V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 6de jaargang - nummer 1 - februari 2010 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

geevergeetn niet pan,n zwaren BRte oxid t ve ADE eer t in N t ni de et

e ee

rste

gezon d

e f rit es g Een

oude

goed v rijk aan laurinezuur oor de ch olesterol

n re su ltaat, frituur j

ook te gebruiken ter vervanging van boter

ge10e0n% geurl koko oos

, mind calorieen n licht veerrteerbaar eren. zu

zonder transvet

INTRODUCTIE AANBIEDING

2500ml 24,95

19,95

500ml 6,95

4,95

250ml 3,95

ssma ak

2,95

Skal 025099

Royal Green Odourless Coconut cream 7E ZIJN TROTS U EEN  GEURLOZE KOKOSOLIE VAN GECERTIlCEERD BIOLO

BAKKEN OF FRITUREN IS ER GEEN VORMING VAN SCHADELIJKE STOFFEN OF VRIJE

GISCHETEELTTEBRENGEN"AKKEN BRADEN WOKKENENFRITURENISNOGNOOIT

RADICALEN-INDERCALORIEÑN LICHTVERTEERBAARENZONDERTRANSVETZUREN


ZOGEZONDGEWEEST/OKTEGEBRUIKENTERVERVANGINGVANBOTER2IJKAAN LAURINEZUUR GOEDVOORDECHOLESTEROLSPIEGEL

Royal Green gebruikt absoluut geen chemicaliën, conserveringsmiddelen, synthetische

$EGECERTIlCEERDBIOLOGISCHEKOKOSOLIEVAN2OYAL'REENISEENZEERGE

zoet- of smaakstoffen en is 100% vegetarisch.

ZONDEOLIEDIEALHAARGOEDEEIGENSCHAPPENBEHOUDTBIJVERHITTING)DEAAL

Ervaar het verschil nu.

TER VERVANGING VAN ONDER ANDERE OLIJFOLIE 4IJDENS HET BRADEN WOKKEN

Meer informatie:&RENCHTOP.ATURAL#ARE0RODUCTS"6s4EL  sWWWROYAL GREENEU

Enjoy life, stay healthy!

Inhoud Vleesvervangers: de weg naar minder vlees

pag.

4

Een toenemend aantal mensen lust vegetarisch omdat ze denken aan hun lijn, twijfelen aan de vleeskwaliteit, liever geen dieren eten, willen bijdragen tot een beter milieu, of eenvoudig omdat ze het lekker vinden. Het steeds ruimer wordende aanbod in diverse retailzaken, gaande van supermarkten tot, vooral, natuurvoedingswinkels, geeft deze evolutie nog een duwtje in de rug. Maar welke types vleesvervangers zijn te vinden op de markt? We zochten het voor u uit...

Het oerdieet, voor een betere gezondheid? Er bestaan heel wat voedingswijzen die pretenderen het beste in huis te hebben voor de gezondheid van de mens. Denk maar aan veganisme, vegetarisme, raw food, macrobiotiek, het bloedgroependieet of het mediterrane dieet. Vrij recent wordt er met het paleodieet een voedingswijze gepromoot, die voorpag. al in hogere wetenschappelijke kringen bijvalt kent.

6

Natuurlijke hulp bij maagproblemen Factoren als een jachtige en stressvolle westerse levensstijl, het gebruik van prikkelende substanties en het nuttigen van een verarmde voeding, kunnen ondermeer een negatieve impact uitoefenen op de maag: zure of branderige oprispingen, een diffuse ontsteking van het maagslijmvlies of gastritis, of maagzweer.

14

pag.

en verder

De vitamine A-familie of carotenoïden Bij “vitamine A” denken velen aan één welbepaalde substantie. Maar vitamine A bestaat eigenlijk uit een ganse familie “carotenoïden”, met meer dan 600 rode, oranjerode, groene of gele pigmenten. De carotenoïden zijn allemaal op hun manier belangrijk voor onze gezondheid. We stellen de voornaamste aan u voor. pag.

18

BioGezond Koken Etherische olie in de kijker Nieuwtjes over voeding Preventie van hart- en vaatziekten Bachbloesemtherapie: reuzenbalsemien Gemmotherapie en pollenallergieën Wijntip van de maand BioGezond Info Geerts Hoekje

10 22 24 28 30 31 32 33 34

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant

colofoon

EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie en publi scopie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54 Abonnementen: € 13 - reknr.: 385-0451160-76

®

ALTISA Sinds 1970

BioGezond • februari 2010 3

Vleesvervangers De weg naar minder vlees Een toenemend aantal mensen lust vegetarisch omdat ze denken aan hun lijn, twijfelen aan de vleeskwaliteit, liever geen dieren eten, willen bijdragen tot een beter milieu, of eenvoudig omdat ze het lekker vinden. Het steeds ruimer wordende aanbod in diverse retailzaken, gaande van supermarkten tot, vooral, natuurvoedingswinkels, geeft deze evolutie nog een duwtje in de rug. Maar welke types vleesvervangers zijn te vinden op de markt? We zochten het voor u uit... - Koen Vandepopulierevleesvervangers zoals tofu, tempeh of seitan vertonen vaak nog weinig gelijkenis met vlees, vooral wat smaak betreft.

De chef aan het werk

Falafal: een eiwitrijk product uit het Midden-Oosten. Slechts weinigen die het niét lusten...

Vleesvervangers kunnen in drie types worden onderverdeeld. Een eerste betreft onbewerkte, plantaardige eiwitbronnen, zoals linzen, bonen, noten, ... Meer bewerkt is het type vleesvervangers met vertegenwoordigers als tofu, seitan, tempeh en falafel. Vaak betreft het eeuwenoude, traditionele producten uit het Midden- of Verre Oosten. Enkele decennia geleden kwam een derde type op de markt: vegetarische worsten, burgers, schnitzels, ... Doorgaans zijn ze snel en makkelijk te bereiden en vertonen ze enige gelijkenis met vleesburgers, loempia's, bitterballen, ... Dit type is vaak samengesteld uit plantaardige eiwitbronnen zoals erwten, tofu, gekruimelde hazelnoten of seitan. Ze kunnen ook bereid zijn op basis van louter groenten en vruchten (spinazie, broccoli, pompoen, ...)

Smaak, geur en kleur De wereld van vleesloze eiwitbronnen vertoont een wijd scala aan smaken, geuren en kleuren. Soms is de gelijkenis met vlees zo frappant dat het makkelijk is er een gerecht mee te maken waarvan weinigen kunnen zeggen of het nu al dan niet een vegetarische schotel betreft. Quorn is zo’n product. Het doet wat textuur en smaak betreft enigszins aan kippenvlees denken. Maar ook tofuworst doet wat uitzicht betreft niet onder voor een gangbare tv-worst, en hetzelfde kan worden gezegd over goed gekozen vegetarische schnitzels, loempia's, burgers, ...Veel vleesvervangers hebben trouwens een neutrale smaak, waardoor ze makkelijk smaak opnemen en geschikt zijn om in een groot aantal bereidingen te gebruiken. Een andere keer dan weer is enige gelijkenis met een vleesmaaltijd ver te zoeken. Denken we maar aan peulvruchten, erwten en noten. Ook meer traditionele

4 BioGezond • februari 2010

De bereiding varieert van de ene vleesvervanger tot de andere, zoals ook het klaarmaken van verschillende soorten vleesproducten varieert. Door de band genomen kan men stellen dat er niet veel verschil hoeft te zijn tussen de bereiding van vlees- en vleesloze producten, zeker als men werkt met waren van de nieuwste generatie: derde type vleesvervangers als burgers, vegetarische worsten, quorn, … Interessant om weten is ook dat ze in de detailhandel zowel rauw als voorgebakken te vinden zijn. Voorgebakken vleesvervangers zijn makkelijker en sneller te bereiden dan deze die dat niet zijn, eenvoudig omdat ze al deels gegaard werden. Maar let op: een aantal vaak gebruikte vleesvervangers, zoals burgers, absorberen behoorlijk wat vet. Het kan dan ook aan te raden zijn ze af en toe te bereiden in oven of steamer in plaats van te laten sudderen in braadpan of friteuse.

Kwaliteit versus ‘ongezonde fastfood’ Het onderscheid maken tussen een kwalitatief hoogstaande vleesvervanger en een zogenaamde ‘plantaardige, ongezonde fastfoodburger’ is niet altijd evident. U doet er alvast goed aan de voedingsinformatie op de verpakking aandachtig te lezen. Een kwalitatieve vleesvervanger Ook steeds meer restaurants bieden vegetarische schotels aan.

bevat voldoende eiwitten en weinig verzadigde vetzuren. Ook het zoutgehalte van de vleesvervanger kan soms hoger zijn dan goed is voor uw klanten. Ideaal zijn producten die minstens 10 gram eiwit per 100 g product bevatten, en per gram eiwit niet meer dan één gram vet. Het is tevens nuttig te beseffen dat smaak, textuur en kwaliteit sterk kunnen verschillen naargelang de leverancier.

Schotels ‘nieuwe stijl’ In graanproducten (zoals rijst, bulgur, gierst, quinoa, ...) bevinden zich meer eiwitten dan in de bij ons meer gangbare aardappel. Het is nuttig ze vaker te gaan eten, ook om er zeker van te zijn een voldoend wijd scala aan proteïnen te nuttigen. Een gezonde vegetarische maaltijd bevat ook behoorlijk wat, en verschillende soorten groenten. Gevolg van dit alles: velen die beginnen met het af en toe overschakelen naar een kwaliteitsvolle vegetarische schotel, merken tot hun verbazing op dat hun maaltijden een heel stuk gevarieerder en geraffineerder worden.

Minder vlees betekent ook: meer (heerlijke) groenten en graanproducten...

Vleesvervangers die uw steak en vis naar de kroon steken... NAAM

WAT IS DAT?

HOE ZIET DAT ERUIT?

HOE ZIT HET MET DE BEREIDING?

‘Samengestelde, bewerkte producten’: Vegetarische burgers, worsten, schnitzels, loempia's, ...

Nieuwste generatie vleesvervangers.

Worst, burger, schnitzel, loempia, ...

Bakken, frituren, rauw.

Vaak gegeten als snack, en bereid met kikkererwten, koriander en knoflook.

Poeder, voorgebakken burgers

Frituren; bakken

Brokjes gemaakt op basis van een organisme uit het rijk van de “fungi” (waartoe ook paddenstoelen behoren).

Blokjes, reepjes, lapjes, gehakt, sneetjes

Bakken, verwerkt in sauzen of stoofpotjes (bijvoorbeeld Chili sin Carne) Sneetjes: rauw

Falafal

Quorn

Seitan Wordt van tarwegluten, de eiwitten in granen.

-‘gebraadachtige’ blokken -‘filetvormige’ lappen -kleine blokjes -gehakt -kant en klare mixen

Gefermenteerde sojabonen.

Vaak te krijgen onder vorm van een dikke worst of in blok. Ook gerookt verkrijgbaar.

Tempeh

Tofu (Tahoe) Gestremde sojamelk

TVP (textured vegetable protein)

Bonen (adzukiboon, flageolets, rode nierbonen,...); erwten ( doperwten, black-eyed peas, kikkererwten, ...); linzen; pinda’s Noten (eiwitrijke: hazelnoten, amandelnoten, ...)

Witte blokken. Voorgebakken reepjes. Gehakt.

Ontvette sojabloem die werd bewerkt en gedroogd om haar een sponsachtige textuur te geven; gekruid.

Grote of kleinere brokjes

Peulvruchten

Verkrijgbaar onder gedroogde vorm, gekookt in blik of bokaal, soms ook vers

Noten

Als dusdanig

Seitan lijkt sterk op vlees qua textuur en uitzicht. Daardoor kan het verwerkt worden op zowat elke manier waarmee men vlees verwerkt: bakken, verwerken in stoofschotels en ragouts, ... De tempeh in plakjes of stukjes snijden en met wat olie in de pan bakken, of frituren. Rauw: als broodbeleg. Gerookt is het bruikbaar in diverse gerechten, slaatjes, soepen, ... “Vaste” tofu: bakken. “Zijden” tofu: in soepen, bouillons, veganistische desserten...

Na ze te hebben geweekt kunnen ze worden gebruikt in gerechten, bijvoorbeeld als gehaktvervanger in bolognaisesaus. Ook gebruikt in bouillons en soepen. Koken.

Gemalen, geroosterd. Onder de vorm van pasta: als broodbeleg of voor diverse sauzen, om te paneren, ...

BioGezond • februari 2010 5

Het paleodieet of oerdieet Nieuwe inzichten voor een betere gezondheid? Er bestaan heel wat voedingswijzen of diëten die pretenderen het beste in huis te hebben voor de gezondheid van de mens. Denk maar aan veganisme, vegetarisme, raw food, macrobiotiek, het bloedgroependieet of het mediterrane dieet. Vrij recent wordt er met het paleodieet of oerdieet een voedingswijze gepromoot, die vooral in hogere wetenschappelijke kringen bijvalt kent, omdat dit dieet het best zou passen bij het DNA van de huidige mens.

De sterke oermens Het paleodieet, voluit het paleolitische dieet, is een dieet dat zoveel mogelijk overeenkomt met wat de prehistorische mens tot zich nam. Want laat het duidelijk zijn: als hij niet voortijdig werd geveld door geweld, infectieziekten of hongersnood, werd de oermens wel degelijk oud en had Yanomamö-indiaan hij een robuuste gezondheid. Op hoge leeftijd was de oermens nog fit en had hij geen beschavingsziekten zoals hypertensie (hoge bloeddruk), osteoporose (botontkalking) of cariës (tandbederf). Dat wordt niet alleen bewezen door archeologische vondsten, ook vrij recente studies bij primitief levende niet-westerse volkeren, zoals in 1971 op de Yanomamö-indianen, bevestigen dit.

groenten en fruit aan een dieet te komen dat minstens 50 % koolhydraten bevat, zoals de huidige gezondheidsinstanties ons thans aanbevelen. Aan de andere kant kwamen bronnen van eiwit met vet (die in de natuur steeds samen voorkomen) een heel stuk meer voor dan in het huidige westerse dieet. Maar voor alle begrip: die kwamen niet uit kaas, melk, yoghurt of andere uit melk afgeleide voedingsmiddelen.

Wat stond er vooral op het menu? Als jager en verzamelaar bestond het dieet van de oermens vooral uit planten, vruchten, noten, mager wild vlees, vogeleieren, schaaldieren, weekdieren en ander zeevoedsel. Opvallend hierbij is dat dergelijke voeding is ondermeer rijk is aan de omega-3-vetzuren EPA en DHA, aan vitamine A en D en aan jodium, niet toevallig voedingsstoffen waar nu wereldwijd het meest frequent tekorten van voorkomen.

Wat stond er niet op het menu? Het principe: eten volgens je DNA

1) Industrieel, geraffineerd voedsel

Het is pas sinds ongeveer 10.000 jaar dat de mens zijn bestaan als jager en verzamelaar inruilde voor het boerenbestaan. Volgens de grondleggers van het paleodieet is de mens dus op een evolutionaire schaal van miljoenen jaren nog maar heel recent granen gaan verbouwen en gedomesticeerde dieren gaan melken. Ons erfelijk materiaal of “genoom” dat, steeds volgens deze wetenschappers, ongeveer 0,5 % procent verandert per miljoen jaar is dus helemaal nog niet aangepast aan bijvoorbeeld zuivel en granen. Misschien is dit wel de verklaring voor het feit dat zoveel westerse mensen intolerant zijn voor lactose of melkeiwitten en dat zoveel mensen slecht het gluten uit granen verdragen. Maar we moeten hier wel onmiddellijk benadrukken dat het nuttigen van hooggeraffineerd fabrieksvoedsel als frisdrank, wit brood, pizza, margarine en worst nog veel verder van ons DNA afstaat dan granen en zuivel. Vrij treffend zijn trouwens de overeenkomsten tussen het paleodieet en het Mediterrane dieet, dat ook vaak als een ideaal dieet wordt aanbevolen.

In het paleodieet was er in de eerste plaats zeker geen plaats voor hoogbewerkte, geraffineerde westerse voedingsmiddelen zoals pizza, hamburgers, frikadellen, margarine, mayonaise, vissticks, wit brood, koek, suiker, frisdranken, snoep, roomijs, chips, chocopasta en dergelijke. We hoeven hierop in dit artikel niet dieper in te gaan: het is om diverse, in vorige edities van BioGezond, aangehaalde redenen inderdaad veel beter om deze sterk verarmde en intensief bewerkte voedingsmiddelen, die bovendien vaak lichaamsvreemde additieven bevatten, te vermijden. Aanhangers van het paleodieet stellen daarom al: “eet niets wat jouw (over)grootmoeder niet zou herkennen”

De jager-verzamelaar Iedereen is het erover eens dat de primitieve mens een jager-verzamelaar was. Uiteraard aten niet alle primitieve populaties hetzelfde, maar het was steeds een natuurlijk dieet dat zeker geen brood, gebak of suiker bevatte. Met andere woorden: er waren geen geconcentreerde koolhydraten en het was dus bijna onmogelijk om met de primitieve

6 BioGezond • februari 2010

2) Geen granen Het feit dat in het paleodieet granen worden afgeraden, zal misschien bij velen de wenkbrauwen doen fronsen. Immers, gelden volkoren granen niet als ideale bronnen van ondermeer koolhydraten, vezels en magnesium en zijn ze dus puur op basis van hun inhoudsstoffen nutritioneel niet interessant? En staan de granen niet in de basis van de klassieke voedingspiramide? Maar er zijn inderdaad, naast het feit dat de jager-verzamelaar deze gewassen niet cultiveerde en zijn DNA en stofwisseling er niet op was afgestemd, heel wat argumenten om de granen te vermijden volgens de aanhangers van het paleodieet: - om te beginnen verwijst men naar coeliakie of erfelijke gluteninto-

-

-

-

-

lerantie. Nadat men eerst dacht dat deze stofwisselingsziekte heel beperkt voorkwam, weet men dat tegenwoordig ongeveer één op honderd mensen antilichamen in het bloed heeft tegen de component gliadine uit gluten en dus aan coeliakie lijdt. Weliswaar vaak in een minder uitgesproken vorm, maar net die sluipende vorm van coeliakie kan medeverantwoordelijk zijn voor chronische spijsverteringsstoornissen, leaky gut syndrome, laattijdige puberteit, vroegtijdige osteoporose en diverse ontstekingsziekten. ook ziet men - zelfs zonder antilichamen ertegen te produceren dat gliadine uit gluten zich bindt op bepaalde chemokinereceptoren in de darm. Door deze binding wordt het eiwit zonuline aangemaakt door de darmcellen. En dat eiwit is nefast voor de normaal gezien nauw aansluitende darmcellen: de zogenaamde “tight junctions” worden opengezet, waardoor het darmslijmvlies doorlaatbaar wordt. Iedereen die gluten eet, heeft dus in een zekere mate een ontsteking van het darmslijmvlies verder is het ook geweten dat ondermeer tarwe veel fytaten bevat: deze stoffen gaan een verbinding aan met mineralen, waardoor deze een stuk minder opgenomen worden. Veel granen eten, zeker als ze niet gefermenteerd zijn (zoals wel het geval is met zuurdesembrood), kan dus leiden tot mineralendeficiëntie, zoals zinkgebrek granen binden vitamine D3 in de darm en voeren ze af via de stoelgang; lectinen (welbepaalde eiwitcomponenten van granen) bezetten de vitamine D3-receptoren op lichaamscellen, waardoor in de celkern de transcriptie (uitdrukking) van genen afgeremd wordt. ten slotte zijn granen eigenlijk de zaden of het reproductiemateriaal van gewassen. De gewassen proberen hun zaden zo goed mogelijk te beschermen tegen ondermeer knaagdieren, insecten en vogels, want anders zijn ze met uitsterven bedreigd. Ze doen dat door de granen in een hard omhulsel te stoppen of in de meest waardevolle delen ervan toxines te stoppen. En om met deze toxines de belagers te kunnen treffen, moeten de darmbarrière onderbroken worden. Vandaar dat gliadine waarschijnlijk bedoeld is om de darmwand permeabel te maken en toxische “antinutriënten” te kunnen laten binnendringen.

3) Geen melkproducten Ondanks het feit dat overheidsinstanties koemelkproducten heel sterk aanbevelen, is er voor deze voedingsmiddelen geen plaats is het voorgestelde paleodieet. Immers, de mens is pas melk beginnen drinken als hij dieren begon te domesticeren en ze kon melken. Daarvoor was er geen melk in zijn dieet (tenzij moedermelk), want er is geen enkele wild dier dat stil gaat staan om zich te laten melken. Maar naast het feit dat het DNA van de jager-verzamelaar niet aangepast was aan het gebruik van melk, zijn er uiteraard heel wat argumenten om melkproducten in onze voeding zoveel mogelijk te weren: - in de natuur wordt er bij zoogdieren nooit langer gezoogd dan

wanneer een jong driemaal het geboortegewicht heeft bereikt. Voor de mens zou op basis van deze redenering na de leeftijd van 1 jaar melk dus ook niet meer geschikt zijn. - voorbij de zuigelingenleeftijd zien we dat het enzym lactase, dat lactose of melksuiker afbreekt, sterk gaat afnemen. Naargelang de persoon of het ras kan men door lactose milde last krijgen (lactosemalabsorptie) tot uitgesproken spijsverteringsstoornissen (lactose-intolerantie). Deze beelden worden tegenwoordig zelfs al op zuigelingenleeftijd en jonge kinderleeftijd gezien. In België schat men dat ongeveer 75 % van de volwassenen lactosemalabsorptie vertonen en het overmatige gebruik van melkproducten te moeten vermijden en dat er 15 % van de volwassenen echt lactose-intolerant zijn en al door het bescheiden gebruik van melkproducten klachten krijgen als krampen, darmgassen, diarree en ontstekingsverschijnselen in de dikke darm. - voorbij de zuigelingenleeftijd zien we dat de enzymen die de eiwitten afbreken (o.a. renine) sterk afnemen. Heel wat mensen zijn dan ook, vaak soms zonder dat ze ervan op de hoogte zijn, intolerant op melkeiwitten zoals de zogeheten caseïnes. Deze eiwitten verteren niet zo vlot in het menselijke spijsverteringskanaal: in contact met maagsappen slaan ze neer tot een soort “wrongel”, een taaie substantie. Omdat die kleverige eiwitten onvoldoende afgebroken worden door de eiwitsplitsende enzymen, circuleren verderop in de darm te grote eiwitpartikels, die kunnen gisten en rotten, die het darmslijmvlies kunnen prikkelen en die ook voor een deel doorheen het darmslijmvlies sijpelen en in het bloed terechtkomen. In het bloed worden deze grote moleculen door het immuunsysteem als lichaamsvreemd beschouwd en worden er afweermoleculen tegen gevormd. Al die zaken kunnen leiden tot “koemelkintolerantie”, waarbij naast de overmatige prikkeling van het darmslijmvlies het immuunantwoord de oorzaak kan zijn van of kan bijdragen tot verschijnselen zoals eczeem en andere vormen van huiduitslag, hooikoorts, astma, oorontstekingen, ontstekingen van de bovenste en de onderste luchtwegen, gebrekkige eetlust, darmkrampen, diarree, huilerigheid, slecht slapen, prikkelbaarheid, ADHD (hyperactiviteit)… - zonder een directe oorzaak te vormen, is inmiddels van heel wat aandoeningen bewezen dat het regelmatige gebruik van koemelk een bevorderende factor is: voor diabetes type 1, artritis, de ziekte van Cröhn, multiple sclerose, borst-, eierstok- en prostaatkanker.

4) Peulvruchten Nog meer dan granen zijn peulvruchten voorbeelden van gewassen, die ‘antinutriënten’ bevatten of stoffen die onze stofwisseling nodeloos kunnen belasten. Een goed voorbeeld daarvan is soja: er zitten krachtige enzymenremmers in deze peulvrucht die de werking blokkeren van trypsine en andere enzymen, nodig voor de eiwitvertering. Ze kunnen ernstige maagstoornissen veroorzaken, een verminderde eiwitvertering en chronische tekorten voor de opname van aminozuren. Sojabonen bevatten met haemagglutinine ook een substantie die

BioGezond • februari 2010 7

H E T PA L E O D I E E T het samenklonteren veroorzaakt van rode bloedcellen. Het klopt wel dat deze antinutriënten soms voor een deel kunnen geneutraliseerd worden door te koken. Beter nog zijn de processen van fermentatie (vb. tempeh uit soja), precipitatie (tofu uit soja) of kiemen (die bij veel peulvruchten kan), die ons toelaten bescheiden hoeveelheden ervan te nuttigen zonder negatieve effecten. Maar het paleodieet raadt dus peulvruchten in eerste instantie af.

Welk voedsel wordt wel aangeraden? De moderne mens kan uiteraard niet meer exact hetzelfde eten als zijn voorouders. Maar hij kan wel de basisprincipes van dat oerdieet overnemen. Het huidige “paleodieet” zou er dan ook als volgt uit zien: - volop groenten - volop fruit - noten: dus geen zaden omwille van het hoger vernoem-

de feit dat daar antinutriënten in schuilen - mager kwaliteitsvlees: bij voorkeur van dieren die zelf

ook geen granen kregen, maar van dieren die zelf met grassen gevoed zijn en voldoende beweging kregen. Beter nog is wild. - gevogelte van een goede kwaliteit - zeevoedsel: vis en schaaldieren - af en toe een eitje

Kies vooral biologisch! Er is nog een essentieel verschil tussen vroeger en nu voor wat betreft de groenten en fruit. Vroeger werden er helemaal geen gewassen gegeten die behandeld waren met allerlei bestrijdingsmiddelen. Om zich te beschermen tegen schimmels, virussen, bacteriën, insecten en UV-licht, maakt een plant in de buitenste delen van vruchten en wortels de zogenaamde “salvestrolen” aan. Deze afweerstoffen van de plant zijn ook voor de mens zeer nuttig: ze helpen beschermen tegen kanker, het zijn sterk celbeschermende antioxidanten die de levensduur verlengen, ze dragen bij tot de preventie en aanpak van hart- en vaatziekten, ze verminderen de kans op menopauzeklachten en osteoporose, verlagen de kans op dementie en helpen beschermen tegen astma en chronische luchtwegeninfecties. Als planten evenwel geteeld worden met gebruik van kunstmatige bestrijdingsmiddelen zoals schimmelwerende stoffen, dan wordt hun eigen verdedigingsmechanisme minder aangespoord tot het maken van salvestrolen. Ook het selecteren en veredelen van planten en gangbare landbouwtechnieken zoals monocultuur leidden ertoe dat er steeds minder salvestrolen in gewassen van gewone landbouw voorkomen. Om al die redenen zou er in een paleodieet dus gekozen moeten worden voor biologisch geteelde voedingsmiddelen, die wel nog van nature voldoende salvestrolen bevatten.

Argumenten pro Wat kunnen wij als lezers van BioGezond bedenken als argumenten ten gunste van het paleodieet? - de aanpassing van ons dieet aan het DNA lijkt een gegronde wetenschappelijke benadering. Het is uiteindelijk ons erfelijk materiaal dat - via de werking van de organen en de productie van enzymen - de stofwisseling bepaalt en de reactie op voedingsmiddelen stuurt

8 BioGezond • februari 2010

Als jager en verzamelaar bestond het dieet van de oermens vooral uit planten, vruchten, noten, mager wild vlees, vogeleieren, schaaldieren, weekdieren en ander zeevoedsel. - een dergelijke manier van eten leidt hoogstwaarschijnlijk niet tot

voedingstekorten. Zowel wat betreft vitaminen, mineralen, essentiële aminozuren als essentiële vetzuren zijn de belangrijkste bronnen aanwezig - er zouden zelfs minder tekorten optreden aan omega-3-vetzuren, jodium, vitamine A en D in vergelijking met het huidige westerse dieet - de natuurlijke balans tussen omega-6- en omega-3-vetzuren zou veel meer bereikt worden dan met het klassieke voedingspatroon - het schrappen van alle suiker, alle geraffineerde voeding en alle industrieel bereide voeding is uiteraard positief voor onze gezondheid

Argumenten contra Toch zijn er een aantal zaken, die ons aan het denken moeten zetten - het volgen van een paleodieet is in de praktijk niet zo gemakkelijk tot zelfs zeer moeilijk haalbaar, gezien granen en zuivelproducten zeer sterk zijn doorgedrongen in het westerse voedingspatroon. Denk maar aan alle brood, pasta’s en gebak, aan alle melkproducten, yoghurt en kaas en aan alle bereide voedingsmiddelen die granen- en/of melkcomponenten bevatten. - het eten van mager kwaliteitsvlees is niet meer zo eenvoudig. Ondermeer omdat de meeste runderen worden ook gevoed met granen, terwijl ze enkel gediend zijn met grassen. Anderzijds omdat er in de veeteelt en in de bereiding van vleeswaren heel wat zaken gebeuren die onze gezondheid niet ten goede komen - we kunnen wat betreft vis en schaaldieren ook niet meer dezelfde kwaliteit op de kop tikken als de oermens. Denk maar de zware metalen (o.a. kwik), PCB’s, dioxine en andere voor de mens toxische stoffen die in de huidige vis en nog meer in schaaldieren zitten. - het meer op het menu zetten van vlees en gevogelte ten nadele van granen en peulvruchten leidt tot een grotere ecologische voetafdruk - het meer op het menu zetten van vis bedreigt nog meer het visbestand in de oceanen - je kan door melk te gaan fermenteren tot yoghurt, kwark of kefir de kans op slecht verdragen van lactose (lactosemalabsorptie) en van koemelkeiwitten voor een flink stuk verminderen - is een dergelijke voeding met toch niet te onderschatten porties vlees en vis niet te verzurend voor ons organisme?

PUBLISCOPIE

40 KG afgevallen door het gezondheidsprogramma ‘Weet Hoe je eet’® Kris Deaulmerie uit Nazareth had last van hoge bloeddruk en overgewicht en daar wou ze iets aan veranderen. Ze woog toen 109 kg, had een BMI van 41,4 en een vetgehalte van boven de 50%. Dankzij het gezondheidsprogramma ‘ Weet hoe je eet’© slaagde ze erin om 40 kilo minder te wegen en nu heeft ze een BMI van 26 en een vetgehalte van 37.2 Maar wat nog belangrijker is: Kris voelt zich fitter en vitaler dan voorheen en ze heeft er een gezonde voedingsgewoonte aan overgehouden.

EENVOUDIG TE VOLGEN EN GEEN HONGER! In mei 2008 nam Kris de beslissing om met het WHJE programma te starten. Voordien had ze al veel diëten gevolgd, telkens viel ze wel af maar achteraf kwamen de kilo’s er ook even snel weer bij of hield ze het gewoon niet vol omdat ze zich niet goed voelde of honger had. “Het programma is gemakkelijk en eenvoudig te volgen”, zegt Kris, ik had het eigenlijk nogal snel onder de knie. In het begin kan je de voorbeeldlijsten volgen die je krijgt maar je hebt snel door hoe het programma werkt zodat je je eigen goesting kan volgen. “Ik heb ook zeker geen honger geleden, want je moet om de twee tot drie uur iets eten om het verbrandingproces aan de gang te houden”, zegt Kris. Iedere dag ging ik op de weegschaal staan en zag mijn gewicht mooi dalen. Ik vulde mijn dagelijkse invullijst in waardoor ik inzicht kreeg in een andere eetgewoonte. “Je kan ook afvallen door ongezonde dingen te eten, of de hele dag honger hebben om dan toch maar die chocolade te kunnen eten, maar is dat de goede manier?”, vraagt Kris zich af. Hier leer je werkelijk wat een gezonde eetwijze inhoudt en die ga je ook toepassen. Het is ook interessant dat je op de site van “weet hoe je eet”© veel lekkere receptjes kan vinden.

MEER ENERGIE EN LAGERE BLOEDDRUK Na enkele dagen al voelde ik dat ik meer energie kreeg. Vroeger had ik altijd adem tekort maar nu kan ik met de trappen tot aan de 5de verdieping gaan zonder moeite en moet ik in het ziekenhuis waar ik werk niet meer met de lift gaan. Voor het programma moest ik medicatie nemen en na de eerste sessie van 6 weken mocht ik mijn

medicatie van mijn dokter al aan de kant zetten, mijn hoge bloeddruk was volledig onder controle

BLIJVEND GOED GEVOEL Door het programma heb ik geleerd mijn eetgewoonten aan te passen en kleinere porties te eten verdeeld over de dag, eigenlijk stel je zo vast dat je die grote hoeveelheden niet nodig hebt en dat je je zo veel beter voelt. “En je kan je veel eleganter kleden”, glundert Kris! Vroeger zag ik er tegenop om kleren te gaan kopen, nu vind ik het héél leuk en stel ik soms vast dat ik mijn rok die ik pas een paar weken kocht al terug te groot is, maar dat neem ik er graag bij! Ik heb een algemeen goed gevoel en dat is belangrijk is ons leven, dat we ons goed voelen!

GOEDE BEGELEIDING “Weet hoe je eet”® werkt niet met weegcontroles. De deelnemers worden begeleid via e-mail telefoon, fax of pc en ze brengen ook op die manier dagelijks rapport uit over wat ze gegeten hebben, de evolutie van hun gewicht, de verbranding, beweging, etc. Op die manier krijgen ze ook inzicht in hun gewoonten en het effect daarvan op hun gewicht. Die werkwijze is Kris heel goed bevallen. “De persoonlijke begeleiding was prima, je voelt dat er iemand achter je staat en daardoor gaat het gemakkelijker. Je krijgt geregeld ook een aanmoediging of suggestie en omdat je zo snel resultaat boekt word je langs alle kanten gestimuleerd om door te zetten.” Ik zou het iedereen aanraden!

DOEL Ik ben nog altijd bezig met het programma want ik wil er graag nog enkele kg’s af en ik ben er zeker van dat me dat ook zal lukken én ook behouden! Iedereen is bezorgd om mijn gezondheid en dat motiveert me alleen maar om door te gaan!

Claudia Decoster uit Zulte is voedingsconsulente van Weet hoe je eet. Toen ze het programma zelf een aantal jaren geleden volgde verloor ze niet alleen kilo’s, maar was ze ook enorm enthousiast over hoe het programma haar lichaam gezonder maakte. Hoe werkt het?

Hoe werkt het? Onze moderne voeding bevat te veel verborgen suikers en bovendien bevatten de fel gepromote light-producten heel veel koolhydraten. Ons lichaam kan die grote hoeveelheden niet aan, waardoor er vetophopingen ontstaan. Dat leidt tot overgewicht, maar ook tot vervuiling van het lichaam, wat allerlei klachten kan veroorzaken zoals allergieën, cellulitis, diabetes II, gewrichtsklachten, hoge bloeddruk, hoofdpijn, huidproblemen, hypoglycemie, koolhydraatverslaving, maag- en darmklachten, moeheid, energiegebrek, overgangsklachten, overgewicht, snurken, huidproblemen, stress, te hoog cholesterol,… ‘Weet hoe je eet’ beperkt gedurende 42 dagen het aantal slechte koolhydraten en slechte vetten zonder voedingsgroepen weg te laten. Men kan kiezen uit graan, groenten, fruit, vlees, vis, gevogelte, zuivel etc. Verder krijgen de deelnemers de raad om veel water te drinken en voldoende beweging te nemen. Na die periode wordt geregeld een koolhydratenarme ‘opruimdag’ ingelast om het gewicht op peil te houden.

VOOR VRIJBLIJVENDE INFO

Weet hoe je eet® Claudia Decoster - Roodborststraat 15 9870 ZULTE - 0479 38 24 98 [email protected] Via de site www.weethoejeeet.be, via INFORMATIE en dan begeleiderskenmerk: claudia.decoster

BioGezond koken Februarimaand, putteke winter, zoals Felix Timmermans het zo mooi omschrijft. Tijd om te herbronnen en nieuwe krachten op te doen. En dat kan, met deze hartige en verwarmende gerechten. Nog even proeven van de knusse sfeer rond het haardvuur, het aangezicht roodgloeiend en koude rillingen over de rug, hoopvol uitkijkend naar de volgende zonsopgang van weer een nieuwe dag die belooft weer wat langer te zijn dan de vorige en toch korter dan de volgende... Het eind van de winter is in zicht, geniet er nog van. - Ludo Slaets-

Broccoliroomsoep met pijnboompitjes Ingrediënten: • 2 stronken bio broccoli • 1 grote bio ui • 1 bio prei • 3 bio selderstelen • 1 bio courgette • 1 handvol bio pijnboompitten • Bio groentenbouillon • Bio olijfolie

Bereidingswijze: - Snij de ui, prei, courgette en selder in grove stukken en stoof aan in een bodempje olijfolie. - Haal de broccoliroosjes van de stengels en hou deze apart. - Snij de stengels in grove stukken en fruit even mee aan. - Bevochtig de groenten met 2 liter water en laat een half uurtje zachtjes sudderen op laag vuur. - Mixen en afsmaken met bouillon. - Snij de overgebleven broccoli in fijne roosjes en voeg toe aan de soep. - Laat nog even doorkoken en serveer met room en geroosterde pijnboompitten

10 BioGezond • februari 2010

Quiche van witloof met roze pepers Ingrediënten: • 1 rode bio ui • 1 stukje bio gember • 1/2 rode bio peper • 4 bio pijpajuin • 1 el. bio roze bessen • 1 bio tomaat • 5 stuks bio witloof

• • • • •

6 bio eieren 125 ml bio room 50 gr. geraspte bio emmental kaas Bio olijfolie Bio bladerdeeg

Bereidingswijze: - Bekleed een ondiepe taartvorm met het bladerdeeg. - Snij de rode ui in ringen en fruit aan in een weinig olijfolie. - Een drietal plakjes gember en het rode pepertje fijnsnijden en mee aanstoven. - Snij het witloof in ringen en leg een laagje op de taartbodem. - Hierop de rode ui met de gember, rode peper en de roze bessen. - De in blokjes gesneden tomaat en pijpajuin tezamen met de rest van het witloof verdelen over de quiche. - Klop de eieren los met de room en peper van de molen. Voeg er eventueel nog wat grof gehakte peterselie aan toe en giet over de groenten. - Bestrooien met de geraspte kaas en gedurende ongeveer een half uur afbakken in een op 175 graden voorverwarmde oven. - Kan zowel koud als warm gegeten worden

Gesmoorde kippebout met limoen Ingrediënten: • 2 bio kippenbouten • Bio olijfolie • 1 bio prei (wit) • 1 bio ajuin • 1 teentje bio look • 1/2 glas witte bio wijn • 1 bio limoen • 1 mespunt bio oregano • 1 takje bio thijm

• • • • • • • •

8 groene bio asperges 100 gr. bio mini champignons 2 bio worteltjes 1 handvol bio erwtjes 4 bio artisjokharten Verse bio koriander 1 bio ei 100 ml. bio room

Bereidingswijze: - Kippenbouten aanbakken in een bodempje olijfolie. - Voeg er de grof gesneden ui, prei en look bij en laat even mee stoven. - Bevochtig met de witte wijn, doe de thijm en oregano erbij en de grof gesneden schil van de limoen. - Zet op een zacht vuurtje en laat langzaam gaar smoren onder deksel. - Ondertussen de groene asperges, fijn gesneden worteltjes, erwtjes, champignons en artisjokharten stomen tot bijna gaar en warm houden. - Haal de kippenbouten uit en hou warm. - Het kookvocht door een zeef gieten, aan de kook brengen en eventueel bijsmaken met (kippen)bouillon en limoensap. - Meng het eigeel met de room en roer voorzichtig door het kookvocht. - Voeg de gestoomde groenten toe, bestrooi met gehakte koriander en serveer dadelijk. TIP: Kan geserveerd worden met volrijst, linzen of couscous.

BioGezond • februari 2010 11

Carpaccio van zalm met avocado Ingrediënten: • 250 gr. bio zalmfilet • 1 rijpe bio avocado • 1 el. bio avocado olie • 1 tl . bio mosterd Bereidingswijze: - Verwijder zorgvuldig eventuele graten uit de zalm, snij deze in dunne plakken en schik dadelijk op een bord. - Snij de avocado overlangs door, verwijder de pit en schil en snij ook in dunne plakken. Schik op bord, afwisselend met de zalm. - Maak een vinaigrette van de mosterd, olie, peper van de molen, enkele druppels limoensap (naar eigen smaak) en een beetje grof gehakte peterselie. - Garneer met de luzerne scheuten en dien dadelijk op. TIP: Indien vooraf bereid, besprenkel dan de avocado met wat limoensap om verkleuring tegen vermijden. Koel wegzetten.

Kroketjes van geitenkaas met venkelsalade en koriander-tzatziki Ingrediënten: • 1rolletje bio geitenkaas • 1 el. bio sesamzaadjes • Bio lavendelhoning • 1 bio ei • 1/2 bio venkel • 1/2 bio appel • enkele bio rucolablaadjes • 1 kl. bio mosterd

• • • • • • • •

Sap van 1 bio limoen 5 el.bio paneermeel Bio kokosolie Bio zwarte peper 3 el. bio yoghurt 1/4 kleine bio komkommer 1 teentje bio look Enkele blaadjes bio koriander

Bereidingswijze: - Snij het rolletje geitenkaas in schijven van ongeveer 1 cm dik. - Bestrijk langs weerskanten met lavendelhoning. - Klop het eiwit los en meng het paneermeel met de sesamzaadjes. - Haal de kaasjes eerst door het eiwit en vervolgens door het paneermeel mengsel. Laat terug opstijven in de koelkast. - Slaatje: Snij de venkel en de appel in flinterdunne schijfjes, meng met de rucola en werk af met enkele druppels limoensap, olijfolie en zwarte peper van de molen. - Tzatziki: rasp de komkommer, knijp uit met de hand zodat meeste vocht weg is en meng met de yoghurt. Pers de look en de gehakte koriander er bij onder en kruid met zwarte peper. - Bak de geitenkaasjes kort in voldoende kokosolie zodat ze aan alle kanten mooi bruinen. - Schik het slaatje op een bord, hierop de kaasjes en serveer met de tzatziki.

12 BioGezond • februari 2010

EGCG EXPERT

NIEUWE GENERATIE!

age no more

fat no more EGCG Wetenschappelijk onderzochte en EHZH]HQHIÀFLsQWLH

EGCG Life

LEVENSKRACHT - ANTI-AGING

EGCG Line

GEWICHTSVERLIES - VETVERBRANDING

optimale dosering: 90 % polyfenolen, 150 mg EGCG per capsule + Q10

optimale dosering: 90 % polyfenolen, 300 mg EGCG per 2 capsules + GUARANA

zeer krachtig anti-oxidant complex ‡YRRUHHQMHXJGLJHQIULVXLWHUOLMN ‡FHOOXODLUHDQWLDJLQJ ‡YHUEHWHUWKHWJHKHXJHQ ‡VWLPXOHHUWGHFLUFXODWLH ‡EHKHHUVWGHFKROHVWHURO ‡JHHIWNUDFKWHQHQHUJLH

DIVODQNFRPSOH[YDQGH1,(8:(*(1(5$7,( ‡VWLPXOHHUWKHWPHWDEROLVPH ‡YHUKRRJWGHYHWYHUEUDQGLQJ ‡RQGHUVWHXQWKHWDIVODQNSURFHV ‡YHUPLQGHUWGH]RHWGUDQJ

€ 26,95 - 30 capsules (1 maand)

€ 26,95 - 60 capsules (1 maand)

Verkrijgbaar bij de betere natuurwinkel. Wenst u meer informatie? &RQWDFWHHU2&(%,2RSKHWQXPPHURILQIR#RFHELRFRP

:HWHQVFKDSSHOLMN RQGHU]RHN KHHIW aangetoond dat EGCG, het meest DFWLHYH EHVWDQGGHHO XLW JURHQH WKHH RQV OLFKDDP RS YHUVFKLOOHQGH QLYHDXVWHQJRHGHNRPW Zo helpt het als krachtig anti-oxidant YULMHUDGLFDOHQWHQHXWUDOLVHUHQKHHIW het een anti-aging effect, helpt het GH FKROHVWHURO WH EHKHHUVHQ VWLPXOHHUWKHWGHVWRIZLVVHOLQJRPYHWWHQ WH YHUEUDQGHQ HQ HQHUJLH YULM WH PDNHQ 2S EDVLV YDQ GH]H RQGHU]RHNHQ EUHQJW )<7267$5 ([SHUWLVH  XQLHNH formules op de markt met dit uit]RQGHUOLMN LQJUHGLsQW DOV EDVLV RP zo gezond ouder te worden en het JHZLFKWRQGHUFRQWUROHWHKRXGHQ

Natuurlijke hulp bij

maagzuur (pyrosis), maagzweer (ulcus) maagwandontsteking (gastritis) Factoren als een jachtige en stressvolle westerse levensstijl, het gebruik van prikkelende substanties en het nuttigen van een verarmde voeding, kunnen ondermeer een negatieve impact uitoefenen op de maag. Voor sommigen kunnen de klachten zich beperken tot zure of branderige oprispingen, anderen lijden aan een diffuse ontsteking van het maagslijmvlies of gastritis, terwijl men bij een ulcus of maagzweer meer plaatselijk een erosie in de maagwand vaststelt. Reguliere medicijnen kunnen veel verlichting brengen, maar pakken niet echt de oorzaak aan. Welke natuurlijke maatregelen kunnen we nemen ter preventie en ter ondersteuning?

Omschrijving

Oorzaken

In normale omstandigheden is het maag - en darmslijmvlies, ondermeer door de productie van een oppervlakkige, bedekkende slijmlaag, voldoende beschermd tegen de inwerking van de spijsverteringssappen en enzymen, die worden afgescheiden tijdens de vertering van het ingenomen voedsel. Zo heerst er in de maag normaal gezien een zuurgraad van pH 2 (wat zeer zuur is), maar is de maagwand toch bestand tegen het sterke maagzuur en het eiwitsplitsende pepsine door de aanmaak van een beschermende slijmlaag. Wanneer die bescherming onvoldoende is en/of als er teveel spijsverteringssappen worden afgescheiden (bv. door stress, door te prikkelende voeding), dan kan het maag- of duodenumslijmvlies aangevreten worden. Indien het epitheel en het onderliggende bindweefsel, en dit soms tot het onderliggende spierweefsel toe, lokaal geërodeerd zijn tot een interne “open wonde”, dan spreken we van een maagzweer (ulcus ventriculi), of verderop, van een duodenumzweer (ulcus duodeni). Rondom de zweer zijn de weefsels doorgaans opgezwollen en geïrriteerd. Indien de aantasting van het slijmvlies eerder diffuus is, zonder het optreden van echte kraters, dan spreken we van een gastritis of maagwandontsteking. Zonder dat er al van een duidelijke maagwandontsteking of maagzweer sprake is, klagen sommige mensen van zure, branderige oprispingen (pyrosis, gastrooesophagale reflux).

Er zijn verschillende oorzaken en bevorderende factoren voor het ontwikkelen van een maagzweer, duodenumzweer of gastritis. Vooral stress kan een belangrijke rol spelen, zowel op fysiek vlak (operatie, ongeval) als op psychisch niveau (werksituaties, ruzies, relatieproblemen, spanningen, tijdsdruk). De laatste jaren wordt maaglijden ook vaak aan de bacterie Helicobacter pylori toegeschreven, alhoewel de rol daarvan nog steeds niet zo duidelijk is. Volgens sommige wetenschappers is deze bacterie een echte verwekker van maagaandoeningen, voor anderen is ze eerder een gevolg van het verstoorde maagmilieu. Er zijn alvast veel symptoomloze dragers. Uiteraard spelen ook verkeerde eetgewoonten een rol in het ontstaan van maaglijden. Vooral een overmaat aan alcohol, sterk gekruide spijzen, koolzuurhoudende dranken en geraffineerd, vezelloos voedsel spelen een rol. Ook erfelijkheid speelt een rol; zo komen maagzweren 2 maal meer voor bij Afro-amerikanen en Latino’s dan bij het Kaukasische ras. Verder is ook roken een sterk bevorderende factor en mag er niet vergeten worden dat maag- en duodenumzweren of gastritis soms het gevolg zijn van medicijnen. Vooral aspirines, NSAID’s (niet steroïdale ontstekingswerende geneesmiddelen zoals ibuprofen, diclofenac …) en corticoïden kunnen aan de basis liggen. Ten slotte ziet men vaak een verband tussen maaglijden en een verstoorde darmflora.

Klachten

Verwikkelingen

De hoofdklacht bij een ulcus of gastritis is doorgaans een brandende tot knagende pijn, variërend van mild tot uitgesproken. In veel gevallen treedt de pijn op ongeveer 45 minuten tot 1 uur na het eten. Of vaak ook ’s nachts wanneer de maag leeg is, waarbij de patiënt wakker wordt van de pijn. De pijn gaat vaak over door te eten, een groot glas water te drinken, een glas melk te drinken, een zuurremmer in te nemen of door te braken. Andere klachten bij maagaandoeningen kunnen zijn: zure oprispingen, een verstikkend gevoel, hoofdpijn, misselijkheid en braken.

Belangrijk om weten is het feit dat maag- en duodenumzweren kunnen bloeden. Chronisch, en vaak ongemerkt, bloedverlies kan leiden tot bloedarmoede met zwakte. Een acute massieve maagbloeding kan levensbedreigend zijn. Ook een zeer gevaarlijke tot levensbedreigende verwikkeling van een maag- of duodenumzweer is de perforatie van de maag of darmwand.

14 BioGezond • februari 2010

Algemene adviezen: - Voldoende drinken om de maagsappen te verdunnen

- Niet roken om de maagwand niet overmatig te prikkelen tot

afscheiding van maagsappen - Ontspanningstechnieken: stress en negatieve gevoelens moeten zoveel mogelijk vermeden worden en omgepoold worden door bijvoorbeeld relaxerende massage, yoga, ademhalingstechnieken, autogene training - Ontstekingswerende medicijnen zo veel mogelijk vermijden: aspirine, NSAID’s (ibuprofen, ketoprofen, naproxen, diclofenac, indometacine…), corticoïden… - Zorg voor een regelmatige stoelgang: neem maatregelen bij constipatie

Ondersteunende voedingsadviezen In veel gevallen mag men een gunstig effect verwachten van een grondige aanpassing van de voeding. Vooral het weglaten van prikkelende, geraffineerde en industrieel bewerkte voeding met als boosdoeners ondermeer verkeerde vetten en suiker, ten gunste van een natuurlijke en volwaardige voeding, zal zijn vruchten afwerpen. Af te raden - Frisdranken en alle andere koolzuurhoudende dranken - Alcohol en koffie: het verband met maaglijden is aangetoond - Te warme dranken: drink liever lauwwarme dranken - Te sterk gekruid voedsel en te sterk gezouten voedsel: zij stimuleren de maagzuursecretie - Alle bronnen van suiker zoals snoep, gebak, ijs, chocolade: zij stimuleren de maagzuursecretie - Witmeelproducten: zij mankere de vezels die maagzuur kunnen helpen neutraliseren - Alle “slechte vetten” die bijdragen tot ontsteking:

-

-

• alle vetten die verkregen werden door persen bij hoge temperatuur en/of die een raffinageproces ondergaan hebben: vooral terug te vinden in supermarktoliën, margarine, mayonaise, dressing, bereide vleeswaren en ettelijke verwerkte voedingsmiddelen zoals pizza, hamburgers, chips, koek, gebak • alle vetten die gehard of gehydrogeneerd werden: vooral terug te vinden in margarine en veel verwerkte voedingswaren • alle meervoudig onverzadigde vetten die een verhitting ondergaan hebben en daardoor aanleiding geven tot de productie van transvetzuren Alle gebakken en gefrituurde voeding Een overmaat van omega-6-vetzuren, komende van ondermeer maïs-, soja-, zonnebloem- en saffloerolie Melk: ondanks de aanvankelijke neutralisatie van het maagzuur door calcium, is er vaak nadien een overprikkeling van de maag, ondermeer door de moeilijk te verteren caseïnes Alle verwerkte vleeswaren: worst, charcuterie, paté, vleessalade… Overmaat verzadigde vetten Overmaat rood vlees

Aan te raden - Meerdere kleine maaltijden per dag nemen in plaats van 3 grote - Eet in alle rust en kauw heel grondig - Rekening houden met de voedselcombinaties en daarbij vooral geconcentreerde koolhydraten (granen, aardappelen) en eiwitten gescheiden houden - Voeding rijk aan oplosbare, niet irriterende vezels zoals pectine, ter neutralisatie overmatige maagzuursecretie: • gepureerde groenten, gestoomde broccoli, gestoomde wortelen • zachte fruitsoorten (banaan, avocado…), geweekte fruitsoorten • goed gekookte granen als quinoa, gierst en volle rijst

Flor Essence

®

Vitaliseert je leven

In de wereld van vandaag moet het menselijk lichaam meer dan ooit ongunstige (chemische) stoffen verwerken. Door de toenemende vervuiling en stress zijn de meesten onder ons lichamelijk minstens 15 jaar ouder dan hun chronologische leefhet meest doeltreffende middel is om uw biologische leeftijd te verlagen. Het is een buitengewoon heilzame kruidenformule getrokken uit acht verschillende kruiden (grote klis, schapezuring, rode iep, Russische rabarber, witte waterkers, bruinalg, gezegende distel en rode klaverbloesem) en werd reeds ® is een alles in één product en het gaat te werk waar het nodig is.

Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek. www.ojibwa-deroeck.com of bel +32 (0)52 48 43 00

BioGezond • februari 2010 15

M A A G Z U U R , M A A G Z W E E R E N M A A G WA N D O N T S T E K I N G

- Donkergroene bladgroenten: zijn helend en zuiverend door het

hoge chlorofylgehalte, helend op het maagslijmvlies door het vitamine K-gehalte - Ter verbetering van de darmflora: zuurkool, gefermenteerde groenten, kefir, rechtsdraaiende yoghurt - De “goede vetten”: • enkel gebruik maken van koudgeperste, niet geraffineerde oliën • het accent leggen op omega-3-vetzuren via lijnzaad- en koolzaadolie, vette vis, walnoten, groene groenten - Amandel-, haver-, rijst- en sojamelk als vervangers voor koemelk

Voedingssupplementen De volgende maatregelen helpen op een natuurlijke manier een overmaat maagzuur te neutraliseren bij brandend maagzuur: - Zure melkwei, verdund in water en gedronken als tafelwater, is

een uitstekende buffer van maagzuur! - Medicinale houtskool - Gezuiverde klei

Onder begeleiding van een arts of therapeut kunnen bij maagwandonsteking en maagzweren ter ondersteuning van de genezing of indien mogelijk als alternatief voor medicijnen, de volgende voedingssupplementen in overweging genomen worden: - L-Glutamine: dit aminozuur, vooral ingenomen op de lege maag en in combinatie met vitamine C en vitamine B6 voor een betere opname, is belangrijk voor het herstel van de maagslijmvliescellen - Cabagine of vitamine U (U staat voor “ulcus”): bevordert het herstel van de slijmvliezen - Astaxanthine (een carotenoïde): dit sterke antioxidans beschermt het maagslijmvlies en remt de ontwikkeling van Helicobacter pylori - Glutathion: dit krachtige antioxidans vermindert ontstekingsverschijnselen en ondersteunt de lever - Pectine: deze oplosbare vezels, waarvan we hoger de groente- en fruitbronnen opsomden, kunnen een beschermende laag leggen op de slijmvliezen - Vitamine E: onder de vorm van d-alfatocoferol, of beter nog gemengde tocoferolen, bevorderen het herstel van de slijmvliezen en verminderen maagzuur en –pijn - Vitamine A-complex of carotenoïden: beschermen en versterken de slijmvliescellen van maag en darmen; bevorderen het herstel - Lactobacillus acidophilus: deze probiotica zorgen vooral voor een gezonde flora in de dunne darm, wat de vertering en de opname van voedingsstoffen ondersteunt - Vitamine C (gebufferde vorm!) en bioflavonoïden: bevorderen het herstel van de slijmvliezen en helpen beschermen tegen infectie. Bijzondere bioflavonoïden die kunnen ingezet worden zijn quercetine en oligomere procyaniden (bijvoorbeeld uit wijnpitten) - Vitamine K: belangrijk voor gezonde slijmvliezen en bevordert de absorptie van nutriënten; helpt beschermen tegen maagbloeding - Zink: bevordert de genezing van maagzweren - Vitamine B-complex: bevordert de spijsvertering, enzymenproductie en ondersteunen het herstel - Enzymen: spijsverteringsbevorderende enzymen (zoals bromelaïne uit ananas en papaïne uit papaja) tijdens de maaltijden om de spijsvertering te ondersteunen; ontstekingswerende enzymen buiten de maaltijden om de ontsteking te verminderen en onverteerde voedselresten in de dikke darm op te ruimen

Fytotherapie Er zijn heel wat kruiden die een verlichting kunnen geven bij maaglijden. Indien de beste keuze wordt gemaakt, naargelang het individuele geval, dan kan er heel wat verwacht worden. - Koolsap (Brassica oleracea): vers geperst koolsap, eventueel voor de helft verdund met plat water, is op twee manieren gunstig voor de maag. Ze is rijk aan mineralen als calcium en magnesium, die overdreven maagzuur neutraliseren, en ze is een bron van vitamine U of cabagine, belangrijk voor een gezond maagslijmvlies. Men kan alle koolsoorten gebruiken, maar vooral broccolisap is interessant. Een volgehouden koolsapkuur kan soms maagzweren genezen. - Aardappelsap (Solanum tuberosum): vers geperst en eventueel voor de helft verdund met water; is rijk aan mineralen als calcium en magnesium, die overdreven maagzuur neutraliseren - Zoethoutwortel (Glycyrrhiza glabra): is een plant met een interessante ontstekingswerende werking op de maag. Een negatief punt is het feit dat ze de bloeddruk kan verhogen en de kaliumspiegel kan verlagen. Ze wordt dan ook afgeraden bij hoge bloeddruk, oedemen, te lage kaliumspiegel en spierzwakte. Bij gebruik ervan wordt aangeraden de inname te combineren met een zoutarm dieet, met een kaliumrijk dieet (veel fruit en groenten, bv. abrikozen, bananen, salades….), de duur van zes weken inname niet overschrijden zonder medisch advies en de dagelijkse dosis van 5 g wortelpoeder of 3 mg glycyrrhizine/kg lichaamsgewicht niet te overschrijden. Er bestaat wel gedeglycyrrhiniseerd (van glycyrrhizine ontdane) zoethout of DGL, dat veiliger kan toegepast worden, maar wel minder effectief is. - Echte Kamille (Matricaria recutita) en Roomse kamille (Anthemis nobilis) zijn ontstekingswerend op het maagslijmvlies - Aloe vera-juice (Sap van het merg van Aloe vera of Aloe ferox): verzacht en versterkt het maagslijmvlies door de bijzondere slijmstoffen - Echte heemst (Althaea officinalis), Psylliumzaad/Vlozaad (Plantago afra, Plantago ovata), Lijnzaad (Linum usitatissimum), IJslands mos (Cetraria islandica), Haverslijm (Avena sativa) en Rode iepespint (Ulmus rubra): zijn rijk aan slijmstoffen, die het ontstoken maagslijmvlies verzachten. De slijmstoffen dienen wel voor de inname al gevormd te zijn, door vooraf gedurende enkele tot 8 uren het kruid in lauw water te laten staan - Tarwegras (Triticum vulgare), Gerstegras ( Hordeum vulgare), Spirulina (Spirulina platensis), Chlorella (chlorella pyrenoidosa): zijn rijke bronnen van chlorofyl en antioxidanten, die het maagslijmvlies beschermen - Javaanse kurkuma (Curcuma xanthorrhiza/longa), Katsklauw (Uncaria tomentosa), Bupleurum (Bupleurum falcatum) en Kruidnagel (Syzygium aromaticum): oefenen een ontstekingswerende werking uit op de maag - Vijgknoppen (Ficus carica knoppen glycerinemaceraat), Sint Janskruid (Hypericum perforatum), Citroenmelisse (Melissa officinalis), Kava Kava (Piper methysticum), Rhodiola (Rhodiola rosea), Ashwaganda (Withania somnifera): kunnen ingezet worden als vooral een stressfactor oorzaak is van maaglijden

kamille

16 BioGezond • februari 2010

curcuma

ashwaganda

Echte schoonheid komt van binnen! Glanzend haar, stevige huid, sterke vingernagels

Kiezelzuur stimuleert de celgroei van binnenuit Kiezelzuur is een opbouwer in ons lichaam. Het stimuleert de opbouw van cellen van binnenuit, waardoor je een stevige huid, sterke vingernagels en gezond, vol en glanzend haar krijgt.* Original silicea Balsem wordt effectief opgenomen door het lichaam. Voor natuurlijke, echte schoonheid van binnenuit.

Al meer dan 50 jaar een succes De nummer 1 in Duitse gezondheidswinkels Miljoenen tevreden klanten Verkrijgbaar in iedere natuurwinkel

Tot 13 % dikker haar: Voor behandeling met silicea

Na 6 maanden regelmatig gebruik van silicea

www.silicea.com

* Een klinische studie met 55 vrouwen bevestigt een toename van de haardikte met gemiddeld 13 % na zes maanden regelmatig, oraal gebruik.

Natuurlijke schoonheid van binnenuit Verdeler België: MARMA bvba, Esperantolaan 5a, 3300 Tienen, www.marma.be

De vitamine A-familie of carotenoïden levensnoodzakelijke pigmenten Bij “vitamine A” denken velen aan één welbepaalde substantie. Maar vitamine A bestaat eigenlijk uit een ganse familie “carotenoïden”, met meer dan 600 rode, oranjerode, groene of gele pigmenten. Het klopt wel dat overheidsinstanties van die groep voorlopig enkel bètacaroteen en retinol als vitamines beschouwen, terwijl de overige carotenoïden enkel als “bio-actieve stoffen” erkend worden. Maar de carotenoïden zijn allemaal op hun manier belangrijk voor onze gezondheid. We stellen de voornaamste aan u voor.

De toppers: bètacaroteen en retinol Bètacaroteen of provitamine A is een geeloranje pigment, waarvan de kleur soms overstemd wordt door de groene kleur van chlorofyl, zoals in groene bladgroenten. Bètacaroteen zit enkel in plantaardige bronnen en kan voor een deel door het enzym carotinase in de lever omgezet worden tot vitamine A1 of retinol, dat enkel in dierlijke voeding voorkomt. Lange tijd werd de capaciteit van dat enzym overgewaardeerd en dacht men dat 6 μg bètacaroteen steeds 1 μg retinol opleverde. Recent onderzoek toont aan dat de naam “provitamine A” iets te sterk is en dat de conversie van bètacaroteen tot retinol niet zo vlot verloopt als gedacht. Vooral in donkergroene groenten heeft bètacaroteen een lage biologische beschikbaarheid: er wordt amper 1 μg retinol gevormd uit 26 μg bètacaroteen. In gele en oranje vruchten komt 12 μg bètacaroteen overeen met 1 μg retinol. Voor retinol of dierlijke vitamine A zijn de belangrijkste bronnen dan ook nog steeds dierlijk: retinol zelf is dus onontbeerlijk in de voeding! Diabetici kunnen zelfs bètacaroteen bijna niet omzetten tot vitamine A1. Bètacaroteen en retinol zijn vrij goed bestand tegen hoge temperaturen (bakken, braden), maar wel gevoelig voor licht en zuurstof. De opname van carotenoïden verbetert opmerkelijk in combinatie met wat vet in de voeding.

Een voldoende inname van bètacaroteen en retinol dragen bij tot een optimale gezondheid.

18 BioGezond • februari 2010

Voornaamste functies bètacaroteen en retinol - Rol in gezichtsvermogen: ze zijn betrokken bij de vorming van

-

-

-

lichtpigmenten zoals rhodopsine in het oog, waardoor er een betere aanpassing is aan de duisternis. Ze spelen ook een rol bij de vorming van het epitheel van de cornea (hoornvlies) van het oog. En verder zijn het antioxidanten van de retina of het netvlies en helpen ze dus beschermen tegen “maculadegeneratie” of de leeftijdsgebonden achteruitgang van het gezichtsvermogen door vrije radicalenschade Belangrijk voor gezond epitheel van huid en de slijmvliezen van lucht-, spijsverte-rings- en ademhalingswegen: met een betere weerstand tegen infecties en een betere wondgenezing. Ze helpen daarenboven de huid beschermen tegen schade door UV-stralen en dus huidkanker Rol in de groei, in de vorming van gezonde botten, gezonde tanden, gezonde haren en nagels Belangrijke antioxidantia in vetweefsel: ze “vangen” vooral pero xylradicalen van meervoudig onverzadigde vetzuren en het singlet zuurstof, waardoor ze een rol spelen in de preventie van kanker (long, huid, borst, blaas en prostaat) en degeneratieziekten Bevorderen en regelen van celdeling en celgroei: met een rol in de vruchtbaarheid en de voortplanting Belangrijke rol in de immuniteit en onderlinge celcommunicatie Bij al deze functies is er mogelijk een synergie met zink, calcium, vit C, vit D en vit E

Mogelijke symptomen van tekorten Uit al de voornoemde functies, kunnen we afleiden dat een gebrek aan bètacaroteen en retinol kunnen bijdragen tot: - Nachtblindheid, sneeuwblindheid; gezichtsstoornissen in de schemering; niet verdragen van fel licht; rood en droog oogbindvlies, branderige ogen - Hoornvliesletsels - Sneller optreden van maculadegeneratie met afname van het gezichtsvermogen - Droge, schilferige huid (vb. hielen, ellebogen), droogte van de vagina; eelt, abnormale verhoorning...; traag genezen van de huid; acne - Meer kans op zonnebrand, meer kans op huidkanker - Sneller doffe haren, afbrekende vingernagels, osteoporose

V I TA M I N E A - FA M I L I E

- Sneller infecties of ontstekingen van de slijmvliezen (verkoudhe-

den, maagzweer...) - Grotere kans op long-, huid- en borstkanker, blaas- en prostaatkanker De oorzaken van tekorten zijn in de eerste plaats een onvolwaardige voeding. Maar ook eenzijdige diëten, zoals een veganistisch dieet, dat een manifest tekort aan retinol vertoont. Kunnen ook tekorten veroorzaken: gebrekkige opname (na maagoperaties; bij darmziekten als de ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa), een overmaat aan alcohol, koffie, thee en ijzer, het gebruik van laxeermiddelen, de anticonceptiepil en cholesterolverlagers, een overmatig gebruik van kunstlicht, T.V. en computer. Bovendien is er bij diabetes een marginale omzetting bètacaroteen tot retinol. Verder zijn rokers absoluut een risicogroep!

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) Uitgedrukt in retinolequivalenten, waarbij 6 μg bètacaroteen tot 1 μg retinol wordt herberekend, wordt in Europa aangenomen dat we als volwassene dagelijks 800 μg nodig hebben. Volgens de Hoge Gezondheidsraad België zou er enkel meer nodig zijn tijdens het zogen (950 μg). Maar zoals steeds is deze ADH-waarde eerder een hoeveelheid om geen ziekteverschijnselen te vertonen en is de hoeveelheid die we nodig hebben voor een optimale gezondheid een heel stuk hoger.

Voedingsbronnen en toxiciteit - Bètacaroteen wordt ondanks haar oranjegele kleur vooral aangetrof-

fen in donkergroene groenten als spinazie, andijvie, broccoli, sla, alfalfa, boerenkool, kool, groene pepers. Uiteraard is ze ook ruim aanwezig in rode, oranje en gele groenten en vruchten zoals wortels, zoete aardappel, pompoen, rode pepers, papaja, perzik, avocado, abrikozen, kanteloep..... Het aanstippen waard is de ongeraffineerde rode palmolie: die bevat een uiterst breed spectrum aan gemakkelijk opneembare carotenoïden, waaronder alfa- en bètacaroteen, luteïne, zeaxanthine en lycopeen. Ze bevat per gewichtseenheid zelfs 10 à 15 maal meer carotenoïden dan wortelen en 50 maal meer dan tomaten. Een overmatige inname van bètacaroteen via de voeding of voedingssupplementen is niet schadelijk. Wel is er een typische oranjegele verkleuring van de huid (vb. handpalmen) en de ogen. Dit is omkeerbaar en verdwijnt van zodra er minder wordt ingenomen. Maar eenzijdig langdurig bètacaroteen toedienen haalt wel de spiegel van andere carotenoïden naar beneden! - De rijkste bronnen van retinol zijn lever, levertraan en leverproducten, gevolgd door vette vis, eidooier, boter, melk, kaas en room. En het sterk geraffineerde product margarine wordt verrijkt met retinol. Een teveel aan retinol, meer dan 7500 μg retinol/dag, door supplementen of door teveel lever en/of leverproducten kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid, afwijkingen aan de ogen, leverintoxicatie en een grotere kans op botbreuken. Maar vooral tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap is een teveel aan vitamine A1 gevaarlijk voor de foetus: daarom beperkt men ze in supplementen voor zwangere vrouwen en geeft men deze de raad om geen lever- of leverproducten te eten.

Lycopeen, meer dan een prostaatbeschermer Lycopeen is het rode pigment dat aan de tomaat zijn specifieke kleur geeft. Deze molecule vertoont in haar formule liefst 11 dubbele bindingen: hierdoor kan ze als een sterke elektronendonor fungeren om 20 BioGezond • februari 2010

vrije radicalen te neutraliseren of te “vangen”. Lycopeen is hierdoor één van de krachtigste gekende antioxidanten. Vooral haar rol in de preventie van prostaatkanker (in synergie met vitamine E, selenium en zink) is gekend en bewezen. Maar ze zou ook een rol spelen in de bescherming tegen kankers van het spijsverteringskanaal (mond, keel, slokdarm, maag, pancreas, colon, rectum) en tegen baarmoederhals-, ovarium-, borst- en longkanker. Ook remt ze de evolutie van atherosclerose (slagaderverkalking) af en draagt ze bij tot de preventie van hart- en vaatziekten. Lycopeen komt van nature vooral voor in tomaten, watermeloen, roze pompelmoes, abrikoos, mango en papaja. Opmerkelijk is het feit dat de opname van lycopeen uit rauwe tomaten vrij laag is. Tomaten verwerken, ze koken of het toevoegen van wat gezonde vetten verhoogt de opname van lycopeen, zodat gebakken en gekookte tomaten, tomatensaus, tomatenpuree, ketchup en tomatensap betere bronnen zijn dan rauwe tomaten. In de orthomoleculaire geneeskunde worden doseringen van 6 à 30 mg aangeraden ter preventie van kanker.

Luteïne en zeaxanthine, de netvliesbeschermers Het geelgroene pigment luteïne en het groene pigment zeaxanthine worden sterk geconcentreerd aangetroffen in de macula lutea (“gele vlek”) van de retina of het netvlies van ons oog. De gele vlek is de zone met de zogenaamde “kegeltjes”, cellen die instaan voor de hoogste gezichtsscherpte en kleurenwaarneming. Luteïne en zeaxanthine zijn sterke UV-filters in het oog, die zorgen voor de absorptie van blauw licht, dat de fotoreceptoren in de kegeltjes kan beschadigen: daardoor zijn het “indirecte” antioxidantia. Maar ze fungeren ook als directe antioxidantia ter bescherming van het netvlies tegen de oxidatieve schade door vrije radicalen. Luteïne en zeaxanthine zijn dan ook zeer belangrijk in de bescherming tegen maculadegeneratie of de leeftijdsgebonden achteruitgang van het netvlies, de hoofdoorzaak van gezichtsafname en blindheid bij ouderen. Luteïne en zeaxanthine remmen ook het ontstaan van cataract (grijze staar) af. Verder helpen deze carotenoïden beschermen tegen huid-, dikke darm-, endeldarm- en borstkanker en tegen vaatziekten. Luteïne en zeaxanthine treffen we vooral in donkergroene bladgroenten (spinazie, boerenkool, groene kool), in broccoli, erwten, spruitjes, maïs en eigeel. Qua fruitsoorten zijn de toppers: bosbessen, kiwi, peer, appel, sinaasappel, perzik en druif. Ook algen zijn er rijk aan.

Astaxanthine, de krachtigste huidbeschermer Het rozerode pigment astaxanthine is waarschijnlijk de carotenoïde met de krachtigste antioxidante werking. Men heeft vastgesteld dat ze vooral de huid zeer sterk beschermt tegen de inwerking van zonlicht: astaxanthine beschermt 80 à 500 maal sterker dan vit E het DNA van de huid tegen UV-stralen! Astaxanthine wordt dan ook vooral ingezet tegen rimpelvorming en huidveroudering door zon, ter bescherming tegen zonnebrand, ter preventie van zonneallergie en om de kans op huidkanker door de zon te verlagen. Verder lijkt astaxanthine als sterk antioxidans ook veelbelovend te zijn voor meer uithouding van de spieren, ter bescherming van de maag tegen Helicobacter pylori en ter bevordering van de kwaliteit van sperma bij mannelijke onvruchtbaarheid. Astaxanthine treffen we vooral aan in zeevoedsel als zalm, forel en schaaldieren. De rode alg Haemotococcus pluvialis is er een zeer rijke bron van.

SOJAVERSNAPERING

SojaCrunch Droog geroosterde en licht gezouten sojanoten. 100% NATUURLIJK

van ALTISA wordt gemaakt met sojanoten, een uitstekende bron van de waardevolle sojaproteïnen waarvan de heilzame werking sinds jaren gekend is. De sojanootjes worden geroosterd volgens een exclusief speciaal “droog-procédé” en nadien lichtjes gezouten. Fantastisch lekker als zoute SUGGESTIE versnapering en ideaal om te mengen in nootjesgerechten, (fruit)salades of yoghurt.

Te verkrijgen in pakjes van 180g.

KROKANT, SUPERLEKKER en GEZOND ! ALTISA :998765485362510/.86-946.4205,.+47546-946,569335015(7568'93.75.76546&/.-50%5.,6.46$#"7! 7%5095/7.(%697.5-5 ,!(50.42546 :576 93(6 05(/379976 5546 25'9901!02,56 ,!53705##54,%5.,6 36 !4&56 (/35:547546 &.46 -0.6 -946 15'990 (:9986546835/0(7!##546(/.8506&!/76&57:55362.(76790'56:9 (6:5386$,50.-9754 6(!9623/754679386397!(5 546,.503.856,50.-97546546'!0,5466250!,/550,6-!3254(6,56.4750497.!4993650854,56546&06(7054256

En voordelig daarenboven!

$!!,694/#97/0.426097.5( 60.%73.454654!#694,5056#90:9!550!,/7.5(794 ,990,546!!06:5506.4#!0:97.56!-506,56ALTISA0!,/75461536  6 665 -5080.2546 .46 93356 05#!0:6 546 ,.557'.4853(6 546 0!,/76 -946 
6 54 25-90.550,565465-54'.%7.256-!5,.426546554625&!4,5635-54((7.36&.461539420.8

®

Sinds 1970

Onbezorgd glutenvrij genieten ... ... in biologische kwaliteit

BIO • ORGANIC

Sinds 1968 vervaardigt Hammermühle glutenvrije producten en is dus één van de pioniers. Sinds begin 2009 werken Hammermühle en Minderleinsmühle samen voor glutenvrije producten. Het vorige merk “Hubmann Glutenvrij” wordt daarom vanaf 2010 gewijzigd in het merk „Hammermühle Biologisch”.

• brood en broodjes Brood rijk aan Omega 3, zonnebloemenbrood, boerenbrood, wit brood, toastbroodjes, witte broodjes

• muesli Vruchten muesli, chocolade muesli

• koekjes en gebak Distributie

Mini appel-cookies, mini chocolade-cookies, wafelrolletjes, wafelrolletjes in volle melkchocolade, wafeltjes pure chocolade, wafeltjes in volle melkchocolade, marsepein-amandelen hoorntjes, macarons met abrikozen confituur, cake omhuld met melkchocolade

• meel-mix Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected] • www.hygiena.be

Etherische olie in de kijker

Basilicum CT linalol Een echte klassieker onder de etherische oliën is de etherische olie van citroen (Citrus limonum). Citroenolie is omwille van zijn verfrissende en ontsmettende aspect trouwens niet alleen gegeerd in de aromatherapie, ook in verschillende takken van de industrie wordt ze graag toegepast. Vermits deze olie wordt verkregen door het persen van de verse citroenschil, is het om te beginnen al zeer belangrijk enkel gebruik te maken van een biologische kwaliteit voor een therapeutische werking. Ondermeer de tonifiërende werking op lever en pancreas, de immuunstimulerende werking en de bescherming van de bloedvaten, wettigen de goede reputatie van deze etherische olie.

Botanische aspecten De citroenboom is een kleine, groenblijvende boom, die tot 6 meter hoog kan worden. Hij is vermoedelijk afkomstig uit het oosten van India, maar is nu wijd verspreid en is ondermeer in het ganse Middellandse Zeegebied aan te treffen. Naast donkergroene, glanzende bladeren en de witte tot roze bloemen, draagt deze boom de welgekende gele vruchten. Omdat de boom het jaar door bloeit, draagt hij doorlopend vruchten in allerlei groeistadia. Er is meer dan 100 kg citroenschillen nodig voor de productie van 1 L essentiële olie met een gele tot donkergele (bij verouderen) kleur. De geur van citroenolie kan het best omschreven worden als helder, levendig en fris.

Belangrijke inhoudsstoffen Vooral monoterpenen met tot 54 à 80 % limoneen, alfa- en gammaterpineen (resp. 0,7 % en 2,9 à 14 %), paracymeen (0,3 à 1,1 %), alfa- en bètafellandreen (0,2 en 0,8 %), terpinoleen (0,6 à 1,2 %); sesquiterpenen met 2,4 à 5 % bètabisaboleen; alifatische alcoholen met hexanol, octanol, nonanol, decanol, 3-hexeen-1-ol, n-heptanol; aldehyden (> 3 %) met geranial, neral, nonalal, octanal en heptanal; Coumarines en furocoumarines (> 1,5 %) met scopoletine, umbelliferon, bergamoteen, bergaptol, bergapteen, citropteen, psoralenen

-

-

-

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen - Vooral verse citroenolie heeft een sterke antiseptische of ont-

smettende werking. Om die reden wordt ze heel graag ingezet om de atmosfeer te ontsmetten in periodes van besmettelijke ziekten door middel van verstuiving of voor het desinfecteren van ondermeer medische kabinetten, klinieken en crèches. Overigens kan ze ook gewoon gebruikt worden om een frisse en lichte geur aan een ruimte te geven of kan ze vermengd worden met andere etherische oliën om daarvan de geur te verzachten. Je kan via verstuiving ook dankbaar gebruik maken van de concentratieverhogende en verhelderende werking van citroenolie, bijvoorbeeld tijdens een lange autorit of bij geestelijke vermoeidheid. - Citroenolie is ook vermaard om haar weerstandsverhogende eigenschappen: ze stimuleert de werking van de witte bloedcellen met een antibacterieel en antiviraal effect. Bij verhoudheden, keelpijn en griep kan men naast verstuiven ook drie 22 BioGezond • februari 2010

-

maal per dag een druppel citroenolie in een lepeltje honing of op een suikerklontje innemen Maar waarschijnlijk de interessantste werking van citroenolie is haar werking op de spijsvertering: vooral de lever, gal en de pancreas worden in hun functie gesteund bij aandoeningen als zwakke leverfunctie, zwakke pancreasfunctie, pancreasontsteking, indigestie, spijsverteringszwakte, misselijkheid en braken, eczema, nood aan ontgifting, diabetes (steun), ziekte van Cröhn (steun), colitis (dikke darmontsteking) en een slecht ruikende adem. Drie maal per dag een druppel e.o. of ’s morgens voor het ontbijt 2 druppels op een lepeltje honing of een suikerklontje innemen, wordt hierbij aangeraden. Van citroenolie claimt men ook een litholytische of steenoplossende werking. Vooral bij nierstenen en de daardoor veroorzaakte nierkolieken wordt ze soms aangeraden. Citroenolie heeft ook een uitgesproken vitamine P-werking. Dat wil zeggen dat ze de abnormale permeabiliteit van de haarvaten vermindert en daardoor de doorstroming erin verbetert. De bloedsomloopstimulerende werking wordt dan ook graag gebruikt om vaataccidenten bij diabetes en hypertensie (hoge bloeddruk) te helpen voorkomen, alsook bij couperose (verwijde bloedvaatjes) en slechte doorbloeding van de huid. Samen met bijvoorbeeld cipresolie (van elk 25 dr op een vochtig warm compres) is ze ook prima bij een slechte aderlijke circulatie zoals spataderen, aambeien en flebitis. Ook in de lymfedrainage en bij de aanpak van cellulitis en zwaarlijvigheid kan citroenolie lokaal ingezet worden. Aan te stippen is nog de balancerende werking van citroenolie op de huid, waarbij ze de talgafscheiding helpt te regelen bij zowel een droge als een vette huid. 3 à 5 druppels citroenolie op een vochtig, warm compres kunnen hierbij ingezet worden.

Opgepast De olie van de citroenschil is potentieel fotosensibiliserend. Dat wil zeggen dat ze na toepassing op de huid bij blootstelling aan UVlicht aanleiding kan geven tot huidirritatie. Vermijd daarom blootstelling aan de zon na lokaal gebruik. In combinatie met niet fotosensibiliserende oliën, valt deze nevenwerking minder te vrezen. Ook kan citroenolie, zeker als ze verouderd en geoxideerd is, de huid prikkelen. Ze vooraf eventjes testen op de binnenkant van de pols of de elleboog is daarom aangeraden.

ZUIVER TOT HET EXTREME

N NIEUW IEUW confi onfituur EEXTRA X TRA confituur met ex tra frui me extra fruitt aak smaak en boordevol sm iÀ ˆŽiÀ ÊÃՈŽ ÊÛ>˜Êà ˆ˜}ÊÛ iÀÊÌÊ̜iÛۜœi}ˆ˜ ✜˜`iÀ

Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft. Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van zijn zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100% zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.

UÊÊ Ê

Ê Ê

Ê Ê Ê

Ê

Ê Ê

UUÊÊLˆâœ˜`iÀʏiŽŽiÀÊÛ>˜ÊÓ>>Ž UÊ UÊ>>À`Liˆ]ÊâÜ>ÀÌiÊLiÃÊi˜ÊÀ>L>ÀLiÀ UUÊÊ}iâœiÌʓiÌÊ`iÊÛiˆˆ}iÊâœiÌÃ̜vʓ>ÌˆÌœ UUÊÊâiiÀʏ>>}Ê}i…>ÌiÊi˜ŽiÛœÕ`ˆ}iÊÃՈŽiÀà ­£Î]nÊ}É£ääÊ}]Ê}iܜ˜iÊVœ˜wÌÕÕÀÊV>ÊxxÊ}É£ääÊ}®

UÊ UÊ}iÃV…ˆŽÌÊۜœÀÊ`ˆ>LïVˆ UUÊÊ}œi`ÊۜœÀÊ`iÊÏ>˜Žiʏˆ˜] ÏiV…ÌÃÊ£{ÈʎV>É£ääÊ} ­>˜`iÀiÊVœ˜wÌÕÀi˜ÊLiÛ>ÌÌi˜Ê̜ÌÊÓÈäʎV>É£ääÊ}®Ê

VVerkrijgbaar erkrijgbaar in uw di dieeteet- eenn nnatuurwinkel atuur winkel nv RE REVOGAN VOGAN ÊU ʏ > ˜` i } i“ à ÌÀ >>Ì Ê£ ÊU ʙ äΣ Ê` À œ ˜} i˜

ÌiÊ ä™ÉÓnäÊ ™äÊ ÈäÊ UÊ v>ÝÊ ä™ÉÓnÓÊ ™nÊ ÇÎÊ UÊ ÜÜÜ°Àiۜ}>˜°Li

Meer weten? Bel CompleMed 059 27 07 53 of mail [email protected] www.complemed.be Exclusief verkrijgbaar bij de betere dieet- en natuurwinkels

Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen en kruiden Door epidemiologische studies en talrijke observaties weten we al een hele tijd dat geraffineerde suiker enkel “lege” calorieën aanvoert en dat overmatig gebruik ervan bijdraagt tot het ontstaan van allerlei westerse beschavingsziekten. Daarom kiezen we veel beter voor ongeraffineerde suikers als ahornsiroop, echte honing, oersuiker en kokosbloesemsuiker: deze zoetmiddelen zijn niet chemisch behandeld en bevatten vooral nog de originele begeleidende nutriënten van de plant. Recent hebben twee onderzoeken aangetoond dat ongeraffineerde suikers bovendien op het vlak van antioxidanten ook een stuk interessanter zijn dan geraffineerde suiker. Daarnaast bevestigen we in deze rubriek het belang van vezels en prebiotica voor onze gezondheid.

Ongeraffineerde suikers zijn bronnen van antioxidanten Degeneratieve aandoeningen als hart- en vaatziekten, kanker, reuma en de ziekte van Alzheimer worden voor een deel veroorzaakt door het feit dat de westerse mens te weinig beschermende antioxidanten met het voedsel naar binnen krijgt. Daarom wordt terecht aangeraden om meer groenten en fruit te eten. Onderzoekers hebben nu kunnen aantonen, dat indien de voedingsindustrie de 130 g geraffineerde suikers of “lege” calorieën die per dag door een gemiddelde westerling worden ingenomen, zou vervangen door ongeraffineerde en nog nutriënten bevattende zoetmiddelen, de westerse mens per dag een hoeveelheid antioxidanten extra zou opnemen, te vergelijken met een portie bessen of noten! Het verschil in antioxidanten tussen geraffineerde suikers en ongeraffineerde zoetmiddelen is vergelijkbaar met het verschil tussen geraffineerde granen en volle granen. Bij het meten van de antioxiderende werking via de “FRAP”-methode (“ferric reducing ability of plasma” of de reducerende capaciteit op ijzer in het plasma), bleek dat geraffineerde riet- en bietsuiker en de veel gebruikte geraffineerde, fructoserijke maïssiroop HFCS een zeer lage antioxiderende capaciteit hadden van minder dan 0,01 mmol FRAP/100 g. Ongeraffineerde ruwe rietsuiker (oersuiker), ahornsiroop en echte honing vertoonden een minstens 20 tot 100 maal hogere antioxiderende werking, namelijk tussen 0,2 en 0,7 FRAP/100 g. Ruwe, ongeraffineerde rietsuikermelasse vertoonde zelfs een antioxiderend vermogen van 4,6 tot 4,9 mmol FRAP/100 g. Journal of the American Dietetic Association January 2009. ‘‘Total Antioxidant Content of Alternatives to Refined Sugar’. Phillips KM, Carlsen MH, Blomhoff R.

Ongeraffineerde kokospalmsuiker sterke bron van antioxidanten Veertien algemeen in Azië verkrijgbare vormen van suiker werden onderzocht naar hun antioxiderende vermogen door “cyclische voltammetry”. Enkel bij vijf daarvan, voornamelijk ongeraffineerde soorten van palm- en rietsuiker, werd een aanzienlijke antioxiderende waarde vastgesteld. Geraffineerde suikers hadden geen waarneembare antioxiderende activiteit. Absoluut de hoogste 24 BioGezond • februari 2010

antioxiderende werking werd vastgesteld bij een soort ongeraffineerde kokosbloesemsuiker, “gula anau” of “gula java”, die de ongeraffineerde rietsuikersoorten ver achter zich liet. Verwacht wordt dat ongeraffineerde kokospalmsuiker of kokosbloesemsuiker ook in het westen als een eerste keuze natuurlijk zoetmiddel zal doorbreken. Een Belgisch onderzoek bevestigde de hoge antioxidante waarde van ongeraffineerde kokosbloesemsuiker: de ORAC-waarde of “Oxygen Radical Absorbance Capacity” (een maat voor het meten van de antioxidatieve waarde) ervan bedraagt niet minder dan 2200/100 g. Dit is hoog en komt ongeveer overeen met de antioxidatieve waarde 170 mg vitamine C, wat een stuk hoger is dan van een sinaasappel. Food Chemistry, februari 2010. Cyclic voltammetric analysis of antioxidant activity in cane sugars and palm sugars from Southeast Asia. Jocelyn Sia, Hong-Ben Yee, José H. Santos and M. Khairul-Anwar Abdurrahman. Noble house, januari 2010.

Remmen prebiotica darmkankercellen in een vroeg stadium? Eén van de gunstige effecten van prebiotica in de darm, is het feit dat ze na fermentatie door de aldaar aanwezige darmbacteriën, aanleiding geven tot de zogeheten “korte keten vetzuren”. Deze stoffen zouden mogelijk darmkankercellen in een vroeg stadium helpen afremmen. In een studie werd een mengsel van de prebiotica inuline en oligofructose gefermenteerd door bacteriën uit de stoelgang. De verkregen fermentatieproducten werden geïncubeerd met twee culturen van menselijke coloncellen: één die model stond voor darmkanker in een vroeg stadium en één die model stond voor darmkanker in een later stadium. Naast een 2,5voudige toename van korte ketenvetzuren zag men dat in het eerste geval er een sterke verminderde groei van de tumorcellen optrad, gebaseerd op een duidelijke toename van de apoptose of “geprogrammeerde celdood”, een mechanisme waarmee tumorcellen een halt wordt toegeroepen. Dit suggereert dat de inname van prebiotica helpt darmkankercellen in een vroeg stadium af te remmen. British Journal of Nutrition, September 2009. “Fermentation products of inulin-type fructans reduce proliferation and induce apoptosis in human colon tumour cells of different stages of carcinogenesis”. U. Munjal, M. Glei, B.L. Pool-Zobel, D. Scharlau.

Oplosbare vezels verlagen het risico op borstkanker In een grootscheeps onderzoek op 185.598 postmenopauzale vrouwen werd de dagelijkse vezelinname geregistreerd. In een follow-up periode van zeven jaar kregen 5.461 van die vrouwen borstkanker. Als alle vormen van borstkanker samen werden genomen, zag men een vermindering van 13 % van het risico op borstkanker bij de hoogste vezelinname vergeleken met de laagste vezelinname. Voor niet-hormoonafhankelijk borstkanker was het risico zelfs verminderd met 44%. Vooral oplosbare vezels (die in water oplosbaar zijn) bleken het risico op borstkanker te verminderen; men zag geen verband voor ruwvezels of onoplosbare vezels. Oplosbare vezels vindt men vooral in groenten, fruit, haver, lijnzaad en peulvruchten. Deze vezels vertragen de maaglediging, waardoor suikers minder snel opgenomen worden, de bloedsuikerspiegel minder snel oploopt en de insulineniveaus en insulinegroeifactoren lager zijn. Een verhoging van de laatste twee waarden wordt geassocieerd met een hogere kans op borstkanker. Oplosbare vezels versnellen bovendien de darmtransit, wat zorgt voor een snellere afvoer van toxines en afvalproducten. Tenslotte hebben ze een gunstig invloed op de goede darmflora, wat de werking van het immuunsysteem ondersteunt. Am J Clin Nutr, september 2009 Sep. Dietary fiber intake and risk of breast cancer in postmenopausal women. Park Y et al.

Meer dan 350 soorten kruiden, specerijen en thees van grote kwaliteit afkomstig van de biologische landbouw of van de wildpluk. In vrac van 1 kg en meer, in kleine zakjes van 100 gr , mengelingen op aanvraag vanaf 10kg. Te verkrijgen in de betere natuurvoedingswinkels, dieetwinkels en therapeuten De lijst met onze producten vindt u op:

www.bbkbio.be [email protected] - tel: 09/384.94.03 - fax: 09/384.94.05

BioGezond • februari 2010 25

Belgische Omega-3 verovert Noorwegen en Zweden Noren verrast over behaalde resultaten met supplementen MarinEPA (MorEPA) en PlusEPA Het ongelooflijke verhaal van de kleine Alexia en haar nachtelijke aanvallen. Het Noorse meisje Alexia was nauwelijks twee jaar toen ze ’s nachts plots last kreeg van onverklaarbare ‘aanvallen’. Alexia was altijd al een moeilijke slaper geweest en haar moeder Katharina vermoedde dat dit te maken kon hebben met het feit dat ze iets te vroeg geboren was. In de periode van de nachtelijke aanvallen sliep Alexia nauwelijks twee uren als ze zo’n aanval kreeg. Ze begon dan te schreeuwen of hysterisch te huilen en wild om zich heen te schoppen alsof ze tegen iemand vocht die er niet was. Het was onmogelijk om op zo’n momenten contact met haar te maken. Het enige wat Katharina kon doen was machteloos toekijken en erover waken dat haar dochtertje zichzelf niet bezeerde. De onrustige nachten van Alexia hadden een diepe impact op het hele gezin. Haar ouders deden ’s nachts nog amper een oog toe en maakten zich meer en meer zorgen. De gedachte dat hun dochter een gevaar werd voor zichzelf, was haast ondraaglijk. De aanvallen kwamen steeds vaker voor en duurden ook steeds langer. Katharina, die als een zelfstandige verpleegster werkt, raakte steeds meer uitgeput en leed in sterke mate onder de gevoelens van angst en machteloosheid. Dergelijke nachtelijke aanvallen komen wel eens voor bij jonge kinderen. Alexia kreeg echter maandenlang te maken met verschillende aanvallen per week en haar ouders begonnen ernstig rekening te houden met de mogelijkheid dat een onderliggend medisch probleem verantwoordelijk kon zijn voor de aanvallen. Verschillende artsen hadden het meisje op alle manieren onderzocht en reke-

ning gehouden met alle mogelijke oorzaken, maar vonden niets dat een verklaring kon zijn voor de verstoring van haar nachtrust. Alexia’s ouders kregen te horen dat de aanvallen waarschijnlijk met de tijd wel zouden verdwijnen. Dit was uiteraard slechts een magere troost voor een moeder die totaal uitgeput was en een gezin dat constant in angst leefde over wat er met de kleine Alexia gebeurde. Tijdens de herfst van vorig jaar adviseerde een vriendin Katharina om hulp te gaan zoeken in de plaatselijke natuurvoedingswinkel. Ze had gehoord over speciaal samengestelde omega-3 vetzuren die ondersteuning konden geven aan de slaap van kinderen. Katharina volgde de raad van haar vriendin op en de voedingsspecialist raadde haar MarinEPA Mini-Junior van Minami Nutrition aan. MarinEPA Mini-Junior is een natuurlijke en zuivere bron van hoogst geconcentreerde omega-3 vetzuren met een hoog gehalte aan EPA (EPA en DHA zijn de twee belangrijkste omega-3 vetzuren). De voedingsspecialist vertelde Katharina over een andere moeder met een dochtertje dat nauwelijks enkele uren per nacht sliep. Met MorEPA was de slaap van het meisje

opmerkelijk verbeterd. Baatte het niet, dan schaadde het zeker niet. Het was de moeite van het proberen waard. Katharina begon Alexia twee capsules MarinEPA Mini-Junior per dag te geven. Alexia vond de kleine ‘aardbeienpilletjes’ wel lekker. Ze moest er ook niet zoveel van innemen, omdat het product zo hoog geconcentreerd was. Hierdoor was het geen enkel probleem om zo’n jong kind een hoeveelheid te laten innemen die hoog genoeg was om een ondersteunend effect te hebben. In het begin gebeurde er helemaal niets. Maar na een drietal weken bemerkte Katharina een ongelooflijke verbetering in Alexia’s slaap. De nachtelijke aanvallen werden steeds zeldzamer en na een tijdje verdwenen ze zelfs helemaal. Nu wordt Alexia nog heel af en toe wakker, maar valt dan gemakkelijk weer in slaap. Alexia is een rustig en vrolijk kind en de rest van het gezin is eindelijk weer uitgerust en opgelucht. ‘Dankzij MarinEPA hebben we ons vroegere leven terug’, zegt Katharina. ‘En het belangrijkste van alles: ons kleine meisje is weer gezond en wel.’

De juiste vetzuren zijn belangrijk voor de geestelijke gezondheid Omega-3 vetzuren dragen bij tot de natuurlijke productie van melatonine. Melatonine is het hormoon dat het circadiaanse ritme controleert (het natuurlijke dag-nacht ritme dat ervoor zorgt dat onze slaapcyclus normaal verloopt). MarinEPA en MorEPA zijn natuurlijke producten met een hoge hoeveelheid aan zuivere, geconcentreerde omega-3 vetzuren uit visolie van de allerhoogste kwaliteit bevat. Deze essentiële vetzuren uit MarinEPA worden gemakkelijk in het lichaam opgenomen. Zuivere, geconcentreerde omega-3, en meer bepaald EPA, ondersteunen niet alleen de stemming maar ook het leer- en concentratievermogen, zowel bij kinderen als bij volwassenen. Essentiële vetzuren kan het lichaam niet zelf aanmaken en we moeten ze dus uit onze voeding halen. Om er zeker van te zijn dat je lichaam voldoende essentiële vetzuren in de juiste verhoudingen opneemt, zijn omega-3 supplementen een ongelooflijk grote hulp. Tijdens de laatste maanden van de zwangerschap geeft de moeder grote hoeveelheden van deze vetzuren door aan de ongeboren baby. Pasgeboren baby’s die borstvoeding krijgen, halen uit de moedermelk grote hoeveelheden vetzuren waardoor hun mentale ontplooiing en gezichtsvermogen een optimale ondersteuning genieten.

Steeds meer belangstelling De belangstelling voor omega-3 (EPA en DHA) is de laatste jaren sterk gestegen. De gezondheidsvoordelen ervan voor de circulatie zijn algemeen gekend. De laatste tijd is er ook steeds overtuigender bewijs gekomen dat deze omega-3 vetzuren superbelangrijk zijn voor de mentale ontwikkeling. Omdat de belangstelling voor omega-3 vetzuren steeds groter wordt, is de omega-3 industrie enorm geworden. Daarom is het belangrijk om uw omega-3 producten zorgvuldig uit te kiezen, zodat u zeker weet dat uw producten hoogst zuiver zijn. MarinEPA is gegarandeerd vrij van onzuiverheden en giftige stoffen zoals lood en PCB’s. De softgel capsules zijn gemaakt van visgelatine, gezuiverd water en glycerol. MarinEPA bestaat in versies voor volwassenen en kinderen. Voor volwassenen en adolescenten volstaat één capsule per dag, bij voorkeur bij de maaltijd, om de vereiste dagelijkse hoeveelheid EPA en DHA binnen te krijgen. MarinEPA Mini-Junior is speciaal ontwikkeld voor jonge kinderen en de capsules zijn kleiner. Twee capsules per dag volstaan.

Wat zijn nachtelijke aanvallen? Nachtelijke aanvallen kunnen voorkomen vanaf de leeftijd van twee jaar en duren gewoonlijk tot kinderen ongeveer tien jaar zijn. Ze zijn niet te verwarren met nachtmerries of een bepaalde vorm van epilepsie. Best zoekt men professionele hulp op om epilepsie uit te sluiten.Nachtelijke aanvallen doen zich voor ongeveer twee tot drie uren nadat het kind in slaap is gevallen. Het kind lijkt tijdens zo’n aanval wakker te zijn. Het kan zitten of rechtstaan in bed en schreeuwt of huilt luid en hysterisch. Het lijkt boos en maakt bewegingen alsof het vecht tegen een denkbeeldige vijand.Een aanval duurt gewoonlijk 5 tot 15 minuten. De kinderen zijn niet wakker, maar in een diepe slaap. Daarom reageren ze niet op pogingen om hen gerust te stellen. Ze zullen je eerder wegduwen. Het is het best een kind op het moment van zo’n aanval niet wakker te maken of te kalmeren, want meestal zal het nog wilder om zich heen beginnen te schoppen. Het beste wat je kunt doen is dichtbij het bed blijven staan en erop toezien dat het kind zichzelf geen pijn doet. Na zo’n aanval vallen de meeste kinderen gewoon in slaap en de volgende dag herinneren ze zich niets meer van wat er gebeurd is.

MarinEPA heeft geen concurrenten, alleen volgelingen! Toch vreemd dat onze omega-3 supplementen zelfs in het visolieland Noorwegen tot unieke en niet te evenaren producten werden bevonden. Dat wij nog steeds de enige zijn die de testresultaten van onze zuiverheidanalyses voor elke nieuwe productie op onze site publiceren, zit daar ongetwijfeld voor iets tussen. Sindsdien zijn er veel imitaties van MorEPA en MarinEPA op de markt gezet. De kostprijs van de imitaties zijn voordelig voor de consument, hun wetenschappelijke onderbouw en zuiverheid helaas niet. Het beschikbaar stellen van onze supplementen voor humaan wetenschappelijk onderzoek dat doen nog niet veel anderen ons na. Het is de reden waarom onze supplementen van de Belgisch overheid de claim “wetenschappelijk bewezen” mogen dragen.

MarinEPA® Smart Fats (2 maand dosis)

MarinEPA® Junior (1 maand dosis)

Smart Fats

Exclusief verkrijgbaar bij de betere reform- en dieetwinkels www.MarinEPA.be

Natuurlijke hulp bij de preventie van

hart- en vaatziekten De oorzaak van de meeste hart- en vaatziekten is atherosclerose of slagaderverkalking. Dit is een ingewikkeld ontstekingsproces, waarbij de slagaders geleidelijk kunnen dichtslibben en de bloeddoorstroming in het gedrang komt. Ondanks het feit dat er heel wat risicofactoren bijdragen tot atherosclerose, wordt er tegenwoordig één risicofactor sterk overbelicht: het cholesterolgehalte. Gelukkig bestaan er natuurlijke middelen die ons op een bredere manier helpen beschermen tegen hart- en vaatziekten.

Meer dan cholesterol Naast zaken die we niet kunnen veranderen zoals erfelijke aanleg, leeftijd en geslacht, bestaan er ook diverse factoren die bijdragen tot atherosclerose en die we wel in de hand hebben: gebrek aan beweging, stress, overgewicht, roken, slechte eetgewoonten en diabetes type 2. Dat zijn vooral de terreinen waarop we dienen te werken als we hart- en vaatziekten willen vermijden. Daarnaast zijn er ook meetwaarden die op een verhoogd risico op slagaderverkalking kunnen wijzen: te hoge bloeddruk, te stolbaar of te “dik” bloed, een te hoog gehalte aan het vrije radicaal homocysteïne, aan lipoproteïne a, aan triglyceriden en inderdaad…. een te hoog cholesterolgehalte. Wat het laatste betreft dient wel opgemerkt dat het vooral de geoxideerde LDL-cholesterol of “oxycholesterol” is, die ontstaat door een gebrek aan antioxidanten en die als “echte slechte” cholesterol aanslibt aan de vaatwanden. Ten slotte moet er zeker nog aangestipt worden dat er in het beslag van de vaatwanden veel meer calcium zit dan cholesterol, terwijl dit nauwelijks aandacht krijgt!

Gefermenteerde knoflook: veelzijdig Heel interessant voor het beschermen van de bloedvaten is gefermenteerde knoflook. Het gedroogde poeder is niet alleen reukloos, het is therapeutisch superieur aan rauwe knoflook of gewone knoflookpreparaten. Meer dan 600 klinische studies ondersteunen de werking. Vooral bij de preventie van hart- en vaatziekten kan gefermenteerde knoflook ons zeer goede diensten bewijzen, omdat het een gunstige werking heeft op verschillende risicofactoren. Zo is er een uitgesproken en natuurlijk bloedverdunnend effect: dat is zeer belangrijk bij het voorkomen van trombose, hartinfarct en herseninfarct. Ook is er na enige weken een milde daling van het “slechte cholesterol” of LDL-cholesterol. Nog belangrijker is dat de omzetting van cholesterol naar de kleverige en zich op de vaatwand afzettende oxycholesterol sterk wordt afgeremd. Ten slotte helpt gefermenteerde knoflook ook op een milde manier hoge bloeddruk te verminderen, het triglyceridenpeil en homocysteïnepeil te verlagen en de verkalking van de bloedvatwand tegen te gaan.

Visolie als bron van omega-3-vetzuren Eén van de gevolgen van een klassiek westers dieet is het onevenwicht tussen de omega-6- en de omega-3-vetzuren in het lichaam. Dat draagt door het bevorderen van de vaatwandontsteking bij tot 28 BioGezond • februari 2010

atherosclerose. De aanvulling met extra omega-3-vetzuren EPA en DHA uit visolie is dan ook zinvol. Niet alleen wordt de ontsteking van de vaatwand verminderd, het LDL-cholesterol wordt een stuk minder kleverig en er is sprake van een natuurlijke bloedverdunnende werking. Niet voor niets raden diverse gezondheidsinstanties (waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie) aan om ter preventie van hart- en vaatziekten dagelijks 500 mg EPA + DHA te gebruiken en 1 g EPA + DHA in te nemen als men al aan een hartkwaal leed.

Vitamine K2 tegen de verkalking van de vaatwand Wie heeft er zich al afgevraagd waarom er in onze westerse wereld tegelijk zoveel slagaderverkalking en botontkalking (osteoporose) voorkomt? Blijkbaar wordt om een bepaalde reden calcium op de verkeerde plaats afgezet. Vooral Japanse en Nederlandse onderzoekers hebben kunnen aantonen dat de “missing link” hierbij vitamine K2 is. Deze vitamine (eigenlijk een groep van “menaquinones”) helpt namelijk calcium in de beenderen neer te slaan en calcium uit de slagaderwanden te houden. Er is aangetoond dat hoe meer vitamine K2 er in iemands voeding voorkomt, hoe minder slagaderverkalking er optreedt. Vitamine K2 heeft dus zeker zijn plaats in de preventie van hart- en vaatziekten om de overmatige verkalking van de vaatwand tegen te gaan. Vitamine K2 wordt wel afgeraden voor wie coumarinebloedverdunners gebruikt!

Vitamines B tegen hoog homocysteïneI Terwijl men de mond vol heeft over cholesterol, wordt er in de medische wereld nauwelijks aandacht geschonken aan de voor de bloedvaten schadelijke stof homocysteïne. Deze stof werkt de ontsteking van de vaatwand in de hand en hoopt zich vooral op als we door het nuttigen van geraffineerde voeding een tekort hebben aan vitamines B6, B9 (foliumzuur) en B12. Het antwoord is dan ook heel eenvoudig: aanvullen van deze vitamines via een voedingssupplement helpt het homocysteïnegehalte verlagen.

Besluit Naast het verlagen van een verhoogd cholesterolgehalte bestaan er ook nuttige voedingssupplementen om op een bredere manier harten vaatziekten te voorkomen. Onder meer gefermenteerde knoflook, visolie en de vitamines K2, B6, B9 en B12 zijn hierbij aan te bevelen.

kwaliteit bovenal

 

  

 


       
   
 


Leer hoe de biosfeer in uw woning te optimaliseren Leer werken met de Lecherantenne


KYOLIC EPA PLUS

Natuurlijke totaalformule voor een maximale bescherming van de vaten en een vlotte circulatie • met

, voor een vlotte doorstroming, gezonde drukwaarden en een verantwoorde cholesterolspiegel • met zuivere visolie als bron van de vaatbeschermende omega-3-vetzuren EPA en DHA • met vitamine K2 ter beheersing van de kalkafzetting • met de vitamine B6, B9 (foliumzuur) en B12 ter beheersing van het homocysteïnegehalte

Een uiterst belangrijke ontdekking is dat al onze organen en biologische functies een eigen golflengte hebben. Niet minder belangrijk is de recente ontdekking van de rol die de polariteit hierbij speelt. Walter Kunnen bewijst onweerlegbaar het belang van de biosfeer in onze slaapkamer tijdens de nacht. Wij kunnen vaststellen op welke orgaaneigen golflengte de ziekmakende invloeden u treffen en hen neutraliseren. Dit gaat veel verder dan de primitieve geobiologie. Bovendien, met geen enkele andere methode kunnen artsen en therapeuten zo snel een diagnose stellen en medicijnen en voedingsupplementen testen. Ook u kan dit leren !




Basisseminarie van 13 tot 16 mei 2010 op de Wouterbron (Opoeteren-Maaseik)




BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

KYOLIC EPA PLUS

de alles-in-één verzekering voor gezonde en elastische vaten en een optimale doorstroming Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels Info Mannavita: 056 43 98 52 - [email protected] www.mannavita.be




Voor meer informatie en inschrijving: ARCHIBO-BIOLOGICA Prins Boudewijnlaan 323/2 - 2610 WILRIJK 03 / 449 39 00 - fax 03 / 449 4585 [email protected] www.archibo-biologica.be

Bachbloesemtherapie

IMPATIENS (Reuzenbalsemien) Voor meer geduld, kalmte en zachtmoedigheid We leven in een jachtige en prestatiegerichte maatschappij, waarin alles snel en efficiënt moet gebeuren en waarbij de hoogste productiviteit van ons wordt geëist. Bij sommigen onder ons staat dan ook de boog dermate gespannen, dat ze in alles overdreven haast maken en daarbij in hun zenuwachtigheid al te snel geprikkeld reageren. Voor een dergelijke geestelijke disharmonie ontwikkelde Dr. Bach een bloesemremedie die niet toevallig de naam “Impatiens” draagt. Deze Bachbloesem haalt de druk van de ketel, waardoor we beter kunnen onthaasten, rustiger en verdraagzamer voor de dag komen.

Ongeduldig, jachtig…. Reuzenbalsemien is een bloesemremedie die de eerste plaats bedoeld is voor ongeduldige mensen, die snel zijn in zowel denken als handelen en die zichzelf steeds een hoog werkritme opleggen. Door de tijdsdruk waaronder ze leven, moeten hun taken bij wijze van spreken al af zijn nog voor ze eraan begonnen zijn. Kenmerkend in hun haast is het feit dat ze de indruk hebben dat iedereen in de omgeving traag is en dat ze helemaal geen begrip opbrengen voor het trager functioneren van hun medemens. Anderen worden steeds tot spoed aangemaand en als het tempo

niet navenant wordt opgevoerd, wordt hen desnoods het werk uit handen genomen. Maar “haast en spoed is zelden goed”, vertelt de rede ons en het is dan ook logisch dat het impatiens-type in zijn nervositeit vaak te vermijden ongevalletjes voorheeft of in zijn impulsiviteit de verkeerde beslissingen neemt.

Snel geïrriteerd Wie voortdurend onder een dergelijke geestelijke hoogspanning leeft, kan vaak bij de minste tegenspraak of kritiek geïrriteerd uit de hoek komen. Nog voor ze het beseffen wordt een andere persoon afgeblaft, zelfs als die op een tactvolle of diplomatische manier iets probeert op te merken. Gelukkig verdwijnt de boosheid doorgaans even snel als ze is opgetreden.

Begripvol geduld en zachtmoedigheid Dankzij de bloesem van impatiens kan men meer geduld aan de dag leggen, de zaken in hun normale tempo laten verlopen en begrip opbrengen voor de tragere manier van handelen van de medemens. De natuurlijke eigenschappen als snelheid en efficiëntie in werken, snel van begrip zijn en besluitvaardigheid worden meer ten dienste van de gemeenschap gesteld in plaats van hetzelfde te eisen van de andere. En omdat de spanning vermindert, komt men een stuk zachtaardiger voor de dag.

Wanneer kan men aan impatiens denken? - bij mensen die steeds haast maken, op een hoog toerental draaien en het liefst alleen werken op hun eigen tempo - bij personen die steeds de indruk hebben dat iedereen in hun omgeving traag is - bij superieuren of dienstchefs van het "slavendrijver"-type, die hun medewerkers steeds aansporen tot spoed of die hen zeggen: "laat maar, in de tijd dat ik het uitgelegd heb, heb ik het zelf al gedaan" - bij mensen die moeilijk hun beurt kunnen afwachten in een rij, die het snel op de heupen krijgen in een file - bij personen met nerveuze gebaren zoals: op stoel heen en weer schuiven, de vingers laten kraken, aan het haar prutsen, heftige armgebaren maken tijdens een gesprek - bij personen die zinnen van anderen afmaken omdat deze naar hun gevoel te traag uitgesproken worden. - bij mensen die zelfs bij taktvol geuite kritiek snel opvliegen, maar wel snel bedaren - bij plotselinge spanningspijn of -krampen vooral in de nek-, schouder- en rugstreek - bij plotse uitputtingstoestanden door het hoge toerental waarop ze draaien - bij mensen die vaak ontactvol hun kritiek spuien - bij kinderen die niet kunnen stilzitten, die tijdens het boodschappen doen of als er bezoek is, voortdurend zenuwachtig ronddraaien of het snel op de heupen krijgen - bij personen die gemakkelijk ongevalletjes oplopen door hun haast: vb. zonder te kijken de straat over te steken, blind voorop lopen zonder obstakels op de weg te zien, deuren dichtslaan op hun vingers 30 BioGezond • februari 2010

Gemmotherapie

Gemmotherapie en pollenallergieën Start nu meteen een desensibilisatiebehandeling om zo allergieën te voorkomen op het einde van de lente en de zomer! Allergieën duiken vaak op ten gevolge van een slechte werking of een verstoord evenwicht van onze organen. Het darmslijmvlies, bijvoorbeeld, beschermt ons tegen infecties door het aanmaken van antilichamen. Bij een verzwakte werking ervan accumuleert ons organisme toxines en krijgen we puistjes op onze huid - een nooduitscheidingsorgaan en een weergave van de innerlijke toestand van ons lichaam. Dat geldt eveneens voor de lever die, bij overbelasting, niet langer zijn rol speelt om ons organisme te zuiveren. Het is dus heel belangrijk dat al onze uitscheidingsorganen zich in goede staat bevinden. Verschillende extracten van knoppen of jonge scheuten helpen bij het afvoeren van de toxines uit ons organisme waardoor de allergieën geleidelijk verminderen.

Rozemarijn Het moedermaceraat ven jonge bladscheuten van rozemarijn(*) oefent een beschermende werking uit op de lever en op de galfunctie. Het helpt bij leverinsufficiëntie, galstenen en een verstoorde werking van de gal. Het is tezelfdertijd een galdrijvend middel, een cholereticum en een middel tegen darmkrampen. Wat de bloedsomloop betreft, normaliseert het de sedimentatiesnelheid, vangt het de vrije radicalen op en verbetert het de productie van rode bloedcellen. Rozemarijn is eveneens actief als algemeen desintoxicerend middel, doet de triglyceriden dalen, evenals het gehalte aan ureum, urinezuur en cholesterol, en herstelt eveneens het evenwicht van de mineralen en ionen. In dat opzicht is het aangewezen bij geneesmiddelenintoxicaties en voor de geleidelijke detoxificatie van het organisme, twee factoren die vaak een remmend effect hebben op de werking van de natuurlijke geneesmiddelen.

Zwarte bessen In het geval van allergische rinitis (b.v. hooikoorts) kan het rozemarijnextract gunstig gecombineerd worden met zwartebessenextract. Het moedermaceraat van de knoppen van zwarte bessen heeft namelijk een tonisch effect op de endocriene klieren en meer bepaald op de bijnieren, wat toelaat op natuurlijke wijze het cortisolgehalte in het bloed te verhogen. Deze knop kan dus de synthetische cortisone vervangen zonder neveneffecten te veroorzaken. Zwarte bes was vroeger gekend als een krachtig tegengif en is

doeltreffend bij elke acute allergische reactie. Het is een basisremedie bij allergie. Het moedermaceraat van zwarte bes is eveneens actief bij acute en chronische netelroos, acne, psoriasis en ook bij droog en geïnfecteerd eczeem. Volgens Hildegard van Bingen bevordert het bovendien de werking van de planten die ermee geassocieerd worden.

Propolis De behandeling met rozemarijn en zwarte bessen kan aangevuld worden met een propolisextract. Propolis, bekend als het antibioticum van de bijenkorf, heeft een antiallergische, antivirale en antibiotische werking door de aanwezigheid van aromatische harsen (flavonoïden, etherische oliën). Deze substanties hebben een krachtig stimulerend effect op het immuunsysteem. Propolis heeft een uitgesproken invloed op het ademhalingsstelsel. Het is wenselijk de 3 extracten (rozemarijn, zwarte bessen en propolis) te mengen om een heel doeltreffend anti-allergisch complex te bekomen. Dit complex kan preventief gebruikt worden (vooraleer allergische reacties opduiken) om het immuunsysteem te versterken. De behandeling kan dus bij voorkeur gestart worden begin februari, lang voor pollen en andere allergenen opduiken. Philippe Andrianne (*) Uit de publicaties van de “Société Européenne d'Ethnopharmacologie” te Metz blijkt dat de jonge scheuten, onder de vorm van glycerinemaceraat,op de lever een beschermende werking uitoefenen die hoger ligt (63 %) dan deze van de volledige plant (6 %). Joyeux M., Hoefler C., Fleurentin J, Mortier F., Diercksens S.Y., Dorfman P. “Comparaison de l'activité pharmacologique de la plante entière et des jeunes pousses de Rosmarinus officinalis L. à l'aide de techniques in vivo et in vitro – Actes du 1er Colloque européen d'Ethnopharmacologie - Metz - 23-25 mars 1990”. (Vergelijking van de farmacologische werking van de volledige plant en van jonge scheuten van Rosmarinus officinalis L. met de hulp van in vivo en in vitro technieken - Verslag van het 1ste Europees Colloquium van Etnofarmacologie - Metz - 23-25 maart 1990) Parangon Het is belangrijk dat de uitscheidingsorganen zoals de lever en de darmen goed werken.

BioGezond • februari 2010 31

Biologische wijn van de maand

DOMAINE DE COSTEPLANE

Tot voor enkele jaren was biowijn een niche in de markt. Stilaan wordt dit echter de algemene trend. Jaarlijks komen er massaal wijnboeren bij die de bio wijntoer opgaan. Het aanbod wordt steeds maar groter, de keuze des te moeilijker. Men schat dat tegen 2015 zowat 15% van het wijnaanbod bio zal zijn. Kijk maar eens in de pers. Als er over betere wijnen gesproken wordt blijken dit steeds vaker biowijnen te zijn. Men kan er niet meer omheen. Niet alleen het groeiend ecologisch besef, ook het feit dat de kwaliteit van deze wijnen met reuzenschreden vooruit gaat is hier niet vreemd aan. Bij Domaine Costeplane van Françoise en Vincent Coste heeft men eigenlijk nooit anders gekend en dit reeds sedert 1850 generatie na generatie. Vanaf 1982 namen Françoise en Vincent het domein in handen, na hun universitaire studies (beide zijn landbouwingenieur). Meteen werd de infrastructuur jaar na jaar gemoderniseerd, met de laatste snufjes voor het maken van wijn met de moderne technieken. In 1990 sloten zij aan bij het strengste biologisch controleorganisme “Nature et Progrès”, dat de wijn controleert van de wijnstok tot in het glas. Hun domein is gesitueerd in de uitlopers van de Cevennen, een 30-tal Km ten Westen van Nîmes in de Pays du Gard en beslaat 30 Ha. Er worden jaarlijks 200000 flessen gemaakt. Jaar na jaar behalen zij gouden medailles op diverse nationale en regionale wedstrijden. Het gamma van Costeplane is vrij uitgebreid en gaat, zowel in wit als rood en rosé van goedkopere dagdagelijkse drinkwijnen tot betere klasse wijnen.

De

natuur in uw glas!

Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.

BIOTIEK

Invoerder Klein- en Groothandel 270 wijnen van 74 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21

32 BioGezond • februari 2010

In wit en rosé zijn er de landwijnen van Pays du Gard van rond de 5 Euro. Dit zijn vlot wegdrinkende aangename wijnen gemaakt met Carignan en Grenache. In de middenklasse vindt men de “L’Arbousséde” (voorheen genoemd Cuvée Spéciale) die in wit, rood en rosé aangeboden wordt voor de prijs van iets minder dan 8 Euro. In de rode vindt men Grenache en Syrah, er zijn 2 witte nl. een 100% Chardonnay en een 100% Vermentino. De rosé is van de druiven Carignan en Cinsault. In de topklasse met wijnen van rond 12 Euro zitten 2 wijnen, beide rood. De “Plan de Savoulous” een eik gerijpte blend van Cabernet Sauvignon en Merlot en de “Pioch de l’Oule” met Syrah en Grenache. Beide zijn kruidige volle wijnen voor de stevige maaltijd. Met de Costeplane kan dus voor elke gelegenheid de gepaste wijn geschonken worden Antoon DE PAEPE Website wijnbouwer: www.costeplane.com Invoerder voor België: Biotiek (zie www.biotiek.be.)

Ook zo’n last van winterhanden? Nieuw bij

Mannavita

DOUCE NATURE presenteert een nieuw gamma van BIO TOILETZEPEN. Een zijdezachte zeep op basis van plantaardige biologische oliën, geparfumeerd met 100% pure, natuurlijke en bio etherische oliën, gegarandeerd zonder EDTA, parabenen, dierlijke vetten en zonder synthetische kleurstof noch parfum, niet getest op dieren, gemaakt onder farmaceutische controle, en geschikt voor alle huidtypes. Nieuw bij Holandia, voor ontbijt, lunch of brunch, en zonder toevoegingen. In het gamma: BIO MATZE CRACKERS Spelt (ingr.: speltbloem van biologische teelt, water), BIO MATZE CRACKERS Tarwe Naturel (ingr.: tarwemeel van biologische teelt, water), en BIO MATZE CRACKERS Tarwe Volkoren (ingr.: volkoren tarwemeel van biologische teelt, water).

Jeuk op je handen, kloofjes en scheurtjes zijn erg vervelend. De snelintrekkende, niet vette Dr. Fix Winterhanden Wonder crème beschermt en verzacht je handen direct en voorkomt huid irritaties. De met zorg toegevoegde sheabutter en zuivere calendula extracten geven directe verlichting en beschermen je handen tegen weersinvloeden waardoor kloofjes en scheurtjes in recordtijd verminderen. Je handen zijn weer super zijde zacht en blaken van gezondheid. - Beschermt je handen tegen weersinvloeden - Verzacht de handen en voorkomt huidirritaties - Geen kloofjes en scheurtjes meer

Bio Foodle nieuwe biobeurs in Charleroi Bio Foodle is een nieuwe beurs voor bioproducenten, die van 12 tot 14 maart plaats vindt in Charleroi Expo (salle Géode). Het is een nieuw contactpunt voor elke liefhebber van biologische producten, gezond leven, wellness en natuurlijke cosmetica. Het volledig programma van de beurs met gratis toegangskaarten kan u vinden op de website www.biofoodle.be Open op vrijdag: 12-3-2010 van 11u tot 21u, zaterdag: 13-3-2010 van 11u tot 19u, en zondag: 14-32010 van 11u tot 19u. Indien u met de wagen gaat, best parkeren op parking 3.

! " """" ""

" " " " " " " " " "

"

!""   "   " ;

=<;::9;87965=<43;21:8=90<682=:
,:(:119#;9;-.=(;211-;3:,;0:/-.=&;269;19<; 3698:(<5:-&*;19$:;&91%31%*;::9;419,= 9.:;1)(:=8=90;:9;198:-<,:.9=90;(:2:-;':; ::9;=9694=(:;/='8-60:#; ;

"""

:;/:9,;0:/1:=8;811-;0:$198:;21:8=90;:9; "" " "
"/=:8,;':;$:( 86,;<,-66(;':;.=,#;:;31.8,;:-269;5:,;5:9 <,698=0;%:-&;:9;:4(.<=2=,:=,;=9;:=0:9;-:

.=,;+6-:0:5*;86,;5:9<:9;2=6;):-<119(='&:; <:9;15;,:;0669;:9;/:9,;4155.9=46,=:#; 41643=90;/:0:(:=8,;966-;::9;:2:9%=43,=0; :;/:$=,;3:,;,6(:9,;15;682=:<;1);566,;,:;

0=1*;::9;=9,:-9:;1)(:=8=90;:9;419,=9.:;19

:9;0:$198;(:2:9#;;;;

2:-<,-:&&:9#;:;%=(,;0-660;'1.%;:=0:9;

2=6;::9;=9,:-:<<69,;-6943=<=90<7<,::5*;

":<,:.98;811-;1/':4,=2=,:=,;:9;-:4:9,:;

)-6&,='&;.=,/1.%:9;1);$:(<,698=0:;/6<=<*;

269;':;)6<<=:;':;/-118%=99=90;,:;56&:9;

%:,:9<436)):(='&:;<,.8=:<;/=:8,;!  ;

566-;%::,;8:;198:-<,:.9=90;:9;8:;211-

:9;/12:98=:9;$:(;':;%:-&-:0=5:;,:;-:0:

.=,0:/-:=8;=91-56,=:;12:-;%:(&:;21:

8:(:9;269;::9;)-1:<<=19::(;/:8-=';:9;

(:9#;;

8=90<<,1:9;01:8;$='9;211-;3:,;(=43665;;

9:,%:-&;,:;%66-8:-:9#;

;

:9;31:;8:$:;3:,;/:<,:;1)0:915:9;&.9

"

9:9;%1-8:9#;9$:;&(69,:9;$=:9;8:;,3:1-=:; " """ " :;3:/,;::9;:-&:98;8=)(156;6(<;; <,::8<;2:-,66(8;966-;8:;860860:(='&<:; )-6&,='&;=9;8:;21-5;269;(:&&:-:;:9;0:$19 21:8=90<419<.(:9,:*;21:8=90<8:<&.98= 0:;1;8=,=<,:#;:;/:<43=&,;12:-;::9;:= 8:;-:4:),:9#;;

"

0:9;)-6&,='&-.=5,:;
5;5:,;)4;:9;;

33 BioGezond • februari 2010

8:-<,:.9=90;811-;19<;,:65;8:;&69<;15*;

  """ "" " "
;; .(,<:%:0; ;  ;+ "; "; !,..-;':;;966-;=(<:<696419<.(,#/:; %%%#<696419<.(,#/:; ;
;;
;
;

Honing als remedie tegen pollenallergie Voor velen is de lente de mooiste tijd van het jaar. Helaas is dat niet zo voor hooikoortslijders. Al wie er overgevoelig aan is, kan al van in februari te lijden hebben onder het stuifmeel van de hazelaar en de els. Vooral het stuifmeel van hazelaar, els, berk en van grassen zorgen voor veel ongemak van zodra ze in bloei komen. De hazelaar en de els bloeien al in februari, de berk vanaf april, grassen in mei. De natuurlijke weerstand van de hooikoortspatiënt is erop gericht om elk spoortje van het allergeen waarmee hij in aanraking komt, te herkennen. Door antistoffen aan te maken, zal het lichaam tegen de vreemde stoffen reageren. Bij een allergie is er steeds een immunologische reactie van zodra de pollen (of het allergeen) in het lichaam met een mastcel in contact komen en histamine wordt vrijgesteld. Symptomen zijn een verstopte neus, niezen en tranende ogen. Aan het eind van het pollenseizoen, zowat tegen september, verdwijnen de symptomen een na een. Om zo min mogelijk met de pollen in aanraking te komen, zal de hooikoortslijder enkele practische richtlijnen volgen: ervoor zorgen dat ramen en deuren gesloten blijven, in een vochtrijke omgeving vertoeven, het huis enkel ’s morgens verluchten, contact met huisdieren vermijden,… Medicatie helpt om zich tegen een overgevoeligheidsreactie te wapenen of om de symptomen van een hooikoortsallergie te verlichten. Een neusspray kan het neusslijmvlies beschermen als de

in de diepvriesafdeling NIEUW bij MARMA

Heerlijke bio pizza’s van

PIZZERIA ITALIANA De bio pizza’s van Pizzeria Italiana zijn de lekkerste die er bestaan! Ze zijn dan ook niet voor niets marktleider in Italië. De pizza’s worden bereid met de fijnste en verste ingrediënten zonder bewaarmiddelen. Het deeg rijst een hele dag om de volledige smaak van de biologische tarwe te behouden. Om de smaak van een artisanaal gemaakte pizza te evenaren kan u gebruik maken van een ongelooflijke pizzaoven, na slechts 5 minuten is zelfs uw diepgevroren pizza klaar zonder eerst te ontdooien. De pizza is beschikbaar in 5 verschillende varianten.

Meer info: www.marma.be

spray dagelijks wordt gebruikt en de hooikoortspatiënt er al voor de verspreiding van de pollen mee aanvangt. Interessant om weten is dat ambachtelijk bereide honing een efficiënt middeltje tegen hooikoorts is. De bijen brengen het stuifmeel met de nectar, die ze uit de bloemen halen, naar de bijenraten. Voorwaarde is wel dat de bijenkorven van de imker in een straal van tien kilometer rond het huis van de hooikoortspatiënt geplaatst staan en dat de honing het stuifmeel bevat van de bomen waar hij allergisch voor is. Volgens de Amerikaanse arts Peterson, die er vele duizenden patiënten mee testte, hadden de meesten baat bij deze voedingsremedie. En een aantal had na verloop van tijd zelfs geen last meer van een allergische reactie! De hooikoortspatiënt moet overigens wel twee maand voor de aanvang van het pollenseizoen met het eten van honing starten. Dan zou hij minder sterk op de pollen reageren. Dat heeft te maken met de antistoffen die in het bloed achterblijven; zij zullen de symptomen van de hooikoortsallergie verlichten. Hoewel honing voor zowat tachtig procent uit suiker bestaat, behoort ambachtelijk bereide honing tot onze basisvoeding. Behalve de suikers levert honing een aantal belangrijke mineralen zoals calcium, magnesium en ijzer, vitamine B2 en vitamine C. Door de vitamine C zou honing zou een ontstekingsremmende werking hebben wat verklaart waarom het eten van honing een efficiënt middeltje tegen hooikoorts is. Zeker proberen!

kjjee k e e o o h h s ’ s ’ tt r r e e e e GG

• Als de lente zich aankondigt, dan is het voor velen interessant te zuiveren. Niet alleen maakt voorjaarsmoeheid minder kans, we kunnen er ook enkele overbodige kilootje door afslanken. Wie gebruik wil maken van een kruidencombinatie, die zowel de eliminatie via lever, nieren en darmen bevordert, kan kiezen voor DRAINA +, de handige 3-weken formule van ladrôme. Wie vooral tekorten wil aanvullen, met chlorofyl het lichaam wil zuiveren en wil ontzuren kan kiezen voor producten als Marcus Rohrer SPIRULINA, Broken cell wall CHLORELLA of KYO-GREEN (met tarwe- en gerstegras). Een stuk drastischer zijn zuiverende vastenkuren. Je kan enkele dagen vasten en ondertussen groentesappen gebruik van Eden of een citroensapkuur doen op basis van het mineralenrijke en ongeraffineerde suiker AHORNSIROOP graad C. • Wat betreft ongeraffineerde suikers, rijk aan nutriënten: binnenkort is in de natuurwinkel ongeraffineerde kokosbloesemsuiker of “GULA JAVA” van AMAN PRANA verkrijgbaar. Eerst is er GULA JAVA brut (kristalsuiker), GULA JAVA fin (bloemsuiker) en die worden gevolgd door GULA JAVA blocs (klontjes) en GULA JAVA cacao (voor een gezonde chocoladedrank). Lekker en waarschijnlijk de rijkste bron van antioxidanten onder alle suikers!

BioGezond • februari 2010 34

Sur Plus Dr. Fix Organic bestaat uit een lijn met 9 biologsche producten met diverse indicaties, uiteenlopend van Eeltcrème tot Been & Voet Gel. Alle producten zijn speciaal samengesteld met organische ingrediënten en dragen het ECOCERT keurmerk. De producten zijn onderverdeeld naar 3 categoriën: Verzorgen, Verwennen en Vitaliseren.

Deze snel intrekkende, verkoelende en vitaliserende gel is weldadig bij zware en vermoeide benen en ontsierde aderen.

D R . F I X A S S O R T I M E N T O R G A N I C S – 1 0 0 % N AT U U R L I J K , ZO N D E R PA R A B E N E N

Sur Plus Dr. Fix Organic Nu de hele maand

10%

• Been & Voetgel • Eeltcrème • Hielklovenzalf • Kalknagelolie

introductiekorting

• Lipide crème

op het gehele Dr. Fix Organic assortiment

• Voetbalsem • Voetbalsem Droge & Gesprongen voeten • Voetcrème anti- transpirerend • Wrattenolie

PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

0800-73183 (gratis),

www.pkbenelux.com

Dit product is verkrijgbaar in alle natuurwinkels

www.biover.com

ik zet in op

biover

De Biover-natuurproducten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hun samenstelling is wetenschappelijk onderbouwd. Ze zijn uw vertrouwen waard!

je natuurlijke bron van gezondheid h