgebleven voorzieningen te spreiden over horeca bezoeken, stellen de onderzoekers. diverse kernen: het ene dorp de bibliotheek, het andere dorp

de sportvelden. Een politiek logische reactie, om onrust binnen gemeenschappen te voorkomen. Maar economisch gezien is het onverstandig, volgens hem. Voorzieningen moeten juist zoveel mogelijk worden geconcentreerd, zodat ze kunnen profiteren van elkaars nabijheid. Ze hebben ten slotte allemaal draagvlak nodig om te kunnen blijven bestaan. ‘Door spreiding neemt het draagvlak af, terwijl je door te concentreren interessante combinaties maakt.’ Draagvlak winkels beperkt Ook winkels en horeca spelen daarin een belangrijke rol, zegt Bal. Uit de analyse blijkt dat de spreiding van winkel- en horecavoorzieningen over het land evenwichtiger is dan die van veel maatschappelijke voorzieningen. Dat lijkt positief, maar daarin schuilt volgens de onderzoekers ook een risico. In veel van de genoemde aandachtsgebieden voor leefbaarheid is ook de winkelleegstand groot. Dat betekent dat het draagvlak voor winkel- en horecavoorzieningen daar eigenlijk te beperkt is. Zijn advies: ‘Je moet aansluiten bij de bestaande bezoekersstromen. Dus kijk waar mensen nu al naartoe gaan voor hun boodschappen en probeer dat te versterken met aanbod van andere voorzieningen.’ Accepteren De consequentie van concentratie kan zijn dat bepaalde kernen helemaal geen voorzieningen meer hebben, erkent Bal. ‘Je kunt nu eenmaal niet alles overal houden. We moeten accepteren dat in bepaalde kernen bepaalde voorzieningen afwezig zijn. Het is dan de kunst om alle voorzieningen voor de bevolking bereikbaar te houden binnen een acceptabele reisafstand.’


Het Decor - verruim(t) de horizon Een ontwikkelend zorglandschap Blog | Door Gerard Besten

Anekdotes zijn humoristische voorvallen, vreemde gebeurtenissen of rake uitspraken, gevat in een pakkend verhaal. Een anekdote wordt vaak verteld als een stukje uit het echte leven, al blijft het meestal onduidelijk of een verhaal ook werkelijk heeft plaatsgevonden. Anekdotes hebben dan ook veel overeenkomsten met Broodje aap-verhalen. Fris & Dwars presenteert wekelijks een bekende of minder bekende anekdote over beroemdheden uit heden en verleden.

Het huishouden van Jan Steen Jan Steen De uitdrukking "een huishouden van Jan Steen" hebben we te danken aan de 17e eeuwse schilder met die naam. De chaotische en ongeorganiseerde wijze waarop Jan Steen het dagelijks leven in de 17e eeuw in beeld bracht, is daarvoor verantwoordelijk. Maar in werkelijkheid was het huishouden van Jan Steen ook inderdaad een huishouden van Jan Steen. Nadat zijn vrouw in 1669 was overleden, moest Jan Steen in z'n eentje zorgen voor vijf kinderen. Hoewel Jan Steen goed kon schilderen, had hij totaal geen zakelijk instinct. De schilder leefde dan ook in grote armoede.

Gisteren ontmoette ik staatssecretaris Martin Van Rijn. Hij bezocht ‘Hart voor de Zaak’ in Bergambacht, één van onze franchise-gezinshuizen. Gezinshuisouders wonen er samen met hun drie kinderen en nog eens vijf jongeren met complex trauma. Jeugdformaat plaatste deze jongeren in het gezinshuis. Samen met o.a. de lokale wethouWe spraken ook over het verschil tussen pleeggezinnen der, beleidsambtenaar van VWS en een manager van en gezinshuizen (complexiteit van problematiek, vereiste Jeugdformaat, schoof ik aan bij het keukentafelgesprek. opleiding, deskundigheid, regievoering, selectiecriteria Aan de hand van enkele foto’s vertelde Herma Slingerland e.d.). De staatssecretaris beaamde dat de transitie voor (gezinshuisouder) het levensverhaal van één van de ge- een deel de-institutionalisering beoogt en daarmee meer plaatste jongeren. Een aangrijpend verhaal. Wéér een lokaal kleinschalig ondernemerschap vraagt. Voor dat aangrijpend verhaal, zoals dat geldt voor alle kinderen deel kunnen gemeenten onderzoeken hoe de voorwaarjongeren in gezinshuizen. Over hoe jeugdzorg, in al haar den te verbeteren. varianten en veranderingen, heeft ingegrepen in het leven van dit 14-jarige meisje.

Het levensverhaal van het meisje maakte goed zichtbaar hoe belangrijk maatwerk is. Dat heeft de staatssecreVervolgens ontstond een gesprek over de thema’s die in taris goed op het netvlies. De uniforme praktijk van de de dagelijkse praktijk van jeugdzorg ontstaan door de jeugdzorg transformeert naar maatwerk en diversiteit. Dat transitie van de Jeugdzorg. De kern ervan heb ik hieron- geeft professionals, zoals gezinshuisouders, organisatievermogen en –ruimte. der samengevat.

De volgende dag kocht hij een kruiwagen vol haring en zei hij tegen zijn kroost: "Jongens, nu kun je smullen." In een paar dagen tijd hadden de kinderen "dit waterzootje tot den graat afgekloven."

Uit het verhaal van het meisje klonk het belang van continuïteit. Zij wil heel graag tot aan haar volwassenheid in dit gezinshuis blijven wonen (en heeft daar zeker baat bij). Gemeenten beloven nog geen continuïteit bij kinderen en jongeren die noodgedwongen niet thuis kunnen wonen. Dat heeft alles te maken met budgettaire afwegingen. Van Rijn was duidelijk; de Jeugdwet biedt volgens hem ruimte om continuïteit van zorg te waarborgen. De bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid ligt daarvoor bij de gemeente.

Jan Steen bespeurde geen kwalijke gevolgen. Hij kon nu verkondigen dat die praatjes van bedriegers afkomstig waren. Zijn jongens hadden immers een hele kruiwagen met haring opgegeten "en geene van hun allen had daarvan de pest gekregen."

In de Jeugdwet is een artikel (2.3.6) opgenomen dat inhuisplaatsen borgt. Op het moment wonen nog ruim 15.000 jongeren in de residentiële zorg. Is dat legitiem? De staatssecretaris verwees naar het voortdurende ge-

Op een avond in de kroeg hoorde Jan Steen dat het eten van veel haring slecht was voor de gezondheid. Je zou er zelfs de pest van kunnen krijgen. Jan Steen besloot onmiddellijk om dat op zijn eigen kinderen uit te proberen. Het ergste wat er kon gebeuren was het kerkhof. "En dat zou groote rust in huys maken", aldus de schilder.

sprek wat gevoerd wordt met de gemeenten over het veranderende zorglandschap. Zijn voorlopige aanname is dat zo’n 30% van de huidige plaatsingen in de residentiële zorg in aanmerking komt voor plaatsingen in gezinsvormen. Ik heb bevestigd dat voor zeker 5.000 kinderen en jongeren plaatsing in een gezinshuis een beter alternatief is.

Tijdens dit keukentafelgesprek ontvouwde zich als het ware het nieuwe landschap van de zorg voor jeugd: duurzaam, ingebed, op maat en gebaseerd op vakmanschap. Ik ontmoette een staatssecretaris die goed weet dat er nogal wat water door de Rijn moet alvorens dat nieuwe landschap er is. Hij lijkt zich daardoor niet te laten ontmoedigen. Ik zag hem in het gesprek de beweging opzoeken en mogelijkheden verkennen. Hij was geïnteresseerd en weet waar hij het over heeft. Toen ik na afloop van het gesprek Van Rijn de hand schudde, moest ik denken aan betekenis van de naam van de rivier de Rijn. Het komt waarschijnlijk van het IndoEuropese ‘rei’ dat ‘stromen’ betekent. Zag ik iets van stromend leiderschap?


Het Decor - verruim(t) de horizon Kwaliteit kinderopvang verder verhoogd en extra aandacht voor baby’s

De exacte invulling van de plannen is nog niet definitief. De 'Vervolgens wordt zo spoedig mogelijk aan de slag gegaan minister heeft over de plannen overleg met de vakbonden en met deze aanpak.' organisaties uit de sector zoals de Belangenvereniging van Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150707 Ouders in de Kinderopvang & Peuterspeelzalen (BoinK) en de Raadsleden: controle op 3D's is moeilijk Vanaf 2017 worden de kwaliteitseisen voor de kinderopvang Brancheorganisatie Kinderopvang. Bron: NRC 150707 en peuterspeelzalen verder verhoogd. Deze organisaties moeZe worden regelmatig slecht geïnformeerd door het college, ten zich meer richten op de ontwikkeling van kinderen en worVWS: Curatieve zorg mag ook ‘regelarm en kunnen niet overzien of burgers noodzakelijke zorg wordt den daar ook meer op beoordeeld. onthouden. werken’ Bron: VWS 150707 Ook zullen de eisen vanaf dat moment beter aansluiten bij wat kinderen op een bepaalde leeftijd nodig hebben. Een mentor zal de ontwikkeling van een kind volgen en dit bespreken met de ouders en de school. Op die manier kan worden voorkomen dat kinderen achterstanden oplopen die zij later moeilijk inhalen. Verder wil minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat medewerkers specifieke scholing krijgen voor de verzorging van baby’s en mogen er minder wisselingen zijn van medewerkers op een babygroep. Dit schrijft de minister vandaag in een brief aan de Tweede Kamer waarin hij zijn plannen voor de kinderopvang beschrijft.

Aanbieders in de curatieve zorg krijgen ruimte om, net als in de langdurige zorg, regelarme Raadsleden kunnen geen goede politieke controle uitvoeren werkwijzen in de praktijk te brengen. Dat schrijft op de drie grote decentralisaties. Ze worden te weinig geïnformeerd hiervoor. Dat meldt NRC op basis van een enquête onminister Schippers in een Kamerbrief. der ruim 700 raadsleden. Het experiment regelarme instellingen (ERAI) het volgens Schippers (pdf) in de langdurige zorg ruimte gecreëerd om onnodige administratieve handelingen weg te nemen waardoor de ruimte voor professionals toeneemt en meer kwaliteit van de ondersteuning en zorg ontstaat. 'Zo snijdt het mes aan twee kanten: meer aandacht, zorg en ondersteuning voor de cliënt en zorgverleners die hun vak met meer plezier kunnen uitoefenen.'

De minister vindt het contact tussen de medewerkers en ouders belangrijk. Daarom mogen er voortaan alleen in de pauze minder medewerkers op een Ruimte in de cure groep staan. Nu is dat ook nog tijdens het brengen en halen Schippers wil nu ook zorgaanbieders in de curatieve zorg of van de kinderen toegestaan. Dit kan echter een goede over- die domein overstijgend werken ook ruimte bieden om regeldracht tussen medewerkers en ouders in de weg staan. arme werkwijzen in de praktijk te brengen. Schippers: 'Innovatieve zorgaanbieders die domeinoverstijgend werken, Eerder gaf de minister al aan dat hij af wil van het afvinken van geven aan dat dit nog te vaak tot knelpunten leidt, bijvoorlijstjes bij het toezicht op de kinderopvang en dat het toezicht beeld omdat de afbakening tussen de domeinen onvoldoende meer gericht moet zijn op de kwaliteit. Asscher: “Elk kind ver- helder is of dat de regels niet goed op elkaar aansluiten.' dient een goede start. Goede kinderopvang helpt daarbij. Daarom investeert het kabinet het komende jaar 250 miljoen Start euro extra in de kinderopvang. Tegelijkertijd wordt de kinder- Op het najaarscongres van VWS over regelarm werken zullen opvang steeds verder verbeterd.” ze het raamwerk presenteren, en Schippers roept zorgaanbieders op zich daarna voor dit experiment te melden.

Slecht geïnformeerd Het is niet voor het eerst dat wordt gewaarschuwd voor het ‘democratisch gat’. Sinds gemeenten verantwoordelijk zijn voor zorg, jeugdzorg en werk, is het aan raadsleden om dit beleid politiek te controleren. Maar dat is lastig, merken ze. Zonder dat er specifiek naar gevraagd werd, werd in de enquête meer dan 100 keer gezegd dat raadsleden zelf vinden dat de controle niet goed is. Ze worden regelmatig slecht geïnformeerd door het college, en kunnen niet overzien of burgers noodzakelijke zorg wordt onthouden. Dat geldt voor zowel oppositie- als coalitieraadsleden, aldus het NRC.

Keukentafelgesprek Raadsleden beklagen zich verder over het feit dat hun gemeente het niet voor elkaar krijgt arbeidsgehandicapten aan het werk te krijgen. Ook over de manier waarop hun gemeente de keukentafelgesprekken voert is ontevredenheid. Sommigen waarderen het maatwerk dat hun gemeente levert, anderen keuren het af dat dit gesprek via de telefoon gevoerd wordt in hun gemeente. Over de samenwerking van zorginstellingen in de jeugdzorg zijn veel raadsleden juist erg positief. Tegelijkertijd noemen ook veel raadsleden de samenwerking tussen instanties voor jeugdzorg als een negatieve ervaring. Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 6

Het Decor - verruim(t) de horizon Zwijg over regie!

Blog | door Michiel Louweret Michiel Louweret heeft ruim twintig jaar ervaring met complexe advies- en beleidsprocessen binnen het openbaar bestuur. Als je de samenwerking in een wijkteam of ketenoverleg wilt verbeteren gebruik dan het R-woord zes maanden niet.

Die ander Veel mensen gebruiken waarderende woorden voor samenwerking. Samenwerking is inherent positief. Ze vinden ook van zichzelf dat ze goed kunnen samenwerken. Stroeve samenwerking ligt altijd aan de ander. Helaas zegt dat de ander dat ook. In discussies over samenwerking zeg ik wel eens spottend 'dat samenwerken wel leuk is, alleen is het jammer dat het met mensen moet'. Mensen die er andere opvattingen over nahouden, andere doelen nastreven, andere waarden koesteren en er soms domweg geen zin in hebben. Een paar maanden na de papieren transitie van 1 januari 2015 wordt dat allemaal zichtbaar. Een nieuwe registratiesystematiek helpt dan echt niet.

Veel mensen hebben de neiging hun eigen prestaties te overschatten. Ons oordeel over ons doen en laten is sterk gebaseerd op de voornemens en intenties die daaraan ten grondslag liggen en veel minder op het feitelijk handelen. In ons hoofd schuilt nog steeds een topvoetballer en kunnen we in elk geval beter leidinggeven dan de baas. Ik moet denken aan dit sociaalpsychologische inzicht tijdens een recent congres over de trans- Vanzelf Op het congres spraken we ook verschillende gemeenteambteformatie in de zorg. naren die erg vol waren van hun regiebenadering. Natuurlijk moesten de maatschappelijke partners nog wennen aan deze Koers Tijdens dit congres werden de eerste ervaringen met de transitie benadering, maar dat zou vanzelf goedkomen. Eerlijk gezegd besproken en presenteerden verschillende inleiders hun visie op twijfel ik daar aan. Vanzelf komt er maar weinig goed. De weg de doorontwikkeling van de zorg (onder de rare term transfor- tussen bedoeling en daad is slecht begaanbaar. Als je deze weg matie). En raad eens; het valt na een paar maanden een beetje wilt begaan, moet je als team bereid zijn samen leren van de tegen. De hoog gespannen verwachtingen ten aanzien van in- ervaringen, nieuwsgierig zijn naar andere belangen en inzichten clusieve zorg, doelmatigheid en regie worden slechts incidenteel en tot slot dat vermaledijde regie-woord zes maanden niet te waargemaakt. Veel organisaties worstelen nog met de imple- gebruiken. Als je de samenwerking in een wijkteam of ketenmentatie van de transitie (nog zo'n raar woord). Vooral in de overleg wilt verbeteren, is het belangrijk je te realiseren dat je wandelgangen werden veel ervaringen gedeeld over de com- deel van het probleem én deel van de oplossing bent. De oplosplexe samenwerking, verwarrende zoektochten en onduidelijke singsgerichte ontwikkeling van zorgcoöperatie Amaryllis is een beleidsuitgangspunten. Vrijwel alle deelnemers waren op zoek aansprekend voorbeeld van deze visie. naar oplossingen om de samenwerking in de keten te verbeteren. Veel oplossingen die tijdens het congres werden gepresenteerd hadden betrekking op de instrumentatie van de samenwerking: nieuwe informatietechnologie, andere mandatering en slimmere budgettering. Natuurlijk kwamen ook structuuroplossingen ruimschoots aan bod. Ik ben de eerste om toe te geven goede hulpmiddelen erg handig zijn, maar een nieuwe televisie heeft nog nooit een slecht huwelijk gered.

Nieuwe banen voor gehandicapten niet ‘nieuw’ Bron: Cedris 150708 De cijfers over hoeveel banen zijn gecreëerd voor mensen met een beperking in 2013 en 2014 kwamen deze week naar buiten. In twee jaar zijn er bijna 11.000 banen bijgekomen voor mensen die door een beperking niet in staat zijn het minimumloon te verdienen. Helaas zijn deze nieuwe banen vooral voor mensen die al een baan hadden in een sociale werkplaats.

Het overgrote deel van de door staatssecretaris Jetta Klijnsma (SZW) getelde 11.000 nieuwe banen betreft detacheringen en begeleid werken door bemiddeling en ondersteuning van sociale bedrijven. Dat meldt het platform voor maatschappelijk verantwoord ondernemen Cedris. Cedris schrijft: 'In deze tussenmeting is vooral sprake van verschuiving van werk en niet van extra werk. Dat verbaast op zichzelf niet in een economie met amper groei. Het ministerie telt nieuwe detacheringen ook mee. Terecht, want voor de private sector zijn dit nieuwe werkplekken, en het laat zien dat een beweging naar inclusief werkgeverschap is ingezet. Intussen heeft dit voor de doelgroep nog niet echt geleid tot 'meer werkgelegenheid', want deze banen zijn doorgaans ingevuld door mensen die al een dienstverband hadden, nl. bij een SW-bedrijf. Het totaal aantal werkzame mensen met een SW-indicatie is in 2013 en 2014 beperkt gegroeid, namelijk met slechts 416 personen . Dit was de echte groei in werkgelegenheid voor SW-ers. Het aantal mensen met SW-indicatie dat extra aan het werk is gekomen is dus veel beperkter dan de genoemde groei van het aantal detacheringen vanuit de SW.' Voor op het schema Eind dit jaar moet het bedrijfsleven 6000 extra banen hebben voor mensen die zich door ziekte of handicap moeilijk kunnen redden op de arbeidsmarkt. In het bedrijfsleven zijn er nu al 9.224 banen bij voor mensen met een beperking. Werkgevers liggen vóór op het schema. Bij de overheid stond de teller eind 2014 op 1508 banen voor arbeidsgehandicapten. Dat moeten er dit jaar 3000 worden. Arbeidsgehandicapten Vanaf 2017 hangt bedrijven die niet genoeg arbeidsgehandicapten in dienst nemen, een boete boven het hoofd van 5000 euro per niet-ingevulde werkplek. De afspraak is dat er de komende elf jaar 125.000 extra banen komen voor mensen met een arbeidshandicap: 100.000 in het bedrijfsleven en 25.000 bij de overheid.

