Jaargang 38 April 2011 Uitgave van de MMV

3

Jaargang 38 April 2011 Uitgave van de MMV

Jenny Wesly: ‘Geluk is een keuze’ • Geslaagde eerste studiedag MMV-ambassadeurs • Financieel jaarverslag 2010 • RCT wil kankerpatiënt meer wanhoop besparen • Indrukwekkende onderzoeks­resultaten heilzame effecten van stevia

algemene informatie De Moermanvereniging voor natuurlijke kankerbestrijding stelt zich ten doel welzijn en belangen te behartigen van patiënten die met de Moermantherapie worden behandeld, en zoveel mogelijk bekendheid te geven aan deze therapie ter bestrijding van kanker.

Bestuur

Administratie/ algemene informatie

Vriendelijk verzoek alle post bestemd

Patiëntenvoorlichting

Gelderland Mevrouw R. van Elk

Telefoon 088-2424240 (Infolijn)

Utrechtseweg 84

voor het bestuur te zenden aan:

De administratie van de vereniging

Of voor algemene informatie over de

6812 AH Arnhem

Postbus 508

wordt gevoerd door de heer

vereniging: (0172) 49 79 44

telefoon (026) 844 95 16

2400 AM Alphen aan den Rijn

Wim Kuling.

Voorzitter

Administratie-adres:

Vacature

Postbus 508

Informatie lezingen en kooklessen

Zeeland/West-Brabant Mevr. K. Walhout

Schriftelijke vragen naar:

4341 GC Arnemuiden

Secretaris

telefoon (0172) 49 79 44 (werkdagen

Postbus 508

telefoon (0118) 60 18 68

Johan Klumpenaar

tussen 09.00 uur en 13.00 uur)

2400 AM Alphen aan den Rijn

President Wilsonlaan 33

fax (0172) 47 06 44

Postzegel insluiten.

4334 GB Middelburg

e-mail: [email protected]

Aanmelding nieuwe leden Penningmeester a.i.

Den Haag Mevr R Rosier

Klachten van patiënten

(0118) 63 59 89

Gerrit van de Veenlaan 216 2552 WN Den Haag

Stichting Klachtrecht AAG (ArtsenSchriftelijk of telefonisch bij de

federatie Additieve Geneeskunde)

administratie.

Vaartstraat 247, 1075 RM Amsterdam

telefoon (070) 391 02 79 Friesland Mevr. T. Meesters

Regiocoördinator Vacature

Ziekte voor geen goud willen missen

Een miljonair die een deel van zijn vermogen beschikbaar stelt om kankerpatiënten van vitale informatie te kunnen voorzien -die kom je niet iedere dag tegen. In dit nummer ontmoet u er een: de Belg Luc Verelst. Nadat hij zich in twintig jaar had ontwikkeld van klein aannemertje tot directeur van een landelijk concern, besloot hij de komende twintig jaar op onbaatzuchtige wijze de medemens te dienen.

Dat het leven niet altijd over rozen gaat, zal niemand willen betwisten. Zeker Jenny Wesley uit Amsterdam niet. Ze had al verschillende ernstige ziektes achter de rug, toen borstkanker bij haar werd geconstateerd. Tijdens de behandeling schafte ze een flitsende sportwagen aan. “Om het leven te vieren”, vertelt ze aan Petra Pronk.

Oranje Nassaustraat 26

2400 AM Alphen aan den Rijn

Rob Kappé

‘t Goede behouden

Lidmaatschap

Advertenties Uitzicht

Singel 7 8771 SV Nijland telefoon (0515) 56 98 13

PR

Nieuwe leden: € 22,- per kalender­jaar

Advertentietarieven kunnen worden

Margreet Heijerman-Strating

(automatische incasso).

aangevraagd bij:

Postbus 19

Voor Belgische leden minimaal

J.P.H. Geraats

Groningen/Drenthe

7050 AA Varsseveld

€ 35,50 op rekening ING bank

Louis Regoutstraat 36, 6006 LL Weert

Mevr. H. Prins

(0315) 24 13 54

335-0078672-51 t.n.v. Moerman­

telefoon (0495) 53 22 20

Schout Poelmanweg 32

vereniging. Voor de overige leden in

e-mail: [email protected]

9617 BX Harkstede telefoon (050) 404 22 46

Voeding en artsencontact

Europa € 35,50, buiten Europa € 40,-.

Hans Stoop

Een kleine ’overbetaling’ op de

Coehoornstraat 40

minimumcontributie wordt zeer op

4611 KS Bergen op Zoom

prijs gesteld.

(0164) 25 04 61

Contributie giro 42.39.229 t.n.v.

Giro 3290997 t.n.v. de Stichting

Oude Heerweg 145

Moermanvereniging te Alphen aan

Steunfonds Amnestie, Reijerskoop

5941 EK Velden

Organisatie

den Rijn. Opzegging lidmaatschap:

291, 2771BL Boskoop of via ING

Tel (077) 472 14 53

Jan Strating

vóór 1 december van het lopende

bank, rekeningnummer 67.20.27.240

e-mail: [email protected]

Hoofdwal 61

jaar. Administratiekosten: € 3,50

t.n.v. Stichting Steunfonds Amnestie

4207 EB Gorinchem

wanneer een herinnering gestuurd

in Boskoop.

Noord-Holland Noord

(0183) 63 26 90

moet worden.

Bovenstaande rekeningnummers van

Vacature

De Moermanvereniging en de

Stichting Steunfonds uitsluitend te

Adviseurs

stichting Steunfonds Amnestie zijn

gebruiken voor giften.

Cor van Groningen

door de Belastingdienst erkend als

Drs. Bob Hornstra

algemeen nut beogende instelling

Piet Sijpersma

(ANBI), sinds 01-01-2008. Een schen-

Stichting Steunfonds Amnestie

Limburg De heer J.H.P. Peters

Overijssel Dhr. G.J.W. Tretmans

Legaten

Tuinvaas 16 7609 ZT Almelo telefoon (0546) 56 94 11

king aan onze stichting is aftrekbaar

Wie het Steunfonds testamentair wil

van de inkomstenbelasting (binnen

gedenken, wordt aanbevolen gebruik

de daarvoor geldende regels).

te maken van de volgende formulering:

Rotterdam

‘Ik legateer aan de Stichting Steun-

Dhr. M. Ouwehand

fonds Amnestie, gevestigd te Elst (Gld)

Statenweg 405

de som van €……… vrij van rechten en

3039 HP Rotterdam

kosten’.

telefoon (010) 467 78 64

Internet www.moermanvereniging.nl

Hij richt zich op kankerpatiënten die in boeken, bladen, bibliotheken en tegen­woordig met name op internet koortsachtig proberen te achterhalen of er meer is dan zijn of haar behandelaar aanbiedt. Vaak leiden zulke zoekacties tot radeloosheid. Er is zoveel dat het de meesten begint te duizelen. En wie heeft het bij het rechte eind? Verelst heeft persoonlijk ondervonden hoe slopend zo’n zoektocht kan zijn. Het was voor hem aanleiding een deel van zijn kapitaal aan te wenden voor het laten scheiden van kaf en koren. Daarvoor heeft hij een instituut opgericht, Reliable Cancer Therapies, dat wordt bewaakt door prominente wetenschappers en wordt bemand door gekwalificeerde mensen. Dat mag gerust bijzonder worden genoemd. Het begint er al mee dat Verelst, die een academische opleiding heeft genoten, ervan uitgaat dat het de moeite waard is allerlei alternatieve middelen en complementaire behandelingen te laten onderzoeken. Daarmee wijkt hij sterk af van het officiële standpunt van de gezondheidsautoriteiten. Die volgen al jarenlang de lijn dat alles wat niet uit de reguliere koker komt, maar beter doodgezwegen kan worden. Zo kon het gebeuren dat we nooit eerder hoorden van stevioside (zie elders in dit nummer). Gelukkig zijn er mensen zoals Verelst en Geuns die zich niets van die lijn aantrekken. Zij volgen de aloude raad dat het wijs is niet een deel maar álles te onderzoeken. Om vervolgens het goede te behouden.

Regio-secretariaten Rijnmond/Westland Amsterdam en Wijde Omgeving

Het afgelopen jaar is een pittig jaar geweest voor de Moermanvereniging. Visieontwikkeling, strategische heroriëntatie, versterking van het bestuur en een nieuw gezicht vormden belangrijke onderdelen van het beleid. Op pagina 10 is het bestuurlijke jaar 2010 kort samengevat. Op de pagina’s 7 en 8 vindt u de financiële verslaglegging en de agenda voor de ALV van 23 april.

Kankerpatiënt nog meer wanhoop besparen

10

12

De Belg Luc Verelst, tot 1999 enig aandeelhouder van een florerende onroerendgoedmaatschappij onder de rook van Brussel, wil kankerpatiënten nog meer wanhoop besparen. Hoe? Door een intensieve zoektocht naar de beste behandelingen die er zijn. Dat doet hij met zijn organisatie Reliable Cander Therapies. Die zoektocht begon toen zijn zus baarmoederkanker kreeg en volgens de artsen kansloos was. Ze heeft het gered!

Heilzame effecten van stevioside Stevia is meer dan een natuurlijke, gezonde suikervervanger. Stevioside, een van de werkzame bestanddelen uit de steviaplant, blijkt heilzame effecten te hebben op zieke mensen. Waarom? Deze stof ontgift vrije radicalen. De Leuvense hoogleraar Jan Geuns wist dat al heel lang, maar acht nu het moment aangebroken om dat meer bekend te maken.

Biologische producten winnen terrein Biologische producten winnen meer en meer terrein. In deze laatste aflevering van een serie daarover meldt Jan van Klinken de voorsprong van universiteitsstad Groningen. Reacties van lezers brengen hem tot de slotsom dat de biologische bezorgdiensten in de smaak vallen.

mobiel 06 23234874

e-mail: [email protected]

Pittig jaar voor de Moermanvereniging

4

18

30

Vacature

Cor van Groningen eindredacteur Uitzicht

Mevr. T. Visser Quellijnstraat 128 1073 XL Amsterdam telefoon (020) 675 41 50

2

(Zie ook colofon pagina 27)

3

T

oen Jenny Wesly behandeld werd voor kanker, schafte ze een flitsende tweedehands BMW sportwagen aan: “Om het leven te vieren.” Die logica tekent haar. Jenny bekijkt het leven per definitie van de zonnige kant. “Eigenlijk had ik geluk toen ik kanker kreeg”, zegt ze. “Ik was namelijk al gewend aan het leven met diverse ziektes en daar heb ik veel van geleerd.” Jaren geleden had ze een maagslijmvliesontsteking en een schildklierziekte. Van die laatste aandoening was ze zo ziek dat ze geen energie meer had en psychisch enorm in de knoop zat. “Ik voelde me echt een oud vrouwtje”, zegt ze over die periode. Daarnaast had ze ook tinnitus: een hoge pieptoon in een van haar oren. Een serieus probleem voor iemand die van stilte en muziek houdt, want het is nooit meer stil in haar hoofd. Maar ook daar zegt ze van: “Ik heb er veel van geleerd. Die pieptoon is mijn maatje geworden, mijn ingebouwde scheidsrechter. Hij wordt erger als ik me druk maak en niet naar mijn lichaam luister. Dan weet ik dat ik het rustiger aan moet doen.”

Niet pluis

De kanker kwam aan het licht toen haar middelste zus eind 2006 borstkanker kreeg. Jenny vond dat een reden om zichzelf ook te laten onderzoeken. Ze ging naar de huisarts voor een borstonderzoek, maar die kon niks vinden. Maar Jenny voelde dat er iets niet klopte en vroeg zelf een mammografie aan. De foto gaf reden voor een echo. Ze kreeg de uitslag van de echo mee in een envelop. Toen ze die op straat openmaakte stond de wereld even stil. Haar voorgevoel kwam uit: er was iets niet pluis. Voorafgaand aan de operatie kreeg ze een chemokuur om de tumor kleiner te maken. Het enige wat ze aan de arts vroeg toen ze dat hoorde was: ‘Kan ik wel blijven werken tijdens de chemo?” Haar werk als empowerment coach en Qi Gong docent is heel belangrijk voor haar. Het was een van de dingen die haar overeind hielden in het hele proces. “Het is nooit in me opgekomen om te stoppen met werken. ’s Morgens lag ik kotsend op de badkamervloer, en ’s middags stond ik voor een groep

enorm heeft geholpen is het inzicht dat je je eigen realiteit kan creëren door de manier waarop je tegen de werkelijkheid aankijkt. Ik zie overal uitdagingen en oplossingen in plaats van problemen. Wat me daar enorm bij heeft geholpen is de methode ‘The Work’ van Byron Katie. Van haar heb ik geleerd om mijn gedachten te onderzoeken en bewust te kiezen voor positieve gedachten. In de tijd van de chemo reageerde ik heel negatief op de ziekenhuislucht. Ik werd al misselijk als ik daar naar binnen ging en wond me daar vreselijk over op. Wat asociaal dat het daar altijd zo afschuwelijk rook! Was je al ziek en moest je ook nog die lucht verdragen. Konden ze daar dan niks aan doen?! Maar toen ik ‘The Work’ deed besefte ik ineens dat dat hele ziekenhuis daar stond voor mij, dat het was ingericht om mij beter te maken. Ineens zag ik alles in een ander, positiever licht en voelde me dankbaar voor al die zorg. Sindsdien adem ik die lucht met liefde in.”

Het leven van Jenny Wesly ging niet bepaald over rozen. Na verschillende ernstige ziektes kreeg ze borstkanker en sindsdien leeft ze altijd met pijn. Toch zegt ze: “Ik had het voor geen goud willen missen.” Gesprek met een raszuivere optimist. Tekst: Petra Pronk / Foto: Leonard Davids/BVF

Een andere inspiratiebron was ‘De zin van het bestaan’ van Victor Frankl. Deze joodse psychiater die de concentratiekampen van de nazi’s overleefde, liet overtuigend zien waar de geest toe in staat is in moeilijke omstandigheden, als je de werkelijkheid in je hoofd weet te herscheppen. “Het is belangrijk dat je uit de slachtofferrol komt, want slachtofferschap is een groot obstakel op weg naar herstel. Het houdt je weg bij je innerlijke kracht en grootsheid. Ik heb ervoor gekozen anders tegen mijn ziekte aan te kijken waardoor die niet meer mijn leven beheerst. Ik heb een ziekte, maar ik ben geen zieke. Een klein deel van mijn lichaam is ziek. Maar de rest, een veel groter deel, is gezond en functioneert fantastisch. Als ik mijn handen wil bewegen, doe ik dat. Als ik wil lezen, doe ik dat. Wat fantastisch dat dat allemaal werkt! Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat ik moest vechten tegen mijn kanker. Ik ging voor mijn gezondheid, en dat maakt een wereld van verschil.”

Geen negatieve prikkels

Jenny koos er bewust voor om tijdens de behandeling alle negatieve prikkels buiten de deur te houden. “Ik heb niet op

‘Ik had mijn ziekte voor geen goud willen missen’ met Marokkaanse vrouwen een workshop te geven. Soms dacht ik: ‘Ik bel op om te zeggen dat ik echt niet kan vandaag’. Maar dan ging ik toch en genoot van het werken en vergat hoe ik me daarvoor had gevoeld. Werk was de perfecte afleiding, dan dacht ik even niet meer aan de pijn. Ineens was het 3 uur later en hadden we een fantastische workshop gehad. Dan ging ik de rest van de dag naar bed en was ik heel tevreden over mezelf. Ik heb nog nooit zo’n grote omzet gehad als dat jaar.”

Positieve instelling

Als er iets is dat Jenny kenmerkt, is het wel haar positieve instelling. Die eigenschap heeft er altijd wel ingezeten, maar werd heel erg versterkt toen ze kanker kreeg. “Mensen vinden het vaak onbegrijpelijk dat ik zo positief ben. Ze vinden het onnatuurlijk. Maar voor mij is het juist heel natuurlijk. Het heeft alles te maken met hoe je naar dingen kijkt. Wat me

4

internet gezocht naar informatie over mijn ziekte of de behandeling. Daar had ik geen behoefte aan. Ik deed gewoon wat ik moest doen op de best mogelijke manier, en dat was voor mij: alleen maar dingen doen die voor mij goed voelden en zuinig met mijn energie zijn. Dat betekende onder andere dat ik vrienden en bekenden periodiek een e-mail stuurde, omdat ik geen tijd en energie had voor persoonlijke mails of telefoon. Mensen kunnen met de beste bedoelingen enorm veel energie wegzuigen, bijvoorbeeld als ze op sombere toon vragen: ‘Hoe gaat het nu met je?’ Daar had ik helemaal geen zin in.” Om diezelfde reden filterde haar vriendin in die tijd de post. Opgestuurde krantenartikelen over haar ziekte, bijsluiters van medicijnen… Alles wat maar enigszins negatief kon zijn, bereikte Jenny niet. Ze is nog steeds blij dat ze het zo gedaan heeft. Ze beschermde zichzelf op alle mogelijke manieren. Een zuster

5

met rouwrandjes om de nagels die haar hielp tijdens de chemo, vroeg ze rechtstreeks: “Kan dat wel, die nagels, in verband met infectiegevaar?” “Ik heb er totaal niet bij stilgestaan of je dat eigenlijk wel kon vragen. Je moet in zo’n periode gewoon optimaal voor jezelf opkomen.”

Positieve prikkels binnenlaten

Behalve negatieve prikkels buiten de deur houden, had ze nog een strategie: positieve prikkels binnenlaten. “Ik heb altijd veel mensen en veel liefde om me heen gehad, en die heb ik in die periode bewust ingezet.” Er werd voor haar gebeden in kerken, moskeeën en synagogen. Ook ging ze aan de slag met het versterken van haar lichaam. Dat begon met gezond eten en voedingssupplementen, voorgeschreven door de mesoloog Berry Martinus via wie Jenny in contact kwam met de Moermanvereniging en Uitzicht. “Sinds ik kanker kreeg, heb ik geen vlees meer gegeten en sinds kort eet ik ook geen vis meer. Wel veel groente en fruit. Dat heeft me nooit moeite gekost. Ik heb nooit geworsteld als ik een lekker knapperig wit stokbroodje op tafel zag staan. Dan dacht ik altijd nuchter: ‘dat is niet gezond voor mij’, en dus liet ik het staan. Het gaf me een positief gevoel te weten dat ik goed voor mezelf zorgde als ik daar nee tegen zei.” Verder deed ze reiki en gaf ze Tai Chi Tao/Qi Gong lessen en workshops, een speelse en langzame manier van bewegen op het raakvlak van dans en meditatie. Fantastisch voor ontspanning op lichamelijk en geestelijk niveau en het opdoen van nieuwe energie, zegt ze daarover.

‘Geluk is van de binnenkant’

Als het verhaal van Jenny iets laat zien, is het wel dat geluk niet afhankelijk is van omstandigheden. Als gevolg van de bestraling heeft ze sinds 4,5 jaar veel pijn aan de rechterkant van haar bovenlichaam. De pijn is er eigenlijk nooit niet, maar ze kiest ervoor dat niet haar leven te laten beheersen. “Het is een nieuwe uitdaging om daar goed mee om te gaan.“, zegt ze. Daarvoor zet ze van alles in, van fysiotherapie en acupunctuur tot werken. “Pijn is gewoon pijn”, zegt Jenny nuchter. “Het wordt pas lijden als gevolg van je gedachten over pijn. Dus is het enige wat je moet doen: je gedachten veranderen.” Niet altijd makkelijk, maar Jenny is het levende bewijs dat het kan. Wie haar ziet, twijfelt er geen moment aan dat ze gelukkig is. Ze straalt aan alle kanten. “Geluk is geen toestand en niet afhankelijk van dingen om je heen. Het is iets van de

binnenkant. Het gaat niet om wat je overkomt, maar om hoe je daarmee omgaat. Ik heb ooit de uitspraak gehoord: geluk is de mate waarin je oplossingen vindt voor je problemen. Dat vind ik een mooie gedachte. Geluk is een keuze. Een keuze tussen vrede of oorlog in je hart of je lijf. Ik mag kiezen, elke dag opnieuw. En ik kies voor vrede.”

Tel je zegeningen

Een belangrijkste sleutel daarbij is volgens Jenny: het tellen van je zegeningen. “Kijk naar het halfvolle glas, naar wat er goed gaat en kies heel bewust voor dingen die je voeden. Ik was vroeger dol op detectives. Vooral de Engelse series van de BBC. Mooi gemaakt, spannende verhalen. Maar uiteindelijk gaat het wel om moord. Tegenwoordig kan ik er niet meer naar kijken. Ik wil op geen enkele manier meer negatieve dingen in mijn leven halen.” Hoe vreemd het ook klinkt, ook haar ziekte valt voor Jenny in de categorie ‘zegeningen’. “Ik had het voor geen goud willen missen. Ik ben er zoveel positiever door geworden, en ik heb er zoveel mooie ervaringen door verzameld. Ik heb geleerd hoe het is om gesteund en gedragen te worden. Als er in die periode iets is gegroeid, is het wel dankbaarheid. Ik ben zo blij dat ik leef, dat ik zelf de regie heb, en ook dat ik zoveel vriendschap, liefde en steun heb mogen ervaren. Er is veel om dankbaar voor te zijn. Ik was zo blij met de zorg, deskundigheid en steun van de artsen, met name van de oncoloog professor Pinedo, dat ik na de behandelingen een groot dankbaarheidsfeest heb gegeven voor dierbare familie en vrienden en de behandelende artsen, mamacare verpleegkundigen en fysiotherapeuten.”

‘Bron van inspiratie’

Maar het blijft niet bij dankbaarheid. Jenny zet haar levens­ ervaring en dus ook haar ervaring met haar ziektes, bewust in in haar werk. “Mijn eigen ervaringen zijn een bron van inspiratie. Ik put eruit in mijn werk als coach en empowerment trainer en voor de Qi Gong lessen en workshops die ik geef voor mijn bedrijf ‘Aandacht en Focus’. Omdat ik zelf gemerkt heb hoe belangrijk het is om je te verbinden met je zachte krachten, laat ik mensen en organisaties in deze jachtige tijd stil staan bij wie ze zijn en laat hen hun innerlijke liefdevolle krachten ontdekken van waaruit zij volgende stappen in hun ontwikkeling kunnen maken. Zo geef ik mijn eigen levens­ lessen heel bewust door.”

Advertentie

VASCULAIRE NUTRIËNTEN

Geslaagde eerste studiedag MMV-ambassadeurs

‘Toen ik zelf kanker kreeg dacht ik: Oh ja, Moerman’ Iemand belt ’s nachts op en vraagt of hij een taart mag bakken met kaneel. Wat doe je? En wat adviseer je als iemand vraagt of haar broer vitaminen kan gebruiken nu hij kanker heeft? Op deze en veel andere vragen kunnen de bijna twintig MMV-ambassadeurs in opleiding over een half jaar antwoord geven, als alles volgens plan verloopt. Tekst: Annita Lageweg

“I

n dit proces is communicatie erg belangrijk.” MMV-bestuurder Jan Strating valt meteen met de deur in huis, in de hal van Het Brandpunt in Baarn. “Ik ben erg blij dat zich zoveel mensen hebben aangemeld voor de cursus van ambassadeur voor de MMV. Nu moeten we iedereen enthousiast krijgen en houden.” Aan de omstandigheden zal het niet liggen wat hem betreft. Het is 12 maart, buiten ruikt het naar lente en binnen naar verse koffie en thee. Vanaf een uur of tien druppelen de deelnemers binnen voor deze eerste studiedag voor MMV-ambassadeurs. Sommigen een beetje onwennig, niet iedereen kent elkaar. De aanwezigen hebben één ding gemeen: ze willen meer leren over de Moermanvisie en de gelijknamige voedingswijze. Want daardoor kunnen ze over een paar maanden voldoende uitgerust op pad voor de MMV. Dat laatste gaan ze nu leren,

zegt Jan Strating. Voor deze studiedag zijn twee deskundigen uitgenodigd.

Persoonlijke motivatie

MMV-ambassadeurs zijn hard nodig, vindt Jan. De vorige eeuw was de ‘Gouden Eeuw’ voor de – toen nog – Moermanvereniging, vertelt hij. Er werden veel bijeenkomsten en activiteiten georganiseerd en de therapie was in een groot deel van Nederland bekend. Zei je Moerman, dan wisten veel mensen waar je het over had. Anno 2011 is dat niet meer zo. Langzaamaan is Moerman minder bekend geworden. Bestaat dat nog?, hoort hij vaak. “Daar willen we nu iets aan doen,” zegt hij. “De ambassadeurs kunnen de regionale activiteiten nieuw leven inblazen en de MMV opnieuw en beter op de kaart zetten, bijvoorbeeld door lezingen en kookcursussen. En ze kunnen belangstellenden van de juiste informatie voorzien en hen waar nodig adviseren en/of doorverwijzen.” Ieder lid van de MMV is een ambassadeur, benadrukt Jan, maar de mensen die de cursus volgen worden dat expliciet. De meeste ambassadeurs in spe zijn al jaren lid van de MMV. Dat wordt duidelijk uit hun veelal persoonlijke verhalen. Daaruit blijkt hoeveel de visie van dokter Moerman teweeg brengt in de levens van mensen. “Ik kwam als kind al in aanraking met het dieet, omdat een vriendin van mijn moeder kanker kreeg,” vertelt Charlotta Olthof. “Toen ik zelf met de ziekte werd geconfronteerd dacht ik gelijk: Oh ja, Moerman.” Gert Tretmans wist dat hij voor Moerman ging kiezen, toen hij een foldertekst las in de wachtkamer van een arts. “Geef kanker geen kans, stond daar op. Dat klonk zó logisch.” Daarom vinden de meeste aanwezigen dat de Moerman­ methode brede aandacht moet krijgen. Nu leeft dat te weinig en daarom willen ze ambassadeur worden. Lees verder op pagina 27 >

6

7

ALV 2011

Financieel jaarverslag over 2010 en begroting 2011

zaterdag 23 april in Baarn

Negatief exploitatieresultaat over 2010 De MMV heeft het jaar 2010 in financieel opzicht met een negatief saldo afgesloten. Lagere inkomsten uit de

De jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de MMV wordt gehouden op zaterdag 23 april 2011 in het gebouw ‘Het Brandpunt’, Oude Utrechtseweg 4A in Baarn. De vergadering begint om 10.00 uur, maar de zaal is al om 9.30 uur open. Om 11.15 uur is er een korte pauze. Tijdens de middagbijeenkomst zal dr. Gert Schuitemaker een lezing verzorgen over het thema ‘Onrust rond supplementen’.

contributies, meer kosten dan begroot voor het aantrekken van een interim-voorzitter, resulteerden erin dat het boekjaar 2010 werd afgesloten met een negatief exploitatiesaldo van € 7.000,-. Tekst: Rob Kappé, penningmeester a.i.

H

Begroting 2011

et aantal betalende leden per 1 januari 2010 is ten opzichte van 1 januari 2009 afgenomen. Doordat binnen de vereniging per 1 mei 2010 geen nieuwe voorzitter kon worden gevonden, heeft de aangetrokken interim-voorzitter het gehele jaar als zodanig gefunctioneerd. Zoals hiervoor gememoreerd zijn de kosten daardoor hoger uitgekomen dan begroot. Een en ander resulteerde in een negatief exploitatieresultaat over 2010 van € 7.000,-.

Afhankelijk van besluiten van de Algemene Ledenvergadering en de mogelijke gevolgen hiervan voor de financiën van de MMV zal het houden van een donateursactie kunnen worden overwogen.

Hieronder ziet u een overzicht van de kosten en de baten van de Vereniging. De stand van de algemene reserve van de Moermanvereniging per 1 januari 2011 is € 297.636.

Contributies Giften

begroting 2011

werkelijk 2010

begroting 2010

werkelijk 2009

€

€

€

€

145.000

137.049

145.000

143.736

De Stichting Steunfonds Amnestie heeft het jaar 2011 afgesloten met een voordelig exploitatieresultaat. Renten en herstel van de beurswaarde van de obligatie­ portefeuille met ruim € 7.000,- hebben naast een ontvangen legaat van ruim € 45.000,- aan dit resultaat bijgedragen.

20.000

24.881

25.000

31.867

Rente en dividenden

38.765

30.686

86.489

89.562

606

552

Accountantskosten

1.451

2.002

131.870

Kosten beleggingen

-7.345

-43.683

Verstrekte subsidies

0

0

388

1.000

1.006

44.614

45.000

44.723

10.000

8.155

10.000

12.439

221.000

215.087

226.000

233.771

Koerswinst beleggingen Totaal baten

Lasten Patiëntenbelangen/regiokosten Voorlichting/werving Personeelskosten Afschrijvingen

134.500

12.000

4.846

14.000

13.239

4.000

5.233

5.000

2.573

25.000

21.234

24.000

20.549

3.500

3.256

4.500

2.886

Kantoor- en huisvestingskosten

23.000

19.358

24.000

24.717

Bestuurskosten

14.500

35.021

14.500

14.032

4.500

-1.025

5.500

-2.393

221.000

222.008

226.000

207.473

0

-6.921

0

26.298

Overige lasten (o.a. internet/PR) Totaal lasten Exploitatieresultaat

8

0

Lasten Organisatiekosten

134.085

€ 58.876

1.000

134.500

2009

€ 47.724

45.000

Kosten Magazine ‘Uitzicht’

2010



Giften en legaten

Advertentie opbrengsten Totaal baten

Stichting Steunfonds Amnestie

Baten

Saldo boekenverkoop e.d. Rente/dividend

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Onderstaand een overzicht van de baten en lasten:

Staat van Baten en Lasten 2010 Baten

Agenda

De begroting 2011 sluit, waarbij er van uitgegaan is dat op de ALV van deze maand een nieuwe voorzitter van onze vereniging kan worden gepresenteerd. Geen rekening is gehouden met de eventuele opbrengst van een mogelijk te houden donateursactie.

Overige kosten

0

0

Totaal lasten

-5.288

-41.109

Resultaat

91.777

130.670

11. 12. 13. 14. 15.

Opening. Mededelingen. Notulen ALV 24 april 2010. Notulen extra ALV 27 november 2010. Jaarverslag secretaris. Jaarverslag penningmeester. Verslag Steunfonds Amnestie. Rapportage financiële commissie. Begroting 2011. Voorstel vaststelling contributie 2012. Bestuursverkiezing. • Voorstel de heer D. Schut te benoemen tot voorzitter van de MMV. • Voorstel de heer J. Bor te benoemen tot bestuurslid. • Voorstel de heer S. Blom te benoemen tot bestuurslid. • Afscheid van de aftredende bestuursleden: Margreet Heijerman-Strating en Jan Strating. Presentatie nieuwe huisstijl. Ambassadeurs. Vaststelling datum Algemene Ledenvergadering 2012. Voorstel: 28 april 2012. Rondvraag. Sluiting: 12.25 uur.

Lunch voor leden

Naar goed gebruik biedt de vereniging de leden die de vergadering bezoeken een lunch aan. Aanmelden voor de lunch kan tot uiterlijk 19 april bij het Centraal Bureau van de MMV in Alphen aan den Rijn. Telefoon (0172) 49 79 44, op werkdagen van 9.00 – 13.00 uur of per e-mail info@ moermanvereniging.nl

Middagbijeenkomst

De middagbijeenkomst begint om 13.30 uur en eindigt om 15.00 uur. Dr. Gert Schuitenmaker zal een lezing houden over het thema: ‘Onrust rond supplementen’. Er is gelegenheid tot het stellen van vragen. Na afloop van de middagbijeenkomst is er gelegenheid voor ontmoeting, een gesprek en een drankje. Tijdens de ALV is er een boekentafel. Het Baarns Reformhuis geeft deze dag 10% korting op de Vita Verde Groenteen vruchtensappen.

9

Samenvatting Jaarverslag 2010

Pittig jaar voor de Moermanvereniging D

Een korte en krachtige naam vereist ook een ander gezicht. Het bureau KEPCOM ontwierp een krachtig letterbeeld ‘MMV’ met daaronder de tekst: ‘Natuurrijk leven. Moerman’. Zo zijn voor de vereniging belangrijke kernbegrippen harmonisch samengevoegd in een ‘nieuw gezicht’ voor de Moermanvereniging.

systeem. Eind 2010 is dit systeem uitgebreid met een optie tot het automatisch betalen van de contributie met acceptkaarten. In het verslagjaar werden 303 nieuwe leden geregistreerd en er werden er 248 uitgeschreven, van wie 95 door overlijden en 82 omdat de contributie niet werd betaald. De vereniging telde op 31 december 2010 6517 leden; dat is 55 meer dan het jaar ervoor.

Academie en ambassadeurs

Website MMV

e Moermanvereniging heeft een pittig jaar achter de rug. Een nieuwe visie werd ontwikkeld, de naam werd eigentijdser benoemd met MMV, het proces van strategische heroriëntatie werd afgerond met een statutenwijziging en, ten slotte, de bestuurlijke organisatie werd versterkt. In november trad Johan Klumpenaar aan als nieuwe secretaris en voorjaar 2011 treden, als alles volgens plan verloopt, nog enkele nieuwe bestuurders toe.

Inhoudelijk wordt er gewerkt aan leefstijlprogramma’s, cursussen door de Moermanacademie en een nieuw kookboek. Een belangrijke organisatorische ontwikkeling is de opleiding van ambassadeurs die in het hele land de activiteiten van de MMV moeten uitdragen. De eerste cursus is inmiddels gestart met 22 cursisten. Tijdens de ALV op zaterdag 24 april 2010 werd de succesvolle ledenwerfcampagne die 850 nieuwe leden opleverde, afgesloten. Op 27 november 2010 was er een welkomstdag voor nieuwe leden op de vertrouwde locatie in Baarn. Deze informatiedag trok een volle zaal belangstellenden. De Moermanacademie heeft een nieuw bestuur. De in 1995 gestichte academie is een opleidingsproject dat gesponsord wordt door Steunfonds Amnestie en de Stichting Dokter C. Moerman. De Moermanacademie verzorgt opleidingen die de visie van dokter Moerman erkennen en betrekking hebben op natuurlijke kankerpreventie en ondersteunende therapieën. Het bestuur bestaat uit Else Wannee Immerzeel, voedingsdeskundige H.A.M. Schram, Moermanarts en Hans Stoop, bioloog.

Public Relations

Op het gebied van de public relations is in een breed scala aan activiteiten ontwikkeld. Naast incidentele medewerking aan radioprogramma’s over de Moermantherapie en de vereniging, werd de voorbereiding van een nieuw kookboek ter hand genomen. Voorts werd in samenwerking met Will Wammes uit Wehl de opzet ontwikkeld voor radioprogramma’s over de therapie ten behoeve van lokale radiozenders. Voorts werden de contacten met de ABNG-artsen hernieuwd.

Webmaster Peter Al had geen gemakkelijk jaar. Eind januari 2010 verdween de website van de vereniging uit de lucht doordat de provider met de noorderzon vertrokken was. Er moest heel wat werk verzet worden om de website weer toegankelijk te maken. Na enkele weken was dat het geval, maar voor alles weer ‘bij het oude’ of beter was, waren er toch verscheidene maanden verstreken. De website wordt maandelijks door gemiddeld 5500 belangstellenden bezocht. Er worden gemiddeld 15.000 hits genoteerd. De zoekterm ‘Moermandieet’ scoort het hoogst met 46%, gevolgd door ‘Moermanvereniging’ en ‘Moerman’ met elk 10%. De bezoekers van de site komen voor het grootste deel uit Nederland (65%) en de Verenigde Staten (20%).

Infolijn AG

De Moermanvereniging participeert in de Infolijn Alternatieve Geneeswijzen. Onze verenging is een van de zogenoemde ‘moeder’-organisaties van de lijn. De organisatie draait op vrijwilligers, die vanuit thuis een dagdeel dienst doen. Zij beschikken over een uitgebreide set informatiebronnen/naslagwerken en nemen verplicht deel aan enkele scholingsdagen. De Infolijn geeft informatie over alle aspecten van alternatieve leef- en geneeswijzen, zoals filosofie, werkwijze, kosten, risico’s van een bepaalde therapie, op basis van een langjarige ervaring informeren zij mensen of bieden een luisterend oor. De laatste jaren is sprake van langere en dieper gaande gesprekken; men heeft zich vaak via de nieuwe media al een goed beeld gevormd. In het verslagjaar werd de website van de Infolijn 5663 keer bezocht en namen 1013 mensen telefonisch contact op. Gemiddeld werden er 20 gesprekken per week gevoerd.

Ledenadministratie

De ledenadministratie van de vereniging wordt verzorgd op het Centraal Bureau in Alphen aan den Rijn. Gewerkt wordt met een in 2009 in gebruik genomen nieuw ledenadministratie-

10

Johan Klumpenaar secretaris

Kruiden natuurlijke heelmeesters

Informatie: Marry Foelkel Tekst: Petra Pronk

Grote voorjaarsschoonmaak Informatie: Marry Foelkel Tekst: Petra Pronk

Een alternatief is de sauna, of een voetenbad met zeezout en appelazijn.

H

Darmen schoonpoetsen

et is weer lente. De grijze donkere dagen liggen al weer enige tijd achter ons. De zon wint aan kracht. Overal schiet het jonge groen uit de grond. Tijd voor een grote voorjaarsschoonmaak met middeltjes uit de natuur. “Het voorjaar nodigt uit tot een ontgiftingskuur”, vindt Marry Foelkel. “Ons lichaam heeft de hele winter zwaar eten moeten verwerken, en nu is het tijd voor een grote schoonmaak.” Een actieplan voor de dagelijkse detox. Met stip op 1 staat volgens Marry: het ‘ontgiften van de gedachten’. “Enorm belangrijk! Boosheid, verdriet en zorgen belasten onze organen evenzeer als slechte voeding, te weinig bewegen en onvoldoende drinken. Loslaten dus, die negativiteit.” Een goede tweede is: zorgen voor een gezonde ademhaling. Zuurstof is de bron van leven voor onze cellen en goed uitademen zorgt ervoor dat de afvalstoffen weer worden afgevoerd. Ieder morgen en liefst ook ’s avonds voor het open raam 10 keer diep inademen door de neus en door de mond weer uitademen, net alsof je een ballon laat leeglopen. Het derde punt is: bewegen (minimaal 35 minuten per dag). Het dauwtrappen met Hemelvaart in het sappige mineraalrijke gras is een goede traditie die zorgt voor ontgifting via de voetzolen.

Het lichaam zelf is op diverse manieren te stimuleren. Zo kun je de darmfunctie optimaliseren door weegbreezaad te eten. “Weegbreezaad is de beste garantie voor een gezonde stoelgang tweemaal per dag. Door het hoge vezelgehalte is het een belangrijke voedingsbron voor goede darmbacteriën, het helpt de peristaltiek en poetst de darmen in alle hoeken schoon.” Ook de nieren kunnen geactiveerd worden, namelijk door het eiwitgebruik te matigen en kruidenthee te drinken (het liefst een ‘rondje door de natuur of tuin-thee’). Kruiden die hiervoor in aanmerking komen zijn jonge brandneteltoppen die de mineraalhuishouding aanvullen,

berkenblad en guldenroede. Een tonicum van deze kruiden bevordert de afscheiding van urinezuur en gaat blaasontsteking en nierstenen tegen. En dan is er nog de lever, de ‘stofzuiger van ons bloed’ die schadelijke stoffen afvoert. Kruiden die daarbij helpen zijn Mariadistel, de bloemen van wilde distels en paardenbloemen. De Franse naam voor die laatste bloem –‘Pissenlit’ (‘plas in je bed’) – spreekt boekdelen.

Huid

Tot slot is ook de huid een belangrijk detox-instrument. Je kunt de doorbloeding van de huid en de afvoer van afvalstoffen stimuleren door met een droge zachte borstel de huid te masseren. Eerst armen en benen, van beneden naar boven werken in de richting van het hart. Thee van driekleurig viooltje verleent goede diensten bij huidklachten.

Recept voor verse zuurkool Neem 2 ons zeer fijngesneden witte of savooie kool of fijn geraspte wortel of een andere vaste groente zoals bietjes. Overgiet ze met kefir. Doe dat in een glazen pot. Zet er een tweede pot bovenop gevuld met water of schoon grind voor het gewicht. Laat het 3 tot 5 dagen onder druk staan, en je hebt een heerlijke zure groente zonder de gebruikelijke dosis zout die in ‘gewone’ zuurkool zit.

11

Twee jaar geleden werd bij zijn zus baarmoederkanker vastgesteld. De kans dat ze de ziekte zou overleven, was volgens de artsen niet bijster groot. Hij nam zich voor de beste behandeling te zoeken die voor haar te vinden zou zijn. Nu ze het heeft gered, wil hij ook andere kankerpatiënten de helpende hand bieden. Op bezoek bij Reliable Cancer Therapies van de Belg Luc Verelst. Tekst: Jan van Klinken

RCT streeft naar betrouwbare informatie over alle mogelijke behandelingen

Weldoener Luc Verelst: Kankerpatiënt nog meer wanhoop besparen D

e oprijlaan doet denken aan die van een monumentaal slot. Metershoge sierlijke smeedijzeren hekken, gevolgd door hoge robuuste bomen aan weers­ zijden van het pad. En warempel, na honderd meter doemen de contouren van een heus kasteel op. Daar, in StrombeekBever onder de rook van Brussel, zetelt de onroerendgoedmaatschappij waarvan Luc Verelst ooit enig aandeelhouder was. In 1999 verkocht hij 75 procent van de aandelen en trok hij zich terug uit de operationele activiteiten. Hij verhuisde naar Zwitserland maar niet om op zijn lauweren te rusten. Na 20 jaar voor zichzelf te hebben gewerkt, wilde hij eenzelfde periode uittrekken voor de verre naaste. Hij startte ontwikkelingsprojecten op in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Zo nu en dan is hij weer terug in zijn vaderland, vooral om voeling te houden met het andere grote project dat hij is begonnen, Reliable Cancer Therapies. Het is ondergebracht in de orangerie van het kasteel, te midden van weelderig groen en een sfeervolle waterpartij.

Dé toekomst

Hij heeft als voormalig aannemer niet alleen verstand van bouwliften en staalconstructies, maar ook van de huisregels der wetenschappen. Van huis uit is hij namelijk bio-ingenieur. Dat is meteen merkbaar. ‘Evidence-based’ is voor hem een belangrijk begrip, geeft hij aan. “Er moeten feiten en bewijzen zijn, anders weet je niet wie je geloven moet.” Of hij dan alles wat (nog) niet is bewezen, als kwakzalverij afdoet? Dat gaat Verelst veel te kort door de bocht. Hij interesseert zich juist heel sterk voor alternatieve en complementaire geneeskunde. Vandaar dat hij de inmiddels overleden

12

politica Marie-Rose Morel eind vorig jaar bijstond met informatie toen ze haar heil wenste te zoeken in het Duitse Krefeld voor een Gamma Knife-behandeling en in Wenen voor een combinatie van hyperthermie (warmtebehandeling) en dendritische celtherapie. Verelst vindt dat er voldoende aanwijzingen zijn om deze therapieën serieus te nemen. Immunotherapie is volgens hem zelfs dé toekomst in kankerbestrijding. Dat Marie-Rose Morel toch aan haar ziekte ten onder ging, had hij niet verwacht. Hij zegt patiënten te hebben meegemaakt die veel hogere tumorwaarden hadden dan zij en die het toch hebben gered. “Haar pech was een zeldzame complicatie in de vorm van aantasting van het hersenvocht.” Hem is wel verweten dat hij haar valse hoop heeft gegeven, maar dat verwijt werpt hij ver van zich. Hoop is in zijn ogen nooit vals. Kankerpatiënten moéten hopen. “Dat doet leven.” Daarvoor is

Marie-Rose volgens hem het beste bewijs. Hoe zou ze het anders zo lang hebben volgehouden?

Gekmakende zoektocht

De reden dat hij een eigen kennis­ centrum heeft opgericht, heeft alles te maken met de gekmakende zoektocht die hij moest afleggen nadat hij zijn zus de beste behandeling had willen bieden die er te vinden zou zijn. Wat hij op internet aan mogelijkheden aantrof, deed hem duizelen. Door de bomen was nog niet het begin van een bos te ontwaren. Daarin wil Verelst rigoureus verandering brengen want hij wenst kankerpatiënten alles behalve een wanhopige speurtocht op internet. Aan Reliable Cancer Therapies zijn zeven stafleden verbonden, onder wie enkele artsen, een apotheker en een bioloog, die kaf en koren in de reguliere, alternatieve en complementaire sector moeten scheiden. Het in de lucht houden van het centrum kost hem 1,25 miljoen euro per jaar

Belangrijke oproep voor ‘Moermanpatiënten’ Voordat RCT zich een oordeel vormt over de Moermantherapie, zou het de claim dat deze therapie op zich tot genezing kan leiden, willen verifiëren. Daarvoor zou RCT over de dossiers willen beschikken van tien tot vijftien patiënten die genezen zijn verklaard. Voorwaarde is dat medisch bij hen is vastgesteld dat zij kanker hadden, dat zij uitsluitend ‘Moerman’ hebben gevolgd en geen reguliere behandelingen tegen kanker hebben ondergaan. Degenen op wie dit van toepassing is en hieraan willen meewerken, wordt dringend verzocht contact op te nemen met het Centraal Bureau van de vereniging, (0172) 49 79 44 (werkdagen 9.00-13.00 uur) of [email protected]. Met beschikbaar gestelde dossiers zal zeer prudent worden omgegaan. De privacy van betrokkenen wordt volledig gegarandeerd.

de natuur. Neem taxol. Je kunt je zelfs afvragen of inname van middelen in hun natuurlijke vorm niet beter voor je is.”

V.l.n.r: Luc Verelst, Lydie Meheus en Lieve Vanschoubroek. maar dat geld heeft Verelst er graag voor over.

Zelf keuze maken

Zoals de naam van het centrum aangeeft, valt het accent op betrouwbaar. Daarbij gaan hij en zijn staf niet over één nacht ijs. In de adviesraad zitten wetenschappers van naam, onder wie oncologen die wereldwijd bekendheid genieten. Ze zijn niet ingehuurd maar verlenen hun diensten gratis, reageert Verelst desgevraagd. “Wij willen verantwoord bezig zijn. Daar worden wij op getoetst. Zodoende kan men ons niet zo maar neersabelen.” Ook de informatie die zijn centrum aan patiënten geeft, is gratis. Op de website van RCT is in gewone mensentaal aangegeven welke verantwoorde keuzemogelijkheden mensen hebben. Het accent ligt op informatie. Adviezen zal het centrum niet geven. Dat levert voor patiënten wel eens een teleurstelling op. “We krijgen brieven van mensen die alles al geprobeerd hebben. Die vragen ons in hun wanhoop welke mogelijkheden nog resten”, vertelt Lieve Vanschoubroek van RCT. Ze zegt dat patiënten zelf een keuze moeten maken “maar dan wel op basis van de beste inzichten van dat moment.”

Gezond verstand

De website van RCT is overigens nog verre van compleet. Veel therapieën zijn nog in onderzoek. Een lastige exercitie, want waar richt je je op? Op de therapie

zelf of op de resultaten? En tot hoever achter de komma moet het bewijs gaan? Bovendien maakt het verschil of een therapie schade toebrengt dan wel zonder bijwerkingen is. Als voorbeeld komt in het gesprek de Moermantherapie ter sprake. Moet de wetenschappelijke lat voor die therapie net zo hoog worden gelegd als voor chemo? Verelst vindt van niet. Hij zegt de logica te delen dat gezonde voeding goed is voor je immuunsysteem en dat patiënten daardoor sowieso een grotere kans hebben om beter door belastende behandelingen te komen. “Het is net als met biologische voeding. Je kunt zelf met je gezonde verstand bedenken dat het beter voor je is dan al dat bespoten en bewerkte spul. Daar heb ik geen wetenschappelijke studie voor nodig.” Verder investeert RCT in beloftevolle therapieën die moeilijk aan fondsen kunnen komen. Sommige zijn voor de farmaceutische industrie niet interessant omdat er niets aan te verdienen valt. Een voorbeeld op dit gebied is het onderzoek naar de eigenschappen van artemisinine, een bestanddeel van de plant zomeralsem. In cellen en laboratoriumdieren is aangetoond dat het werkzaam is tegen kanker. RCT sponsort een project waarin een specifiek extract van de zomeralsem bestudeerd zal worden. Het zou Verelst niet verbazen als het middel positief uit het onderzoek komt. “Ook chemopreparaten bestaan voor een aanzienlijk deel uit middelen afgeleid uit

Ook reguliere behandelingen komen bij RCT aan bod. De informatie over bestaande en nieuwe chemokuren is vaak zo versnipperd dat een leek niet weet waar hij beginnen moet. Bovendien is het medisch jargon voor buitenstaanders moeilijk te doorgronden. “Wij willen vooral objectieve informatie geven over het resultaat van behandelingen”, zegt Lydie Meheus, die sinds de start in 2009 de scepter zwaait bij RCT en daarvoor een directeursfunctie bekleedde bij de biotechnologiereus Innogenetics. Artsen en andere behandelaars kunnen op de website van RCT terecht voor gespecialiseerde informatie. Ook zij raken volgens Meheus gemakkelijk het spoor bijster. “Wekelijks verschijnen zoveel publicaties dat zelfs oncologen ze niet meer kunnen bijhouden. RCT licht de studies door en maakt er melding van als ze voor patiënten van nut zijn.”

Veelbelovend

RCT stak ook geld in een recent congres over integratieve geneeskunde in Papendal. Verelst vindt de integratieve aanpak veelbelovend. Daarbij wordt het beste uit regulier en niet-regulier gecombineerd en krijgt zowel lichaam als geest de aandacht die het verdient. “In de VS is die ontwikkeling al volop gaande. Zelfs toonaangevende kankercentra passen daar integratieve geneeskunde toe. Over 20 jaar gaan we dat hier ook zien”, is zijn stellige overtuiging.

[email protected] http://www.reliablecancertherapies.com

13

Advertenties

Gezond leven Gezond blijven 10% kort i Rood ng bij de e Ro os

Een leven lang vitaal! Squalene is een bijzondere stof die zowel in het menselijk lichaam als in de natuur wordt aangemaakt. Het behoort tot een speciale groep antioxidanten, de zogenaamde isoprenoïden en wordt uit de levertraan van de diepzee dogfish verkregen. Squalene heeft het vermogen om zuurstof toe te voegen aan de menselijke cel. Hierdoor beschermt het de cellen waardoor het lichaam wordt behoed voor de ziekmakende moleculen. Issho Genki® Squalene iP6 is een veelzijdig, natuurlijk en zuiver voedingssupplement dat uw lichaam weer in balans brengt.

Beschermt tegen vroegtijdige veroudering van de huid

Beschermt tijdens chemotherapie en bestraling Beschermt cellen en weefsels

ROZENBOTTEL Wetenschappers herontdekken nu de prachtige mogelijkheden, al eeuwenlang gewaardeerd door traditionele herbalisten. Vooral rijk aan Vitamine C en waardevol bij het in stand houden van sterke en gezonde bloedvaten. Het 100mg extract levert met deze concentratie een positieve bijdrage.

Fyto-Life van Hogendorpplein 28 5051 SR Goirle T: +31 (0) 13 534 6437 F: +31 (0) 13 530 2247 E: [email protected] W: www.fyto-life.nl www.isshogenki.com

GLUCOSAMINE SULFAAT 3 tabletten bevat een volledige 1500mg Glucosamine sulfaat waarvan is aangegeven dat het een juiste hoeveelheid is. En natuurlijk, bijna overbodig te zeggen, hebben we de zuiverste vorm van glucosamine gebruikt die beschikbaar is, vergelijkbaar met de glucosamine geproduceerd door het lichaam

CHONDROÏTINE SULFAAT

MSM

Een waardevol maar duur nutriënt. Toch zullen we nooit toeleggen op de kwaliteit of de relevante hoeveelheid die nodig is. Elk Lamberts product bevat relevante hoeveelheden van premium (de hoogste) kwaliteit. Daarom bevat deze formule 300mg chondroïtine sulfaat per dagdosering.

Onze MSM is gewonnen uit de meest pure beschikbare vorm en met 150mg per dagdosering veel hoger gedoseerd dan in vele andere beschikbare combinatie preparaten.

QUERCETINE

Unieke 1-tabletformule voor maximale ondersteuning

Dit is een krachtige bioflavonoïd uit ondermeer fruit, vooral appels. Quercetine is onderwerp van gesprek in relatie met gewrichtsproblemen. Lamberts heeft een gezonde 60mg per dagdosering in deze formule verwerkt.

GEMBER De Glucosamine Complete bevat een equivalent van 1200mg gember (uit een 60mg extract). In deze concentratie is de verwarmende eigenschap van gember goed voor de bloeddoorstroming in de capillaire vaten rondom de gewrichten. Vele andere combinatie preparaten bevatten het minder (niet) nuttige gemberpoeder.

+

Glucosamine 1200 Glucosamine & Chondroïtine Complex Glucosamine QCV

Informatie via www.hb08.nl 14adv Visolie_Glucosamine A5zw.indd

2

tel 088-0075700

Vegetarische Glucosamine

Koolzaadolie stinkt niet meer Tekst: Arjan van Laar

Een breed aanbod van producten voor de aanmaak/opbouw van het kraakbeen, voor (behoud van) gezond kraakbeen en smering van de gewrichten. Van Glucosamine 1200 (hoogste graag glucosaminesulfaat) t/m de gouden standaard voor gewrichten: Glucosamine Complete.

✓

televisie

Toename energie, vitaliteit en uithoudingsvermogen

De complete Glucosamine

Unieke formule

Radio en

Versnelt herstel

MSM 1000mg

mail [email protected] 02-12-2010 12:32:37

Dat transgene vetten een gevaar voor de gezondheid zijn, is al twintig jaar bekend. Maar tot nu toe kondigden alleen nog Denemarken en een aantal Amerikaanse staten een verbod af op het gebruik ervan. In Nederland zijn deze verharde plantaardige oliën nog in tal van etenswaren terug te vinden. Met name in de huismerken van supermarken. Dat leert Vara’s Kassa in de uitzending van 19 maart.

ON

www.kassa.vara.nl www.trosradar.nl www.wildekeuken.nl

OFF

E

cht nieuws is dit natuurlijk niet. Maar het aardige is dat het twee 13-jarige jongens waren die het onderwerp onder de aandacht brachten. Voor een schoolopdracht checkten zij honderden etiketten en meldden hun bevindingen aan de redactie van Kassa, die er veertien minuten gezellige zendtijd mee vulde. Een optimist herkent hierin een toenemende bewustwording rond voeding en eetgewoonten. En als schoolkinderen al kritisch naar etiketten gaan kijken dan kan de overheid niet achterblijven. Wat betreft de transvetten klopt dat alvast. Het spul verbieden zit er niet in, vertelt een Europarlementariër van D66, maar duidelijker etikettering mogen we binnen twee jaar verwachten. Momenteel heb je een loep én een leesbril nodig om te kunnen lezen dat er ‘gedeeltelijk gehard ’ of ‘gehydrogeneerd plantaardig vet’ in een product zit. Straks staat duidelijk leesbaar en voorop de verpakking dat transvet gebruikt is.

In de olie

Het punt met al die voedselprogramma’s en -onderwerpen is dat de informatiedichtheid vaak te wensen overlaat. Daar komt bij dat de betrouwbaarheid van de bronnen soms lastig te peilen is. Zo deelt een oliehandelaar in ‘De wilde keuken’ van 17 februari mee dat zonnebloemolie ongeschikt is om in te bakken omdat daar bij verhitting al snel transvetten in ontstaan. Dat kan best zijn, maar hoe snel precies en waar moeten we dan wel in bakken? De akkerbouwer daarentegen die beweert dat koolzaadolie niet meer stinkt, is goed te controleren. Even een flesje koudgeperste koolzaadolie bij de lokale Aldi opgehaald en inderdaad, de lucht van rotte kool is verdwenen! Petje af voor de gewasveredelaars die er in slaagden het voor de stank verantwoordelijke erucazuur en het verdachte glucosinolaat uit koolzaadrassen te kruisen. Want de olie uit deze rassen is niet alleen smakelijk, maar ook nog eens rijk aan omega-3 en -6 vetzuren. Maar ook deze ‘dubbel nul’ koolzaadgewassen blijken alweer een poosje te bestaan; daarom enkele echte nieuwtjes vanuit De Wilde Keuken. In de aflevering van 3 maart gaat het naar de Universiteit van Nijmegen, waar de tropische consumptievis tilapia kippenmest blijkt te eten. Ze ontdekten in Nijmegen bovendien dat tilapia vijftig procent sneller groeit – en dus minder voer nodig heeft – als hij zelf bepaalt wanneer hij eet. Binnen een uur leert tilapia de hendel aan te tikken die voer doseert.

Babyvoeding

De publieke omroep neemt haar opvoedkundige taak serieus door de voedsel­ marketing tegenspel te bieden. Dat levert dan weer weinig nieuws op, maar moet wel gebeuren. In de aflevering van 14 maart neemt Radar babyvoeding onder de loep. Of eigenlijk, de beeldvorming rond babyvoeding. Aan de hand van een Limburgs gezinnetje en een professor commerciële strategie passeren verschillende producten de revue. “Gezinnen worden kleiner en kinderen wonen vaak ver bij hun ouders vandaan”, verklaart strateeg Cees van Woerkom. Ervaring rond opvoeding wordt daardoor minder gedeeld. “Fabrikanten spelen in op de onzekerheid van jonge ouders.” Enerzijds door te schermen met termen als 100 % natuurlijk, pure grondstoffen en meer van dat zuivere taalgebruik. Anderzijds suggereren ze beter te zijn dan natuurlijke voeding. Door supplementen toe te voegen en kreten te gebruiken als: ‘Goed voor een gezonde groei’. Ook een goeie: het ‘pyjamapapje’. Daarmee zal uw kind ‘lekker doorslapen’. Kinderdiëtist Nienke Wierdsma stelt dat kinderen zo snel mogelijk moeten wennen aan normaal voedsel. En bovendien: “Een driejarige vlak voor het slapengaan nog 250 cc pap te voeren is niet verstandig.”

15

Recepten voor 4 personen

Het is mogelijk dat recepten en ingrediënten niet in overeenstemming zijn met uw persoonlijke dieet. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.

Lekker eten

Taugésalade met rode ui en tomaat

Mungbonensoep met bloemkool (6 personen)

Ingrediënten: 100 g groene mungbonen 3 rijpe tomaten 2 rode uien 1 tl kurkuma ½ tl kaneel ½ tl kerrie mespunt zwarte peper sap van ½ citroen 1 eidooier 4 el olijfolie handvol paardenbloemblad, madeliefjes, daslook blad, basilicum

Ingrediënten: 150 g groene mungbonen (geweekt) 1 grote ui, fijngehakt alle stronkdelen van een bloemkool 1½ liter water 2 tl kurkuma 2 cm geschilde en fijngehakte gemberwortel ½ tl zwarte peper 1 el tamari 3 el kokosolie 2 el bieslook, daslook of peterselie

Bereidingswijze: Zet de mungbonen 10 uur onder water. Spoel ze af en leg ze op keukenpapier en plaats ze in het donker. Spoel ze 2 keer per dag af. Na 2 dagen ontstaan er kiempjes. Zet ze dan in het licht. Als ze ½ cm groot zijn kunnen ze al gebruikt worden. Maak een dressing van de eidooier, olie, citroensap, kurkuma, kaneel, kerrie en zwarte peper. Dompel de tomaten 1 min. onder in kokend water en pel ze. Snijd de tomaten in kleine blokjes en schep ze meteen door de dressing. Snijd de rode uien zeer fijn en meng die erdoor. Spoel de kiempjes nog een keer af en laat ze uitlekken. Schep ze dan door de rest. Was de paardenbloem- en/of daslookblaadjes en snipper ze fijn over de salade. Garneer met madeliefjes en wat basilicum.

Bereidingswijze: Smoor de uien in het kokosolie met de kurkuma, gember en zwarte peper goudgeel. Voeg het water en de mungbonen toe en breng dit aan de kook. Voeg na 15 min. de bloemkoolstronk toe en laat alles in 20 min gaar worden. Controleer of de mungbonen en de bloemkool gaar zijn. Maak ze daarna helemaal fijn met de staafmixer. Proef en maak op smaak met tamari en peper. Garneer met bieslook, daslook of peterselie.

16

Productinformatie: Mungbonen De jonge peulen en zaden worden gekookt als groente of verwerkt in soepen. De mungboon wordt vaak geprefereerd boven andere boonsoorten, omdat hij lichter verteerbaar is. In India maalt men gedroogde zaden tot meel, waarvan gekruid platbrood wordt gebakken. Ook wordt er het traditionele gerecht ‘dahl’ (kruidige bonenbrij) van gemaakt. Met name in de Chinese keuken worden de kiemen, bekend als taugé, gebruikt als groente en verwerkt in salades. Taugé bevat veel vitamine C.

met Riëtte Janssen

Groene erwtencurry

Rode bietencurry

Indiase bloemkool

Gebakken makreel (Indiaas)

Ingrediënten: 200 g geweekte volle groene erwten 1 tl bonenkruid 2 fijngehakte uien 1 uitgeperste teen knoflook 2 el kokosolie 2 el garam masala (Indiaas kruidenmengsel, Uitzicht 2, 2008) 1 dl water

Ingrediënten: 4 á 5 rode bieten 2 fijngehakte rode uien 30 g boter of ghi 2 fijngehakte teentjes knoflook 1 stukje fijngesneden rode peper 4 tl korianderzaad 1 tl komijnzaad 1 tl mosterdzaad 3 kruidnagels 1 pijp kaneel bio-shoyu 2 dl biogarde

Ingrediënten: roosjes van een grote bloemkool 2 fijngehakte uien 1 fijngehakte teen knoflook 2 gepelde en fijngehakte tomaten 2 el ghi of boter 2 tl kurkuma ½ tl zwarte peper 1 tl versgemalen koriander 1 tl kaneel 1 tl komijn 4 el versgemalen of gedroogde kokos

Ingrediënten: 500 g schoongemaakte makreel 2 el kokosolie mespunt zwarte peper 1 tl kurkuma 1 tl tamari sap van ½ citroen

Bereidingswijze: Kook de groene erwten met bonenkruid gaar in ± 1 uur; ze mogen niet kapot koken. Smoor in de kokosolie de uien, knoflook en garam masala goudbruin. Voeg de gare erwten toe en laat dit nog even smoren. Voeg eventueel een beetje water toe. Serveren met zilvervliesrijst, rode bieten curry met taugésalade.

Bereidingswijze: Rooster alle kruiden in een droog pannetje en maal of stamp ze fijn in een koffiemolen of met een vijzel. Fruit de ui, rode peper en de knoflook in de boter/ghi en voeg de gemalen kruiden toe. Schil de bietjes en snijd deze in kleine blokjes. Doe ze bij de rest en voeg 2 dl. water toe. Laat de bietjes in 20 min. gaar en droog koken. Proef en maak op smaak met bio-shoyu. Verdeel de bietjes in een platte schaal. Maak in het midden een kuiltje. Giet daarin de losgeroerde biogarde. Heerlijk bij zilvervliesrijst en erwtencurry

Bereidingswijze: Stoom de bloemkoolroosjes beetgaar in 3-5 min. Smoor in boter/ghi de uien, knoflook en specerijen. Voeg de tomaten toe en laat dit 5 min. smoren. Voeg de kokos toe en kort voor het opdienen de bloemkoolroosjes. Schep dit goed door elkaar en serveer het warm. Let op: de bloemkoolroosjes mogen niet te gaar worden. Serveer met gebakken makreel, gierst en een salade.

Bereidingswijze: Was de vis grondig en snijd deze in moten van 3 cm. Bestrooi ze met kurkuma, zwarte peper, een beetje tamari en citroensap. Smeer een bakplaat in met kokosolie en grill de makreelstukjes aan elke zijde 4 min. Serveer met Indiase bloemkool met zilvervliesrijst en een salade.

Productinformatie: Kurkuma Kurkuma wordt in Azië niet alleen gebruikt om rijst mee te kleuren, maar wordt ook verondersteld te werken als medicijn tegen allerlei ziektes, zoals trombose en hersenaandoeningen waaronder de ziekte van Alzheimer en Parkinson. Onderzoek aan de Rhodes universiteit in Zuid-Afrika heeft de werking van het kruid bevestigd in de binding van zware metalen. Sheril Daniel deed er onderzoek naar curcumine, een van de drie ontstekingsremmende stoffen die er veel in voorkomen. Hij constateerde bij ratten dat curcumine de hersenen beschermt tegen beschadiging door cyanide, lood en cadmium. Het stofje bindt zich aan deze giftige verbindingen voordat die schade kunnen toebrengen. Daniel denkt dat door het vele gebruik van koenjit in Indiase gerechten Alzheimer in India nauwelijks voorkomt. Kurkuma altijd gebruiken met zwarte peper, dat versterkt de werking van curcumine enorm. Bron: Wikipedia

Recepten insturen Heeft u een lekker recept dat past binnen de Moermankeuken? Kok Riëtte Janssen ontvangt het graag van u. Zij wil deze recepten in deze rubriek gebruiken, zodat anderen ook kunnen meegenieten. Stuur uw recepten per mail naar [email protected].

17

Steeds meer bewijs voor heilzame effecten van stevia (2/slot)

Zelf stevia kweken Wie steviaplantjes kweekt om zelf de zuivere zoetstoffen te isoleren, zet zich volgens Geuns aan een bijna onmogelijke taak. Alleen met gespecialiseerde laboratoriumtechnieken lukt dat. Wel kan de thuisteler zelf waterextracten maken van verse of gedroogde blaadjes. Drogen kan in de oven of magnetron. De gedroogde blaadjes zijn, afhankelijk van de kwaliteit van de planten, 30 tot 50 keer zoeter dan suiker. Ze kunnen worden fijngemaakt in een mortier met stamper of in een koffiemolen. Het fijngemaakte poeder kan worden gebruikt in verschillende gerechten zoals pannenkoeken, wafels en confituur. Bij het maken van confituur ontstaan donkere stipjes afkomstig van het blad. Een aantal gerechten met gedroogde en fijngemalen blaadjes zijn te vinden op verschillende websites, zoals www.stepa.be. Voor de bereiding van confituur zonder suiker adviseert Geuns Pec Plus te gebruiken.

Stevioside ontgift vrije radicalen Dat stevioside heilzame effecten heeft op zieke mensen, wist de Leuvense hoogleraar Jan Geuns al heel lang.

Verder onderzoek heeft evenwel een nadrukkelijke bevestiging opgeleverd. Geuns: “Stevioside blijkt vrije radicalen te ontgiften. Door die eigenschap kan het tal van ziekteprocessen positief beïnvloeden; misschien zelfs de ziekten van Parkinson en Alzheimer, aangezien ook die op een of andere manier gerelateerd zijn aan een teveel aan radicalen.” Daarbij plaatst hij wel een belangrijke kanttekening. “Meer onderzoek is gewenst. Maar het gesternte staat absoluut gunstig.” Wat hij zelf zou doen als hij door een ziekte zou worden getroffen die is gerelateerd aan een teveel aan radicalen? “Dan zou ik zeker stevioside innemen tot een dosis van 500 milligram drie keer daags”, glimlacht hij.

Maar zolang de toelating van stevia tot de Europese Unie niet rond was, wilde hij er niet al te veel ruchtbaarheid aan geven. Het zou autoriteiten alleen maar extra kopschuw kunnen maken. Nu het licht voor stevia op groen is gezet, is voor hem het moment aangebroken om de bazuin aan de mond te zetten. Tekst: Jan van Klinken

H

et sterkste staaltje dat Geuns zelf heeft meegemaakt als het gaat over de werkzaamheid van stevioside, had betrekking op een patiënt met hoge bloeddruk en diabetes type 2. De man had al heel lang last van een veel te hoog bloedsuikergehalte. Hij moest, zoals dat heet, met zijn ziekte leren leven. Dat was hij echter niet van plan en zo kwam hij via-via bij Geuns terecht. Hij had gehoord dat die hem wellicht kon helpen. “De man kon hier niet meer alleen boven komen”, vertelt Geuns. “Hij was veel te dik en zakte uitgeput in de stoel. Zijn toestand was feitelijk dramatisch, ook al vanwege de medische prognose. Ik heb hem aangeraden te vermageren en zich één gram stevioside per dag te laten voorschrijven door zijn dokter. Een paar maanden later meldde hij zich opnieuw maar nu om te zeggen hoe goed het met hem ging. Hij was reeds vele kilo’s kwijt, zijn bloeddruk was gezakt, hij was zelf zonder al te veel moeite de trap opgekomen en voelde zich als herboren. Een mirakel.”

Gezonde suikervervanger

Stevioside is een van de werkzame bestanddelen van de stevia­plant. Geuns heeft al bijna vijftien jaar tegen gevestigde belangen moeten boksen om de toelating van stevia tot de EU geregeld te krijgen, maar vorig jaar kwam er dan eindelijk een doorbraak. Deze zomer volgt naar alle waarschijnlijkheid het definitieve groene licht (zie vorige uitgave van Uitzicht). Vanaf dat moment komt er een nieuwe legale vervanger van tafelsuiker ter beschikking die van alle andere de gezondste is. De levensmiddelenfabrikanten, die tot nu toe om financiële

18

redenen zweren bij suiker en nog meer bij fructosestroop, nemen hun verlies en zijn al volop bezig in te spelen op de nieuwe situatie. Cargill, een wereldspeler op voedingsgebied, heeft bijvoorbeeld al enorme steviaplantages in Zuid-Amerika opgekocht. En Coca Cola laat weten voorbereidingen te treffen voor de Europese introductie van een steviavariant van haar beroemde bruine goedje. Zo profiteert de industrie dankbaar van het voorwerk dat Geuns verrichtte. Zelf wordt hij er financieel niet wijzer van maar daar lijkt hij niet mee te zitten. “Geld kan mij niet gelukkig maken. Gelukkig word ik van mijn bijdrage als muzikant in het volksorkest Jan en Alleman”, lacht hij. Behalve dat hij hoogleraar in de plantkunde en chef van het lab voor Functionele Biologie aan de KULeuven is, speelt hij in zijn vrije tijd verdienstelijk viool en klarinet.

Gunstig gesternte

In de zomer van vorig jaar organiseerde Geuns in Leuven een internationaal congres waar uitgebreid werd gesproken over de zogeheten ‘farmacologische effecten’ van stevioside. Al langer wees allerlei onderzoek erop dat de stof in hogere doseringen een heilzame uitwerking heeft. “De aanwijzingen zijn talrijk en overtuigend”, zegt Geuns (zie kader Indrukwekkende onderzoeksresultaten). “De grote vraag was altijd: Is daar één centrale verklaring voor te geven? Het antwoord is positief.” In de medische wereld werd op die bevinding met ongeloof gereageerd. Ze werd gezien als “te goed om waar te zijn”.

Indrukwekkende onderzoeks­resultaten In zijn boek ‘Stevia en steviolglycosiden’ dat dinsdag 1 februari in Leuven werd gepresenteerd, zet prof. Jan Geuns de resultaten van het wereldwijde onderzoek naar stevioside op een rij. Het gaat om uitkomsten die op zijn minst zijn bevestigd in dierlijke modellen en in geïsoleerde orgaan- en/of celculturen. Ook in sommige studies met mensen is dat het geval. De lijst is indrukwekkend. • Hoge doses stevioside (250-500 mg driemaal per dag) verlaagden de bloeddruk van patiënten met hoge bloeddruk en normale bloed-glucosegehalten. Er werd een duidelijke verbetering van de levenskwaliteit aangetoond. • Dezelfde doses stevioside hebben ook een gunstige invloed op diabetes type 2. Dat wijst onderzoek op ratten en muizen uit. Verdere proeven met mensen zijn nodig. • Steviosidebehandeling van muizen met overgewicht gaf te zien dat de aderverkalking werd afgeremd. Zowel de insuline-

afgifte als het cholesterolgehalte werden gunstig beïnvloed. De gevoeligheid voor insuline was sterk verhoogd. • In diermodellen werden ook interessante effecten op het verminderen van kankers waargenomen. Bij een langdurige proef met ratten werd gevonden dat hoge doses stevioside vooral de borstkankers bij wijfjes deden afnemen. Ook het toedienen van stevioside op de huid bij muizen gaf een gunstig effect te zien, namelijk een afname met maar liefst 80 procent. Hoewel het gebruik van stevioside ook bij hogere doses veilig is, adviseert Geuns altijd een medicus te raadplegen. Verder raadt hij aan om niet bij elke willekeurige webshop of natuurwinkel bestellingen te plaatsen omdat de zuiverheid van stevioside in de praktijk wisselt. Een betrouwbaar adres dat hij zonder meer durft aan te bevelen, is www.medherbs.de. Dit bedrijf laat zijn stevioside permanent controleren bij het lab in Leuven.

19

In deze rubriek gaat arts drs. Bob Hornstra in op de meest uiteenlopende medische vragen. Schriftelijk gestelde vragen worden uitsluitend in deze rubriek beantwoord en niet in een persoonlijk schrijven. Vragen met een algemene strekking zijn altijd welkom. Voor dringende persoonlijke vragen: bel met Patiëntenvoorlichting 088-2424240.

Vraag Ouder worden ‘Veel reguliere artsen pochen op hun resultaten die behaald zijn in de loop van de jaren. Hèt argument is dan dat mensen, in vergelijking tot vroeger,nu aanzienlijk ouder worden. Wat is uw mening hierover?’ Korte vraag, kort antwoord. De levensverwachting kan dan wel toenemen maar de gezonde levensverwachting neemt niet toe. Sterker nog: de gezonde levensverwachting neemt dramatisch af! Gegevens uit het congres ‘Eet voor je leven!’ van mei 2010 verschaft een onthullend beeld. Nederlanders krijgen al op jonge leeftijd te maken met een chronische ziekte en leven daardoor langer met ziekte. In Ortho, laatste nummer: een vrouw van 35 jaar had in 1988 nog 24 gezonde jaren voor de boeg. In 2008 was dat al afgenomen tot slechts 16,7 jaar (CBS). Volgens prof. Marjolein Visser, hoogleraar VU Amsterdam een zorgelijke ontwikkeling. Een gezonde levensstijl en gezonde voeding (!) kan op alle leeftijden de gezondheid positief beïnvloeden volgens haar.

Beenzweren ‘Ik ben een vrouw van 78 jaar en heb de laatste twee jaar veel last van pijnlijke beenzweren op mijn onderbenen. Soms door stoten, soms spontaan. Heel pijnlijk en met veel jeuk. Ook heb ik spataderen. Van de dokter kreeg ik zalf, maar die hielp niet. Ze genezen heel slecht, soms duurt het meer dan een half jaar. Verder is mijn conditie goed. Ik gebruik dagelijks een multi­ vitamine, vitamine C1000, Q10 en vitamine D3 15 mcg. Wat kan ik nog meer doen? Graag uw advies.’ Omdat ik u niet kan zien en onderzoeken is het moeilijk om mij achter mijn schrijftafel een beeld te vormen over wat hier aan de hand is. Waarschijnlijk bestaat er een slechte circulatie, gezien het voorkomen van spataders en slechte wondgenezing. De combinatie van heftige jeuk en pijn bij onderbeenzweren kan wijzen naar het homeopathische middel Lycopodium. U kunt beginnen met Lycopodium D30 2 korrels onder de tong tweemaal in de week vóór

20

het slapen, gedurende drie tot vier weken. Bij eventuele verergering van de klachten even stoppen tot de verergering voorbij is, daarna eventueel met een mindere frequentie weer doorgaan. U mag mij eventueel informeren over het verloop van de genezing via de administratie van Uitzicht. Verder kunt u Mariadistelextract nemen, tweemaal daags 1 capsule na het eten om de lever te ontlasten. Belangrijk is ook extra zink te gebruiken, enkele weken tweemal daags 50 mg, bijvoorbeeld als zinkcitraat. Verder raad ik u aan het kruidencomplex van Zonnegoud Equisetum comp. Met driemaal daags 20 druppels in wat water na het eten. Equisetum, paardestaart, bevat onder andere veel kiezelzuur dat wondgenezing versnelt. Als wondzalf kan biologische Acaciahoning uitstekend dienst doen. Zo nodig kunt u nog Go Circulo, een Gemma preparaat van Health Benefits (Roode Roos) gebruiken om de circulatie verder te stimuleren. Op voorwaarde dat u geen medicijnen voor bloedverdunning gebruikt. De dosering is driemaal daags 10 druppels de eerste week, daarna driemaal daags 20 druppels in wat water, verspreid over de dag. Veel succes.

Appelmoes ‘Het was in 1955/1956 dat we EHBO-les hadden van een arts. Zo tussendoor kwamen er dingen ter sprake die niets met ongelukken of verwondingen te maken hadden. Dit noemde de dokter dan ‘dit was even ter zijde’. Zo kwam er ook eens een les over diarree ter sprake. In geen geval zuinig zijn met drinken en volgens de dokter was het allerbeste: appelmoes mits zelf gekookt! Wat is of was nou het geheim van ‘zelf gekookt’? Ik kan het de man niet meer vragen want hij leeft niet meer. Heeft u een idee wat hij daarmee bedoelde?’ Het geheim zit hem in de pectine, een belangrijke bouwstof in appels. Pectine is een oplosbare vezel en in appelmoes kan pectine helpen bij diarree omdat de pectine pas vrij komt als de celwanden van de appel door verhitting zacht worden. Een oud recept: breng stukjes appel in een laagje water of appelsap op laag vuur aan de kook en na een kwartiertje heeft

Antwoord u heerlijke appelmoes! U kunt er kaneel bijdoen want dat remt eveneens diarree. In industriële appel­moes zit in het algemeen veel suiker waardoor diarree eerder verergert. Er zitten ook onoplosbare vezels en anthocyaninen in appel, maar daartoe moet u de appel met schil en al eten. Dus koop liever biologische appels. Een zeer gezonde soort is de rode Jonagold. Ook vitamine C en het belangrijke antioxidant glutathion in appels kunnen het immuunsysteem versterken maar gaan verloren door verhitting.

Kipallergie ‘Wij hebben een klein jaar een kip als huisdier gehad. Ze was echt een kroelkip en zat vaak op mijn schoot. Nu kreeg ik van de zomer een paar rode vlekken in mijn gezicht die weer weggingen maar nu, ongeveer vier weken geleden kreeg ik zo’n dik en rood gezicht dat vreselijk gloeide, zodat ik naar de dokter moest. Ik heb het ‘kipverhaal’ verteld en zijn diagnose was: allergie plus een bacterie. Ik heb daar Aerius 5 mg, prednisolon 20 mg en een zinkoxide koelzalf voor gekregen. Hierna begon het vlug op te knappen. Maar nu is mijn kuur prednisolon op en dit keer is het mijn hals die dik en rood is en gloeit. Nu kreeg ik allergie­ tabletjes en een kuur prednisolon. Maar als die kuur op is en het komt weer terug moet ik toch verderop, zegt de dokter. Ik hoop dat u mij iets kunt aanraden dat minder belastend is als de klachten weer terug zouden komen. De kip hebben wij direct de deur uit gedaan, gewassen wat gewassen kon worden en de rest met lysol ontsmet. Ik kijk uit naar uw antwoord.’ U heeft ongetwijfeld te maken met een allergische reactie die uitgelokt is door de kip(veren). Heeft u vroeger ooit allergische reacties gehad voor huis­ dieren of anderszins? Uw huisarts kan eventueel laten bepalen of er een haren of verenallergie bestaat. In de homeopathie kennen we Haren D30 bijvoorbeeld, korreltjes vervaardigd van haren in een `verdunning` die de allergische reacties kunnen verminderen, Pollen D30 bij hooikoorts, enz. Deze potenties zijn bij VSM te bestellen of via de

Hahnemann apotheek: hahnemannapotheek.nl. Een andere mogelijkheid is het gebruik van Aller Max tabletten van Country Life, die u via de Roode Roos kunt bestellen. Aller Max is een complex van orthomoleculaire bestanddelen met onder andere brandnetel, pantotheenzuur e.a. die allergische reacties kunnen afremmen. De dosering is 2 tot 3 maal daags 1 tablet. U kunt er eventueel Efamol of GLA (Gamma Linoleenzuur) bij nemen, ook via de Roode Roos verkrijgbaar met een aanvangs­ dosering van driemaal daags 500 mg. GLA heeft een sterke ontstekingsremmende werking op huid en slijmvliezen.

Agavesiroop ‘Ik gebruik al een tijdje agavesiroop als zoetmiddel. In het boek Antikanker van Servan Schreiber werd dit als een goed alternatief voor suiker aanbevolen. Nu lees ik een artikel op Google dat agavesiroop helemaal niet zo gezond is, maar zelfs gevaarlijk. Dat schrijft Loes Machielsen in haar artikel ‘Agavesiroop, een wolf in schaapsvacht’. Het zou geen natuurlijke noch organische zoetstof zijn maar een vorm van fructose en geconcentreerder dan het gevaarlijke HFCS. Ik durf de siroop niet meer te gebruiken ook al zie ik het terug in een recept in Uitzicht.’ Hier kan ik kort zijn: Loes heeft gelijk. Agavesiroop is rijk aan fructose. Beter is het als zoetvervanger gebruik te maken van het plantje Stevia. Inmiddels is ook in Nederland de verkoop toegestaan van Steviadruppels, enkele druppels ervan zijn al voldoende om te zoeten bijvoorbeeld in de thee. Maar…is agavesiroop niet een wolf in schaaps­ kleren?! Dank voor uw opmerkzaamheid.

21

Lijf & Leden

Advertenties

Vascu-Vitaal® doet wat het belooft:

Leden van de Moermanvereniging vertellen hoe ze persoonlijk invulling geven aan het thema ‘gezond eten – gezond leven’.

het houdt de bloedvaten schoon.

In de achterliggende 20 jaar heeft Vascu-Vitaal® haar werking bewezen blijkens de vele positieve reacties van mensen in binnenen buitenland, die Vascu-Vitaal® gebruikt hebben. Vele natuurgeneeskundigen hebben ervaren dat hun cliënten/patiënten klachtenvrij waren na een behandeling met Vascu-Vitaal®.

Geen gekraak en geknars meer Houdt de bloedvaten schoon

VASCU-VITAAL

Z

e houdt de boot voor een interview in eerste instantie een beetje af. Volgens haar is hetgeen ze te vertellen heeft, allemaal niet zo interessant voor de lezers. Maar als Henny Pool eenmaal over gezond eten, denken en leven is begonnen, blijkt ze een ervaringsdeskundige te zijn in optima forma.

ondersteunt het lichamelijke weerstandsvermogen en bevordert een algemene goede gezondheid

OLIGO PHARMA BV, Kerklaan 2, 1211 PP Hilversum Tel. 035 - 6244671, fax 035 - 6244672 e-mail: [email protected] www.vascuvitaal.com

Natuurlijk gezond met homeopathie van VSM Natuurlijk gezond De natuur is een bijna onuitputtelijke bron van vitaliteit. VSM gebruikt deze kennis al 110 jaar bij het vervaardigen van homeopathische geneesmiddelen op basis van stoffen uit de natuur, zoals planten en kruiden. Hierdoor kun je op een natuurlijke manier gezond worden en blijven. De beste kwaliteit Alleen het beste is goed genoeg, als het om je gezondheid gaat. De producten van VSM voldoen aan alle strenge regels die gelden voor geneesmiddelen. Wij kweken in onze eigen tuin het overgrote deel van de plantaardige grondstoffen. Op ecologische wijze, dus zonder bestrijdingsmiddelen en kunstmest.

22Adv VSM Uitzicht 185x130.indd

1

Snel en effectief Homeopathische geneesmiddelen kunnen snel werken, soms al binnen een uur. Door hun milde werking zijn ze goed te combineren met andere geneeswijzen. Kleine ongemakken kun je zelf met een homeopathisch geneesmiddel oplossen. Voor andere aandoeningen heb je een professionele behandeling nodig. Ga in dat geval naar een ervaren homeopathisch arts of therapeut.

Dat heeft ze zeker niet aan haar opvoeding te danken. Thuis kreeg ze witbrood en veel zoetigheid, terwijl haar moeder de groenten helemaal doorkookte en het vocht door de gootsteen wegspoelde. Tel daarbij op dat ze een oorlogskind is en ook overigens geen goede start had. "Geen wonder", zegt ze zelf, "dat ik met allerlei gezondheidsproblemen te maken kreeg."

groenten en vers fruit, stoomde voortaan haar eten, liet zoetigheid staan, vermeed gluten en nam op voorschrift van de iriscopiste voedingssupplementen te baat. Met name Depyrrol Plus met daarin vitamine B6, magnesium, mangaan en zink vond en vindt ze een wondermiddel. Wel was het in die tijd bijna onbetaalbaar: eens in de drie weken was ze er omgerekend naar nu 45 euro aan kwijt. Toch overwoog ze geen moment om ermee te stoppen want de resultaten waren verbluffend. "Tot die tijd was ik de hele dag dood en doodmoe. Om brood te snijden, moest ik een elektrisch mes aanschaffen. De kamer stoffen kostte me twee dagen. Dankzij Depyrrol is mijn vitaliteit sterk toegenomen."

Veganist

Kraken en knarsen

Zo rond haar 40e jaar openbaarde zich reuma. Haar gewrichten begonnen op te zetten en de eerste vergroeiingen dienden zich aan. Op aanraden van kennissen consulteerde ze een iriscopiste. Die leerde haar nadenken over het belang van goede voeding. Ze kocht het ene boek na het andere over dit onderwerp. Hele stapels nam ze in de loop van de tijd door. Ze wist niet wat ze las. Opeens vielen alle puzzelstukjes op hun plek. Want ze was in het gezin niet de enige die met haar gezondheid tobde. Ook haar man, twee zoons en dochter hadden klachten. Haar kinderen bleken zelfs ernstig allergisch te zijn. Haar reuma was volgens de iriscopiste het gevolg van de consumptie van dierlijke producten. Bovendien bleek ze erg vatbaar te zijn voor stress. Ze was compleet uit balans. Ze besloot veganist te worden, nam haar toevlucht tot verse, liefst biologische

Kijk voor meer informatie op www.vsm.nl.

29-04-2009 15:41:54

Ook de klachten van haar reuma namen van lieverlee af. "Kijk maar", zegt ze terwijl ze haar armen omhoog steekt. "Dat heb ik lang niet gekund. Ondanks mijn leeftijd van 68 ben ik er nu veel beter aan toe dan op mijn 40e. De verdikkingen van mijn gewrichten zijn weg en ook de vergroeiingen zijn bijna verdwenen. Ik kan zelfs probleemloos mijn nek draaien." Ze straalt als ze soepel haar hoofd van links naar rechts draait. "Dat was voorheen wel anders. Alles kraakte en knarste." Dat de spectaculaire verbetering van haar conditie niet is te danken aan reguliere medicijnen, is vrij eenvoudig aan te tonen. "Ik heb nooit enig medicijn geslikt. Ik kan ze niet verdragen. Gelukkig niet, zeg ik achteraf. Stel je voor, al dat gif in mijn lijf. " Wat ze in de loop der jaren wel heeft gezien, is dat herstel van het lichaam maatwerk is. “Dat maakt het best lastig. Eerst moet je zelf uitvogelen welke na-

Naam: Henny Pool (68) Woonplaats: Dordrecht Lid sinds: 2005

tuurlijke behandelingen er allemaal zijn, want de kennis daarover is erg versnipperd en dan moet het ook nog op de persoon worden afgestemd.” Wat haar wel eens teleurstelt, is dat het zoveel moeite kost om andere mensen te overtuigen van het goede dat de natuur ons biedt. Zelfs mensen die in het verleden baat hadden bij een alternatieve behandeling, ziet ze bij het eerste het beste kwaaltje toch weer naar het ziekenhuis gaan. "Mij geloven ze niet. Ik heb geen diploma's, geen witte jas en ik schrijf geen dure rekeningen", lacht ze.

Rijpen

Wat ze heeft ontdekt, is dat de overtuiging bij mensen moet groeien. "Het is net als met fruit: het moet rijpen. Van mijn drie kinderen is mijn dochter nog fanatieker dan ik, mijn ene zoon ziet er wel wat in en mijn andere zoon moet weinig van de natuurlijke aanpak hebben. " Wat ze nog graag als advies aan de lezers wil meegeven, is om toch vooral veel water te drinken. Daarover is veel verwarring maar voor haar staat het belang ervan zo vast als een huis. "Zeker naarmate je ouder wordt, moet je je aanwennen om te drinken.” Wat haar ook goed bekomt, is sla nemen vóór de warme maaltijd. “Beter voor de vertering", verzekert ze.

23

Advertenties

Actie Consumentenbond exemplarisch Zaterdag 23 april houd ik een lezing op de Moerman Jaarvergadering met als titel ‘Onrust rond supplementen’. Ongetwijfeld zal ik ingaan op de recente actie van de Consumentenbond om Nederland wakker te schudden over ongeoorloofde claims op voedingssupplementen. De houding van de Consumentenbond is exemplarisch en de uitgangspunten verschillen niet veel van die van de Europese autoriteiten (EFSA) die al een aantal jaren bezig zijn met te oordelen welke voedingssupplementen goed voor u zijn en welke niet. Speerpunt van de Consumentenbondactie was de claim ‘vitamine C verhoogt de weerstand’. De Consumentenbond vond dit megavergrijp blijkbaar een prioriteit, ondanks dat dit punt van de ‘health claims’ binnen twee jaar geregeld is op Europees niveau. De actie past echter in de jarenlange strategie van de Consumentenbond die niets moet hebben van voedings­ supplementen. Dat blijkt wel uit de eerste zin van het actiepamflet: ‘Veel mensen denken ten onrechte dat het slikken van extra vitamines goed is voor de gezondheid.’ Heeft de bond niets beters te doen? Zoals ik al veel vaker op deze plaats heb geschreven, zijn de gevolgen van vitamine D-tekorten onder de Nederlandse bevolking rampzalig. Dát is een serieus probleem! En of vitamine C de weerstand al of niet verhoogt, is afhankelijk van de dosis die iemand gebruikt en de mate van stress waaronder iemand staat. Een tabletje van 50 mg zal niet veel doen, hoewel al weerstandsverhogend voor vrijwel alle Nederlanders, omdat die nauwelijks fruit en groenten eten (slechts 2% eet volgens de ‘richtlijnen goede voeding’).

NATUURLIJKE STOELGANG

Dat vitamine C in lage dosis de weerstand van gezonde personen vergroot, is moeilijk aan te tonen. Misschien is dat wel onmogelijk, gezien het feit dat vitamine C een lichaamseigen stof is. Stress is de andere factor. Maar hoe hoog en welke vorm van stress? Vaststaat dat rokers extra vitamine C nodig hebben (tegen oxidatieve stress). Ook blijkt uit een Japans onderzoek dat mensen minder vaak verkouden zijn wanneer ze 500 mg vitamine C per dag slikken 1). Bij een andere vorm van stress, bij duurlopers, is vastgesteld dat met hogere doseringen vitamine C (meer dan 1000 mg per dag) de weerstand wordt verhoogd 2). Dat de dosering belangrijk is, blijkt ook uit het volgende verhaal uit Nieuw-Zeeland. Op de tv daar werd een geval van een boer gepresenteerd die leed aan varkensgriep 3). Hij had medische hulp nodig toen hij hoge koorts kreeg en een infectie van de bovenste luchtwegen. Zijn conditie verslechterde snel en uiteindelijk raakte hij in coma. Het medisch personeel zag zijn toestand verslechteren en had geen hoop meer op overleving. De familie van de boer kwam in actie en vroeg om intraveneuze toediening van vitamine C. Een advocaat was nodig om de artsen te overtuigen. De behandeling met vitamine C werd uitgevoerd, al waren de artsen van mening dat dit niet zou werken. Uiteindelijk gingen ze met tegenzin overstag. De oedeemvorming in de longen verdween en voor het eerst in vier weken werd ‘normaal’ longweefsel gevonden. De patiënt bleef echter in comateuze toestand en de artsen zagen geen reden om het vitamine C-infuus te continueren. De familie besloot daarop de patiënt naar een ander ziekenhuis te brengen waar hij oraal elke dag 6 gram vitamine C kreeg. Ondanks deze lagere dosering herstelde de longfunctie. Na vier weken kwam de man uit de comateuze toestand en herstelde verder van de varkensgriep. Een jaar later was hij helemaal beter.

HOE MAKKELIJK KAN DE BOODSCHAP ZIJN...

Hoezo vitamine C geen weerstandverhogende werking? De dosis is zó belangrijk dat zelfs een zwaar zieke patiënt blijkt te genezen.

Natuurlijk ... het is Wapiti! Wapiti DarmMild is verkrijgbaar of te bestellen bij: drogist, gezondheidswinkel, reformzaak, apotheek en bij De Roode Roos. Meer informatie: Emonta B.V. Tel. 0512 - 518 085 www.wapitinatuur.nl

24

1) Eur J Clin Nutr 2006; 60(1):9-17 2) Int J Sports Physiol Perform 2008; 3(4):516-30 3) http://goo.gl/4gp5 (17:46 min)

25

‘Ambassadeurs, positieve pleitbezorgers voor de MMV’. Dat is de oplossing van de puzzel in Uitzicht 2011/01. Oorspronkelijk is een ambassadeur een man of vrouw die de regering van zijn/ haar land vertegenwoordigt bij een ander land of bij een internationale organisatie zoals de NAVO of de Verenigde Naties. Formeel vertegenwoordigt een ambassadeur dan het staathoofd. Tegenwoordig kan een ambassadeur ook een vertegenwoordiger zijn van een organisatie of groep voor promotionele doelen en voor goede doelen, zoals Unicef met ambassadeurs als Danny Kay en Paul van Vliet. Zo wil de MMV ook meerdere ambassadeurs hebben. Een ambassadeur van de MMV is iemand die de ideeën van de MMV een warm hart toedraagt en deze ideeën wil uitdragen. Met andere woorden: een ambassadeur van de MMV is overtuigd van het belang van goede voeding ter versterking van het lichaam zoals voorgestaan door dokter Cornelis Moerman en in recente jaren verder ontwikkeld op basis van nieuwere inzichten. Dus ieder lid kan ambassadeur zijn voor de MMV. Wij allen staan immers sympathiek tegenover de inzichten van dokter Moerman, anders was u geen lid geworden. Ik denk dat ook de meeste leden ambassadeur zijn. Niet officieel maar wel in hun doen (en laten). Als de kans zich voordoet zal er op een andere manier over voeding worden gesproken. U zult uw kennis met anderen willen delen. De een zal dit beter kunnen dan de ander. Als er maar over gepraat wordt. Dan wordt de MMV bekender. Weet u niet alles? Niet belangrijk! In elk uitgave van Uitzicht staan de namen van de Regiosecretariaten. Even bellen en samen komen we er altijd uit. De prijzen gaan naar deze winnaars: 1e prijs: Fam. Kramer, Leeuwarden, 2e prijs: Dhr Kerckhaert, Middenmeer, 3e prijs: Fam. Riezebos, Ermelo. De inzenddatum voor de puzzel in Uitzicht nr. 2011/03 sluit 15 mei 2011. LET OP! Het inzenden van de oplossing is alleen mogelijk door: overschrijving van tenminste € 1,00 op ING rekening 6189, t.n.v. Moermanvereniging te Alphen aan den Rijn. Vermeld uw oplossing onder mededelingen. Gert Tretmans Tuinvaas 16 7609 ZT Almelo tel/fax: (0546) 56 94 11

26

Verantwoording De redactie van Uitzicht en het bestuur van MMV brengen de inhoud ter kennis en beoordeling; zij aanvaarden geen verantwoordelijkheid voor de toepassing ervan. Overname van artikelen door derden is uitsluitend toegestaan met schriftelijke toestemming vooraf. Redactie en bestuur behouden zich het recht voor zonder opgave van redenen teksten, advertenties en te beantwoorden vragen te weigeren. Eindredactie Cor van Groningen Medewerkers aan dit nummer: Drs. Bob Hornstra, arts Riëtte Janssen Jan van Klinken Arjan van Laar Hans Nieuwstad Petra Pronk Dr. Gert Schuitemaker

Redactiecommissie Drs. Simon de Graaf (FIAC) Truus Hartsink Drs. Hans Stoop Cor van Groningen

Verticaal: 1. Ezra 2. honingdrank 3. Europees land 4. ruthenium 5. houding 6. kampeergerei 7. ingenieur 9. uitroep 10. langwerpige bak 11. telwoord 12. gram 13. opstandig 14. een weinig 15. en andere 18. stiekem wegpakken 22. register 24. voedsel 25. bijbelse figuur 27. indien 28. houdbaarheidsaanduiding 31. rivier in Azië 32. landbouwwerktuig 34. groot water 36. ontzag 37. variatie 39. vrucht 41. uitstalkast 43. rivier in België 44. appel 46. wet (Grieks) 47. leed 49. uitroep ter aansporing 50. niets (Latijn) 51. keukengerei 52. meisjesnaam 56. pas voorgevallen 58. rookgerei 59. sarren 61. bijbelse figuur 62. bedehuis 64. deskundige 65. soort onderwijs 67. jongensnaam 68. rondhout 69. selenium 70. vaartuig 72. oude munt 73. ongaarne 75. tijdperk 76. uitroep van afschuw 79. modieus 81. scheepstouw 82. Eerwaarde 83. persoonlijk voornaamwoord 84. water in Friesland 85. adjudant-onderofficier 86. achter 88. id est.

Als u de hele puzzel hebt opgelost, kunt u aan de hand van de cijfers ook de onderste balk invullen. Hier ontstaat dan de uiteindelijke oplossing.

Redactieadres Redactie Uitzicht Hof van Azuur 30 2614 TB Delft

Uitzicht op internet www.moermanvereniging.nl E-mail: [email protected] Kopij volgend nummer: Magazine 4/2011 vóór 30 april 2011

Consumenten laten zich bij de aankoop van groenten sterker leiden door de prijs dan bij fruit. Bij fruit spelen juist argumenten als ‘lekker’ en ‘smaak’ een rol. Dat blijkt uit onderzoek van het Productschap Tuinbouw. Volgens Arjen Daane, marktonderzoeker bij het Productschap, letten mensen bij de aanschaf van groente vaker op een aantrekkelijke prijs dan bij fruit. Bij fruit wordt juist meer gelet op versheid en kwaliteitsuitstraling. De impulsaankoop (‘ik had er ineens zin in’) is ook een belangrijke reden voor shoppers die switchen in de winkel. De aanschaf van groente en fruit is goed gedocumenteerd. Zo koopt ruim 87% verse groente bij de supermarkt en is Albert Heijn met 38% marktleider onder de su-

permarkten bij de aankoop van vers fruit. Ook is vrij nauwkeurig bekend welke groenten en fruit de Nederlander koopt. Maar onbekend is hoeveel ook daadwerkelijk gegeten wordt. Er wordt dit jaar nog een consumentenpanel ingesteld dat gaat kijken wat de consument nu daadwerkelijk eet. Dat zou betekenen dat we eindelijk zicht krijgen op de vraag of Nederlanders nu wel of niet aan die twee ons groente en twee stuks fruit per dag komen, zoals de aanbeveling is. Het is de bedoeling dat het Productschap Tuinbouw in nauwe samenwerking met andere betrokkenen concretere winkelacties gaat opzetten om die gezonde consumptie te stimuleren. (Bron: Levensmiddelenkrant)

campagne al een kostenbesparing op van 0,70 à 2,80 euro. Het onderzoek wijst uit dat ongezonde levensstijlen, zoals roken, drinken, te veel eten en te weinig bewegen, in Nederland elk jaar verantwoordelijk zijn voor ruim 10 procent van de zorg­ kosten: ongeveer 6,5 miljard euro. De onderzoekers hebben alleen de gevolgen berekend voor werkenden tot hun pensioen. Latere gevolgen, omdat ongezonde mensen eerder overlijden, zijn niet meegewogen.

> Vervolg van pagina 7

Advertenties Advertentiemogelijkheden en tarieven kunnen worden aangevraagd bij: J.P.H. Geraats Louis Regoutstraat 36 6006 LL Weert Telefoon (0495) 53 22 20 Inschrijving Uitzicht ISSN 0169-9938

Groenten kopen: prijs leidend voor keus

Overheidscampagnes die mensen stimuleren om gezonder te eten en meer te bewegen, brengen de maatschappij per euro een rendement op van 0,30 à 1,30 euro. Dat zegt adviesbureau Pricewaterhousecoopers naar aanleiding van een onderzoek om het rook-, eet- en drinkgedrag van mensen te beïnvloeden. Het bureau bekeek het resultaat van verschillende modellen om het gedrag van mensen te beïnvloeden. Zo levert een investering van één euro in een antirook-

Fotografie Stef Breukel e.a.

Horizontaal: 1. landverhuizing 8. afdeling 16. duw 17. melkklier 19. man 20. een en ander 21. oor (Engels) 23. radon 24. Griekse letter 26. voorzetsel 27. kloosteroverste 29. plezier 30. vierkant kruisnet 33. Engels bier 35. voorspoed 38. belegering 40. wintervoertuig 42. internationale trein 43. gibbon 45. troefkaart 47. Nederlandse Omroepstichting 48. uitgang van de overtreffende trap 49. met teer bestrijken 51. leesteken 53. vroegere naam van Ethiopië 54. losstaande klokkentoren 55. bijbelse figuur 57. uit Noorwegen 58. hoofddeksel 60. loot 61. Nederlandse rivier 63. garntuur 64. ei (Engels) 66. pronkzuchtig 68. vakantie van een rechtscollege 70. plaats in Zeeland 71. belemmering 72. tegen de wind inzeilen 74. kartonnen omslag 75. ik (Latijn) 76. bouwkundig ingenieur 77. deel van een fuik 78. in orde 80. wig 82. lof 83. tijding 85. stad in Zuid-Jemen 87. koordans 89. mismanagement 90. opsporingsactie.

Korte berichten

Gezond leven levert geld op

Inspiratiebron

c o l o f o n

Oplossing

Kruiswoordpuzzel

Uitzicht is het tijdschrift van MMV Natuurlijke kankerpreventie en Ondersteunende therapieën. Het verschijnt tien keer per jaar en wordt gratis aan de leden van de vereniging beschikbaar gesteld.

Hans Stoop is bioloog in het Erasmus Medisch Centrum en sinds 1985 lid van de MMV. Hij verzorgde verschillende kookcursussen à la Moerman. Vandaag vertelt hij over de cursus voor ambassadeurs, die hij in samenwerking met Else Wannee-Immerzeel en met medewerking van dokter H. Schram heeft opgesteld. De geschiedenis van de MMV en de visie van grondlegger Cornelis Moerman komen aan bod, evenals personen die voor Moerman als inspiratiebron hebben gediend. Maar ook verschillende voedingsstoffen passeren de revue, de slechte invloed die deze kunnen hebben op het lichaam en in hoeveel producten deze tegenwoordig verwerkt zijn. Dat levert voldoende gespreksstof op. “Wat heerlijk dat ik hier gewoon kan eten zonder na te denken of ik wel gezond eet,” zegt een deelneemster even later, wanneer een echte Moermanlunch

geserveerd wordt. Veel rauwkost natuurlijk, tomatensoep met alleen natuurlijke ingrediënten, volkorenbrood, karnemelk en pure vruchtensappen. Niet helemaal conform de regels van het echte Moermandieet, blijkt even later, wanneer dokter Schram daar uitleg over geeft. “Dat geldt voor mensen die kanker hebben,” nuanceert hij zijn verhaal. “Ter preventie ervan gelden andere regels. Dat neemt niet weg dat leven volgens de regels van Moerman levenslang is.” Dokter Schram heeft een boeiend verhaal dat voor de nodige interactie zorgt. Hiermee eindigt de eerste studiedag voor ambassadeurs. In september volgt een tweede gezamenlijke dag. In de tussentijd gaan de studenten aan de slag met schriftelijk materiaal. Ze houden elkaar op de hoogte van hun activiteiten in een nieuwsbrief. Dat laatste is een idee van Jan Strating. “Want,” benadrukt hij, “communicatie is erg belangrijk.”

27

Advertentie

De Roode Roos B.V. Magazijn voor orthomoleculaire voeding Deze keer een andere selectie van producten, welke door “De Roode Roos B.V.” geleverd kunnen worden. Hierdoor krijgt u een inzicht van ons ruime assortiment, van meer dan 3500 producten en 80 leveranciers. Bestellen bij De Roode Roos B.V. Alle producten worden in principe geleverd met een korting van max. 25% ten opzichte van de adviesprijs. Om te bestellen kunt u gebruik maken van de lijst die hiernaast is afgedrukt. Eventueel kunt u eerst een fotokopie maken. Onze volledige catalogus is op aanvraag verkrijgbaar. Uw schriftelijke bestelling kunt u naar onze postbus sturen. Vervolgens laten wij de bestelling door TNT-Post bij u thuis bezorgen. Ook kunt u ons gratis naamnummer 0800-ROODEROOS (0800-7663376) gebruiken. Internetgebruikers kunnen een e-mail versturen naar [email protected] of direct bestellen via onze webwinkel op www.derooderoos.com Vanaf nu biedt De Roode Roos u de mogelijkheid uw bestellingen te betalen via doorlopende machtiging voor automatische incasso. Een machtigingskaart hiervoor kunt u opvragen via onze website: www.derooderoos.com/machtigen

Nr

Fabrikant

Leden

268 Bio-Quinon Q10 Super 30 mg (150 caps)

Pharma Nord

€ 46,50

€ 34,87

547 BioSil (30 ml)

Bio Minerals

€ 29,90

€ 22,42

586 MaxEPA (100 caps)

Cardio Vasc. Res.

€ 37,00

€ 27,75

1388 MultiVit Basic (module 1) (90 vcaps)

Alfytal

€ 20,75

€ 18,68

1785 MSM 1000 mg (120 tab)

Vitals

€ 22,25

€ 16,69

2308 DHA 250 (120 caps)

Now Foods

€ 38,25

€ 28,69

2836 MetaRelax (90 tab)

Metagenics

€ 23,99

€ 17,99

2999 Eye Q 500 mg (210 caps)

Springfield

€ 36,95

€ 27,71

3273 Lignan Flax Oil Complex (473 ml)

Barlean's

€ 19,95

€ 14,96

3402 Optimal Prenatal DHA Formula (60 softgel Minami Nutrition

€ 27,95

€ 20,96

3492 Bio Bran MGN3 (50 tab)

Medpro

€ 65,00

€ 58,50

3588 Symbioflor 1 (50 ml)

Energetica Nat.

€ 13,60

€ 10,88

3654 Prostaatformule (60 tab)

Best Choice

€ 11,50

€ 8,63

3924 MagAsorb 150 mg (Magnesium als Citraat Lamberts

€ 12,20

€ 9,15

4084 Women's Mood (30 caps)

Care For Women

€ 19,95

€ 14,96

4105 Levertraan Forte (60 softgels)

Bonusan

€ 9,00

€ 6,75

4126 Coriolus Versicolor-extract 750 mg (90 cap AOV

€ 31,55

€ 23,66

4169 Plantina Algreen (150 gram)

Plantina

€ 48,70

€ 36,52

4398 Active Biodream (800 gram)

Biodream

€ 45,00

€ 36,00

4456 Spirulina (180 tab)

Marcus Rohrer

€ 13,32

€ 11,32

4617 Solidago Complex Tinctuur (50 ml)

Zonnegoud

€ 10,29

€ 7,72

4630 Co Enzyme Q10 with MCT (60 vcaps)

Viridian

€ 35,80

€ 28,64

4646 Super Greens (220 gram)

VitaKruid

€ 52,90

€ 44,96

4754 Bio Nutriënt l-Tryptofaan (60 vcaps)

CellCare

€ 21,90

€ 17,52

4920 Anti oxidant Formule (60 tab)

Salvé

€ 21,00

€ 15,75

5400 Vitamine D3 15 mcg (90 softgel)

Bonusan

€ 11,00

€ 8,25

5861 Delima Feminin (10 ovula)

Pekana

€ 14,90

€ 11,18

5878 Glucosamine Summum (120 tab)

Supplemed

€ 35,50

€ 26,62

6096 CalAsorb (180 tab)

Lamberts

€ 27,50

€ 20,62

6097 Salvestrol Prostaat (60 caps)

Vitals

€ 39,95

€ 29,96

6213 Elke Dag (90 tab)

Vitals

€ 49,95

€ 37,46

Prijswijzigingen voorbehouden Vermeld hier uw adresgegevens: Uw naam: (Dhr/Mevr):

Lidmaatschap nr.:

Adres:

Geboortedatum:

Postcode & Woonpl.:

E-Mailadres:

Telefoonnummer:

(evt.) voorschrift van:

28

Normaal

Deze boeken kunt u bestellen bij de Moermanvereniging. Wilt u één of meerdere boeken toegestuurd krijgen, vul dan duidelijk een girokaart in met het juiste bedrag en de titels van de gewenste boeken. Geen geld opsturen! Het gironummer waarop u kunt bestellen is: 355.999 t.n.v. De Moermanvereniging Postbus 508 2400 AM Alphen aan den Rijn. De prijzen zijn inclusief verzendkosten binnen Nederland. Daarbuiten wordt € 3,50 extra berekend.

01. 04. 09. 10. 15. 17. 22. 24. 28. 29. 37. 41. 42. 44. 45.

Dr. Moerman, een weg tot genezing, C. van Groningen en A. Ronhaar De psychische achtergronden van kanker, Jac. Landman Verhütung und Heilung von Krebs, Jac. Landman Die Moerman-Krebs-Diät, E. Wannee-Immerzeel Het Moermandieet, gezond en lekker, E. Wannee A solution to the Cancer Problem Variaties op de Moermankeuken, Truus Hartsink Kookboek, Lia v.d. Geest en Lydia Sleutel De actuele voedingstabel, wat zit waar in? Retrospectief onderzoek naar de effectiviteit van de Moermantherapie Het Gouden boekje voor de Gezondheid, G.E. Schuitemaker Voor meer boeken van de heer Schuitemaker zie: www.gezondeboeken.nl Bondgenoot, autobiografie van een immuuncel, Henk Fransen De helende factor, Bob Th. Hornstra Voed je goed, voel je goed, Monique van den Assum Dvd ‘Geef ziekte geen kans, eet en leef gezond’, Kees Braam

€ 11,30 € 4,95 € 6,80 € 6,80 € 4,95 € 7,95 € 4,95 € 7,95 € 9,50 € 20,40 € 12,50

€ 12,75 € 16,50 € 4,95 € 6,95

Advertenties

NOW producten zijn o.a. verkrijgbaar via: artsen, therapeuten, apotheken en De Roode Roos

Topkwaliteit voedingssupplementen met een gezonde prijs Vitamine D-3, nu ook in druppelvorm

Postbus 16035 2500 BA Den Haag Telefoon 070-3010701 Fax 070-3010707

Boekenlijst

Uitz_D3 drup.indd 1

20-11-09 16:05

29

Activiteiten

Over adoptiekippen, Mooie Maaltijden, het keurmerk en de vraag: Wat kost het? (3/slot)

Biologische producten zijn sterk in opmars. Zelfs A-mer23 april – Baarn Algemene Ledenvergadering Plaats: Het Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4A Baarn Tijd: 10.00 uur, zaal open 9.30 uur middaggedeelte: 13.30-1500 uur. Stukken worden ter vergadering uitgereikt. Gratis lunch voor leden. Opgave: Voor lunch aanmelden voor 19 april bij Centraal Bureau MMV. Liefst per e-mail: [email protected] of telefonisch (0172) 49 79 44.

ken hebben tegenwoordig een biologische lijn. Reden voor Uitzicht om zich op deze trend te werpen. De laatste aflevering van een drieluik over adoptiekippen, Mooie Maaltijden, het verschil tussen biologisch en biologisch, de betekenis van het keurmerk en natuurlijk over de vraag: Wat kost het? Tekst: Jan van Klinken Annelies Dijksman

Wie biologisch zegt, zegt Groningen W

ie biologisch zegt, zegt Groningen. De studentenstad van het noorden is rijk aan natuurwinkels. Bovendien is Groningen uitgeroepen tot ‘Hoofdstad van de Smaak 2011’. Een jaar lang staan smaakvolle voeding en smaakbewust eten centraal.

Hoger opgeleiden

De stad Groningen (180.000 inwoners) telt acht biologische winkels; vier hebben de omvang van een buurtsuper: de Natuurwinkel, De Wiershoeck, Maikel en de Nieuwe Weg. Hoe het komt dat Groningen zich met zijn ruime aanbod onderscheidt, kan bedrijfsleider Jacob

de Vries van de Nieuwe Weg niet met wiskundige zekerheid zeggen. Wat wel bijdraagt, is dat de stad veel studenten herbergt. Hoewel doorgaans niet kapitaal­­krachtig, eet een deel wel kritisch. Dat laatste geldt ook voor de hoger opgeleiden waarvan de stad er veel heeft. Klopt het dat de omzet in zijn branche sterk stijgt? De bedrijfsleider kijkt wat zuinig, want in 2010 moesten alle zeilen worden bijgezet. “De bezorgservices doen het erg goed.” Verder tekent hij aan dat grote supermarkten steeds meer biologische producten in hun assortiment opnemen. “Die komen vaak

van 0. Dan willen de cijfers wel omhoog schieten.”

Test

Bij een bezoek aan de drie grote biologische winkels in het centrum van Groningen, moet er natuurlijk getest worden. Dat deden we op drie onderdelen: de prijs van fruit, het aanbod van suikervervangers en het theevak. Wat bij alle drie – Natuurwinkel, Nieuwe Weg en Maikel – opvalt, zijn de schrikbarend hoge prijzen voor citroenen, mandarijnen en appels. De kiloprijs voor citroenen die een winkel rekende spande de kroon: € 5,25!

Suikervervangers

Ze bleken alle drie de suikervervanger stevia in het assortiment te hebben, als tinctuur en als zoetjes. Uiteraard waren ze keurig in de cosmetica-afdeling ondergebracht. Zolang stevia niet toegelaten is als voedingsmiddel, zal dat zo blijven. De prijs van een dispenser met 300 zoetjes schommelde tussen de 7 en 8 euro, wat vrij normaal is. Wat bij alle drie ontbrak, was Tagatesse. Dat blijkt een ondergeschoven kindje in de biologische sector. Het is sinds 2010 op de Nederlandse markt als een natuurlijke in plaats van een synthetisch suikervervanger. Er moet wel

stevig voor betaald worden: ruim 7 euro voor een pond.

Witte thee

Biologische thee is er te kust en te keur in Groningen, vooral in buideltjes. Het aanbod losse thee valt erg tegen. Wel heeft de Natuurwinkel pondszakken thee tegen een schappelijke prijs, maar ze zijn van Jacob Hooij en dus niet biologisch. Wat ook opviel, was dat geen van de drie witte thee in het assortiment heeft. Jammer, want witte thee is niet alleen erg lekker maar ook supergezond.

30

In het volgende nummer van Uitzicht •N  adere kennismaking met nieuwe bestuursleden. •E  ngelse voedingsadviseur Glen Matten: Wat je zeker moet (w)eten voor een lang en gezond leven.

Lezers goed thuis in biologische sector Onder de lezers van Uitzicht bevinden zich echte kenners van de biologische sector. Dat werd duidelijk uit de reacties die we ontvingen op onze oproep. Een van de vragen aan de lezers betrof de prijsverschillen in biologisch voedsel. Lianne Beijer stelt vast dat de vroegere slogan ‘op de markt is je gulden een daalder waard’ ook geldt voor bioproducten. Althans, in haar woonplaats Haarlem die op zaterdag een biologische markt heeft. Meer in het algemeen benadrukt ze dat de consument extra moet betalen voor biologische producten maar daar ook meer kwaliteit voor krijgt. In termen van prijs-kwaliteit scoren de biologische producten

7 mei – Rijswijk Wandeling landgoed Te Werve Een wandeling van ongeveer 1,5 uur onder leiding van gids C.J. Kort. Honden meenemen is niet toegestaan. Plaats: Startpunt is het paviljoen van het tennispark, Huys te Wervelaan 110 in Rijswijk Tijd: 14.00 uur, verzamelen om 13.30 uur Opgave: Gaarne opgave per e-mail aan [email protected] of telefonisch (070) 328 04 80 voor 23 april.

volgens haar beduidend beter. Alleen noten vindt ze in verhouding erg duur. Verder wil ze delen dat ze dierlijke producten zo veel mogelijk biologisch koopt omdat ze de bioindustrie “echt haat en absoluut niet wil stimuleren!”

Bezorgservice Dat de biologische bezorgdiensten in opmars zijn, wordt door reacties van lezers bevestigd. Annelies Dijksman is aangesloten bij het Achterhoekpakket (www.achterhoekpakket.nl) en krijgt wekelijks vijf groenten van het seizoen, biologisch en uit de eigen streek. De kwaliteit is goed en de prijs is

netjes, zo tussen de 7 en 12 euro per week. Er zijn recepten toegevoegd “die goed om te buigen zijn naar een Moermanrecept.” Henriëtte S. van Rijn werd in 1996 “serieus ziek” en is sindsdien heel erg kritisch met eten. Daar heeft ze baat bij en stelt dat indirect vast: als ze teveel ‘zondigt’, merkt ze dat in welzijn en gezondheid. Vandaar dat ze een fervent gebruiker is van biolo­ gische producten. Veel haalt ze uit haar eigen moestuin, maar buiten het seizoen heeft ze een abonnement op een wekelijkse tas. Ze zou niet meer zonder willen. “Voor ongeveer een tientje heb je (bijna) een hele week groenten (en soms fruit), meestal uit de regio, en ze smaken naar meer.” Jammer genoeg heeft haar woonplaats

Katwijk geen biologische winkel en moet ze daarvoor naar Leiden of Wassenaar. Ze heeft ook de nodige ervaring met biologische (dus zo goed als sulfietvrije!) wijn. Met een beetje opletten hoeft deze wijn volgens haar niet veel duurder te zijn dan supermarktwijn. Wat de kosten betreft bedenkt ze tegenwoordig dat ze liever (iets) minder eet maar wel van betere kwaliteit. In termen van gezondheid heeft het haar “geen windeieren gelegd”, aldus Henriëtte Linda Ottens wil de lezers van Uitzicht graag attenderen op De Keukentuin in Zuidbroek (keukentuin.nl), waar klein­

schalig biologische kruidenplantjes en groenten gekweekt worden. Ook heeft deze onderneming een servicedienst waarmee ze uitstekende ervaringen heeft. Overal in de regio zijn afhaalpunten. De eigen producten zijn volgens Linda supervers en qua prijs zeer concurrerend. De Keukentuin is “een bedrijf waar met hart en ziel gewerkt wordt en waar ze geloven in de kracht van biologische voeding.” Net als zijzelf want “na mijn chemokuren en bestralingen denk ik dat het zeer belangrijk is zeer gezond te blijven leven.”

•D  r. Gert Schuitemaker praat MMV-leden bij over onderzoek naar supplementen. • Inmmuuntherapie voor leken.

Column gemist In dit nummer is geen column van Rein Stoel gepubliceerd. Hij verbleef enige tijd in het ziekenhuis en was niet in de gelegenheid zijn bijdrage te leveren. Vanaf deze plaats wensen we hem een voorspoedig herstel toe.

31