Jaargang 39 Oktober 2012 Uitgave van MMV

8

Jaargang 39 Oktober 2012 Uitgave van MMV

'Een wonder dat ik nog leef' • Magnesium in de strijd tegen migraine • Maak groenten en fruit g ­ oedkoper • De macht van de media • EHS: veel verhalen, weinig feiten Electriciteit als wapen tegen kanker • Tumoren aanvallen met energiebehandeling

Welke Multi van Lamberts past bij u? Multi-Guard for Kids Voor kinderen vanaf 4 jaar.

Multi-Guard Control

Multi-Guard Voor jong volwassenen.

In relatie tot de bloedsuikerspiegel

Multi-Guard Advance 50+ Voor de vijftigplusser. Met zoveel multi preparaten op de markt met een grote verscheidenheid aan sterktes en combinaties, is het vaak een uitdaging om de juiste formule te vinden die past bij de behoefte van de gebruiker. Maar met het Lamberts assortiment aan multi’s is het eenvoudig.

Multi-Guard OsteoAdvance Extra calcium & magnesium

We herkennen bepaalde groepen mensen met gemeenschappelijke micronutriënt behoeften, vandaar dat we een serie multi preparaten ontwikkeld hebben passende bij deze behoeftes voor deze groepen. Deze formules zijn bedoeld om de best mogelijke basisnutriënten te leveren voor de doelgroep met inachtneming van de dieetbehoeftes van deze groep. Vanuit deze basis is het mogelijk om, afhankelijk van de individuele behoefte, eventueel andere supplementen toe te voegen.

StrongStart voor de Vrouw Voor de vrouw, vóór en tijdens de zwangerschap.

StrongStart voor de Man Voor de man, voor meer energie en potent voelen

FEMA 45+ A-Z Multi

Voor de vrouw tijdens en na de menopauze.

Voor teenagers en jong volwassenen.

Premtesse

Waanideeën?

Gerda van Dijk: een wonder dat ze leeft

Sommige kranten leken het nieuws met een zekere gretigheid te verspreiden. ‘Biologisch eten is niet gezonder dan nietbiologisch voedsel’, kopte een landelijk dagblad. Het bericht maakte melding van een onderzoek van Stanford University in de Verenigde Staten waarbij 223 studies naar het voedingsgehalte van biologisch en niet-biologisch eten op een rijtje gezet waren. Conclusie volgens die krant: per saldo is biologisch eten niet gezonder. Wel kon het ervoor zorgen dat je minder pesticiden binnen krijgt maar de hoeveelheden die werden aangetroffen, vielen ruim binnen de toegestane marges.

Gerda van Dijk werd 15 jaar geleden geconfronteerd met kanker. Ze bad om vijftien jaar extra, zodat ze haar jongste kind kon helpen bij het opgroeien. Die jaren heeft ze gekre­ gen. Dat ervaart ze als een wonder, waar ze God voor dankt. Ze heeft een praktisch advies mensen met gezondheids­ problemen of die preventief bezig willen zijn: volg het ­Moermandieet!

Hebben al die mensen die wat dieper in hun buidel willen tasten om biologisch voedsel op tafel te kunnen zetten, dus last van waanideeën? Dat kon wel eens heel erg meevallen. Ik laat dan maar even buiten beschouwing dat de biologische productie bijdraagt aan een duurzame omgang met ‘moeder aarde’. Nee, ook de feiten zelf zijn anders. Wie bij de bron te rade gaat, zal ontdekken dat de Amerikaanse onderzoekers niet hebben aangetoond dat biologisch nauwelijks gezonder is; ze laten zien dat er geen onderzoek is dat bewijst dat biologisch gezonder is. Dat is fundamenteel een ander verhaal. Ook blijken de onderzoekers te hebben geconcludeerd dat biologische voeding de blootstelling aan residuen van pesticiden kan verminderen. Alsof dat niks is! Wat zo’n conclusie in de praktijk inhoudt, laat zich illustreren aan de hand van wat Wikipedia meldt over de ziekte van Parkinson. Ik citeer: “Mensen die werken en wonen in agrarische gebieden, hebben een sterk verhoogd risico om de ziekte te ontwikkelen. Daarbij worden met name maneb, paraquat, chlordaan, DDT, chloorpyrifos, diazinon, rotenon en ­malathion met Parkinson in verband ­gebracht.” Voor de goede orde: die moeilijke namen zijn allemaal pesticiden die werden of worden gebruikt in de landbouw. Verder commentaar overbodig…

Voor de vrouw in de menstruele leeftijd.

Magnesium in de strijd tegen migraine Migraine, daar moet je niet makkelijk over denken. Voor wie er periodiek mee te maken hebben, is het niets minder dan een ramp. Zijn er natuurlijke mid­ delen die effect hebben? Die zijn er. Vooral magne­ sium blijkt een natuurlijk wapen in de strijd tegen deze kwelling.

Gezondheidsklachten zijn nooit zweverig Ziekmakende gevoeligheid door straling: van zenders, hoog­ spanningsmasten, mobiele telefoons en ga zo maar door, is dat echt een ziekte of zit dat bij mensen die er mee te maken hebben ‘tussen de oren’? De verhalen zijn talrijk, de feiten gering. Voor onderzoekers staat één ding vast: gezondheids­ klachten zijn nooit zweverig.

Gezond eten en drinken met Riëtte Jansen Diëtiste Riëtte Jansen heeft weer voor lekkere ­recepten gezorgd. Gezond eten en drinken: zij reikt de mogelijkheden aan op de pagina’s 16 en 17. Vooral gezonde sappen en karnemelkvariaties krijgen deze keer volop aandacht.

Electriciteit als wapen tegen kanker

4

10

12

16

18

Electrotherapie staat weliswaar nog in de kinderschoe­nen, maar de toekomst ziet er veelbelovend uit.

Cor van Groningen eindredacteur Uitzicht

Voor informatie zie www.hb08.nl

tel 088-0075700

mail [email protected]

3

Gerda van Dijk:

‘Het is echt een wonder dat ik leef’ Het interview vindt plaats eind augustus 2012. Dat klinkt niet erg bijzonder, maar voor Gerda van Dijk is dit een tijd waar ze lang naartoe geleefd heeft. Om precies te zijn: 15 jaar. Want zo lang is het geleden dat ze de diagnose kanker kreeg en God bad om 15 jaar extra tijd om haar kinderen op te voeden. Een verhaal over wonderen, dankbaarheid en zoeken naar nieuw evenwicht. Tekst: Petra Pronk – Foto: Jan van Dijk

A

ls je Gerda energiek heen en weer ziet lopen in haar mooie lichte boerderij in het hoge Noorden, zou je niet zeggen dat daar een vrouw gaat die er eigenlijk niet meer had moeten zijn. Naar menselijke maatstaven ­althans. Vijftien jaar geleden hadden Gerda van Dijk en haar man Jan een gelukkig gezin. Ze runden samen een rundveebedrijf en Gerda was net bevallen van hun vijfde kind. Het geven van borstvoeding gaf problemen. Stuwing, was de algemene opi­ nie. Ze kreeg een antibioticakuur voor borstontsteking, maar de klachten gingen niet over. Toen ze bijna een jaar later ook bultjes in haar oksel kreeg, gingen de alarmbellen bij de huis­ arts rinkelen. Hij stuurde haar naar het ziekenhuis voor een mammografie. De foto gaf reden om ook een punctie te doen, maar nog steeds had Gerda geen argwaan. “Ik liet het denk ik niet toe”, zegt ze achteraf. Ook toen de chirurg de uitslag gaf – borstkanker en verkeerde cellen in de okselklieren – drong het nog niet tot haar door hoe erg het was. Op de uitspraak van de arts ‘dat we tegenwoordig veel kunnen’ antwoordde Gerda nuchter: ‘Dat zal wel moeten ook, want we hebben vijf kinderen’. Pas toen de arts haar doorstuurde om afspraken te maken voor een botscan en een leverecho en iets zei in de trant van ‘we zullen aan de hand daarvan bepalen wat we nog voor u kunnen doen…’ begon de ernst van de situatie bij haar door te dringen.

Deze koning wist dat hij ging sterven, maar had het gevoel dat hij zijn werk nog niet gedaan had en vroeg God om nog 15 jaar erbij om zijn taak af te maken. “Ik had ook het gevoel dat ik hier nog niet klaar was”, vertelt Gerda. “Onze jongste was nog maar een baby, en dus hebben we de Here gevraagd of ik net als Hizkia, nog eens 15 jaar zou mogen blijven leven, zodat we ze samen konden opvoeden. Na die 15 jaar zouden de vier oudere kinderen zelfstandig zijn en zou de jongste 15 zijn. Dat is dan toch een andere situatie waarin je makkelijker los zou kunnen laten.” Na twee weken kwam de uitslag van de onderzoeken. On­ danks de aangetaste okselklieren waren er geen uitzaaiingen op afstand. Dat was goed nieuws. Er zou een operatie volgen waarin de borst geamputeerd zou worden en in afwachting daarvan bleven ze bidden om die 15 jaar. Toen gebeurde er iets bijzonders. “Toen de dag van de ziekenhuisopname naderde, werden de tassen ingepakt. Ik pakte een oud Bijbels dagboekje om mee te nemen naar het ziekenhuis, en kreeg van mijn zoon van 7 een bladwijzer mee die hij dubbel had van de felicitatiedienst van de kerk. Hij besefte zelf niet wat hij gaf, maar op die blad­ wijzer stond het antwoord dat Hizkia van God kreeg: Jesaja 38 vers 5b: ‘Ik heb uw gebed gehoord, ik heb uw tranen gezien’. Toen wisten we dat het goed zou komen.”

Ongeloof

Moermantherapie

“De eerste reactie was ongeloof en verslagenheid”, vertelt Gerda. Het was vakantietijd en ze kon bij niemand haar ver­ haal kwijt. Gelukkig kon ze terugvallen op haar geloof. Ze ontleende steun aan het Bijbelverhaal van Koning Hizkia.

4

Na de operatie volgden preventieve chemotherapie en bestra­ lingen. Die doorstond ze naar omstandigheden heel erg goed. Iets wat ze toeschrijft aan het feit dat ze het Moermandieet volgde. Daar was overigens wel een extra zetje voor nodig…

De informatie over de Moermantherapie kwam op een bijzon­ dere manier op haar pad. “In die tijd was er veel aandacht voor de relatie tussen voeding en kanker. Dokter Houtsmuller kwam veel in de media met zijn dieet en als reactie daarop werd de Vereniging tegen Kwakzalverij zeer actief. Dat ver­ grootte de aandacht voor zijn boodschap alleen maar. Ik was wel geïnteresseerd in de mogelijke relatie tussen voeding en kanker, en vroeg in het ziekenhuis of het nut zou kunnen hebben om dat dieet te volgen. De reactie was: als je gewoon genoeg en gezond eet, heb je geen dieet nodig. Ergens was dat een opluchting. Ik dacht: ‘Daar ben ik mooi vanaf…’ Maar toen de bestralingen begonnen, werd ik opnieuw op de Moerman­ therapie gewezen. Dit keer door een medepatiënt. Ik was niet zo enthousiast en zei: ‘Als je naar de kerk gaat mag je nog geen pepermuntje meenemen’. Waarop zij zei: ‘Dan neem je toch een walnoot.’ Dat zette me aan het denken. Als je er crea­ tief mee om kon gaan, was het misschien te doen.” De derde die erover begon was haar nicht Jannie, die ook borstkanker had en in die periode met het Moermandieet ­begon. “Als je iets drie keer aangereikt krijgt, kun je er niet meer omheen”, vindt Gerda. “Ik had zo hard gebeden om die 15 jaar, en als iets wat daarbij kan helpen je dan wordt aan­ gereikt als antwoord op je gebed, is niet doen ook een keuze. Ik voelde dat ik ermee aan de slag moest.”Maar het was best een grote stap. Ze zei dat ze nog een karbonaadje in de vrie­ zer had liggen, dus dat het niet meteen kon…. “Ik weet niet meer of ik dat karbonaadje daadwerkelijk opgegeten heb, maar ik zou er nu niet meer aan moeten denken”, lacht ze. “In elk geval ben ik kort daarna begonnen met de therapie en ik

heb er nooit spijt van gehad. Het voelde d ­ irect goed. Ik voelde echt dat mijn lichaam erdoor werd g ­ esterkt.”

IJs ‘verboden vrucht’

Haar omgeving zei wel eens: ‘Dat hou je nooit vol’. “Maar ik zou niet weten hoe het anders moet. Ik voel wat het met mijn lichaam doet en dat mijn immuunsysteem er sterker van wordt.” Zelf heeft ze veel gehad aan een tip van dokter Houtsmuller om het vol te houden: één ding kiezen wat je heel erg lekker vindt en niet mag en dat jezelf af en toe gun­ nen. Dat helpt echt, is Gerda’s ervaring. Voor haar werd ijs de verboden vrucht waarmee ze soms bewust even ‘zondigt’. Inmiddels is het dieet een tweede natuur geworden. Veel fruit en groente, geen suiker, geen vlees, alleen vis. Haar gezin eet ook gezond, maar volgt het dieet niet. “Het dieet past wel bij mijn smaak, maar niet bij die van hen”, zegt Gerda. Dus braadt ze af en toe een gehaktbal, maar dan wel met hand­ schoenen aan, want ze griezelt van het gevoel van vlees tus­ sen haar vingers. ”Ik zou me een kannibaal voelen als ik nu nog vlees zou eten”, zegt ze. Haar omgeving reageerde goed op haar besluit. Er was volop steun. Op elke verjaardag van familie was er roggebrood met zoute haring als borrelhapje en haar moeder kwam altijd aan met een fruitmand. Ook bij de vrouwenvereniging hielden ze er rekening mee.

Bid en werk

De Moermantherapie voldeed ook aan haar behoefte om zelf actief bezig te zijn met haar gezondheid. Hoe verhoudt die ­behoefte zich tot haar geloof? Als antwoord op die vraag komt Gerda aan met een vergeeld stukje uit het Friesch Dagblad.

5

Een tekst van kerkvader Augustinus die al jaren aan de muur hangt: “Bid alsof alles afhangt van God. Werk alsof alles ­afhangt van u’. “Bidden en werken zijn beide onderdeel van de christelijke traditie. Ze zijn allebei belangrijk en ze liggen in elkaars verlengde. Je mag op God vertrouwen, maar het is niet de bedoeling dat je lijdzaam toeziet. Als ik zou bidden zonder zelf iets te doen, zou ik me een profiteur voelen. Je hebt wel een eigen verantwoordelijkheid!” Daarom leeft Gerda in alle opzichten gezond. Naast gezond eten betekent dat ook bewegen. Samen met haar man vijf ­kilometer per dag lekker buiten wandelen is wel het minste. En voor als het weer het niet toelaat staat er een hometrainer voor de tv, en is er een loopband aangeschaft. Ideaal.

