hei openbaar vervoer m a a n d b l a d g e w i j d a a n hét s t a d s - en s tr e e k v e r v o e r , in het byzpnder het gemeentevervoerbedrijf amsterdam
7e jaargang, no. 4 - april 1964
het openbaar vervoer abonnementsprijs ƒ 4>25 per jaar
losse nummers ƒ 0,40
-
ƒ 5,25 per jaar
abonnementsprijs inclusief bijlage HET OPENBAAR VERVOL hoofdredacteur
c. van mechelen jr. Ie jacob van campenstraat 43 amsterdam - oud-zuid = telefoon 79 35 90
redactie en administratie
p.h. kiers ,.• van suchtelen van de'haarestraat 3 amsterdam - osdorp = telefoon 19 36 69 M
:>
alle betalingen op gemeentegiro 0 3 1 3 1 t.n.v. 'het openbaar vervoer', van suchtelen van de haarestraat 3 ' "te amsterdam-osdorp. het girokantoor der gemeente amsterdam is onder no. 13500 aangesloten bij de postgirodienst te den haag. !
INHOUDSOPGAVE '' 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
blz.
Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam 37»46,47 Rotterdamse Slekt rische Tram • • • • 38-40 Rotterdamsche Tramweg Maatschappij N.V 40 N.V.Gemengd Bedrijf Haagsche Tramweg Maatschappij , , . . 40-41 Ir. Burgersdijk overleden ..... 41 G.E.V.U. - Utrecht 41 Buitenlandse Berichten 41-45 Foto's Nederlands Spoorwegmuseum 45 Foto R.E.T 47 Foto's Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam 48
1 1 . Herziening van het openbaar vervoer te Utrecht 1 2 . De verbinding Rotterdam - Hoogvliet
!
A D V E R T E N T I E
BIJLAGE BIJLAGE
|
Voor het ontwerpen van oorkonden, receptie-albums, ere-diploma's, ex-libris, illustraties voor stencils en rotaprint;
[ j J J
Calligrafisch atelier KIERS
J
J
Olympiaplein 44 hs - Amsterdam - Z
J
I
telefoon (020) - 715416
;
j | [
Mededeling Fotodienst Bij voldoende belangstelling zal een overzicht worden uitgegeven, bevattende circa 150 te verkrijgen foto's betreffende het Gemeentevervoerbedrijf Amster dam, alle vervaardigd in de jaren 1946-1955* Belangstellenden gelieven een berichtje te zenden aan de hoofdredacteur van dit blad. Aan de hand van de bin nengekomen verzoeken wordt bepaald of de uitgave al dan niet plaats zal vinden. In het bevestigende geval wordt dit in- het volgend nummer gepubliceerd onder opgave van de verkoopsprijs, die .afhankelijk is van de oplage.
- 37 g v b
j Materieelverschuivingen
| a m s t e r d a m {De aflevering v?ja de nieuwe gelede motorwagens 653-669 =====================• heeft tot gevolg, dat zich momenteel geleidelijk enkele materieelverschuivingen aan het voltrekken zijn. Momenteel beschikt de remise Kromme Mijdrechtstraat over de dubbelgelede motorwagens 601-625, waardoor het mogelijk geworden is de exploitatie van tramlijn 3 te doen geschieden met 9 dubbelgelede wagens, nog slechts aangevuld met 4 drieassige treinen. Deze modernisering van lijn 3 heeft vrijwel gelijke tred gehouden met de aflevering van de nieuwe rijtuigen. Het op deze wijze vrijkomen van drieassige treinen maakte het tevens mogelijk, de op lijn 9 dienstdoende tweeassige spitsuurtreinen (3 stuks) te vervangen door drieassige tramstellen. Dit geschiedde op 20 april jl. Daarna werd op lijn 9 evenwel nog een enkele maal een tweeassig stel gesignaleerd bij gebrek aan drieassig materieel (o.a. op 1 6 april ' 6 4 J 445+hijw.). Ook de extra dwgn van lijn 9 bestond(bestaat) nog uit tweeassig materieel.ZIÉ VOORTS BLZ.-47. Alle aanwezige, dubbelgelede wagens in de remise Havenstraat (635-656 en 626634) doen gemengd dienst op de daarvoor in aanmerking komende lijnen 1 3 , ( l 6 ) , 17 en 24. Een uitzondering vormt de' elektronische 652, die op lijn 7 rijdt. Wat de drieassige motorwagens betreft kan de verdeling thans als volgt worden aangehouden: remise Havenstraat 492-526 en remise Lekstraat 527-550 (plus de buiten dienst staande 49l)« Voorts verblijven momenteel nog in de remise Kr.Mijdrechtstraat de in feite in de Havenstraat thuishorende motorrijtuigen 399 (die nu en dan rangeerdiensten verricht) en de 433 en 442, die beide buiten dienst staan. 1
Aflevering serie 653-669 Motorwagen 655 werd op 1 april 1964 in dienst gesteld op lijn 1 3 ; no. 656 werd afgeleverd op 6 april 1964 en op 1 1 april in dienst gesteld op lijn 7 • De rijtuigen 657 en 658 arriveerden op 23 resp. 24 april jl. Motorwagen 603
. .
Het voorste deel van rijtuig 603, dat bij Werkspoor Utrecht hersteld werd van een zware aanrijdingsschade, is in de afgelopen maand ook weer in Amsterdam teruggekeerd. Op 1 1 april werd de- 603 in dienst gesteld (lijn 4)« Uitbreiding aantal pekelmotorwagens Op blz. 106 van onze jaargang 1963 publiceerden wij, dat in de begroting 1964 een uitgavepost is opgenomen van ƒ 1 2 0 . 0 0 0 , - voor de ombouw van 3 tramwagens tot pekelwagens. Met deze werkzaamheden is men inmiddels begonnen. Drie motorwagens van de serie 446-475 zullen tot pekelwagens worden getransformeerd. Momenteel wordt de 472 aldus verbo.iwd. Truckverwisseling De in de remise N.Achtergracht buiten dienst staande bijwagen 743 kreeg de truck van no. 797- Laatstgenoemd rijtuig is echter nog niet in dienst gekomen. Per 22 april jl. zijn de definitieve wegen Meer en Vaart en Osdorpplein in gebruik genomen voor het verkeer. Hiervan wordt thans mede gebruik gemaakt door de buslijnen 1 9 , 2 2 en 2 3 . De nieuwe brug over de Nieuwe Herengracht, die de verbinding vormt tussen het J.D.Meyerplein en de Weesperstraat, verkeert thans in een zodanig ver gevermr" (VERVOLG OP BLZ.46)
38 R E T
Tramnieuws
R o t t e r d a m
Op zondag 19 april werd in het Feyenoordstadion de voetbalwedstrijd Feyerioord - Sparta gespeeld. In ver band met bovengenoemde gebeurtenis werd lijn 2 versterkt met 2 motorrijtuigen en 1 treinstel uit de remise kralingen. Lijn 3 werd versterkt met 5 treinstel len, eveneens uit de remise Kralingen. Bij de aanvang reden zij de navolgende ritten: Blijdorp - Groenezoom en Groenezoom - Feyenoord Stadion. De normale stadiondienst werd bij aanvang gere den met 25 treinstellen uit de remises Hillegersberg en Delfshaven. Na afloop werd met 30 treinstellen naar het Eendrachtsplein gereden. De zandmotorrijtuigen 2401 en 2402 zijn al geruime tijd buiten dienst gesteld. Zandmotorrijtuig 2403 is van remise Delfshaven naar remise Hillegersberg ver huisd. De nieuwe zandtransportaanhangrijtuigen 2 4 1 1 en 2412 zijn achtereenvol gens in de remises Kralingen en Delfshaven ondergebracht. Het instructiemotorrj ituig 2 1 0 1 is sinds kort voorzien van een mobilofoon. Remisering tramwegmaterieel ingaande l_maart 1964 Hillegersberg; lijnen 5 , 1 0 , 1 4 , 1 5 102-115,207,210,220,302-306,430,435,437-440,442,444,446,447,451, 455,457-459,462-465,468-474,546-550,552-562,564-5675 1001-1012,1014,102: 1035; 2014,2016,2017,2024,2025; 2101,2301,2302,2403-, bakwagen. Kralingens
lijnen 1 , 2 , 3 , 9 , 1 7 . 1-3,231-244,443,450,454,466,475,477-487,489-510,512-518,520-533, 535-539,541-545,568,570? 1013,1015,1017-1020; 2015,2023,2027-2029,2411. n.b. 483 uitgeleend aan Delfshaven.
Delfshaven:
lijnen 4 , 1 1 , 1 6 , 2 2 . 4-15,101,116-135,401,403,405-414,419,421,422,425,426,428,429, 432-434,436,488 >534,563,569 5 1036-1056; 2020-2022, 2026; 2201,2202; 2412.
Charlois:
415,416; 2018,2019.
CW:
194,402;
"'"
2401,2402 (sloop); 1 , 1 1 , 8 6 , 1 1 9 . 2 8 4 , 2 9 6 . 3 2 7 . 5 1 4 (museum)
N.B.
De rijtuigen 302-306 en 1001c.. . < 1 0 1 4 van Hillegersberg doen dienst op lijn 1 0 . De rijtuigen 1 - 3 van Kralingen rijden op lijn 3« De remise Charlois ressorteert onder Delfshaven.
- 39 -
-REIRoutewijziging tramlijn 2
M.l.v. woensdag 22 april 1964 rijdt lijn 2 richting Centraalstation van de Brielselaan-via Jakob Hoordzijstraat - Mi jnsheerenlaan - Putselaan en vervolgens via de oude route. Ingaande 23 april '64 wordt richting Charlois gereden via Mijnsheerenlaan Jakob Noordzijstraat. Nieuwe autobuslijnen Op 1 april werden 4 nieuwe autobuslijnen in gebruik genomen; LIJN 62 (interlokaal).Rochussenstraat - Maastunnel - Rhoon - Poortugaal Hoogvliet - Hoogvliet(Oudeland). LIJN 63 (interlokaal):Rochussenstraat - Maastunnel - Charlois - Vondelingenweg Hoogvliet - Meeuwenplaat (Lengweg bij Hesselingstraat). LIJN 64 (Lokaal) sHoogvliet (RET autobussenstation nabij de Oude Wal) Vondelingenplaat (Tankhoofd). LIJN 65(interlokaal) .Rochussenstraat- —Maastunnel'"- TJroëne Kruisweg Poortugaal (Deltaziekenhuis). Op lijn 63 wordt in de ochtendspits (tussen 7 en 8 uur) om de 7"è" minuut gereden, en in de avondspits (tussen half vijf en zes) om de 9 minuten. Van 9 uur 's morgens tot half vier 's middags rijdt er om de 1 2 minuten een bus. ') Op lijn 62 rijden de bussen tussen zeven uur en half negen om de 10 minuten, van half negen tot half vijf om het kwartier,- en van half vijf tot half zeven om de twaalf minuten. •) Op lijn 64 wordt om het uur gereden; in het spitsuur echter om de twintig minuten. Ook voor lijn 65 geldt een uurdienst. Op zondag- en woensdagmiddagen worden hier extra bussen ingezet in verband met de drukte van het bezoek aan het Deltaziekenhuis. Deze extra bussen rijden rechtstreeks, d.w.z. niet via Rhoonseveer. Tegelijk met de indienststelling van de nieuwe autobuslijnen op 1 april jl. is aan de Rochussenstraat een nieuw autobusstation in gebruik genomen. Buslijnen 38 en 54 opgeheven
-
Met ingang van 1 april jl. zijn de buslijnen 38 en
5.4 opgeheven.
Autobus 201 In de tweede week van april is de nieuwe RET autobus 201 in Rotterdam aangekomen. Dit is ruim twee weken later. dan.aanvankelijk was gepland"Bij een proefrit was nl. een technische storing opgetreden. De bus is inmiddels weer terug naar de karrosseriebouwer." Dienstwagens (automaterieel) In maart is een nieuwe railtransportkombinatie in dienst gesteld, nl. V.ll (UP 84-08) merk D.A.P. met bijbehorende oplegger V . 1 2 . Metrobouw Bouwdok Weenas Bouwdok Blaaks Rivier;
Half april verlaten de stukken W5 en W6 het dok en worden op hun plaatsen afgezonken. De eerste drie tunnelstukken hebben het dok eind maart verlaten. In de loop van april worden ze afgezonken in de Schiedamsedijk, aansluitend aan het station Leuvehaven. Het vijfde en zesde onderwaterstuk worden eind april/begin mei afgezonken. Daartoe zal de vaart door de Koningshaven op bepaalde
- 40 -
-RET-
dagen tijdelijk gestagneerd zijn, en wel op 23 en 24 april, 28 en 29 april, 2 en 3 mei, 9 10 mei. e n
De metrobouwers zijn, nadat tramsporen e.d. verwijderd waren, op het Stations plein begonnen met de voorbereidende werkzaamheden voor het slaan van de damwand van het metrokanaal. Over 2 maanden moet de damwand geslagen zijn, daarna kan men beginnen met het graafwerk.
In verband met de overname van de autobuslijn Rotterdam - Poortugaal door de R.E.T., was het de R o t t e r d a m passagiers op 3 1 maart toegestaan met RET weekkaarten te reizen per RTM autobus. Met ingang van 1 april jl. is de bepaling van kracht geworden voor de RTM, dat het verboden is lokaal vervoer uit te voeren tussen de halten Hoogvliet en Rosestraat. Deze bepaling geldt ook voor de tramdienst. R T M
RTM met ex NZH autobussen Volgens de laatste berichten zouden 7 NZH autobussen naar de RTM overgaan. Het zou hier betreffen de nummers 4 1 1 4 , 4 1 1 5 , 4 1 1 8 , 4 1 1 9 , 4 1 2 3 , 4 1 2 9 , 4 1 3 9 . Zij zullen bij de RTM in de eigen nummering worden opgenomen. Reeds zijn enkele bussen in dienst gesteld, nl. RTM 2 "Springbok"(ex 4 1 1 8 ) , RTM 3 (ex 4 1 1 9 ) , RTM 4 (ex 4 1 2 3 ) . Volgens nog niet bevestigde berichten zou ook de RTM 1 inmiddels in dienst gesteld zijn, en wel op één van de lijnen op de Zuid-Hollandse eilanden.
Sedert maandag 20 april I964 is de Koningin Julianalaan te Voorburg tijdelijk voor autoverkeer afgesloten. Dit heeft een verplaatsing van het eindpunt van auto buslijn 2 3 , alsmede routewijzigingen voor de autobus lijnen 23 en 25 tengevolge gehad. Eet eindpunt van lijn 23 werd verplaatst van de Bruijnings Ingenhoeslaan naar de Van Arembergelaan bij de Koningin Wilhelminalaan. Het trajektgedeelte Laan van Nieuw Oosteinde-Koningin Julianalaan-Balen van Blankenplein-Bruijnings Ingen hoeslaan werd vervangen door de route Laan van Nieuw Oosteinde-Van Aremberge laan. ' Het eindpunt Mgr. Van Steelaan van autobuslijn 25 wordt bereikt via de Laan van Nieuw Oosteinde-Potgieterlaan. HTM Den Haag
"Schouwburgbus" wordt opgeheven Het College van B & W van de Gemeente 's-Gravenhage maakt bekend, dat de H.T.M. de proef met de "schouwburgbussen" over het trajekt van de vroegere lijn 1 (Prins Mauritslaan - Station Staatsspoor) zal beëindigen. De extra diensten bleken niet in een dringende behoefte te voorzien. De ritten worden ingaande 1 mei I964 gestaakt. Het materieel op lijn 1 1 Sedert ongeveer 1 9 april jl. rijden op lijn 1 1 meer 800-en dan 200-en. Een en ander is een gevolg van het feit, dat de serie 200 de laatste tijd nogal met defekten te kampen heeft. Bepaalde onderdelen van de laatstgenoemde serie, die in 1948 werd gebouwd, blijken zich in een vrij slechte toestand te bevinden. Coöperatieve Vereniging Vervoer Ook de tweede rit van de Coöperatieve vereniging vervoer in het Statenkwartier is geen onverdeeld succes geworden. Deze rit, die op 1 april des avonds plaats
-
41 -
vond om bezoekers van het concert in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen naar hun woningen in het Statenkwartier terug te brengen, telde totaal veertien passagiers. De vorige maal reden elf leden van de vereniging na afloop van het conöert mee met de bus. De'derde rit, die voor het concert van 22 april is gepland, zal desondanks toch doorgaan. Wat men daarna ten aanzien van deze tijdelijke vervanger van de voormalige buslijn 1 gaat doen staat nog niet vast. Aldms een persbericht. {
Ir. Burgersdijk overleden
{
' =============;================== »
Na een korte ziekte is te Heemstede, negentig jaar oud, overleden ir. W.J. Burgersdijk, oud-directeur van de Noord-Zuid-Hollandse Vervoer Maatschappij te Haarlem. Ir. Burgersdijk is tweeëndertig' jaar directeur geweest van de NZH, thans de grootste streekvervooronderneming in Nederland. Bijna de gehele elektrificatie van het net heeft hij geleid, waarna hij heeft moeten zien, dat dit het ook weer werd afgebroken ten behoeve van het busvervoer. Ir. Burgersdijk, hoewel c i v i e l ingenieur, was dan ook een groot deskundige op het gebied van elektrische tractie. Hij pa.ste een zwaardere stroomsoort toe dan gebruikelijk was, hij voorzag zijn maatschappij van de eerste trams met middenbalkon en van de eerste gelede wagens in Nederland, namelijk op-de lijn Haarlem-Leiden, (in 1932). Nadat hij in 1909 directeur was geworden van de toen nog kleine maatschappij te Leiden met de speciale opdracht het net te elektrificeren, heeft hij alle fusies met andere ma?„tschappijen zien tot stand komen, die in 1924 leidden tot de grote maatschappij van thans. De heer Burgersdijk was erelid van de Koninklijke Nederlandse-Vereniging van Transportondernemingen en officier in de orde van Oranje-Nassau. De crematie is op 20 april in stilte geschied. (HW) G.E.V.U.
Rondritten
Utrecht
Door de binnenstad en de nieuwe buitenwijken van Utrecht zul len rondritten worden gehouden van 20 juli tot en met 28 au gustus a.s. op maandag t/m vrijdag. Het vertrek vindt plaats te 14«45 vanaf de Rijnkade (gebouw V.V.V.). u u r
I
!
}
Buitenlandse Berichten
J
ZWITSERLAND Bremgarten-Dietikon Bahn Nadat het kanton Aargau reeds een bijdrage had toegezegd, heeft ook het kan ton Zürich besloten te delen in de kosten van het ZwPr 2,5 miljoen omvattende moderniseringsprogramma. Volgens 'dit programma zullen worden aangeschaft 3 elektrische motorrijtuigen BDe4/4; 4 rijtuigen BD4 en 6 rijtuigen B4.' Ook zal een trakteur Tem in dienst konen. Het voortbestaan van de metersporige lijn is overigens nog geheel niet zekers mocht op busvervoer overgeschakeld worden, dan zal het nieuwe materieel ver kocht worden. Forchbahn De metersporige lijn Zürich-Forch-Esslingen, onder directie van het vervoer-
-Buitenlajidse Berichten-
- 42
"bedrijf Zürich, mag zich in een sterk toenemend vervoer verheugen. Had men in 1955 voor I96O een totaal aantal vervoegde personen van 95Q.OOO verwacht, in werkelijkheid bleken het er 1.328.000 te zijn. Om dit steeds groter wordend vervoer naar behoren te kunnen verzorgen is een moderniseringsprogramma opge steld, dat ZwFr 1 6 , 4 railjoen zal kosten; hiervan draagt het kanton Zürich ZwFr 3,7 miljoen bij.: Aan nieuw materieel zal aangeschaft worden; 2 elektrische motorrijtuigen BDe4/4, een elektrisch bagagemotorrijtuig De4/4> en 7 stuurrijtuigen Bt4. Op het ogenblik bestaat het materieel uit: 26 7-
5 8
9- 10 11- 1 4 101 111-115 116-117 118-119
tweeas sige motorrijtuigen uit 1 9 1 2 drieassig motorrijtuig uit 1 9 1 5 tweeas sige motorrijtuigen bouwjaar 1900, in 1932 van de VBZ overgenomen vieras sige motorrijtuigen uit 1948 vierassige motorrijtuigen uit 1959 vieras sig stuurrijtuig uit 1959 tweeas sige rijtuigen uit 1 9 1 2 / 1 9 1 4 tweeas sige rijtuigen, bouwjaar 1909, in 1956 van de VBZ overgenomen, vieras sige rijtuigen, ex TL 1 6 1 - 1 6 2 , overgenomen in 1962 (bouwjaar 1930).
VBZürich In I963 werden gesloopt, voorzover nog niet eerder door ons vermeld, de motor rijtuigen 1 1 8 4 en 1218, en de aanhangrijtuigen 5 5 6 , 5 5 7 , 5 7 6 , en alsnog 590 en 591» De motorrijtuigen I 6 5 I - I 6 5 2 werden vernummerd in 1 5 5 1 - 1 5 5 2 . Oberaargau-Jurabahnen/Solothurn-M ederbi pp Bahn Door het kanton Bern is een ZwFr 60 miljoen subsidieringsprogramma opgesteld, waardoor diverse lokaalspoorlijnen bij hun modernisering geholpen kunnen worden. Hiervan profiteren onder meer de samenwerkende Solothurn-Mederbipp Bahn en Oberaargau-Jurabahnen; het laatste bedrijf ontstond uit een samengaan van de Langenthal-Jurabahn (langenthal-Hiederbipp) en de Langenthal-Melchnau Bahn. De SNB zal 2 motorrijtuigen Be4/4 en 2 stuurrijtuigen Bt4 krijgen, en de OJB 2 motorrijtuigen Be4/4 en 1 stuurrijtuig Bt4. Hit dit materieel zullen pendeltreinen worden geformeerd, die het trajekt- Solothurn-Niederbipp-LangenthalMelchnau doorgaand berijden; zowel te Niederbipp als te Langenthal moet kop ge maakt worden. Voorts zal enig oud materieel gemoderniseerd worden, en zal de baan waar nodig verlegd worden. Neuchatel In maart van dit jaar werden de tweeassige motorrijtuigen 3 5 , 3 6 en 39 gesloopt. Daardoor bestaat het materieel op het ogenblik uit; mot.rijt. 1 9 0 1 mot.rijt. 1902 mot.rijt. 1 9 1 2 / 2 2 mot.ryt. 1947
31-33,37,38,40 41-47 61-64,66-67,71-79 81-83
tweeassige vierassige tweeassige vierassige
101-104 111-114 121-122 123 131-132 133 150-153
tweeassige ahr. 1895 vierassige ahr. 1902 vieras sige ahr. 1902 tweeassig ahr. 1902 tweeas sige ahr.1923 tweeasisig ahr. 1906 tweeassige ahrn 1 9 3 1
20 30 20 26
zitpl. SIG/MFO zitpl. buitenlijn SWS/MFO zitpl. SIG/BBC-MFO zitpl. standaard II SIG/SAAS
12 zitpl. 30 zitpl. 1 5 zitpl. 1 5 zitpl. 18' zitpl. 24 zitpl. 18 zitpl.
ex paardetram buitenlijn ex NCB 1-2 (1892) ex NCB 5 (1892) verbouwd in 1946
- Buitenlandse Berichten -
- 43 -
Neuchatel (vervolg) De motorrijtuigen 81-83 zijn de enige in Zwitserland van het standaardtype.II, waarvan de bouw niet is voortgezet.-De aanhangrijtuigen 1 0 1 - 1 0 4 behoorden tot een serie van 6, dienstdoende op de paardelijn naar St.Blaise (later lijn l); in 1920 zijn er twee verbrand, de 4 overige doen in vrijwel originele staat dienst. De NCB was de stoomtramlijn Neuchatel - Cortaillod - Boudry, die in 1902 door de TN werd geëlektrificeerd en het lijnnummer 5 kreeg.'"De 'm'êêste NCB rijtuigen werden aan bedrijven elders in Zwitserland verkocht. Na opheffing van de lijnen 6 en 7 zullen de resterende rijtuigen ( 3 1 - 4 0 ) , en waarschijnlijk nog wel meer tweeassers, worden gesloopt. Jungf raubahn
. . . . . . .
Reeds werden afgeleverd de rijtuigen Bc4 31-32 die voor de bestelde motorrijtuigen zul-len lopen'. Wengernalpbahn De motorrijtuigen 112-118 (zie blz.32 van ons maartnummer) dragen de aanduidingen ABDhe 4/4 (52 pl)j de "stuurrijtuigen zijn als volgt verdeeld: At4 2 1 3 , ABt4 2 2 1 - 2 2 3 , Bt4 261-266. BELGIË
•
• ••
... .
. ..
N.M.Y.B.... , Met ingang van 1 april' jl. berijden de trams van lijn W nog slechts het trajekt van iionument Gordon. naartfayer.In tegenstelling tot ons vorige bericht is dus ook het . trajektgedeelte naar Eigenbrakel opgeheven. " Amutra , . In tegenstelling tot-het bericht in ons vorig nummer blijkt de DEAG truck bestemd te zijn voor het aanhangrijtuig 19204 (ex Mons-Bossu). In het buurtspoordepot van Haach.t heeft de Amutra. ook een aantal wagens ondergebracht;- Bil; ^jn;-dé-vcigende :••-;-"• Brussel (STlB): mot.rijtuigen 1763,1969; paardetramrijtuig 31? aanh.rijtuigen 29 en 6 7 I , trolleybus .6023. Verviers (SïIAV): mot.rijtuigen 57, 72 en aanhangrijtuig 44. Luik (STIAL): mot.rijtuig 133» aanhangrijt. 866 en 2 werkwagens. Luik (STILS): trolleybus 402 (3-assig). In andere depots bevinden zich nog motorrijtuig 43. van de Cie "Est-Ouest" van Luik en motorrijtuig 7 1 7 uit Lille (C.G.I.T.). D E N E M A R K E N ' '. De opheffing van lijn 19 in Kopenhagen is uitgesteld tot 1 november 1964. Het nagestreefde opheffingsschema ziet er als volgt uit (tussen haakjes het aantal bussen, dat op de lijn komt te rijden): lijn 1 3 : 1 nov. 1964 (37) lijn 9: 1 mei I966 (78) lijn 8; 1 mei 19.65 (18-) lijn 3-° 1 mei 1967 (40) lijn 1 4 : 1 nov. 1965 ( 3 1 ) lijn 7: 1 nov. 1967 (38) Wij vermoeden dat, wanneea? het tenminste niet al eerder gebeurd is, de verbussing van lijn 9 het gemeentebestuur wel duidelijk zal maken, dat de volkomen verkeerde weg ingeslagen is. DUITSLAND
' --
De ALBTALBAHN (Karlsruhe) heeft, teneinde 3 zesassige gelede motorwagens tot achtassers om te bouwen, de daartoe benodigde middenstukken besteld. De lijn zal
-Buitenlandse Berichten-
- 44 -
dan beschikken over 1 3 achtassige en 2 zesassige gelede motorwagens. Naar het voorbeeld van de aluminiummotorwagen ET 201 heeft de Köln-Bonner Eisenbahn thans nog 3 van deze wagens besteld en tevens 3 kortgekoppëlde motorwagenstellen. Aan het einde van dit jaar zullen deze wagens afgeleverd worden voor de Rheinuf erbahn, waardoor dan de oude houten wagens'- buiten "dienst gesteld kunnen worden. . ' •• In Wüppertal is met ingang van 8 maart' 1964 tramlijn 30 (Lichtscheid-Priedenshain) • opgeheven. Lijn 2 zal op-1 juni a.s. verdwijnen.'. :
:
•
FRANKRIJK
