LBActualiteiten. Jaargang 13, 18 augustus 2003, nummer 25. Wekelijkse informatie van de LNV-vertegenwoordiging Buitenland. Colofon

LBActualiteiten Wekelijkse informatie van de LNV-vertegenwoordiging Buitenland

Jaargang 13, 18 augustus 2003, nummer 25

Colofon Uitgave van: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Directie Kabinet Postbus 20401 2500 EK Den Haag Telefoon : 070 378 41 87 Telefax : 070 378 61 36 Verantwoordelijk voor inhoud: Hoofd Bureau LNV-vertegenwoordiging Buitenland Dr. M.H. de Jong Eindredactie, opmaak, reproductie: Directie Informatiemanagement en Facilitaire Aangelegenheden

Overname uit LBActualiteiten is met bronvermelding toegestaan

Inhoud

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

5

Verenigde Staten, Finland

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

6

Finland

Economische en handelsaangelegenheden

7

Denemarken, China, Hong Kong, Thailand, Verenigde Staten

Agro-industrie

12

Japan

Grond- en pachtzaken

13

Verenigd Koninkrijk

Akker- en tuinbouw

14

Denemarken, Griekenland, Canada

Veehouderij en zuivel

16

Japan

Visserij en aquacultuur

17

Denemarken

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

18

Griekenland, Verenigde Staten

Veterinaire aangelegenheden

20

Denemarken, Zweden, Japan, Polen, Verenigde Staten

Wetenschap, onderwijs, voorlichting en onderzoek

23

Denemarken

Gewasbescherming

24

Estland

Milieu-aangelegenheden

25

Hong Kong

Biotechnologie

26

Verenigde Staten

3

4

Multilaterale landbouwpolitieke ontwikkelingen

Verenigde Staten: WTO-panel De Verenigde Staten hebben begin augustus definitief besloten tot formele WTOactie over te gaan, door middel van een verzoek tot oprichting van een panel. Aanleiding is het feit dat ook de informele bilaterale gesprekken van de afgelopen weken over het opheffen van het moratorium op genetisch gemodificeerde organismen in de Europese Unie niet het gewenste resultaat hebben gehad. Het verzoek van de VS wordt 18 augustus voorgelegd tijdens een speciale zitting van het Dispute Settlement Body (DSB) van de WTO. Als de Europese Unie dit eerste verzoek blokkeert, dienen de VS een tweede verzoek in tijdens de eerstvolgende reguliere vergadering van het DSB op 29 augustus. Hiermee verzekeren de VS zich ervan dat het panel nog vóór de bijeenkomst in Cancun in september is opgericht. De Verenigde Staten, Canada en Argentinië vroegen in mei van dit jaar formele consultaties aan; deze vormen de eerste stap in een WTO-dispuut (zie Landbouwactualiteiten 2003, nummer 17). In navolging van de VS hebben ook Canada en Argentinië verzoeken ingediend voor panels om het EU-moratorium onder de loep te nemen. Vijf andere landen hebben aangegeven de WTO-zaak te steunen, door zich als derde partij aan te sluiten bij de consultaties: Australië, Chili, Mexico, NieuwZeeland en Peru. Daarnaast hebben El Salvador, Honduras en Uruguay openlijk steun betuigd voor de Amerikaanse positie en aangegeven van plan te zijn zich als derde partij aan te sluiten. Een WTO-geschillenprocedure, inclusief hoger beroep, neemt gemiddeld achttien maanden in beslag.

5

Nationale landbouwpolitieke aangelegenheden

Finland: heffingen op alcohol en tabak omlaag De Finse begroting voor 2003 wordt sterk beïnvloed door de trage economische groei en de toetreding van de drie Baltische staten tot de Europese Unie. Om enig concurrentievermogen te bewaren ten opzichte van de Baltische buren, zal Finland de heffingen op alcohol vanaf 1 maart 2004 met ongeveer 33% verlagen, waardoor de detailhandelsprijs met 10 à 20% zal afnemen. Tabaksproducten worden 10% goedkoper. In totaal zullen de belastinginkomsten daardoor met ongeveer ¤ 152 mln. dalen. In het Finse parlement en in de media wordt gediscussieerd over de vraag of de prijsverlagingen geen toename in het, toch al niet geringe, verbruik van alcohol en tabak teweeg zullen brengen. Ondanks de verlaging van de heffingen is berekend dat de invoer uit EU-landen (lees: Estland) zich zal verdubbelen.

6

Economische en handelsaangelegenheden

Denemarken: Aziatisch avontuur brouwerijconcern eindigt in rechtszaak De ambities van het brouwerijconcern Carlsberg om op de Aziatische markt te komen, zijn voorlopig gestrand. Dat komt door het beëindigen van de joint venture met de ‘whiskykoning’ van Thailand, Khun Charoen. Charoen heeft alle afspraken met Carlsberg herroepen. Carlsberg Asia zal verder gaan als dochteronderneming van Carlsberg. Elk juridisch dispuut in verband met het beëindigen van de joint venture zal door een arbitrair gerechtshof in Londen worden beslecht. Carlsberg overweegt nu om Aziatische bedrijven te gaan opkopen, in plaats van samenwerkingsverbanden aan te gaan.

China: nieuwe invoerbeperkingen sojabonen China, ‘s werelds grootste importeur van soja, is om kwaliteitsredenen van plan nieuwe beperkingen op te leggen aan invoer van sojabonen uit de Verenigde Staten, Brazilië en Argentinië. Verwacht wordt dat Beijing vanaf 20 september de aanvoer van sojavrachten stillegt. Dit zou wel eens langer dan een maand kunnen duren. Vandaar dat nu al vele schepen vastliggen in de Chinese havens, wachtend op de benodigde invoerbewijzen voor hun soja. China probeert op deze manier de import van soja te beperken, omdat die veel groter is uitgevallen dan verwacht. Daardoor dalen de prijzen op de binnenlandse markt en de winsten van producent en boer. In de eerste helft van dit jaar werd ruim 10 miljoen ton sojabonen ingevoerd, ruim twee keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar. Voor de sojahandelaren komt de vertraging in uitgifte van nieuwe interim veiligheidscertificaten niet onverwacht. De sojaoogst vindt plaats in september/oktober en China wil, juist in deze periode, de binnenlandse prijzen op niveau houden om zo de boeren te steunen. De handelaars in Chinese sojaolie en sojameel wijzen er echter op dat de prijzen voor hun producten de laatste tijd stabiel zijn, ondanks de recente grote aanvoer van buitenaf. Dit wijst op een grote binnenlandse vraag naar sojabonen. De Chinese regering is echter bang voor daling van de prijzen gedurende de oogstperiode en heeft daarom maatregelen getroffen om de import te vertragen. Volgens de American Soybean Association (ASA) is het Chinese voornemen om de import van soja tijdelijk stop te zetten in strijd met WTO-afspraken en brengt het, juist in de oogstperiode, veel schade toe aan de Amerikaanse boeren. Volgens ASA-voorzitter Stephen Censky is dit een importquotum, terwijl China tijdens de WTO-onderhandelingen heeft beloofd geen importquota in te stellen. De ASA wil dat in deze kwestie de Amerikaanse handelsvertegenwoordiging gaat bemiddelen, om zo tot een oplossing te komen. Het tijdstip van de importstop komt voor de Amerikanen temeer zeer ongelegen, omdat ook het zwaartepunt van de Chinese import van Braziliaanse en Argentijnse bonen tijdens de oogst in september verschuift naar Amerikaanse. Amerika exporteert jaarlijks voor ongeveer US $ 1 mld. naar China. De sojaprijzen in de VS zijn sterk gedaald toen de tijdelijke stop van de uitgifte van Chinese importvergunningen werd aangekondigd.

7

China: geduld investeerders in Chinese brouwerijen beloond Toenemende stabilisatie en consolidatie in de Chinese biersector en hernieuwde pogingen van buitenlandse brouwerijen om toegang te krijgen tot de dorstige Chinese middenklasse, betekent in de meeste gevallen toch nog lage winsten voor de investeerders. Dat wil zeggen op de korte termijn. De meeste bierproducenten zullen de Chinese brouwerijen die ze aankopen volledig moeten herstructureren en dat leidt dus tot uitstel van hoge winsten. Maar voor de investeerder met de lange adem kunnen aandelen op de Chinese biermarkt op de langere termijn goed geld opleveren. Op dit moment wijzen analisten de Tsingtao-brouwerij aan als de veiligste investering. Allereerst omdat de brouwerij Tsingtao-bier produceert, China’s bekendste biermerk en ook het enige merk dat in het hele land afgezet wordt. Tsingtao wordt ook steeds bekender in Taiwan en de rest van de wereld. Tsingtao heeft sinds 1995 al 48 bierbrouwerijen aangekocht. Het integratieproces met al die (kleinere) bedrijven is nu grotendeels voltooid en het bedrijf kan zich nu dan ook richten op het opvoeren van de algehele efficiëntie binnen het bedrijf en de winstmarges. Volgens analisten zullen de toenemende winsten Tsingtao in staat stellen de verliezen, geleden bij de aanschaf van nieuwe brouwerijen, af te lossen. Een tweede reden waarom Tsingtao een goede investering is, is het feit dat Anheuscher-Busch, ‘s werelds grootste bierbrouwer, in oktober een overeenkomst sloot met Tsingtao om het aandelenpakket te vergroten naar een totaal van 27% over zeven jaar, tegenover 9,9% op dit moment. Om deze reden is de waarde van zogenaamde H-aandelen van Tsingtao (aandelen van Chinese bedrijven die worden verhandeld op de beurs in Hong Kong) het afgelopen jaar bijna verdubbeld, naar HK $ 6,80. Toch zeggen de meeste analisten dat dit te duur is, maar als een langetermijninvestering van drie tot vijf jaar kan er nog wel enige winst inzitten. Een andere rijzende ster aan het bierfirmament is de Yanjing brouwerij uit Beijing. Yanjing is nog niet zo groot als Tsingtao, maar wel een top drie Chinese bierbrouwer met een sterk merk, dat vooral bekend is in Beijing en noordoost China. Deze gebieden zijn tevens zeer geschikt voor uitbreiding van de bedrijfsactiviteiten. Ook krijgt Yanjing langzamerhand meer bekendheid in Amerika. In tegenstelling tot Tsingtao heeft Yanjing echter het punt van alsmaar toenemende winsten nog niet bereikt. Sinds 1999 heeft Yanjing vijftien andere brouwerijen aangekocht. Vergeleken met de 48 aankopen van Tsingtao zal de integratie van deze kleinere brouwerijen binnen Yanjing waarschijnlijk soepeler verlopen dan bij Tsingtao. De laatste aanwinst is meteen de grootste deal ooit gesloten tussen lokale Chinese brouwerijen: Yanjing heeft een aandeel van ruim 38% gekocht in de Huiquan Brewage Group, een bedrijf met een productiecapaciteit van 600.000 ton per jaar. Aangezien Huiquan de grootste bierbrouwerij in de zuidelijke Chinese provincie Fujian is en dichtbij Taiwan ligt, is de aankoop van groot strategisch belang voor de afzet van Yanjing in het zuiden van het land en de export naar Taiwan en verder. Toch is er één nadeel: vanwege de uitbraak van SARS, eerder dit jaar, verwacht Huiquan een scherpe winstdaling in de eerste helft van dit jaar, die kan oplopen tot 50% vergeleken met dezelfde periode het voorgaande jaar. De A-aandelen van Yanjing, genoteerd op de beurs in Shanghai, vertonen echter nog steeds een stijgende lijn en bieden volgens de analisten goede vooruitzichten voor investeerders.

China: Amerikaans protest tegen Chinese ‘Napa Valley’ wijnen Hongye Grape Wine Co., een wijnmakerij in Beijing, wil de in de wijnwereld bekende merknaam ‘Napa Valley’ als handelsmerk laten registreren voor wijnen die van Chinese druiven worden gemaakt en die worden verkocht in China. Geschreven in Chinese karakters worden de eerste twee karakters uitgesproken als ‘Napa’ en de volgende twee zijn de Chinese woorden voor ‘river valley’. Origineel gevonden,

8

maar de bond van wijnhandelaren in Napa Valley (NVVA) is not amused. De bond heeft de laatste jaren al honderdduizenden dollars gespendeerd aan het uitvechten van handelsmerkgeschillen. De bekendste is ongetwijfeld het langslepende conflict met Bronco Wine Co., dat dankzij een maas in de Amerikaanse federale wetgeving niet Napa-wijnen onder bijvoorbeeld de naam Napa Ridge mag verkopen. De NVVA slaat nu hard terug, door bij het hooggerechtshof in Californië te proberen een staatswet aangenomen te krijgen die Bronco Wine verbiedt zijn ‘Napa’-wijnen op de markt te brengen. De registratie van de Chinese merknaam Napa Hegu is het eerste geval van vermeende schending van de Napa merknaam buiten de Verenigde Staten. De NVVA is bang dat wereldwijd gebruik van de naam ‘Napa’ verwarrend zal werken voor de consument en de reputatie van Napa Valley als een gebied waar kwaliteitswijnen geproduceerd worden, zal ondermijnen. Het ironische van de hele situatie is echter dat de Californische wijnproducenten zich nu in dezelfde positie bevinden als hun Europese collega’s, die al decennia klagen over het oneigenlijk gebruik van namen als ‘Champagne’ en ‘Chablis’ voor goedkope Amerikaanse wijn. Tientallen jaren geleden gebruikten Europese immigranten in de Verenigde Staten namen van producten uit hun oorspronkelijke landen voor nieuwe Amerikaanse producten. Volgens de advocaat van de NVVA, Scott Gerien, is het belangrijk om de naam Napa Valley te beschermen, omdat het echt een Californische merknaam is, in tegenstelling tot de term ‘bourgogne’. ‘Bourgogne’ is na verloop van tijd tot een zo algemene term verworden, dat deze - vaak goedkope - wijnen niet verward kunnen worden met de dure, exclusieve wijnen uit de Franse landstreek Bourgondië. De registratieaanvraag van Hongye werd bekend in maart en in juni heeft de NVVA bezwaar aangetekend. Nu zullen beide partijen waarschijnlijk nog twee jaar moeten wachten op de uitspraak van het Chinese hof.

Hong Kong: levend gevogelte Het zogenaamde ‘Team Clean’ van de regering heeft 10 augustus een post-SARSactieplan voor de grote schoonmaak van Hong Kong onthuld. Onderdeel van een serie controversiële voorstellen is het plan om de import en verkoop van levend gevogelte geheel te verbieden, zodat nog slechts gekoeld en bevroren gevogelte geïmporteerd en verkocht mag worden. Het ‘Team Clean’ heeft vier mogelijkheden naar voren gebracht voor de verkoop van levend gevogelte om de verspreiding van het mogelijk dodelijke vogelpestvirus te voorkomen: – Een volledig verbod op fok en verkoop (via de detailhandel) van levend gevogelte. – Een verbod op de verkoop van levend gevogelte, waarbij import vanuit China en lokale boerderijen toegestaan blijft. Vervolgens worden alle vogels in een centraal slachthuis afgemaakt en gekoeld, voordat ze naar de markten vervoerd worden. – Gelijk aan mogelijkheid twee, met als verschil dat de afgemaakte vogels niet door een ‘koelproces’ gaan, maar worden verkocht als zogenaamd ‘warm’ of ‘ongekoeld’ vlees. – Doorgaan met fokken en verkopen van levend gevogelte, maar de vogels afzonderen van de klant op het moment van verkoop. Daardoor vindt zo min mogelijk contact met het gewone publiek plaats. Hong Kong probeert al sinds 1997 de aanvoer van levend gevogelte te beperken. In dat jaar ging de vogelpest voor het eerst van dieren op mensen over en overleden zes mensen aan de gevolgen van het virus. De regering, microbiologen en virologen geven de voorkeur aan de optie van centrale slachting, terwijl de gevogelte-industrie grote bezwaren heeft uitgesproken tegen deze maatregel. De industrie verwacht dat het voorstel van het verbod op levende vogels zal leiden tot een verlies van meer dan 50.000 banen.

9

Thailand: uitbreiding geïntegreerde productie kippenvlees Saha Farms Group heeft bekendgemaakt dat het de productiecapaciteit van kippenvlees zal verdubbelen tot 200.000 ton per jaar. Het gaat hierbij om een investering van 10 mld. Baht. Saha en dochterbedrijf Golden Line Business Ltd (GLB) willen een aandeel veroveren van 40% van de Thaise export van kip. GLB zal zich met name toeleggen op de productie van bewerkte kip, waaronder gekookt vlees. Het uitbreidingsproject omvat onder meer de productie van (groot)ouderdieren, een broederij met een capaciteit van 60 miljoen kuikens per jaar, een veevoerfabriek met een capaciteit van 60 ton/uur en 162 opfokbedrijven, die 50 miljoen vleeskuikens moeten leveren voor een slachthuis met een capaciteit van 500.000 dieren per dag. Verder omvat het project twee verwerkingsbedrijven en een onderzoekslaboratorium. Volgens chief executive officer van Saha Manoonsri is er voldoende mogelijkheid tot expansie van de Thaise export van kippenvlees, omdat Thailand nog slechts 5% van de wereldmarkt van kip bedient. Ongeveer 30% van de productie gaat zich richten op de markt voor antibioticavrij kippenvlees, waarvan de prijs ongeveer 30% hoger is. Ook CPF maakte onlangs bekend dat weer nieuwe investeringen worden gedaan (4 mld. Baht). Waarschijnlijk zal de export van kip dit jaar met 10% toenemen, tot 500.000 ton.

Verenigde Staten: nieuwe douanevoorstellen De Amerikaanse douane heeft onlangs een aantal nieuwe regels voorgesteld voor de invoer van goederen, waaronder voedingsmiddelen. De nieuwe maatregelen zijn bedoeld om de smokkel van onder meer wapens door terroristen tegen te gaan. Als de nieuwe regels worden aangenomen, moeten exporteurs vóór aankomst van de goederen in de VS aan de douane elektronische informatie verstrekken over partijen. Die kan dan bepalen of nadere inspectie nodig is. Veel exporteurs doen dit al, maar de nieuwe regels verplichten dit. De douane eist nu al dat informatie over geïmporteerde goederen wordt gegeven, maar dat gebeurt pas nadat een partij is gearriveerd en hoeft nog niet elektronisch. Volgens de nieuwe regels moeten vliegtuigen uit Canada, Mexico en Centraal- en Zuid-Amerika hun ladingen specificeren op het moment van opstijgen, terwijl vliegtuigen afkomstig uit Europa en Azië minimaal vier uur voor aankomst in de Verenigde Staten de noodzakelijke informatie moeten opgeven. Bij transport per spoor moeten de goederen minimaal twee uur van tevoren worden aangekondigd; via de weg is dit één uur. Vrachtschepen waren al verplicht om hun ladingen 24 uur van tevoren op te geven. Afgezien van het feit dat de informatie vanaf de invoering van de regels elektronisch moet worden aangeleverd, wijzigt er voor de zeevracht niets. Tot 22 augustus 2003 mag men commentaar leveren op het voorstel. De douane zal vóór 1 oktober 2003 een definitief besluit publiceren.

Verenigde Staten: toename import Geïmporteerde groenten en fruit, vlees en andere voedingsmiddelen vertegenwoordigen meer dan 11% van alle etenswaren die in de VS worden geconsumeerd. In de jaren tachtig was dit nog ongeveer 8%. De snelst groeiende importen zijn (rood)vlees, vis en schaaldieren. Ook de invoer van verschillende soorten groenten is aanmerkelijk toegenomen sinds de jaren negentig. Deze trend is met name het gevolg van verbeterde opslagmethoden en vervoersmogelijkheden, meer betrouwbare buitenlandse leveranciers en wijzigingen in het voedingspatroon van Amerikanen, waarbij etnische gerechten in populariteit zijn toegenomen. In de periode van 1999 tot 2001 vormden ook de sterke Amerikaanse dollar en de voorspoedige economische situatie in de VS een belangrijke stimulans voor de verhoogde importen.

10

De import van groenten en fruit uit Mexico nam aanmerkelijk toe, als gevolg van de gereduceerde tarieven onder NAFTA, die stapsgewijs in deze periode werden ingevoerd. Van al het fruit dat de VS importeren, is 27% afkomstig uit Mexico, evenals 38% van alle groenten (met name tomaten, paprika’s en pepers). Latijns-Amerikaanse landen leveren daarnaast 40% (in gewicht) van al het geïmporteerde fruit in de Verenigde Staten, hoofdzakelijk bananen, druiven en meloenen.

11

Agro-industrie

Japan: mayonaise Mayonaise, zo weten alle Nederlanders, komt uit een pot of een tube, desnoods uit een emmer. Als het aan het Japanse bedrijf Asahi Denka Kogyo ligt, gaat dat veranderen. Het bedrijf is er in geslaagd om blokjes mayonaise te maken. Het nieuwe product kan ook gebruikt worden in diepvriesmaaltijden en ziet er na verhitting in de magnetron uit als reguliere mayonaise.

12

Grond- en pachtzaken

Verenigd Koninkrijk: boeren voeren strijd om het bestaan Bijna de helft van alle landbouwbedrijven die tussen april en juni 2003 zijn verkocht, werden eigendom van stadsbewoners. Dat blijkt uit een onderzoek van de Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS). Als gevolg van de daling van de boereninkomens worden veel boeren gedwongen hun bedrijf te verkopen. De National Farmers’ Union (NFU) zegt dat het rapport het bewijs is dat steeds meer mensen beslissen de ‘rat race’ op te geven, in ruil voor wat zij zien als een stukje plattelandsidylle. Het feit dat zoveel boerenwoningen te koop staan is symptomatisch voor de financiële crisis waarin de agrarische sector verkeert. Taxateurs worden geconfronteerd met het onvermogen van boeren om onroerend goed te kopen omdat zij niet kunnen voldoen aan de vraagprijs. Zij noemen een aantal voordelen van het kopen van landbouwgrond, zoals belastingsvermindering bij erfenissen, een hoger rendement dan de aandelenmarkt en relatief goedkope grond.

13

Akker- en tuinbouw

Denemarken: te veel biologische melkveehouders Binnen de Europese Unie zou slechts 60% van de geproduceerde biologische melk ook daadwerkelijk als biologische melk verkocht worden. In Denemarken ligt dat percentage nog lager: slechts 34% - 40% van de bij Arla Foods aangeleverde biologische melk wordt als zodanig afgezet. Arla Foods wil dan ook een aantal overeenkomsten met biologische melkveehouders opzeggen, omdat de melk toch als conventionele melk afgezet wordt. In 2002 werd 443.000 ton biologische melk geproduceerd, waarvan 149.000 ton als zodanig werd afgezet.

Griekenland: subsidie in 2002-2003 ¤ 2,66 mld. In de eerste negen maanden van het boekjaar 2002-2003, dat 15 oktober begon, ontving Griekenland uit de garantiefondsen van de Europese Unie een bedrag van ¤ 2,66 mld. aan steunbedragen en subsidies, dierlijke producten inbegrepen. Volgens de organisatie voor betaling en controle van communautaire steun voor oriëntatie en garanties (OPEKEPE) ging het leeuwendeel van de subsidies naar de katoen (¤ 655 mln.). De akkerbouw (granen, rijst en maïs) incasseerde het grootste bedrag aan oppervlaktesteun (¤ 488 mln.). Deze bedragen tezamen vertegenwoordigen 43% van de totale inkomsten uit het Europese Oriëntatie- en Garantiefonds in die periode. De olijfolie was goed voor ¤ 478 mln., de premies voor tabak kwamen uit op ¤ 352 mln. De vier in het kader van het communautaire subsidiestelsel belangrijkste plantaardige producten katoen, tabak, olijfolie en granen kregen dus tot nu toe ruim 75% van het totaal aan EU-garantiesubsidies. De premies voor schapen en geiten (¤ 252 mln.) daarbij opgeteld, brengt het percentage op een totaal van 85. Dat de provincie Larisa op de lijst van ontvangers (¤ 199 mln.) op de eerste plaats staat, is niet verbazingwekkend. Wel opmerkelijk is, dat het daarbij niet in hoofdzaak gaat om katoen. Voor dat product is de grootste ontvanger namelijk de provincie Viotië, die als derde op de lijst in totaal ¤ 159 mln. ontvangt, waarvan maar liefst ¤ 130 mln. voor katoen.

Canada: economische situatie in de (glas)tuinbouw Het Canadese bureau voor statistiek heeft een jaaroverzicht gepubliceerd over de Canadese glastuinbouw- en sierteeltsector. Uit de cijfers komt naar voren dat 2002 een goed jaar was. Kasgroenten én sierteeltproducten onder glas waren samen verantwoordelijk voor een opbrengst van meer dan Can $ 2 mld., 9,3% meer dan het jaar daarvoor. De groei is echter gehalveerd in vergelijking met 2001, toen de opbrengst met 18% steeg. In 2002 nam de verkoop van bloemen met 10,8% toe tot Can $ 1,42 mld., terwijl de verkoop van groenten steeg met 5,8% tot Can $ 628 mln. Ook het aantal hectares onder glas en plastic nam toe, maar minder snel dan in voorgaande jaren. In totaal beschikten tuinders over bijna 1.886 ha. onder glas, 5,2% meer dan in 2001. Ook het aantal tuinders met productie onder glas nam toe: van 3.235 in 2001 tot 4.200 in 2002. Ontario beschikt met 959 ha. over meer dan de helft van het aantal hectaren teelt onder glas (51%), 6,4% meer dan in 2001. In British Columbia vindt op 461 ha. glastuinbouw plaats, ofwel op 24%, een toename van

14

slechts 1,3%. Op de derde plaats staat Quebec met 225 ha. of 13% van het totale oppervlak onder glas in Canada. Dit is 5% meer dan in 2001. De grote toename van nieuwbouwwijken was een belangrijke factor in de groei van de verkoop van sierteelt- en boomkwekerijproducten. Gezamenlijk waren deze producten goed voor een verkoop ter waarde van Can $ 600 mln., 15,7% meer dan in 2001. Canadezen geven overigens de laatste jaren steeds meer uit aan kwekerijproducten. De Canadese kwekerijsector is met name geconcentreerd in het oosten, waarbij Ontario (45%), Quebec (19%) en de Atlantische provincies (2%) verantwoordelijk zijn voor tweederde van het totale oppervlak van kwekerijen. De meeste kwekerijproducten worden verkocht via tuincentra (25%), tuinarchitecten (20%) en direct aan het publiek (15%). Het gehele rapport is (tegen vergoeding) beschikbaar via de website van Statistics Canada: http://www.statcan.ca/english/IPS/Data/22-202XIB.htm. Het kan ook worden opgevraagd via het LNV-bureau in Washington.

15

Veehouderij en zuivel

Japan: inkomen uit vrijwaringmaatregelen een probleem Dat Japan op 1 augustus vrijwaringmaatregelen heeft getroffen tegen de invoer van gekoeld rundvlees was volgens minister van landbouw Kamei geen vrije keus. Het lag vast in de wet en hij had niet de bevoegdheid daarvan af te wijken. In het buitenland, maar vooral in eigen land is ernstige kritiek geuit op de maatregel. De boosheid had grotendeels te maken met het feit dat de rundvleesmarkt zich zowel in consumptie als in import herstelt van de dip na de BSE-gevallen. In de wet ligt ook vast dat Japan het tariefinkomen voor lokale producenten moet gebruiken. Nu het tarief van 1 augustus tot 1 april volgend jaar is verhoogd van 38,5% naar 50% neemt het beschikbare bedrag van ¤ 750 mln. toe met nog eens ¤ 75 mln. Er was ook toenemende kritiek op het ministerie zelf. Het geld was eigenlijk van de verwerkende industrie en de consumenten. Trouwens, de lokale rundvleesproducenten hadden al zoveel geld toegezegd gekregen dat ze niet eens ideeën hadden over hoe nog eens ¤ 75 mln. extra uit te geven. Het ministerie toont zich enigszins gevoelig voor de kritiek. Het verbeteren van de traceerbaarheid van rundvlees kan nut hebben voor zowel producenten als consumenten, zo wordt geopperd. Voorlopig echter zijn de werkelijke spekkopers de producenten van rundvlees. Het ministerie doet er inmiddels veel aan de toorn van consumenten in toom te houden: met veel vlagvertoon is aangekondigd dat het ministerie een register gaat aanleggen van bedrijven die de tariefverhoging misbruiken om hun eigen prijzen onevenredig te verhogen. Dreigen met het aan de openbare schandpaal nagelen van malverserende bedrijven is een effectief middel in Japan.

16

Visserij en aquacultuur

Denemarken: visserij in dal Het eerste halfjaar van 2003 is voor de Deense visserij erg slecht geweest. De industriële visserij heeft 55% minder vis aangeland dan in 2002. Daarmee nam de opbrengst 54% af tot DKK 294 mln. (¤ 39,1 mln.). Vooral de visserij op zandspiering gaf een enorme reductie van 67% in de aanlandingen te zien. In de consumptievisserij namen de aanlandingen af met 21%, ofwel met een heel miljard Deense kronen (¤ 133 mln.). De reden daarvan was dat de reductie in vangstquota dit jaar niet werd gecompenseerd met hogere prijzen, integendeel; de prijzen daalden.

Denemarken: regels voor biologische visteelt Binnenkort worden Deense voorschriften inzake biologische visteelt aan de Europese Commissie voorgelegd. Volgens minister Mariann Fischer Boel van voedsel, landbouw en visserij is het tijd dat er regels komen. De biologisch geteelde vis zal zich op verschillende manieren van conventioneel geteelde vis onderscheiden. Het zal onder meer niet toegestaan zijn de vis meer dan een keer met antibiotica te behandelen; evenmin is kleurstof in het voer toegestaan. Denemarken hoopt door het invoeren van eigen voorschriften de invloed op komende EU-regelgeving te versterken. De vereniging van Deense vistelers is bijzonder tevreden met de voorschriften. Vier visteeltbedrijven zouden al zo ver zijn dat zij direct na goedkeuring van de Deense voorschriften met de productie van biologische vis kunnen beginnen.

17

Voedings- en kwaliteitsaangelegenheden

Griekenland: voedselveiligheid zwakke plek bij roeiwedstrijden? Christina Papanikolaou van EFET (VWA) moet wel even hevig hebben geslikt toen bekend werd dat 62 personen van de Duitse equippe bij de internationale roeiwedstrijden in Schinia (Attica) voortijdig werden afgevoerd wegens een salmonellabesmetting. Bij individuele hotelgasten die in het restaurant hetzelfde menu nuttigden, deden zich –aldus de hoteldirectie - geen klachten voor. Premier Simitis heeft inmiddels opdracht gegeven voor een diepgaand onderzoek om de schuldigen ter verantwoording te roepen. De onder EFET ressorterende provinciale keuringsdienst heeft in juli restaurant en keukens van het hotel waar de ploeg logeerde twee keer geïnspecteerd. Bij de eerste inspectie werden 13 onvolkomenheden geconstateerd (onbekend van welke aard). Tijdens de tweede controle op 31 juli bleek daarvan slechts een deel te zijn verholpen. Een derde inspectie bleef kennelijk achterwege. De schuldvraag is nog onbeantwoord. Mocht het onderzoek uitwijzen dat de besmetting een voortvloeisel is van de werkwijze in de keukens van het hotel, dan zal binnen de gelederen van EFET ongetwijfeld een kleine storm opsteken.

Verenigde Staten: transvetvermelding op voedingswaarde-etiket De voedsel- en geneesmiddelenautoriteit (FDA) verplicht fabrikanten van levensmiddelen en voedingssupplementen om in de toekomst het gehalte transvetzuren op het voedingswaarde-etiket te vermelden. De nieuwe informatie moet worden opgenomen als onderdeel van het gehalte verzadigde vetzuren. Hoewel de nieuwe regel pas 1 januari 2006 van kracht wordt, zijn veel fabrikanten inmiddels begonnen met het aanpassen van de etiketten. De FDA verwacht dat consumenten met de extra informatie beter in staat zullen zijn een weloverwogen voedingskeuze te maken. Transvet zit onder meer in bepaalde soorten margarine, crackers, koekjes, snoep, gefrituurde en gebakken producten, slasauzen en bakvet. De meeste voedingsmiddelenfabrikanten zullen de extra kosten waarschijnlijk voor eigen rekening nemen om de prijzen laag en concurrerend te houden, terwijl andere fabrikanten mogelijk de verpakkingshoeveelheden zullen verkleinen om de kosten te compenseren. Uit een FDA-studie uit 2001 is naar voren gekomen dat het voedingsmiddelenfabrikanten per product $ 440 mln. zal kosten om de noodzakelijke tests uit te voeren en de gevraagde transvetinformatie te ontwikkelen. Overigens zijn veel fabrikanten van plan een vetvrij alternatief aan te bieden of om de samenstelling van bestaande producten te wijzigen. Grote hoeveelheden transvet, zoals cholesterol en verzadigde vetzuren, kunnen het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Deze ziekten zijn volgens de FDA jaarlijks verantwoordelijk voor meer dan een half miljoen sterfgevallen in de Verenigde Staten. De FDA schat dat de nieuwe regelgeving jaarlijks 2.000 tot 5.600 levens zal redden en voor een besparing in de medische kosten zal zorgen van $ 900 mln. tot $ 1,8 mld.

18

Verenigde Staten: commissie voor voedselveiligheid Het ministerie van landbouw (USDA) heeft onlangs een coördinatiecommissie voor voedselveiligheid ingesteld. De commissie zal zich met name gaan richten op het verbeteren van de onderlinge samenwerking en communicatie tussen de verschillende USDA-agentschappen op het gebied van risicoanalyses en voedselveiligheid. Eerder deze zomer liet het USDA een nieuwe beleidsvisie op voedselveiligheid het licht zien (zie Landbouwactualiteiten 2003, nummer 23), waarin de oprichting van de commissie werd aangekondigd. De commissie, waarin vertegenwoordigers van verschillende USDA-agentschappen zitting nemen, zal zich in het bijzonder richten op: – het bepalen van de prioriteit van risicoanalyses, het identificeren van onderzoeksbehoeften en onderzoekstechnieken, -methoden of -data; – het geven van advies bij de uitvoering van risicoanalyses; – het aanstellen van deskundigen en/of het aanwijzen van universiteiten om te assisteren bij het ontwikkelen van risicoanalyses.

19

Veterinaire aangelegenheden

Denemarken: vaccinatie tegen NCD sterk overwogen De uitbraak van Newcastle Disease (NCD) in 2002 heeft Denemarken meer dan DKK 100 mln. (¤ 13,3 mln.) gekost. Het vooruitzicht dat een nieuwe uitbraak zich op elk willekeurig moment kan voordoen in een sector die geen enkele financiële tegenslag meer kan hebben, heeft de pluimveesector ertoe gedwongen de veterinaire autoriteiten om goedkeuring van vaccinatie tegen NCD te verzoeken. Deze goedkeuring wordt naar verwachting in september gegeven. Hiermee lijkt Denemarken te breken met een vast principe dat vaccinatie uit den boze is. Exporteurs van overige dierlijke producten, met de varkensvleesproducenten voorop, zijn bang dat vaccinatie in de pluimveesector hun export naar derde landen zal benadelen. De veterinaire autoriteiten benaderen het verzoek praktisch: vaccinatie tegen NCD zou niet te vergelijken zijn met vaccinatie tegen mond- en klauwzeer, hetgeen daadwerkelijk de Deense export van varkensvlees naar diverse derde landen onmogelijk zou maken. Het vaccinatieprogramma mag niet meer gaan kosten dan het ervan afzien. De controle op het vaccinatieprogramma moet budgetneutraal zijn. Naast de uitbraak van NCD hebben ook goedkoop kipvlees uit Brazilië en Thailand en de lage dollarkoers het concurrentievermogen van de Deense pluimveesector aangetast. Verder blijft het feit dat de gedwongen investeringen in salmonellabestrijding niet tot betere bedrijfsresultaten heeft geleid als gevolg van concurrentie uit andere EU-lidstaten een probleem voor de Deense pluimveesector.

Zweden: salmonella typhimurium DT108 in kebab In zuid Zweden zijn 115 mensen ziek geworden na een bezoek aan een bepaald kebabrestaurant. Het bleek om de in Zweden uiterst zeldzame variant salmonella typhimurium DT108 te gaan. In eerste instantie wordt gedacht aan uit Denemarken ingevoerd varkensvlees, maar ook de kruiden of de marinade zouden de bron van infectie kunnen zijn. Ongeacht de herkomst is het volgens de heer Lars Plym Forshell van de Zweedse levensmiddeleninstantie Livsmedelverket waarschijnlijk dat kebabrestaurants in heel Zweden leveringen met DT 108 hebben gekregen. Ondanks het feit dat de producten met de oorspronkelijke besmetting gebruikt of vernietigd zijn, onderzoeken de gemeentelijke keuringsdiensten van waren toch nog of de besmetting nog in de betrokken restaurants aanwezig is. In Zweden kan men er niet vanuit gaan dat kebab alleen rundvlees bevat, er zijn namelijk geen voorschriften die dat afdwingen.

Japan: probleem met rundvlees uit de VS gesmoord De uitkomst stond bij voorbaat vast: natuurlijk zou Japan het niet durven een invoerstop in te stellen voor Amerikaans rundvlees. Na de vondst van een BSE-geval in Canada was de Verenigde Staten de wacht aangezegd om de traceerbaarheid van het vlees te kunnen garanderen vóór 1 september, om te voorkomen dat Canadees

20

vlees in Japan terecht zou komen. Japan heeft zich in bochten moeten wringen om zijn geloofwaardigheid te behouden na de stoere uitlatingen van minister van landbouw Kamei over voedselveiligheid en BSE. De certificaten zullen nu vermelden dat de betreffende zending geen vlees bevat “uit een land dat getroffen is door BSE”. De publieke reactie op dit voornemen is een aardige indicatie van de kansen de invoer van Europees rundvlees weer op de agenda te zetten.

Japan: varkensvlees uit VK binnenkort toegestaan Het aantal Europese landen dat bevroren varkensvlees aan Japan levert, is het afgelopen jaar gegroeid. Uit de Europese Unie mogen nu Nederland, Denemarken, België, Frankrijk, Zweden, Ierland, Spanje, Finland en Oostenrijk naar Japan exporteren. Andere Europese leveranciers zijn IJsland en Hongarije. Over de eerste zes maanden van dit jaar was Denemarken met 103.000 ton bevroren vlees veruit de grootste Europese leverancier. De tweede leverancier was Nederland met bijna 5.000 ton, de overige zeven EU-landen deden samen 10.000 ton. De totale Japanse invoer aan bevroren varkensvlees in de eerste zes maanden van 2003 was 296.000 ton. Naar het zich laat aanzien mag binnenkort ook het Verenigd Koninkrijk de markt op. De maand augustus kan het publiek reacties insturen op dit voornemen van het ministerie van landbouw. Het invoerverbod was het gevolg van de uitbraken van mond- en klauwzeer in 2001. Het Verenigd Koninkrijk was voordien goed voor zo’n 5.000 ton naar Japan.

Japan: pluimveeproducten Japan heeft het imago dat het opheffen van veterinaire belemmeringen er langer duurt dan in veel andere landen gebruikelijk is. Een uitzondering hierop was de uitbraak van vogelpest. Negentig dagen na de ontsmetting van het laatste geval, op 10 augustus, gaf het ministerie van landbouw het groene licht voor de export van pluimvee uit Nederland.

Polen: zesde BSE-koe getraceerd Bij een 5-jarige koe uit de Opole-regio is BSE vastgesteld. De koe was aangeboden voor de slacht. De koe is inmiddels verbrand, net als de koe die net ervoor en de twee koeien die direct erna geslacht werden. Veterinairen zijn nog bezig met een onderzoek naar de 126 dieren uit hetzelfde cohort. Volgens de veterinaire dienst wordt met het vinden van dit zesde geval aangetoond dat deze dienst zijn zaken op orde heeft en de strijd tegen BSE aankan.

Verenigde Staten: tijdelijk invoerverbod Canadees rundvlees gedeeltelijk opgeheven Het Canadese ministerie van landbouw heeft 8 augustus aangekondigd dat de export van bepaalde Canadese rundvleesproducten naar Amerika weer wordt toegestaan. Het tijdelijke invoerverbod op levende herkauwers en producten daarvan werd ingesteld op 20 mei, nadat bij een koe in de provincie Alberta BSE was geconstateerd. In een persbericht van het Canadese ministerie wordt uitgelegd dat experts van het ministerie het wetenschappelijk bewijsmateriaal grondig hebben bestudeerd en dat vastgesteld is dat het risico voor de volksgezondheid bijzonder klein is. Het besluit is genomen na afweging van internationale normen, vastgesteld door de internationale organisatie voor dierziektebestrijding (OIE), een diepgaand epidemiologisch onderzoek naar het BSE-geval door de Canadese autoriteiten én aanvullende maatregelen van de Canadese autoriteiten op basis van aanbevelingen van een onafhankelijke wetenschappelijke onderzoekscommissie.

21

Het besluit houdt in dat het invoerverbod van vleesproducten van geschoten wild voor persoonlijke consumptie wordt opgeheven. Daarnaast worden invoervergunningen afgegeven voor de volgende producten uit Canada: – ontbeend vlees van schapen en geiten jonger dan 12 maanden; – ontbeend rundvlees van vee jonger dan 30 maanden; – ontbeend kalfsvlees van kalveren jonger dan 36 weken; – verse of ingevroren runderlever; – dierenvaccins, behalve voor de behandeling van herkauwers; – producten voor huisdieren; en – veevoeringrediënten met verwerkte dierlijke eiwitten en talg, niet afkomstig van herkauwers en geproduceerd in aparte ruimten. Minister Veneman heeft benadrukt dat het enkele geval van BSE in Canada en de gevolgen hiervan op de wereldhandel hebben aangetoond dat een internationale dialoog over BSE nodig is. Zij stelt voor om een meer praktische en consistente richtlijn te ontwikkelen voor het hervatten van handel met landen waar gevallen van BSE zijn geconstateerd. Inmiddels zouden de Verenigde Staten, samen met Mexico en Canada, de OIE hebben verzocht een dergelijke dialoog te houden tijdens een vergadering van internationale experts in september.

Verenigde Staten: herevaluatie Harvardstudie BSE In 1998 heeft het ministerie van landbouw het risicoanalysecentrum van Harvard een onderzoek laten uitvoeren naar de effectiviteit van de maatregelen tegen BSE, mocht deze ziekte ooit in de Verenigde Staten uitbreken. Uit de risicoanalyse bleek dat in de VS de aanwezigheid of de eventuele verspreiding van BSE zeer klein is. Het ministerie van landbouw heeft dan ook veelvuldig naar het onderzoek verwezen. Het rapport vormde daarnaast een belangrijke bron voor de rijksdienst voor de vleesinspectie (FSIS) bij het opstellen van een notitie over noodzakelijke maatregelen om het risico van verspreiding van de ziekte onder de bevolking te minimaliseren. Sinds de Canadese BSE-koe heeft het ministerie van landbouw aan Harvard gevraagd de risicoanalyse te herevalueren. Naar verwachting wordt de herevaluatie binnen een aantal weken afgerond. Ook het Congres houdt de huidige dierziektesituatie in Canada en de herevaluatie nauwlettend in de gaten.

22

Wetenschap, onderwijs, voorlichting en onderzoek

Denemarken: budget voor onderzoek In het kader van de begrotingsonderhandelingen die binnenkort van start gaan worden de eerste signalen afgegeven. Directeur Annette Toft voor onderzoek en voedsel van de overkoepelende organisatie van de Deense landbouw en levensmiddelencoöperaties heeft inmiddels gezegd dat de regering het onderzoek op het gebied van voedsel in de steek laat.

23

Gewasbescherming

Estland: afname gebruik bestrijdingsmiddelen Uit voorlopige gegevens van het Estse bureau voor de statistiek blijkt dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in 2002 met 18% is afgenomen ten opzichte van 2001. Omdat ook het landbouwareaal is afgenomen, is de hoeveelheid actieve stof per hectare echter gelijk gebleven, namelijk ongeveer 0,4 kg per ha. Van het totale verbruik van bestrijdingsmiddelen van 270 ton actieve stof werd bijna 200 ton (74%) in de graanteelt gebruikt, 35 ton (13%) in de koolzaadteelt en 13 ton (5%) bij de teelt van aardappelen.

24

Milieu-aangelegenheden

Hong Kong: brug over de Parelrivier Milieugroeperingen eisen de instelling van een algemene standaard om de (schadelijke) invloed op het milieu te kunnen vaststellen van de voorgenomen overbrugging van de monding van de Parelrivier. Een dergelijke beoordeling is al gepland voor de brug die Hong Kong, Macau en Zhuhai zal gaan verbinden, maar elk van de drie steden heeft haar eigen wetten op het gebied van beoordelingen met betrekking tot de gevolgen voor het milieu. Milieudeskundigen zijn bang dat er tussen de steden onderling geen overeenstemming bestaat over dit onderwerp. Een functionaris van het Wereld Natuur Fonds in Hong Kong heeft laten weten dat Hong Kong beschikt over een systeem voor milieueffectrapportage, waarin openbaar overleg een belangrijke plaats inneemt. Maar in China zou deze beoordelingsinformatie wellicht beschouwd kunnen worden als staatsgeheim en niet in de openbaarheid worden gebracht. Het hoofd van de afdelingen conservatie en onderzoek van de milieuorganisatie Green Power waarschuwt ervoor dat tijdens de aanleg van de brug de sedimenten in de monding van de Parelrivier kunnen worden omgewoeld door dreg- en heiwerkzaamheden. Dit kan het watermilieu ernstig bedreigen.

25

Biotechnologie

Verenigde Staten: vergunningstelsel uitgebreid De veterinaire en fytosanitaire dienst (APHIS) van het ministerie van landbouw heeft op 6 augustus in de Amerikaanse versie van de Staatscourant bekend gemaakt dat biotechnologiebedrijven in de toekomst een vergunning moeten hebben om experimenten uit te voeren met genetisch gemodificeerde gewassen voor industriële toepassingen. Voordat de nieuwe, tussentijdse maatregel van toepassing werd, hoefden bedrijven geen toestemming te vragen om veldproeven uit te voeren met industriële verbindingen, geproduceerd door planten. Ze waren wél verplicht het ministerie op de hoogte te stellen van veldproeven op dit gebied. Dit notificatieproces kenschetst het ministerie zelf als een versnelde vergunningsprocedure. De kennisgevingen vooraf hadden met name betrekking op gewassen waarvan bepaalde voedingswaardecomponenten werden gemodificeerd, zoals het oliegehalte. In recente verzoeken werd echter aangifte gedaan van meer ongebruikelijke processen, met toepassingen die niet direct gericht zijn op bepaalde kenmerken van voedsel of veevoer. Daarom heeft het ministerie besloten dat het huidige notificatiesysteem niet meer afdoende is. Commentaar op het nieuwe beleid kan tot 6 oktober worden gegeven. De Biotechnology Industry Organization (BIO), de overkoepelende belangenorganisatie van de biotechnologiesector heeft de aankondiging van APHIS overigens enthousiast ontvangen. De overgang van een kennisgevings- naar een vergunningsysteem ziet deze organisatie als hét bewijs dat het huidige strikte regelgevende kader voor biotechnologie bij planten goed werkt. Verder laat het zien dat de biotechnologie-industrie zich kan aanpassen en opereert onder een systeem dat flexibel is. De reactie van de voedingsmiddelenindustrie en van consumentenorganisaties was echter gematigder. De nieuwe regelgeving wordt gezien als een eerste stap naar een grondige herziening van de biotech-wetgeving. De levensmiddelensector hecht veel belang aan coördinatie met de voedsel- en geneesmiddelenautoriteit, om te garanderen dat ook voedselveiligheidsaspecten worden meegenomen bij het proces. De consumentenorganisaties merkten op dat het gehele vergunningenproces moet worden aangescherpt. Het gebrek aan publieke participatie, transparantie, milieuanalyses en bepaalde gegarandeerde eisen tegen onbedoelde besmetting van het milieu, worden als belangrijke tekortkomingen van de maatregel gezien. APHIS heeft overigens beloofd dat een geheel nieuwe set regels zal worden opgesteld voor biofarm- en industriële gewassen, die vóór december 2004 zullen worden gepubliceerd.

26

MINISTERIE VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT Vertegenwoordiging Buitenland

ANKARA

Bureau Bonn M.I.V. 1 april 2003 GESLOTEN

BRASÍLIA

Werkgebied: Turkije Ir. G.J.M. Terberg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Turan Günes Bavari 7. Cadde no. 3, Yildiz 06550 Ankara, Turkije Telefoon : (00-90) 312.409.1860 (LNV) Telefax : (00-90) 312.409.1892 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.org.tr WEBsite LNV-bureau : http://www.nlankagr.com

Dhr. H.W. de Boer, Landbouwraad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Aussenstelle Bonn, Gotenstrasse 7-9, D-53175 Bonn, Duitsland Telefoon : (00-49) 228.530.5362/60 (LNV) Telefax : (00-49) 228.5305.450 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.de

Werkgebied: Brazilië Dhr. J.G. van de Vooren, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ses Avenida das Nações, Q 801, Lote 05 70405-900 - Brasília - DF, Brazilië Postadres : Caixa Postal 07/0098, 70359-970 Brasília - DF, Brazilië Telefoon : (00-55) 61.321.4769 (BZ) Telefax : (00-55) 61.323.5342 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embaixada-holanda.org.br

ATHENE Werkgebied: Griekenland, Israël, Palestijnse Gebieden Drs. R.H. Schaap, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Leoforos Vassileos Konstantinou 5-7, Athene 106-74, Griekenland Telefoon : (00-30) 21.0725.4960 (LNV) Telefax : (00-30) 21.0725.4907 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.gr

BANGKOK Werkgebied: Thailand, Filippijnen, Vietnam, tevens voor Economic and Social Council Asean and the Pacific (ESCAP) Ir. M.H. Slingenberg, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 106 Wireless Road, Bangkok-10330 Postadres : P.O.Box 404, Bangkok 10501, Thailand Telefoon : (00-66) 2.255.7559 (LNV) Telefax : (00-66) 2.254.1415 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite: : http://www.netherlandsembassy.in.th/

Bureau Manilla Dhr. J.I.C. Laquian, Landbouwassistent Bezoek : Ambassade der Nederlanden, 9e Etage, adres Kings Court, 2129 Pasong Tamo, Makati, Metro-Manilla, Filippijnen Postadres : P.O. Box 2448 MCPO, 1264 Makati City, Filippijnen Telefoon : (00-63) 2.811.2706 (LNV) Telefax : (00-63) 2.811.2706 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.ph

BOEDAPEST Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Federale Republiek Joegoslavië (Servië, Montenegro), Kroatië, Macedonië Drs. J.D. Gabor, LNV-Raad Werkgebied: Hongarije, Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Estland, Letland, Federale Republiek Joegoslavië (Servië Montenegro), Kroatië, Macedonië, Polen, Roemenië, Slovenië, Tsjechië en Slowakije Drs.J.A. Smak, Veterinair Attaché Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Füge Utca 5-7, 1022 Boedapest, Hongarije Postadres : P.O.Box 56, 1388 Boedapest, Hongarije Telefoon : (00-36) 1.3366.380 (LNV) Telefax : (00-36) 1.3266.238 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hu/ pages/embassynl/f_ambassadenl.html

Bureau Zagreb Mw. D.M. Budimir, Landbouwassistent Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Medvescæak 56, 10000 Zagreb, Kroatië Telefoon : (00-385) 1.468.3697 (LNV) Telefax : (00-385) 1.468.4877 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.hr/

Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Friedrichstrasse 95, 10117 Berlin, Duitsland Telefoon : (00-49) 30.2095.6480 (LNV) Telefax : (00-49) 30.2095.6481 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.dutchembassy.de

Bezoek adres

Postadres Telefoon Telefax E.Mail 2e E.Mail WEBsite

: Consulaat-Generaal der Nederlanden, Avenida Brigadeiro Faria Lima 1779, 3 -andar 01451-001-São Paulo-SP, Brazilië : Caixa Postal 11302, 05422-970-São Paulo-SP, Brazilië : (00-55) 11.3813.0522 (consulaat) : (00-55) 11.3819.0903 (LNV) : [email protected] : [email protected] : http://www.embaixada-holanda.org.br

BRUSSEL Werkgebied: België, Luxemburg Jhr. Mr.ing. K.H.A. von Chrismar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1550 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1780 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be

BRUSSEL PV-EU BOEKAREST Werkgebied: Roemenië, Bulgarije Ir. W.J.H. van der Sande, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Strada Atena 18, 011832 Boekarest, Roemenië Telefoon : (00-40) 21.231.5657 (LNV) Telefax : (00-40) 21.231.6373 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.ro/

BERLIJN Werkgebied: Bondsrepubliek Duitsland Ir. J.J. Pape, LNV-Raad Mw. Mr. S.M.C. Deepen, LNV-attachee

Bureau São Paulo

Bureau Sofia Mw. D.H. Milenkova, Landbouwassistent Bezoek adres Ambassade der Nederlanden, 38 Ulitsa Galichitsa, 1126 Sofia, Bulgarije Postadres: P.O. Box 91, 1000 Sofia, Bulgarije Telefoon: (00-359) 2.9625.481/785/790 (BZ) Telefax: (00-359) 2.9621.395 (BZ) E.Mail: nog niet bekend 2e E.Mail: nog niet bekend WEBsite: http://www.netherlandsembassy.bg/

Mw. Drs. M.A.J. Vaes, LNV-Raad Drs. C.C.J.M. van der Meijs, Raad voor Veterinaire Aangelegenheden Mr. O.B.M. Meuffels, LNV-Attaché Ir. F. Vroegop, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de Europese Unie, H. Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België Telefoon : (00-32) 2.679.1545/1546 (LNV) Telefax : (00-32) 2.679.1776/1783 (LNV) E.Mail : nog niet bekend 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nederlandseambassade.be opmerking : tevens belast met procurement-aan gelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfonsen van de EU

* De posten Brussel PV-EU en Washington zijn tevens belast met procurement-aangelegenheden in het kader van de ontwikkelingsfondsen van de Europese Unieschap resp. de wereldbankgroep

18 augustus 2003

BUENOS AIRES

KAIRO

MADRID

Werkgebied: Argentinië, Chili, Uruguay Ir. J.F. Rummenie, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Edificio Porteño Plaza II, Olga Cossenttini 831, Pisos 3 y 4, C1107 BVA Buenos Aires, Argentinië Postadres : Ambassade der Nederlanden, Olga Cossenttini 831, C1107BVA Buenos Aires, Argentinië Telefoon : (00-54) 11.4338.0090 (LNV) Telefax : (00-54) 11.4338.0091 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadaholanda.int.ar/ holland.html

Werkgebied: Egypte, Jordanië, Libanon, Libië, Syrië Mr. B.B. van der Meer, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 18, Hassan Sabri, Zamalek, Kairo, Egypte Telefoon : (00-20) 2.736.3863/2.739.5571/2/3 (LNV) Telefax : (00-20) 2.736.0936 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.hollandemb.org.eg

Werkgebied: Spanje, Marokko, Portugal Ir. G.T.A. de Vent, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida del Comandante Franco 32, 28016 Madrid, Spanje Telefoon : (00-34) 91.353.7521/20 (LNV) Telefax : (00-34) 91.353.7567 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embajadapaisesbajos.es

Bureau Lissabon Bureau Damascus Bezoek adres

DAMASCUS opmerking: zie Kairo

Postadres Telefoon

GENÈVE PV

Telefax E.Mail 2e E.Mail

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en andere internationale organisaties te Genève Ir. R.P. Lapperre, LNV-Attaché Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de WTO en andere internationale organisaties te Genève, 31-33 Avenue Giuseppe-Motta, Genève, Zwitserland Postadres : C.P. 196, 1211 Genève 20 CIC, Zwitserland Telefoon : (00-41) 22.748.1822/08 (LNV) Telefax : (00-41) 22.748.1828 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

: Ambassade der Nederlanden, Abou Roumaneh, Al-Jalaa Street, Imm. Tello, Damascus, Syrië : Boîte Postale 702, Damascus, Syrië : (00-963) 11.333.5119/6871/8069/7661 (BZ) : (00-963) 11.333.9369 (BZ) : [email protected] : [email protected]

MANILLA KIEV Werkgebied: Oekraïne, Armenië, Georgië, Moldavië Ir. A.A. Verhagen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Kontraktova Sq. 7, 01901 Kiev, Oekraïne Telefoon : (00-380) 44.490.8223 (LNV) Telefax : (00-380) 44.490.8266 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

KOPENHAGEN HONGKONG SAR opmerking: zie Peking

JAKARTA Werkgebied: Indonesië, Maleisië, Singapore, tevens voor Association of South-East Asean Nations (ASEAN) Ir. F.A.G.M. Claassen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Jalan H.R. Rasuna Said, Kavel S-3, Kuningan,Jakarta 12950, Indonesië Telefoon : (00-62) 21.524.1032/48 (LNV) Telefax : (00-62) 21.526.2230 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.id/

Bureau Singapore Dhr. K.C. Chong, Landbouwassistent Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 541 Orchard Road, 13-01 Liat Towers, Singapore 238881 Postadres : Tanglin P.O.Box 447, Singapore 912415 Telefoon : (00-65) 6739.1121 (LNV) Telefax : (00-65) 6737.1940 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nethemb.org.sg/

Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Avenida Infante Santo 43-5o, 1399-011 Lissabon, Portugal Telefoon : (00-351) 21.391.4919 (LNV) Telefax : (00-351) 21.391.4952 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.embpaisesbaixos.pt/pages/ ambassade/f_ambassade.html

Werkgebied: Denemarken, Estland, Finland, Noorwegen, Zweden Dhr. H.H. Schipper, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Toldbodgade 33, DK 1253 kopenhagen K, Denemarken Telefoon : (00-45) 33.707.237 (LNV) Telefax : (00-45) 33.140.350 (BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.dk

LISSABON opmerking: zie Madrid

LONDEN Werkgebied: Verenigd Koninkrijk, Ierland, IJsland Drs. J.B. Pieters, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 38, Hyde Park Gate, Londen SW7 5DP, Verenigd Koninkrijk Telefoon : (00-44) 20.7590.3279/76/77/80 (landbouw) Telefax : (00-44) 20.7581.5276 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.org.uk/

opmerking: zie Bangkok

MEXICO Werkgebied: Mexico, Cuba Ir. J.A. Landstra, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Av. Vasco de Quiroga 3000, Piso 7, Col. Santa Fé, 01210 Mexico D.F., Mexico Postadres: Apartado Postal 10-656, 11000 Mexico D.F., Mexico : (00-52) 55.258.9921 tst. 215 (LNV) Telefoon Telefax : (00-52) 55.258.8139 (LNV) E.Mail : nog niet bekend 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.paisesbajos.com.mx/

MOSKOU Werkgebied: Rusland, Azerbaijan, Kazachstan, Oezbekistan Ir. J.M.J.G. Kats, LNV-Raad Bezoek adres: Ambassade der Nederlanden, Tverskoj Blvd. 14/1, 5th Floor, 125009 Moscow, Rusland Postadres : Ambassade der Nederlanden, Kalashny Pereulok 6, 125009 Moscow, Rusland Telefoon : (00-7) 095.797.2946 (landbouw, satkomset) Telefax : (00-7) 095.797.2905 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands.ru

NAIROBI Werkgebied: Kenia, Eritrea, Ethiopië, Uganda, Tanzania, tevens voor UNEP Mr. F.H.J. von der Assen, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Riverside Lane, Off Riverside Drive, Nairobi, Kenia Postadres : P.O.Box 41537, Nairobi, Kenia Telefoon : (00-254) 20.4450.137 (LNV) Telefax : (00-254) 20.4450.138 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.or.ke/

NEW DELHI

Bureau Hong Kong SAR

ROME PV-ROME

Werkgebied: India, Sri Lanka Ir. A. Parzer, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 6/50F Shantipath, Chanakyapuri, New Delhi 110021, India Telefoon : (00-91) 11.2688.4951/2/3/4 tst 205,277 en 204 (LNV) Telefax : (00-91) 11.2688.2799 (LNV) Email : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland-in-india.org/

Mw. M.P.C. Ng, Landbouwassistent Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Room 5702, Cheung Kong Center, 2, Queen's Road Central, Hong Kong Telefoon : (00-852) 2.524.8187/88 (LNV) Telefax : (00-852) 2.524.9419 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassypek.org/ 01_cghongkong.html WEBsite LNV-Bureau: http://www.nlpekagr.com

Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw Drs. E. Wermuth, Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur, Permanent Vertegenwoordiger, Ir. J.T.M.G. Steeghs, Ambassaderaad, Plv. Permanent Vertegenwoordiger, Drs. J. Bos, Beleidsmedewerker, Tweede Secretaris Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de VN-organisaties voor voedsel en landbouw, Via delle Terme Deciane 6, 00153 Rome, Italië Telefoon : (00-39) 06.574.0306/2326 (LNV) Telefax : (00-39) 06.574.4927 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

PARIJS Werkgebied: Frankrijk, Algerije Ir. L. Braakenburg, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 7-9 Rue Eblé, 75007 Parijs, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4062.3353 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4062.3452 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.amb-pays-bas.fr

PARIJS PV-OESO Werkgebied: Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) Ir. A.J.A. van Royen, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Permanente Vertegenwoordiging van het Koninkrijk der Nederlanden bij de OESO, 12/14 Rue Octave Feuillet, 75116 Paris, Frankrijk Telefoon : (00-33) 1.4524.9971 (LNV) Telefax : (00-33) 1.4524.9938(BZ) 2e E.Mail : [email protected] E.Mail : [email protected]

PEKING Werkgebied: Volksrepubliek China, (incl. Hong Kong), Macao, Mongolië Ir. P.L. Gooren, LNV-Raad Ir. R.J. Konijn, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4, Liangmahe Nanlu, Beijing 100600, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 10.6532.4464 (LNV) Telefax : (00-86) 10.6532.6329 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassypek.org WEBsite LNV-bureau : http://www.nlpekagr.com

PRAAG Werkgebied: Tsjechië, Slowakije Mw. Ir. P.M.B. de Vries-Van Loon, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Gotthardska 6/27, 160 00 Praag 6, Bubeneç, Tsjechië Telefoon : (00-420) 2.2431.2190 ext. 7 (BZ) Telefax : (00-420) 2.2431.2155 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.cz

PRETORIA Werkgebied: Zuid-Afrika, Zimbabwe Mw. Mr. G.A. Kostwinder, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 825 Arcadia Street, Arcadia, Pretoria 0083, Zuid-Afrika Postadres : P.O.Box 117, Pretoria 0001, Zuid-Afrika Telefoon : (00-27) 12.344.3910/1/2/3/4/5 Tst. 212 (BZ) Telefax : (00-27) 12.343.7456 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlandsembassy.cz/ pages/ambassade/f_ambassade.html

RIYADH Werkgebied: Saudi-Arabië, Verenigde Arabische Emiraten Dr.ir. J.G. van der Beek, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Diplomatic Quarter, Riyadh, SaoediArabië Postadres : P.O.Box 94307, Riyadh 11693, SaoediArabië Telefoon : (00-966) 1.488.1093/2501 (LNV) Telefax : (00-966) 1.488.1519 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.holland.org.sa

Bureau Shanghai Dhr. N. Hong, Landbouwassistent Post/Bezoek adres : Consulaat-Generaal der Nederlanden, Sun Plaza, East Tower, 4th Floor, 88 Xian Xia Road, Shanghai 200336, Volksrepubliek China Telefoon : (00-86) 21.6209.9076 (BZ) Telefax : (00-86) 21.6278.9722 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.cgshanghai.org/ WEBsite LNV-Bureau : http://www.nlpekagr.com

SÃO PAULO Opmerking: Zie Brasilia

SEOUL Werkgebied: Republiek Korea, Taiwan Mr. W. Steemers, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Kyobo Building, 14th floor, 1, Chongro 1-ka Chongro-ku, Seoel 110714, Republiek Korea Postadres : K.P.O.Box 509, Seoel 110-605, Republiek Korea Telefoon : (00-82) 2.723.4180 (LNV) Telefax : (00-82) 2.723.0283 (LNV) E.Mail : NLSEOAGR@ KOREA.COM 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.or.kr/

Bureau Taipei Mw. A.C.C. Hu, Landbouwassistent Post/Bezoek adres : Netherlands Trade and Investment Office, Agricultural and Food Department, Rm. B, 5/F Artist Construction Building, 133 Min Sheng E. Road, Section 3, Taipei 105, Taiwan Telefoon : (00-886) 2.2713.5760 tst. 150 Telefax : (00-886) 2.2713. 0194 E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.ntio.org.tw/agricultural/ index-e.htm

SHANGHAI opmerking: zie Peking

SINGAPORE opmerking: zie Jakarta

ROME Werkgebied: Italië, Cyprus, Malta Dr. ir. H. Beltman, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Via Michele Mercati 8, 00197 Rome, Italië Telefoon : (00-39) 06.321.5003 (LNV) (00-39) 06.322.1141 (BZ) Telefax : (00-39) 06.321.0767 (LNV/BZ) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.olanda.it

STOCKHOLM GESLOTEN M.I.V. 26/5/2003 opmerking: zie Kopenhagen

TAIPEI opmerking: zie Seoel

TEHERAN Werkgebied: Iran Ing. C. Gravendaal, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Darrous Sharzad Boulevard, Kamasai street 1st , Eastlane 33, 19498 Teheran, Iran Postadres : P.O.Box 11365-138, Teheran, Iran Telefoon : (00-98) 21.255.5094 (LNV) Telefax : (00-98) 21.256.0213 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected]

TOKIO Werkgebied: Japan Ir. F.L.M. Vossenaar, LNV-Raad Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Agricultural Section, 6-3 Shiba-koen, 3-chome, Minato-ku, Tokyo 105-0011, Japan Telefoon : (00-81) 3.5401.0421 (LNV) Telefax : (00-81) 3.5401.0424 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.oranda.or.jp/index/ f_agri.html

WARSCHAU Werkgebied: Polen, Letland, Litouwen, Wit-Rusland Ir. A.C.J. Bovée, LNV-Raad Drs.ing. A.W. Verhey, LNV-Attaché Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Ul. Chocimska 6, 00-791 Warschau, Polen Telefoon : (00-48) 22.646.5382 (LNV) Telefax : (00-48) 22.646.5383 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.nlembassy.pl

WASHINGTON Werkgebied: Verenigde Staten van Amerika, Canada, Puerto Rico Ir. W.L.A.G. Tacken, LNV-Raad Mw. I. Hamid-Hardenberg, LNV-Attachee Post/Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, 4200 Linnean Avenue, N.W., Washington, D.C. 20008-3896, Verenigde Staten van Amerika Telefoon : (00-1) 202.274.2716/2718 (LNV) Telefax : (00-1) 202.244.3325 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands-embassy.org

WENEN Werkgebied: Oostenrijk, Slovenië, Zwitserland Dr.ir. H.S.B.M. van Asperen, LNV-Raad Bezoek adres : Ambassade der Nederlanden, Opernring 3-5, A 1010 Wenen, Oostenrijk Postadres : Postfach 190, A 1015 Wien, Oostenrijk Telefoon : (00-43) 1.58.939.221 (LNV) Telefax : (00-43) 1.58.939.272 (LNV) E.Mail : [email protected] 2e E.Mail : [email protected] WEBsite : http://www.netherlands-embassy.at

ZAGREB opmerking: zie Boedapest