Uitzaaiingen

geloof heeft daar enorm bij geholpen. Het heeft me elke keer weer de kracht gegeven om een nieuw evenwicht te vinden. Daardoor zijn we altijd optimistisch geweest. Neus in de wind, we gaan ervoor en geven de moed niet op. Het heeft ons ook gemotiveerd om heel praktisch aan de slag te gaan en te kij­ ken wat je menselijkerwijs gesproken kunt doen. Onze kinde­ ren hebben diezelfde positieve instelling. Na die bladwijzer dacht ik: ‘Hier moet ik genoeg aan hebben’. Op zo’n moment weet je dat je het over mag geven. Dat het wordt gedaan.De hoop is altijd gebleven. Het was niet realistisch, maar toch heb ik nooit getwijfeld of het wel goed zou gaan.” De laatste paar weken op weg naar die 15 jaar waren heel span­ nend. Toch een soort eindfase. “Hier had ik heel lang naartoe geleefd. Er was heel sterk het gevoel ‘Dit moet nog af, ik wil dat nog doen…’ Die spanning is er nu wel af. We hebben de periode van 15 jaar gehaald en dat samen met kinderen en bekenden gevierd op een feestelijke bijeenkomst. Enorm dankbaar voor de extra tijd die we met elkaar gekregen h ­ ebben.”

Na een moeilijk eerste halfjaar volgden volgens Gerda ‘zeven vette jaren’. Ze voelde zich gezond en het leven ging eigenlijk weer gewoon zijn gang. Maar in 2004, op de helft van de peri­ ode van 15 jaar, bleek dat er uitzaaiingen van de borstkanker waren in botten en lever. Dat hakte erin. Vijftien jaar erbij na Toekomst de eerste diagnose, dat zou nog kunnen, maar met deze twee­ Nu de 15 jaar voorbij zijn breekt een nieuwe fase aan. ­Opnieuw de diagnose nog 7,5 jaar leven, dat was naar de mens gespro­ een van onzekerheid. Hoe ga je daarmee om, als je zo lang toe­ ken eigenlijk onmogelijk. Maar die Bijbeltekst uit Hizkia lag geleefd hebt naar een bepaalde datum? “Dat is best moeilijk”, er nog steeds, dus de familie bleef bidden en vertrouwen. zegt Gerda. “Ik weet het niet zo goed. Ik heb nooit durven bid­ “We zetten letterlijk het verstand op nul den om de tijd erna. Dat voelt alsof je en de blik op de ­Oneindige”, schrijft een cadeau krijgt en voordat het uitge­ Gerda daarover in een nieuwsbrief aan pakt is vraagt om nog een. Ik heb 15 ex­ familie en vrienden. En opnieuw ge­ ‘Ik heb uw gebed tra jaren gekregen en als Hij het wil beurde een wonder. Op een middag aan kunnen dat er nog meer worden. Ik moet gehoord, ik heb uw tafel lieten ze zomaar, zonder ergens op tevreden zijn en dat ben ik ook. Tegelij­ te rekenen, de splinternieuwe Bijbel kertijd ben ik een nieuw evenwicht aan tranen gezien’ openvallen, op zoek naar een woord van het zoeken. Het leven rolt door. Ik blijf God. Deze viel open bij… Jesaja 38. “Dat gewoon doen wat ik altijd deed: mooie was een enorme bemoediging”, zegt dingen doen, blijven danken en bidden Gerda. In de jaren erna ­onderging ze de om nog meer tijd. We aanvaarden het in ene behandeling na de andere, maar naar omstandigheden dank als het meer mocht worden, maar we leggen het in han­ rolde ze daar steeds opnieuw wonderbaarlijk doorheen. den van de Heer. We hebben al ­zoveel gekregen.”

Raadsel

Vorige zomer openbaarde zich een nieuwe uitzaaiing in de buik. Niet operabel. Bijna op de magische grens van 15 jaar. De gynaecoloog zag het heel somber in. De uroloog kwam niet verder dan symptoombestrijding. Maar de oncoloog zag nog wel kansen. Er volgde chemotherapie met taxol, en opnieuw reageerde ze er goed op. Wel werd ze die winter vijf keer met spoed in het ziekenhuis opgenomen met hoge koorts. In ­februari werd voor haar leven gevreesd. Maar ze herstelde ­razendsnel en in mei liep ze weer fluitend 25 kilometer! ­Inmiddels zit ze gewoon weer thuis op de bank. Blakend van gezondheid. “Mijn verhaal en conditie passen totaal niet bij elkaar”, constateert ze nuchter. “Ik denk dat ik mijn conditie te danken heb aan de neutraliserende werking van het dieet. Dat dieet zorgt ervoor dat het immuunsysteem optimaal werkt, waardoor de kanker veel minder kans heeft om uit te breken.” In het ziekenhuis staan ze inmiddels voor een raadsel. “Ik ben een meedenkende patiënt; dat schijnt ook wel een ‘lastige ­patiënt’ genoemd te worden”, lacht Gerda. “De oncoloog res­ pecteerde het dat ik naast de behandeling zelf ook aan de slag ben gegaan en onlangs hebben we op de afdeling zelfs een feestje gevierd. We zijn echt met z’n allen naar die 15 jaar toe­ gegroeid. De laatste uitslag is: stabiel. Dat is boven verwach­ ting. Het is echt een wonder dat ik leef.”

Krachtbron

Het geloof heeft al die tijd een grote rol in haar leven ­gespeeld. Het was echt een krachtbron. “Als je hoort dat je kanker hebt, ligt de wereld even helemaal op z’n kop. Maar daarna hebben we de draad toch weer snel opgepakt. Mijn

6

Die dankbaarheid is een van de lessen van de afgelopen ­jaren. “We hebben als gezin geleerd om niet alleen dankbaar te zijn in voorspoed en geduldig in tegenspoed, maar ook om in tegenspoed dankbaar te zijn en de lichtpuntjes te blijven zien.” Daarom vindt ze het ook extra moeilijk om te zien dat er zoveel ontevredenheid heerst in de maatschappij. Haar ziekte heeft haar veranderd. Op een positieve manier, vindt ze zelf. “Ik ben zachter geworden. Veel meer geneigd om te kijken naar wat goed gaat en mijn zegeningen te tellen. Ik kan mak­ kelijker genieten van de kleine dingen, van de narcissen in het voorjaar die de wereld geel kleuren. Genieten wordt mak­ kelijker, omdat je hebt ervaren dat niet alles gewoon en van­ zelfsprekend is. Ik ben dingen in een ander perspectief gaan zien en daardoor heb ik steeds meer moeite met mensen die ontevreden zijn. Ontevredenheid is volksziekte nummer één, terwijl er zo ontzettend veel moois is om van te ­genieten.”

Advies

Haar advies aan iedereen die kampt met gezondheidsproble­ men of die graag preventief bezig wil zijn: volg het Moermandi­ eet! Als het gaat om gezond eten valt er nog heel wat te win­ nen, vindt ze. “Er wordt zo ontzettend fout gegeten… In de banketbakkerij is er niks voor mij, en bij een barbecue moet ik zelf een stuk zalm of maïs meenemen. Het zou goed zijn als mensen zich bewuster zouden zijn van wat ze eten. Ik heb aan den lijve ondervonden dat dit echt een super­gezond dieet is. Ik zou het iedereen aanraden die kanker heeft, maar ook als je problemen hebt met je gewicht of stoelgang is het een aanrader. En aan iedereen die tegen het dieet opziet zou ik willen zeggen: ‘Het valt best wel mee. Het dieet is ruim en er is voor iedereen wel iets van te ­maken’.”

Kruiden natuurlijke heelmeesters

Informatie: Marry Foelkel Tekst: Petra Pronk

Appel: een paradijselijke vrucht

I

n deze tijd zijn overal valappels te vinden. Laat ze niet liggen, maar neem ze mee, want deze vrucht is goed voor vele kwalen. Een spreek­ woord als ‘an apple a day keeps the ­docter away’ is er niet voor niets. Eer­ herstel voor een doodgewone vrucht. De appelboom verdient volgens Marry Foelkel een ereplaats in elke kruiden­ tuin. De boom speelt niet voor niets een centrale rol in het Paradijsverhaal. Uit het oogpunt van gezondheid is deze vrucht echt paradijselijk. De gezonde kwaliteiten van appels waren al bekend in de oudste culturen. In de oude ­geschriften van de Soemeriërs wordt al gesproken over appelazijn, op de klei­ tabletten van de Egyptenaren komen biersoorten van appel voor en het ­Romeinse leger nam ze mee op veld­ tochten om vergiftiging tegen te gaan. In de Middeleeuwen was zuur bier een volksdrank, populairder dan water, ­omdat het infecties voorkwam. En de middeleeuwse mystica en natuurweten­ schapper Hildegard van Bingen schreef in haar beroemde boek Caucea et Curae: ‘Azijn reinigt het stinkende in de mens en zorgt dat het eten de juiste weg volgt’, wat slaat op de desinfecterende en antiparasitaire werking in de dar­ men. Ook nu nog is een theelepel ­appelazijn in een glas water een reme­ die tegen rommelende ingewanden ­(flatulentie). Appels zijn een bron van mineralen ­zoals kalium, natrium, fosfor, chloor, ijzer en vitamine B en dan met name de biologische variant. “Als je de appels in mijn tuin doorsnijdt zijn ze binnen 2 ­seconden helemaal bruin’, zegt Marry.

“Een bewijs voor de enorme hoeveel­ heid ijzer, dat oxideert. Appels uit de ­gewone supermarkt blijven maagdelijk blank en wit als je ze doorsnijdt, wat aangeeft dat daarmee gerommeld is.”

Pitjes

Alle delen hebben voedingswaarde. Niet alleen het vruchtvlees, maar ook de schil. Die bevat veel omega 7 vetzuren. “Deze zuren zijn er verantwoordelijk voor dat de schil zo mooi opgepoetst kan worden dat ‘ie gaat glimmen. Deze ­zuren brengen uitgedroogde slijmvlie­ zen (o.a. droge ogen, maar ook urogeni­ taal) weer in conditie. De schil bevat ook een veelzijdige ballaststof (wat een fou­ te benaming!) die helpt de cholesterol­ spiegel in balans te houden.” Ook de pitjes bevatten een gezonde stof: amygdaline, blauwzuur, een stof die ook in de schil van lijnzaad zit. “Een klein beetje is nuttig, in grote hoeveelheden is het vergif. Met een paar pitten per dag profiteer je van de tumorremmende werking”, stelt Marry.

Fermenteren

Appels lenen zich voor fermentatie (gis­ ten), waardoor ze prima gebruikt kunnen worden als conserveringsmiddel. Door appels te laten fermenteren ontstaat in eerste instantie cider. Als er daarna zuur­ stof bijkomt wordt het a ­ ppelazijn, een van de oudste bekende geneesmiddelen. Hip­ pocrates, de vader van de geneeskunde, schreef al over de verkoelende werking van appelazijn. Bij hoofdpijn werkt een in appelazijn g ­ edrenkt compres op de sla­ pen; als a ­ ppelazijn vermengd wordt met honing en havermout, is het een effec­ tieve maagzuurremmer. Voor uitwendig gebruik kun je een theelepel appelazijn en een theelepel olijfolie vermengen als remedie voor ruwe ellebogen en kloven. Bij een schilferige hoofdhuid helpt mas­ seren met verdunde appelazijn; dat geeft bovendien mooi gezond glanzend haar. Appelazijn is ook een prettige basis voor het conserveren van andere kruiden. Inhoud: Marry Foelkel Tekst: Petra Pronk

Recept appelstroop Ingrediënten: 1 kg appels, zout Haal het klokhuis uit de appels en schil ze, snijd ze in plakjes, voeg 2 dl water en een snufje zout toe. Breng het aan de kook en doe er dan een vlamverdeler onder. Deksel erop en af en toe roeren. Laat het geheel inkoken tot het bruin en stroperig is. Zorg voor een gedesinfecteerd potje met een afsluitbare dek­ sel. Doe de stroop heet in het potje en zet het op zijn kop weg. De appelstroop is wel een jaar houdbaar. Ook half appel /pompoen is erg lekker. Volg hiervoor hetzelfde recept.

7

Beleidsmakers breken zich het hoofd over de vraag hoe je mensen gezonder kunt laten eten. Het antwoord is eigenlijk heel simpel: dat is grotendeels een kwestie van geld. Gezond eten is duur en dat is voor veel mensen een serieuze drempel. Dus wil je mensen aan groente en fruit krijgen, dan moeten die producten goedkoper worden gemaakt.

VASCULAIRE NUTRIËNTEN

Advertentie 1/2 Nateeko

Maak groenten en fruit ­goedkoper

D

staat, concludeerde Waterlander. En dat zijn doorgaans de pro­ ducten met veel calorieën. Behalve de prijs zijn ook g ­ emak en smaak belangrijk en pas daarna wordt ‘gezondheid’ als argu­ ment genoemd.

Waterlander onderzocht het koopgedrag van mensen met lage inkomens. Juist deze groep eet vaak ongezond en kampt daar­ door ook meer met gezondheidsproblemen en overgewicht. Als je niet veel te besteden hebt, is de aanschafprijs van producten doorslaggevend voor de vraag wat er vanavond op het menu

De prijsverlagingen vertalen zich vooral in de aanschaf van meer fruit. Een interessant gegeven was dat het duurder m ­ aken van ongezonde producten geen effect had op het aankoopge­ drag. Op grond van haar bevindingen pleit de promovenda voor het verstrekken van kortingsbonnen voor groente en fruit voor mensen met lage inkomens. Een grote kostenpost? Dat valt wel mee, als je het afzet tegen de gezondheidswinst die behaald wordt dankzij de grotere consumptie van groenten en fruit.

at is de conclusie van Wilma Waterlander, die als ge­ zondheidswetenschapper onderzoek deed naar de in­ vloed van prijs en voorlichting op het koopgedrag van mensen. Waterlander promoveerde onlangs op haar onderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Om mensen echt aan te zetten tot het kopen van gezondere producten moet de prijs overigens wel flink verlaagd worden: tot zo’n 50%.

NA 11501 adv vascusan 185x130.indd 1

30-05-11 11:02

Migrana Hoofdroller helpt snel

Zwaarhoofdigheid, een beklemmend gevoel of druk op het hoofd is vaak een gevolg van spierspanningen. Migrana hoofdroller helpt de doorbloeding te bevorderen, waardoor afvalstoffen uit de spieren worden afgevoerd. Het ontspant de spieren en geeft snel verlichting. Het is een natuurproduct op basis van etherische oliën van heilzame planten.

• • • • •

snelle verlichting werkt kalmerend ontspant de spieren bevordert de doorbloeding geschikt vanaf 12 jaar

www.aromed.eu 8

Vegetariërs leven echt langer en gezonder

E

en menu zonder vlees en vis is écht gunstig voor de g ­ ezondheid. Het verkleint aanzienlijk de kans op hart- en vaatziekten, overgewicht en kanker. De kans om te overlijden aan een hartinfarct is zelfs 29 procent k ­ leiner. Onderzoeker T. Huang (Zhejiang Uni­ versity, China) vergeleek studieresulta­ ten van vegetariërs uit Nederland, En­ geland, Duitsland, de Verenigde Saten en Japan. Zijn analyse laat zien dat de kans om te overlijden aan een hartin­ farct 29 procent lager is bij vegetariërs ten opzichte van niet-vegetariërs. Ook hebben de vegetariërs een signifi­ cant kleinere kans op kanker dan nietvegetariërs (18 procent minder kans). Voor wie desondanks heel erg van vlees en vis houdt, is er ook goed nieuws. ‘Half vegetarisch’ worden is ook goed. De mensen die vijftig pro­ cent van al hun zuivel- en vlees­

producten vervingen door plantaardige voeding, boekten ook goede gezond­ heidsresultaten. Het gezonde van een plantaardig voe­ dingspatroon komt door het eten van minder verzadigde vetten en minder cholesterol. Daarentegen eet je meer meervoudig- onverzadigde vetten en meer vezels. Een wijdverbreid misver­ stand is dat vegetarische voeding niet genoeg vitamines en mineralen bevat. Wie peulvruchten, granen en soja (melk) eet, hoeft zich daar geen zorgen om te maken. (Bron: GezondNu)

Weer alarm over coating

B

lootstelling aan een lage dosis bis­ fenol A (BPA) kan bij apen veran­ deringen teweeg brengen in de melkkieren. Daardoor kan later borstkan­ ker ontstaan. Dat blijkt uit een nieuwe studie met primaten. De kans is groot dat deze alarmerende uitkomst ook geldt voor mensen. BPA wordt gebruikt in de ­beschermende coating aan de binnen­

kant van voedings­verpakkingen in blik of karton. Eerder was al uit een studie met muizen gebleken dat er een relatie is tus­ sen BPA en borstkanker. Het zijn kleine veranderingen in de melkklieren, maar ze verhogen de kans op borstkanker bij volwassenheid beduidend. Zwangere re­ susapen kregen een stuk fruit waaraan een minimale hoeveelheid b ­ isfenol was toegevoegd. De dosis BPA is te vergelij­ ken met de huidige concentratie in het bloed van de westerse mens. De zwan­ gere apen kregen het vervuilde fruit tij­ dens de p ­ eriode die bij mensen het derde trimester wordt genoemd. Als controle kreeg een groep zwangere apen hetzelfde fruit maar dan zonder BPA. BPA is een chemische stof die behalve in de coating van verpakkingen ook wordt gebruikt voor onbreekbare flessen voor (baby)voeding, tafelbestek en voorwer­ pen voor gebruik in ­microgolfovens. Ook komt het voor in leidingen en reservoirs voor drinkwater. Bisfenol A wordt ook gebruikt in vlamvertragende middelen, in tandvullingen en als oplosmiddel voor drukinkten. Het is bewezen dat BPA kan vrijkomen uit de verpakking en in de voeding terechtkomt.

9

Positieve ervaringen bij migraine Migraine is voor lijders aan deze aandoening een ramp. Een gemiddelde aanval kan zomaar drie dagen duren en menig patiënt brengt die liggend in het aardedonker door. Ieder geluid en ieder geurtje is teveel. De huisarts weet raad maar zijn middelen zijn bepaald gevreesd om hun bijwerkingen. Zijn er bewezen effectieve middelen uit de natuur? Van diverse kanten is die vraag de laatste tijd aan de redactie gesteld. Het antwoord is: ja. Vooral magnesium blijkt een aanrader. http://explow.com/chronic_migraine

Magnesium: ‘Het hielp en niet zo maar een beetje’ Tekst: Jan van Klinken

E

erst maar eens wat ervarings­ geneeskunde. Enkele maanden geleden kwam in de rubriek Lijf & Leden in dit magazine Gerda Wiebenga uit Zwijndrecht aan het woord om te vertellen hoe wonderbaarlijk ze van haar migraine afgekomen was dankzij een glutenvrij dieet. De ziekte had haar leven getekend. Ze is nu 61 jaar en migraine­ vrij sinds ze twee jaar geleden bij toeval ontdekte dat een glutenvrij dieet wonde­ ren deed. Sinds ze het dieet volgt, blijven de migraineaanvallen uit. Niet van de ene op de andere dag maar wel na ­enkele maanden. Haar medicijnen staan nu al die tijd onaangeroerd in de kast.

Tip: Magnesiumascorbaat De meningen verschillen over de meest effectieve manier om magne­ sium te slikken. Wie gewone mag­ nesium slikt in combinatie met de maaltijd, loopt zelfs de kans dat het een onoplosbaar zout wordt dat niet werkzaam is. Een geraadpleegd apotheker die goed thuis is op dit gebied, zou zelf kiezen voor magnesium ascorbaat en dan 2 tot 3 gram voor het slapen gaan inne­ men. Bij een ­wetenschappelijk onder­ zoek met een positieve uitkomst werd magnesiumcitraat gebruikt in een ­dosering van 600 mg per dag.

10

Hoe opmerkelijk de genezing van ­Gerda ook mag lijken, een toevalstref­ fer is ze zeker niet. In de wetenschap­ pelijke literatuur over migraine wordt voedselallergie als een van de moge­ lijke oorzaken genoemd. Weliswaar wordt het dan niet direct gekoppeld aan gluten maar dat die allergische reacties kunnen opwekken, is algemeen bekend. Coeliakiepatiënten kunnen daarover meepraten. Gluten zijn bestanddelen die in heel veel voedingsmiddelen voorkomen. Het lijkt wel of ze steeds meer als boosdoener worden ontmas­ kerd, getuige het feit dat de glutenvrije producten in supermarkten aan een opmars bezig zijn. In dezelfde rubriek Lijf & Leden kwam kortgeleden ook de Amsterdamse thera­ peute Nikla van der Horst aan het woord. Zij heeft de ervaring dat bij ­migraine aloë vera soelaas kan bieden.

Goedkoop en veilig

Het middel met de beste wetenschappe­ lijke papieren is magnesium. In 1995 publiceerde het gezaghebbende tijd­ schrift Clinical Science een onderzoek waarbij magnesium met een infuus werd gegeven direct nadat de migraine­ aanval was begonnen. Aan het onder­ zoek namen 40 patiënten deel. Na een kwartier hadden 35 van de 40 patiënten de helft minder pijn. Patiënten met een lage magnesiumspiegel profiteerden nog het meest van de toediening. De man achter het onderzoek, dr. Alexander Mauskop, hamerde drie jaar geleden opnieuw op het belang van magnesium voor migrainepatiënten. ­Zowel voor acute gevallen als preventief noemt hij de stof een potentieel eenvou­ dige, goedkope en veilige behandelings­ mogelijkheid die goed verdragen wordt. Dat geldt zowel voor orale inname (slik­

‘Vanaf toen was ik migrainevrij’ Opzienbarend vond ze zelf dat een ­patiënt van haar binnen een maand van haar kwaal was genezen. Wetenschap­ pelijk bewijs voor de werkzaamheid van dit middel bij migraine ontbreekt overi­ gens. Belangrijk om te weten is dat de ene aloë vera de andere niet is. Als de hars van het blad van de plant bij de ­bereiding niet wordt uitgezuiverd, heeft het middel een (te) sterk laxerende ­werking.

ken) als per infuus. Probleem is wel dat magnesium niet zo makkelijk wordt op­ genomen. In 2009 publiceerde Mauskop samen met een collega een overzichtsartikel waarin ze voedingssupplementen aan­ bevelen om migraineaanvallen te voor­ komen. In volgorde van belangrijkheid noemen ze: magnesium, Petasiteshybri­ dus, feverfew (moederkruid), coënzym Q10, vitamine B12 en alfaliponzuur.

Uitgeteld

Nies van Veen* las in een blad over magnesium en besloot het uit te probe­ ren. Al vanaf haar tienerjaren heeft ze bij elke periode zware migraineaanval­ len. Dan is ze echt helemaal uitgeteld. De aanvallen zijn zo zwaar dat ze een spuit heeft waarmee ze zichzelf medicij­ nen kan toedienen. Die helpen wel maar gevolg is dat ze dagenlang totaal geen fut heeft. Dan is alles teveel. Nadat ze over magnesium had gelezen, kocht ze bij een drogisterij een doosje tabletten en volgde de voorgeschreven dosis. De teleurstelling was groot toen de volgende aanval bijna net zo heftig was als de vorige. Ze sloot zich aan bij MMV in de hoop dat die haar verder kon helpen. Ze heeft vertrouwen in ­natuurlijke middelen en verwachtte dat MMV kennis in huis had om haar een goed advies te geven. Ze bezocht de kennismakingsdag voor nieuwe leden, eerder dit jaar, en ont­ moette tijdens de lunch een dame die ook jarenlang was achtervolgd door ­migraine. Zij was speciaal lid van MMV geworden om anderen te vertellen ­hoeveel baat ze had gevonden bij… magnesium! Nies moest bekennen dat ze andere ­ervaringen had maar het verhaal liet haar niet los. Ze zocht verder op inter­ net en kwam terecht bij de Vereniging van Hoofdpijnpatiënten. Die raadde op haar site ook aan om magnesium te pro­ beren maar dan wel in hoge doseringen. Zo gezegd zo gedaan. Nies slikt nu al

een tijdje 3 tabletten van 365 mg per dag. Nadat ze dat een maand had ­gedaan en de menstruatie zich aandien­ de, bleef de gebruikelijke migraineaan­ val tot haar verbazing en blijdschap uit. “Het hielp en niet zo maar een beetje. Het werkt beter dan ik durfde te hopen. Ik wacht nu in spanning af maar als het bij anderen langdurig helpt, waarom dan niet bij mij?” Als het effect blijvend is, zou Nies de koning te rijk zijn. “Dat zou echt bijdragen aan mijn levens­ vreugde.”

Bij hoge uitzondering

De dame die Nies op de MMV-kennis­ makingsdag ontmoette, is Corrie van Dansik-Van Dam. Zij bevestigt haar ­positieve ervaringen met magnesium. “Migraine heeft zich al heel wat jaren geleden bij mij ontwikkeld in een situ­ atie vol spanningen. Het was afschuwe­ lijk. Het ergste vond ik dat ik altijd erge dorst had en geen druppel water kon drinken want dan werd ik meteen mis­ selijk. Het was niet te doen.” De huisarts schreef haar medicijnen voor, maar zei erbij dat ze die alleen bij hoge uitzondering mocht gebruiken. “Dan kun je wel nagaan hoe slecht die voor je zijn”, tekent Corrie aan. Ten einde raad belde ze haar neef die indertijd bij het natuurvriendelijk far­ maceutisch bedrijf Pharma Nord werk­ te. Die raadde haar bioactieve magne­ sium aan. Garanties kon hij niet geven maar het wilde nog wel eens helpen, was zijn ervaring. Corrie van Dansik:

Neusspray Sommige migrainepatiënten hebben baat bij een neusspray met ­vitamine B12. De spray moet ­gebruikt worden zodra zich een aanval aandient. Het voordeel van de spray is dat de B12 meteen wordt opgenomen. Heeft u belangwekkende ervaringen op dit gebied te melden? Graag per email: [email protected] of per post: Redactie Uitzicht, Hof van Azuur 30, 2614TB Delft.

”Het was niet te geloven, maar vanaf toen was en ben ik migrainevrij. Het is nooit meer teruggekeerd. Wat ben ik mijn neef dankbaar voor die tip. Dat laat ik hem nog regelmatig weten. Ik kan ­iedereen adviseren om het ook te ­proberen.” * Nies van Veen is een gefingeerde naam. Ze wilde liever niet met haar echte naam vermeld worden.

11

Elektrostress in breder perspectief (2)

EHS:

veel verhalen, weinig feiten In het vorige nummer van Uitzicht publiceerden we het verhaal van Agaath Siemensma die lijdt aan elektrogevoeligheid. In het artikel vertelde Agaath over de enorme invloed die dat op haar leven heeft: van een gedwongen verhuizing naar het Drentse platteland tot sociaal isolement omdat ze bijna de deur niet meer uitkomt. Volgens de Stichting EHS zijn er in Nederland heel veel mensen zoals zij. Onzin, menen tegenstanders: de angst voor stroom zit gewoon tussen de oren. Hoog tijd voor de vraag: waar hebben we het eigenlijk over? Tekst: Petra Pronk

E

lke tijd kent zijn modeziektes. Klachten die in korte tijd Niet eenduidig bij veel mensen voorkomen en dan weer redelijk geruis­ Ook de mogelijke relatie tussen elektromagnetische velden en loos uit beeld verdwijnen. Met de opkomst van de com­ de gezondheid van mensen behoort tot het onderzoeksterrein. puter kregen we massaal last van RSI, de beruchte ‘muisarm’. Elektrogevoeligheid is geen nieuw verschijnsel. Het bestaat al Ook bekkeninstabiliteit, whiplash, postnatale ­depressie, chro­ een flink aantal jaren. Decennialang zijn er mensen die aan­ nisch vermoeidheidssyndroom en MS zijn voorbeelden van zo’n geven dat ze problemen ondervinden van radiosignalen en modeziekte. De klachten zijn moeilijk terug te voeren op aan­ hoogspanningslijnen. Dat het nu grotere vormen aanneemt, wijsbare oorzaken, vandaar dat mensen die er last van hebben kan volgens Van der Graaf verschillende oorzaken hebben: er vaak meewarig aangekeken worden en niet serieus genomen. komen steeds meer bronnen, mensen worden meer alert en Met de opmerking ‘dat het wel tussen de doordat er steeds meer verhalen in de oren zal zitten’, worden ze onschadelijk wereld komen, wordt het voor anderen ‘Dat zal wel tussen de gemaakt. Heel frustrerend voor degenen makkelijker om ook hun verhaal te die eraan lijden. Soms wordt er alsnog doen. Maar verhalen zijn nog iets an­ oren zitten’ wetenschappelijk bewijs gevonden, en ders dan harde feiten, benadrukt hij. daarmee is de ziekte dan ineens toch ‘er­ kend’ en zijn de mensen die eraan lijden geen fantasten en aan­ De hamvraag is dus: is het uit wetenschappelijk oogpunt stellers meer, maar patiënt. Zo bleek MS bij nader inzien toch ­mogelijk dat mensen last hebben van elektromagnetische een serieuze neurologische aandoening te zijn. Die erkenning is ­velden, of zit het inderdaad tussen de oren? Daar valt volgens voor veel patiënten van groot belang. Ronald van der Graaf helaas geen definitief antwoord op te geven. Tenminste, nu nog niet. Het kennisplatform neemt Kennisplatform kennis van al het onderzoek dat op dit gebied in de volle Elektro Hyper Sensitiviteit is ook zo’n omstreden aandoening. breedte verschijnt. De wetenschappelijke onderzoeken naar De mensen die er last van hebben gaan vaak door een hel, de mogelijke gevolgen van elektromagnetische straling voor maar ze vinden nauwelijks gehoor. Er is behoefte aan harde de gezondheid zijn echter niet eenduidig. “De onderzoeken feiten. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en die tot nu toe zijn verschenen geven geen eenduidig beeld”, ­Gezondheid (Kennisplatform) probeert die te leveren. Deel­ aldus Van der Graaf. “Sommige onderzoeken lijken een relatie nemers aan het platform zijn gerenommeerde instanties zoals te suggereren, terwijl die in andere onderzoeken niet te vin­ het RIVM, TNO, KEMA, De GGD’s, Agentschap Telecom en den is. Wij willen de discussie graag voeren op basis van fei­ ZonMw. Zij werken samen met de Gezondheidsraad. Het plat­ ten, maar die zijn dus moeilijk boven tafel te krijgen, vandaar form is in 2008 van start gegaan om de wetenschappelijke dat we ook geen harde uitspraken kunnen doen over een ­informatie m.b.t. elektromagnetische velden en gezondheid te ­mogelijke relatie.” duiden en de maatschappelijk vragen in kaart te brengen en Niet uitsluiten te beantwoorden. Ronald van der Graaf, algemeen secretaris van het Kennisplatform: “De komende jaren zullen technische Wat kan hij dan wel met zekerheid zeggen? Eigenlijk alleen maar dat het Kennisplatform ruimte laat voor de opvatting en maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot toenemend dat mensen inderdaad last kunnen hebben van EMV. “Er is elektriciteitsgebruik en nieuwe draadloze communicatie­ geen overtuigend bewijs dat die relatie bestaat, maar er is toepassingen. Wij vinden het belangrijk om burgers adequaat evenmin overtuigend bewijs dat de relatie niet kan bestaan. en juist te informeren over de effecten daarvan.”

12

Het is duidelijk dat de meeste mensen geen last hebben van elektromagnetische velden, maar dat een kleine groep daad­ werkelijk klachten ondervindt, kun je niet uitsluiten, dus dat moeten we wel serieus nemen.” In elk geval is er volgens Van der Graaf op dit moment geen reden om aan te nemen dat de huidige wettelijke grenzen voor elektromagnetische velden schadelijk voor de gezondheid zouden zijn. Maar hoe verklaart hij dan verhalen zoals van Agaath ­Siemensma? Daarop moet hij het antwoord schuldig blijven.

‘Gezondheidsklachten zijn nooit zweverig’ Die verklaring is er momenteel dus niet. Maar dat wil niet zeggen dat mensen die klachten hebben, dat maar verzinnen. “Gezondheidsklachten zijn nooit zweverig”, stelt hij met ­nadruk. “In die discussie willen wij ons ook niet mengen. Die klachten zijn een feit, maar het is ook een feit dat een ­onomstotelijk bewijs van de oorzaak van die klachten nog niet geleverd is. Zo lang dat zo is kun je je daar dus niet over uitspreken.”

Moeilijk te bewijzen

Hoe komt het eigenlijk dat een mogelijke relatie zo lastig is vast te stellen? Dat heeft volgens Van der Graaf alles te ­maken met een gebrek aan een eenduidig beeld van het pro­ bleem. “Er is sprake van een grote diversiteit aan klachten, ­diverse blootstellingbronnen en een grote variatie in het ­moment waarop de klachten optreden. Daardoor is het lastig vast te stellen wat precies het probleem is en tot welke bron de klachten zijn te herleiden.” Ook is er nog geen eenduidige definitie van elektrogevoeligheid. Zowel in wetenschappelijke kring als in de maatschappelijke discussies worden verschil­ lende begrippen door elkaar heen gebruikt. Daardoor is het lastig om het verschijnsel goed te onderzoeken.

Symptoombestrijding

Om te voorkomen dat ze verzanden in een welles-nietes dis­ cussie volgt het Kennisplatform een meersporenbeleid. Een klankbordgroep, bestaande uit dertig maatschappelijke orga­ nisaties, van brancheverenigingen tot patiëntenorganisaties en kritische burgers, heeft zich over de zaak gebogen. Naar aanleiding van die gesprekken zijn er verschillende sporen uitgezet op het terrein van elektrogevoeligheid. Het eerste spoor is dat een denkgroep op zoek gaat naar ­mogelijkheden om elektrogevoeligheid serieus te onderzoe­ ken. Om de discussie over elektrogevoeligheid zinvol te kun­ nen voeren zijn harde feiten noodzakelijk. Daarom moet er zo spoedig mogelijk duidelijkheid komen over de definitie, de aard en de omvang van het probleem. Dat onderzoek gebeurt momenteel door onderzoeksinstelling ZonMw en daarmee is de eerste stap op weg naar serieus wetenschappelijk onder­ zoek gezet.

Lees verder op pagina 31 >

Stichting Electro Hypersensitiviteit In 2002 bundelde een aantal mensen die zich zorgen maakten over de invloed van elektromagnetische en elektrische velden hun krachten in de Werkgroep Elektrische Overgevoeligheid. Zij wilden aandacht vragen voor het probleem van elektro­ hypersensitiviteit (EHS) in Nederland. In 2007 leidde dat tot de oprichting van de Stichting EHS. De stichting brengt het ziektebeeld van EHS in kaart. o.a. door enquêtes onder de leden. Doel is om de overheid, ­gezondheidinstanties en onderzoeksinstituten te informeren over de materie en te prikkelen tot nader onderzoek. Voor meer informatie: www.StichtingEHS.nl

13

n a v w u e ! i s l N ita V

Lijf & Leden Leden van de Moermanvereniging vertellen hoe ze persoonlijk invulling geven aan het thema ‘gezond eten – gezond leven’.

‘Het moet slecht weer zijn wil ik thuisblijven’

True Superfood Onbespoten, wilde soorten en oerrassen van de meest gezonde groente, fruit, paddenstoelen, kiemen en greens Advertentie 1/1 Vitals

True Superfood bevat spirulina, sap van tarwegras, sap van gerstegras, chlorella, brandnetel, appel, acerolaextract, rijsbes, blauwe bes, vossenbes, wortelsap, bietensap, tomatensap, peterselie, spinazie, boerenkool, gladde boerenkool, Reishi mycelia, Maitake mycelia, Shiitake mycelia, Cordyceps mycelia, broccolikiemen, bloemkoolkiemen, boerenkoolkiemen, amylase, cellulase, lipase en protease. En verder niets. 100% natuurlijk. Geen goedkoop vulmateriaal, geen hulpstoffen, geen gentechniek en geen hittebehandeling. True Superfood dus. Voor uitgebreide informatie kijkt u op www.vitals.nl (het makkelijkst typt u True Superfood in de zoekbalk rechtsboven). U kunt True Superfood natuurlijk gemakkelijk bestellen via de Roode Roos. V2023 True Superfood 400 gram (2 maanden) € 65,-

puur en werkzaam

T

eleurstellingen maar ook ver­ rassende resultaten kenmerken de ervaringen van Paula van ­Leerdam met natuurgeneeskunde. Haar voornaamste klacht, moeheid, is ze nooit kwijtgeraakt maar daar staat genoeg ­tegenover. Van huis uit is ze niet echt vertrouwd gemaakt met de gedachte dat het er veel toe doet wat je eet. Paula begon zich pas voor gezonde voeding te interesseren nadat zich kanker in de familie had voorgedaan en ze in dat verband kennis had gemaakt met Uitzicht. Ze besloot zelf ook het blad te gaan lezen. "En dat ben ik blijven doen. Ook nadat ik het na de dood van mijn man financieel minder kreeg en ik allerlei bladen heb afgezegd, ben ik Uitzicht blijven aanhouden. Ik lees het steevast. "

Moeheid

Al vanaf haar zestiende jaar heeft ze last van extreme moeheid. Zodra ze ’s morgens opstaat, voelt ze zich moe. Dat is altijd zo gebleven. Stad en land heeft ze afgereisd. Homeopaten, een voetrefloxoloog, een osteopaat: ze heeft ze allemaal geconsulteerd. Tot in ­Limburg toe. Dat heeft haar bakken met geld gekost. Maar wat er ook ver­ dween, niet haar klachten. “Een fytotherapeut voorspelde destijds al dat ik niet van mijn moeheid af zou komen. Volgens hem ligt het aan een aangeboren afwijking aan de hypofyse en is er niets aan te doen. Hij heeft ­gelijk gekregen. Ik heb me erbij neer­ gelegd en alle middeltjes die ik slikte weggedaan.” Bij de aanpak van andere kwalen had ze met ‘moeder natuur’ meer succes. Toen zich een spastische dikke darm open­ baarde, bezocht ze een Moermanarts in Oosterhout. De potjes en pilletjes die hij

voorschreef, hielpen niet. Waar ze wel baat bij had, was zijn dieetadvies: zo min mogelijk rundvlees, geen varkensvlees, af en toe kip, veel peulvruchten en fruit. Sinds ze dat dieet volgt, is ze vrijwel klachtenvrij. Wat ook helpt, is veel ­bewegen. Iedere morgen klimt ze op de fiets, weer of geen weer. Alle ritjes in de buurt doet ze waar mogelijk per fiets. “Het moet wel heel slecht weer zijn wil ik thuisblijven”, lacht ze.

Gordelroos

Wat verder tot de verbeelding spreekt, is het resultaat dat ze boekte bij de bestrij­ ding van haar gordelroos. Haar zus had het al maanden en kon vaak niet slapen van de pijn. Paula schrok zich dan ook een ongeluk toen zij vervolgens een ­jeukende rug kreeg. Haar man bezocht meteen een naburige drogist. Die zei met twee bepaalde middelen mensen van hun gordelroos te hebben ­afgeholpen. Toch hield Paula de boot nog even af. Ze wilde eerst met zekerheid weten of ze inderdaad deze aandoening had. De huisarts had niet lang nodig om de diagnose te stellen. Haar bange voor­ gevoel klopte. “Ik ben toen meteen met die middeltjes die mijn man had ­gehaald aan de slag gegaan. Je zult het niet geloven, maar binnen veertien ­dagen was ik van mijn klachten af. Daarna heb ik er nooit meer last van ­gehad.” Paula tekent erbij aan dat de huisarts alleen een middeltje had tegen de jeuk en verder met lege handen stond. Niet dat ze daar nu zo heel erg rouwig om was, want ze vreest de bijwerkingen van veel reguliere medicijnen. In haar ­omgeving heeft ze eens gezien dat ie­ mand een epileptische aanval kreeg als gevolg van het slikken van antidepres­ siva. “Het was afschuwelijk om te zien. Ik vergeet het nooit meer.”

Naam: Paula van Leerdam Woonplaats: Asperen Leeftijd: 74 jaar

Sabal

Wat dat betreft moet ze haar huisarts prijzen. Sinds Paula haar moeder ver­ zorgde en een zeer ongeregeld dag- en nachtritme had, slikt ze slaaptabletten. Haar huisarts vond het beter om ermee te stoppen omdat ze spierverslappend kunnen werken. Op haar leeftijd ver­ groot dat de kans op een val. Ze rea­ geerde dat ze er echt niet buiten kon. “Probeer maar eens melatonine”, advi­ seerde de huisarts. Paula: ”Inderdaad, het werkt fantastisch.” Niet onvermeld mag blijven hoe de al eerder genoemde fytotherapeut haar man van zijn plasproblemen af hielp. ”Hij verging van de pijn; ik belde de ­therapeut en die wist meteen raad. Hij had een middel – Sabal – dat gega­ randeerd binnen het uur zou helpen. Warempel, binnen een uur kon hij weer plassen.” Deze zelfde therapeut, die zijn praktijk intussen vanwege zijn leeftijd heeft ­gesloten, schreef haar Populus voor ter bestrijding van blaasontsteking. Ze is voor die aandoening erg gevoelig en de therapeut bond haar op het hart om meteen met het middel te beginnen ­zodra ze de ontsteking voelt aankomen. ”Daar heb ik veel baat bij”, besluit ze.

www.vitals.nl 14

15

Recepten voor 4 personen

Het is mogelijk dat recepten en ingrediënten niet in overeenstemming zijn met uw persoonlijke dieet. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.

Lekker eten door en op het laatst de broccoliroosjes. Proef en maak op smaak met bio-tama­ ri. Strooi er nog wat verse oregano over. Tip: Rest van gerecht is koud geschikt om noribladen mee te vullen als snack. Neem dan 5 el en leg dit op de helft van het noriblad, rol dit op en smullen maar.

Vlierbessen- en druivensap Nu zijn er volop vlierbessen en voor mensen die druiven hebben veel drui­ ven. Het moment om sap te maken voor de winter. Met een sappan is het een­ voudig en hoeft er niets gezeefd te wor­ den en geen water toegevoegd.

Gevulde ananas met bosbessen (Voorafje of tussendoortje) Ingrediënten: • 1 rijpe ananas • 200 g bosbessen • 2 cm verse gemberwortel

Bereidingswijze: Was de ananas. Snijd het kapje en de onderkant eraf. Snijd de ananas in de lengterichting doormidden. Hol de ana­ nas uit en snijd het vruchtvlees in klei­ ne blokjes. Het harde middengedeelte, dat zeer rijk is aan het enzym bromela­ ïne, opeten of in de sapcentrifuge ­gebruiken. Schil het stukje gemberwor­ tel en pers het door de knoflookpers of snijd het in hele kleine blokjes. Meng dit door de ananasstukjes. Was de bosbes­ sen en schep ze door de ananas. Vul de twee helften met dit mengsel en smul ervan.

16

Gerst met groene erwten, ­broccoli en tomaat Ingrediënten: • 200 g gerst (12 uur geweekt) • 150 g volle groene erwten (12 uur geweekt) • 1 tl bonenkruid • 1 takje lava • 2 el bouillonpoeder • 7 dl water • 1 fijngesneden ui • 2 tenen geplette en fijngesneden ­knoflook • 4 gepelde in stukken gesneden tomaten • zwarte peper • 1 tl kurkuma • 2 el verse oregano en 1 el ter garnering • 500 g broccoli • 4 el milde olijfolie • bio-tamari

Bereidingswijze: Breng het water aan de kook met de bouillonpoeder, lava en bonenkruid en doe er de uitgelekte erwten bij. Breng aan de kook. Voeg na 10 minuten de uit­ gelekte gerst toe. Laat dit nog ± 45 ­minuten koken. Proef of de erwten en gerst gaar zijn. Draai dan de warmte­ bron uit en laat de gerst nawellen. Was de broccoli en snijd de roosjes van de steel. Schil de steel en snijd deze in kleine blokjes. Stoom roosjes en steel­ blokjes beetgaar in 4 minuten. Smoor ondertussen in een hapjespan de ui, knoflook, kurkuma, peper, gepelde tomaten en oregano in de olijfolie en voeg de gestoomde broccolisteeltjes toe. Meng de gekookte erwten en gerst er­

• Vlierbessensap Ingrediënten: • 2 kilo rijpe vlierbessen • 1 dl water • 1 tl kaneel • 6 flesjes van 2 dl met schroefdeksel

Bereidingswijze: Pluk de rijpe vlierbessen en was ze. Ris met een vork de rijpe bessen van de groene steeltjes verwijder de onrijpe bessen. *Breng het water met de kaneel aan de kook en voeg de vlierbessen toe, kook ze 15 min. en filter het sap door een stukje kaasdoek zodat de pitjes ach­ terblijven. Kook intussen de flesjes en schroefdeksels uit met soda en spoel ze na met kokend water. Laat ze op hun kop uitlekken. Verwarm nu het gezeefde sap en giet het kokend in de flesjes tot de rand. Meteen de schroefdop erop. * Vlierbessensap is heel gezond en is ondersteunend bij keelpijn, griep, koorts en verkoudheid. De bessen die­ nen gekookt te worden; in rauwe vorm bevatten ze een schadelijke stof.

Recepten insturen Heeft u een lekker recept dat past binnen de Moermankeuken? Kok Riëtte Janssen ontvangt het graag van u. Zij wil deze recepten in deze rubriek gebruiken, zodat anderen ook kunnen meegenieten. Stuur uw recepten per mail naar [email protected].

met Riëtte Janssen • Druivensap Ingrediënten: • 6 kg rijpe druiven • 2 tl kaneel • 6-7 wijnflessen van 0,7 liter met ­schroefdop.

Bereidingswijze: Was de druiven en ris ze van de steel­ tjes. Pers ze in de sapcentrifuge en drink het op of bewaar het in afgesloten fles­ sen maximaal 5 dagen in de koelkast. Wil je houdbaar sap, volg dan de berei­ dingswijze van vlierbessensap. Druiven zijn rijk aan polyfenolen; deze hebben antioxidatieve, ontstekingsrem­ mende eigenschappen. Dr. Richard Béliveau en dr Denis Gingras adviseren dagelijks ½ kopje druiven als voeding tegen kanker.

Bereidingswijze: Doe alle ingrediënten in een blender of mix het schuimig met de staafmixer.

biet met een dunschiller en rasp deze zeer fijn, meng dit meteen door de dres­ sing. Was de appel en rasp die fijn. Meng de appel meteen door de dressing. Laat deze ½ uur intrekken in de koel­ kast. Neem vier borden en leg in de rondte de groene blaadjes. Vul een rond kommetje met salade en zet dat omge­ keerd in het midden van elk bord.

Tomatensoep

Bieten-appelsalade • Dressing

Ingrediënten: • 1 kg rijpe tomaten • 1 fijngesneden ui • 2 el verse oregano • 1 tl tijm • 1 tl kurkuma • zwarte peper • 2 el bouillonpoeder • 2 el roomboter • (4 el gehakte verse basilicum) • 4 dl kokend water

Karnemelkdranken

Ingrediënten: • sap en geraspte schil van een biologische sinaasappel • sap ½ citroen • 5 el olijfolie • ½ tl kaneel • mespunt kruidnagelpoeder • 1 eidooier • handje gewassen rozijnen

• Karnemelk met waterkers

• Salade

Ingrediënten: • 8 dl karnemelk • 1 tl lijnzaadolie • ½ bosje waterkers

• Ingrediënten: • 300 g rauwe bieten • 300 g appel • 40 blaadjes veldsla, rucola, smalle ­weegbree of jong paardenbloemblad

Bereidingswijze: Breng ½ liter water aan de kook en dompel de tomaten een minuut onder en pel ze. Smelt de roomboter en smoor de ui goudgeel. Voeg de gepelde, in stuk­ ken gesneden, tomaten toe met de kur­ kuma en zwarte peper. Smoor dit gaar. Voeg het kokend water toe met de bouil­ lonpoeder, de verse oregano en tijm en laat nog een minuut doorkoken. Gar­ neer met verse basilicum.

Bereidingswijze: Maak eerst de dressing. Schil de rauwe

Variatie: voeg de laatste minuut in kleine dobbelsteentjes gesneden courgette toe.

Tip: Doe drie el druiven in een diep­ vrieszakje en seal dit dicht, maak zo 100-150 zakjes en vries deze in. Die druiven kunnen toegevoegd worden aan het Budwigpapje.

Bereidingswijze: Was de waterkers en snijd deze grof. Doe alle ingrediënten in een blender of mix het schuimig met de staafmixer.

• Karnemelk met tomaat Ingrediënten: • 6 dl karnemelk • 4 ontvelde rijpe tomaten • 1 tl lijnzaadolie • 1 el verse oregano en een snufje tijm • 1 teen knoflook • Bio-shoyu

Bereidingswijze: Doe alle ingrediënten in een blender of mix het schuimig met de staafmixer. Proef en maak op smaak met bio-shoyu.

• Karnemelk met rozenbottels Ingrediënten: • 8 dl karnemelk • 3 el rozenbottelmoes (Uitzicht 7,12 pag. 9)

17

Tumoren aanvallen met energiebehandeling (slot)

Duikbootjes met medicatie in de poriën In de serie over tumorbehandelingen die op energie zijn gebaseerd staat in deze slotaflevering elektriciteit centraal. Vergeleken met hyperthermie (warmte) en ablatie (hitte) staan elektrotherapie en elektromagnetische therapie nog in de kinderschoenen. Toch zijn er nu al goede redenen om met name het werken met elektro­magnetische velden veelbelovend te noemen. Tekst: Jan van Klinken

Bio resonantie werkt met elektromagnetische velden

E

lektrotherapie is gebaseerd op een overbekend principe. Elek­ trische stroom is in staat cellen te vernietigen. Dat geldt niet alleen voor goede maar ook voor kwaadaardige cel­ len. Wie elektrische stroom door tumo­ ren stuurt, zal zien dat er cellen worden gedood. De medische w ­ etenschap is al heel lang van dit principe op de hoogte.

Hoge gelijkstromen zijn voor deze toe­ passing zeer geschikt. Dat kan op twee manieren: invasief. Dan lopen de elek­ trische stromen uitsluitend door de tu­ mor. Of niet-invasief. Dan verplaatst de elektriciteit zich langs de huid naar de onderliggende tumor. Bij de huidige stand van de techniek zijn de resultaten pover. Elektrotherapie

wordt soms aanvullend gebruikt bij an­ dere therapieën. Het ondersteunt dan de behandeling. Meestal gaat het om een palliatieve behandeling. Het is dan het enige alternatief.

nabije toekomst tot de mogelijkheden behoort. In de VS is een antenne ont­ wikkeld die dit mogelijk maakt. De proeven die hiermee op dieren zijn gedaan, pakten positief uit.

Gaatjes schieten

‘Duikbootjes’

Toch is hier zeker geen sprake van een eindfase in de ontwikkeling. Van recente datum is de toepassing van gepulste, elektrische stromen waarbij gebruik wordt gemaakt van zeer zwakke, wisse­ lende elektrische velden. Deze blijken in staat invloed uit te oefenen op het delingsproces van tumorcellen. Verder onderzoek is nodig om deze techniek te ontwikkelen. Een andere techniek die nu al vaak wordt toegepast, is elektrochemotherapie. Naar schatting 70 tot 80 klinieken in E ­ uropa maken gebruik van deze behandeling. Het verschil met elektrotherapie is dat deze behandeling toxisch is vanwege het gebruik van cytostatica. Met behulp van stroomstootjes worden gaatjes ‘geschoten’ in de membranen van de cel. Die gaatjes sluiten zich weer vrij snel. Maar de openingen blijven net lang genoeg in stand om de ingebrachte che­ mo de kankercellen binnen te laten drin­ gen. Tot nu toe lukt dat overigens alleen bij gemakkelijk te b ­ ereiken tumoren. Het ziet ernaar uit dat ook de behande­ ling van dieper gelegen tumoren in de

18

Verder lijkt de nanotechnologie op dit onderdeel nieuwe perspectieven te bie­ den. Wetenschappers aan de universiteit van Californië claimen dat ze hierin vorderingen hebben gemaakt. Ze wer­ ken met zogeheten nano-aandrijvers die nog het beste zijn te vergelijken met mi­ nuscuul kleine duikbootjes met in hun poriën anti-kankermedicatie. Ze depo­ neren deze middelen rechtsreeks in kankercellen in een reactie op licht. De ­onderzoekers stelden vast dat de nanoaandrijvers inderdaad deden wat er van hen verwacht werd. Deze techniek be­ vindt zich nog in een pril stadium maar het is al wel duidelijk dat ze ongekende kansen biedt.

Lymfoedeem

Een andere toepassing van elektrothe­ rapie heeft betrekking op patiënten met lymfoedeem. Dat is een chronische aan­ doening die optreedt na behandeling van borstkanker. Lymf­oedeem is be­ hoorlijk belastend en er is weinig exper­ tise op dit gebied. Volgens een Spaans onderzoek, dat in 2011 in een weten­ schappelijk tijdschrift werd gepubli­ ceerd, kan elektrotherapie bij deze aan­

doening soelaas bieden. Bij de studie ­ondergingen 36 vrouwen met borstkan­ ker gerelateerd lymfoedeem tien sessies manuele lymfdrainage en tien sessies laagfrequente laag-intensieve elektro­ therapie. Gekeken werd naar verande­ ringen in oedeemvolume, pijn, zwaar en strak gevoel, en kwaliteit van leven. Wat kwaliteit van leven betreft kon een posi­ tieve uitkomst worden gemeld.

Bio resonantie

Elektrotherapie moet niet worden ver­ ward met elektromagnetische therapie. Bij laatstgenoemde techniek wordt ge­ bruik gemaakt van zwakke elektromag­ netische (EM) velden. De ­reguliere ge­ neeskunde past EM niet toe omdat het effect niet (voldoende) is bewezen. In het complementaire veld is de EM-tech­ niek daarentegen vrij populair, met name in de vorm van bio resonantie. Zwakke van buitenaf toegediende elek­ tromagnetische velden beïnvloeden de groei van cellen. Dat is in het laborato­ rium bewezen. Ook blijken de elektro­ magnetische golven die door kankercel­ len en zieke organen worden uitgezonden, te verschillen van die van gezonde cellen Daarom geloven com­ plementaire therapeuten in het nut van EM bij ziekten die het gevolg zijn van ongecontroleerde celwoekering. Er zijn allerlei varianten op dit terrein. Behalve bio resonantie is er bijvoor­

beeld bio-energie therapie. Ook magneetveld­thera­pie is vrij bekend. De werking berust op het idee dat de elektromagnetische velden zich door het lichaam verplaatsen en diep in het weefsel verschillen in elektrische potentialen veroorzaken. Bij bio resonantie therapie wordt gebruik gemaakt van instrumenten die laagfrequente, elektromagnetische golven uitzenden, niet alleen om te be­ handelen maar ook om een diagnose te stellen. Een nieuwe ontwikkeling is dat specifieke elektromagnetische velden worden gebruikt die afgestemd zijn op de golffrequentie van het type kanker. Zo zou de groei van tumoren beter af te remmen zijn.

Omstreden

Bio resonantietherapeuten zeggen suc­ ces te behalen bij de behandeling van een breed scala aan aandoeningen, va­ riërend van hoofdpijn, allergie, eczeem, littekens, tot gewrichtsklachten en spijsverteringsklachten, maar ook kan­ ker, virusziekten en bacteriële infecties zoals de ziekte van Lyme worden ge­ noemd. Er zijn ook tal van patiënten die on­ miskenbaar positieve ervaringen met bio resonantie en vergelijke technie­ ken hebben, maar zolang het effect niet wetenschappelijk is bewezen, zal EM omstreden blijven.

19

In deze rubriek gaat arts drs. Bob Hornstra in op de meest uiteenlopende medische vragen. Schriftelijk gestelde vragen worden uitsluitend in deze rubriek beantwoord en niet in een persoonlijk schrijven. Vragen met een algemene strekking zijn altijd welkom. Voor dringende persoonlijke vragen: bel met Patiëntenvoor­ lichting 088-2424240.

Vraag Ziekte van Bell

Botontkalking

Niersteen

Lichen sclerosus

‘Ik heb een vraag die betrekking heeft op de ziekte van Bell. Als ik goed geïnformeerd ben, wordt deze ziekte veroorzaakt door het herpesvirus. In het geval waar het hier om gaat, is de ziekte gepaard gegaan met een aangezichtsprobleem: scheve mond, een ooglid dat niet wil sluiten en een moeilijk te beheersen speekselstroom. De behandeling heeft plaatsgevonden met prednison. Inmiddels zijn de eerste verschijnselen twee maanden oud en er treedt geen of nauwelijks ­verbetering op. Heeft u nog een mogelijke oplossing voorhanden?’

‘Verschillende keren adviseerde u het middel Ultra Bone van Fytocura bij botontkalking. Na het enige tijd gebruikt te hebben (in combinatie met vitamine K2) blijkt dat de Roode Roos het uit het assortiment heeft gehaald. Kunt u een alternatief noemen?’

‘Mijn vrouw (1943) heeft een niersteen. Is het gebruik van vitamine C 1000 mg per dag dan af te raden? De huisarts heeft ook geadviseerd het dagelijks ­gebruik van een multivitamine te staken omdat het ­foliumzuurgehalte bij mijn vrouw nogal hoog is. Mijn vrouw heeft al sinds 1971 geen milt meer. Ze gebruikt in verband met chronische bloedarmoede dagelijks wat ijzer (1 capsule van 20 mg gentle iron van Solgar) en i.v.m. pernicieuze anemie dagelijks 1 vitamine B12 1000mcg.’

‘Het blijkt dat ik lichen sclerosus heb. Ik smeer dus met diverse crèmesoorten. Gelukkig heb ik geen jeuk en de hormonenzalf hoef ik dus niet te gebruiken. Ik ben 68 jaar, heel gezond en gebruik al jaren voedingssupplementen. Zijn er speciale supplementen die dit langzaam voortgaande proces kunnen stoppen?’

Sir Charles Bell, een Engelse fysioloog die leefde rond 1800, beschreef als eerste de eenzijdige aan­ gezichtsverlamming. Deze facialisparalyse (aange­ zichtsverlamming) aan één zijde van het gezicht ontstaat meestal acuut (in enkele uren). Het meest waarschijnlijke is dat het hier gaat om een (herpes) virusinfectie. Behalve de eenzijdige verlamming van de spieren van het aangezicht zijn er ook vaak symptomen van smaak- en gehoorstoornis . De ­reguliere therapie is expectatief (afwachtend). Dat wil zeggen dat men wacht en hoopt op spontaan herstel. In 80% van de gevallen treedt die ook inder­ daad op. Hoge doses prednison is volgens sommigen een mogelijkheid om de verlammingverschijnselen te verminderen maar dit is echter nog niet bewezen. Met homeopathische remedies zijn wel degelijk suc­ cessen geboekt en bij de aanpak van Bells paralyse heeft dit mijn voorkeur. Wanneer de verlamming plots na koude (tocht, wind of afkoeling) is op getre­ den hebben Aconitum of Causticum (C30) een ­mogelijkheid om de verlamming op te heffen. Als de aandoening gepaard gaat met speekselvloed, zoals u beschrijft, zijn de homeopathische remedies Agaricus en Zincum (C30) in beeld. Agaricus is ook een goed middel bij ‘tics’ in het gelaat. Wobenzym is een natuurlijk, ontstekingsremmend middel en kan bij virale aandoeningen gegeven worden: driemaal daags 2 dragees. Het meest trefzeker bent u als u een homeopathisch arts om raad vraagt.

20

Antwoord

Om te beginnen vind ik Ultra Bone een waardevolle combinatie van calcium, magnesium, kiezelzuur en nog enkele andere bestanddelen die samen botver­ sterkend werken. Het zou de Roode Roos sieren als ze dit preparaat weer opnemen in hun assortiment. Maar Ultra Bone is bijvoorbeeld ook verkrijgbaar via de Natuurapotheek (015 – 361 44 77). Er zijn overi­ gens meer goede botversterkende preparaten, zoals Bone Strength Take care (New Chapter), Osteonorm en Osteowatch (AOV), Osteonyl (Bonusan) en ­andere.

Pijn ‘Een man van 78 jaar houdt na een heupoperatie ernstige pijn. Die pijn heeft volgens de artsen niets met de operatie van de heup te maken, maar zou het gevolg zijn van diabetes. Daardoor zouden de uiteinden van zenuwen worden aangetast en de pijn veroorzaken. Daar is volgens hen niets aan te doen. Weet u of daar homeopathisch iets aan te doen is?’ Met alfa-liponzuur, SAMe (S-Adenosyl-l-Methioni­ ne), acetyl-l-carnitine, vitamine B12 (voor onder de tong) en een goed vitamine B-complex is soms rege­ neratie van zenuwcellen en hun axonen mogelijk. Ik zag bij de zogenaamde neuropathie bij diabetes­ patiënten hiermee vaak verbetering. Dit zijn overi­ gens wel orthomoleculaire middelen. Daarnaast zijn er diverse homeopathische remedies die op dit ­gebied werkzaam kunnen zijn. Deze dienen echter op het individu te worden voorgeschreven, passend bij die patiënt. Sint Janskruid, in de homeopathie ­bekend als Hypericum, is een voorbeeld. Arsenicum en Phosphor zijn nog twee andere moge­ lijkheden. Symphytum kan soms bij periostpijn (pijn van het beenvlies) ook na een operatie hulp bieden. Het beste is een klassiek homeopathisch arts te raadplegen voor een passende remediekeuze.

Er kunnen, grofweg gezegd, twee soorten nierstenen ontstaan. 1) Stenen die afgeleid zijn van calcium en zwakke zuren, bijvoorbeeld calciumoxalaat of calci­ umfosfaat stenen. 2) Stenen die afgeleid zijn van urinezuur, dus de urinezuurstenen. De stenen onder 1 genoemd lossen beter op in zuur­ dere urine. Soms wordt dan geadviseerd een tot twee biertjes per dag te drinken om de urine wat zuurder te maken. Urinezuurstenen ontstaan moeilijker in licht alkalische urine; kal/magn. citraatzouten ­maken de urine weliswaar alkalischer maar de calci­ umoxalaatstenen verminderen door de chelerende werking van citraat dus het advies is dan citrusfruit eten (bevat alkalirest en veel citraat!) Preventie van nierstenen in het algemeen (dokter Valstar in TVOG 2011-5): veel fruit eten (kalium), vooral citrusfruit, waarbij citroenen de meeste ­citroenzuur bevatten. Bovendien Magnesiumcitraat: 200 mg/ dag. Verder de zoutinname beperken! De oxalaat- en eiwitinname beperken; bijvoorbeeld geen rabarber en geen spinazie eten bij het voor­ kómen van nierstenen. Zeker bij het voorkomen van calciumoxalaatstenen de urine zuurder maken (zie hiervoor). En daar kunt u behalve citrusfruit ook vitamine C voor gebruiken. Een oud en vertrouwd kruidenrecept tegen nier­ stenen, afkomstig uit Maleisië, is trouwens Koemis Koetjing, bij ons ook bekend als folia orthosiphonis. Ook de Hollandse rubia tinctorum kan het goed doen bij stenen.

Lichen sclerosus et atrophicus zoals de officiële naam luidt, is een huidziekte die overal kan voor­ komen maar toch vooral aan de vulva, gepaard gaande met een soort verlittekening van de kleine schaamlippen en vernauwing aan het begin van de vagina. Bij mannen komt deze aandoening het meest voor aan de penis en kan dan aanleiding geven tot phimosis (voorhuidvernauwing). In zeldzame geval­ len kan deze degeneratieve huidaandoening ontaar­ den in een (spinocellulair) carcinoom, dus controle door een arts is wenselijk. Vaak treedt er flinke jeuk op maar daar heeft u gelukkig geen last van. Orthomoleculair zou vitamine B5 (calcium panto­ thenaat, driemaal daags 200 mg) te proberen zijn en antioxidanten als vitamine C en E (met vooral gamma- en delta tocoferolen). Langs homeopathische weg heeft u, denk ik, nog de meeste kans om verlichting te verkrijgen. Enkele remedies kunnen zijn, afhankelijk van de patiënt, Radium bromatum, Silicea en Aurum muriaticum (vooral bij lichen planus). Zeker bij het optreden van jeuk is het beter dat u een klassiek homeopathisch arts opzoekt dan hormooncrèmes te gebruiken in verband met gevaar voor dun worden van de huid door de coricosteroid bevattende crèmes.

21

In de

media

Mycelent - een nieuw en bijzonder geconcentreerd betaglucaanconcentraat

Bevordert het natuurlijk afweersysteem van de lichaamscellen SHIITAKE Shiitake, Lentinula edodes, is een eetbare paddenstoel die van nature voorkomt in China en Japan en daar al eeuwen-lang gegeten en gewaardeerd wordt. Wereldwijd worden talloze studies gedaan naar de werking van shiitake, die binnen de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) al eeuwenlang als een opmerkelijke paddenstoel beschouwd wordt.

De gezondheidsbevorderende effecten worden toegeschreven aan de polysacchariden, vooral de betaglucanen. Deze betaglucanen hebben een regulerende invloed op het immuunsysteem. Eén van de best beschreven betaglucanen is lentinan.

MYCELIUM EN BIOACTIEF BETAGLUCAAN Mycelent bevat betaglucanen uit het mycelium van de shiitake-paddenstoel (Lentinula edodes). Mycelium is het deel van de padenstoel dat onder de grond groeit. Dit mycelium wordt gekweekt in een gesloten en gecontroleerd fermentatieproces, waardoor een puur, bioactief betaglucaanconcentraat ontstaat, vrij van pesticiden en zware metalen. De drievoudige helix structuur van de betaglucanen is belangrijk voor de werking. In het gepatenteerde productieproces van Mycelent blijft deze structuur zorgvuldig behouden.

STIMULEERT HET IMMUUNSYSTEEM Mycelent helpt het natuurlijke afweersysteem en beschermt daarmee gezonde cellen en weefsels. Mycelent is vervaardigd volgens recente wetenschappelijke inzichten.

AANBEVOLEN GEBRUIK: 1 tot 3 ml per dag. Kan makkelijk met vloeistof ingenomen worden. Mycelent is puur en volledig wateroplosbaar. Hierdoor volstaat een lage dagelijkse inname. Mycelent myceliumconcentraat van shiitake (Lentinula edodes) bevat 0,1% betaglucanen. Een verpakking Mycelent bevat 50 ml - goed voor ca. 6 weken - en kost € 39,95.

Springfield Nutraceuticals, T 0186 626173 E [email protected]

'De macht van de media'

H

et grootste voordeel van in­ ternet – iedereen kan er alles op kwijt – is meteen het grootste nadeel. Internet vormt het ideale medium voor gewetenloze profiteurs die hun jachtterrein ver­ grootten van het lokale leugenaartje tot praktisch de gehele wereld. Is een middel verboden in Duitsland? Mooi zo, dan verkoop ik het vanuit Neder­ land en andersom. Deze vorm van globalisering vormt een extra uitdaging voor de toch al overbelaste opsporingsdiensten. ­Gelukkig steekt de publieke omroep zo nu en dan de helpende hand toe. Voor de uitzending van 3 september reikte Tros Radar het Openbaar ­Ministerie een kwakzalver op een presenteerblaadje aan. Wat was er aan de hand? Ineke van den Berg en haar zakenpartner ‘Leo’ verkochten een zelfgemaakt zwart zalfje als wondermiddel tegen huidkanker. Op de verborgen camera adviseert Van den Berg bij huidkanker af te zien van een reguliere behandeling en in plaats daarvan haar zalfje te smeren. Een paar dagen wachten en “dan valt de korst er samen met de kankercel­ len vanaf.” En: “99 procent geneest.” Zonder blikken of blozen adviseert Van den Berg zelfs bij de ernstige vormen van kanker geen arts te be­ zoeken maar haar geheime kruiden­ mix aan te schaffen. Voor zeventig euro per potje. “Ik ben een oprecht mens”, zegt Van den Berg wanneer ze

op een parkeerplaats met haar praktij­ ken geconfronteerd wordt. Het onder­ werp sluit af met de arrestatie van de verraste zalfverkoopster. Een klassiek geval van synergie: de omroep doet het recherchewerk, politie en justitie leve­ ren de kijkcijfers.

Beeldvorming

Geruststellend, dat deze dame uitge­ schakeld is. Maar waren de instanties even kordaat opgetreden als u aangifte gedaan had? Het ontzag voor de media zit diep want beeldvorming is alles. Dat bleek ook weer uit de tweede uitzending van Argos over de rol van de Inspectie voor de Gezondheidszorg bij de ruzies binnen het VU Medisch Centrum. De redactie van Argos bezit een document waarin de IGZ-directie verordonneert zaken die de media haalden, met voor­ rang te behandelen. Negatieve beeldvorming noopte Mc Do­ nalds ertoe de praktijk van het ‘super­ sizen’ te beëindigen. Aanleiding vormde de film ‘Supersize me’ die op een even eenvoudige als briljante wijze de groot­ ste fastfoodketen ter wereld te kijk zette. Namelijk door te laten zien wat er met regisseur en hoofdrolspeler Morgan Spurlock gebeurt als hij dertig dagen lang ontbijt, lunch en diner bij Mc Do­ nalds nuttigt. Elke keer als de verkoop­ ster vraagt of hij zijn menu wil ‘super­ sizen’ zal hij bevestigend antwoorden. Wat negen van de tien keer het geval is.

junkfood voorgeschoteld. Wat hem als biodynamische vegetariër aan­ vankelijk slecht bekomt, maar waar zijn lichaam verbazingwekkend snel aan went. Met een heuse metamor­ fose tot gevolg. Van een gezonde, slanke jongeman transformeert Spurlock in een vadsige, boertige ke­ rel met een slecht humeur, twaalf kilo extra vet, een afwijkende bloed­ suikerspiegel en alarmerende lever­ waarden. Bepaald geen reclame voor Mc Donald’s. En als de rest van de Amerikaanse media het voorbeeld van de Walt Dis­ ney Company volgt dan moet Mc Do­ nald’s iets beter op tafels zetten, an­ ders maakt ze straks helemaal geen reclame meer. Deze zomer kondigde Disney namelijk aan geen reclames meer uit te zenden van snacks en dranken die te groot, te zout of te ge­ suikerd zijn. First lady Michelle Oba­ ma roemt de stap op ABC World News als ‘game changer’ in de strijd tegen kinderobesitas. Bestuursvoorzitters Bob Iger van Disney kijkt een beetje moeilijk maar zegt: “Meer en meer on­ dernemingen erkennen dat kindero­ besitas een groot en groeiend pro­ bleem is en deze bedrijven zullen naar voren treden en meedoen.

Tekst: Arjan van Laar

Puur en bioactief shiitake mycelium concentraat met betaglucaan

" Wat is de overeenkomst tussen de anti-kankerzalf van Rineke van den Berg, het supersized menu van McDonalds en de junkfoodcommercials op de Amerikaanse zenders van Walt Disney? Ze behoren allemaal tot het verleden. En de rol van de media was daarbij doorslaggevend."

Tips? [email protected] Voor die dollar extra per maaltijd krijgt Spurlock onvoorstelbare hoeveelheden

www.youtube.com – zoeken op: Supersize me schwartzesalbe.com www.trosradar.nl

Health through nature, science and innovation 22

23

Bi

ol

Green Magma

og

isc

h

uw dagelijkse portie (extra) groenten enzymen en spoorelementen zoals die ook voorkomen in verse bladgroente. Bovendien is Green Magma rijk aan chlorofyl. Chlorofyl helpt ons lichaam op een milde wijze te reinigen, het stimuleert de spijsvertering en beschermt ons tegen vrije radicalen.

Orthomoleculaire geneeskunde De kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit omdat de structuur is gebouwd op een gezondheidsconcept dat medicijngebruik stimuleert. Toepassing van voeding en voedings­ supplementen wordt er volledig door ontmoedigd. Ondanks dat de orthomoleculaire geneeskunde volledig gebaseerd is op natuurwetenschappelijk onderzoek wordt deze naar het ‘rijk der alternatieven’ verbannen.

Dankzij de natuurlijkeBV uitgebalanceerde samenstelling heeft Green VitOrtho Magma een gunstige invloed op de gezondheid. U voelt zich fit en energiek.



r sap aa



np

oe d e

i

ras ng

orm rv



Reinigende eigenschappen Krachtige antioxidant

va

Green Magma:

  

n

Advertentie 1/4 Vita - Reform

Door onze drukke levensstijl komen we niet altijd toe aan onze dagelijkse portie groenten. Green Magma kan u helpen. Het bevat het extract van biologisch geteelde jonge, groene gerstebladeren. Dit groene gerstextract bevat alle belangrijke vitaminen, mineralen, Advertentie 1/4

Bevat meer dan 70 voedingsstoffen

De opperste verwarring wordt vooral gevoed en in stand gehouden door de farma die er al decennia garen bij spint. Dat maakte de discussie rond de zeldzame erfelijke (genetische) ziekte van Pompe weer eens pijnlijk duidelijk. Moeten de ongeveer 100 Pompe-patiënten in Nederland medicijnen krijgen voor jaarlijks zo’n 30 miljoen euro? Natuurlijk kun je deze ­patiënten niet in de kou laten staan, maar zijn er geen alternatieven om ze te helpen?

Het gepatenteerde productieproces waaronder vitaminen en mineralen garandeert kwaliteit en de aanwezigheid Uw dagelijkse (extra) portie groenten en activiteit van de enzymen

Huub Schellekens, hoogleraar Medische Biotechnologie en lid van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) neemt in De Volkskrant (11 augustus, 2012) geen blad voor de mond en beschuldigt de farma van misbruik van het patentrecht, óók waar het gaat om de zogeheten weesmedicijnen, zoals die voor de kleine groep van Pompe-patiënten. De prijs is exorbitant hoog. ‘Eigenlijk kosten ze geen drol’, aldus Schellekens. Omdat het om een kleine selecte, goed in kaart gebrachte groep patiënten gaat, hoeft er nauwelijks patiëntenonderzoek plaats te vinden en ook geen marketing en promotie. Bij de ontwikkeling van medicijnen zijn dit de kostenmakers. Concurrentie is er ook niet. Schellekens rekent voor de werkzame stof (20 gram eiwit per jaar) zo’n 200 euro.

TS Products, Harderwijk Infolijn: 0341 - 46 21 46 [email protected] www.tsproducts.nl

Verkrijgbaar in poeder en tabletten, bij uw natuurwinkel en gezondheidswinkel, o.a. De Tuinen.

Vraag nu een gratis proefzakje aan via [email protected] o.v.v. de code GMU12.

