SEIZOENER Schoolkrant van Vrije School Michaël

SEIZOENER Schoolkrant van Vrije School Michaël

Inhoud 26 Dag lieve school! 28 Interview Frank de Kiefte 30 Kleuterklas: Een kerstspelletje 32 Klas 1: Herfst, herfst, wat heb je te koop? 34 Klas 2: Over verhuizen en de vogeltrek 35 Klas 3: Tafels zijn echt leuk 36 Pleinvraag: Verhuisd 38 Klas 4: Iets doen voor een ander zonder iets terug te verwachten foto: Andrea Hollebeek

40 Klas 5: Postzegels

Het is in deze donkere wintertijd de sterke aandrang van de ziel om de openbaring van de eigen kracht tot in duisternissen te leiden

41 Klas 6: Tessa en Eugenie 42 Peuterhof: Binnen blijven 43 In the spotlight: Ton Tesselaar

Colofon Redactie Bert Haagsman Andrea Hollebeek Nicoline Pruijmboom Renée Rosenboom

en door hartenwarmte wetend de openbaring van de zinnen te voorvoelen.

Kopij sturen naar: [email protected]

Rudolf Steiner, weekspreuk 42*

Vrije School Michaël Bussum

* In 1912 gaf Rudolf Steiner zijn Anthroposofische Seelenkalender uit, met daarin een meditatie-

E-mail:[email protected] Internet: www.vrijeschoolmichael.nl

spreuk voor iedere week, in overeenstemming met het ritme van de natuur. Doel is dat de mens zichzelf leert kennen als een wezen dat past in het geheel van de natuur. De oorspronkelijke Duitse tekst is mooier en helderder; de Nederlandse vertaling dient eigenlijk meer als hulpmiddel om beter te kunnen opnemen wat de oorspronkelijke meditaties tot uitdrukking willen brengen.

SEIZOENER

25

Een fotoreportage van de laatste schooldag

Dag lieve school! Op dinsdag beginnen we de dag met een grote kring van kinderen, juffen, meesters en ouders, die hand in hand om de school lopen. Zo geven we gezamenlijk het oude gebouw een warme afscheidsomhelzing.

De jaartafel is voor de gelegenheid omgetoverd tot verhuistafel, compleet met papieren verhuiswagen, verhuisdozen en persoonlijke verhuistekeningen van kinderen uit alle klassen.

26

FOTO’S: ANDREA HOLLEBEEK EN JOAN DUVEEN (VERHUISWAGEN)

Enkele moeders van het ouderkoor zingen vanochtend de kleuters toe bij het binnengaan van de school.

De kabouters Douwe en Sjouwe krijgen bij de verhuizing hulp van hun vriend Bouwe.

Op uitnodiging van Frank de Kiefte komt oud-leraar Job de Raadt naar school om met alle kinderen en het team stil te staan bij de verhuizing. Aan de hand van de kabouters Douwe en Sjouwe vertelt hij over het afscheid van het gebouw. Daarbij tovert hij steeds weer een nieuwe kabouter te voorschijn, waaronder Bouwe, waarmee hij de verbinding maakt met de nieuwbouw.

Nog een keer met z’n allen het mooie verhuislied zingen, onder leiding van juf Karen.

27

“Het kind staat centraal” Frank de Kiefte, interim schoolleider

Frank de Kiefte is voor de zomer begonnen als plaatsvervangend directeur op onze school. Nu hij onlangs heeft besloten om langer te blijven, is de nieuwsgierigheid gewekt naar zijn achtergrond, levensloop, visie en werk. Wij vroegen Frank daar iets meer over te vertellen.

Sluieren “Toen ik als leraar begon op de Vrije School in Delft was ik pas 21. Deze school zijn we nieuw begonnen als leraren en ouders, en ik heb er 21 jaar gewerkt. Mijn eigen kinderen zitten nu ook daar op school. We wonen in Den Hoorn, een klein dorp dichtbij Delft. Ik ben dol op Drenthe. Die oersfeer, dat geeft een geborgen gevoel. Romans lees ik vaak, vanuit mijn voorliefde voor de Nederlandse taal, en ik houd ook van aquarelleren. Met name in sterke kleuren. Ooit heb ik een sluiercursus gevolgd. In de Michiel de Ruijterschool heb ik twee lokalen geschilderd. Als de nieuwbouw klaar is ga ik daar alle ruimtes sluieren.

Open vraag Momenteel studeer ik voor een Master’s Degree Special Educational Needs aan de Helicon. Centraal staat de vraag: ‘Hoe geef je kinderen in deze tijd wat ze nodig hebben? Hoe geef je dat vorm en realiseer je dat binnen de school?’ Bij mij is het thema: de kunst van de open vraag. Dat biedt iemand gelegenheid om eerst zelf te ontdekken, in plaats van dat jij het meteen uitlegt. Dan kan er interesse ontstaan voor de ander en kan ieder mens zich erkend voelen. Vanuit de open vraag kun je thema’s binnen de school eerst gezamenlijk beleven, waarna het zich steeds meer kan verdichten naar de eigen situatie toe. In veel scholen zie je dat er alleen maar veel geoefend wordt en dat leerlingen uitsluitend hun eigen ding doen. Het werken vanuit de open vraag stimuleert de samenwerking tussen de leerlingen; ze kunnen zelfstandiger worden en meer verantwoordelijkheid nemen. Afhankelijk van hun leeftijd groeit zoiets. Dit is een integrale visie en geldt ook tussen leraren, of voor een breder verband. Van hieruit ontstaat ruimte om naar en bij elkaar te kijken. Tijdens mijn jeugd telden alleen de prestaties. Daardoor raffelde ik mijn werk af. Wat mij in de Vrije School aanspreekt, is dat het de enige onderwijsvorm is waarin het kind centraal staat, waarin gekeken wordt naar de hele mens. Die persoonlijke ontwikkeling, je kwaliteiten, je temperament en leerstijl, neem je mee in je leven. Ik vind het belangrijk om je één te voelen met een kind en dat het kind weet: juf leeft zich in en zij begrijpt mij.

Samenhang creëren Ik heb twee kinderen. Lukas is tien jaar en Rosa is acht jaar. Hun geboorte was een wonder. Zelf ben ik vijftig, en inmiddels tien jaar getrouwd. Klaartje werkt drie dagen in de week in een natuurwinkel. Doordeweeks ben ik vroeg weg en laat thuis. Dus in het weekend wil ik er echt zijn voor de kinderen en doen we leuke dingen samen, zoals voetballen op het veldje voor ons huis.

28

SEIZOENER

Ik kende de Vrije School Michaël vanuit mijn werk als begeleider voor de Begeleidingsdienst van Vrije Scholen en als opleider vanuit Hogeschool Helicon. Hoewel ik in eerste instantie niet weer directeur wilde worden, was het voor mij pijnlijk om te zien hoe het hier was voor de zomervakantie. Er is zoveel betrokkenheid binnen deze school. Er is wil naar samenhang, maar het vraagt ontzettend veel om dat te reali-

seren. Er zit veel groeimogelijkheid en potentie om hier een echte gemeenschap van te maken en om het onderwijs op verantwoorde wijze te vernieuwen. Met een paar eenvoudige afspraken en instrumenten kan die samenhang erin gebracht worden zodat het weer gaat stromen. Ik zie mijzelf als procesbegeleider. Eerst is het proces van belang, dan volgt de oplossing. Ik wil processen aansturen en ervoor zorgen dat de mensen zelf een stukje verantwoordelijkheid nemen. Ik wil bewerkstelligen dat iedereen zijn werk kan doen en daar vreugde aan kan beleven. Voor mij is die ondersteuning belangrijk, buiten mijn taken op het gebied van leerlingenzorg en lerarenformatie om. In die zin red ik het net in de anderhalve dag dat ik hier op school ben, maar ideaal is het niet. Drie of vier dagen zou mooier zijn. Want ook ver vooruitkijken reken ik tot mijn werkveld. Naast het personeelsbeleid, de kwaliteitszorg, visie-ontwikkeling en het financiële beleid, waar met name de budgetbepaling mijn aandacht heeft. Voor de nabije toekomst vind ik het belangrijk om een Ouder Contact Raad op te richten. Deze raad gaat meedenken over beleidsontwikkeling, en bijvoorbeeld thema-avonden organiseren. Verder is er al het een en ander veranderd in de structuur. Zo hebben leraren en bestuursleden allemaal een eigen terrein gekregen waar ze verantwoordelijk voor zijn. Ook hebben we nu twee vaste invalkrachten en functioneringsgesprekken. Er is een gezamenlijke maandopening

waarin we met elkaar zoeken naar samenhang, en een weekafsluiting voor de leraren. Voor mij zijn samenhang en verbinding echt kernbegrippen. Als kinderen zich verbinden met de wereld en met de omgeving, dan kunnen ze hun weg vinden naar wie ze zijn en kunnen ze aan de ander duidelijk maken waar ze voor staan en wat ze prettig vinden. En Michaël is een bijzonder wezen. De naam Michaël staat voor initiatief, daadkracht en verbinding met de geest. Die naam past bij deze school, want het is een moderne school, die in deze wereld wil staan en zoekt naar de essentie, het wezenlijke.” T E K ST E N F OTO ’ S : H E ST E R R E G N A U LT

hartong bouwbedrijf bv * * * *

Alle voorkomende bouwwerkzaamheden Klein en groot onderhoud Verbouwingen en nieuwbouw Het maken van kozijnen, deuren en ramen met alle mogelijke profileringen in eigen timmerwerkplaats

* Verzorging van alle tekenwerk en bouwaanvragen * Gebruik van milieuvriendelijke en natuurlijke materialen * Bouw- en elektrobiologische adviezen

O O S T W A L S T R A AT 1 - 3 , 1 4 1 1 R M N A A R D E N / B A S T I O N O R A N J E T E L E F O O N ( 0 3 5 ) 6 9 4 6 9 1 7 · FA X ( 0 3 5 ) 6 9 5 0 2 0 5 E - M A I L : I N F O @ H A R T O N G B O U W B E D R I J F. N L

10

Oudenrijn’s Kaas Van vegetarische geitenkaas … tot ekologische schapenkaas Van raclette tot kaasfondue Nassaustraat 3, Bussum · 035 691 60 59

0

%

K

A

AS

KLEUTERKLAS

Een kerstspelletje In de adventweken spelen we dagelijks het kerstspelletje in de kleuterklas. Alle kleuters kunnen zich inleven in de verschillende rollen en het gevoel dat erbij hoort. Er wordt iets geboren, er ontstaat iets, we leven naar de geboorte van het Kerstkind toe.

L

angzaam krijgt het kerstspelletje vorm en inhoud. Nadat het klaslokaal in een andere sfeer is omgetoverd en het adventtuintje is gelopen, komt de grote mand met de verkleedkleren in de klas. De mantels van Maria en Jozef, de engelenjurken, de herdertunieken van bont, de schorten van de waarden, het os- en het ezelpakje en de schapenoortjes. Het stalletje wordt neergezet, de staf van Jozef, die van de herders en de sterrenstaf van de engel, het kribje met het kindje, de pan, bezem en het lantaarntje van de waarden, alles krijgt een plekje.

30

Advent, dat “komst” betekent, staat in het teken van deze wording, de verwachting, het ontstaan van dit kerstspelletje. Het verhaal gaat over de geboorte van het Kerstkind. In de komende weken wordt er ook echt iets geboren in de kleuterklas. Sint-Nicolaas komt en vertelt over zijn ontmoeting met Maria toen hij hoog vanuit de hemel afdaalde op zijn wolkenpaardje. Alles is vol verwachting. Alle liefde en aandacht gaan naar het kindje, een popje in een kribje met hooi. Door de verschillende rollen die de kleuters kunnen spelen krijgt dit een richting, een kanaal. Dagelijks spelen we het kerstverhaal na in de klas, in de kring, terwijl Juf het verhaal vertelt over Jozef en Maria, die op reis gaan. Hun tocht langs de herbergen, de geboorte van hun kindje, de engel die de herders de weg wijst naar de stal. Er wordt niets uitgelegd over de betekenis, het gaat om het beleven van de sfeer. De kleuters kunnen zich in alle rollen inleven. Die van Maria, die teder het kindje in de armen houdt nadat het behoedzaam door de engeltjes is gebracht. Die van Jozef die Maria zorgzaam bijlicht in de stal en met zijn gebaren de herdertjes in de stal uitnodigt. Het osje en het ezeltje die trouw volgen en naast het kribje mogen staan. De herders die knielen bij het kribje, devoot en nieuwsgierig en ondeugend tegelijk. De engelen die met hun sterrenkronen ronddansen en zingen, de waarden die zo druk zijn dat ze geen gasten kunnen ontvangen en de waard met het lampje die dan wel een plekje kan bieden.

RUBRIEK

Huis & Tuin accessoires Fair Trade cadeaus Divine Chocolade Interieuradvies … … en natuurlijk stijlvolle bloemen, planten en seizoensboeketten De schaapjes die een beetje stout en balorig zijn, door alles heen blaten of zoetjes wegdromen. Kerklaan 7, 1241 CJ Kortenhoef

In het vrije spel zie je dan alles weer terug. Blij en trots lopen Maria en Jozef door de klas, engelen dansen rond, dragen de ster of het kindje. De os en de ezel kruipen rond of blijven heel dicht bij Maria. Herders hoeden hun schapen, bouwen hutjes en stalletjes, schaapjes spelen gezellig samen. De waarden roeren in pannetjes of vegen de klas en lopen met hun lantaarntje. De engelenjurken worden met gretige bewegingen aangepast en gedragen, het kindje wordt behoedzaam of nonchalant gedragen. Jozef loopt met een plechtig gezicht, de staf tikkend op de grond. Het osje en ezeltje volgen hem braaf of gaan hun eigen gangetje. We spelen en zingen het Kerstspelletje dagelijks in het ochtendspel. Jozef en Maria gaan op weg, we zingen “Het hageld’en het sneeuwde en het was er zo koud”. Maria krijgt het kindje aangereikt door de engelen, we zingen “Stil nu, stil nu, maak nu geen gerucht”. De engel houdt de ster hoog boven het stalletje, Jozef leunt slapende op zijn staf tijdens de geboorte. De herdertjes dansen met veel plezier en ondeugd rond. We zingen “De herdertjes lagen bij nachte”, en “Herders, hij is geboren!”. En aan het einde zingen we “Midden in de winternacht ging de hemel open!”, de engelen spelen op de bellenstokjes en triangels en de herders kloppen luidruchtig hun staf op de grond. De waarden doen mee met de bezem en de pollepel. Op een van de laatste dagen komen de ouders kijken naar dit spel, en proeven van deze sfeer en het intieme gebeuren in de kleuterklas. Het is een momentopname van de afgelopen weken. Stralende gezichten, saamhorigheid, het is geboren! TEKST: MARIT BRAND, KLEUTERJUF FOTO’S: EVA ROSENDAHL

Telefoon (035) 656 47 27 · Fax (035) 656 35 52 www.bloembinderij-nimmerdor.nl

Speeltuig!

Speelbelovend® Dé verantwoorde basis voor fantasierijk kinderspel

Curaçaolaan   VJ Hilversum Tel.  -    www.speelbelovend.nl

LINDE TERLINGEN VOETREFLEX/BLOESEMMIX Maak kennis met voetreflex en Bachtherapie! Een voetreflexbehandeling van een uur geeft een weldadige ontspanning. Je doet veel inspiratie op voor je stappen op het levenspad. Het geeft inzicht in je fysieke gesteldheid, blokkades worden opgeheven en stromen door. In aanvulling op de behandeling kan er een speciaal op jouw situatie afgestemde Bach/Bloesemremedie-mix gemaakt worden. Geïnteresseerd? Voor nadere informatie of afspraken: M: 0642833529 E: [email protected] SEIZOENER

31

Wat een creativiteit en plezier schenkt de herfst!

KLAS 1

Herfst, herfst, wat heb je te koop? De eerste heemkundeperiode in de eerste klas behandelt de herfst. Wat is herfst nou eigenlijk en wat gebeurt er dan om ons heen? Samen met de kinderen gingen we op zoek naar allerlei facetten van dit mooie seizoen.

W

aar kan je een herfstperiode beter mee beginnen dan met een boswandeling? Op een zonnige, frisse ochtend trokken we de natuur in om schatten van de herfst te zoeken. Met zoveel mogelijk zintuigen probeerden we de herfst te ervaren: horen, ruiken, zien en ook voelen. We luisterden naar het ruisen van de wind en de vallende blaadjes. We bekeken de verscheidenheid aan paddenstoelen die er te vinden waren en genoten van de mooie herfstkleuren. Als afsluiting hebben de kinderen mogen ervaren dat het omarmen van een berk wezenlijk iets anders is dan het omarmen van een eik. “Een berk kan ik lekker knuffelen,

32

SEIZOENER

maar bij de eik blijven mijn knoopjes hangen, juf!” Alle schatten, behalve de paddenstoelen, namen we mee de klas in en ieder kind heeft dat op zijn eigen manier verwerkt. Er werden kronen gevlochten van bladeren, er ontstonden collages, landschappen en kastanjetolletjes. De rijkdom van buiten liet de enorme rijkdom aan creativiteit van de kinderen zien. Later in de periode, toen de onstuimigheid van de herfst ook binnen voelbaar was, besloten we er weer op uit te trekken. De opdracht was om zoveel mogelijk verschillende bladeren te zoeken. Meerdere kinderen hadden eerst even nodig om zich uit te leven, anderen gingen direct naarstig op zoek naar bladeren. Er waren sprokkelvrouwtjes die een mandje bij zich hadden waarin ze hun eigen schatten verzamelden, maar waar anderen ook hun vondsten in mochten bewaren. Verbazend hoeveel bijzondere bladeren er waren! Dat lieten ze dan ook telkens aan juf zien. “Kijk eens juf hoe mooi rood, kijk eens.” Het was leuk om te zien hoe de opdracht op verschillende manieren werd opgepakt. Het ene kind zocht te midden van de veelheid aan bladeren net dat ene, het andere kind pakte het eerste het beste blad. Eenmaal weer terug in de klas hebben we de bladeren gedroogd. Ook dit deed ieder op zijn eigen manier. In alle rust werden de bladeren secuur in het boek gelegd, of ont-

KLAS 1

K R U I D E N E N N AT U U RV O E D I N G Alice Burger Torenlaan 26 1251 HJ Laren 035 5311488

Geopend: Donderdag 10.00-17.00 Vrijdag 10.00-17.00 Zaterdag 10.00-16.00

health for body and mind Op zoek naar zoveel mogelijk verschillende bladeren.

wij adviseren u deskundig aanwezig in de winkel natuurkundig therapeut en klassiek homeopaat

ewald klip brinklaan 93, 1404 ga bussum tel. 035 6913617 Sprokkelvrouwtjes verzamelen hun schatten.

stond er een heuse competitie wie de meeste bladeren in een boek kon stoppen. Ook waren er kinderen die het op zich namen dat de boeken op stapels kwamen en verzwaard werden. Zo had iedereen zijn rol in het geheel. Aanstaande vrijdag zijn de bladeren droog en ik ben nu al nieuwsgierig hoe ieder kind hier op zijn eigen manier weer een kunstwerkje van maakt! TEKST EN FOTO’S: JUF EVELINE SEIZOENER

33

KLAS 2

Over verhuizen en de vogeltrek Heemkunde Wij zijn tijdelijk verhuisd naar een ander gebouw. Volgend schooljaar, in de winter, verhuizen wij weer terug naar een nieuw gebouw. Terwijl wij met de klas al heel wat spullen inpakten trok er onder luid gakken een zwerm ganzen in V-formatie voorbij. In de klas vertelden de juffen over de trekvogels. De vogels verhuizen ook tijdelijk, maar dan naar het zuiden. De kinderen weten ondertussen wel te vertellen waarom: “Omdat het daar ’s winters warmer is en er is meer te eten voor de vogels”. Maar er zijn ook vogels die bij ons blijven, die hier overwinteren.

T

ijdens het uitje op het Naardermeer zagen we honderden zwanen, witte en zwarte. De fluisterboot voer op een armlengte afstand langs een zilverreiger. “Juf, hij was zo dichtbij dat ik hem wel bijna aan kon raken!” deelde een kind later mee. We mochten dansen op het trilveen, plukten grasjes, mos en watermunt en maakten er parfum van. En natuurlijk rook dat overal heerlijk! Bij de eendenkooi vingen we langs de waterkant, met schepnetjes, heel veel verschillende waterbeestjes. “Kijk juffie, een waterskiër” (een schaatsenrijder). Na de herfstvakantie kwamen we terug op het uitje. We leerden en schreven een gedichtje over de blauwe reiger die we op het Naardermeer hadden gezien. Ook kwamen we terug op de trekvogels. In de klas werd daar over gesproken, en ieder kind schreef een stukje over zijn/haar trekvogel. Ook in de tekeningen zagen we de trekvogels terug. Van de lucht namen we de kinderen mee naar de aarde. Hoe bereiden de dieren zich voor op de komende wintertijd? We keken of we muizenholletjes konden ontdekken of misschien wel een plekje waar de egels zich prettig zouden voelen. “Juffie, daar zag ik wat bladeren bewegen, dat was vast een muisje dat wegrende.” Buiten konden we ruiken, voelen, zien en horen; ervaringen opdoen. Weer terug in de klas maakten de kinderen tekeningen, ze boetseerden egeltjes van klei en muisjes van bijenwas, zegden gedichtjes op en er ontstonden gesprekjes. Tijdens de laatste week heemkunde probeerden wij ons voor te stellen hoe de mensen zich voorbereiden op de wintertijd. Mooi, het Sint-Maartensfeest viel hier precies mee samen; de lichtjestijd was begonnen. TEKST: KAREN EN DAPHNE

34

SEIZOENER

KLAS 3

Tafels zijn echt leuk! Al vanaf de eerste klas zijn we bezig om de tafels te oefenen. Welke werkvormen kies je in klas 3 zodat de kinderen zich weer met enthousiasme verbinden? We zetten er drie op een rij.

Zandzakjes ondersteunen het oefenen van de tafels Na uitrekenen van de populaire ‘Supersom’, die elke ochtend op het bord staat, zet ik een mand met zandzakjes voor de klas neer. Met mijn armen over elkaar kijk ik wat er dan gebeurt: drie kinderen komen naar voren (de kinderen houden precies bij wie er aan de beurt is), ze gooien zandzakjes naar kinderen uit hun rij. Als iedereen een zakje heeft en klaar staat, geef ik één kind een trommel en een knikje en dan begint het echt. Met luide stem spreken de kinderen vervolgens alle tafelrijen die we al geoefend hebben: 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 10. Elke rij wordt ondersteund met een andere beweging met een zakje. Deze bovenstaande oefenvorm gebruiken we al vanaf klas 1, elke keer verder uitgebreid. Opeens doe ik mijn hand omhoog, de stemmen verstommen, maar de bewegingen

gaan door. Als ik mijn hand omlaag doe, spreekt iedereen weer hardop. Is iedereen bij hetzelfde getal? Met deze nieuwe oefenvorm worden de tafels steeds meer geïndividualiseerd, want eind klas 3 moet je alle tafels uit je hoofd kennen, door elkaar.

De kunst van de tafels Een tafel kenmerkt zich door een bepaalde wetmatigheid. Dit hebben de kinderen dit jaar op een nieuwe manier beleefd. Tien kinderen staan in een kring met de getallen 0 tot en met 9. Een kind loopt met een bolletje wol de tafel van 7 in de kring. Van 0 naar 7 naar (1)4, (2)1, (2)8 etc.

lees verder op pagina 37

SEIZOENER

35

Pleinvraag

Verhuisd Bij het verschijnen van deze Seizoener is de verhuizing naar de tijdelijke locatie achter de rug. Wij vroegen een aantal leerlingen en anderen hoe zij het verhuizen hebben ervaren en wat ze van hun nieuwe plek vinden. Ook blikken we even vooruit naar de toekomst.

Bram, klas 2 De klas hier op de Michiel de Ruijterschool is bijna precies hetzelfde als op de vorige school. Het is leuk dat die grote boom op het plein staat, want in de pauze gooien we met ballen erin. Dan vallen er kleine ronde dingen uit met stippeltjes. Kijk, daar gaan we egeltjes van maken. Ik ben er nu aan gewend hier en ik vind het leuk dat ik heel hoog boven zit met de klas. Kan ik goed naar beneden kijken. Laatst zag ik een schuurtje met een bal erop. Die ligt er nog steeds. Het voetbalpleintje mis ik wel, en ook het kingen en de pingpongtafel. Dat zou ik hier wel willen hebben. En het klimrek. Als ik de oude school mis, voel ik van binnen een beetje dat ik daar huil. Maar het is fijn dat de zandbak hier vol is, dan maak ik kuilen en holletjes met water. Mooi om te zien. Rondom de nieuwe school wil ik een achtbaan met botsauto’s. Kun je in de pauze doen alsof je autorijles hebt. Alleen niet te veel sturen, anders blijf je rondjes draaien.

Barbara, verhuiscoördinator Drie weken van tevoren ben ik gevraagd om de verhuizing naar de tijdelijke locaties te organiseren. Ik was vanaf dag één operationeel. Vroeger heb ik grote projecten georgani-

36

SEIZOENER

seerd, maar dit was uniek. Een school verhuist misschien maar eens in de veertig jaar. Het is niet standaard, er was geen draaiboek. Er waren veel mensen met wie ik te maken had. Per dag keek ik naar wat er gebeuren moest. Soms sliep ik weinig en ik maakte veel uren. Toch was ik er altijd zeker van dat het ging lukken. Ik wil de verhuizing naar de nieuwbouw wel doen, want het is nuttig om de ervaring die ik nu heb opgedaan weer in te zetten. Dan wil ik er vanaf de start bij zijn. Nu was de coördinatie in het begin verdeeld. Het is goed als één persoon alles vanaf de eerste dag overziet. Het fijnst vond ik dat de kinderen en het team blij waren en alles er zo mooi uit vonden zien.

Julie, klas 4 Op Breeduit ben ik nu redelijk gewend. De school is groot, beetje grijzig, met weinig kleur. Ze hebben hier veel dingen, maar geen schilderingen op de muur, zoals op de oude school. Ik mis het samenzijn, mijn broertje en vooral Nelly! De trap naar boven, dat was leuk. En het krijten op de kale muren voordat we vertrokken. Onze klas hier is wel echt ónze klas. Er hangen tekeningen in de gang en dat maakt het ónze school. Ik wil onze eigen tafeltennistafel en een

klimrek voor op het schoolplein. En dat Nelly hier soms is. Bosjes ook, om verstoppertje in te spelen. In de kleuterklas zochten we daar vaak lieveheersbeestjes. Omdat het hier mooi glad is kun je goed eenwieleren. ’s Ochtends is het het gezelligst, want dan mogen we kopjes thee drinken voordat de les begint. Wij hebben ook een bibliotheek en dat is bijzonder. Binnenkort krijgen we allemaal een pasje. Als ik kon kiezen zou ik een verwarmd zwembad bij de nieuwe school laten maken, want in het water ontspan ik me en word ik blij. Graag een zwembad met een afdakje, zodat je niet nat wordt als het sneeuwt.

Juf Nelly Mijn werkplek op de Michiel de Ruijter is leuk, in deze mooie open ruimte. Wel klinkt het wat hol en zie ik minder ouders. We gaan het knus maken, schilderen en eierdozen op de muur plakken. Soms ben ik verdrietig dat de vierde en de vijfde klas niet op deze school zitten. Het kan natuurlijk niet anders, maar het is niet meer compleet. Dan spring ik op de fiets en rijd ik naar ze toe op Breeduit om te zwaaien. Geweldig leuk vond ik het dat zoveel ouders meehielpen met verhuizen. Een kindje vroeg me nog verontrust: “Jij verhuist toch wel méé Nelly?” In de nieuwbouw zou ik in mijn kantoor een klein bedje willen, voor als er eens een kleuter ziek is en het te druk is in de klas. Dan kan die gezellig bij mij op dat bedje liggen.

vervolg van pagina 35

“Kijk juf, er ontstaat een ster!” Wat gebeurt er als we de tafel van 4 doen? De volgende dag krijgen alle kinderen een houten plankje met tien spijkertjes in een cirkel. Bij elke spijker staat een getal: 0 tot en met 9. Ze maken nu hun eigen tafelster van 7. Iedereen die klaar is mag een andere tafel uitkiezen en daarvan een tafelster maken. De klas bruist van enthousiasme. Iedereen ontdekt inmiddels dat elke tafel zijn eigen wetmatigheid heeft en dus een eigen ster. “Die van 5 is grappig juf!” Van 0 naar 5 en dan weer terug naar 0: dus een lijn. Eén kind is nog steeds met die van 7 bezig. Zijn bolletje wol is bijna op. De spijkertjes zijn te kort. “Ik ben al bij 210 juf!”

De tafels in de wereld Er was eens een gezin met een vader, moeder en vijf kinderen. Overal waar ze kwamen, hadden ze een groot rekenprobleem. ’s Middags op het strand wilden ze de emmer met 21 schelpen verdelen. ’s Avonds aan tafel hadden ze precies 84 erwten te verdelen over 7 borden. “Hé, dat is gewoon de tafel van 7!” “Heel goed, maar hoeveel is dan dus 84:7?” Op allerlei manieren verbinden we ons met de tafels. Je ziet zo’n periode geregeld kwartjes vallen bij de kinderen. Mariëlle: “Ik gooi de bal in de klas om de tafel van 6 door elkaar te oefenen en vraag iemand hoeveel 20x6 is. Heel even aarzelen, want de vraag was anders dan verwacht, maar dan komt het antwoord: 120. En dan nog meer uitdaging: 19x6 is? Je ziet de kinderen die het door hebben, ze zitten op het puntje van hun stoel klaar om de bal te vangen en om te laten horen dat ze die tafels wel doorhebben!” Als ik alle kinderen zo bezig zie in een bruisende klas en iemand roept: “Juf, tafels zijn echt leuk!”, dan hebben we een belangrijk doel bereikt. TEKST: JUF MARIËLLE EN JUF MARIAN

T E K ST E N F OTO ’ S : H E ST E R R E G N A U LT

FOTO’S: JUF MARIAN

SEIZOENER

37

KLAS 4

Iets doen voor een ander, zonder iets terug te verwachten Een dag na Sint Maarten zitten de kinderen in de klas, we blikken terug op de avond ervoor. De kinderen vertellen over het bejaardenhuis, dat de oude mensen blij waren dat zij liedjes voor hen kwamen zingen en dat zij net zo straalden als de lichtjes in hun lampionnen. Ik stel de kinderen de vraag hoe het nu voelt iets voor een ander te doen, zonder er iets voor terug te verwachten. Ze reageren met “Fijn”, en “Ik voelde me warm worden van binnen” en meer van zulke uitspraken. Vervolgens vraag ik de kinderen of ze zelf ook een keer iets voor een ander hebben gedaan en hoe dat voelde. Er komen mooie, lieve, grappige en soms treurige antwoorden, maar allemaal hebben ze wel een keer, net als Sint-Maarten, een stukje van zichzelf aan een ander geschonken en voelen ze zich beloond door de vreugde die het de ander bracht. TEKST: JACQUELINE VAN DER LAAK-VERGELDT

Even boodschappen doen in Afrika

T

oen we in de zomervakantie naar Zuid-Afrika gingen, gingen mijn vader en ik boodschappen doen toen mijn broertje in het ziekenhuis lag. Hij had een uitdroging, omdat hij te weinig dronk vooral in Afrika moet je goed drinken. Nou ik vertel weer even verder, we gingen dus boodschappen doen en toen we naar de auto liepen zag ik een mevrouw praten. Ze liet 10 euro vallen en ze zag het niet, ik zei tegen papa die mevrouw laat geld vallen ik zei: ik ga het oprapen en het aan haar geven. Maar papa zei nee dat

38

SEIZOENER

hoeft niet hoor, ze ziet het vanzelf wel, maar ik zei nee ik ga het haar geven. Dadelijk ziet ze het niet ik rende terug en gaf het aan haar. Ze was super blij dat ik het gezegd had, want er zijn daar bedelaars en die pakken het gewoon en nemen het mee. Ik voelde mij alsof ik het aan God had gegeven mijn hart klopte keihard en ik werd helemaal warm van binnen. Ze staarde me strálend aan. Volgens mij was ze er heel blij mee. JETSKE

Brinklaan 110 1404 gs Bussum Telefoon Apotheek 035-6913035 Telefoon Kruidenhuis 035-6936052

Mama!

www.apotheekschermer.nl

I

k ging een keer boodschappen doen voor mama. Ik was net klaar en toen begon het kei hard te regenen. Ik wist dat mama altijd heel hard werkt daarom ben ik alle winkels af gegaan om iets te vinden van een euro die ik toevallig had. Daar ging ik dan door de stromende regen maar uiteindelijk kon ik twee mooie rozen vinden en mama was er heel blij mee. En ik ook.

Tevens groot assortiment aanwezig van: – Homeopatische geneesmiddelen – Fytotherapeutische geneesmiddelen – Antroposofische geneesmiddelen – Voedingssupplementen

Vraag ons gerust advies

BAUKJE

Opa I

k ging soms met een opa die 80 jaar was, wandelen in een rolstoel. We namen soms lekkere dingen mee het was wel de moeite waard, want hij was zóóó lief altijd. We kwamen bijna elke dag, want hij heeft geen familie want het was niet echt mijn opa. Hij was alleen een vriend van mijn oma. En ik voelde me heel fijn. CHARLOTTE

BIOLOGISCH AMBACHTELIJKE SLAGERIJ Al ons vlees en al onze vleeswaren zijn gegarandeerd biologisch kerkstraat 3, bussum tel. 035 693 10 00 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00-18.00 uur zaterdag 8.30-16.00 uur tevens bezorgen wij op donderdagavond

Postzegels Het begon eigenlijk heel onschuldig in de vijfde klas. Het was helemaal niet zo bedacht of gepland, maar opeens zaten we er met z’n allen helemaal in. Misschien kwam het door de verhuizing, misschien ook wel omdat elk kind een spreekbeurt over een land moest gaan voorbereiden bij aardrijkskunde. Hoe het ook zij, het was er als een groot virus en het liet ons niet meer los: de vijfde klas spaarde ineens postzegels!

KLAS 5

ven exemplaren en schatten aan elkaar. Ook tijdens het eten is er veel te doen over ‘die groene van Nippon’, of ‘die vis uit Jamaica’. “Wat is die rode Surinamer waard?” hoor ik dan weer ergens. Gestempeld of ongestempeld, met gom of zonder gom, mooi zijn ze altijd wel. Deze week zag ik de eerste catalogus op de tafel van Brecht, en Nanne liep rond met een heuse pincet. Het zijn prachtige beelden van verbinding. Die kleine stukjes papier schenken de klas veel eerlijke vreugde. “Magyar Posta is toch Hongarije, hè Mees?” Oude vergeelde en half versleten albums van vaders, moeders en opa’s beleven nu hun tweede jeugd. Vaak na jarenlang op een stoffig vergeten plekje onder in een kast of in een hoekje op zolder te hebben gelegen. Ze koesteren hun schat en vol bewondering glijden gretige blikken over de zegels uit alle delen van de wereld. Het is werkelijk smullen!

Vergeten hobby Zo’n postzegel is een klein miniatuur op een dun stukje papier van enkele vierkante centimeters. Soms staat er heel veel op, en dat intrigeert. Het is goed voor je aardrijkskundig vermogen, goed voor je algemene ontwikkeling en je krijgt meer oog voor details. Een postzegelverkoper uit Almere was zo verheugd toen hij van mij vernam dat mijn klasje aan het verzamelen was gegaan, dat hij spontaan 26 insteekalbums meegaf. Dit was natuurlijk weer een enorme stimulans voor het onderling ruilen en uitwisselen van postzegels in de klas. Meestal mogen ze, als ik tevreden ben over de werkresultaten en inzet van een dag, het laatste kwartier even ‘zegelen’, maar voor een aantal is dat veel en veel te kort. Ze komen ’s morgens de klas binnen met het postzegelalbum vaak al in de aanslag en tonen trots hun laatst verwor-

Oproep Mocht u nu bij het lezen van dit bericht de kriebels krijgen of denken dat u ook nog ergens zo’n album moet hebben liggen, schroom dan niet om contact te zoeken met een vijfdeklasser, want ik verzeker u: de zegels zijn bij ons in goede handen. De jonge verzamelaars beleven er een hoop vreugde aan en willen graag ruilmomenten creëren. Mocht er een lezer zijn die ons kan vertellen hoe het toch komt dat die moderne Spaanse voorkleefzegels bij het losweken hun verf verliezen, dan vernemen wij dat graag. Misschien leuk voor de volgende Seizoener, die, als ik mij niet vergis, tegelijk gaat uitkomen met de Zomerzegels van 2010. Hebben we alweer iets leuks om deze winter naar uit te kijken. TEKST: ROB BLOK FOTO’S: RICHARD BOS

40

SEIZOENER

KLAS 6

Interview met Tessa en Eugenie

“We vullen elkaar echt aan” Hoe zijn jullie een duo geworden? Tessa: “Als kind wilde ik altijd museumdirecteur worden. Toch ging ik het bedrijfsleven in, had mijn eigen bedrijf, maar na acht jaar kriebelde er iets: ik wilde de wereld verbeteren. Ik dacht terug aan mijn leraar in de twaalfde klas die ooit tegen mij zei dat ik juf moest worden. Toen ben ik de Vrije School binnen gestapt. Na vier weken van assessments en testen had ik opeens een baan als zij-instromer in de (toenmalige) zesde klas.” Eugenie: “Mijn dochter Lieke was een leerling in deze zesde klas en zo leerden we elkaar kennen.” Tessa vult aan: “Eugenie vond ik direct al een heel bijzondere vrouw. Ik herinner me nog de eerste herfstvakantie waarin ze een tubetje Weleda-crème voor me meebracht. (Eugenie lachend: “Weet je dat nog?”) Toen dacht ik: haar wil ik erbij hebben, en ik vroeg haar om te helpen met de schilderles.” “Ik was ook op een breekpunt gekomen in mijn leven,” vertelt Eugenie. “Wil ik altijd door blijven werken als neuropsycholoog bij oude, zieke mensen of wil ik iets totaal anders gaan doen? Ik ging op Helicon (de antroposofische PABO) kijken en besloot deze studie naast mijn werk te gaan doen. Aan Tessa vroeg ik of ik bij haar stage mocht lopen.” Tessa vertelt dat ze zeer vereerd was met deze vraag en besloot om het voor Eugenie zo leuk mogelijk te maken. Toen ze zwanger raakte dacht ze: “Kip ik heb je! Met jou als duopartner zou ik graag deze klas willen doen.” Voor Eugenie was het op dat moment echter nog niet duidelijk of zij echt het onderwijs in wilde. Het was een leraar in Helmond die zei: “Dit is niet voor de lol, hier is een taak voor je weggelegd.” Zodoende besloot ze haar andere baan op te zeggen en ervoor te gaan.

Hoe werkt het duo-schap in de praktijk? Samen vertellen Eugenie en Tessa: “Wij waren het eerste duo dat samen een periode gaf. Dat vraagt een goede uitwisseling en samenwerking. Van te voren maken we een periodeplan, een blauwdruk voor de hele periode en we houden een logboek bij van wat we gedaan hebben. Meestal zijn we

eensgezind in onze visie op de kinderen. Getuigschriften doen we deels samen. Vaak hebben we hetzelfde beeld voor het kind in gedachten.” Eugenie: “Qua drive zijn we hetzelfde, maar we hebben wel andere kwaliteiten. Tessa is heel extravert, ik ben wat soberder. Ik zet Tessa zo nodig weer met beide benen op de grond.” “We vullen elkaar echt aan,” zegt Tessa, “je weet dat er altijd nog een engeltje naast je is dat dingen op een andere manier uitlegt.” Eugenie: “Je kunt zo ook je kwetsbaarheid aan kinderen laten zien; ze kunnen het proces meemaken dat jij als leraar ook nog iets moet leren. Dat doe je, omdat je weet dat die ander het wel helemaal beheerst. Als ik alleen voor de klas zou staan, zou dat veel moeilijker zijn.”

Jullie doen nu de zesde klas, dus dat wordt afscheid nemen? Tessa: “Dat gaat heel heftig worden. Je hebt je gegeven aan de kinderen en de kinderen aan jou. Ik ben zo ongelooflijk trots op ze en heb waardering voor wie ze zijn. Nu gaan ze de wereld in. Er is geen klas zoals deze. Het is zoals juf Marja zei: “Er is maar één keer een eerste rondje.” Eugenie: “Van te voren dacht ik: je kunt nooit van alle kinderen houden. Na twee maanden in de klas wist ik: dat kan dus wel. Ik weet nog niet hoe ik afscheid moet nemen. Ik zie er erg tegenop, ook al weet ik dat het goed is dat de kinderen een eigen, nieuwe weg gaan.”

Wat wil je nog kwijt? Tessa: “Dit is de eerste keer dat we ons als duo laten interviewen. Ik doe wel een beetje laconiek, maar het is een groot stuk van mijn leven. Ik denk dat het leuk is om te lezen hoe duo’s werken.” Eugenie: “Het is leuk om herinneringen op te halen. We zijn toch vaak bezig met de dingen van alle dag en daarmee verlies je dan uit het oog waar de bron van je samenwerking lag.” TEKST: NICOLINE PRUIJMBOOM. FOTO: FOTO HPF

SEIZOENER

41

PEUTERHOF WINDEKIND

gaan we gebarenspelletjes doen. Het gaat als volgt: ‘Twee handjes op de tafel, twee handjes in je zij – twee handjes op je schouders en hoofdje allebei – nu maken wij een vuistje, zo stevig als maar kan – daar gaan wij dan mee trommelen, van rommele, rommele, bom – de duimen zijn de dikste, de pinken zijn maar klein – nu mogen beide handjes op je ruggetje zijn – en hier is Piet, en hier is Jan – daar komen zij allebei weer an’. En dan gaat het weer opnieuw. De kinderen vinden dit het leukste spelletje en willen de gebaren graag nadoen. Maar het is best moeilijk om uit te vinden wat je duim en wat je pink is. Na veel herhalen lukt het wel. Met het regenachtige weer mogen we graag een popje in onze armen wiegen. De één heeft Liesje, de ander een paddenstoelpop, een kabouter of een beertje. Zhanar zit met de kleine baby, Valerie propt een pop onder haar trui en Fynne wikkelt Fynnetje in een warme doek. Dan hoor ik al gauw vragen om het ‘zingen van buik’. Samen zingen we: ‘Suja, suja kindje – o wat ben jij lief – heb jij soms pijn in je buikje – of zijn je voetjes koud – vuurtje zullen wij stoken – papje zullen wij koken – wiegje gaat van zwikkerzwak – voor die kleine dikzak.’ Dan wordt het tijd om de klassenkabouter Rikkie welterusten te zeggen en hebben wij nog even tijd om het prentenboek van Sint-Maarten te bekijken. Heeft de kleine beer ook een lantaarn? TEKST: JUF WILLY

Binnen blijven Het is herfst en omdat het vandaag regent, blijven we lekker binnen. In het speelhuis is het al gauw een drukte van belang. De treinbaan wordt gelegd en de zandbak binnen wordt opengemaakt. Afthon gaat alvast appels schillen.

H

alverwege de ochtend gaan de maagjes knorren. Maar voor we de bruine boterhammen gaan verdelen, komen de kinderen eerst achter me aan onder het zingen van ‘Wie gaat er mee – naar de wc – allemaal een plasje doen’. Nu is er in ons nieuwe onderkomen een heel vreemde wc, die bij het doorspoelen raar gaat brommen. De kinderen staan er verbaasd naar te luisteren. Wat is dat nou? Als ik langs mijn neus weg zeg, dat de wc honger heeft en de papiertjes opeet, besluit Maxime met een blij gezicht: “Maar dat is Holle Bolle Gijs van de Efteling”. De kinderen knikken instemmend. En zo is de tijdelijke, geïmproviseerde wc ook weer geaccepteerd. Als we gezellig aan tafel zitten,

42

SEIZOENER

FOTO’S: RAYMOND DEEN EN MARTIN BOON

In the spotlight Ton Tesselaar, gymleraar Ton Tesselaar groeide als kind op aan de rand van Amsterdam, waar bouwterreinen zijn speelgrond waren en de basis vormden van zijn voorliefde voor het buiten “spelen” en zijn grote behoefte aan vrijheid. Sinds zestien jaar is Ton verbonden aan de Vrije School Michaël. Ook geeft hij energieleer op een yogaopleiding in Bilthoven.

Was gymleraar worden een grote wens van de kleine Ton? Ja. Vanaf mijn vijftiende wist ik dat ik gymleraar wilde worden. Fysiek bezig zijn vond ik heerlijk en de vrijheid die een gymleraar heeft om lekker te bewegen en je niet druk hoeven te maken om toetsen en afgebakende leerstof, leek me wel wat. Ik ging naar de Academie voor Lichamelijke opvoeding en begon direct na mijn opleiding als gymleraar aan de Mavo Amstelland in Amsterdam. Het was een kleine school en de gemoedelijke sfeer en het persoonlijke contact met iedereen bevielen me goed. In mijn vrije tijd volgde ik een studie Culturele Antropologie en ik droomde verder van reizen en misschien een baan in de ontwikkelingshulp.

Ik stopte met lesgeven en startte met twee studies: natuurgeneeskunde en in de weekenden acupunctuur. Met vrienden had ik al jaren een clubje dat de Antroposofie bestudeerde. Via een vriend hoorde ik van de vacature voor gymleraar op de Vrije School Michaël. Gymnastiek geven lag mij nog steeds na aan het hart.

Is gymnastiek op de Vrije School nou heel anders? Niet echt! Ik houd er van om alle onderdelen te behandelen. Dus toestellen en teamspellen, waardoor ieders specifieke talent aan bod komt. De een is snel, de ander meer behendig, weer een ander is een goede teamspeler of juist sterk op individueel vlak. De seizoensthema’s integreer ik in mijn lessen en bij de kleintjes sluit ik met het spel aan bij de fabels. Naast plezier in het bewegen, staan voor mij respect en het rekening houden met anderen centraal. De kenmerken van deze tijd zijn anders dan die van vroeger. Kinderen bewegen nu meer van buitenaf, er komen enorm veel prikkels op ze af. Het vinden van rust en concentratie is vaak lastig. Ik probeer ze hier bewust van te maken. Zelf heb ik veel Tai Chi en Chi Kung gedaan en deze kennis en ervaring gebruik ik in de lessen om de kinderen te leren bewegen vanuit hun eigen gevoel. Vanuit stilte bewegen door middel van geïsoleerde oefeningen, zodat de energie weer vrij kan stromen.

Nog 2 jaar en dan... Stoppen met lesgeven! Dat zal wel wennen zijn. Ik hoop meer tijd te vinden om lekker te wandelen en fietsen met mijn vrouw. En natuurlijk genieten van mijn kleindochters! Ook wil ik zelf wat meer tot rust komen en een goede balans proberen te vinden tussen mijn actieve en spirituele zelf.

Dus het begint allemaal met heel actief zijn, er komt meer spiritualiteit in, dan de balans vinden en uiteindelijk blijft alleen het spirituele over... Ja. Maar ik hoop nog heel lang lekker buiten te kunnen blijven spelen! TEKST EN FOTO: RENÉE VAN DER VELDEN

Maar... je werd meester op onze school. Hoe ging dat? Tja. Dat ontwikkelingswerk zag mijn toenmalige vrouw niet zo zitten. En toen kwam er een omslagpunt in mijn leven. Het leerlingenaantal op Amstelland liep terug, er moesten leraren weg. Ik ging scheiden en dacht: waarom nu niet alles anders?

SEIZOENER

43