I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

I-mag an ge ns

tud iej ar en

INGENIEURSMAGAZINE

eb ur ge rd

in N ederland

rv ve n e unt Studiep

ng si

or d

el an dm et erex per t s

er a st m e g i Vierjar

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

o tv we o du Nieuwe

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 41 • nummer 8-9, augustus-september 2003 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

ADV TOYOTA

Welkom bij I-mag

Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem HOOFDREDACTEUR Ing. Johan Devos REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht - Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born - Ing. B. Demol - Ing. H. Derycke Ing. J. Devos - Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel - R. Van Os REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret - Henk Van Nieuwenhove SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 50,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 25,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 12,50 voor studenten-industrieel ingenieur € 65,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

U heeft het al een tijdje zien aankomen. Het maandblad van de VIK was aan vernieuwing toe en de voorbije maanden werd reeds geëxperimenteerd met een nieuwe vormgeving en werd ook gewerkt aan de inhoud en de taal. We weten het allemaal. Ingenieurs hebben niet noodzakelijk een briljant taalgevoel – men kan niet in alles uitblinken – en daarom hebben we een beroep gedaan op een extern bureau om de formule van ons maandblad op te frissen. Het eerste resultaat krijgt u vandaag onder ogen. Welkom bij I-mag, uw nieuwe ingenieurs magazine. Met ons maandblad zijn we al aan de 41ste jaargang toe. De naam Ingenieursmededelingen werd in 1988 ingevoerd. Van het gestencilde blaadje uit de pioniersjaren naar IM was al een grote stap voorwaarts. Al die jaren heeft een groep bereidwillige industrieel ingenieurs, gespecialiseerd in diverse domeinen, zich ingespannen om iedere maand weer een blad klaar te stomen. En ik wens van de gelegenheid gebruik te maken om al deze mensen die belangeloos naar de pen hebben gegrepen, te danken voor hun inzet en toewijding. Het resultaat mocht trouwens gezien worden. IM was niet alleen een blad met een degelijke inhoud, maar ook een blad dat geen blad voor de mond nam en de standpunten van de VIK in diverse dossiers met klem verdedigde. Op dit vlak zal er overigens niets veranderen. Belangen verdedigen en u inlichten over de activiteiten van de vereniging blijven belangrijke doelstellingen van I-mag. Maar er is meer. I-mag wil ook de vinger aan de pols houden en u op de hoogte brengen van de nieuwste ontwikkelingen inzake technologie. Daarom doen we ook een beroep op de hogescholen en op u, Ing.’s, die dagdagelijks met deze materie bezig bent. Signaleer ons de interessante projecten uit uw omgeving. Wij brengen er een boeiend verhaal over. I-mag is gegroeid uit een samenwerking tussen de VIK, de hoogtechnologische drukkerij Sleurs en het communicatiebureau Avant la Lettre, dat 20 jaar expertise in journalistiek kan voorleggen. Het concept werd gezamenlijk uitgewerkt en zal de komende maanden verder worden bijgeschaafd. Nieuwe rubrieken zullen worden toegevoegd. Drukkerij Sleurs tekent voor de vernieuwde lay-out en laat het magazine van de hypermoderne Heidelbergpersen rollen. Avant la Lettre zorgt voor de inhoudelijke vernieuwing en de meer journalistieke aanpak van I-mag. Samen met de VIK-redactieraad hopen we u in de toekomst niet alleen een goed en degelijk blad maar ook een boeiend en interessant magazine te kunnen voorschotelen. We wensen onze 30.000 lezers alvast veel leesplezier.

Ing. Leo Wezenbeek Algemeen voorzitter In dit nummer:

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 41 Nummer 8-9 augustus september 2003 VIK-PARTNERS:

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Studiepunten vervangen aantal studiejaren Minister Vanderpoorten wenst geen studieduurverlenging Vanaf het academiejaar 2004-2005 kunnen de studenten van de hogescholen en universiteiten op eigen tempo een diploma behalen. De regeling wordt verplicht vanaf 2007-2008. Het traditionele systeem, dat voor iedere studierichting een aantal academiejaren voorschrijft, behoort dan definitief tot het verleden. Studiepunten vervangen het aantal studiejaren en de studenten kunnen zelf de spreiding van de cursussen en de examens bepalen. Studenten zullen ook beroep kunnen aantekenen tegen een examenuitslag. Dit zijn zowat de belangrijkste hervormingen die de Vlaamse regering heeft goedgekeurd. Een overzicht.

O

4

I.M. - AUGUSTUS - SEPTEMBER 2003

p 18 juli 2003 keurde de Vlaamse regering drie decreten goed in het kader van de hervorming van het hoger onderwijs. Het Parlement moet deze decreten weliswaar nog bekrachtigen. De hervormingen zijn revolutionair te noemen en doorbreken de strakheid van het onderwijssysteem. Voor studenten en professoren zullen deze hervormingen een ware mentaliteitsverandering betekenen. De studenten krijgen ook meer inspraak inzake het bestuur van de hogescholen en de universiteiten.

bespreking van de drie aanvullende decreten (18.07.03), wij citeren: "De hervorming heeft niets met duur, maar alles met inhoud te maken. Volgens ons kan de vereiste kwaliteit in 4 jaar worden behaald. Als dat toch niet zo blijkt te zijn, kunnen we de studieduur later nog altijd verlengen. Dat zal blijken zodra het internationaal accrediteringssysteem op gang komt." De minister gaf daarmee een duidelijk antwoord op de vraag van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) voor een verlenging van de studieduur voor de wetenschappen en biomedische wetenschappen. Voorstel dat afgewezen werd.

Afschaffing van het jaarsysteem, in de plaats komen studiepunten.

Tien procent studenten in Raad van Bestuur van hogescholen en universiteiten.

Studie-inhoud vervangt studieduur

Herschikking van het studietraject

De VIK is steeds van het standpunt uitgegaan dat de inhoud van de studies primeert op het aantal studiejaren. Dit geldt ongetwijfeld ook voor de ingenieursopleidingen in Europa en elders in de wereld. De inhoud van de studies werd dan ook als referentie genomen in de vergelijkende studie die werd gemaakt over de ingenieursopleidingen in de diverse landen. De Vlaamse regering heeft in deze zaak inmiddels een duidelijk standpunt ingenomen. Vlaams minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten, verklaarde bij de

Opleidingen worden in de toekomst verdeeld in opleidingsonderdelen. Een student die voor een opleidingsonderdeel minstens tien op twintig haalt, krijgt hiervoor een creditattest, dat in principe onbeperkt geldig is. Omdat de kennis snel evolueert, kunnen universiteiten en hogescholen echter na vijf jaar een zogenaamd actualiteitsprogramma opleggen. Studenten sluiten met de hogeschool of universiteit een contract af, dat vastlegt welk studietraject zal worden gevolgd. Per academiejaar omvat het modeltraject

BEKNOPTE LEXICON

Studenten kunnen terecht bij Raad voor Examenbetwistingen.

Studenten bepalen zelf studietempo.

Voorheen werd de studieomvang uitgedrukt in aantal studiejaren. Met de invoering van de bama, wordt overgeschakeld op het European Credit Transfer System (ECTS), dat bij wijze van proefproject een aantal jaren geleden door de Europese Commissie werd opgezet om vergelijking mogelijk te maken. In het ECTS wordt de studieomvang uitgedrukt in studiepunten.

Studiepunten Het studiepunt is de eenheid waarin de studietijd wordt uitgedrukt. Een studiepunt is echter een relatieve maatstaf. Eén studiepunt stemt wettelijk overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Eén studiejaar omvat 60 studiepunten. Een voltijds studiejaar omvat minimum 1.500 en maximum 1.800 uren studietijd. De studiepunten worden in de programma’s vermeld.

Studietijd zestig studiepunten. Door de invoering van het creditattest kan men makkelijker overstappen van de ene opleiding naar de andere, van de ene onderwijsinstelling naar de andere.

Raad van examenbetwistingen Het decreet regelt netjes de rechtspositie van de student. Wie het niet eens is met het examenresultaat zal voortaan beroep kunnen aantekenen bij een Raad voor Examenbetwistingen. Weliswaar hebben hogescholen en universiteiten momenteel reeds beroepsprocedures lopen, maar deze zijn weinig transparant en verschillen aanzienlijk van instelling tot instelling. Tot op heden werden de geschillen beslecht door de burgerlijke rechtbanken, waarbij de procedure vaak 3 jaar kan aanslepen. De Raad voor Examenbetwistingen zal binnen de tien dagen uitspraak doen, na de eerste en de tweede examenzittijd. De Raad is in principe een administratief rechtscollege dat alleen oordeelt of de onderwijsinstelling al dan niet in de fout is gegaan.

Studenten besturen mee Minister Vanderpoorten regelde eveneens bij decreet de inspraak van de studenten. Volgens haar liep Vlaanderen op dat vlak achter in Europa. Tijdens haar vele bezoeken aan buitenlandse hogescholen en universiteiten was de VIK tot dezelfde vaststelling gekomen. De Vlaamse regering aanvaardde twee modellen: het medebestuursmodel en het participatief model. In het medebestuurmodel bestaat de Raad van Bestuur van hogescholen en universiteit voor minstens tien procent uit studenten. Het participatief model voorziet minstens één student met raadgevende stem in de Raad van Bestuur. Al met al een goede zaak. De voorgestelde hervormingen zijn een flinke stap voorwaarts en luiden een nieuw tijdperk in voor het hoger onderwijs.

Ing. Noël Lagast

De studietijd verwijst naar de totale studietijdsinvestering van een student voor een afzonderlijk opleidingsonderdeel of een volledig studieprogramma. De studietijd is veeleer een abstract begrip waarbij in de wet (decreet) wordt uitgegaan van het begrip normstudent. De abstracte normstudent is iemand die precies beschikt over de voorkennis, begaafdheid, motivatie en het studiegedrag die overeenstemmen met de doelgroep, waarop het opleidingsprogramma is afgestemd. Het begrip studietijd verwijst echter niet naar de concrete tijd die om het even welke individuele student nodig kan hebben. De studietijd bestaat uit twee componenten: het aantal contacturen en de verwerkingstijd.

Contacturen Dit zijn het aantal uren nodig voor het bijwonen van colleges, practica en het afleggen van de examens.

Verwerkingstijd Dit is de tijd die men buiten de lesuren investeert in zaken als de voorbereiding van een college of practicum, het opzoekingswerk in de bibliotheek, het uitvoeren van taakopdrachten, én het blokken van de leerstof ter voorbereiding van de examens.

Abstract en relatief Een studiepunt geeft enkel een aanduiding van de relatieve omvang van een opleidingsonderdeel. Een studiepunt is een eenheid die rekening houdt met de zogenaamde studietijd, die gevormd wordt door het aantal contacturen en de verwerkingstijd. Het aantal contacturen is "meetbaar", de verwerkingstijd is niet meetbaar. In feite is de "verwerkingstijd" een schatting van de bestede tijd. Niet alle studenten voldoen aan de eisen van de abstracte normstudent. In sommige landen wordt de studieomvang uitgedrukt in aantal contacturen. Ook dit begrip is met een korrel zout te nemen. Eén "contactuur" kan immers 45 minuten, 50 minuten of 60 minuten bedragen.

AUGUSTUS - SEPTEMBER 2003 - I.M.

5

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

NEDERLAND heeft niet op Vlaanderen gewacht Vierjarige masters reeds volop ingeburgerd

I

n een interview (FET 14.06.2003) betwijfelt VLIR-directeur Dirk Van Damme of Vlaanderen de internationale masterstandaarden kan halen met vierjarige opleidingen. Dit zou volgens de VLIR-directeur betekenen dat ons hoger onderwijs een heel hoog rendement heeft en dat onze studenten slimmer zijn dan de rest van de wereld. Dit laatste is volgens hem fictie. In Nederland liggen ze niet wakker van de hele discussie en is het systeem van de vierjarige masters reeds volop ingeburgerd. Een analyse.

6


"Ons hoger onderwijs scoort kwalitatief goed, maar of het zo buitengewoon goed is, betwijfel ik…. Het wordt een aartsmoeilijke opdracht voor de opleidingen om een eenjarige master te organiseren die aan de vereiste erkenningsnormen (accreditatie) beantwoordt", zegt Dirk Van Damme. Als het in Nederland kan, waarom zou het dan niet in Vlaanderen kunnen? Van Damme stond met Marc Luwel aan de wieg van het decreet. Marc Luwel is inmiddels Vlaams gedelegeerd lid van het Bestuur van de Nederlandse Accreditatie Organisatie (NAO) in Den Haag. De introductie van het accreditatiestelsel vormt een belangrijke bijdrage voor de internationale herkenbaarheid van het hoger onderwijs. Het bevordert een bete-

re voorbereiding op de internationale arbeidsmarkt. Accreditatie is het verlenen van een keurmerk dat aangeeft dat aan bepaalde maatstaven wordt voldaan. In het voorjaar 2003 ondertekende minister Vanderpoorten een samenwerkingsverdrag met de NAO. Nederland heeft echter niet op Vlaanderen gewacht voor de invoering van de bama. De Nederlandse wet van juni 2002 maakt immers de officiële invoering van de bamastructuur mogelijk. Nog voor de stemming van de wet in de Tweede Kamer werd in Nederland reeds geëxperimenteerd met bachelor- en masterprogramma’s. Aan heel wat instellingen van het hoger onderwijs werden vanaf september 2001 bachelor- en masterprogramma’s opgenomen.

Geen minderwaardigheidscomplex Vanaf september 2003 worden de oude programma’s, op enkele uitzonderen na, afgeschaft. De Europese afstemming is dus met ingang van het academiejaar 2003-2004 in Nederland een feit. Dit is één jaar vroeger dan in Vlaanderen. In Nederland zijn de meeste opleidingen vierjarige masters (bachelor + 1 jaar). Hetzelfde geldt voor het Verenigd Koninkrijk. Over de discussie in Vlaanderen over de al of niet vierjarige masters liggen de Nederlanders en de Engelsen niet wakker. Men kan zich afvragen hoe Vlaanderen en Nederland hun accreditatie op elkaar zullen afstemmen. Dit was toch de oorspronkelijke bedoeling. Stellen dat de Vlaamse student met een vierjarige master niet zou voldoen aan de vereiste erkenningsnormen van de Nederlandse vierjarige masters zou een schande zijn voor het Vlaams hoger onderwijs. Achter de "optie 4 of 5 jaar" steekt wellicht veel meer dan men zou vermoeden. Weze het duidelijk: ons Vlaams hoger onderwijs scoort kwalitatief zeer goed en kan gerust wedijveren met het buitenlands hoger onderwijs. Dit geldt niet alleen voor het universitair onderwijs, maar evenzeer voor de opleidingen aan de Vlaamse hogescholen. Een minderwaardigheidscomplex hoeven de Vlaamse hogescholen helemaal niet te hebben t.o.v. de internationale hoger onderwijsarena. Over de actuele Europese afstemming van het hoger onderwijs in Nederland lieten we ons voorlichten aan de twee universiteiten en de hogeschool van Amsterdam. We kregen ook tekst en uitleg op de Nederlandse Accreditatie Organisatie (NAO) in Den Haag en van de woordvoerder van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in Zoetemeer.

Masters in het Engels In Nederland worden de meeste Bachelors in het Nederlands onderwezen. Voor een groot aantal Masters is het Engels de voertaal. Daarmee hoopt men meer buitenlandse studenten aan te trekken. De Stichting Natuurlijk Nederlands overweegt om de TU-Delft, die tal van opleidingen uitsluitend in het Engels aanbiedt, voor de rechter te dagen. De SNN gaat er immers vanuit dat niet alle docenten het Engels voldoende machtig zijn.

Hoger onderwijs in Amsterdam De term "Hoger Onderwijs" is in Nederland de verzamelnaam voor het HBO en het onderwijs dat aan de universiteiten wordt verstrekt. Het grootste aantal hoger onderwijsstudenten is geconcentreerd in Amsterdam, in totaal 65.000. In Amsterdam zijn twee universiteiten, de Vrij Universiteit (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) (ook wel eens Gemeentelijke Universiteit genoemd). Amsterdam heeft ook één hogeschool, de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De Universiteit van Amsterdam telt 22.000 studenten, de Vrije Universiteit 13.000 en de Hogeschool 30.000. De UvA heeft diverse faculteiten, gespreid over de stad, de VU is gevestigd op één campus aan de Zuidrand van de stad. De Hogeschool van Amsterdam heeft eveneens diverse afdelingen gespreid in de stad. De UvA ging in 1877 van start, de VU in 1880, de HvA begin jaren zeventig. De HvA biedt omzeggens alle opleidingen aan, ook deze voor HBOingenieur. De UvA biedt alle opleidingen aan op academisch niveau, behalve deze voor geneeskunde en tandheelkunde. De VU biedt eveneens alle opleidingen aan, incluis deze voor geneeskunde en tandheelkunde. In Amsterdam is er geen TU voor ingenieurs. De UvA en de UA zijn een aantrekkingspool voor heel wat buitenlandse studenten, ook voor Belgen, zoals minister Johan Vande Lanotte die in 1986 aan de U n i v e r s i t e i t (Gemeentelijke) van Amsterdam studeerde. Men kan eventueel bij hem te rade gaan voor informatie over het hoger onderwijs in Nederland.


7

Hogescholen en universiteiten Het Nederlands hoger onderwijs heeft een tweeledige structuur. Ze omvat het Hoger Beroepsonderwijs (HBO) en het Wetenschappelijk Onderwijs (WO). In België kent men een drieledige structuur: universiteiten en één- en tweecycli opleidingen aan de hogescholen. Het HBO wordt aan hogescholen verstrekt, het WO aan universiteiten. Het HBO telde afgelopen academiejaar circa 268.000 studenten, het WO ongeveer 153.000.

HBO-bachelor en master ("De nieuwe ingenieur") Het hoger beroepsonderwijs in Nederland is vergelijkbaar met het één cyclus onderwijs aan onze hogescholen of de FH in Duitsland. Nederland kent niet het twee cycli onderwijs van onze hogescholen (industrieel ingenieur, architect, licentiaat, ….). In het HBO staat de toepassing van kennis en vaardigheden in de beroepspraktijk centraal. De schaarse theoretische vakken zijn vooral bedoeld voor het uitvoeren van praktijkopdrachten. Alle HBO-opleidingen (ook deze voor HBO-ingenieur) worden gerasterd aangeboden, d.w.z. in de vorm van blokuren van 100 minuten. Eén lesuur omvat 50 minuten. Een studiejaar is verdeeld in zogenaamde "blokken" van elk 10 weken. Een volledige HBOopleiding bedraagt 4 jaar. Dit leidt tot de

Nieuwe Ingenieur" (DNI) met hoorcolleges over studieplanning, loopbaanbegeleiding, beroepsoriëntering, probleemdefiniëring, presenteren, rapporteren, vergadertechnieken en argumenteren. In het tweede semester leert men projectmatig werken. Projectgroepjes krijgen van een externe opdrachtgever een praktische opdracht. Vanaf het eerste jaar wordt aldus de vakinhoudelijke kennis overgedragen in workshops. Het tweede jaar is hoofdzakelijk afgestemd op projectwerk en enkele hoorcolleges. Het derde en vierde jaar wordt besteed aan stage, het eindwerk en enkele specialisatievakken. De student kiest zelf zijn afstudeervakken uit het vakkenaanbod. In het derde en vierde jaar werken de studenten drie dagen per week in een bedrijf en twee dagen per week werken ze op de hogeschool. De afstudeeropdracht noemt men het "meesterwerk". Wanneer de student alle studiepunten heeft gehaald, vraagt hij zijn diploma aan bij de afstudeercoördinator. Dat diploma is gelijkgesteld met de graad van bachelor.

Stellen dat de Vlaamse student met een vierjarige master niet zou voldoen aan de vereiste erkenningsnormen van de

de hogeschool waar ze hun bachelor hebben behaald. Dit is niet mogelijk voor HBO-ingenieurs. Masters worden in principe uitgereikt door universiteiten. Om toegelaten te worden tot een masteropleiding aan een universiteit moet de HBO’er extra onderwijs volgen. Universitaire masters (de zogenaamde WO-masters) zijn immers primair ontwikkeld voor diegenen die een bacheloropleiding aan een universiteit hebben behaald (WO-bachelor). De Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) hebben afspraken gemaakt voor een soepele overgang van de HBO-bachelor naar de WO-master. Voor alle hogescholen geldt de terminologie HBO-bachelor zonder de toevoeging "Arts" of "Sciences".

WO-bachelor en master Na een driejarige opleiding aan een universiteit behaalt men een WO-bachelor, met toevoeging "Arts" of "Sciences". De inhoud van een HBO-bachelor is uiteraard niet dezelfde als deze van een WO-bachelor. Aan de universiteit is er na de universitaire bacheloropleiding altijd minstens één masteropleiding waarin men kan doorstromen.

Nederlandse vierjarige masters, zou een schande zijn voor het Vlaams hoger onderwijs.

graad van bachelor (B), zonder toevoegingen. Voor technische opleidingen mag men daarvoor in de plaats de titel ingenieur (Ing.) gebruiken. Het eerste jaar (de propedeuse) heeft een algemeen oriënterend karakter, met vakken als basiswiskunde en natuurkunde. Daarnaast is er het programma "De

8


HBO-master De meeste HBO-ers gaan na het behalen van hun bachelor meteen werken. In de nieuwe bama-structuur kunnen ze ook een masteropleiding volgen (vervolgopleiding). Voor bepaalde opleidingen (leraren, kunst, bouwkunst) kan dit aan dezelf-

Aansluitmaster en duale master Masteropleidingen worden in Nederland beschouwd als "een specialiseren in het vakgebied van de bacheloropleiding". Masteropleidingen moeten aansluiten bij deze van bachelor. Het instroomprofiel voor de master moet hetzelfde zijn als het profiel van de bachelor. De studieduur van een aansluitmaster bedraagt over het algemeen 1 jaar. Dit geldt bijvoorbeeld

VL NL voor sommige MSc, net zoals in het Verenigd Koninkrijk. Maar er bestaan ook masters van 2 jaar. Hogescholen, de uitzonderingen niet te na gesproken, krijgen op heden geen financiering van de Overheid om een master te organiseren. Het staat hen wel vrij masters in te richten. Naar het Angelsaksische voorbeeld van de "sandwich-master" kan men vanaf september 2003 in Nederland ook een duale master volgen. Dit zijn beroepsgeoriënteerde programma’s op academisch niveau voor diegenen die opteren voor de combinatie werken-studeren. Het onderwijs wordt modulair aangeboden. De student legt voor een afgeronde module examen af en krijgt daarvoor studiepunten. Als hij/zij voldoende studiepunten heeft verzameld, vraagt hij zijn graad/diploma aan. Hij/zij is dan MSc of MA. Inclusief de betaalde stage bedraagt de studieduur van een duale master 1,5 tot 2 jaar. In Nederland is de combinatie werken en studeren flink ingeburgerd. Meestal is dit uit financiële noodzaak.

