qo•jaargang NR. 467 APRIL 1997
tram
bus
trein
metro
maandblad gewijd aan het stads-, streek- en spoo1Wegvervoer uitgegeven in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen
HET OPENBAAR VERVOER
~-----------------=1997
ISSN: 1381-9011
Nr.467 - APRIL redactie:
p.h.kiars assumburg 94 1081 GC amsterdam
contact a.d.v.: administratie:
j. voerman
telefoon (020) 6 42 29 79
p.h. kier&
abonnementsgeld f 18,- per jaar (buitenland f 30,- per jaar)
t
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
'' postrekening 133100 '' t.n.v. "Het Openbaar Vervoer" losse nummers f 3,50 (incl.verzendkosten) ' --===-====-================================'='===================================== 1
INHOUDSOPGAVE blz. l. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam. • • • • • • • • • • • • • • . • • 55-56, 57,72 2. Haagsche Tramweg-Maatschappij • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 57 3. Rotterdamse Elektrische Tram • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 58-59 4. Midnet tram, bus • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 69,61-62 5. Nederlandse Spoorwegen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 63-67 6. Lovers Rail • • • • • • • • . • • • . . • • . . • . . • . • . • • . . . • • 67 7. Tram Openluchtmuseum Arnhem • • • • • • • • • • • • • • , • • . • • • • • • • 69 8. Park shuttle Capelle a/d IJssel. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 69 9. Stoomtram Hoorn-Medemblik • • • • • • • • • • • • • . • • • • • • • • • • • • 69 10. Gemeentelijk Vervoerbedrijf Utrecht • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 62 ll. Stadsvervoer Dordrecht • • • • • • • • • • • • • • • • • • • , • • • • • • • 60 12. Oostnet (o.a. Arnhem) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 60 13. Streekvervoerbedrijven NZH en ZWN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • .60 14. Berichten uit België: De Lijn, SRWT, ASVi, f"lIVB, NMBS • • • • • • • • • • • 68-69 15. Berichten uit andere landen. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 70-72
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.
NIEUWSGAARDERS Uw berichten voor het meinummer hebben wij gaarne in huis op 10 mei. ABONNEMENTSGELD 1997 Heeft U nog niet betaald? Wilt U het dan NU doen? Noordhollenders op giro 4883131, vanuit buitenland met Eurochèqua of in c;,:;tanten:f,BF,DM,t. INHOUDSOPGAVE 1994-1995 is verkrijgbaar door overmaking van f 4,- op onze giro. ADVERTENTIE UNIEKE FOTO'S te bestellen BBA+GADO konvooi van Woerden naar Tusla. 4 foto's+ port.of 6,-. Overmaken op ING Bankrekening 657616419 ten name van: R.Havez, Postbus 244, 3640 AE Mijdrecht. EXCURSIE STICHTING BEVER Op 3-5-1997 excursie met wijnrode standaardbussen vier grote steden door Rotterdam en Den Haag. Org. Stg. ROV~ en Stg. BEVER. Verzamelen ROVM metrostation Oostplein 9.30 uur. Kosten f 15,- op postrekening 6259079 of bankrekening 504774433 t.n.v. Stg. ROVM te Rotterdam, onder vermelding van "standaardexcursie". EXCURSIE STICHTING VETERAAN AUTOBUSSEN werkgroep Brabant NAAR "DE BETUWE" Zaterdag 3 mei wordt gereden met Leyland 5548, een 25 jaar oude bus die veel reed op ZO-lijnen in de Betuwe; daar wordt dan ook op diverse trajecten gereden en worden garages bezocht. Vertrek Nijmegen N.S. streekbusstation om 10.00 uur, terug! 17.30. Aanmelden door overmaking van f 25,- op giro 2239095 van SVA werkgroep Brabant te Goirle (SVA-donataurs f 20,-). Voor f 5,50 extra wordt een lunchpakket verzorgd. Inlichtingen 's avonds bij Erik Kanters, telefoon/fax 0413 - 366642. 44e MORDP-CONGRES IN YORK (31/8-7/9-1997) o.a. bezoek spoorwegmuseum; bezoek Severn Valley Railway, Keighley & Worth Valley Railway, metro Nawcastle, modelbouwtentoonstelling. Programma en inlichtingen bij Cercle du Z~ro, 2 route d'Hallu, F-80320 Chaulnes, Frankrijk (Frans,Engels,Duits). AMSTERDAMSCHE NOSTALGISCHE VERVOERDAG '97 op zondag 25 mei met tram en bus Van Amstelstation per bus naar garage Oost, dan terug en met museumtram naar Haarlsmmermeerstation en Van Nijenrodeweg, evt. door naar Amstelveen, terug weer mat museumbus. Prijs f 10,-. Organisatie AOM, EMA, MUSA, GVB Bijz.Expl. MUSEUMLIJN Het verlengde traject Amstelveen-Bovenkerk wordt 25 april om 10.00 uur feestelijk geopend door de burgemeester van Amstelveen. AOM-RONORITTEN historische trams op Hemelvaartsdag, Pinksterdagen, zondagen 15/6 t/m 14/9 vanaf Pr.Hendrikplantsoen om 12.00,12.30,13.00,14.DO iedere 30 1 t/m 16.00.
,=====================,
:
, :
g v b
:
-
55 -
, Bevindingen Commissie-Van der Zwan : Het persbericht van de Gemeente Amsterdam luidt als volgt: 'tle Commissie van Onderzoek Gemeentevervoerbedrijf constateert dat de kern van het probleem is dat het GVB niet de noodzakelijke omslag heeft kunnen maken. De omslag was noodzakelijk omdat de bekostiging van het openbaar vervoer in het afgelopen decennium geleidelijk, maar ingrijpend van karakter is veranderd: van het jaarlijks aanzuiveren van tekorten naar het vergoeden naar prestatie: de geleverde en betaalde reizigerskilometers (Wet Personenvervoer 1988). De commissie heeft zich vooral gericht op de vraag: hoe heeft het bestuur zijn verant111oordelijkheid genomen voor de bedrijfsvoering van het GVB in het algemeen en het maken van de bedoelde omslag in het bijzonder. Over de bedrijfsvoering liggen er al meer rapporten, met name dat van De Jong; de commissie heeft dit niet nog eens over willen doen. Naar het oordeel van de commissie is in de voorgeschiedenis al veel misgegaan. Het College 1986-1990 zag de noodzaak voor de omslag wel, maar heeft niet consequent op die omslag aangestuurd. Daarnaast heeft het college ingrepen gepleegd die het bedrijf hebben ontregeld in plaats van op orde gebracht, met name geldt dit voor de rayonering. Dok de administratieve organisatie was niet op orde. Vanaf de rekening 1987 is sprake geweest van oordeelsonthouding door de accountants, mede als gevolg van de rayonering. Dat de administratieve organisatie niet op orde is, betekent dat er geen betrouwbare bedrijfsinformatie voor directie en bestuur beschikbaar is. Dit is een probleem dat tot de dag van vandaag voortduurt. Het belangrijkste wapenfeit van het toenmalige college is de benoeming van de heer 8.Smit tot directeur in 1989. Het nieuwe College 1990-1994 heeft met de heer Smit een poging gedaan de omslag te realiseren door het in huis halen van McKinsey en het in gang zetten van de reorganisatie 1992-1994. Doel was het krijgen van een sluitende begroting per 1994. De commissie cons tateert dat deze reorganisatie een mislukking is geworden door het ontbreken van duidelijke kaders, het ontbreken van druk op het bedrijf en het achterwege blijven van heldere informatie over de voortgang van de reorganisatie. Het college ging in deze periode accoord met het sociaal plan (het "flankerend beleid") met als consequentie dat er harde verplichtingen jegens het personeel bestaan. Daarentegen ontbraken de concrete maatregelen en afspraken die de afslanking even "hard" maakten als de financiijle verplichtingen. De verlaging van de exploitatielasten bleef vervolgens uit, terwijl voor het "flankerend beleid" zeer forse bedragen zijn uitgegeven. Het College 1990-1994 heeft de gemeenteraad voortdurend gerust gesteld over de GVBproblematiek, terwijl er - zeker vanaf het najaar 1992 - overduidelijke tekenen waren dat de situatie uit de hand liep. Het heeft de commissie verbaasd dat het in 1994 aangetreden college tot de zomer 1995 heeft gewacht met ingrijpen." De commissie doet ook een aantal aanbevelingen voor de toekomst, zoals een interne verzelfstandiging, maar allereerst het tot staan brengen van de neerwaartse spiraal. Een deel van het rapport is nog niet vrijgegeven. Het is ook niet duidelijk bij welke onderdelen van het bedrijf de grootste tekorten ontstaan zijn. Da ingewikkelde, onoverzichtelijke voorschriften van het ministerie hebben hier ongetwijfeld toe bijgedragen. De naam van de vorige directeur, Ossewaarde is overigens in geen enkel persartikel terug te vinden, terwijl hij toch de man van de rayonering was. Nadat het rapport was verschenen, begonnen direct de verschillende (ex-)wethouders elkaar de schuld te geven; henzelf kon nauwelijks iets verweten worden. Wat er nu zal gebeuren is nog steeds niet duidelijk. Geld zal er toch moeten komen, wanneer het ministerie niet (voldoende) wil helpen, moet de gemeente het doen. Sociaal plan: overeenstemming tussen wethouder Personeelszaken en bonden Het sociaal plan hoort bij het reorganisatieplan van gedelegeerde De Jong. Dit betreft een beleid bij eventuele boventalligen, beter loopbaanbeleid, een gewijzigd veteranenrooster en begreradecompensatie toeslagen bij onregelmatige diensten. Nieuwe directeur Sociale Zaken benoemd: Carolien Kernkam Per 1 mei is Mr.C.A.Karnkamp (36 benoemd tot directeur Sociale Zaken. Voorheen werkte zij bij Fokker Aircraft BV als Hoofd Personeel & Organisatie. Daarvoor volgde zij de opleiding Toneeldans aan het Conservatorium van Rotterdam en werkte als danseres en docent klassiek ballet in New Vork. Directeur Tests: "Bij alle dagelijkse somberheid over de problemen bij het GVB kunnen we wel een lichtvoetige manager gebruiken. Nog mooier is dat zij tegelijk een zwaargewicht op haar vakterrein is en veel kennis van zaken heeft van medezeggenschap". a m s t e r dam
'====================='
- g v b
- 56 -
