MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

06/07-2008

INGENIEURSMAGAZINE

VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 46, nummer 06/07, juni-juli 2008 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

Commentaar I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast MSc

Welkom aan de jonge collega's U behaalt binnenkort de graad en het diploma van industrieel ingenieur. U maakt deel uit van de eerste lichting van Vlaamse industrieel ingenieurs die voortaan ook 'master' naast de ingenieurstitel mag schrijven. Namens de Vlaamse Ingenieurskamer feliciteer ik u van harte, niet alleen voor uw jarenlange inspanning, maar ook omdat u vier jaar geleden of zelfs veel vroeger voor een ingenieursopleiding hebt gekozen. Samen met de ruim 1.600 Vlaamse industrieel ingenieurs die dit academiejaar afstuderen voegt u zich bij een groep van meer dan 50.000 collega's in Vlaanderen.

EINDREDACTIE Luc Vander Elst REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. W. Samyn MSc - Ing. L. Wezenbeek MSc REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 Website: www.vik.be - e-mail: [email protected] Doorlopend open van 08.30 uur tot 17.00 uur LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN

Dat is op het eerste zicht veel, maar al met al nog veel te weinig. Een sterke economie heeft immers nood aan veel ingenieurs. Een goeddraaiende economie is immers op ingenieurs gesteund. Wie aan het begin van zijn loopbaan staat, heeft nood aan hulp, aan informatie en aan een netwerk van gelijk gediplomeerden. Dat hebben ooit alle industrieel ingenieurs ondervonden. Al vlug zal ook u een breed netwerk van ingenieurs nodig hebben. De VIK biedt een dergelijk netwerk aan haar duizenden leden aan. Mocht u nog geen lid zijn van de VIK, dan nodig ik u bij deze uit. De Vlaamse Ingenieurskamer is geen syndicale organisatie, maar een beroepsvereniging met een heel lange traditie, die u bijstaat met raad en daad. I-mag biedt u maandelijks een onschatbare bron aan informatie. Als lid geniet u bovendien talrijke andere voordelen.

rek.nr.: 406-0098501-56 € 61,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 33,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden

Zonder u niet af van uw collega's, maar voeg u bij hen via een van de grootste ingenieursverenigingen van het land. Alle informatie over de voordelen van het lidmaatschap, kunt u vinden op onze website: www.vik.be/lidmaatschap, waar u tevens de lidmaatschapsbijdragen kunt vinden en een invulformulier om uw lidmaatschap aan te vragen.

€ 17,00 voor studenten-industrieel ingenieur

Ing. Joseph NEYENS MSc Algemeen voorzitter VIK

€ 74,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 550,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers

Vraag nu uw Vormingsgids Najaar 2008 aan!

€ 275,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers

En neem een kijkje in het ruime aanbod: > cursussen > masterclasses > symposia/lezingen > in company

DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER

Neem contact op met Noël Aelbrecht: tel 03 259 11 05 - [email protected]

Frank De Winne © ESA

U kunt het up-to-date aanbod ook steeds raadplegen op de website www.vikvorming.be.

3

I-mag juni - juli 2008

Inhoud Commentaar Welkom aan de jonge collega’s . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inhoudstafel .........................................

03 04

Europese blauwe kaart Brandpunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rationalisatie hoger onderwijs Brandpunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Houtskeletbouw in één uur Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Modern Times Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Solar Tour brengt zonnewagen door België Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De lange aanloop naar nucleaire energie Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Plopsa: ingenieurs van plezier Samenleving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ing. Wendy Samyn: 10 vragen Samenleving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vrouwelijke ingenieurs ondervertegenwoordigd Centrum onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Frank De Winne opnieuw de ruimte in Centrum lucht- en ruimtevaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

In de kijker: asfaltcentrale VBG Afdeling Kempen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nieuws van de afdelingen ...............................................................

VIK-wedde-enquête 2008 Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Te gast bij minister Simonet Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sfeerbeelden VIK-kaderweekend Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Activiteiten van de studiegroepen ...............................................................

Stagiairs leveren nuttig werk bij VIK Vorming Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Feestelijke proclamatie bouwmanager Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Cursusagenda mei - september Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Derde promotie fellow in industrial engineering Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Impressie VIP-symposium Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


4

05 06 08 10 12 14 16 18 20 22 27 28 36 37 39 40 43 44 45 46 48

brandpunt BRANDPUNT

Europese blauwe kaart voor buitenlandse hoogopgeleiden Het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken houden voorlopig de boot af

De blauwe kaart moet het hoogopgeleide immigranten gemakkelijker maken om de EU binnen te treden.

BRUSSEL. In veel Europese landen is er een tekort aan ingenieurs en andere hoger opgeleiden. Dat was niet altijd het geval. Getuige daarvan de titels van twee wereldcongressen voor ingenieurs die met een tijdsverschil van 17 jaar werden gehouden. Het eerste congres - in 1990 - kreeg de titel 'Ingenieurs zonder industrie in 2002!'. In 2007 klonk het al heel anders: 'Industrie in 2020 zonder ingenieurs'. De titel werd in 2007 wellicht ingegeven door de dalende belangstelling voor de ingenieursstudies in Europa. Maar ook in Amerika en Canada is men voortdurend op zoek naar ingenieurs en hoger opgeleiden. Of die trend aanhoudt, is maar zeer de vraag. De geschiedenis zal het uitwijzen en elke voorspelling op dat vlak is koffiedik kijken en voer voor toespraken. Van onze hoofdredacteur

Toch zijn er landen waar er een 'overschot' aan ingenieurs is, zoals India en China. In Amerika en Canada vinden ze een betere toekomst, al was legale immigratie daar tot voor enkele jaren een probleem. De Verenigde Staten en Canada voerden daarom voor hoger opgeleiden de 'green card' in, een aantrekkelijke verblijfs- en arbeidsvergunning. Europa wil hetzelfde doen. Onlangs stelde de Europese Commissaris voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid', de Italiaan Franco Frattini, in Brussel de 'blauwe kaart' voor. Het biedt hoogopgeleide werknemers via een snelle procedure de kans op een aantrekkelijke verblijfs- en arbeidsvergunning in de EU. In de marge van zijn uiteenzetting liet Frattini verstaan dat de Europese Commissie daarmee hoopt 'knappe koppen af te snoepen' van Amerika en Canada. Maar de Italiaan, die na een lange loopbaan als rechter in Rome naar de politiek overstapte, argumenteerde de noodzaak van de invoering van een blauwe kaart aan de hand van een brede Europese raadpleging over economische migratie, waarmee hij kort na zijn aantreding als Commissaris eind 2004, van start was gegaan. In april 2008 verliet Frattini de Europese Commissie om te worden opgevolgd door de Fransman Jacques Barrot. De blauwe kaart moet het hoogopgeleide immigranten gemakkelijker maken om de EU binnen te treden.

Buitenlandse hoogopgeleiden die aanspraak willen maken op een blauwe kaart, moeten een erkend diploma en minstens 3 jaar professionele ervaring hebben. Bovendien moeten ze beschikken over een jobaanbieding die niet door een EUburger kan worden ingevuld en minstens driemaal zoveel verdienen als het minimum loon in de lidstaat waar ze aan de slag willen. Wie de blauwe kaart krijgt, mag ook zijn familie naar het EU-land van zijn of haar keuze meebrengen. De nieuwe werknemers mogen ook vrij naar andere landen reizen en zich er eventueel vestigen. Het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken houden voorlopig de boot af. De ander EU-lidstaten zijn het plan van Frattini genegen. Zei de Europese Commissaris: “Elke lidstaat moet zelf bepalen hoeveel legale migranten hij wil aanvaarden. De EU moet één front vormen in plaats van er een uiteenlopende immigratiepolitiek op na te houden. Men kan moeilijk klagen over een tekort aan bijvoorbeeld ingenieurs en de deur gesloten houden voor degenen, die in Europa willen komen werken. Vooral de technologische sector moet dat beseffen. Europa moet een magneet worden voor hooggeschoolde arbeidskrachten.” Of Barrot het ideeëngoed van zijn voorganger zal overnemen is niet zeker.

Ing. Noël LAGAST MSc

5


brandpunt

Rationalisatie en optimalisatie? Rapport-Soete stelt uitgebreide rationalisatie hoger onderwijs voor

WOMMELGEM. In Vlaanderen is er een nieuwe rationalisatie en optimalisatie van het hoger onderwijs op til. Rationalisaties, herschikkingen en optimalisaties van het Vlaams hoger onderwijs komen regelmatig voor: in 1977, 1994 en wellicht, als alles verloopt zoals gepland, vanaf 2012. Van onze hoofdredacteur

De 'levensduur' van ons hoger onderwijs wordt blijkbaar almaar korter. Als we de redenering aanhouden, lijkt het erop dat de volgende generaties geen hoger onderwijs meer zullen hebben. De voorstelling is wellicht te simplistisch, maar toch er is een eigenaardige ontwikkeling aan de gang. In almaar kortere tijdspannen ontstaan almaar meer vormen van onderwijs en almaar meer diverse opleidingen, die vaak even vlug moeten verdwijnen (rationaliseren) als ze zijn gekomen. Oorzaak van het noodgedwongen verdwijnen is doorgaans de te geringe belangstelling voor de studies. Ons land is te klein om overlappend onderwijs in leven te houden. Het kost handenvol geld en het 'rendement' is klein. De overheid heeft dan ook de plicht om in te grijpen. Vandaag doet ze dat omzichtiger dan vroeger, want het hoger onderwijs is allang geen federale bevoegdheid meer. Toen kon slechts één minister de snoeischaar hanteren. De Vlaamse en de Franse Gemeenschap hebben nu elk hun eigen minister voor hoger onderwijs en die hebben aan de twee zijden van de taalgrens een eigen visie en een eigen werkmethode. Een voorzichtige en beredeneerde aanpak is dus de boodschap van de overheid. Daarvoor hoeft Frank Vandenbroucke, viceminister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming niet meer in de leer te gaan. In maart 2007 richtte hij een commissie op die een studie (rapport) moest maken over de 'optimalisatie en rationalisatie van het hoger onderwijs in Vlaanderen'. De commissie was samengesteld uit de rectoren van de VUB, UGent, K.U.leuven, de vicerector van de UA, associatievoor-


zitters, algemeen directeurs van hogescholen en medewerkers die hen bij de werkzaamheden bijstonden.

Moratorium Onder het voorzitterschap van prof. dr. Luc Soete werd de commissie op 4 juni 2007 geïnstalleerd. Luc Soete (Sint-JansMolenbeek, 1950) is hoogleraar internationale economische betrekkingen aan de faculteit economische wetenschappen en bedrijfskunde aan de universiteit van Maastricht. Hij is een expert met een internationale reputatie en wordt beschouwd als één van de grondleggers van studies over innovatie. Hij speelde in 2000 ook een belangrijke rol bij de voorbereiding van de Lissabon-strategie over het behalen van de drieprocentnorm, het percentage van het bruto binnenlands product voor onderzoeks- en ontwikkelingsuitgaven van Europa. Het door minister Vandenbroucke bestelde rapport kreeg zijn naam. Het rapport van 134 pagina's werd begin februari 2008 voorgesteld en bevat 4 delen: een overzicht van de uitdagingen van het Vlaams hoger onderwijs, de ontwikkeling van de structuur van het Vlaams hoger onderwijs, een eerste analyse van de bezettingsgraad van de bestaande opleidingen en een reeks aanbevelingen. De commissie erkent niet alleen de noodzaak van een rationalisatie, maar stelt ook een kader met kwantitatieve en kwalitatieve normen voor om de spreiding van opleidingen te beoordelen. Ze stelt ook een voorlopig verbod voor om nieuwe opleidingen te organiseren. Dat moratorium zou tot 2011 duren. De minister stemde daarmee in.

6

Bacheloropleidingen Tegen de start van het academiejaar 20152016 moet een rationalisatieplan operationeel zijn voor alle bacheloropleidingen met een bezetting van minder dan 115 studenten in de 3 studiejaren samen. De norm is gebaseerd op een minimale instroom van 60 studenten, waarbij er 30 doorstromen naar het tweede jaar en uiteindelijk 25 uitstromen in het derde jaar. De som leidt voor de volledige studieduur van de bacheloropleiding - professioneel of academisch - tot de norm van 115 studenten. Opleidingen die de voorgestelde norm niet halen, mogen tegen de vastgestelde tijdstippen niet meer georganiseerd worden of ze moeten tegen dan een rationalisatieplan hebben opgesteld. Het behalen van de norm gebeurt geleidelijk en gefaseerd. Tegen 2012-2013 moeten de bacheloropleidingen minstens 80 studenten tellen, tegen 2015-2016 minstens 115. Uit de bijlagen bij het rapport blijkt dat veel bacheloropleidingen aan universiteiten en hogescholen die norm niet halen. De minister erkent dat er goede redenen zijn om uitzonderingen te maken. Voorlopig zijn er zeven afwijkingen op de norm mogelijk, zoals opleidingen die zich op knelpuntberoepen richten (bijvoorbeeld wetenschappen en ingenieurs) of opleidingen die een levensbeschouwelijk aspect hebben, die aan een sterke onder-

brandpunt BRANDPUNT

De som leidt voor de volledige studieduur van de bacheloropleiding - professioneel of academisch - tot de norm van 115 studenten. Opleidingen die de voorgestelde norm niet halen, mogen tegen de vastgestelde tijdstippen niet meer georganiseerd worden of ze moeten tegen dan een rationalisatieplan hebben opgesteld. zoeksgroep zijn gekoppeld, van lokaal belang zijn of een aparte benadering hebben, zoals het hoger kunstonderwijs.

Masteropleidingen Voor de masteropleidingen doet het rapport-Soete geen concrete optimalisatievoorstellen. De gegevens daarvoor zijn nog niet volledig beschikbaar. Maar de mate van rationalisatie is volgens het rapport het grootst bij initiële en postinitiële masteropleidingen. “Daarvoor is immers in nog grotere mate dan voor de academische bachelors een sterke onderzoeksbasis noodzakelijk. Con-

centratie van personeel en studenten én sterke vormen van samenwerking en taakafspraken zijn essentieel op alle niveaus. Voor meer gespecialiseerde masteropleidingen zijn in de regel slechts enkele opleidingsplaatsen in Vlaanderen wenselijk.” De commissie-Soete stelt voor om de academische bacheloropleidingen van de hogescholen te laten 'inkantelen' in de universiteiten. Dat wil zeggen volledig te integreren of te verhuizen naar de universiteit. In een reactie op het voorstel om de academische masteropleidingen van de hogescholen onder te brengen bij een universiteit zegt minister Vandenbroucke dat hij daarover nog wil nadenken.

7

Aan het einde van het academiejaar 20122013 zal de balans worden opgemaakt van de opleidingen die geaccrediteerd zijn voor 6 jaar en 8 jaar en van de opleidingen die in een zogenaamd 'verbetertraject' zitten na een negatieve accreditatie.

Financiering De financiering van het hoger onderwijs moet gevoelig hoger. Voor de begrotingsjaren 2008 tot 2011 voorziet de Vlaamse Gemeenschap jaarlijks in 5 miljoen euro bijkomende middelen. Maar volgens prof. Luc Soete is voor de academisering 100 miljoen euro extra nodig. Dat zei hij op een bijeenkomst van 10 april jongsleden, waar over zijn rapport met de mensen van het hoger onderwijs werd gedebatteerd. Het rationalisatieproces is volgens hem geen besparingsoperatie. Dat is niet de bedoeling. Luc Soete zal ook de opvolging van het rapport leiden. Wanneer die van start gaat, is nog niet bekend en het staat evenmin vast of die commissie dezelfde samenstelling zal hebben. Ing. Noël LAGAST MSc


technologie

Houtskeletbouw in één uur IMA Houthalen verovert de wereld met montagetafels voor snelbouwwoningen HOUTHALEN. In Zuid-Afrika kunnen de hoogtechnologische automatische montagetafels van het Houthalense bedrijf IMA elk uur minstens een woning uitspuwen. Ook in Chili is er in samenwerking met de Group Machiels en EBS een gelijkaardig project op poten gezet en momenteel zit er nog een initiatief in de pijplijn. “Houtskeletbouw van prima kwaliteit en betaalbaar voor iedereen,” zo prijst André Vandeput, gedelegeerd bestuurder van IMA zijn doe-het-al-tafels aan.

De wereldbevolking neemt overhands toe, net als de behoefte aan betaalbare woningen. Op een traditionele manier krijg je die woningnood nooit gelenigd, zeker niet in ontwikkelingslanden. Tenzij het productieproces serieus wordt opgevijzeld, zullen sloppenwijken het beeld van de megasteden blijven domineren. Met een lumineus idee klopte Sven D'Or, algemeen manager van houtskeletbouwer EBS Worldwide, in 2006 aan bij het Houthalense bedrijf 'Industriële Mechanisatie en Automatisering' (IMA). Sven D'Or zag iets in een woningbouwmachine: snel, goedkoop en rendabel. Gedelegeerd bestuurder André Vandeput hapte snel toe. Gelukkig, zoals nu blijkt uit de gargantueske fabriekshallen van EBS en Group Machiels die momenteel in respectievelijk Pretoria en Concepçion pronken. Met de wonderbaarlijke machines van IMA als neusje van de zalm. “EBS bestelde aanvankelijk de ontwikkeling, levering en inbedrijfstelling van 64 montagetafels,” zegt André Vandeput. “Voor ZuidAfrika, waar de komst van het Wereldkampioenschap voetbal in 2010 de overheid noopte om in een razend tempo houten huizen op te trekken voor de mensen die nu in krotten leven. Onze montagetafels werken er op volle kracht. Momenteel produceren onze machines gemiddeld 16 huizen per dag.”

2003 in Maldegem met een tweede vestiging. Intussen produceerde het in zijn totaliteit een respectabel aantal van 3.000 machines. Rekruteerde het tot voor kort vooral klanten in eigen land, dan is het duidelijk dat het klantenbestand zich in de nabije toekomst over de hele globe bevindt. IMA houdt de blik trouwens stevig op de toekomst. Getuige het opleidingscentrum dat in de Limburgse gemeente Houthalen-Helchteren in de pijplijn zit. IMA wil daarmee de kans geven aan industrieel ingenieurs om zich voort te ontwikkelen in een hightechomgeving. En op die manier op Vlaams vlak ook een zetje geven aan andere mogelijke initiatiefnemers. “Afgestudeerde ingenieurs belanden meestal in de industrie om er bandleider te worden, in de administratie terecht te

André Vandeput (rechts) is een trotse gedelegeerd bestuurder voor IMA.

komen of een onderhoudsploeg te leiden. Door te weinig rendement krijgen ze erg weinig kansen in de productontwikkeling. Samen met de Vlaamse Ingenieurskamer en de Universiteit Hasselt wordt er momenteel gesleuteld aan een drie jaar durend traject voor jonge ingenieurs. Ons opleidingscentrum moet pas afgestudeerde ingenieurs de kans geven zich volledig te ontplooien. Zo moeten in de nabije toekomst maatspecifieke machineopdrachten niet langer aan Duitse of Italiaanse bedrijven worden uitbesteed.”

“Ons opleidingscentrum moet pas afgestudeerde ingenieurs de kans geven zich volledig te ontplooien. Zo moeten in de nabije toekomst maatspecifieke machineopdrachten niet langer aan Duitse of Italiaanse bedrijven worden uitbesteed.”

Taartdoos of judomat Creativiteit zit allang ingebakken in de Limburgse bedrijfsfilosofie. Geen serie-

Opleidingscentrum Even terug de geschiedenis in. IMA telt momenteel 40 werknemers. Onder hen een twintigtal bedienden in de engineeringafdeling. Het heeft een omzetverwachting voor 2008 van 6 miljoen euro. Het bedrijf werd opgericht in 1987 en begon in Een houtskeletbouw per uur: 16 woningen per dag. I-mag juni - juli 2008

8

TECHNOLOGIE

tafels waarop het voorgezaagde hout wordt gelegd en vastgeniet. De leidingen worden ingelegd, de wanden automatisch worden omgedraaid, enz. Uiteindelijk worden die afgewerkte onderdelen samengebracht in een container, die telkens één woning bevat. André Vandeput: “Momenteel produceren we in Pretoria gemiddeld één woning per uur, 16 per dag. Er zijn ruim 350 mensen aan het werk.” IMA staat voor 'Industriële mechanisering en automatisatie' en dat voel je ook op de werkvloer.

werk hier, maar de ontwikkeling van machines op maat, sleutel-op-de-deurprojecten en prototypes. En dat onder de krachtige slogan 'We engineer your productivity'. De productie van de meeste machinecomponenten wordt uitbesteed, de machines zelf worden in het bedrijf gemonteerd. “Net niet onze hele productie is uniek en eenmalig. Standaard staat niet in het woordenboek van dit bedrijf,” aldus André Vandeput. “Nieuwe producten zitten voortdurend in de pijplijn. Om de maand wordt er dan ook een nieuw kind geboren. Bijvoorbeeld een volautomatisch systeem waarmee een klant plastic aan karton kan lassen voor de productie van taartendozen. Verder een machine om judomatten te maken, of eentje om bepaalde lampen te monteren.” “Machines voor erg uiteenlopende toepassingen,” zegt algemeen directeur Gert Vanvuchelen. “Dat is typisch voor ons bedrijf: we hebben ons niet op een niche toegespitst, we hebben geen specifieke sector, in tegenstelling tot de meeste andere machinebouwers. Loopt het in een bepaalde sector wat minder, dan kunnen

we naadloos overschakelen op een andere. Zo zitten we bijvoorbeeld ook sterk verweven in de automotive en de grafische sector.”

Woning per uur De bestelling van houtskeletbouwer EBS Worldwide - 64 machines - was wel de grootste tot nog toe voor IMA.

“Momenteel produceren we in Pretoria gemiddeld één woning per uur, 16 per dag. Er zijn ruim 350 mensen aan het werk.” André Vandeput: “Sven D'Or wilde in Zuid-Afrika tienduizenden tot honderdduizenden woningen bouwen. Kleine, toonbare woningen in houtskeletbouw waarmee de regering de sloppenwijken wilden vervangen. En in drie types: van 60, 70 en 80 vierkante meter.” IMA ontwierp voor EBS South Africa een machine om houten wanden, binnenmuren, vloeren en plafonds automatisch te assembleren. Het ontwikkelde montage-

Chili Op de werf moet enkel nog de montage gebeuren. Dat bespaart 70 procent op de productietijd en drukt de assemblage- en materiaalkosten behoorlijk. De huizen vinden daarna hun plaats op tientallen uitgestrekte verkavelingen, sommige goed voor achtduizend woningen en voorzien van alle infrastructuur. “Onze nieuwe machine viel alvast erg in de smaak. EBS werd intussen ook op andere plaatsen in Zuid-Afrika gevraagd om een soortgelijke fabriek te bouwen,” aldus een trotse André Vandeput. “Samen met Group Machiels, die ook samenwerkt met EBS Worldwide, zijn we nu ook geland in Chili voor een gelijkaardig project. De productie is daar anderhalve maand geleden begonnen.” Sven D'Or tekende intussen nog een nieuw contract met de Britse vastgoedontwikkelaar Vantage Eco Homes, een dochter van de Engelse groep City Lofts. Die zal in Beringen een fabriekshal bouwen, ook al in samenwerking met Group Machiels. Er worden in een eerste fase 4.000 ecologische woningen gebouwd. Gert Vanvuchelen: “Daarvoor hebben wij nu een verbeterde versie van de machines ontwikkeld. In maart 2009 moet die Limburgse fabriek operationeel zijn. Veel kunnen we daar wegens geheimhoudingsclausules nog niet over kwijt.” De eerste woningen zijn aanvankelijk bestemd voor de Zuid-Engelse markt in 2010. Dit jaar in juli wordt er al begonnen met de bouw van de productiehal, de magazijnen en de installatie van de machines. Eerst zullen de woningen nieuwe Engelse steden vullen. Daarna wordt er met de ecologische woningen gemikt op de veelbelovende Centraal-Europese markt. “Ook daar is er een grote vraag naar goed en snel gebouwde, goedkopere woningen,” besluit André Vandeput.

Tekst: Peter DUPONT Foto's: IMA De 'instanthuizen' ogen fraai, sober en modern. 9


technologie

MODERN TIMES MODERN TIMES Waterdichte mp3-speler Als je kunt wandelen, joggen, fietsen en zelfs paardrijden met een mp3, dan moet je daar ook kunnen mee zwemmen. Zo dacht men althans bij het bekende Franse 'zwemmerk' Arena. Er werd meteen ook werk van gemaakt en sinds enkele maanden is hij op de markt: de waterdichte mp3-speler. Vanaf nu dus baantjes zwemmen op de tonen van je favoriete muziek. Het kleine spelertje is compact en sluit perfect aan op je oren, zodat er geen water kan binnendringen waar er geen water moet zijn. De naam van het ding is de H30. Een herlaadbare lithium-ionbatterij, annex lader, ontbreekt niet. Je kunt 30 radiofrequenties in het geheugen opslaan uit middengolf en FM en het apparaatje bestaat al met een geheugen van één giga. Het gadget moet zo'n kleine 150 euro kosten. Maar voor muziek op elk mogelijk moment moet je iets over hebben. In je waterbed mag je nog altijd je gewone mp3 gebruiken. http://www.arena.fr/mp3-waterproof-h3o.html

Spelenderwijs tandenpoetsen Ook al geprobeerd om een Wii te kopen? Altijd uitverkocht, dat ding. Het succes van de techniek is voelbaar. Met de sensor boven je tv registreert de Wii je bewegingen en vertaalt die naar je spelbehendigheid. Dat bracht een onderzoeksteam in Taiwan op ideeën. Aan de Nationale Universiteit daar denken ze een soortgelijke technologie te kunnen gebruiken om kinderen te leren beter hun tanden te poetsen. En ze kunnen het zelfs zo in mekaar boksen dat de kinderen hun tanden voortaan ook nog graag zullen poetsen. Het voorlopige resultaat is een tandenborstel met leds op de steel. Die worden gefilmd door een camera en geven zo elke beweging in de mond exact door aan de computer. Als daar nu ook nog een spannend spel mee wordt bedacht, dan kan de technologie worden gebruikt om kinderen hun tanden vaker en beter te doen poetsen. In plaats van 'Mama, mag ik nog een halfuurtje op de pc?' hoort u binnenkort 'Mama, mag ik nog een halfuurtje mijn tanden poetsen?'.


10

REAP wordt norm voor duurzaam productieproces In Brugge blikte Kurt Vandenberghe, kabinetschef van EU-commissaris ^ Potocnik, vooruit op de EU-reglementering rond duurzame productieprocessen: REACH (Registration, evaluation and authorisation of chemicals) krijgt REAP als opvolger. REACH evalueert alleen het eindproduct en niet de manier waarop dat tot stand is gekomen. De Europese Commissie wil doorgaan in de richting van de doorlichting van het volledige productieproces en dat niet alleen meer voor de chemische sector, maar voor alle sectoren. De nieuwe regelgeving zal aan processen en installaties in de lidstaten minimale waarden opleggen op het vlak van eco-efficiëntie, energiezuinigheid, CO2-uitstoot en uitstoot van vervuilende stoffen. Die minimumwaarden zullen geregeld worden verstrengd tot het volledige productieproces duurzaam is. De Europese Commissie is er zich van bewust dat die norm inzake duurzaamheid wereldwijd op een gelijkaardige basis moet worden ingevoerd en niet alleen mag doorwerken in de Europese Unie.

MODERN TIMES

Mutable wordt Belgische aanraaktechnologie Een aanraakscherm is altijd al een leuk hebbedingetje geweest. Bij ons heeft het IBBT, Interdisciplinair instituut voor breedbandtechnologie, zich toegelegd op de aanraaktechnologie. Het resultaat is de Mutable, een prototype. Bij de Mutable wordt een doorzichtig werkblad opgelicht met een projector. Een camera naast die projector registreert de beweging. Wie zijn vingers op het grote werkblad zet, kan meteen door boeken bladeren, afbeeldingen verplaatsen of vergroten en verkleinen. Het gaat nog om een prototype en er is nog geen sprake van commercialiseren, maar er zijn wel al plannen om het product verder te ontwikkelen voor gebruik in openbare gebouwen. www.ibbt.be

Dunner en dunst Ook Dell houdt zich zo nu en dan eens bezig met aanraaktechnologie. Met de Dell Latitude XT produceerde het bedrijf een van de dunste en lichtste notebooks op de markt. De Latitude XT beschikt over baanbrekende aanraaktechnologie en is tot nu toe de enige notebook met een draaibaar scherm, die minder dan twee kilo weegt. Invoer kan via aanraaktoetsen én een pen.

Zonnejas Zegna pakt uit met een 'oplaadjas'. De Solar JKT is het eerste kledingstuk ter wereld, waarmee je je gsm, je iPod of je Blackberry kunt opladen met zonne-energie. De jas bevat in de kraag twee afneembare modules in neopreen, die zonne-energie opslaan en een batterij die energie opslaat. Met die batterij kun je dan weer allerhande toestellen opladen. Drie tot vier uur zonlicht volstaan om een lithiumbatterij op te laden. Een uurtje in de zon lopen zou dan weer goed zijn voor een telefoongesprek van 35 minuten. De afneembare kraag kan natuurlijk ook apart als energieleverancier worden gebruikt, bijvoorbeeld als de zon te fel schijnt. Wie loopt er dan immers met een jas met kraag rond? Zegna Sport ontwikkelde de Solar JKT samen met het Duitse bedrijf Interactive Wear. Richtprijs: 785 euro en verkrijgbaar in zwart en grijs. Voortaan dus een dikke jas aantrekken, als de zon schijnt.

Apple pakt dan weer uit met de MacBook Air: superdun, superlicht en behoorlijk uniek op dit moment. De MacBook Air heeft een extra groot trackpad met multi-touch-technologie. De Macbook bevat de op gebaren gebaseerde invoermethode, succesvol bij iPhone en iPod touch. De MacBook Air is op de dunste plaats amper 0,4 centimeter dik en hij voelt zich wellicht te dik op zijn breedste plek: 1,93 centimeter. Een en ander is onder meer te danken aan het beeldscherm met led-verlichting. De MacBook Air heeft 2 giga RAM-geheugen en een harde schijf van 80 giga achter het klepje. http://www.dell.be/tablet http://www.apple.com/macbookair/

Tekst: Luc VANDER ELST

11


technologie

Solar Tour brengt zonnewagen door heel België Solar Team Groep T heel enthousiast over ervaringen in Australië

LEUVEN. Eind 2007 maakte het Umicore Solar Team van de Leuvense Groep T furore in Australië. Met hun zonnewagen zetten ze er een uitzonderlijke prestatie neer. Het Umicore Solar Team vergaarde zo naam en faam en kreeg onlangs nog een uitgebreide reportage op Jim-tv. Binnenkort trekt het team met zijn zonnewagen door Vlaanderen.

Groep T heeft iets met de zon. Het tweede Solar Team van de Leuvense ingenieursschool stuntte bijna in Australië. Het team was ook bijna voltallig aanwezig tijdens de Solar Olympics in april en in juli volgt nu nog de Solar Tour, waarbij de Umicar Infinity aan het grote publiek en aan de sponsorende bedrijven wordt voorgesteld. De Solar Tour vertrekt in de tweede helft van juli vanuit Leuven naar Namen, Luik, Eupen, Hasselt, Lummen, Lommel, Mol, Arendonk, Herentals, Wijnegem, Antwerpen, Mechelen, Brussel, Gent, Kortrijk, Ieper, De Panne, Oostende, Blankenberge, Brugge en Knokke. Pieter Van Geel, teamleider van het Solar Team: “We doen de Solar Tour vooral om onze bedrijven te bedanken. Op die twee weken bezoeken we zowat vijftig bedrijven die hebben meegewerkt aan een onderdeel van de wagen. Wij willen de werknemers laten zien op welke manier zij hebben bijgedragen tot ons succes. De Solar Tour zal de zonnewagen ook nog wel wat dichter bij de mensen brengen.”


Een teamleider moet van zijn team een echt team maken. Een rijke ervaring? “In het begin was het allemaal niet zo eenvoudig. Je moet de sterktes en zwaktes van je team leren kennen. Wie zet je op welke plaats? Wie kan welke verantwoordelijkheden aan? Na een paar maanden liep dat vlot. Toen wist ik dat we konden winnen in Australië. Vanaf dat moment hebben we er alles aan gedaan om het maximum eruit te halen. We zijn ginder meer dan een maand vooraf aangekomen. We legden een goede band met de andere teams en kwamen over als een heel sympathiek team. Zodra de race begon, leefden we op een wolk.”

Sneller Teams als Nuna, Michigan, MIT en Bochum hebben veel grotere budgetten. Het zijn bijna professionele teams, maar toch zat er meer in dan een tweede plaats voor de Leuvenaars. “Nuna was zeker te verslaan. Gedurende drie van de vier dagen hebben we sneller

12

gereden dan zij. We hebben de race de tweede dag verloren door enkele uren stil te staan met technische problemen. Wij werden bekeken als het lowbudgetteam en de teams die het met nog minder moesten doen, keken wel naar ons op met in het achterhoofd het idee dat het ook met minder grote budgetten kan lukken. Als underdog waren we in feite de publiekslieveling. Zelfs het Australische team, dat derde reed, kreeg minder media-aandacht dan wij.”

“Nuna was zeker te verslaan. Gedurende drie van de vier dagen hebben we sneller gereden dan zij. We hebben de race de tweede dag verloren door enkele uren stil te staan met technische problemen.”

Aerodynamica Brecht Van Hooreweder stond tijdens de voorbereiding in voor de aerodynamica en de draagstructuur van de zonnewagen. In Australië was hij verantwoordelijk voor de veiligheid van het parcours.

TECHNOLOGIE

“In Australië stond ik ervoor in dat wij als team op elke situatie adequaat konden reageren. In zo'n alternatieve wagen zit heel wat toptechnologie. Daar kan wel iets mee mislopen, zeker in zo'n warm land en in een prototype van een wagen. Onze eerste bekommernis was altijd de veiligheid van de piloot.” Hoe zag een dag in Australië eruit? “We stonden rond vijf uur op om de eerste zonnestralen te kunnen opvangen met de zonnepanelen, het geïmproviseerde kamp van daags voordien af te breken en te eten. Om acht uur vertrokken wij en de piloot mocht vier uur in die wagen zitten, maar er zijn voor elk team ook een paar verplichte mediastops. Tijdens dat halfuurtje wisselden we dan van piloot en keken we een en ander na. Daarna ging de tocht voort en om vijf uur moest je sowieso stoppen. Eigenlijk waren we constant bezig.”

“Ik ga zeker verder in zonneenergie en alternatieve energie. Ik ben alleszins van plan om mijn kennis als ingenieur in te zetten voor een betere wereld.” “Toen ik besefte wat het eerste Solar Team had geleerd op technologisch vlak, heb ik niet getwijfeld. Het was een unieke kans om in één jaar tijd zoveel te leren qua techniek en teamwork. Zo'n wagen bouwen, daarmee naar Australië trekken, maar ook hier in België meer dan honderd partners leren kennen, daarmee samenwerken, dat is enorm. Ik ga zeker verder in zonne-energie en alternatieve energie. Ik ben alleszins van plan om mijn kennis als ingenieur in te zetten voor een betere wereld, voor technologische innovaties, die kunnen bijdragen tot een duurzame wereld, vooral op het vlak van energie.”

Projectteamwerk Joos Van den Bergh stond bij de voorbereiding in voor de financiën en de logistiek. In Australië maakte hij deel uit van de 'hands'. “Toen ik hoorde dat ze een nieuw team zouden samenstellen, besefte ik dat het een heel uitdagend project zou worden. Dat jaar extra is qua ervaring veel meer waard dan een extra opleidingsjaar. Als je aan het Solar Team hebt meegewerkt, dan heb je al heel wat bedrijven gezien en dan heb je er ook een betere kijk op waar je achteraf naartoe wil met je carrière. Ook het teamwerk heeft iedereen aangespro-

ken. Zelf zou ik ook graag doorgaan in de richting van projectteamwerk. Eerst als lid van een team, later als teamleider of projectleider. Zelf zou ik graag doorgaan in de richting van energieopwekking of iets optimaliseren in het energieverbruik.” “Beetje spijtig dat ik niet technisch ben bezig geweest tijdens de voorbereiding. Ik heb niets ontwikkeld. Het was meer marketing en het imago bouwen van het project. Maar ook dat is een bijkomende troef voor later. Hier bij Groep T wil men sowieso naar een meer integrale ingenieur gaan. In Australië zelf behoorde ik tijdens de race tot de 'hands', dat is de wagen voor de zonnewagen. De 'brains' zorgden achterin voor de communicatie en voor ons reden de 'eyes', die de weg verkenden en eventuele obstakels opruimden. De 'hands' moesten in actie schieten bij defecten. Bij die 'hands' moet je redelijk snel en technisch kunnen denken en handelen.” “Het is een unieke ervaring, die je niet meer zult meemaken. Het is iets om je hele leven over te blijven vertellen. We hebben gedurende twee jaar lange dagen gemaakt om alles in orde te krijgen en in Australië zelf was het vaak ook nachten doorwerken. De Solar Tour wordt een mooie afsluiter. We hopen ook hier en daar wat pers te halen.”

Kadavers opruimen Sofie Duerinck bouwde de behuizing van de elektrische motor, had veel contacten met bedrijven en zat in Australië bij de 'eyes'. “Ik heb voor het Solar Team gekozen om veel te kunnen bijleren. Als meisje heb je gemiddeld toch wat minder technische kennis dan een jongen. Tijdens de race zat ik in de 'eyes', helemaal vooraan, met Anneleen Van Melkebeek. De eerste dag reden we aan de leiding en toen moesten we alle kangoeroes opruimen, die op de weg lagen. Vies was dat. Als je van ver vogels op de weg zag zitten, dan wist je al dat je een rottend kangoeroekadaver kon opruimen. Meestal was het wel Anneleen die dat taakje op zich nam.” “Vanuit de 'eyes' speelden we alles door naar het team: de weersomstandigheden, de staat van de weg, obstakels, zoals koeien op de weg, enz.” “Met de Solar Tour kunnen we voor de bedrijven iets terugdoen en misschien plukt ook het volgende Solar Team daar al vruchten van?”

13

Stieren Niels Burez was tijdens de voorbereiding hoofd mechanica en in Australië piloot. “Voor mij was het kiezen: het project doen of gaan werken. Werken kan ik nog veertig jaar, maar zo twee jaar van je leven investeren in een uniek project, die kans krijg je niet meer. En je haalt het er echt wel uit. Als je ziet hoe goed en hoe gemakkelijk het nu gaat om aan een job te geraken. Je zit echt in een luxepositie om een job te kiezen. Zonder het Solar Team zou dat toch minder geweest zijn. Ik voelde mij ook veel meer zelfverzekerd door de ervaring met het Solar Team. Je komt met zoveel technologieën in contact, waar veel anderen nog niet eens van gehoord hebben, laat staan dat ze er toegang toe hebben. Je bent met de toptechnologie in België bezig.”

“Piloot zijn lijkt leuk en iedereen zag dat misschien wel zitten, maar vijf uur in die zonnewagen zitten is een marteling.” “We waren begonnen met vier kandidaatpiloten, maar we zijn er maar met twee aan begonnen. Het is enorm vermoeiend, enorm intensief en enorm gevaarlijk om met de zonnewagen te rijden. De auto is heel beïnvloedbaar door zijwind. Als je op de autostrade een roadtrain van 150 ton voorbijrijdt, moet je echt heel stuurbehendig zijn om de auto in koers te houden. Ik heb een keer oog in oog gestaan met een roadtrain. Daarna heb ik een tijd niet meer gereden. Elders kreeg ik voor mij stieren op de baan. Iedereen begon te roepen wat ik moest doen. Ik ben gewoon blijven doorrijden en heb ertussendoor geslalomd met een machine van een miljoen euro.”

Verantwoordelijkheid “Vanuit het team staat er veel druk op de piloot. Er zijn teams die heel hun auto en project kapotrijden. Piloot zijn lijkt leuk en iedereen zag dat misschien wel zitten, maar vijf uur in die zonnewagen zitten is een marteling. Je zit in een hele nauwe positie en na twee uur begint alles te knellen en te wegen: je stoel, je helm, je koptelefoon, je bril. Dat doet gigantisch veel pijn en toch moet je enorm geconcentreerd blijven, want je draagt een grote verantwoordelijkheid.” Tekst: Luc VANDER ELST Foto’s: SOLAR TEAM


technologie

De lange aanloop naar nucleaire energie Ing. Peter Berben MSc onderhandelt voor Suez over kernenergie in Roemenië en Bulgarije BRUSSEL. “Electrabel bouwt mee aan Roemeense kerncentrale.” “Electrabel en RWE strijden om contract Bulgaarse kerncentrale.” Het zijn twee krantenkoppen die begin maart in onze Vlaamse pers verschenen. Electrabel maakt deel uit van de groep Suez en bij die groep werkt Ing. Peter Berben MSc, international nuclear business development manager voor de ontwikkeling van nucleaire energie. Hij brengt veel tijd door in de twee voormalige Oostbloklanden. Zijn doel: de nucleaire energiepoot van Suez voort uitbouwen. Nucleaire energie blijft deel uitmaken van een 'gezonde' energiemix bij Suez.

Stroomproducent Electrabel, het Duitse RWE, het Italiaanse Enel, het Spaanse Iberdrola, hetTsjechische CEZ en de staalgroep ArcelorMittal zijn geselecteerd voor de constructie van twee kernreactoren in Cernavoda. In het Bulgaarse Belene zijn Suezdochter Electrabel en het Duitse RWE Power dan weer de twee overblijvende kandidaten voor de bouw en de uitbating van twee nieuwe kerncentrales.

Borssele Ing. Peter Berben MSc is nucleair ingenieur en behoort tot het team dat voor Suez ontwikkelingskansen voor nucleaire energie detecteert en uitwerkt. Peter Berben studeerde in Mol af in 1990 en ging onmiddellijk bij Tractebel Engineering (TE) aan de slag. In 2000 vertrok hij naar Doel als assistent key account manager fuel. In 2004 keerde hij terug naar TE waar hij snel key account manager werd voor EPZ's kerncentrale Borssele, waar TE toen een belangrijk EPC-contract uitvoerde in consortium met een andere Suezdochter, GTI Zuidwest (NL): engineering en uitvoering van diverse aanpassingswerken als gevolg van Borsseles laatste tienjaarlijkse veiligheidsevaluatie.


In 2006 richtte Suez dan de DCAN op - de 'Centrale directie nucleaire activiteiten' met aan het hoofd Paul Rorive. Die centrale directie coördineert de verschillende activiteiten van de groep Suez op het vlak van kernenergie. Ook Peter Berben werd daarvoor aangezocht. “Het was een aanlokkelijk aanbod. In Borssele had ik de smaak te pakken gekregen. Elders zo'n project ontwikkelen, dat lag me wel. Hoewel we juist op dat moment familiaal ook voor grote veranderingen hadden gekozen, heb ik de keuze toch gemaakt. Twee ouders met drukke jobs, dat vraagt natuurlijk om heel wat organisatie voor het gezin, maar ik zou wellicht niet zo'n 'happy papa' geweest zijn, als ik het aanbod om bij de DCAN te komen, had laten schieten. Met deze directie gaan we internationaal: als zich ergens een project voordoet, gaan wij na of het interessant is voor de groep en wie we er kunnen bij betrekken.”

Nucleaire renaissance In zijn nieuwe functie is Peter Berben geëvolueerd van engineering naar management. “Ik doe eigenlijk nog relatief weinig techniek, maar voor mijn job heb je heel die

14

technische, wetenschappelijke en nucleaire bagage absoluut nodig. Als je dan nog een beetje contactvaardig bent en je hebt wat kennis van projectmanagement, dan heb je het gedroomde profiel voor zulke projecten. Je kunt onmogelijk iemand zonder nucleaire kennis op zulke projecten zetten. Als je wordt geconfronteerd met een vreemd type reactor, moet je nogal snel door hebben waarover het gaat. Mijn job bestaat er eigenlijk in om vertrouwen te winnen. Met dat vertrouwen kom je heel ver.” Voor de andere vaardigheden kreeg Peter Berben opleidingen in het bedrijf, zoals communicatietechnieken en vergadertechnieken. “Maar veel van die dingen leer je met vallen en opstaan. Je gaat als jonge ingenieur met iemand mee en je luistert en je kijkt en je probeert. Het leuke is natuurlijk dat er zoveel projecten op ons afkomen. Men spreekt van een nucleaire renaissance. Dat maakt het natuurlijk wat gemakkelijker.” De centrale directie in Brussel is bij Suez de enige die instaat voor de nucleaire coördinatie. Ze werkt wereldwijd, maar focusseert zich vooral op Europese ont-

TECHNOLOGIE

wikkelingsstrategieën, omdat ze het Europese energielandschap goed kent. “Aan wat er nu in Bulgarije en Roemenië gebeurt, zijn veel marktstudies voorafgegaan. Electrabel kijkt daarbij naar de volledige context. De afwerking van de centrales Cernavoda 3 en 4 past in dat plaatje. Wij moeten ervoor zorgen dat het project ook nucleair haalbaar is. Na de marktstudies van de investeerder(s) onderzoeken wij in feite de technische haalbaarheid van het project: is het type reactor verantwoord, kan de groep zich daarin vinden, is de technologie ok, is er voldoende kennis in huis om zo'n project uit te voeren? Dat is onze rol.”

Jaren onderhandelen “Nog maar de beslissing nemen om een kerncentrale te gaan bouwen, neemt sowieso al jaren in beslag. Als na analyse blijkt dat een project haalbaar is, dan kunnen we ervoor gaan. Maar dan ben je nog niet aan het bouwen. Cernavoda 3 en 4 bij-

Om zulke grote contracten te kunnen binnenhalen, moet het bedrijf zich eerst profileren. “De opdrachtgever moet kunnen aflijnen met wie hij in zee wil gaan. De Bulgaren willen voor Belene graag 51% aandeel behouden van de toekomstige centrale. De overige 49 % zetten ze op de markt. We zijn nu nog in de running met de Duitsers en dus profileren we ons daar en doen we een aanbod op investering. Vooraf worden er nooit veel contracten getekend. Het enige dat je tekent is een confidentialiteitsclausule. Tijdens het onderhandelingsproces tussen investeerders en projecteigenaars worden we uiteraard bijgestaan door specialisten: juristen, financiële specialisten, enz. Maar je moet zodanig 'close' werken dat het één groep wordt. De financiële expert heeft bijvoorbeeld de achtergrondkennis van de nucleaire ingenieur nodig. Als zo'n project wordt gerealiseerd en we tekenen met zijn allen de overeenkomst, dan zijn er natuurlijk mensen nodig om het project ook daadwerkelijk te realiseren. Dat is het

projectteam en we zorgen ervoor dat die mensen dat project ontwikkelen. Voor Cernavoda zitten er van ons zo'n dertig mensen in het team. Het zijn altijd zeer moeilijke onderhandelingen, want je moet niet alleen onderhandelen met de projecteigenaar, maar ook met je co-investeerders. Ieder heeft zijn stijl, ieder heeft zijn kennis. Je werkt met mensen die zeer divers zijn. Dat is erg verrijkend en positief, maar het maakt het ook zwaar. Het lijken vaak eindeloze discussies, maar je moet er door. Als enkel ingenieurs met elkaar praten, dan gaat dat wonderwel. Maar als ingenieur maak je je vaak weinig zorgen over hoe je iets in je documenten formuleert. Als dat dan juridisch moet worden verankerd, dan gaat het over punten en komma's. Terecht, want het moet waterdicht zijn, maar soms heb je de indruk dat je telkens opnieuw moet beginnen.”

Meer dan commercieel De discussie rond pro en contra kernenergie is nog lang niet ten einde. Door de oprichting van DCAN zet Suez in op kernenergie? “Kernenergie blijft voor Suez zeer belangrijk in de toekomst. De groep wil een gezonde energiemix en daar hoort nucleaire energie bij. En er moet meer nucleair geproduceerd worden bij Suez. Dat is juist, maar dat betekent niet dat de alternatieve energie minder belangrijk wordt. We gaan voor een gezonde energiemix en daar zitten alle soorten energie in, ook kernenergie. Dat is duidelijk.” Momenteel probeert Peter Berben het project in Bulgarije te laten slagen. Voor hem is het meer dan een louter commercieel gegeven.

Wereldwijd werken er bij Suez zowat 149.000 mensen. In België zijn er dat ongeveer 25.000 Bij benadering 3.500 daarvan zijn bij het nucleaire aspect betrokken. Bij de DCAN zijn er acht ingenieurs actief. Zij coördineren de projecten.

“In zulke landen ontwikkel ik graag dergelijke projecten. Op sommige plaatsen hebben ze daar om tien uur 's avonds geen elektriciteit meer. Dat project brengt onze groep natuurlijk een goede return, een schitterende markt, een land dat begint te boomen, enz. Elke geproduceerde kilowatt ben je zo kwijt, de arbeidskosten zijn laag. Maar als we erin slagen om daar zo'n project te ontwikkelen, dan zou ik ook fier zijn, want we brengen zoveel naar dat land toe. Je zorgt voor zoveel werk en zoveel welvaart. Dat geeft ook als mens een goed gevoel. Ik kan er mij met hart en ziel in vinden.”

“Wij halen de nodige expertise waar die zit. We stoppen die competenties in een

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: SUEZ

Ing. Peter Berben MSc: “Door energiecapaciteit te introduceren brengt men vaak welvaart naar een land.”

voorbeeld zijn twee van de vijf kerncentrales waarvoor de beslissing genomen was ten tijde van Ceaucescu. Nu zoekt men fondsen om die centrales af te werken. Onze groep presenteert zich als mogelijke investeerder. Het voordeel is dat je meer dan investeerder kunt zijn. Er is een wens uitgedrukt en er is cash vrijgemaakt om te investeren, maar we brengen ook een hoop bagage mee en dat wordt bijzonder goed geapprecieerd. Wij brengen niet alleen geld, maar ook kennis naar Cernavoda en Belene.”

moment waarop ik mij terugtrek. Vanaf dan werkt iemand anders het project voort uit.”

15


samenleving

Ingenieurs van plezier Ing. Francis De Ceulaer laat Plopsaparken draaien DE PANNE. Studio 100 en Plopsaland zijn overbekende merknamen in Vlaanderen en de uitstraling gaat inmiddels al tot Nederland en Wallonië en de ambities reiken nog verder. In 1999 zette Studio 100 de eerste stappen in de wereld van de pretparken. Het Melipark in De Panne ging op 20 april 2000 open als het eerste themapark van Studio 100. Daarna volgden Plopsa Indoor in Hasselt en de overname van Telecoo. Nu staat Coevorden in Nederland

Werken bij een pretpark kan geen doodgewone job zijn? Francis: “Dat zei ik vroeger al: een pretpark moet ongelooflijk interessant zijn. En dat is het ook, want de techniek is hier zo divers: elektriciteit, mechanica, hydraulica, pneumatica. Noem maar op. En hier staan attracties die 35 jaar oud zijn, maar er staan er ook splinternieuwe. Die attracties 'aan de bol' houden is al een hele uitdaging op zich. Dat is heel wat anders dan een machine in een fabriek die moet blijven draaien.” Dieter: “Ik zocht ander werk, dichter bij huis. En ik wou een job met veel variatie. De keuze was snel gemaakt.”

Verantwoordelijkheid

op stapel. Het gaat razendsnel bij Studio 100. Ing. Francis De Ceulaer MSc is technisch directeur van de Plopsaparken en volgt tegen dat hoge tempo de verder uitbouw, het onderhoud en de veiligheid van de parken. Zijn assistent is Ing. Dieter Ostyn MSc.


Francis: “De voornaamste taak blijft het park zorgvuldig onderhouden, maar daar rest mij minder en minder tijd voor. Dieter volgt dat mee op. Behalve De Panne hebben we natuurlijk de nieuwe parken, want Plopsa groeit enorm. Nieuwe attracties bespreken, planningen opvolgen, verbouwingen opvolgen, … het hoort allemaal tot mijn takenpakket. Als we nieuwe attracties plaatsen, dan moet er ook iets afgebroken worden. Er komt een parkje bij, wegenis, riolering, elektriciteit, enz.”

16

Interessant, gevarieerd en plezierig werk, maar een grote verantwoordelijkheid? Elk jaar krijgen we wel het verhaal van een pretparkattractie waarbij mensen een paar uur boven de begane grond bengelen? Francis: “Dat moeten we er bijnemen. Onderhoud en controle blijft altijd mensenwerk. Naast de wettelijk voorgeschreven controles laten wij onze attracties altijd nog dubbel controleren, maar er kan natuurlijk altijd wel iets gebeuren. Controles zijn ook momentopnames. Onze mensen controleren elke dag opnieuw diezelfde punten, maar dan sluipt het gevaar van de routine binnen. We proberen daar afwisseling in te brengen, maar een defect kun je nooit volledig uitsluiten. Gelukkig is het tot nu toe nog niet gebeurd.” Plopsa breidt snel uit: het ene project volgt het andere op. Francis: Elk jaar wordt er in het park geïnvesteerd. Dat is ook de enige manier om ervoor te zorgen dat de mensen blijven terugkomen. Dit jaar is er een Mega Mindy-zone bijgekomen. Mega Mindy heeft nu veel succes en wij gaan daar natuurlijk in mee. De nieuwe inkom is in

SAMENLEVING

het voorjaar klaar. Daarna volgen dan de kantoren daarboven. En dan bereiden we de winter voor: winteronderhoud, grote onderhoudsbeurten, enz. Vorig jaar hadden we voor het eerst een winteropening. Dat beïnvloedt onze planning, want we kunnen de attracties nu niet meer allemaal demonteren begin november en dus moeten wij het onderhoud anders organiseren. Daarnaast moeten we voor de nieuwe attracties alles voorbereiden: stroomvoorziening, gebouwen, indeling, enz. Tegelijk maken we de plannen voor Coevorden. Als we daar beginnen te bouwen, beginnen hier de voorbereidingen voor de bouw van het hotel.”

contacten willen zien. Daar zijn we dus al op ingesteld. Maar we kunnen ook wel zelf initiatieven nemen. We hebben bijvoorbeeld het water van de vijver op een natuurlijke manier gefilterd met plantenbakken en een bodemsubstraat. En ooit zagen we een kanon in een ander park. Dat paste niet meer in het budget, maar ik vond dat zo'n leuk speeltje dat we het zelf hebben ineengebokst. Met dat kanon zijn er altijd kinderen bezig. Dat is wel prettig.

Themapark Bij de overname van een park wordt er snel beslist welke attracties nog bruikbaar zijn, welke moeten worden afgebroken en welke moeten worden aangepast. Francis: “De pijnpunten gaan er het eerste jaar al uit en in wat er overblijft, wordt geïnvesteerd. Dat proces heb ik in Coo beleefd. Met mijn technisch verantwoordelijke ben ik er een paar dagen naartoe getrokken om de keuzes te maken. Plopsa heeft een naam van kwaliteit en veiligheid en sommige attracties passen absoluut niet in dat plaatje. Eigenlijk konden we gewoon kiezen wat we zouden behouden. Daar is niet over gediscussieerd. Over veiligheid wordt trouwens nooit gediscussieerd. Voor veiligheidsaspecten wordt altijd het nodige budget vrijgemaakt.” Na de overname van een park volgt de thematisatie. Dan wordt een park een Plopsa-park. Francis: “Dat is de leefwereld die toch altijd dat beetje meer geeft dan een plein met wat attracties. Die thematisering gaat vrij snel. Na de beslissingen over de attracties stellen we een plan op en koppelen we daar een budget aan. Alle attracties krijgen een groot nazicht: volledig uit elkaar vijzen, volledig nakijken en alles vervangen wat vervangen moet worden.” Kunnen jullie ook mee creatief denken rond de inrichting van een park? Francis: “Dat gebeurt vooral in het investeringsteam, waar ik ook deel van uitmaak. Je wordt daar in meegetrokken. Na een tijdje begin je ook op een bepaalde manier te denken en als je dingen verandert, dan voel je al snel aan hoe de anderen van het team zullen reageren. De decorateur bijvoorbeeld zal nooit stop-

elk geval een heel andere sfeer dan in een fabriek. Om je hoofd wat leeg te maken wandel je al eens door het park, maar dan let je natuurlijk voortdurend op het onderhoud, op de techniek, enz.” Francis: “De sfeer is er toch altijd. Als je buiten loopt, zie je iedereen spelen. Dan weet je weer waarom je het doet. Soms heb je dat eens nodig. Je moet ook ervaren hoe de dingen lopen. Je moet eens in een attractie zitten om te kijken hoe die draait. Van buitenaf zie je niet altijd alles. Als ik een ander pretpark bezoek, let ik de hele tijd op de techniek en het onderhoud. Hoe zit dat in elkaar? Hoe werkt dat? Mijn gezin vindt dat niet meer leuk, omdat ik dan altijd op alle details let. Aanvankelijk vonden mijn kinderen het fantastisch dat papa voor Plopsaland werkte, maar dat is ondertussen veranderd.” Wat zijn voor jullie de leukste momenten?

Ing. Dieter Ostyn MSc, Piet Piraat en Ing. Francis De Ceulaer MSc.

Dieter: “We staan er ook nooit alleen voor. Er is zelfs samenwerking met andere pretparken. Als er ergens een onderdeel ontbreekt en we weten dat een ander pretpark een gelijkaardige attractie heeft, dan wisselen we wel eens onderdelen uit. Dat gaat heel vlot.”

Veiligheid Francis: “Eén keer per jaar zitten we samen met technici en technische directeurs van verschillende attractieparken in België, maar er gebeurt wel meer achter de schermen. Als je ergens een probleem hebt, dan neem je de telefoon en je probeert dat samen op te lossen. Bij die technische diensten onderling is er geen concurrentie. Het belangrijkste doel is gemeenschappelijk: alles moet draaien en er mag niets foutlopen. Er is een vrij grote solidariteit. Ook als er problemen zijn geweest met een of andere attractie, wordt dat binnen het netwerk gemeld, zodat de andere pretparken daar kunnen van leren. Allemaal vanuit dezelfde bezorgdheid dat onze pretparken zo veilig mogelijk zijn.”

Sfeer

Dieter: “Nieuwbouwprojecten zoals de volledig nieuwe inkom in Plopsaland De Panne doe ik heel graag. Ik leer constant bij.” Francis: “Voor mij was het de opening van de drakenzone, het grootste project dat ik hier gedaan heb. Ik was toen nog vrij nieuw hier en het was enorm stresserend. Ik heb veel moeten leren op korte tijd en ik kreeg veel verantwoordelijkheid, terwijl ik op dat moment nog wat basis kon gebruiken. Als dat dan allemaal goed komt en je slaagt, dan geeft dat heel veel voldoening.” Wat was het moeilijkste moment? Francis: “Er is al wel eens een bijna-ongeluk geweest. Dat is allemaal goed afgelopen, maar dan stel je je wel vragen. Zelfs de vraag of ik dit wel zou blijven doen. Dan heb ik het een paar weken heel moeilijk gehad. Het is een enorme verantwoordelijkheid, want het gaat tenslotte om kinderen. Ik moet er niet aan denken dat zo'n kleine iets zou overkomen. Zeker als zou blijken dat het vermeden had kunnen worden. Die bekommernis blijft continu, maar er kan altijd iets foutlopen. Je kunt beveiligen en beveiligen zoveel je wil, maar het is nog altijd een mens die op het knopje duwt en een mens die de zaken nakijkt. Als die op een dag eens niet goed wakker is, dan is dat ook mijn verantwoordelijkheid.”

Jullie werken aan plezier, aan een vakantiesfeer. Voelen jullie dat ook zo aan? Dieter: “Als ik hier werk, voel ik me niet echt in een vakantiesfeer, maar het is in

17

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: PLOPSA en Luc VANDER ELST


samenleving SAMENLEVING

TIELT. In de rubriek "Tien vragen rondom wetenschap & technologie" houden we telkens een jonge industrieel ingenieur - volgens het ritssysteem man en vrouw - een spiegel voor. De geïnterviewde krijgt 20 vragen voorgeschoteld waarvan hij er 10 naar eigen keuze kan beantwoorden.

“Foto's maken je herinneringen onsterfelijk” Ing. Wendy Samyn MSc is productingenieur bij textielfabrikant Seyntex

Alleen de zogeheten "spiegelvraag" is verplicht te beantwoorden. De jokervraag daarentegen is een vraag die de geïnterviewde zichzelf kan stellen.

"Het wiel, in al zijn eenvoud, zorgde ervoor dat gemeenschappen minder geïsoleerd waren. Het zorgde immers voor een boost van de handel." 1. Wat is voor u de belangrijkste technologische ontdekking in de geschiedenis van de mensheid? Op zich staat de geschiedenis bol van de onmisbare technologische ontdekkingen. Als ik er toch één moet kiezen, zou ik zeggen dat het wiel voor mij misschien wel dé belangrijkste ontdekking kan zijn. Het wiel is ook een van de eerste grote kantelmomenten, zoals de ontdekking van het vuur dat was. Het wiel, in al zijn eenvoud, zorgde ervoor dat gemeenschappen minder geïsoleerd waren. Het zorgde immers voor een boost van de handel. En daardoor werd het vanzelfsprekender om kennis te verspreiden. Het is die verspreiding van kennis die ervoor gezorgd heeft dat de mens continu nieuwe verdere stappen heeft gezet in zijn ontwikkeling. 2. Wat is uw favoriete technologische gadget? Zonder enige twijfel het fototoestel. Sinds mijn kindertijd ben ik gefascineerd door foto's. Mijn eerste fototoestelletje heb ik gekregen toen ik 11 was, als cadeau voor mijn plechtige communie. Sindsdien heb ik de microbe meer dan te pakken en met de intrede van de digitale fotografie is mijn hoeveelheid foto's er zeker niet op achteruitgegaan. Mijn vrienden linken mij automatisch aan een fototoestel en weten maar al te goed dat ze niet veilig zijn voor mij en mijn toestel. Waarom foto's? Foto's spreken. Ze vertellen verhalen die je met geen woorden kunt beschrijven. Ze nodigen uit tot gesprekken met anderen en roepen herinneringen op die je anders misschien allang vergeten was. Foto's maken je herinneringen onsterfelijk.


Ing. Wendy Samyn MSc

3. Is het internet een zegen of een gevaar voor de mensheid? Zeggen dat het internet een zegen of een gevaar is, is veel te zwart-wit. Zoals de meeste dingen kan het zowel voor goed als voor kwaad gebruikt worden. Internet heeft voor de optimale verspreiding van gegevens en ideeën gezorgd. Maar of die data gebruikt worden om een nieuw middel tegen aids uit te werken of om een nieuwste soort bom te ontwikkelen, dat beslist de gebruiker zelf. 4. Via welk kanaal volgt u het nieuws van de dag? Iedere morgen, tijdens het ontbijt, doorblader ik de krant waardoor ik toch enigszins op de hoogte ben van het reilen en zeilen in dit land en in het buitenland. Ook via de radio in de auto hoor ik het nieuws van de dag. 5. Wat zijn voor u de grote waarden en normen in het leven? De grootste waarde voor mij is eerlijkheid. Hieruit volgen trouw en respect… Die zijn alle fundamenteel voor mij om een goede relatie op te bouwen, zowel op vriend-

18

schappelijk, op relationeel als op professioneel vlak. Een andere grote waarde/norm zal mijn gezin zijn. Dat zal altijd op de eerste plaats komen. En zoals elke Belg zit er ook in mij een stuk Bourgondiër, waardoor ik maar al te graag geniet van het leven. Lekker eten en drinken, eens goed lachen, een stapje in de wereld zetten,... horen daar alleszins bij. 7. Welke raad zou u zichzelf geven als u in de spiegel kijkt? Meer tijd steken in mijn vrienden en familie en mijn hobby, de fotografie. Op dit moment gaat bijna al mijn vrije tijd in de week naar de VIK, als medeweker voor de regio Zuid-West-Vlaanderen als EYE-verantwoordelijke. Daarnaast volg ik nog een cursus InDesign. Eigenlijk te veel om goed te zijn. Het wordt hoog tijd om hier en daar een beetje af te bouwen en mijn tijd in andere dingen en mensen te steken. Ik sta op het punt mijn privéleven voort uit te bouwen. Dat zal ook veel tijd en energie vergen. Dat is een van de redenen waarom ik eind dit werkjaar een punt zet achter mijn voorzitterschap van de VIKjongeren Zuid-West-Vlaanderen. Op een bepaald

"Waarom foto's? Foto's spreken. Ze vertellen verhalen die je met geen woorden kunt beschrijven."

moment moet je een stap opzijzetten en plaatsmaken voor nieuw bloed, een nieuwe wind binnen ons jongerenteam. 7. Wat is tot dusver het scharniermoment in uw leven geweest? Toen ik aan mijn hoger onderwijs begon. Dat eerste jaar ben ik volledig opengebloeid. Geloof het of niet, maar tot en met het einde van mijn middelbare studies was ik een teruggetrokken, verlegen meisje. De vrienden die ik heb leren kennen in Kortrijk hebben me uit mijn schelp gehaald met als gevolg dat ik nu een waterval van woorden ben. En dankzij mijn ingenieursstudies ben ik in contact gekomen met de VIK. Sinds 2001 zit ik in het bestuur van de VIKjongeren Zuid-West-Vlaanderen, waar ik behoorlijk wat bijgeleerd heb qua organiseren, werken in groep, leren omgaan met mensen, netwerking. Door de VIK heb ik tijdens die jaren dingen gedaan, verwezenlijkt, bepaalde plaatsen in Europa bezocht, waarvoor ik anders nooit de kans gekregen zou hebben. 8.Wat doet u om stoom af te blazen, om te ontstressen? Wekelijks ga ik inlineskaten met de club De Kangarooz in Kortrijk. Daarnaast ga ik ook lopen. Beide sporten zijn de ideale manier om mijn hoofd leeg te maken. Wil ik het iets minder inspannend doen, dan is er natuurlijk nog altijd mijn grootste hobby, de fotografie, die voor mij zeker een ontspanning is. 9. Droomt u ervan om ooit voet op de maan te zetten? Ergens wel, ja. Het moet schitterend zijn om in zo'n staaltje technologie zo'n verplaatsing te maken en uiteindelijk van op de maan onze wereldbol te zien. Het moet een fantastisch gevoel geven. Om onze aarde dan zo klein te zien. Volgens mij besef je dan pas echt hoe nietig en kwetsbaar onze planeet is. En de foto's die je daar zou kunnen nemen ☺!

10. Einstein of Kuifje? Kuifje heeft sinds mijn kinderjaren mijn hart gestolen. Toen ging ik naar de bibliotheek louter en alleen om de strips van Kuifje te halen. Iedere strip is meerdere malen de revue gepasseerd. Eén van mijn eerste spreekbeurten ging ook over Kuifje en Hergé. De Kuifje-collectie prijkt nog altijd in mijn boekenkast thuis. Kuifje is voor mij puur jeugdsentiment.

JOKERVRAAG: U bent tewerkgesteld in de textielsector. Hoe ziet u die evolueren in de toekomst? In de volksmond hoort men vaak dat er binnen hier en x aantal jaar geen textiel meer te vinden zal zijn in België. De laatste jaren zien we dan ook meer en meer productie richting Oost-Europa en Azië verhuizen. Die verandering van locatie is zeker te begrijpen, als men wil concurreren met de andere bedrijven. Maar volgens mij zal textiel nooit volledig verdwijnen uit België. Onder andere de research & development zal altijd een belangrijke pijler zijn vanaf de thuisbasis. Tekst: Henk VAN NIEUWENHOVE Foto's: Ing. Wendy SAMYN MSc

BIO KORT Geboren: Geboren: 27 november 1978 in Kortrijk Gehuwd: Neen, wel een vriend, Bart Stynen, met wie ik de tweede helft van dit jaar plan samen te wonen Studies: - Middelbaar: eerst economie-wiskunde (Harelbeke), daarna wiskunde-wetenschappen (Kortrijk) - Hoger onderwijs: Industrieel ingenieur textiel, optie productie (Hogeschool Gent) Kwaliteiten: Goedgemotiveerd, initiatiefvol, verantwoordelijk, talent voor organisatie, geduldig, stressbestendig, sociale ingesteldheid Gebreken: niet heel ambitieus, koppig, te gedetailleerd in al wat ik doe Bijzondere interesses: fotografie, Photoshop, InDesign, Vlaamse Ingenieurskamer Hobby's: inlineskaten, lopen, fotografie, reizen Leuze: “Genen stress, genen paniek” PROFESSIONEEL Carrière: - September 2001 - september 2003: Centexbel (Zwijnaarde): research scientist (onderzoek in tapijten en projectwerk) - September 2003 - september 2005: DesleeClama (Beselare): productingenieur: onderzoek in de breierij (optimalisering van de breikwaliteiten), planning van de eindcontrole, kwaliteitsverantwoordelijke - November 2005 - nu: Seyntex nv (Tielt): productingenieur Mijn bedrijf: Seyntex nv (Tielt) Mijn job: Productingenieur: ik ben verantwoordelijk voor een assortiment artikels (rugzakken, slaapzakken, tactische vesten, zakjes, … meestal voor legeruitrustingen in verscheidene landen); in het offertestadium moet ik die verschillende materialen linken en de daarbijbehorende verbruiken en confectietijd. Eveneens de nodige bijstand bieden bij het maken van de patronen en het eventuele offertemodel. Zodra er een order is, moet er een productiedossier gemaakt worden, zodat de productie in het buitenland vlot verloopt. Af en toe hoort daar ook de opstart in onze productiesites bij. Een tweede deel van mijn job is ontwikkeling, meer specifiek voor het hele draagsysteem van een soldaat.

19


centra

Vrouwelijke ingenieurs zijn ondervertegenwoordigd Hogeschool Gent pleit voor meer vrouwelijke ingenieurs Negatieve perceptie wegwerken

GENT. De ruim 200 bedrijven die recent in het ICC Gent aan de afstudeerbeurs van de Associatie Universiteit Gent deelnamen, klaagden steen en been over het tekort aan ingenieurs. Vooral meisjes laten het afweten. In plaats van het geweeklaag nodigde

Twintig jaar geleden hield de VIK een symposium over 'de vrouwelijke ingenieur in de industrie'. In 1988 studeerden er 15% vrouwen voor industrieel ingenieur en 12% voor burgerlijk ingenieur, de hoogste percentages die ooit werden gehaald. Ondanks alle lovenswaardige campagnes - ook vanwege de Vlaamse overheid en van de Europese Commissie, zoals het Europees IRIS-programma voor opleidingen, van onder meer vrouwelijke ingenieurs - nam de belangstelling van vrouwen voor de studies van ingenieur af. De gastspreekster op het symposium van toen, een vrouwelijke burgerlijk ingenieur, zette de problemen met de vrouwelijke ingenieurs op een rijtje. Ze stelde dat vrouwelijke ingenieurs meer 'moeten bewijzen' dan hun mannelijke collega's. Een vrouw kiest nu eenmaal eerder voor een gezin dan voor een loopbaan. Na een zwangerschapsverlof is het voor een ingenieur moeilijk om opnieuw in het bedrijf te worden geïntegreerd. Het personeelsbeleid is niet op hooggeschoolde vrouwen afgestemd. Werkgevers focusseren te veel op de loopbaanachterstand die een geboorte met zich meebrengt. Dat is wellicht ook een van de redenen waarom vrouwen niet gemakkelijk voor de moeilijke studies van ingenieur kiezen.” Veel van die bezwaren zijn intussen van de baan. De vele campagnes voor meer vrouwelijke ingenieurs hebben de negatieve perceptie over de loopbaan van een vrouwelijke ingenieur niet kunnen wegwerken. De vooroordelen en misvattingen zijn grotendeels dezelfde als twee decennia geleden, al brokkelen ze jaar na jaar voort af. Gelukkig maar. Er is dus nog wat werk aan de winkel. Marketeers bedienen zich daarbij van het doeltreffend AIDA-proces: attention, interest, desire en action. NL


de Hogeschool Gent op de campus Schoonmeersen de pers uit voor een ontmoeting met Tineke Van Damme, laatstejaarsstudente elektromechanica. Daarna trok ze naar Volvo Cars in Gent waar ze de ervaringen kon optekenen van Ing. Kristine Dhert en Ing. Ann Heirman, beiden afgestudeerd aan de Hogeschool Gent. Van onze hoofdredacteur

“Meisjes zitten vaak met Tineke Van Damme koos om verschilleneen achterhaald beeld de reden bewust voor de opleiding van opgezadeld, ten onrechte.” industrieel ingenieur, niet in het minst omdat haar een mooie toekomst in de industrie wacht. Dat ze het met haar studiekeuze bij het recht einde heeft, getuigden haar collega's bij Volvo Cars, waar ze al meerdere jaren aan de slag zijn. “Meisjes zitten vaak met een achterhaald beeld opgezadeld, ten onrechte”, zegt dr. Marc Vanhaelst, departementshoofd van het departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen van de Hogeschool Gent. “De jobverscheidenheid voor een industrieel ingenieur is zeer groot en dat geldt zowel voor vrouwen als voor mannen. De meeste jongeren vinden de industrie en de technologie wel belangrijk voor de algemene welvaart, voor jobs en innovatie, maar ze kiezen nog te weinig voor het ingenieursberoep. Maar er is beterschap op til. Na een periode van terugloop van het aantal

Laatstejaarsstudente industrieel ingenieur Tinneke Van Damme.

20

ONDERWIJS

“De jobverscheidenheid voor een industrieel ingenieur is zeer groot en dat geldt zowel voor vrouwen als voor mannen.”

inschrijvingen voor industrieel ingenieurs aan alle hogescholen noteerde het departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen van de Hogeschool Gent voor dit academiejaar een toename van ruim 10 % eerstejaarsstudenten industrieel ingenieur. Maar we zijn natuurlijk nog ver verwijderd van de situatie uit de gouden jaren. Voor het academiejaar 19871988 noteerde men toen aan alle Vlaamse hogescholen 5.000 generatiestudenten industrieel ingenieur. Dat zijn studenten die zich voor het eerst inschrijven. Bissers en wie via de vroegere brugprogramma's voor de studies van industrieel ingenieur koos, zijn dus niet meegeteld. Dit academiejaar noteerde men aan alle Vlaamse hogescholen samen circa 1.500 generatiestudenten industrieel ingenieurs. De faculteiten voor burgerlijk ingenieur noteerden 1.200 generatiestudenten. De 2.700 huidige generatiestudenten burgerlijk en industrieel ingenieur zijn vandaag gehalveerd ten opzichte van het aantal in het academiejaar 1987-1988.” “Het departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen van de Hogeschool Gent mocht dan wel voor dit academiejaar meer inschrijvingen noteren van het aantal mannelijke studenten, de nieuwe inschrijvingen voor de vrouwelijke studenten industrieel ingenieur daalde tot 6 %, terwijl er in 2005 nog 13 % waren. Negatieve perceptie en ingebakken denkbeelden over de industrie spelen er wellicht een rol in dat meisjes minder dan jongens voor het ingenieursberoep kiezen. Nog te veel wordt het sociaal engagement van een ingenieur vergeten, zoals zijn of haar inzet voor een schoner milieu, voor veiligheid en projecten rond alternatieve energie, om maar enkele items te noemen. Vrouwelijke ingenieurs zijn nochtans door de industrie zeer gegeerd.”

Ingrid Skogsmo, hoofd van Volvo Cars Safety Centre, Göteburg.

Women's Forum

Ingrid Skogsmo, een andere vrouwelijk ingenieur, staat bij Volvo Göteborg aan het hoofd van het meest geavanceerde crashtestlaboratorium ter wereld.

Daags na de persconferentie aan de Hogeschool in Gent over de noodzaak aan meer vrouwelijke industrieel ingenieurs, stelde het consultingbureau McKinsey in Brussel haar studie Women's forum for the economy and society voor. We gingen luisteren naar de inhoud van de studie en stelden enkele specifieke vragen over vrouwelijke ingenieurs. Om het tekort aan arbeidskrachten in Europa weg te werken stelt Mc Kensey aan de bedrijven voor om meer vrouwelijke werknemers in dienst te nemen. De activiteitsgraad van vrouwen in Europa ligt vandaag 21 % lager dan die van mannen. Het consultingbureau berekende dat het aandeel van vrouwen in directiecomités in België 6 % bedraagt, in Noorwegen 32 % en in Zweden 24 %. Het Europees gemiddelde is 11 %. Op de vraag over het waarom van meer vrouwen in het topmanagement antwoordde een woordvoerder van McKinsey: “Ondernemingen met meer vrouwen in het topmanagement, zowel functioneel als financieel, functioneren beter dan bedrijven waar geen vrouwen van het topmanagement deel uit maken.” MCKinsey staafde dat aan de hand van interviews met mannelijke CEO's “De aanwezigheid van vrouwen leidt tot een andere manier van denken en een andere vorm van interactie.” In Noorwegen, Zweden, Bulgarije, Letland en Finland studeren meer hogeropgeleide vrouwen af dan mannen. Dat is ook voor ingenieurs het geval. Bedrijven hebben er volgens de studie alle belang bij om de 'genderkloof' te dichten. “Vrouwen dienen er zich ook van bewust te zijn dat het ingenieursberoep evenveel mogelijkheden biedt om tot topfuncties door te stromen. De Scandinavische landen zijn daarvan een duidelijk bewijs”.

NL

NL

Tekst: Ing. Noël LAGAST MSc Foto's: HOGESCHOOL GENT en VOLVO GÖTEBORG

Vrouwelijk design en veiligheid van auto's Bij Volvo Cars Gent worden enkele types van Volvo geassembleerd. In Zweden worden niet alleen nieuwe modellen van het merk Volvo ontworpen. Ze worden er ook op veiligheid getest. Design en veiligheid van nieuwe wagens is er de taak van vrouwelijke ingenieurs. Ingenieur Steve Mattin, design director bij Volvo Car Corporation, maakte enkele jaren geleden komaf met de achterhaalde automodellen. Het design van de nieuwe reeks Volvo's vertrouwde hij toe aan een team van vijf vrouwelijke ingenieurs. Hij had ontdekt dat vrouwelijke ingenieurs een apart gevoel voor creativiteit hebben en begenadigd zijn met een intuïtieve gave. Het vrouwelijk team van ingenieurs ligt aan de basis van de nieuwe Volvo-modellen, waaronder de S-80.

21


centra

Werken en wonen tegen 27.700 km per uur Landgenoot Frank De Winne in 2009 voor zes maanden naar het ISS

BRUSSEL. In 1998 werd de basisconstructie voor een internationaal ruimtestation (ISS) voor wetenschappelijke experimenten in een baan rond de aarde gebracht. Dat gebeurde op een hoogte van 350 km. Aan de basisconstructie worden modules aangebouwd: 14 in totaal. De assemblage gebeurt niet alleen automatisch of met behulp van robotarmen, er komen ook vele lange ruimtewandelingen rond het ISS aan te pas. Tegen 2010 moet de hele assemblage voltooid zijn. Ir. Frank De Winne zal er zes maanden verblijven in 2009. Van onze hoofdredacteur

in voor de wetenschappelijke experimenten, voor het vervoer van mensen en vracht naar het ISS en voor al wat daar bij komt kijken op aarde en in de ruimte. Mensen en voorraad worden met het Russisch Soyuz - en Progress ruimteveer of met de Spaceshuttle van de NASA omhoog gebracht. Het eerste Europees ruimtevrachtvaartuig, de ATV Jules Verne, koppelde begin april 2008 automatisch aan het ISS. Het had water, brandstof, zuurstof en andere goederen mee. Het kan het ISS ook in een hogere baan brengen.

Odissea Op 30 oktober 2002 vloog onze landgenoot Frank De Winne met een Russische Soyuz TM-1-raket vanop de basis Bajkonoer in Kazachstan voor het eerst naar het ISS. Na een verblijf van 11 dagen keerde hij met een ander type van ruimteveer, de Soyuz TM 34, naar de aarde terug. Voor het wetenschappelijk programma Odissea voerde hij er 23 wetenschappelijke experimenten uit, waarvan 14 voor rekening van Belgische vorsers.

“Ik hoop dat mijn vlucht jonge mensen kan motiveren om zich kandidaat te stellen en dat ze niet te bescheiden zijn. Mensen hebben vaak meer capaciteiten dan ze vermoeden.”

De voorbereiding op een verblijf in de ruimte is veeleisend, maar de beloning is groot.

Na de assemblage zal het 'huis in de ruimte' eruitzien als een reusachtige meccanodoos: 58 m lang, 44 m breed en 27 m hoog. Het draait met een gemiddelde snelheid van 27.700 km per uur ongeveer 16 keer per dag rond de aarde. Sinds 2 november 2000 is het permanent door wetenschappers bewoond. Tot voor kort konden 'toeristen' tegen betaling van een fors bedrag meevliegen naar het station. Dat kan nu niet meer, want de steenrijke lui liepen maar voor de voeten van de kos-


monauten en de samenwerkende ruimtevaartorganisaties wilden geen risico's meer nemen. Na enkele dagen of maanden verblijf in de ruimte lossen de kosmonauten elkaar af. Ze keren naar de aarde terug en wie in het ruimtestation achterblijft, krijgt nieuw gezelschap. De opbouw van het International Space Station, is een internationale samenwerking van ruimteagentschappen uit Amerika (NASA), Rusland (RKA), Japan (Jaxa), Canada (CSA) en Europa (ESA). Ze staan

22

In mei 2009 vliegt Frank De Winne voor de tweede keer naar het ISS, in het gezelschap van een Canadees en van één van de twee Russische collega's met wie hij er in 2002 al verbleef. Het drietal voegt zich bij de 3 kosmonauten aan boord van het ISS, waar voor het eerst 6 mensen zullen wonen en werken aan boord van het gigantische ruimtestation: 2 Russen (onder wie de gezagvoerder van het ISS), 1 Canadees, 2 Amerikanen en onze landgenoot. De Winne zal 6 maanden in het ISS verblijven. De federale minister voor wetenschapsbeleid, Ir. Sabine Laruelle, trekt voor de Belgische medewerking 103 miljoen euro uit. We spraken met Frank De

LUCHT- EN RUIMTEVAART

Winne voor hij voor de voorbereiding van zijn tweede ruimtemissie vertrok.

Kosmonaut “Ik ben geen astronaut”, verduidelijkt een ontspannen en bescheiden Frank De Winne. “Ik ben een kosmonaut, zoals de Russen het correct benoemen. Ik 'vaar' in de ruimte naar een station of aanleghaven, het ISS. Correctie, ik vaar niet alleen, 'wij varen', met ons drieën. Niet naar de sterren. Dat zou het werk van een astronaut kunnen zijn, maar daar zijn we nog niet aan toe. Ruimtevaart wordt soms met luchtvaart verward. De ruimtevaart houdt zich bezig met activiteiten vanaf een hoogte van 100 km. Luchtvaart gaat over hoogten van pakweg 10 km. Scholen die opleidingen 'lucht- en ruimtevaart' aanbieden, bedoelen in feite luchtvaart. De opleiding van ruimtevaarders is niet dezelfde als die van luchtvaartpiloten, al is dat een goede voorbereiding om ruimtevaarder te worden. Ik volgde eerst het parcours van piloot, voor ik ruimtevaarder werd.”

Droom wordt werkelijkheid “Tijdens mijn humaniorastudies had ik al belangstelling voor ruimtevaart. Sterren en hemellichamen boeiden me. Maar ik wou eerst piloot worden, zoals mijn oom, die me op helikoptervluchten meenam. Na mijn studies in 1984 voor burgerlijk ingenieur telecommunicatie aan de Koninklijke Militaire School in Brussel werd ik gevechtspiloot. In 1990 schreef de toenmalige minister van wetenschapsbeleid, Hugo Schiltz, een oproep uit voor kosmonauten. De ESA (European Space Agency) zocht Europese kosmonauten. Ik las de oproep in een tijdschrift en stelde mij kandidaat, tot grote verbazing van vrienden en familie, die vonden dat ruimtevaart niet voor mij was weggelegd. Maar ik bleef steevast in mijn droom geloven en ik was erg gemotiveerd, de eerste voorwaarde om kosmonaut te worden. Men moet een uitstekende gezondheid hebben en een opleiding hebben genoten die in de lijn van de opdracht ligt. Kosmonauten zijn over het algemeen wetenschappers, ingenieurs, dokters of piloten. Ik hoop dat mijn vlucht jonge mensen kan motiveren om zich kandidaat te stellen en dat ze niet te bescheiden zijn. Mensen hebben vaak meer capaciteiten dan ze vermoeden. Ruimtevaart heeft alles met wetenschap te maken. Dat is meewerken aan de vooruitgang en daar wil ik mijn steentje toe bijdragen, als ruimtevaarder en ook als

Tijdens hun opleiding worden ruimtevaarders in spe op nagenoeg alles voorbereid.

“Voor het loon hoef je niet voor kosmonaut te gaan. Bij ESA verdient een jonge ingenieur soms meer dan een jonge kosmonaut. Het gaat eerder om prestige dan om loon.” effectieve ambassadeur van de wetenschap voor ons land. Dat lijkt me hard nodig. Te veel jongeren laten de wetenschappelijke studierichtingen, zoals die voor ingenieur, links liggen. Dat is jammer, want het is precies de wetenschap die de vooruitgang op gang brengt, stimuleert en verwezenlijkt.” “400 km boven het aardoppervlak leven en werken geeft een geweldig gevoel, dat moeilijk in woorden te vatten is. De aardbol is slechts een streep in het heelal, maar wondermooi. De moderne techniek, de technologie en de wetenschap leiden tot almaar meer verbluffende realisaties. Van de eerste treinen en auto's stond de mens versteld. Het eerste vliegtuig leek een wonder van de techniek en dat is allemaal nog niet zo lang geleden. Amper tien jaar geleden begon de mens aan de bouw van een internationaal ruimtestation, het begin van een totaal nieuw tijdperk. Het is de verdienste van ingenieurs, technici en wetenschappers, van duizenden 'brains' uit een wetenschappelijk bondgenootschap, over taal en landgrenzen heen. De taal van de wetenschap is immers univer-

23

seel en de wetten van de natuurkunde zijn waarachtig. Ze gelden voor elk ruimteveer, zowel van Russische, Amerikaanse of andere makelarij.”

Nieuwe lichting ESA houdt zich bezig met ruimtevaartprojecten en werkt samen met andere ruimtevaartorganisaties. Ze groepeert 17 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESA stelt ruim 2.000 mensen tewerk en fungeert als opdrachtgever voor de ontwikkeling en de bouw van ruimtevaartonderdelen. Het hoofdkwartier ligt in Parijs, het technisch centrum voor onderzoek en ontwikkeling in Noordwijk, het informatietechnologiecentrum in Frascati bij Rome. Toekomstige kosmonauten worden in Keulen opgeleid. Het vluchtleidingscentrum bevindt zich in Darmstadt en in de buurt van Madrid ligt de basis voor planetaire missies. In mei jongsleden organiseerde ESA in haar 17 aangesloten landen een selectieprocedure voor de werving van 4 kosmonauten en 4 reservekosmonauten, mannen of vrouwen tussen 27 en 37 jaar. Eén van de geselecteerden mag in 2012 voor 6 maanden naar het ISS en vandaar wellicht naar de maan. Het is de tweede keer dat ESA een vacature voor kosmonauten uit-


schrijft. De eerste vond in 1992 plaats. Toen beantwoordden 22.000 mensen de oproep. Onder hen 500 Belgen.

“Als je uiteindelijk uitverkoren bent, ben je nog niet onmiddellijk ruimtevaarder. Dat ben je pas, als je met het ruimteveer omhooggaat en je de trillingen van de motoren van de raket onderaan voelt.” “Het is een droomjob, maar het is keihard werken”, zegt Frank De Winne. “Kandidaten moeten in de eerste plaats gemotiveerd zijn en medisch perfect in orde. Ze ondergaan 22 medische 'checks'. Het attest is hetzelfde als voor burgerpiloten, van het type JAR-FCL 3 klasse 2. Een universitair of gelijkwaardig basisdiploma in de wetenschappen is vereist: industrieel of burgerlijk ingenieur, dokter of natuurwetenschappen. De voorkeur gaat naar mensen met 3 jaar professionele ervaring in die domeinen of met ervaring als piloot. Voor een kosmonaut zijn emotionele stabiliteit en stressbestendigheid essentieel. Engels en Russisch zijn de twee officiële talen. Toen ik mijn kandidatuur stelde, kon ik geen woord Russisch, maar dat leert snel. Je werkt immers met Russen samen. Je moet ook handig en wat sportief zijn, al zoekt ESA geen bodybuilders. Je mag ook niet té groot of té dik zijn: maximum 1,90 m en 120 kilogram. Sommigen beweren dat de voorbereiding voor kosmonaut te moeilijk is, maar dat valt al bij al mee. De voorbereiding duurt enkele jaren. Het loon ligt tussen 4.280 en 7.080 euro per maand. Maar voor het loon hoef je het niet te doen. Bij ESA verdient een jonge ingenieur soms meer dan een jonge kosmonaut. Het gaat eerder om prestige dan om loon.”

Lange opleiding “Kosmonauten brengen 95 procent van de tijd op de grond door, dus heel weinig in de ruimte. De lange training vindt in Europa, de VS, Japan, Rusland en Canada plaats. Niet in België. Na selectie voegen de nieuwe kandidaat-kosmonauten zich in het trainingscentrum in Keulen bij het Europees kosmonautenkorps. Eerst maak je er kennis met de ESA en andere ruimtevaartagentschappen. Op het opleidingsmenu staan ook wetenschappen, technologie en lessen psychologie en Russisch. De voertaal aan boord van het ruimteschip is het Russisch. Je bestudeert de Shuttle en de Soyuz en de systemen aan boord van het ISS. Duiklessen dienen om


de ruimtewandelingen voor te bereiden. Keulen beschikt over een uniek opleidingscentrum met de meest geavanceerde simulators, oefencapsules en andere infrastructuur.” “Na het eerste opleidingsjaar in Keulen ga je voor een goed jaar naar Rusland en Amerika voor de verdere training. Het derde deel van de opleiding duurt ongeveer 18 maanden met onder meer een reeks parabolische vluchten, centrifuges en simulaties. In de simulator wordt de ruimtevlucht enkele keren herhaald. Je oefent ook de procedures voor het geval er zich defecten voordoen tijdens de vlucht. Een ander onderdeel van de opleiding is gericht op leren overleven in ongewone omstandigheden, zoals bij extreme koude of op zee. En dan is het wachten op een uitnodiging voor het ISS. Als je uiteindelijk uitverkoren bent, ben je nog niet onmiddellijk ruimtevaarder. Dat ben je pas, als je met het ruimteveer omhooggaat en je de trillingen van de motoren van de raket onderaan voelt. Als de vier zijraketten worden afgestoten, voel je een schok. De oefeningen in de centrifuge bereiden je daar op voor.”

Ruimtevlucht “Mijn eerste vlucht naar het ISS was met een Soyuz-capsule. Als boordingenieur was ik verantwoordelijk voor alle systemen van de Soyuz: motor, elektriciteitsvoorziening, zuurstof, enz. De Russische commandant die meevloog, was verantwoordelijk voor de hele vlucht. De missie had een operationeel en wetenschappelijk doel. Het operationele bestond er in de Soyuz-capsule als reddingssloep voor de bemanning aan het ISS te koppelen. Dat is een veiligheidsmaatregel voor het geval er iets in het ISS zou mislopen. De bemanning moet immers te allen tijde naar de aarde kunnen terugkeren. Een reddingssloep gaat in de ruimte maar 6 maanden mee, omdat de brandstof verdampt en de parachutes niet lang opgeplooid mogen blijven. De 'docking' (aankoppelen) van de Soyuz aan het ruimtestation gebeurt volledig automatisch. De eerste keer is het even wennen, maar het aansluiten gebeurt heel vlot. Het is een technisch-wetenschappelijke huzarenoperatie: een koppeling op een hoogte van ongeveer 350 km, terwijl het ISS razend snel om de aarde draait. Dat is niet min. Daarna 'gingen' we als gast van de permanente bemanning aan boord van het ISS. We werkten hoofdzakelijk in het Amerikaans labo, de Destiny, en in het Russisch gedeelte van het station.” “Sinds kort is ook de Europese module

24

Columbus aan het ISS vastgekoppeld, hetgeen nog meer mogelijkheden voor wetenschappelijke experimenten biedt. Het uitzicht op de aardbol is heel mooi, fantastisch! Van daar boven af gezien is de atmosfeer dun. Als je het ruimtestation binnenkomt, moet je aan de toestand van gewichtloosheid wennen. Bij de minste kracht vlieg je weg, zoals bijvoorbeeld bij het aanraken van een toets van een computer.”

60 uur “Tijdens de opleiding werkt een aspirantkosmonaut vaak 60 uur per week. In de ruimte is dat 12 uur per dag. Maar er is ook tijd voor gezelligheid, om te slapen en te eten. In vergelijking met vroeger is het allemaal veel verbeterd. Vroeger at men gedroogd voedsel of pilletjes. Tegenwoordig is het ontbijt samengesteld uit eieren en brood, een beetje aangepast aan onze 'aardse' gewoonten. Op het middag- en avondmenu staat rijst, vlees, kip of allerlei soorten vis en aardappelen. Het is geen sterrenrestaurant, maar toch een exclusiviteit om zo'n hoogte op restaurant te kunnen gaan. Als het werk er bij mijn eerste missie na 10 dagen op zat, keerden we met de oude Soyuz-capsule terug. De capsule waarmee we aanmeerden, bleef opnieuw 6 maanden als reddingssloep aan het ISS hangen. Zowel de heen- als de terugvlucht gebeurt automatisch. Daar heb je geen greep op. Bij de lancering van op de aarde heeft de crew geen knop om de vlucht stop te zetten. In geval van nood treedt er automatisch een systeem in werking, dat de capsule van de raket wegneemt en in de landingsfase brengt.” “Als de parachutes opengaan, slingert de capsule naar alle kanten. Als dan de hoofdparachute opengaat, voel je een schok. Kort daarna stabiliseert het toestel. Het was ook de eerste keer dat ik die bewegingen in 'reality' meemaakte. Maar de Russische commandant had me over het mogelijke slingeren vooraf geïnformeerd. De aanraking met de grond was eerder onzacht. We tuimelden een beetje heen en weer en de capsule kwam op zijn zijkant te liggen. Tien minuten na de landing waren de bergingsploegen ter plaatse. Er moest eerst nog een tent worden opgeslagen, want het was bitter koud en donker. De landing en het openen van de parachutes zijn kritische fasen.”

Tekst: Ing. Noël LAGAST MSc Foto's: ESA

LUCHT- EN RUIMTEVAART

Wie is Frank De Winne? uit de Amerikaanse luchtvaart op voor koelbloedigheid en vakkennis. Van Nederland ontving hij de onderscheiding van Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Zijn droom om kosmonaut te worden begon in 1981 bij de lancering van de eerste spaceshuttle, het ruimteveer Columbia. In oktober 1998 selecteerde de ESA hem als ruimtevaarder en in januari 2000 werd hij opgenomen in het kosmonautenkorps in Keulen. In augustus 2001 begon hij aan zijn opleiding in het Yuri Gagarin trainingscentrum voor kosmonauten in Sterrenstad nabij Moskou. In het kader van de Odissea-missie werd hij op 30 oktober 2002 aan boord van de Sojuz TM-1 naar het ISS gelanceerd. Tijdens zijn verblijf in het ISS voerde hij medische en technische experimenten uit, onder meer omtrent cardiovasculair onderzoek, osteoporoseonderzoek, neurosensorisch onderzoek en kristalvorming. In mei 2009 vliegt hij voor de tweede keer naar het ISS, nu voor een verblijf van 6 maanden. Hij zal er werken in het Europees ruimtelaboratorium Columbus en in de Japanse Kibo-module. De Nederlander André Kuipers, die in april 2004 naar het ISS vloog en er 12 dagen verbleef, is voor de missie van mei 2009 als reserve aangewezen. ESA zal in 2009 een aandeel van 8,3 procent hebben in de middelen van het ISS. Sinds december 2006 is Frank De Winne burggraaf. Hij woont in Sint-Truiden, is gehuwd en heeft 3 kinderen. NL

Frank De Winne (°Ledegem, 1961) is na Dirk Frimout de tweede Belgische ruimtevaarder. Op zijn 15de ging hij studeren aan de Koninklijke Kadettenschool in Lier. In 1979 ging hij naar de Koninklijke Militaire School in Brussel, waar hij in 1984 twee diploma's behaalde: telecommunicatie en burgerlijk ingenieur. Daarna begon hij een opleiding voor piloot aan de Elementaire Vliegschool in Goetsenhoven, een deelgemeente van Sint-Truiden. In 1991 voltooide hij er zijn opleiding met grootste onderscheiding. Hij vloog in die periode met de Mirage 5 en verbeterde de veiligheid van de Mirage. Hij studeerde voort aan het Royal Defence College en de Empire Test Pilot School in Boscombe Down in het Verenigd Koninkrijk, waar hij in 1992 het brevet van testpiloot en een reeks van onderscheidingen ontving. Hij was tussen 1992 en 1996 testpiloot voor verschillende toestellen en daarna tot 1998 verantwoordelijk voor alle testvluchtprogramma's van de Belgische luchtmacht. In 1998 bekleedde hij de functie van commandant van het 349ste smaldeel op de luchtmachtbasis van Kleine Brogel. In 1999 was hij commandant van de NAVO-operatie Allied Force in de Balkan, die meer dan 2.000 vluchten uitvoerde. Toen hij in februari 1997 bij een routinevlucht met een F 16 van Florennes naar Leeuwarden motorproblemen kreeg en de boordcomputer uitviel, slaagde hij erin om dankzij zijn koelbloedigheid een perfecte noodlanding te maken. Dat leverde hem als eerste niet-Amerikaan de grootste onderscheiding

25


afdelingen ACTIVITEIT IN DE KIJKER

>

KEMPEN

ASFALTCENTRALE VBG woensdag 18 juni 2008 VBG is sedert 2004 het fusiebedrijf van Van Broekhoven en Van Gorp. VBG maakt deel uit van Colas Belgium. Colas Belgium behoort tot Colas, op wereldniveau het nummer 1 in wegenbouw. Colas is de wegenbouwdochter van Bouygues, een van de grootste bouwbedrijven ter wereld. Wijnegem/Schoten is het vertrekpunt voor de asfaltwegenbouw van VBG in de regio.

