I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

I-mag INGENIEURSMAGAZINE

to yo nK e F S BA

ls rie ab G f Ing. Je

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

kan Slimme

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 41 • nummer 11, november 2003 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

n re to

WINNERS IN PRINTING

Hightech, vel na vel

• HOOGWAARDIG DRUKWERK • ONTWERP & LAYOUT • DIGITAL PRINTING • DIGITALE HIGHTECH • PLOTS & PLANAFDRUK • AFWERKING EN SERVICE • GEADRESSEERDE MAILINGS • LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE • NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak

[email protected] Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP

Drukbegeleiding tijdschriften

Blokstraat 6 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | [email protected]

HOOFDREDACTEUR Ing. Johan Devos EINDREDACTEUR Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht - Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born - Ing. B. Demol - Ing. H. Derycke Ing. J. Devos - Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret - Ingrid Van Damme SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 50,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 25,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 12,50 voor studenten-industrieel ingenieur € 65,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Internationaal VIK-Symposium De industrieel ingenieurs staan voor een belangrijk scharniermoment. Enerzijds is er de hervorming van het hoger onderwijs, anderzijds is er de toenemende mobiliteit in Europa en in de wereld. Zie hierover het verslag van het wereldcongres voor ingenieurs in Porto. Vroeger was het diploma van industrieel ingenieur een garantie voor werk, fatsoenlijk werk in eigen land, en vaak niet ver van de kerktoren waar men geboren was. Er zal altijd wel een kleinschalige industriële bedrijvigheid blijven die producten maakt voor de lokale markt. Maar het zwaartepunt van de industrie ligt bij grote bedrijven, multinationals, trusts die hun werknemers - en in de eerste plaats hun ingenieurs - meer en meer naar het buitenland sturen, de hele wereld rond. Bovendien kunnen we niet naast de economische realiteit kijken: bedrijven slanken af, de productie verhuist naar verre landen. De komst naar ons land van grote nieuwe productiebedrijven, die werk bieden aan duizenden mensen, lijkt voorbij. Transparante diploma’s en graden, gelijkgesteld volgens de internationale context, zijn dus levensnoodzakelijk voor onze ingenieurs die zich in de wereld van vandaag en morgen internationaal moeten kunnen waarmaken om hun loopbaan uit te bouwen. De VIK wil een leidende rol blijven spelen in dit debat en organiseert op 5 december in Brussel een internationaal symposium rond dit thema. De sprekers staan garant voor een discussie op het hoogste niveau. We noemen de sprekers op, in volgorde van optreden: Bart Somers, Vlaams minister-president; prof.dr.ir. Guy Aelterman, voorzitter Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA); prof.dr. Erich Kohnhäuser, rector Fachhochschule Regensburg, lid van de Hochschul Rektorenkonferenz (HRK); dr. Bernice Mann, programme development manager, School of applied Sciences, APU Cambridge, L.E.H. Vredevoogd, voorzitter Nederlands-Vlaamse Accredititatiecommissie (VNAO); prof.dr. Burkhard Rauhut, rector Rheinisch Westfalische Technische Hochschule Aachen (RWTH), Universiteit Aachen; prof.dr. Gaynor Taylor, pro-Vice-Chancellor Leeds Metropolitan University; dr. Kruno Hernaud, Human Resources Siemens München; prof. dr. ir. André Oosterlinck, rector KULeuven, voorzitter Associatie Universiteit Leuven; Theo Dilissen, Chief Executive Officer Real Software; Marleen Vanderpoorten, Vlaams minister van Onderwijs en Vorming. In onze volgende uitgaven brengen we uitvoerig verslag van dit symposium dat een mijlpaal kan worden in de discussie rond de nieuwe diploma’s en graden voor de industrieel ingenieur.

MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected]

Ing. Leo Wezenbeek

Ing. Noël Lagast

COVERFOTO: BASF

Algemeen Voorzitter VIK

Voorzitter VIK-Internationale Relaties

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 41 Nummer 11 november 2003

In dit nummer:

BASF en Kyoto

Slimme kantoren

4

Ing. Jef Gabriels

8

Miss Belgian Beauty

14

26

VIK-PARTNERS:

Congres Porto

Winners

40

Vietnam

42

Dirk Denoyelle

47

Afd. 1

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

BASF en het

protocol

4

I-mag - NOVEMBER 2003

We waren met Kyoto al bezig, vóór Kyoto er was

B

Van onze Van onzeredacteur redacteur

ASF is de nummer één in de wereld van de chemische nijverheid. Op de

Belgische vestiging in Zandvliet werken bijna 5000 mensen, waarvan een 250-tal ingenieurs. Symbool van BASF Antwerpen is de gigantische "steamcracker" of stoomkraker, één van de meest geavanceerde en energiebesparende in de wereld. De Kyoto-normen dreigen echter zelfs de meest zuivere uitstootproducerende bedrijven in gevaar te brengen. In de jaren ’80 en ‘90 heeft BASF immers reeds gigantische investeringen gedaan om de uitstoot van broeikasgassen tot een absoluut minimum te herleiden. Het bedrijf dreigt nu het slachtoffer te worden van zijn ecologische voorsprong. "We waren al met Kyoto bezig van vóór Kyoto er was", luidt

De Antwerpse vestiging van BASF (Badische Anilin und Soda Fabrik) is de tweede grootste binnen de wereldwijd vertakte groep. BASF Antwerpen boekte in het jaar 2002 een omzet van 3,2 miljard EUR (+10%) en haalde een bedrijfsresultaat van 285 miljoen EUR (+27%). Sterkte van het in 1865 opgerichte bedrijf is de Verbund-strategie. Een van de stichters verwoordde deze strategie als volgt op de eerste algemene vergadering: "Door de concentratie van alle te fabriceren producten, realiseren we een grote besparing." BASF heeft zich steeds ingespannen om controle te verwerven over energiebronnen, aanvankelijk steenkool, later aardgas. Bij BASF worden meer dan 8000 chemische grondstoffen en halffabrikaten geproduceerd en verkocht, die goed zijn voor honderdduizenden toepassingen voor de consument en de industrie. Naast Antwerpen en Ludwigshafen heeft BASF ook andere Verbund-vestigingen in de Verenigde Staten. Tevens bouwen ze grote vestigingen in Mexico, Brazilië, Maleisië, India en China. BASF heeft productievestigingen in 39 landen en verkoopcentra in 170 landen.

het in Zandvliet. De aanvankelijke bedreiging

voor

de

Antwerpse

Het optimum is bereikt

vestiging lijkt nu weg, maar niet helemaal. I-mag legt de vinger op de wonde.

Preventie-adviseur procesveiligheid bij BASF Antwerpen is Ing. Paul De Schepper. Vanuit zijn positie is hij best

De stoomkraker: the best available technology.

NOVEMBER 2003 - I-mag 5


Ing. Paul De Schepper: "Qua energie-efficiëntie behoren we tot de wereldtop."

geplaatst om de impact van het Kyotoprotocol op het bedrijf te wegen. In 1997 ondertekenden 180 landen het protocol in de Japanse stad. De centrale doelstelling luidt als volgt: de globale reductie van broeikasgassen met -5,2% t.o.v. 1990, tegen 2010 te verdelen over de grote regio’s. De hoogontwikkelde staten moeten de uitstoot van broeikasgassen verminderen; landen in ontwikkeling krijgen toestemming tot een beperkte vermeerdering; voor laagontwikkelde landen is geen enkele verplichting van toepassing. Bovendien moeten 55 landen, die samen 55% van de wereldwijde uitstoot vertegenwoordigen, het protocol ratificeren. Dwarsliggers zijn de Verenigde Staten en Rusland. De broeikasgassen die van toepassing zijn op BASF zijn CO2 (koolstofdioxide) en N2O (distikstofoxyde of lachgas). Deze gassen komen tot stand door verbrandingsprocessen of chemische processen en komen vrij bij de aanmaak van o.m. salpeterzuur, ammoniak, ethyleenoxyde, etc… Binnen Europa werden bepaalde percentages van uitstootvermindering bepaald ten opzichte van 1990. Voor het UK bedraagt dat -12,5%, voor

6


Duitsland zelfs -21% (geen probleem voor Duitsland na de eenmaking en de sluiting van de ex-Oostduitse bruinkoolmijnen), voor België -7,5%. Maar voor Spanje is dat +15%, voor Griekenland +25% en voor Portugal +27%. De Europese Unie moet in totaal 8% minder broeikasgassen uitstoten in 2010 dan in 1990. "Probleem voor België is dat in de jaren ’90 een toename van 7% geregistreerd werd ten gevolge van de economische groei", zegt Paul De Schepper. "We moeten dus 14,5% inleveren t.o.v. het jaar 2000."

en 1976 hebben we drastische energiebesparingen doorgevoerd. Tussen ’80 en ’90 hebben we daardoor de uitstoot van broeikasgassen tot één derde kunnen herleiden. Nadien heeft de BASF-groep verouderde installaties in Europa vervangen door een gloednieuwe in Antwerpen. Maar vanaf 1990 zitten we aan een grens waar we nauwelijks nog onder kunnen. Het optimum is nagenoeg bereikt."

"Als het Kyoto-protocol strikt zou worden toegepast op ons bedrijf, betekent dat de sluiting van de steamcracker én op termijn van de fabriek. Met alle gevolgen vandien voor de tewerkstelling en de economie in dit land."

"Maar ons probleem is nog veel complexer. Wij hebben nl. op de uitstoot van broeikasgassen geanticipeerd vóór 1990 en produceren sedertdien zo energie-efficiënt mogelijk. De uitstoot van broeikasgassen nam sedert 1990 toe door een zeer sterke groei en grote investeringen. Daar dreigden we nu voor gestraft te worden. We hebben nl. zeer sterk geïnvesteerd in de vermindering van energieverbruik door het recupereren van warmte, die vrijkomt bij de productie van o.m. salpeterzuur, acrylzuur, zwavelzuur, ammoniak en de productie in onze geavanceerde steamcracker. Die warmte recupereren we en gebruiken ze opnieuw voor de aanmaak van nitrofosforzuur, formaldehyde, meststoffen, amines, ethylbenzeen, etcetera. Door deze sterke energie-integratie scoren we veel beter dan Kyoto als we de cijfers vergelijken met die van 1980 in plaats van 1990. Na de energiecrisissen van 1974

Recuperatie van eigen warmte Qua energie-efficiëntie behoort BASF tot de wereldtop! Voor de stoomproductie is het bedrijf nog voor slechts 20% aangewezen op fossiele brandstoffen (stookolie, aardolie en secundaire brandstoffen) en voor 80% op recuperatie van eigen warmte. "We kunnen echter niet helemaal zonder energie", aldus Paul De Schepper. "We hebben energie nodig om moleculen te kraken en nieuwe te combineren. We kunnen onze broeikasgasuitstoot alleen nog verminderen door drastisch de productie te verminderen. Wat dat betekent daar hoeft geen tekening bij. Als het Kyoto-protocol strikt zou worden toegepast op ons bedrijf betekent dat het afstoten van activiteiten, bijvoorbeeld door de sluiting van de steamcracker, waar de basisgrondstoffen worden aangemaakt

BASF "Door deze sterke energie-integratie scoren we veel beter dan Kyoto als we de cijfers vergelijken met die van 1980 in plaats van 1990." (ethyleen, propuleen, benzeen…) voor alle mogelijke huishoudproducten, kunststoffen, grondstoffen voor de bouw, voor de textielnijverheid… De sluiting van de steamcracker zou op termijn onherroepelijk de dood van de fabriek betekenen. Met alle gevolgen vandien voor de tewerkstelling en de economie in dit land. De chemiesector is immers één van de steunpilaren van de industrie in ons land."

Best available Technology Zover zijn we nog niet. Maar een verwittigd man is er twee waard. Zie maar het trieste verhaal van Ford Genk. Vlaanderen wordt bovendien gestraft voor zijn industriële expansie. Groei zal alleen nog mogelijk zijn mits extra kosten, voortkomend uit emissiehandel (met Rusland bijvoorbeeld dat door de instorting van de economie niet op uitstoot moet besparen), investeringen voor energie-efficiënte installaties en hoog oplopende energietaksen. "Als men niet met innovatieve en creatieve ideeën voor de dag komt, betekent dit finaal een langzame doodstrijd voor BASF Antwerpen", aldus Ing. Paul De Schepper. "De laatste nieuwe steamcracker in Europa werd in 1994 bij ons gebouwd. We beschikken over the best available technology. We behoren wellicht tot de top tien in de wereld op het gebied van energie-efficiëntie, laat ons dat bewijzen en dan zien of we nog veel verder moeten besparen op energie en broeikasgassen. Daarop hebben we aangedrongen en die internationale energievergelijking (energy benchmark) behoort nu tot de mogelijkheden. Daarmee is de bedreiging al een stuk verminderd, maar helemaal zijn we er nog niet. Europa heeft het laatste woord.. Een efficiënt Kyotobeleid is maatregelen nemen met een

"Wij hebben op de uitstoot van broeikasgassen geanticipeerd vóór 1990 door te streven naar een energie-efficiënt produceren. Daar dreigden we voor gestraft te worden." maximaal ecologisch effect aan minimale sociale en economische kosten. Onze concurrentiepositie op de wereldmarkt staat op het spel. De Kyoto-norm moet binnen elke regio, binnen elke sector, binnen elk bedrijf gewogen worden. Men mag ook niet vergeten dat onze productie een aanzienlijke bijdrage levert tot het verminderen van de CO2 uitstoot. De chemische producten die wij jaarlijks produceren, sparen over hun levenscyclus circa 8 miljoen ton CO2 emissies, terwijl de productie zelf circa 2 miljoen ton CO2 uit

verbranding veroorzaakt. Dan denken we aan de productie van polystyreen voor isolatiematerialen, additieven voor zuivere verbranding in motoren, nylon in automotoren…" De politiek zal nog een harde noot te kraken hebben aan de stoomkraker van Zandvliet.

Henk Van Nieuwenhove



SD Worx: it works !

8


Slimme kantoren voor slimme ondernemers

H

et Kennedypark in Kortrijk. Een verzameling fine fleur uit onze Vlaamse bedrijfs-

wereld. Maar zoals dat gaat met bedrijfsgebouwen: het oogt niet allemaal

bijzonder

esthetisch.

Functionaliteit heeft in de architectuur

decennialang

de

bovenhand

gehaald op esthetiek. Wat blijkt nu? Dat die functionaliteit niet zo efficiënt is als men wel dacht. En bovendien erg duur. Vele kantoorgebouwen kreunen onder de klimatologische omstandigheden die nochtans vrij beheersbaar zijn in onze gematigde klimaatsgordel. En vooral: de energiefactuur is hoog, zéér hoog.

Dat het anders kan, bewijst het nieuwe bouwwerk van sociaal secretariaat SD Worx in Kortrijk. Na één jaar

Van onzeredacteur redacteur Van onze Na één werkjaar werd een analyse gemaakt van het energieverbruik in het nieuwe kantoorgebouw van SD Worx in Kortrijk. De resultaten spreken voor zich: zowel qua verwarming als qua elektriciteitsverbruik zit men onder de 50% ten opzichte van het gemiddelde kantoorgebouw van die orde van grootte en het kantoorgebouw van SD in Antwerpen, zijnde resp. 62 kWh/m2 en 64 kWh/m2. Door een verdere optimalisering van de regeling moet het mogelijk zijn het verbruik nog verder omlaag te halen. SD-Worx is het resultaat van teamwork in de echte betekenis van het woord. Dat betekent dat bouwheer, architect, aannemer en energie adviesbureau van bij het begin van het project samen aan tafel zaten om de hele bouwoperatie van A tot Z te concipiëren en op te volgen. Volgens Cenergie, het Antwerpse energie adviesbureau, een conditio sine qua non. "We werken zo onconventioneel dat we ook op onconventionele wijze tewerk moeten gaan", zegt Ing. Alain Bossaer met een boutade. Hij is pro-

jectleider SD-Worx namens Cenergie. "Het is niet mogelijk eerst een gebouw te tekenen en het dan aan te passen om tot maximale energiebesparing te komen. De grootste besparing zit in het carcas, de oriëntatie, het totale ontwerp van het gebouw en in het aanwenden van de juiste materialen."

Bouwteam Kort samengevat. Het verhaal begint bij de bouwheer. SD Worx, sociaal secretariaat met hoofdzetel in Antwerpen, ijvert voor een gezonde en duurzame werksfeer en wou die lijn ook doortrekken in het nieuwbouwconcept in Kortrijk. Onder impuls van het architectenbureau Van de Poel & Partners werd een bouwteam samengesteld, met als voornaamste medespelers studiebureau Cenergie en aannemer Vanhout uit Geel. Het resultaat is een revolutionair gebouw dat niet alleen esthetisch oogt, maar bovendien een maximaal comfort biedt tegen een minimale energiekost.

functioneren en ondanks een moeilijke

zomer,

houdt

dit

"slimme"

gebouw woord. Zonder gebruik te maken van airco werd het energieverbruik gehalveerd in vergelijking met het gemiddelde kantoorgebouw mét koeling. Zonder enige toegeving te doen op gebied van comfort; wel integendeel. En wat kost dat slimme gebouw, zal de slimme ondernemer zich afvragen. De terugverdientijd van de netto meerkost (75.000 EUR) bedraagt amper 6 jaar. Besparen op energie kan ook betekenen besparen in

euro’s.

De

rekening

is

vlug

gemaakt.



et is pas beginnen mislopen toen de mens dacht dat hij ongestraft met energie kon morsen.

H

Inplanting: Hoewel het terrein nooit te maken heeft gehad met overstromingen, is de bodem zompig. Geopteerd werd voor een gebouw op poten, dat gedragen wordt door een zuilenrij en een gelijkvloers blok met technische ruimten, fietsenstalling én douches voor diegenen die zich al fietsend naar het werk begeven. Onder het door zuilen gedragen blokgebouw is ruimte voorzien voor parking. In de technische ruimten werd het energiezuinige zenuwcentrum ondergebracht: de luchtgroep met regeneratieve warmtewisselaar die verse lucht aanzuigt via een ondergronds buizenstelsel. Oriëntatie: Is van zeer groot belang voor het welslagen van het project. De zonnewarmte wordt resp. opgevangen/ tegengehouden door de zuidelijk georiënteerde gevel, die de bufferzone vormt in het gebouw. De doorstroming van de zonnewarmte wordt geregeld door een automatisch via sensoren beweegbaar lamellensysteem dat de hele gevelpartij afschermt. Deze bufferzone of circulatiezone vormt ook de communicatie tussen de twee kantoorverdiepingen. Aan deze kant bevindt zich de trap die de verdiepingen verbindt, maar ook de koffie- en praathoek. De kantoren zijn noord georiënteerd. Isolatie: In tegenstelling tot de doorsnee kantorengebouwen, werd geopteerd voor

zomer dag

10

I-mag - OKTOBER 2003

een sterk doorgedreven isolatie. Overal werd hoogrendementsglas gebruikt. De muren en het dak zijn voorzien van 15 cm rotswol isolatie. Op het dak rust een substraatbodem met vetplantjes, die het isolerend effect versterkt. De muren zijn langs de exterieurkant bekleed met terracotta tegels.

Koeling: Airco is het meest energieverslindende element in een kantoorgebouw en diende dus gemeden te worden. Ter vervanging wordt het systeem van aardkoeling toegepast. Via drie aanzuigschouwen in de tuin aan de zuidkant van het gebouw, wordt de lucht aangezogen en gekoeld in 50 meter lange, 50 cm brede buizen die resp. 3 en 5 meter ondergronds in het grondwater ingebed zijn. De lucht komt terecht in de warmtewisselaar, waar het debiet van de binnengeblazen lucht automatisch geregeld wordt. Via buizen en een roostersysteem in de verhoogde vloeren wordt de gekoelde lucht verspreid in de kantoorruimten, om vervolgens via doorgangsroosters opnieuw naar de bufferzone te worden afgevoerd. Deze opgewarmde (en vervuilde) lucht wordt in de nok van de circulatiezone weer afgezogen en via buizen opnieuw naar de warmtewisselaar gebracht. Zo ontstaat een permanente circulatie.

Nachtelijke

Verwarming: Twee condenserende ketels van elk 46 kW leveren de warmte op

Verlichting: De verlichting wordt door uiterst gevoelige sensoren geregeld om

zomer nacht

lage temperatuur voor de radiatoren in het gebouw. Via de ventilatie gaat nauwelijks warmte verloren. Hiervoor zorgen het ondergronds buizenstelsel dat de lucht voorverwarmt met de warmte uit het grondwater en de regeneratieve warmtewisselaar (met een rendement van 90%) die de frisse aanvoerlucht opwarmt met de warmte uit de bufferruimte.

ventilatie: Vensterpartijen aan de noordgevel en in het dak zorgen voor nachtelijke afkoeling van de gebouwmassa. De raamopeningen zijn volkomen beveiligd door een rooster- en gaassysteem dat ook niet alleen inbrekers maar ook insecten de toegang tot het gebouw ontzegt.

"We hebben het warme water niet uitgevonden en het lijkt misschien allemaal eenvoudig… maar dat is het dus niet. Er schuilt héél veel intelligentie in dit gebouw."

"Wist u bijvoorbeeld dat het gebouwbeheersysteem wekelijks ongeveer 40.000 meetgegevens registreert en verwerkt, afkomstig van sensoren in het gebouw?"

Wie is Cenergie? Cenergie is een studiebureau, gespecialiseerd in duurzaam bouwen, energiezorg en hernieuwbare energie. De cvba (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid) bestaat uit een 20tal jonge en dynamische krachten, vnl. ingenieurs. De groep werd gegenereerd uit het Studiecentrum Technologie, Energie & Milieu

het gebruik te beperken. Bovendien wordt maximaal gebruik gemaakt van het invallende zonlicht. Halogeenspots zijn uit den boze omdat deze te veel warmte uitstralen. Om dezelfde reden werd gekozen voor flatscreen computerschermen die driekwart minder warmte uitstralen dan het traditionele scherm.

(STEM) aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen (UFSIA). In 1997 werd Cenergie opgericht door drie medewerkers van STEM, onder impuls van prof. Verbruggen. Cenergie werkt als volkomen onafhankelijk adviesbureau. www.cenergie.be

Geluidsisolatie: Door de afwezigheid van valse plafonds, moest een oplossing gevonden worden voor de galm in de kantoorruimten. Hiervoor werden geperforeerde houten wanden voor de wandkasten ontworpen die niet alleen mooi ogen, maar bovendien de akoestiek binnen de ruimte op hoog niveau brengen.

Leonardo da Vinci Er is niets nieuws onder de zon. Leonardo da Vinci tekende in 1515 reeds een parabolische zonnespiegel die energie moest

Onze gids: Ing.Alain Bossaer Behaalde

zijn

diploma

industrieel ingenieur aan het KIHO in Gent. Werkte gedurende 5 jaar op het WTCB

in

de

afdeling

Bouwfysica en Binnenklimaat, waar hij onderzoek deed op het gebied van ventilatie, luchtkwaliteit in gebouwen, isolatie, zomercomfort, verwarming en energieverbruik.

Vervol-

gens stapte hij over naar de afdeling marketingontwikkeling bij Gyproc, waar hij zich verder specialiseerde in akoestiek en brandveiligheid. Werd opgenomen in de groep Cenergie als coördinator van de activiteiten rond duurzaam bouwen. Projectleider voor Cenergie bij SD Worx. stookseizoen


INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ leveren voor de nijverheid tijdens het rinascimento. Zovele zogeheten primitieve beschavingen wisten op een perfecte wijze gebouwen neer te zetten die een optimale bescherming boden aan het klimaat met een minimum aan brandstofverbruik. Zelfs de oude boerderijen in ons landschap hebben niet alleen in weer en wind de tand des tijds doorstaan, maar getuigen ook van een energiezuinige visie. Het is pas beginnen mislopen toen de mens dacht dat hij ongestraft met energie kon morsen. Daar komen we nu eindelijk van terug.

"We werken zo onconventioneel dat we ook op onconventionele wijze tewerk moeten gaan."

Het team

Bouwheer: SD Worx (Antwerpen)

Ontwerp: architectenbureau Van de Poel & Partners – Groep Stramien (Antwerpen)

Energie Advies: Cenergie (Berchem)

Aannemer: Vanhout (Geel)

Wist u dat

mensen warmte uitstralen? Zet teveel mensen in een te kleine ruimte en het gevolg is een snelle opwarming van de ruimte van binnenuit. Wie ooit in een overvolle metro in Tokio heeft gereisd, zal het beamen.

Conclusie "We hebben het warme water niet uitgevonden en het lijkt misschien allemaal eenvoudig", zegt Ing. Alain Bossaer. "Maar dat is het dus niet. Er schuilt héél veel intelligentie in dit gebouw. Wist u bijvoorbeeld dat het gebouwbeheersysteem wekelijks ongeveer 40.000 meetgegevens registreert en verwerkt, afkomstig van sensoren in het gebouw? Dat we ieder uur, iedere minuut het verbruik van energie kunnen volgen? Onze taak houdt overigens niet op wanneer het gebouw klaar is. Integendeel, dan begint het pas. Wij staan ook in voor de opvolging en controle van het energieverbruik en sturen voortdurend bij. Dat zit mee in ons opdrachtenpakket. We leggen de lat hoog en garanderen een energiebesparing van 50% ten opzichte van een gemiddeld kantoorgebouw van vergelijkbare afmetingen. Dat laatste is belangrijk want hoe groter het gebouw hoe minder de relatieve energiekost. Welnu, bij SD Worx zitten we een eind onder de 50% grens. En volgend jaar doen we nog beter. Bovendien hebben we een extreem warme zomer gekend en de binnentemperatuur is nooit boven de 26/27 graden geweest, respectievelijk eerste en tweede verdieping, en dit bij buitentemperaturen tot 37°C. We hebben heel veel geleerd uit deze long hot summer." En nu maar hopen op een extreem koude winter?


12


dikkere mensen meer warmte uitstralen dan magere mensen? In de zomer zijn magere werknemers dus energiezuiniger omdat minder koeling vereist is; ‘s winters beperken dikkere mensen de verwarmingskost. Een pleidooi voor seizoenarbeid?

vrouwen een hogere omgevingstemperatuur verlangen dan mannen? U (m/v) heeft het misschien al gemerkt in bed. Het zou dus logisch zijn om vrouwen en mannen op een verschillende verdieping onder te brengen met elk hun eigen comforttemperatuur. Maar misschien zal blijken dat de scheiding der seksen de arbeidsproductie schaadt? Of net weer niet? onderzoeksmaterie.

Interessante


Ing. Jef Gabriels I

ng. Jef Gabriels was de laatste

Van onze Van onzeredacteur redacteur

weken niet uit het nieuws weg te branden. De burgemeester

van Genk stond letterlijk op de barricades in de strijd tegen de sluiting van de Ford-vestiging in zijn stad. Jef Gabriels is een burgemeester van en voor het volk. Die zijn stad bestuurt met zijn hart én met kennis

van zaken en het organisatietalent van een ingenieur. Een diploma Ing. kan tot (bijna) alles leiden. Zelfs tot een politieke carrière. Sedert 17 jaar is Jef Gabriels de (vaak) leidende en (soms) lijdende burgemeester van een stad die symbool staat voor de hele reconversie van de Vlaamse nijverheid. Een monument.

14


Alles was nog peis en vree in de Limburgse stad toen we een eerste afspraak hadden met burgemeester Ing. Jef Gabriels. Genk was toen nog het kloppend hart van de Limburgse economie, symbool van een merkwaardig herstel na de sluiting van de Limburgse steenkoolmijnen. Aan het eind van het gesprek beaamde hij nog de woorden: "Hier is een wonder gebeurd". Helaas. Wonderen zijn niet van deze wereld. Noch in de economie, noch in de politiek. Enkele dagen later ontplofte een tijdbom onder het bronsgroene Limburgse geluk. Autofabrikant Ford kondigde aan dat de productie van de nieuwe Focus niet naar Genk zou komen. Eensklaps zagen 3000 van de 9000 personeelsleden hun toekomst wankelen, de grote kanonnen van de Vlaamse en Belgische regering (het scheelde niet veel) brachten hun hoofd-

kwartier over naar de vroegere mijnstad en Jef Gabriels moest eens te meer op de barricades kruipen om het zwaard van Damocles af te weren, of daar althans een zeer verdienstelijke poging toe te ondernemen. Er werden harde woorden over en weer geslingerd. Politiek is geen vak voor lammetjes. Eens te meer werden Genk en heel Limburg geconfronteerd met de harde realiteit. Op radio, tv en via de kranten heeft u de gebeurtenissen in Genk kunnen volgen. De voormalige mijnstad werd weer voorpaginanieuws en dit keer niet omdat RC Genk met Wesley Sonck een landstitel mocht vieren. Al het positieve nieuws van de voorbije jaren, werd in één klap weer op de helling gezet. De beelden van Zwartberg (1966), Waterschei (1987) en Winterslag (1988) werden weer bovengehaald… En toch blijven Genk en zijn burgemeester hopen en ervoor gaan: Ford moet blijven.

Wat een burgemeester leiden/lijden kan In deze bijdrage gaan we het nu eens niet hebben over de recente ontwikkelingen bij Ford Genk. Daarover werd u de voorbije weken reeds meer dan voldoende geïnformeerd. We hebben het over de burgemeester, bouwkundig ingenieur (Hoger RijksInstituut voor Technisch Onderwijs, vandaag Hogeschool Limburg) en licentiaat vrijetijdsagogiek (VUB), voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en van de Vereniging van Belgische Steden en Gemeenten, vader van 4 kinderen. Jef Gabriels werd voor het eerst gekozen als gemeenteraadslid in 1970 toen hij nog student was.

U was niet meteen het prototype van de ingenieurstudent. De combinatie waarvoor u koos is vrij zeldzaam. Jef Gabriels: " Inderdaad. Na de Grieks-Latijnse humaniora en een voorbereidend jaar wiskunde, heb ik de kandidaturen burgerlijk ingenieur afgelegd aan de KUL. En ben vervolgens industrieel ingenieur bouwkunde gaan studeren aan het HRITO. Ik vreesde dat ik als burgerlijk ingenieur in een carcan zou terechtkomen waar ik nooit meer uit zou geraken. Een aantal facetten van het ingenieursberoep hebben me altijd aangetrokken. Het innoverende, het dynamische, het ontdekkende, maar ook de strategische planning bijvoorbeeld. Ik had echter veel minder interesse voor het wetenschappelijk onderzoek en de pure theorie. Toentertijd was de opleiding burgerlijk ingenieur nog zéér vakgericht. Mijn engagement ging verder dan dat. Ik was zeer geboeid door het maatschappelijk leven. Bovendien en dat geef ik grif toe, wou ik snel mijn maatschappelijk engagement vervullen. Industrie en vrije tijd waren twee thema’s die me bezig hielden. Daarom heb ik ook nog een aanvullende licentie vrijetijdsagogiek gevolgd."

U was zeer jong toen u in de politiek stapte. JG: "Ik was 22 toen ik als gemeenteraadslid verkozen werd. Ik combineerde de politiek met mijn studies en nadien met mijn job als ingenieur, eerst voor een studiebureau en later op de kabinetten Streekeconomie en Volksgezondheid. Die combinatie gaf me de mogelijkheid om een open kijk op de wereld te ontwikkelen. Zes jaar later werd ik schepen van Ruimtelijke Ordening en de politiek is een steeds belangrijkere rol in mijn leven gaan spelen. Als ingenieur kon ik me volledig uitleven in de dossiers van Ruimtelijke Ordening, Grondbeleid, Huisvesting, Leefmilieu. Bij het ontwerp van de Gewestplannen heb ik elk straatje van Genk leren kennen. We hebben in Genk reeds in de jaren ’70 een visionair rioleringsplan met gescheiden riolering ontwikkeld. Op 15 jaar tijd hebben we 99,8 % van het grondgebied Genk van riolering voorzien. Op die manier kon ik het beroep van ingenieur via de politiek ten uitvoer brengen."

"Al het positieve nieuws van de voorbije jaren, werd in één klap weer op de helling gezet. De beelden van Zwartberg (1966), Waterschei (1987) en Winterslag (1988) werden zelfs weer bovengehaald."

RECONVERSIE Na ruim 25 jaar beleidsvoering als schepen en burgemeester is Genk onherkenbaar geworden. Het is een heuse stad geworden met een economische draagkracht. JG: "Genk was geen stad, maar een aaneenschakeling van mijndorpen. In ’87-’88 werden de laatste twee mijnen gesloten. De reconversie van de regio heeft heel wat aarde aan de dijk gebracht. Als je ziet hoe het gesteld is met voormalige steenkoolgebieden in



"Ik zou geen goede wetgever zijn en ik zou me waarschijnlijk rot ergeren in het parlement. En bovendien: ik sta liever dicht bij de mensen dan achter een katheder."

Noord-Frankrijk, Spanje, Engeland, en niet te vergeten de Borinage, dan hebben wij het er zeer behoorlijk van af gebracht. Vele van die gebieden zitten op het randje van de armoede. Bij ons - en laten we nu even abstractie maken van de evolutie bij Ford Genk - ligt het aantal arbeidsplaatsen vandaag stukken hoger dan voor de mijnsluitingen. In 1988 telden we 32.000 tewerkgestelden, waarvan er 6.000 wegvielen door de sluiting van de laatste mijnen. Nu tellen we 38.000 jobs, dat is een toename van 12.000 in vergelijking met de dramatische situatie 15 jaar geleden. We

hebben geluk gehad. Er was op dat ogenblik een economische relance in Europa en we stonden klaar om op die tram te springen. Maar natuurlijk kan je ook jaren wachten tot er een tram voorbijkomt. Het geval Ford heeft ons geleerd dat we altijd op onze hoede moeten blijven."

Welke meerwaarde biedt een ingenieur in het politieke landschap? JG: "Eerst en vooral wil ik benadrukken dat ik niet alleen ben. Mijn voorganger als

"Met mijn diploma als industrieel ingenieur mocht ik zelfs de cursus kantklossen geven. Gelukkig voor de cursisten heb ik me er nooit aan gewaagd."

16


burgemeester was een economist en heeft het pad geëffend. Ik ben ervan overtuigd dat een ingenieur heel wat te bieden heeft in de politiek. Niet alleen is er de technische kennis die voor vele dossiers belangrijk is. Maar vooral het planmatig tewerk gaan, het strategisch denken dat je tijdens een ingenieursopleiding met de paplepel in gelepeld krijgt. Een burgemeester heeft vooral een sturende functie en moet kunnen rekenen op een team van specialisten aan de top van de stedelijke ambtenarij."

"Ik ben ervan overtuigd dat een ingenieur heel wat te bieden heeft in de politiek. Niet alleen vanwege de technische kennis, maar ook het planmatig tewerk gaan, het strategisch denken."

PARLEMENT In de politiek is specialisatie blijkbaar van minder groot belang. Een minister kan de éne legislatuur Onderwijs onder zijn bevoegdheid hebben, dan naar Volksgezondheid overstappen om te eindigen bij Economische Zaken. JG: "Ja, misschien doet men in de politiek te weinig beroep op specialisten. Ik ben als schepen altijd verantwoordelijk geweest voor die domeinen die tot mijn vakgebied behoren: ruimtelijke ordening, grondbeleid, planning der werken… Maar het is juist dat in de politiek vaak andere normen gelden. Toch mag je niet vergeten dat de echte vakmensen in de administratie en in principe ook in de kabinetten zitten. Politiekers moeten zich niet alleen bezig houden met de inhoud van het dossier, maar ook met het verkopen van hun product. Dat laatste is de jongste jaren almaar belangrijker geworden door de toenemende invloed van het spel der media."

Zit men in het parlement niet te wachten op ingenieurs om het land te sturen?

"Als stadsbestuurder kan je iets in gang zetten, stimuleren, activeren én zelfs voltooien. Dat kan je niet in het parlement."

JG: "Ach, het is me ooit gevraagd om de lijst van de CVP te trekken voor de parlementsverkiezingen. Ik heb daarvoor bedankt. Ik zou geen goede wetgever zijn en ik zou me waarschijnlijk rot ergeren in het parlement. Het burgemeesterschap is veel aangenamer en ik wens niet te cumuleren. Als stadsbestuurder kan je iets in gang zetten, stimuleren, activeren én zelfs voltooien. Dat kan je niet in het parlement. Ik ben liever uitvoerder. Het realiseren van een project van A tot Z geeft me voldoening. Misschien daarom dat er zo weinig ingenieurs in het parlement zetelen. En bovendien: ik sta liever dicht bij de mensen dan achter een katheder."

CURRICULUM Jozef Gabriels werd geboren op 8 december 1947. Sedert 2 januari 1987 is hij burgemeester van de stad Genk (63.000 inwoners). Tevens is hij voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en van de Vereniging van Belgische Steden en Gemeenten. Gabriels studeerde Latijn-Grieks aan het Sint Jan Berchmanscollege in Genk. Vervolgens behaalde hij het diploma van kandidaat burgerlijk ingenieur aan de KUL. Hij werd industrieel ingenieur bouwkunde aan het HRITO in Hasselt en behaalde het diploma licentiaat vrijetijdsagogiek aan de VUB.

Beroepsloopbaan:

Kunnen we besluiten met de vaststelling dat een ingenieur eigenlijk overal terecht kan?