Llin 20 Lijn 20 kwam 25 maart in dienst, de officiële ingebruikneming vond plaats op 28 maart. Dit ging gepaard met het opstijgen ven 500 ballonnen die uit een reusachtige champagnefles te voorschijn kwamen (bij het wachtwagerspoor c.s.). Uiteraard zijn er nog kinderziekten bij o.a. aflossing en rijtijd. Door de onbekendheid met "20" laten passagiers de tram vaak nodeloos voorbijrijden. ~en ziet echter steeds meer passagiers van de tram gebruikmaken. Tijdens Goede Vrijdag en Pasen 111erden in ieder geval al in totaal 483 meer dagkaarten verkocht dan in 1996. De personeelaflossing bij het c.s. levert nog problemen op. De aanvankelijk bedachte personeelruimte bij de metro bleek te ver weg. Tijdelijk kon echter in het Noord-ZuidHollands Koffiehuis gerust worden. Als definitief onderkomen is nu de vroegere ruimte ven het Grenswisselkantoor op niveau -1 gehuurd (dus tussen lokettenhal c.s. en toegang metro). Nagegaan wordt of het beter is na 2 of 3 ritten af te lossen met een lange pauze dan nu na elke rit. Overigens rijden op de remiseritten geen conducteurs mee, zodat het publiek dan niet van diA trams gebruik kan maken. Voor lijn 20 zijn diverse wissels Vecom/Vetag bedienbaar gemaakt: Dam, Mozes en A~ronstraat, van Woustraat an Ceintuurbaan. Op de Plantage Parklaan maakt lijn 20 gebruik van het rechter spoor. Halta Leidseplein stad-uit is aen veste halte; door middel van een spiegel kan de bestuurder zien of op het spoor ernaast een tram nadert. Lijn 20 W (westzijde c.s., Circle-tram B) heeft de dienstwagens 1-5, 20 0 (oostzijde c.s., Circle-tram A) dw 5-10. De rijtijd bedraagt steeds 45 minuten (omloop 50'). De eerste A van c.s. op 25/3 was mw 788, de eerste B mw 801. Ter kennisneming wordt een gele plukfolder onder de passagiers verspreid. Tevens zijn er foldertjes en voor organisaties brochures "Business to Business" in het Nederlands, Duits, Frans, Engels, Italiaans en Spaans. Bij aankoop van de speciale dagkaart wordt een routegids uitgereikt. Veren GVB 7 wordt aangepast aan de nieuwe eisen van de Scheepvaartinspectie en zal uitsluitend worden ingezet als werkboot voor de technische dienst. Omdat de hermotorisering van da 32 langer duurt dan gepland, wordt "Annemieke" ook nog na 28/2 ingezet. Als de 32 gereed is, zal IJ-veer 34 ingezet worden voor het personeelvervoer. Pont 13 vertrok eind februari neer "Pels Zwaar Transport". Deze firma heeft pont 22 verworven op een veiling. Thuishaven is de Wim Thomassenhaven in Zaandam. Mat Pels zijn afspraken gemaakt over eventuele toekomstige inzet, bijv. tijdens Sail. !!,i,!.U_!!e_v.!.e!.d.!e!!.s!. B&W hebben een voorstel goedgekeurd om met een veerverbinding tijdelijk het Java-eiland te ontsluiten. Deze dienst wordt gecombineerd met het personeelvervoer C.S.-Noord in de periode medio 1997-eind 1999, dan is de brug gereed. J!.e.te!!.i0=4l. moeten met 2 bemanningsleden gaan varen, dit op grond van de eis van de Scheepvaartinspectie. Hierdoor moet het aantal schippers met 6 vermeerderd worden. IJvaer XIII Van 30 maart t/m september vaart het historische 11 Nieuwendammerbootje" ;e;r-op'i'o;- en feestdagen. Vertrek c.s. steiger 8 om 12.00, 14.00, 16.00 uur, aangelegd wordt Java-eiland, KNSM-eiland, Sporenburg, Entrepothaven, Nieuwendam, Zamenhofstraat; totale rondvaart duurt 1 uur 50 minuten. Prije afhankelijk van afstand. IJ-tram Deer het rafarendum tegen IJburg niet voldoende stemmers haalde, kan begonnen worden met de voorbereidingen voor de aanlag van de IJ-tram die over 5 jaar moet rijden. Hierover vinden nu voorlichtings- en inspraakavonden plaats, de laatste op 15 mei in het Open Havenmuseum, KN SM-laan 311. Tijdens de eerste bijeenkomst wezen aanwezigen al op de talrijke problemen die zullen ontstaan met het vervoer van fietsen. Bovendien: zou een fiats nu echt naar het c.s. vervoerd moeten worden? Beter fietsbus? Op lijn 51 is fietsvervoer een grote mislukking geworden. Per wagen mogen slechts 2 fietsen vervoerd worden in een rak. De realiteit is vaak tot 8 fietsen verspreid in da tram, waardoor soms passagiers nauwelijks kunnen instappen. Controle ontbreekt geheel; bovendien l ljkt vrijwel niemand voor zijn fiets te betalen (reductietarief). Infrastructuur tram Bij station Sloterdijk, op het Orlyplein is voor lijn 12 een nieuwe eindpuntlus in aanleg met 2 sporen naast elkaar. Rechts van de stationsingang komt de standplaats, daar draait de tram meteen terug. Route lijn 12 en totale spoorlengte worden korter. De Middenweg tussen Linnaeuekada an Hogeweg wordt herprofileerd, da sporen verlegd. Bij standplaatssporen CS wast an oost is een voorsignalering geplaatst m.b.t. de verkeerslichten P.H.kada, met rode en gele "V". Bij gele V krijgt de tram bij P.H.kade wit licht bij langzaam rijden, als beide lichten gedoofd zijn, kan de tram doorrijden. VERVOLG G.V.B. OP BLADZIJDE 57 (onder)
,-----==-=--------=---, : h t m ;
57 Rondom lijn 17 ! dan haag Op 14 april is begonnen met voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg van lijn 17 op de Burg.Elsenlaan in Rijswijk. De tram zal daar rijden aan de kant van het Rijswijkse Bos tot de Generaal Spoorlaan, waar naar de middenberm wordt uitgeweken. De brug bij Fr.Halskade wordt versterkt. Door de raadscommissie Rijswijk werden op 8 april de toekomstige busroutes vastgesteld. Bij sporthal De Schilp aan de Schaapweg komt een directe overstap tussen 18 en 23, beide lijnen rijden door de ~uziekbuurt. Op het Generaal Eisenhowerplein komen halten voor de lijnen 17,23,130,131 en 174. Haaglanden moet nog goedkeuring geven. LUn 21 rijdt vanaf vrijdag 28 maart weer naar familiepark Orievliet Route: C. 5 .-H. S.-Leeghwaterpl .-Neherkade-Rijswljkseweg-Haagweg-J. Thljssen111eg-Drievliet (terug Thljssenweg-Rotterdamseweg enz.). Halten: c.s.,H.S.,Herenstraat,Drievliet. Nieuw Centrum Retour vanaf 21 april (geldig na 9.00 u in stadsvervoergebied) De prijs hiervan is in voorverkoop f 3,-, op tram en bus f 3,50. Terug moet de kaart gestempeld zijn in zone 5400 (voordelig voor 2 zone reiziger, zonder reductietarief~ ~usaumtramliin waarschllnlijk vanaf 1998 ( exploitatie Haags Openbaar Vervoer Museum) Het voornemen is om van april t/m oktober iedere zondag oude trams langs musea te laten rijden, vanaf f'r.Halsstr. via HS,CS,Kneuterdijk,Plein 1813 naar ept. Statenlaan. Korte berichten Op Koninginnedag 30/4 wordt de zaterdagse dienst gereden. Op zondag 23/3 reden wegens de CPC-loop lijnen 12/16 's-middags via Ammunitiehaven ••• Spui, buslijnen 5,14,18,22 en 23 worden omgeleid. Wegens spooronderhoud Prinsegracht reden daar op zondag 16 en 23/3 van 9.00 tot 21.00 uur geen trams. 2 werd verlegd via N.W.Buiteneingel en lijn 3; 6 vanaf Hobbemaplein via lijn 12 en Zieken; 10 via Loosduinseweg en lijn 11, Hofwijckstraat. Een buslijn 6 was ingesteld van Hobbemaplein via route lijn 6-Grote l'larktstraat naar c.s. 20/4 en 25/5 worden 1 en 9 omgeleid via Korte Voorhout-Spui/Hofweg, bussen worden ingezet ( geen tramverkeer mogelijk Rijnstr., Schedeldoekshaven). 27 /4 rijden 1 en 9 via Lekstr.-Weteringkade (geen trams Schedeldoekshaven). 29/4 na 18.00 u wegens "Koninginnenach" 10 via Monstersestr. (b'!s!.a'! !_n2,.e!_e~) _en 7/8 via Vijverdam-Rijnstraat. ,
, :
'-=-------------------'
GVB Al'ISTERDAM - Vervolg van blz. 56 Bosbus, Routes buslijnen Lijn 70 rijdt weer op zon- en feestdagen vanaf 30/3 , vertrek station Zuid 10.00-17 .oo. Vanaf 17/4 zijn Musaumstraat/-plein stad-uit afgesloten. Lijnen 63,222,NZH 145,170, 197,370;160,161,162,164 rijden via P.Potteratr.-v.Baerlestr.; stad-in vanaf 11 aug. Materieel tram Tot conducteurtram werden omgebouwd 630-633. Eind maart werden enige serie 602-634 als zodanig in dienst gesteld. Zeer binnenkort wordt ook lijn 3 conducteurtram. Een schilderbeurt kregen in maart 622,706,725,605 en 606. 780-816 kregen nieuwe films met circletram A, circletram B, Havens Oost, IJburg, Spaarndammerbuurt; de remises werden op gele achtergrond vermeld. Totaalreclames: in maart kreeg 821 filmreclame (was reclamebureau), 796 voor Air UK, 800 kreeg nieuwe reclame Hoya-brillen, 788 reclame voor AMS Hotelgroep. Materiaal l'letro/Sneltram Afgeleverd werden ringlijnmw 92 op 18/3 en sneltrammws 71 14/4 en 72 16/4. De eerste S3 wagen, de 70, bevindt zich in de Klimaatkamer in Wenen. Op 18 april maakte de 71 zijn eerste proefrit naar Poortwachter. De 77 en 78, die op 16/3 naar NS,Zaanstraat gingen (zie blz.49), keerden terug op 6/4 resp. 19/4. Materieel bus De 221 is in maart afgevoerd. Op 5/4 botste in de Wijttenbachstr. de 500 achterop de 335, beide zwaar beschadigd, de 335 wordt onttakeld voor onderdelen. Gebouwen, infrastructuur tram, sneltram, metro Het nieuwe, verplaatsbare eindpunthuisje van lijn 25 werd op 20/3 officieel in gebruik genomen. Het heeft binnen en buiten een ovale vorm, met veel glas en aluminium, met klimaatbeheersing, rokers- en niet-rokers-ruimten. Er volgen meer van deze huisjes. 1/4 begon de proefexploitatie op de Ringlijn: ma~vr aanvang dienst tot t 18.15 uur. CAF'-materieel rijdt vanaf medio maart ook wel proef met passagiers op de Gein-metro. De aanleg van het keerspoor ten zuiden van Bullewijk is voltooid. Indienststelling vermoedelijk medio mei. De bouw van de wasinstallatie op emplacement Amstel is goedgekeurd. Heiwerken hiervoor begonnen 7/4, de aannemer is Articon •• Station RAI is aangepast met nieuw ringlijnmatariaal, de oude abri's enz. verdwenen. Voor testen HSA-installatie ie 's nachts gereden op 50,51,53,54 op 13,19 en 20/4. Verschenen is touristenfolder maart 1997, 6-talig in 1 folder: N,D,E,r,It.en Spaans. VERVOLG ONDERAAN BLADZIJDE 72 (laatste blz.)
,=----=----=-==-------, r e t '' r o t t e r d a m ''
- 58 Materieel en werkplaatsen tram Na herstel van diverse schaden kwamen de mr.368,819 en 832 1 ' '---------------------' weer gereed voor de dienst, na revisie 2 mr.835, na rev.4 mr.737 en 72l(blijft op Zuid), na 2e fase Tramplus mr.720. Als opvolger van laatstgenoemde is mr.705 in de Centrale Werkplaats. In revisie 2 ging mr.836, in R4 718,746. ~r.701 is weer samengevoegd, doch nog niet in dienst, dit wordt de eerste tram met nieuwe zwenk-zwaaideuren (de andere Tramplus-rijtuigen worden daar ook van voorzien te zijner tijd). De 731 wordt thans groen-wit gespoten. In de werkplaats is mr.735 binnengenomen, waar zijn "appelsientja"reclame is verwijderd; wellicht wordt dit de volgende tram die groen-wit zal worden. Mr.385 gaat binnenkort naar de C.Wpl. voor herstel. Men wil daze tram en ook 368 zo min mogelijk in de normale dienst inzetten. Mr.1605 verloor inmiddels zijn klaphekjes. Zoutmotorwagen 2605 is nu in Kralingen en wordt, evenals ae 2603, ingericht voor instructie (o.a. dubbele bediening) om de vierassers te ontzien. Ook voor rangeren, wegslepen enz. zullen bij voorkeur deze trams worden gebruikt. 2604 is in Kralingen. Museummaterieel Op 24 maart vertrok mr.520 naar het Openluchtmuseum in Arnhem, ter vervanging van de op 14 maart na een ontsporing beschadigde 535. Mr.537 staat thans defect terzijde, nadat het op 24 maart in de boog Van Oldenbarneveltstraat/Mauritsweg was ontspoord. Dit motorrijtuig werd vooral voor instructie gebruikt. Op 27 maart is Schindler mr. 13 naar remise Delfshaven getransporteerd. Hoewel in principe rijvaardig, moeten er nog enige mankementen worden verholpen. Deze tram zal een rol spelen bij de viering van het fait dat de Schindlers 40 jaar geleden in dienst kwamen. Op 3 april vond een proefrit plaats met ex-instructie mr. 2101 + ahr. 1042. Men wil deze combinatie gebruiken voor instructie aan bestuurders van de Museumtramlijn, waarvan een aantal nauwelijks ervaring heeft in het rijden met een bijwagen. Op 4 en 5 april pendelden de vierassers 556 en 565 tussen de Maashaven en het Willemsplein t.g.v. de officiële opening van het nieuwe Gerechtsgebouw en het belastingkantoor op de Kop van Zuid. Op 22 maart bezocht een groep Belgische tramliefhebbers Rotterdam; 's ochtends reden zij in mr.606, ' s middags met 220+1355. Voor gezelschappen reden 565 op 28/3, 606 op 4/4, 515 op 15/3 en 5/4. Infrastructuur Op de Schiedamsedijk beschikt de tram 111eer over een volledige vrije baan, nadat de rails aldaar grotendeels was vernieuwd. Op de Randweg, Breeplein en Beukendaal gaat het werk flink voort. Op de Beijerlandselaan werden de eerste rails in de goten gemonteerd. De eindlus Charlois wordt ook vernieuwd; op 13 april vanaf 22.00 uur wordt lijn 2 daarvoor ingekort tot Maashaven en nemen bussen het vervoer naar Charlois over. Op l juni hoopt men het nieuwe metrostation "Wilhelminaplein" in gebruik te nemen. Dit zal wel ten koste gaan van lijn 20, die nu, samen mat buslijn 66, daar rijdt. Exploitatie Wegens werkzaamheden aan de Schiedamsedijk reden op 15 maart vanaf 18.00 uur en de gehele zondag 16 maart de lijnen 6 en 20 om via Van Oldenbarneveltstraat-Eendrachtsweg v.v. (lijn 20 over Westzeedijk-Droogleever fortuynpl. om te kunnen keren). Wegens spoorvernieuwing op het Breeplein werd op zaterdag 22 maart vanaf 22.00 uur de tramdienst tussen Putselaan en Beukendaal door bussen vervangen. Lijn 20 reed toen van c.s. naar Charlois v.v. {dus de oude lijn 2), terwijl lijn 2 pendelde tussen de Beukendaal en Beverwaard. Op 20 april, op welke dag de Rotterdam-Marathon plaatsvindt, zijn er weer tal van omleggingen, inkortingen enz. Op 19 april vanaf 18.00 uur wordt het noordelijk deel van de Coolsingel reeds afgesloten, zodat de lijnen 6 en 20 dan via de Van Dldenbarneveltstraat rijden. Op 20 april wordt lijn 2 tijdens de passage van de lopers weer in vijf delen geknipt; lijn 20 wordt tijdelijk ingekort tot Reijerdijk-l'laashaven, rasp. Beukendaal-fllaashaven, daarna Beukendaal-C.s. via Droogleever fortuynplein-Eendrachtsweg v.v.; vanaf 17.30 weer Reijerdijk-c.s. via Van Oldenbarneveltstraat. Lijn 3 rijdt enige tijd om via Goudsesingel en kan korte tijd eindpunt De Esch niet bereiken an wijkt dan uit naar de Burg.Oudlaan. Lijn 6 wordt via C.S.-Van Oldenbarnevaltstraat geleid, doch enkele uren over Mauritsweg-Eendrachtsweg. Ook een aantal buslijnen, vooral op de Linker Maasoever, wordt voor kortere of langere tijd omgelegd. Ook op Koninginnedag 30 april zijn er omleidingen i.v.m. afsluiten Coolsingal: 3/13 via Goudsesingel, 6 via c.s.-Mauritsweg-Eendrachtsweg, 20 eveneens doch weer keren I 1
I 1
- 59 - r a t via Droogleever fortuynplein. Lijn 17 rijdt dan ook over de Goudsasingel. Op deze dag wordt de zaterdagdienst gereden. De extra bezuiniging van f 3,5 miljoen, die door het ministerie van V&W aan de vervoerregio Rijnmond is opgelegd, heeft tot gevolg dat zowel R.E.T. als z.w.N. moet beknibbelen op de dienstverlening. Zoals het er nu naar uitziet, zal als gevolg daarvan lijn 17 m.i.v. de winterdienst verd111ijnen, waarbij lijn 1 111eer naar het Oostplein zal rijden. Ook vinden er aanpassingen in de frequenties plaats, vooral tijdens de koopavonden, waarop de intervallen van de lijnen 2, 3, 4 en 5 worden teruggebracht van 10' naar 15'. Lijn 20 wordt ongemoeid gelaten, deze blijft in principe de huidige frequenties behouden, ook op koopavonden en op zondag. Eveneens vinden er aanpassingen plaats in de bussector, hier verdwijnt waarschijnlijk lljn 37 en vinden er o.a. wijzigingen plaats bij de lijnen 65 en 66 ( die dan zou worden ingekort tot Wilhelminaplein). Het laatste woord erover is nog niet gezegd; wij komen hierop dus nog terug! Autobusnieuws: materieel en inzet; li~ 66 Sedert 10 maart is op l lJn 66 een frequentere dienst van kra~ht geworden tussen het Zuidplein en Station Zuid N.S. wegens de opening ven het Albeda College aan de Rosestraat; op dit deel wordt maximaal een 6' dienst gereden, op de uitlopers naar Rünhaven en Pandrecht een 12' dienst. Nabij station Zuid is een nieuw eindpunt gecreeerd, dicht bij een industrieterreintje. Dit doet ook dienst als eindpunt voor verkorte ritten van lijn 49. Daarentegen ie de frequentie van lijn 76 iets verlaagd tot maximaal 10'. Het oude Albeda College lag namel Ijk aan de route van die 1 ijn. Ean vervolgbestelling is geplaatst voor 15 bussen van het type serie 800, ter vervanging van de laatste 900-en. De afgelopen periode reed nog een aantal 900-en: 913,917,925,931,932,935,937,943, 945,950, vooral op de lijnen 32,35,45,49,66 en 70. De 202 en 203 verhuisden van de Kleiweg naar Sluisjesdijk. Bus 218 staat met zware aanrijdingsschade aan de achterzijde aan de Sluisjesdijk. De omgebouwde ex-aardgasbus 313 kwam in dienst en behield zijn oude uiterlijk (met vlinders, bloemetjes enz.). In dienst kwam ook de 311 weer, waarvoor de 939 de motor leverde; eveneens 312 waarvoor de 933 of 934 de donor is. Het is de bedoeling dat deze bussen, samen met 319 en 320 het scholierenvervoer zullen gaan rijden dat thans De Jong Tours doet. Bus 455 is 111eer in dienst na een grote revisie, welke als proef werd uitgevoerd. Tussen de terzijde gestelde 900-en aan de Kleiweg staan nu ook 2 DAB-busjes,o.a. 70~ Aan de Sluisjesdijk was 702. Het Peugeot-busje dat op lijn 64 rijdt, ie genummerd 115 (in de R.E.T. Tours nummering). Bus 441 kreeg oranje totaalreclame voor de RABO-bank. Op 8 maart arriveerde-aan-d; Sl~isJesdijk ex R. T.1'1.-bus 87 (Z.W.N. 6081 DAf /Verheul uit 1970), die t.z.t. door de werkgroep van de S.V.A. aldaar zal worden opgeknapt. Bij de R.T.M. droeg deze bus de naam "Vuurvlinder". Bïzonderheden er datum 9 3 l'lr. 1611 reed op lijn 3. 14 3 l'lr. 735 reed op lijn 5 (deze tram tot circa 1 april in remise Hillegersberg) . 21 3 Mr. 732-736 op lijn 5 (vanaf 1 april zijn deze trams weer in remise Kralingen). 24 3 Voor het eerst doen ook wagenbegeleiders dienst op de Noord-Zuidlijn van de metro, voorlopig slechts van 18.00 tot 23.30 uur. Wegens een beschadigde bovenleiding op de kruising Westzeedijk/Vasteland-Eendrachtsweg reed lijn 5 ca. l uur naar Droogleever fortuynplein en lijn 6 via Van Oldenbarneveltstraat-Eendrachtsweg. Enkala trams kwamen met schade aan de beugel buiten dienst te staan. Deze dag ook zo'n euvel op het Breeplein: enkele trams verspeelden hun beugel. Op 7/17 reed mr.1635. 25/3 Mr. 1634 reed op lijn 3/13. Bus 802 reed op lijn 32. 28+29 3 Mr. 725 reed op lijn 5. 2 4 Na de Turkse overwinning van de voetbalwedstrijd Nederland-Turkije trokken grote groepen Turkse jongeren (per auto) naar het centrum, wat rond 22.00 uur resulteerde in een totaal vastlopen van het verkeer. Onder meer moest lijn 20 omgelegd worden via Van Oldenbarneveltetraat en buslijn 49 via de Mauritsweg. lli Mr. 1605 rijdt op lijn 1, ter vervanging van de defecte 737. ~Inde ochtend brak brand uit in een wagen van lijn 6 aan ept. Kleiweg door een omvormerstoring. De schade bleef beperkt, de tram moest worden weggesleept. RET en ZWN willen van ministerie geld voor regionale bussen Deze bedrijven willen na de zomer graag nieuwe spitsbuslijnen instellen, om te beginnen lijnen Ridderkerk-Vlaardingen, Ridderkerk-Sp ijken is se, Slikkerveer-Heljplaat, Hellevoetsluis/Spijkenisse/Oostvoorne-Marconiplein en Krimpen a/d IJssel-Zuidplein.
- 60 OOST NET Per 1-1-1997 zijn GVM en TET gefuseerd. Het nieuwe bedrijf gaat verder onder de naam Oostnet Groep. GVM en TET blijven als twee juridische eenheden bestaan, dit in verband met de vervoersvergunningen en de verschillende arbeidsvoorwaarden. Onder het Oostnet-logo op de bussen staat de oude bedrijfsnaam GVM of TET. Per 1-1-1997 werd Morren Tours uit Didam overgenomen. GVM Tours en Morren gaan verder onder de naam Morren Reizen met als vestigingsplaats Doetinchem. Het bedrijf heeft zo'n 60 tourbussen. Het wagenpark van Oostnet Openbaar Vervoer bestond per 1-1-1997 uit de volgende bussen: 21-25;26-27;59-68;69-74;75-78;79-82;83-96;143-156,158,159,161;162-171; 172-182;201;225-228;359-360;361;395-397;924;934-935;1016,1027;1070-1079; 1148-1151;1356-1360,1363;1945-1948;1967;1968;2163;3188;3266-3275;3276-3285;3287, 3288,3290,3291,3293-3299;3300;3301-3310;3311-3317;3319-3325;3353;3356;3398-3399; 3694-3709;3848-3863;4002;4050-4064;4118;4132-4141;4206-4219;4220-4222;4223-4224; 4225-4228;4229-4232;4329-4338;4535-4543;4758-4759;4851-4857;6146;6346,6348-6351; 6374;6569-6574;6762;6816;6817;6818-6820;6821-6826;6831-6833;7098;7109-7116;7153; 7201-7202;7217;7222-7223;7224-7225;7246-7247;7255;7267-7268;7282;7283;7400;7405; 7456-7457;7472-7473;7488;7489;7580;7711,7776-7780;7744-7751;9147,9151;9507-9526; 9622-9626;9690-9692,9695-9701;9905-9918;museumbussen:GTW 1;GVA 101;GVA 139. De 143 ... 228 zijn trolleybussen (201 duobus), 924 is leswagen van Oostnet Traffic School, 3353 is anti-vandalismebus, 6146 is cabrioletbus. Gehuurd: 2163 van Den Oudsten, 3188 van De Lijn/deze ging in januari terug. Interliners 1070,1071 zijn bij de NZH, NZH 1016,1027 rijden hiervoor bij Oostnet/in januari werd de 1016 geruild voor de 1019; VEONN 4118 rijdt i.v.m. reclame tijdelijk bij Oostnet, de 4057 rijdt bij VEONN. Verkocht werden de 9516 in januari aan Vaassen, Echt en de 9518-9521 in maart aan Arke-TAD. De 1363 werd in januari Oostnet-museumbus in GSM-uitvoering; de bus is geheel gerestaureerd en heeft ook de 3 filmkastjes weer teruggekregen. Vernummerd werden in febr./mrt. de 934-935 in 914-915, de 6816 in 889 en de 6817 in 899. Ook de meeste Morren Reizen-bussen werden vernummerd (nummers tussen 862 en 946). Van de Gentse trolley's gaan er eind mei/begin juni 3 terug, de 4e repatrieert eind oktober/begin november. Ondanks de vele inspanningen van de technische dienst van GVM/Oostnet blijft het aantal storingen bij deze bussen te hoog. Tot de komst van de nieuwe gelede trolley's (aflevering begint in het 4e kwartaal) zullen er dan op lijn 5 voornamelijk gelede dieselbussen rijden. Op lijn 2 keert de trolley vanaf 1 juni tussen 13.30 en 18.00 van ma. t/m vr. terug tussen Holthuizen en de Hoogkamp (nu alleen in de ochtendspits). De Interliners 321 (Enschede-Winterswijk) en 329 (Arnhem-Gendringen) worden per 1 juni a.s. opgeheven, lijn 327 wordt ingekort tot het traject Doetinchem-Enschede. Ook de toekomst van lijn 412 (Arnhem-Nijmegen) is onzeker. Op alle stadslijnen van Enschede zijn vanaf 22 maart op zaterdag tussen 7.00 en 18.00 uur voor f 1,75 retourtjes verkrijgbaar. Na 22 maart verviel de gratis parkeerbus. ZWN GROEP De 5777-5779 hebben 43 zit- en 35 staanplaatsen. Afgevoerd werden in 1996: 6528, 6715,8591,9493; 7100 en 7102 gingen naar Midnet. Afvoer 1997: 5619 (laatste inruilh 8768-8770,8772,8779,8780. Op 4 april werden afgevoerd en naar het buitenland verkocht: 6440,6503,8358. Zie voor 6081 bij het R.E.T. nieuws. Minister V&W heeft beslist dat voor Interliner 391 tussen Noordwijk en Den Haag geen hoger tarief mag worden gevraagd den dat van strippenkaarten i.v.m. lange rijtijd. NOORD-ZUID-HOLLANDSE VERVOER MAATSCHAPPIJ NZH en NS Reizigers tekenden op 11 maart een intentieverklaring waarin aangegeven wordt dat zij nauwer mat elkaar willen samenwerken in het gebied boven de lijn HoornAlkmaar-Egmond. Het betreft in eerste instantie aankomst- en vertrektijden op elkaar afstemmen en inzetten o.v.-taxi's e.d. Rond Amsterdam wil men Regiorail oprichten. De minister heeft opheffing van lijn 84 (blz.38, 3/97) per 1 april 1997 goedgekeurd. STADSVERVOER DORDRECHT Stadsvervoer gaat het Nationaal Vervoerbedrijf in Suriname helpen bij het verbeteren van het o.v. te land en te water, technisch en met opzetten van een goed lijnennet. Studies zijn verricht naar verbetering van het o.v. in de Drechtsteden. Een ringlijn met vrije busbanen blijkt zeer gewenst met route Ridderkerk-H.I.Ambecht-brug over de Noord-Papendrecht-Merwedebrug-Dordrecht-stadsbrug-Zwijndrecht-H.I.Ambacht. In de toekomst zou dit kunnen worden omgebouwd tot een sneltramsysteem (in 2010, 2015). Gezocht wordt naar een oplossing voor de aansluiting van Sliedrecht op de ringlijn.
MIONET a.v. en tours enz. !!.!:!!. ~aterieeloverzicht per 1-1-1997 - 61 TOURTYPEN 69 Mercedes 6090 1987 72,20256 Van Hool Acron-PIAN 1989,92 BOVA futura-OAF 1988-90 73,82,83,6813-6815,29061,20063 75, 77 Van Hool Acron-DAF 1989 78-80,86,87,20254,20255 DAF SB/Berkhof Exc. 1990-92 85,20266,20276 Volvo BlOM/Jonckheere 1990-88 91,92 MCW Metrorider 1991 95 Mercedes 3070 1989 96,20257,20279 MAN/Berkhof Exc. 1994 97,98 LAG-EOS 1994 101,102 OAF 58/Smit 1995 6610,6611,6596,6597 DAF MB/Oen Oudsten 1985-86 20057,29060,20075(cabrio),29068,8B DAf SB/Smit 1979-91 20058 MAN/Smit 1992 20064 Mercedes 4090 1987 20065 Scania/Smit 1985 20169-20171 DAF MB/Jonckheere 1980 20175 Van Hool Acron-fIAT 1981 20201-20203,20207,89,90 Volvo BlOM/Berkhof Exc.1987-91 20205,20206 "/d.Oudsten Rambr. 1984 20200,20209,202s0,2021e,20200 Volvo 812/Berkhof Exc.1993-95 20259 Scania/Irizar 1996 20261,20274 Volvo BlOM(3x)/Jonckh.1990 20262 OAf MB/Berkhof Espr. 1982 20264,20265,20267,20269,20273,20276 Volvo BlOM/BerkhofEsprJ.983-87 20268 1989 MAN/Berkhof Exc. 20272 Volvo BlOM(3x)/Berkhof Exc.1991 OPENBAAR VERVOER TYPEN 234-237, 246-248,250,255,256,308-316,322-328,330,333-337,365-376 BOVA-rutura-DAf 1990-91 353-358,406-425,445-449 Volvo BlOPI/Berkhof 1991-92 393 Iveco Daily 1994 fiat Ducato 1991 697 1200-1210;2115-2125 Den Oudsten-All-City-DAF 1996;93 1325,1326,1342,1344-1346,20155-20159,20161-20163 DAf MB/Hainje 1979 1540-1543,1565-1570 DAF MB/Hainja 1979 2024,2025,2070,2071,2113,2114 Scania/Berkhof 1982 2035,2036,2049 Neoplan-DAf 1992 3379,3382,3389-3397,1869-1874 Volvo BlOR/Hainje 1983-87 3380, 3381 Volvo 810!'1/De_n Oudstenl985 3383-3388 Volvo BlOM/Den Oudstenl986 3519-3521,3586-3588,3592,3595,3633-3645,3766-3769, 3778,3865-3868,3924-3931 OAF MB/Den Oudsten 1985-SB 4000,4001,4005,4026-4037,4082-4106,4108-4110,4156-4201, 4268-4298,4544-4576,4702-4722 DAF MB/Den Oudsten 1988-92 4202-4205,4235-4238 Volvo BlOM/Den Oudstenl989-90 4339-4347 Volvo BlOPI/Berkhof 1990 4778-4793 Volvo BlOM/Barkhof 1993 4967-4990 DAF MB/Berkhof 1994 5220-5222,5322-5325 DAf 58/Den Oudsten 1989-90 5500-5530,5539-5548,5587-5611,1127-1137,2152-2162 Dan Oudsten-All-OAF 1992-96 5711-5713,5734-5736,5762-5770 (Interliner) DAf SBR/Berkhof 1994-96 5730-5733 (Interliner) DAf SBR/Den Oudsten 1995 5737-5741,5749-5759 (15 mater) Volvo BlOPI/Barkhof 1995-96 6002-6007 Marcedas BllD/Optare Starrider 1988 6455,6486-6488,649l-6494,65ll-6518,6522-6524(l0m stad)DAF DOK/Den Oudsten 1980-87 6549-6568,6354-6363,6369-6373 (10 meter stad) Volvo BlOM/Den Ouestenl988-91 6627-6630,6632,6633,20125,20121 OAf MB/Dan Oudsten 1982-79 7076,7078,7079,7087-7089 Volkswagen/Dan Oudstanl986-87 7100,7102 DAf SBG/Den Oudsten 1992 7128-7131,7146-7149 Volvo BlOM/Berkhof 1994-95 7705-7710 Volvo BlOM/Berkhof 1991 7870,7871,7873,7874,7876-7879 Volvo BlOM/D.Oudsten 1983 7957,7958,7962,7963,7968;7611,7613,7615,7618,7619 DAF ~BG/Den Oudsten 1983;86
- 62 ~idnat - vervolg mat.ov. bus (volgende nrs alla DAF MB/Dan Oudsten) 8492-8495,8498-8500,8605,8511,8513,8514,8529,8536,8570,8596,8610,8671,B698-8705,8789, 8862,8868-8873,8875-8880,9100-9107,9206,9207,9209,9211-9215,9216 cabrio,9217-9221, 9225,9226,9229-9234,9240-9257,9261,9269,9270,9272,9273,9377-9379,9437-9444,9527-9533, 9561-9564,9566-9568,9670,9672,9693,9753-9761,9763,9800-9828,9862-9865,9867-9871, 9882-9886,9997 (bouwjaren 1979-1985) (bouwjaren 1976-1979) 20132,20135,20137,20143,20160 Eigendom tourafdeling: 62 ••• 102,234-237,1325,1326,1342,1344,1565-1570,6005-6007,6610, 6611,6628,6629,6813,6814,7078,7088,B499,8500,85ll,8514,8570,B600-86l0,B671,8698,8699, 8862,BB69,8872,BB79,88B0,9100,923l,9270,9272,9273,9805,9817,alle wagens 20.000-sarie; ~ehuurd: 420,9753,9754. -- --- ---In februari/maart 1997 zijn alsnog alle voor verkoop baatemde wagens naar Berkhof gebracht: 1345,1346,8492-8495,8498,8505,8511,8536,8596-8599. Nieuw o.v.-matarieel is slechts voor Zwolle voorzien, voor 10 lagevloer-stadawagens loopt een Europese aanbesteding. Voor stadsdiensten wil ~idnet langdurige contracten ontvangen, die wegens te verwachten aanbestedingen zeer onzeker zijn. Bij de tourafdeling moest wegens mobilofoon-nummering die gelijk loopt met de "cars 11 afdeling (8 persoons busjes) weer vernummerd worden; 20064,20135,20143,20155-20163, 20201,20206 in de 60 ••• serie, met dezelfde eindnummers.Verkocht:20132,20137,20169. Daar Hoog Catharijne iedere eerste zondag van de maand geopend is en dan lijnen 111 en 115 niet rijden, rijdt dan van maart t/m juni als proef een 111inkalbus van Vianen naar Utrecht: heen 11.30,12.30,13.30, terug uurdienst 14.20-l7.20;speciaal tarief. GE~EENTELIJK VERVOERBEDRIJF UTRECHT Materieel Na een schilderbeurt in de blau111111itta kleur zijn in dienst gesteld: 101 (4/9) en 53(4/12). Buiten dienst zijn gesteld 351(9/10,afgevoerd 16/10),365(15/10), 362(23/10),355(15/l). Van 21/1 t/m 20/2 is wagen 45 ter beschikking gesteld aan GVB Amsterdam i.v.m. proefnemingen geknikt stuur; als compensatie was GVB 353 bij het GVU Wagenpark er 1-1-1997 .Q.A[-.!,t,!n.5!.a!,r.9. le_g_!n.!.: l-15(1984),16-33(1985),34-43(1987), 44-59(1987 88); DAF-knielbue: 101(1989); DAF-standaard la 9!.n.: 352,354-358,360,361, 363,364,370-375,378,381(1982),382-388,3907391(1983); Jia!nle~id!,:401-407(1986),408, 409(1990); J!.o!v.2,.9.e!e.!.d..t 50l-518(1989),519-534(l990),535-546(1991),547-554,556(1991h 557-575(1993); FIAT Oucato: 801-804(1995). Buiten dienst zijn-gästeld: 1984: 367; 1993: 368,369,376,377,379,380; 1994: 359; 1996: 350,351,353,362,365,366 an 389; 1995 gelede 555. Exploitatie Wijzigingen bij invoering winterdienst op 30-9-1996: ..1.§. werd opgeheven; Ll)n l In spitsen verlegd via Ongondreef, Misaissippi-,Franciscus-,Rio Brancodreer; Lijn 8 ingekort van Ovarvecht NS naar Tuindorp Oost via Troosterlaan,Kapteynlaan, Eykmanlaan {ept.hoek Winklerlaan),Winklerlean,Lamerislaan,Troosterlaan. Eindpuntlus op 21/10 verlegd via Trooeter-,Lameris-,Winkler-,Eykman(ept)-,Kapteyn-,Troosterlaan. lijn 10/20 verlegd van Beneluxlaan via 24 Oktoberplein,Pijperlean,J.Haydnlaan,Leesinglaan,Spinozaweg, Th.à Kempisweg,Cartasiusweg,St.Joeephlaan,Marnixlaan,Einsteindreef, Paranadreaf,Carnegie-,Zamenhof-,Theems-,Moazel-,Tiber-,Aida-(lijn lD)dreef,Overvecht NS,Aida-(lijn 20),Tiber-,Donau-,Wolga-,Darwin-dreef, Eykmanlaan,Kapteynlaan,Troosterlaan,H.v.d.Berghlean{lO),Obbinklaan(20),v.Everdingenlaan,Kard.de Jongweg,Kard.Alfrinkplein,Sartreweg,Berakuil,Biltstr.,Museumbrug,Prinsesselaan,Mauritestr.,J.W. Frisostr.,Stadhouderslaan,J.v.Scorelstr.,A.v.Ostadelean,Rubenslaan,Kranenburgerweg, Koningsweg,Gansstr.,Albatrosstr.,Briljantlaan,W.A.Vultostr.,C.Erzeijstr.,'t Goylaan, Socreteslaan,Beneluxlaan,Europapl.,Beneluxlaan,S Meiplein naar Beneluxlaan v.v. Lijn 22 Volgens bestaande route ingekort tot traject C.S.-Ladig Erf v.v. (keerlus via Agnietenstr.,Nicolaaedwarsstr.,Wijda Doelen (ept.),Twijnstr.,Nicolaasetr.,Agnietenst~), exploitate-uren beperkt tot maandag t/m zaterdag overdag. Lijn 27 Nieu111e 1 ijn Kanaleneiland-Overvacht Zuid v.v. ma-vr ochtendspits: Churchilllaan, Truman-Churchilllaan (r.Overvecht Zuid),Marshalllaan,v.Heuven Goedhartlaan, Adm.Helfrichlaan, Overste den Oudenlaan(r.Overvecht Zuid),Kanaalweg,Ravellaan,Gershwinlaan (r.Kanaleneiland), Weg der V.N.,Gr.v.Roggenweg,Westpl.,Leidseveertunnel, Smakkalaarsveld,Stationspl.,Vredenburg,St.Jacobsstr.,Oudenoord,D.v.Mollemetr.,Draaiweg,Talmalaan,S.Allendepl.,Brailledreef,Taagdreef v.v.;keren Rh6ne-Cuitstaphalte), Henriëtte-,Ebro-Taagdreef(wachthelte hoek Ebro-,instap hoek Rhönadr~,fr.10 1 ,7 dw. Ll\n 32 Nieuwe lijn Lunetten NS-Kanaleneiland v.v. ma-vr o.s.+middag: rurkaplataau, Brenner-,Stelvio-,Lunettenbaan, 't Goypl.,-laan,Socrateslean,Beneluxlaan,Europeplein, 5 Meipl., Churchill-,Trumanlaan(r.Lunetten) naar Churchilllaan v.v.,fr.30', 1 dw. WinkelExpree Nu tegen betaling van f 2,so per auto. Haltes uitgebreid: P+R Galgenwaard, P+R Galgenwaard Oost, Ledig Erf, Willemsviaduct, Vredenburg, Potterstraat, Janskerkhof, Maliebaan.
7
- 63 -
Motorrijtuigen MDDM Op 27/3 kwam mDDM-rijtuig 390 7702 in Nederland aan. Het rijtuig, geplaatst tussen twee remwagens, kwam per goederentrein op de Kijfhoek binnen en werd direct daarna overgebracht naar het onderhoudsbedrijf Leidschendam. Op 11 /4 kwam de 390 7703 's avonds aan in Venlo en werd eveneens spoorslags doorgevoerd naar Leidschendam. De rijtuigen zijn, in tegenstelling tot de 390 7701, al wel voorzien van de blauwe reclamebanen op de zijwand. Op 11 /4 maakte de 390 7702 als eerste mDDM de zogeheten serie-proefritten en volgens de planning zal de 390 7703 dat op 25/4 doen. Gewoontegetrouw worden proefritten vanuit het onderhoudsbedrijf Leidschendam gemaakt op het baanvak Eindhoven - Horst-Sevenum. In het geval van het mDDM wordt de betreffende motorbak gekoppeld met de inmiddels bekende proefstam 7844 (verder bestaande uit ABv 380 7545 + Bv 280 7268 + (uiteraard) Bvk 270 7044), die dan met de eveneens bekende 1722 op sleeptouw naar Eindhoven rijdt. De 7844 maakt twee slagen Eindhoven • Horst, terwijl de 1722 als reserve in Ehv blijft staan; na een geslaagde proefrit keren stam en loc samen terug naar Ldd . De 390 7702 en 7703 zijn speciaal bestemd voor de opleiding van machinisten enerzijds en van werkplaatspersoneel en storingsmonteurs anderzijds. De twee rijtuigen zijn voorlopig weer de laatste: de aflevering van de rest van de serie begint volgens planning in oktober. Tegen die tijd moet het proefbedrijf op Lelystad - Enkhuizen genoeg inzicht in de betrouwbaarheid van het mDDM hebben opgeleverd en moeten voldoende machinisten zijn opgeleid. Als dat allemaal goed verlopen is, zullen de mDDM's in snel tempo de plaats van 1700-en in driewagenstammen DD-AR overnemen . Overigens deden zich bij het beproeven van de 390 7701 problemen voor met de besturingselektronica (zoals dat bij nieuw materieel meer regel dan uitzondering is ... ) en lagen de proefritten in maart stil. In de tweede helft van april werd weer volop gereden, nu voor de typebeproeving van het remwerk. Hiertoe was de DD-AR-stam met de 390 7701 van 16-18/4 in actie met dagelijks drie slagen Eindhoven - Venlo, waarbij per rit zo'n tien remmingen werden uitgevoerd. Ook voor de week 21-25/4 staat dit op het programma, maar niet duidelijk is hoe dat gecombineerd moet worden met de afnameproefrit van de 390 7703 op 25/4. Ook op 28 en 29/4 en 1/5 zijn voorlopig ritten gepland. Locomotieven serie 1700 De 1700-en die te zijner tijd (vanaf november) vrijkomen uit de dienst met DD-AR zullen naar alle waarschijnlijkheid in onderhoud komen in het onderhoudsbedrijf Maastricht. Uiteraard worden deze locomotieven gewijzigd in "gewone" treinlocs, waarbij zij de automatische koppeling verliezen en de nu normaal niet gebruikte cabine in bedrijf wordt gesteld. De oudste 1700-en blijven bij DD-AR dienst doen, de jongste (circa 50) worden treinloc. Het zal duidelijk zijn dat in bijna hetzelfde tempo waarin mDDM daadwerkelijk in dienst komt, 1700-en in de gewone dienst komen en locomotieven serie 1100, 1200 en 1300 buiten dienst gesteld kunnen worden. Treinstellen DM '90 De 3434 werd op 3/4 overgebracht van Krefeld naar Zwolle, de 3435 op 1 7 /4. Verbeteringen aan de treinstellen om de optredende storingen te verhelpen, hebben geleid tot het laden van een nieuwe versie software van de elektronica. Dat gewijzigde en niet-gewijzigde stellen niet gecombineerd kunnen rijden, moest de verkeersleiding in de praktijk ontdekken .. . Overigens nemen de storingen en vertragingen op het baanvak Arnhem - Winterswijk de laatste twee maanden heel duidelijk af, al steekt de treindienst daar nog altijd in negatieve zin af bij de rest van het land. Ten behoeve van een vlotte bijsturing staan bovendien bemande stellen opgesteld in Arnhem, Zevenaar en Winterswijk. Naar een oplossing voor het heftige lawaai bij het remmen wordt nog gezocht. Verder blijft DM '90 weinig bespaard: in verband met het motorlawaai heeft de milieuwethouder van Arnhem op straffe van een dwangsom verboden 's nachts in Arnhem te tanken, omdat de geluidsnorm van de milieuvergunning wordt overschreden. Het materieel mag niet meer 's nachts met draaiende motor worden opgesteld. Bij een normale omloop gaat tanken overdag veel extra rangeerwerk kosten en mogelijk zelfs een extra stel. Voor de komende maanden is de inzet gepland van 15 stellen op de Maaslijn, naast de 11 die al op Winterswijk rijden, en mogelijk van twee stellen op Heerlen - Aken. Vanaf september zullen volgens de centrale plannenmakers vijf stellen ingezet worden op Groningen - Leeuwarden en daarna ontstaat pas in maart 1998 de volgende mogelijkheid om DM '90 ergens in te zetten, als Zwolle Kampen geschikt is gemaakt. Met nadruk wordt hier vermeld dat het om de planning van "Utrecht" gaat, waaraan de regio Noord-Oost zich niet altijd wat gelegen laat liggen; zo is de inzet op Leeuwarden - Stavoren geheel plaatselijk geregeld en nergens in een omloop verschenen . Het zou dus best kunnen dat deze inzet blijft bestaan of op enig moment wordt hervat. Na september loopt bijvoorbeeld het aantal stellen DM '90 steeds op, terwijl er tot maart niet meer ingezet kunnen worden . ......... De aanpassingen van beveiliging en perrons op de Maaslijn Nijmegen - Roermond zal niet gereed zijn bij aanvang van de nieuwe dienstregeling op 1 juni; integendeel, de grote verbouwingswerkzaamheden beginnen dan pas. Gedurende de maand juni zullen steeds delen van het traject voor Nederlandse Spoorwegen
-ns-
- 64 -
een aantal dagen buiten dienst gesteld worden, inclusief delen van de emplacementen Venlo, Nijmegen en Roermond. Daar buiten rijden DE3-en een halfuurdienst. In juli zal het werk dan gereed zijn en kan DM '90 de hele dienst rijden. Deze vertraging brengt NS Reizigers in de problemen, omdat in de omloop is uitgegaan van de dienst met DM '90 op de Maaslijn en de vrijgekomen DE3-en op papier zijn gebruikt om alle DE2-en te vervangen (behalve Zuid-Limburg). Deze operatie moet dus voor een maand teruggedraaid worden, naast alle regelingen die getroffen moeten worden voor de Maaslijn zelf . ........ , ~ . De situatie voor deze dienst per 1/6 is nog altijd niet duidelijk. Het Nederlandse deel van het traject is voorzien van assentellers en qua profiel zijn hier geen problemen, maar de beveiliging is nog niet aangepast en er is geen planning bekend om dit te doen. Niettemin houdt Railned vol dat de aanpassing op 1/6 gereed zal zijn. ATB Nieuwe Generatie zal pas in 1999 geïnstalleerd zijn , maar dat behoeft het probleem niet te zijn. Het grootste knelpunt lijkt evenwel de toelating van DM '90 op het Duitse traject te zijn, waarover de onderhandelingen met de EBA (het Duitse Railned) niet erg vlotten. Niettemin is NSR voornemens om per 1 /6 de lndusi-stellen 3431 en 3432 te verplaatsen naar het onderhoudsbedrijf Maastricht teneinde hen te kunnen inzetten zodra aan alle voorwaarden is voldaan . De DE2-en blijven tot die tijd dienst doen en dienen daarna nog een tijd als reserve . Het verplaatsen van een vierde DE2 naar Maastricht is (volgens de laatste inzichten) van de baan. Pikant detail is overigens dat als het baanvak is aangepast voor DM '90, er eigenlijk ook geen obstakels meer zijn om de Talent hier in te zetten.
DE2
en
DEJ
Zoals uit het voorgaande blijkt, zou het met de DE2-en nu toch wel snel afgelopen kunnen zijn. De officiële omloop vanaf 1 juni vermeldt alleen nog de twee diensten op Heerlen - Aken, voor zolang als het duurt tot OM '90 ook daar ingezet mag worden . De verhuizing van een vierde DE2 naar Limburg als extra reserve is inmiddels van de baan. Als gevolg van het niet-gereed zijn van de Maaslijn voor DM ' 90 zal voor het DE-materieel in grote lijnen waarschijnlijk de inzet van de lopende dienst nog een maand worden voortgezet, maar als de Maaslijn gereed is, zal zo snel mogelijk overgegaan worden op de geplande omloop voor de jaardienst. Vreemd genoeg is er overigens (nog) geen sprake van een schaduwpark DE3-en, zoals dat voor de dienst Arnhem - Winterswijk toch volop zijn nut bewijst. Sterker nog, ook dit schaduwpark verdwijnt omdat de OE3-en alle DE2-en moeten vervangen. Ook zonder pessimisme of cynisme moet men toch ernstig vrezen voor de kwaliteit van de treindienst op Arnhem - Winterswijk en Nijmegen - Roermond als er niet of nauwelijks een reservestel aanwezig is. Bij de DE3-en is per 1/6 (misschien dus: 1/7) de afvoer gepland van het oudste stel, de 111. Op 15/4 verliet deze DE3 voor naar verwachting de laatste keer het ob Zwolle na een onderhoudsbeurt. In september, als DM '90 op Groningen - Leeuwarden gaat rijden, kunnen weer enkele DE3-en afgevoerd worden . Omdat dat technisch niet direct hoeft, komt er dan ook ruimte om een stel aan Lovers Rail te verhuren . Het park OE3-en zal volgens de voorlopige plannen èn volgens de technische termijnen (laatste revisies en opknapbeurten) rond de zomermaanden van 1998 gedaald moeten zijn tot 24 à 25 stuks. In hoeverre de zware botsschade die de 132 heeft opgelopen, van invloed zal zijn op de afvoerplannen, is nog niet bekend. De 132, met de 173 op sleep onderweg van Zwolle naar Zutphen, botste op 15/4 op een overweg bij Wijhe op een vrachtauto . De ABk liep flinke schade op aan de kop en aan het dak door een omvallende bovenleidingmast, terwijl de bak ook nog ontspoorde. De 132 was drie weken eerder door het rb Tilburg afgeleverd na een veiligheids- en opknapbeurt. Treinstammen DD-IRM De verbouwing en vernummering van de treinstammen 8432 en 8433 in verband met het verhogen van de capaciteit in de eerste klasse van hun ABv5 zal iets anders verlopen dan vorige maand weergegeven. De stellen zullen een weekend in Haarlem verblijven voor het uitnemen van de ABv5 (de 380 8204, resp. 380 8205) en dan al vernummerd worden in 8498 en 8499. De stellen zullen met hun nieuwe nummer vervolgens een week als driewagenstel dienst doen, waarna in het volgende weekend in Haarlem de verbouwde ABv5 worden teruggeplaatst. Nieuw is tevens dat de ABv3/4-bakken van de stellen worden vernummerd, omdat het volgnummer van een treinstam bepaald wordt door het volgnummer van de ABv3/4 en zonder vernummering de nieuwe stamnummers niet meer zouden kloppen met dit volgnummer. De 380 8032 wordt dus vernummerd in 380 8098, de 380 8033 in 380 8099 . De verbouwing was gepland in twee weken in april, maar doordat de stoelen eerste klasse niet tijdig werden geleverd, moest de actie worden uitgesteld . Als kanttekening moet geplaatst worden dat niet bekend is waarom juist de 8432 en 8433 zijn uitverkoren. Verder is het opmerkelijk dat nu omwille van een afwijkend treinstamnummer de ABv3/4en van de beide treinstammen worden vernummerd terwijl zij geen bijzondere eigenschappen hebben (hierbij wordt in feite de omgekeerde weg bewandeld en wat gebeurt er nu bij een bakwisseling?!). en de verbouwde ABv5-rijtuigen niet vernummerd zijn en dus niet als zodanig te herkennen zijn. De 8498 en 8499 zullen veelal samen te zien zijn in de treinen 2818 en 2863 Nijmegen - Den Haag v.v. De mogelijkheid om de rijtuigbakken van DD-IRM eenvoudig te wisselen (door een automatische koppeling tussen de bakken) mag dan niet gebruikt worden om het onderhoud sneller te laten verlopen,
-ns-
- 65 -
bij een actie als bovengenoemde komt het wel van pas en ook bij schadegevallen gebeurt het wisselen al snel en in kortere tijd dan bij orthodoxe treinstellen mogelijk is. Op blz. 11 werd de wisseling van mBvk's tussen de 8277 en 8469 al genoemd: de 8469 rijdt sinds 13/1 in de samenstelling mBvk 290 8637 + ABv 8069 + ABv5 8240 + mBvk 290 8653 (ex-8277). Na herstel van de twee beschadigde kopbakken werden deze gecombineerd met de ABv van de 8277, die daarmee op 21/3 in dienst werd gesteld: mBvk 290 8638 (ex-8469) + ABv 380 8077 + mBvk 290 8654. Op 21 /2 was inmiddels de 8462 in Haarlem binnengekomen met botsschade aan de mBvk 290 8623 . Toen op 17/3 vervolgens de 8455 binnenliep met schade aan mBvk 290 8609, lag opnieuw een ruiling voor de hand en al twee dagen later verscheen de 8455 weer in dienst, nu samengesteld uit mBvk 290 8624 (ex-8462) + ABv 380 8055 + ABv5 380 8226 + mBvk 290 8610. Bij een botsing in Roosendaal liep mBvk 290 8533 van stam 821 7 zware schade op (zie schadegevallen). Op 14/4 arriveerden de twee niet-beschadigde rijtuigen van deze stam in Haarlem, waar juist het herstel van de 290 8623 was voltooid en stam 8462 stond te wachten op een tweede mBvk. Reeds op 18/4 leverde het rb bijgevolg de 8462 af in de samenstelling mBvk 290 8534 (ex-8217) + ABv 380 8233 + ABv5 380 8062 + mBvk 290 8623 . In de nacht van 17 op 18/4 arriveerde de beschadigde 290 8533 uit Rsd in Hlm en verder staan hier nog de beschadigde mBvk 290 8609 (ex-8455) en de onbeschadigde ABv 380 8217 . De kans bestaat dat deze drie bakken de 8217 gaan vormen, maar natuurlijk kunnen er meer bakwisselingen optreden.
DE-locomotieven 2200 De 2207 en 2211 werden verhuurd aan Lovers Rail. Na een kleine veiligheidsinspectie in Tilburg werden zij op 21 /3 naar de Watergraafsmeer gestuurd, waar voorlopig hun thuisbasis is. De terzijde gestelde 2371, 2372, 2374 en 2379 werden op 20/3 door een 6400 overgebracht van Feijenoord naar Roosendaal, waar ze werden gestald op het terrein van de voormalige locomotievenloods. Behalve deze vier staan hier ook vier van de vijf locs die vorig jaar in dienst van Strukton in Italië gewerkt hebben: 2351, 2352, 2354, 2380. De 2353 staat nog steeds met schade als gevolg van vandalisme in Feijenoord, naast de 2368 met ontsporingschade en de kaalgeplukte 2323 en 2336.
DER-locomotieven 600 De 677, op 1 /3 in Amersfoort gestrand op weg van Zwolle naar Maastricht, werd nog een aantal keren opnieuw ingelegd naar het zuiden, maar steeds was er iets mis. In de nacht van 18 op 19/4 is de vierde poging gepland en de uitkomst is nog niet bekend. In de nacht van 12 op 13/4 reed de herstelde 692 van Tilburg naar de Watergraafsmeer en in de nacht van 8 op 9/4 verving de 650 in Crailoo de 648, die in de Wgm in onderhoud ging. Verder wijzigde er in de standplaats van de nog in dienst zijnde "bakjes" en van de afgevoerde exemplaren niets. De 673 rangeert nog steeds in Eindhoven, de 693 staat nog onbehandeld in Tilburg en zal dus zeker niet meer terug komen .
Elektrische locomotieven 1100 Op 3/4 werd de 1144, die sinds herstel van een defecte tractiemotor al sinds medio februari gereed stond (zie blz. 29) door het rb Tb afgeleverd voor de rijdende dienst. De loc neemt in het materieelpark de plaats in van de 1108, die al sinds 18-9-1996 in Tilburg staat met betrekkelijk kleine defecten, maar waaraan nog een aantal wijzigingen uitgevoerd zou moeten worden om hem in dienst te stellen. De kans dat de 1108 nog terugkeert, is hierdoor klein geworden. Tilburg heeft de loc maar vast op de lijst van terzijde gestelde exemplaren geplaatst, al zegt dat niet alles: de 1144 heeft daar ook op gestaan .. .
Motoroostriituigen Op 10/2 zijn de te Zwolle Rangeerstation terzijde gestelde mP's 3005, 3009 en 3012 overgebracht naar het onderhoudsbedrijf Amsterdam Zaanstraat om daar als onderdelenleverancier te dienen. De toekomst van de mP' s na het beëindigen van het postvervoer is uiterst onzeker. Een aantal kan direct buiten dienst gesteld worden en enkele zullen nog in het sternet voor het werkplaatsvervoer dienst blijven doen. De mP's zijn echter weinig geschikt om als trekkracht voor dit soort treinen te dienen (ze schakelen als plan V) en bovendien lopen ze tegen het eind van hun revisietermijn . Met een overschot aan elektrische locomotieven in het verschiet is het maar de vraag of mP's nog in dienst zullen blijven.
Slooomaterieel De 786 werd, zoals voorspeld, op 26/3 overgebracht van het oefenterrein in Gilze-Rijen naar sloperij Hollandia Westhaven, door de 6468 met behulp van de koppelwagen van de Watergraafsmeer. Op 15/4 wilden de sleepstellen 381 + 765 van de Wgm uitrukken om stel 782 over te brengen van Zwolle naar de sloperij, maar op dat moment begaf de snelschakelaar van de 765 het. De Sleepdienst Watergraafsmeer, niet voor een gat te vangen, ging daarop met de 6494 en de inmiddels bekende koppelwagen van de Wgm op pad en bracht de 782 toch over naar de sloperij. De Dienst werkt nu hard en hardnekkig aan (toch weer) herstel van de 765.
Museum(?}materieel Na een verblijf van ruim 1 5 maanden op de Watergraafsmeer werd op 15 en 16/4 door de zorg van Rai/pro blokkendoosrijtuig 975 1 514 (de Eindhovense houtwagen, zie HOV 1996-2, blz. 32) overgebracht naar de SGB in Goes. In Roosendaal werd rijtuig 7507 aangehaakt, het oudste blokkendoosrijtuig dat nog bestaat (Beijnes, 1923). Het is door de firma Conrail geheel gereviseerd.
-ns-
- 66 -
Discorijtuig · Het fietsenrijtuig Of 92-37 003, dat ter gelegenheid van de viering van tien jaar nachtnet vorig jaar als discorijtuig is uitgedost en verbouwd, blijft voorlopig in deze toestand en wordt verhuurd aan Chartertrains, de organisatie van NS Reizigers voor speciale (en vooral dure) ritten. 2015 toch in dienst Sprinter 2015 is in tegenstelling tot het vermelde op blz. 30 in maart weer in dienst gekomen. Het stel heeft de afgelopen jaren zo weinig kilometers gereden, dat het zonder revisie nog een jaar mag blijven rijden, tot zijn verbouwing tot Citypendel en het wijzigen van de chopperinstallatie. De 2014, al jaren feitelijk buiten dienst, zal uiteraard niet meer voor de verbouwing in dienst verschijnen. Verbouwing plan v Al vaker is op deze plaats verwondering uitgesproken over de verbouwing van het interieur van de oudste plan V-stellen. De verbouwing die op zichzelf al peperduur is, mede door het totaal wijzigen van de bagageafdeling, wordt uitgevoerd op stellen die hun laatste revisie voor sloop ondergaan en alsof dat niet genoeg is, bij de helft van de stellen zelfs nà die laatste revisie. Nu is dezelfde revisie (R6) van de stellen plan V4 - V6 (441-483) begonnen en inderdaad: bij deze stellen wordt het interieur nle.t gewijzigd, terwijl dit nu juist de enige plan V's zijn waarin geen bagage- of postafdeling verwijderd behoeft te worden en "alleen" het interieur vervangen zou hoeven te worden. Goed nieuws (?) is verder dat bij de eerste zes stellen die nieuw interieur gekregen hebben, de verkleinde eerste klasse wordt teruggewijzigd naar tweede klasse. De wijziging, die kennelijk een voorbereiding moest vergen van 1 Y:z jaar, wordt in april en mei uitgevoerd door het onderhoudsbedrijf Maastricht. Het gaat om de stellen 413-415, 422, 426 en 429. Voor het overzicht: naast genoemde zes stellen hebben tijdens revisie een nieuw interieur gekregen (met behoud van het aantal zitplaatsen eerste klasse): 421 , 423425, 427, 428, 430, 431, 433-438. Inmiddels verbouwd na hun revisie zijn nu: 401-403, 405, 408, 409, 416-419, 432. In behandeling zijn 404 en 406. Per saldo rijden dus nog ongewijzigd rond: 407, 410-412. Bij de 401-408, 410-412 worden tevens de koffieautomaten of de gevolgen van de plaatsing ervan, verwijderd. Alleen de 405 heeft nog de grote Douwe Egbertsstickers op de zijwanden. Materieelnieuws revisiebedrijf Haarlem (13/3 - 15/4) Voor revisie of 9.CQte revisie kwamen in Hlm binnen: 2024 (LT2, 19/3), ELP2 .9.3.5. (R4, 20/3), 452 (R6, 27/3), 2867 (LT1, 7/4), 2022 (LT2, 14/4) en voor verbouwing en nieuw interieur ELD2 406 (7/4). De 2856, op 11 /3 binnengekomen met botsschade, krijgt tevens LT1-onderhoud. Afgeleverd werden: 441 (17/3), 2864 (18/3), 2021 (20/3, Citypendel), 442 (26/3), 2856 (11/4, tevens herstel botsschade), 2023 (14/4, Citypendel) en met een nieuw interieur en verbouwde bagageafdeling EL2 403 (4/4). Met schade of defecten kwamen naar het rb: 8455 ( 17 /3) met botsschade, Bv 280 7231 (21 /3) botsschade (Amersfoort 5-12-96), B 20-77 748 + BKD 82-70 927 (25/3) botsschade, 8217 (14/4 en 18/4) botsschade. Na herstel afgeleverd werden: 8455 (19/3, na bakwisseling), 8277 (21 /3, tevens bakwisseling), 4031 (25/3), 890 (26/3), 895 (1 /4). Voor het aanbrengen van cabine-airconditioning kwamen in Haarlem aan: 2869 (13/3), 3208 (14/3), 2844 + 4046 (17/3), 2839 + 4020 (19/3), 3210 + 3211 (21/3), 2854 + 4015 (24/3), 2878 (25/3), 2031 (26/3), 2892 + 3212 + 3213 (28/3), 2886 (1/4), 2032 (2/4), 2837 (4/4), 3214 + 3215 + 2885 + 4004(!) (7/4), 2033 (10/4), 2034 + 3216 + 3217 (11 /4); afgeleverd werden 3206 + 4045 (14/3), 2881 (17/3), 2869 (18/3), 4046 (19/3), 2844 (20/3), 4020 (21/3), 2839 + 3207 + 3208 (24/3), 4015 (26/3), 2854 (27/3), 2878 + 3210 + 3211 (28/3), 2031 + 2892 (3/4), 3212 + 3213 (4/4), 2886 (7/4), 2032 (8/4), 2837 (9/4), 2856 + 2885 + 3214 + 3215 (11 /4). Voor technisch onderzoek kwam SBB-bagagerijtuig 51 85 92-70 103, een van de fietsenrijtuigen van de Autoslaaptreinen, op 25/3 naar Hlm. Enkele schadegevallen Op 20/2 botste de .6462 als trein 2179 tussen Zevenbergen en Oudenbosch op een auto. Op 21 /2 deed zich op de Binckhorst in Den Haag, langzamerhand berucht vanwege het aantal botsingen, een aanrijding voor tussen stam 7354 en Sprinter ~ . De botste op 10/3 als trein 5541 op een overweg tussen Den Dolder en Soest op een auto. Hetzelfde overkwam d e ~ als trein 3619 op 15/3 op een overweg tussen Etten-Leur en Roosendaal. De kwam in de nacht van 2 op 3/4 op het baanvak Breda - Lage Zwaluwe op een overweg in botsing met een railauto, die op het spoor ernaast moest gaan werken. In de nacht van 9 op 10/4 vond in Roosendaal een aanrijding plaats tussen het rangerende stel 8217 en loc 1622, die met trein 45141 aan het vertrekken was. De eerste bak van de 8217, de 1622 en de eerste wagon ontspoorden. Het treinverkeer aan de noordzijde van Roosendaal was op 10/4 de hele dag gestremd. Materieelnjeuws revisiebedrijf Tilburg (8/3 - 12/4) Naar het rb Tb kwamen voor revisie Be 50-70 117 (10/3), 50-70 119 (24/3), 50-70 129 (9/4), voor TIA 6460 (18/3), 6410 (19/3), 6434 (20/3), 6404 + 6443 (21/3), 6455 (10/4) en voor een veiligheidsbeurt(!) DE3 132 (17/3). Voor een nieuw interieur, baanruimers en cabine-airco kwamen de OH-stellen 3105 + 3108 op 7/3 naar Tb (correctie vorige HOV), de 3109 + 3110 op 8/4.
-ns-
- 67 -
Afgeleverd werden: na revisie Be 50-90 104 (25/3), 50-70 111 (9/4), na TTA 6418 + 6425 (17/3), 6441 (19/3), 6460 (27/3), 6434 (3/4}, 6410 (4/4), na een veiligheidsbeurt 2207 + 2211 (21/3, naar Lovers Rail) en DE3 132 (24/3) en met nieuw interieur, baanruimers en cabine-airco DH 1 3105 + 3108 (8/4). Met schade/defecten kwamen naar Tilburg: 6480 ( 19/3) botsschade, 1641 (21 /3) wielstellen wisselen, Be 50-90 106 (24/3) defecte airco, 6456 (26/3) botsschade, 1702 (27 /3) defecte oliepomp, 6490 ( 1/4) wielstel wisselen, 88-70 017 (2/4) defecte veer, 88-70 020 (2/4} wisselen dieselaggregaat, 1636 (3/4) botsschade. Afgeleverd na herstel: 6485 (10/3}, Be 50-90 106 (14/3) , 1145 + 1638 (25/3}, 1702 (3/4), 1144 (3/4, zie elders), Be 50-90 106 (derde keer; 4/4), DH2 3205 (8/4}, 692 (11 /4). Voor onderhoudsresearch was de 1707 in Tilburg van 20/3 tot 1 /4. Voor het wijzigen van de bekabeling brachten in twee weken tijds de 27 1600-en die als eerste Automatische Ritregistratie hebben gekregen, een eendaags bezoek aan het rb : 1612 + 1622 + 1633 (1/4), 1603 + 1614 + 1646 + 1657 (2/4), 1608 + 1618 + 1638 (3/4), 1607 + 1635 + 1640 (4/4), 1601 + 1627 + 1630 (7/4}, 1637 + 1639 + 1654 (8/4), 1623 + 1632 + 1647 (9/4), 1620 + 1625 (10/4), 1631 (11/4). PBKA in Nederland: Thalys-dienst Niet het PBKA-stel 4341 maakte in maart een aantal proefritten door Nederland, maar stel 4301, het eerste stel van dit type dat in eigendom bij de NMBS is ondergebracht. De 4341 is eigendom van de SNCF. Alle PBKA-stellen zullen ten minste één bezoek aan Nederland brengen voor een afnameproefrit; zo komt op 21 /4 de 4303 naar de Wgm en op 23/4 de 4343. Op 21 /4 komt ook de 4302 naar de Wgm, waarschijnlijk bestemd voor de beurs Railtech in Utrecht (23-25/4). De Thalys heeft het vervoer tussen Parijs en Amsterdam een impuls gegeven, maar niet zodanig dat er de volgende dienstregeling al meer treinen gereden worden. Rond Pasen was het aantal boekingen zo hoog dat voor het eerst extra treinen gereden werden: 28/3 naar Parijs, 31 /3 terug. Omdat de TGV-stellen in Nederland niet gekoppeld mogen rijden, kunnen bestaande treinen niet versterkt worden .
Extra nachttrein In de nacht van 2 op 3/5 rijdt bij wijze van proef de Nachtloper, zijnde een nachttrein Groningen Leeuwarden en een trein in omgekeerde richting, elkaar kruisend in Buitenpost. Tot 27/9 rijden ze in principe iedere nacht van vrijdag op zaterdag . Veel potentiële klanten hadden een voorkeur voor de zaterdagnacht, maar wegens werkzaamheden aan de spoorverdubbeling tussen Veenwouden en Grijpskerk durft men dat nog niet aan. Voor de treinen moet een toeslag van vijf gulden worden betaald.
Korte berichten - Door de grote hoeveelheid materieelnieuws moeten andere berichten een maand wachten. - Op 24/5 organiseert de Stichting Mat '54 Hondekopvier een rit met de 766 vanuit Amsterdam naar Zuid-Limburg, v. ca. 10.30 uur. Kosten: f 65 p.p., giro 187711 van de stichting te Zeist. - Een rit van de 1501 op 24/5 gaat niet door vanwege de extreem hoge kosten (Chartertrains). - NS biedt vanaf 28/4 als proef 2, 3 of 4-daagse Stedentrips (trein + hotel) aan naar Antwerpen, Brussel, Keulen, Londen en Parijs; verkrijgbaar bij NS internationaal te Asd, Rtd, Ut en Leeuwarden. - GVB-sneltram 77 werd op 6/4 van de Zaanstraat naar de metrowerkplaats gesleept, de 78 op 19/4. - De ring-metro zal nifil voor NS rijden tijdens de buitendienststellingen begin mei (zie blz. 48). De treinen van Amsterdam naar IJmuiden vertrekken in de periode tot LO v e rs 1 juni dagelijks uit Amsterdam CS om 10.45, 12.45, 14.45 en 16.45 Rai I uur en een uur later uit IJmuiden. De Kennemerstrand Expres, thans ook Beach Expres geheten, is opgenomen in het dagtochtenprogramIl ma van NS Reizigers Rai/idee. Lovers Rail heeft een eigen verkoopaccomodatie te Amsterdam CS: de ruimte van het vroegere NS-Reisbureau, dat heeft opgehouden te bestaan, mede omdat f 6000 per m 2 per jaar huur betaald moest worden aan NS Stations .. . In de nieuwe (NS-) dienstregeling vanaf 1 juni vertrekken de treinen 10 minuten later uit Amsterdam en uit IJmuiden, bij een naar schatting gelijk blijvende aankomsttijd . De beveiliging van enkele overwegen op het baanvak Santpoort Noord - IJmui-den moet dan aangepast zijn . Lovers Rail laat de mogelijkheid open dat per 1 juni de dienst verdicht wordt tot een uurdienst. De maatschappij zocht de publiciteit evenwel vooral met de Spaarne Expres, waarvoor de minister vergunning heeft verleend. Kennelijk is hier iets misgegaan: de aanvraag voor deze dienst vorig jaar behelsde een of meer slagen in de ochtendspits tussen Haarlem en Amsterdam, duidelijk bedoeld om met het materieel van de Kennemerstrand Expres iets extra's te rijden. Bij de verlening van de vergunning gaat het kennelijk om de toestemming voor een treindienst Amsterdam - Haarlem in het algemeen en Lovers buit dit in de publiciteit uit door aan te kondigen twee tot vier keer per uur de hele dag te willen gaan rijden. Niemand begrijpt hoe en waarmee, en helaas: het baanvak Amsterdam - Haarlem zit, zeker in de zomer, dusdanig vol met (door Railned goedgekeurde) treinen dat de Spaarnebrug in Haarlem al nauwelijks meer open kan. In het kader van de voorbeeldfunctie die Lovers steeds meer vervult, zal het wel de bedoeling zijn dat de grenzen verkend worden hoever men kan gaan in pogingen NS te verdringen op het door haarzelf uitgeroepen Kernnet, maar veel realiteitswaarde als treindienst heeft dat niet.
Il
- 68 -
VLAAMSE VERVOERMAATSCHAPPIJ BERICHTEN UIT BELGIC DE LIJN Het Europees Economisch Samenwerkingsverband Da Lijn-VSN houdt zich onder meer bezig met grensoverschrijdende buslijnen. Vanaf l juni wordt in de nachten van vrijdag op zaterdag en zaterdag op zondag een snelbus ingesteld tussen Antwerpen, Rooseveltplein en Breda, station; vertrek resp. 2.45 en 1.45 uur (uitbreiding lijn 19). De Lijn en de BBA onderzoeken of een snelbusverbinding per 24-5-1998 tussen Antwerpen en Bargen op Zoom haalbaar is. Ook wordt nagegaan of de verbinding Gent-Zelzate -Terneuzen verbeterd kan worden en of de bus! ljnen Turnhout-Baarle Hertog en Baarle Nassau-Breda optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. Dit geldt ook voor de lijnen Turnhout-Arendonk en Reusel-Eindhoven. De autobusdienst Jan Peeters N.V. (uitbater van De Lijn) Turnhout-Poppel-Tilburg zal vanaf augustus ook EESV-lijn zijn. ANTWERPEN De .tail.!a.Qleg naar Punt aan da Lijn op Groenendaallaan en Noorderlaan vordert. Op het kruispunt van deze wegen werd op 20 · maart begonnen met het werk. !!,a!,e.I,i.!!.el Na modernisering kwam in januari mw 7092 gereed. In de kleuren van De Lijn werd mw 7013 geschilderd, deze reed de afgelopen jaren in reclame-uitvoering. Qi~b.I.eid.!.n.9.e.Q De volgende investeringen zljn volgens De Lijn van cruciaal belang: afwerking Turnhoutsebaan; doortrekken tramlijn naar Zwijndrecht; doortrekken lijn 7 of 15 tot Boechout; tramlijn naar Kontich; tramlijn naar Ekeren. Deze projecten dienen in de komende 5 jaar van de grond te komen/gerealiseerd. Vlaams minister Baldewljns verklaarde in de Gazet van Antwerpen dat niet slechte een eerste bedrag op de begroting 1997 ie geplaatst voor da tram naar Z111ljnaarde, maar dat ook over de heraanleg van de Bradabaan in ~erksem een besluit moet worden genomen in 1997. Verder laat hij trac~studias maken voor het doortrekken van de tram naar Kontich en Edegem. Schepen Mieke Vogels (van Agalev) dringt aan op meer haast om alla plannen nu eens te realiseren. Convenants worden gesloten met de Vlaamse regering, maar door bureaucratie wordt de uitvoering sterk vertraagd. DOST-VLAANDEREN GENT !!_a!_e.!:,i~al In februari kwam een priv, firma asbestresten verwijderen bij de ex-Bochum trams 60,61,67 en 68, in de stelplaats Gentbrugge. Ook die maand werden op de stelplaatskoer enige testritten uitgevoerd met de 68, waarbij veel aandacht naar de remming uitging. Sindsdien staan de ex-Bochumtrame terug opgesteld, buiten dienst. Met een bericht werd aan het personeel kenbaar gemaakt dat deze trams in principe tijdens de spitsuren en op schooldagen ingelegd zullen worden, maar voorafgaand zou tijdens de zomermaanden een beperkte basisdienst ermee uitgevoerd worden, ter gewenning van de bestuurders. Alle trambestuurders zouden uitgebreid een instructieperiode met deze trams doormaken. Op technisch vlak zijn tot nog toe geen belangrijke wijzigingen aan de ex-Bochumtrams uitgevoerd. De vakbonden gaan enkel accoord met de terug indienststelling als de trams technisch op punt staan. De 67 is nog niet rijvaardig en niet afgewerkt; wel al geschilderd en voorzien van de wagennummers. Aan de ex-19 was men vorig jaar net begonnen met de opknapbeurt. Infrastructuur Vanaf 27 maart is het nieuwe tramspoor van lijnen 21/22 en 40 stadin;a";rts-opde H.Frère Orbanlaan (Zuidpark) aangesloten. De eerder afgeschafte halte staduitwaarts is terug aangelegd an in dienst gesteld. In de beide richtingen tussen Gent Zuid en Sint-Lievensbrug rijden de trams nu gaintegreerd met de rij kastanjebomen. De baan zal ook door lijnbussen gebruikt worden. Aan de halten van het tram- en busstation Gent Zuid worden informatiepanelen geplaatst waarop men de volgorde van doortocht en juiste vertrektijden van de voertuigen kan aflezen. Vanaf 7 april startten de werken op de Sint-Denijslaan, aan de achterkant van SintPietersstation, voor het aanleggen van de trambaan naar Zwijnaarde, gecombineerd met het plaatsen van waterzuiveringscollectoren; duur 150 werkdagen. Volgens planning wil De Lijn begin 1998 al verderop, in de Sint-Pietersaalststraat en Galglaan de trambaan aanleggen; duur iets minder dan een jaar. Het kortere deel Kortrijksesteenweg tussen Sint-Denijslaan en Sint-Pietersaalststraat wordt begin 1999 aangepakt met een voorziene duur van ongeveer een half jaar. In dit laatste dossier zit een knelpunt dat nog een oplossing behoeft: onder de Kortrijksesteenweg liggen telefoonkabels van de daar gelegen maatschappij Belgacom. Da Lijn moet de studie over dit laatste dossier nog aanvatten. Dus ten vroegste in de tweede helft van 1999 zullen de trams naar Zwijnaarde rijden. Qi!_b!_eidin.9.e.Q Verder plant men een verlenging ven het tramnet naar Flanders Expo, maar veel hangt af van een realisering van een park- and ride-syateem aldaar. In Flanders Expo gaan regelmatig mega-activiteiten door, maar met het huidige aanbod
- de l\jn -
- 69 -
waar trams en bussen rond 23.00 uur in het centrum de laatste aansluitingen verzekeren om dan in te rukken, kamt men er niet? Nog ter studie: tramverlengingen naar Merelbeke Flora, Lochristi en Melle dorp. SOCIETE REGIONALE WALLONNE DU TRANSPORT Op 26 maart besliste de Raad van Statecilt de busbestalling (zie blz.51, 3/97) tijdelijk moet worden opgeschort, na een klacht van EMI. De pleidooien vinden plaats op 15 april. Na 45 dagen moet de Raad een uitspraak ten gronde doan (vanaf 26 maart) • .8.filL!_ Da komst van het tweede open aanhangrljtuig van de 1 ijn van de Grotten van Han, de A 8821 (blz.16; 1/97) werd door de strenge winter vertraagd. Het rijtuig werd pas op 24-1-1997 overgebracht, het blijkt in goede staat te verkeren. Het ligt in de bedoeling nog deze zomer de 8821 in dienst te stellen; werkzaamheden tussen de werkplaats in Gosselies en de rest van het net zouden dit kunnen vertragen. (l'Et.1/97) M.I.V.B. - BRUSSEL Begonnen is met een revisie en enige aanpassingen van 7 à 8 PCC's serie 7000 van de 4e serie; hierbij krijgen zij een kopverlichting gelijk aan de 7900-en. Half februari verscheen als eerste de 7163 op straat, vervolgens is gewerkt aan de 7157,7160 en 7162. Deze trams zullen ingezet worden op de lijnen 39 en 44 t.g.v. het eeuwfeest van da Tervurenlaan. Dit wordt uitgebreid gevierd op zaterdag 31 mei met onder meer vele historische trams; het koninklijk paar rijdt ook in een van de oude trams tussen Montgomery en Woluwe (vooral daar concentreert het feest zich). (Tr.2000;3/97) De bouw van 25 metrorijtuigen (5 tweetjes en 5 drietjes) is opgedragen aan BN, als enige inschrijver voor 2 miljard frank. Er zijn enige wijzigingen t.a.v. huidige wagens. N.M.B.S. Op 25-1-1997 werden de AR44 vervangen door HVM2 en HLD62 op de lijnen 58 en 86. Lijn 52: ten vroegste in december 1997 wordt de treindienst tussen Boom en Puurs hervat (6 km); prijs 190 miljoen frank. AR 4304 fungeert als monument naast het station van Halanzy (lijn 165). De regering gaat tijdens de zomer de Ozon-Campagne herhalen. Het stationsgebouw van Mechelen-Nekkerspoel (1913) werd verkocht aan een antiekhandelaar uit Mechelen voor ca.10 miljoen fr. (werd 27-10-1992 beschermd monument). Door het feestbiljet (23/12-2/1) waren er 12% meer klanten met een biljett:4~1995. Provincie Vlaams-Brabant heeft de oude militaire spoorlijn tussen Aarschot en Olen gekocht om daar een fietspad te maken; goedkeuring hiervoor moet nog volgen. Het baanvak Berchem-Kontich van lijn 25 wordt gemoderniseerd en wordt daartoe gesloten van 4 augustus tot 7 december 1997. De treinen worden dan omgeleid via lijn 27 met de haltes Mortsel en Liersesteenweg. Kosten modernisering: 339 miljoen fr. De 80 te bestellen dieseltreinen zullen gebouwd worden bij GEC Alsthom in Barcelona.
:----=;-1-~-~-;-t-----:
Verlenging tramlijn in IJsselstein Een ontwerp voor de spooraanleg is gemaakt door de H.T.M. Het betreft, zoals destijds beschreven, een verlenging met '=====================' twee haltes, linksom buigend. Het ligt in de bedoeling om in mei een besluit te nemen over het begin van de aanleg. Voor een verdere toekomst wordt nagegaan of da huidige tramlijnen een onderdeel kunnen uitmaken van het geplande Randstadspoor Utrecht (systeem Karlsruhe). Met trams worden eventueel ook Amersfoort-Noord en de nieuwe woonwijk Leidsche Rijn ontsloten. TRAM OPENLUCHTMUSEUM ARNHEM Het museum werd op 28 maart weer geopend. De afgelopen tijd werden de R.E.T.-motorwagens 535 en 536 opgeknapt, van bijwagen 1050 werd slechts een deel (geel) geschilderd. Tijdens een rit op 14 maart ontspoorde mw 535 en liep daarbij schade op. Ter vervanging werd toen op 24 maart motorrijtuig 520 naar Arnhem overgebracht. Gehoopt wordt GETA 76 met Pinksteren gereed te hebben voor da dienst. STOO~TRAM HOORN-MEDEMBLIK De restauratie van station Twisk is vrijwel voltooid, dit wordt op 8 mei in gebruik genomen. Vanaf Twisk is na vele jaren waar een wandeltocht uitgezet (volwassenen kunnen daar ook fietsen huren), terwijl de haltachef daar ook een rondleiding geeft. Met de stoomtram zijn ook diverse andere combinaties mogelijk: tel.0229-214862. Mat de restauratie van station Opperdoes is dit voorjaar eveneens begonnen Het Bello-Festival vindt dit jaar plaats op zaterdag 28 en zondag 29 juni. PARKSHUTTLE IN CAPELLE AAN DEN IJSSEL (vanaf metrostation Kralingse Zoom) Begin april startte de aanleg van de eerste 400 meter. Hierop zal het automatisch be~tuurde personenvoertuig op locatie getest worden vanaf half mei. , , : a me r sf oor t :
- 70 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN
BOSNit Sarajevo Ter vervanging van vele in da oorlog vernielde K2 Tatra trams kwamen uit Wanen tot nog toa 9 tramstallen (118,146,117 werden reep. 400-402, 1852,1817,1821 werden resp. 4000-4002). Tatra schonk 2 K2 gelede trams ex Bratislava 7034,7038 (nu 291-292); mw 701 van een voor Pyongyang bestemde serie was al aanwezig voordat de oorlog uitbrak, 8 gelijke trams werden van Kosice overgenomen (902 e.v.).{BS,Schv.a.) CANADA Toronto Het vervoerbedrijf ie voornemens het tramnet uit te breiden met drie verbindingen, waarvoor echter slechts weinig nieuwe rails behoeft te worden aangelegd. Het betreft o.a. de voormalige Coxwall lijn, da Ossington lün en de Dufferin lijn. 25 trams die op reserve staan, zijn hiervoor beschikbaar. {LR&l'lT 3/97) COLOMBIA (LR&MT 3/97) Medell!n Met de opening van Poblado naar Itagüi is da 23 km lange metro voltooid. DUITSLAND Berlijn In 1899 werd een tramtunnel geopend onder de Spree tussen het Stralauer schiereiland en Treptow. Deze is in 1932 voor het tramverkeer gesloten wegens ouderdomsverschijnselen en teruglopend vervoer. In 1936 is de tunnel voor voetgangers gebruikt en in de oorlog ale schuilplaats bij bombardementen. Omdat nu besloten is een groot aantal woningen op dat schiereiland te bouwen, wordt thans onderzocht of de tunnel ne herstel opnieuw gebruikt kan worden. Op 10 en 11 mei is er "open deur" in remise l'larzahn, waarbij de gerestaureerde mw 5984 {T24) gepresenteerd zal worden. Op 31 mei/1 juni vindt t.g.v. 150 jaar omnibus/ autobus in Berlijn een corso plaats met historische en moderne bussen vanaf Alexanderplatz {alle inlichtingen o.a. hierover op automatische antwoordtelefoon nr ••• 030/ 5578671). In jan./febr. gingen naar museum Prora de tweerichting BZ-bijwagens 3712, 3714,3716,3718,3721,3722,3723. (BVB 4/97) Chemni tz ( zie blz.53; 3/97) De bestelde 2-richtingtrams zijn bestemd voor het eerste deal van de nieuwe lijn 4. Er is een optie voor nog 30 trams. (BS 2/97) Dortmund Vanaf 1-6-1997 rijdt lijn 403 Dorstfeld-Wickede, 404 Marten-Westfalenhütte, 408 Hombruch-Brackel. {BS 2/97) DOsseldorf De op blz.34 {2/97) vermelde 4-assige bijwagens gingen niet naar Poznan, maar naar Szczecin; daarheen ging in februari ook mw 2409. Historische trams rijden van maart tot november op dele, 2e en 3e zondag ven deze maanden. (BS 2/97) Hannover De nieuwe tweerichting Stadtbahn rijtuigen die thans geleverd worden, krijgen de nummers 2001-2010. Dan volgen de 2501-2505 met stuurstand. (BS 2/97) ~ünchen De prototypen 2701-2703 uit 1990/91 zullen terugkeren naar Adtranz; ter vervanging wordt de huidige bestelling van vierdelige trams met drie verhoogd tot 20. Da M-wagens zullen op 31 mei a.s. uit de dienst worden genomen. {BS 2/97) Oberhausen/Mülheim Vanaf 1-6-1997 zal lijn 112 op het gehele traject KaiserplatzSterkrade iedere 10' rijden ( weekeinde 15/30'). Hierdoor kan in Mülheim lijn 113 en in Obarhausen lijn 116 vervallen. Lijn 104 rijdt dan weer tot Hbf. (BS 2/97) Wuppertal In da avond van 25 maart reed bij station Oberbarmen ean Schwebebahnetel op zijn voorganger. Er waren 14 gewonden. (WOR) FRANKRIJK Bordeaux Nadat jarenlang gepraat en gestudeerd is op een VAL-lijn, heeft het gemeentebestuur op 7 februari besloten een tramnet aan te leggen. Het project is uitgewerkt door Syetra-Sofretu, aan filiaal van RATP en SNCf. De eerste fase zal bestaan uit een tramnet van 21,3 km lengte, waarop de lijnen A, Ben C zullen rijden vanaf 2002; de kosten hiervan bedragen 3 miljard francs. Lijn A splitst in het noorden, neer Lormont-Hêpital en Canon-La Morlette, rijdt langs de werkplaats/remise, steekt de Garonne over via de Pont-de-Pierre (die dan alleen voor openbaar vervoer gebruikt wordt, een nieuwe verkeersbrug wordt noordelijk daarvan gebouwd) en het stadscentrum naar M~riadeck. Lijn 2 komt vanuit het zuiden {Saige), kruist lijn A in het centrum en eindigt voorlopig bij de rivier (place des Quinconces). Aldaar begint ook lijn C, die langs de rivier naar het zuiden loopt tot het Saint-Jean station. In deze eerste fase vervolgt lijn B zijn weg vanaf het centrum als lijn c. In de tweede fase worden alle trajecten verlengd tot een net van 43 km. Voor een derde fase, voorzien voor 2010, wordt gedacht aan een integratie met SNCf-lijnen (systeem Karlsruha).(1VdR2584) Lille Daar het trambedrijf er niet in is geslaagd het oude materieel te verkopen, zal het gesloopt worden. Enige trams blijven behouden en gaan naar Amitram die de museumlijn langs de OeOle exploiteert: gelede Düwag mw 399, 4-aesige Oüwag mw 362 en een deel van het werkmaterieel: werkmws Tl (ex ELRT 415), 901 en 912, beide met ladder-
- frankrljk
- 71 -
opbouw (ex ELRT A200, resp. A300) en platformwagens 954,958,961 (ex TRT aanhangwagens); ook werd een aantal machines e.d. uit da oude werkplaats verkregen. Hiermee zal Amitram een museum-werkplaats inrichten. Gelede mw 380 is op 20 februari overgebracht naar het trammueeum Schwerte in Dortmund, 305 is particulier verkocht~r.dt'fW.l) Lyon Ondanks de aanlag van een metro blijken stadscentrum en buitenwijken steeds meer verstopt te worden door het autoverkeer en, als gevolg daarvan, vervuild. Thans ia besloten om de problemen op te lossen door de aanleg van een tramnet bestaande uit 12 lijnen; een rapport hierover komt binnenkort gereed. In principe staat al vast dat nog dit jaar begonnen wordt met de voorbereiding voor twee lijnen die in 2000 gereed moeten zijn: de lijn A6 La Doua - Charpennes - Part-Dieu - Guilloti~re -Perrache en All Perrache - Place du Bachut - Parilly. (lVdR 2586; 5-3-1997) Parijs De motorwagens 208-211, die besteld zijn voor tramlijn T2, doen vanaf begin 1997 regelmatig dienst op lijn Tl; het nieuwe materieel wijkt in kleur en techniek enigszins af van de eerste serie. Lijn T2 komt deze zomer in dienst. (Tr.2000; 3/97) Rennes De bouw van de omstreden, dure VAL-metrolijn in deze vrij kleine stad ie tenslotte toch begonnen: op 6 januari van dit jaar. Het betreft een et km lange lijn van noordoost naar zuidwest met 15 stations; hiervoor zijn 15 treinstellen nodig~Cdfffc~ Strasbourg De bestelling van 21 trams (blz.142, 8/96 en 214, 12/96) is nu 26 stuka. GROOT-BRITTANNIE: Londen (Docklands) In december vertrokken naar Essen P.89 rijtuigen 13,14,21.(LR&MT) Sheffield Op 17 februari vonden enige 1 ijnwijzigingen plaats. De 1 ijnen Hal fway-Malin Bridge (blauw) en Middlewood-Meadowhall (geel) rijden nu dage! ijks, zodat de groene en oranje 1 ijn konden worden opgeheven. De paarse 1 ijn Herdings Park-Meadowhall ( die op zondag reed) is nu dagelijks in dienst, zodat Cathedral-Herdings Park op maandagzaterdag kon vervallen. (LR&MT 4/97) HONGARIJE Boedapest Aan Ganz Anaaldo is opdracht verstrekt om 30 gelede trams serie 1300-1400 te reconstrueren, d.w.z. dat slechts de onderstellen, draaistellen en motoren behou{SV 3/97) den blijven, doch dat de trams voorts geheel nieuw gebouwd worden. ITALIE {LR&MT 3/97) Milaan Op 21-12-1996 is de verlenging van lijn 14 (1,5 km) tussen Piazza Tirana en Corsica feestelijk gevierd met een optocht van oude en nieuwe trams. Voor levensduurverlenging van 5 à 10 jaar worden nog 150 Peter Witt trams gerenoveerd. Gomaco (USA) heeft 6 Peter Witt trams gekocht om te verkopen voor nostalgische tramlijnen (een ervan voor demonstraties) en 25 stuks voor onderdelen voor restaratie ander materieel. OOSTENRIJK {Sch.v.akt.4/97 en L.B.L.) Wenen In februari werden door SGP geleverd U1 2310+3310. Midden februari vertrokken naar Sarajevo 107,108,120;1808,1809,1812, gevolgd begin maart door 111,114,115;1811, 1815,1854. Evenementen i.v.m. tramjubileum: Heropening trammuseum; Tramwaytag remise Brigittenau, ritten museumtrams; 26/6 Open dag hoofdwerkplaats Simmaringer Hauptstr.,meterieelshow,ritten museumtrams; 19/7 ~useumtrams vanaf Karlsplatz langs Ringstr.; Open Dag remise Favoriten, Gudrunstr.,thema onderhoud materieel; 30/8 Open Dag rem.floridsdorf met werkmateriaal; 20/9 Tramparade Ausstellungsstr. met museum- en hedendaags materieel. Een deel wordt later opgesteld bij Messegelände. POLEN Poznan Sinds l februari is het 6,9 km lange nieuwbouwtraject naar Os.Sobieskiego in gebruik door de lijnen 12,14 en 15. Lijn 12 rijdt naar het oostelijke eindpunt Starolek~ 14 en 15 zijn nieuw: 14 tot het centrum, 15 naar Budziszynska (vroeger ept.lijn 3). Daze 3 heeft als eindpunt nu Gorczyn (ex 12). Op 1 april kreeg lijn 14 een grotere lus door het centrum. Ingezet worden hier Konstal 4-assers. Lijn 15 rijdt met ex-Amsterdamse trams en 6- en 8-assers ex-OUsseldorf. De wachtwagens zijn vervallen zodat er relatief weinig extra trams nodig zijn. Het nieuwe traject wordt in 11 minuten gereden met ~2,5 km op viaduct/dam en z4,5 km verdiept tussen aarden wallen, met onderweg 5 haltes bij kruisende wegen. Het Tatra lagevloer gelede prototype heeft nr. 500. 600-602 zijn ex-Düsseldorfse 6-assers, 650-654 8-assers, alle hebben popkleuren. Veel Amsterdammers zijn in dienst: in maart 5 op lijn 8, 2 op lijn 11, 2 op lijn 15. De 858 is rood/zwart geschilderd, huisstijl Pizzahut, 866 en 868 kregen een nieuwe lich~ blauwe kleur met witte opdrukken. De komst van de tram in het noorden had tot gevolg het vervallen van da snelbuslijnen A en B aldaar. De op de snellljnen A,B,C ingezette DAF/Den Oudsten gele streekbussen 1201-1229 rijden nu op spitsdiensten van vela stadslijnen. Da 1204 is nu in de groen/gele bedrijfskleur geschilderd. (J,J,Carels)
- buitenland -
- 72 -
PORTUGAL Lissabon Opnieuw is een aantal trams verkocht: aan een particulier in Fátima 728, 761,772,775,781,783, aan iemand in Vila de Rei 290,773,774,784,785. De 269 bevindt zich in Portalegre. Eveneens verkocht zijn 717, 779, 780. (LR&MT 4/97) Sintra Uit Lissabon kwamen 4-asser 327, 2-assere 703,709 en de wagenbak van 615 (zie blz.35; 2/97). {LR&MT 3/97) RUSLAND Een fabriek in Komsomolsk-na-Amure bouwt in licensie LM-93 trams voor bedrijven in het verre oosten: Khabarovsk, Komsomolsk en Vladivostok. (LR&MT 3/97) St.Petersburg Wegens het grote aantal zwartrijders rijden lijn 9 en 40 met conducteur. TSJECHlt .§I!:!.e. 4 lagevloer gelede trams zijn door Tatra geleverd. (BS 2/97) TURKIJE Buraa Ansaldo en Siemens nemen deel aan een consortium dat een sneltramlijn van 20,6 km zal aanleggen, waarvan 3 km ondergronds, van Gecit en Yolu naar Egitim Caddasi. Hiervoor zullen 49 rijtuigen benodigd zijn. (LR&MT 3/97)
u.s.A.
Dalles 10-1-1997 werd de sneltram 9,65 km verlengd naar Park Lane. (LR&MT 3/97) ZWEDEN Stockholm Wegens verniewing van baan en bovenleiding rijdt lijn 12 niet ven 9-6-1997 tot mei 1998. (LR&MT 4/97) ZWITSERLAND AAfM Associazione Amici Ferrovia Mesolcinese Van ABS is Bt 215(1957) overgenomen. AB Appenzallerbahnen Da in- en uitwendig gemoderniseerde 8De4/4 47, ABt 147 (ex 62~ B 247 (ex 27) en B 248 (ex 22) vormen een pendelstel met overgang tussen da rijtuigen 02 75 ex SZB kreeg een nieuwe bal< en werd X 803. B 243-245 ex RhB zijn verkocht aan Le Mure. Vanaf de zomerdienst worden enkele late ritten St-Gallen - Appenzell en Altstätten - Gais met bussen gereden. BLT Baselland Transport Tussen Ettingen en Witterswil komt de halte Sonnenrain. BTI Biel-Tëuffelen-Ins Aflevering eerste Be2/6 is verschoven naar begin april. BVZ Brig-Visp-Zermatt De modernisering van rijtuigen type II! (A 2071-2076, AD 20772078 en B 2281-2290) is voltooid; BT 2251-2254 zijn nu aan de beurt. De nog aanwezige middeninsteprijtuigen (A 2061-2067,AB 2162-2164 en B 2261-2262,2264-2276,waarvan 2164,2276 ex SBB) worden met 3,075 m verlengd, waardoor meer zitplaatsen en een skiruimte beschikbaar komen. A 2063,2064,AB 2164,588 8 847,860 (in huur) vormen een speciale stam. CJ Chemins de Fer du Jura De ETH Zürich heeft geadviseerd de verlenging GlovelierD,Uámont te laten plaatsvinden via de SBB lijn met derde rail. FW Frauenfeld-Wil De afgevoerde Be4/4 l staat onoverdekt in La Chaux de Fonds; er wordt onderdak gezocht. MC Martin -Chêtelard -Chamonix-St-Gervais De nieuwe stellen zijn genummerd Bah4/8 801 802-805 806, die van SNCF Z 821/822-823/824. MThB Mittel Thurgau Bahn Voor de Seelinie wordt samenwerking mat BT gezocht, waardoor het railconcept voor de hele regio kan worden herzien. RBS Regionalverkehr Bern-Solothurn In Schönbühl komt een nieuwe overdekte halte Shoppyland. RhB Rhätische Bahn Op 26 maart vond de doorbraak van de Vereinatunnel plaats. As 1141-1144 zullen na modernisering ook naar Zermatt kunnen rijden, evenals op de Berninabahn. Nog eens zeven rijtuigen worden stuurrijtuig. Stadler Van Schindler Altenrhein werd de afdeling Kleinserien, Unterhalt und Revisionen overgenomen, die de bouw van smalspoormaterieel -behalve trams- omvat. Zürich Eind mei wordt depêt Burg~i!e_g!sto~e~·- __ _ GVB Al'ISTERDAM VERVOLG BLZ. 55-57 ~usaumtrame Wegens plaatsgebrek (aanleg Spinklerinstallatie Havenstraat en verkoop hal O remise Oost door Stadsdeel) zorgde het A.o.M. ervoor dat de trams van de T.M.A. verdwenen. Zij konden geplaatst worden op het terrein van de Basiswerkplaats. 4/4 gingen 972 en Graz 214; 7/4 H3(463) en H49; B/4 892,H2. (A.D.~. bleef in hal C Oost). De gemeenteraad debatteerde op 16 april over het rapport Van dar Zwan (blz.55) en concludeerde dat het gemeentebestuur voor een groot deel zelf schuld heeft aan de ontstane problemen, de raad is niet voldoende alert geweest. Wordt vervolgd ••• Aangenomen is het Productieplan 1997; deze zomer gaan frequenties vaak achteruit; meeste trams vroege ochtend 20' (was 15'), opheffing enige haltes, 63 tot H.M.staticn.