TS Products, Harderwijk

Infolijn: 0341 - 46 21 46 [email protected]

www.greenmagma.nl

Schellekens vervolgt: ‘Het is de beloning voor gebakken lucht die zo’n fabrikant exclusief mag leveren. Hetzelfde verhaal geldt trouwens voor de biologische medicijnen voor kankerpatiënten en mensen met chronische ziekten.’ Patenten en octrooien zijn er in zijn visie om ­innovatie te stimuleren. Maar de farma misbruikt ze door bij het verlopen van een patent deze met ­behulp van kleine wijzigingen te verlengen, zodat de alleenverkoop gehandhaafd blijft. Wordt het farmaceutische, patenteerbare traject ingeslagen, dan wordt zo’n ziekte ­behandeld door een nagemaakt enzym als vervanger in te spuiten dat te patenteren valt. Een Pompe-­patiënt kan dat enzym zelf niet aanmaken vanwege het defecte gen.

Advertentie 1/4 Oligo Pharma

Advertentie 1/4 T S Products

Bestaat er een orthomoleculaire behandeling voor de ziekte van Pompe? Zeker, maar deze therapie schiet te kort. Maar dat geldt ook voor de effectiviteit van de enzymvervangende ­therapie. Een werkgroep van Amerikaanse experts publiceerde in 2006 richtlijnen voor ­therapie van de ziekte van Pompe: een eiwitrijk dieet, al of niet samen met het aminozuur alanine of de zogeheten BCAA's (vertakte essentiële aminozuren), zoals isoleucine, valine en vooral ­leucine. Een typisch orthomoleculaire behandeling die relatief weinig kost.

www.vitortho.nl

NIEUW!

BIOLOGISCH ACTIEF

Bij mij rijst de vraag: waarom wordt bij deze stofwisselingsziekten nauwelijks iets met ­voeding en voedingssupplementen gedaan? Al was het ter ondersteuning van de enzym­ vervangende therapie. Er is maar één conclusie: dergelijk onderzoek loont niet. Oók niet voor Schellekens. Dit is geen verwijt, maar de constatering van een feit.

De nieuwe producten van VitOrtho zijn met de grootste zorg vervaardigd. Hierbij wordt rekening gehouden met mens en natuur. Alle producten zijn zeer goed opneembaar door het lichaam.

Schellekens klaagt dat de politiek absoluut geen belangstelling heeft voor de problematiek rond gepatenteerde medicijnen. Ook zijn eigen partij, de Partij van de Arbeid, niet. ­Schellekens: ‘Ik probeer het echt, maar om de een of andere reden slaat het onderwerp niet aan. Het spijt me’, zegt hij berustend tegen De Volkskrant. Maar het lijkt me dat Schellekens ook de hand in eigen boezem kan steken. Hij is als hoogleraar medische biotechnologie als geen ander inhoudelijk op de hoogte. Vooral hij zou de betekenis van het orthomoleculaire principe op zijn juiste waarde moeten kunnen schatten. Maar óók Schellekens draait mee in de tredmolen en stapt er niet uit. Ook hij helpt de afhankelijkheid van misbruikte patenten en geldstromen in stand te houden.

Topkwaliteit voedingssupplementen met een gezonde prijs

www.ortho.nl

24

Dr. Gert Schuitemaker

25

‘Stevia verslaat de suikerlobby’. Dat is de oplossing van de puzzel in Uitzicht 2012/05. Eindelijk! Zo’n 20 jaar geleden was stevia in de natuurwinkel gewoon te koop. Toen werd het ineens verboden. Het was ‘niet wetenschappe­ lijk bewezen’ dat het gezond was. Wel wisten we allang dat geraffineerde sui­ ker het ‘witte gif’ was, Omdat er geen mineralen en vitaminen meer inzitten, gaan deze suikers de hulpstoffen uit het lichaam roven om zichzelf af te breken. Hierdoor krijgt men een tekort aan deze hulpstoffen voor het door onze levens­ wijze zwaar belaste zenuwstelsel, dat dus ondervoed raakt. “Het gebruik van industriesuiker (…) heeft het zenuw­ stelsel totaal verzwakt”, toont Jan Dries aan. De stijging van zenuwkwalen, emo­ tionele aandoeningen, geestesziekten heeft zeker te maken met de hoge sui­ kerconsumptie. Het gebruik van suiker leidt op termijn tot tekorten aan vita­ mine A, B, C, D, calcium, magnesium, chroom, selenium, zink, enz. Momenteel verovert de plantaardige zoetstof stevia de Nederlandse suiker- en zoetstoffen­ markt in hoog tempo. De voordelen zijn dan ook niet gering. Pure stevia is ex­ treem zoet, bevat geen calorieën en koolhydraten en is veilig in gebruik bij diabetes. Een zoetstof met zoveel posi­ tieve eigenschappen, daar zit vast een luchtje aan. Maar niets is minder waar. Uit onderzoeken blijkt dat stevia veilig is voor consumptie en daarom eindelijk ook in Nederland op de markt is toege­ laten. Diverse fabrikanten voegen stevia toe aan haar producten om ze zo een ‘gezond’ imago te geven. Dus lieve men­ sen: stevia en laat alle andere zoetstof­ fen in de schappen liggen! De prijzen gaan naar de volgende winnaars: 1e prijs: Mevr. van Weert 2e prijs: Dhr. de Vries, Kollum 3e prijs: Mevr. Heeringa, Groningen. De inzenddatum voor de puzzel in Uit­ zicht 2012/8 sluit 10 november 2012. LET OP! Het inzenden van de oplossing is alleen mogelijk door: overschrijving van tenminste € 1,- op ING rekening 6189, t.n.v. Moermanvereniging te Alphen aan den Rijn. Vermeld uw oplossing onder mededelingen. Gert Tretmans Tuinvaas 16 7609 ZT Almelo tel. (0546) 56 94 11. E-mail: [email protected]

26

Kruiswoordraadsel

Uitzicht is het tijdschrift van MMV Natuur­ lijke kankerpreventie en Ondersteunende therapieën. Het verschijnt tien keer per jaar en wordt gratis aan de leden van de vereniging beschikbaar gesteld. Verantwoording De redactie van Uitzicht en het bestuur van MMV brengen de inhoud ter kennis en beoordeling; zij aanvaarden geen verant­ woordelijkheid voor de toepassing ervan. Overname van artikelen door derden is uitsluitend toegestaan met schriftelijke toestemming vooraf. Redactie en bestuur behouden zich het recht voor zonder opgave van redenen teksten, advertenties en te beantwoorden vragen te weigeren. Eindredactie Cor van Groningen Medewerkers aan dit nummer: Drs. Bob Hornstra, arts Riëtte Janssen Jan van Klinken Arjan van Laar Hans Nieuwstad Petra Pronk Dr. Gert Schuitemaker Dr. Hans Stoop

Verticaal: 1. afbeelding 2. plaats in België 4. Chinese munt 5. bloeiwijze 6. grondsoort 7. onderofficier 8. gewricht 10. jong schaap 11. boom 12. schikgodinnen 13. hand­ vat 15. bijbelse figuur 17. vies 18. moeilijk te openen 20. bloem 22. emeritus 24. berggeel 26. watervogel 27. broeder 29. plezier 32. elite 34. heerlijk 37. rustplaats 40. dagblad 41. uit een nalatenschap verkrijgen 42. overdreven zucht 43. dun 45. een en ander 47. houding 49. geneesmiddel 53. menens 55. maatstaf 56. pape­ gaai 57. vertrouwd 58. deel van de huid 59. gravin van Holland 60. European 61. opvallend knappe vrouw 63. roofdier 66. vervelende 67. verdragsorganisatie 68. kletspraatjes 70. sterkedrank 73. vreemde munt 75. rhenium 77. harde vrucht 78. enthousiasme 80. godsdienst 82. beweging van koude 84. voordeel 87. famililie­ lid 89. en omstreken 90. karaat. Als u de hele puzzel hebt ingevuld, kunt u ook de rest van de puzzel oplossen. U leest dan tevens de uiteindelijke oplossing.

Redactiecommissie Truus Hartsink Dr. Hans Stoop Cor van Groningen Redactieadres Redactie Uitzicht Hof van Azuur 30 2614 TB Delft Advertenties Advertentiemogelijkheden en tarieven kunnen worden aangevraagd bij: J.P.H. Geraats Louis Regoutstraat 36 6006 LL Weert Telefoon (0495) 53 22 20 Inschrijving Uitzicht ISSN 0169-9938 Uitzicht op internet www.moermanvereniging.nl E-mail: [email protected] Kopij volgend nummer: Magazine 9/2012 vóór 13 oktober 2012

Nieuwe Ledendag: 24 november in Baarn Voor de jaarlijkse ontmoetingsdag voor nieuwe leden die in maart 2012 werd gehouden in Het Brandpunt in Baarn, moesten nogal wat mensen teleurge­ steld worden. De belangstelling was zo groot dat ze lang niet allemaal een plek­ je in de zaal konden krijgen. Om die re­ den komt er op 24 november nogmaals een Nieuwe Ledendag. Het programma biedt ook nu onder meer boeiende le­ zingen van diëtist Riëtte Janssen en de arts/schrijver Hans Moolenburgh. Het wordt een dag vol ontmoetingen en in­ formatie.

Lachen is gezond omdat je minder li­ chamelijke stress ervaart. Zelfs als je niét blij bent en toch lacht, treedt dat ef­ fect op, zo blijkt uit onderzoek van de University of Kansas. In de studie moes­ ten de deelnemers allerlei stressvolle opdrachten uitvoeren. Een deel van hen deed dit met een oprechte lach, een deel van de mensen keek neutraal en een deel van hen had een nep-lach (bij

Fotografie Stef Breukel e.a.

Horizontaal: 1. par exemple 3. vaandel 6. etenbereider 9. toeslaade val 12. Noord-Holland 14. in orde 16. geluid van een ezel 17. slordige vrouw 19. spil 20. afgemat 21. toe­ spraak 23. eeuwige stad 25. onderwerp 27. stad in Zwitserland 28. Nederlandse zeeheld 30. steen 31. lof 33. belemmering 34. deel van een schip 36. bezittelijk voornaamwoord 38. onderricht 39. voegwoord 40. specerij 42. kledingmaat 44. neon 45. delfstof 46. edelman 48. schop 50. bijbelse figuur 51. voortbewegings­ orgaan van een vis 52. sterkedrank 54. meisjesnam 57. vrouwelijk roofdier 59. bij­ belse figuur 62. en personne 64. de draad losmaken 66. hetzelfde 68. per persoon 69. kartonnen omslag 71. getroffen 72. onbegroeid 73. voorkeur 74. geweldig 76. snelle loop 78. eventueel 79. visbeen 81. vervelend wezen 82. plaats in Italië 83. Spaanse provincie 85. kist van open latwerk 86. visgerei 87. zangnoot 88. manusje-van-alles 90. klein kind 92. onheilsgodin 93. titel 94. gemeen 95. vat 96. jongensnaam 97. de oudste.

Korte berichten De bijeenkomst wordt ook dit keer ge­ houden in Het Brandpunt in Baarn en begint om 10.00 uur. De zaal is om 09.30 uur open. Aanmelden bij het Centraal Bureau Moermanvereniging in Alphen aan den Rijn. Dat kan per telefoon (0172) 49 79 44 maar het is voor de ad­ ministratieve verwerking van uw aan­ melding het makkelijkst als u dat per email doet: [email protected]

Minder stress door lachen hen werd de lach geforceerd via een stokje in de mond). Vervolgens keken de onderzoekers of het bewustzijn beïnvloed wordt als mensen lachen tijdens een opdracht vol stress. Zo werd onder andere hun hart­ slag gemeten. Het bleek dat de lachende deelnemers, vooral degenen die oprecht lachten, een lagere hartslag hadden na een stressvolle situatie.

Workshop in Beekbergen zaterdag 27 oktober

c o l o f o n

Oplossing

Na het succes van de workshop op za­ terdag 4 augustus jl. wil Klazien van der Toorren-Deutekom (MMV kookdocente en ambassadeur) bij Marrys Bloemenen Kruidenhuis in Beekbergen op zater­ dag 27 oktober een vergelijkbare work­ shop houden met als thema: ‘Immuunsysteem versterkende oor­ spronkelijke voeding’. Deze workshop is vooral bedoeld voor hen die niet meer konden deelnemen op 4 augustus. Na­ tuurlijk zijn ook anderen welkom. De workshop gaat definitief door met mini­ maal 10 deelnemers; er kunnen er maximaal 15 deelnemen. Om 10.00 uur willen we starten met kof­ fie of thee met iets lekkers erbij. Marry Foelkel, Han en Klazien van der Toorren

zullen een toelichting geven op de pro­ ducten die door Klazien zijn bereid. De deelnemers kunnen de recepten met een toelichting over het belang van di­ verse ingrediënten mee naar huis ne­ men. De workshop wordt omstreeks 14.00 uur afgesloten. De kosten zijn € 20,-. Dit bedrag gaarne overmaken vóór 13 oktober 2012 op ING (giro)rekening 5403314 t.n.v. Klazien van der Toorren-Deutekom. Voor nadere informatie en/of opgave (graag met naam, adres, telefoon en e-mailadres): Klazien van der Toorren-Deutekom, Meinsstraat 110, 3862 AE Nijkerk (Gld), telefoon (06) 10 12 84 08 of (033) 844 29 95 (beide met voicemail), E-mail: [email protected] .

27

Advertentie

Postbus 16035 2500 BA Den Haag Telefoon 070-3010701 Fax 070-3010707

De Roode Roos B.V. Magazijn voor orthomoleculaire voeding Deze keer een andere selectie van producten, welke door “De Roode Roos B.V.” geleverd kunnen worden. Hierdoor krijgt u een inzicht van ons ruime assortiment, van meer dan 3500 producten en 80 leveranciers. Bestellen bij De Roode Roos B.V. Alle producten worden in principe geleverd met een korting van max. 25% ten opzichte van de adviesprijs. Om te bestellen kunt u gebruik maken van de lijst die hiernaast is afgedrukt. Eventueel kunt u eerst een fotokopie maken. Onze volledige catalogus is op aanvraag verkrijgbaar. Uw schriftelijke bestelling kunt u naar onze postbus sturen. Vervolgens laten wij de bestelling door TNT-Post bij u thuis bezorgen. Ook kunt u ons gratis naamnummer 0800-ROODEROOS (0800-7663376) gebruiken. Internetgebruikers kunnen een e-mail versturen naar [email protected] of direct bestellen via onze webwinkel op www.derooderoos.com Vanaf nu biedt De Roode Roos u de mogelijkheid uw bestellingen te betalen via doorlopende machtiging voor automatische incasso. Een machtigingskaart hiervoor kunt u opvragen via onze website: www.derooderoos.com/machtigen

Nr

Fabrikant

Leden

205 Multi vit.& mineralen (240 tab)

Plantina

€ 98,75

€ 74,06

268 Bio-Quinon Q10 Super 30 mg (150 caps)

Pharma Nord

€ 46,50

€ 34,87

547 BioSil (30 ml)

Bio Minerals

€ 30,50

€ 22,88

586 MaxEPA (100 softgels)

Cardio Vasc. Res.

€ 37,00

€ 27,75

1388 MultiVit Basic (module 1) (90 vcaps)

Alfytal

€ 20,75

€ 18,68

2308 DHA 250 (120 caps)

Now Foods

€ 38,25

€ 28,69

2836 MetaRelax (90 tab)

Metagenics

€ 23,99

€ 17,99

2999 Eye Q 500 mg (210 caps)

Springfield

€ 36,95

€ 27,71

3273 Lignan Flax Oil Complex (473 ml)

Barlean's

€ 19,95

€ 14,96

3402 Optimal Prenatal DHA Formula (60 softgel Minami Nutrition

€ 28,50

€ 21,38

3492 Bio Bran MGN3 250 mg (50 tab)

Medpro

€ 65,00

€ 58,50

3588 Symbioflor 1 (50 ml)

Energetica Nat.

€ 13,60

€ 10,88

3654 Prostaatformule (60 tab)

Best Choice

€ 11,50

€ 8,63

3924 MagAsorb 150 mg (Magnesium als Citraat Lamberts

€ 12,20

€ 9,15

4084 Women's Mood (30 caps)

Care For Women

€ 19,95

€ 14,96

4105 Levertraan Forte (60 softgels)

Bonusan

€ 9,00

€ 6,75

4126 Coriolus Versicolor-extract 750 mg (90 cap AOV

€ 31,70

€ 23,78

4398 Active Biodream (800 gram)

Biodream

€ 45,00

€ 36,00

4456 Spirulina (180 tab)

Marcus Rohrer

€ 13,32

€ 11,32

4617 Solidago Complex Tinctuur (50 ml)

Zonnegoud

€ 11,59

€ 8,69

4630 Co Enzyme Q10 with MCT (60 vcaps)

Viridian

€ 37,25

€ 29,80

4646 Super Greens (220 gram)

VitaKruid

€ 46,70

€ 39,70

4754 Bio Nutriënt l-Tryptofaan (60 vcaps)

CellCare

€ 21,90

€ 17,52

5400 Vitamine D3 15 mcg (90 softgel)

Bonusan

€ 11,00

€ 8,25

5696 Luchtweg Formule (60 vcaps)

VitOrtho

€ 19,95

€ 14,96

5861 Delima Feminin (10 ovula)

Pekana

€ 14,90

€ 11,18

5878 Glucosamine Summum (120 tab)

Supplemed

€ 35,90

€ 26,92

6096 CalAsorb (180 tab)

Lamberts

€ 27,50

€ 20,62

6097 Salvestrol Prostaat (60 caps)

Vitals

€ 39,95

€ 29,96

6213 Elke Dag (90 tab)

Vitals

€ 49,95

€ 37,46

6599 True Superfood (400 gram)

Vitals

€ 65,00

€ 48,75

Prijswijzigingen voorbehouden Vermeld hier uw adresgegevens: Uw naam: (Dhr/Mevr):

Lidmaatschap nr.:

Adres:

Geboortedatum:

Postcode & Woonpl.:

E-Mailadres:

Telefoonnummer:

(evt.) voorschrift van:

28

Normaal

Boekenlijst Deze boeken kunt u bestellen bij de Moermanvereniging. Wilt u één of meerdere boeken toegestuurd krijgen, geef dan op uw bankoverschrijving het juiste bedrag en de titels van de gewenste boeken. Geen geld opsturen! Het gironummer waarop u kunt bestellen is: 355.999 t.n.v. De Moermanvereniging Postbus 508 2400 AM Alphen aan den Rijn. De prijzen zijn inclusief verzendkosten binnen Nederland. Daarbuiten wordt € 3,50 extra berekend.

01. Dr. Moerman, een weg tot genezing, C. van Groningen en A. Ronhaar 02. U kunt meer dan u denkt, aanvullende maatregelen om kanker te helpen voorkomen en genezen, Hans Moolenburgh sr. 09. Verhütung und Heilung von Krebs, Jac. Landman 10. Die Moerman-Krebs-Diät, E. Wannee-Immerzeel 17. A solution to the Cancer Problem 24. Kookboek, Lia v.d. Geest en Lydia Sleutel 28. De actuele voedingstabel, wat zit waar in? 29. Retrospectief onderzoek naar de effectiviteit van de Moermantherapie 37. Het Gouden boekje voor de Gezondheid, G.E. Schuitemaker Voor meer boeken van de heer Schuitemaker zie: www.gezondeboeken.nl 41. Bondgenoot, autobiografie van een immuuncel, Henk Fransen 42. De helende factor, Bob Th. Hornstra 44. Voed je goed, voel je goed, Monique van den Assum 45. Dvd ‘Geef ziekte geen kans, eet en leef gezond’, Kees Braam

€ 12,75 € 16,50 € 4,95 € 6,95

Koopt u onze verrassingstas! Met in ieder geval de complete jaaruitgave van Uitzicht 2011. Leuke hebbedingetjes en heel veel informatie! Een gezond en prachtig cadeau om weg te geven.

€ 15,00

Advertentie

Gezond leven Gezond blijven 10% kort i Rood ng bij de e Ro os

Advertentie 1/4 Fyto-Life

Een leven lang vitaal! Squalene is een bijzondere stof die zowel in het menselijk lichaam als in de natuur wordt aangemaakt. Het behoort tot een speciale groep antioxidanten, de zogenaamde isoprenoïden en wordt uit de levertraan van de diepzee dogfish verkregen. Squalene heeft het vermogen om zuurstof toe te voegen aan de menselijke cel. Hierdoor beschermt het de cellen waardoor het lichaam wordt behoed voor de ziekmakende moleculen. Issho Genki® Squalene iP6 is een veelzijdig, natuurlijk en zuiver voedingssupplement dat uw lichaam weer in balans brengt.

€ 11,30 € 25,00 € 6,80 € 6,80 € 7,95 € 7,95 € 9,50 € 20,40 € 12,50

Advertentie

Versnelt herstel

Toename energie, vitaliteit en uithoudingsvermogen Beschermt tegen vroegtijdige veroudering van de huid

Beschermt tijdens chemotherapie en bestraling

Advertentie 1/4 Vitazyme

Beschermt cellen en weefsels

Fyto-Life van Hogendorpplein 28 5051 SR Goirle T: +31 (0) 13 534 6437 F: +31 (0) 13 530 2247 E: [email protected] W: www.fyto-life.nl www.isshogenki.com

29

> Vervolg van pagina 13

Activiteitenkalender

algemene informatie De Moermanvereniging voor natuurlijke kankerbestrijding stelt zich ten doel welzijn en belangen te behartigen van patiënten die met de Moermantherapie worden behandeld, en zoveel mogelijk bekendheid te geven aan deze therapie ter bestrijding van kanker.

Bestuur Vriendelijk verzoek alle post bestemd

Administratie/ algemene informatie

Informatie lezingen en kooklessen

voor het bestuur te zenden aan:

De administratie van de vereniging

Schriftelijke vragen naar:

Postbus 508

wordt gevoerd door de heer

Postbus 508

2400 AM Alphen aan den Rijn

Wim Kuling.

2400 AM Alphen aan den Rijn

Voorzitter:

Centraal Bureau:

Dave Schut

Postbus 508

Eefde

2400 AM Alphen aan den Rijn

Postzegel insluiten.

Klachten van patiënten

Telefoon: (0172) 49 79 44 (werkdagen Secretaris:

tussen 09.00 uur en 13.00 uur)

Johan Klumpenaar

Fax: (0172) 47 06 44

President Wilsonlaan 33

E-mail: [email protected]

4334 GB Middelburg Telefoon: (0118) 63 59 89 E-mail: [email protected] Penningmeester: Nico Sleeuwenhoek De Eendracht 20 2614 LX Delft Telefoon (015) 2562921 E-mail: [email protected] Marketing: Sietze Blom Buitenom 1 8314 AM Bant Telefoon: (0527) 26 18 25 E-mail: [email protected] Interne contacten: Jan Bor Schoolstraat 1 4221 LR Hoogblokland Telefoon: (0183) 56 36 28 E-mail: [email protected] Jan Meijerink De Bese 2 7722 PD Dalfsen

Aanmelding nieuwe leden Schriftelijk bij het Centraal Bureau of via de website.

Lidmaatschap

(automatische incasso), € 29,- per kalender­jaar (acceptkaart). Voor Belgische leden minimaal € 37,- (accept € 42,-) op rekening ING bank 335-0078672-51 t.n.v. Moerman­vereniging. Voor de overige leden in Europa € 37,- (accept € 42,-), buiten Europa € 42,- (accept € 47,-). Een kleine ‘overbetaling’ op de minimumcontri­ butie wordt zeer op prijs gesteld. Contributie giro 42.39.229 t.n.v. Moermanvereniging te Alphen aan den Rijn. Opzegging lidmaatschap: vóór 1 december van het lopende jaar. Administratiekosten: € 3,50 wanneer een herinnering gestuurd moet worden.

E-mail: [email protected]

worden à € 5,25 per exemplaar. Dit kan schriftelijk of telefonisch bij het Centraal Bureau.

Hans Stoop

Internet

4611 KS Bergen op Zoom Telefoon: (0164) 25 04 61

www.moermanvereniging.nl

E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

Adviseurs: Cor van Groningen Bob Hornstra Piet Sijpersma

Vaartstraat 247, 1075 RM Amsterdam

Advertenties Uitzicht

Mevrouw R. van Elk 6822 MB Arnhem Telefoon: 06 44386268 Zeeland/West-Brabant Dhr. H. Stoop Coehoornstraat 40 4611 KS Bergen op Zoom Telefoon: (0164) 25 04 61 Den Haag Mevr. R. Rosier Gerrit van de Veenlaan 216

aangevraagd bij:

Telefoon: (070) 391 02 79

J.P.H. Geraats Louis Regoutstraat 36, 6006 LL Weert

Friesland

Telefoon: (0495) 53 22 20

Mevr. T. Meesters

E-mail: [email protected]

Singel 7 8771 SV Nijland

Stichting Steunfonds Amnestie

Telefoon: (0515) 56 98 13 Groningen/Drenthe

Giro 3290997 t.n.v. de Stichting

Mevr. H. Prins

Steunfonds Amnestie, Reijerskoop

Schout Poelmanweg 32

291, 2771 BL Boskoop of via ING

9617 BX Harkstede

bank, rekeningnummer 67.20.27.240

Telefoon: (050) 404 22 46

t.n.v. Stichting Steunfonds Amnestie in Boskoop.

Limburg

Bovenstaande rekeningnummers van

De heer J.H.P. Peters

Stichting Steunfonds uitsluitend te

Oude Heerweg 145

gebruiken voor giften.

5941 EK Velden

De stichting Steunfonds Amnestie is

Telefoon: (077) 472 14 53

door de Belastingdienst erkend als

E-mail: [email protected]

algemeen nut beogende instelling (ANBI), sinds 01-01-2008. Een schen­

Noord-Holland Noord

king aan deze stichting is aftrekbaar

Vacature

van de inkomstenbelasting (binnen de daarvoor geldende regels).

Thema: Traditionele Chinese Geneeskunde MORA bioresonantietherapie

Groot Vijverdal 21

2552 WN Den Haag

Overijssel

Spreker:

Leon Gobert

Plaats:

Laan van Meerdervoort 1A, Den Haag. Betaald parkeren. Goede bereikbaarheid vanaf Den Haag CS.

Tijd:

19.30 uur

Kosten:

Vrijwillige bijdrage.

Het tweede spoor is meer praktisch van aard. “In afwachting van definitieve antwoorden richten we ons voorlopig vooral op de vraag hoe we mensen die met klachten kampen, kun­ nen helpen. Feit is dat er mensen zijn die nu een probleem hebben. Daar moet dus iets aan gebeuren.”

Info/opgave: Aanmelden (070) 328 04 80 ( voor 10.00u of na 17.00u) of e-mail: [email protected]

Verder voorziet het Kennisplatform mensen van informatie over de effectiviteit van maatregelen om de bloostelling te verminderen, zodat ze zelf aan de slag kunnen. De eerste maatregel is het verminderen van het blootstellen aan EMV bronnen in de privé-omgeving. Dat is meestal nog wel te doen. De DECT telefoons kunnen het veld ruimen, de WiFi kan de deur uit en vervangen worden door kabels. Je bescher­ men tegen blootstelling aan EMV door bronnen buiten de pri­ vé-omgeving, is een stuk lastiger. Goede afschermende maat­ regelen kunnen ingrijpend en kostbaar zijn. Bovendien blijken de maatregelen in de praktijk niet altijd effectief om blootstelling daadwerkelijk te verminderen.

24 november – Baarn Nieuwe Ledendag

Afgezien van praktische maatregelen, richt het advies van het kenniscentrum zich daarom ook op de houding van mensen. “Als je de bron van de klachten niet kunt wegnemen, is het van groot belang om te leren om te gaan met de klachten en de blootstelling aan EMV”, aldus Van der Graaf. “Mensen doen er goed aan om zich daarvoor bij hun arts te melden en samen te kijken wat ze kunnen doen.”

Info/opgave: Aanmelden bij Centraal Bureau Moermanvereniging (0172) 49 79 44 of e-mail: [email protected]

Thema:

Ontmoeting en informatie

Plaats: Het Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4A, Baarn Tijd:

10.00 uur, zaal open 09.30 uur

Lezingen:

Arts/schrijver H. Moolenburgh en diëtist Riëtte Jansen

Dhr. G.J.W. Tretmans

Legaten Wie het Steunfonds testamentair wil gedenken, wordt aanbevolen gebruik te maken van de volgende formulering: ‘Ik legateer aan de Stichting Steun­ fonds Amnestie, gevestigd te Elst (Gld) de som van €……… vrij van rechten en kosten’.

Regio-secretariaten Patiëntenvoorlichting

Gelderland

Advertentietarieven kunnen worden

Losse nummers Uitzicht Losse nummers kunnen (na)besteld

Coehoornstraat 40

federatie Additieve Geneeskunde)

Nieuwe leden: € 25,- per kalender­jaar

Telefoon (0529) 42 71 45

Wetenschap en artsencontact:

Stichting Klachtrecht AAG (Artsen­

6 november – Den Haag Lezing

Amsterdam en Wijde Omgeving

Telefoon: 088-2424240 (Infolijn)

Mevr. T. Visser

Of voor algemene informatie over de

Quellijnstraat 128

vereniging: (0172) 49 79 44

1073 XL Amsterdam

Tuinvaas 16 Telefoon: (0546) 56 94 11

In het volgende nummer van Uitzicht

Rotterdam

• Een keizer van wie niet te winnen valt

7609 ZT Almelo

Dhr. M. Ouwehand Statenweg 405 3039 HP Rotterdam Telefoon: (010) 467 78 64

• NatuurApotheek: geen vijzel en stamper maar een robot

Mobiel: 06 23234874 Rijnmond/Westland

• Elektrogevoeligheid: laatste aflevering.

Vacature

Telefoon: (020) 675 41 50

(Zie ook colofon pagina 27)

30

31

Advertentie 1/1 The Ortho Company