WELSTANDS- en MONUMENTENCOMMISSIE GEMEENTE DORDRECHT Secretariaat: Stadsontwikkeling – Inrichting Stadsdelen Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Telefoon: (078) 7703139
Verslag welstandscommissie 16 april 2012 Openbare vergadering Aanwezig:
Dhr. P. Kilsdonk (voorzitter) Mevr. S. Hooijmaaijers Dhr. A. Nieuwpoort Dhr. D. Nuytten Dhr. E. Orsel Dhr. F. Baarda Dhr. A.J. Valk (secretaris)
1.
Opening en vaststelling agenda.
2.
Cornelis Evertsenstraat ongenummerd Plan voor 36 koopwoningen met een bijzonder concept. Het gaat om zogenaamde groeiwoningen. Schetsontwerp. Welstandsgebied: Wieldrecht, Wielwijk, Crabbehof, Zuidhoven, Dordtse Hout. Het plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Van Tiggele van Venster Architecten en mevr. Bax van het bureau Stedenbouw. Toelichting door mevr. Bax en de heer Van Tiggele. Het deelgebied van Wielwijk waar het hier om gaat heeft de naam Westervoeg gekregen. De Trompweg verliest haar functie als hoofdontsluiting van de wijk. Die rol wordt overgenomen door een weg die parallel loopt aan de geluidswering van de A16, de Admiraal De Ruyterweg. De woningen liggen tussen deze weg en de bestaande bebouwing. Ze passen in het woningbouwprogramma voor Wielwijk dat uitgaat van een zekere verkleining van de dichtheid, waarbij te slopen flats worden vervangen door zoveel mogelijk vooral grondgebonden woningen. Door deze situering krijgen de woningen een alzijdig karakter: Ook de tuinzijde maakt dus deel uit van het beeld van de openbare ruimte, mede door de ligging van de tuinzijde aan een ontworpen waterpartij. Deze maakt deel uit van het waterplan dat onderdeel is van de waterhuishouding van Wielwijk. Het kleurconcept van de woningen heeft een relatie met de bestaande woningen in de omgeving en is dus een bewuste keus. Deze relaties zijn vastgelegd in het Beeldkwaliteitsplan voor Wielwijk. Het concept van de woningen bestaat uit een kleine basiswoning, die uitbreidbaar is. Om de mogelijke uitbreidingen te faciliteren is aanvankelijk gedacht aan demontabele gevels, geschikt voor hergebruik. Dit bleek echter niet haalbaar, zodat nu wordt uitgegaan van meer traditionele bouw. Een van de belangrijkste ontwerpopgaves was het bereiken van een zekere eenheid in verscheidenheid bij het gegeven dat woningen zowel aan voor- en achterzijde, alsook in verticale richting kunnen worden uitgebreid. Een van de sleutels daartoe bleek eenduidigheid in materiaalgebruik. De gevels bestaan volledig uit metselwerk in een aantal niet te ver uit elkaar liggende tinten. Op de overgang tussen het privégebied en de openbare ruimte hebben de bergingen allen dezelfde kleur. Ook de beschoeiing die de oever vormt tussen de tuinen en de waterpartij is eenduidig van uitvoering. De beschoeiing loopt door tot één meter boven het maaiveld. De erfscheiding met de buren wordt gevormd door een haag.
Beoordeling commissie De commissie heeft waardering voor de hoofdlijn van het concept en de manier waarop de woningen door de ligging aan het water extra kwaliteit krijgen. Dat geldt ook de groene inbedding van het parkeren en de ontworpen erfafscheidingen. Zij zet een kanttekening bij de plaats van de bergingen aan de voorzijde. Als overgang naar de openbare ruimte heeft deze oplossing niet de voorkeur van de commissie. Gevreesd wordt voor een beeld met schuttingen om de tuinen af te schermen. De voordeur is pas bereikbaar via het betreden van de privétuin. Eigenlijk ligt de formele entree bij de poort tot de tuin. Hier is een sterkere ontwerpregie nodig. De commissie vraagt zich af of de berging misschien binnen de woning zelf kan worden ondergebracht. De commissie ervaart de kleurstelling als nogal somber, maar respecteert het beeldkwaliteitsplan. Mogelijk kan ook iets meer variatie in de gevelcompositie, bijvoorbeeld het verspringen van kozijnen, zorgen voor een levendiger beeld. Dit geldt met name aan de waterzijde van de woningen, waar monotonie in het gevelbeeld dreigt. De commissie ziet het plan voor het aanvragen van de WABO-vergunning graag nog een keer terug en vraagt de ontwerper te reageren op haar kritiek.
3.
Visstraat 21 Plan voor interne verbouwing. Gemeentelijk monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting van mevr. Katsman Het plan is de winkelruimte te vergroten door het bijtrekken van de achtergelegen opslagruimte. De achtermuur en entresol van de winkel moeten daarvoor gesloopt worden. Voor monumentenzorg geen probleem, omdat deze geen monumentale waarde hebben. Ook het (beter) dichttimmeren van de ramen is voor monumentenzorg geen probleem. Er worden daarbij geen (monumentale) onderdelen gesloopt. Om de winkel een behoorlijke, bruikbare hoogte te geven, moet de entresol in de opslagruimte gesloopt worden. Deze heeft echter een hoge monumentale waarde, evenals de gietijzeren kolommen die men ook wil verwijderen. Beoordeling commissie De commissie deelt de mening van MZ wat betreft de entresol in de opslagruimte en de gietijzeren kolommen. Deze hebben een te grote monumentale waarde om ze zonder meer te verwijderen. Temeer omdat de kolommen, zonder omtimmering, aan het interieur een zekere originaliteit verlenen. Door ze te schilderen met verf die bij brand opschuimt, kan aan de brandveiligheidseisen worden voldaan. De commissie is met MZ van mening dat entresol en kolommen behouden dienen te blijven. De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit bouwplan.
4.
Varkenmarkt 104 Plan omvat het illegaal plaatsen van werkplaatsdeuren. Rijksmonument. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Ook de eigenaar van het pand, de heer Van Drunen, is aanwezig. Toelichting van mevr. Katsman In 2008 heeft de aanvrager een aanvraag ingediend voor het wijzigen van de grote deuren, de voordeur en de kleuren in de voorgevel. De wijziging van de grote deuren in sectionaaldeuren is toen niet goedgekeurd, de rest wel. De aanvrager had tijdens
de procedure de wijziging al aangebracht. Hij is in hoger beroep gegaan. De Raad van State heeft vastgesteld dat de Monumentenvergunning terecht is geweigerd. De gemeente is begonnen met een handhavingsprocedure. Nu heeft de aanvrager een nieuw plan ingediend. Monumentenzorg ziet dat de aanvrager een rustiger beeld van de deuren nastreeft, één van de argumenten waarom zijn eerdere aanvraag was afgekeurd. Echter, alle andere argumenten worden met dit ontwerp niet positief beantwoord. Toelichting van de heer Van Drunen. De oorspronkelijke deuren waren verrot en niet te restaureren. Er zijn in de directe omgeving diverse sectionaaldeuren aangebracht, met en zonder vergunning. Dat deze kunnen blijven en dat ik mijn deuren moet vervangen vind ik onbegrijpelijk. Beoordeling commissie De commissie stelt vast dat het hier feitelijk gaat om de principiële vraag of een sectionaaldeur als vervanging van de originele, naar buiten draaiende deuren vanuit monumentaal opzicht verantwoord is. De commissie heeft daar in 2008 al een uitspraak over gedaan. Bovendien kan de commissie het feit dat de Raad van State heeft aangegeven, dat de vergunning terecht is geweigerd, niet negeren. De meerderheid van de commissie komt tot de conclusie dat het toepassen van een sectionaaldeur in een dergelijk monumentaal pand niet acceptabel is. De commissie constateert overigens ook dat er kennelijk sprake is van een handhavingsprobleem, aangezien er meer illegaal aangebrachte sectionaaldeuren in de Dordtse binnenstad aanwezig zijn. De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit bouwplan.
5.
Singel 224 – 226 Plan voor het vervangen van dakbedekking en dakramen. WABO-aanvraag. Gemeentelijk monument. Welstandsgebied: Schil. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting mevr. Katsman Het plan betreft het vervangen van de dakbedekking door eenzelfde soort en kleur pannen en de dakramen door Veluxramen in dezelfde maat. Monumentenzorg heeft daar geen problemen mee, maar vraag zich af of het type Classico van Velux moet worden toegepast. Beoordeling commissie - De commissie is akkoord met het vervangen van de dakpannen. - Wat betreft de dakramen constateert de commissie dat de maat van de bestaande en de voorgestelde nieuwe dakramen niet duidelijk is. De maten van de bestaande dakramen lijken aanzienlijk kleiner te zijn dan de aanvrager opgeeft. Ook de exacte plaats van de voorgestelde dakramen is niet helder. - De commissie wil graag informatie over de exacte maat en plaats en verzoekt daarom om een gemaatvoerd kapplan c.q. dakaanzicht. De commissie houdt het plan aan en kan dus vooralsnog niet positief adviseren
6.
Nieuwe Haven 26. Plan voor het verwijderen van asbest. Rijksmonument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting van mevr. Katsman Het plan betreft het verwijderen van asbest pijpen en plaat in de cv-ruimte en een asbesthoudende plaat op de schouw in de achterkamer op de begane grond. Bij voorzichtig verwijderen heeft MZ geen bezwaar tegen de voorgestelde werkzaamheden.
Beoordeling commissie De commissie volgt het oordeel van MZ. Er worden geen monumentale waarden aangetast. Er is geen bezwaar tegen dit plan. De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan.
7.
Burgemeester de Raadtsingel 45 Plan voor het plaatsen van een trap en enkele scheidingswanden. Gemeentelijk monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Schil. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting mevr. Katsman Het plan bestaat uit het aanbrengen van een scheiding aan brengen tussen privévertrekken en de kantoorruimtes van de parochie. Hiervoor moeten twee puien en een trap worden aangebracht. Door plaatsing van de trap wijzigen nog enkele entrees van kamers. Ook wordt een nieuw toilet geplaatst, ten behoeve van de kantoormedewerkers. In de slaapkamers is gepland voorzetwanden tegen de gevel te plaatsen. Het interieur heeft een sober karakter vanwege de herbouw na de oorlogsschade in 1940. De trap komt op een plek waar in het verleden ook al wijzigingen zijn aangebracht. De hoofdstructuur blijft behouden. Beoordeling commissie De commissie kan instemmen met de voorgestelde ingrepen, maar vraagt de aanvrager en MZ te onderzoeken in hoeverre een steilere trap kan leiden tot het behoud van de deur onder de trap. Daardoor zouden enkele andere ingrepen iets beperkter kunnen uitvallen. Deuren die vrijkomen worden herplaatst Op de vraag van de commissie waarom alleen de buitenwanden en de kap niet wordt geïsoleerd, luidt het antwoord dat dit in tweede instantie nog zal kunnen gebeuren (aan de buitenzijde). De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan, maar vraagt aandacht voor haar suggestie betreffende de trap.
8.
Noordhoveweg 2 Het wijzigen en restaureren van een woonhuis. Legalisatieprocedure. Gemeentelijk Monument. Welstandsgebied: Reeland. Het plan was geagendeerd voor de commissie van 26 maart j.l., waarbij echter beide leden van de Monumentencommissie afwezig waren. Inmiddels heeft de gehele commissie kennis genomen van het plan en wordt deze vergadering benut om tot een advies te komen. Mevr. Katsman van Monumentenzorg en de heer Elzinga als vertegenwoordiger van de opdrachtgever zullen hierbij aanwezig zijn. Beoordeling commissie De commissie stelt vast dat de discussie voornamelijk gericht moet zijn op de consequenties die het illegaal verwijderen van plafonds en het wijzigen van de structuur van de woningen zou moeten hebben. De commissie is eensgezind in haar afwijzing van de gevolgde “procedure”. De kwaliteit van de verwijderde stucplafonds is achteraf moeilijk te beoordelen. Het volledig verwijderen van de wand tussen de keuken en achterkamer benadeelt de afleesbaarheid van de oorspronkelijke structuur. Een oplossing, waarbij één of meer gaten in de betreffende wand zouden zijn gemaakt, zodat de oorspronkelijke structuur wel afleesbaar blijft, zou aanvaardbaar zijn geweest. De heer Elzinga voert ter verdediging van de opdrachtgever aan dat er ook veel aan het pand is opgeknapt dat tot behoud van met name de buitenzijde bijdraagt. Over de kwaliteit van de verdwenen plafonds kan hij ook weinig zeggen, omdat hij pas na verwijdering daarvan bij het proces betrokken is. Wel is hij van mening dat ook door
de vorige eigenaar al plafonds en kastenwanden zijn verwijderd. Het interieur was dus al langer niet meer volledig in originele staat. De eigenaar verkeerde in de veronderstelling dat alleen het exterieur onder Monumentenzorg viel. De commissie oordeelt verdeeld over deze zaak: - De twee monumentendeskundigen zijn van mening dat de eigenaar van de woning op de hoogte had kunnen zijn van de monumentale status van zijn woning en dat hem daarom zeker verwijt treft wat betreft het verloren gaan van monumentale waarden. Om deze reden dient de structuur van de woning (in casu: de genoemde wand tussen achterkamer en keuken) te worden hersteld, waarbij de wand wordt teruggebracht. - De overige leden van de commissie zijn van mening dat één en ander verwijtbaar, en zeker niet voor herhaling vatbaar is, maar dat vanuit praktisch oogpunt tot legalisering moet worden overgegaan in de staat waarin de woning zich nu bevindt. Hoewel het meerderheidsstandpunt van de commissie instemming met legalisering zou betekenen, wil de commissie het pure monumentenstandpunt niet tekort doen. Het is een dilemma en nu de commissie niet eensgezind tot een oordeel komt, laat zij het eindoordeel wat betreft legalisering over aan de bevoegde wethouder. Zij verzoekt MZ de kwestie in al haar nuances met de wethouder te bespreken.
9.
Achterhakkers 75 Plan voor het verbouwen van een pakhuis tot appartementen. Gemeentelijk monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Schil. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting van mevr. Katsman Monumentenzorg heeft een aantal bezwaren tegen dit plan. De oorspronkelijke doorrij wordt gevuld met een pui van matige kwaliteit, waardoor deze niet meer in zijn oorspronkelijke functie herkenbaar is. De oorspronkelijke hijsbalk verdwijnt. De pakhuisruimten verliezen veel van hun oorspronkelijke hoogte en daarmee karakter door verlaagde plafonds. De gietijzeren kolommen worden geheel omtimmerd. In der periode voor de aanwijzing tot gemeentelijk monument is veel materiaal, waaronder de oorspronkelijke ramen verwijderd en vervangen. De appartementen komen in de verhuur en krijgen een volledige indeling die daarbij gebruikelijk is. Beoordeling commissie - De commissie is, na discussie en enkele toezeggingen van de aanvrager (o.a. dat op zolder de kapconstructie in het zicht blijft en dat een voorstel zal worden gedaan voor het terugbrengen van de hijsbalk), positief over de hoofdlijn van het plan. - Het uitgangspunt bij de planvorming moet zijn dat de oorspronkelijke functie van het pand (pakhuis) zoveel mogelijk herkenbaar blijft. - De geplande ingangspui dient tenminste 40 cm verdiept te worden geplaatst zodat de oorspronkelijke doorrij herkenbaar blijft. Het verdient aanbeveling om de entreeruimte zo “leeg” mogelijk te houden en zware elementen zoals trappen en lift een plaats meer terzijde van deze ruimte te geven. - De vormgeving van de ingangspui is gebaat bij een meer monumentale vormgeving. Compositie en detaillering zijn nu te utilitair van karakter. - De balkons aan de achterzijde wringen, door hun geringe afstand tot het koetshuis. De commissie vraagt de opdrachtgever de maatvoering of de exacte plaats van de balkons te heroverwegen. - De gietijzeren kolommen dienen in het zicht te blijven en kunnen met bij brand opschuimende verf worden geschilderd, om aan de brandveiligheidseisen te kunnen voldoen - De verlaagde plafonds dienen niet lager te worden uitgevoerd dan absoluut noodzakelijk is. De commissie houdt het plan aan en kan daarom vooralsnog niet positief adviseren.
10.
Rondvraag Geen punten.
11.
Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 18.00 u.
