DWARS. k i j k e n. 29 september Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein

k i j k e n

Nieuwsschrift - geknipte inspiratie over en voor het sociaal domein Fris denken & dwars kijken

Gemeenten geven 2,4 miljard uit aan sociale voorzieningen Bron: Nieuwbericht 150923

De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van de medewerkers van Vondel & Nassau. Werkend vanuit maatschappelijke betrokkenheid pakken zij - samen met u - organisatie- en samenlevingsvraagstukken pragmatisch en resultaatgerichte aan.

Gemeenten hebben in de eerste helft van dit jaar 3,2 miljard euro meer uitgegeven dan in de eerste helft van 2014. Dat is een stijging van 13 procent. Een belangrijk deel van de stijging van de uitgaven hangt samen met de decentralisatie van taken van het rijk en provincies naar de gemeenten per 1 januari, zoals de decentralisatie van de jeugdzorg en de zorg voor ouderen en gehandicapten. Dit meldt CBS.

Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected] Wilt u de nieuwsflits niet meer ontvangen: stuur ook dan even een berichtje naar hetzelfde mailadres.

Jaargang 3 | Aflevering 35

DWARS

29 september 2015 van gemeenten aan onder andere gemeenschappelijke regelingen stegen met 1,5 miljard euro. Een groot deel van deze stijging heeft betrekking op de taken in het sociaal domein. Op sommige onderdelen daalden de uitgaven. Zo waren gemeenten 300 miljoen euro minder kwijt aan beloning van werknemers, deels omdat er meer salaris werd uitbetaald via de gemeenschappelijke regelingen.

In totaal gaven gemeenten in het eerste halfjaar 27,6 miljard euro uit. De totale inkomsten van gemeenten kwamen in het Gemeenten gaven met een stijging eerste halfjaar uit 26,4 miljard euro. De van 2,5 miljard euro vooral meer uitgaven lagen dus 1,2 miljard hoger dan uit aan sociale uitkeringen. Zo’n 2,4 de inkomsten. Over heel 2015 zullen gemiljard euro daarvan bestond uit meenten naar verwachting ongeveer 5,5 sociale voorzieningen in natura. miljard euro meer ontvangen dan in 2014. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om Om de nieuwe taken in het sociale dode verlening van thuiszorg, het mein te bekostigen ontvangen gemeenverstrekken van hulpmiddelen als ten meer geld van het Rijk uit het gescootmobielen, het aanbrengen meentefonds. Over heel 2015 zal de Rijksvan voorzieningen in huis, het veroverheid 10,2 miljard euro betalen voor lenen van geestelijke jeugdgede taken in het sociaal domein. Daarvan zondheidszorg en het uitbetalen heeft 7,2 miljard euro betrekking op nieuvan persoonsgebonden budgetten we taken. De Rijksoverheid past echter (pgb’s). wel een algemene korting toe op het gemeentefonds omdat zij van gemeenten verwacht dat zij efficiënDe stijging van 2,5 miljard euro betreft alleen directe uitkeringen ter gaan werken. Na deze korting resteert de genoemde 5,5 door gemeenten zelf. Gemeenten besteden ook taken uit aan miljard. marktpartijen of gemeenschappelijke regelingen (bestuurlijke samenwerkingsbestanden tussen gemeenten). De overdrachten Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 1

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Sociale professional leert anders werken Bron: Nieuwsbericht 150923

De Wmo-werkplaatsen brengen al 6 jaar nieuwe kennis in het sociale domein naar de praktijk van het werkveld. Met succes, de 14 huidige Wmo-werkplaatsen gaan in 2016 door en worden uitgebreid naar jeugdzorg en participatie.

Het werkveld, gemeenten en het onderwijs werken in de zogenoemde Wmo-werkplaatsen samen om het sociale domein te verbeteren. Door kennis te verzamelen, nieuwe methoden te ontwikkelen en nieuwe manieren van werken te introduceren in het beroepsonderwijs en in het veld. In 2009 begonnen Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Groningen, Eindhoven en Enschede met de eerste Wmo-werkplaatsen. Inmiddels zijn er 14 werkplaatsen actief in 121 gemeenten, zijn er zo'n 280 organisaties betrokken en zijn er meer dan 80 concrete projecten die in de praktijk en in het onderwijs worden uitgewerkt. Innovatie Uit een onderzoek naar de Wmo-werkplaatsen afgelopen zomer bleek dat de werkwijze van de werkplaatsen in de regio goed werkte, aldus Paul Vlaar van Movisie, die het landelijke netwerk van werkplaatsen ondersteunt. De regionale verspreiding van werkplaatsen zorgt ervoor dat kennis en onderzoek dicht op de praktijk zitten. Verder werkt de formule van cocreatie heel goed, aldus Vlaar: 'Er zijn vijf thema's per werkplaats. Met docenten, studenten, professionals en cliëntorganisaties wordt een thema in beeld gebracht en uitgewerkt.'

uitkomsten worden beschreven en vastgelegd door de onder- burgers over die resultaten.' zoekers. En omgezet in een doorlopend leerproces.' Methodieken Er is ook kritiek op wijkteams. Bijvoorbeeld dat ze nog te wei- En wat heeft de professional uiteindelijk aan de wmonig weten over de aanpak van huiselijk geweld. Volgens Wen- werkplaats? 'Die krijgt een uitgewerkte methode om te leren dela Wentzel is de aanpak van huiselijk geweld is verschoven anders te werken', zegt Paul Vlaar. 'Al die nieuwe kennis, opgenaar preventie en signaleren. Daarin heeft het wijkteam een daan in de wmo-werkplaatsen, komt bij de professional terecht belangrijke rol. Lees meer>> via trainingen, begeleiding en vooral door actie-leren: dat houdt in een nieuwe aanpak kiezen, uitproberen en daarvan Top 3 leren. Vervolgens is het dan aan de professional om op een De ontwikkeling van kennis dichtbij de praktijk van het werk- andere manier te werken. Dat gebeurt al op grote schaal, is veld is een van de top 3 positieve punten die het evaluatieon- mijn ervaring.' derzoek afgelopen zomer liet zien. 'De samenwerking tussen onderwijs en werkveld was prima, de lector van de hogeschool Transformeren doe je met elkaar fungeerde als degene die de partijen bij elkaar brengt op in- Op 16 oktober aanstaande organiseren de gezamenlijke wmohoudelijke vragen', zegt Paul Vlaar. 'En verder leidt de enthou- werkplaatsen de jaarlijkse conferentie: "Transformeren doe je siaste samenwerking tot concrete verbeteringen in werkwijzen mét elkaar". Inleiders zijn Kim Puttersdirecteur van het SCP, en methodieken.' GroenLinks-wethouder Raf Janssen. Er zijn 14 interactieve Hobbels workshops voor werkveld en het beroepsonderwijs over de

belangrijkste resultaten van de werkplaatsen. Geef je hier

Uiteraard zijn er hindernissen, geeft Vlaar aan. 'Professionals op>> zijn onzeker of ze hun baan nog wel houden in deze tijden van bezuinigingen. Het is best lastig in zo'n situatie positief mee te werken. De andere kant is dat het mensen ook op scherp zet en motiveert om naar een andere manier van werken over te gaan.' Verder blijkt het voor professionals best lastig te zijn om de vraag van de burger centraal te stellen. Professionals zijn nu eenmaal opgeleid om problemen op te lossen. Nu ondersteun je mensen om hun eigen vragen zo goed mogelijk aan te pakken. Het sociaal werk heeft wat dat betreft een voorsprong, Sociale wijkteam Een voorbeeld: hoe zet je het sociale wijkteam het beste in? aldus Vlaar: 'Zij zijn vanouds al bezig te werken vanuit de emHoe richt je een team in en wat betekent dat voor professio- powerment gedachte.' nals en bewoners? Vlaar: 'Docenten, studenten, professionals, burgers en soms ook ambtenaren gaan met elkaar om tafel en Op resultaat sturen reflecteren over wat goed gaat, wat beter kan en waar je echt Tot slot is ook de sturing van de gemeente vaak nog lastig. iets van kunt leren. Hoe ga je om met elkaars kennis, met de Vlaar: 'De gemeente moet een weg zoeken om van een sturenburgers, hun netwerk en met cliënten? Aan de hand van casus- de gemeente te ontwikkelen naar een co-creërende gemeente. sen ga je gezamenlijk aan de slag: hoe pakken we dat aan? De Dat is moeilijk, want gemeenten willen het liefst op resultaat sturen. Zij moeten immers verantwoording afleggen aan de Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 2

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Wachtlijsten jeugdzorg in Den Haag nog lang, aantal meldingen voor hulp flink gestegen Bron: Omroep West 150923

sen en scholen steeds meer kinderen aanmelden voor hulp. De twintig jeugdteams - die jongeren en indien nodig hun families helpen - hadden in juni 2336 gezinnen onder hun hoede. In januari waren dat er nog 1504. Veilig Thuis heeft sinds de start DEN HAAG - De wachtlijsten in de jeugdzorg zijn in Den Haag op 1 januari dertig procent meer meldingen gekregen. Om die nog steeds lang. Het aantal jongeren dat op hulp wacht van vraag aan te kunnen is ook de bezetting van de Jeugdteams Veilig Thuis staat per 1 september op vijftien. uitgebreid met zeventien banen.

Volgens de gemeente komt dat vooral door een toename van het aantal meldingen en de ernst van de problemen, waardoor intensief onderzoek nodig is. Maar urgente gevallen worden altijd direct geholpen, belooft wethouder Ingrid van Engelshoven (D66, jeugd). Bovendien moet het aantrekken van extra personeel - negen mensen - ervoor zorgen dat de lijsten korter worden.

'Het is hier geen chaos' De gemeenten zijn sinds 1 januari verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Van Engelshoven zegt dat dit in Den Haag in principe goed loopt. 'Het is nog wat te vroeg om conclusies te trekken, maar het is hier zeker geen chaos en er vallen geen kinderen tussen wal en schip.' Wel erkent ze dat de werkdruk voor de medewerkers hoog is.

Veilig Thuis is het centrale adviesen meldpunt voor iedereen die met Spannend is ook nog of de gemeente huiselijk geweld en/of kindermishet werk kan doen met het geld dat handeling te maken heeft of krijgt. daarvoor beschikbaar is gesteld door het Het is een fusie van het meldpunt rijk. kindermishandeling en steunpunt huiselijk geweld. Het advies- en PvdA maakt zich zorgen meldpunt werkt in Den Haag, Delft, De PvdA in de Haagse gemeenteraad Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, maakt zich zorgen over de wachtlijsten. Zoetermeer, Wassenaar, Westland, Midden-Delfland, Pijnacker- Die partij wil daarover snel in debat met Van Engelshoven. Nootdorp. PvdA-fractievoorzitter Martijn Balster wijst erop dat zij eerder had belooft de wachtlijsten terug te brengen. Mensen weten beter de weg Volgens manager Dorien Wijnants weten mensen steeds beter Balster: 'Het gaat hier om kinderen die mogelijk mishandeld de weg te vinden naar de organisatie die per 1 januari van dit worden of waarbij sprake is van huiselijk geweld. Deze wachtjaar is ontstaan. Een probleem is nog wel dat er met twee com- lijsten zijn onaanvaardbaar.' Hij wil dat er nu snel maatregelen putersystemen wordt gewerkt. 'Dat is inefficiënt en lastig', zegt worden genomen. zij. 'Maar elke crisiszaak pakken we direct aan.' Ook signaleert zij dat de wachtlijsten wel afnemen. Bovendien komt er snel SZW: Eenduidig gemeenteplan voor 'gratis één nieuw systeem voor meldingen.

alvorens zij 'basisinkomen'

kunnen

experimenteren

rondom

het

Vertegenwoordigers van de vier gemeenten hebben dat woensdagavond te horen gekregen in een overleg met staatssecretaris Klijnsma van SZW, meldt het FD. Het overleg was een verkennend eerste gesprek om goedkeuring te krijgen voor de verschillende plannen van de gemeenten om te kunnen experimenteren met een basisinkomen voor bijstandsgerechtigden. De betrokken gemeenten vinden de huidige regelgeving rondom de bijstand en participatiewet te rigide en werken deze averechts. Bij een basisinkomen, een maandelijks vast bedrag van overheidswege, zouden bijstandsgerechtigden meer vrijheid genieten om bijvoorbeeld ook bij te kunnen verdienen. In het huidige systeem is dat onmogelijk of worden mensen dan juist gekort. De staatssecretaris wil nu een eenduidig voorstel. De huidige ideeën zijn nog te veelzijdig. Hierop volgt eind oktober een vervolgafspraak.

Pilot Superr loopt goed Bron: Gemeente Wijster 150924 Wijster - De pilot Superr Wijster loopt goed. Er zijn inmiddels vijftien mensen vanuit de bijstand aan de slag. Een half jaar geleden startten de gemeente, de supermarkt Superr in Wijster en dorpsbelangen Wijster met deze pilot.

'Een mooi resultaat, wat mij betreft', aldus wethouder Gerard Lohuis. 'En een goed voorbeeld van hoe de WMO en de Participatiewet samenkomen.' Binnen de pilot is samenwerking gezocht met het reintegratiebedrijf TTA uit Spier. Zeven van de deelnemers aan het project zijn via TTA aangemeld en worden ook door dat bedrijf begeleid. Alle deelnemers starten in eerste instantie met werkzaamheden in de supermarkt. Van daaruit wordt gegeld' vereist Bron: SZW 150925 keken waar hun vaardigheden en interesses liggen om ook Uit een dinsdag verschenen rapport over de situatie in de De gemeenten Utrecht, Tilburg, Groningen en Wageningen werkzaam te zijn binnen het dorp. jeugdzorg blijkt dat ouders en professionals als politie, huisart- moeten gezamenlijk een 'eenduidig plan' indienen bij SZW Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 3

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Gemeenten mailen onveilig over kinderen

ten wat er op het raadhuis precies met de gevraagde patiëntinformatie gebeurt, en wie die inzien. “Op mijn uitdrukkelijke vragen hierover zegt de beleidsmedewerker sussend dat ze daar heel zorgvuldig mee zouden omgaan. Maar van een privacyprotocol hadden ze niet gehoord”, zegt een jeugdpsycholoog die zaken doet met een aantal Gelderse gemeenten. Een Zeeuwse behandelaar:

EPD 'uit de startblokken' Bron: NRC 150923 Sleutelwoord: privacyTientallen gemeenten vragen jeugdpsychologen en psychotherapeuten vertrouwelijke informatie over patiënten te versturen via gewone, dus onbeveiligde, e-mail. Dat blijkt uit een steekproef van deze krant onder 21 jeugdggz-psychologen die contracten hebben met een veelvoud aan gemeenten. Het gaat om informatie als naam en adres van “Als ik gemeenten hierover bevraag, krijg ik onder meer als het kind, duur van de behandeling en, in sommige gemeenten, antwoord dat ouders die dat willen weten, het maar zelf moeom medische informatie zoals het behandelplan of de verwijsten vragen.” brief van de huisarts. Gemeenten, sinds dit jaar verantwoordelijk voor de jeugdzorg, zijn volgens artikel 13 van de Wet bescherming persoonsgegevens verplicht de uitwisseling van dit soort gegevens beveiligd te laten plaatsvinden. “Versleuteling van data, zeker dit soort gevoelige gegevens, is altijd noodzakelijk”, zegt het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) desgevraagd. Bij gewone e-mailverbindingen is van versleuteling echter geen sprake.

Ook dat druist in tegen de Wet bescherming persoonsgegevens, blijkt uit richtlijnen van het CBP: de verwerking van gegevens is pas behoorlijk als de gemeente aan behandelaars en ouders laat weten wat er met die informatie gebeurt. “De gemeente moet betrokkenen informeren”, zegt een woordvoerder van het CBP. Psychologen bezorgd

Er is een beveiligd communicatiesysteem voor berichtenverkeer met zorgverleners beschikbaar, het Gemeentelijk Gegevensknooppunt, maar dat functioneert nog lang niet in alle gemeenten. Zo schrijft de regio IJmond – Beverwijk, Heemskerk, Velsen – aan jeugdpsychologen dat het “uiteindelijk” de bedoeling is om de verstrekking van gegevens van nieuwe patiënten via het knooppunt te laten verlopen. Maar tot die tijd vraagt IJmond aan de jeugdpsychologen om de patiëntgegevens in te tikken in een formulier in Word, dat zij naar de gemeente moeten versturen via e-mail of de reguliere post. IJmond vraagt op het formulier naar het burgerservicenummer van het kind, en ook naar het soort zorg waar de patiënt voor in aanmerking komt:

De Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen en Psychotherapeuten schrijft vandaag over haar privacyzorgen naar kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over de omgang met patiëntgegevens. De VNG zegt desgevraagd dat het verzenden van gegevens “altijd goed beveiligd” moet verlopen.

“Basis-GGZ, gespecialiseerde GGZ, of dyslexiezorg?”

Grote etnische verschillen in gebruik jeugdhulp Bron: Kennisplatform Integratie & Samenleving 150923 Antilliaanse en Surinaamse Nederlanders maken relatief meer gebruik van verschillende vormen van jeugdhulp; Turkse en Marokkaanse Nederlanders juist minder dan autochtone Nederlanders. Dat blijkt uit een analyse van het Kennisplatform Integratie & Samenleving.

jeugd. Bij de Marokkaans-Nederlandse jeugd was dat 9 procent en bij de Turks-Nederlandse jeugd 8 procent. De Turksen de Marokkaans-Nederlandse jeugd kwam echter meer dan gemiddeld in aanraking met de jeugdreclassering. De verschillen in gebruik van jeugdhulp zijn opvallend, omdat alle vier de migrantengroepen meer dan gemiddeld kampen met opvoed- en opgroeiproblemen. Onderzoeker Rob Gilsing, verantwoordelijk voor de analyse, roept gemeenten op na te gaan in hoeverre wijkteams de verschillende groepen bereiken, om via een preventieve aanpak de inzet van zware jeugdhulp te beperken. Het Kennisplatform Integratie & Samenleving analyseerde cijfers over het gebruik van voorheen provinciale jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugd-lvb-zorg uit de periode 20112013.

Factsheet Ouderbetrokkenheid Wil je kinderen een actieve leefstijl aanleren? Dan is het belangrijk de ouders daarbij te betrekken. Kinderen zullen een actieve leefstijl gemakkelijker aanleren en volhouden wanneer hun ouders dit stimuleren en het goede voorbeeld geven. De praktijk wijst uit dat het vaak lastig is voor sporten beweegaanbieders, buurtsportcoaches en andere professionals in de wijk om ouders te betrekken. Gelukkig zijn er praktijkvoorbeelden bekend en is er kennis beschikbaar die laten zien dat het mogelijk is.

Bijna 18 procent van de Antilliaans- en bijna 14 procent van de Onduidelijk wat met patiëntinformatie gebeurt Surinaams-Nederlandse jeugd gebruikte tussen 2011 en 2013 Uit de rondvraag blijkt ook dat jeugdpsychologen zelden we- van een vorm van jeugdhulp, tegen 11 procent van de totale Lees de factsheet online:

Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 4

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Gemeente & social media: dromen, durven, doen Bron: nieuwsbericht 150923 Het vijfde onderzoek naar het gebruik van sociale media door gemeenten in Nederland werd vorige week gepresenteerd in het boek 'Open Gemeenten, de sociale media-almanak 2015'. Wat zijn de volgende stappen die gemeenten kunnen zetten

Ongeveer vijftien jaar geleden mocht ik stage lopen bij Ben Tiggelaar, schrijver, spreker en gedragswetenschapper. Eén van de lessen die ik van hem leerde, is dat je je ambities altijd hoog moet insteken. Een (wellicht te) hoge ambitie heeft als gevolg dat de kans groot is dat je het beter doet dan wanneer je een iets lagere, en veilige ambitie voor jezelf neerzet. Om met de woorden van Cruyff te spreken: "lijkt me logisch". Toch? Ambities Na vijf jaar onderzoek moeten we echter concluderen dat gemeenten hun ambities met sociale media misschien iets te laag hebben neergezet. Hebben ze wel een ambitie? Vorig jaar presenteerden we het sociale media groeimodel voor gemeenten. Na vijf jaar zien we dat de meeste gemeenten nog druk aan het experimenteren zijn. Converseren of echt samenwerken is er nog niet vaak bij. Ja, alle gemeenten hebben inmiddels een twitteraccount, facebookpagina's schieten uit de grond en ook Instagram zien we het laatste jaar langzaam groeien. Maar alleen aanwezig zijn op sociale media blijft niet genoeg. Tiggelaar schreef het boek 'Dromen, durven, doen', misschien kunnen deze woorden gemeenten wat meer op de juiste weg helpen? Stap 1: start met dromen Weten gemeenten eigenlijk wel wat ze met sociale media willen? Uit ons onderzoek blijkt dat hoe kleiner de gemeente, hoe kleiner de interactie op sociale media: er wordt vooral gezonden. Dat sociale media vaak geen onderdeel zijn van de strategie voor participatie en dienstverlening. Dat de inzet van sociale media bij andere afdelingen dan communicatie en het KCC

vaak vrijblijvend is en afhankelijk van de intrinsieke motivatie op kunnen geven (durf!). van een individuele collega. En dat structureel budget en capaciteit voor vrijwel alle gemeenten nog niet beschikbaar is. Webcare? Whatsapp! In het onderzoek concludeerden we daarnaast dat WhatsApp Neem nu eens een einddoel voor ogen: droom. Wat heb je door een paar gemeenten ingezet wordt. Maar waarom zorgen nodig om dat eindresultaat te bereiken en begin altijd met iets we er niet voor dat alle 14000 nummers van gemeenten ingewat je kunt. Stel niet meteen te hoge zet kunnen worden als webcare kaeisen aan jezelf, begin met iets wat naal op WhatsApp? Waarom moet ik binnen handbereik ligt. En maak er bellen met een 14000 nummer en niet een privé droom van, maar neem kan ik niet gewoon een WhatsAppje je collega's mee en maak er een orsturen? Net zo makkelijk toch? Of ganisatiedroom van. eigenlijk: voor mij als gebruiker veel makkelijker! En als we dan toch bezig Stap 2: durf! zijn: alle ambtenaren zijn mobiel, We zien dat reageren op vragen waarom niet alle mobiele nummers steeds beter lukt, maar dat een geopengooien voor WhatsAppberichsprek voeren nog vaak eng gevonten van bewoners? den wordt. Beleidsvorming en cocreatie met sociale media is zelfs Durf de droom groots te maken, leg voor grote gemeenten vaak nog een je ambitieniveau hoog! En maak dan stap te ver. Voor het boek Open Geduidelijk dat je dat niveau wellicht meenten heb ik ook dit jaar weer een niet gaat halen, maar dat je er wel aantal inspirerende mensen mogen naar gaat streven. Ga vervolgens aan interviewen. Allemaal concludeerden de slag, meet de resultaten en deel ze dat ambtenaren te weinig durf hebben. Durf om over de deze met de beslissingsmakers. Leg uit waarom je dingen doet, schotten van afdelingen te kijken. Durf om onze bestuurders waarom je mensen mee wilt nemen. Laat zien waar je winst (raadsleden) en bewoners aan te spreken, bang dat we zijn dat maakt, wat er lukt en wat er mis gaat. En durf vooral ook dat ze lastige vragen gaan stellen. We moeten dus meer gaan dur- laatste te laten zien. ven! Over de auteur: David Kok en Ewoud de Voogd (van HowAStap 3: aan de slag boutYou)schreven Open Gemeenten | De sociale mediaAls we nou gaan dromen en durven, wat zouden we dan kun- almanak voor gemeenten 2015 , de vierde in een reeks bunnen gaan doen? Of: hoe leren we te dromen en te durven? Om dels met de laatste inzichten en goede voorbeelden van sociabij die laatste te beginnen: in een sessie tijdens de Social Me- le media, innovatie en vernieuwing, toegespitst op de (lokale) dia Week in Rotterdam gaf Rogier Schmit van T-mobile aan overheid. Deze sociale media-almanak voor overheden is sadat alle medewerkers van T-mobile eerst twee dagen op de mengesteld uit bijdragen van ambtenaren, bestuurders, sociale webcare afdeling mee moeten lopen. Is dat ook niet iets voor -media-adviseurs, mensen uit het bedrijfsleven en de wetenmedewerkers van gemeenten? Dan leren ze wat de vragen zijn schap. van bewoners (input droom) en wat voor antwoorden ze daarJaargang 3 | aflevering 35 | pagina 5

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Aan de bak met controle ‘3D’ Bron: NBA 150923

Het is nu nog onzeker of gemeenten ‘de getrouwheid en rechtmatigheid van baten en lasten van de decentralisaties in de jaarrekening voldoende kunnen onderbouwen’, waarschuwt de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). In een open brief aan gemeenteraden, colleges, gemeentesecretarissen en gemeenschappelijke regelingen roept de NBA alle gemeenten op de knelpunten voor een juiste en volledige verantwoording van (financiële) gegevens in kaart te brengen. Accountants maken zich zorgen over het gebrek aan inzicht in de kosten die gemeenten maken voor zorg, jeugd en werk. Gemeenten moeten er snel werk van maken; zoniet, dan geen goedkeurende controleverklaring van de jaarrekening. Het is nu nog onzeker of gemeenten ‘de getrouwheid en rechtmatigheid van baten en lasten van de decentralisaties in de jaarrekening voldoende kunnen onderbouwen’, waarschuwt de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). In een open brief aan gemeenteraden, colleges, gemeentesecretarissen en gemeenschappelijke regelingen roept de NBA alle gemeenten op de knelpunten voor een juiste en volledige verantwoording van (financiële) gegevens in kaart te brengen. Oude rechten Inzichtelijk moet worden of de geleverde zorg in overeenstemming is met afspraken die de gemeente met zorgverleners heeft gemaakt. Ook moet in kaart worden gebracht welke rekeningen er tot 31 december nog binnenkomen en moeten worden betaald. ‘Financiering geschiedt op dit moment nog

veelal op basis van voorschotten, is er al voldoende zicht op geleverde prestaties en daarmee de werkelijke financiële situatie’, aldus de NBA in haar brief. ‘De koppeling tussen recht op zorg en verleende zorg moet nog op gang komen’, verduidelijkt Marita de Hair, accountant bij EY en voorzitter van de werkgroep decentrale overheden van de NBA (WGDO). Gemeenten hebben te maken met inwoners die op basis van ‘oude rechten’ zorg krijgen, zoals de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz), en inwoners die sinds dit jaar via de Wmo 2015, de Jeugdwet of de Participatiewet zorg en ondersteuning van gemeenten krijgen. ‘De uitwerking van een totaaloverzicht blijkt zeer complex en daar begint het probleem’, aldus De Hair. ‘Gemeenten hebben geen volledig inzicht in de toegekende rechten en daarmee in de kosten.’

accountants regelmatig te horen. Dit levert risico’s op rondom de betrouwbaarheid van informatieaanlevering door zorginstellingen en ketenpartners aan gemeenten, waarschuwen de accountants. De problematiek rondom de verantwoording van de pgb-middelen (persoonsgebonden budget) en de niet goed functionerende gegevensuitwisseling via het gemeentelijk gegevensknooppunt (GGK), komen daar nog eens bovenop.

Knelpunten De NBA-werkgroep roept gemeenten op zo snel mogelijk een ‘verantwoordings- en controlescan’ uit te voeren. Daaruit moet duidelijk worden voor welke onderdelen verantwoording en controle mogelijk is en waar er hiaten zitten. Die hiaten moeten via een plan van aanpak zo snel mogelijk worden gedicht. Zonder totaaloverzicht kan niet worden bijgestuurd, benadrukt de NBA. Haast is geboden, niet alleen omdat het einde van het financieel boekjaar in zicht komt, maar ook met het oog op 2016, waarbij ‘de uitdaging zal liggen in het meer vooraf voorSpelregels komen van de knelpunten en het beter inzicht verkrijgen in de Ook ontberen veel gemeenten financiële effecten van de decentralisaties’, aldus de NBA. het zicht op de rechtmatigheid van de uitgaven. Welke ‘Als NBA denken we dat het een enorme puzzel wordt om alle ‘spelregels’ zijn met de zorgver- gegevens op tijd binnen te hebben om de rechtmatigheid en leners afgesproken, worden die getrouwheid van de uitgaven te kunnen vaststellen. Dit kan er nageleefd en worden de reke- toe leiden dat er geen goedkeurende verklaring door accounningen pas betaald als is aange- tants kan worden gegeven’, stelt De Hair. Het is vervolgens aan toond dat de zorg volgens af- het rijk en de provincie als toezichthouder om te bepalen wat spraak is geleverd. ‘Iedere gemeente dient over een contro- er dan gaat gebeuren. Een groter probleem vindt ze echter dat leerbare totaalverantwoording te beschikken’, benadrukt de gemeenten aan het einde van dit jaar simpelweg niet weten NBA. De Hair: ‘Wil je weten hoeveel minuten zorg zijn ver- hoeveel ze moeten betalen, of hun beleid wel wordt uitgeleend, of wil je weten welke behandeling is gestart. Afspraken voerd zoals met de raad en zorgverleners afgesproken, of het hierover kunnen zeer verschillend zijn tussen gemeenten en de ingezette beleid werkt en of het beleid moet worden aangediverse gecontracteerde zorginstellingen.’ past. ‘Pas als je alles in kaart hebt en je het beleid kunt evalueren, kun je sturen.’ De hoeveelheid zorginstellingen waarmee gemeenten, vaak in regionaal verband, zaken mee doen, maakt het er niet makkelijker op. De ‘grote diversiteit aan gemeentelijke verordeningen en contracteisen’ spelen zorgaanbieders parten, zo krijgen Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 6

Om te vermenigvuldigen, moet je delen Vluchtelingen in kantoren huisvesten: hoe werkt dat? Bron: Platform 31 150923

Opnieuw Thuis werd begin dit jaar opgericht onder leiding van het ministerie van Veiligheid en Justitie en is een samenwerking van het rijk, provincies (IPO), gemeenten (VNG), het CenEr is veel meer mogelijk dan veel gemeenten denken, en botraal Orgaan Asielzoekers (COA), Aedes en Platform31. Het vendien snel en tegen geringe kosten, zegt Frank Wassenberg platform ondersteunt gemeenten met advies en praktische van Platform31. hulp bij het zoeken van ‘creatieve vormen van huisvesting voor vergunninghoudersen andere woningzoekenden’; alle huisvesHet is makkelijker gezegd – en veel geting buiten corporatiewoningen. Het experiment van zegd in de discussies over het opvangen Platform31 kan daaraan een bijdrage leveren, hoopt van vluchtelingen – dan gedaan: huisvest Wassenberg. de statushouders in lege kantoorgebouwen. Negen grote gemeenten onderGebruik Leegstandswet zoeken samen met kennisorganisatie PlatVolgens hem is er veel meer mogelijk dan veel geform31 de mogelijkheden om tijdelijke meenten denken, en bovendien snel en tegen geringe herbestemming van lege gebouwen te kosten voor de pandeigenaar. Het gaat dan om tijdelijvergemakkelijken. Met tijdelijke huurconke woonruimte – voor een periode van maximaal tien tracten en een eenvoudige verbouwing is jaar. ‘Als je dat regelt via de Leegstandswet, is er geen op korte termijn veel mogelijk, zegt Frank wijziging van de bestemming nodig en je hoeft ook niet te Wassenberg van het platform. voldoen aan de nieuwe regels van het Bouwbesluit, die wel gelden voor nieuwe woningen. Er moet natuurlijk wel voldoenKnelpunten bespreken de daglicht zijn, maar het volstaat bij wijze van spreken om Afgelopen week kwamen de betrokken ambtenaren en betuinhuisjes neer te zetten in een grote kantoorruimte en te stuurders uit de negen gemeenten voor de tweede keer bij zorgen voor sanitair.’ elkaar. De deelnemers komen uit Amersfoort, Den Bosch, Haarlem, Haarlemmermeer, Rotterdam, Arnhem, Delft, Tilburg Interessante investering en Ede. Ze wisselen ervaringen en ideeën uit en bespreken Volgens Wassenberg is met een investering van ‘een paar duiknelpunten met deskundigen op het gebied van leegstandsbezend euro’ per woonunit fatsoenlijke, maar sobere woonruimte heer en huurcontracten, legt Wassenberg uit. te creëren. Een interessante investering voor eigenaren van wie het pand anders leeg zou staan, stelt Wassenberg. ‘In kantorenflats waar nu één verdieping anti-kraak wordt bewoond, Impuls door tragische beelden kun je op die manier op nog tien verdiepingen vijf of tien De ambitie om meer werk te maken van het huisvesten van mensen huisvesten. Dat is woonruimte voor vijftig of honderd vluchtelingen met een verblijfsvergunning heeft deze zomer personen.’ een impuls gekregen, merkt hij. ‘De beelden van vluchtelingen in bootjes en treinen en de politieke roep om hen te helpen, Gemengd brengt dingen in beweging’, zegt Wassenberg, die vanuit zijn Voor gemeenteraden is het vaak belangrijk dat zulke comorganisatie ook betrokken is bij het Platform Opnieuw Thuis. plexen niet vol zitten met asielzoekers, maar dat er ‘gemengd’ wordt gewoond. Dat kan door er ook studenten of starters te Praktische hulp huisvesten. Dat bevordert de integratie en verkleint ook het

risico voor de investeerder dat door een toekomstige terugloop in de asielstroom de woningbehoefte instort. Wassenberg wijst er nog op dat het vaak wel handig is om ervoor te zorgen dat alle woningen een eigen voordeur en eigen sanitair hebben. Alleen bewoners van een zelfstandige woonruimte komen in aanmerking voor huurtoeslag.

Huisartsen bezorgd over wachtlijsten jeugdggz Bron: LHV 150925 Huisartsen maken zich grote zorgen over de wachtlijsten in de jeugd-ggz. Ook het functioneren van wijkteams en de omgang met privacygevoelige informatie blijft een punt van zorg onder huisartsen. Dit blijkt uit een peiling van de Landelijke Huisartsen Vereniging onder zo’n 1000 huisartsen. Uit de peiling blijkt dat 44 procent van de huisartsen patiënten heeft die op op wachtlijsten van meer dan een maand belanden wanneer ze worden verwezen naar jeugd-ggz. 14 procent ziet wel wachttijden, maar deze zijn korter. De LHV vindt het zorgelijk dat kinderen hierdoor soms lang op zorg moeten wachten. Geen vertrouwen Meer dan de helft van de huisartsen geeft aan geen vertrouwen te hebben in de wijkteams. Tweederde van de huisartsen heeft direct of indirect contact gehad met de gemeente over jeugdzorg, maar in veel gevallen (42 procent) zijn er geen duidelijke afspraken met de wijkteams. In Zo’n 45 procent van de huisartsen heeft wel afspraken gemaakt, maar in drie op de vijf gevallen worden deze afspraken niet nageleefd. De LHV gaat met de vertegenwoordigers van gemeenten, ggz en jeugdzorg in gesprek om de samenwerking tussen zorgverleners en gemeenten te verbeteren.

Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 7

Om te vermenigvuldigen, moet je delen toiletten binnen 30 minuten operationeel, als het moet.

Gemeenten jaren zoet met nieuwe generatie vluchtelingen Bron: BB 150925 De VNG waarschuwt gemeenten nu al goed na te denken over de volgende grote stap in de vluchtelingenkwestie. Noodopvang realiseren is een megaklus, maar het is nog niets vergeleken bij wat de gemeenten de komende jaren te wachten staat. Het volgende traject, de integratie, moet namelijk uit de eigen vaak schamele gemeentekas moet komen. Boedapest ver weg Het is inmiddels een vertrouwd tafereel op het hoofdstedelijke Centraal Station. Een jonge mannelijke asielzoeker met Afrikaans uiterlijk, backpack op de rug, tentje in de hand, belt aan bij het kantoor van de spoorwegpolitie. De deur in blijft eerste instantie dicht. Cao-acties blijken daar de reden voor. Maar wanneer de opgetogen jongen “refugee” in de intercom roept gaat de deur van het slot. Hij wordt binnengelaten, tekent een formulier en ontvangt een dagkaartje voor de trein. Een enkeltje aanmeldcentrum in Ter Apel. Het is rustig op perron 1. Toeval, want tegenwoordig staat er veel vaker een rij vluchtelingen te wachten op een ticket voor het laatste parcours van hun reis. Een hulpvaardige agent heeft tijd om de Afrikaan via de roltrap naar de drukke stationshal te begeleiden. Hij wijst hem het juiste perron: 10A richting Zwolle en daar overstappen naar Emmen. Vervolgens de bus naar Ter Apel en daar overstappen op de speciale pendelbus naar het aanmeldcentrum. Het station van Boedapest is wel erg ver weg, letterlijk en figuurlijk. De NS heeft zelfs de toiletjuffrouwen van Amsterdam CS op stand-by gezet voor het geval er buiten openingstijden vluchtelingen stranden. In het holst van de nacht zijn de openbare

terwijl ze de taal nog niet kennen heeft bijvoorbeeld helemaal geen zin.’ Verder adviseert Vluchtelingenwerk de gemeenten Integratiebeleid afstoffen om vooral met de mensen om wie het draait in contact te koMaar met een voortreffelijke logistiek en gastvrije opvang ben men. ‘Praat niet alleen óver ze, maar ook mét ze. Vraag wat ze je er nog lang niet. Sterker nog, dit is slechts het begin van een nodig hebben, wat ze willen, dat werkt het beste.’ lange en vooral dure weg. Er landt op dit moment een hele nieuwe generatie vluchtelingen in de Nederlandse gemeenten. Communicatie De tijd lijkt gekomen om het aloude integratie- en inburge- Volgens Lensink rust er nóg een essentiële verantwoordelijkringsbeleid weer af te stoffen. Groot verschil met vroeger: daar heid op de schouders van de gemeente, namelijk de communizijn dit keer geen potjes voor. ‘Gemeenten zijn in een heel las- catie naar de buitenwereld. ‘Gemeenten moeten zich echt intig pakket gekomen,’ bevestigt integratiedeskundige Peter zetten voor het behoud van draagvlak,’ pleit ze. ‘Er zijn gelukScholten. Hij is directeur van IMISCOE, een internationaal net- kig veel hartverwarmende reacties op de komst van de asielwerk van instituten op het gebied van migratie en integratie. zoekers. Maar er zijn uiteraard ook negatieve geluiden. Dat de ‘Aangezien we de illusie kunnen vluchtelingen alle huizen innemen bijvoorbeeld. Gemeenten laten varen dat deze vluchtelingen moeten dan duidelijk maken dat de woonhuisvesting al een ooit weer terugkeren moet deze probleem was voordat de vluchtelingen er waren, dat het niet nieuwe generatie gaan integreren in aan hen ligt.’ onze samenleving. Vroeger kon de burgemeester dan teruggrijpen op Kinderen moeten naar school geld, onderwijs, instituties, kennis en De VNG is ondertussen druk bezig met anticiperen op een huisvesting. Dat kan nu dus niet,’ toekomst van gemeenten die vele duizenden extra vluchtelinwaarschuwt Scholten, ‘Gemeenten gen telt. Er worden momenteel gesprekken gevoerd met verstaan echt voor een hele ingewikkel- schillende ministeries. ‘Met Sociale Zaken en Werkgelegende, zo niet onmogelijke opgave.’ Hij heid over de integratie,’ legt een woordvoerder uit, ‘en met adviseert gemeenten dan ook de lobby richting Den Haag flink OCW over onderwijs. Dat is namelijk een van de eerste zaken op te voeren. ‘Er komt nu iets af op de gemeenten waar ze waar de gemeente mee te maken krijgt. De kinderen moeten totaal niet op voorbereid zijn. Integratie staat niet meer op de zo snel mogelijk naar school.’ Daar gaat de sectororganisatie radar van Den Haag, dat heeft ook met het politieke klimaat te primair onderwijs over (PO-Raad). Die is inmiddels ook in actie maken.’ gekomen. ‘Scholen kunnen de opvang nu nog maar nauwelijks aan,’ meldt de PO-Raad. ‘Teveel basisscholen zijn niet zijn Nieuwe start voorbereid op een dergelijke grote instroom van asielkinderen. Vluchtelingenwerk Nederland drukt gemeenten op het hart Zo dreigt onder meer een tekort aan schoollocaties, gespecialiom van het algemene beleid af te stappen en weer doelgroe- seerde NT2-leerkrachten en lespakketten.’ De eerste stap in de penbeleid in te voeren. ‘De vluchtelingen zijn in het begin op Nederlandse samenleving wordt namelijk de kinderen van de een bijstandsuitkering aangewezen,’ vertelt Erna Lensink van vluchtelingen gezet; zodra een kind een status krijgt moet die Vluchtelingenwerk, ‘maar die is vooral bedoeld als vangnet. binnen drie dagen onderwijs krijgen volgens het KinderrechVoor vluchtelingen is zo’n uitkering helemaal geen vangnet, tenverdrag. En dat is in Nederland momenteel dus een acuut maar juist een nieuwe start. Dat vraagt een hele andere bena- probleem. dering. De Work First-aanpak of een verplichte tegenprestatie Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 8

Om te vermenigvuldigen, moet je delen

‘Burgemeester, is er voor asielzoekers een avondklok?’ Bron: Groningen 150924 ‘Mijn dochter zit er vlakbij op school. Kunt u garanderen dat er geen IS-strijder tussen de vluchtelingen zit?’ ‘Wordt er voor de asielzoekers een avondklok ingesteld?’ ‘Krijgen die mensen ook een informatieavond over ons?’ Uiteenlopende vragen voor de Groningse burgemeester Peter den Oudsten. Hij vond tijdens de informatieavond over een noodopvang zo’n 600 betrokken burgers tegenover zich in het Martiniplaza-theater. Met hulp van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), de wethouder Ruimtelijke Ordening en de politie trachtte hij zoveel mogelijk zorgen weg te halen over de komst van 550 vluchtelingen naar de stad. Kritisch is goed De burgemeester beantwoordt de vragen geduldig, zelfs wanneer zijn mening wordt gevraagd over het dragen van boerka’s. ‘Het is heel goed dat er kritische geluiden zijn,’ zegt burgemeester Den Oudsten na afloop, ‘die moet je ook zeker respecteren. Er zijn daardoor ook hele goede ideeën uit de zaal gekomen. De bezorgde vader van de scholiere wees ons erop dat we contact met de nabijgelegen school moeten zoeken. Ook de islamitische gemeenschap in Groningen wordt benaderd naar aanleiding van een vraag uit de zaal. En de suggestie om een 24-uurs noodnummer voor omwonenden in te stellen gaan we zeker onderzoeken.’ Omgebouwd kantoorgebouw Binnen een week of twee arriveren er hoofdzakelijk Syrische gezinnen aan de Van Swietenlaan, pal achter het Martiniziekenhuis. Een leegstaand kantoorgebouw wordt momenteel geschikt gemaakt voor de tijdelijke bewoners. ‘Grote hallen met schotten zijn niet geschikt voor families met kinderen,’

legt unitmanager Henk Wolthof van het COA uit. ‘Daarom wa- Tevreden ren we heel blij met dit aanbod. Er zijn veel afgebakende ruim- Aan het einde van de avond vraagt een meisje in de basistes waar voldoende privacy is voor gezinnen met kinderen.’ schoolleeftijd om de microfoon. ‘Mogen kinderen ook vrijwilliger worden?’ Een daverend slotapplaus klinkt in de theaterzaal. Incidenten De burgemeester kan voorlopig tevreden zijn. Het scheelt dat er voornamelijk families in deze opvanglocatie komen, een groep van honderden alleenstaande jonge man- Van der Laan wil actie na rapport jeugdhulp nen had op meer weerstand gestuit. Toch blijven er onder een Bron: Gemeente Amsterdam 150925 aantal omwonenden genoeg zorgen over. ‘Het is ’s avonds erg Burgemeester Eberhard van der Laan wil actie na een kritisch donker rondom het gebouw,’ maakt een bewoonster duidelijk, rapport van de samenwerkende rijksinspecties Samenwerkend ‘ook voor die mensen zelf,’ voegt ze er snel aan toe. Een ande- Toezicht Jeugd over de zorg voor multi-probleemgezinnen in re omwonende: ‘Wat als er overlast is? Of incidenten? Met Amsterdam. Dit rapport volgde op de dood van een 11 jarige zoveel mensen die niets te doen hebben is de kans daarop jongen in de hoofdstad misschien wel groter.’ De politiechef legt uit dat 112 tegenwoordig niet alleen bij levensbedreigende situaties gebeld Van der Laan, ook voorzitter van de landelijke taskforce kindermag worden. Dringend is voldoende. Ook als het vragenuurtje mishandeling verbaast zich over 'de kale cijfers'. In Nederland voorbij is zijn nog niet alle bewoners er gerust op. Zelfs na een worden per jaar tientallen kinderen door een ouder vermoord persoonlijk gesprekje met de burgemeester blijft een bewoner en 120.000 kinderen worden jaarlijks mishandeld of misbruikt. vol zorgen. ‘Mail me als je nog vragen hebt,’ drukt Den Oud- We gaan daarmee om alsof dat onvermijdelijk is. Maar dat sten hem op het hart. hoeft natuurlijk niet', aldus de burgemeester in Het Parool. Schouders eronder Naarmate de informatieavond vordert wordt duidelijk dat er behalve bezorgdheid ook een behoorlijke mate van gastvrijheid bij de bezoekers aanwezig is. ‘Onze witte school kan wel een kleurtje gebruiken,’ roept een moeder in de microfoon. Een jonge vrouw: ‘Er is maar één manier om erachter te komen hoe dit uitpakt. Laten we er met z'n allen de schouders onder zetten.’ Denktank van burgers Later blijkt dat 200 van de 600 Groningse bezoekers zich als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk of het Rode Kruis hebben aangemeld. Vanuit de bevolking is er inmiddels ook een initiatief gelanceerd om na te denken over de langere termijn. Uit een denktank met honderd Groningers moeten tien uitvoerbare ideeën komen waardoor de vluchtelingen zich welkom voelen en een nieuwe start kunnen maken.

Uit het onderzoek bleek dat sinds de gemeente verantwoordelijk is voor de jeugdzorg er een netwerk van teams is gestart maar dat bij diverse meldingen er door verschillende instanties naar gekeken is , maar er niet of weinig gebeurde. Taskforce en Veilig Thuis Uit een publicatie van de Taskforce blijkt dat te veel mishandelde kinderen niet in het vizier komen van Veilig Thuis, het regionale advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. De Taskforce vindt dat hier nu iets aan moet worden gedaan. Zij pleit daarom onder meer voor het verbeteren van de meldcode. De gewenste aanpassing heeft betrekking op stap 5 van de meldcode; de invoering van een meldplicht als kindermishandeling niet kan worden uitgesloten.

Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 9

Om te vermenigvuldigen, moet je delen 'Gemeente schendt privacy kind met keukentafelgesprek' Bron: LVVP 150924 Gemeenten in Nederland springen vaak onzorgvuldig om met de privacy van kinderen en jongeren die behandeld worden voor psychische problemen en stoornissen. Dit constateert de Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten (LVVP) op basis van een interne vraagronde onder leden van de LVVP.

De LVVP krijgt bijval van de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV). Huisartsen maken zich zorgen over de privacy van hun jonge patiënten, vanwege de omgang met gevoelige informatie door zowel gemeenteambtenaren als zorgverleners in de wijkteams. Huisartsen houden zich aan de strikte KNMG-regels omtrent het medisch beroepsgeheim. De LHV constateert bij gemeenten nog grote onbekendheid met deze regels en veilige methodes om gegevens uit te wisselen en op te slaan.

Leegstand aanpakken: Dweilen én de kraan dicht Bron: BB 150925

Schrap helft van de plannen De aanpak van het overaanbod in de detailhandel staat nog op het actielijstje van Gedeputeerde Staten. Ze zijn komend halfjaar met gemeenten en marktpartijen in gesprek over het winkelbeleid. Ondertussen is de provincie druk met die andere opgave: kantorenleegstand. In 2012 deed de Stec Groep onderzoek op verzoek van de provincie en concludeerde dat een miljoen van de ruim zes miljoen vierkante meters kantoren leeg staat. In de pijplijn zitten dan nog eens plannen voor 1,3 miljoen vierkante meter nieuwe kantoren, terwijl er tot 2020 hooguit aan de helft daarvan behoefte is. Aanbevelingen uit het Stec-onderzoek: schrap minimaal vijftig procent van de plancapaciteit. Op dit moment werkt Stec aan een update van de cijfers. Voor eind dit jaar zal blijken of inderdaad door de helft van alle plannen een streep gaat en welke plannen dan precies.

De LVVP vindt dit zorgwekkend en heeft daarom een brief verstuurd aan het kabinet, de kinderombudsman, het College De Utrechtse strijd tegen kantorenleegstand vraagt nauwgeBescherming Persoonsgegevens en de Vereniging van Neder- zette voorbereiding en de beste planologen en juristen: de landse Gemeenten. provincie gaat harde plancapaciteit schrappen uit de gemeentelijke bestemmingsplannen. ‘Sommige gemeenten zijn ons In de brief beschrijft de LVVP een aantal voorbeelden waaruit dankbaar.’ blijkt dat de privacy bij veel gemeenten onvoldoende is geJa, de provincie Utrecht gaat daadwerkelijk aanwijzen welke waarborgd. Zo worden ouders of verzorgers gedwongen om in Leegstand is echt geen hogere wiskantoren niet mogen worden gezogeheten keukentafelgesprekken medisch vertrouwelijke in- kunde, zegt de Utrechtse gedeputeerbouwd, zegt Krol. ‘Daarmee zijn we formatie, zoals het behandelplan, te delen, terwijl ambtenaren de Bart Krol (CDA), verantwoordelijk vooralsnog de enige provincie die dat en medewerkers van het Centrum voor Jeugd en Gezin c.q. voor de provinciale transformatieopdoet. Andere provincies schrappen wel wijkteam niet bevoegd zijn om te beoordelen over dergelijke gave. Of het nou om winkels, kantozachte plancapaciteit, dus voornemens informatie. Ook is onduidelijk met wie de betreffende informa- ren of zorgvastgoed gaat; te veel aanvan gemeenten om ergens kantorentie wordt gedeeld. bod van meters betekent leegstand. bouw toe te staan. Wij halen harde Zo simpel is het. meters eruit: projecten die zijn geforUit onvrede over deze gang van zaken gaan volgens de LVVP maliseerd in een bestemmingsplan. Dat steeds meer ouders de behandeling van hun kind voor genera- Geen nieuwe meters toestaan dan, is in Nederland nooit eerder gedaan.’ listische basis-ggz of gespecialiseerde ggz zelf betalen. Op die zou de wiskundige zeggen. Maar zo Utrecht gebruikt daarvoor het provincimanier blijft de privacy gewaarborgd. eenvoudig is de realiteit niet. Nog aal inpassingsplan, een instrument uit steeds denken gemeenten dat het de Wet ruimtelijke ordening. ‘Het inDe LVVP spreekt van een “ongeoorloofde ontwikkeling”. De probleem bij de buren zit, maar dat zíj passingsplan is bedoeld om ongeprivacy van het kind en zijn ouders c.q. verzorgers dienen te nog wel voor de regionale behoefte kunnen uitbreiden, ziet wenste ruimtelijke ontwikkelingen tegen te gaan. We ordenen allen tijde en voor iedereen gewaarborgd te zijn als de zorg Krol. ‘We bouwen op dit moment gewoon kantoren, winkels en hiermee nu de krimp in plaats van de uitbreiding.’ door gemeenten wordt vergoed. Daarnaast dient de privacyre- meubelboulevards. Terwijl we ze niet nodig hebben. Er zijn geling te worden toegepast zoals bedoeld. De LVVP verzoekt voor honderd miljoen inwoners meubelboulevards in Nederhet kabinet dringend om maatregelen te nemen die de privacy land’, zegt hij met een nou-vraag-ik-je-grimas. En dan: ‘Dat is van de patiënt garanderen. niet grappig, dat is een serieus probleem.’

Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 10

Om te vermenigvuldigen, moet je delen ‘Gemeenten doen maar wat’

zoekje, weet ze. ‘Daar volgt dan uit dat de mensen er blij mee zijn en op zich is dat natuurlijk winst. Maar waar het succes Bron: lectoraat 150925 Er gebeurt van alles op het gebied van het versterken van soci- vandaan komt en of de methode ergens anders ook toepasale netwerken. Maar wat werkt en wat niet? 'Dat weet nie- baar is, dat wordt niet onderzocht. Misschien ligt een deel van het succes in het gezellige buurthuis of aan de persoon die het mand' aldus lector Rick Kwekkeboom. uitvoert. Eigenlijk weten we ook daar heel weinig van.’ Buddies, Netwerkcoaches, Moeders informeren moeders, Mijnbuurtje.nl, Mantelscan, Peuter in zicht!, Eigen Kracht Conferenties – de lijst met interventies om sociale netwerken te versterken is lang en het enthousiasme waar ze mee worden ingezet groot. Maar wat werkt? Dat weet niemand, stelt onderzoekster Rick Kwekkeboom.

Kwaliteit van leven is een moeilijk te meten grootheid. CBS operationaliseert deze grootheid aan de hand van de begrippen welvaart en welzijn. Veel welvaart en veel welzijn betekenen een grote kwaliteit van leven, weinig welvaart en weinig welzijn een geringe levenskwaliteit. Iemands welvaart is groot als het inkomen van het huishouden waartoe hij of zij behoort bovengemiddeld is, waarbij rekening is gehouden met de omvang en samenstelling van het huishouden.

Effectiviteit Kwekkeboom zou graag zien dat gemeenten in hun pogingen de kracht van sociale netwerken te versterken toch een klein Iemands welzijn is groot als hij of zij de eigen gezondheid als deeltje van het budget zouden uittrekken voor een onderzoek goed omschrijft en tevreden is met het leven. naar de effectiviteit. Maar dat is lastig. In plaats van naar de effecten op lange termijn te kijken, presenteren ambtenaren en Kwaliteit van leven in Nederland ‘Op de korte termijn kunnen we wel wat resultaten geven, wethouders liever meteen een resultaat. Over tien jaar zit er maar of al deze zaken ook op de langere duur effect hebben, een andere wethouder en kan de wereld er weer geheel anders Taskforce wil meldcode uitbreiden met weten we gewoon niet. Simpelweg omdat we dat nooit heb- uitzien. meldplicht Bron: Taskforce kindermishandeling ca. 150923 ben onderzocht. In de gezondheidszorg is het heel normaal De Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik pleit dat je de duurzaamheid van beleid onderzoekt en na enige Een op de drie Nederlanders is welvarend, voor uitbreiding van de meldcode met een meldplicht als kinjaren kunt zeggen of iets werkt.’ In het sociaal domein ont- gezond en tevreden Bron: CBS 150924 dermishandeling niet kan worden uitgesloten. Kinderen die breekt volgens Kwekkeboom een dergelijke systematische Een op de drie Nederlanders is relatief zeer welvarend en naar mishandeld worden komen nu vaak niet in beeld bij Veilig aanpak. eigen zeggen gezond en tevreden met het leven Thuis, stelt de Taskforce. Stevige dijk Gemeenten en instellingen doen dus eigenlijk maar wat? ‘Ja, als je het negatief ziet, is dat zo’, zegt Kwekkeboom. ‘De sector kenmerkt zich door steeds weer nieuwe interventies toe te passen. Vanuit een grote betrokkenheid en het idee dat je soms snel moet handelen, wordt er als een soort Hansje Brinker ergens een vinger in de dijk gestoken. Maar op een bepaald moment mag je je toch afvragen of je niet beter ergens een stevige dijk kunt neerleggen.’

Een kwart is dat niet. Vooral mensen met een hoge opleiding scoren hoog op de schaal van welvaart en welzijn. Dit blijkt uit een nieuwe studie van CBS over de kwaliteit van leven in Nederland.

De meldcode kindermishandeling biedt professionals met een vermoeden van kindermishandeling de keuze om zelf hulp te bieden, hulp te organiseren of het vermoeden te melden bij Veilig Thuis. De Taskforce wil professionals geen keuze meer laten. Dat vergroot volgens de Taskforce de kans op tijdig ingrijpen. Ook hoeven professionals zelf geen lastige afwegingen meer te maken om al dan niet te melden uit angst ouders vals te beschuldigen of het vertrouwen van het kind te verliezen. Verder wil de Taskforce gegevens laten registreren van kinderen over wie burgers adviesvragen stellen bij Veilig Thuis.

Twintiger-stellen zonder kinderen staan er in welvaart en welzijn het beste voor. Zij zijn het meest tevreden, hebben een goede gezondheid, een baan en flink wat te besteden. Paren doen het sowieso bijna altijd beter dan alleenstaanden, omdat zij vaak twee inkomens hebben. En hoogopgeleiden doen het Tevredenheidsonderzoekje in welvaart en welzijn altijd beter dan laagopgeleiden, die bijOver de resultaten over een langere periode is dus eigenlijk voorbeeld vaker werkloos zijn. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld niets te zeggen. Maar hoe zit het met de korte termijn: wat is tegen Kinderen, de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij effectief, wat niet? Ook daar kan Kwekkeboom weinig over De groep achterblijvers in welvaart en welzijn bestaat vooral tot bevordering der Geneeskunst en de Landelijke Huisartsenzeggen. Er worden projecten opgetuigd, vol enthousiasme uit alleenstaande ouders met jonge kinderen, laagopgeleiden vereniging zien niets in het voorstel van de Taskforce. Zij denuitgevoerd en soms afgesloten met een tevredenheidsonder- en mensen die moeten rondkomen van een uitkering. ken dat een meldplicht averechts zal werken. Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 11

Om te vermenigvuldigen, moet je delen COLOFON Fris denken en dwars kijken is een digitaal nieuwsschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Fris denken en dwars kijken verschijnt eenmaal per week (dinsdag) als nieuwsflits en eenmaal per week (vrijdag) als achtergrondmagazine (Decor).

Gemeente uitgaven 13% hoger door decentralisatie Bron: nieuwsbericht 150923

Gemeenten hebben in de eerste helft van dit jaar 3,2 miljard euro meer uitgegeven dan in Beloningen dalen de eerste helft van 2014. Dat is een stijging Op sommige onderdelen daalden de uitgaven. van 13 procent. Zo waren gemeenten 300 miljoen euro minder kwijt aan beloning van werknemers, deels omEen belangrijk deel van de stijging van de uitdat er meer salaris werd uitbetaald via de gegaven hangt samen met de overheveling van meenschappelijke regelingen. taken van het Rijk en provincies naar de gemeenten per 1 januari. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS),

Sociale uitgaven Vooral sociale uitkeringen stegen, met circa 2,5 miljard euro. Ongeveer 2,4 miljard euro daarvan bestond uit sociale voorzieningen, zoals thuiszorg, hulpmiddelen als scootmobieMet de voor en door u geknipte informatie en len, het verlenen van geestelijke jeugdgezondinspiratie willen wij onze lezers en lezeressen heidszorg en het uitbetalen van persoonsgeinspireren en informeren. Zo dragen wij bij aan bonden budgetten (pgb's). de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen. In totaal gaven gemeenten in het Het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau is de passie van de mensen die bij Vondel & Nassau werken. Zij leveren daaraan dagelijks met hart en ziel - een bijdrage.

CBS. Over heel 2015 zal de rijksoverheid 10,2 miljard euro betalen voor de taken in het sociaal domein. Daarvan heeft 7,2 miljard euro betrekking op nieuwe taken.

eerste halfjaar 27,6 miljard euro uit. De totale inkomsten van gemeenten kwamen in het eerste halfjaar uit 26,4 miljard euro. De uitgaven waren 1,2 miljard hoger dan de inkomsten.

Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens.

Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum T 088 - 0305000 F 0519-220052 E [email protected]

Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht Voor de bekostiging van de nieuwe taken ontvangen gemeenten met uw bijdrage of persbericht naar meer geld uit 's Rijks [email protected]

fonds. Over heel 2015 zullen geHebt u collega's die de nieuwsflits ook willen meenten naar verwachting ongeontvangen? Mail dan even het mailadres van uw veer 5,5 miljard euro meer ont-

collega naar [email protected]

vangen dan in 2014, aldus het

Website: www.vondel-nassau.nl

Twitter | Facebook | LinkedIn Jaargang 3 | aflevering 35 | pagina 12