WELSTANDS- en MONUMENTENCOMMISSIE GEMEENTE DORDRECHT Secretariaat: Stadsontwikkeling – Ruimtelijke Ordening Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Telefoon: (078) 7703139
Verslag welstandscommissie 24 maart 2014 Openbare vergadering Aanwezig:
Afwezig:
Dhr. P. Kilsdonk (voorzitter) Mevr. S. Hooijmaaijers Dhr. A. Nieuwpoort Dhr. E. Orsel Dhr. F. Baarda Dhr. A.J. Valk (secretaris) Dhr. D. Nuytten (ziek)
1.
Opening en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering om 14.15 u. Er wordt één plan van de agenda afgevoerd: Oranjelaan ongenummerd. Twee plannen worden aan de agenda toegevoegd: Sint Jacobsplein 20 en Rozenhof 19. De beide laatsten worden geagendeerd als punten 11 a en b.
2.
Belthurepark en stedenbouwkundige inpassing locatie Zuidendijk. Naar aanleiding van de beoordeling van de plannen voor Zuidendijk 535 en 537 heeft de commissie gevraagd om een toelichting met betrekking tot de context waarin deze plannen zijn gedacht. Deze wordt verzorgd door de heer Van Son van Stedenbouw. Toelichting door de heer Edwin van Son Het plan Belthurepark heeft een groot ruimtebeslag, waarvoor enkele bedrijven moeten worden verplaatst. Daaronder het bedrijf van de eigenaar van de bestaande boerderij op dit deel van het bestemmingsplan. In dit kader is toestemming verleend om de bestaande paardenstallen te vervangen door woonbebouwing. De plaatsing van de nieuwe bebouwing moet één van de ontsluitingswegen van Belthurepark, die er langs loopt, voldoende ruimte laten. Voorts is in de randvoorwaarden vastgelegd dat de woningen in kwestie kappen moeten hebben met de nok loodrecht op de Zuidendijk, om een zeker doorzicht naar het achterland te waarborgen. Met betrekking tot ensemblevorming zijn in de uitwerking geen regels opgenomen. Het bestemmingsplan en de uitwerking waarin deze bebouwingsmogelijkheid is opgenomen, is definitief. Het beeldkwaliteitsplan van Belthurepark is op dit deel van het bestemmingsplan niet van toepassing. De geldende welstandscriteria zijn die van het welstandsgebied Dordwijkzone in de Welstandsnota. Reactie commissie De commissie vraagt zich af wat, los van de woningen op Belthurepark zelf, passend is op de tweede of derde lijn langs de dijk, gelet op de karakteristiek van de dijk(bebouwing) en met inachtneming van de hiërarchische opbouw. - Op basis van de Welstandsnota is afstemming op - en referentie aan de omringende bebouwing van belang, zowel qua schaal en maat als wat betreft materiaalgebruik en detaillering. De typologie van de dijkbebouwing speelt een belangrijke rol. Waar komt
-
-
-
3.
nieuwbouw op achtererven nog meer voor? Daarnaast vraagt de welstandsnota om doorzicht. Deze locatie, als onderdeel van een voormalig boerenerf, vraagt om een ruimtelijk helder ensemble en niet zozeer om vier halfvrijstaande woningen met elk hun eigen identiteit. Afstemming van schaal en vormgeving van de woningen onderling en op de monumentale boerderij is noodzakelijk. De boerderij moet in zijn waarde worden gelaten. De commissie overweegt mede dat de realisering van Belthurepark uiterst onzeker is geworden en dat de bebouwing die nu wordt voorgesteld wellicht landschappelijk solitair zal blijven in de toekomst. Dat vraagt om een oplossing c.q. visie op de landschappelijke inpassing, die thans nog ontbreekt. Overigens meent de commissie ook dat de inpassing van deze bouwlocatie in het ontwerp Belthurepark destijds niet goed is opgelost. Het karakter van een “onderhandelingsresultaat” dringt zich op en dat is iets anders dan de overtuigende stedenbouwkundige kwaliteit die hier verwacht mag worden.
