I-mag. Briek. en de mechaniek INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

I-mag ut ic

a

INGENIEURSMAGAZINE

x-

Ch an ge)

e ac rm a Ph Janssen

s an m s uy Karel H

(E

Br iek

V A O

)

en de mechaniek MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

an er m t l e Guy A

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 42 • nummer 5 • mei 2004 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

(N

VIK-Weddenenquête

Ing. Leo Wezenbeek Vlieghavenlaan 4, 3140 Keerbergen HOOFDREDACTEUR Ing. Etienne Beernaerts EINDREDACTEUR Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. E. Beernaerts - Ing. I. Born Ing. B. Demol - Ing. H. Derycke Karel De Wever - Ing. N. Lagast Ing. G. Roymans - Ing. L. Van Bouwel Ing. L. Wezenbeek - Karel De Wever REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 50,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 25,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 12,50 voor studenten-industrieel ingenieur € 65,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Hoeveel verdient een industrieel ingenieur? Een vraag waar we als beroepsvereniging vaak mee geconfronteerd worden. Een vraag ook waar we het antwoord willen op kennen om de belangen van de industrieel ingenieur zo goed mogelijk te behartigen. Daarom organiseert de VIK om de twee jaar een grootschalige VIK-Weddenenquête. Niet om te weten hoeveel u persoonlijk als industrieel ingenieur verdient. De privacy wordt in deze enquête volledig gerespecteerd. Wel om de tendensen van de markt te kennen en u te laten inschatten hoeveel u eigenlijk zou kunnen en mogen verdienen, gelet op uw kennis en ervaring. Wanneer pas afgestudeerde industrieel ingenieurs zich bij hun toekomstige werkgevers aanbieden, worden zij meestal geconfronteerd met de vraag: Hoeveel wil je verdienen? Studenten willen weten wat hun diploma kan opleveren wanneer ze hun intrede doen in de professionele wereld. Maar het zijn niet alleen de nieuwkomers die nieuwsgierig zijn naar een realistische loonsverwachting op de arbeidsmarkt. Werknemers die hun hele loopbaan bij dezelfde werkgever blijven, zijn nu eerder uitzondering dan regel. Wat vroeger vanzelfsprekend was, is dat vandaag steeds minder, gezien de huidige conjunctuur van overnames en verdere internationalisering. Voor vele industrieel ingenieurs is het dan ook van groot belang om de markt te kennen, de bedrijfscultuur van mogelijk toekomstige werkgevers te kunnen inschatten én te weten wat men financieel kan en mag verwachten. Waar de bezoldigingen in openbare diensten zoals onderwijs, ministeries, provincies, steden en gemeenten statutair vastgelegd zijn, is dat in de industrie en zeker bij de kleine en middelgrote ondernemingen niet het geval. Hier speelt de regel van vraag en aanbod. Bij de vroegere openbare bedrijven en parastatale instellingen maakt men bovendien een onderscheid tussen de statutair aangeworven werknemers en de groep van "niet-statutairen", waarbij het loon wordt vastgesteld op basis van onderhandeling. Door de analyse van het aangebrachte cijfermateriaal wil de VIK de verloning van de industrieel ingenieurs in alle sectoren in kaart brengen, maar ook de verschillen die optreden naargelang de plaats van tewerkstelling, het functieniveau, het verschil in bezoldiging tussen grote en kleine bedrijven. Het is dan ook met aandrang dat wij u verzoeken om even de tijd uit te trekken om het bijgevoegde enquêteformulier in te vullen en te versturen. In het belang van alle industrieel ingenieurs.

Ing. Etienne BEERNAERTS Hoofdredacteur I-mag

MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected]

In dit nummer:

COVERFOTO: © Belga Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 42 Nummer 5 mei 2004

Broek Schotte

Fiets- en wandeldag

De VIK-

4 weddenenquête

NVAO: 23 Guy Aelterman

Dr. Paul &

8 Ing. Paul

6

Ex-Change

16 Karel Huysmans

Zes jaar

Sidmar &

32 na Sorbonne

36 het convenant

20

42

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

INGENIEUR EN BEROEP

Briek

Albéric Schotte en zijn ingénieur mécanicien 4
I-mag - MEI 2004


en de mechaniek ortrijk/Oostende.

K

De

onlangs overleden wielerlegende Briek Schotte zal

ongetwijfeld in de herinnering blijven als een kampioen onder de kampioenen. Briek won in zijn loopbaan tientallen wedstrijden waaronder twee keer het wereldkampioenschap en twee keer de Ronde van

De oud wielerkampioen vertelde er honderduit over zijn loopbaan, maar liet zich ook ontvallen dat hij ooit voor technisch ingenieur mechanica had willen studeren. De omstandigheden beslisten er echter anders over. Zijn belangstelling voor de techniek had natuurlijk alles te maken met de fiets, inzonderheid met "het verbeteren van de koersfiets", waarmee hij zoals hij zei "veel gewrocht en veel gesukkeld had".

Twee handen op één buik

Vlaanderen. Hij gold als het prototype van de zogeheten Flandriens, noeste werkers die vooral keihard konden fietsen. "Koersen? Da’s zere rijd’n" was een van zijn geweldige one-liners. Wat weinigen echter zullen weten, is dat Briek Schotte ook een rol

Het beeld van de renner met de tube rond de borst en de nek, de man die op de fiets zoals hij zei zoveel "gewrocht en gesjoold " had, blijft in onze herinnering.

gespeeld heeft in de pioniersjaren van de VIK. De samensteller van deze bijdrage, Ing. Noël Lagast, ontmoette Briek verscheidene keren in diens café in Kortrijk en op de zeedijk in Oostende. Aan de hand van zijn dagboeknotities, soms op bierviltjes neergepend, schreef onze collega zijn impressies neer. Over Briek en diens fascinatie voor de fiets als machine. Een merkwaardig brokje geschiedenis van de mechanica en ook van de VIK.

In de jaren zestig was de toenmalige Vereniging van Vlaamse Technisch Ingenieurs (de VVTI waaruit de VIK is ontstaan) in volle uitbreiding. Overal in het Vlaamse land werden toen regionale afdelingen opgericht, zoals ook in het zuiden van West-Vlaanderen. Om over de oprichting van de afdeling een eerste verkennende gesprek te voeren, werd een ontmoeting belegd, waar anders dan in het café van Briek Schotte op de Grote Markt in Kortrijk.

woning, aan wat Briek noemde "het verbeteren van de koersfiets". De oud-renner, die ploegleider was van een rennersstal, was voor het aanwijzen van de technische verbeteringen en fietscorrecties zowat zijn mentor. Hij heette Robert. Zijn familienaam ben ik vergeten. Jammer genoeg heb ik die destijds niet genoteerd, of misschien toch, maar God weet waar.

Het verbeteren van de koersfiets Een collega uit Kortrijk had mij voor een eerste gedachtewisseling over de oprichting van een VVTI afdeling in het zuiden van de provincie, uitgenodigd in zijn stamcafé op de Grote Markt in Kortrijk. Aan de telefoon had hij het over het café van "Skotte". Ik meende te hebben verstaan dat het café werd uitgebaat door ingeweken Schotten Op die bewuste avond, op een vrijdag midden december 1969, trof ik er echter heel andere caféhouders aan, met name Briek Schotte en zijn vrouw Gilberte Lecoutere. Mevrouw Schotte was mij niet onbekend. Haar ouderlijk huis stond op een boogscheut van het mijne. Dit was meteen brandstof voor een warme babbel. Na een paar dorstlavende rondjes kwam Briek ons viertal vervoegen. Meteen ging de eigenlijke bedoeling van onze bijeenkomst de mist in. In zijn sappig Kortrijks dialect vertelde de oud wielerkampioen honderduit. We vernamen dat een vriend van hem ook technisch ingenieur was. Hij was afdelingshoofd bij een fietsconstructeur uit de streek. Na zijn dagtaak werkte hij in zijn eigen atelier, achteraan zijn

Robert en Briek waren twee handen op één buik. Briek noemde hem nu eens "mijn vriend mécanicien", dan weer "mijn ingénieur technicien". In de omgangstaal van Briek waren bepaalde Franse woorden troef, vooral als ze iets te maken hadden met het fietsjargon. Het Kortrijkse Frans uit die tijd was niet aan Briek besteed. Enkele broodnoodzakelijke Franse zinnen had hij met behulp van een Assimil uit het hoofd geleerd. Dat had hij ook voor een paar andere vreemde talen gedaan. Briek gaf ons te kennen dat Robert in zijn vak "een krak van een vent was". In de loop van de jaren had hij in zijn atelier en op zijn werk bij de fietsconstructeur, heel wat aan de koersfiets gesleuteld. Aan het verbeteren van de vorm van de "guidon" (stuur), aan het ontwerpen van een nieuw "braquet" (versnellingsmechanisme), aan het verbeteren van de samenstelling van de "janten " (velgen) en het fietskader.

De koersfiets van Briek woog om en bij de 25 kilogram. Het moet een hels karwei geweest zijn om dat vehikel over de bergen te duwen.

De koersfiets woog nog steeds veel te veel, maar nog altijd veel minder dan de fiets waarmee Briek bergen en kasseien overwon. De fiets van Briek woog om en bij de 25 kilogram. In die tijd werden de wielen nog met vleugelmoeren vastgezet




MEI 2004 - I-mag
5

INGENIEUR EN BEROEP en de tuben met kleefband aan de velgen vastgekleefd. Het moet een hels karwei geweest zijn om dat vehikel over de bergen te duwen.

De afdaling van de Tourmalet Briek haalde er wat vergeelde foto’s bij. Foto’s van koersfietsen waarmee hij destijds had gereden en die uitgerust waren met een "braquet" waarbij men bij elke "changement de vitesse" een valpartij riskeerde, gewoon omdat de ketting in de wielspaken kon terecht komen. In zijn tijd regende het band- en kaderbreuken, maar nu, dank zij de vooruitgang van de techniek en het vakmanschap van "zijn ingénieur technicien", behoorde dit allemaal tot het verleden. Robert verdiende ongetwijfeld de titel van " meester–constructeur–ontwerper". In het modern jargon van opleidingen zou men hem een industrieel ingenieur productontwerper noemen en had hij internationaal de titel van "Master of Science in de fietskunde" kunnen voeren.

In die tijd werden de wielen nog met vleugelmoeren vastgezet en de tuben met kleefband aan de velgen vastgekleefd. De master boven alle masters had dan weer Briek Schotte kunnen zijn. Hij was immers Roberts leermeester. Volgens Briek werd men pas een meester in het vak na het doorlopen van een stage op het werkveld zelf. Briek was met deze visie

6
I-mag - MEI 2004


zijn tijd ver vooruit. Meester Briek nam zijn gazel Robert dan ook geregeld mee naar de grote wielerwedstrijden. Voor het opsteken van koersfiets-ontwerp-ervaring was de Ronde van Frankrijk de leerschool bij uitstek. Briek Schotte legde het ons allemaal haarfijn uit, met een tekening op een bierviltje. Hij schetste hoe een koersfiets kon breken bij het nemen van een scherpe afdaling van de Tourmalet. Bij het ontwerpen van nieuwe modellen diende Robert rekening te houden met de vreemde krachten van een speldenbocht. Dat kon men niet in een school leren, maar alleen ervaren en bij elke rit optekenen, want computers bestonden toen nog niet. In de wagen die in het kielzog van de renners volgde, had Robert een klein bureau en een mini-tekentafel geïnstalleerd. Het rijdend fietslabo verzamelde de gegevens waarmee dan buiten het wielerseizoen in de fabriek en onder het waakzaam oog van sportdirecteur Briek aan het verbeteren van de koersfiets werd gewerkt.

gewone fietsen en koersfietsen vervaardigd maar ook fietsen die uitgerust waren met een hulpmotor. Het was de periode van de bekende Solex en Mobylette. Ze verkochten als zoete broodjes. Het duurde helaas niet lang. Vlaanderen werd het fietsen zat. Meer en meer koos het volk voor de auto. De verkoop van de fiets onder de merknaam Flandria boerde zienderogen achteruit. Er ontstond ruzie onder de broers en hun zakelijke wegen scheidden. Remi kreeg de fietsafdeling, met behoud van het merklabel, en ook de fabriek waar bromfietsmotoren werden ontwikkeld en vervaardigd. Broer Aimé koos voor de bromfietsafdeling zij het dan onder het merknaam Superia. In plaats van de bromfietsmotoren bij zijn broer aan te kopen, bestelde hij ze bij de Duitse fabrikant Sachs. Als tegenzet liet Remi een gloednieuwe bromfietsproductielijn bouwen. Daarvoor werden opnieuw tientallen technisch ingenieurs aangeworven.

De concurrentie tussen Flandria en Superia

De roep naar technisch ingenieurs mechanica

Aan fietsconstructeurs heeft Vlaanderen nooit een tekort gehad. Het mekka van de grote constructeurs en ontwerpers was destijds in West-Vlaanderen gevestigd. De broers Aimé (de oudste) en Remi Claeys waren ooit zaakvoerder van een bloeiende fietsenfabriek in Zedelgem. Ze stelden een paar honderd technisch ingenieurs tewerk. Er werden niet alleen

Aan de afdelingen mechanica van de toenmalige scholen voor technisch ingenieurs werden alle hens aan dek geblazen. Er moesten meer technisch ingenieurs in de mechanica opgeleid worden. Remi was ook gretig met elke vorm van medewerking om deze opleiding te stimuleren en te activeren. Sponsoring van de opleiding door het leveren van bijkomen-

de laboratoriuminfrastructuur was toen een gewone zaak. De opleiding technisch ingenieur mechanica en niets dan deze opleiding werd het nieuwe adagio van de hogere technische opleiding. Waar hebben we dit vele jaren later nog eens gehoord, zij het dan voor een andere soort van opleiding die aangepast diende te worden aan de roep maar ook aan de tijdelijke nood van de industrie. De reclamejongens van Remi hadden er zelf een slogan bij bedacht: "Je bent maar dom als je nog niet rijdt met een brom". De concurrentie tussen de broers was bikkelhard, al bleven de bromfietsen van Flandria en Superia jarenlang als twee druppels water op elkaar lijken. De overloop van technisch ingenieurs van de ene fabriek naar de andere was navenant. Het loon dat de ene broer aan de technisch ingenieurs uitkeerde, verschilde vaak aanzienlijk van het loon dat de andere broer uitkeerde. De toenmalige VVTI hield er een bloeiende kring aan over die vooral gekruid werd door levendige debatten "over de wedde van de technisch ingenieur".

Begin jaren zeventig produceerde Flandria jaarlijks 450.000 fietsen en 110.000 bromfietsen, maar stilaan kalfde de fietsproductie af.

De twee wielerploegen Aimé richtte zijn eigen wielerploeg Flandria op. Remi deed enkele jaren later net hetzelfde, maar dan onder de naam Superia. Briek Schotte werd sportdirecteur van het Flandria-team. De Leeuw van Vlaanderen leidde de ploeg van het ene succes naar het andere. Rik Van Looy reed voor Flandria, maar schakelde later over naar Superia. Eddy Merckx koerste voor Superia en onze collega Robert werkte inmiddels verder met zijn ploeg van technisch ingenieurs aan het verbeteren van

de koersfiets. De Flandria-ploeg bleek door een injectie van technische vooruitgang, technische kennis en wilskracht niet meer te stuiten .

De neergang Begin jaren zeventig produceerde Flandria jaarlijks 450.000 fietsen en 110.000 bromfietsen, maar stilaan kalfde de fietsproductie af. In 1979 fabriceerde Flandria jaarlijks nog 32.000 fietsen en amper 3.500 bromfietsen. De negatieve economische conjunctuur en de aanhoudende familieruzies hadden de ondernemingen van Remi en Aimé genekt. Honderden werknemers stonden op straat, tientallen technisch ingenieurs dienden uit te kijken naar een andere werkgever. De grote roep naar technisch ingenieurs mechanica was voorbij. Later werd de opleiding in de meeste scholen afgebouwd en omgevormd tot de opleiding van industrieel ingenieur elektromechanica. Begin jaren tachtig kwamen Flandria en Superia in handen van het Zweeds bedrijf Stiga en werd de productie van de Flandria en Superia fiets stopgezet.

Beukend tegen de wind Gedurende vele jaren stuurde ik Briek bij de jaarwende een nieuwjaarskaartje namens de VVTI. Hij beantwoordde die steevast, zij het soms weken later. Hij tekende telkens met "Brik" zonder "e". Buiten het drukke toeristische seizoen ontmoette ik hem vaak op de zeedijk in Oostende. Met de neus in de wind kon men hem van ver zien aankomen. Hij liep zoals hij reed, de rug voorovergebogen, beukend tegen de wind. Maar steeds had hij tijd voor een praatje. Briek was immers zeer aanspreekbaar, beleefd en altijd wel gezind. Met zijn vlijmscherp geheugen kon hij zich nog goed de bijeenkomst van weleer in zijn café herinneren. Zijn bewondering voor de techniek en de opleiding van ingenieurs is nooit weggeweest. Zijn vriend, technisch

ingenieur Robert, was inmiddels overleden. Briek vertoefde vaak aan de zee. Niet ver van de plaats waar zijn vrouw Gilberte (zij was regentes) was opgegroeid, hadden ze een riant buitenverblijf, langs de Driftweg in Bredene. Gilberte Lecoutere is 9 maanden voor Briek gestorven. Briek Schotte (84) overleed op 4 april 2004 in een ziekenhuis in Kortrijk, op de dag dat zijn Ronde van Vlaanderen gereden werd. Hij sukkelde reeds geruime tijd met zijn gezondheid en had de laatste jaren enkele heelkundige bewerkingen ondergaan.

Stalen Albéric Sportjournalisten hadden hem destijds als IJzeren Briek gedoopt, een cliché dat spoedig de hele sportwereld veroverde. Albéric, de voornaam waarmee ik hem steeds aansprak, tot zijn groot genoegen overigens, vond ijzer toch maar niets. "Wa zie je mè ne velo ut iezer, da roest en goat kapot", zei hij me eens, verwijzend naar het ijzeren hekwerk van de zeedijk in Oostende. Een stalen reling was volgens hem veel beter geweest, veel "kloeker". Aan zee vertoeven was volgens Briek "alleen maar een beetje komen uitwaaien en een beetje komen genieten van de klaps van de mensen", van het volk, het type van mensen waarmee hij in zijn geboorteplaats in Kanegem en later op de boerderij van zijn ouders in Desselgem was opgegroeid. Het beeld van "Stalen Albéric", de renner met de tube rond de borst en de nek, de man die op de fiets zoals hij zei zoveel "gewrocht en gesjoold " had, blijft in onze herinnering. We zullen hem niet meer op de zeedijk, vechtend tegen de wind, ontmoeten. Maar vechten tegen de onstuimige zeewind was volgens hem niets in vergelijking met de "force" die hij ooit als renner op de fiets had moeten opbrengen.

Ing. Noël LAGAST




MEI 2004 - I-mag
7

INGENIEUR EN BEROEP

Weddenenq ij dit nummer van I-mag vindt u een formulier van onze Weddenenquête-2004. Wij vragen u allen met aandrang om mee te werken aan dit belangrijke initiatief van de Vlaamse Ingenieurskamer. Het vraagt niet veel van uw tijd en het is in uw eigen belang en in het belang van alle industrieel ingenieurs. Met uw medewerking kunnen we een bruikbaar instrument samenstellen voor werknemers en werkgevers.

B

1. De Tweejaarlijkse VIK-Weddenenquête De Vlaamse Ingenieurskamer heeft een zeer lange traditie in het organiseren van periodieke weddenenquêtes. De laatste tien jaren gebeurde dat zelfs om de twee jaar. De verwerking van de antwoorden geeft ons een bijzonder nuttige en vooral correcte basis om zowel onze leden als de werkgevers in te lichten over de actuele situatie van de verloning van industrieel ingenieurs in de privé-bedrijven. Tegenover andere beschikbare weddengrafieken hebben wij het voordeel dat onze informatie specifiek en ondubbelzinnig beperkt is tot industrieel ingenieurs en tot de niveaus waar de grote meerderheid van hen tewerkgesteld is. Ons belangrijkste doel is een instrument in handen te hebben waarmee we onze leden een antwoord kunnen geven op twee pertinente vragen: 1. mijn wedde is nu xxx, is dit normaal voor mijn situatie? 2. ik wil onderhandelen over een nieuwe situatie, welke wedde kan ik verwachten? Ook voor de werkgevers is onze informatie zeer welkom. Dank zij het eenvoudig concept van onze enquête krijgen wij een voldoende grote respons om betrouwbare gemiddelden te berekenen. Ondanks die eenvoud zijn we toch in staat om een redelijk grote diversificatie van specifieke data te verwerken. Ook tussen twee enquêtes in slagen we erin de trends bij te houden zodat wij altijd in staat blijven om over de actuele situatie te informeren.

8
I-mag - MEI 2004


2. Reële vergelijkbare Bruto Maandwedde Iedere werknemer heeft een contractueel overeengekomen bruto maandwedde. Deze basiswedde wordt normaliter jaarlijks aangepast volgens anciënniteit en prestaties. Met uitzondering van de handelsvertegenwoordiger zou die bruto wedde minimum 88% moeten uitmaken van de reële maandwedde. In veel gevallen wordt in de privé-bedrijven een deel van het loon toegekend onder vorm van extra loonelementen waaruit de werknemer soms zelf kan kiezen. Dit maakt het correct bepalen van een vergelijkbare maandwedde moeilijker. Niet alle voorgestelde loonelementen moeten aanzien worden als werkelijk deel van de maandwedde. Wij gaan ervan uit dat de reële bruto maandwedde bestaat uit: • de overeengekomen bruto maandwedde van de betrokken maand • het gemiddelde maandelijkse commissieloon van de laatste 6 maanden • 80% van de werkelijke waarde van voordelen in natura met een maximum van 350 EUR. Dit zijn oa: privé gebruik van een firmawagen, gratis woning, e.d. • 50% van maaltijdcheques of van een forfaitaire kostenvergoeding met een maximum van 125 EUR. • vastliggende extra jaarvergoedingen buiten het wettelijke vakantiegeld en bovenop de dertiende maand die algemeen toegekend wordt Alle andere extra's (prestatiepremies, allerlei cheques, verzekeringen, extra pensioenen) hebben uiteraard een werkelijke waarde die men moet mee betrekken in een weddenevaluatie. Ze zijn echter te aanzien als sociale voordelen of als een onzeker inkomen dat niet vrij beschikbaar is in het gezinsbudget.

3. Evaluatie van de Wedde Om de eigen wedde te evalueren, moet men haar vergelijken met het gemiddelde van die van de collega's in een vergelijkbare situatie. Het spreekt vanzelf dat de wedde niet uitsluitend in functie staat van de leeftijd. Het is echter de enige bruikbare indicator om gemiddelden weer te geven en in de praktijk blijkt het ook een goede benadering voor een algemene evaluatie.

uête 2004 De gemiddelde wedden die in Vlaanderen aan industrieel ingenieurs in de privébedrijven worden betaald, zijn vooral afhankelijk van de anciënniteit en van het niveau van de uitgeoefende functie. Ook de grootte en de internationale impact van het bedrijf spelen een merkbare rol. In grote bedrijven heeft de aard van de functie weinig invloed en speelt alleen het niveau. De realiteit toont dat carrières van de meeste industrieel ingenieurs evolueren volgens drie onderscheiden functieniveaus. De inschatting van het eigen niveau is wel de moeilijkste stap in het evaluatieproces. • In de meeste gevallen komt een beginnend ingenieur na het afstuderen terecht in een vooral technische, uitvoerende taak. Dit is een evaluatieperiode die volgens de prestaties tussen de zeven en de tien jaar kan duren. • Twee derden van onze collega's komen na deze periode terecht in een functie waarbij zij meer en meer verantwoordelijkheid toebedeeld krijgen en waarbij het managementaspect belangrijker wordt dan het zuiver technische. De wedde evolueert met ongeveer dezelfde stijgingsgraad als in de beginjaren. Wij aanzien dit als de gemiddelde evolutie in de ingenieurscarrière.

• Zoals in alle beroepen zullen een aantal ingenieurs ook na de inloopperiode een eerder vlakke loopbaan doormaken. Zelfs na 10 jaren dienst blijven zij hoofdzakelijk uitvoerders in bijna zuiver technische functies. Anderzijds maakt een niet gering percentage van de industrieel ingenieurs een sprong naar nog hogere managementfuncties met grotere zelfstandigheid en verantwoordelijkheden. De 5% topwedden in dat niveau verwerken we niet mee omdat zij het gemiddelde vervormen. De laatste jaren zijn de regionale en de sectoriële verschillen veel minder signifi-

Hoe neem ik deel aan de VIK-WEDDENENQUÊTE 2004 ? 1. DOE IN ELK GEVAL MEE 2. Vul het formulier zo juist mogelijk in. Overdrijvingen storen! 3. Lees en volg de gegeven verduidelijkingen. 4. Zend het formulier terug binnen de maand na verschijnen.

cant dan vroeger. Variaties bestaan nog wel, maar zijn cijfermatig moeilijker in kaart te brengen. Toch blijven wij deze verschillen opvolgen. Voor het eerst maken we ook onderscheid tussen de wedden van vrouwen en mannen. We zijn dan ook benieuwd naar de verschillen die het onderscheid der geslachten geeft. Namens de VIK willen we u graag uitnodigen om deel te nemen aan de weddenenquête. We danken u hiervoor.

Ing. Leo VAN BOUWEL

Aandacht: Collega’s tewerkgesteld in openbare diensten (Onderwijs, universiteiten, steden en gemeenten, openbare instellingen) en die bezoldigd worden volgens officiële barema’s, hoeven niet deel te nemen aan deze enquête. De barema’s die op hen van toepassing zijn, worden ter gelegenheid van deze enquête eveneens gepubliceerd. Collega’s tewerkgesteld als “niet-statutaire werknemers bij parastatalen en openbare instellingen” verzoeken wij wel deel te nemen.

UNIEKE & NIEUWE VOORDELEN ALLEEN voor VIK-LEDEN De Vlaamse Ingenieurskamer heeft voor haar leden bij een aantal uitgeverijen uitzonderlijke en zeer interessante kortingen kunnen verkrijgen op gespecialiseerde technische tijdschriften.

U kunt tot 100 EURO besparen!! Dit wil zeggen méér dan uw persoonlijk lidgeld van maximum 50 EURO!! Voor gedetailleerde info zie de VIK-website www.vik.be op het voor de VIK- leden gereserveerde deel toegankelijk via “login”.

Haast U: dit aanbod is slechts geldig van 15 mei tot 31 juni 2004.




MEI 2004 - I-mag
9

Vorming Een nieuwe visie op "leren leren"

Van Master naar Fellow VIK en vorming zijn twee termen die bij elkaar passen als de honig bij de bij. De Vlaamse Ingenieurskamer heeft steeds een pioniersrol vervuld op het gebied van

Een stelling die volledig aansluit bij de filosofie van de Vlaamse Ingenieurskamer. Ter ondersteuning: in het jaar 2004 zal het vormingscentrum van de VIK de 500.000ste mandag realiseren. Welke cursist mogen we in de bloemen zetten?

de permanente vorming. Sedert 1973 organiseert de VIK kennisoverdracht in de vorm van Masteropleidingen, korte en langlopende cursussen, en dit in alle disciplines van engineering en techniek. Jaarlijks schrijven meer dan 2000 cursisten zich in voor de vormingsprogramma’s van de VIK. Geen beroep is zo flexibel en innovatief als dat van ingenieur. Daarom worden de opleidingsprogramma’s ieder academiejaar bijgestuurd volgens de behoeften van de bewegende technologiemarkt. Ook nu weer wordt

"Vorming en opleiding zijn belangrijke elementen voor een bedrijf dat zich als aantrekkelijke werkgever wilprofileren." Lic. Leon Vliegen HR-manager van het Jaar 2003

gesleuteld aan de programma’s voor het academiejaar 2004-2005. Belangrijke vernieuwing is de invoering van

Fellow in Informatietechnologie

de Fellow die ten gevolge van de BaMa akkoorden geleidelijk aan de oudere benaming Master zal vervangen.

De Vlaamse Ingenieurskamer heeft met een ambitieus opleidingsprogramma het spoor uitgezet tot een eind in de 21ste eeuw. Met het nieuwe en functionele vormingscentrum in Wommelgem, onder cursisten kortweg VIK-Huis genoemd, werd niet alleen geïnvesteerd in een fris gebouw, informatica, PC- en trainingslokalen allerhande, maar ook en vooral in mensen met een nieuwe visie op "leren leren". Docenten werden zorgvuldig gekozen uit de industrie, maar ook uit het professorencorps van universiteiten en hogescholen. Om het belang van vorming en permanente opleiding te onderstrepen, citeren we Lic. Leon Vliegen, Country HR-manager bij Borealis en verkozen tot HR-manager van het Jaar 2003: "Ik merk in de bedrijfswereld een positieve tendens, maar helaas zijn er nog veel bedrijven die het belang van opleiding onvoldoende inschatten. Investeren in opleiding rendeert nochtans op velerlei manieren: 1. omdat het de competentie van de werknemers verhoogt en bijgevolg de resultaten van het bedrijf zal verbeteren; 2. omdat het belonend werkt voor mensen. De meeste werknemers appreciëren ten zeerste dat een organisatie hen de mogelijkheden biedt om zich te ontwikkelen en verder te groeien. Vorming en opleiding zijn dus belangrijke elementen voor een bedrijf dat zich als aantrekkelijke werkgever wil profileren."

10
I-mag - MEI 2004


Eén van de meest succesvolle opleidingsprogramma’s is de Master in Informatietechnologie, die dit jaar voor de 12de keer zal worden georganiseerd in samenwerking met de Katholieke Hogeschool Kempen. In het academiejaar 2004-2005 zal deze cursus lopen onder de naam Fellow in Informatietechnologie, een naamsverandering die geenszins een kwaliteitsverandering inhoudt, maar het logische gevolg is van het invoeren van de graad Master aan universiteiten en hogescholen. De titel Fellow werd overigens door de VIK gepatenteerd als Masterclass VIK Certified ®. De opleiding in informatietechnologie was van meet af aan een schot in de roos. En al is de informatietechnologie in al die jaren sterk geëvolueerd, het programma heeft gelijke tred gehouden en beantwoordt aan een reële behoefte in het bedrijfsleven. Elk bedrijf heeft mensen nodig met een brede kennis van informaticatechnologie op hoog niveau. De kwaliteit van de opleiding wordt nauwgezet bewaakt door de programmacommissie die de snelle evolutie op de voet volgt. Een trio van industrieel ingenieurs, Bruno Van de Velde, Peter Van Beek en Frank Hofman, weet er elk jaar opnieuw door hun inzet en bezieling een succes van te maken. Een belangrijke medespeler in dit opleidingsprogramma is de KH Kempen. Met meer dan 6.000 studenten is KHK de grootste hogeschool in de associatie KU Leuven. De campus in Geel is het centrum van het hogeschool informatie netwerk. Het eigen netwerk (één gigabit interne snelheid) werd uitgerust met een glasvezelbackbone en met de allermodernste netwerkcomponenten. Tevens is het netwerk aangesloten op het nationale wetenschappelijke netwerk, Belnet. Deze infrastructuur en de competenties die daarbij horen, maken van de KHK een sterke partner in elke opleidingsbehoefte. Door de bundeling van hun comple-

Vorming mentaire knowhow hebben de Vlaamse Ingenieurskamer en de Katholieke Hogeschool Kempen een fel gewaardeerde inspanning geleverd om aan de noden van het bedrijfsleven tegemoet te komen. Het programma loopt over één jaar en start weer op 17 september 2004. In de cursussen komen ondermeer hardware platformen, operating systems, databases, software ontwikkeling, data-communicatie, netwerken, toepassingen en beheersaspecten aan bod. Deze Fellow richt zich enerzijds tot managers, projectmanagers en kaderleden die een globaal beeld van de beschikbare informatietechnologieën en –systemen nastreven, en anderzijds tot ervaren informatici die vanuit hun specifieke vakkennis en ervaring tot een breder overzicht wensen te komen om hun activiteiten te kunnen verruimen of door te groeien naar een managementfunctie. De kandidaten-cursisten dienen een diploma te hebben van academisch niveau en/of dienen het bewijs voor te leggen van voldoende ervaring in het bedrijfsleven.

"De scholingsgraad is één van de belangrijkste elementen bij het behalen van een hoge productiviteitsgraad." Mevr. Hilde Smets Kamer van Handel & Nijverheid Limburg

In het jaar 2004 zal het VIK-vormingscentrum de 500.000ste mandag realiseren. Welke cursist mogen we in de bloemen zetten? Nog meer Fellows Er is nog meer nieuws van het VIK-Vorming front. Reeds meerdere jaren heeft de VIK cursussen over Productiviteitsverbeterende Technieken in haar aanbod. De cursussen handelden over Bedrijfskunde, Methodestudie, Procesanalyse, SMED, Continu Verbeteren, Kaizen van Dewing tot PDCA, Value Analysis, Product Engineering, Performance Measurement… Deze cursussen zullen vanaf het najaar 2004 gebundeld worden tot een modulair samengesteld expert-programma Fellow in Industrial Engineering. Om het belang van deze opleiding te schetsen, citeren we mevr. Hilde Smets van de Kamer van Handel & Nijverheid Limburg: "De scholingsgraad is één van de belangrijkste elementen bij het behalen van een hoge productiviteitsgraad. Er zijn ons vele gevallen bekend van bedrijven die door het sleutelen aan werkmethodes en werkvloercommunicatie op een competitieve koers zijn gebleven." Meer nieuws in een volgende uitgave.

Ing. Jan WINTEN

DIENSTAANBIEDINGEN VOORTAAN OP

www.vik.be

Om onze service te verbeteren, verhuist de rubriek “Ingenieurs bieden hun diensten aan” naar de website www.vik.be Dit stelt ons in staat sneller op de bal te spelen en de rubriek dagelijks te actualiseren en te updaten. Stippen we ook aan dat tal van industrieel ingenieurs die van deze dienst gebruik hebben gemaakt, op deze manier een nieuwe job hebben gevonden. Bent u als industrieel ingenieur op zoek naar een nieuwe uitdaging? Bent u als bedrijf op zoek naar een geschikte kandidaat? Surf naar www.vik.be/jobdienst of bel naar de VIK: 03 259 11 00 - e-mail: [email protected] Wenst u als bedrijfslid uw vacature GRATIS te laten opnemen op de VIK-website? Surf dan naar www.vik.be/jobdienst/plaats nieuwe vacature en vul het formulier in. Uw vacature zal gedurende 1 maand op de website blijven staan. Voor meer informatie over andere mogelijkheden om te adverteren op www.vik.be: contacteer de VIK op tel: 03 259 11 09.




MEI 2004 - I-mag
11

Vorming Cursusoverzicht voorjaar 2004

vanaf mei 2004

Onderhoud

TECHNOLOGIE

Onderhoudskunde en –management

5D*A

14.05

2D*A

03.06

1D*A 3D*A

07.05 28.05

Projectbeheer Projectplanning en management voor gevorderden

Technisch commercieel - Verkoop


Bouwkunde Wetgeving van 25/01/2001 betreffende de mobiele bouwplaatsen Bekistingen en zichtbeton Bruggenbouw Kaaimuren en aanlegsteigers

4A*A 4A*A 4A*A 3A*A

10.05 12.05 08.06 16.06

De winnende offerte Consultative selling

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

Energie - Koeltechnieken Koeltechniek Klimatisatie van gebouwen EMC/EMI

10A*G 12.05 5D*G 28.05 3V*A 05.06

Leidinggeven Mechanica

De kunst om te "motiveren" en te "leiden"

Flensverbindingen

3V*A

3D*G

11.05

4N*A

11.05

4A*A

18.05

05.06

Persoonlijke Effectiviteit Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering

Voeding - Biotechnologie Basisbeginselen van de biotechnologie HACCP

3A*A 2N*A

12.05 18.05

Team Coachen van medewerkers

BEDRIJFSKUNDE

Beheer van gebouwen Facility Management Lage energiegebouwen

6A*A 2N*A

04.05 07.05

6 Sigma: gestructureerd en fundamenteel problemen aanpakken 4A*A

24.05

Kwaliteit

Productie en Logistiek Voorraadbeheer ( Module MLM)

8A*A

22.06

12
I-mag - MEI 2004


*A = Antwerpen *G = Gent *H = Hasselt

Lichte afwijkingen in data en uren zijn steeds mogelijk. Meer info op www.vik.be/vorming

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05, fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]

Milieu Opstart en onderhoud van een bedrijfsafvalstoffenpark

= Nieuwe cursus XD* = Dag XN* = Namiddag XA* = Avond X = aantal sessies

1A*A

15.06

Vorming AANVULLENDE VORMING MILIEUCOÖRDINATOR A & B De VIK en het De Nayer Instituut slaan de handen opnieuw in elkaar voor het programma "Aanvullende vorming Milieucoördinator - niveau A en B" op basis van de wettelijke bepalingen terzake.











De cursus start op 17 september 2004 en loopt tot juni 2005 met een eindwerkverdediging begin september 2005. Diverse modules (milieuzorg, bodemsanering, lucht, water, ...) worden opengesteld voor andere geïnteresseerden.

Na het volgen van de volledige cursus en het slagen in examens en eindwerk verkrijgt men het certificaat niveau A of B. De cursus werd door de Vlaamse Milieuoverheid erkend onder nummer ERK/CUR/10-V. Na het volgen van een module verkrijgt men een attest in het kader van permanente vorming.

Vraag een uitgebreide folder met alle praktische informatie bij: VIK, Ria Brughmans, tel. 03 259 11 06 of [email protected]




MEI 2004 - I-mag
13

Vorming Symposium Asset management De link tussen maintenance en productie donderdag 27 mei 2004 Asset management helpt tot een snellere terugbetaling van de investeringen en een verlaging van de exploitatiekosten. De betrouwbaarheid van de installaties wordt bepaald door hun beschikbaarheid, de capaciteit en kwaliteit alsook de informatie via de instrumentatie. Uiteraard heeft alles zijn prijs en het is aan u om de juiste balans te vinden tussen beschikbaarheid en de nodige kosten om dit te realiseren. Bedrijven kijken niet alleen naar de onderhoudskosten. Zij moeten ook de totale kosten evalueren (cost of ownership). Onderhoud en productie zijn er slechts een onderdeeltje van. Hoe je dit kan benaderen of aanpakken lichten wij u tijdens dit symposium toe.

10u10: 10u55: 11u20:

12u05: 13u30:

14u20:

15u10: 15u30:


DOELPUBLIEK

Asset Management. Een "top down" benadering, Guido Verrept, ABB. Koffiepauze. Instrument Management Solutions (IMS) De juiste balans in onderhoud, Rinus van Kasteren, E&H. Lunch. "Asset Portal": een toegevoegde waarde voor productie en onderhoud, Willy Vinckx, Emerson. Asset Management with Foundation Fieldbus technologie, George Mooney, Shell Global Solutions International. Vraagstelling. Einde symposium.




Onderhoudsmanagers, productiemanagers, general managers, engineering.







Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag 27 mei 2004 Kostprijs: (excl. BTW): 240 EUR voor leden Bemas, VIK, NIRIA,

PROGRAMMA

08u30: 09u15: 09u25:




Ontvangst, uitdelen documenten. Inleiding door dagvoorzitter, Eddy Van Hees, Studiegroep Regeltechniek. Diagnostics and asset management, Hans Beerling, Shell Global Solutions International.

PRAKTISCH




vzw.Bachelor.be; 270 EUR voor niet-leden; 90 EUR voor leraars/studenten leden Bemas, VIK, NIRIA, vzw.Bachelor.be; 120 EUR voor leraars/studenten niet-lid. Info: een uitgebreide folder kan bekomen worden op het VIKsecretariaat: Ria Brughmans - tel. 03 259 11 06 - e-mail: [email protected]

OVERZICHT VIK-Masters 2004 - 2005 NIEUW vr

17|09|04

Aanvullende vorming Milieucoördinator, 6de promotie Niveau A & B, Sint-Katelijne-Waver

vr

17|09|04

Fellow in Informatietechnologie (Masterclass VIK Certified ®), 12de promotie

vr

17|09|04

Master in Bouwmanagement, 11de promotie

di

21|09|04

Master in Productie-Automatisering, 7de promotie

za

02|10|04

Master in Communicatie & Security Technologie, 7de promotie

najaar 2004

Fellow in Technisch Commerciële Skills (Masterclass VIK Certified ®)

najaar 2004

Fellow in Industrial Engineering vr

24|09|04

14
I-mag - MEI 2004


Master in Integraal Onderhoudsmanagement, 7de promotie

(Masterclass VIK Certified ®)

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Dokter Paul osselaar. In de vroegere

V

woning van wijlen dr. Paul Janssen is het Center for

Molecular

Design

(CMD)

van

Janssen Pharmaceutica gevestigd. Dr. Ing. Paul Lewi is de mentor en vice-president van het Center dat in 1995 werd opgericht om onderzoek te doen naar geneesmiddelen tegen AIDS, griep, tuberculose en psychische stoornissen. Het bijzondere van dit onderzoekscentrum is "dat het geen labo stricto sensu, maar eerder een virtuele organisatie is, die uitsluitend gebruik maakt van elektronische machines en grijze hersencellen", aldus Paul Lewi. Het CMD was het troetelkind van

vinger op de pols te leggen. "Is er

lijk man die een grote bijdrage heeft

dr. Paul Janssen. Iedere dag en dit

iets nieuws vandaag?" Paul Lewi

geleverd in de gezondheidszorg

tot de laatste dag van zijn leven

(42 jaar dienst bij Janssen Pharma-

wereldwijd.

kwam hij er een kijkje nemen om de

ceutica!) getuigt over een uitzonder-

DE GEEST VAN DE PIONIERS  Van onze redacteur "Is er iets nieuws vandaag?" Er ging geen dag voorbij zonder dat dr. Paul Janssen zijn naaste medewerkers ondervroeg over de stand van zaken in het onderzoek. Het was geen retorische vraag. Er werd ook een antwoord verwacht. "Heb je iets nieuws gelezen, iets opgevangen, iets gevonden?" Dr. Paul, zoals hij in het bedrijf genoemd werd en nog steeds genoemd wordt, had zijn eigen managementstijl ontwikkeld die heel bijzonder was en het succes verklaart dat Janssen Pharmaceutica gekend heeft en kent. Iedere ochtend werd hij thuis door dr. Ing. Paul Lewi opgepikt en maakten ze samen een boswandeling: dokter Paul en ingenieur Paul. Tijdens die wandelingen werd

16
I-mag - MEI 2004


er gepraat over het bedrijf, over het onderzoek, over informatica, over filosofie en maatschappij.

had ook een kritische benadering. Ieder idee werd kritisch getoetst, alle implicaties werden onderzocht, alle voor- en nadelen afgewogen."

> Is er iets nieuws vandaag? "O wee, degene die geen antwoord had op die vraag. Dat werd één keer getolereerd, misschien zelfs twee keer, maar geen drie keer. Je moest niet bij dr. Paul afkomen met het antwoord: "Neen, geen nieuws vandaag". Het ergste wat je kon overkomen, was dat je niets meer gevraagd werd. Dan wist je hoe laat het was. Het was zijn manier om zijn medewerkers scherp van geest te houden, uit te dagen om met eigen ideeën, projecten, plannen voor de dag te komen. Hij schonk heel veel vertrouwen aan zijn medewerkers, maar

1400 RESEARCHERS > Het Center for Molecular Design was het paradepaardje van dr. Paul. Inzake research is het CMD slechts het topje van een gigantische organisatie. "Zo kan je het wel stellen. In Beerse werken meer dan 1.400 researchers, dat betekent één derde van het totaal aantal onderzoekers binnen het wereldconcern Johnson & Johnson. Janssen Pharma-

en ingenieur Paul ceutica is niet alleen de grootste farmaceutische poot van Johnson & Johnson maar heeft ook J & J groot gemaakt. Vorig jaar heeft Janssen Pharmaceutica 865 miljoen euro geïnvesteerd in research.

"Het bedrag dat Janssen Pharmaceutica jaarlijks investeert in research is hoger dan het totale investeringsbudget van de Vlaamse Gemeenschap." - Ing Paul Lewi

Dat is het grootste researchbedrag dat ooit in België door een bedrijf werd geïnvesteerd. Minister-president Bart Somers merkte tijdens een bezoek aan ons bedrijf op dat dit bedrag hoger is dan het totale investeringsbudget van de Vlaamse Gemeenschap. Deze 865 miljoen euro betekent één vierde van de totale researchinvestering in Vlaanderen. Bovendien wordt dit gerealiseerd zonder één euro overheidssteun. Dr. Paul is steeds van het principe geweest dat een bedrijf zelf in research moet investeren, zonder steun van buitenaf. Vijftig jaar geleden is hij begonnen met de inkomsten van royalty’s te investeren in zijn bedrijf en dat gebeurt vandaag nog."

> Janssen Pharmaceutica heeft ook heel wat verwezenlijkt op gebied van research. "En daar zijn we fier op. In 50 jaar werden 77 originele geneesmiddelen ontwikkeld, dit is een absoluut wereldrecord. Vijf van deze producten kwamen op de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Janssen Pharmaceutica heeft revolutionaire bijdragen geleverd inzake bestrijding van parasitaire ziekten, worm- en schimmelziekten, diarree, allergieën, pijn, schizo-

frenie, plant- en diergeneeskunde, materiaalbescherming en nog een hele lange lijst van ziekten. Het aantal mensen dat hun leven of hun levenskwaliteit te danken heeft aan de geneesmiddelen die hier ontwikkeld werden, is niet te schatten. Dat loopt in de honderden miljoenen."

> Kwam dr. Paul niet in aanmerking voor een Nobelprijs? "Hij is vele jaren genomineerd geweest, maar heeft de prijs nooit behaald. Waarschijnlijk omdat hij geen aanmoedigingsprijs meer nodig had. Naar de geest heeft hij die prijs zeker verdiend. Vele Nobelprijswinnaars waren ook vriend aan huis bij dr. Paul. Met sommigen heeft hij zelfs schaak gespeeld. "Als mensen goed kunnen schaken, kunnen ze ook goed met wetenschappen om", zei hij altijd. Dr. Paul was zelf een uitstekend schaker. En al heeft hij geen Nobelprijs gewonnen,

"Als mensen goed kunnen schaken, kunnen ze ook goed met wetenschappen om." - dr. Paul Janssen dan werd hij wel 22 maal gelauwerd als doctor honoris causa, in verschillende landen van Europa, maar ook in China, Zuid-Afrika, Canada en de Verenigde Staten. Het is uitzonderlijk dat een wetenschapper wereldwijd onderscheidingen ontvangt voor een brede waaier van wetenschappelijke disciplines. Hij ontving zijn eredoctoraten niet alleen in de geneeskunde, maar ook in de natuurwetenschappen, de diergeneeskunde, de wetenschappen in het algemeen, de farmacie en zelfs de filosofie. Op een unieke wijze verenigde hij de eigenschappen van de chemicus, de farmacoloog en de medicus in één persoon."

DE EERSTE COMPUTER > Hoe bent u als industrieel ingenieur bij Janssen Pharmaceutica terecht gekomen?

"Na mijn humaniorastudies in het Jezuïetencollege heb ik twee jaar in het Institut Gramme in Luik gestudeerd. Kernenergie leek me echter interessanter dan de zware siderurgie. De eerste tekenen van verval waren zichtbaar in de staalnijverheid. Later is het een industrieel kerkhof geworden. Zo ben ik overgestapt naar de School voor Kernenergie in Mol, waar ik afstudeerde als technisch ingenieur scheikunde. Ik wou vooral research doen en deed mijn stage in de farmafabriek van de vader van dr. Paul. Ik was nogal leergierig en ging vervolgens wiskunde studeren aan de KUL. Na mijn kandidaturen kwam dr. Paul naar me toe. "Waarom hou je toch niet op met studeren?", vroeg hij. "Kom toch bij ons werken, dat is veel interessanter." Zo ben ik in 1962 begonnen toen het researchcentrum van Janssen nog embryonaal was. Ik kreeg de opdracht om mathematische analyses van het hart- en bloedvatensysteem op te stellen."

> Hoe bent u verder doorgegroeid in het bedrijf? "Wel, het is eerder toevallig gelopen. In 1966 kwam dr. Paul naar me toe met een voorstel. "Ik heb iets nieuw voor u", zei hij. Hij had een computer gekocht bij IBM, een mastodont van een bak. We hadden een astronoom in dienst die we programmeur noemden en het voltallige personeel mocht het nieuwe apparaat achter glas bekijken. Dr. Paul vroeg me of ik dat ding wilde bedienen om de fabricageprocessen te automatiseren. Het was een IBM 1800 process control computer, de enige op dat moment in Vlaanderen. Dr. Paul was gefascineerd door de computer die hij een elektronische gesprekspartner noemde. Hij zag de mogelijkheden van de computer om het werk van de laboranten




MEI 2004 - I-mag
17

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ te vergemakkelijken door gegevens te capteren, statistieken te verwerken… Voor hem was dit als een wetenschappelijk schaakspel."

> Betekende de intrede van de computer een grote verandering binnen het bedrijf? "Jazeker. Rond die computer werd een heel team samengesteld van technisch ingenieurs die later stuk voor stuk doorgegroeid zijn naar de hoge managementfuncties. Het waren heroïsche pioniersjaren. Nachten dat wij hebben doorgewerkt om programma’s te schrijven! Het was totaal vernieuwend en fascinerend. In die pioniersjaren bestond Janssen Pharmaceutica uit technisch (later industrieel) ingenieurs uit verschillende studierichtingen en één dokter, dr. Paul. Hij had een voorliefde voor technisch ingenieurs omdat die van alle markten thuis zijn. Ze hebben kennis opgedaan over scheikundige materie, computeraangelegenheden, biologie, zijn zowel theoretisch als praktisch geschoold, leergierig van nature en hebben een polyvalente vorming genoten, wat hen in staat stelt zich goed te ontplooien in een soepele omgeving. Zo ontstond in het bedrijf op een natuurlijke wijze een zeer horizontale structuur waarin vele talenten zich hebben weten te ontbolsteren."

DOCTORAAT > Toch bent u uiteindelijk nog verder gaan studeren. "Wiskunde was mijn eerste liefde. Doctoreren was voor mij een mogelijkheid om het pionierswerk binnen het bedrijf tot een standaard in de wetenschap te verheffen. Dr. Paul heeft mijn doctoraat sterk aangemoedigd. Aan de faculteit Farmaceutische Wetenschappen van de VUB heb ik een doctoraal proefschrift afgelegd over de Toepassingen van wiskundige statistische methodes op biologische gegevens. Sinds enige tijd ben ik daar aangesteld als gastprofessor voor het vak Drug Design."

> Van dat ogenblik af was er een tweede dr. Paul in het bedrijf.

18
I-mag - MEI 2004


Ing. Paul en dr. Paul in het virtuele labo

"In die pioniersjaren bestond Janssen

operaties. Wist u dat in vroegere tijden 2 procent van de patiënten overleden door het gebruik van chloroform bij zware operaties?"

Pharmaceutica uit industrieel - toen nog

VOORLOPER

technisch - ingenieurs

> Was dr. Paul een ziener?

uit verschillende studierichtingen en één dokter, dr. Paul." "Neen (lacht). Niemand in het bedrijf wordt met zijn titel aangesproken, behalve dr. Paul. En steeds met de voornaam. Dr. Paul was in de eerste plaats geneesheer, en dat is belangrijk voor zijn visie op het bedrijf. Hij was heel mensgericht. Daarom richtte hij zich op het produceren van geneesmiddelen die nuttig zijn voor de geneeskunde en de mensheid en waarvoor hij met zijn medewerkers de competentie in huis had. Hij wou in de eerste plaats geneesmiddelen ontwikkelen die het verschil maken voor de patiënt, voor de arts, voor de wereldgezondheid. Denken we maar aan de ontwikkeling van de eerste synthetische middelen tegen diarree, van neuroleptica voor de behandeling van schizofrenie, van analgetica ter vervanging van chloroform bij zware

"Hij was een voorloper op vele terreinen. Niet alleen op vlak van research, waar we wereldniveau hebben gehaald. Ook zijn concept van organisatie was baanbrekend. Vertrouwen was voor hem de basis in zijn relatie met zijn medewerkers.

"Dr. Paul wou in de eerste plaats geneesmiddelen ontwikkelen die het verschil maken voor de patiënt, voor de arts, voor de wereldgezondheid." Dat houdt ook in dat een breuk in het vertrouwen fataal was. Vele medewerkers hebben ongekende mogelijkheden gekregen om zich te ontwikkelen. Het bedrijf werd gestuwd door een groep technisch

DE GEEST VAN DE PIONIERS contractlabo’s of universiteiten uit ons land, maar ook uit Nederland, Tsjechië, Polen, de Baltische staten, de V.S. en Rusland."

en industrieel ingenieurs chemie, ook vrouwelijke, waarvan velen zich onder zijn leiding hebben ontwikkeld tot specialisten van wereldformaat. Hij is erin geslaagd een kruisbestuiving te doen ontstaan binnen zijn bedrijf tussen industrieel ingenieurs, bio-ingenieurs, farmacologen, informatici, dierenartsen. Wij hebben als eersten de computer in het onderzoek ingevoerd. Hij had vooral de feeling om aan te voelen wat belangrijk was en wat niet. Zo was het bedrijf één van de eersten om met China samen te werken, idem voor Japan. Hij had ook een feeling voor het herkennen van ondernemingsmogelijkheden."

> Een middel vinden tegen AIDS was een grote droom van dr. Paul. Blijft dat de ambitie van het bedrijf? "Sedert de opkomst van AIDS hebben we inderdaad baanbrekend werk verricht op

het vlak van AIDS-bestrijding. Het was de grote droom van dr. Paul. We hebben een nieuwe klasse van AIDS-producten ontwikkeld waarvan er drie in verschillende fazen van klinisch onderzoek zijn. Het blijft onze droom en uitdaging om binnen een aantal jaren geneesmiddelen te ontwikkelen voor de behandeling van AIDSpatiënten en voor de preventie van AIDS. Een AIDS-vaccin is echter de eerste tien jaar niet in zicht."

> Een belangrijke verwezenlijking in het teken van het onderzoek, was de oprichting van het Center for Molecular Design. "In 1995 vroeg dr. Paul me om hem te helpen bij de oprichting van dit onderzoekscentrum in het huis waar hij 20 jaar met zijn familie gewoond heeft. Met een kleine ploeg van wetenschappers wordt hier gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen in samenwerking met

MENTOR > Het plotse overlijden van dr. Paul in november 2003 moet een grote schok geweest zijn. Hoe vangt het bedrijf de afwezigheid van haar mentor op? "Vanzelfsprekend was het een grote schok. Door het overlijden van dr. Paul verloor het bedrijf niet alleen haar mentor maar ook een groot mens. We hebben het gevoel dat het bedrijf verder functioneert alsof dr. Paul nog onder ons is. Hij heeft zo’n sterke stempel gedrukt op deze organisatie en zo’n sterke groep competente mensen samengebracht, dat alles verder loopt zoals tevoren. En als zich een probleem voordoet, maken we steeds de bedenking: hoe zou dr. Paul dit opgelost hebben?"

Henk VAN NIEUWENHOVE




MEI 2004 - I-mag
19

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Karel Huysmans, voorzitter van uitzendplatform Ex-Change Adviseren betekent je eigen ABC tot op het bot uitbenen

ilrijk. Ex-Change is het

W

ongebonden en overkoepelende

uitzend-

platform voor experts dat het lokaal ondernemerschap in derdewereldlanden wil aanmoedigen. Het platform zendt experts uit die hun kennis en ervaring belangeloos ten dienste stellen. Opgericht eind 2001, heeft Ex-Change inmiddels een 40-tal succesvolle missies ach-

© Koen Fasseur

ter de rug en er staan even veel projecten in de steigers. Aangezien van de experts kennis en expertise ver-

 Van onze redacteur

wacht wordt op het vlak van techniek en management, is Ex-Change gesneden brood voor ingenieurs. Verscheidene industrieel ingenieurs hebben reeds een missie tot een goed einde gebracht in Afrika en Latijns-Amerika. Nieuwe kandidaten voor een origineel en waardevol avontuur kunnen zich aanmelden in Wilrijk, waar de hoofdzetel van Ex-Change gevestigd is. Initiatiefnemer en bezieler van dit uitzendplatform is Karel Huysmans, een merkwaardig man die de lijnen heeft uitgetekend in verschillende domeinen van de industrie, niet in het minst in de mediasector. Een portret.

20
I-mag - MEI 2004


Als mediatopman heeft Karel Huysmans (59) kennis gemaakt met het Nederlandse uitzendplatform Programma Uitzending Managers (PUM). Omwille van zijn expertise en talenkennis werd hij uitgestuurd naar tal van landen – Ethiopië, Zimbabwe, Benin, Togo, Roemenië – om lokale projecten op de rails te zetten en te begeleiden. Karel Huysmans kreeg de smaak te pakken en werd steeds meer gesolliciteerd door de Nederlandse organisatie. Het feit dat PUM vaak een beroep doet op Vlaamse experts, vooral vanwege hun kennis van het Frans, deed de idee groeien om in Vlaanderen een gelijkaardige organisatie op touw te zetten. Met het dynamisme, hem kenmerkend, zette Karel Huysmans zijn schouders onder het initiatief, zocht de nodige sponsors en steun bij de overheid om een minimale structuur uit te bouwen. Vandaag beschikt Ex-Change over een databank van enkele honderden experts in alle vakgebieden en kan een 100-tal missies op jaarbasis tot stand brengen.

Een opmerkelijk succes, dat in grote mate te danken is aan de gedrevenheid van voorzitter Karel Huysmans en zijn medewerkster Mieke Winne, die het hoofdkwartier bemant. Ex-Change wordt gesteund door Vlaams minister van Economie, Patricia Ceysens, en CDE (EU) voor zijn werkingsmiddelen. "En niet te vergeten: de inzet van de stichtende leden, VIK, Kauri, SCV, Incofin én de vele vrijwilligers die hun steentje bijdragen hier te lande", voegt Karel Huysmans eraan toe.

> Ex-Change is op twee jaar tijd uitgegroeid tot een begrip. Hoe verklaart u dit merkwaardig succes? "Het bewijst dat ondernemers ook een hart hebben en bereid zijn zich daadwerkelijk in te zetten voor een project. Ons succes is ook te verklaren door de originele aanpak die op korte termijn tot zichtbare resultaten leidt. De projecten die worden ingediend worden eerst door de kam gehaald en geëvalueerd op hun haalbaarheid. We focussen op kleine bedrijven – KMO’s zeg maar – die met een spe-

"Het succes van Ex-Change bewijst dat ondernemers ook een hart hebben en bereid zijn zich daadwerkelijk in te zetten voor een project."

schappelijke plicht invult, bepaalt ieder voor zich. Mijn voorkeur gaat naar het uitzendplatform. Omdat je als ondernemer op die manier daadwerkelijk iets kan ondernemen. Bovendien word je er zelf als mens beter van. Als je het knopje kan omdraaien, steek je er heel wat van op, wat je nadien zelfs kan terugkoppelen naar je eigen situatie, je eigen bedrijf. Het leert je bepaalde dingen te relativeren en versterkt het Back to Basics gevoel, het herontdekken van de échte waarden."

Brood en koloniale waren Back to Basics: Karel Huysmans werd geboren in 1944. Zijn ouderlijke woning in Mechelen was verwoest door Duitse bommen en zijn ouders waren op de dool. Ze kregen onderdak bij familie waar Karel ter wereld kwam. Op de keukentafel. Zijn ouders hadden een bakkerij, annex een handel in koloniale waren, zeg maar een exotische kruidenierswinkel waar vooral goederen uit Kongo werden verkocht. Zijn jeugd stond in het teken van hard werken. Na het studeren van de Griekse stamtij-

cifiek probleem te kampen hebben. De opdracht van de experts is welomlijnd en beperkt in de tijd, meestal enkele weken. Het verhaal houdt ook niet op na één expertise. We streven naar een continuïteit, volgen de projecten op en sturen bij waar nodig. Het is vooral deze specifieke vorm van samenwerkingsontwikkeling, eerder dan ontwikkelingssamenwerking, die aanspreekt bij de experts. De persoonlijke inbreng is maximaal. De meeste experts houden er een warm gevoel aan over. Vaak worden vertrouwensrelaties gesloten die in sommige gevallen leiden tot een permanente samenwerking."

> Hoe bent u zelf op het idee gekomen om u belangeloos in te zetten voor derdewereld projecten? "Vanuit de visie dat een ondernemer de plicht heeft zijn ervaring ook ten dienste te stellen van de maatschappij, van de wereld. Een ondernemer is een mens van vlees en bloed. Zijn taak gaat verder dan resultaten behalen en aandeelhouders tevreden stellen. Hoe men die maat-

banksector op de commerciële dienst en ging vervolgens aan de slag bij Libost, toen het grootste ingenieursbureau van het land.

> Van de bakkerij naar de wereld van de ingenieurs, dat was een hele sprong. Hoe verliep die samenwerking tussen een commercieel ingesteld iemand en een groep ingenieurs? "Het was een heel boeiende periode. Onder impuls van minister Jos De Saegher werd werk gemaakt van de modernisering van het wegennet in België en op dat vlak was Libost zeer innovatief. Het bedrijf was bij de eerste om de voorbouw techniek in te voeren en snelweg in continu aan te leggen. Bovendien maakten ze gebruik van fotogrammatie, de techniek waarbij plannen op basis van luchtfoto’s worden ontwikkeld. De samenwerking met ingenieurs was zeer verrijkend. Ingenieurs denken vanuit processen en die denkwijze passen ze ook consequent toe in andere domeinen, bijvoorbeeld de verkoop. Ingenieurs volgen hun product

"Als je het knopje kan omdraaien, steek je er heel wat van op, wat je nadien zelfs kan terugkoppelen naar je eigen situatie, je eigen bedrijf."

den, moest hij geregeld mee op broodronde of een handje toesteken in de winkel. Zo leerde hij van jongs af aan het geestelijke werk te combineren met materiële arbeid. Zijn klassieke studies brachten hem een historische methodiek bij, het verklaren van feiten door oorzakelijke verbanden. Het idee om de bakkerij over te nemen liet hij al snel varen en hij ging aan het SintIgnatius Instituut in Antwerpen, dé economische hogeschool van België, handelsen financiële wetenschappen studeren, gevolgd door een specialisatie marketing. Naast de handelsgeest, die hij van thuis uit had meegekregen, ontwikkelde hij ook een zin voor boekhouding én resultaten. Het fundament voor een loopbaan in de zakenwereld was gelegd. Karel Huysmans begon zijn carrière in de

en wijken daar geen millimeter van af. Mijn taak bestond er o.m. in de contacten met de overheden en commerciële partners te leggen en te onderhouden. Ik werd ook bij de planning betrokken. Libost was een zeer vooruitstrevend en open bedrijf. Toen al werd er gepraat over participatie in het bedrijf."

Crisismanager > De volgende sprong in uw loopbaan was de overstap naar de media. Something completely different. "Reclame en marketing hadden me altijd al geïnteresseerd. Toen ik nog studeerde, heeft mijn vader de bakkerij omgebouwd




MEI 2004 - I-mag
21

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

"Het boeiende aan de mediawereld is dat je door creativiteit kapitaal kan genereren."

tot een superette avant la lettre. Bij die operatie was ik al bezig met het bedenken van reclameslogans. Ik heb dan ook niet geaarzeld toen ik de kans kreeg om assistent van de directeur te worden bij de Internationale Uitgeversmaatschappij (IUM). Gedurende twee jaar heb ik alle afdelingen doorlopen om het vak helemaal onder de knie te krijgen, van de verzending tot de directieraad. Wij waren de eersten om de verzending volledig te automatiseren en de blistering in te voeren. Binnen de uitgeverij heb ik alles gedaan, behalve redactiewerk. Alleen als er prijsverhogingen moesten worden aangekondigd, deed de redactie beroep op mijn pen. Op 38 jaar werd ik directeur. Dat is vrij jong. Ik pleit er voor om goede medewerkers op jongere leeftijd te laten doorgroeien binnen een bedrijf. Zo kan je een sterke dynamiek creëren. De uitgeverij was sterk gelinkt aan de Nederlandse VNU. Maar ik kreeg de kans om de Vlaamse poot uit te bouwen met behoud van een eigen Vlaams karakter."

ben van de VUM. Het ontstaan van VTM had voor gevolg dat de magazines 75 % van hun advertentie inkomsten verloren zagen gaan. Enerzijds moest ik als bestuurder en voorzitter van VTM het succes van de commerciële omroep verzekeren. Anderzijds moest ik als bestuurder van IUM en aanverwante maatschappijen een noodzakelijke sanering doorvoeren. Door fusies slaagden we erin een groter deel van de aandelen van VTM in handen te krijgen en anderzijds de belangrijkste uitgeversmaatschappij in België te vormen. Het boeiende aan de mediawereld is dat je door creativiteit kapitaal kan genereren. Daarom is het van wezenlijk belang bij een overname of een fusie om de creativiteit niet weg te saneren. Toen ik ook de fusieoperatie tussen De Vlijt en Concentra heb begeleid, wat resulteerde in de oprichting van de Regionale Uitgeversmaatschappij (RUG), heb ik in wezen mezelf weg gesaneerd. Het is het lot van een crisismanager."

"Ingenieurs denken vanuit processen en die denkwijze passen ze ook consequent toe in andere domeinen."

> In de jaren ’80 en ’90 stond u mee aan de wieg van twee belangrijke operaties: de geboorte van VTM en de fusie tussen Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. "In de jaren ’80 is het medialandschap ingrijpend gewijzigd. De geboorte van de commerciële omroep is tot stand gekomen na zeer scherpe onderhandelingen waarin we het uiteindelijk gehaald heb-

Capaciteitsopbouw > Nadien richtte u een eigen consultancy bedrijf op en kreeg u ook tijd om andere dingen te doen?

> bent een zeer gemotiveerd uitzendexpert geworden? "Jazeker. Door de persoonlijke verrijking die deze missies me hebben bijgebracht, ben ik de Noord-Zuid problematiek anders gaan bekijken. Ik ben in aanraking gekomen met een totaal andere wereld, met de politiek, met de NGO’s. Ik geloof in de waardevermeerdering door de overdracht van kennis. Dat motiveert me om in Vlaanderen een sterke structuur op te zetten en op die manier bij te dragen via capaciteitsopbouw tot welvaartsopbouw in de derdewereld."

Info: Ex-Change, Mieke Winne tel: 03 829 25 36 – fax: 03 825 09 41

"Ik voelde me veel te jong om uit te bollen en richtte een eigen bedrijf op. Als consultant neem ik nog een beperkt aantal opdrachten aan. Daarnaast heb ik bewust ruimte gecreëerd om andere dingen te doen. Die tijd en ruimte heeft me in staat

VIK steunt Ex-Change De Vlaamse Ingenieurskamer stond mee aan de wieg bij de oprichting van Ex-Change en was dan ook van meet af aan heel actief betrokken bij de werkzaamheden van het uitzendplatform. Dit kadert trouwens in de doelstellingen van de VIK die door haar statuten worden omschreven, "ondermeer het ontwikkelen en ondersteunen van maatschappelijke, sociale, morele… belangen in binnen- en buitenland".

22
I-mag - MEI 2004


gesteld mezelf beter te leren kennen.Toen ik met beide voeten in de dagdagelijkse praktijk stond, wist ik niet eens dat ik ervaring had. Ik had nooit advies gegeven, in de betekenis van zich inleven in andermans situatie. Toen ik voor PUM mijn eerste missie volbracht in Addis Abeba, wist ik niet wat me overkwam. Ik werd gevraagd advies uit te brengen bij de privatisering en liberalisering van een mediaconcern van de overheid. De personen die ik moest adviseren, vroegen me bij alles wat ik vertelde naar het waarom. Dat is een zeer gezonde oefening. Op die manier ben je verplicht je eigen ABC tot op het bot uit te benen en jezelf voortdurend in vraag te stellen. Ze hebben ook gelijk, want het is precies door het waarom te leren kennen, dat ze in staat zijn later eigen beslissingen te nemen."

E-mail : [email protected] Websites: www.incofin.be www.ex-change.be

Henk VAN NIEUWENHOVE

Door het verlenen van haar medewerking aan Ex-Change en het stimuleren van haar werkzaamheden, komt de VIK tegemoet aan één van haar grootste en ook mooiste opdrachten, met name een opdracht van humanitaire aard. Namens de VIK zetelen in het bestuur van Ex-Change de collega’s Ing. Noël Lagast, Jan Pals en Leo Wezenbeek. VIK Ingenieurs zonder Grenzen (IZG) wordt in de Ex-Change werkgroep projecten vertegenwoordigd door Ing. Remi Roggeman.

N.L.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN In de kijker LIMBURG FIETST EN WANDELT TEGEN KANKER zondag 27 juni 2004 Op 27 juni e.k. is het weer zover. De VIK-afdeling Limburg nodigt alle leden, maar ook vrienden, familieleden en sympathisanten uit om deel te nemen aan de 14de editie van de fiets- en wandeldag, waarvan de opbrengst integraal gaat naar initiatieven rond kankerpatiënten.

zo evident! De v.z.w. Kleine Prins helpt hierbij daadwerkelijk, maar haar middelen zijn ontoereikend om deze zwaarbeproefde, meestal jonge gezinnen op alle vlakken te ondersteunen. De Limburgse ingenieurs van de VIK bieden u de kans om effectief een helpende hand te reiken door deelname aan hun fiets- en wandeldag. U komt toch ook?




De vorige dertien edities van "fietsen en wandelen tegen kanker" brachten samen niet minder dan 266.682,83 EUR (of 10.757.959 oude BEF) op!




Wanneer: zondag 27 juni 2004, vertrek vanaf 7u30 tot 16u, aankomst tot 19u. Wat: wandelen: 7 en 15 km; fietsen: 30, 65 en 100 km. Waar: Diepenbeek, Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim), Universitaire Campus of Helshoven (Borgloon), Fruitbedrijf Karel Vaes, Helshovestraat 16. Kostprijs: tot 7 jaar gratis; van 7 tot 18 jaar 2,00 EUR; vanaf 18 jaar 4,00 EUR. Allerlei: bewegwijzerde routes; controleposten; brevet voor iedere deelnemer. Werken mee: de gemeente Diepenbeek, de KHLim, BLOSO, WTC de Tuiltertrappers, de gemeente Helshoven.

Met uw medewerking hopen we de kaap van de 300.000 EUR te ronden. Dit nobel initiatief overstijgt de provinciegrenzen. VIK-nationaal doet dan ook een warme oproep naar àlle VIK-leden om die dag massaal naar Limburg af te zakken. Veel erger kan je als ouder niet overkomen dan geconfronteerd te worden met het bericht dat je kind kanker heeft. Er heerst ongeloof, angst, twijfel, hulpeloosheid en misschien zelfs schuldgevoel. Vele honderden gezinnen verkeren in dit geval en hebben nood aan morele, materiële en zelfs financiële ondersteuning. Het verkrijgen van alle nodige steun is in onze zorgzame samenleving inderdaad nog niet altijd

PRAKTISCH

WERK MEE AAN DE STRIJD TEGEN KANKER! Voor giften vanaf 30 EUR wordt e en fiscaal attest afgeleverd. Rek. nr.: 777-5928888-33 op naam van Kleine Prins - 3520 Zonhoven




MEI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN
23

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN L I MBURG

ZUI D-WESTVLAANDEREN

FORT VAN EBEN-EMAEL zondag 6 juni 2004 In 1940 was Eben-Emael de trots van de forten van Luik. Het ‘oninneembaar’ geachte fort werd op 10 mei 1940 vakkundig door de Duitse invasie opgerold. Vandaag is Eben-Emael een historisch museum en een herinnering aan het oorlogsgeweld. Het fort van Eben-Emael werd in de jaren 1930 gebouwd en door alle legers beschouwd als één van de sterkste vestigingswerken in Europa. Gelegen aan het Albertkanaal, beheerste het de invalswegen rond Maastricht en Visé. Op 10 mei 1940 landden Duitse zweefvliegtuigen bij verrassing op het bovenplateau van het fort. In een mum van tijd stelden de luchtlandingstroepen het gros van het geschut buiten werking. Het oninneembaar geachte fort gaf zich op 11 mei 1940 over. Vandaag getuigen imposante bunkers en tunnels nog altijd van de Belgische militaire architectuur en de spectaculaire Duitse aanval.


PRAKTISCH




Ingenieurs Kontakt) en hun partner op vertoon van hun lidmaatschapskaart. Niet-leden betalen 10 EUR. Niet-leden die na het bezoek lid worden, kunnen hun inkomgeld recupereren. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte CALBGFORT. Enkele tips: de rondgang bedraagt 1.100 m; een trap van 11 meter hoogteverschil vormt de toegang tot de galerijen; de hoogteverschillen van de trapschachten variëren tussen 18 en 23 meter; de gemiddelde temperatuur bedraagt 11°C.

KALENDER 2004

LIMBURG

17.09.2004

Lezing "Belastingen/Fiscaliteit", Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt, 19u45 Bezoek Fort, Eben Emael, 14u30 14de editie Fiets- en wandeldag, KHLim,Universitaire Campus, Diepenbeek, 07u00 Bezoek Wijnkasteel, Genoelselderen, 18u00 Algemene Ledenvergadering, 19u30

05.10.2004

Bezoek aan Sappi, Lanaken, 19u00

06.06.2004 27.06.2004

31.08.2004

dinsdag 18 mei 2004 Gezien de evolutie van de milieuwetgeving wordt meer en meer belang gehecht aan degelijke filtersystemen. Het adequate gebruik van deze systemen is van kapitaal belang. De juiste filter op de juiste plaats. U verneemt het allemaal tijdens het bezoek aan het bedrijf Amotec in Izegem. Na een rondleiding wordt een uiteenzetting gehouden over de thema’s: industriële toepassingen van "stofafzuigingen" in de hout- en textielverwerkende nijverheid, het transport van textielvezels en de geluidsproblematiek met mogelijke oplossingen.




Plaats: Fort Eben-Emael, Rue du Garage 7, Eben-Emael. Datum: zondag 6 juni om 14u30. Kostprijs: 5 EUR voor VIK-leden, DIK-leden (Drielanden

24.05.2004

STOFAFZUIGINGEN AMOTEC

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

24
NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - MEI 2004


PRAKTISCH




Plaats: Amotec N.V., Krekelstraat 148, Izegem. Datum: dinsdag 18 mei 2004 om 19u00. Sprekers: Ing. Eric Degryse en Ing. Geert Viaene. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBZWVAMOTE. . Het aantal deelnemers is beperkt.

BARBECUE zaterdag 3 juli 2004 Na reeds enkele jaren de intrede van de zomer te hebben gevierd met een barbecue, kunnen we stilletjes aan van een jaarlijkse traditie spreken. Ook dit jaar is iedereen welkom om op 3 juli vanaf 18u00 te komen mee smullen in de Hogeschool WestVlaanderen. Het programma ziet er als volgt uit: Bij aankomst ontvang je een gratis aperitief en enkele hapjes. Per persoon worden 4 heerlijke brokken vlees voorzien, geserveerd op een bedje van verse groentjes en dit alles overgoten met een sausje naar keuze. Wees welkom en schuif mee aan tafel met vrienden en familie!


PRAKTISCH

Plaats:




OB, Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk. Datum: zaterdag 3 juli 2004 om 18u00. Kostprijs: 5 EUR voor VIK-leden, partners en kinderen. Nietleden betalen 7 EUR. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen zaterdag 26 juni 2004.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Na inschrijven sturen we per kerende het rekeningnummer waarop je binnen de 3 dagen stort met als mededeling "brbq + naam + aantal personen". Pas na ontvangst van de storting binnen de 3 dagen is je inschrijving geldig!

WEEKEND NORMANDIË zaterdag 28 en zondag 29 augustus 2004 De VIK-Afdeling Zuid-West-Vlaanderen organiseert op 28 en 29 augustus 2004 een weekendje Frankrijk. Nadat we vorige jaren richting Champagnestreek zijn getrokken, gaan we nu het prachtige Normandië in het noorden van Frankrijk verkennen. Naast een boeiende geschiedenis, gekruid door o.a. de Noormannen en Willem de Veroveraar, heeft Normandië ook een grote welvaart en een rijke cultuur te bieden. Keramiek, staande klokken en typische meubelen worden met dit deel van Frankrijk geassocieerd. Normandië is rijk aan architecturale bezienswaardigheden: kerken, kloosters, kastelen, de Pont de Normandie. En vergeten we vooral niet het geborduurde wandtapijt van Bayeux dat tot ver buiten de grenzen bekend is. Tevens is Normandië de bakermat van het 19de eeuwse impressionisme. Het is niet alleen kunst en cultuur dat de klok slaat. Normandië is ook leverancier van uitstekende melkproducten. Nergens smaakt een stuk Camembert beter, vergezeld uiteraard van een glas cider of een Calvados. En dan hebben we niet eens over de natuur gehad. Vooral de kusten zijn adembenemend met hun steile kalksteenrotsen en krijtformaties. Deze kusten herinneren tevens aan de invasie van Normandië: de geallieerde landingen op 6 juni 1944, D-day, het begin van het einde van de tweede wereldoorlog. Normandië biedt dus vele mogelijkheden om een weekend te vullen en de tijd op een aangename manier door te brengen. Een exact reisschema is er nog niet… ideeën zo veel te meer. Van zodra de reisroute uitgestippeld is, zal dit eveneens worden gepubliceerd. Het aantal plaatsen op de bus is beperkt. Dus: snel inschrijven is de boodschap!


PRAKTISCH




Datum: zaterdag 28 augustus en zondag 29 augustus. Meer

’s Namiddags volgt een adventure parcours. Enkel een dosis durf en een minimumleeftijd van 13 jaar is hiervoor vereist. Deze tocht duurt ongeveer 3 uur en zal ons richting Indiana-Jonesbrug brengen, een ravijn, een rappel van 28 meter, een stormpiste en een deathride van 50 meter. Met andere woorden avontuur en fun gegarandeerd! Wie voelt zich geroepen om zijn adrenalinepeil op te krikken naar een hoger level? Wie wil de nieuwe Indiana Jones worden? Of wie wil gewoon een dagje puur amusement en avontuur? Schrijf je dan in voor deze sportdag en kom mee genieten! Uiteraard krijg je alle veiligheidsmateriaal en de nodige uitleg en assistentie om alle avonturen tot een goed einde te brengen. Gelieve wel zelf stevige schoenen en een stel oude kleren te voorzien, waarin je je gemakkelijk kan bewegen.


PRAKTISCH




Datum: zaterdag 11 september 2004. Meer praktische gegevens (vertrekuur, -plaats en deelnemingskosten) over deze activiteit volgen later. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 18 augustus 2004.

KALENDER 2004

ZUID-WEST-VLAANDEREN 18.05.2004

Lezing stofafzuigingen en bezoek AMOTEC, Izegem, 19u00 Barbecue, Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk, 18u00 Weekend, Normandië Survival day, Ardennen Vierde VIK-happening, CC Guldenberg, Wevelgem (i.s.m. de Afdeling NoordWest-Vlaanderen)

03.07.2004 28-29.08.2004 11.09.2004 06.11.2004

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] Katrien Van Vosselen - tel.03 259 11 00

gegevens volgen later.

Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste op vrijdag 16 juli 2004.

OOST-VLAANDEREN

ADVENTURE DAY

STAALREUS SIDMAR

zaterdag 11 september 2004

dinsdag 18 mei 2004

De boog moet niet altijd gespannen zijn! Onder dit motto gaan de jongeren van de afdeling Zuid-WestVlaanderen op 11 september 2004 een dagje op avontuur in de Belgische Ardennen. Dit doen we in samenwerking met La Petite Merveille die ons in de prachtige natuur van Durbuy zullen voorzien van een professionele en sportieve begeleiding. De dag wordt opgesplitst in 2 activiteiten: In de voormiddag gaan we kajakken en dit op een nog niet te druk bevaren deel van de Ourthe, tussen Deulin en Durbuy. De tocht is zo’n 12 kilometer lang en er wordt gevaren in tweepersoonsbootjes.

Als onderdeel van ’s werelds grootste staalgroep Arcelor, staat Sidmar garant voor milieuvriendelijke, veilige én kwaliteitsvolle staalproductie. Het staalbedrijf is gelegen in de Gentse Zeehaven, beslaat een oppervlakte van 850 ha en telt 5.600 medewerkers. Sidmar kent het recept van de meest creatieve toepassingen: geavanceerde producten, doorgedreven automatisering, hoogtechnologische processen en andere staaltjes van spitstechnologie.




MEI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN
25

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Voor de productie doet de staalreus een beroep op de modernste installaties. Sidmar innoveert voortdurend. Nieuwe productieprocédés verbeteren de eigenschappen van staal en openen de weg naar steeds nieuwe toepassingsgebieden. Kortom: alle ingrediënten zijn aanwezig voor een zéér boeiend bedrijfsbezoek.


PRAKTISCH




Plaats: Sidmar N.V., J. Kennedylaan 51, Zelzate. Datum: dinsdag 18 mei 2004 om 18u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 15 mei met referte BBOVLSIDMA. Het aantal deelnemers is beperkt tot 50.







KRONOS woensdag 19 mei 2004 De VIK-afdeling Oost-Vlaanderen brengt een bezoek aan het bedrijf Kronos Europe in Gent. Kronos Europe is een onderdeel van een wereldwijde groep met vestigingen in Amerika en Europa. In de vestiging wordt titaandioxide geproduceerd, een pigment dat toegevoegd wordt aan tal van producten om ze witter te maken, heldere pastelkleuren te bekomen of meer glans te geven. Bijna een halve eeuw lang is het bedrijf een vaste waarde in de Gentse Kanaalzone. Het Gentse bedrijf telt ongeveer 300 werknemers, waarvan een groot gedeelte uit de regio. In de periode 1987-1989 werd een nieuwe productie eenheid gebouwd. Dat maakte het mogelijk om te schakelen naar het huidig hoogtechnologisch, automatisch gestuurd en computer gecontroleerd productieproces. Dit proces werd door de provinciale overheid erkend als Best Beschikbare Techniek, dit betekent: de beste techniek voor het milieu. Wie over de SEVESO regelgeving vragen heeft, kan die stellen na het bezoek aan het bedrijf. Nog enkele cijfers: Kronos Europe realiseert een jaaromzet van 133 miljoen euro en een productie volume van 65000 ton/jaar, dit voor het jaar 2002.


PRAKTISCH

PROGRAMMA




19u30: Ontvangst met openingsdrink en hapje. 20u00: Statutaire Ledenvergadering.
Jaarverslag.
Financieel verslag.
Verkiezing van secretaris voor periode van 2 jaar.
Verkiezing van jongerenverantwoordelijke voor periode van 2 jaar.
Verkiezing van afgevaardigde leden voor een periode van 1 jaar.
Varia. 20u00: Alternatief programma voor de partner: bezoek orchideeënkwekerij. 21u30: Etentje en gezellig samenzijn.

PRAKTISCH




Plaats: Huis van de Bouw, Tramstraat 59, Zwijnaarde. Datum: vrijdag 25 juni 2004 om 19u30. Kostprijs: de prijs voor de maaltijd bedraagt 10 EUR per persoon voor VIK-leden en de begeleidende partner. Inschrijving en kandidaturen via: users.skynet.be/vik-ovl.

KALENDER 2004

OOST-VLAANDEREN 17.05.2004

Lezing: Liberalisering van de elektriciteitsmarkt, ' t Vosken, Gent, 20u00 Bezoek Sidmar, Zelzate, 18u00 Bezoek Kronos Europe, Gent, 14u00 Algemene Ledenvergadering, Huis van de Bouw, Zwijnaarde, 19u30 Lezing Beleggen Lezing Corrosiebehandeling

18.05.2004 19.05.2004 25.06.2004 20.09.2004 18.10.2004

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

MECHELEN




Plaats: KRONOS EUROPE, Langerbruggekaai 10, Gent. Datum: woensdag 19 mei 2004. Aanvang 14u00. Einde rondleiding om 16u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5 EUR. Inschrijving vereist: secretariaat VIK OOST-VLAANDEREN met functie en bedrijf. Opgelet: maximaal 20 personen toegelaten!

ALGEMENE LEDENVERGADERING

BROUWERIJ HET ANKER vrijdag 4 juni 2004 Brouwerij Het Anker produceert gekende bieren als Triple Toison d’Or, Mechelschen Bruynen, de Blusser en vooral de keizerlijke Gouden Carolus. Het Anker is tegelijk een ambachtelijke brouwerij én een levend brouwerijmuseum. VIK-regio Mechelen organiseert een rondleiding in deze fascinerende wereld van het bier. Tijdens het bedrijfsbezoek wordt u geconfronteerd met alle facetten van het brouwproces van vroeger tot nu. Nadien volgt uitgebreid gelegenheid om de theorie aan de praktijk te toetsen en de bieren te proeven.

vrijdag 25 juni 2004


De voorzitter en het bestuur van de VIK-Afdeling OostVlaanderen nodigen alle leden uit op de jaarlijkse algemene ledenvergadering.

26
NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - MEI 2004


PRAKTISCH




Plaats: Brouwerij Het Anker, Guido Gezellelaan 49, Mechelen. Datum: vrijdag 4 juni 2004, start om 18u stipt. Einde voorzien om 19u30.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Kostprijs: 5 EUR per persoon. Bedrag te storten op rekening nr. 405-0106331-50 van VIK-afdeling Mechelen met vermelding "Bezoek HET ANKER". Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte CAMLNANKER voór 28 mei 2004.

Vanuit Turnhout: richting Mol nemen, in Dessel richting Witgoor en doorrijden richting Postel. Bij de splisting Balen/Postel, ben je vlak aan café/restaurant "De Maat".


PRAKTISCH




Plaats: vertrek aan café/restaurant "De Maat", Den Diel 44, Mol (Postel).

WANDELZOEKTOCHT zaterdag 12 juni 2004 Zoekt u een uitvlucht om zaterdagnamiddag niet hoeven te klussen? Kom dan naar de wandelzoektocht van de VIK-Afdeling Mechelen op zaterdag 12 juni. Al wandelend vragen oplossen in de groene long van Buggenhout. Starten tussen 13u00 en 14u00. Afspraak in de tuin van La Cantina, Kasteelstraat, in Buggenhout Bos! De ongeveer 8 km kan gemakkelijk afgelegd worden in 3 à 4 uur. Na de wandeling zullen, bij een welverdiend drankje, de gevonden oplossingen vergeleken worden met de juiste resultaten.


PRAKTISCH

Datum: Pinkstermaandag 31 mei 2004 om 10u. Inschrijving vereist: Ing. Fons Van Mol, tel.: 014 21 34 06, e-mail: [email protected]

BEZOEK AAN UMICORE




Plaats: Buggenhout. Datum: zaterdag 12 juni 2004 vanaf 13u00. Kostprijs: 2 EUR per persoon. Bedrag te storten op rekening nr. 405-0106331-50 van de VIK-afdeling Mechelen met vermelding "wandelzoektocht". Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte CAMLNFOWAN vóór 1 mei 2004.

KALENDER 2004

MECHELEN 04.06.2004 12.06.2004

Bezoek brouwerij 'Het Anker' + brouwerijmuseum, Mechelen, 18u00 Wandel fotozoektocht in het Buggenhoutbos, 13u00

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

KEMPEN FAMILIEWANDELING maandag 31 mei 2004 Naar jaarlijkse gewoonte worden op tweede Pinksterdag de benen gestrekt tijdens een familiewandeling van de VIK-afdeling Kempen. Dit jaar wordt er gewandeld in de prachtige natuurreservaten "De Maat" en "Den Diel" in Mol. Het zal een geanimeerde wandeling worden, onder de deskundige leiding van Fik Seymus. De start wordt gegeven aan café/restaurant "De Maat". Na de wandeling is er mogelijkheid om een hapje te eten en een welverdiend biertje te drinken. Hoe te bereiken? Vanuit Geel/Mol: ring in Mol volgen richting Lommel, links afslaan richting Postel, 500m voorbij de Baileybrug bevindt zich aan de rechterkant "De Maat".

De VIK-afdeling Kempen bracht op 1 april een bezoek aan het bedrijf Umicore in Olen. De rondleiding die uitstekend georganiseerd was, werd begeleid door deskundigen in de productietechnieken. De afdelingen Extractie en Raffinage van het zeldzame halfgeleidermateriaal germanium werden bezocht. Vervolgens werd een kijkje genomen bij het kopersmelten en de koperraffinaderij met o.a. de grote elektrolysehal en het koperwalsen. Het was een leerrijk bezoek.

KALENDER 2004

KEMPEN 31.05.2004

Familiewandeling, De Maat, Mol (Postel), 10u00 Algemene ledenvergadering & bezoek Estée Lauder

20.10.2004

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01




MEI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN
27

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN LEUVEN

KALENDER 2004

LEUVEN-HAGELAND

GASTRONOMISCH WEEKEND IN BOUILLON

15-17.10.2004

Gastronomisch weekend, Umicont (Bouillon)

15 tot 17 oktober 2004

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

VIK afdeling Leuven – Hageland organiseert van 15 tot 17 oktober 2004 haar jaarlijkse gastronomisch weekend. Dit jaar trekken we naar de stad der kruisvaarders, Bouillon. We verblijven in het prachtige Hôtel du Saule; dat uitgebaat wordt door Vlamingen.

WAASLAND

Een gastronomisch weekend betekent genieten van heerlijke maaltijden maar uiteraard horen er de nodige wandelingen en toeristische uitstapjes bij. Onze planning ziet er uit als volgt:
Vrijdag 15 oktober omstreeks 19 uur : aankomst in het hotel, gevolgd door een lekker diner.
Zaterdagochtend steken we van wal met een stevige wandeling naar de Tombeau du Géant. De namiddag staat in het teken van de kruisvaarders met een bezoek aan het kasteel van Bouillon en de Archéoscope Godefroid de Bouillon. De archeoscoop koppelt de modernste technologie aan een schitterend decor en laat ons de eerste kruistocht mee beleven in de voetsporen van Hertog Godfried, Pieter de kluizenaar en duizenden andere strijders op hun tocht naar Jeruzalem.
Zaterdagavond vormt traditioneel het culinaire hoogtepunt met een overheerlijk gastronomisch diner.
Zondag 17 oktober wordt er opnieuw gewandeld in de bosrijke omgeving. Na een gezellig middagmaal wordt het verkwikkend weekend afgesloten.

DE GROTE MARKT VAN SINT-NIKLAAS zondag 19 september 2004 Omdat we onze liefde voor het Waasland met u willen delen, brengen we een geleid bezoek aan de Grote Markt van SintNiklaas, van oudsher de hoofdstad van het Waasland. Een stadsgids zal ons deskundige uitleg verschaffen over het Margarethaplan, dat in februari j.l. van start ging en april 2005 zal afgerond worden. Dit plan heeft tot doel het marktplein en de omliggende straten van gevel tot gevel volledig te heraanleggen. De geparkeerde auto’s verdwijnen in een ondergrondse halfopen parkeerstraat. Het grootste marktplein van België zal weer een aangename ontmoetingsplaats worden waar feesten, markten en evenementen het hele jaar door kunnen plaatsvinden. Tussendoor krijgen we ook historische informatie over de fraaie gevels van o.a. het stadhuis, de cipierage, het oud-parochiehuis… We brengen tevens een bezoek aan het fraaie interieur van de Sint-Nicolaaskerk met haar mooie kerkschatten. Tot dan.


PRAKTISCH




Plaats: Grote Markt, Sint-Niklaas (verzamelen voor het stadhuis).

Datum: zondag 19 september 2004 om 14u30. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden (en gezinsleden) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5 EUR. vereist: VIK-secretariaat met referte SAWLDSTNIK vóór 12 september.

Inschrijving

Omwille van praktische redenen zullen de inschrijvingen afgesloten worden op 15 juni 2004.


PRAKTISCH




Plaats: Hôtel du Saule, Rue de la Fontinelle 9, 6833 UcimontBouillon.

Datum: vrijdag 15 oktober 2004 (vanaf 19 uur) tot zondag 17 oktober 2004 (14 uur). Kostprijs: 225 EUR per persoon (alle kosten inbegrepen). Na inschrijving dient een voorschot van 75 EUR met vermelding "Gastronomisch weekend" gestort te worden op rekening-nummer 431-0647591-86 van VIK-afdeling Leuven-Hageland. Uw inschrijving is pas definitief na storting van dit voorschot. Na 1 september 2004 dient dan de rest van het verschuldigde bedrag gestort te worden op rekening-nummer 431-0647591-86 van VIK afdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: Bart Van Orshoven; e-mail: [email protected] of telefonisch: 0474 95 33 29.

28
NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - MEI 2004


KALENDER 2004

WAASLAND 03.06.2004 19.09.2004 sept. 2004 okt. 2004 nov. 2004 11.11.2004 2.12.2004

Algemene Ledenvergadering + wijndegustatie, Het Wijnhuis, Sint-Niklaas Stadswandeling rondom de Grote Markt, Sint-Niklaas, 14u30 Bezoek constructie site van het waterstation van Brussel Bedrijfsbezoek Henco Achter de scherm van Sinescoop Bezoek Gira, Duitsland Jongerenvergadering

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN

NOORD-WESTVLAANDEREN

FORT 4 IN MORTSEL zondag 6 juni 2004 VIK-afdeling Antwerpen stelt u een boeiende wandel- en ontdekkingstocht voor in het Brialmont-fort 4 in Mortsel (OudeGod). Midden 19de eeuw werd Europa gekenmerkt door heel wat spanningen. Daarom besloot het jonge koninkrijk België (1830) zich militair te beschermen tegen mogelijke agressors. Omstreeks 1860 werden rond Antwerpen een verdedigingsgordel van acht forten gebouwd, naar een ontwerp van architect Brialmont. Fort IV van Mortsel is het best bewaarde kunstwerk. In oorlogstijd kon het tot 2.000 manschappen onderbrengen. Tot in 1999 diende het Fort als militair depot. Sedertdien is het eigendom van de stad Mortsel. In de groene oase van ca. 35 ha vindt men o.m. het stadhuis, het zwembad Bessem, de sporthal Drab en de hondenweide. Het centrale fortgebied bedraagt 25 ha. De rondleiding wordt verzorgd door een ervaren gids (VIK-lid) die het fort 4 ‘van binnen en van buiten’ kent. De duur van de wandeling bedraagt circa 2 uur. Uiteraard werd geregeld halt gehouden bij de verschillende bezienswaardigheden. De helft van de tijd wordt er in de natuur gewandeld (langs de fortgracht, op het buitenglacis, in de bosjes en op de contrescarp), de andere helft wordt gespendeerd in de militaire gebouwen (rechter- en linker halve caponnière, hoofdcaponnière, hoofdfrontgebouw, rechter- en linker lage batterij, binnenfort, enz.). De wandeling is gemakkelijk en omvat slechts een paar lichte hellingen en enkele trappen. Maar stevige stapschoenen (met een antislip-zool en liefst waterdicht) en een zaklamp zijn toch aanbevolen. Er zijn toiletten beschikbaar.


PRAKTISCH

ALGEMENE LEDENVERGADERING dinsdag 1 juni 2003 Op dinsdag 1 juni aanstaande organiseert de Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Noord-West-Vlaanderen (NWV) haar jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in het "Hof van Watervliet" (zaal 2), Oude Burg 27, Brugge (tel. 050 44 03 77). Langs deze weg willen wij ook een oproep doen aan dynamische ingenieurs met engagement om onze bestuursploeg te versterken. De VIK biedt u de mogelijkheid om uzelf te ontplooien als bestuurslid in een actieve vereniging. Ons bestuur bestaat eveneens uit een jongerenteam (ingenieurs jonger dan 35 jaar) dat specifieke activiteiten organiseert en nauw samenwerkt met de afgevaardigden van de studenten industrieel ingenieur aan de KHBO. Kandidaturen voor de diverse bestuursfuncties kunnen uiterlijk tegen 28 mei 2004 gemeld worden, hetzij schriftelijk aan het: Regionaal Secretariaat, Edward de Denestraat 25 bus 3, 8310 Assebroek, hetzij via e-mail aan mailto:[email protected].


PROGRAMMA

Verwelkoming en inleiding (voorzitter Ing. Hans Dufoer).

20u15

Overzicht ingerichte activiteiten werkjaar 2003 – 2004 (secretaris Ing. Franky Warrinnier).

20u40

Toelichting jongerenwerking + overzicht activiteiten jongerenwerking werkjaar 2003 – 2004 (jongerenvertegenwoordiger Ing. Karel Vantomme)

21u10

Kasverslag en overzicht financiële toestand (penningmeester Ing. Frans Debruycker)

21u30

Verkiezing bestuursleden.

21u45

Trekking tombola: 1 prijs voor de leden van het regionaal bestuur 1 prijs voor de leden van het jongerenteam 2 prijzen voor de VIK leden van de regio Noord-WestVlaanderen

22u00

Varia (inbreng van de leden)




Plaats: Fortstraat 100, Mortsel Oude-God (naast het stadhuis en tegenover treinstation); ruime (gratis) parking aanwezig. Datum: zondag 6 juni 2004 om 14u00. Kostprijs: gratis voor VIK-leden en eventuele gezins- en familieleden; niet VIK-leden betalen 4 EUR per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte CAAWNFORTM. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 personen.

KALENDER 2004

ANTWERPEN 14.05.2004 06.06.2004 10.06.2004 07.10.2004 22.10.2004 03.12.2004




20u00

Proeverij uit Calabria, VIK-huis, Wommelgem, 19u30 (herneming) Bezoek Fort, Mortsel, 14u00 Bezoek Duvel Moortgat, BreendonkPuurs, 18u45 Lezing Projectmanagement: opmaken Powerpoint-presentatie

KALENDER 2004

Wijndegustatie Bordeaux, VIK-huis Wommelgem, 19u30 Voorstelling Poesjenellen, Antwerpen, 20u00

06.11.2004

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01

NOORD-WEST-VLAANDEREN 01.06.2004

Algemene Ledenvergadering, Hof van Watervliet, Brugge, 20u00 Vierde VIK-happening, CC Guldenberg, Wevelgem (i.s.m. de Afdeling Zuid-WestVlaanderen)

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 16 - fax: 03 259 11 01




MEI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN
29

INGENIEUR EN OPLEIDING

Guy Aelterman (NVAO)

e

D

Nederlands-Vlaamse

Accreditatie Organisatie, die wordt opgericht door

de Nederlandse en de Vlaamse overheden, heeft haar hoofdkwartier in Den Haag. De oprichting van de NVAO is een gevolg van de implementatie van de Bologna-verklaring en de wil tot samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen om de kwaliteit van het hoger onderwijs in het

Nederlandstalig

gebied

te

bevorderen. Daarnaast levert de NVAO i.o. (in oprichting, tot wanneer beide partners het verdrag tot oprichting bekrachtigd hebben in hun parlement) een bijdrage tot het kwaliteitsbewustzijn en de profilering in (inter)nationaal perspectief van opleidingen in het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. De controle op kwaliteitszorg door de NVAO is voor de toekomst van het hoger onderwijs van erg groot belang. De Organisatie zal objectieve criteria opstellen waaraan de onderwijsinstellingen dienen te voldoen. Een gesprek met Vlaams Bestuurslid, prof. dr. ir. Guy Aelterman.

32
I-mag - MEI 2004


"Onderwijs moet onze jongeren vleugels geven, niet afknippen"

"Bij ons is het diploma de maat, in de Angelsaksische landen de instelling”

 Van onze redacteur Eén van de hoofddoelen van de hele Bologna-operatie is het streven naar een gelijkwaardig, transparant en kwaliteitsvol hoger onderwijs in de meer dan 30 Europese landen die het charter ondertekenden. Vlaanderen en Nederland hebben de handen in elkaar geslagen om een gezamenlijk accreditiatieorgaan op te richten. Dit is uniek in Europa en kan de voorbode zijn van een grote internationale samenwerking op het vlak van kwaliteitszorg voor het hoger onderwijs.

> Hoe kunnen we kort samengevat de taak van de NVAO omschrijven? "Vanaf heden worden alle bestaande opleidingen in Vlaanderen en Nederland opgenomen in een Hoger Onderwijs Register. De opleidingen gevisiteerd vóór 31 december 2004, genieten een tijdelijke accreditatie voor een periode van maximum 8 jaar. Vanaf 2005 stappen we in het nieuwe systeem. Een onafhankelijke visitatiecommissie zal worden aangeduid en visitaties uitvoeren in opdracht van VLIR of VLHORA. In vergelijking met het huidig visitatiesysteem worden de criteria in niet onbelangrijke mate aangepast. Nieuwe opleidingen (opleidingen die nu nog niet worden aangeboden) zullen een dossier moeten voorleggen waaruit de macro-doelmatigheid zal moeten blijken. Zij worden ook meteen getoetst door het accreditatieorgaan op kwaliteitsgarantie. Dit gehele proces is er op gericht om het aantal nieuwe opleidingen in de hand te houden en om de opleidingen van bij de start op de goede weg te zetten voor een latere accreditering."

"Dat is onjuist. We zijn geen inquisitie. Het is niet de bedoeling om de hakbijl boven te halen om het hoger onderwijs te saneren. Het is wel onze taak om het Vlaamse en dus ook het Nederlandse hoger onderwijs op een hoog Europees niveau te houden of te brengen. Het gaat hem niet zozeer om elimineren, wel om een voldoende hoogte als maat te houden. Het uitgangspunt van de NVAO is kwaliteitszorg en niet rationaliseren of saneren. Dat is een hemelsbreed verschil. Om een voorbeeld te geven: in Nederland stelt men vast dat één derde van de lerarenopleidingen een onvoldoende haalt om voor accreditatie in aanmerking te komen. In dit geval zijn er drie opties: 1. we schrappen die opleidingen, wat maatschappelijk niet verdedigbaar is; 2. we laten alles blauwblauw , maar dan beliegen we ons zelf; 3. we werken een verbeteringstraject uit. De keuze valt op de derde optie."

> Hoe kan de kwaliteit van een opleiding objectief gemeten worden? "Dat is inderdaad niet zo eenvoudig. Men beweert dat het Vlaamse hoger onderwijs op Europees topniveau staat, maar is dat ook zo? Eén van de parameters die deze bewering staven, is dat de Vlaamse diploma’s door buitenlandse instellingen en bedrijven worden gewaardeerd. Een andere indicatie is dat als Vlamingen solliciteren voor doctoraatsbeurzen in het buitenland, ze over het algemeen worden aanvaard. Voor universiteiten worden regelmatig wereldrankings opgemaakt. Wat betekent dat, wat zijn de parameters? Er is bovendien een groot verschil

tussen de Angelsaksische landen en de situatie bij ons. In ons land is het diploma de maat, in de Angelsaksische landen de instellingen. De NVAO zal heel rigoureus tewerk moeten gaan bij de ontwikkeling van criteria.

> Hoe is het met de ingenieursopleiding in Vlaanderen gesteld? "Net als andere 2 cycli opleidingen geniet de Vlaamse ingenieursopleiding internationaal een hoog aanzien. De opleiding is van academisch niveau, niet puur academisch, maar met een beroepscomponent. Dat wordt naar waarde geschat. Maar maak u geen illusies. In vele landen wordt bij de sollicitatiegesprekken niet zozeer naar diploma’s gekeken, maar wel naar sociale vaardigheden. Men gaat er van uit dat de opleiding de maat is. Kandidaten met prachtige diploma’s maar zonder sociale vaardigheden, komen echter niet

"Kandidaten met prachtige diploma’s maar zonder sociale vaardigheden, komen niet aan de bak, zo simpel is dat."

> Gevreesd wordt door sommigen dat de Accreditatie Commissie de hakbijl zal hanteren.




MEI 2004 - I-mag
33

INGENIEUR EN OPLEIDING aan de bak, zo simpel is dat. Daar moeten we ook in de opleiding rekening mee houden. Misschien moeten we bijvoorbeeld meer aandacht besteden aan de talen. Hoe moeten we ingenieurs opleiden tot leidinggevende functies? De opleiding moet niet alleen kennisgericht zijn maar ook en vooral competentiegericht. Creativiteit moet worden aangewakkerd. In wezen zijn we allemaal creatief. Als kleuter zijn we heel creatief bezig, maar nadien worden onze vleugels afgeknipt. Terwijl het onderwijs juist zou moeten dienen om ons vleugels te geven."

> Een belangrijk verschil tussen Vlaanderen en Nederland is dat wij gekozen hebben voor associaties tussen hogescholen en universiteiten. "Dat is een heel belangrijke keuze die verstrekkende gevolgen kan hebben op het gebied van onderzoek bijvoorbeeld. We willen én de verdere versnippering van onderzoeksmiddelen tegengaan én bruggen slaan tussen opleidingen. Dat alles kadert in een academiseringsproces dat tegen 2012-13 voltooid moet worden. Of dit betekent dat sommige hogescholen zullen verdwijnen? Neen, in het geheel niet. Dit is niet noodzakelijk. Ik geloof wel in een nog verdergaand fusieproces. De keuze van de voorzitters van de Associaties alleen al wijst op het gewicht dat aan deze organisaties gegeven wordt. Het integratieproces tussen universiteiten en hogescholen zal uitmonden in een soort holdingstructuur. In Nederland heeft men geen associaties opgelegd maar men ziet ook daar initiatieven van verregaande samenwerking groeien tussen universiteiten en hogescholen."

> Ziet u de accreditatiecommissie uitbreiden naar andere landen? "Ik sluit niet uit dat er een derde en vierde partner bijkomt. Wallonië zou logischerwijze de eerste kandidaat kunnen zijn. Ook een land als Denemarken komt in aanmerking. Maar de taal- en cultuurverschillen zijn niet te veronachtzamen. Ook in andere landen zien we accreditatieorganen ontstaan. Dat is ondermeer het geval in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Spanje, Noorwegen en Ierland. Met de accretatieorganen uit die

34
I-mag - MEI 2004


landen heeft het NVAO een Consortium opgericht, niet met de bedoeling één Europese Accreteringsorganisatie in het leven te roepen, wel om te trachten afspraken vast te leggen, die bepalen dat een opleiding die in het éne land geaccrediteerd wordt, ook in het andere land erkend wordt."

> Wallonië kiest voor een ingenieursopleiding van 5 jaar, Vlaanderen voor 4 jaar. "Ik ben van mening dat Vlaanderen de Walen hierin niet moet volgen. Onze vierjarige opleiding wordt internationaal gewaardeerd. Bovendien remt een vijfde jaar de democratische instroom af en werkt ze drempelverhogend. Er is internationaal qua studieduur een waaier van diversiteit waarneembaar. "

> Hoe kunnen we de instroom van studenten naar technologische studies aanwakkeren? "De keuze van een studierichting is zeer trendgevoelig. Het volstaat om een soap over vroedvrouwen uit te zenden en je ziet meteen het aantal inschrijvingen in die richting stijgen. Toen prinses Mathilde in beeld kwam, zag je het aantal studenten logopedie toenemen. De Oscar nominatie voor de film Daens had voor gevolg dat er een toename was van studenten in de audiovisuele sector. Ik ben van oordeel dat de overheid en de beroepsverenigingen de handen in elkaar moeten slaan om

"Het succes van Nokia is een exponent van de Finse beleidskeuze. Wat in Finland kan, moet in Vlaanderen ook kunnen." samen een groot project te ontwikkelen. Ik verwijs hierbij graag naar het voorbeeld van Finland. Toen de Sovjetunie uit elkaar viel en Finland plots een grote handelspartner zag verbrokkelen, heeft men daar doelbewust gekozen voor het ontwikkelen van een onderwijs en onderzoekvisie. De eerste minister nam de leiding van de operatie en er werd gefocust op innovatie. Het gevolg is dat Finland vandaag als een van de enige Europese landen een overschot heeft op de handelsbalans. Het succes van Nokia is een exponent van deze beleidskeuze. Wat in Finland kan, moet in Vlaanderen ook kunnen. Op voorwaarde dat de overheid én de beroepsverenigingen hun schouders zetten onder een groot én toekomstgericht project."

Henk VAN NIEUWENHOVE

VERENIGIGS NIEU WS

@

VIK

Vlottere informatie via het web et zal in 1995 geweest zijn

H

dat

op

een

Dagelijks

Bestuur van de VIK - het

was nog in de Van Putlei - het onder-

Bij de VIK wordt nu het algemeen gebruik van internet het communicatiemiddel bij uitstek om onze leden snel en accuraat de nodige informatie te bezorgen over het reilen en zeilen van de vereniging.

werp internet, surfen en e-mailen

voor een eerste keer ter sprake kwam als een mogelijk te gebruiken

Communiceren via e-mail

communicatiemiddel. Waar het World Wide Web al wel een redelijke bekendheid verworven had in de universitaire middens, werd het in andere omgevingen nog met enige scepsis onthaald. Schoorvoetend werd besloten dan toch mee te doen en enkele collega’s de

eerste

stappen

te

laten

zetten. Een overzicht van de pioniersjaren van het internet tot nu.

Waar bij de eerste proeven kon gewerkt worden met 14 kbit/s - modems, gevolgd door de 28 kbit/s, kon uiteindelijk de 56 kbit/s bereikt worden. Van ADSL of kabel was in de beginfase nog geen sprake. Tezelfdertijd telefoneren en surfen was evenmin mogelijk, tot ongenoegen van vele huisgenoten. Van snelheden van om en bij de 7.500 kbit/s inkomende en 3.500 kbit/s uitgaande data, die men op heden bereikt bij de recente testen op VDSL, kon men enkel maar dromen.

Het is dus van belang dat het secretariaat van de VIK over een e-mail adres van haar leden beschikt. Uiteraard een adres waarvoor u de toelating geeft om dit voor VIKmailings te gebruiken. Stuur ons dus een bericht naar [email protected] via het e-mail adres waarop u onze informatie wenst te ontvangen, met vermelding van de naam waaronder u als lid van de VIK bent geregistreerd. Bijlagen bij mailings van de VIK worden meestal onder het Adobe © - Acrobat formaat gestuurd. De voornaamste reden waarom we voor dit formaat gekozen hebben, in plaats van bijvoorbeeld word document, is dat dit formaat op nagenoeg alle computers kan gelezen worden mits de installatie van de geschikte acrobat-reader die gratis te downloaden is op de website van Adobe© http://www.adobe.com/products/acrobat/re adstep2.html Ook blijkt deze applicatie tot hiertoe virusvrij te zijn, wat niet gezegd kan worden van word of excel documenten. Een bijkomend voordeel is dat acrobat- of pdfbestanden, niettegenstaande hun veel kleinere omvang, de volledige informatie

van het oorspronkelijke document weergeven en van de nodige beveiligingen kunnen voorzien worden. Het spreekt dus voor zich dat de meeste bedrijven en overheidsinstellingen meer en meer van dit formaat gebruik maken. Naast de programma’s van Adobe© zelf zijn er een aantal softwareprogramma’s op de markt of vrij te downloaden die het zelf maken van pdf-bestanden mogelijk maken. Een probleem is echter wel dat deze bijlagen meer en meer met virussen besmet zijn. Microsoft© heeft het dan ook nuttig geoordeeld om in de standaardinstelling van Outlook Express praktisch alle voorkomende formaten van andere programma’s die als bijlage meegestuurd worden, als onveilig te beschouwen. Ook het Adobe © - Acrobat -formaat wordt aldus uitgesloten. Om deze bestanden toch te kunnen lezen, dient u bij gebruik van Outlook Express enkele wijzigingen aan te brengen aan de standaardinstelling. Ga naar: "Extra" - "Opties" "Beveiliging" en verwijder het "vinkje" naast de tekst "Opslaan of openen van bijlagen die mogelijk een virus bevatten niet toestaan". Uiteraard moet uw PC beveiligd zijn met een degelijk antivirus-programma en bij gebruik van breedband verbinding is een personal firewall eveneens aan te raden.

Ing. Etienne BEERNAERTS




MEI 2004 - I-mag
35

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

6

Zes jaar na de onder

Vlaanderen de ijverigste

Zes jaar na de ondertekening van de Sorbonneverklaring (25 mei

1998) maken we een stand van zaken op de evolutie van het hoger

onderwijs in de verschillende landen. De Sorbonneverklaring, die een

jaar nadien zou uitmonden in de Bolognaverklaring, werd ondertekend door 4 landen: Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië. In afzonderlijke bijlagen gaan we na in hoeverre deze landen hun beloften in praktijk hebben omgezet. Vooreerst nemen we poolshoogte van de gang van zaken in Vlaanderen.

p 19 juni 2004 is het vijf jaar geleden dat een dertigtal ministers of hun gevolmachtigde uit verschillende landen hun handtekening zetten onder een tekst die de geschiedenis zal ingaan als een "concretisering van harmonisering van het Europees hoger onderwijs", bekend als de Bolognaverklaring. Eddy Baldewijns (SP.A) was toen Vlaams minister van Onderwijs en Vorming (1998-1999). Om reden van de verkiezing (13 juni 1999) verkoos minister Baldewijns om de Bolognaverklaring in zijn naam te laten ondertekenen door de toenmalige en ondertussen met pensioen gestelde directeur-generaal van het hoger onderwijs, Jan Adé. Hoewel deze verklaring geen bindende overeenkomst is tussen de landen onderling, maakte de opvolger van Baldewijns, minister Marleen Vanderpoorten (VLD) er werk van. Het Vlaamse structuurdecreet van 4 april 2003 strekt ongetwijfeld de andere landen tot voorbeeld. Maar: er is nog heel wat werk aan de winkel voor de volgende regering. Een stand van zaken.

O

36
I-mag - MEI 2004


Uiteraard moet er nog heel veel, onder meer door aanbouwdecreten, geregeld worden. De nieuwe regering wacht nog enkele zware dobbers, zoals de financiering van de hogescholen en universiteiten. Die ligt nu vast tot 2006, maar vanaf 2007 zou een nieuw financieringssysteem van start moeten gaan, dat op een gemeenschappelijke leest dient geschoeid te worden voor hogescholen en universiteiten. Ander hekel punt is de harmonisering van de verschillende personeelsstatuten. Dit is een gevolg van de academisering van de verschillende twee-cycli-opleidingen. Ten vroegste in 2005-2006 verwacht men dienaangaande een aanbouwdecreet. Bovendien dienen het studiebeurzensysteem, de studenten- en sociale voorzieningen aangepast te worden aan de hervorming van het hoger onderwijs. Aan de orde komt ook nog de flexibilisering van de studietrajecten, de erkenning wegens negatieve accreditatie, de titulatuur ("of arts" en "of science") enz.

Overleg Federale Regering De Gemeenschappen moeten volgens het advies van de Raad van State de mogelijkheid krijgen om autonoom het

onderscheid tussen de twee-cycli-opleidingen en universitaire opleidingen weg te werken. Dit zou moeten leiden tot een miniwet. Zoals bekend hebben de Vlaamse en Franse Gemeenschap hieromtrent geen gelijklopende visie.

Nieuwe generatie "BaMa’s" Kinderen die dit jaar hun plechtige communie of lente (zomer)- feest vieren zullen in 2010 hun middelbaar onderwijs achter de rug hebben. Ze zullen dan tot de eerste generatie van jongeren behoren die hun studies aan een hogeschool of universiteit in een "maagdelijk" BaMakader aanvangen. Vanaf het academiejaar 2010-2011 vervalt immers het oude systeem. Heel wat oude benamingen van opleidingen zullen dan tot het definitieve verleden behoren. Over kandidaturen, licentiaten, enz. zal niet meer worden gesproken. De tijd is dus aangebroken om nu al de scholieren in het middelbaar onderwijs voor te lichten en te oriënteren naar het nieuwe model van het hoger onderwijs. Ook de "afnemers" van de gediplomeerden (industrie, openbare instellingen, enz.) moeten daarop voorbereid worden.

tekening van de Sorbonneverklaring

leerling (deel 1) Hoe ijverig waren de andere landen? De hervorming die de Vlaamse regering de voorbije jaren realiseerde, was baanbrekend in Europa. Vlaanderen was de afgelopen jaren bijzonder ijverig. Er kwam niet alleen een structuurdecreet, er ontstonden ook nieuwe instellingen, zoals onder meer de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO), Associaties, enz. Vlaanderen creëerde hierdoor een aantal nieuwe jobs. Onze buurlanden waren op dat vlak veel minder ijverig. Dit zal duidelijk blijken uit onze tour d’horizon in Frankrijk, Italië, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

De hervorming die de Vlaamse regering de voorbije jaren realiseerde, was baanbrekend in Europa.

Een bondig overzicht. Van de 4 landen die aan de wieg stonden van de intentieverklaring op 25 mei 1998 in Parijs (Sorbonneverklaring) hield alleen Duitsland woord. Er kwam een wetgeving voor hervorming van het hoger onderwijs. Het internationale VIK-symposium in Brussel (5 december 2003) maakte dit duidelijk. De drie overige landen: Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk, kijken nog steeds de kat uit de boom. Voor het Verenigd Koninkrijk is de redenering simpel: ons onderwijssysteem is goed, waarom zouden we het veranderen! Bovendien plakken we al vele jaren de etiketten Bachelor en Master op de opleidingen. Of dit voor andere landen transparant is, is enkel het probleem van deze landen. In Italië blijft alles (voorlopig) bij het oude, al heeft men in dit land geen moei-

te met titels allerhande. De Bachelor en Master kan er ook wel bij, tenminste als men dit wil. Maar het is voor Italië geen noodzaak of prioriteit. La riforma della scuola is voor de professore universitario een Europese discussione. Het Italiaanse parlement heeft andere belangrijke zorgen om het hoofd. Luigi Berlinguer, de toenmalige Italiaanse minister voor Onderwijs, heeft in Parijs de Sorbonneverklaring ondertekend, wellicht zonder de draagkracht ervan te beseffen. De membro del gruppo Democratici had het op het thuisfront een beetje verkorven. In Frankrijk gaat de hervorming helemaal de mist in. Het was nochtans in Parijs op 25 mei 1998 allemaal goed begonnen. De toenmalige Franse minister van Onderwijs, Onderzoek en Technologie, Claude Allègre, had het vuur aan de lont gestoken. Zijn toespraak voor Europese hervorming sloeg aan bij zijn drie andere aanwezige collega’s ministers voor Onderwijs. Hij kreeg de ruggensteun van een Franse collega prof. Jacques Le

Het Vlaamse structuurdecreet van 4 april 2003 strekt ongetwijfeld de andere landen tot voorbeeld. Maar: er is nog heel wat werk aan de winkel voor de volgende regering.

Goff, de erudiete schrijver en Europakenner, die tijdens een voorafgaande lezing een pleidooi hield voor Europese transparantie van diploma’s. Er kwam ook een uitgebreid rapport over het Frans hoger onderwijs van Mitterrands topadviseur Jacques Attali. De structuur van het hoger onderwijs in Frankrijk bleek de meest ingewikkelde van de wereld te

zijn. De uitgangspositie voor een hervorming in Frankrijk vertoonde fundamentele verschillen tussen deze voorgesteld door de universiteiten en de Grandes Ecoles. Het aantal graden dat men aan de Franse universiteiten en Grandes Ecoles kan verwerven is fenomenaal groot. Universiteiten en Grandes Ecoles leven in een haat-liefde verhouding met elkaar. Grandes Ecoles beschouwen zich als belangrijker en prestigieuser dan universiteiten. Universiteiten zijn voor iedereen toegankelijk. Tot de Grandes Ecoles wordt men via de strenge selectie van de concours toegelaten. Grandes Ecoles zijn een product van de Franse Revolutie. Ze vormen de hoge ambtenaar, le grand commis d’Etat. De etiquette bachelier (Bachelor) en maître (Master) dekt niet dezelfde lading aan een universiteit als aan een Grande Ecole. Voorlopig blijft alles in Frankrijk bij het oude. Allerlei wetsontwerpen om het onderwijs te hervormen, hebben voorlopig geen succes. De Grandes Ecoles die een symbool zijn van de Franse "égalité républicaine" zijn niet van plan om de ideologische basis van hun onderwijsstelsel op te heffen. De Grandes Ecoles worden in tegenstelling tot de universiteiten aanzien als een bewijs van de "carrière ouverte aux talents". En dat bereikt men niet, volgens de Franse professoren van de Grandes Ecoles waarmee we gesprekken hadden, door de invoering van een Europees eengemaakt onderwijsstelsel. De Franse universiteiten betogen echter dat de Grandes Ecoles klasseverschillen en kwaliteitsverschillen legimiteren. De honderden verschillende acroniemen aan de Franse Grandes Ecoles en Universiteiten zullen nog niet spoedig uit de wereld zijn. Onderwijscapriolen zijn in Frankrijk nooit uit de lucht.

Ing. Noël LAGAST




MEI 2004 - I-mag
37

INGENIEUR EN BEROEP

Verandering als sleutel tot ondernemerschap

Studiedag & workshop:

"Op zoek naar de ondernemer in onszelf" zaterdag 19 juni 2004 De workshop is gericht op het zoeken en vinden van de ondernemer in onszelf. Door begeleide oefeningen analyseren we onszelf en bepalen welke eigenschappen nog ontwikkeld kunnen worden. Tijdens deze interactieve workshop leren we onszelf en onze omgeving beter kennen en de beperkingen die we onszelf hebben opgelegd. We maken kennis met de dynamiek van verandering als sleutel tot onderir. Cris Van Cleemput nemerschap.

Bij velen leeft de droom om zelfstandig ondernemer te worden. Een droom om het leven in eigen handen te nemen, zelf iets te realiseren en te creëren. We streven allen naar succes, zowel financieel, materieel als emotioneel. We kijken op naar de groten die het ‘gemaakt’ hebben. Ondernemers zijn mensen die anders denken, de wereld anders bekijken, een andere mindset hebben. Die ondernemer in ons kan ontwikkeld worden, door het loslaten van een oude visie, met als doel er zelf beter van te worden.

Coach van de workshop is ir. Cris Van Cleemput, zelfstandig trainer en coach in change management.




PRAKTISCH




Datum: zaterdag 19 juni, ontvangst vanaf 8u30, aanvang om 9u00 stipt, einde voorzien rond 17u00. Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Kostprijs: 45 EUR voor leden, niet-leden betalen 250 EUR (koffiebreaks en broodmaaltijd inbegrepen). Definitieve inschrijving na storting van het verschuldigde bedrag op VIK-rekening nummer 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem, met vermelding van uw naam + lidnr. + "Studiedag Ondernemen 19.06.04". Het aantal deelnemers is beperkt tot maximum 15 deelnemers. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOZELONDER.

O p z o e k n a a r d e o n d e r n e m e r i n o n s ze l f 38
I-mag - MEI 2004


...

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

HEETNAALD VAN DE

BIONISCHE BENEN Met een Berkeley Lower Extremity Exoskeleton (kortweg ‘Bleex’) kan je zware lasten over een lange afstand meezeulen. Het gaat om een paar steltachtige metalen benen die zijn verbonden met een rugzak waarin een motor- en voortbewegingsysteem is gemonteerd en die plaats biedt aan een 40 kg nuttige last. De bionische benen passen rond deze van een mens en zijn met meer dan veertig sensoren, een hydraulisch mechanisme en een ingebouwde rekeneenheid uitgerust. Deze bepalen hoe bij elke stap de last het best kan worden verdeeld. De ‘Bleex’ wordt niet met een joystick, keyboard of push buttons gestuurd. De bionische benen reageren vliegensvlug op de spierbewegingen van de drager en versterken deze.

Het Internet moet veiliger voor kinderen worden.

KINDVRIENDELIJK NET Europa wil een veiliger internet voor kinderen en trekt daarvoor een budget van vijftig miljoen euro uit. "Kinderen moeten het recht hebben om het Internet vrij en ongedwongen te gebruiken," zegt Europees Commissaris Erkki Liikanen. "Ze moeten kunnen surfen, chatten, leren en spelletjes spelen, zonder dat ze door volwassenen worden gemanipuleerd of belogen." Uit een grootschalig Europees onderzoek blijkt dat kinderen nog te weinig wantrouwig zijn als ze met vreemden chatten. Meer dan 60 % is zich er helemaal niet van bewust dat de chatters zich niet altijd uitgeven voor wie ze zijn. Bovendien zou 46 % van de gebruikers via het internet door

een wildvreemde voor een ontmoeting zijn benaderd en ging 14% van de kinderen ooit op een dergelijk verzoek in. Deze cijfers staan in schril contrast met het overdreven vertrouwen dat de ouders hebben: slechts 4 % geloofde dat hun kinderen zich ooit op deze manier zouden laten verleiden. De Europese Unie wil nu ‘slimme’ netfilters ontwikkelen die ouders bijstaan bij het bepalen tot welke informatie hun kinderen toegang kunnen krijgen en die eveneens identificeren met wie ze chatten. Bovendien wil de EU telefonische hotlines openen waarop misbruiken kunnen worden gemeld. Het Safer Internet Plus programma wordt vanaf volgend jaar gelanceerd en zal tot 2008 lopen. Info: www.europa.eu.int

Bleex’: een extra paar benen om de last te verlichten. In het laboratorium hebben proefpersonen al gedurende twee uur lang met de ‘Bleex’ rondgestapt. Daarbij droegen ze een last van 75 kg op de rug, de 45 kg van de motor- en besturingseenheid van de bionische benen en 30 kg extra lading. Maar volgens de proefpersonen voelde het aan alsof ze amper twee kg met zich




MEI 2004 - I-mag
39

HEETNAALD VAN DE

...

gebruikt. De restfractie, bestaande uit gebroken bakstenen en mortel, wordt magnetisch gescheiden.

meedroegen. De ‘Bleex’ werd in de eerste plaats voor militairen ontwikkeld, maar het systeem zou ook voor brandweermannen, reddingwerkers en zelfs sherpa’s een efficiënte uitkomst bieden. Info: www.me.berkeley.edu/hel/bleex.htm

SCHRIJVEN IN 3D Materiaaldeskundigen van de Universiteit van Illinois (VS) zijn erin geslaagd om met inkt minuscule 3D-structuren te schrijven. De techniek moet het mogelijk maken om zeer fijne matrijzen te produceren, bijvoorbeeld om in het laboratorium biologische weefsels in drie dimensies op te kweken of om vloeistofdruppels van enkele nanoliter met elkaar te mengen.

Misschien kan over enkele jaren de afsluitdijk met behulp van bacteriën worden versterkt. Inzet: Bacteriën kleven zandkorrels aan elkaar. zouden inschakelen om van zand zandsteen te maken." Ondertussen heeft GeoDelft met bacteriën, overgevlogen uit Australië, een aantal succesvolle laboratoriumproeven uitgevoerd. Onder de juiste omstandigheden produceren de microben calciumcarbonaat of calciet (CaCO3). Dit is een kristallijn materiaal dat de zandkorrels als een soort cement aan elkaar doet kleven. Op deze manier vormt zich een zandsteen die met de natuurlijke uitvoering vergelijkbaar is. Info: www.geodelft.nl

Micro-pen schrijft in drie dimensies. Bij deze laatste toepassingen vormen de matrijzen een belangrijke stap naar de zogenaamde labs-on-a-chip. De inkt waarmee de onderzoekers schreven, bestaat uit combinaties van positief en negatief geladen organische moleculen. In het tijdschrift Nature van 25 maart is te lezen hoe ze spuitmonden van 0,5 tot 5 micrometer in diameter gebruiken en de inkt onmiddellijk in een mengsel van water en alcohol laten hard worden. Info: www.nature.com

STEVIGE BIODIJK Volgens

ir.

Waldo

Molendijk

van

GeoDelft is er voor microbiologie een mooie toekomst weggelegd bij het versterken van duinen en dijken: bacteriën die zand in zandsteen omzetten, krijgen daarbij de hoofdrol. "Een aantal jaren geleden kwamen we met de Australische Vicky Wiffin in contact. Zij restaureerde gebouwen, opgetrokken uit zandsteen, en gebruikte daarbij bacteriën," aldus Molendijk. "Wij vroegen ons af waarom we die bacteriën niet

40
I-mag - MEI 2004


Dankzij Delfts onderzoek kan baksteen tot … baksteen worden gerecycleerd. Deze uit de mijnbouw afkomstige scheidingsmethode, is op de magnetische susceptibiliteit van materialen gebaseerd en kan worden toegepast omdat bakstenen tussen 3 en 5 % ijzer bevatten. Daardoor kan de restfractie worden gescheiden in een pure baksteen- en mortelfractie. Van de baksteenfractie worden nieuwe bakstenen vervaardigd door ze te vermalen (<4 mm) en 50 % nieuwe klei toe te voegen. Op deze wijze is de baksteenkringloop gesloten. Info: www.tudelft.nl

BAKSTEEN IN DE RECYCLING In Nederland wordt jaarlijks ongeveer 16 miljoen ton bouw- en sloopafval geproduceerd. De steenachtige fractie hiervan bedraagt zo'n 70 % en bestaat uit betonen metselwerkpuin. Traditioneel wordt dit afval gebroken en in de wegenbouw als funderingsmateriaal hergebruikt. Nu het aantal wegenbouwprojecten echter afneemt, ontstaan er problemen met de afzet van dit puin. Voor betonpuin is er een alternatief, namelijk betongranulaat als vervanger van grind in de betonproductie. Voor metselwerkpuin bestaat er echter nog geen alternatieve recyclingmogelijkheid. Dat was de aanleiding voor de Delftse civiel ingenieur K. van Dyck om een onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheid om metselwerkpuin in de keramische industrie te hergebruiken. In een samenwerkingsverband met TNO en TU Delft ontwikkelde hij een thermisch proces waarmee uit het selectief gesloopte metselwerkpuin zo’n 45 % van de bakstenen kan worden teruggewonnen. Deze kunnen dan in nieuw metselwerk worden

LEVERBESCHADIGING WEERSPIEGELT IN BLOED Onderzoekers van de Gentse tak van het VIB hebben een snelle test ontwikkeld om levercirrose, een zeer ernstige vorm van leverbeschadiging, op te sporen. Voor deze levertest is het niet langer nodig om een leverbiopsie te nemen: een druppel bloed volstaat. De resultaten van het Gentse onderzoek zijn te lezen op de website van het prestigieuze tijdschrift Nature Medicine. De test detecteert veranderingen in de suikers op de Voor de Gentse lever- bloedeiwitten. Bij test volstaat een een- cirrose gaat de voudig bloedstaaltje. lever verschillende suikers in andere verhoudingen produceren. Deze komen gedeeltelijk terecht op de eiwitten die zich in het serum bevinden.

De onderzoekers konden deze suikerveranderingen zeer accuraat meten met behulp van technieken die vandaag in genetische laboratoria worden gebruikt. Hun test haalt een sensitiviteit van 79 % en een specificiteit van 86 %. Info: www.vib.be

via hun haar. Jimmie Oxley, een chemicus aan de Rhode Island University (VS), slaagde erin om sporen van explosieven als TNT, RDX en PETN af te zonderen uit het haar van agenten en militairen die er beroepsmatig mee in aanraking kwamen.

ze van schedelfracturen en hersenletsels bij fietsongevallen ging Depreitere na in hoeverre valhelmen wel veilig zijn en hoe ze kunnen worden verbeterd. Hij zat hiervoor natuurlijk aan de bron: wekelijks komen er op de dienst Neurochirurgie van het AZ Gasthuisberg mensen binnen die een fietsongeval hebben gehad. Uit zijn onderzoek blijkt onder meer dat

NAMAAK HARDER DAN ECHT Diamant is het hardste materiaal dat in de natuur voorkomt. Fysici van het Carnegie Institute in Washington zijn er echter in geslaagd om kunstmatige diamanten te produceren die harder zijn dan de natuurlijke steentjes. Ze rapporteerden hun resultaten in het vakblad Physica Status Solidi. Fietsvalhelm kunnen nog beter beschermen

Bommenmakers worden verraden door het kruit in hun haar. A girls best friend: nu harder dan hard.

De ultraharde kunstdiamanten worden met een dampafzetting procédé vervaardigd: een mengsel van waterstofgas en methaan wordt met geladen deeltjes gebombardeerd. Dat zorgt voor een neerslag van koolstofmoleculen die zich neerzetten op een synthetisch startkristal dat in het midden van de gaskamer wordt geplaatst. Na een dag dampen ontstaat een diamant van 2,5 mm. Na het damproces wordt het kristal gehard door verhitting tot 2.000°C en door het bij 5 tot 7 gigapascal samen te persen. Het resultaat is dus een kristal dat harder is dan zijn natuurlijke variant. De kunstmatige diamant heeft één groot nadeel: hij is zo hard dat hij bijna niet te slijpen valt. Vandaar dat ze eerder voor slijp-, boor-, snij- en polijstapparatuur dan als sieraad zijn bestemd.

KRUIT LATEN SPOREN NA Voortaan is er een nieuwe manier om potentiële bommenmakers op te sporen:

Zelfs na herhaaldelijk wassen en brushen, bleven de springstoffen aanwezig. Waarom het zo moeilijk is om deze sporen uit te wissen, weet Oxley nog niet. In ieder geval hebben zwartharige bommenmakers meer kans om tegen de lamp te lopen, want aan hun haarschachten blijft meer kruit hangen dan aan dat van roodharige of blonde terroristen. Oxley presenteerde haar resultaten op het Defense and Security Symposium dat in april in Orlando werd gehouden.

HELM BESCHERMT ONVOLDOENDE Fietsongevallen leiden vaak tot ernstige schedel- en hersenletsels. Hoewel in meerdere epidemiologische studies het beschermende effect van de fietsvalhelmen is aangetoond, berust het ontwerp van deze beschermingsmiddelen blijkbaar niet op al te veel wetenschappelijk onderzoek. Tijdens zijn doctoraatsonderzoek besteedde Bart Depreitere van de afdeling Neurochirurgie van de KULeuven aandacht aan deze lacune. Uitgaande van medische inzichten over de ontstaanswij-

fietsvalhelmen de slaapstreek onvoldoende tegen zijdelingse impact beschermen. Maar nog belangrijker is dat de helm de hoekversnelling van het hoofd tijdens de impact niet eenduidig vermindert en dat de trillingen van de schedelbasis onvoldoende worden gedempt. Hoog tijd voor valhelmontwerpers om daar wat op te vinden, dus!

IPOD MINI LAAT OP ZICH WACHTEN De lancering van de iPOD mini, de draagbare muziekspeler van Apple met een opslagcapaciteit van duizend muzieknummers, wordt in Europa uitgesteld. Het gaat om een kleine variant van de gewone iPOD: het toestel is niet groter dan een bankkaart en weegt minder dan een horloge. Normaliter had het apparaat al in april in de Europese winkelrekken moeten liggen, maar nu zal het wellicht juli worden. "De iPod mini is in de Verenigde Staten een regelrechte hit," aldus Tim Cook van Apple. "De vraag heeft nu al de voorziene productiecapaciteit tot eind juni overschreden. We verwachten dat het in de rest van de wereld niet anders zal zijn. Vandaar dat we onze productie verhogen. Van zodra de voorraden in juli op peil zijn, zullen we ook aan de Europese vraag kunnen voldoen." Info: www.apple.com/ipodmini




MEI 2004 - I-mag
41

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

SIDMAR TREEDT TOE TOT HET

idmar, een geïntegreerd

S

staalbedrijf, gelegen op de rechteroever

van

het

kanaal Gent-Terneuzen produceerde in 2003 ca. 3,9 miljoen ton vloeibaar staal. De laatste jaren werd intensief geïnvesteerd in de modernisering van de productie-installaties, waardoor een capaciteitsuitbreiding tot 5,5 miljoen ton warmgewalste rollen mogelijk wordt.

Tengevolge van de strategie van Arcelor (internationale groep waartoe Sidmar behoort, ontstaan uit de fusie van Arbed, Aceralia en Usinor) om de vlakstaalproductie op de maritieme sites te concentreren omwille van hun kostenvoordeel, dit ten nadele van de zogenaamde "continentale" sites, zou Sidmar zijn productiecapaciteit ten volle kunnen benutten als tenminste Kyoto, en de ermee gepaard gaande CO2-emissiehandel, geen roet in het eten komt gooien. De productietoename gaat immers onvermijdelijk gepaard met een toename van de CO2-uitstoot. Bij staalproductie via de hoogovenroute wordt ijzererts immers

gereduceerd door de inzet van cokes en kolen als reductiemiddel. Voor dit proces bestaat momenteel nog geen alternatief, technologische doorbraken met significante reducties van CO2 (Arcelor neemt actief deel aan onderzoeksprogramma’s in die richting) zijn nog niet voor morgen. De CO2-uitstoot is nagenoeg evenredig met de staalproductie, per ton staal wordt ongeveer 1,9 ton CO2 geproduceerd, waarvan ongeveer 60% bij Sidmar uitgestoten wordt en ca. 40% in de nabijgelegen elektriciteitscentrale, waar hoogovengas als brandstof voor elektriciteitsproductie ingezet wordt.

Hypotheek De staalindustrie kan niet op alternatieven overschakelen. Beperkingen op CO2emissies opleggen is synoniem met het opleggen van productiebeperkingen, hetgeen de verdere groei, of zelfs het instandhouden van de staalindustrie in Vlaanderen op het huidige niveau ernstig kan hypothekeren. Gezien het CO2-intensief karakter van de staalindustrie en de beperkte financiële draagkracht van de sector door de internationaal sterk concurrentiële markt, is de aankoop van CO2-rechten in het kader van de emissiehandel uitgesloten. De

marginale kosten zouden dermate toenemen dat het huidige kostenvoordeel van Sidmar, t.o.v. bedrijven binnen en buiten de groep zou omgebogen worden in een kostenhandicap, wat zijn impact zal hebben op de strategische keuzes van Arcelor. Het is dan ook absoluut noodzakelijk dat Sidmar zijn troeven als maritieme site verder kan blijven uitspelen en zijn staalproductie niet beperkt ziet door een beperking van de CO2-emissierechten. Sidmar wil zich echter engageren om tot de wereldtop qua energie-efficiëntie te behoren en op die manier, waar mogelijk, bij te dragen tot de realisatie van de Kyoto-doelstellingen zonder de leefbaarheid van het bedrijf in het gedrang te brengen. Sidmar is in september 2003 dan ook toegetreden tot het zogenaamde Benchmarkconvenant.

Het Benchmarking Convenant verbiedt een bedrijf niet om nog verder te groeien, mits het bedrijf op energievlak op topniveau presteert. Het convenant Het "Benchmarking Convenant over energie-efficiëntie in de industrie", zoals het convenant voluit heet, is een vrijwillige overeenkomst tussen het Vlaamse Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, en een onderneming. Alle energie-intensieve bedrijven (= bedrijven met een jaarlijks energieverbruik van meer dan 0,5 PetaJoule) kunnen tot het convenant toetreden. Sidmar heeft een jaarlijks energieverbruik van ongeveer 100 PetaJoule. Elk deelnemend bedrijf gaat het engagement aan tegen uiterlijk 2012 tot de wereldtop m.b.t. efficiënt energieverbruik te behoren. Aangezien de uitstoot van het broeikasgas koolstofdioxide (CO2) nauw samenhangt met het energieverbruik, komt dit engagement ook de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen ten goede.

42
I-mag - MEI 2004


VLAAMSE ENERGIECONVENANT

De Vlaamse overheid van haar kant zal een bedrijf dat investeert in een energievriendelijke productie op wereldniveau, geen andere CO2 - of energieverplichtingen opleggen. Bovendien zal Vlaanderen zich inspannen om de deelnemende bedrijven ook vrij te stellen van bijkomende Belgische en/of Europese maatregelen.

welke installatie de beste op milieuvlak is, d.w.z. een installatie waarin alle energiebesparende maatregelen genomen werden, die economisch nog te verantwoorden zijn. Het was dus perfect mogelijk, mits het toepassen van een aantal correcties, Sidmar te vergelijken met het "theoretische" bedrijf uit deze studie.

Het convenant verbiedt een bedrijf niet om nog verder te groeien, mits het bedrijf op energievlak op topniveau presteert.

Om de onafhankelijkheid van de consultant te waarborgen, wordt het werk van PE Europe van nabij gevolgd door een door de overheid opgerichte dienst, het Verificatiebureau. Het Verificatiebureau heeft als taak de benchmark-consultants te auditeren en te erkennen en tevens de benchmark-studies goed te keuren.








In de praktijk Een onafhankelijke benchmark-consultant dient na te gaan hoe goed (of slecht) Sidmar op energievlak presteert in vergelijking met de wereldtop voor geïntegreerde staalproductie via de hoogovenroute. Met het oog op haar toetreding tot het convenant heeft Sidmar in mei 2003 de firma PE Europe uit Stuttgart aangewezen als consultant. Een volledige benchmark-studie uitvoeren op korte termijn, waarbij energiegegevens bij een groot aantal staalbedrijven wereldwijd worden opgevraagd, is niet vanzelfsprekend. Gelukkig had de internationale federatie van staalbedrijven (IISI: International Iron and Steel Institute) in 1998 een studie gemaakt, getiteld "Energy Use in the Steel Industry". Aan deze studie hebben 22 toonaangevende staalbedrijven uit alle werelddelen, waaronder ook Sidmar, deelgenomen. In de studie wordt voor elke productiestap, bijvoorbeeld voor de hoogovens, bepaald




Beperkingen op CO2-emissies opleggen is synoniem met het opleggen van productiebeperkingen.

Energiezuinig werken Dat PE Europe tot de conclusie komt dat Sidmar al zeer energie-efficiënt werkt, is eigenlijk geen verrassing. De figuur toont het verloop van het energieverbruik per ton warmband bij Sidmar over een periode van 20 jaar. Het specifieke verbruik is sinds 1983 met nagenoeg een kwart verminderd. Enkele krachtlijnen die het energiebeleid van Sidmar beheersen, zijn:

het optimaliseren van het procesrendement in alle afdelingen; het optimaliseren van het materiaalrendement in alle afdelingen (in diezelfde 20 jaar steeg het materiaalrendement van Sidmar van ca. 790 kg warmgewalste rol per ton vloeibaar staal tot ongeveer 950 kg); het maximaal inspelen op de ontwikkeling van nieuwe technologieën (denk aan de bouw van de eerste continu-gieterij midden jaren ‘80, de ver doorgedreven vervanging van cokes door poederkool als reductiemiddel in de hoogovens en de bouw van energievriendelijke hefbalkovens i.p.v. de oude doorschuifovens in de warmwalserij); het optimaal inzetten van cokesgas en hoogovengas om de fakkelverliezen en de aankoop van stookolie en aardgas te minimaliseren.

Technologische doorbraken Met een huidig verbruik van ca. 19 GJ/ ton benadert Sidmar het minimumverbruik dat nodig is om via de hoogovenroute staal te maken. Uiteraard is ook in de toekomst de nodige aandacht vereist om de processen op energievlak verder te optimaliseren. Gezien het al lage niveau van energieverbruik worden bijkomende besparingen echter steeds moeilijker. Enkel technologische doorbraken in de wijze waarop staal geproduceerd wordt, kunnen op lange termijn mogelijk een substantiële verdere daling van het energieverbruik tot gevolg hebben.




MEI 2004 - I-mag
43

VERENIGIGS NIEU WS

De Ideale Computer Studienamiddag ingericht door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs Om aan de pertinente vraag van vele VIK Leden tegemoet te komen, organiseert het VIK Centrum Senior Ingenieurs op zaterdag 5 juni 2004 een studienamiddag met als thema:

DE IDEALE COMPUTER Specialisten uit eigen rangen hebben hun medewerking toegezegd en zullen tijdens deze studieronde een duidelijk antwoord geven op al uw vragen. Met behulp van computers zal praktische uitleg worden gegeven. Een verslag over deze studienamiddag en vooral de vragen en antwoorden die er aan bod zullen komen, krijgt u in een volgende uitgave van I-mag. Alle geïnteresseerden zijn meer dan welkom! Deze studienamiddag gaat door op 5 juni 3004 om 14u00 in het VIK huis, Wommelgem.

Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte xxxxxxxx

e

D

meesten

onder

ons

gebruiken hun computer voornamelijk voor een-

voudige toepassingen als tekstverwerking, surfen op het internet en vooral e–mail. Voor dergelijke toepassingen volstaat een bescheiden computer, die wel is uitgerust met een goed beeldscherm en voldoende extra software. De handelswereld tracht haar cliënteel echter van het tegengestelde te overtuigen om supersnelle en met alle mogelijke extrasnufjes voorziene pc’s aan de man te bren-

Is men bijvoorbeeld niet van plan om ingewikkelde computerspelletjes te gaan spelen of moderne kunstwerken in 3D te realiseren, dan bestaat er geen behoefte voor een zware en peperdure grafische kaart. Een eenvoudige, op het moederbord geïntegreerde, grafische kaart is ruimschoots voldoende voor de meest voorkomende toepassingen. Wil men later toch grafische kunst bedrijven of nieuwe 3D toepassingen exploreren dan volstaat het om zo een speciale kaart aan te sluiten via de zich op het moederbord bevindende AGP connector. AGP staat voor Accelerated Graphics Port en dient voor de aansluiting van een gespecialiseerde 3D kaart. Hetzelfde geldt voor de uitgebreide geluidssystemen met 5 en meer luidsprekers

gen. Zorg ervoor dat u precies weet wat u wel en niet nodig heeft als u zich een nieuwe computer wil aanschaffen. De juiste keuze kan u veel geld en veel narigheid besparen.

Dit weze duidelijk: voor alle deze extra toepassingen, die men echt niet nodig heeft en meestal nooit gebruikt, betaalt men een forse meerprijs en de pc wordt er ook kwetsbaarder door.

44
I-mag - MEI 2004


Criteria Naar welke criteria zal de modale pc gebruiker zich dan richten? Vooreerst dient men uit te kijken naar een voldoende ruime computerbehuizing met eigen ventilatie. De ingebouwde voedingsunit zal in de meeste gevallen ook latere uitbreiding toelaten. Voor de pc zelf kiest men bij voorkeur voor een beproefd systeem.

De basis wordt gevormd door de processor, het moederbord en het werkgeheugen. Als processor kiest men best een Intel Pentium 4 op een AMD Athlon XP. De kloksnelheid van de processor zal voldoende groot zijn (bijvoorbeeld 2 GHz). Een belangrijk element op het moederbord vormt de Frontside Bus, die veelal een kloksnelheid van 333 MHz heeft. Om latere uitbreiding steeds mogelijk te maken, dient het moederbord voorzien te zijn van een voldoende aantal slots of aansluitingspunten. Bij voorkeur zullen minstens 4 vrije PCI connectoren voorkomen en bijkomende connectoren voor extra geheugenlatjes.

Geheugen Het cruciale element dat de werkingssnelheid van de computer bepaalt, is het interne werkgeheugen of RAM. De actuele norm bedraagt 512 MB (Mega Byte). Een geheugen van 256 MB zal dikwijls onvoldoende groot zijn. Gelieve ook te noteren dat een kloksnelheid van 400 MHz een must is voor dit geheugen. De computer moet voldoende uitwendige aansluitmogelijkheden hebben: bijv. 2/1 serieel/parallel connectoren en ook 6 universele aansluitpoorten van recent type (Usb 2,0).

De huidige marktprijs van de hier beschreven "ideale" computer situeert zich vandaag tussen 1000 en 1200 EUR, BTW inbegrepen.

lezer en zeker over een gecombineerde optische lezer/schrijver voor DVD en CD met een voldoende schrijfsnelheid van bijv. 52x32x52xcd-rw. Blijft nog over de stereo geluidskaart (meestal van het type On Board 5,1) en een geluidssysteem dat bij voorkeur is ingebouwd in de monitor of beeldscherm.

is stilaan de standaard geworden. Meer en meer is het een trend geworden om pc en scherm als afzonderlijke entiteiten te beschouwen en apart aan te bieden. Belangrijk element is de maximum resolutie van het scherm, die bepaald wordt door het aantal kleurenpixels, dat het bevat. De maximum resolutie zal in de meest voorkomende gevallen 1280x1024 pixels bedragen.

Toetsen en muizen

Bijkomende software is ook een belangrijk verkoopsargument, samen met de aangeboden garantievoorwaarden.

als

Vaak biedt men ook nog een paar FireWire aansluitingen aan, maar deze hebben alleen nut de computer met andere apparaten wordt verbonden (LAN netwerk). Een zeer belangrijk element vormt het schijfgeheugen van de vaste schijf waarop alle programma's en de bestanden zullen worden opgeslagen. In principe is een vaste schijf van 40 GB (Giga Byte) ruimschoots voldoende. Maar bijna alle pc constructeurs gaan uit van een standaard capaciteit van 80 GB. Men mag hierbij niet vergeten dat bij constante snelheid van 7200 Toeren per minuut de responstijd van deze zeer grote geheugens veel langer zal worden. Ook is het noodzakelijk dat de pc in deze context over een voldoende groot buffergeheugen beschikt (bijv. 8MB) en dat de controller van de harde schijf voldoende snel kan reageren (vb. VDMA/133).

Grafische kaart Zoals reeds vermeld zal de pc ook een grafische kaart hebben met een aangepaste chipset en met een voldoende ruim bemeten videogeheugencapaciteit van tenminste 64 MB en bij voorkeur 128 MB. Of een directe aansluiting op een tv-toestel echt nodig is, valt te betwijfelen tenzij men de pc bijvoorbeeld ook wil gebruiken als DVD-lezer. Als uitwendige media beschikt onze pc ook nog over de traditionele Floppy-Disc

Een ergonomisch gebouwd toetsenbord en een aangepaste muis zijn zeker onmisbaar. Of men deze attributen draadloos (met IR of met radiogolven) of via kabelaansluiting wil bedienen, blijft een optiemogelijkheid. Wat de muis betreft zal men best kiezen voor een optische werking daar het klassiek systeem met roller-bal vaak aanleiding geeft tot storingen door vervuiling van het mechanisme. Essentieel is ook een netwerkkaart met ingebouwde modem, die ingebouwd wordt voor de aansluiting op het internet via het telefoonnet (bijv. ADSL systeem) of via de telekabel (bijv. Telenet).

Besturing en software Blijft dan nog het besturingssysteem en de eventuele extra software. Als besturingssysteem spant vandaag MS Windows XP Home of Professional de kroon. Meestal is het besturingsprogramma reeds vooraf op de PC geladen, en ontvangt men geen schijf met dit programma zelf. Dit is nochtans voor de meeste gebruikers noodzakelijk. Bijkomende software is ook een belangrijk verkoopsargument, samen met de aangeboden garantievoorwaarden. Een degelijk tekstverwerkingsprogramma zoals MS Word 2002 of MS Works 7,0 is een absolute must. Ook een antivirusbeveiliging, zoals Symantec Norton Anti Virus 2004, is een onmisbaar accessoire geworden.

Monitor Blijft dan uiteindelijk over: de monitor of beeldscherm. In de huidige technologische ontwikkeling kan men een monitor met de klassieke beeldbuis als voorbijgestreefd beschouwen. Een vlak en vooral plaatsbesparend LCD beeldscherm met een diagonaal van 17 inch.

Garantie Inzake garantievoorwaarden wringt het schoentje wel eens. Hierrond wordt wellicht de meest duistere reclame gevoerd. Vaak zal men spreken van een garantiesysteem carry-in, dit wil zeggen dat men het defecte toestel zelf op het verkooppunt en in de originele verpakking moet inleveren. Ofwel wordt een garantie onsite aangeboden, wat betekent dat de service ter plaatse zal worden geleverd. Een belangrijke nuance! De gebruiker moet er echter van bewust zijn dat de meeste defecten door hem zelf veroorzaakt worden bij het gebruik van de pc. Meestal wordt de garantie slechts toegekend bij een defect van een hardware element. Vaak is dit element stof voor discussies die men beter kan vermijden door bij aankoop de kleine lettertjes te lezen.

Merkcomputer of kloon Een ander groot discussiepunt is de keuze tussen een merkcomputer of een zogenaamde kloon die samengesteld is uit verschillende componenten en geleverd wordt door een lokale verdeler. Hoewel deze kloons veelal dezelfde componenten bevatten als de merkcomputers, ontbreekt soms de nodige coördinatie tussen de verschillende onderdelen. Anderzijds zal men opmerken dat sommige merkcomputers verouderde versies kunnen bevatten om een competitieve prijs heeft te handhaven. Een bijkomend nadeel van merkcomputers is de soms overdreven kostprijs van te vervangen defecte onderdelen. De huidige marktprijs van de hier beschreven "ideale" computer situeert zich vandaag tussen 1000 en 1200 EUR, BTW inbegrepen.

Ing. Etienne BEERNAERTS & Ing. Jos KESTENS




MEI 2004 - I-mag
45

VERENIGIGS NIEU WS

71

VIK puzzelaar 71

Een blikje frisdrank (vervolg) Uit de talrijke ingezonden antwoorden bleek alvast dat niet één maar twee ‘logische’ oplossingen werden gevonden (de enkelen die opteerden voor een ingewikkelde vergelijking als oplossing laten we terzijde).

Vermoedelijk is één oplossing foutief, maar welke?

We vermelden:

Bijvraag: Hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen?

We kijken uit naar uw bewijsvoering waarom de éne oplossing de juiste is èn de andere oplossing niet kan!

Oplossing 1 Het zwaartepunt is het laagst als het gewicht van de frisdrank gelijk is aan het gewicht van het lege blikje.

We verwachten uw antwoorden voor 30 juni 2004 bij Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen of via e-mail: [email protected]

Oplossing 2 Het zwaartepunt is het laagst als het zwaartepunt ligt op de oppervlakte van de frisdrank.

Om voor de hand liggende redenen kunnen we de winnaars van puzzelaar 69 nu niet bekend maken; dit zal gelijktijdig gebeuren met de oplossing van dit vraagstuk.

Ing. Roland MEBIS

46
I-mag - MEI 2004


Studiegroepen DROGE STOF BEHANDELING Total Raffinaderij Antwerpen donderdag 27 mei 2004 Onze studiegroep brengt op donderdag 27 mei een bezoek aan de reactor-regenerator sectie van de grote Fluid Catalytic Cracker (FCC) eenheid van de Total Raffinaderij Antwerpen (TRA). Voor de ingewijden: FCC is een proces dat bij de koolwaterstoffen raffinage waarde toevoegt door het selectief splijten van grote moleculen in kleinere van de gewenste structuur. De voeding naar deze eenheid bestaat uit zware distillaten en residu’s van atmosferische en vacuümdistillatie, waarvan het zwavelgehalte, door ontzwaveling en voedingskeuze, beneden een zekere waarde wordt gehouden. De fijne katalysator die hierbij wordt gebruikt, gedraagt zich als ware als een vloeistof (fluid). Dit proces kan opgedeeld worden in drie belangrijke secties:
de reactor/regenerator sectie;
de hoofd distillatiesectie;
de gasconcentratiesectie. Op de reactor/regenerator sectie van de eenheid werden - zoals ook op de andere secties trouwens - sinds haar initiële start in 1967 belangrijke modificaties uitgevoerd. De resultaten zijn er dan ook naar: de doorvoer van 220m3/uur, waarvoor de eenheid initieel ontworpen was, kan nu oplopen tot 525m3/uur. Hierbij bleven de originele reactor en regenerator vaten behouden. De voorverwarmde voeding wordt op reactie temperatuur gebracht door ze te mengen met de warme, geregenereerde katalysator. De gemiddelde verhouding katalysator/voeding (catoil ratio) bedraagt 6. Wat er op neer komt dat bij een voedingsdensiteit van 925 kg/m3, 2.900 ton/uur zeer abrasieve katalysator (waarvan de drager siliciumoxide is, zeg maar zand) wordt gecirculeerd. Deze katalysator heeft een gemiddelde korrelgrootte van 75 micron. De beoogde selectiviteit tijdens het kraken wordt uiteraard bekomen door de katalysatorkeuze, maar tevens door een goed contact op de juiste temperatuur en dit gedurende een juiste tijdspanne. Na

het kraakproces wordt de katalysator, waarop zich ongeveer 1.3 % gewicht koolstof heeft afgezet, naar de regenerator afgevoerd. In de regenerator wordt de afgezette koolstof verwijderd door oxidatie. Hiervoor wordt meer dan 200.000 m3/uur, met zuurstof aangereikte lucht (27 %), in de regenerator geblazen. De vrijkomende warmte levert op zijn beurt de proces warmte in een perfecte balans die haar evenwicht bereikt in het peil van de regenerator temperatuur. Een zeer doorgedreven computersturing helpt de controle van het proces. De aangewende technologieën bij de verdeling van de voeding, voor het in contact brengen met de katalysator en nadien de scheiding van beide elementen, werden in de loop der jaren steeds aangepast aan de meest moderne die in de industrie beschikbaar zijn. Het doel van de goede scheiding van gassen en katalysator, is hierbij tweeërlei: zoals gezegd, zorgen voor de correcte contacttijd, maar er ook voor zorgen dat de gassen, die de reactor en regenerator verlaten, minimaal bezwangerd zijn met de katalysator. Om in de toekomst verder binnen de Europese norm, i.v.m. met de stofuitstoot (50mg/Nm3) te blijven, zal een elektrostatische precipitator in de rookgassen van de CO-boiler worden geplaatst. De katalysator huishouding wordt uitgevoerd met behulp van twee opslag vaten, één voor verse (fresh) en een andere voor gebruikte (spent) katalysator, beide verbonden via een buizenstel met de regenerator. Vermits de rookgassen de regenerator op hoge temperatuur verlaten (730°C) en nog een belangrijke hoeveelheid CO bevatten (8 %), worden deze door een recuperatieketel (CO-boiler) geleid. Hierbij wordt de nog aanwezige CO volledig omgezet naar CO2 en worden de rookgassen afgekoeld naar 220 °C waarbij 180 ton/uur 70 bar stoom wordt opgewekt.


PRAKTISCH

ELEKTRICITEIT Klimatisatie van schakelkasten donderdag 17 juni 2004 In de hedendaagse industriële omgeving wordt elektronische apparatuur (zoals de snelheidsregelaar, PLC...) steeds compacter ingebouwd in schakelkasten. Dit kan aanleiding geven tot kritische temperatuurverhogingen in de kast, waardoor de apparatuur kan uitvallen. Daarom is van het allergrootste belang om reeds van in de ontwerpfase rekening te houden met de juiste klimatisatie van de schakelkast. Tijdens het seminarie worden volgende topics behandeld: warmteontwikkeling in schakelkasten - de verschillende klimatisatietechnieken met hun voor- en nadelen - aandachtspunten bij de engineering. Het seminarie is gericht naar projectleiders, maintenance managers, elektronontwerpers zowel van industriële bedrijven, bedrijven actief in automatisering en bordenbouw, alsook studiebureaus. U zal tevens enkele klimatisatieproducten kunnen bekijken in de showroom van Rittal België.




PRAKTISCH




Plaats: Rittal-België, Industrieterrein E17-3, Stokkelaar 8, Lokeren. Een wegbeschrijving kan u downloaden via www.rittal.be. Datum: donderdag 17 juni 2004 van 19u30 tot 22u00. Kostprijs: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, nietleden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOELEKLIMA.




Plaats:TRA, Scheldelaan 16, Antwerpen. Datum: donderdag 27 mei 2004 om 13u30. Verzamelen aan poort 2, waar we om 14u00 worden opgehaald. Het vervullen van de formaliteiten om de raffinaderij te betreden, vraagt wat tijd. Een identificatiebewijs is hierbij noodzakelijk. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot en met 24 mei 2004. Het aantal deelnemers is beperkt tot 12.

HAVENTECHNOLOGIE De haven van Vlissingen donderdag 10 juni 2004 Dit wordt een dubbelbezoek. Zonder twijfel is het nog steeds zo dat een goede buur beter is dan een verre vriend! Onze collega’s van Zeeland Seaports nodigen ons uit ter kennismaking en voor een bezoek aan hun haven te Vlissingen.




MEI 2004 - I-mag
47

Studiegroepen Het tweede deel van onze uitstap is gewijd aan de Schelde radarketen. Elk dag, bij weer en ontij, is het druk verkeer op de Wester Schelde. Niet enkel de scheepvaart van en naar Antwerpen, maar ook deze met bestemming Vlissingen, Gent en Brussel moet over deze waterweg. Hoe dit alles in «goede banen te leiden» zal ons worden getoond tijdens het tweede gedeelte van dit bezoek.


PROGRAMMA




13u45: Iedereen wordt stipt verwacht aan het Havencentrum. Van hieruit vertrekken we met de autocar richting Vlissingen (om 14u00 ). 15u00: Aankomst in Vlissingen, Sealand Seeports. Vandaar rijden we met de bus naar de Schelde radarketen. 17u00: Bezoek Schelde radarketen. 19u00: Einde van de rondleiding. 19u30: Avondmaal te Vlissingen. 22u00: Terugreis. 23u00: Aankomst Havencentrum Lillo.




PRAKTISCH




Opstapplaats: Havencentrum Lillo, Scheldelaan 444 – haven 621, Antwerpen. Datum: donderdag 10 juni 2004. Kostprijs: VIK-leden en partner betalen 35 EUR, niet-leden betalen 45 EUR. Gelieve bij inschrijving zo snel mogelijk het verschuldigde bedrag over te maken op rek. 406-0098502-57 met vermelding "HAV – Bezoek Schelderadarketen – 10.06.04". Uw betaling geldt als bewijs van inschrijving. Vanaf het ogenblik dat uw betaling werd geregistreerd, zullen wij u een bevestiging met verdere praktische richtlijnen toezenden. Inschrijving is verplicht: VIK-secretariaat met referte CAHAVRADAR. Het aantal deelnemers is beperkt tot maximum 50 personen.

48
I-mag - MEI 2004


KUNSTSTOFFEN GE Power Controls woensdag 19 mei 2004 GE Power Controls Belgium is binnen de elektrotechnische markt nog steeds gekend van het vroegere Vynckier, fabrikant van laagspanningsmateriaal ter beveiliging van personen en leidingen in elektrische installaties. Vandaag is het bedrijf een belangrijk onderdeel geworden van één van de Europese takken van General Electric. GE Power Controls is een van de Europese marktleiders in productie en verkoop van een volledig gamma laagspanningsproducten: installatiemateriaal, producten voor residentieel/huishoudelijk en industriële laagspanningsdistributie, voor automatisering en sturing, kasten en schakelborden. De Gentse plant is het center of excellence voor de productie van behuizingen en beveiligingsmateriaal uit thermoplastische en thermohardende kunststoffen. Een uitgebreid park spuitgietmachines wordt grotendeels automatisch beheerd om onderdelen en eindproducten af te leveren, bestemd voor de wereldmarkt. Een even belangrijk en indrukwekkend park aan compressiemachines wordt ingezet voor fabricatie van de grotere behuizingen gebruikt voor laagspanningsdistributie. Sedert midden jaren negentig wordt de Six Sigma kwaliteitsaanpak rigoureus doorgetrokken in de vele verbeterings- en productiviteitsprojecten. Na een korte introductie zal de rondleiding geleid worden door Gaby Lambrecht, manufacturing plant manager van de Gentse vestiging. Het wordt een productiebezoek, waarbij vooral de gelegenheid geboden wordt om het machinepark te bezichtigen en alle vragen over de productie te stellen. Om die reden wordt het aantal bezoekers beperkt tot een 20-tal kunststof professionals.


PRAKTISCH




Plaats: GE Power Controls, Nieuwevaart 51, Gent. Datum: woensdag 19 mei 2004 om 08u30 (voormiddag). Begeleiding: Gaby Lambrecht, manufacturing plant manager. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte BBKUNGEPCO.

ONDERHOUD Tractiebatterijen en batterijladers donderdag 17 juni 2004 In de industrie rijden duizenden elektrisch aangedreven vorkliften, transpaletten, trekkers en laadwagens rond. De energie wordt geleverd door tractiebatterijen die van levensbelang zijn voor het draaien van een fabriek. Tijdens deze lezing zullen ervaren sprekers u onderhouden over: 1. Tractiebatterijen: soorten batterijen samenstelling & technische vereisten gebruik: onderhoud en veiligheid - aankoop nieuwe batterijen - levensduur en garantie. 2. Batterijladers: soorten laders - technische aspecten en onderhoud - invloed netspanning - invloed laders op prestatie/levensduur batterij - keuze lader bij aankoop. 3. Batterijlaadplaats: wetgeving inrichting - berekeningen.




PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 17 juni 2004 om 20u00. Sprekers: Pierre Rons, Verkoopsleider & Danny Van Cutsem, Directeur Enersys N.V. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, nietleden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOONDBATTE.

Nieuwe installaties en nieuwe technieken donderdag 30 september 2004 Tijdens deze avondvoordracht wordt op basis van het VIK-cursusprogramma "In bedrijfstelling van nieuwe installaties" ingezoomd op de bijzondere technieken en procedures die van toepassing zijn bij de voorbereiding van een startende installatie. Denkt men maar aan hot-tap, vries, en piggingtechnieken. Organisatie en uit-

Studiegroepen voering van hydraulische testen. Chemische reinigingen, verwijderen van walshuid van stoomlijnen, mock operation, uitkoken van ketels. Dichtheidstesten van fornuizen en ketels, drogen van fornuis- en ketelmetselwerken, enzovoort. Al deze technieken worden bekeken met het oog van de startingenieur.




PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 30 september 2004 om 20u00. Sprekers: Raymond De Ravet, Acta & Gilbert Adriaenssens. Kostprijs: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOONDINSTA.

REGELTECHNIEK Hybride veldbussystemen in explosiegevaarlijke omgeving dinsdag 15 juni 2004 Het doel van elke procesinstallatie bestaat erin I/O signalen zo efficiënt mogelijk van het veld naar de Proces Controller te brengen en omgekeerd. Het inzetten van nieuwe technologieën om deze signaaloverdracht te realiseren, zullen zowel operationeel als economisch superieur moeten zijn aan de traditionele methodes. Verschillende business units vereisen verschillende technieken gaande van Point To Point, Point To Bus tot Bus To Bus. Het thema veldbussen wordt hierna verder uitgediept: waarom digitale communicatie, voor- en nadelen van veldbussen, FISCO, kabellengte, beschikbaarheid, beveiligen van de segmenten...




PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 15 juni 2004 om 20u00. Spreker: Robby Bosgaerd, Key Account Manager, Pepperl+Fuchs NV. Kostprijs: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, nietleden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOREGVELDB

VOEDING Total quality program voor de voedingssector dinsdag 18 mei 2004 Aan de hand van 15 GMP’s (= Goede Manieren van Produceren) wordt een wetenschappelijk overzicht gegeven van alle recente ontwikkelingen, stappen en/of handelingen die nodig zijn voor het produceren en verhandelen van veilig voedsel.

De spreker Guido Moeyaert is docent HACCP. Zijn kennis terzake, werkwijze, vakpublicaties en veldervaring werden grondig doorgelicht door deskundigen van De Algemene Eetwareninspectie. Vanwege zijn vakbeheersing is Guido Moeyaert dan ook de geschikte spreker om de problematiek in verband met HACCP te behandelen.

HACCP-gids In samenwerking met partners uit de industrie heeft de spreker een gids samengesteld. Het doel is de exploitanten van bedrijven uit de voedingssector, in alle stadia van de productie, distributie en diensten, vanaf de primaire productie tot en met de levering aan de eindverbruiker, een betrouwbare HACCP-gids te geven. Om diegenen die dagdagelijks proberen om veilige voedingsmiddelen te produceren en te commercialiseren, door het moeilijke HACCP – bos de bomen te laten zien.




PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 18 mei 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor VIK & EHEDGleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOVOEQUALI.

Pasteurising beverages in plastic bottles dinsdag 8 juni 2004 An alternative process has been developed by SIG-Simonazzi to solve in one step the concerns on conventional pasteurizing of beer and beverages. This new process named Enhanded Pressure Treatment

Pasteurising beverages in plastic bottles




MEI 2004 - I-mag
49

Studiegroepen (EPT) combines the effects of High Hydrostatic Pressure (HHP) applied at high speed in terms of pressure gradient with quasi-adiabatic short thermal treatment of the product arleady packaged in plastic bottles. Mr. Massimo Gorbi of SIG Simonazzi will introduce us to the advantages offered by this al-ternative method (i.e. sterile filtration and pasteurising), which can be summarized as follows:









The EPT process is applied to packaged product, thus it has effect on product and package. Thanks to the physical characteristics of the process, the product is homogeneously proc-essed. There are no negative effects due to increased temperature. Restriction of energy use and wast water production i.e. traditional processes.


PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: 8 juni 2004 om 20u00. Spreker: Mr. Gorbi, Simonazzi (SIG group) – De lezing zal in het Engels worden gehouden. Kostprijs: gratis voor EHEDG & VIKleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOVOEPASTE.

Modellering van de bederfflora van vacuüm bereide maaltijden

Een accurate kwantitatieve schatting van dit effect op voedselveiligheid en houdbaarheid wordt verkregen via PFM: Predictive Food Microbiology. Het laatste decennium werd heel wat werk verricht inzake microbiële voedselveiligheid van sous vide producten. Bitter weinig is echter gekend over de invloed van de temperatuur op de bederfflora, en bijgevolg op de houdbaarheid. Nochtans is ook deze kennis voor commerciële doeleinden (optimalisatie, decision making) van onomstotelijk belang.

PRAKTISCH




Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 7 december 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor VIK & EHEDGleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met referte VOVOEMAALT.

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bouwkunde 26.05.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 30.06.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Droge Stof Behandeling 27.05.2004 Bezoek aan de reactor-generator sectie "Fluid Catalytic Cracker" van Total Fina Raffinaderij, Antwerpen, 13u30

Studiegroep Elektriciteit

50
I-mag - MEI 2004


19.05.2004 Bezoek GE Power Controls, Gent, 08u30

Studiegroep Onderhoud 24.05.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 17.06.2004 Lezing "Tractiebatterijen en hun laders", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 30.09.2004 Lezing "In bedrijfstelling van nieuwe installaties. Nieuwe technieken". VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Regeltechniek


dinsdag 7 december 2004 De familiemaaltijd is niet langer de norm. Convenience en snelheid worden belangrijk, maar mét behoud van veiligheid en organoleptische eigenschappen. Sous vide is dé methode die aan deze criteria voldoet. Sous vide producten behoren tot REPFED’s (Refrigerated Processed Food with Extended Durability). Het verzekeren van voedselveiligheid en houdbaarheidstermijnen is dan ook sterk gebaseerd op accurate gekoelde bewaring. Mild temperatuurmisbruik treedt echter frequent op gedurende bewaring en transport.

Studiegroep Kunststoffen

17.06.2004 Lezing "Klimatisatie van schakelkasten", Lokeren, 19u30

Studiegroep Energie 18.05.2004 Lezing, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Haventechnologie 16.06.2004 Bezoek Schelderadarketen, Vlissingen, 14u00 18.11.2004 Lezing "Renovatie van kademuren en haventechnologie", VIK-huis, Wommelgem, 20u00

04.06.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 15.06.2004 Lezing "Hybride veldbussystemen in explosiegevaarlijke omgeving", VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Veiligheid-Milieu 27.05.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 17.06.2004 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 07.12.2004 Lezing "Modellering van de bederfflora van vacuüm bereide maaltijden", VIK-huis, 20u00

Studiegroep Voeding 18.05.2004 Lezing "Total quality program voor de voedingssector", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 08.06.2004 Lezing "Koud pasteuriseren van dranken in PET verpakking door middel van HHP", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 17.06.2004 Kernevergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 09.11.2004 Het verpakkingscentrum van de Hogeschool Limburg: in dienst van de industrie, Hogeschool Limburg, Diepenbeek

I-mag THE LEADING MAGAZINE FOR ENGINEERS HÉT MEDIUM VOOR DOELGERICHTE






productreclame bedrijfscommunicatie personeelsadvertenties studenteninformatie event publiciteit

ONZE TROEVEN






20.000 oplage: de grootste ingenieursvereniging van het land 1.000 ondernemingen met bedrijfslidmaatschap 75% van de lezers/ingenieurs tussen 20 en 40 decision makers in alle sectoren van de industrie ingenieurs/specialisten in alle technologische vakgebieden

PIJLERS VAN I-MAG






hot news uit de technologiesector vinger op de pols van het bedrijfsleven economisch maatschappelijke visie networking permanente vorming

ADVERTEREN MET VOORSPRONG






het beste medium om ingenieurs te bereiken informeer naar onze gunsttarieven gratis service op de website voor personeelsadvertenties diverse formules internet advertising op www.vik.be Info: 03 259 11 09 - [email protected]

ONZE LEZERS MAKEN UW VERSCHIL: 20.000 INGENIEURS EN 1.000 BEDRIJVEN

WINNERS IN PRINTING

Hightech, vel na vel

• HOOGWAARDIG DRUKWERK • ONTWERP & LAYOUT • DIGITAL PRINTING • DIGITALE HIGHTECH • PLOTS & PLANAFDRUK • AFWERKING EN SERVICE • GEADRESSEERDE MAILINGS • LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE • NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak

[email protected] Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP

Concept & inhoud magazines

Ijzerenleen 46 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | [email protected]