Het kaartje van het trambedrijf van Lille. dat gepubliceerd is op pag. 53 van ' bnz'e 'jaargang-1962, geeft ais westelijk eindpunt van lijn I Lomme aan, ter wijl lijn T-. een stuk ervoor reeds ophoudt. Het blijkt echter, dat lijn"X ook doorrijdt naar Lomme, maar even vóér het eindpunt van lijn I afbuigt naar links en enige honderden meters daarna een eindpunt vindt. Aan het westelijke'éinde ,van lijn I-rijden slechts enkele wagens (met een frekwentie van soms 80 minuten) tot het verste punt (een plattelandstrajekt met slechts enkele huizen). Op diverse trajektgedeelten van lijn I rijden verschillende barré-lijnen. Lijn H rijdt slechts op werkdagen. Na het begin van de avond houdt; allé; .tram verkeer op. De metersporige Ghemin de fer du Blanc a Argent heeft passagiersvervoer op het trajekt Salbris - Buzancais en bovendien goederenvervoer-van Salbris naaf Clémont. Eet motormaterieel bestaat uit 4 autorails van Verney (nrs.221-224), 4 autorails van Billard (nrs 241-244) en 4 lokomotors (nrs 1 1 - 1 4 ) . De C.F.D.-Vivarais (zie I963, pag.7) beschikt thans over 1 1 stoomloko.motieven (Malletts), 4 dieselloks (waaronder één uit 1 9 6 3 ) , 1 1 autorailmotorwagens (2 De Dion Bouton, 5 Billard in 4 Billard gelede wagens), 8 autorailaanhangwa gens' (Billard) en 2 inspectiewagens. Het middelpunt van het bedrijf is Le Cheylard. Wij kunnen een bezoek aan dit bedrijf, dat een streek bedient zeer rijk aan natuurschoon, sterk aanbevelen. Het autorailpark van de lijnen Uzerche - Argentat en Seilhac -Ireignac ( 1 9 6 3 , pag.I3l) bestaat uit 7 Billard autqrails (nrs 2 4 5 - 2 5 1 ) , 2 Verney autorails (nrs 2 1 1 - 2 1 2 ) en 1 aütorailaanhangwagen'(nr. 700). Verder zijn er als trek krachten aanwezig 4 stoom- en enige diesellokomotieven, waaronder 2 stuks uit I963. Het bedrijf wordt geëxploiteerd vanuit Tulle. De laatste 60 cm lijn van een réseau départemental is de 30 km lange goederenlijn van de tram van Pithiviers naar Toury. Deze lijn, geëxploiteerd met stoom en diesel, dient nog slechts het suikerbietenvervoer, dat aanzienlijk is. In het seizoen I962-I963 werden 59*700 ton vervoerd. Een andere 60 cm lijn is de lijn van de zandgroeven van Nemours naar Ormesson. Hier trekt nog een Décauville 1'okomotief de zandwagentjes. OOSTENRIJK De beide motorwagens- (nrs 1 en 2) en de 4.aanhangwagens (nrs 1 1 - 1 4 ) van de Lokalbahn Payerbach - HLrschwang zijn in februari jl. haar Jenbach vervoerd, daar dit materieel gekocht is door de Zillertalbahn.•De wagens zullen een ver bouwing ondergaan. Van de beide motorwagens zal er één- van een verbrandings motor voorzien worden; gelukt dit, dan volgt ook het andere motorrijtuig. AMERIKA
"
In Baltimore zijn de laatste trams op 3 november 1963
opgeheven.
-Buitenlandse BerichtenAMERIKA (vervolg2 =
.- 45 ;
;
Be laatste. Amerikaanse, internationale tramlijn zal binnenkort opgeheven worden. Bezerijdt tussen El Paso (Texas) en Juarez (Mexico) met een wagenpark van 19 P. C C . rijtuigen. Los Angeles, door de opheffing van de laatste trams op 31 maa.rt 1963,de grootste stad ter wereld zonder een stedelijk railvervoermiddel, heeft besloten tot de bouw van een snelbaansnet, dat zal bestaan uit twee lijnen met een gezamenlijke lengte van meer. dan 1 0 0 km. Hiervoor zullen 400 wagens worden aangeschaft. In Pittsburgh wordt een proeftrajekt van 1,6 km aangelegd voor een hoog gebouwde snelbaan, waarop kleine wagens met een kapaciteit van 20 personen zullen rijden. Het bedrijf zal geheel automatisch werken. Aan de halten zullen, reservewagens staan, die aangekoppeld kunnen worden, zodat treinen van 1 0 wagens gevormd kunhen worden. Be naam van-dit geval luidt "skybus". S.Prancisco heeft 5 ? C C wagens van St.Louis overgenomen. Be 66 wagens, die van laatstgenoemd bedrijf gehuurd waren, zijn thans ook gekocht. Men overweegt nu de aanschaf van gelede wagens„ Tengevolge van een campagne van da wegverkeersindustrie is in WASHINGTON het plan voor een metronet met grote meerderheid verworpen. . .Buenos Aires. Het trambedrijf heeft, na de opheffing van hot grootste deel daarvan, een groot aantal wagens verkocht aan de bedrijven te Tucuman en La Plata.
j 1
FOTO'S NEDERLANDS SPOORWEGMUSEUM
|
==Ï==================================== i =
=
Van de'Stichting Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht ontvingen wij een tiental prachtige fotokaarten van aldaar aanwezig spoor- en tramwegmaterieel. Be foto's, die uitmunten door zeer gedetailleerde scherpte, zijn afgedrukt op het formaat 1 0 g x l 5 cm. Be prijs van de kaarten bedraagt slechts 20 cent per stuk. Bestellingen onder vermelding van de gewenste nummers via. ons gemeentegironummer 0 3 1 3 1 » waarbij het over te maken bedrag 5 cent meer dient te bedragen ten behoeve van de verzendkosten. Hieronder volgt een opgaaf van de te verkrijgen foto's. Beotellingen uiterlijk 2 0 mei 26 Locomotief N.S. 3737, vroeger S,S. 7 3 1 ( l 9 1 l ) . 27 Locomotief N-S. 6 3 1 7 ( 1 9 3 1 ) . 28 Loco rotief 57 van.de .Rotterdamsche Tramweg Maatschappij ( 1 9 2 0 ) . 29 Tramtrein van de /Rotterdams che' Tramweg Maatschappij, bestaande uit locomotief 57 ( 1 9 2 0 ) , "rijtuig AB 417 oorspronkelijk gebouwd voor de Maas-Buurtspoorweg ( 1 9 1 3 ) ? rijtuig B 364 ( 1 9 0 5 ) , gesloten goederenwagen 635 ( 1 9 0 6 ) en open goederenwagen 458 (1898). 30 Rijtuig 144 van de Gemeentetram Amsterdam ( 1 9 0 3 ) . . 31 Rijtuig A 1 4 van de Noord-Zuid-Hollaiidsche Vervoer Maatschappij. Oorspronkelijk gebouwd voor de Electrische Spoorweg Maatschappij ( I 9 O 4 ) . 32 Rijtuig BY 2 van de Noord--Zuid-ïïollandsche Vervoer Maatschappij^.Oorspronkelijk gebouwd voor de Tweede Noord-Ho11 andsche • Tramwegmaatschap;
pij ( I 8 9 6 ) .
33 34 35
Rijtuig N.Z.H. A 1 4 (1904) en rijtuig N.Z.H. BY 2 ( I 8 9 6 ) . Rijtuig A 37 van de Noord-Zuid-IIollandsche Vervoer Maatschappij. Oorspronkelijk gebouwd voor de Eerste Nederlandsche Electrische Tram Maatschappij ( I 8 9 9 ) . ' Rijtuig 16 van de Stichtsche Tramway Maatschappij (1891).
- 46 -
- gvb } |
gvb a m s t e r d a m
J J
stadium, dat een dubbel tramspoor in het houten brugdek kon worden aangebracht.
1
===vervolg van blz.37====' Onder het hoofd Nieuwe dienstregelingen op blz.15 staat vermeld, dat buslijn 3 1 met 1 bus rijdt. Dit moet echter zodanig worden opgevat, dat de dienst op deze lijn met 2 bussen wordt onderhouden volgens een zodanig opgezet schema, dat deze dienstwagens een twee-eenheid vormen. Het laten rijden van 2 bussen brengt dus geen enkele wijziging in de in de tabellen gegeven omlooptijd en frekwentie. üp dinsdag 1 4 april jl. reden de winter extra's voor het laatst. De laatste tijd reden deze extra wagens in het algemeen nog maar op dinsdag, woensdag en donderdag op de lijnen 1 , 2 , 3 > 4 en 7» Zonodig wordt de dienst in de spitsuren bij slechte weersgesteldheid echter nog wel versterkt door de zg. regenwagens. Motorwagen 539 kreeg een uitgebouwd lijnkleurkastje, een verruimde bestuurders- ..... cabine, een treeplankje bij de dienstingang, een nieuw ruitenwissermechanisme en rijtuigcijfers van het nieuwe type. Motorwagen 550 kreeg eveneens rijtuigcijfers van het nieuwe type. Exploitatiebeperkingen van gelede wagens Brede gelede wagens mogen de navolgende trajekten niet berijden: Hoafddorpplein tot Willümsparkweg/Van Baerlestraat -(lijn 2 ) ; ' Overtoom/j.P.Heyestraat tot Leidsebasje (lijn l)j Leidsebosje tot Ri jksmuseumbriig/Weteringschans (hulpspoor.).; •.. Leidsestraat en aansluitend gedeelte N.Z.Voorburgwal tot Paleisstraat (lijnen 1 , 2 ) ; Sarphatistraat/Weesperplein-Roetersstraat en(voormalige) eindlus PI.Parklaan (lijn 1 0 ) ; Eindlus Planciusstraat tot Mamixplein (lijn 3)« Het trajekt van lijn 9 tussen Tropenmuseum en de• kruising..J™. met lijn 4 aan de Bakkerstraat (beide richtingen); Sarphatistraat/Roetersstraat tot Tropenmuseum (hulpspoor); Smalle gelede wagens mogen slechts in beperkte mate de navolgende routes volgens Het trajekt van lijn 9 tussen Tropenmuseum en de kruising met lijn 4 aan de Bakkerstraat(beide richtingen); ,• Sarphatistraat/Roetersstraat tot Tropenmuseum (hulpspoor); Smalle èn brede gelede wagens mogen slechts in beperkte mate de navolgende routes berijden; * Eindlus Van Hallstraat tot Marnixstraat/Rozengracht(lijn 1 0 ) ; Eindlus Molukkenstraat tot Tropenmuseuxa (lyn 10 ); Eindl-'is Watergraafsnoer tot Tropenmuseum (lijn 9) 5 Mr.Treublaan van Prins Bernhardplein tot Amsteldijk; Vrijheidslaan UITSLUITEND van Berlagebrug naar Rijnstraat; Het slechts in beperkte mate mogen berijden van bepaalde trajekten houdt verband met de nog niet aangepp,ste stroomvoorziening . N.B. In de verbindingsbogen tussen rtarnixstraat en Rozengracht (hulpbogen) en in de hulpverbindingsbogen op de Dam (èx lijn 1 4 ) mogen brede gelede wagens elkaar niet ontmoeten. IJ-veer 24 Enige weken geleden is de nieuwe pont no. 24 in de thuishaven aan de Aambeeldstraat gearriveerd. Op 8 april jl. werd op het Noordzeekanaal een geslaagde proefvaart gemaakt. Aldus een mededeling in het gvb orgaan "Contact".
-gvb-
- 47 -
Materieelverschuivingen (li) In aansluiting op het op blz. 37 gepubliceerde bericht kunnen wij nog mededelen, dat naar het voorbeeld van lijn 9 thans lijn 4 aan de beurt gekomen is om de tweeassige spitsuurtramstellen te vervangen door drieassige. Het ligt in de be-' doeling- reeds in de laatste week van april twee van de vier tweeassige stellen aldus te verwisselen. BUSLIJN G rijdt sedert 6 april jl. tijdelijk een gewijzigde routes Sloterweg (beginpunt)-Slimmeweg-Vrije Geer-Ditlaar-Sloterweg enz. naar Haarl.meerstation. Wijziging in motorwagen 653 Behalve de conducteur heeft nu ook de bestuurder een batterijschakelaar gekre-r gen. Beide schakelaars dienen bij aankomst in de remise uitgeschakeld te worden. Op de batterijschakelaar bij de bestuurder zijn aangesloten: buitenverlichting, signalisatie, deuren 1 en 2 , knipperlichten, noodverlichting, cabineverlichting, ruitenwisser, verkeersstop, voltmeter en het lampje deur 5 (trede). De batterijschakelaar bij de conducteur dient voor de deuren 3,4 en 5» de noodverlichting, de zoemer en de microfoon. Deze wijziging zal in de gehele serie 635-669 worden aangebracht. Verwarming serie 653-669 De motorrijtuigen van bovengenoemde serie zijn niet meer voorzien van een schakelaar voor de stand van de verwarming, welke bij de overige gelede wagens gebruikt wordt om na het inschakelen van de schakelaar voor de rijtuigverwarming (de extra weerstandsverwarming, aangebracht in de kop van de voorste wagen en aangesloten aan de 600 volt rijdraadspanning) die verwarming trapsgewijze te schakelen. Elektronisch bestuurde tramwagen Over de "elektronische" motorwagen 652 kunt u in Nederlands Transport ven 4 april 1964 een beschrijving vinden aan de hand van ir. P.J.Dijksman. Het artikel is'verlucht met een vijftal foto's. Voetbalwedstrijd Olympisch Stadion Op zondag 1 2 april jl. werden ten behoeve van de internationale voetbalwedstrijd in het Olympisch Stadion de gebruikelijke versterkingen en rèutewijzigingon van kracht. De pendeldiensten van de lijnen 1 , 1 6 en 24 bestonden uit resp. 3-assige motorwagens, 2-assige tramstellen en 3-assige tramtreinen. Ook werd de gebruikelijke snelbusdienst Centraalstation - Stadionplein weer ingelegd. Subsidie 1962 autobusdienst dorpen in het noordelijk stadsdeel Overeenkomstig de voordracht van B & W dd. 6 maart 1964 besloot de Gemeenteraad op 18 maart '64 aan de N.V. Eerste-Noord-Hollandsche Autobusdienst Onderneming voorheen E.Does & Zonen (E.N.II.A.B.O.), gevestigd te Landsmeer, ten behoeve.van de exploitatie van haar aur-obuslijn Buiksloterweg(Tolhuis)-Durgerdam-Ransdorp, voor het jaar 1962 een subsidie toe te kennen, groot ƒ 40.870,43, zulks onder voorwaarde, dat aan de Gemeente controle van de boekhouding van de E.N.H.A.B.0. wordt toegestaan. Deze uitgave behoort ten laste van de begroting van het Gemeen tevervoerbedrijf te worden gebracht. j Foto R.E.T. J 01.11.2173 L RET bus 201 op de RAI. ===================' Formaat 7 x 1 0 , 40 cent. Bestelling d.m.v. storting of overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons gemeentegironummer 0 3131• 1
1
| i.
