Nederland compleet. Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio

Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

www.dtz.nl www.dtz.com

Geachte lezer, Naast de meer uitgebreide en diepgaande marktanalyses waarin trends en ontwikkelingen worden beschreven en onze visie op vastgoedgebied uiteen wordt gezet, publiceren wij tweemaal per jaar ‘Nederland compleet’. Hierin zijn onze regionale factsheets voor de kantoren- en bedrijfsruimtemarkt gebundeld. Uit onze voorgaande bundel (januari 2010) bleek dat in 2009 veel minder transacties werden gesloten. Dit had tot gevolg dat de opname op de kantorenmarkt en op de bedrijfsruimtemarkt ten opzichte van 2008 een flinke daling kende. De markt kenmerkte zich als een markt waarin veel bestaande contracten werden verlengd. Wanneer wel sprake was van een daadwerkelijke fysieke verplaatsing, dan werd in veel gevallen kritisch gekeken naar het te huren oppervlak. Nu een half jaar later is het tijd de tussenbalans voor 2010 op te maken. Het aanbod op de kantorenmarkt was het afgelopen half jaar opnieuw onderhevig aan groei en is uitgekomen op 7 miljoen m2. De opname op de kantorenmarkt is met 480.000 m2 nagenoeg gelijk aan die in de eerste helft van 2009, maar is historisch gezien laag. Het is de verwachting dat de opname over heel 2010 uit zal komen op 1 miljoen m². Wel moet hierbij worden opgemerkt dat het beeld van deze dunne markt zeer gevoelig is voor enkele grote transacties. Op de bedrijfsruimtemarkt ligt het aanbodniveau op 9,4 miljoen m² en is daarmee ruim 7% hoger dan ultimo 2009. De opname blijft met 900.000 m2 achter bij de eerste helft van vorig jaar (950.000 m2). Nu de transportsector zich voorzichtig lijkt te herstellen is de kans aanwezig dat de opname in de tweede helft van het jaar een positievere ontwikkeling doormaakt. We merken dat er een grote behoefte blijft bestaan aan onze marktgegevens. We hopen dan ook dat we met deze uitgave opnieuw voldoen aan de behoefte aan actuele marktgegevens over alle Nederlandse kantoren- en bedrijfsruimteregio’s. De factsheets zijn ook digitaal in te zien en te downloaden via onze website www.dtz.nl. Hier vindt u tevens de contactgegevens van onze vastgoedadviseurs en onze afdeling Research, waarbij u voor aanvullende vragen uiteraard terecht kunt.

Cuno van Steenhoven Voorzitter Dagelijks Bestuur

Kantorenmarkt medio 2010

Kantorenmarkt medio 2010

Inhoud Nederland

5

Almere

7

Amsterdam en omgeving

9

Arnhem en Nijmegen

11

Breda en omgeving

13

Den Haag en omgeving

15

Ede en Veenendaal

17

Eindhoven en omgeving

19

Friesland

21

Gooi en Eemland

23

Groningen en Assen

25

Haarlemmermeer

27

’s-Hertogenbosch en Tilburg

29

Limburg

31

Rotterdam en omgeving

33

Twentse stedenband

35

Utrecht en omgeving

37

Zwolle, Apeldoorn en Deventer

39

Nederland Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

2.268.650

7.046.000 m2

39.750.000 m2

1,4%

2009 t.o.v. 2008

5,1%

medio 2010 t.o.v. ultimo 2009


Opname

Leegstand

Huurprijs

480.000 m2

13,3%

€ 145 per m2/ jaar

4,0%

1e helft 2010 t.o.v. 1e helft 2009

1,3%

2009 t.o.v. 2008


0,1%

0,7%

Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen (2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

50.000

115

47.000

110

44.000

105

41.000

100

38.000

95 90

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

35.000 2003 Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM

Bron: Bak, DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in % van voorraad, 2009 t.o.v. 2008)

8.000

24 20

6.000

16 12

4.000

8

2.000 0

2007

4 2003

Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

Prognose opname 2010

2010 (medio)

0

Nederland Rotterdam Utrecht Eindhoven Amsterdam Den Haag Haarlemmermeer Arnhem

Leegstand 2008

Leegstand 2009

Nederlands gemiddelde 2009

Aanbod naar grootteklasse

Opname naar sector

(x 1.000 m2 v.v.o.)

(van 2000 tot medio 2010)

8.000 7.000

19%

6.000 5.000

34% 13%

4.000 3.000

6% 28% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

2.000 1.000

Nederland ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit

0 2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

5 Overheid en overigen Non-profit

Nederland Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Leegstand per gemeente

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %

(in % van voorraad, ultimo 2009)

ultimo 2009

Helmond

Regio

Locatie

van

tot

Veenendaal

Noord

Beste locaties

7,70

9,00

Nieuwegein Diemen Leidschendam-Voorburg Best Maarssen Rijswijk Zoetermeer Capelle aan den IJssel Nijmegen Haarlemmermeer Son en Breugel

medio 2010 van

tot

7,70

9,25 10,50

Overige locaties

8,60

10,00

8,50

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Zuid

Beste locaties

7,15

8,75

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Ede Gouda

Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar)

Woerden Hengelo Amsterdam Schiedam Alphen aan den Rijn

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Groot Amsterdam

100

375

100

375


90

190

90

195


80

215

80

215

Utrecht en omgeving

90

225

90

222

Haarlemmermeer

90

370

90

360


91

175

91

175

Arnhem en Nijmegen

90

175

90

175


80

160

80

160


80

160

80

160

110

195

110

190

Twentse Stedenband

75

140

70

140

Haarlem

Breda en omgeving

90

160

90

160

Arnhem

Groningen en Assen

90

140

90

150

Bergen op Zoom Assen Roosendaal Apeldoorn Smallingerland Amersfoort Deventer Dordrecht Rotterdam Zwolle Lelystad Eindhoven

Gooi en Eemland

Almere Heerenveen Hilversum

Roermond Enschede

Limburg

105

155

105

155

Leiden

Almere

75

160

75

165

Almelo

Friesland

95

135

90

135

Houten

Ede en Veenendaal

95

135

95

135

Leeuwarden

Veldhoven Amstelveen Maastricht (incl. airport/Beek)

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2010

’s-Hertogenbosch Tilburg Groningen

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Breda

Rotterdam

Centrum

Shell Downstream Nederland

12.000

Oosterhout

Rotterdam

Kop van Zuid

RET

12.000

Amsterdam

Zuidas

RBS

10.000

Wognum

Dick Ketlaan

Gemeente Medemblik

9.500

Amsterdam

Zuidas

Spaces

8.900

Leeuwarden

Tesselschadestraat

UPC Nederland

7.000

Rotterdam

Rotterdam Airport

Dura Vermeer Groep N.V.

6.000

Amsterdam

Zuid-Oost

Amex

4.800

De Meern

Rijnzathe

ISS Nederland

4.600

Amsterdam

Sloterdijk

Gemeente Amsterdam

4.600

Utrecht

’s-Gravenhage Etten-Leur Heerlen Delft

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Nederlands gemiddelde

Metrage

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt. Opgesteld door DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 8 407 251 E-mail: [email protected]

6

www.dtz.nl

Almere Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

30.800

157.000 m2

422.000 m2

0,4%

2009 t.o.v. 2008


12%

Opname

Leegstand

Huurprijs

5.000 m2

12,4%


63%


1,1%

2009 t.o.v. 2008

Index kantoorbanen

(x 1.000 m2 v.v.o.)

165

600

155

500

145

0%


400

135

300

125

200

115

100

105 2003

Almere

2004

2005

2006

2007

2008

2009

0

Nederland

2003

2004

Voorraad

2005

2006


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

30

150

25

120

20

90

15

60

10

30

5 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)


0

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM

0

0,6%

Voorraad in gebruik

(2003=100)

95


Almere

Zwolle

Leegstand 2008

Lelystad

Leegstand 2009

Opname naar sector


(van 2000 tot en met 2010)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

Hilversum

Amsterdam

Diemen


180 15% 39%

150

19% 11%

120

34% 13%

3%

6% 32%

28%

Almere Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

90 60 30

Nederland

ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit

0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Almere Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantorenlocaties 1 Centrum 2 Muziekwijk 3 Verzetswijk 4 Almere Poort 5 Gooisekant/ Gooisepoort

1

3 Almere

2

5

4

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2010 Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

Buiten

Zorgapotheken Flevoland B.V.

Randstad

Call2day B.V.


Metrage 1.200 800

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Almere

Centrum

115

165

115

165

Gooisekant/Muziekwijk

110

160

110

160

Overig

75

140

75

140

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt.

8

U kunt ons bereiken op

Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 8 407 251 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl

Amsterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

253.550

1.430.000 m2

5.504.000 m2

1,1%

2009 t.o.v. 2008


0%


Opname

Leegstand

Huurprijs

113.000 m2

16,5%


2,3%


1,2%

2009 t.o.v. 2008


1,2%

0,3%

Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

7.000

115

6.000 5.000

110

4.000

105

3.000

100

2.000

95

1.000

90

2003

2004

Amsterdam e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


1.500

30

1.200

25 20

900

15 600

10

300 0

5 2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)


0

Amsterdam

Amstelveen

Leegstand 2008

Opname naar sector

Diemen

Leegstand 2009

Rotterdam

Den Haag

Utrecht


Aanbod naar grootteklasse (x 1.000 m2 v.v.o.)


1.600 13%

1.400

19%

28%

1.200 1.000

34%

15%

13%

600

9% 35%

6%

Amsterdam e.o.

Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

800

28%

Nederland


400 200 0 2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Amsterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Kantorenlocaties 4

1 Teleport/Sloterdijk 2 West as 3 Riekerpolder

Amsterdam

1

4 Noord 5 Zuidelijke IJ-Oevers

5

6 Centrum

6

7 Oud Zuid 8 Zuidas

2

9 Buitenveldert

7

Diemen

8

3

11

9

0

11 De Omval 12 Amstel Business Park

13

12

10 Amstelveen

13 Diemen 14 Zuidoost

14

10

Schiphol Amstelveen


Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar) ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Locatie

Huurder/koper

Amsterdam

Zuidas

RBS

Zuidas

Spaces

8.900

Amsterdam

Amstel Business Park

110

170

115

170

Zuidoost

Amex

4.800

Buitenveldert

135

285

135

250

Sloterdijk

Gemeente Amsterdam

4.600

Centrum

170

290

170

290

Zuidoost

AMC

3.700

De Omval

250

360

250

350

Centrum

Gorilla Games

3.000

Riekerpolder

175

215

175

220

De Nijs

2.900

Teleport/Sloterdijk

130

185

130

185 175

Amstelveen

Metrage

Plaats

Plaats

10.000


Westas

100

175

100

IJ-oevers

180

285

180

285

Zuid/Concertgebouw

200

375

200

375

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuidas

250

365

250

360

Zuidoost

100

195

100

195

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Amstelveen

120

200

120

200

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Diemen

105

155

105

155

Bergwijkpark


10


Opgesteld door



www.dtz.nl

Arnhem en Nijmegen Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

62.950

264.000 m2

1.273.000 m2

1,6%

2009 t.o.v. 2008


10%

Opname

Leegstand

Huurprijs

8.000 m2

13,6%


80%


4,1%

2009 t.o.v. 2008


(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.600

115

0,2%

1.200

110

800

105 100

400

95 2003

2004

2005

Arnhem en Nijmegen

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

2005

2006


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


280

30

240

25

200

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM

20

160

15

120

10

80

5

40 0

0,8%

Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen

90


2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Arnhem

Nijmegen

Leegstand 2008


Ede

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Veenendaal

Apeldoorn 's-Hertogenbosch


280 18% 34%

240

19% 8%

200

34%

160 13%

7% 6% 33%

Arnhem en Nijmegen


28%

120 80 40

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Arnhem en Nijmegen Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantorenlocaties Arnhem

1 Stationsomgeving 1 5

2 Kroonpark/Groningensingel

Arnhem 3

3 Velperweg 4 Gelderse Poort

6

5 Arnhems Buiten 4

2

6 IJsseloord II

Duiven

11 NIJMEGEN

Zevenaar

7 Stationsomgeving 8 Brabantse Poort 9 Bedrijvenpark Lindenholt 10 Mercator Science & Technology Park Zevenaar

11 Mercurion 7

Nijmegen

9 8 10 Wijchen


Locatie

Huurder/koper

Nijmegen

Kerkenbos

Stichting Pluryn

Arnhem

Velperweg

Dormio


Metrage 1.400 800


Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Arnhem

Arnhem West

95

140

95

140

Arnhem Zuid

90

120

90

120

Centrum

95

160

95

160

Gelderse poort

120

145

120

145

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

IJsseloord II

115

160

115

160

Kroonpark/Groningensingel

115

150

115

150

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Velperweg

110

140

105

140

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Nijmegen

Brabantse Poort

100

125

100

125

Centrum

100

175

100

175

Lindenholt

90

120

90

120

Mercator Science Park

120

130

120

130


12


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Tel: 026 4 452 445 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Breda en omgeving Factsheet kantorenmarkt | medio 2010 Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

56.600

155.000 m2

899.000 m2

1,1%

2009 t.o.v. 2008


0,7%

Opname

Leegstand

Huurprijs

13.000 m2

9,5%


0%


0,1%

2009 t.o.v. 2008

(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.200

115

1.000

110

800

105

600

100

400

95

200 2003 Breda e.o.

2004


2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod

2005

2006

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


160

20

120

15

80

10

40

5 2003 Opname

2004

0,4%

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Breda

Etten-Leur

Leegstand 2008


2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM

0

0,9%

Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen

90


Oosterhout

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Bergen op Zoom Roosendaal


180 150

19%

25% 35%

120

34% 13%

6% 4% 30%

6%

Breda e.o.


28%

90 60 30

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Breda en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantorenlocaties BREDA EN OMGEVING

Oosterhout

1 Centrum 2 Claudius Prinsenlaan

6

7

3 Ettense Baan 4 Westerhagelaan 5 Moleneind

4

6 Europark 7 Hoevestein

5 3

9

8

1

Breda

8 Bredaseweg

2

9 Parklaan/Trivium

Etten-Leur

ROOSENDAAL / BERGEN OP ZOOM

A17 A58

E312

2 Bovendonk 3 Centrum Bergen op Zoom

1

A4

Roosendaal

1 Centrum Roosendaal

2

A58 E312

Bergen op Zoom

© GeoMedia 2008 [7157]

3

A4

0

2 km



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Breda

Centrum

Maatschappelijk dienstverlener

3.000

Moleneind

Bürkert

2.200

Bergen op Zoom Centrum

Metrage

Onderwijsinstelling

900


Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Breda

Centrum

90

160

90

160

Claudius Prinsenlaan

110

155

120

150

Ettense Baan

100

155

100

155

Westerhagelaan

105

150

105

150

Etten-Leur

Centrum

90

145

90

150

Regio

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oosterhout

Europark

115

135

115

135

Locatie

Hoevestein

120

135

120

135

Zuid

Beste locaties

7,15

8,75

6,75

8,50

Roosendaal

Centrum

90

140

90

140

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Bovendonk

110

130

110

130

90

145

90

145

Bergen op Zoom Centrum


14


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Tel: 076 5 209 209 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Haag en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

199.000

875.000 m2

5.406.000 m2

1,2%

2009 t.o.v. 2008


14%

Opname

Leegstand

Huurprijs

39.000 m2

11,5%


3,4%


0,9%

2009 t.o.v. 2008

0,9%


0,6%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

7.000

115

6.000 5.000

110

4.000

105

3.000

100

2.000

95

1.000

90

2003

2004

Den Haag e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


900

25

750

20

600

2007

15

450 10

300

5

150 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Den Haag

Delft

Leegstand 2008


Rijswijk

Leegstand 2009

LeidschendamVoorburg

Zoetermeer



Opname naar sector

(x 1.000 m2 v.v.o.)


900 14%

19%

50%

600

34%

12%

13%

4%

6%

20% Den Haag e.o. Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

28%

Nederland


300

0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Den Haag en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Kantorenlocaties 1 Nieuw Centrum 2 Beatrixkwartier 3 Utrechtse Baan 4 CS Kwadrant 5 Congrescentrum e.o. 6 In de Boogaard 5

7 Hoornwijck 8 Rokkeveen

1 Den Haag

4

3

2

9 Binckhorst 10 Laakhaven HS

10

12 Zoetermeer

11

7 6

11 Ypenburg 12 Forepark

Leidschendam-Voorburg

9

13 Plaspoelpolder 14 Delft Noord

8 13 Rijswijk 14



Metrage

Plaats

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Den Haag

Nieuw Centrum

Universiteit Leiden

4.200

Ypenburg

Nederlandse Hartstichting

4.000

Den Haag

Beatrixkwartier

Congrescentrum e.o. Gemeente Den Haag

1.400

Binckhorst

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

170 205

150

210

85 150

85

150

Zoetermeer Rokkeveen

Era Contour

2.800

Centraal Station

165 215

165

215

Delft

Belastingdienst

2.000

Congresgebouw

150 175

145

175

Delft Noord


Laakhaven

80 140

80

140

Mariahoeve

100 150

100

150

100 145

100

145

80 145

80

145

Zoetermeer Rijswijk

Plaspoelpolder

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot


95 145

95

145

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Leiden

Bio-sciencepark

140 180

140

180

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Centraal Station

125 150

125

150

90 140

90

140

Delft


16


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Tel: 070 3 550 550 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Ede en Veenendaal Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

22.000

80.000 m2

313.000 m2

2,2%

2009 t.o.v. 2008


Opname

Leegstand

8.000 m2

21,2%

60%


8,1%

6,8%


Huurprijs

6,3%

2009 t.o.v. 2008


0%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

400

115

300

110

200

105 100

100

95 90

2003

2004

2005

Ede en Veenendaal

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


100

30

80

25 20

60

15 40

10

20 0

5 2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Ede


Veenendaal

Leegstand 2008

Utrecht

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Amersfoort

Arnhem

Nijmegen


100 19%

29%

75

29% 34% 13% 6%

11% 28%

3%

Ede en Veenendaal


28%

Nederland


50 25 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Ede en Veenendaal Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantorenlocaties 1 Veenendaal Centrum 2 De Faktorij/De Vendel 3 De Batterijen

3 2

4 Compagnie

8

5 BT A12

4

6 De Vallei

Ede

7 Edese Manen

5

8 Ede Centrum 9 Horapark

Veenendaal

6

1 7


Locatie

Huurder/koper

Ede

Horapark

Stichting NISB

9


Metrage 2.400

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Veenendaal

Centrum

CJG

800

Ede

95

135

95

135

De Faktorij

Heijmans Facilitair

700

Veenendaal

95

135

95

135


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van to

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00


18


Opgesteld door



www.dtz.nl

Eindhoven en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

73.900

281.000 m2

1.569.000 m2

1,6%

2009 t.o.v. 2008


5,9%

Opname

Leegstand

Huurprijs

13.000 m2

14,4%


18%


3,1%

2009 t.o.v. 2008

Index kantoorbanen

(x 1.000 m2 v.v.o.)

130

2.000

120

1.500

110

1.000

100

500 2003

2004

Eindhoven e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

Nederland

2003

Voorraad

2004

2005

2006


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


300

30

250

25

200

20

150

15

100

10

50

5 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Eindhoven Son en Breugel Veldhoven

Leegstand 2008


2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM

0

0%


Voorraad in gebruik

(2003=100)

90

0,1%


Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Best

Helmond

Tilburg


300 26%

250

19%

25%

200

34% 13% 17%

6%

29% 3%

Eindhoven e.o.


28%

150 100 50

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008

2009

5.000-10.000

2010 (medio) >10.000


Eindhoven en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Kantorenlocaties

Son en Breugel

1 Stationsgebied 2 Centrum

12

Best

3 Stadionkwartier Helmond

13

4 Rondweg 5 Kennedy Business District

9

6 Strijp S 7 Landforum 8 De Poort van Metz

0 15

9 Helmond centrum 10 Diepenvoorde

6

11

4 7

11 Flight Forum

5 3

8

12 Science Park Eindhoven

1

2

13 Breeven 14 High Tech Campus 15 Eindhoven Airport

Eindhoven

Veldhoven 14 10

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2010 Plaats Locatie Eindhoven Flight Forum

Huurder/koper T-Systems B.V.


Metrage 3.000

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Kennedy Business District

Deterink Advocaten

2.400

Eindhoven

Centrum

125

175

125

175

Dillenburgstraat

Task24

1.300

Flight Forum / Eindhoven Airport 125

150

125

150

Rondweg

125

140

125

140

Helmond

Centrum

91

120

91

120

Groot Schooten

91

125

91

125

Son

Science Park Eindhoven

120

130

120

130


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

7,15 8,75

6,75

Overige locaties

8,50 9,85

8,50 10,00

8,50


20


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Tel: 040 2 125 125 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Friesland Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

37.500

135.000 m2

635.000 m2

1,8%

2009 t.o.v. 2008


36%


Opname

Leegstand

Huurprijs

15.000 m2

11,3%


150%


4,9%

2009 t.o.v. 2008


1,6%

3,3%

Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

800

115

600

110

400

105 100

200

95 90

2003 Friesland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

0

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


150

18

120

15 12

90

9 60

6

30 0

3 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Heerenveen

Leeuwarden

Leegstand 2008


Opname naar sector

Smallingerland

Leegstand 2009

Groningen

Assen




150 15% 8% 44%

120

19%

90

34% 13%

10%

6% 23%

28%

Friesland Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

Nederland


60 30 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Friesland Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

2 Leeuwarden 4

1

3

Heerenveen

3 5 1 2

Kantorenlocaties

Drachten 1

2

LEEUWARDEN

DRACHTEN

1 Stationsgebied

1 Centrum

2 Oostergoweg

2 Kantorenpark

3 Tesselschadestraat

3 Azeven

4 FEC-City

3

5 Lange Marktstraat HEERENVEEN

1 K.R. Poststraat 2 Stationsgebied 3 Abe Lenstra Boulevard


Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar) Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Leeuwarden

Reviusstraat

UPC Nederland

7.000

Westersingel

Stichting Partoer CMO Fryslân

2.200

Leeuwarden

Holstmeerweg

Fier Fryslân

2.100

Heerenveen

Tesselschadestraat

De Haan Vastgoed B.V.

1.200

Drachten

95

135

90

130

Drachten

Kantorenpark

Uitgeverij Adrem

900

Sneek

95

125

90

125

Stationsgebied

95

135

95

135

100

135

90

130


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Noord

Beste locaties

7,70

9,00

7,70

9,25

Overige locaties

8,60

10,00

8,50

10,50


22


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Tel: 050 3 141 232 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Gooi en Eemland Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Amersfoort en Hilversum

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

52.300

216.000 m2

1.235.000 m2

1,5%

2009 t.o.v. 2008


4,8%


Opname

Leegstand

Huurprijs

15.000 m2

13,3%


55%


3,1%

2009 t.o.v. 2008

Index kantoorbanen


0,4%

0,6%

Voorraad in gebruik

(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

130

1.500 1.200

120

900 110

600 100 90

300 2003

2004

Gooi en Eemland

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

Bron: LISA, EIM

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


250

28 24

200

20

150

16

100

12 8

50 0

2007

4 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Amersfoort

Hilversum

Leegstand 2008


Utrecht

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Almere

Ede

Veenendaal


250 22%

200

19%

22%

150

34% 13% 16% 32%

6% 8% Gooi en Eemland


28%

Nederland


100 50 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Gooi en Eemland Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Amersfoort en Hilversum

Kantorenlocaties AMERSFOORT

1 Stationsgebied Zuidzijde

8

2 Stationsgebied Noordzijde 3 Stadsring

4

4 De Brand 5 Bergkwartier 6

6 Podium

2

7 De Hoef

7

8 Calveen

Hilversum Amersfoort

HILVERSUM

1

1 Stationsplein Hilversum 2 Mediapark 3 Kantorenpark ArenA

2

3

1 3

5



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Hilversum

Oude Enghweg

XEMC Darwind B.V.

1.800

Kantorenpark ArenA

Stichting Waarborgfonds

1.500

Metrage

Sociale Woningbouw

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Amersfoort

De Berg

130

175

130

175

De Hoef/Calveen

112

133

110

133

Ceintuurbaan

Koningskinderen B.V.

1.400

Stadsring

115

130

115

130

Amersfoort

Stationsgebied Zuidzijde

Astma Fonds

1.200

Station

125

165

125

165

Stationsgebied Noordzijde

Stichting CliniClowns

1.000


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

Overige locaties

8,50

9,85

8,50 10,00

Leusden

110

135

110

133

Hilversum

137

172

137

170

Kantorenpark Arena

Station

125

142

125

142

Zeist

Boulevard

132

195

132

190

Utrechtseweg

150

195

150

190

9,00

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50


24


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Tel: 030 2 332 552 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Groningen en Assen Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

55.550

145.000 m2

1.100.000 m2

1,9%

2009 t.o.v. 2008


11%


Opname

Leegstand

Huurprijs

9.000 m2

10,4%


65%


2,6%

2009 t.o.v. 2008


2,5%

2,3%

Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.500

115

1.000

110 105

500

100 95 90

2003

2004

2005

Groningen en Assen

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


150

18

120

15 12

90

9 60

6

30 0

3 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Groningen

Assen

Leegstand 2008


Zwolle

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Leeuwarden

Heerenveen


160 11% 13% 50%

140

19%

120 100

34% 13%

3%

60 6%

23% Groningen en Assen Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

80

28%

Nederland


40 20 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Groningen en Assen Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantorenlocaties 3

5

GRONINGEN

1 Kranenburg 2 Europapark 7

4

6

3 Stationsgebied/ Verbindingskanaalzone

4 Martini Trade Park 5 Corpus den Hoorn

Groningen

6 Hunzepark

Assen 2

1

8 De Meeuwen

8 4

3

7 Zernike Science Park

2

ASSEN

1 Kloosterveen

1

2 Stationsgebied

5

3 Peelerpark 4 Borgstee 5 Messchenveld



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Assen

Peelerpark

ANWB

Metrage 2.600

Groningen

Centrum

Financieel economisch dienstverlener

1.400


ultimo 2009 van tot

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Groningen

Corpus den Hoorn Zuid

110

135

110

135

Europapark

130

140

115

150

Herewegzone

120

135

110

135

Kranenburg

125

140

120

135

medio 2010 van tot

Martini Trade Park

110

130

110

130

Stationsgebied

120

135

120

135

Westelijke ringweg

90

125

90

120

Assen

Borgstee

100

120

100

115

Oude Grachtpad

100

120

90

120

Peelerpark

90

125

90

125

Stationsgebied

100

135

100

130

Noord

Beste locaties

7,70

9,00

7,70

9,25

Overige locaties

8,60

10,00

8,50

10,50


26


Opgesteld door



www.dtz.nl

Haarlemmermeer Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

30.000

265.000 m2

1.100.000 m2

0,6%

2009 t.o.v. 2008


6,5%

Opname

Leegstand

Huurprijs

10.000 m2

18,4%


58%


0,1%

2009 t.o.v. 2008

1,0%


1,2%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.500

115

1.200

110

900

105

600

100

300

95 90

2003

2004

Haarlemmermeer

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


300

30

240

25 20

180

15 120

10

60 0

5 2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0 Haarlemmermeer

Haarlem

Leegstand 2008


Amsterdam

Amstelveen

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Diemen

Leiden

Den Haag


300 13%

240

19% 32%

180

34%

23%

13%

3%

6% 29%

Haarlemmermeer


28%

Nederland


120 60 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Haarlemmermeer Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantorenlocaties

Lijnden

1 Hoofddorp Centrum 2 Beukenhorst-Oost

Badhoevedorp

3 Beukenhorst-West

9

4 Beukenhorst-Zuid 5 De Hoek Noord 6 Schiphol Centrum 7 Schiphol Oost

Schiphol 1

6

8 Schiphol Rijk

7

9 Badhoevedorp

Hoofddorp 3 4

2

5

8

Nieuw-Vennep

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2010 1.900

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

iTricity

1.400

Badhoevedorp

115

140

115

140

SHV Gas

1.400

Hoofddorp

Beukenhorst Oost

150

180

150

180

Beukenhorst West

110

150

110

150

Beukenhorst Zuid

175

215

175

210

Centrum

90

155

90

155

De Hoek

100

145

100

145

Schiphol

Schiphol Centrum

220

370

220

360

Schiphol Oost

120

185

120

180

Schiphol Rijk

105

180

95

170

Schiphol Zuid

130

165

130

165

125

150

125

150

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Schiphol

Schiphol Rijk

Icon Clinical Research

Schiphol Rijk

Hoofddorp Beukenhorst-Zuid


Metrage


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Lijnden


28


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Tel: 023 5 685 685 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

’s-Hertogenbosch en Tilburg Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

63.000

163.000 m2

1.228.000 m2

1,3%

2009 t.o.v. 2008


5,0%

Opname

Leegstand

Huurprijs

13.000 m2

9,2%



30%

0,4%

2009 t.o.v. 2008

0,5%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.500

115

1.200

110

900

105

600

100

300

95 90

1,1%


2003

2004

2005


2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

15

150

12

120

2007

9

90 6

60

3

30 0 2003 2004 Opname ’s-Hertogenbosch Tilburg

2005 2006 2007 2008 2009 Aanbod Prognose opname ’s-Hertogenbosch ’s-Hertogenbosch Tilburg en Tilburg

2010 (medio)

0

’s-Hertogenbosch

Leegstand 2008

Tilburg

Breda

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Oosterhout

Eindhoven


180

27%

16%

150

19%

120

34% 17%

32%

13% 6%

8% ’s-Hertogenbosch en Tilburg


28%

90 60 30

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


’s-Hertogenbosch en Tilburg Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Tilburg 7

6 1

1

3

9

4

4 ’s-Hertogenbosch

2 5

8

3

6

2

Kantorenlocaties

Kantorenlocaties

’S-HERTOGENBOSCH

TILBURG

1 Stationszone

2 Pettelaarpark

6 Brabantpoort 7 Maaspoort

3 Paleiskwartier

8 De Brand

3 Cobbenhagenlaan

4 Rietvelden/De Vutter

9 De Herven

4 Ringbaan West

1 High Tech Parc

2 ’t Laar

5 Katsbogten 6 Tradepark 58



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

’s-Hertogenbosch

De Brand

BCS Vastgoed B.V.

3.000

High Tech Park

Enexis

2.600

’s-Hertogenbosch De Brand

110

145

110

145

Prins Bernhardstraat Lectric Group

2.300

100

140

100

140

Bastion Vught

2.000

Capra Advocaten


De Herven

High Tech Park

80

135

80

145

Pettelaarpark

140

150

140

150

De Rietvelden/De Vutter

80

115

80

120

Station/Paleiskwartier

140

160

140

160

Tilburg

Centrum

120

125

120

125

’t Laar

120

145

120

145

Regio

Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

7,15

8,75

6,75

8,50

Prof. Cobbenhagenlaan

120

140

120

140

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Ringbanen

110

135

110

135

Zaltbommel

Waluwe

125

145

125

145


30


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor ’s-Hertogenbosch Tel: 073 6 132 424 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Limburg Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Maastricht (incl. Airport), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

56.350

150.000 m2

1.344.000 m2

1,8%

2009 t.o.v. 2008


15%

Opname

Leegstand

Huurprijs

12.000 m2

13,7%


29%


5,8%

2009 t.o.v. 2008

(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.800

115

1.500

110

1.200

105

900

100

600

95

300 2003 Limburg

2004


0,1%

0,2%

Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen

90


2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

30

150

24

120

2007

18

90 12

60

6

30 0

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Maastricht incl. Airport

Heerlen

Leegstand 2008


Roermond

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Eindhoven

Helmond


180 16%

120

34%

11%

13%

9% 36%

150

19%

28%

6% 28%

Limburg


90 60 30

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Limburg Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Maastricht (incl. Airport), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantorenlocaties

6

A73

MAASTRICHT

1 Centrum 2 Randwijck Noord Maastricht 1

N280

3 Ceramique

5

1

4 Station/Wyck

4

Roermond

5 Geusselt 6 Maastricht Airport 3 2

HEERLEN A73

1 Centrum 2 Stationsgebied 3 Avantis 4 Coriopolis ROERMOND

E34

A67

2

1 Centrum 0

1 km

VENLO

2 4

1 Centrum

Venlo

2 Noorderpoort

1

A73

1

Heerlen

3



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Venlo

Venlo Zuid

Ernst & Young

1.800

Venlo Zuid

Boels Zanders Advocaten

1.800

Maastricht

Maastricht Airport

115

130

110

135

Floriade terrein

Volantis

1.300

Randwijck

120

145

115

145

Maastricht

Maastricht Airport

Boels Zanders Advocaten

1.600


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

7,15

8,75

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Ceramique

130

155

130

155

Heerlen

Centrum

105

130

105

128

Roermond

Centrum

125

155

120

155

Sittard

Kantorenpark Noord

107

125

100

125

Venlo

Noorderpoort

110

125

110

136

Weert

Kantorenpark Noord

107

125

110

135


32


Opgesteld door



www.dtz.nl

Rotterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

150.150

676.000 m2

3.840.000 m2

2,5%

2009 t.o.v. 2008


4,6%


Opname

Leegstand

Huurprijs

66.000 m2

13,8%


61%


1,3%

2009 t.o.v. 2008


1,3%

0,3%

Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

5.000

115

4.000

110

3.000

105

2.000

100

1.000

95 90

2003

2004

Rotterdam e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


800

25

700

2007

20

600 500

15

400 10

300 200

5

100 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Rotterdam

Capelle a/d IJssel

Leegstand 2008


Schiedam Drechtsteden

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Breda

Den Haag


800 700 19%

27%

33%

600 500

34% 13%

300

7%

6%

5% 28%

Rotterdam e.o.


400

28%

200 100

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Rotterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantorenlocaties

8

1 Centraal Station

7

2 Centrum Capelle a/d IJssel 10

1

Schiedam

3 Kop van Zuid 4 Marconiplein/Parklane 5 Kralingse Zoom

2

6 Brainpark I, II en III

5 6

7 Alexandrium/Oosterhof

4

8 Rotterdam Airport

11

3

9 Zuidplein 10 Schieveste (Schiedam)

Rotterdam

11 Rivium (Capelle a/d IJssel) 9


Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar)*

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Rotterdam

Centrum

Shell

12.000

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Kop van Zuid

RET

12.000

Rotterdam

Brainpark

145

180

145

180

Rotterdam Airport

Dura Vermeer

6.000

Centrum

120

190

120

195

Kralingse Zoom

BAM

3.600

Kop van Zuid

145

185

145

188

Centrum

Glencore Grain

3.300

Oosterhof/Alexandrium

130

165

130

165

Centrum

RBS

3.200

Zuidplein

110

138

110

138

Schiedam

Schieveste

Riagg Rijnmond

3.200

Capelle a/d Ijssel Barbizon Capelle Office Park 125

132

125

132

Hoofdweg

90

125

90

125

Rivium

110

145

110

145

90

140

90

140

Metrage


Schiedam medio 2010 van tot

Dordrecht

Amstelwijck

130

148

130

148

Locatie

ultimo 2009 van tot

Centrum

100

130

100

130

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

* Exclusief eventuele huurkorting

Overige locaties

7,25

9,50

7,25

9,50

Regio


34


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Tel: 010 4 333 555 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Twentse stedenband Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Enschede, Hengelo en Almelo

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

39.600

165.000 m2

681.000 m2

1,3%

2009 t.o.v. 2008


2,4%


Opname

Leegstand

Huurprijs

12.000 m2

13,3%


50%


3,1%

2009 t.o.v. 2008

Index kantoorbanen


0,5%

0,4%

Voorraad in gebruik

(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.000

115

800

110

600

105

400

100

200

95 90

2003

2004

2005

Twentse stedenband

2006

2007

2008

0

2009

2003

Voorraad

Nederland

2004

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

25

150

20

120

2007

15

90 10

60

5

30 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)


0

Enschede

Leegstand 2008

Hengelo

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Almelo

Deventer


180 14%

150

19%

49%

120

34%

11%

13%

4%

6%

22% Twentse stedenband Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

28%

90 60 30

Nederland


0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Twentse stedenband Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Enschede, Hengelo en Almelo

Kantorenlocaties 1 Enschede Centrum 2 Business & Science Park 3 Zuiderval

7

4 Hengelo Centrum

Almelo

5 Westermaat (Campus/Oosterbosch) 6 Hart van Zuid

8

7 Almelo Centrum

A35

E30

8 Twentepoort

A1

E30

Hengelo

5

A1

4 6 2

Enschede

A35

1

0

© GeoMedia 2008 [7157]

3

4 km



Locatie

Huurder/koper

Metrage

Enschede

Zuiderval

Ten Kate & Huizinga

4.300

Hengelo

Westermaat

Suzlon Blade Technology B.V.

2.200

Westermaat

Onderwijsinstelling

1.000

Almelo

Centrum

Regiopolitie

1.600


ultimo 2009 van tot

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Enschede

Business & Science Park

85

135

85

135

Centrum

90

135

90

135

Hengelo

Centrum

80

120

80

120

Westermaat Zuidoost

75

125

70

125

Almelo

Centrum

85

140

85

140

Twentepoort

75

120

75

120

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00


36


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede Tel: 053 4 300 900 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Utrecht en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

118.450

494.000 m2

3.021.000 m2

1,6%

2009 t.o.v. 2008


15%

Opname

Leegstand

Huurprijs

26.000 m2

11,2%


5,6%


2,5%

2009 t.o.v. 2008

(2003=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

3.600

115

3.000

110

2.400

105

1.800

100

1.200

95

600 2003

2004

Utrecht e.o.


1,5%

0,9%

Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen

90


2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

2005

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


500

30

400

25 20

300

15 200

10

100 0

5 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Utrecht

Maarssen

Leegstand 2008


Nieuwegein

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Houten

Woerden


500 15% 40%

300

34%

14%

13%

7% 24%

400

19%

6%

Utrecht e.o.


28%

Nederland


200 100 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Utrecht en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2010 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Kantorenlocaties Maarssen

1 Stationsomgeving Utrecht 2 Rijnsweerd 3 Kanaleneiland 4 Rijnzathe 5 Papendorp

Utrecht

6 Maliebaan/oude binnenstad

8 1

6

7 Galgenwaard

2

8 Stadshart Leidsche Rijn 9 Centrum Nieuwegein

7

4

10 Plettenburg 11 Molenzoom

5

3

Nieuwegein 10

9

Houten

11



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Utrecht

Centrum

Stichting Dutch Game Garden

2.800

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Centrum

Bruggink & Van der Velden

1.300

Utrecht

Kanaleneiland

110

160

110

160

Lage Weide

90

130

90

130

1.300

Maliebaan

170

225

170

222

Oude Centrum

150

200

150

200

Metrage

Advocaten Belastingadviseurs B.V.

Veiligheidsregio Utrecht

Lage Weide

Lage Weide

Yumanix

1.000

Stationsgebied

RGD

1.000

Oudenrijn (De Meern)

105

150

105

145

Nieuwegein Plettenburg

Pantheion

1.500

Overvecht

105

150

105

150

Maarssen

Zorgcentrum Catherine B.V.

1.200

Papendorp

170

195

165

195

Rijnsweerd

148

180

145

180

Stationsgebied

170

205

170

205

Nieuwegein

Centrum

95

130

90

130

Bisonspoor


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Merwestein

95

120

90

120

Plettenburg

95

130

90

130

West

Beste locaties

6,50

8,00

6,50

8,00

Houten

Molenzoom

110

145

110

143

Overige locaties

7,50

9,50

7,25

9,50

Maarssen

Zuilense Ring/Bisonspoor

100

135

100

133


38


Opgesteld door



www.dtz.nl

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

75.450

282.000 m2

1.520.000 m2

0,2%

2009 t.o.v. 2008


3,0%


Opname

Leegstand

Huurprijs

12.000 m2

13,6%


0%


0,1%

2009 t.o.v. 2008

0,3%

0%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

2.000

115

1.600

110

1.200

105 800

100

400

95 90

2003

2004

2005


2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

Voorraad

Nederland

2005

2006

2008

2009

2010 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


300

21 18

240

15

180

12

120

9 6

60 0

2007

3 2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Zwolle

Deventer

Leegstand 2008


Apeldoorn

Leegstand 2009

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Assen

Heerenveen


300 11%

49%

240

19% 9%

180

34% 13%

10% 21%

6% Zwolle, Apeldoorn en Deventer


28%

Nederland


120 60 0

2003 500-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000


Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet kantorenmarkt | medio 2010

Deventer

3

1

5 2

Zwolle

4

2

1

Kantorenlocaties

1

ZWOLLE

DEVENTER

1 Hanzeland

1 Centrum

2 Oosterenk

2 Kloosterlanden

3 Berkum 4 A28-zone

2

5

APELDOORN

1 Apeldoorn-Noord

Stadsring

2 Centrum

Apeldoorn

3 Brouwersmolen

3


Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar) ultimo 2009 van tot

Metrage

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Deventer

Kloosterlanden

Stichting Rentray

1.500

Plaats

Apeldoorn

Centrum

Een medisch bedrijf

1.100

Apeldoorn

Centrum

95

140

95

Zwolle

Oosterenk

Stichting Isala

1.000

Deventer

Centrum

95

130

95

130

Hanzepark

80

125

80

125

Centrum

110

150

110

150

Hanzeland

130

160

130

160

Oosterenk

90

145

90

145

Zwolle

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Regio

Locatie

ultimo 2009 van tot

Noord

Beste locaties

7,70

9,00

7,70

9,25

Overige locaties

8,60

10,00

8,50

10,50

Beste locaties

7,25

8,75

7,25

9,00

Overige locaties

8,50

9,85

8,50

10,00

Oost

medio 2010 van tot

140


40


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Tel: 038 4 258 800 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Bedrijfsruimtemarkt medio 2010

Bedrijfsruimtemarkt medio 2010

Inhoud Nederland

43

Almere

45

Amsterdam en omgeving

47

Arnhem en Nijmegen

49

Breda en omgeving

51


53

Ede en Veenendaal

55


57

Friesland

59

Gooi en Eemland

61

Groningen en Assen

63

Haarlemmermeer

65


67

Limburg

69


71

Twentse stedenband

73

Utrecht en omgeving

75


77

Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod

Banen in de industrie 3.329.900

1,7%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad

9.387.000 m2

7,6%


51.377 ha

2,2%

2009 t.o.v. 2008

Opname

Aanbod-voorraad ratio

Huurprijs

900.000 m2

3,7%

€ 50 per m2/ jaar

5,3%


0,2%



Index banen in de industrie

Voorraad bedrijventerreinen

(2003=100)

(ha)

110

2,0%

52.000

1.400

51.000

1.200

50.000

1.000

100

49.000

800

95

48.000

600

47.000

400

105

90

46.000

85

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

45.000

200 2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM

Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod

Aanbod-voorraad ratio (in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

14

10.000

12

8.000

10

6.000

8

4.000

6 4

2.000 0 2003 Opname

2 2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Nederland

Rotterdam

Ratio 2009


Opname naar sector

Moerdijk Tilburg Sittard-Geleen

Ratio medio 2010

Venlo

Eindhoven

Emmen

Nederlands gemiddelde medio 2010



10.000 20%

8.000

25%

6.000

3%

4.000 24%

28%

2.000 Nederland

Industrie en bouw

Handel

Transport

0 ICT

Dienstensector

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

43 Dienstverlening

Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod-voorraad ratio per gemeente

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in %

(in %, medio 2010) Amsterdam Wijchen Moerdijk Diemen Veldhoven Utrecht Roosendaal Almere Rotterdam Houten Amstelveen Zoetermeer Amersfoort Haarlemmermeer Rijswijk

ultimo 2009

medio 2010

Regio

Locatie

van

tot

van

tot

Noord

Beste locaties

8,75

10,50

8,75

11,00

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,50

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25 11,25

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

Zuid

Beste locaties

7,75

9,50

7,50

9,50

Overige locaties

9,40

10,65

9,00

11,00 9,50

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00 10,75

*exclusief logistiek vastgoed

Tilburg Eindhoven

Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar)

Son en Breugel Best

Plaats

Leidschendam-Voorburg Deventer Den Haag

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Groot Amsterdam

30

85

30

85


45

64

45

63


30

70

30

70

Utrecht en omgeving

33

63

33

63

Haarlemmermeer

35

110

35

110


30

58

30

58

Arnhem en Nijmegen

25

70

25

70


25

75

25

75


30

55

30

55

Gooi en Eemland

33

69

33

69

Twentse Stedenband

25

47

25

48

Breda en omgeving

25

60

28

60

Groningen en Assen

20

60

20

50

Heerenveen

Limburg

25

55

25

53

Schiedam

Almere

35

65

35

60

Friesland

20

45

20

45

Ede en Veenendaal

35

55

35

55

Haarlem Enschede Ede Oldenzaal Nijmegen Venlo Duiven Breda Sittard-Geleen Leeuwarden Zwolle Capelle aan den IJssel 's-Hertogenbosch Nieuwegein Veenendaal Leiden Oosterhout Delft

Venray Groningen Arnhem Woerden Maastricht Hilversum

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2010

Maarssen Papendrecht

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Coevorden

De Mars

Graaco B.V.

Dordrecht

Amsterdam

Westelijk Havengebied Fetim

45.000

Apeldoorn

Rotterdam

Botlek

32.500

Zevenaar

Amsterdam

Westelijk Havengebied Sligro Food Group Nederland B.V. 32.000

Etten-Leur Zutphen Helmond

Zwijndrecht Smallingerland Almelo Hengelo Roermond Sneek Binnenmaas

Hamiplant

Venlo

Trade Port West

een bedrijf in supply chain services 20.800

Wijchen

Bijsterhuizen

Langeveld Sleegers

13.000

Wanssum

Haven

Coöperatie Vitelia U.A.

12.500

Bedrijfslaboratorium

12.200

Halfweg

Assen

65.000

Honselersdijk De Honsel

Wageningen Binnenhaven

Sliedrecht

Handelsveem

Metrage

Haarlemmerstraatweg Block Electrostore

25.000

12.000

Emmen Zeist

0%

3%

6%

9%

12%

15%

Nederlands gemiddelde

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt. Opgesteld door DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 8 407 251 E-mail: [email protected]

44

www.dtz.nl

Almere Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod

Banen in de industrie 30.850

1,4%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad

232.000 m2 medio 2010 t.o.v. ultimo 2009

1,8%

470 ha

3,6%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

15.000 m2

9,9%

€ 46 per m2/ jaar

46%



0,2%


5,1%



(2003=100)

(ha)

140

500

35

130

400

28

300

21

200

14

100

7

120 110 100 90 80

2003 Almere

2004

2005

2006

2007

2008

0

2009

Nederland

2003

2004

2005

2006

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

250

20

200

16

150

12

100

8

50

4

Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Almere

Zwolle

Ratio 2009


0

2009

Jaarlijkse uitgifte


2003

2008

Voorraad

Bron: LISA, EIM

0

2007

Hilversum

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Amsterdam

Diemen


250 19%

20%

20%

200

25%

150

3%

8%

100 32%

21%

24%

28%

Almere Industrie en bouw

Handel

50 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

45 Dienstverlening

Almere Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Bedrijventerreinen

1

1 De Vaart

9

2 Veluwsekant Oost en West

3 De Steiger 4 Hollandsekant 5 Stichtsekant 6 Gooisekant/ Gooisepoort

7 Hogekant 8 Sallandsekant

Almere

9 Poldervlak 8

4 7

2 6

3

5

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2010 Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

Markerkant

Euro Fitness


Metrage 2.300

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

De Vaart

Combinatie Teijsen van de Hengel B.V.

2.200

Almere

De Steiger

35

50

35

45

De Vaart

EBG verhuur B.V.

1.900

De Vaart

35

55

35

50

Markerkant

Up and Running

1.500

Gooisekant/Veluwsekant

45

65

45

60

Hollandsekant

45

60

45

55

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,25

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75



46


Opgesteld door



www.dtz.nl

Amsterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Aanbod


1,5%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


0,6%

790 ha

8,3%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

88.000 m2

14,4%

€ 54 per m2/ jaar

91%




1,1%


2,3%


(2003=100)

(ha)

110

1.000

25

800

20

600

15

400

10

200

5

105 100 95 90

2003

2004

Amsterdam e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

600

18

500

15

400

12

300

9

200

6

100

3 2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Amsterdam

Diemen Haarlemmermeer Den Haag

Ratio 2009


0

2009

Jaarlijkse uitgifte


2003

2008

Voorraad

Nederland

Bron: LISA, EIM

0

2007

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Rotterdam

Utrecht


600 20%

20%

26%

500 25%

400

3% 8%

23% 23%

Industrie en bouw

300 200

24%

28%

Amsterdam e.o. Handel

Transport

100 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

47 Dienstverlening

Amsterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Bedrijventerreinen

3

1

2

1 Noord 2 Sloterdijk/Havens 3 Westelijk Havengebied

Amsterdam

4 Zuidoost 5 Verrijn Stuart 6 Amstel Business Park

Diemen

6 5

0

Schiphol

Amstelveen

4


Locatie

Huurder/koper


Metrage

Amsterdam Westelijk Havengebied Fetim

45.000

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Westelijk Havengebied Sligro Food Group Nederland B.V. 32.000

Amsterdam

Noord

45

70

45

65

Amstel Business Park

Voskamp Groep West

4.000

West

30

70

30

65

Sloterdijk/Havens

Rijsbergen Beheer B.V.

2.500

Zuidoost

55

85

55

85

Sloterdijk/Havens

New Ways B.V.

2.200

Aalsmeer/Uithoorn

40

60

40

60

Manouk Bijoux Holding B.V.

1.000

Alkmaar/Heerhugowaard

40

65

40

65

Amstelveen

50

65

50

65

Amstelveen


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75

Diemen/Weesp

40

65

40

60

Haarlem

45

65

45

60

Waarderpolder

Mijdrecht

40

65

40

60

Zaanstad

40

60

40

60



48


Opgesteld door



www.dtz.nl

Arnhem en Nijmegen Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven en Zevenaar

Aanbod


1,7%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


2,2%

1.154 ha

2,1%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

45.000 m2

5,5%

€ 44 per m2/ jaar

13%




0,2%

0%



(2003=100)

(ha)

110

1.200

36

1.000

28

800

24

600

18

400

12

200

6

105 100 95 90

2003

2004

2005

Arnhem en Nijmegen

2006

2007

2008

0

2009

Nederland

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

350

16

300 12

250 200

8

150 100

4

50 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Arnhem

Nijmegen

Ratio 2009


Wijchen

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Duiven

Zevenaar

Ede


350 19%

20%

24%

300 25%

250 200

3%

2%

150

24%

24%

31% Arnhem en Nijmegen

Industrie en bouw

Handel

Transport

100

28%

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

49 Dienstverlening

Arnhem en Nijmegen Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven en Zevenaar

Bedrijventerreinen 1 Noord- en Oostkanaalhaven 2 Westkanaaldijk 3 Winkelsteeg

Arnhem 5

4 Bijsterhuizen

6

5 ’t Broek/Kleefsche Waard

9 Duiven

8 7

6 IJsseloord 7 Rijkerswoerd

10

8 Overmaat

11

12 14 13 Zevenaar

9 Nieuwgraaf 10 Centerpoort Noord en Zuid 11 ’t Holland 12 Tatelaar 13 Hengelder 14 Kollenburg

1 2 Nijmegen

4 3

Wijchen



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Wijchen

Bijsterhuizen

Langeveld Sleegers

Bijsterhuizen

Kuehne

9.000

Arnhem

’t Broek/Kleefsche Waard

30

50

30

50

Winkelsteeg

Praxis

3.600

IJsseloord

50

70

50

70

Zevenaar

Tatelaar

Carlisle Europe B.V.

4.400

Rijkerswoerd/Overmaat

35

55

35

55

Tatelaar

Cito Benelux B.V.

2.000

Duiven

Nieuwgraaf/Centerpoort

35

50

35

50

Arnhem

IJsseloord

Bouwbedrijf

2.000

Nijmegen

Bijsterhuizen

45

55

45

55

West Kanaaldijk

30

45

30

45

Winkelsteeg

25

40

25

40

13.000


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,25



50


Opgesteld door



www.dtz.nl

Breda en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur en Roosendaal

Aanbod


1,8%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


2.055 ha

17%

1,4%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

24.000 m2

5,6%

€ 41 per m2/ jaar

86%



0,8%


3,4%


Index banen in de industrie (2003=100)

(ha)

110

2.400

120

2.000

100

1.600

80

1.200

60

800

40

400

20

105 100 95 90

2003 Breda e.o.

2004

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

600

15

500

12

400

0

2009

9

300 6

200

3

100 0

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Breda

Oosterhout

Ratio 2009


Moerdijk

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Etten-Leur

Roosendaal


600 12%

18%

20%

1%

500 25%

400

3% 31%

38%

300 200

24%

28%

Breda e.o. Industrie en bouw

Handel

100 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

51 Dienstverlening

Breda en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur en Roosendaal

Bedrijventerreinen

10

12

BREDA EN OMGEVING

Oosterhout

Moerdijk

1 Digit Parc 2 Emer Zuid/Emer Noord 3 Heilaar Noord/IABC 11

4

5 Hazeldonk 6 Hoogeind

1

2

7

4 Krogten

7 Steenakker 8 Moleneind

8

3

6

9 Vosdonk

Breda

10 Weststad I, II en III 9

Etten-Leur

11 Vijfeiken 12 Moerdijk

5

2 A17

ROOSENDAAL / BERGEN OP ZOOM

1

1 Borchwerf I 3 E312

A58

4

2 Borchwerf II 3 Majoppeveld Noord 4 Majoppeveld Zuid

A4

Roosendaal

5 Noordland

A58 E312

Bergen op Zoom © GeoMedia 2008 [7157]

5

A4

0

2 km


Locatie

Huurder/koper


Metrage

Roosendaal Borchwerf I

Loendersloot Expeditie B.V.

10.000

Breda

Emer Zuid

Auto Indumij West Brabant B.V.

Moerdijk

Industrie en Havenschap PFF Europe B.V.

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

2.500

Breda

Emer-Zuid

30

45

30

45

2.000

Haagse Beemden

30

50

30

50

Hoogeind

40

60

40

60

Industrie en Havenschap Tranzcare International B.V.

1.900

Etten-Leur

Vosdonk

1.200

Krogten

30

50

30

50

Moleneinde

30

50

30

45

Steenakker

40

60

40

60

IABC/Heilaar

45

55

40

50

Vosdonk

28

50

28

50

Holland Covers B.V.


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Etten-Leur

Oosterhout

30

53

30

40

Zuid

Beste locaties

7,75

9,50

7,50

9,50

Roosendaal

Majoppeveld/Borchwerf

25

52

25

45

Overige locaties

9,40

10,65

9,00

11,00

Bergen op Zoom

Noordland

30

50

30

50

Moerdijk

Industrieterrein Moerdijk

40

50

35

55



52


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Tel: 076 5 209 209 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Haag en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Aanbod


1,4%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


12%

785 ha

1,4%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

17.000 m2

5,8%

€ 51 per m2/ jaar

13%




0,7%

0%



(2003=100)

(ha)

110

1.000

25

105

800

20

100

600

15

95

400

10

90

200

5

85

2003

2004

Den Haag e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2008

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

350

12

300

10

250

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM

8

200

6

150

4

100

2

50 0

2007

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Den Haag

Delft

Ratio 2009


Rijswijk

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zoetermeer

Leiden


350 19%

20%

36%

300 25%

250 200

3%

150 30% 4%

11%

Industrie en bouw

24% Den Haag e.o.

Handel

Transport

100

28%

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

53 Dienstverlening

Den Haag en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Bedrijventerreinen 1 Scheveningen-Haven 2 Zichtenburg 3 Fokker terrein 4 Prins Claus Kwartier

1

5 Rijswijkse Poort 6 Bedrijvenpark Prisma 7 Lansinghage 8 Binckhorst

Den Haag


8

9

9 Laakhaven HS 10 Ypenburg 11 Forepark 12 Plaspoelpolder

11 4

13 Delft Noord

Zoetermeer

10

2

6 3

7

12 5

Rijswijk

13



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Den Haag

Laakhaven HS

Stichting RAC

Metrage 3.800

Zoetermeer

ZoeterHage

Redmail B.V.

3.000

ZoeterHage

RGD

1.900

Delft

Delft Zuid

Roet 66

1.400


ultimo 2009 van tot

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Den Haag

Binckhorst

30

60

30

60

Kerketuinen

40

60

40

60

Forepark

Zoetermeer

55

70

55

70

40

60

40

60

Delft

35

60

35

60

Leiden

40

60

40

60

medio 2010 van tot

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75



54


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Tel: 070 3 550 550 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Ede en Veenendaal Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod


1,6%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


20%

562 ha

3,8%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

18.000 m2

4,5%

€ 43 per m2/ jaar

5,9%



0,6%

0%




(2003=100)

(ha)

110

600

30

500

25

400

20

300

15

200

10

100

5

105 100 95 90

2003

2004

2005

Ede en Veenendaal

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

150

15

120

12

90

9

60

6

30

3

Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Ede

Veenendaal

Ratio 2009


0

2009

Jaarlijkse uitgifte


2003

2008

Voorraad

Nederland

Bron: LISA, EIM

0

2007

Utrecht

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Amersfoort

Arnhem

Nijmegen


150 20%

29%

28%

120

25%

90

3% 1%

60

6%

24% 36%

Industrie en bouw

28%

Ede en Veenendaal Handel

Transport

30 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

55 Dienstverlening

Ede en Veenendaal Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Bedrijventerreinen 12

1 De Faktorij 2 De Batterijen 3 Compagnie

2 1

4 Het Ambacht Ede

6

3

5 Nijverkamp 6 Kievitsmeent

11 Veenendaal

7

7 BT A12 8 Heestereng

10

8

9 De Vallei 10 Frankeneng

9 13

11 Klaphek 12 Ede Noord 13 Reehorsterweg

4 5

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2010 Plaats Ede

Locatie Kievitsmeent

Huurder/koper Rheinmetall Nederland B.V.

Frankeneng

Toyota Material Handling Nederland B.V.

Heestereng

Pack4U


Metrage 10.900 5.000 900

ultimo 2009

medio 2010

Plaats

Locatie

van

tot

van

tot

Ede

Frankeneng/Heestereng

35

55

35

55

Veenendaal

De Compagnie/Faktorij

35

52

35

52

Het Ambacht

35

45

35

45


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

8,65 10,00

8,65 10,25

Overige locaties

9,50 11,00

9,50 11,25



56


Opgesteld door



www.dtz.nl

Eindhoven en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Aanbod


1,9%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


15%

1.643 ha

0,6%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

36.000 m2

5,0%

€ 43 per m2/ jaar

29%




0,6%


0,3%


(2003=100)

(ha)

110

1.800

42

1.500

35

1.200

28

900

21

600

14

300

7

105 100 95 90

2003

2004

Eindhoven e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

450

12

360

10 8

270

6 180

4

90

2

0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Eindhoven

Helmond

Ratio 2009


Best

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Son en Breugel Veldhoven

Tilburg


450 19%

20%

28%

360

25%

270

3%

5%

180 25%

24%

23%

28%

Eindhoven e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

90 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

57 Dienstverlening

Eindhoven en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Bedrijventerreinen

Son en Breugel

1 De Hurk 2 Eindhoven/Acht

6

13

Best

3 Esp Helmond

3

14

4 De Kade 5 Kapelbeemd

5

6 Ekkersrijt Oost + West

10 11

2

16

7 B.Z.O.B. 8 De Run 1000-6000 9 Lake Forum/Park Forum

0

10 Groot Schooten 7

12

11 Hoogeind/De Weijer 12 Flight Forum

9

Eindhoven

1

13 Science Park Eindhoven

4

14 Breeven 15 High Tech Campus

Veldhoven

16 Eindhoven Airport 8

15



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Veldhoven

De Run

Hurks Geveltechniek B.V.

3.900

Eindhoven

De Hurk

Ergon

3.900

Eindhoven

De Hurk

40

55

40

55

Daalakkersweg

Stichting Dochter

3.600

Eindhoven Airport

40

57

40

57

Kapelbeemd

De Snelle Bode

2.100

Eindhoven/Acht

45

58

45

58

Helmond

Hoogeind

A. Hak Vastgoed B.V.

3.800

Esp

40

50

38

47

Hoogeind

Mutracx

3.000

Kapelbeemd

40

50

38

50

Helmond

Bedrijventerrein ZO Brabant 34

50

34

50


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

7,75

9,50

7,50

9,50

Overige locaties

9,40

10,65

9,00

11,00

De Weijer

34

45

34

45

Groot Schooten

39

43

39

45

Hoogeind

30

43

30

45

Best

Breeven/ ’t Zand

34

45

34

45

Son

Ekkersrijt

37

50

37

50

Veldhoven

De Run

32

50

32

50



58


Opgesteld door



www.dtz.nl

Friesland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

Aanbod


1,7%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


45%

976 ha

1,3%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

7.000 m2

3,2%

€ 33 per m2/ jaar

53%




1,0%


2,1%


(2003=100)

(ha)

110

1.000

60

800

48

600

36

400

24

200

12

105 100 95 90

2003 Friesland

2004

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

160

5 4

120

3 80 2 40

1

0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Heerenveen Leeuwarden

Ratio 2009


Smallinger land

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Sneek

Groningen

Assen


160 20%

17%

29%

120

25%

3%

80

1% 9%

24%

44% Friesland

Industrie en bouw

Handel

40

28% Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

59 Dienstverlening

Friesland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

4

3

1

Leeuwarden

Heerenveen

3 1

4 2

2

Bedrijventerreinen

2

LEEUWARDEN

DRACHTEN

1

1 De Haven

Drachten 3

1

De Hemrik

2 Newtonpark

2 Burmania

3 Business Park Leeuwarden

3 Azeven

4 Leeuwarden West

3

HEERENVEEN

1 Business Park Friesland West 2 Heerenveen Zuid 3 Business Park Friesland 4 Internationaal Bedrijvenpark Friesland


Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar) ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Locatie

Huurder/koper

Heerenveen

Business Park Friesland

Ausma Vorkheftrucks

3.900

Innovatielaan

Bosma Logistiek

1.000

Leeuwarden

De Hemrik

20

45

20

40

Business Park Friesland

een zakelijk dienstverlener

900

Heerenveen

Businesspark

30

45

30

45

A. Hak Telecom

700

Leeuwarden De Hemrik

Metrage

Plaats

Plaats


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Noord

Beste locaties

8,75

10,50

8,75

11,00

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,50

Heerenveen-Zuid

20

35

20

35

De Kavels

30

40

30

40

Drachten

De Haven

25

40

25

40

A7 Noord

30

45

25

45

Sneek

De Hemmen

20

45

20

45



60


Opgesteld door



www.dtz.nl

Gooi en Eemland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Amersfoort en Hilversum

Aanbod


1,6%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


3,1%

351 ha

0,9%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

19.000 m2

6,6%

€ 50 per m2/ jaar

217%



0,1%


0,8%



(2003=100)

(ha)

110

500

10

400

8

300

6

200

4

100

2

105 100 95 90

2003

2004

2005

Gooi en Eemland

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

150

12

120

10

0

2009

8

90

6 60

4

30 0

2 2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Amersfoort

Hilversum

Ratio 2009


Zeist

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Utrecht

Almere


150 18%

25%

20%

120

25%

90

3% 20%

10%

60 24%

27%

Industrie en bouw

28%

Gooi en Eemland Handel

Transport

30 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

61 Dienstverlening

Gooi en Eemland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Amersfoort en Hilversum

Bedrijventerreinen 5 5

AMERSFOORT

1 De Isselt 2 Wieken/Vinkenhoef 3 Vathorst 4 De Hoef 5 Calveen

3 4

1

HILVERSUM

2

2

3

Hilversum

Amersfoort

1 Havenkwartier 2 Spoorzone 3 Larenseweg

1

4 Kerkelanden 5 Crailo

4



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amersfoort

De Isselt

Paul van de Kooi, Keukens op maat B.V. 4.700

Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

De Isselt

Tweda Horeca Products B.V.

2.000

Amersfoort

De Hoef/Calveen

40

54

40

54

De Hoef

Cegelec

1.800

De Isselt

33

48

33

48

Vathorst

Wieken/Vinkenhoef Elmar Services

1.700

De Isselt

1.500

Soest

Stolk & Rees Kuvert


ultimo 2009 van tot

53

61

53

61

39

52

37

52

Hilversum

53

69

53

69

Zeist

42

59

40

58

medio 2010 van tot

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,25

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75



62


Opgesteld door



www.dtz.nl

Groningen, Assen en Emmen Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod


1,7%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


1.598 ha

21%

2,0%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

9.000 m2

2,5%

€ 41 per m2/ jaar

0%




0,5%


2,1%


(2003=100)

(ha)

110

1.700

70

1.600

60

1.500

50

100

1.400

40

95

1.300

30

1.200

20

105

90

1.100

85

2003

2004

2005

Groningen, Assen en Emmen

2006

2007

2008

2009

1.000

10 2003

2004

2005

2006

2008

Voorraad

Nederland


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

210

5

180

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM

4

150 120

3

90

2

60

1

30 0

2007

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Groningen

Assen

Ratio 2009


Emmen

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zwolle

Leeuwarden Heerenveen


210 20% 30%

33%

180 25%

150 120

3%

90 24%

8% 4%

25%

Industrie en bouw

Groningen, Assen en Emmen Handel

Transport

60

28%

30 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

63 Dienstverlening

Groningen, Assen en Emmen Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

3

GRONINGEN

4

Groningen

Bedrijventerreinen 1 Eemspoort 2 Westpoort

5

3 Euvelgunne/

1

Winschoterdiep

1

4 Hoendiep

4

5 Driebond

3 Assen

2

ASSEN

1 Stadsbedrijvenpark 2 Schepersmaat 3 Messchenveld 4 Peelerpark 2 EMMEN

1 Bedrijvenpark A37 2 Waanderveld

Emmen

3 Bargermeer

2

3

1



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Groningen

Eemspoort

Muller

Metrage 2.000

Emmen

Bargermeer

Terwolde B.V.

1.900


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Groningen

Driebond

38

45

40

45

Eemspoort

50

55

45

50

Euvelgunne

35

45

30

45

Assen

Stadsbedrijvenpark

30

45

30

40

Peelerpark

40

45

40

45

Scheepersmaat

35

45

35

45

Noord

Beste locaties

8,75

10,50

8,75

11,00

Messchenveld

45

50

45

50

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,50

Emmen

Bedrijvenpark A37

40

45

40

45


Bargermeer

20

45

20

45

Waanderveld

40

45

40

45


64


Opgesteld door



www.dtz.nl

Haarlemmermeer Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius

Aanbod


2,1%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


0,8%

486 ha

0,1%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

26.000 m2

7,8%

€ 68 per m2/ jaar

39%



0,1%


0,6%



(2003=100)

(ha)

110

500

20

105

400

16

100

300

12

95

200

8

90

100

4

85

2003

2004

2005

Haarlemmermeer

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

250

20

200

16

150

12

100

8

50

4 2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Haarlemmermeer

Ratio 2009


0

2009

Jaarlijkse uitgifte


2003

2008

Voorraad

Nederland

Bron: LISA, EIM

0

2007

Haarlem

Amsterdam

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Diemen

Leiden


250 14%

15%

20%

5%

200

25%

150

3%

13%

100 24% 53%

Industrie en bouw

28%

Haarlemmermeer Handel

Transport

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

65 Dienstverlening

Haarlemmermeer Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius

Bedrijventerreinen

12

Lijnden

Cruquius

2 Graan voor Visch (Zuid)

Badhoevedorp

13

1 De Hoek / Schiphol West 3 De President 4 Noord

5

5 Schiphol Noord 6 Schiphol Rijk 7 Schiphol Zuid

4

Schiphol

8 Schiphol Zuidoost 9 Spoorzicht 10 Pionier

Hoofddorp

3

11 Nieuw-Vennep Zuid 12 Lijnden

2

1

7

8 15

13 Cruquius Zuid 14 Schiphol Logistics Park 15 Oude Meer

6 14 10 Nieuw-Vennep

9

11


Locatie

Huurder/koper

Schiphol

Oude Meer

UTi C.H. Robinson Europe B.V.

Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar) 5.900

Plaats

Metrage

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Schiphol Rijk

3.800

Hoofddorp

De Hoek

60

85

60

85

Hoofddorp

De Hoek / Schiphol West Unique Logistics

3.200

Graan voor Visch

55

70

55

70

De Hoek / Schiphol West Cervelo

1.800

De President

65

75

65

75

De Hoek / Schiphol West Dufri International

1.800

Noord

40

65

40

65

Lijnden

Bedrijvenpark Lijnden

ICTroom Company

3.000

Nieuw-Vennep

Pionier

35

50

35

50

Bedrijvenpark Lijnden

Tramontana

2.400

Spoorzicht

45

65

45

65

Zuid

60

75

60

75

Schiphol

Zuid Oost

80

110

80

110


Rijk

65

90

65

85

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

70

85

70

85

Oude Meer

75

90

75

90

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Cruquius

Zuid

50

70

50

65

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75

Lijnden

Airport Business Park

70

80

70

80



66


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Tel: 023 5 685 685 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

’s-Hertogenbosch en Tilburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod


1,6%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


9,6%

1.391 ha

1,0%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

40.000 m2

5,9%

€ 44 per m2/ jaar


15%



0,5%

0%



(2003=100)

(ha)

110

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

105 100 95 90

2003

2004

2005


2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

0

2009

Jaarlijkse uitgifte


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2003 2004 Opname ’s-Hertogenbosch Tilburg

8 6 4 2 2005 2006 2007 2008 2009 Aanbod Prognose opname ’s-Hertogenbosch ’s-Hertogenbosch Tilburg en Tilburg

2010 (medio)

0

’s-Hertogenbosch

Ratio 2009

Tilburg

Breda

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

10%

20%

25%

25%

3% 39% 23%

Industrie en bouw

2008

Voorraad

Nederland

Bron: LISA, EIM

3%

2007

24%

28%

’s-Hertogenbosch en Tilburg Handel

Transport

Nederland ICT

Dienstensector

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

Oosterhout

Eindhoven


2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

67 Dienstverlening

’s-Hertogenbosch en Tilburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

3 1 2

Tilburg

3 1

5 2

’s-Hertogenbosch 4

4

Bedrijventerreinen

Bedrijventerreinen

’S-HERTOGENBOSCH

TILBURG

5

1 De Vutter

1

Kraaiven

2 De Rietvelden

2

Loven

3 Maaspoort

3

Vossenberg

4 De Brand

4

Katsbogten

5 De Herven

5

Tradepark 58



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Tilburg

Kraaiven

een stichting

8.600

Kraaiven

een transportbedrijf

2.400

’s-Hertogenbosch De Brand

45

55

45

55

40

50

40

50

’s-Hertogenbosch De Rietvelden Safe Ruimteverhuur

5.000

De Rietvelden Saint-Gobain Distribution NL B.V.

4.200

De Herven

De Rietvelden Gerard Lammers B.V.

Rudy van der Zanden Woningtextiel B.V. 1.300 3.200

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Regio

Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

7,75

9,50

7,50

9,50

Overige locaties

9,40

10,65

9,00

11,00

De Herven

De Rietvelden

35

50

35

50

Tilburg

Katsbogten

45

55

45

55

Kraaiven

30

55

30

55

Loven

30

50

30

50

Vossenberg

35

55

35

55

Waalwijk

30

52

30

52

Oss/Uden/Veghel

30

45

30

45



68


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor ’s-Hertogenbosch Tel: 073 6 132 424 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Limburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Venlo, Sittard-Geleen-Born en Venray

Aanbod


2,0%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


4,9%

1.883 ha

6,2%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

30.000 m2

4,4%

€ 39 per m2/ jaar

43%




0,1%


1,0%


(2003=100)

(ha)

105

2.000

75

100

1.800

60

95

1.600

45

90

1.400

30

85

1.200

15

80

2003 Limburg

2004

2005

2006

2007

2008

2009

1.000

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

450

8

360

0

2009

6

270

4

180 2

90 0

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Venlo

Sittard-GeleenBorn

Ratio 2009


Venray

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Maastricht

Roermond

Eindhoven


450 12%

17%

20%

7%

360

25%

270

3% 20%

180 24%

44%

28%

Limburg Industrie en bouw

Handel

90 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

69 Dienstverlening

Limburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Venlo, Sittard-Geleen-Born en Venray

A73

1

1

A73

2

Venray

3

3

4

2

Born E34

4 A73 0

A67

1

1 km

2

A2

Bedrijventerreinen

E25 A73

VENRAY

Venlo

1 Smakterheide

Sittard

2 Keizersveld 3 De Hulst I & II 4 De Blakt

3

VENLO © GeoMedia 2008 [7157]

2 Trade Port West I & II 3 Trade Port Oost 4 Trade Port Noord

A73 0

5

Geleen

2 km

0

© GeoMedia 2008 [7157]

Tegelen

1 Trade Port

1 km

5 Geloërveld (Belfeld) SITTARD-GELEEN-BORN

1 Holtum Noord 2 Bedrijventerrein Noord 3 Bedrijvenstad Fortuna


Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2010 Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Venlo

Trade Port West

een bedrijf in supply chain services

Kaldenkerkerweg

Eurogreen Hulder B.V.

4.800

Heerlen

De Koumen

29

39

29

39

Sittard

Bedrijventerrein Noord

Born Car Center

3.600

De Locht/De Beitel

29

41

29

41

20.800


In de Cramer

29

41

29

41

Maastricht

Beatrixhaven

32

48

32

48

Maastricht Airport

40

50

40

50

Roermond

Roerstreek

29

41

29

41

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Willem Alexander

29

39

29

39

Zuid

Beste locaties

7,75

9,50

7,50

9,50

Sittard

Bedrijvenstad Fortuna

39

45

39

45

Overige locaties

9,40

10,65

9,00

11,00


Bedrijventerrein Noord

25

41

25

41

Holtum Noord

25

55

25

53

Venlo

Groot Boller

41

52

40

50

Trade Port West

41

52

40

50

Trade Port West II

41

52

40

50

Veegtes

29

38

29

38


70


Opgesteld door



www.dtz.nl

Rotterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Aanbod


1,6%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


2,8%

1.800 ha

5,6%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

110.000 m2

5,3%

€ 55 per m2/ jaar

11%




0,3%


0,6%


(2003=100)

(ha)

110

2.000

50

1.500

40

1.000

30

1.000

20

500

10

105 100 95 90

2003

2004

Rotterdam e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

700

12

600

10

500

0

2009

8

400

6

300

4

200

2

100 0

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Rotterdam*

Capelle a/d IJssel

Ratio 2009


Drechtsteden Schiedam

Ratio medio 2010

Breda

Den Haag


* Inclusief voorraad distriparken Maasvlakte, Botlek en Eemhaven

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.) 700

18%

20%

23%

3%

600 25%

500 400

3%

300 25%

31%

24%

Rotterdam e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

200

28%

100 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

71 Dienstverlening

Rotterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Bedrijventerreinen

7

1 Distripark Botlek

0

6

2 Distripark Maasvlakte 3 Europoort

10

4 Distripark Eemhaven

Capelle a/d IJssel

5 Waalhavengebied 6 Noordwest/Spaanse polder

Schiedam

7 Hoofdweggebied 8 Drechtsteden

9

9 Vijfsluizen 10 ’s-Gravelandse Polder

Rotterdam

11 Spijkenisse

1 2

5

3

4 11

8


Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar) ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Locatie

Huurder/koper

Rotterdam

Distripark Botlek

Handelsveem

Distripark Botlek

Pacorini

7.100

Rotterdam

Noord west/Spaanse polder 48

64

48

63

Berkenwoudestraat

Santon Group B.V.

3.100

Hoogvliet

61

53

60

Waalhavengebied

T-Mobile

2.500

Waalhaven/Distriparken

45

61

45

60

Schiedam

Vijfsluizen

R&M Logistics

3.000

Capelle a/d IJssel

Hoofdweg

53

64

53

63

Drechtsteden Zwijndrecht

C. van den Heerik Transport

2.900

Schiedam

’s Graveland

45

58

45

58

ABC & Den Hartog Verhuizingen

2.300

Vijfsluizen

55

59

55

59

Dordrecht

Metrage

Plaats

Plaats

32.500

53

Barendrecht

Dierenstein Vaanpark

53

64

53

63

Spijkernisse

Halfweg

46

56

46

56


ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75



72


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Tel: 010 4 333 555, E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Twentse stedenband Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Enschede, Hengelo en Almelo

Aanbod


1,8%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


4,4%

1.487 ha

11%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

22.000 m2

1,9%

€ 37 per m2/ jaar

53%




0,6%

0,3%



(2003=100)

(ha)

110

1.800

60

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

105 100 95 90

2003

2004

2005

Twentse stedenband

2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

300

10

250

8

200

0

2009

6

150 4

100

2

50 0

2003

2004

Opname

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Enschede

Hengelo

Ratio 2009


Almelo

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Oldenzaal

Deventer

Zwolle


300 14% 2%

20% 36%

13%

150 100 28%

35% Twentse stedenband Handel

200

3% 2% 24%

Industrie en bouw

250 25%

Transport

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

73 Dienstverlening

Twentse stedenband Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Enschede, Hengelo en Almelo

Bedrijventerreinen 1 De Haven

9

2 Marssteden

10

3 Euregio Bedrijvenpark 4 Josink-Es

Almelo

5 Twentekanaal

11 12 13

6 Westermaat 7 Zeggershoek/Fabelenweg

A35

8 Westermaat Campus 9 Bedrijvenpark Twente

E30

8

A1

E30

Hengelo

10 Dollegoor/Turfkade

A1

11 Bedrijvenpark Bornsestraat 12 Twentepoort 13 XL Bedrijvenpark Twente

6

7

5

Enschede

A35

0

3

1 4

© GeoMedia 2008 [7157]

2

4 km



Metrage

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almelo

Dollegoor/Turfkade

een transportbedrijf

7.700

Bedrijvenpark Twente

een groothandel in electronica

2.900

Enschede

De Haven

25

40

25

40

Euregio

28

40

28

42


Enrichment Technology NL B.V.

1.000

Hengelo

Twentekanaal

ManniC Exploitatie

3.800

Marssteden

33

47

33

47

Twentekanaal

Azure Center

1.300

Hengelo

Twentekanaal

30

45

30

45


Westermaat

37

48

37

48

Almelo


25

40

25

40

Dollegoor/Turfkade

25

40

25

40

Twentepoort

35

45

35

45

Regio Locatie

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Oldenzaal

Hanzepoort

32

42

32

42

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25

Hazewinkel

30

45

30

45

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,25



74


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede Tel: 053 4 300 900 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Utrecht en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Aanbod


1,4%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


3,6%

659 ha

1,2%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

14.000 m2

8,3%

€ 47 per m2/ jaar

12%



0,2%




(2003=100)

(ha)

110

0,2%

700

35

600

30

500

25

100

400

20

95

300

15

200

10

105

90

100

85

2003

2004

Utrecht e.o.

2005

2006

2007

2008

0

2009

5 2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009)

350

12

300

10

250

0

2009

8

200

6

150

4

100

2

50 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Utrecht

Maarssen

Ratio 2009


Nieuwegein

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Houten

Zeist

Woerden


350 20%

21%

25%

300 25%

250 200

3%

150

5% 29%

20%

24% Utrecht e.o.

Industrie en bouw

Handel

100

28%

50 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

75 Dienstverlening

Utrecht en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2010 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Bedrijventerreinen Maarssen

1 Lage Weide

3 6

2 Strijkviertel/Oudenrijn

1

3 Overvecht Noord

4

4 De Wetering Noord 5

5 De Wetering Zuid

Utrecht

6 Haarrijn 7 Plettenburg/De Wiers 8 Liesbosch/Laagraven 9 ’t Klooster

2

10 Doornkade 11 Rondeel 12 Meerpaal 8

10

Nieuwegein 11

7

Houten

9 12



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Houten

Rondeel

Imtech Infra B.V.

2.400

Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Utrecht

Oudenoord

Stichting Kyteman

1.800

Utrecht

De Wetering

56

63

55

63

Lage Weide

Bouwbedrijf Tristan

1.800

Lage Weide

35

59

36

59

Lage Weide

Stichts Handelshuis Vastgoed B.V.

1.700

Oudenrijn (De Meern)

36

55

35

55

Overvecht

33

50

33

50

Lage Weide

RegiLabs

1.300

Lage Weide

Ducares

1.300


ultimo 2009 van tot

Nieuwegein

Laagraven

40

55

40

55

Plettenburg/De Wiers

40

53

40

52

Houten

Doornkade

40

48

40

48

Rondeel

47

55

47

55

De Meerpaal

medio 2010 van tot

50

60

50

60

Maarssen

35

50

35

50

Vianen

35

48

35

48

West

Beste locaties

7,75

9,25

7,50

9,50

Overige locaties

9,10

10,50

9,00

10,75

De Hagen



76


Opgesteld door



www.dtz.nl

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

Aanbod


1,7%

2009 t.o.v. 2008

Voorraad


2,1%

1.262 ha

0,8%

2009 t.o.v. 2008

Opname


Huurprijs

12.000 m2

3,4%

€ 46 per m2/ jaar

53%




0%

0%



(2003=100)

(ha)

110

1.500

50

105

1.200

40

100

900

30

95

600

20

90

300

10

85

2003

2004

2005


2006

2007

2008

0

2009

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Voorraad

Nederland

0

2009

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA, EIM


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2010 t.o.v. 2009) 8

300 250

6

200 150

4

100

2

50 0

2003 Opname

2004

2005

Aanbod

2006

2007

2008

2009

2010 (medio)

0

Zwolle

Apeldoorn

Ratio 2009


Deventer

Ratio medio 2010

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zutphen

Assen

Heerenveen


300 19%

28%

20%

240

25%

180

3%

120

3% 31% 19%

24%

28%


Industrie en bouw

Handel

Transport

60 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2003 750-1.000

2004

2005

1.000-2.500

2006

2007

2.500-5.000

2008 5.000-10.000

2009

2010 (medio) >10.000

77 Dienstverlening

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2010

4 Deventer 3 2

1 2

Zwolle

3

1

Bedrijventerreinen

1

ZWOLLE

APELDOORN

1 De Marslanden

1 Stadhoudersmolen

2 Voorst

2 De Vlijt

3 De Vrolijkheid

3 Kaijersmolen

4 Hessenpoort

4 Kuipersveld

2

5 Malkenschoten

Apeldoorn 6

DEVENTER

6 Brouwersmolen

1 Bergweide

3

2 Kloosterlanden

4

3 De Wetering

5


Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar) Plaats

ultimo 2009 van tot

medio 2010 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Deventer

Kloosterlanden

Aline Group B.V.

3.000

Zwolle

Hessenpoort

Energiewacht Groep

2.600

Zwolle

Hessenpoort

40

55

40

55

Apeldoorn

Kaijersmolen

Kwik Fit Nederland B.V.

1.200

Marslanden

35

50

35

50

Voorst


ultimo 2009 van tot

35

55

35

55

Apeldoorn

25

75

25

75

Deventer

25

60

25

60

Kloosterlanden

medio 2010 van tot

Noord

Beste locaties

8,75

10,50

8,75

11,00

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,50

Oost

Beste locaties

8,65

10,00

8,65

10,25

Overige locaties

9,50

11,00

9,50

11,25



78


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Tel: 038 4 258 800 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Definities, bronnen en onderzoeksverantwoording

In de factsheets wordt een aantal vastgoed-

Het aanbod heeft uitsluitend betrekking op

Aanbod-voorraad ratio (bedrijfsruimten)

indicatoren gepresenteerd in de vorm van

reeds opgeleverde of nog in aanbouw zijnde

De aanbod-voorraad ratio drukt de verhouding

grafieken en tabellen. Hieronder volgt een

complexen. Projecten in voorbereiding

tussen aanbod en voorraad uit in percentages.

korte uitleg van definities en bronnen ter

worden niet meegeteld. De gegevens voor

De voorraad bedrijfsruimten

begeleiding van de gebruikte indicatoren,

deze grafiek zijn afkomstig van DTZ Zadelhoff.

(in m²) is berekend door de voorraad bedrijventerreinen te verminderen met een bebouwings-

evenals een onderzoeksverantwoording. Voorraad/Voorraad in gebruik (kantoren)

percentage van 50%.

Index kantoorbanen/Banen in de industrie

Voor de kantorenmarkt wordt onder voorraad

De grafiek Index kantoorbanen/Banen in de

het totaal verstaan van bestaande of in

Bruto-aanvangsrendement

industrie geeft de geïndiceerde ontwikkeling

aanbouw zijnde kantoorruimte met een

Onder bruto-aanvangsrendement worden de

weer van het aantal banen. Hierbij is het jaar

oppervlakte van 500 m² v.v.o. of meer. De

bruto huurinkomsten verstaan vóór afschrijvin-

2003 als uitgangspunt genomen. De gegevens kantorenvoorraad gegevens zijn afkomstig

gen en eigenaarslasten, als percentage van

voor deze grafiek zijn afkomstig van LISA en

van Drs. R.L. Bak Property Research and

bewerkt door het EIM.

Consultancy. Onder (kantoren)voorraad in gebruik wordt dat deel van de kantorenvoor-

Huurprijs kantoren en bedrijfsruimten

Opname en aanbod

raad gerekend dat op het moment van

Prijzen in euro per vierkante meter verhuurbaar

In de grafiek opname en aanbod is de

inventarisatie niet als aanbod geregistreerd

oppervlak per jaar exclusief BTW, servicekos-

historische ontwikkeling weergegeven van

staat. Het betreft hier dus een combinatie van

ten, huurderspecifieke inrichtingskosten en

opname en aanbod op de kantoor- of

gegevens van Bak (kantorenvoorraad) en DTZ

eventuele huurkortingen.

bedrijfsruimtemarkt vanaf het jaar 2003 tot

Zadelhoff (aanbod).

de totale verwervingsprijs vrij op naam.

Onderzoeksverantwoording

en met medio 2010. Onder opname wordt de kantoor- en/of


DTZ Zadelhoff besteedt grote aandacht aan

bedrijfsruimte verstaan die op de ‘vrije markt’

De grafiek voorraad bedrijventerreinen geeft

het verzamelen en controleren van de

verhuurd en verkocht is, met uitzondering van

zowel de voorraad netto reeds uitgegeven

gepresenteerde data. Zo wordt de data die ten

sale-and-leaseback transacties en nieuwbouw

bedrijventerrein weer in hectare grond met

grondslag liggen aan de aanbod- en opname-

ten behoeve van eigenaar-gebruikers (de

een bedrijfsbestemming, evenals de jaarlijkse

cijfers zorgvuldig nagegaan en verrijkt door

zogenoemde eigenbouw). Transacties worden

uitgifte van bedrijventerrein (tevens in

researchmedewerkers en makelaars van DTZ

geregistreerd op het moment dat tussen

hectare). Zeehaventerreinen worden niet tot

Zadelhoff die in de betreffende regio actief zijn.

betrokken partijen wilsovereenstemming

de voorraad bedrijventerreinen gerekend.

Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van externe

bereikt is, waarbij een ondergrens van 500 m²

De gegevens zijn afkomstig van VROM/DG

bronnen, zoals van de data van PropertyNL en

wordt aangehouden voor kantoorruimte en

Ruimte.

Vastgoedmarkt. Dankzij deze werkwijze denken wij een accuraat en landelijk dekkend

750 m² voor bedrijfsruimte. Aanbod betreft gebouwen waarin per ultimo

Leegstand (kantoren)

beeld te kunnen schetsen van de vrije markten

van elk kalenderjaar minimaal 500 m²

Leegstand betreft aangeboden ruimte in

voor kantoor- en bedrijfsruimte.

kantoorruimte of 750 m² bedrijfsruimte voor de opgeleverde gebouwen die op het moment verhuur of verkoop beschikbaar is.

van inventarisatie niet (meer) in gebruik is. Leegstand wordt uitgedrukt in percentages van de kantorenvoorraad, per ultimo van het jaar.

www.dtz.nl www.dtz.com

79

DTZ Zadelhoff is al ruim 40 jaar de naam in commercieel vastgoed. Uitblinker in advies. Perfectionist in uitvoering. DTZ Zadelhoff maakt deel uit van het netwerk van DTZ, dat met ruim 10.000 medewerkers wereldwijd actief is in 43 landen. In Nederland is DTZ Zadelhoff vertegenwoordigd met eigen kantoren in 12 grote steden. DTZ Zadelhoff beschikt over een in-huis researchteam en ruim 200 makelaars en adviseurs die continu marktbewegingen volgen en inzichtelijk maken. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. waarin partners deelnemen via besloten vennootschappen. Eén van de partners is DTZ Holdings plc, sinds 1987 geregistreerd aan de London Stock Exchange.

DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Postbus 573 6800 AN Arnhem Meander 601 6825 ME Arnhem Tel.: 026 4 452 445 Fax: 026 3 513 909 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Postbus 2216 4800 CE Breda Claudius Prinsenlaan 148 4818 CP Breda Tel.: 076 5 209 209 Fax: 076 5 227 148 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Postbus 85617 2508 CH Den Haag Parkstraat 83 2514 JG Den Haag Tel.: 070 3 550 550 Fax: 070 3 512 005 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Postbus 973 5600 AZ Eindhoven Beemdstraat 9 5653 MA Eindhoven Tel.: 040 2 125 125 Fax: 040 2 122 220 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede De Ruyterlaan 2 7511 JH Enschede Tel.: 053 4 300 900 Fax: 053 4 304 647 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Postbus 870 9700 AW Groningen Ubbo Emmiussingel 2 9711 BH Groningen Tel.: 050 3 141 232 Fax: 050 3 185 160 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor ’s-Hertogenbosch Postbus 5065 5201 GB ’s-Hertogenbosch Pettelaarpark 64 5216 PP ’s-Hertogenbosch Tel.: 073 6 132 424 Fax: 073 6 133 484 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Postbus 2028 2130 GE Hoofddorp Polarisavenue 85a 2132 JH Hoofddorp Tel.: 023 5 685 685 Fax: 023 5 685 111 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Postbus 937 3000 AX Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 110 3062 MB Rotterdam Tel.: 010 4 333 555 Fax: 010 4 117 971 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 332 552 Fax: 030 2 310 543 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Postbus 382 8000 AJ Zwolle Burg. van Royensingel 6 8011 CS Zwolle Tel.: 038 4 258 800 Fax: 038 4 258 822 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Investments Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 5 711 411 Fax: 020 6 716 932 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Marketing & Communications Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 320 000 Fax: 030 2 888 694 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Finance Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 5 711 444 Fax: 020 6 716 932 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Corporate Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 320 000 Fax: 030 2 369 102 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Research Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 GB Amsterdam Tel.: 020 8 407 251 Fax: 020 6 716 392 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 6 022 211 Fax: 030 6 022 811 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Valuation Advisory Services Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 8 407 260 Fax: 020 6 716 932 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff Property Management BV Postbus 19160 3501 DD Utrecht Nieuwekade 15 3511 RV Utrecht Tel.: 030 2 394 239 Fax: 030 2 394 240 E-mail: [email protected]

Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | medio 2010 Een uitgave van DTZ Zadelhoff v.o.f. ISBN 978-90-78197-24-9 Vormgeving: Matt Art Concept & Design, Haarlem Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder bronvermelding. Alle gegevens zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid ervan wordt evenwel geen aansprakelijkheid aanvaard. Deze publicatie is verkrijgbaar bij: DTZ Zadelhoff, afdeling Research te Amsterdam (tel. 020 8 407 251). Er is ook een Engelse versie beschikbaar. Dit rapport kunt u ook vinden op onze website www.dtz.nl. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. van partners die deelnemen middels besloten vennootschappen. Uitgevoerd door: DTZ Zadelhoff, afdeling Research Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel: 020 8 407 251 E-mail: [email protected]

© DTZ Zadelhoff 2010

07-2010

www.dtz.nl

www.dtz.com

Nederland compleet. Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio

Recommend Documents