V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke
Infoblad over Gezond Leven - 6de jaargang - nummer 3 - juni 2010 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december
Anti-aging: omega-3 vetten werken verjongend EPA: cosmetica van binnen uit Met haar UVB-stralen kan de zon onze huid gezwollen, rood of met blaasjes laten reageren. Duidelijke alarmsignalen, want de meeste melanomen worden gevormd door UVB-stralen. Intens contact met UVAstralen doet de huid sneller verouderen. Dit noemt men foto-aging. Een niet onbelangrijk detail: UVA-stralen beramen bij voorkeur een aanslag op de lengte van de telomeren, waardoor huidcellen aftakelen. Gelukkig bevatten zonneproducten tegenwoordig een UVA- en UVBfilter. Maar wist u dat het omega-3 vetzuur EPA een inwendige ondersteuning van uw zonnecrème vormt? EPA onderdrukt de roodheid en zwelling veroorzaakt door UVBstralen en houdt ook de huidcellen gezond van binnenuit. Visoliegebruikers doorstaan veel grotere dosissen UV-straling vooraleer hun huid gezwollen, rood of met blaasjes reageert. Maar daarnaast heeft EPA een verjongend, cosmetisch effect op de rijpere huid. Na inname verhuist een aanzienlijk deel van dit omega-3 vetzuur naar de diepere huidlagen waar het de aanmaak van collageen stimuleert. Op de overgang tussen onder- en opperhuid activeert EPA de synthese van elastine. Collageen is verantwoordelijk voor de stevigheid van de huid, elastine draagt bij tot de soepelheid. Natuurlijk middel tegen opvliegers tijdens de overgang Visoliën met een hoog gehalte aan EPA dragen nog op een andere manier bij tot meer levenskwaliteit
bij het ouder worden, meer bepaald bij vrouwen rond de overgang. De natuurlijke, spontane menopauze duikt gemiddeld op rond de leeftijd van 51 jaar. Opvliegers zijn het bekendste en ook meest voorkomende symptoom: ongeveer twee vrouwen op drie hebben er last van. Opvliegers zijn een plots opkomend gevoel van intense hitte naar het hoofd, het gezicht en de borst. Ze worden veroorzaakt door een verandering in de temperatuurscontrole van het lichaam als gevolg van hormoonschommelingen. Daarnaast kan de menopauze ook psychische verschijnselen als angst, depressie, moeilijkheden om zich te concentreren, overreageren op kleine ongemakken, snel geïrriteerd zijn, vergeetachtigheid en stemmingsschommelingen met zich mee brengen.
GOED VOOR GEHEUGEN EN CONCENTRATIEVERMOGEN
Uit een Canadese studie die vorig jaar gepubliceerd werd, blijkt dat vrouwen die last hebben van opvliegers gebaat zijn bij suppletie met 1 gram EPA per dag. Het onderzoek betrof vrouwen tussen 40 en 55 jaar oud die met matig tot ernstige psychische problemen en opvliegers kampten. In twee willekeurige groepen verdeeld kregen ze 8 weken dagelijks ofwel EPA ofwel een nepmiddel. Na 8 weken bleek de frequentie van het aantal opvliegers in de EPA-groep ten opzichte van de groep met het nepmiddel significant te zijn gedaald. Ook hun depressieve gevoelens verbeterden.
POSITIEF VOOR LICHAAM EN GEEST
De impact op het emotioneel evenwicht was enigszins verwacht. Het is immers al lager bewezen dat EPArijke visoliën in een dosering van 1 g EPA per dag zeer gunstig zijn voor de gemoedstoestand van mensen met een ernstige depressie.
WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN
MarinEPA 60 caps of 120 caps
Gezond inner cosmeticum Total Omega 30 caps Meer weten? Bel Minami Nutrition 03 458 79 54 of Mannavita 056 439852
[email protected] Exclusief verkrijgbaar bij de betere reform- en dieetwinkels www.MarinEPA.be
Inhoud Biodranken: op uw gezondheid!
pag.
4
Dat maaltijden op basis van biologische producten lekkerder zijn, is intussen algemeen bekend: ook heel wat sterrenkeukens zweren erbij. Maar er zijn eveneens heel wat pareltjes te vinden onder de biodranken. Topwijnen gebruiken maar al te graag biologische methodes om de kwaliteit van de drank nog wat op te vijzelen. Ook biobrouwers doen van zich spreken. De beste koffie ter wereld worden doorgaans van de facto biologisch geteelde planten gemaakt, de interesse voor biologische thee neemt toe, ...
Vitamine C, nog altijd zwaar onderschat Een vitamine, die iedereen wel kent als een weerstandsverhogende substantie, maar die verder onvoldoende naar waarde wordt geschat, is vitamine C. Er wordt nog steeds een onwaarschijnlijk lage dosis als 70 mg per dag als aanbevolen dagelijkse hoeveelheid naar voor geschoven door de adviserende gezondheidsinstanties. Op welke terreinen speelt vitamine C voor ons een rol van betekenis? pag.
8
Natuurlijke hulp bij hooikoorts Niesbuien, snotteren, tranende ogen, jeuk… hooikoorts is een vrij vervelende, maar gelukkig niet zo ernstige aandoening. Het is een uiting van een niet optimaal werkend immuunsysteem, waarbij men onnodig allergisch reageert op stuifmeel. Welke natuurlijke maatregelen kan men nemen om de klachten te verminderen of te voorkomen?
16
pag.
en verder
Nuttige kruiden bij spier- en gewrichtsklachten Met de vele aandacht die de chondropromotoren (kraakbeenondersteunende stoffen) zoals glucosamine, chondroïtine, methylsulfonylmethaan en silicium krijgen, en door de succesvolle promotie van de ontstekingswerende essentiële vetzuren (EPA, DHA en GLA), zouden we bijna vergeten dat er ook geneeskrachtige planten bestaan, die op een natuurlijke manier spier- en gewrichtsklachten kunnen verlichten. We stellen U de voornaamste voor. pag.
20
De smoothie, betere versie van sappen BioGezond Koken Nieuwtjes over voeding Sociaal: ga voor geluk Etherische olie in de kijker: citroeneucalyptus Wijntip van de maand Bachbloesemtherapie BioGezond Info
6 12 24 26 30 34 36 37
BioGezond is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant
colofoon
EINDREDACTIE P. Desmyter ADRES Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83
Voor Wallonië: Bio Info, Patricia de Moffarts, 02-534 43 30
PHYTAL-CREA bvba, Jozef Plateaustraat 33 B-9000 Gent tel 09/224.16.71 fax 09/223.57.45
Verantwoordelijke uitgever P. Desmyter Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van de advertenties af. De inhoud van elke advertentie en publi scopie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.
PUBLICITEIT Peter Verbeke Tel. 051-22 02 22 Fax 051-22 66 54 Abonnementen: € 13 - reknr.: 385-0451160-76
®
ALTISA Sinds 1970
BioGezond • juni 2010 3
Biodranken Op uw gezondheid! Dat maaltijden op basis van biologische producten lekkerder zijn, is intussen algemeen bekend: ook heel wat sterrenkeukens zweren erbij. Maar er zijn eveneens heel wat pareltjes te vinden onder de biodranken. Topwijnen, bijvoorbeeld, gebruiken maar al te graag biologische methodes om de kwaliteit van de drank nog wat op te vijzelen. Ook steeds meer biobrouwers doen van zich spreken. De beste koffie’s ter wereld worden doorgaans van de facto biologisch geteelde planten gemaakt, de interesse voor biologische thees neemt toe, ... - Koen VandepopuliereBiologische wijnen zijn niet meer uit het wijnaanbod weg te denken. Bovendien neemt hun aantal dag na dag toe; ook de vraag bij de consument gaat namelijk crescendo. Sommelier Conseil Jos Van Laeken: “Naar mijn ervaring bevindt zich onder de mensen die biowijnen wensen, zo’n 80 % die dat doet omdat ze principieel het biologische gedachtegoed genegen zijn. De resterende 20 % zijn de ervaren wijnliefhebbers. Een aantal biowijnen zijn namelijk heel kwaliteitsvol. Sommige bezitten daarenboven een apart smakenpallet dat voorkomt uit de toepassing van onconventionele vinificatieprocessen.” Hoezo? Is biowijn niet eenvoudig ‘wijn gemaakt van biologische druiven?’ Jos Van Laeken: “Wettelijk is er eigenlijk niet zoiets als ‘biologische wijn’. Correcter zou zijn te spreken over ‘wijn verkregen uit biologische wijnbouw.’ Toch wordt op dit moment in de Europese Unie op hoog niveau onderhandeld over een invoering van normen inzake ‘biologische vinificatie’; dus inzake het op biologische wijze wijn maken uit de most - het nog ongegiste druivensap. Daarbij wordt vooral gedacht aan normen inzake sulfiet. Dat is een stof die positieve effecten heeft op de vinificatie door zijn antiseptische en antioxidatieve werking. Maar het kan ook allergische reacties veroorzaken bij sommige mensen. Andere zaken die in overweging worden genomen, zijn het instellen van een tolerantiegrens inzake de aanwezigheid van genetische gemodificeerde producten, nog enkele additieven, en bijkomende beperkingen inzake toegestane productiemethodes.”
Domaine de La Goût Wanneer twee wijnmakers evenveel vakkennis hebben, met dezelfde druiven werken,... en de ene werkt met producten uit de biologische landbouw en de andere niet, dan zal de biowijn mij het meest kunnen bekoren, zegt Jos. De redenen? Welnu, de ‘fraicheur’ van biologische rode wijnen blijkt vaak meer uitgesproken, mogelijks doordat de wijnstokken geen kunstmest krijgen om hun productiviteit te vergroten; (vooral de florale) aroma’s zijn genuanceerder, wat wordt toegeschreven aan het meer geconcentreerde fruit van biodruiven; en er is een meer geprononceerde mineraliteit doordat het betere wortelgestel van biowijnstokken meer voedingsstoffen opneemt. Wat ook een rol speelt, is dat de meeste biowijnmakers beduidend minder sulfiet gebruiken dan in de conventionele sector, zelfs als is dit (voorlopig) niet wettelijk verplicht. Gevolg is dat zich andere aroma’s ontwikkelen, suikers op andere wijze worden omgezet en de smaak complexer kan zijn. “Heel wat topdomeinen werken dan ook de facto op biologische wijze,” gaat Jos verder. “Een mooi voorbeeld is Domaine de La 4 BioGezond • juni 2010
Romanée Conti, dat sinds 1986 is overgeschakeld op biologische- of zelfs biodynamische -teelt. Waarom ze zich dan niet meteen allemaal als bio laten certificeren? Daar zijn verschillende redenen voor. Ze willen bijvoorbeeld geen pottenkijkers, die zien hoe zij hun topwijnen creëren. Of ze hebben liever niet de administratieve rompslomp die bij het certificatieproces hoort. Of nog: ze willen nog de vrijheid hebben om, uitzonderlijk, chemische bestrijdingsmiddelen toe te passen als zich eens een enorme plaag manifesteert in hun wijngaarden.”
Heel wat topdomeinen werken de facto op biologische wijze.
Vreemde eend(en) in de bijt Bijzonder zijn alleszins de wijnboeren die het vinificatieproces op vergaand biologische wijze doorvoeren. “Zo ontstaan de zogenaamde natuurwijnen”, zegt Jos. “Er worden geen additieven - waaronder sulfiet - toegevoegd en er worden geen kunstgrepen uitgevoerd die de smaak van de wijn kunnen verbeteren. Zo wordt op extreme wijze gefocust op de natuurlijke smaak van wijn.” Een voorbeeld van een biodynamische wijnbouwers is dan weer Nicolas Joly, met zijn appellatie ‘La Coulée de Serrant’. “Sommige van zijn - uitsluitend witte - wijnen zijn bijzonder complex, en apart in aroma en smaak. Ze worden gekenmerkt door oxidatieve toetsen, die doen denken aan sherrywijnen.” Maar wat is eigenlijk de favoriete biowijn van Jos zelf? “Deze van Aloïs Lageder, een eigenzinnige wijnbouwer die woont in de bergen van Zuid-Tirol, in Noord-Italië. Zijn wijn is fantastisch, maar het prijskaartje kan toch variëren van 9 tot 40 euro per fles. Ik zou ook deze van La Romaine Conti kunnen noemen, maar die flessen zijn niet echt betaalbaar: tot boven de 1.000 euro per stuk. Niet voor gewone stervelingen dus, helaas...”
Mmmm... biobier...
Onder meer uit Mexico komen enkele heel lekkere koffie’s die het biolabel dragen.
Voor mij een ... biobier
Biologische thee
Tien jaar geleden waren biologische bieren vaak abominabel; zeker als ze uit het buitenland kwamen. Dat zegt Gert Jordens, Zaakvoerder van de Hasseltse Brouwerij Jessenhofke. “De laatste jaren zijn er wel enkele pareltjes opgedoken,” vervolgt hij. Gert koopt, uiteraard, biologische ingrediënten: mout, granen, hop, kruiden, ... “Vaak hebben ze een betere smaak. Dat valt zeker op bij biologische hop, die aromatischer is dan gangbare.” Eigen aan biobrouwers is ook dat ze geen additieven toevoegen die ertoe bijdragen dat de drank jaar na jaar identiek smaakt, zegt hij. Evenmin mengen ze verschillende batches. Hoe precies een biologisch bier smaakt, kan derhalve afhankelijk zijn van de datum, zoals ook een wijn van 2003 anders kan smaken dan deze van 2004 of 2005. Het is een markante eigenheid van biobieren. Eveneens bijzonder is de meer dan gemiddelde aandacht die veel biobrouwers hebben voor ecologische aspecten. “Het water dat we gebruiken is in feite water dat vrijkomt bij de productie van de vleesvervanger ‘seitan’. In dat water zit bovendien veel tarwezetmeel, zodat we minder granen nodig hebben om het bier te maken; en het draagt bij tot het typische smaakprofiel van ons bier.” Tevens gebruiken de installaties te Hasselt enkel groene stroom. Er wordt gekoeld met regenwater, vervoersmiddelen gebruiken LPG, het papier is afkomstig van hout uit duurzaam beheerde bossen, ... Opvallend: Gert is nu ook bezig aan de ontwikkeling van een biologische jenever. Het mag duidelijk zijn: op termijn zal elke drank wel een biovariant hebben...
Brander van het Jaar Geen café zonder bier. Maar, zoals de naam het zegt: evenmin zonder koffie. Rob Berghmans is barista: een persoon die gespecialiseerd is inzake het bereiden van espresso’s. Hij wijst erop dat de beste koffiebonen ter wereld doorgaans komen uit Ethiopië. De plant gedijt er zo goed, dat ze doorgaans de facto biologisch worden geteeld. Al betekent dit nog niet dat de koffies uit die regio massaal het biolabel dragen... Ook in Mexico is de scheidlijn tussen biologisch en gangbaar soms dun. Er komen heel lekkere koffie’s vandaan, en een aantal ervan prijkt met het biolabel. Hij wijst eveneens op de verkiezing van de (Californische) firma ‘Equator’ tot ‘Koffiebrander van het Jaar 2010’. Dat bedrijf hecht veel belang aan het milieu: zo ontwikkelde het een branderinstallatie die 80 % minder CO2 uitstoot, zijn voertuigen rijden op biobrandstoffen of zijn hybridewagens, en het verleent steun aan diverse groene projecten. En, uiteraard, bestaat een groot deel van zijn gamma uit biologische koffies, naast fairtrade types, koffie’s die Rainforrest-Alliance zijn gecertificeerd, ...
Er zijn natuurlijk mensen die liever thee dan koffie drinken. Ann Vansteenkiste, bijvoorbeeld. Van origine herboriste, is ze intussen theesommelier geworden. “Voor kruiden waarmee ik een infusie wil maken, ga ik doorgaans naar een boerderij waarvan ik weet dat ze er op natuurlijke wijze kunnen groeien. De smaak is dan namelijk krachtiger en intenser. Vergelijk het met een biologische aardbei tegenover een gangbare, of een biotomaat tegenover een conventionele uit de serre: da’s ook een wereld van verschil. Maar niet alleen de smaak is beter. Je bent ook zekerder van de medicinale kwaliteit van biokruiden dan van gangbare planten. Het feit dat veel bioboeren met hart en ziel, en met hun volle bewustzijn met hun product bezig zijn, draagt er nog toe bij dat dranken die daarmee zijn gemaakt, lekkerder en gezonder zijn.”
Maar... ! Het zal dan ook geen verbazing wekken dat bio de wereld van dranken verovert. Er zijn biologische groenten-, fruit- en bessensappen, biolimonades, biologische aperitieven, ... maar het is niet al goud wat blinkt! Wijnsommelier Jos Van Laeken besluit met woorden die ook bij andere drankenexperts weerklonken: “Er zijn intussen, helaas, een aantal fabrikanten die biologisch leveren om, naar ik vermoed, weinig meer dan louter commerciële redenen. Hun producten zijn vaak verbazend goedkoop en helemaal niet lekker. Het is een gif dat in het biogebeuren is geslopen...” Kortom: allen lijken het erover eens dat biologisch helpt om topkwaliteit te bereiken. Maar een garantie? Dat is het niet...
Volgens Ann Vansteenkiste heerst meer zekerheid over de medicinale kwaliteit van biokruiden dan van gangbare planten. (foto Mieke Vandecandelaere)
BioGezond • juni 2010 5
De smoothie Een betere versie van vruchten- of groentesap Met de “smoothie” deed de laatste jaren een interessante innovatie zijn intrede in de natuurvoeding. Een smoothie is een vloeibare manier om van de gezondheidsvoordelen van fruit of groenten te genieten en dit op een verstandiger manier dan via vruchten- of groentesappen. Het wezenlijke voordeel van een smoothie is het feit dat door pureren het harmonieuze geheel van fruit of groenten wordt aangeboden en geen perssap, dat voor een groot deel de zo belangrijke vezels mankeert. Vooral voor kinderen of voor mensen die geen tijd of ruimte hebben om verse groenten en fruit te eten, zijn smoothie’s van een goede kwaliteit (!) een manier om een gebrekkige aanvoer van groenten en fruit op te vangen.
Gevraagd: extra antioxidanten! Zich goed in zijn vel voelen, ziekten een stap voor blijven én er goed uitzien, komen vooral neer op het voldoende innemen van antioxidanten via een gezonde voeding. Deze stoffen beschermen onze lichaamscellen tegen agressieve substanties, de zogeheten “vrije radicalen”, waarmee we als westerse mens worden overspoeld door het milieu, verwerkte voeding, geneesmiddelen, allerhande stralingen, werkomstandigheden en onvermijdelijk ook door de eigen stofwisseling. Om die reden wordt ons aangeraden om dagelijks tenminste 5 porties verse groenten en fruit in te nemen. Voor wie dat cijfer echt niet haalt, zijn “smoothie’s” een handige en lekkere aanvulling bij de voeding.
Ontnuchterende cijfers…. Volgens een onderzoek uit 2004 eet de helft van de Belgen maar tussen de 90 en 150 g groenten en fruit per dag, aardappelen niet meegerekend. Dat is dus een heel stuk minder dan de door de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) aangeraden hoeveelheid van 400 g of 5 porties van gemiddeld 80 g en nog minder dan de 9 porties die de laatste tijd worden vooropgesteld. Nochtans drukt die WHO er heel terecht op dat het gebrek aan antioxidanten uit groenten en fruit één van de hoofdoorzaken is van sterfte in onze leefwereld. Hart- en vaatziekten bijvoorbeeld, ontstaan namelijk vooral door een ontstekingsproces van de vaatwand op basis van een gebrek aan antioxidanten en niet in de eerste plaats door cholesterol, zoals ons al te vaak wordt voorgehouden. En datzelfde tekort aan beschermende stoffen speelt ook een voorname rol bij het ontstaan van kanker, waarbij het DNA beschadigd wordt door vrije radicalen. Ook degeneratieziekten zoals diabetes type 2, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson worden via dit mechanisme uitgelegd.
Sappen mankeren vezels! Wie al te voortvarend zou besluiten om zijn gebrekkige inname aan groenten en fruit volledig te compenseren met het drinken van vruch6 BioGezond • juni 2010
ten- en groentesappen, maakt wel een denkfout. Eerst en vooral mankeer je bij het drinken van deze sappen voor een groot deel de zo belangrijke fruit- en groentevezels. Want de westerse mens haalt met zijn gemiddelde inname van 10 à 14 g vezels ook niet de gewenste hoeveelheid van 25 à 35 g vezels per dag, die ondermeer nodig zijn voor een goede darmfunctie, een optimale darmreiniging en gezonde darmflora. Verder is het ook zo dat vooral vruchtensappen, door het ontberen van de belangrijke vezels die de natuurlijke suikers een tijdje “vasthouden” in de darm, de bloedsuikerspiegel in ons lichaam vaak te snel doen oplopen. En een dergelijke “hoge glycemische index” bevordert ondermeer overgewicht, ouderdomsdiabetes, cariës en stressreacties.
De smoothie: fruit en/of groente in zijn geheel Wie door zijn levensstijl echt niet de gewenste hoeveelheid fruit en groenten haalt, kan nu een booster halen uit smoothie’s. Voedingstechnologen hebben ervoor gezorgd dat je door een grondig en kwaliteitsbehoudend verwerkingsproces via een “smoothie” kan genieten van alle bestanddelen van de vruchten: antioxidanten, vitaminen en mineralen, natuurlijke suikers én vezels. Smoothie’s zijn dus zeker geen geconcentreerde vruchten- of groentesappen maar eerder gepureerde vruchten of groenten, die eventueel wat verdund zijn met sappen of water! Met één flesje van 250 ml krijg je gemiddeld het equivalent binnen van minstens 2 grote stukken fruit of groente. Wat betreft smoothie’s van fruit mogen we bovendien stellen dat de vezels van het fruit, die de opname van de natuurlijke suikers in de darm wat afremmen, ervoor zorgen dat het oplopen van de bloedsuikerspiegel niet al te snel gebeurt of dat de glycemische index niet te hoog wordt.
Biologisch is een must! In de traditionele fruit- en groenteteelt worden helaas nog veel pesticiden en andere verdelgers gebruikt tegen schimmels, virussen, bacteriën en insecten. Een recent onderzoek door Test-Aankoop toonde aan
dat op 10 stuks fruit uit de gangbare landbouw, daar 8 van wezenlijke residuen van pesticiden bevatten. Dergelijke vruchten gaan pureren voor een smoothie zou dus doodjammer zijn, want zoiets zorgt dus voor een wezenlijke aanvoer van schadelijke stoffen, wat voor een gezondheidsbevorderend product toch niet de bedoeling kan zijn. In datzelfde onderzoek werd slechts op één stuk biofruit (op 8 stalen) wat residuen van pesticiden teruggevonden. Let er daarom zeker op dat je kiest voor smoothie’s van vruchten of groenten, verkregen door biologische teelt! Bovendien is er de laatste tijd nog een wezenlijk voordeel van biologische groenten en fruit op reguliere gewassen aangetoond: ze bevatten gemiddeld 30 maal meer salvestrolen, bittere stoffen die een centrale rol spelen in het opruimen van kwaadaardige cellen in het lichaam.
Cosmétique à base de bave d’escargot Cosmetica op basis van slakkenslijm extract
Anti-rides Anti-rimpel Anti-taches Anti-vlek Réparateur cellulaire Celherstellend
Vruchtensappen veel beter dan cola Ondanks het feit dat smoothie’s een interessant voordeel hebben op vruchtensappen, mogen we die laatste toch niet helemaal veroordelen! Zo is een vers geperst en ongesuikerd vruchtensap nog steeds stukken beter dan een cola. Dat de cola-industrie de media achter zich heeft staan, is geen nieuws. De laatste jaren duiken dan ook in de media veel berichten op dat vruchtensap geen haar beter is dan cola! En dat is pertinent onwaar. Het klopt wel dat vruchtensappen door hun ongeveer even hoge calorische waarde als cola ook overgewicht in de hand kunnen werken bij overmatig gebruik. Maar pure fruitsappen van een goede kwaliteit bevatten wel naast hun ongeraffineerde suikers nog vitaminen, mineralen en andere bio-actieve stoffen van het fruit. Cola’s daarentegen bevatten geraffineerde of “dode” suikers (zonder begeleidende voedingsstoffen) met daarnaast nog het prikkelende cafeïne, de calciumrover fosforzuur en flink wat…. natrium. De zoute smaak van die laatste wordt wel gemaskeerd door de suiker in de cola, maar zorgt wel voor meer dorst en dus eventueel drang naar een volgende cola!
Sans Parabènes Zonder Parabenen Crème régénératrice pot de 50ml Regenererende crème pot van 50ml BBK-BIO sa/nv - Legen Heirweg 51a - 9890 Gavere – www.bbkbio.be
Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels Info Mannavita: 056 43 98 52 -
[email protected] - www.mannavita.be
BioGezond • juni 2010 7
Vitamine C nog altijd zwaar onderschat Een vitamine, die iedereen wel kent als een weerstandsverhogende substantie, maar die verder onvoldoende naar waarde wordt geschat, is vitamine C. Ondanks het baanbrekende werk van de Nobelprijswinnaar wijlen Linus Pauling en de goede resultaten die met vitamine C in hogere doses worden gehaald in de orthomoleculaire geneeskunde, wordt nog steeds een onwaarschijnlijk lage dosis als 70 mg per dag als aanbevolen dagelijkse hoeveelheid naar voor geschoven door de adviserende gezondheidsinstanties. Op welke terreinen speelt vitamine C voor ons een rol van betekenis?
Een beetje geschiedenis De chemische benaming voor vitamine C, ascorbinezuur of acidum ascorbicum, wil letterlijk zeggen “antischeurbuikzuur”. Vitamine C bleek inderdaad de substantie te zijn in groenten en fruit, die scheurbuik kon voorkomen. Nadat al honderdduizenden zeemannen op lange zeereizen het leven hadden gelaten door een zware bindweefselziekte met onder andere zwerend tandvlees, uitvallen van de tanden, onderhuidse striemen en vooral ernstige bloedingen, ontdekte in de 18e eeuw de Britse arts James Lind dat er ondermeer in sinaasappels en citroenen een stof zat, die ervoor kon zorgen dat er geen scheurbuik optrad. Dat illustreert alvast dat vitamine C een cruciale rol vervult in de aanmaak van volwaardig bindweefsel. Maar dat vitamine C zoveel meer betekent voor de mens, weten we ondermeer door de tweevoudige Nobelprijswinnaar Linus Pauling (1901 - 1994), vader van de orthomoleculaire geneeskunde. Deze biochemicus ontrafelde niet alleen de achtergronden en vele functies van vitamine C (hierna besproken), hij adviseerde ook aan gezonde mensen om dagelijks 3 gram vitamine C te nemen. Een dosering die je volgens hem probleem kan opvoeren tot 10 gram per dag bij infecties als griep en zelfs tot 30 g per dag bij kanker. Dit staat in schril contrast met de heel lage aanbevolen dagelijkse dosis in de reguliere geneeskunde (70 mg), die beweert dat er geen bewezen gezondheidsbevorderende effecten zijn van hoge doses vitamine C en er soms zelfs (onterecht) nevenwerkingen als nierstenen aan toeschrijft. De diarree die bij hogere doses vitamine C kan optreden is in de orthomoleculaire geneeskunde net een indicator voor de ideale doses: de halve dosis daarvan wordt dan aangehouden.
Enkele weetjes Vitamine C is de meest onstabiele stof onder de vitaminen. Ze is gevoelig voor zowel warmte, verhitting, vocht (water), licht, zuurstof (ze oxideert snel aan de lucht!) als gammastraling. Onzorgvuldig bewaren van voedingsmiddelen, ze bestralen en verwerken kan dan ook het vitamine C- gehalte sterk doen teruglopen. Vandaar dat verse en onbewerkte groenten en fruit de allerbeste voedingsbronnen zijn (zie verder in detail). Vitamine C blijft het best intact in een zuur milieu. Vitamine C wordt omwille van zijn antioxiderende werking vaak aan voedingsmiddelen toegevoegd om ze beter te bewaren en zo het uitzicht, de smaak, de geur en de kleur ervan beter te behouden; ze wordt hierbij vaak als E100 aangeduid. De mens, apen, guinese 8 BioGezond • juni 2010
De Britse arts James Lind ontdekte in de 18de eeuw dat er ondermeer in sinaasappels en citroenen een stof zat, die ervoor kon zorgen dat er geen scheurbuik optrad. Dat illustreert alvast dat vitamine C een cruciale rol vervult in de aanmaak van volwaardig bindweefsel.
biggetjes en een Indische vruchtenetende muis, zijn de enige zoogdieren die zelf geen vitamine C aanmaken. Omdat de andere dieren gemiddeld 140 mg vitamine C/kg lichaamsgewicht aanmaken zou door extrapolatie kunnen aangenomen worden dat een mens van 70 kg per dag… 9800 mg vitamine C zou nodig hebben.
Zeer sterk beschermend antioxidans Vitamine C is in de eerste plaats een sterk antioxidans of een elektronendonor, die door reductie schadelijke vrije radicalen (vooral superoxideradicalen en hydroxylradicalen) neutraliseert in waterhoudend weefsel. Door de schade door vrije radicalen aan ondermeer eiwitten, vetten en DNA in te beperken, speelt ze een prominente rol in de preventie van: - vroegtijdige ouderdomsverschijnselen - de degeneratieziekte kanker: ondermeer door het afremmen van de
mutagenese (het ontstaan van mutaties) en het initiatieproces bij kanker, door het verminderen van de vorming van mutagene en cancerogene (kankerverwekkende) N-nitrosoverbindingen door in zuur milieu van de maag met nitrieten te reageren en door de vorming van nitrosamines uit nitraat en amine uit de voeding in het darmkanaal te verminderen, door de immuniteit te verbeteren (zie verder) en door het bindweefsel te versterken (zie veder) tegen woekerende cellen
V I TA M I N E C - atherosclerose (slagaderverkalking): door de vorming van het
geoxideerde LDL-cholesterol (oxycholesterol) uit cholesterol te verminderen en de vorming van de “goede” HDL-cholesterol te bevorderen, door de vaatwand te versterken (zie verder) - hypertensie (hoge bloeddruk): door een natuurlijk bloedvatverwijdend effect, waarbij vitamine C de oxidatie remt van NO (stikstofmonoxide), stof die een vasodilaterend effect heeft op de bloedvaten en die zo helpt hypertensie voorkomen - reumatische aandoeningen - cataract (grijze staar of vertroebeling van de ooglens) Een gebrekkige aanvoer van vitamine C kan dan ook een rol spelen in: het vervroegd optreden ouderdomsverschijnselen, een verhoogde kans op kanker (o.a. maagkanker, slokdarmkanker, strottenhoofdkanker, mondkanker, longkanker, baarmoederhalskanker, darmkanker, colonkanker, rectumkanker, borstkanker), het voorkomen van hyperlipemie (verhoogde cholesterol- en lipidengehalte in het bloed), het sneller optreden van hart- en vaatziekten (aangetoond verband met angor pectoris of hartkramp, hartinfarct, cerebrovasculaire ziekten of verstoorde hersendoorbloeding en hypertensie), het sneller optreden van reumatische aandoeningen, sneller optreden van cataract (staar), een grotere kans op degeneratieve aandoeningen van de hersenen (zoals ziekte van Parkinson)
Cruciaal voor sterke bindweefsels Vitamine C speelt ook een prominente rol in de vorming van bindweefsels, wat duidelijk werd toen bleek dat het scheurbuik kon voorkomen. Meer specifiek mogen we stellen dat vitamine C door zijn rol in de vorming van collageen, elastine en mucopolysacchariden essentieel is: - voor de aanmaak van gezond bindweefsel, tandvlees, been en kraakbeen - voor een goede integriteit van de bloedvat-wand - voor een vlotte wondgenezing - in de preventie van decubitus (doorligwonden) bij bedlegerige patiënten Een gebrek aan vitamine C kan dan ook een factor zijn in het sneller optreden van broze bloedvaten (bvb. sneller blauwe plekken, sneller neusbloedingen), van spataderen en aambeien, van bloedend tandvlees, slecht genezende wonden, decubituswonden en broze nagels. Een lage vitamine C-spiegel zorgt ook voor een snellere evolutie tot osteoporose, een vaker optreden van spier- en gewrichtspijnen en een gevoeliger zijn aan reumatische ziekten.
Elementair voor sterke afweer Dat vitamine C een weerstandsverhogende werking heeft, dat weet onderhand iedereen. In die mate dat men soms al te voorbarig het belang van andere nutriënten zoals zink, selenium, vitamine A en vitamine D3 voor de immuniteit uit het oog verliest. Vitamine C helpt ondermeer infecties voorkomen door: - het niveau van glutathion (een sterke vanger van vrije radicalen) te
verhogen in de lymfocyten - een toename van de beweeglijkheid van de witte bloedcellen, waardoor deze beter vreemde indringers kunnen aanpakken - de productie te bevorderen van interferon, een stof betrokken bij virusafweer en vernietigen van tumorcellen Een gebrek aan vitamine C kan zich bijgevolg uiten in een grotere vatbaarheid voor infecties zoals griep, verkoudheden en andere virale infecties. En, mede door de verminderde bescherming tegen vrije radicalen, tot een grotere kans op kanker (zie hoger).
Belangrijk voor de bloedaanmaak Ondanks het feit dat vitamine C niet rechtstreeks is betrokken bij de aanmaak van rode bloedcellen zoals ijzer, foliumzuur en vitamine B12 dat wel zijn, draagt ze toch bij tot een voldoende productie ervan. Vitamine C is namelijk belangrijk voor een goede ijzeropname: ze verhoogt de omzetting van driewaardig ijzer tot het beter opneembaar tweewaardig ijzer en bevordert het ijzertransport. Ook activeert ze foliumzuur, een vitamine die elementair is voor vlotte celdelingen. Een gebrek aan vitamine C kan dan ook bijdragen tot het sneller optreden van ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzeropname) en/of megaloblastaire anemie.
Diverse andere functies Vitamine C is verder ook nog betrokken bij tal van andere lichaamsfuncties. Dit is een greep uit de belangrijkste: - ze speelt een rol in de bijnieractiviteit en bevordert de aanmaak van lichaamseigen cortisone (cortisol), noradrenaline en andere hormonen. Tekorten leiden dan ook tot een verminderde stressbestendigheid, een grotere kans op depressiviteit, verminderd concentratievermogen en slaapstoornissen - ze speelt een rol in de synthese van L-carnitine (een “vetzuurcarrier”) en dus in de vetverbranding. Tekort aan vitamine C verhoogt zo de kans op hartfunctiestoornissen en overgewicht - ze fungeert als een natuurlijk antihistaminicum: ze vermindert de afscheiding uit de mastcellen van histamine, de stof die centraal staat in het optreden van allergische verschijnselen uit de mastcellen. Tekorten verhogen de kans op allergische verschijnselen. - ze fungeert als natuurlijk laxeermiddel. Tekorten verhogen de kans op constipatie. - ze vervult een rol in het reguleren van de optimale oogbaldruk. Tekorten verhogen de kans op glaucoom (oogbaloverdruk).
Voedingsbronnen Als vuistregel kunnen we uiteraard stellen dat het nuttigen van voldoende verse groenten en fruit de belangrijkste maatregel is om vitamine C binnen te krijgen. Als we specifiek naar de rijkdom aan vitamine C kijken, dan kunnen we de volgende accenten leggen: - absolute toppers zijn de acerolakers, rozenbottels, zwarte bessen, rode peper - wat betreft de groenten zijn de beste bronnen: peterselie (heel rijk, maar door de geringe hoeveelheid die we gebruiken, niet te over-
Het nuttigen van voldoende verse groenten en fruit is de belangrijkste maatregel om vitamine C binnen te krijgen. Dit zijn enkele toppers:
Acerolakers
10 BioGezond • juni 2010
Rozenbottels
Peterselie
Aardbeien
Ananas
schatten als bron), tuinkers, bladgroenten, koolsoorten (spruiten, boerenkool, groene kool, broccoli, bloemkool), rode en groene paprika, tomaten, aardappelen.... - fruit: citrusvruchten, aardbeien, meloen, ananas, kiwi, alle soorten bessen, frambozen...
Wie loopt vooral kans op tekorten? Het is niet omdat scheurbuik niet meer voorkomt in onze samenleving dat er geen tekorten meer zijn aan vitamine C, welintegendeel. Scheurbuik is een “deficiëntieziekte”, die optreedt bij een absoluut ontbreken van vitamine C. Maar tussen een ideale situatie en manifeste scheurbuik zijn er nog een aantal stadia van vitamine C-tekort zoals: een marginaal tekort (niet erg, zonder zichtbare symptomen), chronische subklinische scheurbuik (met ondermeer een verlaagde weerstand tegen infecties en een verminderde stressbestendigheid), biochemische tekorten (nog meer uitgesproken klachten) en fysiologische tekorten (verlies van eetlust, sterke vermoeidheid, verlaagde werkcapaciteit, verstoorde immuniteit, vertraagde wondgenezing, lage ijzeropname). Op te merken valt dat er een zeer groot individueel verschil kan zijn qua behoefte aan vitamine C: men spreekt hierbij van de “biochemische individualiteit”, waarbij mensen tussen 250 mg en 20 g vitamine C per dag nodig kunnen hebben. Met ander woorden, er is dus een 80-voudig verschil mogelijk in vitamine C-behoefte. Vooral de volgende mensen lopen meer kans op tekorten aan vitamine C: - zwangere vrouwen - rokers: elke sigaret kost je ongeveer 25 mg vit C. Rokers zouden dagelijks minimum 125 mg extra vitamine C moeten innemen - sporters - mensen met infecties - mensen onder hoge geestelijke stress - ouderen - alcoholgebruikers - mensen met verwondingen of na chirurgische ingrepen - snoepers of wie veel geraffineerde suiker gebruikt - mensen met een gebrekkige aanmaak van maagzuur, met maagen duodenumzweren - mensen die behandeld worden met chemotherapie of ioniserende stralen - mensen die medicijnen innemen: antibiotica, steroïden, antidepressiva, barbituraten, de pil, aspirine (!), thiaziden, anticoagulantia, oestrogenen, cytostatica...
Opgelet: sparen bij Triodos kan de wereld veranderen.
Vitamine C als voedingssupplement Hoewel het natuurlijk in de eerste plaats zaak is om vitamine C via een gezonde, gevarieerde en biologische voeding op te nemen, kunnen dus heel wat van de bovenstaande mensen en zelfs gezonde mensen hun profijt halen uit de extra inname van vitamine C. Wat betreft de te adviseren dosis mogen we alvast stellen dat de huidige aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van 70 mg een lachertje is: dat is net genoeg om geen scheurbuik te krijgen. Hoewel uiteraard best de dosis individueel wordt bepaald op advies van een arts of therapeut, mogen we alvast stellen dat Linus Pauling een goede raad gaf: gezonde mensen nemen dagelijks 3 gram vitamine C, een dosering die je opvoert tot 10 gram per dag bij infecties als griep en tot 30 g per dag bij kanker. In orthomoleculaire middens laat men bij ernstige ziekteprocessen een time-released vorm van vitamine C opvoeren tot de darmtolerantiegrens, waarbij winderigheid en diarree optreedt. Vervolgens wordt de halve dosis daarvan als een goede dagelijkse dosis aangehouden. Deze doses zijn dan absoluut veilig. Wil men absoluut zeker spelen en geen nierstenen oplopen door vitamine C, dan kan je op basis van de zuurgraad van de urine de meest geschikte vorm van vitamine C voor iemand laten bepalen (onder andere de basische ascorbaat of het zure ascorbinezuur).
Bij Triodos rendeert uw spaargeld zoals bij andere banken, met één verschil: wij financieren met uw centen enkel duurzame projecten. Zoals hernieuwbare energie in de strijd tegen de opwarming van de aarde, of microkredieten en eerlijke handel tegen armoede. Gaat u voor een betere wereld? Kies dan voor een betere bank.
Open nu uw spaarrekening.
www.triodos.be 02 548 28 51
BioGezond • juni 2008 11
BioGezond koken Aaahh, eindelijk lente. Mijn favoriete seizoen. Aardbeien, asperges, primeuraardappeltjes, al het goede van onze Vlaamse bodem, de geneugten des levens. Hieronder geef ik je enkele gerechten mee. Kies voor goede producten, kies voor bio en hou het simpel. Smaak gegarandeerd. - Ludo Slaets-
Asperges met kruidenflensje Ingrediënten: • 1 bot bio asperges • 3 bio eieren • 250 gr bio bloem naar keuze • 1/2 liter bio melk • Bio boter • Bio platte peterselie • Bio bieslook • Bio koriander • Bio gember • Bio eetbare bloemen
12 BioGezond • juni 2010
Bereidingswijze: - Maak het flensjes beslag met de bloem, melk, 2 eieren en 1 eigeel. - Meng er een handvol fijngehakte kruiden onder en bak in een beetje boter tot mooi goudgeel. - Schil de asperges en stoom gaar. - Smelt een klontje boter,kruid met peper, zout en muskaatnoot en voeg hier nog 1el. gehakte bieslook en 1 el. gehakte peterselie aan toe. - Wikkel 3 asperges in een flensje, schik op een bord en overgiet met de gesmolten boter. - Eventueel garneren met eetbare bloemen
Tomaten chutney Ingrediënten: • 8 bio tomaten • 1 soeplepel ghi (geklaarde boter) of olijfolie • 1 cm bio gember • 3 bio kruidnagel • 3 bio laurierbladeren • 1 bio kaneelstok • 1/2 koffielepel bio fenegriek zaden • 1 soeplepel bio oersuiker • Bio zeezout • 1/2 koffielepel asafoetida (Indische specerij) Bereidingswijze: - Smelt de ghi op een zacht vuur en stoof de in stukjes gesneden gember aan met de kaneelstok, de fenegriek en de kruidnagels. - Voeg de gepelde en in stukken gesneden tomaten erbij, de asafoetida, de laurier en een beetje zout. - Laat zachtjes garen onder deksel, eventueel een beetje water toevoegen. - Pas op het einde de suiker bijvoegen, nog 10 minuutje laten garen, dan de kaneelstok en de laurierbladeren verwijderen.
Stoofpotje van vis met venkel Ingrediënten: • 1 glas bio witte wijn • 1 bio sjalotje • 2 teentjes bio look • 1 cm. bio gember • Bio boter • 1/2 glas bio visfumet (of 1/2 visbouillonblokje) • 25 cl. bio room • 250 gr. bio witte vaste vissoort ( tilapia, noordzeetong, noordzeebaars) • 125 gr. bio rivierkreeftstaartjes • 2 bio venkel Bereidingswijze: - Fruit het fijngesneden sjalotje, de look en de gember even aan in een klontje boter, zonder echter te kleuren. - Bevochtig met de visfumet en de room en laat een tiental minuutjes heel zachtjes sudderen. - Snij de vis in stukken en stoom deze tot bijna gaar. - Stoom de krielpatatjes. - Stoom ook de venkel bijna gaar. - Doe de vis, rivierkreeftjes, krieltjes en de venkel bij de saus, laat nog even mee sudderen en serveer dan in een diep bord.
BioGezond • juni 2010 13
Gemarineerde rundersteak met rabarber Ingrediënten: • 300 gr.bio rundersteak • 6 bio rabarber stengels • 1 cm bio gember • 1 bosje bio pijpajuin. • Molkosan • Bio zeezout
• • • •
Bio peper van de molen Bio ahorn siroop Bio olijfolie Bio boter
Bereidingswijze: - Snij de steak in plakken van ongeveer 1 cm dik, kruiden met peper uit de molen en zeezout en laat gedurende een uurtje marineren in een mengsel van 2/3 molkosan en 1/3 olijfolie. - Maak de rabarber schoon, snij in stukken van ongeveer 1 cm en stoof kort aan in een bodempje olijfolie, samen met de in reepjes gesneden gember. - Blus met 1 soeplepel molkosan en 1 soeplepel water en laat een vijftal minuutjes verder garen. - Haal het vlees uit de marinade en bak heel kort aan in een hete pan met boter. Het bakvet verwijderen en de pan deglaceren met de marinade. - Voeg het braadsap bij de rabarber, doe er een lepeltje ahornsiroop bij en werk af met de fijngesneden pijpajuin. - Heel lekker met een slaatje met avocado en pompoenpitten.
Peperkoektaart met aardbeien Ingrediënten: • 10 cl. bio rijstmelk • 120 gr. bio honing • 1 el. bio oranjebloesemwater • 125 gr. bio bloem naar keuze • 1/2 kl. bio bicarbonaat • 25 gr. gehakte bio amandelen • 25 gr. bio rozijnen
• • • • •
15 gr. bio bruine suiker 1/2 kl. bio koekkruiden 250 gr. bio aardbeien 25 ml. bio slagroom 2 el. bio poedersuiker
Bereidingswijze: - Verwarm de rijstmelk met de honing tot deze gesmolten is en laat afkoelen - Meng de gezeefde bloem met de bruine suiker, rozijnen, amandelen, de bicar en de kruiden. - Roer er voorzichtig de afgekoelde rijstmelk en het oranjebloesemwater onder tot een gladde massa. - Bekleed een taartvorm met bakpapier en stort hierin het peperkoekmengsel. - Bak gedurende 20 minuten in een op 150 graden voorverwarmde oven. - Laat afkoelen op een rooster, garneer met de aardbeien en serveer met half opgeslagen room.
14 BioGezond • juni 2010
HV
QUH
HHH
J (HQ
RXGH
JRHGYULMNDDQODXULQH]XXU RRUGHFK ROHVWHURO
UVWH
JH]R QG
H
IU LW
JHHYHUJHHWQQLHW SD Q]Z HQ% WH QR DUW 5$ [LGH YHW '(1 HUW LQ QLH GH W
VX OWDDWIULWXXUM
RRNWHJHEUXLNHQWHU YHUYDQJLQJYDQERWHU
JHHQ JHXUO
PLQG FDORULHHQ Q OLFKWYHHUUWHHUEDDUHUHQ
]RQGHUWUDQVYHW]X
,1752'8&7,($$1%,(',1*
PO
PO
PO
NRNRV RRV VPDDN
Skal 025099
Royal Green Odourless Coconut cream We zijn trots u een 100% geurloze kokosolie van gecertificeerd biolo-
bakken of frituren is er geen vorming van schadelijke stoffen of vrije
gische teelt te brengen. Bakken, braden, wokken en frituren is nog nooit
radicalen. Minder calorieën, licht verteerbaar en zonder transvetzuren!
zo gezond geweest. Ook te gebruiken ter vervanging van boter. Rijk aan laurinezuur, goed voor de cholesterolspiegel.
Royal Green gebruikt absoluut geen chemicaliën, conserveringsmiddelen, synthetische
De gecertificeerd biologische kokosolie van Royal Green is een zeer ge-
zoet- of smaakstoffen en is 100% vegetarisch.
zonde olie die al haar goede eigenschappen behoudt bij verhitting. Ideaal
Ervaar het verschil nu.
ter vervanging van onder andere olijfolie. Tijdens het braden, wokken, Meer informatie: Verdeler voor België: OCE BIO bvba. • Tel: 03 366 21 21 • Email:
[email protected] • www.royal-green.eu
(QMR\OLIHVWD\KHDOWK\
Natuurlijke hulp bij
hooikoorts Niesbuien, snotteren, tranende ogen, jeuk… hooikoorts is een vrij vervelende, maar gelukkig niet zo ernstige aandoening. Het is een uiting van een niet optimaal werkend immuunsysteem, waarbij men onnodig allergisch reageert op stuifmeel. Welke natuurlijke maatregelen kan men nemen om de klachten te verminderen of te voorkomen?
Omschrijving Hooikoorts of allergische rhinitis is een symptomenbeeld dat veroorzaakt wordt door een allergische reactie op het stuifmeel van bomen, grassen of kruiden. Deze stoffen zijn eigenlijk niet schadelijk voor de mens, maar een ontregeld immuunsysteem maakt er totaal onnodig afweerstoffen tegen. De klachten bij hooikoorts zijn seizoensgebonden: ze kunnen de kop opsteken van de late lente tot de late zomer, afhankelijk van de bloeiperiode van de planten waarvoor men overgevoelig is. De klachten van de hooikoortspatiënt ontstaan doordat het lichaam het binnendringende allergeen (= de stof waarvoor men overgevoelig is) probeert te neutraliseren en af te voeren, wanneer dit in contact komt met de slijmvliezen. Hierdoor kunnen ontstaan: herhaalde niesbuien, tranende en geprikkelde ogen, een waterige loopneus en/of verstopte neus, jeuk (in de neus, op het verhemelte…), een pijnlijke keel tot zelfs hoofdpijn. Hoewel hooikoorts op zich niet erg is, kan ze soms leiden tot ergere klachten zoals sinusitis (bijholteontsteking) en allergisch astma.
Ontregeld immuunsysteem Hooikoorts is het gevolg van een verkeerd geprogrammeerd immuunsysteem, dat onnodig afweersymptomen produceert; men spreekt daarom van “allergie”. Centraal staat hierbij de stof histamine, die abnormaal veel wordt afgescheiden door welbepaalde cellen in de slijmvliezen, de “mastcellen”. Histamine zorgt door het uitzetten van de bloedvaten van het neusslijmvlies (met mogelijk verstopping) en het oogbindvlies voor de abnormale afscheiding van neus en ogen en voor jeuk. Hooikoorts komt steeds meer voor in onze westerse leefwereld. Niet in het minst omdat door verkeerde eetgewoonten, vreemde stoffen in de voeding en door de pollutie van het milieu het steeds minder goed is gesteld met het immuunsysteem van de mens. Daarbij komt nog dat veel planten zodanig door ons vervuilde milieu en door het gebruik van pesticiden en herbiciden in de landbouw worden bedreigd in hun bestaan, dat ze in hun overlevingsdrang veel meer pollen dan normaal aan de lucht vrijstellen. De natuurlijke aanpak 16 BioGezond • juni 2010
van hooikoorts richt zich op het normaliseren van de immuniteit en op de verstoorde terreinen (lever, nieren…); en uiteraard op het vermijden van de uitlokkende factoren. Homeopatische (maar wel volledig individuele) aanpak rendeert vaak.
