WELSTANDS- en MONUMENTENCOMMISSIE GEMEENTE DORDRECHT Secretariaat: Stadsontwikkeling – Ruimtelijke Ordening Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Telefoon: (078) 7703139
Verslag welstandscommissie 30 juni 2014 Openbare vergadering Aanwezig:
Dhr. P. Kilsdonk (voorzitter) Mevr. C. Bakker Dhr. G. van Es Dhr. M. de Boer Dhr. E. Orsel Dhr. F. Baarda Dhr. A.J. Valk (secretaris)
1.
Opening en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering om 14.15 u. Er wordt één plan aan de agenda toegevoegd te weten Wilgenbos 20, dat wordt geagendeerd als agendapunt 8a.
2.
Willem de Zwijgerlaan 1 Plan voor een Moskee. Vooroverleg. Welstandsgebied: Krispijn Het plan wordt toegelicht door de stadsdeelmanager, de heer Peters en de heer Van den Berg van Stedenbouw. Toelichting van de heren Peters en Van den Berg De betrokken Moskeevereniging heeft het initiatief tot nieuwbouw op deze locatie genomen. Op de plek staat nu nog een buiten gebruik zijnde school. De omgeving bestaat voornamelijk uit 3laagse portiekflats. De locatie, als afsluiting van een halfgesloten bouwblok, leidt in feite tot drie voorgevels in de rangorde Nassauweg – Willem de Zwijgerlaan - René van Chalônstraat. De locatie is ook zichtbaar vanaf de Laan der Verenigde Naties. Deze oriëntatie zorgt er wel voor dat bij een hogere bebouwing dan twee lagen bezonningsproblemen ontstaan voor de achter het gebouw gelegen flats. Na een eerste ontwerp zijn door de gemeente randvoorwaarden opgesteld, met het doel te komen tot een gebouw met een meer openbare uitstraling en een architectuur die past binnen de context van Nieuw Krispijn. In deze zin heeft stedenbouw ten aanzien van dit ontwerp nog twijfels bij de gesloten gevel aan de Nassauweg. Beoordeling commissie - De commissie vraagt af zich welke overwegingen hebben geleid tot de voorgestelde plaatsing van het gebouw op het perceel. De smalle groenstrook aan de voorzijde biedt weinig ruimte voor een echt groene inbedding. De symmetrische plaatsing zet het ontwerp klem en belemmert een goede presentatie naar de Nassauweg. Er is veel versnippering zonder betekenis. De commissie adviseert een meer uitgesproken presentatie van het gebouw in zijn omgeving onder andere in de richting van de Nassauweg. - Het gebouw zou meer moeten samenspelen met de gebouwen in de directe nabijheid. - Het parkeren is overheersend aanwezig rondom het gebouw. Geadviseerd wordt om hier anders mee om te gaan, bijvoorbeeld door te clusteren op één plek in de nabijheid. Ook het stallen van fietsen lijkt weinig doordacht en draagt niet bij aan de ruimtelijke kwaliteit.
-
-
-
De commissie ziet op de tekeningen een gebouwde erfscheiding. Als er sprake moet zijn van een erfscheiding, lijkt het raadzaam om de eisen daarvoor in de randvoorwaarden op te nemen. Anders valt de erfscheiding wellicht ten prooi aan een bezuiniging die ten koste van de kwaliteit gaat. De hiërarchie die in de verschillende gevels tot uiting zou moeten komen is in het huidige ontwerp nog niet helder, waardoor het gebouw zich niet goed voegt in zijn omgeving. De samenhang tussen de verschillende gevels en de architectonische behandeling daarvan, dient te verbeteren. De commissie is van mening dat de voorgevel van het gebouw op dit moment blijft steken op het niveau van een getekend programma van eisen. De functionele indeling is min of meer herkenbaar in de gevel, maar de samenhang en de spanning in de compositie zijn onvoldoende. Het doorzetten van de verticale structuur in de voorgevel, terwijl binnen die structuur andere invullingen worden toegepast, leidt tot het uiteenvallen van de gevel. De achtergevel is van onvoldoende kwaliteit. Achter een zeer eenvormige compositie verschuilt zich een grote verscheidenheid aan functies. Dat biedt mogelijkheden tot meer variatie en verfijning die op dit moment niet wordt benut.
De commissie houdt het plan aan en wil bij een volgende behandeling graag met de ontwerper overleggen.
3.
Lindelaan 4 Plan voor het renoveren van een woning. Vooroverleg. Welstandsgebied: Dubbeldam. Het plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Dekker van Stijl Architecten. Toelichting van de heer Dekker Het gaat om een bestaande bungalow uit de jaren ’60, van één laag met een kap. De bedoeling is de kap eraf te halen en er een volledige laag op te bouwen. De plattegrondstructuur van het bestaande huis blijft de basis van de aldus verbouwde woning. Het metselwerk in west- en oostgevel wordt geheel vernieuwd. De noord- en zuidgevels worden geheel of gedeeltelijk gestuct en een gestucte ‘haak’ omlijst west- en oostgevel. West-, noord- en zuidgevel worden gedeeltelijk met hout bekleed. Boordeling commissie - De commissie is van mening dat het ontwerp in het algemeen te weinig rust uitstraalt en te onsamenhangend is. - Er zijn te veel verschillende raamvormen en indelingen toegepast - De veelheid aan gebruikte materialen bevordert de samenhang evenmin. - De suggestie die uitgaat van de toegepaste stijlmiddelen wordt niet waargemaakt. De gevels zijn vrij vlak en kennen weinig diepte. - Nu vrijwel de gehele gevel een nieuwe opbouw krijgt, is het aan te bevelen om het hoofdthema in het ontwerp consequent en beheerst uit te werken. Een maquette zou de (te verbeteren) plasticiteit in de compositie in beeld moeten brengen. De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit schetsplan.
4.
Visserstuin Plan voor een vrijstaande woning. Vooroverleg. Welstandsgebied: Dubbeldam. Het plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Dekker van Stijl Architecten. Toelichting door de heer Dekker Het betreft een vrije kavel, die direct grenst aan een waterpartij. Het ontwerp is mede gebaseerd op de stedenbouwkundige randvoorwaarden die vanuit de gemeente zijn gesteld. Een van de voorwaarden was dat de linker zijgevel in het water dient te staan. Dit is ook de meest transparante gevel geworden. De zichtas die op de begane grond van voor naar achter door de woning loopt, is benadrukt met een hoger volume in metselwerk. De andere gevels bestaan op de begane grond in hoofdzaak uit stucwerk, terwijl op de verdieping, die iets terugspringt, rockpanel is toegepast. Beoordeling commissie
-
-
-
De commissie vindt dat de relatie met het water matig is uitgewerkt. In dit verband doet de commissie de suggestie de nu gesloten hoek, die de watergevel maakt met de terrasgevel, open te maken, waardoor de hele oeverlengte vanuit de woning kan worden ervaren. Wellicht is het overhoeks openen van de bouwmassa ook een thema dat elders in de bouwmassa kan terugkeren zodat er meer luchtigheid in de compositie komt. Het materiaalgebruik vindt de commissie te overdadig, terwijl de detaillering niet altijd daarop aansluit. Zo vindt de commissie de diepe negges bij de raamopeningen op de verdieping niet passen bij de rockpanel panelen die hier zijn toegepast. De commissie adviseert de ontwerper na te denken over een architectuur die weloverwogen omgaat met de contrasten tussen open en dicht en meer eenvoud en beheersing toont bij het materiaalgebruik en de detaillering.
De commissie houdt het plan aan en kan daarom vooralsnog niet positief adviseren.
5.
Wieldrechtse Zeedijk 9 Plan voor het verbouwen van een bestaande woning. Vooroverleg. Welstandsgebied: Buitengebied. Het plan wordt toegelicht door de ontwerper, de heer Dekker van Stijl Architecten. Toelichting van de heer Dekker Het plan is de kap van de woning te ‘liften’ en een uitbreiding te maken haaks op de bestaande massa, die zich ook in de andere gevel toont als een extra topgevel. De verdere aanpassingen in de gevels zijn uitgewerkt in twee varianten. De variant met de trapgevel is de wens van opdrachtgever. De voorgestelde hoekblokken worden uitgevoerd in zandsteen. Beoordeling commissie - De commissie is van mening dat de trapgevels van de voorkeursvariant niet passen bij de plek in kwestie. - Dit geldt in mindere mate ook voor de sobere variant; de hoekblokken wekken associaties met heel andere regio’s dan het eiland van Dordrecht. De ontworpen ramen met roedenverdeling zijn niet consistent in hun verdeling. - Het ontwerp van de uitbreiding gaat in het geheel niet in op het gegeven dat de woning niet haaks, maar onder een hoek op de verder kaarsrechte dijk staat. - De symmetrische opbouw is bij de gegeven plaatsing en oriëntatie niet begrijpelijk, de toevoeging van een dwarskap in het volume evenmin. Het zou wellicht beter zijn om bij een zijwaartse uitbreiding de nokrichting te herhalen. - De woning dient zich bescheidener op te stellen ten opzicht van het naburige ensemble dat in zijn opzet en uitstraling monumentaler is dan de woning in kwestie. - Een aangepast plan dient uit te gaan van de karakteristieken van de omgeving en daaraan te refereren. Het ontwerp zou de eigen kwaliteit van het bestaande gebouw moeten omarmen i.p.v. ontkennen. De commissie adviseert negatief met betrekking beide varianten tot dit schetsontwerp
6.
Voorstraat 273 Plan voor verbouwing van het pand. Gemeentelijk monument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. De al illegaal verrichte werkzaamheden aan het pand zijn in de commissie aan de orde geweest op 2 juni j.l. in het kader van een legalisatieonderzoek. De heer Dekker van Stijl architecten heeft nu een plan gemaakt om tot een vergunning te kunnen komen. Hij licht het plan toe. Ook mevr. Katsman van Monumentenzorg en de heer Hell, de eigenaar, zijn aanwezig. Toelichting van de heer Dekker Uit een vorige beoordeling van dit plan is naar voren gekomen dat de commissie meer informatie wenste over de restauratie van de winkelpui aan de voorzijde. De originele detaillering is grotendeels nog aanwezig en is ingemeten om aan de hand hiervan nieuw onderdelen te maken. Een en ander is in de nieuwe details verwerkt. De draai/kiepramen aan de achterzijde worden vastgezet en zullen niet meer te openen zijn. Voor alternatieve ventilatiemogelijkheden wordt gezorgd. De ramen worden voorzien van tussenstijlen, waardoor het beeld wat klassieker wordt.
Beoordeling commissie - De commissie vindt dat de gang van zaken rond de verbouwing van dit pand uiteindelijk heeft geleid tot een zeer onbevredigend compromis. Zij is van mening dat het willens en wetens illegaal uitvoeren van werkzaamheden aan monumentale panden veel strenger zou moeten worden gesanctioneerd, o.a. d.m.v. een (pro-)actiever en omvangrijker handhavingsbeleid. - De commissie stemt in met getoonde detaillering voor het restaureren van de winkelpui. Zij wil echter aanvullend een werkomschrijving voor de pui-restauratie ontvangen (materiaalomschrijvingen, toe te passen werkwijze etc). - De commissie stemt eveneens in met het toevoegen van tussenstijlen aan de ramen en het vastzetten ervan. Zij wil echter voor uitvoering wel het voorstel hoe de benodigde ventilatie nu zal worden geregeld beoordelen. - Verwijderen van het stucwerk is niet mogelijk zonder schade aan de achterliggende metselwerk dat volgens de aanvrager is gemaakt met de originele, hergebruikte bakstenen. De commissie herhaalt echter haar eis dat de blokkenstructuur van het stucwerk dient te worden verwijderd. Ook mag het stuc niet met stucstopprofielen eindigen. - Onder het uitstekende deel van de achtergevel bevindt zich een gemetselde bogenstructuur die voortkomt uit de vloerconstructie. Dit metselwerk dient zich Iin het originele metselwerk) in de onderrand onder het gestucte geveldeel te tonen. De commissie houdt het plan aan en daarom vooralsnog niet positief adviseren.
7.
Voorstraat 261 – Wijnbrug 2-4 Plan voor het verbouwen van het pand. Rijksmonument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Werkzaamheden zijn al illegaal verricht. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Ook de eigenaar van het pand, de heer Bakker is aanwezig. Toelichting van mevr. Katsman De kozijnen zijn recent vervangen maar hebben een moderne, vlakke detaillering. Voor het overige is onderhoud aan het exterieur achterwege gebleven, terwijl dit op veel plaatsen wel noodzakelijk is. Over het oorspronkelijke interieur is weinig bekend. Dit zou al in 2006 zijn verwijderd. De dakspanten zijn nog origineel. Beoordeling commissie - De commissie is geschrokken van de staat van de achtergevel. Deze verkeert in slechte staat en is rijp voor een aanschrijving van de eigenaar door de gemeente. - De kozijnen hebben niet de goede detaillering en zijn zonder rekening te houden met de opgetreden vervorming van het metselwerk gemonteerd, waarbij de ontstane kieren zijn gevuld met PUR-schuim en onderdorpels zijn verwijderd. Daarbij is bij de verwijdering van de oude kozijnen schade aangebracht aan het stuc- en metselwerk die niet hersteld is. De commissie is van mening dat deze kozijnen moeten worden verwijderd en vervangen door kozijnen die, zowel wat betreft detaillering en als indeling, refereren aan de oorspronkelijke situatie. De scheefstand in het pand mag niet worden ontkend. - De aftimmering boven de ramen en puien aan de voorzijde is niet akkoord. - De geleverde details met betrekking tot de toegepaste voorzetwanden zijn principedetails en te algemeen van aard. De commissie vraagt detaillering van de werkelijke (te maken, cq uitgevoerde) situatie. - De commissie is van mening dat er een restauratiearchitect moet worden betrokken bij de gevraagde aanpassingen en de voortzetting van dit project en een vervolg van de werkzaamheden pas kan plaatsvinden na een gedegen onderzoek naar de resterende bouwhistorische kwaliteit. De commissie dringt aan op gedegen onderzoek door een deskundig restauratie architect en op nieuwe ontwerpvoorstellen die hierop zijn gestoeld. Zij adviseert de slechte bouwkundige staat van het pand serieus onderhanden te nemen. De commissie adviseert negatief met betrekking tot deze WABO-aanvraag.
8.
Mina Kruseman-erf ongenummerd Plan voor het bouwen van een woning. Vooroverleg. Welstandsgebied: Stadspolders. Het betreft kavel B1-1 van het PO-project in Stadspolders. Welstandsgebied: Stadspolders. De stedenbouwkundige situatie en het kavelpaspoort wordt toegelicht door de heer Van der Stel van stedenbouw. De ontwerper (Allure-Bouw) is gevraagd aanwezig te zijn bij de beoordeling, maar deze heeft hier vanaf gezien. Toelichting van de heer Van der Stel Het kavelpaspoort voor de B1 kavel is nog enigszins bijgesteld naar aanleiding van de gebleken belangstelling. Deze blijkt hier voornamelijk uit te gaan naar vrijstaande woningen en niet naar twee-onder-één kapwoningen. De verkaveling is daar nu op aangepast. De kavel B1-1 is door zijn vorm een lastige kavel. Beoordeling commissie - De commissie is van mening dat de woning niet voldoet aan het kavelpaspoort, dat stelt dat de woning een hedendaagse architectuur moet hebben, die past bij de bestaande bebouwing langs het Mina Kruseman-erf. De woning toont geen hedendaagse architectuur en legt evenmin een relatie met de omringende bebouwing. - Ook op de specifieke plek en vorm van de kavel, op het eind van een rijtje vrijstaande woningen en in het zicht van een kruispunt van wegen, reageert het ontwerp niet. - In dit verband zit de entree eveneens op een vreemde plek. - Er wordt een algeheel gebrek aan architectonische kwaliteit geconstateerd, elke vorm van spanning in de compositie ontbreekt. De kap- en topgevelbeëindiging oogt onbeholpen. - De commissie adviseert de opdrachtgever om een goede architect te kiezen en deze een ontwerp te laten maken dat reageert op de specifieke plek en vorm van de kavel en zich voegt naar deze analyse van (omgevings)kenmerken. De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit schetsplan.
8a.
Wilgenbos 20 Plan voor het plaatsen van een kunstwerk in openbaar gebied. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: Schil. Beoordeling commissie De commissie heeft geen bezwaar tegen het kunstwerk op zich, hoewel zij zich afvraagt hoe de oriëntatie bedoeld is, aangezien de bijgevoegd fotomontages verschillende oriëntaties tonen. Zij heeft echter twijfel over de plaatsing van het beeld in de ruimte. Dit staat nu dicht bij de kaderand en bovendien vrijwel in lijn met de straatlantarens ter plaatse. Het beeld kleeft nu teveel aan het gebouw van EGM. De commissie geeft de voorkeur aan een vrijere plaatsing in de ruimte. De commissie houdt het plan aan en wil graag met de indiener overleggen over de plaatsing van het beeld.
9.
Rondvraag De heer Baarda meldt dat de berging in de voortuin van het adres Jozef Israëlsstraat 41 (gemeentelijk monument), die op 28 april j.l. door de commissie negatief is beoordeeld toch is gebouwd. De secretaris zal nagaan of een vergunning is verleend of geweigerd. De commissie meent dat hiertegen moet worden opgetreden. Indien het ongecontroleerd volbouwen van deze en vergelijkbare hoektuinen wordt gedoogd, is het snel gedaan met de bijzondere kwaliteit van dit buurtje.
10.
Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 18.00 u.
