LBActualiteiten. Jaargang 14, 15 oktober, nummer 32. Wekelijkse informatie van de LNV-Vertegenwoordiging Buitenland. Colofon

LBActualiteiten Wekelijkse informatie van de LNV-Vertegenwoordiging Buitenland

Jaargang 14, 15 oktober, nummer 32

Colofon Uitgave van: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Directie Internationale Zaken Postbus 20401 2500 EK Den Haag Telefoon : 070 378 41 87 Telefax : 070 378 61 31 Verantwoordelijk voor inhoud: Hoofd Bureau LNV-vertegenwoordiging Buitenland Dr. M.H. de Jong Eindredactie, opmaak, reproductie: Directie Informatiemanagement en Facilitaire Aangelegenheden

Overname uit LBActualiteiten is met bronvermelding toegestaan

Inhoud

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

5

België

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

6

België, Denemarken, Frankrijk, Italië, Verenigd Koninkrijk

Economische en handelsaangelegenheden

10

België, Ierland, Verenigde Staten

Agro-industrie

12

België, Verenigd Koninkrijk

Grond- en pachtzaken

14

Denemarken

Akker- en tuinbouw

15

Japan

Veehouderij en zuivel

16

Denemarken, Italië, Verenigd Koninkrijk, Japan

Wetenschap, onderwijs, voorlichting en onderzoek

18

Duitsland

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

19

België, Duitsland, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Hong Kong

Veterinaire aangelegenheden

23

België, Verenigd Koninkrijk

Natuur, bos, landschaps- en faunabeheer

24

Ierland, Verenigd Koninkrijk

Milieuaangelegenheden

27

Frankrijk, Verenigd Koninkrijk

Diversen

29

België, Verenigd Koninkrijk

3

4

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

België: suikerboeren te gast bij Vlaamse collega's Suikerrietboeren uit Honduras, de Filippijnen en Zuid-Afrika zijn in de week van 11 tot 16 oktober, op uitnodiging van de Landelijke Gilden en het KVLV (Katholiek Vormingswerk van Landelijke Vrouwen) te gast bij Vlaamse landbouwers, waaronder ook bietentelers. Een week lang willen de boeren uit Noord en Zuid in de aanloop naar Wereldvoedseldag, 16 oktober, de aandacht vestigen op het suikerdossier. In een week tijd krijgen de suikerrietboeren een spoedcursus bietenteelt. Op hun programma staan bezoeken aan Vlaamse akkerbouwbedrijven, landbouwscholen, proefcentra en de suikerfabrieken in Tienen en Moerbeke. De week eindigt voor de bezoekers op 16 oktober met hun deelname aan de Wereldhutsepot, die in Beveren naar aanleiding van Wereldvoedseldag georganiseerd wordt. De bietentelers in de EU zijn bevreesd voor de hervormingsplannen van de Commissie. Die heeft voorgesteld om de garantieprijzen te verlagen met een derde en een productiedaling door te voeren van 16%. Exportsubsidies zouden grotendeels afgeschaft worden. De boerenorganisaties zien een verregaande liberalisering van de bietensector niet zitten.

5

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

België: waarborg voor overbruggingskrediet in tuinbouw Minister-president Leterme gaat de tuinbouwsector met extra kredieten ondersteunen. Hij maakt daarmee direct gebruik van de nieuwe ‘de minimis’-regeling die de Europese Commissie onlangs heeft goedgekeurd. De maatregel komt erop neer dat er een waarborg van de gewesten komt voor overbruggingskredieten. De nieuwe EU-maatregel laat toe dat lidstaten noodhulp verlenen aan boeren, tuinders en vissers zonder voorafgaande toestemming van de Commissie. Om concurrentievervalsing te voorkomen zijn plafonds ingebouwd per bedrijf en per lidstaat. De tuinbouwsector luidde eind augustus de noodklok. De hulp moet snel gerealiseerd worden, omdat de tuinders in deze periode extra kosten hebben. Het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) heeft de banken al laten weten dat uitstel van aflossingen mogelijk is.

Denemarken: kalverenpremie voor ex-ondernemers? De implementatie van de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid per 1 januari resulteert in het uitbetalen van premie aan producenten die in de periode 2000-2002 kalveren opfokten, ook als deze producenten hun productie hebben gestaakt of inmiddels met pensioen zijn. Het gaat om aanzienlijke bedragen; de enige eis die gesteld is, is dat men nog een bepaald minimum aan grond in bezit heeft. Minister Hans Christian Schmidt van Voedsel, Landbouw en Visserij wil deze bijwerking van de implementatie recht trekken, maar hoe is nog niet duidelijk. Hij hoopt dat hij een deel van de subsidies dat de basissubsidie van DKK 2.300 per ha. overschrijdt, zal kunnen afromen.

Denemarken: aantal landbouwbedrijven neemt sterk af Uit een analyse van de Deense landbouworganisatie Dansk Landbrug blijkt dat de komende tien jaar ca. 22.000 landbouwbedrijven zullen verdwijnen. Bijna 10.000 varkenshouderijen, 6.400 bedrijven met melkvee, alsmede 5.600 gemengde landbouwbedrijven zullen stoppen. Bovendien verdwijnen 24.000 banen uit de primaire landbouw. Er zullen in 2014 13.000 fulltime en 19.000 hobbylandbouwbedrijven over zijn. Als oorzaken van deze terugloop worden de scherpe concurrentie en de daarmee samenhangende hoge eisen ten aanzien van productiviteit genoemd.

Frankrijk: steunmaatregelen voor tuinbouwsector Minister van Landbouw Gaymard gaat de groente- en fruitsector met een bedrag van ¤ 71 mln. ondersteunen. Dit heeft hij tijdens de 48ste jaarvergadering van de FNPL, de belangenorganisatie van de groentetelers, aangekondigd. Het bedrag wordt als volgt verdeeld: • ¤ 10 mln. voor de afdracht van fiscale en sociale lasten voor die agrariërs die in een zeer moeilijke, financiële situatie verkeren; • ¤ 50 mln. voor speciale leningen met een zeer lage rente, die een spreiding van de afbetaling aan de bank over vijf jaar mogelijk moet maken. De eerste renteafdracht hoeft niet in het eerste jaar van de lening te worden gedaan;

6

• ¤ 1 mln. voor spreiding van de premies voor de MSA, de sociale verzekering voor boeren. Voor de ernstigste gevallen is voorzien in een gedeeltelijke overname van de MSA-premies door de Staat; • ¤ 10 mln. voor ONIFLHOR, het marktorgaan van het ministerie van Landbouw ten behoeve van maatregelen ter verbetering van de structuur, te weten: modernisering van het productieapparaat van de glastuinders, stimulering van georganiseerde productie (niet aangesloten producenten betrekken bij producentenorganisaties) voor een efficiënter afzetbeleid en het opzetten van een communicatieapparaat ten behoeve van een beter marktbeheer. Een interministeriële commissie gaat de factoren onderzoeken die leiden tot concurrentieverstoring in de EU. Het ministerie van Landbouw zal voorts onderzoeken of amendementen nodig zijn in het wetsontwerp voor de ontwikkeling van rurale gebieden, dat binnenkort opnieuw in de Senaat in behandeling komt. De reacties van de sector zijn gematigd positief. Volgens voorzitter Delahaye van de FNPL moeten de steunmaatregelen beschouwd worden als een 'goede start' van de aandacht van de overheid voor de al twee jaar noodlijdende sector. De relatie met het ministerie zou 'constructiever' zijn geworden. Delahaye is van mening dat minister Gaymard de politieke wil heeft getoond om bepaalde problemen nu echt aan te pakken, waaronder goedkope seizoenarbeid, een aantal wetteksten met betrekking tot de relatie tussen producenten en het grootwinkelbedrijf en de moeizame onderhandelingen in Brussel rond het instellen van een instrumentarium voor crisisbeheer.

Frankrijk: steunmaatregelen voor visserijsector Minister van Landbouw Gaymard gaat de visserijsector ondersteunen. Het gaat hierbij om: • verlichting van sociale en fiscale lasten voor visserijbedrijven die in zeer grote financiële moeilijkheden verkeren met - in eerste instantie - een bedrag van ¤ 1 mln. Dit bedrag kan echter 'verruimd' worden als dit noodzakelijk blijkt; • de invoering van een verzekeringssysteem in verband met de hoge – en nog steeds stijgende - dieselprijzen. De sector ontvangt een (terug te betalen) voorschot van ¤ 15 mln. om bepaalde, speciale, verzekeringsproducten te financieren. De heffingen die de vissers zullen moeten betalen om dit fonds te financieren, zullen fiscaal aftrekbaar zijn; • een grondige herziening van het fiscale regiem voor de vissers die buiten de Franse territoriale wateren werken. Hiermee wil de regering tegemoet komen aan de problemen rond het in dienst nemen van personeel en het werken in de sector aantrekkelijker maken.

Italië: ontwerp-decreet genetisch gemodificeerde organismen De minister van landbouw, Alemanno, heeft na vele toezeggingen eindelijk een ontwerp-decreet voor de teelt van genetisch gemodificeerde gewassen aan de ministerraad voorgelegd. Het voortdurende uitstel had vooral te maken met het feit dat minister Alemanno (en met hem de meeste Italianen) helemaal geen genetisch gemodificeerde gewassen willen toelaten op hun grondgebied. ‘Brussel’ verlangt dat echter nu. Het ontwerp-decreet wil het gebruik van genetisch gemodificeerd zaaigoed alleen toestaan voor experimenten in het vrije veld. De voorganger van Alemanno, de ‘groene’ minister Alfonso Pecoraro Scanio, had dit drie jaar geleden verboden. Overigens zal voor een experiment in de open lucht een protocol met het ministerie van Milieu moeten worden getekend om ongewenste contaminaties te voorkomen. Het huidige moratorium blijft van kracht totdat de regio's een plan hebben ingediend met betrekking tot het naast elkaar telen van traditionele, biologische en genetisch gemodificeerde gewassen. Hoewel het decreet de teelt van genetisch gemodificeerde gewassen dus eigenlijk niet mogelijk maakt, zijn in het ontwerpdecreet wel sancties tegen 'genetische' vervuiling opgenomen.

7

Twaalf van de twintig regio's hebben zich de afgelopen tijd ggo-vrij verklaard; 1.100 van de 8.000 gemeenten willen genetisch gemanipuleerde booswichten niet binnen hun grenzen. Twee ministers hebben zich inmiddels tegen het sterk afhoudende karakter van het ontwerp-decreet gekeerd, namelijk de minister voor Staatkundige Hervormingen, Roberto Calderoli, van de Lega Nord en de minister voor Regionale Zaken, Enrico La Loggia, van de Forza Italia, de partij van Berlusconi. La Loggia zou ook gesproken hebben voor de andere ministers van de Forza Italia. Berlusconi zelf heeft het toelaten van genetisch gemodificeerde gewassen een politiek van vrijheid genoemd en daar staat zijn coalitie ‘Het huis der vrijheden’ voor. Overigens vinden politici van de oppositie, de groene partij voorop, het toestaan van veldproeven al een boosaardige daad. En de vrijheid waarover Berlusconi spreekt noemen zij de vrijheid van de multinationals. Alemanno, die door zijn ideologische achtergrond het woord vrijheid niet vaak in zijn mond neemt, heeft gezegd dat de vrijheid van de één ophoudt waar die van de ander begint. Dat brengt de zaak dus niet veel verder. Verder vindt minister Alemanno genetisch gemodificeerde gewassen iets voor landen met een landbouw die gericht is op kwantiteit. Italië daarentegen heeft een landbouw die gericht is op kwaliteit - zeg tradities - en daar passen genetisch gemodificeerde gewassen niet in. Sterker nog, deze zijn volgens de minister desastreus voor het kwaliteitsimago van Italië. Voordat het ontwerp-decreet opnieuw in de ministerraad komt zal minister Alemanno overleg voeren met de raad van de regio's. Als het decreet, eventueel in gewijzigde vorm, wordt goedgekeurd, krijgt het kracht van wet voor zestig dagen. In die tussentijd moet het parlement het decreet omzetten in een wet, gebeurt dit niet, dan vervalt de werking.

Italië: extra vergunningen seizoenarbeiders Na lang aandringen door onder meer de landbouworganisaties heeft de ministerpresident het decreet getekend waarmee toestemming gegeven kan worden voor het toelaten van een extra ‘contingent’ seizoenwerkers voor met name de landbouwsector. Het gaat om 16.500 vergunningen, die worden toegevoegd aan de ca. 99.500 al verleende. De organisaties hebben verheugd op dit bericht gereageerd; de komende oogsten, waaronder die van olijven, kunnen nu met een geruster hart tegemoet gezien worden. Minister Alemanno wil zich daarnaast inzetten voor uitbreiding van de vergunningen voor de nieuwe kandidaat-lidstaten Roemenië en Bulgarije en de landen waarmee een bilateraal akkoord is gesloten over de strijd tegen illegale immigratie, waaronder Albanië en Marokko. (Zie ook LBActualiteiten, 2004, nummer 26.)

Verenigd Koninkrijk: cross compliancepakket in Wales Minister Carwyn Jones van Milieu en Plattelandszaken van Wales heeft een pakket cross compliancemaatregelen afgekondigd in het kader van de implementatie van de mid term review-hervormingen. De boeren hebben het pakket met grote tevredenheid verwelkomd. De hoofdpunten zijn, ook vergeleken met het pakket dat aan de overkant van Offa’s Dyke (in Engeland) is geformuleerd: • Geen verplichting om twee meter grond langs heggen en waterlopen niet te bebouwen; • Geen eisen betreffende extra toegang voor het publiek; • Geen maximum- of minimumeisen aangaande de dichtheid van de veebezetting; • Geen verplichting om met een bodembeheersingsplan te komen; die verplichting is alleen van toepassing op boeren in risicogebieden of met risicovolle activiteiten (“risk-based approach”); • Jaarlijks zullen ongeveer 300 boeren te maken krijgen met een inspectie. Deze inspecties (ook op andere terreinen) zullen worden gecoördineerd om de overlast voor de boer zoveel mogelijk te beperken.

8

De National Farmers’ Union Cymru heeft bij monde van voorzitter Peredur Hughes gezegd blij te zijn met het pakket maatregelen, dat de boerenpraktijk en de vereisten ten behoeve van natuur en milieu met elkaar in evenwicht heeft gebracht. De vlag ging echter nog niet helemaal uit, omdat de boerenorganisatie de details van het pakket nog moet bestuderen.

9

Economische en handelsaangelegenheden

België: eerste melkautomaat Een boer uit de Antwerpse gemeente Stabroek heeft sinds enkele dagen de eerste melkautomaat van België op zijn erf staan. De installatie lijkt op een broodautomaat en werkt ook op dezelfde manier. “Klanten brengen een lege fles mee. Voor ¤ 0,60 komt er een liter verse, ongepasteuriseerde, melk uit de automaat”, aldus de boer. De melkveehouder heeft aan zijn boerderij Den Boerenzuivel een winkeltje met zuivelproducten. “We zijn maar enkele dagen per week open en de automaat vangt die leemte een beetje op. Elke dag van de week, van 7 tot 22 uur kunnen de mensen komen tappen”. Verser kan de melk uit de automaat niet zijn. De koeien worden gemolken, de melk gaat in een koeler en wordt dan naar de melkautomaat gestuurd. In Oostenrijk en Zwitserland zijn de toestellen al ingeburgerd.

Ierland: goede vooruitzichten overheidsfinanciën De kersverse Ierse minister van Financiën, Cowen, kan de laatste fase van het opstellen van zijn begroting voor het nieuwe jaar met veel vertrouwen tegemoet zien. De voorziene staatsschuld voor 2004 komt ¤ 1,6 mld. lager uit. In het derde kwartaal van 2004 werd slechts ruim ¤ 400 mln. geleend tegen ¤ 2,8 mld. in dezelfde periode vorig jaar. De totale leenbehoefte voor de Staat komt dit jaar naar verwachting uit op ¤ 1,2 mld. in plaats van ¤ 2,8 mld. zoals voorzien in de begroting voor 2004. Als gevolg van de voortgaande economische groei en de florerende huizenmarkt leveren de belastingen dit jaar 12,5% meer op dan verwacht. Verwacht was een stijging van 4,9%. Alles bij elkaar verwachten economen, die in de kristallen bol van de overheidsfinanciën kunnen kijken, dat Cowen ¤ 1 tot 1,5 mld. kan bestemmen voor ‘leuke dingen voor de mensen’, bij voorbeeld in de belastingsfeer of door gerichte intensiveringen van beleid. De verwachte accijnsopbrengsten blijven een kleine ¤ 50 mln. achter bij de (groei) verwachtingen wegens verminderde tabaksaccijnsopbrengsten als gevolg van het verbod op roken op het openbaar en in het bijzonder in de pub (en de daarmee gepaard gaande verminderde alcoholconsumptie). De begrote overheidsbestedingen blijven ¤ 1 mld. achter, hetgeen hier en daar gefronste wenkbrauwen over het beheer van de staatskas heeft opgeleverd. Het ministerie van Financiën is er overigens als de kippen bij om hooggespannen verwachtingen onmiddellijk de kop in te drukken door te verwijzen naar de te verwachten lagere economische groei wereldwijd als gevolg van de hoge olieprijzen. Van die zijde werd dan ook geweigerd de woorden “Celtic Tiger” (naar analogie van Aziatische groeieconomieën) in de mond te nemen als beschrijving van de florissante toestand van de Ierse overheidsfinanciën en de onderliggende economische situatie. De politieke partijen zijn al druk bezig de huid van de beer op zeer uiteenlopende wijze te verdelen, voordat die zelfs maar geschoten is.

Verenigde Staten: exportkredietprogramma Het ministerie van Landbouw heeft een bedrag van bijna $ 4,8 mld. beschikbaar gesteld voor de Export Credit Guarantee Programs voor het fiscale jaar 2005, dat 1 oktober is begonnen. Het is de eerste tranche van een totaalbedrag van meer dan $ 6 mld. voor dit belastingjaar. Het eerste bedrag dekt de export van agrarische

10

bulkgewassen naar 23 landen en regio’s, waaronder Zuid-Amerika ($ 930 mln.), Mexico ($ 850 mln.), Zuid-Korea ($ 835 mln.), Centraal-Amerika ($ 390 mln.) en China/Hong Kong ($ 370 mln.). Op basis van deze garantieprogramma's staat de Commodity Credit Corporation (CCC) van het ministerie van Landbouw garant voor de terugbetaling door buitenlandse banken of importeurs van de commerciële financiering van Amerikaanse agrarische exporten. De CCC verstrekt geen directe kredieten. Het totale bedrag van $ 6 mld. zal voor meer dan 100 exportlanden beschikbaar zijn. In het fiscale jaar 2004 hebben Amerikaanse exporteurs van deze programma's gebruik gemaakt voor de verkoop van $ 920 mln. voergranen, $ 720 mln. tarwe, $ 653 mln. oliezaden, $ 482 mln. katoen, $ 296 mln. proteïne-maaltijden, $ 258 mln. vlees- en pluimveevleesproducten, $ 106 mln. rijst en $ 13 mln. groenten en fruit. In dat jaar was meer dan $ 6,3 mld. beschikbaar voor de vier exportkredietgarantieprogramma's.

Verenigde Staten: land-van-oorsprongsetiketting vis en schaaldieren In de Federal Register van 5 oktober heeft het ministerie van Landbouw de interimuitvoeringsvoorschriften voor de verplichte ‘country-of-origin labeling’ (COOL) voor vis en schaaldieren gepubliceerd. Deze voorschriften worden 4 april 2005 van kracht; er kan tot 3 januari 2005 commentaar op worden geleverd. De verplichte land-van-oorsprongsetikettering voor verscheidene agrarische producten was onderdeel van de laatste Farm Bill, die in 2002 werd aangenomen. Er waren echter veel tegenstanders, hetgeen tot gevolg had dat er in de Bestedingenwet voor de Farm Bill (de zgn. Appropriations Act) geen fondsen werden vrijgemaakt voor de uitvoering ervan wat betreft vleesproducten (rund-, kalfs-, lams- en varkensvlees), groenten en fruit en pinda's. Vis en schaaldieren ontsprongen de dans uiteindelijk echter niet. De regel is niet van toepassing op bevroren vis en schaaldieren, die vóór 6 december 2004 gevangen zijn. Verwerkte visproducten (producten die een bepaalde behandeling hebben ondergaan) vallen ook niet onder de regel. Om die reden hoeft geen land van herkomst te worden vermeld op bijvoorbeeld consumentenverpakkingen van gezoute haring of gerookte zalm. Uiteraard vereist US Customs wel dat het land van herkomst wordt vermeld op producten die voor invoer worden aangeboden. Volledige informatie over deze nieuwe regelgeving (waaronder het Federal Register document zelf) is te vinden op het navolgende websiteadres: http://www.ams.usda.gov/cool/.

Verenigde Staten: proeven in kader terrorisme door middel van voedingsmiddelen Sinds 11 oktober voert de Food and Drug Administration gedurende zes weken een actie uit waarbij voedingsmiddelen, die een hoog risico vormen voor een eventuele terroristische aanval, zullen worden getest op verboden middelen. De proef heeft betrekking op zowel binnenlandse als geïmporteerde producten. Het gaat om onder meer verse groenten, vloeibare melk, mineraalwater, fruit, vruchten- en groentendranken en babymelkpoeder. De monsters zullen naar laboratoria worden gestuurd. Omdat het slechts een proef betreft wordt de partij gedurende het onderzoek niet vastgehouden. Als een partij besmet blijkt te zijn zal de FDA, in samenwerking met de leverancier, het product terughalen. Als het product al in de winkel blijkt te liggen, zal het publiek geïnformeerd worden. Met deze praktijkoefening hoopt de FDA te achterhalen of het voldoende is voorbereid op een terroristische aanval, gericht op de voedselvoorziening. Het is daarnaast een controlemiddel om na te gaan of binnenlandse bedrijven zich houden aan de op grond van de Bioterrorism Act van 2002 gestelde registratie-eisen.

11

Agro-industrie

België: Colruyt-winkels in Nederland? Discountgroep Colruyt beslist eind dit jaar of begin 2005 of ze in Nederland winkels gaat openen. Het gaat om hooguit drie winkels. De plannen van Colruyt om in Nederland te beginnen, zijn niet nieuw, de timing wel. De discountgroep zoekt al vijf jaar vruchteloos naar overnamemogelijkheden bij de noorderburen. Colruyt heeft een voorkeur voor een overname, maar als dat niet lukt behoort ook het openen van eigen winkels tot de mogelijkheid.

België: Carrefour opent sociale supermarkt In Mechelen is onlangs de vijfde sociale supermarkt van België geopend. De initiatiefnemers van het project zijn supermarktgroep Carrefour België en het Sociaal Centrum-Lokaal Steunpunt Vrijwilligerswerk Mechelen. Slechts een beperkt aantal mensen, dat het financieel niet breed heeft, krijgt met een speciaal pasje toegang tot de supermarkt. De supermarkt heeft een beperkt assortiment basisproducten. Carrefour levert tegen 10% van de normale winkelverkoopprijs. De supermarkt verkoopt de producten tegen prijzen die 80% lager zijn dan in een gewone winkel. Het prijsverschil is het salaris voor de mensen die er werken. De andere sociale supermarkten bevinden zich in Brussel, Bergen, Charleroi en Antwerpen. Carrefour wil op termijn tien sociale supermarkten in België.

België: aantal superettes stijgt opnieuw Voor het eerst in vijf jaar is het aantal kleine zelfstandige superettes in België opnieuw gestegen. Volgens de cijfers van onderzoeksbureau AC Nielsen kwamen er in 2003 46 superettes bij, een toename met 2,2%. Superettes zijn winkels van minder dan 400 m2 met zelfbediening die door een zelfstandige worden gerund. De stijging is een trendbreuk in vergelijking met de voorgaande jaren, toen het aantal superettes jaarlijks met gemiddeld 26 stuks daalde. Het recente succes van de superettes heeft te maken met de opkomst van de gemakswinkels, waar de consument vooral verswaren koopt en een aantal vergeten boodschappen. Het aantal kruideniers - traditionele zaken waar de klant bediend wordt - blijft dalen. In 2003 nam het aantal kruideniers met 3,9% af.

Verenigd Koninkrijk: drankenconcern uit voedingsmiddelen Het grootste drankenconcern ter wereld, Diageo, is vastbesloten zich grotendeels terug te trekken uit de voedingsmiddelenindustrie. Analisten leiden dit af uit het feit dat Diageo zijn aandeel in General Mills (fabrikant van ontbijtgranen) wil afstoten. Het aandeel is ongeveer £ 2,2 mld. (¤ 3,3 mld.) waard. Wanneer deze verkoop goed verloopt, behoudt Diageo nog steeds een aandeel van ongeveer £ 1,5 mld. (¤ 2,2 mld.) in het bedrijf. Deze bezittingen zijn een erfenis uit de tijd dat Diageo eigenaar was van de voedingsmiddelengroep Pillsbury. Dit bedrijfsonderdeel is in de zomer van 2000 aan General Mills verkocht, waarbij een deel van de verkoopprijs is betaald in aandelen General Mills. Diageo blijft betrokken bij de voedingsmiddelensector via Burger King. Dat bedrijf is weliswaar verkocht aan een consortium, maar Diageo verleende ten behoeve van die overeenkomst schuld- en leninggaranties met een waarde van meer dan £ 1 mld. (¤ 1,5 mld.).

12

Verenigd Koninkrijk: topman John Lewis treedt af De voorzitter van de Raad van Bestuur van John Lewis Partnership, volledig eigenaar van supermarktketen Waitrose, Luke Mayhew, treedt plotseling en tot ieders verrassing af. Volgens ingewijden wil Mayhew (51) nog één grote stap in het bedrijfsleven, bij voorkeur in de detailhandel, maken alvorens te gaan genieten van een welverdiend pensioen. Mayhew werkte twaalf jaar bij John Lewis, aanvankelijk als lid van de Raad van Bestuur verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. Daarvóór bekleedde hij onder meer functies bij McKinsey. Hij introduceerde bij het bedrijf de zevendaagse opening van de winkels en zorgde voor een complete herziening van de inrichting en aankleding van de winkels. Ook was hij verantwoordelijk voor de introductie van het Internet-winkelen bij Waitrose. De omzet van John Lewis was het afgelopen jaar £ 5,1 mld. (¤ 7,6 mld.); de winst voor belastingen was £ 174 mln. (een kleine ¤ 250 mln.). Waitrose heeft een marktaandeel van 3% in de totale Britse supermarktomzet, maar van 13-14% in de omzet van biologische voedingsmiddelen. De supermarktketen is de thuishaven van de gegoede middenklasse in het VK.

Verenigd Koninkrijk: ontslagen bij Birds Eye Birds Eye, het grote diepvriesmerk van Unilever in het Verenigd Koninkrijk (het Britse Iglo), gaat een fabriek voor de productie van diepvriesmaaltijden in Grimsby (de in noordoost-Engeland gelegen havenstad) sluiten. Dat betekent een verlies van 600 banen in een regio die toch al niet gezegend is met een overvloed aan werkgelegenheid. Eerder dit jaar werd £ 30 mln. (¤ 45 mln.) gestoken in een poging het merk Birds Eye nieuw leven in te blazen. Over het algemeen worstelt de diepvriessector in het VK met imagoproblemen. Deze gaan ook niet voorbij aan Birds Eye, dat binnen het Unilever-bedrijf in het VK “underperforming” is.

13

Grond- en pachtzaken

Denemarken: agri-emigratie Meer dan 200 Deense boeren hebben grote landbouwbedrijven overgenomen in Letland, Polen en Slowakije. Goedkope landbouwgrond en lagere eisen ten aanzien van het milieu maken de emigratie naar Oost-Europa interessant.

14

Akker- en tuinbouw

Japan: Pacific Flora 11 oktober vond de sluitingsceremonie plaats van de Pacific Flora, de tuin- en groententoonstelling die zes maanden lang de tuinbouwkalender van Japan heeft gedomineerd. De tentoonstelling vond plaats in Hamamatsu, 300 km ten westen van Tokio. Van 6.000 verschillende soorten en variëteiten stonden in totaal vijf miljoen bloemen en planten te bloeien. Ook de waterpartijen vielen op. De bezoekersaantallen overtroffen de verwachtingen: er kwamen 5,4 miljoen mensen op het evenement af. Dat was temeer een prestatie van formaat omdat de tentoonstelling zich uitsluitend op een tuinminnend en professioneel publiek richtte en geen aspiraties had een pretpark te zijn. De Nederlandse inzending werd verzorgd door het Internationaal Bloembollencentrum. De inzending was mede bedoeld om Japanners te laten zien hoe je terrassen en balkons kunt verfraaien met bloembakken. Op de site werden demonstraties verzorgd door leerlingen van het Wellantcollege en van de zusterschool in Shizuoka. In totaal 150 Nederlandse studenten kwamen voor drie weken naar Japan, begeleid door 30 docenten. Ook namen leerlingen van Wellant deel aan twee wedstrijden tuinaanleg en verzorgden zij het programma van de ‘Holland Day’ medio augustus. In het programma van de slotceremonie werd veel ruimte vrijgemaakt voor een presentatie van de Aichi Expo 2005, de wereldtentoonstelling die volgend jaar wordt gehouden in de Aichi prefectuur. In de voorverkoop zijn daarvoor al acht miljoen toegangskaarten verkocht.

15

Veehouderij en zuivel

Denemarken: zeugen verhongeren Eén van elke acht zeugen gaat dood in de stal. Dat is drie keer zoveel als in 1990, zo blijkt uit statistisch materiaal dat is verzameld door Birgitte Damm van de Royal Veterinary and Agricultural University. De helft van de sterfgevallen zou het resultaat van honger zijn. De zeugen krijgen qua voedingsstoffen voldoende voer om te overleven, maar het voer is niet omvangrijk genoeg om een voldaan gevoel in maag en darmen te geven. Afgezien van de voortdurende honger lijden de dieren aan maag- en darmkwalen. Daarnaast zijn gezondheidsproblemen verbonden aan het feit dat de meeste zeugen, als gevolg van intensief fokken, te groot zijn geworden voor de standaard stalsystemen. Er zijn in Denemarken ongeveer 1,1 miljoen zeugen.

Italië: overschrijding melkquotum lager dan voorheen Over de campagne 2003-2004 moet Italië bijna ¤ 167 mln. betalen aan superheffing. Alhoewel Italië hiermee de lijst van overschrijders van het melkquotum binnen de EU aanvoert, is minister Alemanno niet ontevreden. De boete is ca. 25% lager dan vorig jaar en de overproductie is veroorzaakt door nog maar ruim 1.300 bedrijven in plaats van de bijna 7.000 van vorig jaar. Daarmee wordt de situatie langzamerhand beheersbaar.

Verenigd Koninkrijk: Asda wil geen lagere melkprijzen Asda, de Britse dochter van de Amerikaanse supermarktreus Wall-mart, heeft de druk op andere supermarktketens vergroot door in het openbaar te stellen dat er geen enkele noodzaak is de zuivelprijzen voor de boer te verlagen. Dit is een belangrijk signaal aan het begin van oktober, traditioneel de tijd dat de zuivelprijzen voor de boeren tot stand komen. Het is ook een signaal dat mogelijk zuivel deze keer geen onderdeel uitmaakt van de voortdurende prijzenoorlogen tussen de supermarktketens in hun niet aflatende streven naar vergroting van het marktaandeel ten koste van anderen. David Handley, leider van de Farmers for Action, had Asda als eerste doelwit voor de acties van zuivelboeren uitgekozen. De verklaring van Asda is een reactie op een brief van het hoofd van de zuivelsector van de National Farmers’ Union, Gwyn Jones. De NFU is positief gestemd over de brief van Asda en hoopt nu vergelijkbare reacties te krijgen van andere supermarktketens, die eveneens zijn aangeschreven.

Japan: BSE ingewikkelde handelskwestie De duurste koe in de geschiedenis: dat predikaat is ruimschoots verdiend voor die ene koe in de VS die eind vorig jaar met BSE werd gediagnosticeerd. Sinds die vondst ligt de Amerikaanse export van rundvlees naar Japan plat en er is geen kans op snelle hervatting. Verschillende malen hebben politieke leiders van beide landen afgesproken dat het probleem binnenkort zou worden opgelost, maar als het dan aankwam op de manier waarop dat moest gebeuren liepen de discussies vast. Een complicerend element voor de Amerikanen is dat de voortgang nu weer afhankelijk is gemaakt van binnenlandse gesprekken over het testregime. Japan test alle runderen op BSE, ongeacht de leeftijd, en beschouwt dit als de pilaar van het consumentenvertrouwen in rundvlees. De Nationale Voedselveiligheidscommissie

16

heeft vastgesteld dat BSE niet aangetoond kan worden bij dieren die jonger zijn dan 20 maanden. De VS hebben daar niets aan, daar de traceerbaarheid niet bestaat en dus de runderen voor Japan niet op leeftijd gecertificeerd kunnen worden. De onderhandelingen zijn nu tijdelijk geparkeerd, tot Japan weet wat het in de eigen slachthuizen wil doen; er kan tenslotte maar één officieel BSE-beleid zijn. De vraag of dieren jonger dan 20 maanden van tests kunnen worden uitgezonderd, wordt echter niet vanzelfsprekend in Tokio beantwoord. De prefecturen hebben inmiddels aangegeven dat ze op verzoek van consumenten gewoon door zullen gaan met 100% testen, en verschillende parlementsleden juichen dat van harte toe. De ministeries van Volksgezondheid en Landbouw verschuilen zich achter dit volksgevoel. Ze willen zelfs zover gaan dat ze de prefecturen subsidiëren om die tests te doen. In een onnavolgbare redenering zien ze dat niet als tegenstrijdig aan het advies van de Voedselveiligheidscommissie: wat die Commissie adviseert moet eerst nog nader bestudeerd worden en ondertussen kun je de duidelijke testwens van boeren en consumenten niet negeren.

17

Wetenschap, onderwijs, voorlichting en onderzoek

Duitsland: nieuwe website voor mondige consumenten Bondsminister Künast voor Consumentenbescherming, Voeding en Landbouw heeft een nieuwe website geopend, die zich speciaal richt op informatieverstrekking aan de consument. De website www.verbraucherschutzkompass.de dient als zoekmachine voor informatie op het gebied van voeding en gezondheid, voedselveiligheid en -kwaliteit, landbouw en milieu, producten en dienstverlening en consumentenbeleid en -recht. De informatie wordt aangeboden door middel van links naar de websites van onder meer consumentenorganisaties, de Duitse vereniging voor voeding en het nationale instituut voor risicobeoordeling. Minister Künast is zeer in haar nopjes met deze digitale wegwijzer. “Een goed geïnformeerde consument is immers een mondige consument”, aldus Künast. De website is opgezet in het kader van het project 'Bund Online 2005'.

18

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

België: nauwelijks effect dioxinecrisis op gezondheid De dioxinecrisis van 1999 beïnvloedt de volksgezondheid zo goed als zeker niet. Dit heeft het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (WIV) verklaard na onderzoek naar het dioxinegehalte in 232 bloedmonsters. Ten opzichte van 1998 is slechts een lichte toename van twee dioxinemoleculen gevonden. “Maar in het algemeen daalde het dioxinegehalte”, aldus onderzoekster Debacker. “We kunnen dus bijna zeker de gevolgen van de dioxinecrisis voor de volksgezondheid vrijwel onbestaand noemen”. De bloedmonsters worden nog geanalyseerd op PCB's, die in grotere mate in de voedselketen terecht zijn gekomen. Debacker noemt het effect van PCB’s minimaal, maar de Gentse toxicoloog Van Larebeke wijst erop dat die ook kankerverwekkend zijn. De bloedmonsters zijn afkomstig van het Rode Kruis, voor 71% van Waalse donoren. Toch noemt het WIV zijn onderzoek betrouwbaar. In januari 1999 kwamen, via vervuild vet, PCB's (polychloorbifenylen) en dioxine in de voedselketen terecht. De blootstelling daaraan duurde van februari tot mei. De verontreiniging veroorzaakte een politieke schokgolf en veel voedingswaren en dieren zijn vernietigd. Hoewel sommige experts het gezondheidseffect minimaal noemden, voorspelden andere geleerden destijds tot 8.000 extra doden aan kanker.

Duitsland: ‘kippenvrede’ weer van de baan Het is Bondsregering en deelstaten niet gelukt om overeenstemming te bereiken over de hoofdpijlers voor een nieuw systeem in de pluimveehouderij. Op de ‘Agrarministerkonferenz’ (de bijeenkomst van de ministers van Landbouw van de Bondsregering en de deelstaten) heeft minister Künast een model gepresenteerd dat de meerderheid van de deelstaten als onacceptabel van de hand heeft gewezen. In maart waren Bondsregering en deelstaten nog overeengekomen dat de ‘kleinvolière’ als alternatief pluimveehouderijmodel een kans zou krijgen. Deze afspraak was gebaseerd op recente onderzoeksresultaten over de voor- en nadelen van de verrijkte kooi, waarin de kooi goed scoorde op de aspecten dierenwelzijn, hygiëne en productievolume. Er zouden alleen aanpassingen nodig zijn ten aanzien van de beschikbare ruimte en de verlichting. Sindsdien is een werkgroep met vertegenwoordigers uit de sector, dierenwelzijnsorganisaties en de overheid een paar keer bijeen geweest om de hoofdpijlers voor dit nieuwe model te ontwikkelen. Daar is geen gezamenlijk voorstel uit gekomen. In plaats daarvan heeft Künast háár voorstel gepresenteerd. Dat gaat uit van een minimumhoogte van 1,05 meter, een minimale oppervlakte van 2 x 1,25 meter per volière en maximaal negen kippen per vierkante meter. Voor de sector en de meeste deelstaten is dit voorstel volstrekt onacceptabel. Minister van Landbouw Ehlen van Niedersachsen (een grote speler in de pluimveehouderij) windt er geen doekjes om: “Als we het voorstel van minister Künast zouden implementeren, dan zou de sector met eenderde moeten krimpen vanwege het gebrek aan stalruimte.” En ook de Duitse Boerenbond vreest dat de hoge welzijnseisen van Künast ten koste gaan van de concurrentiepositie van de Duitse pluimveehouders en dat de welzijnsproblemen op die manier alleen maar naar het buitenland worden verplaatst.

19

Het ‘Institut für Strukturforschung und Planung in agrarischen Intensivgebieten’ (ISPA) van de hogeschool van Vechta heeft onlangs de gevolgen van het verbod op de legbatterij (per 2007) en de verrijkte kooi (per 2012) op de Duitse eierproductie onderzocht. De onderzoekers komen tot de conclusie dat de zelfvoorzieningsgraad van nu nog 74% terug zal gaan tot 35%. In 2012 zou Duitsland maar liefst 10 tot 11 miljard eieren per jaar moeten importeren (in plaats van 4 tot 5 miljard in 2003). Dat komt overeen met tweederde van de op de wereldmarkt verhandelde eieren. Minister Künast houdt echter voet bij stuk. Zij verwijst naar de pluimveehouderijverordening van 2002 en het rechtsgeldige verbod van de legbatterij per 1 januari 2007. Met ingang van die datum zijn in Duitsland immers alleen nog maar scharrelhouderijsystemen en volières toegestaan. Haar voorstel voor een kleinvolière presenteert Künast als een tegemoetkoming in de richting van de deelstaten en de sector. De realiteit is uiteraard iets genuanceerder. Künast wordt namelijk door de deelstaten onder druk gezet, met de varkenshouderijverordening als vuistpand. De deelstaten blokkeren de implementatie van deze verordening om op die manier de legbatterij weer ter discussie te stellen en hun eisen ten aanzien van de pluimveehouderijsystemen door te zetten. Duitsland is in gebreke gebleven bij de implementatie van de EU-varkenshouderijverordening en is inmiddels door de Europese Commissie voor het Europees Gerechtshof gedaagd.

Ierland: hoog alcoholgebruik probleem gehele samenleving De voorzitter van de Nationale Jeugdraad, Mary Cunningham, heeft gezegd dat de alcoholproblematiek in Ierland niet wordt opgelost met alleen maatregelen die op jongeren gericht zijn. “Er is een alomvattende strategie noodzakelijk om deze problematiek aan te pakken, waarbij ook inbegrepen de schouderophalende houding van de Ierse bevolking ten opzichte van dronkenschap”. Wanneer het beleid zich op de jongeren zou concentreren, zouden de oudere Ieren met hun drinkgedrag wel heel gemakkelijk wegkomen en zou het probleem nooit worden opgelost, is haar centrale stelling. In haar aanpak passen een verbod op verdere uitbreiding van verkooppunten voor alcohol ("16.000 verkooppunten is wel genoeg”), een verbod op reclame voor alcohol, betere handhaving van het bestaande verbod op het verkopen van alcohol aan minderjarigen en het bieden van aantrekkelijke, alcoholvrije gelegenheden waar de jeugd zich kan vermaken.

Ierland: rookverbod in pubs De veertig handhavers van het rookverbod en hun 400 lokale handhavers van milieuen volksgezondheidswetgeving hebben nog een lange weg te gaan, zo lijkt het. Buiten Dublin zoeken de kleine 15.000 pubhouders namelijk wanhopig naar manieren om hun soms drastisch dalende bier- en drankomzetten op peil te houden. Sommige pubs claimen bijna de helft van hun omzet verloren te hebben na de instelling van het rookverbod. Enkele pubhouders laten het erop aankomen en laten zich demonstratief rokend in het bijzijn van een draaiende camera arresteren en veroordelen. Veel anderen zijn op een wat slinksere (en illegale) wijze bezig het rookverbod te ontduiken door in de pub een rookkamer te creëren, alwaar de pint Guiness in dikke wolken tabaksrook kan worden genuttigd. De boete voor overtreding van het rookverbod is ¤ 3.000. Ook loopt de pubhouder het risico dat zijn vergunning wordt ingetrokken.

Ierland: nieuwe reclamecode voor kinderen Op 1 januari 2005 treedt een nieuwe reclamecode voor televisiereclame in werking, die gericht is op kinderen. In deze nieuwe reclamecode staat bijvoorbeeld dat elke reclame voor fastfood voorzien moet zijn van het advies dat het betreffende product met mate gegeten moet worden en deel moet uitmaken van een evenwichtig samengesteld eetpatroon. Sportsterren en andere beroemdheden zouden volgens de nieuwe code geen voedingsmiddelen mogen aanprijzen, tenzij de reclame is

20

bedoeld voor het bevorderen van gezond eetgedrag of een meer algemeen doel van volksgezondheidsbeleid. Hoewel de code normaal gesproken na drie jaar zou worden geëvalueerd, wordt het deel ervan dat betrekking heeft op voedingsmiddelen al na één jaar beoordeeld. De Broadcasting Commission of Ireland (BCI) overlegt de komende twee maanden met de reclamesector over de implementatie van de code. Volgens de BCI verschilt de code niet zoveel van die in het Verenigd Koninkrijk. Velen vinden echter dat die code, juist op het gebied van reclame voor voedingsmiddelen, nog wel wat verbeterd kan worden.

Verenigd Koninkrijk: voedingsmiddelenindustrie in het geweer De Food and Drink Federation, de organisatie van de voedingsmiddelenindustrie in het Verenigd Koninkrijk, wil een evenwichtig debat over voeding en gezondheid. Ook is men in het geweer gekomen tegen ‘junk and spin’ over dit onderwerp. In een manifest zegt de FDF op zeven punten actie te zullen ondernemen, samen met de overheid en de rest van de voedingsmiddelenketen: 1. Meer informatieve etikettering, die voor de consument beter te begrijpen moet zijn. Ook moet volledige informatie worden gegeven over voedingsaspecten, zoals vereist door EU-regelgeving, inclusief het zoutgehalte en de aanbevelingen voor dagelijkse consumptie; 2. Blijvende inzet op het verlagen van de gehaltes van vet, suiker en zout in voedingsmiddelen en het waar mogelijk aanbieden van varianten met lagere vet-, zouten suikergehalten; 3. Onderzoek naar het aanpassen van de omvang van de porties, zodat men minder de neiging heeft om veel te eten; 4. Het verwijderen van alle verkoopautomaten uit lagere scholen, tenzij uitdrukkelijk anders bepaald door de leiding van de school of de gemeente. Ook zullen merkopschriften op de verkoopautomaten in lagere en middelbare scholen worden verwijderd wanneer daarom wordt gevraagd en wordt het assortiment in de automaten verbreed; 5. Aanscherpen van zelfregulering op het gebied van voedingsmiddelenreclame voor kinderen; 6. Bevorderen van een gezonde leefwijze en een gezond eetpatroon binnen de voedingsmiddelenbedrijven en de gemeenschappen waarbinnen zij werken; 7. Deelnemen aan een overheidscampagne die zich richt op een gezond dieet en een gezonde leefwijze.

Verenigd Koninkrijk: voedselvergiftiging door sla Het eten van sla is waarschijnlijk de oorzaak van ten minste 350 gevallen van voedselvergiftiging met een zeldzame vorm van salmonella (Salmonella Newport) in een paar weken tijd. In Birmingham, het westen van de Midlands, Lincolnshire, NoordIerland en op het eiland Man komen deze vergiftigingen sinds begin september voor. Al het onderzoek wijst op sla als de bron van de vergiftiging.

Verenigd Koninkrijk: maand van het brood De maand oktober is de maand van het brood in het Verenigd Koninkrijk en om daar extra bij stil te staan is een dieetspecialist gevraagd enkele tussendoortjes met vanzelfsprekend - brood te ontwerpen, die extra energie geven bij sport, in vergaderingen en bij romantische avonden met de partner. De Federation of British Bakers wil daarmee aantonen dat het eten van brood niet alleen goed is voor iemands gezondheid, maar dat brood ook een voedingsmiddel is dat wel degelijk relevant is voor de huidige jachtige levensstijl. John Stanley, een voedingsspecialist van Trinity College in Oxford is, behalve voor zijn recept voor een romantische avond, te rade gegaan bij de wetenschap. Zijn broodje voor de romantische avond – een dikke snee witbrood belegd met onder meer vijgen en ricotta-kaas – is eigenlijk, zo geeft hij volmondig toe, een grapje en gebaseerd op een receptuur afkomstig van de oude Grieken. Volkorenbrood met kip en een mango-salsa is echter

21

goed om de ‘tegenstander’ in zware zakelijke vergaderingen aan te pakken. Een geroosterde boterham met banaan en chocolade is in zijn visie een weldoener na een avond zwaar stappen en volkorenbrood met appel en pindakaas geeft de spieren een flinke stimulans.

Hong Kong: ganzen en eenden terug op het menu Er zijn weer ganzen en eenden (respectievelijk 5.600 en 9.700) vanuit China geëxporteerd naar Hong Kong. Vanwege de vogelgriep gold een exportverbod, maar dat is nu opgeheven. De geïmporteerde hoeveelheid was eenderde van de normale hoeveelheid en het merendeel van het gevogelte werd geleverd aan restaurants. De dieren zijn eerst getest op vogelgriep op de boerderij en nogmaals gecontroleerd op de grens van Hong Kong. De industrie is blij met de hervatting van de export. Hierdoor neemt de illegale smokkel van diepvriesgevogelte af en wordt de volksgezondheid beschermd. Alle ganzen en eenden die voor exportdoeleinden zijn bedoeld, moeten nu gevaccineerd zijn tegen vogelgriep.

22

Veterinaire aangelegenheden

België: BSE Bij een wit-rode melkkoe is, in het slachthuis, BSE aangetoond. Het is het tiende geval van dit jaar. Het rund is geboren in 1997 en verbleef sinds zijn geboorte op een melkveebedrijf in Onkerzele in de provincie Oost-Vlaanderen. Het bedrijf heeft een veestapel van 118 runderen. Het epidemiologisch onderzoek heeft zes dieren behorend tot de cohorte, alsmede twee nakomelingen van het positieve dier, geïdentificeerd. Na het schatten van hun waarde zullen ze worden vernietigd. Hiervan zullen de runderen die ouder zijn dan vierentwintig maanden eveneens getest worden op BSE.

Verenigd Koninkrijk: nieuwe eisen tegen dierenwelzijnsactivisten De Universiteit van Oxford heeft voor de rechtbank de instelling van ‘dierenwelzijnsactivisten-vrije zones’ geëist. Die zones zouden zich moeten uitstrekken tot 45 meter rond de bouwplaats van een nieuw laboratorium waar dierproeven zullen gaan plaatsvinden en rond de huizen van personen die werkzaam zijn bij het laboratorium of bij bedrijven die actief zijn in de bouw ervan. Dit is de laatste zet in het bizarre juridische steekspel, dat zich voor verschillende Britse rechtbanken afspeelt, om mentale en fysieke intimidatie van werknemers van laboratoria en toeleveranciers door dierenwelzijnsactivisten tegen te gaan. De Universiteit van Oxford is bezig met de bouw van een nieuw biomedisch laboratorium voor een bedrag van £ 18 mln. (¤ 27 mln.), waar ook dierexperimenten zullen gaan plaatsvinden. Overigens heeft een andere rechter in een vergelijkbare zaak rond het laboratorium in Huntingdon ingestemd met dergelijke zones en stringente beperkingen op demonstraties.

23

Natuur, bos, landschaps- en faunabeheer

Ierland: dubbele compensatie boeren in natuurgebieden De voormalige minister van Landbouw en Voedsel, Joe Walsh, heeft pal voor zijn vertrek besloten dat boeren in beschermde natuurgebieden rond de monding van de rivier de Shannon (West-Ierland) voor dubbele compensatie in aanmerking kunnen komen. Een conflict tussen de Irish Heritage en de Irish Farmers’ Association komt hiermee mogelijk ten einde, al heeft de IFA in eerste instantie laten weten dit besluit van betrekkelijke waarde te vinden, omdat er nog steeds geen volledige compensatie van de beperkingen op de bedrijfsvoering plaatsvindt. De IFA heeft inspecteurs van Irish Heritage al achttien maanden de toegang tot de landerijen van de boeren ontzegd. Het gaat om honderden boeren, wier landerijen zijn aangewezen als Special Areas of Conservation (SAC) en die tegelijkertijd hebben ingeschreven op het Ierse landbouw-milieuprogramma in het kader van de tweede pijler van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Deze boeren krijgen nu van de minister van Landbouw en Voedsel de gelegenheid een aanvraag voor aanvullende compensatie in te dienen bij National Parks and Wildlife Service van het ministerie van Milieu. Tot nu toe konden de boeren kiezen voor óf een bijdrage in het kader van het landbouw-milieuprogramma, óf voor het indienen van een aanvraag voor compensatie in het kader van de aanwijzing van hun landerijen tot SAC. Voor de bedrijfsvoering van landerijen in zulke gebieden gelden strenge regels voor het gebruik van (kunst)mest, gewasbeschermingsmiddelen, alsmede tijdstippen en manier van oogsten. Ook mogen geen bedrijfsgebouwen worden gebouwd. Voormalig minister Walsh heeft zijn beslissing (eigenlijk een stapeling van subsidies) gerechtvaardigd met een verwijzing naar de volstrekt unieke omstandigheden waaronder deze boeren moeten werken. De regeling maakt het voor boeren mogelijk het landbouw-milieuprogramma op hun hele bedrijf van toepassing te laten zijn en voor de aangewezen SAC-gebieden extra compensatie bij de National Parks and Wildlife Service te vragen. Deze dienst beslist uiteindelijk of de extra compensatie wordt gegeven.

Ierland: wapenstilstand boeren en wandelaars In het graafschap Sligo (noordwest-Ierland) hebben boeren-landeigenaren en wandelaars een wel heel tijdelijke wapenstilstand (namelijk van één dag) gesloten in de strijd over de toegang tot landerijen. Het symbool van het verzet tegen vrije toegang, Andy McSharry (‘The Bull’), heeft als gebaar van goede wil ten opzichte van wandelaars voor één dag vrije toegang tot zijn landerijen en die van zijn collega’s verstrekt. Eerder dit jaar heeft McSharry gevangenisstraf moeten uitzitten voor het bedreigen van wandelaars op zijn land. In een overeenkomst tussen de plaatselijke boeren, gesteund door de Irish Cattle and Sheep Farmers’ Association, en de Mountaineering Council of Ireland (wandelaarsorganisatie) kregen ongeveer veertig wandelaars toegang tot de landerijen. McSharry had zelfs gezorgd voor koffie, thee en koekjes. Uit de commentaren valt te beluisteren dat het de boeren vooral dwars zit dat zij geen financiële compensatie krijgen voor het ter beschikking stellen van hun landerijen. De wandelaars gaven de boeren ook nu geen vergoeding, maar verbleven wel in het dorp en steunden daarmee de lokale economie. De minister voor Plattelands-, Gemeenschaps- en Keltische Aangelegenheden, Eamon O’Cuiv, heeft al laten weten dat van compensatie van overheidswege geen sprake is.

24

Verenigd Koninkrijk: agressieve lieveheersbeestjes De veertig inheemse soorten van het Britse lieveheersbeestje dreigen binnen enkele decennia verdreven te worden door een nieuwe soort, het Harlekijn-lieveheersbeestje. Het eerste exemplaar is onlangs in de tuin van een pub in het graafschap Essex in zuidoost-Engeland gevangen. Het is een van oorsprong Aziatische soort, die groter, hongeriger en agressiever is dan inheemse Britse soorten. De Britse lieveheersbeestjes-expert van de Universiteit van Cambridge, Michael Majerus, zegt dat dit wel de laatste soort lieveheersbeestje is die hij had willen zien opduiken in het VK. Hij zegt bijna zeker te weten dat zij door de wind zijn meegevoerd uit Nederland. De lieveheersbeestjes zijn in de jaren zeventig in de Verenigde Staten geïntroduceerd als milieuvriendelijk alternatief voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ter bestrijding van bladluis. De VS zijn door het beestje ‘veroverd’ en de aantallen exemplaren in Frankrijk, België en Nederland stijgen ook snel.

Verenigd Koninkrijk: grutto’s leven apart Onderzoekers van de Universiteit van East-Anglia (zuidoost-Engeland) hebben vastgesteld dat paren grutto’s, waarvan de ‘helften’ op bijna 2.000 kilometer afstand van elkaar overwinteren, elkaar jaar in jaar uit op precies het juiste tijdstip weer ontmoeten in IJsland. Daar zorgen ze dan voor nieuwe nakomelingen. Zij hebben dat aan de hand van onderzoek bij veertien paren grutto’s vastgesteld. De oudste vogel in het bestudeerde gezelschap is ongeveer 25 jaar oud. Tot nu toe werd er min of meer van uitgegaan dat de paren grutto’s ook samen overwinterden. Het mannetje blijft iets langer op IJsland achter om een oogje te houden op de jongen, terwijl het vrouwtje al vertrokken is naar de Humberside (noordoost-Engeland) om te overwinteren. Het mannetje vertrekt een aantal dagen later om te overwinteren bij Faro in de Algarve (zuidkust van Portugal), ongeveer 2.000 kilometer verderop. Van het bestudeerde gezelschap grutto’s overwinterde geen enkel paar samen, gemiddeld was er een afstand van bijna 1.000 kilometer. De onderzochte vogelparen arriveerden binnen drie dagen van elkaar. Het gebeurt slechts zelden dat paren elkaar niet treffen op IJsland en wanneer dat gebeurt, is de relatie ook meteen over. De vrouwelijke grutto’s geven dan zonder aarzeling voorrang aan de noodzaak van voortplanting, maar dan wel met een nieuwe partner. Voor de wetenschappers is de coördinatie van de reisplannen van de vogels in feite een mysterie, hoewel er veel verklaringen mogelijk zijn.

Verenigd Koninkrijk: Schotse vossenjachtgroep weer bijeen Twee jaar nadat de Dumfriesshire Hunt werd ontbonden vanwege het verbod op de jacht met honden op vossen, is de jachtgroep weer in ere hersteld. Daarmee zijn alle tien Schotse jachtgroepen weer even levend als vóór het verbod. De leden misten, naast de vossenjacht, vooral ook de sociale gelegenheden binnen de jachtgroep: het jaarlijkse bal, de ‘cross-country’-paardrijwedstrijden en dergelijke. De jachtgroep zoekt nieuwe leden en komt bijeen op boerderijen en landgoederen waar de vossenjacht met honden voorheen nooit is bedreven, maar waarvan de eigenaren zeggen last te hebben van vossen. Men doet ook weer aan vossenjacht, zij het dat de vossen nu geschoten moeten worden in plaats van gedood door de honden. De honden drijven de vossen nu naar het open terrein, waar de vossen neergeschoten worden. Intussen wordt minister Beckett van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken geconfronteerd met een ander probleem op het gebied van vossen. Boeren in Wales hebben zich beklaagd over de toevloed van vossen op het platteland, hetgeen zij toeschrijven aan het overbrengen van vossen uit stedelijke gebieden naar het platteland. Een boer heeft op een afgelegen parkeerplaats een bestelauto vol vossen aangetroffen, waarvan de bestuurder toegaf dat hij de vossen naar een veraf gelegen plaats moest brengen. Een conservatief lid van het Lagerhuis gaat de minister daar vragen over stellen. In het midden van Wales zeggen boeren de afgelopen

25

drie maanden 118 vossen geschoten te hebben, die volgens hen enorme schade toebrengen aan hun schapen (lammeren) en kippen en hun huisdieren. Het is al langer bekend dat vossen in het VK een deel van het stadsmeubilair zijn geworden wegens de overvloed aan voedsel en het ontbreken van welke vijand dan ook (in de stad wordt noch met honden noch met het geweer op vossen gejaagd). Tot in de wat rustiger delen van centraal Londen worden ze soms overdag, maar meestal bij het invallen van de duisternis, op straat en in tuinen gezien.

Verenigd Koninkrijk: historische bomen geëerd De Tree Council, een liefdadigheidsorganisatie die begaan is met het lot van bomen die tot het Britse erfgoed worden gerekend, heeft een boek uitgebracht waarin de 100 belangrijkste bomen bijeen zijn gebracht: The Heritage Trees of Great Britain and Northern Ireland. Het boek is ook bedoeld om de aandacht te vestigen op het behoud van dergelijke bomen. Bescherming van de bomen gebeurt nu op toevallige basis, omdat een boom binnen de grenzen van een beschermd natuurgebied staat of op een andere manier een beschermde status heeft. De Tree Council is voorstander van een soort monumentenstatus voor dit soort bomen. De organisatie English Heritage en het ministerie van Cultuur, Sport en Media buigen zich op dit moment over deze vraag. In het boek staat onder meer Martyr’s Tree in west-Engeland, waar in 1834 de landarbeiders in Dorset de eerste Britse vakbond oprichtten. Ook aan bod komen Robert de Bruce’s Yew (iep) in Schotland, waaronder de Schotse held uit de Middeleeuwen zou hebben uitgerust; Ankerwycke Yew (iep), waarvan wordt verondersteld dat daar het Magna Charta in 1215 is ondertekend, waarmee de edelen de Engelse koning Jan zonder Land dwongen tot zeggenschap in het landsbestuur (oorsprong van het Britse parlement) en de Charlton House Mulberry (moerbeiboom), in 1608 geplant in opdracht van James I met het oog op het kweken van zijderupsen.

Verenigd Koninkrijk: koolpalm lijkt gered De koolpalm, volgens de overlevering essentieel voor het overleven van Alexander Selkirk in het begin van de 18e eeuw, is voor het eerst buiten zijn natuurlijke omgeving tot bloei gebracht. De biologen van de Royal Botanical Gardens in Wakehurst Place in zuidoost-Engeland zijn daarin geslaagd. Alexander Selkirk heeft vier jaar lang doorgebracht op het onbewoonbaar geachte Juan Fernandes Eiland, 640 kilometer uit de Chileense kust ter hoogte van Santiago de Chile. Zijn verhaal is door de schrijver Daniel Defoe in 1719 onsterfelijk gemaakt in het boek Robinson Crusoë. De enige andere eilandbewoners waren geiten. Hij overleefde daarom op het eiland op een menu van geitenvlees en –melk, een overvloed aan groenten en vis en dus ook de koolpalm. In 1999 hebben de Royal Botanical Gardens 2.000 zaden gekregen van de palm, waarvan het voortbestaan ernstig wordt bedreigd wegens de eerdergenoemde geiten. Er zijn twaalf verschillende koolpalmen van de soort Dendroseris litoralis bekend, alle op het Robinson Crusoë Eiland en twee nabij gelegen eilanden. Voor het voortbestaan van de soort is de prestatie van de Royal Botanical Gardens dan ook van groot belang.

26

Milieuaangelegenheden

Frankrijk: moeizame vorderingen met Natura 2000 Als het netwerk van Natura 2000-gebieden in 2006 niet compleet is, kan Frankrijk voor de tweede keer door de Europese Commissie veroordeeld worden tot het betalen van hoge boetes. Dit heeft minister Lepeltier van Ecologie en Duurzame Ontwikkeling gezegd naar aanleiding van de laatste stand van zaken, die is opgemaakt door de 'follow-up-commissie’ Natura 2000 van zijn ministerie. In het kader van de Habitat-Richtlijn en de Europese Vogelrichtlijn moeten namelijk nog respectievelijk 100 en 180 locaties worden aangewezen. Met de aanwijzing van Natura 2000-locaties in het kader van de Vogelrichtlijn heeft het ministerie grote problemen. Om de aanwijzingsprocedure te versnellen, moeten de prefecten vóór eind 2005 hun consultaties over nieuwe locaties met de diverse actoren in hun regio afsluiten. Minister Lepeltier is daarentegen zeer tevreden over de aanpak op basis van het 'doelstellingendocument', op contractbasis en per Natura 2000-locatie, waarin alle betreffende actoren zich verplichten tot actieve samenwerking. Deze aanpak is al afgerond voor 300 gebieden en in een vergevorderd stadium voor 800 locaties. Daarnaast wijst minister Lepeltier erop dat de overheid nu zeer snel moet besluiten hoe de ecologische voorwaarden in het kader van de Habitat- en de Vogelrichtlijn vorm gaan krijgen. Anders zou Frankrijk in de EU geïsoleerd raken. Er is op dit vlak een verschil van interpretatie geweest tussen de overheid en de boerenorganisaties. Minister Lepeltier heeft hierover gezegd dat een boer, die een CAD (Contrat d'Agriculture Durable) met het ministerie van Landbouw is aangegaan, automatisch voldoet aan de eisen die worden gesteld in het kader van de cross-compliance.

Verenigd Koninkrijk: Britse rivieren voldoen niet aan EU-eisen Hoewel de milieukwaliteit van het Britse rivierwater sinds de privatisering van de watervoorziening aantoonbaar vooruit is gegaan, zal mogelijk 95,5% van de Britse rivieren niet aan de kwaliteitseisen van de nieuwe Kaderrichtlijn Water kunnen voldoen. Dat geldt ook voor 82% van de andere oppervlaktewateren en 53% van het grondwater, zo blijkt uit een rapportage van de Environment Agency, de uitvoerende en adviserende instantie op milieugebied van het ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken. Er is in de kwaliteit van het Britse oppervlaktewater sinds begin jaren negentig £ 12 mld. (¤ 18 mld.) geïnvesteerd door middel van rioolwaterzuiveringsinstallaties en dergelijke. Vele, jarenlang ogenschijnlijk dode, rivieren vertonen nu weer een rijk arsenaal aan leven. Echter, de nieuwe richtlijn legt niet alleen de lat voor de kwaliteit van het rivierwater een stuk hoger, maar verplicht ook om vergelijkbare standaarden te hanteren voor meren, rivierdelta’s, kustzones en grondwater, aldus staatssecretaris Elliot Morley. Dat betekent volgens de bewindsman een andere manier van beheer van oppervlakte- en grondwater, waarin de ecologische balans van het geheel centraal moet staan. Om in 2015 aan de nieuwe normen te kunnen voldoen, zal nu begonnen moeten worden met een compleet nieuwe manier van waterbeheer, waarbij gekeken wordt naar het gehele proces in de rivier zelf, maar, even belangrijk, naar alles wat er in het stroomgebied van een rivier gebeurt. Ook zal gekeken moeten worden naar de maatregelen die genomen zijn om mensen tegen overstromingen te beschermen. Misschien moeten daarbij soms kanalisatieprojecten of andere menselijke ingrepen ongedaan gemaakt worden. Bij dit alles is de aanpak van diffuse verontreiniging van groot

27

belang. De kosten voor het verwijderen daarvan, nu geschat op £ 200 mln. per jaar (¤ 300 mln.), zullen flink stijgen. Staatssecretaris Morley zei niet uit te sluiten dat de regering de landbouw en andere bronnen van diffuse verontreiniging zal vragen om een bijdrage in de kosten van het opruimen daarvan. Bijna tegelijk met dit rapport heeft de Environment Agency nieuwe kaarten uitgegeven met gebieden die potentieel bedreigd worden door overstromingen. Uit die kaarten blijkt, dat in Engeland en Wales 2,2 miljoen gebouwen onder water zouden kunnen lopen bij overstromingen. Op de lijst staan gebouwen die het risico van overstroming van 1 op 100 hebben als gevolg van een overstroming van een rivier, of een kans van 1 op 200 als gevolg van een overstroming vanuit zee. Sinds de laatste bijstelling van deze kaarten zijn er 100.000 gebouwen van de lijst verdwenen, maar 400.000 nieuwe toegevoegd. De gebouwen vertegenwoordigen een economische waarde van ongeveer £ 200 mld. (¤ 300 mld.).

Verenigd Koninkrijk: Londen centrum CO2-handel Londen, één van de grootste financiële centra ter wereld, doet een gooi naar een leidende positie in de handel in CO2-emissierechten. In de eerste week van oktober, nadat Rusland bekend had gemaakt het Kyoto-protocol te willen ratificeren, is er in Europa 670.000 ton CO2 verhandeld, tegenover ongeveer 1 miljoen ton in de hele maand september. Eerder in 2004 kwam de handel niet boven de 50.000 ton per maand. In januari 2005 treedt de EU-richtlijn verhandelbaarheid emissierechten CO2 in werking. Londen, met zijn International Petroleum Exchange, de overige internationale grondstoffenhandel en als belangrijk centrum voor financiële en zakelijke dienstverlening, maakt een goede kans een leidende positie in de internationale handel in CO2-emissierechten te gaan innemen. Ervaring is er al, aangezien het Verenigd Koninkrijk zo'n systeem drie jaar geleden op vrijwillige basis heeft ingevoerd. Belangrijker is echter, dat de International Petroleum Exchange overeenkomsten heeft gesloten met de European Climate Exchange en de Chicago Climate Exchange, zodat het mogelijk wordt aan het einde van dit jaar bij IPE te gaan handelen in CO2-financiële instrumenten. Hoewel het nog gaat om betrekkelijk kleine handelsstromen, zien analisten het als een markt met goede vooruitzichten. Concurrentie ligt echter op de loer: de European Energy Exchange in Leipzig, terwijl ook Oostenrijk, Noorwegen en niet te vergeten Amsterdam als mogelijke toekomstige centra voor deze handel worden genoemd.

28

Diversen

België: innovatie in landbouwsector stimuleren Vlaams-Brabants gouverneur Lodewijk De Witte heeft onlangs in Leuven in zijn jaarlijkse toespraak voor de provincieraad gepleit voor een actiever innovatiebeleid. "De streekontwikkeling van het Vlaams-Brabant van morgen zal immers in belangrijke mate afhangen van onze innovatiecapaciteiten en dus moeten we ook daarin investeren", aldus De Witte. Volgens hem heeft het provinciebestuur zich het afgelopen decennium sterk geconcentreerd op de ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling van de regio, maar zich ten aanzien van het ontplooien van kennis opgesteld als belangstellende toeschouwer. De overheid moet zich op dat gebied echter geen sturende of leidende rol aanmeten, maar eerder een participerende. De overheid moet in overleg met bedrijfsleiders, kennisinstellingen en sociale partners helpen zoeken naar oplossingen voor problemen. Gezien het belang van de landbouw- en voedingssector in de Oost-Brabantse regio pleitte De Witte onder meer voor provinciale steun aan projecten en netwerken die streven naar innovatie. Zo is binnen de vertegenwoordiging inmiddels afgesproken dat steun wordt verleend aan het "feed-food-health"-project, waarbij in de omgeving van Tienen een netwerk gecreëerd wordt van bedrijven die zich bezighouden met voeding en gezondheid.

Verenigd Koninkrijk: muur van bananen Een 2,5 meter hoge en 4,5 meter brede muur van bananen heeft gedurende enkele uren het zicht op het beroemde beeld van zeeheld Lord Nelson, op Trafalgar Square in Londen, ontnomen. De muur was daar neergezet door de kunstenaar Doug Fishbone. Na afloop van de manifestatie konden voorbijgangers zich tegoed doen aan een overheerlijke (dollar)banaan.

Verenigd Koninkrijk: Pig Brother haalt doeleinden nog niet Het televisieprogramma The Farm (de boerderijvariant op Big Brother, populair ook wel Pig Brother genoemd, zie LBActualiteiten, 2004, nummer 27) heeft de kloof tussen platteland en stad en tussen voedsel produceren en consumeren nog niet kunnen overbruggen. In het programma, elke avond te zien op Channel 5, moeten C-lijst beroemdheden (waaronder Rebecca Loos, bekend vanwege haar vermeende affaire met David Beckham) drie weken lang in hun eigen levensonderhoud voorzien door een boerderij te beheren. Van tevoren waren er veel protesten van dierenwelzijnsorganisaties over de wijze waarop niet-deskundigen met dieren zouden omgaan, ondanks de bijstand en voortdurende aanwezigheid van een dierenarts. Tabloid The Sun heeft met de krantenkop "Verachtelijk" en een omschrijving van de activiteit als "bestialiteit" een oordeel geveld over de (geslaagde) pogingen van nota bene Rebecca Loos om de varkensbeer Sam binnen vijf minuten tot een zaadlozing te brengen. Dit heeft geleid tot een ware stortvloed van brieven van Sun-lezers. John Huxley, docent aan de veterinaire opleiding in Bristol en adviseur van Rebecca Loos voor het betreffende programma-onderdeel, laat weten dat er in het VK jaarlijks zo'n 25.000 zaadlozingen van varkensberen plaatsvinden ten behoeve van kunstmatige inseminatie en dat het meestal op door de Rebecca Loos gepraktiseerde wijze gebeurt.

29

De eigenaar van de boerderij in Wiltshire, waar de opnamen plaatsvinden, is geschrokken van de reacties van het publiek. Hij zegt te moeten constateren dat als het aan het publiek ligt, boeren zich blijkbaar moeten schamen over wat zij doen, in plaats van er trots op te zijn dat er elke dag voedsel in de winkels ligt. Ook de boer die de deelnemers aan het programma in hun dagelijkse bezigheden bijstaat, zegt tot de slotsom te komen dat de meeste mensen zeggen van het platteland te houden, maar blijkbaar niet willen weten hoe het er aan de andere kant van de mooie heg toe gaat.

30

MINISTERIE VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT LNV-Vertegenwoordiging Buitenland

ABU DHABI Werkgebied: Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië Dr.ir. J.G. van der Beek, LNV-Attaché Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Apt. 602 Al Masaood Tower Building, Sheikh Hamdan Street, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten Postadres : P.O.Box 1 46560, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten Telefoon: (00-971) 2.632.1920 (BZ) Telefax: (00-971) 2.631.3158 (BZ) E.Mail: nog niet bekend 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: nog niet bekend Bureau Riyadh Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh, Saoedi-Arabië Postadres : P.O.Box 94307, Riyadh 11693, Saoedi-Arabië Telefoon : (00-966) 1.488.1093/2501 (LNV) Telefax : (00-966) 1.488.1519 (LNV) E.Mail : Tijdelijk vervallen 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland.org.sa

Bureau Manilla

Bureau Zagreb

Dhr. J.I.C. Laquian, Technisch Assistent Bezoek : Ambassade der Nederlanden, 9e Etage, adres King's Court Bldg I, 2129 Chino Roces Avenue, Makati City, Filippijnen Postadres : P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati City, Filippijnen Telefoon : (00-63) 2.811.2706 (LNV) Telefax : (00-63) 2.811.2706 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.ph

Mw. D. Budimir, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Medvescak 56, 10000 Zagreb, Kroatië Telefoon : (00-385) 1.468.3697 (LNV) Telefax : (00-385) 1.468.4877 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hr

BOEKAREST BELGRADO opmerking: zie Boedapest

BERLIJN Werkgebied: Duitsland en Zwitserland Ir. J.J. Pape, LNV-Raad Mw. Mr. S.M.C. Deepen, LNV-attachee Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Klosterstrasse 50, 10179 Berlin, Duitsland Telefoon : (00-49) 30.2095.6480 (LNV) Telefax : (00-49) 30.2095.6481 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.de

ANKARA Werkgebied: Turkije, Israël en Palestijnse gebieden Ir. G.J.M. Terberg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Turan Günes Bavari 7. Cadde no. 3, Yildiz 06550 Ankara, Turkije Telefoon : (00-90) 312.409.1860 (LNV) Telefax : (00-90) 312.409.1892 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.org.tr WEBsite LNV-bureau : http://www.nlankagr.com

Bureau Athene Opmerking: Zie Boekarest

BANGKOK Werkgebied: Thailand, Filippijnen, Vietnam Ir. M.H. Slingenberg, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 106 Wireless Road, Bangkok-10330 Postadres : P.O.Box 404, Bangkok 10501, Thailand Telefoon : (00-66) 2.255.7559 (LNV) Telefax : (00-66) 2.254.1415 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite: : http://www.netherlandsembassy.in.th

Bureau Hanoi Mw. Truong Thi Dung, Technisch Assistent Post/Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Daeha Office Tower, 6th floor 360 Kim Ma Street, Ba Dinh District, Hanoi, Vietnam Telefoon: (00-84) 4.8315.650 Telefax: (00-84) 4.8315.605 (LNV) E.Mail: [email protected] 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http://www.netherlands-embassy.org.vn

BOEDAPEST Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Kroatië, Oostenrijk, Servië-Montenegro en Slovenië Drs. J.D. Gábor, LNV-Raad Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Estland, Kroatië, Letland, Litouwen, Macedonië, Polen, Roemenië, Servië-Montenegro, Slovenië, Slowakije en Tsjechië Drs. A.E. Braam, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Füge Utca 5-7, 1022 Boedapest, Hongarije Postadres : P.O.Box 56, 1388 Boedapest, Hongarije Telefoon : (00-36) 1.3366.380 (LNV) Telefax : (00-36) 1.3266.238 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hu

Bureau Belgrado Mw. M. Mirkovic, Technisch Assistent Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Simina 29, 11000 Belgrado, Servië-Montenegro Postadres: Ambassade der Nederlanden, Postfah 489, 11001 Belgrado, Servië-Montenegro Telefoon: (00-381) 11.3281.147 (BZ) Telefax: (00-381) 11.223.981 (BZLNV) E.Mail: [email protected] (tijd.) 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http:/www.nlembassy.org.yu

Werkgebied: Roemenië, Bulgarije en Griekenland Ir. ing. M.Y Brouwer, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Aleea Alexandru 20, 011823 Boekarest, Roemenië Telefoon : (00-40) 21.231.5657 (LNV) Telefax : (00-40) 21.231.6373 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.ro

Bureau Athene Mw. M. Plessas-Schallenberg, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, Griekenland Telefoon : (00-30) 210.725.4960 (LNV) Telefax : (00-30) 210.725.4907 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.gr

Bureau Sofia Mw. D.H. Milenkova, Technisch Assistent Bezoek adres Ambassade der Nederlanden, 15 Oborishte Street, Sofia, Bulgarije Postadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, Bulgarije Telefoon: (00-359) 2.8160.380 (LNV) Telefax: (00-359) 2.8160.381 (LNV) E.Mail: nog niet bekend 2e E.Mail: [email protected] WEBsite: http://www.netherlandsembassy.bg

BRASÍLIA Werkgebied: Brazilië Dhr. J.G. van de Vooren, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ses Avenida das Nações, Q 801, Lote 05 70405-900 - Brasília - DF, Brazilië Postadres : Caixa Postal 07/0098, 70359-970 Brasília - DF, Brazilië Telefoon : (00-55) 61.321.4769 (BZ) Telefax : (00-55) 61.323.5342 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embaixada-holanda.org.br

* De posten Brussel PV-EU en Washington zijn tevens belast met procurement-aangelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de Europese Unieschap resp. de wereldbankgroep

1 oktober 2004

Bureau São Paulo

GENÈVE PV

KIEV

Mw. F.E. Heering, Administratief Medewerker Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar 01451-001-São Paulo-SP, Brazilië Postadres : Caixa Postal 11302, 05422-970-São Paulo-SP, Brazilië Telefoon : (00-55) 11.3811.3300 (BZ) Telefax : (00-55) 11.3819.0903 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embaixada-holanda.org.br

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en andere internationale organisaties te Genève (UNCTAD, UNEP, WHO, WIPO/UPOV) Ir. R.P. Lapperre, LNV-Raad Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO en andere internationale organisaties te Genève, 31-33 Avenue Giuseppe-Motta, Genève, Zwitserland Postadres : C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC, Zwitserland Telefoon : (00-41) 22.748.1822/08 (LNV) Telefax : (00-41) 22.748.1828 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

Werkgebied: Oekraïne, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië Ir. A.A. Verhagen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Kontraktova Sq. 7, 01901 Kiev, Oekraïne Telefoon : (00-380) 44.490.8223 (LNV) Telefax : (00-380) 44.490.8266 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland.com.ua

BRUSSEL Werkgebied: België, Luxemburg Jhr. Mr.ing. K.H.A. von Chrismar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1550 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1780 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be

BRUSSEL PV-EU Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie Mw. Drs. M.A.J. Vaes, LNV-Raad Drs. C.C.J.M. van der Meijs, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Drs. A.M. Akkerman, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Mr. O.B.M. Meuffels, LNV-Attaché Ir. F. Vroegop, LNV-Attaché Mw. Drs. S.J.C.W. Bont, LNV-Attachee Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1776/1783 (LNV) E.Mail : nog niet bekend 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be opmerking : tevens belast met procurement-aan gelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de EU

opmerking: zie Peking

Werkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, IJsland, Zweden Dhr. H.H. Schipper, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 Kopenhagen K, Denemarken Telefoon : (00-45) 33.707.218 (LNV) Telefax : (00-45) 33.140.350 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.dk

JAKARTA

LISSABON

Werkgebied: Indonesië, Maleisië, Singapore, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN) Ir. F.A.G.M. Claassen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan,Jakarta 12950, Indonesië Telefoon : (00-62) 21.524.1032/48 (LNV) Telefax : (00-62) 21.526.2230 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.id

opmerking: zie Madrid

HANOI opmerking: zie Bangkok

HONGKONG SAR

Bureau Singapore Dhr. K.C. Chong, Technisch Assistent Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881 Postadres : Tanglin P.O.Box 447, Singapore 912415 Telefoon : (00-65) 6739.1121 (LNV) Telefax : (00-65) 6737.1940 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nethemb.org.sg

BUENOS AIRES Werkgebied: Argentinië, Chili, Uruguay Drs. M. van Genne, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Edificio Porteño Plaza II, Olga Cossenttini 831, Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, Argentinië Postadres : Ambassade der Nederlanden, Olga Cossenttini 831, C1107BVA Buenos Aires, Argentinië Telefoon : (00-54) 11.4338.0090 (LNV) Telefax : (00-54) 11.4338.0091 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadaholanda.int.ar

DAMASCUS opmerking: zie Kairo

KOPENHAGEN

KAIRO Werkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon en Syrië Ir. H.L.M. van Wissen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri, Zamalek, Kairo, Egypte Telefoon : (00-20) 2.736.3863/2.739.5571/2/3 (LNV) Telefax : (00-20) 2.736.0936 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.hollandemb.org.eg

LONDEN Werkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland Drs. G.G.J. Thissen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd Koninkrijk Telefoon : (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 (LNV) Telefax : (00-44) 20.7581.5276 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.org.uk

MADRID Werkgebied: Spanje, Marokko, Portugal Mr. C.J. Heringa, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida del Comandante Franco 32, 28016 Madrid, Spanje Telefoon : (00-34) 91.353.7521/20 (LNV) Telefax : (00-34) 91.353.7567 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadapaisesbajos.es

Bureau Lissabon Mw. A.P. Paiva Geadas, Administratief Medewerker Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, Portugal Telefoon : (00-351) 21.391.4919 (LNV) Telefax : (00-351) 21.391.4952 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.emb-paisesbaixos.pt

Bureau Damascus Mw. Samar Kadri, Technisch Assistent Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Abou Roumaneh, Al-Jalaa Street, Imm. Tello, Damascus, Syrië Postadres : Boîte Postale 702, Damascus, Syrië Telefoon : (00-963) 11.333.5119/6871 (BZ) Telefax : (00-963) 11.333.9369 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

MANILLA opmerking: zie Bangkok

MEXICO

PARIJS PV-OESO

PRETORIA

Werkgebied: Mexico, Cuba Ir. J.A. Landstra, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, Col. Santa Fé, 01210 Mexico D.F., Mexico Postadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., Mexico : (00-52) 55.5258.9921 tst. 215 (LNV) Telefoon Telefax : (00-52) 55.5258.8139 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.paisesbajos.com.mx

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) Ir. A.J.A. van Royen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO, 12/14 Rue Octave Feuillet, 75116 Paris, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4524.9971 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4524.9938(BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

Werkgebied: Zuid-Afrika, Zimbabwe Mw. Mr. G.A. Kostwinder, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 825 Arcadia Street, Arcadia, Pretoria 0083, Zuid-Afrika Postadres : P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-Afrika Telefoon : (00-27) 12.344.3910/1/2/3/4/5 Tst. 212 (BZ) Telefax : (00-27) 12.343.7456 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.co.za

MOSKOU

PEKING

Werkgebied: Rusland, Kazakstan, Oezbekistan en Wit-Rusland Ir. J.M.J.G. Kats, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Tverskoj Blvd. 14/1, 5th Floor, 125009 Moscow, Rusland Postadres : Ambassade der Nederlanden, Kalashny Pereulok 6, 125009 Moscow, Rusland Telefoon : (00-7) 095.797.2946 (landbouw, satkomset) Telefax : (00-7) 095.797.2905 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands.ru

Werkgebied: Volksrepubliek China (incl. Hong Kong) en Mongolië Ir. H.J.W. van Duijn, LNV-Raad Ir. R.J. Konijn, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu, Beijing 100600, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 10.6532.4464 (LNV) Telefax : (00-86) 10.6532.6329 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassypek.org WEBsite : http://www.hollandinchina.org/nl/peking/intro.htm LNV-bureau : http://www.nlpekagr.com/

NAIROBI

Bureau Shanghai

Werkgebied: Kenia, Eritrea, Ethiopië, Oeganda, Tanzania, tevens voor UNEP Mr. F.H.J. von der Assen, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, Kenia Postadres : P.O.Box 41537, Nairobi, Kenia Telefoon : (00-254) 20.4450.137 (LNV) Telefax : (00-254) 20.4450.138 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.ke

Dhr. N. Hong, Technisch Assistentt Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 21.6209.9076 (BZ) Telefax : (00-86) 21.6278.9722 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.hollandinchina.org/ nl/cg/sh-intro.htm WEBsite LNV-Bureau : http://www.nlpekagr.com

NEW DELHI

Bureau Hong Kong SAR

Werkgebied: India, Bhutan, Nepal, Sri Lanka Ir. A. Parzer, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 6/50F Shantipath, Chanakyapuri, New Delhi 110021, India Telefoon : (00-91) 11.2688.4951/2/3/4 tst 205, 277 en 204 (LNV) Telefax : (00-91) 11.2688.2799 (LNV) Email : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland-in-india.org

Mw. M.P.C. Ng, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Room 5702, 57/F Cheung Kong Center, 2, Queen’s Road Central, Hong Kong Volksrepubliek China Telefoon : (00-852) 2.524.8187/88 (LNV) Telefax : (00-852) 2.524.9419 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands-cg.org.hk WEBsite LNV-Bureau: http://www.nlpekagr.com

RIYADH Opmerking: zie Abu Dhabi

ROME Werkgebied: Italië, Cyprus, Malta Dr. ir. H. Beltman, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Via Michele Mercati 8, 00197 Rome, Italië Telefoon : (00-39) 06.321.5003 (LNV) (00-39) 06.322.1141 (BZ) Telefax: (00-39) 06.321.0767 (LNV/BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.it

ROME PV-ROME

PARIJS Werkgebied: Frankrijk, Algerije Ir. L. Braakenburg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 7-9 Rue Eblé, 75007 Parijs, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4062.3353 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4062.3452 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.amb-pays-bas.fr

PRAAG Werkgebied: Tsjechië, Slowakije Mw. Ir. P.M.B. de Vries-Van Loon, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, Tsjechië Telefoon : (00-420) 2.3301.5218 (LNV) Telefax : (00-420) 2.3301.5257 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.cz

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw (FAO, IFAD en WFP) Drs. E. Wermuth, Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger Ir. J.T.M.G. Steeghs, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger Mw. Drs.A. Swalef, Tweede Secretaris, Beleidsmedewerker Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, Italië Telefoon: (00-39) 06.574.0306 (LNV) Telefax: (00-39) 06.574.4927 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

SÃO PAULO Opmerking: Zie Brasilia

SEOUL Werkgebied: Republiek Korea, Taiwan Ir. J.P.N. Damen, LNV-Raad Bezoek adres Ambassade der Nederlanden, Kyobo Building, 14th floor, 1, Chongro 1-ka Chongro-ku, Seoul 110-714, Republiek Korea Postadres: K.P.O. Box 509, Seoul 110-605, Republiek Korea Telefoon : (00-82) 2.723.4180 (LNV) Telefax : (00-82) 2.723.0283 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.or.kr

Bureau Taipei

WASHINGTON

Mw. A.C.C. Hu, Technisch Assistent Post/Bezoek adres : Netherlands Trade and Investment Office, Agricultural and Food Department, Rm. B, 5/F Artist Construction Building, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, Taiwan Telefoon : (00-886) 2.2713.5760 tst. 150 Telefax : (00-886) 2.2713. 0194 E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.ntio.org.tw/agricultural/ index-e.htm

Werkgebied: Verenigde Staten van Amerika, (inclusief Puerto Rico), Canada en Wereldbank Ir. W.L.A.G. Tacken, LNV-Raad Mw. I. Hamid-Hardenberg, LNV-Attachee Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W., Washington, D.C. 20008, Verenigde Staten van Amerika Telefoon : (00-1) 202.274.2716/2718 (LNV) Telefax : (00-1) 202.244.3325 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands-embassy.org

SHANGHAI opmerking: zie Peking

ZAGREB opmerking: zie Boedapest

SINGAPORE opmerking: zie Jakarta

SOFIA opmerking: zie Boekarest

TAIPEI opmerking: zie Seoel

TEHERAN Werkgebied: Iran Ing. C. Gravendaal, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Darrous Sharzad Boulevard, Kamasai street 1st , Eastlane 33, 19498 Teheran, Iran Postadres : P.O.Box 11365-138, Teheran, Iran Telefoon : (00-98) 21.255.5094 (LNV) Telefax : (00-98) 21.256.0213 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.ir

TOKIO Werkgebied: Japan Ir. F.L.M. Vossenaar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 6-3 Shiba-koen, 3-chome, Minato-ku, Tokyo 105-0011, Japan Telefoon : (00-81) 3.5401.0421 (LNV) Telefax : (00-81) 3.5401.0424 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.oranda.or.jp

WARSCHAU Werkgebied: Polen, Letland en Litouwen Drs.ing. A.W. Verhey, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ul. Kawalerii 10, 00-468 Warschau, Polen Telefoon : (00-48) 22.559.1269 (LNV) Telefax : (00-48) 22.840.2634 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.pl