V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 2de jaargang - nummer 1 - februari 2005 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

GEZONDE OUDERS, GEZONDE KINDEREN. Onze voeding heeft een schrijnend tekort aan Omega-3 vetzuren en is veel te rijk aan Omega-6 vetzuren. Een teveel aan Omega-6 brengt onze gezondheid voortdurend in gevaar. Barlean’s Omega-3-rijke oliën herstellen het evenwicht tussen Omega-3 en Omega-6 Uit ‘The Omega Diet’ door Dr. A. Simopoulos: << Vermijd oliën die rijk zijn aan Omega-6 vetzuren zoals zonnebloem-, maïs- ,saffloer-, pinda- en soja-olie. >>

Voor gans de familie ‘Lignan Flax

Essential Woman® biedt een volledige

Omega Man® is hét voedingssupple-

aanvulling van weldoende voedingsstoffen

ment bij uitstek voor mannen van alle

Oil Complex’ bevat Omega-3, -6 en -9

die gericht zijn op de steeds veranderende

leeftijden. Omega Man is het ideale

vetzuren in een optimale verhouding, is

noden van de hedendaagse vrouw.

Omega-3 vetzuur en de ideale fyto-

extra rijk aan lignanen en heeft

Echte, blijvende schoonheid

chemische formule voor opti-

een hoog gehalte alfa-linoleen-

weerspiegelt innerlijke gezond-

male gezondheid en vitaliteit.

zuur. Lignan Flax Oil Complex

heid. Essential Woman bevat

De unieke formule van Omega

is het rijkste Omega-3 vetzuur.

biologische vlas-

Man combineert de

Barlean’s biologische oliën zijn

zaadolie rijk aan

zuiverste en meest

uiterst rijk aan lignanen, en

lignanen, biologische

verse vlaszaadolie,

hebben een optimale 3:1

teunisbloemolie

zeldzame ‘styrian’

Omega-3 tot Omega-6

(GLA), isoflavonen

pompoenzaadolie,

*

*

en saponinen uit soja. Het is tevens een

lignanen, fosfolipiden (de belangrijkste

perfect uitgebalanceerde olie voor vrouwen

bestanddelen van de celmembranen) en

van elke leeftijd.

fytosterolen-complex.

*

verhouding.

Made in USA

Wens je meer te weten over onze wetenschappelijke adviesraad? Neem dan snel een kijkje op www.barleans-omega3.com of bel OCE BIO Nederland 040-262 26 16 of België +32(0)3 366 21 21. Een percentage van de verkoop wordt geschonken aan de Europese Organisatie voor Kankerpreventie www.ECPO.org (European Cancer Prevention Organisation). Partner van het Obesitas Forum. ( )

*

MINAMI NUTRITION O M E G A - 3

T H E R A P Y

Inhoud Waarom u beter biologisch koopt Meer en meer mensen zijn ervan overtuigd dat biologische voeding beter is, en zijn ook bereid om een hogere prijs te betalen voor die betere kwaliteit. Welke zijn daarvan de beweegredenen ?

4

pag.

Osteopathie In onze nieuwe reeks over natuurgeneeswijzen komt als eerste complementaire geneeswijze 'osteopathie' aan de beurt. Osteopathie is een manuele therapeutische discipline, waarbij enkel de handen worden gebruikt.

6

pag.

Natuurlijk hulp bij

gewrichtsklachten

12

pag.

Tot voor kort beschouwde de geneeskunde artrose als een onomkeerbaar slijtageproces van het kraakbeen in de gewrichten. Ook voor artritis, samen met artrose vallend onder de noemer 'reuma', was een pijnstiller het enige 'zaligmakende'. Maar er zijn gelukkig gezonde en natuurlijke alternatieven.

Voorjaarsmoeheid ? Ontgift !

en verder

Het voorjaar is bij uitstek een periode waarin heel wat mensen aangeven er vermoeid en futloos bij te lopen. Wat zouden de redenen van die voorjaarsmoeheid kunnen zijn, en hoe kunnen we er op een natuurlijke wijze iets aan doen ?

Interview met Prof. Janssens en Jo Wijckmans 10, 16 Interieurtoepassingen met FSC gelabeld hout 22 Bachbloesemtherapie: zin en onzin... 26 Noni uit Tahiti 27 Geert's hoekje 28 Gemmotherapie: berkensap als bloedzuiveraar 29 BioGezond praktisch 30

18

pag.

colofoon

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54

Voor Wallonië: Bio info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

BioGezond • februari 2005 3

Waarom u beter biologisch koopt Meer en meer mensen zijn ervan overtuigd dat biologische voeding beter is, en zijn ook bereid om een hogere prijs te betalen voor die betere kwaliteit. Biologische voeding bevat meer nutriënten, is veel lekkerder, maar er is meer. Een gezond ecosysteem vereist evenwicht, en biologische landbouw respecteert dit evenwicht. ‘Biologisch geteeld’ wil zeggen dat een voedingsproduct geteeld of gekweekt is in harmonie met de natuur.

Biologische teelt De natuur is een synergetisch geheel, en de mens maakt zelf ook deel uit van dat geheel. Bij het biologisch telen gebruikt men technieken en producten die de gezondheid van de grond, de flora, de fauna, de lucht, het water en de mensen die in de omgeving leven geen schade berokkenen. Die biologische technieken bestaan al zolang als de mens het land bewerkt en dieren kweekt. Pas sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw is de landen tuinbouw grondig veranderd door algemeen gebruik van synthetische meststoffen, pesticiden. De biologische teelt houdt niet alleen een hoop schadelijke chemicaliën uit het leefmilieu: door biologisch te eten houdt u ook veel toxische stoffen van uw bord en uit uw lichaam. Biologische boeren gebruiken natuurlijke insectenverdelgers of andere alternatieven, in elk geval stoffen die efficiënt afgebroken worden en die onschadelijk

Gegarandeerd biologisch? Allemaal goed en wel, maar hoe kunt u nu met zekerheid weten of een product dat u koopt gegarandeerd biologisch geteeld is? Als een producent of een fabrikant zich onderwerpt aan de controles mag hij een logo aanbrengen op zijn producten dat verwijst naar biologische productiemethoden. De afgewerkte producten die een biolabel dragen moeten minstens 95% ingrediënten bevatten die biologisch geteeld zijn. De Europese overheid stelde de regels op waaraan het biolabel moet voldoen. In België worden de bioproducten gecontroleerd door Ecocert en Blik. Maar hoe betrouwbaar zijn biolabels? Zoals met alles wat ‘in’ is, duiken er onmiddellijk handelaars op die winst zien in de hogere prijzen die gevraagd worden voor bioproducten, maar die niet de minste moeite doen om daar ook biologische kwaliteit tegenover te zetten. Het duurt altijd wel een tijdje alvorens men deze handelaars ontmaskert: controle vraagt immers veel mensen en tijd. Voor België, Duitsland en Frankrijk heb ik persoonlijk vertrouwen in labels als Biogarantie, Öko en AB. Naast deze labels kunt u ook andere ‘biolabels’ vinden die garanderen dat minstens voldaan is aan de EUwet betreffende de biologische landbouwmethoden. Elke lidstaat van de EU is vrij om strengere voorwaarden op te leggen. De controles voor bioproducten zijn in België één van de strengste in de hele EU. In België is men bijvoorbeeld als invoerder, producent of fabrikant verplicht om de herkomst van alle grondstoffen voor te leggen, iets wat in de meeste andere landen nog niet verplicht is. Het Belgische biogarantielabel garandeert bijvoorbeeld ook dat er geen PVC of andere chloorbevattende plasticsoorten zijn gebruikt bij de verpakking. Producten uit niet-Europese landen worden gecontroleerd door het controleorganisme van het invoerende land. In Nederland zijn de controles veel minder streng dan in België, en door eigen ervaring heb ik ook twijfels over de juistheid van de controles bij onze noorderburen. Jammer genoeg bestaat er op dit moment nog geen uniforme wetgeving en controle voor alle landen van de EU. Op die manier kom je soms belachelijke en tegenstrijdige dingen tegen: zo mag men in België bijvoorbeeld geen vlees bereiden met toevoeging van nitraten, terwijl dat in andere EU-landen wél is toe-

4 BioGezond • februari 2005

zijn voor de omgeving en de consument. Maar biologische boeren kijken vooral anders aan tegen ziekten van de gewassen: in plaats van ten koste van alles te proberen ziekten van hun gewassen te vermijden door er een heel arsenaal van giften op te spuiten, beschouwen ze plagen en ziekten als symptomen van onderliggende problemen, als een teken van een ecologisch onevenwicht waaraan ze iets moeten doen. Anders gezegd: voor biologische boeren zijn níét de insecten, het onkruid of de ziekten het probleem: het zijn slechts tekenen die wijzen op het échte probleem, namelijk dat de grond niet (meer) gezond is.

Verrijkte voeding Het is bewezen dat biologische voeding aanzienlijk meer spoorelementenen andere nutriënten bevat dan niet-biologische voeding. Bij een van de talrijke studies waar biologische met niet-biologische

gelaten. Het is ook zo dat wanneer een product goedgekeurd is in een van de EU-landen, alle andere EU-landen verplicht zijn dat product te aanvaarden als ‘biologisch’. Zo kan een situatie ontstaan waarbij producten die in België niet zouden binnen mogen, uiteindelijk toch een biolabel krijgen omdat ze bijvoorbeeld in Nederland wel zijn goedgekeurd voor een biolabel. Het biolabel is enkel van toepassing op voedingsmiddelen voor mensen en dieren. De term ‘biologisch’ is niet van toepassing op niet-voeding zoals cosmetica, afwasmiddelen, zepen enzovoort.

‘Natuurlijk’ is niet altijd biologisch Nu iedereen overtuigd raakt van de pluspunten van natuurlijke, biologische voeding, worden we overspoeld met slogans en begrippen die op zijn zachtst gezegd misleidend zijn. Woorden als natuurlijk, ambachtelijk, plantaardig, reform, hormonenvrij garanderen echter allerminst dat de desbetreffende producten een noemenswaardige meerwaarde hebben voor uw gezondheid. De term biologisch daarentegen heeft u wel wat te bieden. Uit de strenge normen waaraan de biologische landbouw is onderworpen, vloeien rechtstreeks een aantal kwaliteitsverschillen voort: • Omdat er geen synthetische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, komen er geen residuen van pesticiden voor in biologische voedingsmiddelen. • Door een lager toegelaten bemesting en een verbod op kunstmeststoffen bevatten bioproducten minder ongewenste stoffen zoals nitraten en zware metalen. • Door hun tragere groei en door betere bodemkwaliteit bevatten bioproducten meer gewenste stoffen als vitamine C en magnesium. • In dierlijke producten vinden we geen residuen van antibiotica en antistressmiddelen. • In de biologische veehouderij zijn geen dierlijke componenten in de voeding toegestaan, waardoor bijvoorbeeld gekkekoeienziekte (BSE) vrijwel uitgesloten is.

groenten (kropsla, prinsessenboontjes, witte kool, tomaten en spinazie) werden vergeleken, werden aanmerkelijk hogere dosissen mineralen gevonden in de biologische groenten. In sommige van de nietbiologische groenten waren zelfs helemaal geen spoorelementen tevinden. In de biologische groenten vond men tot vier keer meer spoorelementen (boor, calcium, chroom, koper, zink, jodium, magnesium, mangaan, fosfor, selenium e.a.), en veel minder toxische stoffen (aluminium en lood). Gemiddeld bevatten biologische groenten tweemaal zoveel nutriënten dan gewone groenten die u in de supermarkt koopt. Bij andere studies onderzocht men het proteïnegehalte van chemischbewerkt graan, haver en alfalfa. Respectievelijk was dit 8%, 8-9% en 17,7%. De biologisch geteelde tegenhangers bevatten resp. 17%, 17,6% en 26% proteïne. Het natuurlijke suikergehalte van biologisch geteelde bieten was 19%, dat van bieten van niet-biologische teelt 12,1%. Biologische wortelen bevatten meer bètacaroteen, biologische selder meer vitamine C en biologische tomaten meer vitamine C en calcium dan hun niet-biologische tegenhangers. Groenten die geteeld zijn met synthetische meststoffen bevatten minder vitamine B. Op dit ogenblik bestaan er ook studies die bewijzen dat pesticiden en herbiciden de nutriënten van bepaalde plantaardige voedingsmiddelen kunnen onttrekken of veranderen in ongunstige stoffen. Pesticiden onttrekken bijvoorbeeld caroteen aan gewassen. De traditionele landbouw levert op verschillende manieren voedingsproducten van mindere kwaliteit af: de gewassen hebben niet alleen minder voedingsstoffen, maar bevatten bovendien toxische stoffen die zich kunnen blijven opstapelen in het lichaam van degene die ze eet.

Diversiteit De biologische landbouw heeft nog een ander voordeel: biologische boeren streven naar meer diversiteit. De commerciële landbouw met zijn monoculturen (reusachtige velden met slechts één gewas) heeft tot gevolg dat dezelfde gewassen jaar na jaar dezelfde voedingsstoffen uit de grond halen en zo de grond uitputten en arm maken. De gewassen bevatten daardoor jaar na jaar minder nutriënten, maar worden ook kwetsbaarder voor allerlei ziekten. Gevolg: men gaat nog meer verdelgingsmiddelen spuiten, en op den duur zit men in een vicieuze cirkel. Biologische boeren daarentegen streven ernaar zoveel mogelijk verschillende soorten gewassen te telen. In de loop der jaren hebben ze zaden en kiemen van ongewone plantenvariëteiten verzameld en bewaard. Dat is de reden waarom u in veel natuurwinkels groenten en fruitsoorten kunt kopen die u in de gewone supermarkt niet vindt.

Zeker niet de minst belangrijke reden om biologische producten te eten, is de smaak. De grond waarop biologische gewassen zijn geteeld, is gezond en evenwichtig, en dat levert sterke, gezonde groenten en fruit op die lekker smaken. De kleur, het aroma en de smaak van verse voedingsproducten zijn een afspiegeling van de voedingswaarde – mineralen, spoorelementen, vitamines, enzymen, proteïne, suiker, enzovoort en van de grond waarop het product werd geteeld. Het donkerrood van bieten, het oranje van pompoenen, het groen van groene kool en de smaak van die groenten zijn rijker en dieper naarmate de grond waarin ze groeien zijn gezonder is. Voedingsproducten die geteeld zijn met kunstmeststoffen hebben veel minder smaak en een veel minder uitgesproken geur. Doe de test maar: biologische appeltjes en in volle zon gerijpte tomaten zijn zoet en sappig, biologische wortelen zijn zoet, stevig en hebben een sterke smaak, biologisch vlees smaakt naar vlees en is sappig en mals. En ja, biologisch geteelde groenten en fruit zien er soms minder mooi uit: de sla hangt nog vol zand, appels hebben wormgaatjes en peren zijn hier en daar geblutst, maar dat is nu eenmaal natuurlijk. Wat heb je aan een glimmende groene appel die naar niks smaakt, een sla zonder één wormpje die waterachtig is of een mooie rode steak die vol hormonen zit?

Vruchtbaarheid Bij het spreken over biologische voeding heb ik het tot nu toe voornamelijk over groenten en fruit gehad, maar uiteraard is er ook biologisch vlees. Het grootste voordeel van biologisch vlees is dat het geen hormonen en antibiotica bevat. Uit onderzoek is gebleken dat biologische boeren en mannen die biologisch eten onverwacht veel zaadcellen produceren. Gemiddeld produceren mannen die biologisch eten dubbel zoveel zaadcellen als mannen die niet-biologisch eten. De verklaring daarvoor moet gezocht worden in het feit dat veel van de chemicaliën in pesticiden heel sterk gelijken op hormonen en de hormoonhuishouding in de war sturen. Dat kan niet alleen leiden tot een verminderde fertiliteit, maar ook tot een aantal hormoongerelateerde kankers. De jongste vijftig jaar is het aantal gevallen van teelbalkanker in het westen verdrievoudigd. In diezelfde periode steeg het aantal mannen dat kampt met vruchtbaarheidsproblemen ten gevolge van een verminderde zaadcelproductie alarmerend snel. (uit het boek Gezond vanbinnen, vanbuiten mooi)

Kanker Sinds twintig jaar is het aantal jongens bij wie de teelballen niet indalen, verdubbeld, en van degenen bij wie de teelballen uiteindelijk wel indaalden, heeft een groot aantal vruchtbaarheidsproblemen op latere leeftijd. Er zijn aanwijzingen dat er een verband is tussen het nietindalen van de teelballen bij de geboorte en teelbalkanker op latere leeftijd. Ook vrouwen lopen meer kans op hormoongerelateerde kanker door het eten van met hormonen behandeld vlees en met pesticiden bespoten groenten en fruit. Uit onderzoeken blijkt dat DDT, PCB’s en andere chemicaliën die in de landbouw gebruikt worden, zich selectief concentreren in kwaadaardige borstgezwellen.


Natuurgeneeswijzen

deel 1

Osteopathie Meer en meer mensen richten zich tegenwoordig tot natuurlijke geneeswijzen. Dit ondanks het feit dat de klassieke of reguliere geneeskunde over steeds meer mogelijkheden beschikt qua diagnose, behandeling en medicijnen. Sommigen zijn niet tevreden over de resultaten, anderen worden afgeschrikt door mogelijke nevenwerkingen, nog anderen willen gewoon meer aandacht en begeleiding. Een goede reden om de verschillende natuurgeneeswijzen eens grondig voor te stellen in deze en de volgende edities van BIOGEZOND. We houden er trouwens aan eerder van “complementaire” geneeswijzen te spreken dan van “alternatieve” geneeswijzen, omdat we van mening zijn dat de reguliere en natuurlijke geneeskunde niet diametraal tegenover elkaar hoeven te staan. Integendeel, ze kunnen elkaar aanvullen om te bereiken wat nu eenmaal het allerbelangrijkste is : een goede gezondheid van de patiënt. In deel 1 over natuurgeneeswijzen stellen we de osteopathie voor.

Omschrijving Het woord “osteopathie” is afgeleid van “osteo”, dat “weefsel” betekent en “pathos”, dat “voelen” of “ziekte” betekent. Osteopathie is dan ook een manuele therapeutische discipline, waarbij enkel de handen

worden gebruikt en waarbij in hoofdzaak wordt nagegaan in welke mate de beweeglijkheid van de weefsels normaal is, dan wel dient hersteld te worden om de gezondheid te verbeteren. De Academie voor Osteopathie van België definieert deze therapie als volgt : “Osteopathie is een diagnostische en manu-

In de osteopathie wordt vooral uitgegaan van een belangrijke wisselwerking tussen structuur en beweeglijkheid enerzijds en lichaamsfuncties anderzijds.

eel-therapeutische benadering van disfuncties in de mobiliteit van gewrichten en weefsels in het algemeen, in de context van hun betrokkenheid bij het ontstaan van ziekten.”

Wat geschiedenis Het is de Amerikaanse arts Dr. Andrew Taylor Still geweest die in de 19e eeuw de principes ontdekte, waarop deze natuurgeneeswijze is gestoeld en die er in 1874 de naam “osteopathie” aan gaf. Na stichting van de eerste school voor osteopathie in de staat Missouri, volgden langzamerhand andere Amerikaanse staten. Naar het einde van de 20e eeuw toe startten verschillende opleidingen in andere landen over de ganse wereld. In België, alwaar de eerste dagschool voor osteopathie in 1993 van start ging, is deze complementaire geneeswijze sinds 1999 wel erkend, maar dient dat aspect wel nog verder legaal uitgewerkt te worden, onder andere voor wat betreft het erkennen van opleidingen en het vastleggen van terugbetalingsmodaliteiten.

Basisprincipe In de osteopathie beschouwt men het lichaam als een onlosmakelijke biologische eenheid. Ze behoort dus tot de “holistische” geneeswijzen, die de mens als een geheel benaderen. In de osteopathie wordt vooral uitgegaan van een belangrijke wisselwerking tussen structuur en beweeglijkheid enerzijds en lichaamsfuncties anderzijds. Meer bepaald gaat men er van uit dat zolang alle

6

BioGezond • februari 2005

Gezond leven met de

juiste vetten

lichaamsstructuren intact zijn en de verschillende weefsels een normale beweeglijkheid tegenover elkaar vertonen, we over een optimale gezondheid beschikken. Want enkel in die condities is er een optimale bloedsomloop en vloeistofstroom, kan de voorziening van voeding en zuurstof aan de weefsels ideaal genoemd worden en verloopt de ontgifting van de cellen normaal. Die normale beweeglijkheid moet trouwens vrij breed geïnterpreteerd worden : niet alleen lichaamsdelen moeten normaal kunnen bewegen tegenover elkaar (bvb. de arm t.o.v. de romp), ook de wervels onderling moeten een normale beweeglijkheid vertonen en zelfs van inwendige organen en zenuwweefsel wordt hetzelfde verwacht. Het spreekt vanzelf dat een osteopaat door zijn opleiding een belangrijk inzicht dient te hebben over de anatomie en de fysiologie van het menselijk lichaam.

Opsporen van verminderde beweeglijkheid

Udo’s Choice®

Ultimate Oil Blend Deze biologische olie bevat een ideale verhouding van de essentiële vetzuren, Omega-3, Omega-6 en Omega-9 (2:1:1) en garandeert een optimale voedingswaarde. • vermindert je risico op hart- en vaatziekten • verhoogt je energie en weerstand • verbetert je leer- en concentratievermogen • draagt bij tot een betere gemoedsstemming • houdt je gewrichten soepel en versterkt je beenderen • verbetert je spijsvertering en bloeds-omloop • houdt je huid zacht en jong • bevordert je conditie en sportprestaties

Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.

Voor meer info, surf naar www.ojibwa-deroeck.com of bel +32 (0)52 48 43 00

OjIbwa De roeck 8 BioGezond • februari 2005

De behandeling bij een osteopaat begint met een informatief gesprek. Hierbij worden de klachten van de patiënt genoteerd, vormt men zich een beeld van de medische voorgeschiedenis en de reeds ondergane behandelingen en worden eventueel röntgenfoto’s en andere technische onderzoeken geraadpleegd. Indien de osteopaat oordeelt dat er geen doorverwijzing noodzakelijk is, gaat hij een klinisch bilan opmaken. Dat komt er in hoofdzaak op neer via manueel onderzoek door een zogenaamde “palpatie” weefsels met een verminderde beweeglijkheid op te sporen.

Bewegingsfunctie herstellen = zelfgenezende kracht stimuleren Wanneer een osteopaat vastgesteld heeft op welke niveaus er in het lichaam bewegingsbeperkingen bestaan, probeert hij die door middel van verschillende, minutieus aangeleerde technieken te herstellen. In de osteopathie gaat men ervan uit, dat als de beweeglijkheid tussen lichaamsdelen, wervels en organen onderling wordt hersteld, er in het lichaam zelfgenezende krachten worden gestimuleerd. Immers, door de beweeglijkheid te herstellen, worden zowel de voeding, de zuurstofaanvoer als de ontgifting bevorderd.

Osteopathie en klassieke geneeskunde Net zoals bij andere natuurgeneeswijzen is het niet verstandig om osteopathie als een “tegenstander” van de reguliere geneeskunde te zien, veeleer als een aanvullende of complementaire therapie. Daar waar de klassieke geneeskunde er door gesofisticeerde technieken (RX, echografie, scans…) vooral in slaagt structurele afwijkingen vast te stellen en erop in te grijpen, zal de osteopathie meer aandacht besteden aan functies en beweeglijkheid. Wanneer klassieke middelen, hoe goed ook, onafdoende blijken of wanneer de oorzaak van de klachten niet door technisch onderzoek wordt vastgesteld, kan osteopathie door zijn functionele aanpak vaak wel succes bieden.

Osteopathie en chiropraxie Osteopathie en chiropraxie zijn geen synoniemen. In een volgend artikel zullen we nader ingaan op deze aanverwante natuurgeneeswijze. Chiropraxie ontstond uit osteopathie, maar zoekt de oorzaak van de klachten bijna steeds ter hoogte van de wervelkolom.

Osteopathie, kinesitherapie en fysiotherapie Bij kinesitherapie en fysiotherapie staan vooral de revalidatie van een patiënt centraal. Bovendien worden daarbij de klachten in hoofdzaak lokaal aangepakt. In de osteopathie wordt de patiënt meer in zijn geheel bekeken en dienen vaak manipulaties te gebeuren op afstand van waar de klachten zich in hoofdzaak situeren. Voor meer inlichtingen over osteopathie: www.iao.be en www.osteopathie.be

Wat er niet gebeurt Een osteopaat gebruikt alleen zachte manuele technieken. De osteopaat schrijft geen medicijnen voor, noch gebruikt hij invasieve technieken zoals inspuitingen en infiltraties. Tenzij het gaat om een arts-osteopaat, die wel gemachtigd is om die technieken toe te passen.

Welke aandoeningen komen in aanmerking ? Vanwege het belang dat er wordt gehecht aan structuren en mobiliteit, is het niet verbazingwekkend dat vooral mensen met klachten van het voortbewegingsapparaat zich – vaak uit eigen initiatief - tot een osteopaat wenden. Chronische rugpijn, andere gewrichtspijnen, slepende blessures, gevolgen van ongevallen (vb. Whiplash) en diverse klachten van spieren, gewrichten en pezen zijn dan ook de meest gehoorde klachten op consultatie bij een osteopaat. Maar ook andere klachten kunnen soms geheel of gedeeltelijk door het herstellen bewegingsverlies aangepakt worden. We denken hierbij ondermeer aan ademhalingsmoeilijkheden, spijsverteringsstoornissen, constipatie, gynaecologische klachten, enz…

Moeizame stoelgang?

Constipatie is geen banaal ongemak. Een goede stoelgang is immers net zo belangrijk voor uw gezondheid als een goede slaap en een gezonde eetlust! Grünwalder® Nr.1 kruidentabletten bevorderen de natuurlijke stoelgang waardoor de ontlasting zijn ritme en evenwicht terugvindt.

Grünwalder®

Neem de natuurlijke weg.

Verkrijgbaar bij de apotheek en de natuurvoedingswinkel.

Vitalia - Vitamont

Serupan

Artisanale pure biologische vruchtensappen

Volkoren brooddrank Serupan is een bijzonder extract van biologisch natuurdesembrood. Het unieke melkzuur fermentatie-procédé zorgt voor een bijzondere stimulerende werking van de mineralen, vitamines en actieve enzymen op het lichaam. Het bevordert de eetlust, de spijsvertering, een gezonde darmflora en darmwerking, reiniging van het bloed en het stimuleert de celstofwisseling. De sterk vitaliserende werking verhoogt het prestatievermogen en de weerstand.

W NIEU

Reeds meer dan 20 jaar perst en bottelt Vitalia haar pure vruchtensappen volgens de methode van de biologische landbouw. Onze pure sappen bieden u niet alleen de onmisbare vitaminen, mineralen en oligo-elementen, maar ook wordt de natuurlijke smaak bewaard. Nieuw ! Nu puur appel- en sinaasappelsap verkrijbaar in tetra-verpakking van 1 liter.

W

NIEU

Distributie

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected]

Distr.: Hagor nv – B – 3210 Lubbeek

Voor een optimaal resultaat, raden wij 1 à 3 kruidentabletten per dag aan.

Interview met Prof. dr. Jaak Janssens, MD, PhD

‘Vooral opgroeiende meisjes kunnen door dieet en levensstijl borstkanker voorkomen‘ Dr. Jaak Janssens, verbonden aan het Limburgs Universitair Centrum in Diepenbeek en Maastricht, is sinds een jaar voorzitter van de European Cancer Prevention Organisation, die al twintig jaar wetenschappelijk onderzoek doet naar de preventie van allerlei soorten kanker. Hij doet al langer dan 25 jaar onderzoek op het terrein van borstkanker. Uit de studies van de jongste jaren blijkt hoe langer hoe meer dat vooral jonge meisjes door een gezond dieet van essentiële vetzuren en oligo-elementen, hun kansen op borstkanker kunnen verkleinen. Onlangs blokletterden de kranten dat een gezond dieet met veel fruit en groenten helemaal niet werkt tegen borstkanker. Wat moeten we nu nog geloven? Dr. Jaak Janssens: ‘De kranten hebben de resulta-

ten van een aantal wetenschappelijke studies totaal verkeerd geïnterpreteerd of uit hun context gerukt. Er is een onderzoek geweest met volwassen vrouwen (ouder dan 45 jaar) en bij hén bleek een dieet van groeten en fruit inderdaad niet te helpen tegen borstkanker. Borstkanker is geen ‘ouderdomskanker’, zoals darmkanker, maagkanker en slokdarmkanker, waarvan het risico stijgt met de leeftijd. Borstkanker komt het vaakst voor bij vrouwen tussen 40 en 60 jaar. Daarna daalt het risico zelfs opnieuw.

ervoor zorgen dat er minder oestrogeen wordt omgezet.’ Zijn er specifieke voedingsstoffen die aan te bevelen zijn? Dr. Jaak Janssens: ‘Zeker. Alles wat omega-3 vetzuren bevat (vette vis zoals wilde zalm, makreel,

Dus jonge meisjes in de leeftijd van ongeveer 10-12 jaar kunnen er wél voor zorgen dat ze hun kansen op borstkanker verkleinen? Dr. Jaak Janssens: ‘Zeker. Dat blijkt uit zeer recent wetenschappelijk

heilbot, haring enz., groene groenten en bepaalde noten en zaden, zoals vlaszaad) verkleint de kans op kanker. Over het algemeen raad ik een evenwichtig dieet aan dat rijk is aan vitamines, mineralen en oligo-elementen, met veel fruit, groenten, volle granen en essentiële vetzuren. Die essentiële vetzuren kan het lichaam niet zelf aanmaken, dus moeten we ze wel uit onze voeding halen. Andere belangrijke voedingsstoffen om het hormonaal evenwicht bij vrouwen te herstellen, zijn sojaderivaten. Soja bevat isoflavonen, dit zijn plantaardige oestrogenen die niet alleen hormonale eigenschappen hebben, maar tegelijk ook sterke antioxidanten zijn. Uit onderzoek is gebleken dat lignanen nog krachtiger werken dan isoflavonen. Lignanen zijn een minder bekende soort plantaardige oestrogenen. Ze zitten in een aantal koolsoorten en graanproducten, maar voornamelijk in vlaszaad.’

onderzoek: de aanleg voor borstkanker ontstaat op de leeftijd dat de borsten tot ontwikkeling komen, nl. in de vroege puberteit. Daarom is het heel belangrijk dat meisjes in die vroege puberteit zo gezond mogelijk eten en leven.’

Nochtans zijn er mensen die beweren dat lignanen kankerverwekkend zijn en de schildklier kunnen beschadigen. Dr. Jaak Janssens: ‘Hoe geconcentreerder een product is, hoe groter de

Borstkanker is hormonaal bepaald en de basis voor aanleg voor borstkanker wordt gelegd in de periode vlak voor een meisje voor het eerst ongesteld wordt.’

Wat bedoelt u daar concreet mee? Dr. Jaak Janssens: ‘Belangrijk is een gezond gewicht: een jong meisje

mag zeker niet te dik zijn. De meeste jonge meisjes van tegenwoordig eten teveel ongezonde (dierlijke) vetten en krijgen teveel snelle suikers binnen, vooral onder de vorm van frisdrank. Bovendien bewegen ze te weinig. Het is een cliché, maar het is wetenschappelijk aangetoond: hoe hoger het lichaamsgewicht en hoe minder lichaamsbeweging een meisje heeft, hoe groter de kans op borstkanker. Maar er is nog een belangrijke factor, en dat is de blootstelling aan oestrogeen

(vrouwelijk hormoon). Hoe langer een vrouw in haar leven blootgesteld wordt aan oestrogeen, hoe groter de kans op borstkanker. Meisjes van tegenwoordig menstrueren vroeger, krijgen later of geen kinderen en komen later in de menopauze, dus de periode dat ze worden blootgesteld aan oestrogeen wordt steeds langer.’ Welke voedingsstoffen zijn te vermijden? Dr. Jaak Janssens: ‘Dierlijke vetten, zoals vlees, maar ook volle zui-

velproducten zoals room, kaas, boter enz. Ook eieren, geraffineerde suikers en alcohol zijn te vermijden, omdat ze er ofwel voor zorgen dat er teveel nutteloze vetten worden opgestapeld, ofwel omdat ze


kans op een overdosis. In wetenschappelijke studies wordt 25 mg isoflavonen per dag aangeraden, terwijl men dosissen boven de 100 mg als toxisch beschouwt. Voor lignanen moet je al 40 g per dag innemen om aan een toxische dosis te komen, terwijl een gram vlaszaadolie slechts 800 micro-gram bevat!’ Het probleem is dat het westerse dieet nog weinig essentiële vetzuren, en vooral weinig omega-3 vetzuren, bevat. Bovendien eet de gemiddelde westerse mens weinig of geen sojaproducten. Dr. Jaak Janssens: ‘Het is inderdaad moeilijk om permanent alle voe-

dingsstoffen die we nodig hebben op te nemen op basis van een gezond dieet. Daarom is het nuttig om regelmatig supplementen in te nemen. Jammer genoeg hebben voedingssupplementen een slechte naam gekregen, omdat er zoveel minderwaardige producten op de markt zijn en er zoveel verwarrende en tegenstrijdige berichten over voedingssupplementen de wereld worden ingestuurd. Toch zijn er producten die kwalitatief zeer goed zijn, zoals de vlaszaadolie van Barlean’s. 'Essential Woman' bijvoorbeeld, dat specifiek samengesteld is voor vrouwen, bevat een perfecte combinatie van omega-3 rijke essentiële vetzuren en is verrijkt met de juiste dosis lignanen en isoflavonen.’

Mijn mama draagt zorg voor de natuur!

or o v s e l Al e t n e l de aak m n o o sch

PERFECT SCHOON

PLANTAARDIGE INGREDIËNTEN

NIET GIFTIG VOOR HET WATERLEVEN

Ecover, veilig voor u, uw gezin en uw omgeving.

THE POWER OF NATURE WWW.ECOVER.COM

Natuurlijke hulp bij Gewrichtsklachten deel 1 : de voedingssupplementen

Glucosamine, chondroïtine en methylsulfonylmethaan (MSM) Tot voor kort beschouwde de geneeskunde artrose als een onomkeerbaar slijtageproces van het kraakbeen in de gewrichten. Ook voor artritis, waarbij een ontstekingsproces het kraakbeen aantast, was geen oorzakelijke behandeling mogelijk. Voor beide vormen van gewrichtsklachten, samen onder de noemer “reuma” gerangschikt, was men dan ook lange tijd bijna uitsluitend aangewezen op het gebruik van pijnstilllende en ontstekingswerende medicijnen (NSAID’s) om toch enigszins wat bewegingscomfort te hebben. Tegenwoordig bestaan gelukkig met glucosamine, chondroïtine en MSM natuurlijke én veilige voedingssupplementen die de kwaliteit van het kraakbeen merkbaar kunnen verbeteren en tevens ontstekingsverschijnselen kunnen minderen.

Een normaal functionerend gewricht Om te begrijpen wat glucosamine, chondroïtine en MSM bij reumatische klachten kunnen doen, moeten we eerst inzien hoe een normaal gewricht functioneert. Een gewricht is opgebouwd uit twee scharnierende beenderuiteinden die bekleed zijn met een laagje kraakbeen, daar waar ze met elkaar in contact komen. Dit kraakbeen is een stevig, glad, elastisch en indrukbaar bindweefsel, dat aan gewrichten een schokdemperfunctie verschaft. Bovendien kunnen de gladde kraakbeenoppervlakken vlot over elkaar heen glijden omdat in het gewricht een laagje smeervloeistof wordt afgescheiden. Wanneer we het kraakbeen zelf onder de loupe nemen, dan zien we dat het kraakbeen voor 95 % bestaat uit twee soorten gespecialiseerde bindweefsel. Vooreerst is er collageen, een draadvormig eiwit, dat kraakbeen rekbaarheid en sterkte verschaft. Daarnaast zijn er de proteoglycanen, vertakte eiwitstructuren met zijketens als glycosaminoglycanen (GAGs) en chondroïtinesulfaten. Zij zorgen voor de gladheid en de veerkracht van het kraakbeen. In normale omstandigheden houdt de aanmaak van collageen en proteoglycanen gelijke tred met het verlies ervan dat optreedt door dagelijkse belasting. Verder is het belangrijk te vermelden dat niet alleen in het gewrichtskraakbeen, maar ook in de omringende structuren als pezen en ligamenten, het mineraal zwavel kwalitatief en kwalitatief een zeer belangrijk element vormt.

Over artrose en artritis Kraakbeen kan door een slijtageproces (bij artrose) of door een ontstekingsproces (bij artritis) dunner en onregelmatiger van oppervlak worden. De natuurlijke stootkussenwerking ervan verdwijnt dan en de gewrichtsoppervlakken glijden niet meer vlot over elkaar. Bewegen wordt dan pijnlijk en verloopt minder soepel, terwijl ook een vervelende stijfheid kan optreden. Wanneer we het kraakbeen van nabij bekijken, zien we dat er vooral een progressieve degeneratie en verlies optreedt van de glycosaminoglucanen (GAGs) erin, dat zijn lange moleculen die instaan voor de structuur en veerkracht. Bij artrose treden de kraakbeenafname en dus de klachten meer op met het toenemen van de leeftijd. Bevorderende factoren zijn : overbelas-


ting door zwaar beroep of intensief sporten, onvolwaardige voeding, doorgemaakte kwetsuren of breuken. Typisch voor artrose is een pijnpatroon dat toeneemt door bewegen en afneemt bij rust. Artritis dan weer, is niet zo leeftijdsgebonden en kan ook op jongere leeftijd optreden. De ontsteking van het kraakbeen hierbij wordt veroorzaakt door een ontregeld immuunsysteem dat het eigen kraakbeenweefsel aanvalt. De bekendste vormen zijn reumatoïde artritis (vooral optredend in de vingergewrichten en meer voorkomend bij de vrouw) en de ziekte van Behterew (optredend in de ruggengraat en meer voorkomend bij de man). Bij artritis is er vooral pijn en stijfheid bij rust en verbetert doorgevoerde beweging, na een aanvankelijke startpijn, geleidelijk de klachten. Gewrichtsklachten komen heel veel voor : als vuistregel mag men stellen dat 40 % der veertigjarigen, 50 % der vijftigjarigen enz…. gewrichtsklachten vertonen. Boven de leeftijd van 75 ervaart zelfs iedereen pijn in tenminste één gewricht.

Ontstekingswerende medicijnen Zowel bij artrose als bij artritis worden in de reguliere geneeskunde in hoofdzaak ontstekingswerende medicijnen (NSAID’s) gebruikt voor een symptomatische verlichting van de klachten. Helaas verbeteren zij de kwaliteit van het kraakbeen niet; er is integendeel bewezen dat deze medicijnen zelfs een remmend effect hebben op het herstel van kraakbeen. Bovendien moet er zeer voorzichtig mee omgesprongen worden vanwege een rist mogelijke nevenwerkingen, zoals maagdarmontstekingen tot –zweren en –bloedingen. Mensen met hartlijden, met ernstig nieren leverlijden, met voorgeschiedenis van maagdarmzweren of van astma door salicylaten, nemen ze zelfs beter helemaal niet.

Glucosamine: basiselement Misschien wel de belangrijkste stof in de oorzakelijke en alternatieve aanpak van gewrichtsklachten, is glucosamine. Glucosamine is een kleine molecule, een aminosuiker, dat het lichaam normaal gezien aanmaakt uit glucose en het aminozuur glutamine en dat vervolgens wordt gebruikt als een directe bouwsteen van kraakbeen. Bij het

ouder worden verliezen evenwel veel mensen het vermogen om voldoende glucosamine aan te maken en kan de productie ervan de sleet van of de schade aan het gewrichtskraakbeen niet bijbenen. Nu kan men bij gewrichtsklachten glucosamine oraal als een doeltreffende, lichaamseigen voedingsstof innemen onder de vorm van een zout; vooral glucosaminesulfaat of glucosaminehydrochloride zijn ideaal. De na splitsing van deze zouten vrijgekomen glucosamine dient dan in het lichaam als basiselement voor de aanmaak van de langere ketens van glycosaminoglycanen (GAGs), de stoffen die als zijketen van de proteoglycanen zo belangrijk zijn voor de heraanmaak van veerkrachtig kraakbeen. Ook de productie van hyaluronzuur en collageen, andere structuureiwitten van kraakbeen wordt erdoor bevorderd. Bovendien is glucosamine tevens de belangrijkste grondstof voor de aanmaak van het gewrichtssmeer, de stof die zo belangrijk is voor de smering en souplesse van gewrichten. Tenslotte blijkt glucosamine ook ontstekingsprocessen in het gewrichtskraakbeen te kunnen temperen. Kortom, een voldoende lang aangehouden inname van glucosamine kan een substantiële rol spelen in herstel en bescherming van gewrichtskraakbeen. Glucosamine wordt meestal gewonnen uit chitine, afkomstig uit de schaal van schelpdieren.

Chondroïtinesulfaten Een aanverwante categorie van voedingssupplementen, die ook met succes worden aangewend bij reumatische klachten, zijn de chondroïtinesulfaten. Deze langketenige moleculen komen ondermeer voor in het kraakbeen van runderen, varkens, haaien en roggen. Om het gevaar van BSE uit te sluiten, worden tegenwoordig vooral de chondroïtinesulfaten van de voornoemde vissoorten gebruikt als voedingssupplement. Na orale inname worden deze lange ketens in de darm van de mens afgebroken tot kleine bouwstenen, vooral N-acetylglucosamine en glucuronzuur. Na opname zijn deze moleculen vervolgens ideaal als bouwstenen voor de heraanmaak van lichaamseigen chondroïtinesulfaten (vertakkingen van de proteoglycanen) en dragen zo bij tot een herstel van kwaliteit van het kraakbeen. Chondroïtinesulfaten werken er bovendien als een soort “watermagneet”, waarbij ze door het aantrekken van water aan kraakbeen zijn typische veerkracht verlenen.

De ideale 5/4 combinatie Bij gewrichtsklachten mag men de beste resultaten verwachten als glucosamine en chondroïtine in combinatie gegeven worden. Men stelde vast dat hun effect, wanneer samen toegediend, groter is dan de optelsom van beiden : men spreekt van een “synergie”. Bovendien toonden studies ook aan dat de beste resultaten worden bereikt als de verhouding tussen beide supplementen 5/4 bedraagt; in zoverre dat de ideale combinatie van glucosamine en chondroïtine, in een verhouding 5/4, tegenwoordig als een absolute basisformule in de natuurlijke behandeling van reumatische klachten wordt beschouwd ! Met name een dagdosis van 1500 mg glucosaminesulfaat en 1200 mg chondroïtinesulfaten, werkt het best. Aangeraden wordt de doses over de drie maaltijden te verdelen, ondermeer om de kans op de enige mogelijke bijwerking (vage maagdarmlast), te verminderen. Omdat de heraanmaak van kraakbeen een werk van lange duur is, moeten deze stoffen wel voldoende lang - in de grootteorde van meerdere maanden tot een paar jaar - doorgegeven worden. Deze combinatie van voedingssupplementen is volkomen veilig; enkel bij allergie op schaaldieren, bij diabetes en bij zwangerschap worden ze best alleen genomen op voorschrift van een arts.

noemde stoffen ook zorgen voor een heraanmaak van kraakbeen, dan is de keuze snel gemaakt ! Bovendien kan op het vlak van ontsteking nog supplementaire hulp geboden worden door het volgende supplement: MSM.

MSM of Methylsulfonylmethaan MSM of methylsulfonylmethaan of dimethylsulfoxide is een natuurlijke zwavelmolecule die op een eenvoudige, zeer brede en veilige manier hulp kan bieden bij talrijke klachten van het voortbewegingsstelsel en daardoor in natuurgeneeskunde onmisbaar is geworden. Deze stof met als formule CH3-SO2-CH3 is niets anders dan een organische vorm van zwavel, zoals ze voorkomt in alle levende wezens. Dagelijks nemen we MSM via onze voeding op; vooral vis, vlees, eieren, koolsoorten, ui, look en prei zijn er rijk aan. Toch vertonen vele mensen tekorten aan dit mineraal : door uitputting van de landbouwgronden, door verhitting of langdurige koeling van voedingsmiddelen.

Van lang vergeten tot onmisbaar Eigenaardig toch, hoe lang men natuurlijk zwavel over het hoofd heeft gezien als voedingssupplement. Mineralen die in absolute hoeveelheid veel minder voorkomen in het lichaam worden nochtans al lang gebruikt als supplement : denk maar aan magnesium tegen stress en voor meer vitaliteit, aan zink voor het immuunsysteem, aan ijzer voor het zuurstoftransport in het lichaam…. Nu is zwavel als onderdeel van bindweefseleiwitten kwantitatief en kwalitatief zeer belangrijk voor gewrichtskraakbeen, pezen, spieren, beenderen, huid, haren en nagels. MSM zal dan ook om te beginnen als bouwstof van deze structuren van waarde blijken te zijn bij talrijke aandoeningen ervan.

Effect op de ontsteking en pijn

Gezocht : alternatief voor ontstekingremmers

Wat betreft het effect op pijn, mag gesteld worden dat de klassieke ontstekingswerende medicijnen wel zorgen voor een snellere pijnafname in het begin, maar dat ze na een 4-tal weken ze qua pijnstillend effect worden voorbijgestoken door de combinatie glucosamine /chondroïtines. Maar als je ermee rekening houdt dat enkel laatstge-

Het verhaal van MSM begint eigenlijk bij de Amerikaanse artsen Prof. Stanley W. Jacob, hoogleraar aan de universiteit van Portland, en Dr. Ronald M. Lawrence, neuroloog. Het zat hen dwars dat voor de de verlichting van gewrichtsontstekingen (artritis) of gewrichtsslijtage (artrose) zoveel mensen veroordeeld waren tot het dagelijks gebruik

BioGezond • februari 2005

13

van pijnstillers en/of ontstekingsremmers. En vooral dat velen hiervoor een zware tol moesten betalen onder de vorm van bijwerkingen : van vage maagdarmlast tot ernstige vormen van zweren en bloedingen toe. In hun pijnkliniek zochten ze jaren naar een veilig hulpmiddel om bij hun patiënten de klassieke ontstekingsremmers en pijnstillers in dosis te kunnen verlagen of zelfs af te schaffen. Uiteindelijk stootten ze op methylsulfonylmethaan (MSM), een biologisch actief en volkomen natuurlijk zwavelsupplement. Talloze patiënten konden dankzij MSM hun pijnstillende medicatie afbouwen of zelfs afschaffen.

Brede ondersteunende werking De weldadige werking bij verschillende aandoeningen van spieren, pezen en gewrichten heeft MSM te danken aan verschillende gunstige eigenschappen : - als zwavelmolecule vormt ze een belangrijk opbouwend onderdeel van gewrichtskraakbeen (o.a. van de chondroïtinesulfaten), van pezen en ligamenten (collagene vezels), van huid, haren en nagels (keratine) - ze vermindert ontstekingsverschijnselen in het bewegingsstelsel : ondermeer als onderdeel van gluthation, één van de belangrijkste anti-oxidanten en ontgifters in ons lichaam - ze vermindert chronische pijn door de prikkelgeleiding via de onnodig overgestimuleerde C-zenuwvezels af te remmen - ze verhoogt de lokale bloedcirculatie - ze verlaagt overmatige spierspanning - ze maakt de celmembranen meer doorlaatbaar, waardoor afvalstoffen beter worden afgegeven en voedingsstoffen beter worden opgenomen

Bij welke aandoeningen kan MSM ingezet worden ? Dr. Jacob en Dr. Lawrence hebben inmiddels een meer dan 20 –jarige ervaring van gunstige resultaten bij personen met spieren gewrichtslijden. Zij stelden vast dat men na 4 weken inname van MSM gemiddeld een verbetering van 60 %, na 6 weken inname een verbetering van 82 %, kan verwachten. En dit door een natuurlijk en volkomen veilig voedingssupplement! Een ondersteunend tot ronduit gunstig effect mag verwacht worden bij : - allerlei ontstekingsverschijnselen van het voortbewegingsstelsel : artritis (gewrichtsontstekingen zoals reumatoïde artritis en ziekte van Behterew), fibromyalgie (“weke delen reuma”), tendinitis (peesontstekingen), ontstekingen van spieren, bursitis (slijmbeursontsteking), RSI (Repetitive Strain Injury of pijn door herhaalde bewegingen), rugpijn (o.a. door hernia), temporomandibulair syndroom (pijnlijke ontsteking van het kaakgewricht): eventueel naast ontstekingswerende kruiden als duivelsklauw, brandnetel, gember, wilgenbast… - artrose (reumatische klachten door een slijtageproces) : kan hierbij naast de combinatie glucosamine/chondroïtinesulfaten ingezet wor-


den - sportletsels als spierverrekkingen, spierscheuren, verzwikkingen, kneuzingen: hier kan uitwendig ondersteund worden met bv. arnica herstel na ongevallen, whiplash (nek- en hoofdpijn na ongeval)

Veilig en eenvoudig MSM is een volkomen veilig voedingssupplement. Het is niet belastend voor de lever (ondersteunt zelfs fase II van de leverreiniging) en er worden geen bijwerkingen van gezien als je de dosis geleidelijk opvoert. Heel zelden wordt stoelgangdrang vermeld als men het inneemt op een lege maag. Bovendien mag MSM zonder negatieve effecten gecombineerd worden met pijnstillers of ontstekingswerende medicijnen; wel is het uiteraard de bedoeling deze laatste in dosis af te bouwen of zelfs af te schaffen.

Dosis Men begint best met de inname van 2 gram per dag en verhoogt indien nodig met één gram per dag. Bij milde klachten volstaat gewoonlijk 2 à 4 gram per dag, bij ernstige verschijnselen heb je meestal 5 à 8 gram per dag nodig. Indien na zes weken inname geen positieve kentering optreedt, kan MSM waarschijnlijk niet veel voor je doen. MSM is verkrijgbaar in tabletten van één gram en ook in een gemakkelijk oplosbaar poeder, dat eenvoudig in water, fruitsap, sojamelk en andere dranken kan opgelost worden. Bij klachten van het voortbewegingstelsel kan men ook uitwendig ondersteuning bieden met MSM doormiddel van een MSM-gel. De organische zwavelstof dringt namelijk snel door de huid om op dieperliggende weefsels in te werken.

Combinatie met glucosamine en chondroitine Uiteraard kan MSM ook gecombineerd worden met de hoger vernoemde glucosamine en chondroïtinesufaten. Vermits laatstgenoemde stoffen ook opbouwende en ontstekingswerende effecten hebben, zal over het algemeen de combinatie met een lagere dosis MSM al voldoende zijn.

Bijkomende supplementen Om volledig te zijn in ons overzicht van voedingssupplementen bij gewrichtsklachten dienen we nog aan te halen : - Visoliën (met EPA en DHA) en lijnzaadolie (met ALA) : deze bronnen van omega-3-vetzuren kunnen, zeker bij tekorten, ontstekingsprocessen in het lichaam verminderen. We verwijzen hiervoor naar BIOGEZOND n° 4 van 2004 - Vitamine C als het belangrijkste vitamine en zink, mangaan en koper als “kritische nutriënten” voor de vlotte synthese van volwaardig bindweefsel - Silicium als belangrijk mineraal voor de aanmaak van sterke en toch elastische bindweefsels - Vitamine E, Vitamine C, beta-caroteen en selenium als anti-oxidantia ter bescherming van de gewrichtsstructuren tegen de schade door vrije radicalen

Vanaf het vijftigste levensjaar vindt bij bijna iedereen een degeneratie van de gewrichten plaats. Reuma is een verzamelnaam voor een aantal uiteenlopende aandoeningen van het bewegingsapparaat. De meeste van deze aandoeningen gaan gepaard met pijn en ontstekingen. Natuurlijke pijnstillende en ontstekingsremmende kruiden kunnen hier verlichting brengen. Deze kunnen gecombineerd worden met nutriënten die een opbouwende en beschermende werking hebben ter hoogte van het kraakbeen.

Natuurlijke hulp bij pijnlijke gewrichten Natuurlijke pijnstillende en ontstekingsremmende kruiden Talrijke studies tonen aan dat duivelsklauw of Harpagopythum procumbens pijnstillend werkt bij arthrose, arthritis, lage rugpijn en andere vormen van chronische of acute pijn. Andere studies tonen dan weer aan dat duivelsklauw de vergelijking met klassieke pijnstillende middelen kan doorstaan. Wilg of Salix is het natuurlijke broertje van aspirine. Naast salicylzuur bevat wilg ook nog andere bestanddelen die een beschermende werking hebben ter hoogte van het kraakbeen. Studies bevestiDuivelsklauw gen de pijnstillende werking van wilg bij reumatische klachten, lage rugpijn en artritis.

Nutriënten met een opbouwende en beschermende werking Kraakbeen is een stevig, glad en vochtig weefsel, dat het uiteinde van het bot bedekt. Het fungeert als schokdemper en smeermiddel en verlaagt de wrijving in het gewricht. Belangrijke bestanddelen van het kraakbeen zijn proteoglycanen. De term proteoglycanen is een verzamelnaam voor grote moleculen opgebouwd uit suikermoleculen en eiwitten die zorgen voor de veerkracht binnen het gewricht. Als het kraakbeen beschadigd raakt, spreekt men van arthrose. Chronische overbelasting van gewrichten, gebruik van bepaalde pijnstillers, veroudering, een ongeval of immobilisatie kunnen een achteruitgang van de kwaliteit van het kraakbeen veroorzaken of verergeren. De symptomen van artrose zijn pijn, stijfheid, misvormingen,… De kans op de ontwikkeling van artrose neemt toe met de jaren en de gewrichten die het meest aangetast worden zijn de gewrichten van de onderste ledematen en de gewrichten ter hoogte van de handen. Glucosamine en chondroitine hebben een zeer belangrijke invloed op de conditie van het kraakbeen. Glucosamine is onmisbaar voor de vorming en het onderhoud van de in kraakbeen aanwezige proteoglycanen. Chondroitinemoleculen, op hun beurt, zijn onderdelen van deze proteoglycanen. Glucosamine en chondroitine remmen de afbraak en bevorderen het herstel van het kraakbeen. Deze nutriënten kunnen ook preventief ingenomen worden.

Andere kruiden Veel kruiden, traditioneel gebruikt voor de behandeling van gewrichtsproblemen, zijn waterafdrijvend. Vroeger was men er van overtuigd dat reuma een ophoping was van toxines die via de urine uit het lichaam moesten verwijderd worden. Uit eiwitrijke voeding (vlees, volle melk,…) worden zuren gevormd en deze hebben inderdaad een nefaste invloed op de gewrichten. Voorbeelden van dergelijke waterafdrijvende kruiden zijn brandnetel, zwarte bes, berk,…. Deze kruiden gebruikt men best onder de vorm van een thee. Pijnstillende en ontstekingsremmende kruiden in combinatie met nutriënten die de conditie van het kraakbeen op peil houden, zorgen voor soepele gewrichten. Een aanpassing van de voeding samen met een thee op basis van waterafdrijvende kruiden werkt aanvullend en ondersteunend.


P U B L I R E P O R TA G E

“Gezond vanbinnen, vanbuiten mooi”, het boek van Jo Wyckmans over positief denken en het belang van gezonde voeding als medicijn, stond maandenlang in de toptien van de best verkopende boeken in Vlaanderen. Ondertussen is het boek vertaald in het Engels en zijn er vertalingen gepland naar het Frans, Zweeds, Fins en Thais. Niet alleen zijn boek wordt overal positief onthaald, ook de hoogwaardige omega-3 supplementen van zijn bedrijf Minami Nutrition veroveren de wereld. We peilden naar het geheim van dit succes.

Interview met

Jo Wyckmans van Minami Nutrition Een passie voor omega-3 en ethisch zaken doen U bent een pionier op het gebied van omega-3. U was de eerste in België die besefte hoe belangrijk omega-3 vetzuren voor de gezondheid zijn en uiteindelijk ging u ze ook zélf produceren. Waarom? Jo Wyckmans: ‘Ik ben al jaren bezig met preventieve geneeskunde en ‘voeding als medicijn’. Toen ik als consument analyses liet uitvoeren op voedingssupplementen, zijn mijn ogen open gegaan: de inhoud van veel supplementen is ofwel waardeloos, ofwel beantwoordt hij helemaal niet aan de beloften van de fabrikant. Bovendien zijn de meeste voedingssupplementen overdreven geprijsd in vergelijking met de inhoud ervan. Ik contacteerde verschillende bedrijven met de vraag om omega-3 supplementen te verkopen die aan mijn verwachtingen beantwoordden, maar geen enkele firma wilde ingaan op mijn vraag. Ik ben dan - uit noodzaak zeg maar - zélf begonnen met het invoeren en produceren van omega-3 supplementen. Mijn doel was hoogwaardige supplementen te produceren tegen zeer betaalbare prijzen. Ik wil ethisch zaken doen: dat is voor mij veel belangrijker dan geld verdienen op de rug van de goedgelovige consument, die meestal weinig weet over voeding en zich laat misleiden door holle gezondheidsslogans die inspelen op een ‘hype’.’ Het is opvallend hoe nauw u samenwerkt met wetenschappers. In het wetenschappelijk comité van Minami Nutrition zitten een aantal internationaal gerenommeerde professoren, en u werkt ook samen met verschillende universiteiten om wetenschappelijke studies te steunen. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen? Jo Wyckmans: ‘Heel spontaan. Als ik deze mensen op een congres ontmoet en er ontstaat een gesprek, ondervinden ze hoe sterk ik gepassioneerd ben door voeding en omega-3, en merken ze dat ik op een zeer wetenschappelijke en integere manier bezig ben. Ik wil niet zomaar om het even welk supplement op de markt brengen: ik wil producten maken van de hoogst mogelijke therapeutische kwaliteit. Veel onderzoekers vragen om met mijn producten studies te kunnen doen voor de behandeling van aandoeningen als depressies, ADHD, concentratiestoornissen, hart- en vaatziekten enz., omdat het producten zijn die echt therapeutische waarde hebben. Met MorEPA (dosissen van 500 tot 1000 mg per dag) zien we trouwens zeer goede evoluties bij kinderen met ADHD en ook bij mensen met depressie.’ Wat onderscheidt uw producten van andere producten op de markt? U spreekt vaak over ‘gewone visolie’ en ‘visolie van farmaceutische kwaliteit’. Wat bedoelt u daarmee? Jo Wyckmans: ‘Vooreerst zijn onze producten onderworpen aan uiterst strenge controles, niet alleen op het gebied van samenstelling maar ook op zuiverheid. Onze producten zijn zo samengesteld dat ze precies inspelen op de resultaten van wetenschappelijke studies. De ‘gewone visolie’ op de markt bevat 16 BioGezond • februari 2005

bijvoorbeeld maximaal 30 % omega-3 en zeer lage dosissen EPA en DHA. Het heeft geen zin dergelijke visolie in te nemen, tenzij men er heel véél van zou innemen, maar dan krijg je weer vetten en andere stoffen binnen die je beter kunt missen. Onze visoliesupplementen bevatten minstens 75 tot 95% omega-3 en zeer hoge dosissen EPA of DHA - al naargelang het product - zodat ze therapeutisch zeer goed werken, zelfs bij inname van één capsule per dag. Een ander voorbeeld is de vlaszaadolie: veel fabrikanten maken ‘samengestelde oliën’ in een zogenaamde ideale 3-6-9-formule. Dit is echter niet meer dan een commerciële truc, om de consument te doen geloven dat het een ‘complete olie’ is. Terwijl je helemaal geen extra omega-9 nodig hebt, omdat je die al voldoende inneemt via olijfolie. En extra omega-6 heb je zeker niet nodig, want daarvan krijg je al teveel binnen via de westerse industriële voeding. Met andere woorden: de zogenaamde ‘complete olie’ bestaat voor meer dan de helft uit zeer goedkope en overbodige olie als zonnebloem of maisolie, om de fles te vullen. De vlaszaadolie van Barlean’s daarentegen is in hoofdzaak omega-3 vlaszaadolie, omdat je die veel moeilijker uit de gewone voeding kunt halen. Ook wat de zuiverheid van onze producten betreft, zijn wij zeer streng. Ze worden wekelijks via de Universiteit Antwerpen geanalyseerd. Als je stelt dat je ‘de beste’ bent, moet je dat ook kunnen staven. Ik kan in eer en geweten zeggen dat een product als MorEPA bijvoorbeeld 100 % zuiver is. Wij zijn ook de enige in Europa die werken met milieuvriendelijke systemen om de PCB’s en dioxines uit de visolie te halen. Dit is een duur procédé, maar in verhouding zijn onze producten niet duur, omdat wij ervoor hebben gekozen om ze wereldwijd te verkopen, van Noorwegen tot Australië en binnenkort ook in Thailand. De meeste bedrijven produceren honderden verschillende producten maar weten eigenlijk niet precies wàt ze produceren, terwijl wij ons concentreren op een tiental basisproducten, hoofdzakelijk omega-3 supplementen, en daarin streven naar de perfectie.’ U wordt regelmatig aangevallen door concurrenten, die het uiteraard niet leuk vinden dat u zoveel succes hebt. Jo Wyckmans: ‘Ach, hoge bomen vangen veel wind, denk ik dan. Er worden inderdaad nogal wat leugens verteld over onze producten, maar dat deert me niet: als er over je gepraat wordt, betekent dat ook dat men je belangrijk vindt, niet? In Groot-Brittannië is MorEPA nummer één op de markt van de visoliesupplementen, al heeft de vroegere nummer één alles gedaan om dat product in een slecht daglicht te stellen. In Scandinavië hebben concurrenten ons lang van de markt proberen te houden omdat onze producten zogezegd te hoog gedoseerd zouden zijn, onze prijzen te laag waren en de therapeutische resultaten opvallend goed. Dit was voor ons een godsgeschenk, want de kritiek had een boemerang-effect. We hebben ook dààr in geen tijd de consument kunnen overtuigen.’

Lusteloos? Donkere wolken in uw hoofd? Stemmingsschommelingen? Een druk kind? Moe?

MorEPA Omega-3 voor het behoud van het ®

emotioneel en fysiek welzijn ✓ verbetert de concentratie ✓ vermindert stress

✓ verhoogt de immuniteit ✓ beschermt de huid tegen veroudering

MorEPA® is uniek in Europa omwille van zijn hoge zuiverheid, en bevat minimaal 75 % aan Omega-3 per capsule. In plaats van tien visoliecapsules* per dag, hoeft u nu maar één capsule MorEPA in te nemen! Eén MorEPA capsule bevat de aanbevolen dagelijkse dosis Omega-3. * Gewone zalm/visolie bevat slechts 30 % Omega-3 en 25 % verzadigde vetten.

MorEPA®-Mini-Junior voor kinderen vanaf 5 jaar

MorEPA® voor iedereen, van 10 tot 110 jaar

(natuurlijke aardbeiensmaak)

(natuurlijke citroensmaak)

CNK code: 2072-890

€ 19,25/60 capsules

CNK code: 1670-538

€ 29,25/60 capsules

MorEPA

®

Wens je meer te weten over onze wetenschappelijke adviesraad? Neem dan snel een kijkje op www.Mor-EPA.com of bel Minami Nutrition 03-458 79 54 of OCE BIO 03 366 21 21. Een percentage van de verkoop wordt geschonken aan www.ECPO.org (European Cancer Prevention Organisation). Partner van het Obesitas Forum.

S M A R T FAT S

MINAMI NUTRITION O M E G A - 3

T H E R A P Y

Voorjaarsmoeheid ? Tijd om te ontgiften Het voorjaar is bij uitstek een periode, waarin heel wat mensen aangeven er vermoeid en futloos bij te lopen. Omdat bij een dergelijk gebrek aan energie er over het algemeen bij geneeskundig onderzoek geen abnormaliteiten aan het licht komen, spreekt men doorgaans van “voorjaarsmoeheid”. Wat zouden de redenen ervan kunnen zijn en hoe kunnen we er op een natuurlijke manier iets aan doen ?

De noodzaak tot ontgifting…

Toxines én gebrek aan nutriënten In de meeste gevallen is de hoofdreden voor het gebrek aan vitaliteit – ook wanneer die niet in het voorjaar optreedt – het feit dat in het lichaam zich toxische stoffen ophopen. We krijgen om diverse redenen teveel storende stoffen binnen en we kunnen er ons onvoldoende van ontgiften. En omdat we in de winter vaak minder bewegen in de open lucht en ons tijdens het eindejaar ook meer bezondigen aan copieuze maaltijden, is een terugval in ons energiepeil vaak te voelen in het voorjaar. Dit gekoppeld aan het gegeven dat we door de klassieke westerse voeding te weinig vitamines, mineralen, essentiële vetzuren en andere waardevolle nutriënten naar binnen krijgen, verklaart doorgaans het gevoel volledig uitgeblust te zijn.


Dat zich af en toe een grondige reiniging opdringt in ons lichaam, mogen we zeker besluiten als we de volgende gegevens eens op een rijtje zetten : d Er zijn lichamelijke signalen die het lichaam kan uitzenden : - Abnormale vermoeidheid zonder onderliggende oorzaak bij geneeskundig onderzoek - Beslagen tong, onfrisse adem en lichaamsgeur - Zure oprispingen, opgeblazen gevoel, winderigheid, gebrekkige eetlust - Constipatie of chronisch losse stoelgang - Hoofdpijn, migraine - Humeurigheid, prikkelbaarheid, concentratiestoornissen - Overmatig transpireren (bv. zweetvoeten) - Huiduitslag : eczeem, psoriasis d We eten teveel : dit is een typische westerse kwaal; er is trouwens nog nooit zoveel overgewicht geweest ! Een oud spreekwoord zegt dat we leven van één vierde van hetgeen we eten en dat de dokters leven van de overige drie vierden d We eten te veel minderwaardig voedsel: - Teveel suiker (in snoep, frisdrank en gebak…) en witmeelproducten - Teveel transvetten, die ontstaan bij verhitten (bakken, frituren) en harden van onverzadigde vetten (margarines) - Teveel vette vleeswaren, charcuterie en verwerkte voedingsmiddelen d In ons voedsel en drinkwater zitten teveel lichaamsvreemde, schadelijke stoffen: - Diverse geur-, kleur- en bewaarmiddelen in verwerkte voeding - Hormonale derivaten en antibiotica-residu’s in vleesvoeding - PCB’s, dioxines, zware metalen en xeno-oestrogenen (afkomstig van de anticonceptiepil, van hormonengebruik in de veeteelt en herciden/pesticiden uit landbouw) uit het milieu die in de voedselketen terechtkomen d We eten te weinig waardevolle voedingsmiddelen (zie verder uitgebreid): - Te weinig vezels uit volle granen, groenten en fruit, waardoor er minder darmreiniging gebeurt - Te weinig groenten met bioactieve ontgiftende stoffen (vb. waardevolle zwavelverbindingen), vitaminen en mineralen d We drinken vaak teveel alcohol: deze stof dient ontgift te worden met vorming van een toxisch tussenproduct (aldehyde), dat de levercellen kan beschadigen d We gebruiken teveel koffie: dit belast het zenuwstelsel en berooft het lichaam van nutriënten als ijzer en vitamine B1 d We nemen vaak lichaamsvreemde stoffen in onder de vorm van medicijnen: antibiotica, NSAID’s, chemotherapeutica….

Hoe gebeurt de lichaamsontgifting ? Om enkele adviezen te kunnen formuleren in verband met voorjaarsmoeheid, is het misschien eens nuttig om na te gaan hoe het lichaam zich normaal gezien ontgift.

DE LEVER is het belangrijkste ontgiftende orgaan en een “chemische soort fabriek” in het lichaam. Niet alleen lichaamsvreemde stoffen of “xenobiotica” (zie hoger in voeding, milieu), maar ook stoffen die hun functie in het lichaam hebben vervuld (enzymen, hormonen, vitaminen) dienen door de lever te worden ontgift. Het ontgiftingsapparaat in de lever is een zeer ingewikkeld systeem, waarin verschillende enzymsystemen tussenkomen. Die moeten vooral van vetoplosbare (lipofiele stoffen) wateroplosbare metabolieten maken, om die vervolgens via de urine of de gal af te scheiden. Dit verloopt in twee fasen : d sommige stoffen zijn na het doorlopen van fase I (een oxidatiereactie) gedetoxificeerd en klaar om uitgescheiden te worden d sommige stoffen leveren echter na fase I nog toxischer of giftiger tussenmetabolieten op en die dienen via een fase II (waarbij deze stoffen worden “geconjugeerd” of gebonden aan zwavelhoudende moleculen, vnml. aan het tripeptide gluthation, ook glycine, acetaten, sulfaat) ontgift te worden d als fase II niet snel genoeg volgt op fase I stapelen zich toxische stoffen op, die zeer veel schade kunnen aanrichten (DNA –> kanker) d vb. cafeïne, alcohol, nicotine, een eiwitrijk dieet, pesticiden, uitlaatgassen….versnellen fase I; indien fase II vertraagd verloopt accumuleren zich giftige stoffen en komt het lichaam in de problemen ! d om specifiek fase II te stimuleren zijn er supplementen als MSM, magnesium, cysteïne, acetylcysteïne, vit B3…en planten als knoflook, uien, broccoli, spruiten, bloemkool, waterkers, mierikswortel…

DE NIEREN deze boonvormige organen bestaan uit miljoenen kleine filterstationnetjes, de glomeruli. Hier wordt het bloed gefilterd met vorming van een soort “voorurine” met afvalstoffen, waaruit wel nog waardevolle bestanddelen worden gehaald, waarbij de eigenlijke urine overblijft. Via de nieren worden vooral afgescheiden : de wateroplosbare afvalstoffen, ureum (een afvalproduct van eiwitten), urinezuur (afvalproducten van purinen of kerneiwitten)….

DE DARM naast de uitscheiding van de door de gal afgescheiden (geconjugeerde) afvalstoffen, is met name de dikke darm door zijn regelmatige lediging ook een belangrijk ontgiftingsorgaan! Bij constipatie kan het lichaam moeilijker weg met zijn giftstoffen.

DE HUID wordt ook wel eens de 3e nier genoemd. Vooral door transpiratie kunnen toxische stoffen afgescheiden worden. Wanneer het lichaam in de knoei zit, gebruikt het soms de huid om te elimineren via een huiduitslag als eczeem, psoriasis…. BioGezond • februari 2005

19

Vastenkuren en gemodifieerd vastenkuren: Een heel grondige manier om het lichaam te reinigen bij voorjaarsmoeheid zijn de vastenkuren en de iets minder drastische “gemodifieerde” vastenkuren, waarbij toch nog een minimum aan voedingsstoffen worden ingenomen. Het principe ervan is heel eenvoudig : hoe meer we de spijsvertering sparen en ontlasten, hoe meer ze zich (vooral via lever en darm) kan ontgiften. Drie veel gebruikte gemodifieerde vastenkuren zijn : d De sapvastenkuur: is een milde vorm van vasten, waarbij gedurende een 5-tal dagen door groentensappen toch nog vitamines, mineralen en in beperkte mate energie aangevoerd worden. Er wordt o.a. zuurkoolsap gedronken ter sanering van de darmflora, en gemengde groentencocktails met kruiden als brandnetel en artisjok. Ter ondersteuning van de reiniging en als plantaardige eiwitbron kan spirulina ingenomen worden. Het spreekt vanzelf dat men in de dagen voor de kuur zich best voorbereid door reeds minder te gaan eten en de darmlediging te stimuleren door laxerende thee; zeker na de kuur is het geraadzaam in een drietal opbouwdagen over te gaan naar een volwaardige voeding en de darmwerking terug op gang te brengen met een vezelprodukt dat tevens de juiste darmbacteriën aanbrengt. d De citroensapkuur: is een 10-daagse zuiveringskuur die er is op gericht het lichaam te reinigen en te ontslakken zonder het prestatievermogen te ondermijnen. Er wordt gebruik gemaakt van graad C van het sap van de esdoorn (ahornsiroop) dat naast ongeraffineerde suikers een rijkdom aan mineralen en sporenelementen bevat. Dagelijks wordt minstens 3 liter van een mengsel ingenomen, dat per glas 2 eetlepels vers geperst citroensap, 2 eetlepels ahornsiroop en een snuifje cayennepeper bevat. d De darmreinigingskuur volgens Dr. Mayr: wordt gedaan onder leiding van bij een daarvoor opgeleide arts of therapeut. Het principe bestaat eruit dat door het eten in beperkte hoeveelheden van “voorverteerd” voedsel (door zeer grondig kauwen en inspeekselen van kleine stukjes oudbakken wit brood en wat melk), zorgt ervoor dat de spijsverteringsorganen zich exclusief kunnen bezighouden met ontgiften


Algemene adviezen en ondersteunende maatregelen: d Zorg elke dag voor een flinke portie lichaamsbeweging in de frisse lucht; vb. wandelen aan een stevig tempo, joggen, fietsen

d Begin je dag met ademhalingsoefeningen: voor het open raam of buiten eerst voorovergebogen met de armen over elkaar op de buik drukkend alle lucht uit uw longen naar buiten persen tot er niets meer uitkomt; daarna rechtstaand frisse lucht diep inademen d Hoge darmspoelingen: zorgen voor een grondige reiniging van de darmen; zo kunnen soms jarenoude, aangekoekte resten uit de darmen geëlimineerd worden. Gebeuren uiteraard onder begeleiding van een deskundige. Minder drastisch zijn lavementen. d Kneippse waterbehandelingen: een langzame waterstroom (bv. door badslang los te koppelen van de sproeier) over het lichaam laten lopen; eerst een tijd warm en daarna korte tijd koud. Hierbij er wel op letten dat men van de uiteinden naar het hart toe werkt : eerst rechtervoet, been en bil, dan de linker. Vervolgens de armen, buik en rug. Op de borst(en) en buik in de richting van het uurwerk spoelen. De nek niet vergeten om de bloedcirculatie naar het hoofd te verbeteren d Sauna: kunstmatig transpiratie opwekken en de reinigende functie van de huid verhogen

Reinigend dieet Voor wie gemodifieerde vastenkuren net iets te hoog gegrepen zijn, of wie na een dergelijke zuiveringskuur een gezond voedingspatroon wil aanhouden, zijn er de volgende raadgevingen : d Vermijd: - Suiker onder al zijn vormen, witmeelproducten, alcohol, koffie, verhitte vetten (gebak, gefrituurde waren, bakken met meervoudig onverzadigde vetzuren) - een overmaat dierlijk voedsel en inzonderlijk vetrijk dierlijk voedsel als vet vlees, charcuterie, worst, varkensvlees, vette zuivel (accumuleren namelijk meer dioxine en PCB’s uit de voedselketen) d Aan te raden: - volop groenten en fruit, zo mogelijk biologisch (vrij van pesticiden en herbiciden): vooral witloof, jonge brandnetelscheuten, paardebloemblaadjes, waterkers, bessen zijn aan te raden - volle granen als quinoa, volrijst, spelt, gierst - gevogelte, mager rood vlees, vis, zure melkproducten vrij van hormonen en antibiotica-residu’s - plantaardige eiwitten : noten, zaden, niet gemanipuleerde soja, peulvruchten als linzen, kikkererwten, Paardebloemblaadjes hebben een azuki’s… zuiverende werking en zijn boven- voedingsmiddelen die de detoxificatiecapaciteit in dien heel lekker in een salade. de lever verhogen : • voedingsmiddelen met glucosilinaten (welbepaalde zwavelmoleculen): spruitjes, broccoli, bloemkool, rapen, radijzen, ramenas, waterkers, mierikswortel… • voedingsmiddelen rijk aan de voorlopers van gluthathion (de belangrijkste ontgiftende molecule in de lever), nl. cysteïne, methionine, choline en taurine : groene groenten, noden en zaden, bio-eierdooier, rode peper, tarwekiemen, uien, avocado, knoflook • voedingsmiddelen rijk aan gluthation zelf: knoflook; uien, asperges, meloen, avocado • voedingsmiddelen rijk aan fyto-oestrogenen, die ons beschermen tegen de lichaamsvreemde “xeno-oestrogenen”: niet gemanipuleerde soja, peulvruchten, lijnzaad, broccoli… - drink voldoende water (2 L) en kruidenthees : voor de Lijnzaad is rijk aan fyto-oestrogenen en verhoogt de detoxificatieverwijdering van wateroplosbare toxines - drink groene thee, rijk aan antioxidanten (polyfenolen) capaciteit in de lever. die ons beschermen tegen gifstoffen

Reinigende kruiden Vooral met goed gekozen kruiden kan de lichaamsontgifting bij voorjaarsmoeheid gestimuleerd worden. We denken hierbij vooral aan :

d Planten die de detoxificatie van de lever bevorderen: • Mariadistelzaden (Silybum marianum): het flavonoïdencomplex “silymarine” bevordert de ontgifting van en beschermt de levercellen • Artisjokblad (Cynara scolymus): betere leverontgifting door bitterstoffen, fenolzuren (cynarine) en fenolische alcoholen • Paardebloemwortel (Taraxacum officinale): door bitterstoffen; het kruid bevordert tevens de nierwerking • Gefermenteerde knoflook (Allium sativum): rijk aan gluthation en ontgiftende zwavelverbindingen….. • Boldo (Peumus boldus), Broccoli (Brassica oleracea var. italica), Arctium lappa (Grote klis, wortel), Knoflook Raphanus sativus (Ramenas)

d Planten die de ontgiftende werking van de nieren bevorderen : • Gewone jeneverbes (Juniperis communis) : bevordert sterk de filterfunctie van de nieren (niet geven bij nieraandoeningen) met meer afscheiding van ureum, urinezuur en andere afvalstoffen • Echte guldenroede (Solidago virgaurea) • Berkenblad (Betula pendula/pubescens) • Brandnetel (Urtica dioica): is tevens rijk aan mineralen • Zwarte bessenblad of -knoppen (Ribes nigrum), Java-thee (Orthosiphon aristatus (Java thee), Sarsaparilla (Smilax officinalis)…. Brandnetel

d Planten die de eliminatie via de darmen bevorderen : • Ispaghula- en vlozaad (Plantago psyllium/ovata): de meest effectieve vezel die de darmwerking stimuleert • Lijnzaad (Linum usitatissimum) en Haverzemelen (Avena sativa):

eveneens door hun vezelwerking • Vuilboom of sporkehout (Frangula alunus): door de darmprikkelende anthracenen, matige werking • Sennablad (Cassia senna/angustifolia): eveneens anthraceenhoudend, doch krachtiger en kortdurend te gebruiken • Pruim (Prunus domestica), Vijg (Ficus carica), Tamarindus indica (Tamarinde): door de vezels en de fruitzuren Pruimen

Vitaliserende planten Een aantal planten hebben vanwege het feit dat ze het energieniveau kunnen opkrikken, hun functie bij voorjaarsmoeheid :

• Spirulina (Spirulina platensis) : de rijkste natuurlijke “alles in één”bron met een harmonieuze samenstelling van vitaminen, mineralen, essentiële vetzuren en aminozuren, die nutritionele tekorten in het lichaam kan opvangen; tevens rijk aan het ontgiftende chlorophyl en de energiedragende phycocyanen (pigmenten) • Groene thee (Camellia sinensis) : vooral rijk aan antioxidante polyfenolen, die het lichaam beschermen tegen gifstoffen; bevat tevens een mildere bron van cafeïne in vergelijking met koffie • Blaaswier (Fucus vesiculosis), Heermoes Heermoes (Equisetum arvense), Alfalfa of luzerne (Medicago sativa) : rijke, natuurlijke bronnen van mineralen en sporenelementen • Ginseng (Panax ginseng), Siberische ginseng (Eleuterococcus senticosus) en Peruviaanse ginseng (Lepidium meyenii) : verhogen de weerstand tegen ongunstige invloeden, normaliseren de hormonenbalans en ondersteunen de bijnier, verbeteren de stresstolerantie en het algemeen prestatievermogen


Interieurtoepassingen met FSC gelabeld hout Wereldwijd staan bossen onder zeer zware druk. De ontbossing gaat verder aan een razend tempo en bosdegradatie tast overal te wereld de resterende bossen aan. De beelden van de vernietiging van tropische wouden zijn misschien het meest bekend, maar ook in boreale en in gematigde streken staan de bossen onder grote druk. Houtwinning hoeft echter niet ten koste gaat van het bos. Belangrijk is dan wel dat deze houtwinning op een verantwoorde en duurzame manier gebeurt. De Forest Stewardship Council (FSC) is een internationale organisatie die wereldwijd verantwoord bosbeheer wil stimuleren. Hierbij moet voldaan zijn aan 3 belangrijke voorwaarden: rekening houden met het milieu, respecteren van sociale aspecten (zoals rechten van inheemse bevolking) en economische haalbaarheid. In samenspraak met alle belanghebbenden heeft FSC 10 principes voor duurzaam bosbeheer, die verder uitgewerkt worden aangepast aan de lokale omstandigheden. Logisch, want een tropisch bos in Bolivia verschilt nu eenmaal van een boreaal Zweeds bos bij-

voorbeeld. Als een bos bij een onafhankelijke controle voldoet aan de FSC eisen voor verantwoord bosbeheer, dan kan het bos gecertificeerd worden. De houtproducten (en eventueel andere producten) die uit het bos voortkomen, mogen dan verkocht worden met het FSC label. Bedrijven in de houtverwerkingsketen die FSC producten willen aanbieden worden ook gecontroleerd onder het systeem van Chain of Custody certificering (letterlijk: certificering van de handelsketen). Hierdoor wordt het hout gevolgd van bos tot eindconsument, en wordt gegarandeerd dat het eindproduct afkomstig is uit verantwoord bosbeheer. Wereldwijd zijn reeds meer dan 47 miljoen

hectare bossen gecertificeerd onder het FSC systeem. Bovendien kiezen meer consumenten (gaande van overheden, bedrijven tot particulieren) bewust voor (hout)producten met het FSC label. Het aanbod aan FSC gelabelde producten is dan ook de laatste jaren aanzienlijk toegenomen, zeker wat betreft ‘alledaagse’ toepassingen uit de woningbouw (ramen, deuren, trappen, gevelbekleding, parket…) en tuininrichting (tuinmeubelen, terrassen, tuinhout, …). Echter, ook in andere toepassingen kan reeds gebruik gemaakt worden van FSC hout. Een stijging in FSC gecertificeerde bosoppervlakte betekent ook een toename in het aanbod aan FSC hout. De meeste gematigde

De Forest Stewardship Council (FSC) is een internationale organisatie die wereldwijd verantwoord bosbeheer wil stimuleren. Hierbij moet voldaan zijn aan 3 belangrijke voorwaarden: rekening houden met het milieu, respecteren van sociale aspecten (zoals rechten van inheemse bevolking) en economische haalbaarheid.


Zonder toegevoegde suiker uw garantie-label Vraag uw Prodia spaarkaart en geniet bij een volle kaart van uw GRATIS pot confituur (6 smaken) of uw GRATIS pot hazelnootpasta. Hazelnootpasta

Confituur

N&D-03-06-K

uitsluitend gezoet met veilige suikervervangers

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN, Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be

Zo gezond als een vis met

Optimax Omega Omega vetzuren staan momenteel volop in de belangstelling. Bijna dagelijks verschijnen er resultaten van nieuwe onderzoeken naar de invloed van deze onverzadigde vetzuren op onze gezondheidstoestand. Het staat ondertussen vast dat deze Omega vetzuren een goede invloed hebben op de conditie van de vaten, de spieren en de gewrichten, de weerstand, de huid, de luchtwegen en het cholesterolgehalte. De belangrijkste bron van Omega-3 vetzuren is vette vis, zoals haring, zalm, tonijn en makreel. Om ten volle te kunnen profiteren van deze onverzadigde visvetzuren, is onze consumptie van deze vissoorten veel te laag. Gemiddeld slechts 70 à 80 gram per week, terwijl deskundigen aanbevelen om minimaal 140 tot 280 gram te verbruiken. Optimax Super Omega-3 bevat geconcentreerde en gestandaardiseerde visolie met een gegarandeerde hoeveelheid essentiële vetzuren (300 mg EPA en 200 mg DHA). Door dit proces van sterke concentratie en standaardisatie, via moleculaire distillatie, wordt dit concentraat ook grondig gezuiverd, waardoor Super Omega 3 in alle veiligheid langdurig kan gebruikt worden. 90 capsules 13,65 Verkrijgbaar bij uw natuurvoedings- of kruidenwinkel en apotheek.

In de meubelindustrie beginnen een aantal meubelontwerpers en fabrikanten meer en meer aandacht te krijgen voor de herkomst van het door hen gebruikte hout. houtsoorten (zoals beuk en eik) zijn reeds beschikbaar met het FSC label, en dit kan ook gezegd worden van de boreale houtsoorten (zoals berk, vuren en grenen). Wat tropisch hout betreft komt dit voorlopig voornamelijk uit Zuid-Amerika. Tropisch Afrika en Azië hinken momenteel wat achterop wat certificering betreft, maar op korte termijn kan hier wel een verbetering verwacht worden. Bij verantwoord bosbeheer worden meer soorten geoogst in vergelijking met de meer traditionele bosbouw. Dit lijkt misschien tegenstrijdig in het kader van verantwoord bosbeheer, maar is dit niet. Immers, wanneer meerdere soorten gebruikt worden, kan eenzelfde houtvolume bereikt worden op een beperktere oppervlakte, waardoor de verstoring in tijd en ruimte geminimaliseerd wordt. Uiteraard gebeurt de houtkap met de grootste voorzichtigheid ten opzichte van andere bomen en het bosecosysteem. Specifiek in de sector van de binnenhuisinrichting begint FSC gelabeld hout ook zijn opgang te maken. Parketvloeren uit FSC zijn reeds enkele jaren verkrijgbaar, en dit in toenemende mate. Ook voor andere interieurtoepassingen zoals trappen, plinten, lijstwerk en plafondafwerking bestaat reeds een uitgebreid gamma aan houtsoorten en toepassingen met het FSC label. In de meubelindustrie beginnen een aantal meubelontwerpers en fabrikanten meer en meer aandacht te krijgen voor de herkomst van het door hen gebruikte hout. Ook bij enkele grotere meubelketens is de aandacht voor FSC hout aanwezig, waarbij sommigen zich zelfs zeer actief inzetten voor het gebruik van meer en meer FSC hout. Zo werkt een Zweedse meubelgigant mee aan de verbetering van het bosbeheer in verschillende probleemgebieden, om deze bossen FSC gecertificeerd te krijgen.

Kies voor FSC gelabelde producten Belangrijk blijft uiteraard dat de consument bewust vraagt achter en kiest voor FSC gelabelde producten, en op deze manier zijn bezorgdheid over het behoud en verantwoorde beheer van de bossen benadrukt. FSC producten hoeven bovendien niet noodzakelijk meer te kosten! Vaak is de kostprijs afhankelijk van de ‘aanpassingskosten’ die gerelateerd zijn aan het bosbeheer, om het tot het niveau van FSC te tillen. In gematigde of boreale regio’s betekent dit meestal een relatief kleine inspanning, waardoor van een uiteindelijke meerprijs niet of nauwelijks sprake is. Voor tropische wouden vergt deze aanpassing tot FSC niveau vaak wel een grotere inspanning, waardoor de kostprijs in sommige gevallen iets hoger kan liggen. Wanneer hout echter verwerkt wordt tot een eindproduct zoals een meubelstuk of een binnendeur, speelt een eventuele meerprijs van het hout slechts zeer beperkt mee in de eindprijs van het product. Hoe meer consumenten kiezen voor FSC producten, hoe meer het aanbod zich hiernaar zal schikken, en hoe meer bossen op wereldniveau op een verantwoorde en duurzame manier beheerd zullen worden. Om het de consument gemakkelijker te maken werd door WWF een online database gemaakt. Deze kan geraadpleegd worden op http://www.wwf.be/fsc. Bart Holvoet, FSC Contact Persoon voor België

WWF Internationaal was betrokken bij de oprichting van FSC, en steunt de organisatie ook vandaag nog. WWF België huisvest momenteel de activiteiten van FSC in België. Voor meer informatie rond FSC kan je hier altijd terecht op 02/340.09.85 of [email protected].

HERBATINT

®

ZONDER AMMONIAK. Dekt de grijze haren. Gemakkelijk aan te brengen. DE HAARVERF DIE ZORG DRAAGT VOOR UW HAAR

leuren

30 k keuze uit

T HERBATItaIN liaanse le e in ig r o de AAK ! M A N R O O HOED U V BEL GRATIS VOOR INFORMATIE EN VERKOOPPUNTEN

0800 13969

van maandag tot vrijdag van 9u - 13u

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33, B-9000 Gent tel 09/224.16.71 - fax 09/223 57 45 [email protected] - www.phytal-crea.be

Bachbloesemtherapie Zin en onzin omtrent de “echte” bachbloesems Misschien is het U ook al opgevallen dat er de laatste

Waar Dr. Bach voor stond…

gerechtigd om te claimen dat zij de enige “echte”

Dr. Edward Bach was een heel sociaal man, die zich volledig ten dienste stelde van de mensheid. Hij ontwikkelde voor ons een energetische geneeswijze, waarbij het de bedoeling is disharmonie op geestelijk vlak te herstellen. Het principe luidt : als we de geest met individuele afgestemde bloesems weer in balans brengen, dan volgt ook het lichaam. Hij was een man die ernaar streefde positiviteit, liefde en blijdschap terug in ons leven te brengen.

Bachbloesems in huis hebben en veroordelen andere

Voor iedereen beschikbaar !

tijd heel wat getouwtrek bestaat omtrent het bestaan van zogenaamde “echte” Bachbloesems. Bepaalde producenten van bloesemremedies vinden zich

Bachbloesems “niet de echte” te zijn. Moest Dr. Bach nog leven, dan zou hij zeker huiveren van afschuw bij de commerciële strijd die in zijn naam wordt gevoerd ! Wat moeten wij daarvan denken ?

Bio-bloesemremedies bereid volgens de methode van Dr. Bach van La Drôme Provençale:

In zijn altruïsme stelde Dr. Bach zijn kennis over de bloesems, hun toepassingen en hun receptuur ter beschikking aan iedereen die zijn gezondheid of die van zijn medemens wil verbeteren. Dr. Bach was dus totaal niet commercieel ! Hij gaf nooit een vrijbrief aan een welbepaalde firma om als enige zijn “echte” bloesemremedies aan te maken ! Integendeel, in zijn boek “Twelve Healers, heal thyself” gaf hij al aanwijzingen voor de aanmaak ervan. Die aanwijzingen werden zeer grondig en uitgebreid uit de doeken gedaan door Norma Weeks, jarenlang assistente van Dr. Bach, en Victor Bullen in “The Bach Flower Remedies, Illustrations and methods of preparation”(1964). Belangrijk om weten is dat Miss Norma Weeks hierbij beklemtoonde dat Dr. Bach altijd zo’n boek had gewild om iedereen toe te laten zijn eigen Bachbloesems aan te maken.

Niemand heeft alleen de “echte”

> Bloesems uit de ongerepte Oostelijke Pyreneeën > Aangemaakt volgens de kwaliteitseisen van Dr. Bach > Gestabiliseerd met een biologische cognac (Ecocert)

In die zin kan dan ook niemand claimen de “echte” of de “enige goede” Bachbloesems aan te maken! Wie dat wel claimt, zondigt gewoon tegen alle basisprincipes waar Dr. Bach voor stond: liefde, gelijkheid, dienstbaarheid.

Uw vertrouwen waard Nu is het wel zo – meer dan honderd jaar later – dat het voor elk van ons niet meer zo eenvoudig zelf onze bloesemremedies aan te maken. Ten eerste kennen we nog te weinig van de natuur om de juiste bloesems op het juiste tijdstip te vinden, ten tweede is het in een landje als het onze moeilijk om nog te voldoen aan de vereiste om enkel bloesems afkomstig uit de ongerepte natuur te gebruiken. We moeten dus ons vertrouwen stellen in iemand anders die ze voor ons maakt en die ons vertrouwen waard is.

Welke zijn de “echte” ?

Te verkrijgen in elke goede natuur- en kruidenwinkel Info: Mannavita tel.: 056-43 98 52


N&D-03-12-K

La Drôme Provençale: uw vertrouwen waard ! Ook uw leverancier van biologische verse kruidentincturen, essentiële oliën, plantenthees, fyto-aromatische complexen.

Iedere persoon of iedere firma, die met dezelfde liefde en ingesteldheid als Dr. Bach bloesemremedies aanmaakt en die dat nauwkeurig doet volgens de door hem voorgeschreven criteria (ongerepte natuur, correcte oogstwijze, aanmaak volgens de kook- of zonnemethode, stabiliseren in een cognac van 40)° heeft goede of als je wilt, “echte” Bachbloesems.

In het decembernummer van 2004 hadden we een noni artikel met gelijkaardige titel. In dit nummer willen we terugkomen op dit artikel en meer informatie geven over de reglementering van

noni in de Europese Unie.

Noni, mirakel uit Tahiti Noni is sinds juni 2003 door de Europese Commissie toegelaten op de Europese markt, maar enkel onder de vorm van gepasteuriseerd sap van noni vruchten. Noni capsules, tabletten en poeder van de vruchten zowel als van de bladeren of de wortel zijn dus niet toegelaten en verboden. Tot op heden is er ook geen toelating voor noni vruchten.

Bovendien moet men voor elk noni sap dat men op de Europese markt wil verkopen, een goedkeuring krijgen van de Europese Commissie.

Dus enkel gepasteuriseerd noni sap dat goedgekeurd is door de Europese Commissie, mag in Europa verkocht worden. Het noni sap op de Europese markt te koop, is meestal afkomstig van Polynesië waar men reeds eeuwen het sap gebruikt in de traditionele geneeskunde. In Tahiti is ook de eerste commerciële productie van noni sap gestart. 100% puur noni sap wordt nog altijd op de traditionele manier gemaakt van de rijpe Morinda citrifolia vruchten (algemeen gekend onder de naam noni) zonder toevoeging van water of additieven. Noni sap is te verkiezen boven noni poeder daar het sap beter door ons lichaam opgenomen wordt. 100% puur geperst sap van noni vruchten is boven-

dien op een veel natuurlijker manier geproduceerd dan noni poeder dat dikwijls gemaakt is van de resterende pulp na het persen van de vruchten of via technische bewerking gevriesdroogd. 100% puur noni sap dat op traditionele wijze geproduceerd is, wordt niet gedenaturaliseerd en behoudt zijn typische geur en smaak. Naargelang de productiewijze en herkomst van de vruchten kan dit minder of meer uitgesproken zijn, maar als men het sap koelt (eens de fles open is, moet men ze in de koelkast bewaren), heeft men een minder uitgesproken smaak. Noni heeft een typische smaak zoals ook kruidenbitters een speciale smaak hebben, maar men went meestal aan de smaak en veel mensen drinken het sap dan ook puur, wat eigenlijk te verkiezen is.

Noni de Tahiti MORINDA CITRIFOLIA is een struik, boom die weelderig en praktisch overal in Polynesië groeit en gekend is onder de naam NONI. Sinds enkele jaren is in het Westen de interesse in NONI gewekt, maar de vruchten en zelfs de bladeren worden al eeuwenlang in de traditionele geneeskunde in Polynesië aangewend. NONI DE TAHITI van Martera is een 100% puur sap van zongerijpte vruchten van NONI struiken die in de vruchtbare, mineraalrijke vulkanische grond van Tahiti groeien. Het Martera NONI DE TAHITI sap onderscheidt zich van ander noni sap daar het 100% puur sap is, zonder toevoeging van andere fruitsappen of smaakstoffen: zongerijpte vruchten worden in grote vaten verzameld en door de druk van de vruchten loopt het sap eruit. Dit sap wordt enkel nog gefilterd en flash gepasteuriseerd. Dus, een eenvoudig, traditioneel proces zonder veel technische bewerking. Voor het Martera NONI DE TAHITI sap worden daarenboven enkel vruchten van biologisch gecertificeerde oorsprong gebruikt. Controle door ECOCERT BE-1. NONI sap wordt op de eilanden traditioneel als een natuurlijk antibiotisch, pijnstillend en ontstekingsremmend middel gebruikt. Onder iedere fles zit net als bij ons voedingssupplement VIBRACELL een energieplaatje dat de trillingsenergie (uitgedrukt in Bovis eenheden) van het NONI sap verhoogt.

Vraag naar het Martera NONI DE TAHITI sap voor een 100% puur en biologisch NONI sap van hoogstaande kwaliteit! GDInv heeft een toelating van de Europese Commissie bekomen voor de verkoop van NONI DE TAHITI

Meer informatie is te verkrijgen bij onze verdeler:

SANVITA Palokestraat 89, 1080 Brussel Tel. & fax: 02 522 77 82

www.martera.com Bottled by: GDI nv 8870 Izegem


Nieuw !

Groot handboek geneeskrachtige planten

Kruiden worden almaar meer gebruikt ter preventie of aanpak van ziekten. Met het “Groot handboek geneeskrachtige planten” van Dr. Geert Verhelst is nu een compleet, up-to-date en zeer overzichtelijk Nederlandstalig naslagwerk verschenen over heilzame kruiden. Voor iedereen die op een professionele manier met kruiden bezig is (therapeuten, artsen, natuurwinkeliers, herboristen, apothekers, fabrikanten…) is dit praktische boek een absolute must ! In dit standaardwerk voor de moderne fytotherapie worden van de 162 belangrijkste kruiden nauwgezet de inhoudsstoffen en de daaruit afgeleide eigenschappen en indicaties aangegeven. Voor een veilig gebruik in de praktijk worden naast de verschillende verwerkingsvormen ook eventuele nevenwerkingen, contra-indicaties en mogelijke interacties met geneesmiddelen aangestipt. Achtergrondinformatie als herkomst, vindplaats, beschrijving en culinair gebruik ontbreken niet en het geheel is geïllustreerd met talrijke kleurenfoto’s. Het “Groot handboek geneeskrachtige planten” telt 544 pagina’s in kleur en werd uitgegeven door Mannavita. Het is te verkrijgen/te bestellen in de betere natuurwinkel. Verkoopprijs : 135 euro.

e j k e o h s ’ t r e e G

• Heel wat mensen krijgen van tijd tot tijd af te rekenen met een migraine-aanval. Deze uitgesproken, meestal eenzijdige, kloppende hoofdpijn kan hen dan enkele uren tot dagen buiten strijd stellen. Om de kans op dergelijke aanvallen vermijden, kunnen tips als het mijden van stress, het voldoende bewegen in open lucht en een gezonde volwaardige voeding hen al een eind op weg helpen. Met FYTOMIRAN van BIONAL bestaat nu een ontspannend en verzachtend kruidenpreparaat, dat bij volgehouden inname de ernst en de frequentie van de aanvallen doet afnemen. Basisingrediënt is moederkruid, een plant die in talrijke studies al zijn effectiviteit heeft bewezen. Aangevuld met wijnpittenextract om de doorstroming te ondersteunen en met gember, dat de spijsvertering bevordert, kan FYTOMIRAN voor velen het leven een stuk aangenamer maken.


• Door onze westerse voeding met o.a. teveel suiker, witmeelproducten, verhitte en minderwaardige vetten, is ouderdomsdiabetes een explosief toenemende kwaal, die bovendien steeds meer op jongere leeftijd voorkomt ! Wie ouderdomsdiabetes grondig wil aanpakken, moet om te beginnen afvallen bij overgewicht en meer gaan bewegen. Een volwaardig dieet met een strenge beperking van alle voedingsmiddelen die de bloedsuikerspiegel snel doen stijgen (voedingsmiddelen met een “hoge glycemische index”) is absoluut vereist. Ter ondersteuning van de stofwisseling kunnen bij ouderdomssuiker DIEBACINN kaneelcapsules gebruikt worden. Recente wetenschappelijke studies hebben namelijk bewezen dat kaneel al bij een inname van 1 g per dag een gunstige invloed heeft bij een verhoogde suikerspiegel. Zeker in combinatie met een gezonde voedingswijze, kan DIEBACINN bij ouderdomssuiker een gunstige evolutie bewerkstelligen.

Gemmotherapie Weldra is er nieuw berkensap. Maar hoe te werk gaan om dit kostbare sap op te vangen? Meer uitleg hieromtrent door Philippe Andrianne, ervaren herborist.

Berkensap Een uitstekend bloedzuiverend middel Op onze breedtegraad herleeft de natuur omstreeks einde februari en ontwaken de bomen uit hun winterslaap. Voor de botanisten is het opstijgen van het sap het eerste teken van deze heropleving. De bevolking van Noord-Europa, waartoe wij behoren, wacht elk jaar ongeduldig op dit moment. De Ardeense hoogvlakte, waar ikzelf berkensap opvang, maakt deel uit van de befaamde koude gronden die dateren uit het Primaire tijdperk, honderden miljoenen jaren geleden. Hierdoor is de Ardeense bodem vanuit geologisch oogpunt uitzonderlijk rijk aan mineralen. Deze mineralen en oligo-elementen, maar ook vitamines zijn terug te vinden in het berkensap dat, via de wortels, wordt opgezogen uit de diepe ondergrond.

van de winter toe, om de opgestapelde afvalstoffen en toxines te elimineren. Dit ‘levenselixir’ is rijk aan mineralen en is een traditioneel geneesmiddel bij de Scandinaven die bekend staan om hun goede gezondheid en hun lange levensduur. Het berkensap is een zeer krachtig bloedzuiverend middel. Het organisme wordt grondig gereinigd en gezuiverd. Alle hinderlijke onzuiverheden worden afgevoerd en de afvalstoffen die ons weefsel hard maken worden geëlimineerd. De toxines die de cellen doen stikken worden verwijderd en afgevoerd. Dat noemt: zuivering, een eerste stap bij het herwinnen van onze gezondheid. Destijds namen onze voorouders elk jaar een bloedzuiverend middel bij het begin van de lente: een levendig bewijs van de volkswijsheid.

Met een stethoscoop Het opstijgen van het sap is spectaculair. Oogsters als ikzelf staan op uitkijk vanaf half februari. We trekken doorheen de beboste heide, de stethoscoop rond de hals, en we luisteren naar de bomen, in de letterlijke betekenis van het woord, om te horen of het sap in beweging komt, van onder naar boven, via de kanalen die het door de stam en de takken voeren, zoals het bloed in de aders en de bloedvaten van het menselijk lichaam. Van zodra we het hart van de boom horen kloppen (met andere woorden: wanneer we horen dat het sap opstijgt) maken we een opening in de schors van het onderste gedeelte van de berk met een kleine boor. We gaan hierbij zorgvuldig te werk: voorzichtig steken we een kleine darm in de opening en het sap vloeit door de zwaartekracht op natuurlijke wijze in een recipiënt beneden bij de boom. Na het aftappen van het sap wordt de opening nauwkeurig terug gedicht met houtmastiek zodat die terug kan dichtgroeien zonder dat de boom schade ondervindt. Het opvangen van het berkensap gebeurt dus volledig op ambachtelijke wijze. Alles is manueel, vraagt veel geduld en er is geen mechanisering mogelijk.

Levenselixir Het kostbare berkensap wordt enkel opgevangen in de lente, precies op het ogenblik dat het tijd wordt voor ons organisme, naar het einde

Versterkend effect Om het drainerend effect van het berkensap op al onze uitscheidingsorganen (nieren, darmen, lever, huid) te vergroten voeg ik er extracten aan toe van berken- en zwartebessenknoppen, waardoor de eigenschappen van het mengsel worden versterkt en verruimd. De knoppen hebben het voordeel dat ze alle eigenschappen van de volwassen plant met zich dragen, vermits ze alle natuurlijke genetische informatie bevatten. Ze zijn dus werkelijk een concentraat van de actieve bestanddelen. Zo heeft berkensap urineafdrijvende eigenschappen die heel goed bekend zijn en met succes gebruikt worden bij personen die lijden aan waterretentie. Het wordt sinds eeuwen gebruikt als bloedzuiverend middel bij diverse overbelastingen van het organisme en problemen met de huid. De berkenknoppen versterken deze actie nog en versnellen het afvoeren van de organische afvalstoffen. Op die manier dragen ze ook bij tot het elimineren van de overvloedige kilo’s en ze zijn ook aan te bevelen bij groeistoornissen omwille van hun hoog gehalte aan biologisch beschikbare mineralen. De knoppen van zwartebes hebben een tonische en revitaliserende werking (bestrijden van vermoeidheid). Ze verlichten de gevolgen van diverse allergische reacties, verzachten pijn in de gewrichten en zorgen voor meer soepelheid. BioGezond • februari 2005 29

BioGezond praktisch ABONNEMENTEN, VERSPREIDING, PUBLICITEIT, ACTIVITEITENAGENDA, AANKONDIGINGEN Uitknippen en terugsturen naar BioGezond, Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke, of faxen naar 056/61.05.83 Naam en voornaam ..................................................................................................................... (vereniging/firma).......................................................... Adres: Straat ............................................................................................................................................................................................Nr............................. Postcode .................................................................................................................................................................................................................................... Woonplaats ............................................................................................................................................................................................................................... Tel. ..............................................................Fax...................................................... E-mail......................................................................................................

Voor een jaarabonnement (6 nummers per jaar): ik betaal het bedrag van 13 euro (20 euro voor het buitenland) Met cheque in bijlage Contant Via overschrijving op het rekeningnummer 385-0451160-76

Voor het verdelen van BioGezond: exemplaren te bezorgen. Ik ben een natuurwinkel welzijnscentrum

Ik ontvang momenteel ..... exemplaren van BioGezond. Gelieve me voortaan ..................... therapeut ...................................................................................... (omschrijving)

Om een publiciteit te plaatsen in BioGezond:

Ik wens de tarieven te ontvangen

Gelieve me op te bellen op het nr ....................

Om vermeld te worden in de Activiteitenagenda van BioGezond (zie hiernaast)

Om tegen betaling een kleine aankondiging te plaatsen in BioGezond (onderstaand rooster) Ik wens de volgende aankondiging te plaatsen tegen de prijs van 22 euro (BTW inclusief) voor 4 regels van 30 tekens, 5 euro per bijkomende regel. Ik wens

een zwart kader rondom mijn aankondiging (supplement van 5 euro) mijn aankondiging te plaatsen met een steunkleur ................... (supplement van 10 euro) een factuur te ontvangen (supplement van 4 euro). Mijn BTW nummer: .....................................................................

Gelieve mijn aankondiging op te nemen in het volgende nummer de 2 volgende nummers (5% korting) de 3 volgende nummers (10% korting)

de 4 volgende nummers (15% korting) de 5 volgende nummers (20% korting) de 6 volgende nummers (25% korting)

Verschijningsdata: 15 februari - 15 april - 5 juni - 1 september - 15 oktober - 1 december Ik betaal

in totaal het bedrag van ....................................................... euro met bijgevoegde cheque

contant

aankondiging tegen betaling

via overschrijving op het rekeningnummer 385-0451160-76


ACTIVITEITENAGENDA, GEBRUIKSAANWIJZING

- In functie van de beschikbare ruimte wordt voorrang verleend aan de partners van BioGezond (abonnees & adverteerders). De omkadering in kleur wordt bepaald door de redactie. De aankondigingen worden samengevat en gratis gepubliceerd, maar zonder garantie op publicatie. - Komen niet in aanmerking: permanente activiteiten, activiteiten in het buitenland (behalve vakantiestages) en deze met een vereiste voorkennis. - De Activiteitenagenda vermeldt de activiteiten tijdens de verschijningsperiode (+ 10 dagen). Voor activiteiten op langere termijn en permanente activiteiten is er onze rubriek ‘Kleine aankondigingen’ - Om te worden opgenomen in de Activiteitenagenda van BioGezond 2 (activiteiten van 20 april tot 10 juni 2005) dienen de gegevens ten laatste tegen 1april in ons bezit te zijn. - De voordrachten worden gerangschikt per provincie, de stages & ateliers per thema.

Prijs per inlassing t u 22 € u 27 € u 32 € u 37 € u 42 € u 47 € u 52 € u 57 €

Lagere temperaturen, minder zonneschijn, striemende regen en wind,... het zijn zeker ingrediënten van de weerberichten in de komende maanden. Wapen u dus vóóraf tegen die gure omstandigheden die uw weerstand aantasten. De basis voor een optimale gezondheid is een goede weerstand. De maanden waarin een “r” voorkomt, zijn dé maanden waarin we vatbaar zijn voor allerhande “winterkwaaltjes”. Dikwijls is zelfs een gezonde levenswijze onvoldoende om hiervan gevrijwaard te blijven. In de natuur vinden we evenwel alles wat ons lichaam nodig heeft om zich optimaal te beschermen. Bij Biover hebben we hiervan dankbaar gebruik gemaakt voor het samenstellen van ons “natuurlijk wintergamma”.

Met Biover Natural Wintercare krikt u de natuurlijke weerstand van uzelf en heel uw gezin op. In alle veiligheid, in alle natuurlijkheid. En voorkomen is beter dan genezen …. Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel, Bioshop, Essenza of Bioplanet.

De Biover-natuurproducten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hun samenstelling is wetenschappelijk onderbouwd. Ze zijn uw vertrouwen waard.

BIOVER NV ● Monnikenwerve 109, 8000 Brugge ● www.biover.com

je natuurlijke bron van gezondheid

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

Recommend Documents