V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 6de jaargang - nummer 6 - december 2010 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Koude handen en voeten?

Voor het vrouwelijk comfort en ter ondersteuning van botten, huid en gewrichten STERK GECONCENTREERDE GLA GLA+EPA® bevat hooggeconcentreerde bernagie-olie met maar liefst 65% GLA (gammalinoleenzuur), en een minimum aan het omega-6 vetzuur linolzuur. Dit maakt GLA+EPA® heel verschillend van gewone GLA-rijke oliën zoals standaard bernagieolie of standaard teunisbloemolie. % linolzuur

% GLA

90

Superkritische, ECOvriendelijke omega-3/6

Hoogst geconcentreerde, superkritische omega-3 GLA 260 mg en EPA 106 mg

Capsule met vertraagde vrijgave Gecertificeerd volgens de EMAS-norm, een Europeese norm voor milieuzorg

80 70 60 50

Geen gebruik van solventen zoals hexaan

40 30 20 10 Standaard teunisbloemolie

Standaard bernagie-olie

GLA+EPA

0

Minami Nutrition gebruikt geen kabeljouw- of krillolie gezien teveel van deze moeten worden opgeofferd om voldoende omega-3 te verkrijgen.

Visolie afkomstig van ansjovis en makreel - erkend als niet bedreigde vissoorten

Inhoud één enkele capsule bevat: GLA 260 mg en EPA 106 mg Capsule met vertraagde vrijgave. Licht verteerbaar. Zonder aroma.

Prijs GLA+EPA : 27,95 € 30 capsules 1 softgel per dag bij de maaltijd.

Meer weten? Bel Minami Nutrition 03 458 79 54 of Mannavita 056 439852 [email protected] www.MarinEPA.be

Inhoud Biocosmetica: draag zorg voor jezelf met bio

pag.

4

In courante schoonheidsproducten zitten heel wat ingrediënten die weinig koosjer zijn. Ongezonde ingrediënten uit de petrochemische industrie, bijvoorbeeld. Bovendien zijn ze vaak veel agressiever dan we op het eerste zicht zouden denken. Ze kunnen zijn getest op dieren of brengen het milieu schade toe. Er bestaan evenwel alternatieven: zachte, bijvoorbeeld biologisch-plantaardige producten die mild zijn voor mens, dier en milieu.

Natuurlijke hulp bij hoge bloeddruk Hoge bloeddruk of hypertensie wordt soms als een ‘sluipmoordenaar’ omschreven, omdat ze vaak zonder klachten verloopt, maar ondertussen wel als risicofactor de kans vergroot op ernstige harten vaatziekten zoals hersenbloeding, hartzwakte en nierfalen. Welke natuurlijke maatregelen bestaan er om bij beginnende hoge bloeddruk het tij te doen keren zonder dat er geneesmiddelen moeten genomen worden?

pag.

6

Nuttige voedingssupplementen, afgeleid van melk Nogal wat mensen ervaren problemen met het verteren van koemelk, hetzij door de lactose of melksuiker, hetzij door de caseïnes of melkeiwitten. Toch ligt koemelk aan de basis van een aantal zeer nuttige en natuurlijke voedingssupplementen, die door iedereen kunnen gebruikt worden! Een overzicht. pag.

10

Medicinale paddenstoelen, meer dan gewone voedselbronnen

en verder Quinoa, de parel van de Inca’s

14

Bij het woord “paddenstoelen” denken de meeste mensen aan de lekkere soorten paddenstoelen die we kunnen eten en aan de giftige soorten die we wijselijk beter aan de kant laten staan. Nu bestaan er ook een aantal paddenstoelen die de mens interessante gezondheidsvoordelen bieden. Welke zijn de belangrijkste paddenstoelen met pag. therapeutische eigenschappen?

Kook!

20

Bachbloesemtherapie

22

Nieuwtjes over voeding

24

Etherische olie in de kijker

26

Wijntip van de maand

28

Gemmotherapie

29

BioGezond Info

30

16

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant

colofoon

EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie en publi scopie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54 Abonnementen: € 13 - reknr.: 385-0451160-76

®

ALTISA Sinds 1970

BioGezond • december 2010 3

Biocosmetica Draag zorg voor jezelf met bio In courante schoonheidsproducten zitten heel wat ingrediënten die weinig koosjer zijn. Ongezonde ingrediënten uit de petrochemische industrie, bijvoorbeeld. Bovendien zijn ze vaak veel agressiever dan we op het eerste zicht zouden denken. Ze kunnen zijn getest op dieren of brengen het milieu schade toe. Er bestaan evenwel alternatieven: zachte, bijvoorbeeld biologisch-plantaardige producten die mild zijn voor mens, dier en milieu. Koen Vandepopuliereof een betrouwbaar label aanwezig is dat garandeert dat het product natuurlijk en/of biologisch is. Voorbeelden van dergelijke keurmerken zijn Cosmebio, Ecocert, Ecogarantie, BDIH, Naturland, Nature et Progrès, NaTrue, USDA Organics en Soil Association. Aan de andere kant mag worden gezegd dat er ook natuurlijke cosmetica bestaat die terzake zeer hoge maatstaven hanteert en zelfs van zeer hoge kwaliteit is, maar desondanks geen label draagt, bijvoorbeeld omdat het niet betalen van een certficatie-organisatie toelaat kosten te drukken, of omdat van hun merk reeds algemeen is geweten dat het borg staat voor een hoog natuurlijk gehalte.

Bio is gezond

Sophie Mommaerts

Als we kunnen kiezen tussen een biologische en een gangbare pastinaak, is de beslissing snel genomen. Maar wat als het om gespleten haarpunten en rimpels gaat? De verleiding is groot deze aan te pakken met courante schoonheidsproducten, die vaak meer kwaad dan goed doen.

Natuurlijk versus synthetisch In natuurlijke cosmetica bevinden zich geen petroleumderivaten zoals minerale oliën en siliconen. Ook zal je op de ingrediëntenlijst van zo’n producten vruchteloos zoeken naar bewaarmiddelen genre parabenen of phenoxyethanol. Afwezig zijn ook weinig koosjere producten zoals sulfaten, kleurstoffen, synthetische parfums, formaldehyde, glycerine, fenoxyethanol, glycol, PEG, ... Een voorbeeld van natuurlijke cosmetica zijn bioschoonheidsproducten: de term ‘bio’ kan worden gebruikt wanneer vooral plantaardige ingrediënten aanwezig zijn, of dierlijke zoals honing, melk, bijenwas, ... en die op biologische wijze tot stand zijn gekomen. Onder meer mineralen zijn geen land- of tuinbouwproducten en kunnen dus niet biologisch zijn, maar wel natuurlijk (in tegenstelling tot synthetisch). Wat de term ‘biologisch’ betreft, moet wel worden opgemerkt dat deze in de non-foodsector niet wettelijk is beschermd. Wie er zeker van wil zijn geen kat in een zak te kopen, kijkt dan ook best op de verpakking 4 BioGezond • december 2010

Aan dergelijke schoonheidsproducten kleven heel wat voordelen. Sophie Mommaerts, consulente natuurlijke cosmetica: “Nemen we het gezondheidsaspect. De huid is eigenlijk ons grootste orgaan. Wat je daarop smeert, wordt door het lichaam opgenomen. Meer nog: het product komt quasi meteen in je bloedvaten terecht. Om die reden zou hetgeen we op onze huid smeren zo gezond moeten zijn dat we het eveneens zonder meer kunnen eten. Maar er is meer. Gangbare cosmetica vergroot onze blootstelling aan chemische stoffen, dit bovenop de belasting die we terzake al kennen: onder meer door schadelijke chemische stoffen in uitlaatgassen van auto’s, op kookgerei, in bepaalde isolatiematerialen, uit synthetische kledij,... veel stoffen in courante cosmetica zijn bovendien persistent: ze zijn nauwelijks biodegradeerbaar en accumuleren daardoor in het leefmilieu. En in ons lichaam, waar ze op termijn - zo wordt steeds vaker vermoed - kunnen leiden tot problemen zoals irritaties en allergiën, of zelfs ernstige aandoeningen zoals kanker, de ziekte van Alzheimer, onvruchtbaarheid,... Mensen vragen me vaak: als veel van die stoffen in gangbare cosmetica zo slecht zijn, waarom zijn ze dan toegelaten? Welnu, het antwoord daarop is dat elk van die producten weliswaar afzonderlijk testen heeft ondergaan, maar dat daarbij geen rekening wordt gehouden met het gecumuleerde effect ervan in ons lichaam; bovendien ontstaat in ons lichaam op die manier een cocktail van chemicaliën waartussen soms interacties optreden die mogelijks schadelijk zijn, zeker op lange termijn.”

Mooi van binnen en van buiten Natuurlijke cosmetica is ook veel zachter, stelt Sophie Mommaerts. “Sodiumlaurylsulfaat, bijvoorbeeld, was oorspronkelijk ontwikkeld om motoren te kuisen. Intussen is het te vinden in de meeste gangbare producten waarmee mensen zich wassen. Het levert heel wat schuim-

vorming op, en zorgt ervoor dat de consumenten zich zeer proper voelen. Maar daarbij wordt de beschermingsbarrière van de huid zwaar beschadigd. Ze compenseert dit door meer sebum, dus talg, aan te maken. Met andere woorden: je huid raakt uit balans. Biocosmetica, daarentegen, zal de natuurlijke functies van de huid ondersteunen, zodat deze gezond en in evenwicht is. Zo zal de huid haar vocht goed vasthouden omdat haar beschermingslaag niet beschadigd is. De poriën kunnen vrij ademen, want ze zijn niet verstopt door petrochemische derivaten.” Kenmerkend is wel, klinkt het, dat wie begint met biocosmetica een maand geduld moet hebben voor de positieve effecten zichtbaar worden. Sophie Mommaerts zegt dat ook zelf te hebben ervaren. Uitvoerig, zelfs: ze staat er namelijk op alle producten in haar webwinkel zelf te hebben uitgeprobeerd. “Mijn huid is niet van de makkelijkste: ze is enorm vettig, vertoont de neiging tot vorming van puistjes, ... ik durfde dan ook niet meteen bioproducten op vetbasis uit te proberen.

Wat je op de huid smeert, komt quasi meteen in de bloedvaten terecht.

Natuurlijke cosmetica is doorgaans veel zachter.

Water in olie Na twee maanden, echter, voelde mijn huid opvallend goed aan: geen gewaarwording van uitdroging, maar wel gladder en véél minder puistjes en zwarte puntjes. En hoe langer ik het gebruikte, hoe beter het werd. Trouwens, ook de geur van biocosmetica is heerlijk. Het zijn autentieke geuren: alsof je aan een bloem ruikt of wandelt in een bos. Dus niet van die synthetische geuren zoals van een goedkope deodorant, die eigenlijk stinkt.”

Milieu en dierenwelzijn “Natuurlijke cosmetica is veel beter voor het milieu,” gaat Sophie Mommaerts verder. “Zelf bezocht ik tweemaal een bedrijf waar gangbare cosmetica wordt gemaakt. Ik was echt diep onder de indruk. Al die brandblusapparaten, de brandveilige deuren, de maatregelen om explosies te voorkomen of het effect ervan de milderen, ... zo’n fabriek bleek als het ware een grote bom. En de mensen die werken in zo’n firma worden geconfronteerd met al die schadelijke chemicaliën. Van bedrijven die bioschoonheidsproducten aanmaken, wordt evenwel verwacht dat ze bijzondere inspanningen leveren om het milieu te vrijwaren. Bovendien mogen ze geen testen uitvoeren op dieren.”

De houdbaarheid van bioschoonheidsproducten bedraagt gemiddeld zo’n twee jaar, terwijl klassieke cosmetica een vijftal jaar kan worden gebruikt.

In gangbare schoonheidsproducten kunnen bacteriën zich nauwelijks ontwikkelen door de bewaarmiddelen die daarin aanwezig zijn. Het zou te verwachten zijn dat bacteriën beter gedijen in bioschoonheidsproducten omdat deze geen bewaarmiddelen bevatten. Er zijn evenwel oplossingen. Daarbij wordt bijvoorbeeld uitgegaan van het principe dat bacteriën zich moeilijk ontwikkelen in omgevingen die geen water bevatten, zoals in producten op basis van olie. Om die reden heeft biocosmetica vaker een water-in-oliebasis dan klassieke cosmetica, die eerder een olie-in-water basis heeft. Nochtans maakt die oliebasis bioproducten niet minder geschikt voor een vette huid, zo blijkt. Zelfs producten die speciaal zijn ontwikkeld om de vette huid te verzorgen, zijn doorgaans op oliebasis: de huid wordt dan bijvoorbeeld met olie verzadigd, zodat deze stopt met het overproduceren van sebum. Een andere oplossing om de houdbaarheid van biocosmetica te verlengen is deze lucht- en lichtdicht te verpakken. En soms blijken pompflacons beter dan potjes, omdat de crème zo niet wordt aangeraakt door (vuile) vingers. Dergelijke oplossingen hebben tot gevolg dat de houdbaarheid van bioschoonheidsproducten gemiddeld zo’n twee jaar bedraagt. Wel nog steeds wat minder dan deze van klassieke cosmetica, die door de band genomen vijf jaar kan worden gebruikt.

Gebruiksaanwijzingen Natuurlijke en synthetische cosmetica worden op de zelfde manier gebruikt. “Behalve deze op oliebasis die geen water bevatten, zoals een aantal balsems of pure oliën,“ legt Sophie Mommaerts uit. “Deze moeten worden aangebracht op een vochtige huid, bijvoorbeeld net na het uit de douche komen. Er is ook minder van nodig: zo kunnen twee druppeltjes ruim voldoende blijken. Ook zou ik er op willen wijzen dat mensen met een huidproblemen zoals eczeem of psoriasis er niet mogen van uitgaan dat de termen ‘natuurlijk’ of ‘bio’ automatisch betekenen dat zij het zonder meer kunnen gebruiken. Met name producten die veel etherische oliën bevatten, een krachtige stof, kunnen hen problemen opleveren.” En, last but not least, hoe zit het met de prijs? “In biocosmetica worden meestal meer kwalitatieve ingrediënten gebruikt. Heilzame plantaardige producten, zoals etherische oliën. Het verkochte volume van dergelijke natuurlijke producten is ook heel wat kleiner, wat er opnieuw voor zorgt dat de prijs wat toeneemt. Aan de andere kant zijn de distributieketens bij biocosmetica korter en wordt minder geld besteed aan de marketing ervan. De slotsom? Dat de prijs-kwaliteitverhouding van natuurlijke cosmetica uitstekend is,” besluit ze. BioGezond • december 2010 5

Natuurlijke hulp bij

hoge bloeddruk (hypertensie) Hoge bloeddruk of hypertensie wordt soms als een ‘sluipmoordenaar’ omschreven, omdat ze vaak zonder klachten verloopt, maar ondertussen wel als risicofactor de kans vergroot op ernstige harten vaatziekten zoals hersenbloeding, hartzwakte en nierfalen. In de reguliere geneeskunde worden bij hypertensie veelal kunstmatige bloeddrukverlagers voorgeschreven, die men dan de rest van het leven moet blijven innemen. Welke natuurlijke maatregelen bestaan er om bij beginnende hoge bloeddruk het tij te doen keren zonder dat er geneesmiddelen moeten genomen worden?

Systolische en diastolische bloeddruk Ons bloed wordt doorheen de bloedvaten voortgestuwd onder invloed van de pompende hartspier. De bewegende vloeistof oefent hierbij uiteraard een zekere druk uit op de slagaderwanden. Tijdens de pompfase van het hart registreert men de systolische bloeddruk (de “hoge waarde”); tussen twee hartslagen in meet men de diastolische bloeddruk (de “lage” waarde). De registratie van de bloeddruk gebeurt meestal ter hoogte van de elleboogplooi, pols of vingers en de gemeten waarden worden uitgedrukt in millimeter kwikdruk.

Hypertensie Bij hoge bloeddruk of hypertensie zijn de gemeten drukwaarden abnormaal hoog in vergelijking met de referentiewaarden voor een welbepaalde leeftijd. Bij volwassenen kan men van een normale bloeddruk spreken in het gebied tussen 110/70 tot 140/90 mm kwikdruk. Waarden van 140/90 tot 160/95 wijzen op een matige hypertensie en boven 160/95 is er echte hypertensie. De alarmklok zal zeker luiden boven de 180/115: dan is de druk ernstig verhoogd. Meer in functie van de leeftijd zegt een andere vuistregel dat de systolische bloeddruk niet meer dan de som van 100 en het aantal levensjaren zou mogen bedragen. Maar het is de diastolische druk die vooral in de gaten moet gehouden worden. Het is immers tegen deze druk in dat het hart zich tijdens de systole (de samentrekking van het hart) zich moet kunnen ledigen. Een te hoge diastolische druk (zeker boven de 100 mm kwikdruk), zal namelijk de hartspier overmatig belasten en op de duur uitputten.

‘Essentiële’ hypertensie In het medisch jargon spreekt men van essentiële en secundaire hypertensie. Voor de eerste categorie (90 % der gevallen) bestaat er per definitie geen duidelijke aanwijsbare oorzaak en overkomt ze je ‘zomaar’. Maar natuurgenezers zijn ervan overtuigd dat factoren als een onvolwaardige voeding, roken, overgewicht, stress, een gebrek aan beweging en het overmatig gebruik van koffie, thee, zout en medicijnen zeker een oorzakelijke rol kunnen spelen. Bij secundaire hypertensie is er een duidelijke onderliggende oorzaak zoals een nierafwijking, een aortavernauwing, een hormonale stoornis van schildklier of bijnieren. De behandeling hiervan moet zich natuurlijk op de oorzaak richten. In dit artikel hebben we het uitsluitend over essentiële hypertensie.

Symptomen Hoge bloeddruk veroorzaakt in veel gevallen geen klachten. Daarom wordt hoge bloeddruk ook wel eens als een sluipmoordenaar 6 BioGezond • december 2010

beschouwd, die zonder symptomen harten vaatziekten kan veroorzaken. In andere gevallen kunnen hoofdpijn, nekpijn, hartkloppingen, kortademigheid, duizeligheid en gezichtsstoornissen een aanwijzing vormen. Maar omdat dit allemaal geen specifieke klachten zijn voor hoge bloeddruk, zal vooral een regelmatige meting van de bloeddruk een belangrijke maatregel zal zijn.

Ernstige gevolgen Hypertensie dient in elk geval ernstig genomen én behandeld te worden! Ten eerste moet bij hoge bloeddruk het hart meer arbeid leveren om het bloed naar de weefsels te sturen en kan op den duur de hartspier uitgeput raken: men spreekt dan van hartinsufficiëntie of hartfalen. Verder kan ook de continu verhoogde druk op de vaatwanden zijn tol gaan eisen; in die zin is vooral de hersenbloeding een gevreesde verwikkeling. Ten slotte levert hypertensie een belangrijke bijdrage tot atherosclerose (aderverkalking) met het dichtslibben van de slagaderen en draagt ze dus indirect bij tot de meeste harten vaataandoeningen, inclusief hartinfarct, herseninfarct, trombose en nierfalen door verstoorde doorbloeding.

Reguliere behandeling In klassieke geneeskunde bestaan een aantal categorieën van medicijnen om de bloeddrukwaarden te normaliseren. Ze werken vrij efficiënt, maar de stelregel hierbij is dat eens de behandeling ermee gestart wordt, ze levenslang moeten doorgenomen worden. Omdat verschillende van deze medicijnen ook bijwerkingen kunnen hebben, is het raadzaam om bij beginnende hypertensie na te gaan of met een aantal natuurlijke maatregelen het gebruik van geneesmiddelen kan vermeden of uitgesteld worden. De natuurlijke aanpak van hypertensie bestaat ondermeer uit een grondige aanpassing van leef- en voedingsge-woonten, uit zorgvuldig geselecteerde plantaardige hulpmiddelen en uit voedingssupplementen.

Algemene adviezen - Laat de diagnose hypertensie niet stellen door een eenmalige

meting. Door de spanning bij de arts kan men soms een “witte jassen-hypertensie” vertonen, terwijl men in normale omstandigheden geen hoge bloeddruk heeft. Meerdere metingen in de loop van de dag én in ontspannen toestand zijn dus nodig voor de diagnose van hypertensie. Soms is ook een nachtelijke registratie nodig. - Neem dagelijks minstens een half uur lichaamsbeweging in de frisse lucht: wandelen, joggen, verstandig sporten, en dit niet in de zon - Neem voldoende slaap voor middernacht

kwaliteit bovenal

NIEUW confituur EXTRA met extra fruit en boordevol smaak ÊÃÕiÀ

}ÊÛ> âìÀÊÌiÛi}

TENSOTON: de natuurlijke formule voor het beheersen van de drukwaarden in de vaten

met een extract van olijfblad, dat een beschermende en ontspannende werking op de vaatwand heeft

met een extract van hibiscus, dat op een natuurlijke manier de vochtbalans helpt te beheersen

UÊxÊiÕÜiÊVwÊÌÕÀiÊâìÀÊÌiÛi}} Û>ÊÃÕiÀÊiÊiÌÊÃÌÕiÃÊvÀÕÌ

TENSOTON:

UÊLâìÀÊiiÀÊÛ>ÊÃ>>

voor het behoud van verantwoorde drukwaarden en voor een optimale doorstroming

UÊ>>À`Li]ÊâÜ>ÀÌiÊLiÃ]ÊÀ>L>ÀLiÀ]Ê «ÀÕÊiÊÃ>>Ã UÊ}iâiÌÊiÌÊìÊÛi}iÊâiÌÃÌvÊ>ÌÌ UÊâiiÀÊ>>}Ê}i>ÌiÊiiÛÕ`}iÊÃÕiÀÃ £Î]nÊ}É£ääÊ}]Ê}iÜiÊVwÊÌÕÕÀÊV>ÊxxÊ}É£ääÊ}®

UÊ}iÃVÌÊÛÀÊ`>LiÌV UÊ}i`ÊÛÀÊìÊÃ>iÊ] ÃiVÌÃÊ£{ÈÊV>É£ääÊ} >ìÀiÊVwÊÌÕÀiÊLiÛ>ÌÌiÊÌÌÊÓÈäÊV>É£ääÊ}®Ê

BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels [email protected] - www.mannavita.be

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel nv REVOGAN ÊUÊ>ì}iÃÌÀ>>ÌÊ£ÊUÊäÎ£Ê`À}i ÌiÊäÉÓnäÊäÊÈäÊUÊv>ÝÊäÉÓnÓÊnÊÇÎÊUÊÜÜÜ°ÀiÛ}>°Li

Hibiscus

Olijfblad

Meidoorn

Maretak

- Stop met roken - Val af bij overgewicht - Vermijd zoveel mogelijk opwinding en stress en neem voldoende

rust. Oefen eventueel ontspanningsoefeningen en relaxatietechnieken uit (bv. autogene training) - Vermijd het gebruik van kruiden, die de bloeddruk kunnen verhogen: zoethout (Glycyrrhiza glabra), guarana (Paullinia cupana), zeedruif (Ephedra sinica), ginseng (Panax ginseng).

-

-

Voedingsadvies Via de voeding trachten we in de eerste plaats de bij hoge bloeddruk verstoorde balans natrium/kalium te herstellen in het voordeel van het bloeddrukverlagende kalium. De kaliumrijke groenten en fruit zijn dus zeer belangrijk; zo is van dagelijks enkele glazen groentesap drinken al aangetoond dat deze maatregel bij velen al de bloeddruk doet dalen. Verder is ook extra aanvoer gewenst van het rechtstreeks bloedvatverwijdende magnesium en van het ontspannende calcium. Af te raden: - Elke extra zouttoevoeging bij het bereiden van voedsel vermijden (ook tamari, shoyu, gomasio…); ook alle ingemaakte, ingeblikte en kant-en klaar voeding waaraan zout is toegevoegd. Lees zorgvuldig de labels en vermijd alles met zout, sodium, soda, natrium, Na, salt, sel, natriumglutamaat, monosodiumglutamaat, MSG….. Vermijd ook zoute chips, borrelnootjes en pinda’s en gepekelde voedingswaren (bv. haring). Er moet dus overgestapt worden op een natriumarm dieet - Alcohol, koffie, echte thee, chocolade, aspartaam (bevat fenylalanine), elke voeding met additieven - Specerijen als peper en mosterd - (Vezelloze) Witmeelproducten, geraffineerde suikers, rietsuiker - Vette vleeswaren (varkensvlees, spek, worst, charcuterie….) - Vaste, zoute kazen, gerijpte kazen - Verhitte vetten (ook plantaardige!), overmaat verzadigde vetten

-

-

-

Maagdenpalm

(erwten, witte bonen), wal-, hazel- en amandelnoten, quinoa, volrijst, boekweit, gedroogde vruchten (vijgen, rozijnen, abrikozen), groene groenten (spinazie, prei), sesamzaad, zonnebloempitten, zeevis (zalm, makreel), mager rood vlees Calciumbronnen: zaden (sesam, zonnebloem!), noten (amandelen, hazelnoten), groene bladgroenten (boerenkool, broccoli, Chinese kool, selderij, tuinkers..), wortelen, gedroogde vijgen, pruimen en abrikozen, zalm, sardines, ei, yoghurt, platte kaas, geitenkaas, gerst, gierst, haver, boekweit, sojabonen (en tofu, tempeh), kelp… Bronnen van ubiquinol of actieve coenzyme Q10 (ondersteunen de hartspier en verbeteren de doorbloeding): sardines, makreel, kabeljauw, rundvlees, sojaolie, sesamzaad, pinda’s, broccoli, spinazie, noten Bronnen van vitamine B6 (werkt als een natuurlijke vochtafdrijver): tarwekiemen, biergist, rundvlees, kolen (broccoli, savooi, bloemkool), vette vis, spinazie, ei, kip Olijfolie (als bron van mono-onverzadigd vet): heeft een bewezen bloeddrukverlagende werking bij regelmatig gebruik; koudgeperste lijnzaadolie (koud gebruik in salades) Vochtafdrijvende groenten als peterselie en selder; uien en knoflook Rechtsdraaiende yoghurt, kwark, kefir las alternatief voor vaste en zoute kazen; wat ongezouten magere kaas Kaliumzout in plaats van keukenzout of zeezout Tuinkruiden als mierikswortel, knoflook, peterselie, tijm, marjolein: ter vervanging peper, mosterd en zout Om te zoeten: met mate ahornsiroop, echte honing, kokosbloesemsuiker, agavesiroop, oersuiker, moutsiropen Kies uit bovengenoemde voedingsmiddelen vooral degene die passen bij jouw bloedgroep (Bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo): voedingsintoleranties kunnen namelijk een grote rol spelen!

Fytotherapie Er bestaan een aantal zeer nuttige planten die een bijdrage kunnen leveren bij het normaliseren van verhoogde bloeddrukwaarden. Vooral hibiscus, olijfblad en de combinatie van knoflook, maretak en meidoorn zijn breed toepasbaar.

Aangeraden: - Kaliumbronnen: volop verse (bio-) groenten en fruit; vooral groen-

tesappen, alle groene bladgroenten, waterkers, pompelmoes, appels, bananen, … - Magnesiumbronnen: sojabonen (en tofu, tempeh), peulvruchten

Potentieel bloeddrukverlagend door een inwerking op het vaatstelsel zelf: - Hibiscus of roselle (Hibiscus sabdariffa): de vlezige bloemkelken van deze plant worden al heel lang in de volksgeneeskunde van

Gezondheid, van uw haar

Om te schenken of te krijgen

Verzorging met etherische oliën Hoofdhuidmassage Kleuringen zonder amoniak Haaranalyse De Hoofdzetel

Enkel op afspraak Rue Plomcot 6a 6224 FLEURUS www.elitecoiff.be Tel: 071 81 19 96

8 BioGezond • december 2010

Onze adressen in België

K. Van Doorslaerlaan 67 2880 MARIEKERKE Tel: 0475 68 19 13

Lenniksebaan 808 1070 ANDERLECHT Tel: 02 555 43 44

Keerbergsestwg 8 3150 HAACHT Tel.: 016 60 04 61

Voedingssupplementen Vooral ubiquinol, de mineralen magnesium, calcium en kalium en de bepaalde caseïnepeptiden kunnen als voedingssupplement aangewend worden bij hoge bloeddruk. - Ubiquinol (actieve, gereduceerde vorm van co-enzyme Q10): een meta-analyse van klini-

-

-

-

-

-

-

-

sche trials bevestigde dat co-enzyme Q10 de systolische bloeddruk tot 17 mm en de diastolische bloeddruk tot 10 mm kwikdruk kan doen dalen. De werking steunt ondermeer op het feit dat co-enzyme Q10 de endotheelfunctie van de bloedvaten verbetert, waardoor meer van het bloedvatverwijdende stikstofoxide (NO) kan worden afgescheiden. Ook het verbeteren van de hartspierwerking draagt bij tot een natuurlijke bloeddrukdaling. Magnesium en calcium: deze mineralen helpen de bloedvaten te ontspannen en werken tegelijk stresswerend. Kies wel voor goed opneembare vormen zoals citraten of aminozuurchelaten. Kalium: helpt de verstoorde balans met natrium herstellen en is vooral effectief in combinatie met een natriumarm dieet. Kies voor een goed opneembare vorm zoals kaliumorotaat. C12-peptide en de lactotripeptiden IPP en VPP: deze door enzymatische splitsen uit caseïne of melkeiwit verkregen peptiden, die elders in BioGezond uitgebreid worden besproken, hebben een natuurlijke bloeddrukverlagende werking Alfa S1 caseïnedecapeptide: is eveneens een caseïnepeptide, dat door een natuurlijke ontspannende werking vooral bij hypertensie door stress kan ingezet worden. Zie ook elders in BioGezond. Gefermenteerde knoflook: heeft een mild bloeddrukverlagende werking bij hoge bloeddruk (5 à 9 %), maar is nog interessanter omdat het tegelijk nog andere risicofactoren op harten vaatziekten verlaagt zoals het gehalte aan oxycholesterol (de “echte slechte” cholesterol) en een verhoogde stolbaarheid van het bloed (“te dik bloed”) De combinatie van Vitamine B6 en vitamine C, zeker in combinatie met natriumbeperking, werkt natuurlijk vochtafdrijvend en vermindert de druk in de vaten (als alternatief voor de "plastabletten") De visolievetzuren EPA en DHA (visoliën): hebben een mild vaatontspannende werking en voor een duidelijke bloeddrukverlagende werking moeten wel hoge doses ingezet worden (5 g). Maar EPA en DHA verminderen vooral het risico op harten vaatziekten door de ontsteking van de vaatwand te verminderen, het bloed natuurlijk te “verdunnen” en cholesterol minder kleverig te maken L-arginine: dit aminzouur bevordert de aanmaak van de vaatverwijdende stof stikstofoxide (NO) L-Carnitine: ondersteunt de hartfunctie en verlaagt zo mogelijk een verhoogde bloeddruk Lecithine: ondersteunend door het verbeteren van het vet- en cholesterolmetablolisme, door de leverfunctie te verbeteren een door een ontspannende werking op het zenuwstelsel Vitamine E (gemengde tocoferolen en tocotriënolen): wel geleidelijk op te voeren, zoniet kan er bloeddrukstijging optreden

Noord-Afrika gebruikt bij matige hypertensie. Men heeft nu kunnen aantonen dat het dagelijkse gebruik van 10 g van deze plant de systolische bloeddruk gemiddeld met 17,1 mm kwikdruk en de diastolische bloeddruk gemiddeld met 12 mm kwikdruk doet dalen. Hibiscus werkt door welbepaalde anthocyanen die zowel door de afscheiding door de nieren van natrium, gevolgd door water, bevorderen als de ontspannende werking op de vaatwand van de stof stikstofmonoxide (NO) verhogen. - Olijfblad (Olea europea): door de combinatie het iridoïde glycoside oleuropeïne met polyfenolen als luteoline heeft olijfblad zoals hibiscus een beschermende werking op het vaatverwijdende stikstofmonoxide (NO). Daarnaast remt het ook de vorming af van angiotensine II, een hormoontje dat in het lichaam de bloeddruk doet oplopen. Na een 6-tal weken kan olijfbladextract gemiddeld de systolische en diastolische bloeddruk respectievelijk met 13 en 5 mm kwikdruk dalen. - Eénstijlige/tweestijlige meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata): de milde bloeddrukverlagende werking van de bloesems van deze plant zijn het resultaat van een aantal factoren. Bij een aangehouden inname verbetert meidoorn op basis van zijn flavonoïden (waaronder de oligomere procyaniden of OPC’s) de werking van de hartspier, worden de bloedvaten verwijd en de vaatwand beschermd door antioxidanten. Ook het hartritme wordt gestabiliseerd en vertraagd bij een te snelle hartslag. - Maretak of mistel (Viscum album): kan, vooral op basis van zijn

biogene amines en aminozuren zoals GABA of gamma-aminoboterzuur, perifere bloedvaten verwijden tot ontkrampen, waardoor de weerstand in de bloedvaten afneemt. - Knoflook (Allium sativum): vooral op basis van zijn thiocyanaatverbindingen, kan knoflook een licht bloeddrukverlagende werking ontplooien. Die werking komt het best tot uiting in synergie met de voornoemde meidoorn en maretak. - Kleine maagdenpalm (Vinca minor), Maitake (Grifola frondosa), Coleus (Coleus forskholii) en Rauvolfia (Rauvolfia serpentina, enkel op voorschrift) Potentieel bloeddrukverlagend door een natuurlijke vochtafdrijvende werking: - Afdrijven van overtollig vocht helpt de spanning op de bloedvaten te verminderen en kan o.a. bereikt worden door: Muizenoortje (Hieracium pilosella), Guldenroede (Solidago virgo-aurea), Javathee (Orthosiphon stamineus), Maïsstempels (Zea mays), Berk (Betula pendula/pubescens), Jeneverbes (Juniperis communis) …. Potentieel bloeddrukverlagend bij hoge bloeddruk door stress: - Een natuurlijke ontspannende werking op het zenuwstelsel kan bij hoge bloeddruk door stress aangewezen zijn en mogelijk bereikt worden door: Valeriaan (Valeriana officinalis), Hop (Humulus lupulus), Passiebloem (Passiflora incarnata), Linde (Tilia cordata), Citroenmelisse (Melissa officinalis) BioGezond • december 2010 9

Nuttige voedingssupplementen, afgeleid van

melk

Nogal wat mensen ervaren problemen met het verteren van koemelk, hetzij door de lactose of melksuiker, hetzij door de caseïnes of melkeiwitten. Toch ligt koemelk aan de basis van een aantal zeer nuttige en natuurlijke voedingssupplementen, die door iedereen kunnen gebruikt worden! Want als er gebruik wordt gemaakt van lactosearme melkwei of van bepaalde “voorverteerde” stukjes caseïne, kunnen bepaalde melkcomponenten heel wat diensten bewijzen zonder last te veroorzaken. Een overzicht.

ontstaat als nevenproduct bij het maken van kazen. De verzuring die voor het “stremmen” van de meeste melkeiwitten met de melkvetten nodig is voor de vorming van de vaste kaas, en die neerkomt op een omzetting van lactose of melksuiker tot melkzuur door nuttige bacteriën, maakt van het resterende vocht (de melkwei) een zure drank. In de meeste gevallen wordt voor commerciële doeleinden van die melkwei een drievoudig geconcentreerd, sterk zuur preparaat aangeboden (zoals Molkosan), omdat het product hierdoor beter wordt geconserveerd. Soms wordt het ook nog extra verrijkt met (L) + melkzuur.

Actieve werkstoffen

Koemelk, compleet maar complex

Zure melkwei is vooral rijk aan rechtsdraaiend melkzuur: ongeveer 7,3 g per 100g. Na het verzuringsproces is er nog ongeveer 4,7 g resterende lactose, een hoeveelheid die doorgaans geen problemen veroorzaakt. Interessant zijn verder de goed opneembare mineralen (kalium, calcium, chloor, fosfor, natrium, magnesium, zink, ijzer), vitaminen van het B-complex, orootzuur (orotaten) en wat eiwit met een hoge biologische waarde (zie verder bij melkwei-eiwtisolaat). En uiteraard zitten er in deze gefermenteerde drank flink wat melkzuurbacteriën, zoals Streptococcus lactis.

Koemelk is een zeer compleet maar helaas ook een vrij complex voedingsmiddel. Er kan namelijk niet altijd door iedereen genoten worden van de hoge voedingswaarde ervan. Voorbij de zuigelingen - en kinderleeftijd neemt de hoeveelheid lactose - en eiwitverterende enzymen, respectievelijk lactase en renine, bij de mens vrij snel af. Zo kan de gebrekkige vertering van melksuiker of lactose leiden tot milde of uitgesproken lactose-intolerantie met mogelijk winderigheid, krampen en diarree. Of kan er voor het moeilijk te verteren eiwit caseïne (eigenlijk een geheel van α -, Κ -, β -, Υ - caseïnes) voedingsintolerantie of zelfs allergie ontstaan. Voor de hiernavolgende supplementen vormen de lactose, dat enkel in zeer lage in hoeveelheid aanwezig is en de caseïnes, die ofwel afwezig zijn ofwel enzymatisch gesplitst, evenwel geen probleem.

Zure melkwei is ideaal om de goede darmflora te herstellen en te versterken. Het “goede” rechtsdraaiend melkzuur is als “prebioticum” een geschikte voedingsbodem voor de goede darmflora en de goede melkzuurbacteriën zoals Streptococcus lactis brengen als “probiotica” rechtstreeks goed bacteriën aan. Om die reden is zure melkwei in eerste instantie geschikt: - bij een verstoorde darmflora (dysbiose), bvb. tijdens en na antibioticakuren, bij een westers dieet met teveel suiker en te weinig vezels, bij chemotherapie…. - bij overgroei van de darmflora door Candida albicans (Candidiasis, Candida-syndroom)

Zure melkwei: saneert maag en darmen Wat is zure melkwei?

Heel interessant is ook de “bufferende” werking van zure melkwei bij een overmaat aan het maagzuur. Die steunt op het chemisch principe dat een zwak zuur, toegevoegd bij een sterk zuur, dat laatste voor een deel kan neutraliseren. Daarom kan zure melkwei (twee eetlepels op 100 ml water) ingezet worden bij maagklachten, veroorzaakt door de

Zure melkwei is het voedingssupplement met een zure smaak dat 10 BioGezond • december 2010

Werking en toepassingen

kwaliteit bovenal

afscheiding van overtollig maagzuur: - zure oprispingen, brandend maagzuur… - ondersteunend bij maagzweren (ulcus ventriculi en duodeni) - ondersteunend bij maagwandontsteking (gastritis) Verder claimt men van zure melkwei ook: - een afslankende werking - een ontslakkende of reinigende werking - een ontsmettende, schimmel- en bacteriebestrijdende werking op de huid, vooral aangewend bij acne, puistjes, schaafwonden en schimmelinfecties van de huid of slijmvliezen (mond, vagina)

Melkwei-eiwit, het perfecte eiwit Omschrijving en bron Als van de melkwei, de witachtige vloeistof met een bittere smaak die zich afscheidt wanneer koemelk wordt gestremd, het eiwitgedeelte zorgvuldig wordt afgefilterd, waarbij de eiwitketens intact blijven en niet gedenatureerd worden, verkrijgt men met het melkwei-eiwit een superieur eiwitpreparaat. Men heeft hierbij wel heel veel melkwei nodig om 1 kg melkwei-eiwit op te leveren. Bovendien is het zaak zoveel mogelijk melksuiker en melkvetten te verwijderen.

Samenstelling Het melkwei-eiwit is een complex van eiwitten, die in tegenstelling tot de caseïnes, niet “stremmen” bij de kaasbereiding. De eiwitten die in de melkwei worden aangetroffen zijn in afnemende hoeveelheid βLactoglobuline, glycomacropeptiden, α-Lactalbumine, boviene serumalbumine, lactoferrine, lysozyme, lactoperoxidase, immuunglobulinen G1, G2, A en M, FSC (free secretory component). Wat melkeiwit zo interessant maakt, is het feit dat het door de vlotte verteerbaarheid, een goede opname en de optimale samenstelling qua aminozuren een hoge biologische waarde heeft. Dat betekent het van alle natuurlijke eiwitten de beste verhouding vertoont tussen de hoeveelheid stikstof die wordt ingebouwd in het lichaam ten opzichte van de hoeveel stikstof die wordt geabsorbeerd in de darmen. Melkwei-isolaat (zie verder) heeft maar liefst een biologische waarde van 159! Meer dan het dubbel van de biologische waarde van kaaseiwitten of caseïnes (biologische waarde: 77), meer dan van ovalbumine (ei, BW: 88) of van soja (BW: 74).

Geestelijke druk? Hectisch werk? Te jachtig leven? Dringend aan ontspannen toe? Rusteloos? CALMITON is een natuurlijk voedingssupplement op basis van het rustgevende stukje melkeiwit alfa S1 caseïnedecapeptide in combinatie met gestandaardiseerd passiebloemextract, dat: ontspant en bedaart helpt te onthaasten een natuurlijke slaap bevordert werkt waar valeriaan, hop en

melisse falen

Werkingen en indicaties Melkwei-isolaat bevordert door zijn hoge biologische waarde sterk de eiwitaanmaak in het lichaam. Het is ondermeer anabool of spieropbouwend en ondersteunt het weefselherstel op allerlei vlakken. Het is daarom vooral inzetbaar: - bij sporters: ter opbouw van spiermassa, ter herstel na training en wedstrijden, bij blessures of slechte prestaties - bij herstel na een operatie, een ziekenhuisopname, een ongeval - bij ondergewicht - bij ouderen - bij verzwakte mensen - bij gewichtsafname door chronische ziekten als kanker en AIDS - in groeiperiodes Niet onbelangrijk is een weerstandverhogende werking en een positieve invloed op de darmflora, die kan worden ingezet bij een verzwakte immuniteit, bij een algemene verhoogde gevoeligheid voor infecties, bij radiotherapie en chemotherapie, bij Candida-overgroei, kanker, AIDS en allergieën.

BESTE

prijs/kwaliteitsverhouding!!

CALMITON: de natuurlijke én veilige rustgever van de nieuwe generatie ! Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels [email protected] - www.mannavita.be BioGezond • december 2010 11

N U T T I G E V O E D I N G S S U P P L E M E N T E N , A F G E L E I D VA N M E L K

Verder heeft melkwei-eiwit een natuurlijk rustgevende werking bij zenuwachtigheid en een lage stressbestendigheid, remt het een overdreven eetlust bij overgewicht en bevordert het de aanmaak van moedermelk.

Kwaliteitseisen Kies enkel een melkwei-eiwitisolaat, verkregen door de zachte “cross flow microfiltratie”. Vermijd melkwei-eiwitconcentraat, dat teveel lactose en melkvetten bevat, en elk melkwei-eiwit dat verkregen wordt door de geforceerde “ion-elektroforese”. Kies producten die vrij zijn van suiker, dextrose, glucose, sucrose, aspartaam, sucralose en die geen eiwitten bevatten met een lagere biologische waarde zoals caseïnes, rijsteiwit, soja-eiwit….

Alfa-S1-caseïnedecapeptide, natuurlijke rustgever bij uitstek Omschrijving Het alfa S1 caseïnedecapeptide is een uniek peptide of kort stukje eiwit, dat is opgebouwd uit een keten van 10 specifieke aminozuren en dat wordt verkregen door een enzymatische splitsing van caseïne. Caseïne zelf is één van de koemelkeiwitten, die ondermeer bij de kaasbereiding neerslaat onder de vorming van een vaste massa. Meer specifiek bestaat dit “decapeptide” uit de volgende 10 aminozuren, voorkomend in een helixstructuur: Tyrosine-LeucineGlycine-Tyrosine-Leucine-Glutaminezuur-Glutamine-LeucineLeucine-Arginine. Belangrijke opmerking hierbij is dat dit korte, ‘voorverteerde’ stukje eiwit geen last kan geven zoals het grote, onverteerde caseïne.