Algemene adviezen: - Beperk algemeen zoveel mogelijk contact met irriterende stoffen
-
-
zoals mist, tabaksrook, verfstoffen en verontreinigende gassen, die de allergische reactie nog vergroten Blijf zoveel mogelijk binnen op dagen met een hoge stuifmeelconcentratie in de lucht (warme en winderige dagen) en luister daarom naar de weerberichten met de pollenconcentraties Vermijd plaatsen met veel beplanting Verlaat bij voorkeur het huis als het regent Verlucht je kamer als het regent; ’s namiddags en ‘s avonds zeker de ramen gesloten houden Kies een vakantiebestemming zoals de kust, watergebieden, de bergen, skioorden Maai zelf het gras niet Sporten en trainen doe je best in de voormiddag Tot de klassieke aanpak behoren: antihistaminica (kunnen evenwel veroorzaken: sufheid, lusteloosheid, droge mond…), cortisone (onderdrukt de immuniteit), desensibilisatiekuren (duur, niet altijd effectief…)
Ondersteunende voedingsadviezen Om het immuunsysteem optimaal te laten werken (en zo de allergie te verminderen) mijdt men best alle verarmde en geraffineerde voeding en alle voedingsmiddelen met additieven ten voordele van een volwaardige en onbewerkte voeding. Bovendien is het belangrijk te weten dat bij allergie voor pollen er ook steeds voedingsintoleranties bestaan. Hierdoor verhoogt de hoeveelheid circulerend histamine, de stof die zorgt voor de zwelling en afscheiding van de slijmvliezen. Dus laat je best alle voedingsmiddelen waarvoor je mogelijks intolerant bent.
Af te raden voedingsmiddelen:
- bronnen van het flavenoïde quercetine: appels, uien, (vooral rode
- alle suiker (in snoep, frisdrank, chocolade…) en witmeelpro-
zijn er rijk aan in de buitenste ringen), koolsoorten (broccoli, boerenkool, bloemkool), bessen, frambozen, druiven, sperziebonen, knoflook, tomaat. - zuivere bijenhoning: vroeg op het jaar dagelijks 2 à 3 theelepels zuivere bijenhoning innemen. Het moet wel honing van het voorafgaande jaar zijn, verzameld door een imker in je eigen streek in de maanden mei of juni; deze honing bevat dan een geringe hoeveelheid stuifmeel waarvoor men mogelijk allergisch is en waarvoor men nu een specifieke weerstand kan opbouwen
-
ducten (brood, koek, gebak, pasta) alcohol, koffie, cola, azijn, cacao, nicotine charcuterie, worst, varkensvlees, sterke kazen overdreven gebruik van zout, peper, mosterd en kerrie gebakken en gefrituurde vetten, verhitte plantaardige oliën (tenzij met mate olijfolie) alle voedingsmiddelen met kleur-, geur-, smaak- of bewaarstoffen, conserven, ingemaakte voeding de voedingsmiddelen die je niet passen en waarvoor je mogelijk allergisch bent. Een goede leidraad hierbij is het bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo. Vb. iemand met bloedgroep O en hooikoorts laat best tarwe (gluten!), alle koemelkproducten, sinaasappelen, aardappelen, champignons, pinda’s, enz….; iemand met bloedgroep A en hooikoorts tarwe, volle melk en vaste kazen, rood vlees, tomaten, bananen, sinaasappels, pistachenoten, enz…
Nuttige voedingssupplementen Met de dagelijkse inname van enkele grammen MSM of methylsulfonylmethaan zijn al heel wat mensen geholpen omdat de overmatige afscheiding van de neus en de allergische verschijnselen hierdoor afnemen. Maar er bestaan ook nog andere voedingsstoffen, die eventueel in combinatie helpen de allergie verminderen. - Methylsulfonylmethaan (MSM): een natuurlijke, organische zwavel-
Aan te raden voedingsmiddelen: - biologische groenten en - fruit, volle granen, noten en zaden, peulvruchten (soja, azuki’s, linzen…), koudgeperste plantaardige oliën rijk aan omega-3-vetzuren (lijnzaadolie en koolzaadolie, niet te verhitten), koudgeperste olijfolie, vette vis, bio gevogelte, mager rood bio-vlees: kies hieruit vooral die voedingsmiddelen die je het best liggen volgens het bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo - rechtsdraaiende yoghurt/dikmelk bij bloedgroepen A, B en AB voor een gezonde darmflora
houdende molecule, die leidt tot een verhoging van de zwavelhoudende en ontgiftende aminozuren (cysteïne en methionine) en tot glutathion, één van de belangrijkste antioxidanten in ons lichaam. MSM maakt de cellen in het neusslijmvlies minder gevoelig voor histamine. Een regelmatige inname vermindert dan ook de allergische verschijnselen. - Propolis, een bijenproduct, werkt door zijn hoge gehalte aan bioflavenoïden ontstekingswerend en antiallergisch; en door zijn minieme hoeveelheden stuifmeelpollen en plantaardige stoffen bij hooikoorts tevens desensibiliserend (vermindert de overgevoeligheid). Propolis
UDO’S CHOICE®
ULTIMATE OIL BLEND Al jaren een juiste gezondheidskeuze voor gans de familie Dat vetzuren Omega-3 en Omega-6 cruciaal zijn voor onze gezondheid wordt ondertussen door alle gezondheidsspecialisten erkend. Maar ze moeten wél zuiver en in de juiste verhoudingen worden opgenomen. En precies dat maakt Udo’s Choice Ultimate Oil Blend zo uitzonderlijk. Niet alleen was het één van de eerste producten op de markt met Omega-3, Omega-6 en Omega-9 vetzuren, het is ook één van de weinige met plantaardige vetzuren in een optimale (2:1:1) verhouding. Meer nog: de olie is speciaal samengesteld om de goede werking van de aanwezige vetzuren te bevorderen, met veel aandacht voor de aanwezigheid van heilzame secundaire ingrediënten zoals teunisbloemolie, haverkiem- en rijstkiemolie, sojalecithine (zonder GGO) middellange vetzuurketens en natuurlijke vitamine E. De gezondheidsvoordelen van Udo’s Choice Ultimate Oil Blend werden bewezen door wetenschappelijk onderzoek. Daarom, als u kiest voor gezondheid, kies dan voor Udo’s Choice Ultimate Oil Blend.
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK
correct en ecologisch verpakt in niet-reactief, amberkleurig glas en eromheen een lichtwerende kartonnen doos
voor meer info over Ultimate Oil Blend®
+32 (0)52 48 43 00 www.gezondevetten.be
BioGezond • juni 2010 17
HOOIKOORTS
- Calcium: stabiliseert de mastcellen die histamine vrijlaten (waardoor
allergische verschijnselen afgeremd worden) - Mangaan: vermindert de allergische basis; vaak tekorten bij hooi-
koorts - Vitamine C en bioflavenoïden: om hun immuunstimulerende en ont-
-
-
werkt het best als het ingenomen wordt vanaf 1 à 2 maand voor het hooikoortsseizoen; bij 2 op 3 personen geeft het uitstekende resultaten. Wel vooraf testen op de binnenkant van de pols of je er niet allergisch voor bent! - Bijenpollen (uit je eigen streek!): bevatten in zeer minieme hoeveelheden het stuifmeel waarvoor je allergisch bent. Inname ervan, ruim voor het hooikoortsseizoen, werkt desensibiliserend (vermindert de overgevoeligheid); ook: pollen met koninginnenbrij - Bèta-1,3/1,6-glucanen uit biergist: deze bijzondere koolhydraten hebben een immunomodulerend effect, waardoor de allergische verschijnselen afgeremd worden - Quercetine: van dit bioflavenoïde is aangetoond dat het de afscheiding van histamine danig vermindert en dus de allergieverschijnselen tempert
Naargelang het individuele geval en naargelang het lichaamsterrein dat ondersteund moet worden (lever, nieren, bijnieren…), kunnen één of meerdere van de volgende plantaardige remedies ingezet worden: - Zwarte bes (Ribes nigrum), liefst onder de vorm van een gemmotherapeutisch knoppen glycerinemaceraat: vermindert allergische verschijnselen omwille van een natuurlijke bijnierstimulerende werking en dankzij een bloedzuiverende werking - Astragalus (Astragalus membranaceus), Gefermenteerde knoflook (Allium sativum), Shiitake (Lentinula edodes), Maitake (Grifola frondosa) en Echinacea (Echinacea purpurea),: verbeteren de werking van het immuunsysteem en verminderen allergische verschijnselen - Groot hoefblad (Petasites hybridus): is een plant met een bewezen antiallergische werking, die de hoeveelheid van histamine in het lichaam verlaagt en de slijmvliesafscheiding vermindert. Wordt bij hooikoorts best preventief ingenomen, dus voor te verwachten periode van overgevoeligheid. - Zeedruif (Ephedra sinica, alleen op voorschrift van de arts, enkel kortdurend te gebruiken): heeft een natuurlijke efedrine-achtige werking; helpt het neusslijmvlies ontzwellen en afscheidingen verminderen
18 BioGezond • juni 2010
Aromatherapie Er bestaan verschillende etherische oliën die kunnen ingezet worden om de vervelende verschijnselen bij hooikoorts te verminderen. Er kan veel verwacht worden van de volgende synergie: 15 druppels Roomse kamille (Anthemis nobilis/Chamaemelum nobile) met 15 druppels Pepermunt (Mentha X piperita) en 20 druppels roosgeranium (Pelargonium X asperum CV Egypte). Van dit mengsel verdunt men één druppel in 100 druppels calendulaolie. Hiervan brengt men 3 druppels aan in elk neusgat en dit 3 tot 5 maal per dag volgens behoefte.
- Stijve ogentroost/Beklierde ogentroost (Euphrasia stricta,
Nuttige kruiden
Gefermenteerde knoflook
-
stekingswerende werking (Vit C best onder een langwerkende, veresterde vorm) Verbeteren ook de immuniteit: zink, selenium, vitamine E, vitamine A, Co-enzyme Q10, vitamine B-complex Superoxidedismutase, OPC (druivenpitextract) Magnesium: vermindert het aantal hooikoortsaanvallen Een goed darmflorapreparaat, met voldoende levensvatbare en humane darm bacteriën zoals Lactobacillus acidophilus en -bifidus: omdat er vaak een verstoorde darmflora is bij hooikoorts Oligotherapie: mangaan-koper vermindert de allergische verschijnselen van keel, neus en oor
Groot hoefblad
-
-
-
Guldenroede
Euphrasia officinalis): heeft een astringerende (samentrekkende) werking en de ontstekingswerende invloed op de slijmvliezen van ogen en neus (zowel bij uitwendig als inwendig gebruik) en vermindert zo de tranenvloed, jeuk en abnormale neusafscheiding Echte guldenroede (Solidago virgaurea): astringerend (samentrekkend) en ontstekingswerend op de slijmvliezen, waardoor minder abnormale afscheiding; tevens bloedzuiverend Als leverdrainage aangewezen is: Mariadistel (Silybum marianum), Paardebloem (Taraxacum officinale), Artisjok (Cynara scolymus), Javaanse curcuma (Curcuma xanthorrhiza) Als bloedzuivering aangewezen is: Ruwe of Zachte Berk (Betula pubescens/pendula), Brandnetel (Urtica dioica) Zoethoutwortel (Glycyrrhiza glabra): natuurlijke cortisone - en antiallergische werking (wel te vermijden bij hoge bloeddruk) Kamille (Matricaria recutita) in omslagen voor jeukende ogen Plantago lanceolata (Smalle weegbree) om de slijmoplossende en antiallergische werking. Hondsroos (Rosa canina) knoppen glycerinemace-raat om de immuunstimulerende werking
Ogentroost
Kamille
Echte schoonheid komt van binnen! Glanzend haar, stevige huid, sterke vingernagels
Kiezelzuur stimuleert de celgroei van binnenuit Kiezelzuur is een opbouwer in ons lichaam. Het stimuleert de opbouw van cellen van binnenuit, waardoor je een stevige huid, sterke vingernagels en gezond, vol en glanzend haar krijgt.* Original silicea Balsem wordt effectief opgenomen door het lichaam. Voor natuurlijke, echte schoonheid van binnenuit.
Al meer dan 50 jaar een succes De nummer 1 in Duitse gezondheidswinkels Miljoenen tevreden klanten Verkrijgbaar in iedere natuurwinkel
Tot 13 % dikker haar: Voor behandeling met silicea
Na 6 maanden regelmatig gebruik van silicea
www.silicea.com
* Een klinische studie met 55 vrouwen bevestigt een toename van de haardikte met gemiddeld 13 % na zes maanden regelmatig, oraal gebruik.
Natuurlijke schoonheid van binnenuit Verdeler België: MARMA bvba, Esperantolaan 5a, 3300 Tienen, www.marma.be
Nuttige kruiden bij
spier- en gewrichtsklachten Met de vele aandacht die de chondropromotoren (kraakbeenondersteunende stoffen) zoals glucosamine, chondroïtine, methylsulfonylmethaan en silicium krijgen, en door de succesvolle promotie van de ontstekingswerende essentiële vetzuren (EPA, DHA en GLA), zouden we bijna vergeten dat er ook geneeskrachtige planten bestaan, die op een natuurlijke manier spier- en gewrichtsklachten kunnen verlichten. Kruiden, die vooral als doel hebben het gebruik van de niet zo onschuldige ontstekingswerende medicijnen bij reumatische klachten tot een minimum te beperken en die de werking van chondropromotoren of essentiële vetzuren kunnen afronden. We stellen U de voornaamste voor.
Ontstekingswerende kruiden Afgezien van het slijtageproces, dat bij artrose op de voorgrond staat, is er bij de meeste klachten van spieren en gewrichten een belangrijke ontstekingsfactor. Ontsteking, die zich kan uiten onder de vorm van pijn, verminderde functie, zwelling, roodheid en warmte. Vandaar dat kruiden met een substantiële ontstekingswerende werking in de eerste plaats in aanmerking komen om verlichting te geven bij spieren gewrichtsaandoeningen. - DUIVELSKLAUW (Harpagophytum procumbens)
Veruit de meest aangewende ontstekingswerende plant in de moderne kruidengeneeskunde is de duivelsklauw. Deze kruipende Zuid-Afrikaanse plant, die men vooral aantreft in de Kalahariwoestijn, vertoont bovengronds mooie klokvormige, purperrode bloemen en houtige, doornige vruchten met stekelige weerhaken. De gebruikte delen van de plant, de ondergrondse knolvormige bijwortels, bevatten als voornaamste werkstoffen iridoïden: de zogenaamde “harpagosiden”. Deze stoffen zorgen er bij volgehouden inname voor dat de graad van ontsteking geleidelijk afneemt en op die manier worden pijn, zwelling, stijfheid en bewegingsverlies gunstig beïnvloed; de werking treedt niet acuut in. Ook wordt het gewrichtskraakbeen beschermd tegen afbraak door ontstekingsprocessen. Duivelsklauw is dan ook vooral aangewezen bij chronische ontstekingen als artritis (gewrichtsontsteking), tendinitis (peesontsteking), lumbago (rugpijn) en myalgie (spierpijn). Duivelsklauw werkt goed in synergie met gember en brandnetel. - WIEROOKHARS (Boswellia serrata)
Zeer goed gekend en met veel succes toegepast in de Indische “Ayurveda”, begint wierookhars nu ook stilaan in onze westerse landen door te breken als een sterk ontstekingswerende kruidenpreparaat. Het gomhars, dat wordt gewonnen door het inkepen van een middelgrote boom - die vooral op rotsige bodems groeit in droge, dorre en tropische heuvelgebieden -, bevat als werkzame ingrediënten de zogenaamde boswelliazuren. Zo’ n 97 % der gebruikers meldt ermee effectief geholpen te worden bij chronische 20 BioGezond • juni 2010
ontstekingsprocessen van spieren en gewrichten. Voorwaarde is wel dat het product voldoende lang ingenomen wordt. - KATSKLAUW (Uncaria tomentosa)
De binnenschors van de Zuid-Amerikaanse klimplant katsklauw staat vooral bekend om zijn immuunstimulerende of weerstandsverhogende werking. Maar katsklauw heeft ook een niet onbelangrijke immunomodulerende werking, waarbij een overmatige reactie van het immuunsysteem tegen lichaamseigen weefsels wordt afgeremd. Samen met een ontstekingswerende werking, heeft deze plant daardoor vooral haar plaats in de aanpak van artritis (gewrichtsontsteking), zoals reumatoïde artritis). Maar ook andere spier- en gewrichtsklachten zoals artrose, bursitis (slijmbeursontsteking) en myalgieën (spierpijnen) hebben er baat bij. Kies vooral een extract van soortzuivere Uncaria tomentosa, die een hoog natuurlijke gehalte heeft aan de werkzame pentacyclische oxindole alkaloïden (POA’s) en die laag is aan de remmende tetracyclische oxindole alkaloïden (TOA’s). - JAVAANSE CURCUMA/GEELWORTEL
(Curcuma xanthorrhiza/longa) Naast het ondersteunen van de leverfunctie en het verbeteren van de galproductie en -kwaliteit, heeft de Javaanse curcuma of geelwortel ook een niet te onderschatten ontstekingswerende werking. Vooral de curcuminoïden erin zorgen door het gunstig beïnvloeden van het prostaglandinemetabolisme voor een ontstekingswerende en bijgevolg pijnstillende werking. Ondermeer bij artritis (gewrichtsontsteking), artritis urica (jicht), tendinitis (peesontsteking), bursitis (slijmbeursontsteking) en myalgie (spierpijn) worden positieve resultaten gezien. Absolute voorwaarde is wel dat men gebruik maakt van een preparaat waarvan de moeilijk absorbeerbare curcuminoïden goed opneembaar zijn. - GROTE BRANDNETEL/KLEINE BRANDNETEL
(Urtica dioica/Urtica urens) Iedereen kent wel deze stekelige plant, door de enen verguisd als een vervelende indringer in de tuin, door de anderen sterk gewaar-
Energie & Vitaliteit
100% natuurlijk multi-vitaminen concentraat op basis van fruit, groenten en plantenextracten. Verrijkt met vitaminen, magnesium, koninginnenbrij, L-carnitine, seleen, foliumzuur
Met 10 ml Vibracell® per dag heb je alle vitaminen aan 100% ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) ingenomen. Dankzij zijn vloeibare vorm worden ze ook voor 100% opgenomen door Uw lichaam. Vibracell® geeft je meer vitaliteit, energie en is een krachtige immuniteitsbooster met een heerlijke smaak.
en coenzym Q10.
v
r
“Kinderen en studenten starten nu met Vibracell® om de examenperiode fit en energiek door ted kunnen brengen.”
Made by: GDI nv
[email protected] www.martera.com
nieuwe, handige verpakking
Verdeeld door: Sanvita T & F 02 522 77 82
[email protected]
Je voelt dat het werkt!
ONTDEK OOK VIBRACELL SPORT
het multi-vitaminen
concentraat voor sporters
SPIER- EN GEWRICHTSKLACHTEN deerd om zijn heilzame eigenschappen. De brandnetel kan inderdaad verschillende goede diensten verlenen bij spier- en gewrichtsklachten. Vooreerst is er het niet onbelangrijke ontzurend en bloedzuiverend effect, waardoor deze plant ook verderop bij de ontzurende planten kan gerangschikt worden. Met name urinezuur wordt door de nieren veel beter uitgescheiden, waardoor de urinezuurspiegel verlaagt en aanvallen van jicht kunnen voorkomen worden. Meer recent is ook aangetoond dat van de brandnetel een niet onbelangrijk ontstekingswerend effect uitgaat en dat het de dosis van ontstekingswerende medicijnen kan helpen verminderen of afbouwen. In die optiek combineert ze goed met duivelsklauw en gember. - GEMBER (Zingiber officinale)
De wortelstok van de gemberplant met zijn typische grillige, knolvormige vertakkingen, is al sinds eeuwen een onmisbaar ingrediënt in de Oosterse en tropische keuken en wordt ook steeds meer in westerse menu’s verwerkt. Op therapeutisch gebied zijn vooral de maagversterkende, braakstillende, spijsverterings- en bloedcirculatiebevorderende werkingen genoegzaam gekend. Maar door het complex van etherische oliën, harsen en fenolen gaat er van gember ook een aanzienlijke ontstekingswerende werking uit, waarbij pijnklachten afnemen en het gewrichtskraakbeen wordt beschermd bij chronische reumatische klachten.
Natuurlijke aspirines Hoewel we ze ook bij de vorige categorie als ontstekingswerende planten kunnen onderbrengen, vormen de schietwilg en moerasspirea eigenlijk een aparte groep: zij bevatten namelijk “natuurlijke aspirines”. Voordat aspirines synthetisch werden bereid en daardoor geïsoleerd en meer geconcentreerd werden aangeboden, dienden deze planten als natuurlijke bronnen ervan. De chemische naam “salicylaten” werd trouwens afgeleid van “salix”, terwijl aan “spirea” de naam “aspirine” ontsproot. - SCHIETWILG (Salix alba)
Volgens de signaturenleer kan het niet anders dan dat de schietwilg heilzaam is bij gewrichtsklachten: ondanks het feit dat deze boom voortdurend met zijn voeten in vochtige tot ronduit natte grond staat, blijven zijn takken uiterst soepel en buigzaam. De schietwilg, die men veel aantreft in poldergebieden en die vaak wordt gesnoeid tot een knotwilg, dankt haar werking vooral aan natuurlijke salicylaten of “salicines”, die we vooral in de bast aantreffen. Deze stoffen prikkelen het maagslijmvlies niet, omdat ze pas in de darm en de lever worden omgezet tot het werkzame, ontstekingswerende salicylzuur. Hoewel wilgenbast niet zo geconcentreerd en snelwerkend is als de klassieke aspirine, kan ze na een goede week inname al bij chronische klachten van spieren en gewrichten duidelijke verbetering geven en dit zonder de risico’s van aspirines. Met name lage rugpijn reageert er vaak heel goed op. Brandnetel
22 BioGezond • juni 2010
Curcuma
Guldenroede
- MOERASSPIREA (Filipendula ulmaria)
De moerasspirea of “koningin der weiden” is een sierlijke plant die zich ook graag op vochtige bodems ophoudt. Vooral haar roomwitte, naar amandelen en honing geurende bloemen, bevatten natuurlijke aspirines onder de vorm van diverse salicylaten. Omdat deze verbindingen eveneens pas na omzetting door darm en lever tot het actieve salicylzuur worden omgezet, is ook deze plant veilig. Bovendien heeft moerasspirea ook een interessante bloedzuiverende en ontzurende werking, wat haar toepassing bij gewrichtsklachten nog interessanter maakt. De inname ervan moet ook voldoende lang aangehouden worden.
Ontzurende kruiden Een aantal geneeskrachtige planten danken hun gunstige werking bij reumatische klachten in de eerste plaats aan het feit dat ze de nieren stimuleren bij het afscheiden van stofwisselingsgiften zoals ureum en urinezuur. Dit omdat een verzuring van de weefsels in vele gevallen bijdraagt tot het optreden van gewrichtsklachten. Het meest expliciete voorbeeld hiervan is jicht, waarbij zich overmatig urinezuur opstapelt in de gewrichten. - ZWARTE BES (Ribes nigrum)
De zwarte bessenstruik, die ons met zijn apart smakende bessen de basis schenkt voor cassissiroop, jam en taartvulling, heeft met zijn bladeren en knoppen niet onbelangrijke bloedzuiverende en urinezuurdrijvende onderdelen. Ermee rekening houdend dat er ook een ontstekingswerende werking vanuit gaat, zijn het blad en/of de knoppen vaak een onderdeel van plantaardige complexen tegen spier-, pees- en gewrichtsontstekingen. - RUWE/ZACHTE BERK (Betula pendula/pubescens)
Het blad van deze slanke boom met zijn typische, in repen loslatende schors, heeft vochtafdrijvende, ontzurende en bloedzuiverende eigenschappen. Niet alleen bij spier- en gewrichtsklachten, maar ook bij abnormale vochtophopingen en bij voorjaarskuren wordt er graag gebruik van gemaakt. Soms gebruikt men ook het in het voorjaar afgetapte boomsap: het “berkenwater”. - ECHTE GULDENROEDE (Solidago virgaurea)
De guldenroede bloeit met pluimvormige trossen van stralend goudgele bloemen. Deze plant is een echt tonicum voor de nieren, die gestimuleerd worden in hun bloedzuiverende en ontgiftende functie. Vermits hierbij ook stofwisselingszuren worden afgedreven, is guldenroede ondersteunend bij spier- en gewrichtsklachten. - GEWONE JENEVERBES (Juniperis communis)
De meesten weten van de jeneverbes dat deze vrucht is betrokken bij het distilleren van jenever en gin en dat ze vaak als ingrediënt vleesgerechten en inmaakvoedsel opsmukt. Maar de jeneverbes is ook een belangrijke urinedrijvende plant, die de afscheiding van stofwisselingszuren door de nieren sterk bevordert en daardoor ondersteunend werkt bij chronische reumatische aandoeningen. Duivelsklauw
Zwarte bes
Wel wordt de jeneverbes ontraden aan nierlijders, vanwege de te prikkelende werking.
Bouwstenen voor gewrichten Bepaalde planten kunnen bij spier-, pees- en gewrichtsklachten ingezet worden omdat ze door hun rijkdom aan mineralen bijdragen tot sterk kraakbeen, stevige ligamenten en pezen. Vooral het mineraal silicium of kiezelzuur is belangrijk voor de aanmaak van sterke en tegelijk elastische bindweefsels. - HEERMOES/PAARDENSTAART (Equisetum arvense)
Deze primitieve plantensoort zonder bloemen, bladeren of zaden, bestaat bovengronds uit een zich sterk vertakkende cilindrische stengel, waardoor ze ook de volksnamen “kattenstaart” en “paardenstaart” draagt. Het is een rijke bron van organisch en goed opneembaar silicium (kiezelzuur), dat de sterkte van bindweefsels verhoogt en waardoor deze plant vaak in gewrichtsformules zit verwerkt. - BAMBOE (Bambusa arundinacea)
Bij ons is ze minder gekend om die reden, maar bamboe wordt in de oosterse kruidengeneeskunde veel gebruikt bij gewrichtsslijtage, rugpijn en degeneratie van de tussenwervelschijven. Hiervoor wordt het sap gebruikt dat in de holle knopen van de vrouwelijke stengels zit en uiterst rijk is aan silicium.
Uitwendige hulp Bij de aanpak van spier- en gewrichtsklachten kan ook heel wat bereikt worden door een uitwendige toepassing van de passende
kruiden. Vooral essentiële oliën kunnen bij uitwendig gebruik significant ontstekingsverschijnselen en pijnklachten verminderen en tevens de doorbloeding verbeteren. Voor dit doel kunnen ze bvb. verdund worden in een draagolie (volgens een passend recept), in badoliën of badkristallen verwerkt worden. Dit zijn de belangrijkste kruiden, die kunnen worden aangewend: - Gewone jeneverbes (Juniperis communis): is een interessante antireumatische olie, die ondermeer de doorbloeding bevordert, de spieren ontspant en overtollig vocht helpt af te vieren. - Wintergreen (Gaultheria procumbens) en Zoete berk (Betula lenta): van deze planten worden vaak de (sterke verdunde) etherische oliën gebruikt om pijn en ontsteking te minderen. Niet te verwonderen, want ze bevatten een hoog gehalte aan salicylaten of “natuurlijke aspirines”. - Valkruid (Arnica montana): is, zoals de naam het aangeeft, een kruid dat uitstekende resultaten kan geven na een val, een stoot, een kneuzing, verrekking of bloeduitstorting. Arnica verbetert de bloedcirculatie en heeft pijnstillende eigenschappen. Arnica wordt ondermeer gebruikt onder de vorm van een verdunde tinctuur op kompressen of onder de vorm van een maceratie-olie. - Citroeneucalyptus (Eucalyptus citriodora): deze sterk ontstekingswerende etherische olie wordt steeds meer in de aromatherapie gebruikt bij reumatische klachten en rugpijnen. - Rozemarijn (Rosmarinus officinalis): vooral het chemotype kamfer verbetert de circulatie, is aangenaam verwarmend en verlicht spierpijnen, spierkrampen en reumatische klachten - Grove den (Pinus sylvestris) Echte kamille (Matricaria recutita), Cipres (Cupressus sempervirens), Strobloem (Helichrysum italicum), Laurier (laurus nobilis), Lariks (Larix decidua)…
"$ '%$%!
Sterk gedoseerde vloeibare extracten
Avenue Edison 13 - Parc de la Noire Epine (Zoning Nord) - 1300 WAVRE )' ) !" #(%"!%&$ BioGezond • juni 2008
23
Nieuwtjes over voeding, voedingssupplementen en kruiden Het hoeft ons niet te verbazen dat dure, grootschalige en goed opgezette klinische studies vooral door de farmaceutische industrie worden uitgevoerd. Grote investeringen die evenwel nadien vaak ettelijke malen worden terugverdiend. Gelukkig bereiken ons van tijd tot tijd ook goed opgezette, meestal kleinere, onafhankelijke studies die aantonen dat een gezonde levenswijze een bijdrage levert tot een betere gezondheid en minder kans op degeneratieve aandoeningen.
Meer kans op pancreaskanker door frisdrank Frisdranken zijn om diverse redenen te mijden. In de eerste plaats omdat ze barsten van de geraffineerde suiker, op een tweede plan omdat ze een bron kunnen zijn van de calciumrovende smaakstof fosforzuur, van cafeïne en soms zelfs van zout (cola). Steeds meer onderbouwen epidemiologische onderzoeken het negatieve effect ervan. In een grote studie in Singapore werden 60.524 personen gedurende 14 jaar gevolgd. In het bijzonder werden er gegevens verzameld over de consumptie van frisdrank, van fruitsap, van voedingsgewoonten en levensstijl. In de opvolgperiode werd er bij 140 personen pancreaskanker vastgesteld. Na doorvoeren van correcties voor beïnvloedende factoren, bleek dat personen die 2 of meer frisdranken per dag dronken, een duidelijk hoger risico hadden op het ontwikkelen van pancreaskanker ten opzichte van personen die geen frisdrank dronken. Men stelde geen verband vast tussen het gebruik van fruitsap en pancreaskanker. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev; 2010, 19(2); 447–55. Soft Drink and Juice Consumption and Risk of Pancreatic Cancer: The Singapore Chinese Health Study. N.T. Mueller et al.
Meer kans op diabetes type 2 door bereide vleeswaren Steeds meer wordt het duidelijk dat het overmatige gebruik van rood vlees en in het bijzonder van bereide of “fijne” vleeswaren de gezondheid ongunstig beïnvloedt. In een meta-analyse van verschillende studies werd het verband nagegaan tussen het optreden van diabetes type 2 en het gebruik van vlees(waren). Alhoewel er mogelijk ook andere beïnvloedende factoren zijn (zoals de mate van inname van groenten, fruit, volkoren granen, suiker…), stelde men een 21 % grotere kans vast op diabetes type 2 bij gebruik van rood vlees en liefst 41 % bij gebruik van bereide vleeswaren. Vooral dit laatste verband werd als zeer significant beschouwd. Waarschijnlijk zijn de als bewaarmiddelen in bereide vleeswaren gebruikte nitrieten de hoofdreden. Diabetologa, nov. 2009. Meat consumption and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of cohort stuies. Auna D, Ursin G, Veleord MB.
Minder hartziekten door matige visconsumptie In een studie aan de universiteit van Athene werden tussen 2006 en 2009 ongeveer 1000 patiënten gevolgd, die met een acuut hartprobleem (hartinfarct of angor pectoris) werden opgenomen in het ziekenhuis. Er werd gekeken of er een verband bestond tussen de minder goede pompfunctie van de linker hartkamer (LVSD of “linker ventriculaire systolische dysfunctie”) en voedingsgewoonten. Na correctie voor andere factoren zoals leefgewoonten en 24 BioGezond • juni 2010
roken, stelde men vast dat degenen die 1 tot 2 maal per week vis eten significant beter beschermd waren tegen LVSD dan degenen die geen vis consumeren. Men zag ook een lager gehalte aan het voor de bloedvaten schadelijke oxycholesterol bij de viseters. Drie maal vis eten per week of meer leek niet tot een grotere bescherming te leiden. Journal of Food Science 2010, Moderate Fish Consumption is Associated with Lower Likelihood of Developing Left Ventricular Systolic Dysfunction in Acute Coronary Syndrome Patients. C-M Kastorini et al.
Noten eten beschermt je DNA Ondermeer door hun rijkdom aan vezels, essentiële vetzuren, magnesium, calcium en antioxidanten worden verse noten als topvoedsel beschouwd. In een Spaanse studie op 50 personen, die allen een gezond dieet namen, kreeg de helft 30 g gemengde noten extra per dag gedurende 12 weken. Op het einde van het onderzoek zag men geen verschil tussen de beide groepen wat betreft de totale antioxidantencapaciteit in het bloed, het gehalte aan geoxideerd cholesterol (oxycholesterol) en de endotheelfunctie (gezondheid van de vaatwand). Maar bij de groep die de noten gebruikte, zag men wel een aanzienlijk verschil in schade aan het DNA, gemeten door de hoeveelheid 8-oxo-7,8-dihydro-2’-deoxyguanosine in de urine. Vermits beschadigd DNA ondermeer kan bijdragen tot diverse chronische ziekten, kan het regelmatige gebruik van noten dus helpen bij de preventie ervan. Clin. Nutr. 2010. Effect of nut consumption on oxidative stress and the endothelial function in metabolic syndrome. Patricia López-Uriarte et al.
Minder kans op diabetes type 1 bij kind als moeder meer groenten eet Diabetes type 1 is een vorm van diabetes, die zich meestal op jonge leeftijd manifesteert en waarbij door een auto-immuunreactie de bètacellen in de pancreas worden vernietigd, waardoor deze geen insuline meer kunnen afscheiden. In een Zweedse studie werd nagegaan of het gebruik van groenten door de moeder tijdens de zwangerschap van invloed zou kunnen zijn op het voorkomen van diabetes type 1 bij kinderen. Op 6000 kinderen testten er 191 of 3,3 % positief op het voorkomen in het bloed van auto-immuunlichamen tegen de bètacellen in de pancreas. Deze merkers voor het risico op diabetes type 1 kwamen dubbel zo vaak voor bij kinderen, waarvan de moeder tijdens de zwangerschap niet dagelijks groenten aten (3 à 5 maal per week). Het voorkomen van de merkers voor het risico op diabetes type 1 was het laagst als de moeder alle dagen groenten at. Pediatric Diabetes, sept 2009. Daily vegetable intake during pregnancy negatively associated to islet autoimmunity in the offspring–The ABIS study. Hilde K Brekke and Johnny Ludvigsson.
ZUIVER TOT HET EXTREME Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft.
Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af van z’n zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen waardoor we dé referentie werden dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces op lage temperatuur garandeert de integriteit van de delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke toxines zoals kwik. Het resultaat: 100 % zuiver farmaceutische Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. Nordic Naturals—Always Innovating. Always Pure.
Benelux distributie: CompleMed bel ons op: +32 59 27 07 53 of mail
[email protected]
Ga voor Geluk Jaarlijks stappen 1100 Vlamingen bewust en vrijwillig uit het leven met de bedoeling verandering te brengen in hun uitzichtloze situatie. Bij de leeftijdsgroep van 15 tot 25 jaar is zelfdoding de tweede grootste doodsoorzaak. Aan suïcide gaat een lijdensweg van twee tot drie jaar vooraf. In deze voorafgaande periode is het proces omkeerbaar. Joke is een twintigjarig meisje dat alles in zich heeft om het te maken in het leven… Maar dan gaat ze ‘down under’. Ze komt in een psychiatrische instelling terecht waar ze uiteindelijk zelfdoding pleegt. Marc Vande Gucht, vader van Joke, schreef er een boek over. Via het boek kwam hij in contact met Jan Toye, die eveneens een kind door suïcide verloor. Beide mannen besloten het destructieve verhaal om te buigen naar een zinvol gegeven voor de samenleving. Ze kiezen voor méér ‘nationaal bruto geluk’. De samenwerking resulteerde in de vzw Ga voor Geluk. Vanaf de start opteerden Marc en Jan voor een bedrijfsmatige aanpak. Ze omringden zich met een deskundige adviesraad, o.m. prof. dr. Van Heeringen (UG, Eenheid voor Zelfmoordonderzoek) en prof. Em dr. Dillemans, ererector KU Leuven. “We willen het warm water niet opnieuw uitvinden,” vertelt Jan. “Er bestaan heel wat nuttige initiatieven. Wij willen verder bouwen op de bestaande kennis.” “Geluk is een levensgewoonte,” vervolgt Marc. “We willen de jeugd aanleren wat plezier en genot is. We willen hun perceptie veranderen. Hoe kan ik het gelukshormoon stimuleren zonder druggebruik? 26 BioGezond • juni 2010
Nee, we zijn geen therapeuten maar we proberen een toegevoegde waarde te realiseren. We ondersteunen projecten.” Een dergelijk pilootproject is de uitgave van ‘Het Toverbos’. Deze handleiding en trainingsmodule voor begeleiders van kleuters werd ontwikkeld door de dienst kinderpsychiatrie van het UZ Leuven, onder leiding van prof. dr. Peter Adriaenssens. “Het is de bedoeling om jonge kinderen vanaf de kleuterleeftijd tot twaalf jaar te leren omgaan met emoties en emotionele stoornissen vroegtijdig op te sporen.” De HUB Ehsal werkt dit project verder uit voor de opname in de lerarenopleiding. Om de missie van de vzw Ga voor Geluk op een regelmatige en duurzame basis te ondersteunen, werd de Stichting Ga voor Geluk opgericht. De opbrengst van die Stichting dient voor de realisatie van projecten. De Stichting sloot een samenwerkingsakkoord af met het Vlaams actieplan preventie depressie en suïcide. “Wij willen een financieel partnership aangaan met organisaties die beleidsonderbouwend zijn en structuren opzetten,” vertelt Jan. “Daarom schrijft de Stichting een jaarlijkse prijs uit voor een implicatietraject.”
In Petto vzw In oktober 2009 reikte de Stichting de allereerste prijs van 10 000 euro uit aan vzw In Petto, een Landelijke Jeugddienst erkend door de Afdeling Jeugdwerk van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het winnende project ging in 2006 in samenwerking met de VUB van start met een onderzoek naar de verontrustende signalen van depressies en zelfdoding bij jongeren. Een kleine duizend jongeren (met ongeveer gelijke spreiding naar geslacht, opleidingsniveau, woonplaats…) werden via een schriftelijke vragenlijst uitgebreid bevraagd. Daarnaast volgde een mondeling diepteonderzoek bij een honderdtwintigtal personen in focusgroepen. Het onderzoeksrapport bundelt de resultaten en legt de vinger op de wonde. Een aantal jongeren stappen diepongelukkig door het leven. “Simultaan werken we aan een jongerenmagazine,” vertelt Sarah De Graef, verantwoordelijke jongereninformatie. “Daarvoor doen we een beroep op een jongerenredactie. Met deze zestien- tot achttienjarigen denken we na over bepaalde thema’s en interessante invalshoeken. De jongeren engageren zich gedurende enkele maanden om mee te brainstormen, interviews af te nemen en artikels te schrijven.”
Als jongeren ongelukkig zijn, waarvan worden ze dan wel gelukkig? Dat is het uitgangspunt voor het vormingspakket ‘Hip Hip Happy – over jongeren en gelukkig zijn’. “Geluk wordt getoetst aan vrienden, school, de therapeut, geld… Ook de moeilijke en gevoelige thema’s zelfdoding en depressie worden uit de taboesfeer gehaald. Via een positieve en laagdrempelige insteek wordt er aan preventie gedaan. Eind vorig jaar werd Hip Hip Happy uitgebreid met de Gelukzak. Dit educatieve pakket bevat concrete werkvormen waarmee leerkrachten, jeugdwerkers en jeugdhulpverleners aan de slag kunnen.”
kwaliteit bovenal
Ga voor geluk De vzw Ga voor Geluk en de Stichting Ga voor Geluk, stichting van openbaar nut, delen dezelfde missie. Zij wensen bij te dragen tot de preventie van depressie en suïcide, vooral bij jongeren. Hun doelstellingen zijn complementair. De Stichting Ga voor Geluk, organiseert en financiert wetenschappelijke begeleiding van innovatieve preventieprojecten, vooral bij jongeren. De stichting streeft naar een duurzame opname van deze projecten in het overheidsbeleid.
Tekst Ria Anyca Illustratie Philippe Segaert
Jaarlijkse prijs De Stichting schenkt jaarlijks 10 000 euro aan een project dat het best aan de criteria van de Stichting voldoet. Inschrijven kan tot eind augustus. De prijsuitreiking gebeurt telkens op de Werelddag Geestelijke Gezondheid. www.stichtinggavoorgeluk.be,
[email protected], 0479-68 96 36. De vzw Ga voor Geluk beoogt vooral de uitvoering van wetenschappelijk onderbouwde preventieprojecten en -programma's. Op deze manier wil de vzw bijdragen tot een gelukkige samenleving. www.gavoorgeluk.be,
[email protected], 0479-68 96 36.
Lectuur: Down Under, Toen Joke uit het leven stapte, Marc Vande Gucht, uitgeverij Lannoo. Beter omgaan met de emoties van kleuters – met de methode van ‘Het Toverbos’, Niki Jeannin, Peter Adriaenssens, Els Mertens, uitgeverij Lannoo.
In Petto vzw Deze landelijke jeugddienst werkt rond het drieluik: onderzoekswerk rond bepaalde thema’s waarbij jongeren centraal staan, informeren via uitgifte van publicaties voor en door jongeren en informatieve websites, vorming. Info: www.inpetto-jeugddienst.be, www.jeugdadviseurs.be, www.jongereninformatie.be,
[email protected], 03-366 15 20
BioGezond • juni 2010
27
PUBLISCOPIE
Nature’s Talent Ecologisch en functioneel Nature’s Talent in Tielrode profileert zichzelf als biobedrijf. De net opgestarte zaak is de distributeur in de BENELUX van Becothings, Keepcup, Onya Bags en Natureko. Vier milieuvriendelijke merken die inspelen op de hedendaagse noden van onze planeet. Hoog tijd om dat bedrijf eens in de kijker te plaatsen!
Milieuvriendelijke potjes en voederbakken Becothings is een merk dat bestaande producten ontwerpt door gebruik te maken van alternatieven voor het gangbare plastic. Zo hebben ze de Becopotty, ’s werelds milieuvriendelijkste potje voor peuters en de Becobowl, een ecologisch verantwoorde voederbak voor huisdieren. Beide zijn vervaardigd uit composteerbare plantenvezels. Ongeveer 80% van de samenstelling bestaat uit bamboevezels en rijstvezels. De materialen worden fijngemalen en vermengd met een natuurhars gemaakt uit aminozuren. Dat zorgt ervoor dat alle vezels samen worden gehouden en later ook weer kunnen worden afgebroken. Als je de becobowl en de becopotty in de grond begraaft, zullen het hars en de vezels biologisch afbreken. Dat proces duurt ongeveer twee tot drie jaar.
De Becobowl en de becopotty zijn beschikbaar in verschillende kleuren. Ze mogen gewassen worden in de vaatwasmachine op lage temperaturen.
Groene Tassen Onya is gespecialiseerd in het vervaardigen van ‘groene’ voorwerpen. Het merk heeft zowel groene tassen en rugzakken die gemaakt zijn van gerecycleerde plastiek flessen, als de Onya weigh, vijf zakjes uit tule die de plastic supermarkttasjes vervangen. Daarnaast produceert het bedrijf de H2Onya, drinkflessen uit roestvrij staal die een alternatief bieden voor de traditionele plastic drinkbekers. De KeepCup zorgt er dan weer voor dat de plastic koffiebekers zonder schroom vervangen kunnen worden. Die barista standaard herbruikbare koffiebeker uit polipropyleen is herbruikbaar en recycleerbaar. Bovendien is hij thermisch waardoor de koffie langer warm blijft dan in een wegwerpbeker. De bekers in de maten small en medium passen onder het g ro e p s h o o f d van een espressomachine.
Nature’s Talent biedt ook het ecologisch verantwoord merk Natureko aan. Dat brengt tafelwaren op de markt die gemaakt zijn van natuurlijke materialen zoals palmblad, biokarton, PLA, berkenhout, bioplastic, suikerriet en cassave. Die materialen zijn opnieuw een ecologisch alternatief voor plastic.
Wilt u meer weten over Nature’s Talent, aarzel niet om contact op te nemen
NATURE'S TALENT BVBA Antwerpsesteenweg 48/F 9140 Tielrode Telefoon: +32- 3 293 92 70
[email protected] www.naturestalent.com
De SANA-filosofie Gezond & Slank Een paar kilo’s minder, een stralende huid, hernieuwde energie … het is slechts een greep uit de positieve effecten van de SANA-levensstijl. In ‘Gezond & Slank’ begeleidt voedingsdeskundige Sandra Bekkari je stap voor stap op weg naar een gezond en vitaal leven. Sandra Bekkari is zaakvoerder van het voedingsadviesbureau SANA-Passion for health in Waregem. Vanuit haar studies en praktijkervaring ontwikkelde ze een eigen concept om mensen te coachen naar een evenwichtig en gezond leven. In het boek ‘Gezond en slank’ legt ze aan de hand van 7 principes bevattelijk uit hoe superfoods en andere gezonde voedingsmiddelen je welzijn bevorderen. De Brugse chef Patrick Devos bereidt een 70-tal aantrekkelijke en creatieve gerechten gebaseerd op de SANAtips. Maar je hoeft helemaal geen chef te zijn om deze overheerlijke ontbijten, lunches, desserts, soepjes en sapjes op tafel te toveren. Deze smaakbommetjes boordevol vitaminen, mineralen en antioxidanten zijn eenvoudig te bereiden voor iedereen.
Auteurs: Sandra Bekkari, Patrick Devos Fotografie: Bart Van Leuven 144 blz -hard cover Een uitgave van Stichting Kunstboek, ISBN 978-90-5856-342-2, €19,95.
Z u iv e ri
1. Drink voldoende water en andere gezonde dranken zoals groente- en vruchtensappen, smoothies, groene thee van goede kwaliteit. 2. Begin de dag met een gezond en vezelrijk ontbijt. 3. Eet 2 gezonde tussendoortjes per dag, zoals fruit, gedroogde vruchten, een handje noten of wat muesli, in combinatie met yoghurt, kefir of platte kaas. 4. Zorg ervoor dat je bord voor minstens de helft uit groenten bestaat, aangevuld met een kleine portie eiwitten (vlees, vis, peulvruchten) en koolhydraten (volle rijst, quinoa, aardappelen). 5. Eet dagelijks superfoods met een hoge dosis antioxidanten, zoals blauwe bessen, granaatappels, groene bladgroenten, en zeegroenten, tomaten, olijfolie, zwarte chocolade… 6. Zorg voor voldoende variatie in je weekmenu. Eet kleurrijke voeding: hoe meer kleur op je bord, hoe meer variatie in voedingsstoffen. 7. Bewegen is een absolute noodzaak: maak er een gewoonte van om elke dag minstens een half uur te bewegen. Website: www.sanavoedingsadvies.be
Laat uw welzijn leiden door onze nieuwe gids!
ng
rt e ri n g S p ij sv e si t an D ar m tr o ra D a rm fl G e w ri ch
De 7 SANA-principes
te n
jk e en T ij d e li e id h e id ve rm o n e rg ie -E st re ss B lo e d so
m lo o p
w a le W in te rk
Spijsvertering
re spijsvertering • Gevoel van zwa me spijsvertering • Trage en moeiza gevoel • Opgeblazen
n
Easy De werking van
Het
werking om te doeltreffende Een snelle en helpen: uden ertering te beho • een lichte spijsv en (opgeblainder verm te en tijd...) • de ongemakk righeid na de maal zen gevoel, slape van: l Ook ideaal in geva ijd overvloedige maalt • een te rijke of ing voed de in enwicht • een tijdelijk onev chocolade... aan koffie, thee, • een overmaat
elzeeirdjndo,or de w geïnspir
natuur
Easy Digest beit de formule van zo De 10 planten waaru werkingen die het product fieke staat, hebben speci n. doeltreffend make spijsverteringsde in van zodra het tracten zulaanex Easy Digest werkt genti en muntde cyclus komt. De ct met de mond e het eerste conta en zo een goed len immers bij sap stimuleren secretie van maag rderen. spijsvertering bevo Beschikbaar in 10 flesjes
de mannen 3 en 20% van 2 vrouwen op . last van hebben it ze er af en toe natuur de levenskwalite van pireerd door de gaan aantasting 14 - Het welzijn, geïns Dit is een echte de ongemakken die gepaard r naa en kijk we als om onze darmtransit. ten hte oon slec een gew met De goede n.
Het welzijn, geïns
IJN ELZ SG
60 PAGINAP'SS VOL TI
DE W
pireerd door de
met 18 tabletten
1 tablet wanneer nodig
of tijdelijke terugkerende en, graanprout tegen een Eet vezels! kost, peulvrucht Niemand is besch roenten, rauw belangrijkste Gekookte bladg vruchten zijn de ing vermindert darmtraagheid. aanen gedroogde verarmde voed en consumptie is e neerd ducten, vers fruit tans deze ndige dagelijkse Onze vaak te geraffi e voedingsvezels. Het zijn noch bronnen. Een versta it. vezel trans porti darm lijkse onze onze dage genoten zijn van en. bond gerad onbeste de gewo die vezels van onze ijk veranderingen gen tijdel eeg! derin dan Bew en veran . vijand Hieraan kunn vakanties die is uw geduchte voegd (reizen, tijdelijke pegrijke rol bij de Een zittend leven ten worden toege ewoonten veroorzaken), een n een zeer belan delen. ingsg van de buik spele s het wandevan onze voed e van geneesmid De bewegingen l. Alleen al tijden stress of de innam van het darmstelse hebben rderen en stimu riode met veel goede werking leeftijd meer kans sport te doen, bevo en. r nog door aan we met stijgende ontstaat. reflex dat sterke darm en ook de len zien We n in sterke mate die geleidelijk aan leren de beweginge op darmtraagheid
16
een verpakking
Natuurlijke oplossingen voor het hele gezin De laatste nieuwigheden
en per 1, 3 of
1 monodosisflesje wanneer nodig
IDS
verbetere darmtransit te
de problemen
De nieuwe ORTIS gids is aangekomen, ontdek hem snel
?
Hoe werkt het
rde atige of verstoo Een onregelm nsen mt bij veel me darmtransit ko vaak voor. zeggen dat
Oorsprong van
Digest
Vraag hem in uw BIO-winkel of in uw natuurvoedingswinkel of bestel hem via www.ortis.com (contactformulier) of via telefoon 080/44.00.55
natuur
BioGezond • juni 2010 29
Etherische olie in de kijker
Citroeneucalyptus Een etherische olie die men de laatste jaren steeds meer is gaan waarderen in de aromatherapie, is de citroeneucalyptusolie (Eucalyptus citriodora). De olie van deze eucalyptussoort met zijn uitgesproken citroengeur is tegenwoordig één van de belangrijkste ontstekingswerende middelen in de aromatherapie, die alleen of in combinatie veel wordt ingezet om ondermeer spieren, gewrichten, pezen en slijmbeurzen tot rust te brengen. Maar dat is niet de enige troef van deze olie: zo is ze ondermeer een uitstekende muggenwerende olie en heeft ze een vrij interessante schimmelwerende werking.
Botanische aspecten De Eucalyptus citriodora behoort tot het geslacht Eucalyptus, dat inheems is in Australië en Tasmanië. Oorspronkelijk beperkt tot de droge gebieden van Queensland, werd deze boom geleidelijk geïntroduceerd in ondermeer India, Zuid-Afrika en Brazilië. Deze boom, waarvan alle delen geuren naar citroen, is een tot 50 groot wordende slanke boom met een wit gevlekte bast. De jonge bladeren hebben een afgeronde vorm, maar krijgen bij het ouder worden een meer langwerpig aspect. Er is ongeveer 100 kg plantenmateriaal nodig voor 1 à 2 liter van een kleurloze tot lichtgele olie, die een grasachtige en sterk naar citronella neigende geur heeft.
Belangrijke inhoudsstoffen Aldehyden: citronellal (40 à 80 %, verantwoordelijk voor de citroengeur), monoterpeenalcoholen: citronellol (15 à 20 %), transpineocarvol, geraniol, cis- en trans p-menthaan-3,8-diolen, terpeenesters: citronellylacetaat, -butyraat en -citronellaat.
Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen - Centraal staat dus de krachtige anti-inflammatoire of ontste-
kingswerende werking van citroeneucalyptusolie. Samen met een niet onbelangrijke analgetische of pijnstillende werking, is citroeneucalyptusolie daardoor één van de belangrijkste oliën in de aanpak van ontstoken en pijnlijke spieren, gewrichten, gewrichtsbanden, pezen, slijmbeurzen. Je kan in elk van deze gevallen een paar maal per dag lokaal enkele druppels op een draagolie aanbrengen, maar er zijn natuurlijk een aantal interessante synergieën: - bij artrose (gewrichtsslijtage) is een goede synergie: 2 delen citroeneucalyptusolie, 2 delen lavandin super en 1 deel wintergreen op een basis van 3 delen St. Jansolie. (hieraan kan eventueel 1 deel ajowan en 1 deel balsemspar toegevoegd worden). Van dit mengsel 3 maal daags een 5 tal druppels aanbrengen via zachte massage - bij lumbago (rugpijn), nek- en schouderpijn en andere spierpijnen: 2 delen citroeneucalyptusolie, 2 delen laurierolie, 2 delen strobloemolie, 1 deel exotische basilicum en 3 delen St. 30 BioGezond • juni 2010
Jansolie als drager. Daarvan 3 maal per dag 4 à 6 druppels de gevoelige zone zacht mee inmasseren. - bij artritis (gewrichtsontsteking), reumatoïde artritis, peesontsteking, tenniselleboog, golfelleboog, zenuwpijn, ischias, aangezichtspijn: 3 delen citroeneucalyptusolie, 2 delen strobloemolie, 2 delen pepermuntolie (en eventueel 1 deel exotische basilicum) op 2 delen St. Jansolie: hiervan 5 à 6 maal per dag 4 à 6 druppels lokaal aanbrengen gedurende 5 à 7 dagen. Bij een tenniselleboog kan de eenvoudige synergie van gelijke delen citroeneucalyptusolie met strobloemolie al afdoende zijn. - Vanwege de ontstekingswerende en pijnstillende werking is
citroeneucalyptusolie ook van nut bij zona (herpes zoster): met gelijke delen pepermuntolie, basilicumolie en ravensara op wat St. jansolie, 8 maal daags 2 à 4 druppels op de pijnlijke zone aan te brengen. Dit mengsel doet het ook bij huidirritatie en jeuk. - Aan deze olie wordt ook een ontspannende en bloeddrukverla-
gende werking toegeschreven. Vooral van 2 delen citroeneucalyptusolie in synergie met 2 delen roomse kamille en 1 deel roosgeranium CV Egypte in 5 delen draagolie, waarvan 3 maal per dag 3 à 5 druppels worden aangebracht op de plexus solaris gedurende 6 dagen op 7. Dit mengsel kan op voorschrift ook oraal ingenomen worden. - Interessant is ook de schimmelwerende werking in geval van
een schimmelnagel: van een mengsel van 5 delen tea tree-olie, 3 delen laurierolie en 2 delen citroeneucalyptusolie wordt aangeraden 2 druppels ’s morgens en ’s avonds gedurende 6 à 8 weken aanbrengen. Citroeneucalyptusolie kan ook ingezet worden bij zwemmerseczeem (athlete’s foot) en andere schimmelinfecties. - Ten slotte mogen we niet vergeten dat deze olie een zeer effec-
tieve muggenwerende olie is in verstuivingen of na lokale applicatie. Ze verzacht bovendien ook lokaal de gevolgen van een insectenbeet.
Vitamont
«Lucien Georgelin»
Biologische sappen
Biologische confituren
Ontdek nu bij Vitamont zijn nieuwe vruchtencocktail en zijn sinaasappelsap in hun nieuwe verpakking box van 3 liter. Geschikt voor personen die regelmatig fruitsap gebruiken. Deze box leent zich uitstekend voor verschillende gelegenheden: diner onder vrienden, picnic, barbecue, verjaardagsfeest… Deze handige verpakking en veilig voor kinderen, blijft na opening 4 weken houdbaar in koelkast. Het plastieken dopje, de zak en het karton zijn 100% recycleerbaar.
Biologisch artisanaal fruitbeleg (confituur) 100% fruit (vruchtgehalte 75%) - zonder toegevoegde suikers (geconcentreerd druivensap) - gekookt in koperen ketel, zonder kleurstoffen noch bewaarmiddelen 5 nieuwe smaken: Banaan, rabarber, zwarte bes, krieken, mango
W
NIEU
W NIEU Distributie
Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel
Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email:
[email protected] • www.hygiena.be
Het product ‘Neptune Krill Oil’ van de firma Nutrisan wint “Award Nutri- & Fytotherapie, Beste product 2010” Op het 11e Congres voor Nutri- & Fytotherapie werd het product ‘Neptune Krill Oil’ van de firma Nutrisan bekroond tot “Beste product 2010”. De deelnemers aan het congres kozen uit drie genomineerde producten die door het wetenschappelijk comité waren geselecteerd. ‘Neptune Krill Oil’ wordt hiermee bevestigd in haar status van innovatief product.
Innovatief, want een fijn staaltje van synergie Neptune Krill Oil is veel meer dan louter een bron van omega-3 vetzuren. Het productieproces eerbiedigt de natuurlijke verhoudingen van alle krillbestanddelen. Van nature zit er een speciale binding tussen de omega-3 vetzuren, de fosfolipiden en astaxanthine. Deze verbinding blijft gerespecteerd in de krill olie. In plaats van de omega-3 vetzuren sterk op te zuiveren waarbij EPA en DHA worden losgerukt uit hun natuurlijke matrix, blijft het krill olieproduct een volledig voedingsconcentraat met EPA, DHA, fosfatidylcholine, astaxanthine, omega-9, choline, kalium, zink, de vitaminen A, E en D. Geheel onterecht wordt door sommige auteurs aan krill olie een veel te laag omega-3-gehalte toegekend om de gezondheid te kunnen ondersteunen. Men vergeet dat “één plus één” onder de noemer van synergie veel meer is dan “twee”. Laat één ding duidelijk zijn: de consumptie van omega-3 vetzuren van welke origine ook kan alleen maar aangemoedigd worden. Maar het is zeker geen vereiste om altijd naar een hoge dosering van een voedingsstof te grijpen om van de voordelen te genieten.
Krill olie geeft nog niet alle geheimen prijs De stabiliteit en antioxidantwaarde van krill olie is van nature heel hoog. Terwijl astaxanthine al Krill olie van Neptunekwaliteit Lycopeen
citeit die zeven maal hoger is dan astaxanthine. De ontdekking van de eerste dierlijke bron van flavonoïden ooit is hierbij heel belangrijk. Deze mariene flavonoïd met hoge antioxidantwaarde werd nog niet volledig gedetermineerd. Door het innovatief karakter van krill olie is het logischerwijs nog net iets te vroeg om over een massaal aantal gepubliceerde studies te beschikken, maar het aantal wetenschappelijke onderzoeken stijgt in een versneld tempo. De eerste bevindingen met de krill olie van Neptune-kwaliteit zijn alvast veelbelovend.
Hoge biologische beschikbaarheid In tegenstelling tot omega-3-triglyceriden (visolie) en omega-3-ethylesters (aparte vetzuren met een ethylgroep) kunnen omega-3-fosfolipiden (krill olie) gedeeltelijk onverteerd worden opgenomen vanuit de darm. Dit is een surplus voor personen die moeilijk vetten verteren. Denk maar aan mucoviscidoselijders, personen met een slechtere galwerking (of bij wie de galblaas werd verwijderd) en iedereen bij wie de alvleesklier nog maar moeizaam verteringssappen aanmaakt. Fosfolipiden zijn overigens levensbelangrijke vetten. Ze zijn een bestanddeel van elke cel in ons lichaam, want samen met cholesterol vormen ze het celomhulsel. Krill olie verhoogt in het lichaam niet enkel de beschikbaarheid van omega-3 vetzuren, maar meteen ook van fosfolipiden. De fosfolipiden zijn een goede dragerstof voor EPA en DHA, ideaal om beide vetzuren doorheen het lichaam te transporteren.
Astaxanthine
0
200
400
Co-enzym Q10
Respect voor het ecosysteem
Luteïne
De huidige krillvangst is beperkt tot amper 2% van het toegestane vangstquotum. Hiermee is de visserij op krill één van de weinige visserijen die ver onder het niveau van duurzaamheid wordt beheerd. Men kan gerust stellen dat krill ook in de toekomst ruimschoots beschikbaar
Antioxidantcapaciteit uitgedrukt als ORAC-score
geprezen wordt als krachtige antioxidant bezit ‘Neptune Krill Oil’ op zich een antioxidantcapa-
blijft voor zeerobben, diverse vissoorten, pinguins en mensen. Temeer omdat het CCAMLR, de Convention on the Conservation of Antarctic Marine Living Resources, jaarlijks herbekijkt hoeveel krill mag gevangen worden.
Conclusie Neptune Krill Oil is een prijs voor meest innovatieve product meer dan waardig. De aanwezigheid van een natuurlijke voedingsmatrix met fosfolipiden, vita-minen, mineralen, sporenelementen, choline, omega-9, een mariene flavonoïd en astaxanthine lijkt de natuurlijke configuratie van EPA en DHA optimaal te bewaren en hun biologische beschikbaarheid te verhogen. Dankzij deze vernuftigheid van de natuur is de dosering aan omega-3 vetzuren uit krill uiterst geschikt voor langdurig dagelijks gebruik.
Pure Krill Oil van OrthoPhyt bevat dezelfde krill olie dan het product Neptune Krill Oil van Nutrisan. Pure Krill Oil is verkrijgbaar in de betere natuurvoedingszaak. Exclusief verdeler OrthoPhyt: Biovita(Ieper) 057/20 06 75
Gemmotherapie
LICHTERE BENEN In combinatie met de nutritherapie oefent de gemmotherapie een gunstige invloed uit op de bloedsomloop. De circulatie van de rode bloedlichaampjes lijkt zowat op die van een magnetische trein die boven zijn rail hangt, waardoor de wrijvingskrachten opgeheven worden. De rode bloedlichaampjes zijn vaak op elkaar gestapeld en vormen samen een elektromagnetisch geladen geheel, wat hen verhindert ‘tegen de wanden te schuren’ en ook tegen de andere bloedlichaampjes. De aanwezigheid van fibrinogeen in een te grote hoeveelheid vertraagt hun verplaatsing en draagt bij tot het dikker worden van het bloed, en des te meer wanneer de elektromagnetische parameters verstoord zijn (elektrische velden, enz....).
Drie knoppen De knoppen voor de bloedcirculatie (paardenkastanje, lijsterbes en tamme kastanje) die rechtstreeks geoogst worden aan de boom en onmiddellijk gestabiliseerd worden tijdens de oogst, zijn elektromagnetisch geladen en dragen bij tot het herstellen van de vloeibaarheid van het bloed. Het vaatvernauwend effect van de paardenkastanje en de verdunnende werking van de lijsterbes oefenen een gunstige invloed uit op aambeien en spataderen, naast een versterking van de aderwand, die vaak uitzet door een gebrek aan elasticiteit en weerstand. De tamme kastanje van haar kant beïnvloedt tegelijkertijd het lymfevatenstelsel en het aderstelsel en draagt bij tot een algemeen drainerende werking van de aders, in het bijzonder bij open been en flebitis. Het regelmatig innemen van deze drie knoppen zorgt voor een snelle verlichting van het zwaartegevoel en helpt bij congestieverschijnselen door overbelasting. Het kan verbetering brengen bij koude handen en voeten, evenals bij talrijke symptomen waarvan de oorzaak verband houdt met de bloedcirculatie (hoogtevrees, cellulitis, hypertensie, oorsuizingen, duizeligheid,...). Deze drie geconcentreerde glycerinemaceraten oefenen een werking uit in synergie met het lymfevatenstelsel, wat zorgt voor een vlugge verlichting bij zware benen en bij diverse vormen van een opgeblazen gevoel. Ze verzachten op doeltreffende en blijvende wijze chronische aderinsufficiëntie die op de duur vrij vlug kan evolueren naar sclerose.
Ananasextract Om de werking te versterken van dit gemmotherapeutisch complex kan men het aan-
vullen met bromelase, ook bromelaïne genaamd, een enzymatisch complex dat gewonnen wordt uit ananas. Het is een geheel van glycoproteïnen en peroxidases die enkel samen efficiënt zijn. De afzonderlijke componenten hebben geen enkel effect. Bromelase maakt deel uit van de ‘enzymotherapie’ die ontwikkeld werd in de jaren 70, met name door dokter NIEPER. Bromelase oefent een drievoudige metabolische werking uit, met als twee belangrijkste: - een proteolytische activiteit: door de vloeibaarheid van het bloed te verbeteren lost bromelase de fibrine op en reinigt het de aders en slagaders van alle vastzettingen. Het helpt bij het losmaken van cholesterol van de aderwanden en bestrijdt zo arteriosclerose. Bij de vorming van bloedklonters ten gevolge van een inwendige bloeding, kunnen deze vlug opgelost worden. - een ontstekingswerende activiteit, nuttig tegen verschillende soorten pijn, meer in het bijzonder pijn veroorzaakt door insufficiëntie van de bloedsomloop. Bromelase herstelt het evenwicht tussen de effecten van beide prostaglandines. Bromelase is bijzonder doeltreffend bij perifere vaatziekten en wordt frequent gebruikt bij flebitis en thromboflebitis, zowel preventief als curatief. Volgens Dr Nieper is er een dagelijkse inname nodig van 400-800 mg bromelase om betrouwbare resultaten te bekomen. De behandeling met bromelase kan zonder gevaar voortgezet worden tijdens een langere periode. Philippe Andrianne Gebruiksaanwijzing Sommige knoppen zijn beschikbaar onder de vorm van een gebruiksklaar complex. Over het algemeen wordt gestart met 5 druppels 1x/dag gedurende de eerste drie dagen, waarna overgeschakeld wordt op 5 druppels 2x/dag om na een week te eindigen met 5 druppels 3x/dag. Op aanraden van uw therapeut kan de dosis opgedreven worden tot 20 en zelfs 30 druppels/dag geconcentreerd glycerinemaceraat. Wat bromelase betreft, moet vermeden worden het gebruik ervan te combineren met een bloedverdunnend geneesmiddel. De inname moet gebeuren buiten de maaltijden, zo niet is het effect ervan eenvoudigweg digestief. De enzymatische activiteit van bromelase wordt uitgedrukt in eenheid GDU en het is aan te raden de meest actieve vorm in te nemen, bromelase 2000 eenheden GDU. Parangon Propolis heeft een ontstekingswerende, antiseptische en helende werking.
BioGezond • juni 2010 33
Biologische wijn van de maand
DOMINIO DE PUNCTUM TIERRA DE CASTILIA
In het centrum van Cuenca (Centraal Spanje), in het dorp Las Pedroñeras op een hoogte van 800 meter liggen de wijngaarden van Dominio de Punctum, een familiebedrijf met 270 Ha eigendom, waarvan 110 Ha wijngaarden. De hoogte en de grond van zand met leem en kalksteen maakt hiervan een optimale plaats om wijn te verbouwen. De meeste Spaanse en internationale druivenvariëteiten komen hier aan bod met de Tempranillo, Graciano, Syrah, Cabernet Sauvignon, Merlot, Petit Verdot voor de rode wijn en voor de witte de Chardonnay, Sauvignon Blanc en Viognier. Uitsluitend druiven van eigen teelt worden gebruikt. Gans het verder vinificatie- en bottelingproces gebeurt in eigen beheer. Hiermee kunnen ze hun eigen stempel, karakteristieken en persoonlijkheid aan de wijn meegeven. Overigens passen zij ook enkele van de biodynamische methodes toe o.a. verstuiving van homeopathische bereidingen in de wijngaard en rekening houden met de stand van maan en hemellichamen voor het uitvoeren van de werkzaamheden in de wijngaard en bij de vinificatie. Ook de algemene aanpak staat in het teken van de bescherming van de natuurlijke middelen. Zo hebben zij hun eigen water-
Bio, ook in uw glas! Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.
BIOTIEK
Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers
Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op
www.biotiek.be Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38
Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21
34 BioGezond • juni 2010
zuiveringstation voor het herwinnen van gezuiverd afvalwater en de opvang van regenwater. Kortom, duurzaam natuurbehoud staat hier hoog in het vaandel geschreven. Het uitgebreide assortiment heeft een bijzonder aantrekkelijke prijs/kwaliteit. In wit is er de Chardonnay semi-dry die vol fruitig, mild en zacht is, naar het zoete toe waardoor die zich vooral leent als aperitief. De Chardonnay barrica (gerijpt op Franse eik gedurende 4 maanden) is wat droger maar toch nog altijd fruitig. Die past bij wit vlees en vis. Beide kosten 6,20 Euro. In de rode kunnen we kiezen tussen de Finca Fabian, een assemblage van Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Merlot (prijs 5,15 Euro) die vlot en rond is en past bij rood en wit vlees, gevogelte en alle voorgerechten. Wat steviger is de Graciano/Syrah (6,70 Euro) die door een korte eikrijping gestructureerd is met wat meer tannine maar evenwichtig harmonisch. Aanbevolen bij rood vlees en stoofschotels. Antoon DE PAEPE Website wijnbouwer: www.dominiodepunctum.com Invoerder voor België: Biotiek: www.biotiek.be of www.organicwine.be
Zonder toevoeging van suiker
want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten.
U een CORNETÊiÊiiÊvÀÃVʼLINER½ÊÊÛ>ÊÌiÊÃÕi UÊ>ÃÊÕÊ}iiÊÃÕiÀÊ>}ÊiÌi UÊÕÌÃÕÌi`Ê}iâiÌÊiÌÊâiÌÃÌvvi UÊÛiâiÀ UÊÌÌÊ{ä¯Ê`iÀÊV>ÀilÊÌ°°Û°Ê`iÊÛiÀÃiÊiÌÊÃÕiÀ® UÊÃiV
ÌÃÊ£ÎÇÊKCAL/CORNETÊiÊ££ÇÊKCAL/LINER UÊâiiÀÊ>>}ÊÊÛiÌ UÊ£ÊCORNETÊrÊä]Ê
°ÀÜ°IÊ£ÊLINERÊrÊä]Ê
°ÀÜ°I * = koolhydraatruilwaarde
Het lekkerste assortiment voor elk moment.
Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker figuur, meer energie, een betere bestandheid tegen infecties en minder risico op hart- en vaatziektes? Inderdaad. Recent onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn opgebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezondheid in sterke mate bevorderen. Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg: minder kans op hart- en vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle energieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid glad en soepel. Daarom, Cocoya, heb ik je nodig. Elke dag opnieuw!
Cocoya Health & Cocoya Cooking zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op
www.gezondevetten.be
Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel
nv REVOGAN ÊUÊ>`i}iÃÌÀ>>ÌÊ£ÊUÊäΣÊ`À}i ÌiÊäÉÓnäÊäÊÈäÊUÊv>ÝÊäÉÓnÓÊnÊÇÎÊUÊÜÜÜ°ÀiÛ}>°Li
bel +32 (0)52 48 43 00
Bachbloesemtherapie
RED CHESTNUT
(Rode kastanje)
Bij overdreven bezorgdheid om je geliefden B ezorgdheid om je medemens en naastenliefde zijn heel mooie eigenschappen, laat daar geen twijfel over bestaan. Maar als iemand zich op een overdreven manier zorgen maakt om het welzijn van zijn geliefden en bij het minste dat dreigt verkeerd te lopen, onmiddellijk een doemscenario voor ogen ziet, dan verkeert hij duidelijk in geestelijk onevenwicht. De bloesem van Rode kastanje kan in dergelijk geval inspireren tot meer positieve gedachten in verband met het welzijn van zijn dierbaren en die ook helpen uitstralen.
Overdreven bezorgd om anderen Personen die door Red Chestnut kunnen geholpen worden, voelen zich op een krachtige manier innerlijk verbonden met hun geliefde personen. Maar omdat ze zo intens meeleven met hun
naasten en zich daarbij zo goed kunnen inleven in de situaties die deze meemaken, mondt die verbondenheid vaak uit in een ongegronde overbezorgdheid. Ze ervaren vaak te snel de angst dat hun familieleden of vrienden iets noodlottigs zal overkomen op financieel -, privé-, beroepsmatig - of gezondheidsgebied. Een mooi voorbeeld van een negatieve rode kastanje-toestand is uiteraard de overdreven binding tussen een moeder en haar kind, waarbij de “emotionele navelstreng” als het ware niet werd doorgeknipt en wat zich uit in overmatig bekommerd zijn of in onnodig “bemoederen”.
Altijd het ergste vrezen Typisch voor mensen die Red Chestnut nodig hebben, is het feit dat ze altijd meteen het ergste vrezen en allerlei doemscenario’s bedenken, als ze geen nieuws of minder goed nieuws van hun naasten horen. Eigenlijk projecteren ze hierbij hun eigen angsten en twijfels op anderen. Maar dat lijden om degenen die ze beminnen helpt niemand vooruit. Ze berokkenen er niet alleen zichzelf schade mee, ook de degene om wie ze zich te veel zorgen maken, voelt er zich helemaal niet goed bij.
Positieve gedachten Met Red Chestnut kan men meer positieve gedachten koppelen aan het lot van zijn geliefden en zal men beter de situatie kunnen inschatten waarin ze verkeren. En als het hun naasten toch minder goed vergaat op het gebied van gezondheid, werkomstandigheden of financiële zaken, dan helpt de bloesem van rode kastanje iemand de moed en veiligheid uitstralen, waaraan dierbaren op dat moment nood hebben.
Wanneer kan men aan rode kastanje denken? - als ouders hun kinderen steeds maar aanmanen tot voorzichtigheid - als ouders hun kind verstikkend inpakken met truien, handschoenen, sjaals, enz ... - als ouders geen oog dichtdoen vooraleer hun tienerdochter ongedeerd thuis is na avondje uit - als men kinderen of geliefden overdreven gaat "bemoederen". - als men onmiddellijk vreest voor een ernstige ziekte wanneer zich een onschuldig symptoom voordoet bij een dierbare - als men onmiddellijk denkt dat iemand, die niet op tijd komt opdagen, iets ergs is overkomen - als mensen zich beroepshalve genoodzaakt zien te vereenzelvigen met andere mensen, bv. : verpleegkundigen, artsen, ... - bij het spenen van een baby, als er een bepaalde “connectie” verdwijnt - als zelfs volwassen kinderen voortdurend moeten laten weten aan de ouders dat ze het goed stellen - als grootmoeder bijna een infarct doet bij de gedachte dat haar kleinkind een drukke straat moet oversteken.
36 BioGezond • juni 2010
Nieuw bij Mannavita ROOTZ is een gezond en lekker drinkbaar ontbijt of tussendoortje. Deze smoothie is de uitkomst voor volwassenen en kinderen die graag gezond leven, maar de tijd niet nemen voor een vers fruitmaaltijd. Rootz geeft je natuurlijke energie. En gemak. Het zongerijpte biologische fruit zit kant en klaar in een flesje. Rootz is in flesjes van 200 ml verkrijgbaar in de smaken appel & zwartebes met tarwegras óf mango & appel met tarwegras. De oogstijd van zwarte bessen is heel kort. Daarom heeft Rootz ze in een flesje gedaan. Zwarte bessen hebben bijzonder veel vitamine C. Rootz appel & zwarte bes bevat een grote handvol zwarte bessen. Rootz mango& appel bevat een halve mango! Tarwegras is gekiemde tarwe. Het is een klein, snel groeiend plantje dat uitgroeit tot tarwe. Het gras is net zo rijk aan zonneenergie als zeealgen. Daarom is het rijk aan bepaalde vitaminen en mineralen. Rootz zit in glas en is door korte verhitting ongekoeld houdbaar. Fruit in glas behoudt haar smaak optimaal. Rootz heeft het EKO keurmerk. DE AHORNSIROOP VAN MANNAVITA is een 100 % natuurlijk en ongeraffineerd zoetmiddel, dat wordt verkregen uit NoordAmerikaanse en Canadese esdoorns. Na aanboren van de bomen, wordt het opgevangen boomsap ingekookt en ingedikt tot ahornsiroop. Aan het ganse proces komen geen meststoffen, bestrijdingsmiddelen of onkruidverdelgers te pas, waar-
door de Ahornsiroop van Mannavita 100 % puur en natuurlijk is. De Ahornsiroop van Mannavita heeft de kwaliteit “GRAAD C” omdat ze wordt gewonnen op het einde van de lente. Graad C is het rijkst aan mineralen en vitaminen en is daarom ook onmisbaar voor de CITROENSAPKUUR, een reinigings- en afslankingskuur. Tijdens deze kuur zorgt Ahornsiroop voor de nodige energie en voedingsstoffen. De heerlijke Ahornsiroop is het natuurlijke zoetmiddel bij uitstek voor al wie geraffineerde suikers wil vervangen. Sorbet, ijs, yoghurt, muesli, cornflakes, pannnenkoeken, wafels, gebak, fruitslaatjes… kunnen ermee op smaak gebracht worden. NIEUW BIJ MANNAVITAL zijn de gefermenteerde rode rijst + Co-enzyme Q10 60 vegecaps voor een gezonde cholesterol. De sterkste natuurlijke verlager van het cholesterolgehalte is zonder twijfel gefermenteerde rode rijst. Dit traditionele fermentatieproduct wordt al eeuwen in Azië gebruikt als natuurlijke kleurstof en smaakgever voor oosterse gerechten en werd in de Chinese geneeskunde - lang voor er sprake was van cholesterol - al ingezet voor een gezond hart en bloedvaten. Naderhand stelde men vast dat gefermenteerde rode rijst het cholesterolgehalte helpt te verlagen. Gefermenteerde rode rijst + Co-enzyme Q10 van Mannavital bevat een gestandaardiseerde extract en heeft de beste prijs/kwaliteitsverhouding op de markt.
Uw nieuw Bio zonneproducten gamma voor heel de familie 100% minerale filters gegarandeerd zonder nanodeeltjes, waterbestendig, zonder parabeen, geen witgevend effect.
Volledig gamma van 6 producten : Gezichtscrème 50ml SPF30, Gezicht- en lichaamsspray 200 ml SPF15, SPF30, Gezicht- en lichaamsspray Kids 200 ml SPF30+, Zelfbruiner spray 200ml, After sun melk 200 ml.
www.galeocecosmetics.com Galeoce Cosmetics Natural, een merk van Pro-Vera NV, Clos Lamartine 1, 1420 Braine l’Alleud, Belgique - Tel +32-2-387-4387 – Fax +32-2-387-5187
BioGezond • juni 2010 37
EUROPESE ACADEMIE Voor natuurlijke gezondheidszorg Gezondheidstherapeut (4 j.) VGL-Gezondheidsconsulent (2 j.) Herborist (2 j.) Open cursussen voor iedereen
INFOAVOND LIER
Een nieuwe gebruikersgids voor de ORTIS-producten Sinds 50 jaar bieden de ORTIS Laboratoria (Elsenborn) doeltreffende fyto-oplossingen aan die veilig in gebruik zijn. ORTIS ontwikkelt regelmatig nieuwe formules gebaseerd op de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen. Het laatste voorbeeld hiervan zijn de gele tabletten, op basis van een versterkt curcuma-extract, die exclusief ontstekingsremmend werken.
De nieuwe ORTIS Gids 2010, die erg gebruiksvriendelijk is, toont u de laatste stand van zaken betreffende dit erg uitgebreid gamma aan natuurlijke oplossingen. Volledig, duidelijk en didaktisch … hij stelt u in staat om onmiddellijk de aan uw behoefte aangepaste producten te vinden. U hoeft u dus enkel te laten leiden … www.ortis.com
Zaal Colibrant, ingang via Bib Card. Mercierplein 1 • woensdag 16 juni 2010 om 19.30u • toelichting opleidingen Kosteloze studiegids: europese
[email protected] Of surf naar: www.europeseacademie.be
Lucovitaal vitamine c 180 mg Productomschrijving Lucovitaal ® Vitamine C wordt gebruikt ter verhoging van de weerstand, voor het behoud van sterke botten en tanden en voor herstel na fysieke inspanningen. Dosering 1 x daags 1 tablet met water innemen. Aanbevolen dagelijkse dosering niet overschrijden.
Natuurvoedingsspecialist Hain Celestial Europe opent ecologisch, CO2 neutraal kantoorgebouw Hain Celestial Europe - pionier in biologische voedingsproducten zoals rijstwafels, sojasausen, rijstmelk en andere - verruilde recent haar oude vestiging in Maldegem voor een CO2 neutrale, ecologische site in Aalter, een industrieel kantoorcomplex van 7700m2 dat volledig volgens ecologische principes werd gebouwd. Als pionier in de wereld van bioproducten legt Hain Celestial Europe, dat op het hele Europese continent 220 werknemers telt, het accent op duurzaamheid en respect voor mens en natuur. Bij de bouw van het nieuwe en tegelijk architecturaal mooie kantoor op het industrieterrein Langevoorde, maakte bouwheer Koramic Real Estate dan ook maximaal gebruik van hernieuwbare energiebronnen en efficiënte technieken en kiest zeer bewust voor ecologische materialen.
Sterk ecologisch Qua energieverbruik kent de nieuwe vestiging een zogenaamd E-peil van 60 terwijl het wettelijke E-peil 100 bedraagt. Ook de inplanting van het gebouw gebeurde op een zo ecologisch mogelijke manier. Zo staan de kantoren zuid gericht terwijl de magazijnruimte op het noorden georiënteerd staat. Hain Celestial Europe staat voor o.a. de merken Lima, met een uitgebreid gamma van 200 referenties, gebaseerd op granen, peulvruchten en afgeleiden, Rice Dream (rijstdrank), Oat Dream (natuurlijke haverdrank) Celestial Seasonings (natuurlijke thee), Terra Chips en Natumi (plantaardige dranken).
38 BioGezond • juni 2010
Voedingssupplement Vitaminepreparaat. Een voedingssupplement mag niet als vervanging van een gevarieerde en evenwichtige voeding en van een gezonde levensstijl worden gebruikt. Ingrediënten: Vitamine C Ascorbinezuur, Vulmiddel, Dicalciumfosfaatdihydraat, Cellulose, Anti-klontermiddelen, Siliciumdioxide, Stearinezuur, Magnesiumstearaat , Glansmiddel (Schellak) Nutritionele waarden per 100 g Energiewaarde: 133 Kcal - 599 kJ, eiwitten: 0.8 g, koolhydraten: 25 g, vetten: 3 g
e j e j k k e e o o h h s tt’’s r r e e e e GG Ondanks het feit dat alle adviserende gezondheidsinstanties ons aanmanen om meer groenten en fruit te eten, halen de meesten de aanbevolen dagelijkse 5 à 9 porties niet. Vooral kinderen, mensen met een drukke baan of personen die veel uithuizig zijn halen die norm niet. Met smoothie’s of drankjes op basis van gepureerde vruchten kan op een lekkere en gezonde manier het tekort ingevuld worden. Deze dranken bevatten in tegenstelling tot vruchtensappen het geheel van het pure fruit met ondermeer de vezels, antioxidanten en natuurlijke suikers. Met “ROOTZ pure fruits” werden recent twee smoothie’s met biologisch, zongerijpt fruit geïntroduceerd. Heel interessant is het feit dat, om de antioxiderende werking van het drankje nog op te waarderen, er tarwegras aan de vruchten werd toegevoegd. ROOTZ pure fruits heeft een “rode” versie met appel, zwarte bes en tarwegras en een “oranje” versie met mango, appel en tarwegras. Lekker, gezond en eenvoudig om mee te nemen.
Lucovitaal® Glucosamine Chondroïtine 1500 / 500 mg
1500mg pure Glucosamine & 500mg Chondroïtine in 1 dagdosering • Voor soepele gewrichten • Bouwsteen van het kraakbeen • Krachtig en goedkoop
19.
95
150 tabletten van 29,95
PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?
0800-73183 (gratis)
www.pkbenelux.com
Dit product is verkrijgbaar in alle natuurwinkels
t
Biover biedt studenten een extra boos ! Binnen het gamma van Biover vindt elke student die letterlijk en figuurlijk zwaar op de proef wordt gesteld een heel resem kwalitatieve natuurlijke producten die hun proef alvast met glans hebben doorstaan!
www.biover.com