LBActualiteiten. Jaargang 14, 20 februari, nummer 7. Wekelijkse informatie van de LNV-vertegenwoordiging Buitenland. Colofon

LBActualiteiten Wekelijkse informatie van de LNV-vertegenwoordiging Buitenland

Jaargang 14, 20 februari, nummer 7

Colofon Uitgave van: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Directie Internationale Zaken Postbus 20401 2500 EK Den Haag Telefoon : 070 378 41 87 Telefax : 070 378 61 31 Verantwoordelijk voor inhoud: Hoofd Bureau LNV-vertegenwoordiging Buitenland Dr. M.H. de Jong Eindredactie, opmaak, reproductie: Directie Informatiemanagement en Facilitaire Aangelegenheden

Overname uit LBActualiteiten is met bronvermelding toegestaan

Inhoud

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

5

Servië

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

6

Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Brazilië, Hongarije

Economische en handelsaangelegenheden

12

Italië, Zuid-Afrika, Zuid-Korea

Agro-industrie

14

Italië, Verenigd Koninkrijk

Akker- en tuinbouw

16

Griekenland, Verenigd Koninkrijk

Veehouderij en zuivel

17

Ierland, Verenigd Koninkrijk

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

18

België, Frankrijk, Ierland, Verenigd Koninkrijk

Veterinaire aangelegenheden

21

België, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Polen

Natuur, bos, landschaps- en faunabeheer

23

Ierland, Verenigd Koninkrijk

Milieuaangelegenheden

25

Ierland, Verenigd Koninkrijk

Diversen

26

België, Verenigd Koninkrijk

3

4

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

Servië: importverbod suiker In 2002 heeft de Europese Unie voor Servië-Montenegro een invoervrij contingent voor suiker gecreëerd (95% van de productie). Het was de bedoeling hiermee de lokale productie van suiker weer op gang te brengen en de marktafzet te verzekeren. In 2003 echter ontdekte de Europese Unie dat de suiker die naar de Unie werd geëxporteerd niet in Servië-Montenegro geproduceerd werd. Vervolgens werd de import verboden, eerst voor drie, later voor zes maanden en met ingang van 9 februari nogmaals voor zes maanden. Inmiddels heeft de Servische regering maatregelen genomen. Eén daarvan is de bepaling dat suikerimport slechts via vijf aangewezen grensposten (per weg: Subotica, Sid en Presevo; per rail: Subotica, Sid en Ristovac en per schip: Novi Sad) mogelijk is. Of en wanneer de preferentiële invoer van suiker uit ServiëMontenegro weer mogelijk wordt hangt af van het onderzoek van de Servische regering en de manier waarop de douane garanties kan geven over een deugdelijke controle van in- en uitvoer.

5

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

Frankrijk: boerenbonden willen duidelijkheid over nieuw beleid De FNSEA, de grootste boerenbond, zijn jongerenafdeling JA en de APCA, de koepelorganisatie van de ‘Chambres d’Agriculture’ vinden dat het hoog tijd wordt dat de regering zich uitspreekt over de datum van inwerkingtreding van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). De minister van landbouw, Gaymard, had zich begin januari al zullen uitspreken, maar onder meer als gevolg van de uiteenlopende meningen in de landbouwwereld is dit nog niet gebeurd. De drie organisaties willen ook meer duidelijkheid over de ‘spelregels’ die, ondanks gesprekken met de minister, nog steeds niet duidelijk zijn. Het gaat met name om het toekomstige beheer van de premierechten, maar er heerst ook grote zorg over het verloop van de overgangsperiode. De boerenbonden zelf geven hun voorkeur omtrent de datum van inwerkingtreding van het nieuwe (door hen niet gewenste) GLB niet aan, omdat zij dit een ‘verantwoordelijkheid’ van de regering vinden. Daarentegen heeft Luc Guyau, oudvoorzitter van de FNSEA en van het COPA, zich uitgesproken voor het jaar 2005. Volgens hem heeft men er baat bij “zo snel mogelijk te handelen”, hoewel hij zich wel afvraagt hoe de boeren op de nieuwe situatie zullen reageren. Wat de spelregels betreft wil de JA een aanvaardbaar structuurbeleid tijdens de overgangsperiode, als gevolg waarvan de jongeren de voorkeur geven aan 2007. De JA maakt zich grote zorgen over de bedrijfstoeslag waarover een jonge boer die zich bijv. in 2004 gaat vestigen, zal kunnen beschikken. De historische referentieperiode is 2001 en 2002. De overgangsperiode mag in geen geval leiden tot een wedloop naar bedrijfs- en schaalvergroting van gevestigde boeren. De FNSEA heeft zich inmiddels duidelijk uitgesproken voor niet verhandelbare premierechten, waarmee het standpunt van de JA wordt gesteund. Verhandelbaarheid maakt de vestiging van jonge boeren nog moeilijker. Ook minister Gaymard heeft gezegd dat hij een voorkeur heeft voor onverhandelbaarheid. Volgens hem moet een oplossing ‘naar Franse leest’ gevonden worden, waarmee vestiging en generatiewisseling in de landbouw mogelijk blijven. Binnenkort worden datum en uitvoeringsmaatregelen van het nieuwe GLB bekend, aldus minister Gaymard.

Frankrijk: boerensyndicalisme ‘gekweld’ De kwellingen voor de FNSEA, de grootste boerenbond, zijn nog niet ten einde. In 2003 werd de bond door de Europese Commissie beboet (¤ 12 mln.) wegens deelname aan minimumprijsafspraken voor rundvlees tijdens de BSE-crisis. De totale boete was ¤ 16,7 mln., de overige ¤ 4,7 mln. waren voor de andere federaties die zijn aangesloten bij INTERBEV, de sectororganisatie voor de rundvleessector. Inmiddels heeft het Europese Hof van Justitie de federaties een uitstel van vijf maanden toegekend voor de betaling van de boete of een borgstelling. Volgens de FNSEA geeft deze uitspraak aan dat de EU-instanties de zaak nu complexer vinden dan destijds. Niettemin zijn de financiële middelen voor de boete noch nu, noch straks beschikbaar, aldus de bond. Een tweede kwelling is ontstaan naar aanleiding van een onderzoek van de rechter. Deze doet een aanval op het financieringsmechanisme van de fondsen van UNIGRAINS, het financieringsorgaan van de graansector. UNIGRAINS werd destijds

6

gefinancierd met door de overheid opgelegde parafiscale heffingen, die door de graanboeren werden opgebracht. UNIGRAINS heeft door de jaren heen een belangrijke rol gespeeld in het helpen van (zwakkere) landbouweconomische sectoren, waaronder de agro-industrie. Dit systeem is inmiddels opgeheven. Al in 1999 diende een kleinere graantelersorganisatie, de OPG (aangesloten bij de Coordination Rurale, een ultrarechtse boerenbond, die tot de minderheidsbonden behoort), bij de rechtbank een klacht in tegen het financieringsmechanisme van UNIGRAINS, in verband met vermeende onregelmatigheden. Volgens deze graantelersorganisatie werden publieke gelden ‘verduisterd’. Een deel van de fondsen zou gebruikt zijn om de (meerderheids)boerenbond FNSEA te financieren. Dit zou hebben plaatsgevonden in de tijd dat Luc Guyau voorzitter van de FNSEA was, in de periode 1992-2001. Luc Guyau, nu voorzitter van de prestigieuze APCA (de koepelorganisatie van de ‘Chambres d’Agriculture’), is inmiddels, evenals de ouddirecteur van de FNSEA, in voorlopige hechtenis gesteld. Naar verwachting zullen ook andere landbouwvoormannen door de rechter worden gehoord. Het onderzoek komt voor Luc Guyau zeer ongelegen; hij zou zich kandidaat stellen voor de UMP (de neo-Gaullisten) bij de komende regionale verkiezingen in het Loiregebied, waar hij zijn veehouderijbedrijf heeft. Uiteraard komt nu zijn kandidaatstelling in gevaar. Een andere reden voor de aanklacht van de OPG was het feit dat UNIGRAINS de syndicale structuur van enkele andere gespecialiseerde organisaties van de FNSEA, zoals de pluimveehoudersbond en het Centre National de l’Elevage, had gefinancierd. Vervolgens werd een deel van de gelden aan de FNSEA teruggestort. Inmiddels heeft de huidige voorzitter van de FNSEA, Lemétayer, de messen geslepen. Hij wijst erop dat het destijds gehanteerde systeem gebaseerd was op een in 1970 ingesteld systeem van ‘boerensolidariteit’. Daarmee zijn vele boeren, nu tevens landbouwvoormannen (ook binnen de huidige minderheidsboerensyndicaten) geholpen voort te bestaan. Het systeem was transparant en heeft, met goedkeuring van de diverse ministers van landbouw, tot 1998 gewerkt. Daarna is, in overleg met de overheid, besloten het financieringssysteem via parafiscale heffingen te beëindigen. De Coordination Rurale en de Confédération Paysanne zijn ‘tevreden’ over de huidige ontwikkeling van het justitiële onderzoek. De Confédération Paysanne onder leiding van de roemruchte altermondialist José Bové, heeft aangekondigd via Justitie smartengeld te zullen vragen. Als klap op de vuurpijl heeft de OPG aangekondigd opnieuw een klacht bij de rechtbank te zullen indienen. In dit geval is SOFIPROTEOL, de financieringsorganisatie van de sector van oliehoudende- en eiwithoudende gewassen de boosdoener. Deze organisatie werd, eveneens wegens onregelmatigheden, in een recent verschenen rapport van de nationale rekenkamer in 2003 op de vingers getikt. Het lijkt erop dat de Franse rechters de oorlog hebben verklaard aan ‘kromme’ financieringsmethoden! Als laatste ‘kwelling’ zou het recent verschenen boek La forteresse agricole - 800 pagina’s van de grote uitgever Bayard - van auteur Gilles Luneau kunnen gelden. Luneau analyseert hoe de FNSEA zich sinds 1946 door middel van interne machtsstrijd en politieke relaties heeft kunnen opwerken tot de machtigste boerenbond van Frankrijk. De FNSEA overleeft dankzij ‘samenspel’ met de (rechtse) politiek en het ‘verstikken’ van het syndicale pluralisme, aldus de auteur. Luneau raakte al eerder bekend door boeken die hij samen met onder andere José Bové heeft geschreven.

Verenigd Koninkrijk: beslissingen over implementatie mid term review De kogel is door de kerk. In het Verenigd Koninkrijk wordt op verschillende manieren invulling gegeven aan de implementatie van het mid term review-akkoord. De manieren waarop de verschillende landsdelen, die als gevolg van het Devolutieakkoord geheel verantwoordelijk zijn voor hun eigen landbouwbeleid, de implementatie vorm geven, zijn:

7

Engeland: volledige ontkoppeling met ingang van 1 januari 2005 volgens een dynamisch hybride model. Daarbij wordt in 8 jaar van een historisch model overgeschakeld naar een volledige forfaitaire betaling per hectare (flat-rate-systeem); Noord-Ierland: volledige ontkoppeling met ingang van 1 januari 2005 volgens een statisch hybride model; Schotland: volledige ontkoppeling met ingang van 1 januari 2005 volgens de historische methode; Wales: volledige ontkoppeling met ingang van 1 januari 2005 volgens de historische methode. Opvallend is de diversiteit bij de implementatie. Minister Beckett is er blijkbaar niet in geslaagd haar collega-ministers in de andere landsdelen te overtuigen van de juistheid van haar aanpak en blijkbaar heeft spierballenvertoon niet geholpen. Commissaris Fischler zal niet erg gelukkig zijn met deze gevarieerde invulling en grotere landeigenaren met landerijen in verschillende delen van het VK zullen dat gevoel delen als zij zich geconfronteerd zien met zeer uiteenlopende regelingen en administratieve systemen. Boerenbonden in Wales, Schotland en Noord-Ierland zijn over het algemeen tevreden, omdat de richting die zij zelf hebben aangegeven grotendeels is gevolgd in de uiteindelijke beslissingen. Op zich zijn de keuzes voor deze vooral door rundvlees en schapen (en de daarmee samenhangende inkomenssteun) gedomineerde agrarische sectoren wel begrijpelijk. Hoewel in Schotland tijdens komende consultaties nog wel het nodige rumoer zal opklinken over de extra aftoppingen ten behoeve van de nationale enveloppe en de extra modulatie. In Wales wilden de boerenbonden eigenlijk dat de regering direct al had afgezien van de invoering van een nationale enveloppe. Gezien echter de toon waarop de verantwoordelijke minister in Wales over dit onderwerp spreekt, lijkt het voor de boerenorganisaties redelijk gemakkelijk hem te overtuigen van de in hun ogen te grote nadelen van het invoeren van een dergelijke nationale enveloppe. In Engeland was de National Farmers’ Union (NFU) samen met de rundvleessector en de pachtersorganisatie de meest uitgesproken verdediger van implementatie via de historische methode. Eén van de belangrijkste argumenten daarbij was dat een andere vorm van implementatie de Engelse akkerbouwers en rundvleesproducenten in een nadelige positie zou brengen ten opzichte van hun grote Europese concurrenten in met name Frankrijk. De natuur- en milieuorganisaties toonden hun sympathie voor een flat-rate-systeem. De NFU heeft de implementatie van de mid term review-besluiten een “testcase” voor de samenwerking tussen boerenorganisatie en ministerie genoemd. Dit besluit zal bij deze organisatie, voor wiens leden het ministerie van landbouw (DEFRA) toch al staat voor “Death to all farmers”, een constructieve samenwerking met het ministerie onder grote druk zetten. Dat gebeurt bovendien op een moment dat de geharde boerenleider Sir Ben Gill afscheid neemt. Overigens moet hierbij niet over het hoofd worden gezien dat aanvankelijk ook de NFU tot op het bot verdeeld was (de tuinbouwsector was voorstander van de flat-rate-systematiek); eenheid binnen die organisatie is slechts door een machtswoord tot stand gebracht. De Country Land and Business Association (CLA, de grote landeigenaren) waren voorstander van een (anders vormgegeven) hybride model, maar hebben het door minister Beckett gekozen en eerder door haar rechterhand Lord Whitty tijdens de Oxford Farming Conference geventileerde model “het slechtste van beide werelden” genoemd. Minister Beckett heeft duidelijk pogingen gedaan de pijn te verzachten, vooral in de richting van de NFU. Het idee van de nationale enveloppe is geschrapt; over een nationale verhoging van de verplichte EU-modulatie wordt nu niet meer gesproken (Lord Whitty noemde beide elementen nog wel in zijn speech tijdens de Oxford Farming Conference) en cross-compliance zal waarschijnlijk een minimale invulling krijgen. Met de op die wijze te verkrijgen extra middelen zou het nieuwe, per 1 januari 2005 in te voeren, landbouwmilieubeleid gefinancierd moeten gaan

8

worden. Het geld daarvoor moet de minister nu elders vinden of ze moet de regeling alsnog anders gaan invullen. Ook de uitwerking naar verschillende regio’s, waarbij extra aandacht wordt geschonken aan de uit oogpunt van natuur en milieu gevoelige en uit oogpunt van opbrengsten slechtste (“up hill” schapen-)gebieden, zal nog een belangrijk aandachtspunt zijn in de verzachting van de pijn.

Verenigd Koninkrijk: visie Conservatieven op Europa Nationale controle van het Verenigd Koninkrijk over zijn eigen visserijgronden; een radicale hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid; geen Britse deelneming aan de Eurozone en geen EU-grondwet. Dit zijn vier heldere uitspraken van de Conservatieve oppositieleider Michael Howard over Europa, gedaan in een beleidsbepalende toespraak voor de Konrad Adenauer-Stiftung in Berlijn en in een interview met de Financial Times. Het is voor de eerste maal sinds zijn aantreden als leider van de Conservatieven dat Michael Howard een aantal piketpalen slaat over Europa. In de eerste reacties is de toespraak overigens als redelijk gematigd ontvangen, zeker in combinatie met zijn beslissing om in tegenstelling tot zijn voorganger Ian Duncan Smith de Conservatieven lid te laten blijven van de fractie van de Europese Volkspartij in het Europese Parlement, die in het (Eurosceptische deel van het) Verenigd Koninkrijk als “strongly pro-federalist” wordt beschouwd. De laatstgenoemde beslissing heeft evenwel in Conservatieve kring – net voor de voltooiing van zijn eerste 100 dagen als partijleider - tot het eerste gemor van notoire Eurosceptici geleid. Volgens de oppositieleider is het Gemeenschappelijk Visserijbeleid een “mislukking”, die heeft geleid tot het slinken van de visvoorraden en het bijna vernietigen van de Britse visserijsector. Het teruggeven van het beheer over de visserijgronden aan nationale regeringen is een eerste vereiste voor het duurzame beheer van visserijbestanden, want er wordt “ownership” geschapen. Wanneer de Conservatieven in de regering komen zullen zij onmiddellijk onderhandelingen starten over de overdracht aan de Britse autoriteiten van het visserijbeheer over de Britse visserijgronden binnen de 200-mijlszone, aldus Howard. Dat zal gepaard gaan met verstandige bilaterale overeenkomsten met en erkenning van de historische rechten van andere visserijnaties. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moet op radicale wijze worden hervormd, omdat het desastreuze gevolgen heeft voor derdewereldlanden, heeft geleid tot voedseloverschotten in Europa en tot het dumpen van goedkoop voedsel in derdewereldlanden. Zonder substantiële hervorming wordt het aandeel van het GLB in het EU-budget als gevolg van de toetreding van nieuwe lidstaten alleen maar groter, zei Howard. De Conservatieven wijzen niet alleen het grootste deel van de inhoud van de nu voorliggende EU-grondwet af, maar ook het idee van een grondwet als zodanig voor de EU. Het aanvaarden van de Europese grondwet betekent volgens Howard dat de EU zich omgordt met veel attributen en ornamenten van een nationale staat. Niet langer ligt dan wetgeving van nationale parlementen ten grondslag aan EU-wetgeving, maar een supranationale grondwet, aldus de oppositieleider. In een interview met de Financial Times voegt Michael Howard hier aan toe dat het Verenigd Koninkrijk met een Conservatieve regering onder zijn leiding niet zal toetreden tot de Eurozone. Naar zijn mening zijn de voordelen van het vasthouden aan de eigen bevoegdheden om rentestanden vast te stellen veel groter dan de voordelen van deelname aan de Eurozone.

9

Brazilië: nationaal bossenprogramma De regering heeft een nationaal bossenprogramma gelanceerd, dat erop is gericht de deelname in de wereldhouthandel te vergroten. Momenteel bedraagt het Braziliaanse aandeel slechts 2%. Het uitgangspunt van het programma is een evenwichtig gebruik en onderhoud van de bossen. De overheid stelt via financieringsinstituten als de BNDES, de Banco do Nordeste en de Banco da Amazônia, tot 2007 ongeveer US $ 600 mln. aan kredieten beschikbaar. Daarnaast is er nog ruim US $ 50 mln. beschikbaar voor training, technische assistentie, onderzoek en technologische ontwikkeling. Binnen vier jaar moet 2 miljoen ha. bos worden geplant en 20.000 ha. oeverbos worden hersteld. Bij de lancering van het programma zei president Lula onder meer dat de natuur niet moet worden gezien als een museum van onaantastbare relikwieën. Maar uiteraard mogen natuur en milieu ook niet uit economisch voordeel door illegaal handelen van de mens worden vernietigd. Volgens de president is er behoefte aan uitbreiding van gecertificeerde plantages. Deze maken momenteel slechts 20% van de bestaande bosbouwprojecten uit. De president noemde Finland als voorbeeld van een land dat, met een oppervlakte van slechts de helft van de deelstaat Minas Gerais, 8% van de wereldhouthandel in handen heeft. Brazilië heeft slechts 2% van deze markt, ondanks het feit dat het land, na Rusland, over de grootste oppervlakte bos ter wereld beschikt (550 miljoen ha.). De keten, die voor de productie afhankelijk is van natuurlijke hulpbronnen, draagt slechts met 4% bij aan het BNP en met 8% aan de Braziliaanse export. Mede daarom wil de regering ook een grote groep kleine boeren transformeren naar bosbouwers. Naar schatting zal in 2007 ongeveer 40% van de bosbouw in handen zijn van kleine boeren en de overige 60% in handen van grote bedrijven.

Hongarije: boerenopstand Hongaarse boeren hebben 16 februari gedurende 8 uur meer dan 65 wegen geblokkeerd. Per blokkade namen 20 tot 200 landbouwvoertuigen deel en waren ongeveer 50 tot 500 boeren aanwezig. Het totale aantal demonstranten werd op de eerste dag (er zijn er 12 gepland) op 4.000 geschat. Niet alle Hongaarse boerenorganisaties hebben zich echter al aangesloten. Met name de grootste en vaak als regeringsgezind gekwalificeerde landelijke boerenorganisatie (MOSZ) beslist 20 februari over deelname. Onderafdelingen en individuele leden van deze federatie hebben echter wel meegedaan. De eerste dag van de demonstratie verliep zeer ordelijk. De boeren volstonden met slechts één helft van de rijweg af te sluiten. Men beperkte zicht tot hoofdwegen, de autowegen bleven buiten schot. De demonstranten komen uit praktisch alle sectoren van de landbouw. Belangrijke drijfveren achter de demonstratie zijn met name de landelijke vereniging van melkproducenten en de landelijke vereniging van varkenshouders. De directe aanleiding voor de actie is de weigering van de regering om voor het opkopen van melk een landelijke interventieprijs af te kondigen en de grote zorg dat de landbouwsubsidies over 2004 de boeren in veel mindere mate zullen bereiken dan voorgaande jaren. De minister van landbouw heeft weinig mogelijkheden de boeren tegemoet te komen. Vanaf 1 mei gelden de Europese regels, waardoor specifiek sectorale maatregelen zoals een interventieprijs voor melk of een opkoopregeling voor varkensvlees onmogelijk zijn. De financiële ruimte om nog vóór die tijd specifieke maatregelen in te voeren is uiterst beperkt. Men moet immers nog de verplichtingen uit 2003 - 80 mld. forint (circa ¤ 320 mln.) uit de begroting van 2004 betalen. Daar komt bij dat de Hongaarse regering bezig is met een extra bezuinigingsronde in de begroting van 2004. Daarin wordt het aandeel van het departement van landbouw

10

op 20 mld. forint geschat. Tot slot moet het ministerie nog een oplossing zien te vinden voor de dekking van de bijdrage aan de boeren die bovenop de Europese inkomenssteun van 25% tot 55% mag worden uitgekeerd. De achtergrond van de grote (en reële) spanning is dat menig Hongaars product duurder wordt geproduceerd dan het op de markt wordt verkocht. De hoge productiekosten worden veroorzaakt door het feit dat de afgelopen jaren geen structurele aanpassingen zijn doorgevoerd op het gebied van het aandeel van de arbeidskosten, de productiemethoden zijn slechts mondjesmaat gemoderniseerd en bovendien leent de deels verbrokkelde agrarische productiestructuur zich niet voor concurrerende marktproductie. Het is overigens niet zo dat de hele agrarische sector in een crisis verkeert. Er zijn wel degelijk moderne en concurrerend producerende grote bedrijven in alle sectoren. De demonstratie is dan ook vooral een uiting van het gevoel gedurende de afgelopen jaren in de steek gelaten te zijn. Tevens ziet men na 1 mei de concurrentie op de binnenlandse markt scherp toenemen. De vaak goedkope producten uit de andere lidstaten van de Europese Unie zullen de Hongaarse producten deels uit de markt verdringen. Deze verwachting is voor bepaalde producten zeker reëel.

11

Economische en handelsaangelegenheden

Italië: made in Italy moet export bevorderen Voor de promotie van de export van levensmiddelen en andere agrarische producten is niet de minister van landbouw verantwoordelijk, maar de minister van productieve activiteiten. Deze minister behartigt de gehele Italiaanse export. Om de aandacht op Italiaanse producten te vestigen wordt gewezen op de Italiaanse levensstijl, zoals die tot uitdrukking komt in mode, design, huishoudelijke artikelen, film, maar vooral ook in eten en drinken. Het alles omvattend logo voor het Italiaanse product is “Made in Italy”, dat moet genoeg zeggen. Het ministerie wil in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf een steun in de rug geven, onder meer door internationalisering van deze bedrijven te bevorderen. Verder wil men de afzet en distributie van Italiaanse producten meer bundelen om de kosten te drukken en wordt de nadruk gelegd op Italiaanse kwaliteitsproducten, zoals de beschermde streekproducten. De minister zal er ook op toezien dat Italiaanse producten niet worden nagemaakt en zonodig tot vervolging overgaan. Naast nationale promotie wil het ministerie de verschillende regionale producten onder de aandacht brengen. De instrumenten die ingezet worden zijn collectieve Italiaanse inzendingen op beurzen in het buitenland, proeverijen, cursussen voor sommeliers en koks, seminars, workshops, acties op verkooppunten, gezamenlijke acties met distributeurs, studiereizen voor journalisten en vakmensen naar Italië, artikelen in de pers en drukwerk. Binnen en buiten Europa zal men zich op verschillende beurzen manifesteren. In Nederland zal Italië aanwezig zijn op de Private Label beurs en op de beurs voor reinigingsapparatuur, beiden in Amsterdam. Een speciale actie zal worden ondernomen, gericht op het aantrekken van Nederlandse investeerders in Italië.

Italië: een kleine greenery geboren Afzet, distributie en retail lopen in Italië achter bij de onwikkelingen in de rest van Europa. Wat betreft de supermarkten is de achterstand in Noord-Italië aardig ingelopen, maar in het zuiden is dat nog allesbehalve het geval. De afzet en distributie van groente en fruit lopen in het hele land nog ver achter. Zelfs de vorig jaar nieuw opgeleverde groothandelsmarkt voor groente en fruit bij Rome is gebouwd volgens een concept dat in Nederland dertig jaar geleden al ouderwets was. De supermarkten vragen om grootschalige levering en daar kan met de versplinterde afzet en distributie in Italië niet aan worden voldaan. Om die reden hebben producenten en groothandelaren in Piemonte zich aaneengesloten tot een grotere eenheid, die beter in staat is te voldoen aan de nieuwe vraag. Onder de naam ‘ortofruit italia’ is een nieuwe organisatie geboren in Verzuolo in de provincie Cuneo. De Engels-Italiaanse naam en het logo suggereren internationale ambities, al zal dat met de huidige omzet van ¤ 10 mln. per jaar zo’n vaart nog niet lopen.

12

Zuid-Afrika: Cape Wine 2004 Van 30 maart tot 2 april organiseert Wines of South Africa de Cape Wine 2004, een beurs waar bijna alle Zuid-Afrikaanse wijnproducenten aanwezig zullen zijn. Ongeveer 330 producenten hebben zich ingeschreven, die goed zijn voor ongeveer 4.000 wijnsoorten. Het evenement is niet alleen bedoeld voor ‘de grote jongens’, ook wijn afkomstig van zogeheten garagistes, kleine boeren die hun garage hebben ingericht als wijnkelder, behoren tot de deelnemers. Het evenement vindt plaats in het Cape Town Convention Centre. De beurs geniet een hoog internationaal aanzien. De eerste twee dagen zijn speciaal gereserveerd voor de buitenlandse belangstellenden. Het evenement komt op een goed moment. De Zuid-Afrikaanse wijn heeft een goed jaar achter de rug. In deze toch zeer concurrerende markt is men erin geslaagd de omzetwaarde in bijvoorbeeld Engeland met 12% te verhogen. De export naar ons land steeg met 23% qua volume en met 19% in waarde. Opvallend zijn de exportcijfers naar Zweden, waar het afgelopen jaar een groei heeft plaatsgevonden van maar liefst 126% vergeleken met het jaar ervoor.

Zuid-Korea: vrijhandelsovereenkomst met Chili geratificeerd Na meer dan een jaar van gekonkel en protesten van boeren (afgelopen week waren er nog indrukwekkende rellen met veel vuur en rook voor het parlementsgebouw) heeft het parlement 16 februari eindelijk de vrijhandelsovereenkomst met Chili geratificeerd. Aangezien Chili dit al een jaar geleden deed, staat niets de uitvoering meer in de weg. In Zuid-Korea verwacht men al in april de vruchten te kunnen plukken. En dat zijn er vele, want de Zuid-Koreaanse export van industriële producten (auto’s, mobiele telefoons) zal zeer in belang toenemen ten gevolge van de overeenkomst. Het was de regering dan ook veel waard om de boeren tot zwijgen te brengen. In totaal werd zo’n ¤ 900 mln. uitgetrokken om de boeren de komende tien jaar tegemoet te komen voor de schade die zij denken te gaan lijden als gevolg van het verdrag. De overeenkomst leidt ertoe dat in Korea de invoerrechten voor 9.740 Chileense producten, dat wil zeggen 87,2% van het totaal, geheel zullen worden afgeschaft (Chili: 2.450 producten, ofwel 41,8%). Voor de resterende 12,8% geldt een overgangstermijn, variërend van 5 tot 15 jaar. Chileense rijst, appelen en peren zijn volledig buiten de werking van het verdrag gehouden. En voor druiven geldt een speciale regeling, die erop neerkomt dat het huidige tarief van 45% gehandhaafd blijft voor importen tussen mei en oktober. Buiten die periode zal het tarief in 10 jaar geleidelijk worden afgebouwd tot nihil in 2014. Voor Zuid-Korea zijn koelkasten en wasmachines geheel buiten de werking van het verdrag gehouden. Voor de Nederlandse exporteurs zal het verdrag op termijn een aantal gevolgen hebben. Met name de exporteurs van varkensvlees zullen de gevolgen kunnen gaan merken, aangezien voor Chileens varkensvlees het huidige 25% tarief in tien jaar zal worden afgebouwd. Voor de zuivelexport naar Korea, goed voor ¤ 40 mln., zullen de gevolgen vooralsnog minder groot zijn. Over de tariefafbouw in de zuivel wordt pas later onderhandeld. Slechts een jaarlijks quotum van 1.000 ton weipoeder en/of melkpoederpreparaat kan vrij van invoerrecht worden geïmporteerd. Het tarief van 8% op cacaopreparaten (85% mager melkpoeder, 15% cacao) wordt in vijf jaar afgebouwd. Aangezien de Chileense export van deze producten naar Korea (nog) slechts 2% van de Nederlandse export bedraagt, zijn de gevolgen daarvan vooralsnog te overzien. De volledige tekst van het verdrag is te vinden op http://www.mofat.go.kr/ko/division/fta_new_9.mof. Een uitgebreidere analyse van het verdrag is beschikbaar op het landbouwbureau in Seoul.

13

Agro-industrie

Italië: bedrijven steeds meer gecertificeerd In 2003 voldeden 3.353 bedrijven in de levensmiddelensector aan de Iso-9000 of 9001:2000-norm. Dat is 40% meer dan in 2002. Ongeveer de helft van de 7.000 levensmiddelenindustrieën voldoet daarmee aan deze norm. Ook het aantal bedrijven dat aan bepaalde milieunormen voldeed steeg met meer dan 100%, terwijl 806 bedrijven de volledige traceerbaarheid hebben ingevoerd. De traceerbaarheid is vanaf januari 2005 verplicht binnen de EU. Daar moet in 2004 dus nog hard aan gewerkt worden.

Verenigd Koninkrijk: boerenwinkels in tuincentra Dobbies Garden Centres, een keten van tuincentra in het noorden van Engeland en in Schotland, gaat in de tuincentra winkels opnemen die producten rechtstreeks van de boeren gaan verkopen, waaronder allerlei delicatessen. Volgens de keten, die zijn omzet het afgelopen jaar met 20% zag toenemen tot ruim £ 46 mln. (ongeveer ¤ 67 mln.), wordt daarmee ingespeeld op een trend. De tuincentra verwachten met deze zet de groeiende omzet in 2004 en volgende jaren te kunnen consolideren. De eerste van deze winkels gaat open in Edinburgh en de tweede is al in een nieuw te openen tuincentrum elders in Schotland geïncorporeerd.

Verenigd Koninkrijk: onverwacht vertrek topman Unilever De kleurrijke Britse co-voorzitter van de Raad van Bestuur van Unilever, Niall FitzGerald, heeft tamelijk onverwachts zijn vertrek, op 30 september, aangekondigd. Hij wordt opgevolgd door Patrick Cescau, nu verantwoordelijk voor de voedingsmiddelendivisie binnen het concern en voor de integratie van Bestfoods in Unilever. Fitzgerald – ruim 37 jaar gepokt en gemazeld binnen Unilever, waarvan 8 jaar als co-voorzitter van de Raad van Bestuur – wordt genoemd als toekomstig voorzitter van de Raad van Commissarissen van het media- en informatietechnologieconcern Reuters. Hij kondigde zijn afscheid aan op een moment dat Unilever een jaar van gemengde resultaten afsloot: geen groei in de verkopen, maar wel in de winst. De omzet was 12% lager dan het jaar ervoor en bedroeg ¤ 42,9 mld., terwijl de winst voor belastingen steeg met 12% tot ¤ 4,5 mld. De omzetgroei voor de belangrijkste Unilevermerken steeg met 2,5%, terwijl in de meerjarenstrategie voor 2003 als doelstelling een groei van 3,5% was beoogd. De beoogde groei van 5 à 6% voor 2004 is nu min of meer verlaten. Fitzgerald is in het Verenigd Koninkrijk ver buiten de bureaumuren van Unilever bekend wegens zijn uitgesproken meningen over allerlei zakelijke, maar ook belangrijke maatschappelijke onderwerpen en tevens actief in de wereld van de kunsten. De in Ierland geboren en getogen zakenman heeft na zijn opleiding aan de universiteit van Dublin een levenslange carrière binnen Unilever doorlopen.

14

Verenigd Koninkrijk: testapparaat voor whisky Het drankenconcern Diageo (dat een aantal bekende whiskymerken bezit) heeft een apparaatje ontwikkeld waarmee in café’s onmiddellijk nagemaakte merkwhisky’s kunnen worden ‘ontmaskerd’. De verkoop van nagemaakte merkwhisky kost de Schotse whiskyindustrie per jaar ongeveer £ 800 mln. (bijna ¤ 1,2 mld.). Tot dit moment was er een laboratoriumtest nodig, die twee weken tijd vergde. Het probleem met whisky is dat de vereiste zuiverheidsgraad niet toelaat dat er in de drank een indicator, bijvoorbeeld een teststrookje, wordt gestopt waarmee namaak heel gemakkelijk aan te tonen is. De meeste merkgins en –wodka’s kennen een stof waarmee de authenticiteit van de drank gemakkelijk kan worden gecontroleerd.

Verenigd Koninkrijk: Safeway-aandeelhouders akkoord met overname De aandeelhouders van de supermarktketens Safeway en Wm Morrison hebben tijdens speciale aandeelhoudersvergaderingen ingestemd met het overnamebod van £ 3 mld. van Wm Morrison op Safeway. De aanwezige aandeelhouders op beide vergaderingen vertegenwoordigden meer dan 99% van alle in omloop zijnde aandelen van beide bedrijven. Safeway is in 1977 opgericht als Argyll Group en kreeg zijn huidige naam door de overname in 1987 van de Britse tak van het Amerikaanse Safeway. Hoewel enkele aandeelhouders de overname als te goedkoop kwalificeerden, kon de afscheid nemende laatst overgeblevene van de ‘drie musketiers’ van Argyll, David Webster, niet anders zeggen dan dat de mededingingsautoriteiten deze prijs hadden bepaald door de andere grote supermarktketens van het biedproces uit te sluiten. Als alle juridische procedures verder normaal verlopen zal de overname op 8 maart een feit zijn. Na overname zal het nieuwe bedrijf 552 supermarkten bezitten met een verwachte omzet van ongeveer £ 13 mld. (ongeveer ¤ 19 mld.) en een supermarktaandeel van 15,3%. Op dit moment hebben de grote concurrenten Sainsbury’s, Asda en Tesco marktaandelen van respectievelijk 16,5, 17,1 en 27,2%. Het nieuwe bedrijf zal een dominante speler worden in het noorden van Engeland (niet geheel verwonderlijk gezien het feit dat Morrison’s basis daar ligt en het hoofdkwartier in Bradford zit). Morrison maakt nu in omvang eenvierde deel van Safeway uit.

15

Akker- en tuinbouw

Griekenland: vorstschade ¤ 300 mln. Drie dagen van extreme weersomstandigheden hebben in het hele land diepe sporen nagelaten. Zelfs op Kreta, waar normaal gesproken de temperatuur niet beneden het vriespunt zakt, bevroor de oogst. Voorlopige schattingen duiden op een schade van ¤ 300 mln., waarvan ¤ 200 mln. aan teelten en ¤ 100 mln. aan agrarische infrastructuur en dierlijke productie. De tuinbouw kreeg de grootste klap, maar ook de sierteelt moest het hevig ontgelden. De citrusoogst lijkt geheel verloren. De regering heeft maatregelen aangekondigd om de getroffenen tegemoet te komen, waaronder: • gratis distributie van diervoeders aan veehouders in geïsoleerde gebieden; • directe kredietfacilitering voor herstel van kassen en andere opstallen; • het onmiddellijk opnemen van de schade in zowel de plantaardige als de dierlijke sector, uitbetaling aan rechthebbenden van een voorschot van 50% van de vergoeding uiterlijk half april (Pasen) en uitkering van het restantbedrag op z’n laatst eind mei 2004; • bevriezing van betalingsverplichtingen aan de landbouwbank (ATE) totdat de schadevergoeding volledig is uitgekeerd. Logistiek is het in het hele land opnemen en vaststellen van de schade geen sinecure. Daar komt nog bij dat ingeval van boomteelten niet alleen de oogst een rol speelt, maar ook de toestand van de boom. In het recente verleden beliep het tijdsbestek voor opnemen en vaststellen van de schade een maand of zes. Interessant is daarom het antwoord op de vraag of het tijdsbestek van drie maanden haalbaar is of dat – zij het onbewust – de verkiezingsdatum van 7 maart de inschatting gunstig heeft beïnvloed.

Verenigd Koninkrijk: nationale patatweek Hoewel in het Verenigd Koninkrijk al maanden een verwoed maatschappelijk debat over zwaarlijvigheid woedt, heeft de afzetbevorderingsorganisatie British Potato Council de week van 16 tot 23 februari uitgeroepen tot National Chip Week. Britten worden opgeroepen in die week hun eerbetoon te bewijzen aan de frites, waarvan in het VK overigens per week al gemiddeld zo’n 38.000 ton wordt geconsumeerd. De caloriebewuste mensen wordt aangeraden patat uit de oven te eten (in 100 gram ovenfrites zou minder vet zitten dan in een bekertje yoghurt) en vooral ook dik gesneden patat, want die zuigen minder vet op tijdens het bakken dan dunne. Op de speciale website (http://www.lovechips.co.uk/) zijn recepten van bekende Britse koks opgenomen.

16

Veehouderij en zuivel

Ierland: paardenfokkers tegen diermeel als brandstof De plannen van de Ierse regering om diermeel te gaan gebruiken als brandstof voor energieopwekking en voor de fabricage van cement liggen onder vuur. Een plan van een elektriciteitscentrale in het graafschap Offaly (Midden-Ierland) om hout, slachtafval en diermeel in een mengsel met turf te gaan gebruiken als brandstof, is gestuit op massaal verzet. Men is bezorgd over de uitstoot van verontreinigde en gevaarlijke stoffen. De Ierse Thoroughbred Breeders Association, een invloedrijke belangenorganisatie van paardenfokkers in dit paardengekke land, heeft zich achter het verzet geschaard. Ook de bezwaren van deze organisatie hebben betrekking op de effecten van de emissies op de menselijke en dierlijke gezondheid. Volgens de paardenfokkers krijgt een elektriciteitscentrale hiermee het karakter van een afvalverwerkingscentrale. Ook de plaatselijke afdeling van de Irish Farmers Association heeft bezwaar aangetekend, omdat de uitstoot van het verbrandingsproces via de dieren in de voedselketen terecht kan komen. Uiteraard wijst een woordvoerder van de elektriciteitscentrale de bezwaren af: doel blijft het opwekken van elektriciteit, het pakket brandstoffen is alleen iets anders samengesteld. De uitstoot zal als gevolg van het voorgestelde brandstoffenpakket niet toenemen, aldus de woordvoerder.

Verenigd Koninkrijk: boeren kopen aandelen Arla Een consortium van boeren heeft ongeveer 5% van de aandelen van Arla Foods, het Britse zuivelconcern dat is ontstaan uit een fusie van Express Dairies en de Britse tak van het Scandinavische zuivelconcern Arla, gekocht. De prijzen van aandelen van dit bedrijf zijn als gevolg van deze transactie onmiddellijk met 12% gestegen. De boeren, verenigd in het Express Milk Partnership, hebben het benodigde geld gespaard door een heffing van 1 penny op een liter melk. De omvang van het fonds bedroeg bij de transactie naar schatting £ 30 tot £ 35 mln. (een kleine ¤ 44 tot ¤ 50 mln.). De boeren willen de samenwerking met het zuivelconcern gebruiken om – nu het sterk gewijzigde Gemeenschappelijk Landbouwbeleid geïmplementeerd gaat worden – dichter bij de markt te komen staan. Overigens is vanuit het consortium ontkend dat de transactie bedoeld is om een hogere melkprijs te bewerkstelligen.

17

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

België: zelfcontrole in voedselketen Meer dan 240.000 bedrijven in de Belgische voedselketen moeten vanaf 1 januari 2005 allerhande bedrijfsgegevens gaan bijhouden, zoals op het gebied van medicatie, voeding en gewasbescherming. Het is de bedoeling dat hiermee de voedselketen in België transparanter en veiliger wordt. Tegelijkertijd wordt een meldingsplicht ingevoerd voor vrijwel alle bedrijven in de voedselketen, waardoor het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV) snel op de hoogte wordt gebracht als er op het bedrijf, bij het vervoer of in de laboratoriumuitslagen iets mis blijkt te zijn. De meldingsplicht is 1 maart in werking getreden. Voorts moeten hygiënevoorschriften besmetting voorkomen. De primaire producenten moeten de registers vijf jaar bijhouden, de toeleveranciers twee jaar. Het zelfcontrolesysteem sluit nauw aan bij een HACCP-kwaliteitssysteem, waarbij alle kritieke punten in een bedrijf nauwkeurig worden gecontroleerd. De overkoepelende coöperatie voor de veevoedersector, Ovocom, heeft inmiddels het kwaliteitsborgingssysteeem GMP opgesteld. De sector draagt hiervoor zelf de kosten. In het GMP-systeem wordt twee keer per jaar een audit uitgevoerd. Dat alleen al kost elk lid zo’n ¤ 2.500 per jaar, nog los van de laboratoriumkosten. De pluimveesector ontwikkelde vorig jaar eveneens een eigen kwaliteitsborging, Belplume. Tijdens een seminar van het FAVV op de landbouwbeurs Agribex vroeg de voorzitter van Ovocom zich overigens wel af of de lat over voedselveiligheid nu niet te hoog komt te liggen. De invoer is niet onderhevig aan al die reglementen en die invoer omvat wel tweederde van alle veevoedergrondstoffen.

België: benzinestations in trek voor voedingsindustrie Fabrikanten uit de voedingsindustrie zijn het beu om zaken te doen met de groothandel. Onderhandelingen zijn verworden tot pure prijsgevechten; maandenlang gebakkelei over één eurocent is niet uitzonderlijk. Die fabrikanten zijn dan ook maar wat blij te kunnen praten met de inkopers van oliemaatschappijen. In de winkels bij de benzinestations is de prijs van de producten namelijk minder doorslaggevend. Steeds meer fabrikanten laten dan ook hun oog vallen op dit kleine, maar snelgroeiende segment binnen de zogenaamde out of home-consumptie. Tussen maart en augustus deed het Brusselse adviesbureau Food in Mind een marktonderzoek in de sector van de benzinestations. “Zonder rekening te houden met de brandstoffen draaien de Belgische benzinestations jaarlijks toch een omzet van een kleine ¤ 350 mln.”, aldus Food in Mind, “bovendien groeit de omzet gemiddeld met 25% per jaar, in sommige locaties zelfs met 40%”. De benzinestations worstelen al enkele jaren met een ingrijpende sanering. In amper tien jaar tijd is het aantal tankstations bijna gehalveerd tot 3.846 stuks. Dat betekent dat er één bezinestation is voor elke 2.500 Belgen. De exploitanten proberen hun omzet op te krikken door andere producten te verkopen dan benzine of olie. Campina mag gezien worden als één van de pioniers in de sector. Al in 2000 werd bij het zuivelbedrijf een aparte business unit voor dit segment opgericht. De Antwerpse invoerder van fruitconserven Charlier-Brabo Group (CBG) (met merken zoals Elvea en Dole) zette er vorig jaar de eerste schuchtere stappen en ook het beursgenoteerde Ter Beke (vleeswaren, pizza’s) heeft onlangs van de benzinesta-

18

tions één van zijn topprioriteiten gemaakt. Een opvallende trend in het assortiment van de benzinestations is de opkomst van verse producten.

Frankrijk: agro-industrie wil niet alleen ‘traceerbaar’ zijn Op 1 januari 2005 treedt de Europese verordening inzake voedselveiligheid en garantie van de kwaliteit, de herkomst van producten en ingrediënten in werking. Voor Frankrijk zou de uitvoering van deze verordening geen problemen moeten opleveren; het begrip ‘traceerbaarheid’ is immers al opgenomen in de Oriëntatiewet van 1999 voor de landbouw en sindsdien een breed geaccepteerd begrip. Een voorbeeld is het - na de BSE-crisis ingevoerde - VBF-label (Viande Bovine Française) voor rundvlees. ANIA, de belangenorganisatie van de voedselindustrie, heeft ten aanzien van traceerbaarheid echter nog wel een aantal wensen. Allereerst moeten gegevens ten behoeve van traceerbaarheid sneller binnen de keten worden doorgegeven en moet het grootwinkelbedrijf op dit punt actief meewerken. Dit geldt met name voor het grootwinkelbedrijf dat onder eigen huismerk laat produceren. ANIA wil dat de juridische verantwoordelijkheid duidelijk wordt vastgelegd in contracten, productiecodes en kwaliteitsafspraken. Ook wil men een juridische garantie voor de vertrouwelijkheid van de receptuur van het product en de gebruikte procedure. De informatieverstrekking over traceerbaarheid moet alleen betrekking hebben op de ‘logistieke’ kant. Traceerbaarheid mag niet kunnen leiden tot misbruik door anderen voor economische doeleinden, aldus de belangenorganisatie, die hiermee doelt op het systeem Trace One. Dit is onlangs door Carrefour ingevoerd voor de bedrijven die met Carrefour samenwerken. Ieder systeem, waarin alle schakels teveel productinformatie vrij moeten geven, is voor ANIA onaanvaardbaar. Verder wil de organisatie dat het grootwinkelbedrijf zijn traceerbaarheidssysteem uitbreidt voor de administratie van de onderneming, van opslagbedrijven tot verkooppunten. De mogelijkheid producten bij sommige retailers te traceren, laat fors te wensen over, met name bij de - soms honderden - verkooppunten van een supermarktketen. De organisatie wil tot slot verbetering van traceerbaarheid op het niveau van landbouwproducenten en een evenwichtige verdeling van de kosten van het hele proces: ANIA wil niet de enige speler en financier zijn. Op Europees niveau is ANIA voorstander van traceerbaarheidssystemen die per lidstaat kunnen verschillen, maar toch op elkaar aansluiten.

Ierland: nieuw hoofd voedselveiligheidsautoriteit John O’Brien wordt waarschijnlijk 1 juli benoemd tot directeur van de Food Safety Authority of Ireland. Hij volgt de overleden Ann Westby op. O’Brien, een uit Cork afkomstige Ier, wordt uit Parijs gehaald, waar hij hoofd van de afdeling wetenschappelijk onderzoek van Danone is en tevens hoofd van het voedselveiligheidscentrum van het bedrijf. Daarvóór bekleedde hij diverse andere hoge posities binnen dit Franse zuivel/voedingsmiddelenconcern, waaronder het directeurschap voor voedselveiligheidsbeleid van 1999-2003. Hij is chemicus, bioloog en toxicoloog en heeft gestudeerd aan University College Cork (BSc en PhD) en aan de University of Surrey (MSc). Hem wordt een brede kennis op de terreinen risico- en voedselveiligheidsmanagement toegeschreven, in het bijzonder op internationaal gebied.

Verenigd Koninkrijk: experiment met gratis schoolmaaltijden Ruim 22.000 leerlingen van lagere scholen in Hull zullen de komende drie jaar op school gratis voorzien worden van ontbijt, lunch en een hapje tijdens theetijd, ongeacht het inkomen van de ouders van de kinderen. Geen hamburgers uiteraard, maar gezonde voedingsmiddelen. Het ministerie van Onderwijs en Vaardigheden heeft dit programma, dat ruim £ 7 mln. (¤ 10 mln.) zal kosten, goed-

19

gekeurd. De plaatselijke overheid zal het programma uitvoeren. Doel is verbetering van de gezondheid van schoolkinderen en verbetering van de volksgezondheid in Hull in het algemeen. Een kind in Kingston upon Hull heeft op dit moment een levensverwachting die zes jaar korter is dan een kind in Kingston upon Thames. In 1949 heeft de Britse regering het subsidiestelsel voor gratis schoolmaaltijden ingetrokken. In die tijd werden gratis schoolmaaltijden verstrekt aan arme en ondervoede kinderen.

Verenigd Koninkrijk: zwaarlijvigheid Eén op de drie volwassen Britten zal in 2020 zwaarlijvig zijn en forse medische risico’s lopen, wanneer nu geen actie wordt ondernomen. Dit schrijven de Royal College of Physicians, de Royal College of Paediatrics and Health en de Faculty of Public Health in een voor deze organisaties (ongekende) gezamenlijke rapportage over de gevolgen van slechte eetgewoonten en te weinig beweging. Van veel gevallen van hart- en vaatziekten, beroerten en kanker is de oorzaak nu al zwaarlijvigheid. Eén op de vijf volwassen Britten is zwaarlijvig, terwijl het verschijnsel onder kinderen snel toeneemt. Sommige kinderen krijgen tegenwoordig een bepaalde vorm van suikerziekte die vroeger alleen bij volwassenen voorkwam en die kan worden toegeschreven aan overgewicht. De prestigieuze specialistenorganisaties roepen de regering op bewustwordingscampagnes te lanceren voor gezond eten en meer beweging. Overigens blijkt uit cijfers dat problemen die voortkomen uit zwaarlijvigheid de Britse economie nu al £ 2 mld. (bijna ¤ 3 mld.) per jaar kosten en de National Health Service minstens £ 500 mln. (ruim ¤ 700 mln.).

Verenigd Koninkrijk: etikettering voedingsmiddelen De Food Standards Agency (FSA), het Britse equivalent van de Voedsel en Waren Autoriteit, heeft geconstateerd dat in 40% van de gevallen etiketten van voedingsmiddelen misleidend of ambivalent zijn. Het gaat in het bijzonder over het gebruik van de woorden ‘boerderij’, ‘traditioneel’, ‘thuisgemaakt’, ‘oorspronkelijk’, ‘natuurlijk’, ‘vers’, ‘authentiek’ en ‘puur’. De FSA onderzocht 220 voedingsmiddelen die met één van deze begrippen werd geëtiketteerd, nadat de organisatie in juli 2002 richtlijnen had gepubliceerd om misbruik van dit soort begrippen te voorkomen en eerlijkheid in de handel te bevorderen. Volgens de FSA negeert de voedingsmiddelenindustrie nog steeds het belang van duidelijkheid op de etiketten. Consumenten worden slachtoffer van suggesties die worden gewekt door het gebruik van dergelijke begrippen. Meer dan eenderde deel van producten die als ‘traditioneel’ wordt verkocht, beantwoordt niet aan de omschrijving uit de FSA-richtlijnen. Volgens die richtlijn is een product traditioneel wanneer het gemaakt is volgens een recept en met ingrediënten en bereidingsmethoden die al lang bestaan. Driekwart van de onderzochte producten die op de markt worden gebracht als boerderijproducten (die volgens de richtlijnen gemaakt moeten zijn op de boerderij) zijn in werkelijkheid afkomstig uit voedingsmiddelenfabrieken. Ook het woord ‘thuisgemaakt’ is volgens het FSA-rapport in ruime mate misbruikt. Producten die als ‘vers’ worden aangeduid, moeten niet vier weken in de schappen kunnen liggen, waarvan in het onderzoek voorbeelden werden aangetroffen.

20

Veterinaire aangelegenheden

België: BSE-heffing De horecasector verzet zich tegen een forfaitaire BSE-heffing bij de vleesverkopers en dreigt met een boycot van Belgisch rundvlees. De heffing is een voorstel van de Boerenbond om de kostprijs van de tests op BSE via de distributiesector aan de consument door te berekenen. De Boerenbond heeft onlangs voorgesteld om een eenmalige jaarlijkse premie te heffen bij winkeliers en horecabedrijven. Deze premies, van gemiddeld ¤ 120 per verkooppunt, moeten een fonds vormen om de BSE-tests te financieren. De detailhandel zou deze premie dan moeten doorberekenen aan de consument. Het Boerenbondvoorstel wordt gedragen door vijftien sectoren uit de vleesketen. Ook al is dit voorstel volgens de Boerenbond goedkoper en administratief veel eenvoudiger dan de procedure die de federale regering voorstelt, reageren de winkeliers en horecazaken er bijzonder negatief op. Horeca Vlaanderen is verontwaardigd en dreigt met een boycot van Belgisch rundvlees. Het voorstel van de Boerenbond is een rare vorm van solidariteit en pure chantage tegenover de horeca, de economische zwakste schakel in de voedselketen, vindt Horeca Vlaanderen. Horeca Vlaanderen wil de overheid of het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) laten opdraaien voor de kosten. De BSE-tests behoren tot de taken van het Voedselagentschap. “We kunnen toch niet voor elke calamiteit een speciaal fonds oprichten”, aldus Horeca Vlaanderen. De zelfstandigenorganisatie Unizo ziet het denkspoor van de Boerenbond evenmin zitten. De heffing omrekenen naar de verkoopprijs van een product is administratief een moeilijke operatie. Bovendien kan de overheid moeilijk controleren of de heffing correct wordt doorgerekend. Unizo wil vermijden dat de zaak uitgroeit tot een pingpongspel. “Het is verstandiger met alle partners aan tafel te gaan zitten en binnen het Federaal Voedselagentschap naar een oplossing te zoeken,” zegt Unizo. “Als dat niet mogelijk is moeten de tests via belastinggeld betaald worden”. De Boerenbond begrijpt de kritiek van de detailhandel niet. De beslissing dat de factuur voor de BSE-tests naar de consument moet worden doorgeschoven, komt immers van de federale regering zelf. Minister Demotte van Volksgezondheid stelde uitdrukkelijk dat die kosten niet bij de producent mogen worden gelegd, maar wel bij de consument.

Ierland: minder brucellose en TBC Runderbrucellose en runder-TBC komen de laatste jaren in Ierland steeds minder voor, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Landbouw en Voedsel. Eind 2003 gold dat al voor het aantal BSE-gevallen. In 1999 werden 45.000 runderen positief getest, tegenover 28.000 runderen in 2003. Inmiddels hebben de belastingbetalers sinds 1959 al meer dan ¤ 2 mld. moeten ophoesten in de strijd tegen runder-TBC. Het ministerie verwacht dat de vooruitgang op dit terrein ook de komende jaren blijft doorgaan. Sinds 1998 komt in Ierland weer runderbrucellose voor, een ziekte die spontane abortussen veroorzaakt. De ziekte sloeg met name toe in de zuidelijke graafschappen, waar de melkveehouderij een prominente plaats inneemt. Het aantal veestapels waarvoor beperkende maatregelen gelden, is echter gedaald van 1.081 in 1998 naar 324 in 2003. Werden er in 1998 328 veestapels geruimd, in 2003 waren dat er nog maar 167. Het ministerie blijft echter vasthouden aan een

21

strak preventief beleid en heeft boeren gewaarschuwd dat kortingen op de schadevergoedingen zullen worden doorgeveord als zij dieren kopen die niet binnen 30 dagen na de aankoop zijn getest op brucellose. Naast deze maatregel vindt bloedonderzoek en extra onderzoek in slachthuizen plaats, alsmede ruimingen en behandeling van dierlijke mest.

Verenigd Koninkrijk: nieuwe voorstellen bestrijding runder-TBC Het ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken (DEFRA) heeft zeven nieuwe voorstellen gedaan voor de bestrijding op korte termijn van runder-TBC. Het belangrijkste voorstel is een wet, waarbij een test verplicht wordt gesteld bij vee van éénjarige en tweejarige testprogramma’s, dat verplaatst wordt naar andere bedrijven. De boeren zullen voor deze test moeten betalen. Andere voorstellen zijn gericht op het vroeg ontdekken van de ziekte en het voorkomen van mogelijke kritieke gebieden, alsmede het versterken van bewaking en controlemaatregelen. Chief Veterinary Officer Jim Scudamore zei dat runder-TBC momenteel het grootste probleem is op dierziektegebied waarmee de overheid, boeren en dierenartsen te kampen hebben. “Het is van wezenlijk belang dat de geografische verspreiding gestopt wordt. Hoewel de ziekte slechts 5% van alle kuddes treft, moet runder-TBC op zeer korte termijn tegengehouden worden om de verspreiding naar onbesmette gebieden te voorkomen”, aldus Scudamore. Het consultatiedocument bevat ook voorstellen en vragen betreffende een nieuwe, duurzame langetermijnstrategie. Men wordt uitgenodigd om te reageren op onderwerpen als het vaststellen van doelstellingen, de kostenverdeling en de voor- en nadelen. De overheidsuitgaven voor runder-TBC bedroegen in het laatste financiële jaar £ 74 mln. (ongeveer ¤ 115 mln.), inclusief £ 15 mln. (¤ 23 mln.) voor onderzoek. De einddatum van de consultatieperiode is 4 mei. Meer informatie is beschikbaar op website www.defra.gov.uk/animalh/tb/index.htm

Polen: Thais pluimvee niet naar EU Het hoofd van de veterinaire dienst, Piotr Kolodziej, heeft met klem ontkend dat Polen pluimvee uit Thailand naar Nederland stuurt en evenmin naar andere landen. Volgens Kolodziej importeert Polen geen pluimvee uit Thailand. Tot nu toe werd Thais pluimvee via Duitse koelcellen naar Polen gebracht. Volgens de informatie van FMMU/FAPA heeft Polen in 2003 (gegevens over tien maanden) in totaal bijna 18.000 ton pluimvee, ter waarde van US $ 35,7 mln. geïmporteerd. In die periode heeft Polen in Thailand pluimvee gekocht ter waarde van US $ 952.000,- . Inmiddels geldt in Polen een importverbod voor pluimvee uit landen waar vogelgriep heerst. Dit verbod omvat de tien Aziatische landen, inclusief Japan.

22

Natuur, bos, landschaps- en faunabeheer

Ierland: ontsluiting gasveld bedreigt zeezoogdieren De pijpleiding die zou worden aangelegd tussen een gasveld ten westen van de Ierse kust naar het graafschap Mayo (noordwesten van Ierland) loopt dwars door een belangrijk broed- en leefgebied voor diverse zeezoogdieren. Dit is gebleken uit een studie die University College Cork in 2001 en 2002 heeft uitgevoerd. De opdrachtgever van de pijpleiding had om het onderzoek gevraagd. Hoewel in de vergunningaanvraag het belang van het gebied voor zeezoogdieren werd ontkend, blijkt uit het rapport dat in het gebied zeven walvis- en dolfijnsoorten, twee soorten zeehonden, hondshaaien en zeeschildpadden zijn waargenomen. Volgens de onderzoekers is het moeilijk om deze dieren te beschermen tegen de effecten van boringen en ontploffingen. Ondanks het feit dat het betreffende gebied kandidaat is om de status van speciaal beschermingsgebied te krijgen, was een onderzoek volgens de vergunningverlenende instantie (het ministerie van Communicatie, Marine en Natuurlijke Hulpbronnen) niet nodig. De vergunningaanvrager heeft laten weten het onderzoek te hebben laten uitvoeren nadat men tijdens voorbereidende werkzaamheden in het gebied stuitte op veel zeezoogdieren. De resultaten van de studie zullen, volgens het bedrijf, meegenomen worden in de wijze waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd, wanneer de benodigde vergunningen zijn verkregen.

Verenigd Koninkrijk: natuurrapport English Nature, de organisatie die de overheid adviseert op natuurgebied, heeft onlangs het rapport ‘State of nature: Lowlands - future landscapes for wildlife’ gepresenteerd. Het rapport omschrijft de slechte toestand van de natuur in de Engelse laaglanden en onderzoekt de verschillende van invloed zijnde effecten op habitat en soorten. Het beschrijft de successen van natuurbeheer en benadrukt het belang van samenwerkingsverbanden. Het toont ook aan dat een landschapsbenadering bij natuurbehoud belangrijk is. Dit kan echter alleen bereikt worden door mensen actief te betrekken bij de beleidsvorming en door het aangaan van partnerships op regionaal en lokaal niveau. Het beschrijft de volgende actiepunten voor duurzaam natuurbeheer in de Engelse laaglanden: • stimuleren van het meest geschikte beheer voor landbouwgrond en bosgebied: bevorder de economische voordelen alsmede die voor natuurbehoud van in het wild levende planten en dieren, inclusief geschikte begrazing, het vermarkten van regionale producten en toeristeninitiatieven. • verbeteren van waterbeheer, door te blijven investeren in maatregelen om vervuiling te verminderen en het ontwikkelen van maatregelen om verspreiding van vervuiling door fosfor, stikstof en slib te verminderen. Zorg ervoor dat de Kaderrichtlijn Water goed wordt geïmplementeerd. • herstel van waterrijke natuurgebieden. Dat kan door implementatie van een programma voor herstel van rivieren, moerasland en verdronken land. • verminderen van de verspreiding van niet inheemse, zich verspreidende soorten. • implementatie van duurzame ontwikkelingsprincipes in de planning bij landgebruik en bevordering van milieuvriendelijke woongebieden, die een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit. • verminderen van de effecten van transport, zowel over de weg als door de lucht. • verminderen van vervuiling van de atmosfeer, door onder meer vermindering van ammoniakuitstoot van intensieve veehouderijen.

23

• aanpassen aan klimaatverandering. • verbeteren van toegangs- en recreatiemanagement. Dat kan door het verbeteren van begrip en waardering voor in het wild levende dieren en planten door middel van toerisme. Zet meer projecten op die nieuwe natuurgebieden creëren, waarvan mensen kunnen genieten. Het volledige rapport is te lezen op website: www.english-nature.org.uk/pubs/publication/PDF/SONlow.pdf

24

Milieuaangelegenheden

Ierland: implementatie nitraatrichtlijn Volgens de voorzitter van de Irish Farmers Association (IFA), John Dillon, gaat de implementatie van de nitraatrichtlijn door middel van het actieprogramma van de regering de boeren ongeveer ¤ 1 mld. kosten. De boerenorganisatie heeft dit door onafhankelijke onderzoekers laten uitrekenen. De IFA doet er alles aan om deze manier van implementatie van de richtlijn tegen te gaan. Volgens Dillon is het actieprogramma onnodig, niet werkbaar en niet te betalen. De door de IFA als draconisch gekwalificeerde maatregelen zijn niet wetenschappelijk onderbouwd en op geen enkele wijze te rechtvaardigen, aldus de voorzitter.

Verenigd Koninkrijk: actie voor biobrandstoffen In beide huizen van het parlement wordt actie ondernomen om een Britse biobrandstoffenindustrie van de grond te krijgen. In het Hogerhuis gebeurt dit door een wijzigingsvoorstel op de daar aanhangige energiewetgeving, in het Lagerhuis door een motie in te dienen. Beide huizen willen benzinemaatschappijen verplichten een deel van hun jaarlijkse benzineverkopen te laten bestaan uit biologische brandstoffen. Daarmee hopen de bedenkers van deze initiatieven, verspreid over de politieke partijen, de basis te leggen voor een levensvatbare biobrandstoffenindustrie in het VK. Een veelgelezen boerenblad heeft inmiddels aangehaakt op deze acties en roept de lezers op de parlementariërs die hun district vertegenwoordigen en Lord Whitty, binnen het ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken verantwoordelijk voor dit beleidsterrein, hierover te benaderen.

25

Diversen

België: Colruyt best gewaardeerde supermarktketen De discountketen Colruyt blijft volgens het winterrapport van GfK de best gewaardeerde supermarktketen in België. Opvallende nieuwkomer in de top drie is Mestdagh. De exploitant van de Champion-supermarkten stijgt in vergelijking met het zomerrapport van de zesde naar de tweede plaats. De Belgische supermarktgroep Mestdagh scoort in het GfK-rapport beter dan de concurrenten Makro en Delhaize. Mestdagh haalt vooral goede punten op uitstraling. ‘De versafdelingen bij Champion waren het afgelopen jaar een aandachtspunt. De extra aandacht die de keten hieraan heeft besteed, wordt door de klant geapprecieerd’, aldus GfK Panelservices. Het GfK-waarderingsrapport is het halfjaarlijkse resultaat van de winkelervaring van de 3.000 leden van het ConsumerScan-panel. Zij geven de ketens op zeven criteria (zoals prijzen, netheid en assortiment) een cijfer van één tot tien. Alle factoren krijgen hetzelfde gewicht. Met 7,61 scoort Champion ook redelijk goed op het onderdeel prijzen. “Bij het beoordelen van dit cijfer mag je de concurrentiële omgeving, die vorig jaar heel erg prijsgericht was, niet uit het oog verliezen. Bovendien dateert de peiling van begin november 2003, net na het afsluiten van de Carrefour-voordeelmaand, waarin de keten dagelijks met een product prijsstunt”, aldus GfK. Onderaan in de klassering valt Match op. Match is de supermarktketen van de Louis Delhaize-groep. Daarmee zakt Match in vergelijking met vorige zomer van de elfde naar de zestiende plaats. Een jaar geleden in de winterenquête was Match nog goed voor een tweede plaats. In de laatste peiling presteert de keten zowel op voordeel als op uitstraling zwak. “In de prijsbeoordeling valt het verlies voor de aanbevelingen op. Voor de gewone prijszetting is het oordeel van de klanten milder. De verzwakking op de factor uitstraling heeft vooral te maken met de lagere waarderingen van de klanten op de onderdelen assortiment en kwaliteit, volgens GfK.

Verenigd Koninkrijk: wetgeving tegen koppelbazen De regering overweegt een verplicht vergunningstelsel in te voeren voor koppelbazen, na de verdrinkingsdood van de negentien kokkelrapende Chinezen in Morecambe Bay. Na een eerder verschenen rapport van de vaste Lagerhuiscommissie voor Milieu, Voedsel en Plattelandszaken over koppelbaaspraktijken in de land- en tuinbouw heeft de regering nogal afhoudend op voorstellen voor dergelijke wetgeving gereageerd. Men vertrouwde toen nog op overleg binnen het bedrijfsleven over een vrijwillige regeling op dit punt. Staatssecretaris Alun Michael, (plattelandszaken), heeft laten weten hierover in overleg te zijn met collega-bewindslieden. De regering zou steun kunnen geven aan een initiatiefwetsvoorstel van een Labourlid van het Lagerhuis, dat op dit moment in behandeling is. Volgens Michael – die overigens zei dat er ook veel koppelbazen binnen de grenzen van de wet werkzaam zijn – moeten koppelbazen die op illegale wijze bezig zijn en moderne vormen van slavernij in stand houden, uit de Britse samenleving worden verwijderd. De vakbonden steunen het initiatiefwetsvoorstel van het Labour-parlementslid.

26

MINISTERIE VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT Vertegenwoordiging Buitenland

ANKARA

BOEDAPEST

Bureau Sofia

Werkgebied: Turkije, Israël en Palestijnse gebieden Ir. G.J.M. Terberg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Turan Günes Bavari 7. Cadde no. 3, Yildiz 06550 Ankara, Turkije Telefoon : (00-90) 312.409.1860 (LNV) Telefax : (00-90) 312.409.1892 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.org.tr WEBsite LNV-bureau : http://www.nlankagr.com

Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Servië-Montenegro, Kroatië, Oostenrijk en Slovenië Drs. J.D. Gábor, LNV-Raad Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Estland, Letland, Servië-Montenegro, Kroatië, Macedonië, Polen, Roemenië, Slovenië, Tsjechië en Slowakije Drs.J.A. Smak, Veterinair Attaché Drs. A.E. Braam, Veterinair Attaché m.i.v. 1 maart 2004 Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Füge Utca 5-7, 1022 Boedapest, Hongarije Postadres : P.O.Box 56, 1388 Boedapest, Hongarije Telefoon : (00-36) 1.3366.380 (LNV) Telefax : (00-36) 1.3266.238 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hu/ pages/embassynl/f_ambassadenl.html

Mw. D.H. Milenkova, Technisch Assistent Bezoek adres Ambassade der Nederlanden, 38 Ulitsa Galichitsa, 1126 Sofia, Bulgarije Postadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, Bulgarije Telefoon: (00-359) 2.9625.481/785/790 (BZ) Telefax: (00-359) 2.9621.395 (BZ) E.Mail: nog niet bekend 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http://www.netherlandsembassy.bg/

Bureau Athene Opmerking:Zie Boekarest

BANGKOK Werkgebied: Thailand, Filippijnen, Vietnam Ir. M.H. Slingenberg, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 106 Wireless Road, Bangkok-10330 Postadres : P.O.Box 404, Bangkok 10501, Thailand Telefoon : (00-66) 2.255.7559 (LNV) Telefax : (00-66) 2.254.1415 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite: : http://www.netherlandsembassy.in.th/

Bureau Hanoi Mw. Truong Thi Dung, Technisch Assistent Post/Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Daeha Office Tower, 6th floor 360 Kim Ma Street, Ba Dinh District, Hanoi, Vietnam Telefoon: (00-84) 4.8315.650 Telefax: (00-84) 4.8315.605 (LNV) E.Mail: [email protected] 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http://www.netherlands-embassy.org.vn

Bureau Manilla Dhr. J.I.C. Laquian, Technisch Assistent Bezoek : Ambassade der Nederlanden, 9e Etage, adres Kings Court, 2129 Pasong Tamo, Makati, Metro-Manilla, Filippijnen Postadres : P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati City, Filippijnen Telefoon : (00-63) 2.811.2706 (LNV) Telefax : (00-63) 2.811.2706 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.ph

BELGRADO opmerking: zie Boedapest

Bureau Belgrado Mw. M. Mikovic, Landbouwassistent Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Simina 29, 11000 Belgrado, Servië-Montenegro Postadres: Ambassade der Nederlanden, Postfah 489, 11001 Beograd, Servië-Montenegro Telefoon: (00-381) 11.3281.147 (BZ) Telefax: (00-381) 11.6289.86 (BZ) E.Mail: [email protected] (tijd.) 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http:/www.netherlandsembassy.bg

Bureau Zagreb Mw. D.M. Budimir, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Medvescæak 56, 10000 Zagreb, Kroatië Telefoon : (00-385) 1.468.3697 (LNV) Telefax : (00-385) 1.468.4877 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hr/

BOEKAREST Werkgebied: Roemenië, Bulgarije en Griekenland M.Y. Brouwer, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Strada Atena 18, 011832 Boekarest, Roemenië Telefoon : (00-40) 21.231.5657 (LNV) Telefax : (00-40) 21.231.6373 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.ro/

BRASÍLIA Werkgebied: Brazilië Dhr. J.G. van de Vooren, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ses Avenida das Nações, Q 801, Lote 05 70405-900 - Brasília - DF, Brazilië Postadres : Caixa Postal 07/0098, 70359-970 Brasília - DF, Brazilië Telefoon : (00-55) 61.321.4769 (BZ) Telefax : (00-55) 61.323.5342 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embaixada-holanda.org.br

Bureau São Paulo Mw. F.E. Heering, Administratief Medewerker Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar 01451-001-São Paulo-SP, Brazilië Postadres : Caixa Postal 11302, 05422-970-São Paulo-SP, Brazilië Telefoon : (00-55) 11.3813.0522 (consulaat) Telefax : (00-55) 11.3819.0903 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embaixada-holanda.org.br

BRUSSEL Werkgebied: België, Luxemburg Jhr. Mr.ing. K.H.A. von Chrismar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1550 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1780 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be

BERLIJN Werkgebied: Bondsrepubliek Duitsland en Zwitserland Ir. J.J. Pape, LNV-Raad Mw. Mr. S.M.C. Deepen, LNV-attachee Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Klosterstrasse 50, 10179 Berlin, Duitsland Telefoon : (00-49) 30.2095.6480 (LNV) Telefax : (00-49) 30.2095.6481 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.de

Bureau Athene Mw. M. Plessas-Schallenberg, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, Griekenland Telefoon : (00-30) 210.725.4960 (LNV) Telefax : (00-30) 210.725.4907 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.gr

* De posten Brussel PV-EU en Washington zijn tevens belast met procurement-aangelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de Europese Unieschap resp. de wereldbankgroep

29 januari 2004

BRUSSEL PV-EU

JAKARTA

LISSABON

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie Mw. Drs. M.A.J. Vaes, LNV-Raad Drs. C.C.J.M. van der Meijs, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Drs. A.M. Akkerman, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Mr. O.B.M. Meuffels, LNV-Attaché Ir. F. Vroegop, LNV-Attaché Mw. Drs. S.J.C.W. Bont, LNV-Attachee Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1776/1783 (LNV) E.Mail : nog niet bekend 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be opmerking : tevens belast met procurement-aan gelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de EU

Werkgebied: Indonesië, Maleisië, Singapore, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN) Ir. F.A.G.M. Claassen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan,Jakarta 12950, Indonesië Telefoon : (00-62) 21.524.1032/48 (LNV) Telefax : (00-62) 21.526.2230 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.id/

opmerking: zie Madrid

BUENOS AIRES Werkgebied: Argentinië, Chili, Uruguay Drs. M. van Genne, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Edificio Porteño Plaza II, Olga Cossenttini 831, Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, Argentinië Postadres : Ambassade der Nederlanden, Olga Cossenttini 831, C1107BVA Buenos Aires, Argentinië Telefoon : (00-54) 11.4338.0090 (LNV) Telefax : (00-54) 11.4338.0091 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadaholanda.int.ar/ holland.html

Bureau Singapore Dhr. K.C. Chong, Technisch Assistent Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881 Postadres : Tanglin P.O.Box 447, Singapore 912415 Telefoon : (00-65) 6739.1121 (LNV) Telefax : (00-65) 6737.1940 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nethemb.org.sg/

KAIRO Werkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon en Syrië Ir. H.L.M. van Wissen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri, Zamalek, Kairo, Egypte Telefoon : (00-20) 2.736.3863/2.739.5571/2/3 (LNV) Telefax : (00-20) 2.736.0936 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.hollandemb.org.eg

Bureau Damascus DAMASCUS opmerking: zie Kairo

GENÈVE PV Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en andere internationale organisaties te Genève (UNCTAD, UNEP, WHO, WIPO/UPOV) Ir. R.P. Lapperre, LNV-Attaché Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO en andere internationale organisaties te Genève, 31-33 Avenue Giuseppe-Motta, Genève, Zwitserland Postadres : C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC, Zwitserland Telefoon : (00-41) 22.748.1822/08 (LNV) Telefax : (00-41) 22.748.1828 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

Mw. Samar Kadri, Technisch Assistent Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Abou Roumaneh, Al-Jalaa Street, Imm. Tello, Damascus, Syrië Postadres : Boîte Postale 702, Damascus, Syrië Telefoon : (00-963) 11.333.5119/6871/8069/7661 (BZ) Telefax : (00-963) 11.333.9369 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

KIEV Werkgebied: Oekraïne, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië Ir. A.A. Verhagen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Kontraktova Sq. 7, 01901 Kiev, Oekraïne Telefoon : (00-380) 44.490.8223 (LNV) Telefax : (00-380) 44.490.8266 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

HANOI

KOPENHAGEN

opmerking: zie Bangkok

Werkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, IJsland, Zweden Dhr. H.H. Schipper, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 Kopenhagen K, Denemarken Telefoon : (00-45) 33.707.237 (LNV) Telefax : (00-45) 33.140.350 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.dk

HONGKONG SAR opmerking: zie Peking

LONDEN Werkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland Drs. G.G.J. Thissen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd Koninkrijk Telefoon : (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 (landbouw) Telefax : (00-44) 20.7581.5276 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.org.uk/

MADRID Werkgebied: Spanje, Marokko, Portugal Mr. C.J. Heringa, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida del Comandante Franco 32, 28016 Madrid, Spanje Telefoon : (00-34) 91.353.7521/20 (LNV) Telefax : (00-34) 91.353.7567 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadapaisesbajos.es

Bureau Lissabon Mw. A.P. Paiva Geadas, Administratief Medewerker Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, Portugal Telefoon : (00-351) 21.391.4919 (LNV) Telefax : (00-351) 21.391.4952 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embpaisesbaixos.pt/pages/ ambassade/f_ambassade.html

MANILLA opmerking: zie Bangkok

MEXICO Werkgebied: Mexico, Cuba Ir. J.A. Landstra, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, Col. Santa Fé, 01210 Mexico D.F., Mexico Postadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., Mexico : (00-52) 55.5258.9921 tst. 215 (LNV) Telefoon Telefax : (00-52) 55.5258.8139 (LNV) E.Mail : nog niet bekend 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.paisesbajos.com.mx/

MOSKOU Werkgebied: Rusland, Kazachstan, Oezbekistan en Wit-Rusland Ir. J.M.J.G. Kats, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Tverskoj Blvd. 14/1, 5th Floor, 125009 Moscow, Rusland Postadres : Ambassade der Nederlanden, Kalashny Pereulok 6, 125009 Moscow, Rusland Telefoon : (00-7) 095.797.2946 (landbouw, satkomset) Telefax : (00-7) 095.797.2905 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands.ru

NAIROBI

Bureau Shanghai

ROME

Werkgebied: Kenia, Eritrea, Ethiopië, Uganda, Tanzania, tevens voor UNEP Mr. F.H.J. von der Assen, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, Kenia Postadres : P.O.Box 41537, Nairobi, Kenia Telefoon : (00-254) 20.4450.137 (LNV) Telefax : (00-254) 20.4450.138 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.ke/

Dhr. N. Hong, Technisch Assistentt Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 21.6209.9076 (BZ) Telefax : (00-86) 21.6278.9722 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.cgshanghai.org/ WEBsite LNV-Bureau : http://www.nlpekagr.com

Werkgebied: Italië, Cyprus, Malta Dr. ir. H. Beltman, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Via Michele Mercati 8, 00197 Rome, Italië Telefoon : (00-39) 6.321.5003 (LNV) (00-39) 06.322.1141 (BZ) Telefax : (00-39) 6.321.0767 (LNV/BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.it

ROME PV-ROME Bureau Hong Kong SAR NEW DELHI Werkgebied: India, Buthan, Sri Lanka en Nepal Ir. A. Parzer, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 6/50F Shantipath, Chanakyapuri, New Delhi 110021, India Telefoon : (00-91) 11.2688.4951/2/3/4 tst 205,277 en 204 (LNV) Telefax : (00-91) 11.2688.2799 (LNV) Email : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland-in-india.org/

Mw. M.P.C. Ng, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Room 5702, Cheung Kong Center, 2, Queen’s Road Central, Hong Kong Telefoon : (00-852) 2.524.8187/88 (LNV) Telefax : (00-852) 2.524.9419 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassypek.org/ 01_cghongkong.html WEBsite LNV-Bureau: http://www.nlpekagr.com

PARIJS

PRAAG

Werkgebied: Frankrijk, Algerije Ir. L. Braakenburg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 7-9 Rue Eblé, 75007 Parijs, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4062.3353 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4062.3452 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.amb-pays-bas.fr

Werkgebied: Tsjechië, Slowakije Mw. Ir. P.M.B. de Vries-Van Loon, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, Tsjechië Telefoon : (00-420) 2.2431.2190 ext. 7 (BZ) Telefax : (00-420) 2.2431.2155 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.cz

PARIJS PV-OESO Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) Ir. A.J.A. van Royen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO, 12/14 Rue Octave Feuillet, 75116 Paris, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4524.9971 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4524.9938(BZ) 2e E.Mail : [email protected] E.Mail : [email protected]

PRETORIA Werkgebied: Zuid-Afrika, Zimbabwe Mw. Mr. G.A. Kostwinder, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 825 Arcadia Street, Arcadia, Pretoria 0083, Zuid-Afrika Postadres : P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-Afrika Telefoon : (00-27) 12.344.3910/1/2/3/4/5 Tst. 212 (BZ) Telefax : (00-27) 12.343.7456 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.cz/ pages/ambassade/f_ambassade.html

PEKING Werkgebied: Volksrepubliek China (incl. Hong Kong) Ir. P.L. Gooren, LNV-Raad Ir. R.J. Konijn, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu, Beijing 100600, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 10.6532.4464 (LNV) Telefax : (00-86) 10.6532.6329 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassypek.org WEBsite LNV-bureau : http://www.nlpekagr.com

RIYADH Werkgebied: Saudi-Arabië en Verenigde Arabische Emiraten Dr.ir. J.G. van der Beek, LNV-Attaché Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh, SaoediArabië Postadres : P.O.Box 94307, Riyadh 11693, SaoediArabië Telefoon : (00-966) 1.488.1093/2501 (LNV) Telefax : (00-966) 1.488.1519 (LNV) E.Mail : Tijdelijk vervallen 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland.org.sa

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw (FAO, IFAD en WFP) Drs. E. Wermuth, Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger Ir. J.T.M.G. Steeghs, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger Mw. Drs. A. Swalef, Tweede Secretaris Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, Italië Telefoon : (00-39) 6.574.0306/2326 (LNV) Telefax : (00-39) 6.574.4927 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

SÃO PAULO Opmerking: Zie Brasilia

SEOUL Werkgebied: Republiek Korea, Taiwan Mr. W. Steemers, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Kyobo Building, 14th floor, 1, Chongro 1-ka Chongro-ku, Seoel 110714, Republiek Korea Postadres : K.P.O.Box 509, Seoel 110-605, Republiek Korea Telefoon : (00-82) 2.723.4180 (LNV) Telefax : (00-82) 2.723.0283 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.or.kr/

Bureau Taipei Mw. A.C.C. Hu, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Netherlands Trade and Investment Office, Agricultural and Food Department, Rm. B, 5/F Artist Construction Building, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, Taiwan Telefoon : (00-886) 2.2713.5760 tst. 150 Telefax : (00-886) 2.2713. 0194 E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.ntio.org.tw/agricultural/ index-e.htm

SHANGHAI opmerking: zie Peking

SINGAPORE opmerking: zie Jakarta

SOFIA opmerking: zie Boekarest

TAIPEI opmerking: zie Seoel

TEHERAN Werkgebied: Iran Ing. C. Gravendaal, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Darrous Sharzad Boulevard, Kamasai street 1st , Eastlane 33, 19498 Teheran, Iran Postadres : P.O.Box 11365-138, Teheran, Iran Telefoon : (00-98) 21.255.5094 (LNV) Telefax : (00-98) 21.256.0213 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

TOKIO Werkgebied: Japan Ir. F.L.M. Vossenaar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Agricultural Section, 6-3 Shiba-koen, 3-chome, Minato-ku, Tokyo 105-0011, Japan Telefoon : (00-81) 3.5401.0421 (LNV) Telefax : (00-81) 3.5401.0424 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.oranda.or.jp/index/ f_agri.html

WARSCHAU Werkgebied: Polen, Letland en Litouwen Drs.ing. A.W. Verhey, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ul. Kawalerii 10, 00-468 Warschau, Polen Telefoon : (00-48) 22.559.1269 (LNV) Telefax : (00-48) 22.840.2634 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.pl

WASHINGTON Werkgebied: Verenigde Staten van Amerika, Puerto Rico en Wereldbank Ir. W.L.A.G. Tacken, LNV-Raad Mw. I. Hamid-Hardenberg, LNV-Attachee Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W., Washington, D.C. 20008-3896, Verenigde Staten van Amerika Telefoon : (00-1) 202.274.2716/2718 (LNV) Telefax : (00-1) 202.244.3325 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands-embassy.org

ZAGREB opmerking: zie Boedapest