Zuidendijk 535, kavel 1 en 2 Plan voor twee geschakelde woningen. Vooroverleg. Welstandsgebied: Dordtwijkzone. Plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Dekker van Stijl architecten. Toelichting van de heer Dekker Bij de vorige gelegenheid is al een toelichting gegeven, waarbij door de commissie een vrij positief voorlopig oordeel (onder voorbehoud vanwege de stedenbouwkundige setting) is geveld. Beoordeling commissie - De commissie betwijfelt of deze woningen (en de twee buurwoningen) als een ensemble kunnen gelden; er is te weinig onderlinge verwantschap in bouwmassa, architectuur en materiaal. De opdeling in meerdere kleine volumes laat een soort dorpje ontstaan, terwijl een kloek schuurachtig karakter meer op zijn plaats zou zijn. - Met de typologie die hier voorheen het beeld bepaalde, met een boerderijwoning in de eerste, en schuren in de tweede lijn vanaf de dijk, is vooralsnog weinig overeenkomst - Hoewel de woningen als zodanig een landelijke sfeer uitstralen en wat betreft architectuur, detaillering en materiaalgebruik als voldoende ondergeschikt worden ervaren, valt de combinatie van de twee woningen en zeker de combinatie met de twee buurpanden teveel uiteen om het gewenste ensemble te kunnen verbeelden. De combinatie met de boerderij zou nog iets meer in de richting van een schuurachtig karakter moeten gaan. De commissie houdt het plan aan en vraagt de ontwerper om, misschien in overleg met de ontwerper van de naburige woningen, het plan tot een meer samenhangend geheel te maken
4.
Zuidendijk 537, kavel 3 en 4 Plan voor twee geschakelde woningen. Vooroverleg. Welstandsgebied: Dordwijkzone. Plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Vrolijk. Toelichting van de heer Vrolijk Na de vorige beoordeling en de kritiek van de commissie is het plan aangepast en van een landelijker uitstraling voorzien. Zowel de woningen op kavel 1 en 2 als deze woningen hebben hun eigen karakter. De 2-laagse woning op kavel 3 is geënt op een Kempisch huis. De achtergevel van de kleinere woning op kavel 4 is kleinschaliger geworden. De woningen worden gedekt met gesmoorde Hollandse pannen en krijgen witte kozijnen en antracietkleurige luiken en ramen. De roeden in de ramen worden uitgevoerd als Wiener Sproszen. Beoordeling commissie - De commissie is van mening dat de woningen wat betreft typologie en architectuur meer zouden kunnen passen elders in het Golf en Wonen-project, dan op de deze locatie als erfbebouwing. Ze zouden ook in de eerste lijn aan de Zuidendijk kunnen staan. De concurrentie met bestaande boerderij is te groot; de woningbouw steekt de boerderij naar de kroon.
-
-
-
Samen met de woningen op Kavel 1 en 2 vormt het geheel geen logische combinatie, hoewel de commissie van mening is dat de laatstgenoemde woningen wat betreft uitstraling op deze plek meer in de goede richting zijn. Samenvattend is de commissie van mening dat zowel de ontwerper van de kavels 1 en 2 als die van de kavels 3 en 4 zich zorgvuldig dienen te oriënteren op wat bouwen achter een bestaande boerderij betekent. De commissie denkt aan een typologie die een relatie heeft met een klassieke landbouwschuur (of een interpretatie hierop) en verwacht meer samenhang in het geheel, dan de vier individuele woningen die nu het beeld bepalen. Er dient te worden gezocht naar een gemeenschappelijke noemer die voldoende afstand bewaart tot de boerderij en zich schikt in zijn positie op de tweede lijn.
De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit bouwplan.
5.
Oranjelaan ongenummerd Plan voor een nieuw trafohuis. Vooroverleg. Welstandsgebied: Schil/gebied in ontwikkeling. Het plan is eerder beoordeeld op 2 december 2013. Het wordt toegelicht door de ontwerper de heer Poirters. De agendering van dit plan blijkt op een misverstand te berusten. Het plan is daarom van de agenda gehaald.
6.
Bomkade 2 Onderzoek legalisatiemogelijkheid illegaal aangebracht voegwerk. Rijksmonument. Vooroverleg. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting van mevr. Katsman In 2012 is men aan het voegwerk begonnen, MZ heeft het werk stilgelegd, waarna men het toch heeft afgemaakt. Vóór 2012 had het pand dieper liggende voegen en geen geknipte voegen. Naar het idee van MZ zijn de bestaande voegen bij het vervangen onvoldoende diep uitgehakt, zodat het nieuwe voegwerk mogelijk geen lang leven beschoren is. Beoordeling commissie - Uit de foto’s blijkt dat het uithakken van het oude voegwerk schade heeft veroorzaakt aan de baksteen - De commissie heeft vragen bij de originaliteit van de gevel. Is deze even oud als het pand zelf? MZ zegt toe de hoedanigheid van de gevel te onderzoeken. - Op basis van de nu bekende informatie en de opgetreden schade vindt de commissie het niet opportuun om de voegen opnieuw uit te hakken en vervolgens opnieuw te voegen volgens de oorspronkelijke toestand. Het risico van nog meer schade aan de gevel is te groot. Zij stelt voor het nieuw aangebrachte voegwerk te gedogen. - Wel is de commissie van mening dat moet worden benadrukt dat deze handelwijze geen precedent mag vormen voor soortgelijke overtredingen bij andere panden. De commissie is bereid in dit specifieke geval het illegaal aangebrachte voegwerk te gedogen voor de levensduur die het heeft. Ze vraagt MZ om schriftelijk vast te leggen bij de eigenaar, dat bij toekomstig onderhoud alsnog het voegwerk wordt hersteld conform de oorspronkelijke uitvoering.
7.
Bethlehemplein 8 Plan tot vernieuwen en wijzigen van de kozijnen. Gemeentelijk Monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg. Ook de eigenaresse mevr. Thijssen en haar adviseur de heer De Vreede zijn aanwezig. Toelichting van de heer Bosman
Er zijn op het Bethlehemplein al veel houten kozijnen door kunststofkozijnen vervangen, vaak met een andere indeling. Destijds is wel doelbewust het woningblok waarin no.8 zich bevindt tot gemeentelijk monument gemaakt, omdat dit van alle blokken nog het meest gaaf was. Toelichting van de heer De Vreede De oorspronkelijke kozijnen waren ernstig aangetast door houtrot en vertoonden lekkage. Rond het Bethlehemplein zijn al vele woningen van kunststofkozijnen voorzien. Beoordeling commissie - Het is natuurlijk mogelijk verrotte kozijnen in een gemeentelijk monument te vervangen, maar dit dient altijd te gebeuren met gebruikmaking van het oorspronkelijke materiaal en behoud van de originele indeling en detaillering. - De commissie neemt de situatie in ogenschouw vanaf het moment waarop aanwijzing tot monument heeft plaatsgehad. Alles wat voordien, al dan niet met vergunning, is gewijzigd in de buurt speelt geen rol. De beschermde status van het blok vraagt om deze benadering. - De commissie is van mening dat in overleg met MZ de kunststofkozijnen dienen te worden vervangen door (hard)houten kozijnen met de oorspronkelijke indeling en een detaillering die zo dicht mogelijk aansluit bij de originele detaillering. De commissie adviseert negatief met betrekking tot deze WABO-aanvraag.
8.
Kuipershaven 152-155 Plan voor het verbouwen van het pand. Gemeentelijk Monument. Vooroverleg. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg en de ontwerper, de heer Van Es van Van Es architecten. Toelichting van de heer Bosman Over het interieur is niet veel bekend. Er is nooit een bouwhistorische onderzoek gedaan. De hal achter het pand is vrij in te delen. Met betrekking tot de herontwikkeling van dit pand zijn door de commissie eerder adviezen uitgebracht. MZ adviseert deze als uitgangspunt te hanteren. Toelichting van de heer Van Es Het gaat om een transformatie tot woning op de 1e verdieping en op de begane grond een garage en vergaderruimte. Het uitgangspunt is geweest om de bestaande structuur zoveel mogelijk intact te laten. Wel is een nieuwe trappartij geplaatst met in het centrum daarvan een lift. In de kap worden slaapkamers en sanitaire ruimtes gemaakt. De voorgevel wordt op drie punten gewijzigd. Op de verdieping worden 2 ramen vergroot en doorgetrokken tot op de vloer. De symmetrie in de gevel wordt teruggebracht door beide deuren op de begane grond dezelfde maat te geven. Beoordeling commissie - De commissie is van mening dat het plan voor de monumentencommissie niet goed te beoordelen is zonder een bouwhistorisch onderzoek. Over de monumentale waarden in het interieur is heel weinig bekend. - De wijzigingen in de gevel maken de gevel weliswaar symmetrisch, maar ook spanningsloos. - De commissie stelt voor de wijzigingen aan het pand te relateren aan een uit te voeren bouwhistorisch onderzoek. De commissie houdt het plan aan en kan daarom vooralsnog niet positief adviseren.
9.
Singel 81 Plan voor het plaatsen van zonnepanelen. Gemeentelijk Monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg. Toelichting van de Bosman De panelen zullen vanuit het openbare gebied niet zichtbaar zijn. Ook vanuit de omringende woningen zal de zichtbaarheid minimaal zijn. Wat betreft MZ is de regel uit de dakennota, die zonnepanelen beperkt tot 1/3 van het dakoppervlak, hier niet van toepassing.
Beoordeling commissie De commissie stemt in met de visie van MZ en gaat akkoord met het plan zoals voorgesteld. De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan
10.
Aardappelmarkt 1 Plan voor vervangen van de dakpannen, Rijksmonument. WABO-aanvraag Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg. Toelichting van de heer Bosman De bedoeling is dat het dak wordt gedekt met Oud-Hollandse pannen, ter vervanging van de huidige Verbeterde Hollandse pannen, die, mogelijk door een verkeerde panlatafstand, lekkages vertonen. Beoordeling commissie De commissie is van mening dat de terugkeer naar Oud-Hollandse pannen de kap dichter bij de oorspronkelijke uitstraling brengt, terwijl er geen historisch materiaal verloren gaat. De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan.
11.
Voorstraat 428 Plan tot het maken van constructieve aanpassingen. Rijksmonument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg. Toelichting van de heer Bosman Er is al veel aan het pand veranderd in de loop der jaren, al dan niet illegaal. Het is de bedoeling om de scheefstand van de eerste bouwlaag te stabiliseren in de huidige toestand en verder ‘uitbuiken’ van de zijgevel te voorkomen en zo risico’s voor de toekomst uit te sluiten. Beoordeling commissie - De commissie is van mening dat de benodigde stalen portalen nogal fors van afmetingen zijn, wat op zich verklaarbaar is omdat de stijfheid van het geheel uit de hoekverbindingen moet komen. - In principe heeft de commissie geen bezwaar tegen de plaatsing van de portalen, maar zij zou graag onderzocht zien of de afmetingen wat kunnen worden gereduceerd als wat meer portalen op kleinere onderlinge afstanden worden geplaatst. - Met de wijzigingen aan de kapspanten gaat de commissie, in het licht van de eerdere al uitgevoerde wijzigingen, akkoord. De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan, maar wijst op haar suggestie met betrekking tot de stalen portalen.
11a. Sint Jacobsplein 20 Beoordeling van illegaal aangebracht schilderwerk. Gemeentelijk Monument. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Toelichting door de heer Bosman van MZ De gestucte plint van het pand, die oorspronkelijk een lichte tint had, is zonder vergunning antraciet geschilderd. Ter plaatse van de halfronde kapel loopt het stucwerk hoger door, zodat ook het antracietkleurige deel van de gevel hier groter is. Achter de haag die hiervoor staat is overigens niet geschilderd, zodat hier nog de oorspronkelijke lichtgrijze kleur te zien is. Beoordeling commissie
-
-
-
De commissie is van mening dat, hoewel de oorspronkelijke lichtgrijze kleur dichter bij het voegwerk van het metselwerk komt, de donkere kleur op het lage deel van de plint niet misstaat. Op het hogere deel van het stucwerk wordt de donkere kleur naar het idee van de commissie te dominant en oefent zij een onwenselijke invloed op de verhoudingen in het totaalbeeld uit. Hier zou beter een lichtere kleur kunnen worden toegepast, afgestemd op het metselwerk. De commissie wacht een aangepast voorstel voor schilderen van de plint af. Bij aanpassing van het schilderwerk dient het deel achter de heg ook te worden geschilderd.
De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit illegale schilderwerk.
11b. Rozenhof 19 Beoordeling van illegaal aangebracht voegwerk. Gemeentelijk Monument. Welstandsgebied: schil. Dit voegwerk is tegelijk aangebracht met het illegale voegwerk op Rozenhof 23, dat al eerder door de commissie is beoordeeld. Toelichting door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Beoordeling commissie Voor dit voegwerk geldt hetzelfde als voor het voegwerk van Rozenhof 23 en Bomkade 2: verwijderen levert waarschijnlijk meer schade op dan nu al aanwezig is. De commissie stelt voor om dit voegwerk, evenals in beide andere gevallen, te gedogen en pas in de toekomst bij nieuw onderhoud te vervangen door origineel passend voegwerk. De commissie is bereid in dit specifieke geval het illegaal aangebrachte voegwerk te gedogen.
12.
Rondvraag De secretaris meldt dat de organisatie van de festiviteit ter gelegenheid van de nieuwe welstandscommissie op problemen stuit. Het lijkt onmogelijk om in de eerste helft van mei alle betrokkenen te verzamelen op één datum. Vanuit de commissie komt de suggestie om 14 april a.s. te proberen als datum. Alle aanwezige commissieleden kunnen dan. De secretaris gaat een poging doen. De eerste vergadering met de commissie in nieuwe samenstelling zal worden verplaatst van 19 mei naar 12 mei, locatie nog te bepalen. Dit i.v.m. al geplande vakantie; op 12 mei is de commissie dan nog voltallig.
13.
Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 16.30 u.
