Februari 2010
Brancheschets Horeca
Brancheschets Horeca Afdeling Arbeidsmarktinformatie Redactie: Rob de Munnik, Marijke Oosterhuis & Niek Veeken 10-2-2010 Landelijk Bedrijfsadviseur Horeca Patricia Oosthof tel. 020-7514972 Email
[email protected] 1. Structuur van de sector Horeca De sector Horeca omvat (SBI 1993) de deelsectoren: •
Hotel-restaurants
•
Cafetaria’s, lunchrooms, snackbars
•
Hotels, pensions, conferentieoorden
•
IJssalons
•
Jeugdherbergen, kamphuizen
•
Cafés e.d.
•
Kampeerterreinen
•
Kantines
•
Vakantieappartement, bungalowpark
•
Catering
•
Restaurants
Bron: CBS
2. Bedrijven en banen van werknemers in de horeca In onderstaand overzicht is een splitsing gemaakt tussen hotels, restaurants, cafés, cafetaria’s en overige horeca 1 . Tabel 1
Aantal bedrijven naar deelsector 2009
Deelsector Hotels Restaurants Cafés en dergelijke Cafetaria’s en ijssalons Overige horeca Totaal
Aantal bedrijven Aandeel percentage 6% 2.480 27% 10.415 26% 9.860 22% 8.430 19% 7.365 38.550 100%
Bron: CBS Statline, gegevens 2009
1
Omvat kampeerterreinen, verhuur van vakantiehuisjes, kantines en catering.
2
Verdeling bedrijven horeca sector 2009
Afbeelding 1
6%
19%
27%
22% 26%
Hotels
Restaurants
Cafetaria’s en ijssalons
Overige horeca
Cafés en dergelijke
Bron: CBS Statline, gegevens 2009
•
In de horeca zijn bijna 40.000 bedrijven actief.
•
Het grootste aantal bedrijven zitten in de deelsectoren restaurants (27%) en cafés (26%).
•
Cafetaria’s hebben met bijna 22% ook een behoorlijk aandeel.
•
Uit de gegevens van CBS blijkt verder dat er de afgelopen jaren een toename was van hotels (zonder restaurant), ook het aantal cafetaria’s vertoont een gestage groei.
Tabel 2 Deelsector Hotels Restaurants Cafés en dergelijke Cafetaria's en ijssalons Overige horeca Totaal
Aantal banen naar deelsector 2008 Aantal bedrijven Aandeel percentage 51.000 16% 101.200 31% 57.100 18% 58.900 18% 54.200 17% 322.400 100%
Bron: CBS Statline, gegevens 2008
3
Verdeling banen horeca sector 2008
Afbeelding 2
16%
17%
18% 31% 18%
Hotels
Restaurants
Cafetaria's en ijssalons
Overige horeca
Cafés en dergelijke
Bron: CBS Statline, gegevens 2008
•
De meeste banen (31%) zijn te vinden bij de restaurants.
•
De overige deelsectoren nemen ieder 16 tot 18% van het totaal voor hun rekening.
•
Volgens de gegevens van het CBS is het aantal banen de laatste twee jaar met 16.000 toegenomen. Deze toename zit vooral bij de cafetaria’s en in iets mindere mate bij de restaurants.
3. De beroepsbevolking in de horeca naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau Tabel 3
Beroepsbevolking Horeca naar kenmerken Horeca (%)
Alle sectoren (%)
Geslacht Mannen Vrouwen
50% 50%
57% 43%
Leeftijd 15-29 jaar 30-49 jaar 50-65 jaar
45% 40% 15%
22% 54% 24%
Onderwijsniveau Lager onderwijs Middelbaar onderwijs Hoger onderwijs
39% 50% 11%
24% 44% 32%
Bron: ROA, 2009, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2014
•
De mannen en vrouwen zijn gelijk vertegenwoordigd in de horeca.
•
Qua leeftijd wijkt de horeca sterk af. Er zijn veel jongeren en juist weinig ouderen werkzaam in de horeca.
•
In het opleidingsniveau ligt een nadruk op de lagere - en middelbare opleidingen en is er een zeer sterke ondervertegenwoordiging van de hogere opleidingen.
4
4. Opleidingen en beroepen In tabel 4 worden de opleidingen weergegeven die gangbaar zijn in de horeca en in tabel 5 de meest voorkomende beroepen. De opleidingen in tabel 4 zijn opleidingen die frequent worden gevolgd voor een baan in de horeca, echter het aantal baanopeningen en de instroom schoolverlaters hebben niet alleen betrekking op de horecabranche maar op alle sectoren.
Opleidingen in de Horeca
Tabel 4
Opleidingen in de horeca
Aandeel
HAVO/VWO VMBO theoretische leerweg MBO horeca Basisonderwijs VMBO (uiterlijke) verzorging MBO handel VMBO consumptief en levensmiddelentechniek MBO administratie en logistiek MBO verzorging
Verwachte baanopeningen tot 2014 166.000 138.600 18.000 40.500 41.100 40.800 600 25.400 42.700
15% 15% 13% 7% 6% 3% 3% 3% 3%
Verwachte instroom schoolverlaters tot 2014 133.300 47.100 19.600 118.200 36.200 49.000 8.600 36.500 46.500
Knelpunten persooneels- Arbeidsmarktvoorziening in perspectief 2014 enige goed groot goed enige redelijk geen slecht enige redelijk vrijwel geen matig geen slecht vrijwel geen matig enige redelijk
Bron: ROA, 2009, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2014
•
Voor de grootste horecaopleiding, MBO horeca, worden er enkele knelpunten op het gebied van personeelsvoorziening verwacht en zijn de arbeidsmarktperspectieven voor schoolverlaters redelijk.
Tabel 5
Beroepen in de Horeca
Beroepen in de horeca
Aandeel
Hulpkrachten horeca en verzorging Interieurverzorgers Bedrijfshoofden horeca Verzorgend personeel Receptionisten en administratieve employees Cafe- en snackbarhouders
Verwachte baanopeningen tot 2014
31% 22% 16% 10% 4% 4%
58.600 48.800 3.300 65.100 29.100 1.800
Knelpunten persooneelsvoorziening in 2014 groot enige groot groot groot groot
Bron: ROA, 2009, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2014
•
Voor veel beroepen in de horeca worden grote knelpunten verwacht op het gebied van personeelsvoorziening in 2014.
De algemene conclusies uit het onderzoek van ROA 2 voor de horeca zijn: •
Het aandeel van personen in de horeca met alleen basisonderwijs of praktijkgericht VMBO neemt af.
•
Het aandeel van personen in de horeca met VMBO tl neemt juist toe.
•
Bij de beroepen neemt het aandeel van de bedrijfshoofden en verzorgend personeel in de horeca af.
•
2
Het aandeel van de receptionisten en administratieve employees neemt juist toe.
De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2014
5
5. Verwachtingen en prognoses Door UWV-Werkbedrijf zijn in 2009 prognoses opgesteld. Door de snel veranderende economische ontwikkeling is het zaak de ontwikkeling van de werkgelegenheid en vacatures met enige voorzichtigheid tegemoet te treden. Afbeelding 3 laat zien dat van 2005 tot 2008 er sprake is van een aanzienlijke toename van het aantal banen. In 2009 en 2010 neemt de toename af, al is er nog wel sprake van een bescheiden groei van het aantal banen.
Ontwikkeling banen Horeca (x1000)
Afbeelding 3 310 305 300 295 290 285 280 275 270 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Voor de ontwikkeling van de vacatures in de horeca is het beeld minder slecht dan de ontwikkeling in de totale economie. In 2009 zullen de vacatures flink terugvallen, net als voor het totaal van de sectoren. In 2010 is te verwachten dat de horeca zich beter herstelt dan het totaal van de sectoren.
Ontwikkeling van vacatures Horeca (2005=100)
Afbeelding 4
140%
120%
100%
80%
60% 2005
2006
2007 Horeca en catering
2008
2009
2010
Totaal
6
6. Vacatures in 2009 3 In het onderzoek “vacatures in Nederland 2009” wordt de horecabranche samengevoegd met de
handel. Omdat de sectoren niet zo heel veel verschillen, zijn de resultaten op beide sectoren van toepassing.
Vervulde vacatures naar kenmerken dienstverband
Afbeelding 5
Werkervaring gevraagd Geen werkervaring gevraagd
Vast Tijdelijk met uitzicht op vast Tijdelijk
Korter dan een half jaar Half tot een jaar Langer dan een jaar
Korter dan 12 uur 12 - 31 uur 32 uur of meer 0%
10%
20%
30%
40%
Handel en Horeca
50%
60%
70%
Totaal
Uit afbeelding 5 blijkt dat:
3
•
Er verhoudingsgewijs veel vacatures zijn waarvoor geen werkervaring wordt gevraagd;
•
Er vaker sprake is van tijdelijke contracten;
•
De duur van de contracten vaker dan gemiddeld voor korte duur zijn;
•
Het relatief vaker deeltijdbanen zijn.
De resultaten van dit onderzoek hebben betrekking op de gehele Nederlandse vacaturemarkt
7
Vervulde vacatures naar persoonskenmerken
Afbeelding 6
Man Vrouw
Jonger dan 25 jaar 25-39 jaar 40-54 jaar 55 jaar en ouder
Etnische minderheid Geen etnische minderheid
Basisonderwijs VMBO HAVO, VWO MBO HBO, WO
Had een baan Nee, zat zonder werk Nee, was schoolverlater Nee, is student
Geen werk/ wel uitkering Geen werk/ geen uitkering 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Handel en Horeca
70%
80%
90%
100%
Totaal
Uit afbeelding 6 blijkt dat in de sector handel en horeca: •
De aangenomen kandidaten vaak jonger zijn dan 25 jaar;
•
Relatief meer mensen worden aangenomen met lagere opleidingen en er een ondervertegenwoordiging is van de hogere opleidingen;
•
Veel studenten worden aangenomen.
7. Horeca beroepen: Top 20 vacatures en aanbod (NWW korter dan 6 maanden werkloos) Bij UWV WERKbedrijf staan de volgende aantallen vacatures en werkzoekenden korter dan 6 maanden geregistreerd.
8
Top 20 vacatures en NWW <6 maanden
Tabel 6
November Aantal openstaande 2009 vacatures Medewerker bediening horeca Medewerker cafetaria, counter Medewerker uitgifte horeca Kok Aziatisch Huishoudelijk medewerker (hotel, instelling) Keukenassistent Zelfstandig werkend kok Afwasser Medewerker bedrijfsrestaurant Basiskok Bedrijfsleider/ondernemer klein horecabedrijf (inclusief Barkeeper Medewerker bediening horeca (luxe restaurant) Keukenhulp instelling Chef-kok klein restaurant Kok Zuid-Europees Eerste medewerker bediening horeca Pizzabakker Chef-kok luxe restaurant Kok Balkan, Turks, Grieks
•
NWW < 6 maanden 888 425 409 341 229 206 194 152 111 98 58 45 37 33 27 26 21 18 17 16
2178 342 631 119 944 840 330 165 905 394 261 322 167 136 87 37 187 50 44 27
De selectie omvat alleen de zogenaamde horecaberoepen. De vacatures kunnen ook uit andere sectoren dan de sector horeca afkomstig zijn. Bovendien zullen grotere horecainstellingen ook vacatures hebben van meer administratieve– of logistieke aard.
•
Uit tabel 6 4 blijkt dat er veel vacatures zijn voor beroepen als medewerkers voor bediening, cafetaria en uitgifte.
•
Voor medewerker bediening horeca en medewerker uitgifte horeca is er ook voldoende aanbod bij het UWV ingeschreven.
•
Echte krapte zit bij beroepen waarvoor in verhouding veel vraag en weinig aanbod is zoals medewerker cafetaria en kok Aziatisch.
afbeelding 7
Vacatures en aanbod (UWV) Horeca 2009
10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 Januari
Maart
Mei vacatures
Juli
September
November
aanbod
Afbeelding 7 laat zien dat de ontwikkeling van vraag en aanbod in de horeca bij het UWV WERKbedrijf betrekkelijk gelijkmatig is verlopen. Alleen in september is een (korte) opleving van de vraag. Daarna zakte de vraag wat in bij een langzaam oplopend aanbod. 4
Voor actuele vraag en aanbod cijfers zie branchemonitorpagina op Intranet.
9
8. Ontwikkeling WW uitkeringen 2009 De instroom en uitstroom in de WW zal doorgaans in de pas lopen met de algemene economische ontwikkeling. Hieronder is het beeld te zien van de ontwikkeling van WW rechten in de WW sector horeca in 2009. De linkeras geeft de waarden aan voor de stand van de (lopende) WW rechten. De rechteras geeft de waarden aan voor de in- en uitstroom. De instroom neemt toe in juli en in oktober-december. De uitstroom is alleen in april boven het niveau van instroom gekomen. Ontwikkeling WW Horeca 2009
Afbeelding 8
12.000
1.800 1.600
10.000 1.400 1.200
8.000
1.000 6.000 800 600
4.000
400 2.000 200
Januari
Maart
Mei nieuw recht
Juli beeindigd recht
September
November
lopend recht
9. Links Arbeidsmarktinformatie van Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB's) - trends
http://www.kansopwerk.nl/templates/mercury.asp?page_id=1473
- rapporten
http://www.kansopwerk.nl/templates/mercury.asp?page_id=1475
http://www.horeca.org/ Koninklijk Horeca Nederland is dé brancheorganisatie voor de horecaondernemer. www.svh.nl Horeca branche instituut (ondernemen, werken, leren) http://www.kenniscentrumhoreca.nl/pages/default.aspx Bedrijfschap horeca en catering www.stagemarkt.nl Informatie over stages en leerbanen. www.cbs.nl Doorklikken naar statline voor meer statistische gegevens http://www.werk.nl/portal/page/portal/werk_nl/werknemer/meer_weten/kansen_vergroten/Kans %20verkennen Informatie over de kans op werk
10
