V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Coverfoto: Rock & Republic

Infoblad over Gezond Leven - 4de jaargang - nummer 1 - februari 2007 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

© foto: Lies Willaert • ontwerp: Marathon Creatief +32 (0)3 653 33 77

AMAN PRANA SERENE

LEVENSKRACHT

Je levenskracht op een serene wijze ondersteunen en versterken,

zonder je lichaam en geest geweld aan te doen, zacht en zonder excessen

Nieuw van Amanprana: Okinawa Omega’s met Perilla, de rijkste bron aan omega-3 nodig voor onze jeugd en vitaliteit - Happy Perilla Special (met rood-gele vlaggetje) is het Amanprana paradepaard. Perilla versterkt met 10 therapeutische oliën. - Eicosan Perilla (met blauwlila vlaggetje) bevat meer omega3 dan eender wat.

De olie van de perillazaden wordt al eeuwen gebruikt in de Traditionele Chinese geneeskunde als een omega-3 wondermiddel, nodig voor o.a. onze jeugd, vitaliteit, concentratie, geheugen, cholesterol én goed humeur. Perilla verzacht overprikkeling van de ogen, neus, luchtwegen en spijsvertering.

Voor de prijs van een glas melk heb je je dagelijkse portie omega’s. 1 theelepel Okinawa Omega kost niet meer dan een bio-tomaat of -banaan. Met 1 fles komt u gemakkelijk 100 dagen toe (dat is meer dan 3 maanden).

Amanprana is trots je de eerste biologische koude schroefpersing van deze fantastische olie voor te stellen in maar liefst 3 verschillende omegaformules: - Happy Perilla (met blauwgele vlaggetje): je dagelijkse hoeveelheid omega’s.

Walnootolie uit de Perigord: bekroond als lekkerste ter wereld! Rijk aan omega-3/6/9

1

Verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels met gratis infobrochure ‘Serene Levenskracht’. Dichtstbijzijnde winkel? Mannavita: 056-43 98 51 www.noble-house.tk

Okinawa Perilla

Amanprana Walnootolie uit de Perigord héérlijk zachte verrijking van je salades

Inhoud Natuurlijk hulp bij Alzheimer

6

pag.

De ziekte van Alzheimer, verantwoordelijk voor bijna 70 % van de gevallen van dementie, neemt angstwekkend toe. Welke natuurlijke maatregelen we kunnen we aanraden ter preventie of om de evolutie af te remmen?

4

Biologische cosmetica:

pag.

een schoon geweten in een schoon lichaam Producten die worden onderworpen aan dierenproeven laten we liever links liggen. En verpakkingen controleren we nauwgezet op de aanwezigheid van synthetische of chemische ingrediënten. We kiezen bewust voor ecologische verantwoorde producten met biologische ingrediënten. Het is duidelijk: biocosmetica zit in de lift.

Oliën en vetten: de 10 geboden

16

pag.

Het verkeerde gebruik van vetten of het gebruik van minderwaardige vetten legt een zeer belangrijke hypotheek op onze gezondheid. Wat zijn de zaken die we absoluut moeten weten en op welke manier kunnen we verstandig omgaan met vetten? In deze editie stellen we het tweede deel van onze 10 geboden voor.

Verstandig zoeten bij diabetes

en verder

Een groep mensen voor wie het kiezen van een geschikt zoetmiddel eigenlijk nog belangrijker is dan voor anderen, zijn de diabetici. Wat kunnen we specifiek aanraden bij diabetes, zowel rekening houdend met de bloedsuikerspiegel als met de verwikkelingen op termijn?

De totale biologie Lecithine, veelzijdig voedingssupplement BioGezond koken Bachbloesemtherapie: struikheide Wijntip van de maand Gemmotherapie Geerts Hoekje BioGezond Info

pag.

24

colofoon

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54

Voor Wallonië: Bio info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

®

ALTISA Sinds 1970

12 14 22 30 32 33 34 34

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

OCEBIO BioGezond • februari 2007 3

Biologische cosmetica: een schoon geweten in een schoon lichaam We eten en tuinieren biologisch, we bouwen huizen volgens de ecologische principes en we kiezen tegenwoordig ook met zijn allen voor biologische cosmetica. Volgens onderzoeks- en marketingbureau Organic Motor zal de verkoop van natuurlijke en biologische cosmetica in 2007 in Europa het miljard overschrijden. Toch kampt de biocosmetica-industrie met een aantal problemen. Een gesprek met Muriel Huybrechts, verantwoordelijke voor de divisie biocosmetica bij het Belgische Ecogarantielabel.

Producten die worden onderworpen aan dierenproeven laten we liever links liggen. En verpakkingen controleren we nauwgezet op de aanwezigheid van synthetische of chemische ingrediënten. We kiezen bewust voor ecologische verantwoorde producten met biologische ingrediënten. Het is duidelijk: biocosmetica zit in de lift. Bovendien dragen bioproducenten ethische handel vaak hoog in het vaandel. Kiezen voor de combinatie van gezondheid en sociaal engagement is de nieuwe toverformule. De bioproducten zijn de natuurwinkels ontgroeid en worden nu ook vlot verkocht in warenhuizen en apotheken. Zo tref je tegenwoordig de biologische cosmeticaproducten van Lavera aan bij Delhaize en het biocosmeticamerk voor baby’s Euphia bij de plaatselijke apotheek. Het Belgische distributiebedrijf Oce Bio heeft in de biologische cosmetica een sterke groeimarkt gevonden. Vijftien jaar na hun start moet de firma straks misschien opnieuw uitbreiden. De vestiging in Boechout barst uit haar voegen. Dat heeft de Gazet van Antwerpen bericht in augustus van vorig jaar. Johan Picard van Oce Bio voegt er in het artikel aan toe dat hij ervan overtuigd is dat de aandacht voor betere voeding en wellness geen tijdsgebonden fenomenen zijn.

Ecogarantielabel Cosmeticaproducten die aan bepaalde voorwaarden voldoen, worden erkend en krijgen een garantielabel op de verpakking. In België gebeurt dat door het Belgische Ecogarantielabel (www.ecogarantie.be). Voor Frankrijk is dat Ecocert, voor Duitsland BDIH en voor Groot-Brittannië Soil Association. Eenvoudig gesteld zijn cosmeticaproducten met deze labels, gemaakt van ingrediënten afkomstig uit de biologische landbouw. Ze bevatten geen genetisch gemanipuleerde organismen en petrochemische bestanddelen. Het gebruik van bewaarmiddelen en stabilisatoren wordt sterk ingeperkt en het productieproces verloopt zo milieuvriendelijk mogelijk. Maar ieder land hanteert deze definitie lichtjes anders. Muriel Huybrechts is verantwoordelijk voor de divisie biocosmetica bij het Belgische Ecogarantielabel. Zij vertelt: “In tegenstelling tot de vastgelegde regels ter controle van de biologische voeding, bestaat er nog geen wettelijke universele definitie 4 BioGezond • februari 2007

Muriel Huybrechts: Biocosmetica betekent dus niet alleen goed zijn voor je gezondheid en het milieu maar het maakt je ook een beter mens.

van wat een biologisch cosmeticaproduct precies is. Zelfs nationaal bestaan er in België geen uniforme regels en wetten. De onderhandelingen hierover op Europees niveau zijn zwaar en kunnen jaren aanslepen. De doelstelling is om binnen drie jaar een lastenboek te hebben opgesteld dat geldt voor alle Europese landen.” Een ander nadeel aan de biologische cosmeticaproducten is de zeer

hoge prijs. Huybrechts: “Het verschil in prijs is te wijten aan de tot 30% duurdere grondstoffen en omdat de verkoop niet altijd verzekerd is. Er is wel een nichemarkt die zich hiervoor interesseert en deze markt groeit gestaag, maar alles blijft voorlopig nog op kleine schaal functioneren. Als consument mag je natuurlijk de betere kwaliteit niet uit het oog verliezen. Ikzelf heb bijvoorbeeld erg droge handen. Als ik een conventioneel product gebruik, dan weet ik dat ik tot drie maal per dag mijn handen moet insmeren en dat mijn handen daar niet noodzakelijk beter zullen van worden. Het biologische product dat ik nu gebruik, smeer ik één maal per dag in en het werkt ook echt. Ik heb dus minder product nodig wat uiteindelijk goedkoper is.”

Alternatieve grondstoffen “Onlangs is gebleken dat er vaak geen wetenschappelijke onderzoek vooraf gaat aan de lancering van een nieuw product”, aldus Huybrechts. “Meestal geeft een verantwoordelijke uit het bedrijf zijn fiat maar daar blijft het bij. Bij biologische cosmetica wordt er op basis van eeuwenoude plantenkennis gekozen voor de geschikte alternatieve grondstoffen in de plantenwereld. Waarom zouden we dan producten op basis van synthetische en chemische stoffen willen?” In het magazine Wellness Plus van dit jaar wordt Aveda omschreven als één van de meest hippe producenten van biocosmetica. De producten voor de huid en het haar en de make-up zijn gebaseerd op ayurvedische principes, met veel aandacht voor mens en milieu. De laboratoria Sanoflore werden 20 jaar geleden opgericht in het hartje van de Provence, in de Drôme Provencale. Sanoflore ontwikkelt er, als natuurkenner, een productlijn biologische schoonheidsproducten, die vernieuwend, mild en verzorgend zijn voor lichaam en gelaat. Zij bevatten tot 100% actieve bestanddelen dankzij de combinatie van essentiële oliën, plantenextracten en bloesemwaters. Bo Biocosmetics wordt door het bedrijf Biover geproduceerd en biedt een volledige gelaats- en lichaamsverzorginglijn voor dames aan. Bo Biocosmetics haalde zijn garantielabel bij het Franse Ecocert. Huybrechts: “Onze werkgroep biocosmetica bestond nog niet toen de producten van Bo Biocosmetics werden beloond met de biolabel van Ecocert. Vandaar dat het bedrijf uit Brugge naar Frankrijk is gestapt. Maar daar komt verandering in.” Een ander Belgisch cosmeticamerk dat werd erkend door Ecocert is Phytarom. Het Duitse Lavera ontwikkelde één van de meest uitgebreide productenlijnen op basis van natuurlijke, waar mogelijk biologische ingrediënten. Er is een algemene verzorgingslijn voor dames, maar ook een baby- en mannenlijn, make-up (met garantielabel) en een wellnesslijn. De Lavera producten werken doeltreffend en zacht want ze bevatten geen irriterende bestanddelen, synthetische kleurstoffen of bewaarmiddelen. De natuurlijke formules zijn samengesteld door een wetenschappelijk team van dermatologen en allergologen.Meerdere malen bekroond door het Duitse Öko test, biedt Lavera een topgamma aan. Verder is er ook nog Melvita, Un jour en Provence, Ciel d’Azur, en nog vele andere.

Ftalaten en synthetische muskverbindingen In 2005 en 2006 ging Greenpeace op zoek naar schadelijke stoffen in onze gekende cosmeticaproducten. Twee stoffen die erg populair zijn bij cosmeticaproducten zijn ftalaten en synthetische muskverbindingen. Ftalaten dringen snel door in de huid en verspreiden zich over het hele lichaam. Deze chemische stof kan de hormoonhuishouding verstoren. Synthetische muskverbindingen geven een lekkere geur aan zeep, schoonmaakmiddelen en cosmetica. Ook deze stoffen kunnen de hormonen verstoren en de voortplanting beïnvloeden. Bovendien zijn beide stoffen mogelijks kankerverwekkend. Greenpeace wil de schadelijke stoffen uit de cosmetica verwijderen en stelde zodoende een lange lijst op met cosmeticamerken. Elk van hen kreeg de kleur rood, groen of oranje wat verwijst naar goed, niet goed of bijna goed. Deze producten kregen groen: Kneipp, A.Vogel, Sanoflore, Weleda, Zwitsal, Rituals, Dr.Hauschka, … Rood ging naar: Chanel, Dior, Estée Lauder, L’Oréal, Maybelline NY, Reylon, Roc, Clearasil, Biodermal, Yves Rocher, … Greenpeace spoort de ‘rode’ merken aan om hun productenbeleid en bedrijfsfilosofie te veranderen in het voordeel van een groene wereld. De volledige lijst staat op de website van Greenpeace www.greenpeace.be

TEKST & FOTO: LESLIE VAN HECKE

Ook nog volgens Wellness Plus is The Body Shop één van de meest gekende merken met een groot gevoel voor sociaal engagement. Een eco- of biolabel heeft het niet, maar een deel van de ingrediënten is biologisch geteeld. In Noord-Nambië bijvoorbeeld zette The Body Shop een initiatief op poten om make-upolie te winnen. Duizenden vrouwen kunnen met dat geld de studies van hun kinderen betalen. De ngo L’Occitane Orbis komt wereldwijd op voor blinden, en drukt de etiketten op de verpakking in braille. Biocosmetica betekent dus niet alleen goed zijn voor je gezondheid en het milieu maar het maakt je ook een beter mens. Een schoon geweten in een schoon lichaam. BioGezond • februari 2007 5

Natuurlijke hulp bij de ziekte van Alzheimer Door het stijgen van de gemiddelde levensduur (“de vergrijzing”), gekoppeld aan de toename van belasting door toxische stoffen en het steeds meer verarmde dieet, is dementie een groot probleem geworden in onze westerse leefwereld. Vooral de ziekte van Alzheimer, verantwoordelijk voor bijna 70 % van de gevallen van dementie, neemt angstwekkend toe. Welke natuurlijke maatregelen we kunnen we aanraden ter preventie of om de evolutie af te remmen?

Dementie, een typische ouderdomskwaal Waar ongeveer 2 % van de mensen tussen 65 en 70 aan dementie lijdt, zijn er al 20 % boven de leeftijd van 80 en zelfs 30 à 50 % boven de 85 het slachtoffer ervan. Dementie is de 4e doodsoorzaak boven de leeftijd van 60 en er wordt verwacht dat binnen 50 jaar het aantal gevallen zelfs verdubbelt. Het spreekt voor zichzelf dat zoiets zowel op het vlak van de zorgverlening als op het budget van de gezondheidszorgen een steeds zwaardere druk zal leggen.

Symptomen van dementie Bij dementie zien we vooral een globale afname van de intellectuele vermogens optreden. Het meest opvallend in een eerste fase is de achteruitgang van het geheugen en het feit dat men zich steeds moeilijker kan concentreren. Ook het redeneervermogen en het abstracte denkvermogen nemen af en men kan moeilijker fouten en patronen herkennen. In een latere fase slaagt men er moeilijker in om zijn emoties te beheersen, de taalvaardigheid en bijgevolg het communicatievermogen vermindert en men heeft steeds minder een idee van tijd en ruimte.

Ook stoornissen in de coördinatie en het handelen, karakterveranderingen, stemmingswisselingen met mogelijke depressiviteit en verlies van controle over blaas en darmen (incontinentie) kunnen zich geleidelijk instellen. Uiteindelijk raakt de patiënt het contact met het heden volledig kwijt, kan hij niet meer zelfstandig leven, herkent hij niemand meer en zijn de gezondheid en het functioneren zo ondermijnd dat hij sterft. Onnodig te zeggen dat dit niet alleen voor de patiënt zeer erg is, dementie is ook een zware belasting voor familie of verplegend personeel.