JG: "Toch bijna overal. Ik heb 17 jaar (tot 2000) een deeltijdse opdracht gehad in het onderwijs sociale promotie, Vrije Leergangen Limburg. Deze school, die ik zelf mee heb mogen uitbouwen als adjunct-directeur, werd zo‘n 20 jaar geleden in het leven geroepen en werkte o.a. mee aan de herscholing van voormalige mijnwerkers. In de loop der jaren werd in deze school een breed gamma opleidingen gegeven, van burotica tot bloemschikken, van lassen tot kleding. Ik heb toen vastgesteld dat ik met mijn ingenieursdiploma in theorie zelfs kantklossen had mogen geven. Gelukkig voor de cursisten heb ik me daar nooit aan gewaagd."

Politieke loopbaan:


1973-1975: ingenieurs-studiebureau Peeters in Hasselt. 1975-1976: medewerker kabinet voor Streekeconomie, Ruimtelijke Ordening en Huisvesting. 1976-1983: medewerker privé-secretariaat kabinet minister Dhoore, resp. Sociale Voorzorg en Volksgezondheid. 1983-2000: deeltijdse opdracht in het onderwijs sociale promotie aan het instituut Vrije Leergangen Limburg. Vanaf 2001: voltijds politiek mandaat als burgemeester van Genk.

1971-1976: gemeenteraadslid in Genk. 1977-1982: schepen van Ruimtelijke Ordening, Grondbeleid, Huisvesting en Leefmilieu. 1983-1986: eerste schepen en schepen van Jeugd, Ruimtelijke Ordening, Huisvesting, Grondbeleid, Leefmilieu, Planning der Werken en Informatie. 1987-1991: provincieraadslid Limburg. 1991-1994: provinciaal voorzitter CVPLimburg. Vanaf 1987: burgemeester van de stad Genk. Vanaf 2001: voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten.


Vorming Cursusoverzicht najaar 2003 vanaf november 2003 Voeding HACCP

2N*A 09.12.03

TECHNOLOGIE Bouwkunde Betonbouw deel 2: berekenen van gewapend beton Regelen van geschillen in de bouwsector Paalfunderingen: ontwerp, uitvoering en controle – Europese normen Bekistingen en zichtbeton

Algemeen 4A*A 18.11.03 3A*G 01.12.03

6 SIGMA: gestructureerd en fundamenteel problemen aanpakken In bedrijf nemen van nieuwe installaties

5A*A 17.11.03

Arbeidsanalyse

Corrosie Inleiding tot coatingstechnologie

Tijdstudie en normtijden Industrial engineering en Lean Manufacturing

Elektriciteit- Elektronica Dimensionering van elektromechanische aandrijfsystemen EMC/EMI: grondbeginselen – normering - toepassingen

7A*G 05.11.03 3V*A 15.11.03

Energie - Koeltechnieken Klimatisatie van gebouwen Brandersystemen HVAC Stoom in de procestechniek Koeltechniek: vervolg

4A*A 03.11.03 3V*A 06.12.03

2D*G 18.11.03 3D*G 26.11.03

Kwaliteit FMEA: Failure Mode and Effects Analysis

2A*A 04.12.03

Logistiek 5D*A 4N*V 5A*A 5A*G 5A*A

14.11.03 19.11.03 19.11.03 20.11.03 18.02.04

Kunststoffen Workshop: spuitgieten van kunststoffen Injectiematrijzen uitbesteden? Waar, hoe en wie? Rubber: soorten, additieven en verwerking tot eindartikel

BEDRIJFSKUNDE

6A*G 12.11.03 1A*A 17.11.03

4D*A 05.11.03 4A*A 17.11.03 3V*A 22.11.03

Optimale magazijnwerking Efficiënt kosten beheren in het magazijn Mijn logistieke operatie uitbesteden of zelf beheren?

7A*A 04.12.03 1N*A 05.12.03 1N*A 12.12.03

MASTER IN LOGISTIEK MANAGEMENT JANUARI 2004 Milieu Milieu: heffingen meldingen en subsidies Veranderende rollen en instituties in het milieubeleid

3D*A 04.12.03 1D*A 18.12.03

Mechanica Piping & engineering Stromingsleer en drukvalberekening Sterkte en flexibiliteitsberekening Montage van buisleidingen Basiscursus stans-, plooi- en dieptrekmatrijzen Procescompressoren Flensverbindingen Stressberekeningen bij ontwerp van pijpleidingen

Onderhoud 2A*G 2A*G 1A*G 6A*A 5D*A 3V*A 3A*A

06.11.03 20.11.03 04.12.03 12.11.03 14.11.03 15.11.03 18.11.03

1D*G 07.11.03 3D*A 26.01.04

18


Projectbeheersing en projectmatig werken

MS Project: werken met het softwarepakket

Scheikunde Introductie in procesengineering Droogtechnologie module 2: Droogsnelheid en droogtijd

6A*A 06.11.03 6A*G 12.11.03 2D*G 18.11.03 2A*A 24.11.03 1D*A 10.12.03

Projecting

Meet- en regeltechniek Ontwerp van stuurkringen met een veiligheidsfunctie Industrial Ethernet

Algemene industriële afsluiters en andere appendages in de praktijk Predictief onderhoud Industriële afzuigingen: ventilatoren en industriële filtratie Naar een efficiënt MRO-beheer Perslucht: kwaliteit en kwantiteit

6V*A 08.11.03 3V*A 15.11.03

4D*A 4D*A 4D*A 2D*A

05.11.03 08.11.03 18.11.03 18.11.03

Vorming

MASTER IN PROJECTMANAGEMENT JANUARI 2004 Veiligheid Technische en administratieve aanpak van projecten in het kader van de CE-markering Gevolgen van IEC 61508 voor veiligheidssystemen

2D*A 06.11.03 2A*A 02.12.03

Persoonlijke Effectiviteit Brainmapping - geheugentraining - snellezen Tijdsbeheer Coachen van medewerkers Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering Assertiviteitstraining

3D*A 04.11.03 2D*A 12.11.03 4A*A 25.11.03 4V*G 26.11.03 3D*G 02.12.03

Team Team management

4A*A 17.02.04

Verkoop

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE Algemeen PC-onderhoud

Negotiatietechnieken Verkoop in al zijn facetten Negotiatietechnieken De winnende offerte

2NA*A 5NA*A 2NA*A 1D*A

14.11.03 05.11.03 14.11.03 01.12.03

5A*A 18.11.03

PC-Trainingen MS SQL Server

3D*A 08.12.03

Programmeren .NET Databank programmering (ADO.NET, XML.NET) Applicaties ontwerpen met C++.NET .NET (databound) Web programmering (ASP.NET)

3D*A 13.11.03 4D*A 11.12.03 3D*A 15.01.04

Office Programmering Access formulieren programmeren Webscripting: JavaScript VBA Excel Workshop

2D*A 06.11.03 3D*A 27.11.03 3D*A 19.02.04

MANAGEMENT Human Resources People Management

4A*A 05.11.03

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

*A = Antwerpen *G = Gent *D = Diegem *K = St Katelijne Waver

Lichte afwijkingen in data en uren zijn steeds mogelijk. Meer info op www.vik.be/vorming

Communicatie Fieldservice engineer. De winnende presentatie Technisch raad geven als ingenieur

= Nieuwe cursus N* = Namiddag (13u00 tot 16u00) A* = Avond (19u00 tot 22u00) V* = Voormiddag (09u00 tot 12u00) D* = Dag (09u00 tot 17u00)

2D*A 14.11.03 1D*G 20.11.03 3D*A 28.11.03

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05, fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]


Vorming Projectmanagement

Bent u de zeldzame duizendpoot?

E

rvaren projectmanagers zijn een gegeerde partij in onze snel evuluerende industriële

wereld waar alsmaar projectmatiger wordt gewerkt. Is de projectmanager een zeldzame duizendpoot of mist de huidige generatie een aantal technieken en vaardigheden? Een vaststaand feit is dat heel wat projecten niet leiden tot het gewenste resultaat. Vooral in de ICT-sector wordt met weinig respect over hun prestaties gesproken, ondanks de bijzonder hoge bedragen die er

technische realisaties zijn economische en financiële projecten wel even talrijk. Als men daar nog deze op het vlak van managing en het sociaal niveau bijtelt, hoeft het geen betoog dat tal van oorzaken het al of niet welslagen kunnen beïnvloeden. Maar laten we het voornamelijk bij de technische kant houden. Al vlug kan men zich de vraag stellen of wel altijd alle voorwaarden vervuld zijn opdat een project met succes kan worden voltooid. Is bijvoorbeeld steeds de infrastructuur adequaat genoeg om het project te kunnen uitvoeren? Wanneer onvoldoende productieruimte bestaan, is bijvoorbeeld de implementatie van bepaalde

de voorbije jaren in werden geïnvesteerd.

Over het algemeen en zeker als we Amerikaans cijfermateriaal mogen geloven, worden slechts 16% van alle IT-projecten op tijd en binnen budget voltooid. In de industriële productiebedrijven liggen de verhoudingen wel enigzins anders of wordt er met mislukkingen misschien minder vlug naar buiten getreden. Dit brengt ons in eerste instantie tot de noodzaak om te definiëren wanneer een project al dan niet geslaagd is. Wanneer men de doelstelling van het project bereikt binnen de opgelegde tijd en met de gebudgetteerde kosten, dan is het project succesvol. Falen in één van deze karakteristieke eigenschappen heeft voor gevolg dat insiders het project als mislukt beoordelen, hoewel het naar de buitenwereld wel degelijk als geslaagd wordt bestempeld.

Zijn alle voorwaarden steeds vervuld ? Projecten zijn echter geen typisch technologisch gegeven maar kunnen zich in diverse omgevingen afspelen. Naast

20


Naarmate binnen een bedrijf meer projecten succesvol eindigen, bestaat de neiging om de grenzen voortdurend te verleggen..

types van robots uitgesloten. Soms zijn de vrijheden van de projectmanager beperkt en moet hij de job klaren met eigen mensen, die niet altijd over de nodige vaardigheden beschikken, of contractors met onvoldoende mankracht. Komt daarbij de steeds toenemende druk op projecten. Naarmate binnen een bedrijf meer projecten succesvol eindigen, bestaat de neiging om de grenzen voortdurend te verleggen. Nieuwe projecten moeten alsmaar vlugger en met kleinere budgetten worden gerealiseerd. Dikwijls vergeet men dat bepaalde minima echt noodzakelijk zijn. "Waarom wordt dan niet vroeger ingegrepen?", kan men zich afvragen. Uit de praktijk blijkt dat niet getrainde project-

Vorming Zoals men het soms omschrijft, is projectmanagement gezond boerenverstand maar wel op de juiste manier geordend !

Over het algemeen en zeker als we Amerikaans cijfermateriaal mogen geloven, worden slechts 16% van alle IT-projecten op tijd en binnen budget voltooid.

managers veel te laat inzien dat er problemen zijn. Bij de meeste projecten merkt men pas in het laatste derde van de looptijd op dat het fout zit, terwijl het falen reeds in het begin van het project kon worden gededecteerd. De redenen zijn begrijpbaar. In het begin zijn er nog maar weinig deliverables waaruit men conclusies kan trekken, bovendien is er nog een voldoende tijd in het vooruitzicht en het optimisme van de projectstart is nog altijd aanwezig.

Mislukkingen voorkomen is slechts mogelijk als men er weet van heeft welke kenmerken eigen zijn aan een goed projectverloop, wanneer men snel afwijkingen ervan kan detecteren en aangepaste interventiemaatregelen kan treffen om het project op het geplande pad te houden.

Ook de bedrijfsleiding wordt gemakkelijk misleid. Eenmaal een project gestart, komt het er op aan om alle betrokkenen te motiveren om het einddoel voor ogen te houden. Dikwijls weet het management onvoldoende hoe tussenresultaten moeten geïnterpreteerd en beoordeeld worden. Bovendien wensen zij in het begin enkel goed nieuws te horen.

Redenen van mislukken Projecten mislukken niet zo zeer tijdens hun implementatie: de automatisering van de lijn is wel degelijk gelukt, de automatische aanlevering van de producten werkt, het netwerk functioneert, de software doet wat ervan wordt verwacht, de website staat on line. Het mislukken zit meestal in de planningsfase en kan verschillende redenen hebben: verkeerde inschatting van tijd, van kosten, gemis aan efficiënte communicatie naar alle betrokkenen, gebrek aan personeelsmanagement of geen rekening gehouden met mogelijke risico’s. Statistisch onderzoek, voor zover beschikbaar, wijst naar enkele belangrijke oorzaken. In de eerste plaats is de omvang en de afbakening van het project niet altijd juist gebeurd, de scope is niet voldoende gedefinieerd. Wat is het doel dat uiteindelijk moet worden bereikt? Aan welke voorwaarden en eigenschappen moet het eindproduct beantwoorden? Vaak is het lastenboek niet volledig en vrij

vaag in zijn eisen. Een logisch gevolg hiervan is dat naarmate het project loopt, er steeds weer nieuwe wensen aan worden toegevoegd. Wijzigingen in het oorspronkelijke eindproduct moeten mogelijk zijn maar dienen op gepaste wijze gemeld en uitgewerkt te worden. In ieder geval moet steeds de impact op de tijdsplanning, op de kosten en de risico’s worden nagegaan. Het lukken of mislukken hangt in vele gevallen ook af van de projectmanager zelf. Zoals men het soms omschrijft, is projectmanagement gezond boerenverstand maar wel op de juiste manier geordend !

Bij de meeste projecten merkt men in het laatste derde van de looptijd op dat het fout zit, terwijl het falen reeds in het begin van het project kon worden gededecteerd.

Bijna iedereen kan een succesvol projectmanager zijn als hij beschikt over onbeperkte middelen. Maar de realiteit is anders. Een goed projectmanager moet voortdurend een gepast evenwicht vinden tussen kosten, tijd, scope, risico’s, mensen of resources in het algemeen en kwaliteit. Deze leggen voortdurend tegenstrijdige eisen op en brengen het projectverloop steeds uit zijn evenwicht.

Ing K. De Wever Programmadirecteur Master in Projectmanagement

MASTER IN PROJECTMANAGEMENT 2de promotie Start: dinsdag 2 maart 2004 Einde: februari 2005

Info-vergadering: dinsdag 3 februari 2003 om 19u (VIK) Meer info en uitgebreide folder te bekomen bij: Ria Brughmans – tel: 03 259 11 06 [email protected] Bezoek ook onze website www.vik.be

Aantal deelnemers is beperkt.


INGENIEUR EN BEROEP

Wat is eigenlijk uw beleggersprofiel?

E

lke vermogensbeheerder heeft twee basisopdrachten. Enerzijds moet hij zich toeleggen op marktanalyse en selectie van beleggingsideeën.

Anderzijds moet de beheerder ook een accuraat profiel schetsen van de belegger en diens doelstellingen. Ook al is deze taak op het eerste zicht eenvoudiger dan de eerste, toch wordt er vaak aan voorbijgegaan.

22


Zo weten we ondertussen allemaal dat 2000, 2001 en 2003 moeilijke aandelenjaren waren. Het was echter dramatisch voor investeerders wiens portefeuille een structuur had die niet overeenstemde met hun eigenlijke ‘beleggerprofiel’, lees: ‘die meer aandelen bezaten dan ze zich konden veroorloven’. Vooraleer te weten naar welke return (meerwaarden, intresten, dividenden) men kan streven, hoort men na te gaan met welk risico (kans op minderwaarden) dit overeenstemt.

Wat is risico? Wat betekent risico voor u? Beleggingsfondsen en institutionele investeerders drukken risico uit in termen van standaarddeviatie: men gaat na hoe sterk de periodieke opbrengsten van een bepaalde investering afweken van het historisch gemiddelde. Hoe groter de afwijking, hoe moeilijker toekomstige opbrengsten voorspeld kunnen worden. Standaarddeviatie meet dus de onzekerheid of een opbrengst wel behaald zal worden. Voor particuliere beleggers is dit echter minder relevant: het maakt niet uit dat een investering sterk schommelt en onzeker is, zolang er maar winst is. Zijn voornaamste zorg is het voorkomen van verlies. Volgens deze definitie is risico dus ‘de kans, geld te verliezen tijdens een bepaalde periode’.

Wat is het verband tussen risico en return? Voor een belangrijke aankoop, bijvoorbeeld die van een auto, gaat u waarschijnlijk niet over één nacht ijs: u zal niet

beslissen zonder elk aanbod te beoordelen naar prestaties en mogelijke herstelen onderhoudskosten. Dit geldt ook voor beleggingen: voordat u een belangrijk deel van uw kapitaal investeert, hoort u een duidelijk beeld te hebben van de te verwachten return (‘prestaties’) en risico’s (‘herstelen onderhoudskosten’). De grafiek geeft het historische verband weer tussen risico en return. U ziet vijf portefeuilles met telkens een andere allocatie: 100% obligaties; 70% obligaties en 30% aandelen; 50% obligaties en 50% aandelen, 30% obligaties en 70% aandelen; 100% aandelen. We gingen over een periode van 1929 tot 2002 na welke de gemiddelde, de beste en de slechtste jaarprestatie was van elke portefeuille.

kosten om terug op hetzelfde niveau te geraken. 3. Aandelen bieden geen uitgesproken potentieel op kortetermijnwinsten. Het beste aandelenjaar, 1933, bracht weliswaar een duizelingwekkende 67.6% op, maar dit was relatief gezien niet veel meer dan het beste obligatiejaar, 1982 (+ 44%!). Wat is dus het verband tussen risico en return? Naarmate de aandelencomponent in de typeportefeuilles toeneemt, neemt niet enkel het rendementspotentieel op lange termijn toe, maar ook het kortetermijnrisico, het risico van tussentijdse portefeuilleverliezen.

Hoe risico beheersen? Ken uzelf! Drie conclusies werpen zich op. 1. Historisch zijn aandelen duidelijk de betere langetermijnbelegging. Daar waar obligaties gemiddeld 5.3% op jaarbasis opbrachten, behaalde een 100% aandelenbelegging een gemiddelde jaarreturn van 9.9%. Let wel: het gaat om absolute returns; u moet rekening houden met een gemiddelde inflatie van 3%. 2. Het betere langetermijnpotentieel gaat echter gepaard met een aanzienlijk hoger kortetermijnrisico. 1994 was met -7.3% het slechtste jaar voor een 100% obligatieportefeuille. Het zwartste beleggingsjaar voor een 100% aandelenportefeuille, 1931, sloot echter af met een dramatisch verlies van -47.6%! Wie in aandelen belegt, loopt historisch bijna 7 keer meer kortetermijnrisico dan een obligatiebelegger. Dit betekent dat het daarna 7 jaar aan gemiddelde jaarreturns (9.9%) zou

Gemiddelde, beste en slechtste jaarprestatie voor 5 portefeuilles, 1929 - 2002

We nemen terug het voorbeeld van de autoaankoop. Nu u weet welke auto staat voor welke prestaties en herstel/onderhoudskosten, moet u uitmaken welke auto het beste bij uw behoeften aansluit. Blijf hieraan trouw en u loopt u de minste kans op teleurstellingen. Dit geldt ook voor uw vermogen: nu duidelijk is welke portefeuillestructuur met welke risico/returnverhouding overeenstemt, moet u bepalen wat uw persoonlijk beleggersprofiel is. Dit beleggersprofiel is uniek, en hangt van een aantal objectieve en subjectieve factoren af. De objectieve factoren hebben te maken met uw leeftijd, uw beleggingshorizon en uw doelstellingen: streeft u naar inkomsten, groei en/of kapitaalbescherming? De subjectieve factoren houden verband met uw persoonlijkheid: in welke mate bent u risicoavers? Heeft u veel of weinig ervaring met beleggen? Het is de taak van uw vermogensbeheerder om samen met u uw beleggerprofiel te doorgronden, zodat de portefeuillestrategie aansluit bij uw wensen.

Bepaalt u graag uw eigen beleggerprofiel? Contacteer Bank Corluy en vraag vrijblijvend een korte test aan. Uw reactie zal niet voor commerciële doeleinden aangewend worden.

Bank Corluy Effectenbankiers NV [email protected] [email protected]


INGENIEUR EN BEROEP

VIK-Centrum Senior Ingenieurs

Op surfen staat geen leeftijd Talrijke VIK Senior Ingenieurs hebben de wens geuit om binnen de VIK-werking een informatienamiddag te organiseren waar deskundige collega’s een theoretische basiskennis zouden verschaffen en vooral praktische dagdagelijkse problemen aanpakken.

De eigen computerinstallatie moet mee evolueren met de vooruitgang van de moderne telecommunicatie.

Heel wat problemen ontstaan door de recente verspreidingsgolven van wormvirussen en andere indringers. Hoe ze te vermijden? Hoe ze te verhelpen?

Snelle evolutie Ook de eigenlijke telecommunicatie faciliteiten ondergaan een snelle evolutie. Een paar voorbeelden:

Welke zijn de voordelen van ADSL? Hoe kan men zijn computer hiervoor geschikt maken? Heeft men een nieuwe modem of een andere netwerkkaart nodig? Heeft het nut om een nieuw e-mail adres aan te vragen, wanneer men van net-provider verandert?

S

enior Ingenieurs ondervinden vaak moeilijkheden met de moderne communi-

Senior Ingenieurs zijn niet al spelenderwijze opgegroeid met het world wide web, zoals de jongere generaties.

catiemiddelen. Zij zijn niet al spelenderwijze opgegroeid met het world wide web, zoals de jongere generatie. En het is niet altijd zo evident en vaak tijdrovend om een

Zo kan men nog vele vragen formuleren; maar het zal zeker meer lonen indien men hierover met collega’s kan dialogeren en daarbij de nodige raad krijgen.

oplossing te vinden, wanneer problemen zich voordoen.

Downloaden

Men moet ergens een helpende hand weten te vinden of men moet om hulp gaan bij een gespecialiseerd bedrijf wat financieel meestal geen meevaller is. Maar er zijn alternatieve oplossingen.

24


Het gebruik van een efficiënte VIK Website www.vik.be stelt ook het probleem van de toegankelijkheid en nog veel meer van de mogelijkheden tot downloaden.

Welke software is hiervoor nodig? Waar is deze te vinden? Speelt de geheugencapaciteit van de eigen computer hierbij een rol?

En zo kan men nog lang doorgaan.

GSM gebruik Hetzelfde geldt voor het courante GSM gebruik. Het is zeer moeilijk om over de nieuwe service mogelijkheden en hun kostprijs nuttige en verstaanbare informatie te verkrijgen. Een paar vragen om dit te illustreren:

Is SMS communicatie mogelijk met alle GSM toestellen? Hoe schakelt met via de GSM zenderontvanger een draagbare computer (labtop) aan op het internet? Hoe kan men een mailbox inrichten en raadplegen via GSM?

Niets is beter dan gebruik te kunnen maken van de kennis van bereidwillige én deskundige collega’s. De lezer zal opmerken dat het antwoord hierop niet altijd eenvoudig is, daar men eerst en vooral rekening dient te houden met de karakteristieken van de eigen toestellen, de plaats in het netwerk en de door de gebruiker gewenste faciliteiten.

OPLOSSING Het VIK Centrum Senior Ingenieurs heeft enkele deskundige sprekers bereid gevonden om hierover de nodige uitleg met praktische demonstraties te geven tijdens een studie - en informatienamiddag, die zal doorgaan in het VIK huis Herentalse Baan 643 – Wommelgem.

Zaterdag 15 november 2003 om 13u30 Inschrijving: VIK – Secretariaat tel: 03 259 11 16 e-mail: [email protected]

Ing Jos Kestens Voorzitter VIK-centrum Senior Ingenieurs

INGENIEUR EN BEROEP

Miss Belgian Beauty 2004 De mooiste ingenieur Miss Belgian Beauty 2004, Sofie Grosemans, geflankeerd door haar twee eredames. © Bernard Callens

Van onze redacteur Met vreugde delen we u mee dat de mooiste vrouw van België een industrieel ingenieur is. Op zaterdag 11 oktober 2003 werd in het casino van Knokke de 25-jarige Sofie Grosemans uit Hasselt verkozen tot Miss Belgian Beauty 2004. Ing. Grosemans werkt als Water Treatment Engineer voor het bedrijf Clayton, producent van stoommachines. Volgende maand vertelt Ing. Sofie Grosemans in dit magazine honderduit over haar beroep als biochemica en leidt

ze ons rond in het bedrijf waarvoor ze werkt. Een voorsmaakje. Om u al meteen onder stoom te brengen. Ing. Sofie Grosemans werd geboren op 13 november 1977. Ze studeerde industrieel ingenieur biochemie aan de KHL en behaalde haar diploma in 1999 met een eindwerk over genetisch gemanipuleerde tabaksplanten. Na haar studies kon ze gedurende 4 maanden van een beurs genieten om in Bordeaux onderzoekswerk te verrichten voor het Insititut National de la Récherche Agronomique (INRA) rond de invloed van vervuilde bodemsamenstellingen op plantengewassen. Terug in België ging de jonge Ing. aan de slag als laborante bij Imec, waar ze onderzoek deed op gebied van microelektronica. Sedert februari 2001 is Ing. Grosemans werkzaam als Water Treatment Engineer bij Clayton in Bornem, gespecialiseerd in de productie van stoomgeneratoren. Ze bezoekt de klanten voor de maandelijkse controles van de machines en onderzoekt aan de hand van stalen de verschillende parameters van het water: de zuurtegraad, de hardheid, het zuurstofgehalte… om waar nodig is bij te stellen en tot een optimaal functioneren te komen.

Water Traetment Engineer Sofie Grosemans, op de werkvloer bij Clayton in Bornem. © Erik Tanghe

26


Sofie Grosemans is vastbesloten haar job als ingenieur verder te zetten. Bij Clayton is men opgetogen met haar verkiezing. Aangezien de titel van

Miss Belgian Beauty heel wat verplichtingen en extra’s met zich meebrengt, heeft het bedrijf een flexibele oplossing uitgedokterd voor een periode van één jaar; nadien kan ze haar werkzaamheden fulltime hervatten. Omdat Sofie Grosemans een uitstekend ingenieur is en een belangrijke functie vervult in het bedrijf, zo klinkt het bij Clayton. Onze felicitaties gaan naar de nieuwe Miss Belgian Beauty. Ook als VIK zijn we beetje fier op deze talentvolle jonge dame die het zoveelste bewijs levert dat men met een diploma industrieel ingenieur de wereld kan veroveren.


Acte de présence Bedrijven die erin geïnteresseerd zijn om Ing. Sofie Grosemans, Miss Belgian Beauty 2004, uit te nodigen voor een evenement, een presentatie of andere acte de présence, kunnen contact opnemen met het VIK-secretariaat. Wij kunnen u de nodige informatie verschaffen en u verder doorverwijzen naar het boekingskantoor van Miss Belgian Beauty. Informatie: VIK-secretariaat – Ingrid Van Damme – tel: 03 259 11 16 – fax: 03 259 11 01 E-mail: [email protected]

Belanghebbende websites: www.missbelgianbeauty.be www.sofiegrosemans.be www.claytonindustries.com

* Volgende maand in I-mag: De twee levens van Ing. Sofie Grosemans

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN In de kijker DERDE VIK HAPPENING

VIK HAPPENING

Na een jaar voorbereiden in stilte, staat Vlaanderens meest veelzijdige cabaretier Dirk Denoyelle weer klaar met een gloednieuwe voorstelling. Samen met de onnavolgbare Kris De Jean aan de toetsen staat een avond Denoyelle nóg meer dan vroeger garant voor politieke satire, muzikale parodieën op topniveau, en - dat is nieuw - een reeks rake portretten van ons aller kleine kant.

zondag 23 november 2003

De voorzitters en het bestuur van de Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Noord-West-Vlaanderen en Zuid-West-Vlaanderen, hebben het genoegen u en uw partner uit te nodigen op hun derde VIK happening, met aansluitend een bruisende receptie. Wij presenteren jullie dit keer een uniek theaterprogramma: Denoyelle laat naar goede gewoonte zijn keelgat moeiteloos overgaan van Vlaanderens toppolitici over Arno en Kowlier tot Bill Gates en Hercule Poirot. Muzikaal graait hij zowel in de goeie ouwe doos van Cat Stevens en Simon & Garfunkel, tot recentere sterren als de Crash Test Dummies. Met daarnaast een stapel vreemde figuren die allemaal hun kleinste kantjes laten zien. Kenners mogen zich wat dat laatste betreft verwachten aan opvolgers van De Doodgraver en de Achtste Dwerg, weet u nog! De opbrengst van deze VIK HAPPENING wordt integraal geschonken aan de blinden en slechtzienden van het BuSo Ter Bruyninge te Kortrijk in de vorm van didactisch materiaal.

de kleine kant

PRAKTISCH

Datum: Zondag 23 november 2003 in het CC Guldenberg te Wevelgem Programma: Om 18u.30 ontvangst. Het theaterprogramma start om 19u.00. Aansluitend volgt om 21u.00 een bruisende receptie met champagne en koude/warme hapjes Toegangsprijs: VIK-Leden 10 EUR/pp, niet VIK-Leden en aan de deur 15 EUR/pp Kaartenverkoop: Bij VIK bestuursleden Noord-en Zuid-WestVlaanderen, bij ons Happening secretariaat, bij het CC Guldenberg te Wevelgem Happening secretariaat: Uytdreve 34 8940 Varsenare tel. 050 39 58 65 fax 051 31 41 10 of mail t.a.v [email protected] Uw storting kan op rekening 473-9049851-03 van de VIK-Afdeling NWV.

NOVEMBER 2003 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 1

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN L I MBURG CEL KUNSTSTOFFEN dinsdag 25 november 2003 De Cel Kunststoffen werd in 1996 opgericht als projectgroep aan de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLIM) om samen met de Limburgse kunststofverwerkers een eigen kenniscentrum kunststoffen uit te bouwen. Dankzij EFRO- en Provinciesteun werd een eerste stap gezet naar de realisatie van een eigen materiaallabo. Hier worden kunststoffen gekarakteriseerd volgens hun mechanische, rheologische, thermische en oppervlakteeigenschappen. Vanaf het ontstaan van de Cel Kunststoffen werd bijzondere aandacht besteed aan moderne computersoftware om de vloei van de kunststoffen in de spuitgietmatrijs te simuleren (Moldflow). Vermits kunststofproducten meestal zeer complexe geometrieën hebben, werd sinds 1998 een volwaardige CADCAM-ondersteuning opgenomen in de dienstverlening voor bedrijven. Met ProEngineer, Catia of Autocad worden producten getekend, met CosmosM kunnen sterkteberekeningen uitgevoerd worden en via aangepaste modules kan alles ingelezen worden in Moldflow of in specifieke modules voor matrijsontwerp. Cel Kunststoffen startte onlangs met een Portaalsite voor ProEngineer (http://celkunststoffen.khlim.be/cad/) en een usergroep ProE is bijna klaar. Een voorlopig laatste stap werd gezet met de aankoop van twee nieuwe spuitgietmachines waarmee speciale spuitgiettechnieken kunnen ondersteund worden. Naast het 2K-spuitgieten en spuiten met gasinjectie, beschikt de Cel over de eerste installatie voor waterinjectie in België.

PROGRAMMA

19u30: Kennismaking met een kopje koffie. 19u45: Korte voorstelling van de Cel Kunststoffen. 20u00: Bezoek aan labo, spuitgietmachines, vloeisimulatie en ProEngineer. 21u00: Een paar slotbeschouwingen met een drankje … of een drankje zonder verdere beschouwingen.

waterinjectie trekstaafjes

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Limburg, Universitaire Campus, gebouw B, Diepenbeek. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 19u30 Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ACHT VROUWEN vrijdag 12 december 2003 Op een ochtend voor Kerstmis, terwijl het huis en het park zijn ondergesneeuwd, vindt men de heer des huizes vermoord in zijn kamer. Het wordt al vlug duidelijk dat de moordenaar niet is kunnen vluchten: die moet dus gezocht worden onder één van de acht aanwezige vrouwen. Wat voor vrouwen! De echtgenote van het slachtoffer: behaagziek en leugenachtig. Zijn schoonzus: een verzuurde oude vrijster. Zijn schoonmoeder: gierig en aan de drank. Zijn oudste dochter; lichtzinnig. Zijn jongste dochter: slecht opgevoed. De meid: pervers. De gouvernante: verslaafd aan gokken. Zijn zus: naaktdanseres op haar retour. Het huis is onbereikbaar voor de buitenwereld. De acht vrouwen moeten zelf voor politie spelen… Het wordt ieder zijn waarheid in een grimmige, grappige strijd. Een ontspannende nagelbijter die u in uw knusse theaterzetel gekluisterd houdt tot het laatste spotje dooft.

PRAKTISCH

Plaats: Zaal Centrum, Hollandsveldlaan 32, Hasselt. Datum: vrijdag 12 december 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 8 EUR per persoon op voorhand te betalen op rek.nr. 451-8527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg, 3500 Hasselt. Eerst telefonisch of via e-mail inschrijven, daarna overschrijving verrichten. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

spuitgietmachine

2

vloeisimulatie

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - NOVEMBER 2003

trekbank

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN MET DE VIK NAAR MYANMAR 15-daagse rondreis in het voormalige Birma

Het herkennen van overbodige tijdversvlinders. Omgaan met interrupties en onvoorziene gebeurtenissen. Als u geen tijd heeft om te komen, kom dan zeker.

MA 29 MAART 2004: VERKOOPSTECHNIEKEN Bent u voldoende open, creatief en gericht op details? Bent u echt zo uniek als u wel denkt? Vaak kijken we teveel naar de grote lijnen en missen we de details. Details die dan weer voor een klant net dàt verschil kunnen maken om voor u en uw product te kiezen. Tijdens deze sessie geven we u een cocktail aan tips mee om net iets anders te zijn dan uw concurrenten. Hierbij staat steeds de relatie met de klant centraal met één doel voor ogen: uw producten goed en beter verkopen.

MA 24 MEI 2004: BELASTINGEN

Het Alkense reisbureau Alk-reizen (lic. 1995) organiseert, exclusief voor de VIK, een 15-daagse "Ontdekkingsreis door Myanmar" (het voormalige Birma) van zaterdag 3 april 2004 tot en met zaterdag 17 april 2004 (tijdens de Paasvakantie). Er zijn nog enkele plaatsen vrij! Dit kunnen we al verzekeren: het wordt een unieke, boeiende en cultureel hoogstaande reis door een prachtig land. Het uitgebreide programma, met zeer gedetailleerde informatie, werd reeds gepubliceerd in "Ingenieursmededelingen" nr. 6-7 van juni-juli 2003. Mocht u deze uitgave niet meer in uw bezit hebben, kan u steeds het volledige programma aanvragen bij het VIK-secretariaat in Wommelgem of raadplegen op de VIKwebsite: www.vik.be. Voor inlichtingen en inschrijvingen kan u zich in verbinding stellen met Ing. André Boes, tel. en fax: 011 21 05 89 (na kantooruren).

JONGERENWERKING Lezingen Het jongerenteam VIK-Limburg organiseert dit werkjaar enkele interessante lezingen, die verzorgd worden door professionele gastsprekers.

MA 24 NOVEMBER: PRIL LEIDERSCHAP Voor technische personen die interesse hebben voor een managementfunctie. Wat komt er allemaal bij kijken? Waar moet u rekening mee houden? Deze en vele andere vragen over leiderschap worden beantwoord.

Hoe je belastingbrief juist invullen? Welke kosten mag u inbrengen? Deze lezing wordt herhaald vanwege het grote succes van vorig jaar.

PRAKTISCH

Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Organisatie: Jongerenteam VIK-afdeling Limburg Kosten voor inschrijving: Gratis voor alle VIK-leden en hun partner op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet leden betalen 10 EUR. Niet-leden die na de lezing beslissen om lid te worden, krijgen het inkomgeld terugbetaald. Inschrijven is niet vereist.

KALENDER 2003 - 2004 LIMBURG 25.11.2003

Bezoek onderzoekscentrum kunststoffen, KHLim, Diepenbeek 04.12.2003 Bezoek aan nieuwe gevangenis, Hasselt 12.12.2003 Bijwonen toneelvoorstelling van Het Hasselts Toneel, Zaal Centrum, Hasselt 10.01.2004 Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs, Centrum Duurzaam Bouwen Heusden-Zolder 03.04-17.04.2004 15-daagse studiereis door het voormalige Birma 27.06.2004 14de editie Fiets- en wandeldag, KHLim,Universitaire Campus, Diepenbeek 27/10/2003: Lezing "Emotionele Intelligentie"; Ontmoetingscentrum Sint Katarina, Hasselt 24/11/2003: Lezing "Pril leiderschap", lokatie nog niet gekend 26/01/2004: Lezing "Time management", lokatie nog niet gekend 29/03/2004: Lezing "Verkoopstechnieken", lokatie nog niet gekend 24/05/2004: Lezing "Belastingen", lokatie nog niet gekend

MA 26 JANUARI 2004: TIME MANAGEMENT

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

Deze lezing brengt u technieken bij om effectiever en efficiënter met tijd om te gaan: Het stellen van doelen en prioriteiten.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN-HAGELAND

ZUI D-WESTVLAANDEREN

KWIKZILVER woensdag 17 maart 2004 Het moederbedrijf van Duracell Aarschot, de PR Mallory Company, werd opgericht in 1916 in de Verenigde Staten. Het bedrijf spitste zich oorspronkelijk toe op de fabricage van elektrische onderdelen. De productieve samenwerking van stichter Mallory, met de uitvinder dr. Samuel Ruben, resulteerde in de ontwikkeling van de kwikzilverbatterij. In oktober 1967 startte Duracell Aarschot. In het begin werden enkel cellen geproduceerd. In 1992 werd de volledige componentenafdeling van Crowly naar Aarschot verplaatst. Vandaag is Duracell één van de grootste alkalifabrikanten ter wereld. Sinds 1996 maakt Duracell deel uit van de groep Gillette. Er valt heel wat te zien in het bedrijf: metals, zincplant, batterij assemblage, spuitgieterij, depoliser room, assemblage cellen, finishing (testafdeling) en life test (multimoment controle).

PRAKTISCH

Plaats: Duracell Batteries N.V., Nijverheidslaan 7, Aarschot. Datum: woensdag 17 maart 2004 van 14u30 tot 16u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25 personen.

EFFECTIEF EN EFFICIËNT VERGADEREN donderdag 4 december 2003 Norbert Peirs is een geanimeerde spreker met een jarenlange ervaring op het vlak van consultancy bij zowel kleine, lokale bedrijven als grote multinationals. Hij doceert ook voor studenten Masters en Industrieel Ingenieur, zowel aan de PIH als aan de KUL. De workshop zal u op een praktische manier vergadertechnieken bijbrengen waar u voordeel uit kunt halen, zowel op professioneel vlak als in uw persoonlijke leven. Tijdens deze boeiende interactieve workshop legt Norbert Peirs een aantal basisschema’s en richtlijnen ter discussie. De deelnemers komen zelf uitgebreid aan het woord, zodat de theorie meteen getoetst wordt aan de praktijk. Onze afdeling heeft een lange traditie van boeiende workshops opgebouwd. Andere zullen volgen. Hoewel er een rode draad loopt doorheen de thematiek, zijn ze zo opgebouwd dat u perfect één workshop kunt bijwonen zonder de vorige gevolgd te hebben. Deze workshops worden u gratis aangeboden door de VIK jongerenwerking ZWVL. Het aantal deelnemers is beperkt tot maximum 20 om een optimale communicatie mogelijk te maken. Inschrijving is dus vereist.

PRAKTISCH

Datum: donderdag 4 december om 20u Plaats: Raadzaal van de Provinciale Industriële Hogeschool, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk

Kosten voor deelneming: gratis Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen zaterdag 29 november.

CHOCOLADETONGEN zaterdag 13 december 2003

KALENDER 2003 - 2004 LEUVEN-HAGELAND 14-16.11.2003: 29.11.2003 : 20.02.2004 : 26.02.2004 : 17.03.2004 : 25.03.2004 : 22.04.2004 :

Gastronomisch weekend Sankt-Vith Bezoek brouwerij “De Kluis”, Hoegaarden Bedrijfsbezoek Coil Anodizing, Landen Lezing COPCO en BENOR keurmerken, Kastanjehof, Pellenberg Bezoek Duracell, Aarschot Wijnproefavond, Kastanjehof, Pellenberg Lezing : “EFQM: Wat levert het me op ?”, Pellenberg


4


De jongerenwerking ZWVL voorziet de mogelijkheid om een toneelstuk bij te wonen. Chocoladetongen is een productie van de toneelgroep Nieuw Ensemble Raamtheater. Anorexie, boulimie, fruitdieet, tweedagendieet, Montignac... Mollige politicae trekken ten strijde tegen het ideaalbeeld van uitgemergelde mannequins. Verslaving aan drank en drugs... Zeg me wat je eet, drinkt en slikt, en ik zal je zeggen wie je bent. Philippe Blasband voert drie vrouwen op die niet van de chocolade kunnen afblijven. Ze kunnen blindelings de smaken van de grote chocolademerken van elkaar onderscheiden en vinden de witte variëteit maar niks. De volksmond wijst als oorzaak van chocolade-overdaad een gebrek aan affectie aan. Daarom wagen de drie zich onder leiding van een psychologe aan een groepstherapie om uit te zoeken welke

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN gebeurtenis in hun leven hen onweerstaanbaar naar die donkere zoetigheid drijft. De therapie loopt al snel uit de hand en de verhalen van de dames worden steeds uitzinniger. Met: Anneleen Cooreman, Chris Lomme, Francesca Vanthielen en Magda Cnudde. Een aanrader! Gezien het beperkt aantal plaatsen is inschrijving vereist! Na de voorstelling wordt een drankje aangeboden door VIKj ZWVL.

PRAKTISCH

Datum: zaterdag 13 december om 19u45 Aanvang om 20u15

Plaats: Cultureel Centrum Wevelgem Kosten voor deelneming: Leden: 8 euro, Niet-leden: 10 euro Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 26 november.

INGENIEURS ON THE ROCKS vrijdag 9 januari 2004 Begin januari: iedereen is nog aan het bekomen van de vele uitgebreide diners, het uitbundige feesten en de korte nachtrusten. Ondertussen zijn de vele studenten zich aan het voorbereiden op de komende examenperiode. Vele redenen dus om een activiteit in te bouwen die niet al te vermoeiend maar vooral leuk en ontspannend is. Op vrijdag 9 januari 2004 gaan we ijsschaatsen. Kom met ons over het ijs scheuren en dat met discomuziek op de achtergrond. Na het vallen, het opstaan, het vele lachen en het pure amusement, gaan we uitblazen in de cafetaria waar iedereen een consumptie aangeboden krijgt.

DROPPING zaterdag 20 maart 2004 Naar jaarlijkse traditie en na het succes van de vorige jaren, bieden we ook dit jaar weer een dropping aan. Smout alvast de kuiten in want ook dit keer staat er je een fikse wandeling te wachten. Via wegbeschrijvingen, tips en andere gegevens zal je in de duistere nacht de weg moeten zoeken naar de eindlocatie. Onderweg is er de gelegenheid om eventjes te bekomen van de helse wandeling en dit bij een hapje en een warm/koud drankje. Breng enkele vrienden mee en ook dit jaar zal het weer dik in orde zijn! Sfeer en ambiance zijn gegarandeerd, nu enkel nog zorgen voor warme kledij, goede stapschoenen en een zaklamp en je kan er tegenaan stappen ! Tot dan…

PRAKTISCH

Datum: zaterdag 20 maart Meer gegevens volgen later Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen zaterdag 13 maart.

KALENDER 2003 - 2004 ZUID-WEST-VLAANDEREN 23.11.2003

Handschoenen moeten, een muts mag! Tot op het ijs!

04.12.2003

13.12.2003

PRAKTISCH

Datum: vrijdag 9 januari om 19u30 Plaats: Finlandia, Driemastenstraat, 8560 Gullegem Kosten voor deelneming: Leden: met schaatsen: 1 EUR zon-

09.01.2004 27.01.2004 20.03.2004

der schaatsen: 3 EUR. Niet-leden: met schaatsen: 3 EUR, zonder schaatsen: 5 EUR. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 7 januari.

VIK-happening 2003, met optreden van Dirk Denoyelle, zaal CC Guldenberg, Wevelgem Lezing:Effectief en efficiënt vergaderen, Raadzaal Provinciale Hogeschool, Kortrijk Toneel "Chocoladetongen", Cultureel Centrum Wevelgem Ijsschaatsen, Finlandia Gullegem Bezoek aan Bekaert, Zwevegem Dropping



NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN

KALENDER 2003 - 2004 ANTWERPEN

GRONDVERZET IN VLAANDEREN

14.11.2003

Poppenspel in de Poesjenellenkelder, Repenstraat, Antwerpen-Centrum 14.12.2003 Eindejaarsreceptie in de Dieseghemhoeve, Mortsel 16.12.2003 Lezing 'Grondverzet in Vlaanderen'; VIK-Wommelgem, 20u00 28.03.2004 Bezoek dierenpark Plankendael 27.04.2004 Lezing 'Spreken in het openbaar', KHBO Woe 22 okt 2004 Wijndegustatie Bordeaux Locatie: VIK-huis Febr 2004 Bezoek werf Justitiepaleis Antwerpen – bis April 2004 Donderdag 22 of 29 april, om ± 18u30 Bezoek Duvel Moortgat

dinsdag 16 december 2003 De VIK-afdeling Antwerpen organiseert op dinsdag 16 december 2003 de lezing "Grondverzet in Vlaanderen". In het eerste deel van de presentatie zal de reglementering i.v.m. het grondverzet in Vlaanderen worden uiteengezet. Ook zal verduidelijkt worden hoe deze reglementering in de praktijk diengt toegepast te worden. Het tweede deel zal handelen over de verschillende reinigingstechnieken die voorhanden zijn. Hoe kunnen we weten of onze grond al dan niet verontreinigd is? Waar moeten we nog met onze (verontreinigde) gronden naartoe? Wat komt er op ons af vanaf begin 2004? Dit zijn maar enkele vragen waarop u antwoord zal krijgen tijdens deze uiteenzetting.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: 16 december 2003, 20u00

Sprekers: De.. Sweevers, Top Antwerpen en de h. Jan Lutters Bremcoon n.v. Kosten voor inschrijving: Leden gratis op vertoon van hun lidmaatschapskaart, Niet-leden betalen 10 euro Inschrijving vereist: VIK-secretariaat


NOORD-WESTVLAANDEREN PROJECTMANAGEMENT dinsdag 25 november 2003 Ir. Norbert Peirs is een vooraanstaand bezieler van Total Quality en Project Management in Vlaanderen. Naast zijn brede praktijkervaring als consultant doceert hij ook aan de K.U. Leuven, afdeling Industrieel Beleid en de Provinciale Industriële Hogeschool in Kortrijk. Nu krijgt u ook de kans om in NoordWest-Vlaanderen zijn lezingen te volgen... de spits wordt afgebeten met een interactieve cursus rond samenwerken in multifunctionele teams. Achteraf wordt uiteraard een drankje voorzien.

PRAKTISCH

Datum: dinsdag 25 november 2003, om 20u. Lezing: Projectmanagement Door Ir. N. Peirs Plaats: KHBO Oostende, Zeedijk 101, 8400 Oostende Kosten: gratis voor VIK-leden. Inschrijving: VIK-secretariaat (om praktische redenen wordt het aantal deelnemers beperkt tot 20.)

6


de Intercommunale voor Vuilverwijdering en -Verwerking in Brugge en Ommeland is een zuivere intercommunale, leidinggevend in afvalverwerking. In deze intercommunale werken actueel 180 personeelsleden. In het kader van de verdere uitbouw en de professionalisering van ons bedrijf zoeken wij een

IVBO DIENSTHOOFD KWALITEITS- EN MILIEUZORG & PREVENTIE (M/V)

DIENSTHOOFD TECHNOLOGIE (M/V)

DE FUNCTIE

DE FUNCTIE

Je assisteert de directie bij beleidsvoorbereidende thema’s inzake kwaliteit, milieu en preventie

Je bent belast met de implementatie en permanente opvolging van het kwaliteits- en milieuzorgsysteem en het preventiebeleid

Je adviseert en ondersteunt de hiërarchische lijn bij de uitvoering van het kwaliteitsbeleid, de milieuzorg en het preventiebeleid

Je begeleidt studieopdrachten en projecten

Je optimaliseert het voorraadbeheer

Je bent eindverantwoordelijke voor plannenbeheer en tekenwerk

Je bent systeemingenieur voor de geïnformatiseerde verwerkingseenheden

Je volgt nieuwe ontwikkelingen in je vakdomein op en implementeert ze op het werkterrein

Je geeft leiding aan de preventiedeskundige

JE PROFIEL

JE PROFIEL

Je bezit een diploma van industrieel ingenieur (hoger onderwijs van 2 cycli) en hebt interesse voor kwaliteits- en milieuzorg en de wetgeving op het welzijn

Je bezit een diploma van industrieel ingenieur (hoger onderwijs van 2 cycli) en hebt een bijzondere interesse voor engineering en processturing en bedrijfseconomische aspecten

Je hebt een kwalificatie als preventieadviseur niveau 2 en/of milieucoördinator niveau A. Als je slechts 1 van beide kwalificaties bezit, moet je bereid zijn tot het behalen van de ontbrekende kwalificatie binnen een termijn van 4 jaar

Je bezit een kwalificatie veiligheidscoördinator niveau 1 of bent bereid deze binnen een termijn van 4 jaar te behalen

Je beschikt over een 5-tal jaren relevante professionele ervaring

Je kan analytisch denken en bent technisch economisch onderlegd

Je bent mondeling en schriftelijk communicatievaardig

Je bent flexibel ingesteld en kan in team werken

Je kan leidinggeven en weet anderen te motiveren

Je beschikt over minimum 5 jaar relevante professionele ervaring

Je bent een vlotte communicator

Je bent flexibel en kan zelfstandig werken

Je kan leidinggeven en weet anderen te motiveren

WIJ BIEDEN

Een intellectueel uitdagende functie Een contract van onbepaalde duur Een competitief salaris, aangevuld met extra-legale voordelen.

GEINTERESSEERD? Herken je je in dit profiel ? Stuur dan je curriculum uiterlijk op 30/11/2003 naar IVBO t.a.v. Martine De Cuyper, Pathoekeweg 41, 8000 Brugge of per mail naar [email protected] . Voor meer inlichtingen omtrent de functie kan je contact opnemen met IVBO op het nummer 050 45 63 24. Wij garanderen een snelle en discrete behandeling van je sollicitatie.

Hoe blijft u op de hoogte van alles wat er gebeurt in

Maintenance & Industrial Facilities ? Holt uw onderhoudsafdeling de feiten achterna of brengt ze constructieve voorstellen om de productiviteit te verhogen? Is maintenance een onuitputtelijke bron van kosten of de ideale manier om méér de produceren met minder geld?

Kijk mee over de schouder van ervaren maintenance managers en onderhoudstechnici. Lees hoe zij ad hoc brandweeronderhoud hebben omgebogen tot een rendabele investering. Wat waren hun problemen, en welke oplossingen hebben zij gevonden?

Vraag een proefnummer of neem nu een jaarabonnement op Maintenance Magazine Slechts 36 € voor 6 nummers

Maintenance Magazine, uw startpunt voor een rendabeler onderhoud Aanvraagformulier - Faxen naar n°: 0032 (0)3 326 56 36 Firma:................................................................................................................... Naam:................................................................................................................... Adres:.........................................................Woonplaats....................................... Tel:..............................................................Fax.................................................... E-mail:.................................................................................................................. BTW-nummer:...................................................................................................... Ik wens een jaarabonnement te nemen voor de prijs van € 36 (6 nummers - incl. BTW) Ik wens een proefnummer te ontvangen

Diamantstraat 5 2275 Lille tel. 03/326.56.16 fax 03/326.56.36 [email protected] www.mainpress.com

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN AUTOMATISERING VAN DE GEREEDSCHAPSMAKERIJ woensdag 10 december 2003 Bedrijfsbezoek aan Demaplast, de gereedschapsmakerij van Deceuninck N.V. Thema: de totale automatisering van de gereedschapsmakerij in een extrusieomgeving! Een utopie of een benchmark? Ing. Hugo Verniest, geboren 1947, begon na zijn studies Ing. Werktuig-kunde aan het KHBO van Oostende, zijn beroepsloopbaan als bedrijfsmid-delenconstructeur bij de firma Siemens in Bruchsal (Duitsland). Na diverse leidinggevende functies te hebben uitgeoefend en meerdere jaren verantwoortelijk te zijn geweest voor de gereedschapsmakerij, de productie en de Engineering van Siemens in Oostkamp (België) en Siemens Speyer (Duitsland), was de eeuwwisseling het tijdstip, om een totaal vernieuwende uitdaging aan te gaan: "het extrusie gebeuren in een wereldbedrijf", de firma Deceuninck met hoofdzetel in Hooglede Gits, België".

PROGRAMMA

We starten om 19u30 stipt met de bedrijfsvoorstelling. Daarna is er een rondgang in de fabriek waarna we omstreeks 22u00 afsluiten met de vraagstelling.

PRAKTISCH

Plaats: Deceuninck nv, Bruggesteenweg 164, B-8830 HoogledeGits, België, tel. 051 239 211.

Datum: woensdag 10 december 2003 van 19u30 tot 22u00. (deuren open 19u15)

Kosten voor deelneming: gratis voor studenten en alle VIKleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met vermelding van bedrijf van uw tewerkstelling of hogeschool. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30.

SPREKEN IN HET OPENBAAR dinsdag 27 april 2004 De Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Noord-WestVlaanderen, organiseert opnieuw de lezing over "Spreken in het openbaar". Het is een thema dat elke ingenieur vandaag moet beheersen. We leven in een maatschappij waarin de kennis explosief toeneemt en waar kennis kunnen overdragen een absolute vereiste is. Dit vraagt om effectieve communicatie. Bernard Lernout start om 19u00 met zijn lezing waarbij hij u in één uur zeer boeiend en indringend bij zal brengen hoe u gebruik kunt maken van al uw zintuigen, zodat uw boodschap overkomt maar vooral blijft hangen bij uw publiek. Nadien is er tijd om nog even na te kaarten bij een drankje dat u wordt aangeboden door VIK NW-Vl.

PRAKTISCH

Plaats: Auditorium KHBO-Oostende, Zeedijk 101 - 8400 Oostende Time to market, Computer integrated manufacturing, Computer integrated industry, Simultaneous engineering, Total optimised process, Zero- defects, 24-7 production........strategieën die het dagelijkse bedrijfsleven ernstig door elkaar schudden. Het illustreert alleen hoe turbulent onze omgeving is en de vraag is dan ook vanzelfsprekend: "Hoe kan een gereedschapsmakerij zich in een hoog loonland zoals België handhaven?".

Datum: dinsdag 27 april 2004 van 19u00 tot 21u00. Spreker: Ir. Bernard Lernout Kosten voor deelneming: gratis voor studenten en alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat [email protected] Meer informatie over Bernard Lernout vind je op zijn website: www.Leerhof.be

De realiseringen van de tool shop in de groep Deceuninck met een totale automatisering van de constructie en vervaardiging der gereedschappen, zijn hierop het antwoord.

website: www.deceuninck.com


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KALENDER 2003 NOORD-WEST-VLAANDEREN 23.11.2003

25.11.2003 10.12.2003

16.12.2003 januari '04 11.02.04 09.03.04 maart ' 04 20.04.04

VIK-happening 2003, met optreden van Dirk Denoyelle, zaal CC Guldenberg te Wevelgem Lezing "Projectmanagement", Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk Bedrijfsbezoek Demaplast (gereedschapsmakerij van Deceuninck), Hooglede-Gits Schaatsen op de Kerstmarkt te Oostende Lezing TRIZ rond productontwikkeling, KHBO Bedrijfsbezoek Telindus, Oostende Panelgesprek 'verder studeren na ingenieursdiploma', KHBO Oostende Lezing 'Teambuilding' Lezing 'Spreken in het openbaar'


WAASLAND ATEX-RICHTLIJN VOOR

VACUÜMPOMPEN

donderdag 27 november 2003 Met ingang van 1 juli 2003 is de Europese richtlijn voor materiaal in explosieve atmosferen (ATEX) van kracht. Deze richtlijn, bekend als ATEX 100 (of ATEX 95 en 94/4/EG) is van toepassing op alle apparatuur in explosiegevaarlijke zones, dus ook op vacuümpompen. Niet alleen de elektrische componenten moeten voldoen aan de normen voor explosieveiligheid, hetzelfde geldt vanaf nu ook voor mechanische componenten. Voor bestaande installaties geldt een overgangsperiode tot 1 juli 2006. Tegen die tijd moeten alle installaties aangepast zijn aan richtlijn ATEX 118 (of ATEX 137). In de presentatie wordt een overzicht gegeven van alle in de procesindustrie gebruikte vacuümpompen met aandacht voor de specifieke eigenschappen, toepassingsgebieden en mogelijkheden voor sturing en bewaking. Behandeld worden onder andere:

Stoomstralers / ejectoren Vloeistofringpompen Draaischuifpompen

Rootsblowers Klauwenpompen Schroefpompen

Het tweede deel van de presentatie gaat dieper in op de ATEXrichtlijn en de gevolgen voor vacuümpompen. Belangrijk is daarbij het vastleggen van de correcte zonering en temperatuurklasse, zowel binnen als buiten de vacuümpomp. Aangegeven wordt welke maatregelen noodzakelijk zijn om te voldoen aan de ATEXrichtlijn. Verder wordt ingegaan op de verschillende procedures voor het verkrijgen van de ATEX-certificering. Totale duur van de presentatie, inclusief vragenronde: 2 uur. De deelnemers ontvangen een hand-out en documentatiepakket.

10


PRAKTISCH

Plaats: Busch N.V., Kruinstraat 7, Lokeren. Datum: donderdag 27 november 2003 om 19u30. Spreker: Lex Berkhout, Busch N.V.

Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden (+ gezinsleden) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 21 november. Het aantal deelnemers is beperkt tot 50 personen.

BROUWERIJ DE KLUIS zaterdag 29 november 2003 Het Hoegaarden bier is meer dan duizend jaar geleden ontstaan aan de samenloop van de Nermbeek en de Grote Gete. Deze twee waterlopen plus de vele bronnen in de streek zijn van kapitaal belang om kwaliteitsbier te kunnen brouwen. In oude geschriften uit 1318 vermeldt men al een brouwerij op het grondgebied Hoegaarden. In de 15 eeuw (1445) kwamen de paters Begarden zich in de streek vestigen en brouwden een wit bier waarmee ze al vlug concurrentie kregen van de plaatselijke boeren. Telde Hoegaarden rond 1750 liefst 35 brouwerijen, rond 1900 waren er nog slechts een 10- tal in werking. De laatste witbier brouwerij, Tomsin, sloot haar deuren in 1958. Hoegaarden was zijn "wit" bier kwijt tot Pierre Celis in 1966 een kleine brouwerij heropstartte die uitgegroeid is tot de huidige brouwerij "De Kluis". "De Kluis" is een oude vierkantshoeve die gebouwd werd in 1751. Na een brand in 1985 werd "De Kluis" in 1989 overgenomen door Interbrew, momenteel één van de grootste brouwersgroepen ter wereld. Er worden behalve het bekende witbier ook drie types degustatiebieren gebrouwen: "Crand Cru", "Julius" en "Verboden Vrucht", één winterbier: ‘Hoegaarden speciaal’ en het ‘DAS’ bier. We bezoeken de interactieve tentoonstelling, de brouwerij en de bottelarij. Afsluitend degustatie van het Hoegaarden Witbier.

Dit bedrijfsbezoek is een gezamenlijk initiatief van de VIK-Afdelingen Waasland en Leuven-Hageland.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KEMPEN

KALENDER 2003 - 2004 WAASLAND 27.11.2003

29.11.2003 04.12.2003

19.02.2004 03.06.2004

Lezing: "De gevolgen van de ATEX-richtlijn voor vacuümpompen", Busch N.V., Lokeren Bezoek brouwerij "De Kluis", Hoegaarden Start met voorsprong: vergadering voor studenten en jonge Ing.'s, Den Antus, Sint-Niklaas Lezing Management van risico-analyses, Karel de Grote Hogeschool Algemene Ledenvergadering


KALENDER 2003 - 2004 KEMPEN 18.11.2003

Lezing Biologische voeding - voedselveiligheid - Zal mogelijk worden verlaat Theater Zeemanshuis Nationaal Museum voor de speelkaart, Turnhout Bezoek Umicore Olen Bezoek Oprins Rijkevorsel Bezoek werf Deurgangdok Familiewandeling Algemene Ledenvergadering&Bezoek Estée Lauder

december 03 06.03.04 31.03.04 05.05.04 mei/juni 04 31.05.04 20.10.04

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] [email protected] tel. 03 259 11 16 07 - fax: 03 259 11 01

OOST-VLAANDEREN KALENDER 2003 - 2004 OOST-VLAANDEREN 17.11.2003 15.12.2003 18.01.2004 18.05.2004

Lezing "Hoe werkt de politiek?", 't Vosken, Gent Lezing"Erov", 't Vosken, Gent Nieuwjaarsconcert, Aula Gent Bezoek Sidmar, Zelzate

MECHELEN KALENDER 2003 MECHELEN Di 2 maart 2004: Ma 19 april 2004: Zat 5 juni 2004:

Inschrijven voor alle activiteiten: VIK-afdeling Oost-Vlaanderen tel. en fax: 09 355 19 40 e-mail: [email protected]

Bedrijfsbezoek Continental Teves Bedrijfsbezoek Pauwels Transfo Wandel fotozoektocht in het Buggenhoutbos.



Concreet voorbeeld nr. 7: Twee u En evenveel voorsprong op uw a Mobiele datatransmissie > uw tijd is kostbaar. U kan nu, waar u ook bent, m surfen. Via een mobiele telefoon, een laptop of een pda, wordt verloren tijd omgez

ur vertraging. genda. eteen de verslagen van uw bezoeken doorsturen en naar het intranet van uw bedrijf et in gewonnen tijd. Als dat geen goede zaak is voor uw professionele activiteiten.

Meer informatie ? Surf naar www.mobistar.be (klik op Business).

INGENIEUR VORMING

Mobiele ingenieurs met transparante diploma’s VIK neemt deel aan wereldcongres in Porto

PORTO. - Begin september wijdde de

"European

Society

for

Engineering Education" (SEFI) haar jaarlijks congres in Porto aan het thema "Global Engineer: education and training for mobility". Vijfendertig landen namen aan dit wereldcongres deel. Een tiental afgevaardigden uit ons land waren present. De Vlaamse Ingenieurskamer werd als referaathouder geselecteerd om deel te nemen aan een internationaal discussiepanel. Een verslag.

Van onze ingenieur Van onze ingenieurter terplaatse plaatse

Het getuigt niet van logisch denken als men enerzijds talentenbanken opricht en anderzijds de industrieel ingenieurs met één pennentrek in een prullenmand zou gooien. Global Engineers

Reeds vele jaren, om niet te zeggen decennia, volgt de VIK op de voet de ontwikkelingen inzake ingenieursopleidingen in Europa. Op basis van haar vergelijkende internationale studie van de ingenieursopleidingen en haar deskundigheid terzake, werd de VIK uitgenodigd om deel te nemen aan het panelgesprek in de Portugese stad. We citeren voorzitter Prof. dr. Di Gregorio van het Georgia Institute of Technology (USA) bij de voorstelling van de sprekers: "Your affiliation and expertise are the major reasons for our choice of the Flemish Chamber of Engineers we made."

40


Het internationale ingenieurscongres was dit jaar aan haar 31ste uitgave toe. Plaats van de afspraak was de Faculteit voor Ingenieurs in Porto. Wat vele jaren geleden begon als een gezellige bijeenkomst van ingenieurs uit een handjevol Europese landen, is inmiddels uitgegroeid tot een heuse topconferentie met mondiale allures. Op het congres viel een opvallende aanwezigheid van de Aziatische landen te noteren, niet in het minst China en India, naast sterkhouders als de Verenigde Staten, Rusland, Brazilië, Mexico en ZuidAfrika.

De Global Engineers hebben er vier dagen lang van gedachten gewisseld over de noodzaak en de gevolgen van de mobiliteit voor ingenieurs én in de marge daarvan over de opleidingsleerplannen in de verschillende landen. De implementatie van de Bologna-verklaring – zeg maar: de hervorming van het hoger onderwijs in Europa – met een focus op de ingenieursopleiding, was een logisch aanknopingspunt tot discussie. Wie denkt dat alleen Europa bezig is met de hervorming van het hoger onderwijs, slaat de bal mis. Ook in landen als China, de VS, Rusland en Brazilië is men volop aan het herbronnen en hervormen. Naast de Bologna-verkla-

Eenvormigheid en gelijkvormigheid van opleiding en graad dringen zich op om een beetje orde in de chaos van reizende ingenieurs te brengen. ring spreekt men ook van een Washingtonen Brasil-verklaring. Stuk voor stuk hebben ze hetzelfde doel voor ogen, met name de aanpassing van het hoger onderwijs in het kader van de wereldmobiliteit. De wereld is inderdaad een groot dorp geworden.

In de industriële wereld van vandaag en morgen is er geen plaats meer voor internationale ersatz diploma’s. Orde in de chaos De uitdaging voor de Europese ingenieurs wordt er in de komende jaren niet minder om. Op de wereldkaart geprojecteerd, vormt het potentieel van Europese ingenieurs slechts een klein deel in vergelijking met giganten als de VS, Brazilië, China, India, enz… Mobiliteit is niet langer een zaak van enkelingen. Wie zich niet aanpast, riskeert uit de boot te vallen. Professionele mobiliteit is een onomkeerbaar proces geworden dat dwingt tot waakzaamheid en het nemen van adequate beslissingen inzake de erkenning van de graad van industrieel ingenieur op wereldvlak. Eenvormigheid en gelijkvormigheid van opleiding en graad dringen zich op om een beetje orde in de chaos van reizende ingenieurs te brengen. Hoewel de opleiding van de Vlaamse industrieel ingenieurs gelijk-

waardig is aan die van zijn collega’s wereldwijd, is zijn erkenning als ingenieur in het buitenland, een nog steeds onopgelost probleem. De Vlaamse regering zal hieraan een oplossing moeten bieden, willen de Vlaamse industrieel ingenieurs zich internationaal handhaven.

Wereldeconomie Op een wereldcongres wordt algauw duidelijk dat niemand in het buitenland wakker ligt van lokale geschillen. Zo bleek ook in Porto waar vertegenwoordigers aanwezig waren van de landen die straks de Europese Unie zullen vervoegen. Ze staan ei zo na te popelen om de jobs van onze ingenieurs in te nemen. We moeten er geen doekjes om winden. Waarom kan de opleiding en vorming van de Vlaamse industrieel ingenieurs die een meerwaarde betekent voor de Vlaamse industrie, niet dezelfde meerwaarde betekenen voor een industrie die internationaal georiënteerd is? Het wereldcongres in Porto maakte alvast duidelijk dat de toenemende mobiliteit de concurrentie tussen de bedrijven zal aanscherpen. De wereldwijde liberalisering van de economie dwingt de landen tot het gelijkmaken en/of harmoniseren van de ingenieursdiploma’s. In de industriële wereld van vandaag en morgen is er geen plaats meer voor internationale ersatz diploma’s. De Bologna-verklaring als dam

tegen de commerciële invasie van het Amerikaanse en Aziatische hoger onderwijs, lijkt een voortreffelijk Europees initiatief. Maar zal de dam hoog en sterk genoeg zijn, dat is zeer de vraag. De Verenigde Staten, China, India, Japan en Zuid-Oost Azië hebben niet gewacht op de Bologna-implementatie om hun ingenieursopleidingen aan te passen aan de ontwikkelingen van de wereldeconomie.

Wie denkt dat alleen Europa bezig is met de hervorming van het hoger onderwijs, slaat de bal mis. Sine qua non Vlaanderen mag dan kleinschalig zijn, het heeft ongetwijfeld vele industriële troeven. Het niet gelijkschakelen van de graad van industrieel ingenieur in de internationale context, zou een onverantwoorde beslissing zijn. Het getuigt niet van logisch denken als men enerzijds talentenbanken opricht en anderzijds de industrieel ingenieurs met één pennentrek in een prullenmand zou gooien. Ieder talent dient ten volle benut te worden wil men nog meespelen op de wereldkaart. Dat is de harde realiteit. Overal in de wereld staan de ingenieurs te drummen en vele landen gaan de uitdaging aan om de ingenieursopleiding aan te passen om een internationaal profiel te verwerven.

Op een wereldcongres wordt algauw duidelijk dat niemand in het buitenland wakker ligt van lokale geschillen. Een internationaal profiel bevordert de mobiliteit die van levensbelang geworden is voor de industriële bedrijven en de industrie en economie in het algemeen. Mobiliteit die op haar beurt leidt tot strategische concepten. Het werd met z_veel woorden benadrukt op het wereldcongres in Porto. Vlaanderen mag hierin niet achterblijven. Onze industriële kracht kan alleen in stand gehouden worden door een verhoogde mobiliteit. Transparante diploma’s en graden volgens de internationale normen zijn een sine qua non geworden.

Ing. Noël Lagast

OKTOBER NOVEMBER 2003 2003- -I-mag I-mag41 41

W I N N E R S

Ing. Kris Matthys:

LATER ?

"WAT IK LATER WIL WORDEN?

Werktuigbouw en … baywatching

J

e bent jong en je wil wat. Kris Matthys: 23, blonde haren in een staart gebonden, gediplomeerd redder op het strand van

Knokke, "cool". Niet meteen het beeld dat velen voor ogen hebben van een industrieel ingenieur uit het vredige nest Knesselare. Kris houdt zich echter niet alleen bezig met strandtaferelen en baywatching,

maar

ook

met

de

"Eindige

Elementen Analyse voor Assemblies", om maar iets te noemen. Toevallig ook de titel van zijn briljante thesis die door de VIK afdeling OostVlaanderen bekroond werd als de beste in zijn vakgebied. Deze zomer is Kris Matthys afgestudeerd aan de Hogeschool Gent in de richting electromechanica. Met Grote Onderscheiding!

42


Wat is er van hen geworden? In deze reeks laten we telkens een jonge industrieel ingenieur de revue passeren: als ex-laureaat van de Tech’Art prijs, de Egemin-prijs, de Barco-prijs, de Paul Donnersprijs of een provinciale prijs... Met een origineel en innoverend eindwerk wist hij of zij de jury te bekoren. Dit keer een jong afgestudeerde die er de

voorkeur aan geeft om verder te studeren en de carrière nog even op de lange baan te schuiven.

Winners: wat is er van hen geworden.

GEEN IDEE

GEEN FLAUW IDEE." "Met de eenvoudige elementen methode is het mogelijk een correcte sterkteberekening te maken van elke verbinding of constructie, het weze een snoeischaar of een hefkraan." Van onze Van onzeredacteur redacteur Kris Matthys heeft het zich niet gemakkelijk gemaakt met zijn eindwerk. Een leek zou een punthoofd krijgen van 210 bladzijden over de eindige elementen methode als oplossing bij de samenstelling van simulatiemodellen. De bijgevoegde illustraties, gerealiseerd met het programma I-deas zijn niet alleen bijzonder accuraat, maar kunnen ook een kunstenaar als Panamarenko doen watertanden.

Eindige elementen Kort samengevat. Kris Matthys is in zijn eindwerk vertrokken van de vaststelling dat de bestaande theoretische formules inefficiënt zijn om een analyse uit te voeren van een instrument, apparaat, toestel, onderdeel, whatever… dat uit verschillende onderdelen samengesteld is. "De bestaande formules leiden tot al te grote onnauwkeurigheden en dat kan men in de industrie missen als de pest", aldus de laureaat. "De eindige elementen methode biedt hier een oplossing. Het software programma I-deas biedt de mogelijkheid om met deze methode berekeningen uit te voeren op ingewikkelde constructies en samengestelde onderdelen, die we "assemblies" noemen. Er bestaat geen Nederlands equivalent. Woorden als

samenstelling of samenvoeging dekken niet de hele lading." Al spelenderwijs toont Kris Matthys op zijn portable de 45 dia’s tellende power point presentatie die hij heeft gemaakt van zijn eindwerk. Een indrukwekkend staaltje van technisch inzicht, in praktijk toegepast op concrete voorbeelden als een autokrik, een hoekprofiel, een drijfstang of een kraan. De toepassingsmogelijkheden zijn onbegrensd. "Bij het samenstellen van simulatiemodellen doen zich een tweetal problemen voor", aldus Kris Matthys. "Eerst en vooral moeten de onderdelen op een zodanige wijze aan elkaar worden gekoppeld dat het vervormings- en spanningspatroon correct weergegeven en doorgegeven wordt. Met het computerprogramma I-deas is het mogelijk om gebruik te maken van verschillende types elementen om deze verbindingen te plaatsen. Het soort koppelingselement dat moet gekozen worden hangt af van de aard van de verbinding of constructie én van het resultaat dat gewenst is."

Met andere woorden: via de eindige elementen methode is het mogelijk een quasi-correcte sterkteberekening te maken voor elke verbinding of constructie, het weze een (relatief) simpele snoeischaar of een ingewikkelde draagconstructie als een hefkraan.

Voorbeelden Een tweetal voorbeelden met bijhorende illustratie tonen duidelijk het belang van de eindige elementen analyse aan.

1. De autokrik. Het geheel is symmetrisch zodat de helft van de krik volstaat om en analyse uit te voeren. De drie onderdelen zijn in werkelijkheid door middel van 3 assen verbonden. In de analyse worden deze assen vervangen door verschillende koppelingselementen met uiteenlopende eigenschappen. Hierdoor is het niet meer nodig om op elk onderdeel een aparte berekening uit te voeren. Het gedrag van elk stuk volgt uit het totaalbeeld. Het vervormings- en spanningspatroon kan perfect worden berekend.

2. De hefkraan. Een tweede probleem dat zich voordoet is de berekeningstijd of elementgrootte van de opgave. Hoe groter de te berekenen constructie, hoe meer

"De bestaande formules leiden tot al te grote onnauwkeurigheden en dat kan men in de industrie missen als de pest."


W I N N E R S

Ing. Kris Matt elementen nodig zijn om een nauwkeurige analyse uit te voeren. Hiervoor bestaan twee oplossingen. Ofwel wordt gekozen voor een speciale elementenopdeling. Hierdoor worden meer elementen geplaatst op de plaatsen waar er grote spanningsfluctuaties voorkomen en minder elementen op de andere plaatsen. Ofwel wordt opnieuw gebruik gemaakt van de speciale verbindingselementen. Nu echter niet om onderdelen te koppelen, maar om vereenvoudigingen door te voeren in de opstelling.

mingsgedrag van de ondersteunende arm. "Het uitwerken van één berekening kan bijzonder veel tijd in beslag nemen", zegt Kris Matthys. "Denk maar aan alle verbindingen die tussen de verschillende onderdelen moeten geplaatst worden. De eindige elementen analyse is een tijdrovend proces, maar het is de enige mogelijkheid om tot een oplossing te komen bij een totaalanalyse."

"De eindige elementen analyse is een tijdrovend proces maar het is de enige manier om tot een oplossing te komen bij een totaalanalyse."

Voor de berekening van de twee kraanarmen, werd de bovenste arm volledig vervangen door één element. Dit element bevat alle fysische eigenschappen, zoals gewicht en traagheid, van de bovenste arm. Hierdoor ontstaat een sterke vereenvoudiging. Vanzelfsprekend is dit enkel toepasbaar indien men uitsluitend geïnteresseerd is in het gedrag van de onderste kraanarm. Ook de manier waarop het door vereenvoudiging bekomen massaelement aan de onderliggende structuur wordt verbonden, is van groot belang. Dit zal namelijk bepalend zijn voor het vervor-

44


Onderwijs De accuraatheid en het correct inschatten van de risicofactoren zijn grote troeven om dit systeem toe te passen in de industrie. Daar tegenover staat het tijdrovende aspect, want tijd kost geld. Maar mislukking of onveiligheid kosten nog meer geld. Bedrijven die in deze methode geïnteresseerd zijn, zullen dus moeten wikken en wegen, een kosten-baten analyse moeten uitvoeren. Eén sector is in ieder geval bijzonder geïnteresseerd in de analysemethode die Ing. Kris Matthys

ontwikkeld heeft. Met name het onderwijs. Promotor en inspirator van dit eindwerk, ir. Marc Wouters, ziet er brood in om de analyses aan te wenden in zijn cursussen Sterkteleer en toe te passen op eenvoudige constructies en moeilijk oplosbare problemen. Vakgroepwerkvoorzitter van de Hogeschool Gent, Marc Wouters: "Kris Matthys is te bescheiden. Ik denk dat hij de impact van zijn eindwerk onderschat. De eerste toepassingen liggen in het onderwijs, maar ik ben ervan overtuigd dat de studenten die met zijn systeem zullen werken, heel snel de link naar de industrie zullen leggen. Je kan het vergelijken met de invoering van het 2D-pakket Autocad dat heel snel de weg naar de industrie gevonden heeft. Hetzelfde zal gebeuren met de door Kris Matthys aangereikte toepassingen van het I-deas soft-

thys: ware programma. Ik wens Kris overigens te feliciteren. Toen hij het onderwerp koos, wist hij niet waar hij aan begon. Hij heeft heel veel zoekwerk verricht, zich vastgebeten in het onderwerp en er enorm veel tijd in gestoken. Het is een uitmuntend eindwerk geworden. Het enige overigens dat met een grote onderscheiding gequoteerd werd."

Jongens en Wetenschap Kris Matthys heeft het ingenieursvak met de paplepel ingelepeld gekregen. Vader is industrieel - toen nog technisch - ingenieur, en werkt als Application Development Manager bij Borealis. Broer Simon zit in zijn derde jaar industrieel ingenieur. Alleen moeder is geen ingenieur, maar ze is dol op het radioprogramma Jongens & Wetenschap van Sven Speybroeck en Koen Fillet en vormt op die manier een onuitputtelijke bron van inspiratie voor de mannelijke gezinsleden. Kris wil nu verder specialiseren en burgerlijk ingenieur Werktuigbouw & Elektrotechniek worden. Met zijn diploma als industrieel ingenieur moet hij nog drie jaar studeren om burgerlijk ingenieur te worden. Na zijn humaniora LatijnWiskunde fleste hij in zijn eerste kan burgerlijk ingenieur architect. "De verkeerde keuze", zegt Kris Matthys. "Ik had geen problemen met de theorie, maar de plastische vakken werden een flop. Nu ga ik een totaal andere richting aanpakken. Waarom ik wil verder studeren? In de eerste plaats omdat ik gemotiveerd ben om meer te leren en te weten over de wondere wereld van wetenschap en techniek. De belangrijkste motivering om te studeren is dat je het graag doet. Als kind had ik die microbe al te pakken. De ziekte zal hier een beetje in huis hangen, veronderstel ik. Tweede motivering om verder te studeren is dat het niet de beste tijd is om geschikt werk te vinden. Als industrieel

"Waarom ik verder wil studeren? In de eerste plaats omdat ik gemotiveerd ben om meer te leren en te weten over de wondere wereld van wetenschap en techniek."

ingenieur valt dat nog mee. Na twee maanden had de helft van onze klas reeds een baan. Maar als ik nu gaan werken, is het voor 40 jaar. Liever nog wat bij studeren. Als het lukt om naast industrieel ook burgerlijk ingenieur te worden, dan liggen mijn kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk hoger." Op de vraag wat hij later wil worden, antwoordt Kris Matthys: "Geen flauw idee." De jongeman heeft een brede kijk op de wereld, houdt zich (gelukkig) niet alleen met technologie bezig, maar kan ook

genieten van zwemmen en basketbal, van Jimi Hendrix en de Red Hot Chili Peppers en af en toe een nachtje stappen. Een ingenieur anno 2003 is immers ook een getuige van deze tijd. De toekomst ligt voor hem open. Wie meer wil weten over de Eindige Elementen Methode toegepast op Assemblies, kan contact opnemen met: [email protected]

Henk VAN NIEUWENHOVE

Fiche Naam: Geboren: Studies:

Kris Matthy s. Brugge, 19/0 3/1980. Latijn-wisku nde aan h et Sint Leo Brugge. Ind ust aan de Hoges rieel ingenieur electrom College echanica chool Gent. Eindwerk: " Eindige Elem en te n Prijzen: Analyse voo Beste eind r Assemblie w s". Vlaanderen erk van de provin ci 2 e 0 0 3 O . os Loopbaan: G teen flauw id lijk ingenieu ee. Studeert verder voo r r aan de UG Werktuigbouw & Electro burgerent. Gediplo meerd redd techniek strand van er op het Knokke.

INGENIEURSCARRIERE

Ingenieurs bieden hun diensten aan onderh., onderhoudsorg., tech.mach.optimalisaties, tech.opleidingen. Verkiest Limburg, Antwerpen, Brabant. 03066 Ing. (Elektromechanica, 2001). Vrij: jan 2004. Talen N,F,E. Ervaring: 2 jaar vuurwapenexpert, FOD Justitie; 1989-2000 programmeur stuurcode. Belangstelling: staalindustrie, geluidstechniek; voertuigen (utilitair, baan- en spoorvervoer).

Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in I-mag, mailen het formuliertje via www.vik.be/jobdienst naar de VIK. Werkgevers die in verbinding wensen te komen met een of meer van deze ingenieurs, kunnen zich wenden tot het VIKsecretariaat, tel. 03 259 11 00, e-mail: [email protected]. 03061 Ing. (Elektromechanica, 1989). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,F,D. Ervaring: 10 j Sales en Marketing management, telemarketing, Internet, Communicatie. Belangstelling: Sales & Marketing. 03062 Ing. (Elektromechanica, 1978). Vrij: na opzeg. Talen N,F,E,D. Ervaring: werktuigmachines & werkplaatstechnieken, CNC, verspanen metallurgie, vnl. non-ferro, smelt- & gietproces toepassingen mechanisch grafiet & koolstof. Belangstelling: technisch-commercieel. Verkiest Brabant. 03063 Ing. (Elektriciteit, 1992). Vrij: na opzeg. Talen N,E,F,D. Ervaring: 10 jaar commerciële, marketing en sales, product management waarvan 6 jaar in high tech sector. Belangstelling: sales-, marketing & productmanagement, mag internationaal. 03064 Ing. (Elektrotechniek, 2001). Vrij: na opzeg. Talen N,E,D,F. Ervaring: Sales Engineer. Belangstelling: Technisch-commercieel en field service engineer, nationaal en internationaal. 03065 Ing. (Elektromechanica, 1994). Vrij: in overleg. Talen N,E. Ervaring: als freelancer: management technische dienst, bedrijfsleiding, onderhoud, engineering, projectleiding. Belangstelling: idem als ervaring + planmatig

46


Stad Hasselt Oproep tot kandidaten voor één statutaire functie van

INDUSTRIEEL INGENIEUR (M/V) voor de afdeling technische diensten - gebouwen Voorwaarden: diploma industrieel ingenieur of gelijkgesteld slagen in een selectieproef, tw praktische proef,

mondelinge proef, psychologische test.

Samenvatting functiebeschrijving: technische leiding dienst gebouwen, opvolging bouw-

dossiers werken en eigen beheer en uitbestede projecten, zorg voor een goede communicatie met alle betrokken partijen.

De volledige voorwaarden kunnen aangevraagd worden bij de Personeelsdienst Aanwervingen tel. 011 23 95 93 of e-mail [email protected].

Schriftelijke kandidaturen – niet via e-mail - vergezeld van een curriculum vitae, een bewijs van goed zedelijk gedrag daterende van minder dan drie maanden en een door het gemeentebestuur van de woonplaats voor eensluidend verklaard afschrift van het studiebewijs moeten aangetekend of tegen ontvangstbewijs uiterlijk op 21 november 2003 toekomen bij het College van Burgemeester en Schepenen, t/a Personeelsdienst – Aanwervingen, Groenplein 1, Hasselt (voor aangetekende zendingen is datum van poststempel bepalend).

Dominique Michel (Agoria)

V

ietnam staat nog steeds in de

schaduw

van

de

Aziatische Tijgers. Ten

onrechte, meent Agoria. Het land kent immers een aanhoudend hoge groei. Vietnam investeert volop in economie-ondersteunende

infra-

structuur en krijgt hiervoor aanzienlijke bilaterale en multilaterale financiële hulp. Zeker in de sectoren

INGENIEURS IN DE WERELD

Good Morning Vietnam voor eens en voor altijd vereenzelvigd worden met de oorlog waarop de Amerikanen hun tanden stuk hebben gebeten. Dankzij successen als o.m. The Quiet American, Good Morning Vietnam en Cyclo is Vietnam ook bekend als filmdecor, eerder dan als rising economy. "Maar daarin komt wellicht verandering", meent Dominique Michel, secretaris-generaal van Agoria. "Als land in opbouw is Vietnam immers een veelbelovende markt en investeringslocatie".

"Maar er zit zeker meer in", meent de secretaris-generaal van Agoria. Vietnam is in volle expansie en kan daarvoor rekenen op buitenlandse steun (bilateraal en multilateraal) ter waarde van 1,4 miljard USD voor de verbetering en uitbreiding van haar publieke infrastructuur. Alleen al in de energiesector liggen tientallen projecten voor. Gaande van de aanleg en vernieuwing van elektriciteitscentrales tot raffinaderijen, pipelines en zelfs een volledig petrochemisch complex.

Technologie

Textiel

De afgelopen jaren was er een economische groei van gemiddeld bijna 7%. In de industriële productie was er zelfs een groei van om en bij de 16%. De vrije markteconomie wint ook steeds meer terrein: de privé-sector draagt sinds kort evenveel (30%) bij aan de nationale welvaart als de overheidsbedrijven. Buitenlandse bedrijven zijn steeds prominenter aanwezig. Ze zijn nu al goed voor meer dan 36% van het BBP.

Ook de textielbranche biedt mogelijkheden. De afgeschermde Vietnamse markt wordt de volgende jaren onder druk van allerlei Aziatische en mondiale handelsafspraken opengebroken. De zeer uitgebreide plaatselijke industrie (1,5 miljoen werknemers) zal dus zijn machinepark snel moeten upgraden. Qua elektronica en ICT loopt Vietnam nog achter op de andere "Tijgers" (meer dan 45% van de elektronica wordt geproduceerd in Azië). Ook qua infrastructuur moet nog veel gebeuren. Nauwelijks 1,25% van de bevolking heeft toegang tot internet. De Vietnamese PTT zal daarom een halfmiljard USD investeren in de uitbouw van het telecomnetwerk.

van energievoorziening, textielmachines, elektronica en telecom liggen kansen voor Belgische bedrijven. Het prinselijke voorzitterschap van de recente missie naar Vietnam zal ook hier extra deuren openen, meent

de

Federatie

Technologische Industrie.

van

de

Ook Belgische technologiebedrijven zijn nu al actief op de Vietnamese markt. Denken we maar aan CMI, Pauwels en EIB (energieopwekking), Picanol (textielmachines), Spacebel (ICT) en Basse Sambre en Ménart (afvalverwerking). Vorig jaar waren de bedrijven uit de technologische industrie goed voor meer dan 40% van de Belgische export naar Vietnam.

De Vietnamese markt is dus veelbelovend", meent Dominique Michel. "De missie is net op tijd gekomen om de Belgische bedrijven een duwtje in de rug te geven. Dat die bovendien ook nog onder prinselijke vlag is afgereisd, is meer dan meegenomen. De aanwezigheid van ZKH Prins Filip opent deuren die anders moeilijk zouden opengaan, bevestigen haast alle deelnemende bedrijven." En dit geldt a fortiori voor een land waarbij veel investeringen zullen gebeuren in de gemeenschapsvoorzieningen en publieke infrastructuur. Bijkomende inlichtingen: Agoria: http://www.agoria.be

Vietnam zal


INGENIEURS IN DE WERELD

Ingenieurs zonder Grenzen Ontwikkelingsproblematiek onder de loupe

O

p 4 december 2003 e.k. organiseert het Centrum Ingenieurs zonder Gren-

zen, VIK-IzG, in samenwerking met gespecialiseerde partners, een studiedag

waarop

participatie

en

gers en besluitvorming te intensifiëren en te structureren. Vanuit haar werking stelt het Centrum Ingenieurs zonder Grenzen vast dat participatie, de zgn. modeloplossing die reeds jaren gehanteerd wordt in de ontwikkelingssector, nogal wat verdeeldheid zaait als het op praktische uitvoering aankomt.

besluitvorming in de ontwikkelingssector aan een kritisch onderzoek

nissen en een drietal gevalstudies, reikt de studiedag ook inzichten aan vanuit programma-organisatie en projectbeheer. Tenslotte krijgen de deelnemers de kans om in beperkte werkgroepen na te gaan hoe formele/informele vormen van participatie invloed uitoefenen op de selectie, de levenslijn en de duurzaamheid van ontwikkelingsprojecten/ programma’s.

Huidige maatschappelijke trends werken destabiliserend op een aantal sociale processen, solidariteitsbanden en samenwerkingsverbanden. In allerlei sectoren en disciplines wordt gezocht naar nieuwe antwoorden die ondermeer de interdiciplinaire en intersectorale dialogen bevorderen. De belangrijkste uitdaging is om de betrokkenheid tussen bur-

48


De studiedag richt zich tot representatieve vertegenwoordigers van plaatselijke overheden, regionale en federale overheidsinstanties, NGO’s en bedrijfs- en overheidssectoren die actief zijn in het domein van de internationale– en ontwikkelingssamenwerking.

Doelstelling

wordt onderworpen. Vertrekkend van een drietal doorleefde getuige-

Doelgroep

Practisch Het Centrum Ingenieurs zonder Grenzen ging hierover rond de tafel zitten met een aantal gespecialiseerde partners en kwam tot het besluit dat de onenigheid omtrent participatie deels voortspruit uit het gebrek aan geijkte methodes om (veranderingen in) het sociaal kapitaal van de meest behoeftigen te meten. Deze studiedag wil een aanzet te geven tot het ontwikkelen van een instrumentarium dat het sociaal vermogen kan verhogen. Bovendien is het de betrachting om op basis van dit instrumentarium meer specifieke en sectorale toepassingen uit te werken, bijvoorbeeld voor de sector van ontwikkelingssamenwerking, de industriële sector, de sector van welzijnszorg, enz.

Deze studiedag loopt in samenwerking met de Stichting Ryckevelde die haar gebouw in Damme ter beschikking stelt. Het is een gezamelijk initiatief van het Centrum Ingenieur zonder Grenzen en de studiebureau’s CHORA - Research & Consultancy en SABIC. Er worden nog drie kandidaat-vrijwilligers gezocht om de besprekingen binnen de onderscheiden werkgroepen te verslaan.

Deelnamekosten: 120 EUR (excl. BTW) 90 EUR (excl. BTW) voor VIK-leden

Studiegroepen DROGE STOF BEHANDELING Mengen van droge stof.

uitgebreid kennis maken met de technische mogelijkheden van deze uiterst gebruiksvriendelijke CAE software. Doelgroep: Kastenbouwers, automatiseringsbedrijven, studiebureaus, projectleiders, en elektro-engineers.

dinsdag 25 november 2003

Omdat mengen tot gemengde gevoelens kan leiden. Omdat mengen zo verwarrend is. Omdat er een grote verscheidenheid aan mengers bestaat. Omdat ongekend onbemind is.

19u30: 19u45: 20u15: 20u30: 21u15: 21u30:

Daarom wordt een lezing gehouden over de voornaamste mengtechnieken van droge stof. Volgende onderwerpen komen aan bod: basisterminologie; verschillende mogelijke bewerkingen in mengers; classificatie van mengsystemen; overzicht van de verschillende mengsystemen;

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ELEKTRICITEIT EPLAN dinsdag 18 november 2003 De wereld verandert. De mondiale dynamiek stelt pittige eisen aan alle interne bedrijfsprocessen en zéker aan de engineering van elektrotechnische besturingen. EPLAN verenigt sedert 18 jaar ontwikkelings- en applicatiekennis en biedt de elektroningenieur een tool voor maximale ondersteuning, afgestemd op zijn werkwijze. Tijdens deze avonddemonstratie kan u

PROGRAMMA

Voorstelling Eplan N.V. Productvoorstelling Eplan Deel I. Pauze. Productvoorstelling Eplan Deel II. Vragen en antwoorden. Einde.

PRAKTISCH

donderdag 19 februari 2004 Met een juiste, elektrische standaard binnen uw onderneming realiseert u meer productiviteit, een hogere kwaliteit van de elektrische schema’s en kostenbesparing. U vermindert bovendien de kwetsbaarheid en u optimaliseert de samenwerking binnen uw organisatie. Uniformiteit en eenheid zijn niet alleen intern van groot belang, ook als u werk gaat uitbesteden voorkomt een goede standaardisatie vele onnodige conflicten. Dit seminarie is bedoeld voor projectleiders, maintenance managers, document/project verantwoordelijken en elektronontwerpers.

19u00: 19u10: 19u45: 20u00:

KUNSTSTOFFEN

Seminarie Standaardisatie

PROGRAMMA

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag februari 2004 om 19u00 Sprekers: Ing. Guy Willems (account manager) & Nico De Baerdemaeker (sales engineer), EPLAN Belgium Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: dinsdag 18 november om 19u30 Sprekers: Ing. Guy Willems (account manager) & Nico De Baerdemaeker (sales engineer), Eplan Belgium Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Voorstelling Eplan N.V. Productvoorstelling Eplan. Pauze. Belang en aspecten van standaardisatie . 21u00: Receptie met hapje en drankje. 22u00: Einde.

Matching van kunststofonderdelen woensdag 12 november 2003 Welke invloeden moet ik in rekening brengen als men een gestructureerd oppervlak wil? Waarom geven twee matrijzen van hetzelfde stuk niet dezelfde oppervlaktestructuur? Waarom passen de structuren van geassembleerde delen niet bij elkaar? Waarom kan ik niet zomaar van materiaal veranderen, zonder glansverschillen? Om een antwoord te vinden op deze vragen, gaan we in op de verschillende parameters die op het afbeelden een invloed hebben. Aangezien velen betrokken zijn bij deze problematiek, rekenen we ook op de ervaringsinbreng van de aanwezigen. Breng dus gerust eigen stukken mee. Bijgaande figuur die boekdelen spreekt, zal de discussie gemakkelijk op gang brengen. Moderator van dienst is Steven Daelemans, Bayer Belgium.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Spreker: Steven Daelemans, Bayer Belgium. Datum: woensdag 12 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK- en NIRIA-leden, niet leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Inschrijving verplicht vóór woensdag 5 november 2003. Het aantal deelnemers is beperkt !


Studiegroepen Kunststoffen op het internet III woensdag 19 november 2003 Toegang tot het internet lijkt meer en meer een evidentie. Maar als we "on-line" zijn, dan pas begint de zoektocht op dat fantastische worldwide web. Deze workshop wil vooral diegenen bereiken die beroepsmatig met kunststoffen actief zijn en die de mogelijkheden van het internet zo ruim mogelijk willen benutten. Zoekt u de weg op de internet highway? Is uw lijstje favorieten nog te beperkt? Wil u nieuwe medewerkers sneller en zelfstandiger laten renderen? Vraagt u zich wel eens af wat een nieuwsgroep of een webcam aan toegevoegde waarde kan bieden? Staat uw muis wel eens stil bij de vraag hoe informatie op het internet komt? Deze workshop biedt u antwoorden op voorgaande vragen. Dit programma bestaat dus uit een vlotte surf op het web, gecombineerd met dat ietsje meer, zoals een pagina online plaatsen, een webcamdemo, het gebruiken van discussiegroepen, steeds met het accent op kunststoffen. Schrijf u nu in voor deze boeiende workshop, aangezien het aantal PC’s en dus ook het aantal plaatsen beperkt is! Deze derde editie is het resultaat van het succes van de voorgaande twee, dus zeker de moeite waard.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 19 november 2003 om 19u30. Moderator: Ing. Dirk Vanherck, Philips. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór donderdag 6 november 2003 (strikte afsluiting). Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 20 personen!

52


Niko woensdag 26 november 2003 Niko is een Belgische familiale onderneming met een 400-tal werknemers gespecialiseerd in klein elektrotechnisch materiaal, voornamelijk voor residentiële toepassingen. Het aanbod varieert van hoog kwalitatieve standaardproducten, zoals schakelaars en stopcontacten, tot en met elektronische producten zoals draadloze producten voor toepassing bij renovatie en domotica, waarbij automatisering in de woning een feit wordt. De onderneming kenmerkt zich door een sterke integratie van marketing, eigen ontwerp en productie, m.a.w een sterke verticale integratie in de plant te Sint-Niklaas (misschien wel tegen alle huidige tendensen in). De voordracht en bedrijfsbezoek zullen dan ook gaan over hoe bij NIKO het proces van ontwerp tot en met productie aangepakt wordt en welke voor- en nadelen deze verticale integratie inhouden. Deze voordracht zal gegeven worden door ir. Geert Pauwels, technisch directeur bij NIKO, die verantwoordelijk is voor productie en voor ontwikkeling van elektromechanische producten. De uiteenzetting zal ongeveer 45 tot 60 minuten in beslag nemen, afgerond met een rondgang van ongeveer 30 minuten om daarna af te sluiten met rondvraag en een drankje.

sen, body panels voor graafmachines, snowscooters en dergelijke. De enorme corrosieweerstand maakt dat PDCPD het ideale materiaal is voor o.a. de chlooralkali industrie. De overige eigenschappen van PDCPD zorgen ervoor dat dit materiaal vooral ter vervanging van staal gebruikt wordt, hoewel meer en meer andere toepassingen het levenslicht zien door de toenemende bekendheid van het materiaal. Lage investeringskosten in matrijzen maken het zeer concurrentieel voor het maken van grote vormstukken in kleine oplagen (tot ca. 20.000 stuks per jaar). Deze lezing zal u duidelijke en praktische kennis geven over de eigenschappen, de toepasbaarheid en het kostenplaatje van PDCPD, alsook de drempel voor dit materiaal aanzienlijk verlagen. De spreker houdt zich dagelijks bezig met de opvolging van de meeste PDCPD projecten in de Europese regio, gaande van initieel idee tot productie.

PRAKTISCH

Plaats: Niko, Industriepark West 40, Sint-Niklaas. Begeleiding: ir. Geert Pauwels, technisch directeur, NIKO. Datum: woensdag 26 november 2003 om 19u30. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

PDCPD: Bewezen én veelbelovend woensdag 11 februari 2004 PDCPD (Polydicyclopentadieën) is een vrij nieuw en ongekend polymeer dat reeds een aantal zeer gekende toepassingen heeft. Hoge impactweerstand, ook bij lage temperaturen, is belangrijk voor motorkappen en spatborden voor tractoren, bumpers voor vrachtwagens en bus-

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 11 februari 2003 om 20u00. Spreker: Dirk Vervacke, Application Development Engineer, Noveon France SA. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK & NIRIA - leden, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ONDERHOUD Perslucht: kwantiteit & kwaliteit dinsdag 25 november 2003 Vermits de technologie steeds verfijnt, is niet alleen de kwantiteit van perslucht

Studiegroepen van belang, maar wordt ook de kwaliteit steeds belangrijker. Hiervoor werden een reeks filters en drogers ontworpen, maar hoe moeten we de juiste keuze maken in functie van de toepassing? Na een inleiding waarin de fysische eigenschappen van lucht en de werking van enkele compressoren worden besproken, worden de meest gebruikte filters en drogers toegelicht, alsook de verwerking van het condensaat. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt aangetoond wat de sterke en zwakke punten zijn van sommige opstellingen. Dit voor een normaal gebruik, veiligheid, back-up en onderhoud, met steeds in het achterhoofd een zo laag mogelijke gebruikskost.

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat, Geel. Spreker: Ing. Danny Gillis, Ultrafilter Benelux. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 19u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

REGELTECHNIEK Radar Level Measurement dinsdag 18 november 2003 Deel 1: Radar niveausensoren hebben zich de jongste jaren opgedrongen als de meest universele niveaumeters voor proces- en opslagtanks van vloeistoffen. Dit meetprincipe is nu door iedereen bekend en aanvaard als de beste oplossing voor deze toepassingen. Spreker Paul Croes van de firma VEGA brengt een aantal relevante toepassingen aan en bespreekt de evolutie die zich in dit domein heeft voorgedaan. De firma VEGA heeft meer dan 10 jaar ervaring in radar technologie voor niveausensoren, introduceerde in 1997 als eerste de 2-draad procesradar en is ondertussen marktleider in dit domein met meer dan 65.000 installaties in dienst.

Aarzel niet om ook uw eigen toepassingen voor te leggen als een besprekingsonderwerp op deze informatieavond.

TECHNISCHCOMMERCIEEL

Deel 2: Hebt u toepassingen op niveaumeting? De radartechnologie van Siemens biedt u als non-contacting technologie belangrijke voordelen. De Sitrans LR radartechnologie betekent lage onderhoudskost en een kostvriendelijke oplossing in vergelijking met TDR, yo-yo’s of andere contactmakende meetmethodes. Omdat microgolven geen overdrachtsmedium vereisen, zijn ze ongevoelig voor wijzigende procesatmosferen (damp, druk, temperatuur, stof, ...). Er bestaat een uitgebreid aanbod Sitrans LR modellen die voldoen aan uw specifieke niveaumeettoepassingen: op vloeistofopslagtanks in de chemische, hydrocarbons en farmaceutische industrie; voor procescontrole toepassingen: niveaucontrole van procestanks en reactoren met roerwerken en obstructies; op stoffige silo’s: voor long range niveaumetingen voor solids in bulk zoals vliegas, cement, zand, mineralen, poeders. De combinatie van geavanceerde radartechnologie, hoge frequentie met de jarenlange ervaring in echo analyse leiden tot succesvolle oplossingen voor contactloze niveaumeettoepassingen. Om u in detail te kunnen informeren over deze thema’s, nodigt Studiegroep Regeltechniek u uit om deel te nemen aan een boeiende gespreksavond, die zal worden geleid door de sprekers Dirk Heyselberghs (Siemens) en Paul Croes (VEGA).

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 18 november 2003 om 20u00. Sprekers: Paul Croes, Vega & Dirk Heyselberghs, Siemens. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Hoe maakt ú het verschil in de verkoop? dinsdag 25 november 2003 Tijdens deze studieavond geven we u een cocktail handige tips mee om net iets anders te zijn dan de anderen. Hierbij staat steeds de relatie met de klant centraal. Met één doel voor ogen: uw proTommy Harnie ducten goed en beter verkopen. Gaande van het eerste contact tot het contract zoeken we samen met u naar creatieve manieren om de relatie met uw klant in stand te houden en te versterken.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Tommie Harnie, Cameleon Business Training. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 21 november 2003.

Het Pygmalion-effect in de verkoop dinsdag 17 februari 2004 Het Pygmalioneffect legt uit hoe mensen elkaar beïnvloeden. Ons Pygmalion-effect beheersen wil dan ook zeggen dat we een grotere impact hebben op diegene met

Luc Cipers


Studiegroepen wie we communiceren. Hoe werkt dit in de verkoop? Wat is het verband met Freud’s befaamde IJsbergtheorie? Wat is een self-fulfilling prophecy? Deze en andere vragen zullen tijdens de interventie gesteld en beantwoord worden op een interactieve, leuke manier die een blijvende impact zal hebben op de deelnemers.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel. Spreker: Ing. Marc Van Roy, Van Roy Projects. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 19u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK-leden en EHEDG-leden, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Luc Cipers, Cipers Training & Consulting. Datum: dinsdag 17 februari 2004 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 13 februari 2004.

ISO 22000 Food Safety Management Standard dinsdag 25 november 2003 De International Organization for Standardization (ISO) publiceert in september 2004 een nieuwe standaard voor de ‘veilige productie van levensmiddelen’. De nieuwe norm, ISO22000, zal van toepassing zijn op de ganse voedingskolom. Van dierenvoeder- en levensmiddelenproducenten over machine- en verpakkingsfabrikanten actief in de voedingssector tot distributie- en retailorganisaties. Tijdens deze avondlezing krijgt u een overzicht van de huidige normen en certificeringen.

54


4 november 2003; 3 december 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 18 november 2003:Lezing: "Radar Level Management", VIK-Huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Onderhoud 24 november 2003: Kernvergadering, VIKhuis Wommelgem, om 20u00 25 november 2003: Lezing "Perslucht: kwantiteit en kwaliteit", KHKempen, Geel, 19u30

Studiegroep Veiligheid-Milieu

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bouwkunde 25 november 2003; 30 december2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Droge Stof Behandeling 10 december 2003: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00 25 november 2003: Lezing "Mengen", VIKhuis, Wommelgem, 20u00

VOEDING

Studiegroep Regeltechniek

Studiegroep Elektriciteit 18 november 2003: Lezing"Een nieuwe dimensie binnen elektrisch ontwerpen", VIK-huis, Wommelgem, 19u30 19 februari 2004: Avondseminarie "Een nieuwe dimensie binnen elektrisch onderhoud", VIK-Huis, Wommelgem, 19u00

20 november 2003; 18 december 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Energie 17 november 2003; Lezing "Duurzaam bouwen in de praktijk", VIK-Huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Technisch Commercieel 25 november 2003; VIK-Studieavond "Hoe maakt ù het verschil in de verkoop?", Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20u00 17 februari 2004; Avondlezing "Het Pygmalion-effect in de verkoop", Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20u00

Studiegroep Voeding 25 november 2003 Lezing "Iso 22000 Food Safety Management Standard", VIKHuis Wommelgem, 20u00 8 december 2003: Kernvergadering: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Kunststoffen 19 november 2003: Workshop "Kunststoffen op het internet III" (onder voorbehoud), VIK-huis, Wommelgem 26 november 2003: Bedrijfsbezoek NIKO 10 december 2003: Lezing "PPCO’s", VIKhuis, Wommelgem, 20u00 11 februari 2004: Lezing "PDCPD: bewezen én veelbelovend", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00

Inlichtingen en inschrijven: VIK-secret ariaa t: Katrien Van Vosselen Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem tel.: 03 259 11 07 fax: 03 259 11 01 e-mail: [email protected]

Muxum conceives, builds and services ICT-solutions while integrating Data, Telephony, Video and Internet Solutions. We assure a seamless integration into existing systems and provide a complete customer service and support. Muxum has two decades of ICT experience and

The Networks Optimizer

is the privileged partner for many businesses and organizations in Belgium, the Netherlands and Luxembourg. MUXUM is a member of the Batenburg Beheer group with over 900 employees and a total turnover of 115 mln Euro in 2001.

WAN & VPN

Voice Video & Data

Security

Telephony

The Muxum strategy is clear, simple and threefold: Quality, is the basis for continuity. Flexibility and customer orientation, ensures customer satisfaction. Focus on: WAN & VPN solutions Integrated Voice, Video and Data solutions Security solutions

Quality of Service Security Connectivity Network Health Check

Eight solutions are the result of our technological focus, call or e-mail us for more information on one of these topics; Ikaroslaan 75 1930 Zaventem 0032 (0)2 711.45.11 www.muxum.be

Remote Access Cabling Wireless Data

Cabling: Although structured cabling represents only 2 % of a typical corporate ICT budget, it is involved in up to 65 % of all major ICT problems. In addition, your cabling system is an enduring company resource, with an average life cycle of 15 years, compared to only 5 years for PC hardware and 3 years for software. Thanks to MUXUM’s integrated cabling design, planning, installation and maintenance services, your network infrastructure is in safe hands. MUXUM is a highly qualified provider of cabling systems, and is able to offer more than simply the infrastructural know-how and technology: • Based on the design resulting from an in-depth audit of your network needs, MUXUM can install your Structured or Proprietary Cabling Systems. Our product portfolio covers UTP as well as FTP/STP networks, and galvanic (copper) as well as fiber technologies. • Our extended cabling services include certification, additional documentation, cable management, and full maintenance coverage.

Wireless Data: In today’s information society, fast and flexible communication is of vital importance to all businesses. As a result, the importance of wireless data communication is growing rapidly, both for head office workers and for remote or mobile network users. Wireless data solutions are a prime means of introducing greater flexibility for portable PC environments, in your office as well as at home. In addition, significant cost reductions can be achieved through implementing wireless LAN-to-LAN instead of relying on expensive leased lines. Because our aim at MUXUM is to provide tailor-made wireless data solutions, our product range includes: • Wireless LAN connectivity solutions that function as an extension of an existing corporate LAN, bringing flexible and portable network access to meeting rooms, warehouses, flex-desk environments, retail, manufacturing sites - wherever network access is desirable but impractical with traditional fixed network architecture. • Wireless LAN-to-LAN connectivity solutions that can connect LANs as far apart as 26 kilometers at very high speeds, supporting both point-to-point and point-to-multiple point models. • Mobile access solutions providing remote access to corporate your LAN, Extranet, and to the Internet via GSM, HSCSD and GPRS technologies. These wireless data solutions are a vital extension to MUXUM’s Remote Access Solutions package.

>

SERVICE SOLUTIONS

>

ACCESS SOLUTIONS

>

CORE & EMERGING NETWORKING

>

NETWORKED A P P L I C AT I O N S

>

SECURITY SOLUTIONS

>

SURVEILLANCE SOLUTIONS

the art of integrating

We c o n s i d e r o u r m e t h o d o l o g y, s o l u t i o n m i x a n d s e r v i c e a p p r o a c h a n a r t form, and we approach each and every client with that mindset. Just as e a c h a r t i s t ’s c r e a t i o n s a r e u n i q u e , s o a r e o u r c l i e n t ’s n e e d s a n d g o a l s .

w w w. t e l i n d u s . c o m

the integrator

PROGRAMMA 14u00 – 14u45 Instrumenten ter bevordering van participatie

Donderdag 4 december

Gemodereerd door dr. Koen De Wandeler Ing. Georges Puissant (VIK-IzG) Profit en non-profit-sector: het onderscheid in vraag gesteld. Dhr. Pierre Lefèvre (Instituut voor Tropische Geneeskunde) Geïntegreerde analyse en monitoring Mevr. Roos Peirsegaele (Vredeseilanden) Participatie als doel en als drijfveer van een ontwikkelingsproject

8u30 – 9u00 Onthaal en registratie 9u00 – 9u15 Welkomstwoord

Prof.Dr. L. Bekemans (Stichting Ryckevelde) Voorzitter Vlaamse Ingenieurskamer

14u45 – 16u00 Discussie in werkgroepen

9u15 – 10u45 Visie en Structuur in het Ontwikkelingsbeleid gemodereerd door Prof.Dr. L. Bekemans (SABIC). Prof. Luc D’Haese ( voormalig verantwoordelijke van het dagelijks Bestuur BTC) Ontwikkelingsproblematiek in perspectief Prof. Pater Van Baelen (gedelegeerd bestuurder van CDI Bwamanda) Ontwikkelingsproblematiek op het terrein: structurele uitdagingen. Burggraaf Fons Verplaetse (ere-gouverneur Nationale Bank, en voorzitter CFP) Ontwikkeling vanuit een mondiaal oogpunt: mogelijke opties.

10u45 – 11u00 Koffiepauze

Werkgroep 1 (voorgezeten door Jac De bruyn) Formele/ informele besluitvormingsprocessen in het identificeren van ontwikkelingsprojecten. Werkgroep 2 (voorgezeten door Mevr Roos Peirsegaele Vredeseilanden) Formele/informele modaliteiten met een invloed op de levenslijn van ontwikkelingsprojecten. Werkgroep 3 (voorgezeten door Dhr. Stijn Sintubin ACV) Formele/ informele vormen van actieve betrokkenheid met een invloed op de duurzaamheid van ontwikkelingsprojecten.

16u00 – 16u15 Koffiepauze 16u15 –16u45 Voorstelling van werkgroep resultaten

11u00 –12u30 Participatie in Ontwikkelingsprojecten

Gemodereerd door dr. Koen De Wandeler

gemodereerd door Ing. L. Vierendeels (VIK-IzG) Dhr. Guido Peeters (DISOP): ‘progressive learning’ Dhr. Guido Lamote (TRIAS): projectervaring met participatie Dhr. Herman De Pretere (VIK-IzG & Exchange): Project Acquapisco in Peru

16u45 – 17u00 Besluit en aanzet voor verdere ontwikkelingen Afsluiting door dr. Koen De Wandeler

ANTWOORDSTROOK

12u30 – 14u00 Lunchpauze

terug te sturen naar het VIK-secretariaat t.a.v. Mevr Ingrid Van Damme e-mail: [email protected] Gelieve me een uitnodiging voor deze studiedag toe te sturen. fax: 03 259 11 01 Gelieve me in te lichten over de publicatie van de resultaten van deze studiedag. Ja, ik ben bereid als verslaggever van één van de werkgroepen op te treden.

Naam:

.............................................................

Adres:

.............................................................


I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents