Factsheets Nederland Kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio 2015
www.dtz.nl
1
Nederland Factsheet kantorenmarkt | medio 2015
Aanbod
Kantoorbanen 2.236.850
0,9%
2014 t.o.v. 2013
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
497.000 m2
0,6%
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
0,1%
e 131 per m2/jaar
0,7%
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014 *Excl. evt. incentives
1,1%
Voorraad in gebruik
Index kantoorbanen
x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
2008=100 110
50.000
105
47.000
100
44.000
95
41.000
90
38.000 2008
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
Huurprijs*
7.997.000 m2 (16,1%)
2,2%
1 helft 2015 t.o.v. 1 helft 2014 e
85
49.533.000 m2
Leegstand
Opname e
Voorraad
8.362.000 m2
2009
2010
2011
2012
2013
2008
2014
2009
2010
Voorraad in gebruik
Nederland Bron: LISA
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Leegstand
9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2008
25
x 1.000 m2 (≥ 500 m2 v.v.o.)
2011
Voorraad
2012
2013
2014
2015 (medio) Leegstand (16,1% medio 2015)
in % van voorraad (≥ 500 m2 v.v.o.)
20 15 10 5 2009
2010
2011
2012
2013
Opname Aanbod Prognose opname 2015 Gemiddelde opname 2008 - 2014
2014
2015 (medio)
buitenring 2014 - medio 2015, binnenring 2005 - medio 2015 ( ≥ 500 m2 v.v.o.)
25% 20% 9%
35% 33% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening
5%
10%
3% Nederland ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit
2 Overheid en overigen Non-profit
Nederland Rotterdam Utrecht Eindhoven Amsterdam Den Haag Haarlemmermeer Arnhem
Leegstand 2014
Opname naar sector
29% 31%
0
Overheid en overigen Non-profit
Leegstand medio 2015
Nederlands gem. medio 2015
Aanbod naar grootteklasse x 1.000 m2 ( ≥ 500 m2 v.v.o.) 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2008 500-1.000
2009
2010
1.000-2.500
2011
2012
2.500-5.000
2013
2014
5.000-10.000
2015 (medio) >10.000
Nederland Factsheet kantorenmarkt | medio 2015
Bruto aanvangsrendementen
Leegstand per gemeente in % van voorraad, medio 2015
v.o.n. in % Landsdeel
Locatie
ultimo 2014 van tot
Noord
Beste locaties
7,75
11,00
7,75
11,00
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
7,60
10,50
7,60
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Oost Zuid West
medio 2015 van tot
Hengelo Capelle aan den IJssel Gouda Amstelveen Veenendaal Almere Stichtse Vecht Best Nieuwegein
Beste locaties
7,00
10,00
7,00
10,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
Beste locaties
5,50
8,50
5,40
8,00
Schiedam
Overige locaties
7,00
12,00
7,00
12,00
Amersfoort
Helmond Zoetermeer Deventer
Apeldoorn Son en Breugel Rotterdam Almelo
Huurprijzen kantoorruimten
Rijswijk Delft
in euro per m2/jaar*
Houten Hilversum
Plaats
ultimo 2014 van tot
medio 2015 van tot
Groot Amsterdam
75
420
75
425
Rotterdam en omgeving
60
225
60
235
Den Haag en omgeving
60
210
60
210
Utrecht en omgeving
65
195
65
195
Haarlemmermeer
80
365
80
365
Eindhoven en omgeving
80
165
65
160
Stadsregio Arnhem Nijmegen
70
180
70
170
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
40
130
40
130
‘s-Hertogenbosch en Tilburg
70
160
70
160
Gooi en Eemland
75
180
75
175
Twentse Stedenband
55
135
55
135
Breda en omgeving
70
150
65
150
Groningen
Groningen en Assen
80
125
70
125
Maastricht (incl. airport/Beek)
Limburg
80
150
80
150
Almere
65
175
60
170
Friesland
75
115
75
115
Ede en Veenendaal
75
120
75
115
Haarlemmermeer Breda Ede Zwolle Enschede Bergen op Zoom Arnhem Eindhoven Amsterdam Heerenveen Drechtsteden Assen Tilburg Utrecht 's-Hertogenbosch Zeist Veldhoven Heerlen
Leiden Roermond Nijmegen Den Haag Oosterhout Etten-Leur Haarlem
* Excl. evt. incentives en de bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Roosendaal Venlo Leidschendam-Voorburg
Omvangrijke transacties kantoorruimte
Leeuwarden Smallingerland
medio 2015 Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Rotterdam
Alexandrium/Oosterhof
Nationale Politie
16.400
Den Haag
Oostduinlaan
Shell
10.500
Zwolle
Hanzeland
Nationale Politie
Rotterdam
Centraal station
Spaces
7.000
Middelburg
Het Groene Woud
Hogeschool Zeeland
5.900
Den Haag
Laakhaven HS
UWV
5.900
Rotterdam
Kop van Zuid
Nidera
4.500
Gouda
Goudse Poort
J.P. van Eesteren
4.500
Purmerend
Gorslaan
Bose
4.300
Oss
Euterpehof
Gemeente Oss
4.200
Diemen
0%
5%
10%
Bron: Bak, DTZ Zadelhoff
15%
20%
25%
30%
35%
Nederlands gemiddelde
9.600
3
Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2015
Aanbod
Banen in de industrie 3.093.050
1,3%
2014 t.o.v. 2013
53.506 ha
1,8%
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
1.182.000 m2
Huurprijs
3,6%
3,8%
1 helft 2015 t.o.v. 1 helft 2014 e
1,5%
2014 t.o.v. 2013
Aanbod-voorraadratio
Opname e
Voorraad
9.723.000 m2
e 44 per m2/jaar
3,6%
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
medio 2015 t.o.v. ultimo 2014
0,6%
Voorraad bedrijventerreinen
Index banen in de industrie
(ha)
2008=100
54.000
110
1.400
53.000
1.200
52.000
100
1.000
51.000
800
95
50.000
600
49.000
400
105
90
48.000
85
2008
2009
2010
2011
2012
2013
200 2007
2014
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
Bron: IBIS, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
x 1.000 m2 (≥ 750 m2 v.v.o.)
0
in % (≥ 750 m2 v.v.o.)
12.000
18
10.000
15
8.000
12
6.000
9
4.000
6
2.000
3 2009
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
0 2008
2010
2010
2011
2012
2013
2014
Opname Aanbod Prognose opname 2015 Gemiddelde opname 2008 - 2014
2015 (medio)
0
Nederland Moerdijk Tilburg Rotterdam Sittard-Geleen
Ratio 2014
Opname naar sector
buitenring 2014 - medio 2015, binnenring 2005 - medio 2015 ( ≥ 750 m2 v.v.o.)
Ratio medio 2015
Venlo
Eindhoven
Emmen
Nederlands gemiddelde medio 2015
Aanbod naar grootteklasse x 1.000 m2 ( ≥ 750 m2 v.v.o.) 12.000
12% 3%
18%
10.000
23%
8.000
23%
6.000
2% 34% 34%
4.000
23% 28%
2.000 0
Nederland Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
4 Dienstverlening
Dienstverlening
2008 750-1.000
2009
2010
1.000-2.500
2011
2012
2.500-5.000
2013
2014
5.000-10.000
2015 (medio) >10.000
Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt | medio 2015
Bruto aanvangsrendementen
Aanbod-voorraad ratio per gemeente in %, medio 2015
v.o.n. in % Landsdeel
Locatie
Noord
Beste locaties
8,85
12,75
8,00
11,00
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
7,50
12,75
7,00
11,00
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
6,75
10,50
6,50
9,00
Zoetermeer
Overige locaties
7,70
12,00
7,70
12,00
Haarlemmermeer
Beste locaties
6,50
10,25
6,10
8,50
Amsterdam
Overige locaties
7,70
11,50
7,70
11,50
Veenendaal
Oost Zuid West
medio 2015 van tot
Stichtse Vecht
ultimo 2014 van tot
Veldhoven Moerdijk Rotterdam Wijchen Utrecht Amersfoort Oldenzaal Eindhoven
Diemen
Houten Almere Nieuwegein Venray
Huurprijzen bedrijfsruimten
Ede Den Haag
in euro per m2/jaar*
Deventer Arnhem
Plaats
ultimo 2014 van tot
medio 2015 van tot
Groot Amsterdam
30
70
30
70
Rotterdam en omgeving
36
58
36
59
Den Haag en omgeving
25
64
30
63
Utrecht en omgeving
25
65
25
65
Haarlemmermeer
30
110
25
110
Drechtsteden Apeldoorn
Roosendaal Tilburg Son en Breugel Haarlem Enschede Breda Etten-Leur Zwolle
Eindhoven en omgeving
30
55
30
55
Stadsregio Arnhem Nijmegen
25
55
25
55
Zwolle, Apeldoorn en Deventer
25
50
25
50
‘s-Hertogenbosch en Tilburg
25
50
25
50
Leiden
Gooi en Eemland
15
65
15
65
's-Hertogenbosch
Twentse Stedenband
20
48
20
48
Hengelo
Breda en omgeving
25
50
20
48
Zevenaar
Groningen en Assen
18
45
18
45
Maastricht
Limburg
25
50
25
49
Almere
25
60
25
60
Friesland
20
40
20
40
Ede en Veenendaal
30
50
30
50
Venlo
Trade Port Noord
DSV Logistics
Tilburg
Venlo
Delft
Schiedam Best Rijswijk Capelle aan den IJssel Bergen op Zoom Helmond Heerenveen Nijmegen Smallingerland Oosterhout
medio 2015 Huurder/koper
Duiven
Lansingerland
Omvangrijke transacties bedrijfsruimte Locatie
Almelo
Hilversum
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer. Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Plaats
Waalwijk
Metrage
Assen Leidschendam-Voorburg
30.000
Sittard-Geleen
B. van Bloklandstraat Eurofar International
22.100
Groningen
Eibergen
Jukkertweg
Garagebedrijf Klein Gunnewiek
21.000
Tiel
Medel
Hennes & Mauritz
19.700
Raalte
Almelosestraat
Bleckmann
17.700
Dordrecht
Aquamarijnweg
Rulewave International
16.500
Oss
Vorstengrafdonk
Vos Logistics
15.000
Ede
Heestereng
HEMA
14.500
Amsterdam
Westpoort
Rivièra Maison
14.300
Moerdijk
Tradeboulevard
Top Group
13.600
Leeuwarden Roermond Emmen Zeist Gouda
0%
4%
8%
12%
16%
20%
Nederlands gemiddelde
5
6
06-2015
www.dtz.nl