lt' • jaargang NR. 481 JUNI 1998
tram
bus
trein
metro
maandblad gewijd aan het stads-, streek- en spoorwegvervoer uitgegeven in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen
HET OPENBAAR VERVOER
--=-==----=--------· Nr.481 JUNI 1998
redactie:
p.h.kiers assumburg 94 1081 GC amsterdam
contact a.d.v.: administratie:
o.t.m.bekedam p.h.kiers
ISSN: 1381-9011
telefoon (020) 6 42 29 79
- - ---- -- - - --- -- - -
'' postrekening 133100 '' ' t.n.v. "Het Openbaar Vervoer" losse nummers f 3,50 (!nel.verzendkosten):' ========================================='======================================== abonnementsgeld f 18,- per jaar (buitenland f 30,- per jaar)
INHOUDSOPGAVE 1. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 91-92, 95 2. Haagsche Tramweg-Plaatschapplj • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 93-95 3. Rotterdamse Elektrische Tram • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 96-98 4. Nederlandse Spoorwegen. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 99-103 5. Lovers Rail, ShortLines • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 103 6. Stoomtram Hoorn-Medemblik • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 104 7. Station •s-Hertogenbosch (trein en bus) • • • • • • • • • • • • • • • • • • 104 8. Berichten uit Belgii: MIVB, De Lijn, NMBS • • • • • • • • • • • • • • • • • • 105 9. Berichten uit andere landen. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 106-108
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.
NIEUWSGAARDERS Uw berichten voor het julinummer hebben wij gaarne in huis opll jul~ HOV 40 JAAR Van diverse lezers ontvingen wij felicitaties voor het 40 Jarig bestaan van dit maandblad. Onze hartelijke dank hiervoor. ABONNEMENTSGELD 1998 Een aantal abonnees die nog niet betaalden, denkt ongetwijfeld dit al gedaan te hebben. Hieronder de nummers van han, van wie wij het niet ontvingen tot nog toe. Wilt U allen nagaan of Uw nummer hierbij staat en,zo nodig,betale~ 865(2x),1021,1030,1295,1552,1190,2419,2501,26S3,2675,2968,3187,49l8,4971,S011,S02~ 5060,5120;9020,9046,9117,9187,9224,9248,9273,9286,9318,9386,9421,9437,9462,9527, 9571,9577,9581,9609,9626,9630,9636,9645,9648,9664,9689,9714,9719,9723,9730,9731, 9736,9739,9749,9769,9782,9814,9817,9819,9842,9845,9859,9898,9942,9960,9969,lOOl3, l006B,1010l,10103,10123,l0132,10136,10167,l0177,10178,l0l83,10204,10205,10236, 10260,10275,10277,10293,10306,10311,10316,10327,10343,l0349. Bij voorbaat dank. ADVERTENTIE TE KOOP 20 jaarboeken SPOORWEGEN, Uitg.De ALK, 1979-1998 f 225,- en delen 1 t/m 8 SPOOR & TREIN, Uitg. De ALK f 220,-, alles in nieuwstaat. HET OPENBAAR VERVOER, 1958 t/m 1987, f 150,-. Tel. 035-6922278. EXCURSIES STICHTING BEVER 4 juli naar Noordelijk Bus ~useum, welke die dag het 20-jarig bestaan viert. Vertrek Rotterdam CS touringcar-buffer Conradstraat 9.00 u, Zwolle NS 10.45 u. Deelnemers moeten f 22,50 overmaken op postrek. 565471 of bankrek. 88.23.46.164 t.n.v. Stg. Bever Zoetermeer o.v.v. opstapplaats R of Z, dit nu per omgaande. De excursie zal doorgang vinden bij minimaal 25 deelnemers. Op 27 september vindt te Duxford, Engeland het jaarlijkse autobusevenement plaats, waaraan gemiddeld ca.275 autobussen deelnemen. Bij voldoende belangstelling organiseert Stg Bever i.s.m. AOV een 2-daagse excursie naar dit evenement, waarbij gereden zal worden met Leyland 5443. 26/9 v.Hoek v.Holland met boot van 7.20, a.Harwich ca. 10.00, naar Londen (hier de middag); 27/9 naar Duxford voor busshow. V.Harwich 19.20 a.H.v.H. 24.00 u. Kosten~ f 200,- excl. lunches en warme maaltijden. U kunt zich aanmelden op Zwolsestraat 429, 2587 VH Den Haag. Belangstelling? Graag berichtje. OPROEP ORGANISATIE VERZENDING ENZ. H.o.v. Vorige maand al vroegen wij Uw aandacht voor de organisatie(van de voorbereidingen) voor het verzenden van ons tijdschrift. Natuurlijk zijn al medewerkers in en rond Amsterdam aanwezig. Het is met een groepje mensen uiteraard ook niet nodig dat steeds dezelf~e persoon het middelpunt hiervan vormt. Wilt U toch eens nagaan of.!! hiervoar mogelijkheden ziet. Tenslotte wilt U toch ook de komende jaren HOV blijven lezen?! JUBILEUM-AANBIEDING HOV Wij verwijzen naar blz.80; 5/98: korting IJveer, Touristtram.
,--------------------=, ; g v b : ': a m s t e r d a m ': '====================='
- 91 Zomerdienst 1998 - wijzigingen buslijnen per 24 mei Lijn 60 De lus door Duivendrecht via het metrostation Van der l'ladeweg is vervallen. Na aankomst op station Duivendrecht wordt dus de normale route terug naar AMC gereden. Lijnen 148 en 149 (exploitatie NZH) Deze lijnen rijden nu steeds van en naar station Zuid WTC (voorheen overdag tot VU ziekenhuis). In Buitenveldert wordt een lus gereden: A.J.Ernststraat-Van der Boechorststraat-De Boelelaan-BuitenveldertselaanStrawinskylaan-Station Zuid WTC. Dok bij Midnet en NZH vonden binnen Amsterdam diverse wijzigingen plaats: NZH 91 verdween als l ijnnummer; 171/172 rijden onder deze nummers nu naar Landsmeer. NZH 108 ie een nieuwe lijn Purmerend-Weidevenne via Watergang rechtstreeks naar es. l'lidnet 137 rijdt vanaf de Al niet meer over de Gaasperdammerweg, maar zoals 158 via l'luiderstraatweg-Provincialeweg-Elsrijkdreef-Daalwijkdreef-Dolingadreef-Bijlmerdreef naar station Bijlmer en vervolgens via de oude route naar Holendrecht/AMC. Midnet 139N, de nachtlijn Weesp-Amsterdam Leidseplein is opgeheven. NZH 170 en nachtlijnen 161,162,164 stoppen tussen es en Haarlemmarmaerstation nog slechts bij de haltes Dam, Rozengracht/Marnixstraat, Leidseplein, Concertgebouw. NZH 174 is ingekort tot metrostation Gaasperplas • .!11.. is ingesteld tussen station Bijlmer en Weesp via Gaasperplas ter vervanging van 174. Tussen Bijlmer en Gaasperplas wordt gereden via Karspeldreef, metrostation Kraaiennest en Kromwijkdreef. NZH 200, nachtlijn Purmerend, begint nu in Marnixstraat en rijdt via Leidseplein naar het c.s. NZH 214 {scholierenlijn) maakt ma-vr op schooldagen rit es via Buikslotermeerplain, door Monnickendam en Volendam naar Hoorn {v. es om 7.05 uur). NZH 215 is een nieuwe nachtlijn Amsterdam es-l'lonnickendam via Buikslotermeerplein. Reconstructie Stadionwag rondom standplaats l ljn 24 Vanaf 18 mei is het omrijdspoor in de eindlus van lijn 24 via Herculesstraat en Turneretraat, dus ook het linkerspoor op de Stadionweg, afgesloten. Binnenkort wordt een nieuw wissel aangelegd ter hoogte van de Herculesstraat dat direct invoegt op het exploitatiespoor, zodat een betere keermogelijkheid wordt gerealiseerd. Over enige tijd wordt ook het enkelspoor op de Stadionweg (dus direct na de standplaats) gewijzigd in dubbelspoor, o.a. van belang voor remisetrams van lijn 5. Signalering bij vertrek halte Leidseplein stad-uit i.v.m. lijn 20 Op de halte van lijn 208 op het Leidseplein is een signaleringslamp geplaatst. Een oranje licht gaat knipperen wanneer er een tram van 1 ijn 1, 2, 5 of 6 vanaf hal te Leidseplein nadert. Deze lamp knippert totdat die tram met de eerste twee geledingen de kop van de halte van lijn 20 is gepasseerd. Voorts is er een verkeersspiegel. Weer combinatie voetbal- en o.v.-kaartje Bezoekers van de voetbalwedstrijd op 20 mei in de Arena ( ehampions League) konden met hun toegangsbewijs zonder extra te betalen met het openbaar vervoer reizen. In de kaartjes was namelijk de vervoerprijs gecompenseerd, dus GVB verdiende er aan. Geplande omleidingen traml ljnen In de Nieuwe Kerk wordt van 6 juni tot 2 augustus een tentoonstelling gehouden over de inhuldiging van Koningin Wilhelmina in 1898 {wellicht foto's paardentrams). Ook de Gouden Koets is aanwezig. Daar bij de opening de Mozes en Aäronstraat gestremd was, reed lijn 14 op 6 juni van 12.00 tot ! 20.00 uur richting West via Damrak enz. Rioleringswerk alom; in het weekend 6 en 7 juni bij Vossiusstraat/Van Baerlestraat, waardoor lijnen 3 en 12 moesten worden omgeleid. De route werd Van BaerlestraatP.Potterstraat, Leidseplein, Marnixstraat, Elandsgracht-Kinkerstraat, Bilderdljkstr. Op zondag 7 Juni vond tevens de Grachtenloop plaats, waardoor onder meer de Leidsestraat moest worden afgesloten tot circa 17.00 uur. Lijnen 1, 2 en 5 werden omgeleid via Marnixstraat en Rozengracht. Het werd deze dag dus druk in de Marnixstraat met de lijnen 1, 2, 3, s, 7, 10, 12 an 20. Trams van het A.D.M. via B.E. Bïzondere ex loitatias in de lïndienst en reclame Op 22 en 23 reed pekelmw H41 {ex 329 dia voorzien is van"billboards" aan de zijkanten als reclametram voor uitzendbureau EPS. Deze week is ook mw 869 door het GVB geleend an reed daarop 2 dagen op lijn 16 en l dag op lijn 17 (met GVB personeel) als dienstwagen. Voor de Internationale Mariagebedadag in de RAI reden za 30/5 van 15 tot 19 en zo 31/5 van 17 tot 21 uur als dw op lijn 4: 586,869,RET 1605, HTM 1321+ 1187. Ook op zo 7/6 had het GVB gebrek aan personeel (deze dag reden diverse A.D.Mr trams) en werd in da late dienst door 8 .E. 1605 ingezet als Se dw van lijn 4. VERVOLG GVB OP BLZ. 95
- g v b -
- 92 Zomerdienst tram (aantal wagens-omlooptijd) m.i.v. 25-5-1998 (oranje 13/7-21/S);geel: mo.sp.+ in principe eerste 3, laatste 2 weken zomer (10 ma-ocht.= lapjesmarkt) ma-vr: Lijn ma.vroeg mo.sp. mo,sp.+ morge9 middag mi.sp. vr.av. middenav. hoogste dnr. l fr.20,15 13-78 15-77 10-80 12-84 12-75 10-80 9-82 7-70 17 .9.t.fr.20,15 9-66 9-81 11-e2t 11-77 9-82 7-84 6-72 11 fr.20 13-78 15-77 11-88 12-84 13-78 10-80 9-81 7-70 17 2 .2!,.fr.20,15 10-75 9-81 11-02t 11-77 9-80 7-87 6-72 12 fr.20,15 10-75 9-81 12-84 10-80 6-72 6-90 5-75 13 3 .E.t•fr.20,1s 1-10 7-84 0-00 0-00 6-72 6-90 5-75 0 4 3-60 8-56 6-66 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 9 .2E.· 3-60 5-55 5-60 6-72 6-60 5-60 5-75 4-60 6 fr.15 13-78 9-90 13-91 14-84 7-84 7-105 6-90 18 5 .E.t·fr.15 8-eo 9-90 11-00 11-02t 7-84 6-90 6-90 11 6 6-66 6-72 6-72 6-63 4-60 6 .EL• 5-60 4-60 5-60 5-63 4-60 6 fr.18 7-77 7-84 7-84 7-73! 6-90 6-90 5-75 7 7 .2E,efr.var. 6-72 6-90 7-84 6-72 6-90 6-90 5-75 7 9 fr.20,15 7-70 0-00 0-00 0-12 6-12 6-87 s-75 8 10 3-60 6-63 7-72 6-72 6-72 6-63 5-70 5-75 4-60 7 ,E.tefr.20 5-60 6-75 5-75 6-72 5-60 5-75 5-75 4-60 6 12 fr.20,15 8-80 7-84 7-84 8-80 6-90 6-90 5-75 9 .9.t.fr.20,15 6-72 6-90 7-84 6-72 6-90 6-90 5-75 7 3-60 9-63 7-70 7-70 7-63 fr.12 1 5-75 4-60 9 13 .2.t• 3-60 6-60 6-72 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 7 fr.20 11-110 12-120 12-120 11-110 0-120 0-120 7-105 12 14 .2,t.fr.20 9-110 10-120 10-120 9-110 0-120 e-120 7-105 12 16 fr.var. 6-56 8-56 5-60 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 10 .E,t.fr.var. 5-50 5-60 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 7 17 fr.20 6-66 6-72 7-84 7-70 6-72 5-75 4-60 7 .2,t.fr.20 5-60 5-75 7-84 7-70 6-72 5-75 4-60 7 20 8-96 10-100 10-100 10 24 fr.20 7-63 9-63 6-72 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 10 .QL• fr.20 6-60 6-72 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 7 25 fr.20 6-56 8-56 5-60 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 10 or.fr.20 6-60 5-60 7-70 7-63 5-60 5-75 4-60 8 zat";rdag m.i.v. 30/5; mi.bep·.ablauw: indien nodig beperkte dienst middag(l2:+late111>) Llin ma.vroeg morgen late morgen middal mi.bap. vr.av. middanav. !!!!!. l fr.20 8-72 10-00 15-82 13-83 10-75 10-80 9-72 Alle dagen 2 fr.20 8-72 10-80 15-83 13-83 10-75 10-BO 9-72 zijn 2 3 4-80 5-75 7-84 11-82 6-72 6-90 5-75 wachtwagens aanwezig 3-60 4-60 6-60 7-70 5-60 5-75 4-60 ( vroeg t/m 4 5 4-80 fr.15,12' 9-90 10-85 7-84 6-90 6-90 late av.) 7 4-80 5-75 5-75 6-90 5-75 5-75 5-75 9 3-60 4-60 6-72 10-75 6-72 6-87 5-75 .:.=::zo=n=d=ag===3-60 4-60 5-75 5-75 5-75 5-75 4-60 m.i.v. 24/.; 10 12 4-80 5-75 7-84 7-84 6-84 6-90 6-90 5-75 13 3-60 4-60 5-60 7-63 5-60 5-75 4-60 laat=gel ijk 14 s-100 9-1oe 12-120 12-100 0-105 0-120 1-10 ;-ma/vr 16 3-60 4-60 6-60 8-64 5-60 5-75 4-60 oranje, 17 3-60 fr.15' 6-72 8-80 7-80 5-75 5-75 5-75 doch 17 is 5/75 20 8-96 8-96 10-100 4-60 5-75 24 3-60 4-60 6-60 8-64 5-60 4-60 5-60 5-75 l§..._._ ioo§o 4-60 6-60 8-64 Lün vroeg morgenvr /la mi-d_d_._v_r_a_v___m_i_a_v-.-l-a-at_L_i_·n-v-ro_e_g_m_o_r_e_n_v_r--,,,-l-a-m...,1,....d,...,d,.....-vrav. miav • X l 4-80 5-75 46-72 9-81 8-80 7-84 6-72 12 4-80 4-80~5-75 5-75 5-75 6-90 2 4-80 5-75-+6-72 9-81 8-80 8-84 6-72 13 3-60 3-60~r.15,12 7-70 5-60 5-75 3 3-60 3-60--tS-75 6-72 6-72 6-90 5-75 14 5-100 5-100•7-105 9-108 7-105 7-105 5-60 5-72 4-60 16 3-60 3-60-? 4-60 5-60 5-60 5-75 4 3-60 3-60 -+4-60 5-60 5 4-80 4-80~fnl.5,12 g.go 6-90 6-90 6-90 17 3-60 3-60-15-75 6-72 5-75 5-75 7 4-80 4-80--+5-75 5-75 5-75 5-75 5-75 20 8-96 8-96 9 3-60 fr.15 96-72 8-72 6-72 6-87 5-75 24 3-60 3-6074-60 5-60 5-60 5-75 10 3-60 3-60 +4-60 4-60 4-60 5-75 4-60 25 3-60 3-60~4-60 5-60 5-60 5-75