Poto s .Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam
1134.298 CL
•
Motorwagen 5 5 0 van lijn 2 5 met filmaanduiding RIVIERENLAAN/25 en zijrichtingbor-d PRES.KRiïffiDYLAAN CENTRAALSTATION} eindpunt Pres.,Kennedylaan, 1 6 - ^ - 1 9 6 4 . Buslijn 32 aan het eindpunt te Nieuwendam met bus 70} richtingfilm met tekst "uitbreiding tuindorp nieuwendam";21-3-1964* Lijn 9s 467+78I; md dder.toegangsbrug CS, 4 - 1 2 - 1 9 6 3 . Lijn 5 ? 4 5 4 + 7 5 7 ; middentoegangsbrug CS, 4 - 1 2 - 1 9 6 3 . Lijn 24s 642; Prins Hendrikkade, 4 - 1 2 - 1 9 6 3 . Bus 142 met lijn- en richtingfilm "P/kindèrvervoer"; Weteringv
1134»299 CL 1186.535 1186.536 1186.537 1186.538
AL AL AL AL
schans, 4 - I 2 - I 9 6 4 .
1186.542 AL 1186.544 AL 1186.559 AL 1186.560 AL 1186.564 AL 1186.568 AL 1186.569 AL 1186.573 AL
Lijr 4; 434+783; Frederiksplein, 4 - 1 2 - 1 9 6 3 . Lijn 27: 416+777- Kopbord van lijn 27 met zwarte i.p.v. witte letters; Hoofdweg/Surinameplein, 1 0 - 1 2 - 1 9 6 3 . Lijn 17s 556(kop) passeert 6 3 8 op brug Kostverlorenvaart;l-2-64» Lijn 7 ? 652 (elektronisch); KL.Gartmanplantsóén, 1-2-1964. Lijn 2 5 = 448(met k-:pbordtekst Pres.Keiinedylaan)-:806 passeert lijn 2s435> Prins Hendrikkade, 1 4 - 2 - 1 9 6 4 , . ... Stationsplein met naast elkaar' dé Tijnen 1 7 ( 6 5 1 ) , 13(428+821) en 2(575); lv-2-1964. Lijn 1 : 4 0 1 ; middentoegangsbrug CS, I 4 . - 2 - I 9 6 4 . Stationsplein met naast elkaar de lijnen 1 7 ( 6 2 6 ) , 13(649) en 2(584);
14-2-1964.
Lijn 25s 399+824; Wetering]aan, 2 0 - 2 - 1 9 6 4 . Bus 73 met lijn- en richtingfilm j/blanko en bord KINDERVERVOER; Weteringcircuit,20-2 1 9 6 " , 1186.580 AL., Lijn 2 ? 4 3 2 en daarachter lijn 3 s 5 5 5 ; halte Overtoom/Stadhouders" kade.. 20-2-1964. 1186.581 AL Lijn lós 501-! 955 5" westei 1 jl:e toegan;sbrug CS, 21-2-19Ó4. 1186.584 AL Lijn 1 3 (extra dwgn): 465i-8165 westelijke toegangsbrug CS,21-2-64. 1186.586 AL Motorwagen 504 met film "OSDORP/17"; februari 1 9 6 4 . ' 1186.592 AL Lijn 3 * 5 3 0 + 9 8 5 wegens aefekc naar remise; Mr.Treublaan,22-2-19Ó4. 1186.óll AL Sneeuwblazer S.B.1 (bouwjaar 1 9 6 3 ) ; februari 1964. 1186.616 AL Lijn 7s 495 met gedraaide beugel + 976;Weteringschans,27-2-1964. 1186.617 AL Lijn 7s beugeldraaien van mot.wagen 495;Weteringschans,27-2-'64. 1186.619.AL Stationsplein met naast elkaar de lijnen 1 7 ( 6 4 0 ) , 13(628) en 1 ( 5 8 3 ) ; 8- 3 - 1 9 6 4 , 1186.622 AL Railreiniger PR 3 met reklame; Weteringcircuit, 2 5 - 2 - 1 9 6 4 . 1186.624 AL Lijn 5 ° 434+783; Amstelstation, 2 5 - 2 - 1 9 6 4 . 1186.627 AL Buslijn Hs 43; 2 5 - 2 - 1 9 6 4 . 1186.633 AL Railreiniger RR 2 met ingekorte beugel en gewijzigd sleepstuk; Ceintuurbaan, 25 • 2 - 1 9 6 4 » 1186.634 AL Ontspoorde bijwagen 7 8 5 achter mot,w.447 (lijn 7)>Wetering1186.574 AL 1186.579 AL
circuit, 2 7 ~ 2 - - 1 9 6 4 .
1186.643 1186.647 1186.648 1186.651 1186.655 1186.656
AL AL AL AL AL AL
Lijn 25s 4 4 5 + 7 3 1 ; westelijke toegangsbrug CS, 1 2 - 3 - 1 9 6 4 . " Lijn 24: 474+811(extra dwgn); P.H.Knde, 1 2 - 3 - 1 9 6 4 . Lijn 1 7 : 653; westelijke toegangsbrug CS, I 2 - 3 - I 9 6 4 . Mot.wagen 6 5 3 met lijnfilm " 2 7 - rood/geel/rood"; 1 5 - 3 - I 9 6 4 . Lijn 1 3 s 653.; Rozengracht, 1 5 3 - 1 9 6 4 . Interieur mot.-w, 6 5 3 met dubbele zitplaatsen langs de gehele linkerzijde; I 5 - 3 - 1 9 6 4 .
1186.659 AL Lijn ls 4 1 1 ; Leidseplein. 1 7 - 3 - 1 9 6 4 . 1186.660 AL Lijn 2s 4 4 O ; Leidseplein, 1 , ' 3 - 1 9 6 4 . Bovenstaande foto's - formaat 7 : : 1 0 •• kosten 4 0 cent per stuk Bestellingen onder vermelding van de gewenste nummers via onze gemeentegirorekening 0 3 1 3 1 .
BIJIaAGE bij ."'Het. Openbaar .yeryper;,'.. van. april 19t4 HEKZIENING V A N HEï O P E ¥ B A A R VEiiVOEK TE UTRECHT
vil
De ervarin in het buitenland heeft geleerd, dat men het in steden .-met meer dan 300.000 inwoners niet kan stellen zonder de diensten van trams voor het openbaar vervoer, vooral niet,, indien dit vervoer in het bijzonder plaats vindt langs' enkele zeer zwaar belaste ra-dialen.De praktijk kent zelfs nog voorbeelden van plaatsen met een ileiner inwonertal, waar het exploiteren van een of meer tramlijnen noodzakelijk bleek. Wij noemen slechts Bern eh Genève (beide 160.000 inw. ) in Zwitserland. St.Etienne (190.000) in frankrijk en Bielefeld (165.000), Kassei' (190.000) en ïvkinz (130.000) in West- Duitsland, •'•'-•-. De vraag was dan ook gerechtvaardigd; of ook' niet in ons land in èen aantal steden, dat nu uitsluitend stadsverkeer met autobussen kent, moderne tramexploitatie wenselijk zou zijn en in het bijzonder of die exploitatie en de daarvoor te treffen maatregelen geen gunstiger uitwerking op de verkeers- en vervoerssituatie zouden hebben, dan de in een aantal gevallen voorgestelde grootscheepse' doorbraken en dempingen, waardoor veel stedeschoon verloren gaat en waarvan het effect twijfelachtig is. , Van mening, dat de opinie van de bevolking hieromtrent van invloed kan zijn op de door.de,autoriteiten te nemen beslissingen sloot te utrecht een aantal vervoersbelangstellenden zich aaneen tot de werkgroep "reorganisatie èn bevordering openbaar vervoer in Utrecht" die in een brochure zijn gedachten ontvouwde over een herziening van het openbaar vervoer in die gemeente. De verschijning van deze brochure kondigden wij ü reeds in ons biau aan. Op overtuigende wijze wordt uiteengezet, wat. .een goed functionerend openbaar vervoer voor een grote stad kan betekenen. Gewezen wordt op de grote vervoerscapaciteit, die moderne, gedeeltelijk ondergrondse , tramexploitatie biedt, en de weinige verkeersruimte. .die deze exploitatie vereist. Onderstreept wordt de grote werfkracht van een aantrekkelijk openbaar vervoer, waardoor het aantal particuliere voertuigen in de stad zal afnemen. Aan het feit., dat men zijn voorkeur voor de tram boven de bus o m argumenteert.door te wijzen óp het onverdraaglijk stinken en rammelen van laatstgenoemd vervoermiddel zullen we maar met een glimlach voorbijgaan. Voor het vervoer te Utrecht (thans-260.000, in 1990 320,000 inwoners), stelt men eerst een aantal basiseisen op, becijfert vervolgens het aantal inwoners van de verschillende stadskwartieren, en cLe op grond daarvan te verwachten vervoersstromen en traceert dan een vijftal tramlijnen voor de 10 zwaarste radialen, gebruik makend van de verschillende reorganisatieplannen voor het stadscentrum. Voor de minder zware relaties stelt men een viertal buslijnen voor De loop der lijnen vermeldden wij destijds reeds in ons blad; in de brochure heeft men er enige wijzigingen in aangebracht. Met name het aantal ondergrondse trajecten is uitgebreid. Een van de uitgangspunten is, dat alle interlocale busvervoer uit de binnenstad-moet verdwijnen. Interlocale busreizigers zullen aan de:rand van de stad op de trams moeten overstappen. In vergelijking met de'huidige situatie is dit:een verslechtering. Weliswaar is een veelheid van autobussen in de binnenstad een belemmering voor het verkeer, doch men bedenke hier, dat zich ook in Utrecht agglómeratievorming voordoet, in het bijzonder in de richting De Bilt en Zeist, en dat he ~ vervoer naar deze plaatsen volgens de stellingen van Ir.juehner per tram .dient te geschieden door het vervoerbedrijf a
:
1
J
VIII :;n
van de centrumweke- to.Dit voorstadsvervoer zal dan zonder bezwaar naar het C S . kunnen doorrijden aldus de interlocale bussen op de drukste route i h de. binnenstad overbodig makend Be werkgroep onder kent deze agglójaeratievorming wel, doch. delegeert de daardoor rij zende problemen o.i. ten onrechte aan de N , die het streek vervoer verzorgt. Voorts is begrijpelijk, dat men in de binnenstad de tramlijnen on dergronds wenst aan te leggen, Hiet duidelijk is ons echter, waarom tramlijn l die voertvan er^n busstation aan de (Oostzijde der stad naar het C.S,. ', en als sneltram met zeer weinig haltes zal functio neren, geheel ondergronds moet worden aangelegd, en wel via het traject Maliebaan - maliesingel - Ledig Erf - Catharijnesingel .7ij herinneren ons een voorstel tot een ruime corridor te Utrecht langs de noordelijke- singels, die voornamelijk over een viaduct loopt. Over dit viaduct zouden dan de voorstadstrams uit De Bilt etc, naar 'het C o . kunnen worden geleid Dit zal het aantal aan te legden dure kilometers ondergrondse trambaan aanzienlijk, verkleinen. Alle inter locale bussen die niet uit het oosten kómen zullen o.i* normaal naar"het C S , moeten rijden. H:.B,-M. en'De Haas aioeten hun reizigers in Zeist en De Bilt op de tram zetten. Niettegenstaande deze bedenkingen heeft' de,werkgroep naar ons ge voel constructief wérk verricht, dat alle. waardering verdient. Rea lisering van zijn denkbeelden zal betekenen,, dat demping van de fraaiste stadssingels niet nodig zal zijn. Het loont zeker de moeite van de inhoud van de brochure kennis te nemen.. v
r
Jm.gCHi.tiyT,:. Haaf"'aanleiding van de kwestie van het voc ?stadsvervoer ontvingen wij van de werkgroep het commentaar, dat' men hierover in de brochure niets had uitgewerkt, daar men de goede relaties met de 1T.B.M. niet wilde schaden, en het slechts de bedoeling was het locale Utrechtse vervoer onder, de loupe te nemen. Dat men goede betrekkingen met een vervoerbedrijf wil onderhouden en handhaven achten wij een begrijpelijk-standpunt,, daarentegen : lijkt het ons noodzakelijk dat binnen eeh agglomeratie het locale en het voorstadsvervoer als een geheel worden beschouwd Geen enkel bedrijf behoeft, zich door zulk een beschouwing benadeeld te voelen, daar men een vervoersplan kan opstellen; zonder toekomstige exploi tanten met name te noemer:, of op het oog te hebben Bovendien is zeer goed de constructie denkba-ir, waarbij een Vervoerschap voor d*e agglomeratie wordt ingesteld, terwijl volgens richtlijnen van dat vervoerschap de huidige vergunninghouders in samenwerking het vervoer verzorgen. -hvthDE V J ^ ^ I H J I H G - riOf xBrJJA,,, - HuCdvia^T, M.i.v. 1 april 1964 heeft de It.BVf. een begin gemaakt met de verzor ging van het vervoer'per bus tussen Kotterdam en Hoogvliet Tegelij kertijd is aan de R. 'lVM. een vervoersverbod opgelegd. Deze situatie, die het gevolg is van het in ons land gebruikelijke vergünningstel. ^sel, heeft tot gevolg dat de tram die als massavervoermiddel over een zeer grotd,en elastische capaciüeit beschikt, vervoer moet afstaan aan bussen'die op de drukke wegen aldaar toch al hinder veroorzaken, Er^kunnen nu wel commissies in het leven geroepen worden om vervoerscobrdinatie te bestuderen, dit geeft toch bitter weinig wanneer een niets begrijpend gemeentebestuur van Rotterdam tot ?it busvervoer overgaat en dit toejuicht in enige redevoeringen. Wij hopen in deze bijlage binnenkort op deze kwestie"terug te komen.