Onderscheid met vasculaire dementie Bij dementie stelt men in de hersenen een afname vast van de grijze stof in de hersenschors en dit vooral ter hoogte van de temporale en frontale hersenlobben. Er bestaat naast de ziekte van Alzheimer (verantwoordelijk voor bijna 70 % der dementie), nog een ander hoofdtype van dementie: de vasculaire dementie, verantwoordelijk voor ongeveer 20 à 30 % der gevallen van dementie. Bij deze vorm van dementie is de achteruitgang van de hersenfuncties vooral te wijten aan het dichtslibben van de bloedvaten door atherosclerose (“aderverkalking”). Een opeenvolging van talrijke miniscule herseninfarctjes, met telkens afsterven van een aantal hersencellen door zuurstoftekort, zorgt dan voor een geleidelijke achteruitgang van de hersenfuncties. Minder vaak ziet men een merkbare stapsgewijze afname van de geestelijke vermogens door manifeste beroertes. Het spreekt vanzelf dat deze 6 BioGezond • februari 2007

vorm van dementie vooral moet voorkomen worden door de algemene maatregelen die voor atherosclerose gelden. Zijn ook belangrijk: de maatregelen ter beheersing van cholesterol, de aanpak van eventuele hoge bloeddruk, bloedverdunning bij te visceus bloed en rookstop. Voor de preventie en aanpak van deze vorm van dementie verwijzen we naar eerdere uitgaven van BioGezond, waar in het uitgebreide cholesteroldossier de natuurlijke aanpak van atherosclerose en verhoogd cholesterolgehalte werd besproken (september en oktober 2005) en waarin ook een artikel werd gewijd aan hoge bloeddruk (december 2005).

De ziekte van Alzheimer De belangrijkste oorzaak van dementie is dus de ziekte van Alzheimer. Deze ziekte werd voor het eerst beschreven in 1909 door de Duitse neuroloog Aloïs Alzheimer. Bij deze degeneratieve aandoening van de hersenen is de oorzaak van de geleidelijke achteruitgang van het intellectuele vermogen minder duidelijk dan bij de hierboven beschreven dementie door atherosclerose. Vast staat dat verschillende parameters wijzen op een chronisch ontstekingsproces in de buitenste laag van de hersenen en dat er een neerslag gebeurt van een speciaal, kleverig eiwit (het “amyloïde-proteïne”) in het gedegenereerd hersenweefsel onder de vorm van “plaques”. Deze plaques zorgen voor het verstrikt raken van zenuwvezels (met de vorming van “tangles” of neurofibrillaire klitten), vooral ter hoogte van de hippocampus, het deel van de hersenen, dat ondermeer fungeert als zetel van het geheugen. Hierdoor kunnen nieuwe zaken niet meer worden opgeslagen en kunnen oude herinneringen niet meer kunnen opgehaald worden. Ook wordt bij de ziekte van Alzheimer veelal een tekort van de belangrijke neurotransmittor (een signaalstof) acetylcholine vastgesteld. Tenslotte er is ook een erfelijke, voorbeschikkende factor: dragers van het zogenaamde apo-E-gen zijn meer geneigd tot het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer. Hoewel deze aandoeningen in zeldzame gevallen reeds bij jongere, erfelijk voorbestemde personen tussen de 36 en 45 jaar kan beginnen, is de ziekte van Alzheimer vooral een aandoening van ouderen: zo’n 10 % van de mensen boven de 65 en zelfs 50 % boven de 85 jaar lijden eraan.

Oorzaak: multifactorieel De eigenlijke oorzaak van de ziekte van Alzheimer is niet gekend; waarschijnlijk is het een multifactoriële aandoening met een aantal bevorderende factoren zoals:

• Een erfelijke aanleg. Vooral dragerschap van het gen apo-E4 geeft meer kans op de ziekte. Bij het syndroom van Down ziet men vaak begin van de ziekte van Alzheimer rond 40 jaar. Verder zijn Hispanische mensen 2 maal meer en Afro-Amerikanen 4 maal meer aangetast dan het Kaukasische ras • Tekorten in het dieet aan omega-3-vetzuren, vetzuren die vooral worden aangevoerd door vette vissoorten, walnoten, lijnzaadolie, groene groenten. Verschillende epidemiologische studies tonen aan dat de ziekte van Alzheimer minder voorkomt in voedingsgroepen waar regelmatig vis op het menu staat. Omgekeerd ziet men meer Alzheimer optreden bij een voedingspatroon arm aan vis en groene groenten en rijk aan vlees. De omega-3-vetzuren (en vooral EPA) blijken hierbij vooral ontstekingsverminderend te werken en ook de doorbloeding te verbeteren • Andere nutritionele tekorten in het klassieke westerse dieet: vooral vitamine B12, zink en antioxidanten kunnen een rol spelen • Een opstapeling in de hersenen van toxische metalen als aluminium, kwik en andere exogene gifstoffen zoals milieugiften en diverse voedingsadditieven. • Een stoornis van het immuunsysteem, waarbij door “auto-immuniteit” hersencellen beschadigd worden • Ouderdom: tot 50 % voorbij de leeftijd van 85 krijgt het!

Algemene adviezen • Vermijd aluminium: aluminium kookpotten, drankblikjes met aluminium, voedsel dat in contact komt met aluminiumfolie, maagzouten met alumioniumhydroxide, antidiarreemiddelen met aluminiumzouten, gebufferde aspirines met aluminiumverbindingen, deodorants in aluminium containers of met aluminiumverbindingen, douchegels en shampoos met aluminiumverbindingen • Vermijd zoveel mogelijk amalgaamvullingen met kwik: de hoeveelheid kwik in de hersenen is evenredig met de oppervlakte amalgaam in tandvullingen • Vermijd zoveel mogelijk contact met andere exogene chemische toxines: verven, verfverdunners, chemische oplosmiddelen, detergenten, reinigingsvloeistoffen, n-hexaan, petroleumproducten, kerosine, benzine • alle vluchtige chemische stoffen • fijnstof, dieselpartikels • zware metalen (lood, cadmium….) • aluminium kookpotten • Dagelijks bewegen in open, zo zuiver mogelijke lucht (aerobe oefeningen), buikademhaling: zorgen voor voldoende zuurstofaanvoer in de hersenen • Zoveel mogelijke transpireren (lichaamsbeweging, sauna….): via de zweetklieren kunnen heel wat toxines uitgescheiden worden

Reguliere aanpak De reguliere aanpak bestaat (met wisselend succes) vooral uit het geven van cholinesterase-inhibitoren, stoffen die de afbraak van acetylcholine verminderen en zo het effect van de neurotransmittor acetylcholine in de hersenen vergroten. Ontstekingswerende medicijnen (NSAID’s) worden ook soms gegeven ter preventie of om de evolutie te vertragen.

Natuurlijke benadering is vooral preventie Het is vooral belangrijk de ziekte van Alzheimer te voorkomen door een gezonde leef- en voedingswijze, aangevuld door eventuele supplementen. Met de hieronder beschreven natuurlijke maatregelen zijn enkel in beginnende, milde gevallen goede resultaten te verwachten. Geheugenzwakte, concentratiestoornissen en verwardheid, inherent aan het algemene ouderdomsproces zonder dat er sprake is van dementie (de zogenaamde “Senior moments”) reageren wel goed tot zeer goed op onderstaande adviezen.

BioGezond • februari 2007 7

• Bio-oxidatieve therapieën om meer zuurstof in de hersenen te krijgen: ozontherapie, behandeling in zuurstofkamer • Chelatietherapieën (vb. intraveneus met EDTA) om zware metalen als arseen; kwik, cadmium, lood, kwik en aluminium sneller uit het lichaam te krijgen • Stoppen met roken • Blijf zo lang mogelijk fysiek en geestelijk actief • Vermijd zoveel mogelijk de cholesterolverlagende statines, die de aanmaak van de voor de hersenen broodnodige cholesterol afremmen en die de opname van de omega-3-vetzuren verminderen! • Ondersteunende voedingsadviezen

• •

•

•

Af te raden: • alle voedingsmiddelen met mogelijke aluminiumverbindingen: zelfrijzende bloem, ingevroren deeg, cakemixen, kaasplakjes (hamburgers !), bakpoeder, gemodificeerd zetmeel (pudding!) , gepekelde voedingswaren… • alle verwerkte voedingsmiddelen die additieven bevatten (smaak-, geur-, kleuren bewaarstoffen) • alle mogelijke voedingsmiddelen met antibiotica, hormonen: vooral minderwaardige vleeswaren • alle mogelijke voedingsmiddelen met

•

•

• • • •

herbiciden en pesticiden: vooral behandelde groenten en fruit alle “slechte” vetten: alle oliën, niet verkregen door een eerste koude persing en alle oliën die geraffineerde, gebleekt of ontgeurd zijn oliën, rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren (maïsolie, sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie, lijnzaadolie, koolzaadolie…), die worden verhit bij het bakken, braden en frituren: geven aanleiding aan de storende “transvetten”, die ontstekingen bevorderden alle oliën, die werden gehard of gehydrogeneerd (productie margarines en in talrijke verwerkte voedingsmiddelen als koek, gebak, sauzen, mayonaise, fast food, charcuterie, chips, diepvriesgerechten ): zijn ook bronnen van transvetten een overmaat aan omega-6-vetzuren (via maïsolie, sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie…): bevorderen door een onevenwicht met omega-3-vetzuren het ontstaan van ontstekingen een overmaat aan arachidonzuur, een omega-6-vetzuur, dat vooral wordt aangetroffen in vlees en zuivel en dat eveneens door een onevenwicht met omega-3-vetzuren het ontstaan van ontstekingen in de hand werkt alle mineralen - en vitaminenrovers: suiker in al zijn vormen (snoep, frisdranken, gebak…) witmeelproducten overmaat koffie en alcohol

Aan te raden:

Ginkgo

• Grondig ontgiften door vasten of sapvastenkuren en voldoende drinken • Een natuurlijk basisdieet van ongeraffineerde, onbewerkte voeding: vooral verse bio-groenten en fruit, volle granen, peulvruchten, noten en zaden, zure melkproducten, vis, kip, kalkoen, mager biovlees, niet verhitte

plantaardige oliën: - hierdoor is er aanvoer van voldoende

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Brocolli

8 BioGezond • februari 2007

Alfalfa

vezels, die zorgen voor ontgifting van de dikke darm hierdoor is er voldoende aanvoer van beschermende antioxidanten zoals carotenoïden (vit A-groep), tocoferolen (Vit E-groep), vitamine C en bioflavenoïden, selenium, die het hersenweefsel beschermen tegen vrije radicalen hierbij zeker groene, chlorofylrijke groene voeding accentueren: chlorofyl is een “chelator” die zware metalen helpt ontgiften Alle “goede” vetten met bijzondere aandacht voor bronnen van omega-3-vetzuren: er is vooral een duidelijk verband met DHA aangetoond: Bronnen van DHA: vette vis zoals zalm, makreel, sardines, haring, ansjovis Bronnen van ALA, een precursor van DHA: voeding rijk aan antioxidanten, ter bescherming tegen vrije radicalen: Voeding rijk aan cysteïne, methionine: zijn voorlopers van glutathion, het sterke antioxidans ter bescherming van hersenweefsel: Cysteïne: zure zuivel, mager kwaliteitsvlees, eieren (met mate!), knoflook Methionine: zure zuivel, mager kwaliteitsvlees, vette vis, sojabonen, zaden (sesamzaad!) Voeding rijk aan fosfolipiden, inositol en choline: dragen bij tot een goede samenstelling van de zenuwcelmembranen: Choline: eidooier, mager kwaliteitsvlees, zure zuivel, vis, soja, groene bladgroenten, volle granen (in de kiemen) Inositol (zeer belangrijk voor leverfunctie en verwerking van vetten): gekiemde bonen en granen, alfalfa, biergist, meloen, kantaloep, asperges, tarwekiemen, noten Voeding rijk aan de vitamines B, vooral vit B6, vit B9 en vit B12: voor een betere energiestofwisseling in de hersencellen, voor een betere bestrijding van het vrije radicaal homocysteïne: Vitamine B6-bronnen, aan te raden - : Vette vis (zalm, tonijn, heilbot); kwaliteitsvlees, lever, gevogelte (kip, kalkoen); eidooier; peulvruchten (sojabonen, linzen, pinda’s); zure zuivel; tarwekiemen, volle rijst, volkorenbrood, zemelen; banaan, peren, aardappelen, avocado; biergist; walnoten, hazelnoten, zonnebloempitten Vitamine B9 (foliumzuur)-bronnen: verse groenten (bladgroenten zoals spinazie) en fruit (sinaasappel > kiwi > banaan), avocado, paddestoelen, broccoli, tomaten in blik, alfalfa; peulvruchten (linzen, soja, erwten); biergist; lever,

Gebrek aan vezels? Constipatie?

Alti-Lax

kruidentabletten helpen om een regelmatige en gezonde stoelgang op een natuurlijke manier te activeren. Doeltreffend dankzij de synergetische werking van de actieve bestanddelen van de planten. Bevat een combinatie van senna, aloë, vuilboombast, karwij, chinese rabarber, venkel, cascara en kamille. Twee tabletten (van klein formaat, gemakkelijk in te slikken) per dag voldoen. Indien senna niet goed verdragen wordt kan u gebruik maken van ALTISA Alti-Laximin, een 100% natuurlijk en vloeibaar preparaat met stoelgangbevorderende plantenextracten.

Bij verbetering kan overgeschakeld worden naar een preparaat met ballast- en slijmstoffen (rijk aan vezels) zoals ALTISA Linitisa speciaal goudgeel lijnzaad of ALTISA Cleanse & Light psyllium.

ALTISA maakt enkel gebruik van ingrediënten van de allerbeste kwaliteit en zuiverheid in (fyto)therapeutisch actieve doseringen, met als resultaat een gewaarborgde doeltreffendheid. Al onze producten zijn vrij van bewaar-, smaak- en kleurstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, maïs, melk (-derivaten), soja, gluten, talk, lactose en dierlijke derivaten, en worden geproduceerd volgens de internationaal erkende en zéér strenge GMP (Good Manufacturing Practices) richtlijnen en/of andere farmacopee/productiestandaarden. Voor meer informatie over de ALTISA-producten, bel 03/321 67 19. Te verkrijgen in alle reform- en dieetwinkels. Een product van DIEXIMPORT.

Vraag binnenkort een staal bij uw dieetzaak. Alti-Lax niet gebruiken beneden de 12 jaar, maximum twee tabletten per dag nemen, raadpleeg uw arts bij zwangerschap of borstvoeding, geen langdurig gebruik zonder deskundig advies. Een gevarieerde en evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk.

®

ALTISA Sinds 1970

Allium sativum

Kleine Maagdenpalm

Avocado

nier, kip, rund, zalm; volkoren producten: zure zuivel; hardgekookte eieren; noten - Vitamine B12-bronnen, aan te raden - : (rood) kwaliteitsvlees, orgaanvlees (lever, hart, nieren), gevogelte (wit vlees), vis (zalm, sardines), eierdooiers, zure zuivel, geitenkaas

• Lecithine: is een bron van choline, de voorloper van de neurotransmittor acetylcholine; is ook een bron van fosfolipiden, belangrijke bouwstenen voor een goede functie van de hersencelmembranen, met o.a. fosfatidylserine (bevordert de signaaloverdracht door neurotransmittors, verhoogt de stabiliteit van de celmembranen, verbetert het geheugen en intellectuele vermogen) en fosfatidylcholine • Fosfatidylserine (PS): apart gegeven als belangrijkste fosfolipide, vertraagt de evolutie van beginnende dementie; verbetert bij ouderen merkbaar geheugen, concentratie en geestelijk welbevinden

nend) silicium (beschermt hersenen tegen aluminiumintoxicatie)

Fytotherapie: • Ginkgo of Japanse tempelboom (Ginkgo biloba): verbetert het geheugen, concentratievermogen en alertheid. Bij dementie worden enkel bij milde, beginnende gevallen goede resultaten geboekt, in andere gevallen is enkel een minder snelle achteruitgang het hoogst haalbare. Ginkgo zorgt via een betere hersendoorbloeding voor een beter hersenmetabolisme door een verhoogde aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen. Deze plant beschermt bovendien door een antioxidatief vermogen tegen hersencelbeschadiging door vrije radicalen. Is minstens even effectief als de reguliere geneesmiddelen. • Kleine maagdenpalm (Vinca minor): verbetert eveneens de hersendoorbloeding en de zuurstofvoorziening. Resultaten worden vooral gezien bij beginnende, milde dementie • Gefermenteerde knoflook (Allium sativum): verbetert algemeen de doorbloeding, vermindert de risicofactoren zoals verhoogde stolbaarheid van het bloed, hoge bloeddruk, verstoorde cholesterolwaarden…

Voedingssupplementen • Visoliën (met de omega-3-vetzuren EPA en DHA): zijn, zoals hoger gesteld, vrij belangrijk voor het voorkomen van dementie. Ze verminderen atherosclerose in de hersenbloedvaten en helpen het ontstekingsproces in de hersenen, met het neerslaan van de amyloïd-proteïnen, tegen te gaan 10 BioGezond • februari 2007

Antioxidanten: selenium, vit C en bioflavenoïden, vitamine E, vitamine A: vertragen de evolutie coenzyme Q10: verbetert de zuurstofvoorziening van de hersencellen en de energieproductie pycnogenolen; S.O.D (superoxide dismutase), alfa-liponzuur Acetyl-L-carnitine: vertraagt de progressie van de ziekte van Alzheimer, verbetert het hersenmetabolisme en vermindert geheugenafname

De ziekte van Alzheimer is vooral een aandoening van ouderen: zo’n 10 % van de mensen boven de 65 en zelfs 50 % boven de 85 jaar lijden eraan. Vitamines van de B-groep: vooral vitamine B12 is veelal deficiënt bij de ziekte van Alzheimer en is zeer belangrijk voor het zenuwstelsel en allerlei hersenfuncties foliumzuur: vaak tekort bij Alzheimer, gaat hoge spiegels van het vrije radicaal homocysteïne tegen (is verhoogd bij Alzheimer) vit B6: tekort kan verband houden met depressiviteit, intellectuele achteruitgang vit B5: belangrijk voor de omzetting van choline tot acetylcholine vit B1: bevordert de pirkkeloverdracht van acetylcholine vit B3: preventieve waarde, helpt hoge LDLcholesterol tegengaan

Mineralen: vooral zink: deficiëntie houdt verband met het optreden van amyloïde plaques, toedienen helpt amyloïde opbouw verminderen) boron: verbetert hersenfunctie calcium en magnesium (werken ontspan-

Vinpocetine (uit Kleine maagdenpalm): verbetert cognitieve functies bij beginnende dementie Huperzine A (uit de plant Huperzia serrata): zou geheugen, gedrag en mentale prestaties verbeteren Curcumine (uit de plant Curcuma xanthorrhiza/longa) : heeft door zijn antioxidatief vermogen een uitgesproken preventieve waarde NADH: zou de intellectuele functies kunnen verbeteren DHEA (dehydroepiandrosteron): verlaagde spiegels ervan worden vaak aangetroffen bij Alzheimer-patiënten

bescherm je gezin met de juiste probiotica

INFANT’S BLEND

CHILDREN’S BLEND

ADULT’S BLEND

ADVANCED ADULT’S

SUPER 8 HI-POTENCY

SUPER 5 ZUIGTABLET

Voor zuigelingen en

Voor kinderen

Voor volwassenen

Voor senioren

Om gistoverwoekering in de

Voor een goede mond-

peuters 0-5 jaar

5-15 jaar

16-60 jaar

60 plus

darmen tegen te gaan

en darmhygiëne

DE GEZONDHEID IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan 100.000 miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan.

Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK.

UDO’S CHOICE®

PROBIOTICA • verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën • optimaliseren de spijsvertering • verbetert de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren • bevorderen een regelmatige stoelgang • verhinderen de woekering van gisten en schimmels • versterken de immuniteit

voor meer informatie over de probioticaproducten

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be

De totale biologie interview met Claude Sabbah Titularis van een Doctoraat in de Geneeskunde aan de Medische faculteiten van Marseille en Parijs

Claude Sabbah, de grondlegger van de Totale Biologie, heeft in België alleen al meer dan 1200 studenten opgeleid in de Totale Biologie van de levende wezens. De Totale Biologie beschrijft en vergelijkt niet alleen de natuurrijken: het plantenrijk, het dierenrijk en het mensenrijk, maar tevens beschrijft ze in haar praktische toepassing, de `Biologische Deprogrammering’ van ziekten en hun equivalenten zoals zich onbehaaglijk of slecht voelen. Volgens deze nieuwe wetenschappelijke visie vinden praktisch alle pathologieën hun oorsprong in psycho-emotionele conflicten die zich naar het niveau van het fysische lichaam hebben verplaatst. Het is de perfecte oplossing die de hersenen op archaïsche wijze vinden om overtollige stress te evacueren en zo voor onze overleving te zorgen! De kunst van de therapeut bestaat er dus in om de onbewuste oorzaak van de ziekte; van wat de kwaal vertelt “la maladie, le mal-a-dit” te doen opwellen. De kwaal is vaak verbonden met leefomstandigheden en emotionele invloeden die ouders en voorouders hebben beleefd.

Wat is de ‘Totale Biologie’ van de levende wezens? Het is de vrucht van 36 jaar persoonlijk onderzoek en medische ervaring. Dit enorme werk van wetenschappelijke analyse en synthese heeft ervoor gezorgd dat een basisconcept is uitgegroeid tot een volledig systeem van kennis dat ons inzicht geeft over hoe het leven functioneert. Ik heb deze “biologie” genoemd, zegt Claude Sabbah, omdat het gaat over alle levende wezens. Zij beschrijft de fundamentele mechanismen die zowel het plantenrijk, het dierenrijk als het mensenrijk beheersen. Het is een theoretische wetenschap, waarvan de praktische toepassing, de ‘Biologische Deprogrammering’, voor het overgrote deel empirisch is. Deze wetenschap is gebaseerd op principes en wetten, stellingen en onveranderlijke factoren. Haar praktische toepassing, de ‘Biologische Deprogrammering’ biedt de mogelijkheid om onze totale gezondheid te beheren en lichamelijke en psychische disfuncties te corrigeren. In de biologische realiteit is het leven een opeenvolging van geslaagde overlevingsmomenten en dit dankzij het fenomenale werk van de hersenen. De hersenen, meer dan een super-computer, zijn in staat op elk moment een ziekteprogramma op gang te brengen. Dat gebeurt telkens wanneer het voor het denken niet meer mogelijk is om een intense en permanente stress te beheren. Het psychisch conflict krijgt dan een inprint in de biologie want het valt terug op natuurlijke archaïsche mechanismen die zich in de loop van de evolutie hebben gevormd. De Totale Biologie noemt dit de archaïsche biologische code van het overlevingsgedrag. Maar hebben deze ziekten een zin? Hoe kunt u beweren dat ze de overleving van degenen die eraan lijden bevordert? Wanneer iemand met dat alles niet vertrouwd is, dan is het waar dat dit in het begin vreemd kan lijken, of zelfs choquerend, maar wanneer het grondig is uitgelegd wordt het eigenlijk een vanzelfsprekende stelling. Vermits een voorbeeld beter is dan een lang betoog zou het goed zijn dat u ons één van die ‘natuurverhalen’ vertelt die de essentie vormen 12 BioGezond • februari 2007

van uw onderricht... Goed. Een hond heeft een haas gepakt. Hij heeft een enorme poot in zijn muil. Hij slikt die gulzig in om te vermijden dat andere honden hem afpakken. Op slag zit hij met een enorme bal vlees, klauwen en been in zijn maag. Het ís een zeer moeilijk verteerbaar stuk dat hij niet meer kan uitbraken en ook niet in de darm kan laten passeren in deze toestand. Hij bevindt zich in een dringende acute situatie van overleven. De oplossing voor dit biologisch conflict? Kanker van het verteringsslíjmvlies van de maag. Het is inderdaad kanker van het maag- slijmvlies wat de hond een reële kans gaat geven om zich te redden en wel door de kracht van zijn verteringsenzymen. Dit is gemakkelijk te bewijzen wanneer men een balletje vlees in een proefbuisje gooit gevuld met normaal maagsap en een ander identiek balletje in een proefbuisje met kankercellen: in het tweede proefbuisje zal het vlees sneller verteerd zijn dat in het eerste! Na de praktische oplossing van zijn conflict door deze over-vertering, geproduceerd door de afscheidingen van de gewijzigde cellen van het kankergezwel, zal de hond deze kanker, die hij niet langer meer nodig heeft, op natuurlijke wijze elimineren en weer tot een normaal leven terugkeren. En is bij de mens het proces precies hetzelfde? Zeker, ziekte is ook een archaïsche oplossing om te overleven. Ziekte is de gematerialiseerde uitdrukking van de ‘conflictueuze’ psychische beleving van de situatie. In feite zijn ziekte en het daarbij horende gevoel uitingen van de conflictueuze ervaring en van de stress die ermee gepaard gaat. Het stuk dat iemand niet kan verteren is bijvoorbeeld het onrecht of de pesterijen van een vriend die op zijn maag blijven liggen. Het territoriumconflict kan een burentwist zijn omwille van een afsluiting tussen twee tuinen. Borstkanker bij vrouwen heeft altijd betrekking op ‘nestconflicten’ in verband met hun familie, meestal partners of kinderen. Men heeft trouwens vastgesteld dat bepaalde vormen van borstkanker de lactatiecapaciteit doen toenemen: de voedingswaarde van het vocht geproduceerd

door de kankercellen ligt daarbij hoger dan die van de moedermelk! Tussen twee kwalen `kiezen’ de hersenen de minst erge. Eerder dan heel snel te sterven van uitputting tengevolge van een overstress, krijgt het individu de ziekte die hem uitstel geeft en die hem op biologisch vlak op een archaïsche manier een interessante oplossing brengt. Het ideaal is natuurlijk een perfecte gezondheid te hebben die toelaat om heel lang met een lage spanning te functioneren. Maar vermits overspanning heel snel leidt tot een zekere dood, heeft de natuur het tussenniveau uitgevonden, dat van ziekte. Inderdaad, dankzij de ziekte kan men zeggen dat het organisme gedurende een zekere tijd en soms zelfs gedurende een lange tijd bv. bij chronische ziekte op ‘middenspanning’ functioneert. Zit voor u de klassieke geneeskunde op een dwaalspoor? Dat zou ik niet zeggen. Zoals een van mijn Belgische vrienden, neuropsychiater Jean Lerminiaux zegt, is het logisch dat de geneeskunde zich op symptomen, de zichtbare tekenen van ziekte, heeft gegooid vermits ze er het vertrekpunt in de hersenen niet van kende. Het zou dwaas zijn de recente ontdekkingen, gepubliceerd in de grootste wetenschappelijke tijdschriften, die bewijzen dat lichaam en geest onafscheidelijk zijn verder te ontkennen. Ik erken de grote waarde van de klassieke geneeskunde. Maar wanneer een ziekte chronisch is en men de behandeling stopt, dan steekt ze onveranderlijk weer de kop op. Genezing, dat is iets anders. Zij treedt altijd op op het niveau van de oorzaak - de oplossing van het conflict - en niet op het niveau van de uiting. Wat brengt de Totale biologie op therapeutisch vlak? Het is niet de therapeut die geneest. Hij reikt de sleutels aan maar die kunnen alleen door de patiënt gebruikt worden om zichzelf te genezen door zijn ziekte biologisch te deprogrammeren. De Totale Biologie laat toe om heel nauwkeurige informatie te geven, om heel gericht opvallende gebeurtenissen te onderzoeken. Want ziekten zijn duidelijk uitingen van elk van hun biologische onveranderlijke factoren. Bijvoorbeeld, alle eczemen beantwoorden aan scheidingsconflicten, alle blaaszweren aan een territoriumconflict. Soms is inzicht voldoende om het genezingsproces op gang te brengen. Dat kan zelfs bliksemsnel en onmiddellijk. Maar dikwijls is dat niet voldoende, en dan moet je verder zoeken, andere niveaus van de Totale Biologie onderzoeken. De zieke moet de absolute zekerheid hebben dat het wel dat bepaalde conflict was dat hem het leven verpestte en dat het conflict 100% is opgelost. Als deze voorwaarde is voldaan, kan hij genezen. Bestaat een ongeneeslijke ziekte niet? Op meer dan 1500 patiënten heb ik er maar 3 gekend die een punt voorbij gegaan waren waarna geen terugkeer mogelijk was. Als algemene regel geldt, behalve in heel bijzondere gevallen, dat hoe langer men in de actieve conflictfase is gebleven, hoe langer de herstelfase zal duren. Maar meestal komt het wel in orde, met de hulp van de allopathische geneeskunde en dit natuurlijk zolang de hersenen operationeel zijn. Wanneer de hersenen beschadigd zijn, is al wat ik hier zeg op zijn minst gedeeltelijk fout. De hersenen gebruiken dan compenserende mechanismen. Dat is heel technisch en gaat ver buiten het kader van dit interview. Het gebeurt heel zelden dat de hersenen tot de conclusie komen dat het herstelwerk nutteloos is en het programma van de dood inzetten. Het programma van de ziekte is een programma van overleving. Bij kinderen geeft de Biologische Deprogrammering de beste resultaten: zij twijfelen nooit, zij bouwen geen intellectuele weerstanden op. Zij slaan gemakkelijk om naar genezing zonder zich verder vragen te stellen. NB: Claude Sabbah houdt eraan te verduidelijken dat dit interview noodgedwongen beknopt en onvolledig is gezien de omvang van de Totale Biologie!

De Totale Biologie der levende wezens ! Titularis van een Doctoraat in de Geneeskunde aan de Faculteit van Marseille en Parijs Internationaal spreker

te Brussel Samenvattende duiding van de basisopleiding Totale Biologie Zaterdag 17 maart en donderdag 10 mei 2007 van 9.00 tot 18.30 uur Aan het begin van de XXIste eeuw zijn we in volle ontdekking van wetenschappelijke inzichten rond fysische en psychische ziekten van de hersenen en hun structuren, hun programma’s en hun mogelijkheden. De «Totale Biologie der levende wezens» beschreven in de vorm waarbij zij de levensevolutie vergelijkt van de drie natuurrijken : het plantenrijk, het dierenrijk en het mensenrijk. Deze wetenschap is zowel gestoeld op de natuurlijke structuren en biologische functies van de levende wezens, als op al de reactieve aanpassingsmogelijkheden die zich aandienen zowel op fysisch als op psychisch vlak. Zij maakt het mogelijk de juiste aard van ziekten en functioneringsmogelijkhe den beter te begrijpen zodat hun ware nauwkeurige toedracht kan gevonden worden. Zo kan men zich richten op een meer actuele medische strategie die een diepgaande genezing tot stand brengt, telkens wanneer dit mogelijk is. De Totale Biologie laat ons tevens ook toe te verduidelijken hoe verbanden ontstaan en verdwijnen tussen ons biologisch functioneren en onze persoonlijke, familiale en voorouderlijke levensloop. De “Biologische deprogrammatie” geduldig op punt gesteld door Claude Sabbah, en vandaag nog in volle ontwikkeling, is een praktische toepassing van de Totale Biologie der levende wezens. In de meeste gevallen reikt zij sleutels aan die wanneer zij worden toegepast op ziekten en functioneringsmoeilijkheden, toelaten hun tekens en symptomen te verminderen, te stabiliseren, en zelfs uiteindelijk te elimineren door het ombuigen van de ziektetoestand naar een welvarende toestand.

Claude Sabbah geeft uitsluitend onderricht in het Frans. Gezien het authentieke karakter van deze materie is er geen vertaling voorzien.

Basisopleiding Totale Biologie (16 dagen) Module 1 : 20 tot 25 oktober 2007 Module 2 : 28 februari tot 4 maart 2008 Module 3 : 8 tot 11 mei 2008

Speciﬁeke thema’s over dit onderwerp worden verder uitgewerkt in aparte workshops. Vooraf deelname aan de samenvattingsdag is hierbij een vereiste.

Voordrachten

Brugge : vrijdag 16 maart 2007 te 20 uur Hotel de’Medici Potterierei 15 — 8000 Brugge Luik : Donderdag 22 maart 2007 te 20 uur HEC Rue Louvrex 14 — 4000 Liège Brussel : Maandag 14 mei 2007 te 20 uur Centre Culturel Av. Ch. Thielemans 93 — 1150 Brussel Reservatie gewenst : Ann de Schutter

[email protected] — 0032 (0)475 775 777 Info/inschrijvingen : Ellen Blanckaert CFP INC. sprl [email protected] — 0032 (0)4 275 70 75 www.biologie-totale.org — www.mieux-etre.org

BioGezond • februari 2007 13 Sabbah-biogezond.indd 1

9/01/07 17:16:44

Lecithine, veelzijdig voedingssupplement Lecithine is een hoogwaardig voedingssupplement dat om diverse redenen wordt voorgeschreven in de natuurgeneeskunde. Vrij logisch als je weet dat deze bijzondere vetstof een aantal gunstige werkingen heeft: ze helpt beschermen tegen harten bloedvatziekten, bevordert de vetstofwisseling en ondersteunt de functie van het zenuwstelsel.

Chemische achtergrond Lecithine is eigenlijk een natuurlijke bron van diverse fosfolipiden, die vooral wordt gewonnen uit soja en minder vaak uit ei. Fosfolipiden zijn zeer bijzondere vetstoffen, die aan de ene kant opgebouwd zijn uit 2 (doorgaans onverzadigde) vetzuren en die aan de andere kant een fosforhoudende groep vertonen, zoals choline en inositol, stoffen behorende tot de groep van de vitamines B. Zo bevat sojalecithine ongeveer 25 % fosfatidylcholine (PC) en 40 % van het duo fosfatidylinositol (PI) en fosfatidylethanolamine (PE). Verder is er ook nog een weinig fosfatidylserine (PS) in aanwezig.

Emulgator bij uitstek Het bijzondere aan deze fosfolipiden is het feit dat ze aan de ene kant (die van de vetzuren) lipofiel of vetoplosbaar zijn en aan de andere kant (die van de fosforhoudende stof) hydrofiel of wateroplosbaar. Op die manier is lecithine als vetstof goed oplosbaar in water en fungeert ze bovendien als een uitstekende “emulgator”: ze bezit het vermogen vetten in oplossing te houden in een waterig milieu door

ervoor te zorgen dat deze in kleine vetdruppeltjes verdeeld worden en dus niet neerslaan onder de vorming van klonters. Vandaar dat lecithine ook heel vaak wordt toegepast als antiklontermiddel in de voedingsindustrie als ingrediënt van ondermeer sauzen, dressings, smeersels…

Bescherming tegen harten vaatziekten Van dit uitstekend emulgerend vermogen maakt men dankbaar gebruik bij het helpen voorkomen van harten bloedvaatziekten. Door het feit dat lecithine als emulgator de LDL-cholesterol in het bloed in oplossing houdt, zal deze ongunstige vetstof namelijk niet zo snel kunnen neerslaan op de vaatwand en minder bijdragen tot het dichtslibben van de slagaders. Het proces van atherosclerose (in de volksmond beter gekend als “aderverkalking”) zal dus afgeremd worden of zelfs verminderen. Daarnaast bevordert lecithine ook de stofwisseling van cholesterol in het lichaam: niet alleen het totale cholesterolpeil vermindert, ook de verhouding tussen het « goede » HDL-cholesterol en het « slechte » LDL-cholesterol verbetert.

Zenuwvoedend en - sterkend Opdat de zenuwcellen in ons lichaam goed prikkels zouden kunnen vervoeren en signaalstoffen of “neurotransmittors” zouden kunnen vrijstellen, is een goede samenstelling van hun celmembranen primordiaal. In ideale omstandigheden bestaat die uit een dubbele laag van fosfolipiden. Het innemen van lecithine als voedingssupplement en optimale bron van fosfolipiden draagt dan ook bij tot een goede functie van het zenuwstelsel. Lecithine kan vooral het korte geheugen verbeteren, het concentratievermogen verhogen en helpen bij leerproblemen. Bij beginnende dementie en ter preventie van de ziekte van Alzheimer heeft lecithine ook zijn waarde.

Betere vetstofwisseling en verdeling Vermits lecithine doorgaans uit soja wordt gewonnen, is het logisch aan te stippen dat lecithine uit genetisch niet gemanipuleerde soja de voorkeur wegdraagt.


Eigenlijk bevordert lecithine als emulgator de oplosbaarheid van alle vetten in het bloed. Op die manier worden vetten niet zo snel

LECITHINEGRANULAAT Lecithine is een veelzijdig voedingssupplement, dat kan bijdragen in de natuurlijke aanpak van harten vaatziekten, verhoogd cholesterol - en triglyceridenpeil in het bloed, leverziekten, overgewicht en verminderde hersenfuncties.

opgeslagen in de weefsels en worden ze meer vervoerd doorheen het lichaam en beter verbrand tot energie. Interessante gegevens voor sporters die na de verbranding van koolhydraten op vetverbranding moeten overschakelen of voor mensen met overgewicht. Bovendien zal naast de verlaging van het vetpeil in het bloed (de zogenaamde triglyceriden) ook de verdeling van lichaamsvetten verbeteren: bij een afslankingskuur kunnen zo vetten op de moeilijke plaatsen als bips en dijen « losgeweekt » worden.

Voorkomen van galstenen In ons lichaam vinden we een bijzondere emulgerende vloeistof terug: de gal. Deze gelige vloeistof wordt door de lever aangemaakt en wordt bij elke vetrijke maaltijd door onze galblaas in de spijsvertering gestuwd. De gal helpt dan bij de vetvertering door de vetten in kleine druppeltjes te verdelen of te emulgeren. Wanneer er onvoldoende gal gevormd wordt, of gal met een slechte kwaliteit waardoor galstenen ontstaan, kan lecithine als emulgator te hulp komen. Lecithine helpt dan de vetvertering en voorkomt de vorming van nieuwe galstenen.

Sojalecithine van natuurlijke topkwaliteit, GMO-free - goed voor de cholesterolspiegel - draagt bij tot de ‘goede’ cholesterol - ondersteunt de circulatie - bevordert de vetstofwisseling

Leverbescherming Naast de hoger vermelde rol in de goede werking van de zenuwcellen, zijn fosfolipiden eigenlijk als samenstellend element van celmembranen belangrijk voor andere lichaamsweefsels. Vooral in de lever is een optimale samenstelling van de celmembranen zeer belangrijk. Zo kunnen beter stoffen opgenomen worden en afvalstoffen afgegeven worden door de levercellen. Lecithine kan als bron van fosfolipiden dan ook schade aan levercellen helpen herstellen. Ondermeer de negatieve gevolgen van alcohol op de lever kunnen ermee aangepakt worden.

Gebruik en kwaliteit Lecithine is dus een veelzijdig voedingssupplement, dat kan bijdragen in de natuurlijke aanpak van harten vaatziekten, verhoogd cholesterol - en triglyceridenpeil in het bloed, leverziekten, overgewicht en verminderde hersenfuncties. Lecithine wordt vooral toegediend onder de vorm van granulaat, waarbij men driemaal daags één à twee theelepels tot één eetlepel toevoegt aan yoghurt, kwark, vruchtensap, uitgeschepte soep, muesli of ontbijtgranen. Lecithine mag nooit mee verhit worden! Vermits lecithine doorgaans uit soja wordt gewonnen, is het logisch aan te stippen dat lecithine uit genetisch niet gemanipuleerde soja de voorkeur wegdraagt.

Eenvoudig in gebruik, gemakkelijk te verwerken in yoghurt, muesli, soep, sappen… Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel

Voor meer informatie: Mannavita tel. 056 43 98 52 [email protected] www.mannavita.be

BioGezond • februari 2007

15

Oliën en vetten De 10 geboden (deel 2) Via onze dagelijkse voeding nemen we dagelijks drie voedingsgroepen tot ons: koolhydraten, eiwitten en vetten. Van de koolhydraten weet bijna iedereen dat suiker een boosdoener is en dat graanproducten volkoren moeten gegeten worden. Ook wat betreft de eiwitten is bijna iedereen ervan op de hoogte dat er niet teveel dierlijke eiwitten moeten gebruikt worden en dat plantaardige eiwitten onder de vorm van peulvruchten (soja!), noten en zaden heel sterk aan te bevelen zijn. Maar over die derde voedingsgroep, de vetten, heerst er bij de consument nog steeds de grootste verwarring. Niet in het minst omdat er via de media, de reclamewereld en het medische korps verkeerd geïnformeerd en onverantwoord publiciteit wordt gevoerd. Nochtans legt het verkeerde gebruik van vetten of het gebruik van minderwaardige vetten een zeer belangrijke hypotheek op onze gezondheid. Wat zijn de zaken die we absoluut moeten weten en op welke manier kunnen we verstandig omgaan met vetten? In deze BioGezond stellen we het tweede deel van onze 10 geboden voor. 16 BioGezond • februari 2007

6

VERZADIGDE VETTEN hoeven niet steeds DIERLIJK te zijn; er bestaan zeer interessante PLANTAARDIGE VETTEN! In het 5e gebod zagen we al dat verzadigde vetten, als ze maar in balans zijn met onverzadigde vetten, zeker nodig zijn in het lichaam en dat ze zelfs heel wat nuttige functies vervullen. Helaas is het zo dat we via de westerse voeding met vlees, boter, room, melk en kaas vooral dierlijke verzadigde vetten binnenkrijgen. Nochtans bestaan er zeer interessante bronnen van plantaardige vetten zoals kokosolie en palmolie. Op voorwaarde dat deze van een onberispelijke “extra vierge” kwaliteit zijn (eerste koude persing, ongeraffineerd), mag er van deze vetten geclaimd worden (zie vooral eerder in BIO GEZOND over “Gezonde plantaardige vetten”):

EXTRA VIERGE KOKOSVET: • heel rijk aan vetoplosbare nutriënten als vitamine E, carotenoïden, lecithine, polyfenolen, fytosterolen • als stabiel vet uitermate geschikt voor bakken, wokken en frituren • zeer rijk aan de MCT’s of Medium Chain Triglyceriden, licht verteerbare vetstoffen, die geschikt zijn bij lever- en galaandoeningen en andere spijsverteringsaandoeningen… • de MCT’s worden eerder verbrand dan te worden opgeslagen als vetten, waardoor ze interessant zijn bij overgewicht en voor sporters • verhoogt de weerstand tegen virussen, bacteriën en schimmels door de antimicrobiële vetzuren laurinezuur, caprinezuur, caprylzuur, capronzuur en myristinezuur en biedt zo meer bescherming tegen schimmelinfecties als Candida albicans en allerhande andere infecties • een zeer lekkere exotische smaak

EXTRA VIERGE PALMOLIE • zeer rijk aan een breed spectrum aan gemakkelijk opneembare carotenoïden, waaronder alfa- en bètacaroteen, luteïne, zeaxanthine, lycopeen • bevat van de vitamine E-familie zowel de tocoferolen (30 %) als de tocotriënolen (70 %) en biedt meer dan het gewone vitamine E-supplement (alfatocoferol) • verbetert de immuniteit en beschermt extra de slijmvliezen van luchtwegen en darmen • door haar stabiele verzadigde vetten geschikt voor verhitting zoals bakken wokken en frituren • geeft een lekkere, authentieke smaak aan je gerechten

Extra vierge kokosolie en palmolie bevatten gezonde plantaardige vetten met een aantal interessante voordelen op dierlijke verzadigde vetten.

Voor meer informatie: Mannavita bvba, tel. 056 43 98 51 [email protected]

OLIËN EN VETTEN

7 Enkel dierlijk verzadigde vetten (boter, rundvet…), plantaardige verzadigde vetten (kokosolie, palmolie) en oliën rijk aan mono-onverzadigde vetten (zie hierboven) zijn geschikt om te verhitten. Alle andere oliën moeten koud gebruikt worden!

8

ONVERZADIGDE VETTEN, op uitzondering van OLIJFOLIE en andere vetten rijk aan monoonverzadigde vetten, dienen niet om te verhitten!

Hoe goed de kwaliteit van een plantaardige olie, rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren ook is (koudgeperste en ongeraffineerde maïsolie, sojaolie, zonnebloemolie, saffloerolie…), door ze te verhitten wordt ze schadelijk voor de gezondheid. Bij het bakken, braden of frituren wordt namelijk de van nature voorkomende ‘cis-structuur” van de meervoudig onverzadige vetten voor een deel omgezet in een “trans-structuur”. Transvetten zijn storende vetstructuren (zie ook 3e gebod) die de vetstofwisseling negatief beïnvloeden, bijdragen tot allerlei ontstekingsreacties en verstorend werken op harten bloedvaten, gewrichten en spieren,

huid, hersenen, hormonaal evenwicht en immuniteit. Gelukkig zijn vetten, rijk aan het mono-onverzadigde oleïnezuur, een stuk bestendiger tegen verhitten en kunnen ze éénmalig verhit worden (onder de 170°). Vooral koudgeperste olijfolie komt hiervoor in aanmerking, evenals avocado-olie, cashewolie, macadamia-olie, sesamolie en speciale hybridesoorten van zonnebloem – of saffloerolie (rijk aan mono-onverzadigde vetten).

We hebben voor een goede gezondheid twee grote groepen van ESSENTIELE VETZUREN nodig: OMEGA-6-VETZUREN en OMEGA-3-VETZUREN.

Als we alle voornoemde geboden onderhouden, dan krijgen we door het gevarieerde gebruik van koudgeperste en ongeraffineerde oliën vanzelf “essentiële” vetzuren binnen: vetzuren die we zelf niet kunnen aanmaken en die om diverse redenen moeten via de voeding ingenomen worden. Essentiële vetzuren behoren tot twee grote klassen: de omega-6- en de omega-3-vetzuren, die hun naam kregen naargelang de plaats waar de eerste dubbele binding in hun moleculaire structuur voorkomt. Het “stamvetzuur” van de omega-6-vetzuren is het gekende linolzuur (LA). Dit vetzuur zit vooral in koudgeperste oliën zoals zonnebloemolie, sojaolie, druivenpittenolie, maïsolie en saffloerolie; alsook in verse noten en zaden en in granen. Linolzuur heeft op zichzelf al een aantal belangrijke gezondheidsbevorderende eigenschappen, maar ook eruit afgeleide stoffen als gammalinoleenzuur (GLA), dihomogammalinoleenzuur (DGLA) en prostaglandines 1 zijn belangrijk voor de gezondheid. Het stamvetzuur van de omega-3-groep is alfalinoleenzuur (ALA). Dit vetzuur zit vooral in koudgeperste lijnzaadolie, koolzaadolie en perilla-olie, in groene groenten (postelein, peterselie…), in walnoten en pompoenpitten. Alfalinoleenzuur heeft op zich al diverse gezondheidsbevorderende eigenschappen, maar wordt ook omgezet tot de belangrijke visoliën EPA (Eicosapen-taeenzuur) en DHA (Docosahexaeenzuur) en verder tot de “goede” prostaglandines 3. Uiteraard kunnen EPA en DHA ook rechtsreeks ingenomen worden via vette vis als zalm, makreel, haring, sardines, ansjovis, tonijn… Het is dus van fundamenteel belang om voldoende essentiële vetzuren via koudgeperste, ongeraffineerde oliën, groene groenten, vette vis, noten en zaden en volle granen binnen te krijgen want ze spelen een belangrijke rol op 18 BioGezond • februari 2007

diverse lichaamsterreinen: ze helpen ons beschermen tegen harten vaatziekten door op een natuurlijke manier bloedverdunnend te werken, bij te dragen tot een normaal cholesterolgehalte met een goede verhouding HDL tov LDL en tot een gezonde bloeddruk ze hebben een ontstekingswerende werking en dragen bij tot soepele spieren en gewrichten ze dragen bij tot een gezonde immuniteit, waarbij niet alleen de weerstand tegen vreemde indringers wordt bevorderd, maar waarbij ook de immuniteit niet ontspoort met het ontstaan van allergieën of auto-immuunziekten (ziekten zoals reumatoïde artritis en M.S.) ze zijn belangrijk voor een goede functie van het zenuwstelsel en ter preventie van aandoeningen als depressiviteit, agressiviteit, ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder), de ziekte van Alzheimer… ze dragen bij tot een hormonaal evenwicht en het voorkomen van menstruatiestoornissen, premenstrueel syndroom en onvruchtbaarheid (dit laatste zowel bij man als vrouw) ze dragen bij tot een gave en gezonde huid en de preventie van ondermeer eczema, psoriasis, acné

Essentiële vetzuren van het omega6 en omega-3-type hebben belangrijke vitamine-achtige functies op diverse lichaamsterreinen. Enkel door een gevarieerd gebruik van extra vierge oliën van een goede kwaliteit krijgen we voldoende stamvetzuren van beide reeksen binnen: linolzuur en alfalinoleenzuur.

© foto Koen: Lies Willaert • Marathon Creatief 03-653 33 77

AMAN PRANA SERENE

LEVENSKRACHT

▲ Acteur Koen De Bouw: “Amanprana is één van de bio-producten die ik na enige tijd ben gaan koesteren. Dit tot grote voldoening van ieder die bij ons aan tafel schuift”.

5x extra vierge olie van Amanprana voor smeren, bakken en frituren Ontdek hun lekkere smaak en hun speciﬁeke gezondheidsvoordelen Gezonde margarine is 100% extra Vierge en bio. Alléén Amanpra-

na voldoet daaraan. Alle margarines, inbegrepen bio en reform, worden gemaakt van geraffineerde vetten. Geraffineerd is goedkoop maar ongezond. Geraffinaard betekent ‘ontdaan van gezonde voedingsstoffen én verandering van de celstructuur’. Net zoals witte suiker en witte bloem. Extra Vierge Cocos+Olive en Cocos+Olive+Palm van Amanprana zijn 100% extra vierge. Smeer ze op je (volkoren)brood, bak en wok ermee en je bent supergezond bezig. En het is lekker. Amanprana draagt bij tot een jong en mooi uiterlijk, bevordert de calcium- en magnesiumopname, ondersteunt de goede darmflora, de darmwand en de spijsvertering, verhoogt de weerstand, verzorgt de tanden en tempert het hongergevoel. Levert je lichaam lecithine, vitamine E, carotenen, plantaardige sterolen, polyfenolen,...

Gezonde frietjes?

Eénvoudig! Aardappelen op zich zijn gezond. Bio-aardappeltjes hoef je zelfs niet te schillen. Frituur ze dus in gezonde olie, in Extra Vierge Cocos of Palmpit van Amanprana. Puur natuur. Je hebt nog nooit zo’n lekkere én gezonde frietjes gegeten. Deze olie bevat zeer weinig MOV’s, is niet ontgeurd, niet geraffineerd, niet chemisch behandeld en bevat geen transvetten. Daarenboven bevatten deze extra vierge oliën van Amanprana vele gezonde eigenschappen die niet verloren gaan als je ermee bakt. Je kan deze oliën verhitten zonder dat ze toxisch worden. Bij koud gebruik proef je kokos en palmpit. Bij frituren niet. Deze extra vierges van Amanprana gaan in de friteuse tot 2 jaar mee, mits regelmatig filteren. Deze MCT’s geven je 10% minder calorieën dan andere vetten, zijn uiterst gemakkelijk verteerbaar, geven je veel vitaliteit en weinig vetopslag. Ze verminderen hongeraanvallen en verhogen de calorieverbranding.

Extra Vierge red Palm geeft gerechten veel vitamine E en Carotenen.

Zo bevat Red Palm van Amanprana 10 keer meer carotenen dan wortels en is ze de rijkste bron aan vitamine E. Vitamine E en Carotenen voeden de huid en de ogen en beschermen hen tegen de UVstraling van de zon. Bak je rijst, gestoofde uitjes, spiegeleieren en aardappelen in Red Palm. Recept: snij bio-aardappeltjes zonder ze te schillen in vier delen. Doe rijkelijk Red Palm op de ovenplaat en laat de aardappeltjes (of boerentenen zoals we ze noemen) bakken op 160°C. Af en toe omdraaien, tot ze goudbruin zijn. Opdienen met een frisse sla. En kijk ze smullen. Red Palm geeft een Latino of Afrikaans smaakaccent in bijvoorbeeld Moambe. Samen met spinazie is Red Palm supervoeding voor de ogen.

Variëer met Amanprana oliën zoals je variëert met groenten en fruit. Amanprana is verpakt in glas.

Dat is beter voor smaak, milieu en je gezondheid. Want alle plastics migreren in olie. Miljoenste deeltjes plastiek kunnen onze hormoonbalans ontwrichten. Amanprana is 100% bio, 100% vegetarisch, 100% extra vierge. Verkrijgbaar in glas van 380ml of 1700ml, in natuur- en biowinkels. Dichtstbijzijnde winkel? Bel Mannavita 056-43 98 51. www.noble-house.tk NIEUW: Amanprana bio kokosvezels voor regelmatige, vlotte stoelgang en een platte buik. Weinig calorieën. 1 volle eetlepel kokosmeel bevat slechts 30 calorieën en toch GLUTEN 0% veel vezels (10g). Beduidend meer dan tarwezemelen of lijnzaad. Ook ideaal als glutenvrij bakmeel zonder fytinezuur en zonder cyanide. Puur natuur, gezond en lekker. Te gebruiken als vezeldrank, als strooisel in je maaltijd of als bakmeel. Verkrijgbaar in zakjes van 0,5kg en 1kg.

OLIËN EN VETTEN

9

HET WESTERSE VOEDINGSPATROON

Door het westerse voedingspatroon is de verhouding tussen de omega-6- en omega-3 vetzuren vaak verstoord en dienen bronnen van omega-3-vetzuren extra geaccentueerd te worden. De laatste eeuwen en zeker de laatste decennia is er een niet onbelangrijke verschuiving gebeurd in het typische westerse dieet. Er is een grote toename gebeurd in de aanvoer van omega-6-oliën ten nadele van de omega-3oliën. Er zijn hiervoor verschillende oorzaken aan te stippen. Men is van een dieet van vis, wild vlees, groenten en fruit overgestapt naar een dieet waar granen en zaden (bronnen van linolzuur) een prominente rol in gingen spelen. Bovendien ging men nu getemde dieren eten en die ook linolzuurhoudende granen voederen. Verder is men in de westerse voedingsindustrie minder dierlijke (verzadigde) vetten als boter, room en reuzel gaan gebruiken en men is in de voedingsproductie en –bereiding op grote schaal omega-6-houdende oliën gaan gebruiken

zoals maïs- en sojaolie. Ten slotte daalde aan de andere kant daalde het gebruik van omega-3-oliën verder door het minder eten van groene groenten, door het minder gebruiken van de “ouderwetse” en niet zo lang houdbare lijnzaadolie en zeker door het minder nuttigen van vis. Bovendien blijkt de vis die tegenwoordig veel wordt “gekweekt” veel minder EPA en DHA te bevatten en blijkt ook het vlees dat wij eten minder EPA en DHA te bevatten door de moderne kweekmethodes (minder gras, meer graan en korrels…). Omdat een onevenwicht tussen omega-6vetzuren en omega-3-vetzuren kan leiden tot verstoring op de onder gebod 8 aangehaalde terreinen (harten bloedvaten, spieren en gewrichten, immuniteit, geestelijk functio-

neren, hormonaal evenwicht, huid), is het vaak aangewezen om meer omega-3-vetzuren in de voeding te accentueren en omega6-vetzuren te beperken. In een eerste plaats kan dat door meer koudgeperste lijnzaad, koolzaadolie en perilla-olie (bronnen van het omega-3-vetzuur alfalinoleenzuur ALA) te gebruiken ten nadele van zonnebloemolie, sojaolie, druivenpittenolie, maïsolie en saffloerolie. Ook vette vis, groene groenten, walnoten en pompoenpitten zijn voedingsmiddelen die best geaccentueerd worden. Indien gekozen wordt voor een visoliesupplement, als rechtstreekse bron van EPA en DHA, is het belangrijk te kiezen voor een goede kwaliteit.

Door het klassieke westerse dieet dreigt bij velen het evenwicht tussen de omega-6 en omega-3 vetzuren zoek te zijn. Extra benadrukken van omega-3-vetzuren via kwaliteitsbronnen is dan ook aangewezen.

10

WAT U ZEKER MOET WETEN OVER CHOLESTEROL

• Cholesterol is niet die grote boosdoener, zoals hij tegenwoordig door de media, de farmaceutische industrie en de reguliere geneeskunde wordt voorgesteld! • Cholesterol is in de eerste plaats een nuttige stof, die ondermeer van belang is voor de opbouw van de hersenen, de samenstelling van onze celmembranen, de productie van vitamine D, de aanmaak van hormonen en de aanmaak van galzouten (en dus voor de vetvertering) • Het kunstmatig onderdrukken van cholesterol met cholesterolverlagende medicijnen is absoluut niet de allerbelangrijkste maatregel ter preventie van harten vaatziekten. Een verhoogd cholesterolgehalte is trouwens maar één van de vele risicofactoren tot het ontwikkelen van harten vaatziekten, naast hoge bloeddruk, te visceus bloed, roken, overgewicht, gebrek aan beweging, stress, erfelijkheid, diabetes… • Hart- en vaatziekten berusten op een proces van atherosclerose. Atherosclerose is in de eerste plaats het gevolg van een ontstekingsreactie van de vaatwand, waarbij vrije radicalen en verkeerde vetten de vaatwand aantasten. Het is dus in de eerste plaats van belang die ontsteking tegen te gaan met antioxidanten uit verse groenten en fruit en met gezonde, beschermende vetten. • Het is vooral oxycholesterol of de geoxideerde vorm van LDL-cholesterol (de “slechte” cholesterol), die aanslibt aan de vaatwand. Het is dus opnieuw vooral zaak die oxidatie van cholesterol tegen te gaan met antioxidanten. • De grens van 190 mg/dl die tegenwoordig wordt gehanteerd als bovengrens is vooral een artificiële grens ter wille van de farmaceutische industrie. Veel realistischer is 220 mg/dl of bij oudere personen 250 mg/dl, op voorwaarde dat er een goede verhouding is tussen het totale cholesterol en de “goede” HDL-cholesterol (kleiner dan 5) • We mogen uiteraard niet blind zijn voor een chronisch verhoogde cholesterolspiegel. Natuurlijke maatregelen zoals een gezond dieet (rijk aan volle granen, groenten en fruit), samen met het extra gebruik van absorberende vezels en/of het innemen van supplementen zoals vitamine B3, policosanol en rode gefermenteerde rijst kunnen even goed, maar een stuk veiliger dan statines het cholesterolpeil normaliseren.


Elke dag, een gezonde en lekkere start met Sojamalt!

Sojamalt is, door zijn evenwichtige samenstelling, een licht verteerbare ontbijtdrank met uitzonderlijke voedingswaarden. Sojamalt bevat verschillende natuurlijke voedings- en opbouwstoffen die belangrijk zijn voor het goed functioneren van het organisme. De ideale ontbijt- en versterkende drank voor jong en oud. Bereiding: Sojamalt bij het ontbijt of als tussendoortje, kan koud of warm bereid worden. 3 à 4 theelepels voor 200 ml melk.

Geniet met smaak van het leven!

BioGezond koken Biologisch en gezond koken kan niet alleen lekker zijn, maar ook trendy en aantrekkelijk. Dat bewijst onze kok en voedingsconsulent in de volgende recepten, stuk voor stuk uitgeprobeerd en goed bevonden door een gevarieerd publiek. Aan de slag ermee!

Bonbons van brikdeeg met geitenkaas en basilicum Ingrediënten: • 1 pakje biologische bladerdeeg of brikdeeg • 4 bio champignons • 100 gr.bio geitenkaas • 12 bio kerstomaatjes • 50 gr.bio basilicum • 2 bio witloofstronken • 50 gr.bio notensla • 2 bio citroenen • bio mayonaise • 1 theelepel bio mosterd • 1 eetlepel bio appelazijn • 2 eetlepels bio teunisbloemolie

Bereidingswijze: - snij uit het deeg een rechthoek van ongeveer 15 op 20 cm. - gebruik je bladerdeeg, rol deze dan wat dunner uit (=brikdeeg) - leg onderaan op het deeg een blad basilicum met daarop champignon, een blokje geitenkaas ertegenaan, een half kerstomaatje en weer een blad basilicum erop. - even met de pepermolen eroverheen en dan oprollen.

- draai de uiteinden op in tegengestelde zin en knip het overtollige deeg eraf, zodat je een mooie toffee vorm verkrijgt. - bak in hete oven gedurende een tiental minuten op 180 graden, tot het deeg lichtjes gekleurd is, haal uit de oven en houd warm. - snij een stronk witloof en was in citroenwater. - meng het witloof met een beetje mayo en citroensap en kruid met peper uit de molen. - schik op een bordje de notensla, het witloof en enkele halve kerstomaatjes. - maak een vinaigrette van de mosterd, de appelzijn, teunisbloemolie en een handvol fijngehakte basilicum. - stop vlak voor het opdienen de bonbons nog even in de oven tot ze mooi bruin gekleurd zijn en schik ze op de witloofsla. - werk af met een weinig basilicum vinaigrette.

Voedingswaarde: - Geitenkaas is beter verteerbaar dan kan kaas van koemelk, omdat de vetzuurmoleculen in geitenmelk kleiner zijn dan in koeiemelk en daardoor ook lichter verteerbaar. Geitenkaas is ook rijker aan cal-

Muffins met walnoten en rozijnen Ingrediënten: • • • • • • • • • •

100 gr zachte bio boter 150 gr fijne bio rietsuiker 2 bio eieren 1 dopje bio vanille extract 250 gr. biologische zelfrijzende bloem 2 koffielepels bio bakpoeder 15 cl bio karnemelk 50 gr gehakte bio walnoten 50 gr bio rozijnen snuifje zout

Bereidingswijze: - klop de boter met de suiker en vanille extract op tot een romige massa. - voeg eieren toe en mespuntje zout. - zeef de bloem en het bakpoeder en voeg beetje bij beetje toe. - wanneer alles goed gemengd is, langzaam de karnemelk bijvoegen tot je een glad beslag bekomt.


- schep er dan de noten en rozijnen onder. - Vet muffinvormpjes in met boter of kies voor papieren vormpjes.Vul voor de helft en bak af in voorverwarmde oven op 180 graden.

Voedingswaarde: - karnemelk is eigenlijk een restproduct dat verkregen wordt door het verwijderen van de vetten (boter) uit verzuurde room. Door toevoeging van bacteriën wordt een groot deel van de lactose al afgebroken, waardoor de karnemelk beter verteerbaar wordt. - walnoten zijn een uitstekende bron van vit. E en verkleinen de kans op harten vaatziekten. Nuttige bron van eiwitten en mineralen voor vegetariërs. Bevatten veel gezonde onverzadigde vetzuren. - rozijnen zijn goede leveranciers van kalium en ijzer.Vanwege hun hoge gehalte aan natuurlijke suikers vormen zij een geconcentreerde caloriebron die een stroom energie levert. Daarom bijzonder geschikt bij sport of zware arbeid.

cium en een lekker alternatief voor mensen met een koemelk-allergie. - Witloof bevat vooral veel ijzer, meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. - Kerstomaatjes zijn arm aan caloriën maar rijk aan vit. A, B9 en C, vezelstoffen, caroteen en vooral het antioxidant lycopeen, dat beschermend werkt tegen (prostaat)kanker. - Basilicum werkt vooral eetlustopwekkend en spijsverteringbevorderend. Gedroogde basilicum bevat met 2100 milligram per 100 gram het meeste calcium. - Appelazijn wordt ook wel de “natuurlijke vetvreter” genoemd. Appelazijn verbetert de darmflora, verhoogt de immuniteit en vertraagt het verouderingsproces. Het azijnzuur in appelazijn helpt bij de opname van calcium, wat botontkalking tegen gaat. - Teunisbloemolie is rijk aan de vetzuren linolzuur en alfalinolzuur, die in prostaglandines worden omgezet. Hierdoor zou het helpen om het PMS te verlichten. Ze verlaagt het cholesterolgehalte en de bloeddruk, verlicht artritis en gaat acné tegen. Is ook een beproefd product tegen katers.

KOOK!

Gestoomde schelvisfilet met spinaziepuree en artisjok Ingrediënten: • 4 biologische schelvisfilets • 2 kleine bio artisjokken • 1 bio citroen • 6 bio aardappelen • 150 gr bio spinazie • bio nootmuskaat • 2 bio uien • 1 klontje bio boter • 1 glas biologische witte wijn • _ liter bio room • 100 gr bio preischeuten • handvol bio pijnboompitten • takje bio peterselie

Bereidingswijze: - snij met een scherp mes de artisjok bovenaan gelijk af - verwijder de buitenste bladeren en breek de stengel uit de artisjokbodem, zodat de korte, taaie vezels mee verwijderd worden. - knip van de bladeren rondom de stekelige punten gelijk af. - leg de artisjokken in kokend water met citroensap, leg er een deksel of bordje op dat net een maat te klein is voor je kookpot zodat de artisjok ondergedompeld blijft en laat minstens een uur zachtjes gaar worden. De vruchten zijn klaar als je voelt dat de blaadjes los komen te zitten en makkelijk te verwijderen zijn. - haal nu de kleine blaadjes uit het hart van de

-

-

-

artisjok en verwijder met een lepel het hooiachtige gedeelte binnenin. leg terug in het kookwater en houd warm. kook de aardappelen en voeg op het einde van de kooktijd de grof gehakte spinazie toe. Pletten en afsmaken met nootmuskaat. hak de uien fijn, stoof aan in een beetje boter, bevochtig met de witte wijn en laat zachtjes inkoken. Voeg dan de room toe. Kruiden met peper uit de molen. stoom de schelvisfilets 5 tot 7 minuutjes. maak op het bord een bedje van de spinaziepuree en schik hierop de visfilets. Zet de artisjok bij op het bord en omring met de witte wijnsaus. Garneer met de lichtjes gebrande pijnboompitten, de preischeuten en eventueel een takje peterselie.

Voedingswaarde: - schelvis is een erg magere vis met maar 0.2% vet en 16% eiwit maar met veel vitaminen (B12) - spinazie is lichtverteerbaar en calorie-arm. Uitstekende bron van caroteen, foliumzuur, kalium en de vitamines C en E. Spinazie bevat ook ijzer, maar die is jammer genoeg gebonden aan oxaalzuur en daardoor slecht opneembaar door het lichaam. - Peterselie is een betere leverancier van ijzer. - Artisjok is eetlustopwekkend en stimuleert lever en gal. Cholesterol verlagend. Goede bron van foliumzuur en kalium

Witloof-currysoep met zure appel

Ingrediënten: • 500 gr. bio witloof • 2 bio ajuinen • 1 wit van bio prei • 1 bio courgette • 1 eetlepel bio kokosvet • 10 gram Engelse of Indische curry • enkele bio kervelpluksels • 1 bio zure appel • bio vegetarische bouillon

Bereidingswijze: - snij de uien en prei in grove stukken en fruit aan in het kokosvet. - hou 1 stronk apart en snij het witloof overlangs door. - haal het harde gedeelte eruit. Dit zorgt voor de bittere smaak. - schil en snij de courgette in blokjes en voeg toe samen met het witloof. - bestrooi met de curry. Engels curry is minder pikant en hier meer aangewezen dan de Indische curry. - bevochtig met 2 liter water en laat 90 minuten zachtjes pruttelen. - mixen en bouillon bijvoegen volgens de aanbevolen hoeveelheid op de verpakking. - vlak voor het opdienen de resterende stronk witloof in fijne ringen snijden, de zure appel schillen en in blokjes snijden en toevoegen aan de soep. - de kervelplukseltjes er overheen strooien. TIP: Om de smaak zachter en de soep feestelijker te

maken kan je een scheutje bio room toevoegen. Dan echter niet meer laten koken. Voedingswaarde: - Kokosolie is een van de twee plantaardige oliën die rijk zijn aan verzadigde vetzuren ( het andere is palmolie). Het doet de cholesterol niet stijgen. Kies steeds voor de extra vierge, ongeraffineerd, niet ontgeurd en niet gehard. Deze zijn rijk aan middellange vetzuurketens, worden snel afgebroken en hebben weinig energie en enzymen nodig om te worden opgenomen.Weerstand verhogend en zeer nuttig bij darmaandoeningen. - Uien zijn rijk aan vezels, koolhydraten en vitamine C - Prei is een belangrijke bron van kalium en foliumzuur, het bevordert de nierfunctie en is urine afdrijvend. Foliumzuur is vooral aanbevolen voor zwangere vrouwen. - Soep op zich is niet alleen voedzaam, het heeft ook het voordeel dat de meeste voedingsstoffen behouden blijven. BioGezond • februari 2007 23

Verstandig zoeten bij

Diabetes

Een groep mensen voor wie het kiezen van een geschikt zoetmiddel eigenlijk nog belangrijker is dan voor anderen, zijn de diabetici. Omdat de meeste zoetmiddelen, zelfs natuurlijke en ongeraffineerde suikers, een directe impact hebben op de bloedsuikerspiegel, en dat is uiteraard het cruciale punt bij diabetes. Bovendien mogen ook niet de gevolgen op termijn of de diabetescomplicaties uit het oog verloren worden. Wat kunnen we specifiek aanraden bij diabetes, zowel rekening houdend met de bloedsuikerspiegel als met de verwikkelingen op termijn?

betes type 1) of meer orale medicijnen te slikken (bij type 2) om ondanks het meerverbruik van suikerbronnen de bloedsuiker toch enigszins onder controle te houden. Dit is inderdaad zo, maar dat is een zeer kortzichtige visie. Want hoe meer bloedsuikerpieken er optreden door suikergebruik en hoe meer geraffineerde suikers de kans krijgen nutriënten te roven in het lichaam, hoe meer de kans vergroot op: harten vaatziekten (aderverkalking, hartinfarct, hersenberoerte, etalagebeen), gezichtsafname (netvliesdegeneratie) of neurologische verschijnselen (gevoelsverlies, tintelingen, blaas- en darmproblemen).

Synthetische zoetmiddelen en fructose

Suikerspiegel onder controle Bij diabetes is de suikerstofwisseling verstoord. Door het feit dat er te weinig of geen insuline (het bloedsuikerverlagende hormoon) door de pancreas wordt afgescheiden en/of door het verschijnsel dat de lichaamscellen minder goed glucose uit het bloed opnemen, loopt de bloedsuikerspiegel te hoog op. Bij diabetes type 1 moet daarom insuline ingespoten worden en bij diabetes type 2 zal doorgaans met orale bloedsuikerverlagende middelen gewerkt worden om de bloedsuikerspiegel zo normaal mogelijk te houden. Het is hierbij belangrijk om de 24 BioGezond • februari 2007

bloedsuikerspiegel zo goed mogelijk te regelen omdat zo diabetescomplicaties als harten vaatziekten en zenuwaantasting het langst mogelijk uitgesteld worden. Vandaar het gegeven dat de “snelle”, geconcentreerde suikers van zoetmiddelen als bietsuiker, rietsuiker, honing, ahornsiroop en alle mogelijke voedingsmiddelen waarin deze verwerkt zitten eigenlijk het best vermeden worden.

Kortzichtige visie Sommige diabetici zullen bij deze aanbeveling de schouders ophalen. Ze weten dat het vaak volstaat van meer insuline te spuiten (bij dia-

Andere diabetici, die wel beseffen dat de bloedsuikerspiegel zo goed mogelijk moet geregeld worden, maken dan weer volop gebruik van zoetmiddelen, die ondanks hun zoete smaak, na inname de suikerspiegel niet of nauwelijks doen stijgen. Vooral synthetische zoetmiddelen (aspartaam, acesulfaam K, saccharine, cyclamaat) en fructose (ook: levulose, vruchtensuiker) worden dan, niet zelden op aanraden van een arts of diëtist, gebruikt als zoetmiddel. Ook dit is volgens BioGezond een vrij kortzichtige visie.

Aspartaam en co: niet zo onschadelijk! Wie als diëtist, voedingsdeskundige, arts of wetenschapper de moeite zou doen om in alle rust en zonder enige vooringenomenheid eens het dossier van de synthetische zoetmiddelen te bestuderen, zal niet begrijpen dat synthetische zoetmiddelen nog steeds in onze

voeding zitten en als “ongevaarlijk” wordt aanzien in de huidige toegelaten doseringen. Wij hebben in deze BioGezond niet de ruimte om dat ganse dossier uit te doeken te doen en het is helemaal niet de bedoeling een kruistocht tegen aspartaam te houden. Maar het zal de lezer zeker aan het denken zetten dat recent nog een grondig onderzoek aan de universiteit van Bologna, dat aantoonde dat aspartaam aan de helft van de huidige toegelaten doseringen al de kans op kanker verhoogt, zomaar onder tafel werd geschoven door het Europese Wetenschappelijke Comité voor Voeding (SCF). Of hoe een miljardenindustrie zich via de wetgeving kan doen gelden…. Nu moet je weten dat diabetici zo al een mindere stofwisseling hebben in vergelijking met niet-diabetici, waardoor ze ook gevoeliger zijn voor de mogelijke toxische verschijnselen van aspartaam: > omdat ze van nature al meer neiging vertonen tot “neuropathie” (aantasting van het zenuwstelsel) worden ze door aspartaam nog gevoeliger voor: gevoelloosheid en tintelen van de ledematen, geheugenafname, verwardheid en stemmingswisselingen… > omdat ze van nature al sneller verhoogde bloedvetten en harten bloedvatziekten vertonen, kunnen ze dus zeker bijwerkingen als hoge bloeddruk, hartkloppingen, druk op de borstkas en impotentie, missen > omdat ze vaak al verminderd zicht hebben, kunnen bijwerkingen van aspartaam als gezichtsstoornissen, wazig zicht, brandende en tranende ogen, nog meer roet in het eten gooien > omdat klachten als vermoeidheid, uitgesproken dorst en honger, droge mond, constipatie en verhoogde vatbaarheid voor infecties sowieso al behoren tot het beeld van diabetes, zijn ze deze bijwerking van aspartaam ook beter rijk dan kwijt > bovendien stellen gerenommeerde endocrinologen vast dat door aspartaam bepaalde verwikkelingen van diabetes sneller optreden, zijnde retinopathie (netvliesaantasting), cataract (grijze staar), neuropathie (zenuwcellenaantasting) en CVA (beroerte); en dat soms de controle over de bloedsuikerspiegel moeilijker is (hogere HBA1) Over de andere synthetische zoetstoffen als saccharine, cyclamaat en acesulfaam K kunnen we heel kort zijn. Dit zijn vooreerst volkomen lichaamsvreemde stoffen, er zijn onvoldoende garanties over de veiligheid op lange termijn en er bestaan talrijke duidelijke bewijzen van ernstige neveneffecten bij proefdieren.

Bleke wangetjes?

“Nee, wij gebruiken KINDERVITAL!”

Fructose: denk verder dan je neus lang is Ook fructose is niet zo’ n interessant zoetmiddel om veel te gebruiken bij diabetes. Fructose heeft een synoniem, waardoor we een vals gevoel van veiligheid krijgen: “vruchtensuiker”. Helaas wordt fructose bijna nooit uit vruchten gehaald. Vooral de cichoreiwortel en maïs dienen als bronnen van fructose en hierbij dient absoluut benadrukt te worden dat het steeds gaat om sterk geraffineerd product! Niet alleen is er een sterke bewerking gebeurd, alle stoffen die de fructose van nature begeleiden zijn door het raffineren verdwenen. Fructose is dan ook net zoals geraffineerde riet- en bietsuiker te beschouwen als een bron van “lege” calorieën. Wel, en dat is precies de reden waarom het vaak door diabetici wordt gebruikt, is het zo dat fructose ondanks zijn zoete smaak de bloedsuikerspiegel nauwelijks doet stijgen. Maar ondanks het feit dat fructose dus op korte termijn gezien interessant is bij diabetes, moeten we aanstippen dat het overmatig gebruik van fructose ondermeer kan leiden tot: • Sneller optreden van allerlei chronische ziekten net zoals bij andere geraffineerde suikers: osteoporose, cariës, zwakke weerstand, allergie, auto-immuunziekte, ADHD, artrose, artritis, fibromyalgie, CVS, Candida, MS, kanker • Fructose-intolerantie met onder andere winderigheid, darmkrampen, constipatie, diarree…. • Leverbelasting en verzuring: fructose dient vooral verwerkt te worden door een enzymensysteem in de lever. Er is evenwel slechts

KINDERVITAL

®

Het geheim voor meer energie Als gezonde aanvulling op de dagelijkse • voeding is er Kindervital, het geheim voor fitte kinderen

Al 90 jaar een vertrouwd natuurlijk • voedingssupplement Geeft energie, meer weerstand, • meer eetlust en kleur op de wangetjes en mineralen • inMeteenvitaminen goede dosering Vitamine D en calcium voor gezonde • groei en sterke botten en vloeibaar, dus makkelijk in gebruik • Lekker Vraag ernaar bij uw gezondheidswinkel, • reformzaak, drogist of apotheek • Voor meer informatie: www.salus.nl Ook verkrijgbaar van Salus:

FLORADIX

®

ALPENKRAFT

®

s i n d s

1 9 1 6

De natuur in optima forma BioGezond • februari 25

een beperkte, enigszins individueel bepaalde, omzettingscapaciteit voor fructose in de lever. Overmatig gebruik van fructose brengt da ook niet alleen een leververzuring teweeg, ze zal ook de energieproductie in en de functie van de lever in het gedrang brengen. • Verhoogde bloedvetten (cholesterol en triglyceriden): er is bewezen dat fructose nog meer dan gewone suiker bijdraagt een overmatige vorming van cholesterol en triglyceriden en dus tot harten vaatziekten • Cataract (grijze staar): er is vastgesteld dat een fructoserijk dieet sneller aanleiding geeft tot cataract van de ooglens, waarbij het zicht troebeler wordt. Vermoedelijk is vooral sorbitol, een suikeralcohol dat in de lens wordt gevormd

bij een overmaat aan fructose, hiervoor verantwoordelijk. En diabetici zijn al gevoeliger aan een snelle afname van het gezichtsvermogen • Hypertensie (Hoge bloeddruk): een hoog verbruik van fructose is eveneens gerelateerd met hypertensie • Vroegtijdige ouderdomsverschijnselen: bij overmatig fructoseverbruik treedt nog sneller de zogenaamde Maillard–reactie op, waarbij geraffineerde korte suikers de kwaliteit en functie van lichaamseiwitten verminderen en zo bijdragen tot vroegtijdige ouderdomsouderdomsverschijnselen en harten vaatziekten • Jicht: er is aangetoond dat een hoge inname van fructose de spiegel aan urinezuur verhoogt

Moeizame stoelgang?

Het ‘zoete’ lijstje voor de diabeticus Als we zowel rekening houden met het feit dat de bloedsuiker zo goed mogelijk onder controle moet gehouden worden, als met belang van de diabetescomplicaties zo lang mogelijk uit te stellen, dan komen we in BioGezond tot de volgende lijst van de meest aan te raden zoetmiddelen: 1) Stevia: het is uiterst pijnlijk om als eerste keuze en perfect zoetmiddel voor de diabeticus, dat de bloedsuiker niet verhoogt, dat geen calorieën bevat en dat zelfs de suikerstofwisseling positief beïnvloedt, een natuurlijk zoetmiddel naar voor te moeten schuiven dat in Europa eigenlijk…verboden is! In de volgende BioGezond zullen we het hoofd-

Constipatie is geen banaal ongemak. Een goede stoelgang is immers net zo belangrijk voor uw gezondheid als een goede slaap en een gezonde eetlust!

Grünwalder Nr.1 kruidentabletten bevorderen de natuurlijke stoelgang waardoor de ontlasting zijn ritme en evenwicht

Voor een optimaal resultaat, raden wij 1 à 3 kruidentabletten per dag aan.

Neem de natuurlijke weg.

Grünwalder®

Verkrijgbaar bij de apotheek en de natuurvoedingswinkel.


Distr.: Hagor-Bioservice - Remylaan 4C bus 9 - B-3018 Wijgmaal

terugvindt.

Zonder toevoeging van suiker light vetarm

& Prodia choco 300 g Prodia nut choco ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

225 g

CHOCO (zonder nootjes) EN DE NUT (met nootjes) VOOR DE SLANKE LIJN ALS U GEEN SUIKER MAG ETEN ZONDER CACAOBOTER MET ZOETSTOFFEN MALTITOL EN/OF ACESULFAAM-K 75% (choco) of 40% (nut) MINDER CALORIEEN SLECHTS 150 (choco) – 316 (nut) KCAL/100g 90%(choco) of 40% (nut) MINDER VET SLECHTS 3,6g (choco) – 12g (nut) VET/100 g ZONDER ZOUT

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN, Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be

Een “achterpoortje” is een zuiver stevia-concentraat als huidverzorgend middel aan te kopen en het als zoetmiddel te gebruiken of stevia-extracten via het internet te bestellen.

De steviaplant

stuk stevia eens grondig bekijken, maar nu al kunnen we stellen dat het verbod op stevia er niet is om een mogelijke nadelige invloed op de gezondheid, maar omdat het een bedreiging vormt voor een miljardenimperium van suiker en aspartaam. Het staat wel iedereen vrij het plantje te kweken, de blaadjes ervan vers of gedroogd te gebruiken, maar dat is niet alleen vrij omslachtig, het zou ook nog niet de zuivere zoete smaak opleveren die andere vormen van stevia wel bieden: > Steviaconcentraat, steviatinctuur (vloeibaar) en stevia-extract (poeder) > Stevioside, een geïsoleerd glycoside (heeft soms wel een bittere nasmaak) > Rebaudioside A (een ander geïsoleerd glycoside uit stevia) of een stevia-extract met een hoog gehalte aan rebaudioside A: heeft een zeer zuivere suikersmaak > Stevia-extract op een drager van inuline (ziet eruit als suiker, heeft zelfde “volume” als suiker, smaakt als suiker en heeft met inuline nog extra gezondheidsbevorderde factoren)

2) Met mate : de suikeralcoholen (polyolen, semi-synthetische suikers): maltitol, lactitol, xylitol, sorbitol, mannitol, isomalt en erythritol. Deze zoetmiddelen zijn geen lichaamsvreemde stoffen en hebben het voordeel de suikerspiegel nauwelijks te verhogen. Ze zitten in beperkte hoeveelheden in natuurlijke voedingsbronnen als fruit, maar ze daaruit isoleren zou zeer duur zijn. Daarom worden ze gemaakt uit bestaande suikers als maltose, lactose, xylose en via een kleine chemische modificatie (hydrogenatie) omgezet tot o.a. maltitol, lactitol en xylitol. Ze zijn doorgaans niet als dusdanig los in de handel aan te kopen, maar kunnen wel aangetroffen worden in speciaal voor diabetici gemaakte producten als wafeltjes, snoep, chocolade… Toch zullen we aanraden ze maar met mate te gebruiken: > omdat ze uiteindelijk toch voor een deel synthetisch worden aangemaakt > omdat ze worden aangemaakt uit geraffineerde suikers, die zijn ontdaan van hun begeleidende voedingsstoffen. De polyolen belasten wel de pancreas niet zoals geraffineerde suikers (want ze doen de bloedsuikerspiegel nauwelijks stijgen) en brengen in vergelijking ook minder glucose zonder nutriënten aan. > omdat ze vanaf een zekere, vrij individueel bepaalde, hoeveelheid nevenwerkingen als winderigheid en laxerend effect hebben. Hou je aan de aangeraden maximale doses (gemiddeld zo’n 20 g per dag ) en verdeel de gebruikte hoeveelheid zoveel mogelijk over de loop van de dag. In deze reeks wordt best sorbitol vermeden (verband met grijze staar, toch meer glucoseverhogend dan gedacht) en schijnt erythritol (laagste calorie-inhoud en weinig tot

geen gasvorming of laxerend effect) de beste keuze te zijn. 3) Met mate: ongeraffineerde bronnen van fructose zoals agavesiroop We weten al dat fructose heel zoet is en toch de bloedsuikerspiegel niet erg beïnvloedt. Maar we stelden hogerop al dat aan een overmatig gebruik van fructose een reeks nadelen zijn verbonden die met name voor diabetici zeker te mijden zijn. De beste en tot nader order enige ongeraffineerde fructosebron, die met mate kan gebruikt worden en dus beter is dan cichoreifructose of maïsfructose, is agavesiroop. 4) Met mate: granenstropen als gerstemoutsiroop, tarwemoutsiroop, rijstmoutsiroop, maïsmoutsiroop Hoewel we voor deze reeks van natuurlijke zoetmiddelen heel moeilijk cijfers van de glycemische index vinden (de mate waarin ze de bloedsuikerspiegel verhogen), weten we dat het milde zoetmiddelen zijn die de bloedsuiker niet al te erg beïnvloeden. Ze zijn in elk geval milder zoet en minder belastend op de bloedsuikerspiegel dan ongeraffineerde zoetmiddelen met een hogere glycemische index als ongeraffineerde riet- en bietsuiker, melasse, ahornsiroop, honing en diksappen. 5) Tagatose, Lo Han Guo fruitextract (mogroside), Brazzeïne, Thaumatine, Neohesperidine DC: Deze middelen verhogen de bloedsuikerspiegel niet en zijn natuurlijk of semi-synthetisch. Ze zijn dus zeker het overwegen waard bij diabetes. Sommigen hebben evenwel niet de gewenste zoete zuivere smaak, met name Lo Han Guo, Thaumatine, Neohesperidine DC. Thaumatine is niet hittestabiel is en van tagatose moet eigenlijk nog de veiligheid op lange duur bewezen worden.

1001 natuurlijke middeltjes Rita Visterin Dankzij dit boek kun je allerlei lichamelijke ongemakken bestrijden of voorkomen met kruiden, groenten en fruit. De 1001 recepten worden alfabetisch gerangschikt per plant (deel 1) en per gezondheidsprobleem (deel 2). De recepten zijn heel eenvoudig. 3de druk € 14,50 - 160 blz., paperback - isbn 978-90-73913-17-2

Te koop in de natuurwinkel. 28 BioGezond • februari 2007

met etherische olien

2 in 1 Scheerfluïdum & After-Shave Miss Shave 2 in 1 Scheerfluïdum + AfterShave samen in één product: • zonder schuim, de huid is goed zichtbaar tijdens het scheren • het risico op kwetsuren en irritaties vermindert

Werkt volgens hetzelfde principe als Scheerfluïdum + After-Shave • speciale samenstelling die de zachtheid van de huid verhoogt • kan ook worden gebruikt als voorbereiding op het epileren

els 3 drupp an volsta

Menthol Classic Zonder Menthol normale huid - 30ml zware baard - 30ml CNK: 1550-813 CNK: 2330-926

Aloë Vera gevoelige huid - 30ml CNK: 2330-892

Miss Shave - 30ml CNK: 1587-716

BEL GRATIS VOOR INFORMATIE EN DOCUMENTATIE

PHYTAL-CREA bvba, tel +32(0)9-224 16 71 • www.phytal-crea.be

0800 13969 vantotmaandag vrijdag van 9u - 13u

Vitalia - Vitamont

Als BIOLOGISCH rijmt op RECHTVAARDIGHEID ! VITAMONT, een belangrijk bedrijf op het gebied van biologische landbouw, dat belang hecht aan kwalitatief goede producten en bescherming van het milieu, breidt haar strijd tegen commerciële wanverhoudingen uit door samen met MAX HAVELAAR bepaalde verplichtingen aan te gaan ten opzichte van kleine producenten in Brazilië, Paraguay en Ecuador die zich gegroepeerd hebben in coöperaties. Door mee te werken aan dit rechtvaardige distributiekanaal, dat minimumprijzen garandeert, helpt VITAMONT kleine producenten geheel van hun eigen productie te laten leven, onafhankelijk van het conventionele systeem. Max Havelaar Keurmerk garandeert u dat het sinaassap, de mangonectar, de bananennectar en de cola volgens internationale Fair Trade-voorwaarden zijn geproduceerd en verhandeld.

W

NIEU

W NIEU

Distributie

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected] • www.hygiena.be

Bachbloesemtherapie Bio-bloesemremedies bereid volgens de methode van Dr. Bach van La Drôme Provençale: > Bloesems uit de ongerepte Oostelijke Pyreneeën > Aangemaakt volgens de kwaliteitseisen van Dr. Bach > Gestabiliseerd met een biologische cognac (Ecocert)

La Drôme Provençale: uw vertrouwen waard ! Ook uw leverancier van biologische verse kruidentincturen, essentiële oliën, plantenthees, fyto-aromatische complexen.

Te verkrijgen in elke goede natuur- en kruidenwinkel Info: Mannavita tel.: 056-43 98 52

HEATHER I Struikheide Het is niet meer dan normaal dat we in het dagelijkse leven voor onszelf opkomen en daarbij een gezonde portie eigenbelang aan de dag leggen. Maar als we steeds focussen op onze eigen problemen, deze nog eens onnodig uitvergroten en anderen er voortdurend mee lastig vallen, dan zijn we duidelijk geestelijk uit evenwicht. Dr. Bach ontwikkelde met de bloesem van struikheide (heather) een harmoniserende remedie die ervoor zorgt dat we onszelf niet onnodig in het middelpunt van de belangstelling plaatsen en dat we ook kunnen luisteren naar anderen of zelfs een handje toesteken.

denk ook eens aan een ander... Egocentrische instelling Mensen die de bloesem heather nodig hebben, kan je zondermeer “egocentrisch” noemen. Ze zijn bijna uitsluitend met zichzelf bezig en plaatsen zichzelf in het middelpunt van het universum. Vaak zijn het zelfs hypochonders die de eigen problemen nodeloos groter maken dan ze zijn en die er op een bangelijke manier voortdurend mee bezig zijn.

Eenzaam, behoefte aan aandacht, praatziek Ook de nood aan een publiek en een overdreven drang naar aandacht, moeten ons aan de bloesemremedie heather doen denken. Zeker als deze in wezen zeer eenzame personen daarbij opdringerig praatziek zijn en voortdurend over hun eigen leven en problemen willen praten met anderen. Opvallend hierbij is vaak dat ze heel dicht bij je komen staan en dat je moeilijk weg kan komen. Desnoods klampen ze zich aan je vast.

Meeleven met anderen en behulpzaam zijn Omdat de meeste mensen begrijpelijkerwijze in relatie met anderen op zoek zijn naar een wederzijdse tegemoetkoming of naar een soort tweerichtingsverkeer, zal men het egocentrisme van een heather-persoon uiteraard beu worden. Dan kan het toedienen van de bloesem van struikheide uitkomst bieden: niet alleen kunnen deze personen zichzelf beter wegcijferen, ze gaan ook meer luisteren naar het verhaal van een ander of, indien nodig, zelfs actief bijstand bieden.

Wanneer kan men aan struikheide denken? • Voor het type van het “behoeftige kind”, dat voortdurend sympathie en aandacht van de omgeving opeist. • voor mensen die steeds het gesprek op zich brengen op een feestje of op een openbare plaats. • voor het type van mensen die in de wachtkamer van de dokter aan wildvreemden alles vertellen over hun aandoeningen. • voor personen die hun gesprekspartner zeer dicht benaderen en volgen wanneer deze zich terugtrekt, en die hem desnoods tot aan de muur volgen of vasthouden aan hun mouw. • voor kinderen in de “ik-fase” die steeds over zichzelf praten. • voor personen die elke zin beginnen met : “ik ...” • bij een al te egocentrische instelling 30 BioGezond • februari 2007

3 Ontdek

voor verantwoord snacken

het geheim van de Inca’s

Iedereen heeft tussen de maaltijden door wel eens trek, of gewoon zin in iets lekkers. Voor diegenen die graag verantwoord willen snacken, is er de BioRosino van MolenAartje. Een lekkere, voedzame biscuit met krenten en rozijnen.

Een ontbijt met Allos Crunch helpt u om uw dag goed te beginnen. Deze knapperige ontbijtgranen zijn heerlijk luchtig, krokant, en rijk aan ijzer, magnesium en vezels. Dit komt voornamelijk door het gebruik van het oeroude Incagraan amarant, van nature rijk aan ijzer en andere mineralen.

MolenAartje BioRosino bevat, net als alle andere producten van MolenAartje, geen rietof bietsuiker. Hij is gezoet met tarwemoutstroop en gemaakt met ingrediënten van biologische oorsprong. De BioRosino is ook verkrijgbaar in de smaken bosvruchten en appel. Dankzij de vershoudzakjes zijn de BioRosino’s handig om mee te nemen tijdens een dagje uit of als tussendoortje op school of op het werk.

2 Puur fruit op je boterham Ekoland jams bestaan uit 100% fruit. Iedere pot jam bevat ongeveer één kilo vruchten! Het fruitbeleg is gezoet met geconcentreerd appelsap (diksap) en bevat geen toegevoegde suiker. Hierdoor komt de fruitsmaak pas echt tot zijn recht en hebben deze jams gemiddeld 35% minder calorieën dan de gangbare soorten. Het is eveneens belangrijk om te weten dat fruitbeleg gezoet met geconcentreerd vruchtensap een derde tot de helft minder koolhydraten bevat dan gewone jam. De Ekoland jams zijn onder meer verkrijgbaar in de smaken kersen, framboos – rode bessen, bramen en vlierbessen. Ontdek meer smaken in uw natuurvoedingswinkel.

Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel.

Door de perfecte combinatie van verschillende koolhydraten uit amarant, haver en honing, die ieder een verschillende snelheid in vertering hebben, geven de crunchy’s zowel snel als langdurig energie. Ze bevatten geen toegevoegde rietof bietsuiker en zijn op natuurlijke wijze gezoet met honing en agavediksap. De Allos crunchy’s zijn verkrijgbaar in de smaken Red Fruit, Dark Chocolate, Triple Nut en Classic.

4 Prikkels van de natuur Ekoland frisdrank is een mix van puur fruit en bruisend mineraalwater. Het is een heerlijk alternatief voor limonade en een verantwoorde dorstlesser. Deze fruitige frisdrank bevat geen toegevoegde suikers, smaak-, geur-, of kleurstoffen. Het sap van biologische sinaasappels & mandarijnen of frambozen & zwarte bessen wordt aangevuld met bruisend mineraalwater. Zo proef je de natuur op zijn best.

V.U.: Hagor-Bioservice NV - Remylaan 4C - 3018 Wijgmaal

1 BioRosino,

FOOD for THOUGHT

Wijntip van de maand

TOSCANE Tenute Loacker Morellino di Scansano “Valdifalco”

De Toscaanse wijnen uit de streek Morellino di Scansano zijn bezig aan een steile klim op de ladder van de betere wijnen in Italië. Dit gebied ligt helemaal in het zuiden van Toscane, niet zo ver van de kust (Tyrrheense Zee) ongeveer ter hoogte van het eiland Elba en grenst aan het “Parco Nacional dell’ Uccelina” De voornaamste geteelde druif is ook hier de Sangiovese, die in de grote Toscaanse wijnen overheerst o.a. in de beroemde Brunello di Montalcino. Tenute Loacker is sedert tientallen jaren één van de toonaangevende Italiaanse wijnmakers met een zeer ruim assortiment uit meerdere wijnstreken. Zij maken uitsluitend wijnen uit de biologische teelt op drie onderscheiden domeinen. Het hoofdhuis ligt in Zuid Tirol (Bolzano) in de Dolomieten, waar voornamelijk witte wijnen van hoge kwaliteit gemaakt worden. Dan hebben zij een domein in Montalcino zelf waar zij de topwijnen Rosso en de Brunello di Montalcino maken onder de naam Corte Pavone. Van recentere datum is het domein in de streek van Morellino di Scansano met de naam “Valdifalco”.

Wijnen uit biologische druiventeelt Wijnen gemaakt met respect voor de natuurlijke kwaliteit, voor het milieu en voor de gezondheid

BIOTIEK-biodyvino Rechtstreekse invoerder uit Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië. Chili, Zuid Afrika. 220 kwaliteitswijnen van 62 biologische wijnbouwers

GRATIS PROEVEN OP ONZE OPENDEURDAGEN in Zoersel, Bree-Opitter en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend de data, wegbeschrijving en prijslijst of kijk op internet

Ten Hoflaan 22 - 2980 Zoersel Invoerder, Groot- en kleinhandel T. 03/3122438 - F. 03/3125914 e-mail: [email protected]

www.biotiek.be 32 BioGezond • februari 2007

Dit is een assemblage wijn met 87% Sangiovese waaraan ook Cabernet Sauvignon en Syrah toegevoegd is. De wijn rijpt 12 maanden op Franse eik en is niet gefilterd wat de verdere ontwikkeling op fles bevordert. Zeer speciaal is de afsluiting van de fles. Dit is niet de klassieke kurken stop maar een mooie elegante glazen stop die met een vingerknip te verwijderen is en dan gemakkelijk op de fles kan teruggeplaatst worden. Met dergelijke afsluiting nooit meer kurksmaak en het straalt klasse uit! In de neus ontdekt men veel kruiden (muscaat, kaneel) en zoet fruitige toetsen. De aanzet in de mond is stevig met zachte tannine en pittig fruit op de achtergrond. Een volle rijke wijn met verfijnde elegantie die uitloopt op een lang bijblijvende afdronk. Deze bewaarwijn houdt zijn kwaliteit nog tot ongeveer 2012 en wordt soepeler met de jaren. Dergelijke wijn kan een stevige maaltijd begeleiden met rood vlees en wild. Meer info op www.loacker.net Antoon DE PAEPE

Gemmotherapie

De dennenknop, remedie bij artrose Zoals de naam laat vermoeden komt de bergden (Pinus montana Mill. Pinaceae) vooral voor in berggebieden op een hoogte die varieert van 1.000 tot 2.500 meter. De bergden is bekend omwille van zijn lange levensduur (in de VSA wordt de Pinus aristata tot 4.500 jaar oud) en stelt weinig eisen aan de bodemkwaliteit: hij komt voor op puin en rotsachtige hellingen. Hij kan zich heel soepel aanpassen aan het milieu en komt frequent voor op kiezelhoudende bodem. Dergelijke bodem wordt gedestabiliseerd door de bergden die zo een eerste rol speelt bij het aanmaken van de bodemstructuur. De bergden mag niet verward worden met de pinus mugho waarmee hij heel wat uiterlijke gelijkenissen vertoont. Het hout wordt gebruikt in de bouw en ook heel vaak als brandhout. Het hars van de bergden komt ook voor in de volksgeneeskunde onder de naam ‘balsem der Karpaten’. De etherische olie van de bergden wordt eveneens aangewend om te verstuiven omwille van haar zuiverende invloed op de drukkende omgeving in kantoren, wat bedraagt tot een beter comfort bij het ademhalen. Onder vorm van zalf heeft de etherische olie van de bergden een licht ontstekingwerend effect bij de behandeling van artrose. Deze zalf is eveneens aangewezen bij diverse huidaandoeningen. Bij inwendig gebruik is deze etherische olie een krachtig middel tegen nierstenen, galstenen en diverse pulmonaire aandoeningen (sinusitis, bronchitis, pleuritis). Ze bevat belangrijke hoeveelheden monoterpenen en terpeenesters. Vergeten we hierbij het bloemenelixir ‘Pine’ niet dat ontworpen werd door Dr. E. Bach en gebruikt wordt ter behandeling van een overdreven schuldgevoel, een minderwaardigheidscomplex, morele en psychische pesterijen. De gedroogde dennenknoppen worden traditioneel gebruikt in de fytotherapie, onder de vorm van infuus en siroop, voor het behandelen van aandoeningen ter hoogte van de luchtpijpen. De balneotherapie vervangt de dennenknoppen door etherische olie bereid op basis van de naalden via distillatie. Deze baden hebben een hyperemisch effect (verwarmend) dat nuttig is bij vermoeidheid, slapeloosheid, maar vooral bij perifere circulatiestoornissen en reumatische pijn. De gemmotherapie maakt gebruik van verse dennenknopen die onmiddellijk gestabiliseerd werden na de oogst.

Alle vermelde eigenschappen voor de fytotherapie werden nog niet geobjectiveerd in de gemmotherapie. De klinische verificatie dient nog te gebeuren en we verwachten weldra een bevestiging van deze eigenschappen, in het bijzonder het tonische effect op het psychisme. De dennenknop heeft verder typische eigenschappen ter hoogte van het osteo-articulair systeem. Er is een uitstekend mineraliserend effect dat helpt bij het bestrijden van slijtage en ontbinding van het gewrichtskraakbeen (nuttig ter versterking van de ruggengraat!) dank zij het stimulerende effect op de chrondrocyten. De dennenknop is een belangrijke remedie bij diverse vormen van artrose (gonartrose, coxartrose, klein gewrichten) en heeft een verzachtend effect op reumatische ontstekingen en pijn veroorzaakt door chronische artrose. In de traditionele chinese geneeskunde wordt het geassocieerd met de nier/blaas, met een regenererend en versterkend effect op been en kraakbeen maar ook op de karakteristieke ouderdomssyndromen. De dennenknop wordt gebruikt bij osteoporose ter voorkoming van breuken (met name bij vrouwen ter behandeling van osteoporose na de menopauze). We vermelden eveneens de eigenschappen ervan bij dystonie van het zenuwstelsel. De dennenknop heeft ook een belangrijke toekomst in de gemmotherapie, in het bijzonder voor het behandelen van psychische toestanden, waarbij het effect analoog verloopt met het middel ‘Pine’ - zoals beschreven door Dr. Bach - onder de vorm van bloemenelixir. BioGezond • februari 2007 33

Zoekt u een opleiding in de natuurlijke gezondheidszorg? > Deeltijdse opleidingen > Praktijkgerichte leermethode > Betaalbaar lesgeld

HERBORIST

Natuurgeneeskunde In de natuurgeneeskunde, krijgt het ziektebeeld heel veel aandacht. In de natuurgeneeskunde vertrekt men steeds vanuit de klacht en de medische gegevens en tracht men vanuit deze informatie een ziektebeeld te vormen. Dat ziektebeeld wordt gekoppeld aan de lichaamsbouw, het temperament, de aanleg voor een ziekte vanuit de constitutie, en ten slotte de expositie of de leefwereld van de patiënt. Dit betekent dat het ziektebeeld geïndividualiseerd wordt. Deze unieke benadering, waaraan de natuurgeneeskunde haar succes te danken heeft, houdt al meer dan 2500 jaar stand.

Arsinaal en creatief omgaan met kruiden

VGL-CONSULENT Voeding, Gezondheid, Levenswijze consulent

GEZONDHEIDSTHERAPEUT Beoefenaar van natuurgeneeskunde

Kies voor een opleiding in uw omgeving: Antwerpen - Gent - Leuven - Maastricht

Kosteloze studiegids: T: 089/ 35 52 46 [email protected] www.europeseacademie.be

De constitutie of de lichamelijke gesteldheid is genetisch bepaald. De constitutie zegt veel over het ziektebeeld omdat het verband duidelijk aanwezig is. Het temperament is het geheel van persoonskenmerken. In de natuurgeneeskunde wordt het op dezelfde manier ingedeeld volgens de leer van de vier lichaamssappen die verbonden is met de vier elementenleer. Het temperament is eveneens genetisch bepaald. Er is een duidelijk verband tussen constitutie en temperament enerzijds en het ziektebeeld anderzijds. Vanuit de constitutie en het temperament leiden we de dispositie of de aangeboren aanleg af voor een bepaalde ziekte. Ten slotte spelen bij het bepalen van het ziektebeeld ook de expositie of de leefwereld een grote rol. Iedereen reageert op situaties vanuit zijn temperament. Het leggen van verbanden is de basis van de natuurgeneeskunde. Men legt niet alleen een verband tussen het ziektebeeld en een uitgebreid persoonlijkheidsbeeld, ook binnen het ziektebeeld worden talrijke verbanden gelegd. Voor meer informatie, surf naar www.europeseacademie.be

Colloquium Bewust-Zijn Op 23 en 24 maart organiseert de vzw Vrienden van Luk en Rita in de Hallen van Brugge een colloquium met als titel “Bewust-Zijn”: de verantwoordelijkheid voor gezondheid en maatschappij. Een hollistisch perspectief wetenschappelijk belicht”. Sprekers zijn Dr. Edgar Mitchell (USA – voormalig astronaut en zesde man op de maan), Dr. Marc Luyckx Ghisi, advocate Inès Wouters, David Lorrimer en de mensen van de vzw zelf. Het colloquium wil politici, academici, bedrijfsleiders en alle geïnteresseerden informeren over de wereldwijde wetenschappelijke en politieke evoluties op het gebied van Bewust-Zijn en spiritualiteit en het belang van een goede wetgeving hieromtrent in België en Europa. De organiserende vzw ‘Vrienden van Luk en Rita’ bestaat uit een 40-tal mensen die al jaren intens bezig zijn met bewustzijnsgroei. Meer info vindt u op www.vriendenvanlukenrita.org.

WHEY PROTEINE 90 Uniek eiwitsupplement voor kracht, groei en herstel Er zijn heel wat omstandigheden waarbij de extra inname van eiwit aangewezen is: intensief trainen, spieropbouw, groei, ondergewicht, herstel, vegetarisme… Met WHEY PROTEINE 90 van Mannavital bestaat een uniek, hoogwaardig eiwitsupplement. Superieure melkwei-eiwit: Voedingswetenschappers toonden aan dat het eiwit in de melkwei het meest complete en tevens best opneembare eiwit is in de natuur. Met een biologische waarde van 159 laat het ei (88), kaas (77) en soja (74) ver achter zich. WHEY PROTEINE 90: uw beste keuze - is een melkwei-eiwitisolaat en geen minderwaardig concentraat - bevat meer dan 90 % eiwit en zeer minieme hoeveelheden lactose en vet - bekomen door microfiltratie en niet door agressieve elektroforese - zonder vulstoffen, suikers of synthetische zoetstoffen


kjjee k e e o o h h s ’ s ’ tt r r e e e e GG

De meesten onder ons weten dat het sap van Cranberries (Amerikaanse veenbes) een goede bescherming biedt tegen blaasontstekingen. Helaas lusten veel mensen dit bittere sap niet (er mag geen suiker in!) of krijgen ze er zelfs maaglast van. Met CRANBERRY EXTRA van BIONAL bestaat nu een droogextract van cranberries in tabletten, waardoor beide problemen vermeden worden. Bovendien bevat CRANBERRY EXTRA, voor een nog beter effect, de ontsmettende rode bosbes en een asperge-extract, dat de vochtbalans ondersteunt. Fytosterolen zijn plantaardige stoffen, die door hun structurele verwantschap met cholesterol, de absorptie van deze laatste in de darm verminderen en zo helpen bijdragen tot een verantwoord cholesterolgehalte. Fytosterolen worden ondermeer verwerkt in margarines van een helaas dubieuze kwaliteit. Met SOJADRINK PLUS van Granovita bestaat nu een echt gezonde en lekkere bron van fytosterolen, die ideaal is voor een goede cholesterolspiegel.

MORGA, hèt merk voor natuurlijke voeding en thee. Biologische pasta De biologische pasta

Steeds meer mensen hechten belang aan gezonde

van Morga combineert volkoren

voeding. Voeding moet uitgebalanceerd zijn, een hoge voedingswaarde hebben en samengesteld zijn uit waardevolle, natuurlijke ingrediënten.

tarwe met soja. Deze unieke combinatie maakt dat u een langer verzadigingsgevoel heeft dan bij andere pasta’s. De pasta’s van Morga zijn

Wij kunnen ons enkel verheugen over deze trend aangezien dit volledig overeenstemt met onze bedrijfsfilosofie.

vervaardigd op basis van volkoren griesmeel van harde tarwe en bevatten soja-eiwitten, bestanddelen van tarwekiemen en voedingsvezels die belangrijk zijn voor een evenwichtige voeding. De Morga pasta’s zijn beschikbaar in

Vraag meer info over onze producten in uw natuurvoedingswinkel. Zij helpen u graag verder.

8 verschillende soorten.

Biologische groentebouillons De biologische groentebouillons van Morga zijn ideaal voor het bereiden van soepen en het op smaak brengen van sauzen, rijst, pasta en groenten. Het succesrecept van deze bouillons bestaat uit zeezout en op elkaar afgestemde groenten en kruiden. Zij bevatten geen smaakversterkers, bewaarmiddelen of kleurstoffen. Ook verkrijgbaar in een vetvrije variant.

Natuurlijke kruidenthee Winter, zomer, ’s morgens of ’s avonds, het is altijd thee-tijd met de heerlijke kruidenthee van Morga. De hoge kwaliteit en de lekkere smaak van onze thee laat niemand koud.

Geniet met smaak van het leven!

Lagere temperaturen, minder zonneschijn, striemende regen en wind,... het zijn zeker ingrediënten van de weerberichten in de komende maanden. Wapen u dus vóóraf tegen die gure omstandigheden die uw weerstand aantasten. De basis voor een optimale gezondheid is een goede weerstand. De maanden waarin een “r” voorkomt, zijn dé maanden waarin we vatbaar zijn voor allerhande “winterkwaaltjes”. Dikwijls is zelfs een gezonde levenswijze onvoldoende om hiervan gevrijwaard te blijven. In de natuur vinden we evenwel alles wat ons lichaam nodig heeft om zich optimaal te beschermen. Bij Biover hebben we hiervan dankbaar gebruik gemaakt voor het samenstellen van ons “natuurlijk wintergamma”.

Met Biover Natural Wintercare krikt u de natuurlijke weerstand van uzelf en heel uw gezin op. In alle veiligheid, in alle natuurlijkheid. En voorkomen is beter dan genezen …. Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel, Bioshop, Essenza of Bioplanet.

De Biover-natuurproducten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hun samenstelling is wetenschappelijk onderbouwd. Ze zijn uw vertrouwen waard.

BIOVER NV ● Monnikenwerve 109, 8000 Brugge ● www.biover.com

je natuurlijke bron van gezondheid

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

Recommend Documents