,=====================, '
; :
h t
m
';
-
93 -
Trambaan aanleg Het project van de semivrije trambaan door de Jan van der 1 Heijdenstraat voor de lijnen 1 en 15 kwam in een volgende fase. Bewoners en winkeliers werden erop gewezen dat hun bezwaren tegen een trambaan al tien jaar geleden zijn afgewezen. De uitvoering van dit plan, waarbij nog geen datum is genoemd, kost f 23,5 miljoen, 40 bomen en 14 parkeerplaatsen. Lijn l zou hiermee een betere verbinding krijgen mat H.S. dan thans het geval is. Een routewijziging die genoemd wordt bij het project "Agglonet" is het verdwUnen route van lijn 6 uit de Schilderswijk (6 zou dan moeten rijden via Loosduinseweg lijn 2 en via nieuwe sporen over de Apeldoornselaan). Ook hiertegen zijn uiteraard vele bezwaren te noemen; ROVER noemt het terecht aantasting van het bestaande tramnet, de ENfB stelt dat snellere trams ten koste van het overige verkeer rijden. Wethouder Meljer heeft een uitgebreide discussie over deze en andere verbindingen toegezegd. Een van deze verbindingen is ongetwijfeld de Dedemsvaartweg. Hierover zou lijn 9 naar Wateringee Veld moeten gaan rijden. Bepaalde bewoners daar willen zich tot het uiterste daartegen verzetten. Waarschijnlijk zijn dat automobilisten. In verband met de omleidingen in het centrum zei directeur Kaper dat de bedrijfsvoering kwetsbaar is met alleen sporen langs het c.s. Het bedrijf blijkt dan ook voorstander te zijn ven het aanleggen van sporen langs het Schenkviaduct. lekker tramtunnel Begin juni werd meegedeeld dat de werkzaamheden aan de tunnel onder de Kalvermarkt voorlopig niet kunnen worden hervat. Het is namelijk gebleken dat onder de waterwerende laag ("groutboog") veel meer grond is weggespoeld dan eerst gedacht. Het is zeer de vraag of da datum ven 22 augustus waarop de trams weer over de Kalvermarkt zouden moeten rijden, wordt gehaald. Met aannemer BAM van de Resident zijn afspraken gemaakt dat dan de bouw zou kunnen worden hervat. De Grote Marktstraat zou in oktober weer gereed moeten zijn voor het winkelend publiek. Het enige dat duidelijk is, is dat de bouwkosten voor de tramtunnel zeer hoog zullen uitvallen. Trams ~eer over het Spui Vanaf 16 mei rijden lijnen 3, 6, 7 en 8 weer via Hofweg en Spui. Op zondag 17 mei waren ook de lijnen 2, 10 en 16 aan de beurt (feestelijk opening 16/5 om 12.00 uur). Een speciale folder verscheen hiervoor, met reclame van de winkeliers aldaar. Uitbreiding en wijziging nachtnet autobus M.i.v. de nacht 29 op 30 april ("Koninginnenach") is de nieuwe nachtlijn N4 ingesteld: Buitenhof-Zieken-Stationsplein-Calandplein-Huis te Landelaan-Steenvoordelaan -Admiraal Helfrichsingel-Van Mooklaan-Oostainde-Plein-Ambachtsweg-Melis StokelaanErasmusweg-Calandplein-Stationsplein-Amsterdamse Veerkade-Buitenhof. Lijn Nl kreeg in Scheveningen een ander eindpunt: Harstenhoekplein (was Zwarte Pad). Lijn N3 eindigt nu op het Deltaplein in Kijkduin en rijdt via Vreeswijkstreat i.p.v. via Erasmusweg. Gereden wordt steeds nachten vr/za en za/zo tussen 1.30 en 4.30 u. Remisering tramlijnen Ll)n 17 Op 23 augustus verhuist lijn 11 van remise Lijsterbesstraat naar Scheveningen en lijn 12/16 naar de Lijsterbesstraat. Lijn 17 zal bij zijn indienststelling half januari 1999 (tot de Volmerlaan) gaan rijden vanuit Zichtenburg. In mei 1999 zal deze remise meer trams moeten laten uitrijden omdat l !jn 17- dan naar Wateringse Veld wordt verlengd. Door de instell.ing van die nieuwe lijn en tevens omdat personeel met VUT gaat en door invoering van de 36-urige werkweek bleek het nodig om vanaf begin dit jaar ongeveer 40 trambestuurders aan te werven. Het blijkt dat nogal wat buschauffeurs naar de tram overstappen. ~eer samenwerking met ZWN HTPI en ZWN gaan een "Ontwikkel BV" oprichten teneinde op bepaalde gebieden te kunnen samenwerken, zoals op het gebied van afstemming van hun lijnen op elkaar en van stimulering van nieuwe investeringen op het gebied van openbaar vervoer. Reclame op trams bl ljft In tegenstelling tot RET en GVB verdwijnt de reclame op de trams in Den Haag niet. De HTM vindt dat de inkomsten hiervan zeer belangrijk zijn, vooral omdat dit bedrijf financieel zelfstandig is. De opbrengst was in 1997 f 1,1 miljoen. Opvallend ie dat men alom spreekt over tremreclame, bussen schijnen buiten de discussie te blijven. Verplaatsing bushaltes Op 26 mei zijn de haltes Melis Stokelaan op de Leyweg van lijnen 13 en 23 ! 150 meter verplaatst tot voor Hema en Postkantoor. Halte Jacob Catsetreat van 18 en 26 richting H.s. is circa 20 meter vooruit geplaatst (nieuw halte-eiland). d e n
h a a g
;
.-----------------=--'
=
- h t m-
- 94 -
Jaarverslag 1997 Het verslag over 1997 is verschenen. Het aantal reizigerskilometers is gestegen met 3,4%. Hiervoor heeft de tram gezorgd met 5,4%, de bus ging achteruit met 0,4%, de totalen zijn nu in miljoenen resp. 257,5 en 129,6. De dynamische bezettingsgraad steeg bij de tram met 4,0% en verminderde btj de bus met 1,5% (nu 23,3 resp. 25,2). 1997 werd afgesloten met een positief totaal resultaat van 0,7 miljoen (1996: 1,2 miljoen), de bedrijfskosten daalden met 5,4 miljoen. De opbrengsten van het lijndienstvervoer stegen van 86,2 naar 88,7 miljoen, toe te schrijven aan tariefstijging (2,5%) en vervoerstoeneming. Ook voor 1998 wordt een positief resultaat verwacht. De gemiddelde rijsnelheid van de tram liep terug ven 18,9 km/u in 1996 tot 18,6J bij de bus was de teruggang O,l km/u (van 20,0 naar 19,9). Het aantal zwartrijders nam toe, bij de tram is het nu s,s%, bij de bus 1,5%. 8ual Un 35 Bus! ijn 47 ( ZWN/HTM) Voor ll~ 35 werden vanaf 1 april bussen ingezet die met groene folie waren beplakt, waarop de route was aangegeven. Het betrof de wegens 470,474,503,505 en 506. Toen de tram op het Spui was teruggekeerd, verviel lijn 35 en werden de bussen "ontgroend'! Lijn 47 blijft veranderen. T/m 23 mei reed ZWN overdag met een minibus vanaf Leidschendam wisselend naar Stompwijk en naar industrieterrein Forepark. 's Avonds en op zondagen verzorgde HTl'I het vervoer, na telefonisch verzoek reed een busje naar/van Stompwijk; dit was uitbesteed aan taxibedrijf ATC, de wagen die het meest werd ingezet, de 75, was een ex-FRA~ buurtbus. Vanaf 24 mei doet de HTM niet meer mee. Lijn 47 rijdt, met dezelfde ongenummerde in twee tinten grijs geschilderde Mercedes minibus van Leidschendam via Forepark naar Nootdorp (ma-vr overdag 30', voorts 60 1 freq~ De verbinding neer Stompwijk is teruggezakt tot het niveau van een lijntaxi. Buematerieel HTl'I Specials heeft er een tourwagen bij: nr. 620, een zelfdragende wagen van het Belgische fabrikaat EOS van het type 200L. Als eerste van zijn type verliet Neoplan bus 746 medio april het HTM wagenpark, de bus zou particulier zijn verkocht. De vorig jaar afgevoerde (groepsvervoer)bus 415 kwam half mei op zijn bestemming aan: soepbua bij de parkeergarage naast het c.s. Het uiterlijk doet iets merkwaardig aan, de ruiten zijn vervangen door exemplaren die aan de buitenkant zijn vastgezet met metalen strips. De wagen is zilvergrijs geschilderd, de koplampen zijn verwijderd. Pekelt~ama Het Haags Tram Museum heeft nu ook de pekelwagens H::S en H6 verkregen. Na verwijdering van alle bruikbare delen, o.a. te gebruiken voor de restauratie van mw 295 (HS), mw 77, de "Keulse" bijwagen en zelfs SH~-meterieel, zullen deze gesloopt worden. Van de overige pekeltrams blijven de H4, H7 en H9 nog behouden voor eventuele museumobjecten en de H2 eveneens, doch voor het buitenland. De incomplete Hl staat bij Zichtenburg. In de tram stappen bij de tegel Ter verbetering ven het instapgedrag van de reizigers zijn bij tramhaltes op de plaats waar de 2e t/m Se deur van een halterende tram mogen worden verwacht, trottoirtegels aangebracht met de tekst "eerst uitstappen, dan instappen". Hoeveel mensen zouden bij drukke haltes deze tekst zien en hoelang blijven de stickers op de stenen behouden? Afwl~ende kaartsoorten Het Nieuw Centrum Retour blijft bestaan, maandelijks worden er 80.000 verkocht, 17% wordt gebruikt door mensen die voorheen met een auto gingen. Daar het vaak goedkoper is dan een strippenkaart, leidt dit tot verlies voor de HTM. Perl juli zullen de prijzen verhoogd worden, in voorverkoop van f 3,- tot f 3 1 75, op de wagen van f 3,50 tot f 5,-. Door da hogere wagenprijs wordt het halte-oponthoud beperkt. Het groepsretour wordt geldig op .!!!.ä dagen van de week na 9.00 uur. De prijs bij voorverkoop blijft f 10,-, op de wagen wordt het verhoogd tot f 12,-; vanuit Delft en Wateringen worden da prijzen f 15,-, resp. f 17,- (was f 15,-). De huidige kaarten Nieuw Centrum Retour en Groepsretour blijven geldig tot 1-1-2000. Voor het evenement "Kunstl ljn 750" (Dan Haag 750 jaar), waaraan diverse scholen deelnamen, bestond het vervoerbewijs uit patjes, geplaatst op de leerlingen. Op 12 mei gold een geel petje, 13 mei een zwart petje en 14 mei een blauw petje. Vanaf 15 mei krijgt elke bezoeker van de Path~-Tuschinski bioscoop aan het Buitenhof een HTM-retour cadeau. Voor de terugreis is bij de theater-uitgang een stempelautomaat geplaatst, op de plaats van het automaatnummer staat "PATHE 11 .(ruschinski retou~ Voor het Hemophilia Congress (17-21/5) werd een 11 5 Days Ticket" gemaakt. Voor het Seniorenconcert in de Grote Kerk op 4 Juni werd een speciaal Nieuw Centrum Retour uitgegeven, dat tevens gold als toegang tot het concert (met rode letters).
- h t m-
- 95 -
Nachtvervoer bij North See Jazz Festival Ook dit jaar verzorgt de HTM nachtvervoer, aansluitend bij dit festival op het tweede weekend van juli, met een tram! ijn 19 ( naar C. 5.) an buslijnen A t/m E ( naar Voorburg/Leidschendam, station HS/Vrederust, Scheveningen, Ockenburg/Houtwijk, Voorburg/ Rijswijk). Lijnen 19 en C rijden iedere 15 minuten, de overige elk half uur. Kaartjes kosten f 5,- of voor drie nachten f 12,50 en zijn verkrijgbaar bij een balie in de hal van het Congresgebouw en bij de chauffeurs. ZWN-Tours rijdt vanuit het land naar het evenement en terug. Diverse korte berichten Nieuwe bussen De OR deelde eind maart mee dat er een positief advies komt over de aanschaf van 90 lagevloerbussen en raadt aan evt. verschillende types te kopen. Uniformen De oude HTM-uniformen gaan dezelfde weg als vele Nederlandse bussen en in Roemeniä en Oekraine terechtkomen. Zij worden daar gebruikt als gewone burgerkleding. Vreemde passagiers Medio mei trachtte een zwerm ongewenste passagiers met steekwapens maar zonder plaatsbewijs bij herhaling trams binnen te dringen. De tramhalte werd gesloten en de enige HTM bestuurder met ervaring met dergelijke groepen werd erheen gezonden, doch de zwerm bijen bleek bij zijn aankomst juist gevlogen. Taxibussen Op blz. 76, mei 1998, zijn taxibussen genoemd; hiermee rijdt o.a. HTM Specials. Vanaf november 1996 rijden er al taxibussen, geëxploiteerd door een combinatie, die opgezet is door HTM, A.W.N. en de B.V. Witte Kruis Rolstoelvervoer. Vervoer wordt aangeboden in termen van de Wet voorzieningen gehandicapten en wel binnen de gemeentegrenzen van Den Haag, met als extra Leidachenhage en Uit den Boogmrt. De gebruikers krijgen 40 gratis ritten per jaar, verder gelden zone-indeling/tarief. Haags Tram Museum Vooraf aan de donateursvergadering op 23/5 reden de motorwagens 36, 1022 en partytram 282. De route ging naar Delft Tanthof en via het centrum. Vri'e busbaan In de Klaroenstraat zuidwestzijde komt een vrije busbaan voor de lijnen 18 en 23 verbinding tussen Adm.Helfrichsingel en Gen.Eisenhowerplein in Rijswijk). Operatie Oranje in Schev•ningen Op zaterdag 6 juni vond in Scheveningen tussen 10.00 en 23.30 uur een groot evenement plaats met shows van alle krijgsmachtonderdelen, gevolgd door muziek en vuurwerk. Ongeveer 100.000 bezoekers kwamen daarop af. HTM nam uitgebreide maatregelen met tram- en buslijnen tot circa 0.45. Lijnen 1, 8 en 9 reden iedere 10 minuten, lijn 7 eveneens en werd verlegd naar Noorderstrand (pendelbusje naar Statenkwartier) en versterkt met lijn 7K CS-Noorderstrand. Lijn 9 bleef rijden tot einde dienst. De frequentie op lijn 11 bedroeg 7!', de extra's, speciaal bedoeld voor parkeerders, werden gereden onder lijnnummer 19. Buslijn 14 was vanaf Waldeck versterkt (freq.7!'), ook extra's op 22 en 23. Vanaf diverse parkeerterreinen reden bussen naar Zwarte Pad. Een vrije busbaan was ingesteld tussen Bezuidenhoutseweg en Van Alkemadelaan. Tevens reden er pendeltrams vanaf Korte Voorhout. Speciale kaarten werden uitgegeven: "Operatie Oranje Retour" voor f 5,- en 11 P&R Operatie Oranje" voor f 15,- en geldig voor maximaal 5 personen. Bewoners van Scheveningen kregen vrij vervoer. Trammaterieal 3094 kreeg ARI; 3125 CLARI =cluster= allerlei aanpassingen. Bij 3066 en 3092 zijn 2 zitplaatsen verwijderd i.v.m. ruimte voor invalidenwagens . .§.iiu.!tie_C,:.W,:..2,P_l.!,-.§..-19.2.8..:.. Remise: 3060(revisie),3098(ontsporing 10/6); schilder (+revisie):3088; plaatwerker: 3023 ; alectriciën: 3003,30ll(zwenk/zwaaideuran), 3077,1101; lichtploeg: 3129,3131. ,B.e.E,lam§.: 3128 Den Haag is super(geel), 3084 Cash software(blauw),3124 Path, cinema's(zwart/wit), 3147 voetbaltram Nat.Ned.(geel oranje), 3121 idem, 3081 De Shell feliciteert Den Haa2(2e!ll._ Bus reclame: ~e!o~i~a_F~(wiit-blauw). GVB Amsterdam vervolg van blz. 91/92 Materieel tram Als conducteurtram werden ingericht: in mei 736,765, in Juni 753. Een schilderbeurt kreeg 691 (23/5 in dienst; was thema"Stromingen der zee"). Totaalreclame: 740 Nat.Ned. voetballen(geel oranje), 748 ook voetbal(rood-wit-blauw, oranje), 771 en 779 ook voetbal Adidas. Mw 336 is na verwijdering van enige onderdelen (o.a. schakelkasten voor mogelijk gebruik in HTl'l-mw 274) teruggekeerd van het Openluchtmuseum in Arnhem naar Amsterdam, waar de wagen bij de museumtramlijn verder zal worden onttakeld. Amstelvaenlijn Tussen station Zuid en De Boelelaan verschenen voor de bestuurders van lijn 51 twee waarschuwingsborden "Lijn 51 Omgebouwd? 11 Hiermede wordt bedoeld "heeft U de treeplanken ingeklapt?". Om technische redenen CAF op 51 op blz.108.
,=-=--=----=----------, r e t :
-
96 , Materieel en werkplaatsen tram : r o t t e r d a m : De revisie 4, resp. revisie 2 van de mr. 725 en 843 ie nog '=====================' niet voltooid. Mr. 721 bevindt zich in de Centrale Werkplaats voor herstel van lichte aanrijdingsechade; tevens wordt deze tram groen-wit. B.a,g,1§!11.!. Van mr. 812 werd de "Libertel"reclame verwijderd. Er zijn nu nog drie trams met totaalreclame. J,.u.!,e,!!m.!!1.8.~.e,ti.!.el ,!.n_-rilt.!n_ Liin 10 De Touristische museumtramlijn 10 zal ven 4 juli t/m 6 september rijden, niet op maandag en vrijdag, maar wel op alle andere dagen. Vertrek van c.s. 10.00 uur en verder elke 30 minuten t/m 15.30 uur; de ritduur bedraagt 75 minuten. Er wordt met 3 vieraesers gereden ( keuze uit 515, 523, 537, 556 an 565). De geplande rijdagen tijdens Pinksteren vervielen wegens de moeizame onderhandelingen met de R.E.T. over de route en het aantal rijdagen. Op 25 juli zal niet worden gereden i.v.m. zomercarnaval. Wel wordt gereden op "open monumentendag" 12 september. De ritten voor "Contrastrijk Rotterdam" worden uitgevoerd met mr. 504 (zie blz.78). Mr. 537 is nog niet voorzien van rijtuignummers; mr 622 wordt nog afgewerkt. Mr. 1602 is nu officieel opgenomen in het museumbestand daar mr 606 voor instructie doeleinden is bestemd. Het ligt in de bedoeling t.z.t. de tuesenbak van 1602 te verwijderen, waardoor het weer mr. 602 zal worden. Op 29 mei reed het stel 303+1008 een uitgebreide rondrit. Dit was de eerste officiele rit van de 303 na het ongeval op 16 februari 1994. De avondrit op 7 mei met het stel 123+1042 voerde van het Oostplein via Blaak-Eraemusbrug-Beverwaard-Prinsenplein-Maaehaven (Gaesbeekstraat)-Erasmusbrug-Westzeedijk-Hudsonplein-Lage ErfbrugHeemraadsplsin-Matheneesarlaan-Claes de Vrieselaan-C. s. noordzijde - route lijn 9 tot Boezemweg-Oostplein. Materieelinzet tram Vanaf de winterdienst par 7 september wil RET geen onverbouwde 1600-en meer inzetten. ~aterieel metro/sneltram In de Centrale Werkplaats zijn voor grote revisie nu de 5205 en 5270. 5204 ie gereed. Infrastructuur Op de Matheneeserdijk ie men nog steeds bezig met railvernieu~ing. In Schiebroek vond railvernieuwing plaats op een klein gedeelte van de Wilgenplaslaan en in de Larixlaan. In de iets verdere toekomst zal de omgeving van het Stationsplein ingrijpend veranderen. Niet slechts wordt een nieuw stationsgebouw geconstrueerd, doch ook zal de bestaande tramlus verdwijnen en mogelijk worden verplaatst naar de Del ftsestraat ( al dan niet ondergronds). Eveneens moet het metrostation worden veranderd. Van zaterdagavond circa 21.00 uur t/m zondagavond circa 23.00 in het weekend van 13 op 14 juni worden de in- en uitruksporen van remise Kralingen vernieuwd, tevens wordt dan de merkwaardige "slinger" op de Oostzaedijk ter hoogte van de Infirmeriestraat rechtgetrokken. Als gevolg hiervan rijdt lijn 3 op deze tijden om via Burg.Oudlaan-Oudedijk-Vlietlaan-Goudserijweg-Boezemweg v.v. Late inrukkers op zaterdagavond moeten uitwijken naar remise Hillegersberg. Op zondag moeten deze trams van Kralingen ook vanuit Hillegersberg uitrukken. Enige trams rukken in/uit bij Kleiweg. Exploitatie Ter gelegenheid van de zomerdienst per 8 juni verscheen het informatieblad "RET Nieuws", met daarin alle wijzigingen (voornamelijk buslijnen) vermeld. Volledig is dit niet, zo wordt de opheffing van de lijnen 60 en 61 niet vermeld. Op zaterdagavond 6 en zondagmiddag 7 juni vindt in het Park weer het jaarlijkse "Dunya"festival plaats. Lijn 6 wordt daartoe versterkt door een lijn 16 op een deel van de route (c.s.-Hudeonplein?), lijn 5 alleen 's zondags door een lijn 15 van c.s. naar Willemsplein. Zie verder bij "bijzonderheden per datum". Wegens een braderie op 6 juni op de Beijerlandselaan rijdt lijn 20 tijdelijk om via Hillevliet-Puteelaam v.v. De stremming van de metro tussen Slinge en Poortugaal vond plaats tussen 21 en 24 mei (dus niet van 19 t/m 23 mei zoals eerder vermeld). In deze periode is het baanlichaam tussen Slinge en Rhoon verlaagd voor de aanleg van de Betuwe-spoorlijn. Ter vervanging reden circa 12 gelede bussen. Deze werden o.m. onttrokken aan lijn 49 die toen met 600-en van de Rechter Maasoever reed (600-607 en 686-699). Tussen c.s. en Slinge reden op Hemelvaartsdag rijtuigen type T, op werkdagen ook oudere typen. Nieuwe trekker (kraanwagen) op 20 mei in gebruik bij afd.Transport en Afvalstromen Dit is een DAf 85 trekker met een 30 tons hijskraan en een 12,6 m lange oplegger.
:,
- r e t - 97 Zomerdienst van B-6-1998 t m 19-7-1998 ,aan,t,!l_t_!:8!!lsLr.re..9.u.!nii.! l"laanda t m vrïda Ma - Za Ma - Zo Lijn tot 9 1 00 tot 12,00 tot 16,00 tot 18.00 tot 20.00 late av. Remiseverdeling l 12/10 8/15 8 13/10 6/15 5/20 13/10 j Kralingen: lijnen 2
3/13 4 5 6 7
9 13 20
10/8 0/20 10/10 8/9 6/15 8/10 8/15 /20
lQ/6 80
7/12 7/20 8/15 6/12 7/15 6/15 8/15 /20 ..1/10 64
9/10 e/20 12/10 7/10 8/12 9/10 8/15 /20
9/10 B/20 11/10 7/9 8/12 8/10 8/15 /20
6/15 6/15 6/15 4/15 6/15 6/15 6/15
_2,/?t
_2,ht
83
81
....§/15 51
4/20 4/20 4/20 3/20 5/20 4/20 5/20
_J/20 37
b c
4 5 6 7 9 13 20
4/20 4/20 5/20
3/20 5/20 4/20 4/20
6/15 7/20 8/15 6/15 6/15 5/15 6/15
/20
7/12 8/20 10/12 6/12 8/12 7/12 8/15 /20 ..1/10 72
b
c d
e
4/20 4/20 5/20 3/20 4/20 4/20 6/20
6/15 5/15 5/15 4/15 6/15 5/15 7/15
b k
6/15 5/15 5/15 cg 4/15 h 6/15 d 5/15 e f 1 6/15
b
1
· lijnen 5 en 6);
d · Hillegersberg: af lijnen 5 en 6
Zaterdag ·zonde Lijn tot 9.00 tot 11,00 tot 18.00 tot 11.00 tot 18.00 tot 20.00 1 5/20 9/15 5 20 6/15 a 11/12 a 9/15 2 3/13
! l,3,4,7,9,l3 {op zondag ook
(alleen op maandag t/m zaterdag); Hilledljk: lijnen 2 en 20.
I
Zomerdienst 2 Op zateraagen is de ochtend tot 9.00 gelijk aan zomerdienst 1. Op zondagen zijn zomerdienst 1 en zomerdienst 2 gelijk aan elkaa~
Bijzonderheden a= 1 ma-do 7-18 4 vr 7-21 u, za 9Zomerdienst 20-7-1998 t m 6-9-1998 18 u, zo 10.30Maanda t m vrïda Zaterdag 17.30 u van/naar Lijn tot 9.00 tot 12.00 tot 16.00 tot 18.00 9.00-11.00 tot 18.00 Oostplein, and818 l 8/15 8/15 8/15 a 12/10 12/10 8 111 8/15 I uren tot C.S. 2 7/12 6/15 8/12 6/15 6/15 8/12 l b= 3 en 13 exploi3/13 8/20 7/20 7/20 8/20 8/20 b 8/20 b I tatief gekoppeld; 4 7/15 7/15 7/15 l 11/10 11/10 c 7/15 \ op gezamenl ijk 5 6/12 5/15 1 5/12 4/15 5/15 6/12 traject wordt bij 6 6/15 7/15 6/15 d 7/15 6/15 6/15 /15 dus elke 7 5/15 6/15 .6/15 9/10 9/10 e f 5/15 I1 minuut gereden. 9 8/15 7/15 B/15 8/15 7/15 6/15 c= 4 ma-vr na ca. 13 /20 /20 /20 /20 /20 b /20 b 18 u, za na ca. 20 -1./10 ....§/10 ...1./10 -1./10 ...§.ht ' 1 ...§/15 17 u, zo gehele 62 59 74 75 54 62 dag tot Marconiplein(niet verder) e= 7 rijdt ma-za na 20.00 u en zondag gehele dag naar/van Marconiplein i.p.v. naar Spangen. ma-ze na 20.00 u en zondag gehele f= ma-za na 20.00 u en zondag gehele dag 7 en 4 expl.gekoppeld. dag zijn 4 en 7 g= alleen tussen 16.30 en 17.30 u: 6/15. h= alleen tussen 17.00 en 18.00 u: 5/15 exploitatief gei= alleen tussen 16.30 en 17.30 u: 6/15 koppeld. d:na 20 u: 4/20. J= op koopavond tot circa 21.30 u: B/15 k= op koopavond tot circa 21.30 u: 7/10 l= alleen tussen 17.45 en 18.15 u: 8/15 m= op koopavond tot circa 21.30 u: 8/15 Verzet van winkeliers tegen trem-aanleg op Groene Hilledljk Winkeliers op de Groene Hilledijk willen hier geen "tramplus"lijn omdat zij beducht zijn voor omzetverlies tijdens de trambaan-aanleg en omdat zij parkeerplaatsen zouden kwijtraken. Volgens de plannen zou in 2001 met da aanleg van de lijn naar de nieuwbouwlokatie "Carnisselande" worden begonnen, welke medio 2003 gereed moet zijn. Volgens de huidige plannen wordt de lijn van c.s. tot Carnisselande 11,2 km lang, telt dan 19 haltes en wordt in circa 25 minuten afgelegd. Verder overleg met belanghebbenden zal nu plaatsvinden. Een alternatieve route zal tot verlenging van de lijn leiden en is dus niet erg waarschijnlijk (en wenselijk).
_j/20 37
....§/15 58
..,Y20 39
..1/10 54
....§/15 48
1;
- r e t - 98 Wijzigingen autobus! ijnen per 8 )uni 1998 Lljnen 1Q. en zijn gekoppeld tot 61fo l ljn 30: van 's Graveland via Capelsebrug-Kralingseveer-Capelle West naar Capelle centrum, dan huidige route van lijn 30 naar Schollevaar en Alexander. Lijn .!Q. werd opgeheven en vervangen door lijn ,il, m.u.v. het traject Vlaardingweg-Schiedam. Op zaterdag en zondag rijdt lijn 41 slechts 2 x per dag, tussen station Noord en Overschie. Lijn 44 (Z.W.N.) Zuidplein-Bolnes gaat rijden via Oostdijk i.p.v. Koninginne111eg (dit pas per 7 september wegens het niet gereed zijn van nieuwe hal tee). Van l ljn .!§. verviel het traject Kralingsezoom-Burg. Oudlaan; eindpunt is Kralingse Zoom (geen overstap meer op lijnen 3/13, 7 en 9 !), de frequentie 's avonds ie teruggebracht van 20 naar 30 minuten. Lijn 47/48: komend van de Van Rijckevorselweg rechtstreeks naar eindpunt Kralingsezoom, dus ook niet meer via Burg.Oudlaan; 's avonds wordt gekoppeld met lijn 46 gereden. Lijn ..§§. is opgeheven, lijn .§.§. rijdt weer via fred.Hendriklaan-Holysingel-Dillenburgsingel. Lijnen 60 en .§.!. zijn eveneens opgeheven ( vorig jaar met veel "tam tam" geintroduceerd !). Lijnen .§.§. en kregen overdag nu een iets hogere frequentie ter compensatie (m.i.v. 7 september wordt lijn 71 ingesteld: Slinge-Bedrijventerrein Waalhaven; lijnen ..§]. en rijden dan rechtstreeks naar Heyplaat en Pernis). Lijn 66 wordt in beide richtingen via de Bingdorfferstraat geleid. lijn §.! ( dorpsbus Rhoo-;;j' rijdt op zaterdag nog slechts tussen 10.00 en 18.00 uur. Lijn J.i rljdt een lus door de wijk Tussenwater, vanaf Hoogvliet Metro, via Nieuwe Wetering-Karvelsdijk. Tijdens de spitsuren wordt nog maar 1 x per uur tussen Hoogvliet en Pernis gereden, in het weekend alleen tussen 10.00 en 18.00 uur. Lijn 1§. rijdt na 18.30 richting Charlois niet meer via Charloissehoofd, doch rechtstreeks naar eindpunt Charlois. Voorts wordt deze route verlegd via Carnissesingel i.p.v. via Goereesestraat-Markeratraat-Utenhagestraat-Lepelaarsingel. Lijn 95 z.w.N. is in Krimpen a/d IJssel ingekort van de Vijverlaan tot het Zandrak. Het'""deel tussen Capelle centrum en station Alexander is vervallen en overgenomen door l ljn 1!_. Bïzonderhedan er datum 2 5 Mr.1624 van lijn 9 had een aanrijding op de Goudse Rijweg. Van 16.15 tot 17.40 uur reden lijnen 7 en 9 richting centrum om via de Oostzeedijk. 26/5 Wegens een ongeval op de Westzeedijk (vrachtauto/fietser) was deze dijk van 17 .30 tot 19. DO uur tussen Droogleever Fortuynplein en Vasteland afgezet. Lijn 6 reed toen via v.Dldenbarneveltstr.-Nieuwe Binnenweg-Mathenesserlaan-G.J.de Jonghweg. l2L§. Op het Weena was de nieuwe bovenleidingmontage-auto bezig aan de bovenleiding ~nde op de rijbaan, met uitgezwenkte bak) toen mr. 816 van lijn 3 hier tegenaan botste, de beugel verspeelde en waarbij de personen die de werkzaamheden uitvoerden, uit het bakje vielen, zij raakten echter niet ernstig gewond. Van circa 10 tot 12 uur was het Weena voor trams gestremd. Er werd omgereden via Coolsingel-Van Oldenbarneveltstraat. Mr 2605 sleepte later de 816 weg. Op de Schiekade nabij Heer Bokelweg vond een kop-staart botsing plaats tussen mr 1621 (lijn 9) en een ander mr. serie 1600 van lijn 5; er ontstond lichte schade. Van ongeveer 12.45 tot 13.40 uur werden lijnen 3, 13, 4, 5 en 9 richting Noord omgeleid (3, 13 en 5 in tweeän geknipt, 4 en 9 via c.s. noordzijde. Voor het Dunya-festival reed lijn 16 met 2 trams tussen Droogleever Fortuynplein en Oostplein. In de 2e Rosestraat vond een aanrijding tussen 2 auto's plaats. Lijn 20 werd toen van 13.30 tot 14.45 uur in 2 delen gesplitst: C.S.-Wilhelminaplein en Reijerdijk~aashaven. Op het tussenliggende deel werd later 1 pendelbus ingezet. 7/6 Voor het Dunya-festival reed lijn 15 met 2 trams (708,809) tussen c.s. en Willemsplein. Lijn 16 reed met 7 trams c.s.-Coolsingel-Pelgrimsstraat: 1604,1613,1615,1624 (later vervangen door 1635),1633,1634 en 735. Er was een zeer groot vervoer. Nieuw richtingaanduidingsysteem op trams serie 800 Een proef met mr 850 heeft uitgewezen dat da volmatrix-richtingaanduiding voldoet. Binnenkort worden nu 10 trams van de groep 827-850 hiermee uitgerust. RET uit HTA HTA De RET heeft zich per 1 januari 1998 r;;°;uggetrokken uit HTA Transport Consultants BV. HTM en GVB zijn nu samen verder gegaan met da vennootschap en namen de RET-aandelen over. HTA is trouwens een succesvol bedrijf. Via het TACIS-fonds en van de Wereldbank 111orden thans al opdrachten in Rusland uitgevoerd an naar de mogelijkheden van light rail in Boekarest en Beer Sheva gekeken, dit laatste in opdracht van Senter. Eveneens houdt HTA zich bezig met projecten in Griekenland en Marokko. HEEFT U HET ABONNEMENT OP HOV NOG NIET BETAALD? WILT U HET DAN THANS DOEN!
- 99 -
Serie 1200 nu toch echt buiten dienst De 1203 en 1 204 bewezen regelmatig goede diensten binnen het nog steeds niet al te royale locomotievenbestand. Hun aanwezigheid vormde een bron van nerveuze activiteit in het wereldje van de werkelijke fanatici onder de spoorliefhebbers, die maar geen genoeg konden krijgen van het maken van foto's van de locs - waarvan overigens het enige bijzondere de datum kan zijn die eronder staat. Ook via Internet en mondeling leek het alsof men elkaar gek trachtte te maken met de laatste roddels over de 1200-en: elke beweging van dit type in Tilburg werd meteen gezien als een mogelijke terugkeer. De 1204 bracht op 25 en 26/5 een bezoekje aan Tilburg voor defectherstel en de 1203 werd tijdens Pinksteren in Maastricht hersteld van een bescheiden defect (beide defecten hadden overigens in maart nog het onmiddellijke einde van de locs betekend ... ). De 1204 maakte op 4/6 het aantal kilometers vol waarop 1200-en in onderhoud moeten en kwam op 5/6 in Tilburg aan. De 1203 was ruim een week later "aan zijn kilometers" en is, als alles volgens plan verlopen is, op 12/6 in Arnhem uit de dienst gehaald en op 13/6 in Tilburg binnengelopen op het moment dat aldaar de presentatie van het boek Elektrische locomotieven NS-serie 1200 (Oe geschiedenis van de Nederlandse Amerikanen) plaatsvond. Ter gelegenheid daarvan waren de overige 1200-en verzameld rond de draaischijf van Tilburg, waarschijnlijk met uitzondering van de 1214, die nog in Maastricht vertoefde. Hiermee werd het definitieve einde van de serie 1200 in de gewone dienst gemarkeerd. De locomotieven zullen nu zo snel mogelijk gesloopt worden. Niet gesloopt worden de 1201, 1202, 1211 en 1221. Zoals bekend wordt de 1202 overgedragen aan het Spoorwegmuseum en zal deze loc uiterlijk goeddeels in originele staat worden gebracht door het rb Tilburg: Berlijns blauw met de oorspronkelijke front- en sluitseinen. De 1211 werd begin juni overgedragen aan de Werkgroep 1501 van de BSSO afdeling Rotterdam (die nu misschien een andere naam moet gaan zoeken). Aan deze overdracht is zo'n driekwart jaar stug onderhandelen vooraf gegaan om toezeggingen uit 1995 te actualiseren en in zo'n vorm te gieten dat de co-eigenaren NS Reizigers en NS Cargo hun belangen veilig gesteld zien èn de Werkgroep ermee uit de voeten kan. Het voornaamste belang van NSR en NSC is dat de loc niet bij een concurrent terecht komt, ook niet als de nieuwe eigenaar failliet zou gaan. De overdrachtconstructie is een juridisch hoogstandje geworden waar een advocaat in de gelederen van de Werkgroep, de advocaat van NS Cargo en een emeritus hoogleraar enkele maanden aan gesleuteld hebben - met uiteindelijk dit positieve resultaat. Voor de twee te bewaren 1200-en zijn de 1201 en 1221 aangewezen als onderdelenleveranciers. Door complete locomotieven als zodanig te bewaren, voorkomt men een opslagprobleem en wordt het risico dat vergeten wordt bepaalde onderdelen uit te nemen, vermeden. De Werkgroep 1501 zal ook de 1202 van het Spoorwegmuseum technisch onderhouden. Locomotieven serie 11 Geheel in tegenstelling tot de gang van zaken rond de 1 200-en rond 30 maart, die koste wat kost terzijde gesteld moesten worden, wordt er rond de buitendienststelling van de 11 00-en geen haast gemaakt. Terecht, aangezien zelfs met de "extra" 1100-en het locomotievenbestand nog krap is. Tot nu toe zijn slechts locomotieven met schade of ernstige defecten buiten dienst gesteld en krijgen de bedrijfsvaardige machines nog steeds onderhoud. Het aantal 1100-en zal in de loop van de zomer verminderd worden tot circa zes stuks, die inzetbaar blijven voor extra treinen of als reserve dienen. Het is de bedoeling de laatste zes rond 1 september terzijde te gaan stellen. De 111 7 liep op 16/5 als laatste voertuig in trein 52313 vanaf Onnen mee met vaste remmen. Behalve voor een aantal bermbranden zorgde dit ervoor dat de loc in Meppel moest worden afgerangeerd en later in Zwolle weer rijdbaar moest worden gemaakt. Daarbij werden de wielbanden zo dun dat de loc op 25/5 naar Tilburg werd verzonden en daar terzijde werd gesteld. In Tilburg staan verder de voormalige reservelocomotieven 1149 en 1160, waarvan de tractiemotoren zijn uitgenomen en de afgevoerde 1127, die van tractiemotoren en wielstellen ontdaan is. De 1147, beschadigd bij een overwegbotsing, is officieel niet terzijde. De 1111 is met defecte tractiemotoren in Maastricht terzijde gesteld. Per saldo zijn nog in dienst: 1107, 1110, 1113, 1115, 1122, 1132, 1136, 1142, 1144, 1145, 1147en 1152. Nederlandse Spoorwegen
oo
Locomotieven serie 1300 Heel geleidelijk zijn ook de locomotieven serie 1300 op hun retour. Ondanks de krapte bij de Elocs is de formeel op reserve staande 1316 (sinds 25-6-1997) niet in dienst gesteld. De 1313, die sinds 9/1 voor wielstellen wisselen in Tb is en bovendien aan revisie toe is, heeft nu ook een status die ligt tussen terzijde en reserve in. Iets dergelijks geldt voor de 1308, die sinds 16/3 in Tb staat met flinke ontsporingsschade . De 1314 staat op dezelfde noemer in Maastricht terzijde/op reserve. Daarnaast is de defectenstand bij de 1300-en hoog, mede omdat er problemen zijn met de onderdelenvoorziening. Sinds 24/5 zijn er tien diensten voor 1300-en, maar er zijn nooit tien locs in dienst. Per 29/6 wordt het aantal diensten verminderd tot acht. Overigens zullen de 1300-en bij de definitieve scheiding van het locomotiefpark verdeeld worden tussen NS Reizigers en NS Cargo.
-ns-
- 100 -
Locomotieven serie 1700 In het kader van de vervanging van de locomotieven serie 11 00 en 1300 wordt de aanpassing van de 1700-en voor zelfstandige dienst (hardnekkig "solitair maken" genoemd) nauwkeurig gevolgd. Met een onderbreking door de feestdagen in mei wordt het tempo van een loc per week gehaald. Met de planning van de omloop is men echter iets te voortvarend geweest: sinds 24/5 zijn er 25 diensten voor 1700-en, maar er waren op 24/5 pas twintig 1700-en "solitair" en eind juni zullen het er 25 zijn. Het ligt in de rede dat pas daarna - mits er niet teveel defecten zijn - een echt systematische vervanging van 1100-en zal gaan plaatsvinden.
DE-locomotieven serie 2200 Ter aanvulling van de berichtgeving over de proefrit met een vierspan 2200-en en NMBS-7600-en op 9/5 kan nog gemeld worden dat de locs op 8/5 in Onnen aankwamen en met de 6460 erbij driehoekten via Waterhuizen Aansluiting, daarbij trein 55308 uit Groningen meenemend. De rit op 9/5 diende als belastingsproef voor het vierspan bij een snelheid van 90 km/h. Het feit dat de 1600 de trein in Amersfoort overnam, had niet zozeer met een defect aan de 7605 te maken, maar meer met de noodzakelijke omleiding via Haarlem, waardoor er voor de metingen geen referentie meer zou zijn. De 7605 werd overigens na terugkomst in Tilburg wel op de proefstand gezet; de 7605 en 7613 waren medio juni nog niet naar België teruggekeerd.
DER-locomotieven serie 600 Op 15/5 haalde de 2207 uit de loods in Blerick de 628, 635 en 639 op en bracht hen naar het revisiebedrijf Tilburg en op 18/5 de 629 en 656, met de bedoeling de beste twee uit te zoeken en weer in dienst te stellen. De 628 en 635 hebben bijna zeven jaar opgeborgen gestaan, de 629, 639 en 656 zes jaar. Reeds in de nacht van 21 op 22/5 werden de 629 en 639 overgebracht naar het onderhoudsbedrijf Maastricht; zij dienen ter aanvulling van de 680 en 691 die in Venlo en Den Haag zijn gaan rangeren met de getrokken reizigerstreinen. Niet duidelijk is waarom niet twee van de vorig jaar buiten dienst gestelde 600-en weer gestart zijn, die nog op enkele plaatsen in het land staan opgesteld. Wel duidelijk is dat de locomotieven in Blerick goed geconserveerd waren. Met de rangeerlocs in de Binckhorst voor het rangeren met de getrokken treinen serie 1900 en 2500 ging het niet goed. De 680 kreeg in de tweede week van zijn dienst brand in de motorkamer en van de 690 raakte een tractiemotor defect. De 664 kwam begin juni te hulp en midden juni zou ook de uit Roosendaal afkomstige 674, na onderhoud in Feijenoord, naar Den Haag gaan.
Motorrijtuigen mDDM Samen met de 390 7725 kwam op 12/5 de 390 7726 de grens over. Op 27/5 volgden de 390 7727 + 7728, op 10/6 de 390 7729 en volgens de planning de 390 7730 op 17 /6. Als retourvracht met de remwagens die voor deze transporten gebruikt worden, ging op 3/6 de 390 7702 terug naar De Dietrich voor de nodige constructiewijzigingen. Op 15/6 vertrok ook de 390 7701 naar Frankrijk. De 390 7723 werd om onbekende redenen kort na de indienststelling overgezet van stam 7857 naar stam 7831. De 390 7724 nam zijn plaats in in stam 7857. De 7725 kwam eind mei in dienst in stam 7839 en de 7726 in stam 7801, beide ter vervanging van oudere soortgenoten, terwijl de 7727 op 11 /6 in stam 7841 in dienst kwam.
Treinstellen DM '90 Ook met ingang van de nieuwe dienstregeling waren de nieuwe dieselstellen nog steeds niet welkom in Duitsland en sinds 24/5 leveren de DE2-en 171, 178 en 179 een nog grotere prestatie door in een dienstregeling te rijden die enkele minuten te krap voor hen is. Op 29/5 werden opnieuw proefritten gemaakt. De problemen lijken voornamelijk te zitten in Aken, waar het profiel langs de gebogen perrons te krap is voor het brede DM '90 met extra treden, zelfs in ingeklapte toestand. Het ziet er niet naar uit dat dit eenvoudig opgelost kan worden. NS Reizigers ziet daarom ten tweede male af van een afscheidfeestje van de DE2-en (en de rest van het materieel uit de wederopbouwperiode), met deelname van nostalgisch materieel als 41 en 273, dat op 20/6 gepland was. Veiligerwijs mikt men nu maar op 19/9.
Verbouwde baanvakken Uit het feit dat de indienststelling van het dubbelspoor tussen Veenwouden en Grijpskerk en de vernieuwing van de beveiliging van Groningen - Leeuwarden in HOV steeds vermeld staat bij de aanpassingen voor DM ' 90 mag niet worden afgeleid dat dit noodzakelijk was voor de inzet van het nieuwe materieel: het rijdt er immers al sinds januari . De reden dat de geplande sneltreindienst pas eind september van start zal gaan, is dan ook niet gelegen in beveiligingsaanpassingen voor DM '90, maar veel banaler in de snelheidsbeperkingen die nog in grote getale op het vernieuwde baanvak zitten zolang het niet volledig is ingereden. Sinds de volledige indienststelling van het dubbelspoor per 24/5 zijn de vorige maand gemelde vertragingen sterk teruggelopen. In de weken ervoor liepen deze zo hoog op dat de treindienst in de daluren werd teruggebracht tot een uurdienst met aanvullend busvervoer. Kort voor het begin van de nieuwe dienstregeling ontdekten NSR en NSVL dat het niet mogelijk is om vrijwel tegelijkertijd treinen te keren in Nijverdal en Raalte, zoals volgens de nooddienstregeling de bedoeling was. De beveiliging van het baanvak (van het type VCVL) maakt het noodzakelijk de
-ns-
- 101 -
treinen van het ene naar het andere perronspoor over te halen via het in de rijrichting gezien verderop gelegen hoofdspoor; in dit geval dus voor beide stations het spoor Raalte - Nijverdal. Diezelfde beveiliging maakt het (gelukkig maar!) onmogelijk om van twee kanten tegelijk een hoofdspoor op te rijden. De geplande dienst Zwolle - Raalte is daarom ingekort tot Zwolle - Heino, met aanvullend busvervoer.
Treinstellen DE3 Behalve de vorige maand al genoemde stellen 127, 129, 138, 140, 145 en 149 werd ook de 139 voor afvoer opgegeven. Dit stel stond al sinds maart in Zwolle en is inmiddels al op Zwolle Rangeer beland. De 145 reed zijn laatste kilometers op 14/5 en kwam op die dag in Zwolle binnen voor onderhoud, dat dus niet meer gegeven werd . De 127 reed op 24/5 voor het laatst, de 149 op 30/5 . De 129 en 140 waren begin juni nog in dienst, ondanks een botsing die de 129 op 31 /5 met een auto tussen Ruurlo en Groenlo-Lichtenvoorde had (tr. 7842). De 138 ontliep zijn terzijdestelling en wordt voorlopig niet afgevoerd. In zijn plaats werd de 148 terzijde gesteld en afgevoerd, die op 26/5 als trein 6122 op de Betuwelijn nabij Vork (de aansluiting op de lijn Arnhem - Nijmegen bij Elst) een flinke brand had in de motorkamer.
Slooomaterieel Op 15/5 werd DE2 175 door DE3 135 overgebracht van Zwolle naar Amsterdam Westhaven, hetgeen zonder de hulp van de Sleepdienst Watergraafsmeer overigens bijna een volle dag in beslag nam. Voor de 181 duurde het nog langer: op 29/5 werd dit sloopstel achter de 147 gehangen en in Zwolle op de postsporen geplaatst, maar pas op 2/6 vertrok het naar de Watergraafsmeer, waar het stel overigens helemaal niet moest zijn. Dezelfde avond haalde een 6400 met de koppelwagen van de Westhaven de 181 op. De volgende dag nam Hollandia het stel binnen en ontdeed het onmiddellijk van de kop en het voorste gedeelte van de ABk, inclusief draaistel. Dit geheel werd dezelfde dag per dieplader afgevoerd naar Terschelling, waar het een rol speelt tijdens het Oerol-festival in een opstelling alsof het uit een tunnel uit zee komt. Het transport van de 183 van Gilze-Rijen naar de Westhaven is gepland op 18/6.
Ligriituigen verhuurd De revisie en modernisering van 27 ligrijtuigen van DB Autozug door het revisiebedrijf Haarlem loopt door omstandigheden achter op het schema: vooral de toelating van de rijtuigen in Duitsland, te verlenen door het inmiddels beruchte EisenbahnBundesAmt {EBA), liet lang op zich wachten . De aflevering is inmiddels in volle gang, maar had eigenlijk in mei al voltooid moeten zijn. De rijtuigen, geplaatst op de draaistellen van de gesloopte DB-postrijtuigen, zijn niet geschikt voor 200 km/h zoals eerder bericht, maar voor 160 km/h. De problemen die DB Autozug door het ontbreken van de rijtuigen ondervindt, worden deels opgelost door het huren van de Be' s 51 84 50-30 006, 01 5, 019 en 020 van NSR Internationaal. Dit zijn de vier rijtuigen van de 20 die destijds uit de NS/DB-pool naar NS zijn overgegaan en die toen niet gereviseerd zijn. De rijtuigen worden door de DB vanuit Hamburg ingezet.
Post/fietsriituigen Het eerste voor fietsenvervoer aangepaste ex-DB-postrijtuig heeft niet de gele streep op de zijwanden en ziet er daarmee anders (saaier) uit dan de 054. De drie niet-aangepaste rijtuigen staan in Leidschendam en krijgen daar een steeds levendiger uiterlijk als gevolg van het aanbrengen van graffiti. Materieelnieuws reyisiehedciit Haarlem !14/5 - 12/6) Voor revisie of 9™ revisie kwamen in Hlm binnen: ELP2 i l l (A4, 15/5), 471 (3/6). Afgeleverd werd 476 (5/6), alsmede de Be-rijtuigen van DB Autozug 51 80 50-70 102 + 103 (20/5), 51 80 50-70 104 + 105 (28/5), 51 80 106 + 107 (4/6). Deze rijtuigen w~ren binnengekomen als 51 80 50-30 207, 220, 222, 224, 235 en 250; de volgorde van vernummering is niet bekend. Met schade of defecten kwamen naar het rb: 4006 (19/5) botsschade sBk, 477 (2/6) botsschade, 3405 (2/6) botsschade. Na herstel afgeleverd werden: ABv 380 7575 (7/5, aanvulling vorige HOV), 2837 (14/5), 8203 (9/6), 4006 (12/6), B 20-70 831 (12/6). De 815, op 6/5 binnengekomen met botsschade, ging op 3/6 voor het schilderwerk naar het rb Tilburg. Voor overschilderen en vernummeren kwam Beneluxrijtuig 20-70 433 op 8/6 binnen . Voor het aanbrengen van cabine-airconditionjng kwamen in Haarlem aan Bvk 270 7069 (19/5), 270 7055 (27/5), 270 7041 (28/5), 270 7001 (2/6), 270 7015 (5/6), 270 7002 + 7049 (10/6) en EL2 2105 (2/6); afgeleverd werden Bvk 270 7067 (15/5), 270 7020 (20/5), 270 7069 (27 /5), 270 7055 (2/6), 270 7041 (4/6), 270 7001 (8/6) en EL2 2104 (20/5), 2105 (10/6).
Enkele schadegevallen
D e ~ botste op 2/5 als trein 6263 tussen Venray en Blerick op een auto. Via een verblijf in Arnhem en Zwolle heeft het bijna een maand geduurd voordat het stel naar Haarlem kwam. De 4QQ6. liep op 16/5 schade op aan de sBk bij een aanrijding met een auto op een overweg tussen Maasbracht en Echt, waar het stel in trein 701539 passeerde. Op 18/5 botste een loslopend rangeerdeel in Terneuzen zijdelings op de .22Q9.. Op 28/5 kwam de rangerende loc 1.Zfill in Eindhoven zijdelings in botsing met stel ~ , dat als trein 6445 juist aan het vertrekken was. De loc trof het stel precies bij de overgang tussen de twee bakken, die dan ook beide beschadigd raakten; de Bk het meest. Een reiziger raakte gewond. Over de brand in DE3 148 is hierboven bericht.
» <<
-ns-
- 102 -
Materieelnieuws revisiebedrijf Tilburg 110/5 - 6/6) Naar het rb Tb kwamen voor TTA 6482 (13/5), 6499 (14/5), 6472 (27/5, tevens defecte dieselmotor), 6451 + 6475 (3/6, beide tevens botsschade). Voor het inbouwen van een njeuw interieur, baanruim.m en cabine-airco kwamen de OH-stellen 3208 (19/5) en 3214 (4/6) binnen. Afgeleverd werden: na TTA 6512 (13/5), 6482 (3/6), 6486 (5/6) en met nieuw interieur, baanruimers en cabine-airco DH2 3231 (19/5) en 3212 (4/6). Na de nodige aanpassingen voor de dienst in Zeeuws-Vlaanderen vertrok de 2376 op 13/5 naar Terneuzen. Na aanvullende revisiewerkzaamheden werd Be 50-70 120 {4/6) afgeleverd. Met schade/defecten kwamen naar Tilburg: 1712 (19/5) brandschade, 1204 (25/5), 1117 (25/5, terzijde), 6421 (26/5) botsschade, Be 50-90 104 (26/5) defecte bakoplegging, 6453 (27 /5) defecte dieselmotor, WR 88-70 021 (29/5) onderzoek, 1306 (3/6) wielstellen wisselen, 1768 (4/61 botsschade, ELP2 815 (4/6) schilderwerk (uit Haarlem). Afgeleverd na herstel: 1204 (12/5, herindienststelling), 6453 (12/5), 1204 (26/5), Be 50-90 104 (2/6), 6486 (5/6, tevens TTA). Voor het aanbrengen van cabine-airconditioning kwamen in Tilburg aan 3453 (12/5), 3443 (14/5); afgeleverd werden 3427 (11 /5), 3426 (14/5), 3446 + 3453 (20/5), 3443 (25/51. Voor de wijzigingen "solitair maken" kwamen in Tb binnen: 1761 (11 /5), 1759 + 1760 (28/5), 1758 (5/6); afgeleverd werden 1762 (15/5), 1761 (19/5), 1760 (2/6), 1759 (5/6). DH1 3101 vertrok op 4/6 na wijzigingen in verband met bestrijding geluidshinder ("PRIL"). Treinstellen plan T: 501 mogelijk ook gerenoveerd Het nadenken over het vervangen van de Bk2 van de 518 door die van de (afgevoerde) 515 (zie blz. 30) heeft kennelijk lang geduurd. Nadat de 515 op 6/2 in Haarlem was aangekomen, gebeurde er enkele maanden niets en pas medio mei kreeg het rb opdracht de bak wisseling uit te voeren. De besluitvorming rond de extra revisie met interieurvernieuwing van plan T is afgerond. Vanaf het najaar gaan de stellen in revisie en krijgen een ietwat aangepaste variant van het nieuwe interieur van plan V. Besloten is de keuken en de bagageafdeling te laten vervallen, zodat de BO-rijtuigen een grootschalige verbouwing te wachten staat. Het meest opvallende besluit is wellicht dat ook de 501 gereviseerd zal worden, al hoort dit stel bij de laatste tien te reviseren stellen, waarover eind 1999 nog besloten zal worden of de revisie echt wel doorgaat (op grond van de dan bekende materieelbehoefte). Gaat de 501 dan in revisie, dan maakt het stel kans zijn bestaan tot circa 48 jaar te verlengen. Beach Expres De firma Euro-Expres Treincharter BV wil tijdens het zomerseizoen een treinverbinding laten rijden tussen Nederland en Zuid-Frankrijk met het materieel dat deze firma in de winter voor de Skitrein gebruikt. Net als de Skitrein vertrekt de Beach Expres op vrijdag en komt op zondag terug. Al heel vroeg (op de Vakantiebeurs) heeft Euro-Expres een dienstregeling naar buiten gebracht waarin de trein in Nederland van Utrecht via Rotterdam, Breda en Roosendaal zou rijden, zonder dat zo'n dienstregeling was onderzocht. De uiteindelijke dienstregeling voert niet via Breda en luidt op het Nederlandse traject op vrijdag: Utrecht 14.56 - Rotterdam 15.51 /54 - Roosendaal 16.29/16.44. Op zondag keert de trein vroeg terug: Roosendaal 7.21 - Rotterdam 7.59/8.02 - Utrecht 8.38. In Zuid-Frankrijk zijn de bestemmingen Avignon en Perpignan. De treinen vertrekken van 26/6 - 7 /8 en komen terug van 12/7 23/8. Het rijden is overigens absoluut onzeker: het aantal boekingen valt tot nu toe tegen en dat kan reden zijn om het plan geheel te schrappen. Nieuwe dienstregeling en omloop Onder het motto De tijden veranderen ging op 24 mei de sterk gewijzigde dienstregeling van NS Reizigers van start. Sommige dingen veranderen echter niet en zijn ook van een grote voorspelbaarheid. De nieuwe dienstregeling ging zonder veel problemen van start en de dip in de punctualiteit van het treinverkeer was minder dan bij de start in andere jaren. NSR trad vanaf de eerste dag in de publiciteit met hiep-hiep-hoera verhalen, zonder de komende weken af te wachten. Omgekeerd gaven de kranten uiteraard alle ruimte aan iedereen die geen voordeel heeft van de nieuwe dienstregeling en daarover de gal wil spuwen. Aardig was overigens om te zien hoe Rover enigszins klem kwam te zitten tussen de voor- en nadelen van de nieuwe dienst en dan gewoontegetrouw toch maar weer koos voor de nadelen. Een belangrijk verschijnsel is overigens nu al waar te nemen: het materieel en/of de onderhoudsbedrijven kunnen de verhoogde inzet niet goed aan. De situatie bij de getrokken rijtuigen is al tamelijk dramatisch rnet dagelijks tussen tien en twintig rijtuigen te weinig, DD-AR kan de verhoogde inzet al helemaal niet aan en ook bij de Sprinters vallen nu tekorten te noteren. De werkelijke krachtsinspanning om de ambitieuze dienstregeling waar te maken, zal dan ook bij het materieel liggen. Nieuws in het kon - Begin juni werd loc 1..62. behandeld op de kuilwielenbank van het ob Zaanstraat. Het dieselmechanische locje (War Department 1941) werd per dieplader van en naar de Watergraafsmeer vervoerd. - Sprinter .2Q.Th is opnieuw stiekempjes terzijde gesteld en zwerft in Ldd rond, net als de 2014 wachtend op revisie, verbouwing tot Citypendel en vooral het aanpassen van de chopperinstallatie. - Een landelijke staking omtrent Noordned (blz. 85) op 25/5 werd door de vakbond FSV afgeblazen toen er geen steun voor bleek en een "verhelderend gesprek" had plaatsgevonden met de NSR Directie.
- 103 -
-ns-
- Op 11 /6 werd de 3737 overgebracht van het Spoorwegmuseum naar de ZLSM voor de Stoomtreindagen van deze maatschappij op 13 en 14/6. Op 15/6 keert de loc terug naar het museum. Waarom er overigens drie weekeinden achter elkaar stoomfestijnen gehouden worden, ontgaat ons enigszins ...
Sho rt Line5
Il
Door problemen met de onderdelenvoorziening is de revisie van de HGK-locs DE 11-13 vertraagd. De DE 13, die bij het Duitse Rheinbraun is gereviseerd, kwam op 18/5 aan in het rb Tilburg voor het aanbrengen van ATB en Telerail. De DE 11 en 12 zijn in Tilburg in revisie. De aflevering van de eerste twee locomotieven wordt begin juli verwacht, waarna Shortlines direct de treindienst Rotterdam -- Born v.v. wil starten. De trein rijdt van Born naar Waalhaven Zuid in de nachten van maandag op dinsdag tot en met vrijdag op zaterdag en gaat facultatief door naar de Maasvlakte. De tegentrein begint in Europoort en rijdt overdag naar Born. De dienstregelingen (met dank aan Op de Rails en Shortlines) luiden als volgt: 98103 ma-vr: Born 21.35 - Sittard 21.55; 98104 ma-vr: Sittard 22.22 - Waalhaven Zuid 1.31 98106 di-za: Waalhaven Zuid 6.09 - Europoort 6 .35; 98101 di-za: Europoort 11.46 - Kijfhoek 12.21 /12.37 - Boxtel 13.40 /13.45 - Eindhoven 14.06/14.09 - Sittard 15.28 98102 di-za: Sittard 15.50-- Born 16.10. Als 's nachts naar de Maasvlakte gereden wordt, rijdt 98106 niet.
Il 1:::==========='
Lovers Rai I
Soaarne Expres hortend van start
De vergunning voor een regelmatige dienst tussen Amsterdam en Haarlem is in februari 1997 aan Lovers Rail verleend, maar de start is al driemaal uitgesteld. Op 25/5 zou de Spaarne Expres dan toch werkelijk van start gaan, al had de jonge maatschappij al in een eerder stadium afgezien van haar recht om in de spits een kwartierdienst te rijden. De overgebleven halfuurdienst zal volgens onze inlichtingen (niet afkomstig van Lovers Rail, dat zo gesloten is als een oester) gereden worden met twee trekduwstammen van een loc 25.5 en rijtuigen M2. De NMBS verhuurt maximaal vier locomotieven 25 .5 aan Lovers Rail en heeft de locs (weer) geschikt gemaakt voor het rijden in trek-duwbedrijf met M2rijtuigen. Kort voor de start maakte Lovers Rail bekend dat het beoogde materieel niet tijdig geleverd kon worden door de SNCF (!) en dat het nog in Cannes staat voor verbouwing. Over welk materieel dit gaat, is niet bekend en Lovers Rail verstrekt, zoals gezegd, verder geen inlichtingen. Op 26/5 ging de dienst toch van start, met een compositie bestaande uit de ijlings in opschriften aangepaste rijtuigen van de Keukenhof Expres (maar mét tulpen) en een compositie van drie Amrijtuigen en een AR van de Freundenkreis Eisenbahn Köln, oorspronkelijk RIC-rijtuigen van de DB, die verhuurd worden via het Zwitserse Setag. Beide composities rijden met een 25.5 voor en achter. Zolang het beoogde materieel er niet is, is het vervoer tussen Amsterdam en Haarlem gratis, inclusief koffie. De Spaarne Expres wordt op de rijtuigen zelf aangeduid als H'lm - A 'dam Expres, maar in de CTA-bakken als Spaarne Expres . Overigens waren dienstregeling of inlichtingen nauwelijks verkrijgbaar, zeker niet in Haarlem. Ter elfder ure werden de geplande eerste slagen opgeheven, zodat het personeel van Lovers Rail geen nachtdienst behoeft te doen. Met ingang van 8 juni werd de dienst verder ingekrompen met het opheffen van nog enkele vroege slagen, de laatste twee slagen en de verlengde dienst op donderdagavond (koopavond in Amsterdam) . De dienst wordt nu (stand 12/6) uitgevoerd mavr van 7.21 tot 20.21 (vertrektijden uit Hlm en Asd) en za van 7 .21 tot 18.21 uur. Overigens maakt Lovers Rail haar dienstregeling vrijwel nergens publiekelijk bekend, zodat wijzigingen gemakkelijk en straffeloos doorgevoerd kunnen worden. Meer opvallend is het als de hele dag een uurdienst gereden wordt omdat voor de andere slagen geen machinist is, zoals al op twee zaterdagen is gebeurd.
Nog niet naar het Kennemerstrand
Op 24/5, de eerste dag van de nieuwe dienstregeling, reed in plaats van de Kennemerstrand Expres de Keuken hof Expres nog een dag door, ongeveer in de dienstregeling van de maanden ervoor. De Kennemerstrand Expres liet ook verstek gaan in het Pinksterweekend van 30 mei - 1 juni. Vervolgens werd de verbinding, die in juni op zaterdag en zondag zou rijden , de hele maand opgeheven. Als reden hiervoor gaf Lovers Rail dat er geen diesellocomotieven beschikbaar zouden zijn, hetgeen onwaar is, aangezien NS Cargo ten volle bereid is locomotieven te verhuren. Op 28 en 29/5 stonden de 6462 en 6463 zelfs al in Tilburg met het oog op verhuur aan Lovers, maar dit ketste te elfder ure af op de prijs. Vanuit België wordt bericht dat Lovers Rail locomotieven reeks 76 van de NMBS zal huren. Van deze voormalige NS-locomotieven serie 2200 kunnen exemplaren gebruikt worden die in hun NS-tijd van ATB voorzien waren, zodat van de nog aanwezige bekabeling gebruik gemaakt kan worden om de locs weer van ATB te voorzien. Daarnaast vecht Lovers de eis om met ATB te rijden aan en lijkt daarin vanuit het oogpunt van rechtsgelijkheid geen ongelijk te hebben. De 2200-en van Strukton (die ook voor ACTS rijden) en de DE2-en van Oostnet hebben immers ook geen ATB.
- 104 STATION 'S-HERTOGENBOSCH Het nieu~e station 's-Hertogenbosch werd op 14 mei officieel geopend met enthousiaste, doch in het algemeen nietszeggende toespraken door minister, burgemeester, voorzitter RvB NS en adjunct-directeur BBA. De burgemeester hoopte zelfs dat de huidige minister V&W ook in het volgende kabinet die plaats zou behouden: NS Harmonie, andere musici zoals een Franse accordeonist, Zwitserse alpenhoornblazers, een Italiaanse operadiva droegen, samen met vuur(werk) bij aan een feestelijke opening voor genodigden, belangstellenden en toevallige trein- en busreizigers op het stationsplein. De bouw van station en reconstructie van die omgeving duurden bijna 5 Jaar, het gebied ten westen daarvan wordt nog verder ontwikkeld, terwijl de renovatie van de perronkappen en het busstation eveneens nog niet is voltooid. De perrons zijn bereikbaar via een overdekte voetgangersbrug van 117 meter lengte, die tevens een verbinding vormt tussen de oude stad en de nieuwe westzijde en waarop onder meer enige winkeltjes zijn gebouwd. Een nieuw, derde perron (sporen 6 en 7) en een derde spoor naar Vught zijn aangelegd. De bekende oude perronkappen werden in oude glorie hersteld. Onder het stationsplein bevinden zich een parkeergarage voor 300 auto's en een bewaakte fietsenstalling voor 3000 tweewielers. In opdracht van NS Railinfrastructuur is door Holland Railconsult het station ontworpen, waarbij Ir. R. Steenhuis de verantwoordelijke architect was. In het stationsgebouw zijn diverse ruimten voor NS ondergebracl1t, maar er is ook onder meer een algemeen toegankelijk vergadercentrum in ondergebracht, met 10 zalen. Naast de stationstoren bij de ingang leiden roltrappen en een lift naar de stationshal, die op 7 meter boven de straat op hetzelfde niveau ligt als genoemde passerelle. In de glazen voorwand is een groot kleurig kunstwerk aangebracht met als thema "reizen" van kunstenares Titie Ex. Dit is betaald door gemeente en NS en heeft f 150.000,- gekost; bekijk het dus aandachtig : U kunt dan bijvoorbeeld dierkoppen en een zwerver, naar Jeroen Bosch opmerken. Het stationsplein kreeg opnieuw de cardvorm, terwijl het voorplein autovrij is; de Stationsweg is opnieuw ingericht met onder meer graniet en gebakken materieel, passend bij de historische binnenstad. Het gebied ten westen van het station kreeg de originele naam "La Gare", alwaar ruimte is ontstaan voor hoogwaardige kantoren en woningen, waarbij de gemeente verwacht dat dit een nieuw stadscentrum wordt met woningen, kantoren, scholen, horeca en winkels; het Paleis van Justitie is er al aanwezig, omvangrijk en opvallend. De B.B.A. heeft thans de beschikking over een nieuw dynamisch busstation, links voor het NS-station, met een RIS (Reizigers Informatie Systeem) dat pas half juli gereed zal zijn. Op displays boven de perrons worden de vertrekmogelijkheden gegeven, terwijl op informatiezuilen de vertrektijden van het komende uur verschijnen. Alle uitstappers moeten op dezelfde halte de bussen verlaten. Bij vertrek rijden de bussen zo laat mogelijk naar het vertrekperron, hetgeen dus vooral op drukke tijden ook voor de passagiers in de rij staan betekent en niet alvast in de bus uitrusten. Indien men op een bus moet wachten, dient men dit bij voorkeur te doen in een wachtruimte bij het NS-station, dat men "food-court" noemt; begrijpen de reizigers dat? Aan de andere zijde van de vertrekkende bussen kan men strippenkaarten, abonnementen en informatie verkrijgen. Na voltooiing zal er een efficiänt busstation gebou~d zijn.
--- --- - - -
STOOMTRAM HOORN-MEDEMBLIK Het BELLO FESTIVAL vindt plaats in het weekeinde 27-28 juni, met o.a. drie gastlocomotieven. Voor gegevens hierover verwijzen wij naar blz. 88 van het mei-nummer. KINDERFEEST Op 18 juli (zaterdag) wordt weer da "Kinderdag" georganiseerd, ditmaal gecombineerd met het jaarlijkse Kinderfestival in Medemblik. De dienstregelingtrams, met bootaansluiting vertrekken om 11.05 en 14.20 uit Hoorn, terug uit Medemblik om 12.40 en 16.15 uur. Tevens vertrekt er om 9.15 een "Vroege Vogel Kindertram" uit Hoorn, terug om 17. 00 uur. Bovendien rijden er extra pendeltrams naar Wognum: vanuit Hoorn om 10.45, 12.45, 14.45 en vanuit Medemblik om 10.45 en 14.00 uur. Kinderen reizen deze dag GRATIS. Niet de begeleidende ouders, deze betalen voor een retour f 22,75 of voor een retour naar Wognum f 14.-. Deze dag kan men natuurlijk ook werkplaats en historisch seinhuis bezoeken. In en rond de trams duiken vreemde figuren op, zoals clowns, veldwachters en zwervers. Lokaalspoorrijtuig C290 werd na resta.irat.ie op 14 mei officieel weer in dienst gesteld door de heer A.J.H. van Marian, plv directeur/conservator van het Nederlands Spoorweg Museum. C290 is gebouwd in 1917 door Werkspoor voor Staatsmijnen (serie SM 64-78); bij NS het laatst tot 1969 als bovenleidingmontagewagen, daarna bij de T.S.
M.1.v.e, -
- 105 BERICHTEN UIT BELGit
BRUSSEL Lijn 92 heeft vanaf 21 april op alle tijden station Schaarbeek als eindpunt. Da pandallijn 92, die vanaf l september 1997 reed tussen E.Verboekhovenplein en Esplanade verviel. Tegelijkert\jd is het aantal dienst111agens op l ljn 23 verhoogd, in de ochtendspits zijn dat er nu 29 in plaats van 25; in de avondspits rijdt het maximum aantal trams op het net, dit is nu 235. Trammateriael Na renovatie kwam mw 7702 in maart gereed. Mw 7016 kreeg grote revisie en enige moderniseringen en is tevens in de nieuwe kleuren geschilderd (maart 1998). Eveneens kregen mw 7958 in Januari en 7945 in maart de nieuwe kleuren~T~2000) Veiligheidsagenten (zie blz.87; 5/98) Buiten de chef van da veiligheidsdienst is ook een chef patrouilleur op 12 mei ontslagen. Een intern onderzoek heeft materiele bewijzen opgeleverd van de ;isbruiken in de dienst: intimidatie, racisme en ongeoorloofde politietechnieken. Zeven personeelsleden zijn voorlopig geschorst. VLAAMSE VERVOERPIAATSCHAPPIJ . DE LIJN Mobiliteitsaccoord Met het Brussels Gewest zijn in het kader van plannen om het openbaar vervoer te stimuleren, onderhandelingen begonnen om onder meer met hetzelfde kaartje naar/van en in Brussel te kunnen reizen. Nieuwe bussen (zie blz.87, 5/98) Bij Van Hool worden 138 bussen besteld voor 888 miljoen frank. Dit werd op 26 mei goedgekeurd door da raad van bestuur. Het betreft 31 standaard streekbussen type A600 voor provincie Antwerpen, 54 lagevloer streekbussen type A360 (21 voor Doet-Vlaanderen, 6 voor Vlaams-Brabant, 11 voor Limburg, 16 voor West-Vlaanderen), 21 gelede streekbussen (14 voor Vlaams-Brabant en 7 voor Limburg), 18 gelede stadsbussen voor Oost-Vlaanderen, 8 lange-afstandsbussen type A600 voor Antwerpen-Turnhout; 6 citybussen voor stadsnet ~achelen. Voorts wordt voor 3 miljoen frank een microbus type Pro-city op een Peugeot-onderstel besteld bij Denolf & Depla in Roeselare, bestemd voor Oost-Vlaanderen. ANTWERPEN Na modernisering/ombouw kwam mw 7095 in maart weer in dienst, in april gevolgd door de 7127. WEST-VLAANDEREN !S.!J.§1 Het tramtraject tussen De Panne en station Adinkerke wordt op 26 juni officieel in gebruik genomen. Kort geleden is mw 6004 weer in dienst gekomen; in feite betreft het de 111egenbakken van da oude 6035, die geheel hersteld zijn. De echte 6004 had in oktober 1996 een ernstige aanrijding, de bakken van die tram zullen ook worden hersteld. De huidige 6035 bezit trouwens de wagenbak van ex-6029. De aansluitsporen naar de stelplaats in De Panne zijn op 17 april verwijderd, in samenhang met de tramaanlag naar Adinkerke. VLAAMS-BRABANT In gemeente Hoeilaart is het busvervoer vanaf 24 mei gratie (blz.35, 2/98), op- en afstaphalts moeten wel binnen de gemeentegrenzen liggen. De proef duurt tot eind 1998. Hoeilaart betaalt voor elke gratis verplaatsing aan De Lijn 20 frank, tot maximaal 360.000 frank. Hiermee wil deze gemeente de uitbreiding van da buslijn Leuven-Overijse-Hoeilaart ondersteunen evenals de spoorlijn naar Brussel. De frequentie van de buslljn is verdubbeld, deze rijdt nu ook in de spits langs het NMBS station Groenendaal, waar sinds 24 mei ieder half uur een pendeltrein naar Brussel stopt, voorheen was dat slechts eens in het uur. N,M.B.s. Goedkeuringen raad van bestuur De rvb nam op 29 mei onder meer de volgende besluiten: in het investeringsplan 1996-2005 zijn opgenomen de IJzeren Rijn, de aanlag van een "Main Hub Terminal" in Antwerpen-Noord en de bouw van een stopplaats Noorderkampen op de hogesnelheidslijn Antwerpen-grens. Goedgekeurd werden voorbereidende studies door TUC Rail (NMBS-dochter) voor de aanleg van een tweede spoorwegtoegang tot de haven van Antwerpen. De raad van bestuur besloot ook in principe de bestelling van 210 dubbeldeksrijtuigen te gunnen aan BN. Deze firma zal echter met zijn prijs flink omlaag moeten omdat Siemens een rijtuig wil leveren dat bijna 10 miljoen frank goedkoper is. De doorslag om toch bij BN te willen bestellen, gaf het feit dat het reizigerscomfort bij BN veel beter is. Indien BN de prijs niet voldoende wil laten zakken, zal toch met Siemens worden onderhandeld om na te gaan of die het comfort kan verhogen. Het ligt in de bedoeling de bestelling eind juli aan de raad van bestuur voor te leggen ter goedkeuring. De nieuwe rijtuigen moeten de M2 uit 1958-1960 vervangen. Nieuwe dienstregeling De start op 24 mei leidde tot zeer veel vertragingen, die ook in de Kamer tot protesten leidden. Men moet afwachten hoe de NMBS de zaak verbetert.
