BIV (1997-1998) Nr. 3
VERENIGDE VERGADERING VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE
Bulletin van de interpellaties en mondelinge en dringende vragen
Commissie voor de sociale zaken
VERGADERING VAN WOENSDAG 1 APRIL 1998
Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie Bulletin van de interpellaties en mondelinge en dringende vragen - Gewone zitting 1997-1998
\■.,\,•■ UL Uti,\11.:LNJL ilAvt'LLIJKL ut.MELNsLHAPSLOMMISSIE BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE EN DRINGENDE VRAGEN
s, 1 Ki..\*JUL
INHOUD
INTERPELLATIE
van de heer Dominiek Lootens-Stael aan de heren Didier Gosuin en Rufin Grijp, leden van het Verenigd College, bevoegd voor het beleid inzake Bijstand aan personen, betreffende "de onvoorstelbare wantoestanden in het Brugmann-ziekenhuis op taalkundig, medisch, paramedisch en verplegend gebied, en op het gebied van het onthaal". (Sprekers: de heer Dominiek Lootens-Stael en de heer Rufin Grijp, lid van het Verenigd College bevoegd voor het beleid inzake Bijstand aan personen)
•
Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie - Gewone zitting 1997-1998
VERGADERING VAN WOENSDAG 1 APRIL 1998
Voorzitter: mevrouw Anne-Sylvie Monzon. - De vergadering wordt om 9u.35' geopend. INTERPELLATIE VAN DE HEER •DOMINIEK LOOTENS-STAEL (N) TOT DE HEREN DIDIER GOSUIN EN RUFIN GRIJP, LEDEN VAN HET VERENIGD COLLEGE BEVOEGD VOOR HET BELEID I NZAKE BIJSTAND AAN PERSONEN, betreffende "de onvoorstelbare wantoestanden in het Brugmann-ziekenhuis op taalkundig, medisch, paramedisch en verplegend gebied, en op het gebied van het onthaal".
•
Een Vlaams patiënt De heer Dominiek Lootens-Stael heeft mij een brief gestuurd over de wantoestanden in het Brugmannziekenhuis. Deze brief werd ook aan het Collegelid gestuurd. Op taalkundig vlak meldt deze patiënt de volgende voorvallen. Bij de iffschrijving kreeg hij uitsluitend Franstalige documenten ter ondertekening voorgelegd. Het Nederlands van de personen die hem te woord stonden was lamentabel. De patiënt was verplicht het Frans te gebruiken om zich verstaanbaar te maken. Het personeel antwoordde uiteraard uitsluitend in het Frans. De briefschrijver merkt in zijn schrijven op :" Welke angsten moeten Nederlandstaligen die geen Frans kennen doorstaan ais zij niet begrijpen wat er met hen zal gebeuren?" Deze wantoestanden zijn een pure schande. De taalwetgeving en de vaste rechtspraak van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht zijn nochtans duidelijk. Zowel Nederlandstalige ais Franstalige patiënten moeten in hun eigen taal geholpen worden en aile documenten moeten in de taal van de patiënt worden opgesteld. In het Brugmannziekenhuis is dat duidelijk niet het geval.
Hoeveel personeelsleden hebben het taalexamen afgelegd en hoeveel niet? Welke controle voert de voogdij- overheid uit op het taalgebruik in de dossiers? Met welk resultaat? Als de overheid dit niet controleert, overweegt zij dan een dergelijke controle in te voeren? Welke maatregeien zal de minister nemen om aan deze schandelijke wantoestanden een einde te aiste I len ? IF De patiënt had ook klachten over de paramedische behandeling in het Brugmannziekenhuis. We mogen natuurlijk niet veralgemenen, maar uit zijn verhaal blijkt dat er toch wat aan de hand is. De persoon in kwestie werd behandeld door een kinesist die naar drank rook. De kinesist reageerde niet ais de patiënt uiting gaf aan zijn ongerustheid over bepaalde symptomen die tijdens de behandeling optraden. Wordt er controle uitgeoefend op het medisch en paramedisch personeel? Gebeurt er een evaluatie? Zo ja, op welke wijze, hoe vaak en met welk gevolg? De patiënt had ook klachten over de dienstverlening door het ander ziekenhuispersoneel. Zo werd hij bij sommige onderzoeken soms vergeten en ergens achtergelaten waarna hij op eigen bezocht terug op zijn kamer moet geraken. Het televisietoestel kon niet worden aangezet. Erger was dat ingevolge een
3
onoordeelkundige verplaatsing door een verpleger, er iets misliep zodat een bijkomende operatie nodig was. De patiënt moest het ook meemaken dat hij na een operatie, gedurende 25 minuten naast zijn bed moest blijven staan, vooraleer iemand hem kwam helpen. Ook op het vlak van de hygiène is de toestand in het Brugmannziekenhuis beneden aile peil. Aan de basic van al deze problemen ligt een nijpend personeeistekort. Men zal mij antwoorden dat dit een gevolg is van de tweetaligheidsvereiste. Een groot deel van het personeel is evenwel niet tweetalig zodat dit excuus niet kan worden ingeroepen. De verantwoordelijkheid ligt bij de overheid en meer bepaald bij een falend onderwijsbeleid van de Franse Gemeenschap dat er niet in slaagt tweetalige afgestudeerden af te leveren. Voert de overheid kwaliteitscontroles bij het verplegend en dienstverlenend personeel? Hoe gebeurt die en welke gevolgen worden er aan vastgeknoopt? Hoe komt het dat de zorgverstrekking in het Brugmannziekenhuis volkomen ondermaats is? Wat wordt er aan gedaan? Mijn conclusie is duidelijk, ais Vlaming kan men best niet in een OCMW-ziekenhuis terechtkomen. Wij wensen ons daar niet bij neer te leggen. De OCMW-ziekenhuizen worden mee door de Vlamingen betaald. De Vlaamse patiënten moeten er op deskundige wijze worden behandeld. Ik verwacht dat de minister maatregeien neemt om aan de wantoestanden een einde te stellen. De heer Jean De Hertog Ik wil hier niet verder ingaan op wat de heer Dominiek Lootens heeft gezegd. Ik ken de situatie in het Brugmannziekenhuis en ik kan hier getuigen dat er heel wat inspanningen worden gedaan. Er zijn ook klachten binnen het ziekenhuis die ik heb overgemaakt aan het OCMW. Op een aantal vlakken moet er verandering komen. Patiënten worden niet altijd in hun taal aangesproken, maar dit is ook waar in andere ziekenhuizen. Ik heb het volste vertrouwen in de minister dat aan deze situatie gewerkt wordt. Ik vraag mij echter af waarom er zo weinig Vlaamse geneesheren in OCMW-ziekenhuizen tewerk gesteld zijn. Heeft dit te maken met het feit dat geneesheren beter betaald worden in het academisch ziekenhuis te Jette? Vlamingen gaan ook gemakkelijker naar het AZ precies omdat ze in hun taal aangesproken en verzorgd worden. De heer Rufin Grijp, lid van het Verenigd College bevoegd voor het beleid inzake Bijstand aan personen.- We hebben geen totaal zicht op het aantal personeelsleden dat al of niet voldoet aan de taalwetgeving. De dossiers in verband met de aanwervingen worden naar de Vice-Gouverneur gestuurd die oordeelt of een dossier al of niet voldoet aan de taalwet.
Ik weet wel dat er in het Brugmannziekenhuis taalclubs worden georganiseerd teneinde de patiënten op een correcte wijze te kunnen opvangen. Wat betreft de dossiers van de patiënten, wijs ik er op dat een medisch geheim blijft waarin niemand inzage heeft. Het is aan de patiënt zeif om klacht in te dienen over zijn onheuse behandeling. Dit kan bij de Vaste Commissie voor
BIV (1997-1998) Nr. 3
4
LKLJADLKIMJ vÂN Ut, lrEIVIEENSLHAPSLOMMISSIE BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE EN DRINGENDE VRAGEN
Taaltoezicht of bij de Vice-Gouverneur. Die klacht zal dan onderzocht worden en het passende gevolg krijgen.