Spookbachelor Het Nederlands universitair tijdschrift SUM (mei 2003) meldt een spookmaster. De universiteit van Leiden bood immers een driejarige bachelor Behavorial Sciences aan als vooropleiding voor de gelijknamige masteropleiding. Het programma zou precies hetzelfde zijn als de bachelor pedagogiek in Leiden en dus geen toegevoegde waarde hebben. Wel zou de universiteit geld krijgen van het Rijk voor het aanbieden van deze opleiding. Toen een faculteitsraadslid navraag deed bij het bestuur trok men de spookbachelor meteen in. Blijkbaar ging het om een misverstand over de regelgeving.

Colloquium doctum Een colloquium doctum is in Nederland een toelatingsexamen tot een universitaire opleiding voor degene die 21 jaar of ouder is en onvoldoende vooropleiding heeft. Wie voor de toelatingstoets

University College in Vlissingen De Nederlandse universiteiten zijn niet erg opgetogen met de hogescholen waarbij HBO-studenten een masterdiploma kunnen behalen via een Britse universiteit. Oorspronkelijk had de Hogeschool Zeeland (Vlissingen) succes met haar eenjarige masteropleidingen die door Britse universiteiten werden uitgereikt. Omdat vele HBO-instellingen dit nu ook doen, kampt de Hogeschool van Zeeland met een tanende belangstelling voor de Britse masters. De Hogeschool kampt overigens met angst voor een teruglopend aantal studenten. In Vlissingen bedachten ze de zogenaamde "University College". Hier wordt een brede internationale bacheloropleiding aangeboden, met campus, voor studenten die wel goed zijn, maar nog niet precies weten wat ze willen. Volgens de Hogeschool Zeeland zouden er 650 potentiële studenten voor deze opleiding zijn. De Hogeschool Zeeland is hoe dan ook erg creatief in het werven van studenten.


9

Recessie

slaagt, ontvangt van de universiteit het document (de zogenaamde beschikking) waarmee hij wordt toegelaten tot de opleiding (bachelor of master). Het colloquium doctum is alleen geldig voor een specifieke opleiding aan de universiteit waar de toelatingstoets werd afgelegd.

Studiekosten Aan studeren hangt in Nederland een flink prijskaartje. Voor hogescholen en universiteiten geldt eenzelfde collegegeld. Voltijds studenten betalen 1.395 EUR, deeltijders 1.140 EUR. Voor boeken en practicummateriaal betaalt men 455 EUR tot 680 EUR. Studenten kunnen echter van een studiefinanciering genieten, dit is een rentedragende lening die gekoppeld is aan de prestatie, het al of niet inwonen bij de ouders en beperkt wordt tot maximum 4 jaar. De meeste masteropleidingen bedragen dan ook 4 jaar. Om te kunnen genieten van een zogenaamde "prestatiebeurs" dient men minstens 30 studiepunten (ECTS) te hebben behaald.

In Nederland zijn ongeveer 55.600 gediplomeerden van het HBO tewerkgesteld en 21.300 uit het WO, waaronder 15% vrouwelijke gediplomeerden van het HBO en 17% voor het WO. Academici (WO) vinden gemiddeld na 4 maanden een baan, HBO’ers na 3 maanden. Nederland kent momenteel een behoorlijke recessie. Ruim 91.000 WO’ers en HBO’ers zijn op zoek naar een baan. De recessie laat zich ook voelen in het aantal nieuwe inschrijvingen in het HBO en WO. Bij het begin van het academiejaar 2003-2004 kregen vooral de studierichtingen bedrijfswetenschappen, economitrie en management economie forse klappen. In vergelijking met vorig jaar daalde het aantal nieuwe inschrijvingen voor voornoemde studierichtingen in HBO en WO met de helft. Ook de ingenieursopleidingen in het HBO en het WO (Technische Universiteiten) kennen sedert vorig academiejaar een terugloop. Het HBO en de TU’s gingen op zoek naar allerlei aantrekkelijke vormen van opleiding. Oude studieprogramma’s gingen naar de prullenmand. In de plaats kwamen meer studentvriendelijke programma’s, zoals de opleiding "De Nieuwe Ingenieur" aan de Amsterdamse Hogeschool. HBO-studenten volgen dan ook steeds meer voortgezet onderwijs. Ten opzichte van vorig academiejaar was er een toename van 20%. Het HBO en de TU’s doen heel veel inspanningen om kandidaat ingenieursstudenten te lokken.

Toenemende studieschulden Studenten hebben zich in Nederland vorig jaar voor in totaal 480 miljoen EUR in de studieschulden gestoken. Dit is bijna twee keer zo veel als vijf jaar geleden, zegt men op het Ministerie van Onderwijs. Bij de berekening werden de leningen in de vorm van een prestatiebeurs niet meegeteld. Want die wordt omgezet in een gift als de student voldoende studiepunten heeft behaald. Studenten moeten steeds meer lenen om rond te kunnen komen. Een groeiend aantal studenten moet geld lenen omdat na 4 jaar het recht op de prestatiebeurs vervalt. Voor de invoering hiervan, in 1996, hadden de studenten nog 5 jaar recht op een basisbeurs. Begin jaren negentig nog 6 jaar. De hoog oplopende leningen zijn ook een van de redenen waarom de studieduur voor masters beperkt is tot 1 jaar (Ba + 1 jaar).

Ing. Noël Lagast

10


Superprofs Niet alleen in ons land beweren universiteiten van zichzelf dat ze de beste zijn van het land, van Europa of van de wereld, ook in Nederland staan de universitaire "ad valvas" vol van grootspraak. Elke universiteit heeft wel een handvol superprofs. Omdat de concurrentiestrijd tussen universiteiten vrij groot is, geven ze vaak verbale tegenstoten aan hun concurrenten. Als een universiteit een nieuwe faculteit wil oprichten, spuien andere in kranten gemakkelijk forse kritiek. De Universiteit van Tilburg is zo een boos broertje. Lees even mee uit een universitair tijdschrift: "Tilburgse wetenschappers zijn hot. Een onderwerp staat niet in de belangstelling als een Tilburger er niets over gezegd of geschreven heeft. Geen enkel zichzelf respecterend medium kan nog zonder ons. Niet langer zijn alleen wetenschappers uit Amsterdam en Leiden interessant. Tilburg telt mee".

GRAAD EN DIPLOMA

Vlaamse regering op de juiste golflengte

V

roeg of laat zal het hoger onderwijs geconfronteerd worden met de Europese dimensie. Dit zal een totale aanpassing vragen van het onderwijsstelsel. We zullen moeten leren focussen op de Europese normen."

"

Toenmalig minister van Onderwijs, Herman De Croo, sprak deze visionaire woorden uit op een discussieforum van de VIK in 1975. Meer dan een kwart eeuw later zijn de woorden van Herman De Croo actueler dan ooit. De eindmeet is eindelijk in zicht. Beter laat dan nooit. Deze visie botste nochtans op heel wat tegenstand, niet in het minst vanuit de universiteiten. Al die jaren is de Vlaamse Ingenieurskamer blijven ijveren voor een Europese erkenning van de graad en het diploma van de industrieel ingenieur. De VIK ging de internationale toer op en maakte een vergelijkende en gefundeerde studie van de ingenieursopleidingen in diverse Europese landen. Uit deze studie is gebleken dat 'onze' industrieel ingenieur met zijn opleiding en vorming niet hoeft onder te doen voor zijn buitenlandse collega’s. Integendeel. De Faculteiten Toegepaste Wetenschappen noemden de studie niet objectief. De ondertoon was dat men in vier jaar geen ingenieur kan opleiden. Een uitschuiver van formaat, zoals later is gebleken!

duur, wel met inhoud. Minister Vanderpoorten is van oordeel dat vier jaar kunnen volstaan voor een kwaliteitsvolle industrieel ingenieursopleiding. Bovendien wordt eerstdaags in het parlement een decreet gestemd dat het jaarsysteem afschaft en vervangt door studiepunten. Vanaf september 2007 zal een student zijn eigen studietempo kunnen bepalen. De hogescholen en universiteiten mogen deze regeling trouwens reeds invoeren vanaf september 2004. In de toekomst zullen studenten industrieel ingenieur, indien ze dat wensen, hun studies kunnen spreiden over 5 of 6 jaar. Aan vele instellingen in het buitenland werd het systeem van de studiejaren reeds afgeschaft. Vlaanderen liep dus wat achterop. De VIK heeft nooit vastgehouden aan het aantal studiejaren, maar heeft steeds de focus gelegd op de kwaliteit van de opleiding. De inhoud stemt overigens overeen met de buitenlandse opleidingen, waar de titel van MSc wordt toegekend, conform aan de internationale titulatuur. De basis voor dit alles vormt de accreditering van de opleiding en de associatie van de hogescholen en universiteiten, waarover de meningen niet onverdeeld zijn. De VIK blijft het standpunt verdedigen dat de accreditering en de associaties een goede zaak zijn. De industrieel ingenieur kan met recht en reden aanspraak maken op de titel Master of Science.

Ing. Leo Wezenbeek

De Europese hervormingen van het hoger onderwijs zijn een stap in de goede richting. Ook de Vlaamse regering zit op de juiste golflengte. Vlaams minister van Onderwijs Marleen Vanderpoorten verklaarde onlangs in de Kamercommissie dat de hervorming van het hoger onderwijs niets te maken heeft met studie-


11

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Wederzijdse bevruchting

De academisering van het twee-cycli-onderwijs en het Vlaamse innovatiepact

D

Samenvattende nota: De academisering van het twee-cycli-onderwijs en het Vlaamse innovatiepact

student industrieel ingenieur wordt

1. Het structuurdecreet van het hoger onderwijs, zoals het door het Vlaams Parlement werd goedgekeurd, voorziet in de academisering van het tweecycli-onderwijs. De opleidingen worden volwaardig academisch.

e Vlaamse overheid voorziet voor een universiteitsstudent een bedrag

van 11.107 EUR per jaar. Voor een een bedrag van 5.674 EUR per jaar begroot. Ongeveer de helft dus. Nochtans worden beiden na academisering

tot

gelijkwaardige

Masters opgeleid. Van de studies

2. Academisering betekent dat de opleidingen dienen ingebed te worden in onderzoek.

industrieel ingenieur wordt bovendien een flinke uitbreiding van het wetenschappelijk onderzoek ver-

3. Het huidig toegepast en projectmatig onderzoek, dat in de twee-cycli-opleidingen voornamelijk in het kader van de vierde geldstroom wordt toegepast, is grotendeels voluntaristisch en heeft geen structurele onderbouw.

wacht. Het verschil is te groot en niet werkzaam. Tussen droom en werkelijkheid zit een discrepantie.

4. Het inbedden in onderzoek dient te gebeuren in het kader van de associaties.

Op 17 juli 2003 werd de VIK-commissie Onderzoek & Ontwikkeling op het kabinet van minister Vanderpoorten uitgenodigd voor een gesprek over de academisering van het twee-cycli-onderwijs (inzonderheid de IWT-departementen) en het Vlaamse innovatiepact. Als basis van het debat diende een rapport dat door de VIK-commissie werd opgesteld en waarvan u de samenvattende nota hieronder kan lezen. Het rapport legt een verband tussen de in het structuurdecreet voorziene academisering en het door de Vlaamse regering, de industrie en de onderzoekswereld op 29 maart 2003 afgesloten innovatiepact.

5. Het academiseringsproces heeft voor gevolg dat een belangrijk aantal assistenten en professoren, die instaan voor het onderwijs in de tweecycli-opleidingen, in de schoot van de associaties zullen worden ingeschakeld in het onderzoek. Binnen deze opleidingen dient een specifiek onderzoeksprofiel uitgewerkt dat aansluit bij het verstrekte onderwijs. In dit profiel zal de nadruk vooral komen te liggen op basis- en toegepast onderzoek. Bovendien dient een wederzijdse bevruchting tot stand te komen van het onderzoek verricht in de tweecycli-opleidingen en aan de universiteiten, waar de studie meer op het theoretische is toegespitst. Hierbij dient de nodige aandacht te worden besteed aan de samenwerking met

De VIK-commissie zal dit voorstel ook toelichten en verdedigen bij de Vlaamse minister voor wetenschapsbeleid.

Ing. Gustaaf Van Wichelen, Voorzitter Commissie O&O

12


bedrijven, voornamelijk de K.M.O.’s. Het eigen onderzoeksprofiel dient gezocht in het stroomafwaartse van de innovatiecyclus, namelijk het toegepast wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling. 6. In het kader van de herziening van de financiering van de hogescholen kent de decreetgever in het structuurde-

creet bijkomende middelen toe voor de financiering van het academiseringsproces. Over de periode 2003 tot en met 2006, bedragen deze gemiddeld 9,2 M EUR per jaar. Deze bijkomende middelen zijn ontoereikend om de academisering te doen slagen met het huidige corps van 2800 docenten en hoogleraren uit het tweecycli-onderwijs. Dit blijkt duidelijk als we de vergelijking maken tussen het eerste geldstroombedrag van de universiteitsstudent en de twee-cyclistudent (zie grafiek). Het verschil tussen Masterstudenten aan de hogescholen en de universiteiten is veel te groot. Door de onderfinanciering in de eerste geldstroom is het voor Masteropleidingen van het tweecycli-programma zo goed als uitgesloten te participeren aan de andere onderzoeksprogramma’s. Een tekort aan toegepast onderzoek bij K.M.O.’s (waarvoor de departementen industrieel ingenieur best in a anmerk ing komen) zou betekenen dat het f und a m e n t e l e

onderzoek (aan de universiteiten) op termijn weinig vooruitgang (?????) met de daaraan gekoppelde tewerkstelling zou opleveren. 7. In tegenstelling tot de universiteiten, wordt het onderzoek in de twee-cycliopleidingen tot op heden niet structureel gefinancierd, maar projectmatig. Het structuurdecreet bepaalt echter dat de twee-cycli-opleidingen, naar het voorbeeld van de universitaire opleidingen, academische opleidingen worden. Hieruit vloeit logisch voort dat ook voor de twee-cycli-opleidingen de component "onderzoek" structureel dient te worden gefinancierd. 8. Aangezien het academiseringsproces bijdraagt tot de verdere uitbouw van het Vlaams O&O-potentieel, wordt voorgesteld tot 2010 stapsgewijs en te beginnen vanaf 2004, een gedeelte van de bijkomende Vlaamse publieke O&O-middelen (die zijn vastgelegd in het Innovatiepact), vrij te maken voor de structurele financiering van het onderzoek in de twee-cycli-opleidingen.

9. Aangezien de academisering van de twee-cycli-opleidingen in de schoot van de associaties en onder medeverantwoordelijkheid van de universiteiten dient te gebeuren, worden deze bijkomende middelen voor de academisering van de tweecycli-opleidingen best binnen de associaties geplaatst. Bijkomende voorwaarde is dat deze middelen uitsluitend aangewend worden voor de financiering van onderzoek in de twee-cycli-opleidingen, en dit onder de vorm van gedeelte aanstellingen. Een aantal assistenten en docenten verbonden aan de twee-cycli-opleidingen worden (tijdelijk) vrijgesteld van een gedeelte van hun onderwijsopdracht en voor dit gedeelte (tijdelijk) aangesteld aan de universiteit voor het verrichten van onderzoek. Het universitaire luik van hun aanstelling wordt gefinancierd met deze bijkomende middelen. De middelen die in de hogeschool vrijkomen door een vermindering van de aanstelling, kunnen gebruikt worden voor de financiering van (tijdelijke) onderwijs mandaten, werking….

Het verschil is te groot Onderstaande tabel geeft een duidelijk beeld van de discrepantie tussen de financiële middelen die in de 1ste geldstroom worden besteed aan universiteitsstudenten en 2-cycli-studenten.

1) De Vlaamse Overheid voorziet in de toekomst na academisering voor de eerste geldstroom

amper 5.674,55 EUR per industrieel ingenieursstudent/jaar. De universiteitsstudent verkrijgt in de

2)

1e Geldstroom Bedrag/student 12.000,00 ? 10.000,00 ?

Reeks1

Euro

8.000,00 ? 6.000,00 ?

toekomst voor de eerste geldstroom bijna het dubbele namelijk 11.107,00 EUR / jaar. Nochtans

worden ze beide tot gelijkwaardige Masters opgeleid.

4.000,00 ? 2.000,00 ? 0,00 ? Bedrag per univ-student in Euro Bedrag per 2 cycli-student in Euro


13

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Bologna en de sociale gevolgen "De contacten met het buitenland leren dat de opleidingen voor industrieel ingenieur van een bijzonder hoog academisch en professioneel niveau zijn, vergelijkbaar met, en in sommige gevallen zelfs kwalitatief beter dan de beste ingenieursopleidingen in andere Europese landen." Aan het woord is Gilbert Vanleenhove, Vlaams volksvertegenwoordiger en voorzitter van de Commissie voor Onderwijs, Vorming en Wetenschapsbeleid tijdens de promotiezitting van de industrieel ingenieur in Oostende.

"Maar", beklemtoonde de gastspreker, "onze industrieel ingenieurs die buiten onze landsgrenzen actief zijn, ondervinden tot op vandaag nog altijd problemen met de herkenbaarheid en de erkenning van hun diploma op de buitenlandse arbeidsmarkt… Sommige van onze beste industrieel ingenieurs worden in het buitenland lange tijd onder hun niveau betaald, alvorens hun diploma uiteindelijk via heel

Wie vandaag afstudeert moet echter niet in zak en as zitten omdat hij of zij misschien een paar jaar te vroeg is geboren om van de voordelen van de bama te kunnen genieten. Al wie tot op vandaag een tweecyclus diploma of een licentiaatsdiploma heeft, zal zich straks ook master mogen noemen. Dit is een gewone zaak van sociale rechtvaardigheid…".

agressieve commerciële drang op het Europese continent begeven. Ze dreigen aldus de democratisering van ons hoger onderwijs in gevaar te brengen. Mocht die commerciële invasie slagen, dan zal het niet lang meer duren of ons hoger onderwijs

"Bolognaverklaring is een dam tegen de commerciële invasie van het Amerikaans en Aziatisch hoger onderwijs" Volksvertegenwoordiger Gilbert Vanleenhove

wat bureaucratie erkend en naar volle waarde geschat en gevaloriseerd wordt. Daar komt echter verandering in. De generatie studenten die nu afstudeert, is één van de laatste die met haar diploma nog de oude titulatuur meekrijgt…. Al wie in het academiejaar 2004-2005 hoger onderwijs van twee cycli aanvat, zal na de eerste drie jaar afstuderen als bachelor en na het vierde jaar als master…. Daardoor zullen de diploma’s meteen ook zeer herkenbaar en vergelijkbaar worden…..

14


In zijn merkwaardige toespraak belichtte Vanleenhove het maatschappelijk belang van de "Verklaring van Bologna". Hij had het onder meer over de werkgelegenheidskansen van de Europese burgers en het verhogen van het internationaal concurrentievermogen van het Europees hoger onderwijs, vooral tegenover Amerikaanse en Aziatische instellingen. "Deze instellingen willen zich immers in het kader van een volledig vrijgemaakte wereldmarkt met een zeer

is uitsluitend voor de financieel gegoeden weggelegd", aldus volksvertegenwoordiger Vanleenhove. Het laatste woord over de Bolognaverklaring is nog niet gezegd. Feit is dat meer en meer mensen het belang van dit akkoord beginnen in te zien.

Ing. Noël Lagast

INGENIEUR EN BEROEP

VIK-Centrum Senior Ingenieurs

DE INGENIEUR EN ZIJN VRIJE TIJD D

e moderne tijd kent geen grenzen meer. Wij worden allen meegesleurd in een onafgebroken stroom van steeds sneller opeenvolgende gebeurtenissen. Aldus hebben wij allen vaak de indruk dat wij door onze omgeving geleefd worden zonder dat wij daarbij een duidelijke of persoonlijke rol kunnen spelen.

Wat is dan de zin van ons bestaan? Deze vraag komt meer en meer in ons op naarmate wij ouder worden en minder en minder in staat zijn ons een eigen leefwereld te verwerven. Voor velen biedt de kunst dan wellicht een goede uitweg. Want het kunnen beleven van een artistieke expressie maakt ons leven meer zinvol. In deze tijd draait alles om de "performance" dit wil zeggen het resultaat en de weg daartoe is minder en minder belangrijk geworden.

Het kunnen beleven van een artistieke expressie maakt ons leven meer zinvol.

De kunstenaar vandaag Zo heeft men in de hedendaagse kunst de eigenheid van het idioom verlaten om plaats te maken voor het resultaat, zelfs wanneer dit resultaat geen betekenis meer heeft voor het kunstgebeuren zelf. Kunst beoefenen was eerst een ambacht waartoe de kunstenaar slechts na een lange leerperiode en een zware proef werd toegelaten. Het product van zijn zwoegen werd dan algemeen aanvaard als kunstwerk. Het was het resultaat van zijn arbeid als kunstenaar en had een blijvende en algemeen erkende waarde. Doordat in de huidige tijd alles veel vrijer maar ook jachtiger is geworden, is de oorspronkelijke waardering voor de kunstenaar en zijn werk voor een groot deel verloren gegaan. De individuele bijdrage en de eigen expressie van de kunstenaar zijn aldus gedevalueerd.

Men wil nog alleen het resultaat zien als een product bestemd voor de consumptiemaatschappij en men verwaarloost daarbij de maker en zijn zwoegen. In de plastische kunsten van vandaag gaat men nog een stap verder en zal men zelfs alleen nog het getuigenis van de door de kunstenaar geleverde actie als kunst erkennen maar niet langer het resultaat dat aanzien wordt als een massaproduct met begrensde waarde.

Het kan dan gaan om het aanleggen en bestuderen van kunstige verzamelingen, om picturale expressies, om beeldende kunst in hout, glas of steen, om het maken van muzikale instrumenten of kunstige muziekbeoefening, om literaire prestaties of om conservatie en restauratie van kunstobjecten uit het verleden. En met deze opsomming is zeker slechts het topje van een ijsberg blootgelegd.

VIK-ingenieurs zijn (levens)kunstenaars in hart en ziel!

Sociale dimensie Maar het beoefenen van een kunstactiviteit van welke aard ook, heeft ook een sociale dimensie met de kunstbeoefenaar als exponent. Artefacten worden niet voor zichzelf geproduceerd maar spelen een rol in de sociale betrekkingen van de gemeenschap waartoe men behoort. Men wil namelijk zijn werk kunnen tonen en men wil erover kunnen debatteren met zijn vrienden, men wil het zelfs te nutte maken. Men noemt dit ook de vraag van de kunstenaar naar een gepast klankbord. In feite zijn wij allen kunstenaars want wij willen onszelf bevestigen in onze eigen creaties. Deze betrachting vormt dus ook een deel van het wezen van iedere ingenieur, die zijn kennis en zijn kunnen ten dienste stelt van de gemeenschap. Deze bijdrage kan dan zowel cerebraal als materieel zijn maar is steeds het gevolg van de eigen individuele expressie of van de zelf ondernomen arbeid. Tijdens het recente VIK-Colloquium van de Senior Ingenieurs hebben wij dit gegeven kort ingeleid en daarbij de nadruk gelegd op de waarde van deze allerindividueelste expressie voor de Ingenieur en zijn omgeving. Wij willen deze actie verder zetten door voor de ingenieurs-kunstenaars onder ons het gepaste klankbord te zijn.

Klankbord Om te bewijzen dat onze ingenieursgemeenschap veel meer inhoudt dan alleen maar technische kennis en haar toepassing in het beroepsleven wil het VIKCentrum Senior Ingenieurs regelmatig manifestaties organiseren waar het gepaste klankbord wordt beschikbaar gesteld. Daarom vragen wij alle ingenieurs, leden van de VIK die een dergelijke "kunstige" uiting kennen, zich kenbaar te maken, liefst via e-mail, op het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. Naderhand ontvangt u meer informatie over de nodige initiatieven. Dit kan gaan van een reportage in ons tijdschrift tot een groeps- of individuele tentoonstelling in het VIK-huis of een deelname aan andere culturele manifestaties binnen en buiten onze Vereniging. VIK-ingenieurs zijn immers (levens)kunstenaars in hart en ziel!

Ing. Jos Kestens

Studienamiddag Op zaterdag 18 oktober 2003 om 13u30 organiseert het VIK-Centrum Senior Ingenieurs in het VIK-huis een studienamiddag met als thema: "De mogelijkheden voor bijverdienste van de op rust gestelde ingenieur".

Deze problematiek zal ook nog nader toegelicht worden in het oktobernummer van "I-mag". Inschrijving en inlichtingen: VIK-secretariaat, 03 259 11 09 – e-mail: [email protected].


15

INGENIEUR EN BEROEP

Nieuwe duo-wet voor

O

p 6 juni 2003 werd in

het

Belgisch

Staatsblad

dubbelwet

tot

een

bescherming

van de titel en het beroep van landmeterexpert en tot oprichting van Federale Raden gepubliceerd. De wetten werden in de Kamers gestemd op 11 mei

Beide wetten vullen elkaar aan, al gelden de bepalingen omtrent de Federale Raden enkel voor landmeterexperts die het vrij beroep als zelfstandige uitoefenen. Een overzicht van de nieuwe wetgeving terzake.

2003, in de nadagen van de regering Verhofstadt 1.

2. De specifieke eed afgelegd hebben (verschillend voor Belgen en voor beroepsbeoefenaars van vreemde nationaliteit uit EG en EER).

Beschermde beroepswerkzaamheden

De nieuwe wet betekent een aanzienlijke verbetering voor de industrieel ingenieurs bouwkunde, optie landmeten, die meer dan 90% uitmaken van de afgestudeerde Vlaamse landmetersexperts.

Titel en beroep van landmeterexpert

Met deze nieuwe wetten komt een einde aan de verwarde

Niemand mag het beroep van landmeterexpert uitoefenen of de beroepstitel van landmeterexpert voeren, of enige andere titel die de indruk zou geven dat hij het beroep van landmeterexpert uitoefent, indien hij niet aan volgende voorwaarden voldoet:

heersende toestand. Ze betekenen een aanzienlijke verbetering voor de industrieel ingenieurs bouwkunde, optie landmeten, die meer dan 90% uitmaken

van

de

afgestudeerde

1. Houder zijn van de vereiste titels en diploma’s (waaronder Ing. bouwkunde / enige proef MSOG, industrieel ingenieur bouwkunde, optie landmeetkunde, MSOG …).

Vlaamse landmeterexperts.

16


Volgens de zin van de wet genieten volgende beroepswerkzaamheden bescherming: 1. Het afpalen van terreinen. 2. Het opmaken en ondertekenen van plannen die moeten dienen voor een grenserkenning, een mutatie, het regelen van gevallen van gemeenheid en voor gelijk welke akte of procesverbaal, die voorziet in een identificeren van grondeigendom en bij een hypothecaire overschrijving of inschrijving kan worden voorgelegd. De uitoefening van de hierboven beschreven beroepsactiviteit valt eveneens onder de bevoegdheid van de landmeters in overheidsdienst, bij de uitoefening van hun opdrachten als ambtenaar.

0

de landmeterexperts Relaties beroepsbeoefenaars en Federale Raden Niemand mag in de hoedanigheid van zelfstandige in hoofd- of bijberoep, het beroep van landmeterexpert uitoe-

Elke Kamer wordt bijgestaan door een griffier, die benoemd wordt door de minister bevoegd voor Middenstand. De Federale Raad zetelt voor een termijn van zes jaar en is gevestigd in Brussel. Deze Raad houdt het tableau bij van de beoe-

fenen als hij niet voldoet aan de diplomaen eedvereisten. Bovendien moet de kandidaat ingeschreven zijn op het tableau

fenaars van het vrije en zelfstandig beroep van landmeterexpert.

van de Federale Raden van landmeterexperts. En dit volgens de door de

De Kamers hebben tot taak:

wet voorziene procedures, afhankelijk van de beroepsuitoefening als zelfstandige, bediende of onder een vennootschapsvorm.

1. Uitspraak te doen over de aanvragen

De inschrijving op het tableau is onderworpen aan een jaarlijks te betalen recht. De landmeterexpert moet in alle door hem afgegeven akten melding maken van zijn eedaflegging, in de volgende termen: "Landmeterexpert, beëdigd door de Rechtbank van eerste aanleg te ….". Indien bewezen is dat hij aan zijn plichten niet heeft voldaan, kan de zelfstandige landmeterexpert gesanctioneerd worden met volgende tuchtstraffen: de waarschuwing, de berisping, de schorsing voor een maximumtermijn van twee jaar en de schrapping.

Samenstelling & taak van de Federale Raden Een Federale Raad van landmeterexperts wordt opgericht als administratieve rechtbank, onderverdeeld in een Nederlandstalige en een Franstalige Kamer. Deze Kamers zijn samengesteld uit een voorzitter (benoemd door de koning onder de werkende of eremagistraten of onder de advocaten die regelmatig ingeschreven zijn op het tableau van de Orde) en drie leden: een ambtenaar en twee vertegenwoordigers van de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO. Deze vier personen krijgen ieder een plaatsvervanger toegewezen. Bij staking van stemmen beslist de stem van de voorzitter.

10

Beroep. De wet voorziet in de samenstelling van deze Raad en bepaalt de te volgen procedures.

Conclusie De publicatie van de nieuwe duo-wet voor de landmeterexperts betekent een nieuw en belangrijk wettelijk instrument in de handen van deze beroepsgroep.

De nieuwe wet beschermt de gebruiker tegen allerlei beunhazen en schimmige praktijken en brengt duidelijkheid met betrekking tot de plichtenleer.

tot inschrijving op het tableau (dat zij bijhouden en ieder jaar publiceren). 2. Te zorgen voor de naleving van de wet en bij de gerechtelijke overheid aangifte te doen van iedere vorm van inbreuk. 3. Te waken over de toepassing van de voorschriften van de plichtenleer en uitspraak in tuchtzaken te doen. De bevoegdheid van de Kamers wordt geografisch bepaald door de plaats waar de aanvrager zijn beroep zal uitoefenen of waar zijn hoofdzetel gevestigd is. Indien deze gemeente deel uitmaakt van het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, zal de keuze van de Kamer afhangen van de taal waarin de aanvraag werd opgesteld. Indien de aanvraag zich in het Duitse taalgebied situeert, heeft de aanvrager de keuze tussen de Nederlandstalige of de Franstalige Kamer. Hij kan zich tijdens de zitting laten bijstaan door een tolk naar keuze.

De regelgeving is weliswaar minder streng dan die van andere "Beroepsinstituten" (vastgoedmakelaars, economische beroepen, enz…) maar houdt tal van voordelen in: De Federale Raden worden geleid door een magistraat of advocaat (onpartijdig tegenover het landmetercorps). Het kost minder aan de beroepsgroep en aan de gemeenschap. Het systeem beschermt de gebruiker tegen allerhande beunhazen en schimmige praktijken. De wet brengt duidelijkheid met betrekking tot de plichtenleer.

Nadere informatie is te verkrijgen bij: KCLE/CRGE, Scepterstraat 29, 1050 Brussel, tel. en fax: 02 644 94 69, e-mail: [email protected].

Lic.Ing. Johan Vanvolsem Geconventioneerd Beëdigd Landmeterexpert

Tegen iedere beslissing van een Kamer van de Federale Raad voor landmeterexperts kan een hoger beroep worden aangetekend bij de Federale Raad van

20


17

INGENIEUR EN BEROEP

esreveRReverse mentors zorgen voor frisse wind bij Picanol

I

n 2001 waren ze nog met 3, nu reeds met 14 en eind 2003 zullen ze met 17 zijn. Het reverse mentor-programma kent een hoge vlucht binnen Picanol, de pionier op gebied van hoogproductieve weefsystemen.

Naast de hoofdzetel in Ieper heeft de Picanol Groep verschillende vestigingen in de Verenigde Staten, Azië en Europa. En net zoals bij de meeste multinationals wordt het bedrijf gestuurd door een aantal topmanagers. Op zich niets baanbrekends, ware het niet dat Picanol sinds 2001 het reverse mentor-programma opstartte. Elke topmanager werkt er gedurende een jaar tot maximum anderhalf jaar nauw samen met een jonge universitair en probeert door deze samenwerking tot nieuwe, verhelderende inzichten te komen.

Win-win situatie De oorsprong van het reverse mentoridee bevindt zich in de snel evoluerende IT- en technologiewereld waar men aanvankelijk met reverse mentors werkte om de verschillende managementgeneraties te overbruggen. Wie als topmanager bijvoorbeeld in de jaren ’40-‘50 geboren werd, wist weinig tot niets af van computers. Door bij elk van die topmanagers een pas afgestudeerde reverse mentor te plaatsen kon de manager op de hoogte blijven van de nieuwste technologieën. Voor Picanol kwam topman Ing. Jan Coene met het idee van het reverse mentor-programma. Het programma evolueerde er tot een win-win situatie voor beide partijen en zorgt er voor een wisselwerking tussen de Business Unit Manager (BUM), alle leden van het ‘Extended Management Team’ en de reverse mentor. De reverse mentor kan gedurende het 1jaar durende mentorship een pak ervaring

18


opdoen, maar kan tegelijkertijd omwille van zijn of haar specifiek profiel nieuwe manieren van werken voorstellen aan de Business Unit Manager en kan zo zorgen voor een vernieuwende, frisse aanpak binnen het bedrijf.

De reverse mentor heeft een specifiek profiel dat moet verschillen van de traditionele Picanol werknemer: bij voorkeur niet Belg, van het vrouwelijke geslacht en niet ingenieur van opleiding. Profiel De reverse mentor heeft een specifiek profiel dat moet verschillen van de traditionele Picanol werknemer. Hij of zij is bij voorkeur niet Belg, van het vrouwelijke geslacht of niet ingenieur van opleiding. "Vrouwen kijken nu eenmaal anders tegen bepaalde zaken aan dan mannen", vertelt Karina Chávez, zelf reverse mentor van Mexicaanse origine binnen de Picanol Groep. "Op die manier kunnen ze bijdragen tot het vinden van oplossingen voor bepaalde problemen. Ook vanuit multicultureel standpunt kan het programma alleen maar als positief bestempeld worden. Andere culturen bieden vaak andere oplossingen voor bepaalde problemen of kijken anders tegen bepaalde zaken aan. Ze kunnen ons bijvoorbeeld ook leren hoe de markt er in andere landen uitziet. Hun inbreng kan van onschatbare waarde zijn voor het bedrijf." Bovendien dient een reverse mentor te beschikken over een MBA, dient hij of zij een teamplayer te zijn met een kritische en analytische kijk op de zaken. Ook meertaligheid is een must gezien verschillende nationaliteiten elkaar ontmoeten tijdens dit programma. Niet alle kenmerken moeten echter op je van toepas-

sing zijn om in aanmerking te komen voor het reverse mentor-programma. Een combinatie is voldoende. Zo startte Liesbeth Vandamme na haar universitaire ingenieursstudie met researchwerk voor de universiteit. Na 2 jaar kwam ze in contact met Picanol waar ze nu, ook al heeft ze geen MBA, 1 van de 14 reverse mentors is.

Tweezijdig project Waar het reverse mentor-programma binnen de IT en de technologiewereld oorspronkelijk bedoeld was om de verschillende generaties te overbruggen, gaat het bij Picanol veel verder. Het programma draagt bij tot de creatie van een multiculturele organisatie en moedigt de diversiteit op het managementniveau aan.

Het reverse mentor-programma draagt bij tot de creatie van een multiculturele organisatie en moedigt de diversiteit op het managementniveau aan. Het reverse mentor-programma is bovendien een tweezijdig project. Aan de ene kant bestaat het uit het ontwikkelingsprogramma, de inleiding bij Picanol, training van persoonlijke vaardigheden zoals communicatie, onderhandelen, management enz, aan de andere kant zijn er de projecten waar de reverse mentors samenwerken met de leden van het Extended ManagementTeam. Vier keer per jaar vindt er ook een reverse mentor-event plaats waar eerst een lezing gehouden wordt en nadien informeel een hapje en een drankje genuttigd kan worden. Deze events dragen bij tot de volledige integratie van de reverse mentors binnen Picanol.

REVERSE MENTORS Recrutering De verscheidenheid aan opleiding, taal, afkomst enz. vraagt om coördinatie. Binnen de Picanol Groep worden de reverse mentors gecoördineerd en begeleid door HR developer Sofie D’Hoore. Ook de recrutering van deze jong-universitairen neemt zij, samen met de personeelsdienst voor haar rekening. "Tot nu toe recruteerde Picanol zijn reverse mentors via Belgische Businessschools zoals bv. Vlerick (Gent, Leuven), Solvay (Brussel) en UAMS (Antwerpen). Vroeger maakten we ook gebruik van de traditionele kanalen, maar dit was zeer tijdrovend. Kandidaten werden eerst gescreend op basis van hun CV, daarna

vond er een gesprek plaats met de weerhouden kandidaten die ook nog eens getest werden in een extern bureau. Bij een positieve evaluatie werd een bijeenkomst met de managers georganiseerd en werd het reverse mentor-programma uitgelegd. Zeer tijdrovend gezien er elk jaar nieuwe reverse mentors worden gerekruteerd. Eind dit jaar zullen dat er al 17 zijn. Daarom maken we nu eerst een selectie op basis van het CV en nodigen we daarna alle geïnteresseerden uit voor een gesprek."

Werkzekerheid Over werkzekerheid hoeven de reverse mentors zich alvast geen zorgen te maken. Ze hebben meestal al een job nog

voor het programma is afgelopen. "Op het einde van het reverse mentor-programma vindt er een evaluatiegesprek plaats en kijken we naar de mogelijkheden op dat moment binnen het bedrijf. Na het programma komen de reverse mentors meestal op een managementpositie binnen Picanol terecht. Dat kan op de hoofdzetel in Ieper zijn, maar ook binnen onze buitenlandse vestigingen. Er wordt wel steeds rekening gehouden met het profiel en de wensen van de reverse mentor," vertelt Sofie D’Hoore. Op die manier wordt de continuïteit verzekerd en krijgen deze ‘nieuwe Picanol managers’ misschien later zelf wel een reverse mentor toegewezen.

INGENIEUR EN BEROEP

V

olgens een recent politiek akkoord tussen de Europese ministers over de harmonisering van de Europese spaarfiscaliteit zal er voor u als vermogende vanaf 1 januari 2005 één en ander veranderen. De Richtlijn wil een einde stellen aan particuliere kapitaalstromen in de 15 lidstaten van de Europese Unie die een louter fiscale oorzaak hebben.

1. Wat is de kern van de maatregel?

Voorbeelden: 1. Een Belgische inwoner int 100 EUR rente op zijn EUR-obligaties in Luxemburg; Indien de bronstaat België, Luxemburg of Oostenrijk is, zal deze de intresten aan een bronheffing onderwerpen. Het tarief daarvan bedraagt:

Periode

Bronheffing 15% 20% 35%

2. Een Belgische inwoner heeft een Nederlandse spaarrekening, die hem een jaarlijkse rente van 100 EUR opbrengt. Indien de bronstaat één van de overige 12 EU-lidstaten is, zal er ‘automatische informatie-uitwisseling’ geschieden met de woonplaatsstaat van de genieter. Er wordt géén bronheffing toegepast. De Belg ontvangt nog steeds de brutorente van 100 EUR. Hij zal echter zijn persoonlijke gegevens moeten meedelen aan de lokale Nederlandse bankier, die de gegevens doorspeelt aan de Nederlandse fis-

20


Het gaat om ‘alle producten die rente opleveren’. Dit houdt in:

Spaarrekeningen, zichtrekeningen en andere bankrekeningen die rente opbrengen; Kasbons, Obligaties zerobonds; Beleggingsfondsen (beveks, sicavs) die voor meer dan 40% beleggen in vastrentende effecten, zowel kapitalisatiebeveks (of –sicavs) als distributiebeveks (of sicavs); Als een beleggingsfonds meer dan 15%, maar minder dan 40% in obligaties belegt, is de Richtlijn enkel op het obligatiegedeelte van toepassing.

De maatregel viseert deze producten enkel in zoverre de genieter de rente of aangroei niet in zijn eigen lidstaat bekomt. Stel: een Belg bezit een kapitaliserende obligatiesicav (of bevek), die in 2005 met 5% aangroeit.

De Belg ontvangt vanaf 1/1/2005 niet meer 100 EUR, maar 100 – 15%, zijnde 85 EUR; vanaf 2011 zou hij nog slechts 65 EUR ontvangen.

beleggers uit Zwitserland, San Marino, Monaco, Liechtenstein en Andorra. Met Zwitserland werd reeds een akkoord bereikt; de onderhandelingen met de overige landen zijn nog gaande.

2. Welke producten maken het voorwerp uit van de Richtlijn?

De richtlijn viseert intresten die door een EU-inwoner geïnd worden in een andere lidstaat (‘bronstaat’) dan deze waar hij woont (‘woonplaatsstaat’).

01/01/2005 - 07 01/01/2008 -10 vanaf 01/01/2011

cus. Deze transfereert de informatie naar de Belgische belastingadministratie. Via zijn aanslagbiljet wordt de Belg alsnog belast; daarenboven is de Belgische fiscus op de hoogte van dat deel van zijn vermogen.

Als hij het fonds in België heeft gekocht en op een Belgische rekening heeft staan, blijft hij van het fiscale voordeel genieten: de aangroei van 5% blijft vrij van roerende voorheffing; Als hij de sicav op een Luxemburgse rekening heeft staan, zal hij bovenvermelde belasting (zie punt 1) moeten betalen op de aangroei; Als hij de sicav op een Nederlandse rekening heeft staan, zal de Belgische fiscus op de hoogte gesteld worden van het bestaan van de rekening en van de aangroei van het fonds.

3. Wat gebeurt er met EUbeleggers die renteinkomsten buiten de EU genieten? Het akkoord stelt dat bovenvermelde regelgeving wordt uitgebreid naar de

Voorbeeld: een Belg strijkt in Zwitserland een rente op; in beginsel zal de Zwitserse fiscus daar 15% van afhouden. Ook alle overzeese gebieden van de EU-lidstaten zoals bijvoorbeeld de Nederlandse Antillen en de Britse Kanaaleilanden vallen onder de maatregel. Voorbeeld: een Belg strijkt rente op in de Nederlandse Antillen; dit zal automatisch gemeld worden aan de Belgische fiscus omdat ook Nederland dit systeem toepast.

4. Wat gebeurt er met Belgische inwoners die in België (via een Belgische rekening) rente-inkomsten genieten? Voor deze mensen verandert er niets:

De roerende voorheffing, en eventuele vrijstellingen blijven onveranderd bestaan; Kapitaliserende beleggingsfondsen blijven vrijstelling van roerende voorheffing genieten.

Daarenboven blijven de Belgische Banken verplicht om bankdiscretie te waarborgen t.o.v. elke derde. In zoverre de titularis niet het voorwerp uitmaakt van een fiscale procedure, blijft zijn rekening dus ook geheim voor de Belgische belastingadministratie. We kunnen het voordeel van deze – voor Europa vrij uitzonderlijke – ‘bankdiscretie’ niet voldoende benadrukken.

Piet den Boer & Pierre de Strycker Vermogensbeheer Bank Corluy Effectenbankiers NV [email protected]

03044: Ing. (Chemie, 2003). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E. Ervaring: 1 jaar gewerkt (metaalsector) na behalen van graduaatsdiploma Chemie + 2 schoolstages. Belangstelling: uitdaging als projectingenieur of productontwikkelaar in de chemiesector. Verkiest Oost- en West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant. 03046 Ing. (Elektronica, 2001). Vrij: na opzeg. Talen N,F,E,D, Italiaans, Spaans. Ervaring: projectingenieur projectleiding, sales ingenieur - verkoop, service ingenieur - dienst na verkoop. Belangstelling: projectleiding, automobielsector, hardware. Verkiest Antwerpen. 03047: Ing. (Ontwerptechnieken, 2002). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E,D. Ervaring: field service engineer (branddetectie). Belangstelling: elektronica, computers, luchtvaart en defensie. Bereid internationaal te werken of eventueel te verhuizen. 03048: Ing. (Elektronica, 1995). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E. Ervaring: 5 jaar support en presales in telecom, 2 jaar productiemanager lasermachines, parttime docent WAN. Belangstelling: telecom. 03049: Ing. (Mechanica, 1986). Vrij: na opzeg. Talen N,E,F,D. Ervaring: 5 jaar directe productie supervisie, 7 jaar industrial engineering, 5 jaar afdelingsverantwoordelijke. Belangstelling: productie, industrial engineering. Verkiest Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant. 03050: Ing. (Kernenergie, 2003). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E. Belangstelling: nucleaire sector. 03051: Ing. (Elektriciteit, 1978). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E. Ervaring: multi-channel sales management (direct & indirect). Belangstelling: sales/marketing management. Verkiest Antwerpen, Brussel.

INGENIEURSCARRIERE

Ingenieurs bieden hun diensten aan

03052: Ing. (Landbouw- en Voedingsindustrieën, 1999). Vrij: 1 oktober 2003. Talen N,F,E,Spaans. Ervaring: verkoop, installatie, support, organiseren van trainingen en workshops, projectmanagement. Belangstelling: verkoop en projectmanagement in voedingssector, farmaceutische sector en biotech sector. Verkiest Spanje: regio Alicante - Valencia. 03053: Ing. (Textiel, 2001). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,F,D. Ervaring: research scientist bij Centexbel Gent gedurende 2 jaar. Belangstelling: textielsector, bij voorkeur weefsector. 03054: T.ing. (Mechanica, 1972). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,D,F, Noors. Ervaring: ca 30 jaar in kranenbouw: berekeningen, ontwerp, basic design, uitgebreide CV. Belangstelling: machinebouw, elektromechanische aandrijvingen. Verkiest Antwerpen, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant. 03055: Ing. (Chemie – Kunststoffen, 1979). Bijkomende opleiding: MBA. Vrij: onmiddellijk. Talen: N,E,F,D. Ervaring: 10 jaar manufacturing, process engineering – machinebouw; 13 jaar productontwikkeling, marketing, projectmanagement, technisch management, patenten, seminaries, … (materialen, design, processen) – sectoren: material science, industrial, telecom glasvezel, plastic-metal, projectmanagement. Belangstelling: productontwikkeling, management. Verkiest binnen- en buitenland. Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in I-mag, mailen het formuliertje via www.vik.be/jobdienst naar de VIK. Op papier kan ook: achteraan in deze I-mag vindt u een formulier. Stuur het naar het VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected].

EXECUTIVE COURSE ON INTEGRATION OF EMBEDDED SYSTEMS 20 oktober 2003, 14u – 17u in IMEC, Heverlee (Leuven) Innovatieplannen of geïnteresseerd in objectief advies om je product met toegevoegde intelligentie op de markt te brengen? Dan is IMEC’s cursus over de integratiemogelijkheden van embedded systemen iets voor u. Voor wie? Beslissingsnemers, adviseurs en professionals die zich willen informeren over de juiste strategie voor het inbrengen van elektronische intelligentie in producten en/of werkprocessen. Deelnemingsprijs: 250 EUR (betaling met Vlaamse opleidingscheques mogelijk) Inschrijving kan via www.imec.be/mtc Voor meer informatie: Frédéric Devisch • Tel: 016/28 86 48 • e-mail: [email protected]


21

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Techniek kent geen grenzen

P

recies 25 jaar geleden vonden

de

25 jaar grenzeloos Drielanden Ingenieurs Kontact op vrijdag 26 september 2003

eerste

Euregionale activitei-

ten plaats van het Drielanden Ingenieurs Kontakt (DIK). In 1993, tien jaar geleden, werd in deze samenwerking een mijlpaal bereikt door de feestelijke oprichting van de Stichting DIK in het Gouvernement van Maastricht. Op vrijdag 26 september is Maastricht opnieuw de feeststad voor de viering van dit dubbeljubileum.

Programma 13u00: De Platte Zaol – Maastricht. Euregionaal treffen tussen aanstormend technisch talent van 14-16 jaar onder de vorm van een technologiekennis-quiz, in samenwerking met de Stichting Stimulus en NIRIA Maastricht.

16u00: Markt-Maasproject – Maastricht. Exclusieve excursie met als thema de ingrijpende verbouwing in het centrum van Maastricht: ondertunneling Maasboulevard, ondergrondse parkeergarage, nieuw winkelcentrum, nieuwe stadskantoren en nieuwe wandelpromenade langs de Maas. Verjongingskuur voor het stadscentrum zonder het historische karakter te verliezen.

18u00: Einde excursie. Gelegenheid om zelf het historisch centrum van Maastricht nader te verkennen, of even te verpozen op één van de culinaire terrassen.

22


20u00: Feestavond Kasteel Rijckholt Rijckholt/Eijsden. In de ongedwongen sfeer van dit prachtige kasteel vervagen de grenzen pas echt. Genietend van diverse buffetten, onder muzikale begeleiding van "Les Chaupiques-fanfare du trottoir", wordt dit het waardige hoogtepunt van de jubileumviering. Het middagprogramma is vrij, doch wij verzoeken u wel zich hiervoor aan te melden. De feestavond kost 45 EUR per persoon. Leden die wensen aanwezig te zijn op dit jubileum, kunnen zich in verbinding stellen met het VIK-secretariaat, Francine Demaret, tel. 03 259 11 09 – e-mail: [email protected].

ADV SLEURS

Would you like to create the e-Media that will inspire the next generation? Then you need a sound technological background, effective team skills and the experience to decide what application is appropriate for the customer. The GROUP T programme "Master in e-Media Engineering" offers you all that, and more. True to the GROUP T philosophy that engineering has to be inspired by enterprising and educating, this is not a course for nerds or boffins. This two-year programme (full-time or part-time) caters for an international audience of engineers, technologists and professionals working for companies that are looking for inspiration. If you want to become e-Mediately inspired yourself and inspirational to others, become a Master in e-Media Engineering.

www.group-t.be

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

Voor een democratische bijdrage van 42,5 EUR per persoon (alles inbegrepen: aperitief + 3 gangen menu met aangepaste wijnen + koffie met versnaperingen + whisky’s proeven) kan je deelnemen aan deze gegarandeerd gezellige en boeiende avond (beperkt tot 50 deelnemers).

LEUVEN-HAGELAND LEZING: HET ENERGIELANDSCHAP VERANDERT donderdag 18 september 2003 Hernieuwbare energiebronnen, voordelen en beperkingen. Vier energiebronnen worden besproken: zon, wind, water en biomassa. Voor iedereen die begaan is met ons milieu en zich vragen stelt over de energie van de toekomst. Meer info: IM juni 2003 of www.vik.be

PRAKTISCH Plaats: Wagenhuis-Kasteel van Horst, Horststraat 28, SintPieters-Rode.

PRAKTISCH Plaats: Kastanjehof; Ganzendries 65, Pellenberg. Datum: donderdag 18 september 2003 van 19u tot 22u; van 19u tot 19u30 wordt een broodjesmaaltijd voorzien.

Spreker: Dirk Jengember, Electrabel. Kosten voor inschrijving: 8 EUR voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 EUR. Eerst inschrijven op het VIK-secretariaat, daarna het verschuldigde bedrag overschrijven met vermelding "Lezing hernieuwbare energie" op rekeningnummer 431-064759186 van de VIK-Afdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

Datum: donderdag 16 oktober 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 42,50 EUR voor VIK leden, niet leden betalen 50 EUR. Eerst inschrijven op het VIK-secretariaat, daarna het verschuldigde bedrag overschrijven met de vermelding "Lezing whisky proefavond" op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIKAfdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 9 oktober.

GASTRONOMISCH WEEKEND van 14 tot 16 november 2003

WHISKY PROEFAVOND MET DINER donderdag 16 oktober 2003 Wie van kastelen houdt en whisky wil leren kennen, mag deze originele proefavond niet missen. In een echte Schotse sfeer met typische muziek en doedelzakspelers zullen we kennis maken met de edele kunst van het whisky proeven. Het proeven gaat steeds gepaard met een bepaald ceremonieel. Op deze proefavond zal je leren hoe een whisky maximaal tot zijn recht komt. De VIK-Afdeling Leuven-Hageland organiseert dit bijzondere evenement in samenwerking met de serviceclub FiftyOne Lubbeek die zorg draagt voor de praktische organisatie. Spreker is Louis Schrevens die al jaren kleine Schotse groepsreizen organiseert. Als geen ander kent hij elke plekje in Schotland. Tevens is hij een bekende personaliteit in het Leuvense waar hij een bank en verzekeringskantoor beheert.

De VIK-Afdeling Leuven-Hageland organiseert van vrijdag 14 tot zondag 16 november 2003 haar jaarlijks gastronomisch in de Oostkantons. Op het programma: natuurwandelingen, toeristische uitstapjes en vooral culinair genieten in het prachtige hotel Steineweiher in Sankt-Vith. Een niet te missen happening! Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

PRAKTISCH Plaats: Hotel "Steineweiher", Rodter Straße 39, Sankt-Vith. Datum: van vrijdag 14 november 2003 (vanaf 19u) tot zondag 16 november 2003 (14u).

Kosten voor deelneming: 160 EUR per persoon voor VIKleden en hun partner, niet-leden betalen 200 EUR. Na inschrijving dient het verschuldigde bedrag met vermelding "Gastronomisch weekend" gestort te worden op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIK-afdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

AUGUSTUS - SEPTEMBER 2003 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

1

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KALENDER 2003 - 2004 LEUVEN-HAGELAND 13.09.2003

Natuurwandeling op de Doode Bemde, Haasrode 18.09.2003 Lezing: "Het energielandschap verandert", Kastanjehof, Pellenberg 16.10.2003 Whisky-proefavond, Wagenhuis, Kasteel van Horst, Sint-Pieters-Rode 14-16.11.2003 Gastronomisch weekend in de Oostkantons,Hotel Steineweiher, Sankt-Vith 17.03.2004 Bezoek Duracell, Aarschot 18-19.09.2004 De charme(s) van de Champagne(s), Champagne-weekend, Noord-Frankrijk

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 07 - fax: 03 259 11 01

er uitermate zorgzaam mee moeten omspringen. Om het gedachtegoed van 'rationeel omgaan met water' en 'duurzaam watergebruik' te promoten, organiseert CeDuBo een grootschalig project rond het thema 'Water'. Voor meer informatie: www.cedubo.be.

PROGRAMMA 19u30: Centrum Duurzaam Bouwen: De watertentoonstelling. 19u50: Keramo: Water in gresbuizen. 20u10: Belgo Drain: Drainy, de waterdoorlatende tegel uit natuurlijke mineralen. 20u30: Rondleiding in Centrum Duurzaam Bouwen, gevolgd door receptie.

PRAKTISCH Plaats: Centrum Duurzaam Bouwen, Marktplein 7, HeusdenZolder.

Datum: donderdag 25 september 2003 om 19u30. Organisatie: VIK-Afdeling Limburg in samenwerking met de VIK-Afdeling Kempen.

Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op ver-

L I MBURG

toon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR.

Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

BEZOEK CENTRUM DUURZAAM BOUWEN

BEZOEK SCIA

donderdag 25 september 2003

dinsdag 14 oktober 2003 Tentoonstelling 'Water' - Centrum Duurzaam Bouwen Centrum Duurzaam Bouwen (kortweg CeDuBo), het coördinatie- en informatiecentrum voor België en de Euregio, wenst duurzaam bouwen op grote schaal te promoten. Dit najaar organiseert CeDuBo, samen met het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening (VMW), een grootschalig project waarin het thema 'Water' centraal staat. Dit project loopt van 2 oktober tot en met 23 november 2003. Water is een onmisbaar begrip in ons dagelijks leven. Voor onze voeding, hygiëne, ontspanning hebben we water nodig. Iedere Vlaming verbruikt dagelijks ongeveer 120 liter water. Water van goede kwaliteit wordt echter schaars. En deze schaarste wordt wereldwijd groter. Vandaar dat we spaarzamer moeten omgaan met water. Wist u bijvoorbeeld dat in Vlaanderen 57 % van de gemiddelde behoefte aan water kan worden vervangen door regenwater? Het is dan ook belangrijk dat iedereen zich ervan bewust wordt dat het water op onze blauwe planeet buitengewoon waardevol is en dat we

2

SCIA is het 4-letterwoord voor Scientific Applications. Het woord geeft meteen de achtergrond van het bedrijf weer. SCIA werd in 1974 opgericht als softwarebedrijf met hoofdkwartier in België. Het bedrijf ontwerpt en verhandelt softwareproducten voor de bouwsector en de sectoren van projecten documentmanagement. De software van SCIA wordt ondermeer gebruikt om ontwerpen te maken van gebouwen, bruggen, ingewikkelde bouwkundige constructies, grote projecten in diverse industrieën. De doelgroep bestaat vooral uit midden- en hoger kader, alsook de overheden, universiteiten en onderzoeksinstellingen. In Benelux en de Tsjechische en Slowaakse Republieken voert SCIA de markt aan in deze sector. Het bedrijf beschikt over een internationaal netwerk met vertakkingen in meer dan 15 landen. Anno 2003 telt SCIA 80 vaste medewerkers, waarvan 80% ingenieurs. SCIA is een ingenieursonderneming met een belangrijke knowhow en meer dan 25 jaar ervaring. SCIA is onderverdeeld in business units, elk samengesteld uit experts van verschillende nationaliteiten. Dit laat toe de beste competenties te groeperen op internationaal vlak. De verkoopsafdeling bestaat uit 5 verkoopsteams, en de 4 business units zijn georiënteerd volgens hun productkennis. De grootste groep is de Business Unit (BU) Computer Aided Engineering (CAE), met als belangrijkste producten ESAPrima Win en SCIA ESA. Andere units zijn gegroepeerd rond CAD/CAM/CIM en ICT, elk met hun specifiek gebied: Staal, Beton, Wetenschappelijke software en Project Management. SCIA is ISO 9001 gecertificeerd (BVQI), en biedt een doorlopende kwaliteitswaarborg op haar diensten en producten.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - AUGUSTUS - SEPTEMBER 2003

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN PRAKTISCH

MECHELEN

Plaats: SCIA Group, Industrieweg 1007, Herk-de-Stad. Datum: dinsdag 14 oktober 2003 om 18u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

BEZOEK AAN PIMC N.V. donderdag 30 oktober 2003 PIMC (Professional Interactive Media Centre) is uitgegroeid tot een competentiecentrum voor innovatieve multimedia applicaties, producten en diensten. Hun testcentrum PMTC is wereldwijd bekend voor de verificatie en validatie van multimedia applicaties (CD-ROM, DVD, Internet games) en hardware componenten (PC randapparatuur met USB-apparaten in het bijzonder). PMTC is hét testlab bij uitstek voor multimedia-applicaties. Een zéér boeiend bedrijfsbezoek. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

PRAKTISCH Plaats: PIMC N.V., Wetenschapspark 5, Diepenbeek. Datum: donderdag 30 oktober 2003 om 19u00. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

Informatieavond "Weerstandlassen" donderdag 25 september 2003 Weerstandlassen wordt al tientallen jaren succesvol toegepast. De meest bekende toepassingen ervan zijn de automobielassemblage, productie van stalen meubels, radiatoren, kookpotten, elektrische en elektronische componenten, enz. De jongste jaren is een enorme vooruitgang te bemerken in deze lastechniek. Deze informatieve avond is een toets om te peilen naar uw vaardigheidsniveau binnen deze specifieke lastechnologie. Gericht naar een breed publiek. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

PRAKTISCH Plaats: Hogeschool voor Wetenschap en Kunst (De Nayer Instituut), Sint-Katelijne-Waver.

Datum: donderdag 25 september 2003 om 19u30. Spreker: Ing. P. Van Rymenant, De Nayer Instituut. Kosten voor inschrijving: 8,00 EUR per persoon, 14 dagen voor aanvang van de activiteit te betalen op rek.nr. 405-010633150 van de VIK-Afdeling Mechelen, met de vermelding "lezing weerstandlassen 25 september 2003". De aanwezige leden krijgen hun inschrijvingsgeld achteraf terugbetaald. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Eerst telefonisch of via e-mail inschrijven, daarna de betaling verrichten.

KALENDER 2003 - 2004 LIMBURG

KALENDER 2003 MECHELEN

19.09.2003

25.09.2003

Algemene ledenvergadering, Hogeschool Limburg, Diepenbeek 25.09.2003 Bezoek Centrum Duurzaam Bouwen + Lezing VIS, Centrum Duurzaam Bouwen, Heusden-Zolder 14.10.2003 Bezoek SCIA, Herk-de-Stad 30.10.2003 Bezoek PIMC, Wetenschapspark 5, Diepenbeek 06.11.2003 Lezing Innovatiebeleid Limburg 25.11.2003 Bezoek onderzoekscentrum kunststoffen, KHLim, Diepenbeek 12.12.2003 Bijwonen toneelvoorstelling van Het Hasselts Toneel, Zaal Centrum, Hasselt 10.01.2004 Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs, Centrum Duurzaam Bouwen Heusden-Zolder 03.04-17.04.2004 15-daagse studiereis door het voormalige Birma 27.06.2004 14de editie Fiets- en wandeldag, KHLim,Universitaire Campus, Diepenbeek


Info-avond Weerstandlassen + demonstratie, H.I. De Nayer, St. Katelijne-Waver


WAASLAND BEZOEK INDUSTRIËLE BAKKERIJ ROELANDT donderdag 18 september 2003 Waarom eens niet bij de warme bakker op bezoek gaan? Wel, het kan! Op donderdag 18 september worden we verwacht bij een van de grootste industriële bakkerijen van België. De firma Roelandt is een familiebedrijf dat uitgegroeid is tot de trendsetter in zijn branche.


3

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Tientallen soorten brood, in alle maten en gewichten. Tienduizenden sandwiches en andere broodjes rollen per uur de band af. We krijgen een kort filmpje als inleiding en daarna een rondgang in het bedrijf in volle actie.

PRAKTISCH Plaats: firma Roelandt, industriële bakkerij, Moortelstraat 9, Lokeren (industriepark E17-2/3). (Wegbeschrijving: afrit Lokeren, richting Lokeren, na enkele honderden meters links de Oosteindestraat in, kruispuntje over, de Wolfsakker in en de tweede rechts is de Moortelstraat). Datum: donderdag 18 september 2003 om 19u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Niet-leden dienen vooraf te betalen op rek.nr. 401-2538961-04 van de VIK-Afdeling Waasland met vermelding "bezoek Roelandt". Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot donderdag 4 september. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 personen, vlug inschrijven is de boodschap. Vermeld bij inschrijving de naam van het bedrijf waarbij u tewerkgesteld bent.

LEZING: AGGREKO: TIJDELIJKE ENERGIEBEHOEFTEN donderdag 16 oktober 2003 Stroomvoorziening, koeling en klimaatbeheersing, perslucht of een andere nutsvoorziening op tijdelijke basis nodig? Vandaag vindt u op de markt firma’s die deze diensten perfect kunnen aanbieden. Onze spreker maakt deel uit van de groep Aggreko, één van de marktleiders op het vlak van deze dienstverlening. Het bedrijf heeft een jarenlange ervaring in het leveren van apparatuur bij capaciteitsproblemen, storingen en gepland onderhoud. Maar bijvoorbeeld ook om productieprocessen te verbeteren en zo vlot mogelijk te laten verlopen.

PRAKTISCH Plaats: VTI Lokeren, Priester Thuysbaertlaan 1, Lokeren. Datum: donderdag 16 oktober 2003 om 19u30. Spreker: Raf De Moor, Market Manager Chemical Industry, Aggreko Europe.

Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8,00 EUR.

Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 10 oktober 2003.

LEZING: DE GEVOLGEN VAN DE ATEX-RICHTLIJN VOOR VACUÜMPOMPEN donderdag 27 november 2003

BEZOEK AAN RUPELMONDE zaterdag 20 september 2003 Heeft u zin in een namiddag natuur, techniek en cultuur, mis dan onze afspraak niet en kom op zaterdag 20 september naar het marktplein van Rupelmonde. Op het programma staan o.m. een bezoek aan het Mercatormuseum en de 16de eeuwse getijdenmolen, een prachtig staaltje technisch vernuft, uniek in Europa. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

PRAKTISCH Plaats: Marktplein, Rupelmonde. Datum: zaterdag 20 september 2003. Samenkomst om 14u45. Einde omstreeks 17u00.

Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden (en hun gezinsleden) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 15 september 2003. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25 personen. Het bezoek wordt geleid door een gids. Vlug inschrijven is de boodschap.

4

Met ingang van 1 juli 2003 is de Europese richtlijn voor materiaal in explosieve atmosferen (ATEX) van kracht. Deze richtlijn, bekend als ATEX 100 (of ATEX 95 en 94/4/EG) is van toepassing op alle apparatuur in explosiegevaarlijke zones, dus ook op vacuümpompen. Niet alleen de elektrische componenten moeten voldoen aan de normen voor explosieveiligheid, hetzelfde geldt vanaf nu ook voor mechanische componenten. Voor bestaande installaties geldt een overgangsperiode tot 1 juli 2006. Tegen die tijd moeten alle installaties aangepast zijn aan richtlijn ATEX 118 (of ATEX 137). In de presentatie wordt een overzicht gegeven van alle in de procesindustrie gebruikte vacuümpompen met aandacht voor de specifieke eigenschappen, toepassingsgebieden en mogelijkheden voor sturing en bewaking. Behandeld worden onder andere:

Stoomstralers / ejectoren Vloeistofringpompen Draaischuifpompen

Rootsblowers Klauwenpompen Schroefpompen

Het tweede deel van de presentatie gaat dieper in op de ATEXrichtlijn en de gevolgen voor vacuümpompen. Belangrijk is daarbij het vastleggen van de correcte zonering en temperatuurklasse, zowel binnen als buiten de vacuümpomp. Aangegeven wordt welke maatregelen noodzakelijk zijn om te voldoen aan de ATEXrichtlijn. Verder wordt ingegaan op de verschillende procedures voor het verkrijgen van de ATEX-certificering.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Totale duur van de presentatie, inclusief vragenronde: 2 uur. De deelnemers ontvangen een hand-out en documentatiepakket.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Plaats: Brouwerij De Kluis, Stoopkensstraat 46, Hoegaarden. Datum: zaterdag 29 november 2003 om 13u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden (+

Plaats: Busch N.V., Kruinstraat 7, Lokeren. Datum: donderdag 27 november 2003 om 19u30. Spreker: Lex Berkhout, Busch N.V. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden (+ gezinsleden) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 21 november. Het aantal deelnemers is beperkt tot 50 personen.

gezinsleden) op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met vermelding vanuit Waasland en gebruikmakend van bus of eigen vervoer. Tel.nr. en e-mail adres eveneens vermelden. Vanuit het Waasland wordt een bus ingelegd (vertrek aan Hotel Serwir te Sint-Niklaas om 11u00). Zij die hiervan gebruik wensen te maken, dienen zich in te schrijven uiterlijk tegen vrijdag 24 oktober! De anderen rijden met eigen vervoer. Eindafsluiting inschrijvingen (exclusief bus): 15 november 2003.

BEZOEK AAN DE BROUWERIJ DE KLUIS, HOEGAARDEN zaterdag 29 november 2003 Het Hoegaarden bier is meer dan duizend jaar geleden ontstaan aan de samenloop van de Nermbeek en de Grote Gete. Deze twee waterlopen plus de vele bronnen in de streek zijn van kapitaal belang om kwaliteitsbier te kunnen brouwen. In oude geschriften uit 1318 vermeldt men al een brouwerij op het grondgebied Hoegaarden. In de 15 eeuw (1445) kwamen de paters Begarden zich in de streek vestigen en brouwden een wit bier waarmee ze al vlug concurrentie kregen van de plaatselijke boeren. Telde Hoegaarden rond 1750 liefst 35 brouwerijen, rond 1900 waren er nog slechts een 10- tal in werking. De laatste witbier brouwerij, Tomsin, sloot haar deuren in 1958. Hoegaarden was zijn "wit" bier kwijt tot Pierre Celis in 1966 een kleine brouwerij heropstartte die uitgegroeid is tot de huidige brouwerij "De Kluis". "De Kluis" is een oude vierkantshoeve die gebouwd werd in 1751. Na een brand in 1985 werd "De Kluis" in 1989 overgenomen door Interbrew, momenteel één van de grootste brouwersgroepen ter wereld. Er worden behalve het bekende witbier ook drie types degust a t i ebi eren gebrouwen: "Crand Cru", "Julius" en "Verboden Vrucht", één winterbier: ‘Hoegaarden speciaal’ en het ‘DAS’ bier. We bezoeken de interactieve tentoonstelling, de brouwerij en de bottelarij. Afsluitend degustatie van het Hoegaarden Witbier.

Dit bedrijfsbezoek is een gezamenlijk initiatief van de VIK-Afdelingen Waasland en Leuven-Hageland.

KALENDER 2003 - 2004 WAASLAND 18.09.2003 20.09.2003 16.10.2003

27.11.2003

29.11.2003 04.12.2003

19.02.2004 03.06.2004

Bezoek industriële bakkerij Roelandt, Lokeren Bezoek aan de 16e eeuwse getijdenmolen en Mercatortoren, Rupelmonde Lezing: Aggreko: innovatieve oplossingen voor tijdelijke energiebehoeften", VTI-Lokeren Lezing: "De gevolgen van de ATEXrichtliijn voor vacuümpompen", Busch N.V., Lokeren Bezoek brouwerij "De Kluis", Hoegaarden Start met voorsprong: vergadering voor studenten en jonge Ing.'s, Den Antus, Sint-Niklaas Lezing Management van risico-analyses, Karel de Grote Hogeschool Algemene Ledenvergadering


OOST-VLAANDEREN BEZOEK AAN SOMATI-GROUP woensdag 15 oktober 2003 Deel 1: begin om 16u00 Rondleiding door de gebouwen van SOMATI GROUP. Bezoek aan productie en opslag van SOMATI eerste interventie: brandblussers, sprinkler materiaal, detectiemateriaal, R&Dafdeling, Fire Safety Management, STIP productie en opslag brandwerende poorten, SOMATI Equipment brandweervoertuigen en Equipment technische uitrusting voertuigen.


5

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN POPPENSPEL IN DE POESJENELLENKELDER, ANTWERPEN

Deel 2: begin om 18u00 Bedrijfsfilm. Voorstelling van nieuwe toepassingen in brandbeveiliging (Remoter,...). Voorstelling SOMATI PROMAN. Voorstelling andere afdelingen SOMATI group. Receptie. Einde voorzien rond 19u30.

PRAKTISCH Plaats:

SEQ - SOMATI group, Industrielaan 17 a, Erembodegem Datum: woensdag 15 oktober 2003 om 16u00 Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Afdeling OostVlaanderen. Het aantal deelnemers is beperkt tot 40 personen.

KALENDER 2003 OOST-VLAANDEREN 15.09.2003 19-21.09.2003 15.10.2003 20.10.2003 17.11.2003

Lezing "Netwerking" VIK-sailing : zeilen voor iedereen - ook voor u ! Bezoek aan Somati-group, SEQ-SOMATI group, Erembodegem Lezing "EROV" Lezing "Stad Gent"


vrijdag 14 november 2003 In de Poesjenellenkelder, kortweg ‘De Poesje’, wordt het oudste nog bestaande poppenspel in Antwerpen opgevoerd, dat wordt gekenmerkt door de dubbele-stangenpoppen. Het poppenspel kende in de 19de eeuw een groot succes in volkse buurten zoals het Schipperskwartier en het SintAndrieskwartier. Zowel de spelers als het publiek behoorden tot de lagere bevolkingsklasse en de opvoeringen hadden plaats in kleine en obscure kelders. Er werd gespeeld met ruwe, zelfgesneden, houten poppen die typische, volkse benamingen droegen zoals ‘de Neus’ en ‘de Schelde’. Zij werden de ‘voddenbalen’ genoemd, de werkelijke helden van het toneel. De poppenspelen zijn meestal ridderverhalen of melodrama’s en ze worden opgevoerd in het Antwerpse dialect. Deze oeroude vorm van poppentheater betekent dus zowel volkscultuur als folklore. Er zijn (nog) regelmatig vertoningen, maar enkel voor groepen. De voorstelling die we te zien krijgen, zal bestaan uit drie poppenspelen: De Leeuw van Vlaanderen Romeo en Julia De Voddenrapers van de Bloedberg Samenkomst om 20h aan de ingang van de Poesje aan de Repenstraat (stenen trappen; naast het museum het Vleeshuis).

PRAKTISCH Plaats: Poesjenellenkelder aan de Repenstraat (naast museum Vleeshuis) te Antwerpen-Centrum.

Datum: vrijdag 14 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 5,00 EUR per persoon voor VIK-

ANTWERPEN PROEVERIJ UIT CALABRIA

leden en hun gezinsleden; 8,00 EUR voor niet-leden. Te betalen uiterlijk 4 november via rekening nr. 414-3146851-13 van de VIKAfdeling Antwerpen met vermelding van naam, VIK-lidnr., aantal personen en ‘Poesje’. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Wegens de kleine kelder is het aantal toeschouwers beperkt!

vrijdag 3 oktober 2003

KALENDER 2003 - 2004 ANTWERPEN

De VIK-Afdeling Antwerpen organiseert op vrijdag 3 oktober een degustatie van specialiteiten uit het Italiaanse Calabria. Op het menu staan onder andere Italiaanse ham (San Daniele, prosciutto met bruschetta), Italiaanse salami/salametto (Sopressa, Milano, Mortadella) met bospaddestoelen, gedroogde tomaten en gegrilde groenten. De daarbij horende tafelgarnering, met o.a. producten in olijfolie, wordt uiteraard niet vergeten. Dit alles wordt vanzelfsprekend overgoten met wijn uit Calabria.

03.10.2003 14.11.2003 18-19.09.2004

PRAKTISCH


Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: vrijdag 3 oktober 2003 om 19u30. Kosten voor inschrijving: 22,00 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 24,00 EUR.

Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

6


Proeverij uit Calabria, VIK-huis, Wommelgem Poppenspel in de Poesjenellenkelder, Repenstraat, Antwerpen-Centrum De charme(s) van de Champagne(s), Champagne-weekend, Noord-Frankrijk

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KEMPEN KALENDER 2003 KEMPEN 25.09.2003

22.10.2003 22.10.2003 18.11.2003

Bezoek Centrum Duurzaam Bouwen + Lezing VIS, Centrum Duurzaam Bouwen, Heusden-Zolder Algemene ledenvergadering, Geel Voordracht/bezoek Studiebureau Vanhout te Geel Lezing Biologische voeding - voedselveiligheid


ZUID-WEST-VLAANDEREN KALENDER 2003 ZUID-WEST-VLAANDEREN 16.10.2003 23.11.2003

Lezing "Stofafzuiging", firma Amotec, Izegem VIK-happening 2003, met optreden van Dirk Denoyelle, zaal CC Guldenberg, Wevelgem


NOORD-WEST-VLAANDEREN KALENDER 2003 NOORD-WEST-VLAANDEREN 27.09.2003 23.11.2003

25.11.2003 16.12.2003

Bedrijfsbezoek Brouwerij Watou + huifkarrentocht (omgeving Poperinge) VIK-happening 2003, met optreden van Dirk Denoyelle, zaal CC Guldenberg te Wevelgem Lezing "Projectmanagement", Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk Schaatsen op de Kerstmarkt te Oostende



7

Concreet voorbeeld nr. 7: Twee u En evenveel voorsprong op uw a Mobiele datatransmissie > uw tijd is kostbaar. U kan nu, waar u ook bent, m surfen. Via een mobiele telefoon, een laptop of een pda, wordt verloren tijd omgez

ur vertraging. genda. eteen de verslagen van uw bezoeken doorsturen en naar het intranet van uw bedrijf et in gewonnen tijd. Als dat geen goede zaak is voor uw professionele activiteiten.

Meer informatie ? Surf naar www.mobistar.be (klik op Business).


BRUSSEL als decor voor

L’UNIVERSITE PA A

ls onze hoofdstad er op een zonnig verlengd weekeinde verlaten bij ligt, dan gebeuren er in deze stad soms vreemde dingen. Neem nu de inplanting van een Parijse universiteit aan de Congreszuil en de Onbekende Soldaat. Het lijkt wel een onmogelijk iets. En toch slaagde de "Université Paris X" erin om de omgeving tot een universitaire site om te toveren. Een heuse filmploeg, een honderdtal studenten, een rector en enkele professoren uit Parijs kwamen eraan te pas.

Om een promotiefilm voor de universiteit te maken, was men in Frankrijk vergeefs op zoek gegaan naar een geschikte locatie. De Franse universiteiten verkopen zich graag met veel poeha. Zoals we een paar jaar geleden zelf mochten ondervinden tijdens een bezoek aan de "echte" Université Paris X. Onze verbazing was dan ook niet gering de Parijse studenten op een filmset in Brussel aan te treffen.

Fictie De makers van de klassieke Franse films mogen dan wel grootmeesters zijn in het verzoenen van fictie en realiteit, voor

deze promotiefilm is de werkelijkheid ver te zoeken. Het Vesaliusgebouw en het Rijksadministratief Centrum vormen een indrukwekkend universitair decor. Franse universiteiten meten graag hun imago aan de uitgestrektheid van de universitaire campus en aan de dimensie van de gebouwen. Groot staat goed. De nuchtere Vlaming neemt daar afstand van. En dat is maar goed ook. De filmmakers trokken een hele dag uit voor de opname. De opschriften van het Quartier Arcades, van het Esplanade- en Vesaliusgebouw en van het Rijksadministratief Centrum werden keurig overdekt met reuzengrote pancartes van de "Université Paris X". Belgische nummerplaten van de in de omgeving geparkeerde auto’s werden overplakt met Parijse. De talrijke kijklustigen waanden zich als het ware in de Franse hoofdstad. Maar het Parijse universitaire leven kwam pas echt tot leven wanneer ook de rector, de professoren en de studenten op een kleurrijke fiets of motorrijwiel hun verschijning maakten. Aan tweewielers was er geen gebrek. De Franse filmploeg had een grote vrachtwagen vol meegezeuld.

34


RIS X De rector - in keurig maatpak – deelde op weg naar de universiteit gretig kwinkslagen uit, maakte tussendoor een praatje met professoren of studenten, en groette iedereen die zijn pad kruiste. De regisseur bepaalde het ritme van de actie met het geijkte "moteur, silence". Maar de scènes verliepen blijkbaar niet naar zijn zin. Vanwege vaak te gekunsteld. Tot zichtbaar ongenoegen van een ongeduldige rector dienden de opnamen keer op keer hernomen te worden. Academici zijn blijkbaar niet in de wieg gelegd voor het spelen van filmrolletjes. De regisseur wist ons te vertellen dat het niet "zomaar een promotiefilm voor intern gebruik" betrof. Neen, in de komende weken zal heel Frankrijk via de diverse TV-zenders "zijn film kunnen smaken". De Franse jongeren moeten opnieuw de smaak van de universiteit te pakken krijgen en de unief moet verlost worden van haar saai imago. Mocht u toevallig de voorbije weken op uw beeldbuis de "Université

Par is X" hebben gezien met onze Congreszuil op de achtergrond, bedenk dan hoe de film tot stand kwam. Het is maar de vraag wie wie in het ootje neemt. In het centrum van Brussel ontdekten de filmmakers ook een brokje anti-internationalisering van het hoger onderwijs. Nog net voor de volledige sloping van het gebouw van onze vroegere Nationale Loterij een feit zal zijn, konden ze een shot maken van wat de tegenstanders over de Bolognaverklaring dachten. Met de afbraak van

het gebouw zal ook het arrogante opschrift "Network Bologna Crime" uit het Brusselse straatbeeld verdwenen zijn. Of deze shot ook op beeldbuis te zien zal zijn betwijfelen we.

Ing. Noël Lagast


35


K

Puzzelaar nr. 67 Hoofdvraag: Het wiskundegenootschap Op een bijeenkomst van het wiskundegenootschap zitten 10 leden rond een ronde tafel. Om de volgorde van de voordrachten te bepalen, laat de voorzitter iedereen een kaart trekken. De kaarten zijn genummerd van 1 tot 11. Er blijven twee kaarten over, waarvan de voorzitter er zelf één trekt en de andere weggooit. De voorzitter vraagt vervolgens aan alle leden het absolute verschil tussen het getal op zijn kaart en het getal op de kaart van de rechterbuurman op een vel papier op te schrijven. Vooraf moet ieder voorspellen of het resultaat allemaal verschillende getallen

zal opleveren of dat een zelfde getal tweemaal kan voorkomen. Is de uitkomst dezelfde als er slechts 8 personen en 9 kaarten zijn? Graag de bewijzen van uw voorspellingen.

Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen? Stuur uw antwoorden vóór 15 oktober 2003 naar: Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23 te 3740 Bilzen of mail naar [email protected].

Oplossing puzzelaar nr. 65: het oprukkende leger vermenigvuldigen dit met 50 om zo het uiteindelijke antwoord te krijgen: 120,7 mijl.

Stel de lengte van het leger, en de tijd die het kost voordat het leger een afstand heeft afgelegd die zo groot is als zijn eigen lengte, op 1. De snelheid van het leger zal eveneens 1 zijn. Stel de totale afstand die de boodschapper aflegt, en zijn snelheid, op x. Op de heenrit van de boodschapper zal zijn snelheid, relatief gezien ten opzichte van de snelheid van het oprukkende leger, x – 1 zijn. Op zijn terugrit zal zijn snelheid, relatief aan de snelheid van het leger, x + 1 zijn. Elke rit is een afstand van 1 (relatief aan het leger), en de twee ritten bij elkaar worden in een tijdsbestek van 1 volbracht, zodat we de volgende vergelijking krijgen: 1 _____ x–1

+

‘[In Deel II is] de snelheid van de boodschapper relatief aan het oprukkende leger x – 1 op zijn heenrit, x + 1 op zijn terugrit, en √x_-1 op zijn twee diagonale ritten (het doet er niet toe waar hij zijn rondrit begint, dus om het vraagstuk enigszins te vereenvoudigen stellen we ons voor dat hij op een van de achterste hoeken van het carré begint in plaats van in het midden van de achterhoede). Evenals hierboven is elke rit een afstand van 1 relatief aan het leger, en aangezien hij de vier ritten in een tijdsbestek van 1 aflegt, kunnen we schrijven:

1 = 1 _____ x+1

Dit kan worden uitgedrukt als vierkantsvergelijking: x_ - 2x – 1 = 0, waarbij x de positieve waarde heeft van 1 x √2. We

36


= 0, die slechts één wortel heeft die aan de voorwaarden van het vraagstuk voldoet: 4,18112. Dit wordt met 50 vermenigvuldigd om zo het uiteindelijke antwoord te krijgen van 209,056 mijl’.

1 1 2 _____ + _____ + _____ = 1 x–1 x+1 √x_-1

We ontvingen een goed antwoord van: B. Laeremans, Rumst; T. Renckens, Hamont; W. Verweir, Evergem-Kluizen; R. De Maerschalk, Huldenberg; K. Donné, Hasselt; Th. Demets, Evergem; J. Doornaert, Wondelgem; A. Coosemans, Holsbeek; T. Dekeyser, Avelgem; G. Peeters, Sint-Truiden; J. Ooms, Stekene; en van de winnaars Rik Hostyn, Van de Vennestraat 29, 8550 Zwevegem en Lieven Hautekeete, Leopold III- laan 33, 8710 Ooigem (Wielsbeke) – (13 juiste antwoorden). Beiden ontvangen een boekenbon ter waarde van 25 EUR. Proficiat voor al de puzzelaars.

Dit kan uitgedrukt worden als de vierdegraadsvergelijking: x4 – 4x_ - 2x_ + 4x + 5

Ing. Roland Mebis


KEKULÉ Jubileum Kekulé-cyclus X start op 7 oktober 2003 Dankzij wetenschap en technologie werd de kwaliteit van het leven voortdurend verbeterd. En die evolutie gaat door. Ook morgen zullen we met nieuwe producten, technieken en diensten ons toch al hoge comfort nog verder uitbreiden. Maar om dat comfortabele leven te leiden hebben we veel energie nodig, verbruiken we dagdagelijks liters water en belasten, soms direct soms indirect, het milieu. Bovendien zijn wij niet alleen op de wereld. En alleen al het voldoen aan de basisbehoefte aan water, voedsel en ontwikkeling is in vele minder ontwikkelde gebieden, maar dikwijls toch met jonge, sterk groeiende bevolkingsconcentraties, een grote uitdaging. De natuurlijke rijkdommen zijn immers niet gelijkmatig verspreid over de globe en over haar 6 miljard bewoners.

"Wetenschap voor 6 miljard mensen!", de 10de editie van de Kekulé-lezingencyclus, gaat dieper in op een aantal uitdagingen die zich als gevolg van de explosieve bevolkingsgroei en de stijgende levensstandaard, zowel in de eigen leefomgeving als in de nieuwe gebieden die tot ontwikkeling komen, stellen aan wetenschappers en technologen. In samenspraak met de politiek, moeten zij die keuzes uitwerken die de wereld leefbaar maken en leefbaar houden voor al

haar bewoners. Hun opdracht is niet gering! De lezingen focussen op 'waterstof als energiedrager', 'fossiele brandstoffen van morgen', 'nog toekomst voor de kernenergie?', 'waterzuivering', 'research en industrie in Europa' (Dhr. Ph. Busquin), 'nieuwe materialen', 'het Pegasus-project', 'economisch en ecologisch vliegen', 'gentechnologie, neutroceuticals en hogersnood', 'nieuwe medicijnen' 'toti-potente stamcellen' en 'genetisch onderzoek en ethiek" (prof. dr. E. Winnacker). Als sluitstuk tenslotte, blikt deze cyclus vooruit met de vraag: "Hoe organiseren we een wereld waarin mensen 150 jaar lang leven?" (prof. M. Eyskens) Een internationaal gezelschap van 18 prominente sprekers heeft voor deze Kekulélezingencyclus toegezegd. Gespreid over zes avondvullende programma´s op dinsdagavonden in het najaar 2003 en het voorjaar 2004, zetten zij hun visie uiteen, stellen oplossingen voor en zetten daarmee u en mij aan het denken.

sprekers, bieden deze bijeenkomsten aan de deelnemers ook de gelegenheid om, over de verschillende wetenschappelijke disciplines heen, contacten te leggen met collega's uit aanverwante bedrijven, andere departementen en hogescholen. Ook dit informeel, wetenschappelijk forum past bij de 'promotie van wetenschap en technologie', de drijfveer van elke Kekulé-cyclus. Een echte aanrader!

Wanneer en waar: In het najaar 2003 op dinsdag 7 oktober, 21 oktober en 4 november. In het voorjaar 2004 op dinsdag 16 maart, 30 maart en 20 april. Alle lezingen gaan door in de Aula Major van Universiteit Antwerpen, Campus Drie Eiken (voorheen: Campus UIA), Universiteitsplein 1, gebouw Q, parking 34, 2610 Antwerpen (Wilrijk) telkens vanaf 19u15. On-line inschrijving via: www.kekule.be

J. Engelmann voorzitter Kekulé-cyclus

Informeren en sensibiliseren is het eerste doel van de Kekulé-lezingencyclus. Maar tegelijk met de ideeën van prominente


37

Vorming Cursusoverzicht najaar 2003 vanaf september 2003 Meet- en regeltechniek Veldbussen, geen toekomstvisioen maar alledaagse praktijk Automatisering Ontwerp van stuurkringen met een veiligheidsfunctie Industrial Ethernet

TECHNOLOGIE

4A1N*A 3D*A 1D*G 3D*A

02.10.03 14.10.03 07.11.03 26.01.04

Scheikunde Bouwkunde Geotechnische aspecten bij de uitvoering van bouwputten Wetgeving van 25/01/01 betreffende de mobiele bouwplaatsen: nodige en nuttige besteksvoorzieningen Expertclass contractering bij bouwprojecten Betonbouw deel 2: berekenen van gewapend beton Regelen van geschillen in de bouwsector Paalfunderingen: ontwerp, uitvoering en controle Europese normen Bekistingen en zichtbeton

5A*G 23.09.03 4A*A 2D*A 6A*G 1A*A

29.09.03 16.10.03 12.11.03 17.11.03

Droogtechnologie Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks Introductie in procesengineering

7V*A 27.09.03 2D*G 14.10.03 6V*A 08.11.03

Voeding Cleaning in Place (CIP) HACCP

3A*A 07.10.03 2N*A 09.12.03

4A*A 18.11.03 3A*G 01.12.03

Corrosie Corrosie Inleiding tot coatingstechnologie

5D*A 22.10.03 5A*A 17.11.03

Elektriciteit- Elektronica Aardingssystemen Frequentieregelaars Modern elektrotechnisch ontwerpen m.b.v. CADdy C ++ Electrical Elektriciteit op de werf Elektriciteit voor automatisering Dimensionering van elektromechanische aandrijfsystemen EMC/EMI: grondbeginselen – normering - toepassingen

3A*A 25.09.03 3A*G 06.10.03 4A*A 2D*A 2D*A 7A*G 3V*A

07.10.03 13.10.03 15.10.03 05.11.03 15.11.03

Energie - Koeltechnieken 10A*A 1D*G 3V*A 5D*A 4N*V 5A*A 5A*G

24.09.03 25.09.03 04.10.03 14.11.03 19.11.03 19.11.03 20.11.03

22A*A 3A*A 4D*A 4A*A 3V*A

07.10.03 08.10.03 05.11.03 17.11.03 22.11.03

6D*A 4V*A 8A*G 2D*A 6A*A 5D*A 3V*A 3A*A

25.09.03 27.09.03 09.10.03 21.10.03 12.11.03 14.11.03 15.11.03 18.11.03

Kunststoffen Plastic Products & Mould Design Recycling van kunststoffen Workshop: spuitgieten van kunststoffen Injectiematrijzen uitbesteden? Waar, hoe en wie? Rubber: soorten, additieven en verwerking tot eindartikel

Mechanica Toegepaste vacuümtechniek Pompen Piping & engineering Projectmatig ontwerpen van procesinstallaties Basiscursus stans-, plooi- en dieptrekmatrijzen Procescompressoren Flensverbindingen Stressberekeningen bij ontwerp van pijpleidingen


Algemeen Technical Outsourcing 6 SIGMA: gestructureerd en fundamenteel problemen aanpakken In bedrijf nemen van nieuwe installaties

1D*A 15.10.03 4A*A 03.11.03 3V*A 06.12.03

Arbeidsanalyse Werkmethodeverbetering in productieomgeving Tijdstudie en normtijden Industrial engineering en Lean Manufacturing

5A*A 29.09.03 2D*G 18.11.03 3D*G 26.11.03

Kwaliteit

Basiscursus koeltechniek Inzicht in het energiegebeuren van uw bedrijf Energiebesparingen in de procesindustrie Klimatizering van gebouwen Brandersystemen HVAC Stoom in de procestechniek

38

BEDRIJFSKUNDE

Interne auditor Inzicht in de basisprincipes en logica van een verantwoord kwaliteitsmanagementsysteem FMEA: Failure Mode and Effects Analysis

1D*G 10.10.03 1D*A 14.10.03 2A*A 04.12.03

Logistiek Business Reorientation Supply Chain Management Optimale magazijnwerking Inkoopbeleid Automatische identificatiesystemen Efficiënt kosten beheren in het magazijn Mijn logistieke operatie uitbesteden of zelf beheren?

5A*A 8A*A 7A*A 3NA*A 1D*A 1N*A 1N*A

25.09.03 07.10.03 09.10.03 10.10.03 22.10.03 05.12.03 12.12.03

Milieu Milieuzorg Ontwerp van industriële biologische afvalwaterzuiveringsstations Milieu in Vlaanderen Milieu: heffingen meldingen en subsidies Veranderende rollen en instituties in het milieubeleid Afval Bodemsanering Water

8NA*K 03.10.03 9A*A 12AN*K 3D*A 1D*A 4NA*K 8NA*K 6NA*K

08.10.03 07.11.03 04.12.03 18.12.03 09.01.04 23.01.04 20.02.04

Vorming Lucht Geluid en Trillingen Gevaarlijke stoffen

6NA*K 19.03.04 2NA*K 23.04.04 4NA*K 07.05.04

MANAGEMENT

Onderhoud De werkvoorbereider als kostenbespaarder Maintenance Engineering Personeelsmanagement in de onderhoudsdienst Algemene industriële afsluiters en andere appendages in de praktijk Predictief onderhoud Industriële afzuigingen: ventilatoren en industriële filtratie Naar een efficiënt MRO-beheer Perslucht: kwaliteit en kwantiteit

3D*A 03.10.03 3D*A 15.10.03 1D*A 23.10.03 6A*A 6A*G 2D*G 2A*A 1D*A

06.11.03 12.11.03 18.11.03 24.11.03 10.12.03

MS Project: werken met het softwarepakket

Wetgeving op de overheidsopdrachten

Financieel Basis in het financieel beleid

4D*D 02.10.03

Human Resources People Management

3D*G 4D*A 4D*A 4D*A 2D*A

14.10.03 05.11.03 08.11.03 18.11.03 18.11.03

4A*A 05.11.03

Marketing voor niet-marketeers

Veiligheid Aanvullende vorming voor Preventieadviseurs Niveau 1 via overgang Aanvullende vorming voor Preventieadviseurs Niveau 1 Aanvullende vorming voor Preventieadviseurs Niveau 2 Aanvullende Vorming voor Veiligheidscoördinatoren niveau A Aanvullende Vorming voor Veiligheidscoördinatoren niveau B MSDS: Material Safety Data Sheet Technische en administratieve aanpak van projecten in het kader van de CE-markering Gevolgen van IEC 61508 voor veiligheidssystemen

1A*A 03.11.03

Marketing

Projecting Basiscursus projectplanning en -management Projectbeheersing en projectmatig werken

Algemeen

2D*D 09.10.03

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN Gent Gent Gent Gent Gent 1D*A

29.09.03 01.10.03 02.10.03 02.10.03 02.10.03 23.10.03

Communicatie Fieldservice engineer. De winnende presentatie Technisch raad geven als ingenieur

2D*A 14.11.03 1D*G 20.11.03 3D*A 28.11.03

Leidinggeven 2D*A 06.11.03 2A*A 02.12.03

Effectief leidinggeven

8A*A 30.09.03

Persoonlijke Effectiviteit Persoonlijke effectiviteit Brainmapping - geheugentraining - snellezen Tijdsbeheer Coachen van medewerkers Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering Assertiviteitstraining

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE Algemeen Hoe gebruiksvriendelijke interfaces bouwen PC-onderhoud

6A*A 7A*A 3A*A 3D*A

17.09.03 06.10.03 09.10.03 08.12.03

Programmeren Applicaties ontwerpen met VB.NET (Visual Basic) .NET Databank programmering (ADO.NET, XML.NET) Applicaties ontwerpen met C++.NET .NET (databound) Web programmering (ASP.NET)

4D*A 3D*A 4D*A 3D*A

03.10.03 13.11.03 11.12.03 15.01.04

Office Programmering Dynamische rapporten ontwerpen in Access (VBA) Access formulieren programmeren Webscripting: JavaScript VBA Excel Workshop

4V*G 26.11.03 3D*G 02.12.03

Omgaan met groepsdynamiek Team management

3D*A 07.10.03 4A*A 17.02.04

Verkoop 1V*A 27.09.03

PC-Trainingen AutoCAD training Windows 2000 Networking Rapportering via Crystal Reports MS SQL Server

03.10.03 04.11.03 12.11.03 25.11.03

Team 2D*A 23.10.03 5A*A 18.11.03

Internet Inleiding tot XML en aanverwante technologieën

3D*A 3D*A 2D*A 4A*A

1D*A 2D*A 3D*A 3D*A

02.10.03 06.11.03 27.11.03 19.02.04

Inkoopbeleid en negotiatietechnieken Self-coaching® voor Sales Managers Verkoop in al zijn facetten Negotiatietechnieken De winnende offerte

5NA*A 4N*G 5NA*A 2NA*A 1D*A

10.10.03 14.10.03 05.11.03 14.11.03 01.12.03

= Nieuwe cursus N* = Namiddag (13u00 tot 16u00) A* = Avond (19u00 tot 22u00) V* = Voormiddag (09u00 tot 12u00) D* = Dag (09u00 tot 17u00)

*A = Antwerpen *G = Gent *D = Diegem *K = St Katelijne Waver

Lichte afwijkingen in data en uren zijn steeds mogelijk. Meer info op www.vik.be/vorming

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05, fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]


39

Vorming Masters en langlopende opleidingen OVERZICHT MASTERS EN LANGLOPENDE NAJAAR 2003 OPLEIDINGEN U kan gebruik maken van opleidingscheques.

MASTER*PROGRAMMA’S Master in Bouwmanagement Master in Informatietechnologie Master in Productieautomatisering Master in Communicatie & Security Technologieën Master in Logistiek Management

PROGRAMMA

Algemeen strategisch management in de bouw Organisatorische aspecten Financiële aspecten Milieu en duurzaam bouwen Kwaliteitsbeleid in de bouw Veiligheid Aankoopbeleid Commercieel beleid Juridische aspecten Bouwprojecten in een internationale context Logistiek Human resources Informatica-aspecten Management van bouwprojecten Werforganisatie

PRAKTISCH

LANGLOPENDE PROGRAMMA’S Aanvullende vorming voor preventieadviseurs niveau 1 & 2 Aanvullende vorming voor preventieadviseurs niveau 1 via overgangsniveau Aanvullende vorming Milieucoördinator A & B – Gent Aanvullende vorming Milieucoördinator A & B – Sint-Katelijne-Waver Aanvullende vorming coördinatoren inzake veiligheid & gezondheid op tijdelijke of mobiele werkplaatsen niveau A & B

* Onder voorbehoud van eventuele toekomstige decretale richtlijnen.

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurs-

Meer info of een aparte folder? Contacteer Ria Brughmans 03 259 11 06 – fax: 03 259 11 01 – e-mail: [email protected]

M

ASTER* IN BOUWMANAGEMENT 10de promotie

De bestaande managementopleidingen benadrukken vooral de financiële beleidsaspecten, beter bekend als ‘Financial Management’. Enerzijds komen ingenieurs in hun opleiding weinig of niet in contact met de management-, financiële en juridische aspecten die nochtans een fundamenteel onderdeel van hun verantwoordelijkheid uitmaken. Anderzijds komen economisten in hun opleiding te weinig in contact met de typische productie (constructie) en logistieke aspecten van het bouwgebeuren. De snelle ontwikkelingen in planning-, beheer- en informatietechnologieën, gepaard gaande met een steeds toenemende druk gericht op een efficiënt bouwproces en kwalitatief beter eindproduct, het zoeken naar een evenwicht tussen sociale vooruitgang, economische groei en tewerkstelling en een voorzichtig omgaan met hetgeen de natuur ons biedt (leefmilieu, energie, water, ruimte, …) stellen steeds strengere eisen aan het Bouwmanagement. Meer en meer groeit de bewustwording dat de verschillende beleidsfuncties, zoals productie, werfbeheer, logistiek, financiën, vei40


ligheids- en milieubeheer, marketing, personeel en informatica, onderling onverbreekbaar met elkaar verbonden zijn. Zo is het een algemeen fenomeen geworden dat de muur die tussen werf, diensten en administratie bestond, geleidelijk aan wordt neergehaald en dat alle afdelingen steeds meer en meer bij elkaar te rade gaan om bepaalde toepassingen en ideeën over te dragen op hun omgeving. De behoefte aan een geïntegreerde kijk op de managementfunctie in al haar aspecten laat zich dan ook alsmaar sterker voelen. Het programma heeft tot doel dit algemeen inzicht in het management te verhogen en een geïntegreerd beeld van het globale bouwmanagement te geven. Het programma analyseert de productie(werf) en andere functies vanuit een managementbenadering, toont de bijdrage aan die ze leveren aan de concurrentiekracht van de bouwonderneming en bespreekt de raakvlakken en interacties met deze andere ondernemingsfuncties. Boven het verwerven van theoretische inzichten staat het ‘praktiseren’ van een polyvalente managementopdracht in de bouw centraal in deze totaalopleiding.

kamer (VIK), het De Nayer Instituut, de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) en het Sint-Lucas-Architectuurinstituut Aanvang: 20 september 2003 Wanneer: op vrijdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00

Sommige zaterdagen wordt ook in de namiddag les gegeven. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: juni 2004 Plaats: De Nayer Instituut, Jan De Nayerlaan 5, Sint-Katelijne-Waver Prijs (excl. BTW): 3.120 EUR voor leden VIK/NIRIA/NUG/VCB/afgestudeerden De Nayer/Sint-Lucas; 3.480 EUR voor anderen. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

Het aantal deelnemers is beperkt!

M

ASTER* IN INFORMATIETECHNOLOGIE 11de promotie

Het gebruik van de informatica als hulpmiddel is de laatste jaren niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven. De stormachtige ontwikkeling van de informatica werkte een sterke specialisering in de hand, waarbij ieder poogde om op zijn beperkt domein zo goed mogelijk de technologische evolutie te volgen. Dit ging echter ten koste van het algemeen inzicht in de globaliteit van de informatietechnologie.

Vorming In de praktijk werd meestal gekozen voor de meest geschikte oplossing binnen de gekende technologie in plaats van voor de meest optimale. Dit masterprogramma biedt daarom zowel aan de verantwoordelijken van de verschillende sectoren als aan de informatici zelf een algemeen beeld van de complexe informatietechnologie. Door de bundeling van hun complementaire knowhow hebben de Vlaamse Ingenieurskamer en de Katholieke Hogeschool Kempen een grote inspanning geleverd om aan de noden van het bedrijfsleven tegemoet te komen. De "Master in Informatietechnologie" stelt zich tot doel een blikverruimende opleiding te verstrekken. Het wil de deelnemers een totaalbeeld bieden van de huidige informatietechnologie, samen met een breder inzicht in de nieuwste technologische ontwikkelingen. De opleiding, die wegens aanhoudend succes voor de elfde maal van start gaat, wordt jaarlijks geactualiseerd en aangepast aan de nieuwste evoluties. In het programma komen onder meer hardware platformen, operating systems, databases, software ontwikkeling, datacommunicatie en netwerken aan bod. Het programma loopt over één jaar en start in september 2003. De sessies gaan door op dinsdagavond en zaterdagvoormiddag. Het certificaat wordt verleend op grond van de resultaten van een scriptie die voor een jury verdedigd wordt en de inzet tijdens de opleiding.

PROGRAMMA

Hardware Operating Systems Databases Software Ontwikkeling Datacommunicatie Netwerken Toepassingen Beheer

PRAKTISCH

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Katholieke Hogeschool Kempen (KHK) Aanvang: 19 september 2003 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00

Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: juni 2004 Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Campus HIKempen, Kleinhoefstraat 4, Geel

Prijs (excl. BTW): 3.120 EUR voor leden VIK/NIRIA/NUG/afgestudeerden KHK, 3.480 EUR voor anderen. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

Het aantal deelnemers is beperkt !!!

M

ASTER* IN LOGISTIEK MANAGEMENT 5de Promotie

Logistiek of Integrale Goederenstroombesturing heeft het laatste decennium een enorme vlucht gekend. De ontwikkeling van het procesgericht systeemdenken enerzijds, dwars door de functionele organisatie heen, en anderzijds de behoefte aan een betere beheersing van de bedrijfsprocessen door integratie van de functionele schakels, hebben deze groei nog versneld. De huidige stand van de informatietechnologie, zowel op het gebied van hard-, soft- als orgaware, heeft het mogelijk gemaakt logistiek als bedrijfskundige discipline te implementeren in alle bedrijfssectoren, ongeacht de grootte of typologie. Aangezien logistiek een flowsysteem is, brengt dit aanzienlijke problemen mee bij de implementatie ervan. Het vergt van de logistieke medewerkers kennis en praktische vaardigheden op het vlak van organisatiekunde, people- en change-management. Vaak moet de hele organisatie gereëngineerd worden. Het unieke van dit programma ligt in het feit dat hierbij uitgegaan wordt vanuit de markt als "trekkende" kracht. Naast systemen en technieken wordt een bijzondere plaats ingeruimd voor de "Mens" als hoofdspeler in het logistiek gebeuren. Om een globaal, coherent en tegelijkertijd origineel beeld van deze Master te verkrijgen, werd door de Studiegroep Logistiek een "programmadiamant" ontwikkeld, die de samenhang van de verschillende disciplines weergeeft. Het programma "Klantgericht werken met Logistiek" (Master in Logistiek Management) stelt zich tot doel de cursist een totaal beeld te geven over Logistiek Management en de Logistieke hulpmiddelen (tools). Naast een theoretische onderbouw zal de klemtoon vooral op praktische toepasbaarheid gelegd worden. Het programma start in september 2003. Het certificaat "Master in Logistiek Management" wordt verleend op grond van de resultaten van een zelfgekozen casestudy (uitgevoerd in groepsverband), toegepast op een reële bedrijfssituatie, en op de getoonde inzet tijdens deze opleiding.

PROGRAMMA (Modulaire opbouw)

Mastermodules Materials Handling Voorraadbeheer Fysieke distributie Materials Management Inkoop

Symposia Klanten Bedrijfsprocessen Informatiesystemen Mensen

PRAKTISCH

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Karel de GroteHogeschool Aanvang: 16 september 2003 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00

Indien nodig kan hiervan lichtjes worden afgeweken. Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde: december 2004 Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken

Deelname: (excl. BTW): 3.510 EUR voor leden VIK/NIRIA/NUG/afgestudeerden KdG, 3.870 EUR voor anderen. Cursusteksten, verschillende naslagwerken, symposia en verfrissingen inbegrepen.

Het aantal deelnemers is beperkt

M

ASTER* IN PRODUCTIEAUTOMATISERING 6de Promotie

Meer dan ooit blijkt in onze hedendaagse productiebedrijven een nood te bestaan aan degelijke kennis met betrekking tot automatisering. De scherpe concurrentie in de verschillende sectoren vergt immers van onze ondernemers aandacht voor kwaliteit, kostprijs en correcte levering. Eén van de middelen die hen kan helpen om aan deze eisen van de klant te voldoen, vinden we terug in het geheel of gedeeltelijk automatiseren van het productiegebeuren. De huidige vraag naar industrieel ingenieurs, gespecialiseerd in productieautomatisering, is dan ook enorm hoog. Het aanbod van gespecialiseerde ingenieurs in deze richting is evenwel te gering. De ‘Master in Productieautomatisering’ biedt enerzijds een deskundige verdieping en verbreding van de kennis van automatisering van discrete productieprocessen. Hij brengt anderzijds ook de nodige managementmethodiek bij om vol-


41

Vorming waardig te kunnen participeren in multidisciplinaire projecten. De master is modulair opgebouwd. Zo komt de module ‘Management en methode’ tegemoet aan de noden van het management in het bedrijf. Samen met de andere modules (‘Technische middelen’ en ‘Uit de praktijk’) beantwoordt deze master aan de noden van de ingenieurs die actief wensen te zijn op het vlak van productie automatisering. Niet alleen de ingenieurs die verantwoordelijk zijn voor het concept van de productie automatisering, maar ook de ingenieursuitvoerders, de ingenieurs onderhoud en management zullen ongetwijfeld baat hebben bij het volgen van deze master. De master bestaat voor meer dan één derde uit praktische lessen en sluit af met een aantal ervaringen van mensen die het invoeren van automatisering van nabij hebben meegemaakt in een reële bedrijfssituatie. Op het einde van de masteropleiding wordt van iedere deelnemer verwacht zijn kennis en kunde op het gebied van productie automatisering te demonstreren aan de hand van een door hem uitgewerkte case.

PROGRAMMA

Management en methode ( 30 sessies van 3 uur) Technische middelen ( 30 sessies van 3 uur) Uit de praktijk ( 3 sessies van 3 uur) Project ( 5 begeleidingssessies) De module ‘Management en methode’ en de module ‘Technische middelen’ kunnen los van de master gevolgd worden.

PRAKTISCH

Organisatie: de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) en de Karel de GroteHogeschool in samenwerking met het VDAB-trainings- en opleidingscentrum van Vilvoorde Aanvang: 23 september 2003 Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00

Tijdens de schoolvakanties worden geen lessen gegeven. Einde lessen: juni 2004 Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken.

Enkele sessies zullen omwille van de vereiste apparatuur op een andere locatie gegeven worden. Prijs (excl. BTW): 3.120 EUR voor leden VIK/NIRIA/NUG/afgestudeerden en personeel KdG evenals personeel VDAB, 3.480 EUR voor anderen.

42


Cursusteksten, een aantal CD’s en verfrissingen inbegrepen.


M

ASTER * IN COMMUNICATIE & SECURITY TECHNOLOGIEËN 1ste promotie

Het einde van de vorige eeuw werd gekenmerkt door een explosieve toename van nieuwe ontwikkelingen op het vlak van de telematica. Door toepassing van de Informatieen Communicatietechnologie, kortweg ICT, verlopen technologische veranderingen alsmaar vlugger. Deze ICT-cultuur integreren in de eigen bedrijfsomgeving is van strategisch belang geworden om als bedrijf zijn concurrentiepositie veilig te stellen voor de toekomst. De snel evoluerende informatiesamenleving vereist dan ook een voortdurende actualisering van de kennis. De kennismaatschappij van morgen heeft meer dan ooit nood aan specialisten in de informatieen communicatietechnologie. De Master* in Communicatie & Security Technologie (MCST) vertrekt van deze vaststelling. Uniek is dat bij de samenstelling van het programma de markt met zijn huidige noden als leidraad dient. Praktijkgerichtheid primeert zonder dat daarbij de noodzakelijke basistheorie wordt vergeten.

caties, modulatie, Area Networks,). Galvanische infrastructuren (CAT, xTP, Coax, Reflectie, standaarden en normen, carrier infra, local loop,). Optische infrastructuren (DWDM, MMF, SMF, Conditioned launch, OTDR, Transatlantische verbindingen, Dispersie,). Draadloze infrastructuren (antennes en propagaties, antennes, microgolf, ). Pops en datacenters (lokale infrastructuur, UPS, Airco, Access, beveiliging, Facility management, Disaster recovery,). Sessie: bezoek aan één der grootste testlabo’s (near-field, EMC demo).

3. Lokale netwerken (LAN)

Lan technologieën (Ethernet, Token Ring, w-lan, WiFi, ATM, FDDI, Fibre Channel …). TCP-IP (IP, TCP, UDP, IPv4, IPv6, planning, …). Lan apparatuur (repeaters, hubs, bridges, switches, routers, traffic shapers, …). Lan switching (L2 / L3 / Lan switching, VLAN, policy based networks, QoS …). Sessie: bedrijfsbezoek haven van Antwerpen (voorstelling infrastructuur project, bezoek lokale infrastructuur). Sessie: Integrator bezoek (voorbeeld netwerk design op basis van lastenboek, live demo QoS switching).

4. Telefoniesystemen Maar techniek alleen volstaat niet. Economische overwegingen en inzicht in de markt en haar aanbieders zijn noodzakelijk om met kennis van zaken verantwoorde beslissingen en investeringen te kunnen uitvoeren. Van het totaal urenpakket zijn er dan ook vele voorbehouden voor cases, er worden praktijksessies en bedrijfsbezoeken ingelast. Dit is dan ook de opleiding bij uitstek voor "high potentials" die op zoek zijn naar een algemeen overzicht op management niveau.

1. ICT-marktoverzicht

introductie tot ICT (VIK, van MCT tot MICT, lokale organisatie, etc., thesis,….). ICT Markt Studie (studie, wat is ICT, …). Sessie: open debat / gesprek met een captain of industry (CEO level), eventueel samen met les 2.

2. ICT-infrastructuren & technologieën:

Communicatie Classificaties & OSI (gelaagde modellen, transport classifi-

PSTN & ISDN (spraak, POTS, DECT, intro 64K, intro 2Mb, …). PABX (switching, PBX netwerken, Voice VPN, Q-SIG, Cornet, ABC, DPNSS). VoIP en IP telefonie (RTP, MOS, Transcoding, SIP, H.323, H.450, Codecs). Call Centers en Contact Centers (IVR, CRM, inbound, outbound, ACD, CTI, CDR, MIS, scripting, skill based routing, …). Sessie: bezoek aan grootste voice research center in België (bezoek R&D, verschillende demo’s rond homeworking en VoIP).

5. WAN & MAN netwerken

Access netwerken (gehuurde lijnen, 2Mb, xDSL, HFC, WLL, Satelliet, …). SDH, PDH. Fast packet switching (FR, X.25, ATM, Cell switching …). IP WAN (IP-VPNs, L2 based [L2TP, 802.1pq], L3 based, MPLS, routing protocols…). Sessie: Integrator bezoek (verschillende

Vorming live demo’s met video streaming, multimedia e.a.).

6. Operatoren en (service) providers

Providers (xSP, spraak, data, , brokers, …). Traditionele operatoren (PSTN/ISDN, CCIS, SS7, spraak, data, incumbents, OLO, carrier preselect, LL unbundling, number portability, …). Mobiele operatoren (GSM, UMTS, HSCSD, EDGE, GPRS, iMode, Hot Spots, ...). Internet providers (Internet, ISP, Tier N provider, DNS, Belnet, BiLAN, …). Sessie: bezoek aan een operator (bezoek noodstroom installatie, switching center, NOC, access point...).

7. Informatietechnologieën

OS & NOS (Linux, Windows, OS400, DEN, …). Multimedia (DVB, Video Streaming, Audio Streaming, Video Conferencing, DAB, MPEG, Video On Demand, Online Gaming…). Data infrastructuren (RDBMS, OODBMS, Document Management Systems, Storage Systems, SAN/ NAS). Server based computing (ICA, Thin Clients, Remote Control / Remote Node, Terminal Server,...). e-Services ( Billing, .Net, …). Sessie: bezoek aan een contact center (planning, infrastructuur, ...).

8. Security

Client security (Tokens, Smart Cards, Biometrie, Paswoorden, Virus Scanning, ...). Netwerk security (SSL, WTLS, ...). Netwerk Access security (Firewall [packet filtering / statefull inspection / proxy], IDS, …). Server security (Single Sign On, AAA, …). Public Key Infrastructures (Encryptie methodes, PGP, CA, RA, …). Sessie: bezoek aan een der grootste security centers (live hacking demo, voorstelling infrastructuur, …).

9. Management

Network management (LDAP, SNMP, RMON, MIB, reporting, ticketing, ). Security management (ISO 17799, ROSI, …). Service management (CA Unicenter, Tivoli, SLA,…). Business Continuity (Risk Management, Auditing, Policy Enforcement…). Project management (ITIL, ISO9000, …).

Doelgroep

Deze modules richten zich tot bedrijfsleiders, juristen, milieucoördinatoren en tot iedereen die enige interesse heeft in een actuele behandeling van specifieke milieuonderwerpen.

Juridische aspecten (privacy, CE, …). Regelgevende en overkoepelende organen (ISPA, Febeltel, ETSA, INSEA, BIPT, PO, ). Sessie: bezoek Agoria (voorstelling Febeltel, ISPA, INSEA, Platform Operatoren, ETSA, Beltug, TMAB …).

PRAKTISCH

Organisatie:

PROGRAMMA

Milieuzorg (35 lesuren) Milieu in Vlaanderen (51 lesuren) Bodemsanering (32 lesuren) Afval (19 lesuren) Water (30 lesuren) Lucht (24 lesuren) Geluid en trillingen (8 lesuren) Gevaarlijke stoffen (14 lesuren)

de VIK-Studiegroep "Telematica" en het De Nayer Instituut. Aanvang: 4 oktober 2003. Wanneer: op dinsdagavond van 19u00 tot 22u00 en zaterdagvoormiddag van 09u00 tot 12u00. Tijdens de schoolvakanties

worden geen lessen gegeven. Plaats: De Nayer Instituut, Jan De

Nayerlaan 5, Sint-Katelijne-Waver. Einde: juni 2004. Prijs (excl. BTW): 3.120 EUR voor leden VIK/NIRIA/afgestudeerden De Nayer Instituut, 3.480 EUR voor anderen. Cursusteksten en verfrissingen inbegrepen.

Voor specifieke inhoud van de programma’s kan men contact opnemen met Ria Brughmans (tel. 03 259 11 06 of email [email protected]).


PRAKTISCH

Plaats: De Nayer Instituut, SintKatelijne-Waver.

Data en prijzen: (excl. BTW): vrijdag

O

PLEIDING MILIEUCOÖRDINATOR

De VIK en het De Nayer Instituut slaan de handen opnieuw in elkaar voor het programma "Aanvullende vorming Milieucoördinator - type A en B" op basis van de wettelijke bepalingen terzake. De cursus start op 19 september 2003 en loopt tot juni 2004 met een eindwerkverdediging begin september 2004. Diverse modules (milieuzorg - bodemsanering - lucht - water - ....) worden opengesteld voor andere geïnteresseerden. Na het volgen van de volledige cursus en het slagen in examens en eindwerk verkrijgt men het certificaat type A of B. De cursus wordt door de Vlaamse Milieuoverheid erkend. Na het volgen van een module verkrijgt men een aanwezigheidsattest (permanente vorming).

Modules milieucoördinator (2003-2004) Verantwoording De Vlaamse Ingenieurskamer biedt in samenwerking met het De Nayer Instituut de mogelijkheid deel te nemen aan een aantal opleidingsmodules "MILIEU". Deze opleidingen komen in aanmerking voor het 30-uren pakket voor de milieucoördinatoren.

van 14u30 tot 20u00 en/of zaterdag van 09u00 tot 12u00. Milieuzorg: op 03.10 - 04.10 - 10.10 - 11.10 - 17.10 - 18.10 - 24.10 - 25.10.2003 420 EUR voor leden; 510 EUR voor nietleden. Milieu in Vlaanderen: op 7.11 - 8.11 14.11 - 15.11 - 21.11 - 22.11 - 28.11 - 29.11 05.12 - 06.12 – 12.12 – 13.12.2003. 630 EUR voor leden; 720 EUR voor nietleden. Bodemsanering: op 23.01 - 24.01 - 30.01 - 31.01 - 06.02 -07.02 - 13.02 - 14.02.2004 390 EUR voor leden; 450 EUR voor nietleden. Afval: op 09.01 - 10.01 - 16.01 - 17.01.2004 240 EUR voor leden; 300 EUR voor nietleden. Water: op 20.02 - 21.02 - 05.03 - 06.03 12.03 - 13.03.2004 360 EUR voor leden; 420 EUR voor nietleden. Lucht: op 19.03 - 20.03 - 26.03 - 27.03 02.04 - 03.04.2004 300 EUR voor leden; 360 EUR voor nietleden. Geluid en trillingen: op 23.04 24.04.2004 90 EUR voor leden; 120 EUR voor nietleden. Gevaarlijke stoffen: op 07.05 - 08.05 14.05 - 15.05.2004 180 EUR voor leden; 240 EUR voor nietleden. Cursustekst en verfrissingen inbegrepen.


43

Vorming 25 jaar opleiding preventieadviseurs Omdat veiligheid levensbelangrijk is Onze bedrijven scoren goed op het vlak van de veiligheid. Ons land was één van de eersten om ernstig werk te maken van veiligheidspreventie. Een kwart eeuw geleden werd gestart met de opleiding van veiligheidschefs, nu preventieadviseurs. In 25 jaar werden zo’n 4.000 preventieadviseurs van niveau 1 opgeleid. Al die tijd heeft de VIK een stuwende rol gespeeld in dit dossier. Omdat veiligheid levensbelangrijk is!

"Bouwvakkers denken gemiddeld om de 37 seconden aan sex. En aan veiligheid?" De rondborstige campagne van het

Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) is niet onopgemerkt voorbijgegaan en heeft haar doel niet gemist. Het aantal arbeidsongevallen in de bouwsector, één van de grote risicosectoren, is in het jaar 2002 met 22% gedaald tegenover het jaar 2001. Het aantal dodelijke ongevallen ging zelfs met 54% naar beneden: van 28 in het jaar 2001 naar 13 dodelijke slachtoffers in 2002. Vanzelfsprekend zijn dit nog 13 slachtoffers teveel. Ieder ongeval is er één teveel. Maar de tendens is zéér positief. De campagne heeft aangetoond dat bewustwording van essentieel belang is in de strijd tegen arbeidsongevallen, op welke werkvloer dan ook. Dat hiervoor werd uitgepakt met een paar charmante borsten, willen we zelfs met de mantel der liefde bedekken. Het doel heiligt de middelen, in dit geval toch.

Parate kennis Voor de 25ste keer wordt dit academiejaar de opleiding voor preventieadviseurs ingericht. De aanvullende opleiding startte in 1979 aan de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (toen nog de Katholieke

Industriële Hogeschool Oost-Vlaanderen, kortweg KIHO) op initiatief van de studiegroep ‘Onderhoud en Veiligheid" van de VIK (toen STI). Prebes (voorheen

de Vereniging van Diensthoofden voor Veiligheid en Hygiëne van België, kortweg VDVHB) bracht de praktische erva-

44


ring in, de VIK stond in voor de organisatie. In al die jaren passeerden een 1000-tal cursisten de revue, waarvan 80 % het diploma haalden. Drie kwart van de cursisten waren industrieel ingenieur. De opleiding onderscheidt zich van de universitaire opleidingen vanwege een grotere praktijkgerichtheid. De doelstelling van de VIK is parate kennis overbrengen, die wetenschappelijk onderbouwd is én onmiddellijk bruikbaar. Veiligheid: het zit hem tussen de oren maar ook in de vingers!

"De veiligheidsadviseur heeft pas goed gewerkt als iets niet gebeurt." Jan Heylen Een kwarteeuw lang hebben dr. Eric Van Schoonenberghe en Ing. Jan Heylen zich ingezet voor de opleiding van de veiligheidschefs en preventieadviseurs. Samen met Ing. Guy Roymans van de VIK behoren zij tot de groep opinion leaders inzake veiligheid. Van dit drietal noteerden we een aantal uitspraken die een duidelijk beeld geven van de situatie gisteren, vandaag en morgen. Conclusie is alvast dat de preventieadviseur minder met een scheve bril wordt bekeken binnen de bedrijven dan dit vroeger het geval was. Maar, en daar zijn alle sprekers het over eens, er is nog werk aan de winkel.

Mentaliteitswijziging

veiligheidsbril en steeds attent is voor onveilige situaties. Als je geen scholing hebt, zie je het gevaar niet. Na 2 jaar opleiding hebben onze mensen een veiligheidsattitude aangekweekt. Ze léren zien waar het gevaar schuilt." JH: "De preventieadviseur is in de eerste plaats adviseur. Hij is verplicht advies te geven, ook als hij er niet om gevraagd wordt. Hij heeft een meldingsplicht en kan zelfs verantwoordelijk gesteld worden als hij een gevaarlijke situatie op de werkvloer niet gezien of niet gemeld heeft. Om het cru te stellen: als een preventieadviseur in de bak gedraaid wordt, weet hij waarom; als de baas in de bak gedraaid wordt, weet hij niet waarom." EVS: "De preventieadviseur moet zijn zaak dus kunnen verkopen en dat is een kwestie van communicatie en psychologisch doorzicht. Hij of zij moet voortdurend overleg plegen met de top van het bedrijf, met de vakbeweging, met het comité voor veiligheid en hygiëne. Hij of zij is de go between tussen vele kanalen." JH: "Daar schuilt hem ook het gevaar. De preventieadviseur staat tussen werkgever en werknemer. Maar: wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Vaak stellen we helaas vast dat hij te dicht aanleunt bij de werkgever. Hij moet over voldoende persoonlijkheid beschikken om zich niet te laten inpakken."

"Het kan heel stoer zijn om zonder helm te werken, tot je een steen op je kop krijgt." Eric Van Schoonenberghe

GR: "Alles draait rond de mentaliteitswijziging. Zowel van de werknemers als van de werkgevers. Wij proberen die mentaliteitswijziging in de hand te werken door onze opleiding, het overbrengen van kennis en kunde. De bedrijven moeten ervan doordrongen worden dat veiligheid ook een positief effect heeft op het resultaat." JH: "Inderdaad, en dat kan je niet alleen bekomen met regels en reglementen. Als veiligheid een kwestie van verplichting is, dan is het resultaat pover. Communicatie is heel belangrijk, het overbrengen van de veiligheidsgedachte." EVS: "De veiligheidschef moet zo geïndoctrineerd zijn dat hij rondloopt met een

GR: "Daarom is het belangrijk dat de preventieadviseur ook een beschermd statuut heeft gekregen. Het maakt hem onafhankelijker, vrijer in zijn bewegingsruimte." EVS: "Vrouwen voelen zich vaak heel goed in de rol van preventieadviseur. Zij zijn communicatief sterk en kunnen makkelijk subtiliteiten aanvoelen. Helaas stellen we vast dat slechts 10 à 15 % van de cursisten vrouwen zijn. De meeste gegadigden komen ook uit de sector elektromechanica waar de minste vrouwen zitten. De meeste vrouwen stromen

Vorming door in de richtingen biochemie, hygiëne en voedingshygiëne."

Goede wil Sprekers zijn het erover eens dat de preventieadviseur na 25 jaar in de meeste gevallen goed ingeburgerd is in grote bedrijven. Hoe kleiner het bedrijf hoe moeilijker het is om de top ervan te overtuigen dat inzake veiligheid niets aan het toeval mag worden overgelaten. JH: "Bij grote bedrijven is de veiligheid enorm verbeterd. Over het algemeen kan men stellen dat een goed geleid bedrijf ook een goed veiligheidsbeleid heeft. Bij bedrijven -50 werknemers is de situatie nog problematisch. De externe diensten voor veiligheid werden opgericht om die leemte op te vullen."

"De bedrijven moeten ervan doordrongen worden dat veiligheid ook een positief effect heeft op het resultaat." Guy Roymans EVS: "Inderdaad, het zijn de mama-enpapa bedrijven waar zich de grootste problemen voordoen. Daar ziet men vooral het kostenplaatje van veiligheid. De effecten van veiligheid zijn ook moeilijker meetbaar in kleinere bedrijven." GR: "Het is ook een kwestie van goede wil. Als die niet aanwezig is, dan komt de veiligheid op de 28ste plaats." JH: "Als de werkgever geen begrip heeft voor de job van de veiligheidsadviseur, dan is het vechten tegen de bierkaai."

EVS: "Het is en blijft een moeilijke job met een verpletterende verantwoordelijkheid. Mensen motiveren tot veilig gedrag is enorm moeilijk. Denken we maar aan de bouwsector: het dragen van een helm en veilig schoeisel, het plaatsen van relingen en vangnetten. Het kan heel stoer zijn om zonder helm te werken, tot je een steen op je kop krijgt." GR: "De veiligheidsadviseur moet een zeker gezag uitstralen om een gedragswijziging te kunnen doordrukken. En gezag moet je verwerven, wat je ook doet." JH: "De veiligheidsadviseur heeft pas goed gewerkt als iets niet gebeurt."

Henk Van Nieuwenhove

Symposium "Personeelsmanagement in de onderhoudsdienst" donderdag 23 oktober 2003

PROGRAMMA

08u30: Ontvangst met koffie en uitdelen documenten.

15u15: Verslaggeving en bevindingen uit de workshops.

09u00: Opening door Ing. Chris Claessens, voorzitter programmacommissie "Master Integraal Onderhoudsmanagement"

15u55: "HORIZON": De invloed van Horizon in de onderhoudsdienst, dezelfde service blijven leveren aan de productie.

Director, Pricewaterhouse Coopers.

Praktijkcase door Agfa Gevaert. 16u30: Einde symposium.

09u15: De strategie en de eisen van het bedrijf, anno 2003.

Lic. L. Vliegen, Country HR-Manager, Borealis HR-manager van het jaar 2003.

(*) Namiddag: Parallelle workshops: "de ervaring spreekt"

09u50: De medewerkertechnici willen ook wat (anders?)

R. Vandenput, Nationaal Secretaris en J. De Paepe, NVK-secretaris, Landelijke Bediendencentrale Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK). 10u25: Koffiepauze.

o.l.v. dr. Y. Van Nuland, directeur, senior consultant, Comatech.

11u15: Vraag en antwoord: panelgesprek.

"Towards Maintenance Excellence"

o.l.v. ir. R. Van Genechten, Farma Maintenance & Facilities Director, Janssen Pharmaceutica.

10u40: De arbeidsmarkt en de geschikte competenties: "Wat is de aard van het beestje"en hoe motiveer ik hem/haar?

ir. J. Demarre, Business Unit Manager, Insel.

"Hoe kan communicatie bijdragen tot verbetering van het OH management?"

O.K., "veranderen móet", maar hoe? Wat met de kostenoptimalisatie?

o.l.v. ir. K. Laureys, Managing Consultant, PDM en Ing. W. Van Acker, Maintenance Management Consult, ESCI.

Het managen van de competenties,

o.l.v. ir. J. Demarre, Business Unit Manager, Insel.

12u15: Lunch. 13u30: Workshops: de onderhoudsmanager centraal (*). 15u00: Koffiepauze.

Het symposium heeft plaats in Ter Elst te Edegem. Een uitgebreide folder kan verkregen worden bij: Ria Brughmans op het VIK-secretariaat, tel. 03 259 11 06 mail: [email protected]


45

Vorming Studiedag: "Visie, een bron van industriële productie-informatie" (HOBU-project 20105) donderdag 25 september 2003 www.kdg.be

De studiedag is gericht naar bedrijven die visietechnologie aanwenden of overwegen om die technologie in de nabije toekomst te benutten. De experts die we aan het woord laten en de demo’s die we bren

PROGRAMMA

lab voor industriële visie

www.vik.be

gen, vormen samen één geheel dat de mogelijkheden en de beperkingen van de technologie op een systematische wijze behandelt. Een aanrader voor bedrijven … met VISIE .

08u30: Ontvangst met koffie en uitdelen teksten. 09u00: Inleiding en korte voorstelling van de projectresultaten,

Jef De Wachter en Luc Mertens. 09u20: Toveren met belichting, lenzenstelsels en lichtfiltering (Vision Light Tech),

Gert van Zeist.

09u45: Beeldcaptatie en beeldtransport: CCD/CMOS, framegrabbers,

PAKTISCH

Datum: donderdag 25 september 2003 Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643,

Koenraad Van de Veere; CameraLink; FireWire Data@Vision Belux. 10u30: Vrije tijd voor contacten met leveranciers van visiemateriaal.

Wommelgem

11u15: Beeldverwerking: met o.a. evoluties in 3D-visietechnologie, (KUL)

prof. Luc Van Gool. Industriële automatisering

12u15: Lunch. 13u30: De valkuilen bij het opzetten van een visie-applicatie, (Beltech)

Lenzen + calibratie + triggering Interpretatie

Leon Bemelmans.

Analoog/Digitaal

14u00: Parallelle sessies naar keuze ( telkens 30 minuten): • KdG/LiV: capita selecta uit de projectresultaten,

Licht

Camera

Elektronica

Peter Van Avondt & Luc Mertens.

Object-identificatie

Bart De Rouck.

15u30: Aspecten van Artificiële Intelligentie bij visie-applicaties,

(UA) Prof. Paul Scheunders. 16u15: Toekomstperspectieven voor visietechnologie,

Robocupteam Philips: Harry Broers. 17u00: Slotwoord: (UA) prof. Dirk Van Dyck; (KdG) Walter Sevenhans. De studiedag wordt afgesloten met een receptie, aangeboden door het LiV / VIK en ISIT.


Beeldbewerking

Artificiële Intelligentie

• Data@Vision Belux: INCA 311 camera van Philips, Daniël Semft. • Bopack: barcodelezers met draadloze communicatie, Jan Mertens. • Vega: DataMatrix, Stéphane Van Hoof. • Cognex: In-Sight + VisionPro, Jan Naessens.

ROI

CCD/CMOS Object

• Sensing Solutions: Keyence ‘V’easy Systeem en CV-reeks, Guido Mateusen & Tom De Cordt. • Geveke Industrial: DVT-camera, Peter Poelman. • National Instruments: Imaq Vision Builder en RealTime-visie,

46

RGB-beeld

Organisatie: Vlaamse Ingenieurskamer en het Departement IW&T, lab voor industriële visie van de Karel de Grote Hogeschool (Hoboken) Kosten voor inschrijving: 270 EUR voor niet-leden; 240 EUR voor leden VIK - NIRIA – NUG; 90 EUR voor leraars/studenten, lid VIK – NIRIA – NUG; 120 EUR voor leraars/studenten, niet-lid. Teksten, koffie, verzorgde lunch inbegrepen. Vooraf inschrijven verplicht. U kunt gebruik maken van opleidingscheques. Meer informatie en inschrijven via: www.vik.be – www.iwt.kdg.be/LIV

ADV Telindus

Studiegroepen

DROGE STOF BEHANDELING Lezing: Uitdragen van droge stof woensdag 17 september 2003 Je hebt ze dan verzameld, die lieve poedertjes: mooi, keurig, netjes opgeslaan in een silo. Klaar voor gebruik ... dat denk je maar: dat verrekte product wil maar niet vanzelf te voorschijn komen.

Waarom lukt het de ene keer wel en de andere keer niet? Wat zijn nu de stromingbeelden? Wat met brug- en schachtvorming? Hoe is het drukverloop in silo’s? Wat bepaalt de stroming? Hoe meten we dat? Hoe beïnvloeden we de stroming? Welke systemen bestaan er?

Deze problematiek wordt nader toegelicht tijdens een avondlezing. Tevens wordt een overzicht gegeven van de meest gangbare actieve en passieve uitdraagsystemen.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Spreker: Ing. Reint Berghmans, Voorzitter Studiegroep Droge Stof Behandeling. Datum: woensdag 17 september 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ELEKTRICITEIT Elektrische installaties in explosiegevoelige ruimten Ex – Beveiliging Medewerkers, ontwikkelaars in een productie of engineeringfunctie worden geconfronteerd met nieuwe normeringen, installatievoorschriften aangaande specifieke explosiebeveiliging. Vaak zijn er een aantal onduidelijkheden over wat wel of niet toegelaten is. Deze opleiding beoogt het opbouwen van een degelijke specifiek gerichte basiskennis rond de voorhanden zijnde materialen en de verschillende omgevingen. Doelgroep voor deze lezing: iedereen die in het kader van installatie, ontwerp of realisatie van een elektrische installatie in explosiegevoelige ruimten geconfronteerd wordt met deze zeer specifieke problematiek. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

Lezing: Mengen van droge stof. dinsdag 25 november 2003 Een lezing over de voornaamste mengtechnieken van droge stof. Volgende onderwerpen komen aan bod: basisterminologie; verschillende bewerkingen in mengers; overzicht en classificatie van mengsystemen.

48


PRAKTISCH

HAVENTECHNOLOGIE Bezoek Nationaal Scheepvaartmuseum "Archivering van museumstukken van het Scheepvaartmuseum, Vleeshuis,…" Het Nationaal Scheepvaartmuseum bezit een indrukwekkende collectie industrieel erfgoed. Wegens plaatsgebrek werd deze verzameling nooit tentoongesteld. Ze omvat hydraulische havenwerktuigen zoals jiggers, kaapstanders en kranen, stoommachines, scheepsmotoren, gelijkstroomgeneratoren, volledige havenkranen, allerlei wagens en karren van de verschillende naties, aanslag- en overslagmateriaal, enz… Jef Vrelust, verbonden aan het toekomstige Museum aan de Stroom, schetst de rijkdom en het potentieel van deze verzameling, maar toont ook de roestige keerzijde van de medaille. De avond wordt afgerond met een receptie in de recent vernieuwde tentoonstellingszaal waar een gedeelte van dit belangrijk en zo goed als ongekend industrieel erfgoed wordt getoond.

PRAKTISCH

Plaats: Nationaal Scheepvaartmuseum, Steenplein 1, Antwerpen. Datum: donderdag 23 oktober 2003 om 20u00. Spreker: Jef Vrelust, Kunsthistoricus. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 8 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 18 september 2003 -20u00. Spreker: Patrick De Corte, BVBA De Corte Patrick. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

KUNSTSTOFFEN Lezing: Evaluatie van meetmethode en meetstrategie op kunststof onderdelen woensdag 24 september 2003

Studiegroepen

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 22 oktober 2003 om 14u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Lezing: Matching van kunststofonderdelen woensdag 12 november 2003

Evaluatie van meetmethode en meetstrategie op kunststof onderdelen

Vanaf het productontwerp tot de eerste proefspuiting kunnen tal van aanpassingen aan de matrijs worden aangebracht. De kennis van het ontwerp tot de productie is van essentieel belang. Wat zijn de gevraagde toleranties in vergelijking met de maakbare toleranties? Eens de vooropgestelde visuele kwaliteit en/ of maattolerantie wordt bereikt, kan de productie van het nieuwe product starten. Na het uitvoeren van de voorziene kwaliteitsprocedure, hetzij door een visuele controle, hetzij via kaliber of schuifmaat, kunnen bij assemblage met andere producten nog verschillende problemen optreden. Steeds worden dezelfde vragen gesteld: wat is de invloed van de batch, de machine en de matrijs? De meting van de productkwaliteit is van essentieel belang. Tijdens de productopmeting wordt de maatvariatie niet alleen bepaald door het spuitgietproces. De variatie in de metingen kunnen ook worden veroorzaakt door de meetmethode of door de opeenvolgende productieoperatoren die het meetinstrument bedienen. Tijdens deze avondlezing zal worden verduidelijkt hoe de volledige analyse van de meting kan worden bepaald (R&R). Aan de hand van een praktijkvoorbeeld zal de invloed van de meetstrategie en het meetinstrument op het meetresultaat in kaart worden gebracht.

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool SintLieven, Gebroeders Desmetstraat 1, Gent. Datum: woensdag 24 september om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden van VIK & NIRIA, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Met welke invloeden moet men rekening houden als men een gestructureerd oppervlak wil? Waarom geven twee matrijzen van hetzelfde stuk niet dezelfde oppervlaktestructuur? Waarom passen de structuren van geassembleerde delen niet bij elkaar? Een onderzoek naar de verschillende parameters die een invloed hebben op het afbeelden.

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Spreker: Steven Daelemans, Bayer Belgium. Datum: woensdag 12 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK- en NIRIA-leden, niet leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijving verplicht vóór woensdag 5 november 2003. Het aantal deelnemers is beperkt !

Lezing: Houtextrusie Vormgeven van hout Een nieuwe trend manifesteert zich op onze markten – het extruderen en spuitgieten van houten producten op klassieke machines. In ons land wordt dit principe toegepast door de laminaatvloer producenten, maar de toepasbaarheid op allerhande andere producten is minder goed gekend: het maken van bakjes, houten profielen, vormen, … . Het is ons doel u tijdens deze lezing kennis te laten maken met de mogelijkheden om allerlei producten in hout te spuitgieten, te extruderen,… en hoe de productie tot stand te brengen. Daarnaast belichten we de eigenschappen van de gebruikte materialen en de eruit resulterende producten.

PRAKTISCH

Lezing: Kunststoffen op het internet III woensdag 19 november 2003 Deze workshop wil vooral diegenen bereiken die beroepsmatig met kunststoffen bezig zijn en die de mogelijkheden van het internet zo ruim mogelijk wil benutten. Het programma bestaat uit een vlotte


49

GEEF JE CARRIÈRE EEN NIEUWE WENDING. MAAK KENNIS MET DEZE FOCUSBEDRIJVEN!

ALLES OVER DE START EN UITBOUW VAN JE CARRIÈRE

2 0 0 3

ALCON BELGIUM | AMYLUM EUROPE N.V. | ASCO INDUSTRIES | ATLAS COPCO AIRPOWER N.V. | AXA | BALTA, HOME OF DECORATION | BASF ANTWERPEN N.V. | BAYER ANTWERPEN N.V. | BBL | BECTON DICKINSON | BEKAERT N.V. | BELGACOM N.V. | BELGIAN SHELL N.V. | BRICO N.V. | CAMPBELL FOODS BELGIUM N.V. | CAMPINA N.V. | CARGILL N.V. | CARREFOUR BELGIUM | CBR | CEGELEC N.V. | CETELEM | CHRIS VERHEYDE & PARTNERS | CITIBANK BELGIUM N.V. | COCA-COLA | DAIKIN EUROPE N.V. | DANZAS SOLUTIONS | DELOITTE & TOUCHE BELGIUM | D'IETEREN AUTO | DOUWE EGBERTS BELGIË | DOW BENELUX B.V. | DU PONT DE NEMOURS (BELGIUM) | EDS BELGIUM N.V. | ELECTRABEL | ELIA | ERNST & YOUNG | EUROCLEAR BANK | FLUXYS | FORTIS AG | HILTI BELGIUM | IBM BELGIUM N.V. | IKEA BELGIUM N.V. | IMEC | ING INSURANCE | JANSSEN PHARMACEUTICA N.V. | KANTOOR VANDELANOTTE | KPMG | LAB SUPPORT N.V. | LANDBOUWKREDIET | LOTUS BAKERIES | MAILPROFS BELGIUM N.V. | MAKRO ZELFBEDIENINGSGROOTHANDEL | MASTERFOODS N.V. | MIN. V/D VLAAMSE GEMEENSCHAP | MSOURCE MEDICAL DEVELOPMENT | NATIONALE BANK VAN BELGIË | NESTLE BELGILUX N.V. | OM PARTNERS N.V. | PHILIP MORRIS BELGIUM N.V./S.A. | PHILIPS N.V. | POLITIE | PRICEWATERHOUSECOOPERS | PROCTER & GAMBLE | PROMEDIA | PROVINCIE OOST-VLAANDEREN | PROXIMUS | N.V. BELGACOM MOBILE | RECTICEL N.V. | ROBERT BOSCH PRODUKTIE N.V. | SD WORX | SELOR | SIDMAR | SITEL BELGIUM N.V. | SMALS-MVM.EGOV | SOLVAY N.V. | SPICER OFF-HIGHWAY | SPIE TRINDEL BENELUX | SWIFT | TABACOFINA | VANDER ELST | THE BANK OF NEW YORK | TOTALFINAELF | TOYOTA EUROPEAN HEADQUARTERS | TRANSICIEL | UNILEVER BELGIUM | UNISYS BELGIUM | VANDEMOORTELE | VIB | VOLVO CARS GENT | XRT BENELUX N.V. |

9€

GO

DE MEEST COMPLETE JOBGIDS

A Complete survivalkit

complete survivalkit de arbeidsmarkt vandaag en morgen de meest dynamische werkgevers succesvol solliciteren voortstuderen U kan deze gids bestellen door 12 EUR (inclusief BTW en verzendingskosten) over te schrijven op rekeningnummer 385-0516770-17 van de NV ARMedia. Vermeld als referentie het codenummer "GO NL 391003". Na ontvangst van uw betaling, wordt uw bestelling spoedig naar u verzonden.

A De arbeidsmarkt vandaag en morgen

A De meest dynamische werkgevers

A Succesvol solliciteren A Voortstuderen

Alles voor de start en uitbouw van je carrière

BESTEL NU!

Verkoopsvoorwaarden: De aanbiedingen in dit nummer zijn 1 jaar geldig. De bestellingen worden normaal binnen de week toegestuurd. Indien het boek, de CD of de video niet meer bij ons voorradig is, wordt uw bestelling ten laatste binnen de drie weken verstuurd. Is het item compleet uitverkocht, dan berichten wij u over een eventuele heruitgave. U hebt altijd 7 dagen bedenktijd. Betaling gebeurt door middel van overschrijving. Indien niet tevreden, stuur dan de zending in originele verpakking en voldoende gefrankeerd naar AR-Media, Londenstraat 20-22, 2000 Antwerpen.

Studiegroepen surf op het web, gecombineerd met dat ietsje meer, zoals een pagina online plaatsen, een webcam-demo,… steeds met het accent op kunststoffen.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 19 november 2003 om 19u30. Moderator: Ing. Dirk Vanherck, Philips. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor donderdag 6 november 2003 (strikte afsluiting). Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 20 personen!

Lezing: Life cycle Cost Pumps 23 oktober 2003 Doel van de lezing is een juist inzicht te verlenen in de totale " life cycle cost " van pompen. Hierdoor kunnen belangrijke kostenbesparingen verwezenlijkt worden voor het bedrijf. Tevens kunnen door een juist onderhoud en optimalisatie van pompen belangrijke terugverdieneffecten gerealiseerd worden. "Meten is weten": een pompentestbank is een uitermate belangrijk instrument voor het "waarborgen" van herstelde pompen.

PROGRAMMA

Bezoek aan Philips Turnhout donderdag 25 september 2003 In Turnhout is één van de belangrijke competentiecentra inzake verlichting gevestigd, met een wereldomspannende dimensie voor de ontwikkeling en fabricage van hoge druk ontladingslampen, "high intensity discharge lamps", en metalen onderdelen voor lampen: draad en spiralen. De hier ontwikkelde lampen vinden toepassing in algemene, professionele verlichtingsprojecten, zoals: wegverlichting, het aanstralen van gebouwen, winkelverlichting, industriële verlichting. Een interessant en leerrijk bezoek. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

PRAKTISCH

Plaats: Philips, Steenweg op Gierle 417, Turnhout. Datum: donderdag 25 september 2003 om 19u00. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat, Geel. Spreker: Ing. Danny Gillis, Ultrafilter Benelux. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 19u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

19u00: Lezing: "Life Cycle Cost" van pompen. 20u00: Voorstelling / Demo teststand pompen. 21u00: Afsluiting met drink.

ONDERHOUD

van het condensaat. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt aangetoond wat de sterke en zwakke punten zijn van sommige opstellingen. Dit voor een normaal gebruik, veiligheid, back-up en onderhoud, met steeds in het achterhoofd een zo laag mogelijke gebruikskost. Meer info: IM juni 2003 en www.vik.be

Plaats: Glynwed N.V., Heiveldekens 20, Kontich. Spreker: Marc Lahey, Glynwed (Friatec). Datum: donderdag 23 oktober 2003 om 19u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Perslucht: Kwantiteit & Kwaliteit

REGELTECHNIEK Lezing: "Radar Level Maeasurement" dinsdag 18 november 2003 De combinatie van geavanceerde radartechnologie, hoge frequentie, met de jarenlange ervaring van SiemensMilltronics in echo analyse leiden tot succesvolle oplossingen voor contactloze niveaumeettoepassingen. Een uitgebreid aanbod Sitrans LR modellen, die voldoen aan specifieke niveaumeettoepassingen, worden voorgesteld tijdens een boeiende gespreksavond.

dinsdag 25 november 2003

Vermits de technologie steeds verfijnt, is niet alleen de kwantiteit van perslucht van belang, maar wordt ook de kwaliteit steeds belangrijker. Hiervoor werden een reeks filters en drogers ontworpen, maar hoe moeten we de juiste keuze maken in functie van de toepassing? Na een inleiding waarin de fysische eigenschappen van lucht en de werking van enkele compressoren worden besproken, worden de meest gebruikte filters en drogers toegelicht, alsook de verwerking

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: dinsdag 18 november 2003 om 20u00 Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat


51

Studiegroepen

TECHNISCHCOMMERCIEEL Lezing: Topverkopers zijn topsporters En topverkoop is topsport! We starten een nieuw seizoen TechnischCommercieel met een absoluut Topseminarie: Verkopers zijn sporters. En topverkoop is topsport. Voorbereiding tot in de puntjes. Topconditie. De focus scherpgesteld op het doel. Tijdens een 2 uur durende pepshow gaan we samen met Carl Van de Velde op zoek naar de 10 overeenkomsten tussen topsporters en topverkopers. Deze succesinzichten weten u ongetwijfeld te inspireren om zelf ook topprestaties in de verkoop te realiseren. De lezing is opgevat als een zeer dynamische training met herkenbare voorbeelden uit sport en verkoop. Mis deze krachtige mix van opleiding, motivatie en entertainment niet, en ontwikkel je focus in verkoop. Een beleving die je wellicht nooit zal vergeten.

CARL VAN DE VELDE is een gerenommeerd trainer op het gebied van motivatie en psychologie in de begeleiding naar topprestaties. Als geen ander is hij in staat om personen en organisaties te coachen naar meetbare pieken. Mensen die zichzelf in vraag willen stellen en openstaan voor het fenomeen "succes" vormen zijn publiek. Zijn presentatiestijl is meeslepend, dynamisch en bovendien heeft hij de uitzonderlijke capaciteit om zijn betoog op een aangename en onderhoudende wijze te brengen. Carl Van de Velde is een veelgevraagd gastspreker en geeft seminars tot ver buiten onze landsgrenzen. Hij is tevens auteur van het boek "10 stappen naar succes en geluk". Hij was al te zien in Terzake, Witte Raven, Telefacts, maar ook kranten en tijdschriften hebben ruim aandacht besteed aan Carl en zijn seminars. Meer op www.nextgeneration.be.

52


PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Carl Van de Velde, Next Generation. Datum: dinsdag 30 september 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 26 september 2003.

Lezing: Solution Selling® Analyseren van critical business issues van de kopende organisatie. No pain, no change Wanneer verkoopdoelstellingen niet gehaald worden, is dat vaak omdat het de verkoper ontbreekt aan een strak gedefinieerde verkoopprocedure en hij verstrikt geraakt in individuele verkoopcycli. Verkopers en hun sales management realiseren zich niet welke plaats ze innemen in het verkoopproces. Dit kan resulteren in handelingen die ongewild de voortgang van de verkoopactiviteit afremmen. Het ontbreken van een werkelijk inzicht verleidt de verkoper en zijn management ertoe iedere verkoopcyclus als een apart geval te bekijken en lukraak beslissingen te nemen. De spreker, Maurits Super, zal u in het kort wegwijs maken in Solution Selling®, een set programma’s, die de verkoper helpen meer omzet te realiseren en verkooporganisaties de sleutel bieden om hun totale verkoopperformance te verbeteren.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Maurits Super, Wendrickx & Patrners. Datum: dinsdag 28 oktober 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 24 oktober 2003.

Hoe maakt ú het verschil in de verkoop? dinsdag 25 november 2003 Tijdens deze studieavond geven we u een cocktail handige tips mee om net iets anders te zijn dan de anderen. Hierbij staat steeds de relatie met de klant centraal. Met één doel voor ogen: uw producten goed en beter verkopen. Gaande van het eerste contact tot het contract zoeken we samen met u naar creatieve manieren om de relatie met uw klant in stand te houden en te versterken.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Tommie Harnie, Cameleon Business Training. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 21 november 2003.

Studiegroepen VOEDING Symposium: ‘Lassen en oppervlaktebehandeling van roestvast staal bij het hygiënisch ontwerp van procesapparatuur’ donderdag 16 oktober 2003 tijdens Welding Week 2003

PROGRAMMA

Sprekers: Frank Moerman, Chairman EHEDG Belgium. Jean R.C. Degraer, Account Manager, Lincoln Smitweld Belgium S.A.

15u30 – 16u15:

EHEDG Belgium Co-voorzitter: Ernst J.C. Paardekooper, EHEDG Nederland

Reinigbaarheid van roestvast staal na oppervlaktebehandeling.

Tijdens de lezing zal duidelijk gemaakt worden hoe binnen Packo omgegaan wordt met roestvast staal. Een aantal lasprocédés voor roestvast staal (TIG-lassen, laserlassen, …) zullen worden besproken. De wijze waarop roestvast stalen platen en stukken aan elkaar kunnen worden gelast, om stevige en hygiënische toestellen te vervaardigen, zal worden toegelicht.

13u45 - 14u30: Te volgen basisregels bij het lassen van roestvast staal voor het bekomen van perfect hygiënische lasnaden.

International Organization for Standardization (ISO) publiceert in sep-

tember 2004 een nieuwe standaard voor de ‘veilige productie van levensmiddelen’. De nieuwe norm, ISO22000, zal van toepassing zijn op de ganse voedingskolom. Van dierenvoeder- en levensmiddelenproducenten over machine- en verpakkingsfabrikanten actief in de voedingssector tot distributie- en retailorganisaties. Tijdens deze avondlezing krijgt u een overzicht van de huidige normen en certificeringen.

Spreker A.M.C.P. de Jong, Center Contamination Control TNO-TPD, Delft, Nederland.

13u00 - 13u45:

Sprekers: Marc Quaghebeur, Product Manager Subcontracting, Packo Inox. Christian Gryspeert, R & D Manager, Packo Inox.

dinsdag 25 november 2003 De

De sprekers zullen het hebben over de voorbereiding, de lasproceskeuze en de basisregels die moeten gevolgd worden bij het lassen van roestvast staal om hygiënische lasnaden te bekomen en lasfouten te vermijden.

Voorzitter: Frank Moerman,

De zorgvuldige behandeling en het hygiënisch lassen van roestvast staal bij het ontwerp van apparaten voor de voedingsnijverheid en de farmaceutische industrie.

ISO 22000 Food Safety Management Standard

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel. Spreker: Ing. Marc Van Roy, Van Roy Projects. Datum: dinsdag 25 november 2003 om 19u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Toelichting bij de resultaten van een studie over de reinigbaarheid van roestvast staal na oppervlaktebehandeling (elektropolijsten of beitsen, borstelen, mechanisch slijpen, …).

16u15 – 17u00: Rouging of Stainless Steel in WFI Systems – Cases and Laboratory Tests.

Spreker: Troels Mathiesen, Specialist Corrosion & Metallurgy, Force Technology, Brøndby, Denmark.

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bouwkunde

Lecture about the phenomenon of rouging, a rather difficult understood type of corrosion that often occurs in Water For Injection Systems in the pharmaceutical industry.

PRAKTISCH

Plaats: Bouwcentrum – Antwerpen, zaal Agora. Datum: donderdag 16 oktober 2003 om 13u00. Organisatie: EHEDG België, EHEDG Nederland, Vlaamse Ingenieurskamer. Een uitgebreide folder kan aangevraagd worden op het VIK-secretariaat, Ria Brughmans, tel. 03 259 11 06 of per mail [email protected]

24 september 2003; 29 oktober 2003; 25 november 2003; 30 december2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Droge Stof Behandeling 22 oktober 2003; 10 december 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 17 september 2003: Lezing "Uitdragen", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 25 november 2003: Lezing "Mengen", VIKhuis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Elektriciteit 18 september 2003: Lezing "Elektrische installatie in explosiegevoelige ruimten", VIK-huis, Wommelgem, 20u00


53

Studiegroepen 18 november 2003: Kernvergadering + lezing, VIK-huis, Wommelgem, 19u00

Studiegroep Energie 17 november 2003: Lezing "Duurzaam bouwen in de praktijk", VIK-huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Haventechnologie 23 oktober 2003: Lezing en rondleiding Nationaal Scheepvaartmuseum "Archivering van museumstukken van het scheepvaartmuseum, Vleeshuis, …", Antwerpen, 20u00

Studiegroep Kunststoffen 24 september 2003: Lezing "Expertsystemen", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 8 oktober 2003: Lezing "Rotation Moulding", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 22 oktober 2003: Lezing "Vormgeven van hout", VIK-huis, Wommelgem, 14u00 5 november 2003: Lezing "Mineral Guß", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 12 november 2003: Lezing "PPCO’S", VIKhuis, Wommelgem, 20u00 19 november 2003: Workshop "Kunst-

54


stoffen op het internet III" (onder voorbehoud), VIK-huis, Wommelgem & Campus Diepenbeek, 20u00 26 november 2003: Lezing "Schroefdesing", VIK-huis, Wommelgem, 14u00 10 december 2003: Lezing "Matching", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 17 december 2003: Lezing "Vezelversterkende materialen", VIK-huis, Wommelgem, 14u00

Studiegroep Onderhoud 22 september 2003: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00 25 september 2003: Bedrijfsbezoek Philips, Turnhout, 19u00 23 oktober 2003: Lezing "Lifecycle Cost Pumps", Glynwed N.V., Kontich, 19u00 24 november 2003: Lezing "Perslucht: kwantiteit en kwaliteit", KHKempen, Geel, 19u30

Studiegroep Regeltechniek 7 oktober 2003; 4 november 2003; 2 december 2003: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 18 november 2003: Lezing: "Radar Level

Management", VIK-huis Wommelgem, 20u00

Studiegroep Technisch-Commercieel 30 september 2003: Lezing"Topverkopers zijn topsporters", Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20u00 28 oktober 2003: Lezing "Solution Sells", Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20u00 25 november 2003: Studieavond "Hoe maakt ù het verschil in de verkoop?", Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20u00

Studiegroep Veiligheid-Milieu 20 oktober 2003; 17 november 2003; 15 december 2003: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00

Inlichtingen en inschrijven: VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03 259 11 07, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

ADV MUXUM

I-mag an ge ns

tud iej ar en

INGENIEURSMAGAZINE

eb ur ge rd

in N ederland


ng si

or d



o tv we o du Nieuwe



I-mag an ge ns

tud iej ar en

INGENIEURSMAGAZINE

eb ur ge rd

in N ederland


ng si

or d



o tv we o du Nieuwe



I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents