I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Mahymobiles MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

INGENIEURSMAGAZINE

Sp

ra a

kt

gie olo hn ec

I-mag Mahymobiles

Tr a ck in g

& ac Tr

ing

Ba

Ma in

la us R

nd

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 42 • nummer 11 • november 2004 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

adv nieuw

Een doodgeboren kind

Ing. Leo Wezenbeek Vlieghavenlaan 4, 3140 Keerbergen HOOFDREDACTEUR Ing. Noël Lagast EINDREDACTEUR Henk Van Nieuwenhove REDACTIERAAD Ing. I. Born - Ing. B. Demol Ing. H. Derycke - Ing. K. De Wever Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel - Ing. L. Wezenbeek REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08u30 tot 17u00 U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem € 55,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden € 30,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen € 50,00) of voor gepensioneerden € 15,00 voor studenten-industrieel ingenieur € 70,00 voor leden woonachtig in het buitenland € 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers € 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.) MAGAZINECONCEPT Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected] COVERFOTO: © Maison du Tourisme du Tournaisis

De Vlaamse regering blaast tezelfdertijd warm en koud. Volgens minister-president Leterme (CD&V) is er een overschot op de begroting, volgens Vandenbroucke (SP.A) is er geen geld. Noch voor onderwijs, noch voor de openbare sector, de nonprofit sector of de privé-sector. Het is allemaal best mogelijk. In elke regering heeft iedereen zijn waarheid. Het volk heeft het nochtans moeilijk om onze ministers nog te geloven. Het verhaal rond de vermeende ongezonde kippen is daar maar een klein voorbeeld van. Was het een leugen of een misverstand? Hebben de wetenschappers zich vergist? Was het een doordachte methode om van regering te wisselen? Het volk is niet dom. Het volk dat in de hogescholen dagelijks paraat staat voor een honderdduizendtal studenten is evenmin dom. Het onderwijzend personeel is niet alleen van een hoog niveau, het wenst vooral niet voor aap te worden gehouden met loze beloften. Een schoolvoorbeeld is het structuurdecreet dat hen taken wil opleggen waarvoor er geen geld is en geen personeel. Het schoentje wringt immers bij de bijkomende financiering die de hogescholen van twee cycli, ondermeer deze voor industrieel ingenieur, broodnodig hebben. Het structuurdecreet op het hoger onderwijs - zeg maar de invoering van de BaMa dreigt van het hoger onderwijs van twee cycli een puinhoop te maken. Theoretici die het decreet in elkaar hebben gestoken, goochelen met allerlei begrippen. Academisering is er zo eentje. Academisering is inherent aan toegepast wetenschappelijk onderzoek. We hebben er niets op tegen, integendeel. Maar er is natuurlijk geld voor nodig. En, zegt Vandenbroucke, we hebben geen geld. Dezelfde minister zegt ook: ”We zouden opleidingen van twee jaar kunnen maken… en de rest van de opleiding spreiden over het ganse leven.” Als de minister straks aftreedt, zitten honderdduizend jonge mensen met de gebakken peren. Herinneren we ons nog minister Luc Vandenbossche die in 1995 bij de fusie van de één en twee cycli opleidingen de Technologische Centra als vzw afschafte aan de hogescholen voor industrieel ingenieur. Ze waren nochtans zelfbedruipend, hadden zelfs overschot om te investeren in nieuwe apparatuur en leverden een belangrijke bijdrage aan het Vlaams economisch en sociaal leven. De huidige minister die in Oxford een doctoraat behaald heeft, moet zijn denkoefening voor meer financiering van de hogescholen maar eens overdoen. Zoniet is het decreet een doodgeboren kind. Ing. Joseph NEYENS Algemeen voorzitter

In dit nummer:

Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.

Maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer Jaargang 42 Nummer 11 november 2004

Autocollectie Mahy

Spraaktechnologie 4

Productie10 automatisering

14

Tracking & tracing

20

? BaMa in Rusland

Brussels 22 Eureka

Groene 37 Energie

Geld voor 40 hogescholen

42

E D I T O R I A A L

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

Mahy & Zonen Grootste automobielcollectie ter wereld Ghislain Mahy, grondlegger van een wereldcollectie

LEUZE-EN-HAINAUT. De collectie Mahy bevat de grootste verzameling auto's van de hele wereld. In 60 jaar tijd heeft Gentenaar Ghislain Mahy, opgevolgd door zijn zonen, bijna 1.000 voertuigen

(oldtimers)

verzameld,

waarvan 1/4de is ondergebracht in het Brusselse museum Autoworld en 3/4de

in

het

nieuwe

museum

Mahymobiles in Leuze-en-Hainaut. Alle landen, alle merken, alle tijdperken en alle types van voertuigen zijn in deze indrukwekkende verzameling vertegenwoordigd. Ivan Mahy zet het levenswerk van zijn vader voort.

4

I-mag - NOVEMBER 2004

Van onze redacteur

Het was grootvader Mahy die in Gent op het eind van de 19de eeuw een bedrijf opstartte dat stoomketels produceerde. Les Ateliers Mahy voerden ketels uit over de hele wereld, in het bijzonder naar het Belgisch Congo van Leopold II. Zijn zoon Ghislain Mahy zag het echter niet zitten om deze activiteiten verder te zetten en begon in 1932 een handel in tweedehands wagens. In 1938 startte hij met verhuring van auto's zonder chauffeur, een soort AVIS avant-la-lettre, en opende 2 bijhuizen in Brussel, wat in die tijd zeer ongewoon was. Het ging goed met de zaken en in 1939 huurde Ghislain Mahy in Gent een oud circusgebouw (na de oorlog kocht hij

het) dat hij helemaal ombouwde tot garage. De opening was voorzien op de dag van de mobilisatie…

Ford T

Gentse circusgebouw openging, stonden er 35 gerestaureerde oldtimers te blinken. Waar hij de automechaniek geleerd had? Ghislain Mahy was tot zijn dertiende naar school geweest maar had met zijn handen leren werken in het atelier van zijn vader.

Tijdens de tweede wereldoorlog viel alle industriële activiteit stil. In 1944 kocht Ghislain Mahy een oude Ford T uit 1921, niet als verzamelobject, maar om hem te demonteren en na te gaan hoe een versnellingsbak met epicycloëdale tandwielen werkt. Na de oorlog werd de oude Ford gebruikt voor toeristische uitstapjes en Ghislain Mahy kreeg de smaak te pakken. Hij begon autokerkhoven af te schuimen, op zoek naar wrakken van oude auto's. Wanneer in 1954 eindelijk de garage in het

De collectie groeide en groeide en zijn twee zonen, Hans en Ivan, werden in de wieg gelegd om zijn levenswerk voort te zetten. Hans Mahy zetelt in de raad van beheer van Wereld Automobiel Centrum vzw dat het Brusselse museum Autoworld exploiteert. Voorzitter van de vzw is de eerste burger van het land, Minister van Staat Herman De Croo. Zijn broer Ivan Mahy is technisch adviseur voor Autoworld en oprichter van het museum Mahymobiles in Wallonië. “Na mijn huma-

© Maison du Tourisme du Tournaisis

NOVEMBER 2004 - I-mag 5

Een De Soto uit 1956: pure rock & roll

niora in het atheneum van Gent, wou ik eigenlijk technisch luchtvaartingenieur worden”, vertelt Ivan Mahy. “Maar ik mocht niet van mijn vader. In die tijd hadden ouders nog iets te zeggen aan hun kinderen. Ik heb dan één jaar automobieltechniek gevolgd, de rest heb ik in de garage bij mijn vader geleerd. Hij kende alles van auto's! In 1960 ben ik mijn eigen zaak begonnen, met de verdeling van Daf, Necker en Autobianchi. Later zijn daar Jaguar en Toyota bijgekomen. Maar van als ik heel jong was, reisde ik de wereld rond om wrakken op te zoeken op autokerkhoven en op te halen. In Amerika verschenen toen artikels in de kranten over een zonderling uit Gent - nabij Amsterdam, jawel - die met zijn zonen de schroothopen uitkamde op zoek naar oude wrakken. Dat waren wij, de Mahy's.”

Leuze-en-Hainaut De oude textielfabriek van Leuze-enHainaut (halfweg tussen Ath en Doornik) werd herschapen tot een aantrekkelijk automobielmuseum, waar 110 auto's tentoongesteld worden. Het museum is tot stand gekomen met steun van de stad Leuze-en-Hainaut, Ideta en de Europese

6


Gemeenschap. In de lente van 2005 zullen nieuwe zalen opengaan, waar nog eens een 100-tal wagens zullen worden tentoongesteld. Op termijn wil Mahymobiles op een oppervlakte van 20.000 m2 een circuit van 3,5 kilometer uitbouwen doorheen een collectie van 735 auto's. Er zijn plannen een minicircuit aan te leggen van de Rallye des Ardennes, een polyvalente zaal in te richten waar beurzen en thematische tentoonstellingen zullen plaatsvinden, de bibliotheek (annex een museum) te openen met de collectie boeken en tijdschriften, en een didactische ruimte te voorzien waar jong en oud alles kunnen leren over de mechaniek van de auto door de eeuwen heen. In 2004 telde het museum 11.500 bezoekers. De collectie Mahy is zowel qua diversiteit als aantal voertuigen, één van de belangrijkste ter wereld. De collectie vindt haar oorsprong in één van de oudste privé verzamelingen van de wereld. De meeste oldtimermusea zijn gebaseerd op merkcollecties. Toen de verzameling van Ghislain Mahy gigantische proporties begon aan te nemen en oldtimers gegeerde verzamelobjecten werden, heeft de familie een vzw opgericht (in 1978) om het patrimonium te beheren en te bescher-

men. In juli 1970 is uit de collectie een eerste museum ontstaan in het Limburgse Houthalen. Toen dit museum in 1985 gesloten werd vanwege de verstikkende huurprijzen voor de gebouwen, werd een jaar nadien het museum Autoworld geopend aan het Jubelpark in Brussel. De tentoonstelling in Autoworld bestaat voor 95% uit auto's van de familie Mahy. Jaarlijks wordt het museum bezocht door circa 100.000 toeristen. Het nieuwe museum Mahymobiles in Leuze-en-Hainaut werd op 29 september 2000 geopend. Samen met de Toeristische Federatie van de provincie Henegouwen wordt nu aan de naambekendheid van het museum gewerkt om het aantal bezoekers op te trekken. In 2004 is dit aantal reeds meer dan verdubbeld. De opening van de nieuwe ruimten volgend seizoen zal de aantrekkingskracht van het museum nog vergroten.

De Soto De tentoonstelling in Mahymobiles werd per land opgebouwd, te beginnen bij de Verenigde Staten. Naast Ford, Cadillac, Buick, Olsmobile, Chevrolet en Chrysler is er ook een prachtige De Soto te bewon-

“In Amerika verschenen artikels in de kranten over een zonderling uit Gent die met zijn zonen de schroothopen uitkamde op zoek naar oude wrakken. Dat waren wij, de Mahy's.”

deren, een decapotable in jukeboxkleuren uit 1956, het jaar van Elvis' doorbraak. Vervolgens komt Frankrijk aan de beurt, het land waar de automobiel doorbrak tijdens het fin-de-siècle van de 19de eeuw. Naast de gekende merken Citroën, Renault en Peugeot, zijn er ondermeer een Delaunay Belleville uit 1911 (de favoriete auto van de Russische tsaren) en een Panhard Levassor (1922) te bewonderen. In Frankrijk werden ook de De Dion motors vervaardigd, die als de beste van de wereld werden beschouwd. Het hoofdstuk Duitsland wordt beheerst door Ferdinand Porsche die in opdracht van Adolf Hitler een wagen voor het volk ontwierp, de Volkauto of K.d.F. (Kraft durch Freude), later omgedoopt tot Volkswagen. Er staat ook een VW-Schwimmwagen (amfibie) van het Duitse leger uit 1943. Groot-Brittannië presenteert de Jaguar en Rolls Royce, very British indeed, maar ook de Austin Mini uit 1959, één van de meest geniale ontwerpen. Een rariteit uit Italië is de eenpersoonswagen Volugrafo uit 1946, gebouwd met restanten van neergeschoten vliegtuigen. Van Japan onthouden we het kleinste Hondaatje uit 1968. Nederland stelt de onsterfelijke Daffodil (1967) voor, de voorloper van de Daf. En België tenslotte mag niet ontbreken. Naast de Minerva, in zijn tijd een van de beste auto's van de wereld, zijn er ook zeldzame exemplaren te zien van de Vivinus (uit 1900!), Imperia, F.N. en een Germain omnibusje. Eén van de blikvangers op de tentoonstelling is een Ford T uit 1911, die in 2000 uitgeroepen werd tot Auto van de Eeuw. Van de Ford T werden tussen 1909 en 1927 wereldwijd 15 miljoen exemplaren verkocht. “De Auto van de Eeuw had net zo goed de Kever kunnen zijn, goed voor 22 miljoen exemplaren. Of de DS of de mini”, zegt Ivan Mahy. “De politiek zal wel een beetje meegespeeld hebben bij de keuze.” Voor de liefhebbers: de auto's in het museum staan op steuntjes om de banden te sparen en zijn niet rijklaar. Er zit geen lek benzine in (vanwege brandgevaar én verzekeringskosten) en de batterijen werden weggenomen. In het museum kan men niet alleen auto's bekijken. Men leert er ook het verschil tussen cilinders in lijn en cilinders in V. En hoe werken zijkleppen en half zijkleppen, kopkleppen en half kopkleppen, een schuivenmotor, een bovenliggende nokkenas, enzovoort? Een kluif voor ingenieurs! Meteen heeft u een origineel idee voor een bezoek in 2005 met uw bedrijf, uw vereniging, uw vriendenkring of voor een leuk uitstapje met de familie. Henk VAN NIEUWENHOVE

GRATIS TICKETS Mahymobiles geeft een gratis duoticket voor 2 personen weg aan de ingenieur die het beste antwoord geeft op de vraag: “ Hoe werkt een versnellingsbak met epicycloëdale tandwielen?” Een jury o.l.v. Ivan Mahy zal de antwoorden beoordelen. In een latere uitgave van I-mag komen we uitvoerig terug op deze resultaten. Antwoorden sturen naar: VIK - Francine Demaret Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem E-mail: [email protected]

INFO MAHYMOBILES Het museum is geopend van 1 april tot 30 september, van donderdag tot maandag, van 10 tot 17u (juni, juli en augustus tot 18u). Groepsbezoeken en rondleidingen: het hele jaar door, enkel op afspraak: Mahymobiles Rue Erna 3 7900 Leuze-en-Hainaut Tel: 069 35 45 45 Fax: 069 35 44 83 [email protected] www.mahymobiles.be

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE

HEETNAALD VAN DE

...

van Leuven een nieuw EEG-toestel. Het resultaat is sterk geminiaturiseerd én draadloos. Hierdoor kan de arts een elektro-encefalogram nemen terwijl de patiënt niet aan zijn ziekenhuisbed is gekluisterd, maar mobiel kan rondlopen of zelfs in zijn eigen omgeving blijven.Het systeem bestaat enerzijds uit elektroden die op welbepaalde plaatsen op het hoofd van de patiënt worden aangebracht. Deze registreren de elektrische hersenactiviteit, waarna de gegevens via een datacontroller naar een pc worden doorgestuurd zodat de arts de signalen kan interpreteren. De datacontroller, die door IMEC werd ontwikkeld, is zo klein als een dobbelsteen. Hierdoor kan het hele EEGsysteem in een pet worden geïntegreerd. Op die manier wordt het mogelijk om bijvoorbeeld epilepsiepatiënten gedurende lange perioden thuis op te volgen. Meer info: www.IMEC.be

Europees consortium wil kostprijs productie zonnecellen halveren.

PRODUCTIEKOST ZONNECEL MOET OMLAAG De hoge kostprijs om zonnecellen te fabriceren, is één van de belangrijkste obstakels om ze op grote schaal toe te passen. Zonnecellen vragen niet alleen dure en hoogwaardige materialen; ook het productieproces vereist een grote hoeveelheid energie. Zodoende bedraagt de terugverdientijd van de energie-investering zo'n vier jaar. Bovendien blijft de efficiëntie van de energieomzetting (van zonlicht naar elektriciteit) op een bedroevende 12 % steken. Vandaar dat een aantal Europese bedrijven, universiteiten en onderzoeksinstituten de handen in elkaar hebben geslagen om de productie van zonnepanelen op basis van kristallijn silicium goedkoper en efficiënter maken. Dit Europese con-

8


sortium (waartoe onder meer IMEC behoort) zal dit omvangrijke onderzoeksproject onder de naam Crystal Clear uitvoeren. Het project wordt financieel ondersteund door de Europese Commissie binnen het Zesde Kaderprogramma. De bedoeling is om over vijf jaar de fabricagekosten met 60 % te verminderen en het energierendement naar 16 % op te drijven. Want enkel indien aan deze voorwaarden wordt voldaan, is zonne-energie in decentrale energiesystemen economisch interessant. Meer info: Interconnect, nr. 4.

EEG-TOESTEL IN EEN PET IMEC (het Vlaamse Onderzoekscentrum voor Micro-elektronica) ontwikkelde samen met het Universitair Ziekenhuis

IMEC verkleinde de gegevenscontroller (inzet) zodat een volledig EEG-toestel nu in een pet past.

MOBIEL BELLEN VANUIT HET VLIEGTUIG Omdat werd aangenomen dat gsm-stralen met de boordapparatuur en het navigatiesysteem van vliegtuigen konden interfereren, was het gebruik van de mobiele telefoon tijdens vliegreizen tot nu toe verboden. Na twee jaar onderzoek komt Airbus tot de conclusie dat de risico's echter verwaarloosbaar zijn en hoopt om vanaf 2006 het mobiel bellen op een aantal van haar toestellen toe te laten. Deze vliegtuigen zullen dan met een picocel worden uitgerust: een kleine, mobiele telefooncel waarmee gesprekken en smsjes worden doorgestuurd naar Globalstarsatellieten die met grondstations in verbinding staan.

HEETNAALD VAN DE

...

processing toepassingen, alsook als modelsystemen om kwantum fenomenen te bestuderen. Meer info: Nature, 16 september 2004.

Naast het mobiel bellen, heeft Airbus ook draadloze netwerkverbindingen (als Bluetooth, Wi-Fi and breedband CDMA) getest. Ook deze zouden geen probleem voor een veilige vlucht vormen. Intussen wil Boeing eveneens draadloze computeren communicatietechnologie voor passagiers op haar vliegtuigen introduceren. Het richtte daarvoor een apart bedrijf op met de naam 'Connexion by Boeing'.

NIEUWE WINDOWS IN 2006

Voor een pintje van het vat hoef je voortaan niet langer naar de kroeg.

KLEINSTE GITAAR TER WERELD

De 'A340-600' van Airbus zal vanaf 2006 draadloze communicatie voor de passagiers voorzien.

Paul McEuen van de Cornell University (VS) heeft de kleinste gitaar ter wereld gebouwd. Het toestel bestaat uit een nanobuisje van anderhalve micrometer lang dat aan beide zijden aan twee Au/Cr-elektrodes is verankerd. Wanneer een elektrische stroom doorheen de snaar wordt gestuurd, begint ze te vibre-

THUIS AAN DE TOOG Inbev (het vroegere Interbrew) en Philips hebben de handen in elkaar geslagen om de smaak van 'bier van het vat' bij de consument thuis te brengen. De twee ondernemingen ontwikkelden samen PerfectDraft®, een thuistap die dit najaar op de markt wordt gebracht. Het systeem werkt met een echte taphendel, een inwendig koelsysteem, een pomp en een licht metalen vaatje met zes liter bier. De tap bewaart het bier in optimale omstandigheden bij een constante temperatuur van 3°C. Eenmaal het toestel geïnstalleerd, blijft het bier vier weken lang vers. De thuistap wordt in België met Stella Artois en Jupiler gelanceerd. Nadien wordt het toestel ook in andere landen op de markt gebracht. Het getapte pintje is echter verre van goedkoop. De adviesprijs voor de thuistap bedraagt immers 199,99 EUR en voor een vaatje bier moet je 14,99 EUR neertellen.

In 2006 zou een gloednieuwe versie van Windows in de winkel moeten liggen. Deze zal echter geen nieuw systeem bevatten om informatie op te slaan en terug te vinden, zoals eerst was voorzien. Dit komt omdat Microsoft onder druk van zijn klanten de nieuwe versie zo snel mogelijk op de Bill Gates zal zelf de markt wil brengen. release van Longhorn De WinFS zal echleiden. ter wel later worden geïntegreerd. Het is wel de bedoeling dat de nieuwe Windows Longhorn voor betere prestaties, veiligheid en betrouwbaarheid zal zorgen.

MICHELIN ONTWIKKELT LUCHTLOZE BAND

Gitaarsnaar van 1,5 micrometer

ren. Donderderende basdreunen hoef je niet te verwachten, maar de gitaar haalt wel een geluid met een frequentie van 55 Mhz. McEuen's gitaar zal wellicht nooit de wei van Werchter halen, maar de onderzoeker wilde met zijn onderzoek aantonen dat nanobuisjes bijzonder geschikt zijn om in nano-elektromechanische systemen te worden verwerkt. Deze kunnen dan bijvoorbeeld dienen voor ultragevoelige massadetectie en radiofrequentie

Michelin, de grootste autobandenproducent van Europa, werkt aan de ontwikkeling van een autoband zonder lucht. Dit massieve gummitype is vooral bestemd voor toepassing op slechte wegen. Vandaar dat Michelin de band binnen de tien jaar voornamelijk op de Chinese en Indiaanse markt zal lanceren, want de producent verwacht dat de weginfrastructuur in deze landen het tempo van de snelle economische ontwikkeling niet zal kunnen volgen. De nieuwe band zal in staat zijn om de schokken van een slecht wegdek beter op te vangen. Bovendien kan de bestuurder nooit 'plat' vallen. Aan de ontwikkeling van deze band komt een flink stuk chemische knowhow te pas, want natuurlijk rubber vormt niet langer het hoofdbestanddeel. Peter RAEYMAEKERS


INGENIEUR EN BEROEP

g

Spraaktechnologie

Toenmalig minister-president Gaston Geens wordt door Ing. Noël Lagast (links) rondgeleid op Technologie an zee (1984).

MONS. Enkele jaren geleden was

Van onze hoofdredacteur

Ieper het (wereld)centrum van de spraaktechnologie. De Ieperse society vergat er even een oeroud spreekwoord bij dat zegt: “Hoogmoed komt voor de val”. De zeepbel spatte uit elkaar en het kind vloeide weg met het badwater. Flanders Language Valley is vandaag een desolate spookstad, een schrikwekkende getuige van hoe het niet moet in de industrie. Aan de andere kant van de taalgrens heeft men zich op geen enkel moment laten opnaaien door de Ieperse glamourboys. Al veel vroeger was men er aan de Faculté Polytechnique de Mons gestart met onderzoek inzake spraaktechnologie. De wetenschap stond

steeds

centraal.

Beschei-

denheid siert. De Waalse Acapela Group leert Vlaanderen vandaag hoe verstandig met spraaktechnologie om te gaan. Een bijdrage.

10


De eerste Vlaamse minister-president (toen heette het nog voorzitter van de Vlaamse regering), wijlen Gaston Geens, loodste Vlaanderen in de jaren tachtig de Derde Industriële Revolutie (DIRV) binnen. Sinds de opkomst van de techniek in de 18de eeuw zijn er wel meerdere industriële evoluties en revoluties geweest. Maar midden jaren 1980 heeft men plots de technologische veranderingen om God weet welke reden in Vlaanderen aangeduid als de derde revolutie. Hoe dan ook, de aandacht die Gaston Geens met zijn initiatief vestigde, kende een enorm succes tijdens twee jaarlijkse tentoonstellingen eerst in het Internationaal Congres Centrum aan het Gentse Kuipje, later in de nieuw gebouwde expohal.

mer Promotech Vlaanderen. Geens was niet beroerd om de eerste TAZ in 1984 te openen. Evenmin als wijlen prof. dr. ir. Roger Van Overstraeten, stichter en algemeen directeur van IMEC, die het jaar daarop de opening verzorgde en het regionaal opzet financieel en moreel steunde. Wekenlang lang kon iedereen, jong en oud, zich tijdens het zomerseizoen verkneukelen aan de nieuwe technologieën. Jo Lernout sponsorde er in 1985 een kleine stand waarop hij met zijn vrouw de eerste message reminder-announcer voorstelde. Op de stand legde een van zijn medewerkers, een industrieel ingenieur, de bezoekers haarfijn uit wat de nieuwe spraaktechnologie inhield en welke fantastische toekomst voor de mensheid was weggelegd.

De Ieperse taalvallei Minister-president Gaston Geens steunde ook kleinschalige initiatieven, zo ondermeer vier tentoonstellingen in Oostende, die de naam Technologie aan Zee (TAZ) kregen. Deze exposities werden opgezet in samenwerking met de VIK-afdeling Noord-West-Vlaanderen, onder de noe-

De opvolger van Geens, die zich tot minister-president liet omdopen, vond dat wat Vlaanderen zelf deed, het ook beter deed. Maar die vlieger gaat niet altijd op en maakt al eens een bruuske landing. Dat was ondermeer het geval met het

Ontsluiting van de Vlaamse en Waalse cocooning (1)

over de taalgrens Daarover gaat deze bijdrage: over spraaktechnologie die in handen van verstandige wetenschappers en ingenieurs blijft.

a

prof. dr. ir. Roger Van Overstraeten

Ieperse spraaktechnologiebedrijf van het duo Jo Lernout en Pol Hauspie (L&H). Het was nochtans allemaal hoopvol begonnen. Het bedrijf kende een relatief snelle groei. Er stond zelf geen rem meer op. Uitbreiden en bouwen was het leidmotief. Op 10 december 1997 namen Jo en Pol het initiatief voor de oprichting van de vennootschap Flanders Language Valley (FLV) in Ieper. Landbouwgronden maakten plaats voor een campus, een valley, waar alle hoogtechnologische bedrijven in de spraaktechnologie zouden worden bijeengebracht. De gebouwen schoten als paddestoelen uit de grond. Na een paar jaar wapperenden de vlaggen hoog aan de stok. In november 1999 vond de feestelijke opening plaats. Alle excellenties schaarden zich samen met prins Filip rond het Iepers wonderduo. Iedereen met naam en faam kwam geregeld op visite, steevast met de pers en tv-camera's in het kielzog. De L&H publiciteitsmachine werkte op volle toeren. Ieper was de nieuwe place to be. Hier was een toekomst weggelegd voor jonge mensen. En werk was er verzekerd. Daar mocht men niet aan twijfelen. En wie het toch deed was niet meer van deze pla-

neet. Weg met de vorige werkgever uit Brussel, Antwerpen of waar dan ook. In Ieper was de lucht nog onbezoedeld, was er ruimte zat en konden de kinderen naar hartelust ravotten en fietsen. Hier bouwden jonge gezinnen nieuwe woningen en vanuit de woonkamer hadden ze zicht op de koeien en de boerderijen. Een kinderboerderij in de achtertuin, zoiets had men in Vlaanderen nog niet gezien.

van een pastoor nodig, al was een bezoekje van een bisschop aan de spraakmakers eerder vanuit publicitair oogpunt dan vanuit godsvruchtige overwegingen, meegenomen. Bovendien had het begrip durfkapitaal in die tijd in Ieper een andere betekenis dan elders in het land. In de vroege jaren '90 waren Jo en Pol immers merkwaardige tovenaars. Eerst toverden ze geld te voorschijn om de boel op gang te brengen en later - zo goed en zo kwaad als het ging - om alles ook draaiend te houden, al nam de draaisnelheid met de jaren gestadig af. Op recepties, glas champagne in de hand, kon men altijd wel een of ander sterk verhaal over de toverformule horen, vaak beginnend bij het geld van de bakker en de slager uit de streek waarmee het bedrijf werd uitgebouwd en waarover Jo en Pol ook prat gingen.

Aan de andere kant van het land, in Mons, werd eerder reeds, op 24 februari 1997, een gelijkaardig maar kleinschaliger spraaktechnologiebedrijf Babel boven de doopvont gehouden. Babel was een spinoff van de Faculté Polytechnique de Mons (FPMs). De faculteit was reeds in 1980 in alle stilte met spraaktechnologie begonnen. De 7 stichters van Babel, allemaal wetenschappers van de FPMs, hadden voor de oprichting van hun bedrijfje 5 miljoen oude Belgische franken bijeen gebracht.

De Ieperse sage

In Ieper zag men het veel groter en ook grootser. De West-Vlaamse ondernemers verdienden voor hun durf en het inbrengen van durfkapitaal de hemel op aarde. Daarvoor was niet eens de tussenkomst

De acteurs van de Ieperse sage vormden een triptiek. In het eerste luik vindt men een groepje wetenschappers, ingenieurs en technici die rotsvast in de doorbraak van de spraaktechnologie geloofden en


h guk peeq

De grootste fout die ingenieurs begaan, is te denken dat technische

ook in dit vak geschoold waren. Op de L&H-fuiven voelden ze zich niet zo goed thuis. Bezig zijn met de ontwikkeling van de spraaktechnologie achter hun pc thuis, in een labo of studiebureau lag hun beter dan hun tijd met zwetsen te verknoeien. In het tweede luik ziet men de aandeelhouders: kleine, middelgrote, grote, zeer grote en super grote. Mensen die over hun centen dromen en op een dineetje onder vrienden uitleggen hoe kapitaal razend snel kan aangroeien, bijvoorbeeld door het te beleggen in het Iepers bedrijf. Alles stond immers in het teken van de grote getallen. Geld heeft natuurlijk een kleur, zwart of wit. Over wat zwart is bijeengebracht, wordt in de gewone omgangstaal niet luidop gesproken. De spreektaal is er een van niet geijkte uitdrukkingen en van streekgebonden codes. De buur heeft er trouwens geen zaken mee. En dan waren er ook degene die de kat uit de boom keken, de figuranten, het derde luik. Zij die gewoon afwachtten en de West-Vlaamse hype in de pers volgden en een plakboek met krantenknipsels over de razend snelle technologische vorderingen aanlegden, voor de kleinkinderen, het nageslacht weet je wel.

Wall Street Journal

Op een dag werd een krantenknipsel wereldnieuws. Een journalist van de Wall Street Journal had de jaarrekeningen van het Iepers bedrijf uitgevlooid en de financiële transacties van L&H in Korea en Singapore bestudeerd. De stichters van FLV werden plots aangeschoten wild. Er gingen schokgolven door economisch en politiek Vlaanderen, met uitlopers ver daarbuiten. Uiteindelijk ging het schip ten onder in een faillissement. De schuldenlast bedroeg 22 miljard frank! De aandeelhouders tuimelden uit hun droom en het imago van de Vlaamse technologiesector werd in het buitenland zwaar beschadigd. Wat we zelf deden, werd helaas slecht uitgevoerd. Vandaag is FLV een desolaat spookdorp. De achttien gebouwen met kantoren en auditoria staan er bijna allemaal leeg bij. Hier en daar sijpelt water binnen. Restaurant, bank, wasserette en andere gebouwen voor dienstverlening zijn weg. Achtergelaten of gedumpt bouwmateriaal ligt tussen het opschietend onkruid al helpt de Ieperse beschutte werkplaats zo veel als mogelijk om de grasperken kort geschoren te houden. Kortgeschoren zijn ook de 30 West-Vlaamse zakenlui,

12


dierenartsen en varkenshouders die de luchtbel rond L&H hielpen financieren. Ze eisen hun 12,25 miljoen euro geïnvesteerd kapitaal terug, om maar te zwijgen van het kapitaal dat 90 percent van de Ieperlingen in de zaak van de wonderboy's stak.

De Waalse inhaalbeweging

Al die tijd werkte men aan de Polytechnische Faculteit van Mons aan de ontwikkeling van de spraaktechnologie. Daarover gaat deze bijdrage: over spraaktechnologie die in handen van verstandige wetenschappers en ingenieurs blijft, door hen wordt bewaakt, gepromoot en ontwikkeld. Over mensen die lak hebben aan malafide lui die er steeds weer op uit zijn om de nieuwe ontwikkelingen van de technologie te misbruiken.

In 1980 is men in alle stilte in het Laboratorium voor Circuit Theorie en Signaalverwerking (TCTS) aan de Faculté Polytechnique de Mons gestart met de ontwikkeling van taaltechnologie. Met de opkomst van L&H in Ieper stapten twee burgerlijk ingenieurs en topmedewerkers van het TCTS, Hervé Boulard en Georges Zanelotto (beide hadden in Mons gestudeerd), over naar het Iepers bedrijf. Ze werkten er tussen 1989 en 1994. De onderzoekers geloofden steevast in de doorbraak van de spraaktechnologie. Die is er ook gekomen, niet bij L&H, wel in Mons, hun thuishaven. Niet zonder enig leedvermaak verwijst de Waalse minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS), - “monsieur van Cau”, een Vlaamse afstammeling - soms naar het L&H-debacle, vooral als hij een vergelijking maakt tussen de Waalse en de Vlaamse economische ontwikkeling. Toegegeven: Wallonië heeft ten opzichte van Vlaanderen een ernstige inhaalbeweging verwezenlijkt. Het verheugt ons. Waalse wetenschappers zijn helemaal niet tuk op de neerbuigende verhalen van hun minister-president. Als men hen spreekt over het ter ziele gegaan Ieperse bedrijf, dan onthouden ze zich van commentaar. Deze faire houding geldt niet in het minst voor onze gesprekspartner ir. Vincent Fontaine, algemeen directeur van het spraaktechnologiebedrijf Acapela (let op de schrijfwijze) in Mons. Over het debacle van L&H zelf spreekt hij liever niet, wel over de technologie die er werd toegepast.

Babel Technologies

Vincent Fontaine, 34 jaar, studeerde aan de Faculté Polytechnique de Mons voor burgerlijk ingenieur richting elektrotechniek-communicatie (1992). Hij is afkomstig van Moeskroen, huwde een Ieperse, woonde 5 jaar in Roeselare en reed elke dag vandaar om den brode naar Mons, waar hij na zijn studies aan de Faculté onderzoek deed in spraaktechnologie. Hij spreekt vloeiend Nederlands. Nu woont hij in Doornik. Tijd om te doctoreren heeft hij nooit gevonden. Zijn passie is de telecommunicatie, de spraaktechnologie. Hij ontvangt ons in een prachtig achttiende eeuws herenhuis, aan de boulevard Dolez in Mons, genoemd naar François Dolez, van 1866 tot 1879 burgemeester van deze stad. Het pand, ooit een hotel particulier, paalt aan de TCTS-faculteit en behoorde destijds toe aan een notaris. Enkele jaren deed het ook dienst als studentenverblijf. Na een tijd van leegstand werd het aangekocht door de provincie. Vincent Fontaine en zijn onderzoeksgroep lieten het restaureren. De fraaie ruime vertrekken, laboratoria en bureaus, werden functioneel ingericht. Het geheel is een streling voor het oog. Aan de inkomdeur hangt een bord waarop “Babel Technologies” prijkt. Babel verwijst naar de beroemde Toren van Babel, het mekka van de babbeltaal. “Maar dat is een beetje achterhaald”, zegt hij. “Onze groep heet nu Acapela.”

De Waalse cluster Ir .Vincent Fontaine ontmoette ik destijds in het stadscentrum van Luik, tijdens een bijeenkomst van de Cluster Auto-Mobilité de Wallonie, in een prachtig gerestaureerd pand dat dienst deed als opvang voor wezen en verlaten kinderen. De cluster groepeert een 100-tal Waalse innoverende bedrijven, ondernemingen die actief zijn in de ontwikkeling van producten, technieken en software voor de automobielindustrie, een sector die in Wallonië ruim 6.000 mensen tewerkstelt. De cluster is een onafhankelijk interdisciplinair en dynamisch netwerk dat innovatie aanmoedigt. Onder haar talrijke leden telt ze ook 4 universiteiten (Brussel, Luik, Louvain-la-Neuve en Mons), hogescholen en een 10-tal R&D-centra, gespecialiseerd in toekomstgerichte technologieën. De Acapela Group is er één van.

en technologische kennis volstaan om commercieel succes te halen.

uit het niets ontstaan. Aan de faculteit was reeds een belangrijke potentieel aan expertise inzake spraaktechnologie aanwezig.”

Spin-offs in Wallonië

Ir. Vincent Fontaine

Het vormingscentrum van de cluster is gevestigd op het circuit van SpaFranchorchamps. Het is een samenwerking tussen de universiteit van Luik en het Institut für Kraftfahrwesen in Aachen. De 4 universiteiten, de hogescholen en de 10 zelfstandige onderzoeken ontwikkelingscentra worden ondersteund door verscheidene privé-bedrijven en openbare diensten voor onderzoek, financiering en commerciële expansie. Spraaktechnologie is sinds 1980 een van de onderzoeksdomeinen van de ingenieursfaculteit in Mons. In dit onderzoeksdomein werkte ir. Fontaine tussen 1992 en 1995 in een samenwerkingsverband met collega's van Lernout & Hauspie en van een drietal andere bedrijven, uit Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië. Het grootste onderzoeksproject voor spraaktechnologie was dat van L&H. Het werd uitgevoerd in het kader van Europese projecten. Het TCTS-lab kreeg daarvoor van Europa een belangrijke financiële ondersteuning. Met als doel de economie in de regio van Mons te stimuleren, investeerde het Waalse Gewest in 1995 fors in de spraaktechnologie. Daardoor kon het TCTS-lab een 10-tal nieuwe onderzoekers in dienst nemen. “Maar”, beklemtoont ir .Fontaine “het klinkt misschien allemaal heel mooi. Toch zagen we spoedig in dat een overheidssubsidiëring onvoldoende was om onze doelstellingen te bereiken. We moesten zelf inkomsten genereren. De onderzoeksresultaten dienden gecommercialiseerd te worden. Dit kon alleen via een spin-off. In 1997 werd Babel, de eerste spin-off van het TCTS opgericht. Begrijp me goed. Dit gebeurde niet als tegenzet tegen het Vlaamse L&H en ook niet als een vorm van concurrentie. Babel is niet

Bij de creatie van een spin-off - zeg maar het commercieel valoriseren van de onderzoeksresultaten - speelt de specialiteit van de universiteit een grote rol. Waren de Vlaamse universiteiten vele jaren koploper met hun spin-offs, vanaf 1995 werden ze, althans volgens een studie van de universiteit van Luik, voorbij gestoken door deze uit de Franstalige Gemeenschap. Babel ontstond tegen de achtergrond van Europese structuurprogramma's en heeft als spin-off een exclusieve licentie-overeenkomst met het TCTS-lab van de Polytechnische Faculteit. Het werd op 24 februari 1997 gesticht door 7 onderzoekers. Ir. Vincent Fontaine was er één van. Ze brachten 5 miljoen oude Belgische franken aan kapitaal bijeen. In een volgende fase verkochten ze een deel van hun aandelen door aan nog 11 andere onderzoekers van het laboratorium. In ruil voor royalty's kregen ze van de universiteit het alleenrecht voor het commercialiseren van de spraaktechnologie. Daarmee was de kous niet af. Tegen deze gang van zaken volgde een klacht van het Waalse Gewest dat opperde dat de financiële opbrengsten, voortspruitend uit gesubsidieerd onderzoek, eigendom zijn van de overheid. Het geschil werd enkele maanden nadien bijgelegd. Babel kon onder een goed gesternte verder werken.

wat dit laatste betreft niet klagen. We konden vaak, dankzij het mecenaat van een of andere instelling, gratis aan beurzen deelnemen. De grootste fout die ingenieurs begaan, is te denken dat technische en technologische kennis volstaan om commercieel succes te halen. We hebben ons denkpatroon heel wat moeten bijsturen.” Babel ontwikkelde niet alleen een commerciële feeling, het bouwde ook een reputatie op inzake spraakherkenning, spraaksynthese, spraakcompressie, stemverificatie, enzovoort. Het bedrijf heeft een lange lijst van klanten, stuk voor stuk stevige referenties. Klanten die bij L & H om de gekende redenen afhaakten, konden bij Babel terecht. De stem van de Proximus voice mail is bijvoorbeeld een creatie van de Babel-technologie.

Acapela Group

h guk pq

Voor klanten gelden echter andere wetmatigheden dan voor onderzoekers. Dit ondervond ook het onderzoeksteam tijdens de opstartfase van Babel. Het ontbrak het team aan commerciële visie. Er moest ook fors geïnvesteerd worden in marketing en in het verwerven van naambekendheid. In het begin was het aantal klanten op de vingers van één hand te tellen, een viertal slechts. “De Zweedse telecomoperator Telia, waarmee TCTS tussen 1990 en 1993 had samengewerkt in een Europees Espritproject, kon één en ander goedmaken”, zegt Fontaine. “Maar het Telia-contract in spraaksynthese dat van 1997 dateerde, bracht pas vanaf 1999 de eerste royality's op. Die werden hoofdzakelijk gebruikt voor publiciteit, drukwerk en een aanwezigheidspolitiek op beurzen. Al mogen we

In 2001 herstructureerde het Zweedse Telecom en stootte haar spraaktechnologiegroep Elan Speech af. Babel kocht die meteen op. Op 1 januari 2004 kwam er een hergroepering van drie spraaktechnologieafdelingen: Elan Speech, Babel Technologies en Babel Infovox. De nieuwe groep is vandaag actief onder de naam Acapela Group. Ir .Vincent Fontaine is algemeen directeur. De groep, die een 60tal werknemers telt, heeft een financieel directeur (met zetel in Mons), een marketing directeur (in Toulouse) en een commercieel directeur (in Stockholm). Acapela ontwikkelt omzeggens alle soften hardware voor spraaktechnologietoepassingen, maar geen CD's voor medische spraaktoepassingen met computer. De groep is zeer actief in toepassingen voor visueel minder validen. Het scala van toepassingen kan men raadplegen op www.acapela-group.com . Op onze vraag of een uitbreiding in het vooruitzicht wordt gesteld, antwoordt een vriendelijke en bescheiden ir. Fontaine: “Niet voor onmiddellijk. We zullen nu een beetje stabiliseren, wat niet betekent dat we op onze lauweren gaan rusten.” Hij dankt ons heel hartelijk voor onze belangstelling die hij ervaart als “een ontsluiting van de Vlaamse en Waalse cocooning” (sic). Vincent Fontaine is blij dat de ingenieurs daarin het voortouw nemen. “Kom gerust wat meer langs”, wuift hij ons uit. Beloofd. Ing. Noël LAGAST


Vorming Master in productie-automatisering Een succes over de hele lijn

De Master in productie-automatisering is aan zijn zevende editie toe. De programmadirecteurs Ing. Erwin Smet en Jacques Verhaeghen spreken over een succes over de hele lijn. De voorbije jaren werden circa 150 collegae/cursisten opgeleid. Het slaagpercentage ligt zeer hoog (93%), wat meteen het beste bewijs is voor de gedrevenheid van cursisten én docenten. We laten enkele cursisten aan het woord.

Van onze redacteur

Meer dan ooit blijkt in onze hedendaagse productiebedrijven een nood te bestaan aan degelijke kennis inzake automatisering. De vraag naar industrieel ingenieurs, gespecialiseerd in productieautomatisering is enorm hoog. Het aanbod van gespecialiseerde ingenieurs in deze richting is te klein. Vandaar het grote succes van deze Master, die niet alleen gericht is op technische kennisverbreding maar ook de nodige managementmethodiek wil bijbrengen om volwaardig te kunnen participeren in multidisciplinaire projecten.

Beide voeten op de grond Ing. Karel Van Herp (48 jaar, Edegem) was er al bij tijdens de eerste editie van de Master in productie-automatisering. Van Herp studeerde industrieel ingenieur elektro-mechanica aan het Don Bosco Instituut in Hoboken en startte nadien een eenmanszaak op: Pneumatic Service Van Herp, gespecialiseerd in persluchtautomatisering en olie- en vetsmering. Een niche die het duidelijk goed doet want collega Van Herp zit niet om klanten verlegen. Om de eenvoudige reden dat men in alle sectoren waar machines draaien, een beroep kan doen op zijn diensten. “Ik ben wellicht een apart geval omdat ik door VIK gevraagd werd om de Master te volgen”, lacht Karel Van Herp. “Men zocht

14


iemand die naast het volgen van de cursus ook begeleider wou zijn van het team cursisten. Blijkbaar had iemand mijn naam ingefluisterd. De combinatie van die twee maakte het avontuur echt boeiend. Het was het eerste jaar dat de cursus werd ingericht. Dus was er ook enige feedback nodig van de cursisten. Zo organiseerde ik verscheidene evaluatievergaderingen met de cursisten en met de docenten.” Over de opleiding zelf is Karel Van Herp al even enthousiast. “Makkelijk was het niet. Ik was tenslotte al 18 jaar afgestudeerd. Maar zo'n opleiding brengt je met beide voeten op de grond. Als je met techniek bezig bent, kom je willens nillens in een bepaalde niche terecht. Dankzij de Master worden je registers opnieuw opengetrokken. Je komt in aanraking met technieken die niet meteen betrekking hebben op je beroep. Je wisselt ervaringen uit met collega's die allemaal met hun specifieke problemen worstelen. En af en toe gaat er een lampje branden. Ik kan zeggen dat deze opleiding een invloed gehad heeft op mijn manier van werken. Door zelf een case uit te werken wordt het erin gehamerd dat het nuttig en nodig is om gestructureerd te werken. Ik merk dat ik dat ook in mijn job wat meer ben gaan toepassen.”

Promotie voor het einde van de cursus Germain Ghys (41 jaar, Brakel) studeerde graduaat industrieel informatica aan het Hoger Instituut Sint-Antonius in Gent. Als maintenance engineer bij Samsonite had hij veel te maken met automatisering, met nieuwe projecten inzake machinebouw en prototypebouw, het vorsen van nieuwe ontwikkelingen. Dat niet alleen voor de lokale plant maar ook voor andere vestigingen van het bedrijf. Op eigen initiatief vroeg hij de directie om de Master in productie-automatisering te kunnen volgen en kreeg groen licht. Het heeft hem geen windeieren gelegd. Nog voor het einde van de cursus werd hij benoemd tot automation engineering supervisor. Of de Master zijn doorstroming in het bedrijf beïnvloed heeft? “Ja, zeker. Ik had er ook de ambitie voor, zoniet had ik die Master nooit gevolgd. De opleiding was op de perfecte leest geschoeid voor mijn job. In mijn werk was ik redelijk detaillistisch bezig.

Vorming Dankzij de cursussen ging ik ruimer en verder kijken vanuit een helikopterview. De case die ik kon uitwerken had alles te maken met mijn job: automatisering van de magazijnen, efficiëntieverbetering doorvoeren, enzovoort. Door de economische situatie ging onze plant zich meer op de distributie toespitsen en daar heb ik me in gespecialiseerd.” Germain Ghys is inmiddels verder doorgegroeid tot technical manager voor het logistiek service center in Oudenaarde.

Case top secret Ing. Andy April (27 jaar, Buggenhout) is de jongste van het trio. Hij volgde de Master tijdens het academiejaar 2002-2003. Collega April behaalde het diploma industrieel ingenieur elektromechanica aan het De Nayer Instituut in Sint-Katelijne-Waver. Hij werkte als development engineer bij Createch Engineering in Huizingen, een dochtermaatschappij van Colruyt. In zijn job had hij vooral te maken met concept- en prijsstudies voor machines, verpakkingsautomatisering én robotica. Sedert enkele weken is Andy April gepromoveerd tot chef productie. “Na mijn studies industrieel ingenieur wou ik al deze Master in productie-automatisering volgen”, zegt Andy April. “Maar ik vond het zinvol om eerst enkele jaren praktische ervaring op te doen. In mijn job heb ik veel te maken met automatisering. Het interessante aan de cursus is de koppeling van technische

aspecten met managementtechnieken. We hadden een goede groep cursisten, het was zeer aangenaam werken onder collega's en het merendeel van de docenten wist heel wat bij te brengen.Tevreden dus. Bovendien werd de case die ik heb uitgewerkt, nadien in de firma uitgevoerd. Het ging om een geavanceerd project om producten in te leggen met robots. Meer kan ik er niet over vertellen. Het is nogal top secret.” Bij Createch Engineering werken een tiental ingenieurs. Geregeld worden er vormingscursussen gevolgd. Andy April is vastbesloten om over enkele jaren ook de cursus Bedrijfsmanagement te volgen. Als de tijd rijp is. Henk VAN NIEUWENHOVE

De Master in Productie-automatisering gaat van start op 11 januari 2005. De infovergadering is voorzien op 30 november e.k. om 19u30 op de KdG campus in Hoboken.

PRAKTISCH

Verder informatie kan men terugvinden bij www.vik.be of aanvragen bij [email protected] - Tel: 03 259 11 06.

Zelfkleverslag Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.). U kunt in de prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Ing. Alain Thijs (nummerplaat HRM 068) uit Schelle merkte zijn nummerplaat op in onze vorige uitgave. Zijn prijs werd hem inmiddels reeds toegezonden. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

AKJ 265

DJE 074

HCS 360

KSZ 775

NVX 323

Als één van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart op naar het VIK-secretariaat, t.a.v. Francine Demaret, Herentalsebaan 643 Wommelgem, fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected] Succes!


Vorming Fellow in Gerechtelijke Expertises Basiscursus VIK-Ingenieur-Expert ®

D

expertiseverslag waarbij de VIK jury zal nagaan of de basiskennis van de cursus wel degelijk verwerkt is.

zowel technisch als juridisch onderlegd zijn. Komt daarbij

1.

Algemeen Bedoeling VIK-INGENIEUR-EXPERT Titel VIK-INGENIEUR-EXPERT - toekenning door een VIK-jury / voorwaarden Plichtenleer Reglement jury Proefschrift • Accent op het verloop van een expertise • Accent op een technisch onderwerp met argumentatie van de stellingname • Voorbeelden: actualiteiten uit de kranten • Proeflopen bij een gerechtelijke expertise • Beoordeling door de jury

2.

Juridische vorming Structurele benadering van expertise

e nood aan competentie neemt iedere dag toe in een steeds complexer wordende maatschappij. De juiste technische expertise vinden is niet een-

voudig, aangezien er een nijpend tekort is aan experts die

Inhoud van de cursus

dat de expert meestal onbekend is en over geen officiële erkenning beschikt. Het is dan ook een lovenswaardig initiatief om senior ingenieurs, die over de nodige ervaring en knowhow beschikken, onder bepaalde voorwaarden de titel van “VIKIngenieur-Expert” toe te kennen. Technische expertise kan een hulp bieden in tal van gespecialiseerde materies en specifieke situaties. Wij denken hier onder meer aan de afhandeling op het vlak van justitie, aan arbitrage bij betwistingen in industriële of contractuele omstandigheden en ook aan de afhandeling van schadeclaims bij verzekeringen.

Kennis van zaken Bijkomende vorming is ook hier aan de orde en de VIK is goed geplaatst om hierop in te spelen met de nodige kennis van zaken en de correcte mentaliteit. Een aangepaste opleiding zal worden aangeboden om de industrieel ingenieur de kans te geven als “VIK-Ingenieur-Expert” erkend te worden door een bevoegde jury. De programmacommissie die de kwaliteit van de cursus bewaakt, kan ook niet-industrieel ingenieurs toelaten tot deze opleiding. Voor deze gevallen wordt de titel van “VIK-IngenieurExpert” niet toegekend.

3.

Acht sessies en proefschrift De cursus zal uit 8 sessies bestaan die om de veertien dagen op een zaterdagmorgen plaatsvinden. Ieder hoofdstuk zal in één sessie behandeld worden met uitzondering van de praktijkgevallen waarvoor twee sessies worden voorzien. De cursus start op zaterdag 19 februari 2005 en eindigt eind april. Het proefschrift dient aangeboden tegen 1 augustus 2005 en de jury zal deze proefschriften begin september behandelen. De cursisten zullen voor hun proefschrift uit een tiental onderwerpen kunnen kiezen maar ook zelf een onderwerp kunnen voorstellen, dit in samenspraak met de examencommissie. Het proefschrift wordt gepresenteerd in de vorm van een fictief

16


Administratieve vorming Aanvaarding opdracht (J / N) Installatievergadering Termijn onderzoeken / rapporten Overige bijeenkomsten Contact met de Rechter / verloop van de expertise Verslag in voorlezing / behandeling van ieder punt van de opdracht Administratieve hulpmiddelen Uitstraling en presentatie Eindverslag

4.

Psychologische vorming Voorbereiding / kennis dossier Alles tegensprekelijk Altijd onafhankelijk Installatievergadering: luisteren / zien / noteren / vragen stellen Poging tot minnelijke regeling U niet te vroeg blootgeven Conflictenleer Assertiviteit Deontologie

Vorming 5.

Verzekeringswezen Waarom verzekeringen - rechten en plichten Praktijk van de expertises voor verzekeringen Relatie expert / verzekeringen

6.

Financieel-sociaal-fiscale vorming Schaderaming - materiële en immateriële schade Bedrijfseconomische gevolgen van sinisters Facturatie van prestaties door derden Erelonen en aanrekenen van onkosten Fiscale aangifte en personenbelastingaangifte Boekhouding en bewaarplicht van documenten

7.

Praktijkgevallen Rechter - wat verwacht een rechter van een deskundige / samenwerking / feedback Behandeling van een aantal praktijkgevallen

Aanvulling op techniciteit Bovenstaande onderwerpen gaan uit van het feit dat VIK met zijn cursus een aanvulling wil voor-

zien op de techniciteit van de kandidaat “VIK-Ingenieur-Expert”. Tijdens de sessies wordt ook een pauze voorzien zodat de nodige contacten kunnen gelegd worden met de docenten, de andere cursisten en VIK vertegenwoordigers. De hier gelegde contacten kunnen een blijvende hulp vormen voor de latere professionele werking en alzo het leven van de expert aangenamer en nuttiger maken. Ing. Jef ADRIAENSSENS

INFO dering! Infoverga

05 januari 20 dinsdag 25 lgem e m -huis Wom 19u30, VIK n e ld e m Vooraf aan 03 259 11 06 ik.be hmans@v of ria.brug er aan!

De cursus verbonden aan de toekenning van de titel “VIK-Ingenieur-Expert®”, is “VIK-Masterclass-Certified®” en gaat door onder de naam: “Fellow in Gerechtelijke Expertises”. Startdatum: zaterdag 19 februari 2005 in het VIK-huis te Wommelgem

fold itgebreide vraag de u

PROJECTMANAGEMENT 3de promotie > Vanaf maart 2005 • • •

Lopen ook in uw onderneming alsmaar meer projecten? Zijn de uitgevoerde projecten altijd op tijd en binnen budget? Bent u ook projectleider geworden omdat het nu eenmaal moest?

• •

Verloopt het leiden en opvolgen van een project soms problematisch? Wordt een bepaalde methodiek gevolgd bij projectmatig werken?

Deze “Fellow in PROJECTMANAGEMENT - Masterclass Vik-Certified®” , voorheen master in projectmanagement, loopt over het hele jaar en speelt perfect in op de actuele noden die men ondervindt bij het beheersen van projecten. Heeft u interesse? Een uitgebreid programma wordt u op aanvraag toegestuurd en meteen ontvangt u gegevens over de info-avond die als voorbereiding zal georganiseerd worden.

Voor bijkomende inlichtingen contacteer Ria Brughmans - 03259 11 06 - [email protected] of raadpleeg www.vik.be


Vorming Tracking & Tracing in de voedselketen Symposium - woensdag 25 november 2004 oewel er aan voedsel geen gebrek in onze wester-

H

se maatschappij, kan aan de kwaliteit en veiligheid van de productieprocessen nog heel wat ver-

beterd worden. Zal het er met de invoering van de “General Food Law” (GFL) allemaal beter op worden? Vanaf 1 januari 2005 treedt deze GFL in heel Europa in werking. Tijdens het VIK-symposium Tracking & Tracing leert u er alles over.

General Food Law bevat een aantal nieuwigheden voor alle ondernemingen die actief zijn in de voedselketen, met name de productaansprakelijkheid, de autocontrole, de meldingsplicht en de traceerbaarheid. In de wetgeving, zowel Europees als nationaal, werden voorschriften opgenomen die de traceerbaarheid moeten verhogen. Het blijft de opdracht van elke onderneming om deze eisen in een efficiënt en doeltreffend traceerbaarheidssysteem om te zetten.

te laten verlopen. Belangrijke spelers zijn ook de grote afnemers van levensmiddelen. Zij verwachten immers van hun leveranciers dat ze voldoen aan de Europese standaardisatie. Dat in vele gevallen geschikte software voor een oplossing moet zorgen, hoeft weinig betoog. Dat iedereen op 1 januari 2005 klaar zal staan, is een andere zaak. Tijd dus om u te informeren. Tijdens het symposium geven deskundige sprekers informatie over de nieuwe verplichtingen. Na de voorstelling van het wettelijke kader wordt onmiddellijk overgegaan tot de praktische invulling ervan. Tijdens de namiddagsessies zullen verschillende sprekers uit de voedingsindustrie uiteenzetten hoe zij in hun bedrijf deze wettelijke verplichtingen zullen invullen en welke stappen zij hiervoor reeds hebben gezet.

Voor wie? Iedereen die actief is in de voedingsmiddelenindustrie en meer in het bijzonder: algemeen managers, kwaliteitsverantwoordelijken, informatici en productiechefs.

Programma Voedselproducerende bedrijven zijn m.a.w. vanaf volgend jaar wettelijk verplicht hun bedrijfs-processen en administratie dusdanig in te richten dat op transparante wijze inzicht in de herkomst van grondstoffen en bestemming van eindproducten wordt gerealiseerd. Alle exploitanten van levensmiddelen- en diervoederbedrijven zullen moeten beschikken over systemen en procedures die traceren bij welke leveranciers welke producten werden aangekocht en aan welke bedrijven zij zelf hun eigen producten hebben geleverd. Deze informatie zal op verzoek aan de bevoegde autoriteiten moeten worden verstrekt. Ongetwijfeld brengt de General Food Law meer vragen dan antwoorden met zich mee. 1. Heeft uw toeleverancier voldoende organisatie in zijn systeem ingebouwd? 2. Kunt u garanderen dat uw eindproduct volledig voldoet aan de eisen van uw afnemers? 3. Hoe heeft u de goederenstroom van binnenkomende en uitgaande producten geregistreerd? 4. Kunt u aantonen wat er precies is gebeurd tijdens uw productieproces? 5. Wat te doen als u van een afnemer een claim krijgt? Een aantal bedrijven heeft reeds heel wat inspanningen geleverd en vanuit de verschillende beroepsfederaties werden initiatieven opgezet om de invoering van deze wettelijke verplichtingen vlot

18


08u30

Ontvangst met koffie, uitreiking van de documenten.

09u00

Tracking en tracing in de voedingsindustrie: de sleutelprocessen. Een introductie door dagvoorzitter, dr. ir. Mia Eeckhout, Hoofddocent Hogeschool Gent, departement Biotechnologische Wetenschappen, vakgroep voedingsindustrieën.

09u15

Tracering, het wettelijk kader. dr. Jean-Marie Robyns, dr. in de Diergeneeskunde, directeur Databank en Traceerbaarheid - FAVV.

10u15

Traceerbaarheid op macro-niveau: de enige garantie voor een daadwerkelijk beheer van de voedselveiligheid. Jurgen De Baerdemaeker, handelsingenieur, Managing Partner BIVTrace.

10u45

Koffiepauze

11u00

EANoUCC standaarden en traceerbaarheid. Leen Danhieux, Handelsingenieur, Assistant Project Manager ADC - EAN Belgium-Luxembourg.

11u30

Traceerbaarheid binnen de voedselketen. Eric Van Beneden, Quality Control Manager, Carrefour Belgium nv.

Vorming

12u00

Opzetten van een traceerbaarheidssysteem: een stappenplan. prof. dr. ir. Mia Eeckhout, Hogeschool Gent.

12u45

Lunch

14u15

Knelpunten van traceerbaarheid op subsectorniveau. Lic. Kristien Neyts, Verantwoordelijke cel kwaliteit en voedselveiligheid, Universiteit Gent.

15u00

Tracering bij Pauwels Sauzen. ir. Christophe Claes, Zaakvoerder, CynopCis bvba.

15u25

Hoe traceerbaarheid past in een geïntegreerde Manufacturing Execution Systems (MES) strategie. De h. Werner François, Business Development Simatic IT, Siemens.

15u50

Koffiepauze

16u00

Doel en positionering van de traceerbaarheid als doorslaggevende factor voor kwaliteit. dr. Frank Vandendriessche, Directeur R&D-QA, Imperial Meat Products.

16u25

Tracering in een industriële bakkerij: van bloem tot distributie. Willy Goossens, Afgevaardigd-Beheerder, CAB-Software nv.

16u50

Afsluiting symposium.

PRAKTISCH

Plaats: Hotel Beveren, Gentsesteenweg 280, 9120 Beveren. Datum: woensdag 25 november 2004. Kostprijs: * 240 EUR: voor leden VIK - NIRIA - vzw-Bachelor.be * 270 EUR: niet-leden * 90 EUR: voor leraars/studenten VIK - NIRIA - vzw-Bachelor.be * 120 EUR: voor leraars/studenten niet-lid.

Een uitgebreide folder kan u op aanvraag bekomen: [email protected] (03/259 11 06).


Vorming Cursusoverzicht najaar 2004

vanaf november 2004 S7 Speciale Programmeer en Communicatietechnieken PLC Siemens Step 7 Service cursus

TECHNOLOGIE

5D*A 07.03.05 5D*A 11.04.05

Scheikunde Inleiding tot de chemie van de kruiden Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks Droogtechnologie: droogsnelheid en -tijd Kleur in textiel

Bouwkunde Rioleringen 6A*A Basiscursus Allplan Engineering voor betontekenen 2D*A Allplan Engineering 4D*A Betonbouw 2: scheurgedrag - vervorming - bijzondere gevallen 6A*G Kostprijsberekening in de bouw 5A*A Gewapende betonconstructies 2D*A Steigerwerken en stellingen 3A*A

15.11 16.11 16.11 17.11 18.11 30.11 08.12

3A*A 2D*A 3V*A 1N*G

Voeding - Biotechnologie Genetic Engineering HACCP-BRC

6A*Ge 2N*A

18.11 07.12

1D*A 2D*A 1A*A

17.11 23.11 13.12

3A*A

15.11

BEDRIJFSKUNDE

Elektriciteit- Elektronica Frequentieregelaars Aandrijvingen Elektriciteit voor automatisatie

3A*A 15.11 1D*A 26.01.05 2D*A 27.01.05

Energie - Koeltechnieken Verwarmingstechnische calculaties: basis Verwarmingstechnische calculaties: basis + gevorderden Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties HVAC Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties Verwarmingstechnische calculaties: gevorderden Koeltechniek: gevorderden

5A*A 15.11 10A*A 15.11 1N*B 17.11 5A*A 18.11 1N*G 08.12 5A*A 10.01.05 5A*A 12.01.05

Arbeidsanalyse Effectieve Performance Measurement systemen Tijdstudie en normtijden 5S: werkplaatsorganisatie in 5 stappen

Beheer van gebouwen Duurzaam bouwen en Rationeel Energie Gebruik

Kwaliteit

Kunststoffen Rubbertechnologie Recycling van kunststoffen

3V*A 3A*A

20.11 08.12

Basisprincipes en opbouw van een verantwoord kwaliteitssysteem

1D*A

09.12

9A*A 5A*A

14.09 23.11

1N*A 3D*A 1N*A

15.11 18.11 13.12

Productie en Logistiek

Mechanica Praktische mogelijkheden van eindige elementen simulaties Piping & Engineering: stromingsleer en drukvalberekening Piping & Engineering: sterkte- en flexibiliteitsberekening Piping & Engineering: montagerichtlijnen voor buisleiding - EN 13480

Meet- en regeltechniek Meet- en regeltechniek in de praktijk: Regeltechniek Meet- en regeltechniek in de praktijk GEMMA Automatisering PLC Siemens Step 7 Basiscursus Meet- en regeltechniek in de praktijk: Meettechniek PLC Siemens Step 7 Gevorderden

20


15.11 16.11 20.11 07.12

5A*G 2A*A 1A*A 1A*A

18.11 18.11 02.12 16.12

3N2D*G 24.11 5N3D*G 24.11 2D*A 13.12 3D*A 15.12 5D*A 17.01.05 2N1D*G 02.02.05 5D*A 14.02.05

Voorraadbeheer ( Module MLM) Fysieke distributie ( Module MLM)

Milieu Regenwatertechniek Milieu: meldingen, heffingen en subsidies Zonne-energie: toepassingen voor KMO en industrie

Onderhoud Basiscursus onderhoudskunde en -management Total Productive Maintenance Predictief onderhoud Predictief onderhoud: inleiding Predictief onderhoud: trillingsmetingen Predictief onderhoud: olie-analyse

5D*A 4A*A 6A*A 1A*A 1A*A 1A*A

29.09 08.11 17.11 17.11 24.11 01.12

Vorming Predictief onderhoud: thermografie Predictief onderhoud: ultrasone metingen Predictief onderhoud: schade-analyse

1A*A 1A*A 1A*A

08.12 15.12 22.12

Projectbeheer Projectplanning en management voor gevorderden In bedrijfstelling van nieuwe installaties Projectbeheersing en projectmatig werken MS Project Kostenramingen van projecten (Project Estimates)

2D*A 16.11 3V*A 20.11 4D*A 23.11 2D*A 07.12 2D*A 02.02.05

Veiligheid MSDS: Material Safety Data Sheet IEC 61508 t.b.v. instrumentele beveiligingen Opleiding hiërarchische lijn

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN

1D*A 1D*A 1D*A

25.11 07.12 09.12

Communicatie Technisch raad geven als ingenieur De winnende presentatie

19.11 09.12

4N*A

30.11

Persoonlijke Effectiviteit Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering

INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE

3D*A 1D*A

= NIEUW XA*A = X= aantal sessies A* = Avond D* = Dag N* = Namiddag V* = Voormiddag

*A = Antwerpen *B = Brugge *D = Diepenbeek *G = Gent *Ge = Geel *H = Hasselt *K = Sint Katelijne Waver

Wijzigingen aan dit programma zijn nog mogelijk. Voor laatste info zie www.vik.be/vorming

Algemeen ICT Security

3A*A

18.11

6A*A 2N*A

22.09 17.11

PC-trainingen AutoCAD training Rapportering met MS SQL server Reporting services Gevorderde technieken in het programmeren van Access formulieren Van 2D naar 3D ontwerp Applicaties ontwerpen met VB.NET (Visual Basic 7.0) Access applicaties ontwikkelen voor SQL Server VBA Excel Workshop

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05, fax: 03 0259 11 01, e-mail: [email protected]

3D*A 19.11 2A*A 24.11 4D*A 02.12 2D*A 10.12 3D*A 14.01.05

MANAGEMENT

Financieel Businessplanning voor toekomstige managers

Human Resources De kunst om te “motiveren” en te “leiden” Coachen van medewerkers Team management

5A*A

VOOR ALLE ACTIVITEITEN: ZIE OOK ONZE VERNIEUWDE WEBSITE:

15.11

3D*A 23.11 5A*A 23.11 4A*A 18.01.05

www.vik.be


INGENIEURS IN DE WERELD Sedert het uiteenspatten van de Sovjetunie en haar communistisch regime, begin jaren '90, is ook de buitenlandse uitwisseling van studenten, professoren en onderzoekers aanzienlijk toegenomen. Russische ingenieurs treft men reeds in grote getale aan in China, Japan, Korea en India. Ze staan in de wereld bekend voor hun goede opleiding, zij het dat die opleiding eerder theoretisch dan praktisch gericht is. De internationale handelscentra van Shangai en Hongkong (deze laatste na de overdracht van de Britse kroonkolonie

medio

1997)

zijn

voor

Russische ingenieurs de belangrijkste centra geworden voor de uitwisseling van kennis. Aan

Russische univer-

siteiten en onderzoekscentra zijn ook meer en meer Chinezen terug te vinden. Intellectueel zijn Rusland, China én Japan goede maatjes geworden. Hoe is dit alles geëvolueerd? Een overzicht.

Russen

schakelen “BaMa cruise controller” in Lonken naar China, Japan en ook een beetje naar Vlaanderen Van onze hoofdredacteur

De Russen doen er alles aan om het verleden achter zich te laten en een nieuw imago op te bouwen. Moskou en Shangai organiseren geregeld groots opgezette beurzen over het hoger onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek. De derde uitgave van deze gezamenlijk ingerichte beurs had plaats in Shangai van 28 maart tot 4 april 2004. Rusland richt zijn pijlen

22

I-mag - NOVEMBR 2004

echter niet uitsluitend naar het oosten, maar toont ook meer en meer belangstelling voor het hoger onderwijs en onderzoek in Europa. De hervorming van het Europees hoger onderwijs wordt op de voet gevolgd in Moskou. Onlangs kwam een delegatie van 16 Russische rectoren naar Brussel, vergezeld van een legertje hogere ambtenaren, vice-rectoren en tolken. De conferentie had een tweevoudig doel: 1. het beter bekend maken van het hoger onderwijs

zoals het vandaag in Rusland wordt georganiseerd; 2. nagaan in hoeverre het Russische onderwijssysteem kan aansluiten bij het Europese BaMa systeem.

Van Moskou tot Oost-Siberië Wanneer de Russische oude garde van rectoren een uiteenzetting houdt, gebeurt dat steevast in hun eigen taal. Het gebruik

Als einddatum voor de modernisering van het hoger onderwijs in Rusland wordt het jaar 2010 in het vooruitzicht gesteld.

van Engels als communicatietaal is niet aan hen besteed. Een charmante vrouwelijke tolk zorgt voor de vertaling van het Russisch naar het Frans. Over de tweetaligheid van de Belgische hoofdstad hebben ze aan het Kremlin blijkbaar nog niet gehoord. In de ogen van de Russen is België een Franstalig land. Het publiek bestaat dan ook in hoofdzaak uit vertegenwoordigers van Franstalige universiteiten. De aanwezige Vlamingen kunnen op de vingers van twee handen geteld worden. De Russische rectoren en vice-rectoren zijn afkomstig uit verschillende universiteiten, van Moskou tot Irkoetsk in OostSiberië. De meesten hebben elkaar voor het eerst in Brussel ontmoet. Dat is ook niet verwonderlijk. Moskou ligt op 2.000 km vliegafstand van Brussel, de stad Irkoesk ligt 6.000 km verwijderd. De Russische missie is niet zonder belang. Brussel is voor hen de hoofdstad van Europa. Hier zijn immers de diensten van de Europese Unie gevestigd, instellingen waar bevriende lobbyisten rondhangen, waaronder ook vele Russische. Een graantje van de subsidiepot meepikken is voor hen even belangrijk als een uiteenzetting geven over hoe de vork aan de steel zit in het Russisch hoger onderwijs. Het Russisch onderwijs is immers een inhaalbeweging begonnen inzake de uitwisseling van professoren en studenten, waarvoor Europa subsidies uitkeert.

Eigen lof De variatie van onderwerpen die door de Russische sprekers tijdens de conferentie worden behandeld, laat toe een beeld te vormen over het Russisch hoger onderwijs. Maar wie de situatie de visu kent, dient de verklaringen wel met een flinke korrel zout te nemen, of minstens te nuanceren. De Russische sprekers hebben de kracht van het woord en dat dient, volgens het aantal decibels die ze hanteren, ook letterlijk te worden geïnterpreteerd. Ze spreken voor de vuist, wijden te pas en te onpas uit en verliezen zich in herhalingen. Zoals het een grootmacht past, stellen ze hun universiteiten voor als de beste van de wereld. De studentenaantallen zijn een veelvoud van de onze. Ze schommelen tussen 27.000 studenten aan een universiteit in een uithoek van Siberië tot

100.000, bijvoorbeeld in Moskou. De oude garde van rectoren is zich bewust van hun autoriteit. Dat laten ze ook voortdurend blijken, niet alleen tijdens het beantwoorden van de vragen via de tolk, maar ook door het feit dat ze het tijdschema volledig aan hun laars lappen. Wanneer de vertaling van hun uiteenzetting naar het Frans niet naar hun zin opschiet, gaan ze eindeloos door met palaveren. Vaak tot ongenoegen van de tolk van dienst. Deze generatie van zelfingenomen rectoren steekt schril af tegen de jongere bescheiden generatie van Russische intellectuelen. Dit alles doet ons terugdenken aan de situatie die we twintig jaar geleden hebben gekend toen we met een missie ons hoger onderwijs in Rusland gingen toelichten. Of het nu in Moskou was, of in Kazakstan, Oezbekistan of Turkmenistan, overal golden dezelfde principes. Misplaatste Russische hoogmoed, vervallen universiteiten, gebrekkige infrastructuur en een buitensporig optreden van alomtegenwoordige veiligheidsagenten. Ook toen was het Russisch en het cyrillisch schrift de communicatietaal bij uitstek en werd een legertje tolken en achterdochtige veiligheidsagenten ingehuurd.

Sommige Russische universiteiten genieten een wereldfaam. Dat is ondermeer het geval voor de Lomonosov Universiteit in Moskou en het Mendelejeff Instituut in Sint-Petersburg. Chaotisch onderwijslandschap Twintig jaar geleden ervoeren we het Russisch hoger onderwijs als een chaotisch landschap. Vandaag is het niet anders. Het uitgestrekte land telt circa 70.000 algemeen vormende en technische scholen. De leerplicht vanaf de leeftijd van 7 jaar werd pas in 1960 ingevoerd. De algemeen vormende en technische opleidingen lopen over 4, 7 of 10 jaar. Van de 1200 instellingen van hoger onderwijs zijn de helft, meestal de kleinere, op commerciële leest geschoeid. De hele hogere onderwijssector vertegenwoordigt 40 mil-

joen studenten, docenten en andere personeelsleden. De Sovjetunie, dit is de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (GOS), omvat 150 verschillende talen. Sovjet betekent “raad” en verwijst naar het Rusland van na de revolutie van 1917. Het lappendeken van verschillende talen strekt zich uit over een gebied dat zo groot is als een continent. In de Sovjetunie (de Russische federatie) valt het onderwijs onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Onderwijs dat in de hoofdstad Moskou gevestigd is. Het destijds onder Stalin in suikerbakkersstijl opgetrokken hoofdgebouw lijkt eerder op een stenen nijlpaard dan op een kantoorgebouw. Met uitzondering van de onlangs tot de EU toegetreden Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) geldt het Russische onderwijsstelsel in grote mate voor landen als Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazakstan, Kirgizië, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Tadzjikistan, Turkmenistan en Wit-Rusland.

Hervormingspogingen De eerste pogingen om het hoger onderwijs in Rusland te hervormen, zeg maar te harmoniseren of orde op zaken te stellen, dateren van het meer liberaal getinte beleid van president Michail Gorbatsjov, die onder het bewind van zijn voorganger Andropov secretaris-generaal was van de communistische partij. Van zijn hervormingsplannen is echter niets in huis gekomen. Na de val van het communisme in 1991 deed president Boris Jeltsin een nieuwe poging. Het was een nietig begin en veel is er niet veranderd. Jeltsin versoepelde de regels waardoor studenten, professoren en wetenschappers (tijdelijk) in het buitenland ervaring konden opdoen. Rusland blijft echter moeilijk te regeren. Het communisme heeft geen paradijs achtergelaten. Het blijft een land van sociale moeilijkheden. De structuren zijn nog niet helemaal ontdooid, niet in het minst in het onderwijs. Het gros van de Russen is straatarm en de pas herkozen president Vladimir Poetin wil eindelijk een prioriteit maken van het onderwijs. Tijdens de conferentie in Brussel werd door diverse sprekers beklemtoond dat het onderwijs in het


Russische ingenieurs hebben zich inmiddels al weten te profileren onder de vlag van Master of Science, ondermeer in Japan en China.

nieuwe regeringsbeleid een prioritaire aandacht zal krijgen boven de economie. Economische hervormingen zijn slechts mogelijk, aldus de sprekers, na een grondige hervorming van het onderwijs. Al met al zorgde de man met de staalharde blik ervoor dat de Doema (het parlement) de lang verwachte wet stemde inzake de onderwijsstandaarden. Deze standaarden houden ondermeer in het controleren van de staatsuitgaven en het vastleggen door de staat van de onderwijsprogramma's (voor 70 procent). De operatie maakt deel uit van de zogeheten Poetinocratie. De huidige president maakte schoon schip met de vroegere bureaucratie en benoemde de sterke mannen van de veiligheidsdiensten waarvan hij de chef was - op invloedrijke posities, ook op het Ministerie van Onderwijs en Onderzoek. De volgende jaren zal moeten blijken of Vladimir Poetin inderdaad de langverwachte sociaal hervormde welvaart tot stand kan brengen. De “siloviki”, de aanhangers van de president, waaronder de rectoren, waren daar in Brussel althans heilig van overtuigd.

Opschieten zonder haasten Als einddatum voor de modernisering van het hoger onderwijs in Rusland wordt het jaar 2010 in het vooruitzicht gesteld. Daarbij wordt vooral gefocust op de invoering van het Angelsaksisch onderwijsmodel. Sommige Russische universiteiten zijn reeds begonnen met de invoering van de Bacheloren

Mastergraden. Maar veel stelt het allemaal nog niet voor. De herschikking van studiejaren naar studiepunten bevindt zich pas in een embryonale studiefase. Er zal nog heel wat overleg dienen gepleegd vooraleer Rusland tot een transparantie van zijn eigen systeem kan komen. De Doema heeft wel de grote krachtlijnen uitgetekend, maar het tempo van de hervormingen dat vooropgesteld wordt, komt nogal stroperig over. Het blijft vooralsnog bij het devies “opschieten zonder haasten”, wat dit ook moge betekenen.

Geldgebrek Geldgebrek blijft in Rusland een enorme zorg. De onderwijssalarissen blijven laag en de achterstand in de betaling is een voortdurende kwaal. De ontoereikende overheidsfinanciering voor het hoger onderwijs leidt tot een zwarte en grijze markt voor onderwijsdiensten. De roebelcrisis van 1998 heeft deze situatie nog aangewakkerd. Corruptie om tot het hoger onderwijs te worden toegelaten, blijft een heikel punt. Dit manifesteert zich door het betalen van steekpenningen aan leden van de toelatingscommissies, of in meer omsluierde vorm door dure repetitordiensten voor het toelatingsexamen, mits een waarborg op slagen. De Doema heeft ook een nieuw financieringssysteem uitgewerkt. Hoe minder punten een scholier voor het middelbaar eindexamen behaalt, hoe kleiner zijn studietoelage voor het hoger onderwijs.

Het Russisch hoger onderwijs in een notendop In Rusland wordt het hoger onderwijs verstrekt aan universiteiten, hogere instituten en academies. De meerderheid wordt gevormd door staatsinstellingen. Daarnaast bestaan ook tientallen private hoger

24

I-mag - NOVEMBR 2004

onderwijsinstellingen en enkele privé onderzoeksinstellingen die wereldfaam genieten. Studies aan staatsinstellingen worden afgesloten met een staatsexamen. Dit geeft recht op een Diplom. De benaming Diplom-Specialista geldt voor alle staatsinstellingen. In Rusland bestaan ook instellingen voor niet universitair hoger onderwijs. Enkele jaren geleden werden ze nog aangeduid als post-middelbaar onderwijs. De opleiding bedraagt 3 of 4 jaar. Niet technische opleidingen worden aan een “Kolledzh” (college) gevolgd. De technische studies volgt men aan een Technicum. Ingenieurs worden opgeleid aan een Technische Universiteit. De studieduur bedraagt 5 jaar. Medio jaren '90 kregen vele hogere instituten, naar het voorbeeld van de “Polytchnics” in het Verenigd Koninkrijk (in 1992), de status van universiteit.

Universiteiten met wereldfaam Sommige Russische universiteiten genieten een wereldfaam. Dit is ondermeer het geval voor de Lomonosov universiteit in het zuidwesten van Moskou. Lomonosov is gehuisvest in één van de wolkenkrabbers die kort na de Tweede Wereldoorlog op de Mussenheuvels werden gebouwd. In 1812 zou Napoleon van op die plaats Moskou hebben zien branden. De Lomonosov universiteit trekt jaarlijks honderden buitenlandse studenten aan. Dezelfde status geniet het Mendelejeff Instituut in Sint-Petersburg, waar de Rus Dimitri Ivanovitch Mendelejeff professor in de anorganische scheikunde was. Hij staat bekend voor zijn rangschikking van de elementen op basis van hun atoomgewichten, een indeling die dateert van 1869. Onafhankelijk van hem kwam de Duitser Lothar Meyer tot dezelfde vaststelling. Maar de indeling verwierf vooral bekendheid als de tabel van Mendelejeff. Alle studenten waar ook ter wereld hebben er hun hoofd op gebroken. Wie in een wat koelere omgeving voor ingenieur wil gaan studeren, kan terecht in Irkoetsk, de hoofdplaats van het gelijknamige district in Oost-Siberië. De Technische Universiteit van Irkoetsk ligt

Niet alleen geld, maar ook talent en verdienste behoren tot de criteria die toegang verlenen tot de Russische maatschappelijke elite.

op een vliegafstand van 4.000 km van Moskou en - in Russische termen - op een boogscheut van het reusachtige Baikalmeer. De universiteit dateert van 1918 en telt 27.000 studenten waaronder honderden buitenlanders: Chinezen, Japanners, maar ook Duitsers, Polen, Fransen én Amerikanen. De 5-jarige ingenieursopleidingen bestrijken alle disciplines. In Irkoetsk wonen een half miljoen mensen. De stad is het cultureel, administratief en economisch centrum van MiddenOost-Siberië, palend aan de Transsiberische spoorlijn. Voor buitenlandse studenten die na het warme leslokaal van koelte houden, is dit the place to be. Maar behalve een bosrijke omgeving biedt de streek ook een naar Russische normen goed ontwikkelde industrie.

Privé kapitaal voor privé opleidingen Rusland beschikt over enkele onderwijsen onderzoekscentra die door privé-kapitaal worden gefinancierd. Dit is op het eerste zicht vreemd voor een land waar het grootste deel van de bevolking straatarm is. Maar er zijn ook uitzonderingen, de happy few, de rijken en de superrijken die zich met geld toegang verschaffen tot de elite. Ook in Rusland kan iedere parvenu in enkele jaren iemand van eer en aanzien worden. Om het zo ver te schoppen, is wel enige vorm van filantropie vereist. De goedgeefsheid van de nieuwe rijken speelt zich hoofdzakelijk af in de kunstmiddens. Maar ook sommige wetenschappelijke opleidings- en onderzoekscentra

kunnen genieten van de giften van filantropen, tenminste als ze voldoen aan bepaalde kwaliteitsstandaarden. Want niet alleen geld, maar ook talent en verdienste behoren tot de criteria die toegang verlenen tot de Russische maatschappelijke elite. Het oprichten van privé onderwijs en onderzoekscentra behoort, sedert de val van het communisme, tot het democratisch recht van de Russen en maakt deel uit van de Poetinocratie. De schatrijke oliebaron Michail Chodorkovski is zo iemand die zijn kapitaal in dergelijke centra pompt. De 41-jarige Russische ingenieur scheikunde studeerde aan het prestigieuze Mendelejeff Instituut, waar hij ook voorzitter was van de communistische jeugdbeweging van de universiteit. Vandaag staat hij aan het hoofd van de vierde oliemaatschappij van de wereld, Ykos, en zijn persoonlijk vermogen wordt geschat op 8 miljard dollar. De oligarch was niet te beroerd om naar westerse bedrijfsgewoonte en boekhoudstandaarden de jaarlijkse resultaten van zijn bedrijf te publiceren. Hij investeerde niet alleen in opleiding en onderzoek, maar kocht ook met de regelmaat van een klok staatsbedrijven op. Op die manier gingen enorme sommen naar de staatskas om achterstallige salarissen aan onderzoekers en onderwijzend personeel uit te keren. Chodorkovski werkte volgens een westerse industriële stijl en dat is hem zuur opgebroken. Het Kremlin beschuldigde hem van privatiseringsfraude. De “poster boy for new Russia” zit al maanden in voorarrest in de gevangenis, waar hij de cel deelt met twee andere erudiete zakenlui.

Bachelor en Master Tijdens de recent gehouden conferentie in Brussel trachtten de Russische rectoren de grondtoon te halen uit de hervormingsplannen van het Europees hoger onderwijs. Vele punten uit de

Bolognaverklaring zijn voor hen erg vaag en het is ook zeer de vraag of ze toepasbaar zijn op het Russisch hoger onderwijs, zonder er een complete chaos van te maken. Een beperkt aantal universiteiten experimenteert nochtans nu al met de invoering van de “bakalavr” (Bachelor) en “magister” (Master) structuur. Dit kadert in de bi-diplomering van buitenlandse studenten. De Technische Universiteit van Irkoetsk gebruikt deze nieuwe benamingen al sedert 1993. In ons land zal dit systeem pas in voege treden met ingang van het volgende academiejaar (2004-2005). Aan de TU van Irkoetsk bedraagt de studieduur van de Bachelorfase 2 jaar. Magister-programma's lopen over 2 of 3 jaar. De Russische Master of magister is een zeer gespecialiseerde opleiding. Zo kan men bijvoorbeeld Master worden in de koeltechniek. De Russische universiteiten behouden echter tot nader order hun huidige onderwijsstructuren en ook de “Diplom-Specialista”.

En wat met de Master of Science in Rusland? Via de tolk pols ik even bij rector Ivan Golovnikl van de TU van Irkoetsk naar zijn mening over de Bachelor en de Master of Science. De rector beklemtoont dat elke hogere onderwijsinstelling van zijn land zich zal houden aan wat internationaal gebruikelijk is. Dit is in het belang van de mondiale samenwerking en uitwisseling van studenten, professoren en onderzoekers. Zijn mening wordt tijdens het gesprek gedeeld door zijn collega Vladislav Zakharevitch, rector van de TU van Taganrog. Russische ingenieurs hebben zich inmiddels al weten te profileren onder de vlag van Master of Science, ondermeer in Japan en China. “Is dat in uw land ook het geval?”, vraagt Zakharevitch. U kan ons antwoord op deze vraag wellicht zelf invullen. Russen zijn pragmatisch. Met het inschakelen van de “BaMa cruise controller” willen de Russen in Europa en elders in de wereld uiterst gecontroleerd naar 2010 toerijden. Dit althans was één van hun behoedzame voornemens in Brussel. Ing. Noël LAGAST


Ingenieurs bieden hun diensten aan Bedrijven die in contact wensen te komen met een of meerdere van deze ingenieurs, kunnen zich in verbinding stellen met het VIK-secretariaat. Meer info over deze jobdienst en de mogelijkheden tot inschrijving in deze dienst of contactname door bedrijven, kan men vinden op: www.vik.be

A/040910/19 Ing. Elektronica optie ICT (2001) + Elektrotechniek optie informatietechnologie (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels Ervaring: Voltijdse stage + thesisopdracht (1 jaar) Telecom en analoog ontwerp. Belangstelling: R&D, Telecom, Hardware Design, Software, IT Regio: Limburg, Vlaams-Brabant, Brussel, Antwerpen A/040910/20 Ing. Elektronica, optie ICT (2003) Vrij: onmiddellijk Talen: Engels, Nederlands en basis Frans Belangstelling: Elektronica, Informatica, ICT Regio: Limburg A/040910/21 Ing. Chemie, optie Kunststoffen (1982) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits School: C.T.L. Gent Ervaring: Productie- operationsplant- en kwaliteitsmanagement Belangstelling: Productie- operations-plant- en kwaliteitsmanagement Regio: Oost- of West-Vlaanderen A/040910/22 Werktuigbouwkunde (1997) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits Ervaring: 7 jaar actief bij Philips Hasselt: Maintenance (1j), design (3j), process (1j), development Belangstelling: Development Engineering Regio: Limburg, Antwerpen

Belangstelling: Software ontwikkelingen, support engineer Regio: Vlaams-Brabant, Limburg, Mechelen, Brussel, Waals-Brabant A/040923/25 Ing. Elektronica Ontwerptechnieken (2001) Vrij: onmiddellijk Geboortedatum: 10/02/1979 Talen: Nederlands, Engels Ervaring: 1,5 jaar hardware-design, 1 jaar software (forth) Belangstelling: Alles wat met elektronica te maken heeft Regio: Provincie Antwerpen / Limburg A/040923/26 Ing. Bouwkunde (1996) Vrij: na opzeg Talen: Nederlands, Engels, Frans, Duits Ervaring: Technisch tekenaar in een productieafdeling Belangstelling: Productie, calculator, ...een job met afwisseling Regio: Oost-Vlaanderen A/041006/27 Ing. ElektronicaOntwerptechnieken (2002) Promotiejaar: 2002 Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands; Engels Ervaring: 1,5 jaar hardware - design, 1 jaar software (forth) Belangstelling: Alles wat met elektronica te maken heeft. Regio: Antwerpen

A/040914/23 Ing. Chemie optie Biochemie keuze Biotechniek (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, noties Duits School: Hogeschool Gent

A/041006/28 Ing. Bouwkunde (1997) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands; Engels, frans, duits, spaans Ervaring: Werven infrastructuur Aquafin, Tucrail, Vlaamse Gemeenschap. Werven gebouwen Colruyt. Beheer en investeringswerken Catella Colruyt. Belangstelling: Werven (werfleider, projectleider, job met 50% binnen -en 50% buitendienst of volledig buiten). Regio: België, buitenland (Europa en buiten Europa)

A/040923/24 Ing. Elektronica optie ICT (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Italiaans en Spaans Ervaring: Eindwerk verricht aan de Universiteit van Vigo (Spanje): "Java, C software ontwikkeld i.v.m. digitale TV (DVB-MHP)”. Project voor de VUB “Java Software voor het meten van het waterniveau in een kolom”.

A/041006/29 Ing. ICT (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Engels, Frans en Duits Ervaring: Stage: Universiteit van Vigo (Spanje) 4x vakantiewerk: Evolutie Engineering Hechtel Belangstelling: Embedded systems, pc Regio: Limburg, Antwerpen, Brussel

A/041006/30 Ing. Elektronica optie ICT (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Italiaans en Spaans Ervaring: Eindwerk verricht aan de Universiteit van Vigo (Spanje): 'Java, C-software ontwikkeld ivm digitale TV (DVB-MHP). Project voor de VUB: 'Java-software voor het meten van het waterniveau in een kolom'. Belangstelling: Software ontwikkelingen, Support Engineer. Regio: Vlaams-Brabant, Limburg, Mechelen, Brussel en WaalsBrabant. A/041006/31 Ing. Elektronica optie ICT (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Italiaans en Spaans Ervaring: Thesis WLAN & Linux, 3 maandenn La Salle Universiteit Barcelona (Erasmus), Cisco CCNA course Belangstelling: NET & software development; web technologies (php, asp.net, webservices, xml, soap, ...), Linux, TCP/IP networking Technologies: LAN, WLAN (802.11), firewalls, sniffers, support, design, troubleshooting Regio: Antwerpen A/041006/32 Ing. Elektromechanica (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans (matig), Engels (goed), noties Duits Ervaring: Belangstelling: CA/CAM, algemene engineering Regio: Antwerpen A/041006/33 Ing. Chemie (2004) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Engels (goed); Frans (goed), Duits (noties) Ervaring: Thesis bij Dupont 'Studie van het reologisch gedrag van watergedragen 2-componenten autoherstellaken' Belangstelling: petrochemie, kunststoffen, automobielsector Regio: Antwerpen, VlaamsBrabant en Limburg A/041006/34 Ing. Scheikunde en voortgezette opleiding in kunststofverwerking (2003) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits Regio:Antwerpen

A/041006/35 Ing. Elektromechanica (1997) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits Ervaring: ervaring als projectingenieur voor branderinstallaties en voor ontwerp van elektrische kasten, programmatie met PLC, interne verkoop van elektrisch materiaal Belangstelling: elektriciteit, regeltechniek, automatisering (ontwerp van elektrische kasten, PLC/display programmatie, productomgeving) Regio: Vlaams-Brabant, OostVlaanderen, Antwerpen A/041006/36 Ing. Elektronica (1994) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans,Engels, Duits Ervaring: Softwareontwikkeling, procedurale abstracties, planning, logistiek en research Belangstelling: R&D, ontwikkeling, planning, logistiek Regio: Vlaams-Brabant, Limburg A/041007/37 Ing. Elektronica (1988) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits Ervaring: 6 jaar technisch commercieel van de investeringsproducten in een B2B relatie Belangstelling: industrie Regio: van thuis uit voor de regio België - Nederland A/041007/38 Ing. Elektromechanica (2003) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Frans, Engels Ervaring: Industrieel Ingenieur Elektromechanica optie elektromechanica, aanvullende opleiding Master in General Management aan Vlerick Leuven Gent Management School Belangstelling: Projectmanangement, Technischcommerciële functie Regio: Antwerpen A/041007/39 Ing. Biochemie (2002) Vrij: onmiddellijk Talen: Nederlands, Engels, noties Frans Ervaring: Belangstelling: milieusector Regio: Antwerpen & Limburg

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN In de kijker POPPENSPEL IN DE POESJENELLENKELDER vrijdag 3 december 2004 In de Poesjenellenkelder, kortweg 'de Poesje', wordt het oudste nog bestaande poppenspel van Antwerpen opgevoerd. Het poppenspel kende in de 19de eeuw een groot succes in volkse buurten zoals het Schipperskwartier en het SintAndrieskwartier. Spelers en publiek behoorden tot de lagere bevolkingsklasse. De opvoeringen hadden plaats in kleine en ob-scure kelders. Het spel wordt gekenmerkt door zijn dubbele stangenpoppen. Er wordt gespeeld met ruwe, zelfgesneden houten poppen die typische, volkse benamingen droegen zoals 'de Neus' en 'de Schelde'. Zij worden de 'Voddenbalen' genoemd; de werkelijke helden van het toneel. De poppenspelen zijn vaak ridderverhalen of melodrama's en ze worden opgevoerd in het Antwerpse dialect. Deze oeroude vorm van poppentheater betekent dus zowel authentieke volkscultuur als folklore. Na het succes van vorig jaar heeft VIK-afdeling Antwerpen een prachtige voorstelling voor u gereserveerd, bestaande uit drie poppenspelen van Neel Van Cakenberghe. Succes verzekerd! De Neus en de Bloeite Verdoemenis Roza, dochter van de kalief, is het ouderlijk huis ontvlucht en bekeerd tot het christendom. Tijdens een bijeenkomst in het koninklijk paleis komt een ambassadeur van Bagdad het bekeerde kind opeisen. Wanneer de koning weigert, is een oorlog onvermijdelijk. De Vodden-balen trekken ten strijde en komen in contact met de Bloeite Verdoemenis… Isadrolda, dochter van de Antenor, koning van Spanje Isadrolda is smoorverliefd op de prins der Wilde Natie. Haar vader verzet zich er tegen maar Isadrolda blijft volharden. De koning vraagt raad aan zijn

gevolg. Niemand kan hem helpen. Ten einde raad roept hij de hulp in van Satan… De Maegd van de Burchtgracht Het succes van de Poesje! De dochter van baron Stokvis moet vluchten voor de graaf Van Rattenberg. Zij komt in het schipperskwartier terecht. Met alle gevolgen van dien…!

PRAKTISCH

Plaats: Poesjenellenkelder aan de Repenstraat (kelder, stenen trappen, naast museum het Vleeshuis) te Antwerpen-Centrum. Samenkomst om 20u00 aan de ingang van de Poesje. Datum: vrijdag 03 december 2004 om 20u00. Kostprijs: 3,50 EUR per persoon voor VIK-leden en hun gezinsleden; 7 EUR voor niet-leden. Te betalen uiterlijk 18 november op rekening nr. 414-3146851-13 van de VIK-afdeling Antwerpen met vermelding van naam, VIK-lidnr., aantal personen en 'Poesje'. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal toeschouwers is beperkt (kleine kelder)! Referte: CAAWNPOESJ

EXTRA FOTO ?

KALENDER 2004 - 2005

ANTWERPEN 03.12.2004 16.01.2005

Voorstelling Poesjenellen, Antwerpen, 20u00 AKO-Nieuwjaarsconcert, De Singel, Antwerpen, 10u00 Inschrijven voor alle activiteiten:

[email protected] tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01

NOVEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 27

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN L I MBURG SKI & APRÈS-SKI woensdag 10 november 2004 In de Franse Alpen is nog geen vlokje sneeuw te bespeuren, maar het VIKjongerenteam Afde-ling Limburg kan u nu al een ski- en snowboardavond aanbieden. Op de permanent besneeuwde pistes van Snowworld in Landgraaf (NL) zal u tegen een zeer scherpe prijs een gans uur kunnen skiën of snowboarden. En om deze avond compleet te maken hebben wij ook gedacht aan de après-ski. Het VIKKAFFEE wordt voor die gelegenheid omgetoverd tot een ware Tiro-lerberghut. Ook de niet-sportievelingen zijn vanaf 22u00 van harte welkom in de welgekende Rector, annex VIKKAFEE. Een niet onbelangrijk feit is dat het de volgende dag 11 november is, Wapenstilstand, en dus iedereen vrijaf heeft.

PRAKTISCH

Plaats: verzamelen om 18u45 op de parking van de KHLim, Universitaire Campus, Gebouw B, Diepenbeek. Men kan ook rechtstreeks naar Snowworld afzakken waar verzameld zal worden aan de VIK-vlag in de lobby aan de ingang tot omstreeks 20u00 (Snowworld Landgraaf, Witte Wereld 1 (via Hofstraat), Landgraaf. Voor meer info: zie www.snowworld.nl. De après-ski gaat vanaf 22u00 door in de Rector, Steenweg 184, Diepenbeek. Datum: woensdag 10 november 2004 vertrek om 19u00. Kostprijs: voor iedereen dezelfde belachelijk lage prijs van 19 EUR, inclusief huur materiaal! Indien je zelf eigen materiaal (ski's/snowboard en schoenen) voorziet, mag je mee voor 13 EUR en een kus (m/v). Inschrijving: bij Alexander Daenen: [email protected], de betaling kan gebeuren door 19 EUR te storten op rekeningnummer 844-0023117-58. Indien er nog plaatsen vrij zijn is er ook nog de mogelijkheid om aan de vertrekplaats aan de KHLim in te schrijven en te betalen. Tip: Kleed je redelijk warm aan en vergeet je handschoenen niet! Muts en skipak kunnen ook handig zijn maar zijn niet levensnoodzakelijk. Extra Tip: Scheer je, want het is 's woensdags Ladies Night in Snowworld!

ARTE woensdag 17 november 2004 Arte, dé specialist in muurbekleding en interieurstoffen, is niet meer weg te denken uit de Belgische en internationale interieurwereld. Sedert 1981 timmert Arte aan de weg om kwalitatief hoogstaande producten af te leveren. De combinatie van eigen unieke Arte-creaties en zorgvuldig uitgekozen import zorgt voor een sterk en uitgebalanceerd aanbod. Nieuwe tendensen en signalen van de markt worden door een team specialisten op de voet gevolgd. Om de continuïteit te verzekeren

28

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - NOVEMBER 2004

beschikt Arte over een eigen ontwerpstudio, ADD (ARTE Design and Development). Deze studio staat er borg voor dat Arte zijn positie aan de wereldtop kan handhaven. Het bedrijfsbezoek omvat: power point presentatie, voorstelling van de producten, rondleiding met bijzondere aandacht voor de fabricage van muurbekleding.

PRAKTISCH

Plaats: Arte NV, Industriezone De Waerde, Senator A. Jeurissenlaan 1210, Zonhoven. Datum: woensdag 17 november van 14u00 tot 17u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Referte: BBLBGARTE

LACHCURSUS maandag 29 november 2004 Het leven is te kort om één dag voorbij te laten gaan zonder te lachen. Het is niet gemakkelijk om in elke situatie een glimlach op je gezicht te toveren. Nochtans kan een glimlach heel wat barrières tussen jou en je vrienden, collega's, oversten wegwerken. In deze lezing leer je de kracht van een glimlach kennen.

PRAKTISCH

Waar: Lezing: "Lachcursus" - Ontmoetingscentrum SintKatarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Wanneer: maandag 29 november om19u45. Kostprijs: Voor VIK-leden zijn deze lezingen gratis. Bovendien mag je partner gratis meekomen naar een lezing. Dus je lidgeld heb je al snel terugverdiend!! Kom naar één lezing en evalueer … Op de dag van de lezing kan je tevens lid worden. Als niet VIKlid betaal je 15 EUR per lezing. Inschrijvingen: VIK-secretariaat, [email protected] Referte: VOLBGLACH

RIJVAARDIGHEIDSCURSUS zondag 5 december 2004 Alles onder controle? Ook in het verkeer? Tijdens een cursus ProMove Car Control krijg je een korte theoretische introductie over veilig rijden, waarna je aan het stuur van de ProMove leswagens leert hoe je een voertuig controleert in noodsituaties, en vooral, hoe je deze situaties vermijdt. In het theoretisch onderdeel krijgt u handige tips in verband met verkeersveiligheid en leert u alles over het slipgedrag van uw wagen. Waarna u uitgebreid de tijd krijgt om één en ander in de praktijk achter het stuur te toetsen. Aandacht wordt besteed aan: stuurwielbehandeling, zitpositie,

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN bochtentechniek, ontwijkmanoeuvers op glad wegdek, noodstop zonder en met ABS. Deze cursus is niet alleen leerrijk en bijzonder nuttig. Dankzij de dynamische en creatieve approach is het bovendien leuk om te doen.

PRAKTISCH

Kostprijs: voor VIK-leden zijn deze lezingen gratis. Bovendien mag je partner gratis meekomen naar een lezing. Dus je lidgeld heb je al snel terugverdiend!! Kom naar één lezing en evalueer … Op de dag van de lezing kan je ook lid worden. Als niet VIK-lid betaal je 15 EUR per lezing. Inschrijvingen: VIK-secretariaat, [email protected] . Referte: VOLBGBEURS

Plaats: Omloop Terlaemen, grote parking voor de Pits, Zolder. Datum: zondag 5 december 2004 van 13u00 tot 17u00. Kostprijs: 110 EUR per persoon, te betalen voor 30 november 2004 op rek.nr. 451-8527851-34 op naam van de VIK-Afdeling Limburg te Hasselt met vermelding “rijvaardigheidscursus”. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25 personen. Referte: SALBGRIJCR.


LIMBURG 17.11.2004 29.11.2004 05.12.2004 17.12.2004

DE LANGSTE NACHT zaterdag 17 december 2004

09.01.2005

Inspraak is een mooi begrip, dat volop in de mode is. Geen zinnig mens kan er iets op tegen hebben. Integendeel. Maar wat als er eens iets mis gaat? Voelt men zich dan ook medeverantwoordelijk? Of wordt dan de spreekwoordelijke paraplu opengetrokken? Een basisschool gaat na aandringen van het oudercomité op supplementaire schoolreis met de opbrengsten van het laatste schoolfeestje. De bezwaren van de directie worden afgewimpeld en de ouders zullen ditmaal in grote getale mee op uitstap gaan. Op het ultieme moment, een paar minuten voor het vertrek van de bussen, meldt een collega zich ziek. Het toezicht over zijn klas wordt toevertrouwd aan één van de jongere onderwijzeressen. De deelname van de ouders blijkt geen onverdeeld succes. De normale routine wordt in de war gestuurd en dat leidt tot voorspelbare, maar blijkbaar onontkoombare moeilijkheden. We krijgen een inkijk in de lerarenkamer van het schooltje, waar ook het hulppersoneel zijn ludiek zegje blijkt te hebben. Een spannende plot, dramatisch geladen en zo uit de praktijk geplukt.

PRAKTISCH

LEREN BELEGGEN maandag 31 januari 2005 Met deze lezing over beleggen willen wij u een globaal beeld geven over de beleggingsmarkt en een reeks handige tips en weetjes meegeven over de ideale samenstelling van jouw portefeuille. Hoe je risico's spreiden, welke rendementen kunnen verwacht worden en zo meer.

PRAKTISCH

19.01.2005 31.01.2005

24.02.2005 28.03.2005

30.05.2005

Inschrijven voor alle activiteiten:


Plaats: Het Hasselts Toneel, Hollandsveldlaan 32, Hasselt. Datum: zaterdag 17 december 2004 om 20u00. Kostprijs: 9 EUR per persoon, op voorhand te betalen op rek.nr. 451-8527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg, 3500 Hasselt. Eerst telefonisch of via e-mail inschrijven, daarna overschrijving verrichten. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat Referte: CALBGNACHT.

Bezoek ARTE, Zonhoven, 14u00 Lezing "Lachcursus", Hasselt, 19u45 Rijvaardigheidscursus, circuit van Zolder, 13u00 Toneelvoorstelling "De langste Nacht", Zaal Centrum, Hasselt, 20u00 Nieuwjaarsconcert, uitreiking Paul Donners Prijs en nieuwjaarsreceptie, Sint-Truiden, 10u00 Schaatsen, Hasselt, 19u00 Lezing: Beleggen: de beurs, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45 Nacht van de ingenieur, Diepenbeek Lezing: Creatief Denken, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45 Lezing: Conflicthantering, Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Hasselt, 19u45

KEMPEN NIEUWE TRENDS IN BEVEILIGINGSTECHNIEKEN woensdag 24 november 2004 Het internet heeft een revolutie teweeg gebracht in de manier waarop we vandaag communiceren en zakendoen, maar deze revolutie heeft eveneens nieuwe risico's geïntroduceerd. Deze risico's bevinden zich meer en meer op applicatief niveau en nieuwe bedreigingen worden dage-lijks geïntroduceerd. Vele bedrijven hebben dan ook een basisinfrastructuur voor beveiliging van hun bedrijfsnetwerk opgezet. Deze voordracht door Ing. Fabrice Wynants van Ubizen, wil een overzicht brengen van de huidige IT security trends. Dit omvat de actuele security risico's (denk maar aan de recente worm outbreaks), beveiligingtrends en de belangrijkste beveiligingstechnieken van een beveiligingsinfrastructuur, zoals firewalls, intrusion detection/prevention systems, VPNs, digitale certificaten en meer.

Waar: lezing: "Beleggen: de beurs" - Ontmoetingscentrum SintKatarina, Nicolaas Cleynaertslaan, Hasselt. Wanneer: maandag 31 januari, 19u45.

PRAKTISCH

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, Geel.


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN Datum: woensdag 24 november 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 7,50 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOKPNBEVEI.

INGENIEURS KARTING

PRAKTISCH

Plaats:Theater Zeemanshuis, Falconplein 21, Antwerpen. Datum: zaterdag 11 december 2004 om 20u00 STIPT! Kostprijs: 15,00 EUR per persoon. Inschrijving: door overschrijving van 15,00 EUR per persoon op rekening nummer 403-9504811-48 van Guy Roymans, Steenweg op Tielen 5, 2300 Turnhout, met de vermelding “bal van de burgemeester”. Inschrijven VOOR einde september!

dinsdag 7 december 2004 Na het grote succes van onze eerste kartavond, kondigen we met grote trots de 2de editie aan van dit spannende evenement. Het zal weer een avond worden vol spanning, sportiviteit en overwinningsdrang, maar vooral gezelligheid tussen ingenieurs. Dus als je eens zin hebt om je racekwaliteiten te testen, moet je als de bliksem inschrijven, want het aantal plaatsen is beperkt. De totale duur van de race bedraagt 30 minuten, verdeeld in 3 manches. De eerste 10 minuten dienen als opwarmertje om kennis te maken met het parcours. Hierna worden de groepen ingedeeld naargelang de individuele racetijd. Zo kan je volgens eigen niveau karten en blijft het voor iedereen spannend. De tweede rit is de eigenlijke kwalificatie. Aan de hand van de behaalde tijd zal bepaald worden op welke startplaats je mag vertrekken binnen je groep. De laatste manche is de eigenlijke race. De drie snelsten van elke groep krijgen een fles schuimwijn, de winnaar krijgt er zelfs een trofee bovenop. We hopen dat jullie weer massaal op deze invitatie zullen reageren. It's race-time!

PRAKTISCH

HET BAL VAN DE BURGEMEESTER zaterdag 11 december 2004 Op 24 september 2004 start Theater Zeemanshuis een reeks voorstellingen van het nieuwste stuk van Alex Van Haecke: “Het bal van de burgemeester”. Het gaat om een nostalgische en authentieke milieuschets van de fameuze jaren zestig, volgens de geijkte lach-en-een-traan methode. In de cast van “Het bal van de burgemeester” vinden we een stel oude getrouwen terug, aangevuld met enkele gastacteurs. De meest opvallende figuur is niemand minder dan Bob Van der Veken, één van de "éminences grises" van de Vlaamse theaterwereld (o.m. bekend als Thienpondt uit "De Collega's”), in de prachtige rol van grootvader Pier. De VIK-afdeling Kempen geeft u de gelegenheid dit veelbelovende stuk bij te wonen en reserveerde reeds uw plaatsen!

KEMPEN 24.11.2004


Lezing "Nieuwe trends in beveiligingstechnieken", KHK, Geel, 20u00 Ingenieurs Karting, Goodwill karting, Olen, 19u00 Toneelvoorstelling: het bal van de burgemeester, Antwerpen, 20u00

07.12.2004 11.12.2004



MECHELEN KOSTENBEHEERSING VAN LANGLOPENDE CONTRACTEN Bijtitel: donderdag 16 december 2004

Plaats: Goodwill karting, Hoogbuul 38, Olen. Datum: dinsdag 7 december om 19u00. Kostprijs: 25 EUR per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Na inschrijving het bedrag van 25 EUR betalen op rekening 418-9082131-70 van de VIK-afdeling Kempen, met vermelding “Inschrijving karting”, vóór maandag 29 november. Referte: SAKPNKART.

30


Tijdens de avondlezing zal worden ingegaan op nieuwe contractvormen, contractmanagement en systeemintegratie als doeltreffende hulpmiddelen om de kosten van langlopende contracten niet alleen beter beheersbaar te maken, maar vooral ook om ze te reduceren. Deze lezing wordt georganiseerd met medewerking van Pijpleiding.com, Cost Engineering en de kosteningenieursvereniging NAP-DACE. Ingenieurs, projectmedewerkers, docenten en studenten vinden er hun gading. De deelnemers krijgen een infopakket met teksten van de sprekers en cd-rom met evaluatieprogramma van CleoPatra Begrotingssoftware. Na afloop wordt een receptie aangeboden. Sprekers zijn: Inleiding: Roger Van de Peer, Pijpleiding.com (Bestuurlid VIK-SG Pijpleidingen) - Kostenbeheersing van langlopende projecten: Ko des Bouvier, CEC-CES (Docent Cost Engineering) - Een vereniging voor kosteningenieurs: Albert van der Werf, DSM Geleen (Bestuurslid NAP-DACE: Vereniging Apparatenconstructeurs en Kosteningenieurs).

PRAKTISCH

Plaats: De Nayer-Instituut, J.De Nayerlaan 5, Sint-KatelijneWaver. Datum: donderdag 16 december 2004 van 19u00 tot 21u00. Kostprijs: 10 EUR per persoon, voor 1 december 2004 te betalen op rekening nr. 405-0106331-50 van de VIK-Afdeling Mechelen met vermelding “avondlezing kostenbeheersing”. De aanwezige leden krijgen hun inschrijvingsgeld achteraf terugbetaald. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOMLNKOST.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN ZUI D-WESTVLAANDEREN


MECHELEN 16.12.2004

Lezing "Kostencalculatie voor lange termijn contracten", De Nayer Instituut, St.Katelijne-Waver, 19u00

MOTIVEREN EN STIMULEREN dinsdag 30 november 2004



NOORD-WESTVLAANDEREN DEGUSTATIE VAN WERELDWIJNEN donderdag 25 november Vorig jaar heeft u kunnen kennis maken met 'hoe wijn te proeven', met bijhorende degustatie van Franse wijnen. Gezien het succes van deze wijnavond, willen we u dit keer de wijnen uit het zuidelijk halfrond laten proeven. Iedere wijnliefhebber weet dat in Zuid-Afrika, Chili, Argentinië en Australië heerlijke wijnen geproduceerd worden. Indien u er ook wil van genieten én er deskundige uitleg over wil krijgen, schrijf dan snel in aangezien het aantal plaatsen beperkt is.

PRAKTISCH

Plaats: Wijnhuis Douchy, Ed. Vlietinckstraat 7, Oostende. Datum: donderdag 25 november om 20u00. Kostprijs: VIK-leden (+ partner) betalen 10,00 EUR; niet-leden 15,00 EUR. Aantal deelnemers: max. 30 deelnemers. Inschrijving: VIK-secretariaat. Referte: CANWVWIJN.


NOORD-WEST-VLAANDEREN 25.11.2004 03.02.2005

Wijndegustatie van wereldwijnen, Oostende, 20u00 Bezoek MC Watteeuw, Oostkamp, 19u30 Inschrijven voor alle activiteiten:


De vorige workshops van Norbert Peirs kenden telkens een groot succes. Vandaar het idee om dezelfde spreker uit te nodigen voor een lezing over “Motiveren en stimuleren”. Uitgebreid zal gepraat worden over wat gemotiveerd zijn eigenlijk inhoudt? Hoe beïnvloedt de leider de motivatie? Wat is de impact van taakkenmerken op motivatie? Wat houden precies de behoefteschaal van Maslow en het motivatiemodel van Herzberg in? Deze workshop is een interactieve bijeenkomst waarbij de deelnemers uitgebreid aan het woord komen. U zult op een zeer praktische manier iets bijleren wat u nog lang zal bijblijven en waar u bovendien voordeel uit kunt halen zowel op professioneel vlak als in uw persoonlijk leven. Iedere deelnemer ontvangt bovendien steekkaartjes met de hoofdlijnen van het onderwerp van die avond.

PRAKTISCH

Plaats: Raadzaal van de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk. Datum: dinsdag 30 november om 20u00. Kostprijs: gratis. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen vrijdag 26 november 2004. Aantal deelnemers beperkt tot 20.

UCO SPORTSWEAR GENT maandag 7 februari 2004 Textiel maakt een groot deel uit van onze Belgische industrie. Op hoogtechnologische wijze worden stoffen vervaardigd die zeer in trek zijn op de internationale markt. Om te weten te komen hoe textiel wordt vervaardigd, gaan we een kijkje nemen bij het toonaangevend bedrijf, UCO Sportswear, één van de leidende Europese producenten in de jeans- en sportieve kledingmarkt, vooraanstaand producent van indigo jeans én wereldmarktleider in het produceren van gekleurde jeans. Bij UCO Sportswear te Gent wordt het complete textielproductieproces doorlopen: van katoenvlok naar garen, het verven van garen, daarna het weven van de textielstof om vervolgens te worden geverfd en afgewerkt, en tenslotte het verpakken en het uiteindelijke verzenden van de kledij. Nieuwsgierig hoe je jeans nu effectief vervaardigd wordt? Kom mee en sta versteld van de textieltechnologie!


www.vik.be


NIEUWS VAN DE AFDELINGEN

PRAKTISCH

Plaats: UCO Sportswear, Maisstraat 142, Gent. Verzameling aan de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5, Kortrijk om 17u00. Datum: maandag 7 februari om 18u30. Kostprijs: gratis. Inschrijving vereist: enkel bij Martha Tuts: [email protected] en dit ten laatste tegen zondag 30 januari 2005.


ZUID-WEST-VLAANDEREN 30.11.2004

Lezing "Motiveren en stimuleren", Kortrijk, 20u00 Bezoek UCO, Gent, 18u30 Lezing: Feedback, Kortrijk, 20u00

07.02.2005 22.02.2005



OOST-VLAANDEREN

ZUIDOOST AZIË & OCEANIË woensdag 8 december 2004 Van november 2003 tot mei 2004 maakten onze VIK-collega Yves Velleman en zijn partner Sandra Berghman een reis door Zuidoost Azië en Oceanië. In deze 6 maanden doorkruisten zij ondermeer Laos, Thailand, Cambodja, China, Nieuw-Zeeland en Tonga. Met enkel maar een vliegticket, veel verwachtingen en een (meestal) te zware rugzak reisden zij door middel van openbaar vervoer door deze gebieden. Onder het motto “we zien wel als we daar zijn” werden activiteiten, bestemmingen en logies ter plekke vastgelegd. Aan de hand van een fotoverslag laat het duo u op deze avond niet alleen kort kennismaken met deze landen en culturen, maar krijgt u ook enige info omtrent de praktische regelingen op het thuisfront en “ginderachter”. Wegdromen is toegelaten…

zaterdag 4 december 2004

PRAKTISCH

Plaats: Jeneverhuis Van Hoorebeke, Van Hoorebekeplein 2, Eeklo. Datum: zaterdag 4 december 2004 om 16u00. Kostprijs: gratis voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 2 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt. Referte: BBOVLJENEV.

32


BROUWERIJ MORT SUBITE donderdag 10 februari 2005

JENEVERHUIS VAN HOOREBEKE Ontdek het geheim van 'nen dreupel'! In het Jeneverhuis Van Hoorebeke komt de bewogen geschiedenis van dit lekkere drankje uit de streek van Eeklo opnieuw tot leven. Mooie decors, authentieke documenten en een boeiende diamontage vertellen het verhaal van een bloeiende onderneming die traditie en vakmanschap hoog in het vaandel draagt. Luister, kijk en ontdek hoe de liefde voor de jenever van vader op zoon werd doorgegeven. Ontrafel het geheim van zijn volle aroma en neem bij afscheid de proef op de som…

PRAKTISCH

Plaats: 't Vosken, St. Baafsplein 19, Gent. Datum: woensdag 8 december 2004 om 20u30. Kostprijs: 1,00 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 3,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOOVLAZIE.

Geschriften, opgesteld door geestelijken, maken in 1604 voor het eerst gewag van een boerderij-brouwerij in het pittoreske Pajottenland. De brouwerij in het Vlaams-Brabantse Kobbegem werd op het einde van de 17de eeuw verder uitgebouwd door Joris Van der Hasselt en later door de verwante familie De Keersmaeker. Na verloop van tijd ging de brouwerij zich specialiseren in het produceren van geuzebier onder de naam Mort Subite. Het bier heeft niets van zijn authentiek karakter verloren. De brouwerij behoort tot het select gezelschap brouwerijen dat op artisanale wijze geuze produceert. Het proces van spontane gisting is uniek omdat de luchtsamenstelling en de klimatologische omstandigheden in de Zennevallei en het Pajottenland nergens te evenaren zijn. Mort Subite is een product dat past bij de geneugten des levens, dat vraagt om een onderzoek!

PRAKTISCH

Plaats: Brouwerij De Keersmaeker, Lierput 1, Kobbegem. Datum: donderdag 10 februari 2005 om 18u30. Kostprijs: gratis voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 2,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25, dus vlug inschrijven is de boodschap! Referte: BBOVLMORTS.

NIEUWS VAN DE AFDELINGEN I

WAASLAND


OOST-VLAANDEREN 04.12.2004

Bezoek Jeneverhuis Van Hoorebeke, Eeklo, 16u00 Lezing: Zuidoost-Azië & Oceanië, Gent, 20u30 Lezing "Beleggen", Gent, 20u30 Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m. Afdeling Waasland, Gent Bezoek brouwerij Mort Subite, Kobbegem, 18u30 Laserschooting in The Zone, Gent Paintball, Eeklo

08.12.2004 20.12.2004 23.01. 2005 10.02.2005 16.03.2005 20.04.2005


GRADA INTERNATIONAL donderdag 18 november 2004 Grada International, opgericht in 1963, produceert airco- en ventilatietoebehoren zoals roosters, geluidsdempers en kleppen. In totaal rollen meer dan 22.000 verschillende producten van de band. Met een 100-tal medewerkers wordt een omzet van ongeveer 10 Mio EUR gehaald. Zo'n 70% van de productie wordt via een uitgebreid dealernetwerk geëxporteerd. De productie gebeurt volledig in de fabrieksgebouwen in Lokeren, waar naast engineering ook de afdeling matrijzenbouw met de bijbehorende testlabo's belangrijke ontwikkelingstroeven zijn.


LEUVEN-HAGELAND PROVINCIEHUIS VLAAMS-BRABANT

PRAKTISCH

Plaats: Grada, Toekomstlaan 18, Lokeren (zijstraat van de N70). Datum: donderdag 18 november 2004 om 19u00 Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 5,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 12 november 2004. Het aantal deelnemers is beperkt tot 35 personen. Referte: BBWLDGRADA.

vrijdag 18 februari 2005 Een bezoek aan het provinciehuis van Vlaams-Brabant is voor een ingenieur beslist de moeite waard: een uniek concept, architectuur van de hand van de Portugees Gonçalo Sousa Byrne, de integratie van hedendaagse kunst in publieke ruimten en bovendien is het monument gebouwd volgend de principes van duurzaam bouwen. In de toren, met elf verdiepingen, hebben de meeste provincieambtenaren hun werkplek. De lage vleugels bieden onderdak aan de gouverneur, de gedeputeerden, de provinciegriffier en hun medewerkers. Op het gelijkvloers is er een infobalie en eigentijdse ontvangstruimte. Tijdens deze rondleiding bieden we u de kans om nader kennis te maken met het concept, de architectuur, de kunst, de werking van de provincie en de technische ruimten van dit unieke bouwwerk.

PRAKTISCH


WAASLAND 18.11.2004 02.12.2004 23.01.2005 febr. 2005 mrt. 2005 apr. 2005 mei.2005 02.06.2005



Plaats: Provinciehuis, Provincieplein 1, Leuven. Datum: vrijdag 18 februari 2005 om 14u00. Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden en hun partner, niet-leden betalen 5 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBLVNPROVI.



LEUVEN-HAGELAND 18.02.2005 17.03.2005

Bezoek Grada, Lokeren, 19u00 Jongerenvergadering, Sint-Niklaas, 20u00 Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m. Afdeling Oost-Vlaanderen, Gent Bezoek brandweerkazerne Beveren Praktische lezing: HAZOP risico studies Achter de schermen van Siniscoop Culturele uitstap Romanmolen Algemene ledenvergadering

Bezoek Provinciehuis Vlaams-Brabant, Leuven Kaas- en wijnavond, Pellenberg Inschrijven voor alle activiteiten:


www.vik.be


INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

Kamer Vlaanderen heet voortaan JCI Vlaanderen Bij de opening van het nieuwe werkjaar werd beslist om voortaan de nieuwe naam en het aangepaste logo toe te passen. Jonge Kamer Vlaanderen heet voortaan JCI Vlaanderen: Junior Chamber International. De nieuwe voorzitter Steven Vandeput, stelde tevens het jaarthema voor: Meer-

wil JCI Vlaanderen deze persoonlijke meerwaarde laten ervaren. Het uiteindelijke doel is het vormen van jonge leiders en ondernemers, met een toekomstgerichte, creatieve kijk op de maatschappij, de overheid en hun professionele wereld. In primeur werden daarnaast twee ambitieuze projecten voorgesteld. De Vlaamse JO richt zijn pijlen op het creëren van een nieuwe ondernemersprijs, de award voor

waarde door Ondernemen.

Met de naamswijziging volgt Vlaanderen de internationale richtlijnen van JCI op. Een éénduidige, wereldwijde corporate identity moet de vereniging nog meer impact bezorgen, maar ook kwalitatief en kwantitatief laten groeien. JCI Vlaanderen vormt een groep jonge leiders en ondernemende personen, met een sterke visie. Die stem willen zij laten horen in de maatschappij en met een tweejarig thema als 'Meer-waarde door Ondernemen' willen ze de ondernemingszin in Vlaanderen stimuleren. Rekening houdend met een correct waardepatroon

Ingenieur en Kunst VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt artistiek colloquium in Het VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt op zaterdag 18 december 2004 in het VIK-huis, Wommelgem een namiddagcolloquium in met als thema "Ingenieur en Kunst". Enkele Senior Ingenieurs zullen hun artistieke activiteiten nader komen toelichten. Vervolgens zal een panelgesprek volgen over het onderwerp. Het geheel zal omlijst worden door

36


een kleine tentoonstelling van enkele recente kunstwerken van onze eigen VIK-leden. Collega's die aan dit artistieke colloquium willen deelnemen en er eventueel actief hun medewerking aan verlenen, kunnen zich alvast aanmelden bij het VIK-secretariaat, [email protected], tel. 03 259 11 19, met referte: VOSENKUNST.

de beste Vlaamse Jonge Ondernemer. Voor dit project met uitstraling lopen vergevorderde gesprekken met geïnteresseerde partners. Een tweede doelstelling is het opstarten van de COS, de Creatieve Ondernemers School. Tijdens een langlopende opleiding zullen dynamische mensen de kans krijgen hun droom concreet in te vullen. Ondernemen start immers bij het tonen van het goede voorbeeld.

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ

BRUSSELS EUREKA Ideeën voor de wereld van morgen De 53ste editie van Brussels Eureka, de

Wereldbeurs

voor

Innovatie,

Onderzoek en Nieuwe Technologieën, opent haar deuren van 16 tot 21 november 2004 in Brussel. De bezoekers zullen er een blik kunnen werpen op ruim 1200 uitvindingen uit de hele wereld, die alvast een tip van de sluier oplich-

de jongste jaren centraal staan in de meeste projecten. Het milieu wordt trouwens de rode draad van deze editie. Nieuw dit jaar is Energex. Dit salon-inhet-salon is gewijd aan energie, de duurzame ontwikkeling en het optimale gebruik ervan. Energex brengt alle vakmensen van de sector samen en geeft aanzet tot tal van internationale contacten.

ten over hoe onze beschaving er in de toekomst zal uitzien.

Hal 11 van Brussels Expo wordt hét trefpunt voor meer dan 800 deelnemers uit zowat 40 landen (waaronder voor het eerst Nepal, Zuid-Afrika, de VS en de Afrikaanse Unie), die alles samen zo'n 1200 innovaties, geoctrooieerde en unieke uitvindingen zullen tonen. Sedert 1951 komen de beste onderzoeksspecialisten, ontwerpers van nieuwe technieken, belangrijke uitvindersverenigingen, deskundigen in technologieoverdracht en octrooibureaus jaarlijks in onze hoofdstad samen ter gelegenheid van Brussels Eureka. Deze beurs, georganiseerd door CPE Exhibition, wil de bezoekers laten kennismaken met nieuwe uitvindingen, technologieën en originele prototypes. Tevens is het de bedoeling om uitvinders, fabrikanten, verdelers en financiers met elkaar in contact te brengen.

Onder de evenementen die het salon een nog grotere uitstraling geven, gaat onze speciale aandacht naar het initiatief «Kus voor een Klus» van Handicap International. Familieleden en vrienden van gehandicapten die op een creatieve manier het leven van deze mensen wat aangenamer maken, worden hier in het zonnetje gezet. Zoals elk jaar kunnen de bezoekers een brede waaier van conferenties bijwonen, georganiseerd in samenwerking met het bureau Kirkpatrick, dat gespecialiseerd is in intellectuele eigendom. Dit jaar ligt het accent op de optimalisering van het welslagen van een innovatieproject en op de nieuwe promotie van wetenschap en technologie.

Het milieu als rode draad

In de themazones van Brussels Eureka is tevens een vakjury actief, voorgezeten door Norbert de Schaetzen. De jury zal aan elke uitvinding een score toekennen. Tevens zullen de organisatoren de «Prijs van de Jonge Uitvinders 2004» uitreiken aan enkele genieën in spe, tussen 12 en 26 jaar. De namen van de laureaten kunt u vinden op www.eureka-international.com.

Het salon besteedt aandacht aan diverse thema's zoals huishoudkunde, spelen, cultuur en vrije tijd, veiligheid, bescherming enz. Maar het zijn ongetwijfeld het milieu en de strijd tegen de vervuiling die

Vermelden we nog dat het salon Brussels Eureka 2004 op 16/11 officieel zal worden geopend door Minister Laruelle (belast met KMO's) en op 18/11 zal worden bezocht door ZKH Prins Laurent.

Praktisch Brussels Eureka de Wereldbeurs voor Innovatie, Onderzoek en Nieuwe Technologieën 53ste editie. Data: Van 16 tot 21 november 2004. Plaats: Brussels Expo - Hal 11. Openingsuren: Van 10u00 tot 18u00. Wegwijzer: Brusselse Ring - Afrit: 7 bis « Expo » Metro: 1A - Heizel. Prijs: 7,50 EUR (deze prijs verleent ook toegang tot de beurs Orienta, het Europees Salon voor Hogere Opleidingen en Jobs).


VERENIGIGS NIEU WS

DIK-Ledendag in Aken vrijdag 3 december 2004 Afstemming tussen wetenschap en praktijk DRIELANDEN INGENIEURS KONTAKT DREILÄNDER INGENIEUR KONTAKT CONTACT INGENIEURS TROIS FRONTIERES

Vanuit het midden en kleinbedrijf (MKB) is er behoefte aan innovatie en productverbetering ter versterking van de marktpositie. Bij de Rheinisch Westfalische Technische Hochschule (RWTH) werd een project opgestart om haar R&D-activiteiten beter af te stemmen op de behoeften van het MKB en om het MKB kenbaar te maken welke onderzoeksmogelijkheden er allemaal zijn op de RWTH. Om hiertoe inzicht te krijgen organiseert DIK een bijeenkomst tussen haar leden en de RWTH. Aan de hand van een interactieve

Zeit

sessie en lezingen wordt nagegaan of de technologietransfer levensvatbaar is, voorziet in wederzijdse behoefte en of de afstemming tussen wetenschap en praktijk daadwerkelijk functioneert. Het ochtendprogramma voorziet in een interactieve sessie waarbij op verschillende vakgebieden voorbeelden worden aangedragen, maar waarbij u ook wordt uitgedaagd deze aan de dagelijkse praktijk en behoeften te toetsen, en uw ervaringen en inzichten kenbaar te maken. Na de lunchpauze zal aan de hand van reeds

Titel - Referent/in

ab 9.00

Ankunft der Teilnehmer

09.15

Begrüßung durch den Rektor der RWTH Aachen Begrüßung durch den Vorsitzenden des DIK

9.30 - 10.00

Innovations made by RWTH Technologietransfer u. Forschungsförderung Dr.phil. R. Oertel

10.00 - 10.30

Nachhaltiges Wirtschaften als Alternative zum nachsorgenden, branchenbezogenen Umweltschutz und den End-of-the-PipeTechnologien Umwelt-Forum - Prof. Dr.-Ing. P. Doetsch

10.30 - 10.45

Kaffeepause

10.45 - 11.15

Ingenieur- und Naturwissenschaftler sowie Mediziner entwickeln gemeinsam innovative Produkte und Methoden für den Menschen Forum LifeSciences - Prof. Dr.rer.nat. M. Möller

11.15 - 11.45

Mobilität sichern unter den Anforderungen der Nachhaltigkeit

13.30 - 15.30

13.30 - 14.30

Projektpräsentationen

14.30 - 15.30

Institutsbesichtigungen Prof. Dr.-Ing. T. Gries - Institut für Textiltechnik ITA und weitere Institute der Arbeitsgruppe ACEs Neue Anwendungsfelder für Faserverbundwerk-stoffe im Maschinen- und Fahrzeugbau Prof. Dr.-Ing. H. Wallentowitz - Inst. für Kraftfahrwesen IKA Entwicklungsdienstleistungen für die Automobil-industrieund deren Zulieferern in Konzeption, Simulation, Konstruktion und Versuch Prof. Dr.-Ing. K. Henning - Informatik im Maschinenbau / Zentrum für Lern- und Wissensmanagement IMA / ZLW > Fahrerassistenzsysteme im Güterverkehr und deren Bewertung (EFAS) > Vorbereitende Maßnahmen für den praktischen Einsatz von Fahrerassistenzsystemen im Güterverkehr Prof. Dr.-Ing. R. de Doncker - Institut für Stromrichtertechnik und Elektrische Antriebe ISEA und weitere Institute der AG Energie im Umwelt-Forum Energiespeicherung für mobile und stationäre Anwendungen Optimierung der systemtechnischen Einbindung

Lösungen zwischen Beton, Management und Information Forum Mobilität u. Verkehr - Prof. Dr.-Ing. K.J. Beckmann

12.15 - 12.45

12.45 - 13.30

Interdisziplinäre Ideen im Bereich Informatik / Informationstechnologien erkennen und verwirklichen Forum Informatik - Prof. Dr.rer.nat. O. Spaniol

Prof. Dr.-Ing. T. Melin - Institut für Verfahrenstechnik IVT und weitere Institute der AG Wasser im Umwelt-Forum Spurenschadstoffe

Wenn es der Technik die Sprache verschlägt, sind Kommunikations-experten gefragt Forum Technik u. Gesellschaft - Prof. Dr.phil. E.-M. Jakobs

Prof. Dr.-Ing. H. Reul - Institut für Biomedizinische Technologien IBMT Entwicklung neuer Produkte und Verfahren der miniaturisierten Medizintechnik

Mittagspause und Möglichkeit zum Besuch der Fachausstellung "Tag der Informatik"

apl. Prof. Dr. D. Klee - Kompetenzzentrum für Biowerkstoffe Aachen DWI Prüfung von Biowerkstoffeigenschaften, Untersuchung der Biokompatibilität u. Zertifizierung

PRAKTISCH Plaats: Datum: Inschrijving vereist:

38

RWTH Aachen, AULA 2, Ahornstraße 55. vrijdag 3 december 2004 om 09u15. VIK-secretariaat, [email protected]


7 Innovationsforen (parallel) Innovationsforen / parallele Veranstaltungen

-

11.45 - 12.15

lopende projecten inzicht worden gegeven hoe R&D en MKB zich kunnen vinden. Het is vaak verbluffend hoe door gericht R&D spitsvondige oplossingen worden gevonden ter verbetering van producten en processen. Daarnaast kan de posterexpositie worden bezocht die een overzicht geeft van de huidige R&D-activiteiten van de diverse onderzoeksinstituten van de RWTH, en kan de vaktentoonstelling "Tag der Informatik" worden bezocht.

ab 15.30

Come Together / Besuch der Poster-Ausstellung u. Fachausstellung "Tag der Informatik"

VERENIGIGS NIEU WS

Uw stamboom op de computer

VIK Senior Ingenieurs graven naar het verleden

Het gratis genealogieprogramma ALDFAER ALDFAER is uiteraard niet het enige beschikbare programma voor het registreren van de gegevens in verband met familieonderzoek maar het is een “levend” programma. Dit betekent dat het voortdurend aangepast en verbeterd wordt volgens de aanwijzingen van de gebruikers. Dit programma kan u gratis downloaden van op de website http://www.aldfaer.nl Via deze website is heel wat informatie beschikbaar voor de “stamboomonderzoeker”. Tevens kan u aansluiten bij de “ALDFAER-gebruikers-groep” op de website van YAHOO: http://groups.yahoo.co m/group/Aldfaer-user/ Op deze site wordt dagelijks door gebruikers informatie uitgewisseld over het programma en de toepassingsproblemen.

Wie waren uw voorouders, wat deden

boomzoekers, Frans Van Hout, Wim

ze voor de kost en hoe leefden ze? Dat

Van Hout en Victor Vanhouche tijdens

zijn enkele van de vele vragen, die u

een studienamiddag een sterk gedo-

zich kan stellen over familieleden uit

cumenteerd inzicht gegeven in de

een ver of minder ver verleden.

mogelijkheden die het gebruik van

Onder de vlag “Uw Stamboom op de

internet biedt bij het opstellen van uw

Computer” hebben een aantal stam-

stamboom.

De studienamiddag over genealogie werd ingericht door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs, in samenwerking met de Vlaamse ALDFAER-groep. Het talrijk opgekomen publiek werd ingewijd in de genealogie, het gebruik van het World Wide Web en de toepassing van het gratis beschikbare programma ALDFAER.

kers met een analoge familienaam terug te vinden en op een gemakkelijke en kosteloze manier te contacteren. Sprekers gaven dan ook talrijke links door die het graven naar het verleden kunnen vergemakkelijken.

Programma ALDFAER Van archief naar internet Wim Van Hout wijdde de ingenieurs in de familiekunde in. Hij ging dieper in op de methodiek van de genealogie, de definitie van de familie, de zoektocht in de bevolkingsregistratie en het gebruik van diverse aktes, met verwijzing naar de historische achtergronden. De tijd dat opzoekingen naar een familieverleden hoofdzakelijk in archieven en kerkregisters plaats vonden, is voorbij. Vandaag biedt het internet tal van mogelijkheden om de zoektocht te vergemakkelijken. Door Frans Van Hout werd een rondleiding op het internet verzorgd, waar talrijke genealogie-sites te vinden zijn. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld stamboomzoe-

Victor Vanhouche gaf toelichtingen bij het gratis computerprogramma ALDFAER. Als specialist bèta-tester is hij goed geplaatst om het programma te demonstreren en in detail te becommentariëren. Gezien de belangstelling voor dit onderwerp zal door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs een VIK-ALDFAER-Werkgroep worden opgericht die specifiek op dit thema gericht is. Geïnteresseerde collega's kunnen zich hiervoor aanmelden via het VIK-secretariaat of rechtstreeks per mail aan [email protected] Vermits het gaat om een toepassing via internet op PC (MS-Windows), zal alle correspondentie dienaangaande uitsluitend via het web gebeuren. Ing. Etienne BEERNAERTS


INGENIEUR EN OPLEIDING

Master Milieukunde aan de Hogeschool West-Vlaanderen

Onderzoeksgroep Biomassa werkt aan Groene Energie

KORTRIJK. Binnen de unieke opleiding Master (Industrieel Ingenieur) Milieukunde van de Hogeschool WestVlaanderen departement PIH (weldra Technische Universiteit Kortrijk of TUK genoemd), wordt traditioneel aan

toegepast

milieuonderzoek

gedaan. Vooraanstaand in het Vlaams onderzoekslandschap is de Onderzoeksgroep Biomassa waarbij vooral anaërobe vergisting voor KMO-toe-

bezoek afvalverbra

passingen centraal staat. Onderzoekscoördinator Wouter Platteau schrijft het succes van de onderzoeksgroep toe aan diverse factoren: kwaliteit, creativiteit, hoge flexibiliteit, hard werken, een uitgebreid netwerk en goede medewerkers.

Anaërobe vergisting Anaërobe vergisting is de microbiële omzetting van organisch-biologisch materiaal in afwezigheid van zuurstof. Hierbij worden biomassa en biogas geproduceerd. Van het biogas kan groene elektriciteit en warmte worden geproduceerd.

De link tussen onderzoek en onderwijs is nooit ver zoek bij de afdeling milieukunde. Onderzoek ligt vaak aan de basis van thesisprojecten met laatstejaarsstudenten Master Milieukunde. In vele gevallen betekent dit een win-win situatie voor beide partijen. De onderzoeksgroep wordt ondersteund bij de ontsluiting van onderzoek, terwijl de student kennis maakt met onderzoeksmethodieken binnen een creatief onderzoeksteam.

Vertaalslag naar KMO weefsel Binnen de opleiding Master Milieukunde (vroeger Industrieel Ingenieur Milieukunde) wordt in Kortrijk reeds lange tijd gewerkt rond het thema anaërobe vergisting. De samenwerking met de huidige associatiepartner, Universiteit Gent en meerbepaald Prof. Verstraete, is al jaren zeer concreet en werkt symbiotisch. In Gent is men sterk in fundamenteel en toe-

40


gasopslag met waterslot

pilootinstallatie

gepast wetenschappelijk onderzoek; in Kortrijk maakt men vooral de vertaalslag naar het Vlaamse KMO weefsel. De sterkte van de samenwerking tussen onderzoeksgroep Biomassa en de KMO's zit hem vooral in de hoge flexibiliteit die leidt tot custom made applications. Voor de financiering wordt voornamelijk samengewerkt met het IWT. Aangezien de beschikbare middelen voor hogescholen zeer beperkt zijn, wordt meer en meer een beroep gedaan op andere fondsen. Europese projecten bieden daarbij interessante opportuniteiten maar zijn niet voor de hand liggend.

anding Rotterdam

• INTERREG IIIB-project: North Sea Biomass Energy Met de partners GOM-WVL, POVLT, Aspiravi en de provincie WestVlaanderen focust dit project enerzijds op het kweken van energiegewassen en anderzijds op de bouw van demonstratieinstallaties voor de verwerking van biomassa, meerbepaald mest en energiegewassen. • IWT-studie naar optimalisatie van de scheidingstechnologie voor digestaat afkomstig van co-vergistingsinstallatie

productie van biogas Op dit moment werken 8 medewerkers binnen de onderzoekgroep biomassa en lopen verschillende projecten: • Vlaams Innovatie Samenwerkingsverband: organisch biologische nevenstromen van de voedingsindustrie In samenwerking met de Federatie van de Voedingsindustrie (FEVIA) werd een project opgezet, met als doel de nevenstromen uit de voedingsindustrie met de bijhorende verwerkingsmogelijkheden in kaart te brengen. Tevens wordt de situatie in het buitenland (Fr, D, Nl, Dk) bestudeerd en vergeleken met deze in Vlaanderen. Het project probeert via netwerking de bedrijven in staat te stellen om op een innovatieve manier of via een samenwerkingsverband zijn nevenstromen op een economische en ecologische manier af te zetten. Meer info op www.valorbin.be

De sterkte van de samenwerking tussen onderzoeksgroep Biomassa en de KMO's zit hem vooral in de hoge flexibiliteit die leidt tot 'custom made applications'.

• Alternatieve verwerking van dierlijke bijproducten afkomstig van varkens- en pluimveeslachthuizen Dit HOBU-project heeft o.a. tot doel via een pilootinstallatie de haalbaarheid van vergisting van dierlijke bijproducten op bedrijfsniveau te evalueren. Er is nood aan een dergelijk project gezien de hoge verwerkingsprijzen van deze afvalstromen en anderzijds de complexiteit van vergisting van deze stromen.

Voor de verwerking van biologisch afval, mest en energiegewassen. In het kader van mestverwerking dient het digestaat nabewerkt te worden tot een droog, stabiel product. De studie heeft tot doel om de haalbaarheid van het geplande concept voor de droging na te gaan en te optimaliseren. Het doel van dit concept is het digestaat te scheiden in een droge fractie en loosbaar water. De droge fractie wordt verder gedroogd met de restwarmte van de WKK.

Biogas-E Naast deze onderzoeksprojecten ondersteunt de Vlaamse regering tevens de vzw Biogas-E die ontstaan is aan de Hogeschool West-Vlaanderen. Voorzitter van deze vzw is Dr. Luc Vanacker van OVAM. Biogas-E vzw is het platform voor implementatie van anaërobe vergisting in Vlaanderen en heeft tot doel de komende jaren anaërobe vergisting in Vlaanderen te stimuleren. Biogas-E vzw zal tevens fungeren als een onafhankelijke adviserende partner bij de realisatie van biogasprojecten bij de Vlaamse industrie en landbouw. Op die manier worden bedrijven met beide voeten terug op de grond geplaatst bij rendementsberekeningen van biogasprojecten. Meer info op www.biogas-e.be

Ing. Wouter PLATTEAU

Voor meer informatie: [email protected]


B aM a

GRAAD EN DIPLOMA

In het voorjaar van 2000 had de auteur van deze bijdrage, samen met een viertal

VIK-bestuursleden,

een

gesprek met een topmedewerker van gewezen

Vlaams

minister

van

Onderwijs Marleen Vanderpoorten. De man was uitgenodigd als gast-

Geef de hogescholen financiële middelen om te academiseren

spreker op de VIK Algemene Raad. De nieuwe regering die in 1999 was aangetreden, beloofde veel goeds, althans voor de industrieel ingenieurs. Er zou nu eindelijk eens komaf worden gemaakt met het verleden en de graad en het diploma van industrieel ingenieur zou voor eens en voor altijd wor-

ook begrip op te brengen. Geen enkele hogeschool ziet immers graag studenten “verloren gaan”. Vanuit het standpunt van de afgestudeerden die hun diploma graag internationaal willen erkend zien - en waarvoor de VIK als beroepsorganisatie hun belangen verdedigt en behartigt - lag de zaak anders.

den erkend op internationaal vlak. Het zou allemaal heel snel veranderen en er zou ook meer internationale transparantie komen voor de opleiding. Hoe ver staat het nu eigenlijk?

Van onze hoofdredacteur

In afwachting van zijn uiteenzetting voor een volle zaal met niets dan belangstellende collega's, hadden we buiten in het voorjaarszonnetje plaats genomen aan een ronde tafel met een pint bier. De kabinetsmedewerker luisterde aandachtig naar onze verzuchtingen, zoals bijvoorbeeld de integratie van de twee-cycli opleidingen aan de universiteit. We stonden met deze boodschap in het onderwijslandschap van twee cycli-opleidingen niet alleen. Een door de VIK hard bevochten wet uit 1970 over de structuur van het hoger onderwijs, bepaalde immers dat alle twee-cycli opleidingen (architecten, industrieel ingenieurs en een bepaald gamma van licentiaatsopleidingen) van universitair niveau waren. En dus was de logica van de VIK dat opleidingen van een dergelijk niveau ook thuishoorden aan een universiteit.

Het ontstaan van de gedachte Met deze uitspraak maakte de VIK zich niet bepaald populair bij de hogescholen. Integreren was taboe. Vanuit het standpunt van de hogescholen was daarvoor

42


De kabinetsmedewerker had begrip voor beide standpunten. Hoe kon hij deze nu verzoenen zonder brokken te maken. Het nieuwe kabinet van Vanderpoorten hield immers graag iedereen te vriend. Tijdens het voorbereidend gesprek liet een ijverige VIK-collega bestuurslid het woord associëren ontvallen. De kabinetsmedewerker vertoonde een lichte opluchting. Hij grabbelde naar een stukje papier en schreef het woord 'associëren' op. Achteraf bleek dat de bewuste collega integreren had bedoeld. Maar goed. Enkele maanden later verschenen de eerste embryonale teksten over de BaMa invoering in Vlaanderen. En wat bleek? Hogescholen en universiteiten zouden associëren. De KU Leuven trok de hele zaak van het associëren naar zich toe. Enkele juristen hadden er een vette kluif aan om spitsvondige constructies uit te tekenen. De andere universiteiten schaarden zich mee aan de tafel. De samenwerking tussen hogescholen en universiteiten zou niet volgens een logisch geografisch opzet gebeuren, wel volgens het onderwijsnet. Er werd nog al wat vergaderd rond dit thema onder de door universiteiten en hogescholen aangeduide Raden van Beheer. We beleefden een hoog gespannen periode. Uiteindelijk was het zover. De associaties in Vlaanderen waren geboren, met een voorzitter aan het hoofd voor het leven, een directeur en een schare medewerkers. En er werd ook gepocht met studentenaantallen. Vooral op academische bijeenkomsten. Wie had het grootst aantal studenten? De een telde er zestigdui-

zend, de andere iets meer of iets minder. Allemaal studenten die in feite niet weten waarover het gaat en er ook geen belangstelling voor hebben. Zodat niemand nog weet hoe de vork aan de steel zit. De nieuwe associaties tellen immers studenten uit de hogescholen van het ééncyclus onderwijs, van het twee-cycli onderwijs, van de universiteit zelf. Natuurlijk zijn er nu studenten die academisch onderwijs volgen aan de hogescholen, ter vervanging van de opleiding van academisch niveau. Er zijn ook bachelors en masters. Bachelors van hogescholen van één cyclus en van twee cycli en ook bachelors van universiteiten en masters. Vandaag studeert zowat iedereen voor bachelor, maar geen kat die weet welke instelling welke graad mag aanbieden. Laat staan dat leerlingen van het middelbaar onderwijs nog het bos door de bomen zien. Studeren in het hoger onderwijs in Vlaanderen is vandaag alles behalve doorzichtig. Onlangs deed ik een poging om dit allemaal uit te leggen tijdens een internationaal forum van ingenieurs in het Zwitserse Fribourg. Eerlijk gezegd: ik geloof niet dat ik in mijn opzet ben geslaagd.

Associëren in Vlaanderen Associëren betekent het aangaan van een verbintenis. Op zichzelf kan niemand daar iets tegen hebben, tenminste als het een zaak dient. Een samenwerking (associatie) tussen een universiteit en een groep van hogescholen is dus een goede zaak. Vlaanderen staat met deze VZWvorm wel alleen in de wereld. In Wallonië kent men geen associaties. Die kent men ook niet in het buitenland waar men over het algemeen een duaal onderwijs heeft in tegenstelling met onze drieledige structuur. Dit is geen losse bewering, wel een nuchtere vasttelling opgedaan tijdens twee

Studeren in het hoger onderwijs in Vlaanderen is vandaag alles behalve doorzichtig.

congressen voor ingenieurs. Het eerste in Valencia waaraan 34 verschillende landen deelnamen; het tweede in Fribourg waar 31 landen vertegenwoordigd waren. In Valencia waren hoofdzakelijk de zuiderse landen aanwezig, in Fribourg was vooral het noorden vertegenwoordigd, Amerika en Rusland ondermeer, maar ook ZuidAfrika. Op het congres in Valencia waren een 8-tal Belgen aanwezig, hoofdzakelijk Waalse collega's (geen rectoren); in Fribourg 3 Belgen en weerom geen enkele Belgische rector of vertegenwoordiger van een hogeschool. Jammer dat Vlaanderen afwezig blijft. We hebben er nochtans alle belang bij om de internationale klok te horen luiden. Eigenwijsheid en eigen gerei is nooit een goede raadgever geweest. Een onderwijssysteem opbouwen tegen de internationale stroom in, is om moeilijkheden vragen voor afgestudeerden die zich in een mondiale wereld wensen te ontplooien. Hebben we dan niets uit de geschiedenis geleerd?

Honderd jaar aanmodderen Zoals overal komen en gaan onderwijsbeleidsmakers. Dit is inherent aan het leven. Onderwijsbeleidsmakers hebben nochtans steeds de mond vol van levenslang leren. Of ze dit ook doen, valt zeer te betwijfelen. Ze leren alvast niets uit de geschiedenis. Of ze die geschiedenis van de hogere opleidingen in ons land (om het daar maar bij te houden) ook kennen, betwijfelen we heel sterk. We zullen het nog maar eens samenvatten voor de opleiding van industrieel ingenieur. Ooit ging op vraag van de industrie (in 1891) in Wallonië de opleiding van start van de ingénieur industriel, een vierjarige opleiding. De Waalse collega's namen daarvoor het studieprogramma over van de Franse Ecoles Nationales des Arts et Métiers waarvan de eerste school dateert van 1780. Pas in 1922 ging ook in Vlaanderen de eerste gelijkaardige school van start. Maar in 1933 is men ook gestart met de knoeiboel rond de opleiding van de industrieel ingenieur. De toenmalige Vlaamse federale minister van onderwijs besliste om de benaming industrieel ingenieur af te voeren en te vervangen door technisch ingenieur, ingénieur technicien. Dit gebeurde onder luid protest van de Walen en tot grote vreugde van de Vlamingen. De nieuwe titel werd door de wet van 11 septem-

ber 1933 beschermd, maar men vergat de studies ook wettelijk te regelen. Grosso modo kon elke school naar eigen goeddunken cursussen inrichten. Politici hebben vervolgens hun handen vol met de Schoolpactwet van mei 1959. De onderwijsverzuiling draait op volle toeren. De proliferatie van de scholen voor technisch ingenieur valt niet te stoppen. In 1968 zijn er in België 53. Gevolg: twijfel over de kwaliteit van de opleiding. Op internationaal vlak blijven de technisch ingenieurs in de kou staan. Begin jaren zestig wordt een nieuwe episode ingeluid. Zeer tegen de zin van de toenmalige werkgeversorganisaties en grote bedrijven als Bekaert, Siemens, Philips en andere wordt het technisch graduaat opgericht. Ons land krijgt daarmee een drieledige onderwijsstructuur: technisch graduaat, technisch ingenieur, burgerlijk ingenieur. Na jaren van bekvechten en vergaderen creëert de Wetgever in 1970 een nieuwe onderwijsstructuur: het korte type, het lange type en de universiteit. Dit geldt voor heel België. Terug van weggeweest wordt de titel industrieel ingenieur opnieuw ingevoerd ter vervanging van technisch ingenieur. Vanaf 1977 komen er in het hele land 23 zelfstandige industriële hogescholen voor industrieel ingenieur. Dertig scholen fusioneren of verdwijnen van de kaart. Om deze verandering door te voeren werden tussen 1970 en 1977 twaalf ton (!) aan wetsontwerpen en amendementen verspreid. Technisch ingenieurs konden zich tussen 1977 en 1992 laten assimileren met industrieel ingenieurs. Langs Vlaamse zijde werden bij de Assimilatiecommissie 25.000 dossiers ingediend. Een uitzonderlijk waardevolle databank. Helaas, bij navraag is gebleken dat het hele archief aan dossiers naar de snippermachine is gegaan. Een schande. Vanaf 1994 is het uit met de autonomie van de industriële hogescholen. Ze worden opgenomen in een nieuwe fusieoperatie. Ze heten voortaan departement van een hogeschool. De middelen worden aan banden gelegd of liever gezegd opgenomen in een globale pot van de hogeschool. Vanaf het huidig academiejaar wordt de

klemtoon gelegd op bachelor en master en dreigt op termijn de benaming industrieel ingenieur uit het beeld te verdwijnen. Masters worden uitsluitend uitgereikt in een associatieverband. In Wallonië is dit niet het geval. De Hautes Ecoles voor industrieel ingenieur behouden hun zelfstandigheid en reiken zelf de graad van master uit, een master of science. De bestaande opleiding, leidend tot de graad van MSc, wordt aan de Waalse H.E's gespreid over 5 jaar. Dit leidt eveneens tot de graad van ingénieur industriel (zie I-mag oktober). België kent voorlopig twee soorten industrieel ingenieur, één met een opleiding van 4 jaar en één met een vijfjarige opleiding. Zodoende moddert de opleiding van industrieel ingenieur al honderd jaar aan. Wie dat ook nog kan uitleggen in het buitenland, verdient de Nobelprijs of toch minstens een standbeeld.

Academiseren op zijn Vlaams Een associatie is natuurlijk geen nieuw type van instelling. Wel een samenwerkingsverband tussen universiteiten en hogescholen met een specifieke missie. Dit is de theorie van een door juristen mooi in elkaar gestoken decreet. Maar ook degene die het decreet mee in elkaar hebben gestoken, staan nu aan de klaagmuur. Sommige rectoren vinden het maar niets dat de hogescholen, onder de mom van een associatie met hun universiteit, de kwaliteit van hun universitair onderwijs naar beneden dreigen te halen. Maar het effect zou wel eens andersom kunnen zijn. Dat zal de geschiedenis uitwijzen. Anderzijds staan ook de hogescholen met twee-cycli opleidingen aan de klaagmuur. Meer dan terecht, als u het ons vraagt. Als academisering van de opleiding van industrieel ingenieur volgens het decreet betekent dat het onderwijs gesteund is op toegepast wetenschappelijk onderzoek, met aantoonbare maatschappelijke relevantie en een even aantoonbare relevantie binnen de Europese opleidings- en onderzoekscontext, dan moet de overheid ook over de brug komen met middelen om dit tot uitvoer te kunnen brengen! Deze middelen zijn geld en personeel. Voor de twee-cycli opleidingen voorziet de


De opleiding van industrieel ingenieur moddert al honderd jaar aan. Wie dat in het buitenland kan uitleggen, verdient de Nobelprijs of toch minstens een standbeeld. Vlaamse Overheid in de toekomst na academisering voor de eerste geldstroom 5674,55 euro per student en per jaar. De universiteitstudent krijgt per student en per jaar bijna het dubbel (11.107 euro). Nochtans worden ze beide tot gelijkwaardige masters opgeleid. De Vlaamse Ingenieurskamer schaart zich dan ook achter deze meer dan billijke eis van de departementen voor industrieel ingenieurs.

Niet overdrijven aub De opleiding van industrieel ingenieur is van een hoog niveau. Tot deze vaststelling kwamen we reeds jaren geleden na een vergelijkende studie van de ingenieursopleidingen in diverse landen. Zeer regelmatig herhalen wij deze toets. We doen van deze bewering niets af. Dit kan overigens worden bewezen met de nodige cijfers en gegevens van studieprogramma's uit het buitenland. Toen ik onlangs de studieprogramma's van onze industrieel ingenieur aan de rec-

van mensen, maar ook van geld, veel geld. En u weet ook dat we het land zijn van het bankgeheim…Jullie maken het toch wat ingewikkeld met al die ingenieursopleidingen. Is dat niet wat onnodig overdrijven? Zorg ervoor dat studenten in alle rust kunnen studeren.” Neen, over Vlaamse associaties heeft hij nog nooit gehoord. Ing. Noël LAGAST Nvdr: in onze volgende I-mag brengen we u het verslag van ons bezoek aan de ingenieursschool van Zürich.

Een onderwijssysteem opbouwen tegen de internationale stroom in, is om moeilijkheden vragen voor afgestudeerden die zich in een mondiale wereld wensen te ontplooien.

CIJFERS

1.3 Totaal aantal studenten industrieel en burgerlijk ingenieur: 15.054.

BEMERKINGEN

1. Hoeveel studenten studeren aan de Vlaamse hogescholen en universiteiten voor industrieel en burgerlijk ingenieur?

2. Hoeveel studenten studeren aan de hogescholen en universiteiten, alle studierichtingen samengeteld?

1. In vergelijking met gelijkaardige opleidingen in het buitenland gaat het in Vlaanderen over een klein aantal studenten.

1.1 Totaal aantal studenten industrieel ingenieur: 9.005, waarvan 1.529 vrouwen of 17 procent. Aantal studenten voor de studierichtingen Industriële Wetenschappen en Technologie (IW&T) en Biotechniek. 1.2 Totaal aantal studenten burgerlijk ingenieur: 6.049, waarvan 1.905 vrouwen of 31,5 procent. Aantal studenten voor de studierichtingen Toegepaste Wetenschappen (3.348) en Toegepaste Biologische Wetenschappen (2.201).

44

tor van de Federale Polytechnische School van Zürich voorlegde, keek hij met zijn twee assistenten verbaasd op over de degelijke vorming die de studenten industrieel ingenieur hier krijgen . De ingenieurs in Zürich volgen er per week 17 lestijden van 45 minuten. De opleiding neemt 4,5 jaar in beslag en wordt straks uitgebreid naar 5 jaar. Betaalde stage en het eindwerk vormen de invulling van de verlengde studies. Er is evenmin een toelatingsexamen. De Federale ingenieursschool, waar ooit Albert Einstein school liep, leverde in de loop van zijn honderd jaar geschiedenis 20 Nobelprijswinnaars. “Maar”, zegt de rector. “Dit heeft allemaal niets te maken met onze opleiding zelf, wel met de onderzoeksactiviteiten waaraan meer dan duizend wetenschappers verbonden zijn. Dit is niet alleen een kwestie van intellectuele competenties


2.1 Aan de hogescholen van één en twee cycli: 99.339 Aan de twee-cycli opleidingen studeren in totaal 25.955 jongeren. De twee-cycli opleidingen zijn bestemd voor industrieel ingenieur, architect, een bepaald gamma licentiaatopleidingen en handelsingenieur. Het zijn deze twee-cycli opleidingen die worden geacademiseerd. 2.2 Aan de universiteiten: 56.693 2.3 Totaal aantal studenten aan de Vlaamse hogescholen en universiteiten, alle studierichtingen: 156.032

2. De weergegeven aantallen waren geldig op 1 februari 2002. (Bron Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs). 3. De weergegeven getallen dienen voor het huidig academiejaar lichtjes te worden aangepast. Het aantal hogeschoolstudenten voor één en twee cycli steeg lichtjes boven de kaap van 100.000, het aantal universiteitsstudenten ging daarentegen lichtjes achteruit.

Studiegroepen BEDRIJFSBELEID Projectmanagement dinsdag 14 december 2004 Wat zijn de basisregels van projectmanagement? Kennen we ze echt of hebben we alleen weet van al de problemen waarop we telkens weer stuiten? Gaan we niet steeds op zoek naar andere methoden, betere technieken, getrainde teams, effectieve samenwerking… zonder dat we met een helikoptervisie naar onze projecten kijken? Misschien legde u - als zovelen - altijd het volledige accent op het 'technisch aspect van projecten' of introduceerde u nooit de moderne tools die 6 ?? (quality deployment…) aanbiedt… We geven in een overzicht een globaal beeld van wat projectmatig werken betekent en hopen dat u zo, op basis daarvan, uw eigen noden kunt detecteren. Het bewustmakingsproces dat op gang wordt gebracht, leidt u naar een efficiëntere en effectievere projectwerking.

ties. De kademuur wordt verankerd in de achterliggende grond, vervolgens wordt de teen van de kademuur verwijderd, en na voorboring van de kademuur wordt de onderfundering van de kademuur voorzien d.m.v. groutkolommen. Tot slot wordt het dok uitgebaggerd en tot op de gewenste diepte gebracht.

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 14 december 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, nietleden betalen 10,00 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOBEDPROMA.

ONDERHOUD PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: donderdag 18 november om 20u00. Sprekers: Bart Cierkens en Kim Van Kuyk. Kostprijs: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, nietleden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOHAVKADEM.

HAVENTECHNOLOGIE

KUNSTSTOFFEN

Renovatie van kademuren

Herkennen en classificatie van spuitgietfouten

donderdag 18 november 2004

PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: maandag 8 november 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor VIK-leden en leden NIRIA-KIVI, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOKUNCLASS.

Spreker van dienst is Steven Daelemans, account manager bij Bayer/Lanxess. Reeds enkele jaren helpt hij klanten te achterhalen welke factoren hun problemen veroorzaken en hoe ze op te lossen. Dit in samenwerking met een uitgebreid team van specialisten in Duitsland.

Vertandingsschade aan tandwielkasten dinsdag 23 november 2004 Bij wijze van inleiding wordt een overzicht gegeven van de activiteiten van de Hansen Service organisatie en haar vertegenwoordiging op de markt. Schadebeelden van vertanding en lagers gaan gepaard met een typische nomenclatuur. Via praktische voorbeelden wordt gezocht naar het verband tussen oorzaak, gevolg en remedie. Algemene aandachtspunten inzake onderhoud en bedrijfszekerheid van een tandwielkast om-vatten zowel preventief als predictief onderhoud.

PRAKTISCH

maandag 8 november 2004 Sommige dokken in de haven dateren uit de periode na Wereldoorlog I en voldoen niet aan de vereisten van de moderne Panamax-schepen. Deze vertonen een diepgang gaande van 44 tot 48 voet, di 13.4 tot 14.5 m. Om tegemoet te komen aan deze vereisten dient het profiel van de bestaande dokken aangepast. De Very High Pressure - grouting techniek voorziet renovatie, stabilisatie en uitdieping van bestaande maritieme construc-

Vooreerst krijgt u een overzicht van enkele veel voorkomende fouten op producten; bespreekt hun oorzaak en hoe men ze kan proberen op te lossen. Daarna worden elementen besproken die de deelnemers zelf kunnen meebrengen. Vermits het om een avondlezing gaat, is het aantal deelnemers beperkt tot 15 personen.

Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4, Geel. Datum: dinsdag 23 november 2004 om 19u00. Kostprijs: gratis voor de leden en studenten op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOONDTANWI.


Studiegroepen TECHNISCHCOMMERCIEEL Boosting the Quality of your Sales dinsdag 30 november 2004 Tijdens deze motiverende gespreksavond geeft Vincent Vandeputte een gloednieuwe kijk op de psychologische achtergronden van het verkoopproces. In zijn resultaatgerichte en praktische stijl geeft hij aan wat er omgaat in het hoofd van de prospect of klant en hoe we daar mee moeten omgaan. Op pragmatische wijze worden tools aangereikt om snellere contacten te leggen en deze con-tacten om te zetten in concrete business. Tevens worden methoden aangereikt om tegenwer-pingen te counteren. Dit alles met één doel: omzet genereren bij bestaande en nieuwe klanten.

VOEDING Modellering van de bederfflora van vacuüm bereide maaltijden dinsdag 7 december 2004 Snelheid en convenience, met behoud van veiligheid en organoleptische eigenschappen, worden belangrijke normen voor de bereide maaltijden. Sous vide is dé methode die aan deze criteria voldoet. Sous vide producten behoren tot REPFED's (Refrigerated Processed Food with Extended Durability). Het verzekeren van voedselveiligheid en houdbaarheidstermijnen is vooral gebaseerd op gekoelde bewaring. Een accurate schatting van voedselveiligheid en houdbaarheid wordt verkregen via PFM: Predictive Food Microbiology. Het laatste decennium werd heel wat werk verricht inzake microbiële voedselveiligheid van sous vide producten. Bitter weinig is echter gekend over de invloed van de temperatuur op de bederfflora, en bijgevolg op de houdbaarheid. Nochtans is ook deze kennis van onomstotelijk belang.

PRAKTISCH

Plaats: Corinthia Antwerp Hotel; Desguinlei, Antwerpen. Datum: dinsdag 30 november 2004 om 20u00. Verwelkoming deelnemers vanaf 19u30 met broodjes en drankjes. Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden; niet leden betalen 15 EUR. Partner 50 % korting ! Na de lezing wordt een receptie aangeboden met open bar en netwerking tot 23u00. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 24 november 2004. Referte: VOTCMBOOST.

46


PRAKTISCH

Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: dinsdag 7 december 2004 om 20u00. Kostprijs: gratis voor VIK & EHEDGleden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 10 EUR. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOVOEMAALT.

Studiegroep Elektriciteit 18.11.2004: Studievergadering, VIK-huis, Wommelgem, 19u30 16.12.2004: Lezing "Phoenix", 19u30 Studiegroep Haventechnologie 18.11.2004: Lezing "Renovatie van kademuren en haventechnologie", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Kunststoffen 16.02.2005: Lezing: TRIZ", Wommelgem, 20u00 14.04.2005: Lezing: Oppervlaktereinheid / bedrukbaarheid, Wommelgem Studiegroep Onderhoud 23.11.2004: Lezing "Vertandingsschade aan tandwielkasten en hun oorzaak", KHKempen, Geel, 19u30 Studiegroep Technisch-Commercieel 30.11.2004: Lezing "Boosting the Quality of your sales", Antwerpen, 20u00 25.01.2005: Lezing: De winnende offerte, Antwerpen, 20u00 22.02.2005: Lezing: Presentatietechnieken, Antwerpen, 20u00 22.03.2005: Lezing: Burn Out, Antwerpen, 20u00 26.04.2005: Lezing: Doelgericht presenteren door optimale communicatie, Antwerpen, 20u00 Studiegroep Veiligheid-Milieu 18.11 - 16.12.2004: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Voeding 25.11.2004: Symposium: Tracking en tracing in de voedingsindustrie, Antwerpen 07.12.2004: Lezing "Modellering van de bederfflora van vacuüm bereide maaltijden", VIK-huis, Wommelgem, 20u00

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep Bedrijfsbeleid 14.12.2004: Lezing "Projectmanagement", VIK-huis, Wommelgem, 20u00 Studiegroep Bouwkunde 24.11 - 29.12.2004: Kernvergadering, VIKhuis, Wommelgem, 20u00


www.vik.be

adv in i-mag

WINNERS IN PRINTING

Hightech, vel na vel

• HOOGWAARDIG DRUKWERK • ONTWERP & LAYOUT • DIGITAL PRINTING • DIGITALE HIGHTECH • PLOTS & PLANAFDRUK • AFWERKING EN SERVICE • GEADRESSEERDE MAILINGS • LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE • NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak

[email protected] Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP

Concept & inhoud magazines

Ijzerenleen 46 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | [email protected]

W I N N E R S

Studenten GROEP T ontwerpen testbank voor Jungheinrich VAN BEDRIJFSBEZOEK TOT MANAGEMENTPRIJS LEUVEN. Vier jaar geleden gingen Rik Adriaens en Pieter Leemans als schuchtere

eerstejaars

mee

op

bedrijfsbezoek bij Jungheinrich in Haasrode.

Vorig academiejaar ont-

wierpen ze in opdracht van hetzelfde bedrijf een testbank voor de sturing van een veelgebruikt type heftruck. Het ontwerp bestaat niet alleen op

ondernemingen in het Leuvense Researchpark. Het is duidelijk een ervaring die beklijft want toen Rik Adriaens en Pieter Leemans in hun derde jaar begonnen uit te kijken naar een ondernemingsproject, herinnerden zij zich nog levendig het bezoek aan Jungheinrich. Een telefoontje met Ing. Louis Van Acker, toenmalig werkplaatsleider, volstond voor de start van een boeiende én lonende samenwerking.

papier, het werkt ook in de praktijk en bewijst bovendien economisch renda-

Heftrucks

bel te zijn. Voor hun ondernemingsproject bij Jungheinrich ontvingen Rik en Pieter de Managementprijs 2004 van KPMG Belgium, dochter van een van 's werelds grootste advies- en consultancybedrijven.

Jungheinrich is een van de “vaste klanten” van de bedrijfsbezoeken bij GROEP T. Al tijdens de eerste weken van het academiejaar worden de eerstejaars ingenieur op die manier in contact gebracht met de finaliteit van hun opleiding. Het eerste bezoek in de reeks is steevast een burenbezoek aan een van de talrijke

49


Jungheinrich België maakt deel uit van het Jungheinrich-concern dat met vestigingen in 24 landen over de hele wereld tot de belangrijkste producenten behoort van interne transportmiddelen, goederenbehandelings- en magazijnsystemen. Het bedrijf heeft zich de voorbije 50 jaar ontwikkeld tot een toonaangevende dienstverlener die zijn klanten totaaloplossingen biedt voor alle mogelijke logistieke uitdagingen. Jungheinrich is vooral bekend voor zijn heftrucks. Het bedrijf produceert er in alle maten en gewichten: van low-lift trucks, hoogstapelaars, order pickers en reach trucks om te opereren in smalle gangen, tot de klassieke drie- of vierwielige EFG vorkheftrucks. Voor dit type besloten Rik en Pieter in overleg met het bedrijf een testbank te ontwerpen.

”We waren op zoek naar een project waarin we ons konden uitleven”, vertelt Rik Adriaens. “Geen theoretische studie die je op je studeerkamer achter je computer uitvoert, maar een echt werk waarvoor je de handen uit de mouwen moet steken. Iets wat tot een concreet resultaat leidt waar je opdrachtgever mee aan de slag kan. Het ontwerpen van een testbank beantwoordde helemaal aan deze verwachtingen. Wat ons ook bijzonder aansprak was dat er verschillende vakgebieden mee gemoeid waren, niet alleen onze studierichting automatisering, maar ook pure mechanica, elektronica, hydraulica, noem maar op. Geen klus voor vakidioten dus.”

Sturing In de zomervakantie tussen het derde en vierde jaar van hun studie nam het duo ruim de tijd om zich in het bedrijf in te werken. Vijf weken lang liepen ze stage op de werkvloer en maakten ze kennis met het hele gamma heftrucks en hun diverse sturingen. ”De sturing is een cruciaal onderdeel van een heftruck”, legt Pieter uit. “De motor van zo'n tuig moet een grote en vooral telkens wisselende belasting aankunnen. Om vlot te kunnen versnellen en vertragen is een degelijke elektronische sturing

Het is opvallend hoe soepel en creatief zij de vertaalslag konden maken van theorie naar de vaak weerbarstige praktijk.

nodig. Traditioneel wordt een gelijkstroomsturing gebruikt, de laatste tijd schakelt Jungheinrich almaar meer over naar wisselstroom omdat dit een hoger rendement oplevert.” ”Een defect in de sturing zet het hele toestel stil”, vervolgt Rik. “Jungheinrich heeft dan ook een uitgebreid team van techniekers op de been om eventuele defecten onmiddellijk te gaan herstellen. Die mensen werken onder tijdsdruk want ze willen de klant zo vlug mogelijk uit de nood helpen. Daarom is het belangrijk dat zij snel en efficiënt een diagnose kunnen stellen. En daarvoor heb je een testbank nodig. Als een sturing volledig vervangen moet worden, kan het bedrijf nu dankzij ons ontwerp ook eigen ruilsturingen aanbieden.”

Rendabel Op het einde van hun stage zagen Rik en Pieter hoe een zwaar beschadigde EFG truck het bedrijf werd binnengebracht. Die was rijp voor de schroothoop maar de meeste onderdelen binnenin waren nog

intact. Dit bracht hen op het lumineuze idee om het afgedankte exemplaar om te bouwen tot een testbank. Ze haalden alles wat overbodig was eraf, zaagden de machine in twee en kortten het zo een heel stuk in. Ze bedachten ook systemen om zowel op het hydraulisch circuit als op de wielaandrijving belasting te simuleren. Het resultaat is een compact apparaat waarmee snel en efficiënt nagegaan kan worden wat er precies aan een defecte sturing scheelt. De kroon op Rik en Pieters werk is het financiële plaatje. In een gedetailleerde kosten-batenanalyse tonen ze zwart op wit aan dat hun testbank niet alleen technisch op punt staat maar ook daadwerkelijk rendabel is voor het bedrijf. Deze studie van de managementaspecten van de technologie leverde hen de KPMG Managementprijs op. Louis Van Acker, inmiddels hoofd van de afdeling reserveonderdelen bij Jungheinrich en copromotor van het bekroonde werk, bevestigt dat de testbank operationeel is. “We zenden de binnengekomen sturingen niet langer onmiddellijk naar Duitsland, maar testen

eerst hier om te zien wat we zelf kunnen repareren. Zo slagen we erin om onze klanten nog beter en sneller te bedienen.” Over het werk van beide GROEP T'ers heeft hij dan ook niets dan lof. Ingenieursstudenten die niet alleen technologisch stevig in de schoenen staan, maar ook financieel van wanten weten kom je volgens hem niet elke dag tegen.

Geolied Ir. Jeroen Buys, docent bij GROEP T en trotse promotor, wijst op de geoliede samenwerking tussen studenten, docent en bedrijf maar ook op de grote zelfstandigheid die Rik en Pieter aan de dag hebben gelegd. Het is hem eveneens opgevallen hoe soepel en creatief zij de vertaalslag konden maken van theorie naar de vaak weerbarstige praktijk. De laureaten zelf kijken inmiddels verder. Rik Adriaens heeft zich ingeschreven aan de Cork University in Ierland om er management en marketing te studeren. Pieter Leemans kijkt ernaar uit om zijn oude droom waar te maken en een tweede diploma te behalen, nl. dat van handelsingenieur. Beiden zijn het erover eens dat Jungheinrichs heftrucks hun toekomstplannen op een hoger niveau heeft getild. Yves PERSOONS


I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Mahymobiles MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

Recommend Documents