Nieuwe banen voor gehandicapten niet ‘nieuw’ Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 7

Het Decor - verruim(t) de horizon Hoger onderwijs kleinschaliger, op maat en nóg beter Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150707 Het hoger onderwijs krijgt er duizenden docenten bij, studenten krijgen meer ruimte om zelf hun studie vorm te geven en het accent bij universiteiten verschuift meer in de richting van het onderwijs. Dat schrijft minister Bussemaker in de Strategische Agenda waarin zij de lijnen uitzet voor het hoger onderwijs in het komende decennium. De kwaliteit van het hoger onderwijs wordt de komende jaren de onbetwiste prioriteit. Een aanzienlijk deel van de opbrengsten van het studievoorschot (60%) is dan ook beschikbaar om het aantal docenten te vergroten. Hiermee worden de groepen kleiner, is er meer aandacht voor de individuele student en kan hij meer worden uitgedaagd. ‘De meest inspirerende momenten in ons onderwijs vinden we in de ontmoetingen tussen student en docent’, schrijft minister Bussemaker. ‘Studenten leren het meest in kleinschalige leergemeenschappen die uitnodigen tot kritische discussie en reflectie. Die leergemeenschappen en een goede studiebegeleiding vergroten de binding en betrokkenheid van studenten en docenten onderling en met elkaar, wat ten goede komt aan de kwaliteit van het onderwijs.’

Extra docenten Er zijn oplopend tot 2025 middelen voor 2500 extra (fte) docenten in het hbo en 1400 extra (fte) docenten in het wo. Dat is bijna 15% meer dan nu. Daarnaast is er geld voor honderden meer (fte) docentonderzoekers, of universitair (hoofd)docenten met een gecombineerde onderzoeks- en onderwijstaak en honderden extra (fte) lectoren en promovendi met ook een onderwijstaak. Hiermee wordt het aantal lectoren per hbostudent bijna verdubbeld.

Om een impuls te geven aan de vernieuwing van het hoger onderwijs wordt een nieuw beurzenprogramma voor docenten en onderwijsleiders geïntroduceerd. Hiermee is op termijn €20 miljoen per jaar gemoeid. Excellente en veelbelovende docenten, docententeams en onderwijsleiders kunnen in aanmerking komen voor een beurs van €50.000, €100.000 of €250.000. Zij kunnen hiermee innovaties financieren waarmee ze hun onderwijs verbeteren. Voor onderzoek naar onderwijs komt vanaf 2018 een bedrag oplopend tot €5 miljoen extra beschikbaar. De beurzen worden Comenius-beurzen genoemd.

bijvoorbeeld proeftuinen ontstaan voor onder andere de flexstudent, zoals voorgesteld door de LSVb.

Ook krijgen studenten meer ruimte om vakken te combineren, zodat bijvoorbeeld een wo-student vakken kan volgen aan een kunstvakhogeschool en sportopleidingen in het hbo meer kunnen gaan samenwerken met geneeskundeopleidingen in het wo. De regels voor hogescholen om een hbo-master te beginnen worden versoepeld, zodat hbo-studenten meer aan onderzoek kunnen doen. Instellingen worden gestimuleerd zich ook te onderscheiden op pedagogisch-didactisch terrein, en Onderwijs wordt ook beter als docenten hun kennis uitwisse- op digitalisering of deeltijdonderwijs voor volwassenen (Leven len. Van hen wordt verwacht dat zij hun digitale onderwijsmid- Lang Leren). delen vrij beschikbaar stellen, via een (inter)nationaal platform. Uiterlijk in 2025 moeten alle onderwijsmiddelen ‘open’ zijn. Uitval Onderwijsinstellingen worden opgeroepen om elkaars MOOCs De uitval in het hoger onderwijs is nog veel te hoog: 40% van (Massive Open Online Courses) te erkennen. de eerstejaarsstudenten in het hbo stopt met de eerst gekozen studie, in het wo is dat 26%. Het blijft dus van groot belang om Meer ruimte voor eigen keuzes de juiste student op de juiste plek te krijgen, door de studieDe idee dat hoger onderwijs louter opleidt voor de arbeids- keuzecheck verder uit te bouwen, de begeleiding te verbeteren markt is niet meer van deze tijd, aldus Bussemaker. Hoger on- en het onderwijs verder te differentiëren, bijvoorbeeld door derwijs bereidt jongeren voor op de toekomst. Een baan hoort nieuwe vormen van opleidingen aan te bieden, zoals de driejadaar bij maar ook maatschappelijke betrokkenheid, moreel rige hbo-trajecten voor vwo’ers en hbo-masters. Om de Assobesef en zelfontplooiing – kortom: Bildung. ciate degree-trajecten (tweejarig traject voor mbo’ers en werkenden die geen volledige hbo-bachelor willen doen) een imKennis en vaardigheden blijven nodig maar het is even belang- puls te geven wordt dit een zelfstandige opleiding. Ad’s hoerijk dat studenten leren om te reflecteren en kritisch te denken. ven straks geen onderdeel meer uit te maken van een bestaan‘Niet alleen inhoudelijk, ook ethisch. Niet alleen over het wat de hbo-bachelor, waardoor de Ad herkenbaarder wordt als en het hoe van maatschappelijke en wetenschappelijke the- opleiding. ma’s, maar ook vanuit een idee over wat voor samenleving we willen en vanuit welke waarden we keuzes maken’, aldus Bus- De toegankelijkheid van het hoger onderwijs moet gewaarsemaker. ‘Studeren in het hoger onderwijs is immers meer dan borgd blijven. Iedere student die de capaciteiten heeft en wil tentamens halen, een stage lopen en een scriptie schrijven. gaan studeren, moet kunnen studeren, ongeacht zijn culturele Meer dan ‘learning to the test’.' achtergrond of zijn financiële situatie. Daarom ziet Bussemaker af van collegegelddifferentiatie voor honours-programma’s. Met de maatregelen in de Strategische Agenda vergroot Bus- Ook stelt ze €30 miljoen beschikbaar voor betere doorstroom semaker daarom de ruimte voor studenten om zichzelf te ont- tussen voortgezet, middelbaar beroeps- en hoger onderwijs en plooien. Door de grenzen van het stelsel op te rekken maakt betere toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor specifieze experimenten mogelijk met regelvrije zones. Hierin kunnen ke groepen. Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 8

Het Decor - verruim(t) de horizon De hele dag werk—Ouder en verbonden Bron: Blog.zosio.nl

vroegen we bij de eerste instelling of de dochter van meneer van Vught hier woonde. Bij de tweede instelling was het ‘raak’.

Zilveren Kruis experimenteert met bekostiging wijkverpleging Bron: Zilveren Kruis 150708

In de pauze van een cursus, die ik aan medewerkers van een Zilveren Kruis gaat in 2016 experimenteren met een nieuwe verpleegafdeling gaf, kwam er een man naar mij toe die vroeg De receptie gaf aan dat zij nu op de dagbesteding zou zijn en bekostiging van wijkverpleging. De financiering zal voor 90 ze wezen ons de weg over het grote terrein. wat ik hier deed. We kwamen in gesprek met elkaar. procent gebaseerd zijn op populatiebekostiging en voor 10 procent op uitkomstbekostiging. Dat zegt directeur zorginHij woonde hier al ruim drie jaar en zei dat hij weinig te doen Een vriendelijke begeleider, die we toevallig tegenkwamen koop Olivier Gerrits tegen Zorgvisie. Het interview verschijnt had de hele dag. Daarom liep hij zo veel mogelijk door het kende meneer van Vught en werkte zelfs met zijn dochter. Hij eind deze maand in Zorgvisie magazine. gebouw en hoopte dan iemand tegen te komen met wie hij had vandaag weliswaar geen dienst maar wilde ons graag naar haar toe brengen. een praatje kon maken. Er lopen pilots in Utrecht, Zwolle en Hardenberg. Met de andeHij, ik noem hem meneer van Vught, vertelde dat hij vroeger bij defensie had gewerkt. ‘Ook gevochten?’ vroeg ik hem. ‘Nee, ik was chef-kok en zorgde er daardoor voor dat anderen konden vechten’, was zijn gevatte antwoord. Meneer van Vught was 90 jaar en geruime tijd weduwnaar. Hij had twee kinderen. Met de zoon had hij al een hele poos geen contact meer en zijn dochter, die een verstandelijke handicap had, had hij al bijna een jaar niet gezien. Zij woonde al ruim 60 jaar in een grote instelling. Tot voor een jaar ging hij er iedere week naar toe. Van zijn huisarts mocht hij echter geen auto meer rijden, dus kwam het er niet meer van. Hij miste zijn dochter enorm en wist dat dit ook voor haar heel moeilijk moest zijn. Meneer van Vught werd emotioneel toen hij over het gemis sprak. ‘Zullen wij er een keer samen naar toe gaan?’ vroeg ik hem spontaan. Dit aanbod sloeg hij niet af. Meneer van Vught zag zijn kans schoon en vroeg direct wanneer we konden gaan. Een week later reed ik met hem naar zijn dochter. Hij wist echter niet meer precies waar ze woonde. Wel nog de plaats. Er waren daar meer instellingen waar zijn dochter kon wonen, dus

Toen we de activiteitenruimte binnen kwamen liep meneer van Vught direct op zijn dochter af en zij rende naar hem toe. Ze vlogen elkaar in de armen en de dochter begon luid te schreeuwen. Het was zichtbaar dat ze heel blij waren elkaar weer te zien.

re manier van bekostigen maakt de zorgverzekeraar een eind aan de prikkel om zoveel mogelijk uren te declareren. 'We willen kwaliteit belonen. De wijkverpleegkundige speelt daarin een centrale rol. Die moet samen met de huisarts en de sociale wijkteams de zorg in de wijk vormgeven. We willen een nieuwe manier van bekostigen waarin de financiële prikkels bijdragen aan het behalen van afgesproken doelen', aldus Gerrits.

Terwijl beide mensen elkaar snikkend vasthielden kwam een begeleider naar mij toe en zei:’ hier hebben wij straks nog de Onderdeel van de nieuwe werkwijze wordt ook dat de zorgverhele dag werk mee’. zekeraar de wijkverpleging per wijk gunt aan één aanbieder. Dat is efficiënter en het levert meer kwaliteit op. De voorkeursIk begreep zijn opmerking niet en wees hem op de liefdevolle aanbieder krijgt een contract voor drie jaar zodat het voor de omhelzing van vader en dochter. Daar had hij geen oog voor. zorgaanbieder aantrekkelijk wordt om te investeren in prevenHij was al bezig met het moment dat vader weer weg zou gaan tie. Een van de eisen van Zilveren Kruis is dat de zorgaanbieder en zij de dochter ‘moesten’ opvangen en corrigeren omdat zij genoeg wijkverpleegkundigen in dienst moet hebben. Miniontregeld zou zijn. maal 30 procent van de medewerkers moet wijkverpleegkundige zijn. Ik kon niets anders uitbrengen dan dat hij daar toch voor betaald werd. Als de nieuwe werkwijze bevalt, wil Zilveren Kruis die in 2017 op grotere schaal inzetten. De verzekeraar loopt vooruit op het Misschien beter dat vader en dochter elkaar niet meer ontnieuwe bekostigingsmodel dat VWS laat ontwikkelen. Hierover moeten omdat de begeleiding anders extra werk heeft. is het afgelopen jaar veel discussie geweest. De zorgverzekeraars hebben baat bij meer doelmatigheid in de wijkverpleOf een begeleider zoeken die ‘zijn’ cliënt deze ontmoeting ging. Zij zijn bang een strop te leiden op de inkoop ervan nu werkelijk gunt. de wijkverpleging sinds dit jaar is overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet en de risicoverevening gebaseerd is op een Geert Bettinger beperkt aantal parameters. Auteur van het boek:’door stil te staan kom je verder’


Het Decor - verruim(t) de horizon Nauwelijks provinciale ‘noodhulp’ jeugdzorg Bron: onderzoek 150707 Initiatieven om met het overschot op het provinciale jeugdzorgbudget noodlijdende gemeenten uit de brand te helpen, zijn op een uitzondering na gestrand. GroenLinks-fracties in onder meer Zuid-Holland en Brabant kregen geen politieke meerderheid voor hun plannen. Flevoland en Utrecht hebben hun overschotten wel apart gezet. Pogingen om met het overschot op het provinciale jeugdzorgbudget noodlijdende gemeenten uit de brand te helpen, zijn op een uitzondering na gestrand. GroenLinks-fracties in onder meer Zuid-Holland en Brabant kregen geen politieke meerderheid voor hun plannen. Flevoland en Utrecht hebben hun overschotten wel apart gezet. Toezichthouder De 5,8 miljoen euro die de provincie Zuid-Holland vorig jaar heeft overgehouden op het jeugdzorgbudget, wil GroenLinks tot en met 2016 reserveren voor jeugdzorg. ‘Het is voorbarig om middelen te laten vrijvallen omdat de transitiefase nog niet is afgerond’, stelt een bezorgde fractievoorzitter Huri Sahin. ‘Zeker als ik zie dat veel gemeenten dit jaar vrezen niet met hun budget uit te komen en het rijk niet bereid is eventuele tekorten aan te vullen, vind ik dat de provincie hier iets aan moet doen. Niet in de laatste plaats omdat de provincie en rol heeft als toezichthouder op de gemeentefinanciën.’

Uitvoeringsproblemen Haar motie is echter tijdens de behandeling van de voorjaarsnota, eind vorige week, gesneuveld. Mogelijk dat Sahin bij de begrotingsbehandeling in het najaar een nieuwe poging gaat wagen. In Brabant overkwam haar partijgenoot Patricia Brunklaus hetzelfde. Haar partij wilde het overschot van 1,5 miljoen euro ‘waar nodig inzetten om gemeenten te helpen bij de implementatie en eventuele problemen bij de uitvoering van jeugdzorgtaken In Brabant’, aldus de motie. Er gingen eind mei onvoldoende handen voor op elkaar.

Objectief verdeelmodel In Flevoland is het overschot van 2,5 miljoen euro wel voor jeugdzorg veiliggesteld, tot in ieder geval de begrotingsbehandeling dit najaar. Een PvdA-motie om het overschot te reserveren voor jeugdzorg, is vorige week met een meerderheid aangenomen in Provinciale Staten. Een van de overwegingen van het PvdA-initiatief zijn de bedenkingen van de zes Flevolandse gemeenten over het objectieve verdeelmodel vanaf 2016, aldus de PvdA in haar motie. De budgetten die gemeenten in 2016 krijgen wijken zo enorm af van het bedrag voor 2015, dat heel veel gemeenten de verdeling nog begrijpt, zo meldde Binnenlands Bestuur vorige week. In het najaar komen Gedeputeerde Staten (GS) met een advies over de bestemming van het overschot, laat woordvoerder Anne de Vries weten. Dit betreft overigens niet een overschot op de doeluitkering, maar op het ‘eigen’ geld dat de provincie voor frictiekosten had gereserveerd.

punten bij individuele gemeenten of het dekken van ontoereikende structurele zorgbudgetten vanuit het rijk. Eventuele knelpunten worden bovenregionaal opgepakt, aldus de woordvoerder van gedeputeerde Mariëtte Pennarts. ‘Het – autonome – geld wordt op verzoek van en in overleg met gemeenten bestemd. Omdat vrijwel alle gemeenten worstelen met transformatie wordt vanaf januari een lectoraat ingesteld om die transformatie te bevorderen. Verder wordt een kwaliteitsmonitor doorontwikkeld. Ook daar hebben gemeenten behoefte aan.’ Terugstorten Groningen en Limburg geven aan een overschot op de brede doeluitkering te hebben, maar dit gaat terug gaat naar het rijk. Wel moet eerst de eindbalans worden opgemaakt. Het Groningse overschot zal tussen de 50.000 en 100.000 euro uitkomen. Het Limburgse saldo egalisatiereserve jeugdzorg bedroeg op 31 december 2014 ruim 33.000 euro. ‘Dat kan nog wat oplopen omdat er wellicht nog lagere subsidievaststellingen gaan plaatsvinden’, laat een woordvoerder desgevraagd weten. ‘De verwachting is dat het rijk met ons afrekent over het saldo van de reserve per 31 december 2015. Standpunt is, en dat geldt voor alle provincies, dat we het budget dat over is moeten terugstorten naar het rijk.’ Dat bevestigt provinciekoepel IPO. ‘Middelen die provincies kregen voor de jeugdzorg betroffen een doeluitkering. Het geld mocht dus alleen aan de jeugdzorg worden besteed. Als er sprake is van een overschot, dan moet dat terug naar het rijk’, aldus woordvoerder Sander Hage.

In een aantal provincies speelt de ‘overschot’-discussie niet, Kwaliteitsmonitor De helft van het overschot van bijna 1,2 miljoen euro in omdat er geen sprak van een overschot is, zoals in Friesland, Utrecht wordt de komende tijd aan jeugdzorg besteed. Het Gelderland en Noord-Holland. budget is echter niet bedoeld voor het werkwerken van knelJaargang 2 | aflevering 27 | pagina 10

Het Decor - verruim(t) de horizon Burgemeester mist moederdepartement

voor het hele land goed moet functioneren. Ik hoor het toch nog te vaak: als het maar geregeld is voor 'de grote vier', dan Bron: Tijdschrift voor de Politie 150707 "Ik heb geen minister die voor mijn belangen opkomt bij veilig- komt het wel voor elkaar. Maar criminaliteit kent geen grenzen. heidsissues", zegt Burgemeester Aat de Jonge van Dronten. "Die De harde aanpak in de ene regio heeft gevolgen voor een andere. Dat zou op zeker moment wel tot een andere agenda kunbalans is volledig zoek." nen leiden, ook bij het artikel 19-overleg. En ik zie daar draagDe Jonge werd geïnterviewd door het Tijdschrift voor de Politie. vlak voor." De directe aanleiding is dat hij sinds februari van dit jaar deel uit van het zogeheten artikel 19-overleg als vertegenwoordiger van Lees ook: Burgemeesters: 'Nationale Politie is niet 'onze' politie' >> de gemeenten met minder dan 100.000 inwoners. Download hier gratis het Tijdschrift met het hele interview >> Daarmee behartigt hij hun belangen in een gremium dat voor hen een belangrijke rol speelt met alle ontwikkelingen rond de Nationale Politie. Hij benadrukt daarin dat hij en Onno van Veldhuizen van de gemeente Hoorn niet daar zitten om alleen maar het individuele belang van de kleine gemeente naar voren te duwen. "Wij zijn weliswaar geen regioburgemeester, maar hebben wel degelijk oog voor de regionale context. Bovendien gaat het bij de gezagspositie van de burgemeester niet om groot of klein, die is overal op precies dezelfde manier geregeld." Groot vs Klein In een gemeente als Dronten met ca. 40.000 inwoners heeft de burgemeester een ondersteuning van 1,5 fte voor 'openbare orde en veiligheid'. De Jonge heeft geen staf die de stukken voor hem annoteert, dus het is aanpoten. Maar verder merkt hij in het artikel 19-overleg het verschil niet. De Jonge, lachend: "Ja, de eerste keer, aan de grote sedans met chauffeur. Kwam ik aantuffen in m'n C4-tje. Verwarring bij de receptie, of ik verderop wilde gaan staan op een betaalplek." En natuurlijk spelen georganiseerde criminaliteit en afrekeningen meer in Amsterdam dan in Biddinghuizen, zegt hij. "Maar een festival als Lowlands is van een schaal waarmee het zich overal in Nederland kan meten." "Nog meer dan vroeger ben ik ervan overtuigd dat de politie

steeds beter." Kabinet, parlement en Binnenlandse Zaken Lokaal is de samenwerking tussen Dronten, Noordoostpolder en Urk wel behoorlijk geregeld. Toch ziet De Jonge wel de problemen met de politie. . "Ik leef mee met Gerard Bouman als hij aan de ene kant zoveel moet bezuinigen, maar aan de andere kant niet aan de personeelsknop kan draaien. Gecombineerd met de bezuinigingen bij het OM en de gemeente, roept dat inmiddels wel de vraag op of kabinet èn parlement veiligheid nog serieus nemen."

Samenwerking Toch is het artikel 19-overleg nog niet erg bekend bij collega's en belanghebbenden. "Dat begint al bij de naam, die zegt natuurlijk niets. Ik vraag me af hoeveel collega's het gremium eigenlijk kennen. Inhoudelijk ben je als 'kleinere' burgemeester vooral lokaal bezig als het gaat om de politie, en merk je niet veel van het gedoe rondom de reorganisatie, de andere omstandigheden en belangen."

Het onuitgesproken antwoord lijk nee te zijn. De Jonge schetst het grotere probleem. "Ik heb als burgemeester geen moederdepartement meer. Ik heb geen minister die voor mijn belangen opkomt bij veiligheidsissues. De thema's op dat gebied worden volledig vanuit VenJ gestuurd, terwijl BZK toch echt verantwoordelijk is voor het openbaar bestuur. Die balans is volledig zoek. Dáár is de verbinding losgeraakt: de behartiging van de belangen van het openbaar bestuur. De gezamenlijke oriëntatie vanDie lokale gerichtheid betekent echter niet de blik niet breder uit BZK wordt node gemist." moet zijn. "We hebben het over de essentie van samenwerking op elk niveau. Waarbij de eerste vraag moet zijn: moet ik hier de Grenzeloze ontdekkinsreis politie wel mee lastig vallen? Als ik het eerst zo inricht dat de Het artikel 19-overleg vangt iets van dat gat op. De Jonge ziet gemeente een weg aanlegt waar je 100 km/u mag rijden en het het als een voorrecht om daarin mee te praten. "Het is een ontwordt een puinhoop, moet ik niet daarna naar de politie gaan of dekkingsreis." ze het verkeer vaker willen controleren. Dan moet je zo reëel zijn te erkennen dat de gemeente aan de voorkant iets verkeerd "Ik loop 28 jaar mee als burgemeester. Ik heb de vorige reorgaheeft gedaan." nisatie meegemaakt. En ik ben er stellig van overtuigd dat samenwerken iets oplevert. Andere blikvelden ook. Misschien kom Wat De Jonge betreft is het duidelijk: "Wat mij betreft, welk on- ik als burgemeester straks tot de conclusie dat Biddinghuizen derwerp je ook aanraakt, er is niets meer dat je helemaal zelf beter aangereden kan worden vanuit Harderwijk dan vanuit mijn kunt doen. Dan sta je als burgemeester voor de keuze: wil je eigen Dronten. Bestuurders moeten 'grenzenloos' leren denken opschalen of wil je samenwerken?" Dat geldt ook, of misschien en handelen." wel vooral, voor de informatiedeling. "We hebben toch een gemeenschappelijke intentie?", vraagt hij zich hardop af. Maar ook Download binnen zijn eigen gemeentegrenzen ziet hij dat het moeilijk is. Download hier gratis het Tijdschrift met het hele interview >> "Tegelijkertijd blijkt dat ook in deze relatief kleine organisatie de informatievoorziening over en weer niet op orde is. We weten niet van elkaar wat we aan het doen zijn. Maar het wordt wel


Het Decor - verruim(t) de horizon Vage Wmo leidt tot veel claims Bron: Nysingh 150706 Rechters en gemeenten worstelen met de reikwijdte van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015). De wetgeving is niet scherp genoeg, stellen advocaten van Nysingh. Door uitspraken van de Centrale Raad van Beroep verder zal uitkristalliseren. De eerste uitspraken van de Centrale Raad van Beroep laten nog zeker een half jaar op zich wachten. Na de decentralisaties zorg, jeugd en werk hangen gemeenten dwangsommen en schadeclaims boven het hoofd. Toch liggen gemeenten daar niet wakker van. Wél als ze hun beleid moeten aanpassen. Door de vage wetgeving is die kans groot, stellen advocaten. De bestuursrechters hebben het steeds drukker met de rechtszaken die door burgers worden aangespannen tegen het stopzetten of versoberen van de huishoudelijke hulp bij hun gemeente. De verwachting van advocaten is dat dit alleen nog maar gaat toenemen. Ook bij andere onderdelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) trekken burgers bij de bestuursrechter aan de bel, als bijvoorbeeld dagbesteding of een woningaanpassing wordt geweigerd. Niet alleen om te proberen toch de hulp en ondersteuning te krijgen die gemeenten hun niet wilde geven. Als op last van de bestuursrechter de voorziening alsnog door de gemeente moet worden toegekend, kunnen burgers een schadevergoeding vorderen. ‘Als de bestuursrechter bijvoorbeeld beslist dat een gemeente onterecht de huishoudelijke hulp heeft stopgezet of versoberd, kan de getroffen burger – die intussen zelf een schoonmaakhulp heeft ingeschakeld en betaald – deze rekening bij de gemeente neerleggen’, vertelt Matthijs Vermaat, advocaat bij Van der Woude De Graaf Advocaten. ‘Maar ook als burgers vergeten zijn om bij de zitting een schadevergoeding te vragen, kan later de rekening worden ingediend.’ Als gemeenten niet tijdig over een aanvraag beslissen, hangt hen een dwangsom boven het hoofd. Als er over een voorziening binnen de Jeugdwet, de Wmo of over een uitkering binnen de Participatiewet de wettelijke beslistermijn wordt overschreden, kan de aanvrager geld eisen. In situaties waarin een burger meent door een onrechtmatig of een te laat genomen besluit verder in de problemen

te zijn gekomen, kan naast vertragingsschade sprake zijn van vervolgschade. Ook daarop kan de gemeente − financieel − worden aangesproken. ‘Voor aansprakelijkheid moet sprake zijn van een causaal verband tussen het onrechtmatige besluit – bijvoorbeeld het weigeren van de voorziening – en de schade waarvoor een burger de gemeente aansprakelijk wil stellen’, stelt Ton van Acht, advocaat bij Nysingh advocaten-notarissen. ‘In zijn algemeenheid zullen dit soort schadeclaims regelmatig stranden omdat het causaal verband niet kan worden aangetoond.’

verboden vaker inzetten.

Los van onrechtmatige besluiten bestaat de kans dat burgers zich niet kunnen vinden in de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan besluiten waar zij het op zich wel mee eens zijn (rechtmatige besluiten). Dit kan spelen als gemeenten niet op uren indiceren, maar op resultaat (‘schoon huis’). Textor: ‘Gemeenten laten het aan de zorgaanbieder over om samen met de cliënt overeenstemming te bereiken. Als de cliënt er niet tevreden over is, wordt het lastig. Wat is een schoon huis? Als een klacht hierover door de gemeente aan de kant wordt geschoven, moet de burger zijn gemeente daarop bij de civiele rechter aanspreken’, aldus advocaat Vera Textor bij Nysingh.

Om de overlast en criminaliteit terug te dringen, is onder meer het aantal jeugdhandhavers verdubbeld van 12 naar 24 en worden Halt-straffen zoveel mogelijk in de buurt zelf uitgevoerd. Subsidies voor de hangplekken behoren tot het verleden. Daarbovenop wil de gemeente wijk-, gebieds- en groepsverboden vaker inzetten.

De gemeente Rotterdam gaat overlastgevende en criminele jongeren de komende jaren keihard aanpakken. De overlast van de tweehonderd vervelendste jongeren op tien hangplekken in de stad moet in 2018 tot het verleden behoren. Dat is de inzet van het maandag gepresenteerde plan 'Stok achter de deur'.

Ook wordt met wooncorporaties bekeken hoe ouders aan te spreken zijn op de overlast van hun kinderen. 'In het uiterste geval kan het huurcontract opgezegd worden', zegt wethouder Joost Eerdmans (Veiligheid en Handhaving). 'We zijn aan het Volgens advocaten worstelen gemeenten én rechters met de reik- uitzoeken of we in hele zware gevallen kunnen korten op de wijdte van de wet en de gemeentelijke beleidsvrijheid. De wetgebijstand of uitkeringen.' ving is niet scherp genoeg, stellen de advocaten van Nysingh. Zij zijn het dan ook niet eens met een recente uitspraak van verantwoordelijk staatssecretaris Van Rijn (VWS) dat de wet duidelijkheid schept. De tweehonderd jongeren die het meest overlast veroorzaken, ‘Als de wet duidelijk was, dan waren recente uitspraken van voor- veelal de bendeleiders, worden ook hinderlijk gevolgd. 'We zieningen- en bestuursrechters niet zo uiteenlopend’, stellen Textor zitten ze dag en nacht op de hielen, zodat het knap irritant en Van Acht. Evenals Vermaat verwachten Textor en Van Acht dat wordt', zegt Eerdmans. 'Deze jongens, het zijn eigenlijk altijd de Wmo 2015 door uitspraken van de Centrale Raad van Beroep jongens, wanen zich onaantastbaar en hebben een hele negaverder zal uitkristalliseren. De eerste uitspraken van de Centrale tieve invloed op andere jongeren. Dat moeten we zien te doorRaad van Beroep laten nog zeker een half jaar op zich wachten. breken, ook door bijvoorbeeld gesprekken met de ouders.'

Rotterdamse jeugd wordt keihard aangepakt Bron: gemeente Rotterdam 150707

Eerdmans gaat contact zoeken met andere gemeenten in de regio om dit plan te bespreken. 'Het is niet de bedoeling dat de jongeren hier weggaan en tien kilometer verderop overlast Om de overlast en criminaliteit terug te dringen, is onder meer gaan veroorzaken.' het aantal jeugdhandhavers verdubbeld van 12 naar 24 en worden Halt-straffen zoveel mogelijk in de buurt zelf uitgevoerd. Subsidies voor de hangplekken behoren tot het verleden. Daarbovenop wil de gemeente wijk-, gebieds- en groepsJaargang 2 | aflevering 27 | pagina 12

Het Decor - verruim(t) de horizon Rem op fusies in onderwijs Bron: CFTO 150706

Na de drama’s met Amarantis en Inholland kunnen gemeenten zich teweer stellen tegen de fusiedrang van onderwijsinstellingen. Maar de toets waarin die rol is vastgelegd is ‘duur en bureaucratisch’. Blijft er voor ouders en leerlingen daardoor wel voldoende te kiezen?

lingen en docenten zodat ze invloed hebben op beslissingen. vendste onderdeel van het proces. En het nut van deze fusieEn het bestuur moet idealiter deel uitmaken van de maat- effectrapportage bestrijden de brancheorganisaties niet. Hoeschappelijke omgeving van de school. wel de schaalvergroting voortschrijdt, vindt Van Wieringen dat de fusietoets toch zijn nut heeft bewezen. ‘De preventieve werKosten/baten-analyse king is belangrijk. Door de fusietoets is de vanzelfsprekendheid Daarom toetst de CFTO allereerst of er van een fusie een beetje weg. Besturen worden gedwongen na intern draagvlak is voor de fusie. Bestu- te denken of fuseren wel de beste oplossing is’, stelt de CFTOren moeten een fusie-effectrapportage voorzitter. voorleggen aan de medezeggenschapsraden, die instemmingsrecht hebben bij 25.000 euro voor beste idee samenleving een fusie. Daarin moeten ze motieven, doelen en gevolgen van Bron: VSB Fonds 150706 de fusie uiteenzetten, maar ook een kosten/baten-analyse ma- Verenigingen en stichtingen met een kansrijk idee voor een ken. Bovendien moeten ze aangeven welke alternatieven voor mooiere samenleving kunnen een geldprijs winnen van 2.500 de fusie zijn onderzocht. In de fusie-effectrapportage moet of 25.000 euro van VSBfonds. ook het advies van college van B&W van de betrokken gemeenten zijn opgenomen. De commissie kijkt of deze route VSBfonds goed is afgelegd. VSBfonds bestaat 25 jaar en viert dat met een ideeënwedstrijd

Gemeenten kunnen zich via de fusietoets teweer stellen tegen de fusiedrang van onderwijsinstellingen. Als het om bijzondere scholen gaat, blijken veel gemeentelijke adviezen echter aan de magere kant. Sinds 2011adviseert de onafhankelijke Commissie Fusietoets Onderwijs (CFTO) de minister van Onderwijs over voorgenomen fusies in het po, vo en mbo. Inmiddels heeft de commissie 135 keer geadviseerd. In 90 procent van de Krimp gevallen was het oordeel positief. Dit najaar evalueert de Daarnaast toetst de CFTO of het verlies aan keuzevrijheid opweegt tegen de winst van de fusie. Hard nodig, volgens Van Tweede Kamer de fusietoets. Wieringen. ‘Schoolbesturen die te maken hebben met krimp of andere tegenslag, zoeken vaak automatisch een fusiepartner Een regeltje ‘Als het openbaar onderwijs in het spel is, zien we vaker heel waarmee ze de vaste kosten kunnen delen’, stelt hij. ‘Ze zoudoorwrochte adviezen van het gemeentebestuur’, stelt coördi- den ook hun bestuursbureau kunnen inkrimpen, maar dat is nerend secretaris Renze Portengen. Maar als er sprake is van niet zo populair.’ een fusie in het bijzonder onderwijs, maakt een gemeentebestuur zich er soms met één regeltje vanaf. Jammer, want gemeenten hebben niet voor niets een rol gekregen bij de fusietoets, betoogt CFTO-voorzitter Fons van Wieringen. ‘Het was de uitdrukkelijke wens van de Tweede Kamer dat gemeenten tegenwicht bieden aan het automatisme waarmee gefuseerd wordt. Zij hebben immers belang bij een divers onderwijsaanbod.’ De fusietoets moet voorkomen dat er in een gebied maar één schoolbestuur overblijft. Want ouders, leerlingen en studenten moeten iets te kiezen hebben en niet afhankelijk zijn van een monopolist. Daarnaast waakt de CFTO over de menselijke maat. Het schoolbestuur moet bereikbaar zijn voor leer-

Zelden negatief Hoewel de CFTO dus zelden negatief adviseert over voorgenomen fusies zijn de brancheorganisaties PO-raad en VO-raad de toets liever kwijt dan rijk. Het zou een duur, bureaucratisch instrument zijn dat het redden van kleine scholen in krimpgebieden onmogelijk maakt en daardoor diversiteit juist in de weg staat. Van Wieringen pareert die kritiek. Hij wijst erop dat regels vorig jaar al zijn aangepast. Scholen die hun leerlingpopulatie in vijf jaar met 15 procent zien dalen, hoeven geen fusietoets aan te vragen. Maar ook als er geen fusietoets is, moeten schoolbesturen een fusie-effectrapportage aan de medezeggenschapsraden voorleggen. Dat is het duurste en tijdro-

voor initiatieven die mensen stimuleren mee te doen aan sociale of culturele activiteiten. De voorwaarde is wel dat het gaat om mensen die zich vanuit een vereniging of stichting inzetten voor een ander. Aanmelden Deelnemers kunnen zich voor vrijdag 24 juli aanmelden via dit aanmeldformulier. Daarna mogen zij een filmpje laten maken in de jubileumcaravan van die van 19 augustus tot en met 6 september door Nederland rijdt. Prijzen VSBfonds stelt 25.000 euro beschikbaar voor de winnaar in de categorie Kunst & Cultuur en nog een keer 25.000 euro voor de winnaar in de categorie Mens & Maatschappij. Daarnaast wordt er nog 12 keer een geldprijs van 2.500 euro uitgereikt voor goede ideeën in beide categorieën. VSBfonds en de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind (NSGK) gaan meer aandacht besteden aan wat de projecten die ze steunen daadwerkelijk bereiken. Lees hier meer >> Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 13

Het Decor - verruim(t) de horizon Scherper toezicht op 3D

Bron: Algemene Rekenkamer 150706 Volgens Arno Visser, lid van de Algemene Rekenkamer, zullen de provincies in hun rol als toezichthouder op de gemeentefinanciën een slag moeten maken. De Algemene Rekenkamer wil dat het ministerie van Binnenlandse Zaken het toezicht op de gedecentraliseerde taken op het gebied van jeugd, werk en zorg beter organiseert. Tot het rijk de zogeheten 3D-taken overhevelde naar de gemeenten controleerde de Algemene Rekenkamer de uitvoering ervan. Nu de taken per 1 januari niet langer bij het rijk liggen, gaat de Algemene Rekenkamer er niet meer over. De verantwoordelijkheid voor de controle op de uitgaven ligt bij respectievelijk de gemeenteraden, de lokale rekenkamers en de provincies als toezichthouders op de gemeentefinanciën. Volgens Arno Visser, lid van de Algemene Rekenkamer, ligt de verantwoordelijkheid dan precies waar deze hoort te liggen. ‘Het is alleen nog niet sluitend geregeld. En dat hoort wel het geval te zijn, want anders is er geen goed zicht op de 10 miljard euro die in het kader van de decentralisaties van het rijk naar de gemeenten is gegaan’, aldus Visser.

Zo moet onder andere nog helder worden aan wie de diverse (rijks)inspecties rapporteren. Ze deden dat altijd aan de minister, maar omdat die er niet meer over gaat, dienen de resultaten van het inspectiewerk een andere ontvanger te krijgen.

en complexere gemeentelijke begrotingen en verantwoordingen doorgronden, dan zijn extra inspanningen nodig’, zegt hij. ‘De risico’s nemen navenant ook toe.’ Als een soort nulmeting heeft de Algemene Rekenkamer aan de vooravond van de decentralisaties al een eerste scan uitgevoerd aangaande de aard en omvang van en verschillen in het provinciaal toezicht. Het is volgens hem zeker niet de bedoeling dat de Algemene Rekenkamer de provincies gaat controleren, maar wel om na te gaan of en hoe ze acteren nu de omstandigheden zijn gewijzigd. Bijvoorbeeld wanneer door de provincie wel of niet wordt overgegaan tot het onder verscherpt toezicht plaatsen van gemeenten.

ma om te komen tot een onderlinge vergelijking van een aantal gemeenten op 3D-gebied. Handig daarbij is als de gemeenten een ‘eenheidstaal’ gaan spreken. Daarmee bedoelt Arno Visser dat ze dezelfde definities gaan hanteren, bijvoorbeeld wat precies onder zwerfjongeren of vormen van dienstverlening in de zorg wordt verstaan. Dat maakt onder meer het onderling vergelijken van effecten van beleid mogelijk. In dat kader heeft de Algemene Rekenkamer sessies belegd met onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal en Cultureel Planbureau. Uiteindelijk moet het ministerie van Binnenlandse Zaken daarin volgens hem het voortouw nemen en nieuwe richtlijnen laten opnemen in de BBV, de begrotings- en verantwoordingsregels voor decentrale overheden.

Doel is inzicht te krijgen en van de analyses te leren. ‘Nogmaals, als het rijk de taken in het sociaal domein zou uitvoeren, dan zijn wij als Algemene Rekenkamer het sluitstuk. Een nieuwe vorm van toezicht is nodig die ook totaal-inzicht geeft’, zegt hij. In datzelfde licht past het streven van de Algemene Rekenkamer de eerste drie jaar te gaan samenwerken met de lokale rekenkamers. Met twaalf rekenkamers – in elke provincie één – is de Algemene Rekenkamer het gesprek aangegaan met als doel samen onderzoeken op te zetten op het terrein van de gedecentraliseerde taken. ‘Om op die manier de rekenkamers in hun kracht te zetten’, legt Visser uit. Zijn ervaring is dat er een grote diversiteit aan rekenkamers is, van hele actieve en wakkere tot de zogeheten slaaprekenkamers waar weinig tot niets gebeurt. Bekend is ook dat op veel rekenkamers wordt bezuinigd, met Arnhem als meest schrijnende voorbeeld. Daar halveerde de gemeenteraad het budget. ‘Omdat dat ook de minister van Binnenlandse Zaken zorgen baart, komt die nog deze zomer met een plan’, zegt Visser.

Visser: ‘Het is niet zo dat dit ten koste gaat van de autonomie van gemeenten. Die autonomie zit namelijk in de inhoud van beleid, niet in de manier waarop de verslaglegging moet geschieden. Je moet gewoon dezelfde taal spreken.’

Rol provincies Volgens Visser zullen ook de provincies in hun rol als toezichthouder op de gemeentefinanciën een slag moeten maken. ‘De gemeenten hebben er per 1 januari 2015 veel taken en veel Autonomie geld bijgekregen. Wil je als toezichthouder de omvangrijkere Onderdeel van het ‘hulpaanbod’ aan de lokale rekenkamers is het opzetten van een joint-audit: een samenwerkingsprogram-

Kamerbrief duiding Kindergeneeskunde Bron: Voordejeugd.nl 150707 GGZ-zorg door kinderartsen per 2016 onder Jeugdwet Minister Schippers (VWS) heeft de Tweede Kamer officieel gemeld dat zij de J-GGZ zorg die kinderartsen leveren in ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra, overhevelt naar de Jeugdwet. Gemeenten kunnen deze zorg voor 2016 inkopen. Het bijbehorende budget was al opgenomen in de meicirculaire. Gemeenten kunnen daarmee deze zorg voor 2016 inkopen. Om dit proces te ondersteunen werken VNG en VWS aan een handreiking. Ook vindt er overleg plaats over de wijze van declaratie van de facturen. Download: Begeleidend schrijven rapport Kindergeneeskunde aan Tweede Kamer Rapport Kindergeneeskunde Jaargang 2 | aflevering 27 | pagina 14

Het Decor - verruim(t) de horizon

Een fris-dwarse blik

de competitie is er overduidelijk en we genieten ervan. Toch wordt Eigen Kracht Centrale publiceert witboek er binnen de KNVB hard samengewerkt, bijvoorbeeld aan de spelFamiliegroepsplan regels. Tussen landen bestaat competitie maar binnen grotere Als ondersteuning van gemeenten bij uitvoering wet verbanden wordt weer samengewerkt zoals in de UEFA.

Bron: EKC 150707

Ook op een kleinere schaal vindt die combinatie van coöperatie en competitie plaats. Binnen teams moet heel goed worden samengewerkt. Het is immers het team dat wint. Maar de teamprestatie wordt ook bepaald door de individuele prestaties van de teamleden. En zo bestaat er binnen een sportteam ook onderlinge competitie die geacht wordt de individuele prestaties te goede te komen. Huntelaar gaat meer zijn best doen omdat Van Persie staat te trappelen om voor hem in te vallen.

Concurreren en samenwerken kan goed samengaan Blog

Rivaliteit en samenwerking Het is aan de trainer om de juiste verhouding tussen gezonde rivaliteit en noodzakelijke samenwerking te bewerkstelligen en te behouden. Het zal toeschouwers niets uitmaken of er prijzen worden afgesproken voor toegangskaarten, parkeerplaatsen of drankjes in de pauze. Zolang de competitie op de grasmat maar leidt tot attractief spel.

Van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) mogen zorgaanbieders niet met elkaar samenwerken. Maar waarom mogen zij dat eigenlijk niet? Er zijn per slot van rekening genoeg prachtige voorbeelden te vinden van coöperatie en Natuurlijk is gezondheidszorg geen sport. Maar waarom zou de competitie tussen instellingen. combinatie van samenwerken en wedijveren in de zorg niet kunnen? Laat zorgverleners werken met onderling afgestemde prijzen, Een hogere kwaliteit en vooral meer efficiëntie in de zorg moet laat ze spelregels afspreken en laat ze vooral wedijveren om het gerealiseerd worden door onderlinge concurrentie. Dat is het leveren van de beste zorg. Zo’n onderlinge competitie kan nog erg overheidsbeleid dat mede bewaakt wordt door de ACM. Samenboeiend zijn voor betrokken professionals. Wie voert de beste werking laat de mededingingsautoriteit niet toe. Toch is samenoperaties uit; wie heeft de minste complicaties; waar zijn de minste werking tussen zorgaanbieders soms noodzakelijk. Die kan leiden doorligwonden; waar zijn cliënten het meest tevreden? Wat is er tot efficiëntie en tot meer kwaliteit. Wat is er op tegen als aanbieleuker dan te blijven streven naar nog betere prestaties op je vakders elkaar iets gunnen als de patiënt elders beter af is of als een gebied? En wat is er op tegen om die prestaties inzichtelijk te maandere zorgaanbieder nog ruimte heeft? Samenwerken helpt ook ken voor de burgers? wanneer er veel vraag is naar hoogwaardige zorg waarbij kennis, kunde en volume gedeeld moeten worden. Prestaties laten zien moeten we niet aan het Algemeen Dagblad of aan anderen overlaten, zorgaanbieders zouden hun eigen onderVoetbalclubs linge competitie moeten regelen en prestaties laten zien. En laat Volgens het mededingingsbeleid kan dat niet. Het is of samenwerze dat vooral in goede samenwerking doen met goede afspraken ken of concurreren. Dat is merkwaardig. Om ons heen zien we die de competitie eerlijk en mede daardoor optimaal maakt. prachtige voorbeelden van effectieve combinaties van coöperatie en competitie, zoals in de sport. Voetbalclubs strijden om de winst, Jo Caris—Bijzonder hoogleraar Tias

In de Jeugdwet is het recht op het familiegroepsplan opgenomen. Een historische gebeurtenis werd dit genoemd. Terecht! Eindelijk lijken we in te zien dat het niet helpt om voor mensen te bepalen wat de beste oplossingen zijn. Regie hoort bij de mensen zelf, regie afnemen is immers ook de verantwoordelijkheid afnemen. En nu het in de wet staat, gaan we dat anders doen. Of niet? Pijler transformatie Het familiegroepsplan is één van de pijlers van de transformatie. Het borgt dat regie over zorg en hulp bij de burger ligt en dat deze samen met familie, vrienden en andere bekenden gaat nadenken over oplossingen. In de praktijk is daar nog te weinig van te zien. Het familiegroepsplan krijgt nog niet overal de ruimte, diverse gemeenten zoeken nog hoe ze dit moeten invullen en wat zij daarin moeten en kunnen doen. Ook bij de wijkteams en hulpverleners is de precieze wetgeving over het familiegroepsplan niet altijd bekend. Vaak is er sprake van tegenstrijdige opdrachten. In dit alles is het voor de burger zelf helemaal onduidelijk geworden. Duizenden plannen van burgers Stichting Eigen Kracht Centrale is al sinds 2000 bezig om te zorgen dat de regie bij burgers ligt. De ervaringen van de Eigen Kracht Centrale met duizenden plannen van burgers met hun netwerk, is mede aanleiding geweest voor het opnemen van het familiegroepsplan in de Jeugdwet. Om de vele vragen rondom het familiegroepsplan te beantwoorden schreef de stichting een handzaam boekje voor gemeenten. Dit ‘Witboek familiegroepsplan’ is voor gemeenten kosteloos op te vragen via [email protected]. Professionals en burgers kunnen een digitale handreiking opvragen met informatie over hoe zij aan de slag kunnen met het familiegroepsplan.


Het Decor - verruim(t) de horiFraudewet minder streng

25 procent) is mogelijk als sprake is van verminderde verwijtbaarheid. De Raad heeft de uitspraak gedaan naar aanleiding Bron: CRvB 150706 Het uitgangspunt van de Wet aanscherping handhaving en van drie zaken waarin mensen niet hadden doorgegeven aan het werk te zijn en in één zaak waarin iemand niet sanctiebeleid in bijstandszaken is dat de had doorgegeven niet langer op het uitkeringsboete die wordt opgelegd als er fraude adres te wonen. geconstateerd is, even hoog is als het bedrag dat de bijstandsgerechtigde te veel 11.000 banen voor mensen met beontvangen heeft. Maar de uitspraak van de CRvB zet een streep door die redenering. perkingen Bron: Ministerie SZW 150706 De rechter moet indringender toetsen of In twee jaar zijn er bijna 11.000 banen bijgekomen de hoogte van de boete evenredig is, aldus voor mensen die door een beperking niet in staat de Raad. zijn het minimumloon te verdienen. Binnen het bedrijfsleven kwamen er ruim 9000 banen bij, de Boetes die opgelegd worden in het kader rest bij de overheid. van de Fraudewet moeten afgestemd worden op de individuele situatie van de bijstandsgerechtigde. Dat Dat blijkt uit cijfers die staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociheeft de Centrale Raad van Beroep geoordeeld in een eerste ale Zaken bekend heeft gemaakt. Jonggehandicapten en menuitspraak over de gevolgen van de Fraudewet. sen die op de wachtlijst staan van een sociale werkplaats, moeten als eerste in aanmerking komen voor deze specifieke baHet uitgangspunt van de Wet aanscherping handhaving en nen voor arbeidsgehandicapten. Klijnsma concludeert dat dit sanctiebeleid in bijstandszaken is dat de boete die wordt op- ook lijkt te lukken. Mensen die op de wachtlijst stonden van gelegd als er fraude geconstateerd is, even hoog is als het een sociale werkplaats, worden gedetacheerd bij een gewoon bedrag dat de bijstandsgerechtigde te veel ontvangen heeft. bedrijf, aldus de staatssecretaris. Maar de uitspraak van de CRvB zet een streep door die redenering. De rechter moet indringender toetsen of de hoogte 'We zeggen "ga werken" tegen een groep die dat niet zelfstanvan de boete evenredig is, aldus de Raad. Bovendien moet de dig kan.' Idioot eigenlijk, vindt hoogleraar Inclusieve Arbeidsgemeente beoordelen of sprake is van verminderde verwijt- organisaties Frans Nijhuis. De Participatiewet is gedoemd te baarheid. mislukken, vreest hij. Lees meer>> Grove schuld Een boete ter hoogte van 100 procent van het bedrag dat iemand sowieso al moet betalen, heeft grote gevolgen, vindt de Raad. Zo’n hoge boete mag alleen opgelegd worden als er sprake is van opzet bij de betrokkene. Bij grove schuld mag een boete worden opgelegd van 75 procent. De gemeente die de boete oplegt moet dan aantonen dat sprake is van opzet of grove schuld. Bij 'gewone' verwijtbaarheid mag slechts een boete worden opgelegd van 50 procent. Een lagere boete (van

Boete Vanaf 2017 hangt bedrijven die niet genoeg arbeidsgehandicapten in dienst nemen, een boete boven het hoofd van 5000 euro per niet-ingevulde werkplek. De afspraak is dat er de komende elf jaar 125.000 extra banen komen voor mensen met een arbeidshandicap: 100.000 in het bedrijfsleven en 25.000 bij de overheid.

Sterk Uit Elkaar Bron WSG 150708 Communicatiehulpmiddel bij complexe scheidingen Binnen enkele weken is de kaartenset Sterk uit elkaar beschikbaar. Een set van 44 kaarten waarin de Escalatieladder van Glasl in begrijpelijke taal en ondersteund door heldere plaatjes zichtbaar is gemaakt. De Escalatieladder is een veel gebruikt hulpmiddel om de ernst van een complexe scheidingssituatie in te schatten. Door de eenvoudige taal en de ondersteunende beelden maakt de kaartenset Sterk uit elkaar de Escalatieladder bruikbaar voor het gesprek met kinderen en ouders over de strijd. Bijzonder aan de kaartenset is dat consequenties van de strijd tussen ouders voor het kind heel expliciet gemaakt worden. Het kind krijgt een duidelijke stem. Dit hulpmiddel helpt niet alleen bij het in kaart brengen van de ernst van de problematiek, maar geeft ook woorden en beelden voor het praten over positieve veranderingen. De kaartenset is door het Expertisecentrum speciaal ontwikkeld voor cliënten met een beperking, maar is bruikbaar voor alle oud ers en kinderen die met een complexe scheiding te maken hebben. Jeugdzorgwerkers en cliënten van de WSG, maar ook externe deskundigen hebben in de ontwikkelfase actief meegedacht en feedback gegeven. Op die manier is een praktisch hulpmiddel ontstaan voor jeugdzorgwerkers, mediators en alle andere professionals die gezinnen in scheiding begeleiden.

Teller Eind dit jaar moet het bedrijfsleven 6000 extra banen hebben voor mensen die zich door ziekte of handicap moeilijk kunnen redden op de arbeidsmarkt. In het bedrijfsleven zijn er nu al 9.224 banen bij voor mensen met een beperking. Werkgevers liggen vóór op het schema. Bij de overheid stond de teller eind Voor bestel- en prijsinformatie kunt u een e-mail sturen naar 2014 op 1508 banen voor arbeidsgehandicapten. Dat moeten [email protected] er dit jaar 3000 worden.


Het Decor - verruim(t) de horizon Externaliserend probleemgedrag bij kleuters 22 september 2015 Organisator: Medilex Onderwijs Plaats: Driebergen | Kosten: 395 euro (exclusief BTW) Website: Medilexonderwijs.nl

Kleuters met woedeaanvallen of opstandig en druk gedrag zorgen voor veel onrust in de klas. Het congres gaat in op het observeren en analyseren van en omgaan met externaliserend probleemgedrag, en op beschermende en risicofactoren. 's Middags zijn er sessies over onder meer het beïnvloeden van gedrag via spel, de interventie STOP4-7 en de invloed van klassenmanagement en groepsprocessen. GGZ Kennisdag 2015 22 september 2015 Organisator: Trimbos-instituut; GGZ Nederland; ZonMw Plaats: Amersfoort | Kosten: 295 euro (inclusief BTW) Website: www.ggzkennisdag.nl Om integrale zorg te kunnen bieden, zo dicht mogelijk bij huis en zo goed mogelijk afgestemd op de verschillende vragen van hulpvragers, dienen beropeskrachten de hele context van een kind in samenhang te bekijken. Kennis over die context, bijvoorbeeld over oorzaken, effectiviteit van interventies en werkzame samenwerkingsvormen, leidt tot mogelijkheden om de zorg continu te verbeteren. De vraag 'Hoe kan kennis bijdragen aan het bevorderen van de kwaliteit en de samenhang in de zorg voor jeugd?', staat op de GGZ Kennisdag 2015 centraal.

Te vaak onjuiste diagnose bij autisme Bron: onderzoek 150706

Er is al veel verbeterd, met name bij kinderen. De vertraging treedt vooral op bij jongeren en volwassenen. Voor hen duurt het respectievelijk 5 en 8 jaar voordat ze de juiste diagnose krijgen. Dit blijkt uit onderzoek van Patricia van Deurzen, Lisette Verhoeven en Wouter Staal dat door de werkgroep Vanuit autisme bekeken wordt overhandigd aan staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Martin van Rijn.

zoek te doen naar de grote groep volwassenen met autisme die nu niet in beeld is. Carien van Hooff, programmamanager Vanuit autisme bekeken: “Voordat men bij een hulpverlener aanklopt, lopen mensen vaak al lang rond met een gevoel dat er ‘iets aan de hand is’. Taboe, de reële angst voor stigmatisering en afkeer voor medicalisering zorgen ervoor dat mensen lang wachten voordat ze bij een professional aan de bel trekken. Meer kennis over en daarmee begrip voor autisme kan De vertraging bij het stellen van een diagnose kent een aantal helpen om het taboe te verminderen.” oorzaken, zo blijkt uit het onderzoek. De belangrijkste oorzaak is dat mensen met autisme eerst een andere diagnose krijgen. De werkgroep Vanuit autisme bekeken pleit niet voor meer De helft van de onderzochte gevallen heeft naast autisme ook diagnoses, maar voor een snellere en betere diagnose vanaf een andere psychische aandoening, die soms eerder zichtbaar het moment dat men op zoek is naar een antwoord, bijvoorof gemakkelijker vast te stellen is. Hierdoor wordt autisme over beeld omdat zij vastlopen op school, werk of in hun relatie. het hoofd gezien. Mensen met alleen autisme krijgen vaak een Monique Post, als ervaringsdeskundige verbonden aan het andere diagnose en behandeling. Er is wel verbetering te zien. programma Vanuit autisme bekeken: “Voor mij was de diagnoVoor het jaar 2000 doorliepen mensen nog gemiddeld zeven se de sleutel van een deur die tot dan toe dicht zat. De sleutel trajecten voordat ze bij de juiste hulpverlener terecht kwamen. naar zelfkennis. Stukjes vielen eindelijk op zijn plek. Als je op Die route is al een stuk korter geworden: in 2009 waren dit er een gegeven moment die sleutel wilt vinden, dan moet hij snel vier. beschikbaar zijn om verder te kunnen met je leven.” “Toch kan die route nog veel korter”, zo stelt de werkgroep Vanuit autisme bekeken. Een in autisme gespecialiseerde psychiater kan vaak snel vaststellen of er sprake is van autisme of niet. Wouter Staal, Kinder- en jeugdpsychiater UMC Radboud en Karakter: “Dan komen mensen dus ook veel eerder in het juiste hulpverleningstraject. Voor mensen met autisme moeten we af van het eerste, tweede- en derdelijnsdenken. Bijvoorbeeld door psychiaters met de juiste kennis consulten te laten doen bij de huisarts. Net als in de overige gezondheidszorg geldt hier ook, hoe vaker je mensen met autisme in je praktijk hebt, hoe beter je in staat bent de diagnose te stellen. Anders ligt onder- en overdiagnostiek op de loer. Dit veroorzaakt onacceptabel veel leed en onnodige kosten.”

Het rapport Autismediagnostiek: eerder, sneller en beter is te downloaden op www.vanuitautismebekeken.nl. Het onderzoek werd verricht in opdracht van de werkgroep Vanuit autisme bekeken. Deze onafhankelijke werkgroep is ingesteld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en kijkt vanuit en met mensen met autisme naar welke verbeteringen er nodig zijn op het terrein van onderwijs, werk, zorg en levensloopondersteuning en sport. In 2015 startte het programma ook een samenwerking met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met als doel oplossingen te vinden en uit te dragen om het Passend onderwijs ook passend te maken voor kinderen met autisme.

Nog te vaak krijgen volwassenen met autisme eerst een verkeerde diagnose. Hierdoor duurt het langer voordat zij toe- Het onderzoek roept ook nieuwe vragen op. Zo blijkt dat het aantal volwassenen dat een diagnose heeft verhoudingsgewijs gang krijgen tot de juiste hulpverlening en ondersteuning. kleiner is dan bij kinderen en jongeren. De werkgroep Vanuit autisme bekeken onderstreept de urgentie om nader onderJaargang 2 | aflevering 27 | pagina 17

Het Decor - verruim(t) de horizon COLOFON Het Decor—verruim(t) de horizon is een digitaal informatie– en inspiratieschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Het Decor— verruim(t) de horizon verschijnt eenmaal per week; op vrijdag. Daarnaast is er eenmaal per week - op dinsdag - een nieuwsflits Fris denken en dwars kijken .

You are beautiful – remember that

Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens. Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum

Ieder mens is mooi Zelfs de mensen die leven Met voor en door u geknipte informatie en inspiIn de gouden kooi ratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Wij willen zo bijdragen aan We hebben allemaal lief de duurzame vernieuwing van de organisatie van We houden allemaal wel ergens van en de ondersteuning voor en door mensen. En als het even niet meer kan Daarbij staat het stimuleren en ondersteunen Dan laten we een traantje gaan van talentontplooiing op strategisch, tactisch en Emotioneel kunnen we het dan even niet aan uitvoerend niveau centraal. Dan is goed dat er van die momenten zijn Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt Dat de een tegen de ander zegt: u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht ‘houd mij maar even vast’ De warmte is dan voelbaar met uw bijdrage of persbericht naar Dat is de warmte die in iedereen leeft [email protected]

T 088 - 0305000 F 0519-220052 E [email protected] Website: www.vondel-nassau.nl

Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen Elk mens is bijzonder Simpelweg omdat het onbewust geeft ontvangen? Mail dan even het mailadres van uw Omdat elk mens iets moois collega naar [email protected] In zich heeft


k i j k e n 10 juli 2015 Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein

Recommend Documents