MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

08/09-2008

INGENIEURSMAGAZINE

VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 46, nummer 08/09, augustus-september 2008 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor ANTWERPEN X- P2A8632

Commentaar I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast MSc EINDREDACTIE Luc Vander Elst REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. W. Samyn MSc - Ing. L. Wezenbeek MSc REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 Website: www.vik.be - e-mail: [email protected] Doorlopend open van 08.30 uur tot 17.00 uur LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN rek.nr.: 406-0098501-56 € 61,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 33,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden € 17,00 voor studenten-industrieel ingenieur

Netwerken: ook voor jongeren een noodzaak! Het woord was enkele jaren geleden nauwelijks in gebruik, maar duizenden pasten het in allerlei domeinen van de maatschappij al wel toe. Vaak gebeurde dat beroepshalve, uit noodzaak of als maatschappelijk vangnet of netwerk. Het woord spreekt niet alleen tot de verbeelding, maar het leunt ook aan bij een realistische visie. Mensen hebben behoefte aan contact met anderen. Daarom nog niet met om het even wie. Meestal zoekt iemand steun bij gelijken, niet noodzakelijk in de brede betekenis van het woord, maar vaak specifiek en doelgericht. Zo vormen mensen met eenzelfde opleiding een gezamenlijk platform of netwerk. Ingenieurs, architecten en zovelen anderen 'netwerken'. Voor de industrieel ingenieurs geldt het netwerk van de Vlaamse Ingenieurskamer. Sinds een halve eeuw brengt ze duizenden industrieel ingenieurs in contact met elkaar… en met andere netwerken. Een netwerk is ook een platform om te lobbyen, een andere taak van de VIK. We staan er niet elke dag bij stil, maar de kracht van het VIK-netwerk is, tot over de landsgrenzen heen, wijdvertakt. Binnen de VIK heeft men ook deelnetwerken: voor de businesssector, de onderwijssector, de openbare diensten, zelfstandigen, studenten en senioren. De VIK biedt de collega's een klankbord om snel toegang te krijgen tot de juiste informatie, om bij te leren en op te treden inzake de internationale erkenning van het diploma. Netwerken is professionaliseren, is meer halen uit uw graad en diploma. Netwerken maakt het mogelijk kennis om te zetten in innovatie, een visie uit te werken en ze op een efficiëntere manier te realiseren. Wie niet aan een netwerk deelneemt, blijft aan de zijlijn staan en laat kansen verloren gaan. Het opbouwen van een netwerk moet in een vroeg stadium gebeuren, van bij het behalen van het diploma. Er wordt ongetwijfeld fors geïnvesteerd in studie en opleidingen. Met het behalen van het diploma van industrieel ingenieur is een korte periode afgesloten in het leven van de jonge industrieel ingenieur. Een veel langere fase - die van de tewerkstelling - sluit daar nu bij aan. Met de VIK staat u nooit alleen met uw vragen over de uitbouw van uw beroepsloopbaan. Industrieel ingenieurs maken een beetje aanspraak op het patent van een eigen 'merkessentie'. Dat is historisch gegroeid en op zich uniek in heel wat aspecten. De typische eigenheid van het diploma ligt onder meer ook aan de basis van de VIK, als gezaghebbende en gewaardeerde organisatie. Met dit septembernummer van I-mag begint ook het nieuwe werkjaar van de VIK. Het is meteen een gelegenheid om, als u nog geen lid van de VIK zou zijn, u vandaag nog te laten registreren. Daarmee gaat ook uw belangrijk netwerk van start. Ik ben overtuigd dat u er graag wil bijbehoren. Alvast welkom bij de club!

€ 77,00 voor leden woonachtig in het buitenland

Ing. Joseph NEYENS MSc Algemeen voorzitter VIK

€ 550,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 275,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER

Jaarlijkse algemene statutaire ledenvergadering zaterdag 25 oktober 2008 - 14.00 uur - VIK-huis Info en inschrijving: [email protected]

Meetapparatuur © Metris

3

I-mag augustus - september 2008

Inhoud Commentaar Netwerken, een noodzaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inhoudstafel .........................................

03 04

05 Metris brengt totaaloplossingen voor micrometrologie 08 Modern Times 12 Naar digitale gegevensuitwisseling over kabels en leidingen 15 In de kijker: Metris 17 Nieuws van de afdelingen 18 VLHORA, VLIR en EURASHE onder één dak 28 VIK reikt prijzen uit bij proclamaties 30 Opleiding bouwmanager succesvol in Roemenië 31 Groot verschil in opleiding in Vlaanderen en Wallonië 34 Veiligheid is verantwoordelijkheid voor elke ingenieur 38 Activiteiten van de studiegroepen 40 Puzzelaar 44 Lead auditor course ISO 9001:2000 45 Hoe prospecten succesvol benaderen? 45 14de masterclass Fellow bouwmanager van start 46 Duurzaam bouwen 48 Ventilatietechnieken 48 Symposia voor het najaar 49 Cursusagenda 50 Soudal: van eenmanszaak tot Europese speler

Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centrum industrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling Leuven - Hageland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

...............................................................

Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studiegroep in de kijker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

...............................................................

Denken & doen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


4

technologie TECHNOLOGIE

Van eenmanszaak tot Europese speler Soudal blijft jaar na jaar sterk groeien TURNHOUT. Halverwege september bezoekt de regionale afdeling Kempen het bedrijf Soudal. Dat en het gegeven dat Soudal 17 industrieel ingenieurs tewerkstelt in de meest uiteenlopende functies waren al goede redenen om het bedrijf eens voor het voetlicht te plaatsen. Maar daarnaast leest het verhaal van Soudal ook als een trein en is de stichter en bezieler van het bedrijf, Vic Swerts, een typevoorbeeld van een 'American dream': de zoon van een melkboer staat nu aan het hoofd van een bedrijf met 1.100 werknemers.

In 1966 nam Vic Swerts een lasbedrijfje aan de Antwerpse Ossenmarkt over. Vooral de productie van polyesterplamuur interesseerde hem. Na enige tijd kreeg hij van Bayer de toelating om siliconen te produceren, een product waar op dat moment maar weinig mensen in geloofden. Het bedrijfje groeide langzaam, verhuisde naar Turnhout en produceerde het eerste jaar 5.000 kokers siliconen. Na tien jaar liet Vic Swerts een eerste productiehal bouwen in het industriepark van Turnhout. In 1981 veranderde de naam in Soudal nv. Uitbreiding, overnames, verhoogde export en de diversificatie van producten leidden ertoe dat Soudal nv vandaag in dertig landen gevestigd is, 1.100 personeelsleden telt en een heel breed en innovatief gamma van materialen aanbiedt.

Professionalisering Vandaag rollen er maar liefst 500.000 kokers per dag van de band, verhoogt

Soudal jaarlijks zijn omzet met bijna 40 miljoen euro en groeit het personeelsbestand jaarlijks met zowat 100 eenheden aan. Het gevolg van een doorgedreven professionalisering? Vic Swerts, voorzitter van Soudal: “Je begint te professionaliseren op het moment dat je begint. Toen ik in 1966 begon, volgde snel de crisis van de jaren '70. Maar we groeiden ook toen jaarlijks met 50%. Het verschil ligt vooral in 'doorzetten en het willen doen'. Let op: wij zijn gegroeid met vallen en opstaan en met een hoop stommiteiten. Nu zijn het specialisten die de professionalisering aanpakken en beter stroomlijnen.” Luc Thys, marketingdirecteur: “Onze aanpak ligt helemaal in de lijn van de persoonlijkheid van Vic Swerts. Voor internationaal succes hoef je niet in álles beter te zijn. Je mag natuurlijk ook niet

slechter zijn. Je moet minstens mee kunnen en je moet beter zijn in de dingen die tellen: logistiek, prijs, innovatie. En je moet net dat beetje meer doen om de klanten tevreden te stellen. De laatste 20 jaar zijn we geëvolueerd naar een veel technischere en veel innovatievere speler op de markt. Wij schrijven vandaag mee de innovaties in onze sector. We hebben een aantal wereldprimeurs, die nog niemand ons heeft nagedaan.”

“Voor internationaal succes hoef je niet in álles beter te zijn. Je mag natuurlijk ook niet slechter zijn.” Soudal heeft 300 formules voor silicone in huis en maakt voor de professionele wereld spitsproducten voor een zeer specifieke toepassing. Nochtans maken siliconen nu nog slechts 30% uit van het productenaanbod. Dat komt onder meer omdat Soudal veel belang hecht aan vernieuwing en in de loop van zijn bestaan enkele keren de juiste strategische keuzes heeft gemaakt. Vic Swerts: “Het nieuwe research- and developmentcenter dat we hiernaast bouwen, geeft aan dat we nog altijd volledig willen inzetten op innovatie. Het gebouw overstijgt eigenlijk wat voor Turnhout mogelijk is. Iedereen weet dat het ontzettend moeilijk is om nog goede mensen te vinden. Daarom zetten we een wat prestigieuzer gebouw neer, waar we goede mensen willen in krijgen die fier zijn om bij Soudal te werken.”

Doe-het-zelf Luc Thys: “We zijn enerzijds gegroeid via de productsegmenten: siliconen in de jaren 70, daarna de complementaire polyurethaanschuimen en later de lijmen. Dan is er de doe-het-zelfwereld bijgekomen. We hadden de technologie van de producten in huis, maar qua logistiek en vermarkting was dat een heel nieuwe

Luc Thys

Vandaag rollen er ruim 500.000 kokers per dag van de band bij Soudal. 5


TECHNOLOGIE

manier van werken. Als je binnen de 24 uur moet leveren in een achterhoek in Hongarije, dan heb je een ander logistiek apparaat nodig dan wanneer je wekelijks aan professionelen moet leveren.”

“De laatste 20 jaar zijn we geëvolueerd naar een veel technischere en veel innovatievere speler op de markt.” Negentig procent van de Soudal-productie is bestemd voor export naar zowat 100 verschillende landen. Vic Swerts: “We spelen mee op de Europese markt. Op de wereldmarkt durf ik niet zeggen. België is nu eenmaal een klein land met een kleine afzetmarkt. Er is voor ons meer buitenland dan binnenland.

Als je wil groeien, moet je over de grenzen kijken. In het buitenland proberen we altijd klein te beginnen. Afhankelijk van de man die aan het Soudal-roer staat in dat land, lukt dat of lukt dat niet. Het is niet overal een even groot succes. Wat vooral belangrijk is, is doorzetten. Wij willen de nummer één, twee of drie zijn op de Europese markt en - als het kan - de technische evolutie juist voor blijven. Maar anderzijds wil ik ook mijn sociale functie naar behoren kunnen blijven vervullen, want op de duur heb je ook een sociale functie als werkgever. Ik doe nog veel meer dan alleen geld verdienen. Ik doe nogal wat 'goede werken', maar het is natuurlijk gemakkelijk om van veel een gedeelte weg te geven. Mijn ambitie is om Soudal te laten groeien en genoeg kapitaal te behouden om zelfstandig te blijven.”

“Er is voor ons meer buitenland dan binnenland.”

Geheel Luc Thys: “Soudal is in schuim echt wel een van de grote spelers, maar het geheel is is belangrijk. Wij spelen op verschillende productsegmenten. Als één productsegment het moeilijker krijgt, kun je hopelijk nog voort met een ander productsegment. Het geheel als bedrijf moet de delen blijven overstijgen, jaar na jaar. Wij zijn bijna nergens de grootste, maar in ons totale productengamma zijn wij wel een van de grote spelers.”

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: SOUDAL NV

Vic Swerts: een portret in zeven uitspraken mijn best gedaan. Het is eten of opgegeten worden. Ik wil minstens even goed doen als de concurrentie en ze liefst zelfs voor blijven. Wij zijn wereldberoemd in Turnhout, maar je moet dat echt relativeren: op wereldvlak betekent dat niets.”

Vic Swerts is het typevoorbeeld van een ondernemer die het gemaakt heeft, maar nooit vergeten is hoe hij begonnen is. Hij is een ondernemer met een hart voor zijn bedrijf, een hart voor zijn mensen en een hart voor de wereld daarbuiten. Big business met een menselijk gelaat: een beeld van de oprichter en voorzitter van Soudal aan de hand van zeven uitspraken. > “Ooit was ik fier dat dit bedrijf een onemanshow was. Maar ik weet al lang dat een onemanshow heel beperkend is. Als die ene man weg is, valt het kaartenhuisje ineen.”

Vic Swerts

> “Financieel gezien had iedereen meer kansen om iets te bereiken dan ik. Alle stopverffabrikanten mochten siliconen maken. Ik kende daar niets van, maar ik heb die kans niet laten liggen.”

> “Ik ben hier nog wel het hoofd, maar ik heb heel veel goede teamspelers. Dat is de reden van ons succes: we hebben een geweldig orkest, maar eigenlijk bespeel ik geen enkel instrument. Je kunt tot op grote hoogte fantastische orkesten uitbouwen zonder zelf beroepsmuzikant te zijn.”

> “Ik heb altijd geopteerd voor heel straffe medewerkers, omdat mijn plaats toch niet in vraag werd gesteld. Elk bedrijf kan of durft dat niet, want heel goede elementen betekenen vaak concurrentie voor de andere functies in huis.”

> “Je moet altijd proberen om iets meer te doen dan de anderen. Ik was thuis de oudste en ik moest het voorbeeld geven: werken dus! Er hing thuis geen studiesfeer en ik had dus ook geen goede schoolresultaten, maar ik heb wel leren doorzetten, iets meer doen dan de andere. Je moet geen tien seconden voorlopen op honderd meter. Een honderdste van een seconde is genoeg.”

> “Ik had er veel voldoening van om mensen te kunnen een plezier doen en daar ook nog geld aan te verdienen. Dat was een ingesteldheid. Dat heeft te maken met een soort middenstandsgevoel, denk ik. Als mensen tevreden zijn, dan heb je een win-winsituatie. Anders lijkt het op profiteren en daar hou ik niet van.”

> “Men heeft mij ooit eens gevraagd of ik altijd groter wou worden. Eigenlijk wou ik niet groot worden. Ik heb gewoon

LVE

VIK-afdeling Kempen brengt een bezoek aan Soudal op 15 oktober: zie Nieuws uit de afdelingen.


6

TECHNOLOGIE

De uitdagingen voor de ingenieurs van Soudal De ingenieurs bij Soudal werken in de meest uiteenlopende afdelingen: verkoop, productie, kwaliteitscontrole, onderzoek en ontwikkeling, labo, enz. We laten 3 van de 17 ingenieurs aan het woord.

“Ik ben bij Soudal op de productieafdeling begonnen in september 1997. Eerst was ik vooral verantwoordelijk voor menging en afvulling. Toen de plaats voor kwaliteitsverantwoordelijke vrijkwam ben ik daarin doorgegroeid. Het bedrijf was kleiner, toen ik hier begon, maar het groeide, ook richting buitenland. Een internationaal bedrijf in volle expansie, zoals dit, biedt kansen om binnen de firma te groeien en dat maakt het boeiend. Elke dag is bij wijze van spreken een uitdaging.”

Ing. Jan Verbruggen MSc is hoofd van de technische service, de schakel tussen ontwikkeling en klant, die de klanten de juiste professionele toepassingen aanbeveelt en nagaat welke professionele toepassingen de klanten precies willen.

Bob Laurent heeft de ambitie om nog wat hogerop te geraken in het bedrijf.

“Ik schrijf lastenboeken op maat van de klant. Als we voor een grote klant een formule op maat maken, dan gaan we na hoe die klant werkt, wat zijn eisen zijn en hoe het product wordt verwerkt. Dat gieten we in een mooie omschrijving met de verschillende parameters.”

“Ik ben hier graag. Als vrij jonge ingenieur zit ik toch al in een serieuze positie voor een bedrijf van deze grootte. Wat niet wil zeggen dat ik niet nog verder wil gaan. Het leuke hier is dat je als jonge ingenieur een paar keer met je hoofd tegen de muur kan lopen en dat mag ook. Je mag hier nog leren uit je fouten. Zo breid je je groeipotentieel uit.”

Jan studeerde in 1987 af aan de Karel de Grotehogeschool als industrieel ingenieur scheikunde. Hij is Ing. Jan Verbruggen MSc aan zijn tweede arbeidsperiode bij Soudal bezig. “Wat we hier doen, heeft in feite meer te maken met mechanica. Scheikunde komt er ook wel bij te pas. We gaan bijvoorbeeld na wat de invloed van een zuur op een doorhardend product is. Als men mij komt zeggen dat een product geel wordt, dan zoek ik uit waarom.” “Het spectrum van de producten is heel breed. Niemand kan alles weten. Ik hou me vooral bezig met beglazing, maar je kit af tussen glas en kader. Dat kader kan verf zijn, maar het kan ook aluminium met een poedercoating zijn en in die poedercoating kan dan een antigraffitiproduct zitten. Dat wil zeggen dat er niks pakt op die coating, dus ook geen silicone. Dan moeten we weer een trucje vinden om die silicone toch te laten hechten op die coating. Je moet het dus veel breder bekijken. Elk nieuw materiaal levert ons nieuwe uitdagingen op. Voor de komende tien, twintig jaar hebben we nog uitdagingen genoeg.”

Ing. Luc Loos MSc werkt voor onderzoek en ontwikkeling en is specialist op het gebied van silicone. Hij studeerde af in chemie, in Geel en later bij De Naeyer.

Ing. Bob Laurent MSc is hoofd van de kwaliteitscontrole bij Soudal. Hij is industrieel ingenieur in de biochemie. Hij studeerde af bij Groep T en volgde een aanvullende vorming kwaliteitsingenieur in Antwerpen. Bob Laurent wordt geconfronteerd met heel veel verschillende eigenschappen van veel verschillende producten. “De kwaliteit wordt gecontroleerd vanaf de aanvoer van grondstoffen, over de menging tot aan het eindproduct. Bij de ingangscontrole werken we vooral met certificaten van leveranciers, maar we doen ook enkele steekproeven, omdat bepaalde grondstoffen tijdens het transport kunnen veranderen van eigenschap.”

Toen Luc bij Soudal begon, werkten er 26 mensen. “Aanvankelijk deed ik ontwikkeling, kwaliteitscontrole en technical service, maar naarmate Soudal groeide, is dat allemaal in aparte diensten overgegaan.”

Ing. Bob Laurent MSc

“Ik ben hier in 1980 begonnen als pas afgestudeerde. Ik heb uit drie aanbiedingen voor deze job gekozen, omdat dit het meest technisch was. Wij doen hier aan productontwikkeling en productverbetering in de breedste zin van het woord. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten Ing. Luc Loos MSc gaan we deels voort op eigen technologie en deels op technologieën die ons worden aangereikt door nieuwe of bestaande leveranciers, zoals Bayer en Wacker. Als we zelf iets uitzoeken, dan is het meestal op basis van bestaande technologieën, want we hebben al heel wat in huis.”

“Als er een product verandert, of de verwerkingsomstandigheden veranderen, dan moeten wij nieuwe oplossingen uitdokteren. Soms heeft dat te maken met regio's, met alternatieve grondstoffen, met grondstoffen die wegvallen, met milieu, nieuwe wetgeving, enz. Wij proberen onze producten ook zoveel mogelijk vrij te houden van gevarenetikettering. En soms moeten er dus bepaalde producten vervangen worden door milieuvriendelijkere producten. Onderzoek en ontwikkeling zijn heel belangrijk, want zonder aanpassingen en verbeteringen kan de verkoop niet verder.

“Bij de menging keurt de operator vaak zelf. Met steekproeven drijven we die kwaliteitscontrole nog op. Soudal heeft kwaliteit altijd hoog in het vaandel gedragen. De metingen leveren almaar betere cijfers op.”

“Behalve productontwikkelingen en productverbeteringen optimaliseren wij ook de kosten van onze producten. Een product mag nog zo schitterend zijn: als het te duur is, verkoopt het niet. Het nieuwe researchcenter dat wordt gebouwd is toch een vorm van appreciatie voor ons werk.” LVE

7


technologie TECHNOLOGIE

Metris brengt totaaloplossingen voor micrometrologie

Meer dan helft Vlaams personeelsbestand is ingenieur LEUVEN. Metris werd als spin-off van de K.U.Leuven opgericht in 1995, maar heeft op korte tijd al een hele weg afgelegd. Metris is gespecialiseerd in micrometrologie en is inmiddels al beursgenoteerd. Met hoogtechnologische innovatie en een aantal gerichte en erg uitgekiende overnames zette het bedrijf vorig jaar een omzet van 93 miljoen euro neer en stelt het al 700 werknemers tewerk, van wie 120 in Vlaanderen. Ongeveer tweederde van die 120 Vlaamse werknemers zijn ingenieurs. Ir. Renaat Van Cauter en Ing. Christophe Dupont MSc hadden het met ons over hun werkgever. Wat eigenlijk begon als een doctoraat over algoritmes voor reverse engineering mondde uit in een brede waaier van totaaloplossingen voor micrometrologie.


Renaat: “In 1995 begon het verhaal van Metris inderdaad bij software. Bij de K.U.Leuven was er een onderzoeksafdeling die zich bezighield met reverse engineering, een manier om gemeten puntwolken te modelleren naar een CAD-model. Zo ontstond er technologie in de vorm van

8

software. Maar voor Metris zou het interessanter zijn om een unieke combinatie van scanner en software tegelijk aan te bieden. Ook de markt vroeg meer naar mogelijkheden voor 3D-inspectie op coördinaatmeetmachines. Zo groeide het idee om onze klanten totaaloplossingen aan te reiken. Geleidelijk aan groeide de vraag van belangrijke klanten uit de automobielsector en in 1999 nam Metris dan de laserscantechnologie van een Duits bedrijf over.” Drie jaar later volgde de overname van een platform voor verwerking van grote puntwolken en nog drie jaar later werd Krypton overgenomen, waarmee ook de

TECHNOLOGIE

tijdswinst op en een betere beheersing van het productieproces.”

robotscanning en de 'handheld' scanning bij Metris terechtkwam. Renaat: “Door zelf coördinaatmeetmachines te leveren met daarop de scanners van Metris konden we onze klanten een totaaloplossing aanbieden. De overnames die daarop volgden, maakten de cirkel rond. Met lasertechnologie, waar nodig aangevuld met klassiekere meetmethoden, kunnen we vandaag de meeste klanten een volledige oplossing bieden op het vlak van micrometrologie.”

Auto's en vliegtuigen Het productgamma van Metris bestaat vooral uit oplossingen die het digitale inspectieproces mogelijk maken: 3Dlaserscanners, laserradars en iGPS voor 'large scale metrology' en de traditionelere coördinaatmeetmachines (CMM's) en meetarmen. Met de laserscanners kunnen voorwerpen heel nauwkeurig worden opgemeten naar dimensies, naar vormen en naar geometrische kenmerken, zoals bevestigingsgaten. Metris vindt zijn klanten vooral in de automobielindustrie en de vliegtuigindustrie.

Het productgamma van Metris bestaat vooral uit oplossingen die het digitale inspectieproces mogelijk maken: 3D-laserscanners, laserradars en iGPS voor 'large scale metrology' en de traditionelere coördinaatmeetmachines (CMM's) en meetarmen.

Renaat: “Het inspectieproces bij de preproductie en de productie van auto's moet zeer snel en foutloos kunnen gebeuren. Door dat inspectieproces via laserscannen te laten verlopen - contactloos van op een zekere hoogte boven het meetstuk krijgt de producent op veel kortere tijd veel meer informatie en een volledig digitaal model van zijn opgemeten voorwerp. Daarmee kan hij zijn auto al virtueel bouwen en virtueel nagaan waar er assemblageproblemen kunnen ontstaan. Autoconstructeurs krijgen zo veel meer data, die ze veel dieper kunnen analyseren. Dat levert in het productieproces een serieuze

Christophe: “Die laserscans leveren behalve productiviteitsverhoging ook een groter gebruiksgemak op. Constructeurs doen daar hun voordeel bij tijdens de assemblage: minder hardware, minder personeel, enz. De optische technologie is ontwikkeld in de jaren 90 en kwam in productie vanaf ongeveer 2000. Dat differentieert Metris van de traditionele spelers: wij hebben ons nooit op de traditionele systemen gefocust en dat was direct onze voorsprong.”

X-ray Voor die andere belangrijke klant, de vliegtuigconstructeurs, biedt Metris een laserradar aan, die kan meten tot 60 meter met een nauwkeurigheid van 0,4 tot 0,5 mm. Zo kan die een vleugel van 30-40 meter in één keer geautomatiseerd en contactloos opmeten. De winst in tijd en arbeidsintensiteit is evident. Christophe: “Wij leveren totaaloplossingen. Alles wat wij in huis hebben, is com-

Ing. Christophe Dupont MSc en ir. Renaat Van Cauter met tussen hen in logo en baseline van Metris

De VIK-afdeling Leuven-Hageland bezoekt Metris op vrijdag 19 september: zie Nieuws uit de afdelingen.

9


TECHNOLOGIE

plementair. Wij doen onze eigen producten geen concurrentie aan. We kunnen eventueel ook terugvallen op traditionele meettechnologie, zoals tastprobes, als laserscanning geen oplossing biedt. Of we werken met X-raysystemen of computertomografie, onze meest recente systemen. Die maken het dan weer mogelijk om de interne structuur van voorwerpen te analyseren. Afhankelijk van wat er moet worden opgemeten, gebruiken we meer of minder gesofisticeerde meetapparatuur.”

De automobiel- en de luchtvaartindustrie zijn goed voor zowat 60% van het klantenbestand van Metris.

Ing. Christophe Dupont MSc studeerde af als industrieel ingenieur elektromechanica bij Groep T in Leuven. Hij werkt nu bijna 4 jaar bij Metris, waar hij indertijd spontaan solliciteerde. “Ik ben kwaliteitsmanager voor de productie in België. Wij kopen alle componenten los aan en de kwaliteitscontrole begint vanaf daar en loopt tot het afgewerkte product buitengaat. Zelfs daarna nog: mochten er problemen zijn bij de klanten, dan moeten die uiteraard ook worden opgelost. Dat laatste komt voor een gedeelte ook bij mij terecht, voor een ander gedeelte bij de dienst na verkoop.” “Als er bij de productie een bepaalde component faalt, dan zoeken wij uit waar de fouten liggen. Wij monitoren continu en brengen verbeteringen aan. Het is niet altijd een eenvoudige taak, want wij groeien zodanig snel dat wij veel nieuwe producten en veel nieuwe componenten op onze boterham krijgen. Zo krijg je natuurlijk geen vaste databank van leveranciers die jaar in, jaar uit hetzelfde leveren. Dat zou veel gemakkelijker onder controle te houden zijn.”

Ongeveer een vijfde van het Metris-personeel houdt zich bezig met onderzoek en ontwikkeling. Christophe: “Vaak leggen klanten ons een probleem voor met bijbehorende specificaties. Als het om een potentiële business case gaat, dan werken wij intens samen om hardware en software volgens die specificaties te ontwikkelen. Zo gaan we na wat er in de markt nodig is om te kunnen verkopen en daar richten we onze producten dan op. Vaak zijn er al verkoopdeals gesloten op een moment dat het product nog in ontwikkeling is. Wij streven ernaar om te bieden wat onze klanten nodig hebben.” Renaat: “De klanten waarmee we samenwerken, zijn doorgaans leidende constructeurs. Wat we produceren, heeft dus wel goede afzetmogelijkheden. Als je een product levert dat aan de specificaties voldoet voor bijvoorbeeld Volvo of Toyota, dan is de rest vaak ook geïnteresseerd.”

Wereldwijde expansie De automobiel- en de luchtvaartindustrie zijn goed voor zowat 60% van het klantenbestand van Metris. De overige 40% bestaat uit verschillende industrietakken zoals de productie van scheermachines, wasmachines, gsm's, windturbines, prothesen, tandprothesen, enz.

Ir. Renaat Van Cauter: marketing

Renaat: “We zijn niet gelieerd aan één klant. Zelfs de grootste klanten van Metris vertegenwoordigen maar één tot twee procent van de omzet. We hebben eigenlijk zo'n breed klantenbestand dat we op dat vlak niet echt afhankelijk zijn van deze of gene klant.” Christophe: “Onze technologie wordt ook gebruikt om de dagdagelijkse productie onder controle te krijgen. Zo krijgen bedrijven minder uitval, draait de productie soepeler en zijn er minder kosten in het algemeen.” Metris heeft op dit moment voet aan grond in 14 landen, maar biedt een wereldwijde verkoop, dienstverlening en ondersteuning aan.

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: METRIS en Luc VANDER ELST


Christophe Dupont, kwaliteitsingenieur

10

Ir. Renaat Van Cauter studeerde af als burgerlijk ingenieur aan de K.U.Leuven in 1993. Daarna was hij twee jaar lang projectassistent bij de universiteit. In 1995 begon hij als supportingenieur bij LMS, een andere spin-off van de K.U.Leuven en in 2003 stapte hij over naar Metris om er de marketing voor zijn rekening te nemen. “Wij maken alle brochures, staan in voor de website, doen opendeurdagen, tradeshows, externe communicatie enz. Mijn technische achtergrond is daarbij zeer welgekomen: de producten vertalen van zeer technische naar toch begrijpbare taal. Door de vele overnames focus ik mij nu volledig op de rol van marketing communication.” LVE

Sleurs

All in one

drukkerij

Hypermoderne offsetdrukkerij tot formaat 70 x 100 cm + dispersielaklaag Professionele layout- & prepressafdeling Digitale drukkerij Gepersonaliseerde drukwerken Blistering & postverzending Moderne afwerkingsunits Levering in heel België

Astridlaan 213 B-3900 Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 Fax. +32 11 80 90 95

[email protected]

www.drukkerijsleurs.be

Specialisatie: aanmaken, drukken, verwerken en verzenden van bedrijfsbrochures en tijdschriften. Vraag prijsofferte!

technologie MODERN TIMES

MODERN TIMES MODERN TIMES Een pleister voor je hart IMEC in Leuven ontwikkelde een klein draadloos sensorsysteem waarmee een hart continu kan worden in het oog gehouden. De draadloze sensor is ingebouwd in een plooibaar en rekbaar materiaal en geïntegreerd in textiel. Het geheel lijkt op een pleister en kan vrij comfortabel op het lichaam gedragen worden zonder dat het opvalt. Draadloze e l e k t rocardiogrampleisters zijn erg nuttig om bijvoorbeeld hartritmestoornissen te ontwaren tijdens dagelijkse activiteiten buiten het ziekenhuis. De draadloze ECGpleister kon voordien al wel de hartslag van een patiënt meten, maar het systeem werd verfijnd, werd plooibaarder en elastischer en kreeg extra software mee om de hartsignalen te verwerken. De resultaten zouden veelbelovend zijn. Hartverwarmend is dat. www.imec.be

Leugendetector verraadt dat je niet echt ziek bent Is het je ook al eens overkomen dat je het echt niet zag zitten om te gaan werken? En dan bel je naar je werkgever en meld je je ziek. In Engeland doen ze aan 'abscence management' en denken ze er iets op gevonden te hebben. Een leugendetector kan softwarematig onderkennen of je al dan niet liegt aan de telefoon over je ziekte. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van het 'voice risk analysissysteem (VRA). Een proefproject van een jaar leverde de overheid maar liefst 420.000 pond op aan uitgespaarde ziektedagen. De technologie werd ontwikkeld door Capita en Digilog UK. Ze werkt door stemveranderingen in de stem van de beller te ontwaren. Na enkele duizenden berekeningen krijgt de telefonist van de software een advies. Dat advies moet de beller ertoe aanzetten om zijn ziekteverzuim te herzien. Werkgevers zijn doorgaans voorstander. De privacycommissie heeft wellicht nog vragen…


12

Mobiel drinkbaar water Het is Belgisch en het zuivert op welke locatie ook ter wereld tot 50.000 liter water per dag. De H2O Purecontainer is een transporteerbaar waterzuiverinssysteem, ingebouwd in een doordeweekse container. Belgisch en toch uniek in de wereld. Het systeem zuivert water uit vervuild water van een meer, een bron of een rivier in proper, veilig en drinkbaar water. De container weegt 6.500 kilogram en kan tot 50.000 liter drinkbaar water per dag zuiveren, genoeg voor een bevolking van zowat 5.000 koppen. www.iclmp.com

centra INDUSTRIE

Naar digitale gegevensuitwisseling over ligging kabels en leidingen VIK steunt onderzoeksproject KLIMOP WOMMELGEM. Soms breekt de toekomst trager aan dan we zouden willen. Zo ook op het gebied van de informatie over de ligging van kabels en leidingen in de Vlaamse ondergrond. Nog altijd leveren graafwerken dagelijks onvoorziene schade en blijft er een risico verbonden aan het openleggen van nieuwe sleuven. In ons dichtbevolkte Vlaanderen liggen er zowat 500.000 km aan ondergrondse kabels en leidingen. De plannen worden op grote schaal aangevraagd en afgedrukt. De aanvraagprocedure is sinds 2006 sterk vereenvoudigd. Het Agentschap voor geografische informatie Vlaanderen (AGIV) begon in maart 2007 met KLIP, het kabelen leidinginformatieportaal, dat zowat de hele Vlaamse ondergrond beslaat. Sindsdien kan een aannemer elektronisch op een kaart het gebied aanduiden waar hij wil werken. De planaanvragen gaan automatisch naar elke kabelen leidingbeheerder uit die zone. Voor kabels en leidingen die federaal beheerd worden is er het KLIM, het kabels- en leidingeninformatiemeldpunt.

KLIMOP Toch wordt de aannemer vaak nog overstelpt met informatie. Meer dan 300 beheerders leggen kabels, leidingen of buizen en die nemen geen risico's. Gevolg: voor kleine werken komen soms pakken plannen toe: alles wat bestaat bij de verschillende kabelen leidingbeheerders wordt afgedrukt. Per planaanvraag neemt men gemiddeld met 7 beheerders contact op en de informatie valt niet altijd gemakkelijk te interpreteren. Alle plannen moeten worden opengevouwen en symboliek, schaal, oriëntatie, topografische achtergrond, … verschilt volgens nutsbedrijf. De volgende logische stap in de informatie-uitwisseling is dan ook dat alle nodige informatie digitaal naar de aannemers gaat. Zo groeide de aanzet voor een onderzoeksproject: hoe kunnen we grafische informatie over de ligging van kabels en leidingen uitwisselen en koppelen aan een uniforme topografische achtergrond? Ook de VIK vroeg al om dat onderwerp als

eindwerkopdracht uit te werken. Begin 2006 dienden de vakgroepen landmeten van de KaHo Sint-Lieven en Hogeschool Gent een onderzoeksvoorstel in bij IWTVlaanderen om de materie te verkennen. Tal van overheids- en privépartners stapten in het project. De Bouwunie en de VIK werden opgenomen in de gebruikerscommissie van het TeTra-onderzoeksproject.

Plannen worden nu nog op grote schaal afgedrukt. Zo drukt Eandis per jaar twee keer de hoogte van de Eiffeltoren af, als je alle plannen zou versnijden tot A4'tjes. Per werkdag worden er zowat 250 planaanvragen verwerkt. Het project kreeg de naam 'KLIMOP': kabels- en leidingenuitwisselingsformaatimplementatie & ontwikkelingsproject. De onderzoeksvraag luidt: wat staat een digitale uitwisseling van gegevens over de ligging van kabels en leidingen technisch nog in de weg? Welke problemen moeten worden aangepakt om tot een digitaal overzichtsplan te komen van alle ondergrondse kabels en leidingen? Sommigen dromen al van een 'digitaal kadaster van de ondergrond' of een centraal beheerd informatiesysteem dat ook centraal toegankelijk zou zijn voor iedereen en dat steeds de meest recente informatie zou bevatten. Maar wie draagt de verantwoordelijkheid voor de actualiteit en de juistheid van de data, wie beheert de data en draagt de beheerskosten, hoe organiseert men het beheer en de actualisatie van zo'n kadaster, waarbij tientallen nutsbedrijven duizenden veranderingen per dag moeten doorgeven?

15

GRB Een eerste belangrijke noodzaak is een eenduidige, gebiedsdekkende en grootschalige topografische achtergrond. Het Vlaams grootschalig referentiebestand (GRB) is nog niet klaar, maar kan die rol uitstekend vervullen. Elke KLB (kabel en leidingbeheerder) zou dus enkel zijn eigen leidinggegevens digitaal moeten doorsturen op het moment van een planaanvraag. De meeste KLB's maken gebruik van CAD- of GIS-systemen waarin ze hun leidingen en kabels intekenen. Ze beschikken dus over digitale informatie, maar die verschilt. Er moeten dus eerst afspraken gemaakt worden: wat verlangt een aannemer, wat wil en kan een KLB doorsturen? Welke kenmerken van leidingen zijn van belang? Is het nuttig en mogelijk informatie mee te geven over nauwkeurigheid, betrouwbaarheid van de ligging, diepteligging? Om daarover een idee te krijgen enquêteerde het KLIMOP-team enkele nutsbedrijven en aannemers. Op basis daarvan bevroeg AGIV de ruimere sector. Het resultaat wordt omgezet in een datamodel met een onderling samenhangende structuur. Het KLIMOP-team bestudeerde het Nederlandse datamodel, maakte een ontwerpmodel en kon vanuit die ervaringen input leveren om het IMKL-Vlaanderen (informatiemodel kabels en leidingen) mee vorm te geven.

Work in progress KLIMOP bestudeert nu nog digitalisatietechnieken van analoge plannen, inpassing van het nieuw aangemaakte GRB in bestaande eigen topografie van de KLB's en opmeettechnieken voor kabels en leidingen. Een uitgebreide praktijkproef van het GIM moet leiden tot feedback op het voorlopige IMKL en PMKL (presentatiemodel kabels en leidingen). Op 25 september worden de resultaten van het KLIMOP-onderzoeksproject toegelicht voor het grote publiek. We brengen voort verslag uit over de evolutie van dit project. Tekst: Ine DE CUBBER, Greet DERUYTER en Guido KIPS Samenvatting voor I-mag: Luc VANDER ELST


afdelingen ACTIVITEIT IN DE KIJKER

>

LEUVEN-HAGELAND

METRIS INNOVATIEF IN 3D-KWALITEITSCONTROLE vrijdag 19 september 2008 LEUVEN. Metris stelt momenteel meer dan 670 medewerkers tewerk. Het bedrijf kiest voor productleiderschap op basis van de nieuwste meettechnologieën zoals laser- en CT-scanning. Sterke bedrijfsresultaten zijn het gevolg. Innovatieve micrometrologieoplossingen voor nauwkeurige en efficiënte 3D-geometrieinspectie worden wereldwijd gebruikt door vooraanstaande producenten van vliegtuigen, auto's, schepen, windturbines, motoren, werktuigen, elektronicaborden en zelfs gsm's.

Als fabrikanten prototypes maken en op het moment dat ze overgaan naar serieproductie levert Metris het materiaal aan om de kwaliteitcontrole grondiger en efficiënter te laten verlopen. De laserscanners van Metris bieden voor heel wat toepassingen betere oplossingen dan de conventionele 'tastprobe-metingen'. Een laserscanner meet duizenden punten per seconde en levert zo een nauwkeurig beeld van het gehele meetobject af. Het resultaat zijn tijdwinst, volledigheid en correctheid. Toepasbaar bij de montage van gsm's tot vliegtuigen. Laserscanning gebeurt volledig contactloos en is dus ook bruikbaar bij de inspectie van delicate en vervormbare objecten.

den in de interne structuur. De toepassingen daarvan zijn velerlei en op dit moment wellicht nog niet allemaal bekend. Metris is de op drie na grootste wereldspeler op vlak van driedimensionale micrometrologie. In 2006 verkoos Enst & Young het bedrijf tot 'onderneming van het jaar' en op 12 december 2006 volgde de beursgang op Euronext Brussel. In 2007 boekte Metris 93 miljoen euro omzet en 7,1 nettowinst.

Naast innovatieve meetsystemen met laserscantechnologie biedt Metris sinds 2007 ook inspectiesystemen aan voor röntgen- en computertomografie, waarmee je letterlijk binnenin voorwerpen kunt kijken om er te speuren naar onvolmaakthe-

Op vrijdag 19 september brengt de afdeling Leuven-Hageland een hoogst interessant bezoek aan dit bedrijf. U bent van harte welkom.

• PRAKTISCH Plaats: Metris, Geldenaaksebaan 329, Leuven. Datum: vrijdag 19 september 2008 om 15 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot en met 12 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen. Max. 50 deelnemers. Referte: BBLVN10908.

17


afdelingen ACTIVITEITEN

ANTWERPEN 07-09-2008 17-10-2008

KEMPEN

Bezoek Zoo, Antwerpen, 13 uur Proeverij uit Calabria, VIK-huis, 20 uur

13-09-2008

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

20-09-2008

De Antwerpse zoo achter de schermen

24-09-2008 15-10-2008

zondag 7 september 2008 23-10-2008 Een bezoek achter de schermen belicht de hele zoo-infrastructuur: een kijkje in de dienstingangen, de keukens, de filterzalen, … Kortom: je komt overal waar de gewone bezoeker nooit komt. Alle vragen over de dagelijkse werking van een dierentuin met 6.000 dieren krijgen een antwoord. Wat eten die dieren, waar halen de verzorgers al het voedsel vandaan, wat met zieke dieren, wat is een stamboek en hoe werkt dat? Om veiligheidsredenen kunnen kinderen niet deelnemen.


Gerechtshof Turnhout zaterdag 13 september 2008

VOLZET

Op zaterdag 13 september bezoekt de VIK-afdeling Kempen het gerechtshof in Turnhout, gevestigd in het Kasteel der Hertogen van Brabant, op een boogscheut van de Grote Markt en van het cultureel centrum De Warande. Het kasteel is omgeven door een slotgracht. Een gespecialiseerde gids geeft uitleg over het indrukwekkende gebouw waar in de middeleeuwen de hertogen van Brabant vertoefden. Gedurende ongeveer anderhalf uur worden we rondgeleid van de kelders tot in de versterkte toren van het historische kasteel. De vroegere bewoners, de restauratie en de huidige rechtspraak worden uitvoerig besproken. Na de rondleiding kunnen we napraten in een nabijgelegen drankgelegenheid.

• PRAKTISCH Plaats: Zoo, Koningin Astridplein 26, Antwerpen. Datum: zondag 7 september 2008 om 13 uur stipt. Samenkomst om 12.45 uur achter kassa/verkooppunt. Kostprijs: volgens normaal tarief; betalen aan de kassa van de zoo. Als u na inschrijving toch verhinderd bent, verwittig ons dan tijdig. Het bezoek is bestemd voor volwassenen (vanaf 16 jaar) en eventueel kinderen vanaf 12 jaar onder toezicht van hun ouders. Het aantal deelnemers is beperkt tot 40 (twee groepen). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBAWN10908.

Volledige tekst in I-mag mei en op www.vik.be.

• PRAKTISCH Plaats: Ingang gerechtsgebouw, Kasteelplein 1, Turnhout. Datum: zaterdag 13 september om 14 uur stipt. Kostprijs: 3 euro per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum aantal deelnemers: 20 personen. Referte: BBKPN20908.

Proeverij uit Calabria vrijdag 17 oktober 2008 De VIK-afdeling Antwerpen organiseert een degustatie van specialiteiten uit het Italiaanse Calabria. Op het menu staan onder andere Italiaanse ham (San Daniele, prosciutto met bruschetta), pancetta, Italiaanse salami/salametto (Sopressa, Milano, Mortadella) met bospaddestoelen, gedroogde tomaten, gegrilde groenten én - niet te vergeten - de typische producten in olijfolie. Dat alles wordt overgoten met heerlijke wijnen uit Calabria. Een gastronomische aanrader!

Waterski zaterdag 20 september 2008 Op zaterdag 20 september 2008 organiseren de VIK-jongeren van afdeling Kempen een activiteit voor de durvers onder de industrieel ingenieurs. Tussen 10 en 12 uur kun je namelijk deelnemen aan een initiatie waterskiën in de Lilse plassen.


• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: vrijdag 17 oktober 2008 om 20 uur, ontvangst vanaf 19.30 uur. Kostprijs: 25 euro voor VIK-leden en hun partner, niet-leden betalen 30 euro. Eerst inschrijven, na bevestiging secretariaat het verschuldigde bedrag vooraf betalen op rekeningnr. 414-3146851-13 van de VIK-afdeling Antwerpen, met vermelding 'proeverij Calabria'. Het aantal deelnemers is beperkt tot 35. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: CAAWN11008.


Bezoek gerechtshof "Het Kasteel der Hertogen van Brabant", Turnhout, 14 uur VOLZET Waterski, vvw Gierle vzw, Haarlebeek z/n, Langs de autostrade, Lille, 09.30 uur Bezoek Hansen Transmissions, Lommel, 14 uur Bezoek Soudal + regionale ledenvergadering, Turnhout, 14 uur Bezoek BioEnergy nv, Maatheide 74 A, Lommel, 14 uur

Gedurende 2 uur kan je kennismaken met die leuke sport. De deelnemers zullen gedurende die twee uur over het water kunnen 'vliegen' onder begeleiding van ervaren mensen. Aangezien het aantal deelnemers beperkt is, is snel inschrijven de boodschap. Voor alle sportievelingen is het echt wel een must om dit eens mee te maken! We hopen jullie te mogen verwelkomen op zaterdag 20 september.

18

ACTIVITEITEN

Na de ontvangst en verwelkoming bezoeken we beide plants van Soudal. Vanaf 16.45 uur is er gelegenheid tot vraagstelling. Om 17 uur volgt de regionale ledenvergadering VIKafdeling Kempen en een halfuur later sluiten we af met een natje en een droogje.

Meer informatie en een routebeschrijving zijn te vinden op: http://www.waterski.be Doorklikken naar clubs/VVW Gierle

• PRAKTISCH Plaats: VVW Gierle vzw , Haarlebeek z/n, Langs de autostrade, Lille. Datum: zaterdag 20 september 2008 om 9.30 uur. Kostprijs: 15 euro te betalen ter plaatse, niet-leden betalen 20 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SAKPN10908.


• PRAKTISCH Plaats: nv Soudal, Guesthouse Veedijk, Turnhout. Datum: woensdag 15 oktober 2008 om 14 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN11008.

Hansen Transmissions BioEnergy Lommel

woensdag 24 september 2008

donderdag 23 oktober 2008

Hansen Transmissions International nv heeft als corebusiness de productie van tandwielkasten en handhaaft zijn pionierspositie op het vlak van de aandrijvingstechnologie sinds 1923. Vanuit vestigingen in Edegem en Lommel wordt de brede waaier van toepassingen wereldwijd verspreid: windturbines en industriële toepassingen, zoals koeltorens, waterzuiveringsinstallaties, transportbanden, mixers, … Hansen produceert zijn tandwielkasten volledig op maat van de klant. Van a tot z, van ontwerp tot productie en montage.

BioEnergy nv werd opgericht door de Group Machiels uit Hasselt en FarmFrites uit Lommel. Het bedrijf wil jaarlijks 100.000 ton aardappelbijproducten, zoals schillen en zetmeelstromen, verwerken. Het eindproduct, elektriciteit, wordt verkocht aan het elektriciteitsnet en zal naar schatting 7.000 Lommelse gezinnen voorzien van groene stroom.

• PRAKTISCH Plaats: Hansen Transmissions International nv, Gerard Mercatorstraat 40, Lommel. Datum: woensdag 24 september 2008 om 14 uur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN10908.

Farm Frites Lommel zal op zijn beurt 100.000 m3 gezuiverd water vanuit BioEnergy hergebruiken en het zal de opgewekte stoom die door de gasmotoren als bijproduct wordt ontwikkeld, verwerken in het aardappelproductieproces. De biomassa wordt met behulp van een 450 meter lang ondergronds transport aangevoerd vanaf de terreinen van FarmFrites. Langs datzelfde traject gaat de stoom en het gezuiverde water terug naar Farm Frites Lommel. Dat leidingstelsel alleen al is een complex project, waarbij met enorm veel invloedsfactoren rekening moet worden gehouden: temperatuurverschillen, uitzetting van leidingen, condensvorming, enz.

Soudal woensdag 15 oktober 2008 De naam Soudal klinkt velen bekend in de oren, want hij staat voor kwalitatieve bouwproducten voor de professionele bouwsector, doe-het-zelf, industrie en automotive sector. Het bekendst is de 'silicone' in de al even bekende gele kokers. In samenwerking met de grondstoffenleveranciers ontwikkelden de scheikundigen van Soudal door de jaren vele nieuwe technologieën en het p r odu c t e ng a m m a werd alsmaar ruimer: voegkitten, polyurethaanschuim, lijmen, vochtwering, producten voor de auto, vulmiddelen, enz. De eigen ontwikkelingen worden ook nog steeds in Turnhout geproduceerd in 2 fabrieken, langs weerszijden van de autosnelweg. Soudal telt inmiddels 25 buitenlandse vestigingen en exporteert naar meer dan 100 landen. Soudal telt meer dan 1.000 werknemers en haalt een omzet van meer dan 250 miljoen euro. Momenteel lopen er dagelijks bijna 500.000 kokers per dag (!!) van de band!

Het proces bestaat uit 3 activiteiten:

• verwerking van industriële bioreststoffen • energieproductie • proceswaterzuivering Dat gebeurt via volgende eenheidsprocessen: • homogenisatie en thermofiele vergisting • scheiding vast - vloeibaar • decarbonatatie • ammoniak stripping • membraan bioreactor • omkeerosmose • warmtekrachtkoppeling BioEnergy is dan wel niet het enige vergistingsproject ter wereld, maar waar dit project wel uniek in is en veel verder gaat dan andere vergelijkbare installaties, is de mate waarin zowat alles wordt hergebruikt. Voorts is het merkwaardig dat BioEnergy als het ware fysiek vastzit aan de Farm Fritesbedrijven in Lommel.

19


ACTIVITEITEN

Kostprijs: 15 euro voor VIK-leden en partners, 17 euro voor niet-leden. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SALVN10908.

Tijdens het bedrijfsbezoek volgen we het hele proces vanaf de aanvoer van de biomassa tot de elektriciteitsproductie en de waterzuivering.

• PRAKTISCH Plaats: BioEnergy nv, Maatheide 74 A, Lommel. Datum: donderdag 23 oktober 2008 om 14 uur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBKPN21008.

Whiskyproeverij met diner vrijdag 10 oktober 2008 Een whiskyproeverij ('nosing and tasting') is bij uitstek een leuke activiteit. Aan de hand van een presentatie en in een informele sfeer leiden wij u met een virtuele reis door de ontstaansgeschiedenis van (malt) whisky, het productieproces en (belangrijk!) enkele verschillende smaken en geuren door het proeven van 6 uitzonderlijke whisky's. Dat geheel wordt bovendien opgeluisterd door professionele doedelzakspelers!

LEUVEN-HAGELAND 19-09-2008 20-09-2008 10-10-2008 17-10-2008 06-11-2008 14-11-2008 18-11-2008 28-11-2008 05-12-2008

Bezoek Metris, Leuven, 15 uur Spoorwegfietsen in Maredsous, Leuven, 8.30 uur Whiskyproeverij, Lassaut, Holsbeek, 20 uur Bezoek Renier natuursteen, Aarschot, 14 uur Karting Gastronomisch weekend in Bütgenbach (t/m 16/11/2008) Lezing: EPB-richtlijnen voor bouwers en verbouwers Bezoek ASCO, Zaventem, Bowling, ACRO, Tienen, 21 uur

De uiteenzetting wordt gegeven door de heer Louis Schrevens, sinds jaren een whiskykenner en alombekend voor de organisatie van whiskyreizen naar diverse productielocaties. Als geen ander heeft hij de whiskymicrobe letterlijk en figuurlijk in zijn bloed zitten. Louis Schrevens is ook medestichter en drijvende kracht van de unieke 'Single Malt Club'. Nadien gaan we genieten van een driegangendiner verzorgd door meesterkok Daniël Lassaut. Als u zich een BOB laat vergezellen, is ook een veilige thuiskomst gegarandeerd!


Spoorwegfietsen in Maredsous zaterdag 20 september 2008 U zocht hét perfect dagje uit voor uw hele gezin, gekruid met een vleugje sport, een lekker hapje & drankje, maar vooral op smaak gebracht met een geweldige portie ontspanning en vertier? De VIK-afdeling Leuven-Hageland biedt u de perfecte oplossing!

• PRAKTISCH Plaats: Salons Lassaut, Kortrijksebaan 75, Holsbeek. Datum: vrijdag 10 oktober 2008 om 20 uur stipt. Verwelkoming deelnemers vanaf 19.30 uur. Kostprijs: whiskyproeverij met diner: 45 euro voor VIK-leden en familie, niet-leden betalen 50 euro (tasting 6 whisky's + driegangenmenu all in). Deelname aan de voordracht met diner zonder tasting: 35 euro voor VIK-leden en familie, niet-leden betalen 45 euro (driegangenmenu all in). Na inschrijving betaalt u het overeenkomstig bedrag op de rekening 431-0647591-86 van de VIK-afdeling LeuvenHageland met de vermelding whiskyproeverij + aantal personen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: FELVN11008.

Onze dag begint al goed met een bezoek aan de traditionele brouwerij van Bocq, waar we de processen van het brouwen onder de knie krijgen. De dorstigen onder ons kunnen er tevens het lokale vocht degusteren. We brengen daarna een bezoek aan de abdij van Maredsous en proeven er de plaatselijke specialiteiten: bier & kaas van de abdij. Goed op kracht gekomen met deze plaatselijke geneugten, vertrekken alle sportievelingen en natuurliefhebbers voor een railbiketochtje door de beeldschone vallei van de Molignée. U leest het goed: via oude spoorwegen stampen we een spoorwegfiets verder (of laten we ons voorttuffen door de moedigsten). In afwachting van het draaien van onze spoorwegfietsen aan de terminus zijn we genoodzaakt daar ook een terrasje te doen. Kortom, voor de levensgenieters onder ons: een niet te missen activiteit!

Renier natuursteen: van droom tot werkelijkheid vrijdag 17 oktober 2008

• PRAKTISCH

Renier Natuursteen werd in het begin van de 20ste eeuw opgericht. Hamer en beitel waren toen het belangrijkste gereedschap om de natuursteen te bewerken, maar intussen is er heel veel veranderd. Renier verwerkt een uitgebreid

Plaats: Afspraak op parking Bodart, Leuven, vanwaar we samen carpoolen. Datum: zaterdag 20 september 2008 om 08.30 uur.


20

ACTIVITEITEN

gamma van natuursteen. Het bedrijf is een moderne onderneming met computergestuurde machines. Ruwe blokken natuursteen worden omgevormd in uw blauwe dorpel, in uw granieten gevelbekleding of in uw marmeren badkamer.

Jaarlijkse bowling vrijdag 5 december 2008 De VIK-afdeling Leuven-Hageland nodigt u uit op haar jaarlijks avondje bowling met snelheid, precisie, de nodige souplesse, … Gaat u voor de overwinning of bent u op zoek naar een avondje relaxen, netwerken of gewoon gezellig een pintje bij een kegeltje werpen? Misschien bent u wel die geluksspeler die zelf niet weet hoe hij iedere keer aan een strike komt?

Tijdens dit bedrijfsbezoek zien we een ruwe blok natuursteen omgetoverd worden tot een prachtig decoratief materiaal. Afgerond wordt met vraagstelling bij een natje en een droogje.

• PRAKTISCH

• PRAKTISCH

Plaats: Bowling ACRO, Leuvenselaan 472, Tienen. Datum: vrijdag 5 december 2008 om 21 uur. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden en partners, 12,50 euro voor VIK-bedrijfsleden en 15 euro voor niet-leden. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SALVN11008.

Plaats: Renier natuursteen, Nijverheidslaan 1 (C110), Aarschot. Datum: vrijdag 17 oktober 2008 om 14 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; bedrijfsleden betalen 2,5 euro ter plaatse; niet-leden betalen 5 euro ter plaatse. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBLVN11008.

Ingenieuze gastronomie in de Oostkantons

LIMBURG

van 14 tot 16 november 2008

23-09-2008 30-09-2008 23-10-2008

In elk even jaar organiseert de VIKafdeling Leuven-Hageland naar traditie een gastronomisch weekend. Dus ook in 2008 en dit jaar hebben we gekozen voor het mooie Bütgenbach in de gezellige Oostkantons, vlak bij het meer. Het hotel 'Bütgenbacher Hof' is de ideale uitvalsbasis voor actieve ontspanning. Wandelingen rond het meer van Bütgenbach, met zicht op de stuwdam, en in de bossen staan alvast op het wandelmenu. Op zaterdagnamiddag bezoeken we het gezellige Monschau, een historisch stadje met prachtige straatjes en gevels en een mooi aanbod van kunst, cultuur, romantiek en gezelligheid. Uiteraard mag 's avonds de goede Ardeense gastronomie niet ontbreken. In het hotel kunt u vrij gebruikmaken van fitness, zwembad of sauna.

12-11-2008 25-11-2008 13-12-2008

Bezoek mijnmuseum Houthalen, 19 uur Voordracht over kanker, Hasselt New VIK-event met uitreiking Paul Donnersprijs, Hasselt, 19.00 uur Bezoek Profel Bezoek brouwerij Alken-Maes Voorstelling Het Hasselts Toneel


Museum 'Ons mijnverleden' dinsdag 23 september 2008 Limburg is de mijnprovincie bij uitstek. Wie kent niet de reusachtige terrils, de schachttorens, de mijngebouwen. Maar wie kent de geschiedenis van de Limburgse steenkool? In Beringen is er een nationaal mijnmuseum in de maak. Maar in het hoofdgebouw van de Houthalense mijn is er al zo'n museum. Doe een sprong van honderden miljoenen jaren in het verleden. Maak kennis met het wordingsproces van onze planeet. Bekijk, betast, bewonder gestolde opgedolven kristallen en gesteenten. Ontdek de afdrukken van planten, vissen en schelpdieren, die in onze mijnen werden gevonden. Laat je verbazen door versteende boomstammen, restanten van dinosauriërs en uitgestorven diersoorten. Beluister het verhaal van de ontdekking van de steenkool, het afdiepen van de Limburgse mijnschachten. Beleef het gevaarvolle delven naar het zwarte goud. De doodsangsten van mijnwerkers bij gevaren voor grauwvuurontploffingen. Laat je meeslepen met de voelbare kameraadschap van onze kompels. Zing samen met hen oude bekende mijnwerkersliederen, begeleid op mondharmonica. Maak kennis met oude, originele mijnmaterialen: armdikke stalen schachtkabels, zware metalen stempels, drilboren en gereedschap. Een merkwaardige collectie, die gedurende meer dan 30 jaar werd

Volledige tekst en programma in I-mag mei en op www.vik.be.

• PRAKTISCH Plaats: Hotel Bütgenbacher Hof, Marktplatz 8, Bütgenbach. Datum: vrijdag 14 november 2008 (vanaf 19 uur) tot zondag 16 november 2008 (einde voorzien rond 13.30 uur). Kostprijs: 250 euro per persoon (inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijtbuffet; 2x gastronomisch menu inclusief dranken; 2x lichte lunch 's middags met dranken). Bedrag over te schrijven op rek. nr. 431-0647591-86 van de VIK-afdeling Leuven-Hageland met vermelding 'gastronomisch weekend'. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: RELVN11108.

21


ACTIVITEITEN

verzameld door de conservator, die meteen ook een geboren verteller en entertainer is.

Mis dit netwerkevent niet en noteer de datum met stip in uw agenda!

• PRAKTISCH

• PRAKTISCH

Plaats: Industriepark Centrum-Zuid 1111, Houthalen, hoofdgebouw van de mijn. Datum: dinsdag 23 september 2008 om 19 uur. Kostprijs: 2 euro per persoon voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum 25 personen toegelaten. Referte: BBLBG10908.

Plaats: Opel Boden, Herckenrodesingel, Hasselt Datum: donderdag 23 oktober 2008 om 18.30 uur.

MECHELEN 21-10-2008 15-11-2008

Behandeling van kanker: verleden, heden en toekomst

ITIL en Six Sigma, Mechelen, 20 uur Quiz, CVO Crescendo, Vaartdijk 86, Mechelen, 15 uur


dinsdag 30 september 2008

ITIL en Six Sigma in uw organisatie

Het voorkomen van kanker neemt de laatste jaren in belangrijke mate toe. Verschillende oorzaken liggen aan de basis van die toename. De vergrijzing van de bevolking speelt daarbij zeker ook een belangrijke rol.

dinsdag 21 oktober 2008 De VIK-afdeling Mechelen richt zich met deze lezing vooral tot deelnemers die bij voorkeur een praktische ervaring hebben bij het managen van IT-service delivery en bekend zijn met ITIL (v2 of v3)-concepten. Voorafgaande kennis van Six Sigma is niet vereist.

Anderzijds is er ook vooruitgang geboekt in de diagnose en de behandeling van de ziekte, zodat er momenteel aan patiënten in veel gevallen hoopvolle perspectieven kunnen worden geboden.

• PRAKTISCH

In tegenstelling tot wat men gewoonlijk denkt, is Six Sigma wel degelijk geschikt voor toepassing in het domein van ITservicemanagement en is het niet nodig dat de organisatie al een zeker mate van maturiteit bereikt heeft. Als u Six Sigma al vroeg begint toe te passen, helpt dat u niet alleen om het volgende hogere maturiteitsniveau te bereiken, maar ook om dat sneller te bereiken en dat niveau met minder moeite te behouden. De lezing begint met een korte introductie over de achtergrond en concepten van Six Sigma. Daarna volgen enkele reallife toepassingen van het concept in IT-organisaties om de waarde ervan te ondersteunen.

Plaats: Aula Virga Jesse Ziekenhuis, Stadsomvaart, Hasselt Datum: dinsdag 30 september 2008 om 19 uur. Spreker: dr. Jeroen Mebis, oncoloog. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro (ter plaatse). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOLBG10908.

De presentatoren werken allen bij Capgemini. Bernhard Goovaerts is gecertificeerd Six Sigma Green Belt en een ervaren ITIL-servicemanager. Tom Kochuyt is gecertificeerd Six Sigma Green Belt en ervaren ITIL-servicemanager en Francis Gils is ASQ-certified Six Sigma Black Belt (CSSBB) en gecertificeerd CMMi Lead Auditor.

New VIK-event: VIK Space

De presentatie duurt anderhalf uur en uiteraard kunt u achteraf nog vragen stellen.

Tijdens de voordracht wordt stilgestaan bij de geschiedenis, de ontstaansmechanismen, de etiologie, de huidige behandelingen en vooral bij de toekomst van de oncologie.

• PROGRAMMA 19.00 uur: ontvangst deelnemers. 19.15 uur: algemene vergadering VIK-afdeling Limburg. 20.00 uur: voordracht door dr. Jeroen Mebis 21.00 uur: receptie

donderdag 23 oktober 2008 • PRAKTISCH Het bestuur van de VIK-afdeling Limburg nodigt iedereen uit op VIK Space, hét topevenement voor ingenieurs en bedrijven in Limburg!

Plaats: Zaal Opsinjoorke in de brasserie 'Passade', Brusselsesteenweg 301, Mechelen. Datum: dinsdag 21 oktober 2008 om 20 uur. Kostprijs: 5 euro per persoon te betalen op rekening 405-0106331-50 van de VIK-afdeling Mechelen. Aanwezige VIK en KVIM-leden krijgen de 5 euro terugbetaald. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOMLN11008.

Het volledige programma met inschrijvingsmodaliteiten vindt u halverwege september terug op de website en het wordt ook gepubliceerd in onze volgende uitgave en in de VIK-nieuwsbrief.


22

ACTIVITEITEN

vandaag meer dan ooit een goed alternatief. De installatie verwerkt immers mest, energiegewassen en bijproducten tot waardevolle milieuvriendelijke eindproducten. Bovendien kan de installatie niet alleen voor landbouwers maar ook voor bedrijven een goed alternatief zijn voor de klassieke energielevering.

VIK-quiz zaterdag 15 november 2008 De afdeling Mechelen organiseert een voornamelijk technisch georienteerde quiz in de lokalen van het Centrum voor Volwassenenopleiding (CVO) in Mechelen.

Voordelen zijn immers grote besparingen op de energieinkoop, een milieuvriendelijke oplossing voor energieverbruik, verlaging van de CO2-uitstoot, verwerking van restproducten op het eigen terrein en een zorgeloze exploitatie dankzij de ruime expertise.

Voorbeeld van een mogelijke vraag: Iedereen kent de lithium-ionbatterij van zijn gsm, maar hoeveel bedraagt de nominale spanning in volt (+/- 0,1 V) van één cel? Antwoord: 3,6 V.

• PRAKTISCH Plaats: Huis van de Bouw, Tramstraat 59, Zwijnaarde. Datum: maandag 3 november 2008; lezing om 20 uur, netwerking event in Club Concentra om 21.30 uur (broodjes voorzien). Spreker: Freek Van Belle, projectmanager Eneco. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; niet-leden betalen 10 euro (ter plaatse). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VEOVL11108.

Zin om uw kennis te testen? Schrijf dan vlug in, want het aantal deelnemers is beperkt tot 30 groepen met 5 deelnemers per groep.

• PRAKTISCH Plaats: CVO Mechelen, Vaartdijk 86, Mechelen. Datum: zaterdag 15 november 2008 om 15 uur, deuren: 14.30 uur. Kostprijs: 30 euro per ploeg van 5 deelnemers, incl. 5 bonnen voor een consumptie ter plaatse. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 7 november 2008. Referte: CAMLN11108.

WAASLAND 07-09-2008 02-10-2008 06-11-2008

OOST-VLAANDEREN 03-11-2008

Verbeke Foundation, Kemzeke (Stekene), 14 uur Bestuursvergadering + presentatie industrial engineering, Sint-Niklaas, 20 uur Bestuursvergadering + presentatie resonantie, Sint-Niklaas, 20 uur


Lezing over Bio-energie, Gent


Verbeke Foundation: hedendaagse kunst in unieke omgeving

Bio-energie als alternatief

zondag 7 september 2008

maandag 3 november 2008

De Verbeke Foundation is een private kunstsite, gecreëerd door kunstverzamelaars Geert en Carla Verbeke-Lens. Het is in de eerste plaats een landschap met tentoonstellingsgebouwen waar moderne en hedendaagse kunst, zowel binnen als buiten, wordt tentoongesteld.

Biogasinstallaties werden tot nu toe nog maar weinig toegepast voor de opwekking van groene energie in Vlaanderen. Onder andere de strenge milieunormen voor de lozing van afvalwater en de beperkte stimulansen van de Vlaamse regering vóór 2002 zorgden ervoor dat er niet snel werd gekozen voor deze vorm van energieopwekking.

Het museumdomein is 12 hectare groot en bestaat uit bosgebied, een vijver, grote serres met bomen en sierplanten, een evenementenhal, een restaurant, twee omvangrijke expositieruimten van samen zo'n 20.000 m2, een viskwekerij en een bijenhal. Om de gebouwen van energie te voorzien is een biogasinstallatie gepland.

De eerste vergistingsinstallatie die Eneco en Eco-projects in Diksmuide bouwden, haalt de strenge lozingsnormen wel. De installatie verwerkt mest, energiegewassen (bv. maïs) en bijproducten (bv. aardappelschillen) tot groene energie en volledig herbruikbare eindstoffen. Eneco Energie België investeert de komende jaren dan ook fors in nieuwe biogasinstallaties. De biogasinstallatie in Diksmuide is de eerste in een rij van 20 geplande soortgelijke installaties.

Naast de unieke collectie collages en assemblages kunnen bezoekers er overnachten in een maagvormige structuur van kunstenaar Joep van Lieshout. Begin januari 2008 werd begonnen met een 'artists-in-residence'-programma. Net als de kunst die er getoond wordt, is ook de stichting zelf een aanhoudend groeiproces. De Verbeke Foundation is als een ademend organisme dat er elke dag anders uitziet.

De landbouwer krijgt een alternatief aangereikt voor grote mestoverschotten, stijgende concurrentie vanuit het buitenland en steeds strengere milieunormen. Energielandbouw is

23


ACTIVITEITEN

2 april 2009: Normering van speeltoestellen De presentatie licht de Europese normering toe, waaraan speeltoestellen voor openbaar en privégebruik zijn. Kan je nog zelf je creativiteit botvieren om veilige toestellen te bouwen in de tuin?

Nieuwe planten komen tevoorschijn, de zon zet alles in een nieuw daglicht en de kunstwerken gedijen en groeien in hun natuurlijke omgeving. Je kan makkelijk een groot deel van de dag in de Verbeke Foundation vertoeven. "Onze tentoonstellingsruimte wil geen oase zijn. Onze show is onaf, in beweging, ongepolijst, contradictorisch, slordig, complex, onharmonieus, levend en onmonumentaal, zoals de wereld buiten de museummuren. Bij ons geen opzichtige spektakelgebouwen maar een verfrissende onpretentieuze plaats om kunst te bekijken en een subtiele kritiek op de kunstwereld", aldus Geert Verbeke

De presentaties en bestuursvergaderingen vinden plaats in Den Antus, Grote Markt, Sint-Niklaas, telkens om 20 uur. Iedereen is welkom!

ZUID-WEST-VLAANDEREN 26-09-2008 29-09-2008 07-10-2008

• PRAKTISCH Plaats: Verbeke Foundation, Westakker, Kemzeke (Stekene). Gps: Hulsterstraat Noord; routeplan zie www.verbekefoundation.com. Datum: zondag 7 september 2008 om 14 uur. Kostprijs: 8 euro (inkom + gids). Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Maximum aantal deelnemers: 25. Referte: BBWLD10908.

14-12-2008


Wijnproeven vrijdag 26 september 2008 Op vrijdag 26 september organiseren de jongeren van de VIK-afdeling Zuid-West-Vlaanderen een wijnproefavond. Pol Bossuyt, fanatiek wijnliefhebber sinds 1969 en meestervinoloog sinds 1999, verzorgt de avond. Hij is ook gastlesgever wijnkennis aan de Kortrijkse hotelschool en begeleider voor de sommelieropleidingen in de hotelschool. Sinds 1993 is hij wijnimporteur (import uit Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Italië, Argentinië, Australië). Sedert 1998 is Pol Bossuyt voltijds wijnhandelaar. Daarnaast is hij ook nog gastspreker voor wijnclubs in binnen- en buitenland en oprichter van de whiskyclub 'Golden promise' in Kuurne.

Presentaties tijdens bestuursvergaderingen Sinds kort wordt de maandelijkse bestuursvergadering van de VIK-afdeling Waasland voorafgegaan door een korte presentatie. Voor de komende maanden zijn de volgende presentaties gepland. 2 oktober 2008: Industrial engineering (To be Lean) Het optimaliseren van processen van productie tot administratie (o.a. door onnodige handelingen te elimineren). Voorbeelden: Toyota, Disney (bij regenweer paraplu's in de winkels brengen).

Ben jij een echte levensgenieter en hou je van de fijne dingen des levens? Dan is dit vast iets voor jou. Tijd om de wijnen te zien, te ruiken, te proeven, … Het aantal plaatsen is beperkt tot 20 personen. Vlug inschrijven is dus de boodschap.

6 november 2008: Resonantie Aan de hand van een didactisch model zal worden aangetoond wat resonantie van een structuur betekent. Via dat model zal je kunnen zien, horen en voelen wat resonantie is en hoe je iets kunt doen aan dat fenomeen.

• PRAKTISCH Plaats: Luitenant-Generaal Gérardstraat 10, Kuurne. Datum: vrijdag 26 september 2008 om 20 uur. Kostprijs: 14 euro voor VIK-leden en partner, niet-leden betalen 17 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tegen vrijdag 19 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch te verwittigen 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Na inschrijving sturen we per kerende het rekeningnummer waarop je binnen de 3 dagen het juiste bedrag overmaakt met als mededeling 'Wijnproeven + naam + aantal personen'. Pas na ontvangst van de betaling is je inschrijving geldig! Referte: FEZWV10908.

5 februari 2009: Basic Visual Basic Overzicht van de mogelijkheden bij het programmeren in Visual Basic 5 maart 2009: 3D-modelling van gebouwen (autodesk REVIT). De evolutie van de informatica staat ook in de bouw niet stil. Binnen afzienbare tijd worden gebouwen volledig in 5D ontwikkeld. Drie ruimtelijke dimensies, een tijdsdimensie en als vijfde dimensie de kostprijs. De software en hardware is vandaag al beschikbaar. Enkel de manier van samenwerken in de bouw moet zich nog aanpassen.


Wijndegustatie, Kuurne, 19.45 uur Bezoek Sadef, Gits, 18.30 uur Lezing: wettelijke keuringen en controles, Kortrijk, 20 uur Ingenieurshappening, Wevelgem

24

ACTIVITEITEN

Sadef

• PRAKTISCH Plaats: Trappen Smet, Staatsbaan 289, Zulte. Datum: woensdag 1 oktober 2008 om 18.30 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot en met dinsdag 23 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen via telefoon 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Referte: BBZWV11008.

maandag 29 september 2008 Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone before…” brengen we een bezoek aan Sadef. Sadef produceert koudgewalste stalen profielen op 35 profileerlijnen. Koudgewalste stalen profielen zijn licht en montagevriendelijk en worden desgewenst met poederlak als eindlaag geleverd. Sadef biedt ruime mogelijkheden voor koudgewalste stalen profielen. Uit staalband tussen de 20 en de 1000 mm breedte kan Sadef uw eigen open sectie of buisprofiel aanbieden, op maat gemaakt volgens uw vereisten en voorschriften.

Wettelijke keuringen en controles dinsdag 7 oktober 2008 De lezing 'wettelijke keuringen en controles' wordt georganiseerd in samenwerking met Technisch Bureau Verbrugghen (BTV). BTV is een controleorganisme, erkend door verschillende ministeries, om controles uit te voeren die reglementair voorzien zijn. Jos Nuytens, productmanager brandveiligheid, geeft een overzicht van de wettelijke keuringen en controles die van toepassing kunnen zijn binnen uw bedrijf of organisatie.

Werken met koudgewalste stalen profielen schept bijna onbeperkte mogelijkheden. Sadef-buisprofielen en open secties worden gebruikt in de meest diverse industrietakken. Bij de bouw van paletrekken en silo's, trekkers en opleggers, autocars, bussen en veiligheidscabines voor landbouwtractoren worden koudgewalste staalprofielen gebruikt. Afsluitingspalen en wandstijlen worden als koudgewalste profielen gemaakt. Ook betonbekistingssystemen, voorhanggevels en modulaire constructies zijn gebaseerd op het gebruik van koudgewalste stalen profielen. Sectoren en producten als kassenbouw, kantoormeubilair, en bagageafdeksystemen zijn niet meer denkbaar zonder koudgewalste stalen profielen.

Dat kan gaan om keuringen en controles op hefwerktuigen, stoomtoestellen, houders en opslagplaatsen propaan, butaan, recipiënten onder druk en drukapparatuur, elektrische installaties, liften, brandveiligheidsproducten, sporttoestellen, klimmuren, …

• PRAKTISCH Plaats: Raadzaal Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH, Graaf Karel de Goedelaan 5, Kortrijk. Datum: dinsdag 7 oktober 2008 om 20 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOZWV11008.

• PRAKTISCH Plaats: Sadef, Bruggesteenweg 60, Gits. Datum: maandag 29 september 2008 om 18.30 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot en met zondag 21 september 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen aan het VIK-secretariaat (03 259 11 00) of 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Referte: BBZWV10908.

Rotolux maandag 3 november 2008 Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone before…” brengen we een bezoek aan Rotolux. Sinds 1987 heeft Rotolux alle productieprocessen van cadeaupapier in huis: printen, snijden en verpakken. Aangezien ze het hele scala van de productieprocessen beheersen, levert Rotolux zijn klanten zowel kwaliteit als flexibiliteit. Het bedrijf biedt een waaier aan geschenkpapieren, van speels tot stijlvol, van vrolijk tot gedistingeerd, maar ook voor ieder seizoen en feestdag is er altijd een breed assortiment dessins en kleuren voorradig.

Trappen Smet woensdag 1 oktober 2008 Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone before…” brengen we een bezoek aan Trappen Smet. De trap is een fundamenteel onderdeel van uw interieur, dat de grootste aandacht verdient. Hij straalt voor een stuk uw persoonlijk karakter en dat van uw woning uit. Trappen Smet is een familiaal bedrijf dat zowel ontwerp, productie als plaatsing van trappen voor zijn rekening neemt. Via een zeer persoonlijke aanpak van hun klanten verlegt Trappen Smet voor elk project opnieuw zijn grenzen. Dat laat zich voelen in een gevarieerd en kwalitatief hoogstaand aanbod.

Onlangs is Rotolux nv uitgegroeid tot de Belgische marktleider op het gebied van cadeaupapier. Rotolux is een van de vele bedrijven in het 'Texas van Europa', een regio in België bekend om zijn uitstekende ondernemers. Door een beroep te doen op de meest gerespecteerde ontwerpers voor hun inpakpapier - een uitstekende marketingstrategie - zijn ze uitgegroeid tot een toonaangevende onderneming in cadeaupapier in Europa.

25


ACTIVITEITEN

• PRAKTISCH Plaats: Rotolux nv, Grasstraat 6, Vichte. Datum: maandag 3 november 2008 om 17.45 uur stipt! Kostprijs: gratis voor VIK-leden, 5 euro voor niet-leden. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot en met maandag 27 oktober 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen via telefoon 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Referte: BBZWV11108.

Reo Veiling maandag 1 december 2008 Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone before…” brengen we een bezoek aan de Reo Veiling. In Zuid-West-Vlaanderen is landbouw heel belangrijk. Daarom wil de VIK ook eens de agrarische industrie bezoeken: de REO Veiling in Roeselare. Daarmee bezoeken we het belangrijkste agrarische handelscentrum van België. De REO Veiling (REO staat voor Roeselare en omstreken) is een coöperatieve groente- en fruitveiling waarin meer dan 3.000 producenten samenwerken om gemiddeld 60 verschil-

lende soorten groenten in optimale omstandigheden te commercialiseren. De producten worden zesmaal per week dagvers geveild. De meeste groenten zijn bijna het hele jaar door beschikbaar. De REO Veiling is gevestigd in Roeselare, in het midden van de belangrijkste groentestreek van België. Die moestuin brengt kwaliteitsproducten voort: gezonde, voedzame groenten en fruit, geteeld volgens de principes van de goede agrarische praktijk. De REO Veiling won in 2006 de award voor energievriendelijkste onderneming. Dat moeten we dus van dichterbij bekijken!

• PRAKTISCH Plaats: REO Veiling, Oostnieuwkerkesesteenweg 101, Roeselare. Datum: maandag 1 december 2008 om 18.30 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot en met zondag 23 november 2008 met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig te verwittigen via telefoon 0475 26 31 91 (Wendy Samyn). Referte: BBZWV11208.

netwerk

VLHORA, VLIR en EURASHE onder één dak Gelijkenissen en verschillen tussen Vlaamse, Waalse en Nederlandse samenwerkingsverbanden WOMMELGEM. Eind 2007 besloot men om de Vlaamse hogescholenraad (VLHORA), de 'Vlaamse interuniversitaire raad' (VLIR) en de 'European association of institutions in higher education' (EURASHE) onder één dak samen te brengen in de Ravensteingalerij 27 in Brussel, aan het Centraal Station. Op 1 juli 2008 werden de nieuwe kantoren officieel in gebruik genomen. Waarvoor staan die organisaties en welke zijn hun 'equivalenten' bij de Franse Gemeenschap en in Nederland? Een overzicht. Van onze hoofdredacteur

VLIR en CIUF De VLIR is een autonoom overlegorgaan van alle Vlaamse universiteiten, dat in 1976 werd opgericht. Voorzitter van de VLIR is momenteel Marc Vervenne, rector van de K.U.Leuven. De Franstalige tegenhanger van de VLIR is de 'Conseil interuniversitaire de la Communauté française' (CIUF). Het permanent secretariaat bevindt zich aan de Egmontstraat 5 in Brussel, waar vroeger ook de VLIR was gehuisvest. De CIUF werd bij decreet van 9 januari 2003 opgericht en groepeert 9 universiteiten en universitaire faculteiten van de Franse Gemeenschap. De raad wordt door de regering van de Franse Gemeenschap samengesteld en bestaat uit 39 leden: rec-

toren en vertegenwoordigers van het academisch, wetenschappelijk en technisch personeel, vakbonden en studenten. Binnen het CIUF heeft men het CUD (Commission universitaire pour le développement), een groep die onder meer de samenwerking tussen hogescholen en universiteiten als opdracht heeft.

Een vorm van samenwerking tussen de VLHORA en de VLIR werd al begin april 2004 zichtbaar, toen ze samen het tijdschrift Delta uitgaven, niet te verwarren met het tijdschrift Delta van de TU Delft.

VSNU, EUA EURASHE In Nederland is de 'Vereniging van samenwerkende Nederlandse universiteiten' (VSNU) het equivalent van de VLIR. Het is een overlegorgaan tussen 14 universiteiten. De koepel van de vereniging van universiteiten in Europa is de EUA (European university association). Ze werd in 2001 aan de universiteit van Salamanca opgericht, waarin ook de Conferentie van Europese rectoren opging. EUA groeide sindsdien uit tot een samenwerkingsverband tussen 760 universiteiten uit 45 landen.

VLHORA De Vlaamse hogescholenraad (VLHORA) is het officiële

VLHORA,VLIR en EURASHE op nieuwe locatie in Brussel.


overleg- en adviesorgaan van de Vlaamse hogescholen. Het adviseert de Vlaamse overheid over alle beleidsaspecten inzake het hogeschoolonderwijs, het projectmatig wetenschappelijk onderzoek, de maatschappelijke dienstverlening en het kunstonderwijs. De VLHORA werd in 1996 opgericht en kreeg in 1998, bij decreet, het statuut van een instelling van openbaar nut. Oorspronkelijk was de VLHORA in de Koningsstraat in Brussel gevestigd. Daarna verhuisde hij naar de Wolvengracht 38. De behuizing was er krap. De verdieping waar de VLHORA was gevestigd, werd te koop gesteld en de VLHORA verhuisde naar de eerste verdieping aan de Ravensteingalerij 27.

28

De EURASHE (European association of institutions in higher education) bevindt zich nu ook op de eerste verdieping van de Ravensteingalerij 27 in Brussel. De EURASHE komt, samen met VLHORA, van de Wolvengracht 38. Wijlen Ward Dhondt, oud-docent van de KIHO (Gent), was als secretaris-generaal vele jaren de bezieler van EURASHE. Hij zorgde er mee voor dat ons Vlaams hoger onderwijs op de Europese kaart stond. Bij zijn overlijden in 2001 werd hij opgevolgd door de Gentenaar Stefan Delplace. De huidige voorzitter van EURASHE is de Deen Lars Lygne Nielsen.

HBO-raad Nederland De HBO-raad is in Nederland de tegenhanger van de VSNU (Nederlandse universiteiten). De HBO-raad wordt wel eens als het equivalent van de VLHORA beschouwd, maar dat lijkt ons niet helemaal juist. De HBO-raad behartigt in

VLIHOR en VHOLT: een stukje geschiedenis van de VIK

Nederland de belangen van het hoger beroepsonderwijs in het algemeen én van de hogescholen als werkgever. De vereniging groepeert 48 door de Nederlandse overheid bekostigde hogescholen. Het bureau van de HBO-raad is in Den Haag gevestigd en telt 55 medewerkers. VLHORA telt een tiental medewerkers. Tijdens het academiejaar 2007-2008 volgden zowat 375.000 studenten een HBO-opleiding, goed voor 30.000 onderwijsmedewerkers.

Aan de oprichting van VLHORA gaat een brokje geschiedenis van de VIK vooraf. Aan de instelling van de graad en het diploma van industrieel ingenieur in februari 1977 gingen heel wat besprekingen tussen de VIK en de directeurs van de toen nog autonome Vlaamse scholen voor technisch ingenieur vooraf. Er was ook vaak afzonderlijk overleg met de top van de verschillende onderwijsnetten. Na de instelling van de graad en de ermee gepaard gaande fusie van scholen voor technisch ingenieurs waren de problemen voor de afgestudeerden nog lang niet opgelost. Daarom riep de VIK op 29 november 1983, over de onderwijsnetten heen, de directeurs van de 'nieuwe' scholen voor industrieel ingenieurs bijeen, samen met de beleidsmensen van de vier onderwijsnetten van destijds. De bijeenkomst vond plaats in het vroegere Switel-hotel in Antwerpen. Zowat dertig beleidsmensen uit het hoger onderwijs daagden op. Een hele dag lang wisselde men van gedachten over de standpunten en voorstellen van de VIK. Het was een erg levendig debat. Dat blijkt uit ons omvangrijk fotoarchief van toen en uit het verslag van de vergadering. Alle partijen hadden van elkaar geleerd. De vergadering vond dat er best een vervolg aan de bijeenkomst zou komen. Dat gebeurde ook. De VIK gaf de groep de naam 'Vlaamse Interhogeschoolraad' (VLIHOR). Na enkele nieuwe bijeenkomsten in Brussel werd de VLIHOR omgedoopt in VHOLT (Vlaamse hogescholen van het lange type). Op een bijeenkomst in 1984 diende Herman Vermeylen zich aan als voorzitter van de VHOLT. Vermeylen was licentiaat in de wijsbegeerte en letteren en sinds 1978 directeur van wat toen de rijkshogeschool was voor vertalers en tolken aan de Trierstraat in Brussel. Hij was tussen 1958 en 1964 docent geweest in het technisch hoger onderwijs. Als docent werd hij vaak rechtstreeks met de problematiek van de technisch ingenieurs geconfronteerd. Samen met de directeurs van de scholen voor technisch ingenieur (en na 1977 voor industrieel ingenieurs) had hij voeling voor de grieven van de VIK. Dat resulteerde in standpunten die in de lijn van die van de VIK lagen. Na de fusie van de scholen van het destijds korte en het lange type in 1994 kwam er een einde aan de autonome scholen van het lange type (zoals die voor industrieel ingenieur) en aan de VHOLT. De Vlaamse hogescholen kozen voor een overlegorgaan dat de belangen zou behartigen voor het geheel van het Vlaams hoger onderwijs. In 1996, twee jaar na de fusieoperatie, zag de VLHORA het levenslicht. Dat gebeurde met de steun, in welke vorm ook, van de VIK. Want zoveel was voor de VIK duidelijk: er moest een 'tegengewicht' komen voor de VLIR. Vandaag mogen we ons verheugen in het feit dat de medewerkers van VLHORA en de VLIR elkaar kunnen treffen in een gebouw waar ze dagelijks werken. Maar daar mag het natuurlijk niet bij blijven…

Adisif Adisif staat voor 'Association des directions des instituts supérieurs industriels francophone'. Het is het overlegorgaan van de directeurs van de 11 hogescholen van de Franse Gemeenschap, die de vijfjarige opleiding van industrieel ingenieur organiseren. Die onderwijsinstellingen (sections techniques) maken deel uit van een hogeschool met verschillende departementen (sections). In tegenstelling tot de Vlaamse Gemeenschap kent de Franse Gemeenschap geen associaties van hogescholen met één universiteit. Wel zijn er geïnstitutionaliseerde samenwerkingsverbanden met universiteiten en universitaire faculteiten. Het onderzoek aan de hogescholen (twee cycli) gebeurt in een samenwerkingsverband met de universitaire instellingen en de bedrijven. Dat gebeurt onder de noemer van 'academies' of 'academische polen', waarbij een universiteit of faculteit het 'speerpunt' vormt. Samen met de Union Wallonne des Entreprises is Adisif partner van de Interface-Adisif. De kantoren bevinden zich in Jambes bij Namen. Adisif is ook het aanspreekpunt voor minister Marie-Dominique Simonet, voor de Franse Gemeenschap bevoegd voor het hoger onderwijs, het wetenschappelijk onderzoek en de internationale betrekkingen en voor onderzoek en nieuwe technologieën voor het Waals Gewest.

Conseil général Bij Besluit van de regering van Franse Gemeenschap werd in januari 1997 de 'Algemene raad voor de hogescholen' opgericht, in uitvoering van het decreet van de Franse Gemeenschap uit 1995 dat de organisatie van het hoger onderwijs regelt. Adisif heeft een afgevaardigde in die algemene raad. Hij adviseert de minister over het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten), het wetenschappelijk onderzoek, enz. De studieduurverlenging (van 4 naar 5 jaar) voor industrieel ingenieur in de Franse Gemeenschap kwam er op advies van de algemene raad, Adisif, UFIIB (de Franstalige zustervereniging van de VIK) en de ondernemingen. Tekst en foto's: Ing. Noël LAGAST MSc

NL

Vorige locatie van VLHORA en EURASHE (tweede verdieping) aan de Wolvengracht. 29


netwerk

VIK reikt prijzen uit bij proclamaties Aandacht voor promovendi uit verschillende hogescholen en richtingen WOMMELGEM. Naar aanleiding van de proclamaties in de hogescholen op het einde van het academiejaar heeft de VIK een aantal prijzen uitgereikt aan gepromoveerden. Hieronder een kort overzicht van de uitgereikte prijzen.

Op 4 juli 2008 vond de diploma-uitreiking plaats bij de industrieel ingenieurs van Groep T in Leuven. De VIK-afdeling Leuven-Hageland was afgevaardigd door Ing. Louis De Filette MSc, Ing. Erik Van de Casteele MSc en Ing. Bart Van Orshoven MSc.

De laureaten van Groep T in Leuven: Julie Wambacq, Bruno Declercq, Peter Van de Velde, Matthias Verbert, Jeroen De Vries.

Tijdens de toespraken konden we het belang van de Vlaamse Ingenieurskamer benadrukken. Zo werd onder meer aandacht gevestigd op de netwerking binnen de VIK, zowel regionaal, nationaal als internationaal: de juiste persoon met het juiste antwoord op het juiste moment kennen, is iets dat via VIK mogelijk wordt. In elke afstudeerrichting werd een VIKprijs overhandigd. In de afdeling biochemie mocht Ing. Louis De Filette MSc de VIK-prijs uitreiken aan Julie Wambacq voor haar eindwerk 'Study of the ecological niche of Mycobacterium ulcerans in the Democratic Republic of Congo'. In de afdeling elektronica-ICT mocht Ing. Erik Van de Casteele MSc de VIK-prijs uitreiken aan Matthias Verbert en Jeroen De Vries voor hun eindwerk 'Development of a morningcheck application'. Ten slotte mocht Ing. Bart Van Orshoven MSc in de afdeling elektromechanica de VIK-prijs uitreiken aan Bruno Declercq en Pieter Van de Velde voor hun eindwerk 'Dimensionering en haalbaarheidsstudie van een stadsverwarming op WKK aan de vaartkom in Leuven'. Ook aan andere hogescholen werd een VIK-prijs uitgereikt. Een overzicht: Hogeschool Antwerpen: Remko Dardenne met zijn masterproef 'Aanmaak en karakterisatie van zuivere en gedopeerde UO2-pastilles'.


De laureaten werden bij KH Kempen goed omringd.

Hogeschool West-Vlaanderen: Maarten Heylen met zijn masterproef 'Realtime gelaatsherkenning'. Hogeschool Gent: Jeroen Willems met zijn masterproef 'Ring-oscillator-based technique for characterization statistics'. Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende: Brecht Vulsteke met zijn masterproef 'Optimalisatie van een AVR GE-force hakenfrees'. Katholieke Hogeschool Kempen master in de industriële wetenschappen: Matthias Mariën en Maarten Seijen met hun masterproef 'Ontwerp en realisatie van een boot op zonne-energie: energiemanagement'.

30

Master in de biowetenschappen: Ben Aernouts met zijn masterproef 'Mechanische belasting op een koespeen: vergelijking tussen tepelvoering en kalf'. Tijdens de proclamaties aan de Katholieke Hogeschool Limburg en de XIOShogeschool werden de genomineerden bekendgemaakt die mogen meedingen voor de eindselectie van de Paul Donnersprijs. De genomineerden zijn: Joachim Thonissen, Geert Schoofs en Wim Thewissen van de KHLim en Jan Comhair, Bernd Mouchaers, Bart Marivoet en Kenny Vanreppelen van de XIOS-hogeschool. Op 4 oktober verdedigen zij hun eindwerk voor een jury. De naam van de laureaat wordt bekendgemaakt tijdens het VIK-event in Hasselt op 23 oktober. Een welgemeende proficiat aan alle prijswinnaars!

netwerk

Opleiding bouwmanager succesvol in Roemenië VIK na Polen en Hongarije nu ook medeorganisator voor Roemenen

WOMMELGEM. Polen

en

Zoals

Hongarije

eerder

in

heeft

de

Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) nu ook in Roemenië meegewerkt aan de organisatie van een opleidingsprogramma voor bouwmanagers. Het model daarvoor is het programma 'bouwmanager' dat de VIK nu al 13 jaar met succes in Vlaanderen organiseert in samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB). De VIK, het VCB en het NAVB namen het leeuwendeel van de Vlaamse organisatie voor hun rekening.

Het Roemeens programma liep vorig jaar en in de eerste helft van dit jaar. De lessen vonden plaats aan de Technische Universiteit van Boekarest. Het programma begon op 26 januari 2007 met een seminarie over veiligheidsvoorschriften en ongevallenpreventie. Een zestigtal vertegenwoordigers van bouwbedrijven, universiteiten en overheidsinspectie namen eraan deel. De Roemeense partners in het samenwerkingsproject zijn Araco, een bouwwerkgeversorganisatie die 60% van de Roemeense bouwsector vertegenwoordigt, en het opleidingscentrum CMC. Hun samenwerking met VIK en VCB moet tot een transfer van knowhow leiden, zowel op het niveau van de betrokken beroepsorganisaties als op dat van het bouwmanagement. Het project wil de Roemeense bouwpartners tot op Europees niveau tillen. De verhoging van het niveau en de capaciteit van de Roemeense bouwbedrijven is uiteindelijk ook in het belang van Belgische bedrijven die in Roemenië projecten willen opzetten of er aan projecten

willen deelnemen. De Vlaamse Gemeenschap subsidieert het samenwerkingsproject.

NAVB Tijdens het openingsseminarie ging Ing. Guy Roymans MSc (VIK) dieper in op de toepassing op Belgische niveau van de Europese richtlijn op de mobiele en tijdelijke bouwplaatsen. Van zijn kant gaf Dan Andreescu (Roemeense vereniging voor veiligheid op het werk) een overzicht van de Roemeense situatie. Uit de Roemeense reacties bleek dat de toepassing in Roemenië juridisch nog niet op punt staat. Collega, Ing. Carl Heyrman MSc, directeur-generaal van het Nationaal actiecomité voor veiligheid en hygiëne in het bouwbedrijf (NAVB) besprak de werking van het NAVB en de bereikte resultaten. Met name wees hij erop dat de frequentiegraad (het aantal arbeidsongevallen) als de werkelijke ernstgraad (het aantal dagen arbeidsongeschiktheid door onge-

31

vallen) in de Belgische bouwsector hun laagste peil ooit hebben bereikt. In Roemenië bestaat alvast belangstelling om er een gelijkaardige organisatie als het NAVB op te richten.

Vijftig Roemenen, allen ingenieurs in diverse disciplines, schreven zich in voor de cursus. Het seminarie over bouwveiligheid was het startevenement voor de Roemeense vervolmakingscursus voor bouwmanagement. Zoals bij het programma 'bouwmanager' in Vlaanderen komen niet zozeer de bouwtechnische dan wel de organisatorische, sociale, commerciële en financiële aspecten van het bouwbedrijf aan bod.

Ingenieurs Ook Roemeense bouwmanagers moeten zich in die aspecten bekwamen, omdat ook in Roemenië de druk toeneemt om het bouwproces sneller, efficiënter en goedkoper te laten verlopen en tegelijk toch


De organisatie van de opleiding werd gedragen door Vlaanderen en Roemenië.

een kwalitatief beter eindproduct af te leveren. Daarom moeten zij leren werken met de nieuwste plannings-, beheersen informatietechnieken. Bovendien moeten zij zich in versneld tempo aanpassen aan de Europese veiligheids-, kwaliteits- en milieunormen.

van het programma. Docenten en professoren van de Technische Universiteit van Boekarest namen de overige 40% voor hun rekening, omdat het daarbij gaat om specifiek Roemeense onderwerpen. Onze docenten hebben hen laten kennismaken met strategisch management, met goede praktijken van leefmilieu, kwaliteitszorg en veiligheid, marketing en aankoopbe-

leid, logistiek, projectmanagement en werforganisatie en beheer. Van de 50 ingeschrevenen - die ook de cursus daadwerkelijk hebben gevolgd hebben er 44 deelgenomen aan het examen. Ze zijn allemaal geslaagd. De examens konden worden afgelegd in het Engels, Frans, Duits en uiteraard in het

De verhoging van het niveau en de capaciteit van de Roemeense bouwbedrijven is uiteindelijk ook in het belang van Belgische bedrijven die in Roemenië projecten willen opzetten of er aan projecten willen deelnemen. Vijftig Roemenen, allen ingenieurs in diverse disciplines, schreven zich in voor de cursus. De meesten van hen (33) zijn bouwplaatsen bedrijfsleiders van kleine en middelgrote bouwbedrijven, 17 zijn kaderlid op verschillende niveaus bij één zeer groot bedrijf met 10.000 werknemers. Vlaamse docenten gaven ongeveer 60%


De delegatie werd ontvangen in hotel Errera bij minister-president Kris Peeters, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het kabinet van minister Bourgeois, van het departement Vlaanderen Internationaal en van de VIK en het VCB.

De Roemeense ingenieurs volgen de opleiding bouwmanager met grote aandacht.

Roemeens met tolk. De meesten verkozen het Roemeens, 12 legden het examen af in het Engels, 1 in het Frans, en zelfs 1 in het Nederlands!

Laureaten Vijf laureaten mochten van 14 tot 18 mei deelnemen aan een uitgebreid program-

ma met bezoeken aan diverse bouwprojecten. In Brussel bezochten ze kantoren en appartementen van Cordeel, in KesselLo kregen ze een woonwijk van Van Roey te aanschouwen, in Charleroi ging de tocht naar het ziekenhuis van Jan de Nul. Voorts gingen ze op bezoek bij de kantoren en werkhuizen Jan de Nul in Aalst, een logistiek centrum van Cosimco in

Bornem, laboratoria en testopstellingen aan de VUB en de infrastructuur- en spoorwerken voor het Gewestelijk Expresnet (GEN) van TUC-rail rond Brussel. Op die manier kregen ze de kans om kennis te maken met onze Vlaamse bouwmanagers en kregen zij een beter beeld over hoe de Vlaamse bouwplaatsen in de praktijk worden gemanaged en bouwprojecten hier worden gerealiseerd. Donderdagavond 15 mei werd de delegatie ontvangen bij minister-president Kris Peeters, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het kabinet van minister Bourgeois, het departement Vlaanderen Internationaal, de economische vertegenwoordiger van de Roemeense ambassade en vertegenwoordigers van VIK en VCB. Het daaropvolgende weekend brachten ze geleide bezoeken aan Gent en Brussel om zo een zeer geslaagde en succesvolle missie af te ronden, waarbij de VIK samen met de VCB een wezenlijke bijdrage leverden ten bate van Europa en de bouwsector. Tekst: Ing. Guy ROYMANS MSc. Foto's: VIK

Ing. Guy Roymans MSc. 33


netwerk

Opleiding in Franstalig en Nederlandstalig België wereld van verschil Een gesprek met Ir. Georges Sironval, voorzitter Adisif en directeur Gérard Troessaert AARLEN/JAMBES. De Franse Gemeenschap van ons land opteerde voor een opleiding van industrieel ingenieur die aangepast is aan de internationale standaard van ingenieursopleidingen. Dat houdt in: een studieduur van 5 jaar (300 studiepunten) en

Gérard Troessaert, directeur Adisif.

Ir. Georges Sironval, voorzitter Adisif.

een half jaar praktische stage.

Van onze hoofdredacteur De overheid van de Franse Gemeenschap moedigt het levenslang leren sterk aan. Wie gaat werken, kan via het onderwijs voor sociale promotie (avondonderwijs) voor industrieel ingenieur studeren. In het dagonderwijs kan men aan 11 Instituten voor hoger onderwijs voor industrieel ingenieur studeren. Ze maken deel uit van een hogeschool. In tegenstelling tot de Vlaamse Gemeenschap kent de Franse Gemeenschap geen associaties van hogescholen met één universiteit. In juni 2009 studeren de eerste industrieel ingenieurs af met een vijfjarige opleiding. Ze zijn dan 'master en sciences de l'ingénieur industriel'. In de school voor industrieel ingenieurs van Aarlen spraken we met de heren Georges Sironval en Gérard Troessaert. In Jambes bij Namen konden we ons vergewissen van de werking van de dynamische 'Adisif-interfacecel-ondernemingen'.

des instituts supérieurs industriels francophones. De zetel van Adisif ligt in Jambes bij Namen, waar ook de interfacecel, Adisif-Entreprise, is ondergebracht. Ze stelt 5 vaste medewerkers tewerk: 4 ingenieurs en één juriste. De interfacecel behandelt voor de hogescholen onder meer de onderzoeksprojecten van de industrie. Ze houdt zich ook bezig met de juridische aangelegenheden van de stages van de studenten. Gérard Troessaert studeerde wiskunde aan de ULB (Université Libre de Bruxelles). Hij is directeur van de school voor industrieel ingenieurs in Aarlen en bestuurslid van Adisif. Samen met onze zustervereniging UFIIB, neemt de VIK, op uitnodiging, deel aan de vergaderingen van Adisif.

Wie is wie?

Ir. Georges Sironval en Gérard Troessaert hebben veel ervaring over de ontwikkeling en de evolutie van het hoger onderwijs in de Franse Gemeenschap.

Ir. Georges Sironval studeerde in 1977 als burgerlijk ingenieur elektrotechniek af aan de universiteit van Luik. Hij is algemeen directeur van de Haute Ecole Robert Schuman, met vestigingen in Aarlen, Libramont en Virton. De hogeschool heeft 2200 studenten en 200 personeelsleden. De hogeschool Robert Schuman is samen met de hogeschool Charlemagne partner van de universitaire academie Wallonie-Europe (UAWE). Ir. Georges Sironval is lid van de Hoge Raad van de Hogescholen van de Franse Gemeenschap en sinds twee jaar voorzitter van Adisif, Association des directions


Afgestudeerden centraal

Ir. Sironval: “Centraal in onze betrachting staat de internationale erkenning van de graad en het diploma van de afgestudeerden. Ik had als student veel bewondering voor de toenmalige technisch ingenieurs, die opkwamen voor een betere waardering van hun diploma. Ik volgde met veel belangstelling hun strijd. Ik herinner me de talrijke betogingen in Luik, Brussel en elders in het land. Toen ik in 1977 als burgerlijk ingenieur afstudeerde, was de graad van industrieel ingenieur net in de

34

“Centraal in onze betrachting staat de internationale erkenning van de graad en het diploma van de afgestudeerden.” Kamer gestemd. Ik was me er toen nog niet bewust van dat ik later een deel van de leefwereld van de industrieel ingenieurs zou worden. Er is ondertussen veel veranderd. Markant was het herschikken en rationaliseren van de hogescholen. Vandaag gaat onze aandacht naar het aanpassen van de opleiding van industrieel ingenieur aan de gangbare internationale standaard. We gingen ook in op de vraag van de industrie voor een langere werkstage. We hadden het ons ook gemakkelijk kunnen maken en alles op zijn beloop laten, maar dat zou onrechtvaardig geweest zijn, én ten opzichte van afgestudeerden, én ten opzichte van de maatschappij. Beleidsmakers hebben een grote verantwoordelijkheid. Daarom stellen we alles in het werk om de opleiding van industrieel ingenieur op een internationale leest te schoeien. We mogen met enige trots zeggen dat ons dat is gelukt, maar er is ook nog veel werk aan de winkel om het internationale imago van de opleiding nog meer te verbeteren. Ja, het noorden en het zuiden van ons land, zijn een beetje van elkaar vervreemd. Dat is jammer. Maar ingenieurs zijn nuchtere mensen en trachten van elkaar te leren. Sinds enkele jaren is er een kentering op gang gekomen. De VIK neemt deel aan de vergaderingen van Adisif en omgekeerd. Ook de oprichting van Cibic (Comité des ingénieurs belges-Belgisch ingenieurscomité) is een mooi voorbeeld van samenwerking en netwerkvorming. We zijn blij dat u ons de gelegenheid geeft om onze visie over de opleiding van de Franstalige industrieel ingenieur aan uw lezers te verduidelijken.”

Internationaal afstemmen Ir. Sironval en Troessaert belichten de noodzaak van een internationale dimensie van de studies van industrieel ingenieur. Troessaert: “De industrieel ingenieurs die in Aarlen afstuderen, ondervinden een sterke concurrentie van hun collega's uit het Groothertogdom Luxemburg, Frankrijk en Duitsland. De industriële driehoek is nochtans voor de Franstalige industrieel ingenieurs van zeer groot belang. 95 procent van onze oud-studenten zijn er tewerkgesteld. De erkenning van het diploma en een te korte stageperiode vormden een probleem. Bologna was voor ons een 'geschenk'. Als onderwijsinstelling heeft men niet enkel de fundamentele opdracht om hoogkwalitatief onderwijs te verstrekken, men moet er ook voor zorgen dat het diploma voor de internationale arbeidsmarkt waardevol is. Dat is niet het geval voor een vierjarige opleiding. In de ons omringende landen is een opleiding van 5 jaar voor ingenieurs de standaard, incluis een lange bedrijfsstage.”

“Als onderwijsinstelling heeft men niet enkel de fundamentele opdracht om hoogkwalitatief onderwijs te verstrekken, men moet er ook voor zorgen dat het diploma voor de internationale arbeidsmarkt waardevol is.” Sironval: “We hebben oplossingen voorgesteld en de industrie geraadpleegd. Wat verlangde de gebruiker, in hoofdzaak de internationaal gerichte industrie, van onze afgestudeerden? We pleegden ruim overleg met de Franstalige sector van Agoria, de Waalse werkgeversorganisatie. Ze deden een onderzoek bij hun bedrijfsleden. Een ruime meerderheid koos voor aanpassing van de studies aan de internationale situatie. Concreet kozen de bedrijven voor een studieduur van 5 jaar. Ook de titulatuur moest de specifieke ingenieursopleiding uitstralen. We raadpleegden studenten, onderwijzend personeel, UFIIB, de beroepsvereniging van de Franstalige industrieel ingenieurs, en de overheid. De eerste besprekingen, nu vier jaar geleden verliepen aarzelend. Dat is normaal, want het voorstel om naar vijf jaar over te schakelen, was al met al ingrijpend. Het onderwijzend personeel was bang. We hadden ook voor het behoud van een vierjarige opleiding kunnen opteren en dat van meer werkstage voorzien. Maar dat zou ten koste gegaan hebben van de fundamentele basisvorming. In overleg met alle betrokken partijen werden de studieprogramma's

aangepast. Er was uiteraard kritiek op het voorstel om de studieduur te verlengen. Dat is ook gezond. De geschiedenis steekt soms een handje toe en helpt om de negatieve kritiek te counteren. In het verleden waren er immers gelijkaardige situaties. De studieduur voor technisch ingenieur was destijds 3 jaar. Daarna werd ze overal op 4 jaar gebracht. Ook de titulatuur werd gewijzigd: van 'ingénieur technicien' naar 'ingénieur industriel'. Er is bovendien nog het aspect van het aanvangssalaris, dat voor iemand met een BAC+4 niet hetzelfde is als voor iemand met een BAC+5. Een industrieel ingenieur met een vierjarige opleiding wordt in Frankrijk als een BAC+4 beschouwd, het studieniveau van baccalauréat of bachelier.”

Master en sciences de l'ingénieur industriel In juni 2009 studeren bij de Franse Gemeenschap de eerste industrieel ingenieurs af met een opleiding van 5 jaar. Sironval: “De opleiding leidt tot de titel van 'master en sciences de l'ingénieur industriel of tot master en sciences de l'ingénieur industriel en agronomie'. De vijfjarige opleiding volgt het 3+2-studietraject. De eerste 3 jaren leiden tot de graad van 'bachelier en sciences industrielles' of 'baccalauréat'. De laatste 2 studiejaren van de opleiding leiden tot de graad van master ('maitrise' of maître). Studenten kunnen ook voor de cyclus van 4 jaar (3+1) inschrijven. Dat leidt tot de graad van 'master en sciences industrielles', maar niet tot de titel van industrieel ingenieur. Een eenjarige master van 60 studiepunten geeft geen toegang tot de master van 120 studiepunten. De inhoud van de studies voor een master van 60 studiepunten is niet dezelfde als die voor 120 studiepunten. Dat geldt eveneens voor het studietraject tot bachelor. In de praktijk kiezen studenten voor een vijfjarige opleiding. Op termijn zal de vierjarige opleiding tot het verleden behoren. Wie industrieel ingenieur wil worden, moet het studietraject van 5 jaar volgen. De overgang van 4 naar 5 jaar had geen weerslag op de instroom van studenten. Vroeger studeerden er in de Franse Gemeenschap meer studenten voor burgerlijk ingenieur dan voor industrieel ingenieur. Nu studeren er in de Franse Gemeenschap evenveel studenten voor burgerlijk als voor industrieel ingenieur. “In praktisch alle Europese landen daalt de belangstelling voor de studies van ingeni-

35

eur, ook in de Vlaamse en de Franse Gemeenschap. Ik denk dat de ondernemingen zich onvoldoende bewust zijn van de ernst van de toestand. De studieduurverlenging leidt niet tot een vermindering van de instroom. De jongeren reageren enthousiast. De graad en het diploma van de vroegere 4-jarige opleiding worden automatisch gelijkgesteld met die van de nieuwe 5-jarige opleiding.”

Werkstage Sironval: “Het vijfde jaar maakt een spreiding van de studielast mogelijk. Al jaren vraagt de industrie meer werkstage van onze afgestudeerden. Aan hun vraag wordt nu voldaan. Vroeger telde de 4-jarige opleiding van industrieel ingenieur in de Franse Gemeenschap 4 x 840 tot 900 uur per jaar of in totaal 3.600 uren. Door de opleiding over 5 jaar te spreiden komt er niet alleen meer ruimte voor praktische stage in de bedrijven vrij, het geeft ook de mogelijkheid om specifieke vakken in te lassen, zoals economie, management, talen, … De opleiding kan men in twee grote blokken indelen. Een eerste blok met algemene theorie, seminaries, laboratoriumoefeningen, enz. komt overeen met een periode van 4,5 jaar of 735 uren per jaar, hetzij in totaal 3.250 uren. Het tweede blok bevat de praktische stage. Werkstage doen de studenten in bacheloren masterperiode: 6 weken in het derde jaar van de bacheloropleiding én 14 weken in het vijfde jaar (master). In het vijfde jaar is ruimte voorzien voor het eindwerk (masterwerk), projectwerk en om mee te werken aan onderzoeksprojecten. In de realiteit is de student 6 maanden bezig met praktisch werk. De oproep om meer stagewerk in het leerplan in te lassen kwam niet enkel van de bedrijven uit de Franse Gemeenschap, maar ook van bedrijven uit Duitsland, Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg. In die landen krijgen de ingenieurs tijdens hun opleiding een half jaar werkstage.”

Stageplaatsen Op de vraag of er genoeg stageplaatsen zijn antwoordt Ir.Sironval: “Nous sommes débordés”. Het aanbod van stageplaatsen overstijgt ruim het aantal kandidaat-ingenieurs. Of de stages worden vergoed? “Dat hangt af van bedrijf tot bedrijf. De stagiair geniet een specifiek statuut en een bescherming als 'werknemer'. Hij of zij staat financieel niet in de kou. Een goedkope werkkracht is hij of zij niet. We zouden dat trouwens onder geen beding aanvaarden. Ze ontvangen een behoorlijk 'defrai-


ement'. Stagiairs en werkgevers zijn best tevreden. Het Groothertogdom Luxemburg is bovendien een begeerd werkgebied. De onkostenvergoeding is aantrekkelijk en de interessante jobs liggen voor het grijpen.”

Leemte? Leidt de studieduurverlenging voor de industrie tijdelijk niet tot een zeroinstroom van nieuwe industrieel ingenieurs? Sironval: “Op het eerste gezicht zou men dat kunnen vermoeden, maar dat is niet het geval. De industrie mopperde vroeger dat ze de kersvers afgestudeerde industrieel ingenieurs gedurende maanden zelf moesten bijscholen. Welnu, de lange stageperiode voorkomt dat. Bovendien krijgt de werkgever de mogelijkheid om de competenties van de stagiair tijdens de stage in kaart te brengen. De bedrijven kunnen ook beter nagaan of hij voor het bedrijf geschikt is. Door een lange periode in het bedrijf te werken wordt het wederzijds vertrouwen aangezwengeld. Langere stageperioden vormen voor de bedrijven geen onderbreking van de instroom van nieuwe industrieel ingenieurs.”

Financiële middelen Sironval: “De organisatie van het vijfde jaar kost aan de Franse Gemeenschap niets meer. Dat kan verwonderlijk lijken, maar ik kan dat aantonen. Ik bespaar u de details van de financiering. Dat ligt allemaal vast. We krijgen niet meer geld van de Franse Gemeenschap. Het hoger onderwijs bij de Franse Gemeenschap wordt, zoals bij de Vlaamse Gemeenschap, op basis van een zogenaamde 'gesloten enveloppe' gefinancierd. Voor de Franse Gemeenschap is er 11 miljard oude Belgische frank voorzien voor de werking van de hogescholen 'du type long et court', het geheel van het onderwijs van één en twee cycli. Madame la ministre-présidente MarieDominique Simonet bezwoer dat de overgang van 4 naar 5 jaar niet meer mocht kosten. We gingen akkoord, al zou wat meer geld welgekomen zijn. “Mais bon, nous nous débrouillons.” De overheid voerde een andere methode van financiering in. De financieringsenveloppe werd niet groter, maar het geld werd herverdeeld tussen het 'type court' en het 'type long'. De financiering van het vijfde jaar is dus geen probleem. We hebben voor het vijfde jaar niet meer omkadering door personeel nodig. De studenten zijn immers een half jaar in een bedrijf en de begelei-


ding gebeurt met personeel dat door het spreiden van de opdracht ter beschikking komt. Geld is natuurlijk belangrijk, maar even belangrijk of belangrijker zijn de principes waarvoor men gaat. De studieduurverlenging is een principieel project, dat de steun geniet van de overheid van de Franse Gemeenschap, omdat het past in het kader van de internationale evolutie van de ingenieursopleidingen.”

Onderwijsinstellingen voor industrieel ingenieurs Een instelling die industrieel ingenieurs opleidt, heet in de Franse Gemeenschap 'Institut Supérieur Industriel'. Samen met andere opleidingsinstellingen maken ze deel uit van een haute école (HE) . De Franse Gemeenschap heeft 11 'Instituts Supérieurs Industriels' Ze zijn gespreid over 10 vestigingsplaatsen: Ath, Aarlen, Brussel, Charleroi, Doornik, Gembloers, Hoei, Luik, Bergen en Virton. Aan het hoofd staat een directeur. De Association des directions des instituts supérieurs industriels francophones (Adisif) groepeert de 11 directeurs. De huidige minister voor hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en internationale betrekkingen is mevrouw MarieDominique Simonet.

“Vroeger studeerden er in de Franse Gemeenschap meer studenten voor burgerlijk ingenieur dan voor industrieel ingenieur. Nu studeren er in de Franse Gemeenschap evenveel studenten voor burgerlijk als voor industrieel ingenieur.” De Franse Gemeenschap heeft een aparte minister voor het secundair onderwijs en voor het onderwijs voor sociale promotie. Ter vergelijking: de Vlaamse Gemeenschap telt 13 departementen waar industrieel ingenieurs worden opgeleid. Ze zijn gespreid over 9 vestigingsplaatsen: Antwerpen, Brussel, Diepenbeek, Geel, Gent, Kortrijk, Leuven, Mechelen en Oostende. Aan het hoofd van een departement staat een departementshoofd. De 13 departementshoofden zijn niet verenigd, maar komen regelmatig bijeen bij de VIK onder de roepnaam VIK@Sciences. De Vlaamse Gemeenschap heeft voor alle niveaus van het onderwijs één minister.

Universitaire academies De Vlaamse Gemeenschap telt 5 associaties van één universiteit met verschillende

36

hogescholen. Die structuur bestaat niet in de Franse Gemeenschap, waar men universitaire academies heeft. Ze werden bij besluit van de regering van de Franse Gemeenschap op 9 maart 2005 opgericht. Er zijn 3 universitaire academies. 'Wallonie-Bruxelles' bestaat uit de ULB, de universiteit van Bergen-Henegouwen en de polytechnische faculteit van Bergen. 'Louvain' bestaat uit de UCL, de universitaire faculteit Notre-Dame de la Paix in Namen, de universitaire faculteit SaintLouis in Brussel en de katholieke universitaire faculteit van Bergen. 'WallonieEurope' (AUWE) tot slot werd in oktober 2004 opgericht en omvat de universiteit van Luik en de universitaire faculteit voor landbouwwetenschappen van Gembloers. Bernard Rentier, gewezen rector van de ULg, is sinds september 2006 voorzitter van de AUWE. Academies zijn clusters van universiteiten en faculteiten rond een pool: Brussel (ULB), Louvain (ULv) en Luik (ULg).

Integratie van de HE? De onderwijshervorming in de Franse Gemeenschap en de oprichting van de universitaire Academies, bracht de discussie van het al of niet integreren van de HE's op gang. De HE's zijn echter niet van plan om het voorbeeld van de associaties uit de Vlaamse Gemeenschap te volgen. De Franse Gemeenschap vindt dat het academiseringsproces handenvol geld kost. Toch staat men niet afkerig ten aanzien van het integreren van de HE's in een 'universitaire omgeving'. Sironval: “Integratie zou in het kader van de 'Europese onderwijsruimte' een logische stap zijn, maar dat mag niet ten koste van om het even wat gaan. Bijvoorbeeld ten koste van het opgeven van de eigenheid van onze opleidingen. We denken aan een integratie van onze opleidingen in een universitaire academie. We mogen ons immers niet afzonderen, al zijn onze instellingen ook niet te koop. We werken allang samen met universiteiten en onderzoeksinstellingen. Dat kan natuurlijk efficiënter en integratie is daarbij een middel. Integratie betekent voor ons dat we het geheel van het hoger onderwijs, dat nu aan de HE's wordt verstrekt, in een universitaire academie willen opnemen. Dus 'le tout' van de opleidingen, zowel masters als professionele bachelors. Dat moet natuurlijk onder bepaalde voorwaarden gebeuren. Laat me duidelijk zijn: we opteren voor een integratie van alle vormen en niveaus van de opleidingen die nu aan de hogescholen

“Het onderscheid wordt niet door de studieduur bepaald, wel door de inhoud en de benadering van de studies. De studies voor burgerlijk ingenieur zijn meer theoretisch dan die voor industrieel ingenieur.”

Gérard Troessaert, Ing. Noël LAGAST MSc en Ir. Georges Sironval.

worden verstrekt. Dat zal tijd vragen. We moet af van de onduidelijkheid ten opzichte van het buitenland, waar hoger onderwijs doorgaans alleen aan een universiteit gebeurt.”

Sociale promotie Vóór de hervorming van het hoger onderwijs in 1977 was het in heel het land mogelijk om via avondonderwijs (onderwijs voor sociale promotie) voor technisch ingenieur te studeren. De studieduur bedroeg 6 jaar. Na de hervorming in 1977 van de studies tot industrieel ingenieur werd de mogelijkheid om via avondonderwijs te studeren, voortgezet. Maar door een tanende belangstelling werd de avondopleiding voor industrieel ingenieur in de Vlaamse Gemeenschap stopgezet. Vandaag kan men in de Franse Gemeenschap nog aan 3 scholen via avondonderwijs voor industrieel ingenieur studeren: Brussel, Charleroi en Luik. De studieduur bedraagt 7 jaar, maar veelal doet men er 10 jaar over. Sironval: “Het is bijzonder lovenswaardig dat mensen die overdag werken, de moed hebben om zulke zware studies via avondonderwijs te volgen. We hebben de mond vol over het levenslang leren en over de noodzaak om op elke leeftijd in een of ander leertraject in te kunnen stappen. Waarom zou dat dan niet mogen voor degenen die via het stelsel van sociale promotie voor industrieel ingenieur willen studeren? Zij het dan volgens een modulair opgebouwd leersysteem. We zijn daar voorstander van.”

Assimilatie Bij de overgang van technisch naar industrieel ingenieur konden de technisch ingenieurs hun diploma laten assimileren met dat van industrieel ingenieur. Daarvoor konden ze in de periode 1977-1992, een aanvraag bij een assimilatiecommissie indienen. Na 1992 werd voor de technisch ingenieurs uit de Vlaamse Gemeenschap de mogelijkheid om te assimileren opgeheven. Toch zijn er nog Vlaamse technisch ingenieurs, zij het een schaars aantal, die

hun oud diploma willen assimileren, maar dat kan nu niet meer. In de Franse Gemeenschap bestaat die mogelijkheid wel. In het Belgisch Staatsblad verschijnen regelmatig de namen van Franstalige technisch ingenieurs die worden geassimileerd. Aan Ir. Georges Sironval stelden we de vraag of er nog een assimilatiecommissie in de Franse Gemeenschap bestaat. “De assimilatiecommissie en de commissie van beroep uit de periode 1977-1992 bestaan ook bij de Franse Gemeenschap niet meer. Er zijn wel nog Franstalige technisch ingenieurs die hun diploma willen assimileren met dat van industrieel ingenieur. Bijvoorbeeld degenen die hun diploma via avondonderwijs hebben behaald. Ze kunnen een aanvraag, met dossier, indienen bij het ministerie van het hoger onderwijs van de Franse Gemeenschap. Het dossier wordt dan door de Hoge Raad van de Hogescholen behandeld. Ik ben daar trouwens effectief lid van. Wie kan bewijzen dat hij of zij het 'beroep' van technisch ingenieur heeft uitgeoefend, komt voor advies aan de minister in aanmerking. De beoordeling is even streng als destijds. Bij negatief advies aan de minister kan men zijn dossier bij de commissie van beroep indienen.”

Doctoraat Over de noodzaak van een doctoraat voor lesgevers in het hoger onderwijs geeft Ir. Sironval zijn persoonlijke mening. “Een doctoraat is nuttig en noodzakelijk voor wie theoretische vakken doceert, maar we moeten er over waken dat ook docenten met praktische kennis aan industrieel ingenieurs kunnen lesgeven.Toegang tot het doctoraat moet mijns inziens ook kunnen op basis van onderzoekservaring en vanuit de ervaring die men op het werkveld heeft verkregen. Maar dat is stof voor een grondige andere discussie. Dat is één van de agendapunten van Adisif.”

onderscheid is er dan nog tussen beide ingenieursvormen? Ir. Sironval: “Het onderscheid wordt niet door de studieduur bepaald, wel door de inhoud en de benadering van de studies. De studies voor burgerlijk ingenieur zijn meer theoretisch dan die voor industrieel ingenieur. Sommige vakken worden ook diepgaander gedoceerd. Het is van groot belang dat de complementariteit van de opleidingen wordt behouden en bewaakt. Door de langere praktische stage van de industrieel ingenieurs wordt de complementariteit eerder versterkt. De industrie heeft nood aan beide ingenieursvormen, want ze vullen elkaar op het werkveld aan. Bij mijn weten is dat uniek in de wereld.”

Academiseren en onderzoek In de Vlaamse Gemeenschap is veel te doen rond de academisering van de opleidingen van twee cycli, meer bepaald rond het inbedden van de opleiding in het wetenschappelijk onderzoek. Hoe moeten we ons dat voor de Franse Gemeenschap voorstellen? Ir. Sironval: “Ik volg het academiseringsproces in de Vlaamse Gemeenschap niet van nabij. Het kost heel veel geld. Geld dat de Franse Gemeenschap vermoedelijk niet heeft. Als academiseren het inbedden is van het onderwijs in het onderzoek, dan kan ik u zeggen dat dat in de Franse Gemeenschap al gebeurt. De opleidingen van onder meer industrieel ingenieurs zijn nauw bij het wetenschappelijk onderzoek betrokken. Betrokken zijn betekent opgenomen zijn of ingebed zijn, hoe men het ook wil noemen. We werken niet enkel aan talrijke onderzoeksprojecten mee, maar we ontwikkelen ook zelf onderzoeksinitiatieven. De Adisif-interface met de ondernemingen krijgt de onderzoeksprojecten binnen en die worden dan naargelang de opdracht aan de gespecialiseerde onderwijsinstellingen overgemaakt. In de Franse Gemeenschap gebeurt heel wat op onderzoeksvlak, zoals in Luik, Bergen, Gembloers, Namen, enz. Veel industrieel ingenieurs komen in de onderzoekswereld terecht. In Ghlin opent Google straks een nieuwe vestiging en Microsoft bouwt in Bergen haar 'Microsoft innovation centre' (MIC). Ze zullen aan veel ingenieurs werk verschaffen.”

Onderscheid ? Als de studieduur voor burgerlijk en industrieel ingenieur dezelfde is, welk

37

Tekst en foto's: Ing. Noël LAGAST MSc


studiegroepen ACTIVITEITEN

Veiligheid is de verantwoordelijkheid van elke ingenieur Studiegroep Veiligheid en Milieu biedt dienstverlening en ondersteuning aan rarchische lijn verantwoordelijk is voor de uitvoering van het beleid van de werkgever op het vlak van welzijn. Wie daar niet voldoende van op de hoogte is, speelt met vuur. Vaak hebben ze het pas door, als er iets gebeurt en ze daarvoor veroordeeld worden. De mensen in de hiërarchische lijn zijn strafrechtelijk hoofdelijk verantwoordelijk. En er worden ook effectief straffen uitgesproken.”

WOMMELGEM. Tijd om weer een studiegroep voor te stellen. Deze keer is het de beurt aan 'Veiligheid en milieu'. Tot voor zowat zes jaar ging het om twee aparte studiegroepen, maar toen 'milieu' wat stilviel, werd het tot één studiegroep samengevoegd met 'veiligheid'. We zitten aan tafel met voorzitter Ing. Marc Vandenput MSc en met Ing. Guy Roymans MSc, actief lid van de studie-

Marc Vandenput: “Een ingenieur met een leidinggevende functie en zo zijn er heel wat - is dus altijd verantwoordelijk voor de preventie en de veiligheid. De preventieadviseur staat als adviseur aan de zijkant. Preventieadviseurs hebben een staffunctie en dragen weinig of geen verantwoordelijkheid. Met onze studiegroep willen we de ingenieurs in de hiërarchische lijn de nodige technische kennis bijbrengen voor het uitvoeren van hun taak die in de wetgeving heel duidelijk is voorzien. Dat geldt ook voor milieu. Het is niet de milieucoördinator die iets tot stand brengt. Hij moet coördineren en heeft zelf relatief weinig verantwoordelijkheid. Het is de ingenieur die het uitdenkt, die de verantwoordelijkheid draagt.”

groep en - met de woorden van Marc Vandenput - 'éminence grise'.

Ing. Marc Vandenput MSc maakt deel uit van de studiegroep sedert begin de jaren negentig. In 1994-95 nam Marc Vandenput het roer over van toenmalig voorzitter Ing. Bruno Gebruers MSc. Ondervoorzitter is Ing. Hans Verlinden MSc en secretaris is Ing. Tom Vissers MSc. Marc Vandenput steekt onmiddellijk van wal met de visie en de missie van de studiegroep: “Wij willen vooral veiligheid en milieu brengen voor ingenieurs die daar niet specifiek in onderlegd zijn. Dus vooral voor de niet-veiligheid- en milieukundigen. We willen juist de doorsnee industrieel ingenieur een en ander bijbrengen over veiligheid en milieu.”

Guy Roymans: “Vergeet niet dat veel bedrijven de hiërarchische lijn ook jaarlijks evalueren. Daar spelen dan ook elementen mee als ongevallen, milieufactoren, enz. Dat weegt soms zeer zwaar door bij de eindevaluatie.”

Samenwerking

Beroepsorganisaties

Marc Vandenput: “Als studiegroep kunnen wij een belangrijke rol spelen voor andere studiegroepen. Nagenoeg bij elke specialisatie is Vandenput: “De industrieel ingenieurs die prehet veiligheidsaspect een belangrijk element. ventieadviseur of milieucoördinator zijn, vorDaarom zou het goed zijn, als we de veiligmen niet onmiddellijk onze doelgroep. Zij behoheidsfactor voor een groot stuk zouden kunren al tot doeltreffende beroepsorganisaties, nen integreren in de opleidingen die andere zoals PreBes voor de preventieadviseurs en de Ing. Marc Vandenput MSc studiegroepen aanbieden. Het is wel de VMC vzw voor de milieucoördinatoren. Daar bedoeling om in de toekomst veel nauwer te krijgen ze alle informatie, vorming en bijschogaan samenwerken met de verschillende stuling die ze nodig hebben in hun branche. Het diegroepen. De studiedag waterbehandeling in Gent was daar al heeft weinig zin om die organisaties te kopiëren en opleiding te een mooi voorbeeld van.” gaan geven over preventie. Ermee samenwerken doen we wel. Van de zowat 5.000 leden van PreBes, de Koninklijke Belgische In 2007 organiseerde de studiegroep Veiligheid en Milieu twee Vereniging van Preventieadviseurs, is naar schatting de helft lezingen en een bedrijfsbezoek aan Ecover. Het zou meer moeten industrieel ingenieur. Vanuit de VIK mikken wij vooral op de induszijn, maar ook deze studiegroep draait op het enthousiasme en de trieel ingenieur die in de industrie en dan vooral in de productievrijwillige inzet van enkelen. Ook Marc Vandenput beseft dat. industrie werkt. Ons doelpubliek zijn de ingenieurs in de hiërarchische lijn.” “Het is te weinig om goed te zijn. Vroeger organiseerden we zeer grote studiedagen, waar soms tot 300 mensen op afkwamen, maar Guy Roymans: “Veel te weinig mensen beseffen welke verantde laatste tijd is dat wat stilgevallen. De maandelijkse vergadewoordelijkheid ze dragen inzake veiligheid. Veiligheid moet in elk ringen blijven plaatsvinden zoals het hoort en we hebben vijf, zes bedrijf geïntegreerd zijn. De wetgeving zegt duidelijk dat de hië-


38

ACTIVITEITEN

“Veel te weinig mensen beseffen welke verantwoordelijkheid ze dragen inzake veiligheid. Veiligheid moet in elk bedrijf geïntegreerd zijn. De wetgeving zegt duidelijk dat de hiërarchische lijn verantwoordelijk is voor de uitvoering van het beleid van de werkgever op het vlak van welzijn. Wie daar niet voldoende van op de hoogte is, speelt met vuur.”

Netwerking De studiegroep Veiligheid en Milieu heeft wel overal nauwe banden gesmeed en is vertegenwoordigd in alle mogelijk denkbare bestuursorganen, die op een of andere manier te maken hebben met veiligheid en milieu. Zo is er bijvoorbeeld een vrij ruime vertegenwoordiging in de stuurgroepen van KaHo Sint-Lieven en PreBes. Guy Roymans: “Van bij het decreet in 1978 is de VIK beginnen samen te werken met KaHo Sint-Lieven voor de opleidingen. Later is daar dan PreBes bijgekomen. Op dat moment was die opleiding een zeer belangrijke inkomstenbron voor de VIK, maar in de loop der tijden moesten de opleidingen buiten de VIK om georganiseerd worden. We werken daar wel nog nauw mee samen. Zo begeleiden wij de eindwerken, vormen we de jury's en geven we zelf les. Kortom: we zijn betrokken bij alles wat inhoudelijk is.”

“Als studiegroep kunnen wij een belangrijke rol spelen voor andere studiegroepen. Nagenoeg bij elke specialisatie is het veiligheidsaspect een belangrijk element.”

Marc Vandenput: “Netwerking is uiteraard belangrijk. De mensen in de stuurgroepen zijn allemaal mensen die op Vlaams niveau functioneren in hun eigen organisaties of bedrijven. Dat zijn interessante fora. De netwerking biedt een rijke achtergrond en mogelijkheden om prominente sprekers te vragen. Die links zijn ook voor de VIK zeer interessant. Als wij vanuit het VIK-secretariaat een vraag binnenkrijgen, dan lossen we die heel snel op. En als we zelf het antwoord niet onmiddellijk zouden weten, dan hebben we onze bronnen die ons heel snel kunnen informeren. Sommige ingenieurs bellen veel rond voor een antwoord op hun vragen over veiligheid en milieu, terwijl ze die bij de VIK bijna onmiddellijk beantwoord kunnen krijgen via onze studiegroep. En alle correspondentie over die materie komt ook bij de studiegroep terecht. Dat is wellicht onze belangrijkste dienstverlening.”

zeer actieve kernleden, maar het blijft uiteraard vrijwilligerswerk. Er zit heel veel potentie in onze studiegroep, maar de tijd is niet altijd beschikbaar om zich in te zetten voor de studiegroep. Ook bedrijfsbezoeken zouden we meer moeten kunnen organiseren. Eventueel ook in samenwerking met andere studiegroepen of zelfs met de regionale afdelingen. Waarom niet? We zouden moeten aan een tempo van bij voorkeur drie, vier organisaties per jaar geraken.”

Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: Luc VANDER ELST en aangeleverd door IBEVE

De coördinatie tussen de verschillende studiegroepen kan wellicht op middellange termijn naar een compromis leiden. Als andere studiegroepen iets organiseren, kan de studiegroep hen ondersteunen voor de aspecten veiligheid en milieu.

Stuurgroep studiegroep Veiligheid en Milieu

Marc Vandenput: “Traditiegetrouw schermen de studiegroepen zich wat af en beperken ze zich tot hun eigen vakgebied. Wij pleiten al jaren voor wat meer oog voor de ruimere context en een meer geïntegreerde aanpak. Dat komt nu stilaan los. Daarbij zouden wij het preferentieel aanspreekpunt moeten zijn voor de nietveiligheids- en niet-milieudeskundige ingenieur die op zoek is naar advies over veiligheid en milieu. Het gebeurt de laatste tijd wel vaker dat andere studiegroepen ons de vraag stellen. Zeker studiegroepen met mensen uit grote bedrijven vragen ons meer en meer.”

Voorzitter:

Ing. Marc Vandenput MSc, [email protected] - 0475 86 77 87 Ondervoorzitter: Ing. Hans Verlinden MSc [email protected] - 0478 46 14 80 Secretaris: Ing. Tom Vissers MSc [email protected] - 0484 62 81 96

39


studiegroepen

ELEKTRICITEIT

HAVENTECHNOLOGIE

Elektrische reglementering en AREI

Bevloering van bedrijven

donderdag 18 september 2008

donderdag 20 november 2008

De lezing zal het hebben over drie Koninklijke besluiten waarin de laatste veranderingen aan de elektrische reglementering en het AREI worden behandeld.

Bedrijfsvloeren verschillen van wegverhardingen door de grotere bandbreedte in specifieke gebruikseisen en de aard en de grootte van de belastingen. Onder bedrijfsvloeren vallen talloze verhardingen, zoals vloeren in magazijnen, garagebedrijven, bedrijfswegen, open overslagbedrijven, containerterminals, enz. Vanwege het uiteenlopende toepassingsgebied, de aard en de grootte van de belasting, maar ook vanwege specifieke zaken zoals vlakheid en chemische bestendigheid variëren de eisen per bedrijf. De gewenste verharding kan dan ook alleen worden bereikt na het opstellen van een gedegen programma van eisen waarin naast de belastings- en gebruiksaspecten ook aandacht wordt geschonken aan inrichting, lay-out, vergunningen en milieuzaken.

1. KB tot wijziging van de artikelen 105 tot 113 van het AREI. Dit lang verwachte KB verandert de oude Ex-artikelen van het AREI en houdt nu rekening met de ATEX-richtlijnen. Zoals in de Europese richtlijnen is aangegeven, is er een link tussen de categorieën van materiaal en tussen de zones. Die richtlijnen zijn allang omgezet in Belgische KB's. Nu is eindelijk ook het AREI in overeenstemming gebracht met de alom geldende wetgeving. Er worden ook voorschriften geformuleerd voor de installatie en het onderhoud van elektrische machines en toestellen naargelang de beschermingsmethode.

Onze gastsprekers zijn de heren Frits Stas en Jan Van Drent van KOAC-NPC. Zij hebben hun sporen verdiend bij o.a. de Rijkswaterstaat en de luchthaven van Schiphol en zijn momenteel actief als adviserend studiebureau bij een grootschalige renovatie van een containerterminal in de Antwerpse haven. KOAC-NPC is een onafhankelijke specialist voor onderzoek, keuring en advies op het gebied van bouwmaterialen en hun hergebruik, verhardingen en wegoppervlakeigenschappen. We zijn er dan ook van overtuigd dat deze avond zeer interessant zal zijn voor al wie betrokken is bij aanbestedingen, ontwerp en aanleg, maar ook bij het onderhoud van een bedrijfsterrein.

2. KB tot wijziging van het artikel 176 van het AREI. Dit KB behandelt de verplichte controle door een erkend organisme van oude huishoudelijke elektrische installaties bij de verkoop van de woning. De verschillende partijen gaan nu akkoord en vanaf 1 juli is de verplichting tot controle een feit. De dag van toepassing slaat op de datum waarop de onderhandse verkoopsovereenkomst gesloten wordt en niet op de datum waarop de authentieke verkoopsakte gesloten wordt. 3. KB betreffende de minimale voorschriften inzake de veiligheid van oude elektrische installaties op arbeidsplaatsen. Het KB richt zich tot de werkgevers en werknemers en gaat over 'oude' elektrische installaties. Dat zijn installaties van voor het AREI. Het legt aan de werkgevers de verplichting op om een risicoanalyse uit te voeren van die elektrische installaties. Op grond daarvan worden dan de nodige preventiemaatregelen getroffen om de werknemers te beschermen. Voorts worden er enkele minimale voorschriften gegeven, zoals de verplichting om stroombanen te beschermen tegen overbelasting en kortsluiting. Voor het uitvoeren van werkzaamheden aan en voor de controle van elektrische installaties wordt voornamelijk verwezen naar het AREI, waarbij de eerste controle moet gebeuren binnen de vijf jaar, te rekenen vanaf de inwerkingtreding van het KB.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 20 november 2008 om 20 uur. Sprekers: Frits Stas en Jan Van Drent, KOAC-NPC. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOHAV11108.

PIPING EN PIJPLEIDINGEN

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 18 september 2008 om 19.30 uur. Spreker: Paul De Potter, VEI. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOELE10908.


ASME BioProcessing Equipment dinsdag 18 november 2008 ASME BPE is een internationale norm voor het ontwerp en de constructie van systemen en componenten die gebruikt worden in hooghygiënische toepassingen. ASME BPE reikt ontwerpers en procesingenieurs betrouwbare en meetbare criteria aan bij de selectie van componenten voor toepassingen, zoals 'Water for injection' (WFI), 'pure steam' (PS), bioreactoren, CIP-installaties, enz.

40

ACTIVITEITEN

De toepassing van ASME BPE leidt tot een beter beheersbare ontwerpen constructiefase, draagt bij tot minimalisatie van de validatie- en onderhoudskosten en bijgevolg ook tot minimalisatie van de totale projectkosten.

leidt. Als voorbereiding vragen wij om één scherp gesteld eigen probleem (one single target) mee te nemen. Spreker is de heer Frank Jordens. Hij is een kameleon die van vele markten thuis is. Reclame- en communicatie-expert, trainer-consultant, brainstormfacilitator, presentator. Al bijna 20 jaar is hij actief als creative en account director in de reclame- en grafische sector. Momenteel is Frank managing partner bij Focus Skill Source, marketing- en communicatiebureau. De laatste vijf jaren is hij zich gaan toeleggen op training en consulting. Zijn specialiteit is creatieve verkoopstechnieken.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 18 november om 20 uur, ontvangst vanaf 19.30 uur Spreker: Peter Van der Sanden, projectengineer, actief in farmacie, biotechnologie, cosmetica en fijnchemie. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOPPL11108.

Een mengeling van reclame en communicatietechnieken, time- en stressmanagement, onderhandelingstechnieken, non-verbale communicatie en vooral creatief denken. Sinds 2007 maakt Frank deel uit van het Cocd-partnerteam, hij is door het Centrum voor Creatief Denken opgeleid tot topfacilitator. Met zijn gedreven passie, zijn deskundigheid en zijn kennis van de wereld, is deze 'ideeënmanager' altijd weer op zoek naar onderscheidende en relevante ideeën om dingen anders aan te pakken, nieuwe strategieën te bedenken, problemen op te lossen, te innoveren en te veranderen.

TECHNISCH-COMMERCIEEL

• PRAKTISCH Plaats: Hotel Ramada Plaza Antwerp, Desguinlei 94, Antwerpen (Berchem). Datum: dinsdag 30 september 2008 om 20 uur. Verwelkoming vanaf 19.30 uur. Na de lezing receptie en netwerking tot 23 uur. Spreker: Frank Jordens. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd.. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOTCM10908.

'Creatief denken' bij verkoop? dinsdag 30 september 2008 Innovatie en creativiteit zijn de succesfactoren om de uitdagingen van de 21ste eeuw aan te gaan. Het 'anders denken' vergt een creatieve instelling die iedereen kan ontwikkelen. Het denken buiten onze geijkte denkpatronen betekent een verrijking van ons dagelijks leven, zowel privé als in werksituaties. Een training 'creatief denken' is inspirerend en ontspannend! Atletiek Frank Jordens voor de hersenen; denken in een bochtje; op zoek naar nieuwe, nuttige en verrassende oplossingen; liefst met een Eureka-gevoel, alsof er ineens lampjes gaan branden.

Waarom twee oren en één mond? dinsdag 21 oktober 2008

We nemen u mee in een wervelende zoektocht naar uw eigen creatieve bronnen! Een creatieve kijk leidt bijvoorbeeld tot nieuwe oplossingen bij: • de ontdekking van nieuwe businessopportuniteiten; • de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsprocessen; • de optimale benutting van het menselijk potentieel.

Tijdens een interactieve presentatie met een humoristische noot inspireert en motiveert Frederik Imbo u om efficiënt te communiceren met uw klanten, collega's en relaties. U krijgt een creatieve diashow op uw bord met rake citaten, cartoons, filmpjes en foto's.Tal van herkenbare situaties zijn de eye-openers die u ertoe aanzetten om bewuster om te gaan met uw gesprekspartner. Het wordt pas echt fun, als u daadwerkelijk iets verandert in uw professionele en persoonlijke leven, of niet? Wat is de rol van de zender en ontvanger? Luisteren, Frederik Imbo hoe doet u dat precies? Feit of interpretatie? Hoe geeft u feedback op een respectvolle manier? Hoe zorgt u ervoor dat wat u bedoelt hetzelfde is als wat de ander begrijpt? Naast die tips en tricks

De twee uur durende miniworkshop confronteert u eerst met uw eigen vaste denkpatronen. Die onbewuste overheersing in uw eigen denken herkennen is de eerste grote stap om tot innovatie en inspiratie te komen. Een tweede deel behandelt enkele technieken om in een bochtje te denken. Daarmee kunt u zelf een basis leggen voor creativiteit en innovatie in uw onderneming. In een minibrainstorm over 'one single target' ontdekt u ten slotte hoe snel en effectief 'creatief denken' tot oplossingen

41


ACTIVITEITEN

oefent u tijdens de presentatie samen met uw buurman enkele luistervaardigheden. Die oefeningen per twee laten u meteen aanvoelen wat wél en niet werkt. Zie ook een livevideo op volgende link: http://www.frederikimbo.be/2oren1mond/video.html

leren van effectieve werkgewoonten, onderscheiden 'automatisch' van 'bewust werken', onderscheid proactief en reactief werken. Sprekers: Annemarieke van den Boogaard heeft in haar loopbaan in binnen- en buitenland brede ervaring opgedaan op het vlak van verkoop, consultancy, personeelsbeleid en management. Zij is sinds 6 jaar gecertificeerd trainer/ coach bij Impulsus. Jetty Michielsen heeft brede commerciële ervaring opgedaan in kleine en grote bedrijven. Ze is sinds 5 jaar gecertificeerd trainer/coach bij Impulsus. Op de website www.impulsus.com vindt u quotes van deelnemers bij referenties, België, handel en industrie.

Wie is Frederik Imbo? Na een theateropleiding vervolmaakte hij zich tot master in de dramatische kunst. Frederik Imbo acteerde in musicals, theatervoorstellingen, talrijke tv-reeksen en films. Gedurende 7 jaar was hij tv-presentator en reporter voor lokale tvzenders. Gebruikmakend van zijn opleiding practitioner NLP (neurolinguïstisch programmeren) en transpersoonlijke coaching geeft hij nu opleiding in presentatietechnieken, feedbackgesprekken, verkoopstechnieken, persoonlijke groei en alles wat met communicatie te maken heeft. Wilt u meer weten, dan is een bezoek aan zijn website een must: http://www.frederikimbo.be/wiebenik/levenswandel.html

• PRAKTISCH Plaats: Hotel Ramada Plaza Antwerp, Desguinlei 94, Antwerpen (Berchem). Datum: dinsdag 25 november 2008 om 20 uur; verwelkoming vanaf 19.3ur. Na de lezing receptie en netwerking tot 23 uur. Sprekers: Annemarieke van den Boogaard en Jetty Michielsen. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOTCM11108.

• PRAKTISCH Plaats: Hotel Ramada Plaza Antwerp, Desguinlei 94, Antwerpen (Berchem). Datum: dinsdag 21 oktober 2008 om 20 uur, verwelkoming vanaf 19.30 uur. Na de lezing receptie en netwerking tot 23 uur. Spreker: Frederik Imbo. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOTCM11008.

VEILIGHEID - MILIEU Meer resultaat met meer gemak

Zone 0: een explosief onderwerp!

dinsdag 25 november 2008

Annemarieke van den Boogaard

donderdag 13 november 2008

Hoe uw zelfsturend vermogen als verkoper vergroten vanuit uw werkorganisatie? Welke problemen kent de hedendaagse verkoper? Stijgende targets, complexere techniciteit, grotere concurrentie, mobielere klanten. Hoe vertaalt zich dat in de werkorganisatie? Hoge werkdruk, overvolle agenda's, chronisch tijdsgebrek, overuren en weekendwerk, overvolle inboxen, veel ad hoc, groeiende papierstapels, in het privéleven gebrek aan energie, geen tijd voor ontwikkeling en lange termijn.

Met deze avond willen we de toehoorders enkele mogelijkheden voorstellen hoe explosieve zone 0-dampmengsels kunnen worden behandeld. We denken daarbij aan het transport en de behandeling van dampemissies die vrijkomen bij het verladen van vluchtige producten naar scheepstanks/tankwagens en dampemissies van opslagtanks op een economische, milieuvriendelijke en gecontroleerde wijze.

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 13 november 2008 om 20 uur. Spreker: Theo Martens, verkoop- en marketingleider Europem nv. Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden. Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Een inschrijving annuleren kan kosteloos tot 48 uur voor aanvang van de activiteit. Daarna is de volledige deelnameprijs verschuldigd. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOVEM11108.

Wat leren de toehoorders door deze presentatie bij te wonen? Bewustwording en leren zien wat de eigen mogelijkheden zijn om met meer gemak resultaten te halen, herkennen van (in)effectieve werkgewoonten, aanJetty Michielsen


42

ACTIVITEITEN

AGENDA BIJEENKOMSTEN

15.10.2008 05-11-2008

Studiegroep Bedrijfsbeleid 16-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur Studiegroep Bouwkunde 24-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 29-10-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 26-11-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur Studiegroep Elektriciteit 18-09-2008 Lezing: De laatste wijzigingen van de elektrische reglementering en van het AREI, VIK-huis, 19.30 uur 16-10-2008 Lezing: Hoe kies ik een motor?, VIK-huis, 19.30 uur 20-11-2008 De evolutie van de HS transfo's + netwerkberekeningen: Electro80, VIK-huis, 19.30 uur 11-12-2008 Windturbines, VIK-huis, 19.30 uur Studiegroep Meet- en regeltechniek 18.11.2008 Hoe kunnen we statische elektriciteit elimineren in stofomgevingen? VIK-huis, 20 uur 25.03.2009 Bedrijfsbezoek Rodax Studiegroep Onderhoud 10-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur

Weegtechnologiedag Evonik Degussa Antwerpen nv Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur

Studiegroep Piping, pijpleidingen en lastechnieken 18-11-2008 Lezing: ASME BioProcessing Equipment (ASME BPE), VIK-huis, 20.00 uur Studiegroep Technisch-Commercieel 30-09-2008 Lezing: Hoe "creatief denken" toepassen in de verkoop?, Antwerpen, 20 uur 21-10-2008 Lezing: Waarom twee oren en één mond, Antwerpen, 20.00 uur 25-11-2008 Lezing: Meer resultaat met meer gemak, Antwerpen, 20.00 uur Studiegroep Veiligheid en milieu 11.09.2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 09.10.2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur 13.11.2008 Lezing: Zone 0: een explosief onderwerp, VIK-huis, 20 uur Studiegroep Voeding 02-09-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 07-10-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 04-11-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur 02-12-2008 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 18.30 uur

denken & doen PUZZELAAR

Puzzelaar 87

Het theorema van Jean de Ceva

De Italiaanse wiskundige Jean de Ceva (17de eeuw) zei: weze P een willekeurig punt binnen de driehoek ABC, en de rechten AP, BP en CP die respectievelijk de driehoek snijden in de punten x, y en z, dan hebben we: BX CX

CY AY

-

AZ BZ

= 1

Kunt u dit nog bewijzen?

Bijvraag: hoeveel goede oplossingen zullen we ontvangen? Stuur uw antwoord vóór 15 oktober 2008 naar Ing. Roland Mebis MSc, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen of naar [email protected] (ook uw adres in de mail vermelden a.u.b.).

Oplossing VIK-puzzelaar 85 > het magische getal 7 Besluit: het gezochte maximale verschil is '13' en de gezochte getallen zijn 993 en 1006.

De hierbij gegeven oplossing heb ik samengesteld uit de oplossingen van Koen Matthysen en Klaas Verhoeven. Meteen ook proficiat aan Koen en Klaas voor hun klaar inzicht van het vraagstuk met de oplossing.

Heel wat inzenders hebben enkel het maximale verschil berekend, terwijl ook een getallenvoorbeeld werd gevraagd. We telden daarom slechts 12 goede antwoorden, namelijk van: Bart Laeremans, Rumst (15); Pascal Strager (32); Theofiel Demets, Evergem (9); Josef Thijs, Lummen; Jan Doornaert, Wondelgem (23); Theo Renckens, Hamont (15); Geert Geens, Lille (7); Klaas Verhoeve, Zwijnaarde (32) en de winnaars: Stephan Orban, Kerkstraat 14, 9111 Belsele (12), goed voor een boekenbon ter waarde van 25 euro en Koen Matthysen, Bosstraat 25, 9190 Stekene; Pieter Kindt, Doorniksesteenweg 112, 8580 Avelgem; Lieven Hautekeete, Leopold III laan 33, 8710 Ooigem. Ze dachten elk aan 13 en halen daardoor een gedeelde boekenbon binnen van 8 euro.

Stel x een getal waarvan de som der cijfers een veelvoud is van 7 en y het daaropvolgend getal waarvan de som der cijfers eveneens deelbaar is door 7. Als x eindigt op 0,1 of 2, dan eindigt y op 7, 8 of 9. Eindigt x op 3, 4, 5, 6, 7, 8 of 9, dan eindigt y op een getal verschillend van 7, 8 of 9 of met andere woorden de eindigende eenheden zijn dan 0, 1, 2, 3, 4, 5 of 6. Daaruit kunnen we dus besluiten dat het maximale verschil tussen x en y '13' is. Dat komt voor als x eindigt op '3' en y eindigt op '6'.

PS: een puzzelaar merkte op dat bij vraag 83 'De walvissendetector' geen ramingsgetal van het aantal goede inzendingen bij de winnaars werd vermeld. Welnu, dat was respectievelijk '9' en '12', zodat dat hiaat weeral is ingevuld.

Stel y = 10 n + 6, dan moet de som van de cijfers van 10 n gelijk zijn aan '1'. Y kan dus zijn: 16, 106, 1006 … Stel x = 10 n - 7 (met eenheidsgetal 3), dan kan x dus zijn 993, 99993, …

I-mag augustus-september 2008

Ing. Roland MEBIS MSc

44

VIK V orming VIK V orming

Lead auditor course ISO 9001:2000 6 tot 10 oktober 2008 • PROGRAMMA • De norm ISO 9001:2000 begrijpen vanuit de eigen organisatie

WOMMELGEM. In deze intensieve vijfdaagse training, die gecertificeerd is door het International Register of Certificated Auditors (IRCA) nemen wij de ISO 9001-norm met u door en maakt u kennis met de praktijk van het auditproces op basis van ISO 19011:2002. Die kennis is toe te passen in audits bij externe organisaties of binnen uw eigen organisatie. De cursus is gericht op de ontwikkeling van vaardigheden van deelnemers om audits van kwaliteitsmanagementssystemen efficiënt en effectief uit te voeren. De 'lead auditor course' wordt vanuit een zakelijke benadering gegeven (business approach).

(theorie & praktijk).

• Processen uit het kwaliteitsmanagementssysteem auditeren (kennis en ervaring bij het uitvoeren van audits).

• Een auditprogramma op een efficiënte manier managen. • Als lead auditor in teamverband bevindingen onderbouwen en tekortkomingen wegen.

• Presentatie van een case: in een sluitingsbijeenkomst als lead auditor uw bevindingen weergeven en een advies voor certificatie geven. Het seminarie wordt afgesloten met het formele IRCA-examen dat uw inzicht en kennis toetst. Uiteraard bereidt de trainer u daarop voor en doorloopt hij met u een oefenexamen. Wie slaagt, krijgt een certificaat dat erkend is door het IRCA.

• DOELGROEP • Kwaliteitsmedewerkers die worden ingezet om externe • PRAKTISCH

of interne audits uit te voeren.

• Iedereen die lead auditor wil worden. • Iedereen die een gedegen kennis van de ISO 9001:2000 norm

Residentieel programma van maandag 06 oktober tot en met vrijdag 10 oktober 2008 in het Congrescentrum Ter Elst. Overnachtingen zijn inbegrepen.

wil opdoen. Opdat u zoveel mogelijk voordeel haalt uit dit seminarie, wordt het aantal deelnemers beperkt. Het seminarie wordt in het Nederlands gedoceerd. Het cursusmateriaal is in het Engels en bijgevolg is een goede beheersing van de Engelse taal vereist. Het examen is in het Nederlands.

Hoe prospecten succesvol benaderen? vanaf 7 oktober 2008 • DOELGROEP

WOMMELGEM. De markt is permanent in evolutie. U maakt nieuwe klanten, u verliest er. Kortom: er is een constante beweging. Prospecten op een succesvolle manier benaderen is een noodzaak. In deze praktijkgerichte opleiding (65% oefeningen, 35% theorie) leert u effectief een prospectie van de begin- tot de eindfase uit te voeren op maat van uw bedrijf. Daarom bezorgen de cursisten vooraf de nodige achtergrondinformatie van hun bedrijf aan de docent en brengen ze tijdens de sessies hun eigen materiaal mee.

Alle technisch-commerciële medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het behalen van een klantenbestand en de uitbreiding ervan.

• • • • •

PROGRAMMA Cases en persoonlijke doelstellingen van de deelnemers Prospectie in het commercieel proces De telefonische benadering Het eerste prospectiebezoek

• PRAKTISCH 07 en 14 oktober, 09 december 2008 telkens van 19 tot 22 uur, VIKhuis, Wommelgem.

45



14de masterclass Fellow bouwmanager van start Succesvolle opleiding vindt voortaan in VIK-huis plaats “Eerder toevallig werd ik op de hoogte gebracht van het bestaan van de opleiding Fellow bouwmanager en ik heb geen seconde getwijfeld. Op een week tijd was mijn inschrijving afgerond en keerde ik terug naar de schoolbanken! Alle aspecten kwamen aan bod: strategisch management (van een superinteressante start gesproken), financiële aspecten, milieu, veiligheid, juridische aspecten, kwaliteit, aankoop, commercieel beleid, … tot en met management van bouwprojecten, werforganisatie en werfbeheer. Je leert als het ware terug te functioneren in een ruimer denkpatroon.”

WOMMELGEM. Op 12 september 2008 gaat de 14de promotie van de masterclass Fellow bouwmanager van start. Het belang van publiek-private samenwerking (PPS) blijft een van de vele onderdelen van de opleiding, maar daarnaast gaat er natuurlijk ook veel aandacht naar strategisch management, financiële aspecten, milieu, duurzaam bouwen, kwaliteit, veiligheid, aankoopbeleid, commercieel beleid, juridische aspecten, bouwprojecten in internationale context, logistiek, human resources, management van bouwprojecten, informatica en werforganisatie. Het geslaagde programma met een mix van theorie en praktijk blijft behouden. Toch is er een verandering: de opleiding gaat niet meer door in Sint-Katelijne-Waver, maar ze vindt voortaan plaats in het VIKhuis in Wommelgem. De eerste les vindt plaats op vrijdag 12 september. Daarna volgen de lessen telkens op vrijdag en op zaterdagochtend.

“Interactie tijdens de cursus zorgt ervoor dat je effectief en onmiddellijk voordeel kunt halen uit wat je leert.” “Interactie tijdens de cursus zorgt ervoor dat je effectief en onmiddellijk voordeel kunt halen uit wat je leert en misschien reikt men je wel onmiddellijk die oplossing aan voor de specifieke problemen waarmee je op de bouwplaats wordt geconfronteerd… De verscheidenheid aan docenten uit verschillende bedrijfstakken en de integratie van de publiek-private samenwerking in het lessenpakket zorgen ervoor dat ik de opleiding als 'niet te missen' beschouw voor al wie zich voort wil bekwamen in bouwmanagement.”

Enkele getuigen aan het woord

“Voor mij was het alleszins een positieve ervaring met als extraatje verschillende werkaanbiedingen op directieniveau… Misschien wordt het dan nu wel tijd om met mijn werkgever over promotie te praten.” Marc Bauters, senior projectleider, Wilma Projectdevelopment nv.

De Fellow bouwmanager telt tot hiertoe al meer dan 400 afgestudeerden. Zij zijn uiteraard het best geplaatst om u te vertellen wat zij over de opleiding denken. Vandaar hier enkele getuigenissen:

“Ik heb hele het jaar lang met veel belangstelling naar de volgende lessen uitgekeken. Het was een hele inspanning om de nodige tijd vrij te maken, maar dat vervalt in het niets, als je de overvloedige, goedgestoffeerde en zeer actuele lessen krijgt. Vooral de lessessies zelf hebben me veel bijgebracht. Terwijl de cursusteksten eerder een naslagwerk zijn, waardoor je de kans krijgt opzoekingswerk te doen voor relevante stukken. Veel leerrijke, soms gepassioneerde (door het vak uiteraard) discussies gaven het surplus aan de geïnteresseerden.” Tom Van Put, projectleider, Ibens nv bouw en ontwikkeling.

“Een degelijke opleiding voor mensen die meer informatie willen over de verschillende facetten van de bouwwereld. Vooral de docenten, die rechtstreeks uit de bedrijfswereld komen, kunnen bijdragen tot een leerrijke opleiding voor gemotiveerde jongeren die later graag een stapje hogerop willen zetten.” Ing. Björn Kusé MSc, adjunct hoofd calculatiedienst bij Van Laere nv

“Het verlossende e-mailtje komt binnengerold... Geslaagd! Het fantastische nieuws is een leuke afsluiter van een zeer leerrijk jaar. Tijdens mijn carrière en door de jarenlange ervaring, eerst als projectleider en nu als senior projectleider, is het voor mij altijd duidelijk geweest dat voortdurende en bijkomende vorming essentieel zijn om op professioneel vlak je mannetje te kunnen staan. Meer en meer wordt het beheersen van het bouwproces complexer door de economische druk waarbij rendement, efficiëntie, bouwkosten, milieu en de geleverde kwaliteit een duurzaam evenwicht moeten vormen. Ik was dan ook op zoek naar een opleiding die mijn inzichten daarover zou verruimen.”


“We hebben deelgenomen aan de opleidingscyclus, omdat we onze algemene kennis inzake bedrijfsmanagement wilden actualiseren en aanvullen. De meeste opleidingen focussen maar op één deelaspect van het bouwmanagement. De Fellow bouwmanager biedt de bredere kijk die noodzakelijk is om vandaag een bouwbedrijf goed te leiden.”

46

VIK V orming VIK V orming “Het was een hele inspanning om de nodige tijd vrij te maken, maar dat vervalt in het niets, als je de overvloedige, goedgestoffeerde en zeer actuele lessen krijgt.” “PPS is de manier van werken voor de toekomst. Het is een trend in het bedrijfsleven om bepaalde activiteiten, zoals bijvoorbeeld het onderhoud van gebouwen, uit te besteden. Als bedrijf is het zeer belangrijk dat we op die trend kunnen inspelen, rechtstreeks of als onderaannemer. Ontwerpen en bouwen is logisch voor een bouwbedrijf, maar de financiering en het onderhoud zijn een ander verhaal. De opleiding 'bouwmanager' geeft een correct beeld van wat de PPS-constructie precies inhoudt en wat de mogelijkheden ervan zijn.” Gino Heyndrickx en An Parewijck, zaakvoerders, Industrial Construction Services nv. (Bouwkroniek van 8 september 2006, blz. 28)

Informatie en inschrijven De Fellow bouwmanager begint op vrijdag 12 september en loopt tot eind juni 2009. De lessen vinden elke vrijdag plaats van 19 tot 22 uur en elke zaterdag van 9 tot 12 uur, behalve tijdens de schoolvakanties. Vanaf dit jaar vinden de lessen plaats in het VIK-huis, Herentalsebaan 643 in Wommelgem. U wilt ook deelnemen aan de masterclass Fellow bouwmanager? Schrijf u dan vandaag nog in! Dat kan via het inschrijvingsformulier dat u vindt in de folder of op de website www.vik.be/fbm.

Laureaat Mark Bauters met Dirk Herman van Aswebo.

Meer informatie? Neem dan contact op met VIK Vorming: per mail [email protected] of telefonisch 03 259 11 06. U kunt ook onze folder aanvragen.

Laureaten Wim De Walsche, Ben Smismans, An Parewijck en programmadirecteur, Ing. Guy Roymans MSc

47



Duurzaam bouwen 3, 10 en 17 oktober 2008 • DOELGROEP

WOMMELGEM. Deze opleiding biedt u een overzicht van de huidige tendensen en toekomstige ontwikkelingen op de bouwmarkt. U leert weloverwogen keuzes te maken en u kunt de kosten die daarmee gepaard gaan, becijferen. U kunt uw klanten een degelijk onderbouwd advies verlenen of de lijnen voor uw eigen bouwproject uitzetten.

Werfleiders, aannemers, medewerkers uit studiebureaus, architecten en ontwerpers, iedereen die gaat bouwen of overweegt te bouwen, iedereen die zijn kennis over bouwen wil verruimen.

• PROGRAMMA • Duurzaam bouwen • Energie (in gebouwen, ontwerp van de bouwschil, technische voorzieningen, evaluatie energieprestaties, Europese richtlijn en energieprestatieregelgeving (EPB), economische aspecten, energieaudits, energiebeheer bij renovatie) • Waterbeheer • Planaspecten • Economische becijfering en afwikkeling van de opleiding

De deelnemers zijn in staat een visie te ontwikkelen op hedendaagse aspecten van duurzaam bouwen en kunnen in aanvullende cursussen meer diepgaande technische kennis opdoen.

• PRAKTISCH 03, 10 en 17 oktober 2008 telkens van 9 tot 17 uur (lunch inbegrepen), VIK-huis, Wommelgem.

Ventilatietechnieken vanaf 14 oktober 2008 aangegeven hoe ventilatie-installaties opgebouwd moeten worden, zodat onderhoud mogelijk blijft. Ook volgen er aanwijzingen over hoe dat onderhoud moet worden uitgevoerd.

WOMMELGEM. De meeste klachten over ventilatie- en luchtbehandelingssystemen gaan over tocht, geluid en 'slechte lucht'. De oorzaak van het eerste probleem is vaak terug te brengen tot het ontwerp en de uitvoering van de installatie. Een goede kennis van de regels rond het dimensioneren van ventilatiesystemen kan al veel leed voorkomen. In de eerste module van deze cursus worden de basisregels voor het ontwerpen van een ventilatiesysteem met behulp van de norm NBN EN 13779 aan de hand van een voorbeeld duidelijk gemaakt.

• DOELGROEP De cursus is bestemd voor iedereen die in zijn/haar professioneel leven te maken krijgt met het ontwerp van niet-residentiële ventilatiesystemen.

• PROGRAMMA • Inhoud van de norm NBN EN 13779. • Op welke manier kan een dimensionering van een installatie aangepakt worden volgens de regels van EPB?

• Toepassing van stappenplan voor het dimensioneren van een ventilatiesysteem in een kantoor.

Geluid ten gevolge van ventilatiesystemen vormt een niet te onderschatten bron van hinder in moderne gebouwen. De betere (geluids)isolatie ten opzichte van de buitenomgeving doet installatiegeluid sneller opvallen. Met de nieuwe norm NBN S01-400 en een hele reeks van oplossingen voor geluidsproblemen kan de ontwerper van een systeem ervoor zorgen dat er ook een comfortabel geluidsklimaat in het gebouw heerst.

• Onderhoud van een ventilatiesysteem: norm EN 12097 en impact op bestaande installaties.

• Inspectie en reiniging van ventilatiesystemen. • Geluid in ventilatiesystemen: impact van de norm NBN S01-400 (installatiegeluid) op bestaande systemen en ontwerpen. • Hoe geluidsproblemen voorkomen en oplossen?

'Slechte lucht', sickbuildingsyndroom en benauwd gevoel zijn vaakgehoorde begrippen, als het gaat om 'slechte' klimaatsystemen. Dikwijls valt de oorzaak van die symptomen terug te brengen tot een gebrekkig onderhoud. In dit deel van de cursus wordt


• PRAKTISCH 14 en 21 oktober, 04, 18 en 25 november, 02 december 2008 telkens van 19 tot 22 uur, VIK-huis, Wommelgem.

48


Symposia voor het najaar 2008 Piping: RVS vervangen door kunststof

Impact van 'mechanical seals' op LCC en up-time bedrijfsinstallaties

Door de sterke stijgingen van de grondstof- en energieprijzen verdient de materiaalkeuze bij pijpleidingsystemen extra aandacht. In welke gevallen kan RVS vervangen worden door kunststoffen en door welke kunststoffen? In bepaalde gevallen blijkt de standtijd van kunststoffen vele malen langer te zijn dan die van RVS, maar in welke gevallen? Welke zijn de beperkingen? In welke grootteorde liggen de prijsverschillen? En als kers op de taart: wat is de meest recente innovatie op het gebied van afdichting, die bruikbaar is bij stalen flenzen? Datum: Locatie:

Datum: eind oktober 2008 Locatie: VIK-huis, Wommelgem

Meer informatie over al deze symposia vindt u op de website www.vik.be/symposia. Of neem contact op met VIK Vorming: [email protected] of 03 259 11 06.

16 oktober 2008 minisymposium op de vakbeurs 'Pumps 'n' valves', Antwerp Expo

Tot op het bot Praktisch toegepaste regelgeving voor bouw en uitrusting in de vleesindustrie Dit symposium wil een antwoord geven op alle vragen uit de volledige sector van de vleesverwerking. De regelgeving wordt geduid en meteen vertaald in praktisch hanteerbare methoden en technieken aan de hand van de sectorgids en van voorbeeldcases. Eerst komen ontwerp, bouw en lay-out van de werkplaatsen aan bod. Nadien wordt de uitrusting besproken met speciale aandacht voor koeling, hygiëne en richtlijnen volgens de sectorgids. Tot slot wordt besproken wat u van een audit mag verwachten en hoe de checklist een handig hulpmiddel is. Datum: 18 november 2008 Locatie: KaHo Sint-Lieven, Gent

49



Cursusagenda september - oktober 2008 CURSUS

STARTDATUM

EINDDATUM

AANTAL DAGEN LEDENTARIEF

TECHNOLOGIE Dimensionering van elektro-mech. aandrijfsystemen*

10/09/2008

22/10/2008

7

880

Stoom in mijn bedrijfsomgeving (modulair)

22/09/2008

26/09/2008

5

1.380

Betonherstelling

29/09/2008

20/10/2008

4

470

Bouwputten - diepfunderingen

29/09/2008

13/10/2008

5

560

OPC (ole for process control)

01/10/2008

03/10/2008

3

970

Chemische processengineering

03/10/2008

28/11/2008

7

740

Duurzaam bouwen

03/10/2008

17/10/2008

3

880

Rubbertechnologie

04/10/2008

18/10/2008

3

440

Inzicht in lastechniek

06/10/2008

02/03/2009

10

970

Praktijk van de geotechniek

07/10/2008

16/12/2008

9

920

Piping en engineering

07/10/2008

09/12/2008

8

990

Betonbouw 1: gewapend beton berekenen

08/10/2008

19/11/2008

6

680

HVAC: heating, ventilation & airconditioning

08/10/2008

12/11/2008

5

560

Ventilatietechnieken (modulair)

14/10/2008

02/12/2008

6

650

Bruggenbouw

20/10/2008

13/11/2008

5

560

Hoe de betrouwbaarheid van uw installatie verhogen?

09/09/2008

30/09/2008

4

1.080

6 sigma: problemen aanpakken

22/09/2008

20/10/2008

5

660

Integraal waterbeheer (modulair)

22/09/2008

26/01/2009

15

1.320

BEDRIJFSKUNDE

Inbedrijfstellen van nieuwe projecten

01/10/2008

15/10/2008

3

380

Business processmanagement

02/10/2008

09/10/2008

2

540

Bedrijfsmanagement

03/10/2008

12/12/2008

9

1.140

Lead auditor course ISO 9001:2000**

06/10/2008

10/10/2008

5

2.640

Projectplanning en -management (modulair)

07/10/2008

25/11/2008

5

1.400

Effectief leidinggeven - coachen - teammanagement (modulair)

07/10/2008

12/05/2009

17

1.680

VIB = veiligheidsinformatieblad volgens reach-verordening

09/10/2008

09/10/2008

1

320

Planning en scheduling van onderhoudsactiviteiten

09/10/2008

20/11/2008

6

650

Interpretatie van de norm ISO 9001:2000

13/10/2008

20/10/2008

2

330

Basisveiligheid voor operationele medewerkers (B-VCA)

13/10/2008

13/10/2008

1

135

IFS-logistics

14/10/2008

14/10/2008

1

360

Legionella pneumophila beheersplan

16/10/2008

16/10/2008

1

230

Veiligheid voor operationeel leidinggevenden (VOL-VCA)

16/10/2008

17/10/2008

2

240

Workshop procesveiligheid en MOC

16/10/2008

20/11/2008

4

1.080

Relationeel verkopen

22/09/2008

20/10/2008

5

560

Mentale weerbaarheid en assertiviteit

03/10/2008

24/10/2008

3

880

Hoe prospecten succesvol benaderen?

07/10/2008

09/12/2008

3

380

BEDRIJFSKUNDE

* Gent / ** Ter Elst, Edegem

U heeft graag een duidelijk overzicht van de programmatie najaar 2008 en voorjaar 2009? Vraag dan onze vormingsgids najaar 2008 aan! Stuur een mailtje naar [email protected] of geef even een belletje: 03 259 11 05. U kan het up-to-date aanbod ook steeds bekijken via onze website www.vikvorming.be.


50


Schrijf nu in voor de VIK Vorming masterclasses najaar 2008! Fellow bouwmanager technologie, management en bedrijfseconomische knowhow Vanaf 12 september, 60 sessies, telkens op vrijdag van 19 tot 22 uur en op zaterdag van 9 tot 12 uur, in het VIK-huis in Wommelgem. Info en inschrijvingen: www.vik.be/fbm.

Fellow in integraal onderhoudsmanagement totaalvisie op de onderhoudsfunctie Vanaf 12 september, 46 sessies, telkens op vrijdag van 14 tot 17 uur en op zaterdag van 9 tot 12 uur, in de hogeschool in Gent. Info en inschrijvingen: www.vik.be/fio.

Fellow in logistiek management voor iedereen die met logistiek te maken heeft Vanaf 25 september, 45 sessies, telkens op donderdag van 19 tot 22 uur, in het VIK-huis in Wommelgem. Info en inschrijvingen: www.vik.be/flm.

Fellow in industrial engineering verhogen van efficiëntie en effectiviteit door productiviteitsverbetering Vanaf 17 oktober, 63 sessies, telkens op vrijdag van 14 tot 21 uur en enkele keren op zaterdag van 9 tot 12 uur, in het VIK-huis in Wommelgem. Info en inschrijvingen: www.vik.be/fie.

Fellow in kwaliteitsmanagement wegwijs in het kwaliteitsland Vanaf 6 november, 33 sessies, telkens op donderdag van 19 tot 22 uur en op zaterdag van 9 tot 12 uur, in het VIK-huis in Wommelgem. Info en inschrijvingen: www.vik.be/fik.

Meer informatie? Een folder aanvragen? Neem dan contact op met VIK Vorming: [email protected] - 03 259 11 06

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents