V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Infoblad over Gezond Leven - 3de jaargang - nummer 3 - juni 2006 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

1 Prikkels van de natuur

3 ’t Fruit springt eruit

FOOD for THOUGHT

Ekoland frisdrank is een mix

Bij Ekoland nemen we de veelzijdigheid van de natuur als

van puur fruit en bruisend

uitgangspunt voor de samenstelling van onze vruchtensap-

mineraalwater. Het is een heerlijk

pen. Elk seizoen bezoeken we biologische boeren over heel

alternatief voor limonade en een

Europa, en maken we keuze uit vele fruitsoorten. Na elke

verantwoorde dorstlesser voor de

oogst selecteren we het beste en lekkerste fruit, waaruit we

warme zomermaanden.

vervolgens de unieke smaak van Ekoland samenstellen.

Deze fruitige frisdrank bevat geen

Ekoland bevat een uitgebreid assortiment sappen, waar-

toegevoegde suikers, smaak-,

onder een gamma duosappen: aardbei-

geur-, of kleurstoffen. Het sap

framboos, citroen-limoen, druiven-bes,

van biologische sinaasappels

peer-passievrucht, sinaas-perzik. Deze

& mandarijnen of frambozen &

sappen zijn gemaakt van

zwarte bessen wordt aangevuld

biologisch fruit, zonder

met bruisend mineraalwater. Zo

toevoeging van suiker,

proef je de natuur op zijn best.

geur-, kleur-, smaakstoffen of conserveermiddelen. Ze zijn lekker van smaak en ideaal

2 Fruitbreak, een fruitig tussendoortje

om tijdens de zwoele zomermaanden fruitige cocktails mee te maken.

4 Molenaartje chips Molenaartje chips, dat zijn biologische aardappelschijfjes gebakken in een extra kwaliteit (high oleïc) zonnebloemolie. Deze olie is van nature rijk is aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren. schil, om zoveel mogelijk vitaminen De combinatie van een heerlijke fruitvulling en speltmeel

en mineralen te behouden.

maakt van Molenaartje FruitBreak het ideale tussendoor-

De speciale verpakking zorgt

tje wanneer je behoefte hebt aan lekkere en verantwoorde

er dan weer voor dat de chips

energie. FruitBreak is geheel op basis van spelt, een

lekker knapperig blijft. Zo kan

oeroud graantype. De koekjes zijn gezoet met speltstroop,

je genieten van smakelijke

er is dus geen riet- of bietsuiker toegevoegd.

chips met een zonnig karakter.

Ze zijn apart verpakt in een doosje met 6 stuks. Ideaal dus

Verkrijgbaar in de smaken zout,

om mee te nemen tijdens het sporten of als tussendoortje

paprika en zoetzuur.

op school of op het werk. FruitBreak is verkrijgbaar met een rode vruchten of appel fruitvulling.

Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel.

V.U.: Hagor-Bioservice NV - Remylaan 4C - 3018 Wijgmaal

De chips worden gebakken in de

Inhoud 6

Frisdrankje? Neen, dank je!

pag.

Als we de reclameboodschappen mogen geloven, dan zorgen frisdranken ervoor dat we er stralend uitzien, steeds omringd worden door toffe vrienden en een bruisend, avontuurlijk leven leiden. Helaas ziet de werkelijkheid er helemaal anders uit: frisdranken zijn echte boosdoeners die op verschillende terreinen onze gezondheid ondermijnen.

Natuurlijke hulp bij slapeloosheid De ene hoeft zich maar neer te leggen om in slaap te vallen, bij een andere helpen zelfs schaapjes tellen of het klassieke glas warme melk niet. Slapeloosheid kan heel vervelend zijn en als ze blijft aanhouden, kan ze aan de basis liggen van vervelende klachten. In dit bestek bekijken we de slaap van nabij en gaan we na welke natuurlijke maatregelen kunnen helpen bij onschuldige vormen van slapeloosheid

10

pag.

Koortsblaren , wat doe je er aan? Het is je misschien al overkomen: net als je naar een feestje moet, een belangrijke afspraak hebt of in het openbaar moet optreden, komt een vervelende koortsblaar roet in het eten gooien… Wat zijn die afzichtelijke lippenblaasjes precies, hoe kunnen we er sneller vanaf raken en zijn er natuurlijke maatregelen om ze te voorkomen?

16

pag.

Volle granen, schatkist van de natuur In een natuurlijke, gevarieerde en volwaardige voeding nemen volle granen een belangrijke plaats in. Voor velen vormen volkorenbrood, graanvlokken, volkoren pasta, zilvervliesrijst of andere ongepolijste granen zelfs een hoeksteen van het dagelijkse dieet. Helaas wordt door de westerse voedingindustrie het volle graan sterk bewerkt en dus verarmd tot witmeelproducten..

pag.

20

colofoon

BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54

Voor Wallonië: Bio info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30

®

ALTISA Sinds 1970

en verder Biologische bieren Kleurtje in uw haar ? Wijntip van de maand Gemmotherapie Bio Info BioGezond Praktisch

4 27 28 29 30 34

PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45

Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

OCEBIO BioGezond • juni 2006 3

Biologisch bier Een verantwoord biertje begint bij de bron: het telen van hop, gerst, tarwe, rogge en spelt, zonder gebruik te maken van milieubelastende bestrijdingsmiddelen. “De meeste brouwers zijn niet echt geïnteresseerd in biologisch bier”, weet brouwer Jean-Pierre Van Roy van de Brusselse brouwerij Cantillon, die in 1999 overschakelde naar biogranen. . “Sommige doen er een beetje aan mee omwille van hun imago, maar er zijn er weinig die radicaal voor bio kiezen. Wij hebben dat wel gedaan omdat we er ons van bewust zijn dat de toestand van ons leefmilieu en van onze bodems alarmerend is. Wij vinden het onze plicht om jonge landbouwers die biologisch telen een duwtje in de rug te geven en biologische grondstoffen af te nemen. Wie alleen geïnteresseerd is in de laagste kostprijs, doet afbreuk aan de kwaliteit van het bier en aan het behoud van ons leefmilieu. Ook brouwers dragen hierin verantwoordelijkheid.”

CANTILLON ging in 1999 in zee met MOLENS DEDOBBELEER uit Halle die doorlopend biologische tarwe levert en met een Duitse mouterij die biologische mout bezorgt. Met deze ingrediënten brouwt Cantillon Lambik, een bier van spontane gisting dat de basis vormt voor de andere Brusselse bieren van de brouwerij. Om Geuze te maken is Lambik nodig van drie verschillende jaren. Daarom duurde het tot 2003 vooraleer Cantillon haar klanten de eerste flessen met biogarantielabel kon aanbieden. Ondertussen heeft de brouwerij een label voor de Lambik (Bruocsella 1900 Grand Cru) en Geuze (Gueuze 100 % Lambic Bio). De fruitbieren, zoals de Kriek en de Framboise, dragen nog geen biolabel omdat er in eigen land te weinig biologische krieken en frambozen te vinden zijn. Alleen de Kriek Lou Pepe is volledig biologisch. Om deze kriek te brouwen, koopt Cantillon de volledige productie op van fruitboer Peter van den Daele uit Pepingen, die Schaarbeekse kriekelaars teelt. Met die opbrengst kunnen 1500 à 1600 flessen gebrouwen worden. Hoewel dit bier honderd procent biologisch is, is de hoeveelheid te klein om de certificatie te financieren. De gewone Kriek wordt bereid met Gorsemkrieken uit SintTruiden. Van deze krieken zijn er op de veiling geen biologische te vinden. 4 BioGezond • juni 2006

In België is één der andere voortrekkers brouwerij DUPONT, die zich heeft gespecialiseerd in de productie van bieren met hoge gisting gefermenteerd in de fles, waarvan een deel natuurlijke bieren zijn en een ander deel bieren zijn die onder biologische label worden geproduceerd. Daarvoor wordt exclusief gebruik gemaakt van biologisch gewaarborgde grondstoffen. Elke commerciële transactie gaat gepaard met een officieel biologisch certificaat dat de opvolging van de bestanddelen van de producent aan de transformator toelaat. De productie wordt gecontroleerd door ECOCERT, instantie van controle die door het Ministerie van de Landbouw wordt erkend, en draagt het label BIOGARANTIE®. In het bioloisch gamma zitten vier blonde bieren (Moinette biologique, Saison Dupont bio, Blanche de Hainaut bio en Biolégère) en het amberbier Bière de Miel bio. STEPAJA bvba uit Lochristi produceert het biologisch bier NOG EENTJE . Voor dit bier werd gebruik gemaakt van biologische grondstoffen bio-mout, bio-hop en bio-zoethout. De productie van het bier gebeurt onder toezicht van BLIK, de controle-organisatie voor de biologische landbouw. Zij zorgen ervoor dat alles volgens de juiste spelregels gebeurt. Het is dus een zeer uniek bier. Nog ééntje (blond) is een blond bier met typisch zacht moutkarakter en licht zoete mouten zoethoutsmaak. Niet te bitter, maar droog en met een licht zoete afdronk. Het bevat 6,5% alcohol en is verkrijgbaar in 0,33 cl flesjes. Nog ééntje donker is een bier met speciaal moutkarakter; de smaak is eerder karamel zonder echt zoet te zijn (door het gebruik van de (bio)-rietsuiker is het bier relatief ver uitgegist). De combinatie van eerder droog en bitter maakt van het bier ondanks zijn relatief hoog alcoholgehalte een vlotte doordrinker. DE 3 FONTEINEN in Beersel produceert onder de naam ‘Beersel’ een biologisch bier (met 'BLIK biogarantielabel') van hoge gisting, gemaakt met biologische gerstemout, tarwe, hop, bietsuiker en water. Het bier heeft een aangename bitterheid, is ongefilterd en niet gepasteuriseerd. Met een nagisting op de fles werd het een bier met een smaakevolutie. ‘Beersel’ wordt gebrouwen in de 'Proef'brouwerij van Dirk Naudts in Lochristie (zie hierboven). Brouwerij DEN HOPPERD in Ramsel produceert onder de naam ‘Kameleon’ blond, bitter en bio. Hoofdproduct is een tripel, een zwaar

blond bier van 8,5°, en te vinden in de rekken van Bio-Planet. Het amberkleurig bier heeft 6°. Het zijn vrij bittere bieren. In Nederland heeft de GULPENER BIERBROUWERIJ de toon gezet, en heeft gekozen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in de breedste zin van het woord. De grondstoffen voor het bier komen van boeren uit de omgeving. Dit betekent werkgelegenheid en een gegarandeerde afzetmarkt voor de plaatselijke biologische boeren én er is veel minder transport nodig. Winst voor alle partijen én het milieu. Gulpener gebruikt groene stroom, werkt samen met de natuur- en milieuorganisaties in de regio en heeft sinds 1825 onveranderd de ambitie de beste bieren te brouwen. Liefde, vakmanschap en een gezonde kijk op de toekomst worden hier waargemaakt.

Website biologische wijn De Franse vereniging 'Association Bien Boire' promoot biologische wijn in Frankrijk en in Europa. Ze heeft een database met informatie over ruim 800 wijndomeinen, de wijnen, de verkooppunten en proefnotities (later op het jaar). Deze database was al beschikbaar in het Frans, Duits en Engels en is nu ook in het Nederlands vertaald. De database wordt onderhouden door zowel de redactie, als wijnbouwers, wijnproevers en geregistreerde bezoekers, die hun eigen proefnotities kunnen toevoegen. De gegevens kunnen worden doorzocht op cultuurmethode, wijnregio, land waar de wijn wordt verkocht of postcode. Per domein worden de kerngegevens, een overzicht van de wijnen, foto's, verkooppunten en commentaren getoond. Momenteel zijn de meest van die gegevens echter nog niet voorhanden in de Nederlandse versie. www.biologische-wijn.bien-boire.info

Een ambitieuze naam onder de Nederlandse bierbrouwers is DE LECKERE: een Nederlandse speciaalbierbrouwerij met een historiek van vallen en opstaan, die sinds 2004 de wind in de zilen heeft, en die het 'maatschappelijk verantwoord ondernemen' hoog in het vaandel voert. De Leckere werkt met 100% biologisch gecertificeerde producten. De ambachtelijke wijze van brouwen geeft de specifieke zoetige/fruitige smaak aan het bier. De Leckere producten staan in vrijwel iedere Nederlandse natuurvoedingswinkel op het schap. Daarnaast vindt u de bieren van Brouwerij De Leckere in steeds meer bierspeciaalzaken, slijterijen, horecagelegenheden, Plus Supermarkten en Mitra Slijterijen. Het gamma telt op dit moment 13 bieren, met o.a. blond, dubbel, special, tripel, lentebok, winterbier, witbier en amber. De BUDELSE BROUWERIJ heeft twee biologische bieren, die worden gebrouwen uit 100% biologisch geteelde grondstoffen. Dit wordt gegarandeerd door het Eko-keurmerk Skal, dat aan deze bieren is toegekend. Ook dit bedrijf werkt 100% met groene stroom, verkregen uit duurzame energiebronnen zoals wind, water, zon en bio-energie. In Duitsland - in het Beierse dorpje Gundelfingen - ligt de KRONENBRAUEREI, een bierbrouwerij die al 450 jaar bestaat. Al ettelijke generaties brouwt de familie Wahl volgens de oude traditionele methode gerstebier. Naast het traditionele bier, maakt de familie Wahl ook het biologische Öko Krone, dat internationaal zeer bekend is, en in heel wat natuurwinkels te vinden is. Zowel de gerst als de hop voor dit bier komen van landbouwbedrijven welke zijn aangesloten bij BIOLAND, de grootste organisatie van biologische boeren en verwerkers in Duitsland. BioGezond • juni 2006 5

Frisdrankje? Neen, dank je! Als we de reclameboodschappen mogen geloven, dan zorgen frisdranken ervoor dat we er stralend uitzien, steeds omringd worden door toffe vrienden en een bruisend, avontuurlijk leven leiden. Helaas ziet de werkelijkheid er helemaal anders uit: frisdranken zijn echte boosdoeners die op verschillende terreinen onze gezondheid ondermijnen. En ze worden jammer genoeg massaal door onze jeugd geconsumeerd. Waarom zijn frisdranken zo slecht en bestaan er alternatieven?

De jeugd, doelgroep nummer één We leven in een tijd dat bedrijven via uitgekookte marketingstrategieën hun waren aan de man proberen te brengen. Door frisdranken te profileren als een lekker goedje voor de leuke en “coole” tiener, zet men de gemakkelijk te beïnvloeden jeugd volledig op het verkeerde been. Men maalt er helemaal niet om dat frisdranken eigenlijk geen enkele voedingswaarde hebben en dat ze om verschillende redenen slecht zijn voor de gezondheid. Nu denken kinderen en tieners meestal heel weinig na over hun gezondheid. Maar als bovendien ook ouders hun verantwoordelijkheid niet opnemen, of erger nog, ongebreideld frisdranken als “zoethouders” aan hun kinderen voorzetten, dan is het hek helemaal van de dam.

Verontrustende cijfers Een Amerikaanse studie toonde aan dat sinds 1977 de consumptie van cola, limonade, ice-tea en andere suikerhoudende dranken bij de jeugd met liefst 135 % toenam! Zo blijken tienerjongens anno 2006 gemiddeld dagelijks 2,2 of jaarlijks 800 blikjes frisdrank te gebruiken; bij meisjes waren de cijfers respectievelijk 1,7 en 620. De Belgische cijfers zullen daar niet zo ver onder liggen. Als we daarbij nog snoep, gebak en andere suikerhoudende voedingswaren optellen, dan mag het duidelijk zijn dat onze jongeren veel te veel geraffineerde suiker binnenkrijgen. Nu mogen we uiteraard niet alleen de jeugd met de vinger wijzen. Ook heel wat volwassen proppen zich dagelijks vol met suikergoed en gebruiken soft drinks tegen beter weten in. Welke gevolgen heeft zoiets op termijn?

Suiker, het zoete gif Tenzij ze worden gezoet met kunstmatige zoetstoffen (zie daarover verder), zitten frisdranken barstensvol geraffineerde suiker. Zo bevat een blikje frisdrank van 330 ml al gauw 35 g of 7 klontjes suiker en ongeveer 150 calorieën! Nu is suiker niets anders dan een dood en sterk geconcentreerd eindproduct, dat bekomen wordt door een verregaande raffinage van rietsuiker, bietsuiker of maïszetmeel. Alle nuttige voedingsstoffen waarmee de suikers van nature samen zaten zoals vezels, vitaminen en mineralen, werden overboord gegooid. Blijft over: de zeer calorierijke suiker, die bovendien door het snel stijgen van de bloedsuikerspiegel organen als de pancreas belast en die voor zijn verbranding mineralen en vitaminen uit onze lichaamsreserves rooft. Vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften en universiteiten zien alvast al 4 grote gevolgen van ongebreideld frisdrankengebruik: 1 OVERGEWICHT: suikerhoudende frisdranken zijn echte calorieënbommen die bijdragen tot een te hoog lichaamsgewicht. Het vooraanstaande medische tijdschrift “The Lancet” stelt dat elke dagelijkse portie frisdrank het risico of overgewicht bij kinderen doet toenemen met 60 %. 2 DIABETES TYPE 2: studies tonen aan dat er een sterk verband is tussen het gebruik van suikerhoudende frisdranken en het risico op diabetes type 2. In die mate dat de andere naam voor diabetes type 2, “ouderdomsdiabetes” de lading niet meer volledig dekt, want dit ziektebeeld wordt tegenwoordig zelfs bij kinderen beschreven! Een studie toonde aan dat vrouwen die dagelijks minstens één frisdrank gebruiken, tweemaal meer kans op diabetes type 2 hadden in vergelijking met vrouwen die geen frisdrank gebruiken. 3 OSTEOPOROSE (botontkalking): door regelmatig frisdranken te gebruiken, barstensvol de calciumrovers suiker en fosforzuur (zie verder), wordt de dagelijkse behoefte aan calcium niet meer ingevuld en ligt de weg naar osteoporose open. Bij kinderen wordt een minder sterk skelet aangelegd met een groter risico op botbreuken. Zo loopt een adolescent die dagelijks minstens één frisdrank gebruikt, 3 tot 4 maal meer kans op een beenbreuk. Bij oudere mensen gaan uiteraard ook sneller klachten door botontkalking optreden 4 CARIËS (Tandbederf): het verband tussen een hoog suikerverbruik en cariës is door iedereen gekend. Hoofdoorzaak is het feit dat suiker de groei van bacteriën in de mondholte bevordert, die met hun zuren de aantasting van tanden bevorderen. Maar ook fosforzuur speelt er een rol in (zie verder)!

6 BioGezond • juni 2006

Cocoya, ik heb je nodig.

want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten. Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker

eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle ener-

figuur, meer energie, een betere bestandheid tegen infecties

gieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid

en minder risico op hart- en vaatziektes? Inderdaad. Recent

glad en soepel.

onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn op-

Daarom, Cocoya, heb ik je nodig.

gebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezond-

Elke dag opnieuw!

heid in sterke mate bevorderen. Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg: minder kans op hart- en vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen ri Verk

jgbaar

re natuurvoedingswinkel of apoth in de bete eek.

OjIbwa De roeck bel +32 (0)52 48 43 00

Cocoya Health & Cocoya Cooking zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op www.gezondevetten.be

NATAOS KEY NUTRITION

Nu officiële instanties gelukkig al met bovenstaande argumenten de consumptie van frisdranken volledig afraden, kunnen we eraan toevoegen dat door de natuurgeneeskunde nog andere gevolgen worden geformuleerd van het overmatige gebruik van gezoete dranken: - verzwakking van de immuniteit met meer kans op infecties door een verlaagde weerstand tegen vreemde organismen en met meer kans op allergieën door een slecht functioneren van het immuunsysteem. Aangetoond is dat suiker vrij snel na inname al de afweerfunctie van de witte bloedcellen doet verminderen. - meer kans op chronische ziekten zoals auto-immuunziekten (artritis, fibromyalgie, MS…), op artrose (gewrichtsslijtage), Candidasyndroom, Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS), ADHD (Hyperactiviteit), kanker… : omdat suiker als mineralenrover diverse lichaamsfuncties ondermijnt en de algemene gezondheid vermindert - meer kans op reactieve hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel): door de herhaalde snelle stijging van de glucosespiegel bij het gebruik van suiker kan de pancreas overprikkeld raken, waarbij teveel insuline ineens wordt afgescheiden en de bloedsuikerspiegel een tijd na de suikerinname te sterk daalt, met als mogelijke gevolgen: beven, hartkloppingen, flauwte en … suikerhonger - meer kans op een verzwakte bijnier: omdat dit orgaan de voornoemde lage bloedsuikerspiegel steeds moet opvangen - meer kans op een hoog cholesterolgehalte en hart - en vaatziekten: heel veel mensen en artsen weten niet dat een verhoogde inname van suiker ook de cholesterolspiegel verhoogt (het “sucrose-cholesterol”-effect) en zo de kans op vaatziekten verhoogt - de Maillard-reactie: dit biochemische fenomeen met de moeilijke naam is een overbodige en schadelijke reactie, die optreedt bij een te hoge glucosespiegel in het bloed. Glucose gaat dan namelijk onnodige verbindingen aan met lichaamseiwitten, die hierdoor een functieverlies ondergaan. Organen gaan minder goed werken, ouderdomsverschijnselen treden sneller op, de vaatwanden worden sneller aangetast door atherosclerose, het gezichtsvermogen gaat achteruit….

Fosforzuur en cafeïne

Nog meer slecht nieuws!

Als we de samenstelling van frisdranken van nabij bekijken, dan merken we evenwel dat er nog andere ingrediënten zijn, die de nefast zijn voor de gezondheid. Zo wordt de frisse, pittige smaak van een cola of limonade doorgaans bekomen door het voedingszuur “fosforzuur”, ook gekend als E338. Dit is een heel sterk zuur, dat eigenlijk aan een frisdrank dezelfde zuurtegraad geeft als aan azijn! Alleen wordt die zure smaak voor een groot deel geneutraliseerd door de in frisdrank aanwezige suiker. Fosforzuur is een sterk calciumbindende molecule, die het lichaam berooft van calcium en ondermeer osteoporose (botontkalking) en artrose (gewrichtsslijtage) in de hand werkt. Bovendien zorgt de sterke zuurtegraad van een frisdrank met fosforzuur er ook voor dat de afscheiding van afvalstoffen door het lichaam voor deel belemmerd wordt. Ten slotte is ook het verband met tandbederf is zeer duidelijk. Niet alleen omdat fosforzuur onze tanden van calcium berooft, maar ook omdat ze uitwendig het tandglazuur erodeert, zal ze cariës in de hand werken. Dit fenomeen is zeer duidelijk te illustreren als men een tand in frisdrank laat liggen. Eerst wordt de tand geleidelijk zachter, nadien gaat hij gewoon oplossen. Op te merken valt dat het koolzuurgas of C02, dat aan een frisdrank zijn bruisend karakter verleent, wel onschuldig is voor de gezondheid. Daarnaast mag men niet vergeten dat vooral in cola (en in minder mate in ice-tea) ook nog cafeïne zit: ongeveer 10 mg per 100 ml. Dit is een stuk minder dan in koffie (71,5 mg per 100 ml) en thee (40 mg per op 100 ml), maar bepaalde pepdranken bevatten toch (bijna) evenveel cafeïne dan koffie. Men kan zich afvragen of deze stimulerende stof wel thuishoort in een drank, die zo vaak door kinderen wordt genuttigd? Want bij een overdreven prikkeling van het zenuwstelsel door cafeïne ligt de weg open naar zenuwachtigheid, onrust, prikkelbaarheid, agressiviteit en slecht slapen. Verder is cafeïne diuretisch of vochtafdrijvend en zorgt ze voor een groter verlies van calcium ter hoogte van de nieren.

IS “LIGHT” ZOVEEL BETER? Ondertussen zijn veel mensen ervan overtuigd dat suiker slecht is voor de gezondheid en dat het leidt tot overgewicht. En daar heeft de voedingsindustrie zeer handig op ingespeeld door de “light” frisdranken, gezoet met kunstmatige zoetstoffen, te promoten als suikervrije en dus “gezonde” dranken. Nu is over kunstmatige zoetstoffen, voorop aspartaam, al zeer veel inkt gevloeid. Door de enen als een totaal ongevaarlijk goedje voorgesteld, wordt aspartaam door anderen totaal verguisd. We kunnen in dit artikel niet al te diep op deze materie ingaan, maar moeten misschien toch twee zeer belangrijke argumenten van de tegenstanders aanhalen. Vooreerst leidt de afbraak van elke molecule aspartaam in het lichaam tot één molecule methanol of brandalcohol, een schadelijke stof die door het lichaam moet ontgift worden en die het zenuwstelsel onder druk zet. Verder doet het gebruik van aspartaam zeer snel de bloedsuiker-


spiegel oplopen van twee geïsoleerde aminozuren, asparaginezuur en fenylalanine, een situatie die bij een normale voeding nooit voorkomt en die tot een overprikkeling van het zenuwstelsel kan leiden. Nu is de aspartaamindustrie een machtige miljardenindustrie die in alle geledingen belanghebbenden telt. In zoverre dat een recent onderzoek door het Cancer Research Center “B. Rammazini”, dat aantoonde dat bij ratten aspartaam aan de helft van de voor mensen toegelaten dagelijkse hoeveelheid (20 mg/kg lichaamsgewicht/dag) al leidde tot kanker, zomaar onder tafel werd geveegd door het Europese Wetenschappelijke Comité. Begrijpen wie kan! Verder mogen we niet uit het oog verliezen dat frisdranken, gezoet met kunstmatige zoetstoffen, nog steeds het voornoemde schadelijke fosforzuur bevatten en dat “light” cola’s en ice teas ook nog steeds cafeïne bevatten! “Light” frisdranken mogen dus zeker geen vrijgeleide krijgen.

Fruitsap? Met mate! Goedmenende ouders of mensen die bewust met de eigen gezondheid bezig zijn, zijn vaak van mening dat vruchtensappen een ideaal alternatief vormen voor frisdranken. Uiteraard, als het gaat om fruitsap waarin geen bijgevoegde suiker zit, hebben we al het elementaire voordeel op frisdrank dat deze drank geen bron van geraffineerde suikers is maar wel natuurlijke suikers bevat en dat er nog een deel van de begeleidende voedingsstoffen uit het fruit in zitten. De term “mineralenrover” en het verband met veel chronische ziekten, gaat dus niet meer op. Bovendien zit er in fruitsap geen fosforzuur of cafeïne, ook een elementair voordeel op frisdranken. Toch zijn er twee belangrijke bedenkingen die we zeker moeten maken en die ons het gebruik van aan fruitsap toch moeten doen beperken: - in fruitsap ontbreekt een belangrijk deel van het fruit: de vezel. De vezel zorgt er normaal voor dat bij het eten van fruit de bloedsuikerspiegel niet zo snel oploopt. Dit voordeel valt dus weg bij het drinken van fruitsappen: de bloedsuikerspiegel gaat dus ook snel oplopen en het bloedsuikerregulerend orgaan, de pancreas, wordt ook onder druk gezet. - fruitsap bevat ook veel, weliswaar natuurlijke, suiker. Zo zit in appelsap en sinaasappelsap bijna evenveel suiker als in frisdrank en bevat druivensap er zelfs een stuk meer suiker. Het is dus calorierijk en het verband met overgewicht blijft bestaan!

frisdranken Een sprankelend alternatief Wie toch wil genieten van een bruisende zoete drank of wie regelmatig zijn kinderen iets wil voorzetten dat de gezondheid niet belaagt, kan fruitsappen verdunnen met spuitwater. De helft of één derde vruchtensap, aangevuld met spuitwater, levert toch nog een aangenaam zoete drank op met minder calorieën, die tevens minder druk legt op de pancreas . Het vergt misschien wel enige aanpassing als men ervoor veel frisdrank gebruikte, maar het levert een belangrijk surplus op voor de gezondheid.

Stevia: de gemiste kans! Maar absoluut de ideale oplossing voor de ganse problematiek van frisdranken zou stevia kunnen zijn. Dit zoete, origineel Paraguayaanse, plantje bevat met steviosiden intensief zoet smakende stoffen, die geen calorieën bevatten en op geen enkele manier nadelig zijn voor de gezondheid. Bovendien komt de zoetkracht van stevia zeer goed tot zijn recht in combinatie met vruchtenextracten. Helaas, daar waar de Europese gemeenschap de deur open liet voor kunstmatige zoetstoffen als aspartaam, werd stevia volkomen verboden als voedingsingrediënt. Zeer onrechtvaardig als je weet dat stevia en extracten ervan al eeuwen als zoetmiddel worden gebruikt in Zuid-Amerika, dat ze al 25 jaar in Japan de kunstmatige zoetstoffen vervangen en dat talrijke wetenschappelijke studies volledig de onschadelijkheid ervan bewezen hebben. Wie toch stevioside of rebaudioside (de belangrijkste zoetstoffen in stevia) of een vloeibaar steviaextract op de kop kan tikken, moet het maar eens proberen: stevia, citroensap (of een aroma van een ander fruit) en spuitwater leveren een frisse, lekkere én gezonde limonade op!

PROEF NU! DE RIT ROERBAKSAUZEN

MILD CURRY En laat u meenemen op reis langs verre wereldkeukens. Geniet van de verrassende smaak van Thailand, Mexico, Noord-Afrika en India... Vier verschillende roerbaksauzen, eenvoudig klaar te maken en om eindeloos mee te variëren. Geïnspireerd kokkerellen, in een handomdraai! Verdeeld door: Hagor-Bioservice N.V. Remylaan 4 C bus 9, 3018 Wijgmaal

ORGANICS

BioGezond • juni 2006 9

Natuurlijke hulp bij

slapeloosheid De ene hoeft zich maar neer te leggen om in slaap te vallen, bij een andere helpen zelfs schaapjes tellen of het klassieke glas warme melk niet. Slapeloosheid kan heel vervelend zijn en als ze blijft aanhouden, kan ze aan de basis liggen van vervelende klachten. In dit bestek bekijken we de slaap van nabij en gaan we na welke natuurlijke maatregelen kunnen helpen bij onschuldige vormen van slapeloosheid.

Wat is de slaap precies? De slaap is een toestand van verlaagd bewustzijn. Gedurende deze periode van verminderde hersenactiviteit recupereren we en doen we nieuwe lichamelijke energie op. Nu zijn er tijdens de slaap ook enkele belangrijke momenten van verhoogde hersenactiviteit, die optreden gedurende de zogenaamde R.E.M.-slaap en gekenmerkt zijn door snelle bewegingen van het oog (REM = rapid eye movement). Deze perioden, tijdens welke men ook droomt, zijn ondermeer nodig is voor ons geestelijk welbevinden.

Hoeveel slaap hebben we nodig? De behoefte aan slaap is vrij individueel en ondermeer afhankelijk van de leeftijd. Zo kan een zuigeling 16 tot 20 h nodig hebben, heeft een scholier gemiddeld 10 h nodig, een volwassene gewoonlijk 8 uur en een bejaar-de 6 uur. Maar het kan ook zijn dat iemand aan 5 uur voldoende heeft. Van beroemde mensen zoals Napoleon en Churchill was geweten, dat ze heel weinig slaap nodig hadden.

Slapeloosheid Bij slapeloosheid kan men onvoldoende genieten van de verkwikkende rol van slaap. Als slapeloosheid enige dagen aanhoudt, dan kunnen als mogelijke klachten optreden: uitgesproken vermoeidheid, slaperigheid overdag, verminderde productiviteit en creativiteit, prikkelbaarheid, overdreven emotionaliteit en soms zelfs karakterveranderingen. Er wordt geschat dat ongeveer 10 % van de bevolking lijdt aan een of andere mate van slapeloosheid en dat ongeveer 30 % van onze senioren lijdt aan slapeloosheid. Daar waar de ene vooral klaagt van inslaapmoeilijkheden, komt de andere vooral midden in de nacht of veel te vroeg in de morgen wakker en kan hij niet meer inslapen.

grond als depressiviteit, verdriet, stress of angst. In andere gevallen kan ze een symptoom zijn van of berusten op aandoeningen als leverziekten, hartziekten, nierziekten, spijsverteringsstoornissen, hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel), hyperthyreoïdie (verhoogde schildklierwerking), bijnieraandoeningen, COPD (Chronische longaandoeningen), Slaap apnoe-syndroom (ademstop tijdens de slaap met zuurstofgebrek), CVS (Chronisch vermoeidheidssyndroom, Candida), ME (Myalgische encephalomyelitis), anemie (bloedarmoede), restless legs syndrome (rusteloze benen met eventueel krampen), infectieziekten, de ziekte van Parkinson, astma, artritis, menopauzale problemen en alle mogelijke vormen van pijn…

Natuurlijke hulp Soms is slapeloosheid vrij onschuldig en slechts tijdelijk; in dit geval kunnen we een aantal natuurlijke tips voorstellen.

ALGEMENE ADVIEZEN: -

-

-

Oorzakelijke en individuele aanpak nodig Wanneer iemand langer dan één maand van slapeloosheid klaagt, wordt in de geneeskunde gesproken van “insomnia” en dringt een verder onderzoek zich op. Doorgaans berust de slapeloosheid dan op een onderliggende geestelijke of lichamelijke oorzaak. Het spreekt vanzelf dat dan een individuele en oorzakelijke aanpak nodig is en dat er geen eenvoudige, voor de hand liggende remedies bestaan! In ongeveer 50% van de gevallen zou slapeloosheid berusten op een geestelijke onder-


-

Ga een stuk voor middernacht slapen en probeer vroeg op te staan Probeer het overdag zonder middagdutje te stellen Probeer elke dag op hetzelfde vaste tijdstip op te staan en te gaan slapen Blijf, als je absoluut niet kan slapen, niet in bed liggen. Ga naar een andere kamer en lees, kijk TV of doe iets rustgevend tot je slaperig wordt Vermijd een zittende leefwijze: zorg ’s namiddags of in de vooravond voor lichaamsbeweging in de frisse lucht. Doe geen intensieve lichaamsbeweging vlak voor je gaat slapen. Ga na een stresserende activiteit niet onmiddellijk slapen, maar zorg voor een ontspannende wandeling of voor ontspannende lectuur (dus geen spannende film of boek); stop minstens een uur voor het slapengaan met werken Vermijd zoveel mogelijk stress en spanningen in je dagelijkse leven Slaap niet in een te warme kamer; zet je raam eventueel op een kier Zorg voor warme voeten Verplaats zo mogelijk je bed: probeer het te richten volgens de noord/zuid-as met je hoofd naar het noorden gericht

natuurlijke aanpak bij onrustige nachten en slapeloosheid. Een

®

ALTISA Sinds 1970

Sleep-Well bevat zuivere extracten van verse planten (melisse*, rooibos*, ginkgo biloba*, valeriaanwortel, passiebloemkruid en ontschorste havervrucht) afkomstig van gecertificeerde landbouwteelt. De synergetische werking van de actieve stoffen in Sleep-Well bevordert het behoud van een goede ontspanning en een gezonde nachtrust. Goed voor 2 maanden. Tinctuur in druppelvorm. (*: blad) ALTI-CALM , waarvan het effekt berust op de synergetische werking en de goede dosering van de hoogwardige extracten van valeriaanwortel, hopkegels, passiebloemkruid, ontschorste havervrucht, meidoorn en klaproos, bevordert het behoud van een gezonde innerlijke rust (ook tijdens periodes van extra spanningen zoals examens) en een gezonde slaap. Verpakking: 45 slikcapsules. Goed voor 22-45 dagen.

STRESS CONTROL is een uiterst goed gedoseerde samenstelling van de meest essentiële vitamines uit de B-groep, in combinatie met vitamine C, PABA, choline en inositol, met een natuurlijk rustgevend en ontspannend effect, vooral in stress- en examenperiodes en bij rusteloosheid. Verpakking: 90 sliktabletten. Geschikt voor vegetariërs.

ALTESA maakt enkel gebruik van ingrediënten van de allerbeste kwaliteit en zuiverheid in (fyto)therapeutisch actieve doseringen, met als resultaat een gewaarborgde doeltreffendheid. Al onze producten zijn vrij van bewaar, smaak- en kleurstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, maïs, melk (-derivaten), soja, glu-

ten, talk, lactose en dierlijke derivaten en worden geproduceerd volgens de internationaal erkende en zéér strenge GMP (Good Manufacturing Practices) richtlijnen/of andere farmacopee/productiestandaarden. Voor meer informatie over de ALTISA-producten, bel 03321 67 19. Te verkrijgen in alle reform- en dieetwinkels. Een product van DIEXIMPORT.

Stress? Angstig? Slaapproblemen?

Overwin angst-, stress- en slaapproblemen op natuurlijke wijze De moderne prestatiemaatschappij eist steeds meer

ZENBEV is een poeder op basis van pompoenpitten en

van de mens. Daardoor slagen veel mensen er niet meer

natuurlijke ingrediënten, oplosbaar in water of vruchten-

in om ’s avonds tot rust te komen, wat leidt tot stress en

sap. Door zijn unieke samenstelling verzekert Zenbev

slaapproblemen. Chronisch slaaptekort, het jachtige leven

overdag een beter humeur, betere stressbestendigheid,

en de vrees om niet te kunnen voldoen aan de hoge eisen

minder angst en een verhoogd gevoel van welzijn.

van werk of gezin veroorzaken nog meer stress en slape-

Wanneer het ‘s avonds wordt ingenomen, zorgt Zenbev

loosheid, wat uiteindelijk kan leiden tot chronische angst-

voor een rustige, natuurlijke slaap.

toestanden. Een dagelijkse dosis ZENBEV zorgt ervoor dat u uitgerust de dag kan beginnen en helpt u om het jachtige leven beter aan te kunnen.

Voor meer info, surf naar www.ojibwa-deroeck.com of bel +32 (0)52 48 43 00

OjIbwa De roeck

your health, our mission

SLAPELOOSHEID -

-

-

-

Neem een ontspannend warm bad (bv. met lavendelolie) of een voetbad, één tot twee uur voor het slapengaan (geen douche !) Zorg voor een goede matras en een degelijke lattenbodem Gebruik je slaapkamer niet om te werken, te lezen, T.V. te kijken of te eten Ontspanningstechnieken als autogene training, yoga en meditatie kunnen heel waardevol zijn Soms kan kalme muziek of een ontspannend geluid op de achtergrond (“white noise”) helpen om de slaap te vatten: oceaangeluiden, regen… Vermijd roken: nicotine is een stimulans van het zenuwstelsel Probeer bij snurken op je zij te slapen Neem geen stimulerende kruiden of supplementen in net voor het slapengaan, zoals guarana, vitamine C, methylsulfonylmethaan (MSM), tyrosine…. Een sapvastenkuur of een darmreinigingskuur volgens Dr. Mayr zijn vaak heel effectief Bepaalde medicijnen zoals bètablokkers voor hoge bloeddruk, ontzwellingsmiddelen voor het neusslijmvlies, eetlustremmers, antidepressiva, anti-epileptica, schildklierhormoon… kunnen slapeloosheid veroorzaken Klassieke slaapmiddelen worden best alleen tijdelijk ingenomen: indien ze langer ingenomen worden kan je er geestelijk en fysiek afhankelijk van worden; ze verminderen vaak de kwaliteit van de slaap (minder REM-slaap); bij stoppen is de slapeloosheid vaak erger; soms hebben ze bijwerkingen als sufheid, verwardheid, angst en rusteloosheid

VOEDINGSADVIEZEN Een gezonde, gevarieerde voeding die niet geraffineerd is en nog voldoende voedingsstoffen bevat, kan bijdragen tot een goede nachtrust. Mijd ’s avonds vooral alle zware of stimulerende voedingsmiddelen. Af te raden: - Een zware maaltijd na 18 h s' avonds - Stimulerende middelen, zeker in de laatste 4 à 6 uur voor het slapengaan: koffie, cola, chocolade, echte thee - Alcoholische dranken: doen je soms wel sneller inslapen, maar verminderen de kwaliteit en diepte van je slaap - Witmeelproducten: zijn armer aan magnesium en calcium, ontspannende mineralen bij uitstek - Geraffineerde suikers: zijn rovers van magnesium en calcium in het lichaam - Voedingsmiddelen rijk aan tyramine (die in het lichaam omgezet worden tot het stimulerende noradrenaline) voor het slapengaan: kaas, ham, spek, worst, wijn, chocolade, suiker, tomaat, aubergine, aardappelen, spinazie, zuurkool - Alle voedingsmiddelen waarvoor je intolerant bent. Een goede leidraad hierbij is het bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo, waarbij je de “te vermijden” voedingsmiddelen best laat. Aan te raden: - Tryptofaanrijke voeding s' avonds, zoals zure melkproducten (yoghurt, kwark), kalkoen, tonijn, zonnebloempitten, sesamzaad, hazelnoten, pinda’s, banaan, dadels, vijgen, avocado - Calciumrijke voeding: broccoli, spruiten, prei, groene groenten, peterselie, spinazie, kool, sesamzaad, haver, zalm, sardines, zure zuivelproducten - Magnesiumrijke voeding: soja en peulvruchten, noten (walnoten, hazelnoten), zaden, volle granen (quinoa, volrijst, volkorenbrood), gedroogde vruchten (abrikozen, vijgen, dadels), groene groenten, bananen, mager bio-vlees, vis - Volop verse, biologische groenten en lokaal seizoensfruit - Kies uit de voornoemde voedingsmiddelen vooral degene die je het best passen volgens het bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo


Ylang Ylang

AROMATHERAPIE Essentiële oliën zijn krachtige plantenextracten, die bij een oordeelkundig gebruik kunnen ontspannen en een gezonde slaap helpen inleiden. Orale inname enkel op advies van een ervaren aromatherapeut! In te masseren, bij voorkeur op de zonnevlecht, op de schoudergordel, op de binnenkant van de polsen of op de voetzolen en in een draagolie: etherische oliën van Ravintsara (Cinnamonum camphora CT cineol), mandarijnschil (Citrus reticulata), geurig ijzerhard (Lippia citriodora), Litsea (Litsea citrata), echte Marjolein (Origanum majorana), Ylang Ylang (Cananga odorata), echte lavendel (Lavandula vera)… Bijvoorbeeld van een mengsel van gelijke delen van Ravintsara, Echte lavendel en Mandarijnschil 3 druppels een half uur voor het slapengaan op de binnenkant van de polsen en van op de zonnevlecht aanbrengen. - Te verstuiven of inhaleren : echte lavendel (Lavandula vera) : bijvoorbeeld enkele druppels op je zakdoek of op je lakens doen, eventueel met enkele druppels van kamille (Matricaria recutita) of Roomse kamille (Anthemis nobilis); bittere sinaasappelschil of blad (Citrus aurantium ssp. aurantium) is ook ideaal om te verstuiven, Zoete sinaasappel (Citrus sinensis) doet het ook goed - In bad : echte lavendel (Lavandula vera) en/of Ylang Ylang (Cananga odorata) en/of Kamille (Matricaria recutita), vb. een mengsel van resp. 3, 3 en 2 druppels in het badwater of alleen 10 à 15 dr. lavendelolie; ook Citroenmelisse (Melissa officinalis) -

Mandarijnschil -

Kamille

Lavendel

Orale inname, enkel onder begeleiding van een bevoegd aromatherapeut: de toppers zijn Ravintsara (Cinnamonum camphora CT cineol), Ledum groenlandicum, Valeriana wallichii, mandarijnschil (Citrus reticulata), echte marjolein (Origanum majorana), Ylang Ylang (Cananga odorata), Petitgrain (Citrus aurantium ssp. aurantium, blad) en Oranjebloesem of Neroli (Citrus aurantium ssp. aurantium, bloesem)

Zware, lome en getekende benen?

Hou ze licht en mooi met V-nal! We vergen dagelijks heel wat van onze benen. Helaas kunnen langdurig staan, een zittend beroep, strakke kledij of warm weer de circulatie bemoeilijken. Mogelijke klachten zijn dan: zware, vermoeide benen, knellende schoenen en een getekende benenhuid. Met V-nal van BIONAL bestaat een natuurlijk combinatiepreparaat dat weer zorgt voor een licht en energiek gevoel in de benen en de huid ervan gaaf helpt te houden. V-nal bevat met paardekastanje en muizedoorn twee plantenextracten die de doorstroming van de benen bevorderen en die de vaatwanden soepel helpen houden. Aangevuld met vitamine C en rutine, ter versterking van de bindweefsels, is V-nal dan ook een probaat middel:

Tegen zware, vermoeide benen. Voor een licht en energiek gevoel. Tegen ontsierende vaatlijntjes. Voor een vlotte terugstroom. Tegen opzetting van de voeten.

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel

NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN, Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be

V-nal helpt natuurlijk

Voor informatie: Mannavita bvba, Wevelgem • Tel. 056 - 43 98 51 [email protected] • www.bional.nl

SLAPELOOSHEID

Voedingssupplementen Goed gekozen nutriënten kunnen bijdragen tot een natuurlijke slaap. Pas wanneer de lichaamsorganen als hersenen, lever, pancreas, bijnieren en nieren optimaal voorzien zijn van voedingsstoffen en goed functioneren kan een gezond dagnachtritme aangehouden worden. -

-

-

-

-

Calcium en Magnesium (best ongeveer dubbel zoveel calcium als magnesium): werken relaxerend en bevorderen het inslapen, ontspannen de spieren; best ’s avonds of vlak voor het slapengaan in te nemen Vitamine B-complex met zeker vit B3 (niacine, bevordert de serotonine-aanmaak), vit B5 (panthoteenzuur, vermindert stress), vit B6 (pyridoxine) en inositol (verkort inslaaptijd, bevordert de R.E.M.-slaap), Vit B12 (ondersteunt het zenuwstelsel) Melatonine: bevordert vooral het inslapen. Het is een hormoon dat de mens aanmaakt van zodra het begint te schemeren. Hoewel het als hormoon met een zeer korte halfwaardetijd ongevaarlijk is, is het in België verboden om het onder geconcentreerde vorm te verhandelen. Het maar kan wel ingenomen worden onder niet-geconcentreerde vorm d.m.v. plantenextracten. Past heel goed voor mensen die in een ploegensysteem werken of bij slapeloosheid door een jetlag (wegens andere tijdzone) L-Tryptofaan: is een aminozuur dat de inslaaptijd kan verkorten en de slaap intenser kan maken; wordt best 45 min. voor het slapen gaan ingenomen. Mag in België niet in een geïsoleerd preparaat ingenomen worden, wel in bvb. een aminozurencomplex. Ook de afgeleide 5-HTP of 5-hydroxy-L-tryptofaan heeft dezelfde werking. Lithium (Oligotherapie): bij slapeloosheid door angst en spanningen Zink: een tekort kan medeoorzaak zijn van slapeloosheid IJzer en koper (onder toezicht therapeut): tekorten kunnen aan de basis van slapeloosheid liggen


Valeriaan

Slaapmutsje

Hop

Passiebloem

Fytotherapie In sommige gevallen kunnen kruiden bijdragen tot een gezonde en natuurlijke slaap. Opvallend is het feit dat niet iedereen hetzelfde reageert op bepaalde kruiden en soms duurt het een tijdje vooraleer je beseft met welk kruid of welke combinatie jij het best wordt geholpen. Ook afwisseling tussen verschillende kruiden kan helpen. Valeriaan (Valeriana officinalis): aangewezen bij matige slapeloosheid, vooral tengevolge van intellectuele overspanning (na studie, computerwerk, drukke werkdag, lectuur); ook aangewezen bij faalangst en bij zorgen over de volgende dag - Hop (Humulus lupulus): eerder aangewezen bij slapeloosheid door een moeilijke spijsvertering, bij slapeloosheid door angsten en spanning. Hop bevordert vooral het inslapen. - Slaapmutsje of Goudpapaver (Eschscholzia californica) en Lindebloesem (Tilia cordata) leiden vooral de slaap in bij inslaapmoeilijkheden - Citroenmelisse (Melissa officinalis): deze plantaardige “tranquilliser” verlaagt geestelijke en emotionele spanning, en helpt ook bij slapeloosheid door een overbelaste spijsvertering - Passiebloem (Passiflora incarnata) verlaagt geestelijke en lichamelijke spanning; wordt ingezet bij slapeloosheid met onrustige, rusteloze benen, bij slapeloosheid met krampen en slapeloosheid met hartkloppingen - Meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata): versterkt het parasympatische (rustgevende) zenuwstelsel; ook aangewezen bij slapeloosheid met hartkloppingen - St. Janskruid (Hypericum perforatum): bij slapeloosheid gepaard met neerslachtigheid - Kamille (Matricaria recutita): kalmeert en versterkt het zenuwstelsel; niet langdurig te gebruiken - Lavendel (Lavandula vera): bij slapeloosheid door stress of angst - Bittere oranjeschil (Citrus aurantium): bij matige slaapstoornissen en bij slapeloosheid met hartkloppingen - Haver (Avena sativa, onrijpe en ontschorste vrucht): vnml. bij slapeloosheid na opwinding - Mariadistel (Silybum marianum), Paardebloem (Taraxacum officinale), Cynara scolymus (Artisjok), Kurkuma (Curcuma xanthorrhiza), Gefermenteerde knoflook (Allium sativum) en andere leverkruiden als een overbelaste lever aan de basis ligt - Ginkgo (Ginkgo biloba) en Gefermenteerde knoflook (Allium sativum): als een verminderde hersendoorbloeding (vnml. bij ouderen) aan de basis ligt - Soja (Glycine max), Zilverkaars (Cimicifuga racemosa), Rode klaver (Trifolium pratense), Hop (Humulus lupulus) en andere fyto-oestrogene planten kunnen bij slapeloosheid in de menopauze steun bieden - Van bovengenoemde kruiden bestaan er een aantal combinaties die het goed doen: Valeriaan, hop en passiebloem Valeriaan, hop en melisse Valeriaan, slaapmutsje en passiebloem Valeriaan en bittere oranjeschil Slaapmutsje en kamille -

Koudgeperste kokosolie maakt

Acteur Koen De Bouw kookt graag gezond. Hij was dan ook erg blij toen hij in de biowinkel de Extra Vierge Cocos olie van Amanprana tegenkwam. ‘Het gezonde vet’, las hij op de verpakking, ‘op brood, voor bakken, wokken en frituren.’ Waarom zijn frieten ongezond? Aan de aardappelen ligt het niet. Want aardappelen zijn prima. Maar de goedkope, geraffineerde supermarktoliën waarin we ze bakken, zijn meer dan schadelijk. Ten eerste bevatten ze veel Meervoudig Onverzadigde Vetzuren (MOV), die giftig worden bij verhitting. Ten tweede zijn deze oliëen zo sterk ontgeurd, geraffineerd en chemisch behandeld waardoor ze schadelijk zijn geworden voor onze miljoenen celomhulsels. Al het goede van de olie werd vernietigd. Ten derde bevatten ze vaak tot 30% transvetten. Industriele misbaksels die mede verantwoordelijk voor de meeste welvaartsproblemen en waarvoor geen veilige limiet bestaat. Hoe kunnen frietjes dan wél gezond zijn? Eénvoudig! Frituur ze in gezonde olie, in Extra Vierge Cocos van Amanprana. Puur natuur. Deze olie bevat zeer weinig MOV’s, is niet ontgeurd, niet geraffineerd, niet chemisch behandeld en bevat geen transvetten. Daarenboven bevat Extra Vierge Cocos van Amanprana vele gezonde eigenschappen die niet verloren gaan als je ermee bakt. Amanprana draagt bij tot een jong en mooi uiterlijk, bevordert de calcium- en magnesiumopname, ondersteunt de goede darmflora, de darmwand en de spijsvertering, verhoogt de weerstand, verzorgt de tanden, tempert het hongergevoel en bevat veel middellange vetzuurke-

tens (MCT). Deze MCT’s geven je 10% minder calorieën dan andere vetten, zijn uiterst gemakkelijk verteerbaar, geven je veel vitaliteit en weinig vetopslag. Ze verminderen hongeraanvallen en verhogen de calorieverbranding. Bij koud gebruik proef je kokos. Bij frituren niet. Extra Vierge Cocos van Amanprana gaat in de friteuse tot 2 jaar mee, mits regelmatig filteren.

uw frietjes supergezond, overheerli jk lekker,

zacht van smaak en extra

licht verteerbaar.

Naast Cocos biedt Amanprana je nog 3 andere variëteiten voor op brood, om te bakken en te wokken: Cocos+Olijf, Cocos+Olijf+Palm en Red Palm. Allemaal unieke, zachte smaken met een eigen vitaliteitsvoordeel. Zo bevat Red Palm van Amanprana, 10 keer meer carotenen dan wortels en is ze de rijkste bron aan tocotrienolen (vitamine E). Beide stoffen voeden de huid en de ogen en beschermen hen tegen de UV-straling van de zon. 100% bio, 100% vegetarisch, 100% extra vierge. Verkrijgbaar in glas van 380ml of 1700ml, in natuur- en biowinkels. Dichtstbijzijnde winkel? Bel 056-43 98 51. Andere info? 03-653 25 41. Koen De Bouw over bio en Amanprana: ‘Meer dan tien jaar geleden kwam ik, na jarenlang voeding als vanzelfsprekend te consumeren, in aanraking met de biologische, biologisch-dynamische en macrobiotische levenswijze. Een boeiende tocht die me tot op de dag van vandaag tot nieuwe inzichten brengt. De producten van Amanprana gebruik ik ondertussen al geruime tijd. Dit tot grote voldoening van ieder die bij ons aan tafel schuift. Het is één van de bio-producten die ik na enige tijd ben gaan koesteren en die een bijdrage kan leveren tot een gezondere en bewustere wereld (levenswijze)!’

Tip: zelfgemaakte bio-frietjes in de schil. Eenvoudig en zoveel gezonder!

AMAN PRANA SERENE

LEVENSKRACHT

© foto Koen: Lies Willaert • Marathon Creatief 03-653 33 77

Gezonde frietjes? Het kan! En superlekker! Met extra vierge cocosolie van Amanprana.

Koortsblaren (Herpes labialis) wat doe je er aan? Het is je misschien al overkomen: net als je naar een feestje moet, een belangrijke afspraak hebt of in het openbaar moet optreden, komt een vervelende koortsblaar roet in het eten gooien… Wat zijn die afzichtelijke lippenblaasjes precies, hoe kunnen we er sneller vanaf raken en zijn er natuurlijke maatregelen om ze te voorkomen?

Wat zijn koortsblaren? Herpes labialis is de wetenschappelijke naam voor koortsblaren of lippenblaasjes. Deze vaak voorkomende aandoening wordt veroorzaakt door het virus herpes simplex type I (HSV-1). Ongeveer 30 à 60 % van kinderen op 10-jarige leeftijd en 80 % van de volwassenen zijn drager van dit virus. Nadat men namelijk een eerste infectie met het virus doormaakt, blijft het virus latent in de zenuwbanen nabij de lippen aanwezig. Wanneer de weerstand verlaagt, kan het virus tijdelijk heropflakkeren met het optreden van de typische “koortsblaren” en dit op, rond of in de nabijheid van de lippen.

Symptomen Er worden bij koortsblaren een zestal stadia beschreven: 1 in de eerste fase zijn er geen zichtbare letsels, maar ervaart men tintelingen, een brandend gevoel of jeuk 2 daarna treedt er zwelling op met een licht rode verkleuring 3 vervolgens verschijnt er een blaasje of een groepje van met vocht gevulde blaasjes 4 het meest pijnlijk is het 4e stadium dat zich gewoonlijk rond de 4e dag situeert en waarbij na het openbarsten van de blaasjes zich een zacht zweertje of een zachte korst vormt 5 nadien droogt het letsel op met de vorming van een hard korstje 6 ongeveer rond de 10e dag valt het korstje af en blijft er nog een licht gezwollen, rode zone over. De genezing van een koortsblaar duurt doorgaans dus ongeveer 10 dagen tot maximaal 3 weken. Pas dan is de besmettelijke fase voor andere personen of voor andere eigen lichaamsdelen - over. Hygiëne is dus wel degelijk belangrijk: zo moet men onder andere oppassen het herpesvirus niet over te brengen op de eigen ogen (bv. door erin te wrijven) om een herpesinfectie van het hoornvlies te voorkomen.

Oorzaken Koortsblaren treden vooral op in perioden van verminderde weerstand, waardoor het virus wordt geactiveerd. Bijvoorbeeld tijdens of na een verkoudheid of griep, voor of tij16 BioGezond • juni 2006

dens de menstruatie, na overdreven blootstelling aan zon en kille wind, bij vermoeidheid, bij slaapgebrek, in periodes van stress, bij depressiviteit en bij emotionele spanning. In zeldzame gevallen kunnen koortsblaren, zeker als ze frequent voorkomen en abnormaal grote proporties aannemen, wijzen op een ernstige aandoening met een verminderde immuniteit.

Andere belangrijke herpesinfecties Om een eventuele naamsverwarring te vermijden, onderscheiden we hierbij koortsblaren van andere herpesinfecties, waarvan de belangrijkste worden verwerkt door: - HERPES SIMPLEX TYPE 2 (HSV-2): dit is het virus dat genitale herpes veroorzaakt. Deze aandoening is seksueel overdraagbaar en moet steeds door een arts behandeld worden. In de actieve fase zijn er jeukende, brandende en pijnlijke blaasjes op of nabij de geslachtsorganen. - HERPES ZOSTER OF VARICELLA ZOSTER: dit is het virus dat op jonge leeftijd waterpokken of windpokken veroorzaakt en daarna latent in zenuwknopen blijft bestaan. Wanneer dit virus later opflakkert bij een verminderde immuniteit, dan krijgt men gordelroos of zona, gekenmerkt door blaasjes op een rode en vaak pijnlijke huidzone, die correspondeert met een zenuwgebied.

de besmettelijke mononucleosis veroorzaakt, ook “klierkoorts” of “kissing disease” genoemd. Als deze aandoening klachten veroorzaakt, zijn het vooral een aanvankelijke keelpijn, koorts, klierzwellingen en een uitgesproken vermoeidheid die het meest opvallen. - CYTOMEGAAL VIRUS: dit virus is vooral gevaarlijk voor de foetus, pasgeboren kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. Met name hartaandoeningen en oogproblemen zijn als verwikkelingen te vrezen

Klassieke benadering In de reguliere geneeskunde wordt vaak het specifiek antivirale middel aciclovir ingezet. Vooral lokaal onder de vorm van een zalf; zelden oraal, tenzij het gaat om mensen met een sterk verzwakte immuniteit.

Voedingsadviezen Wanneer koortsblaren al te vaak optreden wijst dit op een verlaagde weerstand tegen het herpesvirus. Dan moet naast een onvolwaardige voeding, vooral een voeding rijk aan het aminozuur arginine vermeden worden ten voordele van voedingsmiddelen rijk aan het aminozuur lysine.

Af te raden: Wegens een hoog arginine/lysine-gehalte, wat de groei van herpesvirussen bevordert: -

- EPSTEIN-BARR VIRUS: dit is het virus dat

tarwe, zilvervliesrijst, haver noten (walnoten, amandelen, hazelnoten…) en zaden

KOORTSBLAREN -

sojabonen en pinda’s, pindacrème chocolade

FYTOTHERAPIE

Wegens algemeen weerstandsverlagend (onvolwaardig): -

-

Geraffineerde suikers (snoep, frisdranken, koek, gebak, ijs…) Witmeelproducten (pasta, brood, gebak…) Koffie, cola, alcohol, scherpe specerijen, overmatig zoutgebruik Verhitte, gehydrogeneerde en omgeësterde vetten (margarines, verhitte plantaardige oliën behalve olijfolie, de meeste sauzen en dressings), teveel gebakken en gefrituurde voeding Varkensvlees, charcuterie, worst, junk food

Oraal: -

-

Te vermijden gedurende een herpesinfectie: -

Het kan aangewezen zijn om bij herhaalde koortsblaren de weerstand van binnenuit tegen het herpesvirus te versterken. Ook uitwendig kan er ondersteuning geboden worden.

alle citrusvruchten en sappen ervan -

Aan te raden: Wegens een hoge lysine/arginine verhouding, wat de herpesvirussen afremt: -

Kip, kalkoen, rundsvlees, lamsvlees en vis; enkel van een goede, zo mogelijk biologische kwaliteit Rechtsdraaiende yoghurt, kwark, geitenkaas Granen als quinoa, spelt, boekweit en amaranth

En verder vooral: -

-

Lokaal: -

- Biologische groenten en fruit

Kies uit bovenstaande voedingsmiddelen vooral degene die je het best liggen volgens het bloedgroependieet van Dr. Peter D’Adamo

Algemeen immuunstimulerend tegen virusinfecties: Gefermenteerde knoflook (Allium sativum), Echinacea (Echinacea purpurea), Katsklauw (Uncaria tomentosa), Canadese geelwortel (Hydrastis canadensis), St. Janskruid (Hypericum perforatum), Shitake (Lentinus edodes), Maitake (Ganoderma lucidum)…. Zoethoutwortel (Glycyrrhiza glabra) als antiviraal middel tegen herpes Cayennepeper (Capsicum annuum): vermindert de kans op heropflakkeren van herpesvirussen Siberische ginseng (Eleutherococcus senticosus), Ginseng (Panax ginseng): verhogen de weerstand tegen stress

-

Citroenmelisse (Melissa officinalis) in een lippenbalsem St. Jansolie of -tinctuur (Hypericum perforatum) Goudsbloem (Calendula officinalis) in balsem, crème of verdunde tinctuur Goudsbloem

Op uw gezondheid! Salus Plantensappen zijn van zeldzame kwaliteit. Al een paar uur na de oogst zit het sap in de ﬂes. Puur perssap van de hele plant. Dus met behoud van alle werkzame stoffen. Zonder enige toevoeging. Verser kan het niet. Gezonder trouwens ook niet.

De Salus plantensappen zijn: Artisjok, Berk, Brandnetel, Echinacea, Ginkgo, Manna-Vijgen, Meidoorn, Paardenbloem, Paardenstaart, Rammenas, Selderie, Sint Janskruid, Tijm, Valeriaan, Venkel, Weegbree, Aardappel en Tomaten. • Artisjok stimuleert lever en gal en verbetert de vetvertering • Manna-vijgen stimuleert de darmwerking: ook zeer geschikt voor baby’s en kinderen! • Rammenas helpt bij hoest en heesheid en stimuleert ook de lever

Verkrijgbaar bij de reformzaak, drogist, apotheek of gezondheidswinkel. Voor informatie en gratis brochures: Salus Benelux tel. +31 (0)346-575 084, fax. +31 (0)346-573 492, e-mail [email protected]

Salus , ‘de

natuur

in

optima

forma’ BioGezond • juni 2006 17

KOORTSBLAREN

Aromatherapie Omdat etherische oliën een uitgesproken lokaal ontsmettende en antivirale werking kunnen ontplooien, kan een geschikte keuze ervan de ernst, de pijn en de genezingsduur van lippenblaasjes verminderen. Orale inname ervan mag enkel gebeuren op voorschrift van een ervaren aromatherapeut en heeft enkel zin bij herhaald terugkeren van de blaasjes of bij verminderde immuniteit.

Niaouli -

Lokaal:

Tea tree (Melaleuca alternifolia) is een topmiddel. Soms kan het, van zodra je de koortsblaasjes voelt opkomen, door onverdund aanstippen met een wattenstaafje op de prikkelende zone, de uitslag zelfs voorkomen. Zijn de koortsblaasjes er al, dan kan je deze 6 à 8 maal daags onverdund aanstippen met tea tree-olie op een wattenstaafje of je kan tea tree-olie ook aanbrengen in een balsem of verdund in plantaardige olie of crème Tea tree (bv. calendula-olie of -crème) - Tea tree (Melaleuca alternifolia) kan voor een nog beter resultaat met Niaouli (Melaleuca quinquenervia CT cineol) gecombineerd worden: gelijke delen, voor de helft verdund op een draagolie - Een zeer interessante synergie is ook die van Ravintsara (Cinnamonum camphora CT cineol), Niaouli (Melaleuca quinquenervia CT cineol) en Witte tijm (Thymus vulgaris CT thuyanol): van dit mengsel kan je gedurende 48 uur of meer 6 à 8 maal per dag een druppel op de koortsblaar aanbrengen -

Citroenmelisse

Pepermunt

Hyssop

Andere etherische oliën die in aanmerking kunnen komen zijn: Citroenmelisse (Melissa officinalis), Kamille (Matricaria recutita), Mirre (Commiphora molmol), Lavendel (Lavandula vera) of Spijklavendel (Lavandula spicata), Pepermunt (Mentha X piperita) en Hyssop (Hyssopus offinalis)

Orale inname: -

Vooral op basis van Niaouli (Melaleuca quinquenervia CT cineol) en Ravintsara (Cinnamonum camphora CT cineol)

VOEDINGSSUPPLEMENTEN Een aantal goed gekozen supplementen kunnen de ernst van het letsel beperken en de genezingsduur opmerkelijk verkorten. Naast lysine, dat apart wordt ingenomen, kunnen eventueel de meeste van onderstaande middelen in een goed multipreparaat ingenomen worden: -

-

-

-

-

-

-

Lysine, een aminozuur dat specifiek de weerstand tegen herpesvirussen verhoogt, kan de frequentie en duur van koortsblaren verminderen. Niet in te nemen tijdens de zwangerschap of zogen. Mag ook lokaal toegepast worden. Zink, best als zinkgluconaat: verbetert de immuniteit tegen herpesinfecties Vitamine B-complex: verbetert de immuniteit, bevordert de genezing van de letsels en wapent tegen stress Vitamine C en bioflavenoïden (o.a. quercetine), die de groei van herpes simplex virussen afremmen en de genezingstijd merkelijk kunnen reduceren Calcium (met wat magnesium): een gebrek eraan maakt gevoeliger voor stress en spanning en voor het virus Een goed darmflorapreparaat (met humane stammen van ondermeer Lactobacillus acidophylus): remt pathogene ziektekiemen af Colloïdaal zilver: antiseptisch en antibiotisch, bevordert de genezingsduur; kan zowel oraal als uitwendig toegepast worden Vitamine A, bètacaroteen en vitamine E: versnellen de genezing van de letsels in de regio van mond en lippen. MSM (Methylsulfonylmethaan): inname bevordert de immuniteit, lokale gel versnelt de genezing Essentiële vetzuren: EPA/DHA (in visoliën) en GLA (in teunisbloemolie, bernagie-olie): verbeteren de immuniteit en versnellen de genezing van de letsels Thymusglandular: verbetert de immuunfunctie Bernagie


WIN een superzuinige vaatwasmachine van Miele (AAA LABEL) met Ecover! Kijk op de verpakking van de Ecover-afwasproducten of surf naar www.ecover.com

De natuurlijke kracht De schoonmaakmiddelen van Ecover worden gemaakt op basis van planten en mineralen. Ecover-producten zijn net zo krachtig als andere poetsmiddelen, maar ook mild voor onze omgeving.

Een veilige badkamer – zonder scherpe chemicaliën Ecover reinigt je badkamer in alle veiligheid – zonder dat ze iets inboet aan netheid – en vrijwaart de gezondheid van jou en je kinderen.

Moet er nog schuim zijn? Elke druppel telt

Schuim reinigt je vaat niet. Ecover kiest bewust voor meer mildheid en minder schuim.

Water wordt steeds schaarser. Onze producten zijn in alle omstandigheden volledig afbreekbaar en laten geen enkel spoor achter.

www.ecover.com

Geuren een bos in huis? Ecover-geurtjes zijn sober, afkomstig van natuurlijke extracten en mild voor mens en milieu.

THE POWER OF NATURE

Volle granen schatkist van de natuur In een natuurlijke, gevarieerde en volwaardige voeding nemen volle granen een belangrijke plaats in. Voor velen vormen volkorenbrood, graanvlokken, volkoren pasta, zilvervliesrijst of andere ongepolijste granen zelfs een hoeksteen van het dagelijkse dieet. Helaas wordt door de westerse voedingindustrie het volle graan sterk bewerkt en dus verarmd tot witmeelproducten. Waarom zijn volle granen te verkiezen boven geraffineerde granen en welke zijn de meest interessante graansoorten?

Schatkist van de natuur Al eeuwenlang vormen volle granen voor een groot deel van de wereldbevolking een onmisbaar, dagelijks voedingsmiddel. Volle granen zijn namelijk een bron van energie en vitaliteit, waardoor men een optimaal werkvermogen aan een goede gezondheid koppelt. Wanneer we de bouw van de volle graankorrel van nabij bekijken, dan onderscheiden we drie grote onderdelen: - het meellichaam, dat gemiddeld 70 à 85 % van de graankorrel uitmaakt en vooral bestaat uit zetmelen of complexe suikers. Het meellichaam is verantwoordelijk is voor het grootste deel van de calorische waarde van een graan, gemiddeld 340 Kcalorieën of 1420 kJoule per 100 g. Maar in het meellichaam huizen ook eiwitten (vooral aan de buitenlaag van het meellichaam), vitaminen en mineralen. - de zemel of de vezel, die 10 à 15 % van de graankorrel uitmaakt, wordt aan de buiten-

Conclusie Witmeelproducten, omdat ze de bovenvernoemde waardevolle vezels ontbreken, hebben veel minder voedingswaarde dan volle granen. Bovendien zorgt het raffinageproces er ook voor dat een deel van de nutriënten van het volle graan verloren gaan. Vooral het gehalte aan waardevolle mineralen (magnesium, zink, calcium, ijzer…), aan vitamines (vitamine E, vitamines B1, B2 en B6, vitamine A),


kant van de granen gevonden. Hij bevat onverteerbare koolhydraten zoals cellulose, die voor de mens als vezels zeer belangrijke functies vervullen (zie verder). Bovendien bevat de zemel ook mineralen, eiwitten en vetten. - de kiem, die slechts 2 à 4 % van de graankorrel inneemt, is wel verhoudingsgewijs het rijkste en voedzaamste onderdeel van de graankorrel. Ze bevat naast complexe suikers en eiwit belangrijke hoeveelheden meervoudig onverzadigde vetzuren (vnml. het essentiële vetzuur linolzuur), vitaminen (vnml. vitamines E, B1 en B2; ook bètacaroteen, andere B-vitamines, C en D) en mineralen (vnml. ijzer en calcium). Als we even de optelsom maken, dan kunnen we stellen dat volle granen de mens een breed gamma van levensnoodzakelijke voedingsstoffen leveren en dit in een evenwichtige samenstelling:

- 55 à 75 % complexe koolhydraten of suikers, die als brandstof door een geleidelijke omzetting tot glucose ons langdurig energie verschaffen - 7 à 22 % eiwitten, die vooral dienen voor de opbouw en herstel van lichaamsweefsels - 0,5 à 7 % vetten, die als reservebrandstof fungeren, maar ook als essentiële vetzuren belangrijke functies in het lichaam vervullen - 1 à 4 % mineralen en sporenelementen: magnesium, calcium, fosfor, ijzer, silicium, jodium, koper, zink en mangaan - vitaminen: bètacaroteen, vitamines B (vooral B1 en B2), vitamine C, D, E en K - enzymen: vooral diastasen, die helpen bij het afbreken van de koolhydraten

De “mishandeling” van het volle graan aan essentiële vetzuren (vnml. linolzuur, een omega-6-vetzuur) en aan plantaardig eiwit, neemt af ! Witmeelproducten als wit brood, gewoon “bruin” brood, witte pasta, witte rijst, koek en gebak zijn dan ook verarmde voedingsproducten die in een volwaardige voeding niet thuis horen en ze zijn voor een deel verantwoordelijk voor een mindere gezondheid bij het nuttigen van een doorsnee westers dieet.

Helaas, sinds de moderne, intensieve landbouw en de westerse voedingsindustrie het volle graan onder handen hebben genomen, is de voedingswaarde ervan drastisch gedaald! Om meer opbrengst te krijgen, deden chemische bestrijdingsmiddelen als insecticiden, herbiciden en bodemontsmetters, alsook kunstmeststoffen hun intrede in de granenteelt. Naast het feit dat deze lichaamsvreemde stoffen uiteindelijk ook in graanproducten zelf terechtkomen, zorgt deze vorm van landbouw er ook voor dat granen armer worden aan mineralen als magnesium, natrium, koper en

Beleef plezier aan uw geld op elk moment van de dag.

Open een spaarrekening bij Triodos Bank. Triodos is een bank. Die uw geld laat groeien zoals andere banken. Maar met dit verschil: wij investeren uw spaargeld alleen in duurzame projecten. Zoals scholen, producenten van biovoeding of de productie van hernieuwbare energie. Projecten waarbij iedereen wint. Zo beleeft u plezier aan uw geld terwijl het op de bank staat. Open nu een Triodos spaarrekening. www.triodos.be/sparen

VOLLE GRANEN

Enkele minpunten van graanvoeding Volledigheidshalve dienen we te vermelden dat granen niet door iedereen als een hoofdvoedingsmiddel naar voor worden geschoven. Er zijn een aantal argumenten om graanvoeding voor een deel te beperken:

ijzer en meer fosforzuren en kaliumzouten bevatten. Biologische volle graanproducten zijn dan ook een must voor wie bewust met zijn gezondheid bezig is. Maar het grootste verlies wordt ontegensprekelijk veroorzaakt door de granen te gaan raffineren. Door volle granen te malen en vervolgens te zeven tot wit meel, gaat de vezel verloren en worden ook grote delen van de kiem en het buitenste eiwithoudende laagje van de graankorrel verwijderd. Hierdoor blijft vooral het meellichaam over, dat wel heel rijk is aan complexe suikers, maar in zijn geheel een stuk armer is aan voedingsstoffen.

De vezel: een wereld van verschil Hoewel we in de vorige “Bio Gezond” al het belang van de voedingsvezel aanstipten, kunnen we niet anders dan nog eens op het belang ervan ingaan. De vezels of ballaststoffen van de volle granen bestaan vooral uit cellulose en hemicellulose. Dit zijn complexe koolhydraten of polysacchariden die voor de mens onverteerbaar zijn; we beschikken namelijk niet over de enzymen om ze af te breken. Toch mogen we hieruit niet voorbarig besluiten dat het nutteloze componenten zouden zijn, wel integendeel. Ze vervullen voor de mens een aantal belangrijke functies en dragen bij tot een goede gezondheid: 1 Ze helpen het gebit te reinigen en verminderen de kans op cariës 2 Ze verplichten ons meer te kauwen, waardoor we meer spijsverteringssappen afscheiden en minder kans maken op spijsverteringsklachten 3 Ze helpen overmatig maagzuur te “bufferen”, waardoor we minder kans lopen op maagwandontsteking en maagzweren 4 Ze binden meer vocht en zorgen zo voor een sneller en langduriger verzadigingsgevoel, waardoor we minder neigen tot “overeten” 5 Ze “houden” de koolhydraten langer “vast”, met een tragere vrijstelling van glucose en minder snel oplopen van de suikerspiegel. Er is dus een meer constante en langdurige energievoorziening en ook minder kans op overgewicht omdat er minder glucosepieken zijn en dus minder omzetting van glucose tot vetten (door tussenkomst van insuline). 6 Ze absorberen cholesterol en voeren deze af via de stoelgang en verminderen zo de kans op een verhoogd cholesterolge-halte 7 Ze absorberen gifstoffen en verminderen de kans op darmkanker 8 Ze bevorderen het ontstaan van een goede darmflora met meer opname van voedingsstoffen en minder kans op winderigheid, diarree, constipatie, voedingsintoleranties, zwakke weerstand…. 9 Ze vergroten het volume van de darminhoud door water te absorberen en verminderen de kans op constipatie en te harde stoelgang 10 Ze verminderen de druk in de dikke darm met minder kans op aambeien en divertikels (abnormale uitstulpingen) 11 Ze hebben op zich soms fyto-oestrogene eigenschappen en verminderen de kans op menstruatiestoornissen en menopauzale klachten 22 BioGezond • juni 2006

- het eiwit van de meeste granen is niet compleet of “laagbiologisch”. Dit wil zeggen dat het niet alle essentiële aminozuren bevat ofwel in een zeer slechte verhouding. Veel granen zijn vrij arm aan het essentiële aminozuur lysine (belangrijk voor antilichamen, enzymen en de aanmaak van spiereiwitten) en aan het zwavelhoudende aminozuur methionine (belangrijk voor de lichaamsontgifting en onderdeel van het superantioxidans gluthation) - een aantal granen (tarwe, rogge, gerst, kamut en spelt) bevatten gluten. Deze eiwitcomponent, die aan graan zijn kleefeigenschappen verleent en het bakken van samenhangend brood mogelijk maakt, wordt niet door iedereen goed verdragen. Er bestaat namelijk een erfelijke darmaandoe-ning, coeliackie of glutenovergevoelige enteropathie, waarbij de darmcellen "allergisch" reageren op een component van gluten, het gliadine. Blijft men gluten eten, dan ontstaat er chronische diarree en een afvlakking van het darmslijmvlies met verminderde opname van voedingsstoffen (vermagering….). Hier moet dan levenslang glutenvrij gegeten worden en enkel granen als rijst, quinoa, amaranth, boekweit, gierst, maïs en teff mogen op het menu staan. Maar van deze granen alleen kan men geen samenhangend brood maken! - Vrij veel mensen verdragen, vaak zonder het zelf te weten, niet zo goed gluten: men spreekt dan van een glutenintolerantie. Vooral het tarwegluten is vaak moeilijk te verteren en de onvolledig verteerde eiwitdeeltjes blijven aan de darmwand verkleven (met mindere opname van nutriënten). Ze “sijpelen” ook doorheen de darmwand, en er worden antilichamen tegen gevormd. Deze intolerantie legt een druk op het immuunsysteem en kan een mederol spelen in aandoeningen als chronische slijmvliesaandoeningen (vb. sinusitis…), eczema, gewrichtsaandoeningen, enz….Vooral mensen met bloedgroep 0 zijn gevoelig aan het tarwegluten en vermijden het beter - Granen bevatten in hun zemel fytinezuur. Vooral de tarwezemel is er rijk aan. Fytinezuur maakt gemakkelijk onoplosbare verbindingen aan met mineralen als calcium, ijzer, zink en magnesium (fytaten), waardoor deze minder opgenomen worden. Vooral een eenzijdige graanvoeding met veel tarwe kan leiden tot mineraaltekorten. Op te merken valt dat dit fytinezuur bij het maken van zuurdesembrood wel gesplitst worden.

VOLLE GRANEN

Welke zijn de aanraders onder de volle granen? QUINOA (Chenopodium quinoa) Dit “supergraantje”, “heilige graan uit de Andes” of “Peruaanse rijst”, dat een zeer belangrijk basisvoedingsmiddel was bij o.a. de Inca’s, wordt door voedingsspecialisten als het meest interessante graantje beschouwd, zeker bij een Quinoa vegetarische basisvoeding: - het bevat geen gluten en leidt zelden tot voedingsintolerantie - het is “completer” qua samenstelling in vgl. tot andere granen: het bevat doorgaans een groter eiwitgehalte (gem. 13 à 16 %, tot max. 22 %, i.t.t. tot de 7,5 % van rijst, 9 % van gierst en 11 à 14 % van tarwe) en bevat meer waardevolle vetten (5 à 6 % in vgl. met de 3 % van andere granen, met vnml. linolzuur) - het eiwit is, in tegenstelling tot de meeste granen, compleet met een goede balans aan essentiële aminozuren. Het eiwit in quinoa benadert het “referentie-eiwit” van de F.A.O. (Food and Agriculture Organisation). Het bevat bvb. wel een hoog gehalte aan lysine, waardoor het de andere granen aanvult, en vrij veel zwavelhoudende aminozuren als methionine en cystine, waarmee het peulvruchten (soja) goed aanvult! Verder is het rijk aan arginine en histidine, belangrijk voor opgroeiende kinderen - ook qua mineralengehalte verslaat quinoa andere graangewassen: het bevat meer magnesium, calcium, fosfor en ijzer (!) dan bv. rijst, tarwe en maïs Quinoa heeft nog een aantal andere voordelen (het buitenste, oplosbare en bittere saponinenlaagje wordt door wassen en verwrijven voor menselijke consumptie verwijderd): - het is zeer gemakkelijk klaar te maken - het is voor de meeste mensen heel licht verteerbaar - het kan zowel in warme gerechten als koud in salades gegeten worden - de korrels behouden gemakkelijk hun fijne structuur - quinoa, bekomen door “Fair trade”, verbetert de levensomstandigheden van Boliviaanse en Peruviaanse boeren

SPELT (Triticum spelta of spelt, Triticum monococcum of Eenkoorn/Provençaalse spelt) Spelt is eigenlijk het “oerkoren” of de “oertarwe” en is vermoedelijk de stamvader van de huidige tarwe. Spelt werd vroeger heel veel in


Egypte, Klein-Azië en Europa (vooral MiddenEuropa) verbouwd; het was zelfs het belangrijkste graan in Europa in de Middeleeuwen. In het begin van de 20e eeuw werd het zelfs nog evenveel verbouwd als tarwe. Spelt werd om verschillende redenen - ondanks zijn hogere voedingswaarde - door tarwe naar de achtergrond verdrongen : - het is moeilijker om het kaf ervan te verwijderen (het “pellen”) en er is meer verlies bij het verwijderen van het kaf - spelt heeft een kleinere opbrengst per grondoppervlakte Spelt - spelt wordt gemakkelijker neergeslagen in slecht weer door regen en wind - spelt is niet zo goed bestand tegen kunstmest Voor Hildegard von Bingen, een natuurgenezeres uit de 12e eeuw, was spelt zelfs een geneesmiddel. Ze noemde het krachtiger en lichter verteerbaar dan andere granen. Het geeft volgens haar “gezond vlees” en “goed bloed”, maakt “de ziel vrolijk en opgewekt”. De slijmstoffen die spelt vrijstelt zijn helend op de spijsverteringsorganen. Spelt is om diverse redenen te verkiezen boven tarwe: - het is lichter verteerbaar dan tarwe en het gluten ervan geeft minder problemen of intolerantie (sommigen beweren het te mogen geven bij coeliakie, maar dat is teveel gezegd); vooral voor mensen met bloedgroep O is spelt een gezonder alternatief voor tarwe - het heeft een groter eiwitgehalte dan tarwe (16 à 20 %) - het bevat meer vitamines B (B1 en B2), meer ijzer en mangaan dan tarwe - het eiwit is net als tarwe ook wel arm aan lysine, maar bevat meer tryptofaan en fenylalanine en is misschien op die manier beter voor een opgewekte houding - spelt heeft voor zijn groei geen kunstmeststoffen nodig - spelt onderging heel weinig “ingrepen” (zoals genetische manipulatie of doorgedreven selectie en kruisingen) door de mens; het staat veel dichter bij de natuur dan tarwe, dat een bastaardgewas is dat gaandeweg door de mens werd “aangepast” om meer rendement te hebben en brood goed te doen rijzen, zonder op de voedingswaarde te letten.

KAMUT (Triticum turanicum, T. turgidum, T. polonicum, T. Aegypticum) Deze vorm van tarwe is net als spelt en quinoa recent “herontdekt”. Kamut kende zijn hoogtepunt in de Egyptische beschaving. Waarom kamut gebruiken? - het is net zoals spelt nog niet “gemanipuleerd”. - het is rijker aan eiwit (17 %) dan tarwe - het eiwit heeft een evenwichtiger samenstelling aan essentiële aminozuren in vergelijking met tarwe - het gluten ervan geeft ook minder problemen of intolerantie in vergelijking met tarwe - het scoort hoger dan tarwe qua mineralengehalte (calcium, magnesium) en qua vitamines (vit E en vit B1)

BOEKWEIT (Fagopyrum esculentum) Afkomstig uit Azië, werd dit graantje vroeger ook veel in onze streken geteeld. Boekweit wordt ook wel “beuktarwe” genoemd, vanwege de kenmerkende driehoekige vruchtjes die lijken op beukennootjes. Boekweit is weinig veeleisend qua teelt, maar wordt toch niet zoveel gekweekt: boekweit heeft weinig rendement in vergelijking met tarwe en heeft moeilijk te pellen zaden. Boekweit is tegenwoordig vooral nog een basisvoedingsmiddel in Oost - Europa. Waarom is boekweit aan te raden? - het is glutenvrij - het is rijk aan magnesium (bestemd voor zwakke personen, bij zwakke zenuwen) én aan het bioflavenoïde “rutine” (bepaalt mee de sterkte de haarvaten), waardoor het wordt aanzien als tonicum voor de bloedvaten bij hoge bloeddruk, hartziekten en spataderen - het bevat vrij compleet eiwit en is mineralenrijk Boekweit wordt vooral gebruikt in specifieke graanproducten: - het meel voor boekweitpannenkoeken - geroosterd als kasha (lichter verteerbaar, lekkerder van smaak) - in soba, noedels van boekweitmeel, en in boekweitdeegwaren

HAVER (Avena sativa) Haver zou per toeval ontstaan zijn door een kruising van de oot (Avena fatua L.) met de rode wilde haver (Avena sterilis L.) uit het oostelijk Middellandse Zeegebied. Haver houdt in vergelijking met tarwe meer van

Moeizame stoelgang?

Constipatie is geen banaal ongemak. Een goede stoelgang is immers net zo belangrijk voor uw gezondheid als een goede slaap en een gezonde eetlust!

Grünwalder Nr.1 kruidentabletten bevorderen de natuurlijke stoelgang waardoor de ontlasting zijn ritme en evenwicht

Voor een optimaal resultaat, raden wij 1 à 3 kruidentabletten per dag aan.

Grünwalder®

Neem de natuurlijke weg.

Verkrijgbaar bij de apotheek en de natuurvoedingswinkel.

Le pain des fleurs®

Bio cracotten met boekweitmeel op steen gemalen - glutenvrij

100% biologische pure vruchtensappen in tetra Pack

Het exclusieve recept van “Pain des Fleurs” garandeert de unieke kwaliteiten van het op steen gemalen biologische boekweit. Zijn authentieke en knapperige smaak worden bewaard zonder verpakkingsgas, aroma, melk of gist. Nu ook verkrijgbaar in grote verpakking van 300 g.

W

NIEU

Distributie

Puur sinaassap 1 L / 20 cl Puur appelsap 1 L / 20 cl Puur roze pompelmoessap 20 cl Cocktail junior 20 cl Puur rode druifsap 20 cl Vita 12 exotische vruchten 20 cl Puur wortelsap 20 cl

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: [email protected] • www.hygiena.be

Distr.: Hagor-Bioservice - Remylaan 4C bus 9 - B-3018 Wijgmaal

terugvindt.

VOLLE GRANEN water en luchtvochtigheid, het schuwt een droge voorzomer en het groeit dan ook best in een noordelijk gematigd klimaat (Schotland, Ierland, Wales, Zweden, Nederland, België...). Typisch zijn de pluimvormige, losjes neerhangende aren. Waarom haver gebruiken? - het is vooral als krachtvoedsel en ideaal ontbijt gekend (beter voor bloedgroep A dan O) - het bevat veel wateroplosbare vezels die door binding met water aanleiding geven tot slijmstoffen en zo verzachtend werken op de maag en darmen - de zemelen doen het goed om de darmwerking te bevorderen en het cholesterolgehalte te verlagen - haver werkt bloedsuikerregulerend - het is goed voor de gemoedstoestand en sterke zenuwen (beter is nog het onrijpe graan) - het is rijk aan calcium - het bevat geen gluten, doch avenine. Bij glutenintolerantie kan, afhankelijk van het individuele geval, soms haver gebruikt worden

ZILVERVLIESRIJST (Oryza sativa) Deze graansoort is afkomstig van het Oosten, maar fungeert tegenwoordig als basisvoedsel voor de helft van de mensheid. Het telen van rijst is wel zeer arbeidsintensief. Er bestaan meer dan 2000 soorten. Twee belangrijkste vormen zijn: lange korrel en korte korrel. Basmati is Indiaas met een delicaat aroma; Arborio is Italiaans en klevend, Zilvervliesrijst zacht en romiger; Thaise rijst is licht geparfumeerd met jasmijn; Dessertrijst is kleinkorrelig en wordt heel zacht; Wilde rijst is Canadees en heeft een lange, fijne, zwarte korrel. Rijst moet ongeslepen (ongepolijst) zijn om waardevol te zijn; men spreekt dan van volle rijst of zilvervliesrijst. Witte, geslepen rijst zonder de kiemen en buitenste lagen is sterk verarmd. Rijst die wordt voorgestoomd voor het pellen (parboiled), lijdt wel minder verlies. Zilvervliesrijst bevat in vergelijking met witte rijst: - 4 maal meer magnesium - 2,5 maal meer kalium en fosfor - 2 maal meer ijzer - 5 maal meer vit B1 - 2 maal meer vit B2 - 3 maal meer vit B3 - meer enzymes Bovendien heeft zilvervliesrijst een lagere glycemische index dan witte rijst: het doet de


bloedsuikerspiegel minder snel stijgen, waardoor het minder bijdraagt tot overgewicht en tot een moeilijker te regelen bloedsuikerspiegel. Waarom wordt zilvervliesrijst vooral aangeraden? - het bevat geen gluten - het is een goede bron van complexe koolhydraten - het is zeer licht verteerbaar - het is rijk aan magnesium en vitamine B1 en bijgevolg zenuwsterkend, ondersteunend bij vermoeidheid en aan te raden bij hoge bloeddruk - het is reinigend, bevat geen purines en niet belastend voor de nieren - het is herstellend op de ingewanden (ondermeer door het hoge gehalte aan het aminozuur glutamine) en wordt ingezet bij diarree (ook het rijstwater) Maar zilvervliesrijst: - is niet zo rijk aan eiwitten (7,5 %) - bevat geen compleet eiwit en is arm aan het essentiële aminozuur lysine!

GERST (Hordeum vulgare) Gerst is een snelgroeiend graan, dat niet zoveel eisen stelt aan de bodem. Het is afkomstig van het Midden-Oosten, en raakte verder via Griekenland en Rome (gladiatorenvoedsel !) in Europa bekend. Gerst bevat wel gluten, maar onvoldoende om er alleen een samenhangend brood van te bakken. Het meest gekende gerstproduct is de gort van gepelde granen. Waarom wordt gerst aangeraden? - het heeft een reinigende werking en is urinezuurdrijvend - het is licht verteerbaar, bevat veel calcium en vitamines B - het is rijk aan oplosbare vezels, die veel vocht absorberen en hierdoor verzachtend werken op maagdarmslijmvliezen, de urinewegen en keel - het is door de oplosbare vezels en door de bètaglucanen ook een cholesterolverlager - het remt diarree (vnml. als gerstthee) - zou een antikankervoedsel zijn door “protease-remmers” die kankercellen afremmen - interessant is de gerstemout: gerstemout ontstaat door geweekte gerst te laten kiemen en vervolgens te drogen (het is dan drager van de gist Aspergillus oryzae). Deze mout kan vervolgens ingezet worden om granensiropen te maken en bier te brouwen. Maar: - gerst heeft geen compleet eiwit: mankeert vooral lysine en tryptofaan

GIERST (Paniculum miliaceum) Dit graantje met zijn kleine ronde korrel is één van de oudste landbouwgewassen. Het is belangrijk in Azië en Afrika, houdt van de zon en heeft een aangename nootachtige smaak. Waarom gierst aanraden? - het is rijk aan silicium of kiezelzuur en hierdoor goed voor alle bindweefsels: haren, nagels, beenderen, slagaderwanden - het bevat geen gluten en past in het dieet bij coeliakie

ROGGE (Secale cereale) Rogge groeit vooral in koudere klimaten (Scandinavië, Rusland, Noord-Duitsland, België en Nederland). Het was bij onze voorouders een hoofdbron van voedsel (brood, pap), maar werd Rogge ook door de mindere opbrengst verdrongen door tarwe. Rogge bevat te weinig gluten om er alleen een goed gebonden en rijzend brood van te maken. Puur kent men de pompernikkel en zwart roggebrood; voor een goed gerezen brood wordt rogge meestal gemengd met tarwe (lees de ingrediënten er op na!). Rogge is wel heel rijk aan vezels. Waarom rogge speciaal aanraden? - bij constipatie door de vezelrijkdom - mensen die gevoelig zijn aan tarwegluten, verdragen dit gluten vaak beter; maar het is uiteraard niet geschikt bij coeliakie Opgepast: - het is door de vezelrijkdom soms “zwaar” voor de spijsvertering - het bevat geen compleet eiwit

AMARANTH (Amaranthus spp.) Amaranth is één van de oudste gecultiveerde graangewassen in Midden – en ZuidAmerika. Dit “wonderkoren” zou mee aan de basis gelegen hebben van de hoge ontwikkelingsgraad van de Inca’s en Azteken en werd door de Spaanse veroveraar Cortez verboden. Heeft een fijne nootachtige smaak. Waarom aan te raden? - het is glutenvrij - het is een zeer proteïAmaranthus nenrijk graantje (16 %) - het is bovendien rijk aan lysine, waar veel granen arm aan zijn - het is zeer rijk aan calcium, bevat tweemaal meer ijzer dan tarwe

Een kleurtje in uw haar ? Een kleurtje kan uw haar en u een nieuw aanzien geven, en het hoeft niet schadelijk te zijn voor uw haar. Bij permanente haarverf is het nog onmogelijk om deze op een 100% natuurlijke manier te produceren, maar er zijn merken die meer natuurlijker zijn dan andere verven. Je hebt bijvoorbeeld een merk dat verrijkt is met

plantaardige

ingrediënten zoals o.a.

Soja: Peulvrucht die rijk is aan essentiële vetzuren, proteïnen, mineralen (zink, ijzer, calcium) en vitaminen (E, A en B-groep). De hoofdfunctie van de soja is het aanbrengen van een beschermlaag over de hoofdhuid, om irritatie van de huid te voorkomen.

Haver: Dit is een graansoort die van oudsher bekend staat om zijn voedende en hydraterende eigenschappen voor de huid. In zijn samenstelling treden proteïnen, vetten, mineralen (Na, Ca, S, Cu en Zn), aminozuren en vitaminen op de voorgrond. Het linolzuur vormt als het ware een barrière op de huid die het vrijkomen van water via de huid remt. Haver doet doffe en glansloze haren herleven.

Maïs: Maïs is een voedingsstof die rijk is aan vitaminen, plantaardige olie en mineralen. Hij draagt bij tot de goede vorming van de haren, en ook de huid ondervindt baat bij zijn gebruik aangezien hij antioxidanten bevat die bijdragen tot het afremmen van de celbeschadiging die wordt veroorzaakt door de vrije radicalen.

Tarwe: Bevat essentiële aminozuren, minerale zouten en vitaminen van de groepen B en C. De olie die wordt gewonnen uit tarwekiemen is een uitstekend middel om de haarvezels te verzachten, te stimuleren en te verstevigen, en haar hoge gehalte aan vitamine E verleent haar bovendien antioxiderende eigenschappen die de celveroudering tegengaan.

Kokosnoot: Het kokosextract smeert en verzacht de haarschacht, en voert ook nog talrijke minerale elementen aan, zoals magnesium, kalium, calcium. Na de kleuring zal uw haar er los en glanzend uitzien, en gemakkelijk te kammen zijn. Toch moet u een test doen met alle haarverven, want er is altijd een zeer kleine mogelijkheid dat u een allergie heeft voor haarverf, daarom wordt er altijd een gevoeligheidstest aanbevolen. Het beste is om een haarverf te kopen waar bijvoorbeeld geen ammonia en resorcinol (recorcine) in zit, maar een permanente haarverf met de minste schadelijke stoffen. Permanente haarverven worden in categorieën 3 of 4 aangeduid, categorie 3 is met ammonia en -4 is zonder ammonia, beide soorten zijn 100% grijs dekkend, het is erg belangrijk dat u zich goed laat voorlichten door de winkelier en/of de specialist BioGezond • juni 2006 27

Wijntip van de maand

ITALIE Rioja Viña Ijalba

Het is algemeen geweten dat de beste Rioja’s afkomstig zijn van zeer arme gronden. Welnu, de wijngaarden van Viña Ijalba zijn gelegen middenin een vroegere steengroeve. Deze gronden zijn bedekt met steengruis en bevatten veel mineralen. Dit garandeert wijnranken met een zeer lage opbrengst en dus van hoge kwaliteit. Een systeem van seksuele verwarring beschermt de planten tegen schadelijke insecten. Viña Ijalba is ook het eerste wijnhuis in de Rioja dat een certificaat ISO-14001 verkreeg, alleen toegekend aan bedrijven die een proces van maximale bescherming van het milieu uitgewerkt hebben. Alle materialen worden gerecycleerd en het restwater wordt gezuiverd met een “groene filter” Dit huis werkt intensief samen met de Oenologische Universiteit van Rioja voor de research en ontwikkeling van quasi vergeten druivensoorten. Dit zijn er momenteel een tachtigtal. Een jaar geleden kwam een eerste witte wijn op de markt van de druif Maturana. Van deze druif, waarvan geschriften teruggaan tot 1622 bleven maar een twintigtal wingerds over. Nu staan er 2 Ha. Deze wijn, uniek op de wereld, is gewoon schitterend. Krachtig, zeer verfijnd en vol exotisch fruit.

Wijnen uit biologische druiventeelt Wijnen gemaakt met respect voor de natuurlijke kwaliteit, voor het milieu en voor de gezondheid

Heel speciaal is ook de vorm van de flessen (gebrevetteerd). Dit zijn lage smalle flessen in glas van dubbele dikte, wat de wijn beschermd tegen ultraviolet stralen en een constante temperatuur in de hand werkt. De witte wijn GENOLI is gemaakt met 100% Viura druiven en geeft in de neus krachtige aroma’s van witte bloemen en citrusvruchten. De mond is fijn fris fruitig met rijpe meloen en citrus en de afdronk is fris en aangenaam. Bij voorkeur jong te drinken (bewaring 2 à 3 jaar) op 10°C bij vis, zeevruchten en schelpdieren. Ook fijn als aperitief. De rode wijn LIVOR TINTO is gemaakt met 100% Tempranillo druiven, waarvan de aroma’s duidelijk in de neus worden teruggevonden (vooral framboos). De mond is vol fruitig, zacht en elegant. Te drinken op 14 à 16°C bij charcuterie, gegrild vlees en vis (o.a. sardines), rijstschotels en pastagerechten. Jong consumeren (bewaring 2 à 3 jaar). Voor info over de andere wijnen van dit huis, zie www.biotiek.be Uitgebreide info over het huis zelf vindt u op www.ijalba.com Antoon DE PAEPE

ALPHA/THETA TRAINING Volgens de befaamde SILVA METHODE De originele, authentieke en eenvoudige methode die écht werkt. Ontspannen op elk gewenst moment @

Gezondheid verbeteren @

BIOTIEK-biodyvino

Afrekenen met stress, slapeloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn, migraine @

Zelfvertrouwen vergroten @

Rechtstreekse invoerder uit Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië. Chili, Zuid Afrika.

Verbetering van geheugen en concentratievermogen

220 kwaliteitswijnen van 62 biologische wijnbouwers

Afrekenen met angsten en fobieën

@

@

GRATIS PROEVEN OP ONZE OPENDEURDAGEN in Zoersel, Bree-Opitter en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend de data, wegbeschrijving en prijslijst of kijk op internet

Gewenste doelen bereiken @

Ongewenste gewoonten veranderen (roken, vermageren, …) @

Uw intuïtie beter ontwikkelen en leren gebruiken @

Verbetering van relaties

Ten Hoflaan 22 - 2980 Zoersel Invoerder, Groot- en kleinhandel T. 03/3122438 - F. 03/3125914 e-mail: [email protected]

www.biotiek.be 28 BioGezond • juni 2006

Voor verdere inlichtingen en info avonden neem vrijblijvend contact op met:

Silva - België Villastraat 3 - 3120 Tremelo - Tel: 016/35 36 93 0475/471 006 - [email protected] www.silvamethode.be

Gemmotherapie

Boomknoppen

voor zware benen

Bevorder uw bloedsomloop! Omtrent aderinsufficiëntie Dit probleem heeft hoofdzakelijk te maken met het terugvloeien van het bloed (het opstijgen van het bloed van de voeten naar het hart). Om terug op te stijgen (vanonder naar boven) moet het bloed de wetten van de zwaartekracht overwinnen. Hiervoor is het volgende nodig: • de druk vanuit de voetzool die de rol speelt van een pomp om het bloed terug omhoog te stuwen • het samentrekken van de kuit- en dijspieren die de aders samendrukken om zo het opstijgen van het bloed te vergemakkelijken • aderwanden die in goede staat zijn. Vaak verslapt de aderwand en gaat het uitzetten door een gebrek aan tonus, elasticiteit en weerstand, waarbij silicium een doorslaggevende rol speelt. Ten gevolge de beschadiging aan het weefsel van de aders gaan de kleppen in werking verminderen, waardoor er een stuwing ontstaat in de aders. De stuwing in de aders kan leiden tot complicaties zoals spataders die de huid vervormen, huidletsels zoals eczema, evenals bruine pigmentatievlekken. Wanneer de aderinsufficiëntie verergert, kan het op langere termijn slecht genezende wonden en aderontsteking /flebitis veroorzaken. De meest voorkomende symptomen zijn zware benen gevolgd door een gevoel van opzwelling, gekriebel, jeuk, en zelfs een branderig gevoel en pijn aan de aders. De hyper-permeabiliteit van de bloedvaten leidt tot een ander risico: het breken van de bloedvaten (hersenbloeding, netvliesaandoening, gevoeligheid voor blauwe plekken).

Hoe aderinsufficiëntie op een efficiënte en duurzame manier verhelpen? De gemmotherapie bezorgt ons 3 boomknoppen die elkaar aanvullen en samen een heel gunstige invloed hebben op de bloedsomloop: de knoppen van paardekastanje, van lijsterbes en van tamme kastanje. Het regelmatig

innemen van dit complex zorgt voor een vlugge verlichting zowel van het zwaartegevoel als van de stuwingen in de aders. Deze drie geconcentreerde glycerine maceraten waaruit het complex is samengesteld ondersteunen de werking van het lymfvatenstelsel. Dat zorgt voor een snelle verlichting van het zwaartegevoel in de benen, hoofdzakelijk dankzij de knoppen van de tamme kastanje die trouwens een zeer gunstig effect hebben op de slecht genezende wonden aan de benen. Door de aanwezigheid van de vaatvernauwende actieve bestanddelen van de paardekastanje en het bloedverdunnend effect van de lijsterbes heeft dit complex naast een versterkend effect op de aderwand, ook invloed op aambeien en spataders. Men heeft minder last van koude handen en voeten en merkt ook een verbetering van heel wat symptomen die kunnen in verband staan met de bloedsomloop (bergziekte, cellulitis, hypertensie, oorsuizingen, draaierigheid,...). Het effect van dit complex kan worden versterkt door het te combineren met knoppen van zwarte els en de knoppen van populier. Beide knoppen hebben namelijk een belangrijke ontstekingwerende werking die de chronische aderinsufficiëntie verlicht en meer algemeen bijdraagt tot een vlottere bloedsomloop.

Hoe de knoppen innemen? Sommige knoppen zijn gecombineerd in een complex dat klaar is voor gebruik; andere zijn enkel afzonderlijk beschikbaar. Over het algemeen wordt gestart met 5 druppels 1x/dag gedurende de eerste drie dagen, gevolgd door 5 druppels 2 x/dag om na een week over te schakelen op 5 druppels 3 x/dag. Rekening houdende met de raadgevingen van uw therapeut kan u de dosis opdrijven tot 20 en zelfs 30 druppels per dag van het geconcentreerde glycerine maceraat.

Philippe Andrianne


Erkend Verkooppunt Hoeveproducten Eind 2005 startte VLAM met het label “Erkend Verkooppunt Hoeveproducten”. Bedoeling is de landbouwers die eigen producten op hun bedrijf verkopen meer zichtbaar te maken en hen te helpen bij hun verkoop en marketing. Marketingdoelstelling is eerst en vooral de bestaande klanten frequenter te doen langskomen en meer te doen kopen op de hoeve. Nieuw klanten zijn uiteraard ook meer dan welkom. De lancering van het label “Erkend Verkooppunt Hoeveproducten” gebeurde in november 2005. Intussen heeft VLAM de kaap van 100 Erkende Verkooppunten Hoeveproducten overschreden. Zie voor meer info op de website www.hoeveproducten.be

De Levensschool vzw bruist van levenskracht Precies een jaar geleden maakten we melding van de start van een nieuwe gezondheidsschool, gevestigd in de Abdij van Tongerlo: De Levensschool vzw, waar men een vierjarige opleiding kan volgen tot gezondheidsconsulent (één lesdag per week). Het is ook mogelijk om in te schrijven voor korte cursussen in verband met natuurlijke gezondheidszorg (voeding, kruiden, Bachbloesemens enz.). Het gaat goed met de nieuwe Levensschool. Er zijn dit schooljaar maar liefst 85 studenten gestart met het eerste jaar van de opleiding. Ongetwijfeld spelen de aankomende wettelijke regelingen een rol in dit succes. Wettelijk gezien zullen in de toekomst mensen die therapeutisch willen werken in België zich moeten aansluiten bij een erkende beroepsvereniging. Om te kunnen aansluiten moet men kunnen bewijzen dat men al de nodige basiskennis bezit. Het leerprogramma dat op De Levensschool wordt aangeboden, is opgesteld in samenspraak met de beroepsvereniging VGB (Vereniging voor Gezondheidsbegeleiders). De VGB verkreeg als eerste beroepsvereniging voor beoefenaars van de natuurlijke gezondheidszorg een erkenning bij de Raad van State (2003). Als nu ook nog (hopelijk in de nabije toekomst) de erkenningsprocedure bij het Ministerie van Volksgezondheid afgerond wordt, zal men de wet van 29 april 1999 kunnen toepassen en zal het kaf van het koren gescheiden worden. Onvoldoende geschoolden zullen niet kunnen aansluiten bij een erkende beroepsvereniging en kunnen zich dus niet wettelijk laten registreren. Studenten van De Levensschool daarentegen zijn optimaal voorbereid om toe te treden tot de VGB omdat zij een goedgekeurd leerprogramma doorlopen hebben. Aanvankelijk was het de bedoeling de opleiding enkel op zaterdag aan te bieden. Al snel kwam de vraag om de opleiding ook op een weekdag te organiseren. Vooral kandidaten vanuit de sector der natuurvoedingswinkels waren hier vragende partij. De keuze is gevallen op donderdag, waardoor studenten nu kiezen tussen een zaterdag- of donderdagopleiding. ERKENNING DOOR DE VLAAMSE OVERHEID Gedurende het eerste schooljaar onderging De Levensschool de nodige inspecties om door de Vlaamse Overheid erkend te kunnen worden als opleidingsverstrekker. Deze erkenningsprocedure is intussen afgerond. Hierdoor kunnen studenten een deel van het lesgeld recupereren via de Vlaamse Overheid. De Levensschool is zowel erkend in het kader van de opleidingschecques voor werknemers (aan te vragen via www.vdab.be of in de lokale werkwinkel), als in het kader van het nieuwe systeem van de ondernemerschapsportefeuille. Dit laatste is wellicht interessant voor de sector van de natuurvoedingswinkels of andere firma’s omdat men nu aan zeer gunstige voorwaarden de eigen personeelsleden kan laten bijscholen. Voor meer informatie: 011/ 60 16 75, www.levensschool.be; [email protected] 30 BioGezond • juni 2006

Bio op je bord Gezond aan tafel Eet jij gezond? Hoe energiek wandel je door het leven? De Biotheek is ervan overtuigd dat je dagelijkse voeding een grote bijdrage kan leveren aan hoe goed je je voelt. Evenwichtige maaltijden samenstellen is daarbij een start. Kiezen voor gezonde voedingsproducten een noodzakelijke tweede stap. Wanneer heb je kwaliteit in je boodschappenmand? Wat wil je graag op je bord? En wat niet? Wat met additieven en mogelijke schadelijke restanten in onze voeding? Wat zijn de troeven van biologische producten? En waar let je op als je zwanger bent of jonge kinderen voedt? 'Bio op je bord - Gezond aan tafel' is een boeiende leidraad op weg naar een heerlijke gezonde maaltijd! Je kan het boekje gratis krijgen bij de Biotheek. Het boekje is het derde in de reeks meeneemboekjes van de Biotheek en volgt op het basisboekje ‘Bio in vraag. Met antwoord!’ en het boekje over controle 'Bio: gecontroleerde kwaliteit'. Met deze boekjes wil de Biotheek concrete en toegankelijke antwoorden geven op vragen over biologische landbouw en voeding. Iedereen kan de boekjes gratis aanvragen via 078 151 152 of [email protected].

Lunasol natuurlijke verzorging Lunasol’s natuurlijke verzorgingsproducten bevatten plantenextracten die nog met de hand geplukt worden op het piekmoment van de bloei van de plant. Deze unieke productie van verzorgingsproducten op basis van kruiden, essentiële oliën en edele metalen bevordert de vernieuwing, regeneratie en herstelling van de huid. Lunasol produceert op traditionele wijze een zeer hoogwaardige natuurlijke cosmetica. Alle productieprocessen worden volgens de hoogste Europese kwaliteitsnormen uitgevoerd en integreren de Spagyrische recepten (extractie van enkel de helende substanties van de planten) van de beroemde herborist en filosoof Alexander Von Bernus. Lunasol’s natuurlijke cosmetica activeert de helende functies van de huid door terug vitaliteit te geven aan de corresponderende organen alsook de huid zelf te voeden zodat de huid meer vitaliteit kan reflecteren en het natuurlijk evenwicht van de huid terug kan hersteld worden. In het productengamma zitten dag-, nacht-, oog-, handcrèmes, gezichtsemulsies, -reinigers en –tonics, bodylotion, bloesemolie (rozen & calendula), babybalsem, babycrème, luchtverfrissers en Johanneskruidenolie.

BRITA, uw bron van lekker water Veel water drinken is belangrijk voor de gezondheid en voor het uiterlijk. Eigenlijk moet u er minstens acht glazen (2 liter) per dag van drinken om de waterhuishouding op peil te houden. U voelt zich fitter en de huid behoudt langer haar frisse teint en elasticiteit. Daarnaast is water onmisbaar bij een afslankkuur. DE WATERFILTERS VAN BRITA FILTEREN O.A. KALK, CHLOOR EN ZWARE METALEN UIT HET KRAANTJESWATER. Dat gebeurt met twee natuurlijk zuiverende stoffen: harskorreltjes en actieve kool. Zo heeft u elke dag volop zuiver water voor minder dan 0,05 euro per liter in gebruik. Om gewoon van te drinken. Of om heldere thee en aromatische koffie mee te zetten. De NIEUWE ELEMARIS WATERFILTERKAN heeft een stijlvol design en veel handige eigenschappen. Nu met GRATIS 2 EXTRA FILTERS t.w.v. 11,50 euro in de verpakking. MEER INFO: 00800-14789632 (gratis) WWW.BRITA.BE

INTERNATIONALE SCHOOL OF CAYCÉDIAANSE SOFROLOGIE Tweejarige Opleiding in Caycédiaanse sofrologie. 3 week-ends per semester. Start: oktober 2006 Inlichting: tel/fax: 09 3482304 Mail: [email protected] TE HUUR Praktijkruimtes voor (para)medische beroepen in multidisciplinaire centrum +32 24694048 www.difrenz-ja.be Rustige gevoelige vrijgezel 42, wenst contact met ruimdenkende dame. Leeftijd onbelangrijk. geen sms aub. 0478 675 160 (Gent) Massage opleiding te Hasselt en St.-Niklaas 10 dinsdagen of donderdagen. Info: www.massagecentrum.info


Dünner Menosoy Isoflavonen bij overgangsklachten De meeste vrouwen komen tussen hun 45e en 55e levensjaar in de overgang terecht. De hormonale veranderingen die dat met zich meebrengt, geven zowel lichamelijk als geestelijk vaak klachten. Aanpassingen in de voeding en met name het gebruik van isoflavonen als voedingssupplement, kunnen overgangsklachten tegengaan. Daarom introduceert Salus een nieuw voedingssupplement: Dünner Menosoy. Ontwikkeld door de Zwitserse producent Dr. Dünner en gedistribueerd door Salus, Europa’s grootste verwerker van geneeskrachtige kruiden en planten. Hormoonschommelingen tijdens de overgang zijn de oorzaak van overgangsklachten zoals opvliegers, wisselende stemmingen, hoofdpijn, neerslachtigheid en slapeloosheid. Door de veranderingen in de hormoonhuishouding geleidelijker te laten verlopen, kunnen dergelijke klachten verminderen. Soja speelt daarbij een belangrijk rol, omdat het een rijke bron is van isoflavonen (o.a. genisteïne en daidzeïne), die de vrouwelijke hormoonbalans ondersteunen. Verschillende wetenschappelijke onderzoek bevestigen dit. Isoflavonen zijn estrogeen-achtige stofjes, maar met een anti-estrogeen effect. Daardoor zijn ze niet alleen waardevol voor de hormoonhuishouding, maar hebben ze ook een beschermende werking tegen hormonale vormen van kanker, tegen botontkalking en helpen ze het cholesterolgehalte verlagen. Dünner Menosoy is een 100% natuurlijk en plantaardig voedingssupplement bij overgangsverschijnselen. Het bevat niet genetisch gemanipuleerde soja, met 25 mg isoflavonen per capsule. Bovendien is dit voedingssupplement verrijkt met de meest noodzakelijke vitaminen en mineralen zoals calcium, magnesium, vitamine C en E.


Aloe Organics Micropulp INWENDIG ZUIVEREN met de ALOE ORGANICS MICROPULP. Aloe Organics Micropulp is een zuiver organisch sap uit het binnenste van het blad van de Australische Aloe Barbadensis Miller. Aloe Organics Micropulp is rijk aan vezels en heeft een natuurlijke smaak. Een compleet drinkbaar voedingssuplement. Drink elke dag een borreltje (50ml) om je lichaam in balans te houden. Rijk aan anti-oxidanten. Ondersteunt de spijsverteringsorganen. Aloe Organics Micropulp bevat geen kleurstoffen, geen toegevoegde zoetstoffen en geen bewaarmidddelen. Geef je lichaam kracht met Aloe Organics Micropulp. Vraag ernaar in uw natuurwinkel. www.aloecaring.com

ALOECARING B.V. EMEA Aloecaring b.v. EMEA is de officiële vertegenwoordiger in de Benelux van Aloe Wellness Australië, de nummer één fabrikant in de wereld van biologische produkten op basis van Aloe Vera http://www.aloe.net.au/. Al onze produkten zijn biologisch gecertifieerd. Voor meer info over Aloecaring b.v. bezoekt u onze website : www.aloecaring.com Aloecaring zoekt partners in de Benelux voor de verkoop van onze biologisch gecertifieerde produkten: natuurwinkels, drogisterijen, kruidenwinkels enz. Om distributeur te worden, reageert u via de telefoon of via de email op onze website op de pagina: DISTRIBUTEUR WORDEN

Tel +31-294-450999 Fax +31-294-484992

www.aloecaring.com

Onze producten zijn o.a. verkrijgbaar bij: Paracelsus Anderlecht - Dolma Elsene - Autre Chose l Rixensart - Biocorner Ukkel - Body & Mind Luxemburg - La Saga Etterbeek - La Tsampa Elsene r

BioGezond praktisch ABONNEMENTEN, VERSPREIDING, PUBLICITEIT, ACTIVITEITENAGENDA, AANKONDIGINGEN Uitknippen en terugsturen naar BioGezond, Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke, of faxen naar 056/61.05.83 Naam en voornaam ..................................................................................................................... (vereniging/firma).......................................................... Adres: Straat ............................................................................................................................................................................................Nr............................. Postcode .................................................................................................................................................................................................................................... Woonplaats ............................................................................................................................................................................................................................... Tel. ..............................................................Fax...................................................... E-mail......................................................................................................

Voor een jaarabonnement (6 nummers per jaar): ik betaal het bedrag van 13 euro (20 euro voor het buitenland) Met cheque in bijlage Contant Via overschrijving op het rekeningnummer 385-0451160-76

Voor het verdelen van BioGezond: exemplaren te bezorgen. Ik ben een natuurwinkel welzijnscentrum

Ik ontvang momenteel ..... exemplaren van BioGezond. Gelieve me voortaan ..................... therapeut ...................................................................................... (omschrijving)

Om een publiciteit te plaatsen in BioGezond:

Ik wens de tarieven te ontvangen

Gelieve me op te bellen op het nr ....................

Om vermeld te worden in de Activiteitenagenda van BioGezond (zie hiernaast)

Om tegen betaling een kleine aankondiging te plaatsen in BioGezond (onderstaand rooster) Ik wens de volgende aankondiging te plaatsen tegen de prijs van 22 euro (BTW inclusief) voor 4 regels van 30 tekens, 5 euro per bijkomende regel. Ik wens

een zwart kader rondom mijn aankondiging (supplement van 5 euro) mijn aankondiging te plaatsen met een steunkleur ................... (supplement van 10 euro) een factuur te ontvangen (supplement van 4 euro). Mijn BTW nummer: .....................................................................

Gelieve mijn aankondiging op te nemen in het volgende nummer de 2 volgende nummers (5% korting) de 3 volgende nummers (10% korting)

de 4 volgende nummers (15% korting) de 5 volgende nummers (20% korting) de 6 volgende nummers (25% korting)

Verschijningsdata: 15 februari - 15 april - 5 juni - 1 september - 15 oktober - 1 december Ik betaal

in totaal het bedrag van ....................................................... euro met bijgevoegde cheque

contant

aankondiging tegen betaling

via overschrijving op het rekeningnummer 385-0451160-76


ACTIVITEITENAGENDA, GEBRUIKSAANWIJZING

- In functie van de beschikbare ruimte wordt voorrang verleend aan de partners van BioGezond (abonnees & adverteerders). De omkadering in kleur wordt bepaald door de redactie. De aankondigingen worden samengevat en gratis gepubliceerd, maar zonder garantie op publicatie. - Komen niet in aanmerking: permanente activiteiten, activiteiten in het buitenland (behalve vakantiestages) en deze met een vereiste voorkennis. - De Activiteitenagenda vermeldt de activiteiten tijdens de verschijningsperiode (+ 10 dagen). Voor activiteiten op langere termijn en permanente activiteiten is er onze rubriek ‘Kleine aankondigingen’ - Om te worden opgenomen in de Activiteitenagenda van BioGezond 4 (activiteiten van 5 september tot 25 oktober 2006) dienen de gegevens ten laatste tegen 15 augustus in ons bezit te zijn. - De voordrachten worden gerangschikt per provincie, de stages & ateliers per thema.

Prijs per inlassing t u 22 € u 27 € u 32 € u 37 € u 42 € u 47 € u 52 € u 57 €

Ω

OKINAWA OMEGA Marathon Creatief 03-653 33 77

3 6+6 9 +

1 ,5g palmitine (Ω7 *)

1eetlepel = 14,4g Ω3/6/9 en 7 * 11mg vit E (8 soorten) 7mg carotenen niets toegevoegd, 100% puur

NIEUWE SMAAK EICOSAN BALANCE

VOOR MAN, VROUW, BABY EN 100-JARIGE

Omega-3,6,7,9 zijn even belangrijk als groenten en fruit maar we consumeren er te weinig van Verbetert Verlaagt de Okinawa Omega biedt de oplossing het geheugen cholesterol Er zijn 2 essentiële vetzuren die een gezond lichaam niet kan missen: alfa-linoleenzuur (ALA) uit de omega-3 familie en linolzuur (LA) uit de omega-6 familie. Je lichaam kan ze niet zelf aanmaken. Je moet ze uit je voeding halen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie komen beide te weinig voor in onze voeding. Visolie biedt geen oplossing. Noch voor het voorbestaan van de vis, orka, dolfijn en albatros,noch voor je eigen gezondheid. Ze bevat omega-3 vetzuren die je lichaam zelf kan aanmaken. ALA of LA zitten er nauwelijks in. Okinawa Omega, 100% plantaardig, is de betere oplossing. Met minimaal 1 theelepeltje of optimaal 1 eetlepel per dag zijn je omega-behoeften aangevuld. Ook je ALA en LA levensnoodzakelijke vetzuren. Waarom omega-3,6,7,9 ? Omega’s versterken de spieren van je tikker en ondersteunen je cardio-vasculair systeem. Ze verhogen je libido en versnellen je recuperatie. Ze voorkomen emotionele dips in je leven. Ze beheersen je gemoedsrust en humeur. Ze zijn noodzakelijk voor het geheugen en voor een goede concentratie. Ze gaan droge en schilferende huid tegen. Amanprana gelooft in het geheel en niet in de aparte deeltjes. Daarom biedt Okinawa Omega een complete formule waarin alle omega-vetzuren aanwezig zijn. Ook voldoende Omega-7 en 9, voor een goede longfunctie en verlaging van de cholesterol. Omdat omega-vetzuren zonder voldoende beschermstof-

fen, meer kwaad doen dan goed, bevat Okinawa Omega van zichzelf, zonder dat deze toegevoegd werden, 8 soorten vitamine E en veel carotenen. Die zijn noodzakelijk om omega’s, huid, hersenen, spieren en lichaam te beschermen. Alléén Okinawa Omega voldoet zonder enige toevoeging aan het vitamine E advies van de Wereldgezondheidsorganisatie. Okinawa Omega is 9 maanden houdbaar na opening. Verpakt in donkere glazen fles omwikkeld met gerecycleerd papier. 100% bio. 100% plantaardig. 100% koud en mechanisch geperst. 0% geraffineerd en niet vervuild. Neem Okinawa gewoon zo, met een lepeltje. Of voeg het bij je yoghurt, groentensap of maaltijd. Verkrijgbaar in 4 heerlijke smaken en 1 bittere. Amanprana doet niet mee aan de omega-3 hype en houdt rekening met de drie studies die omtrent de omega 3/6 verhouding in België gedaan werden. Volgens deze studies moeten we in België meer consumeren van zowel omega-3 en -6 en dienen we ons aandeel dierlijke en ‘geraffineerde’ vetten te minderen. Okinawa Omega verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels. Dichtstbijzijnde winkel? Manavita 056-43 98 51 Andere info? 03-653 25 41

AMAN PRANA SERENE

LEVENSKRACHT

CONCENTRATIE PROBLEMEN ? Met

blijf je bij de pinken ! EPA en DHA zijn belangrijk tijdens de groei. Beiden zijn van belang voor een goede verstandelijke ontwikkeling. EPA en DHA ondersteunen het geheugen, het concentratievermogen en bevorderen de leerprestaties bij energieke kinderen en kinderen met leerproblemen. EPA omega 3 junior kauwcapsules met een lekkere tutti-frutti smaak bevatten EPA en DHA in een natuurlijke verhouding. Ook voor volwassenen die liever knabbelen dan slikken zijn deze capsules geschikt.

(FIFVHFO $PODFOUSBUJF #FUFSMFSFO

UVUUJGSVUUJ

UVUUJGSVUUJ

UVUUJGSVUUJ

,"68$"146-&4 NFUUVUUJGSVUUJTNBBL UVUUJGSVUUJ

Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel, UVUUJGSVUUJ Bioshop, Essenza of Bioplanet.

BIOVER NV • Monnikenwerve 109, 8000 Brugge www.biover.com

KFOBUVVSMJKLFCSPOWBOHF[POEIFJE

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat Wielsbeke

Recommend Documents