Werking en indicaties Het alfa S1 caseïnedecapeptide heeft vooral een natuurlijke kalmerende en rustgevende werking. Het maakt stressbestendiger en dit zonder verslavend te werken, de concentratie te verminderen of suf te maken. Door de rustgevende werking verbetert het ook de slaapbereidheid. Alfa S1 caseïnedecapeptide werkt vooral door het feit dat ze in de hersenen bindt op de zogeheten “GABA-receptoren”. Dat zijn de receptoren waarop de neurotransmittor of signaalstof GABA (gamma-aminoboterzuur) bindt en zo een kalmerende invloed uitoefent. Alfa S1 caseïnedecapeptide verhoogt dus het rustgevende effect van de neurotransmittor GABA bij stresssituaties en wordt in het bijzonder aangeraden bij: - zenuwachtigheid, rusteloosheid, gespannenheid, prikkelbaarheid, gejaagdheid, werkdruk - geringe stressbestendigheid - gevolgen van stress op geestelijk vlak: “burn-out”, overwerktheid, afname van de productiviteit, gebrek aan motivatie, moeilijke concentratie en verminderd geheugen… - gevolgen van stress op lichamelijk vlak (‘neurovegetatieve dystonie’): spijsverteringsproblemen als spastisch colon (irritable bowel syndrome, IBS), maagpijn zonder organische oorzaak, nerveuze hartklop-pingen zonder organische oorzaak, hypertensie (hoge bloeddruk) door spanning, spanningshoofdpijn, migraine - angsten zoals examenvrees, plankenkoorts, vliegangst, angst voor een sollicitatiegesprek - intellectuele overspanning, depressiviteit na intellectuele overspanning, menopauzale spanningen, premenstruele spanningen - ontwenning van of ter vervanging van klassieke kalmerende middelen zoals benzodiazepines, ontwenning aan nicotine, ondersteunt bij het stoppen met roken - milde insomnia (slapeloosheid), slaapstoornissen door stress, geestelijke overbelasting 12 BioGezond • december 2010

Opmerking Het effect van een eenmalige dosis is doorgaans vrij snel merkbaar en houdt ongeveer 6 uur aan. Toch wordt een optimaal effect doorgaans bereikt na 10 dagen; even volhouden is dus de boodschap! Alfa S1 caseïnedecapeptide kan zeer veel mensen helpen die niet geholpen worden door kruiden zoals valeriaan, passiebloem, melisse, hop. Of het kan met deze kruiden gecombineerd worden voor een beter effect.

C12 caseïnepeptide en de lactotripeptiden IPP en VPP, voor een gezonde bloeddruk Omschrijving Het C12 caseïnepeptide de lactotripeptiden zijn net als het voornoemde alfa S1 caseïnedecapeptide peptiden of kleine stukjes eiwit die worden verkregen door enzymatische splitsing van het veel grotere melkeiwit caseïne. Het C12 caseïnedecapeptide is opgebouwd uit een keten van 12 specifieke aminozuren, terwijl er twee lactotripeptiden bestaan, opgebouwd uit 3 aminozuren, met een bloeddrukverlagende werking: Isoleucine-Proline-Proline (IPP) and Valine-Proline-Proline (VPP). Opnieuw mogen we hier stellen dat deze korte eiwitketentjes helemaal niet de spijsvertering kunnen belasten zoals het veel langere en moeilijk te verteren melkeiwit caseïne.

Werkingsmechanisme Het C12 peptide en de lactotripeptiden IPP en VPP hebben een positieve invloed bij mild verhoogde bloeddruk door het beïnvloeden van het zogeheten renine-angiotensine systeem (RAS). Meer bepaald hebben ze een remmend effect op het ACE of Angiotensine Converting Enzyme, een enzym dat wordt gevormd in de nieren, het hart en de bloedvaten en dat zorgt voor de omzetting van angiotensine I tot angiotensine II. Angiotensine II zelf heeft een bloeddrukverhogend effect door zowel een vasoconstrictie (vernauwing van de bloedvaten) teweeg te brengen als te zorgen voor heropname van natrium en water ter hoogte van de nieren. Het afremmen van de aanmaak van angiotensine II, komt bijgevolg neer op een milde bloeddrukverlagende werking.

Indicaties De toepassingen van het C12 peptide en de lactotripeptiden IPP en VPP beperken zich tot vooral tot beginnende, milde tot matige hoge bloeddruk, waarvoor nog geen bloeddrukverlagende medicijnen worden ingenomen: - prehypertensie (hoog normale bloeddruk) met gemiddelde systolische bloeddruk tussen 130 en 139 mm kwikdruk en gemiddelde diastolische bloeddruk tussen 85 en 89 mm kwikdruk - milde tot matige essentiële hypertensie (verhoogde bloeddruk) met gemiddelde systolische bloeddruk (bovendruk) tussen 140 en 159 mm kwikdruk en gemiddelde diastolische bloeddruk (onderdruk) tussen 90 en 99 mm kwikdruk Voor een beter effect kunnen C12 peptide, IPP of VPP gecombineerd worden met bloeddrukverlagende planten als Hibiscus sabdariffa (Hibiscus, Roselle), Olea europaea (Olijfblad), Allium sativum (Knoflook), Crataegus monogyna/leavigata (Eénstijlige/Tweestijlige meidoorn), Viscum album (Maretak) en met potentieel bloeddrukverlagende voedingssupplementen zoals L-arginine, ubiquinol (coenzym Q10), magnesium en calcium en vitamine C. Voor meer uitleg over deze substanties verwijzen we naar het artikel over hoge bloeddruk op pagina 6.

ZUIVER TOT HET EXTREME Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft.

Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van z’n zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100 % zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.

Benelux distributie: CompleMed bel ons op: +32 59 27 07 53 of mail [email protected]

Quinoa, de parel van de Inca’s topper onder de graangewassen Met omschrijvingen als “de parel van de Inca‘s”, “het heilige graan uit de Andes” en “Peruviaanse rijst”, is de voor velen vrij onbekende graansoort quinoa inderdaad een ware verrijking voor onze westerse voeding. Niet alleen zijn er de lekkere, zachte smaak en de diverse bereidingswijzen, vooral de hoge voedingswaarde en het glutenvrije eiwit zijn de redenen waarom we quinoa voor een goede gezondheid in ons dagelijkse menu zouden moeten opnemen. net vele granen arm aan zijn. Ook bevat het vrij veel van de zwavelhoudende aminozuren methionine en cystine, waarmee het peulvruchten (soja) goed aanvult! Quinoa is om die redenen ideaal in een vegetarische voeding, waar een gebrek aan essentiële aminozuren soms een probleem kan zijn. Verder is deze Peruviaanse rijst ook rijk aan arginine en histidine, belangrijk voor opgroeiende kinderen.

Mineralenrijk, waardevolle vetten

De wortels van quinoa liggen in het Andesgebergte, tegenwoordig wordt het vooral gecultiveerd in Colombia, Ecuador, Bolivia, Peru en Noord-Argentinië.

Even voorstellen De wortels van quinoa (Chenopodium quinoa) liggen in het Andesgebergte. In de hoogdagen van de Incabeschaving werd het er op meer dan 3000 meter hoogte gekweekt en tegenwoordig wordt het vooral gecultiveerd in Colombia, Ecuador, Bolivia, Peru en NoordArgentinië. Quinoa behoort niet zoals de meeste granen tot de familie van de Poaceae (Grassen), maar tot de Chenopodiaceae, waartoe ook de biet, suikerbiet en spinazie behoren. Quinoa is een tot 1,5 à 2 meter hoge, éénjarige plant die bloeit met baksteenrode, conische pluimen, waaruit later het zaad wordt geoogst. Na het wassen, waarbij het bittere en insectenafhoudende saponinenlaagje verwijderd wordt, is het zaad klaar om bereid te worden. Het heeft op het eerste zicht wat weg van gierst, maar is er met zijn ronde, afgeplatte vorm toch gemakkelijk van te onderscheiden.

Hoge voedingswaarde Als men quinoa ontleedt, blijkt inderdaad dat het met recht en reden als de topper onder de granen mag beschouwd worden. Quinoa bevat met een gemiddelde rond 13 à 16 % meer eiwit dan rijst (7,5 %), tarwe (11 à 14 %), gierst (9,9 %) en gerst (11 %). Alleen spelt mag er zijn voet naast zetten. Maar als we ook naar de samenstelling van het eiwit kijken, dan haalt quinoa helemaal de bovenhand. Het bevat namelijk compleet eiwit met alle essentiële aminozuren in een goede balans en het benadert zo het “referentie-eiwit” dat door de F.A.O. (Food and Agriculture Organisation van de Verenigde naties) wordt vooropgezet. Zo is quinoa rijk aan het aminozuur L-lysine, waar 14 BioGezond • december 2010

Ook qua mineralengehalte torent quinoa boven andere graangewassen uit: het bevat meer magnesium, calcium, fosfor en ijzer (!) dan rijst, tarwe, gerst en maïs. Opvallend is ook het vrij hoge gehalte aan zink voor een graan. Bovendien worden de mineralen in quinoa goed opgenomen, want het gehalte aan fytinezuur (1,18 %), de verbinding die mineralen vasthoudt en er de absorptie van vermindert, is vrij laag voor een graansoort. Als we kijken naar de vetten in quinoa, dan zien we dat deze graansoort 5 à 6 % waardevolle vetten bevat, een stuk meer dan de 3 % van de meeste andere granen. Interessant is daarenboven dat 8 % van de vetstoffen bestaat uit het omega-3-vetzuur alfalinoleenzuur (ALA), evenveel als het gehalte ALA in koolzaadolie, wat meer dan het gehalte aan ALA van sojaolie en heel wat meer dan de gehalten aan ALA in zonnebloem-, olijf-, saffloer- en maïsolie.

Zonder gluten, licht verteerbaar Voor wie nog niet overtuigd is: quinoa is bovendien een glutenvrij graantje. Het is dus ideaal om op te nemen in het dieet voor mensen met coeliakie, een erfelijke aandoening waarbij het darmslijmvlies sterk allergisch reageert op gluten en waarbij men levenslang strikt glutenvrij moet eten. Verder is quinoa voor de meeste mensen licht verteerbaar en zijn er heel weinig mensen die het graan niet verdragen.

Culinair veelzijdig Een belangrijk pluspunt bij de bereiding van quinoa is de snelheid waarmee het gaar wordt: in twee delen water volstaat het om het graantje 10 à 15 minuten te laten koken. Het kan warm gegeten worden in groenten-, vis- en vleesschotels en kan koud verwerkt worden in diverse salades. Voor zoete gerechten kan het in amandelmelk of sojamelk gekookt worden en naar smaak afgewerkt worden met honing of ahornsiroop. Ook de vlokken van quinoa kennen toepassingen in soep, yoghurt en muesli en quinoameel kan, als glutenvrij meel, een deel van het deeg van brood en gebak uitmaken. Vraag beslist in je natuurwinkel een folder met talrijke lekkere quinoarecepten.

DE QUINOA-SPECIALIST

Alle producten bevatten Boliviaanse biologische quinoa van topkwaliteit Volledige traceerbaarheid: van het veld tot eindproduct Van gecontroleerd biologische teelt De producten dragen het bio-fair trade logo, wat borg staat voor eerlijke handel in de brede zin van het woord, met o.a. humanitaire projecten ten dienste van de lokale bevolking Breed aanbod van producten:granen, vlokken, muesli's, deegwaren, koekjes, wafels …

Primeal quinoa-producten zijn verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel Info Mannavita: 056 43 98 52 - [email protected] www.mannavita.be - www.primeal.fr

Medicinale paddenstoelen meer dan gewone voedselbronnen Bij het woord “paddenstoelen” denken de meeste mensen aan de lekkere soorten paddenstoelen die we kunnen eten en aan de giftige soorten die we wijselijk beter aan de kant laten staan. Anderen dan weer houden van paddenstoelen als bijzondere en mooie onderdanen van Moeder Natuur. Nu bestaan er ook een aantal paddenstoelen die de mens interessante gezondheidsvoordelen bieden. En het is mooi meegenomen dat sommigen daarvan zoals de maitake, shii-take en de gekweekte champignon daarenboven ook zeer lekker zijn. Welke zijn de belangrijkste paddenstoelen met therapeutische eigenschappen?

Centraal: bèta-1,3/1,6-glucanen We hebben het al eerder in BioGezond gehad over bijzondere, voor de mens onverteerbare koolhydraten, die het immuunsysteem stimuleren en efficiënter doen werken: de bèta-1,3/1,6-glucanen. Deze vertakte koolhydraten kunnen namelijk ter hoogte van het lymfeweefsel van de darm (de Peyerse platen) het immuunsysteem op een vrij complexe manier beïnvloeden, waarbij de afweer tegen vreemde organismen toeneemt en ook kankercellen sneller opgeruimd worden. De sterkst werkende bèta-1,3/1,6-glucanen zijn vermoedelijk deze die worden geïsoleerd uit biergist (Saccharomyces cerevisiae). Maar ook de meeste van de hierna voorgestelde paddenstoelen bezitten bepaalde van deze bèta-1,3/1,6-glucanen, die samen met nog andere componenten aan basis van hun werkzaamheid liggen.

Shii-take, de lekkere weerstandsverhoger Even voorstellen De lekkere en vlezige shii-take of Japanse champignon (Lentinula edodes) is al eeuwen een delicatesse in Chinese en Japanse keuken en doet geleidelijk aan ook zijn intrede in de westerse keuken. Van deze paddenstoel gebruikt men bij voorkeur de uitgespreide platte, viltig vezelige hoed (of vruchtlichaam) met een doormeter van 8 à 20 cm; de taaie stengels worden veel minder bereid. De kleur van deze paddenstoel varieert van goud over grijsbruin tot donkerbruin of zelfs zwart. Men verkiest doorgaans zongedroogde paddenstoelen boven Shii-take

verse, omdat door het drogen en het afbreken van eiwitten tot aminozuren de superieure “umami”- smaak ontstaat. Smaak en aroma van deze paddenstoel komen vooral tot hun recht bij het warm bereiden; shii-takes worden zowel gestoofd, gekookt, gestoomd, als gefrituurd. Uiteraard worden voor medicinale doeleinden vooral onder strikt gecontroleerde condities geteelde paddenstoelen gebruikt, waarvan men dan gestandaardiseerde extracten maakt met een gegarandeerde hoeveelheid actieve werkstoffen.

Bijzondere kweek Tot einde van de 70-er jaren van de 20ste eeuw kon de shii-take alleen gecultiveerd worden op de traditionele locaties en volgens oude methoden. Men gebruikte hiervoor hardhouten blokken van de eik. Hierin werden kleine stukjes hout of zaagsel met paddenstoelensporen geënt. Na deels bedekken om het ideale milieu te creëren, zag men na ongeveer een jaar de zwam door de blokken heen groeien. Vervolgens kon na het rijpen in het voorjaar in de herfst de paddenstoel geoogst worden. Het duurt ongeveer 6 tot 7 jaar vooraleer een dergelijk houtblok uiteenvalt. Door het werk van Dr. Gary F. Leatham kan shii-take tegenwoordig efficiënter en commercieel gecultiveerd worden, onafhankelijk van de seizoenen. Als basis wordt zaagsel gebruikt, verrijkt met elementaire organische voedingsstoffen, dat in plastic zakken worden gestopt. Na steriliseren wordt het zaagsel geënt met de sporen of het zaad van de paddenstoel. De zakken worden geplaatst in ruimten met de ideale klimatologische omstandigheden, waardoor de incubatie of het broeden van de schimmels kan plaatsgrijpen tot het zaagsel volledig is gekoloniseerd door de mycelia (zwamvlok) van de paddenstoel. Daarna is een lange periode van rijping noodzakelijk. Belangrijk zijn de temperatuur (20 à 25° C), blootstelling aan licht, toenemende ventilatie en aseptische behandeling voor een goede kwaliteit van shii-take.

Sterke immuunstimulator Al tijdens de Ming Dynastie (1368-1644 n.C.), beweerden artsen dat deze paddenstoel niet alleen geschikt was als voedsel, maar ook kon worden ingezet bij infecties van de bovenste luchtwegen, bij een slechte bloedcirculatie, leverstoornissen, vermoeidheid en uitputting, vroegtijdige ouderdomsverschijnselen en om de “Qi” of levensenergie aan te wakkeren. Tegenwoordig ligt de focus vooral bij de 16 BioGezond • december 2010

‘immuunstimulerende’ eigenschappen, waarbij de globale weerstand toeneemt en bij de ‘immunomodulerende” eigenschappen, waarbij algemene kwaliteit van het immuunsysteem verbetert. De shii-take heeft deze eigenschappen vooral te danken hebben aan de reeds genoemde bèta-1,3/1,6-glucanen, die in deze paddenstoel “lentinaan” genoemd worden en die via het lymfeweefsel van de darm (GALT of Gut Associated Lymphoid Tissue) ondermeer zorgen voor een betere werking van de macrofagen en de natural killer cells. Maar ook componenten als het peptidomannaan KS-2 (bestaande uit mannose en een peptide), het alkaloïde eritadenine en de zwavelhoudende peptiden lenthionine en bis {(methylsulfonyl)methyl}disulfide, vervullen hierbij een functie. In de eerste instantie wordt - vooral in de Aziatische geneeskunde - shii-take dan ook vooral ingezet bij: • acute virale infecties, griep, herhaalde verkoudheden • herpes simplex type 1- infecties, hepatitis, postviraal syndroom • immunodeficiëntie (zwakke weerstand) • condylamata acuminata (genitale wratten) • HIV-seropositiviteit, preventie van AIDS • allergieën, voedingsallergie • artritis (gewrichtsontsteking) Maar steeds meer wordt shii-take door zijn impact op het immuunsysteem ook ingezet: • ter preventie van kanker • als aanvullende therapie bij kanker (vooral maag- en darmkanker): ter ondersteuning van chemotherapie en radiotherapie, om het levenscomfort te verbeteren en te zorgen voor een langere overleving Het is zelfs zo dat de shii-take sinds 1986 in Japanse ziekenhuizen routinematig wordt ingezet bij de behandeling van patiënten met maag, darmen rectumkanker. Vaak wordt er gebruik gemaakt van een gezuiverd extract van lentinaan dat intraveneus wordt gegeven, omdat orale preparaten minder werkzaam zouden zijn.

Andere toepassingen Shii-take kent nog andere toepassingen, die vooral in Azië worden aangewend. Men kent om te beginnen aan deze Japanse champignon ook cholesterol- en triglyceridenverlagende eigenschappen aan toe. Samen met het verminderen van de bloedplaatjesaggregatie (het aaneenklitten van de bloedplaatjes) levert dat indicaties op zoals verhoogd cholesterol –en triglyceridengehalte, atherosclerose (slagaderverkalking) en de preventie van trombose en beroerte. Sommige studies suggereren dat shii-take ook bloedsuikerverlagend werkt bij diabetes type 2. En een bloedzuiverende werking zou ervoor zorgen dat ze inzetbaar is bij acute en chronische vermoeidheid zonder duidelijk aanwijsbare reden

Veelbelovend Er is meer nood aan placebogecontroleerde, goed uitgevoerde klinische studies om het veelbelovende resultaat van talrijke, doch niet sluitende, vooral Japanse studies bij infecties en kanker te bevestigen of om de in vitro bevindingen te ondersteunen.

fiet op de stronken van bladverliezende bomen zoals de esdoorn, de eik en coniferen. De maitake heeft een groot vruchtlichaam (15 tot 60 cm doormeter) met een bijzondere bouw: op een centrale, zich vertakkende stam staan in een rozet talrijke, elkaar overlappende, platte, tongvormige kapjes. De kapjes hebben een grijze, grijsbruine tot donkerbruine kleur bovenaan, met een glad tot licht gerimpeld oppervlak. Ze hebben een gegolfde rand en onderaan zijn ze wit tot geel. Het vruchtvlees is wit, vast en taai.

Immuunmodulerend en -stimulerend Ook van de maitake claimt men dat ze zowel de immuniteit stimuleert als de werking ervan in kwaliteit verbetert. Verantwoordelijk hiervoor zijn vooral de bèta-1,3/1,6-glucanen, voor 90 % bestaande uit hoofdketens van bèta-1,6-glucanen met zijtakken van bèta-1,3glucanen en voor 10 % uit eiwitten. Verder zouden ook bestanddelen als de “X-fractie”, de “SX-fractie” en alfaglucaan mee de werkzaamheid van de eikhaas bepalen. Maar in de meeste gevallen maakt men voor therapeutische doeleinden gebruik van de Maitake“D-fractie” (“Grifron–D”), een gestandaardiseerd en gezuiverd extract van de bèta-1,3/1,6- glucanen. Dit blijkt de meest effectieve vorm te zijn bij orale inname voor wat betreft de immuunmodulerende en immuunstimulerende werking, inzetbaar bij: • immuundeficiëntie (zwakke weerstand) • infecties, verkoudheden, griep, herpes • HIV/AIDS: om de CD-4 cellen in aantal te handhaven, infecties te beperken • chronisch vermoeidheidssyndroom • allergieën Verder kent men vooral anticarcinogene (remt het ontstaan van kanker af) en antitumorale (remt de groei van de kanker, remt de verspreiding van kanker via metastasen) eigenschappen toe aan deze plant, met volgende toepassingen: • preventie van kanker bij hoog risico-patiënten • aanvullende kankertherapie, vooral bij borst-, long- en leverkanker: voor betere resultaten van chemo- en radiotherapie, voor minder nevenwerkingen als nausea (misselijkheid), anorexie (gebrekkige eetlust), leucopenie (daling witte bloedcellen), haarverlies… • baarmoederfibromen • Kaposi-sarcoma bij AIDS

Andere toepassingen Maitake zou ook nog op twee andere terreinen met succes kunnen ingezet worden. Er zou een bewezen bloeddrukverlagende werking van deze paddenstoel uitgaan, die bij milde tot matige hypertensie kan ingezet worden. Ook merkt men een niet onbelangrijke bloedsuikerverlagende werking bij diabetes type 2. Voor deze laatste indicatie moet het wel gaan om preparaten die de “X-fractie” en de “SXfractie” bevatten: zij verbeteren de insulinegevoeligheid en verminderen de insulineresistentie.

Maitake, inzetbaar bij kanker? Even voorstellen Al duizenden jaren wordt de maitake of eikhaas (Grifola frondosa) geprezen in de traditionele Chinese geneeskunde om zijn voedingswaarde en als medicinale plant. In het Japans noemde men deze paddenstoel de “dansende paddenstoel” omdat men reden had om te dansen van vreugde als men de maitake vond in de natuur. Deze paddenstoel is een eetbare, lekkere paddenstoel met een mild aroma, die zowel wordt gekookt, gebakken als geroosterd. In de natuur wordt de maitake vooral aangetroffen als parasiet op de wortels van of als sapro-

Maitake


M E D I C I N A L E PA D D E N S T O E L E N

Pluspunt Het grote pluspunt van maitake zou zijn werkzaamheid zijn bij oraal gebruik, in tegenstelling tot andere paddenstoelen, waarvan het effect vooral duidelijk is bij injectie.

De gekweekte champignon, meer dan gewoon voedsel? Toch even voorstellen Aan de Agaricus bisporus (synoniemen o.a. Agaricus campestris en Agaricus hortensis) hebben we ook een eetbare paddenstoel, waarvan extracten therapeutisch kunnen ingezet worden bij infecties en ter ondersteuning van kankertherapieën. Het gaat hier inderdaad om de overbekende “gekweekte champignon” (als het gaat om de variëteit “albidus”) en om de “kastanjechampignon” (als het gaat om de variëteit “avellanus”), die we op verschillende manieren in de westerse keuken kunnen verwerken en die door de meesten sterk worGekweekte champignon den gewaardeerd.

Werkzame inhoudsstoffen Opnieuw wordt de werkzaamheid van deze paddenstoel in de eerste plaats toegeschreven aan de voor de mens onverteerbare polysacchariden bèta-1,3/1,6-glucanen, die in een complex met eiwitten voorkomen. Verder zouden vooral ergothioneïne, dat als een sterk antioxidans fungeert, het fytosterol ergosterol en natriumpyroglutamaat een rol spelen. Belangrijkste werkingen en indicaties: - aan Agaricus bisporus-extracten worden immuunstimulerende eigenschappen toegeschreven door de bèta-1,3/1,6-glucanen en het ergothioneïne. Dierenproeven tonen alvast een duidelijke toename van de naturel killer cellen, tumor necrosis factor (TNF) en interleukine-2 (IL-2) aan. Agaricusextracten worden daarom ondermeer aangeraden ter preventie en aanpak van virale infecties en verkoudheden - in vitro en in dierenproeven zijn van Agaricusextracten duidelijke antitumorale en antimetastatische (helpen uitzaaiingen afremmen) eigenschappen aangetoond. Naast de immuunverhogende werking van de bèta-1,3/1,6-glucanen zouden natriumpyroglutamaat en ergosterol een anti-angiogenetische werking hebben: dat betekent dat ze het vormen van nieuwe bloedvaten in tumoren afremmen. Agaricus bisporus-extracten worden dan ook in het oosten heel vaak gebruikt als aanvullende kankertherapie en ter ondersteuning van chemotherapie

Veilig Gezien het gevaarloze gebruik van de eetbare champignons, worden extracten ervan die therapeutisch worden ingezet, ook als veilig beschouwd. Wel is het nog wachten op meer bevestigende klinische onderzoeken.

Cordyceps, voor meer vitaliteit en potentie Kennismaking Een echt buitenbeentje onder de paddenstoelen is de Cordyceps sinensis of Chinese rupsendoder. Cordyceps is een parasitaire fungus 18 BioGezond • december 2010

of paddenstoel, waarvan het mycelium of de zwamvlokken alleen groeide op een zeldzame Tibetaanse rups, de Hepialus armoricanus Oberthuer. De rups werd door een spore van deze paddenstoel geïnfiltreerd en stierf vervolgens af, waarbij uiteindelijk de gemummificeerde buitenkant van de dode rups volledig werd opgevuld door de zwamvlokken van de cordyCordyceps ceps. Tijdens de zomermaanden ontsproot vervolgens uit het hoofd van de dode rups het vruchtlichaam van de paddenstoel. Dit heeft de vorm van een vinger of knuppel en wordt 4 à 11 cm groot. Tegenwoordig wordt de cordyceps door middel van speciale technieken gekweekt op gemalen soja, rijst of andere voedingsbodems en worden vooral de zwamvlokken ervan aangewend.

Adaptogeen De vrij zeldzame cordyceps was lang een privilege van de leden van het Chinese keizerlijke hof. Cordyceps werd veel gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde om de levensenergie of de “Qi” te verhogen, de uithouding te verhogen, sneller te herstellen van inspanningen, om de levensduur te verlengen, om de longfunctie te verbeteren, de nierfunctie te ondersteunen en om de mannelijke potentie te verbeteren. In de moderne Aziatische fytotherapie wordt de rupsendoder in de eerste plaats aanzien als een “adaptogeen” dat het aanpassingsvermogen verhoogt aan ongunstige omstandigheden zoals koude en zuurstofgebrek, dat de geestelijke en lichamelijke vitaliteit verhoogt, dat atletische prestaties verbetert door een beter zuurstofgebruik en dat het geheugen en concentratievermogen verhoogt. Deze werkzaamheid zou berusten op een complex van inhoudsstoffen waaronder vooral nucleosiden (cordycepine, adenosine, uracil, uridine, guanine, guanosine), sacchariden (d-mannitol of cordycepinezuur en galactomannanen), polyamines (spermine, spermidine, homospermidine, putrescine, 1,3 – diaminopropaan) en sterolen zoals ergosterol. Zo zou adenosine bijdragen tot hogere spiegels van het energieleverende ATP (adenosinetrifosfaat) en zorgen voor een efficiënter gebruik van zuurstof. Men claimt van cordyceps dan ook een werkzaamheid bij: • vermoeidheid, energiegebrek, slecht verdragen van kou • verminderd geheugen en concentratievermogen, tinnitus (oorsuizingen), vertigo (duizeligheid) • verminderd prestatievermogen en uithouding, slechte recuperatie na inspanningen • vroegtijdige ouderdomsverschijnselen, hartzwakte, chronische bronchitis

Meer seksuele energie Verder wordt cordyceps heel sterk gepromoot voor een betere aanmaak van testosteron, het hormoon dat zowel bij de man als bij de vrouw voor een groot deel de geslachtsdrift bepaalt. Daarom claimt men van cordyceps dat het als een “afrodisiacum” voor meer seksuele energie zorgt bij een verlies van libido (geslachtsdrift) bij man en vrouw, bij een verminderde seksuele potentie, bij impotentie en infertiliteit (onvruchtbaarheid)

Onvoldoende onderbouwd Er bestaat tot op heden nog te weinig betrouwbare informatie over de werkzaamheid van cordyceps op basis van goed opgezette klinische studies. Onderzoeken bij jonge, onrijpe mannelijke muizen tonen wel aan dat Cordyceps de testosteronproductie op gang kan brengen.

J ( PRO7

25$&

&DPX&DPX

% KRHYHHYDWGHKRRJVWH LQIUHXOKHLG9LWDPLQH&UGH LWEHNHQGRSDD

52<$/*5((1 $$1%,(',1*

YHJLFDSV PDDQGHQJHEUXLN

)XOOVS

Q LQHQ&VWRIIH P D W L H HFWUXP9 SODQW

%HYDWKRQGHUGHQH[W

UD

YHJLFDSV

PDDQGHQJHEUXLN

Royal Green Camu Camu

Is de Vitamine C die u gebruikt wel daadwerkelijk natuurlijk?

Camu Camu bevat de hoogste hoeveelheid Vitamine C in fruit bekend op

Controleer of uw Vitamine C niet synthetische ascorbinezuur of zogenaamde

aarde en biedt Vitamine C in een ‘full spectrum’ vorm met honderden extra

Ester C is. Ondanks vele marketingclaims zijn deze vormen van Vitamine C

plantenstoffen als bioflavonoïden, vitaminen, enzymen, mineralen en amino-

niet plantaardig of natuurlijk, maar synthetisch. Royal Green biedt met Camu

zuren. In vergelijking met bijvoorbeeld een sinaasappel bevat Camu Camu tot

Camu een natuurlijk alternatief, de rijkste bron van 100% plantaardige Vita-

wel 30 maal zoveel Vitamine C, 10 maal zoveel IJzer, 3 maal zoveel Niacine, 2

mine C ter ondersteuning van de weerstand en energie.

maal zoveel Riboflavine en 50% meer Fosfor. Royal Green garandeert u 100% pure Camu Camu van de hoogste kwaliteit en in de hoogste concentratie

Royal Green gebruikt absoluut geen chemicaliën, con-

beschikbaar (30:1). Dit in tegenstelling tot conventionele merken die de Camu

serveringsmiddelen, synthetische zoet- of smaakstoffen.

Camu uit kostenoverwegingen vaak vermengen met cassave of maltodextrine.

Natuurlijk gluten vrij. Ervaar het verschil nu!

Meer informatie: Verdeler voor België: OCE BIO bvba. • Tel: 03 366 21 21 • Email: [email protected] • www.royal-green.eu

683(5)22' (QMR\OLIHVWD\KHDOWK\

BioGezond koken Voor deze maand stellen we u enkele feestelijke gerechten voor. Alle ingrediënten van de herfst zijn aanwezig: noten, boschampignons, knolselder, witloof en veenbessen. En omdat het niet altijd vegetarisch hoeft te zijn hebben we gekozen voor een stukje wild. Probeer zeker de gerookte champignons en de veenbeswafeltjes eens uit. Je zal verbazing oogsten aan de feesttafel! Geniet van al het mooie van dit eindejaar en leg voor volgend jaar de lat wat hoger, zodat je er makkelijk onderdoor kan. Zalig kerstfeest en een gelukkig Nieuwjaar! - Ludo Slaets-

Wafeltjes met veenbessen Ingrediënten: • 250 gr. bio bladerdeeg • 200 gr. bio veenbessen

• 25 cl. bio sinaasappelsap • 2 el. bio rietsuiker

Bereidingswijze: - Breng het sinaasappelsap aan de kook met de suiker. - De veenbessen toevoegen en terug doorkoken tot deze open barsten, dan zachtjes laten garen, regelmatig roeren. - Laat afkoelen. - Het bladerdeeg openrollen, de helft bestrijken met de veenbessen en de andere helft erover plooien. - Snij in gewenste vorm, aangepast aan de grootte van het wafelijzer en bak af op hoge temperatuur. - Heel lekker als begeleiding bij wildschotels.

Amandelsoep met gerookte champignons Ingrediënten: • Bio kokosolie • 1 bio ui • 3 wit van bio prei • 1/2 bio knolselder

• • • •

2 teentjes bio look 1 bio courget geschild 1 liter bio amandelmelk 150 gr. boschampignons

Bereidingswijze: - Snij de groenten en de look in stukjes en fruit aan in een beetje kokosolie, zonder te laten kleuren. - Bevochtig met 1 liter water en 1 liter amandelmelk en laat zachtjes gaar sudderen. - Rook ondertussen de champignons in een rookoventje gedurende een 25-tal minuten op max. 65 graden. - Mix de soep en dien op met de champignons.


Stoverij van everzwijn met donker bier Ingrediënten: • Bio boter • 500 gr. everzwijnvlees • 2 bio sjalotjes • 2 bio wortelen • 2 bio pastinaak • 2 el. bio maïsbloem

• • • • •

1/2 lit. bio donker bier 1 takje bio thijm 1 bio laurierblad 1 stukje bio gember 1 el. bio mierikswortel mosterd

Bereidingswijze: - Bak het vlees aan met een klontje boter. Voeg er de gesneden groenten bij en bestrooi met de maïsbloem. - Overgiet met het bier en voeg eventueel nog een scheutje water toe alles mooi onder staat. - Thijm, laurier, gember en de mosterd toevoegen en heel zachtjes laten sudderen ( minstens 2 uur) tot vlees door en door gaar is. - Afsmaken met peper uit de molen. TIP: - Je kan het everzwijnvlees ook vervangen door een ander wildsoort, vb. haas, hinde of zelfs konijn. - Stoverijen altijd best de dag vooraf maken, smaakt nog lekkerder na een nachtje koelkast.

Crème brûlée pasteitjes Ingrediënten: • 500 gr. bio bladerdeeg • Bio boter • 1/4 liter bio melk • 1/4 liter bio room

• • • •

1 bio vanillestokje 6 bio eidooiers 90 gr. bio fijne rietsuiker 1 el. bio kaneelpoeder

Bereidingswijze: - Rol de bladerdeeg uit en smeer er een dun laagje boter op, vervolgens strak oprollen en in stukken van ongeveer 3 cm snijden. - Deze stukken rechtopstaand in een vormpje bijeen drukken en met natgemaakte vingers vormen tot een kuipje. - Kook de melk samen met de room en de overlangs doorgesneden vanillestok op en laat een half uurtje rusten. - Klop intussen de eieren met de suiker en het kaneelpoeder stevig op. - Schraap de zaadjes uit de vanillestok en voeg deze bij de melk. - Giet voorzichtig en onder voortdurend roeren (niet kloppen!) de melk bij de eieren. - Verdeel dit mengsel over de bladerdeegcupjes en bak gedurende een twintigtal minuutjes af in een op 180 graden voorverwarmde oven. - Voor het opdienen overstrooien met bloemsuiker of kaneelpoeder. TIP: Kan zowel koud als warm gegeten worden maar zijn lauwwarm op hun best.


Bachbloesemtherapie

MUSTARD (Herik) Bij neerslachtigheid zonder duidelijke oorzaak Dat het leven nu eenmaal geen pad over rozen is en dat iedereen sombere dagen zal meemaken, dat weten we allemaal. Maar sommige mensen kunnen plots overmand worden door een ernstige neerslachtigheid zonder dat er hier een duidelijke reden voor bestaat en waarbij men zich volkomen afgesloten voelt van elke menselijke warmte. Voor een dergelijke negatieve geestestoestand beval Dr Bach ons de bloesem aan van herik (Mustard), om weer met de nodige innerlijke vreugde het dagelijkse leven aan te kunnen.

Somberheid zonder aanwijsbare reden Mustard is aangewezen voor hen die lijden aan plotseling opkomende (en ook weer uitdeinende) perioden van somberheid, verdriet of depressieve stemming, zonder dat hiervoor een duidelijk aanwijsbare reden bestaat. De diepe melancholie daalt

ineens als een donkere wolk over hen neer, zonder dat er een logische verklaring voor bestaat of dat er een verband te vinden is met bepaalde gebeurtenissen in het leven. In een ernstige vorm is die negatieve heriktoestand wat men in de geneeskunde een “endogene depressie” noemt en waarbij er voor de zwaarmoedigheid geen oorzaak aan te duiden is.

Isolement, naar binnen gekeerd Een toestand die herik behoeft, gaat gepaard met een naar gevoel van isolement, waarbij men zich van elke vorm van menselijke warmte afgesloten voelt. Men is volledig naar binnen gekeerd en volledig ongeïnteresseerd zich wat in de buitenwereld afspeelt. Er is geen mogelijkheid tot afleiding door positieve invloeden (muziek, film, sport….) en de neerslachtigheid kan niet door verstandelijke argumenten overwonnen worden. Men kan ook niet voorwenden alsof er niets aan de hand is en de somberheid is niet te verbergen. Er zijn niet zelden begeleidende klachten zoals hoofdpijn, gebrekkige eetlust, slecht slapen, constipatie, lusteloosheid, traagheid en zacht spreken. De diepe melancholische bui verdwijnt vaak even plotseling als ze gekomen is.

Weer innerlijke vreugde De bloesem van mustard verdrijft de zwaarmoedigheid en brengt weer vreugde in het leven. Het is alsof men ontwaakt uit een nare, duistere droom en weer voldoende helderheid van geest bezit om de levensomstandigheden echt in te schatten. Dankzij een innerlijke blijmoedigheid en een gezond geestelijk evenwicht kan men nu de onvermijdbare sombere dagen ongehavend doorkomen. Met herik ziet men nog de duistere wolken, maar men laat er zich niet meer negatief door beïnvloeden.

Wanneer kan men aan herik denken? - bij uitgesproken somberheid, waarvoor geen logische verklaring te vinden is - bij een diepe neerslachtigheid, die plots opkomt als een donderslag bij heldere hemel en die vaak even plots verdwijnt - bij een endogene depressie, waarbij men totaal geen belangstelling heeft voor het dagelijkse leven - wanneer men zich volledig geïsoleerd voelt en afgesloten voelt van het normale leven en van menselijke warmte - bij een ernstige melancholie, waarbij men volledig naar binnen is gekeerd en geen notie neemt van het hier en nu - bij een zwaarmoedigheid die men niet door de rede kan ‘wegpraten’ en die men niet voor anderen kan verbergen 22 BioGezond • december 2010

M

8JMUVPPLFFO

PPJEFDPMMFUÑ WPPSEFGFFTUEBHFO

,035*/(

4VS1MVT$MJOJDBM#SFBTU(SPX4FSVN

NM

3FWPMVUJPOBJSTFSVNEBU CPSTUPQFSBUJFTPWFSCPEJHNBBLU 7FFMWSPVXFO[JKOOJFUUFWSFEFOPWFSIVOCPSTUFO.BBSMJFGTUPQEFWSPVXFOXJMHSPUFSFFOPGTUFWJHFSFCPSTUFO&S[JKO UBMWBOSFEFOFOPNIJFSPPLEBBEXFSLFMJKLJFUTBBOUFEPFO NBBSFSJTTMFDIUTÑÑOSFEFOEJFUFMUHFXPPO PNEBUVIFUXJMUè 4QFDJBBMWPPSEFGFFTUEBHFOFFONPPJEFDPMMFUÑ VWPFMU[JDINFFS[FMGWFS[FLFSEFOVHFMPPGUJOV[FMGè

4VS1MVTCJFEUVEFNPHFMJKLIFJEPNEJUWPPSV[FMGUFEPFONFU$MJOJDBM#SFBTU(SPX4FSVN5PUÑÑODVQNBBUHSPUFSFFO TUFWJHFSFCPSTUFO[POEFSPQFSBUJF QJMMFOPGOBSFCJKXFSLJOHFO

PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

0800-73183 (gratis)

www.pkbenelux.com

Deze producten zijn verkrijgbaar in alle natuurwinkels

Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen en kruiden Ondanks het verbeteren van de opsporingstechnieken en de toename van behandelingswijzen, zien we dat de kankersterfte de laatste 30 jaar bijna verdubbeld is. Dat wordt grotendeels toegeschreven aan omgevingsfactoren, leefwijze en voeding. In verband met die laatste factor krijgt steeds meer biologische voeding, die veel meer salvestrolen bevat dan reguliere gewassen, een beschermende rol toegeschreven. Ook komt steeds meer aan het licht dat “supergroenten” zoals broccoli en waterkers, “superfruit” als diverse bessensoorten en “superkruiden” als knoflook, groene thee en curcuma een niet onbelangrijke preventieve waarde hebben. Verder blijken de omega-3-vetzuren EPA en DHA ook hun rol te spelen.

Broccoli, curcuma, waterkers en rode chilipeper helpen beschermen tegen kanker Dat het gebruik van bepaalde groenten helpt te beschermen tegen verschillende vormen van kanker, wordt steeds meer duidelijk. Bepaalde groentesoorten bevatten hierbij veelbelovende bio-actieve stoffen. Recente wetenschappelijke studies bevestigen dat broccoli, curcuma, waterkers en rode peper een bijdrage kunnen leveren bij de preventie en het afremmen van kanker. - bij muizen die werden ingespoten met menselijke prostaatkankercellen zag men dat zowel een broccoli-extract (met de bioactieve stof PEITC of phenylethylisothyocyanaat) als curcuma (met de bio-actieve stof curcumine) de groei van prostaatkankercellen afremde. De combinatie van beide extracten gaf het beste resultaat. De doses die van deze stoffen werden gebruikt, kunnen bereikt worden door inname via de voeding1. - bij een studie op menselijk pancreaskankercellen zag men dat capsaïcine (het antioxidans en anti-inflammatoire alkaloïde uit rode chilipeper) de mitochondriale functie van de kankercellen verstoorde en leidde tot apoptose (geprogrammeerde celdood)2. - bij een studie op menselijke ovariumkankercellen zag men dat PEITC of phenylethylisothyocyanaat (voorkomend in broccoli, bloemkool en andere kruisbloemigen) op een significante manier de groei van de eierstokkankercellen afremde. De hoeveelheid PEITC die hierbij werd gebruikt, kan bereikt worden door inname via voeding2. - bij een studie op menselijke borstkankercellen, zag men dat waterkers de ontwikkeling van de tumorcellen afremde. Tumoren die zich ontwikkelen, hebben voor hun groei extra bloedvaten nodig. Ze scheiden hiervoor de stof HIF (Hypoxia Inducible factor) af. De substantie PEITC of phenylethylisothyocyanaat uit waterkers remt de stof HIF af, waardoor de borstkankercellen minder tot ontwikkeling komen. Eerder was al gebleken dat PEITC kankercellen stimuleert tot apoptose of spontane celdood3. - baarmoederhalskanker bij de vrouw kan worden in de hand gewerkt door bepaalde stammen van het HPV (humaan papilloma virus), zeker als de baarmoederhalscellen tegelijk geprikkeld worden door het hormoon oestradiol. In vitro werden HPV-positieve humane baarmoederhalscellen (weliswaar vrij van kanker) 24 BioGezond • december 2010

voorbehandeld met oestradiol. Men merkte dat er een duidelijke afname was van apoptose (geprogrammeerde celdood), wat de kans op ontwikkeling van kanker vergroot. Eens curcumine aan de celcultuur werd toegevoegd, zag men evenwel dat zowel de prikkelende werking van oestradiol op de baarmoederhalscellen wegviel én dat er meer apoptose optrad4. 1. Ah-Ng Tony Kong. Cancer Research (Vol. 66, Issue 2, jan 2010) 2. Srivastava. Annual meeting of the American Association for Cancer Research in Anaheim, CA. 3. S.S. Syed Alwi, B.E. Cavell, U. Telang, M.E. Morris, B.M. Parry, G. Packham. “In vivo modulation of 4E binding protein 1 (4E-BP1) phosphorylation by watercress: a pilot study”. British Journal of Nutrition. 4. Singh M, Singh N. Curcumin counteracts the proliferative effect of estradiol and induces apoptosis in cervical cancer cells. Mol Cell Biochem. 2010 Oct 13.

Visolievetzuren verminderen sterfte door borst- en prostaatkanker • 35016 postmenopauzale vrouwen tussen 50 en 76 jaar, die vrij waren van borstkanker werden uitgebreid ondervraagd naar hun gewoonten qua inname van voedingssupplementen. 6 jaar laten bleek dat er bij deze vrouwen 880 gevallen van borstkanker zich hadden voorgedaan. Na analyse van de gegevens zag men dat vrouwen die regelmatig visoliesupplementen innamen, 32 % minder kans liepen op borstkanker dan deze die geen omega-3-vetzuren gebruikten1. • 20167 mannen, die vrij waren van prostaatkanker, werden vanaf 1983 gevolgd gedurende in totaal bijna 400.000 “patiëntenjaren”. Hiervan kregen 2161 mannen prostaatkanker en stierven er 230 aan prostaatkanker. Wanneer gekeken werd naar de relatie tussen de inname van vis en het optreden van prostaatkanker, zag men geen duidelijk beschermend effect. Maar het bleek wel dat mannen die 5 maal per week vis aten liefst 48 % meer overlevingskans hadden dan mannen die maar één maal per week vis aten2. 1. E White, T Brasky, J Lampe, J Potter, and R Patterson. Specialty Supplements and Breast Cancer Risk in the Vitamins And Lifestyle (VITAL) Cohort. Canc Epidemiol Biomark Prevent. July 19, 2010 2. Jorge E Chavarro, Meir J Stampfer, Megan N Hall, Howard D Sesso and Jing Ma. A 22-y prospective study of fish intake in relation to prostate cancer incidence and mortality. American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 88, No. 5, 1297-1303, November 2008

7&3)00(5+&&/&3(*&&/8&&345"/%t7&3#&5&35+&$*3$6-"5*&t7&3#&5&35+&-&&3&/

UDO’S CHOICE®

ULTIMATE OIL BLEND

$0/$&/53"5*&7&3.0(&/t%3""(5#*+505&&/#&5&3&(&.0&%445&..*/(t)06%5+&(&83*$)5&/ 40&1&-t)06%5+&)6*%;"$)5&/+0/(t#&703%&35+&$0/%*5*&&/4103513&45"5*&4

(&;0/%-&7&/.&5%&+6*45&7&55&/

Al jaren een juiste gezondheidskeuze voor gans de familie Dat vetzuren Omega-3 en Omega-6 cruciaal zijn voor onze gezondheid wordt ondertussen door alle gezondheidsspecialisten erkend. Maar ze moeten wél zuiver en in de juiste verhoudingen worden opgenomen. En precies dat maakt Udo’s Choice Ultimate Oil Blend zo uitzonderlijk. Niet alleen was het één van de eerste producten op de markt met Omega-3, Omega-6 en Omega-9 vetzuren, het is ook één van de weinige met plantaardige vetzuren in een optimale (2:1:1) verhouding. Meer nog: de olie is speciaal samengesteld om de goede werking van de aanwezige vetzuren te bevorderen, met veel aandacht voor de aanwezigheid van heilzame secundaire ingrediënten zoals teunisbloemolie, haverkiem- en rijstkiemolie, sojalecithine (zonder GGO) middellange vetzuurketens en natuurlijke vitamine E. De gezondheidsvoordelen van Udo’s Choice Ultimate Oil Blend werden bewezen door wetenschappelijk onderzoek. Daarom, als u kiest voor gezondheid, kies dan voor Udo’s Choice Ultimate Oil Blend.

correct en ecologisch verpakt in niet-reactief, amberkleurig glas en eromheen een lichtwerende kartonnen doos

voor meer info over Ultimate Oil Blend®

0K*CXB]%FSPFDL YOURHEALTH OURMISSION

+32 (0)52 48 43 00

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK

www.gezondevetten.be

BIOLOGISCHE SINTERKLAAS- EN EINDEJAARSPRODUCTEN

Bio speculaas sinterklaasmannen Fair Trade-Max Havelaar

Bio marsepein 50 % bio amandelen + 50 % bio rietsuiker Bio dominostenen (honingkoek met appelvulling en marsepein in fondantchocolade)

Bio Kerststollen marsepein 250 g / 600 g Distributie

Bio Kerststollen 250 g / 1 kg

Bio spelt-Kerststollen 250 g / 750 g

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected] • www.hygiena.be

Etherische olie in de kijker

Ravintsara Een etherische olie die omwille van haar immuunstimulerende en antivirale eigenschappen tijdens de winter zeer goed van pas komt, is de etherische olie van ravintsara (Cinnamomum camphora CT cineol). Hoewel de olie van ravintsara vooral wordt ingezet bij griep, griepachtig infecties en luchtwegenaandoeningen, mogen we niet uit het oog verliezen dat er een ook een krachtige ondersteunende werking van uit gaat op het zenuwstelsel.

Botanische aspecten De ravintsara is een kamferboom die waarschijnlijk afkomstig is van Taïwan, maar die inmiddels ook op het eiland Madagascar in het wild welig tiert. Deze boom groeit vooral in vochtige, tropische bossen en draagt taaie, ovale bladeren, waarvan de bovenkant glanzend groen zijn. Hij bloeit van november tot januari en levert een zesdelige vrucht op met zes zaden. Conform zijn naam die is afgeleid van “ravi” (“blad”) en “tsara” (“aromatisch”), heeft de ravintsara inderdaad een typisch aroma, dat we als fris en kamferachtig kunnen omschrijven en dat wat doet denken aan de geur van de oliën van Eucalyptus radiata en globulus. Er zijn ongeveer 100 kg bladeren nodig voor 1 liter van een kleurloze tot lichtgele olie.

Belangrijke inhoudsstoffen Vooral oxiden onder de vorm van 1,8 cineol (tot 65 %); monoterpenen (20 %) met alfa- en bètapineen (tot 10 %), sabineen (tot 12 %), alfaterpineen (2 %), myrceen (1 à 3 %) en limoneen; monoterpeenalcoholen met alfaterpineol (tot 8 %), terpineen-4-ol (3 %) en linalool; sesquiterpenen (bètacaryophylleen) en alfahumuleen; terpeenesters (terpenylacetaat); fenolen met eugenol (5 %) en iso-eugenol (2 %), fenolische ethers (> 3 %).

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen

-

-

-

-

-

-

-

- De etherische olie van ravintsara wordt in de eerste plaats

belangrijke antivirale eigenschappen toegeschreven. Ze wordt dan ook vaak ingezet bij griep en griepachtige infecties: - een eenvoudige formule is de ravintsara-olie te mengen met gelijke delen van de etherische olie van Eucalyptus radiata. Zo kan men de eerste dag van een griep ongeveer 10 ml van dit mengsel in wat draagolie opmaken door ze in een aan 5 à 6-tal applicaties op de borst en de bovenrug aan te brengen - men kan ook aan 2 delen ravintsara en 2 delen Eucalyptus radiata 1 deel niaouli-olie (Melaleuca quinquenervia CT cineol) en 1 deel laurierolie (Laurus nobilis) toevoegen. Van dit mengsel kan je gedurende 2 à 3 dagen 6 maal daags 6 druppels in wat draagolie op de borst en de bovenrug aanbrengen. - verder kan ter ondersteuning via orale weg gedacht worden aan de etherische olie van oregano (Oreganum compactum) 26 BioGezond • december 2010

-

-

-

of van tijm (Thymus vulgaris) CT thujanol of aan een goed vlierbessenpreperaat Ravintsara is ook vaak de eerste etherische olie waaraan wordt gedacht bij virale infecties zoals: Mononucleosis infectiosa (z. v. Pfeiffer, klierkoorts): van een mengsel van 3 delen ravintsara en 10 delen Eucalyptus radiata brengt men per keer ongeveer 1 koffielepel aan op de rug en de borst; de 1e week doet men dit 3 maal, de 2e week 1 à 2 maal Hepatitis A en B en cytomegaalvirusinfectie: volgens voorschrift van een aromatherapeut Ook bij lokale virusinfecties kan ravintsara met succes aangewend worden: herpes labialis (koortsblaas): van een mengsel van gelijke delen ravintsara, niaouli en tijm CT thujanol brengt men gedurende 2 à 3 dagen 6 tot 8 maal daags 1 druppel op de koortsblaas aan herpes zoster (zona): van een mengsel van gelijke delen ravintsara, pepermunt (Mentha X piperita), basilicum (Ocimum basilicum) en Eucalyptus citriodora, 8 maal daags 2 à 4 druppels in wat St jansolie op de huiduitslag of op de pijnlijke zone aanbrengen Bij een zwakke weerstand kan ravintsara ingezet worden in synergie met tea tree (Melaleuca alternifolia), bergbonekruid (Satureja montana) en tijm CT thujanol. Van een mengsel van respectievelijk 3, 2, 1 en 1 delen van deze oliën, kan 3 maal per dag 6 druppels op de borst en rug aangebracht worden. Verder zit ravintsara uiteraard heel vaak in formules bij sinusitis, verkoudheden en bronchitis. In al deze omstandigheden kan de olie ook verstoven worden en kan er - onder toezicht van een therapeut - 2 tot 3 maal per dag 1 à 3 druppels in een koffielepel honing of olie ingenomen worden. Tenslotte moeten we aanstippen dat ravintsara, zonder prikkelend of exciterend te werken, een neurotonische of zenuwsterkende werking uitoefent. Ze wordt daarom ondermeer aangewend bij: slapeloosheid: gemengd met gelijke delen mandarijnolie (Citrus reticulata), ’s avonds enkele druppels op wat draagolie aanbrengen op de plexus solaris en op de voetzolen angst: gemengd met gelijke delen van echte lavendelolie (Lavandula angustiofolia of officinalis) en ylang ylang (Cananga odorata): 3 maal daags 3 druppels aanbrengen op de zonnevlecht en/of de binnenkant van de polsen of 2 maal daags 6 druppels op de wervelkolom.

OPTIMAAL GEHEUGEN & NS E M A DENKVERMOGEN EX

Om het behoud van een goede werking van het geheugen en het denkvermogen te waarborgen, vooral op gevorderde leeftijd, is het belangrijk dat o.a. alle essentiële stoffen hiervoor aangevoerd worden, eventueel door suppletie. NewroVit van ALTISA is een uitgekiende combinatie van specifieke nutriënten die bijzonder waardevol zijn om zowel op jonge als gevorderde leeftijd het behoud van een goede concentratie te ondersteunen. Samenstelling per 1/2 tablet: o.a. Vitamine B1 ........... 3,75 Vitamine B2 .......... 3,75 Vitamine C............. 55 Niacinamide (B3) ... 3,75 Foliumzuur............. 100 Soja lecithine ......... 17,5

mg mg mg mg μ μg mg

Ginkgo biloba, extr. stand. (blad) ......... 7,5 mg L-Fenylalanine........ 85 mg L-Tyrosine .............. 85 mg L-Glutamine ........... 85 mg

Choline/Inositol van ALTISA is een combinatie van, per capsule, 250mg choline (bitartraat) en 250mg inositol, twee essentiële stoffen van de B-complex vitaminegroep belangrijk voor een goede werking van bepaalde mechanismen die het behoud van een goede concentratie en een optimale geheugenwerking bevorderen.

NewroVit, aanbevolen consumentprijs: 50 tabletten: €13,99

Speciale nutriënten voor een goede concentratie, een optimaal geheugen en een scherpe alertheid.

CHOLINE/INOSITOL 250/250, aanbevolen verkoopprijs cons.: 100 capsules: €17,20

ALTISA maakt enkel gebruik van ingrediënten van de allerbeste kwaliteit en zuiverheid in fyto actieve doseringen, met als resultaat een gewaarborgde doeltreffendheid. Al onze producten zijn vrij van bewaar-, smaak- en kleurstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, maïs, melk (-derivaten), soja, gluten, talk, lactose en dierlijke derivaten, en worden geproduceerd volgens de internationaal erkende en zéér strenge

GMP (Good Manufacturing Practices) richtlijnen en/of andere farmacopee-/productiestandaarden. Voor meer informatie over de ALTISA-producten, bel 03/321 67 19. Te verkrijgen in alle reform- en dieetwinkels. Een product van DIEXIMPORT. ® Een gevarieerde en evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. Sinds 1970

Finato® soft-gels

houdt de spieren en de gewrichten soepel. Verschillende ingrediënten bevinden zich in de samenstelling van Finato® o.a. visolie, glucosamine, teunisbloemolie, haaienkraakbeen, bernagieolie, MSM en vitamine B12. Finato® ondersteunt de werking van de gewrichten en bezit de volgende eigenschappen: - behoud van soepele spieren en gewrichten - smering van de gewrichten - behoud en ondersteuning van het kraakbeen - maakt de spieren soepel Finato® is een synergetische formule die bestaat uit uitsluitend natuurlijke ingrediënten.

Distributeur

MARMA bvba

Natuurproducten Industriezone West-Grijpen, Esperantolaan 5a - 3300 TIENEN T: +32 16 63 27 36 - F: +32 16 63 38 29 Website: www.marma.be - E-mail: [email protected]

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels

Biologische wijn van de maand

ERBALUNA ITALIË PIEMONTE

Bij de feestdagen hoort wel eens een wijn van de hogere klasse. Daarvoor gaan we nu even naar LA MORRA in het hartje van de Langhe heuvels van Piëmonte in Italië. Daar vinden we het familiebedrijf Erbaluna van de gebroeders Severino en Andrea Oberto. Al eeuwenlang wordt hier door de familie Oberto wijn verbouwd. In hun kelder bewaren ze nog flessen Barolo van de twintiger jaren van de vorige eeuw en een verzameling van alle jaargangen sinds 1958. In het midden van de 80-tiger jaren schakelden zij volledig over op de biologische wijnteelt om een maximale kwaliteit te halen uit hun kostbaar terroir.

Een klein overzicht van hun klassewijnen: De Erbalune rosso, sensa sulfiti aggiunti is zoals de naam zegt een wijn gemaakt zonder enige toevoeging van sulfiet (SO2) Die is gemaakt met de druiven Dolcetto en Barbera. Uiteraard is dit een buitenbeentje want wijn maken zonder sulfiet is geen sinecure. Weinig wijnboeren slagen er in op die manier lekkere wijnen te maken, maar Severino leverde hier een staaltje af van een perfect en smaakvol product. De neus is fruitig en de mond stevig maar toch rond met zachte tannine zodat die past bij pasta’s, salades met salami, kazen en vegetarische gerechten.

Bio, ook in uw glas! Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.

BIOTIEK

Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21


Hun Nebbiolo Langhe gemaakt met de druif Nebbiolo heeft een diep fruitig aroma (kersen) met toets van truffel en is rond en complex geconcentreerd. Past bij zowel rood als wit vlees, gevleugeld wild en stevige kazen. De Barbera La Rosina is intens fruitig in de neus (vooral pruimen) en heeft een vol fruitige smaak met veel body die dan weer past bij kruidige gerechten. Ten slotte het paradepaartje, de Barolo die een “Coup de coeur” haalde in de Guida al Vini d’Italia. Het aroma is ruim en complex met wat teer, viooltjes en truffel. Krachtig, wat rokerig in de mond met zachte maar aanwezige tannine. Past uiteraard bij alle wildgerechten. Erbaluna is ook aangesloten bij Agroturismo en biedt een 5-tal comfortabele kamers met origineel meubilair van de oude hoeve. Het ontbijt is inbegrepen (zie hun website) Vanop het ruim boventerras heeft men een prachtig uitzicht over de bergachtige omgeving van de Langhe streek.

Antoon DE PAEPE

Website wijnbouwer: www.erbaluna.it Invoerder voor België: www.biotiek.be

Gemmotherapie

VERJONGINGSKNOPPEN Door de stijgende levensverwachting is de strijd tegen de kwalen van het ouder worden één van de belangrijkste uitdagingen voor de gezondheidszorg. De gemmotherapie, die beroep doet op de uitzonderlijke energie van de knoppen, laat toe de rijpere leeftijd in te gaan met sereniteit en vooral vitaliteit. De knoppen, als embryonale weefsels vol leven, hebben als bijzondere eigenschap zich constant te vernieuwen. Dankzij hun overvloed aan meristematische weefsels, die steeds jong en niet gedifferentieerd zijn, bevatten ze de volledige vitale energie van de boom waaruit ze ontsproten zijn.

Ginkgo biloba, bron van vitaliteit De gemmotherapie bezorgt ons een aantal interessante knoppen, met name voor de bloedcirculatie in de hersenen. Dokter Henry, grondlegger van de gemmotherapie, beschouwde de olijfboom als het belangrijkste middel tegen hersenverkalking omdat het de veroudering van de hersenen verhindert en de bloedcirculatie in de hersenen bevordert. De olijfboom kan gecombineerd worden met de knop van de Ginkgo biloba, een boom die sinds meer dan 300 miljoen jaar op aarde voorkomt. Deze gymnosperm (conifeer) met afvallende waaiervormige bladeren is één van de oudste boomsoorten ter wereld. De boom wordt beschouwd als een heus ‘levend fossiel’: hij overwon de tijd en kan tot 4.000 jaar leven. Hij wordt beschouwd als de ‘boom van het lange leven’ en zorgde ervoor dat de Chinese president Mao-Tsé-Toung een nieuwe jeugd terugvond met de nodige vitaliteit, scherpzinnigheid en een uitzonderlijk dynamisme en dat ondanks zijn 80 jaar. Om die reden kreeg de boom de naam ‘de Mao-plant’ of ‘levensboom’. De knop van de Ginkgo werkt dus als een ‘cellulair anti-verouderingsmiddel’ zowel op de membraan als op de molecule (vangt de vrije radicalen via flavonoïden). Wat de bloedsomloop betreft, verbetert de knop van de Ginkgo de weerstand van de aderwanden, wat een gunstig effect heeft op hun elasticiteit en een preventieve factor betekent tegen arteriosclerose en de kwetsbaarheid van de bloedvaten. Het is een tonicum voor aders, slagaders en lymfevaten. Dankzij de Ginkgo wordt het bloed verdund, stijgt het debiet en wordt de tonus in de aderen hersteld. In de hersenen zorgt de knop van de Ginkgo voor een betere verdeling van de zuurstof ter hoogte van de wanden van de aders, wat

bijdraagt tot een beter gebruik van de glucose en dus tot een betere productie van energie die ter beschikking staat van de hersencellen. Het gaat om een driedubbele impact: vasculair, reologisch en metabolisch. Verder speelt hij een beschermende rol voor de hersenen, nuttig bij geheugenproblemen en vroegtijdige stadia van de ziekte van Alzheimer. 3 preventieve behandelingen - Een andere heel nuttige knop is de bosbes die hoofdzakelijk bijdraagt tot de jeugdigheid van vrouwen. De antisclerotische werking van deze ontstekingsremmer beïnvloedt progressieve chronische polyartritis, in combinatie met de jeneverbes, de berk en de zwarte bes. De bosbes saneert de spijsverteringsfunctie en draagt bij tot de goede werking van de darmen, in het bijzonder bij chronische constipatie. - Voor het verlichten van gewrichtspijn kan een mengsel van berkensap gebruikt worden, verrijkt met knoppen en aangevuld met glycerinemaceraat van paardenstaart en met kopergluconaat. - Alvast niet vergeten dat de gewrichten geïrrigeerd worden door de bloedsomloop en dat de oorzaak van veel gewrichtsproblemen oorspronkelijk verband houdt met de bloedsomloop! Men kan dus met succes een mengsel gebruiken van els en populier, louter preventief. Gezond oud worden is mogelijk dankzij de gemmotherapie. Voorkomen is beter dan genezen: vanaf de leeftijd van vijftig jaar kan men preventief de volgende combinaties gebruiken onder de vorm van 3 opeenvolgende behandelingen van drie weken: 1ste kuur: 3 weken met een mengsel van berkensap, versterkt met paardenstaart, zwarte bes en koper voor het onderhouden van de gewrichten. Neem dagelijks een soeplepel van het mengsel. 2de kuur: 3 weken met het complex van Ginkgo biloba à rato van 30 druppels/dag voor het in stand houden van een goede doorbloeding van de hersenen. 3de kuur: 3 weken met een mengsel van berk/wijnstok/den/zwarte bes voor het veilig stellen van de tonus en het versterken van de gewrichten. Neem 15 druppels ‘s morgens. Deze kuren 3 à 4 maal per jaar te herhalen dragen bij tot een goed en gelukkig lang leven! Philippe Andrianne BioGezond • december 2010 29

Nieuw in de reeks ‘Natuurgetrouw’!

Nieuw bij Mannavita

Groot Handboek Bachbloesemtherapie

2 nieuwe toppers in het gamma van Minami Nutrition MarinEPA GOLD + Vit D: ook voor het kanaal van de natuurwinkel is nu de therapeutische hoeveelheid van 1 gram EPA + DHA beschikbaar en dit onder de vorm van één capsule MarineEPA GOLD met maar liefst 1100 mg omega-3-vetzuren! Dit vult een leemte op, want steeds meer vertelt wetenschappelijk onderzoek ons dat 1 g EPA + DHA de “magische hoeveelheid” is die nodig is per dag om voldoende diep in te werken in de preventie van en de ondersteuning bij harten vaatziekten, bij pijn en ontsteking van spieren gewrichten, bij verminderde weerstand, allergieën, huidaandoeningen, hormonale problemen, bij alle ontstekingsziekten. GLA+EPA : voor bepaalde indicaties is het aangewezen om het bijzondere omega-6-vetzuur gammalinoleenzuur (GLA) extra aan te voeren. Dat geldt vooral in geval van premenstrueel syndroom (PMS), eczeem, droge en schilferige huid, de verouderende huid, reumatoïde artritis, en overgewicht. Met GLA+EPA bestaat nu een capsule met sterk geconcentreerde bernagie-olie, die maar liefst 260 mg GLA per capsule bevat! Kijk gerust rond: ettelijke malen meer dan wat andere bernagie-olie- of teunisbloemoliecapsules op de markt bevatten, waarvan je voor de zelfde hoeveelheid soms tot 10 capsules moet innemen. Een ander belangrijk pluspunt is het feit dat - om de balans omega-3/omega-6 niet te ontwrichten met het omega-6-vetzuur GLA - er in GLA+EPA ook geconcentreerde visolie zit onder de vorm van 310 mg omega-3vetzuren.

door Dr Geert Verhelst en

Lieve Vander Stappen hardcover, 256 pagina’s, te koop in de betere natuurwinkel aanbevolen verkoopprijs: 34,90 euro - het standaardwerk voor het oordeelkundig gebruik van Bachbloesems - met grondige beschrijvingen van de bloesemremedies - rijkelijk geïllustreerd en zeer overzichtelijk - met twee uitgebreide repertoria voor een juiste bloesemkeuze

SWISSBLUE ORTHOPEDISCH GEZONDHEIDSKUSSEN Dit kwaliteitshoofdkussen voorzien van hoogwaardig NASA traagschuim, bamboe en gel-pad, is speciaal ontwikkeld voor een optimale steun voor hoofd- en nekwervels.

Een hoofdkussen met bijzondere kwaliteitskenmerken: -

Hard of zacht, koel of warm, gecombineerd in één kussen Optimale ondersteuning voor hoofd en nek Ontspant de spieren voor een gezonde slaap Voorkomt hoofd en nekklachten Maximaal comfort voor de nek- en schouderzone Anatomische vormgeving en drukverlagend Vermindert het snurken Anti-allergisch, anti-huisstofmijt Sloop uitwasbaar

Een verstopte neus?

Opti Nasal

natuurlijke NEUSVERSTUIVER

Opti Nasal is een exclusieve combinatie van plantenextracten te gebruiken voor het behoud van gezonde neuswegen om vrij te ademen. Zonder zout-achtige nasmaak, met een hele zachte verstuiverstraal. Opti Nasal bevat geen kunstmatige kleuren smaakstoffen en de gebruikte planten zijn afkomstig van een teelt met zoveel mogelijk toepassing van natuurlijke agronomische methodes. Opti Nasal bevat als actieve stoffen de extracten van Melaleuca viridiflora (Niaouliblad), Euphrasia officinalis L. (beklierde ogentroost), Eucalyptus globulus (eucalyptusboom) en Mentha piperita L. (pepermunt). Opti Nasal is ook geschikt voor kinderen. ZONDER BENZALKONIUM Aanbevolen consumentprijs: 30ML: €10,00. CNK2665-909

echt WELDADIG & VERLICHTEND

ALTISA :998765485362510/.86-946.4205,.+47546-946,569335015(7568'93.75.76546&/.-50%5.,6.46$#"7! 7%5095/7.(%697.5-5 ,!(50.42546:57693(605(/379976554625'9901!02,56,!53705##54,%5.,636!4&560!,/7546&.46-0.6-94615'9906(:998 546835/0(7!##546(/.8506&!/76&57:55362.(76790'56:9 (6:5386$,50.-9754 6(!9623/754679386397!(56546,.50 3.856,50.-97546546'!0,5466250!,/550,6-!3254(6,56.4750497.!4993650854,56546&06(70542566$!!,


94/#97/0.426 097.5( 6 0.%73.4546 54!#6 94,5056 #90:9!556 0!,/7.5(794,990 ,546!!06:5506.4#!0:97.56!-506,56ALTISA0!,/75461536 6 6656-5080. 2546.469335605#!0:6546,.557'.4853(65460!,/76-946654625-90.550,5 5465-54'.%7.256-!5,.426546554625&!4,5635-54((7.36&.461539420.8

®

Sinds 1970

In de donkere herfst-en wintermaanden is zorg dragen voor je immuunsysteem van groot belang. Koude, vocht, wind en gebrek aan zonlicht maken dat we ons snel moe en futloos voelen. Daarom is het zinvol om je immuunsysteem een serieuze boost te geven. Het immuunsysteem werkt als een soort ‘interface’ tussen mens en omgeving: wanneer de weerstand vermindert, kan het lichaam niet optimaal reageren op indringers. Een goede immuniteit is tenslotte als een levensverzekering voor een gezond en vitaal leven.

Geef je immuunsysteem meer weerstand

COLOSTRUM FORTE

IMMUNOMAX AHCC

CAT’S CLAW PURE

IS UW WEERSTAND PARAAT?

EEN STERKER AFWEERSYSTEEM DANKZIJ JAPANSE PADDESTOELEN

EEN ECHTE MUST VOOR EEN OPTIMALE AFWEER

De eerste melk, die binnen de 24 tot 48 uur van een moederdier wordt afgenomen, staat bekend als ‘biest’ of ‘colostrum’. Deze gelige, transparante ‘supermelk’ bevat naast groeistoffen zeer veel afweerstoffen. Onderzoek toont aan dat koecolostrum identiek is aan de menselijke variant, maar 40 keer krachtiger; het bevat 86% IgG(Immunoglobuline). Het is de belangrijkste afweerstof in het lichaam, met méér vitamines, mineralen en glycoproteïnen én minder vetten en suikers dan in normale voeding.Colostrum stimuleert de spijsvertering, herstelt de darmflora en ruimt opgestapelde afvalstoffen op. Colostrum Forte is verkrijgbaar in capsules en bevat: breedspectrum colostrum met BIO-lipide coating, haver met Beta Glucaan, olijfblad en lactoferrine.

Aan de frontlinie van ons afweersysteem staan ‘Natural killer’ cellen (NK cellen). Deze bouwen mee aan een actief immuunsysteem dat voortdurend waakzaam is om ontspoorde cellen tegen te gaan. In 1984 ontdekten Japanse wetenschappers het actieve bestanddeel AHCC (Active Hexose Correlated Compound). Het product Immunomax bevat een hoge concentratie van het organische, actieve bestanddeel AHCC met polysacchariden en glycoprotëinen uit Shiitake en Maitake. Uit onderzoek blijkt dat de aanmaak van NK cellen met 20 procent wordt verhoogd door dit AHCC bestanddeel. Immunomax is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK.

De belangrijkste actieve stoffen van Cat’s Claw, van deze houtige klimplant uit het regenwoud van Peru, zijn de oxindolalkaloïden, die worden onttrokken aan de binnenschors. Indianen gebruiken Cat’s claw al eeuwenlang omwille van zijn positieve werking op het immuunsysteem en zijn optimalisering van de darmfunctie. Cat’s Claw Pure van Nataos bevat het hoogst beschikbare gehalte aan alkaloïden, die een gunstig effect hebben op de circulatie en ons afweersysteem stimuleren om schadelijke en lichaamsvreemde stoffen te vernietigen. Cat’s Claw is verkrijbaar in een verpakking van 60 capsules.

Voor meer informatie:

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.nataos.com

je natuurlijke bron van gezondheid

Biover oogt vanaf nu nóg beter! Een opvallend logo op een frisse verpakking Eenzelfde product met een onveranderde kwaliteit

www.biover.com

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

Recommend Documents