k i j k e n 20 januari 2015 Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein

k i j k e n

Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein Fris denken & dwars kijken De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van de medewerkers van Vondel & Nassau. Werkend vanuit maatschappelijke betrokkenheid pakken zij - samen met u - organisatie- en samenlevingsvraagstukken pragmatisch en resultaatgerichte aan.

Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected]. Wilt u de nieuwsflits niet meer ontvangen: stuur ook dan even een berichtje naar hetzelfde mailadres.

Effecten re-integratie verwaarloosbaar

Jaargang 3 | Aflevering 3

DWARS

20 januari 2015 houding ten opzichte van evaluatie in het algemeen en experimenten in het bijzonder."

Bron: WerkLoont 150116 De resultaten van re-integratietrajecten krijgen amper handen op elkaar. Toch zijn er voorbeelden waar de uitkomsten positief zijn. Bestuur en management wordt aangeraden een vinger aan de pols te houden en waar nodig trainingen te organiseren. "Verder kan garant"Het totale effect is aanzienlijk." stelling voor de financiële risico's ervoor zorgen dat gemeenten eer"Uit de uitkomsten kan geconcludeerd worden dat een jaar tot ander- der bereid zijn om experimenten te starten met re-integratiehalf jaar na instroom in het experiment in de meeste gevallen geen instrumenten waarvan vooraf wordt gedacht dat het effect aanzienlijk significante effecten op de uitstroom uit de uitkering zijn gemeten", is." staat in het onderzoek Uitkomsten en ervaringen experimenten netto WerkLoont -effectiviteit re-integratie (zie bijlage). Rotterdam komt het best uit de bus. Dit zijn de conclusies over de "Dit geldt voor zowel de totale uitstroom uit de uitkering als de uit- aanpak in die gemeente: stroom naar werk. Alleen bij het experiment WerkLoont in Rotterdam WerkLoont heeft een netto preventief effect op het krijgen van een vinden we zowel een significant preventie-effect als een significant uitkering; WerkLoont heeft een positief effect op de uitstroomkans, totaal en positief uitstroomeffect." naar een baan, van degenen die wel in een uitkering komen; Voor dit rapport is gekeken naar experimenten met reintegratietrajecten in Rotterdam, Nijmegen, Enschede en Helmond. In deze gemeenten is ook gekeken naar inspanningen om langdurige werklozen aan een baan te helpen. Het volgens dit onderzoek beste programma combineert training, werkervaring en begeleiding bij het zoeken naar werk. Aanbevelingen "In de eerste plaats is een verandering in houding en kennis nodig bij de betrokken partijen binnen een gemeente: bestuur, management en uitvoerenden", is de eerste aanbeveling van het onderzoek. "In de uitvoering wil men vooral iets doen voor cliënten. Men is minder bezig met de vraag of het ook helpt wat men doet. Er is daarom een verdere professionalisering in de beroepsgroep nodig, die moet leiden tot een gerichtheid op effectieve dienstverlening en een positieve Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 1

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Pgb via gemeenten is 'gigantische operatie' Bron: SVB 150113 De sociale verzekeringsbank moet tweemaal zoveel mensen inzetten om de pgb-aanvragen weg te kunnen werken, nu deze via de gemeenten lopen. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft twee keer zoveel mensen ingezet om het aantal aanvragen van persoonsgebonden budgetten deze maand te kunnen verwerken. Ook zijn er veel extra mensen ingezet om alle telefonische vragen te kunnen beantwoorden. In totaal zitten er nu ongeveer duizend SVB-medewerkers aan de telefoon of ze voeren de extra administratieve taken uit. Via de gemeente Sinds 1 januari lopen de zorgaanvragen voor pgb’s via de gemeente, die de aanvraag indient bij de SVB. Na goedkeuring betaalt die het bedrag uit aan de zorgverleners. 'Het is een gigantische operatie, het gaat om 250.000 zorgcontracten’, zegt een woordvoerster van de SVB. De uitbetalingen moeten eind deze maand en begin februari plaatsvinden. 'Er moet nog veel gebeuren, maar we doen er alles aan om het te laten lukken.’ 68 gemeenten te laat Sinds dit jaar zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de zorgtaken van de inwoners. Zij bepalen welke zorg de mensen krijgen. Het zogenoemde toekenningsbericht, dus de melding dat iemand recht heeft op zorg, moeten zij naar de SVB sturen. '325 gemeenten hebben dat tot nu toe gedaan. De rest heeft de deadline dus niet gehaald.’

den,’ zegt Annelies Kooiman, adviseur en trainer voor wijkteams bij Movisie. Het kenniscentrum heeft een netwerk van adviseurs, een vraagbaak (Kennislijn) en een trainingsbureau die zich alle bezighouden met vragen uit het veld. Annelies Kooiman en Anneke van der Ven, kwartiermaker voor sociale wijkteams, over de top 5 van vragen van sociale wijkteams. En het antwoord: 1. Wat is een goede samenstelling van een wijkteam? Veel gevraagd is welke disciplines je nodig hebt in het sociale wijkteam. En wat een generalist doet. Ons advies: Kijk naar de vraag in de wijk. Maak eerst een wijkanalyse: wonen er veel ouderen, jonge gezinnen, mensen met een beperking? Welke zorgen ondersteuningsbehoefte heeft de wijk? Ook als de teams al bestaan, adviseren wij de analyse alsnog te maken.

komen. Daar leren burgers jou kennen, kunnen je aanspreken en krijg je zicht op wat er speelt in de wijk. En je krijgt zicht op welke netwerken er in de wijk actief zijn. 4 Hoe kunnen we de regie meer bij de burger leggen? Professionals zitten vaak in een dilemma over de regie van de burger. Kan die burger dat wel aan, maakt hij de juiste keuzes en hoe houd je dan als professional vat op de hulpverlening? Ons advies: Werk aan een gezamenlijke visie op hulpverlening met het wijkteam. Bespreek die visie tijdens casusbesprekingen. Er zijn praktische instrumenten om de regie te versterken in het contact met burgers, zoals Quez, zelfredzaamheidsmatrix, methode Mens Centraal. De moeite om de regie over te geven aan de cliënt, heeft ook te maken met je eigen beeld van hulpverlening.

Generalist is geen beroep. Het betekent dat professionals met een 5 Op welke wijze kunnen we onze tijd goed verdelen? brede blik en op een eenduidige wijze in gesprek gaan met burgers In de teams zijn mensen op zoek naar een goede verhouding tussen en collega’s om de beste oplossing voor een vraag te vinden. verschillende bazen: de gemeente en de instelling waar ze in dienst zijn. Er is ook best veel onzekerheid bij professionals over hoe op 2 Hoe kun je kosten besparen én doelmatig werken? een goede manier te functioneren. Belangrijk is om alert te blijven op de vragen en de ondersteuning in de wijk en dit ook te registreren. Dat geeft inzicht in wat nodig is in Ons advies: Zorg voor steun van je moederorganisatie om voldoende wijk. de tijd te krijgen voor het werk in het wijkteam. Belangrijke afOns advies: Denk buiten de gebaande paden, verwijs niet automa- spraak, ook met gemeenten, is dat je je tijd flexibel kan inzetten. tisch door naar specialistische zorg. Kijk samen met de burger hoe Teams doen er goed aan met dezelfde registratiesystemen voor de vraag snel opgelost kan worden. Bedenk wat je kunt doen met klantvragen en voor het aanbod te werken. Blijf alert op overbodige algemene voorzieningen, waar iedereen zonder verwijzing naar toe procedures en tijdverslindende overlegsessies. En schiet niet metkan. Of kijk naar een collectief aanbod dat goed werkt. Maar je een in de opleidingsreflex: Je leert veel al doende. moet altijd doen wat nodig is.

3 Dichterbij de burger en netwerken benutten, hoe doe je dat? Het kan moeilijk zijn om burgers te bereiken, bijvoorbeeld omdat ze zorg mijden. Welzijnswerkers hebben vaak al veel ervaring om deze mensen wel De vijf meest gestelde vragen over wijkteams te bereiken. Maar veel professionals Bron: Movisie 150116 in het wijkteam hebben tot nu achter Movisie kreeg het afgelopen jaar bakken met vragen over wijk- het bureau gewerkt. Zij zijn gewend teams. Wat waren de meest gestelde en wat luidt het antwoord. dat mensen met vragen naar hun toe komen. Opmerkelijk: veel vragen komen via internet binnen bij Movisie: Ons advies: Laat je zien in buurthui‘Professionals googlen als ze op zoek zijn naar ideeën en voorbeel- zen, scholen, op plekken in de wijk waar buurtbewoners samen Gegevens ontbreken Daarnaast zijn er ook nog ruim 90.000 zorgaanvragen teruggestuurd naar mensen met een pgb, omdat er bijvoorbeeld gegevens ontbreken.

Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 2

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Rheden en Rozendaal starten met vertrouwenspersoon

bedraagt tussen de € 37,47 en € 131,12 per maand, afhankelijk van de persoonlijke situatie van het kind, maar niet inkomensafhankelijk omdat de kinderbijslag dat ook niet is. De bijdrage verschilt niet per Bron: PvdA 150114 instelling en geldt inderdaad tot 18 jaar, omdat dan ook de kinderGeachte Robert Vermeiren en Ariane de Ranitz, bijslag ophoudt. Bij het vaststellen van deze bedragen is er rekening mee gehouden dat ouders ook nog andere kosten voor hun kind Bedankt voor jullie brief aan Diederik Samsom, ik zal proberen na- maken, zoals bezoekkosten en schoolgeld. mens de PvdA helderheid te bieden over de ouderbijdrage.

PvdA antwoordt op kritische vragen van psychiaters over Jeugdzorg en Jeugd- GGZ.

Bron: Zorgbelang Gelderland 150114 Rheden/Rozendaal – Sinds 1 januari 2015 kunnen inwoners van de gemeente Rheden en Rozendaal contact opnemen met de vertrouwenspersoon sociaal domein. De vertrouwenspersoon luistert, denkt mee en geeft informatie en advies over kwesties in zorg en welzijn. Daarnaast bemiddelt de vertrouwenspersoon bij klachten en onvrede. Zo kunnen klachten en juridische procedures vaak wor- Nieuwe Jeugdwet den voorkomen. Vanaf 1 januari zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Deze veranderingen zijn Gemeenten krijgen sinds dit jaar binnen het complex maar noodzakelijk. Veel te lang is er sociaal domein steeds meer uitvoeringstaken niets gedaan aan de versnippering in de jeugdom burgers te ondersteunen. Inwoners met zorg, Gelukkig heeft dit kabinet de moed om savragen en/of klachten over de Wet maatschapmen met gemeenten en jeugdhulp-instellingen de pelijke ondersteuning (Wmo), arbeidsparticipajeugdzorg te gaan verbeteren. Kinderen die zorg tie, zorg en welzijn kunnen in Rheden en Ronodig hebben moeten eerder, minder versnipzendaal terecht bij de vertrouwenspersoon. perd, en minder ingewikkeld de zorg krijgen die bij ze past. Niet meer gemiddeld veertien hulpOnafhankelijke ondersteuning verleners per gezin die langs elkaar heen werken De vertrouwenspersonen zijn werkzaam bij en stapels formulieren, maar maatwerk en zorg Zorgbelang Gelderland. Een onafhankelijke dichtbij. Want gezinnen verschillen en willen pasorganisatie die opkomt voor de belangen van sende zorg voor hun situatie. In de Tweede Kamer zorggebruikers. De vertrouwenspersoon geeft was brede steun voor de nieuwe Jeugdwet, maar geen oordeel over een klacht en gaat vertrounu moet het ook echt in de gezinnen gebeuren. welijk om met de informatie. Er zijn geen kosDat doen we met elkaar, de lokale politiek en ten verbonden aan de dienstverlening. jullie vanuit de instellingen.

Wie het echt niet kan, hoeft niet te betalen Sommige ouders hoeven door hun persoonlijke situatie niet te voldoen aan de ouderbijdrage. Als kinderen nu al gebruik maken van de Jeugd GGZ, dan hoeven de ouders komend jaar volgens het overgangsrecht geen ouderbijdrage te betalen. Daarnaast zijn er ouders die het echt niet kunnen betalen, die het dan ook niet hoeven te betalen. Daarvoor is een aantal specifieke uitzonderingsgevallen zoals in een noodsituatie (crisisDBC), ouders waarbij gezag is beëindigd, of bepaalde bijstandsgerechtigden. In hele specifieke gevallen kunnen ouders ook aanspraak maken op dubbele kinderbijslag als extra tegemoetkoming.

Nog geen signalen Alle ouders in Nederland dragen bij aan de kosten van levensonderhoud van hun kinderen. Of hun kinderen nu thuis wonen of helaas in een instelling moeten verblijven, dat is niet onredelijk. Daarom is er ook een kinderbijslag, om alle ouders tegemoet te komen in deze kosten. Ik heb gelukkig nog geen signalen gekregen van ouders die in de knel zijn gekomen. Mochten deze ouders er wel zijn, dan kan het CAK (die de bijdrage int) de hardheidsclausule toepassen en afzien van de ouderbijdrage. Als ouders desondanks problemen De vertrouwenspersoon biedt: Meebetalen aan levensonderhoud in de instelling ervaren wil ik graag meedenken in hun persoonlijke situatie. Zo – advies over het oplossen van kwesties met Alle ouders hebben een wettelijke onderhouds- zorgen we er met elkaar voor dat álle kinderen in Nederland veilig uw instelling, hulpverlener of gemeente; plicht voor hun kind. Als een kind niet thuis en zo gezond mogelijk kunnen opgroeien. – hulp bij het helder formuleren van vragen: ‘Waar loop ik precies woont of een deel van een dag elders verblijft, maken ouders (flink) tegenaan? En hoe wil ik dat oplossen?’; minder kosten voor levensonderhoud als eten en drinken. De kosten Met vriendelijke groet, – informatie over uw rechten en klachtmogelijkheden; voor het kind zijn dus lager, terwijl de ouders wel in aanmerking – hulp bij het maken van een (klacht)brief; komen voor kinderbijslag. Daarom wordt aan deze ouders gevraagd Loes Ypma – ondersteuning tijdens een (klacht)gesprek; mee te betalen aan het levensonderhoud van hun kinderen in de Tweede Kamerlid PvdA en woordvoerder jeugdzorg en onderwijs – hulp en ondersteuning tijdens een officiële klachtenprocedure. instelling. Dit is niets nieuws, het geldt al jaren voor ongeveer 35.000 kinderen in de jeugdzorg en gaat nu ook voor de naar Waar kunnen burgers terecht? schatting 5.000 kinderen in de jeugd GGZ gelden. Burgers kunnen contact opnemen met de vertrouwenspersoon op 026 384 28 26 (op werkdagen tussen 9.00 en 16.30 uur) of per e- De bijdrage die ouders betalen is afhankelijk van de leeftijd en of mail via [email protected]. het kind alleen overdag of ook 's nachts verblijft in de instelling. Het Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 3

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken pleegkundige in goede samenwerking met de huisarts ‘aan zet’ is: hij of zij bepaalt in nauw overleg met de cliënt en de mensen in diens directe nabijheid welke zorg op welk moment geleverd wordt. Binnenkort stuurt het ministerie van VWS het onderzoek ‘De toege- ActiZ vindt – in lijn met de uitkomsten van het onderzoek – dat hier voegde waarde van Buurtzorg ten opzichte van andere aanbieders een bekostiging bij hoort die gericht is op gezondheidswinst voor de van thuiszorg’ naar de Tweede Kamer. Aanleiding voor het onder- cliënt en kwaliteit van leven toevoegt. zoek is het ‘Experiment Regelarme Instellingen (ERAI)’ waaraan Buurtzorg in 2013 en 2014 heeft deelgenomen. Er is een vergelijken- Dit onderzoek is de eerste in zijn soort, zo concluderen de onderzoede studie gedaan naar de waarde van thuiszorgorganisaties, waarbij kers. ActiZ vindt het van belang dat we de komende jaren verder Buurtzorg is vergeleken met 179 andere thuiszorgorganisaties in onderzoek doen om de toegevoegde waarde van ‘verpleging en Nederland. ActiZ is heel blij dat uit dit onderzoek nadrukkelijk naar verzorging thuis’, in termen van gezondheidswinst en kwaliteit van voren komt dat zorgorganisaties die regelarm werken goede kwali- leven nader te definiëren. We staan op dit moment immers nog teit van zorg leveren tegen minder kosten. Buurtzorg scoort hierin maar aan het begin van een nieuwe manier van werken. hoog, maar ook andere zorgorganisaties laten dit zien.

Onderzoek VWS: regelarme zorg en goede kwaliteit van zorg gaan prima samen Bron: VWS 150116

Aanbevelingen taskforce tbs moeten leiden tot daling behandelduur Bron: VGN 150113

rekeningen brievenEindconclusie van het onderzoek (dat is uitgevoerd door KPMG) is dat Buurtzorg door regelarm te werken, hoog scoort op kwaliteit. Cliënten van Buurtzorg zijn relatief jong en De taskforce behandelduur tbs, onder voorzitterschap van Bas EenBuurtzorg scoort iets ondergemiddeld op de kosten van hoorn, heeft maandag 12 januari haar aanbevelingen zorg. Dit betekent dat zij met iets onder gemiddelde gepresenteerd aan staatssecretaris Teeven (VenJ) en kosten een hoge kwaliteit bereikt, waardoor de waarde voorzitters Jacobine Geel (GGZ Nederland) en Heleen van de zorg bovengemiddeld is. Iets dat steeds meer Dupuis (VGN). De taskforce doet elf aanbevelingen, die thuiszorgorganisaties laten zien. Een goede ontwikkemoeten zorgen voor een verdere daling van de gemiddelling, volgens ActiZ! de behandelduur in de tbs. Het voorstel van de taskforce doet geen afbreuk aan de maatschappelijke veiligheid die Verantwoordelijkheid bij en ruimte voor de wijkverplede tbs-maatregel biedt. ging Het is belangrijk om niet naar de werkzaamheden van De aanbevelingen richten zich op alle fasen van de tbs, de thuiszorg en de taken van de zorgmedewerkers te van instroom tot nazorg in de maatschappij. Deze zijn kijken, maar naar de zogenaamde ‘uitkomsten’: is er onder andere de prognose van de behandelduur bij opgezondheidswinst voor cliënten en neemt hun kwaliteit van leven legging van de maatregel, verscherping van de criteria voor de toe door de zorg en ondersteuning? Daarbij is het vertrouwen in en maatregel ‘1 jaar geen verlof’ na ongeoorloofde afwezigheid, toenehet geven van verantwoordelijkheid aan het wijkverpleegkundig mende uitstroom uit de longstay richting de ggz of gehandicaptenteam cruciaal. Gedetailleerde verantwoording levert slecht meer zorg en het eerder zoeken van aansluiting voor nazorgtrajecten. De administratieve werkzaamheden op; hetgeen juist moet worden waardering voor het tbs-stelsel in de strafrechtketen zal weer toevoorkomen, zo blijkt uit het onderzoek. Want het geven van ruimte nemen, wat leidt tot meer oplegging van de tbs-maatregel aan peraan de professional leidt tot minder uren aan zorg en ondersteuning sonen die de beveiliging en intensieve behandeling van de tbs nodig in plaats van meer. En dus tot goede kwaliteit tegen minder kosten. hebben.

tbs terug te brengen tot acht jaar. Dit is van groot belang voor het herstel van het vertrouwen van rechters en advocaten in de tbsmaatregel en daarbij het behoud van deze effectieve maatregel. Onlangs is deze effectiviteit in de publicatie van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) over de recidivecijfers nogmaals onderstreept, de tbs-waardige recidive is zelfs slechts vijf procent. Uitzonderlijk is dat de taskforce voor het eerst de gehele keten aan tafel brengt. Van advocaat en rechter, tot kliniek, reclassering, zorgverzekeraar en gemeente. In deze gezamenlijke inspanning ligt de kracht van deze taskforce behandelduur tbs. De taskforce behandelduur tbs is een samenwerking tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en GGZ Nederland.

Zorgcontinuïteit pgb-budgethouders gegarandeed Bron: SVB 150115 Om de zorgcontinuïteit van pgb-budgethouders te garanderen, hebben VWS, VNG, ZN en SVB besloten nog niet verwerkte toekenningsberichten ambtshalve goed te keuren. Daarmee is geregeld dat de rekeningen van de pgb-budgethouders gewoon betaald blijven worden. Door het ambtshalve toekennen goedkeuren van toekenningsberichten versnellen we tijdelijk het verwerkingsproces van de pgb-budgetten. Gemeenten moeten de SVB 'toekenningsberichten' sturen: hierin staat dat een budgethouder recht heeft op een pgb. Er blijkt onvoldoende tijd beschikbaar om nog voor de eerste noodzakelijke betalingen van januari 2015 alle aangeleverde toekenningsberichten in het trekkingsrechtsysteem te verwerken. Daar komt bij dat de SVB extra toekenningsberichten verwacht van gemeenten die deze nog niet hebben opgestuurd.

De SVB kent per 16 januari in opdracht van VWS voorlopige budgetten toe aan alle budgethouders waarvan de zorgovereenkomst is ingevoerd en is goedgekeurd maar voor wie op dat moment nog geen toekenningbericht is verwerkt. Dit besluit waarborgt de zorg Nieuwe bekostiging Herstel van vertrouwen Vanaf 2015 wordt de verpleging en verzorging voor mensen die Het ministerie van Veiligheid en Justitie, GGZ Nederland en de Ver- voor pgb-budgethouders. Oftewel: budgethouders kunnen gewoon thuis wonen niet langer uit de AWBZ maar uit de Zorgverzekerings- eniging Gehandicaptenzorg Nederland hebben Eenhoorn en zijn de facturen insturen en zogenoemde 'maandloners' krijgen gewoon wet (Zvw) betaald. Daarbij is het van groot belang dat de wijkver- taskforce de opdracht gegeven de gemiddelde behandelduur in de hun loon betaald. Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 4

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Alertheid geboden voor veiligheid van leerling en Het plan van Pipke Bron: EKC 150114 docent Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150116

Het overgrote deel van de leerlingen en docenten voelt zich veilig Prentenboek ondersteunt conferentievoorbereiding LVB op en rond de school. Op de basisscholen gaat het om 94 procent Op 1 december jl. ontvingen Jan Roelofs, bestuurder bij het Helmondse ORO, en een aantal cliënten van ORO de eerste exemplaren van het onderwijspersoneel en 97 procent van van het boek ‘Het plan van Pipke’. Het prentende leerlingen. Voor het voortgezet onderwijs is boek ondersteunt bij de voorbereiding op een dit respectievelijk 89 procent en 94 procent. Eigen Kracht-conferentie. Toch is er reden tot zorg. Zo is bijvoorbeeld het

pesten van homoseksuele leerlingen en leraren toegenomen, net als het wapenbezit op school. Dit blijkt uit de tweejaarlijkse Veiligheidsmonitor die staatssecretaris Dekker van Onderwijs naar de Kamer heeft gestuurd. Dekker: “Gelukkig voelen de meeste kinderen en leraren zich veilig. Maar de afgelopen tijd zie je op sommige vlakken een toename van incidenten. In procenten is dat misschien minimaal, maar voor iedereen die bijvoorbeeld slachtoffer wordt van pesten is dat natuurlijk verschrikkelijk.” Volgens de staatssecretaris is een veilige school essentieel voor kinderen, want als dat niet zo is dan richt dat grote schade aan. Niet alleen op persoonlijk vlak, maar de schoolprestaties lijden er ook onder. De staatssecretaris is al met meerdere partijen bezig om het pesten terug te dringen. Dekker: “Deze cijfers zijn een bevestiging dat we daar onverkort mee door moeten gaan.”

Verhaal op maat In Zuid-Nederland zijn een aantal organisaties voor mensen met een licht verstandelijke beperking bezig met de omslag naar het werken vanuit de visie van Eigen Kracht. Uit dat contact bleek dat zij, bij de voorbereiding op het maken van een plan, het verhaal willen ondersteunen met beelden. Zo is in 2013 het idee voor het prentenboek ontstaan.

Tussen leefwereld en systeem Bron EKC 150115 Rob van Pagée over internationale ontwikkelingen Vorig jaar ontvingen wij een uitnodiging vanuit Noord-Ierland en Schotland met de vraag een workshop te verzorgen. Met als onderwerp hoe in Nederland de Family Group Conference (Eigen Krachtconferentie) een burgerrecht is geworden. Een eervol, maar ook spannend verzoek. Van Nieuw-Zeeland naar Noord-Ierland en Schotland Het Nieuw-Zeelandse model van Family Group Conference (FGC 1989) heeft logischerwijze als eerste voet aan de grond gekregen in Angelsaksische landen. Deze landen zijn eerder dan wij begonnen met FGC. Bij onze start hebben we veel van Noord-Ierland en Schotland geleerd. Ingelijfd In beide landen echter is in de loop van de tijd FGC volledig ingelijfd in het hulpverleningsstelsel. Het is daarmee één van de vele methodieken geworden, waarbij de hulpverlener beoordeeld wanneer en bij wie het wordt ingezet. De Nederlandse visie op Eigen Krachtconferenties als brug tussen de leefwereld en hulpverleningswereld, het behoud van regie door burgers en het belang van een onafhankelijke burger die de conferentie faciliteert maakt indruk.

Samen lezen Aan de hand de hoofdpersoon Pipke wordt laagdrempelig uitgelegd hoe een Eigen Kracht-conferentie in zijn werk gaat. Met vragen als “Wie willen graag dat het goed met Pipke gaat?” en “Wie moeten er komen om met jou een plan te maken?” kan de lezer (of toehoorder) bedenken over wie er belangrijk voor hem zijn en wie hij kan uitnodigen om samen een plan te maken. Andere Europese ontwikkelingen Er is in Europa meer belangstelling voor deze burgerrechtbenadeGebruikerservaringen ring, het Nederlandse ‘familiegroepsplan’. Begin vorig jaar verzocht Enkele eerste reacties van hulpverleners: “Ik kan nu een verhaal op het Tsjechische Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maat maken, met afbeeldingen ter ondersteuning.” “Het boekje pak de Centrale om te assisteren bij de invoering van FGC ‘Netherlandsje er zo bij, dat versterkt het gevoel van samen lezen.” style’. Een vergelijkbaar project is nu ook in voorbereiding in Italië. Wat elke keer indruk maakt is de andere positie die de professional Auteur en tekenaar dan inneemt: informatie geven en desgevraagd helpen het plan van Frank Pubben, van de Eigen Kracht Centrale, is de auteur en teke- burgers mee uit te voeren. ‘Dan moet er bij ons in de organisatie naar van het boek. Deelname aan een sponsorloop in september nog wel wat om’, verzuchtten de Schotten. Zie ook: 2013 leverde een bedrag op, waarmee dit boek gerealiseerd kon www.fgcnetwork.eu worden.

Religieus extremisme De Veiligheidsmonitor 2014 geeft ook een beeld van het religieus extremisme op school. Vier procent van de schoolleiders zegt dat deze vorm van extremisme voorkomt. Gemiddeld over alle locaties gaat het om 0,1 incident per locatie. Toch vindt staatssecretaris Dekker dat radicalisering op school moet worden aangepakt: “Dit thema is natuurlijk heel actueel geworden na de aanslagen in Parijs. Geradicaliseerde jongeren vormen een bedreiging voor de veiligheid op en buiten de school.” In het kader van het kabinetsplan om jihadisme aan te pakken, worden scholen ondersteund in het omgaan met radicaliserende jongeren. Verder krijgen alle instellingen up to date informatie over dit onderwerp en moet er op school meer Interesse? aandacht worden besteed aan burgerschap om duidelijk te maken Heeft u interesse in ‘Het plan van Pipke’? Het prentenboek is voor € 6,50 te koop in onze webcatalogus. Voor meer informatie neemt u wat onze vrije waarden betekenen. contact op via [email protected].


Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Gratis e-learning Goed in Gesprek

Inhoud van de e-learning

kan de motivatie om de schulden op te lossen verdwijnen.

Bron: Vilans 150113 In de zorg heb je voortdurend contact: een hand vasthouden, een gesprek of samen actief zijn. Daarnaast vraagt de zorg om heldere afspraken en overleg, met cliënten en hun netwerk, collega’s en teamleider. Goed communiceren is daarom essentieel. Communicatie is de smeerolie voor een goede zorgverlening. In de gratis elearning Goed in Gesprek leer je beter communiceren in de zorg. Deze e-learning sluit aan bij het thema Goed in Gesprek van Zorg voor Beter.

In de eerste drie lesblokken komen de volgende vragen aan bod:  Wat is communicatie?  Waarom ontstaan er zo gemakkelijk misverstanden tussen mensen?  Hoe kunt u opener en met minder misverstanden communiceren? Hoe kunt u door het stellen van de juiste vragen en te checken elkaar beter begrijpen.

Dat wil niet zeggen dat schuldhulpverleners met een juiste instelling álle schuldenaren kunnen motiveren en helpen, maar wel dat een verkeerde houding kan bijdragen aan het demotiveren van een cliënt. Als motivatie bepalend is voor de vraag of iemand zich aan de regels houdt en uiteindelijk een schuldenvrije toekomst tegemoet gaat, dan is het interessant om aandacht te hebben voor hoe de schuldhulpverlener aandacht geeft aan een motiverende houding.

In het vierde en uitgebreide lesblok (duurt ongeveer 1 uur) komen de volgende onderdelen aan bod:  Regie hebben in de communicatie bij het aangaan van contact.  Waarderen van de ander door middel van complimenten en het denken in kwaliteiten.  Elkaar aanspreken op een opbouwende manier (feedback) en het omgaan met kritiek.  Reflecteren: stilstaan bij uw werk om van te leren.

Drie belangrijke punten die in de opstelling van de schuldhulpverlener belangrijk zijn om de schuldenaar te motiveren: 1. Leg de spelregels uit Het is belangrijk dat schuldenaren meteen de spelregels kennen. Wie de regels kent, kan daar zijn eigen gedrag op afstemmen. Als je weet dat je bij de tweede keer een afspraak missen je niet door kan gaan met het hulpverleningstraject, heeft het zin om er alles aan te doen om dat te voorkomen.. Van nature zijn mensen geneigd om uit te gaan van scenario's die positief voor hen uitwerken. Als de gevolgen van gedrag onduidelijk zijn, zullen mensen denken dat er niet zoveel aan de hand is wanneer ze een afspraak missen en zijn ze dus eerder geneigd dit ook daadwerkelijk te doen.

Filmpjes en leuke oefenopdrachten In deze e-learning leren zorgmedewerkers wat doelgerichte professionele communicatie inhoudt. Je leert door middel van leesopdrachten, filmpjes met praktijkscènes, korte quizjes, oefenvragen en andere opdrachten. Volg de gratis e-learning Goed in Gesprek in de leeromgeving van Vilans.

Hoe motiveer je een schuldenaar?

Bron: nieuwsbericht 150118 De e-learning is gemaakt voor medewerkers Niet alleen het systeem en het eigen gedrag van schulin de langdurige zorg en is zowel geschikt denaren kunnen het oplossen van schulden belemmevoor zorgmedewerkers, facilitair medewerren. Ook de houding van de hulpverlener is heel belangkers, behandelaars als voor en leidinggevenrijk of iemand een schuldenvrije toekomst tegemoet den. De e-learning is samen met Zorgpartners Midden-Holland ontwikkeld tijdens een In voor zorg-traject gaat, zo blijkt uit onderzoek. ‘Van moeten naar ontmoeten’. Een schuldregeling vraagt veel inzet en motivatie. Voor zelfstudie en opleidingen Wanneer je in een schuldregeling terecht komt, is dat een hele opJe kunt de e-learning op drie manieren gebruiken: voor zelfstudie, in gave. Hoewel er vaak eerst opluchting en hoop is: je schuldeisers opleidingen als onderdeel van ontwikkeling van de competenties gaan akkoord met een regeling en een deel van je schulden wordt m.b.t. communicatie in de zorg en als onderdeel van het ontwikke- kwijtgescholden. Volgt er daarna een lange periode die vraagt om len van gewenst werkgedrag van de medewerker. Er zijn mogelijk- gedragsverandering, verantwoordelijkheid nemen en concessies heden om de e-learning te koppelen aan de eigen leeromgeving. doen. En daar is veel inzet en motivatie voor nodig. Lees meer hierover bij het thema Goed in Gesprek op deze website. Onderzoek Uit onderzoek van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpVier lesblokken De e-learning bestaat uit vier lesblokken. Je moet rekening houden verlening en sociaal bankieren en de Hogeschool Utrecht blijkt dat met een tijdsinvestering van circa 2 a 2,5 uur per medewerker. Ui- de opstelling van de schuldhulpverlener heel belangrijk is als het teraard kan dit per deelnemer verschillen. Je kunt halverwege pau- gaat om het beïnvloeden van de motivatie van de schuldenaar. Wanneer een hulpverlener de cliënt steeds vertelt wat hij fout doet, zeren en een volgende keer verder gaan.

Op 26 maart organiseert Zorg + Welzijn het congres Actualiteiten Schuldhulpverlening in de nieuwe context. Lees hier meer over het programma en inschrijven>> 2. Erken de positie van de schuldenaar Wanneer je als shuldhulpverlener probeert door de ogen van de schuldenaar naar de situatie te kijken, werkt dat motiverend. Dit vraagt om een oordeelsvrije houding. Wanneer je oprecht geïnteresseerd bent in de overwegingen van de schuldenaar en kan achterhalen wat belangrijk is voor hem, dan geeft dat inzicht en een goede basis voor een gesprek over het voldoen aan de eisen voor een schuldenvrije toekomst. 3. Geef structuur in het proces Wanneer een schuldenaar weet welke stappen er gaan komen dan voegt hij zich eerder daarin dan wanneer er plotseling dingen gebeuren.


Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Professional kan niet overweg met zelfbeschadiging Bron: onderzoek 150115 Hulpverleners falen in de zorg voor ggz-cliënten die zich snijden of aan andere vormen van zelfbeschadiging doen. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Nienke Kool. ‘Je kunt spreken van een negatieve houding van hulpverleners.’ 'Patiënten voelen zich vaak afgewezen en gekleineerd door de negatieve houding van hulpverleners', schrijft Nienke Kool in haar promotieonderzoek over verbetering van zorg voor mensen die zichzelf beschadigen. Ook de hulpverleners zelf zijn niet tevreden over de omgang met deze cliënten. Omdat ze het falen in de zorg als persoonlijk falen zien en zij zich teleurgesteld en machteloos voelen tegenover de cliënt. Zelfbeschadiging komt naar schatting bij een op de drie ggz-patiënten voor. Jongeren Volgens Kool is het ook belangrijk dat hulpverleners in de eerstelijn de juiste opstelling hebben, omdat dit vaak de eerste professionals zijn met wie deze groep cliënten in aanraking komt. Zelfbeschadiging is het doelbewust toebrengen van schade aan het lichaam zonder dodelijk resultaat. Het is een teken van verstoorde, intense emoties als gevolg van problemen in iemands leven. Het komt zowel onder jongeren als ouderen voor, zowel bij mensen met een verstandelijke beperking of met een psychiatrische aandoening. In een sociaal wijkteam kan je om informatie over een cliënt worden gevraagd. Weet dan, dat je een geheimhoudingsplicht hebt, maar dat hier ook uitzonderingen op mogelijk zijn. Wanneer mag je het beroepsgeheim doorbreken? Onderzoek Kool promoveerde op 12 januari aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op dit onderwerp. Ze is behalve onderzoeker ook ggzverpleegkundige bij Palier, instelling voor specialistische zorg voor moeilijk behandelbare ggz-patiënten. Kool betoogt op grond van haar onderzoek dat de relatie tussen patiënt en hulpverlener juist van groot belang is om met zelfbeschadiging te kunnen omgaan. Maar de onderzoeker vindt weinig tot geen begrip bij de hulpverle-

ner voor de cliënt die zichzelf beschadigd. Het verstoorde vertrou- wethouders van samenwerkende gemeenten maken in de praktijk wen werkt averechts: het leidt tot gebrek aan goede zorg: de dienst uit. 'Patiënten hebben de neiging om de hulpverlening te mijden.' Takenpakket Hulpverlener Jeugdzorg, langdurige zorg voor ouderen en zieken, huishoudelijke 'Zelfbeschadiging roept vragen op over de beperkte invloed van een hulp; het kabinet heeft het takenpakket van de gemeenten fors hulpverlener. Deze kan het gedrag en de emoties van de cliënt niet vergroot. Volgens de Volkskrant voert geen enkele gemeente alle beïnvloeden, ondanks alle kennis, expertise en goede wil,' schrijft nieuwe taken zelfstandig uit. In plaats daarvan werken ze per deelKool in haar dissertatie. Hulpverleners wijten dan gebied samen met andere gemeenten. het gedrag van de patiënt aan 'eigen verantwoordelijkheid'. 'Maar door de gecreëerde af- Enquête stand is het voor de hulpverlener niet meer mo- Gemeenteraadsleden maken zich al langer zorgen over hun afnegelijk om de mens te zien achter het beschadi- mende invloed. Uit een enquête van vereniging Raadslid.nu onder gende gedrag, met zijn of haar eigen verhaal en 1700 raadsleden bleek bijvoorbeeld vorig jaar dat zeven op de tien de roep om hulp. Deze houding van de hulpverle- raadsleden de regelingen met andere gemeenten beschouwt als ner biedt geen mogelijkheid om welke hulp dan 'een bedreiging voor de lokale democratie'. Daar valt volgens dieook te bieden', aldus Kool in haar proefschrift. zelfde raadsleden echter niet veel aan te doen. Twee derde ziet de samenwerkingsverbanden als onvermijdelijk, omdat gemeenten Training simpelweg niet in staat zijn om alles zelf te doen. Uit het onderzoek blijkt ook dat specifieke training aan professionals over zelfbeschadigend Van Engelshoven: “Lange wachtrijen jeugdzorg gedrag ertoe leidt dat de houding van professionals positief wordt en dat het mogelijk wordt om hulp te bieden. Bij de training is de onaangename verrassing” inzet van ervaringsdeskundigen onmisbaar; zij doen hun verhaal Bron: Den Haag FM 150116 over het belang van de houding van de professional en de vertrou- Er staan 120 mishandelde kinderen in de Haagse regio op de wachtwensrelatie met de cliënt. Kool pleit verder voor een lijst voor hulp. “Een onaangename verrassing”, noemt wethouder 'multidisciplinaire richtlijn' – wat is goede zorg voor mensen die Ingrid van Engelshoven dat. “Het ging eind vorig jaar juist een stuk zelfbeschadigend gedrag vertonen? En om in de opleidingen voor beter.” verpleegkundigen, zorg en maatschappelijke ondersteuning leerstof kindermishandeling 2“We hadden vorig jaar al wel signalen dat op te nemen over zelfbeschadiging. Bureau Jeugdzorg kampte met achterstanden. Daardoor is er extra personeel ingezet”, vertelde de wethouder vrijdag op Den Haag FM. ‘Gemeenteraad weinig invloed op zorgtaken’ “In december kregen we bericht dat het de goede kant op ging, Bron: Volkskrant 150114 maar nu blijken er toch nog te veel kinderen op de wachtrij te Door de zorgtransitie is een wirwar aan samenwerkingsverbanden staan.” ontstaan waar gemeenteraden nauwelijk invloed op kunnen uitoefenen. De Volkskrant berekende dat er een totaal van 264 samen- Inmiddels heeft de wethouder een taskforce in het leven geroepen werkingsverbanden zijn gevormd. om de achterstand goed te maken. “De taskforce werkt zo snel mogelijk de wachtlijst weg. Dat proberen we eerst via de jeugdteams in 'Iedere aanpassing die wij zouden willen aanbrengen in de afspra- de stad, dus het reguliere netwerk. Ik heb daar goede hoop op.” Op ken zou dan ook weer door twintig andere gemeenteraden moeten 1 februari moet de achterstand opgelost zijn. worden goedgekeurd', verwoordt raadslid Wil van Pinxteren (VVD) uit het Brabantse Haaren het probleem donderdag in de krant. De Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 7

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Schuldenaar: ‘Ik voel me soms echt een dief’ Bron: Nieuwsbericht 150116 De 52-jarige Maarten zit sinds een aantal maanden in een schuldhulpverleningstraject. Hij moet de aankomende drie jaar rondkomen van zo’n 200 euro in de maand. Hoewel hij blij is met de hulp die hij krijgt, ziet hij ook waar het fout gaat in de schuldhulpverlening.

Een jaar geleden kwam Maarten via de verslavingszorg, hij kampt met een medicijnverslaving, bij het maatschappelijk werk terecht met een rugzak vol ongeopende post. Hij moest eerst zijn administratie uitzoeken, voordat hij bij de gemeente aan kon kloppen voor schuldhulpverlening. 'Samen met mijn maatschappelijk werker heb ik er maanden over gedaan om al die papieren te sorteren en in mapjes te bundelen. "Mijn god, moet je dit zien, dit is een brief uit 2008!", riep mijn maatschappelijk werker dan opeens. Dat was heel pittig om te horen.'

Het was een heel gedoe om in het schuldhulpverleningstraject te komen, vindt Maarten. 'Al die formulieren die je moet invullen zijn echt een verschrikking.' Bij het eerste gesprek bij de gemeente overhandigde Maarten trots zijn gesorteerde administratie. 'Maar daar zeiden ze: "Hier hebben we niks aan, want de papieren moeten een voor een gescand worden. En dat kan niet als ze in plastic mapjes zitten." Maanden werk en ik werd zo afgeblaft. Zo onaardig, ik snapte niet wat eraan mankeerde.' Maarten raakte in paniek en barstte bijna in huilen uit. Toen iemand hem rustig uitlegde dat ze de papieren eerst uit de mapjes moesten halen om te scannen, om vervolgens de papieren weer netjes in je juiste volgorde terug te stoppen, kalmeerde hij een beetje.

In ieder contact met de casemanager waarschuwt zij Maarten dat hij ieder moment uit het traject kan vallen, als er maar iets misgaat. 'Ze begint en eindigt haar verhaal met deze waarschuwing. En dat levert enorm veel stress op. De angst om bij het minste of geringste uit het traject te worden gezet. Dan vervalt meteen mijn contract met de schuldeisers en dan weet ik niet wat ik dan moet. Het lijkt wel alsof mijn casemanager er al van uitgaat dat het misloopt.' Vanwege de privacy is Maarten een gefingeerde naam.

Werken over de grens kan verplicht worden

Bron: nieuwsbericht 150115 In de WW bestaat geen verplichting om te solliciteren over de Verslaving grens. Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken wil nog eens 'Dat is het probleem, de ene hulpverlener snauwt je af, terwijl goed bestuderen of hij daarvoor voelt, zegt zijn woordvoerster. De de andere het wel duidelijk uitlegt', vindt Maarten. 'Het lijkt Limburgse gedeputeerde Twan Beurskens kaartte de discussie over misschien iets kleins, maar voor mij was het een hele stap om solliciteren over de grens dinsdag aan in de Volkskrant. bij de gemeente te komen om eindelijk mijn problemen aan te pakken. Wanneer er zoiets gebeurt, kan dat net weer een duw- Gemeenten kunnen bijstandsgerechtigden verplichten over de tje zijn om weer in mijn verslaving terug te vallen.' Of erger, kan grens te gaan werken. Een nieuwe wet die sinds 1 januari van kracht hij zich goed voorstellen, voor sommigen kan de paniek en uitzicht- is, biedt hun die mogelijkheid. De gemeente beoordeelt of iemand Organiseren loosheid zo toeslaan dat ze suïcide plegen. Die rugzak ongeopende post past heel erg bij zijn zelfbeeld, vindt met bijstand in Duitsland of België moet solliciteren. Het gaat daarMaarten. 'Alles is in de soep gelopen, een opeenstapeling van misbij om 'maatwerk'. Regel is dat de reistijd van het woonlukkingen heeft ervoor gezorgd dat ik in de problemen zit. Ik ben Budget werkverkeer heen en terug niet meer dan drie uur mag bedragen. gescheiden, betaalde lange tijd ook voor mijn partner. Ik ben zzp'er Maarten is nog steeds als zzp'er aan het werk. Zijn salaris gaat naar Een woordvoerster van staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaen er viel ineens een klus weg waardoor mijn inkomen daalde. Be- de gemeente die daar een deel van de vaste lasten van betaalt. Hij ken) heeft dat dinsdag gezegd. taalde mijn creditcardrekeningen niet. Ik opende de post niet meer, krijgt een budget van 200 euro in de maand om van rond te komen. waardoor deze opstapelde. Waarom? Dan waren die problemen er Als er plotseling een rekening binnenkomt die hij niet kan betalen, Verplichting niet. Of ik dacht dat ik er wel mee kon wegkomen. En op een gege- moet hij contact opnemen met zijn casemanager om te kijken hoe In de WW bestaat geen verplichting om te solliciteren over de ven moment, al zou je de administratie willen organiseren, weet je ze dat kunnen oplossen. grens. Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken wil nog eens niet meer waar je moet beginnen.' goed bestuderen of hij daarvoor voelt, zegt zijn woordvoerster. De Verslaving Limburgse gedeputeerde Twan Beurskens kaartte de discussie over Maar die casemanager pakt het 'onhandig' aan, vindt Maarten. 'In solliciteren over de grens dinsdag aan in de Volkskrant. De PvdAChaos 'Ik ben een dief, zo voel ik me soms. Ik heb zo'n 15.000 euro schuld ons eerste gesprek vroeg ze me waarom ik zo zweette. Dat komt Kamerleden John Kerstens en Manon Fokke stelden naar aanleiding op mijn creditcard, een grote schuld bij de Belastingdienst. Het is door de methadon die ik slik tegen mijn verslaving. "Dan kunnen we van zijn uitlatingen schriftelijke vragen aan Asscher en Klijnsma. niet dat ik de schuldeisers niet wil terugbetalen, ik kan het gewoon- helemaal niet het traject in", zei ze direct. Nou, de paniek sloeg weg niet. Mijn therapeut heeft wel eens gezegd: "Maarten, jij leeft weer toe. Maar in mijn dossier staat dat ik in behandeling ben voor Werken in Duitsland alsof je met 180km per uur op een muur afgaat. Maar remmen, ho mijn verslaving. Ik heb al een jaar therapie en mag daarom wel deel- De woordvoerster van Asscher wijst erop dat uitkeringsinstantie maar!" Het past bij de persoonlijkheidsstoornis die ik heb. In mijn nemen aan het schuldhulpverleningstraject. Zij had mijn dossier dus UWV nu al haar best doet om mensen over de grens aan de slag te hoofd is het soms een chaos, ik weet wel dat ik verkeerd bezig ben, helemaal niet gelezen. Ik dacht: dit is een gevaarlijke vrouw die de helpen. Zo houdt ze speciale voorlichtingsbijeenkomsten over werpoten onder je vandaan zaagt.' maar ik kan geen actie ondernemen om het te stoppen.' ken in Duitsland. Ook kunnen werkzoekenden binnen 26 weken Formulieren weer een WW-uitkering krijgen als ze opnieuw werkloos raken in Waarschuwing het buitenland. Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 8

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken 2.Het grootste deel van de bezuinigingen wordt door inkoop behaald Gemeenten kunnen een belangrijk deel van de bezuinigingen realiseren met de inkoop. Het merendeel heeft binnen het macro budget gecontracteerd, zo schatten de adviseurs in.

Tussenstand decentralisatie met 7 aandachtspunten Bron: NPCF 150117 De angstbeelden over de transitie lijken wat voorbarig, zo laten de transitiecommissie en de patiëntenfederatie weten. Hoe dan ook blijft er werk aan de winkel. ‘Maak een transformatieagenda’, is een van de adviezen. Maak een transformatieagenda om echt een omslag te kunnen maken. Sinds de transitie zijn er geen acute problemen, zei Han Noten onlangs in het Financieele Dagblad. De voorzitter van de onafhankelijke transitiecommissie, ook burgemeester van Dalfsen, noemt het angstbeeld rond de decentralisatie overtrokken. Noten kreeg bijval van Wilna Wind, voorzitter van de patiëntenfederatie NPCF. De federatie heeft sinds de ingangsdatum wel tientallen telefoontjes gehad over de decentralisatie, maar voornamelijk over administratieve onduidelijkheden. Oordeel Het is eigenlijk nog te vroeg om nu al een oordeel over de decentralisatie te geven, erkent Noten. Hij verwacht dat er gegarandeerd nog dingen spaak lopen in zo'n complex verandertraject. 'Er zullen grote verschillen ontstaan tussen gemeentes, en dat is Nederland niet gewend. Dit hoort vanaf nu uitgevochten te worden op lokaal niveau, in de gemeenteraadsverkiezingen.'

op onderzoek om een goed en volledig beeld te krijgen van de transformatie.

7. Gemeenten moeten letten op de informele zorg Gemeenten houden niet in de gaten hoe de hulp of zorgverlening verloopt op het moment dat die door mantelzorgers of vrijwilligers 3.Het grootste financiële risico ligt bij de jeugdzorg wordt opgevangen. Hierdoor missen ze informatie over een belangDe grootste onzekerheid en risico ligt bij de jeugdzorg. Gemeenten rijk deel van de werking van de transformatie en kunnen ze straks hebben niet de actuele gegevens en kennen daarom ook niet de geen helder beeld geven over of en hoe de transformatie werkt. werkelijke kosten. Het budget staat onder druk door de groeiende vraag naar jeugdzorg, de druk zal toenemen omdat het beroep op Informele netwerken versterken de eerstelijns jeugdzorg zal toenemen. De adviseurs verwachten dat Bron: Vilans 150113 de sociale wijkteams heel voorzichtig te werk gaan om risico's op Vilans heeft samen met Stichting Thuiszorg Midden Gelderland ongelukken te voorkomen, waardoor de druk op de jeugdzorg zal (STMG) in het project ‘Een goede buur’ verkend hoe thuiszorgmedetoenemen. Onderzoek of er aanvullende acties nodig zijn rond werkers cliënten kunnen helpen om hun netwerk te versterken. jeugdzorg om financiële en inhoudelijke risico's te voorkomen, advi- Samen met de thuiszorgmedewerkers is aan de hand van hun prakseert BMC. tijkervaringen de praktische handreiking ‘Informele netwerken ver4.Gemeenten werken met veel verschillende systemen Er zijn veel verschillen in de uitvoering van de financiën, de ICTadministratie en –registratie tussen gemeenten. De vraag is of hierdoor risico's ontstaan en of het wel efficiënt is om zo te werken. Moet je deze systemen standaardiseren of in de huidige vorm houden?, vraagt BMC. Voorkom het opnieuw uitvinden van het wiel.

5. Maak afspraken met huisarts en wijkverpleegkundige Bijna 90% van de onderzochte gemeenten werkt in een of andere vorm met een sociale wijkteams of gebiedsteams. Zij hebben als centrale functie de toegang tot participatie, jeugdzorg en de Wmo. De afspraken met de zorg (huisartsen en inzet wijkverpleegkundige) zijn nog niet operationeel in de meeste gemeenten. Dat is een kwetsbaar punt, concludeert BMC. Ook ontstaat het beeld dat de Tussenstand inbreng vanuit participatiewet en -taken in verhouding beperkt is. Ook adviesbureau BMC is voorzichtig positief. Het bureau deed Zo komt de aansluiting met de andere terreinen niet goed tot stand onderzoek onder ruim 60 gemeenten. Daaruit kun je geen weten- om echt een integrale aanpak te ontwikkelen. schappelijke conclusies trekken, maar het geeft wel een beeld van thema's en risico's, aldus BMC. Het bureau maakte een tussenstand. 6. Meet het effect van de wijkteams Bijna 60% van de gemeenten heeft nog geen scherpe afspraken over 1.Gemeenten moeten een transformatieagenda maken de prestaties van de wijkteams gemaakt. Er zijn ook nog geen heldeVoor alle gemeenten geldt dat ze in 2015 een echte omslag moeten re afspraken over het meten van inzet en effecten. Dit onderwerp maken. Een transformatie. Daarvoor is een plan nodig, maar 70% heeft volgens BMC in 2015 prioriteit. Want zo hou je de verandervan de onderzochte gemeenten heeft dat nog niet. Maak een trans- kracht van de wijkteams in de gaten. Regel een centraal overzicht formatieagenda, is het advies.

sterken’ ontwikkeld. De ontwikkelingen in de zorg hebben tot gevolg dat er meer eigen kracht van de cliënt en zijn of haar netwerk wordt gevraagd. Dat vraagt van cliënten dat ze eerst kijken naar wat ze zelf kunnen doen en met hun eigen netwerk kunnen organiseren. Professionele zorg wordt alleen dan ingeschakeld, wanneer informele zorg daar niet in kan voorzien. Dat vraagt nogal wat van cliënten. Medewerkers kunnen hen hierbij ondersteunen. Vijf stappen In de handreiking ‘Informele netwerken versterken’ laten we aan de hand van vijf stappen zien hoe je als verzorgende of (wijk) verpleegkundige in de thuiszorg de cliënt hierbij kunt ondersteunen. Elke stap beschrijft wat je kunt doen en hoe je dat kunt doen. Er worden concrete tips en voorbeelden van vragen gegeven. Een thuiszorgmedewerker concludeert: “Het is een logische volgorde van stappen. Het maakt het voor ons duidelijk en die cliënt heeft het ook weer duidelijker in beeld wie er eigenlijk om haar heen zijn voor een eventuele hulpvraag. Soms blijkt dat ineens meer te zijn dan ze van te voren had bedacht.” Download Handreiking informele netwerken versterken: wat kun je betekenen voor je cliënten? (pdf) Tips voor verzorgenden en verpleegkundigen in de thuiszorg. Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 9

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Veranderingen in toegang en rol CIZ bij indicatiestelling Wlz Bron: VGN 150109

 Bij het afwegingskader voor de toegang brengt het CIZ de zorgsi-

Op dinsdag 16 december organiseerde de VGN een ledenbijeenkomst over de Wlz. Hier was het CIZ ook aanwezig om een toelichting te geven op de veranderingen rondom indicatiestelling. Marianne van Toornburg en Willemijn Piek van het CIZ zijn in een parallelsessie ingegaan op de toegang tot de Wlz en de rol van het CIZ hierin. De belangrijkste vragen en antwoorden vindt u hieronder. De presentatie is via onderstaande linkt te downloaden. Het CIZ zorgt voor administratieve omzetting van de huidige indicaties van bestaande cliënten die op basis van hun zorgzwaarte in de Wlz passen. Deze indicaties worden voor onbepaalde tijd afgegeven. De nieuwe zorgprofielen zijn goed herleidbaar naar de oude omschrijvingen van de  cliëntgroep in de AWBZ ZZP's.

Belangrijkste vragen en antwoorden die in de parallelsess aan de  orde kwamen:

 Spoedopname/crisis:

Spoedopname zonder Wlz-indicatie (bijvoorbeeld na ziekenhuisopname, overlijden van ouder van cliënt of crisis) is veranderd. Het CIZ geeft pas na twee weken indicatie af. De aanbieder mag cliënt al wel in zorg nemen, maar dit wordt alleen vergoed als achteraf bij de indicatiestelling blijkt dat iemand echt toegang heeft tot de Wlz. Hierdoor is het belangrijk dat de informatie er is om dit als CIZ goed te kunnen beoordelen. Het probleem bij onder andere de SGLVG is dat er niet altijd de juiste informatie beschikbaar is om tijdig een goede beoordeling te doen vanuit het CIZ. De VGN zal dit probleem ook goed onder de aandacht brengen bij de VNG en bij VWS. Overigens zal het gemeentelijk domein (Jeugdwet en Wmo) een veel grotere rol gaan spelen in tijdelijke crisisopvang.  In de eerste maanden in 2015 werkt het CIZ met een helpdesk waarbij aanbieders bij complexe problematiek kunnen checken of iemand wel/niet past binnen de Wlz.  MPT: zit nog niet in de systemen van het CIZ. Als cliënten dit willen, is dat afspraak dat het CIZ dit meegeeft in de keten en pakt het zorgkantoor dit op. De AZR moet hierop worden aangepast.



 



tuatie (diagnostiek, grondslag, beperkingen) in kaart. Vervolgens wordt gekeken of sprake is van permanent toezicht of 24 uur zorg in de nabijheid (fysieke problemen, zware regieproblemen) en of escalatie/ernstig nadeel wel of niet voorkomen kan worden. De gebruikelijke zorg weegt alleen mee bij kinderen, niet meer bij volwassenen. Daarnaast moet sprake zijn van een blijvende zorgbehoefte. Als blijkt dat iemand toegang heeft tot de Wlz, stelt het CIz de aanspraak vast (zorgprofiel, geldigheidsduur, dagbesteding en vervoer)  De beoordeling van de toegangsdrempel kan voor kinderen anders uitpakken dan voor volwassenen. Kinderen worden in de beleidsregels alleen apart benoemd in het hoofdstuk over gebruikelijke zorg.  CIZ speelt mogelijk vanaf 2016 ook een rol in meerzorg, naast CCE. Spreekuurlocaties van het CIZ: kan bij regiokantoor of bij locatie in de buurt (huisartsenpost) Wettelijk mag je een kopie van het ID uploaden in portero. Dit is conform bescherming persoonsgegevens. Als dit ID er niet is, zal het CIZ hier in wijsheid mee omgaan. Een jongere met een AWBZ-indicatie voor een ZZP VG 3 die op 2 januari 2015 18 wordt: gaat naar Jeugdwet (met overgangsrecht) en op 2 januari kan bij het CIZ een beoordeling plaatsvinden of iemand wel of niet in aanmerking komt voor de Wlz. Cliënt of wettelijk vertegenwoordiger mag aanbieder machtigen om straks bijvoorbeeld contactpersoon te zijn bij het herindicatietraject. Aanbieders hebben inzicht in Portero en kunnen een reguliere aanvraag doen via Portero, maar hebben geen mogelijkheid meer om zelf een SIP, HiT of IM te doen. De subsidieregeling (extramurale) behandeling is niet bedoeld voor mensen die in de Wlz zitten, maar juist voor mensen in het gemeentelijk domein (grondslag LG en VG 18+).

Presentatie VGN_CIZ 20141216.pdf

Professional kan problemen met jeugdzorg melden Bron: Z+W 150112 Kun je niet de juiste zorg voor een kind of gezin vinden of krijgen? Professionals, maar ook ouders en jongeren kunnen problemen met jeugdzorg in hun gemeente melden. Vanaf 1 januari hebben belangenorganisaties een meldpunt voor problemen met jeugdzorg open gesteld: de Monitor Transitie Jeugd. De bedoeling is om negatieve effecten en knelpunten in de zorg voor gezinnen en kinderen in kaart te brengen. Het gaat bijvoorbeeld over gebrek aan kennis bij gemeenten of onvoldoende inkoop van zorg. De gemeenten dragen nu de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg. Transitie Professionals, ouders en jongeren kunnen problemen met jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering direct melden bij de Monitor Transitie Jeugd. Cliënten en professionals kunnen zelf het beste aangeven of de veranderingen in de jeugdzorg positief of negatief zijn. De Monitor Transitie Jeugd stelt het cliëntperspectief centraal. Dit is een initiatief van verschillende cliëntenorganisaties, waaronder MEE Nederland, Zorgbelang en het Landelijk Platform GGz. Rapportages Het doel is ook dat met de informatie van de meldingen die binnenkomen, door het bureau oplossingen worden aangekaart bij gemeenten. Verder zullen in regionale en landelijke rapportages de signalen van professionals, ouders en kinderen zichtbaar worden gemaakt. De rapportages geven dan aan gemeenten de mogelijkheid de knelpunten concreet aan te pakken. De rapportages worden toegestuurd aan belangenbehartigers, gemeenten en de rijksoverheid. Die moeten er dan ook iets mee gaan doen. Wilt u een melding doen: www.monitortransitiejeugd.nl/


Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken Twentse database met vragen en antwoorden handig voor elke gemeente Bron: gemeentevandetoekomst.nl 150108 Zestig gemeenten maken inmiddels gebruik van de vraag en antwoord database Vragensociaaldomein.nl, die in Twente werd ontwikkeld. Met dit instrument is het mogelijk om inwoners eenduidig te informeren over ondersteuning en verwijzing op gebied van Jeugdhulp, Maatschappelijke Ondersteuning, Werk & Inkomen. Ook aanbieders kunnen antwoorden op hun vragen nu vinden in een online database. ‘Inwoners willen snel weten waar ze moeten zijn, en een duidelijk antwoord op hun vragen krijgen’, zegt Yvon Noordman, senior beleidsadviseur bij de gemeente Enschede. Vragen die bij inwoners uit Enschede leven, zullen ook spelen in Dinkelland. Dus zocht Enschede de samenwerking op met de veertien andere gemeenten in Twente. Bij cliënten, partners en de eigen collega’s verzamelden de gemeente vragen. Antwoorden formuleerden ze op basis van informatie vanuit de ministeries van VWS en Binnenlandse Zaken, de Sociale Verzekeringsbank en natuurlijk de eigen gemeente. Zo ontstond Vragensociaaldomein.nl, een database met inmiddels meer dan tweehonderd vragen en antwoorden, die hulpzoekende inwoners informeert over de veranderingen én hulp biedt bij het vinden van de juiste ondersteuning in hun gemeente. Wegwijzer Waar 2014 in het teken stond van de transitie, is 2015 een overgangsjaar. Volgens Martijn Schenning van adviesbureau SIR Communicatiemanagement, die Vragensociaaldomein.nl ontwikkelde, raakt de vraag ‘Wat verandert er voor mij’ naar de achtergrond. ‘De juiste verwijzing in het sociaal domein wordt belangrijker. Naast de database met vragen en antwoorden, hebben we de hulpvragen ook geordend in een Wegwijzer, die inwoners de weg wijst bij ondersteunings- en verwijsvragen.’ Gebruik maken van de database Het mooie is, dat elke gemeente gebruik kan maken van de vragen en antwoorden en de Wegwijzer. De databases zijn gemakkelijk te integreren op de eigen website, via een ‘widget’ of ‘api’, zie de website van de gemeente Enschede. Gemeenten kunnen zelf aanklikken welke vragen ze willen weergeven op hun website, het antwoord indien nodig aanpassen aan de lokale situatie en de juiste contact-

gegevens toevoegen. Binnen twee dagen kan de op maat gemaakte Bovendien krijgt de moeder niet de zorg die zij nodig heeft. database al onderdeel zijn van de gemeentelijke site. Strafbaar, maar niet opgetreden Antwoorden voor aanbieders Het achterlaten van een baby is strafbaar maar staatssecretaris Fred Noordman ervaart dat de database ook een handig naslagwerk is Teeven (Veiligheid en Justitie) treedt vooralsnog niet op tegen vonvoor gemeenteambtenaren, die even willen opzoeken hoe het ook delingenkamers. De juridische mogelijkheden om op te treden tealweer zit. Noordman merkt dat de 167 zorgaanbieders waar En- gen een particuliere voorziening waar vrouwen hun kind kunnen schede mee te maken heeft voor de nieuwe maatwerkvoorzienin- achterlaten zijn beperkt, zegt hij. gen, veel vragen hebben nu de inkoop is afgerond. ‘Het is onhandig als elke gemeente een ander antwoord geeft, dus ook hier maakt de Verschillen in 'poetshulp' tussen gemeenten in regio Twente weer gebruik van de gezamenlijke online database. De vragen komen binnen via één centraal contactformulier, tijdens het regio Bron: ED 150112 wekelijkse multidisciplinair overleg met de partnergemeenten wor- EINDHOVEN/HELMOND - Nu het nieuwe jaar is begonnen, worden den de antwoorden geformuleerd. Noordman: ‘De lijnen zijn kort, de verschillen zichtbaar tussen de manier waarop gemeenten in we horen precies wat er speelt. Dat heeft als bijkomend voordeel deze regio huishoudelijke hulp regelen. In de ene gemeente blijft de dat we met ons beleid snel kunnen inspelen op de actuele situatie.’ hulp vrijwel ongewijzigd, terwijl in de andere bewoners voortaan zelf een hulpverlener moeten inhuren. Ze kunnen hooguit bij de gemeente aankloppen voor een financiële bijdrage als ze de hulp Twee nieuwe vondelingenkamers geopend zelf niet kunnen betalen. Bron: Nieuwsbericht 150112 In Middelburg en in de regio West-Brabant openen Ook zijn er gemeenten die aan het begin van het nieuwe binnenkort nog twee vondelingenkamers. Ook zijn er jaar nog alles bij het oude laten, maar wel voorzien dat plannen voor vondelingenkamers in Amsterdam, de hulpvoorziening in de loop van het jaar toch kariger Utrecht, Rotterdam en Maastricht. Initiatiefneemster moet worden. Gemeenten moeten immers 40 procent Barbara Muller heeft dat zondag aangekondigd. bezuinigen op de uitvoering van de Wet maatschappelijIn Middelburg en in de regio West-Brabant openen binnenkort nog twee vondelingenkamers. Ook zijn er plannen voor vondelingenkamers in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Maastricht. Initiatiefneemster Barbara Muller heeft dat zondag aangekondigd.

ke opvang (Wmo), waar de huishoudelijke hulp onder valt.

Keukentafelgesprekken Met veel gebruikers van zorg moet nog een 'keukentafelgesprek' worden gevoerd, waarbij wordt bekeken wat de zorgvraag is en wie kan worden ingeschakeld om daaraan te Nog geen gebruik van gemaakt voldoen. Het is wel de bedoeling dat die gesprekken in het eerste Vorig jaar openden in Groningen en Papendrecht de eerste vonde- kwartaal van dit jaar worden afgerond. lingenkamers. Een moeder kan haar baby daar anoniem achterlaten. Tot dusver is er nog geen gebruik gemaakt van die mogelijk- Cliënten van thuiszorg lijken zich intussen zonder protest neer te heid, aldus Muller. leggen bij de nieuwe regels die vanaf dit jaar voor deze vorm van hulp gelden. Tegenstanders Er is ook weerstand tegen de vondelingenkamers, onder andere bij Ouderenbonden, cliëntenraden en andere consumentenplatforms de Raad voor de Kinderbescherming. Een kind dat bij een vondelin- hadden zich opgemaakt voor een grote stroom aan klachten, maar genkamer wordt afgegeven, zal niet weten wie zijn biologische ou- die is tot nu toe uitgebleven. ders zijn. En weten van wie je afstamt is een fundamenteel recht en tevens van essentieel belang voor het kind, zeggen tegenstanders. Jaargang 3 | aflevering 3| pagina 11

Als de oplossing voor de hand ligt, wordt het tijd om verder te kijken COLOFON Fris denken en dwars kijken is een digitaal nieuwsschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Fris denken en dwars kijken verschijnt eenmaal per week (dinsdag) als nieuwsflits en eenmaal per week (vrijdag) als achtergrondmagazine (Decor).

Met de voor en door u geknipte informatie en inspiratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Zo dragen wij bij aan de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen.

De werkgroep Week van de Psychiatrie heeft voor 2015 gekozen voor het thema ‘De Psychiatrie op de schop ..?!’. Met als ondertitel: ‘Van pillen en Bron: SZN 150108 isoleren, naar herstel en participeren.’ Ter inforSkanfonds doet een herhaalde oproep tot het matie – en hopelijk ook ter inspiratie voor activiindienen van projecten voor zwerfjongeren. De teiten in uw eigen regio vindt u hier het basisdocuVondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel deadline voor het indienen van aanvragen nadert: ment WvdP 2015. (Pdf) van de Kooyenga Groep en heeft zich gespeciali1 februari 2015. seerd in Advies, Oplossingen en Interim ManageDe Week gaat op 23 ment. Onze dienstverlening onderscheidt zich op Het fonds zoekt projecten die een bijdrage leveren maart van start met de basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en aan het programma ‘Geloof in eigen kunnen’. ZelfBreingeindag, een bij- toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ vertrouwen, levensvaardigheden, erbij horen en eenkomst met inleiders, het hebben van iemand die er voor je is. Allemaal interactieve plenaire Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nasfactoren die maken dat je kunt slagen in wat je uitwisseling, workshops, sau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze conaanpakt. Projecten die hieraan bijdragen kunnen, films, etc. Deze keer zijn tactgegevens. verspreid over drie jaar, maximaal € 100.000 steun wij te gast in het geontvangen. meentehuis van Zwolle. Vondel & Nassau Meer informatie vindt u op de website Postadres Nieuwsgierig geworden…? www.weekvandepsychiatrie.nl. In de rubriek Bekijk hier een korte film en lees meer over het ‘activiteiten’ komen alle activiteiten die in het land Postbus 87 | 9100 AB Dokkum programma van het Skanfonds. georganiseerd worden en bij de werkgroep be- T 088 - 0305000 kend zijn. Is uw programma voor de Week 2015 F 0519-220052 Vragen over het programma? klaar? Meldt het ons en wij plaatsen het op de Neem contact op met Bas Pieck van het website. Alle activiteiten en reacties kunt u sturen E [email protected] Website: www.vondel-nassau.nl Skanfonds: [email protected] of 035 naar [email protected] . 624 96 51. De Week van de Psychiatrie is ook te vinden op Facebook en op Twitter.

Geef zwerfjongeren geloof in eigen kunnen!

Het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en uitvoerend Vooraankondiging Week van de PsyMet vriendelijke groet, niveau is de passie van de mensen die bij Vondel chiatrie namens de werkgroep Week van de Psychiatrie, & Nassau werken. Zij leveren daaraan dagelijks - Bron: werkgroep Wek van de Psychiatrie met hart en ziel - een bijdrage. De 41ste editie van de Week van de Psychiatrie vindt plaats van 23 tot 29 maart. Thema dit jaar is: Mieke Hommels Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt De psychiatrie op de schop….? u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht met uw bijdrage of persbericht naar Van 23 tot en met 29 maart 2015 is het weer zo [email protected]. ver. Dan vinden overal in het land activiteiten plaats in het kader van de 41e Week van de PsyHebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ont- chiatrie. Tijdens deze week is er extra aandacht vangen? Mail dan even het mailadres van uw voor mensen die te maken hebben met psychische collega naar [email protected]. problematiek, verslavingsproblematiek en dak- en thuisloosheid.

Twitter | Facebook | LinkedIn


k i j k e n 20 januari 2015 Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein

Recommend Documents