V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke
Infoblad over Gezond Leven - 4de jaargang - nummer 5 - oktober 2007 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december
Annemarie Postma - foto: Nico Kroon
Je lichaam in topvorm met de juiste oliemix VOOR HAAR:
Essential Woman
VOOR HEM:
Omega Man
®
VOOR HEEL HET GEZIN:
Lignan Flax Oil Complex
®
Biologische mix van : Omega-3 rijke
Biologische mix van : Omega-3 rijke
Biologische mix van : Omega-3 rijke
vlaszaadolie, lignanen, teunisbloemolie
vlaszaadolie, lignanen, pompoenzaadolie
vlaszaadolie, lignanen.
en isoflavonen.
en fytosterolencomplex.
VANAF NU
VANAF NU
€ 24, 9 5
€ 24, 9 5
350 ml flacon : € 24,95 - 120 capsules : € 24,95
Voor een stralende huid, glanzend haar en sterke nagels Behoud van sterke botten Verzacht de klachten tijdens de menopauze Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen Positief effect op premenstruele ongemakken
350 ml flacon : € 24,95 - 120 capsules : € 24,95
475 ml flacon : € 19,95 - 120 capsules : € 19,95
Versterkt de levenskracht Vermindert de klachten van de man Behoud van sterke botten Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen Voor het behoud van een gezonde haardos
Dagelijks te gebruiken voor een gezond leven Onmisbaar voor het metabolisme Verhoogt de weerstand Helpt het cholesterolgehalte te beheersen
De Barlean’s oliën kunnen worden gebruikt in de keuken, om toe te voegen aan koude gerechten zoals deegwaren, rijst, yoghurt, groenten,... of kunnen ingenomen worden als voedingssupplement in de vorm van capsules.
WENST U MEER INFO ? Ga eens langs bij uw natuurvoedingszaak of contacteer OCE BIO 03 366 21 21 -
[email protected] www.barleans-omega3.com - www.ocebio.com
Sponsor van de Belgische Cardiologische Liga
Geselecteerd en ingevoerd door MINAMI NUTRITION
Inhoud Ecologisch speelgoed
4
pag.
De productie van speelgoed is niet zonder risico, zoals het gebruik van de schadelijke stof PVC bij de fabricatie van zachte kunststof. Houten speelgoed dan maar? Bijvoorbeeld, ja, op voorwaarde dat de bossen wereldwijd niet extra worden belast. Een gesprek met Geert De Smet van Ecobos, groothandel in ecologische papierwaren en houten speelgoed.
Mindervalide schrijfster Annemarie Postma pakt uit met nieuw boek foto: Nico Kroon
6
pag.
Het nieuwe boek van rolstoelpatiënte Annemarie Postma draagt de titel ‘Het lichaam is perfect’. Ironisch, denk je? Niet als je de diepere betekenis ervan bekijkt. Annemarie is een mooie verschijning. Ze is slank en straalt van oprechte levenslust. De kracht van het positief denken en de invloed ervan op je lichaam en je leven deed de auteur tijdens een interview met BioGezond uit de doeken.
Colloïdaal zilver, veilig alternatief voor antibiotica Hoewel het overmatige gebruik van antibiotica in de reguliere geneeskunde geleidelijk begint af te nemen, worden er toch nog steeds teveel van voorgeschreven. Niet alleen houden deze geneesmiddelen soms een gevaar in voor de gebruiker, de laatste jaren horen we ook dat er steeds meer antibioticaresistentie kiemen ontstaan die hardnekkige en soms fatale “hospitaalinfecties” kunnen veroorzaken. Veilige én natuurlijke alternatieven voor antibiotica zijn dan ook meer dan welkom. Colloïdaal zilver is daar één van. pag.
22
Natuurlijke hulp bij depressiviteit
en verder
Almaar meer mensen gaan gebukt onder een aanhoudende negatieve, sombere stemming of depressiviteit. In zoverre dat depressie nu al “de ziekte van de 21ste eeuw” wordt genoemd. Wanneer spreken we van een depressie, welke soorten bestaan er, wat zijn de mogelijke oorzaken en zijn er natuurlijke hulpmiddelen die kunnen pag. ingezet worden?
Spelt en kamut Blijf helder van geest met de Ginkgo Gezien op Vitasana BioGezond Koken Gemmotherapie Bachbloesemtherapie Wijntip van de maand BioGezond Info
32
colofoon
BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54
Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30
®
ALTISA Sinds 1970
PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45
Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.
BioGezond • oktober 2007 3
22 26 30 32 35 36 37 38
Ecologisch speelgoed “Ecologisch speelgoed leert het kind duurzaam omspringen met het leven.” (Geert De Smet, Ecobos) De productie van speelgoed is niet zonder risico, zoals het gebruik van de schadelijke stof PVC bij de fabricatie van zachte kunststof. Houten speelgoed dan maar? Bijvoorbeeld, ja, op voorwaarde dat de bossen wereldwijd niet extra worden belast. Een gesprek met Geert De Smet van Ecobos, groothandel in ecologische papierwaren en -houten speelgoed. “Voor elke omgehakte boom moet er een nieuwe worden geplant.”
Velt vzw, vereniging voor ecologische leef- en teeltwijze, schrijft het volgende op hun website: “Aan de productie van speelgoed komen dikwijls veel schadelijke stoffen te pas. Zo wordt zacht kunststof vaak van PVC gemaakt. PVC is niet alleen bij de productie schadelijk maar ook in de afvalfase. Om het plastic zacht te maken worden ftalaten gebruikt. Veel ftalaten zijn door de wet verboden in speelgoed voor kinderen jonger dan 36 maanden en voor speelgoed dat bedoeld is om in de mond te kunnen nemen.” Houten speelgoed kan hier de oplossing bieden, tenminste als er niet in het wilde weg bossen worden ontgonnen voor deze zaak. En dan is er ook de kwestie van het verven. “Om speelgoed te kleuren worden schadelijke zware metalen zoals chroom, lood en cadmium verwerkt in de plastics. In de afvalfase verspreiden ze zich in het milieu via rook, resten van afvalverbranding en stortplaatsen. De verf kan schilferen of de schadelijke stoffen lossen op bij het sabbelen of bijten op het speeltje.” Het destilleren van kleur uit pigmenten van hernieuwbare levensmiddelen is een natuurlijke en veilige manier om speelgoed te verven. Zeer recent nog moest het Amerikaanse concern Mattel opnieuw Chinees speelgoed terug roepen 4 BioGezond • oktober 2007
wegens de schadelijke hoeveelheid lood en de losse magneten die het speelgoed bevatte. Veilig en verantwoord speelgoed, een actueel thema dus. En als het even kan, ook milieuvriendelijk graag.
FSC-label Ecobos, een Belgische groothandel in ecologische papierwaren en -houten speelgoed, is geëngageerd in de vzw Fair Timber. Deze vzw werd opgericht door verschillende spelers uit economische, sociale en ecologische hoek, met als doel verantwoord bosbeheer wereldwijd te ondersteunen door gecertificeerd hout te promoten in België. Geert De Smet is zaakvoerder van Ecobos: “Vzw Fair Timber promoot hout dat het FSC-label van verantwoord bosbeheer draagt. Simpel gezegd, wordt er voor elke omgehakte boom, een nieuwe geplant. Vaak worden hier speciale plantages voor aangelegd. Maar aan ecologisch speelgoed hangt ook een filosofie vast die haaks staat op de ‘wegwerpmentaliteit’ van vandaag. Als mijn kinderen speelgoed cadeau krijgen of speelgoed van de kermis meebrengen naar huis, spelen ze daar één dag mee. De kans is groot dat het speeltje de dag nadien kapot is. Dat wegwerpidee trekken kinderen vlug door naar andere aspecten in hun leven. Houten speelgoed, daarentegen, behoudt langer zijn waarde. Samen met de achterliggende ecologische idee, leert het kind ook duurzaam om te springen met andere aspecten van het leven.”
Het volledige assortiment houten speelgoed van Ecobos mag ecologisch genoemd worden, maar niet alles draagt het FSC-label. Hoe komt dat? “Ecobos schaart zich vaak achter speelgoedfabrikanten met kleinschalige projecten. Deze kunnen de bijdrage voor het gebruik van het FSC-label vaak niet betalen. Een bijkomende moeilijkheid is dat alle schakels van het verwerkingsproces gecertificeerd moeten zijn. In tegenstelling tot andere landen, is FSC in België nog niet zo gekend. De ironie is de vicieuze cirkel waarin FSC zich nu nog bevindt in ons land. De organisatie krijgt geen voet aan de grond omdat er te weinig fabrikanten zijn die zich willen aansluiten. De fabrikanten sluiten zich juist niet aan omdat FSC nog te weinig op gang komt. Maar dat zal in de toekomst veranderen. Dat merken we nu al.” Welke garantie biedt Ecobos dat het aangeboden ecologisch speelgoed ook veilig en verantwoord is? “Wat de veiligheid betreft, is het natuurlijk al langer zo dat houten speelgoed, net als alle ander speelgoed, aan bepaalde Europese normen moet voldoen.
ECOLOGISCH SPEELGOED
Wat de verf op speelgoed betreft, gaan wij nog een stapje verder met bijvoorbeeld onze modelleerklei die van bloem is gemaakt en onze vingerverf die van kleurstoffen uit levensmiddelen en tevens hernieuwbare grondstoffen wordt gemaakt. Zo wordt de kleur rood gedestilleerd uit het pigment van rode biet. En natuurlijk is het leuk wanneer je het ecologisch aspect met het educatieve aspect kunt combineren. Zo hebben we een stoomboot met een klein kaarsje achterin dat water verwarmt. De boot wordt aangedreven door de stoom die achteraan uit de boot komt.” Het ecologisch aspect even buiten beschouwing gelaten: hoe hip is houten speelgoed vandaag? “De troef van houten speelgoed is dat kinderen er verschillende betekenissen kunnen aan geven. Een houten auto kan voor het kind de ene keer een brandweerauto zijn, de andere keer een boevenauto, dan weer worden er dieren mee vervoerd. Als je speelgoed qua functie of kleuren zodanig afbakent, dan beperk je ook de fantasie van de kinderen. Dat is niet verantwoord. Een ander voordeel van houten speelgoed is dat wanneer een speeltje kapot is, het kind dat zelf kan herstellen, eventueel met behulp van de ouders.”
Rubberboomhout Ook speelgoedgiganten zoals Haba, PlanToys, Pintoys en Santoys profileren zich als ecologisch speelgoedmerk. Haba draagt een steentje bij door – naast een reeks andere milieuvriendelijke maatregelen – bijvoorbeeld het houtafval te gebruiken om de fabrieken te verwarmen. Het label met het gekleurde boompje op de dozen van onder meer Santoys wijst erop dat de fabrikant zijn hout van speciaal daarvoor aangelegde plantages haalt. Pintoys en Plantoys doen dan weer beroep op afgedankte rubberbomen voor de fabricatie van hun houten speelgoed. Ecologie gaat vaak samen met ethiek. Speciale aantekeningen of labels op speelgoeddozen moeten de klant ervan vergewissen dat het speelgoed/textiel niet in sweatshops werden geproduceerd.
Het speelgoed van PlayMais is gemaakt van maïs, water en natuurlijke kleurstoffen. De stukjes zijn volledig biologisch afbreekbaar en bijvoorbeeld via compost weer van nut voor de natuur. Een fantastisch – zij het dan niet houten - ecologisch merk, vindt De Smet, is PlayMais: “Het speelgoed van PlayMais is gemaakt van maïs, water en natuurlijke kleurstoffen. De stukjes zijn volledig biologisch afbreekbaar en bijvoorbeeld via compost weer van nut voor de natuur. Met een klein beetje water kun je de stukjes aan elkaar plakken. Dat is de werking van het natuurlijke maïszetmeel. De oneindige knutselmogelijkheden bevorderen de creativiteit van kinderen. Je kunt de stukjes scheuren, knippen, snijden en vervormen. Je kunt kaarten maken, beestjes maken of hele kastelen bouwen.”
Projecten van Ecobos spelen zich af in Tsjechië, Polen, Roemenië, Letland en Duitsland. Eén van de sociale projecten, bijvoorbeeld, is Lautenbach in Duitsland. In deze leef- en woongemeenschap wonen en werken er mindervaliden met ontwikkelingsstoornissen aan de fabricatie van loopfietsen, blokken, enzovoort. “Het hanteren van- en werken met natuurlijke materialen is zeer belangrijk voor de cognitieve mogelijkheden van de maker en voor de mogelijkheden om te leren; van een spelend kind bijvoorbeeld”, aldus De Smet. Want speelgoed moet het kind stimuleren, niet alleen fascineren. Tekst: Leslie Van Hecke Foto’s: Ecobos / PlayMais
FSC-label FSC staat voor ‘Forest Stewardship Council’. In 1993 werd deze internationale, onafhankelijke, niet-gouvernementele non-profitorganisatie opgericht door boseigenaars, spelers uit de houtsector, sociale bewegingen en milieuorganisaties. Belangrijkste doel van FSC is hun streven naar verantwoord bosbeheer wereldwijd: rekening houdende met het milieu, de sociale rechten en de economische haalbaarheid. FSC zorgt voor de certificering van bossen volgens een aantal strikte principes die gelden voor alle bostypen. Bijvoorbeeld: - Het bosbeheer moet de nationale wetten, internationale verdragen en principes en criteria van FSC respecteren. - Het bosbeheer dient het sociale en economische welzijn van bosarbeiders en lokale gemeenschappen op lange termijn te verzekeren - De ecologische functies en biodiversiteit van het bos worden beschermd. - Bossen met een hoge beschermingswaarde moeten behouden worden. - Plantages moeten een aanvulling vormen op natuurlijke bossen, maar mogen deze niet vervangen. Ze moeten de druk op natuurlijke bossen verminderen en hun herstel en bescherming bevorderen. - … Ook het labelen van het hout, neemt de organisatie voor haar rekening. Een boseigenaar die zijn bos wil laten certificeren, krijgt een onafhankelijk controleorganisme over de vloer. De ‘Chain of Custody’ is het volledige traject dat het hout aflegt tussen het FSC-gecertificeerd bos en de consument. Er wordt verwacht dat iedere betrokkene in het verwerkingsproces van het hout (zagerij, uitvoerder, handelaar,…) gecontroleerd wordt. Pas dan krijgt die het ‘Chain of Custody’ certificaat dat hem toelaat hout(producten) met het FSC-label te verkopen. Naast ecologisch speelgoed, is het FSC-label ook terug te vinden op tuinmeubelen, hout voor terrassen, vloeren, ramen, daktimmerwerk, gevelbekledingen, enzovoort. Meer informatie of de lijst met verkooppunten is terug te vinden op: www.wwf.be of www.fscoax.org.
BioGezond • oktober 2007 5
Mindervalide schrijfster Annemarie Postma pakt uit met nieuw boek ‘Het lichaam is perfect.’
In elk gezond lichaam leeft een krachtige optimistische geest. Het nieuwe boek van rolstoelpatiënte Annemarie Postma draagt de titel ‘Het lichaam is perfect’. Ironisch, denk je? Niet als je de diepere betekenis ervan bekijkt. Annemarie is een mooie verschijning. Ze is slank en straalt van oprechte levenslust. “Gezond worden begint met jezelf voeden met positieve gedachten. En wie zichzelf accepteert, zal merken dat zijn of haar gewicht zich als vanzelf regelt. Niet diëten, maar eten, is mijn motto. Maar mijn boek brengt naast feitelijke kennis over voeding, vooral veel kennis over jezelf.” De kracht van het positief denken en de invloed ervan op je lichaam en je leven deed de auteur tijdens een interview met BioGezond uit de doeken. Het is bekend dat ware wanhoop soms een keerpunt is. Zo voelde ook Annemarie Postma dat aan toen ze op haar elfde in een rolstoel belandde. “Het zorgde ervoor dat alle muren van veiligheid en zekerheid al op jonge leeftijd om mij heen wegvielen. Ik werd gedwongen de weg naar ‘ binnen’ af te dalen, op zoek naar de kracht in mijzelf.” Door haar handicap was Annemarie al snel in staat om de betekenis van goede en slechte voeding waar te nemen en werd ze zich bewust van het effect van positieve en negatieve gedachten. “Na bijna dertig jaar een zittend leven te leiden, liggen stofwisselingsproblemen, botontkalking, darm- en vaatproblemen, moeheid en depressiviteit voortdurend op de loer. Om als zittende vrouw gezond, helder, fit en stralend te blijven moet je je echt heel goed verdiepen in alles wat met gezondheid te maken heeft”, vertelt de rolstoelpatiënte. En stralen doet ze!
Nederlandse schone
foto: Nico Kroon
6 BioGezond • oktober 2007
De verdienste van de Nederlandse schone als het eerste Europese fotomodel met een handicap, leidde haar tot op de cover van Playboy. En dat was dan weer haar toegangsticket tot vele binnen- en buitenlandse talkshows. Maar door haar wijsheid op levensbeschouwelijk vlak en op het gebied
van voeding, ontwikkelde Annemarie zich al vlug tot life science auteur van verschillende gezondheidsboeken en columns. “De gebeurtenissen in mijn leven hebben me geleerd me open te stellen voor een werkelijkheid achter de werkelijkheid en hebben een enorme honger naar spirituele kennis in mij ontketend. Al mijn boeken zijn eigenlijk ‘reisverslagen’. Het zijn getuigenissen van wat ik zie en ervaar, van wat ik heb geleerd en nog steeds leer op mijn weg. Mijn gezondheid is het gevolg van de heel bewuste keuze om gezond en fit te willen zijn en mijn levenslust te behouden.” Op een zeer toegankelijke manier brengt de auteur haar onuitputtelijke energie en vitaliteit over op haar lezers. In ‘Het lichaam is perfect’ beschrijft ze 7 principes voor een gezond en slank lichaam. Het zijn nieuwe manieren om naar jezelf, je leven en je relatie met voeding te kijken. Ze trakteert haar lezers op 7 nieuwe eetgewoontes, hier en daar onderbroken door spirituele wijsheden, leuke weetjes of kennis over voeding, om af te sluiten met een 7 weken eetplan. “In tegenstelling tot een dieet, geldt dit plan niet als een ijzeren wet. Het is meer als oefening om je de zeven nieuwe eetgewoonten eigen te maken”, aldus Annemarie. Je schreef al boeken zoals ‘Liefde maken’ en ‘Ik hou van mij’ die vooral over eigen-
Bescherm uw gezin met de juiste probiotica
INFANT’S BLEND
CHILDREN’S BLEND
ADULT’S BLEND
ADVANCED ADULT’S
SUPER 8 HI-POTENCY
SUPER 5 ZUIGTABLET
Voor zuigelingen en
Voor kinderen
Voor volwassenen
Voor senioren
Om gistoverwoekering in de
Voor een goede mond-
peuters 0-5 jaar
5-15 jaar
16-60 jaar
60 plus
darmen tegen te gaan
en darmhygiëne
UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan 100.000 miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan.
Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen.
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK.
UDO’S CHOICE®
PROBIOTICA • verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën • optimaliseren de spijsvertering • verbeteren de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren • bevorderen een regelmatige stoelgang • verhinderen de woekering van gisten en schimmels • versterken de immuniteit
voor meer informatie over de probioticaproducten
Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be
waarde en zelfrespect gaan. Met ‘Het lichaam is perfect’ verbind je voedingspatronen niet alleen met lichamelijkemaar ook met geestelijke gezondheid. “’Het lichaam is perfect’ is, net als mijn vorige boeken, opnieuw een boek over eigenwaarde. Gezond worden begint met jezelf voeden met positieve en constructieve gedachten, met het ontwikkelen van respect voor je lichaam en liefde voor jezelf. Gezonde, zuivere voeding- en leefkeuzes zijn daar dan een natuurlijk gevolg van. Wie zichzelf accepteert en zich overgeeft aan het leven zoals het is, zal merken dat zijn of haar natuurlijke gewicht zich als vanzelf regelt. Vorm volgt geest. Dat we met onze gedachten en intenties de wereld scheppen, is een wijsheid die steeds meer wordt omarmt. Eenmaal je dat weet, begrijp je ook dat diëten onzin is en dat alle veranderingen in je leven beginnen met het veranderen van je gedachten. Ik reik hiervoor in mijn boek gereedschap aan dat voor een breed publiek toegankelijk is. Het geeft je naast heel veel feitelijke kennis over voeding, vooral kennis over jezelf.” Voor de beginners onder ons: wat zijn de basisprincipes bij het nastreven van een gezonde geest? “Mijn boek geeft in zeven stappen mooi de belangrijkste pijlers weer. Een van die pijlers is: hoe goed kun je omgaan met veranderingen? Veel mensen verzetten zich innerlijk hardnekkig tegen veranderingen in het leven. Dat is natuurlijk niet zo vreemd. Veranderingen gaan immers vaak gepaard met pijn van het loslaten van oude ideeën, van hoop, van dromen en verwachtingen. Het omarmen van verandering begint met het afrekenen met leugens. Dat stellen veel mensen liever zo lang mogelijk uit. Mijn grootste uitdaging is elke dag opnieuw om zonder oordelen open te staan voor het leven zoals het is en verandering te omarmen. “Alles wat er in mijn leven gebeurt, hoort bij mij en bij mijn weg in dit leven”. Dat is mijn levensmantra. Telkens als het me lukt om op deze manier naar de gebeurtenissen in mijn leven te kijken, voelt dat als een overwinning, als een grote stap vooruit. Ik voel me dan energieker en gezonder dan wanneer ik mijn diaprojector op de werkelijkheid loslaat met daarin alle plaatjes hoe het allemaal zou
8 BioGezond • oktober 2007
moeten zijn. Bij dat soort ‘ kramp’ gedijen geest en lichaam niet goed. Het telkens weer met open hart de werkelijkheid tegemoet treden is van essentieel belang om je levensenergie te vrijwaren of te creëren. Aan leugens of oude waarheden vasthouden, zorgt voor een geblokkeerde groei en gezondheid- en gewichtsproblemen.” Je gaf het daarnet al aan: je bent anti-dieet. In wat verschilt het gangbare dieet van jouw 7 weken eetplan? “Ik vind dat we gezond, zuiver en eerlijk moeten gaan eten. “Niet diëten, maar eten!”, is mijn motto. Wie gezond wil worden en op zijn natuurlijke gewicht wil komen, moet maar een ding doen: slechte eet- en leefgewoonten veranderen in goede. Daarom laat ik mensen in mijn boek één eetgewoonte per week veranderen. Ik ga geen calorieën met ze tellen, porties afwegen of op de weegschaal staan. Dat is namelijk volstrekt onbelangrijk en zorgt alleen maar voor verzet van het lichaam. Mijn boodschap is: leer voelen hoe bepaalde voeding voelt en wat het met je doet. Maak contact met je lichaam en leer luisteren naar de wijsheid van je lichaam. Het lichaam is perfect en weet precies wat je op welk moment nodig hebt. Maar het geeft ook aan - in alle opzichten dus ook in gewicht - wat je met jezelf doet en of de weg die je met jezelf bewandelt positief en constructief of negatief en destructief is. Je lichaam is je beste leermeester.” Elk lichaam reageert anders. Bovendien heb jij jouw leef- en eetpatronen afgestemd op jouw lichamelijke conditie ten gevolge van het leven in een rolstoel. Hoe kunnen jouw aanwijzingen dan voor iedereen werken? “De klachten die ik in – weliswaar uitvergrote- mate ondervind doordat ik een zittend leven leid, gelden voor iedereen die teveel zit. En we zitten allemaal teveel! (lacht) En de oplossingen die voor mij werken, doen het voor anderen ook. Hele, levende voeding is voor ons allemaal gezonder dan bewerkte, levenloze voeding. En dan noem ik nog maar één van de zeven nieuwe eetgewoontes uit mijn boek. En het gereedschap dat ik aanreik om naar jezelf, je lichaam en leven te kijken is universeel en van alle tijden.” Een gezonde geest zorgt voor een gezond lichaam en vice versa. Welke rol neemt sport dan nog in? “Beweging is beslist belangrijk, evenals in de natuur zijn. Ik ben elke dag een paar uur buiten met de hond. Ik ga ook elke week zwemmen. Maar over-
matig of dwangmatig sporten is uit den boze. Het gaat vooral ook om de intentie waarmee je sport. Die maakt of het sporten gezond voor je is of niet. Sta je met een slecht zelfbeeld en neurotisch op de loopband, dan zit je echt op de verkeerde weg. Geen kastijding in de sportschool, geen gevecht met het lichaam, met jezelf en het leven. Wie uit het gevecht stapt en het lichaam met begrip en liefde tegemoet treedt, zal versteld staan over hoe dat lichaam zijn best zal doen om zo mooi en gezond mogelijk te zijn. Het gaat hierom: als wij ons lichaam zegenen, zal het ons zegenen.” Hoe staat iemand als u dan tegenover plastische chirurgie? “Ik sta daar per definitie niet afwijzend tegenover. Maar ook hier gaat het weer om de achterliggende intentie, de beweegredenen waarmee iemand besluit iets aan zichzelf te laten veranderen. Willen we die verandering omdat we op iets hopen of omdat we bang zijn? Omdat we hunkeren naar zelfexpressie of omdat we behoefte hebben aan goedkeuring van anderen? Omdat we het leuk vinden of omdat we onder druk staan? Dit zijn fundamentele vragen waarmee we ons een weg banen door het moeras van mediabeelden en al het aanbod van cosmetische klinieken en mogelijkheden om het lichaam te veranderen. Alleen wanneer we onszelf deze vragen eerlijk stellen, kunnen we uitkomen bij wat gewoon gezond en versterkend is – en de rest afwijzen. De resultaten van cosmetische ingrepen liggen in je beweegredenen opgesloten.” Wat kan een lezer, die zich aan jouw aanwijzingen houdt, verwachten? “Het lichaam is de perfecte gids om jezelf op een dieper niveau te ontmoeten en in contact te komen met de bron van je leef- en eetpatroon en je behoeften. Iedereen die de zeven principes en de zeven eetgewoonten volgt, zal al na een week merken dat hij of zij rustiger, helderder en vrolijker wordt en zal er beter gaan uitzien. Je komt meer in contact met jezelf en je omgeving en je bent beter in staat om informatie van het universum te ontvangen. Dat klinkt misschien wat vaag, maar je zult zien dat je de diepere betekenis van gebeurtenissen ervaart. Wie zuiverder eet een leeft, zal op veel momenten het gevoel hebben ‘geholpen’ te worden. Dit zijn tekenen van het universum dat je op de juiste weg bent!” Tekst: Leslie Van Hecke
Colloïdaal zilver veilig alternatief voor antibiotica Hoewel het overmatige gebruik van antibiotica in de reguliere geneeskunde geleidelijk begint af te nemen, worden er toch nog steeds teveel van voorgeschreven. Niet alleen houden deze geneesmiddelen soms een gevaar in voor de gebruiker, de laatste jaren horen we ook dat er steeds meer antibioticaresistentie kiemen ontstaan die hardnekkige en soms fatale “hospitaalinfecties” kunnen veroorzaken. Veilige én natuurlijke alternatieven voor antibiotica zijn dan ook meer dan welkom. Colloïdaal zilver is daar één van.
Colloïdaal zilver heeft niet alleen een enorm potentieel bij oraal gebruik, ook uitwendig kan het veel infecties een halt toeroepen.
Wat is colloïdaal zilver precies? “Colloïdaal zilver” of “zilver hydrosol” is een suspensie (een zeer fijn verdeelde oplossing) van microscopische, elektrisch geladen, pure zilverdeeltjes (Ag +) in gedestilleerd water. Ondanks de zeer lage en voor de mens veilige concentraties van zilverionen, blijkt colloïdaal zilver een merkwaardig efficiënt middel te zijn tegen infecties. In zoverre dat colloïdaal zilver in de complementaire geneeskunde tegenwoordig wordt aanzien als een volkomen veilig, smaakloos, zowel in - als uitwendig toepasbaar antibioticum met een breed spectrum werking dat een niet onbelangrijke bijdrage kan leveren om de ernst en de duur van virale -, bacteriële - of schimmelinfecties
10 BioGezond • oktober 2007
te verminderen. Waarom colloïdaal zilver (nog) niet goed is gekend bij het brede publiek en zelfs bij het medische korps? Omdat de farmaceutische industrie zich gewoon niet interesseert in substanties die niet patenteerbaar zijn.
Geen metallisch zilver of zware metaalzouten van zilver Als een soort “zilverwater” met zilverionen in een lage concentratie verschilt colloïdaal zilver qua voorkomen en concentratie dus heel sterk van het metallische zilver, dat we kennen van in sieraden, zilverwerk, elektronische apparaten, tandvullingen, fotografische ontwikkelaars en ontsmettende oplossingen. Ook verschilt colloïdaal zilver sterk van zware metaalzouten van zilver, die wel dodelijk zijn voor ziektekiemen, maar dit in
veel hogere en voor de mens wel toxische doses. Zilver zelf is een metaal en het wordt op zich niet beschouwd als een noodzakelijk element voor de mens. Maar via het milieu, de lucht, het drinkwater, de voeding, het werk en onze hobby’s krijgen we er wel kleine hoeveelheden van binnen.
Een beetje geschiedenis Eigenlijk stond zilver al voor het ontdekken van penicilline enigszins bekend als een stof die infecties en ontstekingen kon terugdringen. Omstreeks het begin van de 20ste eeuw kon men daadwerkelijk ook vaststellen dat een zilveroplossing in lage concentraties een merkwaardige antibiotische activiteit kon ontplooien. In 1839 kon Carl Nageli aantonen dat extreem lage concentraties van zilverionen zeer krachtige kiemdodende eigen-
Zuivert én herstelt de huid Bij acné en andere huidproblemen Diétaroma Complex Zink-Grote Klis Voedingssupplement met een unieke samenstelling. CNK: 2252-336
BEL GRATIS VOOR INFORMATIE EN DOCUMENTATIE
diétaroma
0800 13969 vantotmaandag vrijdag van 9u - 13u
PHYTAL–CREA, Jozef Plateaustraat 33, B-9000 GENT - Tel +32(0)9-224 16 71 - www.phytal-crea.be
Longval
Morgenland “To Go”
Biologische broodmix all-in 100% spelt
Biologische snacks
Biologische broodmix all-in 100% spelt (gist inbegrepen) voor in de broodmachine of voor in de oven. • Mix all-in bio Ardeens speltbrood 500 g • Mix all-in bio omega-3 speltbrood 500 g
Onder de naam “To Go” biedt Morgenland u een gamma handig verpakte bio snacks aan met de hoogste kwaliteit, verfijnde smaak en een opvallend mooie verpakking. NIEU 8 heerlijke soorten: W
MIX ALL-IN VOOR 1 BROOD VAN 750 G ENKEL WATER TOEVOEGEN
W
NIEU
• • • • • • • •
Pinda’s geroosterd, gezouten Studentenhaver Cashewnoten geroosterd, gezouten Cashewnoten geroosterd met chili Gemberbrokjes geconfijt Amandelen geroosterd, gezouten Pistachenoten in de schelp, geroosterd, gezouten Royal mix - mix van gedroogde vruchten en noten
Distributie
Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel
Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email:
[email protected] • www.hygiena.be
COLLOÏDAAL ZILVER
Krachtige en veelzijdige antibiotische activiteit Dr. Becker ontdekte dat colloïdaal zilver voor primitieve levensvormen even toxisch is als het krachtigste desinfectans. Het is actief tegen een zeer breed spectrum van ziektekiemen: de werking is aangetoond tegen ongeveer 650 verschillende soorten virussen, schimmels en bacteriën. Nagenoeg alle gekende bacteriën (waaronder verschillende species van staphylococcus en streptococcus) en extracellulaire virussen zijn er gevoelig aan. Dit fenomeen, gekoppeld aan het feit dat het schadeloos is voor de mens geeft aan colloïdaal zilver een enorm potentieel als natuurlijk antibioticum. Ook stelde Dr. Becker vast dat colloïdaal zilver het herstel van beschadigd, geïnfecteerd weefsel bevordert zonder de lichaamscellen zelf schade te berokkenen of een toxische werking uit te oefenen. Dr. Becker
Hoe werkt het? schappen hadden. Het ontdekken van dit “oligodynamische” effect van zilver (‘oligos’ = ‘weinig’ en ‘dynamis’ = ‘kracht’), waarbij zeer lage doses zilver toch een efficiënte werking ontplooien, vormde de aanzet van nog uitgebreide onderzoeken, ondermeer uitgevoerd door Dr. Becker aan de Syracuse University te New York. Als een ware autoriteit op het gebied van colloïdaal zilver beschreef hij de verschillende gunstige eigenschappen en de talrijke toepassingsmogelijkheden ervan.
Stimuleert de immuniteit In de eerste plaats wordt zilver beschouwd als een element dat in zeer kleine concentraties onze weerstand tegen pathogene organismen verhoogt. Normaal gezien, zeker als we voedsel van een hoge en biologische kwaliteit gebruiken dat groeide op een organische bodem, krijgen we in ons lichaam in een bepaalde mate ionisch zilver binnen. Levende organismen zorgen er namelijk voor dat bestanddelen in de bodem worden afgebroken en als vlot opneembare mineralen in ons lichaam terecht komen. Als we echter voedsel eten, dat met behulp van kunstmest en dus in een bodem zonder levende organismen worden geteeld, dan krijgen we onvoldoende biologisch beschikbare vitamine en mineralen binnen. Dat geldt ook voor zilver. Dr. Becker constateerde een merkwaardig verband tussen lage zilverconcentraties in het lichaam en ziekte. Hij gelooft dan ook dat zilvergebrek een oorzaak kan zijn van een minder goed functioneren van het immuunsysteem en dat het preventief toedienen van colloïdaal zilver de weerstand verhoogt tegen infecties. 12 BioGezond • oktober 2007
Microscopisch onderzoek toont namelijk aan dat colloïdaal zilver na orale inname snel in de bloedstroom terechtkomt en onder opgeloste vorm zich zeer vlug verdeelt over het lichaam. Daar is het pathogeen (beschadigend) voor de micro-organismen, maar niet voor de levende menselijke cellen. Waarschijnlijk omdat het de eiwittenenvelop van bacteriën beschadigt en hun metabolische levenscyclus vernietigt. Zeer interessant is het feit dat ziekteverwekkers bestreden worden, zonder dat ze resistentie ontwikkelen, wat niet van antibiotica kan gezegd worden!
Zowel uitwendig als inwendig werkzaam Colloïdaal zilver heeft niet alleen een enorm potentieel bij oraal gebruik, ook uitwendig kan het veel infecties een halt toeroepen. Zo zorgt het ondermeer voor verrassende resultaten bij huidinfecties met de beruchte Pseudomonas aeruginosa. Ook bij brandwonden worden opmerkelijke resultaten geboekt. Het gebruik van het verwante zilversulfadiazine is trouwens al een hele tijd in zwang in brandwondecentra.
De mogelijke toepassingen Gezien de gunstige eigenschappen van colloïdaal zilver kan het zeer breed toegepast worden: - als een natuurlijk antibioticum bij infec-
ties van allerlei aard zoals sinusitis (bijholteontsteking), cystitis (blaasontsteking), rhinitis (neusverkoudheid), bronchitis (luchtwegeninfecties), grippale infecties, tonsillitis (amandelontsteking), gastritis (maagwandontsteking), diarree,
-
-
dysenterie, colitis (dikke darmontsteking) in gorgelmiddelen bij keelpijn, heesheid, angina lokaal bij ooginfecties (conjunctivitis) lokaal bij oorinfecties (otitis) lokaal bij tandvleesontsteking (gingivitis), bloedend tandvlees en slechte adem, mondslijmvliesontsteking lokaal bij lichte brandwonden: voor een sneller herstel zonder littekens lokaal bij wonden: schaaf -, snij – en scheerwonden lokaal bij acne, puistjes, herpes, luieruitslag lokaal bij schimmelinfecties, bv. tussen de tenen in de coating van catheters om de kans op urineweginfecties te verminderen om drinkwater te ontsmetten (vb. op vakantie)
Nevenwerkingen en interacties Op zich is colloïdaal zilver een niet-irriterend product dat bijna even zacht is als water. Het is veilig en wordt zeer goed verdragen. Wat zich wel kan voordoen in het begin bij het oraal gebruik van colloïdaal zilver is de “Herxheimer reactie”. Door het vernietigen van virussen, bacteriën en/of schimmels, kunnen er namelijk vrij veel gifstoffen vrijkomen. De lever en de nieren komen dan extra onder druk te staan en tijdelijke klachten als vermoeidheid, sufheid en een grieperig gevoel kunnen zich voordoen. Dat is een voorbijgaande en onschadelijke reactie die erop wijst dat colloïdaal zilver zijn werk doet. Wat betreft interacties met geneesmiddelen, zijn er totnogtoe geen meldingen.
Kwaliteitseisen Colloïdaal zilver kan pas goed zijn werk doen als er aan een aantal kwaliteitseisen is voldaan: - het moet gaan om pure zilverionen zonder enige toevoegingen in zeer zuiver water - de zilverionen moeten “ontkoppeld zijn” en mogen niet gebonden aan enig andere moleculen voorkomen - er moet een zo klein mogelijke partikelgrootte bekomen worden (ideaal is kleiner dan 0,0006 tot 0,0002 micron) - bovendien moeten de zilverionen (er wordt vertrokken van neutraal zilver) correct elektrisch geladen (geïoniseerd) zijn, zodat ze elkaar goed afstoten - als aan al deze voorwaarden voldaan is, zullen de deeltjes in oplossing blijven, niet neerslaan, een zo groot mogelijk contactoppervlak vertonen en dus het meest effectief zijn
WE HEBBEN HEM! De omega vetzuren zijn de basis voor het behoud van een gezond leven. Ze hebben namelijk een goede invloed op de conditie van vaten, het cholesterolgehalte, spieren en gewrichten, huid, weerstand en luchtwegen. Lucovitaal Omega 3 Visolie X-Tra is ontwikkeld volgens de nieuwste technieken in een bijzondere liquid cap. Door de stikstof bubbel en speciale productietechnieken, is de liquid cap de beter opneembare vorm. Het zorgt ervoor dat de dosering omega 3 visvetzuren op de juiste plaats wordt opgenomen in het lichaam. De makkelijk slikbare capsule heeft hierdoor geen geur- of nasmaak, plakt niet en is warmte- en vochtbestendig.
GRATIS DOSERING Met de toegevoegde waardebon ontvang je 2,00 korting op een 60 stuks verpakking!
2
00
KORTING
Lucovitaal Omega 3 Visolie X-tra
60 liquid capsules van 19,95
voor 17,95
maximaal 3x per bon
WAARDECOUPON
GOED VOOR HART EN BLOEDVATEN BETER OPNEEMBAAR DOOR LIQUID-CAP DIT PRODUCT IS VERKRIJGBAAR IN ALLE NATUURWINKELS
Natuurlijke hulp bij
depressiviteit Ligt het aan de stress in onze jachtige, prestatiegerichte maatschappij, aan het uitvergroten door de media van alles wat er verkeerd loopt in deze wereld, aan de toenemende vereenzaming, aan de steeds agressiever wordende samenleving of aan de slechte leef- en eetgewoonten? Feit is dat almaar meer mensen gebukt gaan onder een aanhoudende negatieve, sombere stemming of depressiviteit. In zoverre dat depressie nu al “de ziekte van de 21ste eeuw” wordt genoemd. Wanneer spreken we van een depressie, welke soorten bestaan er, wat zijn de mogelijke oorzaken en zijn er natuurlijke hulpmiddelen die kunnen ingezet worden?
Probleemstelling
Mogelijke psychische en fysieke symptomen
Je hoort tegenwoordig zo dikwijls mensen zeggen dat ze “down zijn”, “een dipje hebben”, “het niet meer zien zitten” of “in de put zitten”, dat je er eigenlijk niet meer van opkijkt. Nu kan iedereen wel eens somber of triest zijn, bijvoorbeeld na een financiële tegenslag, het verlies van een dierbare of door een ruzie, maar meestal verdwijnen deze negatieve gevoelens na een tijdje vanzelf. Helaas blijft bij heel wat mensen een zwaarmoedige stemming wel duren en kan er na minstens 2 weken van een aanhoudende somberheid gesproken worden van een “depressie”. Er wordt geschat dat tegenwoordig 8 à 10 % van de bevolking, iets meer vrouwen dan mannen, aan depressiviteit zou lijden en dit ziektebeeld komt op steeds jongere leeftijd voor. Reden genoeg om er eens voldoende aandacht aan te schenken.
Bij depressiviteit staat uiteraard een blijvende sombere, neerslachtige stemming op de voorgrond. Men is ook niet meer in staat echte vreugde te voelen en men kan niet meer genieten van positieve invloeden zoals een stralend weertje, plezierige vrienden om je heen, een feeststemming, vrolijke muziek, een goed boek of een leuke film. Maar daarnaast kunnen zich, naargelang het individuele geval, ook nog andere geestelijke verschijnselen voordoen: - lusteloosheid, verlies aan interesse, apathie, nergens zin in hebben - passiviteit en opkijken tegen alle werk - vergeetachtigheid, verminderd concentratievermogen - traagheid in praten en denken - innerlijke onrust, zenuwachtigheid en spanning - angsten
Verschillende soorten Niet alle depressies zijn dezelfde! Er zijn verschillende vormen van depressie beschreven, waaronder: - De reactieve depressie: één van de meest voorkomende vor-
- De bipolaire stoornis of manisch-depressieve psychose (eigenlijk
men van depressiviteit. Hiervoor is er een steeds een duidelijke aanleiding in de voorgeschiedenis zoals een financiële tegenslag, een sterfgeval, werkloosheid… (zie verder bij de “oorzaken”) De seizoensgebonden depressie (de “winterblues”): die optreedt in de late herfst en/of winter door de kortere, donkere dagen met een gebrek aan licht De dysthyme stoornis: waarbij de neerslachtigheid al minstens 2 jaar aanhoudt, maar niet zo zwaar is uitgesproken en met niet veel bijkomende klachten gepaard gaat. De persoon in kwestie kan doorgaans een normaal leven leiden en heeft vaak perioden (per definitie korter dan twee maanden), waarin hij zich beter voelt De postnatale depressie of postpartum depressie: treedt op na een bevalling, abortus of een miskraam De endogene depressie: gevallen van zware en aanhoudende depressiviteit, die verankerd zijn in het organisme, waarvoor geen duidelijke aanleiding bestaat en waarvoor vaak een genetische aanleg bestaat
een onderdeel van endogene depressie): waarbij perioden van uitgesproken neerslachtigheid en lusteloosheid zich afwisselen met overdreven vrolijke (“eufore”) perioden, gekenmerkt door grote levenslust, extreme activiteit, opwinding en dadendrang - De organische depressie: is het gevolg van een fysieke kwaal zoals een slechte functie van de schildkier - De gemaskeerde depressie: waarbij een aantal “neurovegetatieve klachten” zoals maagklachten, hartproblemen en hoofdpijn niet berusten op een lichamelijk mankement - De depresssie na een hoofdkwetsuur of door stoornissen in de hersendoorbloeding.
-
-
-
14 BioGezond • oktober 2007
In het verdere verloop van dit artikel zullen we het bij de tips en de natuurlijke aanpak hebben over de eerste 4 vormen. De overige vormen van depressies vragen zondermeer een bijzondere, specialistische aanpak.
DEPRESSIVITEIT
-
-
-
onterechte schuldgevoelens de neiging zich af te zonderen overmatig piekeren gebrek aan zelfvertrouwen, besluiteloosheid minderwaardigheidsgevoelens, het gevoel hebben mislukt te zijn huilen zonder dat dit oplucht of zin om te huilen zonder dat men het kan - gedachten aan de dood of zelfmoordneigingen Bovendien kunnen depressies ook gepaard gaan met één of meerder van de volgende lichamelijke klachten: - energiegebrek tot zware vermoeidheid - lichamelijke rusteloosheid, trillende handen - weinig tot geen zin in vrijen - overdreven slaperigheid of slapeloosheid (inslaap- of doorslaapstoornissen) - ’s morgens vermoeider opstaan dan je ging slapen, het bed niet uitkunnen - gebrekkige eetlust met gewichtsverlies of overdreven eetlust met gewichtstoename - constipatie - hoofdpijn, rugpijn en onverklaarbare pijnen - druk op de borst, hartkloppingen - een droge mond - duizeligheid Het spreekt vanzelf dat bij milde depressies er maar van enkele van bovengenoemde tekenen sprake zal zijn, terwijl mensen met een zware depressie zich in veel van deze klachten zullen herkennen.
Wat zijn de mogelijke oorzaken? Er bestaat zeker geen éénduidige oorzaak van depressiviteit. Meestal ontstaat een depressie door een combinatie van meerdere factoren, zoals: - verdrietige of schokkende gebeurtenissen: een financiële tegenslag, een sterfgeval, werkloosheid, liefdesverdriet, een echtscheiding, de diagnose van een ernstige ziekte, een verhuis, het “lege nest” syndroom als kinderen het huis uit zijn, een verhuis naar een bejaardentehuis, mishandeling of seksueel misbruik, slecht nieuws dat door de media in de verf wordt gezet, er alleen voor staan…. - erfelijke, genetisch bepaalde factoren - persoonlijke, psychische eigenschappen zoals overdreven drang naar perfectie, een te streng geweten, het onvermogen problemen op te lossen, verdriet niet kunnen verwerken, nooit hulp of steun bij anderen willen zoeken, faalangst, gebrek aan zelfvertrouwen - de westerse verarmde voeding met een gebrek aan ondermeer omega-3-vetzuren (EPA en DHA), vitamines van de B-groep en
beschermende antioxidanten en met een overmaat aan omega-6vetzuren, transvetzuren, verkeerde vetten en voedingsadditieven een gebrek aan licht, waardoor minder van het hormoontje melatonine gevormd wordt in de hersenen lichamelijke aandoeningen zoals hypothyreoidie (verminderde schildklierfunctie), bijnierschorsafwijkingen, candidasyndroom, een te laag cholesterolpeil, diabetes, doorbloedingsstoornissen in de hersenen…. het gebruik van medicijnen zoals de cholesterolverlagende statines (omdat de hersenen voor een goede functie voldoende cholesterol nodig hebben en omdat ze de opname van de zo belangrijke omega-3-vetzuren verminderen), antihypertensiva (bloeddrukverlagende middelen), hormonale preparaten… het gebruik van alcohol en drugs en de ontwenning ervan intoxicatie door milieugiften zoals zware metalen, PCB’s, dioxine…., vaak gekoppeld aan een gebrekkige inname van water drastische vermageringsdiëten het overmatige gebruik van aspartaam, dat het serotoninemetabolisme verstoort
De rol van de neurotransmittors Het is vooral door het werk van de Weense professor W. Birkmayer dat men weet dat er bij depressiviteit meestal een gebrek is aan signaalstoffen of neurotransmittors in de hersenen. Deze stoffen, die behoren tot de groep van de “mono-amines”, zijn essentieel voor een goede prikkeloverdracht tussen de zenuwcellen onderling en dragen op die manier bij tot een optimaal geestelijk functioneren: - Serotonine wordt ook wel het “gelukshormoontje” genoemd: deze stof is onontbeerlijk voor een positieve stemming, het ervaren van vreugde en geluk en om tot ontspanning te komen. Het doet ook de bloeddruk dalen, de hartslag afnemen en bevordert de darmperistaltiek. Na omzetting tot het hormoontje melatonine (gevormd uit serotonine van zodra het donker wordt) is het ook essentieel voor een gezonde slaap. Dat alles verklaart waarom depressieve mensen door een gebrek aan serotonine vaak onrustig en angstig zijn, slaapstoornissen vertonen en neiging hebben tot constipatie - Noradrenaline: is een opwekkende neurotransmittor die ons de nodige “drive” en alertheid bezorgt, het is de zweep van het organisme die bij een te hoge spiegel bloeddruk doet stijgen en eventueel tot angsten en agressiviteit leidt. Tekorten zoals bij depressiviteit verklaren de lusteloosheid, de apathie en het energiegebrek - Dopamine: is een signaalstof die ook belangrijk is voor een gevoel van welzijn, het ervaren van genot en blijdschap. Maar ze speelt ook een voorname rol in alle automatische, instinctieve bewegingen en lichaamshoudingen. Dat verklaart waarom depressieve personen er soms bij “hangen” en een versteend gelaat hebben. Volgens Dr. Birkmayer zou één van de belangrijkste oorzaken voor de toename van depressies het feit zijn dat de moderne mens door een te grote prestatiedruk en een overmatige stress teveel van deze neurotransmittors zou “opgebruiken”. Ook het verlies van een hechte familieband, het verdwijnen van traditionele waarden, de toename van de agressiviteit in de maatschappij en het gebrek aan houvast zou daar toe leiden. Maar heel wat andere factoren die we hoger onder de “oorzaken” klasseerden (gebrek aan omega-3-vetzuren en vitamines B, gebruik van bepaalde medicijnen…) kunnen ook tot een uitputting van de neurotransmittors leiden.
Waarom antidepressiva best vermeden worden In de reguliere geneeskunde worden al te vaak en te snel antidepressiva voorgeschreven. Met deze synthetische medicijnen probeert men de stofwisseling van de neurotransmittors in de hersenen te beïnvloeden, waardoor weer een positieve instelling, een rustige houding en normale activiteitsgraad wordt nagestreefd. Nu is dit om te beginnen geen oorzakelijke aanpak, het regelen van de spiegel van de neurotransmittors is bovendien absoluut geen eenvoudige zaak en is zeer
BioGezond • oktober 2007
15
DEPRESSIVITEIT sterk afhankelijk van het individuele geval. Het is heel moeilijk om voor iemand uit te kienen welk antidepressivum het meest geschikt is en in welke dosis. Helaas ziet men dat antidepressiva vaak al te lichtzinnig en onoordeelkundig worden voorgeschreven. En zoiets kan tot heel vervelende nevenwerkingen leiden, waaronder zelfs … nog depressiever worden tot zelfs zelfmoordgedachten krijgen! Van de klasse van de meest gebruikte antidepressiva, de SSRI’s (die proberen de “heropname” van serotonine af te remmen, waardoor er meer ter beschikking is in de synapsen tussen de hersencellen) zijn de mogelijke nevenwerkingen: gewichtstoename, erectiestoornissen, ejaculatiestoornissen, problemen met libido en orgasme, beven, overmatig zweten, levertoxiciteit, een verhoogd risico op zelfmoordpogingen, misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid, rusteloosheid, slapeloosheid…… Allemaal redenen om een natuurlijke aanpak in de eerste plaats te overwegen.
Opvang van familie en vrienden De opvang van iemand met neerslachtigheid door familie en vrienden is zeer belangrijk. Maar zeker niet omdat zij de depressie zouden moeten “wegpraten” of omdat zij de depressieve persoon absoluut zouden moeten “opvrolijken”, want dat heeft soms net een averechts effect! Vooral begrip tonen, je inleven in de situatie, een luisterend oor aanbieden en regelmatig op bezoek gaan zijn aangewezen. Geef de depressieve persoon het gevoel dat hij altijd op je kan rekenen, zelfs al kan je aan het probleem zelf helemaal niets doen. En verder moet je de depressieve persoon niet gaan beklagen of bij de pakken laten zitten, maar hem of haar vooral stimuleren om zaken te doen: dagelijkse taken, ontspannende activiteiten, wandelen, sporten, winkelen, enz…
Andere algemene adviezen voor de depressieve persoon - Erken het feit dat je depressief bent en dat er iets moet aan gedaan worden - Praat zoveel mogelijk met uw omgeving over uw gevoelens - Professionele begeleiding door een psycholoog of psychiater met ondermeer gesprekstherapie en bezigheidstherapie, kunnen hun vruchten afwerken - Probeer zoveel mogelijk “onder de mensen” te komen, ook al heb je er niet echt zin in. Maar zoek geen omstandigheden op waarin plezier hebben of genieten een “must” is (feestjes, discotheek…), want daar kan je net nog meer somber van worden - Tracht na te gaan of er welomlijnde oorzaken zijn voor uw neerslachtigheid (groot verlies, relatiebreuk, ingrijpende verandering…) en sta jezelf toe om daarover verdrietig te zijn. Dat helpt je depressieve gevoelens vaak te overwinnen - Volop bewegen nemen in de frisse buitenlucht (bvb. dagelijks een forse wandeling ondernemen of een stuk fietsen) geeft doorgaans zeer goede resultaten en levert een soort “gezonde” vermoeidheid op - Ontspannende hobby’s als schilderen, schrijven en knutselen weer opnemen - Zoveel mogelijk regelmaat in je leven brengen: vroeg gaan slapen en vroeg uit de veren, 3 maal per dag op gezette tijden eten… - Langdurig computeren en T.V.-kijken vermijden - Zich heroriënteren in het leven: kiezen voor het beroep of de activiteiten die men echt graag doet 16 BioGezond • oktober 2007
Ondersteunende voedingsadviezen: Af te raden: - elke van nutriënten beroofde voeding of voeding die als nutriëntenrover optreedt: • geraffineerde suikers (cola, frisdrank, snoep, chocolade, ijs, gebak) • alle witmeelproducten (zijn ontdaan van waardevolle mineralen en van de vezels) • alle verwerkte voeding, kant-en-klaar maaltijden - alle “slechte” vetten, want vetten van een goede kwaliteit zijn zeer belangrijk voor het goed functioneren van de hersencellen en het zenuwstelsel: • alle geraffineerde en bewerkte oliën en producten waarin ze verwerkt zijn • alle bronnen van de schadelijke transvetzuren: mayonaises, dressings, industrieel gebak, kant- en klaar-maaltijden, junk food, geharde en gehydrogeneerde margarines • alle verhitte vetten die niet geschikt zijn voor verhitting: maïs -, soja -, zonnebloem -, saffloer -, koolzaad -, lijnzaad -, tarwekiem - en druivenpittenolie - Een overmaat aan koffie en chocolade - Alcohol: want alcoholisme berooft het lichaam ondermeer van vitamines B en is vaak gerelateerd met depressiviteit! - Overmaat van vetten met omega-6-vetzuren: maïs -, soja -, zonnebloem -, saffloer -, tarwekiem - en druivenpittenolie; omdat een overwicht daarvan tegenover omega-3-vetzuren een rol kan spelen bij depressiviteit - Alle koolhydraten met een hoge glycemische index: zij lokken door de “reactieve hypoglycemie” (het dalen van de bloedsuikerspiegel na een aanvankelijk sterke stijging) een “stress-respons” op: • de hierboven reeds opgenoemde suiker en witmeelproducten • maar ook ongeraffineerde suikers als echte honing, ahornsiroop, granensiropen… dienen streng beperkt te worden • fruitsappen, zoet fruit (druiven, meloen, bananen, gedroogd fruit) - Een overmaat aan koolhydraten ten opzichte van kwaliteitseiwit en -vetten: dat leidt tot een verstoorde insulinewerking - Alle voedingsmiddelen waarvoor men intolerant of allergisch is. Er is vaak intolerantie voor tarwegluten, melk, sinaasappels, tomaten…. - Een overmaat aan verzadigde vetten - Een overmaat dierlijke, “verzurende” voeding tegenover plantaardige “basische” voeding: vlees, gevogelte, kazen, eieren - Een overmaat aan aspartaam, dat tussen de maaltijden in zorgt voor een piek van geïsoleerde aminozuren en zo het serotoninemetabolisme verstoort
Aan te raden: - een “ontzurende” voeding, met verse groenten en fruit op de voorgrond - maar dit wel in combinatie met voldoende kwaliteitseiwit (zure zuivel, noten en zaden, peulvruchten, vette vis, gevogelte, mager rood vlees) en complexe koolhydraten uit volle granen - bronnen van omega-3-vetzuren (DHA is een belangrijke component van de celmembranen, EPA is een regulerende stof, ALA als precursor van DHA en EPA): • koudgeperste lijnzaadolie, koudgeperste koolzaadolie (niet te verhitten) • vette vis (zalm, makreel, sardines, ansjovis, haring, tonijn) • pompoenpitten, walnoten en koudgeperste olie daarvan • groene groenten (postelein, veldsla, peterselie…) • kwaliteitsvlees, wild - Voedingsmiddelen rijk aan tryptofaan, als precursor voor de neurotransmittor serotonine: • zure zuivelproducten (yoghurt, biogarde, kefir, kwark), cottage cheese • kwaliteitsvlees, kalkoen, vis (zalm, tonijn)
DEPRESSIVITEIT
-
-
-
-
• soja, rijst • sesamzaad, zonnebloempitten, hazelnoten, pinda’s • bananen, dadels, vijgen (met mate vanwege de hoge glycemische index) Voedingsmiddelen, rijk aan L-fenylalanine (via L-tyrosine precursor van het stimulerende noradrenaline en van dopamine): • kwaliteitsvlees, geitenkaas Voedingsmiddelen rijk aan L-tyrosine (rechtstreekse precursor van de neurotransmittors dopamine en noradrenaline en zo belangrijk voor de stemming): • amandelen, pompoenzaden, sesamzaad, avocado’s, • zure zuivelproducten, cottage cheese, geitenkaas • limabonen, vlees Vitamine B12-bronnen (zijn zeer belangrijk voor een gezond werkend zenuwstelsel en een gevoel van welbehagen): (rood) kwaliteitsvlees, orgaanvlees (lever, hart, nieren), gevogelte (wit vlees), vis (zalm, sardines), eierdooiers, zure zuivel, geitenkaas Vitamine B9 (foliumzuur)-bronnen (ondersteunen de hersenwerking en de aanmaak van neurotransmittors): verse groenten (blad-
-
-
-
groenten zoals spinazie) en fruit (sinaasappel > kiwi > banaan), avocado, paddenstoelen, broccoli, tomaten in blik, alfalfa; peulvruchten (linzen, soja, erwten); biergist; lever, nier, kip, rund, zalm; volkoren producten: zure zuivel; hardgekookte eieren; noten Vitamine B6-bronnen (belangrijk voor de productie van neurotransmittors): vette vis (zalm, tonijn, heilbot); kwaliteitsvlees, lever, gevogelte (kip, kalkoen); eidooier; peulvruchten (sojabonen, linzen, pinda’s); zure zuivel; tarwekiemen, volle rijst, volkorenbrood, zemelen; banaan, peren, aardappelen, avocado; biergist; walnoten, hazelnoten, zonnebloempitten Bronnen van magnesium (elementair voor een rustige houding, een goede stressbestendigheid en een gezonde slaap): soja en peulvruchten, noten (amandelen, walnoten, hazelnoten), zaden, volle granen (quinoa, volrijst, volkorenbrood), gedroogde vruchten (abrikozen, vijgen, dadels), groene groenten, bananen, mager biovlees, vis Volop groene voeding, ter ontgifting van zware metalen Kies de voedingsmiddelen die je het best liggen volgens het bloedgroependieet van Dr. Peter d’ Adamo
Fytotherapie Behalve in gevallen waarbij deze plant moet vermeden worden (zie verder), is het absolute topmiddel tegen depressiviteit in de kruidengeneeskunde St-Janskruid. De antidepressieve werking kan goed aangevuld worden door een rustgevend kruid als passiebloem, valeriaan of kava kava. Recent worden ook goede resultaten gemeld van Rhodiola. - St -Janskruid (Hypericum perforatum): dit plantje met zijn felge-
- Rhodiola rosea (Rhodiola, Rozenwortel): bevordert de aanmaak
le bloemetjes en doorschijnende puntjes op de bladeren is hét ideale alternatief voor de reguliere antidepressiva. Zeker als ervoor gezorgd wordt dat er per dagdosis minimum 900 mcg totaal hypericine wordt aangevoerd. St-Janskruid zorgt o.a. door de hypericines (hypericine en pseudohypericine) en de hyperforines voor een verhoogde beschikbaarheid van neurotransmittors in de hersenen (door remmen van de MAO-afbraakenzymes, door een remming van de heropname van serotonine) en dus voor een meer opgeruimde stemming. Ook worden de GABAreceptoren meer gestimuleerd met een rustiger houding voor gevolg. St-Janskruid is hierdoor een echte topper voor de behandeling van lichte tot matige depressies en is in klinische studies minstens even effectief gebleken als ondermeer paroxetine, maprotiline, imipramine… met veel minder bijwerkingen! Wel wordt langdurig zonnebaden afgeraden wegens een mogelijke toegenomen gevoeligheid van de huid voor het zonlicht. Ook klachten als vermoeidheid, slapeloosheid en apathie kunnen gunstig op deze plant reageren. Het duurt doorgaans 2 à 3 weken vooraleer de opbeurende werking zich laat gevoelen, extracten van St-Janskruid dienen dus gedurende langere tijd ingenomen te worden. Opgepast: St-Janskruid zeker niet tegelijk innemen met klassieke antidepressiva! Bij gebruik van bloedverdunners van het coumarine-type, hartmiddelen afgeleid van digitalis, geneesmiddelen tegen epilepsie, astma en afstotingsverschijnselen na orgaantransplantaties: win de raad van uw arts in. - Echte valeriaan (Valeriana officinalis), passiebloem (Passiflora incarnata) en slaapmutsje (Escholscholzia californica) verlichten begeleidende klachten van nerveuze spanning, innerlijke onrust en slapeloosheid.
van opbeurende neurotransmittors en verbetert de stressbestendigheid Citroenmelisse (Melissa officinalis): werkt opbeurend bij melancholie, ontspannend. Ginseng (Panax ginseng), Siberische ginseng (Eleuterococcus senticosus), Guarana (Paulinia cupana): zijn soms nuttig bij licht depressief syndroom, waarbij vermoeidheid op de voorgrond staat Stinkende ballote (Ballota nigra): helpt, vooral rond de menopauze, zwaarmoedigheid, nerveuze spanningen, angst en wisselvallige stemming aan te pakken. Kava Kava (Piper methysticum): hét alternatief voor de reguliere benzodiazepines (kalmeer- en slaapmiddelen). Vervolledigt de werking van St-Janskruid: vermindert angsten, rusteloosheid, nerveuze spanning en slapeloosheid en is matig opbeurend. Werd jammer genoeg ontrecht op de “verboden” lijst 1 van het KB Kruiden gezet. Damiaanblad (Turnera diffusa) heeft een stimulerende werking bij geestelijke vermoeidheid en seksuele onverschilligheid, het vermindert nerveuze spanning. Ginkgo, Japanse tempelboom (Ginkgo biloba): kan nuttig zijn bij bejaarden als de depressie te wijten is aan een verminderde doorbloeding in de hersenen of als de depressiviteit optreedt na een hersenschudding of hersenletsel Artisjok (Cynara scolymus) en Paardenbloem (Taraxacum officinale): verminderen “zwartgalligheid” door de leverfunctie te stimuleren Fucus vesiculosis (Blaaswier) en Macrocystis pyrifera (Kelp): als een trage schildklierwerking medeoorzaak is van depressie
Sint-Janskruid
Echte Valeriaan
18 BioGezond • oktober 2007
Rhodiola rosea
-
-
-
-
-
-
-
Citroenmelisse
Ginkgo biloba
Artisjok
Zonder toevoeging van suiker
NOVO MSM natuurlijke bron van organisch en gemakkelijk opneembaar zwavel
light vetarm
& Prodia choco 300 g Prodia nut choco n n n n n n n n n n
225 g
CHOCO (zonder nootjes) EN DE NUT (met nootjes) VOOR DE SLANKE LIJN ALS U GEEN SUIKER MAG ETEN ZONDER CACAOBOTER MET ZOETSTOFFEN MALTITOL EN/OF ACESULFAAM-K 75% (choco) of 40% (nut) MINDER CALORIEEN SLECHTS 150 (choco) – 316 (nut) KCAL/100g 90%(choco) of 40% (nut) MINDER VET SLECHTS 3,6g (choco) – 12g (nut) VET/100 g ZONDER ZOUT
NOVO MSM: • bouwstof voor kraakbeen, pezen en ligamenten • bevordert soepel en vrij bewegen • voor sterke botten, haren en nagels • verhoogt de winterse weerstand • vermindert gevoeligheid voor pollen en huisstofmijt • bevordert de eliminatie en verhoogt de vitaliteit • goed voor de darmwerking NOVO MSM: methylsulfonylmethaan of biologisch beschikbaar zwavel vult tekorten aan en bevordert de stofwisseling op verschillende niveaus.
Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN, Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be
NOVO MSM is verkrijgbaar bij de betere natuurvoedingszaak. Voor meer informatie: Mannavita bvba, tel.(056) 43 98 51 of
[email protected]
DEPRESSIVITEIT
Bachbloesemtherapie - Hoewel het in de Bachbloesem-
-
therapie belangrijk is om door een grondig gesprek zoveel mogelijk te zorgen voor een individuele aanpak, behoren de volgende remedies vermoedelijk wel tot de meest voorgeschreven bloesemremedies bij depressiviteit: - Gentiaan (Gentian): bij een reactieve depressie (met duidelijke oorzaak), zeker als de persoon in kwestie al te lang bij de pakken blijft zitten of bij de minGentiaan ste tegenslag ontmoedigd raakt - Herik (Mustard): bij een diepe melancholie zonder duidelijk aanwijsbare reden. De neerslachtigheid kwam meestal plots aanzetten, als een duistere wolk die is neergedaald over de persoon. - Tamme kastanje (Sweet Chestnut): voor de volslagen wanhopige persoon die zich in een totaal uitzichtloze situatie bevindt. De grenzen van zijn belastingsvermogen zijn bereikt en hij voelt zich volledig geïsoleerd en verlaten. - Gaspeldoorn (Gorse): vooral bij chronische zieken die, na allerlei therapieën te hebben geprobeerd, nu ontmoedigd zijn en geen hoop op verbetering meer koesteren - Hondsroos (Wild rose): wanneer bij depressiviteit vooral een totale apathie of onverschilligheid op de voorgrond staat - Olive (Olijf): bij depressiviteit met een totale geestelijke en fysieke uitputting
-
-
Voedingssupplementen - Goed gekozen voedingssupplementen, voorop omega-3-vetzuren
en vitamines B, kunnen een zeer goede ondersteuning zijn bij de aanpak van depressiviteit - Omega-3-vetzuren: dat er voor deze essentiële vetzuren een belangrijke rol is weggelegd bij de natuurlijke aanpak van depressiviteit, hoeft geen verwondering te wekken. De hersenen bestaan immers voor 60 % uit vetten: vooral de celwanden ervan bevatten cholesterol, omega-6- en omega-3-vetzuren en deze vetten dienen in een juiste balans aanwezig te zijn. Omega-3-vetzuren, die jammer genoeg vaak te weinig aanwezig zijn in het westerse dieet, vervullen hierbij een zeer belangrijke rol : • vooreerst worden ze ingebouwd (vooral DHA) in de fosfolipiden, welbepaalde vetstoffen in de driedimensionele celmembranen, waardoor ze mee de vloeibaarheid ervan bepalen en zo onmisbaar zijn voor een goede prikkelgeleiding en voor een goede prikkeloverdracht ter hoogte van de synapsen tussen de zenuwcellen onderling • anderzijds hebben ze een belangrijke regulerende invloed op de hersencelfunctie: er zijn argumenten dat ze als dusdanig (vnml. EPA) en ook na omzetting tot type 3-eicosanoïden rechtstreeks in de hersenen een regelende werking uitoefenen en de stemming positief beïnvloeden • door de productie te bevorderen van de “goede” prostaglandines 3 remmen ze de ontstekingsbevorderende “slechte” prostaglandines van het type 2, tromboxanen en leukotriënen; dit natuurlijk ontstekingswerende effect beschermt tegen somberheid en depressiviteit (want bij depressiviteit wordt eigenlijk in het bloed een soort ontsteking vastgesteld) • volgens bepaalde onderzoekers is met name voor DHA in de eerste plaats een structurele rol, als onderdeel van soepele cel20 BioGezond • oktober 2007
-
-
-
membranen, weggelegd en heeft EPA een rechtstreeks stemmingsbevorderende werking door het positief beïnvloeden van prikkeloverdrachten en hersenprocessen. Vitamine B-complex met zeker: • Vitamine B12 voor een betere hersenfunctie en concentratie, voor een goede productie van de neurotransmittor acetylcholine • Vitamine B5 als het belangrijkste antistressvitamine • Vitamine B6 voor meer mentale stabiliteit, voor een goede productie van neurotransmittors • Vitamine B9: is vaak deficiënt bij depressiviteit • Vitamine B3: voor een betere bloedcirculatie in de hersenen • Choline en inositol: verbeteren de overdracht van zenuwimpulsen en mentale alertheid • Vitamine B1: voor een betere stofwisseling in hersenen • Vitamine B2: is vaak tekort bij depressiviteit Lecithine (rijk aan de vitamines van de B-groep choline en inositol): zorgt als bouwstof voor de fosfolipiden in de celwanden van de zenuwcellen voor een betere overdracht van zenuwimpulsen. Eventueel apart de lecithinecomponenten fosfatidylcholine en fosfatidylserine. Aminozuren en afgeleide stoffen: • 5-hydroxytryptofaan (5-HTP, minder tryptofaan zelf) als directe percursor van de neurotransmittor serotonine (niet geven samen met antidepressiva!) stabiliseert het gemoed, vermindert stemmingswisselingen en overdreven emotiviteit, werkt natuurlijk kalmerend • L-Tyrosine en eventueel L-Fenylalanine: bevorderen de aanmaak van de neurotransmittors noradrenaline en dopamine en werken zo opbeurend, verhogen activiteit en interesse • GABA en L-glutamine: werken kalmerend en verhogen de geestelijke alertheid • Taurine: verbetert de overdracht zenuwimpulsen en dus neurologische functie • SAMe (S-adenosylmethionine): werkt antidepressief (niet geven samen met antidepressiva of bij bipolaire stoornis) Mineralen en sporenelementen: vooral Magnesium en calcium (ontspannend, verhogen stressbestendigheid, bevorderen een gezonde slaap), Lithium (werkt antidepressief), Chroom (bij overdreven drang naar zoet), Zink (vaak tekorten) Gammalinoleenzuur (GLA in teunisbloemolie/bernagieolie/zwarte bessenzaadolie): vooral bij depressiviteit voor de menstruatie en tijdens de menopauze (verbeteren hersenfunctie en zenuwimpulsen) Bijnierconcentraat: voor een betere bijnierfunctie en noradrenalineproductie Melatonine: vooral bij de seizoensgebonden depressie of de “winterblues”: vangt het gebrek aan licht op
Ons advies Geruggensteund door de hoger vernoemde tips voor gezonde leef- en eetgewoonten en indien er geen tegenindicaties bestaan voor St-Janskruid (inname van antidepressiva, inname van welbepaalde geneesmiddelen), dan is de basis voor een natuurlijke aanpak van depressiviteit volgens Bio
Gezond: • een gestandaardiseerd preparaat van St-Janskruid, dat per dag minimum 900 mcg totaal hypericine aanvoert, eventueel geruggensteund door een rustgevend kruid als passiebloem • een zuiver een onbewerkt visoliepreparaat dat per dag minimum 500 mg EPA + DHA aanvoert • een goed vitamine B-complex
Foto Annemarie: Robert Elsing Creative crew • Ontwerp: Marathon Creatief +32 3 653 33 77
Annemarie Postma: “Ik geloof in de wijsheid van het lichaam. Het heeft een ongelooflijk zelfherstellend vermogen en beheerst de kunst om de balans terug te vinden wanneer deze is verstoord. Daarom kies ik ervoor mijn lichaam bewust en gezond te voeden. Met eten, drinken, gezonde gedachten en met dankbaarheid. De producten van Amanprana helpen me mijn natuurlijke gewicht te behouden en mijn levenskracht op een serene en blijvende manier te versterken. Zonder mijzelf lichamelijk of geestelijk geweld aan te doen. Met liefde voor mijzelf zoals ik ben. Met respect voor mijn lichaam zo(perfect)als het is”.
Annemarie kiest voor serene levenskracht van Amanprana ▼ Annemarie’s favoriet: very berrysmoothie
▼ Slank & vitaal sapje met omega-3/6/7/9
KOMKOMMERSMOOTHIE Snijd een komkommer in grove stukken. Blendeer met een snuifje Herbamare kruidenzout, vers gemalen peper en dragonazijn tot een romige massa. Plaats de smoothie 20 min. in de koelkast. Voeg al roerend 1 eetl. Okinawa Omega Happy Perilla Special van Amanprana toe en geniet. GEZOND EN SLANK TUSSENDOORTJE Een kommetje biogardeyoghurt met 1 theelepel agavesiroop, 1 eetl. Amanprana kokosvezels, 1 eetl. Amanprana bio-tarwekiemen en 1 koffielepel Okinawa Omega Happy Perilla Special van Amanprana. Roeren. Smakelijk! 100%
HAAR NIEUWE BOEK NU TE KOOP In haar boek “Het lichaam is perfect” lees je hoe je in 7 weken 7 principes leert toepassen voor een gezond en slank lichaam. Een 7 weken eetplan met vele lekkere, gezonde recepten en tips om naar jezelf en naar je eet- en leefgewoonten te kijken. Veel voedingsboeken geven kennis over voeding, dit boek geeft je inzicht in jezelf. Van harte aanbevolen door Amanprana. Nu in de natuurwinkel. Meer op www.hetlichaamisperfect.nl.
AMAN PRANA SERENE
LEVENSKRACHT
foto: Rene van Maarsseveen
foto: Rene van Maarsseveen
17,95 VERY BERRYSMOOTHIE Blendeer tot een smeuïge smoothie: 1 mok biogardeyoghurt, 1 eetl. extra vierge kokosolie van Amanprana, 1 hand rode bessen, 1 hand bosbessen, 1 hand aardbeien, 1 hand frambozen (of 2 koppen gemengde biobosvruchten uit de vriezer). Werk af met wat bessen en 50 ml aloë-verasap. DE PRODUCTEN VAN AMANPRANA zijn verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels. Het Amanprana gamma omvat extra vierge bakoliën, geconcentreerde omega-3/6/7/9, tarwekiemen, kokosvezels, antimicrobiële snijplanken. Meer info op www.noble-house.tk
Spelt en kamut de betere tarwevarianten Volle granen zijn als topbronnen van complexe koolhydraten en dus van energie ontegensprekelijk een belangrijk onderdeel van een gezonde basisvoeding. En net zoals bij verse groenten en fruit is het belangrijk om voor voldoende variatie te zorgen in deze voedingsgroep. Toch merken we in de praktijk dat vooral tarwe alomtegenwoordig is in onze dagelijkse voeding! Terwijl met spelt en kamut eigenlijk twee familieleden van, en alternatieven voor tarwe bestaan, die op vele vlakken een stuk interessanter zijn. Hoog tijd dus voor een grondige voorstelling. Kamut
Tarwe, het meest gebruikte graan Tarwe of meer precies “zachte tarwe” (Triticum aestivum of Triticum vulgare) is zonder discussie de meest gebruikte graansoort in de westerse voeding. Het is niet alleen qua hoeveelheid het belangrijkste broodgraan; ook koek, gebak, ontbijtgranen, muesli’s en talrijke verwerkte producten bevatten het in grote mate. Zachte tarwe wordt zeer graag gebruikt in de voedingsindustrie omdat het in de eerste plaats zeer rijk is aan gluten, het eiwit met kleefeigenschappen dat het maken van samenhangend gebak mogelijk maakt. Bovendien neemt zachte tarwe beter dan eender welk andere graan water op en gaat het gemakkelijk rijzen, wat een luchtige consistentie van het deeg oplevert. Het zijn dus in de eerste plaats de bakeigenschappen die ervoor zorgen dat zachte tarwe alomtegenwoordig is in het huidige dieet. Maar nog andere factoren spelen een rol, want ook in de teelt wordt graag voor zachte tarwe gekozen. Dit gewas is namelijk zeer goed bestendig tegen neerslag en wind en heeft een heel hoge opbrengst per hectare: die is de laatste eeuw minstens vertienvoudigd!. Nog even opmerken dat er met harde tarwe (Triticum durum) ook een andere tarwesoort bestaat, die vooral wordt gebruikt voor spaghetti en andere deegwaren.
Tarwe heeft niet de beste voedingswaarde Lezers van BioGezond weten onderhand dat het belangrijk is om volle granen te gebruiken. Enkel als de vezel en de kiem van het graan worden behouden en er geen verarmde witmeelproducten van worden gemaakt, kunnen we volop profiteren van de hoge voedingswaarde van een graansoort. Maar zelfs als ze volkoren is, kunnen we tegenwoordig niet meer zo hoog meer oplopen met de voedingswaarde van de huidige tarwe. Omdat tarwe door de jaren heen vooral geselecteerd en gekruist is geworden om veel gluten te bevatten, een luchtig deeg op te leveren en een hoge landbouwopbrengst te hebben, is de huidige tarwe eerder een “bastaardgewas” en werd de eigenlijke biologische waarde ervan uit het oog verloren. 22 BioGezond • oktober 2007
Volle tarwe is weliswaar een rijke bron van vitamine E, vitamines B, mineralen en vezels en bevat van de granen de meeste koolhydraten (59 à 75 %). Maar het bezit een gluten waarop heel veel mensen (geweten of ongemerkt) intolerant reageren en het is vrij incompleet qua eiwit. Zo is tarwe ondermeer arm aan de essentiële aminozuren lysine, tryptofaan en fenylalanine.
Spelt, de “oertarwe” die werd verdrongen Spelt (Triticum spelta) is eigenlijk het “oerkoren” of de “oertarwe” en hoogstwaarschijnlijk de stamvader van de huidige zachte tarwe. Spelt werd drieduizend jaar geleden vooral verbouwd in Egypte en Klein-Azië en bereikte van daaruit Europa (vooral Spanje en MiddenEuropa). Spelt was na eenkoorn (zie verder) en emmer (een andere oude tarwesoort), waarschijnlijk één van de oudste gecultiveerde granen. Het was zelfs het belangrijkste verbouwde graan in Europa in de Middeleeuwen en tot in het begin van de 20e eeuw werd het nog evenveel verbouwd als tarwe. In ZuidDuitsland en Nederland werd tot 1930 zelfs meer spelt dan tarwe verbouwd. Maar spelt werd nadien vrij snel - ondanks zijn hogere voedingswaarde - om verschillende redenen door tarwe naar de achtergrond verdrongen: - het is veel moeilijker om het kaf van de graankorrel verwijderen in vergelijking met tarwe: de korrel is namelijk zeer innig verbonden met het kaf, waardoor men het graan moet “pellen” in plaats van te dorsen - er is bijgevolg ook meer verlies van graan bij het verwijderen van het kaf - spelt heeft een kleinere opbrengst per hectare - spelt wordt gemakkelijker neergeslagen in slecht weer door neerslag en wind - spelt is niet zo goed bestand tegen kunstmest
Het gezonde huis van Ecover. Overtuigd door de kracht van de natuur? Lakens en kleding - geen optische witmakers nodig! Deze witmakers bevatten ongezonde stoffen die aan je huid blijven kleven. Kies voor een grondige en eerlijk schone was, zonder witmakers.
Water wordt steeds schaarser. Gebruik alleen producten die het waterleven respecteren.
Schuim reinigt je vaat niet. Kies voor meer mildheid en minder schuim.
Kies voor een gezond huis. Gebruik producten op basis van plantaardige ingrediënten en mineralen.
Geurbommen zijn niet altijd natuurlijk. Kies voor sobere en frisse geuren.
www.ecover.com
S P E LT E N K A M U T
Waarom spelt boven tarwe verkiezen? Geleidelijk aan zien we dat, vooral in de natuurwinkel, het aanbod van producten met spelt groter wordt. Tegenwoordig bestaan namelijk zowel brood, deegwaren, gebak als ontbijtgranen op basis van spelt en dat is zeker een goede zaak, want: - spelt onderging heel weinig “ingrepen” door de mens (zoals
-
-
-
-
-
doorgedreven selectie en kruisingen of genetische manipulatie) en staat veel dichter bij de natuur dan tarwe spelt heeft voor zijn groei eigenlijk geen kunstmeststoffen nodig en het kan op vrij karige grond geteeld worden door de innige bescherming van de korrel door het kaf, is men ook beter in staat om spelt te telen zonder pesticiden dan tarwe spelt is lichter verteerbaar dan tarwe en het bevat meer slijmstoffen (mucopolysacchariden), die de slijmvliezen verzachten en als vezel fungeren spelt heeft een meer hartige en nootachtige smaak dan tarwe het gluten in spelt geeft minder problemen zoals intolerantie, en dit zeker als speltbrood met zuurdesem is gebakken. Vooral voor mensen met bloedgroep O is spelt een ideaal alternatief voor tarwe. Sommigen beweren spelt te mogen geven bij coeliakie of aangeboren glutenenteropathie, maar dat klopt niet! spelt heeft 10 à 25 % meer eiwit dan tarwe: het gehalte ligt tussen de 16 en 20 % het eiwit in spelt is net als in tarwe ook wel arm aan lysine, maar bevat meer van de andere essentiële aminozuren zoals tryptofaan en fenylalanine, waardoor het beter is voor de hersenfuncties en een opgewekte houding spelt bevat qua vitamines onder andere meer vitamines B (B1 en B2) dan tarwe spelt bevat meer mineralen dan tarwe: vooral meer silicium of kiezelzuur (belangrijk voor huid, haar, nagels en botten), meer ijzer, zink en mangaan speltbrood is zeer gemakkelijk houdbaar
Voor Hildegard von Bingen, de middeleeuwse heilige abdis en eminent kruidenkenner, was spelt zelfs een geneesmiddel. Ze noemde het krachtig en lichter verteerbaar dan andere granen. Spelt geeft volgens haar “gezond vlees” en “goed bloed” en het maakt de ziel vrolijk en opgewekt. De slijmstoffen die het vrijstelt zijn bovendien helend op de spijsverteringsorganen.
Eenkoorn of Provençaalse spelt Op te merken valt dat er met eenkoorn of Provençaalse spelt (Triticum monococcum) ook nog een andere soort van spelt bestaat. Van deze tarwesoort wordt aangenomen dat dit eigenlijk het eerste gecultiveerde tarweras ter wereld was. Het zou al in het stenen tijdperk het hoofdvoedsel geweest zijn van de bewoners van wat nu Zuid-Duitsland is. Men nam lang aan dat eenkoorn uitgestorven was, tot het in 1971 werd herontdekt in Frankrijk. Na een aanvankelijke productie op kleine schaal wordt de “Provençaalse spelt” geleidelijk aan meer biologisch verbouwd, vooral voor natuurvoedingsproducten.
Kamut, de Egyptische “ziel van de aarde” Zoals spelt de stamvader zou zijn van de moderne zachte tarwe, is kamut (Triticum turanicum, synoniemen: T. turgidum, T. polonicum, T. Aegypticum) vermoedelijk de stamvader van de huidige harde tarwe (Triticum durum). Kamut is net als spelt nog niet zo
24 BioGezond • oktober 2007
lang geleden “herontdekt”. Deze zomertarwe met zijn grote korrel en een rijke, boterachtige smaak ontstond duizenden jaren geleden in de vruchtbare zone tussen Egypte en de vallei van de Tigris en Eufraat. Kamut betekent “ziel der aarde” en kende zijn hoogtepunt in de Egyptische beschaving. Het was het graan dat in de bekende Egyptische graanschuren werd opgeslagen en dat ook de farao’s begeleidde in hun graftomben. Kamut zou volgens bepaalde bronnen zijn heropbloei gekend hebben door het feit dat graankorrels, afkomstig uit een Egyptische sarcofaag, tijdens de 2e wereldoorlog door Amerikaanse tarwetelers weer werden verbouwd. Maar wetenschappers vermoeden dat het graan als onbekend gewas gewoon in stand werd gehouden door kleine boeren in Egypte en Klein-Azië, tot het terug zijn weg vond naar de moderne landbouw.
Waarom kamut gebruiken? Ook kamut heeft inmiddels zijn weg gevonden naar de natuurwinkels en kan je aantreffen in ondermeer brood, deegwaren, vlokken en muesli. Er zijn ook meerdere argumenten waarom kamut te verkiezen valt boven tarwe: - Kamut is net zoals spelt nog niet “gemanipuleerd” of veredeld
om andere doeleinden dan de voedingswaarde - Kamut wordt uitsluitend biologisch verbouwd en kan zonder
-
-
-
kunstmest of pesticiden groeien als ze op een geschikte bodem wordt geteeld (zoals in Montana in de USA) Kamut is lichter verteerbaar dan tarwe Kamut heeft naast zijn aangename, natuurlijke zoetheid ook een zachte, nootachtige smaak Hoewel kamut ook gluten bevat (en dus niet aan te raden is bij coeliackie), is dit een hypo-allergeen gluten dat veel beter verdragen wordt dan tarwegluten Kamut bevat meer vetten dan tarwe (vooral onverzadigde vetten) Kamut bevat ongeveer 17 % eiwit en bevat daarmee zo 20 à 40 % meer eiwit dan tarwe Kamut heeft een hoger gehalte aan en een evenwichtiger samenstelling aan essentiële aminozuren dan tarwe Kamut scoort hoger dan tarwe qua mineralengehalte: dit is vooral uitgesproken voor selenium (krachtig antioxidant), voor magnesium, kalium en zink Kamut bevat meer van de vitamines E en vit B1 dan tarwe (maar wel opmerkelijk minder vit B5 en vit B6)
Besluit Hoewel we in het overgrote deel van de voedingsmiddelen als graansoort vooral tarwe aantreffen, bestaan er met spelt en kamut eigenlijk twee varianten van tarwe, die een stuk interessanter zijn voor onze gezondheid. Het is dan ook sterk aan te bevelen om deze granen in onze dagelijkse voeding op te nemen, want er bestaat ondertussen in de natuurwinkel een ruim assortiment aan kwaliteitsproducten met deze granen. Maar om ook in de voedingsgroep granen de nodige variatie te stoppen, zijn ook soorten als rogge, haver, quinoa, gierst en volle rijst ideaal om af wisselen met de tarwevarianten. Ze komen in de volgende edities van BioGezond nog ruimschoots aan bod.
Blijf helder van geest met de Ginkgo of Japanse
tempelboom
Eén van de belangrijke gevolgen van de “vergrijzing” of het feit dat de gemiddelde levensduur almaar toeneemt in onze westerse leefwereld, is het feit dat steeds meer mensen op leeftijd aan dementie gaan lijden of ernstige stoornissen in de hersenbloedsomloop vertonen. Om op oudere leeftijd zo helder mogelijk van geest te blijven of een beroerte te voorkomen zijn dan ook maatregelen zoals een gezonde voeding zonder toxische stoffen, omega-3-vetzuren en Ginkgo biloba stevige aanraders. Tijd dus om de ginkgo even van nabij te bekijken, een plant die algemeen de bloedcirculatie bevordert en het hersenweefsel beschermt.
zo’n 100 miljoen jaar geleden begon uit te sterven. Zo overleefde hij ondermeer de ijstijd. Die oerkracht van de ginkgo wordt trouwens weerspiegeld in zijn weerstand tegen negatieve omgevingsinvloeden als wind, sneeuwstormen, vervuiling, uitlaatgassen, radioactieve stralen, plantenziekten en -plagen, insecten en temperatuurschommelingen, te zoute en te zure bodemomstandigheden. De fenomenale kracht van de ginkgo werd ook bewezen door het feit dat, na de atoombom op Hiroshima, in het volgende daaropvolgende voorjaar (1946), enkele honderd meter nabij het ontploffingscentrum, twee volledig platgebrande ginkgo’s terug gingen ontspruiten. Al die zaken verklaren dan ook niet alleen de hoge levensduur van de ginkgo, maar ook het feit dat men hem graag aanplant langs drukke autowegen in grootsteden en dat hij een topmiddel is geworden voor de ouder wordende mens.
Beschrijving De majestueuze tempelboom De Ginkgo biloba (Ginkgo, Japanse tempelboom, Tempelboom, Japanse notenboom) is een prachtige, bladverliezende loofboom, die tot 35 à 40 meter hoog groeit en tot meer dan 2000 jaar oud kan worden. De oudste boom staat vermoedelijk in China en wordt ongeveer 3500 jaar geschat. Afkomstig uit Centraal China, wordt de ginkgo nu in het wild nog heel zelden aangetroffen. Deze boom overleefde eigenlijk vooral door het traditionele gebruik om hem nabij Boeddhistische tempels aan te planten (vandaar ook “tempelboom”), want hij werd beschouwd als een heilige boom. De ginkgo is tegenwoordig vooral een cultuurplant die wordt aangeplant om de sierwaarde, om zijn bestendigheid als stads- of tuinboom, om het medicinaal zeer waardevol blad of als opbrengstboom omwille van de lekkere noten van de vrouwelijke vruchten.
De oerkracht van een levend fossiel De ginkgo biloba wordt vaak een levend fossiel genoemd, omdat de bomen zoals we ze nu kennen, nauwelijks geëvolueerd zijn en nagenoeg identiek zijn aan degene die we in fossiele resten aantreffen in de beide hemisferen. De ginkgo is de laatste overlevende van de familie van de Ginkgoceae die 300 miljoen jaar geleden (Perm) opdook en 26 BioGezond • oktober 2007
De ginkgo biloba groeit relatief traag, maar wordt tot 40 meter groot. In zijn jeugd neemt hij een smalle, piramidale- of peervorm aan, om later vooral uit te waaieren in de breedte. Hij heeft een grijsbruine, kurkachtige schors en de stam kan een diameter tot 3 à 4 meter bereiken. Zijn typische waaiervormige, leerachtige, matgroene en langgesteelde bladeren zijn bovenaan ingesneden, wat hen een tweelobbig aspect geeft. Deze zeer decoratieve bladeren vertonen parallelle, vorksgewijs vertakte nerven en hebben hierdoor wat van een eendenpoot. In de herfst nemen de bladeren een prachtige, goudgele teint aan. Van deze tweehuizige boom zijn vooral de vrouwelijke exemplaren interessant als vruchtdragende opbrengstbomen. Rond oktober, november dragen zij namelijk rijpe, oranjebruine, pruimachtige steenvruchtjes van 2 à 3 cm lang. De stinkende geur ervan wordt het best vergeleken met die van ranzige boter. Het vruchtvlees ervan is dan ook niet eetbaar, maar de amandelvormige, ivoorwitte pitten erin worden daarentegen in het Oosten zelfs als een delicatesse beschouwd worden. Omwille van de storende geur van de vruchten, worden wel vooral mannelijke bomen aangeplant in steden.
GINKGO BILOBA
Geschiedenis en traditioneel gebruik De eerste sporen van medicinaal gebruik van de ginkgo vindt men rond 2800 voor Christus in de Chinese materia medica “Pen Tsao Ching”. Volgens de overlevering werd de keizer ingegeven een aftreksel van de ginkgobladeren te maken om de seniel wordende leden van het keizerlijk hof weer helder van geest te maken. In de traditionele Chinese geneeskunde werd een kleine 5000 jaar geleden de ginkgonoot al door Sjen Noeng als goed voor hart en longen bestempeld; ook om de spijsvertering te bevorderen, te zorgen voor een regelmatige urinelozing, meer vitaliteit en een beter libido. Uiteindelijk is in de Chinese geneeskunde één van de belangrijkste toepassingen bronchiaal astma geworden. Omstreeks 1950 begon men in Europa de medicinale waarde van het blad te onderzoeken. Vooral arts-apotheker Wilmar Schwabe (1907 - 1983) onderzocht systematisch de inhoudsstoffen, testte ze en maakte er een speciaal extract van. De kern van werkzaamheid kwam hierbij vooral te liggen op het verbeteren van de doorbloeding van de hersenen. Weiss, een autoriteit op gebied van de fytotherapie, vermeldt positieve resultaten bij emotionele onevenwichtigheid, zwak geheugen en verminderd geestelijk functioneren.
Belangrijkste inhoudsstoffen Het ginkgoblad telt heel veel interessante inhoudsstoffen. Maar er zijn vooral twee groepen die de heilzame werking ervan verklaren: de flavenoïden en de terpeenlactonen. Tot de flavenoïden behoren naast kaemferol-, quercetine- en rutineafgeleiden (die we ook in andere planten aantreffen) de voor Ginkgo biloba zeer specifieke biflavenoïden zoals amentoflavon, bilobetine, 5’-methoxybilobetine, ginkgetin en isoginkgetin. Het zijn de flavenoïden die als antioxidanten de vaatwanden beschermen tegen de inwerking van vrije radicalen en die de bijzondere vetten in de hersenen beschermen tegen peroxidatie en die zo voor een groot deel medeverantwoordelijk zijn voor de circulatiebevorderende en zenuwbeschermende werking van het ginkgoblad. Ook is geweten dat de flavenoïden als “vitamine P”, waarbij “P” staat voor “permeabiliteit”, de fragiliteit en abnormale doorlaatbaarheid van haarvaten vermindert. Daarnaast zijn ook de terpeenlactonen als de ginkgoliden A,B en C en bilabolide ook cruciaal voor de werking van de ginkgo biloba. Tot de eigenschappen van deze stoffen behoren ondermeer: een natuurlijke bloedverdunnende werking (het minder verkleven van bloedplaatjes onderling en aan de vaatwanden), het verminderen van vaatspasmen, het beschermen van het zenuwweefsel tegen zuurstoftekort en het verminderen van de lipidenperoxidatie (aantasten van hersenvetten).
De topper bij verminderde hersenbloedcirculatie Uit de opsomming van de bovenstaande eigenschappen mag het duidelijk zijn dat het hoofdaccent van de werking van ginkgo ligt bij het beschermen van bloedvaten en het ondersteunen van de circulatie erin, een werking die vooral duidelijk aangetoond is in de hersenbloedsomloop. Ginkgo wordt dan ook vooral ingezet bij milde tot matige vormen van cerebrovasculaire insufficiëntie of verminderde hersendoorbloeding en bij tekenen van atherosclerose (aderverkalking) in de hersenen: - bij een verhoogd risico op trombose in de hersenen (herseninfarct, beroerte) of op een hersenbloeding - bij herstel van een CVA (cerebrovasculair accident): na een hersentrombose of -bloeding - bij verminderde hersendoorbloeding door roken en een zittend leven - bij vertigo (duizeligheid), tinnitis auris (oorsuizingen), even-
BioGezond • oktober 2007 27
GINKGO BILOBA wichtsstoornissen, hoofdpijn, en ziekte van Menière……indien deze zijn te wijten aan een verminderde hersendoorbloeding - bij aantasting van de hersenbloedvaten door diabetes en bij diabetische retinopathie (afname gezichtsvermogen door verminderde doorbloeding van het netvlies) - bij of ter preventie van maculaire degeneratie (netvliesdegeneratie of de leeftijdsgebonden achteruitgang van het gezichtsvermogen) Maar ook om de doorbloeding te verbeteren in de extremiteiten en in de geslachtsorganen, heeft ginkgo zijn nut bewezen. Zoals: - bij het “etalagebeen” of Claudicatio intermittens met een merkbare verbetering van de pijnvrije wandelafstand - bij de Ziekte van Buërger, een bloedvatontsteking door roken - bij koude handen en voeten, winterhanden en –voeten en bij de ziekte van Raynaud (het wit verkleuren van de vingers door de kou) - bij verminderde potentie door verminderde doorbloeding geslachtsorganen - bij “slapende” ledematen
Beter geestelijk functioneren, preventie van dementie Vermits ginkgo de hersendoorbloeding verbetert, worden er meer zuurstof en voedingsstoffen aangeboden aan de hersencellen (met een betere vorming van “neurotransmittors” of signaalstoffen) en kunnen toxische stoffen beter worden afgevoerd. Daarnaast vermeldden we hoger al de bescherming van het hersenweefsel tegen vrije radicalen en tegen zuurstofgebrek. Uit deze zaken mag met reden geconcludeerd worden dat ginkgo de topper is uit het plantenrijk om de hersenfuncties te verbeteren. Uiteraard kunnen afgestorven hersencellen niet meer tot leven gewekt worden (ginkgo doet nauwelijks iets bij gevorderde dementie), maar kan ginkgo wel met succes ingezet worden: - bij geheugenzwakte, verminderd concentratie -, begrips - en denkvermogen, verminderde kenniswerving en aanleren, afgenomen helderheid van geest, slechte gedachteordening, verminderde alertheid, desoriëntatie, incoherentie (verwardheid), seniliteit… - bij beginnende dementering: in de beginfase van vasculaire dementie (dementie door atherosclerose) en van de Ziekte van Alzheimer of bij mengvormen van beide: vooral bij milde tot zeer milde gevallen is er een verbetering van de hierboven opgenoemde klachten met globaal beter cognitief presteren en sociaal functioneren; bij ernstiger dementering is er alleen een stabilisatie of minder trage achteruitgang te verwachten - bij depressiviteit, zwartgalligheid, irritatie, slecht humeur, stemmingslabiliteit, lusteloosheid, angst en afgenomen sociaal gedrag… in zoverre die te wijten zijn aan een verminderde hersendoorbloeding - bij zware studies: voor een beter geheugen, concentratievermogen, opmerkzaamheid en verbaal expressievermogen - bij verminderd gehoor en gezichtsvermogen op oudere leeftijd
Samenvattend Ginkgo biloba is dus in de eerste plaats aangewezen voor de rijpere persoon, die bij de tijd wil blijven en geestelijk op niveau wil blijven presteren. Verder is er een belangrijke plaats weggelegd voor het blad van de tempelboom om bij ouderen dementering en beroerte te voorkomen. Maar ook de student die veel leerstof te verwerken krijgt en de actieve werkende mens, die veel beroep moet doen op het geheugen en het concentratievermogen kan er profijt uit halen. Ten slotte zijn er nog enkele bijkomende indicaties voor het gebruik van ginkgo: - een sneller herstel na een hoofdtrauma en hersenletsels (hersenschudding, hersenkneuzing, herstel na hersenoperatie) - slaapstoornissen door verminderde hersendoorbloeding; veelvuldig wakker worden 28 BioGezond • oktober 2007
-
varices (spataderen) en gevolgen ervan (zwaartegevoel, krampen...), hemorrhoïden (aambeien) en voorkomen van en nabehandeling van thromboflebitis (aderwandontsteking)
Verwerkingsvormen en dosis Er wordt geen thee of afkooksel gemaakt van de leerachtige bladeren. Om een actief preparaat te hebben moet er sterker geconcentreerd worden. Zo kan van een moedertinctuur 3 maal daags 30 druppels aangeraden worden. Maar met droogextracten, gestandaardiseerd op flavonglycosiden en terpeenlactonen, kan nog meer wetenschappelijk gewerkt worden. De dagelijkse dosis van een extract met 24 % flavonoïden, 3 % ginkgoliden, 3 % bilobalide bedraagt 2 maal 120 mg per dag. Voor een duidelijk effect moeten ginkgopreparaten voldoende lang ingenomen worden: minimum 6 à 8 weken, waarbij de verbetering meestal intreedt na een tweetal weken.
Combinaties met planten en nutriënten Voor een nog beter effect kan ginkgo biloba gecombineerd worden met andere planten of met voedingsstoffen. Bij de planten denken we vooral aan knoflook (Allium sativum), dat algemeen de bloedsomloop verbetert, aan kleine maagdenpalm (Vinca minor) dat de ook hersendoorbloeding stimuleert, aan ginseng (Panax ginseng) en rozemarijn (Rosmarinus officinalis) voor een beter geheugen en concentratievermogen, aan meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata) om het ouderdomshart te ondersteunen, aan St-Janskruid (Hypericum perforatum) bij depressiviteit, aan bosbes (Vaccinium myrtillus) voor een betere oogfunctie, aan witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum), Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) en wijnpittenextract (Vitis vinifera) bij aderlijke problemen en aambeien en aan Echte valeriaan (Valeriana officinalis bij slapeloosheid. . Voedingstoffen, die de werkzaamheid van ginko ondersteunen en vooral de hersenfuncties helpen verbeteren zijn ondermeer: de vitamines B (vooral B3, B5, B6 en B12), lecithine en componenten daaruit (fosfatidylcholine, fosfatidylserine), omega-3-vetzuren, de mineralen zink en mangaan, alle hersenbeschermende antioxidanten (bètacaroteen, vitamine A, vitamine C, bioflavenoïden, co-enzyme Q10, selenium) en aminozuren en afgeleiden ervan zoals L-glutamine, L-fenylalanine, L-asparaginezuur, L-tyrosine, acetyl-L-carnitine, L-taurine en dimethylglycine.
Waarschuwingen Ginkgo biloba is een zeer veilig kruid: er is geen acute of chronische toxiciteit waargenomen bij de aangewezen doses en er is zijn geen mutagene, carcinogene of gentoxische effecten beschreven. Bij minder dan 1 op 100 personen die ginkgo nemen kunnen lichte maagdarmstoornissen optreden (misselijkheid, krampen, dyspepsie…); nog minder frequent zijn klachten als duizeligheid, hartkloppingen, allergische huiduitslag… . Bij personen met een zeer slechte hersendoorbloeding kan een lichte en snel voorbijgaande hoofdpijn optreden. Er dient wel rekening gehouden te worden met mogelijk wat verhoogde bloedingneiging (bij tanden poetsen, kwetsuren…) en vanwege het bloedverdunnende effect wordt ook aangeraden ginkgo niet te gebruiken de laatste 14 dagen (en zeker niet de laatste 36 uur) voor een chirurgische of tandheelkundige ingreep en het niet te geven aan personen met een actieve bloeding (bv. een bloedende maagzweer). Ten slotte wordt aangeraden enkel ginkgo te geven op voorschrift van een arts: - bij een voorgeschiedenis van bloedingen of bij een maagaandoening - bij patiënten met een hoog risico op CVA (hersenbloeding of -infarct) - bij het nemen van medicijnen zoals anticoagulantia (bloedverdunners), antidepressiva, anti-epileptica, antihypertensiva (bloeddrukverlagende medicijnen), immunosupressiva (tegen afstotingsverschijnselen)
Nieuw op
Vitasana Op 23 en 24 september en ontmoetten producenten en professonals in natuur-, reform- en dieetwaren elkaar tijdens de vakbeurs Vitasana. Natuurvoedingswinkels, gezondheidstherapeuten, diëtisten en herboristen vinden er tal van nieuwigheden op het vlak van dieetvoeding, biologische en volwaardige natuurvoeding, natuurlijke cosmetica en ecologisch verantwoorde was- en onderhoudsproducten, kruiden(preparaten), vitamine- en mineraalsupplementen en producten voor een gezonde omgeving en leefwijze (kleding, waterfilters, slaapcomfort, literatuur, ...). Ook wij gingen op zoektocht naar ontdekkingen, en doen hierna een greep uit het ruime aanbod aan nieuwigheden, in alfabetische volgorde per fabrikant, invoerder of verdeler.
BBK-Bio brengt de Escargot visage, een geconcentreerd extract van slakkenslijm en aloë vera , met als eigenschappen anti-rimpel, huidcel regenererend en herstellend. CanéO is een nieuwe generatie frisdrank zonder alcohol, natuurlijk en gezond, en is het resultaat van een combinatie van heilzame en aromatische planten.
BioFresh presenteerde Bamboo, een verstuiver, ionisator, luchtbevochtiger en luchtfilter, die werkt via ltrasoontechnologie. Ook geschikt voor dikvloeibare olies (Benzoë, Sandel...), en geruisarm.
Biover bracht de Bio Acerola 1000, een voedingssupplement met planten: het bevat 100% natuurlijke vitamine C, afkomstig uit acerola, een licht zure vrucht die zeer rijk is aan vitamine C. Een andere nieuwigheid was GLUCOSTOP, een voedingssupplement met planten en nutriënten op basis van het banaba extract, dat al eeuwenlang door de inheemse bevolking van de Filippijnen gebruikt wordt, en ondersteunend werkt op de suikerspiegel. Co-enzym Q10 is dan weer een noodzakelijk element bij de productie van energie door het lichaam. Het speelt ook een rol in de strijd tegen celveroudering. Daarbij is coenzym Q10 een sterk anti-oxidant waarvan men wetenschappelijk heeft aangetoond dat het vrije radicalen in het lichaam neutraliseert.
Boone Naturals & Cosmetics bracht heel wat nieuwigheden binnen het Fytostar gamma, met o.a. de Bodystyler (voor een mooier figuur), en de Darmflora , voor actieve darmen. Brita presenteerde een nieuwe verpakking voor de BRITA Waterfilterkannen en Maxtra filterpatronen. Hoofddoel van deze nieuwe verpakkingen was het toepassen van de nieuwe huisstijl (nieuw logo) en het creëren van een betere differentiatie binnen het assortiment. Complemed Group presenteerde een gamma CompleMed visoliën van het Noorse bedrijf Nordic Naturals , dat al tien jaar lang staat voor verse, zuivere en smaakvolle Omega 3supplementen.
30 BioGezond • oktober 2007
Ecobos bracht een nietloze nietjesmachine (milieuvriendelijk), antikalk- en onderhoudstabletten, een antikalkspray en wc-reinigingstabletten.
Eleven Group Belgium bracht als specialist in onderhoudsproducten de ganse nieuwe lijn van Lerutan (vaatwasproducten met een eco-garantielabel ‘Nature & Progrès’). Ook de Cosmo Naturel lichaamsverzorgingsproducten waren nieuw.
GDI presenteerde voedingssupplementen op basis van papaya. Hagor bracht een ganse rits nieuwigheden: van Morga een biologische groentenbouillon zonder gisten en zonder vet, van De Rit een cake natuur, een cake met chocolade, een nieuwe dressing tuinkruiden en grillsaus, van Schär twee glutenvrije soorten kinderkoekjes speciaal voor kinderen, van Natufood biologisch granaatappel oersap en biologisch pruimen-vijgensap, van Tartex twee nieuwe biologische plantaardige patés (paté crème rucola & mosterd, en paté eekhoorntjesbrood & cranberries), woknoodles en cupnoodles van Natur Compagnie. Lekker was de Bio-Kuss, samengesteld uit een bol koekje met aan de buitenkant chocolade en binnenin gevuld met een luchtige schuim. Koekjes om lekker zelf bij de koffie of thee te eten of de mini’s om uit te delen. In het Wellments gamma werden zowel nieuwe douchegels, badschuim, lichaamsscrub, bodylotion als deodorants voorgesteld. Nieuw waren eveneens de Fertilia Coffepads en Earth Water, water in Tetra Pak. Bij Lima was er een plantaardige soya drink, verrijkt met calcium en gezoet met maïsstroop. Oat Drink Calcium is een plantaardige drank op basis van haver, verrijkt met calcium, zonder toegevoegde suiker. Rice Drink Calcium is een plantaardige rijstdrank eveneens verrijkt met calcium en zonder toegevoegde suiker. Salsa Dip is een milde dipsaus geïnspireerd door de Mexicaanse keuken. Ook nieuw waren Kid’s wortelsoep en Kid’s Tomatensoep, allebei met pasta, een Minestrone soep, en een Miso soep.
N I E U W O P V I TA S A N A
Hygiena bracht een ganse rij nieuwigheden, met o.a. Activa (koekjes zonder toegevoegde suiker), biologische thee van Centre de Caféologie, deegwaren van Castagno, brood en cakes van Le Fournil de l’Eau Vive, biologische conserven (in glas) van Marschland, biologische sappen van Vitalia (bananen, cola uit bio rietsuiker), Biotop (ecologische onderhoudsproducten), en Longval (broodmix spelt all-in).
Luzerne brengt met Pure Water een destillatieapparaat dat zéér zuiver water met een perfect berekend zuurstofgehalte en een ideale zuurtegraad (6,9 pH) produceert. Ook bij Mannavita stond het vol met nieuwe producten. Zo waren er van Frit Ravich biologische chips, noten en gedroogde vruchten, van Natuurgreen een bio-rijstdrink en een bio-haverdrink allebei met calcium, van Bionova bio omeganaise 3-6-9 en bio mayonaise, culinaire bereidingen met amandelen van Ecomil. Van Diebacinn was er o.a. een cholesterolsupplement op basis van gefermenteerde rode rijst, Diebacinn Feetcare (tegen droge voeten), Biotechie bio-ampullen, om een optimale concentratie aan actieve bestandddelen te bekomen, met extracten ter bevordering van de mooie huid, de spijsvertering, de slanke lijn, de eliminatie, circulatie, vitaliteit, geheugen, weerstand, gewrichten., het zicht, enz.
Natur’Inov presenteerde
o.a. het gamma Natessance (voor babyverzorging, voor huidregeneratie en gevoelige huid, voor hygiëne, evenals massage- en verzorgingsoliën. Van Biotta was er de Bio Energy, granaatsap, sap van gedroogde pruimen, vlierbessensap, evenals een wellnessdrankje. Bij Argiletz vonden we het schoonheidsgamma Tendre Rosée, tandpasta,en een gamma hygiëne. BioFloral presenteerde rescue tabletten, op basis van bloemenelixirs, Bio’Rêve een uitgebreid gamma eaux de toilette.
Bij PK Benelux was er de libidoverhogende Lucovit Pure Sensual Multi Complete A-Z, de Lucovit Dry Hands Spray, Lucovitaal Omega 3 visolie X-tra, en een lijn hand- en voetproducten van Sur Plus Dr. Fix, bestaand uit zowel uit sprays en crèmes met deodoriserende eigenschappen als gels en zalfjes speciaal voor de (extreem) droge en/of gesprongen huid. Met Night Rescue Kuitspierolie kun je ’s nachts weer lekker doorslapen zonder dat onrustige kuiten je nachtrust verstoren. De Anti-jeukspray zorgt ervoor, dat je snel en effectief verlost wordt van jeukende voeten. Alle Dr. Fix producten werken zowel preventief als probleemoplossend. Voetproblemen als likdoorns, (extreme) eeltvorming, blaren, voetschimmel, en kalknagels zullen hiermee voorgoed tot het verleden behoren!.
Marma brengt met No Stress ’n Good Night een natuurlijk antidepressivum. Oceau is een gamma crèmes voor hygiënische lichaamsverzorging op basis van het actieve bestanddeel Quinton Isotonic Buvable La Finestra brengt spelt minicrackers, maïs wafels, rijst wafels,enz.
Provamel bracht uitbreiding van het gamma muesli-soya producten (dadels, crunchy, classics), Provamel Bio Yofu, Provamel Bio Tofu (burgers, balletjes, bakreepjes, fijngehalt, enz.).
Vitaliteit voor iedereen IDEAAL VOOR KINDEREN en bij moeilijk slikken van tabletten of capsules.
W ACTIF LIFE U E I N
EEN VLOEIBAAR EN COMPLEET MULTIVITAMINEN EN MINERALENCOMPLEX + ... Voor dagelijks gebruik, heerlijk van smaak en onvergelijkbaar in kwaliteit. Actif Life, ideaal voor de gezondheid van het gezin, is een supergeconcentreerd en vooruitstrevend voedingssupplement. Actif Life waarborgt een dagelijkse aanbevolen aanvoer van nutriënten in combinatie met talrijke plantenextracten en andere essentiële co-factoren. In totaal 33 actieve stoffen. De combinatie van de actieve stoffen van Actif Life bevordert het behoud van een goede werking van het afweersysteem, een goede vitaliteit en een optimale gezondheid. Actif Life is gunstig en bijzonder aanbevolen voor personen die problemen
ALTISA maakt enkel gebruik van ingrediënten van de allerbeste kwaliteit en zuiverheid in (fyto)therapeutisch actieve doseringen, met als resultaat een gewaarborgde doeltreffendheid. Al onze producten zijn vrij van bewaar-, smaak- en kleurstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, maïs, melk (-derivaten), soja, gluten, talk, lactose en dierlijke derivaten, en worden geproduceerd volgens de internationaal erkende
hebben met de inname van ‘vaste’ voedingssupplementen (tabletten of capsules), met de vertering en met een slechte absorptie (bv op gevorderde leeftijd). Verpakking: 473ml. Verpakt in een dubbel verzegelde en tegen het licht beschermende fles. Aanbevolen dagelijkse portie(ADP): 1 soeplepel (15ml). De inhoud is voldoende voor een periode van 31 dagen. Kan zelfs aangelengd worden met water of fruitsap. Zonder kunstmatige kleurstoffen en smaakstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, mais, melk(derivaten), soja, gluten, talk, lactose et dierlijke derivaten.
en zéér strenge GMP (Good Manufacturing Practices) richtlijnen en/of andere farmacopee-/ productiestandaarden. Voor meer informatie over de ALTISA-producten, bel 03/321 67 19. Te verkrijgen in alle reform- en dieetwinkels. Een product van ® DIEXIMPORT. Een gevarieerde en evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. Sinds 1970
ALTISA
BioGezond • oktober 2007 31
BioGezond koken Met de zomer en de vakantie nog in het achterhoofd gaan we ons wagen aan de internationale wereldkeuken. Misschien kunnen we zo dat vakantiegevoel nog even rekken vooraleer de lange koude winterdagen er weer aan komen. ¡ Que aprovechen!
Gegrilde kipfilet met pompoen en pikante chocoladesaus (mexico) Ingrediënten:
Bereidingswijze:
• • • • •
- De kipfilet kruiden en langzaam grillen. - De pompoen in blokjes snijden en een 10-tal minuutjes stomen.
• • • • • • • • • • • •
Bio kipfilet + kruiden Bio pompoen 30 gr bio kokosvet 1/2 zoete bio ui, fijngesneden 1 rode en 1 gele pikante bio peper, fijngesneden 2 teentjes bio look, geplet 1 bio tortilla in fijne reepjes 60 gr bio rozijnen 1/2 liter bio kippenbouillon 1 kl bio cayennepeper 2 el bio gepelde tomatenblokjes (blik) 100 gr bio fondant chocolade 1/2 tl bio anijszaad 1/2 tl bio kaneelpoeder 1/2 tl bio koriander 1 bio kruidnagel (fijn gestampt) 1 tl bio peper en zout
Moussaka Ingrediënten:
Bereidingswijze:
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
- Stoof de ui en de look aan in een eetlepel boter. - Voeg het vlees toe en laat bruinen. - Tomaten en de kruiden bijvoegen en een half uurtje laten pruttelen. - Los het maïszetmeel op in de rode wijn en bind hiermee de saus. - Snij de aubergines in schijven van ongeveer 2,5 cm dik en bestrijk met een beetje boter. Laat kleuren onder de grill. - Schik in een beboterde vuurvaste schotel. Hierop een laag saus, en weer een laag aubergine, om en om. - Bestrooien met de kazen en 30 min. bakken in voorverwarmde oven (180°) - Maak van de rest van de boter, bloem en de melk een béchamelsaus. - Giet over de aubergineschotel en laat nog een halfuurtje bakken tot mooi bruin.
150 gr bio boter 1 bio ui 1 teentje bio look 300 gr bio lamsgehakt 500 gr bio tomaten in blokjes (ev.blik) 2 tl grof bio zeezout 1 tl bio paprika poeder 1 tl bio basilicum 1/2 tl bio oregano 1/2 tl bio thijm 1/2 tl bio zwarte peper 1/2 tl bio kaneel 1 glas bio rode wijn 2 el bio maïszetmeel 3 bio aubergines 80 gr bio Fetakaas 80 gr bio gemalen Emmentalkaas 4 el bio bloem 1/2 liter bio melk bio muskaatnoot
32 BioGezond • oktober 2007
Chocoladesaus: - Ui, pepertjes en look aanstoven in het kokosvet. - Bevochtigen met de bouillon. - Tortilla bijvoegen, evenals de tomaten en de kruiden. - Aan de kook brengen en een 5-tal minuutjes zachtjes laten koken. - De chocolade en de rozijnen toevoegen en nog even laten sudderen. Deze saus best een dag vooraf maken zodat de smaken zich goed kunnen mengen. Met dank aan Dominique en Anja van het Mexicaans restaurant El Sombrero Leuven.
Indische spinaziesoep Ingrediënten: • 2 tl. bio korianderzaad • 2 tl. bio komijnzaad • 1 el. bio olijfolie • 2 bio uien • 1 el. bio gember • 2 teentjes bio look • 1/2 tl bio mosterdzaadjes • 1/2 tl bio venkelzaad • 1/2 tl bio chilipoeder • 1/2 tl bio kurkuma • 250 gr. bio witte linzen • 2 bio aardappelen • 500 gr bio spinazie • 1 1/2 liter bio groentebouillon • 300 ml bio kokosmelk • 2 el bio citroensap
Bereidingswijze: - Rooster de koriander en komijn een paar minuutjes in een pan en stamp dan fijn in een vijzel. - Uien, gember en look een 5-tal minuten aanstoven in de olie met de mosterd- en venkelzaadjes. - De rest van de kruiden bijvoegen, nog een minuutje stoven en dan bevochtigen met de groentebouillon. - De in blokjes gesneden aardappelen en de linzen toevoegen en 20 tot 30 minuten laten sudderen. - Meng de spinazie eronder en mix fijn. - Afwerken met kokosmelk en citroensap
voedingswaarde: - Spinazie is een uitstekende bron van caroteen en vitamine C. Bevat ook veel kalium en foliumzuur. Uitstekende antioxidant, beschermt tegen kanker. Gember werkt ontstekingsremmend en bevordert de spijsvertering.
BioGezond • oktober 2007 33
Gezoete mexicaanse rijstpap Ingrediënten: • 250 gr donkere bio suiker • 1 liter bio melk • 1 tl bio vanille extract • 175 gr bio dessertrijst • 1 kl bio kaneelpoeder • 2 el geroosterde bio amandelschilfers • 2 el bio rozijnen
Bereidingswijze: - Kook de melk samen met de suiker en de vanille. - Voeg de gewassen rijst toe en laat een 40-tal minuten garen op laag vuur. - Giet in kommetjes, bestrooi licht met kaneel en werk af met de amandelschilfers en rozijnen.
Australische chocoladeroom met fruit Ingrediënten: • 200 ml bio slagroom • 1 bio citroen • 225 gr bio witte chocolade • 3 el bio poedersuiker • 2 bio kiwi • 2 bio mandarine • trosje bio druiven
Bereidingswijze: - Rasp de schil van de citroen en pers hem vervolgens uit. - Verwarm 50 ml room met het citroensap en de geraspte schil. - Voeg 175 gr chocolade toe en laat smelten, giet in kom en laat afkoelen in koelkast. Regelmatig omroeren, laat niet opstijven. - Snij het fruit en verdeel het over 3 tot 4 glazen. - Klop de rest van de room stevig op met de bloemsuiker, meng de afgekoelde chocolade eronder en lepel over het fruit. - Smelt de overige chocolade in warmwaterbad en dompel enkele stukjes fruit half onder. Laten opstijven en garneer hiermee de glazen.
34 BioGezond • oktober 2007
Gemmotherapie
De wollige sneeuwbal (viburnum lantana) Deze heester uit de familie der kamperfoelieachtigen komt vaak voor op kalkhoudende ondergrond, in hagen, tussen struikgewas en kreupelhout en op bosweiland. De wollige sneeuwbal vormt de overgang tussen kalkhoudende grasvelden en heide begroeid met jeneverbesstruiken. Het is een overgangsplant met gemmotherapeutische eigenschappen ter hoogte van de longen en de huid. De term ‘wollige sneeuwbal’ heeft te maken met het uitzicht en het zachte, donsachtige aanvoelen, wat doet denken aan zijn verzachtende en antisspasmische eigenschappen.
De wollige sneeuwbal in de fytotherapie Volgens Van hellemont kan de schors irritatie veroorzaken bij contact met de huid, ze veroorzaakt een brandend gevoel, zelfs met een blaartrekkend effect. De vrucht is lichtjes toxisch en kan diarree en braakneigingen veroorzaken bij het innemen van grote hoeveelheden. De bessen zijn eetbaar wanneer die zwart kleuren ten gevolge van een beginnende gisting: ze hebben dan een zachte smaak. In de traditionele fytotherapie wordt aan de bladeren een samentrekkend effect toegeschreven, ze versterken losstaande tanden. De wollige sneeuwbal wordt eveneens aangewend bij pijn ter hoogte van de keel, de huig en het tandvlees. Als aftreksel worden de bladeren en de bessen gebruikt ter behandeling van dysenterie, diarree en als gorgeldrank tegen gewone angina, tandvleesontsteking, opkruipend tandvlees. De schors veroorzaakt een brandend gevoel en heeft zelfs een blaartrekkend effect. De plant is rijk aan tannine en cumarine (scopoletine, aesculetine) en bevat verschillende moleculen (amantoflavones, valeriaan- en iso-valeriaanzuur, salicine en salicylzuur).
De wollige sneeuwbal in de gemmotherapie De knop van de wollige sneeuwbal, onder de vorm van geconcentreerd glycerinemaceraat, wordt hoofdzakelijk beschouwd als een drainerend middel voor de longen. In die hoedanigheid wordt hij gebruikt bij allergische aandoeningen die gepaard gaan met astmatische kortademigheid, in geval van astma (vooral bij kinderen), astma van allergische oorsprong en niet allergische kortademigheid. De plant oefent een kalmerende werking uit op het neurovegatieve longsysteem en is om die reden aangewezen bij bronchitis met kortademigheid en chronische anergie. Ze heeft een remmend effect op spasmen ter hoogte van de longpijptakjes. In die hoedanigheid brengt het glycerinemaceraat van de wollige
sneeuwbal een oplossing bij ontsteking van de luchtpijptakjes bij kinderen en is het ook een doeltreffend middel bij chronische spasmodische rinitis. In de Chinese geneeskunde wordt de knop van de wollige sneeuwbal geassocieerd met de lichaamsholte longen/dikke darm, met inwerking op huiddiathese en afwisselend effect ter hoogte van de huid en de ademhaling. Deze typische afwisseling astma-eczema treedt precies op wanneer eczema wordt bestreden bij middel van zalf en dan vaak omslaat in chronisch astma. Om die reden is het logisch dat de knop van de wollige sneeuwbal aangewezen is bij atopisch eczema, eczema gepaard gaande met huidontstekingen. De inwerking op de as tussenhersenen-schildklier verklaart het regelend effect op de schildklier. Men bekomt goede resultaten bij behandeling van hyperthyreoïdie, in afwisseling met kornoelje. Verschillende interessante medicinale indicaties in de fytotherapie dienen geverifieerd te worden (heel waarschijnlijk) bij de VIBURNUM LANTANA, zoals het antispasmodisch effect (vermindert de contracties en spanning van de spieren ter hoogte van de baarmoeder), het gebruik bij menstruatiestoornissen, uitblijven van menstruatie, abortusgevaar en braakneigingen tijdens de zwangerschap. Als kalmerend en krampstillend middel ter hoogte van het kleine bekken en de baarmoeder (bij pijnlijke maanstonden samen met de frambozenstruik) is de wollige sneeuwbal waarschijnlijk actief op het geheel van het gynaecologische systeem en het zenuwstelsel.
Gebruiksaanwijzing 5-15 druppels per dag, zuiver op de tong of eventueel verdund in een weinig water. Goed te combineren met de meidoorn (die precies voorkomt in hetzelfde ecologische kader). De wollige sneeuwbal wordt frequent gebruikt voor het samenstellen van hoestsiroop. Philippe Andrianne
BioGezond • oktober 2007 35
Bachbloesemtherapie Bio-bloesemremedies bereid volgens de methode van Dr. Bach
OAK (Eik) Gun jezelf op tijd een adempauze!
van La Drôme Provençale: > Bloesems uit de ongerepte Oostelijke Pyreneeën > Aangemaakt volgens de kwaliteitseisen van Dr. Bach > Gestabiliseerd met een biologische cognac (Ecocert)
We kennen ze allemaal: onverzettelijke werkers, die steeds in de weer zijn en blijkbaar nooit rust of vakantie nemen. Of die echte doorzetters, die ondanks hun klachten, ziekte of uitputting, toch moedig blijven doorstrijden. Soms betrappen we er ook onszelf op dat we te veel hooi op de vork nemen en te prestatiegericht gaan leven. Voor al deze toestanden raadde Dr. Bach de bloesem van de eik aan. Zodat we meer economisch met onze krachten zouden omspringen en de nodige pauzes zouden nemen om niet uitgeput en moedeloos met een “burn-out” te eindigen.
Uitzonderlijke werkkracht en uithouding Eiktypes zijn sterke mensen, die helemaal beantwoorden aan de symboliek van de eik: krachtig en onverzettelijk. Ze zijn steeds in de weer en geven blijk van een uitzonderlijk prestatievermogen. Het valt op dat ze zeer plichtsbewust zijn en dat ze steeds klaar staan om anderen belangeloos te helpen. Geen wonder dat ze vaak de steunpilaren van een gezin of een bedrijf zijn en hierbij een schijnbaar bovenmenselijk uithoudingsvermogen aan de dag leggen. Helaas, door een onnodige prestatiedrang gunt iemand die de eikbloesem nodig heeft, zichzelf geen of onvoldoende creatieve pauzes. Precies die momenten van rust en bezinning waaruit je nieuwe krachten kan putten en met een frisse geest opnieuw je taken kan verder zetten.
La Drôme Provençale: uw vertrouwen waard ! Ook uw leverancier van biologische verse kruidentincturen, essentiële oliën, plantenthees, fyto-aromatische complexen.
Te verkrijgen in elke goede natuur- en kruidenwinkel Info: Mannavita tel.: 056-43 98 52
Werken tot men erbij neervalt
CitroBiotic
®
Pompelmoespittenextract
VERSTERKT de natuurlijke weerstandsvermogen
WEERSTAND en VITALITEIT Rijk in bioflavonoïdes en vitamine C Met breed actiespectrum Verhoogt de weerstand van het organisme
50 - 100 - 250 ml
Vraag onze GRATIS catalogussen
Verdeeld door b.v.b.a.
tel. :081 66 50 00 -
[email protected]
Parc Scientifique CREALYS • Rue Camille Hubert 33 • B-5032 Isnes • België
www.biolife.be
36 BioGezond • oktober 2007
Als de natuurlijke grenzen worden overschreden, men nooit aan niemand hulp vraagt of ondanks zijn klachten moedig blijft doorstrijden, dan gebeurt toch het onvermijdelijke. Men raakt volledig uitgeput en moedeloos, een toestand waar men tegenwoordig wel eens de mooie term “burn-out” aan geeft. De bloesem van eik moet dat voorkomen. Door de inname van Oak zal de onverzettelijke werker ervaren dat de innerlijke druk en de prestatiedrang afneemt. Hij zal veel minder op een geforceerde manier omgaan met zijn verplichtingen en taken en zal er nu wel voor openstaan om op tijd de nodige rust of vakantie te nemen. Omdat meer speelse elementen in zijn leven worden toegelaten, zal ook de nodige levensvreugde terugkomen. En uiteraard zal door het meer economisch omgaan met de krachten, er nieuwe energie gaan opborrelen.
Wanneer kan men aan eik denken? - voor de betrouwbare steunpilaar van een bedrijf, de bedrijvige mier met een uitgesproken plichtsbesef. - voor moeders die steeds onvermoeibaar in de weer zijn voor hun gezin. - voor hen die zich geen of onvoldoende creatieve pauzes gunnen. - voor hen die hun behoefte aan rust negeren en hun natuurlijke grenzen overschrijden. - voor zij die in crisissituaties de steunpilaar van een gezin of een heel volk zijn - voor personen die uit vrije wil andere mensen helpen, hun lasten overnemen en hierdoor overwerkt raken. - bij ziekteprocessen, gekenmerkt door verstarring en verminderde flexibiliteit, zoals artrose en artritis (reumatische klachten), atherosclerose (aderverkalking), otosclerose (vergroeien van de gehoorsbeentjes), vergroeien van wervels…
Wijntip van de maand
CHILI
Agustinos Maetén
Wat de Chileense wijn ietwat apart maakt is het feit dat deze wingerds nog bij de oerplanten van de druiventeelt in de wijnwereld horen. Inderdaad, in tegenstelling met alle Europese wijngaarden werd Chili niet aangetast door de verwoestende ziekte Phyloxera.. Van 1863 tot de eeuwwisseling (1900) werd het grootste deel van de Europese wijnbouw vernietigd door de luis Phylloxera of voluit: Phylloxera vastatrix. In 1871 waren reeds 100.000 ha te gronde gegaan. In Amerika werden druivensoorten geteeld die niet in Europa voorkwamen en die immuun waren voor deze luis. Daarom zijn sedertdien quasi alle Europese wingerds geënt op deze Amerikaanse onderstokken. Chili werd nooit aangetast door deze ziekte. Daar kan men nog altijd de originele druivenstokken gebruiken. Agustinos is, althans volgens Chileense normen, een relatief klein wijnhuis. Hun enige bio-gecertificeerde wijn is de Maetén, een product van de Aconcagua Valley, gelegen een 100-tal km. ten noorden van Santiago. Deze regio geniet van een mediterraan klimaat met warme zomers en milde winters. Dit klimaat past best voor het maken van rode wijnen. Het gebruik van pesticiden is totaal onnodig gezien de geringe vochtigheidsgraad. De grond is er zeer arm, wat zandachtig met veel keien. Het
Wijnen uit biologische druiventeelt
noodzakelijk vocht wordt aangebracht via drop irrigatie en is afkomstig van ondergrondse bronnen. De oogst gebeurt manueel. Hun bio Maetén is gemaakt met Cabernet Sauvignon, geoogst bij optimale rijpheid eind april. De gisting gebeurt in chroomstalen tanks gedurende een 15 à 25-tal dagen bij gecontroleerde temperatuur. Daarna rijpt de wijn gedurende 10 maanden in Franse eiken vaten. De kleur is zeer donker robijnrood. In de neus expressieve aroma’s van zwart bessenfruit, cassis en kers. Ook wat licht getoast en kruidig. De mond is verleidelijk, aangenaam en goed uitgebalanceerd met toetsen van munt en rijpe rode vruchten. De tannines zijn zacht, de afdronk lang. Deze volle gestructureerde wijn past best bij rood vlees, licht wild, gevogelte en harde oude kazen. Drinken op 18°C. Exclusief te verkrijgen bij Biotiek. Verdere info: www.agustinos.cl Antoon DE PAEPE
Energie uit je voeding Stefaan De Wever
Wijnen gemaakt met respect voor de natuurlijke kwaliteit, voor het milieu en voor de gezondheid
BIOTIEK-biodyvino Rechtstreekse invoerder uit Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië. Chili, Zuid Afrika. 220 kwaliteitswijnen van 62 biologische wijnbouwers
GRATIS PROEVEN OP ONZE OPENDEURDAGEN in Zoersel, Bree-Opitter en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend de data, wegbeschrijving en prijslijst of kijk op internet
Ten Hoflaan 22 - 2980 Zoersel Invoerder, Groot- en kleinhandel T. 03/3122438 - F. 03/3125914 e-mail:
[email protected]
www.biotiek.be
Dit boek helpt je om je voeding kritisch te onderzoeken en alles wat je vitaliteit ondermijnt eruit te bannen. Op die manier kun je depressie, lusteloosheid, zenuwachtigheid, ... een halt toeroepen. Met hoofdstukken over energie(-verspilling), lichaamsvergiftiging, voedingskeuze, diëten en voorbeelden van juiste en foute combinaties. 184 blz. • isbn 978-90-73913-19-6 €14,95 De boeken van uitgeverij De Eenhoorn zijn verkrijgbaar in de betere boekhandel en natuurwinkel. www.eenhoorn.be
BioGezond • oktober 2007 37
Nieuws van Clobila NME ECO °© CENTRUM en LABORATORIUM voor ONDERZOEK in BIOLOGISCHE LANDBOUW Parklaan 18 - 9932 Zomergem
DOEL ECO °© CENTRUM en DIENSTEN 1 Demo bio °© groenten, fruit en kruidentuin met vijver. 2 Dienst onderwijs en kursussen over bio °© tuinieren, geneeskrachtige kruiden, bijenteelt, vruchtenwijn bereiden en degusteren en Komboechadrank. 3 Laboratorium voor sceikundig en bakteriologisch bodemonderzoek met bio°©bemestingsadvies. Wenst U bijzonderheden over onze activiteiten: bel of e-mail
[email protected] Of raadpleeg onze www.users.skynet.be/clobila
Zoekt u een opleiding in de natuurlijke gezondheidszorg? > Deeltijdse opleidingen > Praktijkgerichte leermethode > Betaalbaar lesgeld
HERBORIST Arsinaal en creatief omgaan met kruiden
VGL-CONSULENT Voeding, Gezondheid, Levenswijze consulent
GEZONDHEIDSTHERAPEUT Beoefenaar van natuurgeneeskunde
Clobila, het Centrum en Laboratorium voor Onderzoek in Biologische Landbouw, organiseert de komende maanden volgende activiteiten: • op 18 OKTOBER start een cursus Geneeskrachtige kruiden voor beginners: 10 lessen theorie en 10 lessen praktijk, met een algemene inleiding, gezondsheidsbesef, ziektepreventie, de cel, de plant, werkzame stoffen, oogsten, bewaren en verwerken. • op 22 NOVEMBER komt het thema bijenproducten aan bod, met aandacht voor hun geneeskracht of apitherapie. Ook aromatherapie en gemmotherapie komen aan bod. • op 20 DECEMBER is het thema ‘kom op tegen kanker’ , met o.a. aandacht voor het belang van zuiver water, de meerwaarde van bio-
groenten en fruit, aandacht voor salvetrolen, en belangrijke bio-actieve stoffen in kruiden en vruchtenwijnen. • Op 17 JANUARI is het thema ‘renovatie naar een eco-economische geneeskrachtige gemengde tuin, met ook aandacht voor het planten van specifieke bomen, struiken, fruit, bessen en kruiden. Voorinschrijving is noodzakelijk. Alles gaat door op het eco-centrum Clobila, Parklaan 18 te 9932 Ronsele-Zomergem, tel. en fax 09 372 75 19, mail
[email protected], www.users.skynet.be/clobila
Nieuw honingproduct bij De Nieuw bij de Traay is de Honing gelee royale niet. Wel dat het nu compleet voldoet aan de EKOkeurmerk eisen! En dat is een primeur in de natuurvoedingswinkels en reformhuizen. De Berg honing was namelijk al biologisch en is nu dus verrijkt met 5% biologische gelee royale.
Traay
Gelee royale is rijk aan vitamines, aminozuren, mineralen en koolhydraten. Daarnaast bevat het ook eiwitten, vetten, groeistoffen en antibacteriële en antibiotische stoffen. Het bevat dus allerlei substanties die wij nodig hebben om onze gezondheid te beschermen; het helpt bij het verbeteren van het lichamelijke en geestelijke vermogen, de eetlust en is ook zeer goed voor de huid.
Nieuw bij Mannavital Mannavital In onze sterk prestatiegerichte samenleving met overvolle wegen, computers en GSM’s komen veel mensen niet meer aan ontspanning toe. Met CALMITON van Mannavital bestaat nu een natuurlijk én veilig voedingssupplement, dat ons rustiger maakt, wapent tegen stress en een gezonde slaap bevordert: met alfa S1 caseïnedecapeptide, een bijzonder en bioactief stukje melkeiwit, dat een bewezen rustgevende en bedarende werking heeft. Een andere nieuwigheid helpt mensen die zoeken naar hulp in uitwendig toe te passen middelen om vrijer en vlotter te kunnen bewegen. Met de MSM-gel van Mannavital bestaat nu een unieke synergie van MSM met de passende etherische oliën voor een lokale, diep doordringende werking: met 10 % MSM, een organische zwavelverbinding die snel door de huid trekt om de gevoelige zones te bereiken, met de optimale combinatie van etherische oliën ter verzachting en voor een vlotte door-
stroming: citroeneucalyptus, lavandin super en wintergreen. Derde nieuw product is TRIOMOVE: tegenwoordig wordt bij de aanpak van gewrichtsklachten steeds meer de weg van pijnstillende en ontstekingswerende medicijnen verlaten. Dit ten voordele van natuurlijke substanties die de eigenlijke oorzaak aanpakken en vooral het kraakbeen van de gewrichten helpen te voeden. Met TRIOMOVE van Mannavital bestaat nu een zeer complete gewrichtsformule aan de voordeligste prijs en in een oplosbare vorm:met 1500 mg glucosaminesulfaat per dagdosis, de in klinische studies bewezen werkzame hoeveelheid voor soepele bewegingen, met 1200 mg chondroïtinesulfaat per dagdosis, de bewezen ideale hoeveelheid voor een nog beter resultaat van glucosamine, en met 2250 mg MSM (methylsulfonylmethaan) per dagdosis, de hoeveelheid organisch zwavel ter verzachting en voeding van gewrichten, ligamenten, pezen en spieren.
Kies voor een opleiding in uw omgeving: Antwerpen - Gent - Leuven - Maastricht
Kosteloze studiegids: T: 089/ 35 52 46
[email protected] www.europeseacademie.be
38 BioGezond • oktober 2007
TRANSFORMERENDE LEZINGEN MEDITATIE-AVONDEN. Tweede en vierde dinsdag. Gne-nessinstituut.Aalter. Info: 09-375 17 44. Inkom: 10 euro.
VERKOOP VAN WEBER-BIOPRODUKTEN als bescherming tegen elektrosmog. Info: 09-330 46 43 of
[email protected]
Amanprana bio kokosvezels voor een vlotte stoelgang en weinig calorieën Voor een vlotte stoelgang heb je elke maaltijd 10g vezels nodig. Velen bereiken dat niet en hebben vaak een lastig gevoel in de buik en een onregelmatige en/of harde, moeizame stoelgang. En dat is niet gezond. Regelmatig kokosvezels bij de maaltijd zorgen voor een regelmatige en vlotte stoelgang en een platte buik. Daarenboven reinigen kokosvezels ook de darmen en zorgen zo voor meer weerstand en vitaliteit. Kokosvezels zorgen ook dat toxische stoffen en cholesterol sneller het lichaam verlaten voor een betere gezondheid. 1 volle eetlepel kokosmeel bevat slechts 30 calorieën en 10g vezels. Kokosvezels van Amanprana hebben een lekkere zachte kokossmaak. Kokosvezels bevatten veel minder calorieën dan andere vezelrijke producten omdat ze beduidend meer vezels bevatten. In de tabel kan je zien dat kokosvezels buiten veel minder calorieën nog drie bijkomende voordelen Vezelbronnen op een rijtje
Kokosmeel
Tarwe zemelen
Lijnzaad
Gedroogde pruimen
Haver zemelen
g vezels / 100 g waarvan oplosbaar niet oplosbaar schadelijk fytinezuur irriterende gluten schadelijke cyanide
61g 6g 55g nee nee nee
30g 3g 27g ja ja ja
35g 9g 26g ja nee ja
16g 11g 5g nee nee nee
16g 8g 8g ja ja ja
1 eetlepel 30 Kcal
2 eetlepels 72 Kcal
2 eetlepels 114 Kcal
4 eetlepels 150 Kcal
4 eetlepels 253 Kcal
10 g vezels 10 g vezels
GLUTEN 0%
bieden tegenover andere producten. Kokosvezels bevatten geen gluten die de darm irriteren, geen fytinezuur dat de mineraalopname hindert en geen cyanide die de calorieverbranding mindert. Kokosvezels bevatten wel de 8 essentiële eiwitten en gezonde MCT’s die de mineraalopname bevorderen. Kortom: kokosvezels zijn puur natuur, gezond, lekker en 100% plantaardig. Amanprana is milieuvriendelijk verpakt en nooit getest op dieren. Gezondheid begint bij een gezonde spijsvertering.
Gebruik 3x daags bij elke maaltijd 1/2 of 1 eetlepel
Marathon Creatief 03-653 33 77
• als vezeldrank: 1/2 of 1 eetlepel in een glas (25cl) water, sap, shake, smoothie, chocomelk thee of koffie. • als vezelstrooisel: 1/2 of 1 eetlepel in saus, yoghurt, muesli, havermout, desserten of over je maaltijd strooien. • als glutenvrij bakmeel met veel vezels voor brood, gebak, koekjes, snacks, etc... Vervang 10 à 15% van het gewone meel door kokosmeel (vezels) en voeg evenveel water bij. Voor baksel met 100% kokosmeel surf naar: www.noble-house.tk. En maak zelf een gluten vrij en vezelrijk koekje. Verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels per 0,5kg of per 1kg.
10 g vezels, slechts 30 Kcal per eetlepel kokosmeel
Meer info of dichtstbijzijnde winkel: www.noble-house.tk telefoon: 03-653 25 41
AMAN PRANA SERENE
LEVENSKRACHT
Lagere temperaturen, minder zonneschijn, striemende regen en wind,... het zijn zeker ingrediënten van de weerberichten in de komende maanden. Wapen u dus vóóraf tegen die gure omstandigheden die uw weerstand aantasten. Echinacea is een plant die van oudsher gekend is voor zijn weerstandsverhogende eigenschappen en waarvan de werking ook wetenschappelijk bewezen is. De indianen gebruikten echinacea tegen slangebeten, koorts of hardnekkige wonden. De eerste kolonisten brachten de kennis en het gebruik over naar onze streken. Intussen werd de rode zonnehoed door vele wetenschappers bestudeerd en wordt hij nu alom gebruikt voor z’n versterkende eigenschappen.
Met Echinacea van Biover krikt u op voorhand de natuurlijke weerstand van uzelf en heel uw gezin op. In alle veiligheid, in alle natuurlijkheid. En voorkomen is beter dan genezen …. Biover-Echinacea is beschikbaar in capsules & druppels.
De Biover-natuurproducten voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hun samenstelling is wetenschappelijk onderbouwd. Ze zijn uw vertrouwen waard. BIOVER NV ● Monnikenwerve 109, 8000 Brugge ● www.biover.com
Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel, Bioshop, Essenza of Bioplanet.
je natuurlijke bron van gezondheid