WELSTANDS- en MONUMENTENCOMMISSIE GEMEENTE DORDRECHT Secretariaat: Stadsontwikkeling – Inrichting Stadsdelen Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Telefoon: (078) 7703139
Verslag welstandscommissie 19 november 2012 Openbare vergadering Aanwezig:
Dhr. P. Kilsdonk (voorzitter) Mevr. S. Hooijmaaijers Dhr. A. Nieuwpoort Dhr. D. Nuytten Dhr. E. Orsel Dhr. F. Baarda Dhr. A.J. Valk (secretaris)
1.
Opening en vaststelling agenda. De voorzitter opent de vergadering om 14.15 u.
2.
Kasperspad 28 Plan voor het bouwen van garageboxen op een binnenterrein. Beschikking op beroep. Welstandsgebied: Schil. Het plan wordt toegelicht door de aanvrager, de heer Van Kleef. Toelichting van de heer Van Kleef De bestemming van het terrein is ‘garageboxen’. Volgens de gemeente was er bij de eerste aanvraag strijdigheid met het bestemmingsplan. Inmiddels is die strijdigheid naar mijn idee opgeheven. De boxen worden niet hoger dan 3 m. Ook dat past in het bestemmingsplan. Eerder zijn precies dezelfde garageboxen uitgevoerd nabij de Vlietweg in Dordrecht. De toegang tot het terrein wordt gedeeld met het Leger des Heils, dat naast het terrein met de boxen een gebouw heeft. In de toegang kunnen twee auto’s elkaar niet passeren, maar in de praktijk is dit geen enkel probleem, omdat de boxen door de gebruikers in een lage frequentie worden bezocht. Er is behoefte om het kwaliteitsniveau omhoog te brengen omdat er regelmatig overlast is van drugverslaafden en daklozen die de huidige boxen openbreken en als slaapplaats gebruiken. Het gebied mag volgens het bestemmingsplan voor 60 % worden bebouwd. De bedoeling is om het terrein afsluitbaar te maken met hekwerk en een schuifpoort. Beoordeling commissie De commissie is van mening dat het terrein door de voorgestelde indeling erg vol en onoverzichtelijk wordt, met veel doodlopende einden. Het is weliswaar een anonieme plek, maar wel met een bepaalde sfeer, door de omringende bebouwing en begroeiing. Er moet zorgvuldig e worden omgegaan met de inrichting van de binnengebieden in de 19 eeuwse schil. - De boxen zoals nu voorgesteld met rode beton en witte deuren passen slecht in de bestaande context. De commissie doet de suggestie het materiaal- en kleurgebruik beter af te stemmen op de omgeving, waar vooral met traditionele materialen is gewerkt. Daarbij ligt een referentie aan groen en tuininrichting eerder voor de hand dan een referentie aan de (villa)bebouwing. - De commissie is van mening dat een nadere studie moet worden gedaan met betrekking tot de terreinindeling. Het is nu een onoverzichtelijk geheel, dat de sociale veiligheid niet bevordert. Voorgesteld wordt om te studeren op een bebouwing die de rand van het terrein volgt, die de toegestane 60% benadert en de open ruimte zoveel mogelijk in het centrum te concentreert. De open ruimte kan wellicht worden voorzien van enkele bomen. De specifieke hoeken van het terrein vragen om maatwerk in het ontwerp. - Er is behoefte aan een heldere afstemming van het ontwerp met de gebruiksmogelijkheden van het terrein van het Leger des Heils. Alle eventuele hekwerken dienen zorgvuldig te worden ontworpen. De commissie krijgt hier bij de volgende presentatie graag inzicht in.
De commissie vraagt zich af in hoeverre er een stedenbouwkundige visie bestaat met betrekking tot dit gebied. Zij verzoekt de afdeling stedenbouw om begeleiding van het ontwerp. De commissie adviseert negatief met betrekking tot dit bouwplan.
3.
Burgemeester de Raadtsingel 97 – De Holland Plan voor hergebruik en restauratie van het gebouw. Vooroverleg. Gemeentelijk monument. Welstandsgebied: Schil. Het plan is eerder beoordeeld op 8 oktober j.l. De commissie is toen, behoudens enkele punten van kritiek, op hoofdlijnen akkoord gegaan met het voorgestelde plan. Het plan wordt toegelicht door mevr. Bierman van Bierman Henket Architecten. Ook mevr. Katsman van Monumentenzorg is aanwezig. Mevr. Katsman merkt op dat in het verslag van 8 oktober bij de toelichting twee onjuistheden in de tekst zijn geslopen. Het gaat om de volgende passages: 1. 'De kelder is laag en in het verleden aangepast aan de functie als parkeergarage. Besloten is om de ruimte een halve meter uit te graven; de bestaande betonvloer moet toch worden vervangen door een sterkere vloer.' Er is geen sprake van een sterkere vloer van de kelder, die vloer ligt gewoon op het zand; de fundering moet vervangen worden, en dan kan je gelijk van de gelegenheid gebruik maken om de keldervloer lager aan te brengen. 2. 'De vloer van de bel-etage is verhoogd ten behoeve van de functie als supermarkt; deze wordt tot de oorspronkelijke hoogte teruggebracht. De deuren krijgen daardoor weer hun oorspronkelijke maat.' De vloer van de bel-etage wordt wel lager gemaakt dan nu het geval is; het kan echter niet tot de oorspronkelijke hoogte teruggebracht worden, omdat er een nieuwe, sterkere, vloer op gestort wordt. De oude vloer wordt dan een soort verloren bekisting. De nieuwe vloer komt ca 20 cm hoger dan de oude vloer, en ca 25 cm lager dan de huidige vloer. De deuren krijgen wel hun oorspronkelijke maat terug. Toelichting van mevr. Bierman Het definitieve ontwerp is in wording en de bouwaanvraag is aanstaande. Bij de vorige beoordeling van de commissie heeft de discussie zich geconcentreerd op de plaats van de lift, de aard van de toe te voegen ramen in het souterrain en de plaats van terras van het restaurant. Dit laatste onderwerp zal door een landschapsarchitect worden uitgewerkt. Voor de financiering van de zuil op de commissarissenkamer zal ‘crowdfunding’ worden ingezet. Ook wordt kleuronderzoek gedaan. De enige plaats in het gebouw waar het oorspronkelijke interieur kan worden hersteld c.q. teruggebracht is de commissarissenkamer. Daarom is de manier waarop deze wordt bereikt van groot belang. Hiervoor zijn enkele varianten ontwikkeld. De oorspronkelijke sfeer kan het best worden behouden als het liftvolume buiten de commissarissenkamer wordt gehouden. Ook voor de toe te voegen ramen in het souterrain zijn varianten ontwikkeld. Het plan zal na deze beoordeling als bouwaanvraag in de commissie terugkeren. Beoordeling commissie - De commissie opteert voor het onderbrengen van de lift binnen het voorportaal van de commissarissenkamer in de vorm van variant 2. De commissie ervaart de toevoeging van de lift buiten het oorspronkelijke volume nog steeds als te dominant. De commissie vraagt de architect na te gaan in hoeverre een ronde lift een optie zou kunnen zijn, omdat die misschien beter is in te passen in het originele interieur. Er zou best wat “Van Ravensteynse zwier” mogen ontstaan in het ontwerp van de gecombineerde lift met trap, gelegen in een royale vide. De suggestie wordt gedaan om te onderzoeken of een liftplateau zonder kooi mogelijk is; dan blijft het voorportaal ruimtelijk vrij. Ook een afzonderlijke goederenlift (die niet naar de commissarissenzaal doorgaat) zou de afmeting van de personenlift kunnen verkleinen. Geadviseerd wordt een transparante liftschacht en -kooi toe te passen. - Wat betreft de toe te voegen ramen in het souterrain heeft de commissie een voorkeur voor de variant met vier rechthoekige ramen met roeden. - De commissie blijft benadrukken dat zij het terugplaatsen van de reclamezuil op de commissarissenkamer essentieel vind. Buiten het idee van crowdfunding zou ook naar andere financiële middelen moeten worden gezocht. De commissie heeft niet het idee dat crowdfunding hiervoor een afdoend optie is. - De commissie is zeer benieuwd naar de inbreng van de landschapsarchitect. De commissie heeft veel waardering voor de zorgvuldigheid van het ontwerp en onderzoek en wacht met vertrouwen de vertaling van de gemaakte opmerkingen in de bouwaanvraag af.
4.
Voorstraat 120 Plan voor verbouwing van de Oud-Katholieke kerk, Rijksmonument. Vooroverleg. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan is op 24 september j.l. eerder beoordeeld en heeft toen op hoofdlijnen een positief advies gekregen. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg en de heer en mevr. Mazzola. Toelichting door de heer en mevr. Mazzola Bij de vorige beoordeling heeft de commissie te kennen gegeven dat zij het handhaven van de gang van belang vond en dat zij meer openheid wenste ter plaatse van de nieuwe entree. Er is een poging gedaan hierop in te gaan door een glasachtige entree met dunne kolommen te ontwerpen. In het algemeen wordt zoveel mogelijk gestreefd naar het behoud van de bestaande structuur. Van de verwijderde houten schotwerken uit de nevenruimte zullen de goede delen worden uitgezocht en waar mogelijk worden hergebruikt. Op een aantal plaatsen is de muur van de verbindingsgang doorbroken, enerzijds t.b.v. de entree en de toiletgroep, anderzijds door lichtstroken waardoor er meer licht in de smalle gang blijft. Voor het keukenblok is een andere opstelling gekozen. Het blijkt dat het altaarstuk dat onder het altaar ligt opgeslagen, bij het eerste plan vanwege zijn lengte niet uit de ruimte kan worden gehaald. Om die reden is de deur naar de kostersruimte met het trapje nu geplaatst tegenover de deur onder het altaar van waaruit het altaarstuk wordt gehaald. De kluis blijkt toch steeds een grote handicap om een behoorlijke entree naar de zaal te realiseren. Om foyer en zaal een volwaardige uitstraling te geven wordt voorgesteld de kluis te verwijderen en de kluisdeur tegen één van de wanden in de voorruimte te herplaatsen. De inhoud de van de kluis kan verplaatst worden naar de 2 sacristie. Beoordeling commissie De commissie is enthousiast over de luchtige vormgeving van de nieuwe entree, die zich voldoende los houdt van de oorspronkelijke gang. Wel rijst de vraag of de entree helemaal op de goed plek zit. Dekt deze de linkerzijde van de kerk niet teveel af? De commissie vraagt de ontwerper hier studie naar te doen en de bevindingen hiervan te presenteren. Mogelijk kan ruimte worden gevonden door de toiletten te verplaatsen. Ook de hoedanigheid van de gangwand direct naast de entree overtuigt de commissie nog niet. De kluis blijft een probleem. De commissie bepleit wederom deze te behouden, gelet op de monumentale waarde. De commissie ziet mogelijkheden om met kleine aanpassingen een intrigerende toegang tot de tuinzaal te maken, met enig ruimtelijk contrast. Het gewelf blijft dan behouden. De commissie is geen voorstander van twee kozijnen in de wand die de foyer van de gang scheidt. De commissie houdt het plan aan en kan dus vooralsnog niet positief adviseren.
5.
Museumstraat 32 - 42 Plan voor aanbrengen van een kooiladder, een traprail en beveiligingsstickers. Rijksmonument. WABO-aanvraag. Welstadsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman. Toelichting van mevr. Katsman De kooiladder komt niet boven de dakrand uit en is vanuit het openbare gebied niet tot nauwelijks zichtbaar. Met deze kooiladder en de traprail heeft MZ geen problemen. Storender vindt MZ de aan te brengen stickers. Deze zijn in een aantal gevallen wel vanuit de openbare ruimte te zien. Beoordeling commissie Het blijkt dat de stickers geen wettelijk voorgeschreven maat hebben. De commissie stelt voor een kleinere maat sticker toe te passen en consequent in een hoek van het glas te plaatsen. De commissie stemt in met de traprail en de kooiladder zoals voorgesteld en doet daarbij de suggestie om de ladder over de maat van de kooi vrij te plaatsen van de gevel, waardoor de kooi achterwege zou kunnen blijven.
De commissie adviseert positief met betrekking tot dit bouwplan maar wijst op de gemaakte opmerking met betrekking tot de stickers.
6.
Groenmarkt 113 Plan voor herbouwen van het pand na een brand en het wijzigen van de indeling. Rijksmonument Vooroverleg. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door de heer Bosman van Monumentenzorg. Toelichting van de heer Bosman Het plan omvat in hoofdzaak de volgende werkzaamheden: - het vergroten van de kapverdieping door het hoger terugplaatsen van de verdwenen kapverdieping - het maken van doorbraken in de zijgevel om de bovenwoning apart te ontsluiten en een vluchtweg voor de horecaruimte te maken - het wijzigen van het vloerniveau op de 1e verdieping van het achterhuisje. De in de bouwhistorische verkenning genoemde schouwen zijn nog aanwezig. Het interieur, dat hoe dan ook al weinig historische waarde had is volledig verloren gegaan. De overgebleven waardevolle elementen zijn de bouwmuren, de balklagen en de eerder genoemde schouwen. MZ wil deze behouden. Beoordeling commissie De commissie is blij met het gegeven dat het pand weer wordt hersteld. - De commissie heeft geen bezwaar tegen het verhogen van de kapverdieping - De omvang van de doorbraken die nodig zijn voor de nooduitgang ten behoeve van de bovenwoning dient zo minimaal mogelijk te blijven. e - Tegen het hoger plaatsen van de 1 verdiepingvloer van het achterhuis bestaat bij de commissie geen bezwaar. - De commissie stemt in met alles wat Monumentzorg in haar analyse zegt over het behoud van de schouwen, bouwmuren en balklagen. - Detaillering en materiaalgebruik bij het herstel van de kap en het vervangen van kozijnen dienen aan te sluiten bij de historische karakteristiek van de binnenstad of de bestaande detaillering. - De resterende delen van de achtergevel van het voorhuis dienen behouden te blijven, evenals de voorgevel van het achterhuis. - De commissie is van mening dat indeling van de entreepui wat betreft vormgeving en maatvoering niet evenwichtig is. De commissie adviseert op hoofdlijnen positief met betrekking tot dit bouwplan, maar wijst op de kritiek met betrekking tot de entreepui en de overige gemaakte opmerking.
7.
Stationsplein 1 - 4 Plan voor het plaatsen van glazen afscheidingen en OV-chipkaartpoorten. Rijksmonument. WABO-aanvraag. Welstandsgebied: schil. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van Monumentenzorg. Toelichting van mevr. Katsman Monumentenzorg heeft geen bemoeienis met de poortjes, omdat deze niet aan het gebouw vastzitten en dus het monument ongemoeid laten. Zij spreekt zich voornamelijk uit over de deuren van het stationsgebouw die in verband met de gewijzigde toegangssituatie worden dichtgemaakt en tot (niet doorzichtige ramen worden omgevormd. Beoordeling commissie - De commissie kan instemmen met het dichtmaken van de aangegeven deuren op voorwaarde dat het glas van de ramen transparant blijft en op dit glas geen reclames worden aangebracht. Toepassing van roedes is akkoord, zolang het om echte roede gaat. - De commissie spreekt haar zorg uit met betrekking tot het effect van het totale plan op het station als geheel en op de kwaliteit van de openbare ruimte. Zij beschouwt de openbaarheid van het station, de overkappingen, de kiosken, de tunnel en luchtbrug als een wezenskenmerk, dat onaangetast behouden zou moeten blijven. De algehele indruk is dat de afschermingen nu te massaal en overheersend zijn in het beeld en het uitnodigend karakter van het stationsgebied belemmeren. De poortjes zelf ogen relatief gesloten.
Voor wat betreft de poortjes en schermen bepleit de commissie de toepassing van een zo terughoudend mogelijke vorm en plaats, meer ingetogen en zonder massaliteit. Nu oogt het middel erger dan de kwaal. Zij adviseert het ontwerp eerst voor te leggen aan de AKOR. De commissie adviseert daarnaast positief voor wat betreft het dichtmaken van de aangegeven deuren, maar wijst daarbij op de gestelde voorwaarden.
8.
Vriesestraat 144 Plan voor het herstellen van brandschade en het maken van twee bovenwoningen in het pand. Rijksmonument. Vooroverleg. Welstandsgebied: Historische binnenstad. Het plan wordt toegelicht door mevr. Katsman van het bureau Monumentenzorg en de heer Visser van Stijl Architecten. Toelichting van mevr. Katsman. De eigenaar van het pand is zonder vergunning gestart met het herstellen en verbouwen van het pand. Er zitten al nieuwe pannen en dakkapellen op. In het interieur bevinden zich geen monumentale zaken meer. De voornaamste kritiek van MZ betreft de maat van de dakkapellen en het slopen van een schoorsteen met een zekere monumentale waarde. Toelichting van de heer Visser Ons bureau is gevraagd het plan vlot te trekken uit de impasse waarin het nu is terechtgekomen. De dakkapellen zijn vooral verbreed. Het voorstel is om de dakkapel aan de zijde van de entree te versmallen. De andere dakkapel sluit aan op een uitgebouwd geveldeel en valt voor het overige vrijwel geheel buiten beeld achter het buurpand. Deze dakkapel wil de eigenaar graag behouden in de verbrede toestand. In ruil daarvoor biedt hij aan de schoorsteen te herstellen. De vergroting van de dakkapellen heeft geen spanten gekost. Beoordeling commissie De commissie gaat akkoord met het voorstel van de architect aangaande de dakkapellen Zij wil echter, voor zij akkoord gaat met het volledige plan, eerst een volledig uitgewerkte tekening van de zijgevel aan de steegzijde en de relevante detailtekeningen, zoals door Monumentenzorg aangegeven, zien. Ook moeten de door MZ aangegeven andere onduidelijkheden worden weggenomen. De schoorsteen dient te worden hersteld. De commissie houdt het plan aan en kan daarom vooralsnog niet positief adviseren.
9.
Rondvraag Mevr. Hooijmaaijers heeft een gecorrigeerde versie van het Jaarverslag 2011 aangeleverd. Er wordt nog één klein foutje aangetroffen, dat nog zal worden gecorrigeerd. De secretaris biedt het digitale Jaarverslag 2011 namens de commissie aan de gemeenteraad aan. Gelijktijdig ontvangt ook het college van B&W het verslag en wordt gezorgd voor verspreiding binnen de ambtelijke organisatie. Er wordt nog gezocht naar mogelijkheden om ook enkele geprinte versies te laten maken.
10.
Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 17.00 u.