VBG zet mooie resultaten neer op het vlak van emissiemetingen en Belgische en Europese normen. Een en ander bewijst dat VBG investeert in de best beschikbare technieken!

Het programma ziet er als volgt uit: 14.00 uur: ontvangst 14.30 uur: voorstelling VBG: economische plaats van het productiecentrum Wijnegem binnen VBG; opbouw, kenmerken en werking van de asfaltcentrale; kwaliteits- en milieumanagementsysteem 15.30 uur: bezoek aan de centrale en het labo 16.30 uur: vraagstelling en afsluitend drankje

Bij controles door de milieu-inspectie werd geen enkele overschrijding van de norm vastgesteld bij de maandelijkse emissiemetingen. Bij een meetcampagne van de Vlaamse Milieumaatschappij in september-november 2006 werd er geen overschrijding van normen vastgesteld inzake vergunning noch van de Europese normen. Het bedrijf blijft ver beneden de aanbevelingswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie in verband met PAK's, de meest geviseerde stoffen i.v.m. gezondheid en stoffen met de laagste tolerantiewaarden. Geurhinder is gemakkelijk waarneembaar, moeilijk meetbaar. Er bestaan geen normen, cijferwaarden, criteria voor en er is geen link tussen geur en gezondheidsrisico. Het gaat met andere woorden over een zeer complexe materie, waarbij VBG moet investeren in de best beschikbare technieken!

• PRAKTISCH Plaats: VBG, Merksemsebaan 298, Wijnegem. Datum: woensdag 18 juni 2008 om 14 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN10608.

27


afdelingen ACTIVITEITEN

ANTWERPEN 07-09-2008 17-10-2008

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE

Bezoek Zoo, Antwerpen, 13 uur Proeverij uit Calabria, VIK-huis, 20 uur

10-06-2008

Bezoek waterzuiveringsstration, Haren, 14 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten


Waterzuiveringsstation Brussel-Noord

De Antwerpse zoo achter de schermen

dinsdag 10 juni 2008

zondag 7 september 2008

Een paar jaar terug heeft een VIK-delegatie de werf van de firma Denys bezocht. De firma bouwde de collectoren naar het waterzuiveringsstation, dat toen in aanbouw was. De aanleg van die collectoren van uitzonderlijke lengte en diameter was op zich al een huzarenstukje dat een bezoek overwaard was.

'Een bezoek achter de schermen belicht de hele zoo-infrastructuur: een kijkje in de dienstingangen, de keukens, de filterzalen, … Kortom: je komt overal waar de gewone bezoeker nooit komt. Alle vragen over de dagelijkse werking van een dierentuin met 6.000 dieren krijgen een antwoord. Wat eten die dieren, waar halen de verzorgers al het voedsel vandaan, wat met zieke dieren, wat is een stamboek en hoe werkt dat? Om veiligheidsredenen kunnen kinderen niet deelnemen.

De bouw en de ingebruikname van het waterzuiveringsstation verliepen volgens plan en na een inloopperiode van zes maanden kan worden gesteld dat dit station ruim aan de verwachtingen voldoet. Het was trouwens de hoogste tijd dat er ten noorden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een performant zuiveringsstation in werking werd gesteld.

• PRAKTISCH Plaats: Zoo, Koningin Astridplein 26, Antwerpen. Datum: zondag 7 september 2008 om 13 uur stipt. Samenkomst om 12.45 uur achter kassa/verkooppunt. Kostprijs: volgens normaal tarief; betalen aan de kassa van de zoo. Als u na inschrijving toch verhinderd bent, verwittig ons dan tijdig. Het bezoek is bestemd voor volwassenen (vanaf 16 jaar) en eventueel kinderen vanaf 12 jaar onder toezicht van hun ouders. Het aantal deelnemers is beperkt tot 40 (twee groepen). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBAWN10908.

Van alle Europese hoofdsteden was Brussel zowat de laatste die zijn enorme afvalwaterstroom ongezuiverd in een rivier loosde. Bewoners in de buurt van de Zenne, ten noorden van Brussel, hebben decennialang uitgekeken naar een oplossing voor de geurhinder en de milieuverontreiniging die daarmee gepaard ging. Nu is het zover en de resultaten zijn op zijn minst bemoedigend. Stroomafwaarts is de kwaliteit van het water van de Zenne al in die mate verbeterd dat het visbestand er sterk is toegenomen. Dus niets dan positieve resultaten door de behandeling van afvalwater van iets minder dan een tiende van de Belgische bevolking.

Proeverij uit Calabria

Zodra Aquiris het licht op groen zette, heeft de VIK onmiddellijk een bedrijfsbezoek aangevraagd. Vanaf mei 2008 is dat mogelijk voor groepen van maximum 20 personen. Een deskundige gids legt tijden een bezoek van anderhalf uur de werking van het zuiveringsstation uit. Wie vooraf meer duiding wenst, kan terecht op de website van Aquiris: www.aquiris.be.

vrijdag 17 oktober 2008 De VIK-afdeling Antwerpen organiseert een degustatie van specialiteiten uit het Italiaanse Calabria. Op het menu staan onder andere Italiaanse ham (San Daniele, prosciutto met bruschetta), pancetta, Italiaanse salami/salametto (Sopressa, Milano, Mortadella) met bospaddestoelen, gedroogde tomaten, gegrilde groenten én - niet te vergeten - de typische producten in olijfolie. Dat alles wordt overgoten met heerlijke wijnen uit Calabria. Een gastronomische aanrader!

• PRAKTISCH Plaats: Aquiris nv, Vilvoordelaan 450, Brussel (Haren). Datum: dinsdag 10 juni 2008 om 14 uur. Afspraak om 13.45 uur aan de hoofdingang. Kostprijs: gratis voor VIK-leden en hun partner, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid tijdig te verwittigen. Maximaal 20 personen. Er wordt rekening gehouden met de volgorde van inschrijving. Routebeschrijving: vanaf de Brusselse ring noord de afrit 6 nemen en de aanduiding “Buda(brug)” volgen. Over de Budabrug links het kanaal volgen en de eerste straat rechts nemen. Voorbij de brug over de Zenne de Vilvoordelaan naar rechts nemen. Referte: BBBSL10608.

Volledige tekst in I-mag mei en op www.vik.be.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: vrijdag 17 oktober 2008 om 20 uur, ontvangst vanaf 19.30 uur. Kostprijs: 25 euro voor VIK-leden en hun partner, niet-leden betalen 30 euro. Eerst inschrijven, na bevestiging secretariaat het verschuldigde bedrag vooraf betalen op rekeningnr. 414-3146851-13 van de VIK-afdeling Antwerpen, met vermelding 'proeverij Calabria'. Het aantal deelnemers is beperkt tot 35. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: CAAWN11008.


28

ACTIVITEITEN

Waterski

KEMPEN 18-06-2008 12-07-2008 13-09-2008 20-09-2008 24-09-2008 15-10-2008 23-10-2008

zaterdag 20 september 2008

Bezoek VBG, Wijnegem, 14 uur Paintball, Retie, 14.30 uur Bezoek Gerechtshof 'Het Kasteel der Hertogen van Brabant', Turnhout, 14 uur Waterski, Lille, 09.30 uur Bezoek Hansen Transmissions, Lommel, 14 uur Bezoek Soudal en regionale ledenvergadering, Turnhout, 14 uur Bezoek BioEnergy nv, Lommel, 14 uur

Op zaterdag 20 september 2008 organiseren de VIK-jongeren van de afdeling Kempen een activiteit voor de durvers onder de industrieel ingenieurs. Tussen 10 en 12 uur kun je namelijk deelnemen aan een initiatie waterskiën in de Lilse plassen. Gedurende 2 uur kan je kennismaken met die leuke sport. De deelnemers zullen gedurende die twee uur over het water kunnen 'vliegen' onder begeleiding van ervaren mensen. Aangezien het aantal deelnemers beperkt is, is snel inschrijven de boodschap.


Paintball zaterdag 12 juli 2008 Heb je stalen zenuwen? Een goed tactisch inzicht? Een arendsoog? Een vaste hand? De nodige dosis lef? Een gezonde en sportieve geest? Dan is paintball echt iets voor jou!

Voor alle sportievelingen is het echt wel een must om dit eens mee te maken! We hopen jullie te mogen verwelkomen op zaterdag 20 september.

Meer informatie en een routebeschrijving zijn te vinden op: http://www.locat.be

• PRAKTISCH

Meer informatie en een routebeschrijving zijn te vinden op: http://www.waterski.be. Doorklikken naar clubs/VVW Gierle.

Plaats: VVW Gierle vzw , Haarlebeek z/n, Langs de autostrade, Lille. Datum: zaterdag 20 september 2008 om 9.30 uur. Kostprijs: 15 euro te betalen ter plaatse, niet-leden betalen 20 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SAKPN10908.

• PRAKTISCH Plaats: Locat Events & Action, Metsen, Retie. Datum: zaterdag 12 juli 2008 om 14.30 uur. Kostprijs: 27 euro voor 2,5 uur en 100 verfkogeltjes, veiligheids- en camouflage-uitrusting en semiautomatische marker (10 euro per 100 extra kogeltjes). Ter plaatse te betalen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SAKPN10708.

Hansen Transmissions woensdag 24 september 2008 Hansen Transmissions International nv heeft als corebusiness de productie van tandwielkasten en handhaaft zijn pionierspositie op het vlak van de aandrijvingstechnologie sinds 1923. Vanuit vestigingen in Edegem en Lommel wordt de brede waaier van toepassingen wereldwijd verspreid: windturbines en industriële toepassingen, zoals koeltorens, waterzuiveringsinstallaties, transportbanden, mixers, … Hansen produceert zijn tandwielkasten volledig op maat van de klant. Van a tot z, van ontwerp tot productie en montage.

Gerechtshof Turnhout zaterdag 13 september 2008 Op zaterdag 13 september bezoekt de VIK-afdeling Kempen het gerechtshof in Turnhout, gevestigd in het Kasteel der Hertogen van Brabant, op een boogscheut van de Grote Markt en van het cultureel centrum De Warande. Het kasteel is omgeven door een slotgracht. Een gespecialiseerde gids geeft uitleg over het indrukwekkende gebouw waar in de middeleeuwen de hertogen van Brabant vertoefden. Gedurende ongeveer anderhalf uur worden we rondgeleid van de kelders tot in de versterkte toren van het historische kasteel. De vroegere bewoners, de restauratie en de huidige rechtspraak worden uitvoerig besproken. Na de rondleiding kunnen we napraten in een nabijgelegen drankgelegenheid.

• PRAKTISCH Plaats: Hansen Transmissions International nv, Gerard Mercatorstraat 40, Lommel. Datum: woensdag 24 september 2008 om 14 uur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN10908.


Soudal

• PRAKTISCH

woensdag 15 oktober 2008

Plaats: Ingang gerechtsgebouw, Kasteelplein 1, Turnhout. Datum: zaterdag 13 september om 14 uur stipt. Kostprijs: 3 euro per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum aantal deelnemers: 20 personen. Referte: BBKPN20908.

De naam Soudal klinkt velen bekend in de oren, want hij staat voor kwalitatieve bouwproducten voor de professionele bouwsector, doe-het-zelf, industrie en automotive sector. Het bekendst is de 'silicone' in de al even bekende gele kokers. In

29


ACTIVITEITEN

samenwerking met de grondstoffenleveranciers ontwikkelden de scheikundigen van Soudal door de jaren vele nieuwe technologieën en het productengamma werd alsmaar ruimer: voegkitten, polyurethaanschuim, lijmen, vochtwering, producten voor de auto, vulmiddelen, enz. De eigen ontwikkelingen worden ook nog steeds in Turnhout geproduceerd in 2 fabrieken, langs weerszijden van de autosnelweg. Soudal telt inmiddels 25 buitenlandse vestigingen en exporteert naar meer dan 100 landen. Soudal telt meer dan 1.000 werknemers en haalt een omzet van meer dan 250 miljoen euro. Momenteel lopen er dagelijks bijna 500.000 kokers per dag (!!) van de band!

Dat gebeurt via volgende eenheidsprocessen: • homogenisatie en thermofiele vergisting • scheiding vast - vloeibaar • decarbonatatie • ammoniak stripping • membraan bioreactor • omkeerosmose • warmtekrachtkoppeling BioEnergy is dan wel niet het enige vergistingsproject ter wereld, maar waar dit project wel uniek in is en veel verder gaat dan andere vergelijkbare installaties, is de mate waarin zowat alles wordt hergebruikt. Voorts is het merkwaardig dat BioEnergy als het ware fysiek vastzit aan de Farm Fritesbedrijven in Lommel. Tijdens het bedrijfsbezoek volgen we het hele proces vanaf de aanvoer van de biomassa tot de elektriciteitsproductie en de waterzuivering.

Na de ontvangst en verwelkoming bezoeken we beide plants van Soudal. Vanaf 16.45 uur is er gelegenheid tot vraagstelling. Om 17 uur volgt de regionale ledenvergadering VIKafdeling Kempen en een halfuur later sluiten we af met een natje en een droogje.

• PRAKTISCH Plaats: BioEnergy nv, Maatheide 74 A, Lommel. Datum: donderdag 23 oktober 2008 om 14 uur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN21008.


• PRAKTISCH Plaats: nv Soudal, Guesthouse Veedijk, Turnhout. Datum: woensdag 15 oktober 2008 om 14 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN11008.

LEUVEN-HAGELAND 12-06-2008 19-09-2008 20-09-2008 10-10-2008 17-10-2008 06-11-2008 14-11-2008

BioEnergy Lommel donderdag 23 oktober 2008 BioEnergy nv werd opgericht door de Group Machiels uit Hasselt en FarmFrites uit Lommel. Het bedrijf wil jaarlijks 100.000 ton aardappelbijproducten, zoals schillen en zetmeelstromen, verwerken. Het eindproduct, elektriciteit, wordt verkocht aan het elektriciteitsnet en zal naar schatting 7.000 Lommelse gezinnen voorzien van groene stroom.

18-11-2008 28-11-2008 05-12-2008

Farm Frites Lommel zal op zijn beurt 100.000 m3 gezuiverd water vanuit BioEnergy hergebruiken en het zal de opgewekte stoom die door de gasmotoren als bijproduct wordt ontwikkeld, verwerken in het aardappelproductieproces. De biomassa wordt met behulp van een 450 meter lang ondergronds transport aangevoerd vanaf de terreinen van FarmFrites. Langs datzelfde traject gaat de stoom en het gezuiverde water terug naar Farm Frites Lommel. Dat leidingstelsel alleen al is een complex project, waarbij met enorm veel invloedsfactoren rekening moet worden gehouden: temperatuurverschillen, uitzetting van leidingen, condensvorming, enz.


Achter de schermen van ROB-tv donderdag 12 juni 2008 Het televisielandschap is erg uitgebreid sinds de jaren 90. Zowat elke regio heeft zijn regionale zender die de kijker veel regionale informatie, nieuws en sport verschaft, aangevuld met heel wat nuttige lifestyle. Weet de Oost-Brabander hoe het er aan toe gaat achter de schermen van ROB-tv? De VIKafdeling Leuven-Hageland biedt u een unieke blik achter de schermen van ROB-TV, begeleid door de deskundige uitleg van de regisseur. De rondleiding vindt plaats op donderdag 12 juni vanaf 15.45 uur met aansluitend een kijk op de opnames. Einde rond 18.30 uur.

Het proces bestaat uit 3 activiteiten:

• verwerking van industriële bioreststoffen • energieproductie • proceswaterzuivering


Bezoek aan ROB-tv, Heverlee, 15.45 uur Bezoek Metris, Leuven, 15 uur Spoorwegfietsen, Leuven, 8.30 uur Whiskyproeverij, Lassaut, Holsbeek Bezoek Renier Natuursteen, Aarschot, 14 uur Karting Gastronomisch weekend in Bütgenbach (t/m 16/11/2008) Lezing: EPB-richtlijnen voor bouwers en verbouwers Bezoek Asco, Zaventem Ingenieursbowling, Tienen

Volledige tekst in I-mag april en op www.vik.be.

30

ACTIVITEITEN

Tijdens dit bedrijfsbezoek zien we een ruwe blok natuursteen omgetoverd worden tot een prachtig decoratief materiaal. Afgerond wordt met vraagstelling bij een natje en een droogje.

• PRAKTISCH Plaats: ROB-tv, Ambachtenlaan 25, Heverlee. Datum: donderdag 12 juni 2008 om 15.45 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; bedrijfsleden betalen 2,5 euro; niet-leden betalen 7,5 euro. De betaling gebeurt ter plaatse. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBLVN10608.

• PRAKTISCH Plaats: Renier natuursteen, Nijverheidslaan 1 (C110), Aarschot. Datum: vrijdag 17 oktober 2008 om 14 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; bedrijfsleden betalen 2,5 euro ter plaatse; niet-leden betalen 5 euro ter plaatse. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBLVN11008.

Metris vrijdag 19 september 2008 VIK-afdeling Leuven-Hageland nodigt u, samen met Metris, uit voor een bezoek aan Metris. Het bedrijf werd in 1995 opgericht als spin-off van de K.U.Leuven. Vandaag is het een wereldspeler en levert het totaaloplossingen voor 3D-kwaliteitscontrole aan de ontwikkelings- en productieafdelingen in de automobiel- en vliegtuigindustrie. Metris levert zowel traditionele coördinaatmeetmachines als vernieuwende optische meetsystemen. De Metris-oplossingen worden gebruikt om uiterst nauwkeurig perfecte assemblages te garanderen. Als leverancier van totaaloplossingen levert Metris behalve meetsystemen ook zelfontwikkelde toepassingssoftware voor meten, 3D-kwaliteitscontrole en reverse engineering. Om 15 uur bekijken we de productielijnen. Om 16.15 uur krijgen we Metris in woord en beeld en een uurtje later ronden we af met een receptie, door het bedrijf aangeboden. Uiteraard gelegenheid tot netwerking.

Ingenieuze gastronomie in de Oostkantons van 14 tot 16 november 2008 In elk even jaar organiseert de VIKafdeling Leuven-Hageland naar traditie een gastronomisch weekend. Dus ook in 2008 en dit jaar hebben we gekozen voor het mooie Bütgenbach in de gezellige Oostkantons, vlak bij het meer. Het hotel 'Bütgenbacher Hof' is de ideale uitvalsbasis voor actieve ontspanning. Wandelingen rond het meer van Bütgenbach, met zicht op de stuwdam, en in de bossen staan alvast op het wandelmenu. Op zaterdagnamiddag bezoeken we het gezellige Monschau, een historisch stadje met prachtige straatjes en gevels en een mooi aanbod van kunst, cultuur, romantiek en gezelligheid. Uiteraard mag 's avonds de goede Ardeense gastronomie niet ontbreken. In het hotel kunt u vrij gebruikmaken van fitness, zwembad of sauna.

• PRAKTISCH Plaats: Metris, Geldenaaksebaan 329, Leuven. Datum: vrijdag 19 september 2008 om 15 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot en met 1 2 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen. Max. 50 deelnemers. Referte: BBLVN10908.

Volledige tekst en programma in I-mag mei en op www.vik.be.

• PRAKTISCH Plaats: Hotel Bütgenbacher Hof, Marktplatz 8, Bütgenbach. Datum: vrijdag 14 november (vanaf 19 uur) tot zondag 16 november (einde voorzien rond 13.30 uur). Kostprijs: 250 euro per persoon (inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijtbuffet; 2x gastronomisch menu inclusief dranken; 2x lichte lunch 's middags met dranken). Bedrag over te schrijven op rek. nr. 431-0647591-86 van de VIK-afdeling Leuven-Hageland met vermelding 'gastronomisch weekend'. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: RELVN11108.

Renier natuursteen: van droom tot werkelijkheid vrijdag 17 oktober 2008 Renier Natuursteen werd in het begin van de 20ste eeuw opgericht. Hamer en beitel waren toen het belangrijkste gereedschap om de natuursteen te bewerken, maar intussen is er heel veel veranderd. Renier verwerkt een uitgebreid gamma van natuursteen. Het bedrijf is een moderne onderneming met computergestuurde machines. Ruwe blokken natuursteen worden omgevormd in uw blauwe dorpel, in uw granieten gevelbekleding of in uw marmeren badkamer.

LIMBURG 08-06-2008 29-06-2008 15-07-2008

31

Zomeropera Tosca, Bilzen, 20.15 uur 18° Editie fietsen wandeldag, Diepenbeek, 7 uur 14-daagse reis naar Vietnam en Cambodja (tot 28 juli)


ACTIVITEITEN

23-09-2008 30-09-2008 23-10-2008

Bezoek mijnmuseum, Houthalen, 19 uur Voordracht over kanker, Hasselt New VIK-event met uitreiking Paul Donnersprijs

Museum 'Ons mijnverleden' dinsdag 23 september 2008


Limburg is de mijnprovincie bij uitstek. Wie kent niet de reusachtige terrils, de schachttorens, de mijngebouwen. Maar wie kent de geschiedenis van de Limburgse steenkool? In Beringen is er een nationaal mijnmuseum in de maak. Maar in het hoofdgebouw van de Houthalense mijn is er al zo'n museum.

18de fietsen wandeldag zondag 29 juni 2008 Al voor de achttiende keer organiseert de VIK-afdeling Limburg haar jaarlijkse actie 'Fietsen en wandelen tegen kanker'. Het benefietevenement wil die organisaties geldelijk steunen, die mensen die met kanker geconfronteerd worden, helpen. De vorige zeventien edities van ons evenement brachten samen niet minder dan 343.103 euro op!

Doe een sprong van honderden miljoenen jaren in het verleden. Maak kennis met het wordingsproces van onze planeet. Bekijk, betast, bewonder gestolde opgedolven kristallen en gesteenten. Ontdek de afdrukken van planten, vissen en schelpdieren, die in onze mijnen werden gevonden. Laat je verbazen door versteende boomstammen, restanten van dinosauriërs en uitgestorven diersoorten. Beluister het verhaal van de ontdekking van de steenkool, het afdiepen van de Limburgse mijnschachten. Beleef het gevaarvolle delven naar het zwarte goud. De doodsangsten van mijnwerkers bij gevaren voor grauwvuurontploffingen. Laat je meeslepen met de voelbare kameraadschap van onze kompels. Zing samen met hen oude bekende mijnwerkersliederen, begeleid op mondharmonica. Maak kennis met oude, originele mijnmaterialen: armdikke stalen schachtkabels, zware metalen stempels, drilboren en gereedschap. Een merkwaardige collectie, die gedurende meer dan 30 jaar werd verzameld door de conservator, die meteen ook een geboren verteller en entertainer is.

De vzw Kleine Prins (kinderkankerfonds) kreeg vorige jaren het grootse deel van de opbrengst. Ook in 2008 zal vzw Kleine Prins het hoofddoel van de actie zijn, omdat die organisatie hulp biedt aan (meestal jonge) gezinnen die geconfronteerd worden met zowat het ergste dat je als ouder kan overkomen, namelijk het bericht dat je kind kanker heeft. Een deel van de opbrengst wordt geschonken aan 'Een hart voor Limburg', een organisatie die een grote waaier aan initiatieven geldelijk steunt, zoals minderbedeelden in Limburg en vzw Tokap, totaalzorg kankerpatiënten.

• PRAKTISCH Plaats: Industriepark Centrum-Zuid 1111, Houthalen, hoofdgebouw van de mijn. Datum: dinsdag 23 september 2008 om 19 uur. Kostprijs: 2 euro per persoon voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum 25 personen toegelaten. Referte: BBLBG10908.

Er zijn twee vertrekplaatsen: één op de universitaire campus van Diepenbeek, KHLim en één in de scholengroep SintAloysius in Zepperen. De organisatie rekent op uw steun en aanwezigheid.

• PRAKTISCH Plaats: Katholieke Hogeschool Limburg, universitaire campus Diepenbeek en Scholengroep Sint-Aloysius, Kasteelstraat 53, Zepperen. Datum: zondag 29 juni 2008. Vertrek van 07.30 tot 16 uur. Aankomst tot 19 uur. Wat: Fietsen Diepenbeek: 25 - 50 - 65 en 100 km; Zepperen: 35 - 65 en 100 km. Wandelen: Diepenbeek: 7 en 12 km (wandelen + joggen); Zepperen: 5 km. Initiatie nordic walking: campus Diepenbeek. Kostprijs: tot 7 jaar gratis; van 7 tot 18 jaar: 2 euro; vanaf 18 jaar: 4 euro. Ter plaatse te betalen. Tombola: 1 euro per lotje, 4 euro voor 5 lotjes. Prijzen: 2 fietsen, blustoestellen, rookdetectoren, … Allerlei: bewegwijzerde routes; controleposten. Werken mee: de gemeente Diepenbeek, KHLim, Bloso, WTC de Tuiltertrappers. Inschrijving: ter plaatse (geen voorinschrijvingen). Referte: SALBG10608.

MECHELEN 21-10-2008 15-11-2008


ITIL en Six Sigma in uw organisatie dinsdag 21 oktober 2008 De VIK-afdeling Mechelen richt zich met deze lezing vooral tot deelnemers die bij voorkeur een praktische ervaring hebben bij het managen van IT-service delivery en bekend zijn met ITIL (v2 of v3)-concepten. Voorafgaande kennis van Six Sigma is niet vereist. In tegenstelling tot wat men gewoonlijk denkt, is Six Sigma wel degelijk geschikt voor toepassing in het domein van ITservicemanagement en is het niet nodig dat de organisatie al een zeker mate van maturiteit bereikt heeft.

WERK MEE AAN DE STRIJD TEGEN KANKER! Voor giften vanaf 30 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd. Rekeningnr.: 777-5928888-33 op naam van Kleine Prins in 3520 Zonhoven


ITIL en Six Sigma, Mechelen, 20 uur Quiz, CVO Crescendo, Mechelen, 15 uurz

32

ACTIVITEITEN

Als u Six Sigma al vroeg begint toe te passen, helpt dat u niet alleen om het volgende hogere maturiteitsniveau te bereiken, maar ook om dat sneller te bereiken en dat niveau met minder moeite te behouden. De lezing begint met een korte introductie over de achtergrond en concepten van Six Sigma. Daarna volgen enkele reallife toepassingen van het concept in IT-organisaties om de waarde ervan te ondersteunen.

Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 7 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum 25 deelnemers. Referte: BBNWV20608.

OOST-VLAANDEREN

De presentatoren werken allen bij Capgemini. Bernhard Goovaerts is gecertificeerd Six Sigma Green Belt en een ervaren ITIL-servicemanager. Tom Kochuyt is gecertificeerd Six Sigma Green Belt en ervaren ITIL-servicemanager en Francis Gils is ASQ-certified Six Sigma Black Belt (CSSBB) en gecertificeerd CMMi Lead Auditor.

20-06-2008 11-07-2008 06-10-2008 20-10-2008

Regionale ledenvergadering, Gent, 19 uur Slag bij Oudenaarde, Ename Lezing over bio-energie, Gent Bezoek Bekaert, Zwevegem


De presentatie duurt anderhalf uur en uiteraard kunt u achteraf nog vragen stellen.

WAASLAND

• PRAKTISCH Plaats: Zaal Opsinjoorke in de brasserie 'Passade', Brusselsesteenweg 301, Mechelen. Datum: dinsdag 21 oktober 2008 om 20 uur. Kostprijs: 5 euro per persoon te betalen op rekening 405-0106331-50 van de VIK-afdeling Mechelen. Aanwezige VIK en KVIM-leden krijgen de 5 euro terugbetaald. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOMLN11008.

07-09-2008

Verbeke Foundation: hedendaagse kunst in unieke omgeving zondag 7 september 2008 De Verbeke Foundation is een private kunstsite, gecreëerd door kunstverzamelaars Geert en Carla Verbeke-Lens. Het is in de eerste plaats een landschap met tentoonstellingsgebouwen waar moderne en hedendaagse kunst, zowel binnen als buiten, wordt tentoongesteld.

NOORD-WEST-VLAANDEREN 14-06-2008

Verbeke Foundation, Westakker, Kemzeke, 14 uur


Radar Zeebrugge, Zeebrugge, 10 uur

Het museumdomein is 12 hectare groot en bestaat uit bosgebied, een vijver, grote serres met bomen en sierplanten, een evenementenhal, een restaurant, twee omvangrijke expositieruimten van samen zo'n 20.000 m2, een viskwekerij en een bijenhal. Om de gebouwen van energie te voorzien is een biogasinstallatie gepland.


Van gft tot compost en elektriciteit donderdag 5 juni 2008 Groene stroom is 'in'. We bezoeken de biocomposteringsinstallatie van de IVVO in Ieper. Op een innoverende, biologische manier wordt daar - in drie stappen - afval verwerkt tot elektriciteit en compost.

Naast de unieke collectie collages en assemblages kunnen bezoekers er overnachten in een maagvormige structuur van kunstenaar Joep van Lieshout. Begin januari 2008 werd begonnen met een 'artists-in-residence'-programma.

Het afval wordt eerst aangeleverd en voorbewerkt. Daarna volgt de vergisting met recuperatie van energie. In een laatste fase volgt de intensieve aerobe tunnelcompostering en de narijping. De geleverde 'groene stroom' volstaat om 2000 gezinnen van duurzame energie te voorzien. De geproduceerde compost is Vlaco-gekeurd en wordt verkocht aan particulieren en landen tuinbouwers. Alle proceswaters worden maximaal hergebruikt. Het afvalwater wordt behandeld in een eigen waterzuiveringsinstallatie. Het luchtbehandelingssysteem filtert de afgezogen lucht van geur en stof. Tijdens het bezoek en de rondleiding overlopen we het composteringsproces en uiteraard is er ook gelegenheid om vragen te stellen.

Net als de kunst die er getoond wordt, is ook de stichting zelf een aanhoudend groeiproces. De Verbeke Foundation is als een ademend organisme dat er elke dag anders uitziet. Nieuwe planten komen tevoorschijn, de zon zet alles in een nieuw daglicht en de kunstwerken gedijen en groeien in hun natuurlijke omgeving. Je kan makkelijk een groot deel van de dag in de Verbeke Foundation vertoeven. "Onze tentoonstellingsruimte wil geen oase zijn. Onze show is onaf, in beweging, ongepolijst, contradictorisch, slordig, complex, onharmonieus, levend en onmonumentaal, zoals de wereld buiten de museummuren. Bij ons geen opzichtige spektakelgebouwen maar een verfrissende onpretentieuze plaats om kunst te bekijken en een subtiele kritiek op de kunstwereld", aldus Geert Verbeke.

• PRAKTISCH Plaats: IVVO, Bargiestraat 6, Ieper. Datum: donderdag 5 juni 2008 van 14 uur tot 16.30 uur.

33


ACTIVITEITEN

Kortrijkse Yacht & Kanoclub vzw organiseren we een kajakinitiatie en kajaktocht op de Leie. Het belooft een aangename namiddag te worden boordevol fun en ambiance.

• PRAKTISCH Plaats:Verbeke Foundation, Westakker, Kemzeke (Stekene). Gps: Hulsterstraat Noord; routeplan zie www.verbekefoundation.com. Datum: zondag 7 september om 14 uur. Kostprijs: 8 euro (inkom + gids). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum aantal deelnemers: 25. Referte: BBWLD10908.

Het gaat om een tweezitinitiatie. Na een uitleg van een halfuurtje moet iedereen in staat zijn om een kleine tocht te maken. We verkennen Kortrijk vanop het water en varen in de richting van de Broeltorens. De initiatie vindt plaats met professionele kajaks en duurt ongeveer 2 uur.

• PRAKTISCH Plaats: Koninklijke Kortrijkse Yacht & Kanoclub vzw, Ruitersweg 10, Kortrijk (achter het open zwembad). Datum: zaterdag 14 juni 2008 om 14.30 uur. Kostprijs: VIK-leden en partners: 6 euro, niet-leden betalen 8 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat en dat uiterlijk tot vrijdag 6 juni 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch te verwittigen 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Referte: SAZWV10608.

ZUID-WEST-VLAANDEREN 07-06-2008 14-06-2008 12-07-2008 26-09-2008 14-12-2008

Culinair etentje met etiquettecursus, Gullegem, 19.30 uur Kajakinitiatie en kajaktocht, Kortrijk, 14.30 uur Barbecue, Waregem, 18.30 uur Wijndegustatie, Kuurne, 19.45 uur Ingenieurshappening, CC Guldenberg, Wevelgem


Barbecue

Culinair etentje met etiquettecursus

zaterdag 12 juli 2008

zaterdag 7 juni 2008 Het geluid van laaiende grasmachines, fluitende vogeltjes en in de verte spelende kinderen bij een stralend blauwe hemel en onder een warm briesje. Op zulke momenten beseft een mens maar al te goed dat het weer tijd is om te genieten van onze jaarlijkse barbecue.

Goede tafelmanieren komen altijd van pas. Daarom herhalen we onze etiquettecursus van vorig jaar. Wanneer mag je beginnen te eten? Met welk bestek begin je? Wat doe je met je servet? Mag er geslurpt worden? Yvette Verbeerst, etiquetteconsulente en bekend van het VTM-programma Klassedames, geeft ons op een ludieke manier antwoord. Yvette maakt ons tijdens een verfijnd viergangenmenu duidelijk hoe je je nu het best wel of niet gedraagt aan tafel. Het perfecte kader wordt opnieuw het klasserestaurant De Gouden Kroon in Gullegem van chef-kok Lieven Defieuw.

Dit jaar kozen we voor een andere locatie. Iedereen is welkom op zaterdag 12 juli om 18.30 uur in restaurant d'Okkernote in Waregem om naar believen mee te smullen van ribbetjes, braadworstjes en kippenboutjes, aangevuld met een groentebuffet en aardappelen pastagarnituur. In de prijs zitten ook 2 consumpties en we eindigen met koffie of ijshoorntje.

Volledige tekst in I-mag april en op www.vik.be.

Wees welkom en schuif mee aan tafel met vrienden en familie!

• PRAKTISCH

• PRAKTISCH

Plaats: Restaurant De Gouden Kroon, Koningin Fabiolastraat 41, Gullegem. Datum: zaterdag 7 juni 2008 om 19.30 uur. Kostprijs: 50 euro per persoon voor volledig menu met gepaste wijnen en dranken. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tegen 30 mei 2008. Na inschrijving sturen we per kerende het rekeningnummer waarop je binnen de 3 dagen stort met als mededeling 'etiquette + naam + aantal personen'. Pas na ontvangst van de storting binnen de 3 dagen is je inschrijving geldig!! Gelieve bij je inschrijving je keuze qua voorgerecht (vis of vlees) en hoofdgerecht (vis of vlees) mee te delen! Referte: FEZWV10608.

Plaats: Restaurant d'Okkernote, Kruishoutemseweg 84, Waregem. Datum: zaterdag 12 juli om 18.30 uur. Kostprijs: 15 euro voor VIK-leden; niet-leden betalen 20 euro per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tegen donderdag 3 juli met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch te verwittigen 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Na inschrijven sturen we per kerende het rekeningnummer toe, waarop je binnen de 3 dagen het juiste bedrag stort met als mededeling 'BBQ + naam + aantal personen'. Pas na ontvangst van de storting is je inschrijving geldig! Referte: FEZWV10708.

Kajakinitiatie en kajaktocht

Wijnproeven

zaterdag 14 juni 2008

vrijdag 26 september 2008

Stap je voor het eerst in een kajak? Of heb je die eerste ervaring al achter de rug? In samenwerking met de Koninklijke

Op vrijdag 26 september organiseren de jongeren van de VIK-afdeling Zuid-West-Vlaanderen een wijnproefavond.


34

ACTIVITEITEN

Pol Bossuyt, fanatiek wijnliefhebber sinds 1969 en meestervinoloog sinds 1999, verzorgt de avond. Hij is ook gastlesgever wijnkennis aan de Kortrijkse hotelschool en begeleider voor de sommelieropleidingen in de hotelschool. Sinds 1993 is hij wijnimporteur (import uit Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Italië, Argentinië, Australië). Sedert 1998 is Pol Bossuyt voltijds wijnhandelaar. Daarnaast is hij ook nog gastspreker voor wijnclubs in binnen- en buitenland en oprichter van de whiskyclub 'Golden promise' in Kuurne.

• PRAKTISCH Plaats: Luitenant-Generaal Gérardstraat 10, Kuurne. Datum: vrijdag 26 september 2008 om 20 uur. Kostprijs: 14 euro voor VIK-leden en partner, niet-leden betalen 17 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tegen vrijdag 19 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch te verwittigen 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Na inschrijving sturen we per kerende het rekeningnummer waarop je binnen de 3 dagen het juiste bedrag overmaakt met als mededeling 'Wijnproeven + naam + aantal personen'. Pas na ontvangst van de betaling is je inschrijving geldig! Referte: FEZWV10908.

Ben jij een echte levensgenieter en hou je van de fijne dingen des levens? Dan is dit vast iets voor jou. Tijd om de wijnen te zien, te ruiken, te proeven, … Het aantal plaatsen is beperkt tot 20 personen. Vlug inschrijven is dus de boodschap.

35


netwerk

VIK-WEDDE-ENQUÊTE 2008 WOMMELGEM. Bij dit nummer van I-mag vindt u een formulier van onze wedde-enquête 2008. Wij vragen u allen met aandrang om mee te werken aan dit belangrijke initiatief van de Vlaamse Ingenieurskamer. Het vraagt niet veel van uw tijd en het is in uw eigen belang en in het belang van alle industrieel ingenieurs. Met uw medewerking kunnen we een bruikbaar instrument samenstellen voor werknemers en werkgevers.

De tweejaarlijkse VIK-wedde-enquête

De Vlaamse Ingenieurskamer heeft een zeer lange traditie in het organiseren van periodieke wedde-enquêtes. De laatste tien jaren gebeurde dat zelfs om de twee jaar. De verwerking van de antwoorden geeft ons een bijzonder nuttige en vooral correcte basis om zowel onze leden als de werkgevers in te lichten over de actuele situatie van het loon van industrieel ingenieurs in de privébedrijven. Tegenover andere beschikbare weddegrafieken hebben wij het voordeel dat onze informatie specifiek en ondubbelzinnig beperkt is tot industrieel ingenieurs en tot de niveaus waar de grote meerderheid van hen tewerkgesteld is. Ons belangrijkste doel is een instrument in handen te hebben waarmee we onze leden een antwoord kunnen geven op twee pertinente vragen:

de overeengekomen brutomaandwedde van de betrokken maand; het gemiddelde maandelijkse commissieloon van de laatste 6 maanden; 80% van de werkelijke waarde van voordelen in natura met een maximum van 350 euro.

Dat zijn o.a privégebruik van een firmawagen, gratis woning, e.d. 50% van maaltijdcheques of van een forfaitaire kostenvergoeding met een maximum van 125 euro; vastliggende extra jaarvergoedingen buiten het wettelijke vakantiegeld en bovenop de dertiende maand die algemeen toegekend wordt. Alle andere extra's (prestatiepremies, allerlei cheques, verzekeringen, extra pensioenen) hebben uiteraard een werkelijke waarde die men moet mee betrekken in een wedde-evaluatie. Ze moeten evenwel worden beschouwd als sociale voordelen of als een onzeker inkomen dat niet vrij beschikbaar is in het gezinsbudget.

1. mijn wedde is nu xxx euro: is dat normaal voor mijn situatie? 2. ik wil onderhandelen over een nieuwe situatie, welke wedde kan ik verwachten?

Evaluatie van de wedde Ook voor de werkgevers is onze informatie zeer welkom. Dank zij het eenvoudige concept van onze enquête krijgen wij een voldoende grote respons om betrouwbare gemiddelden te berekenen. Ondanks die eenvoud zijn we toch in staat om een redelijk grote diversificatie van specifieke data te verwerken. Ook tussen twee enquêtes in slagen we erin de trends bij te houden, zodat wij altijd in staat blijven om over de actuele situatie te informeren.

Om de eigen wedde te evalueren moet men ze vergelijken met het gemiddelde van die van de collega's in een vergelijkbare situatie. Het spreekt vanzelf dat de wedde niet uitsluitend gerelateerd is aan de leeftijd, maar het is wel de enige bruikbare indicator om gemiddelden weer te geven en in de praktijk blijkt het ook een goede benadering voor een algemene evaluatie. De gemiddelde wedden die in Vlaanderen aan industrieel ingenieurs in de privébedrijven worden betaald, zijn vooral afhankelijk van de anciënniteit en van het niveau van de uitgeoefende functie. Ook de grootte en de internationale impact van het be-drijf spelen een merkbare rol. In grote bedrijven heeft de aard van de functie weinig invloed en speelt alleen het niveau een rol. De realiteit toont dat carrières van de meeste industrieel ingenieurs evolueren volgens drie onderscheiden functieniveaus. De beoordeling van het eigen niveau is wel de moeilijkste stap in het evaluatieproces.

Reële vergelijkbare brutomaandwedde Iedere werknemer heeft een contractueel overeengekomen brutomaandwedde. Die basiswedde wordt normaliter jaarlijks aangepast volgens anciënniteit en prestaties. Met uitzondering van de handelsvertegenwoordiger zou die brutowedde minimum 88% moeten uitmaken van de reële maandwedde. In veel gevallen wordt in de privébedrijven een deel van het loon toegekend in de vorm van extra loonelementen waaruit de werknemer soms zelf kan kiezen. Dat maakt het correct bepalen van een vergelijkbare maandwedde moeilijker. Niet alle voorgestelde loonelementen moeten aangezien worden als werkelijk deel van de maandwedde. Wij gaan ervan uit dat de reële brutomaandwedde bestaat uit:


36

In de meeste gevallen komt een beginnende ingenieur na het afstuderen terecht in een vooral technische, uitvoerende taak. Dat is een evaluatieperiode die volgens de prestaties tussen de zeven en de tien jaar kan duren.

Tweederde van onze collega's komen na die periode terecht in een functie waarbij zij meer en meer verantwoordelijkheid toebedeeld krijgen en waarbij het managementaspect belangrijker wordt dan het zuiver technische. De wedde evolueert met ongeveer dezelfde stijgingsgraad als in de beginjaren. Wij beschouwen dat als de gemiddelde evolutie in de ingenieurscarrière.

Namens de VIK willen we u graag uitnodigen om deel te nemen aan de wedde-enquête. We danken u hiervoor al bij voorbaat.

Ing. Paul BERTELS MSc Directeur

Zoals in alle beroepen zullen enkele ingenieurs ook na de inloopperiode een eerder vlakke loopbaan doormaken. Zelfs na 10 jaar dienst blijven zij hoofdzakelijk uitvoerders in bijna zuiver technische functies. Anderzijds maakt een niet gering percentage van de industrieel ingenieurs een sprong naar nog hogere managementfuncties met grotere zelfstandigheid en verantwoordelijkheden. De 5% top-wedden in dat niveau verwerken we niet mee, omdat zij het gemiddelde vervormen.

Hoe neem ik deel aan de VIK-WEDDE-ENQUÊTE 2008? 1. DOE IN ELK GEVAL MEE. 2. Vul het formulier zo juist mogelijk in. Overdrijvingen storen! 3. Lees en volg de gegeven verduidelijkingen. 4. Zend het formulier terug uiterlijk tot 1 september 2008.

Aandacht: De laatste jaren zijn de regionale en de sectorale verschillen veel minder significant dan vroeger. Variaties bestaan nog wel, maar zijn cijfermatig moeilijker in kaart te brengen. Toch blijven wij die verschillen opvolgen. Voor het eerst maken we ook een onderscheid tussen de wedden van vrouwen en mannen. We zijn dan ook benieuwd naar de verschillen die het onderscheid der geslachten geeft.

collega's tewerkgesteld in openbare diensten (onderwijs, universiteiten, steden en gemeenten, openbare instellingen) en die bezoldigd worden volgens officiële barema's, hoeven niet deel te nemen aan de enquête. Collega's, tewerkgesteld als 'niet-statutaire werknemers bij parastatalen en openbare instellingen' vragen wij om wel deel te nemen.

Te gast bij minister Simonet Na de algemene vergadering van de FABI in Luik op 26 april werd CIBIC (Comité des Ingénieurs BelgesBelgisch Ingenieurscomité) voorgesteld aan mevrouw Marie-Dominique Simonet, vicevoorzitter en minister voor het Hoger Onderwijs, voor Wetenschappelijk Onderzoek en Internationale Betrekkingen van de Franse Gemeenschap. Op de foto van links naar rechts: prof. Ir. Emile Peeters (FABI), Ing. Noël Lagast (VIK), Ing. André Toye (UFIIB), Ing. Charles Médart (FABI), minister Marie-Dominique Simonet, Ing. Joseph Neyens (VIK), Ing. Marc De Lee (UFIIB) en Ir. Maximilien Le Begge (FABI). Op de foto ontbreekt de K VIV. (Foto FABI)

37


netwerk

VIK-kaderweekend

39


studiegroepen

sleutelcriteria een zo laag mogelijk energieverbruik van compressoren. De meeste energie-efficiënte compressoren zijn de frequentiegestuurde compressoren. Atlas Copco heeft meetapparatuur die het mogelijk maakt om op eenvoudige manier de installatie van de klant te meten en te evalueren.

BEDRIJFSBELEID Proactief netwerken dinsdag 10 juni 2008

In deze lezing leggen we de voordelen uit om met VSD (variable speed drive) en ES (energy saving systems) te werken. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt aangetoond welke energiebesparingen dat heeft voor de klant.

Geert Conard werd vooral bekend als de man die een bloedhekel had aan netwerken en dan uitgroeide tot een van de bekendste netwerkers in België. In het voorjaar van 2004 begon hij met 'social business networking' langs websites als LinkedIn en Ecademy. Precies een jaar later was hij al een van de topnetwerkers in België. Die waanzinnige transformatie veranderde niet alleen de manier waarop hij zijn professionele activiteiten ontplooide, maar het veranderde effectief ook zijn leven voor 100%. In zijn boek 'A girlfriend in every city' deelt hij zijn verhaal, maar ook zijn methodes en inzichten voor het netwerken met mensen, zowel online als face-to-face op netwerkevenementen. Social business networking heeft zijn leven veranderd in nauwelijks iets meer dan een jaar. Vandaag werkt hij professioneel samen met mensen die hij nooit eerder had ontmoet, voor hij zijn ideeën en ervaringen begon te delen met anderen.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 12 juni 2008 om 19.30 uur, ontvangst vanaf 19 uur. Sprekers: Koen Vermandere en Alexander Smets. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Schriftelijke annulatie van een inschrijving kan tot 48 uur voor de aanvang van de activiteit zonder enige kosten. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOELE10608.

Geert Conard netwerkt ondertussen ook internationaal, is 'country manager' van Ecademy Belgium en runt zijn eigen ICT-bedrijf, IT Consult Services. Hij maakt zich sterk dat hij vandaag maar liefst 95% van zijn nieuwe business krijgt aangereikt vanuit zijn netwerk. De resterende 5% is het resultaat van mond-tot-mondreclame van zijn bestaande klanten. Marketing en publiciteit zijn niet langer besteed aan de man. Alleen al de opbrengst van die besparing dekt ruimschoots de inspanning die hij levert bij het netwerken.

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bedrijfsbeleid 10-06-2008 Lezing: proactief netwerken, VIK-huis, 20 uur 16-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur Studiegroep Bouwkunde 25-06-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 24-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 29-10-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 26-11-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur

De voordrachten over 'proactive networking' zitten altijd nokvol met handige en bruikbare netwerktips. Die tips zijn simpel en direct toepasbaar om er je eigen netwerkervaring mee te verbeteren.

• PRAKTISCH

Studiegroep Elektriciteit 12-06-2008 Energiebesparend systeem voor compressoren, VIK-huis, 19.30 uur 18-06-2008 Lezing: SIL in de elektrotechniek, VIK-huis, 19.30 uur 18-09-2008 Lezing: Actuele wijzigingen in het AREI: het VEI 16-10-2008 Lezing: Hoe kies ik een motor?, VIK-huis, 19.30 uur 20-11-2008 De evolutie van de HS-transfo's + netwerkberekeningen: Electro80, VIK-huis, 19.30 uur 11-12-2008 Windturbines, VIK-huis, 19.30 uur

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 10 juni 2008 om 20 uur. Spreker: Geert Conard Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOBED10608.

ELEKTRICITEIT

Studiegroep Technisch-Commercieel 30-09-2008 Lezing: Creativiteit in de verkoop, Ramada Plaza Hotel, Antwerpen, 20 uur

Energiebesparend systeem voor compressoren donderdag 12 juni 2008

Veiligheid-Milieu 12-06-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur

Atlas Copco is 's werelds grootste compressorbouwer met verkoops- en productievestigingen over de hele wereld.

Studiegroep Voeding 02-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 07-10-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 04-11-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 02-12-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur

Bij de productie van gecomprimeerde lucht wordt veel energie gebruikt. De totale kostprijs van de compressoren 'over de volledige levensduur' bestaat voor meer dan 80% uit energieverbruik. Gewapend met die wetenschap is één van de


40

VIK V orming VIK V orming

Stagiairs leveren nuttig werk bij VIK Vorming Drie stagiairs versterken hun troeven voor de arbeidsmarkt WOMMELGEM. Het voorbije voorjaar kozen weer enkele studenten VIK Vorming uit als stageplaats. We stellen ze even aan u voor.

Eerst en vooral was er het gezamenlijk project van 6 studenten handelswetenschappen - marketing aan de Karel de Grote Hogeschool. Onder de kundige leiding van mevrouw Ria Vanthillo voerden zij een marktonderzoek uit naar langlopende opleidingen en naar onze masterclassopleidingen in het bijzonder. Hun grondige bevragingen en analyses leverden enkele conclusies op die het ons mogelijk maken om onze masterclasses nog beter te positioneren.

Jente Adams

Jente Adams is 16 jaar en vierdejaarsstudent 'receptiemedewerker' aan de speciale beroepsschool van Emmaüs die zich richt tot o.a. personen met autismespectrumstoornissen. Jente heeft meegewerkt aan de realisatie van de VIP-days op 17 en 24 april waar hij de ontvangst van de deelnemers mee voor zijn rekening nam. Jente blijkt ook een snelle computerhand te hebben. Zo heeft hij meegewerkt aan de opbouw van de nieuwe VIKwebsite. Steven Hellemans studeert handelswetenschappen, optie bedrijfsmanagement aan het Vlekho-instituut. Hij gaat na wie de andere spelers op de vormingsmarkt zijn en welke hun sterktes en zwaktes zijn. Aan de hand van zijn analyse zal hij half juni kunnen afronden met een advies over onze aanpak en verdere strategie.

Steven Hellemans

Katrien Wouters werkt momenteel bij Educar, een tewerkstellingsbedrijf dat opleiding en werkervaring organiseert voor gemotiveerde werkzoekenden uit de kansengroepen. Nadat zij de afgelopen 20 jaar 'een kleine kmo' heeft gerund -oftewel de opvoeding van 4 kinderen organiseerde, wil zij herintreden en opnieuw haar plaats in de arbeidsmarkt opeisen. Bij VIK Vorming willen we haar een leerrijke ervaring bieden in een bedrijfsomgeving en een waardevolle referentie voor de toekomst. Aan alle stagiairs van harte dank voor de inzet en veel succes voor de toekomst. Katrien Wouters

Tekst en foto's: Lic. Diane LUYTEN

43



Feestelijke proclamatie bouwmanager Nieuwe masterclass vanaf 12 september! WOMMELGEM. Op vrijdag 11 april werd de 13de promotie van de VIK Vorming masterclass bouwmanager feestelijk afgesloten met een proclamatie.

Programmadirecteur Guy Roymans leidde de avond in. Daarna was het woord aan de partners van de opleiding. Gilbert Folens van het De Nayer Instituut sprak over de stand van zaken van de aanpassingen aan de studie en het diploma van industrieel ingenieur. Marc Dillen van de Vlaamse Confederatie Bouw gaf zijn visie over PPSprojecten. De avond werd voortgezet met een uiteenzetting van Jaak Polen, voorzitter van Via-Invest over 'PPS-projecten in openbare werken'. Via-Invest is een structureel samenwerkingsverband tussen het Vlaams Gewest (het Agentschap Infrastructuur en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). Zij zijn belast met het ontwerp, de bouw en de financiering en het beheer van infrastructuur. De projectvennootschap zal daartoe op haar beurt projecten toevertrouwen aan private partners. De investeerders kunnen aanspraak maken op een periodieke vergoeding. Daarna was het tijd voor de uitreiking van de certificaten zelf.

Ing. Guy Roymans MSc, programmadirecteur bouwmanager I-mag juni - juli 2008

Ing. Joseph Neyens MSc, Ing. Guy Roymans MSc Agnes Van Gorp, Ing. Patrick Van Opstal MSc, ir. Pieter Deweerdt, Marc Bauters, Dirk Herman

Dirk Herman, HR-manager van Aswebo schenkt laptop aan eerste laureaat Marc Bauters.

Gilbert Folens, adjunct-directeur De Nayer Instituut

De nieuwe bouwmanagers luisteren aandachtig naar de uiteenzetting van Jaak Polen.

Marc Dillen, directeur-generaal VCB

44

Jaak Polen, voorzitter Via Invest

VIK V orming VIK V orming De 15 nieuwe bouwmanagers kregen hun certificaat uit handen van de examenjury.

schrijf nu in voor BM14

Gewoontegetrouw zorgden de eventsponsors voor een extra attentie voor de 3 laureaten. Derde laureaat, Patrick Van Opstal, kreeg een kistje wijn, geschonken Gezellig bijpraten bij een glaasje… door de Vlaamse Ingenieurskamer. De tweede laureaat, Pieter Deweerdt, kreeg een aquarelschilderij vervaardigd door Agnes Van Gorp. De eerste laureaat, Marc Bauters, werd beloond met een gloednieuwe laptop, geschonken door Aswebo nv. Aswebo is vooral bekend als wegenbouwonderneming en Belgisch marktleider in productie, verkoop en aanleg van asfalt. Dirk Herman, HR-manager van Aswebo, mocht dan ook de laptop overhandigen.

Op 12 september gaat de 14de masterclass bouwmanager van start. In 59 sessies bundelt bouwmanager technologie, management en bedrijfseconomische knowhow tot een polyvalent programma. Docenten uit de bouwsector analyseren met u de productie- (werf) en andere functies vanuit een managementbenadering. Ze tonen u hoe ze een bijdrage leveren tot de concurrentiekracht van uw bouwonderneming en bespreken de raakvlakken en interacties met andere ondernemingsfuncties. Er wordt ook speciale aandacht besteed aan de aparte aanpak van een PPS-project. Dat programma loopt in samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw en de Lessius Hogeschool Campus De Nayer. Na positieve evaluatie van het examen en het oplossen van een case ontvangt u het certificaat van Fellow bouwmanager masterclass VIK-Certified®

De avond werd gezellig afgesloten met een walking diner, waarbij zowel de bouwmanagers als de docenten en de leden van jury en programmacommissie nog heel wat konden napraten.

Meer info?

www.vik.be/fbm [email protected] 03 259 11 06

... en een hapje.

Cursusagenda mei - september 2008 CURSUS

START

AANTAL SESSIES

UREN LEDENTARIEF

Risicomanagement in de bouw

05.06.08

2

19 tot 22 uur

330

Procesinstrumentatie*

27.08.08

4

14 tot 18 uur en 9 tot 16.30 uur

750

TECHNOLOGIE

Dimensioneren van elektromechanische aandrijfsystemen *

10.09.08

7

19 tot 22 uur

880

Betonherstellingen VERNIEUWD

29.09.08

4

19 tot 22 uur

470

Bouwputten - diepfunderingen

29.09.08

5

19 tot 22 uur

560

BEDRIJFSKUNDE Intern auditor BRC/IFS

05.06.08

2

9 tot 17 uur

620

Verhogen van de betrouwbaarheid van een installatie NIEUW

09.09.08

4

14 tot 21 uur

1080

6 Sigma

22.09.08

5

19 tot 22 uur

660

Integraal waterbeheer

22.09.08

15

19 tot 22 uur

1320

22.09.08

5

19 tot 22 uur

660

VAARDIGHEDEN Relationeel verkopen NIEUW * = Gent

Het volledige vormingsaanbod is ook beschikbaar in gedrukte versie. Een exemplaar kan steeds aangevraagd worden op het VIK-secretariaat, noë[email protected], 03 259 11 05.

45



Fellow in industrial engineering viert derde promotie Volgende masterclass vanaf 17 oktober WOMMELGEM. In totaal volgden al meer dan 60 cursisten de masterclassopleiding Fellow in industrial engineering. De opleiding komt tegemoet aan een actuele nood van bedrijven om steeds meer en beter te presteren met gelijke of zelfs minder middelen of, anders gezegd, een nood aan productiviteitsverbetering.

Het vakgebied 'industrial engineering' biedt een waaier aan hulpmiddelen om processen en werksituaties in kaart te brengen, te analyseren en te verbeteren vanuit het oogpunt van productiviteit. De cursisten krijgen inzicht in IE-tools en -technieken. Zij leren de juiste tools te selecteren en toe te passen naargelang de probleemstelling. De opleiding wordt dan ook afgesloten met een IE-project dat de cursist in de eigen werkomgeving realiseert. Zo kan de cursist de pas verworven kennis meteen daadwerkelijk in de praktijk omzetten en krijgt hij al een eerste terugverdieneffect voor zijn bedrijf. Prof. dr. ir. Dirk Van Goubergen en Ing. Paul Bertels MSc, programmadirecteurs FIE, reiken de diploma's uit: hier aan laureaat Leslie Curtis.

Laureaat Frédéric Gansemans.

Op vrijdag 18 april ll. werd de derde promotie feestelijk afgesloten met de uitreiking van de felbegeerde certificaten. Laureaat van de promotie is Dirk Jossa, senior processengineer bij SML (Service Magazijn Limburg - dochtermaatschappij van Ferrostaal-MAN), logistieke dienstverlener die onder andere optreedt als toeleverancier voor Ford. In dat kader onderzocht hij de mogelijkheden tot productiviteitsverbetering bij de knuckle montage achteras. De jury kroonde hem tot laureaat van de derde promotie vanwege zijn specifieke aanpak van het probleem en vanwege het rigoureus gebruik van de diverse IE-tools tijdens het project. Gewoontegetrouw volgen nu nog enkele bezoeken aan de bedrijven van enkele cursisten, zodat de verbeteringen in de praktijk worden geïllustreerd. Ook de deelnemers van de afgelopen promoties worden daarbij uitgenodigd, zodat de onderlinge kennisuitwisseling tussen de industrieel ingenieurs versterkt wordt.

Laureaat Dirk Jossa.

De volgende masterclass Fellow in industrial engineering zal van start gaan op vrijdag 17 oktober. Meer informatie? Surf naar onze website www.vik.be/fie of neem contact op met Manuella Goyvaerts op het nummer 03 259 11 06. Laureaat Marc Vancorenland.


Laureaat Tom Repriels.

46


VIP 2008 Het voorbije symposium industrial ethernet en wireless networking

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents