I-mag INGENIEURSMAGAZINE. Belgische beeldtechnologie op WK voetbal MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

INGENIEURSMAGAZINE

Revolu tio na ir sys gie er en

I-mag

teem

Belgische beeldtechnologie op WK voetbal

Ingenie ur na a

r pis lym O che Spelen?

Wetens ch ap

te ld in Gent es te ng oo nt

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER

adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 44 • nummer 6-7 • juni-juli 2006 maandelijks tijdschrift, verschijnt niet in juli en augustus afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632

colofon

COMMENTAAR Voorrang voor erkenning en herkenning

I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw Lid van World Federation of Engineering Organisations (WFEO) van de UNESCO. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.P.P.)

De industrieel ingenieur worstelt al jaren VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

met de herkenbaarheid van zijn opleiding.

Ing. Bart Demol MSc, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem

Dat geldt niet zozeer in eigen land, maar wel in het buitenland.

HOOFDREDACTEUR

In ons land weet iedereen wat de studies

Ing. Noël Lagast MSc

inhouden en wordt de opleiding hoog

ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR EINDREDACTIE

gewaardeerd: erkenning en herkenning van de graad en het diploma is een feit, al

Henk Van Nieuwenhove

kan het altijd beter.

REDACTIERAAD Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc Ing. L. Wezenbeek MSc

Zodra de industrieel ingenieur in het buitenland gaat werken, wordt zij of hij geconfronteerd met een wereld van onwetendheid en misvattingen over het niveau van de studies, het diploma en de onderwijsinstelling die de graad en het diploma uitreikte. Dat is een ernstige handicap, vooral bij het begin van een inter-

REDACTIESECRETARIAAT

nationale loopbaan. Duidelijkheid over de studies en het diploma is een essenti-

Francine Demaret

ële voorwaarde om zich te positioneren op de arbeidsmarkt. Die is er vandaag niet

SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected] Doorlopend open van 08.30 uur tot 17.00 uur

en ze is er tot op heden ook nooit geweest. Over de niet internationaal transparante opleiding en het eraan gekoppeld diploma krijgt de VIK regelmatig opmerkingen en aanbevelingen van leden die een internationale loopbaan willen uitbouwen. Die aanklacht komt ook vaak tot uiting

LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN

in reportages van collega's in I-mag.

€ 55,00 voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden

De schuld van dat alles ligt niet bij de industrieel ingenieurs zelf. Het heeft ook geen zin om de schuldigen met de vinger te wijzen. De geschiedenis van de

€ 30,00 voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid; voor gepensioneerden

industrieel ingenieur die destijds in een opeenvolgende reeks van bijdragen in

€ 15,00 voor studenten-industrieel ingenieur

studenten industrieel ingenieur en de afgestudeerden daarom zelf het heft in

€ 70,00 voor leden woonachtig in het buitenland

aanreiken voor meer erkenning en herkenning. In deze I-mag vindt u een leidraad

€ 500,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers

I-mag verscheen, staat bol van allerlei wettelijke en decretale eigenaardigheden die de feitelijke internationale waarde van het diploma helaas niet ten goede komen. De Vlaamse Ingenieurskamer neemt als belangenbehartiger van de handen. Van ingenieurs wordt immers verwacht dat ze constructieve oplossingen met een verantwoording van het gebruik van de titulatuur. De tekst kwam tot stand na een breed overleg van de VIK met de Vlaamse depar-

€ 250,00 voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers

tementshoofden en de directeurs van de hogescholen uit de Franse

DRUKKERIJ & LAY-OUT

vereniging haar verantwoordelijkheid op, met name voor de erkenning en herken-

Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95

ning van de graad en het diploma van industrieel ingenieur.

MAGAZINECONCEPT

Ing. Joseph NEYENS MSc

Gemeenschap die verantwoordelijk zijn voor de opleiding van industrieel ingenieurs. Door een adequate terminologie toe te passen neemt de VIK als beroeps-

Avant la Lettre, Mechelen Tel. + 32 496 52 81 35 [email protected] Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. COVER Ronaldinho - © Belga

JUNI / JULI 2006

3

I-mag

in dit nummer 05

techno Alfacam is wereldspeler op vlak van hoge definitie. . . . . . . . . . 05 Ing. Bob Maesen MSc wil naar Peking in 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Aigremont wil eigen energiesysteem promoten . . . . . . . . . . . . . . 12 Modern times . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Jubileumtentoonstelling over wetenschap in Gent

. . . . . . . . . .

16

12

netwerk

10

Horsten effent pad voor Vlaamse KMO's in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 In de kijker: VIK Sailing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Nieuws van de afdelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Uitneembaar katern: leidraad bij de titulatuur

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25

Filosoferen over kernenergie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Achter de schermen van de VIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

32

denktank

18

Doctoreren in de medische wetenschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Puzzelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Vorming bij de VIK: kwaliteit en ervaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Boekbespreking: 100 loopbaanversnellers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

34

VIK-VORMING Fellow in onderhoudsmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Cursusoverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Fellow projectmanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Ondernemerschapsportefeuille vervangt opleidingscheques . . . . . . . . . . . . . . . 45

47

NIEUWS VAN DE CAMPUS Studenten middelbaar kunnen proeven van gewichtloosheid . . . . . . . . . . . . . . . 47 Studiegroepen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

48

Agenda bijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Stickerslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Masterclass VIK-Certified . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01 URL: http://www.vik.be - E-mail: [email protected]

40

Techno

Alfacam luidt mee de revolutie in Tv-faciliteitenprovider is wereldspeler op vlak van hoge definitie LINT. Het WK voetbal draait op volle toeren en de spanning van de laatste, beslissende wedstrijden dient zich aan. Bij grote evenementen in binnen- en buitenland zijn er altijd Belgische bedrijven die een stuk van de omkadering op zich nemen. Het zijn wereldspelers. Bedrijven die hun bekendheid te danken hebben aan hun degelijkheid, hun betrouwbaarheid en hun technologisch kunnen. Een van de bedrijven die heel vaak in beeld komen bij grote evenementen is Alfacam, gevestigd in het onooglijke Lint. Europese top en een volwaardige speler op de wereldmarkt, als het op tv-faciliteiten aankomt. En grote evenementen worden nagenoeg altijd in hoge definitie opgenomen. De toekomst inzake beeldkwaliteit is bij Alfacam al jaren werkelijkheid. We gingen een kijkje nemen bij het bedrijf.

Alfacam is een televisiefaciliteitenbedrijf. Op het wereldkampioenschap voetbal in Duitsland stellen ze drie van hun rijdende opnamestudio's ter beschikking. De bussen ogen van buitenaf al behoorlijk indrukwekkend, zeker als hun uitschuifbare deel ook is uitgeschoven. Maar in de bus oogt het helemaal futuristisch. 'Welcome to space'. Yves Panneels, woordvoerder van Alfacam, geeft ons uitleg.

en de rest buiten Europa. Het verhaal van Alfacam is zowat twintig jaar geleden begonnen. Gabriel Fehervari, de stichter en ceo van Alfacam, zag een affiche van de Night of the Proms en nam contact op met de organisatoren. Hij heeft vier videocamera's gehuurd, drie mensen gezocht die ook met die camera's konden werken en hij heeft een contract binnengehaald om the Proms op video op te nemen. Nu,

twintig jaar later, beschikken we over 23 uitzendwagens. De Vanhools kunnen in de breedte uitschuiven. Fehervari had wagens nodig met twee compartimenten: een voor de techniek en een voor de mensen. Met aparte airco om de mensen in optimale omstandigheden te laten werken. Zo kwam het idee om die bussen te laten uitschuiven, zodat je eigenlijk echt een grote regiezaal hebt. De wagens zijn gedesigned in het huis en er kunnen tot 30 camerasystemen aan worden gekoppeld. Daar wordt allemaal heel goed over nagedacht vanuit de praktijk. Ook aan alle beveiligingssystemen en back-ups besteed Alfacam veel meer aandacht dan de concurrentie."

Grote evenementen Alfacam levert op het WK 24 superslowmotioncamera's met bijbehorend materiaal om de wedstrijdshots in vertraging te kunnen weergeven. Het bedrijf heeft dertig mensen ter plaatse en het verhuurt er

Het contract voor Peking is al binnen en daar levert het Lintse bedrijf maar liefst 200 camera's en 18 mobiele studio's, genoeg om hoofdleverancier voor de beelden te zijn. "Alfacam is geen productiehuis. Het levert technische middelen: camera's, kabels, lenzen, statieven en zo meer, maar ook mensen die dat materiaal kunnen bedienen. Productiehuizen, televisiestations, maar ook bijvoorbeeld organisatoren van grote sport- of muziekevenementen doen een beroep op het Lintse bedrijf. Zowat 3 tot 4% van de omzet wordt in België gerealiseerd. 75% elders in Europa Alfacam kaapt vaak grote contracten weg bij eenmalige en grootschalige evenementen

JUNI / JULI 2006

5

I-mag

Techno

De uitschuifbare bussen zijn luxueuze rijdende regiekamers

"Alfacam onderscheidt zich van de concurrentie op drie niveaus. Ten eerste is er de mobiliteit en ten tweede kunnen we een veel grotere capaciteit leveren dan onze concurrenten. Van de 23 wagens zijn er nu 15 uitgerust met high definitionmateriaal. Wij kunnen veel capaciteit op

één moment opbouwen en terug afbreken. We werken heel geconcentreerd. Onze twee grootste concurrenten hebben langetermijncontracten voor snelle producten. Voor het voetbalcontract bijvoorbeeld heb je veel omzet, maar hele kleine marges. Alfacam richt zich op andere markten. Wij concentreren ons op de grote events. Daar waar de anderen misschien elke dag twintig ploegen op pad sturen om reportages links en rechts te gaan maken, zijn het hier echt multicameraproducties, meestal rond één bepaald evenement. Het is een ander type van tv dat we maken. Een ander marktsegment, van een andere ordegrootte. Het derde niveau is natuurlijk de kwaliteit van de beelden: high definition. Een organisator van een groot evenement kijkt niet op 5.000 euro. Dat moet gewoon goed zijn, omdat er veel grotere belangen mee gemoeid zijn: sponsorbelangen, promotie van popsterren, enz. Daar primeert de kwaliteit en de betrouwbaarheid. We kunnen ons geen storingen of onderbrekingen permitteren. Zelfs zonder stroom draaien we nog een halfuur door. Van een stroomonderbreking merk je thuis dus niets. En voor grote evenementen werkt men liever ook niet met veel verschillende kleine maatschappijen. Daar stelt men de vraag aan een maat-

I-mag

JUNI / JULI 2006

ook nog zowat 40 camera's, lenzen en statieven. Alfacam stuurt à la carte beelden en montages naar verschillende televisiemaatschappijen uit o.a. Japan en de VS. Alles goed voor zowat 10% van de jaaromzet. In feite een relatief klein contract, als je het vergelijkt met wat Alfacam in de wacht sleepte voor de Olympische Spelen in Athene, de Winterspelen in Turijn of de Spelen in Peking. Het contract voor Peking is al binnen en daar levert het Lintse bedrijf maar liefst 200 camera's en 18 mobiele studio's, genoeg om hoofdleverancier voor de beelden te zijn.

Begin jaren 70 was er de overgang van zwart-wit naar kleur. Nu zitten we op de overgang van standaarddefinitie naar high definition.

6

Alfacam heeft massa's materiaal ter beschikking

schappij die alle gevraagde capaciteit in keer kan leveren. Dat is ook een stuk gemakkelijker om mee te werken voor de organisator."

Futureproof Organisatoren van grote evenementen kiezen ook veel vaker voor opnamekwaliteit in high definition, omdat dat de norm van de toekomst wordt. "We bevinden ons op een scharniermoment zoals begin de jaren 70. Toen was er de overgang van zwart-wit naar kleur. Nu zitten we op de overgang van standaarddefinitie naar high definition. Van de grote evenementen moeten de beelden waarschijnlijk nog jaren en jaren meegaan. Ze moeten bovendien ook kwalitatief in orde zijn. Laat ons die beelden opnemen in de hoogst mogelijke standaard, zodat ze ten eerste digitaal beschikbaar zijn en blijven, een goede kwaliteit gewaarborgd is en ze ook altijd opnieuw met dezelfde kwaliteit kunnen worden uitgezonden. Nagenoeg alles wordt nu in high definition opgenomen met het oog op de latere hercommercialisatie. Het is een stuk investering in de toekomst. Wat nu wordt opgenomen in high definition, is 'futureproof'".

Techno

dat het kan uitlenen

Alfacam heeft nog standaarddefinitiecamera's in het aanbod. Er zijn immers nog altijd klanten die hun opnames gewoon in standaarddefinitie willen. Maar het verschil tussen standaarddefinitie en high definition is enorm. We kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat wie eens high definition heeft gezien, niks anders meer wil. Het dieptezicht, de helderheid, het detail. Het is gewoon schitterende televisie. "In Japan kijkt al de helft van de Japanners high definition. In Amerika zijn er al 20 miljoen kijkers. Ook in Korea, Australië gaat het inmiddels heel snel. Veel van die landen werken met satelliet. Tot vorig jaar hadden we alleen compressietechnologie MPEG2, maar die neemt nogal veel bandbreedte in. Met satelliet is dat geen probleem, maar zeker in kabellanden is dat meer problematisch, want de kabel zit vaak vrij vol. De resterende bandbreedte is dan heel schaars. Dat is een van de redenen waarom Europa achterop hinkt bij de invoering van high definition televisie. Maar dankzij de MPEG-4-technologie, die de bandbreedte halveert, is het bandbreedteprobleem eigenlijk van de baan. De tweede reden voor de achterstand is dat Europa in het begin van de jaren 90 erg veel geïnvesteerd heeft in een

De bussen zijn in eigen huis ontworpen en afgestemd op de noden van het bedrijf

project van analoge hogedefinitietelevisie. Dat is mislukt. Men heeft er enorm veel geld in gestoken, maar er is nooit iets van gekomen, omdat de analoge HD-signalen immens veel bandbreedte vergen in tegenstelling tot de huidige digitale HDTV. Inmiddels komen de flatscreens volop de huiskamers binnen en de consument koopt almaar grotere schermen. Van 64 cm ging het over 70, 80 en inmiddels is de meest verkochte flatscreengrootte 107 cm. Maar men begint al schermen van 127 cm - en groter - te verkopen. Grotere schermen betekent dat je ook nood hebt aan meer pixels. Een high definition-beeld heeft tot vijf keer meer pixels dan een gewoon analoog of digitaal beeld."

Euro1080 InFront is wereldwijd de rechtenhouder van het WK en levert de 'centrale feed'. "Alfacam verhuurt een deel van het materiaal en doet enkele 'unilateralen': een rechtstreekse televisieproductie, die voor een stuk gebruikmaakt van de beelden van de centrale feed, maar Alfacam heeft ook enkele extra camera's in het stadion die extra beelden maken. Een Japans station heeft bijvoorbeeld liever dat de

JUNI / JULI 2006

Japanners wat meer in beeld komen. Zo worden er pakketten op maat gemaakt voor bepaalde landen. Eigenlijk maken we van die centrale feed een eigen regie op maat van de afnemende televisiemaatschappij."

"Wij vinden niemand bij de schoolverlaters die iets weet van high definition of die ermee kan werken. Alle mensen moeten in het bedrijf worden opgeleid." Yves Panneels schakelt naadloos over van Alfacam naar Euro1080, het uitzendbedrijf dat Gabriel Fehervari begin 2004 uit de grond stampte. Het is niet Alfacam dat uitzendrechten krijgt, maar wel Euro1080, het zusterbedrijf. Gabriel Fehervari heeft een passie voor hogedefinitietelevisie en Alfacam heeft al een indrukwekkende lijst van topevenementen op zijn opnamepalmares staan. Alleen moest nu nog hogedefinitietelevisie van de grond komen in Europa. Maar omdat geen van de privé- of staatsomroepen blijkbaar aanstalten maakt om die werk te maken van die hogedefinitietelevisie, heeft Fehervari zelf het initiatief genomen

7

I-mag

Techno

om die hoge kwaliteit te promoten. Door zelf te beginnen uitzenden met Euro1080 wil hij drie doelstellingen bereiken: het materiaal dat Alfacam aanmaakt, ook kunnen uitzenden, een voorbeeld zijn voor andere omroepen om met hoge definitie van wal te steken en zelf een panEuropees kanaal worden voor sport, cultuur en documentaires. Op het fenomeen Euro1080 gaan we in een volgend nummer dieper in.

Topspeler Inmiddels is men in Lint bezig met de oprichting van een derde bedrijf dat zich zal bezighouden met draadloze hdtv-verbindingen op afstand. "Dat is nuttig bij bijvoorbeeld wielerwedstrijden, marathons, e.d. We doen nu al draadloze verbindingen binnen een stadion. We hebben daar enige ervaring opgebouwd en hebben toch wel een redelijke voorsprong op onze concurrenten. Met het

Het terrein in Lint biedt nog heel wat mogelijkheden voor uitbreiding

nieuwe bedrijf willen we die voorsprong nog wat verder uitbouwen. Alfacam is zeker een topspeler. Wij hebben de grootste poule van hdtv-materiaal in Europa. Op wereldvlak zijn we een van de belangrijkste spelers, maar niet de grootste. In Europa zijn we wel de grootste. In Europa is Alfacam een referentie. De Europese spelers op het vlak van HDTV zijn trouwens voor een groot stuk Belgisch: Alfacam, Euro1080, Barco met hd-projectoren, EVS, gespecialiseerd in servertechnologie voor high definition, Kinepolis met inecasts. Op buitenlandse congressen komen wij als gastsprekers elkaar vaak tegen. Als we dan 's avonds geïnviteerd worden door de congresorga-

Vanuit Lint worden beelden uitgezonden over de hele wereld

Hogedefinitietelevisie Hogedefinitietelevisie (HDTV) is digitale televisie met een nog betere beeldkwaliteit. De helderheid ligt stukken hoger en een beeld in hoge definitie is tot vijf keer meer gedetailleerd dan bij analoge televisie. Televisiebeelden krijgen echt een nieuwe dimensie en televisiekijken wordt een nieuwe ervaring. HDTV is digitale televisie, maar niet alle digitale televisie is daarom hogedefinitietelevisie. Bij Hogedefinitietelevisie moet het beeld uit minstens 720 lijnen bestaan en dat is bij gewone digitale televisie niet het geval. HDTV garandeert niet alleen een uitstekende beeldweergave, maar kan ook voorzien worden van geluid in surroundkwaliteit, net zoals in de bioscoop. Perfecte beeldkwaliteit wordt aangevuld met uitstekende audio.

nisator om te gaan dineren, zitten we vaak met heel wat Belgen rond de tafel”.

Onderwijs en bedrijf De bedrijfsgebouwen in Lint waren oorspronkelijk gebouwen van een metaalverpakkingenfabriek. Die is er nog, maar beslaat nog slechts een klein deel van het Eurocam media center. De site oogt mooi en moderen. De garages zijn gerenoveerd en er komen nog bedrijven bij op de site. "Maar ook de Karel de Grote-hogeschool gaat een deel van haar opleiding communicatie- en multimediatechnologie in het Eurocam media center onderbrengen om heel dicht bij de bedrijven van de praktijk te zijn. En ook om een uitwisseling mogelijk te maken tussen het bedrijfsleven en de scholen. Want wat merken we? Wij vinden dus niemand bij de schoolverlaters die iets weet van high definition of die ermee kan werken. Alle mensen moeten in het bedrijf worden opgeleid. Dat maakt dat de kloof tussen de noden van het bedrijfsleven en wat het onderwijs op dit ogenblik aflevert, zeer groot is. Met die opleiding - een bachelor - begint men volgend jaar. De eersten zullen dus pas afstuderen over drie jaar. Op die tijd kan er nog veel veranderen en daarom is het zo belangrijk dat onderwijs en bedrijfsleven heel dicht bij elkaar zitten. Een soortgelijke samenwerking komt er ook in het kader van 'lerend werken', een project voor leerlingen van het technisch en beroepsonderwijs dat onder meer wordt ondersteund door de Kamer van Koophandel van Antwerpen-Waasland. En inmiddels is er ook contact met de hogeschool Antwerpen. Voor hun opleiding industrieel ingenieur zouden ze hier stageplaatsen gaan creëren. Bij Alfacam werken enkele industrieel ingenieurs, maar niet echt veel. We beschikken meer over technische mensen. Alfacam bestaat uit 70 mensen in totaal, de buitendiensten inbegrepen." Tekst: Luc VANDER ELST Foto's: ALFACAM en Luc VANDER ELST

I-mag

8

JUNI / JULI 2006

Techno

Van de hogeschool pardoes in het water Ing. Bob Maesen MSc droomt van Peking 2008 DUFFEL. In de jaren '80 is topkajakker Bob Maesen (nu 30) een jongen zoals er zoveel in het landelijke Neerpelt rondhangen. Studeren aan het college, wat voetballen, hooguit een maand in clubverband, want "er zijn nu eenmaal plezantere dingen dan te gaan trainen". Een jaartje turnen bij de turnkring van Neerpelt. Tot Bob op zijn vijftiende met de school op sportdag moet. Vooraf heeft hij opgegeven dat hij kajak wil proberen. Hij wordt met een paar klasgenootjes te water gelaten "in zo'n dikke boot op het kanaal". 's Anderendaags gaat hij prompt terug, want hij is meteen verkocht en verknocht aan de nieuwe sport. In 2008 hoopt hij met zijn partner Wouter D'Haene in de K2 op zijn derde Olympische Spelen in Peking "eindelijk eens een medaille te halen, als bekroning van mijn carrière". Het verhaal van de gediplomeerde industrieel ingenieur die nog twee jaar als een echte prof met een Bloso-topsportstatuut naar de Spelen toeleeft.

"Ik heb nooit een studie gekozen met het oog op mijn sport. Ik heb gewoon gekozen wat ik graag deed."

I-mag

10

JUNI / JULI 2006

Techno Is Ing. Bob Maesen MSc met partner Wouter D'Haene op weg naar de Olympische Spelen in Peking?

"Op de middelbare school was ik een middelmatige leerling," vertelt Ing. Bob Maesen MSc, "maar wetenschappen hebben me altijd geboeid. Ik ben uitgekomen met een diploma 'wetenschappen-wiskunde met informatica'. Aan de Katholieke Hogeschool Limburg, waar ik industrieel ingenieur 'elektromechanica' heb gestudeerd, ging het eigenlijk almaar beter. De laatste twee jaar heb ik onderscheiding behaald."

"Nog één keer schitteren op de Olympische Spelen in Peking en dan is het voorgoed voorbij." Maar intussen had Bob Maesen, zoals gezegd, het watervirus stevig te pakken. Hoe viel de studie op hogeschoolniveau en de ambitie voor topsportprestaties te combineren? "Het ging eigenlijk allemaal vanzelf," herinnert hij zich. "Ik heb nooit een studie gekozen met het oog op mijn sport. Ik heb gewoon gekozen wat ik graag deed. Achttien is een leeftijd waarop je nog niet uitstippelt hoe je sportcarrière er op termijn zal uitzien. Tenzij je per se voetballer wilt worden. Dan heb je misschien wat meer financiële zekerheid. Maar in die periode kon je niet als professional in de kajaksport terecht."

aan de hogeschool kwam er een vacature om daarin deeltijds les te gaan geven. Ik heb netjes gesolliciteerd en werd aangeworven. Lesgeven, dat lag me wel, ik heb het dan ook bijna drie jaar met plezier gedaan. Temeer omdat ik door mijn deeltijds statuut de kans kreeg om serieus te trainen. Mijn sportcarrière zat in de lift met een selectie voor en een - teleurstellende, dat geef ik toe -vijftiende plaats op de Spelen in de K1 in Sydney 2000."

"Aan mijn sportcarrière zal ik financieel niets overhouden. Zoveel is duidelijk." Maar dan bracht het Bloso redding. Net op het moment dat Ing. Bob Maesen MSc er even aan dacht met topsport te kappen. "Ik wou zonder meer de finale halen in Sydney. Dat is me niet gelukt. Ik was teleurgesteld en besefte dat ik nog meer tijd moest vrijmaken om een hoger niveau te halen. Bloso bood me toen een topsportcontract aan. Ik liet mijn job voor wat hij was en hopelijk kan ik tot en met de Spelen in Peking als een prof mijn carrière voortzetten."

Cad-camprofessor "Op mijn zeventiende zat ik bij de nationale selectie," gaat Ing. Maesen MSc verder. "Maar dan heb ik wel ondervonden dat ik door mijn studies toch niet de vooruitgang maakte die ik had willen maken. Hoewel ik altijd lid ben gebleven van de nationale ploeg en altijd wel tussen de 11de en de 20ste plaats stond op de wereldranglijst, heb ik in die periode toch nooit tot de toptien behoord." Maar zodra hij afgestudeerd was, kwam er beterschap. Ing. Maesen MSc heeft zelfs een tijdlang mogen en kunnen proeven van het docentschap. "Dat klopt," zegt Ing. Maesen MSc. "Ik koos voor het vierde jaar voor de afstudeerrichting cad-camtechnieken (computer aided design & manufacturing, red.) en

Bloso-loon Inmiddels werd Ing. Bob Maesen MSc gekoppeld aan een ander groot Belgisch kajaktalent, Wouter D'Haene, en samen hopen ze nog ooit te schitteren. Want eigenlijk liep het in Athene twee jaar geleden ook fout. Waar werd gehoopt op een medaille, werd het een vijfde plaats. "Een moelijk jaar," vertelt Ing. Bob Maesen MSc nu. "Mijn partner kwam terug uit een zware blessure. Ik kampte met familiale problemen. We hadden nauwelijks wedstrijdervaring, hoewel ik vind dat we ons nauwelijks iets te verwijten hebben. Of Bloso ons blijft doorbetalen? Hun normen liggen inderdaad hoog: een topdrieplaats op Europees of wereldkampioenschap. Maar er wordt altijd gedelibereerd. Vorig

JUNI / JULI 2006

jaar zijn we vierde geworden op het WK, op negentien honderdsten van goud. Welnu, daar houden ze rekening mee." "Wat ik aan mijn sportcarrière financieel zal overhouden?" Ing. Bob Maesen MSc vraagt het zich lachend af. "Niets, zoveel is duidelijk. Bloso is een overheidsinstantie die ons hetzelfde loon uitbetaalt als een industrieel ingenieur in overheidsdienst. Dat is voor mij een goede zaak, omdat ik een vrij hoog diploma heb. Vandaar dat ik daar zeer tevreden mee ben. Maar als ik in 2008 stop, dan moet ik zeker gaan werken. Op dit moment leef ik als een echte prof, ik kan mijn rekeningen royaal betalen, maar iets overhouden, dat is er niet bij." Nog één keer schitteren op de Olympische Spelen in Peking en dan is het voorgoed voorbij. Dan kan Ing. Maesen MSc de balans opmaken. "Ik heb inderdaad een mooi diploma. Ik heb als docent even geproefd van een carrière. En als ik me nu vergelijk met mijn studiegenoten, dan staan die professioneel al veel verder. Maar anderzijds: wie kan er zeggen dat hij twee of drie Olympische Spelen heeft meegemaakt? In Sydney heb ik beseft: je leeft maar één keer. Wie weet kan ik een droom realiseren die maar heel weinig mensen kunnen koesteren: een olympische medaille pakken. En laat het dan zo zijn dat ik misschien na al die jaren voeling heb verloren met het beroepenveld, dat ik na mijn sportcarrière niet meteen in een topfunctie aan de slag zal kunnen. Maar daar staat zoveel tegenover. Dit heb ik uit mijn sport geleerd: als je voor iets echt gaat, dan lukt het ook meestal. Ik kan pieken naar één moment toe, ik ben stressbestendig. Allemaal eigenschappen die in de privé ook nodig zijn. Ik kijk er dan ook zonder de minste schroom naar uit. Maar eerst proberen die medaille in Peking te pakken." Wilfried VANDEN BOSSCHE

11

I-mag

Techno

Goedkope elektriciteit zonder milieu te belasten Aigremont ontwikkelt en promoot revolutionair energiesysteem FLEMALLE. Met de sterk stijgende olieprijzen zoeken heel wat voedingsbedrijven naar goedkopere, alternatieve energiebronnen, maar het marktaanbod is op dat vlak vrijwel nihil. Daarom besloot margarineproducent Aigremont zelf een systeem te ontwikkelen waarmee het voor 99 % in zijn eigen energie kan voorzien. De installatie stoot totaal geen schadelijke stoffen uit en het bedrijf voldoet zo dus ruimschoots aan de Kyoto-normen. Het unieke systeem zou dan ook wel eens dé oplossing voor heel wat (voedings)producenten kunnen zijn.

De grootouders van de huidige zaakvoerder, Philippe Thiry, richtten in 1934 het bedrijfje Aigremont op om margarine te produceren. Het gamma is intussen uitgebreid met frituuroliën en oliën die als ingrediënt van voedingsproducten dienen. Op de zowat 6.000 m2 van Aigremont werken er 49 personeelsleden in een drieploegenstelsel. Jaarlijks wordt er 35.000 ton geproduceerd. In 2004 resulteerde dat in een omzetcijfer van om en bij de 25 miljoen euro. Veertig procent van de productie wordt in België afgezet. De rest gaat vooral naar Frankrijk, maar ook naar Nederland, Duitsland, Spanje, Italië, Oostenrijk en Oost-Europa.

Beter dan de normen Sinds de oprichting van het bedrijf is het streven naar de hoogst mogelijke kwaliteit er een rode draad. Productieleider Ing. Paul Rase MSc: “We willen in onze hoogcompetitieve sector onze marktplaats consolideren door producten met een excellente prijs-kwaliteitverhouding aan te bieden. Maar met de sterk stijgende kosten - personeel, energie, grondstoffen, enz. - is het niet zo evident om die doelstelling te halen. Al jaren geleden waren we het erover eens dat het zelf produceren van energie een ideale manier zou zijn om te besparen, zodat we toch eenzelfde kwaliteit zouden kunnen garanderen zonder

de verkoopprijs te moeten optrekken. Samen met zaakvoerder Thiry puzzelden we een concept in elkaar waarmee er op basis van plantaardige en dierlijke vetten energie kon worden gemaakt. Maar het duurde tot de liberalisering van de energiemarkt voor we onze ideeën in een reëel systeem konden omzetten: tot dan was het immers bij wet verboden om zelf energie te produceren! Toen werd aangekondigd dat de markt in 2005 zou worden opengesteld, hebben we het gros van onze vrije tijd aan de concrete realisatie van het systeem gespendeerd. Omdat de Fevia, de Federatie van de Levensmiddelenindustrie, in die periode met haar leden een kaderakkoord had afgesloten

I-mag

JUNI / JULI 2006

12

om de vervuiling door uitstoot met 7,5 % te reduceren, hebben we ook gezocht naar een manier om met ons systeem aan die voorwaarden te voldoen. Na heel wat denk- en onderzoekswerk kwamen we tot een oplossing, waarmee we veel beter scoren dan wat het kaderakkoord oplegt. Door de gassen op een speciale manier te behandelen zijn de uitstoot van Nox - de stikstof die voor het broeikaseffect verantwoordelijk is - en de uitstoot van CO, aan de meest strikte normen ondergeschikt. De uitstoot bestaat dus uit een te verwaarlozen hoeveelheid niet-verbrande stofdeeltjes en het onschadelijke trio stikstof, hernieuwbare CO2 en waterdamp.”

Techno

Snelle return Met die oplossing kan Aigremont voor 99 procent in zijn eigen energie voorzien. Het bedrijf denkt op jaarbasis zelfs een overschot te hebben, gelijk aan het verbruik van ongeveer 1.000 gezinnen. Dat eventuele overschot wordt dan naar het net afgeleid, waardoor de onderneming nog meerinkomsten uit groene energie krijgt.

Aigremont wil concept ook aan andere bedrijven verkopen.

Hoe werkt het? Na vijf jaar is het project in de eindfase: van juli tot september werd er proefgedraaid en sinds oktober genereert Aigremont 99 procent van zijn energie zelf. Het systeem is gebaseerd op warmtekrachtkoppeling met een dieselmotor met alternator. De motor is evenwel zodanig aangepast dat hij kan werken met plantaardige en dierlijke vetten in plaats van met diesel. Ook gebruikt frituurvet kan worden benut, maar dan is er wel een filtratie nodig.

Het bedrijf denkt op jaarbasis zelfs een overschot te hebben, gelijk aan het verbruik van ongeveer 1.000 gezinnen. Ing. Paul Rase MSc: “De grondstoffen zijn resten van onze productieprocessen, gecombineerd met aangekochte vetten. Ze worden in twee tanks van 40.000 liter opgeslagen. Een doseersysteem en aangepaste pompen brengen ze tot bij de motor, die de grondstof verbrandt. De alternator, die zich achteraan de motor

bevindt, wordt zo aangedreven en genereert elektriciteit, die via een speciale elektriciteitskabel direct naar de elektriciteitscabine - 380 Volt, driefasig - van de fabriek wordt getransporteerd. De motor wordt afgekoeld met warm water van 70°C uit het productieproces. Als het water door de motor is gepasseerd, heeft het een temperatuur van 80°C. Het gaat naar de uitlaat, waar het via de warmte van de motoruitlaatgassen op 90°C wordt gebracht: de temperatuur die nodig is om opnieuw in de productie te gebruiken! Het water hoeft niet te worden gereinigd, omdat we in een volledig gesloten circuit werken. Zo kunnen we dus besparen op opwarming en watergebruik. De uitlaatgassen van de motor worden eerst met filters van Nox en CO gezuiverd. Omdat de motoren met plantaardige of dierlijke vetten worden aangedreven, kunnen we de uitlaatgassen na de filtratie in waterstoom omzetten. Die stoom gaat naar een warmtewisselaar die dan het warme water opwarmt, dat wordt gebruikt voor de koeling van de motoren. De resterende stoffen - niet-verbrande stofdeeltjes, stikstof, CO2 en waterdamp - worden via een schoorsteen uitgestoten zonder enige schadelijk effect voor het milieu.”

JUNI / JULI 2006

“Het hele project heeft ons zo'n twee miljoen euro gekost, maar het is evident dat we heel wat zullen besparen. We hebben de return on investment op 7 jaar berekend, maar met de sterk stijgende energieprijzen is de kans groot dat we onze investering veel sneller zullen terugverdienen. Bovendien is het de bedoeling dat we het concept ook aan andere bedrijven kunnen verkopen. Met het oog daarop richtten we de onderneming Ecocolma op. Omdat elke mogelijke klant naar een oplossing op maat vraagt, kunnen we geen standaardsysteem commercialiseren. Bovendien hebben we gemerkt dat producenten wel belangstelling hebben voor onze oplossing, maar niet het risico durven nemen om de investering effectief te doen. Vandaar dat we hebben besloten om dergelijke installaties aan ondernemingen te verhuren: wij zorgen niet alleen voor het ontwerp en de samenstelling van de maatoplossing, maar ook voor de benodigde investeringen in materialen en componenten. Op die manier blijft de installatie onze eigendom: we kunnen zelf alles controleren en onderhouden, terwijl de klant geen risico's hoeft te nemen én toch een aanzienlijke vermindering van zijn energiekost én -uitstoot kan verwezenlijken. Zelfs de grondstoffen willen we zelf leveren, want enkel op die manier krijgen we de garantie dat ons systeem efficiënt en op de beoogde manier zal functioneren!” Tekst: Els JONCKHEERE Foto's: C. SCHWEIZER

13

I-mag

Mo

Modern Made in Belgium De beste grasmat van de Verenigde Staten is van Belgische makelij. Ze werd in 2001 in het Mile High Stadium van Denver door Desso DLW sport systems uit Dendermonde aangelegd. Op het veld spelen de Denver Broncos elke week American football. Het grasveld werd tot het beste van de VS uitgeroepen door de vereniging van Amerikaanse stadionmanagers… en dat zijn experts als het op sportgras aankomt! Desso DLW sport systems is een wereldautoriteit op het vlak van sportvelden en -vloeren. Voor alle sporten kan het een geschikte ondergrond leveren: voetbal, hockey, rugby, American football, tennis, basketbal, korfbal, handbal, … Tot het productgamma behoren kunstgras, verstevigd natuurgras (DD GrassMaster), linoleum, vinyl en textiel sportsystemen voor out- en indoorgebruik. Desso DLW sports systems beschikt over een eigen research and developmentafdeling, garenextrusie en tuftmachines.

Microsoft presenteert Origami De grootste buzz op de CeBIT2006-beurs in Hannover was ongetwijfeld de 'Origami' van Microsoft: een kruising tussen een laptop en een handheld ter grootte van een paperback boek. Die nieuwe 'ultradraagbare' pc van nog geen kilogram beschikt over een harde schijf, een aanraakscherm van 7 inch en processors van Intel. Het besturingssysteem bestaat uit een gemodificeerde versie van Microsofts 'Windows XP tablet pc edition'. Samsung, Asustek en de Chinese pcbouwer Founder Group staan als eersten in de rij om apparaten op de markt te brengen die op Microsofts Origami-technologie zijn gebaseerd.

Het supergras van de Denver Broncos is Belgisch.

Wakkere metgezel

RFID helpt productie

Het Nederlandse Nationale Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) wil piloten en bestuurders wakker houden. Daarvoor ontwikkelde het een detectiesysteem dat oog- en pupilbewegingen registreert met speciale camera's. Als een bestuurder is afgeleid en de weg niet in de gaten houdt, wordt hij daarop attent gemaakt. Het systeem houdt ook de pupilgrootte en de afstand tussen de bovenste en onderste oogleden in de gaten. Als die afstand verkleint en de ogen dichtvallen, wordt de bestuurder met een geluidsalarm gewekt. Dat waarschuwingssysteem, de 'Companion', is in de eerste plaats voor piloten en verkeersleiders bedoeld. Maar het kan ook voor machinisten en automobilisten worden omgebouwd: vandaag lopen er al tests in touringcars. Met 'Companion' blijft de buschauffeur wakker.

I-mag

14

JUNI / JULI 2006

Siemens heeft voor de productietechniek een geheel nieuw RFID-systeem (radio frequency identification) op de markt. De 'Simatic RF 300' is een uiterst voordelige en innovatieve oplossing voor de besturing van materiaal- en productenstromen in montagelijnen. Het werd met succes uitgetest bij onder meer de fabricage van motoren in automobielfabrieken en bij de productie van kleine elektromotoren en elektrische schakelapparatuur. Voor de informatieoverdracht tussen de tags en readers kan de 13,56 MHz ISMradiofrequentie worden gebruikt, want die nieuwe band is over de hele wereld voor dit soort toepassingen toegelaten.

dern times Techno houtkachel redt levens Philips Research heeft een houtkachel ontwikkeld die de emissie van rook en giftige stoffen - naar verluidt verantwoordelijk voor 1,6 miljoen doden per jaar - reduceert én bovendien efficiënter brandt. Philips becijferde dat wereldwijd tot 300 miljoen gezinnen baat zullen hebben bij die innovatie. Het geheim achter de vele voordelen zit in de elektronisch geregelde ventilator die lucht door de kachel stuwt, wat tot hogere temperaturen en een betere brandstof/luchtverhouding leidt. Een thermo-elektrische generator gebruikt de hitte van het brandende hout om stroom voor de ventilator op te wekken. Afgezien van het feit dat de gebruiker daardoor niet afhankelijk is van de levering van elektriciteit, kan de generator ook de stroomvoorziening voor externe apparatuur, zoals radio's of verlichting, verzorgen. Philips research heeft de constructie van de kachel bovendien geoptimaliseerd voor een zo gering mogelijke thermische massa en een goede isolatie. Daardoor heeft ze minder energie nodig om op te warmen en zo wordt de kooktemperatuur sneller bereikt. Bij een goed gebruik zorgt de houtkachel in vergelijking met traditionele houtvuren voor een vermindering van het brandstofverbruik tot zowat 80 %, een vermindering van de rookverontreiniging tot 90 % en een vermindering van de emissie van vluchtige organische stoffen tot 99 %.

WOW, net echt

'Bluetec', de propere dieselmotor van Mercedes

Philips introduceerde op CeBIT2006 in Hannover zijn nieuw 42inch 3D lcd-scherm voor spectaculaire 3D-projectie. Het gaat om het tweede product Tijdens het autosalon van van de producent dat Genève toonde Mercedesvan de zogenaamde Benz twee modellen die met WOWvx-technologie de nieuwe generatie gebruikmaakt. Dankzij 'Blue t ec'-dieselmotoren de 'out-of-screenzijn uitgerust. Door die ervaring' lijkt het alsof technologie worden de objecten vóór het Mercedes-Benz CDI-modellen niet alleen de schoonste diescherm zweven. Het sels ter wereld, maar verbruiken ze ook nog eens 20 à 40 % '3D WOW-scherm' is minder brandstof dan vergelijkbare modellen met benzineontwikkeld voor omgemotor. 'Bluetec' is een modulair concept van verschillende vingen waarin media technische aanpassingen die tot doel hebben de emissies een grote rol spelen, van de motor zelf te verminderen en de uitlaatgassen op effizoals winkels en shoppingcentra. Het wil de aandacht van de ciënte wijze na te behandelen. Het concept omvat onder bezoeker trekken en hem een bijzondere en boeiende 3D-ervaring meer een elektronisch motormanagement, vierkleppentechbieden. Het systeem is niek, directe common-rail inspuiting van de derde generatie voorzien van een nieuw met piëzo-injectoren, turbocompressor met variabele geolensontwerp op basis van metrie en recirculatie van uitlaatgassen. De reductie van de hellende meervoudige stikstofoxide kan op twee manieren: door een combinatie van 'lenticular' lenstechnoloeen DeNOx-opslag- en SCR-katalysator (selective catalytic gie die speciaal voor een reduction) of door toepassing van de gecompliceerdere, natuurlijke 3D-ervaring maar nog effectievere AdBlue-inspuiting. 'AdBlue' is een is ontworpen. Het roodvloeistof die in de al voorgereinigde uitlaatgassen wordt groene brilletje is niet gespoten, waardoor ammoniak (NH3) vrijkomt. Hiermee wordt meer nodig. Maar goedde stikstofoxide in de SCR-katalysator tot onschadelijk stikkoop is de oplossing niet: stof en water omgezet, waardoor de uitstoot van stikstofoxide adviesprijs bedraagt de tot 80 % wordt beperkt. maar liefst 15.000 euro (zonder btw). Deze rubriek wordt samengesteld door Peter RAEYMAEKERS, Ph.D. JUNI / JULI 2006

15

I-mag

Techno

Jubileumtentoonstelling over wetenschap Gents museum voor de geschiedenis van de wetenschappen viert tienjarig bestaan

GENT. Nog tot het einde van dit jaar loopt in Gent een tentoonstelling rond het tienjarige bestaan van het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen op de campus Wetenschappen aan de Sterre. Een overzicht van de voorbije tijdelijke tentoonstellingen en belangrijke nieuwe aanwinsten wordt getoond. Als u weet dat August Kekulé, Joseph Plateau en Leo Baekeland bindingen hadden met de Gentse universiteit, begrijpt u meteen dat het museum een belangrijke collectie in huis heeft die elke ingenieur zal interesseren.

Het is ruim tien jaar geleden dat het Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen van de Universiteit Gent in zijn vernieuwde vorm op de campus Wetenschappen aan de Sterre werd geopend. De geschiedenis van het museum gaat nochtans verder terug. Toen de Rijksuniversiteit Gent in 1933 als eerste Vlaamse universiteit het levenslicht zag, werden al wetenschappelijke en technologische voorwerpen verzameld. Dat leidde kort na de Tweede Wereldoorlog, in 1948, tot de oprichting van een museum in de Gentse binnenstad. Dat pand werd al gauw te klein, zodat het Museum in 1964 verhuisde naar de Korte Meeren, waar het 30 jaar gevestigd was. Vanaf 1995 is de collectie, die ondertussen meer dan 850 objecten en installaties bevat, overgebracht naar het Sterrecomplex. "Dit is het enige algemene wetenschapsmuseum in Vlaanderen", zegt Jos Uyttenhove, hoogleraar fysica, specialisatie elektronica en instrumentatie, en door de universiteit aangesteld als directeur van het museum. Hij wijst er ook op dat de Gentse universiteit door koning Willem werd opgericht tijdens het Hollands Bewind in 1817, zodat de collectie vooral bestaat uit instrumenten van de laatste 200 jaar.

Aangroei collectie

I-mag

JUNI / JULI 2006

16

In een periode van 10 jaar werden veertien tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd over zeer uiteenlopende personen en onderwerpen, gaande van J.E. Verschaffelt (1995) en Joseph Plateau (1996 en 2001) tot Albert Einstein (2005) en van 'onzichtbare stralen' (1996), 'technische curiosa' (1998) over landmeetkunde (2000) naar elektronica (2002) en microscopie (2003).

Leo Baekeland, die zijn naam gaf aan het bakeliet - de eerste kunststof -, is manifest aanwezig op de expo. In de huidige tentoonstelling worden de hoogtepunten van die tijdelijke tentoonstellingen getoond, aangevuld met recente aanwinsten. Dan denken we in het bijzonder aan de uitgebreide collectie wetenschappelijke instrumenten, afkomstig van de voormalige vzw. AWIE (Antwerps Wetenschappelijk en Industrieel

Erfgoed, ontbonden in 2004), de collectie historische microscopen en instrumenten van Dr. Henri Van Heurck (in langdurige bruikleen gekregen van de stad Antwerpen) en de collectie uraniumhoudende mineralen, geschonken door prof. em. R. Vochten.

Kent u nog een Woulffse fles, een gloeikousje voor gasverlichting, een compensatortafel, een pyknometer, de interferometer van Michelson of de anorthoscoopschijf? Ook ir. Robert De Pecker MSc (AIG) werd weer bereid gevonden om uitgelezen voorwerpen uit zijn merkwaardige collectie tentoon te stellen, aangevuld met talrijke nieuwe aanwinsten: in totaal ongeveer 90 objecten. Dit keer wordt speciaal de nadruk gelegd op test- en meettoestellen. De permanente collectie van het museum groeide intussen ook verder aan en werd beter behuisd in nieuwe toonkasten. Er is een ruime Plateau-afdeling en de afdeling microscopie werd aangevuld met unieke stukken uit de collectie Van Heurck. Grote, meer moderne toestellen uit de vroege jaren '70 - zoals een CECmassaspectrometer, een analoge AD4-computer en een digitale PDP-15 'mini'-computer - zijn nu ook te bewonderen in de permanente tentoonstelling.

Techno

Tafel van Kekulé Het laatste decennium is er in het museum ook veel aandacht besteed aan de wetenschappelijke studie van de collectie oude wetenschappelijke instrumenten en de personaliteiten ermee verbonden die feitelijk de kern uitmaakt van dit museum.

De prijs van de originaliteit gaat alvast naar Joseph Plateau, wiens uitvindingen, zoals de fenakistiscoop een hoog lyrisch gehalte hebben. Naast de afdeling Joseph Plateau trekt ook de beroemde tafel van August Kekulé de aandacht. Die Duitse wetenschapper, ontdekker van de benzeenstructuur, doceerde van 1858 tot 1867 aan de Gentse universiteit alvorens door de universiteit van Bonn te worden 'weggekocht' en daar ook in de adelstand te worden verheven. Leo Baekeland, die zijn naam gaf aan het bakeliet - de eerste kunststof - , is ook manifest aanwezig op de expo. Als u weet dat het in 2007 precies 100 jaar geleden zal zijn dat de Gentse geleerde en industrieel - die later Amerikaans staatsburger zou worden - zijn eerste patent voor bakeliet indiende, dan weet u meteen al wat het thema van de volgende tentoonstelling in het museum zal zijn.

van gehoord tijdens uw ingenieursstudies, maar zou het kunnen dat u niet precies meer weet hoe de vork aan de steel zit? Een bezoek aan het Gentse museum zal uw geheugen opfrissen. Wilt u wel eens een stoommachine in neogotische stijl zien? Of weet u niet goed meer hoe de Lanterna Magica er precies uitzag? De prijs van de originaliteit gaat alvast naar Joseph Plateau, wiens uitvindingen, zoals de fenakistiscoop een hoog lyrisch gehalte hebben. Wat dacht u van zijn 'coeur volant'? "De kromme van de snijpunten van twee gelijke cirkels die in tegengestelde zin de één ten opzichte van de ander bewegen, met snelheden in de verhouding van 1 tot 2, rond een punt van hun omtrek." Het resultaat levert mooie tekeningen op die u in de tentoonstellingszaal kan bewonderen. Joseph Plateau is niet alleen de voorloper van de tekenfilm, maar deed ook belangwekkend onderzoek inzake oppervlaktespanning.

Bij deze jubileumtentoonstelling is een geïllustreerde catalogus in kleurendruk beschikbaar met uitgebreide achtergrondinformatie over de geschiedenis van het museum. Tekst: Henk VAN NIEUWENHOVE Foto's: UGENT

• PRAKTISCH Universiteit Gent Museum voor de geschiedenis van de wetenschappen, Sterrecomplex Krijgslaan 281 (gebouw S30), Gent. Tel.: 09-264.49.30 e-mail: [email protected] www.ScienceMuseum.UGent.be Nog tot 22 december 2006. Toegang gratis. Open van maandag tot vrijdag tussen 10 en 12 en tussen 14 en 17 uur. Gesloten op zater-, zon- en feestdagen, in de maand augustus en op universitaire vakantiedagen.

Coeur volant Kent u deze objecten nog: een Woulffse fles, een gloeikousje voor gasverlichting, een compensatortafel, een pyknometer, de interferometer van Michelson, de anorthoscoopschijf? U hebt er ongetwijfeld

JUNI / JULI 2006

17

I-mag

Netwerk

In Xian effent een ingenieur het pad voor Vlaamse KMO's Joos Horsten pioniert in China TURNHOUT. China is booming. De eerste Belg die dat doorhad, was Kempenaar Joos Horsten. In 1979 al reisde hij Kuifje achterna naar het land van Blauwe Lotus. De jonge ingenieur sloot er in opdracht van Janssen Pharmaceutica een joint venture en bouwde er een fabriek. Vandaag runt Horsten samen met zijn zoons een bedrijvencentrum in Xian, waar Belgische KMO's terechtkunnen om in slagorde de Chinese markt te veroveren. Een gesprek.

We zitten in volle voetbalomkoopschandaal als we op de bedrijfszetel van Horsten International in Turnhout aanbellen. Het Belgisch voetbal en de media zijn in de ban van de zogeheten "gokchinees". Joos Horsten is behalve een gevierd zakenman ook voorzitter van derdeklasser KV Turnhout. "Weet je, toen de Chinees Ye voor het eerst opdook in België, hebben enkele voetbalkennissen me gevraagd of ik niet in China kon uitvlooien wat voor iemand die Ye was, welke zaken hij deed, welke reputatie hij had. Helaas, ik ben er niet in geslaagd hem te traceren. Ze zijn ook met anderhalf miljard, die Chinezen…"

kopiëren van geneesmiddelen, onder meer die van Janssen Pharmaceutica. Dat werd ons eerste spoor. Via de Chinese ambassade legde ik contacten met die clandestiene bedrijven. De Chinese overheid heeft zelf het kaf van het koren gescheiden en stelde een lijst van 6 bedrijven voor waarvan we er zelf eentje uitkozen om mee in zee te gaan. Het was toen allerminst vanzelfsprekend om naar China te reizen, laat staan met de Chinezen te onderhandelen over een belangrijke investering en samenwerking. Amper één jaar na het eerste contact was het contract getekend. Dat had men nooit meegemaakt. Wij waren echte pioniers."

Van de brandende actualiteit terug naar 1979. Dokter Paul Janssen, op één na de Grootste Belg aller tijden, stuurt de jonge ingenieur naar China om het terrein te verkennen en er de eerste contacten te leggen die tot een samenwerking en een Chinese fabriek moeten leiden.

China was toen nog een heel gesloten land. Hoe hebt u die opdracht succesvol kunnen afronden?

"Zeg dat wel. We moesten een concreet aanknopingspunt vinden. Nogal wat Chinese bedrijven legden zich toe op het

"Zonder Chinese steun was dat onmogelijk geweest. De commerciële attaché van de Chinese ambassade, Li Shu De, heeft voor ons het pad geëffend, omdat hij het enorme belang inzag van de operatie. Hij was een man met een open westerse geest, een zeldzaamheid in het China van Mao. Li heeft de Chinezen het belang van samenwerking doen inzien. Hij heeft ons

I-mag

JUNI / JULI 2006

Makkelijker gezegd, dan gedaan?…

18

ook geleerd hoe we de onderhandelingen in China moesten aanpakken. Je moet de Chinezen namelijk zelf de grootste problemen laten oplossen, zoniet komt er niets van in huis." Wat waren de grootste problemen die onderweg opdoken? "Er waren twee grote discussiepunten waarmee het akkoord stond of viel. De locatie en de kapitaalstructuur. In China had men de nieuwe fabriek graag in Beijing of Shangai neergeplant, maar Paul Janssen verkoos Xian in het Chinese binnenland. Je mag discussiëren zo lang je wil, maar het moet Xian worden, heb ik mijn Chinese gesprekspartners gezegd. En we hebben ze laten discussiëren tot ze zelf voor Xian gekozen hebben." "De kapitaalstructuur was een ander paar mouwen. China wou een joint venture met gelijke verdeling beginnen. Paul Janssen wou 51 procent van de aandelen om controle te houden over het bedrijf. Maandenlang hebben de Chinezen daarover gepalaverd tot ze uiteindelijk met een ingewikkelde constructie voor de dag kwamen die Janssen geen 51%, maar 52% van de aandelen opleverde. Voor de

Netwerk

Chinezen is het een erezaak om zelf de oplossing voor een probleem te vinden." Zowat tien jaar later werd de studentenopstand op Tienanmen - het plein van de Hemelse Vrede in Beijing - genadeloos de kop ingedrukt. Bent u toen niet gaan twijfelen? "Johnson & Johnson, het Amerikaanse moederbedrijf van Janssen, wou toen Janssen in Xian sluiten. Het land stond op stelten en de buitenwereld stond zeer kritisch tegenover China. Alle bedrijven die toen in onderhandeling waren om een joint venture op te zetten, hebben tijdelijk van hun plannen afgezien. Maar wij hadden er al een vestiging. Dat is een van de redenen geworden van het grote succes van Janssen in China. Wij waren immers het eerste grote farmaceutische bedrijf dat een fabriek in China geopend had en de anderen stopten hun plannen in de koelkast na Tienanmen. Dat leverde ons niet alleen een grote voorsprong op, maar vooral veel geloofwaardigheid en respect in China. Na Tienanmen heb ik ervoor gepleit, tegen het advies van hogerhand in, om in China te blijven. Dat werd mij in Amerika niet in dank afgenomen. Maar ik heb gelijk gehad." Hoe moeten we historisch de gebeurtenissen van Tienanmen beoordelen? Als een laatste stuiptrekking van een stervend regime? "Zo zou je het kunnen omschrijven. De communistische partij kon niet omgaan met de vernieuwingen. Er waren veel meningsverschillen aan de top van de partij en dat heeft het drama van Tienanmen mogelijk gemaakt. Maar de evolutie was niet te stuiten. Tienanmen heeft hoogstens een vertragend effect gehad op de grote veranderingen die er stonden aan te komen. En dat was ook het advies dat ik de Amerikanen had gegeven." Janssen heeft tal van onderscheidingen behaald in China en werd onlangs nog uitgeroepen tot beste Chinese werkgever van 2005. Hoe verklaart u dat succes, dat enorme krediet waar het bedrijf kan op bogen? ir. Joos Horsten en zonen JUNI / JULI 2006

19

I-mag

Netwerk

Shanghai: het New York van de 21ste eeuw.

"Toen wij in China aanklopten, kon China zich geen economische mislukking veroorloven. De Chinezen zochten een opening naar het westen en wij waren een van de eerste testcases. China had vooral positieve referenties nodig. De internationale wereld keek met argusogen toe. Wij bouwden de eerste moderne fabriek in China, een volledig geïntegreerde fabriek, tot en met een waterzuiveringsstation. Dat had men in China nog nooit gezien en dat kreeg ook een enorme weerklank. Bovendien maakten we medicijnen die de bevolking ten goede kwamen." Ondanks dat succesverhaal bent u begin jaren '90 toch bij Janssen Pharmaceutica opgestapt. Na Tienanmen had ik de beslissing erdoor gedrukt om in China te blijven. Dat ten koste van mijn eigen positie. Het was tijd om andere horizonten op te zoeken en bovendien - laten we eerlijk zijn - had ik mijn buik vol van China. Vier of vijf keer per jaar reisde ik er voor langere periodes naartoe en dat waren heus geen plezierreisjes. China was toen nog echt "hardship"."

ten hoofdstuk. Zoals gezegd: ik had het wel gezien. Maar op een ogenblik nam Daniël Jansen contact met mijn vroegere baas Paul Janssen om over zijn Chinese plannen te praten. Ik kan u niet helpen, zei Paul Janssen toen, er fijntjes aan toevoegend: 'Onze man van China zit nu bij u'. En zo is Daniël Jansen bij mij terechtgekomen met een voorstel om terug naar China te gaan, voor Solvay deze keer. Ik heb daar ernstig over nagedacht.

staats- en privé-bedrijven volop woedde met niet te voorspellen uitkomst. Maar ondertussen was ik wel zelf gestart met mijn bedrijvencentrum."

"I do not understand China, but China seems to understand me." U had China dus een aantal jaren niet gezien. Hoe was het land geëvolueerd?

"De welvaart in Vlaanderen zal op lange termijn bepaald worden door de KMO's." Uiteindelijk heb ik toegehapt, mits een aantal voorwaarden: ik wou voor de helft voor Solvay werken, voor de helft voor eigen rekening. It's a deal! Zo ben ik dan de Chinese markt gaan aftasten voor Solvay. Uiteindelijk hebben zij toch niet in China geïnvesteerd, ze zijn op het verkeerde ogenblik gaan aankloppen: juist op het moment dat de machtsstrijd tussen de

"China was op 5 jaar tijd ongelooflijk veranderd. In een ruk was het een modern land geworden. Alle fietsen in Beijing waren eensklaps verdwenen en vervangen door nieuwe auto's. Dat het zo snel zou gaan, had ik zelfs niet kunnen dromen." Wat zijn de belangrijkste activiteiten van uw Chinees bedrijvencentrum? "We richten ons specifiek naar KMO's uit Vlaanderen die mogelijkheden in China hebben. Dat is een strategische keuze. De

Vervolgens bent u bij Solvay aan de slag gegaan. "Daniël Jansen is me bij Paul Janssen komen halen. Solvay Pharmaceuticals had toen 32 fabrieken, verspreid over de hele wereld, en wou dat aantal terugschroeven tot 7 eenheden. Een herstructurering die ik in 4 jaar tijd volbracht heb."

Medaille van Deng Xiaoping en Li Peng

"Bij de aanwerving door Solvay had ik angstvallig gezwegen over mijn Chinese ervaring. Voor mij was China een afgeslo-

Op 1 oktober 1989 viel ir. Joos Horsten in China een bijzondere eer te beurt. Hij was nl. één van de 30 buitenlanders die uitverkoren werden voor een bijzondere huldiging op het Plein van de Hemelse Vrede, beter bekend als Tienanmen, waar enkele maanden voordien de studentenopstand voor het oog van de westerse camera's met geweld de kop werd ingedrukt. Joos Hosten kreeg er uit handen van toenmalig premier Li Peng de 'Friendship award for the contribution of the development of China in the 80's'. De huldiging geldt nu als een belangrijk feit in de hedendaagse Chinese geschiedenis. Het was immers symbolisch een uitgestoken hand naar het westen na de dramatische gebeurtenissen van Tienanmen. Horsten is de enige Belg die deze onderscheiding gekregen heeft.

I-mag

JUNI / JULI 2006

En toen liet ook Solvay een oogje op China vallen…

20

Netwerk

welvaart in Vlaanderen zal op lange termijn bepaald worden door de KMO's. Niet door de multinationals die hier even halt houden en de fabriek sluiten als ze betere opportuniteiten vinden. Voor die KMO's die in China willen investeren, ben ik de pleitbezorger." Hoe pakt u dat aan in China om het pad te effenen voor Vlaamse bedrijven? "Uitgaande van de behoeften in China, zoek ik Vlaamse KMO's uit met een sterke technologie en goede producten, die bovendien het juiste profiel hebben voor internationale activiteiten. Dan gaan we de ideale partnerships zoeken in China. Tot op heden zijn we betrokken geweest bij de investering of het naar China brengen van een tiental Vlaamse bedrijven. Sommige daarvan hebben inmiddels een Chinese zetel op ons bedrijvencentrum in Xian."

China zoekt Vlaamse KMO's met goede technologie, goede producten en het juiste profiel voor internationale activiteiten. Concreet: welk soort bedrijven zijn geschikt voor de Chinese markt? "De bedrijven moeten samen met de Chinese partner passen in een globaal strategisch plan. Vooral toeleveranciers komen daarvoor in aanmerking, bedrijven die goederen en diensten kunnen leveren voor de grote industrieën en in het zog van de grote bedrijven hun activiteiten kunnen ontplooien. China is momenteel een paradijs voor goede toeleveranciers. Bedrijven die hoogtechnologische en gespecialiseerde nicheproducten aanbieden, hebben er een grote toekomst. Heel specifiek denk ik ook aan bedrijven die

bepaalde producten uit de traditionele geneeskunde kunnen valoriseren en wetenschappelijk onderbouwen. Daar is nog een groot gat in de markt. Om te investeren is geld nodig en daar kunnen wij desgevraagd ook een handje bij toesteken. Als de KMO over onvoldoende financiële middelen beschikt en wij zijn overtuigd van hun mogelijkheden, dan gaan wij zelf op zoek naar investeerders, zogenaamde 'business angels', die een Chinees avontuur kunnen ondersteunen. Maar we zijn ook zelf bereid om aandeelhouder te worden. Onze inbreng kan gaan van 3% tot 30%. Ook helpen we bij het opzetten van distributienetwerken in China. Zo kunnen we onze kennis van de Chinese markt ten volle uitspelen." Hoe lang zal het nog duren eer de Chinezen in België komen investeren? "Dat zal veel sneller gebeuren dan iedereen denkt. We zijn volop met een Chinese partner aan het onderhandelen die brood ziet in een belangrijke financiële investering in België. Ook op dat vlak willen we pionier zijn. Eens pionier, altijd pionier. Trouwens, deze zomer zal je ze al massaal in het straatbeeld aantreffen. De Chinezen komen op vakantie naar Europa en naar België. Let op mijn woorden. Ze zullen de Japanners nog overtreffen in koopkracht, want het zijn natuurlijk de happy few die eerst komen. De wereld ziet er inderdaad op luttele jaren helemaal anders uit."

Tekst: Henk VAN NIEUWENHOVE Foto's: HORSTEN

De rode telefoon van Richard Nixon Joos Horsten streek al eind jaren '70 in China neer, nog voor de zogenaamde pingpongdiplomatie in 1983 die het bezoek van de Amerikaanse president Nixon voorafging. Telefonisch contact met België was in die pioniersjaren nog onmogelijk. Maar toen Horsten in 1984 in Xian op zijn hotelkamer aankwam, zag hij daar een telefoontoestel staan. Een rode telefoon. Omdat hij wat graag de voetbaluitslag van Turnhout wilde weten, probeerde hij tegen beter weten in het nummer in België te draaien. En, jawel hoor, Horsten kreeg Turnhout aan de lijn. Uitslag van de wedstrijd: 2-2. Toen hij de volgende dag navraag deed naar die rode telefoon bleek dat hij in dezelfde kamer sliep als de Amerikaanse president en dat het 'rode' toestel daar speciaal geplaatst was voor Richard Nixon. Blijkbaar was men nadien vergeten de telefoon weg te nemen én af te sluiten. Of de kosten van het telefoontje naar Turnhout door het Witte Huis werden betaald, heeft Joos Horsten nooit geweten. Evenmin of zijn telefoon door de Amerikaanse veiligheidsdiensten werd afgeluisterd.

JUNI / JULI 2006

21

I-mag

NIEUWSv/d afdelingen

Netwerk

IN DE KIJKER VIK SAILING

Met VIK de Volvo Ocean Race achterna? We verwachten je dan in Oostende op 29 september vanaf 20.30 uur voor inscheping. Je kiest je slaapplaats, ontvangt een infomap en maakt kennis met de andere zeilers. We verdelen eten en drinken en na inschrijving in het logboek word je verwacht op de welkomstreceptie voor een gezellige babbel. Dezelfde avond of 's ochtends voor vertrek krijgen de liefhebbers nog een initiatie in zeiltechniek. Zaterdagochtend vertrekken we in groep door de Voor vragen of inlichtingen, neem contact met het organiserende sluis voor een verrassend weekend, vol zeilervaring, comité ([email protected]). snacks en verfrissingen, zeiltechniek, kletsen, actie en plezier. Op zondag rond 17 uur leggen we terug aan in de haven van Oostende. Zeilen spreekt iedereen aan. Het is van alle tijden. Mensen trokken al vele eeuwen geleden op ontdekkingsreis met zeilDeelname aan het zeilweekend kost slechts 175 euro. Schrijf schepen. Christoffel Columbus met zijn Santa Maria. Vasco nu in op www.vik.be of neem contact op met het VIK-secretaDa Gama trok naar India. En de Belgische wetenschapper riaat via [email protected]. We hebben een prachtig weekend Mercator zorgde ervoor dat zeilers op kaart een rechte koers konden uitzetten. voor de boeg. Op 30 september is het zover. VIK Sailing zet weer alle zeilen bij. Vanuit Oostende kiezen we met een groep zeilenthousiastelingen het ruime sop. Professionele charter en deskundige begeleiding staan garant voor ons plezier. Zeil dus mee en geniet van de ontspanning. Stap uit je dagelijkse beslommeringen. Maak enkele dagen tijd voor jezelf en leer ondertussen nieuwe mensen kennen. Ontspan, midden op zee, met enkel de golven, de wind in de zeilen.

Het is misschien niet zo spannend als de meest gerenommeerde zeilwedstrijd in de wereld, de Volvo Ocean Race (www.volvooceanrace.com), maar ook op de Noordzee blijft zeilen een uitdaging met steeds andere condities. Stroming, getijden, zandbanken, druk verkeer, het veranderlijke weer, ze zorgen ervoor dat elke tocht weer anders is. VIK Sailing is het jaarlijks georganiseerde zeilweekend op de Noordzee voor leden en vrienden van de VIK. Behalve een sportieve uitstap is het een gelegenheid om interessante mensen te ontmoeten of je vrienden beter te leren kennen. Kortom, een tof gebeuren met veel plezier. Bovendien is het gemakkelijk om deel te nemen, ook voor onervaren zeilers. Middels een all-in-formule - je brengt enkel een slaapzak en wat kleren mee - krijg je prima waar voor je geld. Alles is goed voorbereid en de samenwerking met de professionele charter Sailing the North Sea garandeert ook de kwaliteit. Na ontvangst van je inschrijving krijg je de bevestiging toegestuurd, samen met een uitnodiging voor het VIK Sailing networking event. Enkele weken voor vertrek ontvang je bovendien een informatiepakket.

Enkele getuigenissen van de editie 2005. "Lof voor de organisatie. Het werd zowaar een gastronomisch weekend op een zeilboot, speciaal uitgezochte bakker (met nadruk op zoeken), tonnen pasta, porto, jenever (met dank aan onze sponsor), bevoorrading van Jupiler op zee en de overheerlijke hapjes met Champaignoise." "Goe bezig..." "Prima organisatie van deze activiteit. Ik heb genoten van een schitterend weekend en een aangename collegiale sfeer. Dit proeft duidelijk naar meer." "Het avontuurlijke aspect was dankzij de weersomstandigheden ook van een hoog niveau." "Prachtige fotosouvenirs, ik ging er net even door en kreeg bijna kippenvel en deze keer niet van de kou. In summary, zeker voor herhaling vatbaar." "Superweekend. Om het in 't Gents te zeggen: 't was wijs! Zeker voor herhaling vatbaar. Waar kan ik me inschrijven?"

JUNI / JULI 2006

23

I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

KEMPEN Brussel, hoofdstad van Europa zaterdag 14 oktober 2006 Brussel, stad met vele culturen en vele problemen. En toch de moeite waard! We beginnen op de Grote Markt (werelderfgoed van de Unesco) met het stadhuis en de gildenhuizen. Via een omwegje gaan we naar Manneken Pis, de Botermarkt en de Beurs. Vandaar naar de oudste kern van Brussel: het Sint-Goriksplein en via de Dansaertstraat (de Vlaamse wijk in wording) naar de Vismèt en de restanten van het Begijnhof. Naar het Martelarenplein, het Muntplein (1830 …) en de Beenhouwerstraat (met Toone) naar het Koninklijk Paleis, de Warande en het Parlement. Dan naar de Zavelwijk met de Zavelkerk, het Egmontpaleis en de Kapellekerk, waar Breugel begraven ligt. Vervolgens naar de Marollen waar we de stoet ontbinden!

• PRAKTISCH Plaats bijeenkomst: Grote Markt, ingang stadhuis, Brussel. Datum: zaterdag 14 oktober 2006 om 14.00 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; niet leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: CAKPN11006. Maximum 25 deelnemers!

KALENDER 2006

KEMPEN

23-09-2006 Luchtdoop, Keiheuvel 14-10-2006 Bezoek stad Brussel, Grote Markt, Brussel, 14.00 uur 21-02-2007 Bezoek Daf Trucks, Oevel

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

ZUID-WEST-VLAANDEREN Where VIKj has not yet gone before maandag 4 september 2006 Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone before…” willen wij, VIKjongeren Zuid-West-Vlaanderen, ook dit werkjaar onze aandacht vestigen op bedrijven in de streek. Deze maand hebben we gekozen voor Barco. Waar je ook kijkt, wat je ook doet, waar je ook gaat … Barco is in je buurt. En zelfs veel dichterbij dan je zou durven denken. Vaak zonder het te weten, kom je in contact met Barco's technologie. De trein nemen, een concert bijwonen, een medisch onderzoek ondergaan, kleding kopen of een museum bezoeken: het zijn maar enkele voorbeelden van ons dagelijks leven waarin Barco's knowhow een belangrijke rol kan spelen. Barco's technologie en kennis raken je leven en verzekeren je veiligheid en welzijn. Het verhoogt je comfort en helpt zelfs je dromen waar te maken. Op die manier speelt Barco een rol in het leven van zowat iedereen.

I-mag

24

JUNI / JULI 2006

In het leven van ruim 4.200 mensen, verspreid over bijna 100 landen over de hele wereld, speelt Barco zelfs een dubbele rol: zij maken Barco tot wat het is. Hun kennis en voortdurend streven naar betere kwaliteit bepalen het succes van Barco. Tijdens dit bedrijfsbezoek krijgt u een voorstelling van de groep Barco, gevolgd door een rondleiding in het 'customer center' Barco. Daarna wordt er een drankje aangeboden. Met andere woorden: opnieuw een bedrijfsbezoek om 'u' tegen te zeggen!

• PRAKTISCH Datum: maandag 4 september 2006 om 18.30 uur. Plaats: Barco, Noordlaan 5, Kuurne Inschrijving vereist: via website www.vik.be uiterlijk tot donderdag 31 augustus 2006. Wegbeschrijving op aanvraag. Kostprijs: Leden, partners: gratis, niet-leden: 5 euro Referte: BBZWV10906

Adventure day zaterdag 16 september 2006 Voor het derde jaar op rij gaan we de avontuurlijke toer op, maar deze keer blijven we dichter bij het thuisfront. In samenwerking met Oenanthe organiseren we een adventure day in de oude elektriciteitscentrale van Zwevegem en in de Gavers. Het belooft een aangename dag te worden boordevol fun en ambiance. In de voormiddag begeven we ons aan een touwenparcours en deathride, een aquapiste (hindernissenparcours boven het water) en een reuzenladder. De lunch brengen we zelf mee en als we dat hebben opgepeuzeld, volgen er in de namiddag nog een Noormannentocht (tocht met reuzenkano), teambuildingsopdrachten en boogschieten. 's Avonds sluiten we af met een heerlijke en gezellige barbecue. Alle activiteiten zijn zeker haalbaar voor alle deelnemers. Ze vinden altijd plaats onder begeleiding en zijn gegarandeerd een plezier voor het hele team! Alle collega's uit alle regio's zijn van harte welkom! De ideale manier om de West-Vlaamse lucht op een avontuurlijke manier op te snuiven…

• PRAKTISCH Plaats: oude elektriciteitscentrale Zwevegem en de Gavers Datum: zaterdag 16 september 2006 Startuur en kostprijs: waren nog niet in detail bekend op moment van publicatie; meer informatie kan je verkrijgen te mailen naar [email protected] of door een kijkje te nemen op de website www.vik.be. Inschrijving vereist: via website www.vik.be en dit uiterlijk tot donderdag 31 augustus. Na inschrijving sturen we per kerende het rekeningnummer waarop je binnen de 3 dagen het juiste bedrag overmaakt met als mededeling “Adventure day + naam + aantal personen”. Pas na ontvangst van de betaling binnen de 3 dagen is je inschrijving geldig! Gelieve eigen lunchpakket mee te brengen! De barbecue 's avonds is geen verplichting. Referte: SAZWV10906

Leidraad en verantwoording voor het gebruik van de titulatuur voor industrieel ingenieurs Opleidingstitel en beroepstitel





De benaming 'industrieel ingenieur' is de titel die wordt uitgereikt na voltooiing van een opleiding die ressorteert onder het academisch onderwijs en behoort tot het studiegebied 'industriële wetenschappen en technologie'(IW&T) of de 'biowetenschappen'. De titel industrieel ingenieur is bij wet beschermd.

Uitgave van de Vlaamse Ingenieurskamer, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem juni 2006

Afkorting van de titel De titel van industrieel ingenieur wordt afgekort als “Ing.” We gebruiken een hoofdletter om het onderscheid te maken met de Nederlandse hbo-ingenieur (hoger beroepsonderwijs) waarvoor de afkorting 'ing.' geldt. Hbo-ingenieurs zijn professionele bachelors en geen masters zoals de industrieel ingenieur.

Het beroep industrieel ingenieur of burgerlijk ingenieur bestaat niet in ons land. Titels die nodig zijn voor een beroepskwalificatie komen in ons land niet noodzakelijk overeen met de opleidingstitel.

Voorbeeld: Ing. Robert Janssens MSc

Voorbeeld: De benaming 'aannemer voor het waterdicht maken van bouwwerken' is een beroepstitel en duidt op een bepaalde vorm van beroepsbekwaamheid.

De benamingen bachelor en master slaan op het studieniveau. Als afkorting gebruikt men respectievelijk “B” en “M”




Voor de erkenning van bovenvermelde beroepsbekwaamheid komen vele verschillende opleidingstitels in aanmerking, zoals het diploma van burgerlijk ingenieur, van industrieel ingenieur, van architect, van meetkundig schatter van onroerende goederen, van gegradueerde in de bouw (professionele bachelor), enz. De VIK opteert voor het duidelijk maken van het beroep van industrieel ingenieur. Studeren in de 'industriële wetenschappen en technologie' (IW&T) of 'biowetenschappen' slaat bij de jongeren niet aan. Dat leert een rondvraag van de VIK bij jongeren in de leeftijd van 13 tot 16 jaar. Wel hebben ze kennis van het begrip 'ingenieur': 'met een diploma van ingenieur kunnen ze het ingenieursberoep uitoefenen.' De slogan in de Franse Gemeenschap is: 'Choisir pour le métier de l'ingénieur industriel, c'est choisir pour votre futur solide'.

Bachelor en master

'Undergraduate' en 'postgraduate'- opleidingen Een 'undergraduate'-opleiding is in principe een initiële opleiding die een hogere (finale) opleiding voorafgaat. De finaliteitsgraad bereidt voor op het uitoefenen van een beroep. De persoon die een dergelijke graad heeft behaald, noemt men een meester of master. De mastergraad komt dus altijd na (post) de bachelorgraad. Masters zijn dus 'postgraduates', bachelors zijn 'undergraduates'. Ook de graden van doctor (dr.) of Ph.D (Philosophiae Doctor) zijn postgraduates. De mastergraad verkrijgt men na met succes én de opleiding te hebben voltooid én een masterproef verwezenlijkt te hebben. In principe omvat de masterproef de realisatie van een stage én het eindwerk, ook thesis genoemd.

De stage voor industrieel ingenieurs is decretaal niet verplicht. Dezelfde lacune geldt voor de burgerlijk ingenieurs. De Vlaamse Ingenieurskamer pleit voor het inlassen van een verplichte stageperiode in het opleidingsprogramma van de industrieel ingenieurs. In de optie van de VIK voor een verlenging van de studieduur van 4 naar 5 jaar moet een volwaardige stage worden ingelast. De masterproef krijgt daardoor een uniforme invulling voor alle hogescholen.

en master en sciences de l'ingénieur industriel (tweede fase van 2 jaar). De 4-jarige opleiding leidt er niet meer tot de graad van industrieel ingenieur, enkel tot die van master. De Franse Gemeenschap koos naar analogie met de gangbare internationale opleidingsstructuur voor ingenieurs voor een 5jarige opleiding voor de industrieel ingenieur.

Graad, diploma, certificaat, titel, studiepunt, ECTS Toevoegingen bij bachelor (B) en master (M) De toevoegingen duiden de specificatie van een graad aan. In de internationale context wordt over het algemeen de toevoeging van de woorden “of Arts” en “of Science” gebruikt. Die toevoegingen worden respectievelijk afgekort als “A” en “Sc”. Voorbeelden: BA, BSc, MA en MSc

De graad heeft betrekking op het niveau van de gedane studies en op de prestaties van de student, zoals het volgen van cursussen volgens de voorgeschreven duur, het realiseren van de masterproef en het slagen in het overeenstemmend examen. Het diploma is het stuk dat een door de overheid erkende onderwijsinstelling uitreikt aan iemand als bewijs van de geleverde prestaties. Een diploma is een 'wettelijk' (decretaal) document. Een certificaat als bewijsstuk van een gevolgde opleiding is dat niet.

Onderwijssystemen Onder onderwijssysteem (of model) verstaan we het geheel van de opleidingsstructuur die leidt tot een graad en diploma. Het onderwijssysteem kan van land tot land en van continent tot continent verschillen. Doorgaans is zo'n structuur opgebouwd in twee trappen ook wel niveaus of fasen genoemd: de initiële (bachelor) en de finale fase (master). Een derde trap (de hoogste) leidt tot het doctoraat (dr. of Ph.D). In alle landen behoort de masteropleiding tot het academisch onderwijs. Academisch onderwijs wordt verstrekt aan een universiteit. Dat is de internationale regel. In België bestaat er een uitzondering op die gangbare regel. Dat maakt een 'vertaling' van de opleiding bijzonder moeilijk. Die onhoudbare toestand vraagt om een dringende oplossing. In de Vlaamse Gemeenschap wordt de graad van master voor industrieel ingenieurs uitgereikt door een hogeschool in een associatieverband met één universiteit. De studieduur voor industrieel ingenieur bedraagt op dit ogenblik 4 jaar. De bachelorgraad voor industrieel ingenieurs is een academische graad. Die graad wordt uitgereikt door een hogeschool die lid is van een associatie. Naast de academische graad van bachelor en master bestaat in ons land ook de graad van professionele bachelor. Die wordt uitgereikt in het hoger professioneel onderwijs (de vroegere 'graduaatsopleidingen'). De opleiding tot professionele bachelor behoort niet tot het academisch onderwijs. Er bestaan geen professionele masters. In de Franse Gemeenschap wordt de graad van master voor industrieel ingenieurs uitgereikt door autonome hogeronderwijsinstellingen. Er zijn er 11 in totaal. De Franse Gemeenschap kent geen associaties van hogescholen met één universiteit, wel bestaan er samenwerkingsverbanden. De studieduur voor industrieel ingenieur bedraagt in Wallonië 5 jaar (3+2). Dat leidt tot de graad van respectievelijk bachelor (bachelier ) en sciences industrielles (eerste fase van 3 jaar)

Iemand kan zich slechts een bepaalde titel toe-eigenen indien zij of hij het diploma heeft verworven waarmee bevestigd wordt dat de overeenkomstige graad werd behaald. Sinds de invoering van het bachelor-masterstelsel in het academiejaar 2004-2005 wordt de leerstof aan hogescholen en universiteiten verdeeld in opleidingsonderdelen. Voor elk opleidingsonderdeel wordt geschat hoeveel uren een gemiddelde student nodig heeft om het leerdoel te behalen. Dat wordt omgezet in studiepunten. Eén studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren studietijd: hoorcolleges, projectwerk, labo-oefeningen, zelfstudie, voorbereiden en afleggen van examens, enz. In principe geldt voor alle hoger onderwijs in Europa het ECTS of 'European credit transfert system', dat een overdracht of cumulatie van studiepunten mogelijk maakt. Eén studiejaar komt overeen met een studieomvang van 60 studiepunten of een werkbelasting (studietijd) van 1.500 tot 1.800 uren.

Het Angelsaksisch onderwijssysteem In de Angelsaksische landen handhaaft men sinds 1972 het 'bachelor-master'-systeem. Het Angelsaksisch model geldt onder meer ook in Amerika, Nieuw-Zeeland en Australië. Bij het begin van de jaren negentig werd het ook ingevoerd in Rusland, Azië, India en Japan. In de Angelsaksische landen bedraagt de studieduur voor een bachelor doorgaans 4 jaar, voor een master 1 jaar.

Harmoniseren van de opleidingen in Europa De Sorbonne-verklaring van 25 mei 1998, die geconcretiseerd werd in de Bologna-verklaring van 19 juni 1999, beoogt een harmonisering van de onderwijssystemen in Europa. De invoering van de 'bachelor-master'-structuur is door de meeste Europese landen aanvaard. Dat wil nog niet zeggen dat de structuur reeds overal is toegepast. Sommige landen houden nog steeds vast aan hun oud model en voegden enkel de namen 'bachelor' en 'master' toe aan de oude opleidingen. Dat geldt onder meer voor het Verenigd Koninkrijk en voor sommige opleidingen in Frankrijk, Italië, Spanje, Griekenland, enz.

Principes van de Bologna-verklaring De Bologna-verklaring is een beginselverklaring die het scheppen van één Europese ruimte voor het hoger onderwijs op het oog heeft. Ze werd op 19 juni 1999 reeds ondertekend door 29 Europese ministers. De Bologna-verklaring laat de landen nochtans vrij om het beginsel van de bachelor-master-structuur in een nationale wet (of een decreet) om te zetten. In de Vlaamse Gemeenschap resulteerde de Bologna-verklaring in het decreet van 4 april 2003. De Franse Gemeenschap kent een gelijkaardig decreet (31 maart 2004), dat echter op enkele punten verschilt van het Vlaams decreet. Zo kent men in de Franse Gemeenschap geen associaties van hogescholen met één universiteit, geen accrediteringsorgaan en is de studieduur voor industrieel ingenieur niet dezelfde als in de Vlaamse Gemeenschap. Het principe van de Bologna-verklaring is tweevoudig: enerzijds zoveel mogelijk Europeanen betrekken bij de kennismaatschappij en anderzijds de mobiliteit bevorderen. Dat laatste wordt betracht door: vergelijkbare graden en diploma's (bachelor-master) in te voeren;
studiepunten (credits) over te dragen;
studenten en docenten uit te wisselen;
de samenwerking tussen opleidingsinstituten te bevorderen;
onafhankelijke kwaliteitscontroles en accreditatieorganen in te stellen.


Voor Vlaanderen gebeurt de accreditering, dat is de formele erkenning van een opleiding, door het NVAO (NederlandsVlaams accrediteringsorgaan). Om de voortgang van het Bologna-proces te bespreken komen de ministers of hun afgevaardigden tweejaarlijks bijeen: Praag, Berlijn en het Noorse Bergen (mei 2005). 46 landen of regio's ondertekenden inmiddels de Bologna-verklaring (waaronder alle landen van de EU).

Wetenschap, 'exacte' wetenschap en toegepaste wetenschap Met de evolutie en de versnelling van de wetenschappelijke en technische ontwikkeling evolueerde ook de opvatting over wat de wetenschap inhoudt. In die context krijgen de toegepaste wetenschappen een gedefinieerde plaats. Dat is belangrijk voor de verklaring van de naamgeving 'MSc in de toegepaste ingenieurswetenschappen'.

Wetenschap in het algemeen Onder wetenschap verstaan we een menselijke bedrijvigheid die erop gericht is om tot een gesystematiseerde en betrouwbare kennis te komen. Die fundamentele elementen kenmerken de opleiding van ingenieurs. Kennis die niet is gesystematiseerd of vatbaar is voor 'controle', kan niet als wetenschappelijk worden beschouwd. Traditioneel deelt men de wetenschappen in twee grote groepen in: de formele of deductieve wetenschappen (voorbeeld: logica en wiskunde) en de ervaringswetenschappen, ook wel eens empirische of inductieve wetenschappen genoemd. De formele wetenschap beperkt zich tot het onderzoek naar en het gebruik van een aantal denkwetten. Ze maakt logische afleidingen van stellingen uit axioma's volgens vooraf vastgelegde regels. Bij de ervaringswetenschap gaat men ervan uit dat betrouwbare kennis over de werkelijkheid slechts bereikbaar is door een beroep te doen op ervaring. Voorbeelden van ervaringswetenschappen zijn de natuurwetenschappen (natuurkunde, scheikunde, biologie, geologie…), de gedragswetenschappen of sociale wetenschappen ook menswetenschappen of humane wetenschappen genoemd (psychologie, sociologie, economie..), de cultuurwetenschappen (kunst, literatuur, rechtswetenschappen, geschiedenis,…).

'Science' De industrieel ingenieur is een master in de toegepaste ingenieurswetenschappen Uit een onderzoek van de Vlaamse Ingenieurskamer is gebleken dat 70 procent van de industrieel ingenieurs tewerkgesteld is in de industrie, 13 procent in de openbare diensten, 9 procent werkt als zelfstandige, 8 procent is tewerkgesteld in het secundair en hoger onderwijs. Industrieel ingenieurs treft men dus aan in een grote diversiteit van arbeidsdomeinen. Het profiel van een industrieel ingenieur houdt overwegend verband met de oplossing van technische problemen, uiteraard ook met organisatorische, sociale en managementactiviteiten. De functies die de industrieel ingenieur uitoefent zijn voornamelijk toepassingsgericht. Het arbeidsveld van de industrieel ingenieur moet volgens de VIK ondubbelzinnig weergegeven worden in de benaming van de graad en het diploma. Daarom opteert de VIK voor MSc in de toegepaste ingenieurswetenschappen of MSc in de toegepaste bio-ingenieurswetenschappen (MSc in applied engineering of MSc in applied biological engineering).

Het Angelsaksische woord 'science' is afkomstig van het Latijn 'scientia' wat 'kennis' betekent. Het Nederlandse woord 'wetenschap' stamt uit 1300 en is afkomstig van het Germaans. Het Franse woord 'science' werd oorspronkelijk in de filologie gebruikt, de taal- en tekstuitleg die samenging met de cultuurgeschiedenis van de volken.

'Exacte' wetenschappen Natuurwetenschappen worden samen met de wiskunde soms 'exacte' wetenschappen genoemd. Dat is geen goede benaming. Alle wetenschappen moeten immers streven naar exactheid, wat wil zeggen dat ze een ondubbelzinnige taal dienen te gebruiken.

Toegepaste wetenschappen De toegepaste wetenschappen omvatten de studierichtingen die als doel hebben een probleem op te lossen. De term wordt gebruikt als tegenhanger van de 'zuivere' wetenschappen die enkel als doel hebben de eigen kennis te vergroten.

Zo staat 'toegepaste taalkunde', zoals tolken en vertalen, tegenover zuivere (onderzoekende) taalwetenschap. Vanuit de fundamentele doelstelling van de opleiding van de industrieel ingenieurs (toepassingsgerichtheid) hoort de opleiding volgens de VIK thuis onder de toegepaste ingenieurswetenschappen. In Vlaanderen was tot voor 2005 de faculteit der 'toegepaste wetenschappen' de faculteit die burgerlijk ingenieurs opleidde. Sindsdien heet die faculteit 'Faculteit Ingenieurswetenschappen'. Het onderscheid in de benaming voor industrieel en burgerlijk ingenieurs accentueert eveneens de complementariteit van de twee soorten ingenieurs in ons land.

Samenvatting De VIK opteert voor de toepassing van de hiernavolgende titulatuur die nationaal en internationaal de herkenbaarheid inhoudt van het ingenieurswezen, het studieniveau, de specificatie van de graad, de aard van het ingenieurswezen en de onderwijsinstelling. 1. Herkenbaarheid van het ingenieurswezen (beroep) In het Nederlandstalig en Franstalig concept van de titulatuur moet voor de industrieel ingenieur de titel 'industrieel ingenieur' (ingénieur industriel) en voor de burgerlijk ingenieur de titel 'ingenieur' (ingénieur) voorkomen.

Alfa-, beta- en gammawetenschappen Sinds de Verlichting - de periode van circa 1650 tot aan de Franse Revolutie, eind 18de eeuw - werd de wetenschap ingedeeld in alfa-, beta-, en gammawetenschap. Dat is een 'kunstmatige' indeling met een geschiedkundige achtergrond. Oorspronkelijk beperkte het domein van de wetenschappen zich immers tot de filosofie, de theologie, de taal en de geschiedeniswetenschappen. Die eerste categorie noemde men alfawetenschappen. Rond 1670 zag een nieuwe categorie van wetenschap het daglicht: de natuurwetenschappen, toen nog algemeen aangeduid als 'exacte wetenschappen' of ook al eens als 'positieve' wetenschappen. Daarmee bedoelde men die wetenschappen die op gegevens en feiten berusten (ervaringswetenschappen). De 'positieve' wetenschappen stonden tegenover de 'speculatieve' wetenschappen, die op bespiegelingen berusten. Ter onderscheid van de eerste categorie noemde men de tweede categorie de betawetenschappen. Een derde groep - de menswetenschappen - catalogeerde men als gammawetenschappen. Die indeling is verouderd en wordt enkel nog in Nederland gebruikt. Aan de Nederlandse universiteiten geraakt men het er overigens niet over eens welke opleiding in welke categorie eigenlijk thuishoort. Overigens heeft men onlangs in Nederland een vierde categorie bij gekregen: de omegawetenschappen, waarmee men alleen maar het Grieks alfabet alle eer aandoet.

2. Herkenbaarheid van het studieniveau (graad) en specificatie van de graad. Voor de ir.'s en Ing.'s is dit master of science (master en sciences) Afgekort als MSc

3. Herkenbaarheid van de aard van het ingenieurswezen. 3.1 Nederlands: Ing. MSc in de toegepaste ingenieurswetenschappen of in de toegepaste bio-ingenieurswetenschappen. (MSc in applied engineering of MSc in applied biological engineering). Die benaming kan worden gevolgd door de kwalificatie van de studies. ir. MSc in de ingenieurswetenschappen (de Nederlandse afkorting voor burgerlijk ingenieur schrijven we met een kleine 'i') Voorbeeld: Ing. Robert Jansssens MSc ir. Bart Vanhove MSc 3.2 Frans: Ing. master en sciences de l'ingénieur industriel

De strijd om de indeling van de wetenschapscategorieën heeft echter een betekenis. De Verlichting - een naam die wordt gebruikt voor een politieke en filosofische beweging - wijzigde immers grondig de heersende opvattingen over politiek, filosofie, wetenschap en religie in de westerse wereld. De aanhangers van de Verlichting, die vooral in West-Europa voorkwamen, zorgden ervoor dat de betawetenschappen - waaronder de opleidingen voor ingenieurs! - aanzien verwierven. Ze gingen ervan uit dat de wetenschap niet langer kon worden gebaseerd op wat kerkelijke autoriteiten de mens voorhielden. Vele aanhangers van de Verlichting, onder wie veel ingenieurs, hebben hun ideeën met hun leven moeten bekopen. De aanhangers van de Verlichting waren ook degenen die geloofden in geleidelijke hervorming en vooruitgang, die gesteund was op wetenschappelijke kennis. De wetenschappelijke kennis van de ingenieurs lag mede aan de basis van de technische vooruitgang. De kerkelijke autoriteiten beschouwden hen als revolutionairen, maar dan in de negatieve betekenis van het woord. De huidige ontwikkeling van de wetenschap en de techniek is in wezen een permanente Verlichting, die men soms als de postverlichting aanduidt.

Ir. master en sciences de l'ingénieur (de Franse afkorting voor burgerlijk ingenieur schrijven we met een hoofdletter 'I') Voorbeeld: Ing. Jean Dupont MSc Ir. Louis Dufour MSc

4. Herkenbaarheid van de onderwijsinstelling. De Vlaamse industrieel ingenieur studeerde aan een geassocieerde faculteit van een universiteit of aan een university college

Eindredactie: Ing. Noël LAGAST MSc Hoofdredacteur I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

KALENDER 2006

WAASLAND

ZUID-WEST-VLAANDEREN 04-09-2006 09-09-2006 16-09-2006 16-10-2006 10-12-2006

Bezoek Barco, Kuurne, 18.30 uur Bezoek Rijsel Adventure day, Zwevegem Bestuursvergadering, Belfort, Kortrijk, 20.00 uur VIK-Happening, CC Guldenberg, Wevelgem, 19.30 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

MECHELEN Van analoge naar digitale fotografie vrijdag 6 oktober 2006 Verdwijnt de film als beelddrager? Fabriceert en verkoopt men binnen afzienbare tijd alleen nog digitale fototoestellen? Een inleiding tot algemene fotografie en de overstap naar digitale fotografie: een lezing van de VIK-afdeling Mechelen biedt u een uitvoerige uiteenzetting.

• PROGRAMMA 19.00 uur: ontvangst van de deelnemers 19.30 uur: eerste deel: Fototechnisch gedeelte door Ing. Karel Vercauteren 21.00 uur: pauze 21.30 uur: de digitale overgang, door Ing. Hugo Claes 22.45 uur: vragen uit het publiek 23.00 uur: einde

Heirbrugmolen in Lokeren zondag 17 september 2006 De Heirbrugmolen, een stenen bovenkruier, waarbij de hele kap naar de wind wordt gedraaid, dateert uit 1873. De molen is de laatste van 47 molens die ooit op het grondgebied van Lokeren, Eksaarde en Daknam stonden. De Heirbrugmolen heeft van 1873 gefunctioneerd als korenwindmolen tot een woeste storm het dak en de wieken van de molen rukte in de nacht van 14 op 15 november 1940. Molenaar Paul Van Lierde moest vanuit zijn ziekbed machteloos toezien, want niemand kon de molen, die tegen de wind in gedraaid stond, in de juiste richting kruien. Van dan af geraakte de molen in verval. De molenaar had nog het lumineuze idee om het dak van de molen dicht te betonneren, waardoor het houtwerk beschermd werd tegen indringend regenwater. De molen werd grondig gerestaureerd en is sinds 2002 weer maalvaardig. Een wet van 17 november 1993 bepaalt dat er minstens eenmaal per maand moet worden gemalen. De molenaar, Maria De Rooze, zal voor ons malen en met de 2 molenroeden met zeilen met een lengte van 25 meter een stukje erfgoed in beweging brengen.

• PRAKTISCH Plaats: Heirbrugstraat 160-162, Lokeren. Datum: zondag 17 september 2006 om 14.00 uur. Kostprijs: gratis voor VIK-leden; niet-leden betalen 5 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: BBWLD10906.

• PRAKTISCH Plaats:Technopolis Mechelen. Datum: vrijdag 6 oktober 2006 om 19.00 uur. Kostprijs: 5 euro voor VIK-leden; niet-leden betalen 10 euro. Bedrag te betalen op rekening nr. 405-0106331-50 van de VIKafdeling Mechelen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 01/10/2006. Referte: VOMLN11006.

KALENDER 2006

MECHELEN

KALENDER 2006

WAASLAND

17-09-2006 16-11-2006 23-11-2006 21-01-2007

Bezoek Heirbrugmolen, Lokeren, 14.00 uur Lezing presentatietechnieken Lezing Electromat Domotica & Gebouwenbeheer Nieuwjaarsconcert- en aperitief, Gent, 10.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

06-10-2006 Lezing: van analoge naar digitale fotografie, Technopolis, Mechelen, 19.00 uur

LIMBURG

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

KALENDER 2006

LIMBURG

ANTWERPEN KALENDER 2006

ANTWERPEN

21-11-2006 Symposium: Networking for life

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

15/7 - 4/8/2006 Reis naar Alaska 28-09-2006 Bezoek Marmorith, Houthalen, 14.00 uur 14-10-2006 VIK-gala, mergelgrotten, Kanne 21-11-2006 Lezing Kyoto-akkoorden, Hasselt, 20.00 uur 13-01-2007 Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs, 19.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten JUNI / JULI 2006

29

I-mag

Netwerk

NIEUWS afdelingen v/d

LEUVEN-HAGELAND Gastronomisch weekend van 24 tot 26 november 2006 VIK-afdeling Leuven-Hageland biedt u een gastronomisch weekend aan in hotel-restaurant Les Ondes in Nadrin: lekker eten en volop genieten van wat deze prachtige streek te bieden heeft. Een driegangendiner op vrijdag. Ontbijt, een mooie wandeling, lunch, een bezoek aan het ijzermuseum in Saint-Hubert en een gastronomische maaltijd op zaterdag en tot slot een wandeling na het ontbijt en voor de lunch op zondag. Een gastronomisch weekend om u tegen te zeggen.

• PRAKTISCH Plaats: Les Ondes, Rue de la Villa Romaine 21, Nadrin aan de Ourthe. Datum: vrijdag 24 tot zondag 26 november 2006 vanaf 19.00 uur. Kostprijs: 240 euro per persoon (2 overnachtingen, ontbijt op zaterdag en zondag, 2 gastronomische diners, 2 lunches, bezoek aan ijzermuseum en aangepaste wijnen inbegrepen). Reistijd vanuit Leuven: ongeveer anderhalf uur. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: SALVN11106.

Wandeling in het natuurgebied “De Doode Bemde” te Heverlee

2. Didactische rondleiding op de hoeve: 2,00 euro per persoon voor VIK-leden, hun partners en kinderen; voor niet-leden 3,00 euro per persoon - inschrijving gewenst. 3. Gelieve zeker in te schrijven voor het diner in de Berenhoed - driegangenmenu vis of vlees voor 37,50 euro zonder dranken - dranken ter plaatse te regelen - verplichte inschrijving met vermelding vis of vlees. Na inschrijving dient het bedrag gestort te worden op rekeningnummer 431-0647591-86 van de VIK-Afdeling LeuvenHageland met vermelding van “Wandeling Doode Bemde voor … personen + ... kinderen”./ diner …personen - …vis + …vlees Nuttig: wandeling niet geschikt voor buggy's of rolstoelen; geen huisdieren meebrengen; hoge laarzen, paraplu en regenkledij zijn wenselijk. Liefhebbers brengen hun verrekijker mee voor vogelobservatie. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat vóór 15 september 2006. Referte: SALVN11006.

KALENDER 2006

LEUVEN-HAGELAND 07-10-2006 Wandeling met picknick in de Doode Bemde, Neerijse, 14.00 uur 24/11-26/11/06 Gastronomisch weekend, Les Ondes, Nadrin 01-12-2006 Bezoek Tiense suikerraffinaderij, Tienen, 14.30 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

zaterdag 7 oktober 2006 In het midden van de verstedelijkte as Leuven-Brussel strekt zich in de vallei van de Dijle het prachtige natuurgebied “De Doode Bemde” uit. Al sinds 1980 neemt de natuurvereniging “de vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud” dit 230 ha grote natuurgebied in bescherming. Op zaterdag 7 oktober 2006 spreken we in de vroege namiddag af aan de kerk van Neerijse voor een wandeling in één van de mooiste plekjes die het natuurgebied kan tonen. Om 14 uur beginnen we aan een wandeling van 4 km. Na de wandeling gaan we naar het didactisch landbouwbedrijf “Hof ter Vaeren” in Huldenberg, waar we ons kunnen ontspannen en even napraten bij een pannenkoek of een frisdrank. Wie dat wil, kan een geleid bezoek brengen aan het landbouwbedrijf. Later op de avond volgt een uitstekende maaltijd met aangepaste wijnen in het restaurant Berenhoed in Neerijse.

• PRAKTISCH Plaats: kerk van Neerijse (De Doode Bemde is bereikbaar vanuit Leuven via Heverlee (N25 richting Namen), rechts in Blanden richting domein Zoet Water en dan links richting Sint-Joris-Weert om daar richting Neerijse te volgen) Datum: zaterdag 7 oktober 2003 om 14.00 uur. Kostprijs: 1. Wandeling Doode Bemde gratis.

I-mag

30

JUNI / JULI 2006

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE KALENDER 2006

BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE 22-09-2006: Algemene ledenvergadering en wijnproeverij, Sint-Pieters-Leeuw, 19.00 uur 28-10-2006 Bezoek Geuzebrouwerij "Drie fonteinen", Beersel, 20.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

OOST-VLAANDEREN KALENDER 2006

OOST-VLAANDEREN 30/09 - 01/10/2006 VIK-Sailing 11-11-2006 Banket, Drongen, 19.30 uur 21-01-2007 Nieuwjaarsconcert- en aperitief, Gent, 10.00 uur

Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Netwerk

Het werk achter de schermen van de VIK WOMMELGEM. De voorbije maanden stelden we

Greet Vanheuckelom staat in voor de boekhouding, de facturatie en de personeelsadministratie. Greet is ook verantwoordelijk voor aankoop en voorraadbeheer.

u elke keer een dienst van de VIK voor. Wat kan de VIK precies voor u betekenen en welke mensen, welke gezichten zitten er aan de andere kant van de lijn? Welke taken hebben ze en waar houden ze zich zoal mee bezig. Van december tot mei

Greet Vanheuckelom

kreeg u zo elke keer een beeld van wat de VIK voor u zoal kan doen.

Samantha Whitehead en Katrien Godrie staan in voor de administratieve ondersteuning en het onthaal van de bezoekers. Zij beheren het adressenbestand, de ledenadministratie en het ledenbestand. Katrien Godrie is momenteel in bevallingsrust en wordt tot het jaareinde vervangen door Ann Uyttenhove, die haar taken overneemt.

In dit laatste stuk sluiten we af met de mensen, zonder wie het allemaal niet zou draaien, zoals het

Samantha Whitehead Katrien Godrie

moet draaien. Samantha Whitehead,

Katrien

En - last but not least - is er Hugo Daans. Hugo is de huisbewaarder aan de Herentalsebaan in Wommelgem. Hij zorgt ervoor dat het VIK-huis beheerd wordt zoals het hoort en dat het open is, als het open hoort te zijn en gesloten, als het gesloten hoort te zijn.

Godrie, Ann Uyttenhove, Greet, Samantha, Katrien, Ann en Hugo zijn vaak de werkers op de achtergrond. Hun werk zit misschien iets minder in het licht van de schijnwerpers, maar het is levensnoodzakelijk om een organisatie, zoals de VIK, vlot en soepel te laten werken.

Greet Vanheuckelom en Hugo Daans bieden de nodige ondersteuning en zij zorgen er zo voor dat alles gesmeerd loopt bij de

Ann Uyttenhove Hugo Daans

VIK.

Luc VANDER ELST

Een schip dat naar de horizon vaart verdwijnt niet we zien het alleen niet meer.

Met grote droefenis melden wij het onverwachte overlijden van Ing. Guido Van Hooydonck op maandag 12 juni 2006. Guido was 64 jaar en was binnen de Vlaamse Ingenieurskamer een enthousiaste en toegewijde cursusbegeleider voor zowel de eerste als de huidige promotie van de Fellow in gerechtelijke expertise. Wij wensen zijn familie onze innige deelneming te betuigen bij dit te vroege afscheid.

I-mag

32

JUNI / JULI 2006

Netwerk

Naar de kern van het debat Gaston Meskens filosofeert over kernenergie

BRUSSEL. “Er is nood aan een breed maatschappelijk debat over kernenergie.” Die stelling poneerde Gaston Meskens op een debat over de materie bij deBuren, het Vlaams-Nederlands huis in het hartje van Brussel. Het bewuste debat kaderde in de reeks 'Homo universalis', waarin telkens een wetenschapper en een kunstenaar elkaar beschaafd in de haren mogen vliegen rond een bepaald thema. Bedoeling is om het grensgebied tussen wetenschap en kunst te bevoelen en op zoek te gaan naar wat die twee disciplines bindt dan wel scheidt. Het debat over kernenergie beloofde best wel enkele boeiende intellectuele explosies. Meskens, die zelf kernfysicus is en onderzoek doet voor het Belgisch studiecentrum voor kernenergie (SCK) in Mol, kreeg immers Kader Abdolah tegenover zich. Abdolah is een gevierd Nederlands schrijver én van Iraanse afkomst. In het licht van de recente spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran beloofde zich een geanimeerd debat te ontvouwen. Toch bleef de verwachte woordenwisseling over kernenergie uit: het gesprek meanderde zich op vraag van Abdolah vooral een weg door een aantal boeiende algemeen-filosofische thema's. Daarvoor had Meskens wel zijn visie op kernenergie gegeven. Hij verduidelijkte in eerste instantie dat het studiecentrum voor kernenergie niet beschouwd moet

worden als een lobbygroep. “We vormen eerder een denktank waarin verschillende opinies over kernenergie samen op een eerlijke manier naar voeding voor het debat zoeken.”

Meskens verrast met een pleidooi tegen de berging van kernafval

Berging Debat is cruciaal in deze materie, vindt Meskens. En daar wringt net het schoentje bij de uitstap uit de kernenergie, waartoe België overging. “Over de grond van de zaak spreek ik me niet uit. Maar politici laten te graag uitschijnen dat een grondig debat aan die beslissing voorafging. Dat is niet zo. De brede maatschappelijke discussie over de toekomst van kernenergie wordt nauwelijks gestimuleerd.”

Draagvlak De afwezigheid van een maatschappelijk draagvlak is geen exclusief Belgisch probleem. “Ook op wereldniveau wordt er te weinig nagedacht over hoe landen hun energiepakket best kunnen invullen. Omdat een en ander politiek erg gevoelig ligt, laten ook de Verenigde Naties na om hier een voortrekkersrol in te spelen.” Een van de cruciale problemen van kernenergie is het gevaarlijke karakter van kernafval. Meskens ziet twee facetten aan de kwestie. “Enerzijds is er het technische aspect. Dat is grotendeels opgelost. Kernafval diep onder de grond steken, in kleiGaston Meskens

lagen bijvoorbeeld, is een plausibele oplossing. Maar er is ook nog een sociale component. Daar rijst nog een fundamenteel probleem. We kunnen onmogelijk voorspellen hoe de sociale en politieke context zal evolueren in de toekomst. Wat als er een ander politiek regime komt? Wat als het discours over de gevaren van kernafval brutaal verschuift? Dat zijn zaken waar we vooralsnog geen uitsluitsel over kunnen geven om de simpele reden dat we niet gewoon zijn om in tijdschalen van duizend tot zelfs tienduizend jaar te denken. Want laat dat duidelijk wezen: als we over 'de toekomst' praten, gaat dat over zo'n termijn, niet over enkele generaties.”

JUNI / JULI 2006

Meskens verraste vervolgens met een pleidooi tegen de berging van kernafval. “Zoals ik al zei: we worden geconfronteerd met zeer grote tijdsschalen. We moeten érg ver vooruitdenken. Wel, de technologie zal in de toekomst ook niet stilstaan. Ik heb er alle vertrouwen in dat wetenschappelijke vooruitgang een oplossing voor het probleem zal genereren.” Het gevoeligste onderwerp in de hele discussie is ongetwijfeld de aanmaak van kernwapens. De grens tussen kernenergie en kernwapens is soms diffuus. Meskens: “Laten we er niet flauw over doen: er zijn geen grote geheimen meer. De informatie over hoe je een kernbom moet maken is overal consulteerbaar. Dat impliceert evenwel niet dat we nu paniekerig moeten gaan doen. Kernwapens vervaardigen blijft allesbehalve evident. Daarvoor moet men immers uranium verrijken. En dat is in principe controleerbaar. Voor de globale samenleving blijft het dus van wezenlijk belang om te blijven investeren in scherpzinnige, gedegen controles op kernwapens.” Jeroen MARIS Foto: Suzanne VREYS/deBuren 33

I-mag

Denktank

Industrieel ingenieurs doctoreren in de medische wetenschappen  Van onze hoofdredacteur ANTWERPEN. Reeds eind jaren zeventig was de mogelijkheid om te doctoreren voor industrieel ingenieurs een van de actiepunten van de Vlaamse Ingenieurskamer. De eerste doorbraak kwam er na het VIK-colloquium in 1981. Terwijl de meeste universiteiten toentertijd aarzelend of zelfs negatief stonden tegenover de mogelijkheid tot doctoreren voor industrieel ingenieurs, ondernam vooral prof. dr. Marc De Broe, faculteit geneeskunde, aan de Universiteit Antwerpen (UA) daartoe de eerste stappen. Later kwam er ook belangstelling van andere Vlaamse universiteiten, zij het schoorvoetend. De houding van de Vlaamse universiteiten deed heel wat industrieel ingenieurs voor een doctoraat naar buitenlandse universiteiten uitwijken: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland. In de Franse Gemeenschap, onder meer aan de universiteit van Luik, was doctoreren voor industrieel ingenieurs mogelijk. Inmiddels is er heel wat veranderd: meer industrieel ingenieurs zien het

en hun promotor prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc aan het woord. We zochten hen op aan de UA. Geert behaalde de graad van doctor aan de universiteit van Leiden, Steven ontving de graad van doctor in de medische wetenschappen aan de universiteit van Antwerpen. Eerder belichtten we in I-mag het doctoraat in de medische wetenschappen van dr. Ing. Patrick D'Haese MSc (1988), dr. Ing. Glen Van Landeghem MSc (1998) en dr. Ing. Peter Deman MSc (2004). Ook andere voorbeelden van doctoreren voor industrieel ingenieurs kwamen in voorbije uitgaven van I-mag aan bod.

nut in van een doctoraat, het aantal dat doctoreerde steeg in de laatste decennia fors en het onderwerp doctoreren voor industrieel ingenieurs werd breed bespreekbaar bij onze Vlaamse universiteiten. Het verhaal dat doctoreren niet weggelegd is voor industrieel ingenieurs, behoort definitief tot de geschiedenis.

Te weinig bekend

Wie is wie ? Studenten industrieel ingenieur worden te weinig geïnformeerd over de mogelijkheden om te doctoreren.

Doctoreren is - eenvoudig geformuleerd een doorgedreven vorm van wetenschappelijke specialisering rond een bepaald Dat er tot op heden slechts relatief weinig onderwerp. Doctoreren voor industrieel industrieel ingenieurs een doctoraat ingenieurs is momenteel niet alleen behaalden, moet niet enkel en alleen wormogelijk aan een faculteit ingenieursweden toegeschreven aan het gebrek aan tenschappen, maar belangstelling vanweevenzeer aan de faculge de universiteiten. teiten wetenschappen, "Motivatie, kritische Ook binnen de hogebiomedische wetenreflectie, doorzetting en scholen bestaan er schappen, geneeskuneen dosis gezond verstand nog steeds veel misde en andere. zijn belangrijke elementen vattingen en worden Omdat voorbeelden om te doctoreren." de studenten industrimeer zeggen dan eel ingenieur te weinig bespiegelingen over geïnformeerd over de het doctoreren zelf, laten we in I-mag juiste toedracht van en de mogelijkheden regelmatig collega's aan het woord die tot het doctoreren. Mede daardoor komen hebben gedoctoreerd. veel potentiële kandidaten niet aan hun In deze I-mag zijn dr. Ing. Geert Behets trekken en zetten ze nooit de eerste stap MSc , dr. Ing. Steven Verberckmoes MSc naar een wetenschappelijke loopbaan.

I-mag

34

JUNI / JULI 2006

Collega Geert Behets (°1969 - Leuven) deed zijn middelbare studies aan het Sint-Albertuscollege in Haasrode. Van jongs af aan had hij belangstelling voor techniek en wetenschap. In 1992 behaalde hij de graad en het diploma van industrieel ingenieur in de chemie, optie biochemie aan het De Nayerinstituut in Sint-Katelijne-Waver. Geert behoorde tot de voorlaatste lichting van de verplichte legerdienst en voor die legerdienst werkte hij zes maanden bij Eurogenetics in Tessenderlo, het biotechbedrijf, waar hij zijn eindwerk maakte. Na zijn legerdienst was hij zeven maanden op zoek naar werk. Hij solliciteerde op een vacature bij de dienst nefrologiehypertensie van de UA die destijds onder de leiding stond van prof. dr. Marc De Broe en onder wiens promotorschap ook Ing. Patrick D'Haese MSc een aantal jaar voordien zijn doctoraatsonderzoek uitvoerde. Prof. em. Marc De Broe behoort tot de pioniers die het doctoraat in de medische wetenschappen voor industrieel ingeni-

Denktank

eurs chemie-biochemie aanzwengelden. Hij ging inmiddels met pensioen, maar de intense onderzoeksgeest in zijn labo is gebleven en versterkt door een jong team van 16 onderzoekers onder leiding van prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc. Al vlug voelde Ing. Geert Behets MSc zich aangetrokken tot het wetenschappelijk onderzoek en de motivatie om te doctoreren volgde snel. “Motivatie, kritische reflectie, doorzetting en een dosis gezond verstand zijn belang-

rijke elementen om te doctoreren, aldus prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc. Nadat hij werd ingeschakeld in verschillende onderzoeksprojecten, begon Ing. Geert Behets MSc in 1999 samen prof. dr. Marc De Broe en prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc een belangrijk onderzoek naar de potentiële rol van een nieuw geneesmiddel op het botmetabolisme, wat uiteindelijk ook het onderwerp zou worden van zijn doctoraatsthesis. Nadien werd ook prof. dr. Freek de Wolff (Univer-

siteit Leiden) bereid gevonden als promotor van Geerts doctoraatsthesis op te treden. De verdediging van zijn proefschrift vond eind november 2005 plaats aan de universiteit van Leiden, “klokke 14.15 uur”, zoals het proefschrift vermeldt. Anders dan bij ons wordt men in Nederland “doctor aan een universiteit” zonder vermelding van de specialiteit waarin men doctoreert. Naar ons begrip is dr. Ing. Geert Behets MSc doctor in de medische wetenschappen.

Doctoraat van Ing. Geert Behets MSc Ing. Geert Behets MSc behaalde aan de universiteit van Leiden de graad van doctor met een proefschrift “Lanthanum carbonate and bone” (Lanthaancarbonaat en bot). In Nederland wordt niet de specificiteit van de doctorstitel weergegeven. Men doctoreert onder de algemene titel 'Doctor aan de universiteit van…' Ing. Geert Behets MSc deed zijn onderzoekswerk in het labo nefrologie-hypertensie van de Universiteit Antwerpen onder leiding van de promotoren prof. dr. Marc De Broe, prof dr. Ing. Patrick D'Haese MSc en prof. dr. Freek de Wolff. Hij begon zijn onderzoekswerk in 1999. Het proefschrift werd eind november 2005 in Leiden verdedigd. Het is in het Engels gesteld en bevat ruim 200 bladzijden en een uitgebreide referentielijst. Zijn onderzoek handelt over de effecten van lanthaancarbonaat op het bot bij nierfalen. De primaire functie van de nier is het instandhouden van de water- en elektrolytenbalans in het lichaam binnen een nauw interval, ondanks een zeer grote variatie aan voedsel- en drankinname. Daarnaast is de nier ook verantwoordelijk voor het instandhouden van een adequate mineraalhuishouding (voornamelijk calcium en fosfor) via de regulatie van de excretie van die elementen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat die processen en evenwichten bij nierfalen een belangrijke verstoring kunnen ondergaan. Enkele verstoringen kunnen met medicatie en/of dialysebehandeling worden gecorrigeerd. Een belangrijk probleem blijft de opstapeling van fosfor bij de patiënten. Fosfor wordt via - vooral eiwitrijke - voeding opgenomen en in normale omstandigheden via de nier uit het lichaam verwijderd. De behandeling met nierdialyse en/of een fosfaatarm dieet is in de meeste gevallen niet voldoende om de fosfaatbalans te herstellen. Vandaar dat in de klinische praktijk vaak fosfaatbinders

worden gebruikt. Die zullen het fosfor binden in maag en darm en zo de opname van fosfor in het lichaam afremmen. Maar de huidige fosfaatbinders hebben enkele belangrijke nevenwerkingen. Aluminiumhoudende fosfaatbinders zijn zeer effectief, maar kunnen leiden tot aluminiumintoxicatie, wat op zijn beurt weer aanleiding kan geven tot verstoring van het botmetabolisme of neurotoxiciteit. De tegenwoordig courant gebruikte calcium-zouten (calciumcarbonaat of -acetaat) zijn minder effectief en de hoge dosis die nodig is voor een efficiënte fosfaatbinding, geeft weer aanleiding tot een overmatige calcium-load bij de patiënten. Vandaar dat de zoektocht naar effectieve en veilige fosfaatbinders nog steeds volop aan de gang is. In-vitro- en in-vivo-onderzoek heeft aangetoond dat lanthaancarbonaat een mogelijk alternatieve fosfaatbinder is. Fysicochemisch heeft lanthaan enkele eigenschappen die vergelijkbaar zijn met calcium. De zeer geringe hoeveelheid lanthaan die wordt geabsorbeerd, wordt dan ook preferentieel opgestapeld in het bot, vooral bij langdurige behandelingen. In het verleden werden reeds belangrijke toxische effecten van aluminium aangetoond op het bot. Precies daarom is dit ook voor lanthaan een belangrijk onderzoeksgebied is. Ing. Geert Behets MSc onderzocht de mogelijke effecten van lanthaan op het bot bij een proefdiermodel. Ratten met chronische nierinsufficiëntie werden behandeld met hoge dosissen lanthaancarbonaat, waarna er werd gekeken naar de effecten daarvan op het botmetabolisme. Hij kon aantonen dat er bij ratten geen rechtstreeks toxisch effect was van lanthaan. Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met een farmaceutisch bedrijf dat het nieuwe geneesmiddel op de markt wil brengen. Dr. Ing. Geert Behets MSc omschrijft zijn onderzoek als een stukje van een compleet dossier dat de goedkeuring voor het op de markt brengen van het medicijn voorafgaat. De postdoc werkt nu aan de UA. NL

JUNI / JULI 2006

35

I-mag

Denktank

Onze collega's bewijzen dat industrieel ingenieurs met succes kunnen doctoreren.

Collega Steven Verberckmoes (°1975 Sint-Niklaas) studeerde na zijn ASO drie jaar aan het Technisch Instituut SintCarolus in Sint-Niklaas A2 richting scheikunde-laborant. In het laatste jaar van zijn A2-studies deed hij mee aan de Vlaamse Chemie Olympiade, een wedstrijd die jaarlijks leerlingen aanmoedigt tot meer belangstelling voor de chemie. Hij werd een van de laureaten. In 1993 besloot hij voor industrieel ingenieur te studeren. Toen hij zich wou inschrijven aan een hogeschool, vernam hij dat het slaagpercentage van TSO-leerlingen beduidend laag lag. Die reactie lokte bij hem een felle, maar stille tegenreactie uit. Hij kreeg de 'drive' te pakken en zou bewijzen wat hij waard was. Hij behaalde de graad en het diploma van industrieel ingenieur in de chemie, optie biochemie, met grote onderscheiding. Dat hij ook gemotiveerd was om te doctoreren, hield verband met de keuze van zijn eindwerk, waarbij prof. dr. Marc De Broe en prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc

vooraf de mogelijkheid boden om zijn onderzoek voort te zetten in de vorm van een doctoraat.

I-mag

JUNI / JULI 2006

36

master voor industrieel ingenieurs en een eventuele uitbreiding van de studieduur naar 5 jaar (3 + 2) daarvoor een oplossing. De VIK is een voorstander van de studieverlenging.

Predoctorale proef Wie wil doctoreren, moet niet alleen behoorlijke academische resultaten hebben behaald. Als doctoraatsstudent is ook het financiële plaatje heel belangrijk. Voor een doctoraat aan een Vlaamse universiteit is voor tweecycliafgestudeerden immers een predoctorale proef vereist. Met die predoctorale proef wil men nagaan of de kandidaat-doctorandus over de nodige onderzoeksvaardigheden en de nodige voorkennis beschikt om met redelijke kans op succes een doctoraat binnen een bepaalde periode te behalen. Op zich is daar niets verkeerds mee, ware het niet dat dit momenteel nog gepaard gaat met een aantal belangrijke problemen die de toegang tot het doctoraat sterk bemoeilijken. Vandaar ook dat een regularisatie zich opdringt. Misschien biedt de recente introductie van de graad van academische

"Een predoctorale proef met succes afleggen is geen waarborg dat de kandidaat ook een goede onderzoeker wordt." Zoals de situatie zich momenteel voordoet, is prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc geen voorstander van dergelijke predoctorale proef. “Wie een diploma van industrieel ingenieur heeft, moet direct met zijn doctoraatswerk aan de slag kunnen gaan. Wie eerst een door de universiteit opgelegd aantal studiepunten moet behalen door enkele cursussen te volgen, krijgt geen diploma of getuigschrift, zelfs niet als hij slaagt voor de cursussen. Gedurende die periode heeft de kandidaat bovendien geen inkomsten, tenzij zijn toekomstige promotor de kandidaat de toestemming geeft om de predoctorale proef te combineren met

Denktank

onderzoeksactiviteiten en hij daarvoor in de nodige financiering voorziet. Redelijkerwijs gebeurt dat slechts in enkele schaarse gevallen. Wie bovendien niet in de proef slaagt, houdt er soms een kater en een desillusie aan over. Een predoctorale proef met succes afleggen is overigens geen waarborg dat de kandidaat ook een goede onderzoeker wordt.” In die context is het van belang te vermelden dat universitair afgestudeerden directe toegang hebben tot om het even welk doctoraat, ongeacht hun afstudeerrichting.

Beurzen en doctoreren in Nederland Een origineel onderzoeksproject dat tot een doctoraat leidt, vergt een grote inzet

van de kandidaat. Een belangrijk aspect daarbij is de financiering van de weddelast en/of de werkingskosten met een onderzoeksbeurs. Er bestaan verschillende soorten van onderzoeksbeurzen. De belangrijkste zijn de beurzen vanuit het IWT of het FWO. Kandidaat-bursalen verdedigen mondeling hun projectvoorstel voor een college van externe deskundigen, dat begeleid wordt door een IWT-adviseur of de IWTbeurscoördinator. De gemiddelde slaagkans daarbij is ongeveer 30%. Na zijn predoctorale proef slaagde Ing. Steven Verberckmoes MSc in zijn IWT-examen en zo kon hij 4 jaar genieten van een IWTbeurs. Steven benadrukt dat een doctoraatsonderzoek in het verlengde van een eindejaarsthesis een zeer gunstige

invloed heeft op de slaagkansen voor een IWT-beurs. Bij collega Geert Behets lag de zaak anders. Hij werkte bij aanvang van zijn doctoraatsonderzoek al enkele jaren in het labo als industrieel ingenieur en was van mening dat een predoctorale proef geen meerwaarde kon bieden gezien de expertise die hij tijdens die periode in het onderzoeksdomein had opgedaan. Als dusdanig gaf hij er dan ook de voorkeur aan zijn doctoraatsthesis in België voor te bereiden in het labo van prof. dr. Marc De Broe en prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc, maar ze in Nederland te verdedigen, meer bepaald in Leiden. Voor de toelating tot het doctoraat is in Nederland een opleiding van minimaal 240 studiepunten nodig, ongeacht de afstudeerrichting.

Doctoraat van Ing. Steven Verberckmoes MSc Ing. Steven Verberckmoes MSc behaalde de graad van doctor in de medische wetenschappen aan de universiteit van Antwerpen (UA) op een proefschrift 'Effects of strontium on the in vitro bone formation. A multidisciplinary approach.' 'De invloed van strontium op de botvorming in vitro. Een multidisciplinaire benadering.' Hij deed zijn onderzoek in het labo nefrologie-hypertensie van de UA onder leiding van de promotoren prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc en prof. dr. Marc De Broe. Samen met zijn collega Ing. Geert Behets MSc werkte hij aan verschillende projecten aan het European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) in Grenoble, Frankrijk. De ESRF is een Europese faciliteit en huisvest de krachtigste X-stralenbron in Europa voor grootschalig toegepast X-stralenonderzoek in natuur- en scheikunde, de materiaaleigenschappen en de biowetenschappen. Steven begon zijn onderzoekswerk in 1998. Het proefschrift werd begin 2005 aan de UA verdedigd. Zijn onderzoek ging over de uiteenlopende effecten van strontium (Sr) op het bot. Sr is een scheikundig element - een spoorelement - met atoomnummer 38. Het heeft een aantal eigenschappen die sterk op die van calcium gelijken waardoor het net als calcium een botzoekend element is. In het verleden was al aangetoond dat Sr zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op het botmetabolisme. De onderzoeker maakte een onderscheid tussen dosisafhankelijk directe en indirecte effecten. In een voorafgaande studie had prof. dr. D'Haese bij nierdialysepatiënten met een osteomalacie, een botziekte getypeerd

door botverweking, een verhoogde strontiumbotconcentratie vastgesteld. Het doctoraat van een voorganger van Steven beschreef in de nierinsufficiënte rat het oorzakelijke verband tussen het toedienen van strontium en de ontwikkeling van osteomalacie. Bovendien werd vastgesteld dat strontium een complex dosisafhankelijk effect had, maar men kon weinig mechanistische besluiten trekken uit de studie. Ing. Steven Verberckmoes MSc heeft met zijn onderzoek enkele van die mechanismen proberen op te helderen. Door gebruik van celculturen onder strikt gecontroleerde condities (in vitro) ging hij de invloed na van bepaalde agentia (werkende middelen) op de cellen. Hierbij werden verschillende dosissen strontium toegediend aan primaire osteoblasten of cellen die het botweefsel opbouwen. Hij stelde vast dat bij het toedienen van lage dosissen voornamelijk de celfunctie werd aangetast, terwijl hoge dosissen de kalkvorming verhinderde. De resultaten die in vitro werden gevonden konden heel goed gerelateerd worden aan de eerder in vivo gevonden resultaten. De onderzoeker slaagde erin de complexe effecten van Sr op de osteoblast tot op een zekere hoogte te ontrafelen. Hij stelde diverse mechanismen voorop, die daarvoor verantwoordelijk zijn. Ing. Steven Verberckmoes MSc werkte bijna 7 jaar aan zijn doctoraat: van 1998 tot eind 2004. De postdoc werkt nu verder aan de UA aan het onderzoek. NL

JUNI / JULI 2006

37

I-mag

Denktank Hoewel er in Nederland geen predoctorale proef vereist is voor industrieel ingenieurs, zijn de voorwaarden tot verdediging van het proefschrift strenger dan die aan de Vlaamse universiteiten. Zo moet men in Nederland auteur zijn van minimaal 4 publicaties in 'peer' gereviseerde tijdschriften, daar waar er aan bv. de Universiteit Antwerpen slechts 2 publicaties vereist zijn.

Wetenschappelijke voldoening en verrijking Op een colloquium over doctoreren voor industrieel ingenieurs van de VIK in maart 1981 omschreef prof. dr. ir. Paul De Meester, de toenmalige decaan van de faculteit ingenieurswetenschappen van de K.U.Leuven, doctoreren als 'de hoogste proeve van zelfstandig wetenschappelijk werk, maar niet de kroon op het werk. De kroon op het werk is de loopbaan'. Hij pleitte toen voor een volledig wetenschappelijk ontplooien van de industrieel ingenieurs via het kanaal van het doctoreren. In de afgelopen kwarteeuw hebben

inmiddels heel wat industrieel ingenieurs een doctoraat behaald, zowel aan binnenlandse als aan buitenlandse universiteiten. “Industrieel ingenieurs die gemotiveerd zijn, een uitgesproken wetenschappelijke interesse en de 'drive' hebben, moeten doctoreren”, zegt prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc. Toch stelt hij vast dat er nog te weinig studenten industrieel ingenieurs weten wat doctoreren precies inhoudt. Daardoor gaat er een potentieel aan onderzoekers verloren voor Vlaanderen. Bekwame jongeren aanzetten en informeren om te doctoreren is volgens hem een belangrijke missie van de hogescholen. De collega's Ing. Behets MSc en Ing. Verberckmoes MSc ervaren het doctoreren als een persoonlijke verrijking die heel wat perspectieven en een interessante onderbouw biedt voor een verdere loopbaan, die niet noodzakelijk op het louter wetenschappelijk vlak hoeft te liggen. Zowel Geert als Steven verrichten beiden als post-doc momenteel verder onderzoek aan de UA onder leiding van prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc. Beiden zijn verant-

woordelijk voor de uitwerking van een of meerdere onderzoeksprojecten en de dagelijkse begeleiding van een aantal eindejaars- en doctoraatsstudenten. Met uitzondering van een enkel personeelslid wordt de weddenlast in het labo gefinancierd met externe fondsen, verworven via overheid en industrie. Een evolutie die zich in de toekomst zal doorzetten. Meer en meer wordt van universitaire onderzoekslaboratoria verwacht dat ze zelfbedruipend zijn. Prof. dr. Ing. Patrick D'Haese MSc beschouwt die evolutie als een nieuwe uitdaging. Zijn dagelijkse taak veranderde in de loop van de jaren dan ook geleidelijk van een zuivere onderzoeksfunctie naar een managementsfunctie, belast met allerlei taken van organisatorische en financiële aard. Om de kwaliteit van het onderzoek te verzekeren kan hij terugvallen op de wetenschappelijke ondersteuning van 4 post-docs, onder wie Geert en Steven. Langs deze weg feliciteert de VIK van harte de nieuwe doctorandi. Ing. Noël LAGAST MSc

HVAC (verwarming, koeling, ventilatie, industriële luchtbehandeling) Energiebeheer (EPB audits - recuperatie- & milieuvriendelijke systemen) Elektriciteit (HS & LS) - Brandbeveiliging - Liften - Domotica - GBS/BMS Sanitair - Sprinklersystemen - Hydraulische evacuatietechniek - HACCP audits Industriële technieken (Koeling - Automatisatie - Cryogene technieken) Projectmanagement hoogtechnologische gebouwen

Ingenieursbureau S&A bvba - Ambachtsweg 20 - 9820 Merelbeke Tel 09 329 87 75 - Fax 09 329 87 85 www.sabvba.com - [email protected]

I-mag

38

JUNI / JULI 2006

Denktank

Puzzelaar nr. 79

Gewichten wegen

Zes gewichten zijn in alle opzichten (inclusief kleur) gelijk aan elkaar, alleen zijn er drie zware en drie lichte. De drie zware wegen hetzelfde en de drie lichte wegen hetzelfde. Zoek voor elk uit wat het is in drie afzonderlijke wegingen op een balans. Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden gaan we ontvangen? Stuur uw oplossing vóór 15 augustus 2006 naar: Ing. Roland Mebis MSc, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen ([email protected]). Ing. Roland MEBIS MSc

Oplossing VIK-puzzelaar 77

Het vergiftigde glas

Vergiftigde glazen, een politiecommissaris en een professor wiskunde: een dodelijker cocktail is moeilijk denkbaar volgens Jan Doornaert. (Desondanks ontvingen we 9 juiste antwoorden) De meest efficiënte methode om een willekeurig aantal glazen met vloeistof te onderzoeken om één enkel glas met vergif te ontdekken, is een binaire methode. De glazen worden zo goed mogelijk in tweeën gedeeld. De ene helft wordt getest (door uit alle glazen iets te nemen en het mengsel te testen). Het gedeelte waarin het vergiftigde glas moet zitten wordt dan weer zo goed mogelijk gehalveerd en deze procedure wordt herhaald totdat het vergiftigde glas is gevonden. Als het aantal glazen tussen 100 en 128, inclusief 128, ligt, zijn er hoogstens zeven testen nodig. Van 129 tot 200 hoogstens acht. Het aantal 128 is het cruciale punt, omdat dit het enige getal tussen 100 en 200 is uit de verdubbelingsrij: 1,2,4,8,16,32,64, 128, 256,… Er moeten glazen in de hotelkeuken gestaan hebben, want alleen in dat geval (we weten immers dat het aantal tussen de 100 en 200 lag) zal het in eerste instantie testen van één enkel glas geen verschil maken bij het toepassen van de meest efficiënte procedure. Voor het testen van 129 glazen door halveren zouden acht testen nodig kunnen zijn. Maar als één enkel glas eerst getest wordt, zijn voor de overige 128 glazen hoogstens zeven testen nodig, zodat het totale aantal testen hetzelfde blijft. Nochtans heeft Edward Vanhove een bedenking. Hij schrijft: Het valt niet te ontkennen dat de professor in 't geniep een provisie ontving op de testen. Hij wist immers als geen ander dat zijn zogenaamd 'beste strategie' een niet geringe meerkost met zich brengt tegenover de échte 'beste strategie', de strategie waarbij je in alle situaties altijd test op een mengsel van de (eventueel afgeronde) helft van de glazen. Inderdaad is het te becijferen dat de verwachtingswaarde van het aantal testen (dat recht evenredig is met de kostprijs) voor de strategie van de professor 7,95 euro bedraagt. De verwachtingswaarde voor de strategie met de opsplitsing in tweeën (dichotomie) is

slechts 7,02 euro. De verklaring voor dat fenomeen ligt in het feit dat het bij de tweede strategie erg onwaarschijnlijk is dat het vergiftigde glas telkens weer in de grootste groep (eerst 65, dan 33, dan 17, enz.) zit. En alleen in dat onwaarschijnlijke geval heb je op het einde nog een extra (achtste) test nodig. De professor was er in het begin van overtuigd dat de onderzoekers niets van zijn 'duurdere' strategie zouden doorhebben. En mocht zijn bedenkelijk advies toch ter discussie gesteld worden, dan had hij nog steeds kunnen wegkomen met 'oei, daar had ik niet aan gedacht'. Zo zie je maar. Hebben de oplossing gevonden: Elie De Brauwer, Wetteren (18); Marc Maes (19); Johan Hallewaert, Geluwe (28); Jan Doornaert, Wondelgem (14); Edward Vanhove, Neeroeteren (3) De hoofdwinnaar: Theo Renckens, Rode Kruisstraat 8, 3930 Hamont (10) 3 winnaars op gelijke hoogte: Bart Laeremans, Kapellenlei 2, 2840 Rumst (6); Peter Vanhoef, Molenweg 129, 3680 Maaseik (12) en Theofiel Demets, Kluisstraat 16, 9940 Evergem (6) Theo ontvangt een boekenbon ter waarde van 25 euro; Bart, Peter en Theofiel ontvangen een boekenbon ter waarde van 8,50 euro. Proficiat! Ing. Roland MEBIS MSc JUNI / JULI 2006

39

I-mag

Denktank

Vind je persoonlijke fast forward-toets '100 loopbaanversnellers voor iedereen die vooruit wil' Op een luchtige manier presenteren twee consultants honderd loopbaanversnellers. Ze geven nuttig advies én zetten aan tot nadenken over je carrière. En over je leven. immers dat je zelf je loopbaan moet sturen. Dat vereist een visie op je carrière én op je leven. Wat wil je écht? Jij bepaalt de richting.

“Er zijn een heleboel dingen die we zouden weggooien als we niet bang waren dat anderen ze misschien zouden oprapen.” Met die oneliner van de Britse 24-karaats sarcast Oscar Wilde wordt de waarde van de beste instrumenten en de nieuwste informatie extra in de verf gezet. Ga voor het beste en gooi die troef niet te grabbel. Onderzoek wijst immers uit dat toppers - in management, in onderzoek, in sport,… - steevast de beste tools én informatie bezitten. Toppers speuren tot ze het beste materiaal hebben gevonden. Ze willen de nieuwste software. En ze delen niet of toch zeker niet meteen. Delen doen ze pas, als ze alweer voorsprong hebben genomen met nieuw materiaal of nieuwe informatie. Tegelijkertijd weven ze onverdroten hun web van relaties en informanten. Kortom, de knipoog met een duivels trekje van dandy Oscar Wilde hoort perfect thuis in een boek met de verleidelijke titel '100 loopbaanversnellers', een boek dat belooft om zowel praktische wenken als denkoefeningen te serveren aan de ambitieuze werknemers.

De auteurs hebben het weliswaar over 'versnellers', ze willen je zelfs helpen om je persoonlijke fast forward-toets te vinden, maar ze waarschuwen tegelijkertijd dat 'versnellen' geen synoniem is van 'haasten'. Ze waarschuwen: “Verwar versnellen niet met: alleen verticaal carrière maken, recepten om snel en steeds meer geld te verdienen, werken tot je erbij neervalt of uitsluitend de beste willen zijn.” De vraag wat je wilt, moet uitgebreid worden met wat je kunt. De echte top is slechts voor 2,5 procent van de mensen weggelegd. Daaronder is evenwel ook een boeiend leven en zelfs een rijke carrière mogelijk. Alleen mag je je dan niet blindstaren op het nec plus ultra. richte ontwikkeltrajecten voor professionals en organisaties op het snijvlak tussen persoonlijke en organisatieontwikkeling'. Sic. Misschien mogen we het gewoon over 'opleidingen of trainingen' hebben? Desnoods willen we zelfs nog meegaan met de term 'persoonlijk ontwikkelplan' (spreek uit: POP), waarmee de auteurs al heel wat ervaring hebben. Een POP staat voor een persoonlijk leerplan, bij voorkeur met een visie op lange termijn.

De honderd tips, aangevuld met achtergrondinformatie, werden verzameld door het Nederlands-Limburgse consultantduo Jos Arets en Vivian Heijnen. Arets is directeur van het kantoor Blue Note consultants in Maastricht, waar Heijnen manager is van 'het ontwikkelcentrum van Blue Note consultants performancege-

Gelukkig walmt uit het boek zelf niet dezelfde griezelige lucht van aangebrand consultancyjargon. Althans niet constant, want sporadisch verknoeien enkele passages met opgestapelde managementbegrippen en haast zweverige kanttekeningen wel even de zoektocht van de lezer die zijn carrière een duw in de juiste richting wil geven. Een andere kwaal spruit voort uit enkele ferme contradicties, hoewel we dat euvel de auteurs misschien juist niet mogen aanrekenen. Hun eerste tip luidt

I-mag

JUNI / JULI 2006

40

Toch blijven enkele contradicties overeind. Dat valt vooral op, wanneer het grijpen van kansen besproken wordt. Moet je geduld hebben en wachten tot zich een degelijke kans aanbiedt? Of moet je op alle mogelijkheden ingaan? Soms gaat het ook om een keuze tussen zekerheid en avontuur. In een van de vele getuigenissen raadt Danielle Boon, een Nederlandse alfabetiseringsadviseur voor de UNDP in Oost-Timor, aan: “Je moet af en toe eens een baan opzeggen om te bereiken wat je echt wilt.” Vreemd genoeg komt de brave repliek deze keer ook van de anders niet bepaald dociele Oscar Wilde: “Het is beter om een permanent inkomen te hebben, dan om fascinerend te zijn.” Mag er wat meer passie in je carrière?

Jos Arets & Vivian Heijnen, '100 loopbaanversnellers - Voor iedereen die vooruit wil'. Uitgeverij Academic Service, 17,95 euro. Luc DE DECKER

Denktank

VORMING

Masterclass VIK Certified® Fellow in Integraal

Onderhoudsmanagement 8ste promotie 2006-2007

Startdatum: vrijdag 8 september Onderhoud als kritische succesfactor Bedrijven beschouwen onderhoud niet langer als een pure kostenfactor, maar eerder als een kritische succesfactor in het streven naar hogere productiviteit. Daarom moet de onderhoudsafdeling niet alleen oog hebben voor de technische aspecten van haar opdracht, maar ook voor de organisatorische kant. De opwaardering van de onderhoudsfunctie betekent automatisch dat hogere eisen worden gesteld aan de maintenance manager. Daarom biedt deze opleiding tot Fellow in integraal onderhoudsmanagement een getrouwe weerspiegeling van de nieuwe denkbeelden rond onderhoud. Belangrijk is het woord 'integraal'. Het programma vertrekt namelijk vanuit een totaalvisie op de onderhoudsfunctie en haar relatie met de diverse afdelingen van het hele bedrijf. Praktijkvoorbeelden en casestudies verhogen de onmiddellijke bruikbaarheid van de opleiding. Een ideale opleiding dus voor kaderleden uit productieafdelingen die vorming en/of vervolmaking ambiëren op het vlak van onderhoudsmanagement.

De docenten werden zorgvuldig geselecteerd volgens hun expertise, hun pedagogische bekwaamheid en hun praktijkervaring. Bedrijven die 'excellent' mogen worden genoemd op het vlak van onderhoudsmanagement, bleken daarbij een ideale rekruteringsbodem.

• PRAKTISCH Plaats: Hogeschool Gent, Schoonmeerstraat 52, Gent. Tijdstip: gedurende twee semesters, telkens op vrijdag van 14.30 uur tot 17.30 uur en op zaterdag van 09.00 uur tot 12.00 uur. Tijdens de schoolvakanties worden de lessen onderbroken. Kostprijs: 3.510 euro voor VIK-leden, Amelior, KIVI-NIRIA 3.810 euro voor anderen. Voor meer informatie: Contacteer Sarah Veldkamp op 03 259 11 06 of via [email protected]

JUNI / JULI 2006

41

I-mag

t h c i z r e v o

Denktank

s u s cur

vanaf september 2006

Hydraulica Pneumatiek

Technologie Elektriciteit op de werf Betonherstellingen Bestek Legionella Pneumophila: beheersplan Praktijk van de geotechniek Betonbouw 2 Bruggenbouw Energie-efficiëntie Energieprestatierichtlijn in Vlaanderen Kostprijsberekening in de bouw Bekistingen en zichtbeton Rioolbeheer Kaaimuren en aanlegsteigers Regelen van geschillen in de bouwsector Betonbouw 3 Steigerwerken en stellingen Bitumen - asfalt: de link Betonbouw 2

2 volledige dagen in Antwerpen 4 avonden in Antwerpen 3 avonden in Antwerpen 2 avonden in Antwerpen 9 avonden in Antwerpen 6 avonden in Gent 5 avonden in Antwerpen 5 namiddagen in Antwerpen 2 avonden in Antwerpen 4 avonden in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen 6 namiddagen in Antwerpen 3 avonden in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen 6 avonden in Gent 3 avonden in Antwerpen 4 namiddagen in Antwerpen 6 avonden in Gent

18.09.06 02.10.06 05.10.06 09.10.06 10.10.06 11.10.06 06.11.06 07.11.06 13.11.06 23.11.06 07.12.06 02.02.07 05.02.07 06.02.07 07.02.07 26.02.07 06.03.07 05.09.07

2 volledige dagen in Antwerpen 3 avonden in Antwerpen 7 avonden in Antwerpen 5 namiddagen en avonden in Gent 1 dag in Antwerpen

18.09.06 11.10.06 08.11.06 16.01.07 26.03.07

5 avonden in Antwerpen 10 avonden in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen 5 namiddagen in Antwerpen 5 volledige dagen in Antwerpen 2 avonden in Antwerpen 10 avonden in Antwerpen

06.09.06 11.10.06 20.10.06 06.11.06 07.11.06 10.11.06 13.11.06 28.02.07

Matrijsontwikkeling Matrijsfabricage

21 avonden in Diepenbeek 21 avonden in Gent 4 avonden in Diepenbeek 4 avonden in Gent 4 avonden in Diepenbeek 5 avonden in Diepenbeek 5 avonden in Gent 6 avonden in Diepenbeek 6 avonden in Gent 6 avonden in Diepenbeek 6 avonden in Gent

02.10.06 03.10.06 02.10.06 03.10.06 11.10.06 06.11.06 07.11.06 08.01.07 09.01.07 05.03.07 06.03.07

I-mag

2 dagen in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 7 namiddagen in Antwerpen

17.10.06 15.02.07 15.03.07

2 avonden in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen 3 namiddagen in Antwerpen

09.10.06 19.10.06 27.02.07

3 avonden in Antwerpen 10 avonden in Antwerpen

14.11.06 05.02.07

Scheikunde

Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks MSDS: material safety data sheet Chemische procesengineering Voeding

Legionella Pneumophila: beheersplan ISO 22000 - De nieuwe voedselveiligheidsnorm HACCP - BRC - IFS

Verbindingstechnieken

Bedrijfskunde Bedrijfsmanagement 9 nam. + av. in Antwerpen De regelgeving over de gunning en uitvoering van overheidsopdrachten 1 volledige dag in Antwerpen Energiebesparingen in de procesindustrie 1 volledige dag in Antwerpen Besparing in operationele kosten van een bedrijf 1 volledige dag in Antwerpen Technisch raadgeven als ingenieur 3 volledige dagen in Antwerpen Verkopen kan je leren! 5 avonden in Antwerpen Businessplanning voor toekomstige managers 4 avonden in Antwerpen

06.10.06 06.10.06 20.10.06 17.11.06 24.11.06 26.02.07 05.03.07

6 SIGMA Introductie Lean manufacturing en value stream mapping SMED - Single minute exchange of die Lean analysetechnieken voor administratieve en ondersteunende processen Tijdstudie en normtijden ten behoeve van planning, kostprijsberekening ... Lay-outtechnieken Kwantificeer "Waste" met multi moment opname Optimale machineperformantie met OEE

5 avonden in Antwerpen

04.10.06

2 volledige dagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen

16.10.06 17.10.06

2 volledige dagen in Antwerpen

14.11.06

2 volledige dagen in Antwerpen 2 avonden in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen

22.11.06 06.12.06 27.02.07 17.04.07

Legionella Pneumophila: beheersplan 2 avonden in Antwerpen Energie-efficiëntie 5 namiddagen in Antwerpen Klimatisatie van gebouwen 5 volledige dagen in Antwerpen Energieprestatierichtlijn in Vlaanderen 2 avonden in Antwerpen Tuttava: Low budget housekeeping verbetermethode 1 namiddag in Antwerpen

09.10.06 07.11.06 10.11.06 13.11.06 02.02.07

Beheer van gebouwen

Mechanica

Piping & Engineering Stans-, plooi- en dieptrekmatrijzen Pompen Flensverbindingen Dompelpompen en hun werkomgeving

29.11.06 30.11.06 07.12.06 14.12.06 28.02.07

Arbeidsanalyse

Kunststoffen

Recycling van kunststoffen Productontwikkeling met kunststoffen

4 nam. + 4 dagen in Gent 1 namiddag in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen 1 dag in Antwerpen 10 avonden in Antwerpen

Algemeen

Energie

Plastic product & mould design (PPMD) Plastic product & mould design (PPMD) Inleiding in de verwerking van kunststoffen

Meet- en regeltechniek in de praktijk Basisopleiding EEx Gevorderden ATEX-richtlijn IEC 61508 Industriële koeltechniek

Lijmtechniek Inzicht in lastechniek

Elektriciteit - Elektronica

HVAC Verwarmingstechnische calculaties Energiebesparingen in de procesindustrie Werken met stoom Energie-efficiëntie Klimatisatie van gebouwen Energieprestatierichtlijn in Vlaanderen Industriële koeltechniek

07.03.07 18.04.07

Meet- & Regeltechniek

Bouwkunde

Elektriciteit op de werf Aardingssystemen (TT,TN, IT) Dimens. van elektromech. aandrijfsystemen Digitale signaalverwerking Aandrijvingen

4 nam. + avonden in Antwerpen 4 nam. + avonden in Antwerpen

8 avonden in Antwerpen 7 avonden in Antwerpen 4 voormiddagen in Antwerpen 2 avonden in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen

42

17.10.06 09.11.06 18.11.06 05.12.06 01.02.07

JUNI / JULI 2006

Denktank

G edereenu N I M VORvoor uirsnivea K I V pen ie

o en aat op ing t s • •

Kwaliteit

Legionella Pneumophila: beheersplan ISO 22000 - De nieuwe voedselveiligheidsnorm Interne Auditor HACCP - BRC - IFS

09.10.06 19.10.06 09.11.06 27.02.07

7 avonden in Antwerpen 3 namid. + avonden in Antwerpen 6 avonden in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen

28.09.06 06.10.06 23.11.06 01.03.07

Communicatie

18.10.06 15.11.06 02.02.07

Effectief leidinggeven Technisch raadgeven als ingenieur De kunst om te motiveren en te leiden Coachen van medewerkers Teammanagement

Logistiek

Materials Management Efficiënt inkoopbeleid + voorraadbeheer Inkoop Supply chain management Management

Omgaan met conflicten Omgaan met veranderingen Timemanagement

Gevorderden ATEX-richtlijn HACCP - BRC - IFS Praktische implementatie van OHSAS18001/2

2 avonden in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 3 namiddagen in Antwerpen

2 volledige dagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen

1 namiddag in Antwerpen 3 namiddagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen

07.12.06 27.02.07 05.03.07

SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN 8 avonden in Antwerpen 3 volledige dagen in Antwerpen 3 volledige dagen in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen 4 avonden in Antwerpen

03.10.06 24.11.06 27.02.07 27.02.07 08.05.07

2 volledige dagen in Antwerpen 3 volledige dagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen 3 volledige dagen in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 5 avonden in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 3 volledige dagen in Antwerpen

18.10.06 14.11.06 15.11.06 30.01.07 02.02.07 27.02.07 01.03.07 17.04.07

Persoonlijke Effectiviteit

Milieu - energie

Opzetten van een milieuzorgsysteem volgens ISO 14001:2004 1 namiddag in Antwerpen Ontwerp van fysico-chemische en biologische industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties 9 avonden in Antwerpen Energiebesparingen in de procesindustrie 1 volledige dag in Antwerpen Industriële biologische afvalwaterzuiveringsstations 7 avonden in Antwerpen MSDS: material safety data sheet 1 volledige dag in Antwerpen

05.10.06 11.10.06 20.10.06 07.02.07 15.02.07

Omgaan met conflicten Mentale weerbaarheid en Assertiviteit Omgaan met veranderingen Geweldloos omgaan met agressie Timemanagement Onderhandelingstechnieken De winnende presentatie Brainmapping - geheugentraining - snellezen

Onderhoud

Planning en scheduling van onderhoudsactiviteiten 6 avonden in Antwerpen Predictief onderhoud 6 avonden in Antwerpen Basiscursus onderhoudskunde en -management 6 volledige dag in Antwerpen

21.09.06 27.09.06 08.11.06

Technisch Commercieel - Verkoop

Verkopen kan je leren

4 avonden in Antwerpen

26.02.07

Projectbeheer

IT-projectmanagement Projectplanning en management MS Project Kostenramingen van projecten

3 volledige dagen in Antwerpen 5 volledige dagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen 2 volledige dagen in Antwerpen

05.10.06 10.10.06 23.11.06 07.12.06

2 avonden in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen 1 volledige dag in Antwerpen 1 namiddag in Antwerpen

09.10.06 19.10.06 09.11.06 30.11.06

Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05 fax: 03 259 11 01, e-mail: [email protected]

Veiligheid

Legionella Pneumophila: beheersplan ISO 22000 - De nieuwe voedselveiligheidsnorm Interne Auditor Basisopleiding EEx

Wijzigingen aan dit programma zijn nog mogelijk. Voor laatste info zie:

www.vik.be/vorming

JUNI / JULI 2006

43

I-mag

Denktank

VORMING

Masterclass VIK Certified® Fellow

projectmanagement 4de promotie 2006-2007

Startdatum: dinsdag 3 oktober Bekwame projectmanagers zijn onmisbaar Bedrijven werken almaar projectmatiger: duidelijke doelstellingen, een haalbaar projectplan en een nauwkeurige opvolging tot het project succesvol is afgerond. Dat alles heeft te maken met de soepelheid en de flexibiliteit die van de huidige productieprocessen wordt verlangd. Zonder deugdelijk projectmanagement komt men in de problemen en kunnen resultaten teleurstellen. Succes hangt af van de voorbereiding, de organisatie, de structuur en de beheersing. Ook de manier waarop er gecommuniceerd wordt in het projectteam is belangrijk. Het overzien en effectief managen van al die factoren vormt de kern van projectmanagement.

Een complexe taak De taak van een projectmanager is complex. Als 'manager' is hij niet alleen technisch onderlegd. Net als andere managers heeft hij ook heel andere vaardigheden in huis, zoals delegeren van bevoegdheden, samenstellen en motiveren van het team, omgaan met veranderingen en conflicten, beslissingen nemen en zorgen dat ze worden nageleefd, … Succesvol projectwerk is meer dan technisch professionalisme.

I-mag

44

JUNI / JULI 2006

De nood aan ervaren projectmanagers is nijpend. Van hen wordt naast bekwaamheid en inzicht in de materie ook een juiste aanpak en gedrevenheid verwacht. Het programma 'Masterclass projectmanagement' wil vooral jonge ingenieurs een gedegen basis aanreiken. Het steunt inhoudelijk op de 'Project management body of knowledge', opgesteld door het Project Management Institute (PMI).

• PRAKTISCH Plaats: VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tijdstip: Van 3 oktober 2006 tot 2 juni 2007 en van 11 september 2007 tot 20 oktober 2007, telkens op dinsdag van 19.00 tot 22.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur. Tijdens de schoolvakanties zijn er geen lessen. Kostprijs: 3.510 euro voor leden van VIK, KIVI-NIRIA en vzwBachelor.be; 3.810 euro voor anderen Voor meer informatie: Contacteer Sarah Veldkamp op 03 259 11 06 of via [email protected]

Denktank

VORMING Ondernemerschapsportefeuille vervangt opleidingscheques Kaderovereenkomst met VIK is praktische oplossing voor bedrijven Sinds 22 mei 2006 is het systeem van de Vlaamse ondernemerschapsportefeuille in voege getreden. Die subsidiemaatregel vervangt de vroegere opleidingscheques voor bedrijven. Het systeem van de opleidingscheques voor werknemers blijft evenwel bestaan zoals voorheen.

Buiten opleiding kunt u met die portefeuille ook steun krijgen voor 3 andere pijlers: advies, kennisoverdracht en mentorschap. Belangrijk is dat u voor elk van de 4 pijlers een verschillende dienstverlener inschakelt. Voor wie? • KMO's, gevestigd in Vlaanderen • Met een aanvaardbare activiteit (goedgekeurde NACE-code) • Geen vzw's, wel vrije beroepen Hoeveel subsidie kunt u krijgen? • 35% van de zuivere opleidingskosten (geen btw, catering of vervoerskosten) • 1 portefeuille voor 3 kalenderjaren met een maximum van 2.500 euro per pijler Hoe verloopt de procedure? • U vraagt een login en paswoord aan via www.vlaanderen.be/actieplanondernemen. • U kiest de opleidingen die u in de komende 3 kalenderjaren wenst te betalen met de subsidies. • U selecteert de dienstverlener (erkenningsnummer VIK: DV.O101473) • U doet een projectaanvraag via www.beaweb.be • De Vlaamse administratie onderzoekt of uw subsidieaanvraag voldoet aan de voorwaarden. • U stort aan de portefeuille 65% van de kosten, de Vlaamse overheid legt 35% bij.

Wat raadt de VIK u aan? Aangezien de maatregel geldt 'tot uitputting van het budget' en aangezien de projectaanvragen volledig moeten gebeuren in het kalenderjaar waarin u uw portefeuille opent, is het raadzaam om uw opleidingsaanvragen te bundelen. Dat kan op een handige manier door een kaderovereenkomst met de Vlaamse Ingenieurskamer aan te gaan. Zo'n kaderovereenkomst kunt u dan indienen als projectaanvraag. Meer informatie: Diane Luyten, Vormingsmanager 03 259 11 10 [email protected] U heeft nog opleidingscheques? De huidige opleidingscheques kunt u nog gebruiken tot 30 september 2006. Nadien kunnen ze niet meer aanvaard worden, ongeacht hun geldigheidsdatum. Het systeem van de opleidingscheques voor werknemers blijft ongewijzigd. Meer informatie nodig? Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling economisch ondersteuningsbeleid Cel BEA www.beaweb.be [email protected] Telefoon: 02 547 55 65

JUNI / JULI 2006

45

I-mag

Denktank

Zero G

Belgische leerlingen op weg naar

Proeven van gewichtloosheid, wetenschap en techniek BRUSSEL. "Met je leerlingen in Zero G": zo heet de wedstrijd voor middelbare scholen die georganiseerd wordt door de vzw Euro Space Society en actief ondersteund wordt door het European Space Agency (ESA) en Marc Verwilghen, de federale minister van wetenschapsbeleid.

In een eerste fase was het de bedoeling dat de middelbare scholieren uit het vijfde en zesde jaar in groepjes van vier en onder toezicht van een begeleidende leerkracht een experiment in elkaar zouden knutselen. Eerst kregen de leerlingen de noodzakelijke theoretische bagage in verband met microzwaartekracht mee. Daarna konden de groepjes aan de slag. Concreet diende er een experimenteel onderzoeksproject in elkaar gebokst te worden. Die projecten werden vervolgens beoordeeld door een jury met enig renommee. Er werden maar liefst achtenzestig experimenten ingediend. Daaruit selecteerde de jury, bestaande uit gevestigde waarden uit de wetenschappelijke, technologische en pedagogische wereld, zes projecten. De zes winnende groepjes kregen vervolgens de nodige financiële en logistieke middelen om hun experimenten voor te bereiden. Elk team kreeg tevens een student industrieel ingenieur als peter toegewezen.

Parabool Die voorbereiding is erg belangrijk, want de winnende groepjes krijgen een unieke kans. Zij zullen hun experimenten immers kunnen uitvoeren in microzwaartekracht. In september zullen de scholieren aan boord stappen van de Airbus A300 'Zero G', het laboratoriumvliegtuig voor parabolische vluchten. De winnende groepjes hebben hun eerste briefing ondertussen al achter de kiezen. Op 15 februari werden ze toegesproken door Dirk Frimout (de eerste Belgische ruimtevaarder), Vladimir Pletser (parabolenspecialist van de ESA) en Eric Beka

© ESA

Studenten middelbaar kunnen in september proeven van gewichtloosheid

Elk team kreeg een student industrieel ingenieur als peter toegewezen. (hoge vertegenwoordiger voor de vraagstukken inzake ruimtevaartbeleid). Twee zaken werd de leerlingen ingeprent. Enerzijds werd erop gedrukt dat een parabolische vlucht meemaken een prachtige ervaring is. "Gewichtloosheid ervaren is iets onbeschrijfelijk," weet Pletser, die al meer dan 4.000 vluchten op zijn palmares heeft staan. "Toch mogen de winnende leerlingen niet vergeten dat er nog een tweede belangrijke pijler is. Zij gaan aan boord om aan wetenschap te doen, om hun experimenten uit te voeren."

Stimulans Beka op zijn beurt signaleerde nog een niet onbelangrijke bijkomstigheid. "We ervaren een kwalijke evolutie in Europa: steeds minder jongeren zijn bereid te investeren in een wetenschappelijke of technische loopbaan. Ik vind dat een verontrustend gegeven. Op termijn dreigt ons wetenschappelijk werk zo immers in te boeten aan relevantie, en komt voortdurende innovatie op de helling te staan. Met deze wedstrijd hopen we bij jonge

JUNI / JULI 2006

mensen de nieuwsgierigheid naar wetenschappelijke ontwikkeling te stimuleren. Jezelf vragen stellen, er vervolgens antwoorden op zoeken en je resultaten meedelen om ze tenslotte aan andere bevindingen te toetsen: wetenschap bedrijven is niet alleen iets hoogst noodzakelijk, het is ook erg plezierig. We speculeren erop dat het bij de jongeren die we met deze wedstrijd om hun creatieve experimenteerdrang bekronen begint te kriebelen om ook in hun professionele leven de weg van de wetenschap te kiezen." De winnende groepen komen uit het SintJan Berchmanscollege uit Brussel ('Studie van golven aan het wateroppervlak'), het Vrij Technisch Instituut uit Ieper ('Zingende gravitatiedetector'), het Sint Romboutscollege uit Mechelen ('Chemische tuin'), het Collège Cardinal Mercier uit Braine L'Alleud ('De fysica van zandhopen in microzwaartekracht'), het Collège et Institut Saint-Vincent uit Soignies ('Studie van magnetische levitaties') en het Collège Saint-Michel uit Brussel ('Voortplanting van een vloeistof'). Na afloop van hun ervaringen met de Zero G komen we terug op hun belevenissen. Tekst: Jeroen MARIS Foto: ESA 47

I-mag

Denktank

STUDIEGROEPEN BEDRIJFSBELEID Doorlooptijdreductie (Lead time reduction) dinsdag 19 september 2006 In de zestiger en zeventiger jaren concurreerden bedrijven op basis van kostenefficiëntie. In de tachtiger jaren was kwaliteit de rage, waarbij zero defects and six sigma op de voorgrond kwamen. Kwaliteit en kosten zijn nog steeds cruciaal voor 'world class manufacturing', maar een derde belangrijke factor is de respons of de snelheid (flexibiliteit) waarmee het bedrijf reageert op de vraag van de klant. Doorlooptijdreductie is een strategie, gebaseerd op tijd voor het bereiken en het handhaven van een competitief voordeel.

• PRAKTISCH Plaats: Karel de Grote Hogeschool, Salesianenlaan 30, Hoboken. Datum: dinsdag 10 oktober 2006 om 20.00 uur. Spreker: Ing. Eddy Janssen, docent Karel de Grote hogeschool. Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOPPL11006.

TECHNISCH-COMMERCIEEL

'Fast to market' en 'Fast to produce' zijn twee vormen van doorlooptijdreductie of 'time based competition'. De termen duiden respectievelijk op tijdreductie voor productontwikkeling/productintroductie van nieuwe producten en doorvoertijd/leversnelheid voor bestaande producten. Studies hebben aangetoond dat in veel bedrijven de totale doorlooptijd minder dan 10% waardetoevoegend werk bevat. De rest voegt geen waarde toe en is dus verspilling.

Communicatie en professionalisme

Het beleid wil niet alleen de doorlooptijd terugdringen, maar ook enkel actiestrategieën toepassen om dat doel te bereiken. Met behulp van een procesmodel, een oorzaak-gevolgdiagram, worden enkele strategieën en technieken besproken.

Deze presentatie/workshop gaat dieper in op de strategische, tactische en operationele aspecten van de communicatie door buitendienstmedewerkers.Hoe kunnen buitendienstmedewerkers telefonisch, schriftelijk en persoonlijk - professioneler overkomen tijdens de ontelbare 'gouden momenten'?

Marcel Rietmaeker

• PRAKTISCH Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem. Datum: 19 september 2006 om 20.00 uur Spreker: Marcel Rietmaeker Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 10 euro. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Referte: VOBED10906

PIPING, PIJPLEIDINGEN EN LASTECHNIEKEN Fysische zorg bij gesloten thermische kringen dinsdag 10 oktober 2006 Fouten met het expansie- en ontgassingssysteem in gesloten thermische kringen, zoals centrale verwarming, warmtepompen, zonne-energie, indirecte koeling, gesloten koeltorens… leidt zeer vaak tot diverse ernstige probleIng. Eddy Janssen MSc men. Het project SIS (www.iwt-kdg.be/SIS) heeft onderzoek gedaan naar oorzaken en oplossingen.

I-mag

48

JUNI / JULI 2005

dinsdag 24 oktober 2006 Bij het besluitvormingsproces van de klant speelt de doortastendheid van de buitendienstmedewerker meestal een cruciale rol, maar ook de dienst-na-verkoop-medewerkers hebben niet langer genoeg aan technische kennis en een vriendelijke stem. Uw klanten weten aanpassingsvermogen én efficiëntie steeds meer naar waarde te schatten. Standaardgedrag en sleur vermijden is daarom meer dan ooit een troef.

Guy De Vleeschauwer is consultanttrainer bij Atlas business training en heeft al 20 jaar ervaring met commu- Guy De Vleeschauwer nicatie en coaching. Naast omgang met medewerkers en persoonlijke vaardigheden biedt Atlas business training ook programma's voor het commercieel denken en doen voor binnendiensten en technici.

• PRAKTISCH Plaats: Antwerp Corinthia hotel, Desguinlei, Antwerpen Datum: dinsdag 24 oktober 2006 om 20.00 uur Wegbeschrijving: http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm Verwelkoming deelnemers vanaf 19.30 uur met broodjes en dranken. Na de lezing receptie + open bar en netwerking tot 23.00 uur. Gelieve op tijd te komen, want de parkeergarage onder het hotel is betalend! Je vindt gemakkelijk gratis parkeerplaats in de omgeving. Prijs: Leden 10 euro, niet-leden 15 euro, partner tegen halve prijs Inschrijving vereist: per e-mail voor 20 oktober 2006 met het engagement zeker aanwezig te zijn, behoudens tijdige verontschuldiging! Referte: VOTCM11006

Denktank

STUDIE groepen Ken jezelf en begrijp de ander! dinsdag 26 september 2006 Het Structogram® -systeem leert je bewuster omgaan met je eigen gedrag en betere resultaten in de verkoop te bereiken. Het is gebaseerd op het werk van de Amerikaanse hersenonderzoeker Paul MacLean. Hij toonde aan dat ons gedragsprofiel afhankelijk is van de individuele hersenstructuur. De antropoloog en socioloog Rolf W. Schirm heeft met wetenschappelijke gegevens een instrument ontwikkeld dat mensen inzicht geeft in hun eigen persoonlijkheidsstructuur en in die van anderen. Met het Structogram®-systeem kunnen verkopers en commerciële medewerkers: • een beter inzicht krijgen in hun eigen gedragsprofiel en dat van de klant • op de juiste manier gebruikmaken van hun sterke en zwakke kanten • klantgericht en efficiënt reageren op het gedrag van de klant (anderen) • leren om op effectieve wijze hun gedrag toe te passen. Succesvolle verkopers gebruiken individueel verschillende verkoopsmethoden. Zij zetten hun individueel potentieel in en gebruiken methoden en technieken die bij hen passen. Ze zijn authentiek. Door het Structogram®-systeem versterken verkopers hun authentieke aanpak en bereiken zij betere verkoopresultaten. “Succesvolle verkopers zijn geen eenheidsmensen. Hun persoonlijkheid en verkoopsmethode zijn perfect op elkaar afgestemd”. Trainers Marc Iserman en Johan Cusseneers zijn beiden 'master trainer' voor het Structogram® -systeem.

• PRAKTISCH Plaats: Antwerp Corinthia hotel, Desguinlei, Antwerpen Datum: dinsdag 26 september 2006 om 20.00 uur Wegbeschrijving: http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm Verwelkoming deelnemers vanaf 19.30 uur met broodjes en dranken. Na de lezing receptie + open bar en netwerking tot 23.00 uur. Gelieve op tijd te komen, want de parkeergarage onder het hotel is betalend! Je vindt gemakkelijk gratis parkeerplaats in de omgeving. Prijs: Leden 10 euro, niet-leden 15 euro, partner tegen halve prijs Inschrijving vereist: per e-mail voor 22 september 2006 met het engagement zeker aanwezig te zijn, behoudens tijdige verontschuldiging! Referte: VOTCM10906

AGENDA BIJEENKOMSTEN Studiegroep bedrijfsbeleid 19-09-2006 Lezing: Lead Time Reduction, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Haventechnologie 21-09-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 19-10-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 16-11-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 21-12-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Java webapplicaties 25-09-2006 Lezing: De elektronische identiteitskaart, VIK-huis, Wommelgem, 20,00 uur 23-10-2006 Lezing: Kwaliteitsbewaking van Javaapplicaties, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 20-11-2006 Lezing: SOA: enkele praktijkvoorbeelden, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 11-12-2006 Lezing: IT security, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Piping, pijpleidingen en lastechnieken 10-10-2006 Lezing: Fysische zorg bij gesloten thermische kringen, KdG, Hoboken, 20.00 uur 21-11-2006 Lezing: Frequentiedrives, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Regeltechniek 05-09-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 03-10-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 07-11-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 05-12-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Technisch-commercieel 26-09-2006 Lezing: Ken jezelf en begrijp de ander, Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20.00 uur 24-10-2006 Lezing: Communicatie en professionalisme voor buiten- en binnendienstmedewerkers, Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20.00 uur 28-11-2006 Lezing: Offertes opvolgen: wat nu?, Antwerp Corinthia Hotel, Antwerpen, 20.00 uur Veiligheid - milieu 14-09-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 12-10-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur 09-11-2006 Workshop Milieucoördinator, VIK-huis, 20.00 uur 14-12-2006 Kernvergadering, VIK-huis, Wommelgem, 20.00 uur Voeding 12-09-2006 Water als grondstof in het voedingsbedrijf, VIK-huis, 16.00 uur 07-11-2006 De rol van verpakking in het voorkomen van voedselbederf: verpakken onder demodificeerde atmosfeer voor voorgesneden voedingswaren, VIK-huis, 20.00 uur

JUNI / JULI 2005

49

I-mag

Stickerslag Maandelijks delen we met de stickeractie enkele prijzen uit. Kleef uw VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.). U kunt in de prijzen vallen, als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt. Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we de volgende nummers:

GZC 156

KHX 299

PVM 024

Als een van die nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart op naar het VIK-secretariaat: t.a.v. Francine Demaret Herentalsebaan 643 Wommelgem fax: 03 259 11 01 e-mail: [email protected] Succes!

S 717 W

UU 304

VIK V orming VIK V orming

Masterclass

VIK-Certified®

“Verruim uw horizon in een intensief jaarprogramma!”









Alomvattend programma genereert een helicopterview Beperkt deelnemersaantal zorgt voor doorgedreven leereffect Intake procedure houdt rekening met uw verwachtingen Interactieve aanpak bewerkstelligt optimale kennisuitwisseling Docentenkorps uit de bedrijfswereld garandeert aansluiting bij uw professionele situatie Het Fellow certificaat honoreert uw inspanningen

Bouwmanager Verhoog uw inzicht in het geïntegreerd beeld van het globale bouwmangement Start: september 2006

Informatietechnologie Verwerf een brede kennis van de recente informatietechnologie op hoog niveau Start: oktober 2006

Industrial Engineering Realiseer uw eigen productiviteitsverbeteringproject door keuze en toepassing van de juiste IE-tools en -technieken Start oktober 2006

Integraal Onderhoudsmanagement Ontwikkel een totaalvisie op de onderhoudsfunctie en haar relatie met de diverse afdelingen in het bedrijf. Start: september 2006

Projectmanagement Combineer bekwaamheid en inzicht in de materie met een juiste aanpak en gedrevenheid Start: oktober 2006

Organisatie en Inlichtingen Vlaamse Ingenieurskamer vzw Herentalsebaan 643 - 2160 Wommelgem Tel: 03 259 11 06 - Fax: 03 259 11 01 [email protected]

Volgende opleidingen worden in 2007 opnieuw georganiseerd: Logisitiek Management | Gerechtelijke Expertise Communicatie en Security Technologie | Productie-automatisering