coverfoto: Terre Bleue, fotograaf: Kurt Anthierens V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke coverfoto: Terre Bleue, fotograaf: Kurt Anthierens

Infoblad over Gezond Leven - 2de jaargang - nummer 5 - oktober 2005 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Wij zijn

proberen

Provamel. In harmony with my nature.

Provamel. In harmonie met mijn natuur.

0% lactose

0% cholesterol Neem uw bon mee naar uw natuurvoedingswinkel en proef zelf

Provamel. En harmonie avec ma hoe nature. heerlijk Provamel Soya Bio Yofu is!

zelf hoe heerlijk Provamel Soya Bio Bakken & Smeren is! Zalig op de boterham, en nog gezond ook. Geen cholesterol, wel broodnodige Omega 3 en Omega 6 vetzuren. Het enige bio boterhamsmeersel op basis van soya waar je ook mee kunt bakken. Veel minder spetters bij het bakken, dankzij het vernieuwd recept.

Het gezonde plantaardige alternatief voor zuivelyoghurt. Geen cholesterol of koemelkeiwit, wel essentiële aminozuren. Natuur, Vanille of Vruchten: nu nog smeuïger en fruitiger, door het vernieuwd recept. Nieuwe smaak: Framboos-Vanille! Mmmm...

Provamel. In Harmonie mit meiner Natur.

BON € -0,25

BON € -0,25

Bij aankoop van 1 Provamel Soya Bio Yofu 500g of 4 x 125g (smaak naar keuze). Provamel. En armonía con mi naturaleza.

Bij aankoop van 1 vlootje Provamel Soya Bio Bakken & Smeren.

! NIEUW

BG

Provamel. In armonia con la mia natura.

!

NIEUW

BG

Bericht aan de Nederlandse winkeliers: gelieve deze bon terug te sturen naar uw leverancier. Het totale bedrag van de kortingsbonnen zal teruggestort worden op uw rekening. / Bericht aan de Belgische winkeliers: deze bon wordt u vergoed via Promo Control, Av. des Pâquerettes 55, 1410 Waterloo. Voor zover aan de voorwaarden van dit aanbod werd voldoen. V.U.: G. Clarysse, Prins Albertlaan 12, 8870 Izegem. A/0086 - Vandemoortele Izegem N.V./S.A. Geldig tot 31/12/2005.

Neem uw bon mee naar uw natuurvoedingswinkel en proef

Bericht aan de Nederlandse winkeliers: gelieve deze bon terug te sturen naar uw leverancier. Het totale bedrag van de kortingsbonnen zal teruggestort worden op uw rekening. / Bericht aan de Belgische winkeliers: deze bon wordt u vergoed via Promo Control, Av. des Pâquerettes 55, 1410 Waterloo. Voor zover aan de voorwaarden van dit aanbod werd voldoen. V.U.: G. Clarysse, Prins Albertlaan 12, 8870 Izegem. A/0086 - Vandemoortele Izegem N.V./S.A. Geldig tot 31/12/2005.

www.provamel.com

100% plantaardig

Inhoud Ecologisch bouwen, wonen en verwarmen De Boot in Merkem-Houthulst is een organisatie die een duurzame levenswijze nastreeft en die deze filosofie op heel wat plaatsen in de Westhoek promoot. Ecologisch bouwen, wonen en verwarmen staat er centraal.

4

pag.

Het cholesteroldossier, deel 2 In dit artikel proberen we de belangrijkste tips te geven om het onderliggende proces bij harten vaatziekten, namelijk aderverkalking, in te dijken. Ook sommen we een aantal natuurlijke maatregelen op die bij een langdurig verhoogde cholesterolspiegel aan te raden zijn.

6

pag.

Fytotherapie

12

pag.

Het gebruik van geneeskrachtige kruiden om de gezondheid te bewaren of te verbeteren, wint steeds meer aan populariteit. Oude kruiden worden herontdekt, uitheemse kruiden worden toegevoegd aan het bestaande kruidenarsenaal en het aanbod van kruidenpreparaten neemt almaar toe.

Ouderdomsdiabetes

en verder

Ouderdomsdiabetes neemt schrikbarend toe in onze leefwereld, in zoverre dat we van een wereldverspreide epidemie kunnen spreken. Het ziekbeeld komt ook op steeds jongere leeftijd voor. We overlopen de natuurlijke oplossingen.

Nieuw op Vitasana Dyspraxie, een minder gekend leerprobleem Epa en DHA: onmisbaar voor celvernieuwing Preventie en aanpak van infecties Gezonde, plantaardige vetten Gemmotherapie Tips voor biologische wijn: Château La Canorgue Interview: Toveren met energie

20

pag.

14 16 18 26 27 30 32 33

colofoon

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54

Voor Wallonië: Bio info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

BioGezond • oktober 2005 3

De Boot (Merkem) Ecologisch bouwen, wonen en verwarmen

De Boot in Merkem-Houthulst is een organisatie die een duurzame levenswijze nastreeft en die deze filosofie op heel wat plaatsen in de Westhoek op een actieve manier promoot en uitdraagt. In en rondom De Boot kunnen verschillende plaatsen bezocht worden waar ecologisch bouwen, wonen en verwarmen centraal staan. We werden er op een speelse manier rondgeleid door hoofdverantwoordelijke Bart Castelein, die zelf uit Merkem afkomstig is.

De Boot heeft zich in een voormalig binnenschip genesteld, dat nu aan de oever van de Ieperlee aangemeerd ligt. Hét typische kenmerk van de Boot is het feit dat deze duurzame levenswijze - waardoor ook de toekomstige generaties van onze groene planeet zouden moeten kunnen genieten - op een speelse én recreatieve manier aangebracht wordt. Zo knutselen de mensen van de Boot heel wat (dag)activiteiten volgens de specifieke wensen van groepen in elkaar. Per activiteit wordt gewoonlijk met 10 tot 20 bezoekers gewerkt. Grotere groepen worden opgesplitst. Individuele bezoekers kunnen zich dan weer bij een hele reeks activiteiten aansluiten die op de (jaar)kalender van de Boot aangekondigd worden. 1

Bij elke activiteit komen niet alleen een aantal ecologische thema’s aan bod, maar wordt ook het groene landschap van de Westhoek verkend met natuurlijke transportmiddelen: te voet, per fiets, huifkar of boot. Zo wordt het thema duurzame mobiliteit eveneens in de kijker geplaatst. Een belangrijke blikvanger zijn de zonnefietsen - elektrische fietsen waarvan de energie door zonnepanelen opgewekt wordt - waardoor men door relatief lichte inspanningen hoge snelheden kan behalen. Naast een kano kan de bezoeker hier tevens een elektrische zonne(fluister)boot huren (maximum 6 personen per boot) en zelf besturen, want voor deze bootjes is geen vaarbewijs vereist.

Ecologische bouwstenen 2

3 1. Het huis-in-opbouw van Bart Castelein zal binnenkort een belangrijke rol spelen in de televisieserie "Het leven zoals het is" 2. Een schaalmodel toont de werking van een zonneboiler (links) en de drie lampen van de energiemeter (rechts) 3. Een zonneschoorsteen bestaat uit een zwarte buis waarrond een glazen omhulsel geplaatst wordt

4 BioGezond • oktober 2005

Elk jaar worden er een aantal thema(dag)tochten georganiseerd met een bezoek aan verschillende ecologische bouwprojecten. Ook deze tochten starten telkens in de buik van de Isera-boot. De energie op deze boot wordt door zonnepanelen en een windmolen opgewekt Deze duurzame energiebronnen vullen elkaar goed aan, want winderige periodes zijn vaak arm aan zon en zonnige periodes vaak windarm Binnenin de Isera staan verschillende toestellen die ons alles en nog wat over het energieverbruik in een woning vertellen. Zo zien we een elektriciteitsmeter waarvan de teller in negatieve richting (naar links) draait. Dit betekent dat de Isera meer energie opwekt dan er verbruikt wordt, waardoor de overtollige stroom naar het algemene elektriciteitsnet “afgevoerd” kan worden. Voor deze “groene stroom” krijgen de mensen van de Boot trouwens het dubbele tarief uitbetaald. Een schaalmodel toont ons dan weer de werking van een zonneboiler. Hierbij wordt het water via een zonnepaneel op het dak verwarmd. Het is een “intelligent” systeem waarbij het water pas vanaf een bepaald temperatuurverschil naar het dak vloeit, een tijdje door de zon verwarmd wordt en dan terug naar de boiler binnenin het huis stroomt. Deze regelmatige circulatie is tevens een ideaal tegengif voor vrieskou. Bart Castelein : “Een aantal mensen doen een antivriesproduct in hun gewone boiler. Dit is vrij gevaarlijk, want bij een eventuele breuk kan dit ongezonde product in het water terechtkomen.”

Energiemeter Naast dit schaalmodel hangt tevens een energiemeter. “Zonnepanelen die water verwarmen hebben een rendement van honderd procent. Bij zonnepanelen die elektriciteit opwekken is het rendement (tot nu toe) echter maar maximum dertig procent, waardoor het van belang is om in de eerste plaats naar energiezuinige (huishoud)toestellen te streven. Pas daarna is het zinvol om eventueel elektriciteitsopwekkende zonnepanelen te plaatsen”. De energiemeter helpt om het verbruik-in-huis te bepalen. Op de energiemeter in de Isera zien we onder meer hoe een gewone lamp een verbruik van onge-

FYTO-AROMATISCHE COMPLEXEN,

het geslaagde huwelijk

tussen verse plantenextracten en een etherische olie

Katsklauw Echinacea

Huis Bart Castelein Vanaf dit najaar zal ook het huis van Bart Castelein (dat nu nog in volle opbouw is) in de thematochten over ecologisch wonen opgenomen worden. Bovendien zal het (ver)bouwproces van dit huis normaal vanaf oktober een belangrijke rol spelen in het VRT-televisieprogramma “Het leven zoals het is” (op de zender Eén). En ook hier staan verschillende zonnepanelen. “Door de besparingen in uw energiefactuur (plus de nodige subsidies) kan de prijs van een zonnepaneel in ongeveer vijf jaar teruggewonnen worden.”

Praktisch Inlichtingen : De Boot, Ieperleedijkstraat 1a, B-8650 Houthulst-Merkem, tel. 0475-21 43 20, e-mail [email protected], Internet www.deboot.be

I M M U N O D R O M E

veer 75 watt heeft, terwijl dat voor een spaarlamp slechts zowat 9 watt is. Daarnaast merken we ook dat een halogeenlamp ongeveer 66 watt verbruikt. Tot onze verwondering zien we dat een uitgeschakelde halogeenlamp nog altijd zowat 7 watt blijft verbruiken. “Heel wat toestellen die niet volledig uitgeschakeld zijn (zoals de “stand-by” bij computer, televisie- of videotoestellen) blijven energie verbruiken. Deze sluimervermogens kunnen per toestel wel 25 euro bedragen. En als je bijvoorbeeld een dertigtal van die toestellen in huis hebt (ofwel 750 euro extra verbruik per jaar), dan loont het wel eens de moeite om naar energiezuiniger toestellen uit de kijken.” In de Isera wordt ook het principe van de zonneschoorsteen door middel van een schaalmodel gedemonstreerd. Merkwaardig genoeg gaat het hier om een ventilatiesysteem. Een zonneschoorsteen bestaat in grote lijnen uit een zwarte buis (deze kleur slaat warmte op) die door een glazen koker (warmte wordt uit zonnestralen gehaald) omringd wordt. Wanneer deze zwarte buis door zonnestralen beschenen wordt, stijgt de warme lucht naar de top van deze “schoorsteen”, waardoor de zuurstof- in huis ververst ofwel geventileerd wordt. Op het educatieve schaalmodel wordt deze werking gedemonstreerd door middel van kaarsen (onderaan) en een draaiend vlaggetje (bovenaan). “Op deze manier kan in de zomer de natuurlijke warmte van de zon aangewend worden, zonder dat we daarvoor elektriciteit moeten verbruiken. Trouwens: om iets af te koelen (zoals bij een ijskast) heb je driemaal zoveel elektriciteit nodig als om iets op te warmen. Elke goede architect zou bij de bouw van een huis dan ook een degelijk ventilatieplan moeten kunnen voorleggen.” Ook investeren in goede bouwmaterialen kan de moeite lonen. Zo bespaart super dubbel glas veel meer energie dan gewoon dubbel glas, zeker in deze dure (stook)olietijden. Een belangrijke “afvalbesparing” wordt dan weer gerealiseerd door het “composttoilet”, waarvan er een ongebruikt exemplaar in de tentoonstelling staat. Het resultaat van dit “latrinaire gebeuren” is een verwerkingsproces zonder (leiding)water dat één kruiwagen geurloze humus oplevert, die nog het meest op gewone bosgrond lijkt. “Een gewoon spoeltoilet verbruikt gemiddeld 73 000 liter per jaar, wat bij het composttoilet dus gewoonweg nul liter is.”

Propolis

Tea tree

Fyto-aromatisch complex voor een ijzersterke afweer en een zorgenloze winter Bevat de perfecte synergie van biologische plantenextracten: • Echinacea: activeert met immuunsysteem • Katsklauw: verhoogt de weerstand • Propolis: beschermt de luchtwegen Verrijkt met de biologische etherische olie van: • Tea tree: tegen vreemde indringers

L a d r ô m e

Met een fiets op zonne-energie kom je goed vooruit met een minimum aan inspanning

Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel Verdeler: BVBA Mannavita T. 056/439851 E. [email protected] TEKST: BREDT THIERS • FOTO’S: MARC MASSCHELEIN


Het cholesteroldossier deel 2 In ons “Cholesteroldossier, deel 1” legden we het belang van cholesterol uit voor de mens, herleidden we de rol ervan als risicofactor voor harten vaatziekten tot normale proporties en wezen we op de potentiële gevaren van de cholesterolverlagende medicijnen. In dit bestek proberen we de belangrijkste tips te geven om het eigenlijke onderliggende proces bij harten vaatziekten, namelijk atherosclerose of aderverkalking, in te dijken. Ook sommen we een aantal natuurlijke maatregelen op die bij een langdurig verhoogde cholesterolspiegel aan te raden zijn.

Het proces van atherosclerose afremmen

2 EET GOEDE VETTEN EN VERMIJD DE SLECHTE

Om harten vaatziekten te voorkomen en aan te pakken, moet we ons dus vooral richten op het belangrijke onderliggende proces van atherosclerose. Hierbij zorgen “plaques” ervoor zorgt dat de bloedvaten vernauwen en dat de bloedvoorziening naar de organen in het gedrang komt. Vorige keer zagen we dat dit proces eigenlijk het resultaat is van een globale ontsteking van de vaatwand, waarbij er ondermeer een onevenwicht heerst tussen de schadelijke vrije radicalen en de broodnodige antioxidanten en waarbij er een aantal risicofactoren bestaan, die dit proces in de hand werken. We proberen de 10 belangrijkste maatregelen om atherosclerose af te remmen, op een rijtje te zetten.

In Bio Gezond kwam het al vaker aan bod: vetten zijn levensnoodzakelijk, maar ze moeten van een goede kwaliteit zijn! Helaas, worden we in onze westerse leefwereld overspoeld door “slechte” vetten, die ontegensprekelijk een belangrijke oorzakelijke factor zijn in het ontstaan van harten vaatziekten: -

1 EET MEER GROENTEN EN FRUIT, ZORG VOOR VOLDOENDE ANTIOXIDANTEN. Door de vreemde stoffen in ons milieu (PCB, dioxine, dieselpartikeltjes…), door de additieven in onze voeding (geur-, kleur- en bewaarmiddelen….), door het gebruik van herbiciden en pesticiden in de landbouw, door de blootstelling aan steeds meer stralingen (radioactiviteit, röntgen, hoogspanning, GSM….), door de blootstelling aan de zon en ook door onze eigen stofwisseling, worden we voortdurend blootgesteld aan schadelijke stoffen, de zogeheten “vrije radicalen”. Deze vrij radicalen zijn onstabiele, agressieve stoffen die zorgen voor een constante bedreiging en aantasting van onze lichaamsstructuren. Zij spelen ondermeer een zeer belangrijke rol bij de aantasting van de vaatwand in het proces van atherosclerose. Gelukkig bestaan er met antioxidanten stoffen die deze vrije radicalen kunnen neutraliseren en de schade erdoor beperken. Deze antioxidanten treffen we vooral in groenten en fruit van een goede, liefst biologische kwaliteit. In onze westerse leefwereld moet hoogdringend de inname van groenten en fruit de hoogte in om met succes harten vaatziekten beter te voorkomen. In plaats van de dagelijkse gemiddelde inname van 135 g groente en 120 g fruit, zouden we moeten streven naar een minimum van 300 g groenten en 2 à 3 porties fruit. Vermijd ook suiker onder al zijn vormen en witmeelproducten en een overmaat van koffie en alcohol, omdat al deze nutriëntenrovers een aanslag plegen op ons kapitaal aan antioxidanten. Als extra ondersteunende maatregel kan een goed, natuurlijk antioxidantenomplex ingenomen worden dat het ontstekingsproces afremt met ondermeer vitamine C, vitamine E, selenium, polyfenolen (groene thee, druivenpitten)… 6 BioGezond • oktober 2005

-

Het gevaarlijkste zijn de “transvetzuren”. Deze ontstaan van zodra we meervoudig onverzadigde vetzuren (maïsolie, sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie, lijnzaadolie, koolzaadolie…) gaan verhitten door ze te gebruiken bij het bakken, braden en frituren of door ze te harden of hydrogeneren (margarines en verwerkte voedingsmiddelen). Transvetzuren zijn vetzuren die voor het lichaam een zeer storende vorm hebben aangenomen en de werking van de goede omega-6- en omega-3-vetzuren verstoren. Ten eerste worden er hierdoor minder “goede “ prostaglandines van het type 1 en 3 gevormd, waardoor de bloedverdunnende en ontstekingswerende werking van deze belangrijke weefselhormonen ter hoogte van de bloedvaten wegvallen. Door de resulterende toename van de bloedviscositeit en de ontsteking van de vaatwand, neemt het proces van atherosclerose toe. Ook door het meer inbouwen van deze transvetzuren in de celmembranen, worden cellulaire functies verstoord. Zo gaan bloedplaatjes gemakkelijker onderling en aan de vaatwand verkleven, wat atherosclerose nog meer in de hand werkt. Deze gevaarlijke transvetzuren, die wel al gedeeltelijk uit de meeste margarines worden gehaald, komen in onze westerse voeding zeer veel voor. Vermijd dan ook zoveel mogelijk: kant- en klaar maaltijden en -sauzen, frituur- en tavernekost, fast food, margarines, harde bakmargarines, industrieel gebak, chips, gewone chocopasta, vissticks, diepvriesgerechten, verwerkte vleeswaren…, kortom telkens plantaardige oliën gehard of verhit (behalve olijfolie) werden. Verder dienen we ook een overmaat “arachidonzuur” te vermijden. Hoewel we dit vetzuur nodig hebben in het lichaam, bevordert het bij een overmaat de aanmaak van de “slechte” prostaglandines van het type 2, wat leidt tot meer ontsteking van de vaatwand en tot meer kleverige bloedplaatjes, die het ontstaan van de plaques in de hand werken. Arachidonzuur zit veel in dierlijk voedsel (vlees en kaas), maar wordt ook gevormd in het lichaam als we een overmaat omega-6-vetzuren (via maïsolie,

met Glucosamine, Chondroïtine en Omega-3 vetzuren uit visolie

®

Treedo houdt uw gewrichten soepel Dat wilt u toch ook? Gewrichten spelen een belangrijke rol in het leven van vooral mensen van 50 jaar en ouder. We willen graag in een goede conditie blijven en leuke dingen blijven doen, zoals fietsen en wandelen. Normaal gesproken houdt het lichaam de gewrichten soepel, maar soms kunnen we hierbij wel wat steun gebruiken. Treedo kan deze steun bieden.

Treedo® is een uniek stappenplan voor soepele gewrichten. Glucosamine en Chondroïtine van belang voor het behoud van soepele gewrichten Treedo is gebaseerd op een hoge dagdosering Glucosamine (1500 mg) en Chondroïtine (1200 mg) in de verhouding 5:4. Deze stoffen spelen een belangrijke rol bij de aanmaak en opbouw van kraakbeen en zijn belangrijk voor het goed blijven functioneren van gewrichten. Treedo bevat ook Omega-3 vetzuren uit visolie, die zorgen voor een goede ondersteuning van gewrichten. Daarnaast bevat Treedo® Stap 1 Boswellia serrata, een kruid dat de positieve invloed van Glucosamine en Chondroïtine ondersteunt.

Het bijzondere van Treedo: • speelt een belangrijke rol bij de opbouw van kraakbeen en bij het onderhoud van gewrichten • houdt de gewrichten soepel, waardoor we vrij kunnen blijven bewegen • bevat een hoge dosering Glucosamine en Chondroïtine (uit haaienkraakbeen) • bevat ook een hoge dosering Omega-3 vetzuren uit visolie • Stap 1 bevat ook Boswellia serrata • Treedo® Stap 1 Start is bedoeld om een start te maken met de Treedo-kuur en Treedo® Stap 2 Onderhoud is bedoeld om langere tijd in te nemen

Voor meer informatie en verkoopadressen: Mannavita BVBA, tel 056/439851, [email protected],

www.treedo.nl Treedo is verkrijgbaar in elke natuurvoedingszaak

cholesterol

sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie) en een gebrek aan omega-3-vetzuren (vette vis, lijnzaadolie, walnoten, groene groenten) in ons lichaam hebben, zoals dat bij de huidige westerling doorgaans het geval is. Nu we weten wat te vermijden, kunnen we kijken, welke “goede” vetten we best wel gebruiken: - meer mono-onverzadige vetzuren (oleïnezuur), die door het voorkomen van één enkele onverzadigde verbinding in hun structuur, veel bestendiger zijn tegen aantasting door de vrije radicalen en dus minder neigen tot ontstekingsprocessen en atherosclerose: koudgeperste “extra vierge” olijfolie en koolzaadolie (raapzaadolie). Eerstgenoemde mag naast koud gebruikt, ook nog gebruikt worden om te verhitten, maar niet boven de 170°. - meer bronnen van omega-3-vetzuren: koudgeperste lijnzaadolie (niet te verhitten), walnoten, pompoenpitten, groene groenten, vette vis - met mate verzadigde vetten: vooral uit kwaliteitsboter, zure melkproducten, bio- kip, -runds- en lamsvlees, ongeraffineerde kokos- en palmolie - enkel met mate bronnen van de meervoudige onverzadigde omega-6-vetzuren: uitsluitend koudgeperste plantaardige oliën (maïsolie, sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie) en deze enkel koud te gebruiken!

3 ROOK NIET! COMBINEER ROKEN NIET MET DE PIL! De meeste mensen kennen heel duidelijk het verband tussen roken en problemen van de luchtwegen, terwijl deze slechte gewoonte minstens even nefast is voor onze bloedvaten! De vrije radicalen die we voortdurend met de sigarettenrook binnenkrijgen, bevorderen het ontstekingsproces van de bloedvaten en dus atherosclerose. Roken verhoogt het risico op harten vaatziekten met een factor 3 à 4. Maar wanneer een vrouw roken combineert met de pil, kan het risico op harten vaatziekten met een factor 20 gaan vergroten. Zo komen hartinfarct, longembolie en beroerten veel voor bij rokende vrouwen.

4 VERMIJD STRESS! Overmatige spanning en stress verergeren eigenlijk elk ziektebeeld. Ook bij harten vaatziekten is het verband met stress zeer duidelijk. Op tijd ontspanning nemen, niet al te lange werkdagen kloppen en niet te veel hooi op de vork nemen, zijn dan ook belangrijke leefregels.

5 BEWEEG MEER! Zonder er hier al te diep op in te gaan, mag het duidelijk zijn dat een zittende levenswijze bijdraagt tot aderverkalking. Wanneer we daarentegen door regelmatig bewegen de hartpomp en de circulatie in het algemeen stimuleren, dan kan het dichtslibben van de slagaders afgeremd worden. Een aantal studies hebben aangetoond dat het regelmatig uitvoeren van aërobe oefeningen (zonder zuurstoftekort) de evolutie van atherosclerose afremmen en de verhouding tussen de “goede” en het “slechte” cholesterol afremmen.

6 PAK OVERGEWICHT AAN EN VOORKOM OUDERDOMSDIABETES Elders in deze Bio Gezond leest U meer over het verband tussen overgewicht en ouderdomsdiabetes. Beide werken het optreden van harten vaatziekten in de hand. Zo verhoogt ouderdomsdiabetes de kans op harten vaatziekten met een factor 2 à 4. Overgewicht aanpakken door een natuurlijke, evenwichtige voeding en maatregelen nemen tegen ouderdomsdiabetes (zie het betreffende artikel in dit blad), zijn dan ook van het grootste belang!

7 VERMIJD HOGE BLOEDDRUK! Hoge bloeddruk is een ware sluipmoordenaar. Hoewel men er doorgaans geen last van heeft of slechts vage symptomen door ervaart, is


ginkgo biloba

teunisbloem

knoflook

het een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van harten vaatziekten. Hoge bloeddruk of hypertensie zorgt namelijk niet alleen voor een overbelasting van de pompfunctie van de hartspier; ze werkt ook het proces van atherosclerose in de hand. In de volgende BioGezond bekijken we dit ziektebeeld van nabij en gaan we na hoe we op een natuurlijke manier hoge bloeddruk kunnen voorkomen en aanpakken.

8 PAK HOMOCYSTEÏNE AAN! Ondanks het feit dat deze stof nog maar weinig bekend is, mag men nu waarschijnlijk al stellen dat homocysteïne een veel belangrijker risicofactor is voor harten vaatziekten dan cholesterol. Er wordt weinig ruchtbaarheid gegeven aan homocysteïne, want de huidige farmaceutische industrie verkoopt liever de dure cholesterolverlagers dan de eenvoudige vitamines die een te hoog homocysteïnegehalte kunnen verhelpen. Homocysteïne is een vrij toxisch aminozuur, dat in het lichaam ontstaat als een tussenproduct in het metabolisme van het aminozuur methionine. Indien we geen tekorten hebben aan nutriënten als vitamine B6 (pyridoxine), vitamine B9 (foliumzuur) en vitamine B12 (cyanocobalamine), dan kan homocysteïne door terugvorming tot methionine of door omzetting tot een ander aminozuur, cysteïne, onschadelijk gemaakt worden. Helaas, door de westerse geraffineerde voeding, door het overmatig gebruik van suiker en alcohol en door het veelvuldig gebruik van medicijnen (bloeddruken cholesterolverlagers, aspirines, antibiotica…), vertonen heel wat mensen gebrek aan voornoemde vitamines van de B-groep. Homocysteïne kan dan als vrij radicaal of schadelijke stof de vaatwand oxideren en het proces van atherosclerose danig in de hand werken. Ook bevordert het de omzetting van cholesterol tot het veel gevaarlijker oxycholesterol, dat verder het dichtslibben van de slagader bevordert. Maar liefst één op de 2 mensen boven de 50 heeft in de westerse leefwereld een teveel aan homocysteïne.

9 ZORG VOOR EEN NATUURLIJKE BLOEDVERDUNNING Het is al een paar maal aan bod gekomen: te “dik” bloed, waarbij de bloedplaatjes sneller onderling en aan de vaatwand verkleven, vormt een belangrijke stap in het ontstaan van atherosclerotische plaques. Wanneer we zorgen voor voldoende antioxidanten (zie onder punt 1) en als we zorgen voor de inname van goede vetten van een goede kwaliteit (zie onder punt 2), dan functioneren de celmembranen van de bloedplaatjes beter met minder neiging tot samenklitten en verkleven. We hoeven echt geen bloedverdunnende aspirines te nemen, want er bestaan voldoende natuurlijke “bloedverdunners”. In het plantenrijk denken we vooral aan de topper knoflook en aan ginkgo biloba, wijnpitten, curcuma, bosbessen, lijnzaad-, teunisbloem- en bernagie-olie. Als voedingssupplementen zijn visolie van een goede kwaliteit en vitamine E de belangrijkste.

10 NEEM NATUURLIJKE MAATREGELEN BIJ VERHOOGD CHOLESTEROL We weten inmiddels dat cholesterol niet de hoofdschuldige is van atherosclerose. Verder wezen we erop dat we vooral de oxidatie van het “slechte” LDL-cholesterol tot oxycholesterol willen vermijden, omdat die de boosdoener is die aanslibt op de vaatwand. Ook hebben we in ons vorig artikel voldoende argumenten aangehaald om te bewijzen dat het onzinnig is om kost wat kost het cholesterolgehalte naar beneden te brengen met cholesterolverlagende statines, die heel

HUIDHERSTELLENDE CRÈME

• Herstelt beschadigde huid op natuurlijke wijze • Bevordert het regeneratie vermogen • Verbetert het biologische evenwicht • Vertraagt de veroudering • Bevat meer dan 50% natuurlijke werkstoffen • Verbetert de huidstructuur • Hoogst geconcentreerde crème ter wereld.*

Huidherstellende crème

EXTRA STERKE FORMULE

Revitaliserende huidcrème op basis van een UNIEK repaircomplex met zeer hoge doses Vitamine E en Desamidocollagen, aangevuld met Aloë Vera, Tarwekiemolie, Lecithine en Allantoine, Sheabutter, Calendula, Vitamine A, Hyaluronzuur en honing. Unieke High Tech formule, met natuurlijke werkstoffen. Voor huidherstel, regeneratie van de huid, herstel van het Biologisch evenwicht en vertragen van de huidveroudering. Een crème met een biologische herstelformule, voor een optimaal functioneren van de huid.

Deze crème doet wat alle andere crèmes beloven . . . !

* Prijs/kwaliteitverhouding

Deze crème herstelt en onderhoudt de huid, voert afvalstoffen af en biedt de huidcellen een complex van essentiële voedingsstoffen aan, waaruit zijzelf een selectieve keuze kan maken.

Ga voor meer informatie naar www.naturalsales.nl Eénmalig gratis monster op aanvraag via e-mail.

S I N C E 19 8 4

Postbus 337 3233 ZG Oostvoorne / Holland Tel.: 00-31 (0)181 410181 Fax: 00-31 (0)181 410079 [email protected]

Blijf bij de tijd met Super Ginkgo complex Het meest complete Ginkgo product!

11 PER DAG HANDIGE

FORMULE

Naar de invloed van de eeuwenoude boom Ginkgo biloba is veel onderzoek verricht. De werkstoffen in de Ginkgo bladeren helpen ons alert en vitaal te blijven. Optimax Super Ginkgo complex bevat een gestandaardiseerd en zeer sterk geconcentreerd extract, aangevuld met voor het geheugen nuttige voedingstof fen zoals taur ine, choline, inositol en zink. Eén capsule Super Ginkgo complex per dag verbeter t de vitaliteit, het geheugen, het concentratievermogen en de reactiesnelheid. Super Ginkgo complex beschermt tegen ouderdomsverschijnselen en helpt u bij de tijd te blijven. Hierdoor kunt u spelletjes blijven doen met uw kleinkinderen en, wie weet, zelfs met uw achterkleinkinderen!

GRATIS Dominospel bij aankoop van Super Ginkgo complex 60 of 150 capsules.

60 capsules d 22,75 150 capsules d 40,85

Verkrijgbaar bij uw natuur voedings- of kruidenwinkel en apotheek. Voor informatie: Optimax, Antwoordnummer 5, 2440 Geel www.optimax-naturals.be mail: optimax@skynet.

Geheugen, concentratie en vitaliteit

wat nevenwerkingen voor gevolg hebben. Uiteraard is het wel zo dat we iets moeten doen aan een chronisch verhoogd cholesterolgehalte. Maar laat je niet wijs maken dat je cholesterolgehalte per se moet onder de 190 of 200 mg/dl zijn; deze artificiële grens werd ingesteld om de farmaceutische industrie ter wille te zijn en meer medicatie te kunnen slijten. Een bovengrens van 220 is laag genoeg en op oudere leeftijd mag

-

250 genomen worden, op voorwaarde dat de verhouding tussen de “goede” HDLcholesterol en de “slechte” LDL-cholesterol goed is. Zijn de waarden te hoog, dan kan een verstandig dieet, gecombineerd meer bewegen en de passende supplementen, op een natuurlijke manier en zonder gevaarlijke nevenwerkingen, dezelfde resultaten geven. Laat ons de belangrijkste maatregelen een op een rijtje zetten:

AF TE RADEN VOEDING: - Alle ‘slechte’ vetten: zie hoger onder punt 2 - Suiker onder al zijn vormen (frisdrank, snoep, koek, gebak, verborgen suiker…), dat door het fameuze “sucrosecholesteroleffect” leidt tot een verhoging van het cholesterolgehalte - Witmeelproducten (wit brood, gewoon ‘bruin’ brood, pistolets, baguetten…): zijn ontdaan van de cholesterolbindende voedingsvezels - Koffie: heeft een duidelijk verband met cholesterol - Een overmaat alcohol - Oxycholesterol: cholesterol dat reeds geoxideerd voorkomt onder de vorm van het zeer schadelijke oxycholesterol in voedingsmiddelen als ei- en melkpoeder, voorverpakte geraspte kaas, gebraden boter, kant en klaar maaltijden, verhitte dierlijke vetten (frituurwaren), gebak en chocolade, gecondenseerde melk…

-

AAN TE RADEN VOEDING: - De ‘goede’ vetten: zie hoger onder punt 2 - Vezelrijke voeding: groenten en fruit, peulvruchten, volle granen (o.m. haver en volle rijst) : de vezels ervan absorberen cholesterol in de darm en voeren ze af; enkele appels in de schil per dag is al een goede maatregel! - Bronnen van sterolen en stanolen: deze structureel aan cholesterol verwante stoffen, verminderen de absorptie van cholesterol in de darmen en komen vooral voor in noten (hazelnoten, walnoten), zaden (sesamzaad), “goede” oliën (olijfolie!), bonen (soja!), avocado’s, artisjokken, volle granen… - Crucifere groenten zoals broccoli, bloemkool, kool en waterkers; knoflook en uien, prei, gember - Af en toe een zachtgekookt ei of een spiegelei (goede, niet geöxideerde cholesterol) - Eten volgens je bloedgroep (Bloedgroependieet volgens Peter D’Adamo) helpt cholesterol verlagen

-

FYTOTHERAPIE: - Gefermenteerde knoflook (Allium sativum) verlaagt bij aan gehouden inname het totaal cholesterol (LDL verlaagt, HDL verhoogt) en triglyceriden, maar vermindert vooral de omzetting van LDL-cholesterol


cholesterol

Artisjok (Cynara scolymus)

Paardebloem (Taraxacum officinale)

naar het schadelijke oxy-LDL-cholesterol - Psyllium- of vlozaadvezels (Plantago psyllium/ovata), haverzemelen (geen tarwezemelen!), appelpectine, lijnzaad, grapefruitvezels en karayagom binden cholesterol in de darm en voeren deze af via de stoelgang - Artisjok (Cynara scolymus), Rozemarijn (Rosmarinus officinalis), Chrysantellum americanum en andere leverstimulerende planten als Paardebloem (Taraxacum officinale), Mariadistel (Silybum marianum), boldo en chelidonium stimuleren de vetstofwisseling en werken cholesterolverlagend - Spirulina -

VOEDINGSSUPPLEMENTEN: - Lecithine, rijk aan cholesterolregulerende choline en inositol; houdt cholesterol als emulgator in oplossing zodat ze niet aan de vaatwand aanslibt, verhoogt het HDL- en verlaagt het LDL-choleste-rol; of fosfatidylcholine - Vit.B3 (niacine) verlaagt het cholesterol en de lipiden in het bloed (kies niacine, want niacinamide heeft soms rode plekken en jeuk -“Flushing”- als bijwerking; niet innemen bij leverziekte of hoge bloeddruk); ook inositol, een ander element van de vit B-groep - Teunisbloemolie, bernagieolie (GLA), lijnzaadolie (ALA) en visoliën (EPA, DHA), verminderen de cholesterolsynthese en de stolbaarheid van het bloed; visoliën hebben wel meer effect op de triglyceriden dan het cholesterol - Beta-sitosterol is cholesterolverlagend: bindt met cholesterol in de darm tot een oplosbaar complex, treedt met cholesterol in competitie voor de bindingsplaatsen in de dunne darm, verhindert gedeeltelijk het oplossen van cholesterol in de galvloeistof - Polycosanol (uit rietsuiker of bijenwas): vermindert duidelijk de cholesterolwaarden - Galactomannaan : deze vezel verkregen uit guar (Cyamopsis tetragonolobus) of uit fenegriek, bindt in de darm galzouten die zo niet meer door de darm kunnen opgenomen worden en niet in de enterohepatische cyclus terechtkomen. Cholesterol wordt dan door de lever uit het bloed gehaald (dus daling spiegel) om nieuwe galzouten aan te maken. - Chroomnicoinaat: verbetert de suiker- en vetstofwisseling

Ω

OKINAWA OMEGA

3 6+6 9 +

1 ,5g palmitine (Ω7 *)

1eetlepel = 14,4g Ω3/6/9 en 7 * 11mg vit E (8 soorten) 7mg carotenen niets toegevoegd, 100% puur

VOOR MAN, VROUW, BABY EN 100-JARIGE

Waarom vissen doden voor hun olie als plantaardige omega’s beter en veiliger zijn? Okinawa Omega van Amanprana biedt de oplossing

Waarom zijn plantaardge vetzuren beter? Omdat plantaardige olies alfa-linoleenzuur (ALA) uit de omega-3 familie en Linolzuur (LA) uit de omega-6 familie bevatten en visolies nauwelijks of niet. En het zijn alléén deze 2 vetzuren die je lichaam niet zelf kan aanmaken en die we moeten halen uit onze voeding. Een gebrek aan ALA of LA leidt tot gezondheidsproblemen omdat zij vele levensnoodzakelijke processen vervullen. Dat ALA en LA daarenboven door het lichaam kunnen worden omgezet tot alle vetzuren die je lichaam nodig heeft (een 30 tal) is een bijkomend belangrijk voordeel. Daardoor hoef je geen visolie te slikken voor je EPA en DHA. Moraal: Bij plantaardige omega olies hoef je geen visolie te slikken. Bij visolie dien je nog wel plantaardige omega te nemen, voor je levensnoodzakelijke ALA en LA-vetzuren.

De donkere zijde van visolie voor de dolfijn 7O% van de vissoorten zijn volgens Greenpeace in hun voortbestaan bedreigd door overbevissing. Miljarden vissen worden jaarlijks gevangen. Dit bedreigt volgens het WWF ook het voortbestaan van de dolfijn, de orka en 23 vogelsoorten waaronder de albatrossen. Tonnen vissen worden levend op elkaar geperst en liggen stervend te spartelen. Ook de enorme kweekbassins zijn geen oplossing. De 20 miljoen ton vissen die er zwemmen, ontwrichten het ecologisch evenwicht van de fjorden. De vissen zwemmen er opgeprakt in hun eigen uitwerpselen, krijgen vervuild vismeel met antibiotica. Resultaat: deze gekweekte vis bevat meer vervuiling dan de wilde. De moraal: slik geen visolie miljarden vissen alsook de dolfijn, de orka en de albatros zullen je dankbaar zijn.

* Palmetine is voorloper van Omega 7 • Marathon Creatief 03-653 33 77

OKINAWA OMEGA IS RIJK AAN ALA (Ω3) EN LA (Ω6). VISOLIE NIET. ZONDER DEZE TWEE ESSENTIËLE VETZUREN IS ER GEEN GEZONDHEID MOGELIJK

Het gevaar van visolie. Er bestaat goedkopere en dure zogenaamd ‘pharmaceutische’ visolie. De goedkopere is schaamteloos vervuild met pcb’s, pop’s, ddt’s, methylkwik, dioxines, andere gifstoffen en bevat veel cholesterol. Het medische tijdschrift “New England” stelt dat de voordelen van DHA/EPA die visolie biedt niet opwegen tegen de nadelen van de vervuiling. Zo is zelfs de moedermelk van vrouwen uit Groenland vervuild met meer dan 200 giftige stoffen. De dure zogenaamd ‘pharmaceutische’ visolie is door haar zuiveringsproces de meest ‘geraffineerde’ olie ter wereld. Ze is zo sterk geraffineerd dat ze te vergelijken is met ‘witte suiker’. Het is een industrieel product dat in de natuur niet geïsoleerd voorkomt, net zoals witte suiker. Samen met de vervuiling gingen ook vele levensnoodzakelijke stoffen verloren en veranderde de olie van structuur (veresterd). Ze werd ontdaan van hartbeschermende vitamine E (daarna gedeeltelijk kunstmatig terug bijgevoegd). Maar ook lecithine, belangrijk voor de communicatie tussen cellen, enzymen, mineralen, microstoffen en fosfolipiden gingen verloren. Okinawa Omega bevat geen vervuiling. Dat is veiliger want van 21 van de 22 visolies die Greenpeace in 1995 heeft onderzocht in natuurvoedingswinkels bevatten giftige Lindane, DDT en pcb’s. De Nederlandse consumentenbond kwam onlangs tot soortgelijke resultaten.

Okinawa Omega biedt de oplossing Okinawa Omega van Amanprana is 100% koudgeperst, 100% bio, 100% plantaardig, 0% geraffineerd en niet vervuild. Dat is veiliger, beter, milieuvriendelijker en veel goedkoper. Zo is één fles Okinawa Omega te vergelijken met 500 grote capsules of maar liefst 2000 minicapsules. Amanprana gelooft ook in het geheel en niet in de geïsoleerde deeltjes. Daarom biedt Amanprana je een complete formule van omega-3,-6,-7 en -9. Voldoende beschermd door 8 soorten vitaminen E en veel carotenen. Niets werd toegevoegd. Amanprana doet niet mee aan de omega 3 hype en houdt rekening met de drie studies die omtrent de omega 3/6 verhouding in België gedaan werden. Volgens deze studies moeten we in België meer consumeren van zowel omega-3 en-6 en dienen we ons aandeel dierlijke en ‘geraffineerde’ vetten te minderen. 1 koffielepeltje Okinawa Omega volstaat. Verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels, Info 03-653 25 41 in 3 lekkere smaken en 1 bittere. Ecologisch verpakt in donkere fles omwikkeld met gerecycleerd chloorvrij papier. Amanprana gebruikt Mannavita: 056-43 98 51 plantaardige inkten voor haar drukwerk. VOEDING VOOR SERENE LEVENSKRACHT

AMAN PRANA

Natuurgeneeswijzen

deel 5

Fytotherapie In een artikelenreeks over complementaire, natuurlijke geneeswijzen, moet uiteraard fytotherapie zeker aan bod komen. Het gebruik van geneeskrachtige planten om de gezondheid te bewaren of te verbeteren, wint namelijk steeds meer aan populariteit. Oude kruiden worden herontdekt, uitheemse kruiden worden toegevoegd aan het bestaande kruidenarsenaal en het aanbod van kruidenpreparaten neemt almaar toe. De fytotherapie komt steeds meer een prominente plaats innemen naast de reguliere gezondheidszorg.

Wat geschiedenis Wanneer we op de geschiedenis terugblikken, dan zien we dat het gebruik van kruiden eigenlijk zo oud is als de mensheid zelf. Niet alleen om zich te voeden, te kleden en te huisvesten, maar ook om kwalen te voorkomen of te genezen, gebruikt de mens al duizenden jaren planten. De toepassing ervan berustte heel lang op een empirische of proefondervindelijke kennis, waarbij met vallen en opstaan bepaalde therapeutische eigenschappen werden ontdekt. Die opgedane kennis werd aanvankelijk doorgegeven van generatie op generatie via ingewijden en later vooral toegepast of te boek gesteld door befaamde kruidenkundigen als Dioscorides, Plinius de Oudere, Hildegarde von Bingen, Rembert Dodoens en John Gerard, om een paar van de belangrijkste te noemen.

Volwaardige discipline Op het einde van de 19e eeuw en in het begin van de twintigste eeuw, met de ontwikkeling van de chemie, werden veel van de aan planten toegeschreven eigenschappen wetenschappelijk gestaafd. Men kon nu scheikundig de werkzame bestanddelen van planten aantonen en ze zelfs gaan isoleren. Tegenwoordig is de moderne fytotherapie

(“fyto” staat voor “plant”, “therapie” voor “genezen”) uitgegroeid tot een volwaardige discipline, waarbij er echter nog heel veel werk voor de boeg is! Van bepaalde planten moeten nog veel nauwkeuriger de inhoudsstoffen bepaald worden. Verder er is nog veel onderzoek nodig - liefst via statistisch significante, dubbelblind, placebo gecontroleerde studies - om uit maken welke therapeutische werking bepaalde kruiden echt kunnen uitoefenen en welke gezondheidsclaims er al dan niet mogen gemaakt worden. Ook probeert de fytotherapie zich niet te beperken tot de planten die door de ouderen aangeprezen werden, maar zoekt ze de rest van de wereld af naar andere, geneeskrachtige planten die een aanvulling voor de huidige kruidengeneeskunde kunnen zijn. Zo zijn bijvoorbeeld het amazonekruid katsklauw voor de immuniteit, de maca of peruviaanse ginseng als vitaliserend middel en wierookhars als ontstekingswerende plant vrij recente aanwinsten voor de westerse fytotherapie.

Veiligheid belangrijk!

Plantendelen en verwerkingsvormen

Veel mensen gaan op zoek naar alternatieven voor klassieke geneesmiddelen, omdat ze bang zijn voor een te sterke werking of voor de mogelijke nevenwerkingen daarvan. Ook

Heel wat onderdelen van planten kunnen worden gebruikt in de fytotherapie. Naargelang het betreffende kruid kunnen dat zijn: wortels, bijwortels, bladeren,

Steeds meer succes Het wetenschappelijk onderzoek naar het heilzame effect van planten verloopt jammer genoeg niet zo vlot. Farmaceutische bedrijven stoppen veel liever handenvol geld in de research naar een synthetische, door hen gepatenteerde molecule, dan in planten die ze nu eenmaal niet kunnen patenteren. Toch wordt het steeds meer duidelijk dat bepaalde kruiden op een ongevaarlijke en toch efficiënte manier kunnen ingezet worden om onze gezondheid te verbeteren en meer en meer bijval kennen. Een greep uit het groeiende aanbod van heilzame kruiden, met een ondertussen bewezen werking: -

12

GEFERMENTEERDE KNOFLOOK ter preventie van harten vaatziekten en ter verhoging van de weerstand

BioGezond • oktober 2005

willen sommigen in een zekere mate aan zelfmedicatie kunnen doen zonder een consultatie of voorschrift. Nu genieten kruiden de gunstige reputatie van “natuurlijk” te zijn, in tegenstelling tot het overgrote deel van de geneesmiddelen. Hierbij wordt vaak over het hoofd gezien dat ook bepaalde kruiden ronduit levensgevaarlijk kunnen zijn (vb. Atropa belladonna, Digitalis purpurea…), dat andere kruiden bij onoordeelkundig gebruik ook nevenwerkingen kunnen opleveren of dat ze voor een gegeven indicatie gewoonweg tekort schieten! Ook moet er extra voorzichtig gewerkt worden bij zwangere en zogende vrouwen, jonge kinderen, ouderen, mensen met bepaalde aandoeningen….Gelukkig bestaat er sinds 27/8/97 in België met het “KB Kruiden” een (te ?) strenge kruidenwetgeving die ervoor zorgt dat de consument bij het gebruik van voorgedoseerde en genotificeerde preparaten geen gevaar loopt op vergiftigingen.

-

KANEELBAST om de bloedsuikerspiegel te verlagen bij ouderdomsdiabetes ST. JANSKRUID bij milde depressiviteit KATSKLAUW EN ECHINACEA om de weerstand tegen infecties te verhogen VEENBESSEN om blaasinfecties te voorkomen GINKGO BILOBA om de hersendoorbloeding te verbeteren GEMBER om braken te voorkomen of te verminderen GROENE THEE om ouderdomsverschijnselen en de kans op kanker te verminderen DUIVELSKLAUW om ontstekingsverschijnselen van spieren en gewrichten te verminderen

Veenbes

St.-Janskruid

bovengronds kruid, bloemen, knoppen, vruchten, zaden, schors, hars… Bovendien kunnen deze plantendelen op verschillende manier verwerkt worden. Om het bij de belangrijkste bereidingen te houden: het infuus of de kruidenthee, het afkooksel of decoct, de alcoholische tinctuur, het droogextract, het kruidenpoeder, het kruidensap, de kruidensiroop, de kruidenolie, de kruidenwijn, de medicinale azijn, de kruidenzalf, de kruidencrème en de etherische olie. Vermits deze laatste verwerkingsvorm een zeer sterk geconcentreerd kruidenextract is, dat op verschillende manieren kan en met veel omzichtigheid dient ingezet te worden, is er hierrond een speciale, eigen discipline van de fytotherapie ontstaan: de aromatherapie. Ook het inzetten van plantenknoppen en jonge scheuten, die zeer rijk zijn aan inhoudsstoffen, wordt grondiger bekeken in een aparte discipline: de gemmotherapie. Op te merken valt nog, dat in sommige gevallen bepaalde inhoudsstoffen van planten volledig worden geïsoleerd van de rest van het plantenmateriaal om meer effect te sorteren, bv. sojaisoflavonen uit soja, hopeïne uit hop. Maar doorgaans wordt toch in de fytotherapie gewerkt het “totum” of geheel van de plant. Kruiden bevatten namelijk een geheel of totum van inhoudsstoffen die harmonieus samenwerken; men spreekt van een synergie. Zowel de actieve ingrediënten als de hulpstoffen en ballaststoffen zorgen namelijk voor een globale werking en men isoleert daarom niet zo vaak aparte bestanddelen uit een plant.

N IE U W !

Kaneel regelt suiker

Opleiding vereist Omdat er heel veel kruiden bestaan met elk hun aparte eigenschappen, indicaties, waarschuwingen en mogelijke nevenwerkingen, omdat er zoveel verwerkingsvormen bestaan met elk hun kwaliteitseisen en specifieke toepassingen en omdat we toch met fytotherapie willen inwerken op de gezondheid van de mens, is er zeker een opleiding vereist! Voor mensen die in een natuurwinkel kruiden willen aanbevelen of op eigen houtje kruiden willen gebruiken om hun gezondheid en die van hun gezin te verbeteren, is een opleiding “herborist” absoluut aan te bevelen. Wie als arts of therapeut mensen wil behandelen moet uiteraard een degelijke opleiding fytotherapie volgen.

• Ondersteunt de dieetmaatregelen

Geen wondermiddelen

• Maakt het dagelijkse leven gemakkelijker

Het is uiteraard belangrijk om in te zien dat kruiden geen wondermiddelen zijn. Het kan nooit de bedoeling zijn om iemands gezondheid in gevaar te brengen door te steunen op een vermeende heilzame werking van een kruid. Daar moet elke arts of therapeut zijn grenzen in kennen. Wanneer we de geneeskrachtige kruiden goed kunnen plaatsen en we ervan de werkelijke bijdrage tot een goede gezondheid juist inschatten, dan kunnen we er met goed gevolg gebruik van maken. We denken hierbij vooral aan: - de preventie van ziekten door een brede gezondheidsbevorderende werking - het gebruik ervan in de voeding als mild gezondheidsbevorderende middelen - de aanpak van eenvoudige kwalen - het ondersteunen bij chronische ziekten - het uitstellen van het gebruik van krachtiger geneesmiddelen die snel nevenwerkingen hebben - het verbeteren van het geestelijke welbevinden of emotionele evenwicht

s

KANEELCAPSULES Voedingssupplement dat past in een dieet bij ouderdomsdiabetes.

• 1 capsule per maaltijd

Kaneelpoeder wordt al duizenden jaren gebruikt. Men heeft onlangs ontdekt dat het regelmatig gebruik – in een hoog-

Aanvullende geneeskunde

geconcentreerde vorm in een bijzonder extract – mee helpt te

In die zin is het dan ook best dat we de fytotherapie of het gebruik van geneeskrachtige planten, niet diametraal tegenover de reguliere geneeskunde plaatsen en dat we beide takken niet als elkaars tegenstanders gaan beschouwen. De fytotherapie gaan beschouwen als een aanvullende of complementaire vorm van geneeskunde met haar eigen grenzen en beperkingen en ze toepassen op een veilige manier is een veel beter uitgangspunt voor het behouden of bekomen van het allerbelangrijkste: een goede gezondheid!

zorgen voor een evenwichtige suikerspiegel. Diebacinn® kaneelcapsules, ondersteunen bij ouderdomssuiker. Diebacinn® is verkrijgbaar bij uw apotheek. Voor meer informatie: • Mannavita bvba, tel. (056) 43 98 51 of [email protected] • OTC PHARMA INTERNATIONAL BV, tel. +31(0)183 64 91 18

kruid


Nieuw op Vitasana Op 2 en 3 oktober ontmoetten producenten en professonals in natuur-, reform- en dieetwaren elkaar tijdens de vakbeurs Vitasana. Natuurvoedingswinkels, gezondheidstherapeuten, diëtisten en herboristen vinden er tal van nieuwigheden op het vlak van dieetvoeding, biologische en volwaardige natuurvoeding, natuurlijke cosmetica en ecologisch verantwoorde was- en onderhoudsproducten, kruiden(preparaten), vitamine- en mineraalsupplementen en producten voor een gezonde omgeving en leefwijze (kleding, waterfilters, slaapcomfort, literatuur, ...). Ook wij gingen op zoektocht naar ontdekkingen, en doen hierna een greep uit het ruime aanbod aan nieuwigheden, in alfabetische volgorde per fabrikant, invoerder of verdeler. AROMEDICARE bracht een aftersunolie van het merk Van der Pluym, gespecialiseerd in aroma-therapeutische preparaten, voor gebruik na zonnebrand, werkzaam na 1e en 2e graads verbranding. Het product komt uit Sri Lanka, en heeft een verkoelend effect, waarbij de roodheid snel verdwijnt en he; t weefsel vlot herstelt.

BBK-BIO presenteerde Flexor, een nieuw voedingscomplex dat glucosaminaat, chondroïtine afkomstig uit zee en MSM samenbrengt. Door deze driedubbele aanbreng levert het aan het organisme de natuurlijke synthese- en regeneratiematerialen van gewrichtsweefsel, periarticulair weefsel en spieren peesweefsel. Goed voor de beheersing van de skeletaandoeningen. Sulphor is een voedingssupplement op basis van MSM, dat het lichaam regenereert en dat de algemene gezondheidstoestand verbetert. Arthror is dan weer een voedingssupplement op basis van glucosamine, dat de soepelheid van de gewrichten verbetert. BIODYNAMICS brengt Extra Nutri-Memovit, dat een combinatie bevat van B-vitaminen, tyrosine, choline, Ginkgo biloba en Panax ginseng. Een ideale ondersteuning van de concentratie en het geheugen. Extra NutriEstepro bevat een synergetische formule om micro-nutritionele tekorten te corrigeren. Ze optimaliseert alle fasen van de keratinesynthese alsook de groei van nagels en haar. Extra Nutri Dermaforte bestaat uit bernagieolie, B-caroteen, vitamine E, zink en silicium om de gezondheid van de huid te optimaliseren. Sportstech-Mezo is een energiereep met een evenwichtige verhouding tussen sei-eiwitten en diverse bronnen van koolhydraten, met als smaken aardbei en karamelcrips. De Sportstech - E-Drine is een zakje energiegel voor een optimale suikerspiegel na het sporten, met als smaken appel en karamel. BIOVITA bracht een reeks nieuw producten, waaronder Breastgro, een inwendige kuur die de borsten vergroot en verstevigt. Nieuw was ook de Frishi Shoe Fresh, een krachtige schoenenontgeurder op basis van essentiële oliën, de Frishi Fresh Air, die geuren vernietigt op ecologische wijze, en de Freshi winterspray, op basis van essentiële oliën, eucalyptus en den. Voor baby's zijn er de Natracare Babyproducts (lotion, badolie, shampoo, massageolie), gemaakt met gecertificeerde biologische ingrediënten. En voor de versterking van de natuurlijke kracht van de huid is er de E-Line Cosmetics

BIOFRESH-DEVAHILL presenteerde drie Ceres Organic vruchtensappen, van Zuid-Afrikaanse origine: appelsap, abrikoos/perzik, en sinaas. BIOVER brengt de Bo Biocosmetics, een exclusief gamma gelaats- en lichaamsverzorgingsproducten met een zachte en rijke textuur. De complete verzorgingslijn is biologisch én Ecocert gecertificeerd BOONE NATURALS & COSMETICS presenteerde heel wat nieuwe producten, met o.a. de O2 SkinTherapy, een huidcrème die de zuurstoftoe14 BioGezond • oktober 2005

voer in de huid stimuleert waardoor er een snellere celvernieuwing optreedt. Nieuw zijn ook de maaltijdvervangers voor gewichtscontrole van Nutrastar, die toelaten te diëten volgens het 'low g.i" principe (met lage suikergehaltes). Verkrijgbaar in drie smaken: aardbei, vanille en chocolade. Andere nieuwigheden waren van Fytostar: een all round neusspray op basis van 8 plantenextracten, een koninginnenbrij met rhodiola rosea (voedingssupplement tegen vermoeidheid en stress), de Green Light (een afslanker op basis van 3 krachtige hooggedoseerde plantextracten) en de Echinacea bruistabletten.

BRITA bracht dan weer een vervolg op de bekende waterfilterkannen, met een nieuw trendy design, 20% meer kalkreductie, snelle filtratie en handiger in gebruik (o.a. qua maataanduiding).

DE TRAAY bracht de Bee Natural verzorgingslijn, 100% vrij van synthetische conservering, geur en kleurstoffen en aardolieproducten, 100% gebaseerd op pure plantaardige oliën, en plantaardige werkzame stoffen, 100% huidvriendelijke emulgatoren en tensiden en 100% vrij van alcohol. ECOBOS en ECOMICROOB presenteerden milieuvriendelijk speelgoed, papierwaren en onderhoudsproducten, waaronder uit India de Natura zeep, een handgemaakte plantaardige zeep met fair trade label, verkrijgbaar in 7 verschillende soorten.

GDI bracht een nieuwe verpakking van de Noni de Tahiti, dit in 1 liter fles. Deze grotere verpakking (ipv 750 cl) maakt het product ook iets goedkoper.

HAGOR-BIOSERVICE had heel wat nieuwigheden, met nieuw binnen het aanbod van Ecover het complete natuurcosmetica gamma van maar liefst 85 producten van de Oostenrijkse producent Wellments Hairstyling. Opvallende nieuwigheid waren ook de Tartex Snacks, knapperige zoutjes, gemaakt met rijst, tarwe, haver en gevuld met een gekruide Tartex vegetarische patévulling. Schär Solena zijn glutenvrije graanbiscuits van gierst en boekweitmeel voor langdurige energie. Ekoland brengt nu ook frisdrank in PET-flessen, zonder toevoeging van suiker, en in twee smaken: sinaasappel-mandarijn, en framboos-cassis. Bij HYGIENA vonden we het ongeraffineerd zeezout 'De Noirmoutier', rijk aan mineralen en oligo-elementen, en ook de bio gistproducten van Agrano-Bioreal, met name gedroogde biologische bakkersgist en bio volkoren gistvlokken. Suikervrije producten waren er van Balance (confituren: aardbei, exotic en krieken) en Belarte (koekjes en chocolade-

snacks). Er was ook nog Biscovit met een bio speltwafel Bongran, met bio rijst- en tarweproducten uit de Camargue, Castagno met Italiaanse biologische deegwaren, de biologische koffie (100% Arabica) van het Centre de Caféologie, de bio chocolade van Choconat, het uitgebreide gamma van glutenvrije koekjes van Glutano, de nieuwe confituur Exotic 100% fruit en zonder suiker van Michel Montignac en de Natura koffiepads bio met fair tradelabel Max Havelaar. Op de stand van MANNAVITA was er traditiegetrouw heel wat nieuws te rapen, met van Granovita een bio Arezzo pikante nodelsaus, een bio Classico mild gekruiden noedelsaus, een bio musli Bonjour van 750 gr, een bio sojadrink met vernieuwde smaak in 0,5 en 1 literfles met schroefdop, en een bio rijstdrink. Onder de merknaam Mannavita zelf zijn er nu ook Lecithinekorrels verkrijgbaar die GMO-vrij met certificaat, en is er het darmflorapreparaat Kyodophilus. Ook nieuw van OTC Pharma is de Simalaya neusdouche, een handige neusspray met hoogwaardige himalayazouten voor het reinigen, bevochtigen en verzorgen van de neusholtes. Van Trafo vonden wij de bio volkorenwafels (honing, mout, en hazelnoot), light chips en chocolade, van het merk Chi International was er het Davos combi-display met kuurolie, mond- en keelpastilles, airspray, badolie, spieren verkoudheidsolie en roller en een uitgebreid aanbod aan display composities. Moulin des Moines bracht bio speltbulgur + groenten, risotto met groenten, couscous met groenten, boekweitdesem en het blondbier Bio Spelty (33 cl, alcoholarm). Ook van het merk Leireken was er een speciaal blond speltbier (25 cl). Van Ladrome is er de bio Fytofer (aan te raden bij ijzertekort en bloedarmoede, aan zwangere en zogende vrouwen, vrouwen met uitgesproken regels, intensieve sportbeoefenaars, opgroeiende kinderen (vanaf 3 jaar), pubers en adolescenten, ouderen, herstellenden, vegetariërs en veganisten), de EnerGie4 (met Ginseng en Siberische ginseng als de vitaliserende planten bij uitstek, Guarana als de beste cafeïnebron uit de natuur, Ginkgo biloba voor het geestelijk welbevinden), en de Draina+, alle in 250 ml. Bional presenteerde de Knofluvit Xtra (knoflook + daslook) en de natuurlijke aspirine Salifyt.

MARMA bracht de X-Trine 24/7 met vetverbrandende werking, de Naproz Teensokken, verkoelende en hygiënische teensokken voor zweetvoeten, schimmels en bacteriën en de Sur Plus producten om het lipvolume te verhogen (Lip Grow Serum), en om vermoeide ogen te kalmeren en gezwollen oogleden te verminderen (Revitalizing Cool Cucumber Eye Pads). OCÉ-BIO bracht als absolute primeur voor België de Duchy Originals, een merk dat in 1992 opgericht werd door en toebehoort aan Prins Charles, Hertog van Wales, en waarvan alle winsten gaan naar liefdadigheid. In het gamma zitten koekjes, specerijen (chutneys) en jams.

ODI DE DAGERAAD presenteerde de Viva Natura kaas, een kaas met extra veel natuurlijke Omega 3 en CLA (geconjugeerd linolzuur), met twee varianten: naturel of met kruiden. Bij RELAXATION vonden we de 'hoofdmassage', een eenvoudig apparaat voor de ontspanning van geest en lichaam, en de 'vingermassage', een metalen veren ring die de vingers en tenen masseert. Dit bevordert de bloedsomloop en raakt al de acupunctuurpunten.

SALUS introduceert Salubalance, een nieuw voedingssupplement met een uitgebalanceerde combinatie van mineralen zouten voor het behoud van een goed zuur-basen evenwicht in het lichaam. Daarnaast wordt het aanbevolen bij overtollig maagzuur. Salubalance bevat calcium carbonaat, magnesium carbonaat, sodium carbonaat, magnesium oxide, microcrystalline cellulose, gelatine, sodium carboxymethylcellulose, magnesium stearaat, mangaan carbonaat en zink oxide.

BIO-PROPOLIS +

Uw winterverzekering bij uitstek

• KRUIDENSIROOP Zonder suiker Een krachtige honinggezoete kruidenstroop verrijkt met essentiële oliën. Verhoogt winterweerstand en werkt verzachtend op de luchtwegen. • KEEL-EN MONDSPRAY Verzorgt slijmvliezen van mond en keel, beschermt tegen vreemde indringers, verzacht slijmvlies, en zorgt voor een goede mondhygiëne. • NEUSSPRAY Heeft een zuiverende en verzachtende werking op de slijmvliezen van de neusholte en werd speciaal ontworpen om vrijer te ademen door de neus. • IMMUNO + ampullen Voor wie zich een dijk van een weerstand wil opbouwen heeft aan IMUNNO + de meest complete afweerformule met naast propolis, echinacea, koninginnebrij en acerala als natuurlijk vitamine c-bron • KEELPASTILLES Bevat naast propolis ook tal van kruidenextracten en essentiële oliën met een brede werking, allen met een gunstige invloed op de luchtwegen.. Verder nog verkijgbaar in het propolis – assortiment: - Neusstick, lipstick, borstbalsem en propolis extract. Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel Verdeler: BVBA Mannavita T. 056/439851 E. [email protected]


Dyspraxie, een minder gekend leerprobleem Ongelofelijk: dertien en dat kan nog geen appel schillen! Hoeveel glazen zal je nog omstoten? Onhandig joch, kijk uit! Mevrouw, uw zoon is intelligent genoeg : hij kan, maar wil niet leren… Onwillige kluns… Moeilijk kind… Zijn die kinderen altijd zo moeilijk? Of is er iets anders aan de hand? Vroegtijdig opsporen van een leerprobleem zoals dyspraxie kan heel wat vooroordelen voorkomen.

Anja:

“Hoeveel keer krijg ik niet te horen: overdrijf je niet? Je zoon behaalt goede schoolresultaten. Anderen zien enkel het resultaat, niet de inspanning om tot die resultaten te komen.” “Van een elfjarig kind mag je verwachten dat het met mes en vork eet. Karel heeft er moeite mee. Op restaurant krijgen we vervelende reacties of storende blikken. Ook Karel weet dat een leeftijdsgenoot het wél kan. Hij moet altijd vechten om hetzelfde te bereiken. Mama, ik kan niets. Dan probeer je de nadruk te leggen op de dingen die hij wél kan. Geduld opbrengen, héél veel energie in je kind steken…” “Bij het aankleden leg ik nog steeds zijn kleren in volgorde van aantrekken klaar: eerst de slip, daarna het hemdje, de broek, het t-shirt… anders raakt hij het noorden kwijt. Nu pas kan hij zijn veters knopen. Ook andere kinderen ondervinden moeite om dit aan te leren. Waar zij tien keer hulp nodig hebben, heeft mijn zoon vijftig keer ondersteuning nodig. Voor de turnles voorzie ik schoenen met velcro. Veters knopen betekent dat hij een kwartier te laat komt in de les… met bijkomende problemen.” In het peuterklasje vernam Anja dat er iets aan Kareltje scheelde. Wat precies wist de kleuterleidster niet te vertellen. Zelf hadden Anja en haar man niets in de gaten. Ze hadden geen ervaring met andere kinderen en konden niet vergelijken… Het kind was klein en had tijd om vaardigheden te verwerven… Pas een jaar later kon Karel getest worden. “Het CLB hanteerde de term splintervaardigheden. Karel had een zwakke motoriek en inzicht. Het geheugen was ideaal tot in het extreme.” In de thuissituatie kwamen steeds meer 16 BioGezond • oktober 2005

dingen aan de oppervlakte. “Ooit weken we af van de gewone route om mijn ouders te bezoeken. Karel werd door een panische angst bevangen. ’s Zomers wandelden we met de buggy aan zee. Het was druk en Kareltje begon te schreeuwen. Hij stopte pas toen we een rustige straat binnenwandelden. Van een prof kregen we later verduidelijking. Karel was niet in staat om geluiden te elimineren. Elk geluid komt op hem af en er volgt een uitbarsting in zijn hoofd. Nu hij even groot is als een volwassene, kan hij de geluiden beter lokaliseren.” Na talrijke onderzoeken stelde men in het Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen in het Universitair Ziekenhuis in Gent de diagnose. “Dyspraxie, een totaal onbekend gegeven. Lectuur rond dit onderwerp was zowat onbestaande. Zelfs op school hadden ze nog nooit van dyspraxie gehoord.” Het centrum verwees Karel naar het type 8 onderwijs. “In het revalidatiecentrum trok men dit advies in twijfel. Zij volgden Karel al drie jaar. Hij was goed begaafd. Mits opvang in een kleine groep en een begripvolle school zou het gewoon onderwijs haalbaar zijn.” Karel behaalde in het eerste leerjaar een gemiddelde van 85 %! “Kinderen met dyspraxie zijn kinderen met karakter,” weet Anja. “Nieuwe motorische vaardigheden aanleren kost veel moeite: structureren, stap voor stap te werk gaan, herhalen… ooit zullen ze het perfect kunnen. Het is een kwestie van veel tijd en blijvende aandacht. Soms is dit moeilijk haalbaar voor een ouder. Leer die kinderen zwemmen, onderhoud dit niet en een jaar later zijn ze deze vaardigheid totaal kwijt.” Gelukkig is Karel intelligent. Omwille van de zwakke motoriek is een beroepsschool uitgesloten. “Verder studeren wordt evenmin gemakkelijk. Geheugen is geen probleem, inzicht is zwakker. Grote pakketten structureren ligt moeilijk. Het zal veel energie en tijd vragen. En toch hopen we dat hij zijn weg zal vinden.”

Martien: “Vrij vroeg - Maarten was toen een jaar of twee - constateer- Dyspraxie den we dat er iets mis was. Verbale ontwikkeling was geen probleem. Het

“In de derde kleuterklas begreep Maarten elke opdracht maar de uitvoering viel hem zwaar. Grove motoriek viel nog mee. Een rits dichtmaken was tamelijk moeilijk, kraaltjes rijgen een probleem… Op bepaalde gebieden liep hij achter, ook qua tempo. Men adviseerde om een jaartje over te doen. Zelf werkte ik intensief met kleuters en ik had de indruk dat dit advies geen oplossing zou brengen.” Het tempo bijhouden bleef problematisch. “Hij heeft een totaal gebrek aan structuur. Bij het schrijven of tekenen start hij op het blad en schrijft door op de tafel. Een boekentas maken is een onoverkomelijk probleem: wat moet waar steken en hoe begin ik eraan? Eén fiasco. In zijn vrije tijd focust hij zich op één onderwerp en diept dit verder uit. Over auto’s weet hij alles.” Pas in het derde leerjaar werd de diagnose in het revalidatiecentrum gesteld. Maarten lijdt aan dyspraxie. Deze wetenschap gaf Martien rust. “Ik kon doelgerichter werken. Hij begrijpt alles. Structuren en organiseren is het probleem. Dat vraagt tijd. Bij dyspraxie is er méér aan de hand dan alleen maar onhandigheid. Het zit in alles: aantrekken van de kledij, opruimen van de kamer. Hij neemt één stuk op en verlegt het, tenzij hij verbale ondersteuning krijgt. Je moet hem een plan meegeven en dan pas kan hij zijn taak uitvoeren. Die constante blijft. Hij evolueert, maar niet in dezelfde mate als zijn

leeftijdsgenoten.” “Het vijfde en zesde leerjaar volgde hij in het type 8 onderwijs, voor normaal begaafde kinderen met een leerstoornis. De vakken worden beperkt tot kernleerstof. Het tempo ligt veel lager. Twee jaar luxe, tijd om opnieuw op adem te komen, zichzelf te zijn. Héél belangrijk, ook naar zijn zelfbeeld toe.” Momenteel heeft Maarten er, dankzij de ondersteuning op school en thuis, drie jaar handel/talen opzitten. De toekomst blijft één groot vraagteken. “We proberen zijn opleiding zo breed mogelijk te houden. We leven van schooljaar tot schooljaar. Hij is een kind met ontzettend veel doorzettingsvermogen. Elk jaar evalueren we wat hij nog aankan. Hij is niet superintelligent en hanteert een traag tempo, terwijl de maatschappij supersnelle actie vraagt.” Tijdens het schooljaar structureert Martien Maartens leerstof, tijdens de examens studeert zij samen met hem... Het gezin telt nog andere kinderen. Voelen zij zich niet af en toe benadeeld? “Het is soms dansen op een slappe koord. Studeren lijkt voor de andere kinderen vanzelf te gaan. Ze zien ook hoeveel moeite Maarten moet doen. Als ze een opmerking maken, dan vraag ik hen of ze willen ruilen. Het valt eigenlijk best mee. We praten er veel over. Zeven jaar geleden heb ik bewust mijn job opgezegd om Maarten te kunnen begeleiden. Dat komt de andere kinderen ten goede.”

of DCD

Kinderen met ontwikkelingsdyspraxie of - volgens de internationale erkende term - DCD (Developmental Coordination Disorder) hebben een leerprobleem, niet bij het aanleren van schoolse vaardigheden zoals lezen, spellen en rekenen, wél bij het aanleren van motorische vaardigheden en alle aspecten die daarbij komen kijken. Meestal ligt een dieperliggende oorzaak aan de basis van deze onhandigheid en/of niet in staat zijn om de juiste handelingen uit te voeren. Het problematisch handelen zal niet zomaar verdwijnen. Anderzijds kunnen een aantal aspecten -afhankelijk van de ernst en de leeftijd- spontaan verbeteren. Ondersteuning blijft nodig. Twee tot zes kinderen op honderd hebben een zekere vorm van dyspraxie. Zeventig procent van hen zijn jongens. Info dyspraxie: Dyspraxie v.z.w.: secretariaat: Groot Begijnhof 47 9040 St. Amandsberg - Gent tel: 0485-84 83 90 website: www.dyspraxis.be mail: [email protected] Verhelderende lectuur: Kinderen met ontwikkelingsdyspraxie, leidraad voor begeleiders en ouders, Paul Calmeyn en Griet Dewitte, uitgeverij acco, 2001, 180 blz.

Aneto 100% biologische bouillon - glutenvrij - zonder gist Een kant-en-klare bouillon “maison” in tetra 1 L groente-, wortel-, uien- en kippenbouillon

W

NIEU

Hoe maken wij deze 100% biologische bouillon ? We laten de beste groenten in water, met koudgeperste olijfolie en een snuifje zeezout toegevoegd, gedurende 3 uur zachtjes koken. Hoe kan men de bouillon gebruiken ? Als een traditionele kant-en-klare “maison” bouillon. 1. Warm de bouillon op en serveer hem direct als consommé. 2. Voor het bereiden van uw soepen, kook de bouillon en voeg er gesauteerde groenten of uw favoriete pasta aan toe. 3. Voor het bereiden van maaltijdsoepen, sauzen en veloutés. 4. Als ingrediënt voor Distributie ragouts of voor elk recept waarvoor u een bouillon gebruikt.

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected] • www.hygiena.be

TEKST: RIA ANYCA • ILLUSTRATIE: PHILIPPE SEGAERT

uitvoeren van handelingen, daar schortte iets aan. Hij is nu vijftien. Zijn wereld wordt een stuk complexer. Geef hem tijd, dan komt hij er wel. Helaas is net die tijd zijn vijand.”

EPA en DHA: onmisbaar voor celvernieuwing In de familie van de vetzuren zijn er twee hoofdgroepen: de verzadigde en de onverzadigde vetzuren. Naast de verzadigde (dierlijke) vetten, kunnen we de onverzadigde vetzuren indelen in drie groepen: de mono-onverzadigde vetzuren (oliezuur of omega-9), de meervoudig onverzadigde vetzuren (linolzuur of omega-6) en de super onverzadide vetzuren (alfalinoleenzuur of omega-3). Linolzuur wordt in het lichaam omgezet tot arachidonzuur (AA); alfa-linoleenzuur wordt omgezet tot eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Vooral alfa-linoleenzuur (omega-3) hebben we rijkelijk te kort, terwijl we over het algemeen te veel linolzuur (omega-6) innemen. Toch is het niet zo dat omega-6 “slecht” is en omega-3 “goed”: beide zijn essentieel voor onze gezondheid. Het gaat om de juiste balans tussen de twee.

EPA en DHA: de belangrijkste omega-3 vetzuren De twee allerbelangrijkste omega-3 vetzuren zijn dus EPA en DHA. Zowel EPA als DHA zijn onmisbaar voor de opbouw en de vernieuwing van de cellen en voor de gezondheid van onze cellen in het algemeen. Ons hele lichaam bestaat uit cellen. Daarom heeft een tekort aan EPA en DHA een invloed op alle onderdelen van ons lichaam: onze beenderen, ons bloed, onze organen, onze huid, ons haar en onze mentale gezondheid. Om goed te kunnen functioneren, zowel lichamelijk als psychisch, heeft uw lichaam minstens 650 mg EPA en DHA per dag nodig. Jarenlang heeft men gedacht dat EPA zowel biologisch als medisch gezien het belangrijkste omega-3 vetzuur was. Als men het had over de effecten van omega-3 vetzuren, kwam DHA eigenlijk nauwelijks ter sprake. De voorbije twintig jaar hebben wetenschappers echter ontdekt dat DHA het belangrijkste vetzuur in onze hersenen is en pas heel recent is men te weten gekomen dat EPA en DHA niet alleen in verschillende lipiden, cellen en lichaamsweefsels aanwezig zijn, maar dat ze ook op een verschillende manier werken. DHA is één van de allerbelangrijkste vetzuren in de celmembranen. Vergelijk het met de bouw van een huis: als je bij de fundering beton zou gieten, zou DHA het basismateriaal van dat beton zijn. Afhankelijk van wat voor materialen je in het beton zou gebruiken, zal de constructie van het huis andere eigenschappen hebben. Als het beton niet sterk genoeg is, zullen alle onderdelen van het huis (de muren, de ramen, het elektrische systeem, de waterleiding) daar onder lijden. Op dezelfde manier zullen de soorten vetzuren die je eet bepalen hoe sterk of zwak je celmembranen zullen worden, en bijgevolg bepalen hoe goed of slecht je zult functioneren. 18 BioGezond • oktober 2005

DHA zit niet alleen in de hersenen: via de bloedbanen komt DHA in àl uw lichaamscellen terecht, maar omdat de hersenen zoveel DHA nodig hebben, gaan ze met de grootste hoeveelheid aan de haal. DHA is vooral zeer geconcentreerd aanwezig in alle delen van de hersenen waar een hoge mate van elektrische activiteit plaatsvindt: aan de zenuwuiteinden (die goed met mekaar moeten kunnen communiceren), in de retina (het netvlies van het oog), in de mitochondriën van de zenuwcellen (dit zijn de heel kleine deeltjes van de zenuwvellen die de energie verzamelen om de hersenen goed te doen werken) en in de cerebrale cortex (de buitenste laag van de hersenen). EPA zit zowat gelijkmatig verdeeld over het hele lichaam en zit ook in de hersenen. Daar is het voornamelijk van belang voor het reguleren van de hersenfuncties op elk denkbaar moment. EPA heeft een invloed op alles wat te maken heeft met ontstekingen, de immuunfunctie, de bloedvaten, de bloedstolling en de bloedtoevoer naar de hersenen. Het is ook het basismateriaal voor een brede waaier van essentiële bestanddelen die het hormonale evenwicht moeten reguleren. EPA en DHA zijn dus allebei essentieel voor een optimale hersenfunctie, maar om verschillende redenen. Vereenvoudigd uitgedrukt zou je kunnen zeggen dat DHA de bouwstenen levert voor de celmembranen, terwijl EPA de energie levert. Het staat vast dat omega-3 vetzuren een heilzame werking hebben bij veel ziekten en aandoeningen, en dat ze van groot belang zijn voor jonge kinderen en voor kinderen in de groei. Omega-3 vetzuren zijn echter tijdens de hele levensduur belangrijk. Er zijn nochtans bepaalde aandoeningen waarbij de behoefte aan DHA meer uitgesproken is dan die aan EPA en omgekeerd, en in sommige andere gevallen hebben DHA en EPA een synergetisch effect.

Een paar voorbeelden:

UIT: “GEZOND VANBINNEN, VANBUITEN MOOI” • A UTEUR: JO WYCKMANS

De effecten en de werking van EPA en DHA EPA

DHA

• Verlaagt de lipiden, omdat het triglyceriden doet dalen • Verlaagt het risico op atherosclerose • Heeft een antitrombotisch effect omdat het klontering van het bloed tegengaat • Heeft een inflammatiewerend effect omdat het via de uit EPA afkomstige eicosanoïden het effect van inflammatiebevorderende hormonen afzwakt • Is een waardevolle aanvulling van de conventionele therapieën bij Burn-out, depressie en ADHD

• Verlaagt de lipiden, omdat het triglyceriden doet dalen • Gaat hypertensie tegen omdat het de bloeddruk verlaagt • Verhindert levensbedreigende hartkloppingen omdat het hartritme stabiliseert • Heeft een inflammatieremmend effect omdat het de beginfase van elke inflammatierespons activeert • Vergemakkelijkt de normale groei, ontwikkeling en functie van het centrale zenuwstelsel omdat het opgenomen wordt in de membraanlipiden van de hersenen, de zenuwen en de ogen

Een aantal veel voorkomende aandoeningen hebben een rechtstreeks verband met een tekort aan EPA en/of DHA. In veel gevallen kan suppletie met EPA en/of DHA de symptomen verbeteren of kan een preventieve inname van EPA en/of DHA problemen vermijden.

• De veel voorkomende oogafwijking retinitis pigmentosa hangt samen met een DHA-tekort. Supplementen verbeteren de ogen. • Zwangere vrouwen hebben in 99% van de gevallen een tekort aan DHA. DHA is een essentiële nutriënt voor de ontwikkeling en het goed functioneren van de hersenen en het zenuwstelsel van jonge, zelfs ongeboren kinderen. • Zonnebrand eindigt in minder ernstige symptomen wanneer de huid over voldoende EPA beschikt. • Bij de preventie van cardiovasculaire aandoeningen speelt EPA een grotere rol dan DHA, maar beide omega-3 vetzuren dragen op hun eigen manier hun steentje bij. Bij aandoeningen die gepaard gaan met ontstekingen (zoals reumatoïde artritis, tendinitis, depressies, aderverkalking) verbeteren de symptomen na suppletie met EPA. Ook om ontstekingen te verzachten, is EPA belangrijker dan DHA. • DHA verbetert de beweeglijkheid van de mannelijke zaadcellen. • Bij verstoorde hersenfuncties, mentale problemen en psychische stoornissen werkt EPA beter dan DHA.


19

Natuurlijke hulp bij

Ouderdomsdiabetes Ouderdomsdiabetes of type II diabetes neemt schrikbarend toe in onze leefwereld, in zoverre dat we van een regelrechte pandemie of een wereldverspreide epidemie kunnen spreken! Bovendien komt dit ziektebeeld op steeds jongere leeftijd voor, zodat we er binnenkort een nieuwe naam zullen moeten aan geven. Een verkeerde levenswijze en vooral verkeerde westerse eetgewoonten hebben schuld van deze aandoening, die tot ernstige complicaties kan leiden en daarom goed moet aangepakt worden. We maken nader kennis met deze aandoening en overlopen de natuurlijke oplossingen.

Omschrijving

Complicaties op termijn

Ouderdomsdiabetes is een vorm van diabetes die gewoonlijk na het dertigste levensjaar optreedt. Deze stofwisselingziekte, waarbij de bloedsuikerspiegel abnormaal hoge waarden aanneemt, is de laatste jaren als beschavingsziekte dramatisch aan het toenemen en dit eveneens op steeds jongere leeftijd. Zo zijn er in België momenteel meer dan een half miljoen gekende gevallen en verkeren daarenboven veel mensen met overgewicht in een “prediabetes”-fase. Wereldwijd zouden er volgens het WHO ongeveer 200 miljoen patiënten zijn en er wordt verwacht dat dit cijfer gestaag zal toenemen. Diabetes type II is in de eerste plaats een aandoening die wordt veroorzaakt door een westers voedingspatroon dat bulkt van minderwaardige voedingsmiddelen als suiker, snoep, frisdrank, witmeelproducten, junk food, verhitte vetten en kant-en klaarmaaltijden. Vooral geraffineerde suikers spelen een voorname rol, zodat de naam “suikerziekte” niet geheel onterecht is. De aanpak van deze aandoening zal zich bijgevolg ook moeten concentreren op een gezonde basisvoeding.

De hoofdreden, waarom we ouderdomsdiabetes willen voorkomen of aanpakken, is het feit dat deze aandoening op termijn (net als type I) leidt tot ernstige complicaties. Voorop is er het gestegen risico op harten vaatziekten, met ondermeer een verhoogde kans op hartaandoeningen, hersendoorbloedingsstoornissen, nierfalen, impotentie en circulatieproblemen in de ledematen (met bv. “open been” en afsterven van tenen). De slechte doorbloeding van de kleine bloedvaten van de zenuwen, leidt mogelijk ook tot neurologische complicaties als zware constipatie, slechte blaaslediging en diverse gevoelsstoornissen als tintelingen en voosheid. Door aantasting van de kleine vaten van het netvlies kan ook het gezichtsvermogen danig achteruitgaan en zelfs tot blindheid leiden. Ook de ooglens kan gaan vertroebelen (cataract of grauwe staar) met afname van het gezichtsveld. Verder wordt men een stuk gevoeliger voor infecties als schimmelinfecties, abcessen en urinewegeninfecties. Onnodig te zeggen dat ongecontroleerde diabetes de levensduur verkort!

Verschil met type I Ouderdomsdiabetes moeten we zeker onderscheiden van diabetes type I (Juveniele of insuline-afhankeljke diabetes), een autoimmuunziekte met een erfelijk karakter, die doorgaans op jongere leeftijd begint. Hierbij worden de eilandjes van Langerhans van de aalvleesklier (pancreas) aangevallen door het eigen immuunsysteem, waardoor ze te weinig of zelfs geen insuline (het bloedsuikerverlagend hormoon) meer afscheiden. Bij deze aandoening, die licht aan het toenemen is, zal blijvend insuline moeten worden toegediend om de bloedsuikerspiegel te regelen. kliswortel

cichoreiwortel


groene thee

Ontstaansmechanisme Om het ontstaan van diabetes uit te leggen, is het belangrijk de werking van insuline te begrijpen. Dit hormoontje, dat wordt afgescheiden door de cellen van Langerhans van de pancreas, wanneer de bloedsuikerspiegel stijgt na het eten, helpt deze terug te normaliseren door glucose doorheen de celwand van de lichaamscellen te laten dringen. In tegenstelling tot bij diabetes type I, wordt bij ouderdomsdiabetes in een eerste stadium nog voldoende insuline aangewalnootbolster

geelwortel

kaneelbast

maakt door de pancreas. Maar de efficiëntie ervan is merkbaar gedaald: de receptoren op de celwanden van de lichaamscellen - vooral bij overgewicht, omdat ze overvuld zijn met vetten ! accepteren het insuline onvoldoende; in deze fase spreekt men van “insulineresistentie”. Hierdoor openen de cellen zich minder om glucose binnen te laten en stijgt dus de suikerspiegel in het bloed. Er is dus zeker geen tekort aan insuline in deze fase, men spreekt daarom ook van niet-insuline-afhankelijke diabetes (NIAD). Integendeel, in een eerste fase zal de pancreas zelfs nog meer insuline aanmaken (“hyperinsulinisme”) om te proberen de gestegen bloedsuikerspiegel nog enigszins normaal te houden. Na een zekere tijd raakt de pancreas hierdoor echter uitgeput en dan gaat de insulinespiegel wel dalen en de bloedsuikerspiegel dus nog meer stijgen.

-

-

Symptomen Ouderdomsdiabetes kan zich ondermeer uiten door overmatige dorst en veelvuldig urineren, een continu hongergevoel met drang naar suiker, zware vermoeidheid, slaperigheid (vooral na het eten), moeilijke concentratie, slechte wondgenezing, gevoeligheid voor huidinfecties en urinewegeninfecties, jeuk, wazig zicht, frequente griepachtige infecties, tintelingen en voosheid in de ledematen, een aanvankelijke gewichtstoename (in het begin vooral rond de lenden) en nadien vaak abnormaal gewichtsverlies. Maar vaak zijn de symptomen sluimerend, zodat veel mensen rondlopen met een niet-gediagnosticeerde ouderdomsdiabetes. Tekenen die wijzen op een evolutie naar ouderdomsdiabetes en die worden omschreven als “Syndroom X” zijn naast overgewicht, dorst en frequent urineren: hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte (met lage HDL en hoge LDL-cholesterol), hoog triglyceridengehalte en een hoge insulinespiegel. De diagnose van ouderdomsdiabetes wordt gesteld door urine- en bloedonderzoek.

Bevorderende factoren Er zijn aan aantal factoren die het ontstaan van ouderdomsdiabetes in de hand werken. De belangrijkste zijn wel het overmatig gebruik van suiker- en witmeelproducten en het daarmee verbonden overgewicht.

Fytotherapie Hoewel een verstandig dieet en meer bewegen het belangrijkst zijn, is recent via wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat vooral KANEELBAST een belangrijke hulp kan zijn bij het regelen van de bloedsuikerspiegel. -

-

-

Hoofdmiddel; verlaagt, bij inname van 1 à 6 g/dag, na 40 dagen gemiddeld de bloedsuikerspiegel met 18 à 29 % en dit voornamelijk door het verminderen van de insulineresistentie; verlaagt eveneens de bloedvetten die bijdragen tot harten vaatziekten: totaal cholesterol (met 12 à 26 %), LDL-cholesterol (met 7 à 27 %) en triglyceriden (met 23 à 30 %): Kaneelbast (Cinnamomum verum, Cinnamomum cassia) Helpen de bloedsuikerspiegel te regelen bij regelmatig gebruik: Bosbesblad (Vaccinium myrtillus), Rode bosbesblad (Vaccinium vitis idaea), Bonenpeulen (Phaseolus vulgaris), Kliswortel (Arctium lappa), Knoflook (Allium sativum), Ajuin (Allium cepa), Olijfblad (Olea europaea), Ginseng (Panax ginseng, niet geven bij hoge bloeddruk), Eleutherococcus senticosus (Siberische ginseng), Walnootbolster (Juglans regia), Spirulina (Spirulina platensis), Javaanse curcuma, Geelwortel (Curcuma xanthorrhiza, Curcuma longa), Gymnema Sylvestre, Groene thee (Camellia sinensis), Cichoreiwortel (Cichorium intybus), Paardebloem (Taraxacum officinale)… Remmen het te snel en hoog oplopen van de bloedsuikerspiegel af na de maaltijd, als ze voor of tijdens de maaltijd ingenomen worden, omdat de vezels ervan de koolhydraten binden en de vrijstelling ervan in de darmen vertragen: Fenegriekvezels (Trigonella foenumgraecum), Karaya-gom (Sterculia urens), Psylliumvezels/

-

-

-

GERAFFINEERDE KOOLHYDRATEN: suiker en witmeelproducten doen de bloedsuikerspiegel heel snel stijgen; ze hebben een “hoge glycemische index”. Om die stijging op te vangen, dient de pancreas veel en snel insuline ineens af te geven. Het valt dan ook te begrijpen dat een jarenlange overmatige prikkeling van de pancreas kan leiden tot uitputting van deze klier. OVERGEWICHT: hoe meer vetten er in een cel zijn opgeslagen, hoe minder ze zich openstelt voor insuline om glucose op te nemen, die vervolgens toch grotendeels in vet wordt omgezet. Deze “insulineresistentie” verplicht de pancreas tot meer insuline-aanmaak om alsnog de bloedsuikerspiegel te laten dalen, tot ze uitgeput raakt. 85 % der personen met ouderdomsdiabetes heeft overgewicht; terwijl 30 % overgewicht gedurende 30 jaar bijna gelijk staat met het krijgen van diabetes type II. Hierbij blijkt dat overmatig buikvet meer verband houdt met ouderdomsdiabetes dan heupvet. VERKEERDE VETTEN: hoe meer geharde en/of omgeësterde margarines, hoe meer geraffineerde, ontgeurde en bewerkte oliën en hoe meer verhitte, meervoudig onverzadigde vetten we nuttigen, des meer storende “transvetten” we in ons lichaam binnenkrijgen. Ze nemen hierbij de plaats in van de kostbare omega-3- en -6-vetzuren in de celmembranen, waardoor deze minder goed doorlaatbaar worden voor ondermeer glucose, en zo mee aan de basis liggen van insulineresistentie GEBREK AAN NUTRIËNTEN: de westerse verarmde en geraffineerde voeding leidt vaak tot een gebrek aan mineralen als chroom, mangaan, zink, koper, vanadium en magnesium, die een rol spelen in de suikerstofwisseling en de werking van insuline ondersteunen GEBREK AAN BEWEGING: een zittende levenswijze is ontegensprekelijk gelinkt aan overgewicht en ouderdomsdiabetes ERFELIJKE FACTOREN: kunnen een rol spelen, maar mogen niet overdreven worden, omdat verwanten vaak dezelfde eetgewoonten hebben STRESS: wanneer we onder spanning staan, wordt er door de bijnieren meer adrenaline en cortisol afgescheiden. Deze hormonen hebben ondermeer een bloedsuikerverhogende werking en zetten bij chronische stress bijgevolg de pancreas onder druk.

Ispaghulavezels (Plantago psyllium/Plantago ovata), Guargom (Cyamopsis tetragonolobus), Bonenpeulen (Phaseolus vulgaris), Lijnzaad (Linum usitatissimum)…. EEN AANTAL PLANTEN KUNNEN HELPEN DE COMPLICATIES OP TERMIJN VAN DIABETES UIT TE STELLEN: - Gefermenteerde knoflook (Allium sativum): vermindert de kans op harten vaatziekten door een aantal risicofactoren te verlagen: hoge cholesterol, hoge bloeddruk, te dik bloed, homocysteïne; verbetert de doorbloeding van de ledematen; verhoogt de afweer met minder kans op infecties allerlei; helpt de bloedsuikerspiegel stabiliseren - Ginkgo (Ginkgo biloba): verbetert de hersendoorbloeding en verlaagt de kans op beroerte, verbetert de doorbloeding van de ledematen; verbetert de doorbloeding van het netvlies en vermindert de kans op retinopathie (netvliesaantasting) - Meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata), Maretak/Mistel (Viscum album), Olijfblad (Olea europea): ter preventie en aanpak van hoge bloeddruk… - Bosbes (Vaccinium myrtillus): beschermt het netvlies, versterkt de haarvaten - Spirulina (Spirulina platensis): helpt de bloedsuiker te stabiliseren, bevat hoogwaardig eiwit, ondersteunt afslanken, ontgift en vitaliseert - Paardebloem (Taraxacum officinale): stimuleert de pancreas- en leverfunctie, bevordert de nierwerking - Berkenblad (Betula alba), Guldenroede (Solidago virgaurea) … : bevorderen de nierfunctie - Kliswortel (Arctium lappa): vermindert de kans op huidinfecties, abcessen


21

Natuurlijke aanpak Indien ouderdomsdiabetes op tijd wordt vastgesteld, dan kan ze in de eerste fase meestal volledig verdwijnen door een aanpassing van de levenswijze en dieet, waarbij vooral afvallen bij overgewicht, overstappen op een volwaardige voeding en meer gaan bewegen, centraal staan. Daarnaast bestaan er nuttige voedingssupplementen, zoals kaneelbast, die kunnen helpen de bloedsuikerspiegel onder controle houden. In de reguliere geneeskunde geeft men tevens (orale) medicijnen om de bloedsuikerspiegel te verlagen.

Algemene adviezen -

-

Afvallen bij overgewicht is een cruciale stap. Als de vetcellen minder vol zitten, zijn ze minder “resistent” voor insuline en kan het bloedsuiker opnieuw in de cellen binnendringen. Om af te vallen: zie verder bij “voedingsadvies”. Voldoende fysieke activiteit ondernemen is zeer belangrijk, het verbetert de efficiëntie van insuline. Ontspanning, vermijden van stress, relaxerende massage: om indirect via de bijnieren, de druk op de pancreas te verminderen. Regelmatig de bloedsuikerspiegel (laten) controleren; blijf onder

Voedingssupplementen : -

Ouderdomsdiabetes

-

-

-

-

-

-

Chroom: verbetert, als onderdeel van de GTF of glucosetolerantiefactor, de gevoeligheid voor insuline (vermindert dus insulineresistentie); verlaagt hierdoor de bloedsuikerspiegel en vermindert de drang naar zoet. Beste vorm : chroomnicotinaat (chroompicolinaat is minder goed !) Zink (vb. -citraat, -gluconaat of -orotaat): helpt als onderdeel van insuline, de pancreas kwantitatief en kwalitatief beter insuline aanmaken; verhoogt de efficiëntie en werkingsduur van insuline, beschermt de insuline-receptoren op de cellen. Tekorten zijn gelinkt met diabetes. Vanadium (vb. -sulfaat): verbetert de werking van insuline (insulinesparend effect) Mangaan (vb -orotaat): heeft een stimulerende werking op de insulineproducerende beta-cellen van de pancreas, is cofactor van sleutelenzymen in de glucosestofwisseling Magnesium (vb. -citraat of -orotaat) verbetert de gevoeligheid voor insuline en remt de complicaties als arteriosclerose, spasmen van de kransslagaders en retinopathie Essentiële vetzuren: visoliën (met de omega-3- vetzuren EPA en DHA), koudgeperste lijnzaadolie (met het omega-3-vetzuur ALA of alfalinoleenzuur) en teunisbloem-, bernagie- of zwarte bessenzaadolie (met het omega-6-vetzuur gammalinoleenzuur of GLA): verbeteren de glucosetolerantie, verlagen cholesterol en verminderen de kans op trombose; GLA verbetert tevens de de diabetische neuropathie (gevoelsverlies in de handen en voeten, verlies van vibratiezin, problemen met blaas en darmen) Alfa-liponzuur: maakt de weefsels gevoeliger voor insuline, bevordert de koolhydraat- en vetzuurstofwisseling in de cellen, is een belangrijke antioxidant die de zenuwschade kan afremmen of zelfs gedeeltelijk herstellen N-acetylcysteïne: verhoogt het gebruik van glucose door de cellen, waardoor de bloedsuikerspiegel minder oploopt CLA, geconjugeerd linolzuur: verbetert de insulinegevoeligheid, verbetert de vetstofwisseling Galactomannaan, een oplosbare vezel uit Guargom (Cyamopsis tetragonolobus) of uit gom van Johannesbroodboomvrucht (Ceratonia siliqua), bindt koolhydraten en vertraagt de maaglediging, waardoor de bloedsuikerspiegel na de maaltijd minder snel oploopt en er dus minder insuline nodig is.


-

controle van een arts. Om “diabetesvoeten” te vermijden: hou de voeten droog en warm, draag enkel katoenen sokken en goed passend schoeisel.

Voedingsadvies -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Hoewel de kwaliteit van het voedsel een stuk belangrijker is dan de calorieën die ze bevat, kan als richtlijn voor voedselinname 30 calorieën per kilogram optimaal lichaamsgewicht per dag genomen worden. Indien mogelijk is het beter van 5 kleine maaltijden nemen in plaats van drie grotere. Vermits diabetes een stofwisselingsziekte is, is het aangewezen traag te eten (verzadiging treedt eerder op), goed te kauwen en zo de spijsvertering te bevorderen. Het dieet moet zo mogelijk individueel uitgestippeld worden : rekening houden met voedselallergieën en -intoleranties, eventueel met de bloedgroep, met de graad van activiteit… Een dieet te rijk aan koolhydraten (zelfs al zijn het complexe koolhydraten) wordt afgeraden. De koolhydraten zouden zeker de 60 % van het voedingspakket niet mogen overschrijden; sommige bronnen houden het zelfs op 40 %.

Vitamines van het B-complex ondersteunen het koolhydraatmetabolisme : lage dosis Vit.B3 (onder de vorm van niacine) verlaagt als onderdeel van de GTF de behoefte aan insuline-suppletie en vermindert (onder de vorm van niacinamide) de vernietiging van de betacellen; Vitamine B6 (pyridoxine), voor de beperking van arteriosclerose en cholesterol en voor de neurologische symptomen; Biotine is een insulinesynergist (verhoogt de glucokinaseactiviteit), Inositol bevordert de doorbloeding, Vitamine B12 beschermt tegen de zenuwschade Vit.C, omdat tekorten leiden tot degeneratie van de eilandjes van Langerhans, omdat ze de bloedvatcomplicaties helpt te beperken en infecties helpt te voorkomen Bioflavenoïden zoals quercetine en oligomere procyaniden (OPC, o.a. pycnogenol) tegen de gevolgen op lange termijn op de bloedvaten (die vooral het gevolg zijn van een reactie van suiker met eiwitmoleculen in de vaatwand): ze stabiliseren de vaatwand en beschermen het collageen ervan. Bioflavenoïden remmen tevens de omzetting van glucose naar sorbitol, dat o.m. medeverantwoordelijk is voor het ontstaan van grijze staar en de neuropa-thie (tintelende, verstijfde en gevoelloze ledematen) en remmen het ontstaan van retinopathie. Vit.E beïnvloedt niet het insulinemetabolisme, doch helpt de degeneratie van het vaatstelsel voorkomen (verlies van gezichtsvermogen, doorbloedingsstoornissen) Orgaanconcentraten als pancreasconcentraat (bij ouderdomsdiabetes met een verminderde aalvleesklierfunctie), leverconcentraat (helpt de bloedsuikerregulatie), bijnierconcentraat (ondersteunt de suikerstofwisseling)… Luteïne, zeaxanthine, vit A, beta-caroteen: antioxidanten van het netvlies, vertragen de retinopathie Aminozuren: L-carnitine verhoogt de verbranding van vetten, L-glutamine vermindert de drang naar suiker, Taurine bevordert de aanmaak van insuline, Gluthation ondersteunt het koolhydratenmetabolisme, bevordert de leverontgifting en beschermt tegen arteriosclerose Lecithine: tegen verhoogd cholesterolgehalte, tegen verwikkelingen van het zenuwstelsel F.O.S. (Fructose-oligosacchariden): helpen bloedsuiker- en cholesterolniveau regelen, bevorderen een goede darmflora, zorgen voor een zoete smaak zonder de bloedsuikerspiegel te verhogen

Ouderdomsdiabetes Af te raden: • Geraffineerde suikers (snoep, frisdranken, koek, gebak, repen, …): doen de suikerspiegel snel oplopen en vereisen dus veel insuline; ze zijn bovendien ontdaan van broodnodige begeleidende vitamines en mineralen (zink, chroom, vanadium en magnesium bv. zijn belangrijk voor de suikerstofwisseling) • Witmeelproducten (brood, gebak, pasta, witte rijst…), gewoon “bruin” brood: houden, door een gebrek aan vezels, hun koolhydraten niet lang vast, waardoor de suikerspiegel sneller oploopt en er meer insuline nodig is; zijn armer aan vitaminen en mineralen, zoals bv. het voor de pancreas belangrijke chroom • Overige koolhydraten met een hoge glycemische index (doen ook de bloedsuikerspiegel snel oplopen): zoete fruitsoorten (sinaasappelen, banaan, meloen, druiven, rozijnen, vijgen, dadels..), alle fruitsappen, natuurlijke suikers met een hoge glycemische index (graanstropen, honing, rietsuiker, ahornsiroop…), aardappelen, cornflakes.. Zelfs volle granen (volkorenbrood, volkoren vlokken, volkoren pasta…) moeten met mate gegeten worden omdat ze vrij snel de suikerspiegel kunnen doen oplopen ! • Alcohol (wordt omgezet in suiker !), koffie (prikkelt de insuline-afscheiding), cola (bevat zowel cafeïne als suiker), chocolade (bevat cafeïne, suiker en verzadigd vet), tabak (doet de bloedvaten samentrekken), junk food en snacks (teveel verzadigde vetten, te weinig vezels) ! • Verhitte en gebakken onverzadigde vetten, geharde margarines, geraffineerde oliën • Een overmaat aan vlees • Charcuterie, worst, varkensvlees, schaal- en schelpdieren • Elk voedingsmiddel waarvoor men allergisch of intolerant is: tarwe, melk…. • Fructose: dit suiker doet wel de bloedsuikerspiegel niet sterk stijgen, maar verhoogt de kans op diabetescomplicaties als harten vaatziekten en grijze staar • Synthetische suikers als aspartaam, saccharine, acesulfaam K en cyclamaat: doen de suikerspiegel niet stijgen maar ondermijnen wel de gezondheid en hebben nevenwerkingen zoals het verergeren van neurologische complicaties

•

•

•

•

Aan te raden: • Koolhydraten, vooral complexe, te halen uit: biologische, koolhydraatarme doch vezelrijke groenten, peulvruchten, noten en zaden en niet-zoet fruit. Minder uit volle granen en helemaal niet uit zoet fruit! Een goede leidraad is de “glycemische index”, de mate waarin een koolhydraat de bloedsuikerspiegel doet stijgen. Koolhydraten met een lage glycemische index zijn vooral: - niet-zetmeelrijke groenten zoals koolsoorten (broccoli, bloemkool…), groene bladgroenten (prei, andijvie, sla…), knolselder, witloof, asperges, ui, rapen, radijzen, schorseneren, venkel, ramenas, aardpeer, tomaten, komkommers… - peulvruchten zoals linzen, kikkererwten, sojabonen,


•

•

azuki’s, erwten, sperziebonen… - noten en zaden: hazelnoten, amandelen, walnoten, pompoenpitten, zonnebloempitten… - niet-zoet fruit: appels, alle soorten bessen, niet-zoete peren Met mate volle granen: bij voorkeur spelt en quinoa (hebben een betere verhouding eiwit/koolhydraat en een lagere glycemische index); verder volle rijst (liever geen rijstwafels), havermout, gerst, gierst… Volwaardig eiwit is zeer belangrijk! In de aanloop naar ouderdomsdiabetes wordt er steevast teveel koolhydraten gegeten en vaak te weinig eiwit. Volgens sommigen mag het eiwitaandeel tot 30 % bedragen; naast bovengenoemde peulvruchten, noten en zaden (dat zijn namelijk zowel bronnen van koolhydraten en eiwitten): - vette vis (tonijn, makreel, zalm, haring...) - biologisch mager runds- en lamsvlees, biologisch gevogelte - biologische zure melkproducten (kwark, yoghurt), biologisch magere kaas (vooral geitenkaas, feta) Met mate vetten; “goede vetten” zijn: - koudgeperste lijnzaadolie, vette vis: bronnen van omega-3-vetzuren - olijfolie, koolzaadolie, sesamzaad en noten: bronnen van o.a. mono-onverzadigd vet (oliezuur) - met mate koudgeperste (!) oliën en niet-geharde (!) plantaardige margarine, die verder niet wordt gebakken of gebraden: bronnen van omega-6-vetzuren - ongeraffineerde kokos- en palmolie: bronnen van kortketenige vetzuren of medium chain triglycerids (MCT’s) vetzuren, die sneller verzadiging geven, gemakkelijker te verteren zijn en de bloedsuikerspiegel beter helpen controleren - wat hoeveboter IN STERK BEPERKTE MATE: als een zoete smaak absoluut gewenst is, best op het einde van een maaltijd (om de suikerspiegel minder snel te laten oplopen), zoetmiddelen kiezen die de suikerspiegel nauwelijks doen oplopen: - wat agavesiroop, cichoreistroop of cichoreifructose (natuurlijke bronnen van fructose, omdat fructose de suikerspiegel nauwelijks doet oplopen, maar…. bij overmatig gebruik wel cholesterol en triglyceriden doet verhogen, leidt tot darmintolerantie met o.a. winderigheid en de evolutie van staar verhoogt). - Suikeralcoholen (maltitol, lactitol, xylitol; best geen sorbitol): zij doen de suikerspiegel nauwelijks oplopen, zijn niet lichaamsvreemd en bevatten minder calorieën… maar ze worden aangemaakt uit geraffineerde suiker, overmaat leidt bovendien tot winderigheid en diarrhee - Eventueel wat fruitsap, voor de helft verdund met water Fructose-oligosacchariden (F.O.S) en Inuline: interessante milde zoetmiddelen die de suikerspiegel niet doen oplopen, die als vezels voor de darm fungeren en de darmflora verbeteren Kies uit de “aan te raden” voedingsmiddelen vooral diegene die je het best passen volgens het bloedgroependieet van dr. Peter d’Adamo; hierdoor verminder je de kans op voedingsintoleranties en verbeter je de kwaliteit van je stofwisseling.

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel

NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN, Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be

We zouden het bijna vergeten in deze tijd waarin de meervoudige onverzadigde vetten van de omega-3- en omega-6familie volop in de belangstelling staan, maar ook verzadigde vetten zijn belangrijk voor de mens! Toegegeven, in ons westerse dieet met vlees, kaas en melkproducten, krijgen we meestal meer dan voldoende dierlijke verzadigde vetten binnen. Maar wist U dat er met ongeraffineerde en koudgeperste of “extra vierge” kokos- en palmolie zeer gezonde plantaardige vetten bestaan, die ons een aantal uiterst interessante gezondheidsvoordelen bieden?

Ongeraffineerde kokos- en palmolie:

Gezonde, verzadigde plantaardige vetten! Vetvrij is ongezond! Het is tegenwoordig bijna een algemeen verspreide gedachte dat alle vetten slecht zouden zijn en dat vetten ons alleen maar dik maken, omdat het overbodige caloriebronnen zouden zijn. Sinds men deze stelling volgt, is men zich in de westerse wereld gaan volproppen met light-producten, geraffineerde koolhydraten en suiker en... is er nog nooit zoveel overgewicht geweest! Wist U dat we eigenlijk ongeveer 15 à 35 % van onze calorieën uit gezonde vetten moeten halen? Vetvrije diëten zijn dan ook ronduit ongezond. Wel is het zo dat vetten van onberispelijke kwaliteit moeten zijn!

Het belang van gezonde vetten Er zijn verschillende redenen, waarom gezonde vetten een belangrijk deel van onze voeding moeten uitmaken en vetvrij eten ronduit ongezond is: • ze voeren vetoplosbare vitaminen aan als vitamines A, D, E en K • ze voeren nog andere belangrijke voedingsstoffen aan als carotenen (met alfa- en beta-caroteen, lycopeen, luteïne…), carnitine, coënzyme Q10, alfa-liponzuur • ze voeren lecithine aan, een vetstof belangrijk voor de functie van onze celmembranen, voor onze hersenfuncties, voor het vervoer en verwerken van vetten • ze geven ons sneller een verzadigingsgevoel, waardoor we ons minder overeten, en geven het voedsel een meer lekkere, afgeronde smaak • ze vertragen de opname van koolhydraten in de spijsvertering en zorgen zo voor een meer constante bloedsuikerspiegel, met minder trek tussendoor • ze vormen belangrijke reserves in het lichaam, die per gram dubbel zoveel energie als koolhydraten opslaan • ze helpen een isolerend vetlaagje onder de huid opbouwen • ze zijn belangrijk voor onze hormonenniveaus (testosteron bij de man, oestrogenen bij de vrouw)

Verzadigde vetten zijn belangrijk en niet ongezond Een ander misverstand dat nog heel sterk onder de mensen leeft is, is het feit dat onverzadigde vetten steeds gezond zijn, terwijl verzadigde vetten altijd ongezond zouden zijn. De “vethypothese” die in de jaren 50 werd gelanceerd en die stelde dat verzadigd vet (en cholesterol) zou verantwoordelijk zijn voor harten vaatziekten, is dan ook totaal verkeerd en inmiddels volkomen weerlegd door wetenschappelijk onderzoek! Bevolkingsgroepen die vooral verzadigde vetten eten, vertonen namelijk minder harten vaatziekten dan naties die vooral onverzadigde vetten eten. Ook ziet men dat de vetten in het beslag van dichtgeslibde slagaders voor 74 % bestaan uit onverzadigde vetten en voor 24 % uit verzadigde vetten. Verder is het vet in moedermelk voor 45 à 50 % verzadigd. Verzadigde vetten versterken het immuunsysteem door laurinezuur, caprinezuur, caprinylzuur. Verzadigde vetten hebben we dus ook nodig in ons lichaam en zouden moeten tot 50 % uitmaken van de totale vetinname. Bovendien zijn verzadigde vetten zeer 26 BioGezond • oktober 2005

stabiel en in tegenstelling tot meervoudige onverzadigde vetten veel minder gevoelig aan oxidatieve stress en aan verhitting. Het is precies vooral van meervoudig onverzadigde vetten dat in onze voedingsindustrie gevaarlijke boosdoeners gemaakt worden!

Geraffineerde, bewerkte vetten zijn de boosdoeners De ongezonde vetten die we moeten vermijden zijn dus vooral meervoudig onverzadigde vetten die een behandeling onderging, waardoor ze voor het lichaam storende substanties worden: • alle geraffineerde, ontgeurde en gebleekte vetten die, omwille van een langere bewaringstijd en mooiere kleur, behandeld worden met chemische solventen, die chemische bewaarmiddelen bevatten en ontdaan werden van de natuurlijke begeleidende stoffen als lecithine, vitamine E, carotenen, polyfenolen, sterolen…. Deze vetten vindt men terug in bijna alle supermarktoliën, mayonaises en saladedressings • alle vetten met meervoudig onverzadigde vetzuren die oververhit worden (bakken, braden, frituren), waarbij de vetzuren een degeneratie ondergaan en storende stoffen ontstaan: sojaolie, maïsolie, zonnebloemolie, saffloerolie… • alle vetten die, om ze meer smeerbaar te maken of ze beter te kunnen verwerken in voeding, (gedeeltelijk) gehard worden: hierbij ontstaan de voor het lichaam zeer storende “transvetzuren”. Deze vetten vindt men terug in de meeste margarines, in koekjes, gebak, ijs, veel verwerkte voeding en kant- en klaar maaltijden.

Verzadigde vetten: stabiel en geschikt voor wokken, braden frituren Nu we ervan overtuigd zijn dat verzadigde vetten voor de mens ook belangrijk zijn en dat ze bovendien ten opzichte van meervoudig onverzadigde vetten het voordeel vertonen niet te ontaarden door verhitting (onder de 180°) en veel minder gevoelig te zijn voor oxidatie, is alvast één conclusie gemaakt: willen we braden, wokken of frituren, dan zijn de stabiele, verzadigde vetten te verkiezen! In de groep van onverzadigde vetten kunnen enkel eventueel nog olijfolie (bevat vooral mono-onverzadigd vet) kiezen, op voorwaarde dat we niet verhitten boven de 170°.

Ongeraffineerde plantaardige verzadigde vetten Nu denken we in onze westerse leefwereld bij verzadigd vet vooral aan dierlijke producten als boter, room, reuzel, ossewit en dergelijke. Nochtans bestaan er ook plantaardig verzadigde vetten, die ten opzichte van de dierlijke een stuk meer gezondheidsbevorderende eigenschappen bezitten: kokos- en rode palmolie. Let wel! We hebben het hier over ongeraffineerde en koudgeperste, dus “extra vierge” kokos- en rode palmolie, die niet door een behandeling onder hoge temperatuur met chemische solventen geraffineerd, ontgeurd en gebleekt werden.

MARATHON 03-653 33 77

Wortels zijn gezond omdat ze natuurlijke carotenen bevatten. Red palm,

Het Gezonde vet®

van Amanprana bevat ze ook.

Zoals wortels, bevat Red Palm van Amanprana natuurlijke carotenen. Eigenlijk bevat Red Palm 10x meer carotenen dan wortels. Tomaten bevatten lycopeen carotenen. Red Palm bevat 30x meer carotenen dan tomaten. Carotenen zijn natuurlijke antioxidanten, nodig voor gezonde ogen. Ze gaan welvaartziekten en veroudering tegen. Red Palm van Amanprana bevat ook veel vitamine E wat goed nieuws is voor je huid en je ‘tikker’. Red Palm, Het Gezonde vet® is zelfs de rijkste bron aan tocotrienolen. Dit zijn vitamine E's die o.a. worden opgeslagen in de huid. Deze soort vitamine E beschermt ons 40 maal beter tegen de zon dan andere vitamine E's. Nu weet je waarom Red Palm olie gezonde voedingswaarde geeft aan al wat je kookt. Dus start vandaag met Red Palm van Amanprana en geef kleur en smaak aan je gerechten...

Bereid je gerechten met extra virgin rode palm olie van Amanprana en je ogen, huid en ‘tikker’ zullen je later héél dankbaar zijn. Iedereen weet dat koudgeperste olijfolie gezond is. Maar uitsluitend één soort olie gebruiken is te éénzijdig. Net zoals je afwisselt met groenten en fruit, zo moet je ook afwisselen met koudgeperste olies. Zoals broccoli andere gezonde stoffen bevat dan een wortel, zo schenkt rode palm olie andere gezondheidsvoordelen dan koudgeperste olijfolie of boter.

Regelmatig extra virgin rode palm olie van Amanprana gebruiken in je gerechten of op je brood beschermt je ogen, je huid en ‘tikker’. Computer en tv belasten je ogen, * GRATIS zon en leefmilieu je huid en stress infoboekje 80 blz je ‘tikker’. Rode palm olie remt de veroudering. Heerlijk zijn bijvoorbij aankoop van 1 potje Amanprana beeld aardappeltjes, groenten, rijst, tempeh, tofu, seitan, tomatensaus Actie geldig tot en uien gebakken in rode palm. 31/12/05 Groentjes stomen en daarna een beetje rode palm er overheen is zoveel gezonder.

Voor een authentiek Afrikaans of Latijns-Amerikaans accent in de keuken.

Bij Amanprana vinden we ook dat alle olies die je gebruikt, extra vir-

gin moeten zijn. Dit betekent: koud geperst, niet-gerafﬁneerd en niet ontgeurd. Alleen al bij het ontgeuren van olie, worden ook gezonde stoffen zoals lecithine, vitamine E, enzymen en fosfolipiden verwijderd. Amanprana heeft een 100% extra virgin gamma met 0% schadelijke transvetten en 0% cholesterol. Ze bevatten zeer weinig meervoudig onverzadigde vetzuren (MOV), waardoor Amanprana olies bij verhitting hun gezonde eigenschappen behouden. Uiteraard niet ontgeurd en 100% bio en plantaardig. Verkrijgbaar in glas van 380 ml en 1700ml, in dieet-en natuurwinkels

AMAN PRANA VOEDING VOOR SERENE LEVENSKRACHT

info: 03-653 25 41 verdeler: Mannavita 056-43 98 51

1700 ml 380 ml

Het ultieme eilandgevoel op brood, in de wok, voor bakken en frituren

Gezonde, verzadigde plantaardige vetten Ongeraffineerde kokosolie:

Ongeraffineerde rode palmolie:

een ware verrijking voor ons dieet

een ware “carotenenbom”

Ongeraffineerde kokosolie wordt bekomen door kokospulp natuurlijk te laten fermenteren en deze nadien mechanisch te persen. Deze heerlijke koudgeperste olie (boven de 25° C) of dit heerlijk vet (onder de 25° C) ruikt en smaakt nog naar kokos, in tegenstelling tot de goedkopere, geraffineerde en gebleekte kokosolie. Er zijn verschillende redenen waarom we extra vierge kokosolie of kokosvet regelmatig op ons menu kunnen zetten: - ze is rijk aan gezondheidsbevorderende nutriënten als vitamine E, carotenoïden, lecithine, polyfenolen, sterolen en mineralen - op de boterham en in gebak geeft ze een lekkere, exotische smaak - als stabiel vet is ze uitermate geschikt voor bakken, wokken en frituren. Bij frituren verdwijnen de kokosaroma’s grotendeels en krijg je uiterst lekkere en lichte frietjes. Mits regelmatig de restantjes eruit te filteren, kan je er 2 jaar mee frituren. - ze is rijk aan de zogeheten MCT’s of Medium Chain Triglyceriden. Deze kortketenige vetzuren zijn veel lichter verteerbaar dan die van andere plantaardige oliën en visolie - ze is door haar lichtverteerbare en tevens ontstekingsverminderende MCT’s zeer geschikt voor mensen met lever- en galaandoeningen, met aandoeningen als spastisch colon, de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa…. - ze is zeer geschikt voor sporters, mensen die willen afvallen en mensen met weinig vitaliteit: omdat de MCT’s eerder worden verbrand als energiebron - ze verhoogt onze weerstand tegen virussen, bacteriën en schimmels door de antimicrobiële vetzuren laurinezuur, caprinezuur, caprylzuur, capronzuur en myristinezuur - ze helpt in te staan door voor een stabiele bloedsuikerspiegel - ze bevordert door laurinezuur de natuurlijke werking van de schildklier - bij regelmatig gebruik bieden zogende moeders meer beschermende vetzuren aan - ze verzorgt de huid van binnenuit en bevordert de genezing van wonden Bovendien is kokosolie bij uitwendig gebruik uitermate geschikt voor de huid- en haarverzorging

Een andere, zeer interessante plantaardige olie, rijk aan verzadigde vetten en aan voedingsstoffen is de ongeraffineerde rode palmolie. Deze olie wordt verkregen door koude persing van de vruchten van de rode palm. Ze is niet te verwarren met de palmpitolie, die alleen wordt gewonnen uit de pitten van deze vruchten en die veel minder antioxidanten bevat. Maar ze is bovenal te verkiezen boven de witte palmolie, die een sterk geraffineerde olie is en eigenlijk een afvalproduct is van de farmaceutische industrie is, nadat uit de originele rode palmolie nutriënten als carotenen, vitamine E en coenzyme Q10 werden gehaald…. Het regelmatig gebruik van extra vierge rode palmolie biedt verschillende voordelen: - ze bulkt van de antioxidanten van de carotenen- en vitamine E-familie - ze bevat een uiterst breed spectrum aan gemakkelijk opneembare carotenoïden, waaronder alfa- en beta-caroteen, luteïne, zeaxanthine, lycopeen; ze bevat trouwens 10 à 15 maal meer carotenen dan wortelen en 50 maal meer dan tomaten - ze bevat van de vitamine E-familie zowel de tocoferolen (30 %, met de alfa-, beta-, gamma- als deltavorm) als de tocotriënolen (70 %) en biedt dus veel meer dan alleen het als voedingssupplement veel gebruikte alfa-tocoferol - het is dus een echte antioxidantenbron, die ons helpt beschermen tegen talrijke welvaartsziekten, die door vrije radicalen worden veroorzaakt: harten vaatziekten, kanker, ziekte van Alzheimer, artritis, ouderdomsverschijnselen, diabetes, afname van het gezichtsvermogen, aandoeningen van de huid… - ze verbetert de immuniteit en beschermt extra de slijmvliezen van luchtwegen en darmen - ze is door haar verzadigde vetten geschikt voor verhitting zoals bakken wokken en frituren - ze geeft een lekkere, authentieke smaak aan je gerechten


Preventie en aanpak van infecties Er bestaan in ons plantenrijk kruiden die ons afweervermogen beduidend vergroten. Als we een aantal passende en elkaar aanvullende kruidenextracten combineren in een zogeheten “synergie”en daar vervolgens een extra weerstandsverhogende essentiële olie aan toevoegen, dan kunnen we in veel gevallen met het bekomen complex met succes infecties voorkomen of aanpakken. PLANTENEXTRACTEN DIE DE AFWEER VERHOGEN: • Echinacea purpurea (Rode zonnehoed): deze mooie plant met purperrode bloemen, die origineel op de prairies van Noord-Amerika groeide, werd door de autochtone Indianen zowel inwendig als uitwendig gebruikt bij diverse infecties. Ondertussen is ze al uitgebreid onderzocht en mag gesteld worden dat ze als “immunomodulator” de kwaliteit van onze weerstand verbetert en vooral de eerstelijnsafweer tegen vreemde

Bio-bloesemremedies bereid volgens de methode van Dr. Bach van La Drôme Provençale: > Bloesems uit de ongerepte Oostelijke Pyreneeën > Aangemaakt volgens de kwaliteitseisen van Dr. Bach > Gestabiliseerd met een biologische cognac (Ecocert)

La Drôme Provençale: uw vertrouwen waard ! Ook uw leverancier van biologische verse kruidentincturen, essentiële oliën, plantenthees, fyto-aromatische complexen.

Te verkrijgen in elke goede natuur- en kruidenwinkel Info: Mannavita tel.: 056-43 98 52


indringers (virussen, bacteriën en schimmels) verhoogt. Ze remt ondermeer de bindweefselafbrekende enzymes van binnendringende kiemen af, verhoogt het aantal “natural killer cells” die door virussen gepenetreerde cellen herkennen en vernietigen en zorgt voor een toename van de “fagocytose” van witte bloedcellen, waarbij vreemde indringers als het ware worden “opgegeten”. Kortom, Echinacea brengt het immuunsysteem in staat van paraatheid om beter af te rekenen met infecties. • Uncaria tomentosa (Katsklauw): deze klimplant met zijn karakteristieke gebogen doornen, werd door Zuid-Amerikaanse Indianen ingezet bij infecties, ontstekingen en tumoren. Indien gebruik wordt gemaakt van de juiste soort katsklauw met een hoog gehalte aan pentacyclische oxindole alkaloïden (POA’s) ten opzichte van tetracyclische oxindole alkaloïden (TOA’s), mag gesteld worden dat deze plant als immunostimu- Uncaria Tomentosa lator op een brede manier de afweer verhoogt Katsklauw tegen virussen, bacteriën en schimmels. Uit “rustende” lymfocyten worden meer actieve T- en B-lymfocyten gevormd, die respectievelijk de infecterende cellen lijfelijk aanvallen of op afstand antilichamen vormen. Katsklauw vermindert ook de ontstekingsfactor en eventuele allergische verschijnselen die met een infectie kunnen gepaard gaan. • Propolis: deze kleverige, wasachtige substantie is in de strikte zin eigenlijk geen plantenextract, maar een bijenproduct dat wordt aangemaakt uit harsachtige bestanddelen van plantenknoppen. Vermits plantenknoppen heel rijk zijn aan bio-actieve componenten, mag propolis aanzien worden als een krachtige mix van heilzame stoffen. Vooral de bioflavenoïden erin stimuleren zowel bij uitwendig als inwendig gebruik ons afweervermogen om infecties af te weren. • Ook van planten als Allium sativum (Knoflook), Astragalus membranaceus (Astragalus), Lentinus edodes (Shitake), Grifola frondosa (Maitake) en Thymus vulgaris (Echte, tijm) mag een weerstandsverhogend effect verwacht worden.

Grifola frondosa - Maitake

ETHERISCHE OLIËN DIE DE AFWEER VERHOGEN: • Melaleuca alternifolia (Tea tree): de blaadjes van deze theeboom werden eeuwen geleden al met succes aangewend door de Aboriginals bij infecties en ontstekingen. Inmiddels is tea tree-olie uitgegroeid tot de belangrijkste etherische olie bij de aanpak van Melaleuca alternifolia infecties. Men heeft kunnen aantonen dat ze tea tree zowel bij uitwendig als inwendig gebruik een belangrijke immuunstimulerende werking ontplooit met een zeer brede werkzaamheid tegen bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Uiteraard moet bij inwendige inname de voorgeschreven hoeveelheid strikt gerespecteerd worden. • Ook essentiële oliën van Cinnamonum camphora cineoliferum (Ravintsara), Origanum compactum (Marjolein), Thymus vulgaris CT thymol (Rode tijm), Citrus limonum (Citroen) e.a. kunnen nuttige diensten bewijzen.

ALPHA/THETA TRAINING Volgens de befaamde SILVA METHODE

De originele, authentieke en eenvoudige methode die écht werkt.

✽

Ontspannen op elk gewenst moment ]

Gezondheid verbeteren ✽

Afrekenen met stress, slapeloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn, migraine ✽

Zelfvertrouwen vergroten ✽

Verbetering van geheugen en concentratievermogen ✽

Afrekenen met angsten en fobieën ✽

Gewenste doelen bereiken ✽

Ongewenste gewoonten veranderen (roken, vermageren, …) ✽

Uw intuïtie beter ontwikkelen en leren gebruiken ✽

Verbetering van relaties ✽

Kunt u dat allemaal leren in één cursus? Gun uzelf dit mooie geschenk!

Voor verdere inlichtingen en info avonden neem vrijblijvend contact op met:

Silvamethode - België Villastraat 3 3120 Tremelo Tel: 016/35 36 93 0475/471 006 [email protected] www.silvamethode.be

Biologische wijntip

Château La Canorgue

In het dorpje Bonnieux ligt Château La Canorgue, weliswaar een klein familiaal wijnbedrijf in de Lubéron (Zuidelijke Rhône) maar met een grote reputatie. Dit lieflijk Frans dorpje dat zich koestert tegen een heuvel aan, is op zichzelf al een bezoek waard.

Jean Pierre MARGAN, eigenaar en wijnmaker werd niet zomaar verkozen tot beste wijnmaker van het jaar uit de hele Rhône wijnregio door Gault Millau. Jaar na jaar worden zijn wijnen beladen met gouden medailles op de “Concours Général Agricole” in Parijs, waar wijnen van over heel Frankrijk worden aangeboden. Niet onterecht noemt men zijn wijnen dan ook van het “Grand Cru” niveau. Jaar na jaar vindt men deze wijnen terug in de betere wijngidsen zoals Hachette, GaultMillau en Dussert-Gerber. Het gebouw werd opgericht op een oude Romeinse villa door Paus Benedictus XIV en de naam Canorgue komt van de ondergrondse kanalisaties, nog door de Romeinen aangelegd in de rotsen. Die kanalen worden nog steeds gebruikt voor de waterbevoorra-

Wijnen uit biologische druiventeelt Wijnen gemaakt met respect voor de natuurlijke kwaliteit, voor het milieu en voor de gezondheid

BIOTIEK-biodyvino Rechtstreekse invoerder uit Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië. Chili, Zuid Afrika. 220 kwaliteitswijnen van 62 biologische wijnbouwers

GRATIS PROEVEN OP ONZE OPENDEURDAGEN in Zoersel, Bree-Opitter en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend de data, wegbeschrijving en prijslijst of kijk op internet

Ten Hoflaan 22 - 2980 Zoersel Invoerder, Groot- en kleinhandel T. 03/3122438 - F. 03/3125914 e-mail: [email protected]

www.biotiek.be 32 BioGezond • oktober 2005

ding van de villa en voeden o.a. een meertje en de fonteinen. Op de wijngaard, die op een bevoorrecht terroir gelegen is worden uitsluitend de meest geëigende druivensoorten gecultiveerd waarbij voor de rode wijnen de Syrah domineert, naast ook nog Mourvèdre, Cinsault en Grenache en voor de witte de Clairette, Bourboulanc en Viognier. De opbrengst per hectare is nauwelijks 35 Hl. wat een maximale concentratie waarborgt. Uiteraard worden de druiven met de hand geplukt waarop nog een strenge selectie volgt om alleen het beste over te houden voor de vinificatie. Naast de biologische principes worden ook technieken van de biodynamie aangewend. De wijn rijpt in eiken “foudres” zonder enige manipulatie om het maximum aan natuurlijkheid te bewaren. Het is moeilijk kiezen tussen de wijnen van Jean Pierre MARGAN, zowel zijn rode als de witte en rosé zijn van uitzonderlijke kwaliteit. Het prijskaartje is zeer redelijk, zo rond de 11 Euro. Een aanrader voor de feestdagen! Voor meer info zie: http://www.luberonnews.com/chateau-la-canorgue.html

jee j k k e e o o h h s ’ s tt’ r r e e e e GG

Antoon De Paepe

• Bloedarmoede door ijzergebrek komt vaak voor; zo heeft 1 op 4 vrouwen een tekort aan ijzer. Klachten als bleekheid, vermoeidheid, korte adem, kouwelijkheid en duizeligheid kunnen het gevolg zijn. Voor vrouwen met uitgesproken regels, zwangere en zogende vrouwen, intensieve sporters, herstellenden, ouderen en opgroeiende kinderen bestaat er nu met FytoFer van Ladrôme een lekkere, drinkbare en natuurlijke ijzerformule op basis van biologische planten, rijk aan ijzer zoals brandnetel, peterselie, spirulina, rode biet en bosbes. Om nog beter de aanmaak van nieuwe cellen te bevorderen bevat FytoFer ook de aangeraden dagelijkse hoeveelheid ijzer, foliumzuur en de vitamines C, B12 en B6. • Bij gebrek aan energie, vermoeidheid, een drukke baan of zware inspanningen kan EnerGie 4, een biologische, vitaliserende drank van Ladrôme ons een stevige duw in de rug bezorgen. Met de 4 plantaardige “G’s”, namelijk Ginseng, Siberische Ginseng, Ginkgo biloba en Guarana en de aangeraden dagelijkse hoeveelheid vitamine C worden onze geest en lichaam op een natuurlijke manier gestimuleerd door Energie 4. • Een onvolwaardige voeding, reizen, stress, verouderen, het gebruik van antibiotica en medicijnen….kunnen onze darmflora negatief beïnvloeden. Met KYO-DOPHILUS ONE PER DAY van Mannavital bestaat nu een uniek preparaat om de goede darmflora te vermeerderen en versterken. Het bevat hiertoe per capsule niet minder dan 3 biljoen levende cellen van humane stammen van Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum en Bifidobacterium longum. KYO-DOPHILUS ONE PER DAY is speciaal aangewezen om de weerstand te verhogen, om regelmaat in de darmwerking te brengen, op reis, na een antibioticakuur, bij winderigheid en een opgeblazen gevoel.

Toveren met energie Hoe komt het dat bij mij alles tegenzit? Waar zijn al mijn dromen naartoe? Waarom verdien ik zo weinig? Waar wil ik in mijn leven naartoe? Veel mensen stellen zich iedere dag deze vragen en voelen dat ze ergens ‘ontspoord’ zijn. Tijdens de energiecursus van Regina zoek je naar je levenspad en dus naar jezelf door middel van praktische oefeningen. De oefeningen stimuleren je energie op een positieve manier en sturen je leven in de door jouw gewenste richting Regina is al jaren professioneel energie adviseur. In verschillende lessen en op verschillende niveaus leert zij hoe je kunt focussen en jouw energie op de juiste manier kunt hanteren opdat je jouw wensen en dromen zou kunnen materialiseren. Ze leert ook energie te sparen, opdat je jezelf zou kunnen beschermen tegen negatieve impulsen van anderen. En dit allemaal door middel van zeer praktische en gemakkelijke technieken die je leert toepassen op jezelf.

Gekwetste aura

“Door negatieve invloeden van je omgeving, bijvoorbeeld door jaloersheid, kan je aura gekwetst worden. Je kunt het vergelijken met een ballon waar je in prikt: de ballon verliest lucht en jij verliest energie.”

Oceaan van energie De energielessen vinden één keer per week plaats. Eén les duurt twee uur, zonder pauze. Regina: “Ik stuur mijn leerlingen de nodige energie die hen concentratie geeft voor twee uren. Ik noem het mijn ‘oceaan van energie’. Maar de leerlingen leren door middel van oefeningen vooral aan zichzelf te werken, zichzelf te genezen. De persoon wordt door deze ‘zelfhealing’ steeds onafhankelijker van de omgeving.” De lessen zijn voor iedereen geschikt, maar vooral voor mensen die erg gemotiveerd zijn en het dus kunnen opbrengen om iedere dag een kwartiertje de oefeningen thuis in te oefenen. Dat is van groot

Regina is al jaren professioneel energie adviseur. Ze leert haar cursisten hoe zij hun energie positief kunnen gebruiken om zo hun dromen te materialiseren.

belang want iedere les bouwt verder op de verworven vaardigheden uit de vorige les. Ook voor mensen die zich gewoon verder harmonisch willen kunnen ontwikkelen, is deze cursus erg geschikt. De resultaten van de energielessen zijn snel merkbaar. “Voor je naar de cursus komt, is het belangrijk dat je goed weet wat je precies in je leven wil veranderen. De wil om je gezondheid te verbeteren is bijvoorbeeld een goede reden tot volgen van de cursus, evenals de wens om de communicatie op je werk of met je partner te verbeteren. Na drie lessen komt het resultaat. Je voelt je fitter of rustiger. Plots komt alles wat je wenste op je af. De leerlingen krijgen veel complimenten uit de omgeving dat ze er jonger uitzien of stralen”, legt Regina uit.

Actief focussen Voor de energiecursus zijn geen speciale rekwisieten, zoals kussentjes, nodig. Alle leerlingen komen naar de les in gewone kledij. “De lessen zijn niet te vergelijken met yogalessen, reiki of meditatiemomenten. Dit is actief focussen en actief de les volgen. We gaan niet zweven of met ons hoofd in de wolken lopen”, zegt Regina. Leeftijd speelt geen rol. Iedereen, tiener of oma, is welkom zolang je maar streeft naar verandering. Regina geeft drie niveaus na elkaar en dit gedurende 26 weken. Daarna ligt alles stil voor een paar maanden. Iedereen krijgt dan de opdracht om de lessen in hun dagdagelijkse leven te integreren en toe te passen. Daarna kun je verder met de volgende niveaus. Voor verdere info kun je terecht op www.unionofthestars.org of op het nummer (0472) 71.36.97 van Frieda. BioGezond • oktober 2005 33

TEKST EN FOTO : LESLIE VANHECKE

De energiecursus is een moderne cursus in zelfgenezing met technieken die afgestemd zijn op het leven in de 21ste eeuw. Regina: “Ons energetisch potentieel wordt vaak onderschat. Onze energie is de brandstof van ons leven en bevindt zich in onze aura of anders gezegd, ons etherisch lichaam. Door negatieve invloeden van je omgeving, bijvoorbeeld door jaloersheid, kan je aura gekwetst worden. Je kunt het vergelijken met een ballon waar je in prikt: de ballon verliest lucht en jij verliest energie. Je voelt je niet meer lekker in je vel, je bent depressief of kwaaltjes steken de kop op. In het ergste geval kan dat aanhoudende slechte gevoel zich manifesteren in ziektes. Het is belangrijk om je aura te beschermen en zo je energetisch potentieel te vergroten.” Jammergenoeg gebeurt het ook vaak dat mensen hun leven laten leiden door de opinie van ouders of vrienden. Het is de bedoeling dat de cursisten tijdens de energiecursus hun eigen stem terugvinden en hun leven terug in eigen handen nemen. “Dertig à veertig procent van de leerlingen zijn hun weg kwijt. Ze werden bijvoorbeeld door hun ouders verplicht om voor een beroep te kiezen dat hen helemaal niet lag. Soms om de traditie in de familie in ere te houden. Tijdens mijn cursussen geef ik mijn leerlingen een duwtje in de richting van hun juiste pad. Na een paar energielessen wordt het leven van sommige leerlingen volledig omgegooid. Die veranderingen zijn groot maar zijn er omdat de leerlingen hun innerlijke stem terugvonden”, aldus Regina.

THERMAE GRIMBERGEN

VITALITEITSARRANGEMENT U wordt ontvangen met een ontbijt, vers fruitsap en een kopje koffie of thee. Badjas en handdoek liggen voor u klaar. Onbeperkte toegang tot de thermen:

AQUARIUS :

thermencomplex enkel voor naaktgebruikers : 4 sauna’s, 2 jacuzzi’s, verwarmd zwembad, Romeins stoombad, tepidarium, relaxatieruimte, douches, tuin...

PALMERAIE :

thermencomplex enkel voor badpakgebruikers : 2 sauna’s, grote jacuzzi (gedeeltelijk binnen, gedeeltelijk buiten), Turks stoombad, relaxruimte met verwarmde ligzetels, prachtige Moorse binnenkoer, douches, ... Op het programma staan als individuele verzorgingen: - Vitaliteitstherapie : voor energie en vitaliteit - Zuiverende leempakking - Lichaamsmassage (50 min.) met aangepaste etherische oliën OF Anti-cellulitisbehandeling “CelluLess” Normale prijs : 136,50 euro per persoon

PROMO:

1 persoon : 126,50 euro

Per 2 personen : 109,00 euro (prijs per persoon !) arrangement geldig tot 31/1/2006

Thermae Grimbergen, Wolvertemsesteenweg 74 1850 Grimbergen, tel 02/270.81.96, www.thermaegrimbergen.be, [email protected]

2de editie van de nieuwe beurs in Vlaanderen over Gezond, Natuur- en Energievriendelijk Bouwen, Renoveren en Wonen. Hier vindt U, onder 1 dak, alles over : • Energiesparen • De momenteel zeer gegeerde houten houtpelletskachels • Superisolerende beglazingen • Zonneboilers • Akoestische isolatie • Natuurverven • Houtskeletbouw • Ecologische bouwmaterialen

• • • • • • • •

Kastanjehouten afrastingen Fsc hout Houtmassiefbouw Duurzame houtbehandelingsproducten Duurzame isolatie Zonne-energie Houten ramen Lage energie-woningen

+ Informatieve standen van : • het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap over subsidies rond Energiesparen • het WWF over FSC hout • het Povinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen, Kamp C van de Provincie Antwerpen • het Ecohuis Antwerpen • het VIBE en • het Netwerk Bewust Verbruiken met de energiezuinige en gezonde keukenbus. Ook kan U 2 overnachtingen winnen in de Ecologies, rarara in wat ? Surf snel naar www.houtengroenwonen.be en find it out.

Biolezersvoordeel Een nieuw natuurmagazine over de natuur rondom ons

Buitenbeen richt zich tot een groot publiek en is geschikt voor kinderen vanaf 9 jaar. Door de sfeervolle fotografie en de bijzondere kijk op de natuur rondom ons zal het ook jongeren en volwassenen boeien. Met aangepaste lestips voor scholen en verenigingen. Alle info op: www.buitenbeen.net

Praktische info

Data: zaterdag 5 en zondag 6 november 2005, telkens van 10h00 tot 18h00 Plaats: Beurshal De Waagnatie, Rijnkaai 29, Hal 2, Antwerpen Inkom: 5 Euro ( tot 18 jaar gratis ) BIOGEZOND LEZERSVOORDEEL 3 euro i.p.v. 5 euro Neem deze bon mee. geldig voor meerdere personen

Voor alle verdere info zoals route, etc.. zie www.houtengroenwonen.be

Bon voor gratis proefnummer van Buitenbeen. Naam: Straat en nummer: Postnr en gemeente: Opsturen naar Buitenbeen, Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke Of vraag een proefnummer aan via de website www.buitenbeen.net


LEKKER NATUURLIJK KOKEN Themakookles: feestelijke hapjes (oa sushi) op woe 9 nov. te Marke Katelijn Vanacker T 0478-69 77 33 [email protected]

Laat je verleiden door de bio-vervangkoffie van pionier. Granen- en vruchtenkoffie zorgt niet alleen voor gezelligheid maar ook voor uw gezondheid. Dankzij de unieke samenstelling kan u met volle teugen genieten zonder de schadelijke effecten van cafeïne (hoofdpijn, slapeloosheid,...). Pionier bevat ook minder tannine dan gewone koffie en is minder bitter waardoor deze ook beter is voor de maag. Chicorei en eikel zorgen voor de bittere toets, maar het graan en de vijgen verzachten deze bitterheid en verfijnen zo de smaak.

VRAAG UW

GRATIS STAAL!

In harmonie met uzelf. In harmonie met de natuur. Pionier vervangkoffie.

HF7A

D?;KM

distr.: Hagor nv - B - 3210 Lubbeek

Ontdek Pionier vervangkoffie in uw Natuurvoedingswinkel

L;

A?D=

Bovendien werkt Pionier met biologische grondstoffen waardoor uw kopje koffie meer nutriënten bevat, lekkerder is en een gezond ecosysteem stimuleert.

D7LKB

Pionier garandeert een zorgvuldige selectie en zorgzame verwerking van alle grondstoffen. Het resultaat is een goed verteerbare en aromatische koffie-vervanger.

Lagere temperaturen, minder zonneschijn, striemende regen en wind,... het zijn zeker ingrediënten van de weerberichten in de komende maanden. Wapen u dus vóóraf tegen die gure omstandigheden die uw weerstand aantasten. De basis voor een optimale gezondheid is een goede weerstand. De maanden waarin een “r” voorkomt, zijn dé maanden waarin we vatbaar zijn voor allerhande “winterkwaaltjes”. Dikwijls is zelfs een gezonde levenswijze onvoldoende om hiervan gevrijwaard te blijven. In de natuur vinden we evenwel alles wat ons lichaam nodig heeft om zich optimaal te beschermen. Bij Biover hebben we hiervan dankbaar gebruik gemaakt voor het samenstellen van ons “natuurlijk wintergamma”.

Met Biover Natural Wintercare krikt u de natuurlijke weerstand van uzelf en heel uw gezin op. In alle veiligheid, in alle natuurlijkheid. En voorkomen is beter dan genezen ….

Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel, Bioshop, Essenza of Bioplanet.

De Biover-natuurproducten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hun samenstelling is wetenschappelijk onderbouwd. Ze zijn uw vertrouwen waard.

BIOVER NV ● Monnikenwerve 109, 8000 Brugge ● www.biover.com

je natuurlijke bron van gezondheid

coverfoto: Terre Bleue, fotograaf: Kurt Anthierens V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

Recommend Documents