- 106 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN
fY§.8. Havanna In maart zijn de eerste van de 27 wagens ex-Barcelona in dienst gesteld. Wagens de hoge rijdraadophanging moesten de stroomafnemers op pootjes worden geplaatst. Zij worden eerst ingezet op de lijn Havanna-Platanzas en daarna op de tak naar Jaruco. De historische Brill-motorwagens 3006-3009 blijven alle behouden voor toeristische ritten. (BS 3/98) DUITSLAND Berliin Op 24 mei was de sanering van het Stedtbahnviaduct in het centrum (Zoo-Hbf) beBindigd; ongeveer 2 miljard OM is er sedert het najaar van 1994 aan besteed. Thans maken de "farrfL. en 11 Regional 11 treinan er ook weer van gebruik. In april is begonnen met het wederom leggen van rails op da Alexanderplatz voor het nieuwe tramtraject ~Hllstrasse-Hackescher Markt. Voor het laatst reed hier een tram in de vroege morgen van 2 januari 1967. De niet-gemoderniseerde rode KT4D-trams (BVB 6/98) 9111 en 9124 worden behouden als historische trams. Bremen Ook hier denkt men aan combinatie van tram- en spoorlijnen. Eerst wordt gedacht aan de spoorlijnen naar Delmenhorst-Nordenham en aan een stadsverbinding Osterholz/Weserpark, later richting Rotenburg. De overgang kan plaatsvinden bij Bf Neustadt en oostelijk van het Hauptbahnhof. Samen met "Eisenbahnen und Verkehrsbetriebe Elbe-Weser GmbH"(EVB) en "Osthannoverschen Eisenbahnen AG" (OHE) wil de BSAG de dochteronderneming "Norddeutsche Bahngesellschaft mbH" (NBG) oprichten om de DB-lijnen 392-394 te gaan berijden, waarop vanaf 1999 nieuwe dieselmotorwagens zullen worden ingezet, die door het Land Niedersachsen ter beschikking worden gesteld. (BSAG = Bremer Stressenbahn AG) (BS 3/98) Chemnitz Vanaf de nieuwe dienstregeling wordt de spoorlijn Chemnitz-Stolberg geexploiteerd door de Citybahn met gehuurde MAN-motorwagens. Het ligt in de bedoeling hier Stadtbahnwagens in te zetten, die in Altchemnitz op het tremnet overgaan. Dessau Op 23 maart is de nieuwe tremremise/busgarage feestelijk in gebruit genomen. Tegelijkertijd werd de financieringsovereenkomst voor de aanleg van lijn 3 naar Zoberberg (bijna 6,8 km) gesloten. Bij het museum zal de lijn aftakken en eerst aangelegd worden tot Kleiner Schaftrift/Lindenstrasse (2001), de rest in 2003. (853/98) Dortmund De Dortmund-~ärkische Eisenbahn, de nieuwe DSW-dochter, zou oorspronkelijk de lijn Oortmund-Hagen-LOdenscheid vanaf mei gaan exploiteren. Het materieel hiervoor was echter niet tijdig beschikbaar, zodat de 08 nu tot eind 1998 de lijn met VT 628 blijft berijden. ( SV 5/98) Düsseldorf Op 23 mei is de versterkingetramlijn 716 ingesteld van Grafenberg/Staufenplatz via flingern S-Volksgarten 5-Auf'm Hennekamp-Universität. (BS 3/98) Erfurt De Combine was hier van 3 tot 11 maart en reed ook proef met publiek.(853/9~ G5rlitz Daar de ex-Cottbus trams (blz.70; 4/98) de nummers 17-19 kregen, werden ex-Plannheim motorwagens 17-19 vernummerd in 20-22. (BS 3/98) Halberstadt Reko-mw 28(11) is in maart gesloopt. De 29(II) rijdt nog op lijn 3.(853/98) Halle Op 17 april is begonnen met de aanleg van een tramlijn naar Neustadt. De eerste fase betreft het traject Rennbahnkreuz tot Weststrasse, later volgt het deel van Mansfelder Strasse naar Hauptbahnhof. In april vertrokken naar Kaliningrad de motorwagens 982,994,998,1007,1022,1023,l033,l034,1045,1060,1063,l074,1082,1091, 1092,1097 en voor onderdelen de 1090. (Kaliningrad is vroegere Kënigsberg) (853/98) Krefeld Op de Krefelder Eisenbahn wordt op zondagen van l mei tot 18 oktober weer gereden met een stoomtrein, hiervoor is loc "Graf Bismarck XV" weer beschikbaar na revisie in Meiningen (inlichtingen: werkdagen Duits tel.nr.02151/984482).(85 3/98) Mainz Vanaf 20 maart rijdt lijn 8 overdag vanaf Bretzenheim weer tot Strassenbahnamt, waar via de remise gekeerd wordt om vervolgens tot de Bismarckplatz te rijden.(853}.B) ~Onchen Naar Boekarest en Brasov gingen de M-motorwagens 2506,2509,2518,2522,2524, 2526,2608,2612,2670 en m-bijwagens 3460,3462,3464,3465,3466,3467,3506,3508,3523 en (BS 3/98) sneeuwploeg 3946. Naumburg Nog dit jaar worden oude rails van Jana bij het station ingebouwd. Dan kunnen op rijdagen de trams ingezet worden op het traject Theaterplatz-Hbf. (BS 3/98) Nordheseischer Verkehrsverbund {NVV) Men streeft ernaar de regionale spoorlijnen in het gebied rond Kassel via het Hauptbahnhof tot in het stadscentrum te laten rijden, waarbij lijnen gepland zijn van Wolfhagen via Kassel naar Hessisch Lichtenau, van Hofgeiemar via Kessel naar Lohfelden, van Melsungen naar Kassel en van Vellmar West via Kassel naar Lohfelden. Hierop zullen "Regio Trams" rijden, waarmee 100% passagierswinst wordt verwacht. (BS 3/98)
- buitenland -
- 107
NOrAbe9 De Grossraummotorwagens 212,213,355 en drie bijwagens werden in maart naar Antalya in Turkije getransporteerd; een trambedrijf is daar nog niet aanwezig. (BS 3/98) 0 .E.G. In februari vertrokken alle ex-Bielefeld trams, motorwagens 301-304 en bijwagens 311-314 naar Arad. (BS 3/98) Stuttgart Op 23 mei is Stadtbahnlijn U? (vanaf Killesberg) naar Waldau feestelijk in dienst genomen, voorlopig tot Ruhbank bij de Fernsehturm ( rijdt dus niet meer naar Degerloch). Tramlijn 15 rijdt nu tussen Heumaden en Nordbahnhofstrasse iedere 5 in plaats van 10 minuten. (Stuttg.Zeit.,25-5-1998). Zie ook bij laai, Roemeniä. Wiesbaden De mogelijk heden voor de aanleg van een Stadtbahn zijn onderzocht en positief bevonden, niet slechts doordat het autoverkeer wordt teruggedrongen, maar ook financieel. De lijn zou bij het Hauptbahnhof moeten beginnen en via LuisenstrasseElsässerplatz en Goerdelerstrasse naar Klarenthal rijden, waar een aftakking naar de Graf-von-Galen-Strasse voert. De hoofdlijn gaat naar Kohlheck, vanwaar over de in 1983 opgeheven Aartalbahn wordt gereden naar Bad Schwalbach. Indienststelling in 2003 ie mogelijk. Voor de lijn zijn 20 lagevloerrijtuigen nodig, de lengte wordt 21,8 km, waarvan 7,1 km stadstraject. De frequentie zou tussen Hbf en Klosterweg 5 minuten bedragen, op de Aartalbahn 15 minuten, de totale rijt ljd ongeveer 30'. { SV 5/98) Woltersdorf Van Berlijn is werkmotorwagen 721075 eind april overgenomen en vernummerd in 19. Werkmw A 11 (ex BUG 5617) is tegelijkertijd buiten dienst gesteld en verkocht aan het Technikmuseum in Prore. (BVB 6/98) Wuppertal Wegens vernieuwing van de hangbaan rijden de Schwebebahnen niet gedurende vele weekeinden tot in ieder geval half november. (85 3/98) FRANKRIJK Grenoble Wegens railwerkzaamheden/-ui tbreidingen rijdt 1 ijn A niet tussen het station en La Poya van 29 juni tot 23 augustus. De verlenging van lijn B tot place Firmin Gautier zal plaats hebben in september 1999, begin 2000 volgt de rest tot het internationaal schoolcomplex; totaal 1,2 km nieuw aangelegd traject. (Tr.2000; 5/98) Lille Vanaf juli 1998 wordt een dagkaart uitgegeven, een "Pass'Journ~e"voor 22 fr. ITALit l!2!l:!!_ Op 23 maart is tramlijn 8 in dienst gesteld (12,8 km, waarvan 4,5 km nieu111bouw) Casaletto - Via Induno - Terre Argentina. (BS 3/98) JOEGOSLAVIt Belgrado Nu de 20 KT41'1YU trems zijn afgeleverd, zijn in aansluiting daarop 20 lagevloer Tatra RT6N besteld, met een optie op nog 20 wagens. (BS 3/98) KAZACHSTAN (BS 3/98) Een groep lezers van Blickpunkt Strassenbahn bezocht in april dit land. De trambedrijven gaven een zeer wisselend beeld te zien. In sa vroegere hoofdstad Almaty bl Ijken nog slechts 3 lijnen in dienst te zijn, met 45 trams. De meeste in 1989-1991 geleverde wagens bleken al gesloopt te zijn. l'let CKD Tatra wordt onderhandeld om ter plaatse Tatra motorwagens in elkaar te zetten. Karaganda toont een nog slechter beeld. Nadat in september vorig jaar de stroom enige weken was uitgeschakeld, werd de bovenleiding gestolen. De 7 nog rijvaardige trams en werkwagens staan nog opgeslagen in en buiten de remise. Pawlodar daarentegen bezit een goed functionerend bedrijf met twee kort geleden geopende nieuwe trajecten. Voor de 8 tramlijnen zijn 117 wagens aanwezig uit 1975-1986, welke uiterlijk en technisch goed zijn onderhouden. Dit geldt niet voor Karaganda, waar 40 trams op de 4 lijnen rijden; materieel en baan verkeren in slechte toestand. Voorts is er een trambedrijf in Ust-Kamenogorsk, voor 4 lijnen zijn 53 trams aanwezig. OOSTENRIJK Wenen In mei werd door SGP geleverd de 8 603. (Sch.v.akt. 6/98) Wiener Lokalbahnen Bombardier Wien zal 6 tweerichting Stadtbahnwagens type T2500 leveren, nodig voor de frequentieverhoging vanaf 1-9-2000; er is een optie voor nog acht wagens. (Sch.v.akt. 6/98) PHILIPPIJNEN Manila Teneinde snel met testen te kunnen beginnen, is de eerste B-assige gelede motorwagen, type RT8D5M van Tatra voor "Snel tram"l ijn 3 op 11 april met een vrachtvliegtuig vervoerd, de overige 72 rijtuigen komen per schip. De normaalsporige driedelige wagens bezitten aan beide zijden 5 deuren, echter slechts stuurstand, de maximum snelheid bedraagt 65 km/u, capaciteit is 74 zit-, 320 staanplaatsen; kleur: blauw (boven), wit (onder en deuren), afgezet door rood, dak grijs. (BS 3/98)
- buitenland
- 108 -
POLEN Grudziadz De trams ex-Mannheim kregen de nummers 71, 72, de ex-WOrzburg 270, 271 werden 73, 74. (BS 3/98) ROEMENit laai De 10 trams die eind 1997 uit Stuttgart naar Roemenil werden vervoerd, gingen naar Arad (blz.34; 2/98), maar naar Iasi. Thans is men bezig met het over(85 3/98) brengen van 16 trams uit Darmstadt. TSJECH IE (BS 3/98) .ê_!:!l2. Op 1 mei is lijn 5 met 800 meter verlengd van Li§en naar Novol!!enska,Jirovy • ZWITSERLAND AB Appenzeller Bahnen Het emplacement Herisau wordt voor 1,3 mie vernieuwd en beter beveiligd. Stadler bouwt voor Altstätten-Gais een uitzichtwagen By 251 met gebruikmaking van de ex SGA Gk 211 (1889/67). ASO/LEB Aigle-Sepev-Diablerets/Lausanne-Echallens-Bercher In verband met het 125 jarig bestaan van LEB (1873, eerste smalspoorlijn in Zwitserland) reed van 17 tot 27 april de Transormonan op LEB en de LEB BDe4/4 21 op ASO. Basel Op 8 april sloot de inschrijving voor de levering van 28 lagevloermotorwegens ter vervanging van 55 Be4/4 en 45 Düwag Be4/6. 80 Bremgarten-Dietikon BDe4/4 10 is weer blau111/grijs geschilderd • .ê.!E!l In Januari/februari zijn trolleys 5-8 geleverd. Afgevoerd zijn 23-27, 29. BVB Bex-Villars-Bretaye In Sex komt een nieuw tree, tussen Post en Pont Neuf. BVZ Brig-Visp-Zermatt De verlengde 2271 is als 2274 in dienst gesteld; 2273 en 2275 zijn in behandeling. In 1997 kwamen als 2277-2279 de ex SBB 8 847, 856 en 860 c;p de baan. CEV Chemins de rer Electrigues Veveysans 7001-7004 dragen het opschrift "Chemin de Fer 1,ger de la Rivièra". DBB Dam,fbahn Barn 858 Ed3 4 51, thans monument in Schwarzenburg, wordt geleend en dienstvaardig gemaakt. Op 3 februari waren er proefritten met SMB Ed4/5 ll. ra Furka-Oberalp Op 8 april vond de doorslag van de Disentistunnel plaats. In de herfst wordt het nieuwe complex Glisergrund in gebruik genomen. SchBB Schinznacher Baumschul Bahn Op 16 mei werd de grootste ooit voor 600 mm gebouwde Garrat-loc (lCl O lCl), in 1986 uit Zuid-Afrika gekomen, na revisie in dienst gesteld. SMC Sierra-Plontana-Crane Sinds 15 december 1997 bestaat deze lijn nog uit ái§n sectie van 4910 m, die in 17 minuten {sneltreinen 12 minuten) wordt afgelegd. SZU Sihltal-Zürich-Uetliberg Op 13 maart kwam het dienststation H8cklerbr0cke in gebruik. Eind mei werd het stukgoedvervoer op S 10 beëindigd. ZUrich Bij het WK ijshockey in mei reed lijn 11 al door naar de Messa. De officiäle ingebruikneming vindt in de herfst plaats. ZVB Zugerland VerkehrsBetriebe Op 25 april werd de voltooiing van de restauratie van Cf"e4/4 3 gevierd. Het voertuig is echter (nog) niet rijvaardig. DUITSLAND ESSEN (lijnwijzigingen op 24 mei) Op zaterdag 23 mei reed er een buspendellijn 106 depot-Bf.Altenessen richting centrum en een tram-pendellijn centrum-Karnap (Alte Landstrasse)-Schloss Horst, met o.a. motorwagens 1753,1755,1757,1759,1760 en mueeumtrams 640,705, terwijl de 144 opgesteld stond op de driehoek Schloss Horst. {normale 106 naar Bredeney). GVB AMSTERDAM - vervolg van bladzijde 95 - CAF"-trams op lijn 51 Regelmatig is er te weinig BN-materieel beschikbaar (20 nodig in spits), op 27/5 slechts 15, waardoor er 3 los moesten rijden. Vr 15/5 reden voor het eerst CAF"-trams in de late dienst (70+71). Za 16/5 70+71 (deze dag en 17/5 i.v.m. inkorting alles gekoppeld met 15' dienst). De 70+71 reden ook 26,27,28/5; op 28/5 later reed 70 lo~ 2/6 reed 71+72, 3 t/m 5/6 werd dit 70+72. In de nacht van 5 op 6/6 vonden proeven plaats met verschillende BN- en CAF-trams tegelijk. Za 6/6 en zo 7/6 reden 70 en 72 los, 7/6 werd vanaf de middag op é,n stel na, gekoppeld geraden an reden 70+72 samen. 8/6 begon 70 los, in de middag gekoppeld met 72. 9/6 reed in de ochtendspits 70 los. 70+72 reden ~eer 10/6, 11/6, 12/6. Nieuwe perron-indeling autobuslijnen bij station Sloterdljk m.i.v. 15-6-1998 Lijn 64 halteert nu naast het personeelhuisje, 15 schoof 1 perron op, 19 kwam op hat vroegere perron van 64. Binnenkort 111ordt ean gesloten instapregime ingevoerd.