Via IRIS heb ik cijfergegevens ontvangen over de Franstalige en Nederlandstalige tewerkstelling in de ziekenhuizen.
Wat de ondermaatse paramedische behandeling betreft, kan ik meedelen dat ieder personeelslid ten minste om de twee jaar onderworpen is aan een formele beoordeling en dit conform het Sociaal Handvest. Daarenboven oefent de hiërarchie een re.q.elmatige controle uit in de verschillende beroepscategorieen.
Er zijn een kleine 72% Franstaligen in dienst tegenover 28% Nederlandstaligen. Aan het vereiste minimum van 25% is in elk geval voldaan.
Zo kan men voor een zware fout op staande voet ontslagen worden. Een personeelslid dat in staat van dronkenschap verkeert bij het behandelen van een patiënt, begaat een zware fout en wordt op staande voet ontslagen, zoals bepaald in het arbeidsreglement van de ziekenhuizen. Als er bovendien niet gepast gereageerd wordt wanneer een patiënt tijdens een fysische behandeling bepaalde symptomen vertoont, is dit een verzwarende omstandigheid in een tuchtdossier of bij de beoordeling. Ondanks het feit dat.er binnen het Brugmann-ziekenhuis 32 equivalent voltijdse personeelsleden de taak van brancardier waarnemen, kan het spijtig genoeg gebeuren dat patiënten moeten wachten tot er iemand beschikbaar is om ze naar hun bestemming te brengen. Dit is het gevolg van de particuliere paviljoenstructuur van dit ziekenhuis. De verpleegkundige zorgen in het algemeen worden regelmatig geëvalueerd. Op grond van deze evaluatie worden personeelsleden die niet over de nodige vakbekwaamheid beschikken, uit de dienst verwijderd. Wat zou kunnen geïnterpreteerd worden als onbekwaamheid of onoplettendheid kan veelal teruggebracht worden tot een gebrek aan middelen. De recente manifestaties van de welzijnssector, de witte woede, illustreren voldoende de diepe malaise waarin het verplegend personeel verkeert wegens het gebrek aan mankracht voor de steeds veeleisender pathologieën en waarop de financiering via de ligdagprijs geen antwoord geeft. De ziekenhuizen hebben meer mensen nodig met een zekere vakbekwaamheid maar dit kan niet altijd ingevuld worden binnen het huidig financieel kader. De Minister van Volksgezondheid heeft maatregelen genomen om dit te verhelpen zowel in de openbare als in de privé-ziekenhuizen. Los van het feit dat de patiënt steeds melding kan maken van moeilijkheden waarmee hij tijdens zijn verblijf geconfronteerd wordt, ontvangt de patiënt bij de opname een vragenlijst waarop hij vôôr zijn ontslag uit het ziekenhuis, al dan niet anoniem, opmerkingen kan maken over de kwaliteit van de verzorging, het eten, de hotelfunctie, enzovoort.
Volgens gegevens, die ik nu uit het hoofd citeer, is de vertegenwoordiging van de Nederlandstaligen bij de niveaus drie en vier groot, bij het niveau twee behoorlijk maar zit het fout bij de hogere paramedici en de geneesheren. Ik ontken niet dat er in het verleden een zekere omwil was bij de aanwerving van Nederlandstaligen. Momenteel stel ik echter bij een aantal openbare ziekenhuizen veel goede wil vast. Een grote reden voor het tekort aan Nederlandstalige geneesheren ligt in de betaling. Het is gekend dat de lonen in Vlaanderen merkelijk hoger liggen. De ziekenhuizen recruteren uit de afgestudeerden van de VUB en de ULB. De medische faculteit van de VUB is aan het ontvolken en het zal dus nog moeilijker worden om Nederlandstalige geneesheren te vinden. Mijn vroegere collega Vic Anciaux en ikzelf hebben ernstige pogingen ondernomen om Nederlandstalige geneesheren te stimuleren om zich kandidaat te stellen in de openbare ziekenhuizen. Wij zijn daar niet in gelulct. Er zijn onvoldoende of geen kandidaten om de openstaande betrekkingen in te vullen. Ik vraag begrip voor deze situatie maar we moeten geduld opbrengen en verder blijven ijveren om die situatie geleidelijk om te buigen. Er is een ziekenhuis waar momenteel drie functies van hoger niveau te begeven zijn door Vlamingen o.a. een functie van anesthesist. De functies blijven open. De heer Dominiek Lootens-Stael Ik dank het collegelid voor zijn omstandig antwoord. Ik volg hem als hij zegt dat de situatie niet zo voor de hand liggend is. Het collegelid zegt dat hij geen duidelijk zicht heeft op de taalverhoudingen. Dat wil zeggen dat hij toch enig zicht heeft. Ook de cijfers over het aantal dossiers die bij de vice-gouverneur terecht komen interesseren mij. Het Collegelid verklaart dat het medisch dossier gebonden is aan het medisch geheim. Er zijn echter weinig mensen die weten dat als er een probleem is, men klacht kan indienen. Men weet ook niet waar men terecht kan. Er zou een systeem moeten ontwikkeld worden waar de garantie wordt gegeven dat geneesheren het medisch dossier opstellen in de taal van de patiënt. Zijn er in dit verband ooit omzendbrieven verstuurd?
De gegevens van deze vraaglijsten worden verzameld en ten minste maandelijks aan de Raad van Bestuur meegedeeld. Deze geeft opdracht tot onderzoek indien nodig.
Om de twee jaar worden de personeelsleden doorgelicht. Mijn vraag is of er ooit personeelsleden ontslagen zijn omwille van zware fouten. Als dit zo is dan bewijst de doorlichting zijn nut.
Ik ook ben patiënt geweest in het Brugmann-ziekenhuis en ik kan getuigen dat wat betreft de taal de behandeling soms ondermaats is. De medische behandeling is er goed en op sommige vlakken is de paramedische verzorging minder goed afhankelijk van welke soort verzorging men krijgt.
Het verwondert mij toch dat er geen grotere vraag is naar tweetalig personeel. Moet men niet dringend de situatie remediëren in de plaats van zich bij de situatie neer te leggen? Kan men niet inventiever zijn en bijvoorbeeld het personeel beter betalen om de Vlaamse patiënten beter op te vangen en te ver-
BIV (1997-1998) Nr. 3
•
VERGADERING VAN WOENSDAG I APRIL 1998
5
zorgen? Momenteel zijn er vijftien interculturele bemiddelaars aan het ‘verk voor de opvang van Marokkanen en Turken in de ziekenhuizeN. Deze worden door de Vlaamse Gemeenschap en de VGC betaald. Voor de Vlamingen bestaat er geen interlinguistieke opvangt. De heer Jean De Hertog lk dank het collegelid voor zijn antwoord en vooral voor zijn persoonlijke bevindingen. Ik heb het volste vertrouwen in zijn aanpak. De heer Rufin Grijp, lid van het Verenigd College bevoegd voor het beleid inzake Bijstand aan personen Wij kunnen geen klaar zicht hebben op de situatie omdat ook de Vice-Gouverneur niet op de hoogte is van ontslagen en pensioneringen. Er is ook een betrekkelijk grote rotatie bij het personeel. 1k pleit tevens voor meer mondigheid bij de patiënten voor allerhande klachten. Hoopvol zijn de berichten dat er een toename is van het
•
aantal leerlingen in de verplegingssector. Dat houdt in dat er op termijn Nederlandstalige verplegers uit Vlaanderen naar Brussel zullen komen. Een eigenaardig fenomeen is ook dat steeds minder Franstalige geneesheren in Brussel wensen te blijven. Ze worden vervangen door "nieuwe Belgen". De werkvoorwaarden drijven de "oude Belgen" buiten Brussel. - Flet incident is gesloten. - De vergadering is gesloten om 10u.20'.
Ô
BIV (1997-1998) Nr. 3
•
•
