I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Kunst & MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

INGENIEURSMAGAZINE

Ja n

Fa b

re

I-mag Kunst & Techniek

VI K

vi er

w ieu tn ja ar

Pa rab ol i

c t igh Fl

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 42 • nummer 12 • december 2004 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

Ing. Leo Wezenbeek Vlieghavenlaan 40, 3140 Keerbergen

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Spil voor een welvarend Vlaanderen

HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast EINDREDACTEUR

In april 1980 hield de Vlaamse Ingenieurskamer een

Henk Van Nieuwenhove

congres over “Innovatie en renovatie”. De kabinets-

REDACTIERAAD

medewerker van de minister van Economische

Ing. I. Born - Ing. B. Demol Ing. H. Derycke - Ing. K. De Wever Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans Ing. L. Wezenbeek

Zaken, prof. dr. W. Van der Panuyzen, hield een vurig pleidooi voor meer toegepast en

REDACTIESECRETARIAAT

onderzoek te stellen dat de welvaart van een land bepaalt”. In dezelfde toon, maar dan

Francine Demaret

een kwarteeuw later, sprak de rector van de Universiteit van Twente op het eerste jaar-

SECRETARIAAT VIK

congres van de recent gefuseerde Nederlandse ingenieursvereniging KIVI-NIRIA.

Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00

We herinneren ook aan de woorden van ir. Gerard Manderyck, toenmalig directeur van de

U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem

drie keer zoveel studenten industrieel ingenieur zijn als studenten burgerlijk ingenieur

€ 55,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden

Het thema is actueler dan ooit, zeker nu de overheid de hogescholen middels een

€ 30,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid

ten. Dit is een zoethoudertje!

(1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 15,00 voor studenten-industrieel ingenieur € 70,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.)

minder fundamenteel onderzoek in ons land. Hij zei, en we citeren: “dat het niet opging om het hobbyisme van hoogleraren - hun intellectuele vreugde - boven het toegepast

Oostendse hogeschool, op het VIK-congres in 1980: “De hogescholen krijgen te weinig financiële middelen om aan toegepast onderzoek te doen, ondanks het feit dat er bijna aan de universiteiten”. decreet een aantal fundamentele taken oplegt. De universiteiten beweren dat het probleem zich vanzelf zal oplossen door de associaties tussen hogescholen en universitei-

De overheid is zich onvoldoende bewust van de ernst van de zaak. Zowat 75 procent van de industrieel ingenieurs werkt in de industrie, hoofdzakelijk in KMO's. In het industrieel weefsel is de industrieel ingenieur de “duivel doet al”. Hij is mede de spil van onze economie en onze welvaart. De industrie vraagt om goed opgeleide industrieel ingenieurs. Ondanks de schaarse middelen die ze van de overheid krijgen, slagen de hogescholen er ook in goed opgeleide industrieel ingenieurs af te leveren. Maar de hogescholen in Vlaanderen pikken deze onderwaardering niet langer. Groot gelijk hebben ze. In Wallonië idem dito. De francofonen kwamen al een paar keer op straat en worden steeds bozer. Tijdens luidruchtige manifestaties in Brussel gaven ze hun ongenoegen te kennen. Vlaanderen wacht af. Hoelang nog? De Vlaamse Ingenieurskamer steunt met volle overtuiging de gerechtvaardigde eisen van de Vlaamse hogescholen voor industrieel ingenieur. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Ing. Joseph NEYENS Algemeen voorzitter

MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected]

In dit nummer:

COVERFOTO: © KU Leuven, Rob Stevens Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 42 Nummer 12 december 2004

Jan Fabre

Tien jaar MBM

Expeditie 4 Zeeleeuw

Nederlands 17 netwerk

Hoge resolutie 8 breedbeeld

VIK viert 26 nieuwjaar

10

Ingenieurs in Mons

Parabolic 31 Flight

14

40

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Door het oog van de naald

Foto’s: © Rob Stevens

Jan Fabre tast grenzen van technisch kunnen af LEUVEN. Wat is het meest ontleende boek van de

Van onze redacteur

Bibliothecae Lovaniensis? Het zou best kunnen dat dit vanaf dit ogenblik “La vie des insectes” is, een boek uit 1923, van de hand van bioloog Jean-Henry Fabre. Op het Ladeuzeplein, vlak voor de universitaire bibliotheek, prijkt sedert korte tijd een kunstwerk van Jan Fabre, die op hoogst originele wijze hulde brengt aan zijn overgrootvader, maar ook aan de wetenschap, de kennis en de schoonheid. Gedurende vier jaar heeft een team van professoren en ingenieurs met de kunstenaar en zijn collectief samengewerkt om deze Totem te realiseren. Een reuzenscarabee schittert tegen het blauwe uitspansel, 20 meter hoog, vast-

“Ik heb de mensen van de Unief waarschijnlijk zot gemaakt” vertelde Jan Fabre met een monkellachje tijdens de officiële inhuldiging van zijn Totem. We vroegen het ir. Paul Lodewijckx (33), projectcoördinator bouw van de Technische Diensten van de KULeuven. “Als je dag en nacht met zo'n project bezig bent, is het moeilijk er nog afstand van te nemen”, aldus de ingenieur-architect. “Af en toe werden we door afgrijzen overmand tijdens de realisatie. Maar ik ontken niet dat ik met een zekere fierheid op het werk terugblik, zoals iedereen die er zijn steentje toe bijgedragen heeft. Iedere keer als ik het Ladeuzeplein oversteek, kijk ik even omhoog. Met dit project heeft Jan Fabre de grenzen van het technisch kunnen afgetast. Hierover in dialoog kunnen treden met een kunstenaar, is een heerlijke ervaring. Een welgekomen afwisseling in de dagelijkse werkbeslommeringen van een ingenieur.”

geprikt op een spiegelgepolijste naald. Niet alleen met esthetische bril, maar ook vanuit constructief standpunt is dit letterlijk een hoogstandje! Het ontwerp vereiste een complexe computeranalyse volgens de eindige-elementenmethode.

4

I-mag - DECEMBER 2004

Gevaarte van 2.500 kilogram Vier jaar geleden stak een groep der wijzen van de KULeuven de koppen bij elkaar om een monument te bedenken ter gelegenheid

“Zelfs voor ingenieurs was dit geen koud kunstje.” Het kostte bloed, zweet en tranen voor het 2.500 kilogram zware gevaarte eindelijk kon recht getrokken worden om het Ladeuzeplein 'dramatisch' van uitzicht te veranderen. Hoeveel het kunstwerk precies gekost heeft, wordt door de universiteit met de mantel de liefde bedekt. Kwatongen beweren dat het kunstwerk aan de universiteit zowat 370.000 euro gekost heeft. Totem werd door de universiteit aan de stad Leuven geschonken.

van het 575-jarig bestaan van de universiteit. Onder impuls van Prof. Vic Goedseels, algemeen beheerder van de KUL, werd ervoor geopteerd een opdracht te geven aan een gerenommeerd kunstenaar. De keuze viel op Jan Fabre, wellicht de meest veelzijdige Belgische artiest van deze époque. Het voorstel waarmee Jan Fabre kwam aandraven, was verbijsterend, vooral door de manier waarop hij het aanbracht. De kunstenaar had een luciferdoosje meegebracht met daarin een scarabee en een naald. De kunstenaar prikte de kever op de naald en zei: “Zoiets moet het worden”. Het lijkt natuurlijk zeer eenvoudig, maar dat is het niet. Om dit kunstwerk te realiseren op groot formaat, werden de koppen bij elkaar gestoken. Prof. dr. ir. Guido De Roeck van de afdeling Bouwmechanica aan het Departement Burgerlijke Bouwkunde, gelastte zich met de ontwerpberekening. Prof. dr. ir. Ignaas Verpoest van het departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, boog zich over de materialen om dit huzarenstuk te realiseren. Verscheidene aannemers en onderaannemers werden bij het project betrokken. De Technische Diensten van de universiteit coördineerden de werkzaamheden.

Als een rietstengel “Toen Jan Fabre zijn naald en zijn kever kwam voorstellen hadden de universiteitsprofessoren vooral oog voor het oog van de naald”, vertelt Paul Lodewijckx. “Zij zagen meteen waar het gevaar schuil ging. Meer dan 20 verschillende naalden werden onder de loupe genomen. De kunstenaar wou een exacte kopie, een uitvergroting van een echte naald. Het oog betekent een constructieve verzwakking en bevindt zich op de plaats waar de grootste spanningen in de constructie optreden. Tweede hinderpaal vormde de scarabee van 200 kilogram die 2 meter onder de punt van de naald diende aangebracht. Toen Jan Fabre ons meedeelde dat de naald 22 meter hoog zou worden, in plaats van de oorspronkelijk voorziene 16 meter, hebben we even moeten slikken. Bij windstoten van 180 kilometer per uur buigt de naald door en gaat de kever in de twee richtingen 50 centimeter uit zijn lood. Dat reuzeninsect waait dus 1 meter over en weer. Die naald buigt door als een rietstengel. Kunt u zich voorstellen welke berekeningen er aan te pas zijn gekomen om dit vliegend gevaarte in de lucht te houden?”

DECEMBER 2004 - I-mag 5

“De universiteitsprofessoren hadden vooral oog voor het oog van de naald.” Figuur 1 Langsdoorsnede van het oog met staal elementen Figuur 2 Dwarsdoorsnede van het oog (blauw: staal; rood: beton)

Zoveel is duidelijk: voor de universiteit is het een prestigeproject geworden om de naald recht te krijgen. Zelfs voor ingenieurs was dit geen koud kunstje.

Stootkracht en spannings-pieken Wie dit kunstwerk met een ingenieursbril wil bekijken, doet er goed aan de redenering van Prof. Guido De Roeck even mee te volgen. Rekent u even mee? “De piekspanningen rond het oog van de naald en de relatief zware scarabee op 20 meter hoogte, hebben niet alleen invloed op de windkracht die het kunstwerk opvangt, maar ook op de natuurlijke frequenties. Door de windvlagen kan de naald met de scarabee in resonantie gaan. Bij resonantie treden grote trillingen en bijgevolg ook grote spanningen op. De trillingsvormen treden op als zogenaamde buigmodes bij 0,5373 Hz en 3,822 Hz.

6


De naald is een holle buis in roestvrij staal. De vrije ruimte rond het oog werd gevuld met beton. Voordelen hiervan zijn een betere stootkracht, het wegwerken van spanningspieken en het verhogen van de interne wrijving waardoor resonantietrillingen beter uitgedempt worden. Van de naald werd een geparametriseerd eindige-elementenmodel gemaakt om soepel te kunnen inspelen op de vele ontwerpwijzigingen die het kunstwerk bij zijn creatie ondergaan heeft. De windbelasting (ontleend aan de Belgische windnorm) was bepalend voor het ontwerp van de naald. Nagegaan werd of door te grote bewegingen van de scarabee de naald niet zou kunnen uitknikken (in vaktaal: een tweede orde analyse). Het rekenmodel bevatte 50.000 zogenaamde vrijheidsgraden. Dit betekent dat voor elk ontwerpalternatief een stelsel van 50.000 vergelijkingen diende te worden opgelost. Extra berekeningen werden uitgevoerd om de spanningen tijdens het vervoer van de naald en bij de installatie, te analyseren.”

Polyester en hybridevezels Zenuwcentrum van de hele operatie was de coördinatiecel binnen de Technische Diensten van de universiteit. Deze dienst is de grootste van het hele universitaire weefsel, met enkele honderden werknemers waaronder vele tientallen burgerlijk en industrieel ingenieurs van allerlei pluimage. De naald werd geproduceerd in Gent door de firma Schréder, die ook de verlichtingspalen op het Ladeuzeplein vervaardigd en geplaatst heeft. Om de stalen naald te laten spiegelpolijsten is men in Frankrijk in de buurt van Parijs te rade gegaan. Voor het ontwerp van de scarabee in verschillende delen gaf Prof. Ignaas Verpoest advies inzake te gebruiken materialen. Het bedrijf Minimal Works in Rotterdam zorgde voor de uitvoering. De kever werd gegoten in een mal van siliconenrubber en een steunmal van polyester. Voor het wapenen werd een hybridevezel gebruikt van koolstof en keflar, speciaal behandeld voor het

“Als men dit kunstwerk ooit wil verwijderen, zal men het moeten los branden.”

gebruik in polyester. Het nekschild is verlijmd met het lichaam door middel van een epoxypasta met glasvezels. De poten zijn in aparte onderdelen uitgegoten, verlijmd en opgevuld met schuim. In de poten en voelsprieten loopt een RVS buizenstelsel dat trapsgewijs afneemt in dikte. De RVS buizen in het lichaam zijn verlijmd met constructie-sealer. Deze sealer werd ook gebruikt voor het afkitten van de vleugels. Deze vliesvleugels zijn warm getrokken over een mal. Hiervoor werd PETG (Poly Ethyleen Tereftalaat Glucol) gebruikt omwille van zijn vormende eigenschappen. Tenslotte werd de kever uitgegoten in polyester en wapening. De firma Sikkens heeft zelfs een speciale verf met kleuromslag ontwikkeld om de wisselende schakeringen van groen en blauw die zo typisch zijn voor de juweelkever, na te bootsen.

Egyptische obelisk Voor alle duidelijkheid: dit is slechts een greep uit het uitvoerige lastencohier van het kunstwerk. Wie meer wil weten over de Totem van Jan Fabre, raden we aan zich te verdiepen in het boek dat door de universiteit in december 2004 wordt uitgegeven. Misschien kan u het ontlenen in de Bibliothecae Lovaniensis. Maar vergeet vooral niet uw ogen de kost te geven op het Ladeuzeplein. Naast de toren van de universiteitsbibliotheek ziet u de naald ten hemel rijzen, als een Egyptische obelisk in zijn meest uitgezuiverde vorm. De scarabee of juweelkever werd ook aanbeden in Egypte. In het oeuvre van Jan Fabre is de scarabee de perfecte schepping van de natuur, ongewijzigd in zijn vorm sedert honderden miljoenen jaren. De juweelkever is volgens de kunstenaar “het geheugen van de natuur, een soort oudste computer ter wereld, een radar van het menselijk bestaan”. De link naar de universi-

teitsbibliotheek als collectief geheugen van de mens is meteen gelegd. “Ik heb het gevoel alsof het Ladeuzeplein voor dit kunstwerk geconcipieerd werd”, zegt Paul Lodewijckx. “Het kunstwerk werkt perfect tegen de massa van het plein. Ik moet toegeven dat Jan Fabre dit zeer goed heeft ingeschat. Voor mij is dit het meest surrealistische van de monumenten die hij gemaakt heeft.” Als u onder de kever staat en naar boven kijkt, bedenk dan even dan het insect slechts met enkele voor het oog onzichtbare bouten rond de naald is vastgeschroefd en dat de naald met amper 12 bouten werd bevestigd op het dak van de ondergrondse parking. “Wees gerust”, besluit Paul Lodewijckx. “Als men dit kunstwerk ooit wil verwijderen, zal men het moeten los branden.”

Henk VAN NIEUWENHOVE


INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Stimulans voor maritieme technologie Een van de tien thema's van Expeditie

vist wrakken uit de Noordzee

Problemen in zee

Zeeleeuw die vanaf januari 2005 17-18 jarigen in Vlaanderen wil warm maken voor het zeewetenschappelijk onderzoek, draait rond scheepswrakken in de Noordzee. Een scheepswrak als dat van de HMS Hermes uit Wereldoorlog I, vertegenwoordigt een waardevolle tijdscapsule en spreekt tot onze verbeelding als herinnering aan spectaculaire zeeslagen voor onze kusten. Het recente samenwerkingsakkoord over maritiem erfgoed dat de federale en Vlaamse overheden sloten in Oostende, bewijst dat het e-Learning

Expeditie Zeeleeuw wil jongeren via het medium internet onderdompelen in tien probleemvelden die met de zee te maken hebben (klimaat, scheepvaart, visserij, biodiversiteit, vervuiling, erfgoed, zeelucht, strandafval, ruimtelijke planning, oorlogsmunitie) en ze stimuleren om zelf met creatieve, onderbouwde oplossingen voor de dag te komen. Is kweek van kabeljauw een alternatief voor de tanende visserij op de soort? Hoe vaar je een haven binnen, rekening houdend met golven, ondiepten en weersomstandigheden? Wat met de gedumpte oorlogsmunitie voor de kust van Heist? De klas die het best scoort in het voorstellen van oplossingen wint een heuse expeditie met het oceanografisch schip De Zeeleeuw.

project Expeditie Zeeleeuw van het Vlaams Instituut voor de Zee zeer kort

E-Learning project

op de bal speelt van de actuele Vlaamse knooppunten.

Via een multimediale website met http://www.expeditiezeeleeuw.be uniek beeldmateriaal, filmclips met experteninterviews en inhoudelijke samenwerking met verschillende wetenschappers (zoals dr. Marnix Pieters van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed), biedt het project aan Vlaamse leerkrachten en leerlingen de kans te proeven van het Belgisch wetenschappelijk maritiem onderzoek op internationaal topniveau.

8


Dit e-Learning project voor de derde graad secundair onderwijs (ASO, KSO, TSO, BSO) is een initiatief van het Vlaams Instituut voor de Zee in een partnerschap met SHE Consultancy en de administratie Waterwegen en Zeewezen, afdeling DAB Vloot. Het kadert in het actieplan Wetenschap Maakt Knap als onderdeel van de administratie Wetenschapsinformatie en Innovatie van de Vlaamse Gemeenschap en wil 17-18 jarigen aanzetten om een studierichting te kiezen die betrekking heeft

op wetenschappelijk onderzoek en maritieme technologie. Expeditie Zeeleeuw is een invulling van de vakoverschrijdende eindtermen, waarbij probleemgestuurd en sociaal leren centraal staan. Het effectieve leertraject loopt van 12 januari tot 23 maart 2005. Inschrijven kan via de site tot 15 december 2004.

INFO http://www.expeditiezeeleeuw.be [email protected]

Energiezuinig kantoor Cenergie is een innovatief ingenieursbedrijf, gegroeid uit een spin-off van de universiteit van Antwerpen, dat zich inzet voor een verhoging van het energiebewustzijn en het meebouwen aan een duurzame toekomst voor onze samenleving. Energie-efficiënte

de focus op energie kan men een beter comfort of efficiëntere bedrijfsvoering garanderen. Cenergie wil als kennisbedrijf de markt voor efficiënt energiegebruik, duurzaam bouwen en hernieuwbare energie verder ontwikkelen, en vormt binnen deze markten een zeer belangrijke schakel door haar pro-actieve benadering.

en ecologisch interessante technieken zijn stokpaardjes van Cenergie.

Van onze redacteur Als adviesbureau biedt Cenergie klantgerichte diensten aan die rendabel zijn. Met

Het vernieuwde Cenergiehuis, aan de Gitschotellei in Berchem, werd geopend door Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, Kris Peeters. Het kan een voorbeeld van een energiezuinig kantoor genoemd worden.

Voorbeeldproject In 1997 werd de cvba Cenergie opgericht met 4 mensen, intussen is Cenergie uitgegroeid tot een bedrijf met bijna 20 teamleden. De huisvesting diende mee te groeien en daarom werd het voormalig Bacobkantoor grondig gerenoveerd tot een voorbeeldproject op het vlak van energiebesparing. Het resultaat is een licht kantoor met een hoog comfort en een laag energieverbruik. Zonder de aanwezigheid van mechanische koeling blijft het comfort erg aangenaam tijdens hete zomerdagen. Door middel van dynamische thermische simulaties kon vooraf het comfort onderzocht worden en werden de meest kosteneffectieve maatregelen geselecteerd voor passieve koeling. De driedubbele beglazing van de vliesgevel op het zuiden benut de zonnewarmte in de winter en neemt het koudegevoel weg. De verwarming van het kantoor gebeurt door een condenserende gasketel van 32 kW, waaraan een buffervat werd gekoppeld van 200 liter in afwachting van de plaatsing van zonnecollectoren op een sheddak. Een doorgedreven daglichtontwerp laat het licht zo ver mogelijk in alle lokalen binnendringen. Er werden simulaties uitgevoerd met de software Radiance om de daglichttoetreding te maximaliseren en verblinding door directe straling te voorkomen. Via de binnenkoer, de sheddaken met vensters op het noorden, de vide en de erker stroomt het daglicht rijkelijk binnen. Voor de verlichting werd gekozen voor hoogrendementsarmaturen met elektronische ballast. De armaturen zijn uitgerust met een daglichtsensor en in het kantoorgedeelte wordt alles gestuurd door middel van bewegingsdetectoren. De balansventilatie in het kantoor beperkt de ventilatieverliezen tot een minimum, dankzij de warmtewisselaar met 90 % rendement. De ventilatiekanalen werden in opbouw geplaatst en geven het kantoor, samen met de verlichtingsarmaturen in opbouw, de gepolierde betonvloer en het blauw glazen tapijt op de binnenkoer, een uniek karakter. Henk VAN NIEUWENHOVE


INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

Hoge resolutie breed Gemidis, een spin-off van de Universiteit Gent en het Leuvense onderzoekscentrum IMEC, is een nieuwe speler op de internationale beeldschermmarkt. Gesteund door een jarenlange expertise, zal het bedrijf hoge resolutie breedbeeldmonitoren op de markt brengen die opgebouwd zijn uit microdisplays van vloeibare kristallen. De gebruikte productiemethoden worden slechts door weinige bedrijven beheerst en staan garant voor een superieure beeldkwaliteit.

Op initiatief van de Universiteit Gent en het Leuvense nano-elektronica onderzoekscentrum IMEC kwam Jan Lambrecht op 5 augustus 2004 aan het hoofd van een nieuwe spin-off, Gemidis. Deze belichaamt de verregaande samenwerking tussen de Thin Film Components Group van Prof. Dr. André Van Calster en de experts van IMEC. De onderzoeksgroep wordt wereldwijd erkend als gezaghebbend op het vlak van technologie en ontwerp voor microdisplays. In een eerste fase richt Gemidis zich op de home-entertainment markt met goedkope breedbeeldschermen van superieure kwaliteit. Deze schermen zullen via tv-producenten op de markt worden gebracht.

1 miljoen pixels Het eerste reeds gerealiseerde product is een hoge resolutie microdisplay met meer dan 1 miljoen pixels, waarbij de nodige lenzen het miniatuurbeeld op het display vergroten tot wat uiteindelijk op het scherm te zien is. Om dit te verwezenlijken, integreert het bedrijf Vertically Aligned Nematic liquid crystals (VAN vloeibare kristallen) in be-

Vlaamse spin-off wel 10


beeldscherm met vloeibare kristallen staande liquid-crystal-on-silicon (LCOS) technologie. Deze laatste integreert vloeibare kristallen op siliciumschijven (basismateriaal voor computerchips) en wordt beschouwd als een goedkoop en kwalitatief alternatief voor de bestaande technologieën in grote schermen (meer dan 40inch). Het complexe productieproces kon slechts op punt gesteld worden na bijna tien jaar doorgedreven onderzoek. Slechts enkele bedrijven ter wereld beheersen de techniek voor het integreren van VAN-kristallen in de LCOS-technologie. Tegen de zomer moet een nieuwe versie met ongeveer 2 miljoen pixels klaar zijn en tegen het einde van 2005 belooft Gemidis een versie met meer dan 4 miljoen pixels.

Gespecialiseerde markten In een later stadium wil Gemidis zijn knowhow aanwenden voor het veroveren van de meer gespecialiseerde markten zoals die van de medische beeldvorming, de grafische en druksector, digitale cinema en head-updisplays (schermen geïntegreerd in brillen en vensters). Bij al deze uitdagingen kan Gemidis niet alleen rekenen op de technologische en financiële ondersteuning van de Universiteit Gent en IMEC, maar ook op financiële steun van risicokapitaalgroepen GIMV, Fagus (joint venture opgericht door het Europese Investeringsfonds en Fortis Private Equity), het Baekelandfonds en enkele business angels.

Business Angels Voor GIMV is de samenwerking een bevestiging van zijn vernieuwd engagement voor beginnende bedrijven die een sterk potentieel hebben op onontgonnen gebieden van de technologiemarkt. Marc Wachsmuth, die als vertegenwoordiger van GIMV zal zetelen in de raad van beheer van Gemidis, verklaart: “Deze investering is risicovol, maar wel met mogelijk hoge opbrengsten en is een gevolg van de versterkte relatie met IMEC, met wie we eerder dit jaar in een nauw samenwerkingsverband stapten. GIMV wil een actieve rol spelen in Gemidis, onder meer door het aanwenden van onze bestaande netwerken in de wereld van de consumentenelektronica en Azië”. Voor Fortis Private Equity is deze participatie de eerste co-investering van Fagus met het Baekeland-fonds. Het early-stage technologiefonds Fagus, opgericht in juni 2001, nam tot op heden al 8 participaties. "De technologische ondersteuning van de Universiteit Gent en IMEC, de sterk ontluikende markt van breedbeeldmonitors en het engagement van het management, maken van deze hoog-risico deelneming in een technologiestarter een weloverwogen investeringsbeslissing;" stelt Raf Moons, senior investment manager van Fortis Private Equity.

opleidingen aan voor meer dan 26.000 studenten. Vijfduizend onderzoekers zijn actief in het academisch en toegepast onderzoek. De afdeling Technologietransfer is verantwoordelijk voor de coördinatie van de commercialisering van onderzoeksresultaten via o.a. contractonderzoek en dienstverlening met de privé, creatie van intellectueel eigendom via octrooiering en licenties en ondersteuning van oprichting van high tech startups ter commercialisering van excellente technologieën in bepaalde markten. Vanuit de Universiteit Gent worden jaarlijks gemiddeld twee à drie spin-offs opgericht, die zich meestal vestigen in de wetenschapsparken en incubatoren in Gent en Oostende. Voor meer informatie: www.techtransfer.UGent.be

IMEC IMEC is het grootste onafhankelijk onderzoekscentrum in Europa in nanotechnologie en nano-elektronica. Meer dan 1300 medewerkers van over heel de wereld werken samen in het Leuvense bedrijf. Het onderzoek van IMEC vindt zijn toepassing o.a. in een betere gezondheidszorg, slimme elektronica, een proper milieu en veilig vervoer. Voor meer informatie: www.imec.be

Universiteit Gent De Universiteit Gent biedt in heel wat wetenschappelijke disciplines hoogstaand en door onderzoek ondersteunde

Ing. Etienne BEERNAERTS

dra in uw huiskamer



HEETNAALD VAN DE

...

BRANDSTOFSYSTEMEN IN PLASTIC Inergy Automotive Systems, een gemeenschappelijke dochter van Solvay en het Franse Plastic Omnium, is 's werelds nummer één voor de productie van plastic opslagsystemen voor brandstof. Het bedrijf werd onlangs uitgekozen om het complete brandstofsysteem voor twee nieuwe automodellen van General Motors en één van Nissan te ontwikkelen. De voertuigen moeten aan de allerstrengste Californische normen voor de emissie van brandstoffen voldoen. Deze zogenaamde PZEV-eisen (Partial Zero Emission Vehicle) die Californië vanaf 2005 oplegt, worden door de plastic brandstofsystemen van Inergy Automotive Systems moeiteloos gehaald.

Proba maakt haarscherpe foto's van onder meer San Francisco en de Golden Gate-brug.

DRIE JAAR PROBA De Belgische satelliet Proba (Project for On-Board Autonomy) vierde onlangs zijn derde verjaardag. En dat werd door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA dik in de verf gezet. Hoe kan het ook anders: Proba is, met de afmetingen van een groot televisietoestel, een enorm succes. In zijn polaire omloopbaan op 600 kilometer boven het aardoppervlak, maakt de satelliet elke maand zo'n 300 afbeeldingen van circa 60 verschillende locaties. Tot nu toe heeft het ruimtevaartuig met zijn twee camera's - de 'Compact High Resolution Imaging Spectrometer' (CHRIS) en de zwart-wit 'High Resolution Camera' (HRC) - meer dan 10.000 afbeeldingen afgeleverd. Proba werd ontwikkeld door een bedrijvenconsortium, geleid door de Belgische

12


onderneming Verhaert. Hoewel het project als een eenjarige missie was bedoeld, heeft het een langer leven gekregen en fungeert nu als satelliet voor aardobservatie. De autonomie van Proba is opmerkelijk: de vluchtleiding in het Waalse Redu hoeft enkel de breedte-, lengte- en hoogtegraad van een doellocatie op te geven en de satelliet doet de rest. De boordcomputer navigeert het ruimtevaartuig naar de juiste positie, brengt het onder de correcte hoek, maakt de foto en levert de afbeelding. Dit alles gebeurt al feilloos gedurende drie jaar. Inmiddels staat de 'Proba-2' in de steigers. Deze nieuwe satelliet zal naar verwachting eind 2007 door ESA worden gelanceerd. Evenals zijn voorganger zal de missie nieuwe technologieën en producten in de ruimte uittesten.

Plastic brandstofsystemen zijn milieuvriendelijker

De constructie in kunststof laat tot veertig keer minder brandstof dan de vroegere systemen verdampen. Deze spectaculaire verbetering is het resultaat van innovaties op het vlak van gebruikte materialen, het ontwerp en de productiemethode.

COMPUTER LUISTERT MEE Hebt u ook leuke ervaringen met call centers? Je belt ze, er wordt vriendelijk geluisterd naar je vraag en vervolgens word je minuten lang met een onnozel muziekje 'on hold' op de achtergrond gezet. Tenslotte geeft dezelfde stem, inmiddels licht paniekerig, toe dat de informatie even niet te vinden is. Ze zullen je zo snel mogelijk terugbellen. Maar dat gebeurt uiteraard nooit. Het probleem is dat vele call centers voor verschillende

HEETNAALD VAN DE

...

klanten opereren. Die hebben elk duizenden pagina's informatie in de databank van het call center gedownload en voor de operator kan het soms knap lastig zijn om de juiste informatie bijtijds boven te halen. Als het aan Koen Wolters van de Universiteit van Twente ligt, is het bovenstaande scenario binnenkort verleden tijd. Hij ontwikkelde een artificieel intelligentiesysteem dat bepaalde sleutelwoorden in een gesproken vraag herkent. Nog voor de vraag volledig is uitgesproken, heeft het systeem alle relevante documenten al geselecteerd. Dat bespaart de operator heel wat tijd en stress. Het AIsysteem van Wolters gaat binnenkort proefdraaiCall centers krijgen en in Nederland. ondersteuning van A I.

Kodak heeft nu in de VS een octrooi aangevraagd om elk van die kleuren op een discontinue manier te projecteren. De bundels worden 'flikkerend' uitgezonden met een frequentie van ongeveer 100 hertz. De frequentie zal voor elke kleur lichtjes anders zijn. Het menselijke oog zal hiervan niks merken, maar de elektronica van de camcorder raakt totaal van slag door al dat kleurig geflikker.

CAMERA HELPT BIJ PRIKKEN

klanten op een ongewoon patroon. Maar als dan de alarmbellen beginnen rinkelen, is het vaak al te laat. Daarom wil ProTechtor, een Californisch bedrijf dat in algemene beveiliging is gespecialiseerd, kredietkaarten op de markt brengen waarin een GSM-nummer zit opgeslagen. Telkens de kaart wordt gebruikt, verstuurt de centrale van de kaartmaatschappij een SMS naar het GSM-nummer. De koop gaat pas door als de kaarthouder via een reply-SMS een geheime PIN-code doorstuurt.

Herbert Zeman, een biomedisch ingenieur van de Universiteit van Tennessee (VS), heeft een infrarode camera gebouwd waarmee je een perfect beeld van de aders in de huid krijgt. Dit toestel moet artsen en verplegend personeel helpen om voortaan van de eerste keer juist te prikken. Pro-Techtor wil betaalkaarten veiliger maken.

ONFILMBARE FILM In de Verenigde Staten is het kopiëren van nieuwe films in de bioscoop met een camcorder een echte plaag geworden. Tegen deze piraterij wil Kodak een nieuw digitaal projectiesysteem ontwikkelen. In tegenstelling met conventionele projectoren, sturen digitale projectoren de drie verschillende kleurenbundels (rood, groen en blauw licht) apart naar het filmscherm.

Genoeg plaats om te prikken.

Het apparaat belicht de huid met een lichtbundel van 740 nm. Licht van deze golflengte wordt sterk door bloed geabsorbeerd, terwijl andere weefsels het verstoren. Een ingebouwde digitale camera neemt van de huid een 'real time' foto, die door een computer wordt bijgewerkt en vervolgens op de huid geprojecteerd. Hierdoor ontplooit zich een magisch netwerk van aders die onzichtbaar voor het menselijke oog zijn: ideaal om een naald in te prikken.

SMS BEVEILIGT KREDIETKAART

Kodak wil het opnemen van films in de bioscoop onmogelijk maken.

VISA, American Express en Master Card geven handenvol geld uit aan de beveiliging van betaalkaarten. Zo screenen ze voortdurend het aankoopgedrag van hun

Op die manier weten zowel de klant als de maatschappij onmiddellijk wanneer iemand een betaalkaart heeft gekopieerd en op iemands anders kosten aan het winkelen is. De drievoudige beveiliging (kaart, GSM en pin-code) is volgens ProTechtor de meest optimale manier om kredietkaarten onkraakbaar te maken.

NIEUWS VIA JE HORLOGE Horlogemaker Swatch brengt in de VS een nieuw horloge uit die naast tijd, ook nieuws, sportuitslagen, het weerbericht, aandeelkoersen en tal van andere nuttige informatie weergeeft. Swatch sloot daarvoor een overeenkomst met Microsoft en maakt gebruik van Microsoft's 'MSN Direct wireless data service'. De nieuwe horlogelijn krijgt de naam Paparazzi en de basisversie gaat over de toonbank voor 150 US$, wat ongeveer het dubbele van een standaard Swatch is. Wie nog 60 US$ per jaar wil bijbetalen, kan (indien hij Microsoft Outlook op zijn PC gebruikt) ook e-mailtjes en herinneringen naar zijn horloge versturen. Peter RAEYMAEKERS



Mons Bakermat van de ingenieursopleiding

MON

MONS. Het hoger onderwijs is in Mons (Bergen) goed vertegen-

14


woordigd. Mons is een typisch Belgisch onderwijsvoorbeeld, met overlappingen van opleidingen die worden georganiseerd door de verschillende onderwijsnetten. De concurrentie tussen de onderwijsnetten is spijkerhard, maar het onderwijs is kwalitatief hoogstaand. De beroemdste inwoner van Mons is zonder twijfel Elio Di Rupo. Hij is niet alleen een aparte verschijning, hij is tevens een hoogbegaafd intellectueel én exponent van het Bergense onderwijs. Destijds zwaaide hij met grote onderscheiding als licentiaat chemie af aan de universiteit van Mons. Met nog grotere onderscheiding, de grootste, werd hij doctor in de wetenschappen. Prof. dr. Di Rupo doceert aan diezelfde universiteit chemie. Van tijd tot tijd geeft hij ook 'summer courses' in Leeds. Een portret van een merkwaardige stad en haar beroemde inwoner.

Van onze hoofdredacteur

Wie een inwoner van Mons vraagt waar Elio Di Rupo woont, krijgt meteen een uitbundige uitleg. Vlamingen worden zelfs extra in de watten gelegd. Voor “les z'amis flamands” willen ze graag een ommetje maken naar de rue onze Novembre, numero onze: “Monsieur Elio habite le onze-onze”. De joviale Di Rupo woont daar met zicht op de achterkant van het stadhuis, zijn werkterrein als burgemeester.

Prof. dr. Elio Di Rupo De Montois kennen zijn levensgeschiedenis. Die heeft hij ook al vaak in Mons verteld, in café's en op straat. De lieveling van Mons werd in 1951 geboren in het Waalse dorpje Morlanwelz, in een gezin van 7 kinderen. Zijn stadsgenoten zullen u vertellen dat zijn vader omgekomen is bij een verkeersongeval, toen hij nog klein was. Hou hem in het oog, hij wordt ooit nog premier van ons land. Hij is veeltalig. « Il connaît très bien la langue Hollandaise, votre langue », weet men ons in Mons te vertellen. Dat Hollands niet gelijk is aan Nederlands, is hier nog niet doorgedrongen. Nederlands heeft hij trouwens aan de taalfaculteit van Mons geleerd van een Vlaamse prof. Zijn privé-secretaresse beheerst vele talen. Elio Di Rupo weet wat het belang van talenkennis is. De toekomstige premier (zo zegt men in Mons) heeft charisma te koop, meer dan de Franse Zonnekoning. De Waalse chou-chou en vrijgezel

scoort daarmee heel goed, ook bij vrouwen, zo hoort men al eens aan de koffietafel. Bij de volgende federale verkiezing zouden ze wel eens zijn charmerende omgang met een rood bolletje achter zijn naam kunnen honoreren. Onze Guy weze gewaarschuwd. Hij kan zich beter een vlinderdas aanschaffen. Elio Di Rupo is niet alleen een aparte verschijning, hij is ook een hoogbegaafd intellectueel. Sedert 1990 geeft hij ook les. Uitzonderlijk is dit niet. Onze Johan Vande Lanotte geeft ook les, aan de U.Gent. Minister Vande Lanotte leert de studenten omgaan met het grondwettelijk recht. Elio houdt het bij chemie, het omgaan met atomen en moleculen. Hij doet er zelfs nog een scheut bij. Van tijd tot tijd geeft hij summer courses aan de universiteit van Leeds, in Engeland. Lesgeven tijdens de zomerperiode is in Engeland zoveel aangenamer dan in het mistig winterseizoen. In 1982 begon Di Rupo aan zijn politiek parcours. Hij was toen onderzoeksdirecteur aan de universiteit van Mons. De reden waarom hij van de wetenschap naar de politiek overstapte, verklaart hij als volgt: «Au sein du Parti Socialiste, je trouve un écho à mes idéaux humanistes de justice sociale et de liberté individuelle … »

Di Rupo en de anderen

Record werkloosheid De stad Mons telt 27000 inwoners, het arrondissement Mons 91.000 (19 gemeenten). In de kleinste gemeente van het arrondissement (Nouvelles) wonen 340 mensen, in de grootste (Jemappes) 10.000. Mons heeft de grootste werkloosheidsgraad van het land. De stad van burgemeester en PS-voorzitter Di Rupo haalt het nationaal record van 24,3 procent. In Mons werkt 80 procent van de actieve bevolking in de openbare sector. In Charleroi

Van wetenschap naar politiek Gedurende ruim 20 jaar legde hij een indrukwekkend parcours af: gemeenteraadslid, schepen, volksvertegenwoordiger, Europees kamerlid, senator, burgemeester van Mons, minister van onderwijs, minister-president van de Waalse regering, vice-premier, minister voor communicatie en openbare diensten, voorzitter van de PS, enzovoort. De Minister van Staat mag ook al eens bij de koning op bezoek. Zo'n ontmoeting is altijd goed om zijn laatste studie toe te lichten, zoals deze uit 2003: “Pour une Belgique créative et solidaire”. Vlamingen weten wat dit betekent… Elio Di Rupo duikt ook op in allerlei Raden van Bestuur, ten minste als ze van enige betekenis zijn, zoals die van de universiteit van Mons, zijn lievelingsonderwijsinstelling. Zelden ontbreekt hij op de opening van het academiejaar en hij weet altijd wel een toespraak uit zijn mouw te schudden. Want zoveel is duidelijk, hij is een knap spreker, letterlijk en figuurlijk.

bedraagt de werkloosheidsgraad 23,9 procent, in Luik is dat 21,9 procent, in La Louvière 20,6 procent. Nochtans hoort men in Mons geen lethargisch gejammer. De Waalse minister-president, “monsieur van Cau”, nam inmiddels de lijfspreuk over van zijn vroegere Vlaamse collega: “Als we willen vooruitgaan, moeten we het zelf doen”. Anders gezegd: “Wat we zelf doen,

doen we

beter”. De positieve resultaten tekenen zich reeds lichtjes af. Niet in de werkloosheidsgraad. Die blijft even hoog. Wel in het scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen die vaak van een hoog technologisch niveau zijn. Sinds 1996 zijn er 7.500 bij gekomen en werden ook de beroepsopleidingen fors aangewakkerd. In 2002 werd in Wallonië 1,2 miljoen uren aan beroepsopleiding besteed. Dit is drie keer meer dan in 1999. Grote ondernemingen heeft Wallonië echter niet meer. In Vlaanderen zijn er 1.500 bedrijven met meer dan 200 personeelsleden, tegenover 680 in Wallonië. N.L.


De stad Mons leverde in de loop van haar geschiedenis geregeld een minister aan het land, veelal op het departement onderwijs. De PS-er Léo Collard, die van 1953 tot 1974 burgemeester van Mons was, is wellicht de meest bekende, toch onder de oudere Vlamingen. Leerkrachten van het katholiek onderwijs zijn hem dankbaarheid verschuldigd. Nadat ze eerst massaal tegen zijn beleid hadden betoogd, zorgde hij er voor dat hun “porte-monnaie” op het einde van de maand meer gevuld werd. Een ander voorbeeld is Abel Dubois, burgemeester van Mons van 1974 tot 1989, en minister van onderwijs in de Waalse regering. Zijn collega Herman De Croo was toen onderwijsminister in de Vlaamse regering. De twee waren destijds, toen de studies voor technisch ingenieur werden hervormd, de schietschijf van de Vlaamse technisch ingenieurs. De Vlamingen stonden op het behoud van hun titel, de Walen wilden van de “ingénieur technicien” af in ruil voor de “ingénieur industriel”, een titel die reeds van 1898 tot 1933 in Wallonië werd gebruikt. In 1898 was er immers nog geen sprake van een opleiding voor technisch ingenieur in Vlaanderen. Deze kwam er pas vanaf 1922. In de Kamer moest De Croo bij de keuze van de titulatuur de duimen leggen voor Dubois. In 1977 zag de industrieel ingenieur in Vlaanderen het levenslicht.

Oudste ingenieursschool

16

hankelijk is van de universiteit. Ze werd in 1836 opgericht en is de oudste ingenieursschool van ons land. Nadien volgden die van Luik (1837) en Gent (1838). De FPMs kwam er op voorstel van JeanBaptiste Thorn, de tweede gouverneur van Henegouwen sedert de onafhankelijkheid van België. Oorspronkelijk heette de school Ecole Provinciale des Mines du Hainaut. De studieduur bedroeg 2 jaar en het leerprogamma was dat van de Ecole Centrale de Paris (ECP). De schoolbevolking omvatte een handvol studenten en twee jonge professoren, Guibal (23) en Devillez (24), beide pas afgestudeerd als ingenieur aan de Ecole Centrale de Paris. Hun imposant standbeeld staat in de prachtige voortuin van het rectoraat, het hoofdgebouw in het stadscentrum, dat ook een aantal leslokalen en laboratoria omvat. In 1853 werd de afdeling chemie opgericht, in 1862 deze voor mechanica en in 1887 deze voor elektriciteit. In 1876 werd de studieduur op 4 gebracht en werd een nieuwe naam ingevoerd: Faculté Polytechnique du Hainaut. De huidige naam dateert van 1935. Vandaag heeft de FPMs 7 afdelingen: architectuur, chemie, elektriciteit, mechanica, materiaalwetenschappen, bedrijfsbeleid en mijn-aardkunde. Aan de FPMs studeren een 1.500-tal studenten. De onderwijsgroep bestaat uit 70 professoren en 150 onderzoekers en assistenten. De derdecyclus opleiding (doctoraat) heeft een 100-tal studenten. De FPMs is een aantrekkingspool voor vele buitenlandse studenten. In eigen land en in het buitenland heeft ze een grote faam.

Het hoger onderwijs in Mons omvat de Université de Mons-Hainaut (UMH), de Faculté Polytechnique de Mons (FPMs), de Facultés Universitaires Catholiques de Mons (FUCaM), twee hogescholen voor industrieel ingenieurs (Institut Supérieur Industriel de Mons - ISIMs - en het Institut Supérieur Industriel Catholique du Hainaut - ISICHt) en een drietal hogescholen voor korte type-opleidingen (Bachelor).

Universiteit en Facultés Universitaires

Burgerlijk ingenieurs worden opgeleid aan de Faculté Polytechnique de Mons (FPMs), een onderwijsinstelling die onaf-

De Universiteit van Mons (de officiële benaming is Mons-Hainaut) werd in 1899 opgericht, op initiatief van de industrieel


Industrieel ingenieurs worden in Mons opgeleid aan de twee voornoemde instellingen. Vanaf het academiejaar 2004-2005 bedraagt de opleidingsduur voor alle industrieel ingenieurs in het Franstalig Gewest 5 jaar ( 3+2).

Raoul Warocqué (1870- 1917), één van de achterkleinkinderen van Nicolas Warocqué, heer van Mariemont en grondlegger van de naar hem genoemde invloedrijke dynastie. De familie beheerde koolmijnen, spoorwegen, gas- en elektriciteitmaatschappijen en andere bedrijven zoals Les Forges de Clabecq. Ze waren ook heel actief in China en Portugal. De oudste faculteit werd naar de stichter genoemd: Faculté Warocqué des Sciences Economiques. Raoul Warocqué wilde dat alle bedrijfsleiders die in zijn imperium werden tewerkgesteld, aan 'zijn' faculteit werden opgeleid. De universiteit omvat 2 centra, één in Charleroi en één in Mons. De 6 faculteiten (psychologie, economische wetenschappen, wetenschappen, letterkunde, vertalers, medicijnen-farmacie-biomedische wetenschappen) tellen samen circa 4.500 studenten. Elio Di Rupo studeerde aan de faculteit wetenschappen (chemie) en behaalde in deze discipline een doctoraat. De Facultés Universitaires Catholiques de Mons (FUCaM) vond zijn wortels in het gedachtegoed van een handvol katholieke bedrijfsleiders die in 1896 in La Louvière een eenjarige opleiding voor handel oprichtten. Naast het onderricht in de handel waren talen erg belangrijk. Na een opleiding in La Louvière voltooiden de studenten hun studies in Leipzig en Londen. De school verhuisde na enkele jaren naar Mons en kreeg in 1965 het universitair statuut. In 1965 ontstond de faculteit toegepaste economische wetenschappen, in 1971 deze voor politieke wetenschappen. Daarna volgden nog andere. Ze huizen allemaal onder de koepel Facultés Universitaires Catholiques dat een moderne campus is, maar heel wat minder studenten telt dan de UMH.

Ing. Noël LAGAST

MONS

S

Vorming 10 jaar Master in Bouwmanagement De Master in Bouwmanagement, één van de meest succesvolle opleidingen van het VIK-Vormingsinstituut, bestaat 10 jaar. Reden te meer om de bloemetjes buiten te zetten en

90% van de cursisten een universitaire opleiding of een opleiding van academisch niveau heeft genoten: 60% zijn industrieel ingenieur, 10% burgerlijk ingenieur en 5% ingenieur-architect. Van alle deelnemers zijn 11% vrouwen.

een bezinning te houden tijdens een academische zitting. “Multidisciplinair denken is steeds meer aan de orde en kan het verschil maken tussen een goede en een steengoede manager”, aldus Ing. Guy Roymans, programmadirecteur én drijvende kracht achter de MBM.

Van onze redacteur Het initiatief voor de opleiding Master in Bouwmanagement is meer dan 10 jaar geleden uitgegaan van de Vlaamse Ingenieurskamer. Vragende partij was de Vlaamse Confederatie Bouw, die tot de vaststelling gekomen was dat een moderne manager in de uitoefening van zijn functie geconfronteerd wordt met heel veel facetten die tijdens zijn opleiding niet of nauwelijks aan bod komen. Eén van de basisprincipes van de VIK is dat de werknemer van de toekomst niet alleen technologisch intelligent moet zijn, maar ook emotioneel intelligent, multidisciplinair, innovatief én oog moet hebben voor ethische, ecologische en maatschappelijke bekommernissen. Al deze elementen vindt men terug in de opleiding MBM. Voor de inrichting ervan vond de VIK onmiddellijk gehoor bij het De Nayer Instituut in Sint-Katelijne-Waver. “In ruim tien jaar is een hecht samenwerkingsverband ontstaan tussen enerzijds de beroepsorganisatie en anderzijds de hogeschool”, aldus Ing. Guy Roymans. “De opleiding is immers een perfecte aanvulling op het diploma Industrieel Ingenieur Bouwkunde. De MBM is gebaseerd op de overdracht van praktijkkennis in domeinen die een meerwaarde betekenen in het dagelijks functioneren van managers in uiteenlopende sectoren van de bouwnijverheid. Vandaar het grote succes van de Master in Bouwmanagement.”

De Master in Bouwmanagement is inmiddels met veel enthousiasme aan zijn elfde editie begonnen. Om het nut van de opleiding duidelijk te stellen, laten we een cursist aan het woord: “Aan de universiteit of hogeschool leer je heel veel theorie en getallen. Op de werf word je geconfronteerd met heel veel méér facetten. Als je die praktijkervaring kan toetsen aan de opleiding Master in Bouwmanagement geeft dat een grote meerwaarde.”

Henk VAN NIEUWENHOVE

330 cursisten Enkele cijfers kunnen dit succes best staven. In 10 jaar hebben 330 cursisten de MBM doorlopen, waarvan 90% het diploma behaalde. Dat is uitzonderlijk en wijst op een hoge motivatiegraad. In 95% van de gevallen worden de inschrijvingskosten gedragen door de bedrijven, die kunnen genieten van opleidingscheques van 50% uitgereikt door de Vlaamse Gemeenschap. Zowat alle gerenommeerde Vlaamse bedrijven hebben hun projectleiders naar de MBM gestuurd. Dat geeft volgende verdeling per sector: 20% komen uit de grote algemene bouwbedrijven, 7% uit wegenbouwbedrijven, 6 % uit grote studieof ingenieurbureaus, 5% uit openbare besturen, 5% uit allerlei niet 'bouw-gebonden' bedrijven, 32% uit KMO bouwondernemingen uit alle deelsectoren, 10% uit ontwerpen architectenbureaus en 7% zijn zelfstandigen. Globaal kunnen we stellen dat


Vorming Verzilveren van deskundigheid en expertise Wat doet de VIK er aan? In ons dagelijks werk als ingenieur bouwen de meeste onder ons in één of andere niche een bijzondere deskundigheid op. Onze beroepswerkzaamheden brengen er ons

kelijker optreden en zo efficiënter tot een regeling komen (de 'verwerkingskosten' van een schadedossier zijn voor de maatschappij ook een kostenelement).

meestal toe onze algemene en praktijkgerichte vorming

Consultancy - deskundig advies

door de jaren heen in een eigen specifiek vakgebied uit te

In onze technisch complexe maatschappij hebben we allemaal wel eens nood aan 'goede raad' (die spreekwoordelijk duur is). Door de complexiteit en het multidisciplinair karakter van de productieprocessen, kan niet van elk bedrijf(je) worden verwacht dat het alle nodige kennis in huis heeft. De nood aan deskundig advies binnen heel enge niches groeit voortdurend. Vermits deze niche vaak buiten het eigen vakgebied ligt, vinden we niet altijd de passende expert. In dat geval wordt vaak een beroep gedaan op consultancy.

diepen. Die uitdieping, specialisatie kan zowel het gevolg zijn van onderzoek (praktijkgericht of zelfs fundamenteel), ervaring in de uitvoering of het management. Anderen doen graag een beroep op uw deskundigheid.

De knowhow die u in uw loopbaan ontwikkeld heeft, blijft in de meeste gevallen voorbehouden voor het specifieke werkdomein waarin uw beroepsleven zich situeert. De vergaarde kennis wordt doorgaans uitgewisseld en getoetst met collega's/zielsverwanten binnen of buiten het bedrijf. En nochtans, die verzamelde kennis, dat inzicht in bijzondere technische (of andere) cases, kan ook vaak buiten die kleine kring waarin ze wordt aangewend, een groot belang hebben.

En dan zijn er nog de vele mengvormen van die opdrachten. Voorbeeld: een deskundig consultant moet voor zijn opdrachtgever als technisch raadsman optreden binnen een gerechtelijke expertise, waar hij - zoals dat vaak gebeurt - geconfronteerd wordt met collega's/ technische raadslieden van de verzekeraars van partijen. Binnen de VIK wordt via verschillende kanalen hulp en advies verstrekt aan onze deskundige leden. Dit niet alleen als dienstverlening, ook en vooral vanuit de maatschappelijke rol van de VIK als ingenieursvereniging.

Deskundigen Een bijzondere vorm voor het aanwenden van specifieke kennis binnen een vakdomein, zijn de opdrachten als deskundige of expert. Opdrachten als deskundige kennen we vanuit verschillende invalshoeken. De gerechtelijke deskundige: wordt door de rechter (occasioneel op voorstel van één der partijen) aangesteld om onderzoek te doen, te bemiddelen en te rapporteren inzake technische materies die buiten het (juridisch) vakgebied van de rechter vallen. De gerechtelijke deskundige werkt verder vrij autonoom. Deskundige in arbitrage: partijen kunnen deze vorm van beslechten contractueel binnen een overeenkomst opnemen, of die afspraak maken als zich een geschil voordoet. Hoewel de 'arbiter' rechtstreeks kan worden aangeduid, verloopt deze procedure meer en meer via arbitragekamers, binnen de schoot van een beroeps- of sectorgroepering (bijvoorbeeld arbitragekamers bouw).

Deskundige in schadebepaling (verzekeringsexpert - schadeschatter) Naast de eigen inspecteurs in dienstverband doen verzekeringsmaatschappijen vaak beroep op zelfstandig opererende schadeschatters. Hoewel de verzekeringsmaatschappij vrijwel steeds opdrachtgever blijft, kan een zelfstandige deskundige onafhan-

18


Netwerking Het netwerk van collega's ingenieurs (en andere medespelers) dat de VIK als vereniging aanreikt, blijft de belangrijkste tool op gebied van expertise. De netwerking binnen de regionale afdelingen, centra, studiegroepen en nationale geledingen zijn bronnen van contacten. Het aanboren van die contacten vraagt uiteraard van de ingenieur enige tijd en inzet. Maar er is meer.

Opleiding Een opdracht als deskundige voor de rechtbank (of als technisch raadsman van één der partijen betrokken in een gerechtelijk deskundig onderzoek) en andere opdrachten in de arbitrage, vereisen een juridische basiskennis die zelfs een ervaren ingenieur niet noodzakelijk mee heeft. Om naar behoren te kunnen meedraaien in zo'n opdracht (en vooral om de leiding te nemen) is het noodzakelijk inzicht te hebben in de procedures en op elk ogenblik rekening te houden met de rechten van partijen, de noodzaak van een “tegensprekelijke” aanpak der vaststellingen en het rigoureus aanhouden van een aantal rechtsregels om te vermijden dat het gevoerde onderzoek op de helling komt te staan. Met andere woorden: de expert die beslagen is in de knepen van een juridische procedure, haalt daar voordeel uit.

Vorming VIK-Ingenieur-Expert De titel van VIK-Ingenieur-Expert is reeds beschermd. Achterliggende bedoeling is een register uit te werken om collega's die dergelijke opdrachten ambiëren of zich beschikbaar stellen, de mogelijkheid te bieden zich langs dit register kenbaar te maken. In vele vakgebieden is er inderdaad een grote vraag. Denken we bijvoorbeeld aan rechtbanken, sectororganisaties of verzekeringsmaatschappijen. Ook het bedrijfsleven en de industrie kunnen via de publicaties van de Vlaamse Ingenieurskamer worden aangesproken.

Register - database De VIK beschikt reeds voor intern gebruik over een goed uitgebouwde operationele database van haar ledenbestand. Een professioneel secretariaat kan hier gegevens inzake expertisedomeinen aan toevoegen. Uiteraard zonder de regels der privacy te schenden. De VIK heeft niet de intentie of de mogelijkheden om de deskundigheid in het algemeen, laat staan de specifieke expertise in kleine kennisniches van eenieder te onderzoeken of te homologeren. De specifieke deskundigheid van een expert zal altijd door de expert zelf moeten aangegeven en aangetoond worden aan de hand van zijn curriculum, ervaring, publicaties of vanuit

de gekende autoriteit die hij binnen zijn eigen vakgebied heeft opgebouwd. De VIK is het zich wel verplicht om toetsing te doen. Een raad van 'wijzen' die we wellicht 'jury' zullen noemen, zal op basis van de dossiers die door de kandidaten zelf worden opgesteld en voorgelegd, tot taak hebben te waken over de degelijkheid van het 'register' of de 'databank kennis en kunde'. Deze ideeën sluimeren reeds jaren in de verschillende échelons van de VIK. Het voorbije jaar heeft een groep stafleden vanuit het Centrum Senioren zijn schouders onder dit initiatief geplaatst. De opleidingscyclus Fellow in Gerechtelijke Expertises staat in de steigers. De spelregels (reglementen) van het register VIKIngenieur-Expert liggen vast. De Raad van Bestuur van de VIK heeft het concept goedgekeurd en zal de uitwerking ervan steunen. Wie interesse heeft in het thema, kan zich bekend maken via het secretariaat. Hier kunt u alle informatie krijgen over de VIKIngenieur-Expert. Wilt u ook zelf uw medewerking verlenen om dit initiatief op de rails te zetten, dan bent u van harte welkom. Ing. René PEETERS

PROJECTMANAGEMENT 3de promotie > Vanaf 8 maart 2005 • • •

Lopen ook in uw onderneming alsmaar meer projecten? Worden de projecten steeds op tijd en binnen budget uitgevoerd? Bent u ook projectleider geworden omdat het nu eenmaal moest?

•

Verloopt het leiden en opvolgen van een project soms problematisch? • Wordt een bepaalde methodiek gevolgd bij projectmatig werken?

Deze “Fellow in PROJECTMANAGEMENT - Masterclass Vik-Certified®” , voorheen master in projectmanagement, loopt over het hele jaar en speelt perfect in op de actuele noden die men ondervindt bij het beheersen van projecten. Heeft u interesse? Een uitgebreid programma wordt u op aanvraag toegestuurd en meteen ontvangt u gegevens over de info-avond die als voorbereiding zal georganiseerd worden.

ing rgader info-ve 05 uari 20 15 febr

Voor bijkomende inlichtingen contacteer Ria Brughmans - 03 259 11 06 - [email protected] of raadpleeg www.vik.be


Vorming Seminars Actieve en intelligente verpakking Het VerpakkingsCentrum, een spin-off van het Departement Industriële Wetenschappen en Technologie van de Hogeschool Limburg, is actief in wetenschappelijk onderzoek en verleent diensten aan de industrie onder de vorm van toegepast contractonderzoek. In het kader van haar dienstverlening en onderzoek organiseert het VerpakkingsCentrum, samen met de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK), de VIK-Studiegroepen Kunststoffen en Voeding, en het Drielanden Ingenieurs Kontakt (DIK), drie seminars rond recente trends in de verpakkingswereld.

1. Trends in de verpakkingswereld In een eerste seminar worden een aantal recente algemene trends in verpakkingen gegeven: Wat zijn de huidige trends in de verpakkingsdesigns? • welke zijn de meest markante marketinggeoriënteerde veranderingen? • hoe zijn de evoluties in gebruiksgemak? • in hoeverre zijn er milieuverbeteringen gerealiseerd? …..

Hoe belangrijk zijn de huidige evoluties in de intelligente verpakkingen? De intelligente verpakking is een uitloper van de VAP (Value Added Packaging). Deze verpakkingen verschaffen de gebruikers aanvullende, nieuwe informatie na het inpakproces: • Bv. de temperatuursindicatoren die aangeven of een gerecht voldoende gekoeld is voor optimale consummatie. • Bv. de versheidindicatoren die een indicatie zijn voor de versheid a.d.h.v. de microbiële besmettingen. • Bv. de RIFD-verpakkingen: de kennis hebben waar uw product zich bevindt in elk logistiek proces,…

2. Toepassingsmogelijkheden in actieve verpakking Na een introductie van de actieve verpakkingsevolutie in de eerste presentatieserie, wordt in de tweede seminar meer in detail in gegaan op de evolutie in de 'actieve' rol van verpakkingsmateriaal/verpakking in de bewaring. De oudere methodes van voedselbewaring (zoals roken, zouten, …) geraken steeds meer in onbruik en worden minder en minder aanvaard door de consument. Modernere conditioneringtechnieken zoals MAP (gemodificeerde atmosfeerverpakking) en zijn recentste variant EMAP (evenwichtsgemodificeerde atmosfeerverpakking) krijgen nu steeds meer concurrentie van de actieve verpakkingen.

20


Deze verpakkingen worden meestal opgedeeld in absorberende verpakkingen (scavengers) en vrijstellende verpakkingen (emitters). De vangers werden vroeger bijvoorbeeld als aparte zakjes aangetroffen in de verpakking. Dit wordt als storend ervaren en kan gevaarlijk zijn voor de consumenten. Daarom is de nieuwste ontwikkeling het onzichtbaar inbouwen van deze actieve component in de folie zelf. Tijdens dit seminar zal niet alleen de state of the art van de techniek worden voorgesteld, maar zullen ook concrete industriële voorbeelden rond de inzetbaarheid van zuurstof-, ethyleen- en vochtabsorberende verpakkingen worden toegelicht. Hoewel deze verpakkings- en conditioneringtechniek reeds veelvuldig wordt toegepast in Amerika, is het in Europa en Vlaanderen minder het geval aangezien de wetgeving hier nog niet is aangepast. Het moge duidelijk zijn: deze verpakkingsinnovaties hebben tal van nieuwe toepassingsmogelijkheden. Tijdens de eerste twee seminars wordt door onderzoekers en industriële partners de huidige technologische stand voorgesteld.

3. Wetgeving en mogelijkheden tot onderzoek In een derde afsluitend seminar wordt de toekomstige wetgeving in actieve verpakkingen toegelicht. Daarnaast wordt aan de hand van een recent Europees onderzoeksproject, ACTIPAK, aangetoond hoe wetenschappelijk onderzoek toonaangevend kan zijn in de opstelling/aanpassing van een Europese wetgeving. Tevens wordt u geïnformeerd over een (toekomstig) Vlaams onderzoeksproject, waarin het Instituut ter bevordering van Wetenschappelijk en Technologisch onderzoek (IWT-Vlaanderen) de innovatie bij bedrijven uit de voedingssector wil stimuleren (processen/producten) in de vorm van subsidiëring van deskundige innovatieadviezen en wetenschappelijke dienstverlening. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de mogelijkheden voor de bedrijven (KMO/niet KMO) om cofinanciering te krijgen voor innovatief onderzoek (al dan niet in samenwerking met een onderzoeksinstituut). In de volgende uitgave van I-mag komen we uitvoerig terug op het thema van de actieve en intelligente verpakking.

prof. dr. Dirk FRANCO dr. Roos PEETERS

>>>

Vorming Seminarie: Actuele verpakkingstrends Sessie 1: Trends in de verpakkingswereld 27 januari 2005

15u45: 'Antimicrobiële filmen' ir. Lieve Vermeiren RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit 16u20: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum

13u30: Ontvangst 13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg 14u00: 'Trends in design van de verpakking' Lic. Ilse Stouten: verantwoordelijke Verpakkingsinnovatie & Ecodesign VerpakkingsCentrum Hogeschool Limburg

Sessie 3: Actieve verpakking: wetgeving & mogelijkheden tot onderzoek 24 februari 2005 13u30: Ontvangst

14u35: 'Algemene inleiding tot de actieve verpakking' dr. Roos Peeters: Coördinator/verantwoordelijke gaspermeabiliteit VerpakkingsCentrum Hogeschool Limburg

13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg

15u10: 'Actieve verpakking: state of the art' prof. dr. ir. F. Devlieghere: RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit

14u00: 'Europese wetgeving van de actieve verpakking' dr. Rinus Rijk: Manager Regulatory Affairs, Packaging Research Department TNO Nutrition and Food Research

15u45: 'Trends in intelligente verpakking (smart packaging)' Joost Vermuë: Packaging Technology Manager Masterfoods Veghel B.V.

14 u35: 'Voorstelling van het Europese onderzoeksproject ACTIPAK en Vlaamse initiatieven rond onderzoek in verband met het verpakken van levensmiddelen' prof. dr. ir. F. Devlieghere: RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit

16u20: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum

15u10: 'Mogelijkheden subsidiëring voor KMO's en niet KMO's' Jos Swinnen GOM-Limburg

Sessie 2: Actieve verpakking

15u45: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum

10 februari 2005 13u30: Ontvangst

13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg 14u00: 'Oxygen/CO2 scavengers' Toru HARADA, sales manager, Mitsubishi Gas Chemical Europe (Dusseldorf) (lezing in Engels) 14u35: 'Ethyleen scavengers' ir. Liesbeth Jacxsens, RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit 15u10: 'Vochtbeheersing in verpakkingen' Ing. Noël Vanderplaetse Afgevaardigd Bestuurder Packinn nv Merelbeke

PRAKTISCH

Plaats: Hogeschool Limburg, Dept. IWT, Universitaire Campus gebouw H, Diepenbeek (wegbeschrijving met plan: zie website VerpakkingsCentrum). Data: 1ste seminar op 27 januari 2005, 2de seminar op 10 februari 2005 en 3de seminar op 24 februari 2005 telkens van 13u30 tot 16u30. Kostprijs: 80 EUR per seminar - 210 EUR voor de 3 seminars. Inschrijven verplicht via [email protected] Contactpersoon: prof. dr. Dirk Franco (0477 68 45 19), [email protected] of dr. Roos Peeters [email protected] Sprekers: o.a. uit VerpakkingsCentrum - HL, UG , Master Food, TNO Ziest (Voeding), GOM-Limburg, ….. Voor details zie: www.vik.be of www.verpakkingscentrum.be


Vorming Cursusoverzicht voorjaar 2005

vanaf januari 2005

TECHNOLOGIE

Bouwkunde Steigerwerken en stellingen 3A*A Betonbouw 1: Berekenen van gewapend beton 6A*G Afbraak- en sloopwerken 4A*A Rioleringen 6N*G Regelen van geschillen in de bouwsector 1A*A Bouwputten - diepfunderingen 5A*G Bitumen - asfalt: de link 4N*A Invloed van de Vlaamse-milieureglementering op grondwerken3A*A

Corrosie Corrosie Invloed van materiaalaantasting

5N*A 4A*G

1D*A 2D*A 4A*G 1A*A 2D*A 2D*A 1A*A 2D*A

26.01 27.01 31.01 17.02 21.02 23.02 24.02 28.02

5A*A 5A*A 10A*G 5A*G 1N*A 10A*G 5A*G 5A*G 5D*G 1D*A 5A*G 5A*G

12.01 24.01 23.02 23.02 09.03 11.04 11.04 13.04 15.04 28.04 26.09 29.09

6A*G 6A*D

31.01 01.02

Energie - Koeltechnieken Industriële koeltechniek: gevorderden Verwarmingstechnische calculaties: gevorderden Industriële koeltechniek Industriële koeltechniek: basis Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties Verwarmingstechnische calculaties Verwarmingstechnische calculaties: basis Industriële koeltechniek: gevorderden Klimatisatie van gebouwen Energie: audit, balans en besparingen Verwarmingstechnische calculaties: gevorderden HVAC

Kunststoffen Matrijsontwikkeling Matrijsontwikkeling

22


09.03 23.05

Elektriciteit- Elektronica Aandrijvingen Elektriciteit in de automatisatie Installatie ontwerp met EPLAN Veilig omgaan met elektriciteit Danfoss Drives SEW drives Optimaliseren van arbeidsfactor en leidingsecties Elektriciteit op de werf

31.01 16.02 17.02 18.02 01.03 17.03 14.04 18.04

Injectiematrijzen uitbesteden? Wat, hoe en wie? Normen en data Extruderen Matrijsfabricage Matrijsfabricage Film- en plaatextrusie Spuitgieten: Gasinjectie Profiel- en buisextrusie Vezelextrusie Compounderen en PVC-extrusie

4A*A

28.02

3NA*A 6A*G 6A*D 2NA*A 3A*A 2NA*A 2NA*A 2NA*A

02.03 21.03 22.03 13.04 13.04 11.05 25.05 08.06

Mechanica Hands-on benadering van uw piping ontwerp Hydraulica: proportionele en servosturingen Piping & engineering Dompelpompen en hun werkomgeving Toegepaste vacuümtechniek Mechatronica: een vernieuwde technologie Moderne freesstrategieën, praktische toepassing Het belang van stressberekening bij het ontwerpen van pijpleidingen

3A*A 3V*A 8A*A 7A*A 6D*A

16.02 19.02 01.03 03.03 10.03

1D*B

15.03

3A*A

10.05

Meet- en regeltechniek Meettechniek in de praktijk OPC Inleiding tot de industriële en machinevisie SCADA Explosiebeveiliging volgens de nieuwe ATEX-richtlijnen

2N1D*G 3D*A 3A*A 4D*A 2V*A

02.02 02.03 07.03 18.04 16.04

Scheikunde Werken met poeders Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks Inleiding tot de chemie van de kruiden Poederbewerking en reactoren Luchtzuiveringstechnieken en poluentverspreiding in de atmosfeer Introductie in procesengineering

5A*A 2D*A 3A*A 5A*A 5A*A 7N*A

23.02 01.03 11.03 13.04 14.04 15.04

Verbindingstechnieken Lastechnieken Lijmen

Voeding - Biotechnologie Recente evoluties in de voedingsmiddelentechnologie

5N*G

14.04

VOOR ALLE ACTIVITEITEN: ZIE OOK ONZE VERNIEUWDE WEBSITE:

www.vik.be

Vorming BEDRIJFSBEHEER

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE

Arbeidsanalyse Werkmethodeverbetering in productieomgeving Lean Manufacturing en Value Stream Mapping

2D*A 2D*A

Kwaliteit Opzetten van een milieuzorgsysteem volgens ISO 14001 Interne auditor

1N*A 1D*A

3N*A 6A*A 5A*A 2D*A

7A*A 1N*A 4A*A 1N*A 1N*A

4A*A 6D*A 6A*G 1D*A 2A*A

5D*A

2D*A 2D*A 3D*A 2D*A 2D*A

02.02 15.02 08.03 12.04 21.04

Veiligheid Praktijkopleiding brandveiligheid en algemeen technisch risicobeheer MSDS: Material Safety Data Sheet OHSAS 18001 - VCA Basis EEx-opleiding Gevorderden ATEX richtlijn Trillingen en werknemers

15.02

Projectbeheer Kostenramingen van projecten MS Project Basiscursus projectplanning en -management Projectplanning en management voor gevorderden Integrated Change in Project-based Organizations

PC-onderhoud

9N*A 1D*A 2N*A 1N*G 1N*G 1D*L

5A*A

22.02

PC-Trainingen Van 2D naar 3D ontwerp: krachtiger maar niet moeilijker Rapportering met MS SQL server Reporting services AutoCAD training AutoCAD voor gevorderden MS SQL Server SQL Server Express 2005 Rapportering via Crystal Reports Gevorderde technieken in het programmeren van Access-formulieren Dynamische Access rapporten ontwerpen: gevorderden Applicaties ontwerpen met VB.NET (Visual Basic 7.0) .NET databank programmatie (ADO.NET, XML.NET) Access appliacties ontwikkelen voor SQL Server

2A*A 2N*A 6A*A 4A*A 3D*A 2D*A 3A*A

26.01 23.02 17.02 14.04 18.04 25.04 26.04

3D*A 2D*A 4D*A 3D*A 2D*A

18.02 11.03 15.04 15.06 09.06

5A*A 1D*A 1D*A

21.02 21.02 18.04

5A*A 2D*A 2D*A

14.02 07.03 18.04

4A*A 8A*A 4A*A 3D*A 5A*A 4A*A

25.01 01.03 02.03 12.04 27.09 08.11

MANAGEMENT

14.02 16.02 16.02 23.03 11.04

Ontwerptechnieken Technieken voor productontwerp

02.03 14.03 11.04 18.04

Algemeen

Onderhoud Total Productive Maintenance (TPM) Basiscursus onderhoudskunde en -management Predictief onderhoud Perslucht: kwaliteit en kwantiteit Naar een efficiënt MRO-beheer

17.02 08.03 11.04 21.04

Milieu Basisprincipes, regeling en troubleshooting in industriële biologische afvalwaterzuiveringsstations Regenwatertechniek Milieugericht productontwikkeling Zonne-energie: toepassingen voor KMO en industrie Zonevreemde bedrijven

24.02 15.04

Productie en Logistiek Procesbeheersing en -verbetering Inkoop Supply Chain Management Material Tracking and Tracing

16.02 16.03

18.02 24.02 01.03 10.03 17.03 13.04

Algemeen Dynamisch Network Management Opleidingsmanagement Hoe maakt u van uw onderneming een lerende organisatie?

Financieel Businessplanning voor toekomstige managers Kostprijssystemen toegepast binnen een industriële omgeving De Balanced Scorecard (BS) in de praktijk

Human Resources Team management Effectief leidinggeven People management De kunst om te “motiveren” en te “leiden” Coachen van medewerkers Team management


Vorming Onderhandelingstechnieken Verkopen kan men leren! Emotionele aspecten in de verkoop

= NIEUW XA*A = X= aantal sessies

Communicatie De winnende presentatie Technisch raad geven als ingenieur

1D*A 3D*A

03.02 04.03

Persoonlijke Effectiviteit Brainmapping - geheugentraining - snellezen 3D*A Assertiviteitstraining 3D*A Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering 4N*A

Technisch commercieel - Verkoop

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

25.01 15.02 01.03

A* = Avond D* = Dag N* = Namiddag V* = Voormiddag

5A*A 4A*A 2N*A

23.02 11.04 20.04

*A = Antwerpen *B = Brugge *D = Diepenbeek *G = Gent *Ge = Geel *H = Hasselt *K = Sint Katelijne Waver

Wijzigingen aan dit programma zijn nog mogelijk. Voor laatste info zie www.vik.be/vorming Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05, fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]

Master in PRODUCTIE-AUTOMATISERING 7de promotie > vanaf 11 januari 2005 •

De huidige vraag naar industrieel ingenieurs, gespecialiseerd in productieautomatisering, is enorm hoog. Het aanbod van gespecialiseerde ingenieurs in deze richting is echter te gering.

•

De 'Master in Productie-Automatisering' biedt enerzijds een deskundige verdieping en verbreding van de kennis van automatisering van discrete productieprocessen. Anderzijds brengt de Master ook de nodige managementmethodiek bij om volwaardig te kun-nen participeren in multidisciplinaire projecten.

Programma • Management en methode • Technische middelen • Uit de praktijk • Project

Voor bijkomende inlichtingen contacteer Ria Brughmans - 03 259 11 06 - [email protected] of raadpleeg www.vik.be

FELLOW IN GERECHTELIJKE EXPERTISES Start > zaterdag 19 februari 2005 Basiscursus VIK-Ingenieur-Expert. Vraag uw uitgebreide folder aan: [email protected] of zie www.vik.be/vorming

24


ing rgader info-ve dag dins 5 ari 200 25 janu

INGENIEURS IN DE WERELD

KIVI-NIRIA Het nieuwe ingenieursnetwerk in Nederland TWENTE. Met ingang van 1 juli 2004 werden de Nederlandse ingenieurs-

Research and Technology Organisations (EART0) met zetel in Brussel.

verenigingen KIVI en NIRIA gefuseerd tot één overkoepeld en machtig

Public relations offensief

ingenieursnetwerk. NIRIA werd 75 jaar geleden opgericht en verenigt de afgestudeerden van de vroegere

Middelbare

Technische

Scholen (MTS), begin jaren zeventig omgedoopt tot Hogere Technische Scholen (HTS) en nadien tot Hoger Beroepsonderwijs (HBO). De afgestudeerden dragen de titel van ingenieur, afgekort als “ing.”. KIVI , het Koninklijk Instituut van Ingenieurs, werd 157 jaar geleden opgericht toen in Delft de eerste academische ingenieurs in Nederland afstudeerden. Dit zijn de Nederlandse

Ir. Jan Dekker was jarenlang verbonden aan onderzoek en ontwikkeling. Hij woont in het dorpje 's Gravenlander, in het bosrijk gebied op een boogscheut van Amsterdam. Over de bevolkingsaard van de 's Gravenlanders beweren de Amsterdammers dat ze zich allemaal een beetje van adel wanen. Ir. Dekker is iemand met stijl en charisma. De hartelijke voorzitter heeft de gave van het woord en de ervaring van een leider. Toespraken houdt hij meestal zonder een vooraf uitgeschreven tekst. Hij doet dit bijzonder vlot en onderhoudend, met veel zin voor humor en een gedegen kennis van de geschiedenis van de ingenieur, van filosofie en literatuur. De boodschap die hij brengt is niet belerend, wel is ze ver-

ir's. De gefuseerde vereniging telt 28.000 leden. Aan de Universiteit van Twente hadden we een gesprek

met

ir.

Jan

Dekker, de eerste voorzitter van de fusievereniging KIVI-NIRIA.

Van onze hoofdredacteur Een nieuwe naam heeft de vereniging nog niet. Een nieuw logo wel. Het is een krachtig transparant symbool dat beweging uitstraalt. De draaiende beweging past bij techniek, want zo luidt het: “Alles draait ten slotte om techniek en technologie is voortdurend in beweging”. De eerste voorzitter van KIVI-NIRIA (laten we de fusievereniging voorlopig zo noemen) is ir. Jan Dekker. Hij is ook voorzitter van de European Association of


Aan de Universiteit van Twente leidde ir. Dekker onlangs het eerste jaarcongres van KIVI-NIRIA waar ook Prins Johan Friso, als ingenieur van de TU Delft, het woord voerde. Dekker speelde op een ludieke wijze in op de toespraak van de Prins met wie hij nog heeft samengewerkt. Op mijn vraag naar het waarom van de fusie van beide ingenieursverenigingen, lag het antwoord voor de hand. De voornaamste reden was een PR-offensief tegen het negatief imago van techniek en technologie in onze samenleving. En natuurlijk heeft de hervorming van het Europees hoger onderwijs gretig meegespeeld om de fusie van de ingenieursverenigingen te versnellen.

Ministerie van Technologie en Innovatie De fusievereniging wil de komende jaren nagaan of in Nederland een voldoende draagvlak bestaat om een Ministerie van Technologie en Innovatie te creëren. KIVI-NIRIA wil zich profileren als een technieklobby, een techniekambassade, zoals de Nederlanders dit zo deftig kunIr. Jan Dekker ontmoet Ing. Noël Lagast.

weven met de techniek, het ingenieursberoep en de maatschappelijke relevantie ervan.

“We moeten duidelijk maken dat ingenieurs een echte bijdrage leveren tot de maatschappij”, zegt Dekker. “Dit is onze plicht. Zo iets kan veel beter vanuit één krachtige vereniging. Er is in Den Haag (het Ministerie) een afgetekende behoefte aan informatie over de mogelijkheden van de technologie en de techniek.”

met de voorlopige naam

26

“De hervorming van het Europees hoger onderwijs heeft gretig meegespeeld om de fusie van de ingenieursverenigingen te versnellen.”

Wat is TNO?

“We willen duidelijk maken dat ingenieurs een echte bijdrage leveren tot de maatschappij. Zo iets kan veel beter vanuit één krachtige vereniging.” nen formuleren. Het officieel orgaan van KIVINIRIA is het veertiendaags tijdschrift “De Ingenieur”, dat zich richt naar al wie een passie heeft voor techniek. Maar hoe zullen de twee soorten Nederlandse ingenieurs zich op de internationale markt gaan profileren? De WO- en HBO-ingenieurs hebben in de eerste plaats verschillende opvattingen als het gaat om de Europese titulatuur, zoveel is duidelijk. Maar de Nederlandse situatie is niet te vergelijken met deze van ons land. In België heeft men immers voor het hoger onderwijs een drieledige structuur, in Nederland bestaat enkel een tweeledige opdeling.Voor de technische opleidingen heeft men, naast de waardevolle graduaatopleidingen, ook deze voor industrieel en burgerlijk ingenieur. De eerste heeft in de Europese context de Bachelor finaliteit, de laatste twee hebben de Master finaliteit. Ingenieurs die afstuderen aan een HBO mogen dus de titel van Bachelor voeren. Edoch, HBOinstellingen mogen Masteropleidingen organiseren wanneer ze zelf voor de financiering instaan. De meeste HBO-instellingen laten voor hun afgestudeerden de mogelijkheid open om, in samenwerking met universiteiten in het Verenigd Koninkrijk en na een aanvullend jaar, de graad van Master (ook van Master of Science) te behalen. Deze graad wordt uitgereikt door de instelling in het VK. HBO-opleidingen zijn vergelijkbaar met de graduaatopleidingen in ons land of met de Fachhochschulen in Duitsland “Ingenieurs moeten elkaar in eigen land niet bestrijden, wel moeten ze waakzaam blijven voor hun buitenlandse concurrenten”, zegt ir. Jan Dekker. “Mede door de fusie kan de eenheidsvereniging een krachtig signaal geven in het belang van de techniek en de ingenieurs. Maatschappelijke aandacht voor techniek staat bovenaan onze agenda.”

Ing. Noël LAGAST

De afkorting TNO staat voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek. Het is de Nederlandse kennisorganisatie voor bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties die contractonderzoek, specialistische advisering, licenties op octrooien en software levert. Het TNO test en certificeert producten en diensten en geeft een onafhankelijk kwaliteitsoordeel. De holdingmaatschappij TNO Management BV richt nieuwe bedrijven op om innovaties op de markt te brengen. TNO werd bij Wet van 1932 opgericht om onderzoek toepasbaar te maken voor bedrijven en overheden. De ruim 5.400 medewerkers zijn actief in 5 kerngebieden: kwaliteit van het leven, defensie en veiligheid, industrie en techniek, ruimte en infrastructuur, informatie- en communicatietechnologie. Het centraal kantoor van TNO is in Delft gevestigd. TNO staat momenteel op de eerste plaats als favoriete werkgever in Nederland, gevolgd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de belastingsdienst. Althans zo blijkt uit een recent gehouden onderzoek onder 6.700 jonge hoogopgeleiden. De ideale medewerker wordt bij TNO omschreven als iemand met een flinke dosis vakkennis, met oog voor commerciële belangen en flexibiliteit. Jaarlijks neemt TNO zo'n 400-tal nieuwe medewerkers in dienst. Solliciteren kan via [email protected] N.L.

De Prins-ingenieur Prins Johan Friso, het tweede kind van de Nederlandse Koningin, was één van de gastsprekers op de eerste jaarvergadering van KIVI-NIRIA, die onlangs werd gehouden aan de Universiteit van Twente. Er mag dan wel koninklijk bloed door zijn aders vloeien, in de eerste plaats manifesteert hij zich als ingenieur en wetenschapper, eerder dan als Prins van OranjeNassau. Tijdens de receptie stapte hij op zowat iedereen af om een babbeltje te slaan. Dit genoegen viel ons ook even te beurt. “U komt uit België?”- “Ja , ik kom uit Vlaanderen.” - “Dat is toch België, niet?” zei hij. “Hoeveel soorten ingenieurs zijn er in België? Lijkt de opleiding niet op die in Nederland? Jullie hebben toch ook HBO-ingenieurs en academici…” Ik tracht de Prins het verschil van de opleiding in de beide landen uit te leggen.“Nou, het lijkt me niet eenvoudig...”, concludeerde hij. En de prins-ingenieur stapte alweer op iemand anders af. Prins Johan Friso (°1968) studeerde na zijn studies aan het lyceum van Den Haag voor ingenieur, richting mechanica, aan de Universiteit van Californië in Berkeley. Nadien studeerde hij aan de TU van Delft, waar hij in 1994 de ingenieurstitel behaalde in de lucht- en ruimtevaarttechniek. Vervolgens studeerde hij bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam. In 1997 behaalde hij een MBA aan INSEAD in Fontainebleau, Frankrijk. Hij werkte achtereenvolgens bij Mc Kinsey & Company in Amsterdam en bij Goldman Sachs International in Londen. Hij werd Vice-President Investment Banking, afdeling Communicatie, Media en Technologie. Sedert maart 2004 is hij mede-directeur bij TNO Space, het instituut voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek in Delft. In het voorjaar van 2004 huwde hij met Mabel Wiss Smit, die economie en politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam studeerde. Tijdens haar studies liep ze stage in New York, Maleisië, Den Haag en Barcelona. Ze is directeur van het Open Society Institute in Brussel, een instelling die wereldwijd bijdraagt tot het bevorderen van de democratie, de mensenrechten en de promotie van de onafhankelijke rechtstaat. Door zijn huwelijk is Prins Friso niet langer lid van het Koninklijk Huis. Volgens de wet heeft hij ook niet langer de titel van Prins der Nederlanden, wel die van Prins van Oranje-Nassau. Van een gemis aan koninklijke titels zal de ingenieur-wetenschapper vermoedelijk niet wakker liggen. N.L.


INGENIEURS IN DE WERELD

Nederlandse TU's kijken in eigen boezem Rector Frans van Vught (Universiteit Twente) waarschuwt: “Nederlands onderzoeksterrein vertoont te veel hobbyisme” Het begrip 'innoveren', het invoeren van

marktgerichte

nieuwigheden,

waaide in de jaren zestig vanuit de Verenigde Staten van Amerika naar onze contreien over. In de voorbije decennia werden boekenkasten volgeschreven over innovatieprocessen, innovatieprogramma's,

innovatie-

technologieën én grote innovators. De hype rond het thema laait de laatste tijd weer op. Dit is een goede zaak. Hoe brengt men een goed idee op de markt? Geen gemakkelijke opgave, noch in Vlaanderen, noch in Duitsland of in Nederland. Er worden heel wat inspanningen geleverd op innovatief gebied. Maar een idee ombouwen tot een marktklaar product, dat is niet zo vanzelfsprekend.


De Universiteit van Twente wijdde onlangs een congres aan het thema. Enkele weken later deed de TU van Aachen hetzelfde. De KVIV gooide het begin december over een andere boeg en vond er wat nieuws op. Geen congres maar een Innovatiebus die gedurende twee dagen door Vlaanderen trok en een 11-tal bedrijven en instellingen met een bijzonder innovatief karakter bezocht. Allemaal lovenswaardige initiatieven.

28


Nederlandse ondernemingszin We wilden wel eens weten hoe de Nederlanders het doen. Wij, Vlamingen hebben immers altijd al de ondernemingszin van de Nederlanders hoog ingeschat. Simpel uitgedrukt: hoe is het gesteld met de kooplieden van weleer? We trokken naar het innovatiecongres aan de Universiteit van Twente waar een 450-tal congresgangers de nieuwste technische snufjes konden bekijken, in werkgroepen discussiëren of luisteren naar eminente sprekers. Eén van hen was de Nederlandse astronaut André Kuipers, een arts, die in april 2004 acht dagen in de ruimte vertoefde. Kuipers was laaiend enthousiast over de technologische ontwikkelingen die allerlei medische ruimtevaartexperimenten mogelijk maakten.

voegde: “Nederland is wel goed in de productie van kennis en is samen met Zwitserland één van de koplopers in Europa. Maar wat vangt men met al die theoretische kennis in Nederland aan? Wordt die wel voldoende omgezet in praktische realisaties die uiteindelijk als doel moeten hebben de mens gelukkiger te maken.” Stof om over na te denken.

Een vernietigend pleidooi De rector is niet mals, noch voor de overheid, noch voor de Technische Universiteiten, evenmin voor het bedrijfsleven. Met zijn kritische analyse slaat hij in de eerste plaats een mea culpa. Aan het einde van zijn betoog kreeg hij dan ook een warm en langdurig applaus. We geven hier enkele belangwekkende passages uit zijn ontluisterende toespraak: “Nederland innoveert te weinig. Er is onvoldoende interactie tussen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen. Er is te weinig massa en focus in onderzoek en er zijn te weinig kenniswerkers. Het Nederlands onderzoeksterrein vertoont te veel hobbyisme. Het onderzoek is te veel gefragmenteerd en er is een te grote versnippering tussen de drie TU's (Delft , Eindhoven en Twente). Nederland heeft te veel gesubsidieerde kanalen, een echt oerwoud. De 3 TU's willen elkaar de loef afsteken. Dit moet ophouden.”

“De intermediaire regelstructuur werkt contraproductief. Nederland gaat gebukt onder de Ruimtevaarder André Kuipers bureaucratie. Voor elk probleem De rector van de dat de TU's bij de overheid aankaarten, Universiteit van Twente, fysicus prof. dr. bedenkt de overheid een reeks nieuwe Frans van Vught, was van oordeel dat er in regels. Het tussenveld is te complex. Het Nederland veelal goede plannen bestaan, is niet werkbaar. Voor mij mag die hele maar dat bij het in productie brengen van bureaucratie naar de prullenmand. Er een nieuw product de Technische moet een directe koppeling komen tussen Universiteiten en onderzoekscentra vaak deTU's en het bedrijfsleven. Het zou goed op een mallemolen van regels stuiten. zijn dat de overheid in eigen huis begint te “Nederland dreigt mede daardoor op innoveren. De overheid verwijt ons onze gebied van de kennisindustrie op achterivoren torenmentaliteit, maar dat is stand te komen in Europa”, aldus de eergeschiedenis.” biedwaardige rector. Die er ook aan toe-

In Nederland kost het gemiddeld 19 jaar om een weg aan te leggen, tussen het eerste idee en het knippen van het lint. gaat niet vrij uit. Het moet met meer middelen over de brug komen om het innovatieproces armslag te geven. Ze moeten dus ook investeren in het in productie brengen van innovatieve producten.”

“De overheid voert in Nederland geen consistent beleid. Ze belooft meer geld voor de TU's, maar uiteindelijk krijgen we steeds minder.” “Nederland heeft een te beperkte zin om te ondernemen. De arbeidsproductiviteit moet omhoog. De nieuwe chipfabriek in Taiwan werd in 10 maanden gebouwd. In Nederland kost het gemiddeld 19 jaar om een weg aan te leggen, tussen het eerste idee en het knippen van het lint. Europa is nog steeds een melkunie in plaats van een innoveringsunie.” “Nederland doet te weinig voor de bêtastudies (opleiding van bijvoorbeeld inge-

nieur). Het Bolognaproces schiet in Nederland niet op. We kibbelen daarover te veel en we maken onderling ruzie, de universiteiten onderling, de TU's en de HBO's.” “Nederland telt 200.000 ingenieurs. In China studeren er elk jaar 400.000 af. Nederland moet zijn ingenieurs meer marktgericht opleiden. De rectoren van de 3 TU's zullen de opleiding de komende jaren in die zin aanpassen.” “De Nederlandse regering bezuinigt op alles en nog wat. Er zijn grenzen aan het bezuinigen. Bezuinigen in het onderwijs wordt Nederland nefast. Het bedrijfsleven

“Mijn uiteenzetting komt wellicht als een klaagzang over, maar zo wil ik niet begrepen worden. Iemand moet zijn nek uitsteken. Nederland kende in de 16de eeuw een grote economische bloei dankzij zijn huisnijverheid. Vandaag staat dit congres in het teken van de huisnijverheid. Het huis heet nu Nederland. De tools zijn kennis en kunde. Kennis is het product van onze hersenen. Aan onze kunde zal niemand twijfelen…” De rector kreeg een uitbundig applaus. De Nederlandse intellectuelen werden wakker geschud. We kijken uit naar het volgende innovatiecongres, liefst in Nederland waar dergelijke bijeenkomsten nooit saai zijn en een innovatie op zichzelf betekenen.

Ing. Noël LAGAST

De drie TU's voor ingenieurs (ir) De TU-Delft ontstond uit de in 1842 opgerichte Koninklijke Academie. In 1864 werd de Academie omgevormd tot Polytechnische School. Deze werd op zijn beurt in 1905 Technische Hogeschool en in de jaren zestig maakte men er een Technische Universiteit van (TU). Ze telt thans 13.000 studenten. De TU-Eindhoven is ontstaan uit de Technische Hogeschool die in 1956 werd opgericht. Ze heeft momenteel 6.800 studenten. De Universiteit van Twente (UT) die ook wel eens TU wordt genoemd, werd in 1962 opgericht en was oorspronkelijk de Technische Hogeschool van Twente. De UT die in Enschede is gelegen, werd gebouwd naar het model van vele Amerikaanse universiteiten. Ze vormt een dorp op zich en telt 7.000 studenten.

In 1995 hebben de drie TU's de studieduur van 4 op 5 jaar gebracht. De overvolle en niet samenhangende studieprogramma's vormden de reden van de studieduurverlenging. Op die manier kwam men tot een meer realistische invulling van de studieduur. Studenten die een vierjarige opleiding voor ingenieur volgden, deden er aan de drie TU's gemiddeld 5,8 jaar over. In Delft was dit zelfs 6,3 jaar. Wallonië kende inzake de opleiding van industrieel ingenieur een zelfde evolutie als Nederland. Aan de 11 Hautes Ecoles bedroeg de gemiddelde werkelijke studieduur meer dan 5 jaar. Met ingang van dit academiejaar werd de studieduur in Wallonië eveneens op 5 jaar gebracht. Zowel in Nederland als Wallonië wordt inzake studieduur voor industrieel ingenieurs ingespeeld op het Europees model (3+ 2). Zie ook onze berichtgeving dienaangaande onder de rubriek “Het verdeelde België”op pagina 44. N.L.


De Katholieke Hogeschool Sint-Lieven organiseert in samenwerking met PreBes en de VIK Cursus “Aanvullende vorming voor veiligheidscoördinatoren op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, niveau A” • • •

Omvang: 150 contacturen, namiddag- en avondonderwijs Startdatum: donderdag 13 januari 2005 Plaats: campus Rabot te Gent

Cursus “Aanvullende vorming voor veiligheidscoördinatoren op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, niveau B” • • •

Omvang: 80 contacturen, op donderdag Startdatum: donderdag 13 januari 2005 Plaats: campus Rabot te Gent

Cursusmodule “Aanvulling tot Coördinator” voor preventieadviseurs • • • •

Aanvullende opleiding van 30 contacturen Steeds op donderdagavond van 18u30 tot 22u00 Start: 20 januari 2005 Plaats: campus Rabot te Gent

Verdere inlichtingen KaHo Sint-Lieven Dienst Voortgezette Opleidingen Gebr. Desmetstraat 1 - 9000 GENT Tel.: 09 265 86 18 Fax: 09 265 86 25 E-mail: [email protected]

Puzzelaar 73 Een tafel met bierviltjes Albert en Bruno spelen het volgende spel: op een rond tafelblad leggen zij om beurten een wit dan wel een zwart bierviltje. De viltjes mogen elkaar raken, maar zij mogen elkaar niet overlappen. De spelers beschikken over een onbeperkt aantal bierviltjes. Wie het laatst mogelijke bierviltje op tafel kan leggen, heeft gewonnen. Hoofdvraag: hoe kan Albert, die zich al enige tijd in dit spel heeft verdiept, de overwinning af-dwingen? Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen? Stuur uw oplossing voor 31 januari 2005 naar Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen, mail: roland.mebis@pi. Succes!

OPLOSSING PUZZELAAR 69 EN 71: Een blikje frisdrank

Als het peil van het bier in het blikje boven het zwaartepunt ligt, zal het zwaartepunt dalen als men meer bier drinkt. Als het bierpeil zich onder het zwaartepunt bevindt, kan men het zwaartepunt laten dalen door meer bier in het blikje te gieten, om de hoeveelheid bier onder de lijn van het zwaartepunt te laten toenemen. Daarom zal het zwaartepunt een minimumwaarde bereiken wanneer geen van beide hierboven beschreven situaties zich voordoen. Met andere woorden: wanneer de oppervlakte van het bier en het zwaartepunt samenvallen. De precieze positie hiervan kan alleen worden berekend als men meer afweet van de afmetingen en het gewicht van het blikje, en de dichtheid van het bier.

30


We ontvingen talrijke antwoorden voor puzzelaar 69 en 71. Helaas vonden slechts 7 respectievelijk 5 collega's het juiste antwoord. Voor puzzelaar 69 waren dat: B. Wittewrongel, Jan Doornaert, Theo Renckens, Lieven Hautekeete, Jozef Ooms en de winnaars Joachim Van Gucht, Lostraat 17, 9000 Gent (5) en Damien Sneyers, Uitbreidingsstraat 7, 2547 Lint (6). Voor puzzelaar 71: Theofiel Demets, Theo Renckens, verder een anonieme inzending, en de winnaars Lieven Hautekeete, Leopold III laan, 8710 Ooigem-Wielsbeke (14) en Jozef Ooms, Bettestraat 29, 9190 Stekene (8). Proficiat voor de inzenders die op een schijnbaar eenvoudige puzzel de niet voor de hand liggende oplossing vonden. Zoals gebruikelijk bezorgen we de vier winnaars een boekenbon ter waarde van 25 EURO. Ing. Roland MEBIS

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN In de kijker VIK VIERT NIEUWJAAR De Vlaamse Ingenieurskamer wenst u allen een gelukkig en voorspoedig 2005 en heet u van harte welkom op haar nieuwjaarsconcerten en schuimende recepties.

Afdeling Limburg zondag 9 januari 2005 - 09u30 Academiezaal - Sint-Truiden

Afdeling Zuid-West-Vlaanderen dinsdag 11 januari 2005 - 20u00 Raadskelder Stadhuis - Kortrijk

Afdeling Antwerpen zondag 16 januari 2005 - 11u00 De Singel - Antwerpen

VIK-nationaal vrijdag 21 januari 2005 - 19u00 KBC-Antwerpen

Afdelingen Oost-Vlaanderen en Waasland zondag 23 januari 2005 - 09u30 Aula van de universiteit - Gent

DECEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 31

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ANTWERPEN NIEUWJAARSCONCERT 25 zondag 16 januari 2005 Het Antwerps Kultureel Overleg (AKO) waarbij ook de VIK is aangesloten, organiseert op zondag 16 januari 2005 in de Singel te Antwerpen voor de 25ste keer zijn traditioneel nieuwjaarsconcert met bijhorende receptie.

PROGRAMMA

11u00:

12u15:

ANTWERPEN

vrijdag 11 februari 2005 De VIK-afdeling Antwerpen organiseert alweer een degustatie van specialiteiten uit het Italiaanse Calabria. Op het menu staan onder andere Italiaanse ham (San Daniele, prosciutto met bruschetta), pancetta, Italiaanse salami/salametto (Sopressa, Milano, Mortadella) met bospaddestoelen, gedroogde tomaten, gegrilde groenten én - niet te vergeten - de typische producten in olijfolie. Dit alles wordt overgoten met heerlijke wijnen uit Calabria. Een gastronomische aanrader! Om de liefhebbers te doen watertanden, een kleine woordverklaring:

32

Bruschetta: sneetjes brood die in de oven goudbruin worden gebakken, en dan belegd met een tomatenbereiding, met levermengsel, en andere heerlijkheden. Milano: de overbekende salami. Mortadella: typische vleesworst in grote ronde plakken. Pancetta: varkensbuik, gezouten, gerookt en gekruid. Kan ook met andere ingrediënten worden verwerkt. Prosciutto: ongekookte, ongerookte varkenspoot, gepekeld in zout. Biedt tal van bereidingsmogelijkheden met diverse ingrediënten.

AKO-Nieuwjaarsconcert, De Singel, Antwerpen, 11u00

11.02.2005

Proeverij Calabria, VIK-huis, 19u30 Inschrijven voor alle activiteiten:

[email protected] tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01

Plaats: de Singel, Desguinlei 25, Antwerpen. Datum: zondag 16 januari 2005 om 11u00. Kosten voor deelneming: 25 EUR per persoon te betalen op rek.nr. 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem, met de vermelding “AKO-nieuwjaarsconcert 2005”. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Eerst telefonisch (03 259 11 19) of via e-mail ([email protected]) inschrijven, nadien de betaling verrichten. De toegangskaarten worden verstuurd begin januari 2005. Referte: CAAWNCONCE.

16.01.2005

PROEVERIJ UIT CALABRIA

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - DECEMBER 2004

KALENDER 2004 - 2005

Concert: De Vlaamse Leeuw, Karel Miry Ouverture Candide, Leonard Bernstein Tripelconcert, Ludwig van Beethoven met als solisten het trio Simoens: Veerle, cello; Katrijn, piano; An, viool Concierto a quattro chori, Gottfried Heinrich Stölzel Receptie.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: vrijdag 11 februari 2005 om 19u30. Kostprijs: 18 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 23 EUR. Bedrag op voorhand te betalen op rek.nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling Antwerpen, met de vermelding “proeverij Calabria”. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 35 personen. Referte: FEAWNCALAB.

L I MBURG DE LANGSTE NACHT zaterdag 17 december 2004 Inspraak is een mooi begrip, dat volop in de mode is. Geen zinnig mens kan er iets op tegen hebben. Integendeel. Maar wat als er eens iets mis gaat? Voelt men zich dan ook medeverantwoordelijk? Of wordt dan de spreekwoordelijke paraplu opengetrokken? Een basisschool gaat na aandringen van het oudercomité op supplementaire schoolreis met de opbrengsten van het laatste schoolfeestje. De bezwaren van de directie worden afgewimpeld en de ouders zullen ditmaal in grote getale mee op uitstap gaan. Op het ultieme moment, een paar minuten voor het vertrek van de bussen, meldt een collega zich ziek. Het toezicht over zijn klas wordt toevertrouwd aan één van de jongere onderwijzeressen. De deelname van de ouders blijkt geen onverdeeld succes. De normale routine wordt in de war gestuurd en dat leidt tot voorspelbare, maar blijkbaar onontkoombare moeilijkheden. We krijgen een inkijk in de lerarenkamer van het schooltje, waar ook het hulppersoneel zijn ludiek zegje blijkt te hebben. Een spannende plot, dramatisch geladen en zo uit de praktijk geplukt.

PRAKTISCH

Plaats: Het Hasselts Toneel, Hollandsveldlaan 32, Hasselt. Datum: zaterdag 17 december 2004 om 20u00. Kostprijs: 9 EUR per persoon, op voorhand te betalen op rek.nr. 451-8527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg, 3500 Hasselt. Eerst telefonisch of via e-mail inschrijven, daarna overschrijving verrichten. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Referte: CALBGNACHT.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NIEUWJAARSCONCERT EN UITREIKING PAUL DONNERS PRIJS

LEREN BELEGGEN maandag 31 januari 2005

zondag 9 januari 2005 Na 15 jaar nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs was de tijd rijp om het scenario wat op te poetsen en deze jaarlijkse bijeenkomst een nieuw en fris tintje te geven. Dit jaar pakken we dus uit met een nieuw concept, rond een muzikaal optreden in de Academiezaal in Sint-Truiden. Gekozen werd voor het Limburgs Salonorkest dat een muzikaal programma brengt uit verschillende stijlen. Zo wordt de traditionele muziek uit de “Belle Epoque” afgewisseld met recentere muziek. Naast Bizet of Toselli mag u zich ook verwachten aan componisten als Anderson, Mancini of Lenon. Kortom, hoogstaande muziek voor een breed publiek. Na de muzikale intro volgt de uitreiking van de Paul Donners Prijs. Gastspreker prof. dr. Luc De Schepper, rector LUC, zal u hierbij onderhouden over de “Recente ontwikkelingen in het hoger onderwijs”. De feestelijke bijeenkomst wordt afgesloten met een sprankelende receptie. Om de kosten van dit evenement te kunnen dragen, zien wij ons genoodzaakt een kleine, financiële bijdrage (10 EUR per persoon) te vragen. Wij hopen ook dit jaar, zoals in het verleden, op een massale opkomst te mogen rekenen.

PROGRAMMA

09u30:

Ontvangst van de genodigden.

10u00:

11u00:

Concert door het Limburgs Salonorkest.

12u00:

Nieuwjaarsreceptie.

Openingswoord door Ing. Marc Notermans, voorzitter VIK-Afdeling Limburg. Uitreiking “Paul Donners Prijs” 2004 aan Ing. Audrey Faghel. Gastspreker: prof.dr. Luc De Schepper, rector Limburgs Universitair Centrum.

PRAKTISCH

Plaats: Academiezaal, Plankstraat 18, SintTruiden. Te bereiken: op de ring volgt u de richt ingaanwijzers “culturele centra” tot de Academiezaal apart wordt gesignaleerd. Van op de Grote Markt kan u de Academiezaal bereiken via de Plankstraat of via de Barokpoort, naast de torenruïne op de Groenmarkt. Datum: zondag 9 januari 2005 om 09u30. Kostprijs: 10 EUR per persoon, vooraf te betalen op rek.nr. 4518527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg met vermelding “nieuwjaarsconcert”. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat (vóór 5 januari 2005) met vermelding van de namen van de deelnemers en onderstaande referte. Eerst inschrijven via telefoon, fax of mail, nadien de betaling verrichten. Referte: EVLBGNIEUW.

Met deze lezing over beleggen willen wij u een globaal beeld geven over de beleggingsmarkt en een reeks handige tips en weetjes meegeven over de ideale samenstelling van jouw portefeuille. Hoe je risico's spreiden, welke rendementen kunnen worden verwacht en zo meer.

PRAKTISCH

Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Datum: maandag 31 januari, 19u45. Kostprijs: gratis voor VIK-leden zijn deze lezingen gratis. Bovendien mag je partner gratis meekomen naar een lezing. Dus je lidgeld heb je al snel terugverdiend!! Kom naar één lezing en evalueer … Op de dag van de lezing kan je ook lid worden. Als niet VIK-lid betaal je 15 EUR per lezing. Inschrijvingen: VIK-secretariaat, [email protected]. Referte: VOLBGBEURS


LIMBURG 17.12.2004

Toneelvoorstelling "De langste Nacht", Zaal Centrum, Hasselt, 20u00 09.01.2005 Nieuwjaarsconcert, uitreiking Paul Donners Prijs en nieuwjaarsreceptie, Sint-Truiden, 10u00 19.01.2005 Schaatsen, Hasselt, 19u00 31.01.2005 Lezing: Beleggen: de beurs, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45 24.02.2005 Nacht van de ingenieur, Diepenbeek 07.03.2005 Lezing: Topsporters worden topverkopers 28.03.2005 Lezing: Creatief Denken, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45 5-8.05.2005 4-daagse reis naar Vilnius (Litouwen). Meer info zie: www.vik.be 30.05.2005 Lezing: Conflicthantering, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45 26.06.2005 15de editie fiets- en wandeldag, Diepenbeek, 07u00 voorjaar 2005 Lessenreeks "Ingenieurs met een baksteen in de maag" Inschrijven voor alle activiteiten:



www.vik.be


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN KEMPEN

lopende projecten: Ko des Bouvier, CEC-CES (Docent Cost Engineering) - Een vereniging voor kosteningenieurs: Albert van der Werf, DSM Geleen (Bestuurslid NAP-DACE: Vereniging Apparatenconstructeurs en Kosteningenieurs).

GEZELLIG SAMENZIJN zaterdag 29 januari 2005 Het bestuur van de VIK-afdeling Kempen nodigt alle leden uit op een jaarlijks "Gezellig samenzijn" op zaterdag 29 januari 2005. Op het menu staan: Spaanse cava met hapjes, carpaccio van ossenhaas met olijfolie & parmezaan, varkenshaasje in cognacsaus met warme groentjes of gegrilde Schotse zalm in bieslookroomsaus, soesjes met warme chocolade en roomijs. Inclusief aperitief, witte en rode wijn alsook frisdranken naar believen. Kortom: een feest voor fijnproevers.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Plaats: De Nayer-Instituut, J.De Nayerlaan 5, Sint-KatelijneWaver. Datum: donderdag 16 december 2004 van 19u00 tot 21u00. Kostprijs: 10 EUR per persoon, voor 1 december 2004 te betalen op rekening nr. 405-0106331-50 van de VIK-Afdeling Mechelen met vermelding “avondlezing kostenbeheersing”. De aanwezige leden krijgen hun inschrijvingsgeld achteraf terugbetaald. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOMLNKOST.

Plaats: Bistro Vincent, Hondstraat 11, Geel. Datum: zaterdag 29 januari 2005 om 19u30. Kostprijs: 49 EUR per persoon, te betalen op rekening 4189082131-70 van de VIK-Afdeling Kempen. Inschrijving vereist:VIK-secretariaat, voor 21 januari 2005, hierbij de gekozen hoofdschotel vermelden: vis of vlees. Referte: FEKPNSAMEN.


MECHELEN 16.12.2004

Lezing "Kostencalculatie voor lange termijn contracten", De Nayer Instituut, St.Katelijne-Waver, 19u00 Inschrijven voor alle activiteiten:

[email protected]


tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01

KEMPEN 29.01.2005

Gezellig samenzijn, Bistrot Vincent, Geel, 19u30 16.05.2005 Familiewandeling 25.05.2005: Bezoek ring Antwerpen, 14u00 medio augustus 2005: 40 jaar VIK-Afdeling Kempen: boottocht Inschrijven voor alle activiteiten:


MECHELEN KOSTENBEHEERSING VAN LANGLOPENDE CONTRACTEN donderdag 16 december 2004 Tijdens de avondlezing zal worden ingegaan op nieuwe contractvormen, contractmanagement en systeemintegratie als doeltreffende hulpmiddelen om de kosten van langlopende contracten niet alleen beter beheersbaar te maken, maar om ze vooral ook te reduceren. Deze lezing wordt georganiseerd met medewerking van Pijpleiding.com, Cost Engineering en de kosteningenieursvereniging NAP-DACE. Ingenieurs, projectmedewerkers, docenten en stu-denten vinden er hun gading. De deelnemers krijgen een infopakket met teksten van de sprekers en cd-rom met evaluatieprogramma van CleoPatra Begrotingssoftware. Na afloop wordt een receptie aangeboden. Sprekers zijn: Inleiding: Roger Van de Peer, Pijpleiding.com (Bestuurlid VIK-SG Pijpleidingen) - Kostenbeheersing van lang-

34


NOORD-WEST-VLAANDEREN TANDWIELFABRIKANT WATTEEUW donderdag 3 februari 2005 Gesticht in 1949 door Alfons Watteeuw, is tandwielfabrikant Watteeuw MC N.V. inmiddels uitgegroeid tot een 100 % dochteronderneming van de BMT-groep, met vestigingen in Oostkamp, Brno (Tsjechië), Iasi (Roemenië), Detroit (USA) en een jointventure in Sushou (China). Met de focus op specifieke marktniches is Watteeuw dé specialist geworden in 'built to print projects' van high-tech tandwieltoepassingen. Het zeer uitgebreid productenpallet omvat toepassingen voor de luchtvaart, schroef- en turbocompressoren, microturbines, dieselmotoren, kabelbanen en niet in het minst spoorwegtransmissies waar een toegespitste engineeringafdeling ontwerpen maakt volgens vraag van de klant en over alle nodige testfaciliteiten beschikt. Watteeuw biedt zijn de klanten een 'full service' aan en beschikt over alle nodige processen, kwalificaties en certificaties om de hoogste kwaliteit te leveren. We brengen een bezoek aan de productieplant in Oostkamp, waar we het volledige proces volgen, van bruut materiaal tot gecertificeerd thermisch behandeld en geslepen tandwiel, in alle formaten en in de hoogste nauwkeurigheidsklassen.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

PRAKTISCH

Plaats: Watteeuw MC N.V., Kampveldstraat 51, Oostkamp. Datum: donderdag 3 februari 2005 om 19u30. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 20 personen. Referte: BBNWVMCWAT.


NOORD-WEST-VLAANDEREN 03.02.2005

Bezoek MC Watteeuw, Oostkamp, 19u30 Inschrijven voor alle activiteiten:


ZUID-WEST-VLAANDEREN

in trek zijn op de internationale markt. Om te weten te komen hoe textiel wordt vervaardigd, gaan we een kijkje nemen bij het toonaangevend bedrijf, UCO Sportswear, één van de leidende Europese producenten in de jeans- en sportieve kledingmarkt, vooraanstaand producent van indigo jeans én wereldmarktleider in het produceren van gekleurde jeans. Bij UCO Sportswear in Gent wordt het complete textielproductieproces doorlopen: van katoenvlok naar garen, het verven van garen, het weven van de textielstof, vervolgens het verven en afwerken, en tenslotte het verpakken en het uiteindelijke verzenden van de kledij. Nieuwsgierig hoe je jeans effectief vervaardigd wordt? Kom mee en sta versteld van de textieltechnologie!

PRAKTISCH

Plaats: UCO Sportswear, Maisstraat 142, Gent. Verzameling aan de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk om 17u30. Datum: maandag 7 februari om 18u30. Kostprijs: gratis. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat en dit ten laatste tegen zondag 30 januari 2005. Referte: BBZWVUCOSP.

KINEPOLIS: VOOR EN ACHTER DE SCHERMEN woensdag 19 januari 2005 Wegens overweldigend succes wordt het bezoek aan Kinepolis hernomen en bieden we ook dit jaar de kans aan om een blik voor en achter de bioscoopschermen te werpen en een kaskraker mee te pikken. De bioscoop blijft jong en oud fascineren en ontroeren. Maar vraagt u zich ook wel eens af hoe nu precies een film geprojecteerd wordt op dat grote, witte doek? Hoe werkt een projectiecabine? Wilt u wel eens weten hoe lang Kinepolis al bestaat? Hoe kon een 'kleine' bioscoop met drie zalen in Harelbeke uitgroeien tot een multinational met vestigingen in verschillende Europese landen? We nemen een kijkje in de projectieruimten (vóór de schermen) en de technische afdeling. Hier zien we het opstellen en monteren van de filmrol(len) in het projectietoestel en krijgen een woordje uitleg over de apparatuur, de geluidssynchronisatie en alles wat u altijd al wilde weten maar nooit durfde vragen over film. Na de rondleiding wordt u een film naar keuze aangeboden. The audience is listening…

PRAKTISCH

Plaats: Inkomhal Kinepolis Kortrijk, Pres. Kennedylaan 100a, Kortrijk. Datum: woensdag 19 januari 2005 om 18u30 stipt (om organisatorische redenen). Kostprijs (rondleiding + keuzefilm - standaard film): 6 EUR voor VIK-leden, niet-leden betalen 8 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 17 januari 2005. Referte: CAZWVKINEP.

UCO SPORTSWEAR GENT maandag 7 februari 2004 Textiel maakt een groot deel uit van onze Belgische industrie. Op hoogtechnologische wijze worden stoffen vervaardigd die zeer

TV TUNES K.N.T. vrijdag 11 februari 2005 Voor onze jaarlijkse culturele activiteit viel onze keuze dit keer op “TV Tunes K.N.T.”, een staaltje pure muzikale humor. TV-Tunes zijn zo oud als de televisie zelf en vaak blijven die tunes ook hangen. Wel, TV-tunes K.N.T. zal ook blijven hangen! Dat kunnen we u nu al beloven! Voor deze productie sloegen Maandacht en Wim Opbrouck voor het eerst de handen in elkaar en gingen ze op zoek naar de “petites histoires”. Slechts een beperkt aantal kaarten is tot onze beschikking. Dus: snel inschrijven is vereist! Na het toneel kunnen we nog even nakaarten bij een drankje aangeboden door VIKj ZWVL.

PRAKTISCH

Plaats: CC Guldenberg, Wevelgem. Datum: vrijdag 11 februari 2005 om 19u45. Aanvang om 20u15. Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden en partners, niet-leden betalen 15 EUR. Inschrijving vereist:VIK-secretariaat ten laatste tot woensdag 9 februari 2005. Referte: CAZWVHUMOR.

FEEDBACK dinsdag 22 februari 2005 De workshops van Norbert Peirs zijn reeds een paar jaar een groot succes bij de VIK-jongerenafdeling ZWVL. Ook dit jaar werden 3 workshops in het programma opgenomen. In november kon u reeds deelnemen aan “Motiveren en stimuleren”. De tweede workshop van dit werkjaar handelt over “Feedback”. Wat verstaat men onder feedback en wat niet? Hoe moet men feedback geven? Welke punten moeten extra aandacht krijgen tijdens het geven van feedback? Al deze thema's zullen aan bod


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN komen. Tevens zal dieper worden ingegaan op non-verbale feedback en het zogenaamde Johari venster als referentiekader. Deze workshop is een interactieve bijeenkomst. Iedere deelnemer ontvangt bovendien een set steekkaartjes als geheugensteuntje.

PRAKTISCH

Plaats: Raadzaal van de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk. Datum: dinsdag 22 februari 2005 om 20u00. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 18 februari 2005. Aantal deelnemers beperkt tot 20. Referte: VOZWVFEEDB.


ZUID-WEST-VLAANDEREN 11.01.2005

Nieuwjaarsdrink, Raadskelder onder het stadhuis Kortrijk, 20u00 19.01.2005 Kinepolis achter de schermen, Kortrijk, 18u30 Bowling, Bowling Zuidpand, Roeselare, 20u00 28.01.2005 07.02.2005 Bedrijfsbezoek UCO, Gent, 18u30 11.02.2005 Muzikale humor:TV tunes K.N.T., Wevelgem, 20u15 22.02.2005 Lezing: Feedback, Kortrijk, 20u00 05.03.2005: Culinair etentje, 19u30 19.03.2005 Boogschieten, Kortrijk, 15u00 15 of 22.04.2005: Algemene ledenvergadering, 19u30 eind mei 2005: Wijndegustatie Inschrijven voor alle activiteiten:


OOST-VLAANDEREN BROUWERIJ MORT SUBITE donderdag 10 februari 2005 Geschriften, opgesteld door geestelijken, maken in 1604 voor het eerst gewag van een boerderij-brouwerij in het pittoreske Pajottenland. De brouwerij in het Vlaams-Brabantse Kobbegem werd op het einde van de 17de eeuw verder uitgebouwd door Joris Van der Hasselt en later door de verwante familie De Keersmaeker. Na verloop van tijd ging de brouwerij zich specialiseren in het produceren van geuzebier onder de naam Mort Subite. Het bier heeft niets van zijn authentiek karakter verloren. De brouwerij behoort tot het select gezelschap brouwerijen dat op artisanale wijze geuze produceert. Het proces van spontane gisting is uniek omdat de luchtsamenstelling en de klimatologische omstandigheden in de Zennevallei en het Pajottenland nergens te evenaren zijn. Mort Subite is een product dat past bij de geneugten des levens. Dat vraagt om een onderzoek!

36


PRAKTISCH

Plaats: Brouwerij De Keersmaeker, Lierput 1, Kobbegem. Datum: donderdag 10 februari 2005 om 18u30. Kostprijs: gratis voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 2,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25, dus vlug inschrijven is de boodschap! Referte: BBOVLMORTS.

NIEUWJAARSCONCERT zondag 23 januari 2005 Op zondag 23 januari 2005 organiseren de afdelingen OostVlaanderen en Waasland hun traditionele nieuwjaarsconcert, gevolgd door een al even traditionele receptie. Het concert wordt gebracht door “Panache”, een dynamische groep musici verenigd in een tijdloos ensemble dat lichtklassieke muziek in de ruimste zin van het woord vertolkt. Het orkest Panache laat de aula opleven met een frisse melodie, een onvergetelijke klassieker en een zwierige wals.

PRAKTISCH

Plaats: Aula, Universiteit Gent, Volderstraat, Gent. Datum: zondag 23 januari 2005 om 09u30. Kostprijs: gratis voor genodigden, leden en hun partner. Inschrijving vereist: [email protected]


OOST-VLAANDEREN 20.12.2004 23.01. 2005 10.02.2005 16.03.2005 20.04.2005

Lezing "Beleggen", Gent, 20u30 Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m. Afdeling Waasland, Gent Bezoek brouwerij Mort Subite, Kobbegem, 18u30 Laserschooting in The Zone, Gent Paintball, Eeklo Inschrijven voor alle activiteiten:



www.vik.be

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN dien is het monument gebouwd volgens de principes van duurzaam bouwen.

WAASLAND

In de toren, met elf verdiepingen, hebben de meeste provincieambtenaren hun werkplek. De lage vleugels bieden onderdak aan de gouverneur, de gedeputeerden, de provinciegriffier en hun medewerkers. Op het gelijkvloers vinden we een infobalie en eigentijdse ontvangstruimte. Tijdens deze rondleiding bieden we u de kans om nader kennis te maken met het concept, de architectuur, de kunst, de werking van de provincie en de technische ruimten van dit unieke bouwwerk.


WAASLAND 23.01.2005

Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m. Afdeling Oost-Vlaanderen, Gent februari 2005 Bezoek brandweerkazerne Beveren maart 2005 Bedrijfsbezoek Newtec Sint-Niklaas april 2005 Achter de schermen van Siniscoop Sint-Niklaas mei 2005 Culturele uitstap Romanmolen 02.06.2005 Algemene ledenvergadering

PRAKTISCH

Plaats: Provinciehuis, Provincieplein 1, Leuven. Datum: vrijdag 18 februari 2005 om 14u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden en hun partner, niet-leden betalen 5 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBLVNPROVI.

Inschrijven voor alle activiteiten:



LEUVEN-HAGELAND

LEUVEN-HAGELAND 28.01.2005 18.02.2005

PROVINCIEHUIS VLAAMS-BRABANT vrijdag 18 februari 2005

17.03.2005 Een bezoek aan het provinciehuis van Vlaams-Brabant is voor een ingenieur beslist de moeite waard: een uniek concept, architectuur van de hand van de Portugees Gonçalo Sousa Byrne, de integratie van hedendaagse kunst in publieke ruimten en boven-

Nieuwjaarsreceptie Bezoek Provinciehuis Vlaams-Brabant, Leuven Kaas- en wijnavond, Pellenberg Inschrijven voor alle activiteiten:


Zelfkleverslag Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.). U kunt in de prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Ing. Frank Van Hecke (nummerplaat EPD 139) uit Drongen en Ing. Erik Hermie (nummerplaat HWW 233) uit Gent, vonden hun nummerplaat in een van onze vorige uitgaven. Hun prijs werd hen inmiddels reeds toegezonden. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

BYR 111

GNA 607

HDV 879

LDB 256

PDN 107

Als een van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart op naar het VIK-secretariaat, t.a.v. Francine Demaret, Herentalsebaan 643 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Succes!


INGENIEUR EN OPLEIDING

Studenten GROEP T ontwerpen testbank voor Jungheinrich VAN BEDRIJFSBEZOEK TOT MANAGEMENTPRIJS LEUVEN. Vier jaar geleden gingen Rik Adriaens en Pieter Leemans als schuchtere

eerstejaars

mee

op

bedrijfsbezoek bij Jungheinrich in Haasrode.

Vorig academiejaar ont-

wierpen ze in opdracht van hetzelfde bedrijf een testbank voor de sturing van een veelgebruikt type heftruck.

searchpark. Het is duidelijk een ervaring die beklijft want toen Rik Adriaens en Pieter Leemans in hun derde jaar begonnen uit te kijken naar een ondernemingsproject, herinnerden zij zich nog levendig het bezoek aan Jungheinrich. Een telefoontje met Ing. Louis Van Acker, toenmalig werkplaatsleider, volstond voor de start van een boeiende én lonende samenwerking.

Het ontwerp bestaat niet alleen op papier, het werkt ook in de praktijk en

Heftrucks

bewijst bovendien economisch rendabel te zijn. Voor hun ondernemingsproject bij Jungheinrich ontvingen Rik en Pieter de Managementprijs 2004 van KPMG Belgium, dochter van een van 's werelds grootste advies- en consultancybedrijven.

Jungheinrich is een van de “vaste klanten” van de bedrijfsbezoeken bij GROEP T. Al tijdens de eerste weken van het academiejaar worden de eerstejaars ingenieur op die manier in contact gebracht met de finaliteit van hun opleiding. Het eerste bezoek in de reeks is steevast een burenbezoek aan een van de talrijke ondernemingen in het Leuvense Re-

38


Jungheinrich België maakt deel uit van het Jungheinrich-concern dat met vestigingen in 24 landen over de hele wereld tot de belangrijkste producenten behoort van interne transportmiddelen, goederenbehandelings- en magazijnsystemen. Het bedrijf heeft zich de voorbije 50 jaar ontwikkeld tot een toonaangevende dienstverlener die zijn klanten totaaloplossingen biedt voor alle mogelijke logistieke uitdagingen. Jungheinrich is vooral bekend voor zijn heftrucks. Het bedrijf produceert er in alle maten en gewichten: van low-lift trucks, hoogstapelaars, order pickers en reach trucks om te opereren in smalle gangen, tot de klassieke drie- of vierwielige EFG vorkheftrucks. Voor dit type besloten Rik en Pieter in overleg met het bedrijf een testbank te ontwerpen. ”We waren op zoek naar een project waarin we ons konden uitleven”, vertelt

Rik Adriaens. “Geen theoretische studie die je op je studeerkamer achter je computer uitvoert, maar een echt werk waarvoor je de handen uit de mouwen moet steken. Iets wat tot een concreet resultaat leidt waar je opdrachtgever mee aan de slag kan. Het ontwerpen van een testbank beantwoordde helemaal aan deze verwachtingen. Wat ons ook bijzonder aansprak was dat er verschillende vakgebieden mee gemoeid waren, niet alleen onze studierichting automatisering, maar ook pure mechanica, elektronica, hydraulica, noem maar op. Geen klus voor vakidioten dus.”

Sturing In de zomervakantie tussen het derde en vierde jaar van hun studie nam het duo ruim de tijd om zich in het bedrijf in te werken. Vijf weken lang liepen ze stage op de werkvloer en maakten ze kennis met het hele gamma heftrucks en hun diverse sturingen. ”De sturing is een cruciaal onderdeel van een heftruck”, legt Pieter uit. “De motor van zo'n tuig moet een grote en vooral telkens wisselende belasting aankunnen. Om vlot te kunnen versnellen en vertragen is een degelijke elektronische sturing nodig. Traditioneel wordt een gelijkstroomsturing gebruikt, de laatste tijd schakelt Jungheinrich almaar meer over

Van Links naar rechts: Ing. Louis van Acker, hoofd afdeling reserveonderdelen bij Jungheinrich en copromotor, de winnaars Pieter Leemans en Rik Adriaens, promotor dr. ir. Jeroen Buijs, docent bij GROEP T.

Het is opvallend hoe soepel en creatief de studenten de vertaalslag konden maken van theorie naar de vaak weerbarstige praktijk. naar wisselstroom omdat dit een hoger rendement oplevert.” ”Een defect in de sturing zet het hele toestel stil”, vervolgt Rik. “Jungheinrich heeft dan ook een uitgebreid team van techniekers op de been om eventuele defecten onmiddellijk te gaan herstellen. Die mensen werken onder tijdsdruk want ze willen de klant zo vlug mogelijk uit de nood helpen. Daarom is het belangrijk dat zij snel en efficiënt een diagnose kunnen stellen. En daarvoor heb je een testbank nodig. Als een sturing volledig vervangen moet worden, kan het bedrijf nu dankzij ons ontwerp ook eigen ruilsturingen aanbieden.”

Rendabel Op het einde van hun stage zagen Rik en Pieter hoe een zwaar beschadigde EFG truck het bedrijf werd binnengebracht. Die was rijp voor de schroothoop maar de meeste onderdelen binnenin waren nog intact. Dit bracht hen op het lumineuze idee om het afgedankte exemplaar om te

bouwen tot een testbank. Ze haalden alles wat overbodig was eraf, zaagden de machine in twee en kortten het zo een heel stuk in. Ze bedachten ook systemen om zowel op het hydraulisch circuit als op de wielaandrijving belasting te simuleren. Het resultaat is een compact apparaat waarmee snel en efficiënt nagegaan kan worden wat er precies aan een defecte sturing scheelt. De kroon op Rik en Pieters werk is het financiële plaatje. In een gedetailleerde kosten-batenanalyse tonen ze zwart op wit aan dat hun testbank niet alleen technisch op punt staat maar ook daadwerkelijk rendabel is voor het bedrijf. Deze studie van de managementaspecten van de technologie leverde hen de KPMG Managementprijs op. Louis Van Acker, inmiddels hoofd van de afdeling reserveonderdelen bij Jungheinrich en copromotor van het bekroonde werk, bevestigt dat de testbank operationeel is. “We zenden de binnengekomen sturingen niet langer onmiddellijk naar Duitsland, maar testen eerst hier om te zien wat we zelf kunnen repareren. Zo sla-

gen we erin om onze klanten nog beter en sneller te bedienen.” Over het werk van beide GROEP T'ers heeft hij dan ook niets dan lof. Ingenieursstudenten die niet alleen technologisch stevig in de schoenen staan, maar ook financieel van wanten weten kom je volgens hem niet elke dag tegen.

Geolied Ir. Jeroen Buys, docent bij GROEP T en trotse promotor, wijst op de geoliede samenwerking tussen studenten, docent en bedrijf maar ook op de grote zelfstandigheid die Rik en Pieter aan de dag hebben gelegd. Het is hem eveneens opgevallen hoe soepel en creatief zij de vertaalslag konden maken van theorie naar de vaak weerbarstige praktijk. De laureaten zelf kijken inmiddels verder. Rik Adriaens heeft zich ingeschreven aan de Cork University in Ierland om er management en marketing te studeren. Pieter Leemans kijkt ernaar uit om zijn oude droom waar te maken en een tweede diploma te behalen, nl. dat van handelsingenieur. Beiden zijn het erover eens dat Jungheinrichs heftrucks hun toekomstplannen op een hoger niveau heeft getild. Yves PERSOONS


INGENIEUR EN OPLEIDING

Oostends studenten neemt een hoge vlucht OOSTENDE. Afgelopen zomer heeft een team studenten van de KHBO in het kader van het labo micro-elektronica in Bordeaux kunnen deelnemen aan een parabolische vluchtcampagne van de ESA (European Space Agency). De studenten hebben niet alleen de parabolische vlooiensprongen en de vlucht tot een goed einde gebracht, ook hun experiment werd succesvol uitgevoerd. Het betrof een onderzoek naar kristallisatie in gewichtloze toestand, waargenomen door een prototype PCDF CCD Camera. Het was de eerste keer dat een team Vlaamse hogeschoolstudenten door de ESA werd uitgenodigd om deel te nemen

aan

de

Parabolic

Flight

Campaign. Dries Claerbout, Dieter Schepens en Trevor Marreyt zijn inmiddels afgestudeerd en hebben met de parabolische ervaring een streepje voor

bij

het

solliciteren.

Jeroen

Lambert, wetenschappelijk medewerker van het labo micro-elektronica, droomt al luidop van nieuwe (semi-) ruimteavonturen.

Kriebels in de buik Van onze redacteur Docente Ing. Dorine Gevaert en oud-docent ir. Jozef Vanneuville reisden mee af naar Bordeaux om de studenten een hart onder de riem te steken en de vlucht te volgen vanuit het controlecentrum van Novespace, het bedrijf dat de logistiek van de parabolische vluchten van de ESA voor zijn rekening neemt. Het team verzamelde in Merignac waar het vluchtcentrum van Novespace gevestigd is. Vluchtcentrum is een groot woord. Het is eerder een grote hangar, waar de omgebouwde Airbus A300 klaargemaakt wordt voor de bijzondere vlucht. In de zweefruimte van het vliegtuig moeten nl. zetels en alles wat maar enigszins los kan zitten, verwijderd worden. Parabolische vluchten worden veelal aangewend voor de industrie, voor onderzoek in micro-gravity (minimale zwaartekracht). Vooral toepassingen in de geneeskunde en de fysica worden er getest. Ook universiteiten maken gebruik van de diensten voor onderzoek met exacte parameters zonder zwaartekracht. Eén keer per jaar nodigt de ESA studententeams

40


team

uit heel Europa uit. De bedoeling is tweeërlei: enerzijds het onderzoek stimuleren én anderzijds jonge talenten warm maken voor onderzoek in de ruimte en ruimtevaart.

“Het was warm in de vliegtuigcabine, er was weinig luchtverversing. Bovendien was het een ruwe vlucht. Ik ontken niet dat ik een lichte vorm van paniek ervaren heb.”

Interdisciplinaire vlucht

Ruimteonderzoek gesponsord door VIK, IMEC en Telindus

Gedurende 10 dagen hadden de studenten de tijd om hun experiment in de zweefruimte van het vliegtuig op te bouwen. Een 30-tal teams uit diverse Europese landen namen aan de twee vluchten deel. Naast het team van de KHBO (Katholieke Hogeschool BruggeOostende) was ons land ook vertegenwoordigd door een team van de faculteit fysica van de universiteit van Luik. Hun onderzoek had betrekking op het synchroon zwemmen van een school alvinvisjes in gewichtloze toestand. Je moet het maar bedenken. Opvallend was trouwens de aanwezigheid van zeer uiteenlopende disciplines in de onderzoeksteams: elektro-mechanica, fysica, chemie, tandartsstudenten, zelfs fysiologen en psychologen én een filmschool. De Oostendse experimentbox woog 100 kg zwaar en was volledig door de studenten zelf opgebouwd. Dat moest nu in de cabine worden vastgeschroefd op een vooraf bepaalde plaats. De Oostendse studenten hadden een strategische plaats gekozen recht tegenover een team van Italiaanse schonen. Je zou voor minder gaan zweven. Het controleteam van Novespace liet niets aan het toeval over. Iedere vijs werd zorgvuldig gecontroleerd. Toen alle teams het licht op groen kregen, konden de studenten zich klaarmaken voor de voorbereidende vlucht.


“In een mum van tijd ga je van 0G (gewichtloosheid) naar 2G (dubbele zwaartekracht). Dat is wat anders dan een roetsjbaan in Walibi.”

Van 0G naar 2G Voor de vluchten dienden de studenten een medische controle te ondergaan. Bovendien diende iedereen een document te ondertekenen waarmee hij/zij zich akkoord verklaarde voor het nemen van medicijnen voor het vliegen: één amfitaminepil in combinatie met twee andere pillen om het spijsverterings- en zenuwstelsel wat aan banden te leggen. Die medicatie is vrij sterk waardoor een algemeen verdovingsverschijnsel optreedt. Zonder de amfitaminepil zou je kunnen in slaap vallen, en dat is niet de bedoeling van zo'n vlucht. Eén amfetaminepilletje werkt niet verslavend, maar sportbeoefenaars zouden wel positief kunnen plassen bij een dopingcontrole. Een Waals journalist die de briefing voor de veiligheidsinstructies had gemist, werd onverbiddelijk geweigerd omdat zijn verzekering niet geldig zou zijn. Tijdens een voorbereidende vlucht werden 5 parabolen uitgevoerd om de studenten te laten wennen aan de toestand van gewichtloosheid. “Ik kan u verzekeren dat het de eerste keer bijzonder raar doet”, getuigt wetenschappelijk medewerker Jeroen Lambert. “Het was warm in de vliegtuigcabine, er was weinig luchtverversing. Bovendien was het een ruwe vlucht. Ik ontken niet dat ik een lichte vorm van paniek ervaren heb. Je krijgt echt kriebels in de buik. Maar dat went heel snel. Tussen twee parabolen was ons aangeraden een klontje suiker te eten. Van ons team is niemand ziek geworden

42


en daar zijn we behoorlijk fier op. Het moment dat de vloer van het vliegtuig onder je voeten weggaat, Je zou voor minder gaan zweven is wel bijzonder bevreemdend. Dat geeft een heel apart gevoel. Het vliegtuig duikt naar beneden (of omhoog) in een hoek van 45 graden en daalt 2,5 kilometer in 20 seconden. In een mum van tijd ga je van 0G (gewichtloosheid) naar 2G (dubbele zwaartekracht). Dat is wat anders dan een roetsjbaan in Walibi. Maar toch slaag je er snel in je bewegingen te controle- Het Oostendse team met v.l.n.r. wetenschappelijk medewerren en maak je een koprol ker Jeroen Lambert, de docenten Jozef Vanneuville en als een volleerde ruimte- Dorine Gevaert, en de aanstormende ingenieurs Trevor vaarder die al maanden Marreyt, Dieter Schepens en Dries Claerbout. in een ruimtestation verwijselijk in het midden. toeft. Die voorbereidende vlucht was De hele groep genoot trouwens van de noodzakelijk en vijf parabolen waren echt sensatie. Op twee studenten na: eentje wel voldoende. Je hebt zo de kriebels in je was tijdens de voorbereidende vlucht zo buik dat je gewoonweg niet zou kunnen ziek als een hond geworden en werd aanwerken. Vreemd genoeg verwerken je hergeraden de eigenlijke experimentenvlucht senen dat gevoel na enkele dagen, zodat niet mee te maken; een andere viel ten je je als een vis in het water voelt tijdens prooi aan een merkwaardig verschijnsel de experimentele vlucht. Althans de en zag in gewichtloze toestand de wereld meesten toch. Zo hebben we ons zeer op op zijn kop. Gelukkig was het van voorbijons gemak gevoeld bij het uitvoeren van gaande aard. De twee pechvogels werden ons experiment.” opgevangen door het medisch team. “Eigenlijk was dit een van de veiligste vluchten van de wereld”, weet Jeroen “Bedoeling van dit Lambert. “De hoofdpiloot was een Franse testpiloot die zich gespecialiseerd heeft experiment was de vlam voor in paraboolvluchten. Er waren 4 piloten ruimtevaart aan te wakkeren. aan boord die elkaar afwisselden. Een parabool beschrijven bij vrije val vergt Dat is volledig gelukt.” immers heel wat concentratie. Twee boordwerktuigkundigen controleerden de Veiligheid boven alles parameters van het vliegtuig. Bovendien waren een dokter en een vijftal veiligVervolgens werden de studenten verheidsagenten aan boord.” deeld over de twee experimentele vluchOf hij het opnieuw zou doen? ten. Hetzelfde experiment kon dus twee “Onmiddellijk. Ik hoop dat onze hogekeer herhaald worden. De Oostendse school opnieuw geselecteerd wordt. We experimentendoos hield stand. Het prozijn er al mee bezig en zullen een sterk ces van kristallisatie kon op beeld worden dossier indienen.” vastgelegd. De resultaten van het onderWaarop docente Ing. Dorine Gevaert zoek worden nu verder geanalyseerd door inpikt: “Bedoeling van dit experiment was een onderzoeksteam van IMEC. Maar de vlam voor ruimtevaart aan te wakkeren. bovenal was het voor de studenten een Dat is volledig gelukt.” buitengewone ervaring. Hoog in de ruimte legden ze internationale contacten met Italiaanse en andere teams. Of ze hierbij Henk VAN NIEUWENHOVE ook vlinders in de buik kregen, laten we

Groep T kiest voor vijf jaar Met ingang van het academiejaar 2007-2008 gaan in alle hogescholen de masterprogramma's voor industrieel ingenieur van start. Na de 11 Hautes Ecoles voor industrieel ingenieur in Wallonië, kiest ook de Leuvense Groep T voor de vijfjarige studieduur. Voor de bacheloren masterprogramma's zullen de studenten kunnen kiezen tussen een Nederlandstalig of een Engelstalig studieprogramma.

Van onze hoofdredacteur In de vijfjarige opleiding zoals die door Groep T wordt aangeboden (bachelor 3jaar + master 2 jaar), volgen de studenten het eerste en het vierde semester van de tweejarige masterfase aan de hogeschool. Het tweede en het derde semester is voorbehouden voor wat de Groep T noemt 'in-company leertraject in binnenen buitenland'.

Internationale context De hogeschool wil hiermee de studenten zelfstandig en gedurende een langere periode bijkomende ervaring laten opdoen in het beroepsveld. Groep T sluit daarmee aan bij de internationale context

De hogeschool wil de studenten bijkomende ervaring laten opdoen in het beroepsveld. waarbij een tweejarige masteropleiding voor ingenieurs eerder regel is dan uitzondering. Rector Oosterlinck van de KU Leuven was bij de opening van het academiejaar van de hogeschool van mening dat de huidige drieledige structuur (ééncycli, tweecycli en universitair onderwijs) op termijn zal verdwijnen. De rector onderstreepte nochtans de wens voor het behoud van het eigen profiel van de industrieel en

B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Opleiding industrieel ingenieur blijft voor discussie zorgen

burgerlijk ingenieur. “Door de bacheloren masteropleidingen ook in het Engels aan te bieden opent Groep T de deuren voor internationale studenten”, voegde de rector eraan toe. Groep T maakt deel uit van de associatie van de KU Leuven. Voorheen was Groep T een beetje solorijder op het terrein van de onderwijsnetten. Ze maakte geen deel uit van het Nationaal Verbond van het Katholiek Hoger Onderwijs (NVKHO) dat in Vlaanderen de katholieke scholen voor industrieel ingenieur groepeerde.

Samenvattend Voor wie het bos niet meer door de bomen ziet vatten we even samen: In Wallonië is de opleiding voor industrieel ingenieur vanaf dit academiejaar gespreid over 5 jaar. In Vlaanderen bedraagt de studieduur 4 jaar, aan de Groep T is dit binnenkort 5 jaar.

Ing. Noël LAGAST

Ingenieurs bieden hun diensten aan Bedrijven die in contact wensen te komen met een of meerdere van deze ingenieurs, kunnen zich in verbinding stellen met het VIK-secretariaat. Meer info over deze jobdienst en de mogelijkheden tot inschrijving in deze dienst of contact-name door bedrijven, kan men vinden op: www.vik.be

A/041018/40 Ing. Elektronica Promotiejaar: 1994 Vrij: overeen te komen Talen: Nederlands, Engels, Frans, Duits Ervaring: Softwareontwikkeling, Planning, Industriële Automatisering, Research, Lesgeven Belangstelling: Softwareontwikkeling, Industriële Automatisering, Planning, Berekeningen, Opvolging Projecten Regio: Limburg, Vlaams-Brabant A/041018/41 Ing. Elektronica Promotiejaar: 2004 Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Engels, Frans Ervaring: Stage bij Lisec nv te Genk Belangstelling: Kwaliteitscontrole,

R&D in farmacie, (petro-) chemie, voeding Regio: Limburg, Vlaams-Brabant A/041018/42 Ing. ventilatie Promotiejaar: 2003 Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Engels, noties Frans, Duits School: Fachhochschule Erfurt Ervaring: Ingenieur nutsvoorzieningen, ervaring in berekening van luchttechnische installaties voor clean rooms (pharmaceutica, laboratoria) Belangstelling: Studieburaus, installatiefirma's, pharmaceutische bedrijven A/041018/43 Ing. Elektromechanica Promotiejaar: 1987 Vrij: 01/01/2005 Talen: Nederlands, Engels, Frans

Ervaring: Project en Onderhoudsmanagement technische installaties in gebouwen; begroten en beheren budgetten + controle facturatie tot 17mil. EURO/jaar en projecten tot 15 mil.EURO/project. Beheer en dagelijkse opvolging van onderhouds en totale waarborg contracten Interesse: Facility-, service-, onderhouds- of projectmanagement Regio: Brussel, Oost-Vlaanderen en Antwerpen A/041109/44 Ing. Elektromechanica Promotiejaar: 1987 Vrij: na opzeg Talen: Nederlands, Engels, Frans (matig), Duits (matig) Ervaring: Productieplanning, Werkvoorbereiding (Bills of Material), Engineering,

Stockbeheer in metaalverwerkende sector Interesse: Productieplanning (en andere technisch administratieve functies) Regio: Antwerpen, Limburg (West) A/041109/45 Ing. Elektromechanica Promotiejaar: 2004 Vrij: vrijwel onmiddellijk beschikbaar Talen: Nederlands, Engels, Frans, Duits Ervaring: als scheepswerktuigkundige: bijstand machinekamerpersoneel (vakantiewerk& stages aan boord), thesis bij Indaver. Interesse: CAD/CAM, ontwerp engineering, onderhoud, ... Regio: Antwerpen


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Het verdeelde België (4) Eendracht maakt nog steeds macht!

BRUSSEL. In het kader van de hervorming

van

de

opleiding


van

industrieel ingenieurs in ons land werd in enkele bijdragen de evolutie in Wallonië geschetst, van 4 naar 5 jaar. Ook werden enkele verschilpunten tussen de Gemeenschappen onder de loupe genomen, zoals onder meer de associaties en de accreditering. Een land dat met zijn opleiding van industrieel ingenieurs op twee verschillende sporen rijdt, maakt het voor de afgestudeerden die in het buitenland gaan werken moeilijker dan het al is. De violen dienen dus dringend op elkaar te worden afgestemd in noord

Het verhaal raakt stilaan bekend. Met ingang van dit academiejaar kan men in Wallonië alleen nog industrieel ingenieur worden na een opleiding van 5 jaar (3+2). De eerste cyclus van 3 jaar leidt tot “Bachelor en Sciences Industrielles”. De tweede cyclus van 2 jaar leidt tot “Master en Sciences Industrielles”. De 11 Hautes Ecoles hebben daarover een gemeenschappelijk akkoord en zorgen er bovendien voor dat in de ondertiteling van de opleiding de titel van industrieel ingenieur wordt behouden: Master Ingénieur Industriel en Chimie-Biochimie, Construction, Génie Electrique, Electromécanique en Génie Technologique.

en zuid. Op initiatief van de Vlaamse Ingenieurskamer werd in Brussel op 27

Het Waalse voorbeeld

oktober 2004 een bijeenkomst gehouden met de Vlaamse departementshoofden IW&T en Bio en de directeurs van de 11 Hautes Ecoles, de scholen voor industrieel ingenieurs van de Franstalige Gemeenschap. Doel van de bijeenkomst was na te gaan hoe de opleiding van industrieel ingenieur in de beide Gemeenschappen wordt gezien in het licht van de Bolognaverklaring. Het werd een historische bijeenkomst waarbij vooral in overweging werd genomen of een opleiding van 4 jaar aan Vlaamse zijde in Europa nog langer verdedigbaar is. De vraag stellen is ze beantwoorden.

De directeurs van de 11 HE's (tegenhangers de Vlaamse Departementshoofden) hebben zich verenigd in de Association des Directions des Instituts Supérieurs Industriels Francophones (ADISIF). Het ADISIF Interface bureau (in Namen) zorgt voor de coördinatie van stages, onderzoeksprojecten, Europese projecten en vormt de link tussen de bedrijfswereld en de HE's. Voorlopig stelt het ADISIF vijf vaste medewerkers (waaronder één jurist en twee ingenieurs) tewerk. Alle vijf staan ze op de loonrol van de Franstalige Gemeenschap. ADISIF spreekt met één stem naar de buitenwereld en voert een gemeenschappelijke publiciteit via folders en een website voor de werving van studenten. De directeur van ADISIF is dr. Guy Béart.

Midden: dr. Guy Béart, rechts: Ing. Noël Lagast 44


In tegenstelling tot Vlaanderen kent Wallonië geen associaties van hogescholen en universiteiten. Wallonië kent ook geen internationaal accrediteringsorgaan, zoals het Vlaams-Nederlandse Accrediteringsorgaan (VNAO) dat in Den Haag is gevestigd. Het Waalse decreet verschilt daarin grondig van het Vlaams decreet. Er zijn ook nog andere verschilpunten.

Twee sporensysteem Dat de opleiding voor industrieel ingenieur in het noorden en het zuiden grondig verschilt, zowel in structuur (studieduur) als in verwevenheid via associaties en de accreditering, kan geen goede zaak zijn voor de jonge afgestudeerden die hun diploma in het buitenland erkend en gehonoreerd wensen te zien. Het grote opzet van de Bolognaverklaring, met name de transparantie van de diploma's, gaat in eigen land de mist in. We kunnen daarover blijven zeuren en jammeren, maar dit brengt ons geen stap vooruit. We kunnen er ook een communautaire zaak van maken, maar daar heeft niemand een boodschap aan, evenmin als iemand er in het buitenland zal van wakker liggen. Wie op een internationaal forum wil uitleggen dat er vandaag in België twee soorten industrieel ingenieurs bestaan, slaat een mal figuur. Onafgezien daarvan, lijkt het ons onrechtvaardig ten opzichte van de studenten industrieel ingenieur, dit twee sporensysteem in stand te willen houden.

Departementshoofd ir. Jef Vanroy

Betaalde bedrijfsstage In heel de discussie of de opleiding nu 4 of 5 jaar zou moeten worden, wenst de VIK de belangen van de studenten en de afgestudeerden centraal te stellen. Als het in de hele wereld de regel is dat een ingenieursopleiding gespreid wordt over 5 jaar, kan Vlaanderen daar niet tegen optornen. Bovendien stellen we vast dat onze eigen industrie snakt naar ingenieurs die langer stagelopen in het bedrijfsleven, weliswaar met behoud van een degelijke theoretische basisopleiding.

Een land dat met zijn opleiding van industrieel ingenieurs op twee verschillende sporen rijdt, maakt het voor de afgestudeerden die in het buitenland gaan werken, moeilijker dan het al is.

De Waalse industrie heeft duidelijk gekozen voor een langere en betaalde bedrijfsstage, met behoud van de theoretische onderbouw van de opleiding. Dit is gebleken uit een recente bevraging door de Waalse vleugel van Agoria. Door hun opleiding aan te passen aan de wens van de industrie, hebben de Waalse Hautes Ecoles ook resoluut de kaart getrokken van het Europese model (vijfjarige opleiding: 3+ 2). Een ontwikkeling die in Vlaanderen tot nadenken gestemd heeft.

Dr. Guy Béart, voorzitter ADISIF.

Grenzen-verleggend initiatief De Vlaamse I ng eni e ur s k a m e r besprak een en ander tijdens een drietal bijeenkomsten met de Vlaamse departementshoofden, vervolgens ook met de algemeen directeurs van de hogescholen. Op 27 oktober 2004 organiseerde de VIK een grenzenoverschrijdende bijeenkomst met de Waalse directeurs van de 11 Hautes Ecoles. Dr. Guy Béart, directeur van ADISIF, zette uiteen hoe de opleiding voor industrieel ingenieur vanaf dit academiejaar aan Waalse zijde verloopt; departementshoofd ir. Jef Vanroy deed hetzelfde namens zijn Vlaamse collega's. Beide woordvoerders bekeken de verschilpunten tussen Wallonië en Vlaanderen. Zoveel is duidelijk: op deze historische bijeenkomst hebben beide partijen veel van elkaar geleerd.

voorgenomen om op geregelde tijdstippen overleg te plegen met de Vlaamse departementshoofden IW&T en Bio, met de algemeen directeurs van de Vlaamse hogescholen en de Waalse ADISIF.

Het grote opzet van de Bolognaverklaring, met name de transparantie van de diploma's, gaat in eigen land de mist.

VIK kiest voor 5 jaar De Waalse Hautes Ecoles zullen zich hoe dan ook houden aan het 3+2 model, waarbij het laatste jaar van de opleiding vooral wordt voorbehouden voor stage en het realiseren van een eindwerk. Zo werd het althans beklonken met vorig Minister van Onderwijs Françoise Dupuis en door de 11 ADISIF-leden in een samenwerkingsakkoord vastgelegd . Langs Vlaamse zijde krijgt de consensus om over te stappen naar het 3+2 opleidingsmodel een vastere vorm. Het Directiecomité en de Raad van Bestuur van de VIK schaart zich alvast achter de vijfjarige opleiding. De VIK heeft zich ook

Om de violen nog beter op elkaar af te stemmen, geven de Vlaamse en Waalse departementshoofden én de VIK elkaar rendez-vous in Brugge medio maart 2005. Eendracht maakt niet alleen macht, maar is ook broodnoodzakelijk. De belangenverdediging is de belangrijkste opdracht van de Vlaamse Ingenieurskamer. Samen met u stellen wij vast dat de werkwereld van de Vlaamse industrieel ingenieur zich niet meer beperkt tot de grenzen van ons land.

Ing. Noël LAGAST

Ing. Noël Lagast dankt de deelnemers namens de VIK. DECEMBER 2004 - I-mag 45

VERENIGIGS NIEU WS

VIK-Centrum VIK-Centrum Senior Senior Ingenieurs Ingenieurs

Actiever dan ooit Het belooft een drukke winter te worden voor onze senior ingenieurs. Tijdens de komende maanden worden immers

in

het

VIK-huis

in

Deze algemene infovergadering voor de leden is een initiatief van het VIKCentrum Senior Ingenieurs. Spreker is niemand minder dan Algemeen Voorzitter Ing. Jozef Neyens.

Wommelgem tal van activiteiten georganiseerd door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs. Een overzicht. Ingenieur en Kunst: Op zaterdag 18 december 2004 heeft een namiddagcolloquium plaats onder het thema “Ingenieur en Kunst”. De artistieke duizendpoten onder de Senior Ingenieurs zullen hun kunstactiviteiten nader komen toelichten. Tevens worden een aantal kunstwerken van industrieel ingenieurs in het VIK-huis tentoongesteld. Werking van de VIK: In de loop van de maand februari wordt voor de geïnteresseerde leden een "Infovergadering over de VIK-werking" gehouden. Als strijdvereniging voor de verdediging van de diplomagroep Industrieel Ingenieur, moet de Vlaamse Ingenieurskamer zich eveneens richten naar ander maatschappelijke thema's.

Ingenieur en zelfstandige: In samenwerking met het VIK-Centrum voor Zelfstandigen zal midden februari 2005 een rondetafelgesprek plaats vinden met als onderwerp: "Problematiek: Ingenieur en Zelfstandige". En aantal collega's die in diverse sectoren als zelfstandige werken, zullen aan dit initiatief hun medewerking verlenen. Waterkrachtcentrales SPE: In het voorjaar organiseert het VIK-Centrum Senior Ingenieurs, als vervolg op de bezoeken aan de centrales van Gent en Harelbeke, een bezoek aan de waterkrachtcentrales van SPE op de Maas. Verdere thema's die nog uit te werken zijn worden: Verzekeringen - Gentechnologie - Gratis software - werkgroep Genealogie.

Spreekbuis Verder verleent het VIK-Centrum Senior Ingenieurs medewerking aan: het VIK-Vormingsinstituut voor de opstart van de cursus tot het bekomen van de naam VIK-Ingenieur-Expert ® (vanaf januari 2005). het VIK-Centrum Ingenieurs zonder Grenzen en Exchange voor een ontwerp van enquête die gericht is naar VIK-leden met minimum 15 jaar ervaring. Op die manier zal een database “Kennis en Kunde” worden opgericht op vraag van VIK-Ingenieurs zonder Grenzen en Exchange. Door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs wordt tevens een “Actie CUMUL voor gepensioneerden” gepland. Bedoeling is een aantal discriminaties weg te werken uit de bestaande reglementering voor wat betreft het uitvoeren van wetenschappelijk werk. Door de Raad van Bestuur van de VIK werd toelating verleend om namens de VIK als spreekbuis op te treden bij de Rijksdienst voor Pensioenen. Ing. Etienne BEERNAERTS

Medewerkers welkom Voor al deze activiteiten rekenen wij op de bereidwillige medewerking van onze senioren. Aangezien de seniorenwerking van de VIK voornamelijk steunt op het gebruik van internet en e-mail is het van het grootste belang uw e-mail adres te bezorgen aan het VIK-secretariaat op naam van [email protected]

46


VERENIGIGS NIEU WS

Uw stamboom op de computer

VIK Senior Ingenieurs graven naar het verleden

Het gratis genealogieprogramma ALDFAER ALDFAER is uiteraard niet het enige beschikbare programma voor het registreren van de gegevens in verband met familieonderzoek maar het is een “levend” programma. Dit betekent dat het voortdurend aangepast en verbeterd wordt volgens de aanwijzingen van de gebruikers. Dit programma kan u gratis downloaden van op de website http://www.aldfaer.nl Via deze website is heel wat informatie beschikbaar voor de “stamboomonderzoeker”. Tevens kan u aansluiten bij de “ALDFAER-gebruikers-groep” op de website van YAHOO: http://groups.yahoo.co m/group/Aldfaer-user/ Op deze site wordt dagelijks door gebruikers informatie uitgewisseld over het programma en de toepassingsproblemen.

Wie waren uw voorouders, wat deden

boomzoekers, Frans Van Hout, Wim

ze voor de kost en hoe leefden ze? Dat

Van Hout en Victor Vanhouche tijdens

zijn enkele van de vele vragen, die u

een studienamiddag een sterk gedo-

zich kan stellen over familieleden uit

cumenteerd inzicht gegeven in de

een ver of minder ver verleden.

mogelijkheden die het gebruik van

Onder de vlag “Uw Stamboom op de

internet biedt bij het opstellen van uw

Computer” hebben een aantal stam-

stamboom.

De studienamiddag over genealogie werd ingericht door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs, in samenwerking met de Vlaamse ALDFAER-groep. Het talrijk opgekomen publiek werd ingewijd in de genealogie, het gebruik van het World Wide Web en de toepassing van het gratis beschikbare programma ALDFAER.

kers met een analoge familienaam terug te vinden en op een gemakkelijke en kosteloze manier te contacteren. Sprekers gaven dan ook talrijke links door die het graven naar het verleden kunnen vergemakkelijken.

Programma ALDFAER Van archief naar internet Wim Van Hout wijdde de ingenieurs in de familiekunde in. Hij ging dieper in op de methodiek van de genealogie, de definitie van de familie, de zoektocht in de bevolkingsregistratie en het gebruik van diverse aktes, met verwijzing naar de historische achtergronden. De tijd dat opzoekingen naar een familieverleden hoofdzakelijk in archieven en kerkregisters plaats vonden, is voorbij. Vandaag biedt het internet tal van mogelijkheden om de zoektocht te vergemakkelijken. Door Frans Van Hout werd een rondleiding op het internet verzorgd, waar talrijke genealogie-sites te vinden zijn. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld stamboomzoe-

Victor Vanhouche gaf toelichtingen bij het gratis computerprogramma ALDFAER. Als specialist bèta-tester is hij goed geplaatst om het programma te demonstreren en in detail te becommentariëren. Gezien de belangstelling voor dit onderwerp zal door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs een VIK-ALDFAER-Werkgroep worden opgericht die specifiek op dit thema gericht is. Geïnteresseerde collega's kunnen zich hiervoor aanmelden via het VIK-secretariaat of rechtstreeks per mail aan [email protected] Vermits het gaat om een toepassing via internet op PC (MS-Windows), zal alle correspondentie dienaangaande uitsluitend via het web gebeuren. Ing. Etienne BEERNAERTS


VERENIGIGS NIEU WS

Zin en onzin over de bachelor-master zaterdag 5 februari 2005 Dagorde: Op zaterdag 5 februari 2005 organiseert het VIKCentrum Onderwijs van de Vlaamse Ingenieurskamer een studievoormiddag rond het (meer dan ooit) actuele thema “Zin en onzin over de bachelormaster”. Deze gespreksronde heeft plaats in het VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.

09u30 - 10u00: 10u00 - 10u10: 10u10 - 11u00 : 11u00 - 11u30: 11u30 : 12u00:

Ontvangst. Algemene inleiding door Ing. Gilbert De Cort, voorzitter VIK-Centrum Onderwijs. “Zin en onzin over de bachelor-master”, door Ing. Noël Lagast, erevoorzitter VIK. Voorstelling van de Vlaamse Ingenieurskamer, door Ing. Joseph Neyens, algemeen voorzitter VIK. Vraagstelling. Receptie en mogelijkheid voor een bezoek aan het VIK-huis.

Inschrijvingen: VIK-secretariaat. Referte: VEONWBAMA.

Nieuwe VIK ledenservice VIK werkt continu om de service voor zijn leden nog te verbeteren. Zoals u al merkte, werd onze website grondig vernieuwd. Uit onze website statistieken blijkt dat deze vernieuwing echt aanslaat. We noteerden 241.819 hits op onze site in de maand oktober. Inloggen als lid geeft je extra informatie en services.

VIK WEDDENENQUETE 2004

Hoeveel verdient de industrieel ingenieur?

Zo wordt de weddenenquête online getoond en kan je het volledige rapport downloaden. Nieuw is de weddensimulatie die exclusief voor leden een gepersonaliseerd profiel geeft. U hoeft enkel uw profielgegevens in te vullen en ons secretariaat zendt u uw persoonlijk weddenrapport toe. Inschrijven op activiteiten of cursussen gaat eenvoudig en snel, vermits we uw gegevens al kennen.

ONZE NIEUWSTE SERVICE is leden begeleiden in hun carrière. VIK-vorming helpt u de juiste stappen te zetten. Wenst u zich te heroriënteren in uw loopbaan, dan kan VIK u helpen. Wij onderhandelden met ITINERA en kunnen hun loopbaan-begeleidingsprogramma nu gratis aanbieden aan onze VIK-leden (Waarde 110 EUR !). Alle info hierover vindt u op www.vik.be/loopbaan. Inschrijven via de website is vereist. Nieuwe ledenvoordelen zitten in de pijplijn. Wij kondigen ze aan op onze home-pagina. Ing. Paul BERTELS

48


Studiegroepen KUNSTSTOFFEN Kennismaking met TRIZ woensdag 16 februari 2005 TRIZ is een Russisch acroniem dat men meestal vertaald als “Theory of Inventive Problem Solving”. Het is gebaseerd op de analyse van 2,5 miljoen octrooien waarbij telkens nagegaan werd wat de inventive step was en hoe die werd bereikt. Hieruit is ondermeer gebleken dat al deze uitvindingen gerealiseerd werden door toepassing van slechts 40 principes en dat de technische evolutie van voorwerpen zeer voorspelbaar is. Via een contradictiematrix kan men opzoeken welke contradicties door toepassing van welke principes werden opgelost. Hoewel TRIZ de jongste jaren meer en meer een onderdeel is geworden van ruimere innovatiemethoden, is het op zich nog steeds een sterke en groeiende tool die nieuwe denkrichtingen aangeeft bij het zoeken naar innovatieve oplossingen, zowel op technisch vlak als daarbuiten. Deze lezing wil een duidelijk en praktisch beeld scheppen van TRIZ, enkele voorbeelden bespreken en nuttige informatie geven om zelf met TRIZ aan de slag te gaan. Uiteraard staan kunststoffen centraal bij de behandeling van dit thema.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Spreker: Dirk Vervacke. Datum: woensdag 16 februari 2005 om 20u00 Kostprijs: Leden VIK en KIVI-NIRIA: gratis, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOKUNTRIZ.

in complexe verkoopsituaties. Vertrekkend vanuit het strategisch plan van uw Business Unit, maakt u eerst een commercieel actieplan. 1) Power Base - Beïnvloed de juiste personen! Is er een beslissingscomité? Hoe komt u te weten wat ze vertellen als u er niet bent? U ontrafelt het interne machtsspel bij grote beslissingen. Hoe tekent u de machtsbasis bij grote beslissingen? U herkent de tegen- en medestanders en maakt een robotfoto van de belangrijke spelers. 2) Hoe ontdekt u de Pijnketen? Hoe laat u managers praten over hun eigen ambities en vooral over de wensen en pijnpunten van hun collega's en van hun directe chef? Hoe ontdekt u de pijnketen? Met de pijnketen visualiseert u de toegevoegde waarde doorheen de organisatie 3) Value Based Selling Value Based Selling wil u technieken leren om de toekomstige waarden van uw gesprekspartners te vergroten. 4) Outsmarting the Competition Hoe ontdekt u de achillespees van de concurrent? Wat doet u als hij u op de hielen zit? Brengt u uw groeiklanten al in kaart in een eenvoudig marketingmodel. Weet u hoe een ideale penetratiestrategie in elkaar zit? Belet u dat zijn verrassingsaanvallen doel treffen? Frank Robeyns is managing consultant bij traininghouse Robeyns &Partners. Hij is een bekende personaliteit in de trainingswereld en wordt ook als gastdocent enorm gewaardeerd omwille van zijn vernieuwende invloed op verkoop en marketing. [email protected]

TECHNISCHCOMMERCIEEL Strategisch verkopen dinsdag 25 januari 2005 Tijdens deze praktische uiteenzetting leert Frank Robeyns u strategisch denken

spreker Frans Robeyns

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Desguinlei 94, 2018 Antwerpen http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm Datum: dinsdag 25 januari 2005 om 20u00. Verwelkoming deelnemers vanaf 19u30 met broodjes en drankjes. Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden; niet leden betalen 15 EUR. Partner gratis! Na de lezing wordt een receptie aangeboden met open bar en netwerking tot 23u00. Gelieve tijdig te komen. Parking hotel is beschikbaar tegen betaling. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 23 januari 2005. Referte: VOTCMOFFER.

Verkopen in een tijd van overinformatie dinsdag 22 februari 2005 Frank Wouters is niet bang om commotie te veroorzaken. Nadat hij eerder al in zijn boek “De Bedrijfsnar” de marketingwereld op zijn kop zette met zijn marketingtheorie “Value Centred Marketing”, zorgt hij met zijn verkoopvariant “Value Centred Selling” opnieuw voor sceptische tegenstanders en hevige aanhangers. Met Value Centred Selling gooit hij heel wat traditionele verworvenheden overboord en wil hij verkopers van hun illusies, maar ook van hun frustraties bevrijden.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Desguinlei 94, 2018 Antwerpen http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm Datum: dinsdag 22 februari 2005 om 20u00. Verwelkoming deelnemers vanaf 19u30 met broodjes en drankjes. Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden; niet leden betalen 15 EUR. Partner gratis! Na de lezing wordt een receptie aangeboden met open bar en netwerking tot 23u00. Gelieve tijdig te komen. Parking hotel is beschikbaar tegen betaling. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 19 februari 2005. Referte: VOTCMPRETE.


Studiegroepen VOEDING Tanks in de voedingsmiddelenindustrie donderdag 20 januari 2005 We gaan in op de eigenschappen van de belangrijkste roestvaste staalsoorten in de voedingssector en in de tankbouw: 430, 304, 321, 304L, 316, 315Ti, 316 L en duplex roestvast staal. Het lassen, de oppervlaktebehandeling en de corrosiviteit van enkele procesmedia in de voedingsmiddelenindustrie: diverse watersoorten, stoom, diverse zuren, logen, hypochloriet en enkele voedingsmiddelen/dranken als voorbeeld. Welke problemen komen zoal voor met RVS in de voedingsmiddelenindustrie? Voorbeelden aan de hand van meegebrachte schadevoorbeelden en Powerpoint foto's. Dit onderdeel van het seminarie is toevertrouwd aan Force Technology Netherlands bv. Force Technology Netherlands bv heeft meer dan 15 jaar ervaring met de mogelijkheden en onmogelijkheden van roestvast staal in de procesindustrie, voedingsmiddelenindustrie, bij olie- en gaswinning, in de farmaceutische industrie en bij de nutsbedrijven. Alle schadevormen bij vrijwel alle processen zijn hen bekend, zodat zij een goed onderbouwd advies kunnen verstrekken. Deze themalezing is speciaal aangepast aan de voedingsnijverheid zodat de deelnemers niet alleen theoretisch worden bijgeschoold, maar de kennis ook in de praktijk kunnen omzetten.

Het belang van tankreiniging neemt immer toe. De productie van meer verschillende producten vereist meer tankreinigingen. De wetgeving en normen voor het reinigen worden steeds strenger. De staat legt strengere eisen op voor afvalwater. De kostprijs van zuiver water neemt toe. Door het optimaliseren van bestaande of nieuwe tankreiniging kunt u duizenden euro per jaar besparen. Tevens draagt u bij tot een schoner milieu. De bedrijven Lameco en Ecolab, zullen u vanuit hun eigen specialisatie, respectievelijk tankreinigingsarmaturen en reinigingsmiddelen, de weg tonen naar een betere en goedkopere tankreiniging.

PRAKTISCH

Plaats: Captain’s Table, Skaldenstraat 121, Gent (Sint-Kruis-Winkel). Makkelijk bereikbaar in het havengebied. Liggingsplan: zie www.captainstable.be Datum: donderdag 20 januari 2005, van 15u45 tot 19u45 (buiten de spitsuren). Pauze met drankjes en broodjes is voorzien. Kostprijs: 16 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 22 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOVOETANKS.

VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt artistiek colloquium in

50


Studiegroep Bedrijfsbeleid 14.12.2004: Lezing "Projectmanagement", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Bouwkunde 29.12.2004: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Elektriciteit 16.12.2004: Lezing "Phoenix", VIK-huis, Wommelgem, 19u30 Studiegroep Kunststoffen 16.02.2005: Lezing: TRIZ", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 14.04.2005: Lezing: Oppervlaktereinheid/ bedrukbaarheid, VIK-huis, Wommelgem Studiegroep Technisch-Commercieel 25.01.2005: Lezing: De winnende offerte, Antwerpen, 20u00 22.02.2005: Lezing: Presentatietechnieken, Antwerpen, 20u00 22.03.2005: Lezing: Realistische kijk op de verkoop, Antwerpen, 20u00 26.04.2005: Lezing: Doelgericht presenteren door optimale communicatie, Antwerpen, 20u00 Studiegroep Veiligheid-Milieu 16.12.2004: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Voeding 20.01.2005: Lezing: Tanks en efficiënt tankreinigen in de voedingsmiddelenindustrie, Gent, 15u45

Ingenieur en Kunst Het VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt op zaterdag 18 december 2004 in het VIKhuis, Wommelgem een namiddagcolloquium in met als thema "Ingenieur en Kunst". Enkele Senior Ingenieurs zullen hun artistieke activiteiten nader komen toelichten. Vervolgens zal een panelgesprek volgen over het onderwerp. Het geheel zal omlijst worden door een kleine tentoon-

AGENDA BIJEENKOMSTEN

stelling van enkele recente kunstwerken van onze eigen VIK-leden. Collega's die aan dit artistieke colloquium willen deelnemen en er eventueel actief hun medewerking aan verlenen, kunnen zich alvast aanmelden bij het VIK-secretariaat, [email protected], tel. 03 259 11 19, met referte: VOSENKUNST.

I-mag THE LEADING MAGAZINE FOR ENGINEERS HÉT MEDIUM VOOR DOELGERICHTE

productreclame bedrijfscommunicatie personeelsadvertenties studenteninformatie event publiciteit

ONZE TROEVEN

20.000 oplage: de grootste ingenieursvereniging van het land 1.000 ondernemingen met bedrijfslidmaatschap 75% van de lezers/ingenieurs tussen 20 en 40 decision makers in alle sectoren van de industrie ingenieurs/specialisten in alle technologische vakgebieden

PIJLERS VAN I-MAG

hot news uit de technologiesector vinger op de pols van het bedrijfsleven economisch maatschappelijke visie networking permanente vorming

ADVERTEREN MET VOORSPRONG

het beste medium om ingenieurs te bereiken informeer naar onze gunsttarieven gratis service op de website voor personeelsadvertenties diverse formules internet advertising op www.vik.be Info: 03 259 11 09 - [email protected]

ONZE LEZERS MAKEN UW VERSCHIL: 20.000 INGENIEURS EN 1.000 BEDRIJVEN

WINNERS IN PRINTING

Hightech, vel na vel

• HOOGWAARDIG DRUKWERK • ONTWERP & LAYOUT • DIGITAL PRINTING • DIGITALE HIGHTECH • PLOTS & PLANAFDRUK • AFWERKING EN SERVICE • GEADRESSEERDE MAILINGS • LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE • NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak

[email protected] Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP

Concept & inhoud magazines

Adegemstraat 147 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | [email protected]

I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Kunst & MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents