k i j k e n
Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein Fris denken & dwars kijken De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van Vondel & Nassau. Samen werkend met u pakken onze medewerkers organisatie- en samenlevingsvraagstukken resultaatgerichte op en aan. Hebt u collega's die Het Decor - Verruim(t) de horizon ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar
[email protected] Wilt u Het Decor niet meer ontvangen dan is een berichtje naar hetzelfde mailadres voldoende.
Baanbehoud door thuishulpsubsidie blijft achter Bron: onderzoek 150910 De subsidieregeling voor de huishoudelijke hulp levert naar verwachting vierduizend tot twaalfduizend minder banen op dan voorzien. In plaats van de door minister Asscher voorspelde 19 duizend banen, behouden dit jaar zeven tot maximaal 15 duizend werknemers hun baan dankzij de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT). Eén en ander blijkt uit de tweede kwartaalmeting HHT die is uitgevoerd door onderzoeks- en adviesbureau Kiwa Carity en kennis- en dienstencentrum voor de publieke sector CAOP. De monitor inventariseert periodiek hoe ver gemeenten zijn met het implementeren van de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) en in hoeverre de HHT resulteert in werkgelegenheid. Tijdens deze meting hebben 148 gemeenten vragenlijsten ingevuld over eigen activiteiten, 87 gemeenten zijn beoordeeld door aanbieders.
Jaargang 2 | Aflevering 36
DWARS
18 september 2015 voor de vertraging aan er nog geen functionerend systeem voor de administratieve verwerking beschikbaar is. Ondanks de bredere uitrol valt het feitelijke aantal HHT-uren vooralsnog zo’n 10 procent lager uit dan verwacht. De rapporteurswijzen in dit verband op de trage start in sommige gemeenten. Een deel heeft de HHT-gelden een half jaar na toekenning nog niet of net beschikbaar voor de cliënten en mantelzorgers. Een late start heeft logischerwijs invloed op de voor dit jaar beoogde effecten. Hoge eigen bijdrage Daarnaast blijkt dat de vraag naar HHT achterblijft. Als één van de mogelijke oorzaken van de achterblijvende vraag naar HHT noemen de rapporteurs de hoogte van de eigen bijdrage, iets waar ook ActiZ voor in februari voor waarschuwde. Die lag met tien tot twaalf euro vijftig aanvankelijk in de buurt van het tarief van particuliere hulp. Veel gemeenten hebben inmiddels het uurtarief uit de HHT opgeschroefd, met een lagere eigen bijdrage als gevolg. In veel gemeenten is deze gedaald tot vijf euro. Ook vergroten gemeenten het aantal doelgroepen voor wie de HHT beschikbaar is of ze hebben het maximumaantal uren verhoogd.
De bevindingen van de rapporteurs komen voor een deel overeen met een eerdere peiling die branchevereniging ActiZ begin dit jaar onder de eigen leden uitvoerde. ActiZ constateerde dat de HHT nog niet werkte zoals gewenst en riep de gemeenten op om door te pakken. Blijkens de tweede kwartaalmeting hebben gemeenten hier tot op zekere hoogte gehoor aan gegeven. VolDe rapporteurs wijzen er ook op dat niet alle gemeenten goed gens de rapporteurs hebben gemeenten "flinke progressie" geinzicht hadden in de doelgroepen. Ook communicatie over de boekt met de implementatie van de HHT-plannen. In veruit de beschikbaarheid van HHT is soms nog een knelpunt. meeste gemeenten is de HHT nu deels of volledig operationeel. Tijdens de eerste kwartaalmeting gold dit voor de helft van de gemeenten. De achterblijvers voeren als voornaamste reden
Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 1
Het Decor - verruim(t) de horizon
Van lekker bekken naar fijn proeven
een afgewogen mening. Dat is wat anders dan – bij ge Iedere idioot kan kritiek geven en de meesten doen dat ook. brek aan tijd en behoefte aan waarheidsvinding – stellen Door Peter Paul J. Doodkorte wat binnen het eigen straatje past. Kritisch en onbevangen een issue beschouwen? Prima. Maar het misleiden Als ik de nieuwsberichten moet geloven staat de zorg van en van de algemene opinie met een (te) eenzijdig beeld is arrovoor Nederland aan de afgrond. Honderdduizenden mensen gantie. Met het eigen (beperkte) gelijk "verfoxen" wij dan de die zorg nodig hebben omdat ze ouder worden, psychische publieke opinie. problemen of een handicap hebben, raken deze zorg kwijt. Zo willen de berichten. Tienduizenden mensen die in de zorg wer- Dat wil nog niet zeggen dat dat gelijk er niet is. Maar de ken, verliezen hun baan of hun inkomen. U en (doorontwikkeling van de organisatie van de) zorg is niet geik worden opgeroepen deze afbraak van de baat bij polarisatie. Dat vraagt om verbinding. Teveel nog staat zorg nu te stoppen. het stelsel in plaats van de mens in dat debat centraal. Tijd dus voor een tegengeluid. Dat ik, om in – om niet in de ketelmuRed de zorg? Ja! Van de ramptoeristen. ziek van misbaar ten onder te gaan – ook kort door de bocht formuleer. De afgelopen dagen heb ik dat vaker gedacht. Als we de koppen uit de kranten zou weglaten, Wie zijn de aanjagers van het protest? Vakbonden en een omals we de oneliners in tv-programma’s zouden schrappen: wat roepbaas. De vakbond staat voor werkgelegenheid. Voor bezou het debat over zorg dan een stuk evenwichtiger zijn. De houd van banen. Een zeer behartigenswaardige missie. Maar goede lezer begrijpt mij goed: Gewapend met een stukje waar- het puzzelt ook: Krijg ik zorg, omdat ik het nodig heb, of krijg heid, maken idealisten alles stuk. Kritiek is gemakkelijk; en ont- ik ondersteuning, om- of opdat het anderen een baan oplevankelijk. Een aanval met één enkel woord of beeld, vereist vert. Het lijkt een nuance, maar maakt wel degelijk verschil. bladzijden tot verdediging. Ook voor de professionals binnen de zorg. Ik ben geen werkgelegenheidsproject! Natuurlijk is kritiek mogelijk op de wijze waarop de overheid de zorg organiseert. Verbeteringen zijn mogelijk; en nodig. Een omroepbaas, die in 2002 een Omroepvereniging opricht, Maar het angstbeeld dat vakbonden, omroepbazen, bekende omdat hij vond dat er te weinig media-aanbod was voor 50Nederlandse, politici (in de oppositie) enzovoort, enzovoort plussers. Voor de passie en inzet waarmee hij dat doet, heb ik oproepen. Dat is net zo ongenuanceerd als het sloopbeeld dat veel waardering. Maar hij heeft ook een (ander) belang. Hij zij creëren. moet zorgen dat 50-plussers zich bij zijn omroep ‘thuis’ voelen. Hij kan het zich in deze – mede daardoor – geen genuanceerKritiek is goed. Wanneer zij echter wonderlijk en buitensporig de positie veroorloven. Dat zou leden kunnen kosten….. wordt – om niet te zeggen grotesk – verliest zij ook haar geloofwaardigheid. Sterker nog: dan wordt zij bevoogdend. Bo- Kortom: ik zie een aantal partijen die – onbedoeld, maar toch – vendien onderschatten zij het oordeelsvermogen van de bur- de schijn van belangenverstrengeling op zich afroepen. Heel gers en professionals zelf. Daar zit de energie en de inzet van onvriendelijk gesteld: over de ruggen van zorgbehoevenden weldenkende mensen. aan ledenwerving doen.
zoals hiervoor geschreven: ik kies daar bewust voor. Omdat ik de ‘kopmannen en –vrouwen’ in het protest – de beste stuurlui aan de wal – wil aanspreken op het eigen ‘zwart/wit’ redeneren. “Red de zorg”. Het bekt lekker, als je in slachtoffertermen denkt, ja, dat wel. Maar het doet geen recht aan de dagelijkse inzet van de tienduizenden mantelzorgers en professionals. Staat ons zorgbeleid – volgens mij dat buiten kijf? Integendeel. Met vele anderen ben ik van mening dat sommige keuzes onvoldoende doordacht zijn. Dat er betere alternatieven zijn. Mantelzorgers bijvoorbeeld. Zij zijn meer dan een essentiële aanvulling op de zorg van professionals. Het hart van de zorgmotor. Als je daar in investeert – met een passende onkostenvergoding bijvoorbeeld – zul je zien dat draaglast en draagkracht meer in balans komt. Dat kan leiden tot een verminderd beroep op intensievere of duurdere professionele zorg. Datzelfde geldt voor bezuinigingen op de thuiszorg. Je kan niet bezuinigen op thuiszorg en tegelijk verpleeghuizen sluiten. Als je het beroep op specialistische of intensievere vormen van zorg wilt tegengaan, moet je juiste de meer praktische vormen van ondersteuning stimuleren en mogelijk maken. Als je het beroep op specialistische jeugdzorg wilt terugdringen, moet je het (passend) onderwijs versterken. Bijvoorbeeld door herbestemming van middelen. 30 – 40% minder budget voor jeugdzorg is mogelijk. Als je datzelfde budget toevoegt aan het onderwijs. Waardoor kleinere klassen, meer aandacht voor de kinderen daadwerkelijk tot passend onderwijs voor meer (= niet elke) jeugdigen mogelijk wordt. Ik walg ook van de beleidsinzet die suggereert dat je goede ouderenzorg borgt met dagelijks één uur persoonlijke aandacht. Maar ik begrijp die ‘(regel)reflex’ wel. Als polderantwoord op het het welgemeende – maar misplaatste –kort-door -de-bocht protest tegen de (vermeende) effecten van de bezuinigingen.
Vervolg op pagina 5
Ik bepleit geen verbod op kritiek. Wat ik wel vraag en zoek is Of die stellingname ‘vals’ is? Wellicht en waarschijnlijk. Maar, Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 2
Het Decor - verruim(t) de horizon De waarheid is soms vreemder dan fictie
films te kijken, waaronder ‘vredige’ werkjes als Halloween, Reservoir Dogs, The Godfather en The Dark Knight. Om zichzelf The Wolfpack bezig te houden spelen ze deze films ook na, met zelfgeknutOpgevoed door Tarantino en Coppola Dat de waarheid soms vreemder is dan fictie, wordt weer eens selde wapens, maskers en pakken. Hun dagelijkse gesprekken bewezen door The Wolfpack. Zo wonderlijk is het verhaal, dat zijn doorspekt van filmcitaten en scenariowaardige volzinnen. je aanvankelijk meent naar een ‘mockumentary’ (een nepdocumentaire) te kijken. De charismatische hoofdpersonen, zes Hoewel wereldvreemd en bij vlagen bitter, zijn de broers verre langharige, sterk gelijkende broers van Amerikaans-Peruaanse van gek als ze uiteindelijk tegen hun vader in opstand komen en hun vleugels uitslaan. De boodschap van de film is dan ook afkomst, nemen echter al snel alle twijfel weg. een optimistische. De mens kan veel overleven, zelfs een opvoeding door Quentin Tarantino en Francis Ford Coppola.
Voor trailer: klik hier of op plaatje De jongens brengen hun jeugd grotendeels door binnen de muren van een appartementje op de Lower East Side van Manhattan. Eigenlijk wilde hun vader Oscar Angulo zijn zeven kinderen – dochter Visnu is verstandelijk beperkt – grootbrengen in de Scandinavische bossen, maar geldgebrek en passiviteit houden hem gevangen in New York. Omdat hij die stad verafschuwt, moeten de kinderen binnenblijven, waar ze onderwijs krijgen van hun moeder. Op die manier kunnen ze niet besmet raken door geweld, drugs, religie en andere narigheid, zo redeneert Angulo.
bleek daarnaast een geschikte plek om problemen en verwachtingen met de eigen kring te bespreken, terwijl hulpverleners het sociale netwerk leerden kennen. De resultaten zijn soms bescheiden, mede als gevolg van de forse problematiek, desondanks zijn zij zeer betekenisvol.
Motie en Kamervragen In juni nam de Tweede Kamer al een motie van Segers (CU) en Van der Staaij (SGP) aan. Daarmee verzoekt de Tweede Kamer de regering om de onderzoeksresultaten uit het onderzoek op te nemen in de Nota wijziging Wet verplichte GGz. Minister Schippers ziet de mogelijkheden: "De Wet verplichte geestelijThe Wolfpack, vanaf deze week in de bioscoop. ke gezondheidszorg maakt het vanaf de inwerkingtreding van dit wetsvoorstel mogelijk dat betrokkene zelf met zijn familie of naasten een plan van aanpak opstelt waarmee verplichte Geestelijke gezondheidszorg: toenemende zorg kan worden voorkomen. De Eigen Kracht-conferentie zie grip op situatie met EK-c Bron: Onderzoek 150910 ik als een ondersteuning van mijn beleid en kan behulpzaam Onderzoeksrapport Eigen Kracht-conferenties bij gedwon- zijn bij het opstellen van het plan van aanpak.” gen zorg Op 1 september jl. verscheen het onderzoeksrapport naar Ei10 tips voor omgaan met iemand met degen Kracht-conferenties binnen de verplichte geestelijke gezondheidszorg. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn pressie nu als animatie! en Sport (VWS), de opdrachtgever van het onderzoek, ontving De animatie laat duidelijk de interactie met een depressief perhet rapport in het kader van de nota van wijziging van de Wet soon zien en ik hoop dat veel mensen iets hebben aan de tips. Bekijk hier het resultaat: verplichte GGz. Conferenties voor volwassen In de periode maart 2013 tot en met het eerste half jaar van 2015 zijn zestig Eigen Kracht-conferenties binnen de verplichte geestelijke gezondheidzorg (GGz) voor volwassenen onderzocht. De onderzoeksvraag was of deze manier van besluitvorming ook succesvol toe te passen is in dit werkveld.
Zinvol, ook bij forse problemen Het onderzoek heeft laten zien dat dit zo is. In 41 van de 60 conferenties heeft de hoofdpersoon samen met zijn netwerk een Eigen Kracht-plan gemaakt. Drie maanden later ervoeren de deelnemers een toegenomen grip op de situatie, meer sociBizar genoeg moedigt hij de jongens wel aan om duizenden ale steun en een bescheiden dwangreductie. De conferentie
Hoe voelt het om depressief te zijn? Wat kun je als naasten het beste voor iemand met een depressie doen? En wat liever niet? Luc Vercauteren schreef 10 tips voor het omgaan met een depressief persoon. Liesbeth Worm is vervolgens aan de slag gegaan om een animatie te maken van deze 10 tips. Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 3
Het Decor - verruim(t) de horizon Drang in de jeugdhulpverlening het grijze gebied tussen vrijwillige en gedwongen hulp
Achtergrond | door mr. drs. Nicole Tielen, eindredacteur van Grip op Jeugd. In het nieuwe jeugdstelsel hebben gecertificeerde instellingen (de voormalige Bureaus Jeugdzorg) de taak jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uit te voeren. We zien echter dat deze instellingen zich ook nadrukkelijk profileren op een aanpalend terrein. Ze bieden 'vrijwillige jeugdbescherming', oftewel 'drangtrajecten' aan. Dat zijn trajecten waarbij bepaalde elementen van de jeugdbeschermingsaanpak worden ingezet in het vrijwillig kader, om een kinderbeschermingsmaatregel te voorkomen. Of juist daarna, in het kader van nazorg. Hoe moeten we deze trajecten juridisch gezien duiden? Wat kan en mag allemaal in zo'n drangtraject? En hoe pakt de praktijk het nu op?
De activiteiten van de jeugdbeschermingsmedewerker in een drangtraject worden niet gezien als ‘jeugdhulp’ in de zin van de Jeugdwet (hoewel de afbakening met jeugdhulp in de praktijk in mijn ogen niet altijd even scherp is, maar dat terzijde). Er gaat dus ook geen verleningsbeschikking van het college aan vooraf. Juridisch gezien hebben de activiteiten in zo’n drangtraject eigenlijk geen status. Nergens is vastgelegd wat de rechten van ouders en kinderen zijn in zo’n traject, noch de plichten van de uitvoerend professionals. Dat brengt risico’s met zich mee en vraagt veel van de uitvoerend professional. Deze moet zich er goed van doordrongen zijn, dat hij zich beweegt in een vrijwillig kader, waarin hulpverlening geschiedt op vrijwillige basis. Dat zal niet altijd gemakkelijk zijn, omdat deze professional in de praktijk vaak ook actief is als gezinsvoogd in een gedwongen kader. En in een gedwongen kader is de rechtspositie van partijen duidelijk anders dan in een vrijwillig kader.
Verruim het blikveld
Bij een drangtraject worden bepaalde activiteiten die effectief gebleken zijn in de jeugdbeschermingsaanpak, ingezet in het vrijwillig kader met het doel het gezin te bewegen tot het aanvaarden van vrijwillige hulp. De gecertificeerde instellingen hebben daar de aflopen jaren veel ervaring in opgedaan in het kader van de zogenaamde 'Vliegwieltrajecten'. Het gaat in zo'n traject bijvoorbeeld om het gestructureerd en planmatig werken volgens bepaalde methodieken, het kunnen hanteren van geschikte benaderingswijzen voor ouders en kinderen, het kennen van het jeugdhulpaanbod in een regio en het hebben van inzicht in aanvullende instrumenten die het gedwongen kader biedt. In feite gaat het om dezelfde werkzaamheden als een gezinsvoogd uitvoert in het kader van beschermingsmaatregel (ots). Maar met één heel belangrijk verschil: het gaat uiteindelijk nog steeds om hulpverlening in een vrijwillig kader. Het drangkader is een juridisch vacuüm
De gecertificeerde instelling als regievoerder in het vrijwillig kader Behalve de hoge eisen die gesteld worden aan de professional, zijn er ook principiële argumenten denkbaar tegen de betrokkenheid van een gezinsvoogd in het vrijwillig kader. Gecertificeerde instellingen, waarvoor deze gezinsvoogden werkzaam zijn, hebben met de Jeugdwet nadrukkelijk de regie gekregen in het gedwongen kader (de uitvoering van jeugdbescherming). Met de uitvoering van drangtrajecten, treden ze actief op in het vrijwillig kader. Bovendien wordt de casusregie daarbij vaak overgedragen aan de gecertificeerde instelling. Dat kan leiden tot een vervaging van grenzen tussen het vrijwillig en gedwongen kader, met daarmee gepaard gaande onduidelijkheid voor ouders en kinderen over waar ze aan toe zijn en wat hun rechtspositie is. Vanuit het perspectief van de bevoegdheidsverdeling zou het wellicht beter zijn als gemeenten effectief gebleken elementen van de drang-aanpak gaan beleggen in hun lokale teams. In ieder geval is van belang dat goede afspraken worden
gemaakt over wie wanneer de regie voert. En dat ouders en kinderen vanaf het begin betrokken worden in dit proces. Natuurlijk kunnen er ook duidelijke voordelen zitten aan de inzet van een gezinsvoogd in het vrijwillig kader. Mocht de drangfase toch gevolgd worden door een ondertoezichtstelling, dan kan dezelfde professional betrokken blijven bij het gezin. En ook na afloop van een maatregel kan het waardevol zijn dat de betreffende gezinsvoogd nog betrokken blijft in het kader van nazorg. Dat zal afhangen van de specifieke omstandigheden van het gezin, waarbij maatwerk uiteindelijk voorop hoort te staan. Vooral dit laatste is in mijn ogen van belang; dat per gezin en vooral per kind gekeken wordt naar een goede invulling. Maatwerk in de praktijk, wordt het opgepakt? Of dit maatwerk in de praktijk ook wordt opgepakt, is de vraag. Het is te vroeg om hier algemene uitspraken over te doen. Maar onlangs is wel een opvallende beschikking verschenen van de Rechtbank Rotterdam die laat zien dat, in ieder geval in de betreffende gemeente, nog de nodige verbetering mogelijk is. In deze zaak is een medewerker van de gecertificeerde instelling ingezet in het kader van een drangtraject. Dat loopt goed en de ouder werkt goed mee aan de ingezette hulpverlening. De kinderrechter moet zich uitspreken over de vraag of een ondertoezichtstelling nodig is. Omdat de hulpverlening nu goed loopt, geeft de rechter aan dat het zeer de vraag is of de ondertoezichtstelling in dit geval wel een passende maatregel is. Toch spreekt hij deze uiteindelijk uit. En wel om de reden dat de hulp van de huidige gezinsvoogd in het drangtraject zou wegvallen als er geen ondertoezichtstelling zou volgen. Er zou dan alleen (vrijwillige) hulp door het wijkteam geboden kunnen worden. Dat gaat in mijn ogen wel heel erg ver. Hoewel ik het praktische oogpunt van de rechter begrijp, kan het niet zo zijn dat een ingrijpende maatregel als een ondertoezichtstelling wordt uitgesproken zonder dat aan de wettelijke eisen daarvoor is voldaan. Los daarvan is het natuurlijk een duidelijk signaal aan de partijen in het veld. Zorg dat er altijd ruimte bestaat voor maatwerk. Kinderen en gezinnen mogen nooit de dupe worden van tekortschietende afspraken tussen gemeenten en instellingen.
Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 4
Het Decor - verruim(t) de horizon Een parabel of gelijkenis is een kort verhaal, gewoonlijk gesitueerd in het dagelijks leven, dat dient om een religieus, moreel of filosofisch idee te illustreren. HET DECOR verzamelde een aantal van die mooie, korte inspirerende verhalen. Om te motiveren en te stimuleren om positiever te denken, te leven en te werken.
Vervolg van pagina 2
Het protest is naar mijn stellige overtuiging (teveel) gebaseerd op zeer betreurenswaardige incidenten. Die worden ge- dan wel misbruikt ter legitimatie. Met (wijlen) Oude Nijhuis – en vele anderen – ben ik van mening dat het met het beschikbare geld ook mogelijk is om goede zorg te bieden. Sterker nog: er is betere zorg mogelijk met minder dan wel anders ingezette middelen. Schaduw boven de zonnewijzer Eens wilde een koning in het Oosten zijn onderdanen een genoegen doen. Daarom bracht hij van een van zijn reizen een Uitdagend – want ik zoek het gesprek- zeg ik dan ook: Het Red de zorg-protest is als ‘meedeinen op de golven van het sentizonnewijzer mee die hij op het plein in de hoofdstad van zijn rijk plaatste. ment; ten faveure van het eigen gewin.’ Zijn geschenk veranderde het leven van de mensen. Ze begonnen de dagdelen te onderscheiden, ze werden punctueler, ordelijker, betrouwbaarder, ze leerden de betekenis van licht en schaduw kennen en kregen inzicht in de werkingen van het licht. En zo werd hun leven verlicht. Toen de koning stierf vroegen de mensen zich af hoe ze de gestorvene op waardige wijze konden gedenken en zijn meest waardevolle geschenk konden behoeden.
Ik kan – als tegenhanger en uit eigen werkpraktijk – net zoveel (of meer) voorbeelden geven van concrete casussen waarin zorggeld wordt misbruikt. Met ‘kwaliteit’, ‘verantwoorde zorg’ etc. als dekmantel. Of, zoals Moeder Teresa het eens zei: wij leveren broden waar liefde nodig is.
De Nederlandse gezondheidszorg is nog steeds de beste van Omdat de zonnewijzer het symbool van de genade van de koning was en de mensen uiterlijke en innerlijke rijkdom had bezorgd, besloten ze een prachtige tempel met een gouden koepeldak voor de zonnewij- Europa. Blijkt uit onderzoek. Het gaat goed met de Nederlandse jeugd. Bijna 95 procent van de jongeren tussen de elf en vijftien zer te bouwen. is dik tevreden over zijn of haar leven. Beweert de WereldgeMaar toen de tempel voltooid was en de koepel zich boven de zonnewijzer welfde, konden de zonnestralen de wijzer niet zondheidsorganisatie (WHO). Ondanks de schrijnende gevallen meer bereiken.De schaduw die de burgers de hoogte en intensiteit van het licht had getoond, was verdwenen, nu het ge- die soms het nieuws halen, blijken ouderen die in een verzorgings- of verpleeghuis wonen steeds vaker tevreden te zijn over meenschappelijke orientatiepunt, de zonnewijzer, afgeschermd was. de geboden zorg. Zegt Plus-On-Line. De ene burger was niet meer precies, de ander niet meer betrouwbaar, weer een ander niet meer ordelijk. Het inzicht in de samenhang tussen licht en donker ging verloren en de diepe betekenis van de levende tegenwoordigheid van het licht werd De zorg in Nederland is goudgerand. Maar het hoeft niet altijd te blinken en te schitteren. Het moet en kan (vaak) ook anders. niet meer herkend. Niet, door kritiek als een dolksteek in de rug van de tegenstander te drukken. Het oogt heel emotioneel, maar leidt tot niets. Of het En zo viel het innerlijk koninkrijk uiteen. En daarna het uiterlijke koninkrijk. moet tegenstelling zijn.
Meer inspirerende sprookjes en parabels vind je hier:
Het kan ook anders. Kritiek – over en weer – dankbaar in ontvangst nemen. Luisteren en – door gesprek – leren; van en aan elkaar. Dat vraagt geen lekker bekkende oneliners, maar fijn proeven bij en in het debat. Dan leren wij elkaars beren op de weg begrijpen! Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 5
Het Decor - verruim(t) de horizon Kwetsbare burger: “Als ik zwak ben, ben ik sterk” Bron: nieuwsbericht 150911 Zorgend Nederland maakt zich klaar maakt voor de herfst. Dit betekent aankondigen van trainingen, bijeenkomsten en dure symposia gericht op thema’s als ‘het voeren van een keukentafelgesprek’, ‘hoe vind ik de mantelzorger’, ‘omscholen steunpunten mantelzorg tot expertisecentra’. Gelukkig wordt de (overbelaste) mantelzorger niet vergeten en krijgen gemeenten professionele tips en adviezen hoe ze vooral niet moeten omgaan met het uitdelen van de mantelzorgcompliment. Door #Nieuwedenkersindezorg Ik krab achter mijn oren en denk: waar is hier de stem van de zorgontvanger? En dan lees ik de woorden van Astrid Buis, directeur van Buisadvies.nl. Deze #nieuwedenkerindezorg verwoordt precies de balans waarin kwetsbare mensen zich bevinden. Hoe kijk je als professional, als je bij die oude dame op bezoek gaat: doe je een risicoanalyse over veiligheid en zelfredzaamheid. Of zie je de eenvoudige kracht in de mens, de wil om te willen leven, om te blijven wonen in de eigen woning. En met een beetje hulp lukt dat ook! Over echte krachtpatsers in onze kwetsbare maatschappij Na weer een zomer vol aanbestedingen in het kader van welzijn en Wmo, zorgverkoop Wlz en innovaties waarin steeds over kwetsbare en krachtige burgers wordt gesproken, over eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid… kijk ik weleens om me heen en denk ik: zwak? Hoe sterk moet je zijn om als kwetsbaar mens in onze samenleving te functioneren? Neem nu bijvoorbeeld: De bejaarde dame met dementie die nog steeds in haar eigen huis woont, dankzij talloze zelfbedachte strategieën. Een telefoonlijst met foto’s, lege verpakkingen op de aanrecht om te weten welke boodschappen ze moet kopen, de krant op tafel om te onthouden welke dag het is. En het onderhouden van
sociale contacten met mensen van wie ze vaak niet eens meer weet wie het zijn of waarvan ze ze kent. En als ze dan na al dat harde werken toch een keer verdwaalt, of de mensen geen geduld kunnen opbrengen voor haar (tragere) manier van boodschappen doen…. is er dan nog iemand die ziet en zegt welke topprestatie zij dag in dag uit levert? Terwijl de krachtige burgers in haar omgeving het niet meer kunnen bolwerken, zoals vrienden en familie(leden) die minder of niet meer bij haar op bezoek komen en die haar geen uitnodiging voor feestjes meer sturen, de kassières die wegkijken en de professional van het buurthuis die de familie belt dat mevrouw niet meer op de soos kan komen vanwege decorumverlies, blijft deze dame zich inspannen om zich staande te houden in onze maatschappij. Een kind dat niet binnen een gemiddelde bandbreedte van intelligentie en/of sociaal gedrag scoort, is bereid dagelijks noeste arbeid te verrichten om er toch bij te horen, in het systeem te passen en ook nog iets op te steken. Dan blijkt het onderwijssysteem toch weinig robuust en vooral gebaseerd te zijn op de mogelijkheden van de leerling om zich aan dit systeem aan te passen.
wordt er ingegaan op de kracht van mensen die niet zomaar in de maatschappij passen en die iedere dag keihard werken om trachten te voldoen aan de vele eisen die de huidige maatschappij stelt. Al deze kwetsbare mensen die dagelijks op hun eigen manier doorzetten en hun weg vinden in de maatschappij die steeds hogere eisen stelt, verdienen onze waardering, solidariteit en blijvende inzet.
Kabinet treft compensatieregeling pgb Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150911 Het kabinet treft op voorstel van staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) een compensatieregeling voor houders van een persoonsgebondenbudget (pgb) en zorgverleners, die bij de invoering van de nieuwe manier van betalen door de Sociale Verzekeringsbank financieel nadeel hebben gehad. Voor de regeling wordt tussen de 15 en de 20 miljoen euro uitgetrokken. Dat schrijft Van Rijn vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer. Moeite budgethouder minimaal Het uitgangspunt van de regeling is dat de budgethouder zo min mogelijk hoeft aan te leveren. Verder moet de regeling recht doen aan de aard en de omvang van de problematiek van de budgethouder. Daarnaast zal voor budgethouders en zorgverleners waarvan het nadeel (aantoonbaar) aanzienlijk hoger is dan de vastgestelde vergoedingen, worden gekeken naar de persoonlijke situatie.
Mijn vroegere collega met een verstandelijke beperking, die vaak even langskwam als ik na vijven nog zat te werken en die een lijstje van grappen en instructies bij zich had en me uitleg vroeg over alles wat hij niet helemaal begreep. Hoe sterk en gedisciplineerd moet hij wel niet zijn om zijn werk naar tevredenheid te kunnen blijven doen? Betalingen stabiel Het betalen van declaraties blijft stabiel: 95 procent declaraties Er zijn nog veel meer voorbeelden te geven van de krachtpat- wordt binnen de afgesproken 10 werkdagen uitbetaald, bijna sers die wij kwetsbare burgers noemen, in de Nederlandse 91 procent van de urgente betalingen wordt binnen 3 dagen samenleving die gekenmerkt wordt door een heel beperkt uitgekeerd. De bereikbaarheid van de SVB is zoals afgesproken repertoire. Een repertoire dat is ingegeven/ontwikkeld vanuit en het aantal dagelijkse meldingen bij Per Saldo en de Helphet productiviteitsdenken met bijpassend tempo en tolerantie- desk Zorgaanbieders blijft beperkt. graad. Wanneer je niet in de mal past die mede door de overheid is gevormd, moet je stappen extra gaan zetten om de ‘maatschappelijke schade’ zoveel mogelijk te beperken. Zelden Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 6
Het Decor - verruim(t) de horizon Gemeenten moeten te hoge eigen bijdrage terugbetalen Bron: nieuwsbericht 150911
Wethouders maken zich zorgen om bezuini- 'Vijftien tot twintig miljoen voor pgbgingen Wmo en jeugdzorg gedupeerden' Bron: nieuwsbericht 150911
Gemeenten berekenen soms een eigen bijdrage aan burgers Bron: Onderzoek 150911 die hoger is dan de kostprijs. Staatssecretaris Van Rijn van aast de inwoners en ambtenaren hebben ook wethouders hun Volksgezondheid wil dat gemeenten dit verschil terugbetalen. hoofdbrekens over de bezuinigingen op onder meer zorg en jeugd. Wethouders vinden dat ze door het Rijk voor een 'schier Onlangs werd bekend dat een aantal gemeenten voor Wmo- onmogelijk opdracht' worden gesteld. Dat meldt Binnenlands diensten een eigen bijdrage vraagt die hoger Bestuur. is dan de vergoeding die de gemeente aan de leverancier betaalt. Na een debat in de TweeUit een opiniepeiling dat in opdracht van Binnende Kamer werd besloten dat de eigen bijdrage lands Bestuur is uitgevoerd blijkt dat ambtenaren maximaal de kostprijs mag zijn. Burgers die nieuwe bezuinigingen voorspellen op de Wmo en teveel hebben betaald, krijgen dit bedrag tejeugdzorg. Wethouders in onder meer Roermond rug. en Lelystad hebben net als ambtenaren en inwoners moeite met de bezuinigingen. “We moeten de In het debat liet Van Rijn ook weten dat er zorg en ondersteuning op een andere manier regemomenteel een onderzoek loopt naar de gelen”, zegt wethouder financiën Jop Fackeldy (PvdA) volgen van de stapeling van eigen bijdragen. Zorgvragende van Lelystad. "Daar zijn we ook hard mee bezig, maar dat vergt burgers krijgen hier steeds meer mee te maken. Onderzoek tijd. Ook van instellingen en van burgers. Ik ben ervan overmoet uitwijzen of dit tot zorgmijdend gedrag leidt. tuigd dat we een heel eind kunnen komen, als het rijk tenminste stopt met de cumulatie van kortingen.” Wat is de eigen bijdrage precies? Voor bepaalde zorg hanteert de overheid een eigen bijdrage. Roermondse wethouder Marianne Smitsmans stelt dat de reZo is er in Nederland bijvoorbeeld een eigen bijdrage voor gering gemeenten voor een schier onmogelijk opdracht stelt. zittend ziekenvervoer, medicatie/hulpmiddelen en kraamzorg. “We kunnen de bezuinigingen alleen realiseren als we de geleDe hoogte van de eigen bijdrage verschilt vaak per jaar en is genheid krijgen om ons beleid om te buigen, zoals het inrichafhankelijk van de soort zorg. Ook in het geval van een aanvul- ten van meer algemene voorzieningen en door mensen aan te lende verzekering betaal je soms een eigen bijdrage. spreken op hun eigen verantwoordelijkheid en kracht. Dat daar grenzen aan zijn, is duidelijk.” Wat is het verschil met het eigen risico? In Nederland bestaan er twee vormen van eigen risico, het Gemeenten moeten ook volgend jaar inleveren op het budget. zogenaamde verplichte- en vrijwillige eigen risico. Het ver- Lelystad krijgt volgend jaar voor de uitvoering van de Wmo en plichte eigen risico ligt op 360 euro en het vrijwillige eigen de jeugdzorg bijvoorbeeld vier miljoen euro minder dan dit risico op maximaal 500 euro (afhankelijk van de premie). Het jaar. Vanwege de decentralisatie was het dit jaar al een zware eigen risico hoort bij het basispakket. Zorg wordt pas vergoed klus om de financiën op orde te krijgen. De huishoudelijk hulp als de 360 euro overschreden is. Het eigen risico geldt niet in Lelystad in daarom versoberd. Of het budget voor jeugdvoor een bezoek aan de huisarts. De andere gevallen staan in zorg toereikend is, is nog de vraag. “Dar we forse problemen”, een overzicht van Zorgwijzer. aldus wethouder Fackeldy.
Het kabinet trekt een bedrag van tussen de 15 en 20 miljoen euro uit voor mensen die de dupe zijn geworden van het debacle met het persoonsgebonden budget (pgb). Dat heeft staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) vrijdag bekendgemaakt. Het geld komt via een compensatieregeling beschikbaar voor pgb-houders én voor zorgverleners. Toen de uitbetaling van het pgb in januari werd overgenomen door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) leidde dat tot maandenlange problemen, die nog steeds niet helemaal zijn opgelost. Inmiddels is de situatie rond het betalen van declaraties volgens Van Rijn wel stabiel: 95 procent van de declaraties wordt binnen de afgesproken tien werkdagen uitbetaald, bijna 91 procent van de urgente betalingen wordt binnen drie dagen uitgekeerd. Van Rijn voerde sinds juli overleg met de Stichting PGB Schadeclaim en de Stichting PGB Compensatie, om een regeling te treffen voor de particuliere zorgverleners die hun geld niet of te laat kregen. Ze hebben er nog geen overeenstemming over bereikt, meldt een woordvoerder van PGB Compensatie. Hij noemt de regeling die Van Rijn nu heeft voorgesteld ,,heel mager, bureaucratisch en een rookgordijn." Volgens hem kan nog geen 10 procent van de gedupeerden op een tegemoetkoming rekenen, terwijl 75 procent van hen schade heeft opgelopen. Van Rijn kreeg wegens de pgb-problemen in de Tweede Kamer al twee keer een motie van wantrouwen aan de broek. Beide werden afgewezen. Behalve de oppositie in de Tweede Kamer uitten ook de Algemene Rekenkamer en de Nationale ombudsman harde kritiek op de wijzigingen bij de pgb's. De overheid schoot tekort en de burger is de dupe, concludeerde ombudsman Reinier van Zutphen. Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 7
Het Decor - verruim(t) de horizon Gespannen Kinderen brengen meer dan alleen taalachterstand mee. Ze hebben vaak nare dingen meegemaakt. Wanneer een kind een geEr komen steeds meer vluchtelingen, ook naar Nederland. Wat spannen indruk maakt of niet floreert, kijkt de orthopedagoog merken scholen hier al van en hoe gaan zij om met deze leer- mee. ‘‘Wij bieden allereerst een veilige plek. Daarna kijken we hoe lingen? ‘Laten we samen onze verantwoordelijkheid nemen.’ het verder gaat.’’
Vluchtelingenkinderen in de klas: ‘Mijn team ziet hierin een opdracht’ Bron: Verus 150910
Basisschool De Dobbelsteen in Ulft (in de Achterhoek, 196 leerlingen) heeft vier vluchtelingenkinderen in huis, allen uit Syrië. Drie van hen zijn ruim een half jaar geleden gearriveerd, de vierde nog geen maand geleden. Een ander gezin met drie kinderen bleef maar drie weken. ‘‘We hebben eerst veel zelf uit zitten vinden en verschillende instanties benaderd’’, vertelt ib’er Sabine Liebrand. Inmiddels is een leerkracht aangesteld om deze kinderen twee ochtenden in de week individueel en in groepjes extra begeleiding te geven. Daarnaast werkt een vrijwilligster een ochtend per week met elk individueel kind een eigen programma af. Wat de school bij deze opvang motiveert? ‘‘Onze visie’’, zegt Liebrand. ‘‘Alle kinderen zijn welkom. Elk kind heeft recht op onderwijs. Als het in te passen is, doen we het. En dat lukt tot nu toe; we hebben nog niemand geweigerd. We vinden het belangrijk om deze kinderen veiligheid en geborgenheid te bieden.’’
Alphen aan den Rijn Basisschool De Stromen in Alphen aan den Rijn heeft momenteel negen vluchtelingenkinderen, uit Syrië en Eritrea. De school vangt al jaren vluchtelingenkinderen op. ‘‘We hebben eenmalig extra rijksgeld gekregen, en daarmee geïnvesteerd in een coördinator’’, vertelt directeur Jacqueline van Leeuwen. ‘‘Een leerkracht heeft tijd gekregen om materiaal uit te zoeken. De stroom kinderen verandert wel. We hebben kinderen uit allerlei landen binnen gehad. Hun behoeften verschillen nog wel eens. Maar als team zijn we hier steeds meer in thuis.’’
tijd achter de rug hebben. ‘‘Je ziet dan soms dat gezinnen stagneren in hun ontwikkeling. Ouders hebben onderling problemen en soms hebben oudere kinderen de neiging om depressief te worden. Jonge kinderen kunnen stagneren in hun ontwikkeling. Wanneer er gedurende een langere periode zorg om een kind of gezin is, komt er hulp vanuit de Jeugd- en Gezinsteams. De school is momenteel op zoek naar partners om een preventieve vorm van begeleiding van gezinnen mee op te zetten. Knallende ballon Al doende leert de school steeds beter omgaan met de gevoeligheid van vluchtelingenkinderen. Zo weet het team nu dat ze een ontruimingsoefening goed met hen moeten voorbereiden, en dat je dan met sommige kinderen beter even kunt gaan wandelen. Ook worden kinderen voorbereid op de ballonnen die knallen tijdens het pleinfeest.
Andere scholen betrekken De Stromen is momenteel een van de weinige basisscholen in Alphen aan den Rijn die vluchtelingenkinderen opvangt. Directeur Van Leeuwen wil de andere scholen graag betrekken bij de opvang. ‘‘Ook binnen mijn bestuur, SCOPE, zie je dat een paar scholen de meeste van deze kinderen opvangen. De scholen die dat nog niet doen willen we stimuleren om met het team in gesprek te gaan. Daarvoor maken we met twee scholen een informatiefilm met een praatpapier voor in de teamvergadering. Wij kunnen niet met maar een paar scholen alle vluchtelingen opvangen in Alphen. Ik ben ervan overtuigd dat het nu nog niet plaatsen van deze kinbest veel hebben opgepikt.’’ Ook op deze school fungeren klasge- deren geen kwade opzet is; ik denk eerder dat men het spannend De kinderen pikken de Nederlandse taal snel op. Ze mengen aar- nootjes als maatjes en spelen de kinderen gewoon met elkaar. en moeilijk vindt.’’ dig met de Nederlandse klasgenootjes. De school assisteert ouders bij het toeleiden van kinderen naar bijvoorbeeld een sport- Geen tolk Denken in kansen vereniging. De Syrische groep zorgt goed voor elkaar, zegt Van Leeuwen. De directeur: ‘‘Mijn team voelt als het om deze kinderen gaat een De kinderen zitten in de reguliere groepen. ‘‘Vanwege passend onderwijs zijn er al diverse zorgbehoeften in de groepen; dat maakt het niet eenvoudiger.’’ In principe plaatst de school kinderen bij leeftijdsgenoten, soms een jaartje jonger. Ze krijgen wel een heel eigen programma waarvoor ze af en toe uit de klas worDe school heeft ter voorbereiding research gedaan en methodes den gehaald. Daarvoor is er extra hulp in de school. Deels zijn dat en materialen aangeschaft. ‘‘We bieden de kinderen zoveel moge- vrijwilligers. lijk structuur. De oudste kinderen zijn aan een maatje gekoppeld. Samen maken ze bijvoorbeeld woordwebben over een bepaald Sommige kinderen proberen het Nederlands meteen uit, anderen onderwerp.’’ zijn lang stil. ‘‘Bij hen hoor je echter zodra ze gaan praten dat ze
Communicatie met ouders De ouders vinden het heel belangrijk dat zijzelf en de kinderen snel de Nederlandse taal onder de knie krijgen. Sommige ouders zitten daar echt bovenop, vertelt Liebrand. ‘‘In het begin verliep het contact via een tolk, maar de ouders begrijpen inmiddels de Nederlandse taal redelijk en spreken bovendien een beetje Engels.’’
‘‘Zittende ouders begeleiden nieuwe ouders naar school. Eritrea is moeilijker omdat we niet aan een tolk kunnen komen en deze mensen geen Engels spreken. We proberen zoveel mogelijk dingen zelf creatief op te lossen. Omdat we toch echt een paar dingen moeten communiceren, zetten we binnenkort een keer de Tolktelefoon in. Helaas is die niet langer gratis. Ook op De Stromen merkt het team dat deze mensen een akelige
bevlogenheid en een opdracht. De leerkrachten denken in kansen. Zo’n kind erbij, dat moet lukken. Maar komen er in een week
ineens acht inschrijvingen, dan gaat de rek er uit. Daar maak ik me zorgen over. Wij gaan daarom andere scholen met een filmpje informeren hoe het werkt en eruit ziet. We hopen hiervan echt een gezamenlijke opdracht te maken. Laten we samen onze verantwoordelijkheid nemen.’’ Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 8
Het Decor - verruim(t) de horizon Wat doe je bij suïcidaal gedrag bij jongeren?
Vraag naar de gedachten Vraag of de jongere denkt of fantaseert over de dood en over doodgaan. Wanneer hij of zij dit bevestigt, vraag dan naar welBron: factsheet Suïcidaal en zelbeschadigend gedrag van jonke gedachten hij of zij precies heeft.
geren – Advies & Aanpak van GGD Haaglanden
GGDHaaglanden heeft concrete adviezen ontwikkeld voor het Handel direct bij concrete plannen onderwijs en de zorgsector over wat te doen bij suïcidaal geWanneer je merkt dat de jongere al concrete plannen heeft drag bij jongeren. Lees hier de adviezen. gemaakt over hoe en wanneer, dan moet je direct handelen. Schakel direct de ouders/verzorger en de huisarts in. Wacht niet af, maar deel je zorgen Wanneer je vermoedt dat een jongere nadenkt over zelfdoGeheimhouding kan niet ding, dan moet je niet afwachten. Nodig de jongere uit voor Beloof nooit dat je het verhaal dat de jongere vertelt geheim een gesprek en deel je zorgen. kan houden. Zeg dat je je zorgen met een professional deelt, Neem het verhaal van vrienden serieus maar overleg dat wel met de jongere. Zorg voor vertrouwen. Onthoudt dat crisissituaties altijd boven geheimhouding gaan. Wanneer een jongere laat weten dat een vriend of vriendin over zelfdoding nadenkt, neem dat dan serieus. Maak duidelijk Praten over zelfmoord helpt dat de jongeren niet klikt, maar wil zorgen voor de ander. NoDe vrijwilligers van 113Online zitten 24 uur per dag, 7 dagen dig de vriend of vriendin uit voor een gesprek samen met de per week klaar en zijn te bereiken via 0900-0113. Denkt je clijongere die zijn of haar zorgen heeft geuit. ënt aan zelfmoord? Als zorgprofessional kun je voor overleg over een verwijzing of met andere vragen bellen naar: 020Let op je houding 3113888. Kijk voor actuele spreekuurtijden op Wanneer je met de betreffende jongere spreekt, let dan op je www.113online.nl. Op de website is ook informatiemateriaal eigen houding. Luister, wees open, begripvol en betrokken. beschikbaar. Veroordeel niet! Luisteren zonder oordeel en zonder advies te geven is het minste wat je kan doen, vindt Lian Priemus. 'Dat kan natuurlijk heel moeilijk zijn, maar toch zou iedereen dat moeten kunnen.' Ik vind het daarom zo moedig dat de vrijwilligers bij de hulplijn zeggen: "Ok, zelfmoord is een oplossing, maar wil je met mij kijken naar mogelijke andere oplossingen?" Ze versperren niet meteen die nooduitgang en dat geeft lucht >>
Wantrouwen belemmert betere zorg probleemkinderen Bron: NOS 150912
missie maakt zich zorgen. "Ze vertrouwen elkaar niet en daardoor maken ze heel ingewikkelde afspraken", zegt Han Noten van de commissie. "Die afspraken zijn zo complex dat wijkteams ze bijna niet kunnen uitvoeren." Geen verstand Het wantrouwen is wederzijds, zegt Noten. "De jeugdzorg vindt dat gemeenten er geen verstand van hebben en de gemeenten zijn bang dat de Jeugdzorg alleen maar hun eigen belangen behartigen." In het rapport staat: " Wat de oorzaken ook zijn, het baart ons zorgen dat de discussie voornamelijk in de media en op bestuurlijk- en brancheniveau wordt gevoerd. Het bevestigt het beeld van een onderling institutioneel wantrouwen. Dat werkt averechts, zelfs escalerend, en dat brengt een oplossing niet dichterbij."
Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg en daaronder valt: de jeugdbescherming de jeugdreclassering de gesloten jeugdzorg de geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen (jeugdGGZ) de zorg voor kinderen met een licht verstandelijke beperking
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de psychische hulp aan Volgens Noten worden kinderen nu niet de dupe van de slechprobleemkinderen ANP te samenwerking. "Het gaat niet slechter dan daarvoor, maar de bedoeling van de hele decentralisatie was dat het beter zou Kinderen met problemen krijgen nog geen betere hulp. Tussen gaan." Hij wil dat wethouders en hulpverleners met elkaar aan de gemeenten en de jeugdhulp bestaat een groot onderling tafel gaan zitten en beter samenwerking. "Dit kan echt opgewantrouwen en dat komt de zorg niet ten goede. Dit blijkt uit lost worden als er minder machtswoorden vallen." Check het verhaal de een voortgangsrapportage van de zogenoemde TransitieVraag aan de jongere of het wel klopt wat je hoort en ziet. Zeg commissie Sociaal Domein. bijvoorbeeld: 'Ik merk dat je somber bent, ik vind dat je verdrietig overkomt, Klopt dat?' Die is aangesteld om te kijken hoe de decentralisatie van de jeugdhulp naar de gemeenten in de praktijk verloopt. De comJaargang 2 | aflevering 36 | pagina 9
Het Decor - verruim(t) de horizon Puinruimen
bewoners gevolgd zijn die samen een plan maken na een ingrijpende gebeurtenis. Een aantal jongemannen heeft een moOpen de deur naar een nieuw begin; numentale brug platgebrand. De maatschappelijke en financide sleutel heb je zelf in handen. Puinruimen is een leergroep voor gedetineerden die hun leven ële schade is enorm en moet hersteld worden. Op indrukwekkende wijze maken de jongens, hun ouders en willen veranderen en willen werandere inwoners een plan, om de aangerichte ken aan een toekomst zonder DE PRAKTIJK emotionele, relationele en praktische schade te criminaliteit. herstellen. De film laat zien hoe vanuit de kracht van het vergroten van de kring (iedere betrokkene In het kader van het project is welkom) en de bereidheid tot het zoeken naar ‘Puinruimen’, waaraan een aantal een oplossing veel mogelijk blijkt. Penitentiaire Inrichtingen (P.I.)
mensondersteuning van zorgbehoevenden. De Unie vond vonden grote verschillen in de financiële tegemoetkomingen en compensaties, en in de vindbaarheid en leesbaarheid van de regelingen.
Monitoring UnieKBO pleit voor een goede monitoring om te kijken of de gemeenten daadwerkelijk een aanvullende inkomensvoorziening treffen. Directeur Manon Vanderkaa: "Monitoring is nodig. Gemeentes moeten via de Wmo aanvullende inkomensondersteuning bieden ter compensatie van het afschaffen van de Wtcg en de CER. Helaas is er fors op het totale budget bezuideelneemt, verzorgt de Eigen De ochtend in Leeuwarden was intens, openhartig nigd en kregen de gemeenten veel minder geld om deze taak Kracht Centrale ook een traien leerzaam. En in het kader van het ‘puinruimen’ over te nemen. Bovendien is het budget dat de gemeenten ningsonderdeel. Eind april vond is door de deelnemers een belangrijke stap rich- krijgen niet geoormerkt, zodat het geld ook aan andere zaken zo’n bijeenkomst plaats in de P.I. ting toekomst gezet. uitgegeven kan worden. Staatssecretaris Van Rijn heeft aan de van Leeuwarden. Drijvende Kamer toegezegd te gaan monitoren. De signalen die wij krijkracht achter het project aldaar zijn twee geestelijk verzorgers gen en onze eigen steekproef geven reden genoeg om dit snel van protestantse en rooms-katholieke signatuur, die samen Arie Koster, trainer Eigen Kracht Centrale te gaan doen." met tien gedetineerden en twee personeelsleden ook deelnamen aan de Eigen Kracht-sessie. Unie KBO: Grote verschillen gemeentelijke Op de site van de UnieKBO geeft men een rekenvoorbeeld ter illustratie van de verschillen. Hieruit blijkt ruim 900 euro verActieve deelname Inkomensondersteuning in zorg schil tussen gemeenten Al vanaf de start van de ochtend werd de deelnemers duidelijk dat een actieve deelname van elk werd verwacht. Ruimtegevend aan de ideeën van iedereen over wat Eigen Kracht zou kunnen betekenen, stonden er al snel veel woorden op een flap, die richting gaven aan het verdere verloop van de ochtend
Bron: Unie KBO 150914 Sleutelwoord: inkomensondersteuning
Meldpunt Gemeenten verschillen sterk in hun voorzieningen en informaAl langer waarschuwde de Unie KBO de landelijke politiek over tie aan hulpbehoevende inwoners. Er zijn grote verschillen in de te verwachten conflicten. Gemeenten kregen onder de de gemeentelijke vergoedingen voor mensen met hoge zorgnieuwe wet veel beleidsvrijheid, waardoor het voor hen soms kosten. erg gemakkelijk is om hulp in de huishouding stop te zetten. Het regende daarop klachten bij de Unie KBO. Bij het NatioDit blijkt uit een steekproef die de Unie KBO nam onder 40 naal Meldpunt Ouderenzorg (november 2014-april 2015) van Nederlandse gemeenten naar Wmo-voorzieningen en inkode Unie KBO, de PCOB en Omroep Max gingen verreweg de mensondersteuning voor zorgbehoevenden, Zij baseerden zich meeste klachten over de huishoudelijke hulp die niet langer daarbij op de websites van de gemeenten. De Unie KBO is de vergoed werd. grootste seniorenorganisatie van Nederland
Open sfeer In een openhartige sfeer, met respect voor elkaars mening kwamen onderwerpen voorbij als het benutten van persoonlijke kwaliteiten en vaardigheden, het herstellen van (beschadigde) relaties, het betrekken van familieleden, vrienden en kennissen en hoe je als eigenaar van een situatie verDe Unie KBO gaf staatssecretaris Van Rijn eerder al een advies: antwoordelijkheid kunt nemen. Slechte informatievoorziening "Pas de wet zodanig aan dat gemeenten zich niet langer aan Relationeel en financieel herstel Informatie is vaak lastig te vinden en lastig te doorgronden. hun verantwoordelijkheid voor hun kwetsbare inwoners kunOp het programma stond ook een film uit de VS waarin dorpsGemeenten geven allemaal hun eigen invulling aan de inkonen onttrekken!" Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 10
Het Decor - verruim(t) de horizon Mantelzorgers kiezen vaak voor thuiszorg van Zuster Jansen Bron: Zuster Jansen Particuliere
wonen. Particuliere thuiszorg is een vorm van zorg die voor zig anderen te helpen.’ Klamer heeft al verschillende gesprekeen heel klein gedeelte met een persoonsgebonden budget ken met de man gehad en daarbij vooral gekeken waar hij (pgb) bekostigd kan worden. goed in is. En met de combinatie ‘ondernemend’ en ‘groot Thuiszorg 150915 hart’ kan hij wel wat. ‘Ik denk een beetje in de richting van het Mantelzorgers en de mensen aan wie zij zorg verlenen, zijn begeleiden van Turkse jongeren. En dat zit toevallig ook in vaak gebaat bij ondersteuning van een particuliere thuiszorg- Collegeleden als buddy ingezet op zoek mijn portefeuille, dus misschien kan ik hem daarbij helpen.’ organisatie als Zuster Jansen. Want mantelzorg mag in de naar werk Bron: BB 150911 meeste gevallen dan wel een dankbare taak zijn, het is er wel Het plan kwam van een creatieve ambtenaar. Die had wel eens Het college werd zelf ook getraind in deze nieuwe rol. Zaken één die met diverse uitdagingen gepaard gaat. Om mantelzor- gehoord over buddy-projecten bij bijvoorbeeld de Rotary en als hoe iemand te coachen, omgaan met verwachtingen, hoe gers (gedeeltelijk) te ontlasten, kunnen de zorgverleners van vroeg zich af of het ook wat voor de college-leden had. voer je een gesprek en hoe kun je iemand meenemen, kwaZuster Jansen helpen, op zowel korte als langere termijn. Zij men daarbij aan bod. Leerzaam, vond Klamer. Net als het conkunnen alle ondersteuning bieden die nodig is: zowel verple- Zes werkzoekenden in Hilversum hebben sinds kort wel een tact met de werkloze zelf. ‘Je hebt als bestuurder de neiging ging en verzorging als emotionele begeleiding. De zorg van erg prominente werkcoach. Ze worden in hun zoektocht naar om te gaan met getallen, maar het gaat over kwaliteit. De Zuster Jansen is bovendien in heel Nederland te realiseren. een baan bijgestaan door vijf wethouders en een burgemeeskunst om mensen te matchen, mensen met een eigen verhaal.’ ter. De buddy moet door een persoonlijke aanpak de kansen Klamer leert dus de verhalen uit de praktijk en ziet met eigen Particuliere thuiszorg als aanvulling of vervanging op de arbeidsmarkt vergroten. Niet zomaar een pilotje voor de ogen dat een baan vinden soms ‘makkelijker gezegd dan geIn Nederland zijn er veel mensen die tijdelijk of permanent de bühne, want het project wordt binnenkort uitgebreid met daan’ is. Tegelijkertijd leren de werklozen wethouders als zorg voor een naaste op zich nemen: 2,6 miljoen mensen be- raadsleden en ambtenaren als buddy. ‘gewone’ mensen te zien. steden wekelijks 8 uur of meer aan het verlenen van zorg aan bijvoorbeeld een familielid, partner of vriend(in). Particuliere Het plan kwam van een creatieve ambtenaar. Die had wel eens Op het gemeentehuis is inmiddels al wat gezonde concurrenthuiszorg kan een welkome aanvulling of vervanging zijn van gehoord over buddy-projecten bij bijvoorbeeld de Rotary en tie ontstaan tussen de collegeleden. Klamer hoopt dat hij ‘zijn de mantelzorg. vroeg zich af of het ook wat voor de college-leden had. Wetman’ snel aan een baan komt, maar verwacht dat de wethouhouder Arjo Klamer (SP, Participatie) was meteen enthousiast. der financiën misschien nog wel eerder een baan heeft voor Bij Zuster Jansen kan particuliere thuiszorg op diverse manie- Een paar gesprekken later is hij dat nog steeds, maar hij wil wel zijn buddy. ‘Het zou mooi zijn als we met elkaar straks de sucren worden ingezet: bijvoorbeeld als 24-uurs zorg, 12-uurs het vooroordeel wegnemen dat de wethouders ‘even een cessen kunnen vieren en een beetje gezonde concurrentie kan zorg, nachtzorg of palliatieve zorg. Zo kan de mantelzorg wor- baantje regelen’ voor iemand. ‘Sommigen hadden dat idee daarbij natuurlijk geen kwaad’, klinkt het strijdlustig. Het proden aangevuld met professionele ondersteuning, zoveel als wel, maar zo werkt het niet’, aldus Klamer. ‘Je kunt soms wel je ject stopt overigens niet zodra de kandidaat aan het werk is. dat nodig is. Bovendien wordt er bij Zuster Jansen niet gewerkt netwerk gebruiken, maar het gaat er meer om dat je duidelijk Hilversum heeft tenslotte nog genoeg Wwb’ers in het bestand met wachtlijsten, waardoor de juiste hulp ook in gevallen van krijgt wat iemand wil en kan.’ Als buddy praat Klamer met zijn die op zoek zijn naar werk. spoed beschikbaar is. kandidaat en kan hij zijn netwerken gebruiken, maar ook de kandidaat leren hoe die dat doet. Het project heeft nog een leuk extra staartje gekregen. Vanuit Voorkom overbelasting van mantelzorger het gemeentehuis en de raadszaal kwam de opmerking dat Het risico op overbelasting kan bij een mantelzorger sterk aan- Grappig is dat de Hilversummer collegeleden wel allemaal ieook raadsleden en ambtenaren mee willen doen aan het budwezig zijn. Vaak moeten mantelzorgers hun eigen werk en mand kregen die bij ze past. ‘Burgemeester Broertjes heeft dyproject. Ook kwamen telefoontjes binnen van werklozen met privéleven opzij zetten om voor de zieke te kunnen zorgen. inderdaad iemand die in de media wil werken. En de wethoude vraag waarom zij geen buddy kregen. ‘Daar springen we op Ook emotioneel kan de situatie veel van mantelzorger vergen. der financiën heeft iemand met een financiële achtergrond.’ in’, aldus Klamer. ‘De klantmanager die ons heeft begeleidt Aanvulling op mantelzorg vanuit de particuliere thuiszorg is Zelf is Klamer buddy van een Turkse man die jarenlang vergaat deze week met een groep mensen praten om ook daar ervoor bedoeld om samen het beoogde doel te bereiken: dat schillende pizza-restaurants had. ‘Een ondernemer met een weer buddies te koppelen.’ degene die zorg ontvangt, zo lang mogelijk thuis kan blijven groot hart, en juist dat is hem opgebroken. Hij was vooral beJaargang 2 | aflevering 36 | pagina 11
Het Decor - verruim(t) de horizon Proppen, prutsen en afraffelen Blog | Door Martine Schrage
‘Goedemorgen dokter, het kan snel hoor want ik heb maar drie kleine vragen: Iets over snurken, want de kno-arts adviseert een operatie maar dat wil ik niet, is er ook iets anders? En ik denk ook dat ik slaapapnoe heb. En oh ja, wilt u ook even kijken of m’n schouder vast zit.
Graag in één consult want anders moet ik terugkomen en ik heb nu speciaal vrij genomen. Nee, van de assistente kreeg ik geen dubbele afspraak want er stonden al vijf dubbele afspraken gepland zei ze.’ Kijk, sommige dokters kunnen dat misschien, maar ik kan dat niet. Beste patiënt, als je drie dingen in één consult wilt proppen, doe je jezelf tekort. En mij natuurlijk ook. Je vraagt me eigenlijk om prutswerk af te leveren, en je klachten snel af te raffelen. Dat kan en dat wil ik niet. De zorgvraag is eindeloos, ik verdrink er soms in. Patiënten verdrinken in de druk die zij ervaren want de werkgever staat ook niet hoera te roepen als je vrij vraagt om naar de dokter te gaan. Draait de maatschappij door? Ik heb het recht mijn grenzen aan te geven. U mag het daar niet mee eens te zijn. We zijn volwassen mensen, daar moeten we mee kunnen leven. Als we elkaar dan niet meer aardig genoeg vinden, kunnen we afscheid van elkaar nemen. Al had ik u liever aardig gevonden, en u mij. Huisartsen zijn suckers for love.
Martine Schrage
Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 12
Het Decor - verruim(t) de horizon In Zaanstad lukt het wel
voorbeeld dat ook minder vrijblijvende zorg geboden moet Ondersteuning bij maken familiegroepsplan beschikbaar worden als dat nodig is. Het ene team slaagt daar beter in dan het andere. Dan willen wij dat ze voor iedere inwoner elkaar opzoeken en uitwisselen Bron: EK-c 150910 waarom het in het ene gebied Sleutelwoord: familiegroepsplan wel lukt en in het andere niet. Een belangrijke motivatie voor de Andersom krijgen wij bijvoortransities in de (jeugd-)zorg waren beeld feedback over het adminitransformatiedoelen als zorg dichstratiesysteem dat gebruiksvrienterbij, minder versnipperd werken, delijker zou mogen. Daar gaan aansluiten op mogelijkheden en wij mee aan de slag. regie van mensen zelf. Het vormgeven van die doelen is voor veel gemeenten en organisaties een zoektocht. De uitwassen komen bijna dagelijks voorbij in Ondersteuning familiegroepsplan de media. Gelukkig gaan er ook dingen goed. In Zaanstad bij- Dat mensen zelf hun hulpverleningsplan mogen schrijven is voorbeeld. Inkoopmanager Arne Theunissen licht toe hoe dat wettelijk vastgelegd. Bijzonder is dat in Zaanstad ondersteuning bij het maken van zo’n familiegroepsplan beschikbaar is komt. voor iedere inwoner, zonder dat een verwijzing nodig is. Nog niet iedere inwoner weet dat, daar geven we het komende jaar Inhoud geven “Al in 2013 zijn we gestart met lokale gebiedsteams voor de met de gebiedsteams meer aandacht aan. De teams snappen jeugd. Daarin zijn verschillende expertises en aanbieders verte- goed dat dit belangrijk is, maar komen er nu nog niet altijd genwoordigd. Zij zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulp en aan toe. voor het inschakelen van specialistische hulp. Is er hulp nodig die niet is gecontracteerd? Dan hebben ze de mogelijkheid om dat via een PGB te regelen. In de praktijk lossen de teams 80% van de vragen zelfstandig op. In 2013 was de druk minder groot dan nu, daardoor hadden we de ruimte om te experimenteren en de organisatie inhoud te geven. Daarnaast hebben we geïnvesteerd door het budget te verruimen.
Ervaring inwoners Op dit moment richten we het zorglandschap in, de komende jaren willen we het systeem verder transformeren en daar ook de financiering bij meenemen. De zorgaanbieders maken daar met elkaar voorstellen voor die we gezamenlijk bespreken en uitwerken. Inwoners zoeken we actief op om van hen te horen hoe zij betrokken willen zijn bij beleid dat participatie stimuleert. Daarnaast vragen we gebruikers van zorg naar hun ervaOpen en kritisch De verantwoordelijkheid die de teams hebben is groot. Samen ringen. Die uitkomsten worden meegenomen als input voor kijken ze wie wat kan doen en kopen daarbij elkaars diensten het beleid. Mensen zijn er blij mee dat ze hiernaar gevraagd in. Als gemeente vinden we het belangrijk dat de teams elkaar worden.” ook naar een hoger niveau tillen. Daarom maken we strakke resultaatafspraken en eisen we inzichtelijkheid van de specia- www.jeugdteamzaanstad.nl lismen. De samenwerking tussen de gemeente en de aanbieders is een open samenwerking. Daarbij zijn we met elkaar in gesprek en soms ook kritisch naar elkaar toe. Wij vinden bij-
SP lanceert zorgplan voor gemeentelijk basispakket Bron: SP 150911 'De zorg is van ons allemaal'. De SP lanceert vandaag een nieuw plan dat zorgverzekeraars buiten spel zet. 'Wat lokaal kan, regelen we lokaal. De gemeenten worden verantwoordelijk voor zorg en ondersteuning thuis en in de wijk.'
In het kort steunt het plan op de volgende uitgangspunten: zorgverzekeraars worden afgeschaft, een publieke basisverzekering wordt ingevoerd, het eigen risico wordt afgeschaft en de partij pleit voor een gemeentelijk basispakket dat het recht op zorg garandeert. Ook wil de partij dat de zorgpremie inkomensafhankelijk wordt. Uit het plan: 'We regelen de zorg op twee niveaus. Wat lokaal kan, regelen we lokaal. De gemeenten worden verantwoordelijk voor zorg en ondersteuning thuis en in de wijk. Uiteraard onder goede voorwaarden en betaalbaar voor iedereen. Het rijk wordt verantwoordelijk voor ziekenhuiszorg en instellingszorg. Daarom vormen we de zorgverzekeraars om tot één Landelijke Zorgvoor ziening. Zo breken we de macht van de zorgverzekeraars en wordt er geen winst meer gemaakt over de rug van de patiënt' 'Sociaal en publiek alternatief' SP-Tweede Kamerlid Leijten in een toelichting bij de NOS: "Ons zorgstelsel loopt nu vast. Het is duur, bureaucratisch en de zorgverzekeraars hebben te veel macht. Onze plannen bieden een alternatief en maken de zorg weer sociaal en publiek. Ook leveren ze tienduizenden banen op." Opsplitsing lokaal en landelijk De SP wil zorg opsplitsen naar lokale zorg en landelijke zorg. Gemeenten worden verantwoordelijk voor lokale zorg, het rijk voor ziekenhuizen en instellingen. Alle zorgverzekeraars worden omgevormd tot één Landelijke Zorgvoorziening. Leijten: "Zo breken we de macht."
Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 13
Het Decor - verruim(t) de horizon Zorgprofessional voelt zich soms verantwoordelijk voor zelfmoord’ Bron: nieuwsbericht 150910 ‘Door mensen te vragen naar zelfmoordgedachten, breng je hen niet op het idee om het daadwerkelijk te doen’, zegt regisseur Lian Priemus. Ze maakte de film Strohalm die een inkijk geeft in de hoofden van mensen met suïcidale gedachten. In de film worden de verhalen verteld van mensen die serieus overwogen om zich van het leven te beroven, maar toch besloten hebben dat (voorlopig) nog niet te doen. Ook volgde Priemus de medewerkers van GGZ-instelling 113Online, een hulplijn waar mensen terecht kunnen om te praten over hun zelfmoordgedachten. De film gaat 10 september in Amsterdam in première, op Wereld Suïcide Preventie Dag. Later dit jaar, in december komt de film op tv. Taboe Op spreken over zelfmoord rust nog steeds een taboe vindt 113Online en ook Priemus heeft dat gemerkt tijdens het maken van de film en tijdens haar research. Vooral nietprofessionals hebben volgens haar het idee dat ze maar weinig kunnen betekenen voor hun naasten die kampen met suïcidale gedachten. 'Zij denken: hier ben ik niet voor opgeleid, straks doe ik iets verkeerd. Natuurlijk, mensen met zelfmoordgedachten hebben ook professionele hulp nodig, maar dat betekent niet dat je niks voor hen kan betekenen.'
je met mij kijken naar mogelijke andere oplossingen?" Ze ver- gers. En laat gemeenten mantelzorgers meer helpen, door ze sperren niet meteen die nooduitgang en dat geeft lucht. Dat bijvoorbeeld een parkeerkaart te geven of tegemoet te komen vind ik indrukwekkend.' in de telefoonkosten. Daarvoor pleit Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg. Verantwoordelijk Ook zorgprofessionals vinden het nog moei- Uit een peiling onder de achterban van Mezzo blijkt dat veel lijk om met cliënten over zelfmoordgedach- mantelzorgers financieel krap of zelfs erg krap zitten. De beten te praten. 'Als vriend kun je nog denken: langenclub bekijkt, mede door de resultaten uit het panelonik ben niet verantwoordelijk. Maar een zorg- derzoek, of voor mantelzorgers een verzekering kan worden professional voelt misschien wel die verant- afgesloten. "We voeren nu nog oriënterende gesprekken met woordelijkheid.' Praat erover, zo luidt de stellige boodschap in verschillende verzekeraars", zegt Mezzo-directeur Liesbeth de film. 'Het is niet zo dat je iemand op een idee brengt door Hoogendijk. "Maar het moet mogelijk zijn een verzekering af te vragen: denk je wel eens aan de dood? Als je die gedachten te sluiten die je later - als je hulp nodig hebt - die ondersteuhelemaal niet hebt, krijg je die echt niet door zo'n vraag. Dat ning geeft. Dat de verzekering bijvoorbeeld regelt dat er twee blijkt wel uit de gesprekken bij 113Online: zij geven juist aan keer per week iemand langskomt die helpt met boodschappen dat ze bellen, omdat ze er in hun omgeving niet over kunnen doen of kleine klusjes." Hoogendijk hoopt dat over een jaar de praten.' eerste polissen daartoe afgesloten kunnen worden.
Joost Zwagerman Bij de 113Online is dubbele bezetting ingezet na de zelfmoord van schrijver Joost Zwagerman. Na de zelfmoord van zo'n publiek figuur is het drukker dan gebruikelijk. Zo merkte de hulplijn ook na de dood van Antonie Kamerling, zo laat de woordvoerder Anke Wammes weten. De hulplijn is 'blij' dat veel mensen bellen. 'Dat betekent namelijk dat ze om hulp en steun vragen.' Het aantal zelfmoorden is de afgelopen jaren elk jaar gestegen in Nederland. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakten in 2013 1854 mensen een einde aan hun leven. Het aantal hulpvragen bij 113Online stijgt ook elk jaar, in 2014 waren er ruim 40.000 contactmomenten.
Nederland telt ongeveer 3,5 miljoen mensen die hulp geven aan een hulpbehoevende of zieke partner, kind, ander familielid, vriend of buur. Zo'n 2,6 miljoen mensen doen dat intensief of langdurig. Veel mantelzorgers vinden hun taak zwaar en belastend, weet Mezzo.
Perspectief van in het eerste kwartaal van 2015 begonnen jeugdhulptrajecten naar vorm van jeugdhulp en gemeente Bron: Voor de Jeugd 150911
In het kader van toegang heeft het CBS een maatwerkverzoek uitgevoerd. Dit betreft het perspectief van de kinderen die in Probleem Wil jij de film Strohalm (laten) zien binnen jouw zorgorganisa- behandeling zijn. De cijfers betreffen de eerste drie maanden Luisteren zonder oordeel en zonder advies te geven is het tie neem dan contact op met Bram Bax van De Familie via van 2015. De tweede ronde verwachten wij in oktober, dat zijn minste wat je kan doen, vindt Priemus. 'Dat kan natuurlijk heel dan de halfjaar cijfers. Meer informatie website CBS
[email protected]. moeilijk zijn, maar toch zou iedereen dat moeten kunnen.' Zelfdoding is niet het probleem, legt ze uit. 'Het is voor die Download: persoon een oplossing voor het probleem: het lijden tijdens Mezzo: kom mantelzorgers meer tegemoet jeugdhulptrajecten naar gemeenten het leven. Ik vind het daarom zo moedig dat de vrijwilligers bij Bron: Mezzo 150911 de hulplijn zeggen: "Ok, zelfmoord is een oplossing, maar wil Maak het belastingtechnisch aantrekkelijker voor mantelzorJaargang 2 | aflevering 36 | pagina 14
Het Decor - verruim(t) de horizon
Een fris-dwarse blik
Inkoop jeugdzorg Haaglanden op de schop Bron: Regio Haaglanden 150912
De inkoop van jeugdzorg in de regio Haaglanden is dit jaar op een andere leest geschoeid. Voor 2016 vormen lokale plannen de basis. Wel is regionaal ingekocht. Mopperende gemeenteraden over het ontbreken van zeggenschap bij de inkoop jeugdzorg. Dat wilden de wethouders in de regio Haaglanden niet nog een keer meemaken. Voor 2016 vormen daarom lokale plannen de basis. Wel is regionaal ingekocht. Onbevredigend Net zoals in bijna alle gemeenten en jeugdzorgregio’s werd het inkoopproces in de regio Haaglanden vorig jaar gedomineerd door twee aspecten: de wettelijke verplichting tot zorgcontinuïteit en het ontbreken van harde gegevens. Het was een onbevredigende situatie voor de ambtenaren, directies, verantwoordelijk wethouders, aanbieders en gemeenteraden.
maken. Dan is open communicatie en laten zien waar je mee bezig bent, ook in de uitvoering, belangrijk’, verduidelijkt Saskia Bruines, D66-wethouder Jeugd van LeidschendamVoorburg. In Haaglanden (Delft, Den Haag, LeidschendamVoorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Voorschoten, Wassenaar, Westland en Zoetermeer) is dit jaar daarom gekozen voor een andere aanpak. Besloten werd voor 2016 geen Regionaal Uitvoeringsprogramma meer op te stellen, maar lokale inkoopplannen. Op basis van die lokale plannen wordt de jeugdhulp wel weer gezamenlijk ingekocht. Wezenlijke veranderingen In die regionale kaders is ten opzichte van vorig jaar een aantal wezenlijke veranderingen doorgevoerd. Zo werd voor de inkoop voor 2016 het beschikbare budget van alle gemeenten tezamen als uitgangspunt genomen en niet de door het rijk opgelegde budgetkorting (4 procent in 2015, 10 procent in 2016 en 15 procent in 2017). Een andere wezenlijke verandering is dat in 2016 wordt afgestapt van de budgetgaranties voor jeugdhulpaanbieders. Ambulante jeugdhulp wordt vergoed op basis van prestatiebekostiging (P x Q: het aantal behandelde cliënten tegen een vooraf vastgestelde prijs). Een nog nader te bepalen deel van het specialistisch aanbod willen de gemeenten in de toekomst financieren op basis van functie- of populatiebekostiging. Verder wordt begonnen met het harmoniseren van tarieven, waarbij voor hetzelfde product eenzelfde tarief wordt betaald.
plannen heeft het gemeenschappelijk Inkoopbureau H10 tot medio juli verdiepende gesprekken gevoerd met afzonderlijke gemeenten. Met de eisen en wensen van de tien gemeenten op zak, is de inkooporganisatie vervolgens de boer op gegaan. Vorige maand zijn de gesprekken over offertes gestart. Die moeten tot december in contracten worden omgezet. Kaderstellende taak Met de nieuwe aanpak is getracht de gemeenteraden meer in positie te brengen voor hun kaderstellende taak en straks voor hun controlerende taak. Klaar zijn ze nog niet in Haaglanden. Er wordt nu gewerkt aan een sturings- en bekostigingsmodel waarvan ook afgesproken prestaties onderdeel gaan uitmaken. Daarnaast zal dit jaar in kaart worden gebracht welke bekostigingssystematiek het beste bij de te onderscheiden zorgvormen. Dat zal in het ene geval nog steeds prestatiebekostiging zijn, terwijl bij andere typen zorg een vorm van populatiebe-
Eigen accenten Nadat de tien gemeenteraden eind mei hadden ingestemd Betrokkenheid raden ‘De gemeenteraden hebben duidelijk aangegeven meer be- met deze regionale kaders, konden de lokale plannen worden trokken te willen worden om een afgewogen keuze te kunnen vormgegeven. Elke gemeente legt daarin haar eigen accenten. Op basis van de door de gemeenteraden goedgekeurde lokale Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 15
Het Decor - verruim(t) de horiZo waardeer je de mantelzorger
Mantelzorgers konden vroeger aanspraak maken op het mantelzorgcompliment. Deze regeling is per 1 januari 2015 afgeBron: nieuwsbericht 150909 De mantelzorger wil geen ceremonie of een uitstapje als blijk schaft; gemeenten zijn nu zelf verantwoordelijk voor het waarvan waardering. Er zijn betere vormen om de mantelzorger te deren van mantelzorgers. Het mantelzorgcompliment was een waarderen, zo blijkt uit gesprekken met Amersfoortse mantel- bedrag van 200 euro voor de mantelzorger van iemand met een AWBZ-indicatie voor zorg thuis. Het bedrag werd uitgezorgers. keerd aan de zorgvrager, die daarmee zijn of haar mantelzorwaarderen van een mantelzorger ger kon bedanken. Wanneer je als gemeente mantelzorgers wil bedanken voor hun zorg en inzet, ga dan eerst in gesprek met de mantelzorgers over hoe zij die waardering graag zien. Uit gesprekken met mantelzorgers en aanbieders van ondersteuners in Amersfoort blijkt dat er duidelijke do's en dont's zijn. Movisie bracht deze in opdracht van de gemeente Amersfoort in kaart.
mediator, wordt er met de cliënten gezocht naar een oplossing. Men bepaalt dus zelf hoe het conflict wordt opgelost in plaats van dat er een oplossing wordt opgelegd, bijvoorbeeld door een rechter. In 64 procent van de gevallen weet een gespecialiseerde advocaat alsnog tot een oplossing te komen, ook als een mediatior niet is gelukt. Dus ook als mediation geen optie is, kan een gespecialiseerde advocaat alsnog voorkomen dat een scheiding uitmondt in een vechtscheiding. Dit kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door een viergesprek. Uit het TNS NIPOonderzoek blijkt dat bijna 9 van de 10 familierechtadvocaten aangeeft dat een (vier)gesprek belangrijk is in het voorkomen van een vechtscheiding. 4 op de 10 leden van de vFAS is er zelfs van overtuigd dat een gespecialiseerde advocaat een vechtscheiding kan voorkomen.
Erkenning Sommige gemeentes keren nu dit geldbedrag rechtstreeks uit aan de mantelzorger. Het nadeel daarvan is, volgens de ondervraagde mantelzorgers, dat je geen erkenning krijgt van de persoon voor wie je zorgt. Ook lopen mantelzorgers die in een andere gemeente wonen dan de zorgvrager zo de waardering Leuke uitstapjes en speciale feestelijke bijeenkomsten om de mis. mantelzorger in het zonnetje te zetten, worden niet op prijs In februari 2015 is er door de Rijksoverheid een campagne gesteld, zo blijkt. Vaak ervaren mantelzorgers opmerkingen als Ondersteuning Het advies aan gemeenten is vooral te vragen aan de mantelgestart om vechtscheidingen tegen te gaan. 'Je bent zo geweldig' als denigrerend, want voor hen is het zorgers welke behoefte aan waardering zij hebben. Bovendien zorgen voor hun naaste vanzelfsprekend. kan de gemeente dit moment aangrijpen om te vragen hoe Van Rijn roept FNV-voorzitter op: ‘Ton kom het met de mantelzorger gaat en of hij ondersteuning nodig Begrip terug aan tafel’ Maar dat betekent niet dat mantelzorgers geen erkenning en heeft. waardering willen. Zo zou een geldbedrag dat ze naar eigen inzicht kunnen gebruiken een goede vorm zijn. Ook het vergroten van begrip voor mantelzorgers is een vorm van waardering. Goed werkgeverbeleid voor mensen die zorgen voor een naaste, een luisterend oor van een zorgverlener en genoeg passende respijtvoorzieningen (tijdelijke overname van zorg) zijn volgens de mantelzorger belangrijk. Mantelzorgers kunnen aanspraak maken op een aantal vergoedingen. Ze komen bijvoorbeeld in aanmerking voor dubbele kinderbijslag, ze krijgen in sommige gemeenten reiskosten vergoed of een parkeervergoeding. Lees hier meer over de vergoedingen voor mantelzorgers >> Mantelzorgcompliment
Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 150912
Familierecht advocaten: vechtscheidingen nemen explosief toe - 10 september '15
Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) nodigt FNV-voorzitter Ton Heerts met klem uit mee te praten over de toekomst van de zorg.
Bron: vFAS 150911 1 op de 5 scheidingen die de afgelopen twee jaar hebben plaatsgevonden waren vechtscheidingen, zo stellen 100 ondervraagde advocaten van de vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS). Ten opzichte van in 2013 genoemde cijfers door de Kinderombudsman betekent dit een aanzienlijke stijging: van 10 procent in 2013 naar 20 procent in 2015. TNS NIPO voerde in opdracht van de vFAS een onderzoek uit, zo meldt vFAS. De vFAS wil, net als de Kinderombudsman, dat ouders die gaan scheiden eerst verplicht naar een deskundige scheidingsmediator gaan. Onder begeleiding van een gespecialiseerde
Dat zei de bewindspersoon zaterdag in aanloop naar de FNVmanifestatie 'Red de Zorg'. Van Rijn: 'Goede zorg in de toekomst komt niet vanzelf. We moeten daarbij niet terugkijken hoe het vroeger was, maar samen durven kijken hoe het straks moet en kan worden. Daarbij mag en kan de FNV niet aan de zijlijn blijven staan. Dus: Ton, kom terug aan tafel'. Persoonlijke uitnodiging Van Rijn zal zijn uitnodiging aan Ton Heerts persoonlijk afleveren. Hij bezoekt daarom de demonstratie ‘Red de Zorg’ die vandaag in Amsterdam wordt gehouden. Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 16
Het Decor - verruim(t) de horizon Tussen zorg voor kwetsbare kinderen en maatschappelijke veiligheid 21 september 2015 Organisator: Universiteit Maastricht/ metamedica Plaats: Tilburg Kosten: gratis Website: www.maastrichtuniversity.nl
Organisator: Euregionaal Congresburo Plaats: Eindhoven Kosten: 295 euro (exclusief BTW) Website: congresburo.com Veel gedragsproblemen komen voort uit emotionele problemen, die weer veroorzaakt zijn in een gehechtheidsrelatie die verstoord raakte op een moment in het leven van de betreffende persoon. Het programma van dit congres bestaat uit twee plenaire delen en zes deelsessies. De sprekers zijn allen expert op het gebied van gehechtheid en hechtingsproblematiek. Zij hebben - naast theoretische kennis veel praktijkervaring.
Het jeugdstelsel besteedt veel aandacht aan het signaleren van gedragsproblemen en -stoornissen en het aanbieden van geschikte preventieve en therapeutische interventies. Tijdens deze avond wordt de vroege preventie van antisociaal gedrag 2e Autisme Symposium vanuit verschillende invalshoeken bespro24 september 2015 ken. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar ethische en Organisator: Logacom maatschappelijke aspecten. Plaats: Amsterdam Kosten: 295 euro (exclusief BTW) Externaliserend probleemgedrag bij kleuWebsite: www.autismesymposium.nl ters Autisme en autistisch gedrag zijn niet hetzelfde. Tijdens dit 22 september 2015 symposium wordt nagegaan op welke wijze autistisch gedrag Organisator: Medilex Onderwijs zich kan voordoen en via welke wegen men kan ontdekken of Plaats: Driebergen diagnosticeren wat er aan de hand is. Dat heeft behoorlijke Kosten: 395 euro (exclusief BTW) implicaties voor behandeling en begeleiding. Website: Medilexonderwijs.nl Kleuters met woedeaanvallen of opstandig en druk gedrag zorgen voor veel onrust in de klas. Het congres gaat in op het observeren en analyseren van en omgaan met externaliserend probleemgedrag, en op beschermende en risicofactoren. 's Middags zijn er sessies over onder meer het beïnvloeden van gedrag via spel, de interventie STOP4-7 en de invloed van klassenmanagement en groepsprocessen.
Hechtingsproblematiek 23 september 2015
Vooruit door verandering - Door verandering vooruit
professionals uit de jeugd(gezondheids)zorg, onderwijsorganisaties, gemeenten, wijkteams, politie, justitiële jeugdinrichtingen en andere geïnteresseerden.
Autisme interdisciplinair 24 september 2015 Organisator: Garant Plaats: Antwerpen Kosten: 95 euro (inclusief BTW) Website: www.maklu.be Dit Nederlands-Vlaams congres geeft begeleiders, zorgcoördinatoren, docenten, therapeuten, hulpverleners en andere betrokken inzicht in de huidige opvattingen over autisme. Concrete informatie voor de omgang met kinderen en jongeren met autisme krijgt bijzondere aandacht. Het doel is dat de congresdeelnemers theorie verwerven en met praktische en toepasbare inzichten en methoden naar hun werkplek terugkeren.
Miniconferenties Kwaliteitskader Jeugd 24 september - 22 oktober 2015 Organisator: Programma Professionalisering Jeugdhulp en Jeugdbescherming Plaats: Diverse plaatsen Kosten: Gratis Website: www.nji.nl
Hoe past u het Kwaliteitskader Jeugd toe? Wanneer is het nodig om een geregistreerde professional in te zetten? Wat is het 24 september 2015 verschil tussen beroepsregistratie en vooraanmelden voor beOrganisator: Stichting Jeugdinterventies roepsregistratie? Dit najaar vinden in het land miniconferenties Plaats: Baarn plaats over de norm van de verantwoorde werktoedeling en Kosten: 75 euro (inclusief BTW) het Kwaliteitskader Jeugd in de praktijk. De miniconferenties Website: www.mdft.nl zijn bedoeld voor aanbieders van jeugdhulp en jeugdbescherDeze inspiratiedag met als thema Succesvol ondernemen, hoe ming, gemeenten die jeugdhulp aanbieden en inkopers van doe je dat? brengt de zakelijke wereld en organisaties en in- gemeenten. stellingen in de zorgsector samen. De dag is bestemd voor Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 17
Het Decor - verruim(t) de horizon COLOFON Het Decor—verruim(t) de horizon is een digitaal informatie– en inspiratieschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Het Decor— verruim(t) de horizon verschijnt eenmaal per week; op vrijdag. Daarnaast is er eenmaal per week - op dinsdag - een nieuwsflits Fris denken en dwars kijken .
Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens. Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum
onbezorgde jeugd onbezorgd dartelt lammetjes gelijk jeugd in spelend leren binnen en over grenzen spartelt en stribbelt zij in waarde wassend met kleine stapjes tegelijk groeiend groter
Met voor en door u geknipte informatie en inspiratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Wij willen zo bijdragen aan de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen. Daarbij staat het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en zwaaiend en zwierend uitvoerend niveau centraal.
zo hoog als zij kan rent en springt zij Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt van hot naar haar u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht graaft zij in zand en strand met uw bijdrage of persbericht naar klimt zij hoger dan hoog
[email protected] hutten timmerend Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even het mailadres van uw collega naar
[email protected]
het jong leven ziet zich de speeltuin waarin het roetsjen mag van moment tot moment hinkelt en pinkelt van tuimelval in buitelsprong om tijdens de salto alweer een volgende stunt denkend te bereiden
T 088 - 0305000 F 0519-220052 E
[email protected] Website: www.vondel-nassau.nl
en dan na een lange dag als de zon zucht…. over zoveel wervelwind ziet het onbezorgde leven de luikjes sluitend lichtpuntjes in de maan die naar de dag van morgen het verlangen wakkert waarvan de jeugd droomt
Jaargang 2 | aflevering 36 | pagina 18
