I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

I-mag INGENIEURSMAGAZINE

rs me Bar t So

ck lin r e os t Rector O

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

is pol Techno

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 42 • nummer 1, januari 2004 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

HOOFDREDACTEUR Ing. Johan Devos EINDREDACTEUR Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. E. Aelbrecht - Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born - Ing. B. Demol - Ing. H. Derycke Ing. J. Devos - Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret - Ingrid Van Damme SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 50,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 25,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 12,50 voor studenten-industrieel ingenieur € 65,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.) MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected]

Het gaat over ónze toekomst Als het wat minder goed gaat met de economie en de industrie, zoekt men naar reddingsboeien om boven water te blijven. Opvallende vaststelling daarbij is dat men in die omstandigheden vaak komt aankloppen bij die beroepsgroepen die een hoofdrol spelen in het raderwerk en een gunstige invloed kunnen hebben op de evolutie van het economisch en industrieel proces. Dat men in eerste instantie terecht komt bij mensen met ideeën die bovendien de handen uit de mouwen steken, mag niet verwonderlijk klinken. De 52.000 industrieel ingenieurs die wij vertegenwoordigen, staan bovenaan die lijst. Onze groep kan een cruciale rol spelen in het economisch herstel. Wij willen die verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan en staan klaar om met de beleidsmensen aan tafel te zitten om te praten over de rol van de ingenieur in het Vlaanderen van morgen en concrete ideeën voor te stellen. Het VIK-Internationaal Symposium, dat op 5 december 2003 in Brussel werd gehouden, heeft verhelderend gewerkt. Vertegenwoordigers van de politieke wereld, van het onderwijs en van de industrie hebben er gedebatteerd op hoog niveau en geen heilige huisjes gespaard. De belangrijkste conclusie die aan dit symposium kan worden vastgepind, is dat bij iedereen de wil aanwezig is om de dingen te veranderen, om te streven naar een flexibele opleiding en een efficiënte doorstroming van de jonge talenten naar de industrie. Dat de meningen hoe dat in zijn werk moet gaan, nog verschillen, is onvermijdelijk en evident. Vooruitgang kan men slechts bekomen door de schok der ideeën. Het is één van de basisvoorwaarden van het democratisch erfgoed dat we met zijn allen verdedigen. De VIK wil in dit debat de rol van Go Between blijven spelen, als schakel tussen politiek en onderwijs, tussen politiek en industrie, tussen onderwijs en industrie. De roep naar praktische ingenieurs is nooit zo groot geweest dan vandaag. In heel de wereld. De mondiale concurrentie is bikkelhard geworden. Niemand wil graag zijn verworvenheden en zijn welzijn opgeven. Dat andere continenten vooruit willen, is hun volste recht. De wereld is gebaat bij meer evenwicht. Dat wij – en dan heb ik het over Vlaanderen – onze positie willen handhaven is eveneens ons volste recht. Maar dit kan alleen als we onze sterke punten verstevigen en onze zwakke punten verbeteren. Iedereen is ervan overtuigd dat de opleiding van onze ingenieurs op wereldniveau staat. Maar tegelijk moeten we vaststellen dat deze talentvolle ingenieurs ervoor terugdeinzen om voluit te gaan, te ondernemen, hun ideeën te realiseren, hun plannen te concretiseren. Hier wringt het schoentje. Er is een kloof gegroeid tussen onderwijs en industrie en iedereen beseft dit. Uit de buurlanden komen signalen overwaaien hoe het beter kan, hoe de kruisbestuiving tussen onderwijs en industrie wél kan werken. De VIK zal niet nalaten de voorbeelden uit het buitenland te bestuderen, te toetsen aan de Vlaamse realiteit en te brainstormen over de toekomst van onze industrie, over onze toekomst. Ik heb het gevoel dat het debat rond de BaMa nu op een hoger échelon gevoerd wordt. Dat het niet meer alleen gaat over de transparantie van diploma’s, over accreditering en de vorming van associaties. Het gaat vooral over de toekomst van onze industrie, over het instandhouden van ons welzijn. Om die toekomst veilig te stellen, moeten we alle talenten mobiliseren én stimuleren.

Ing. Joseph NEYENS Algemeen Voorzitter VIK

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

In dit nummer: Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 42 Nummer 1 januari 2004

Bart Somers

Rector Oosterlinck

4

Symposium in woord

8

... en beeld

12

12

VIK-PARTNERS:

Projectmanagement

22

Barco prijzen

Winners

41

Technopolis

42

44

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 Sint-Denijs-Westrem

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Een nieuw élan voor ondernemen in Vlaanderen

B

russel. Op 5 december jl., ter gelegenheid van het VIK-Internationaal Sym-

posium in Brussel, hield ministerpresident Bart Somers voor het eerst een toespraak voor de VIK. Een drukke ministerraad verhinderde Bart Somers aanwezig te zijn op het symposium, maar de ministerpresident hield eraan het internationale gezelschap persoonlijk te verwelkomen. Met een begeesterende toespraak, die via video-conferencing in een volle congreszaal werd vertoond,

zette

Bart

Somers

meteen de toon voor een boeiende en hoogstaande discussie rond de implementatie van de BaMa-akkoorden.

De minister-president had woorden van lof voor de industrieel ingenieurs die een sleutelpositie bekleden in onze industrie en economie en vanuit Vlaanderen een belangrijke bijdrage kunnen leveren tot de groeiende Europese integratie. Na wijlen Gaston Geens en Luc Vandenbrande is hij de derde ministerpresident die zijn stem laat horen op een symposium van de Vlaamse Ingenieurskamer.

4

I-mag - JANUARI 2004

Mis sion St atement van minister-president

Ba r t Somer s

Van onze redacteur

Een drukke ministerraad met meer dan 100 punten en een betoging in het centrum van Brussel, verhinderden ministerpresident Bart Somers (39) op het laatste ogenblik aanwezig te zijn op het VIKInternationaal Symposium. De VLD-topman hield er echter aan zijn boodschap persoonlijk over te brengen. Uit zijn toespraak die als een mission statement kan worden aanzien, lichten we een aantal belangrijke passages, die we van het Engels naar het Nederlands vertalen.

1. VIK-internationaal symposium: een belangrijk en veelbesproken event. "De organisatoren (de VIK, n.v.d.r.) zijn erin geslaagd van dit symposium een belangrijk en veelbesproken event te maken. Dit is vooral te danken aan de aanwezigheid van een aantal gerenommeerde sprekers uit binnen- en buitenland, waaronder tal van rectoren en professoren van prestigieuse universiteiten uit verschillende landen van Europa. De aanwezigheid van sterke delegaties uit de hogescholen en het bedrijfsleven in Vlaanderen, betekent een extra stimulans. Ik wil hier ook collega Marleen Vanderpoorten, minister van Onderwijs, danken voor haar bijdrage in dit debat."

2. Bologna-verklaring: een ware revolutie en een flinke stap voorwaarts. "De aanleiding tot dit internationaal symposium is te vinden in de Italiaanse stad Bologna, die haar naam heeft verbonden aan de Bologna-verklaring die een ware revolutie en een flinke stap voorwaarts betekent voor het hoger onderwijs in Europa. De Bologna-verklaring heeft de krijtlijnen vastgelegd van een radicale integratie van het universitair en hoger onderwijs in die Europese landen die het charter hebben ondertekend. Eén van de sterkhouders van dit akkoord is het streven naar transparante en gelijkwaardige graden en diploma’s in een Europese context en het niveau van het hoger onderwijs in de diverse landen tot dezelfde hoogte te brengen."

3. Vlaanderen: belangrijke rol in Bologna-debat. "Vlaanderen heeft een belangrijke rol gespeeld in het Bologna-debat. Ik wil hier ook ode brengen van collega Marleen Vanderpoorten, die namens de Vlaamse Regering, samen met enkele andere ministers een hoofdrol heeft gespeeld in het tot stand komen van het Bolognaakkoord. Ook onze onderwijsinstellingen hebben op pro-actieve en constructieve wijze hun medewerking verleend, net als beroepsverenigingen zoals de Vlaamse Ingenieurskamer (Flemish Chamber of Engineers), die zich gedurende jaren heeft ingespannen om het debat rond de bachelor-master hervorming in de juiste banen te leiden."

4. Associaties: uitstekende oplossing voor integratie van hogescholen en universiteiten. "Vlaanderen heeft een uitstekende oplossing uitgetekend voor de integratie van hogescholen en universiteiten via de Associaties. Samen met u deel ik de hoop dat deze hervorming de democratisering van het onderwijs verder zal in de hand werken, het niveau van de opleidingen in de verschillende studierichtingen en regio’s zal verhogen en de kwaliteit van het studentenleven in het algemeen zal bevorderen."

5. Twee Vlaamse troeven: onderwijs en ondernemingszin. "Het stemt mij tot vreugde dat het debat rond deze fundamentele hervormingen op hoogstaande wijze verder gevoerd wordt in Brussel, de hoofdstad van Vlaanderen en van Europa. De combinatie van twee Vlaamse troeven kan hier doorslaggevend zijn. De eerste troef is het Vlaamse hoger en universitair onderwijs dat tot de top in Europa behoort. De tweede troef is de Vlaamse ondernemingszin die Vlaanderen tot één van de meest voorspoedige regio’s in Europa maakt. Vlaanderen wil deze twee troeven behouden en verder ontwikkelen. De inspanningen van onze regio om verder te bouwen aan de Europese integratie, internationale networking en intense internationale samenwerking en uitwisseling, moet in die context gezien worden."

JANUARI 2004 - I-mag 5


Mis sion St atement 6. VIK: belangrijke medespeler in de Ondernemingsconferentie.

8. 52.000: Vlaanderen weet wat industrieel ingenieurs waard zijn.

"Van groot belang in die optiek is de constructieve deelname van de sociale partners tot de Ondernemingsconferentie. Deze Ondernemingsconferentie wordt tevens ondersteund door een breed platform van vertegenwoordigers uit de zakenwereld, universiteiten, hogescholen en research centra. Mijn eerbetoon gaat ook naar de Vlaamse Ingenieurskamer die een belangrijke bijdrage levert binnen dit platform. Industrieel ingenieurs zijn best geplaatst om een brug te slaan tussen wetenschap, techniek, technologie en vernieuwing enerzijds én ondernemers, industrie en zakenwereld anderzijds."

"In een kleine regio als Vlaanderen weten we wat industrieel ingenieurs waard zijn. Vlaanderen heeft 52.000 industrieel ingenieurs. De Vlaamse Ingenieurskamer die hun belangen ter harte neemt, telt 20.000 aangesloten leden, waaronder een 1000tal bedrijven. Deze groep vormt een zeer breed platform, is stevig ingebed in het ondernemingsleven en onderhoudt een sterke band met de hogescholen. Het is mijn hoop en overtuiging dat de Vlaamse Regering, de sociale partners en alle betrokken belangengroepen op korte termijn de Ondernemingsconferentie met een gunstig resultaat kunnen afsluiten en het ondernemen in Vlaanderen een nieuw élan geven."

7. Industrieel ingenieurs: scharnier tussen industrie, onderwijs en onderzoek. "Er zijn haast geen bedrijven denkbaar in welke bedrijfssector dan ook, die geen beroep doen op industrieel ingenieurs. In vele bedrijven stoten de industrieel ingenieurs door naar het topmanagement. Ingenieurs vormen een belangrijke en drijvende kracht in de ontwikkeling van het welzijn. Ze bekleden een scharnierpositie tussen de industrie, het onderwijs en het onderzoek en kunnen een hoofdrol spelen in de ontwikkeling van nieuwe initiatieven en het begeleiden van creatieve en jonge talenten."

Tot zover Bart Somers, Vlaams ministerpresident.

Henk VAN NIEUWENHOVE

CURRICULUM Geboren: Mechelen, 1964.

Politieke loopbaan:

Studies: licentiaat in de rechten (K.U.Leuven).

1994: gemeenteraadslid in Mechelen. 1999: federaal volksvertegenwoordiger (VLD). Parlementaire commissies: Commissie voor de Herziening van de Grondwet en de Hervorming van de Instellingen. Commissie voor de Infrastructuur, het Verkeer en de Overheidsbedrijven. Commissie voor de Politieke Vernieuwing. 2001: burgemeester van Mechelen. 2003: Vlaams minister-president.

Beroepsactiviteiten: 1992: adjunct-hoofdredacteur Burgerkrant. 1995: VLD-woordvoerder (ad interim). 1995: universitair medewerker VLD-senaatsfractie. 1997: VLD-woordvoerder.

6


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Rector André Oosterlinck

L

euven. Van

achter

zijn

bureau kijkt hij recht in de ogen van Albert Einstein,

geportretteerd door Jan Burssens, één van onze belangrijkste naoorlogse portretschilders. Burssens

Samenwerking over de grenzen heen maar binnen de grenzen

borstelde het genie op expressionistische wijze in ruwe trekken en wilde kleuren. Einstein ziet er letter-

Van onze redacteur

lijk uit als een warhoofd, met grillige haardos, woekerende wenkbrauwen, overweldigende snor en stekelige stoppelbaard. Met zijn guitige ogen kijkt hij de toeschouwer aan, alsof hij iedereen in het ootje wil nemen. Dat deed hij ook door de wetenschap, de verzameling van kennis, overhoop te halen. Rector André Oosterlinck weet zich goed omringd door dit staaltje van karaktervolle schilderkunst. Als man van de wetenschap en de technologie, heeft hij mogen proeven van de wereld van taal en kunst. Voorwaar, een zeldzame combinatie, die niet noodzakelijk leidt tot betere inzichten, maar wel tot andere inzichten.

8


Hoge bomen vangen veel wind. Prof. dr. ir. Ing. André Oosterlinck weet ervan mee te spreken. Als rector van ’s lands oudste universiteit, de K.U.Leuven, als voorzitter van de Associatie K.U.Leuven, wordt hij geregeld onder vuur genomen. Studenten noemen hem wel eens smalend de Napoleon van de universiteit. Een rector die de kritische ingesteldheid van zijn studenten hoog in zijn vaandel voert, kan daar mee leven. Sommigen vinden dat hij te Amerikaans is ingesteld, anderen vinden hem dan weer te Europees denken. Waar iedereen het echter over eens is, is dat André Oosterlinck een hoofdrol speelt in de hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Sedert 1995 staat hij aan het hoofd van één van de oudste universiteiten van Europa, de K.U.Leuven. André Oosterlinck is industrieel ingenieur elektronica (KaHo St Lieven Gent) én burgerlijk elektrotechnisch-werktuigkundig ingenieur (K.U.

Leuven). Door zijn doctoraat kwam hij in aanraking met de wereld van de geneeskunde. Via onderzoek in de spraaktechnologie betrad hij de domeinen van de letteren en de psychologie. "Ik maak nog wel gebruik van de methodiek die ik als ingenieur heb aangeleerd", aldus rector Oosterlinck. "Maar ik heb niet de typische ingenieursingesteldheid. Ik heb geleerd over de grenzen te kijken en multicultureel te denken." De schok der ideeën is de grondslag van de vooruitgang. Een gesprek met een rector die zijn universiteit doorheen de belangrijkste structurele veranderingen van de laatste 50 jaar moet loodsen.

De kracht van samenwerking Wie dacht dat met de goedkeuring van de BaMa-hervorming het laatste woord gezegd was, heeft het verkeerd voor. Pas nu dringt het volledig tot eenieder door

dat de implementatie van Bologna zéér verregaande gevolgen zal hebben voor het hoger onderwijs in Vlaanderen én in Europa. De K.U.Leuven was de eerste om in zijn kaarten te laten kijken voor volgend academiejaar. De studieprogramma’s van de nieuwe bacheloropleidingen zijn revolutionair te noemen. Ook de associatie van de Leuvense universiteit met 13 hogescholen zal drastische gevolgen hebben.

"We moeten streven naar ingenieurs die niet alleen wetenschappelijk multidisciplinair zijn, maar ook gedragsmatig multidisciplinair." Waarom zijn deze associaties ontstaan? Rector André Oosterlinck: "De kaderwet op het Hoger Onderwijs van juli 1970 heeft ons opgezadeld met een tripolair systeem, waarin naast het universitair onderwijs ruimte was voor hoger onderwijs van 1 cyclus en 2 cycli. Deze laatste opleidingsvorm was van academisch niveau, niet gelijkgesteld met het universitair niveau, maar wel uitwisselbaar. Een tussenoplossing, een tweeslachtige situatie. Door de invoering van de Bama wordt het hoger onderwijs van het lange type volledig geacademiseerd, op universitair niveau getild. Concreet voor ingenieurs betekent dit dat er twee universitaire opleidingen naast elkaar bestaan, op hetzelfde niveau, maar met een ander profiel. Je kan dat vergelijken met een licentiaat natuurkunde en een burgerlijk ingenieur elektronica. De opleiding industrieel ingenieur mag geen afkooksel worden van de opleiding burgerlijk ingenieur. De enorme winst zit hem in de samenwerking die ons in staat stelt de kwaliteit van het hoger onderwijs te bevorderen. Winst voor de overheid omdat samenwerking ook optimalisering (liever dan rationalisering) betekent. Winst voor de industrie omdat de kwaliteit en de diversiteit van de opleidingen verhoogt. En vooral winst voor de studenten omdat het palet van opleidingen interessanter wordt. Vandaag wordt de industrieel ingenieur beter voorbereid op een beroepsloopbaan, de burgerlijk ingenieur wil dat ook. De burgerlijk ingenieur krijgt een andere wetenschappelijke bagage mee, de industrieel inge-

nieur wil dat ook. Door een correcte profilering kunnen de programma’s veel beter op elkaar worden afgestemd. Bovendien wordt de overgang van het ene programma naar het andere veel soepeler en worden vele combinaties mogelijk."

Hoe zal die samenwerking tussen de universiteit en de hogescholen er concreet uitzien?

"Concreet voor ingenieurs zullen er twee opleidingen bestaan, op hetzelfde niveau, maar met een ander profiel." AO: "Het is niet mogelijk dat iedere instelling van hoger onderwijs alle specialisaties aanbiedt. Het is ook niet denkbaar dat overal in Vlaanderen universiteiten op fietsafstand te vinden zijn. Specialisaties zijn onvermijdelijk. Dit wordt in de hand gewerkt door twee factoren: 1. de verdieping van het hoger onderwijs op wetenschappelijk vlak (academisering), wat een grote nood aan laboratoria met zich meebrengt, duur, enorme werkingskosten, etc… 2. de kwaliteitscontrole van het hoger onderwijs (accreditering). Neem nu het voorbeeld van de elektronica: in Leuven hebben we 25 profs in die richting, wat betekent dat we in de opleiding 25 subdomeinen aanbieden. Je kan toch niet verwachten dat alle hogescholen een zelfde diversiteit van opleiding in

de elektronica kunnen nastreven. Enkele zullen dat wel aankunnen. Sommige labo’s zijn voorzien van meetapparatuur die 5 tot 10 miljoen euro kost. Het komt er op aan die labo’s open te stellen voor een zo groot aantal studenten die in die richting specialiseren. Dat wil niet zeggen dat de studenten iedere week gebruik moeten kunnen maken van hetzelfde labo. In sommige gevallen levert één dag labo voldoende metingen op om een student een heel jaar zoet te houden. Er zijn twee oplossingen om de uitwisseling te concretiseren: 1. het is eenvoudiger om een prof te verplaatsen dan een groep studenten; 2. door distance learning kan heel wat worden opgevangen. Netwerking en virtuele samenwerking zullen aan belang winnen. Met dien verstande dat het menselijk contact nooit voor 100% kan uitgeschakeld worden. Het sociaal contact tussen de prof en de studenten blijft belangrijk."

Credits ja, maar binnen een jaarsysteem Flexibiliteit zal zich ook uiten in de mogelijkheid tot spreiden van de opleiding in de tijd. AO: "Ik ben daar een groot tegenstander van. Credits ja, die hebben we trouwens al ingevoerd, maar binnen een jaarsysteem. De verleiding zou te groot kunnen worden voor de student om een half jaar te werken en een half jaar te rusten. Bovendien maakt de tijdsdruk deel uit van de opleiding en de voorbereiding van de studenten op een beroepsloopbaan. Ook de

André Oosterlinck met o.m. Alan Greenspan, Fons Verplaatse en Wim Duisenberg.


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

mogelijkheid om een cursus van het eerste jaar in het laatste jaar af te leggen, keur ik niet goed. De studieprogramma’s worden tenslotte niet lukraak samengesteld, maar er zit een logische opbouw en continuïteit in. Ik ben voorstander van een zo groot mogelijke keuzevrijheid binnen aanvaardbare normen, zelfs over de grenzen van de faculteiten heen. Als de student zomaar kan kiezen, hangt het programma niet meer aan elkaar. Waar ik wel in geloof is een grotere mobiliteit van doctoraatsstudenten. Wij hebben nu 30% buitenlandse doctorandi. Ik wil dat aantal graag opgetrokken zien tot 50%."

Hoe reageert u op de kwaliteitsbewaking van de opleidingen? AO: "Zeer positief. Opleiding van studenten is een maatschappelijke taak die door de overheid gesubsidieerd wordt. Ik vind het niet meer dan normaal dat er controle wordt uitgeoefend op de kwaliteit van het onderwijs. Op dat vlak is er trouwens al heel veel veranderd. U en ik hebben nog

professoren gekend die hun cursus kwamen afdreunen in de les. Die zijn eruit. De excentrieke gevallen zijn verdwenen. Vraag is echter: hoe meet je de kwaliteit van het onderwijs? Er is een methodologie ontwikkeld voor het meten van wetenschappelijk onderzoek, maar niet voor het meten van universitair onderwijs. De evaluatie moet op twee vlakken geschieden: onderwijs en onderzoek. Dat is niet zo eenvoudig. Waar leg je de lat? Onze studenten werken zeer hard en we weten dat we er nogal de zweep op leggen. Onze ingenieursstudenten werken gemiddeld 1800 à 2000 uren per jaar, tegenover 1300 à 1400 in Nederland. Door hun welbespraaktheid halen de Nederlanders hetzelfde niveau bij het begin van hun loopbaan, maar na 3 jaar komen onze ingenieurs bovendrijven omdat ze een veel betere basis hebben. Dat klinkt misschien als een boutade, maar het is zo. Het zijn gemiddelden natuurlijk."

"Men wil een grote egalisering en we zijn een heel mooie grasmat aan het ontwikkelen. Maar ik mis de uitschieters."

Nood aan voortrekkers U bent een product van de jaren ’60. Hoe zijn de studenten geëvoleerd? AO: "De studenten zijn veeleisender geworden, mondiger, en ze maken gebruik van hun rechten, gelijk hebben ze. Ze zijn zakelijker ingesteld, maken overeenkomsten met de professoren, bepalen mee hoe het examen er zal uitzien. Maar ze zijn mondiger voor zichzelf dan voor de maatschappij. Tenminste, dat is mijn oordeel. Ze zijn een onderdeel van een consumptiemaatschappij waarin regelgeving almaar belangrijker wordt. Ik hoop dat dit niet ten koste gaat van het engagement en de creativiteit. Onze taak, en dan heb ik het over het onderwijs in het algemeen, is meer dan diploma’s uitreiken, maar houdt ook een stuk persoonlijkheidsvorming in. Daarom heb ik ook mijn twijfels over een overmatig gebruik van distance learning."

"De studenten zijn mondiger voor zichzelf dan voor de maatschappij."

Hoe ziet u de instroom van de studenten - en laat het ons dan vooral over ingenieurs hebben - evolueren in het bedrijfsleven? "Onze studenten scoren heel goed in het buitenland. De basis van hun opleiding is goed. Maar ik stel me toch een aantal vragen en daar wil ik ook aan werken vanuit

10


CURRICULUM Prof. dr. ir. Ing. ANDRE OOSTERLINCK Faculteit Toegepaste Wetenschappen. Geboren in Kalken (1946). © Foto’s: Rob Stevens

"De verleiding zou te groot kunnen worden voor de student om een half jaar te werken en een half jaar te rusten."

mijn voorzittersrol in de Associatie. Een gemeenschap die vooruit wil, heeft voortrekkers nodig. Als we de bereidheid om ondernemer te worden in Vlaanderen meten - ik refereer aan een onderzoek van de Vlerickschool -, hebben we één van de laagste scores in Europa. Zelfs Wallonië scoort een heel stuk beter op dat vlak. Men wil een grote egalisering en we zijn een heel mooie grasmat aan het ontwikkelen. Maar ik mis de uitschieters. Waarom kapseizen vele goede bedrijven? De ingenieurs – en ik heb het zowel over burgerlijk als over industrieel ingenieurs – maken een heel mooi product, maar het is niet steeds aangepast aan de markt. Dat moeten we durven onder ogen zien. Misschien moeten we wat minder theorie verkopen en de onde rne mingsg e e s t aanwakkeren: flexibiliteit, zich snel aanpassen aan veranderende situaties, beslissingen nemen, de durf om verworven kennis meteen toe te passen… Ik ben van oordeel dat we moeten streven naar ingenieurs die niet alleen wetenschappelijk multidisciplinair zijn, maar ook gedragsmatig multidisciplinair. In vergelijking met vele landen leveren we een zéér goed gemiddeld niveau af. Maar we hebben een probleem om de topklasse te blijven motiveren. Ik ben er absoluut voorstander van dat iedereen dezelfde kansen moet krijgen. Maar moet daarom ook iedereen dezelfde resultaten krijgen?"

Technisch Ingenieur Elektronica (1969) aan de KaHo St. Lieven Gent. Burgerlijk elektrotechnisch-werktuigkundig ingenieur (1972) aan de KU.Leuven, doctoraat (1977) en speciaal doctoraat (1981) toegepaste wetenschappen. Specialiseerde zich in Pasadena U.S. (JPL-NASA) en diverse Amerikaanse laboratoria en universiteiten. NFWO-mandaathouder en FGWO-onderzoeksleider verbonden aan de Faculteit Geneeskunde (1972-1984). Sedert 1984 gewoon hoogleraar aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen met onderwijs op het gebied van de elektronica en onderzoek in het domein der informatietechnologie, kennissystemen, signaalanalyse, robotvisie en biomedische beeldinterpretatie. Visiting professor Utah University (1984) en ARC research centre IBM, San Jose, U.S.A (1986-1996). Stichter laboratorium voor beeldverwerking, spraakanalyse en multimediatoepassingen. Diensthoofd Esat (1984-94). Van 1990 tot 1995 groepsvoorzitter (Vice Rector) Exacte Wetenschappen. Vanaf 1 augustus 1995 Rector K.U.Leuven. Lid Academia Europaea. Voorzitter Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) van 1.10.96 tot 30.9.97; nadien lid en opnieuw voorzitter vanaf 1.10.99 tot 30.09.00 en vanaf 1.10.2002 tot 30.09.2003. Voorzitter Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) van 1.10.97 tot 30.9.99; nu lid. Voorzitter van de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB) van 1.9.94 tot 1.1.95. Bestuurder LRD, IMEC, VIB, ICOS nv, EASICS nv en Agfa Gevaert nv. Voorzitter van de bedrijven Eyetronics nv, QMedit nv en Hypertrust nv. Oprichter, mede-oprichter van de bedrijven ICOS nv, Eyetronics nv, QMedit nv en Easics nv. Bestuurslid van de EUA (European University Association). Ondervoorzitter van LERU (League of European Research Universities). Voorzitter Coimbra Group Universities (32 oudste universiteiten van Europa). Publiceerde meer dan 300 artikels in vaktijdschriften en proceedings en is houder van verscheidene patenten.



B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

De nieuwe piramide B

russel. Het VIK-Internationaal Symposium, dat op 5 december 2003 in Brussel werd gehouden, is uitgegroeid tot een hoogstaand forum. Een volle congreszaal in het hotel Amigo, een reeks eminente sprekers uit binnen- en buitenland, een aandachtig publiek, een stijlvolle ontvangst en als afsluiter een cocktail gevolgd door een diner… alle ingrediënten waren aanwezig om van een geslaagde meeting te kunnen spreken. Voor de Vlaamse Ingenieurskamer vormde dit symposium een brug tussen verleden en toekomst. Na een strijd die vele jaren aangesleept heeft, werd de hervorming van het hoger onderwijs goedgekeurd. Maar hoe moet het nu verder in de praktijk? Het VIK-Internationaal Symposium heeft alvast duidelijk gemaakt dat er nog een aardig woordje zal gepraat worden in de verschillende landen.

12


Van onze redacteur

Symposion (Grieks) of symposium (Latijn) betekende oorspronkelijk – en we citeren van Dale’s Groot Woordenboek der Nederlandse Taal – een "drinkgelag met tafelgesprekken en gezellige omgang m.n. litteraire beschrijving daarvan (vooral bekend als titel van een dialoog van Plato)". Thans is het symposium – steeds volgens van Dale – de "benaming voor wetenschappelijke bijeenkomsten van een bepaald onderwerp, waaraan dan een hele dag gewijd wordt". Het VIKInternationaal Symposium was in de eerste plaats een wetenschappelijke bijeenkomst, al waren de tafelgesprekken en de gezellige omgang achteraf niet minder geanimeerd. De inhoud van de toespraken zorgde voor meer dan voldoende stof om nadien nog een hartig woordje na te praten.

VIK-Internationaal Symposium Joseph Neyens:

betoonde Bart Somers zijn steun aan dit initiatief van de Vlaamse Ingenieurskamer. Meer zelfs: hij loofde de VIK voor zijn bijdrage om de BaMa-discussie in de juiste richting te duwen. En hij ging ook dieper in op de rol van de industrieel ingenieur in onze samenleving, in het Vlaanderen en het Europa van morgen. "Ingenieurs vormen een belangrijke en

"Industrieel ingenieurs vormen de motor van de industrie." De kersverse VIK-voorzitter Ing. Joseph Neyens, gedelegeerd bestuurder van Rohde & Schwarz Belgium, zette meteen de toon bij zijn eerste openbare speech als mentor van de Vlaamse Ingenieurskamer. "Er zijn 87.000 industrieel ingenieurs in België, waarvan 52.000 in Vlaanderen." Vele aanwezigen schrokken even bij dit hoge aantal. "De industrieel ingenieurs vormen niet alleen de motor van de industrie, maar spelen ook een hoofdrol als het gaat om tewerkstelling en welzijn in de samenleving." Ing. Joseph Neyens dankte de talrijk opgekomen aanwezigen uit binnen- en buitenland die een hele dag hadden vrijgemaakt om "van gedachten te wisselen" over de hervormingen én de toekomst van het hoger onderwijs in Europa. In zijn eigen kordate én geraffineerde stijl moedigde hij de sprekers aan om voluit te gaan. Wat ze ook deden, zes uur lang.

drijvende kracht in de ontwikkeling van het welzijn", aldus de minister-president. "Ze bekleden een scharnierpositie tussen de industrie, het onderwijs en het onderzoek en kunnen een hoofdrol spelen in de ontwikkeling van nieuwe initiatieven en het begeleiden van creatieve en jonge talenten."

wetgeving inzake hoger onderwijs en gaf een duidelijk antwoord op de vraag: "Start from scratch? No!" Aelterman besteedde veel aandacht aan de waarde van het nieuwe bachelordiploma. "We maken een onderscheid tussen twee vormen van opleidingen: de bachelor met een professionele oriëntatie en de bachelor met een academische oriëntatie", aldus Guy Aelterman. "De master moet altijd tot een academische graad leiden." "Het grote verschil tussen gisteren en morgen is dat het bachelor diploma een waarde heeft voor de arbeidsmarkt, wat niet het geval was met een kandidaatsdiploma. Na 3 jaar heeft de bachelor dus de keuze: rechtstreeks in het arbeidscircuit stappen of verder studeren om een master te behalen. De BaMa is een instrument voor internationaal gebruik. De fijnstelling dient dan ook op internationaal niveau te gebeuren. Daarbij dringen zich enkele vragen op: 1. Wat gaan we doen als we vaststellen dat de bachelors na 3 jaar massaal kiezen voor de arbeidsmarkt? 2. Hoe kunnen we verhinderen dat de op onderzoek gebaseerde master opleiding voorbehouden blijft voor universitair gevormden?"

Erich Kohnhäuser:

Guy Aelterman:

Bart Somers: "Scharnierpositie tussen industrie, onderwijs en onderzoek." Renilde D’Exelle, lector aan de Hogeschool Limburg, die het symposium in vloeiend Engels met spitante bindteksten aan elkaar praatte, stelde dat een goede organisatie gekenmerkt wordt door "the flexibility of the day". Het ultieme forfait van Vlaams minister-president Bart Somers werd door de VIK vlekkeloos opgevangen met de hedendaagse mediatechnieken. Vanop het grote scherm

"Op niveau bachelor en master geen onderscheid tussen universiteiten en hogescholen." "Bachelor diploma heeft waarde op de arbeidsmarkt." Prof. dr. ir. Guy Aelterman, voorzitter van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA), bracht een historisch overzicht van de

Het thema van de implementatie van de bachelor en master diploma’s voor ingenieurs in het hoger Europees onderwijs, wordt ook in andere landen op de voet gevolgd. Prof. dr. Ing. Erich Kohnhäuser, rector van de Fachhochschule Regensburg, ging nog een stapje verder. "De bachelor heeft de keuze tussen de


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

arbeidsmarkt en een opleiding tot master. De master heeft de keuze tussen de arbeidsmarkt en een doctoraat", aldus de rector. "Het is belangrijk dat we de hele discussie vandaag voeren en het volledige kader uittekenen dat de studenten kunnen volgen. De normale weg is dat een master tot doctor kan promoveren. De uitzondering is dat een bachelor tot doctor kan promoveren." In tegenstelling tot vele andere sprekers is de rector gewonnen voor een vierdelige profilering van de uitgereikte diploma’s bachelor en master: of Arts - of Science - of Engineering - of Law. Daarnaast blijft de term MBA in gebruik voor de Master of Business Administration. "Op het niveau bachelor wordt geen onderscheid gemaakt tussen universiteiten en hogescholen. Op het niveau master is het noodzakelijk een profielonderscheid te maken tussen wetenschappelijk en praktisch georiënteerde opleidingen", aldus Erich Kohnhäuser, die ervoor pleitte aan het diploma een supplement te voegen waarop de persoonlijke gegevens van de student, aard en niveau van de studies, status van de hogeschool en het gevolgde studieprogramma vermeld worden. De rector, die tevens lid is van de Rektorenkonferenz, steunde zijn uiteenzetting op de recente Duitse wet inzake de invoering van de BaMa (Wet van 10 oktober 2003). Deze wet stelt dat zowel de FH-en als de universiteiten (ook de TU’s) de graad van MSc mogen uitreiken. Bovendien kunnen de FH-ingenieurs ook rechtstreeks doctoreren, weliswaar aan een universiteit.

Berenice Mann: "Knowledge Transfer Pantnerships." Opgemerkte verschijning op het symposium waren twee Britse dames die - in "predominantly a male world" (sic) – meer dan behoorlijk hun mannetje stonden. Dr. Berenice Mann, programme development manager van APU, School of Applied Sciences, University Cambridge, gooide de discussie over een totaal andere boeg en ging vanuit haar ervaring een kijkje nemen in de praktijk. Om het diploma te

14


behalen dat we in de toekomst gelijkstellen met de master, dienen de studenten van de School of Applied Sciences 2 jaar aan een strategisch project binnen een bedrijf te werken. Deze projecten vallen onder de noemer: Knowledge Transfer Partnerships, waarbij een overdracht van kennis, een kruisbestuiving tussen universiteit en bedrijfsleven tot stand komt. Met begeestering bracht Berenice Mann haar verhaal. "Momenteel lopen er 950 trainingprogramma’s voor graduates in de

Flexibiliteit is een thema dat vaak aan de orde kwam tijdens de debatten rond de BaMa hervorming. Dr. Marc Luwel, bestuurslid van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO), getuigde alvast van heel veel flexibiliteit tijdens het VIK-symposium. Hoewel hij pas de avond voordien op de hoogte gebracht werd van het forfait van een door influenza gevelde NVAO-voorzitter L.E.H. Vredevoogd, slaagde hij erin een dijk van een toespraak neer te zetten.

UK. Een bedrijf, bij voorkeur klein of middelgroot, komt bij de universiteit aankloppen met een strategische probleemstelling. De universiteit verschaft kennis en expertise. De onderneming in kwestie stelt de graduate in staat praktijk- en beroepservaring op te doen, die in vele gevallen uitloopt in een vaste betrekking bij het bedrijf in kwestie. It’s a fast track to management career!. Voor vele bedrijven betekent dit de overstap from a family business to a real business company." Berenice Mann wijst erop dat dit systeem een enorme meerwaarde geeft aan het BaMa diploma. "Precies omdat men bij de aanwerving vaak jonge ingenieurs mét beroepservaring vraagt." In een volgend nummer van I-mag komen we uitgebreid terug op deze Knowledge Transfer Partnerships.

In het teken van een Europese integratie is een Joined Transnational University System van levensbelang. Letterlijk! "Accreditatie mag alleen en uitsluitend gebaseerd zijn op expertise", aldus Marc Luwel. "Het functioneren van de commissie hangt af van de competentie en de onafhankelijkheid van top of the heap experts. Vlaanderen en Nederland vormen door hun samenwerking een stuwende kracht voor de Europese integratie. De NVAO is een beslissingsorgaan: het is een kwestie van Yes or No!" De samenwerking inzake kwaliteitscontrole tussen Nederland en Vlaanderen is organisch gegroeid. Sedert enkele jaren hanteren de beide partners hetzelfde model voor kwaliteitsonderzoek. "Indeed: door de integratie van steeds meer Europese landen (na de Berliner Konferenz van 23 september 2003 zijn ze al met 40, n.v.d.r.) bestaat het gevaar dat zich krachten ontwikkelen om de kwaliteitsnormen voor het hoger onderwijs te verlagen. De NVAO wil de kwaliteitsnormen niet verlagen, integendeel verhogen en normen creëren voor andere landen."

Marc Luwel: "Nederland en Vlaanderen stuwen de Europese integratie."

VIK-Internationaal Symposium

Burkhard Rauhut:

Het enige dat telt, is de wet: de Bologna verklaring zal worden uitgevoerd. Met zoveel woorden staat het geschreven in het "Beschluss der Kulturminister Konferenz" van 10 oktober 2003.

Gaynor Taylor:

gevolgd te hebben. In praktijk komt het hierop neer dat iemand met succes kan doctoreren, zonder een bachelor of master opleiding gevolgd te hebben. Iemand die zelf zijn business heeft opgestart en door zelfstudie en praktijk zijn kennis heeft opgedaan, kan dus in aanmerking komen voor een doctoraat. Onze piramide is gebaseerd op een zéér grote flexibiliteit." Het Angelsaksisch systeem laat aan industrieel ingenieurs toe om rechtstreeks te doctoreren. Daarvan zijn vele voorbeelden bekend.

Kruno Hernaut: "Industrie heeft nood aan praktische ingenieurs." "Ruimte laten voor competitie in Europa." Dat de uitvoering van de BaMa akkoorden nog heel wat ruimte laat voor interpretatie bewees Prof. dr. Burkhard Rauhut, rector van de Rheinisch Westfalische Technische Hochschule Aachen (RWTH), universiteit van Aaken, in een fel opgemerkte toespraak. "Is het wel wijs om te harmoniseren?", vroeg Burkhard Rauhut zich af. "Moet de diversiteit van het onderwijs in Europa niet als een opportuniteit gezien worden? Laat ons ruimte laten voor competitie in Europa en geen eenheidsworst afleveren!" Professor Rauhut wees op de grote verschillen die nog steeds bestaan en zullen blijven bestaan tussen de onderwijsinstellingen in de diverse landen en tussen landen onderling. "In Duitsland hebben we 16 ministers die verantwoordelijk zijn voor onderwijs en die houden er een zelfstandig beleid op na. Grote bedrijven willen een bepaald type van afgestudeerden. Die kunnen ze krijgen aan bepaalde onderwijsinstellingen. Maar vergeet niet dat 80% van de ingenieurs in Duitsland werkzaam zijn in kleine bedrijven." Rector Rauhut is samen met een kleine groep van Duitse rectoren, niet fel gewonnen voor de veranderingen van het hoger onderwijs in Duitsland, als gevolg van de Bologna verklaring. Liefst zou die groep alles bij het oude laten, en daarin verschilt Rauhut van mening met Köhnhauser.

"Doctoreren zonder bachelor of master." Prof. dr. Gaynor Taylor, vice-rector van de Leeds Metropolitan University, beklemtoonde van haar kant dat de onderwijsinstellingen in de verschillende landen héél anders functioneren. "Flexibiliteit is één van de grote krachtlijnen van de ingenieursopleidingen in de UK", aldus Gaynor Taylor. "Ons onderwijs is gebaseerd op een heel andere traditie en dat veeg je niet zomaar weg. Om een voorbeeld te geven: ik zelf heb vanaf mijn zestiende uitsluitend wiskunde en fysica gestudeerd." "De Engineering Council (EC) vertegenwoordigt 35 aangesloten onderwijsinstellingen. De EC promoot en regelt het beroep van ingenieur in de UK en houdt het Register of Chartered Engineers, Incorporated Engineers and Engineering Technicians bij. Om toe te treden tot dit register en als ingenieur erkend te worden, moet de kandidaat of kandidate het bewijs kunnen leveren van competentie. Dit kan gebeuren op basis van een academische graad, maar dit is niet noodzakelijk. Ook door ervaring en zelfstudie kan men toegelaten worden tot het register, zelfs zonder een ingenieursopleiding

"Om een wolkenkrabber te bouwen, heb je een goede fundering nodig". Aan het woord: dr. Kruno Hernaut, Human Resources Siemens AG Münich, een geboren redenaar. Vanuit de behoeften van de industrie, meent hij dat Bologna, vertrekkend van alle bestaande opleidingsvormen, gekozen heeft voor het meest geschikte systeem. Er was nood aan een zekere regelgeving. "In Italië noemt iedereen zich dottore na 3 jaar studeren." "Zonder praktische opleiding ben je een wetenschapper maar geen ingenieur voor de industrie. Daar moeten rectoren rekening mee houden. Het profiel van de ingenieur waar de industrie om vraagt kan in 4 types worden opgesplitst: 1. Research & Development; 2. Product Development,


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

Design; 3. Engineering, Sales, Marketing; 4. Production, Installation, Service. Daarom vragen we aan de onderwijsinstellingen: maak uw profiel transparant voor de industrie." De Duitse industrie schaart zich dan ook achter de uitvoering van de Duitse wet inzake de BaMa. Hun opvattingen leunen sterk aan bij het Angelsaksische systeem. Kortom: iedereen heeft er baat bij dat de juiste ingenieur op de juiste plaats terecht komt. Of om het met de woorden van Kruno Hernaut te zeggen: "The more you know, the less you earn, regardless of work."

André Oosterlinck: "Gebruik van American English aan de universiteit."

master (gericht op "Why?") en een 4-jarige master (gericht op "How?"). Aan de topuniversiteiten van de Verenigde Staten past men hetzelfde systeem toe. Dit is een goede basis voor de opleiding van ingenieurs in Vlaanderen." De rector voegde er ietwat pathetisch aan toe: "As a small country you have to be strong by being the number one!" De VIK gaat er echter vanuit dat de "Why?" niet los te koppelen valt van de "How?". In concreto houdt dit volgens de VIK in dat de opleiding van industrieel ingenieur de "Why?" en de "How?" in zich heeft. André Oosterlinck brak ook een lans voor het gebruik van een algemeen erkende taal tijdens de master opleiding. "Vroeger werd het Latijn gebruikt aan de universiteiten. Het zou een verrijking zijn voor "the upper level" als we vandaag het Engels zouden kunnen gebruiken, het Amerikaans Engels wel te verstaan. You know?"

Marleen Vanderpoorten:

Kabinetsmedewerker Daniel De Schrijver.

"Globalisering van de arbeidsmarkt."

Prof.dr.ir.Ing. André Oosterlinck, rector van de K.U.Leuven en chairman van de Associatie K.U.Leuven, gooide de discussie open. "Ik bevind mij in een mijnenveld. De burgerlijk ingenieur zoals wij die kennen is ontstaan als tegenhanger van de militaire ingenieur. De opleiding van deze burgerlijk ingenieur leunt aan bij de wetenschap. Wij hebben geen technische universiteiten in Vlaanderen, vandaar dat we opteren voor de Associaties met de hogescholen. Dat maakt ons anders dan andere landen. Het onderscheid tussen de burgerlijk ingenieur en de industrieel ingenieur kan uitmonden in een 5-jarige

16


Verhinderd door de ministerraad, liet minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten, haar verklaring voorlezen door kabinetsmedewerker Daniel Deschrijver. De minister gaf een gedetailleerd overzicht van de totstandkoming van de wet op de hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen en benadrukte de samenwerking van de universiteiten en de hogescholen in de Associaties. "Het wetgevende werk om al de hervormingen mogelijk te maken, is bijna voltooid. De uitmuntende en zeer gemotiveerde managementstaf van onze universiteiten en hogescholen maakt ijverig werk van de implementatie van de nieuwe wetgeving. Ik ben ervan overtuigd dat deze hervormingen een waardevolle bijdrage zijn voor de creatie van een European Higher Education Area en de Vlaamse studenten optimaal zal voorbereiden op de globalisering van de arbeidsmarkt."

Tot zover deze samenvatting van het VIKInternationaal Symposium van 5 december jl. We hebben ernaar gestreefd om uit 6 uur toespraken een aantal belangrijke momentopnames naar voor te brengen. De volledige inhoud van de debatten kan u raadplegen op de website www.vik.be

Felicitaties En tot slot nog dit! De VIK ontving inmiddels tal van gelukwensen voor de organisatie van dit symposium. De Vlaamse Ingenieurskamer werd in het bijzonder geprezen voor – en we citeren – "de grootmoedigheid waarmee ze een forum bood aan voor- en tegenstanders." Deze felicitaties betekenen voor de VIK een geweldige opsteker. Waarvoor dank. Mede door de positieve reacties, kunnen we u nu reeds onthullen dat er een tweede VIK-Internationaal Symposium zal volgen.

Henk VAN NIEUWENHOVE Foto’s: Luc HILDERSON

Ing. Joseph Neyens

VIK

STANDPUNTEN van de Standpunt

1

De VIK onderschrijft de hervorming van het hoger onderwijs (Bolognaverklaring) als een noodzakelijke ingreep in de globaliserende kennismaatschappij.

Standpunt

2

Het hoger onderwijs in Vlaanderen heeft de plicht de industrieel ingenieur de kwalificaties aan te reiken die passen in een ruim Europees sociaal-economische en culturele omgeving.

Standpunt

3

De opleiding van industrieel ingenieur komt overeen met gelijkwaardige opleidingen in het buitenland, waaraan de titel van Master of Science (MSc) wordt toegekend.

Standpunt

5

De VIK onderschrijft de accreditering van de opleiding.

Standpunt

6

De VIK onderschrijft voor de ingenieursopleiding de oprichting van een internationaal accrediteringsorgaan dat niet mag beperkt blijven tot Vlaanderen en Nederland. Het is wenselijk het internationaal accrediteringsorgaan uit te breiden naar andere landen, zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Standpunt

7

De VIK onderschrijft het concept van de associatie hogeschool – universiteit.

Argumenten: Argumenten: 1. Een vergelijkende studie van de ingenieursopleidingen in andere landen. 2. Het werkelijkheidsprofiel van de industrieel ingenieur. 3. Het historisch perspectief. (Ingenieursopleidingen behoren tot het vakgebied van de beta-wetenschappen (Science) 4. De opleiding van industrieel ingenieur is ingebed in toegepast onderzoek en ontwikkeling.

Standpunt

4

Als maatstaf voor de studievergelijking dient de studie-inhoud te primeren op het aantal studiejaren.

1. Vermijden van de versnippering van opleidingen (= sanering van het hoger onderwijs). 2. Besparing. 3. Verhoging van de kwaliteit van het opleidingsaanbod.

Standpunt

8

De VIK onderschrijft de complementariteit van de opleiding van burgerlijk- en industrieel ingenieur.

Standpunt

9

Als vormgeving van de titulatuur opteert de VIK voor:

Ing. (naam van de persoon) MSc


VIK-Internationaal Symposium 1

2

4

5

3

6

7

10 9

8

13 18


11

12

14

15

16

17

in woord en beeld 1. Vrijdag 5 december 2003 organiseerde de VIK een internationaal symposium in hotel Amigo (1) in Brussel. Gasten uit binnen- en buitenland meldden zich aan de inschrijvingstafel (2) aan voor een leerrijke studiedag. Nog even overleg tussen VIK-directeur Paul Bertels, VIK-voorzitter Joseph Neyens en lector Renilde D’Exelle (4) die het startsein gaf (5) voor een aandachtig publiek (3-7). Koffietijd voor een delegatie van de VIK: Guy Roymans, Jan Pals en mevr. Van Wichelen en een breed lachende René Peeters (8-9). Past president Leo Wezenbeek onderhoudt zich met André Oosterlinck, Wivina De Meester en voorzitter van de parlementscommissie Onderwijs, Gilbert Vanleenhove (6-13-15). Onze redacteur bereidt een interview voor met de kersverse dr. Ing. Peter Deman. De toespraak van minister-president Bart Somers lokt een volle zaal (12-14).

18

19

2. Een Duits onderonsje tijdens het aperitief (16). Onder de aandachtige congresgangers herkennen we op de eerste rij mevr. Gaynor Taylor, André Oosterlinck en Wivina De Meester (17-18). Ook Kanaal Z is van de partij om het gebeuren in beeld te brengen (19). Guy Roymans, Willy Asselman (De Nayer Instituut), Jef Van Roy (KH Kempen) en Joseph Neyens kaarten even na (20). Ondertussen zijn de tafels gedekt en kunnen ook de VIK-medewerksters Katrien en Ingrid het nuttige aan het aangename paren (21-22). 3. Terwijl de camera’s draaien wordt het hoofdmenu geserveerd (23-27). VIK-erevoorzitter Noël Lagast bedankt minister-president Bart Somers in diens kabinet voor zijn bijdrage (24). Het symposium leverde veel stof tot discussie. Erich Kohnhauser en Kruno Hernaut leggen de link tussen onderwijs en industrie (26). Guy Aelterman, Marc Luwel en Gilbert Vanleenhove zijn volop bezig met het kwaliteitsonderzoek (28). Wivina De Meester in een vurig debat gewikkeld (29). Aan het eind van een vruchtbare dag hebben alle congresgangers een droogje en een natje verdiend (30-31). Foto’s: Luc Hilderson

20

21

22


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

23

24

25

26

27 28

29

20


30

31

INGENIEURSCARRIERE

Ingenieurs bieden hun diensten aan 03077 Ing. (Bouwkunde, 2003). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,F. Ervaring: preventieadviseur 1, milieucoördinator A, vakantiejobs, stages en eindwerken. Belangstelling: projectleider, preventieadviseur, veiligheidscoördinator. Verkiest Noord-West-Vlaanderen, Gent. 03078 Ing. (Elektromechanica, 1979). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,F,D,S. Ervaring: business development en sales management in telecommunicatie en kabels. Belangstelling: sales, marketing, business management. 03079 Ing. (Elektronica, 1976). Vrij: dec 2003. Talen N,E,F,D. Ervaring: logistiek, ISO-9000, administratie, organisatie, budget, onderhoudsingenieur, field service ingenieur. Belangstelling: verantwoordelijke functie i.v.m. dienstverlening, techniek, administratie, organisatie. 03080 Elektromechanica (1990). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,D. Ervaring: projectingeneering in machinebouw, automotive- & procesindustrie. Belangstelling: engineering & techn.commercieel. Verkiest Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant. 03081 Ing. (Biochemie, 1979). Vrij: onmiddellijk. Talen N,F,E. Ervaring: productie, kwaliteit R&D. Belangstelling: idem ervaring, technical whriting; (Plan ActivaPlus van toepassing); donderdag & vrijdag vrij. Verkiest 65 km of 50 min rond Mechelen.

03082 Ing. (Elektromechanica, 1984). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,D. Ervaring: in Automotive, R&D, Machinebouw, Werkvoorbereiding, Planning, enz. Belangstelling: Project Engineering, Coördinerende functie in productie of onderhoud. Verkiest bij voorkeur in omgeving van Lommel, ong. 65km of 1 uur. 03083 Ing. (Elektromechanica, 1999). Vrij: onmiddellijk. Talen N,E,F. Ervaring: R&D ingenieur Mechanica, Ontwikkelingsingenieur Mechanica, Projectleider Ontstoffingsinstallaties. Belangstelling: R&D, productontwikkeling, projectleiding. Verkiest Antwerpen. 03084 Ing. (Elektronica, 1997). Vrij: jan 2004. Talen N,F,E. Ervaring: ICT management. Belangstelling: Informatie en Communicatie Technologie (ICT). Verkiest Antwerpen, Brabant, Limburg. 03085 Ing. (Elektriciteit, 1992). Vrij: na opzeg. Talen N,E,F,D. Ervaring: 10 jaar commerciële, marketing en sales, product management waarvan 6 jaar in high tech sector. Belangstelling: sales-, marketing & productmanagement, mag internationaal. 03086 Ing. (Elektronica, 1967). Vrij: jan 2004. Talen N,E,Zweeds,F,D. Ervaring: SW program- en syst. design (Be); Product mgmt (Be, U.S., Zweden); Techn.sales support (ww.). Belangstelling: Technisch-commercieel, telecom/IT toepassingen. Verkiest Internationaal met voorkeur EU.

Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in I-mag, mailen het formuliertje via www.vik.be/jobdienst naar de VIK. Werkgevers die in verbinding wensen te komen met een of meer van deze ingenieurs, kunnen zich wenden tot het VIK-secretariaat, tel. 03 259 11 00, e-mail: [email protected].


Vorming Projectmanagement

Eén scheidsrechter op het veld

P

rojectmanagement is tegenwoordig in. Elk zichzelf respecterend bedrijf heeft projectmanagement in zijn personeels-

bestand zitten. In tegenstelling tot een paar jaar

>>

geleden is de behoefte aan projectmanagers sterk

gestegen. De vraag naar opleiding in specifieke projectmanagementtechnieken is mede daardoor fel toegenomen.

Hoewel het volgen van een kwalitatief hoogstaande opleiding helaas geen voldoende voorwaarde is om door te kunnen groeien tot een sterke projectmanager, is het zeker een eerste aanzet. Niet iedere goede projectmedewerker beschikt immers over de noodzakelijke basisvaardigheden. Vergelijk het met een voetbalwedstrijd: de 23 deelnemers moeten de spelregels kennen om het spel naar behoren te laten verlopen, maar slechts één ervan is de scheidsrechter. Wanneer alle 22 spelers inspraak willen in de arbitrage, dan kan er niet meer gevoetbald worden. Het zou gele en rode kaarten regenen. Wat ondenkbaar is in een voetbalwedstrijd, is helaas de realiteit in sommige projecten. Pijnlijke maatregelen dringen zich dan op… Iedereen die iets van voetbal kent, weet dat er tussen die 22 voetballers misschien één speler zit die over voldoende capaciteiten beschikt om ooit de rol van scheidsrechter te kunnen opnemen. Vooraleer over te gaan tot het aanwijzen van één of meerdere projectmanagers, is het wellicht zinvol om even dieper in te gaan op een aantal vragen. Wat is de rol van een projectmanager? Over welke vaardigheden moet hij beschikken? En, niet minder belangrijk: hoe herken je een bekwame projectmanager?

ROL VAN EEN PROJECTMANAGER De rol van een projectmanager lijkt eenvoudig: hij is verantwoordelijk voor het opleveren van het project. Uiteraard moet hij daarbij rekening houden met de beschikbare middelen en met de specificaties die werden vastgelegd in het projectmandaat.

22


Het kan eenvoudig lijken, maar vooraleer een projectmanager zijn project succesvol kan opleveren, heeft hij een complex traject doorlopen: projectplannen opstellen, een team samenstellen, waken over kwaliteit, de planning opvolgen en tijdig bijsturen, budgetten bewaken, communiceren met de klant, onderhandelen met leveranciers, regelmatig rapporteren, het projectteam gemotiveerd houden (ook in moeilijke omstandigheden), de verschillende projectfasen initialiseren en afhandelen, plannen voor risicomanagement opstellen, de cash flow en de facturatie opvolgen, eventuele conflicten beheersen voor ze onherroepelijke schade kunnen aanrichten… Merk op dat er in het pakket geen enkele technische taak zit. Verwonderlijk is dat niet: projectmanagement heeft op zich weinig te maken met technologie. En toch zal u het volgende ongetwijfeld herkennen. Het gebeurt bijvoorbeeld vaak dat een vakkundig analist-programmeur tot projectmanager wordt gepromoveerd. U kent het type wel: de man die naast de nodige vakkennis vaak ook over een vlotte babbel beschikt. Alles is eenvoudig op te lossen, hij doet het liefst allemaal zelf, en heeft het bovendien ook nog in een handomdraai voor elkaar. Logisch toch, dat hij het tot projectmanager schopt. Tot men na enige tijd de dure vaststelling doet dat het project een puinhoop is geworden, dat deze vlotte analist-programmeur blijkbaar toch niet zo'n beste projectmanager is. De organisatie ziet zich genoodzaakt om hem al dan niet elegant op een zijspoor te zetten. "De projectmanager heeft gefaald!", heet het dan. Over de rol van het management wordt wijselijk gezwegen.

Ook een goede scheidsrechter heeft wedstrijden gefloten, waar hij later liever niet meer aan herinnerd wordt.

VEREISTE VAARDIGHEDEN Het zal inmiddels wel duidelijk zijn dat een projectmanager een complex takenpakket heeft. Tijd dus om even stil te staan bij de vaardigheden waarover hij moet beschikken om zijn taak naar behoren te vervullen. In eerste instantie hoort een projectmanager over voldoende kennis te beschikken in het domein waarin het project zich afspeelt. Hij moet niet meteen de technische specialist zijn, maar hij moet wel in staat zijn om het technische plaatje te begrijpen. Daarnaast moet hij ook voldoende oog hebben voor de zakelijke en commerciële aspecten van het project. Een project wordt niet voor niets opgestart, maar wel om bepaalde bedrijfsdoelstellingen te realiseren. Uiteraard zijn er nog heel wat andere vaardigheden nodig om een project tot een goed einde te brengen: scopeafbakening, risicobeheer, kostenbeheer, rapporteringtechnieken, conflictbeheersing, teambuilding, veranderingsmanagement, communicatiemanagement, vergadertechnieken, kwaliteitsmanagement, tijdbeheersing, planningstechnieken, coaching, controletechnieken… Er bestaan ondertussen allerlei projectmanagement organisaties die een "Body Of Knowledge" publiceren. Dit is een syllabus waarin de diverse kennisdomeinen staan beschreven die een project-

Vorming manager minimaal moet beheersen. Vaak wordt er tevens een certificatiemogelijkheid aangeboden, die naar derden toe moet garanderen dat de projectmanager in elk geval voldoende kennis heeft van de spelregels. Dit is geen certificaat dat garandeert dat iemand een goed projectmanager is. Het is hoogstens een licentie om mee te mogen voetballen.

Een projectteam bestaat uit mensen van vlees en bloed. De ene dag presteren ze al beter dan de andere.

HOE EEN GOEDE PROJECTMANAGER HERKENNEN Op de markt van vandaag bieden zich heel wat projectmanagers van divers pluimage aan. Hoe herkent u nu een goede projectmanager? Bij het selecteren van een kandidaat gaat u alvast op zoek naar de volgende eigenschappen:

1. Leiderschap. Een projectmanager moet over de kwaliteiten beschikken om verschillende organisaties te sturen en een groep van mensen te leiden. Hij moet in staat zijn om de neuzen van specialisten en experts in dezelfde richting te doen wijzen. Hij moet optreden waar het fout gaat, en toekijken en vertrouwen schenken waar het goed gaat. Zowel binnen als buiten het project moet hij bewijzen het projectgebeuren te controleren.

2. Gezond boerenverstand. De projectmanager richt zijn focus op het vinden van oplossingen in plaats van het creëren van problemen. Dit lijkt simpel, maar hoe vaak gebeurt het niet dat het gezond verstand van ieder van de medewerkers verloren gaat in logge en inerte organisatieprocedures. Om zijn project te doen vooruitgaan is vaak een doortastend optreden van de projectmanager vereist.

3. Communicatief. Dit is niet hetzelfde als goed kunnen babbelen. Een goed projectmanager is in staat om de doelstellingen van het project duidelijk over te brengen naar zijn projectmedewerkers. Hij is in staat te bepalen wanneer er wat gecommuniceerd moet worden. Hij zorgt er voor dat vaste communicatiekanalen naar het hoger management en naar het projectteam op touw worden gezet.

4. Integriteit en betrouwbaarheid. Deze eigenschappen moeten absoluut aanwezig zijn om het vertrouwen te winnen van alle betrokken partijen.

5. Menselijke en sociale vaardigheden. Een projectteam bestaat uit mensen van vlees en bloed. De ene dag presteren ze al beter dan de andere. De ene dag zijn ze al vrolijker dan de andere. Een projectmanager moet dit aanvoelen en vooral goed kunnen inschatten. Hij mag veel verlangen van zijn teamleden. Maar maak duidelijk wat u wil en heb oog voor wat en wanneer u het vraagt. Jaag uw mensen niet af, sta niet over hun rug mee te kijken om alles te volgen wat ze doen. Geef hen daarentegen vertrouwen, en biedt hulp aan. O ja, en als u eens iemand gevraagd hebt om diep te gaan, wel … een welgemeend bedankje achteraf, doet wonderen voor de teamspirit.

ren. Elk individu wordt systematisch, kwalitatief en objectief beoordeeld in functie van de vaardigheden en eigenschappen die van de toekomstige projectmanager worden verwacht. De kandidaat-projectleiders krijgen tijdens het assessment een aantal fictieve situaties voorgeschoteld waarop ze moeten reageren. De mogelijke acties die ze moeten ondernemen kunnen heel divers zijn: een vergadering leiden, een teamlid instructies geven, een rapport maken, de projectsponsor overtuigen van een change request, het oplossen van een probleem dat plotseling opduikt, een projectplan maken…

Een projectmanager moet in staat zijn om de neuzen van specialisten en experts in dezelfde richting te doen wijzen.

6. Vooruitziend en ondernemend. Een projectmanager is niet alleen bezig met de dagelijkse beslommeringen van het project, maar hij is ook elke dag bezig met het plannen van de toekomst van het project. Hij onderzoekt welke de mogelijke risico’s zijn en welke acties hij moet ondernemen om het project in goede banen te houden. Vaak moet hij hiervoor stappen ondernemen die de gangbare regels met voeten treden.

DE PERFECTE PROJECTMANAGER VOOR UW SPECIFIEK PROJECT Het niveau en de kwaliteit van de projectmanager bepaalt mede de slaagkansen van het project. Het is daarom aangeraden om de keuze van een projectmanager zorgvuldig af te wegen. Een eerste stap is inzicht te krijgen in de eigenschappen en vaardigheden waaraan een projectmanager moet voldoen binnen de organisatie waarin hij zal moeten functioneren. Met behulp van een assessment gaat u bij kandidaat-projectleiders na welke vaardigheden en eigenschappen zij demonstre-

De assessoren nemen de handelingen en het gedrag van de kandidaten waar, wat hen een inzicht geeft in de sterke en zwakke kanten van de kandidaten. Vervolgens worden de resultaten afgepunt tegen de beoogde criteria. Uiteindelijk zal deze procedure leiden tot het vinden van één of meerdere geschikte kandidaten. Met een assessment beperkt u alvast het risico dat de projectmanager de oorzaak zal zijn van een eventuele mislukking. Dit alles is echter geen garantie dat het project, waarvoor de kandidaat benoemd wordt, ook zal slagen. Het wel of niet slagen van een project hangt nog van zoveel andere dingen af. Ook een goede scheidsrechter heeft wedstrijden gefloten, waar hij later liever niet meer aan herinnerd wordt.

Johan MARTENS Programmadirecteur Master in Projectmanagent

MASTER IN PROJECTMANAGEMENT 2de promotie Start: dinsdag 2 maart 2004 Einde: februari 2005 Meer info en uitgebreide folder te bekomen bij: Ria Brughmans – tel: 03 259 11 06 [email protected] Bezoek ook onze website: www.vik.be


Vorming Cursusoverzicht voorjaar 2004

vanaf januari 2004

Injectiematrijzen uitbesteden? Wat, hoe en wie? Workshop spuitgieten Matrijsfabricage Extruderen Kunststofmaterialen en hun verwerkingstechnieken Spuitgieten voor commerciële en adm. medewerkers

TECHNOLOGIE

4A*A 4D*A 6A*A 3N*A 9A*A 1D*A

01.03 02.03 02.03 09.03 10.03 20.04

3D*A 3A*A 3D*A 2A*A 3D*A

27.01 04.02 23.03 21.04 07.05

5D*A 4V*A

06.02 06.03

3A*A

19.04

3A*A 3V*A

20.04 05.06

6V*A 7A*A 2D*A

31.01 21.04 27.04

5N*A

10.03

3A*A 2N*A

12.05 18.05

Meet- en regeltechniek

Bouwkunde Afbraak- en sloopwerken Wetgeving van 25/01/2001 betreffende de mobiele bouwplaatsen Regelen van geschillen in de bouwsector Grondverbeteringstechnieken Praktijk van de grondmechanica Bekistingen en zichtbeton Kaaimuren en aanlegsteigers Steigerwerken en stellingen Betonbouw 1 : Berekenen van gewapend beton Bruggenbouw

4A*G 4A*A 4A*G 4A*A 1A*A 3A*A 9A*A 4A*G 4A*A 3A*G 3A*A 3A*A 5A*G 4A*A

Corrosie Initiatie in de verftechnologie Corrosie

5A*A 5N*A

Elektriciteit voor op de werf Aardingssystemen (TT,TN,IT) in industriële elektrische installaties

8A*G 3V*A 3N*A 4A*G 2D*G 2D*A 2D*G 2D*A

05.02 06.03 08.03 08.03 15.03 26.04 17.03 28.04

3A*A

22.04

24


Procescompressoren Pompen Het gedrag van leidingmaterialen ingezet voor rioleringen, persleidingen en leidingrenovatie Het belang van stressberekening bij het ontwerpen van pijpleidingen Flensverbindingen

Scheikunde Introductie in procesengineering Basiscursus poedertechnologie Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks

Verbindingstechnieken Kleeftechniek

Voeding - Biotechnologie Basisbeginselen van de biotechnologie HACCP

5A*A 1D*G 5A*G 2D*A 10A*G 5D*G

01.03 19.03 22.04 04.05 12.05 28.05

Kunststoffen Matrijsontwikkeling

Mechanica

BEDRIJFSKUNDE

Energie - Koeltechnieken Verwarmingstechnische calculaties Inzicht in het energiegebeuren van uw bedrijf HVAC Energiebesparingen in de procesindustrie Koeltechniek Klimatisatie van gebouwen

01.03 10.03

Elektriciteit- Elektronica Microcontroller 80515 EMC/EMI: grondbeginselen – normering - toepassingen Frequentieregelaars Kortsluitstroomberekingen laag- en middenspanning Elektriciteit voor automatisatie

26.01 10.03 28.01 10.05 01.03 02.03 02.03 08.03 12.05 19.04 16.06 21.04 21.04 08.06

Industrial Ethernet Basisbegrippen over regelkleppen Automatisering Basisbegrippen over veiligheidskleppen OPC

6A*A

13.01

Algemeen Succesvol ontwikkelen en op de markt brengen van nieuwe producten

3N*A

Arbeidsanalyse Werkmethodeverbetering in productieomgeving

02.02

2D*A

26.03

Vorming Workshop "Realiseren van meetbare resultaten" Tijdstudie en normtijden Omsteltijdreductie: de SMED-methode

6A*G 6A*H 2D*A 2D*A

Beheer van gebouwen Legionella Pneumophila – opmaken van een beheersplan Facility Management Lage energiegebouwen

3A*G 6A*A 2N*A

6 Sigma: gestructureerd en fundamenteel problemen aanpakken 4A*A Interne auditor 1D*A Basisprincipes en opbouw van een verantwoord kwaliteitssysteem1D*A

1N*A 1D*A 1D*A 1A*A 1A*A

08.03 10.03 22.03 30.03 15.04

7A*A 1D*A

21.04 26.04

1D*A

11.02

6A*A 5D*A 3D*A

12.02 03.03 21.04

Projectbeheer

Basiscursus projectplanning en -management MS Project Projectplanning en management voor gevorderden

4D*A 4D*A 4D*A 3D*A 2D*A 2D*A

03.03 06.03 16.03 10.03 16.03 03.06

Technisch Commercieel - Verkoop Technisch raadgeven als ingenieur Field coaching technieken Inkoopnegotiatietechnieken Self-coaching® voor commerciëlen Field Service Skills De winnende offerte Consultative selling

12.02 19.03 26.03 26.03 20.04 22.04 22.04

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE

Onderhoud

Projectbeheersing en projectmatig werken

Veiligheid bij ind. robots en geautomatiseerde bewerkingssystemen Tech. en adm. aanpak van projecten in het kader van de CE-markering 2D*A Algemene basis EEx-opleiding 1N*A Gevorderden cursus ATEX richtlijn 1N*A G OHSAS 18001 - VCA 2N*A Gevolgen van IEC 61508 voor veiligheidssystemen 2D*A Risicobeheer voor projecten 4A*A MSDS: Material Safety Data Sheet 1D*A

14A*A 03.02 7A*A 05.02 8A*A 22.06

Milieu

Perslucht: kwaliteit en kwantiteit Algemene industriële afsluiters en andere appendages in de praktijk Basiscursus onderhoudskunde en –management Maintenance engineering

08.03 19.03 27.04

Veiligheid

Productie en Logistiek

Regenwatergebruik De interne milieu-audit Milieu Prestatie Indicatoren (EPI) Ecomapping Opstart en onderhoud van een bedrijfsafvalstoffenpark Basisprincipes, regeling en troubleshooting in industriële biologische afvalwaterzuiveringsstations Eco efficiency

19.04 04.05 07.05

Kwaliteit

Materials Handling (Module MLM) Optimale magazijnwerking Voorraadbeheer ( Module MLM)

19.04 20.04 21.04 23.04

3D*A 3D*A 2AN*A 4N*A 5D*A 1D*A 3D*A

06.02 12.03 19.03 20.04 30.04 07.05 28.05

Algemeen PC-onderhoud

5A*A

02.03

Internet Zoekmachine - optimalisatie Inleiding tot XML en aanverwante technologieën Inleiding tot PHP

3A*A 1V*A 5A*A

Netwerken & telecommunicatie TCP/IP hands on Voice over IP TCP/IP: spoedcursus Bekabelingssystemen in slechts 2 avonden Information and Communication Technologies

05.02 27.03 19.04

4D*A 2A*A 2A*A 2A*A 9A*A

26.01 11.02 03.03 17.03 21.04

PC-Trainingen AutoCAD training MS SQL Server Rapportering via Crystal Reports

6A*A 3D*A 3A*A

04.02 09.02 11.03

Programmeren Applicaties ontwerpen met VB.NET Applicaties ontwerpen met C# (C Sharp) .NET Databank programmatie (ADO.NET, XML.NET) Dynamische websites bouwen met ASP.NET

3D*A 3D*A 2D*A 3D*A

05.02 05.03 23.04 28.05

Office Programmatie VBA Excel Workshop MS Access toepassingen upgraden naar SQL-server Dynamische rapporten ontwerpen in Access (VBA) Een betere Access databank ontwerpen in minder tijd

3D*A 3D*A 3D*A 1D*A

04.03 08.03 28.05 14.05


Vorming MANAGEMENT

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

Algemeen Solution selling Wetgeving op de overheidsopdrachten

2D*A 1A*A

15.03 22.03

Financieel Basis in het financieel beleid Basis in het balanslezen

4D*G 2D*A

11.03 20.04

Human Resources Laaggeschoolde arbeidskrachten in dienst nemen en… houden 2N*A

Product Management

3D*A

= Nieuwe cursus N* = Namiddag (13u00 tot 16u00) A* = Avond (19u00 tot 22u00) V* = Voormiddag (09u00 tot 12u00) D* = Dag (09u00 tot 17u00)

(Nog) Beter communiceren met uw Franse zakenpartner (Nog) Beter communiceren met uw Duitse zakenpartner De winnende presentatie

20.02

*A = Antwerpen *G = Gent *H = Hasselt

Lichte afwijkingen in data en uren zijn steeds mogelijk. Meer info op www.vik.be/vorming

Effectief leidinggeven De kunst om te "motiveren" en te "leiden"

Persoonlijke effectiviteit Tijdsbeheer Brainmapping – geheugentraining - snellezen Mentale weerbaarheid en assertiviteit Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering

16.03 11.05

3D*A 2D*A 3D*A 3D*A

30.01 11.02 09.03 20.04

4N*A

11.05

2D*G 4A*A 5A*A

10.02 17.02 18.05

Team Empowerment van medewerkers Team management Coachen van medewerkers

Symposia voorjaar 2004: Kwaliteit en onderhoud 20 april 2004 • Zoveel Q-modellen? Wat kost het? Wat brengt het op? Hoe toepassen? 29 april 2004 • Plant asset Management: The asset management status quo of a new tool for plant maintenance


8A*A 3D*G

Persoonlijke Effectiviteit

fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]

Leidinggeven

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05,

26

1V5D*A 04.03 1V5D*A 05.03 1D*A 12.03

10.02

Marketing

Communicatie

DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER organiseert vanaf volgende

JANUARI 2004

MASTEROPLEIDINGEN

MATERIALS HANDLING

VOORRAADBEHEER

data-analyse opslagsystemen en orderverzamelen interne transportsystemen sorteren goederenidentificatie datacommunicatie verpakken en palletiseren wms bedrijfsbezoeken

voorraadkosten voorraadvulsystemen keteneffecten MRP + case assortimentsbeheer gegevensnauwkeurigheid statistieken verkoopsprognoses en vraagbeheer bedrijfsbezoeken

MATERIALS MANAGEMENT

FYSIEKE DISTRIBUTIE

JIT, TOC, Kanban hoogproductieplan capaciteitsplanning scheduling MRPII make to order projectmanagement

INKOOP

SYMPOSIA

onderhandelingstechnieken vendorrating make or buy

Start: 27.01.04

transport economie fysieke distributie outsourcing transport integratie transport communicatie reverse logistiek

klant bedrijfsprocessen informatiesystemen mensen

BASISPRINCIPES VAN PROJECTMANAGEMENT wat is een project ? wat betekent projectmanagement ? hoe is onze organisatie gestructureerd ? wie is betrokken bij een project ?

PROJECTMANAGEMENT TACTISCH organisatorisch het planningsproces fkwaliteitsbeheer in projecten financieel project risicomanagement projectvoortgang en controle vaardigheden

MASTER IN LOGISTIEK MANAGEMENT

MASTER IN PROJECTMANAGEMENT

Start: 2 maart 2004 Info vergadering op 03.02.04

PROJECTMANGEMENT, STRATEGISCHE INVALSHOEK definitie van het project uitvoering en controle finalisering en close-out

CASES EN WORKSHOPS

WENST U MEER INLICHTINGEN? EEN UITGEBREIDE FOLDER? Surf dan naar www.vik.be of bel: 03 259 11 06 mail: [email protected]

Concreet voorbeeld nr. 7: Twee u En evenveel voorsprong op uw a Mobiele datatransmissie > uw tijd is kostbaar. U kan nu, waar u ook bent, m surfen. Via een mobiele telefoon, een laptop of een pda, wordt verloren tijd omgez

ur vertraging. genda. eteen de verslagen van uw bezoeken doorsturen en naar het intranet van uw bedrijf et in gewonnen tijd. Als dat geen goede zaak is voor uw professionele activiteiten.

Meer informatie ? Surf naar www.mobistar.be (klik op Business).

VERENIGIGSNIEUWS

&

VIK-Centrum Senior Ingenieurs

BEZOEK AAN DE DIESEL TURBINE CENTRALES

In navolging van de recente VIK bezoeken aan diverse energiecentrales van de onafhankelijke energieproducent SPE, krijgen wij nu de gelegenheid om ook de steg en turbine centrale in Harelbeke te mogen bezoeken. Grote nadruk wordt hier gelegd op het rendement van de elektriciteitsproductie. Tevens wordt uiterste zorg besteed aan de diverse milieu-aspecten. Kortom: een boeiende kennismaking met de technologie van de electriciteitsvoorziening.

PRAKTISCH

Datum: Het geleid bezoek zal doorgaan op zaterdag 13 maart 2004 om 10 uur. Plaats: SPE Centrale Harelbeke, Vaarnewijkstraat 20 te Harelbeke. Tel: 056 71 90 41. Organisatie: door het VIK Centrum Senior Ingenieurs, in samenwerking met de Regionale VIK Afdelingen OostVlaanderen en Zuid–West-Vlaanderen. Inschrijvingen: voor VIK-leden tot 1 maart 2004 op het secretariaat van VIK Afdeling Oost–Vlaanderen. Tel en fax: 09 355 19 40. e-mail: [email protected] Het aantal bezoekers wordt om veiligheidsredenen beperkt tot 30. Indien er meer geïnteresseerden zijn, zal een tweede bezoek worden georganiseerd, op dezelfde datum, om 15 uur.

Een uitgebreid artikel over deze SPE Centrale zal verschijnen in het februari nummer van I–mag, uw vertrouwde Ingenieurs Magazine.

Ing. Jos KESTENS

VIK-Limburg haalt 266.682 EUR op voor Kinderkankerfonds Tijdens een gezellige receptie op 17 november 2003 in het Provinciehuis te Hasselt, werd het bedrag van 21.053,70 EUR overhandigd dat VIK-Limburg in juni 2003 bijeenhaalde tijdens

V.l.n.r.: Ing. Nico Dewallef (voorzitter werkgroep 2003), mevr. Hilde Houben-Bertrand (gouverneur provincie Limburg), mevr. Croonen (voorzitter De Kleine Prins), de h. Jules D’Oultremont (bestendig afgevaardigde provincie Limburg) en Ing. Joseph Neyens (algemeen voorzitter Vlaamse ingenieurskamer).

30


haar jaarlijkse Fiets- en Wandeldag. De Limburgse ingenieurs en hun sympathisanten fietsten en wandelden inderdaad 21.053,70 EUO bij Mevr. Hilde Houben-Bertrand, elkaar, wat het totaal na 13 gouverneur van Limburg, stak de jaar brengt op 266.682 EUR initiatiefnemers een hart onder de riem met een begeesterende toeoftewel meer dan 10 miljoen spraak. oude Belgische franken. De redactie wenst de initiatiefnemers een hartelijk proficiat toe. De cheque werd door VIK-voorzitter Ing. Joseph Neyens overhandigd aan mevr. Croonen, voorzitter van De Kleine Prins vzw, Kinderkankerfonds. Mevr. Hilde Houben-Bertrand, gouverneur van Limburg, dankte VIK-Limburg voor dit schitterende initiatief en de fantastische opbrengst. Dit jaar zijn we weer van de partij. Noteer alvast 27 juni 2004 in uw agenda voor de 14de editie van de Fiets- en Wandeldag van VIK-Limburg.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN In de kijker V

oor het derde jaar op rij sloegen de VIK afdelingen Noord-West-Vlaanderden en Zuid-West-Vlaanderen de handen in elkaar

voor de grote VIK-happening. Deze happening vond plaats op zondag 23 november 2003 in CC Guldenberg in Wevelgem. De artiest van de avond was dit jaar Dirk Denoyelle met zijn wervelende theatershow “De Kleine Kant”.

In een tot de nok gevulde zaal (400 personen) bracht hij een 2 uur durende theatershow. "De Kleine Kant", Dirks 9de theatervoorstelling, bouwt inhoudelijk verder op zijn vermogen om in de huid van anderen te kruipen. Maar hij gaat daarbij selectiever te werk dan vroeger. Politieke satire blijft zijn geliefkoosde thema, en wordt aangevuld met parodieën op het betere Vlaamse en internationale lied (Flip Kowlier, Arno, De Nieuwe Snaar, Tina Turner, Simon & Garfunkel…) en universele sketches rond marginale, bevreemdende figuren zoals de Verzamelaar van Laatste Adems en de Zelfstandige Dopkantooruitbater. Ook figuren als Bill Gates en Hercule Poirot maken hun opwachting. Na de theatershow volgde een bruisende receptie met champagne vergezeld van warme en koude hapjes. Met de opbrengst van de avond werd een leesloupe aangekocht voor de slechtzienden van het BUSO Ter Bruyninge in Kortrijk. Na de voorstelling werd dit geschenk overhandigd door Geert Viaene, voorzitter van VIK Zuid-West-Vlaanderen, aan de directrice van het Buso, Martine Cool. Alle aanwezigen waren het erover eens: het was een onvergetelijke theateravond met hoogstaande humor en parodieën. Dirk Denoyelle is een waar artiest en zijn theatershow is zeer zeker de moeite. www.dirkdenoyelle.com

SUCCESVOLLE HAPPENING MET DIRK DENOYELLE Foto: © Klaas Lecluyse

NOVEMBER 2003 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 1

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN L I MBURG NIEUWJAARSRECEPTIE EN UITREIKING PAUL DONNERS PRIJS zaterdag 10 januari 2004 De voorzitter en het bestuur van de Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Limburg, nodigen u en uw partner uit op de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie én uitreiking van de Paul Donners Prijs op zaterdag 10 januari 2004, in het Centrum Duurzaam Bouwen, Heusden-Zolder.

PROGRAMMA

19u30: 20u00:

Ontvangst van de genodigden. Openingswoord door Ing. Marc Notermans, voorzitter VIK-Afdeling Limburg.

Paul Donners Prijs

Presentatie van het bekroonde eindwerk: "Onderzoek naar de neutronenstraling in de omgeving van een Van de Graaff versneller". Uitreiking "Paul Donners Prijs" aan Ing. Anne Laure Lebacq.

Gastspreker: Ing. Rik Jaeken, nationaal voorzitter van UNIZO, over het thema "Zijn ingenieurs ondernemers?" 21u30:

Receptie.

Inschrijving vereist (vóór 7 januari 2004): VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, tel. 03 259 11 07, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected], met vermelding van het aantal personen waarvoor u inschrijft.

TIME-MANAGEMENT Maandag 26 januari 2004 Deze lezing brengt u technieken bij om effectiever en efficiënter met tijd om te gaan: Het stellen van doelen en prioriteiten. Het herkennen van overbodige tijdverslinders. Omgaan met interrupties en onvoorziene gebeurtenissen. Als u geen tijd heeft om te komen, kom dan zeker.

PRAKTISCH

Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Organisatie: Jongerenteam VIK-afdeling Limburg Kosten voor inschrijving: Gratis voor alle VIK-leden en hun partner op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet leden betalen 10 EUR. Niet-leden die na de lezing beslissen om lid te worden, krijgen het inkomgeld terugbetaald. Inschrijven is niet vereist.

VERKOOPSTECHNIEKEN maandag 29 maart 2004 Bent u echt zo uniek als u wel denkt? Bent u open, gericht op details, voldoende creatief? Vaak kijken we teveel naar de grote lijnen en missen we de details. Details die net dàt verschil kun-

PRAKTISCH

Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Datum en tijdstip: maandag 29 maart, 19u45. Organisatie: Jongerenteam VIK-afdeling Limburg. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Niet-leden die na de lezing beslissen, lid te worden, krijgen hun inkomgeld terugbetaald. Inschrijven Inschrijving: niet vereist.

KALENDER 2004 LIMBURG 10.01.2004

Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs, Centrum Duurzaam Bouwen Heusden-Zolder, 19u30

26.01.2004

Lezing 'Time Management', Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 20u00

12.02.2004

Jaga Diepenbeek, 19u30

19.02.2004

Nacht van de Ingenieur, Fitlink, Diepenbeek, 22u00

29.03.2004

Lezing 'Verkoopstechnieken', Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 20u00

03.04-17.04.2004 15-daagse studiereis door het voormalige Birma 24.05.2004

Lezing 'Fiscaliteit', Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 20u00

12.06.2004

Bezoek aan Fort van Eben Emael Kanne

27.06.2004

14de editie Fiets- en wandeldag, KHLim,Universitaire Campus, Diepenbeek

31.08.2004

Bezoek aan het Wijnkasteel in Genoelselderen, 18u00

Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] tel. 03 259 11 00 - fax: 03 259 11 01

Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina,

2

nen maken voor uw klant om voor u en uw product te kiezen. Tijdens deze avond geven we u een cocktail aan tips mee om net iets anders te zijn dan uw concurrenten. Hierbij staat steeds de relatie met de klant centraal met één doel voor ogen: uw producten goed en beter verkopen.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - JANUARI 2004

KEMPEN GEZELLIG SAMENZIJN zaterdag 31 januari 2004 Het bestuur van de VIK-Afdeling Kempen nodigt alle leden uit op haar jaarlijks “Gezellig Samenzijn” op zaterdag 31 januari 2004. Menu: Salade “Folle” Trio van vlees met zachte pepersaus of Tonijnsteak met paprikasnippers en mosterdsaus Dessertpalet Inclusief aperitief, witte en rode wijn, en koffie

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

PRAKTISCH

LEUVEN-HAGELAND

Plaats: “De Wilde Vespers”, Herenthoutseweg 249, Herentals. Datum: zaterdag 31 januari 2004 om 19u30. Kosten voor deelneming: 46 EUR per persoon. Te betalen op

DE WERELD VAN GEANODISEERD ALUMINIUM

rekeningnummer 418-9082131-70 van de VIK-Afdeling Kempen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, voor 24 januari 2004.

NIEUWE VOEDING: VEILIG EN GEZOND? woensdag 18 februari 2004 Ten gevolge van de crisissen in de voedingssector, nieuwe ontwikkelingen in de biotechnologie, en zo meer, is het thema van voedselveiligheid voor iedereen actueel. Daarom organiseert de VIK Kempen, in samenwerking met de KHK en VIB, een lezing rond dit thema. Zonder landbouw zou er geen voedsel zijn. De presentatie geeft een overzicht van de landbouw vandaag: biologische teelt, gebruik van pesticiden,.... het komt allemaal even aan bod. Minder nieuw dan we op het eerste zicht zouden denken, is het gebruik van biotechnologie in landbouw en voeding. Wat houdt dit precies in? Is biotech-kaas wel lekker en gezond? En hoe zit het met genetisch gewijzigde gewassen? Ook de mogelijke toepassingen van biotechnologie in landbouw worden nader toegelicht. Daarbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan de mogelijke gevolgen inzake voedselveiligheid, milieu en de Derde Wereld. De uiteenzetting wordt aangevuld met een voordracht rond bioveiligheid en regelgeving. Dit in het kader van de nieuwe regelgeving betreffende de etikettering van voedingsproducten. Zowel mensen uit de sector als leken met een minimale technische achtergrond, zullen geboeid worden door deze voordrachten.

PRAKTISCH

vrijdag 20 februari 2004 Coil is wereldleider in de continue anodisatie van aluminium walsproducten. Sedert 30 jaar heeft Coil de knowhow opgebouwd op gebied van continu anodiseren van aluminium walsproducten en is de strategische partner geworden van een aantal grote aluminium walserijen (waaronder Alcan, Alcoa, Corus Aluminium, Hydro, Pechiney). Maar Coil is ook de partner van een aantal aluminium verwerkende bedrijven (waaronder Eurotubi, EWS, Profilglas en Remi Claeys). Anodisatie is een electro-chemisch proces, specifiek voor het metaal aluminium, en zal het metaal voorzien van een harde oxidelaag waarmee bescherming tegen corrosie geboden wordt. Geanodiseerd aluminium kent een breed toepassingsgebied, ondermeer als gevelbekleding in de bouw of als afstandshouders. Maar geanodiseerd aluminium kent ook verscheidene elektronische toepassingen zoals geanodiseerde strijkijzerzolen. Geanodiseerd aluminium is uitermate geschikt voor decoratieve toepassingen zoals design-meubels, attaché-cases en begint ook zijn toepassingen te vinden in de automobielindustrie. Op vrijdag 20 februari 2004 bieden we u de kans om de wondere wereld van geanodiseerd aluminium te ontdekken tijdens dit bedrijfsbezoek bij Coil. U zal er de visu kunnen vaststellen hoe het blanke metaal tijdens het anodisatieproces getransformeerd wordt in geanodiseerd aluminium.

Plaats: KHK Geel Datum: woensdag 18 februari 2004 om 19u15 Sprekers: ir. Sooike Stoops en ir. René Custers Kosten: Gratis voor leden, niet-leden betalen 7,50 EURO Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 1 februari.

PRAKTISCH

Plaats: Coil, Roosveld 5, 3400 Landen Datum: Vrijdag 20 februari 2004 om 13u30 Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

KEURING VAN BOUWPRODUCTEN donderdag 26 februari 2004

KALENDER 2004 2003 - 2004 KEMPEN 18.11.2003 31.01.04 18.02.04 03 december 06.03.04 06.03.04 31.03.04 31.03.04 05.05.04 05.05.04 mei/juni 04 mei/juni 31.05.04 04 31.05.04 20.10.04 20.10.04

Lezing Gezellig Biologische samenzijn,voeding De Wilde - voedselveiVespers, ligheid - Zal19u30 Herentals, mogelijk worden verlaat Lezing TheaterNieuwe Zeemanshuis voeding: veilig en gezond?, 19u15 Nationaal MuseumKHK voor Geel, de speelkaart, Turnhout Nationaal Museum voor de speelkaart, Turnhout Bezoek Umicore Olen Bezoek Hoboken Bezoek Umicore Oprins Rijkevorsel Bezoek Oprins Rijkevorsel Bezoek werf Deurgangdok Bezoek werf Deurgangdok Familiewandeling Familiewandeling Algemene Ledenvergadering&Bezoek Algemene Estée Lauder Ledenvergadering & Bezoek Estée Lauder

Inschrijven voor alle activiteiten: Inschrijven voor alle activiteiten: [email protected] [email protected] tel. 03 259 11 07 - fax: 03 259 11 01 tel. 03 259 11 00 - fax: 03 259 11 01

Vanuit het streven naar een gegarandeerde en optimale kwaliteit, worden aan de aannemers van infrastructuurwerken, steeds hogere eisen gesteld met betrekking tot de gebruikte grondstoffen en producten. Om de kwaliteit van de gebruikte materialen te garanderen, dienen zij onderworpen te worden aan de voorgeschreven keuringen. De vzw COPRO is één van de erkende en geaccrediteerde instanties die voor een groot aantal producten uit de bouwwereld, de nodige keuringen en controles uitvoert. Deze lezing heeft tot doel aannemers, leveranciers, advies- en ingenieursbureau's en opdrachtgevers een duidelijk beeld te verschaffen van de wijze waarop met de keuring van gebruikte bouwmaterialen dient omgegaan te worden en welke de verantwoordelijkheid van elke betrokken partij is. Volgende programma werd samengesteld: 1. Korte toelichting betreffende COPRO organisatiestructuur

JANUARI 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 3

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN doelstellingen 2. Procedures voor keuring van materialen en producten: wie dient initiatief te nemen welke instanties staan in voor de keuring wie betaalt de kosten

is beperkt tot 25 personen.

WIJNPROEFAVOND MET KAAS- EN BROODBUFFET donderdag 25 maart 2004 Wie van prachtige locaties en wijnen houdt, mag deze originele proefavond zeker niet missen. In één van Hagelands prachtigste domeinen laten we de deelnemers kennis maken met enkele schitterende wijnen uit het ruime aanbod van V.D.S. Wijnselectie.

3. De verschillende soorten keuringen certificatie of doorlopende keuring (op vaste locatie of mobiel) 4. Voordelen van gekeurde producten Uitgebreide vragenronde Spreker is Ing. Toon De Ruyver, reeds geruime tijd actief bij COPRO vzw.

PRAKTISCH

Plaats: Kastanjehof, Ganzendries 65, 3212 Pellenberg Datum: donderdag 26 februari 2004 om 19u30 (broodjes worden voorzien bij aanvang)

Kosten voor inschrijving: 8 EUR voor VIK leden, niet-leden betalen 10 EUR. Eerst inschrijven op het VIK-secretariaat, nadien het verschuldigde bedrag overschrijven met de vermelding "lezing keuringsmodaliteiten" op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIKAfdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

KWIKZILVER woensdag 17 maart 2004 Het moederbedrijf van Duracell Aarschot, de PR Mallory Company, werd opgericht in 1916 in de Verenigde Staten. Het bedrijf spitste zich oorspronkelijk toe op de fabricage van elektrische onderdelen. De productieve samenwerking van stichter Mallory, met de uitvinder dr. Samuel Ruben, resulteerde in de ontwikkeling van de kwikzilverbatterij. In oktober 1967 startte Duracell Aarschot. In het begin werden enkel cellen geproduceerd. In 1992 werd de volledige componentenafdeling van Crowly naar Aarschot verplaatst. Vandaag is Duracell één van de grootste alkalifabrikanten ter wereld. Sinds 1996 maakt Duracell deel uit van de groep Gillette. Er valt heel wat te zien in het bedrijf: metals, zincplant, batterij assemblage, spuitgieterij, depoliser room, assemblage cellen, finishing (testafdeling) en life test (multimoment controle).

PRAKTISCH

Plaats: Duracell Batteries N.V., Nijverheidslaan 7, Aarschot. Datum: woensdag 17 maart 2004 van 14u30 tot 16u30. Kosten voor inschrijving: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR.

Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers

4


Spreker is Petra De Keulenaer. Samen met ons gaat ze op ontdekkingsreis door de wijnstreken van Frankrijk, Luxemburg en Italië. De avond beperkt zich niet tot proeven alleen, er is immers een uitgebreid kaas- en broodbuffet voorzien. Voor een democratische bijdrage van 13 EUR voor VIK-leden (alles inbegrepen: proeven van de wijnen, waaronder een degustatie van champagne en enkele wijnen uit de hogere prijsklasse + kaas- en broodbuffet) kan u deelnemen aan deze gegarandeerd gezellige en boeiende avond.

PRAKTISCH

Plaats: Kastanjehof, Ganzendries 65, 3212 Pellenberg Datum: donderdag 25 maart 2004 om 19u30 Kosten voor inschrijving: 13 EUR voor VIK leden en partner, niet-leden betalen 20 EUR. Eerst inschrijven op het VIK-secretariaat, vervolgens het verschuldigde bedrag overschrijven met de vermelding "wijnproefavond" op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIK-Afdeling Leuven-Hageland. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 11 maart 2004!

KALENDER 2004 LEUVEN-HAGELAND 20.02.2004

Bedrijfsbezoek Coil Anodizing, Roosveld 5, Landen, 13u30

26.02.2004

Lezing COPCO en BENOR keurmerken, Kastanjehof, Pellenberg

17.03.2004

Bezoek Duracell, Aarschot

25.03.2004

Wijnproefavond met kaas- en broodbuffet, Kastanjehof, Pellenberg, 19u30

22.04.2004

Lezing EFQM : Wat levert met dat op ?, Kastanjehof, Pellenberg, 19u30


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ZUID-WEST-VLAANDEREN IJSSCHAATSEN: INGENIEURS ON THE ROCKS vrijdag 9 januari 2004 Begin januari: iedereen is nog aan het bekomen van de vele uitgebreide diners, het uitbundige feesten en de korte nachtrusten. Ondertussen zijn de vele studenten zich aan het voorbereiden op de komende examenperiode. Vele redenen dus om een activiteit in te bouwen die niet al te vermoeiend maar vooral leuk en ontspannend is. Op vrijdag 9 januari 2004 gaan we ijsschaatsen. Kom met ons over het ijs scheuren en dat met discomuziek op de achtergrond. Na het vallen, het opstaan, het vele lachen en het pure amusement, gaan we uitblazen in de cafetaria waar iedereen een consumptie aangeboden krijgt.

In 2002 behaalde Bekaert, inclusief de joint ventures en de geassocieerde ondernemingen, een omzet van meer dan 2,8 miljard euro in 120 landen en telde 16 836 medewerkers.

PROGRAMMA

vanaf 18u30: aankomst en ontvangst in het Onthaalcentrum Zwevegem met koffie of ander drankje 19u00: de bedrijfsfilm 19u15: korte demo van de Innovation Website: hoe ideëen verzamelen, screenen en tot project brengen 19u30: rondleiding in de permanente tentoonstelling 20u45: einde van bezoek

PRAKTISCH

Plaats: NV Bekaert, Bezoekerscentrum, Bekaertstraat 2, 8550 Zwevegem. Datum: dinsdag 27 januari 2004. Kosten voor inschrijving: De activiteit is gratis. Aantal deelnemers beperkt. Inschrijving vereist: via VIK-secretariaat, Wommelgem. Plan te downloaden op http://www.bekaert.com/corporate/uploads/PerPage/aboutus/Locations/Europe/Belgium/Zwevegem/ZW EVEGEM.doc

Handschoenen moeten, een muts mag! Tot op het ijs!

PAELLA AVOND zaterdag 21 februari 2004

PRAKTISCH

Datum: vrijdag 9 januari om 19u30 Plaats: Finlandia, Driemastenstraat, 8560 Gullegem Kosten voor deelneming: Leden Niet-leden 1 euro 3 euro 3 euro 5 euro Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 7 januari. Met schaatsen Zonder schaatsen

STAALDRAADGIGANT BEKAERT dinsdag 27 januari 2004 Profiel van de onderneming Bekaert produceert en commercialiseert wereldwijd een brede waaier van producten, systemen en diensten op basis van zijn kerncompetenties van metaaltransformatie (staaldraad, staalkoord en fencing) en diverse geavanceerde bedekkingstechnologieën, hoofdzakelijk in Bekaert Advanced Materials. Sedert zijn oprichting in 1880 is Bekaert uitgegroeid van een kleine productie- en handelsmaatschappij tot een wereldwijde Groep met hoofdzetel in België. De internationalisatie begon in West-Europa, gevolgd door Noord- en Latijns-Amerika en kende de laatste jaren een sterke expansie in Centraal-Europa en Azië. De Bekaertgroep beschikt vandaag over een wereldwijd productieplatform, verspreid over 29 landen, en over een uitgebreid netwerk van verkoopkantoren en agentschappen.

Zin in een Spaans culinair avondje? Op zaterdag 21 februari bieden de VIK-jongeren van Zuid-West-Vlaanderen een gezellig dineetje aan waar iedereen van hartelust kan genieten van onze paella! Iedereen kent wel het typisch Spaanse gerecht paella, maar waar komt die benaming eigenlijk vandaan? De naam komt van een ondiepe pan met twee handvaten, de paellera, waarin het gerecht in Spanje meestal wordt bereid. De gouden korst die op de bodem ontstaat, de soccarat of quemada, wordt met veel smaak gegeten. Paella ontstond in Valencia, waar het gerecht in oorsprong gemaakt werd met rijst, konijn of kip, tomaten, bonen en vaak slakken. In minder traditionele versies voegt men er schaaldieren, scampi’s of gamba’s en af en toe worst, ham of gehaktballetjes aan toe. Allerlei variaties kan men op dit thema bedenken! Wij zullen in ieder geval de slakken achterwege laten en het houden bij een min of meer traditionele paella met onder andere kip, scampi’s en mosselen, dit alles vermengd volgens de juiste verhoudingen met rijst, paprika’s, tomaten, erwtjes, uien en de nodige Spaanse vurige kruiden. Spaanse koks bereiden paella van oudsher buiten op een open vuur of op speciaal ontworpen ringvormige gasbranders. Gezien de Belgische weersomstandigheden zal het bij ons binnen moeten gebeuren, maar dit kan de pret zeker niet bederven! Iedereen die van dit Spaanse gerecht houdt of het eens wil uittesten… van harte welkom!! Que les aproveche!

PRAKTISCH

Datum: zaterdag 21 februari om 18u Plaats: OB van de Provinciale Industriële Hogeschool, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Kosten voor inschrijving: paella + 1 consumptie. Leden 5

EUR; niet-leden: 7 EUR. Inschrijving vereist: uitsluitend bij Martha Tuts: [email protected] en dit uiterlijk voor 14 februari.

Datum: donderdag 26 februari om 18u30 stipt om organisatori-

CONFLICTHANTERING maandag 23 februari 2004 Norbert Peirs is een geanimeerde spreker met jarenlange ervaring op het vlak van consultancy zowel voor kleine, lokale bedrijven als voor grote multinationals. Hij geeft les aan Masters en Industrieel Ingenieurs aan de PIH en de KUL. De bedoeling is u op een zeer praktische wijze de basisprincipes bij te brengen van conflicthantering, waar u voordeel uit kunt halen zowel op professioneel vlak als in uw persoonlijk leven. De spreker vertrekt vanuit zijn eigen ervaring en vertelt aan de hand van een aantal cases hoe u bij conflicten te werk kan gaan. De deelnemers krijgen uitgebreid de gelegenheid om zelf het woord te nemen, zodat iedereen van elkaar kan leren aan de hand van praktijkvoorbeelden. Hoe moet u handelen, reageren tijdens conflicten op de werkvloer en andere gevallen? Tijdens de workshop krijgt iedere deelnemer handige kaartjes mee die later nog kunnen gebruikt worden als geheugensteun. De workshop gaat door in de raadzaal van de Provinciale Industriële Hogeschool te Kortrijk en wordt u gratis aangeboden door de VIK jongerenwerking ZWVL. Het aantal deelnemers is beperkt tot maximum 20 om een optimale interactie mogelijk te maken. Inschrijving is dus vereist.

PRAKTISCH

sche redenen.

Plaats: Inkomhal Kinepolis Kortrijk, Pres. Kennedylaan 100a, 8500 Kortrijk. Kosten voor inschrijving (rondleiding + standaard keuzefilm): Leden: 6 EUR; niet-leden: 8 EUR. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 25 februari. Er geldt een beperking van maximum 25 deelnemers.

DROPPING zaterdag 20 maart 2004 Naar jaarlijkse traditie en na het succes van de vorige jaren, bieden we ook dit jaar weer een dropping aan. Smout alvast de kuiten in want er staat je weer een fikse wandeling te wachten. Via wegbeschrijvingen, tips en andere gegevens zal je in de duistere nacht de weg moeten zoeken naar de eindlocatie. Onderweg is er gelegenheid om eventjes te bekomen van de helse wandeling en dit bij een hapje en een warm/koud drankje. Breng enkele vrienden mee en ook dit jaar zal het weer dik in orde zijn! Sfeer en ambiance zijn gegarandeerd, nu enkel nog zorgen voor warme kledij, goede stapschoenen en een zaklamp en je kan er tegenaan stappen ! Tot dan…

PRAKTISCH

Datum: zaterdag 20 maart Meer gegevens volgen later

Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: VIK-jongeren

PRAKTISCH

[email protected] en dit ten laatste tegen zaterdag 13 maart.

Datum: maandag 23 februari om 20u Plaats: Raadzaal van de Provinciale Industriële Hogeschool, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk

Kosten voor deelneming: gratis Inschrijving vereist: uitsluitend bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen woensdag 18 februari.

KINEPOLIS: EEN BLIK ACHTER DE SCHERMEN

KALENDER 2004 ZUID-WEST-VLAANDEREN 09.01.2004

Ingenieurs on the Rocks, IJsschaatsen, Finlandia Gullegem, 19u30

27.01.2004

Bezoek aan Bekaert, Bezoekerscentrum Bekaertstraat 2, Zwevegem, 18u30

21.02.2004

Paëlla-avond, OB van de Provinciale Industriële Hogeschool, Kortrijk, 18u00

23.02.2004

Lezing N. Peirs: Conflicthantering, Raadzaal Prov. Hogeschool, Kortrijk,20u00

26.02.2004

Kinepolis: een blik achter de bioscoopschermen, Kortrijk, 18u30

05.03.2004

Gezelschapsspelenavond, SOB Biest, Den Biest Waregem

13.03.2004

Bezoek aan de diesel en turbine centrales, Harelbeke, 10u00

20.03.2004

Dropping, 20u00

26.04.2004

Lezing N. Peirs: Raadzaal Prov. Hogeschool, Kortrijk, 20u00

11.09.2004

Adventure day

donderdag 26 februari 2004 Na het overweldigend succes van vorig jaar, krijgt u ook dit jaar weer de kans om een blik achter de bioscoopschermen te werpen. De bioscoop is iets dat jong en oud blijft ontroeren. Maar vraagt u zich ook wel eens af hoe een film nu precies geprojecteerd wordt op dat grote, witte doek? Wilt u wel eens weten hoe lang Kinepolis al bestaat? Hoe kon een ‘kleine’ bioscoop met drie zalen in Harelbeke uitgroeien tot de grootste bioscoopgroep van België, met vestigingen in verschillende Europese landen? Hoe werkt een projectiecabine? Wat zijn de trends voor de toekomst? We mogen een kijkje nemen in de projectieruimten (vóór de schermen) en de technische afdeling. We zien het opstellen en monteren van de filmrol(len) in het projectietoestel en krijgen een woordje uitleg over de apparatuur, de geluidssynchronisatie en de regeling. Na de rondleiding kan u de theorie nog eens in de praktijk bekijken en wordt u dan ook een film naar keuze aangeboden. The audience is listening…

6



NIEUWS VAN DE AFDELINGEN WAASLAND RISICO MANAGEMENT EEN CONTINU PROCES donderdag 19 februari 2004

Datum: donderdag 18 maart 2004, 19u00. Inschrijvingen: aantal beperkt tot 35. Inschrijven via VIKsecretariaat - Afsluiting inschrijvingen: 12 maart 2004. Kostprijs: gratis voor leden (op vertoon van lidmaatschapskaart); niet-leden: 5 EUR.

Risicobeheer kunnen we omschrijven als het proces waarbij beslissingen worden genomen om enerzijds een gekend en beoordeeld risico te aanvaarden en anderzijds om de kans van optreden en de gevolgen te verminderen. Modern risicobeheer veronderstelt een aantal preventie- en beschermingsmaatregelen.

KALENDER 2003 - 2004 WAASLAND

Eenmaal deze maatregelen genomen, is het de taak van het bedrijf om de ‘ideale conditie’ in stand te houden. Hierbij dient rekening gehouden met functionaliteit, betrouwbaarheid, beschikbaarheid en continuïteit van de maatregelen. Afwijkingen van deze ideale conditie kunnen aanleiding geven tot grote schade aangezien het risicoreducerende effect ervan wegvalt. Deze praktische leidraad toont aan de hand van voorbeelden de verschillende stappen die dienen uitgevoerd om bestaande beschermingsmaatregelen bij een technische installatie in ideale conditie te houden. De gebruikte methodiek is universeel geldend. Het volgen van deze leidraad laat een organisatie toe haar beheer op dit vlak te structureren en te demonstreren bij bedrijfsaudits, arbeidsinspectie,…. Spreker: Ing. Rik De Bosscher, Lloyds

PROGRAMMA

Lezing: Risico management is een continu proces, donderdag 19 februari 2004, Karel De Grote Hogeschool Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken. Deuren: 19u, aanvang: 19u30 Maximum aantal inschrijvingen: 100

19.02.2004

Lezing Risico management is een continu proces, Karel de Grote Hogeschool, Hoboken, 19u30

18.03.2004

Bezoek Grada International NV, Lokeren, 19u00

03.06.2004

Algemene Ledenvergadering

Inschrijven voor alle activiteiten: VIK-afdeling Oost-Vlaanderen tel. en fax: 09 355 19 40 e-mail: [email protected]

OOST-VLAANDEREN NIEUWJAARSCONCERT MET PANACHE zondag 18 januari 2004 Het jaarlijkse Nieuwjaarsconcert met aperitief van de VIK-regionale afdelingen Oost-Vlaanderen, de afdeling Waasland en de Universitaire Kring van Industrieel Ingenieurs heeft plaats op zondag 18 januari om 9u30 in de Aula en het Peristilium van de Universiteit Gent.

Inschrijven via VIK-secretariaat Afsluiting inschrijvingen: dinsdag 17/2/04 Kostprijs (ter plaatse te betalen) met inbegrip van Syllabus: Leden (op vertoon van lidmaatschapskaart) 10 EUR, Niet-leden: 15 EUR.

AIRCO & VENTILATIE donderdag 18 maart 2004 Grada, opgericht in 1963, produceert airco- en ventilatietoebehoren zoals roosters, geluidsdempers en kleppen, in totaal meer dan 22.000 verschillende producten. Het bedrijf telt een 100-tal medewerkers die samen een omzet genereren van ongeveer 10 MIO EUR; 70% hiervan wordt via een uitgebreid dealernetwerk geëxporteerd. De productie gebeurt volledig in de productiehallen van Lokeren, waar naast engineering ook de afdeling matrijzenbouw met de bijbehorende testlabo's belangrijke ontwikkelingstroeven zijn. VIK-Waasland nodigt u uit om dit bedrijf te bezoeken. Een virtueel bezoekje vooraf kan op www.grada.be.

PROGRAMMA

Bedrijfsbezoek: GRADA International NV Plaats: Toekomstlaan 18 (zijstraat van de N70) te Lokeren.

Naar goede oude gewoonte zal dit unieke concert ook dit jaar worden verzorgd door het Salonorkest Panache. Dirk Boehme mengt stemmig lichtklassiek, romantische operette en guitige salonmuziek tot een Europese cocktail van heerlijke melodieën. Voor onze collega’s uit Oost-Vlaanderen een niet te missen evenement!

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

PROGRAMMA

Marche des Amoureux - Louis Ganne Eine kleine Nachtmusik deel 1 - W.A. Mozart Spaanse Dans nr 1 - M. Moszkowski Hongaarse Dans nr 6 - Johannes Brahms Romance - Guy Duyck Melody in F - Anton Rubinstein Humoreske - Antonin Dvorak


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

Die Mühle im Schwarzwald - Richard Eilenberg Torna a Surriento - Ernesto De Curtis Catari ! Catari ! - S Cardillo Ciribiribin - A Pestalozza Tes yeux noirs - A. Ferraris Heia - Emmerich Kalman Mädel klein, Mädel fein - Franz Lehar Ganz ohne Weiber geht die Chose nicht - Emmerich Kalman Dorfschwalben aus Österreich - Josef Strauß

PRAKTISCH

KALENDER 2004 OOST-VLAANDEREN 18.01.2004

Nieuwjaarsconcert in de Aula en het Peristilium v/d Univ.Gent, Volderstraat 9, 09u30

13.03.2004

Bezoek aan de diesel en turbine centrales, Harelbeke, 10u00

18.05.2004

Bezoek Sidmar, Zelzate

Inschrijven voor alle activiteiten: VIK-afdeling Oost-Vlaanderen tel. en fax: 09 355 19 40 e-mail: [email protected]

ANTWERPEN 24STE NIEUWJAARSCONCERT EN RECEPTIE zondag 11 januari 2004 Het Antwerps Kultureel Overleg (AKO) waarbij ook de VIK is aangesloten, organiseert op zondag 11 januari 2004 in deSingel te Antwerpen het 24ste nieuwjaarsconcert en receptie.

PROGRAMMA

11u00: Concert, met als thema "Een reis naar Madrid", door het Vlaams Symfonisch orkest onder leiding van Frans Cuypers; solisten Jan Bercu, viool, concertmeester; Roland Broux, gitaar en Stefan Cifolelli, tenor. Hymne van de Vlaamse Gemeenschap Een reis naar Madrid met : 1. Musica notturna delle strade di Madrid, Luigi Boccherini 2. Symphonie espagnole, deel 1, Edouard Lalo 3. Rapsodie uit « España », Emmanuel Chabrier 4. Concierto de Aranjuez, deel 2, Joaquín Rodrigo, Solist Roland Broux 5. Granada, Augustín Lara, Zang door Stefan Cifolelli 6. Valse sacrée uit "Het sacrament", Frederik Devreese 7. Recuerdos de la Alhambra, Francisco Tárrega, Solist Roland Broux 8. Vuurdans uit « El amor brujo », Manuel de Falla 12u15: Receptie

8


DIERENPARK PLANCKENDAEL

Plaats: Aula en Peristilium van de Universiteit Gent, Volderstraat 9 te Gent. Datum: zondag 18 januari om 9u30. Inschrijving vereist: [email protected] - VIK-O-Vl en Waasland, Langenakkerlaan 36, 9080 Lochristi.

PRAKTISCH

Plaats: deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen Datum: zondag 11 januari 2004 om 11u00 Kosten voor deelneming: 24 EUR per persoon te betalen op rek.nr. 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem, met de vermelding "AKO-nieuwjaarsconcert 2004". Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Eerst telefonisch inschrijven, daarna de betaling doen. De toegangskaarten worden verstuurd tegen eind december.

zondag 28 maart 2004 Tijdens de rondleiding (door een gids/specialist) bekijk je het dierenpark Planckendael letterlijk en figuurlijk van elke zijde. Je verneemt meer over het transport van de dieren, hun dagelijkse verzorging, de kweekprogramma's, hoe het faunapark samenwerkt met buitenlandse zoo’s, enz. Je maakt kennis met de verschillende diensten en de mensen die in Planckendael werken. En in het bijzonder met de bonobo’s, die Planckendael een wereldwijde uitstraling hebben gegeven, en u met plezier zullen inwijden in hun leefwereld. Het dierenpark met (wandel)domein (fauna & flora) is behoorlijk uitgestrekt en nodigt uit tot een zeer aangename wandeling.

PRAKTISCH

Plaats: Dierenpark Planckendael, N26 Leuvensesteenweg 582, Muizen-Mechelen. Er is een ruime parking. Datum: zondag 28 maart 2004 om 13u00. Samenkomst aan de ingang. Kosten voor deelneming: groepstarief 11 EUR (i.p.v. 13,5 EUR) per persoon voor VIK-leden en eventueel gezinsleden. Betaling op rek. nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling Antwerpen met vermelding: Planckendael, naam, aantal personen en VIK-lidnr. De gids is inbegrepen. Niet-leden betalen 13,5 EUR per persoon. 60-plussers betalen 6,50 Euro. Vooraf inschrijven en betalen. Kinderen zijn toegelaten mits vergezeld én bewaakt. Na de rondleiding is vrij verblijf mogelijk tot sluitingsuur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat (inschrijven en betalen ten laatste op 16 maart 2004). Kinderwagens met baby zijn toegelaten.

KALENDER 2004 ANTWERPEN 28.03.2004

Algemene rondleiding in de zoo Planckendael, Muizen-Mechelen, 13u00

14.05.2004

Proeverij uit Calabria, VIK-huis Wommelgem, 19u30

10.06.2004

Brouwerijbezoek Duvel Moortgat, Breendonk-Puurs, 18u45

22.10.2004

Wijndegustatie Bordeaux, VIK-huis Wommelgem, 19u30


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN NOORD-WESTVLAANDEREN TELINDUS TECHNOLOGIE woensdag 11 februari 2004.

KALENDER 2004 NOORD-WEST-VLAANDEREN

toon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK – secretariaat bij Ingrid Van Damme ofwel bij Karel Vantomme ([email protected] - 059 56 90 38)

TRIZ: THEORY OF INVENTIVE PROBLEM SOLVING dinsdag 17 februari 2004 De Vlaamse Ingenieurskamer, afdeling Noord-West-Vlaanderen, organiseert een lezing over TRIZ: Theory of Inventive Problem Solving. Een thema dat elke ingenieur vandaag moet beheersen. We leven in een maatschappij waarin creatief oplossingen bedenken een absolute vereiste is om u te onderscheiden van de concurrenten. Dit creatieve proces kan metodisch worden aangepakt. Spreker Yves De Saeger start om 19u met zijn lezing. Gedurende één uur zal hij u op zeer boeiende en indringende wijze bijbrengen wat allemaal mogelijk is met TRIZ en hoe de theorie ook in uw omgeving kan worden aangewend. Nadien is er tijd om na te kaarten bij een drankje dat u wordt aangeboden door VIK N-W-Vl. Meer informatie over spreker Yves De Saeger vindt u op de website: www.p41.be http://www.p41.be/kwaliteitskrant.pdf

Bedrijfsbezoek Telindus, Oostende, 14u30

17.02.04

Lezing Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ), KHBO Oostende, 19u00

09.03.04

Panelgesprek 'verder studeren na ingenieursdiploma', KHBO Oostende, 19u30

maart ' 04

Lezing 'Teambuilding', KHBO Oostende

27.04.04

Lezing 'Spreken in het openbaar', KHBO Oostende, 19u00

MECHELEN CONTINENTAL TEVES dinsdag 2 maart 2004

Plaats: Telindus GSM, John Cordierlaan 9, B-8400 Oostende. Datum: Woensdag 11 februari 2004 om 14h30. Kosten voor deelneming: gratis voor alle VIK-leden op ver-

11.02.04


Tijdens dit bedrijfsbezoek zal een rondleiding gegeven worden in de User Helpdesk van Telindus GSM te Oostende. Vervolgens wordt een voordracht voorzien rond het thema technologie. Het thema van de GSM netwerken zal uitgebreid aan bod komen. Deze uiteenzetting zal gegeven worden door de h. Geert Boucquez – Plant Manager van Telindus GSM Oostende.

PRAKTISCH

8400 Oostende. Datum: dinsdag 17 februari 2004 van 19u tot 21u. Spreker: Yves De Saeger. Kosten voor deelneming: gratis voor studenten en alle VIKleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart; niet-leden betalen 8 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat – [email protected]

Sedert de oprichting van Telindus in 1969 heeft het bedrijf belangrijke investeringen gedaan op het vlak van netwerken en beveiliging van netwerken, in België, Europa en ver daarbuiten. Telindus is vertegenwoordigd in meer dan 17 landen in Europa en Zuid - Oost Azië en biedt werk aan 2300 werknemers. Telindus is een constructeur van breedband oplossingen en video bewakingsystemen en heeft een grote netwerking portfolio van diverse strategische leveranciers en partners. September 2002 werd de vestiging in Oostende geopend, een splinternieuw gebouw langs de autosnelweg Gent-Oostende, dat een nog betere dienstverlening naar de klant garandeert. In Oostende is tevens de User Helpdesk gevestigd, van waaruit Telindus gebruikers op afstand kan helpen met al hun telecommunicatieproblemen.

PRAKTISCH

Plaats: Auditorium KHBO-Oostende, Zeedijk 101,

Continental Teves is wereldleider in het bouwen van elektronisch gestuurde remsystemen en aanverwante automotive onderdelen. In Mechelen produceert het bedrijf zowel ABS-systeemcomponenten als volledig afgewerkte remsystemen voor personenwagens waaronder: tractiecontrole (TC), elektronische stabiliteitsprogramma (ESP), alsook elektrohydraulische en -mechanische remsystemen (EHB en EMB). Ventielen, aggregaten en sensoren, die snelheidsveranderingen van het wiel registreren, worden er samengebouwd op hoogtechnologische montagelijnen.

PRAKTISCH

Plaats: Continental Teves, Generaal de Wittelaan 5 – Mechelen Noord.

Datum: dinsdag 2 maart 2004 om 18u30. Kosten inschrijving: 8 EUR per persoon, vóór 18/02/2004 te betalen op rek. nr. 405-0106331-50 van de VIK-Afdeling Mechelen, met vermelding "bezoek Continental Teves" op 2 maart 2004. De aanwezige leden krijgen hun inschrijvingsgeld achteraf terugbetaald. Inschrijvingen vereist: VIK-secretariaat. Eerst telefonisch of via e-mail inschrijven, nadien de betaling verrichten. Gelieve tevens het bedrijf waar u tewerkgesteld bent, te vermelden. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 personen.


KALENDER 2004 MECHELEN 02.03.2004

Bedrijfsbezoek Continental Teves, Gen. de Wittelaan 5, Mechelen-Noord, 18u30

18.03.2004 22.04.2004

Bedrijfsbezoek Dupont de Nemours Bedrijfsbezoek Pauwels Trafo

06.05.2004

Bedrijfsbezoek Atlas Copco

04.06.2004

Bezoek brouwerij ‘Het Anker’+ brouwerijmuseum, Mechelen, 18u00 Wandel fotozoektocht in het Buggenhoutbos

05.06.2004


V I K-NAT I ONAAL KALENDER 2004 NATIONAAL 14-15-16.05.2004

Kaderweekend, Intermotel Lummen


10


Geen STUK van de taart, maar een INGREDIËNT

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

SYMPOSIUM "Kwaliteit in onderhoud" 20 april 2004 Kwaliteit is intrinsiek. Het gaat niet meer over afkeuren maar toevoegen, over toegevoegde waarde. Kwaliteit kan men niet zomaar ergens fragmentarisch toepassen, maar het hele bedrijf moet ervan doordrongen zijn. Het is geen stuk van de taart, maar een ingrediënt. Het productieproces moet dusdanig onder controle zijn dat uitsluitend kwaliteitsvolle producten geproduceerd worden.

"The quality of the Maintenance assures the maintenance of the Quality!"

Onderhoud kan daar in grote mate toe bijdragen. De kwaliteit van het onderhoud verzekert immers de handhaving van de kwaliteit. "The quality of the Maintenance assures the maintenance of the Quality!" is dus alles behalve een loze slagzin. Daarom organiseren VIK en Bemas in het voorjaar 2004 een studienamiddag rond het thema Kwaliteit in Onderhoud. Volgende onderwerpen komen daarbij aan bod: 1. Invloed van onderhoud op de kwaliteit van het eindproduct. 2. Kwaliteit van het onderhoud: hoe ervoor zorgen dat de onderhoudsmedewerkers hun job kwaliteitsvol uitvoeren? 3. Impact van ISO-certificatie op de onderhoudsorganisatie. 4. Kwaliteitsbewaking bij outsourcing. 5. Praktijkcase. Meer informatie en uitgebreide folder te bekomen bij VIK, Ria Brughmans [email protected] tel.03/259 11 06 of [email protected]

W I N N E R S

Laureaten Barco/VIK Prijzen

G

ent. Op 17 december jl. werden in Kinepolis Gent de Barco Prijzen uitgereikt. De Vlaamse Ingenieurskamer en het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) ondersteunen dit initiatief naar aloude traditie. Met deze bekroning willen de organisatoren het technologisch onderzoek in de schijnwerpers plaatsen en jonge onderzoekers aanmoedigen en steunen in hun bijdrage aan kennis in het wetenschappelijk domein. De prijzen werden uitgereikt door Renaat Landuyt, minister van Werkgelegenheid, Prof.dr.ir. Martin De Prycker, gedelegeerd bestuurder van Barco en Ing. Raymond Froidmont, erevoorzitter van de VIK. Van onze redacteur Tijdens een geanimeerd debat legden enkele ingenieursstudenten de minister het vuur aan de schenen. De jonge talenten bewezen alvast geen geleerden met oogkleppen te zijn, maar open te staan voor wat er in de wereld gebeurt en na te denken over onze wereld van morgen. Hun bekommernis voor de toekomst en de mondigheid en zelfzekerheid waarmee ze hun visie verkondigden, laten alvast het beste verhopen voor de toekomstige lichting ingenieurs. De minister luisterde aandachtig en antwoordde gevat op de kwinkslagen waarmee de aanstormende jongeren hun discours doorspekten.

And the winners are Barco/VIK Prijzen:

Frederik Dumarey (Menen): Ing. elektronica optie ICT, Hogeschool Gent. Eindwerk: "Kalibratie van een stereovisiededectiesysteem", o.l.v. prof. dr. ir. Peter Veelaert. Maarten Vankerkkom (Diepenbeek): Ing. elektronica optie ICT, Hogeschool Limburg departement IWT. Eindwerk: "Vision: het OTN video management systeem voor OVS", o.l.v. dr. Ing. J.M.J. Boutsen. Tanja Stessens (Mol) & Mina Deng (Heverlee): Ing. elektronica optie ontwerptechnieken, Hogeschool Groep T, Leuven.

De laureaten van de Barco/VIK Prijzen, Maarten Van Kerkom, Mina Deng, Tanja Stessens en Frederic Dumarey (ingevoegd) samen met (v.l.n.r.) Luc Kindt, Sr. Vice President Global Sales & Services, minister Renaat Landuyt, Ing. Raymond Froidmont, erevoorzitter VIK en Martin De Prycker, CEO Barco.

Eindwerk: "A labview supervised FPGAmicrocontroller based RGB CCD Alignment Platform", o.l.v. prof. ir. Luc Bienstman. Barco/FWO Prijzen: ir. Johan De Bock, ir. Hans Desmet, ir. Jürgen Van Erps. Wetenschappelijke Prijs Barco/FWO: dr. ir. Tinne Tuyteleers.

Interactie met het bedrijfsleven Met dit initiatief willen Barco, de VIK en het FWO de nadruk leggen op de samenwerking tussen universiteiten, hogescholen en wetenschappelijke instellingen enerzijds en het bedrijfsleven anderzijds. Deze actie vestigt de aandacht op het belang en de waarde van technologisch gericht onderzoek en technologisch gericht onderwijs. Voor postacademische vormingen is de interactie tussen universiteit/hogeschool en bedrijfsleven uiterst belangrijk: permanente vorming is immers in grote mate vraaggestuurd. De invoering en implementatie van een dergelijk systeem zullen bepalend zijn voor de aantrekkelijkheid van de technologiegerichte studies en voor de kwaliteit van de ingenieurs die er worden opgeleid en verder gevormd.

tot de kwaliteit van zijn ingenieurs is niet langer een gegeven zondermeer", aldus Martin De Prycker, CEO van Barco. "Wanneer we wensen dat Vlaanderen zijn plaats behoudt met betrekking tot onderzoek en ontwikkeling, in een steeds meer internationale context, ligt een zware verantwoordelijkheid op de schouders van alle participerende organen: universiteiten, hogescholen, overheid en bedrijven. We dienen er samen over te waken dat Vlaanderen een competitief voordeel behoudt door de ongeëvenaarde kwaliteit van zijn ingenieurs, en dat de creativiteit van deze ingenieurs ook vanuit Vlaanderen een internationale uitstraling kan krijgen. Met deze Prijzen willen Barco en zijn partners VIK en FWO, een steentje bijdragen ter aanmoediging van zowel basis- als toegepast onderzoek, en wil het jonge mensen duidelijk maken dat het ingenieursberoep wel degelijk voeding vindt in eigen bodem." De winnaars van de Barco/VIK en Barco/FWO Prijzen kregen ieder een cheque van 2.500 EUR overhandigd. De Wetenschappelijke Prijs Barco/FWO ter waarde van 5.000 EUR ging naar Tinne Tuyteleers voor haar doctoraatsverhandeling over "Herkennen van voorwerpen op basis van affien invariante omgevingen". De redactie wenst de laureaten van harte te feliciteren met hun geleverde bijdrage tot het wetenschappelijk onderzoek.

Ongeëvenaarde kwaliteit "De vooraanstaande plaats van Vlaanderen in de wereld met betrekking



W I N N E R S

Wat is er van hen geworden? In deze reeks laten we telkens één – in dit geval zelfs twee industrieel ingenieurs de revue passeren: als exlaureaat van de Tech’Art Prijs, de Egemin Prijs, de Barco Prijs, de Paul Donnersprijs…

Met een origineel en innoverend eindwerk wisten zij de jury te bekoren. In deze aflevering stellen we twee jonge dames voor die afstudeerden in de elektromechanica. Winners: wat is er van geworden.

Ing. Eef Jansen en Ing. Sofie Knoops

I

n het academiejaar 1999-2000 behaalden Ing. Eef Jansen en Ing. Sofie Knoops hun diploma

industrieel

ingenieur

aan

de

Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim) met een eindwerk

over

"Ontwerp en realisatie van een productieopvolgingssysteem bij een kernschietmachine". Ze studeerden allebei af met onderscheiding en wonnen de VKW-prijs en de Paul Donnersprijs. Vrouwelijke ingenieurs in de richting elektromechanica zijn nog steeds een minderheid. Eef Jansen

Women in a man’s world!

werd Proces Engineer en productieleider bij Alcatel (nu Nexans) waar ze als enige vrouw haar mannetje moest staan op de werkvloer. Momenteel geniet ze van ouderschapsverlof. Sofie Knoops doceert Toegepaste Mechanica, Sterkteleer en Fluïdomechanica aan de HL en werkt aan een doctoraat over "Intelligente sturing van decentrale energiesystemen."

Van onze redacteur

Hoe komen twee jonge dames op het idee om een eindwerk te maken over een technisch probleem bij kernschietmachines? Het is geen voor de hand liggende keuze. "We waren met 3 meisjes op 25 in de richting elektromechanica", zegt Sofie Knoops. "Dergelijke studies schrikken jonge vrouwen blijkbaar af. Eef en ik heb-

42


ben binnen de richting Elektromechanica de optie Automatisering gevolgd. Een zeer praktische richting waarin je leert hoe machines functioneren en op welke manier processen geautomatiseerd kunnen worden". "Ons eindwerk was dan ook zeer technisch gericht", voegt Eef Jansen eraan toe. "Het bedrijf Heraeus Electro-Nite (HEN) uit Houthalen dat meetsondes produceert voor de metallurgische industrie, gaf ons de kans om een project te realiseren rond een machine die de meetsondes maakt, de kernschietmachine KS4. Het leek ons wel wat." Of hoe vrouwen niet minder geboeid kunnen zijn door een heel specifieke technische problematiek.

Kernschietmachine De meetsondes die HEN produceert, bevatten sensoren om de temperatuur van vloeibaar staal te meten. Deze sensoren worden omhuld door lange kartonnen buizen die in gebakken zand ingebed zijn. De kernschietmachine, de KS4, schiet zand rond de kern van de meetsonde. Deze verharde zandlaag of non-splashlaag wordt rond de meetsonde gespoten om bij onderdompeling in het staalbad het opspattend effect ten gevolge van vochtresten in de kartonnen buizen, te vermijden. Hier deed zich een automatiseringsprobleem voor. De opdracht bestond erin een volledige visualisatie van de omkaste kernschietmachine te maken. Hierbij werd geopteerd voor een holistische aanpak om het proces, de procesingenieur en de operator in een gesloten regelkring te integreren. De operator ontvangt informatie over het proces en alle signalen worden op computer gezet. Dit betekent tijdswinst. De procesingenieur kan het proces nauwkeurig volgen en meteen ingrijpen als er iets fout loopt. De know-how van het kernschietproces zit vervat in een databank die ter beschikking staat van de operator. Op die manier wordt de continuïteit van

Jef Gabriels overhandigt de Paul Donnersprijs aan de laureaten.

Sofie en Eef stellen hun eindwerk voor.

"Als we dan uit de luiers zijn, hoop ik opnieuw te kunnen bewijzen dat je ook als moeder je mannetje kan staan." Ing. Eef Jansen.

Ing. Sofie Knoops: doceren en doctoreren.

"De Hogeschool Limburg heeft het initiatief genomen om een aantal assistenten voor 50% vrij te stellen van hun onderwijsopdrachten." Ing. Sofie Knoops

het proces verbeterd. Het systeem zoals het door Ing. Jansen en Ing. Knoops op punt werd gezet, wordt ondertussen toegepast door het bedrijf in kwestie.

Doctoraat Na hun studies stapten de beide dames onmiddellijk het ingenieursleven in. Ing. Sofie Knoops kon meteen aan de slag als Vrijgave Analyste bij Philips Hasselt. Maar ze koos uiteindelijk voor een loopbaan in

het onderwijs om er les te geven én te doctoreren. "Mijn dubbele taak kadert volledig in de academisering van het hoger onderwijs. Binnen dit kader wordt van de hogescholen verwacht dat er meer aan wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. Om dit te helpen realiseren heeft de Hogeschool Limburg het initiatief genomen om een aantal assistenten voor 50% vrij te stellen van hun onderwijsopdrachten. Op die manier hebben ze 50% vrij om aan onderzoek te werken. Samen met een aantal collega’s probeer ik die tijd te benutten om een doctoraat te behalen. Dit terwijl de loonkost gedragen blijft door de hogeschool. Andere collegae houden zich bezig met projectmatig onderzoek. Met deze initiatieven wil de Hogeschool Limburg zo snel mogelijk trachten het onderzoek uit te bouwen. Dat ik hieraan mag meewerken ervaar ik als een uitdaging en een opportuniteit."

Ouderschapsverlof Ing. Eef Jansen kwam na haar studies terecht bij Alcatel (nu Nexans genaamd). "Ik was de eerste vrouw die er op de werkvloer terecht kwam", zegt Eef Jansen. "Ik heb er nieuwe kabeltypes ontwikkeld op de afdeling process engineering en werd nadien productieleider. Het was een hele uitdaging als vrouw in een mannenwereld. Een leidinggevende functie als vrouwelijke vijfentwintiger is dan ook niet evident. Ik heb veel kansen gekregen bij Nexans. Toen ik met mijn bolle buik loopbaanonderbreking aanvroeg, zat ik dan ook een beetje met een schuldgevoel. Maar ik wist dat deze levensfaze niet aan mij voorbij mocht gaan. Als we dan uit de luiers zijn, hoop ik opnieuw te kunnen bewijzen dat je ook als moeder je mannetje kan staan."

Henk Van Nieuwenhove

Fiche Naam: Geboren: Studies:

Eef Jansen. Genk, 8 mei 1978. Wetenschap pen-wiskun de O.L.Vrouw L aan het yceum in G enk. Indust ingenieur rieel Elektr omec hanica aan Katholieke H de ogeschool Li Eindwerk: mburg (KHLi Ontwerp en m). realisatie va n een produc opvolgingssy tiesteem bij ee n kernschie chine. tmaPrijzen: VKW-prijs, P aul Donnersp Loopbaan: rijs 2000. Alcatel: Pro cess Enginee r en Productieleid er. Oudersch apsverlof.

Fiche Naam: Geboren: Studies:

Sofie Knoops . Hasselt, 3 ju ni 1977. Wetenschap pen-wiskunde Instituut in aan het U H rsula nieur Elektro erk-de-Stad. Industriee l m ingeec h anica aan de Eindwerk: Ontwerp en KHLim. realisatie va n een produc volgingssyst eem bij een Prijzen: kernschietm tieopVKW-prijs, P achine. aul Donnersp Loopbaan: rijs 2000. Vrijgave A nalyste bi j P Docente aan de HL in Toeg hilips Hasselt. Sterkteleer epaste Mech en Fluïdomec anica, hanica. Wer een doctoraa kt aan t over Inte lligente Stur decentrale en ing van ergiesystem en.


INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

enen zijn onze en toe werken

Een illusie rijker NIETS IS WAT HET LIJKT

hnolopis legt je M luren. Je geloof en ogen niet! 44


echelen. De nieuwe

ken ze té goed. En dan zadelen

thematentoonstel-

ze ons op met illusies. Tot 10

ling in Technolopis

oktober

2004

verbaast

legt je in de luren. Je gelooft je

Technopolis je met een verras-

eigen ogen niet!

sende expo: "illusies", of hoe

Onze hersenen zijn onze groot-

we door onze eigen hersenen

ste troef. Maar af en toe wer-

worden bedrogen.

grootste troef. ze té goed. En

e t

le kamer en je verliest elk gevoel van perspectief. Bezoekers die erdoorheen lopen, lijken reuzen en dwergen. Je weet niet meer wie groot en wie klein is. En ronde voorwerpen rollen er… bergop. Tenminste, dat willen je hersenen je laten geloven.

Hallucinante ervaring Maak hierna nog een wandeling door de duizeltunnel en je bent helemaal het noorden kwijt. Een hallucinante ervaring waarbij je niet meer weet wat stilstaat en wat beweegt. En nu je toch niet meer weet waar je hoofd staat, kun je het net zo goed serveren als ‘plat cannibale’ met de opstelling ‘Hoofdschotel’. Gelukkig ook maar een illusie! Onze hersenen moeten orde brengen in de voortdurende chaotische stroom van ruwe gegevens waarmee de zintuigen hen overspoelen. Ze structureren en interpreteren, negeren en interpoleren, en zetten zo de wilde informatiestroom om in een betekenisvolle representatie, een beeld van de werkelijkheid. Door ervaring hebben ze bijvoorbeeld geleerd hoe ze de gegevens van ons vlakke netvlies moeten ombouwen naar drie dimensies. Die ervaringsregels kloppen bijna altijd. Bijna altijd, dus.

Valkuilen Over die speciale gevallen, waar onze hersenen ons op het verkeerde been zetten en de interpretatie van het ‘gezond verstand’ voor één keer niet de juiste is, gaat de nieuwe thematentoonstelling in Technopolis. In illusies ontdekken bezoekers spelenderwijs welke regels hun eigen hersenen gebruiken om hun waarneming te structureren, en hoe die regels tegen zichzelf gekeerd kunnen worden. Ambigue en onmogelijke tekeningen, nabeelden, stilstaande beelden die lijken te bewegen, grafische trucjes waarbij je de tel kwijtraakt… Allen passeren ze de revue. Maar uiteraard gaat illusies verder dan de optische illusies die je hier of daar wel al eens ontmoet hebt, en schuiven we de bezoeker ook minder bekende valkuilen voor de voeten. En daar stopt het niet,

want ook je oren mag je niet altijd geloven – dat bewijzen de tonen van Shepard – en je tastzin blijkt al evenmin volledig te betrouwen.

Hersenspoeling Je bent Technopolis nog niet binnen of je bent al ‘een illusie rijker’. Buiten aan de ingang staat een huisje. Of bij nader inzien: drie houten panelen met grootheidswaanzin. Want wie dichterbij komt zal merken dat het huis dat ie van op afstand zag, niet meer is dan drie beschilderde panelen. Er is hier echter zo met het perspectief gespeeld dat het geheel er toch hardnekkig blijft uitzien als een ‘echt’ huis. Dat komt omdat je hersenen zo gewend zijn om de vlakke beelden van je netvlies om te zetten naar een driedimensionaal beeld, dat ze alle andere mogelijke interpretaties meteen verwerpen. In het dagelijkse leven hebben ze daar volkomen gelijk in, maar in dit nietalledaagse geval... Binnen mag je zeker de kamer van Ames niet missen. Een kijkje in deze trapezoïda-

Je kunt dezer dagen maar beter bij de pinken zijn in het Vlaamse doe-centrum, want de nieuwe tentoonstelling heeft ook de edutainers van Technopolis geïnspireerd. Tijdens hun demo’s in de tentoonstellingsruimte nemen zij maar wat graag de bezoekers bij de neus. Zo ook met illusies deze keer. En dat is nog niet alles! Vanaf januari kun je op woensdagnamiddag, in het weekend, op feestdagen en tijdens schoolvakanties in auditorium de Kegel zelfs een heuse wetenschapsshow rond het thema illusies bijwonen. Bovendien neemt ook het zelfbedieningsrestaurant Gigabyte deel aan de totaalervaring van ‘illusies’. Hier kun je voor de gelegenheid eens proeven van wat er niet is en niet proeven van wat er wel is. Sommige gerechten zien er bovendien bevreemdend kleurrijk uit. Of eten jullie thuis ook wel eens blauwe bloemkool? Naast de tientallen opstellingen kun je in illusies ook nog genieten van wat kunstenaars met je waarneming hebben aangevangen: op art en trompe l’oeil.

illusies loopt tot 10 oktober 2004 en is inbegrepen in de normale toegangsprijs voor Technopolis. Voor meer info: 015 34 20 00 of surf naar www.technopolis.be



04

2004 en verder: duurzaam economisch herstel?

D

e economische indicatoren die de wereld worden ingestuurd, vertonen over het

algemeen een opmerkelijke verbetering vergeleken met enkele maanden geleden. In Europa wordt af en toe nog wel een zwak cijfer gelanceerd. Het betreft hier meestal prognoses aangaande de consument. Het bedrijfsvertrouwen is al fors aangewakkerd. In de VS mag de consument zijn bezorgdheid omtrent de arbeidsmarkt dan wel uiten in woorden, uit het spenderingsgedrag blijkt eerder het omgekeerde. Het dient wel gezegd dat men in de laatste data omtrent werkgelegenheid wel enige lichtpuntjes kan ontwaren. Deze schijnen echter nog veel te flauw als men weet dat de recessie na november 2001 als beëindigd wordt beschouwd en het herstel als dusdanig bijna 2 jaar duurt.

De Amerikaanse economische groei in het derde kwartaal bedroeg 7,2% op jaarbasis; voor geheel 2004 verwacht men een groei van meer dan 4%.

Betekent dit nu dat de Amerikaanse economie van alle zorgen is verlost en opnieuw haar voortrekkersrol kan spelen? Het is best de cijfers even meer in detail (telkens op jaarlijkse basis) te bekijken.

CONSUMENTEN EN BEDRIJVEN De consumentenbestedingen, die de grootste hap uitmaken van het BBP, ste-

46


gen in het derde kwartaal met 6,6%. Het onderdeel dat hier het meest toe bijdroeg, zijn de uitgaven aan duurzame goederen. Deze post steeg vorig kwartaal met een goede 24% en nu bijna met 27%. Het zijn vooral de auto-aankopen die hiervoor verantwoordelijk zijn. Consumenten worden nog steeds gelokt met enorme kortingen en gratis financiering (tot een waarde van meer dan 4000 dollar) om de auto’s toch maar te kunnen blijven slijten. De huizenmarkt en de gerelateerde bouwuitgaven bleven op een hoog niveau acteren middels een stijging van meer dan 20% en dit dankzij een soepele monetaire politiek en lage rentevoeten. Hoogstwaarschijnlijk is kwartaal 3 het laatste waarin de consument nog verder kan ontlenen tegenover de waarde van zijn huis en/of de hypotheeklasten verder kan drukken. Hierdoor zal men in de nabije toekomst over minder liquide middelen beschikken om allerhande uitgaven te doen. De bedrijfsinvesteringen stegen in reële termen met 11,1%. De investeringen in vastgoed werden teruggeschroefd met 2,4% maar de kapitaaluitgaven naar uitrusting en software (rekening houdend met kwaliteitsverbeteringen) liepen met meer dan 15% op. Gezien de deflatie die in deze categorie heerst, waren de uitgaven nominaal iets lager maar toch kan men een gevoelige verbetering opmerken. Men denkt hierbij aan vervanging van verouderd materiaal. De overheidsuitgaven gingen met 1,3% licht omhoog. De kosten voor defensie bleven ondanks het aflopen van de grote vijandelijkheden in Irak vorig kwartaal toch stabiel. De uitvoer steeg met een opvallend goede 9%, terwijl de invoer status quo bleef. De netto-exportverhouding verbeterde dus en droeg ook gevoelig bij tot de groei (0,8%). Het grootste gedeelte van deze toename wordt echter weer afgegeven door toedoen van de voortdurende inkrimping van de bedrijfsvoorraden. De bedrijfswinsten kwamen tot nu toe vooral van verdere kostenbesparingen. Bovenstaande sterke cijfers zouden in principe meer aanleiding moeten geven

tot binnenlandse omzetgroei en prijszettingskracht. De cijfers over industriële productie en gewerkte uren tonen aan dat dit niet helemaal het geval is. De keerzijde van de zo vaak geroemde hogere productiviteit is de neerwaartse druk op de werkgelegenheid en het beschikbaar inkomen van de consument.

TOEKOMST Wat wil dit nu zeggen voor de toekomst? De consensus voorziet in een groei in kwartaal 4 en volgend jaar van 4 tot 4,5%. Gezien de eenmalige factoren (belastingverlaging) en het uitdovend effect van ondersteuning via herfinanciering (oplopende rente), het concurrentienadeel tegenover Azië (hoge import) en de druk op het beschikbaar inkomen, voorzien wij dat de mooie verwachte en stabiele groeicijfers wel iets te hoog gegrepen kunnen zijn. Wij vrezen dat het ritme van consumentenbestedingen van het laatste halfjaar, gezien de hoge en oplopende schuldgraad, moeilijk houdbaar is. In het voordeel van de hoge getallen is het feit dat de zeer lage voorraden niet blijvend kunnen worden verminderd en indien de economie zich verder herpakt, allicht moeten aangevuld worden. Dit kan de groei in de komende kwartalen overeind houden. Uit de ondervraging van ondernemingen blijkt dat zij hier nogal weifelend tegenover staan. De lange termijntrend is er ook één van inperken van de "stocks". Bedrijven zullen gebruikmakend van de gestegen rendabiliteit de fakkel moeten overnemen, aangezien de overheden budgettair de kantjes er beginnen af te lopen. Zoals voorheen vermeld, blijft de pricing power echter te vaak achterwege. De financiële markten houden reeds in aanzienlijke mate rekening met een gunstig scenario. Het optimisme viert hoogtij. In het VK wordt er door de Bank of England zelfs ernstig aan gedacht om de korte rente op te trekken! Wij denken dat de Fed en de ECB hier nog bijlange niet aan toe zijn. Hiervoor moet de economie meer duurzaam verbeteren en werkgelegenheid creëren. Het inflatiegevaar, in bijzonder wat betreft Euroland, lijkt overroepen. Obligaties mogen dus behouden worden.

Pierre De Strycker Piet den Boer

Studiegroepen BEDRIJFSBELEID

ENERGIE

Six Sigma doeltreffend introduceren

Energie in de vrijgemaakte markt

dinsdag 10 februari 2004

dinsdag 17 februari 2004

Het Six Sigma verbeterprogramma mag zich verheugen in een toenemende aandacht in Nederland. De uit de Verenigde Staten overgewaaide methodiek werd inmiddels door een aanzienlijk aantal Nederlandse bedrijven – veelal multinationals – overgenomen. In navolging van deze groep bedrijven groeit de interesse voor de methodiek ook bij minder grote organisaties. Niet alleen binnen een productieomgeving maar ook in de dienstverlening wordt aantoonbaar succes geboekt met Six Sigma.

In de gemonopoliseerde energiemarkt waren elektriciteits- en aardgaslevering een vastgesteld gegeven. De vrijmaking van de energiemarkt heeft in de bedrijfswereld, en in het algemeen bij de energieverbruikers, hoge verwachtingen gecreëerd. Soepel kunnen onderhandelen met meerdere aanbieders over energie-inkoop, scherpe leveringsprijzen, ... zijn enkele van die verwachtingen. De realiteit heeft dit verwachtingspatroon nog niet kunnen bevestigen, integendeel energie blijkt niet goedkoper te worden! Men kan zich de vraag stellen of dit tijdelijk is of dat er sprake is van een structurele situatie. Om dit juist te kunnen inschatten en begrijpen is het noodzakelijk om dieper in te gaan op deze vraag. Ludo Candries, CEO van Energo, heeft een ruime ervaring in de energiesector, zowel internationaal als nationaal en was onder andere werkzaam bij Tractebel en RWE. Hij is dan ook juist geplaatst om toelichting te geven bij dit onderwerp. In de lezing wordt een duidelijk inzicht gebracht in de structuren en organisatie van de energiemarkt, de opgetreden veranderingen, de toekomstperspectieven en de verwachtingen die we als professionele en privé-gebruiker mogen hebben.

Dat lijkt dus naar meer te smaken. Wat is Six Sigma, is Six Sigma wel geschikt voor uw organisatie? En zo ja, hoe dient de invoering van Six Sigma dan aangepakt te worden? En welke gevolgen heeft de implementatie voor bestaande kwaliteitsprogramma’s? Antwoorden op deze vragen krijgt u van Wim Hoogbergen, consultant bij Maruna Process Improvement. Maruna is als adviesbureau gespecialiseerd in de ontwikkeling en implementatie van systemen en methodologieën voor procesoptimalisatie en -verbetering. Maruna's Total Process Quality Concept voorziet in trainingen, software en consultancy op het gebied van proces planning, verbetering en beheersing. In zijn functie als consultant bij Maruna ondersteunt Wim Hoogbergen ontwikkelen verbeterprojecten van productieprocessen bij toonaangevende bedrijven. Zie ook de website : http://www.maruna.nl/sixsigma

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 10 februari 2004. Spreker: Wim Hoogbergen, Maruna Process Improvement. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: dinsdag 17 februari 2004 om 20u00 Spreker: Ludo Candries, CEO, Energo nv Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

ELEKTRICITEIT Seminarie Standaardisatie donderdag 19 februari 2004 Met een juiste, elektrische standaard binnen uw onderneming realiseert u meer

productiviteit, een hogere kwaliteit van de elektrische schema’s en kostenbesparing. U vermindert bovendien de kwetsbaarheid en u optimaliseert de samenwerking binnen uw organisatie. Uniformiteit en eenheid zijn niet alleen intern van groot belang, ook als u werk gaat uitbesteden voorkomt een goede standaardisatie vele onnodige conflicten. Dit seminarie is bedoeld voor projectleiders, maintenance managers, document/project verantwoordelijken en elektronontwerpers.

PROGRAMMA

19u00: 19u10: 19u45: 20u00:

Voorstelling Eplan N.V. Productvoorstelling Eplan. Pauze. Belang en aspecten van standaardisatie . 21u00: Kleine receptie met hapje en drankje. 22u00: Einde.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem Datum: donderdag februari 2004 om 19u00 Sprekers: Ing. Guy Willems (account manager) & Nico De Baerdemaeker (sales engineer), EPLAN Belgium Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR Inschrijving vereist:VIK-secretariaat.

KUNSTSTOFFEN PDCPD: Bewezen én veelbelovend woensdag 11 februari 2004 PDCPD (Polydicyclopentadieën) is een vrij nieuw en ongekend polymeer dat reeds een aantal zeer gekende toepassingen heeft. Hoge impactweerstand, ook bij lage temperaturen, is belangrijk voor motorkappen en spatborden voor tractoren, bumpers voor vrachtwagens en bussen, body panels voor graafmachines, snowscooters en dergelijke. De enorme corrosieweerstand maakt dat PDCPD het ideale materiaal is voor o.a. de chlooral-


Studiegroepen kali industrie. De overige eigenschappen van PDCPD zorgen ervoor dat dit materiaal vooral ter vervanging van staal gebruikt wordt, hoewel meer en meer andere toepassingen het levenslicht zien door de toenemende bekendheid van het materiaal. Lage investeringskosten in matrijzen maken het zeer concurrentieel voor het maken van grote vormstukken in kleine oplagen (tot ca. 20.000 stuks per jaar). Deze lezing zal u duidelijke en praktische kennis geven over de eigenschappen, de toepasbaarheid en het kostenplaatje van PDCPD, alsook de drempel voor dit materiaal aanzienlijk verlagen. De spreker houdt zich dagelijks bezig met de opvolging van de meeste PDCPD projecten in de Europese regio, gaande van initieel idee tot productie.

stadium "proactief" moeten overgaan, hebben echter niet steeds de technieken meegekregen om met deze vrijheid doeltreffend om te springen. Met Situational Self Leadership‚ krijgt u een beter begrip en knowhow om deze veranderende situatie tegemoet te treden. U leert de voordelen van initiatiefneming te doorgronden en uw eigen verantwoordelijkheid te nemen wat u in staat zal stellen om uitzonderlijke commerciële prestaties te bereiken. Wij zijn ervan overtuigd dat Situational Self Leadership‚ voor u een verrijkende ervaring zal zijn die niet alleen uw professioneel, maar ook uw persoonlijk leven zal verrijken.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: woensdag 11 februari 2003 om 20u00. Spreker: Dirk Vervacke, Application Development Engineer, Noveon France SA. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK & NIRIA - leden, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

TECHNISCHCOMMERCIEEL Situational Self Leadership dinsdag 27 januari 2004 Bedrijven verlangen van hun beste commerciële medewerkers dat zij evolueren van een "verantwoordings-" naar een "verantwoordelijkheids-"stadium. Sales managers hebben geleerd om te delegeren en hun medewerkers meer vrijheid te geven. Deze commerciële medewerkers, die van het stadium "reactief" naar het

48


PRAKTISCH

Wat is een self-fulfilling prophecy? Deze en andere vragen zullen tijdens de interventie gesteld en beantwoord worden op een interactieve, leuke manier die een blijvende impact zal hebben op de deelnemers.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, Antwerpen. Spreker: Luc Cipers, Cipers Training & Consulting. Datum: dinsdag 17 februari 2004 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 13 februari 2004.

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, 2018 Antwerpen. Spreker: Anthony Jacobs, Trainer Consultant, Mailleux & Associates. Datum: dinsdag 27 januari 2004 – 20u00 – Gelieve al een half uurtje op voorhand aanwezig te zijn om alles vlotter te laten verlopen. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan 1/2 prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

Het Pygmalion-effect in de verkoop dinsdag 17 februari 2004 Het Pygmalion-effect legt uit hoe mensen elkaar beïnvloeden. Ons Pygma l ion-ef f ect beheersen wil dan ook zeggen dat we een grotere impact hebben op diegene met wie we communiceren. Hoe werkt dit in de verkoop? Wat is het verband met Freud’s befaamde Luc Cipers IJsbergtheorie?

De verkoper als Playboy dinsdag 30 maart 2004 De mensheid is verdeeld in 'hunters’ en ‘farmers'. Zo zal hun aard bepalend zijn zowel in het verkoopsvak als in hun liefdesleven. Om die reden kan een zeer sterke parallel getrokken worden tussen de verkoper en de playboy. Verkopen is immers verleiden. Tijdens deze pittige avondlezing krijgt u inzicht in het verkoopproces aan de hand van een vergelijking tussen de bovenvernoemde playboy en de verkoopprospecteur, van de inkom in de dancing tot de 'morning after'. Het is pijnlijk om zien hoe de gemiddelde verkoper zijn aversie tot hard-sell vertaalt in non-sell. Niet verwonderlijk dat men romantiek niet meer van ongewenste intimiteiten kan onderscheiden! Deze grappige maar zeer leerrijke presentatie wordt verzorgd door Walter Spruyt en Francis Herssens, die van het jagen hun vak hebben gemaakt. Een passie die ook zij dagelijks beoefenen, althans met klanten, want beiden beweren stellig reeds jaren gelukkig getrouwd te zijn. Schrijf nu in voor deze unieke meeting! Niet te missen voor zowel de junior sales engineer als de ervaren rot in het vak! Ssssst, niet verder vertellen!

Studiegroepen Francis Herssens & Walter Spruyt zijn reeds een 15-tal jaren actief als trainerconsultant, gespecialiseerd in commerciële vaardigheden. Zij zijn de mensen achter www.salesguide.be, de informatieve website voor al wie commercieel actief is. Zo werden ze door het BSRP Inc. in Dallas geaccrediteerd voor Fear Fee Prospecting. Walter Spruyt is o.a. gekend door een reeks artikels over verkoopstechnieken in Bizz magazine.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel, Deguinlei 94, 2018 Antwerpen. Datum: Dinsdag 30 maart 2004 om 20u00. Kosten voor inschrijving: 10 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 15 EUR, partners aan halve prijs. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Gelieve in te schrijven VOOR 26 maart 2004

VOEDING Bestrijden van reuk en VOS emissies door Microgaswassing Met behulp van een doseersysteem en verstuiver(s) wordt een biologisch afbreekbare vloeistof, FFAR genaamd, in afgaskanalen, schouwen en/of in een contactruimte verneveld. Zowel de polaire als apolaire geurmoleculen in gasfase of solventen, worden in de neveldruppeltjes van de FFAR-mist geabsorbeerd. Met behulp van een druppelvanger worden deze "vervuilde" neveldruppeltjes uit de gasstroom verwijderd. Deze techniek werd al in verschillende industriële toepassingen met succes aangewend. Microgaswassing neemt weinig plaats in beslag, is eenvoudig te monteren, is toepasbaar op een groot spectrum van emissiestromen en kent een relatief lage investerings- en operationele kost.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: 13 januari 2004 – 20u00. Spreker: Jon Kostense – Werkhuizen Schepens. Kosten voor inschrijving: gratis voor de VIK & EHEDG leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.

Isolatortechnologie voor aseptisch afvullen van dranken dinsdag 10 februari 2004 Voor het koud aseptisch afvullen van dranken, wordt door de producenten beroep gedaan op hygiënische faciliteiten zoals "clean rooms". Maar het personeel en de machines vervuilen deze ruimtes. Daarom is nu de isolatortechnologie in opmars. De procesdelen die het meest gevoelig zijn voor besmetting, worden zorgvuldig van de omgeving afgeschermd, zodat de overige installaties op een minder veeleisend hygiëneniveau kunnen functioneren. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van steriel gefilterde lucht onder druk, analoog als in een "clean room", maar dan plaatselijk toegepast, binnen het beschermend omhulsel van bepaalde machines. De machinebediener zal nu enkel via kleine openingen de machine kunnen bereiken. Dankzij deze nieuwe toepassingen kan een flinke besparing t.o.v. de "clean room" technologie gerealiseerd worden. De firma Krones zal de aanwezigen inleiden in deze beloftevolle nieuwe ontwikkeling in de voedingsindustrie.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: 10 februari 2004 - 20u00. Kosten voor inschrijving: Gratis voor VIK & EHEDG leden, niet-leden betalen 10 EURO. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

Centrifuges: Reductie en Valorisatie van Afvalstromen dinsdag 9 maart 2004 De continue zoektocht naar het optimaal gebruik van grondstoffen legt een druk op elke procesingenieur. Overbelaste waterzuiveringen, de steeds stijgende afvoerkost en de strenger wordende afvalregulering vereisen een oplossing. Fundamentele vragen waarop een antwoord dient gezocht te worden zijn:

In hoeverre kunnen processen economisch verbeterd worden door het verminderen van residuële afvalstromen ?

Hoe kunnen productstromen die vervuild zijn met allerlei verontreinigingen worden gezuiverd of behandeld?

Met de constructie van diverse types van centrifuges en zijn breed georiënteerde know-how, kan Westfalia praktische en bewezen oplossingen bieden.

Case-study 1: Remy, Wijgmaal Tijdens de productie van hoogwaardig rijstzetmeel worden grote hoeveelheden waswater aangewend. Om een overbelasting van de waterzuivering te voorkomen en tevens waardevolle eiwitten te recupereren, ontwikkelde Remy in nauwe samenwerking met Westfalia, een continu proces waarin decanters en separatoren een hoofdrol spelen.

Case-study 2: Interbrew Als end-of-pipe oplossing binnen de voedingsnijverheid wordt zeer vaak een biologische waterzuivering ingezet. Onvermijdelijk wordt hierbij een hoeveelheid surplus slib gevormd waarvan de afzet


Studiegroepen naar de landbouw steeds problematischer wordt. Interbrew Leuven heeft resoluut gekozen voor een volautomatische decanteercentrifuge om het afvalwaterslib te ontwateren naar een steekvast product met ideale eigenschappen.

PRAKTISCH

Het uitbesteden van stoomproductie woensdag 10 maart 2004 Het doel van deze studienamiddag is het uitbesteden van nutsvoorzieningen, in dit geval stoom, toe te lichten als praktijkvoorbeeld. Het programma start op de middag met een broodjeslunch, waarna een aantal sprekers verschillende facetten van de problematiek zullen behandelen. Jan Eeckman gaat in over het leveren van stoom aan de teller. Bart Pijpops heeft het over het interactief berekenen. Tot slot krijgen we een uiteenzetting van Serge Artemieff over de exploitatie: overwaking, alarmen, onderhoud en rendement. Om dit alles aan de praktijk te toetsen wordt een bezoek gebracht aan de Stoomcentrale Remy.

PRAKTISCH

Plaats: Salons ’t Daelhoff, Remylaan 16, 3018 Wijgmaal. Datum: woensdag 10 maart 2004 om 12u00 (einde voorzien om 16u00). Sprekers: Jan Eeckman en Bart Pijpops, Serge Artemieff, Dalkia. Kosten voor inschrijving: gratis. Inschrijving: Inschrijving is VERPLICHT, het aantal personen is beperkt. VIK-Secretariaat, Katrien Van Vosselen, fax 03 259 11 01 of per mail [email protected]

50

28 januari 2004, 25 februari 2004, 31 maart 2004, 28 april 2004, 26 mei 2004, 30 juni 2004: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Elektriciteit

Studiegroep Bedrijfsbeleid

19 februari 2004: Avondseminarie "Een nieuwe dimensie binnen elektrisch onderhoud", VIK-Huis, Wommelgem, 19u00

10 februari 2004: Avondlezing "Six Sigma doeltreffend intoduceren", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 22 april 2004; Avondlezing in samenwerking met de Afdeling Leuven-Hageland "EFQM Wat levert mij dat op?", VIKHuis, Wommelgem, 19u00

Studiegroep Bouwkunde

ONDERHOUD


Studiegroep Voeding 13 januari 2004: Avondlezing "Bestrijden van reuk en VOS emissies door Microgaswassing , VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 10 februari 2004: Avondlezing "Isolatortechnologie voor aseptisch afvuller van dranken", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 9 maart 2004: Avondlezing "Afvalwaterzuivering met separatortechnologie", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 6 april 2004: Bedrijfsbezoek "Amcor PET Packaging" te Brecht

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 9 maart 2003 – 20u00. Kosten voor inschrijving: gratis voor VIK & EHEDG-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat

AGENDA ACTIVITEITEN EN KERNVERGADERINGEN

Studiegroep Kunststoffen 11 februari 2004: Lezing "PDCPD: bewezen én veelbelovend", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 10 maart 2003: Kernvergadering, VIK-Huis, Wommelgem

Studiegroep Regeltechniek 6 januari 2004, 3 februari 2004, 2 maart 2004, 6 april 2004, 4 mei 2004, 2 juni 2004: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Onderhoud 10 maart 2004, bezoek Remy, Wijgmaal 26 januari 2004, 22 maart 2004, 24 mei 2004: Kernvergadering, VIK-Huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Energie 17 februari 2004: Avondlezing "Energie in de geliberaliseerde markt", VIK-Huis Wommelgem, 20u00 16 maart 2004: Avondlezing; "Energiebesparing", VIK-Huis Wommelgem, 20u00 20 april 2004: Avondlezing: "Decentrale productie (biogas) WKK, VIK-Huis, Wommelgem, 20u00 18 mei 2004: Avondlezing "Energiemonitoring", VIK-Huis, Wommelgem, 20u00

Studiegroep Veiligheid-Milieu 15 januari 2004, 19 februari 2004, 18 maart 2004, 22 april 2004, 28 mei 2004, 18 juni 2004: Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20u00 (tenzij anders vermeld)

Studiegroep Technisch Commercieel 27 januari 2004: Avondlezing "Situational Self Leadership" Corinthia Antwerp Hotel, 20u00 17 februari 2004: Avondlezing "Het Pygmalion-effect in de verkoop", Corinthia Antwerp Hotel, Antwerpen, 20u00 30 maart 2004: Avondlezing "De verkoper als playboy", Antwerpen, 20u00 27 april 2004: Avondlezing, Corinthia Antwerp Hotel, Antwerpen, 20u00

Inlichtingen en inschrijvingen: VIK-secret ariaa t: Katrien Van Vosselen Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem tel.: 03 259 11 07 fax: 03 259 11 01 e-mail: [email protected]

WINNERS IN PRINTING

Hightech, vel na vel

• HOOGWAARDIG DRUKWERK • ONTWERP & LAYOUT • DIGITAL PRINTING • DIGITALE HIGHTECH • PLOTS & PLANAFDRUK • AFWERKING EN SERVICE • GEADRESSEERDE MAILINGS • LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE • NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak

[email protected] Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP

Drukbegeleiding tijdschriften

Blokstraat 6 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | [email protected]

Muxum conceives, builds and services ICT-solutions while integrating Data, Telephony, Video and Internet Solutions. We assure a seamless integration into existing systems and provide a complete customer service and support. Muxum has two decades of ICT experience and

The Networks Optimizer

is the privileged partner for many businesses and organizations in Belgium, the Netherlands and Luxembourg. MUXUM is a member of the Batenburg Beheer group with over 900 employees and a total turnover of 115 mln Euro in 2001.

WAN & VPN

Voice Video & Data

Security

Telephony

The Muxum strategy is clear, simple and threefold: Quality, is the basis for continuity. Flexibility and customer orientation, ensures customer satisfaction. Focus on: WAN & VPN solutions Integrated Voice, Video and Data solutions Security solutions

Quality of Service Security Connectivity Network Health Check

Eight solutions are the result of our technological focus, call or e-mail us for more information on one of these topics; Ikaroslaan 75 1930 Zaventem 0032 (0)2 711.45.11 www.muxum.be

Remote Access Wireless Data Cabling

Telephony

Muxum and 3Com provide customers with one of the most costeffective ways to use Ethernet networks to improve office telephone communications. 3Com’s NBX solutions eliminate the need for separate data and voice cabling plans and greatly reduce installation, operation, and management costs. Award-winning 3Com networked telephony solutions support a wide spectrum of business configurations. Whether required for the smaller single office or larger virtual campus, these systems offer enhanced capabilities and sophisticated applications that cost less and do more than traditional telephone systems. 3Com® SuperStack® 3 NBX® Networked Telephony Solution offers:

• Reliability You Can Count On • Easy to Install, Use, and Manage Choices for Today, • Flexibility for the Future • Better Solutions for More Than One Location • Better Solutions for Remote Staff and Telecommuters • Voice Messaging Features • Controlling the Cost of Phone Services • Immediate Access to a World of Information • Responding to Unique Business Requirements As authorized voice-partner of 3Com Muxum is able to help you and advise you how you can improve your business by implementing Voice-over-IP in your company.

I-mag INGENIEURSMAGAZINE MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents