k i j k e n 4 september 2015 Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein

k i j k e n

Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein Fris denken & dwars kijken

Zelfredzaamheid lijkt een bevel uit Den-Haag

De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van Vondel & Nassau. Samen werkend met u pakken onze medewerkers organisatie- en samenlevingsvraagstukken resultaatgerichte op en aan.

Als je wilt dat mensen zelfredzaam worden, moet je daar een aantrekkelijke keuze van maken. De politiek maakt de keuze juist negatief, zegt hoogleraar José Kerstholt in een interview in Zorg+Welzijn.

Hebt u collega's die Het Decor - Verruim(t) de horizon ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected] Wilt u Het Decor niet meer ontvangen dan is een berichtje naar hetzelfde mailadres voldoende.

Opinie | 150831

De participatiesamenleving was er al lang voordat de landelijke overheid erover begon', volgens José Kerstholt. Zij is hoogleraar psychologische besliskunde aan de Universiteit van Twente. In het interview in het Zorg+Welzijn magazine van september stelt Kerstholt dat het inmiddels lijkt 'alsof zelfredzaamheid een soort bevel is vanuit Den Haag of van het gemeentehuis. Dat werkt niet.'

Jaargang 2 | Aflevering 34

DWARS

4 september 2015 Zelfredzaamheid Er wordt volgens Kerstholt te weinig nagedacht over wat zelfredzaamheid inhoudt en welke factoren erop van invloed zijn. Met als gevolg dat politici, maar ook professionals, onvoldoende weten hoe je zelfredzaamheid moet stimuleren. Daar is meer voor nodig dan de eigen kracht van de cliënt: 'Je hebt kenmerken nodig van het individu, van de sociale omgeving en van instituties die allemaal met elkaar zijn verbonden.'

Sociale netwerk Sociale druk is bijvoorbeeld een belangrijke drive voor mensen. Dat moet je gebruiken, zegt Kerstholt. 'Veel van ons gedrag is gewoontegedrag. Als je bijvoorbeeld wilt dat iemand meer gaat doen, kan hij of zij beter worden gevraagd door iemand uit het eigen netwerk dan door een professional of een ambtenaar.'

Keukentafelgesprek De vraag van de professional bij het keukentafelgesprek of iemand uit de omgeving van de cliënt kan bijdragen aan hulp, leidt eigenlijk meteen tot weerstand, constateert Kerstholt. 'Zelfredzaamheid lijkt nu te betekenen dat je iets niet krijgt, geen of minder professionele ondersteuning. Terwijl volgens mij het oorspronkelijke verhaal was, dat je met een beperking het fijner vindt als je zelf de regie hebt.' Discussie Vind jij dat professionals niet goed weten hoe ze zelfredzaamheid bij burgers kunnen stimuleren? En waarom kunnen ze dat wel of niet? Reageer via de reactieknop>>

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 1

Het Decor - verruim(t) de horizon Beperk het autonome denken, want we moeten overleven

nog steeds. Op een site van een praktijk voor kinder- en jeugdpsyDoor Peter Paul J. Doodkorte chiatrie staat het onomwonden omschreven, hoewel de psychiaters zelf niet door lijken te hebben wat ze eigenlijk zeggen: “Elke DBC zal gebaseerd zijn op een Ik maak me zorgen om de zorg. In de zorg zijn veel bepaalde psychiatrische diagnostische classificatie waarin een prikkels pervers. Angst voor verlies van inkomen en cliënt ingepast moet worden om voor de bij de DBC horende zelfs een baan regeert. Een hulpverlener wordt afgevergoeding in aanmerking te komen”. Met andere woorden: rekend op het aantal behandelingen, niet op de “Past uw cliënt er niet in, dan passen we de diagnose zo aan kwaliteit van die behandelingen. Laat staan dat de dat uw cliënt aan de criteria voor vergoeding voldoet. De cliënt kwaliteit daarvan inzichtelijk is. Wij willen toch alleen maar goede is dan wel voor zijn leven gestigmatiseerd, maar ja, als u en de hulpverleners (zijn)? En daarmee goede zorg (leveren)? Daarom ben cliënt maar geholpen worden, toch”? Iedereen vindt het niet ik geprikkeld door de perverse prikkels. vindt, maar doen ze het allemaal: “Het is immers voor de cliënt, hij wordt er beter mee geholpen want zo krijgt hij meer We stonden er klaar voor. Op 1 januari jl. Het roer moest en zou uren begeleiding”. echt om. Bewuster als wij waren van jet kwalitatieve nut en de financiële noodzaak van de verandering. Financieringssystemen ontmoedigen de zo noodzakelijke betere samenwerking. Eigenlijk is het een wonder dat er nog zo veel goed Onder invloed van de maatregelen die de landelijke overheid had gaat in de zorg. Met dank aan de betrokken professionals die er ingevoerd startten wij. Het verleiden van mensen tot meer eigen tegen de stroom in het beste van proberen te maken. kracht stond – en staat – centraal. Maar de stelsels en politici die dat moeten faciliteren, doen precies datgene wat dat voorkomt. Dit Neem ik onze professionals deze praktijken noemen we perverse prikkels. Als teamleider van een aantal ge- kwalijk? Ja, en nee. Het verbaasd me niet. biedsteams hoor ik regelmatig hun ervaringen. En dan voel ik me Als je ziet hoe wij onze professionals in het steeds vaker met stomheid geslagen. Bijvoorbeeld, wanneer ik voor licht van protocollen en regels ‘vastzetten’ de zoveelste keer hoor zeggen: “Ja, maar dat is instellingsbeleid, en en laten ontwikkelen. Dit ook belangrijker te dat moeten we wel zo doen anders krijgen we geen geld”. En daar laten zijn dan het beoogde of gewenste resta ik dan met de morele argumenten en de beroepscode. Niet zel- sultaat. Systemen lijken hier omheen geden kijken mijn opdrachtgevers en collega’s mij aan alsof ik van een kneed te worden. Als je op papier de benoandere planeet kom. digde zorg kunt aandikken, zonder dat anderen dat in de gaten hebben, is het probleem Wat kom ik zoal tegen? Ik presenteer u er een aantal. Opgetekend dat de daadwerkelijk geleverde zorg blijkbaar niet zichtbaar is. uit de praktijk van alledag. De normbedragen en regels zeggen niet over effectiviteit van zorg, De aanbieders krijgen per dag, per bezet bed betaald. Het loont dus maar kent enkel financiering toe op negatieve etiketten, die op kinom zorgbehoevenden zo lang mogelijk ‘binnen’ te houden en deren en gezinnen geplakt worden. Mensen in kwetsbare posities pas te laten vertrekken als er zich een volgende kandidaat worden daarvan de dupe. heeft aangediend. Lege bedden kosten immers geld. Hoe zwaarder de diagnoses – hoe beter je bent in het stapelen van Onze professionals reflecteren precies waar wij als systeembouwers zorg - hoe meer geld er vrij komt voor de begeleiding. De bu- mee bezig zijn. Moraliteit, filosofie en de kracht van het gezonde reaucratie maakt van mensen producten, waarmee veel geld verstand lijken niet aan te spreken. Het zou fijn zijn als verlichte wordt verdiend. Het aantal kinderen bijvoorbeeld met ‘een denkers blijven delen met de mensen om wie het echt draait en een stoornis’ is sinds de marktwerking jaarlijks gegroeid en groeit andere licht laten schijnen dan het felle licht van (perverse) beheer-

Perverse prikkels in zorg en welzijn

sing. Of het ooit goed komt? De mediacratie laat zich lastig ombuigen naar meer evenwichtige berichtgeving. Hierdoor leiden – betreurenswaardige – incidenten tot het alom zwarte pieten en minder tolerantie voor fouten. Ondertussen wordt de perverse prikkel die de zorgkosten opdrijft – en de eigen kracht teniet doet – niet aangepakt. Want er is wel degelijk iets fundamenteel mis in ons zorgsysteem. De fout zit hem erin dat aanbieders niet worden betaald voor resultaten, maar voor productie die ze leveren. Dat werkt verspilling in de hand. Het afrekenen in handelingen, uren en dergelijke maakt het aantrekkelijk om ons zoveel mogelijk zorg te laten afnemen en ons ervan afhankelijk te houden. Het vereist een omwenteling van ons systeem. Zolang die omwenteling niet is gemaakt, werken alle inspanningen alleen maar averechts. Voor iedereen. Laten we dus de kanteling die wij ons voornamen – en her en der ook goed vorm geven – een extra boost geven. En doorkantelen. Dat vraagt een daarop afgestemde benaderingswijze van alle betrokkenen. Van financiers – via professionals tot en met inwoners. Meer tijd nemen voor het eerste gesprek met de inwoner bijvoorbeeld, en afstappen van de standaard voorzieningenlijst. In elk gesprek de regie over het eigen leven en zelfredzaamheid voorop stellen. Met praktische ondersteuning op maat. Dat kan, want de principes van de kanteling zijn waardevol voor het hele sociale domein. Samenvattend Beleidsmakers, zorg-betalers, vrijdenkers, docenten: snel achter je bureau vandaan en geregeld gaan kijken waar/wat precies gebeurt in de praktijk. Dan kunnen zowel de signalen van het overdrijven als het bagatelliseren van problemen serieus genomen worden. Daar hebben alle betrokkenen recht op! Want met zorgvuldig handelen, met handelen overeenkomstig de beroepscodes en met morele besluitvorming heeft dit alles niets meer te maken. Maar, omdat wachten op bewustwording van overheid en/of management ons in de slachtofferrol plaatst zeg ik: Als we deze misstanden willen veranderen, zullen we zelf eerst bewust moeten worden en op een andere manier gaan denken en vooral ook handelen. Iemand moet de eerste zijn, toch? Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 2

Het Decor - verruim(t) de horizon Gemeenten luisteren niet

bestuurslaag', 'zagen aan de poten van de democratie' et ceteIs het einde van de huidige vorm van democratie in zicht? In ra waren niet van de lucht. een tijd dat nog maar een fractie van de bevolking lid is van een politieke partij, opkomstpercentages bij verkiezingen re- Of Jeroen Hatenboer, wethouder in Enschede, die net na zijn gelmatig onder de 50% duiken en het vertrouwen in politici tot aanstelling besloot om een hoofdpijndossier aan te pakken. Hij ver onder het toelaatbare is weggezakt, lijkt dit een gerecht- belde de desbetreffende ondernemer met de vraag of hij een keer op zaterdag op de koffie mocht komen om over de kwesvaardigde vraag. tie te praten. Intern leverde dat onrust en weerstand op. Blijkbaar is de angst voor verandering groter dan -COLUMNde realiteitszin dat het zo niet langer kan. De kloof tussen politiek en samenleving lijkt enorm. Een fors Zorgwekkend. gedeelte van de bevolking maakt geen gebruik van het kiesrecht. Degenen die dat wel doen veranderen steeds vaker van keuze. De zwevende kiezer die op het laatste moment een keuze maakt valt steeds vaker ten prooi aan de politieke marketinggoeroe's. Ons democratische systeem, gebaseerd op vertrouwen in onze volksvertegenwoordiging, wankelt juist door het steeds verder wegzakken van dat vertrouwen. Een onderwerp dat besproken wordt door journalisten, trendwatchers, ondernemers, burgers en nog vele anderen. De enigen die zich hier niet echt druk om te lijken maken zijn de politici zelf. In een interview, opgenomen in het boek "Waarom gemeenten niet naar burgers luisteren" duidt Jacques Wallage als voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur de situatie kernachtig: "Het systeem is doodziek, maar de hoofdrolspelers voelen zich kiplekker"

Terwijl de samenleving in hoog tempo verandert, lijkt het politieke systeem nog maar mondjesmaat mee te bewegen. Terwijl de tijdsgeest bijna schreeuwt om samenwerking en co-creatie, lijken de muren van de gemeentehuizen nog altijd vestigingswallen die de boze wereld buiten moet houden. Individuen die dat willen doorbreken krijgen snel kritiek over zich heen. Zoals Jan Pieter Lokker, in zijn tijd als waarnemend burgemeester van Noordwijk. Toen hij een voorstel deed om een platform voor burgers in te richten dat de raad moest gaan adviseren, kreeg hij de volle lading over zich heen. Argumenten als 'extra

Allerlei onderzoeken hebben aangetoond dat een participerende houding van gemeenten op allerlei gebieden winst oplevert. Besparingen van tientallen procenten, duidelijke verhoging van arbeidsvreugde van ambtenaren en een sterke verbetering van het imago. De cruciale vraag is dus: waarom gebeurt het dan nog zo weinig? Professor Monique Leyenaar, lid van de Nationale Kiesraad en de Raad voor Openbaar Bestuur, is daar klip en klaar over: "zonder externe schok zal het systeem niet veranderen"

Alvin Toffler, een Amerikaanse psycholoog, heeft de snelheid waarmee een partij met verandering omgaat vertaald in een metafoor van autosnelheden. Zo geeft hij aan dat bedrijfsleven dat met maar liefst 160 km/u doet. Op de voet gevolgd door gezinnen, die met 140 km/u over de snelweg van de verandering razen. Politici doen dat aanzienlijk langzamer, namelijk met 40 km/u. Op een snelweg een levensbedreigende snelheid, maar ze komen in ieder geval nog vooruit. Ronduit bedenkelijk is de snelheid van het politieke systeem: slechts 5 km/u! Een wandelaar op de snelweg..... In deze metafoor doorgeredeneerd, moet je als ondernemer dus vol in de remmen om bij zo'n wandelend politiek systeem iets gedaan te krijgen. Natuurlijk levert dat ergernis en frustratie op. De roep om het hele systeem te veranderen, om de snelheid naar een acceptabel niveau te verhogen, wordt steeds luider. Overal in het land ontstaan burgerinitiatieven, platforms, jury's, G1000-trajecten et cetera. Maar nog altijd lijkt het politieke systeem gevangen in een onmachtige houding. Het lijkt wel op dat prachtige gebouw in een wijk, dat steeds meer omgeven wordt door nieuwbouw. Aanvankelijk lijkt die nieuwbouw niet bij dat oude gebouw te passen, maar op een gegeven moment is het andersom.

Zo veranderde New York (even) na 9/11 in een stad vol empathische en zorgzame burgers. En Roombeek na de vuurwerkramp in een wijk waar hechte gemeenschapszin ontstond.

Onze visie is dat het ook kan zonder heftige ontwikkelingen. Als je een mammoettanker van koers wil laten wijzigen, moet je met kleine bewegingen werken en veel geduld hebben. Maar een extra hulpmiddel, een boegschroef, kan dat proces wel aanzienlijk versnellen. Dan verander je niet alleen de koers door de stand van het roer te wijzigen, maar ook door de boeg de juiste richting in te drukken. Als gemeenten hun wijze van besturen daadwerkelijk willen aanpassen aan de eisen van de huidige tijd, valt het aan te bevelen dat er niet alleen een andere richting wordt gekozen, maar ook dat er extra hulpmiddelen worden ingezet die dit proces positief beïnvloeden. Rob Janssen en Paulus Blom zijn de auteurs van het boek "Waarom gemeenten niet naar burgers luisteren".

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 3

Het Decor - verruim(t) de horizon Oliver Sacks (1933-2015)

Een empathisch wetenschapper met een scherp observatievermogen Oliver Sacks was neuroloog van beroep, maar schrijven was de kern van zijn bestaan: ‘Een vreugde die met niets te vergelijken is.’ Hij overleed afgelopen weekend op 82-jarige leeftijd.

Oliver Sacks was zó beroemd dat hij minstens twee keer is gefictionaliseerd. Robin Williams speelt in de verfilming van Sacks’ meesterlijk boek Awakenings (in Nederland: Ontwaken in verbijstering) de arts Malcolm Sayer. Deze Sayer (lees: Sacks zelf) slaagt erin patiënten met encephalitis lethargica na toediening van L-dopa tijdelijk te ‘wekken’ uit hun lethargische staat. Iets minder bekend is misschien de roman De echomaker van Richard Powers, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de neuroloog Gerald Weber: een melancholieke kloon van Sacks. Volgens Weber zijn neurologische stoornissen weliswaar verklaarbaar in termen van laesies en verbroken verbindingen tussen gebieden in een geordend neuraal netwerk, maar niettemin manifesteert elke stoornis zich op een puur individuele manier. Om die reden is Weber ook zo geïnteresseerd in klinische casuïstiek. Tegelijkertijd beseft hij hoe ouderwets dat is en dat voor zijn anekdotische verhandelingen geen plaats meer is. Hij vreest dat met het tijdperk van scanners en ‘digitale diagnoses’ het luisterend oor van de medicus voorgoed verloren is gegaan en voelt zich een fossiel. Dat is een behoorlijk raak portret van Sacks, die dat gevoel ook wel eens gehad heeft, maar het pad van de casuïstiek desondanks nimmer heeft verlaten. Een vriend beschreef onlangs in de Groene Amsterdammer hoe hij verspreid in Sacks’ huis honderden notitieboekjes gewijd aan individuele patiënten aan-

treft. En ‘stapels cassettes in plastic doosjes – interviews met patiënten, als een klaagmuur van menselijk leed’. Sacks respecteert de feiten en deelt de passie van iedere wetenschapper voor precisie. Maar feiten moeten wel in verhalen zijn ingebed. Het luisterend oor van de medicus is verloren gegaan

ze passeerde’, in een ‘bliksemsnelle, automatische en krampachtige weerspiegeling van elk gezicht en elke gestalte’. Autobiografie Dat Sacks nog meer was dan de verhalenverteller, bewijst zijn autobiografie. Hij was ook een fervent motorrijder, reiziger, skiër, zwemmer, hardloper, bergbeklimmer en gewichtheffer. Hij vertelt hoe hij worstelde met een drugsverslaving en met zijn verlegenheid. Hoe hij in het Amsterdam van de jaren vijftig werd ingewijd in de homoseksuele liefde (Amsterdam bleef een favoriete bestemming). Geboren, in Londen, in een Joods artsengezin (vader, moeder en twee broers waren arts, een derde broer was schizofreen) lag een medische loopbaan voor de hand, maar chemie en biologie konden aanvankelijk op meer belangstelling rekenen.

Het is ongetwijfeld om die reden dat hij in Onderweg, zijn prachtige, recentelijk in het Nederlands verschenen autobiografie, een brief heeft opgenomen van een van zijn helden, de Russische neuropsycholoog Alexander Luria die, reagerend op het boek Awakenings, schreef: ‘Helaas is het vermogen tot beschrijven, dat zo algemeen was onder grote neurologen en psychiaters van de negentiende eeuw, verloren gegaan, wellicht door de fundamentele misvatting dat mechanische en elektrische apparaten de bestudering van een per- Ondanks zijn latere pleidooi voor de neurologie als een soonlijkheid kunnen vervangen.’ Precies die traditie heeft Sacks ‘romantische wetenschap’ à la Luria, bleef hij die ‘harde’ wetenvoortgezet, en tot grote hoogte gebracht. schap ook altijd een warm hart toedragen. Hij was in feite de grootste pleitbezorger die de moderne wetenschap van het Bizarre ziektegeschiedenissen brein de laatste decennia heeft gehad – bijna al zijn boeken Ik ben wel eens een neuroloog tegengekomen die enig onge- werden bestsellers – en bleek bovendien een voortreffelijk loof aan de dag legde over al die bizarre ziektegeschiedenis- popularisator. Wie bijvoorbeeld wil weten wat ‘neuraal darwisen die Sacks in de loop der tijd in zijn spreekkamer opteken- nisme’ is, kan de duistere uitleg van de bedenker (George de. En waarover hij overigens niet zonder schroom schreef. ‘Ik Edelman) maar beter ongelezen laten en beter een essay van heb altijd een gevoel van ongepastheid gehouden over het Sacks raadplegen. naar buiten brengen van verhalen over patiënten. Dat kan alleen met uiterste discretie’, zei hij ooit tegen Douwe Draaisma Schrijven was de kern van zijn bestaan. Het gaf hem, zo besluit (zie: De heimweefabriek). Maar de bron van die enorme verza- hij zijn autobiografie, ‘als het goed gaat, een vreugde die met meling casuïstiek, te vinden in een grote reeks boeken als De niets te vergelijken is’. ‘Het brengt me naar een andere plek – man die zijn vrouw voor een hoed hield, Het eiland der kleu- wat het onderwerp ook is – waar ik volledig opgeslokt ben, me renblinden, Een antroploog op mars, Musicofilia en Hallucina- niet meer bewust van afleidende gedachten, zorgen, preties is minder geheimzinnig dan het lijkt. Het moet simpelweg occupaties of zelfs maar het verstrijken van de tijd.’ zijn grote empatische vermogen zijn geweest en misschien nog wel meer zijn observatiekunst. Lees bijvoorbeeld in De Dat Sacks intussen ook een voorbeeldige dokter was, moeten man die zijn vrouw voor een hoed hield hoe hij op straat in we daarbij niet vergeten. Manhattan een vrouw opmerkt met het syndroom van Gilles de la Tourette. Dwangmatig imiteert ze voorbijgangers: ‘Juister Henk Maassen zou zijn te zeggen dat ze een karikatuur maakte van ieder die [email protected] Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 4

Het Decor - verruim(t) de horizon Meerderheid gemeenten wil geen vluchtelingen Bron: COA 150831

Appels schillen Een leerling zegt op een dag tegen zijn meester: ”U vertelt ons verhalen maar u vertelt ons nooit de betekenis ervan of hoe we ze moeten begrijpen!” Hij krijgt een verrassend antwoord: ”Hoe zou je het vinden als iemand die jou fruit verkoopt op de markt; dit voor je ogen opeet en jou de schil geeft

Meer inspirerende sprookjes en parabels vind je hier:

reden bijvoorbeeld niet aanvaard. ,,We moeten efficiënt met ons budget omgaan'', aldus de COA-woordvoerder.

De meerderheid van de Nederlandse gemeenten zien het niet zitten om asielzoekers op te vangen. Er is veel Per Saldo maakt zich op voor rechtsvraag naar plekken in verband met de grote wereldwijde gang tegen gemeenten vluchtelingenstroom. Bron: Per Saldo 150831 Belangenvereniging Per Saldo maakt zich op voor een Circa een kwart van de gemeenten is bereid een asiel- eventuele rechtszaak tegen Nederlandse gemeenten die zoekerscentrum (azc) te huisvesten. Dat meldt RTL pgb-houders benadelen tijdens de transitiefase. Dat stelt Nieuws zaterdag op basis van onderzoek onder 219 ge- de woordvoerder van de vereniging. meenten. Oegstgeest wordt door Per Saldo met name genoemd Merendeel negatief als een gemeente die foutief handelt. De gemeente Het merendeel van de gemeenten staat negatief tegen- houdt zich volgens Per Saldo niet aan de overgangsreover de komst van een azc of heeft nog geen standpunt geling voor cliënten die al in 2014 een pgb ontvingen. bepaald. 55 gemeenten zeggen wel bereid te zijn met 'Oude' pgb-houders hebben tot 1 januari 2016 recht op het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) te zoe- hun oude pgb-uitkering. Oegstgeest heeft die periode ken naar een plaats voor een asielzoekerscentrum. echter ingekort tot 1 april 2015, tot groot ongenoegen van Per Saldo. De belangenvereniging maakte het ook 10 duizend plaatsen aanhangig bij het ministerie van VWS, dat daarna OegstHet COA zegt zich in een reactie te herkennen in de aan- geest middels een brief terecht wees. De gemeente tallen die RTL schetst. De overheid heeft dit jaar nog Oegstgeest was vrijdagmiddag niet bereikbaar voor minstens 10 duizend plaatsen nodig om de instroom van commentaar. asielzoekers aan te kunnen. Daarbij is snelheid belangrijk. Het gebruikelijke bestuurlijk overleg met gemeenten Per Saldo heeft het vermoeden dat nog meer gemeenen inwoners van zes tot negen maanden vertraagt de ten zich niet houden aan de overgangsregeling. Ook vestiging van azc's echter. vermoedt de vereniging dat een aantal gemeenten een te laag pgb-tarief uitkeren, waardoor het voor de beNood aan de man gunstigden vrijwel onmogelijk zou zijn nog goede zorg ,,De nood is echt aan de man'', aldus de COA- in te kopen. Ook voeren gemeenten volgens Per Saldo woordvoerder. ,,Iedereen ziet de vluchtelingenproblema- onjuiste redenen aan waarom iemand geen recht heeft tiek en begrijpt dat snelheid geboden is.'' Volgens het op een pgb. In reactie roept Per Saldo haar leden nu op COA zijn daarvoor asielzoekerscentra nodig met min- dit soort ervaringen te melden. “Zo nodig zullen we sastens zeshonderd plaatsen. Dat is de ondergrens voor men met gedupeerde budgethouders naar de rechter centra die goed rendabel te maken zijn. Een aanbod van stappen,” stelt de vereniging. Daarnaast start de verenide gemeente Woudrichem, die bereid is om maximaal ging binnenkort met een enquête onder de leden om driehonderd asielzoekers op te vangen, wordt om die beter inzicht te krijgen in de problematiek.

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 5

Het Decor - verruim(t) de horizon 

Voor het project heeft ze, zegt Kreijtz, voorlopig 25.000 euro nodig. Ze hoopt een deel via crowdfunding op te halen, als ze “Vorig jaar is bij mij de gedachte ontstaan dat hier een markt 10.000 tot 15.000 euro heeft opgehaald wil ze beginnen. “Ik open ligt. Ik wil dat gaan uitdiepen” zou dolgraag in november willen starten. Voor mensen met NAH is het zo belangrijk als ze op de goede manier worden Voor mensen met NAH, is er eigenlijk niet gek veel als ze klaar begeleid.” zijn met revalideren, kwam ze achter. De diagnose is vaak problematisch, een eenduidige aanpak is er niet. “Vorig jaar is bij Voor meer informatie: www.personaltrainyourbrain.nl mij de gedachte ontstaan dat hier een markt open ligt. Ik wil dat gaan uitdiepen.” Thuishulpaanbieders, gemeenten en vakVervolg van pagina 6

den bieden om te het werk slimmer te organiseren, tegen lagere kosten en met behoud van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden voor medewerkers. Bijvoorbeeld door diensten als huishoudelijke hulp, begeleiding en in de toekomst verzorging logisch te combineren.

In Rotterdam werkt het al Dat deze aanpak resultaat oplevert, is al bewezen in Rotterdam. Wethouder Hugo de Jonge, zorgaanbieders en vakbonden hebben daar samen afspraken gemaakt over nieuwe vorbond slaan handen ineen voor fatsoenlijke men van zorg en ondersteuning, opleiding en scholing en een zorgvuldig inkoopproces. Allemaal voor een prijs die past in arbeidsvoorwaarden het kleinere budget dat Rotterdam daarvoor had dit jaar. HierBron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150831 door bleven banen met fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden beAanbieders, gemeenten en CNV Zorg & Welzijn stellen fat- houden voor Rotterdamse medewerkers. En Rotterdammers soenlijke arbeidsvoorwaarden centraal bij de inkoop van huis- die zorg nodig hebben, krijgen gemotiveerde competente houdelijke hulp. Samen willen ze voorkomen dat medewerkers medewerkers over de vloer. en mensen die zorg nodig hebben de dupe worden van teveel nadruk op een zo laag mogelijke prijs. Op verzoek van staats- Ondertekenaars secretaris Martin van Rijn (VWS) heeft de Transitiecommissie De afspraken zijn maandag ondertekend door zorgaanbieders Sociaal Domein in de persoon van Doekle Terpstra de afgelo- Cordaan, TSN Thuiszorg, TZorg, Vérian, Vierstroom Hulp Thuis Personal Training studio Ze probeert nu een studio op te zetten, in het centrum van pen maanden met de betrokken partijen om tafel gezeten om en Zorgkompas, vakbond CNV Zorg & Welzijn en de gemeenAmsterdam, op korte afstand van het Centraal Station. “Ik kan tot deze afspraken te komen. ten Amsterdam, Breda, Den Haag, Drimmelen, ‘smensen met NAH in de ogen kijken, want ik weet hoe het is. Hertogenbosch, Nijmegen, Utrecht, Rotterdam, Tilburg, ZaanVoor zo ver ik weet zou dit de eerste Personal Training studio Van Rijn: "Thuishulpen verdienen fatsoenlijke arbeidsvoorwaar- stad, Zeist en de samenwerkende regiogemeenten Drechtstevoor NAH in Nederland worden. Het zal alleen wel tijd nodig den. Goede thuishulp, een goed tarief en tegelijkertijd fatsoen- den Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendhebben. Als mensen een programma bij mij gaan volgen, lijke arbeidsvoorwaarden kunnen hand in hand gaan. Er zijn nu recht, Sliedrecht en Zwijndrecht. Namens staatssecretaris Van al gemeenten waar dat bewezen wordt en vandaag laten alle Rijn gaat Doekle Terpstra in gesprek met andere Nederlandse wordt het nog niet vergoed door ziektekostenverzekeraars.” betrokken partijen zien hoe we daar op zoveel mogelijk plek- gemeenten en zorgaanbieders om deze goede voorbeelden Over de studio heeft ze een duidelijk beeld. “Het is belangrijk ken voor kunnen gaan." ook toe te passen. Het doel is dat zoveel mogelijk gemeenten dat er niet te veel prikkels zijn. Weinig geluid, weinig kleuren, en zorgaanbieders de werkwijze van de code gaan toepassen. natuurlijk licht.” De training bestaat uit het werken met een- Terpstra: “Het was een goed proces waarin het belang van de voudige materialen. “Ik maak gebruik van Japanse tatami’s, cliënt centraal stond. Gemeenten en aanbieders waren erg Documenten ballen, kleine gewichten en een wandapparaat, kinesis, met bereid met elkaar tot afspraken te komen.” Code verantwoordelijk marktgedrag thuisondersteuning elastiek. Ik ga uit van mijn eigen kennis en ervaring als trainer voor mountainbiken, in combinatie met kennis van neuropsy- Vernieuwing, betere kwaliteit chologen. Zo is het bijvoorbeeld heel belangrijk om onder Met de ondertekening van de afspraken bevestigen gemeenzestig procent van de maximale hartslag te blijven. Dan komen ten, aanbieders en de vakbond dat de nieuwe zorg- en ondersteuningsverantwoordelijkheden van gemeenten mogelijkheer weinig stresshormonen vrij.” Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 7

Het Decor - verruim(t) de horizon Trainingscentrum voor mensen met nietaangeboren hersenletsel door: Marc Hoeben | 27 augustus 2015 Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is een verzamelnaam voor een hele reeks verschijnselen. Ze kunnen voortkomen uit een hersenbloeding, een beroerte, een tia of door een zware hersenschudding vanwege een acuut trauma als een slag op het hoofd of een whiplash. Barbara Kreijtz kan er, tot haar spijt, over meepraten uit eigen ervaring. Zij wil nu in de Amsterdamse binnenstad een Personal Training studio beginnen voor mensen met NAH en is daarvoor naarstig op zoek naar financiële ondersteuning. XL28BarbaraKreijtz-1Ze was op-en-top sportvrouw en zocht ook graag de meer risicovolle sporten op als mountainbiken en sportklimmen. Barbara Kreijtz, inmiddels 44 jaar en van origine judoka, volgde ‘een jaar of 21 terug’ de Academie voor Lichamelijke Opvoeding, probeerde graag nieuwe dingen uit en kwam in het wedstrijdcircuit van het mountainbiken terecht. De sport bracht haar naar Frankrijk, naar de Côte d’Azur, in de buurt van St. Tropez. Geen verkeerde plek en zo voelde het ook. Ze deed de zware instructeursopleiding in dat land voor het geven van trainingen en tochten in het mountainbiken. “Daar begint eigenlijk het verhaal van mijn studio.” Met hoofd tegen rots Voor het examen van de staatsopleiding moest ze een vijfdaagse tocht uitzetten met een groep medeexamenkandidaten. “Op een smal pad in de bergen, net boven Nice, ben ik in de afdaling gevallen en met mijn hoofd tegen een rots beland. Bij dat examen hoorde echt de gedachte dat

je als groep zulke situaties zelf moest kunnen oplossen. Nou, "Na verder zoeken kwam ik bij een neuropsycholoog. Hij conde oplossing van deze groep was dat ze mij lieten doorrijden stateerde na onderzoek dat ik te veel klappen had gehad" met zwaar hersenletsel, terwijl ze beter de hulp van een helikopter hadden kunnen inroepen.” Ondertussen merkte ze dat de naweeën van de zware hersenschudding door de val maar niet wilden verdwijnen. “Het wer"Alle stoplichten stonden op rood en ik lag in de bosjes. Die ken ging heel moeizaam. Ik dacht dat het door mijn terugkeer mannen hebben mij niet eens opgepikt" in Nederland kwam. Maar in 2010 werd ik op de fiets door een wandelende toerist omver gelopen en had ik opnieuw een Met die ene val was de ellende zeker niet hersenschudding. Toen ging het nog eens heel veel minder. voorbij. “Ik kreeg een tweede ongeluk, daar- Gek genoeg kreeg ik het stempel van burn-out. Ik dacht: 'dat bij heb ik mijn kruisband gescheurd. Ik weet kan niet'. Toen ben ik verder gaan zoeken en kwam ik bij een niet eens meer wat ik precies heb gedaan. neuropsycholoog. Hij constateerde na onderzoek dat ik te veel Alle stoplichten stonden op rood en ik lag klappen had gehad en dat ik voortaan het sporten en mijn in de bosjes. Die mannen hebben mij niet leven moest gaan aanpassen. Dat was echt een heftige conclueens opgepikt. Sterker, de volgende dag lag sie.” ik alleen in een jeugdherbergje en bleken ze verdwenen. Ik ben in dat plaatsje op mijn Doormodderen slippers een cafeetje binnengelopen, heb Kreijtz had nooit iets half gedaan, had altijd vol gas gesport. “Ik gezegd dat ik alleen was en dat ik naar het wist nu in elk geval dat ik niet gek was. Maar het is wel een ziekenhuis moest. Ik kreeg een lift naar een heel proces, dat je doormaakt. En dat geldt voor velen. Je blijft stationnetje en ben zo uiteindelijk met de heel lang doormodderen.” trein naar het ziekenhuis in Nice gegaan. Met gillende hoofdpijn heb ik later mijn Voor revalidatie kwam ze niet in aanmerking. "Omdat ik te auto in de bergen weer opgehaald en ben eigenwijs was en nog heel veel aan het sporten was. Ik was ik naar huis gereden.” fysiek te goed. Mijn probleem was vooral cognitief en ik gaf slecht aan waar ik last van had, door mijn sportmentaliteit. Je Nalatigheid moet je voorstellen: ik ging uren en uren fietsen. Dat geeft Ze had, zegt ze nu, aangifte kunnen doen altijd een korte ‘high.’ Maar dan moest mijn hoofd alle prikkels wegens nalatigheid. “Heb ik toch maar niet verwerken en lag ik drie tot vier dagen op bed. Het was een gedaan. Ik zat met die gescheurde kruisband, ik was bang dat verwerkingsstrategie.” het me meer zou kosten, wat energie betreft, dan dat het zou opbrengen.” De mannen van haar groep hebben het definitief Door schade en schande is ze wijs geworden. “Ik moest terugbij haar verbruid. Ze is een enkeling nog later tegengekomen. schalen en voorzichtig opbouwen.” Dat werkte voor haar goed "Dan durfden ze me niet in de ogen te kijken.” Ze ging een half en precies die kennis - uit eigen ervaring - wilde ze gaan overjaar later terug naar Nederland, na de revalidatie van de opera- dragen. “Ik dacht: als ik er baat bij heb, kunnen anderen het tie aan de kruisband. “Mijn relatie was op de klippen gelopen ook gebruiken. Ik heb contact gezocht met de hersenstichting en ik kon in Nederland een baan krijgen, als vertegenwoordi- en ben eerst gaan lesgeven, in een theoretische setting.” ger bij het Amerikaanse fietsenmerk Specialized.”  Vervolg op pagina 7 Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 6

Het Decor - verruim(t) de horizon "Een knal voor je kop hoort erbij, maar is niet normaal" Bron: Amerpoort 150828 Amerpoort zet weerbaarheidscoaches in. Zij gaan teams ondersteunen bij het omgaan met fysieke en verbale agressie. Net voor de zomer zijn tien 'weerbaarheidscoaches' opgeleid bij Amerpoort door Kudding & Partners, een trainings- en adviesbureau op het gebied van sociale veiligheid.. De weerbaarheidscoaches gaan teams ondersteunen bij het omgaan met fysieke en verbale agressie en weerbaarheidstechnieken met hen oefenen. Op deze manier worden de technieken en het gevoel van veiligheid bij medewerkers gewaarborgd. Ze zijn verdeeld over de diverse clusters. Amerpoort is de eerste instelling die op deze manier de veiligheid van zijn medewerkers wil bevorderen. Dreigend en agressief gedrag bij cliënten kan veel impact hebben op begeleiders. Dat kwam deze zomer ook in het nieuws, door de publicatie van het rapport 'Veilig werken in de gehandicaptenzorg' van vakbond CNV. Uit analyse bleek dat Amerpoort redelijk in de pas loopt met het landelijk gemiddelde of soms juist iets beter scoort. Toch is er aanleiding genoeg te blijven investeren in weerbaarheid en veiligheid.

sen. "Ze kunnen makkelijker vergeven. De cliënt die had geslagen werd tijdens het teamoverleg omschreven als 'wat een schatje'. Terwijl hij inmiddels in enkele dagen tweemaal een medewerker tegen de grond had geslagen." Het team wilde onder meer dat de medicatie van de cliënt onder de loep werd genomen en was blij dat ze hier al binnen vier dagen een gesprek over konden hebben. "Dat is te lang. Als ergens op straat iemand wordt neergeslagen is er gelijk politie bij. Als zo'n ernstig voorval bij ons in zo korte tijd tweemaal gebeurt, wordt daarmee het risico voor de medewerkers te groot." Miranda Schenk (1983), begeleider C op Sterrenpad 4 en Rachel van Beem (1989), begeleider C bij dagbesteding Nova (de Brink), zijn twee van de net opgeleide weerbaarheidscoaches van Amerpoort. "De oorsprong van het idee ligt in het aantal incidenten, het te hoge ziekteverzuim dat daaruit voortvloeide en de verschillen tussen de clusters", verklaart Rachel. "We willen waarborgen dat de weerbaarheidstechnieken op dezelfde manier worden getraind. De MVG managers hebben tien mensen aangewezen die zijn opgeleid tot coach." "De bedoeling is dat elk cluster zo'n weerbaarheidscoach heeft", vult Miranda aan. "Maar in ons cluster (G) hebben we veel incidenten en daarom zijn we met z'n tweeën."

"Getalsmatig scoren we misschien gemiddeld, maar belangrijker is hoe je hier als organisatie tegenaan kijkt", zegt Jan Andriessen, directeur divisie 1 waar de teams met weerbaarheidscoaches onder vallen. "Het risico is dat je agressie normaal Jullie zijn geen potige kerels... gaat vinden. Een knal voor je kop hoort erbij, maar is niet normaal." Het aantal incidenten, bijna 7000 in zowel 2013 als "Veel vrouwen denken als ze worden gecoacht door een man, 2014, is te hoog. "Het gaat niet om zomaar een duwtje, maar dat hij weerbaar is vanwege kracht. Maar het gaat om techsoms zelfs om een botbreuk." niek", benadrukt Rachel. “Vaak heeft een man een andere houding dan een vrouw; dat is ook iets wat we meenemen in onze Bewusteloos coaching." Kracht en techniek zijn overigens geen tegengestelOf, zoals onlangs, een begeleidster die bewusteloos werd geden. "Je hebt ook te maken met onverwachte bewegingen. Je slagen door een cliënt. "Ik ben bij dat team geweest en zie dat moet goed getraind zijn en fysiek weerbaar, dat voorkomt veel medewerkers begaan zijn met hun cliënten", vertelt Andriesblessures."

"Het gedrag waarmee begeleiders worden geconfronteerd verschilt enorm. Het kan gaan om auto-mutilatie, of de cliënt grijpt jou, gaat bijten, vliegt je naar de keel. Het is dan belangrijk te weten of die agressie komt vanuit angst of frustratie," legt Miranda uit. Zodra je namelijk signaleert wat de hulpvraag is van de client, weet je hoe je er op in moet steken. Angst vraagt namelijk meer nabijheid en frustratie om uit te laten razen. Dat betekent niet dat je als coach elke cliënt perse moet kennen. "Je hebt een aantal basistechnieken en wij gaan met de begeleiders op zoek naar wat bij een bepaalde cliënt werkt. Op deze manier lever je maatwerk waardoor het voor zowel begeleiding, omgeving als de client een zo prettig en veilig mogelijke manier van werken is." Hoe verhouden de coaches zich tot het Bedrijfs Opvang Team (BOT)? Miranda: "Het BOT signaleert veel incidentmeldingen, maar toch wordt er weinig gebruik gemaakt van hun diensten als opvangteam voor begeleiders die met geweld worden geconfronteerd. Wij willen voor ons cluster ook een BOT zijn: de drempel moet lager. Uit onze training blijkt dat het systeem van MIC-meldingen (waarmee incidenten worden geregistreerd) subjectief werkt. Sommige begeleiders geven een incident een lage impactscore zodat je niet wordt gebeld. Dat is soms onderdeel van de cultuur in een team. De beleving van incidenten is ook anders: wat bij mij vroeger een impact van 10 had, heeft met alle ervaring nu bijvoorbeeld nog maar een impact van 6. Of een collega geeft een incident een 8 en ik een 4." Rachel vult aan: "Het kan uitmaken of het om je eigen cliënt gaat of dat je van buiten hulp biedt. Of wie de klap kreeg. En soms wil je een signaal afgeven aan de manager."  Vervolg op pagina 9 Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 8

Het Decor - verruim(t) de horizon  Vervolg pagina 8

Rachel: "De verhuizing van de dagbesteding, een nieuwe visie op taakvolwassen teams en de wisseling van managers zorgde Speelt de cultuur binnen een team een rol? ook voor veel onrust. De meeste van onze cliënten kunnen niet tegen verandering. Dus moet je terug naar de basis: veiligheid Het is belangrijk om de incidenten ook in het team te bespre- bieden. Het vinden van de juiste mensen voor dit werk is moeiken. Maar als je maar één keer per maand vergadert en omdat lijk. Er is veel personeelsverloop. Ook daar komt de weerbaarhet bespreken van een groot incident al gauw een uur kost, heid om de hoek kijken. Dat kan verzuim en verloop voorkoschiet het er vaak bij in." men."

VNG onderzoekt hoge eigen bijdrage Bron: VNG 150831

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gaat samen met het Centraal Administratiekantoor (CAK) onderzoek doen naar de hoogte van de eigen bijdrage die gemeenten voor zorgvoorzieningen vragen.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gaat samen met het Centraal Administratiekantoor (CAK) onderzoek doen De nieuwe manager is geschrokken van de vele incidenten en naar de hoogte van de eigen bijdrage die gemeenten voor de ernst daarvan binnen onze doelgroep. Zij heeft aangedron- zorgvoorzieningen vragen. gen op investeren in plaats van bezuinigen. De rust moet terug. Miranda: "Je ziet dat met twee coaches op dit ene cluster. Mogelijke onregelmatigheden Dat is top. Het is netjes dat daarin wordt geïnvesteerd. dat Het Financieel Dagblad berichtte vorige week dat de eigen gaat ook geld opleveren." bijdragen voor zorgvoorzieningen in veel gemeenten dit jaar Wat doe je met angst? sterk zijn gestegen. Dat zou vooral het geval zijn bij mensen

Ook de cultuur is van belang en die verschilt heel erg per team. Ervaring kan hierin een rol spelen. “Binnen ons cluster worden ook al verschillen waargenomen,” benoemt Miranda, “ Het team van Sterrenpad 4 bestaat al langere tijd, waarin je merkt dat je als team goed op elkaar bent ingespeeld en de cliënten en bijbehorende agressie al langer kent. Dit maakt je sterk en een stuk weerbaarder. Voor de nieuwere teams ligt dit anders en moet dit nog groeien. Juist voor deze teams is het van belang om goed te coachen, om zo de weerbaarheid te Het is belangrijk dat een begeleider eventuele angst niet verlaten groeien en handvatten aan te bieden om te kunnen en bergt. Rachel: "Als je angst niet wordt herkend door je team durven handelen tijdens incidenten.” kun je je heel alleen voelen. Dat is super zonde. Je kunt beter alles open gooien: je mág bang zijn. Daarom zijn de trainingen Rachel: "Agressie is niet normaal. Wat mijn werk zo leuk maakt ook zo nuttig. Door het leren van technieken voel je je meer is het voorkomen van incidenten. Dat we goed getraind zijn en zelfverzekerd, maar je ziet ook waar begeleiders onzeker of het hebben opgelost. Geslagen worden hoort erbij: het is een angstig zijn. Vaak speel je incidenten na, zeker als je erin bent pittige baan en dus vind je hier stevige vrouwen. Als ik emotio- vastgelopen. Zo'n training is ook wel lachen, want iedereen is neel wordt van een incident kan ik mijn werk niet meer doen." enthousiast en gaat vol gas. Daardoor hebben we bijna meer blessures bij het oefenen dan bij incidenten. Het helpt relativeMiranda maakt als kanttekening dat incidenten niet altijd kun- ren." nen worden voorkomen, maar dat het vooral belangrijk is dat incidenten zo goed mogelijk kunnen worden gehanteerd en "Omgaan met agressie is onderdeel van ons werk", vindt ook begeleid. Jan Andriessen. "Maar grenzen stellen is dat ook, zeker als de Waar komt de toename van agressie vandaan? persoonlijke veiligheid van een begeleider in het geding is. We moeten het niet dramatiseren: niet alle 6000 gevallen van Miranda: "De toename van incidenten zien we vooral bij de agressie zijn grensoverschrijdend. Je moet het gedrag blijven nieuwe groepen. Het zijn cliënten die van de wachtlijst komen bestuderen en uitvinden welke aanpak succesvol is. Dat is ook en waar twee nieuwe teams op zijn gezet. Ook de huisvesting het professionele plezier." is niet ideaal: er is een woning în een woning gecreëerd. Als een cliënt ineens moet wachten om te naar de badkamer te kunnen omdat hij een WC deelt kan dat leiden tot frustratie."

met een midden- en hoger inkomen. Zorgaanbieders signaleren naar verluidt dat cliënten afzien van zorg omdat ze de kosten te hoog vinden. De VNG zegt de signalen over mogelijke onregelmatigheden bij het bepalen van eigen bijdragen serieus te nemen en gaat ze onderzoeken met het CAK. De inning van een eigen bijdrage loopt via het CAK. Landelijke regels Gemeenten kunnen voor Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage vragen. Daarbij zijn ze gebonden aan landelijke regels. Het rijk houdt er bij het toekennen van het Wmo-budget rekening mee dat gemeenten eigen bijdragen innen. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van het inkomen van de cliënt. Feitelijke kostprijs ‘Een gemeente mag niet meer vragen, maar wel minder’, aldus de VNG. ‘De regels schrijven ook voor dat een eigen bijdrage nooit hoger mag zijn dan de feitelijke kostprijs van de geboden voorziening.’ Gemeenten geven de noodzakelijke gegevens, waaronder de kostprijs van de voorziening, door aan het CAK. Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 9

Het Decor - verruim(t) de horizon Nieuws: Handleiding zelfzorg beschikbaar Bron: ZonMW 150827

De Handleiding Zorgen voor Zelfzorg is nu beschikbaar voor zorggroepen en zorgverleners die de ondersteuning van zelfzorg en zelfmanagement intensiever willen toepassen. De handleiding is het eindproduct van de werkplaats zelfmanagement, een project van het ZonMw-programma Diseasemanagement Chronische Ziekten (DMCZ).

In de handleiding lees je onder andere:  waarom het voor patiënten, zorgverleners en zorggroepen zo belangrijk is om meer aandacht te besteden aan zelfzorg;  hoe zorggroepen ervaringsdeskundige patiënten goed kunnen betrekken;  hoe zorgverleners en zorggroepen meer aandacht kunnen besteden aan leren in de praktijk;  hoe zorgverleners, zorggroepen en het onderwijs meer kunnen samenwerken en waarom dat belangrijk is voor zelfzorg;  hoe zorggroepen met behulp van 10 concrete stappen in 4-6 maanden, samen met zorgverleners en patiënten, een goede start kunnen maken met een vernieuwende aanpak voor de implementatie van persoonsgerichte zorg.

Het afgelopen jaar hebben de zorggroepen Eerstelijns Zorggroep Haaglanden (ELZHA), SGE uit Eindhoven en Zorggroep Almere en verschillende andere organisaties, samen met Vilans en Zelfzorg Ondersteund (ZO!), in opdracht van ZonMw, samengewerkt in de werkplaats zelfmanagement. Een jaar sleutelen, uitproberen en leren van elkaar leidde tot een handleiding voor een vernieuwende aanpak voor het implementeren van De werkplaats zelfmanagement liep van 1 augustus 2014 t/m 1 september 2015. Vilans voerde de werkplaats uit in opdracht persoonsgerichte zorg. van het ZonMw-programma Diseasemanagement Chronische De werkplaats zelfmanagement richtte zich er niet op om nieu- Ziekten. we dingen te maken, maar om het bestaande beter toe te passen. Er zijn al zoveel tools, materialen, trainingen en pilots over zelfmanagement. Nieuwe aanpak In de praktijk merkten Vilans, ZonMw en de drie zorggroepen die deelnamen aan de werkplaats zelfmanagement dat een andere aanpak nodig is. De kernboodschap van Zorgen voor Zelfzorg luidt: leer van je eerdere ervaringen, sluit aan bij wat patiënten belangrijk vinden en besteed veel aandacht aan leren in de praktijk. Maak gebruik van het concrete 10stappenplan om met zorgverleners en patiënten binnen een half jaar een goede start te maken met een vernieuwende aanpak voor de implementatie van persoonsgerichte zorg. Wat kom je te weten?

Brooke Beaton, een Amerikaanse moeder van twee kinderen, werd vorige week door haar vriend mishandeld. Ze was zo bang, dat ze de politie belde. Een paar dagen later maakte ze een ander moedig besluit: ze belde haar bevriende fotograaf Tiffany Thoelke. "Ik wil dat je een fotoshoot van mijn verwondingen maakt", luidde de vraag. Tranen Met de fotoshoot wil Brooke de keiharde werkelijkheid van partnergeweld aan de wereld tonen. Op een van de foto's staat ze met blauwe plekken onder haar ogen. In een andere foto rollen de tranen rollen over haar wangen. Brooke zette de foto's op een Facebookpagina onder de hashtag #SilenceHidesViolence ('stilte verhult geweld'). Ze hoopt met haar campagne anderen bewust te maken wat geweld kan aanrichten en vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt te steunen.

Reacties De foto's hebben heel wat reacties losgemaakt. Zo pikten onder meer verschillende Amerikaanse media haar verhaal op. Heel veel andere vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt, hebben gereageerd. "Het is zo moedig dat deze vrouw in staat Informatie  Download de Handleiding Zorgen voor Zelfzorg. Tips en is om iedereen te laten zien wat er gebeurd is en hoe huiselijke geweld eruit ziet", vertelt een van hen. Brooke heeft geweld ervaringen uit de werkplaats zelfmanagement  Meer info over de Handleiding op de website van het Ken- een gezicht gegeven dat niemand ooit nog zal vergeten." Meer op rtlnieuws.nl: nisplein Chronische Zorg Vrouw doet boekje open over huiselijk geweld  Programma Diseasemanagement Chronische Ziekten

Moeder maakt fotoshoot: Zo ziet huiselijk geweld eruit Bron: RTL 150901 Een gekneusde schouder en blauwe plekken onder haar ogen. Dat hield de 27-jarige Brooke over aan de mishandeling door haar partner. Ze maakte een fotoshoot van haar verwondingen om andere vrouwen te helpen. "Dit gezicht zal niemand meer vergeten."

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 10

Het Decor - verruim(t) de horizon Accountants trekken aan de bel over transitie Bron: Coziek 150901

steuning (Wmo). Ten eerste adviseren de accountants zorgaanbieders om te inventariseren welke afspraken zij hebben gemaakt met de verschillende gemeenten. Welke specifieke definities worden gehanteerd, aan welke eisen moet worden voldaan om zorg te mogen en kunnen declareren? Ten tweede moeten zorgaanbieders onderzoeken of voldoende helder en aantoonbaar is hoe deze afspraken intern worden nageleefd.

Accountants in de zorg zijn niet gerust over de instellingsfinanciering en bekostiging in het gedecentraliseerde zorgstelsel. De Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) roept raden van bestuur van ggz-instellingen en instellingen in de ouderen-, gehandicapten- en jeugdzorg op om "vooral lokaal uw verantwoordelijkheid te nemen en niet af te wachten Het derde advies is om vast te stellen hoe de aanbieder verof knelpunten landelijk worden opgelost". antwoording moet afleggen over compliance richting de verschillende gemeenten, en of deze gegevens tijdig en betrouwDit schrijft de NBA-sectorcommissie Coziek in een brief aan baar kunnen worden opgeleverd. Aanbieders moeten zich afrvb's van zorginstellingen. vragen of ze het risico dat een deel van de geleverde zorg niet declarabel of niet rechtmatig blijkt te zijn. Ten vierde moeten Sinds begin 2014 wijzen accountants het ministerie van VWS zorgaanbieders nagaan of het declaratie- en incassoproces en branchepartijen op praktische knelpunten, zoals wijzigende goed verloopt en in hoeverre op afzienbare termijn liquiditeitsregistratieregels en een grote diversiteit aan verantwoordinknelpunten te verwachten zijn. Het vijfde advies van de acgen. Die "trekken een wissel op de administratieve functie van countants: "Voer een risico-analyse uit ten aanzien van de hierzorginstellingen". Over veel zaken is inmiddels meer duidelijkvoor genoemde aspecten en stem uw interne controle en inheid ontstaan, stelt Coziek. Maar de knelpunten in de registraterne beheersing hierop af". tie en in de individuele contracten tussen aanbieders en gemeenten en andere partijen zijn nog niet opgelost. "Wij roepen Cruciaal u op vooral lokaal uw verantwoordelijkheid te nemen en niet De voortgang in de komende maanden is cruciaal, stelt Coziek. af te wachten of knelpunten landelijk worden opgelost." "Als de omvang van betreffende opbrengsten substantieel is en de knelpunten niet tijdig worden opgelost, kan dat conseAlles dat bij de transitie komt kijken, levert zorginstellingen quenties hebben voor de controleverklaring bij de jaarrekeninveel werk op. "Als we niet aan de bel trekken, wordt het niks gen 2015 van zorginstellingen." Bovendien kunnen deze knelmet de jaarverslagen", zegt Robert Mul, hoofd Beleid & Bepunten ook doorwerken in de jaarrekeningen van gemeenten, roepsontwikkeling van de NBA. Instellingen moeten aan de en de daarbij behorende controleverklaringen over getrouwslag om gegevens vast te leggen. "Ze moeten zich binnenkort heid en rechtmatigheid. verantwoorden. Als de verantwoording niet op orde is, hebben zorgaanbieders formeel niet eens recht op geld." Volgens Mul De accountants stellen dat in een aantal gevallen, naast de hebben instellingen laten weten blij te zijn dat de NBA hun een knelpunten van registratie/declaratie en verantwoording, er brief heeft gestuurd. ook sprake kan zijn van financiële knelpunten door krimpende omzet en liquiditeitsproblemen. Dat gaat gepaard met reorgaHandreikingen nisatievoorzieningen en noodzakelijke afwaarderingen van In de brief doen de accountants vijf handreikingen om actief vastgoed. "Ook als dit aan de orde is, is het zaak om dat tijdig aan de slag te gaan met knelpunten als gevolg van de decenonder ogen te zien en zodanig bij te sturen dat de jaarreketralisaties in de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke onderning op basis van de continuïteitsgrondslag kan worden opge-

steld." De hervorming van de langdurige zorg betekent voor de betrokken sectoren een "enorme transitie", in de woorden van de accountants. Die transitie wordt in veel gevallen gevolgd door een transformatie. De overgangsperiode is in 2014 gestart met de contractering en per 1 januari 2015 is één en ander in werking getreden. "Alles was er op gericht om te zorgen dat de bestaande zorg zoveel mogelijk kon doorgaan en dat eventuele knelpunten via bevoorschotting voorlopig werden opgelost. In de afgelopen maanden bleek de praktijk helaas weerbarstig."

Zorgen in Kamer over passend onderwijs Bron: Tweede Kamer 150901 Sleutelwoord: Passend Onderwijs

Passend onderwijs moet ertoe leiden dat kinderen met een beperking zo veel mogelijk naar een gewone school gaan. In de Tweede Kamer is bezorgd gereageerd op de resultaten van een onderzoek over passend onderwijs. Volgens DUO Onderwijsonderzoek zijn de meeste leraren negatief over deze onderwijsvorm, die bedoeld is om kinderen met leer- en gedragsproblemen vaker in het reguliere onderwijs te houden. Veel leraren vinden dat de extra zorg ten koste gaat van de andere kinderen in de klas. Behalve veel oppositiepartijen is ook regeringspartij PvdA geschrokken. PvdA-Kamerlid Ypma noemde de resultaten zorgwekkend. SP-woordvoerder Siderius vindt passend onderwijs een "marketing-term". Volgens haar raken in de praktijk leraren over hun toeren en worden leerlingen gedupeerd. Pgb-drama D66-Kamerlid Van Meenen zei dat de vergelijking met het "pgb-drama" zich opdringt en dat het idee van het passend onderwijs faalt. ChristenUnie-voorman Slob vindt dat de problemen niet moeten worden gebagatelliseerd. Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 11

Het Decor - verruim(t) de horizon groei en ontwikkeling. Al hetgeen in de jeugdgezondheidszorg Position paper AJN uitgevoerd wordt, het levert aantoonbare gezondheidswinst op (1, Wilt u weten hoe jeugdartsen bijdragen aan een stevige preventie en een gezonde jeugd? Lees dan de position paper (pdf). In het museum een kast vol schedels. Kleine witte kaartjes met 2). daarop nummers en met blauwe pen geschreven: ‘mens’ … zodat Dr. Mascha Kamphuis @M1Kamphuis @jeugdartsen de onderzoekers van deze schedels zich daar continu bewust van Blijven denken aan die gezichten In de jeugdgezondheidszorg is een langdurende discussie gaande Voorzitter AJN en Jeugdarts KNMG JGZ Zuid Holland West zijn. Naast uitvoerend jeugdarts ben ik ook wetenschapper, beover de uitvoering van de contactmomenten. Wanneer kinderen stuurder en beleidsmaker. Daarbij heb ik veel te maken met cijfers en woorden. Maar dagelijks denk ik aan de gezichten uit de prak- gezien moeten worden, door welke discipline, of dat niet anders Meer en verbeterde opvoedinformatie voor kan. In de schoolleeftijd ziet de jeugdgezondheidszorg kinderen tijk. Column van Mascha Kamphuis, jeugdarts en voorzitter AJN. gemeenten Bron: VNG 150901 nog maar zeer beperkt en daardoor is de jeugdgezondheidszorg geen vanzelfsprekende zorgverlener in die leeftijdsperiode. Er zijn Voor alle gemeenten is vanaf 5 oktober content beschikbaar Gezichten uit de praktijk over het thema ouderschap. Uit diverse onderzoeken van Dat meisje van drie dat binnenkomt, en zo breekbaar is. Met haar diverse vormen van triage en taakherschikking ontwikkeld of ze Stichting Opvoeden.nl blijkt dat ouders behoefte hebben aan worden al uitgevoerd (met of zonder effectonderzoek). Het is een veel te dunne armpjes en beentjes. Een sterk afgebogen groeicuradviezen over situaties die alle ouders aangaan, complexe discussie waarin vele belangen een rol spelen. Professiove bevestigt dat beeld. Ze blijkt uiteindelijk coeliakie te hebben. nals zijn angstig voor verlies van hun positie, bestuurders zoeken Ondanks haar uiterlijk waren ouders niet gealarmeerd; goed dat ze naar financiën om een antwoord te vinden op blijvende bezuini- Het gaat om adviezen over bijvoorbeeld het combineren van kwam! gingen. Het is puzzelen naar efficiency in de zorg voor jeugd met werk en kinderen of de gezinssamenstelling na een scheiding. En dat baby’tje van vier maanden, waarbij de schedel wel erg pro- steeds minder middelen. Ik heb hiervoor geen oplossing of pasminent naar voren kwam. De doorlopende metingen maakten een klaar antwoord. Maar we moeten vooral blijven denken aan die Om ervoor te zorgen dat gemeenten in die behoefte kunnen abnormale groei duidelijk zichtbaar. Een waterhoofd. Een ernstige gezichten. Het had met de genoemde kinderen heel anders kun- voorzien, is dit jaar informatie over ouderschap ontwikkeld. situatie, dus een spoedige directe doorverwijzing naar de kinder- nen aflopen zonder jeugdgezondheidszorg. Uiteindelijk was hun Deze informatie is getoetst door landelijke kennis- en themastoornis of probleem wel ontdekt, maar veel later. Met veel meer arts volgde. instituten en praktijkprofessionals. (vermoedelijk onherstelbare) schade. De impact die dat heeft is Die vrolijk peuter, die een bijzonder geslacht had: ik zag een zoge- groot in verdriet, pijn en ellende. Maar ook groot in de zorg die  Maakt u al gebruik van de content van Opvoeden.nl op uw naamde ‘clitoromegalie’. Met ook nog de licht zichtbare haargroei daarvoor nodig is, om nog maar te zwijgen over de kosten.

Gezichten die spreken

Blog

op haar benen, alarmsignalen. Ook zij kwam snel terecht bij de kinderarts, waar een hormoon-producende tumor bleek te groeien De kinderen van de gezichten Die gezichten moeten we in onze gesprekken over beleid en budin haar buik. get altijd centraal blijven houden. Als er te kort is aan budget, Dat stuurs kijkende jongetje dat al snel op mijn tafel stond en er goed voor ogen houden waar de prioriteiten liggen. Investeren in rondliep, druk brabbelend, zonder correctie van moeder. Moeder preventie levert uiteindelijk op. Ik roep op tot het koesteren van die het ook allemaal niet meer wist, want hij was zo druk dat ze goud dat de gemeenten in handen heeft met de jeugdgezondhem soms maar vastbond aan de tafelpoot, als zij even iets moest heidszorg (3)! En hoe het afliep met de kinderen? Het eerste meisdoen. Melding bij het (voorheen) AMK was (nog) niet nodig. Ik kon je, kreeg met een dieet weer mooie volle wangen en energie in haar gelukkig snel helpen aan adviezen en begeleiding door de haar ogen. Het baby-tje onderging een aantal operaties, kreeg een drain en ontwikkelde zich prima. Die vrolijke peuter had een jeugdverpleegkundige. enorm zware tijd, maar genas en het gaat nog steeds goed met haar. Het drukke jongetje en zijn moeder stonden open voor bePreventie Preventie is en blijft nodig. Vroeg signaleren van ziekten en pro- geleiding en met effect; moeder kon weer genieten van haar kind blemen, de juiste zorg bieden. Het uitvoeren van screeningen, het en zoonlief kreeg met mooie, positieve feedback meer zelfvertrougeven van laagdrempelige adviezen, het longitudinaal volgen van wen en rust.

 

lokale website?Geef dan de leverancier van de website de opdracht om deze nieuwe content op te nemen. Is dit niet het geval dan kunt u met een link naar Opvoeden.nl ouders uit uw gemeente doorverwijzen. Heeft u vragen? Neem contact op via [email protected] of 088-1180200 en kijk op Stichtingopvoeden.nl.

Het aanbieden van informatie aan inwoners over opvoeden, opgroeien en gezondheid is een publieke taak van gemeenten. Opvoeden.nl helpt u daarbij. Meer informatie Nieuw thema Ouderschap op Opvoeden.nl

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 12

Het Decor - verruim(t) de horizon 'Sociaal werker krijgt weer centrale rol'

voorbeeld zijn jongerenwerkers die als jongerencoach in het wijkteam werken. Zij werken in het team preventief met jeugd Bron: nieuwsbericht 150831 Ze krijgen te maken met complexe problematiek. ‘Dat stelt en jongeren, om te voorkomen dat ze stranden in de jeugdhoge eisen aan vakkennis en sociale vaardigheden van sociale zorg. Zij hebben een grotere en bredere functie dan ze eerder professionals’, zegt Marijke Vos, juryvoorzitter voor de verkie- als jongerenwerker hadden.' zing van de Sociaal Werker van het Jaar 2015. 'Het vak van sociaal werker keert weer terug naar hoe het 'Er wordt van mensen gevraagd zich zoveel mogelijk zelf te vroeger was', zegt Vos. 'Dat hoor ik steeds vaker in het veld. redden en mee te doen in de maatschappij', zegt Marijke Vos, Sociale professionals krijgen weer een centrale rol in de hulp voorzitter van de jury voor de verkiezing van de "Sociaal wer- en ondersteuning. Maar ik merk ook hoe veel moeite professiker van het jaar 2015". Die ontwikkeling sluit volgens Vos aan onals hebben met de overdaad aan regels, met de verschillenbij de kern van het sociaal werk. 'Sociale professionals begelei- de contracten waar gemeenten mee werken. En hoe lastig het den mensen om zelfstandig te kunnen functioneren en geven is om de politiek ervan te overtuigen dat er een groeiende hen een steun in de rug. Sociale professionals krijgen weer een groep mensen is, die het niet zelf kunnen redden. Er moet becentrale rol. Dat gaat wel gepaard met hogere eisen aan vak- zuinigd worden en dat ondermijnt de ruimte om snel hulp te verlenen.' kennis, ervaring en sociale vaardigheden.' Het is voor sociale professionals ongetwijfeld moeilijker, verwacht Marijke Vos, om aan alle eisen van deskundigheid en ervaring te voldoen. Vos is bestuursvoorzitter van brancheorganisatie MOgroep en voorzitter van de jury voor de verkiezing van de Sociaal werker van het Jaar. Zij ziet in de praktijk dat professionals enorm gemotiveerd zijn hun nieuwe rol op zich te nemen. 'Alle veranderingen leggen veel druk op professionals, maar ik zie hoe gemotiveerd ze zijn om te leren en om te gaan met complexere problematiek van cliënten. En zich inzetten om initiatieven van burgers mogelijk te maken.'

Professioneel omgaan met seksueel gedrag

cliënt te begrenzen, maar wel op zo'n manier dat ze zijn gedrag kon bespreken.' Boos Hoe lastig het soms ook is, probeer niet boos te worden of in paniek te raken als iemand over je seksuele grenzen heen gaat. Dat versterkt het gedrag waarschijnlijk alleen maar. Ook door iets te verbieden kan het alleen maar spannender worden. Die balans is moeilijk, volgens Timmers, want je moet wel degelijk begrenzen, maar tegelijkertijd altijd blijven ondersteunen.

Voor de Jeugd Dag, bent u er ook weer bij? Bron: VNG 150901 Op maandag 5 oktober organiseren de ministeries VWS, V&J en VNG voor de derde keer de zeer gewaardeerde ‘Voor de Jeugd Dag’ voor ongeveer 1300 deelnemers. Ook u bent welkom!

Bron: ASVZ 150831

Betasten, seksuele opmerkingen, staren naar borsten. Seksueel Op deze dag komen transitiemanagers, beleidsmedewerkers grensoverschrijdend gedrag bij cliënten kan behoorlijk heftig en wethouders van gemeenten, regio’s, samenwerkingsverbanzijn. Hoe ga je daar professioneel mee om? den passend onderwijs, jeugdhulpaanbieders, cliënten- en ouderorganisaties en jongeren bij elkaar. Als privépersoon zou je misschien fel reageren, maar als hulp- Programma verlener moet je er professioneel mee omgaan, zegt Paul Timmers in het Zorg + Welzijn magazine van september. Hij is als Het is een dag om elkaar te inspireren en ideeën uit te wissepsychomotorisch therapeut betrokken bij plegerbehandeling len over de transformatie in het jeugd- en onderwijsdomein via bij ASVZ, een zorgorganisatie voor mensen met een verstande- toespraken, 80 workshops en informele ontmoetingen. DeelBevordering van deskundigheid is cruciaal, weet Vos. 'Hier is lijke beperking. nemers kiezen uit meer dan 80 workshops met deze thema’s: ook een belangrijke taak voor organisaties weggelegd, waarvoor de professionals werken. Er moet tijd en ruimte inge- Gedrag  Kind centraal bouwd worden om professionals de mogelijkheid te geven 'Professioneel is: je steeds opnieuw blijven realiseren wat de  Integrale hulp dichtbij kind en ouders ervaringen uit te wisselen en trainingen te volgen. Sociale pro- cliënt bedoelt met zijn gedrag en wat op dat moment nodig  Kinderen veilig en beschermd fessionals zitten op dit moment in een fase waarbij ze voortdu- is.' Sommige situaties kun je dan juist benutten, legt Paul uit.  Elk kind naar school rend leren en door hun organisatie daartoe uitgedaagd moe- 'Zoals een collega van mij deed, toen een cliënt haar met zijn  Het nieuwe werken in de jeugdhulp. ten worden.' ogen uitkleedde. Die cliënt werd daar zo opgewonden van dat hij zei een stijve te krijgen. De collega van Paul gebruikte dat Meer informatie en aanmelden Marijke Vos ziet grote kansen voor het sociaal werk. 'Een goed op zich vervelende moment. Het lukte haar het gedrag van de Voordejeugddag Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 13

Het Decor - verruim(t) de horizon Dit zijn dé 7 Privacy normen voor gemeenten Bron: Suwinet 150831

De 7 uit het Normenkader Suwinet Hoog tijd dus dat gemeenten hun zaakjes op orde hebben. Minimaal is dan om te voldoen aan de 7 normen waarop nu Gemeenten worden vanaf 1 september allemaal getoetst op gecontroleerd wordt. Dat zijn: minimaal 7 normen waaraan ze moeten voldoen om veilig met Suwinet te werken. De gevolgen kunnen groot zijn.  Beveiligingsplan - norm 1.3 er is een actueel informatiebeveiligingsbeleid of - plan voor Uit een reeks van onderzoeken van de Inspectie SZW blijkt dat Suwinet of een onderdeel gericht op Suwinet uit een actueel gemeenten hun beveiliging van de persoonsgegevens uit algemeen plan; dit heeft betrekking op de gemeente (de indiSuwinet niet op orde hebben. De Inspectie deed hiernaar uitviduele gemeente van een samenwerkingsverband) en dit bevoerig onderzoek en toetste de uitvoeringspraktijk op 7 norleid of plan is goedgekeurd door het College B&W; men uit het Normenkader Suwinet dat in totaal 115  Uitdragen beleid - norm 1.4 normen telt. Uit het onderzoek 2013 bleek dat slechts dit beleid of plan wordt (bewijsbaar) uitge4% van de gemeenten aan alle 7 normen voldeed. dragen in de organisatie. Naar aanleiding daarvan heeft de VNG een verbeter Actualisatie beleid - norm 1.5 jaar bedongen. In dat jaar werd het programma Veilig dit beleid of plan wordt jaarlijks (of zo vaak Suwinet uitgevoerd. Uit het herhalingsonderzoek van als nodig) geevalueerd (bewijsbaar) en zo oktober 2014 was het aantal gemeenten met 7 nornodig geactualiseerd; men uit 7 ook nog maar 17%. Functiescheiding - norm 2.2 Onder de loep  functiescheiding bij taken ten aanzien van Onacceptabel gebruik, inrichting, beheer en beveiliging Suwinet: taken, verDe onderzoeken van de Inspectie en de slechte scores op naleantwoordelijkheden en bevoegdheden moeten zijn beschreving van de veiligheidsnormen door gemeenten, hebben erin ven. geresulteerd dat de staatssecretaris het Inspectieonderzoek  Security officer - norm 2.3 vanaf september 2015 laat herhalen onder alle gemeenten. er is een functionaris security-officer die een onafhankelijke Indien een gemeente niet aan de 7 normen voldoet kan zij positie bekleedt en rechtsreeks rapporteert aan het hoogste overgaan tot afsluiten van Suwinet. management en die o.a.: de beveiliginsprocedures en maatregelen in het kader van Suwinet beheert en implementeert, die En alsof dat nog niet voldoende is zijn de onderzoeken van de bevordert en adviseert over de beveiliging Suwinet, de naleInspectie ook voor het Cbp aanleiding om speciaal onderzoek ving controleert. te gaan verrichten onder gemeenten. Het Cbp heeft direct de  Autorisatieprocedure - norm 13.1 bevoegdheid tot het opleggen van boetes (tot een max van er is een formeel vastgestelde autorisatieprocedure waarin 810.000 euro). Gemeenten moeten rekening houden met een functies aan autorisaties en rollen worden gekoppeld. De actuintensieve controle door het Cbp die verder gaat dan de 7 aliteit van de autorisaties wordt periodiek gecontroleerd. normen waarop de Inspectie heeft getoetst.  Controle - norm 13.5 er wordt volgens een controleplan gecontroleerd op de toeWhitepaper: Privacy, Bijstand en Suwinet gang en het feitelijke gebruik van Suwinet. Dat gebeurt miniEen uitgebreid en helder commentaar op de Suwinetmaal op basis van de aangeleverde lograpporten van het maatregelen: Wat moet geregeld worden. Download gratis >>

BKWI. De beoordeling is centraal belegd (hoofd afdeling) en zijn bevindingen schriftelijk vastlegt en indien nodig vervolgacties onderneemt. Dat kan zijn een nadere rapportage opvragen bij het BKWI (op persoonsniveau), het bevragen van medewerkers en evt. sanctioneren. Dit zijn allemaal 'papieren' normen waar gemeenten aan moeten voldoen, maar daarnaast is het minstens zo belangrijk dat de hele organisatie bewust omgaat met gevoelige gegevens en een organisatiecultuur waarin wordt gehandeld met respect voor de elementaire rechten van burgers. Download de gratis whitepaper: Privacy, Bijstand en Suwinet >>

Gemeente krijgt miljoenen minder voor Jeugdzorg Bron: gemeente Almere 150831 Minder geld voor Jeugdzorg Minder geld voor Jeugdzorg De gemeente Almere krijgt volgend jaar van het Rijk 8,5 miljoen euro minder voor Jeugdzorg en Beschermd Wonen. Dat blijkt uit een brief van het college van burgemeester en wethouders aan minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De 8,5 miljoen euro is een korting van 13 procent op het huidige budget van bijna 65 miljoen euro. Almere krijgt minder van het Rijk vanwege de invoering van een nieuw verdeelmodel.

Het stadsbestuur van Almere schrijft in de brief dat het zich zorgen maakt over de continuïteit van de zorg. Het college wil zo snel mogelijk in gesprek met het Rijk over deze korting. Burgemeester en wethouders willen nog geen toelichting geven. Het college wacht eerst op de reactie van het ministerie van BZK.

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 14

Het Decor - verruim(t) de horizon

Een fris-dwarse blik

Goede marketing begint bij betrokken professionals Blog | door Willem Hoogen Stoevenbeld De BBC vertoonde onlangs een indringende documentaire over een Engelse verpleegkundige die een paar weken meeloopt op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis in Ciudad Juárez in Mexico. Deze stad op de grens met de VS staat bekend als de 'moordhoofdstad' van de wereld. Sinds 2008 zijn daar door een nietsontziende drugsoorlog al meer dan 10 duizend doden gevallen, meer zelfs dan in Bagdad. In het General Hospital in Juárez komen elke dag tientallen gewonden binnen, slachtoffers van schiet- en steekpartijen en marteling.

reiken is hier relevanter dan omgekeerd: hoe een ziekenhuis zonder aspect van het zorgaanbod belicht wordt. Het kan ook patiënten kan bereiken. een artikel plaatsen in een lokale krant, bijvoorbeeld bij de opening van een nieuwe afdeling. Het mooist is natuurlijk als Uitstekende ziekenhuiszorg het hierbij medewerking krijgt van een patiënt, die vertelt In Nederland is de situatie op alle fronten volkomen anders. waarom hij zo tevreden is over het aanbod. Zo zijn er heel veel We leven in een veilig land waarin problematiek zoals die zich meer manieren waarop het zijn herkenbaarheid voor de patiin Mexico voordoet niet bestaat. Zorgprofessionals hoeven ënt kan vergroten. hier niet met gevaar voor eigen leven hun werk te doen, en zeker ook niet met primitieve middelen. We hebben de luxe Voor marketeers in de zorg is het echter nog niet altijd zo eenvan een uitstekende ziekenhuiszorg. Maar we hebben ook een voudig om de zorgprofessionals te overtuigen van het evidenzorgstelsel waarin ziekenhuizen dingen om de gunst van de te belang hiervan. Het seminar 'Hoe bouw ik mijn merk rond patiënt. De zorgaanbieder die laatst op Twitter stelde: "Wij ons ziekenhuis?', dat Kiwa Carity in samenwerking met Skipr doen niet aan marketing" kon in reacties op veel onbegrip organiseert op 16 september, biedt hulp. Het gaat expliciet in rekenen. Niet alleen omdat hij zich wel degelijk heel actief op- op de vraag hoe de marketeer artsen en andere professionals stelt op dit gebied, maar ook omdat de patiënt in ons rijke kan ondersteunen met marketing en personal branding. Een zorgaanbod keuzemogelijkheden heeft en vanzelfsprekendhe- essentiële tussenstap, want goede marketing begint intern. den dus niet bestaan voor zorgaanbieders. Wie de basisles van de marketing wil toepassen: Be good and tell it, kan het verhaal naar buiten toe pas vertellen als het inHet gevolg laat zich merken. Aangespoord door de marktwer- tern is afgestemd. Betrokkenheid van de professionals is hierin king in de zorg strijden ziekenhuizen om de gunst van de pati- essentieel. ënt. Ze proberen onderscheidend te zijn door speerpunten in het behandelaanbod te benoemen en zorg aan te bieden voor Willem Hoogen Stoevenbeld speciale patiëntengroepen. Ze openen buitenpoli's om de zorg Business analist en relatiemanager bij Kiwa Carity dichterbij de patiënten te brengen en te voorkomen dat zij voor de concurrent kiezen. In nieuwbouwprojecten besteden ziekenhuizen veel aandacht aan het creëren van een healing environment die bijdraagt aan een prettig verblijf en een snelle genezing.

Vaak gaat het om bendeleden van de strijdende drugskartels, maar ook veel onschuldige burgers zijn slachtoffer van het geweld. Het is boeiend om te zien hoe artsen en verplegers zich zonder onderscheid voor iedereen inzetten. Soms met gevaar voor eigen leven en met relatief primitieve middelen. Kortom, geen fijne plek om te wonen en te werken.

Herkenbaar merk Allemaal waardevolle ontwikkelingen die ertoe bijdragen dat ons van oudsher aanbodgestuurde ziekenhuislandschap steeds meer vraaggestuurd wordt. Marketing speelt in deze omslag een belangrijke rol om te laten zien op welke vragen het ziekenhuis het antwoord kan bieden. Het kan ervoor zorgen dat het ziekenhuis voor de patiënt een herkenbaar merk wordt dat In Juárez en andere crisisgebieden is zorgmarketing een onbezijn meerwaarde duidelijk communiceert. Een ziekenhuis kan kend fenomeen van een verre planeet. Hier gaat het alleen om dit op uiteenlopende manieren doen. Het kan bijvoorbeeld overleven. De vraag hoe patiënten een ziekenhuis kunnen bemedewerking verlenen aan een tv-programma waarin een bijJaargang 2 | aflevering 34 | pagina 15

Het Decor - verruim(t) de horiJaar van transparantie: minister Schippers maakt 30 aandoeningen bekend Bron: VWS 150901 Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) heeft bekend gemaakt welke 30 aandoeningen centraal staan in het ‘Jaar van de Transparantie’ . Afgesproken is om het jaar van de transparantie te focussen op deze 30 specifieke aandoeningen. Voor deze 30 aandoeningen wordt door alle partijen samen ingezet op permanente verbetering van de beschikbare informatie voor patiënten. Daarbij gaat het onder andere om het maken van voor patiënten begrijpelijke richtlijnen, de registratie en publicatie van informatie over de kwaliteit van de behandeling en inzicht in de inkoop van deze zorg door verzekeraars. Minder regels

05. Carpaletunnel syndroom 06. Cataract 07. Chronisch nierfalen 08. CVA (inclusief risicofactoren zoals carotis stenose) 09. Cystic Fibrosis 10. Darmkanker 11. Diabetes 12. Geboortezorg 13. Heupfractuur 14. Heupvervanging 15. Infectieziekten 16. Knievervanging 17. Lage rughernia 18. Liesbreuk 19. Longkanker 20. Melanoom 21. Morbide obesitas 22. Multitrauma 23. Ovariumkanker 24. Pancreaskanker 25. Parkinson 26. Perifeer Arterieel Vaatlijden 27. Prostaatkanker 28. Slokdarm- en maagkanker 29. Varices 30. Ziekenhuiszorg als onderdeel van de spoedzorgketen (SEH, IC)

De onderzoekers vroegen in 2011 alle volwassen daklozen die legaal in Nederland verbleven en zich meldden bij de maatschappelijke opvang in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam of Utrecht om deel te nemen. Zij interviewden 344 van de 513 daklozen bij aanvang van de studie, na 6 maanden en na 18 maanden; van 6 deelnemers ontbraken gegevens. Bij aanvang van de studie gebruikte 57,7% 1 of meer middelen. Middelenmisbruik kwam voor bij 27% van de daklozen en 20,9% was verslaafd. Cannabis was het meest gebruikte spul (43,9%), gevolgd door alcohol (30,7%); 5% van de daklozen gebruikte andere middelen. Na 18 maanden hadden daklozen die middelen gebruikten een significant hoger risico om tijdelijk bij familie of vrienden (oddsratio (OR): 4,14; 95%-BI: 1,4411,92) of geïnstitutionaliseerd (OR: 2,12; 95%-BI: 1,20-3,75) te wonen dan daklozen die niet gebruikten. Verslaafden hadden meer kans om na 18 maanden nog steeds dakloos te zijn dan niet-verslaafde daklozen (OR: 2,80; 95%-BI: 1,26-6,24); 18,1% van de verslaafden was na 18 maanden nog steeds dakloos. Het aantal middelengebruikers was na follow-up significant gedaald, mogelijk door een betere woonsituatie of verslavingszorg.

Met deze gezamenlijke focus wordt ook sterk ingezet op vermindering van de regeldruk. Dit schrijft minister Schippers in de voortgangsrapportage ‘Kwaliteit Loont’ die zij vandaag aan de Tweede Kamer heeft gezonden. Zo heeft Schippers met Daklozen in Nederland gebruiken in tegenstelling tot daklozen zorgverzekeraars afgesproken dat zij voor deze 30 aandoeninin Amerika weinig harddrugs, zoals cocaïne. gen alleen zorg zullen inkopen op basis van gezamenlijk met aanbieders en patiënten ontwikkelde kwaliteitsindicatoren zodat ze zelf geen informatie meer hoeven uit te vragen. Daarnaast komen er voor deze aandoeningen standaard kwaliteitsregistraties, waardoor er een einde komt aan de verscheiden- Langer dakloos met drugs en alcoholOpen Bron: onderzoek 150901 heid in formulieren. Meer dan de helft van de daklozen in Nederland gebruikt De focus in het jaar van transparantie zal liggen op de volgen- drugs, meestal cannabis. Daklozen die middelen gebruiken, hebben op den duur minder kans op een betere woonsituatie de aandoeningen: dan daklozen die geen middelen gebruiken. Dat concluderen 01. Aneurysma Aorta Abdominalis Barbara van Straaten (Erasmus MC) en collega’s in The Europe02. Acuut Myocard Infarct en coronair vaatlijden an Journal of Public Health Advance Access (2015; online 7 03. Blaaskanker augustus). 04. Borstkanker Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 16

Het Decor - verruim(t) de horizon Hybride gemeente: scherpe messen maken schone wonden Intussen is wel algemeen bekend dat de enige democratische oplossing tot flexibel, snel en met hoge kwaliteit reageren op de maatschappelijke dynamiek via regisseren loopt. Maar ja, zeggen dat je iets bent is iets anders dan het doen. -COLUMNNeem het regieteam. Dit essentiële team bevindt zich rechtstreeks rondom het college van B&W. Als schakel tussen samenleving en bestuur geven ze idealiter leiding aan de uitvoering. Het regieteam bestaat uit mensen met een indrukwekkende combinatie van vakkennis en vaardigheden. De hybride gemeente Regisseren betekent in principe dat de niet-kernactiviteiten op afstand staan. Tegenwoordig kiezen de meeste gemeenten een tussenvorm. Sommige uitvoeringstaken blijven wel bij de gemeente zelf. Feitelijk een vorm van front- en backoffice. Mooi ideaal maar waar gaat het mis? Als de "interne afstand" niet wordt doorgevoerd lopen de geïntroduceerde regie vaardigheden kapot op de blijvende "machinebureaucratie"cultuur. Het regieteam krijgt onvoldoende positie. Opvallend is dat het team de naam bestuursondersteuning of iets dergelijks meekrijgt dat vervolgens in een strak corset van regels wordt gedwongen. Gevolg? De samenleving en het bestuur komen nauwelijks aan de bak bij het bepalen van de feitelijke uitvoeringsbeslissingen.

Gaan gemeenten het redden? Tja, verandering beweegt zich ergens tussen opvattingen van gemeentebestuur, ondernemingsraad en managers. De veranderruimte blijft meestal bij een "shuffle" van leidinggevenden. Voor de zoveelste keer beginnen ze enthousiast aan hun nieuwe taak. Na verloop van tijd slaat bij de hybride vorm te vaak het oude gedrag toe. Leidinggevenden worden beheersmanagers en toezichthouders die lopen aan de leiband van – helaas te vaak ook - traditionele bestuurders. Zo wint bij de hybride veranderaanpak het verleden.

Remedie? Als je kiest voor regisseren, sloop dan de piramidale organisatie en saneer overbodige organisatie onderdelen. Toch hybride? Maak dan van de eigen uitvoeringsonderdelen een strak klant gestuurde back-office dat wordt aangestuurd door een kwalitatief sterk regieteam. Geef het regieteam de positie die bij regisseren hoort. Geef duidelijke bestuurlijke doelen mee, investeer in vaardigheden rondom beleidsregie; opdrachtgeven, netwerken, integriteit, resultaten bereiken, samenwerken, bewaken en politiek-bestuurlijke verantwoording. Zo niet gaan gemeenten op banken lijken. Naar binnen gekeerd met nauwelijks maatschappelijk toegevoegde waarde waar de klant niet bestaat, waar vernieuwing wordt geblokkeerd en medewerkers in strakke procedure-pas lopen.

Mr. Holmes Zelf dokteren tegen seniliteit Feiten en logica. De 93-jarige gepensioneerde superspeurder Sherlock Holmes klampt zich eraan vast als een drenkeling aan een reddingsboei. De feiten ontglippen hem echter meer en meer en logisch nadenken helpt hem niet af van de schuldgevoelens die hem de laatste jaren plagen. In een ultieme poging te achterhalen waaraan hij die emoties te danken heeft, reist hij naar Japan om prickly ash te zoeken, een peperplantje dat anno 1947 wordt verondersteld seniliteit tegen te gaan.

De geneeskracht van het kruid valt uiteraard tegen; Holmes moet steeds vaker geheugensteuntjes op zijn manchetten schrijven. Toch lukt het hem in de film Mr. Holmes om stukje Hoe kom je er? bij beetje weer zicht te krijgen op zijn laatste zaak – de reden Ook bij de hybride vorm blijft het nodig de overgangsrisico's dat hij zich terugtrok op het Engelse platteland. te managen. Kernaandacht gaat uit naar tijdsbeslag en voldoende financiële middelen voor bij-, omscholing en uittre- Helemaal geloofwaardig is dat niet; de helderheid van de ding. Om de "afhaakreflex" te tackelen veel aandacht voor flashbacks over die zaak is in feite onverenigbaar met de cogomgaan met onderbroken continuïteit, afhakende werknemers nitieve aftakeling van Holmes in de raamvertelling. Maar alleen en onbekwame implementatie. Formeer tijdelijk multidiscipli- al de acteerprestatie van Ian McKellen maakt dit minpuntje naire teams met een opdracht. Ook duidelijk definiëren van meer dan goed. De 76-jarige Brit, bekend als Gandalf in Lord functies voordat mensen worden geselecteerd. De meest capa- of the Rings en The Hobbit, zet zo geloofwaardig een hoogbebele moet de functie krijgen. Je hebt immers de beste talenten jaarde neer, dat verschillende interviewers recentelijk verbaasd nodig op de juiste plek. Wees bedacht op stagnatie door tus- reageerden toen hij hen ferm en ‘jeugdig’ de hand schudde. sentijds van kleur verschieten van het college. Huur een be- De kleine zuchtjes die hij slaakt, de smakkende manier van kwame mensgerichte procesbegeleider met kennis van regis- eten, het loopje; hier is een meester aan het werk. seren in die beschikt over de flexibiliteit en capaciteit om tussentijdse veranderingen zo in te passen dat de vaart erin blijft. En dan is er nog de relatief onbekende Hattie Morahan die Lef? Om het regieteam in haar sturende kracht te zetten vraagt een hybride regisserende gemeente om een snelle en ingrijpende omslag naar regisseren. Scherpe messen maken immers schone wonden. Daarna kan ze niet alleen tegen een stootje. De dynamiek van de samenleving en de democratie is meteen in balans.

grote indruk maakt als de vrouw van Holmes’ laatste klant, degene die zijn lot bezegelt. Rouw en verdriet waren zelden zo mooi.

Mr. Holmes is nu nog te zien in enkele bioscopen. Vanaf 17 november te huur op dvd en beschikbaar als video-ondemand, en vanaf 24 november te koop op dvd. Voor trailer: kilk her! Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 17

Het Decor - verruim(t) de horizon COLOFON Het Decor—verruim(t) de horizon is een digitaal informatie– en inspiratieschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Het Decor— verruim(t) de horizon verschijnt eenmaal per week; op vrijdag. Daarnaast is er eenmaal per week - op dinsdag - een nieuwsflits Fris denken en dwars kijken .

You are beautiful – remember that

Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens. Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum

Met voor en door u geknipte informatie en inspiratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Wij willen zo bijdragen aan de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen. Daarbij staat het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau centraal. Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht met uw bijdrage of persbericht naar [email protected] Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even het mailadres van uw collega naar [email protected]

Ieder mens is mooi Zelfs de mensen die leven In de gouden kooi We hebben allemaal lief We houden allemaal wel ergens van En als het even niet meer kan Dan laten we een traantje gaan Emotioneel kunnen we het dan even niet aan

Elk mens is bijzonder Simpelweg omdat het onbewust geeft Omdat elk mens iets moois In zich heeft

T 088 - 0305000 F 0519-220052 E [email protected] Website: www.vondel-nassau.nl

Dan is goed dat er van die momenten zijn Dat de een tegen de ander zegt: ‘houd mij maar even vast’ De warmte is dan voelbaar Dat is de warmte die in iedereen leeft

Jaargang 2 | aflevering 34 | pagina 18