Rabobank Retail Update

Rabobank Retail Update November 2014 Deze update geeft een selectie van belangrijke ontwikkelingen in de sector1. De onderwerpen zijn voorzien van Rabobank commentaar en gegroepeerd naar vijf belangrijke thema’s in de Nederlandse retail: M&A activiteiten, Verticale integratie, Omnichannel/technologie, Samenwerking en Markt en concurrentie. Verder zijn enkele kerncijfers opgenomen ter illustratie van de marktontwikkelingen en vooruitzichten.

neemt onderdelen van de Nederlandse Coltex Retail Group over. Het inkoopplatform van FNG Group zal uitgebreid worden met kantoren in Istanbul, New Delhi en Hongkong. Vervolgens zullen de damesmerken Steps en Superstar (omzet ~EUR 75m) aan de merkenportefeuille worden toegevoegd. Door deze stappen zal de omzet van FNG Group stijgen tot >EUR 225 mio op jaarbasis.

Op vrijdag 16 januari 2015 zal voor grotere Nederlandse retailers het jaarlijkse Rabobank retailcongres gehouden worden, samen met de Stichting Anton Dreesmann. Het thema is: ‘Fusion Retail’. Heeft u nog geen uitnodiging ontvangen? Stuur een mail naar: [email protected] of [email protected]. Op de Rabobank site is in november een tweetal retail-blogs gepubliceerd: ondernemersplan en omnichannel.

M&A activiteiten 2theloo breidt uit naar Frankrijk via overname Toiletformule 2theloo heeft de Franse toiletketen PointWC overgenomen. Daarmee verkrijgt het toiletwinkelconcept een leidende positie in Frankrijk. PointWC is een concept met luxe publieke toiletwinkels op A-locaties in Parijs. “Deze overname draagt bij aan onze missie om in 2015 in Europa vierhonderd nieuwe toiletwinkels te realiseren”, zegt CEO Almart Holtz van 2theloo. In 2017 wil de formule over tweeduizend locaties beschikken. 2theloo heeft nu bijna tweehonderd vestigingen met schone toiletten en cadeauartikelen. FNG neemt delen van Coltex over FNG Group, het Belgische multibrand modehuis (Fred & Ginger, Van Hassels, CKS, Baker Bridge, Claudia Sträter en Expresso)

Winkels Harense Smid overgenomen Elektronicaketen BCC neemt dertig winkels van Harense Smid, Mikro-Electro en It’s Electronics over. Achttien winkels gaan verder als BCC, de overigen worden gesloten. Harense Smid maakte vorig jaar nog een doorstart, aan de zijde van MikroElektro en It’s Electronics. De naam Harense Smid verdwijnt nu definitief uit het straatbeeld. Door de overname is BCC (onderdeel van het Franse Darty) nu na Media Markt de grootste elektronicaketen van Nederland. Dit past in de doelstelling van Darty om overal nummer 1 of 2 te zijn. Commentaar Rabobank: M&A activiteiten gaan door in de retailsector. In de voorbeelden liggen de strategische argumenten vooral op het gebied van schaalvergroting. 2theloo wordt groter in Frankrijk. FNG versterkt haar inkooporganisatie en voegt twee merken toe aan haar portefeuille waarmee extra synergie kan worden gerealiseerd. BCC groeit verder in Nederland door de overname van een aantal vestigingen van een concurrent. Dit gaat sneller dan autonome groei (winkel voor winkel).

1 Voor bronnen: zie pagina 4.

Pagina 1 van 5

Verticale integratie

Omnichannel en technologie

Topshop: exclusieve collectie, samen met Beyoncé De Britse modeketen Topshop en Beyoncé gaan samen een nieuw sportief streetwearmerk op de markt brengen. Dit merk moet in het najaar van 2015 in de winkels liggen. Het streetwearmerk gaat kleding, schoenen en accessoires bieden met een sportieve twist. Topshop-eigenaar Philip Green wil het label op verschillende locaties gaan aanbieden.

Amazon: mobiele app uitbreiden met spraakherkenning Online retailer Amazon biedt klanten de mogelijkheid om zoekopdrachten in te spreken in zijn mobiele applicatie. De inzet van spraakherkenning bij online retailers is nog geen gemeengoed, maar nieuw is het niet. Albert Heijn biedt bijvoorbeeld al jaren de mogelijkheid om zoekopdrachten in te spreken in Appie en de Italiaanse e-commerce reus Yoox.com accepteert nu een kleine twee jaar stemcommando’s. Nu Amazon de zoekfunctionaliteit heeft geïntegreerd in zijn internationale app (iOS, Android), zullen meer webwinkels volgen, aldus het vakblad Mobile Commerce Daily.

Jack & Jones en Alessandrini ontwerpen herenkleding Fashionretailer Jack & Jones – onderdeel van het Deense Bestseller - heeft samen met de Italiaanse ontwerper Daniele Alessandrini een kledingcollectie voor mannen ontworpen. De lijn van de collectie houdt het midden houdt tussen Scandinavië en Italië. Alle kledingstukken kunnen met elkaar worden gecombineerd. De nieuwe collectie herenkleding is verkrijgbaar in een aantal geselecteerde Jack and Jones winkels en online.

Eigen winkel voor beenmodemerk Falke Het Duitse beenmodemerk Falke heeft in een monumentaal pand in Maastricht zijn eerste eigen winkel van Nederland geopend. De stad is gekozen vanwege zijn Bourgondische karakter, dat zowel nationale als internationale bezoekers aantrekt. “Hier spelen we bijvoorbeeld op in met onze luxe lijn, waarvoor gebruik is gemaakt van exclusieve materialen”, aldus commercieel directeur Ruud Wilbers. Met de nieuwe winkel wil Falke zijn naam verder versterken op de Nederlandse markt. “We spelen in op de behoefte van onze klant en willen onze brand awareness verhogen richting onze eindconsument”, aldus Wilbers. Falke heeft ruim 8.500 verkooppunten in Europa, waaronder de Bijenkorf, Harrods en Le Bon Marché. Commentaar Rabobank: Verticale integratie – het voeren van regie over de keten en het dicht bij de klant komen– is een belangrijke trend in retail. De voorbeelden van Topshop en Jack&Jones laten zien dat retailers exclusieve en onderscheidende producten voor klanten kunnen maken – en daarmee hun klantrelevantie kunnen vergroten – door ontwerpers of beroemdheden te betrekken in het designproces. Falke komt met een eigen winkel dichter bij haar eindklant en kan op deze manier aan het merk bouwen, wat ook positief is voor de groothandelsactiviteiten.

Bijenkorf: nieuwe stappen op weg naar personalisatie De Bijenkorf biedt klanten nu de mogelijkheid om met een enkel account in te loggen op verschillende devices. De mobiele apps van de warenhuisketen zijn voorzien van functionaliteit voor ‘single log-in’ wat helpt bij de synchronisatie van onder meer wensenlijstjes en aankoophistorie. Deze technologie is ondersteunend voor de personalisatieslag die de Bijenkorf wil maken. De smartphone app, die al eerder is voorzien van een barcodescanner, vormt de ‘lijm’ die de verschillende kanalen met elkaar verbindt. De Bijenkorf kan nu makkelijker data verzamelen, op basis waarvan uiteindelijk beter persoonlijke aanbiedingen kunnen worden gedaan. De update van de Bijenkorf-apps markeert de start van het loyaliteitsprogramma ‘Privilege Membership’. Daarmee kunnen gebruikers de app en nieuwsbrieven van de Bijenkorf personaliseren. Ook kunnen ze zich zonder fysieke klantenkaart identificeren in het filiaal in Rotterdam, waar wordt geëxperimenteerd met iBeacons voor persoonlijke communicatie en service op afstand. Hans Anders: integratie online in winkels Hans Anders heeft een pilot store met een omnichannel winkelformule in Muiden geopend. De opticien wil met deze winkel verder inspelen op het multichannel shopgedrag van zijn klanten. Pronkstuk in de fysieke winkel zijn de interactieve videoschermen waarop klanten kunnen zien hoe een bril staat, een foto van zichzelf kunnen maken en deze kunnen delen met vrienden. Ook zijn lenzen en brillen op andere, self service schermen rechtstreeks in de webshop te bekijken en te bestellen. “We maken ons totale assortiment monturen en lenzen toegankelijk voor klanten”, zegt Angeli Engels, verkoopdirecteur van Hans Anders. “Anytime, anyplace. En dus offline èn online. Voor een bril oriënteren de meeste klanten zich online. Offline passen en kopen ze de bril. Uiteraard kunnen klanten ook direct complete brillen bestellen in de webshop en laten bezorgen. Met onze omnichannelstrategie willen we het onze klanten zo gemakkelijk mogelijk maken en hen van deskundig advies en oogzorg voorzien.”

Pagina 2 van 5

Rituals lanceert mobiele ‘gift app’ Rituals heeft een mobiele applicatie gelanceerd: een zogenoemde ‘gift app’, van waaruit gebruikers cadeaubonnen met een persoonlijke videoboodschap kunnen versturen. Behalve gepersonaliseerde digitale cadeaukaarten (te besteden in de winkel, de webshop of in de app) kunnen gebruikers ook bestaande cadeausets van Rituals kopen of zelf cadeauboxen samenstellen en bestellen in de gift app. De applicatie is voorzien van een wish list, een barcodescanner en een store locator en ze is daarmee niet alleen interessant voor klanten die cadeaus willen geven. Commentaar Rabobank: De klant staat centraal bij het issue ‘omnichannel en technologie’ en niet de technologie zelf of de kanalen. De klant moet goed bediend worden door de verschillende kanalen te combineren en te integreren, waarbij technologie ondersteunend is. De voorbeelden hebben allemaal betrekking op het verbeteren van de service aan de klanten. Amazon voegt spraakherkenning toe. De Bijenkorf speelt in op een belangrijke trend: personalisatie. Door Hans Anders wordt een verdere stap gezet op het pad van integratie van online en winkels, waarmee het voordeel van het hebben van winkels wordt benut. Rituals maakt het met een app makkelijker en aantrekkelijker om cadeaus te geven.

Samenwerking Ahold opent online platforms voor leveranciers Supermarktconcern Ahold gaat zijn online platforms ah.nl, bol.com en peapod.com (VS) veel nadrukkelijker inzetten als marketingplatform voor leveranciers en andere partijen. Net als bij Amazon en Alibaba moet de mediatak op termijn flink gaan bijdragen aan de winst en omzet. Bij Alibaba bijvoorbeeld is de mediatak volgens analisten al goed voor de helft van de totale omzet. Met de stap van Ahold verandert de traditionele rol van het supermarktbedrijf als distributeur van goederen in een rol die veel breder is; het concern wordt tevens zijn eigen medium. Hanneke Faber, commercieel directeur van Ahold: “De grootste krant van Nederland bereikt dagelijks 530.000 mensen, Bol.com 820.000 mensen.” Volgens Faber zitten veel producenten met smart op een dergelijk platform te wachten. “Ze hebben vaak geen idee hoe ze hun marketingactiviteiten in deze nieuwe wereld vorm moeten geven.”

Gebruik maken van het Amazon platform? Amazon wil zijn Prime-abonnement nu ook via externe webshops aanbieden. Prime-leden kunnen bij de Britse retailer AllSaints – die optreedt als launching partner - al gebruik maken van 'gratis' verzending. AllSaints heeft zijn assortiment onder een eigen storefront toegevoegd aan Amazon’s platform om meer klanten te kunnen trekken. Bezoekers dienen vanaf hier door te klikken naar AllSaints.com en de gegevens van hun Primeabonnement in te vullen voor gratis bezorging van de gekochte producten. AllSaints zorgt ook zelf voor de levering van de bestelde artikelen. Dit lijkt voor retailers een kans te zijn om gebruik te maken van Amazon’s grote klantenbestand en om exclusief snelle bezorging aan te bieden aan vaste klanten. Amazon breidde onlangs het Prime-abonnement op zijn eigen site uit met de mogelijkheid tot foto-opslag. Ook hebben leden, die jaarlijks gemiddeld twee keer zoveel besteden als niet-leden, gratis toegang tot de e-bibliotheek en de streaming video dienst van Amazon. Samenwerking voor on demand printen van kleding Spreadshirt, een online platform voor het on-demand printen van kleding en accessoires heeft een deal gesloten met Amazon. De Amerikaanse e-tailer stelt haar online winkel open voor mensen die via Spreadshirt kleding verkopen. De website Spreadshirt is snel uitgegroeid tot een community waar aspirant ontwerpers hun eigen T-shirts kunnen maken. Iedereen kan op de site een eigen Spreadshirt-shop openen en producten gaan aanbieden. De T-shirts en andere kledingstukken die te koop worden aangeboden, zijn uniek en worden op order geproduceerd. De kleding die Spreadshirt produceert gaat veelal over kunst. Maar ook merchandise is een belangrijk onderdeel voor het bedrijf. Zo openden bedrijven als Dr. Pepper al een eigen Spreadshirt shop, als onderdeel van hun reclame campagne. De samenwerking met Amazon is voorlopig beperkt tot Groot-Brittannië. Spreadshirt CEO Philip Rooke: "De Amazon Marketplace biedt onze ontwerpers en partners een extra mogelijkheid om te worden gezien door miljoenen klanten. Hierdoor kunnen onze verkopers groeien en nieuwe klanten aantrekken." Commentaar Rabobank: Retailers kunnen met samenwerking verschillende strategische doelen bereiken. Omdat risico’s van andere strategieën worden vermeden en de zelfstandigheid in stand blijft, is samenwerking aantrekkelijk. De voorbeelden laten verschillende vormen van samenwerking zien. Ahold voegt een functie toe aan zijn online handelsplatformen om de verdiencapaciteit te vergroten. Op deze manier wordt de retailer een mediapartner voor haar leveranciers. All Saints combineert de kracht van zijn eigen assortiment met het klantenbestand van Amazon en de voordelen van het Amazon ‘Prime’ abonnement. Ook Spreadshirt zoekt de samenwerking met Amazon om het bereik van haar aanbod te vergroten. Dergelijke samenwerkingen zouden ook in Nederland kunnen worden opgezet om de positie van Amazon in de Nederlandse markt te versterken. Pagina 3 van 5

Markt en concurrentie Macintosh introduceert nieuwe winkelconcepten Schoenenretailer Macintosh Retail Group lanceert in hoog tempo nieuwe winkelconcepten. Een daarvan is het concept Young Fashion, dat inmiddels in drie Nederlandse vestigingen van Invito is geïntroduceerd. Het nieuwe winkelconcept integreert de assortimenten van de formules Steve Madden en Pro in de vestigingen van Invito. De Manfield formule heeft in Amsterdam en Rotterdam een nieuw winkelconcept geïntroduceerd. Verder heeft Macintosh inmiddels circa de helft van de winkels van Dolcis voorzien van het 3.0-concept. De resultaten van de nieuwe concepten stemmen het concern tevreden, aldus CEO Kurt Staelens. In de komende tijd volgen er nieuwe shopconcepten voor onder meer Scapino in Nederland en Brantano in België. GAMMA opent nieuw winkelformat DHZ retailer GAMMA heeft in Amsterdam zijn eerste winkel volgens een nieuw concept geopend. Met deze compacte winkelformule speelt de keten in op ‘de kleine klus’. GAMMA is vooralsnog vooral met grote vestigingen buiten stadscentra gevestigd. De nieuwe winkel verschilt in dat opzicht van zijn ‘grote broer’, aldus de woordvoerder van het concern. “Klanten kunnen bij de stadswinkel terecht wanneer ze bijvoorbeeld iets zijn vergeten mee te nemen bij de vestiging in het buitengebied.” Met de opening van de stadswinkel volgt GAMMA onder meer het voorbeeld van IKEA, dat eerder dit jaar in Hamburg zijn eerste winkel in een stadscentrum opende. Deze IKEA stadswinkel is met achttienduizend vierkante meter vloeroppervlak, zo’n twintig procent kleiner dan een reguliere vestiging.

JD Sports: flagship store in Amsterdam JD Sports opent in navolging van onder meer Primark en Zara een winkel aan het Amsterdamse Damrak, waar de onderneming de beschikking krijgt over een pand van 2.200 vierkante meter. “Wij vestigen onze flagshipstore in dit pand zodat we kunnen profiteren van de ontwikkeling die in dit gebied gaande is met de komst van nieuwe winkels als Zara, Primark en C&A”, aldus vastgoeddirecteur Nigel Keen. JD Sports beschikt sinds zijn eerste winkelopening in juli vorig jaar inmiddels over zestien winkels in ons land. Eind vorig jaar werd de grootste winkel in Rotterdam geopend. “De succesvolle start op een A1-locatie in Rotterdam geeft ons het vertrouwen om ook in andere grote retaillocaties te openen”, stelt JD Sports in een tradingupdate.

Amazon: langverwachte entree op Nederlandse markt Amazon heeft zijn langverwachte entree op de Nederlandse e-commercemarkt gemaakt. De Amerikaanse online retailer heeft de webshop Amazon.nl geopend, waarop vooralsnog alleen e-books te koop zijn. Amazon heeft uiteindelijk met alle grote uitgeverijen een akkoord gesloten en verkoopt nu zo’n twintigduizend Nederlandse titels. Daarnaast kunnen consumenten op Amazon.nl terecht voor honderdduizenden buitenlandse titels. De verwachting is dat het aanbod de komende periode verder wordt uitgebreid. De e-tailer zal daarvoor zijn distributiecentra in Duitsland en Groot-Brittannië benutten.

Marktomstandigheden blijven lastig Het consumentenvertrouwen daalde in november en de koopbereidheid bleef gelijk. De totale retailomzet daalde in september, waarbij food groeide door de samenstelling van de koopdagen en non-food daalde, met name in mode. Zie het onderdeel Kerncijfers voor meer details. Commentaar Rabobank: De ontwikkeling van het consumentenvertrouwen was weer negatief in november, na een lange periode van stijging. Ook de CBS omzetcijfers wijzen op nog steeds lastige marktomstandigheden, vooral in non-food. De concurrentie in de sterk gefragmenteerde Nederlandse markt neemt verder toe vanuit verschillende kanten. Nederlandse formules sleutelen aan hun retailconcepten zoals de voorbeelden van Macintosh en GAMMA laten zien. Internationale retailformules zien kansen in de Nederlandse markt. De langverwachte komst van Amazon zal niet tot boeken beperkt blijven. JD Sports zet zijn groeipad in Nederland door. Bronnen voor deze uitgave zijn: retailnews.nl, Textilia.nl, retailactueel.com, Mobile Commerce Daily Twinkle.nl, persbericht FNG Group, Distrifood, FD, CBS Statline

Contactgegevens Jos Voss Sectorspecialist Retail Rabobank [email protected]

Alexander Heijkamp Sectormanager Detailhandel Rabobank [email protected]

Pagina 4 van 5

Kerncijfers Vertrouwensindicatoren Nov/13

Jan/14

Mar/14

May/14

Jul/14

Sep/14

Nov/14

0 -2 -4 -6 -8 -10 -12 -14 -16

De trend in de vertrouwenindicatoren is al langere tijd positief. In november daalde het consumentenvertrouwen echter weer: van -3 in oktober naar -8 in november. De voor de detailhandel belangrijke deelindicator ‘koopbereidheid’ bleef in november onveranderd op -10.

-18 -20 Consumer confidence NL

Readiness to buy NL

Detailhandelsomzet: groei in % (jaar-op-jaar) Sep/13

Nov/13

Jan/14

Mar/14

May/14

Jul/14

Sep/14

25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% Sales growth non-food stores

Sales growth food stores

Sales growth online specialists

De totale detailhandelsomzet daalde in september met 0,4%. De samenstelling van de koopdagen was gunstig, waardoor de onderliggende ontwikkeling slechter is. Food winkels groeiden 4% in omzet (volume +3,7%, prijs +0,2%) waarbij het grotere aantal koopdagen een rol speelde. De nonfood winkels daalden 3,9% in omzet (volume -3,1%, prijs -0,8%). Online specialisten wonnen met een groei van 9,3% verder marktaandeel.

Non-food winkels januari-sept 2014 groei in % (jaar-op-jaar) DIY 3% 2% 1%

Consumer electr.

Drugstores

Textile superm.

Average

Clothing

Living

-1.1%

-1.1%

Household

2.1% 1.4% 0.5%

0.3%

0% -1%

-0.4%

-2% -3%

-2.8%

-4%

Growth in % Jan-Sept 2014 (YoY)

Het beeld voor de verschillende sectoren loopt nogal uiteen. DIY profiteert van de aantrekkende huizenmarkt. Voor consumentenelektronica waren het WK Voetbal en de vervanging van Windows XP Pc’s positief. Textielsupermarkten hebben het voordeel van een goede prijsperceptie. Kleding was slecht in september (-12,2%) door het warme weer en staat per saldo in de min, evenals Wonen en Huishoud.

Bron: CBS

Deze publicatie is een uitgave van Rabobank. De in deze publicatie gepresenteerde visie is gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte bronnen die worden genoemd in de bronvermelding. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyse verwerkt. Rabobank aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten noch voor eventuele (zet-)fouten en onvolledigheden. Het betreft algemene informatie die aan veranderingen onderhevig is. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.

Pagina 5 van 5