Nederland compleet. Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio

Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio 2011

www.dtz.nl www.dtz.com

Voorwoord

Geachte lezer, Naast de meer uitgebreide en diepgaande marktanalyses waarin trends en ontwikkelingen worden beschreven en onze visie op vastgoedgebied uiteen wordt gezet, publiceren wij tweemaal per jaar ‘Nederland compleet’. Hierin zijn onze regionale factsheets voor de kantoren- en bedrijfsruimtemarkt gebundeld. Uit onze voorgaande bundel (januari 2011) bleek dat het opnameniveau over 2010 op de kantorenmarkt 12% hoger was dan in 2009. Ook op de bedrijfsruimtemarkt werd in 2010 meer ruimte opgenomen dan in 2009. Toch was sprake van een toenemend aanbod op beide markten doordat gebruikers bij een verhuizing meer ruimte achterlieten dan dat zij betrokken. Een stijging van de leegstand op de kantorenmarkt en een hogere aanbod-voorraadratio op de bedrijfsruimtemarkt werden hierdoor zichtbaar. Nu een half jaar later is de balans opnieuw opgemaakt. Nederland heeft te maken met economische groei en tegelijkertijd is het aantal kantoor- en industriebanen aan het krimpen. Aan de gebruikerskant van de kantorenmarkt is in de eerste zes maanden van 2011 een stijging van de opname te zien. Vergeleken met dezelfde periode van het voorgaande jaar is de opname 18% toegenomen. We verwachten dat de totale kantooropname van 2011 uitkomt op 1,4 miljoen vierkante meter. Ook stijgt het aanbod en daarmee komt het aangeboden metrage op de Nederlandse kantorenmarkt uit op 7,3 miljoen vierkante meter. De leegstandmetrage kent ten opzichte van 1 januari 2011 een lichte stijging van 1,5%. Per 1 juli 2011 staat 6,6 miljoen vierkante meter kantoorruimte leeg. Hoewel de leegstand net als in 2010 en 2009 nog steeds groeit, is de groei minder sterk. Op de bedrijfsruimtemarkt komt het aanbod per 1 juli 2011 uit op 9,4 miljoen vierkante meter. Dit is een stijging van 0,7% ten opzichte van 1 januari 2011. Vergeleken met het eerste halfjaar in 2010 is de opname in de eerste helft van 2011 gestegen met 31%. Het is de verwachting dat ook de tweede helft van 2011 een positieve ontwikkeling laat zien ten opzichte van vorig jaar en dat het opnameniveau over het hele jaar op 2,4 miljoen vierkante meter zal uitkomen. Er is veel te doen over de situatie op de Nederlandse vastgoedmarkt. Nog steeds hebben we te maken met een ruime kantoren- en bedrijfsruimtemarkt. Om de juiste vastgoedbeslissingen te maken, blijkt eens te meer dat het monitoren van de dynamiek op deze markten van groot belang is. We geven u met deze editie van ‘Nederland compleet’ een geactualiseerd beeld van de ontwikkelingen op de kantoren- en bedrijfsruimtemarkt in de verschillende regio’s van Nederland. De factsheets zijn ook digitaal terug te vinden op www.dtz.nl. Hier vindt u tevens de contactgegevens van onze vastgoedadviseurs uit de verschillende regio’s en onze afdeling Research. Uiteraard kunt u met uw vragen bij hen terecht.

Cuno van Steenhoven Voorzitter Dagelijks Bestuur

Inhoud Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Kantorenmarkt

Inhoud Nederland Almere Amsterdam en omgeving Arnhem en Nijmegen Breda en omgeving Den Bosch en Tilburg Den Haag en omgeving Ede en Veenendaal Eindhoven en omgeving Friesland Gooi en Eemland Groningen en Assen Haarlemmermeer Limburg Rotterdam en omgeving Twentse stedenband Utrecht en omgeving Zwolle, Apeldoorn en Deventer

Bedrijfsruimtemarkt

Kantorenmarkt medio 2011

Nederland Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

2.265.500

7.296.000 m2

40.899.000 m2

0,8%

2010 t.o.v. 2009

medio 2011 t.o.v. ultimo 2010

Opname

Leegstand

565.000 m2

6.605.000 m2

18%

1e helft 2011 t.o.v. 1e helft 2010

2,0%


3,2%

Huurprijs*


1,5%

€ 143 per m2/ jaar medio 2011 t.o.v. ultimo 2010

0,5%

*Excl. evt. incentives

Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

50.000 47.000

110

44.000 105

41.000 100

38.000

95

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

35.000 2004 Voorraad

Nederland

2005

2006

2007

2008

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

Bron: Bak, DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in % van voorraad, medio 2011 t.o.v. 2010)

8.000

24

7.000

2009

20

6.000 16

5.000

12

4.000 3.000

8

2.000 4

1.000 0

2004

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

Prognose opname 2011

2011 (medio)

0

Nederland Rotterdam Utrecht Eindhoven Amsterdam Den Haag Haarlemmermeer Arnhem Leegstand 2010 Leegstand medio 2011 Nederlands gemiddelde medio 2011

Aanbod naar grootteklasse

Opname naar sector

(x 1.000 m2 v.v.o.)

(van 2001 tot medio 2011)

8.000 7.000

19%

6.000 5.000

35% 10% 6% 30% Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

4.000 3.000 2.000 1.000

Nederland ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit

0 2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Nederland Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Leegstand per gemeente

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in %

(in % van voorraad, medio 2011)

ultimo 2010

Leidschendam-Voorburg Maarssen Capelle aan den IJssel

Landsdeel

Locatie

van

Noord

Beste locaties

7,50

9,00

Overige locaties

8,50

Oost

Beste locaties

6,80

Overige locaties

8,50

Veenendaal Zoetermeer Gouda Diemen Almere

Zuid

Son en Breugel Amstelveen Nieuwegein

West

Hengelo Rijswijk Haarlemmermeer

medio 2011

tot

van

tot

7,50

9,00

10,50

8,50

10,50

8,75

6,80

8,75

10,00

8,50

10,00

Beste locaties

6,75

8,50

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,75

8,50

9,75

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00

Ede Woerden Deventer

Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar)*

Amsterdam

ultimo 2010 van tot

Enschede Amersfoort

Plaats

Smallingerland Heerenveen Dordrecht Houten Roosendaal Alphen aan den Rijn Best Arnhem Assen Hilversum Apeldoorn Zwolle Rotterdam

Groot Amsterdam

85

375

85

380

Rotterdam en omgeving

90

200

90

200

Den Haag en omgeving

80

215

60

220

Utrecht en omgeving

90

220

85

220

Haarlemmermeer

90

360

85

355

Eindhoven en omgeving

90

175

90

175

Arnhem en Nijmegen

90

175

90

175

Zwolle, Apeldoorn en Deventer

75

160

70

160

Den Bosch en Tilburg

Helmond

75

160

75

170

110

190

100

190

Twentse Stedenband

70

145

70

140

Breda en omgeving

90

160

90

160

Groningen en Assen

90

150

90

140

Limburg

95

155

90

155

Gooi en Eemland

Eindhoven Veldhoven Almelo Leeuwarden Leiden Tilburg Lelystad Breda Maastricht (incl. airport/Beek) Bergen op Zoom Nijmegen

medio 2011 van tot

Almere

70

160

75

180

Friesland

80

125

80

130

Ede en Veenendaal

90

130

85

130

Delft


Groningen Den Haag

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2011

Schiedam Oosterhout Roermond

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Utrecht

Rotterdam

Centrum

Hogeschool Rotterdam

Heerlen

Eindhoven

Strijp S

Bosch Security Systems

15.000

Maastricht

Randwijck Noord

Mercedes-Benz

11.300

Den Bosch

Etten-Leur Haarlem

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Nederlands gemiddelde

Metrage 16.000

Amstelveen

Laan van Kronenburg De Sociale Verzekeringsbank

9.700

Utrecht

Stationsomgeving

Rabobank

8.250

Hilversum

Mediapark

United Broadcasting Facilities

8.000

Amersfoort

Calveen

Volkswagen Pon Financial Services

7.400

Eindhoven

Stationsgebied

KPMG en KPMG Meijburg & Co

7.000

Rotterdam

Centrum

Stedin Netbeheer

6.450

Rotterdam

Willingestraat

Cofely Nederland

6.000

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt. Opgesteld door DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl

Almere Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

30.000

136.000 m2

439.000 m2

0,8%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

4.000 m2

20,8%

20%


11%


3,2%

Huurprijs*


€ 128 per m2/ jaar

3,0%


2,0%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

150

600

140

500

130

400

120

300

110

200

100

100

90

2004

Almere

2005

2006

2007

2008

2009

2010

0

Nederland

2004

2005

Voorraad

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

30

150

25

120

20

90

15

60

10

30

5 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

0

2009

Almere

Zwolle

Leegstand 2010

Lelystad

Leegstand medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Hilversum

Amsterdam

Diemen

Nederlands gemiddelde medio 2011

180 16% 36%

150

19% 8%

120

35% 10%

90

6%

60

2%

30

38% Almere Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

30%

Nederland

ICT Banken en verzekeraars Overheid en overige non-profit

0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Almere Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantorenlocaties 1 Centrum 2 Muziekwijk 3 Verzetswijk 4 Almere Poort 5 Gooisekant/ Gooisepoort

6 Almere Haven 1

3

Almere 2

5

4 6



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

Gooisekant/Gooisepoort

Present Time

1.250

Plaats


Pharmacent

1.200

Almere

Almere Haven

Stichting Opkikker

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Centrum

115

160

115

180

Gooisekant/ Muziekwijk

110

160

100

160

70

140

75

140

Metrage

600

Overig *Excl. evt. incentives

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Oost West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,80

8,75

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

10,00

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt. U kunt ons bereiken op

Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl

Amsterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

264.400

1.384.000 m2

5.650.000 m2

0,1%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

78.000 m2

17,9%

31%


1,5%


1,4%

Huurprijs*


0,6%


0,9%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

8.000 7.000

110

6.000 5.000 4.000

105

3.000 2.000

100

1.000 95

2004

2005

Amsterdam e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


1.500

25

1.200

20

900

15

600

10

300

5 2004

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Amsterdam

Amstelveen

Leegstand 2010

Opname naar sector

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

0

2009

Diemen


Rotterdam

Den Haag

Utrecht


Aanbod naar grootteklasse (x 1.000 m2 v.v.o.)


1.500

16%

1.200

19%

28%

900

35%

11%

10% 600

8%

6% 300

37%

Amsterdam e.o.

Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

30%

Nederland


0 2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Amsterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Kantorenlocaties 4 1 Teleport/Sloterdijk 2 West as 3 Riekerpolder

Amsterdam

1

4 Noord 5 Zuidelijke IJ-Oevers

5

6 Centrum

6

7 Oud Zuid 8 Zuidas 9 Buitenveldert

2

7 Diemen

8

3

11 13

12

9

10 Amstelveen 11 De Omval 12 Amstel Business Park 13 Diemen 14 Zuidoost

0

14

10

Schiphol Amstelveen

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2011 Plaats

Locatie

Amstelveen Amsterdam

Huurder/koper


Metrage

De Sociale Verzekeringsbank

9.700

Plaats

S&G Ondernemerscentra

2.700

Amstelveen

Zuidoost

Praxis

6.000

Amsterdam

Amstel Business Park

Makro

Zuidas Centrum Zuidoost Riekerpolder

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

120

200

100

Amstel Business Park

110

170

110

170

5.000

Buitenveldert

135

250

135

250

CB Richard Ellis

3.700

Centrum

160

325

160

325

Tommy Hilfiger

3.000

De Omval

250

350

250

350

Black Box Operations bv

2.750

IJ-oevers

180

275

180

275

Monsterboard.nl

2.550

Riekerpolder

175

225

175

225

Teleport/Sloterdijk

125

180

125

180

Westas

100

170

85

170

Zuid/Concertgebouw

200

375

200

370

Zuidas

240

365

220

380

Zuidoost

95

195

95

195

Bergwijkpark

85

145

85

145

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

West

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Diemen

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00


200


Opgesteld door



www.dtz.nl

Arnhem en Nijmegen Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

61.150

232.000 m2

1.321.000 m2

1,5%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

28.000 m2

12,8%

246%


5,1%


2,3%

Huurprijs*


0,6%


1,1%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.600

110

1.200

105

800 100

400

95 90

2004

2005

2006

Arnhem en Nijmegen

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


280

30

240

25

2011 (medio)

20

160

15

120

10

80

5

40 0

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

200

2009

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Arnhem

Nijmegen

Leegstand 2010

Ede

Veenendaal


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Apeldoorn

Den Bosch


280 240

19%

20% 32%

200

35%

34%

8%

10%

6%

6%

Arnhem en Nijmegen


30%

160 120 80 40

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Arnhem en Nijmegen Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantorenlocaties ARNHEM

1 Stationsomgeving 2 Kroonpark/Groningensingel

Arnhem 3

1

3 Velperweg

5

4 Gelderse Poort

6

5 Arnhems Buiten 4

2

6 IJsseloord II Duiven

11 NIJMEGEN

Zevenaar

7 Stationsomgeving 8 Brabantse Poort 9 Bedrijvenpark Lindenholt 10 Mercator Science & Technology Park ZEVENAAR

11 Mercurion 7 Nijmegen

9 8 10 Wijchen


Locatie

Huurder/koper

Nijmegen

Kerkenbos

UPC Nederland B.V.

Arnhem

Huurprijzen kantoorruimten (in euro per m2/jaar)* ultimo 2010 van tot

Metrage 4.800

Plaats Arnhem

medio 2011 van tot

Kerkenbos

Scholten Awater

2.950

Arnhem West

95

140

95

140

Kerkenbos

BDO Holding

1.450

Arnhem Zuid

90

120

90

120

Berg en Dalseweg

Dekkerswald B.V.

1.400

Centrum

95

165

90

165

Stationsomgeving

Atos Origin

2.750

Gelderse Poort

115

140

110

135

Gelderse Poort

Onsight Solutions B.V.

2.250

IJsseloord II

115

165

115

165

Kroonpark/Groningensingel

115

150

110

145

Velperweg

105

135

100

135


Nijmegen

Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

Oost

Beste locaties

6,80

8,75

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

10,00

Brabantse Poort Centrum

medio 2011 van tot

Lindenholt Mercator Science Park

90

125

90

125

100

175

100

175

90

120

90

120

120

130

120

130



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Tel: 026 4 452 445 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Breda en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

55.450

134.000 m2

948.000 m2

2,3%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

10.000 m2

10,2%

22%


7,6%


4,3%

Huurprijs*


0,7%


0,8%


Voorraad in gebruik

Index kantoorbanen (2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

1.200

115

1.000

110

800

105

600

100

400

95

200

90

2004 Breda e.o.

2005

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


160

20

140 15

120 100

10

80 60

5

40 20 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Breda

Oosterhout

Leegstand 2010

Etten-Leur


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Bergen op Zoom Roosendaal Nederlands gemiddelde medio 2011

160 140 19%

25% 35%

120 100

35% 10%

5%

6%

3% 33%

Breda e.o.


30%

80 60 40 20

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Breda en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Kantorenlocaties BREDA EN OMGEVING

Oosterhout

1 Centrum 2 Claudius Prinsenlaan

8

9

3 Ettense Baan 4 Westerhagelaan 5 Moleneind

4

6 Digit Parc

6 7

7 Stadionkwartier

5 1

Breda

8 Europark

2

3

9 Hoevestein

11

10

10 Bredaseweg 11 Parklaan/Trivium

Etten-Leur

ROOSENDAAL / BERGEN OP ZOOM

A17 A58 E312

A4

2 Bovendonk 3 Centrum Bergen op Zoom

1 Roosendaal

1 Centrum Roosendaal

2

A58 E312

Bergen op Zoom

© GeoMedia 2008 [7157]

3

A4

0

2 km



medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Oosterhout

Hoevestein

Pharma Partners

2.900

Plaats

Breda

Ettense Baan

Princeville Beheer B.V.

1.250

Bergen op Zoom Centrum

90

155

90

150

Steenakker

Sunrider B.V.

1.000

Breda

90

160

90

160

Roosendaal

Centrum

Centrum

Nickelson

600

Claudius Prinsenlaan

120

150

120

150

Centrum

Huisman Equipment B.V.

600

Ettense Baan

100

155

100

150

Majoppeveld Zuid

Pollux Detachering B.V.

800

Westerhagelaan

100

150

100

150

Etten-Leur

Centrum

90

150

90

150

Oosterhout

Europark

115

135

115

135

Hoevestein

120

135

120

135

Bovendonk

110

130

100

130

90

140

90

140

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % medio 2011 van tot

Roosendaal *Excl. evt. incentives

Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

Zuid

Beste locaties

6,75

8,50

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,75

8,50

9,75

Centrum


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Tel: 076 5 209 209 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Bosch en Tilburg Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

61.250

168.000 m2

1.254.000 m2

2,3%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

9.000 m2

9,0 %


30%

6,8%


1,6%

Huurprijs*


1,8%


1,4%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.500 1.200

110

900 105

600 100

300

95

2004

2005

2006


2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

16 14

150

12 120

10

90

8 6

60

4 30

2

0 2004 Opname Den Bosch Tilburg

2005 2006 2007 2008 2009 Aanbod Prognose opname Den Bosch Den Bosch en Tilburg Tilburg

2010

2011 (medio)

0

Den Bosch

Tilburg

Leegstand 2010

Breda


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Oosterhout

Eindhoven


180 150

19%

17%

27%

120 35% 14% 7% 35%



10%

90

6%

60 30

30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Den Bosch en Tilburg Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Tilburg 7

6 1

1

3

9

4

4 Den Bosch

2 5

8

3

6

2

Kantorenlocaties

Kantorenlocaties

DEN BOSCH

TILBURG

1 Spoorzone

2 Pettelaarpark

6 Brabantpoort 7 Maaspoort

3 Paleiskwartier

8 De Brand

3 Cobbenhagenlaan

4 Rietvelden/De Vutter

9 De Herven

4 Ringbaan West

1 High Tech Parc

2 ’t Laar

5 Katsbogten 6 Tradepark 58 Noord


Locatie

Huurder/koper

Tilburg

’t Laar

Vecozo

Metrage 1.450

Plaats Den Bosch

Katsbogten

ABAB

1.150

Spoorzone

Rijksgebouwdienst

1.100

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

De Brand

110

145

100

145

De Herven

90

140

90

140 120

De Rietvelden/De Vutter

75

125

75

Goirkestraat

Stichting Ontwikkeling Appartementen Tilburg 700

High Tech Park

75

145

75

145

Stationsplein

Regionaal Instituut Dyslexie

Pettelaarpark

130

160

130

160

Station/Paleiskwartier

140

160

140

170

Centrum

110

145

100

140

Prof. Cobbenhagenlaan

115

140

115

140

Ringbanen

110

135

110

135

’t Laar

120

145

115

140

Waluwe

125

140

120

135

Wilhelminapark Gielen en Eikenaar Vastgoed Den Bosch


700 800 Tilburg

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Zuid

Beste locaties

6,75

8,50

6,75

8,50

Zaltbommel

Overige locaties

8,50

9,75

8,50

9,75



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Bosch Tel: 073 6 132 424 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Haag en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

207.800

991.000 m2

5.847.000 m2

1,4%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

59.000 m2

12,6%

3,3%


0,2%


1,3%

Huurprijs*


1,9%


0,3%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

7.000 6.000

110

5.000 4.000

105

3.000 2.000

100

1.000 95

2004

2005

Den Haag e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


1.200

35

1.000

30 25

800

20

600

15 400

10

200 0

5 2004

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Leiden

Den Haag

Leegstand 2010

Rijswijk

LeidschendamVoorburg


Delft

Zoetermeer



Opname naar sector

(x 1.000 m2 v.v.o.)


1.200 15%

800

9% 49%

1.000

19% 35%

5%

10%

600

6%

400

22%

200 Den Haag e.o.


30%

Nederland


0 2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Den Haag en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Kantorenlocaties 1 Nieuw Centrum 2 Beatrixkwartier 3 Utrechtse Baan 4 CS Kwadrant 5 Congrescentrum e.o. 6 In de Boogaard

15 5

7 Hoornwijck 8 Rokkeveen

1

4

3

2

9 Binckhorst 10 Laakhaven HS

Den Haag

11 Ypenburg

Leidschendam-Voorburg

9 10

12 Forepark

12 Zoetermeer

11

7

13 Plaspoelpolder 14 Delft Noord 15 Hofzichtpark/Mariahoeve

8

6 13 Rijswijk 14


Locatie

Huurder/koper

Den Haag Lange Voorhout


Metrage

Barents Krans Advocaten Notarissen B.V. 5.200

Plaats

Congrescentrum e.o. International Baccalaureate

5.150

Delft

Beatrixkwartier

4.300

Den Haag

TNT Post Shared Services B.V.

Beatrixkwartier

medio 2011 van tot

90

140

90

140

150

210

150

210

Rijswijk

Plaspoelpolder

DDL Diagnostic Laboratory

3.650

Binckhorst

85

150

85

165

Leiden

Lammenschans

Stichting ROC Leiden

3.350

Centraal Station

165

215

165

220

Bio-sciencepark

AJS v.o.f.

2.500

Congresgebouw

145

175

145

180

Delft

Brassersplein

Wincor Nixdorf

2.550

Laakhaven

80

140

80

150

Leiden

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % medio 2011 van tot

Leidschendam-Voorburg

Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

West

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Zoetermeer

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00


Rijswijk

Mariahoeve

100

150

100

150

Bio-sciencepark

140

180

140

180

Centraal Station

125

150

125

150

95

145

95

145

Plaspoelpolder

80

145

60

145

100

145

95

145


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Tel: 070 3 550 550 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Ede en Veenendaal Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

20.200

88.000 m2

323.000 m2

7,1%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

6.000 m2

20,9%

27%


7,4%

3,9%


Huurprijs*


2,5%


2,3%

medio 2011 t.o.v. ultimo 2010 *Excl. evt. incentives

Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

450

110

360

105

270

100

180

95

90

90

2004

2005

2006

,KLLU=LLULUKHHS

2007

2008

2009

2010

0

5LKLYSHUK

2004

2005

Voorraad

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


100

30

80

25 20

60

15 40

10

20 0

5 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

,KL

0


=LLULUKHHS

Leegstand 2010

<[YLJO[

(TLYZMVVY[


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

(YUOLT

5PQTLNLU


100 80

19%

25%

32%

60

35% 10%

40

10% 31%

6% 20

3% Ede en Veenendaal


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Ede en Veenendaal Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantorenlocaties 1 Veenendaal Centrum 2 De Faktorij/De Vendel 3 De Batterijen 3 2

4 Compagnie

8

5 BT A12

4

6 De Vallei

Ede

7 Edese Manen

5

8 Ede Centrum 9 Horapark

Veenendaal

6

1

9 7



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Ede

De Vallei

Stichting Mooiland

Metrage 2.050

Veenendaal

De Faktorij/De Vendel

Agathos Thuiszorg

750

Plaats

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Ede

90

130

90

130

Veenendaal

90

130

85

125


Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van to

Beste locaties

6,80

8,75

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

10,00


Opgesteld door



www.dtz.nl

Eindhoven en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

76.200

265.000 m2

1.615.000 m2

0,8%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

35.000 m2

12,2%

171%


6,7%

3,1%


Huurprijs*


1,9%


0,7%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

130

2.000

120

1.500

110

1.000

100

500

90

2004

2005

Eindhoven e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

Voorraad

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


300

30

250

25

200

20

150

15

100

10

50

5 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

0

2009

Eindhoven Son en Breugel Veldhoven Leegstand 2010

Best


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Helmond

Tilburg


300

26%

250

19%

23%

200

35% 15% 33%

3%

10%

150

6%

100 50

Eindhoven e.o.


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Eindhoven en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Kantorenlocaties Son en Breugel 1 Stationsgebied 2 Centrum 11

Best

3 Stadionkwartier Helmond

12

4 Rondweg 5 Kennedy Business District

8

6 Strijp S 7 De Poort van Metz 8 Helmond centrum

0

9 Diepenvoorde 10 Flight Forum

6

14

10

4

11 Science Park Eindhoven

5 3

12 Breeven

1

2

13 High Tech Campus

7

14 Eindhoven Airport

Eindhoven Veldhoven 13 9

Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2011 Plaats Eindhoven

Locatie Strijp S

Huurder/koper Bosch Security Systems


Metrage 15.000

Plaats

Stationsgebied

KPMG en KPMG Meijburg & Co 7.000

125

175

125

GGD

3.500

Flight Forum / Eindhoven Airport 125

150

125

145

Kennedy Business District

Deutsche Bank N.V.

2.400

Rondweg

140

120

140

Flight Forum

Logica

1.600

Top Care Health Services

1.000

Helmond Son

Centrum

medio 2011 van tot

Centrum

Europalaan

Eindhoven

ultimo 2010 van tot

125

175

Centrum

90

120

90

120

Groot Schooten

90

125

90

125

120

130

120

130

Science Park Eindhoven


Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % ultimo 2010 van tot

Landsdeel Locatie Zuid

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,75

8,50

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,75

8,50

9,75


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Tel: 040 2 125 125 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Friesland Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

36.000

115.000 m2

669.000 m2

1,3%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

12.000 m2

12,4%

22%


10%


0,4%

Huurprijs*


1,1%


1,2%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

800

110

600

105

400

100

200

95

2004 Friesland

2005

2006

2007

2008

2009

2010

0

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


120

21

100

18 15

80

12

60

9

40

6

20 0

2009

3 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0


Heerenveen

Leeuwarden

Leegstand 2010

Opname naar sector

Smallingerland


Groningen

Assen




120 13%

100

19% 4%

48%

12%

80 35% 10%

60

6%

40

23%

20 Friesland


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Friesland Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

2 Leeuwarden 4

1 3

Heerenveen

3 5 1 2

Kantorenlocaties

Drachten

LEEUWARDEN

HEERENVEEN

1 Stationsgebied

1 K.R. Poststraat

2 Oostergoweg

2 Stationsgebied

3 Tesselschadestraat

3 Abe Lenstra Boulevard

4 FEC-City

1

2

3

5 Lange Marktstraat DRACHTEN

1 Centrum 2 Kantorenpark 3 Azeven



Metrage

medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Drachten

Kantorenpark

Heijmans Facilitair Bedrijf

3.350

Burg. Wuiteweg

Gemeente Smallingerland

1.450

Drachten

85

125

85

120

Morra

LTO

1.100

Heerenveen

85

125

80

125

Leeuwarden

Cambuurplein

Fit for Free

1.800

Leeuwarden

Heerenveen

P. J. Troelstralaan

Een kinderdagverblijf

1.100

Sneek

Plaats

Stationsgebied

80

125

80

130

85

120

85

115


Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Noord

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,00

7,50

9,00

Overige locaties

8,50

10,50

8,50

10,50


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Tel: 050 3 141 232 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Gooi en Eemland Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Amersfoort en Hilversum

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

50.250

227.000 m2

1.240.000 m2

5,0%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

34.000 m2

14,9%

127%


0,7%


1,4%

Huurprijs*


0,4%


1,4%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.500 1.200

110

900 105

600 100

300

95

2004

2005

2006

Gooi en Eemland

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

Voorraad

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


250

28 24

200

20

150

16

100

12 8

50 0

4

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Amersfoort

Hilversum

Leegstand 2010

Utrecht


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Almere

Ede

Veenendaal


250 23%

200

19%

19%

150

35% 10%

16%

100 6%

33%

50

9% Gooi en Eemland


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Gooi en Eemland Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Amersfoort en Hilversum

Kantorenlocaties AMERSFOORT

1 Stationsgebied Zuidzijde

8

2 Stationsgebied Noordzijde 3 Stadsring 4

4 De Brand 5 Bergkwartier 6

6 Podium

2

7 De Hoef 7

8 Calveen Hilversum HILVERSUM

Amersfoort

1

1 Stationsplein Hilversum 2 Mediapark 3 Kantorenpark ArenA

2

3

1 3 5



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Hilversum

Mediapark

United Broadcasting Facilities

8.000

Plaats

Volkswagen Pon Financial Services

7.400

Amersfoort

ABN Amro Hypotheken Groep

2.500

Amersfoort Calveen De Hoef

ultimo 2010 van tot

Metrage

medio 2011 van tot

De Berg

130

175

130

175

De Hoef/Calveen

110

135

100

135

Stationsgebied Zuidzijde Stichting Dr. Henri van der Hoeven

1.600

Stadsring

115

135

115

135

De Hoef

1.600

Stationsgebied

125

165

125

165

TietoEnator Consulting

Hilversum


Kantorenpark ArenA

135

170

135

170

Stationsplein

125

142

125

142

110

135

100

130

Boulevard

130

190

130

190

Utrechtseweg

150

190

145

185

Leusden medio 2011 van tot

Zeist

6,80

8,75


10,00

Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

Oost

Beste locaties

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

West

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Tel: 030 2 332 552 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Groningen en Assen Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

55.250

141.000 m2

1.115.000 m2

3,5%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

19.000 m2

10,1%

106%


3,9%


0,5%

Huurprijs*


0,5%


2,8%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.500

110

1.250 1.000

105

750 100

500

95

250

90

2004

2005

2006

Groningen en Assen

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


160

18

140

2009

15

120 12

100

9

80 60

6

40 3

20 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0


Groningen

Assen

Leegstand 2010

Zwolle

Leeuwarden


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Heerenveen


160 140

11%

19%

120

10% 49%

4%

100

35% 10% 6%

26% Groningen en Assen Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

30%

80 60 40 20

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Groningen en Assen Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantorenlocaties 3

5

GRONINGEN

1 Kranenburg 2 Europapark 7

4

6

3 Stationsgebied/ Verbindingskanaalzone

4 Martini Trade Park 5 Corpus den Hoorn

Groningen

6 Hunzepark

Assen

7 Zernike Science Park

2

1

8 De Meeuwen

8 3

2

ASSEN

4

1 Kloosterveen

1

2 Stationsgebied

5

3 Peelerpark 4 Borgstee 5 Messchenveld


Locatie

Huurder/koper

Groningen

Stationsgebied

Gasterra


Metrage 5.000

Plaats Assen

Borgstee

Oude Ebbingestraat

PC Universiteit Kampen

2.600

Europapark

Menzis

1.650

Oude Grachtpad

Zilverlaan

Stichting WerkPro

1.150

Peelerpark

Martini Trade Park

St. Openbaar Onderwijs Groningen 1.150

Stationsgebied

Posthuis B.V.

1.000

Groningen


medio 2011 van tot

100

110

90

105

90

115

90

110

90

115

90

110

Stationsgebied

100

125

100

120

Corpus den Hoorn Zuid

110

135

110

135

Europapark

115

150

115

140

Herewegzone

110

135

110

135

Kranenburg

120

130

110

125 120

medio 2011 van tot

Martini Trade Park

110

120

110

Stationsgebied

115

145

110

135

Westelijke ringweg

90

110

90

110

Landsdeel

Locatie

ultimo 2010 van tot

Noord

Beste locaties

7,50

9,00

7,50

9,00

Overige locaties

8,50

10,50

8,50

10,50



Opgesteld door



www.dtz.nl

Haarlemmermeer Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

29.900

321.000 m2

1.058.000 m2

2,2%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

14.000 m2

19,2%

39%


1,2%

1,0%


Huurprijs*



1,1%

2,8%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.500 1.200

110

900 105

600 100

300

95

2004

2005

Haarlemmermeer

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


350

30

300

25

2011 (medio)

20

200

15

150

10

100

5

50 0

2010

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

250

2009

2004

2005

Opname

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0 Haarlemmermeer

Amsterdam

Haarlem Leegstand 2010

Diemen Amstelveen


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Den Haag Leiden


350 12%

300

19% 38%

250

35% 10%

23%

6% 4% 23% Haarlemmermeer Industrie, handel en transport Zakelijke dienstverlening

30%

200 150 100 50

Nederland


0

2004

500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Haarlemmermeer Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden

Kantorenlocaties

Lijnden

1 Hoofddorp Centrum 2 Beukenhorst-Oost

Badhoevedorp

3 Beukenhorst-West 9

4 Beukenhorst-Zuid 5 De Hoek Noord 6 Schiphol Centrum 7 Schiphol Oost

Schiphol

Hoofddorp

8 Schiphol Rijk

7

6

9 Badhoevedorp

1 3 2

4

5

8

Nieuw-Vennep


Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2011 Plaats Hoofddorp

Locatie

Metrage

De Hoek Noord

Fokker Services

3.900

Centrum

UWV Werkbedrijf

1.300

Beukenhorst-Oost Schiphol

Huurder/koper

Schiphol Rijk

Kontek Engineering B.V.

850

McAfee

Badhoevedorp Hoofddorp

1.600

Schiphol Rijk

UPC Broadband Operations B.V. 1.000

Schiphol Oost

Aerdata

Schiphol Centrum

Plaats

Handelsbanken

110

140

110

140

145

180

140

175

Beukenhorst-West

110

160

105

155

Beukenhorst-Zuid

175

210

175

205 150

De Hoek Noord

850 Lijnden Schiphol

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00

medio 2011 van tot

Beukenhorst-Oost

Centrum

1.000

ultimo 2010 van tot

90

150

85

100

140

95

135

125

150

120

145 355

Schiphol Centrum

220

360

210

Schiphol Oost

120

180

115

175

Schiphol Rijk

90

165

85

160

Schiphol Zuid

130

165

125

160



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Tel: 023 5 685 685 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Limburg Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Maastricht (incl. Airport), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

60.600

135.000 m2

1.357.000 m2

0,2%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

27.000 m2

8,2%

125%


1,2%

0%


Huurprijs*


0,2%


3,8%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.600 1.400

110

1.200 1.000

105

800 100

600 400

95

200

90

2004

Limburg

2005

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


150

25

120

20

90

15

60

10

30

5 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA

0

2009

Maastricht incl. Airport

Heerlen

Leegstand 2010

Roermond


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Eindhoven

Helmond


150 17%

120

19%

26% 10%

90

35% 10%

60

4%

6% 30

43%

Limburg


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Limburg Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Maastricht (incl. Airport), Heerlen, Roermond en Venlo

Kantorenlocaties

A73

6 MAASTRICHT

1 Centrum 2 Randwijck Noord Maastricht 1

N280

3 Ceramique

5

1

4 Station/Wyck

4

Roermond

5 Geusselt 6 Maastricht Airport 3 2

HEERLEN A73

1 Centrum 2 Stationsgebied 3 Avantis 4 Coriopolis ROERMOND

3

1 Centrum

E34

A67

2

VENLO

2

1 Centrum

4

2 Noorderpoort 3 Trade Port

1

Heerlen

Venlo A73

1

3



medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Maastricht

Randwijck Noord

Mercedes-Benz

11.300

Geusselt

DHL Financial services

4.000

Heerlen

Centrum

95

127

90

127

Station/Wyck

Avenue2

3.000

Maastricht

Ceramique

130

155

130

155

Meerssenerweg

Bureau Jeugdzorg Limburg

1.100

Maastricht Airport

105

135

105

135

Randwijck

115

140

105

130

Roermond

Centrum

Essent

2.550

Venlo

Trade Port

Volantis B.V.

1.100

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Zuid

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,75

8,50

6,75

8,50

Overige locaties

8,50

9,75

8,50

9,75

Plaats

Roermond

Centrum

120

155

105

145

Sittard

Kantorenpark Noord

100

125

95

125

Venlo

Noorderpoort

110

135

105

130

Weert

Kantorenpark Noord

110

135

105

130



Opgesteld door



www.dtz.nl

Rotterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

151.550

782.000 m2

3.869.000 m2

1,2%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

70.000 m2

13,4%

6,1%


11%


1,6%

Huurprijs*


0,3%


0,2%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

5.000

110

4.000

105

3.000

100

2.000

95

1.000

90

2004

2005

Rotterdam e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


800

30

700

2009

25

600 20

500 400

15

300

10

200 5

100 0

2004

2005

Opname

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Rotterdam

Capelle a/d IJssel

Leegstand 2010

Schiedam Drechtsteden


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Breda

Den Haag


800 700 19%

600

29%

32%

500

35% 10% 6%

6%

2% 31%

Rotterdam e.o.


30%

400 300 200 100

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Rotterdam en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Kantorenlocaties

8

1 Centraal Station

7

2 Centrum Capelle a/d IJssel

3 Kop van Zuid 4 Marconiplein/Parklane 5 Kralingse Zoom

10

1

Schiedam

2

6 Brainpark I, II en III

5 6

7 Alexandrium/Oosterhof 4

8 Rotterdam Airport

11

3

9 Zuidplein 10 Schieveste (Schiedam)

Rotterdam

11 Rivium (Capelle a/d IJssel) 9



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Rotterdam

Centrum

Hogeschool Rotterdam

Centrum

Stedin Netbeheer

6.450

Willingestraat

Cofely Nederland

6.000

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Capelle a/d IJssel Barbizon Capelle Office Park

125

132

125

132

Hoofdweg

90

125

90

125

Rivium

110

145

110

145

Amstelwijck

130

148

130

150

Centrum

100

130

100

135

Metrage 16.000

Centrum

Joulz

6.000

Pernis Rotterdam

Seattleweg

A-lanes A15

3.050

Capelle a/d IJssel

Rivium

Rockwell Automation

3.000

Schiedam

Karel Doormanweg

Gusto B.V.

2.500

Plaats

Dordrecht Rotterdam

Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00

Brainpark

145

180

145

180

Centrum

120

200

120

200

Kop van Zuid

145

188

145

188

Oosterhof/Alexandrium

130

170

130

170

Zuidplein

110

138

110

138

90

145

90

145

Schiedam *Excl. evt. incentives


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Tel: 010 4 333 555 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Twentse stedenband Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Enschede, Hengelo en Almelo

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

39.450

164.000 m2

716.000 m2

0,1%

2010 t.o.v. 2009


4,6%


Opname

Leegstand

Huurprijs*

6.000 m2

16,3%


50%



0,8%


3,9%

0,4%


Index kantoorbanen

Voorraad in gebruik

(2004=100)

(x 1.000 m2 v.v.o.)

115

1.000 800

110

600 105

400 100

200

95

2004

2005

2006

Twentse stedenband

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


180

25

150

20

120

2009

15

90 10

60

5

30 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Enschede Leegstand 2010

Hengelo Leegstand medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Almelo

Deventer


180 14%

150

19% 9%

49%

120

35%

5%

10%

90

6%

60

24%

30 Twentse stedenband


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Twentse stedenband Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Enschede, Hengelo en Almelo

Kantorenlocaties 1 Enschede Centrum 2 Business & Science Park 3 Zuiderval

7

4 Hengelo Centrum

Almelo

5 Westermaat (Campus/Oosterbosch) 6 Hart van Zuid

8

7 Almelo Centrum

A35

E30

8 Twentepoort

E30

Hengelo

A1

5

A1

4 6 2 Enschede A35

1

0

© GeoMedia 2008 [7157]

3

4 km


Omvangrijke transacties kantoorruimte 1e helft 2011 Plaats Enschede

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Centrum

Medisch Spectrum Twente

1.500

Centrum

AveleijnSDT

1.050

Centrum

Bake Financieel Centrum

850

Centrum

Stichting Dimence

500

Hengelo

Westermaat

Medisch Centrum Vrouw

550

Almelo

Centrum

Urenco Nederland B.V.

500

ultimo 2010 van tot

Plaats Almelo Enschede Hengelo

medio 2011 van tot

Centrum

85

145

85

140

Twentepoort

75

125

75

125

Business & Science Park

80

130

85

130

Centrum

85

135

85

135

Centrum

80

120

80

120

Westermaat Zuidoost

70

120

70

115


Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

6,80

8,75

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

10,00


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede Tel: 053 4 300 900 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Utrecht en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

124.000

564.000 m2

2.950.000 m2

0,5%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

46.000 m2

10,9%

78%


14%


2,3%

Huurprijs*


0,5%


0,4%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

3.600 3.000

115

2.400

110

1.800 105

1.200

100

600

95

2004

2005

Utrecht e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


600

32 28

500

24

400

20

300

16 12

200

8

100 0

4

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Utrecht

Maarssen

Leegstand 2010

Nieuwegein


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Houten

Woerden


600 15% 39%

400

35%

15% 7% 25%

500

19%

10%

300

6%

200 100

Utrecht e.o.


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Utrecht en omgeving Factsheet kantorenmarkt I medio 2011 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Kantorenlocaties Maarssen 1 Stationsomgeving Utrecht 2 Rijnsweerd 3 Kanaleneiland 4 Rijnzathe 5 Papendorp

Utrecht

6 Maliebaan/oude binnenstad

8 1

6

7 Galgenwaard

2

8 Stadshart Leidsche Rijn 9 Centrum Nieuwegein 7

4

10 Plettenburg 11 Molenzoom

5

3

Nieuwegein 11

10

9

Houten


Locatie

Huurder/koper

Utrecht

Stationsomgeving

Rabobank

Stationsomgeving Kanaleneiland


medio 2011 van tot

110

140

110

95

130

95

130

Centrum

90

130

90

128

3.950

Merwestein

90

120

90

120

1.800

Plettenburg

90

130

85

130

110

160

110

155

90

130

90

130 220

Metrage 8.250

Plaats

Corio Nederland N.V.

5.400

Houten

Molenzoom

Portaal

4.250

Maarssen

Zuilense Ring/Bisonspoor

Stationsomgeving

Rijksgebouwendienst

4.100

Nieuwegein

Papendorp

Essent Nederland

Stationsgebied

Raad voor Rechtsbijstand

Papendorp

Promedico ICT

1.500

Utrecht

Kanaleneiland Lage Weide


140

Maliebaan

160

220

160

Oude Centrum

150

200

150

200

Oudenrijn (De Meern)

105

145

105

140

medio 2011 van tot

105

150

105

150

Locatie

ultimo 2010 van tot

Overvecht

Landsdeel

Papendorp

158

190

158

190

West

Beste locaties

6,10

7,75

5,90

7,50

Rijnsweerd

145

175

145

175

Overige locaties

6,75

9,00

6,75

9,00

Stationsgebied

170

205

170

205



Opgesteld door



www.dtz.nl

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Kantoorbanen

Aanbod

Voorraad in gebruik

73.850

278.000 m2

1.612.000 m2

2,9%

2010 t.o.v. 2009


Opname

Leegstand

18.000 m2

13,4%

52%


1,4%


5,5%

Huurprijs*


0,6%


2,1%


Voorraad in gebruik


(x 1.000 m2 v.v.o.)

120

2.000

115

1.600

110

1.200

105 800

100

400

95 90

2004

2005

2006


2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

Voorraad

Nederland

2006

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Voorraad in gebruik

Bron: LISA


Opname en aanbod

Leegstand

(x 1.000 m2 v.v.o.)


300

21 18

240

15 180

12

120

9 6

60 0

3 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)


0

Zwolle

Deventer

Leegstand 2010

Apeldoorn


Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Assen

Heerenveen


300 14%

47%

240

19% 8%

180

35% 10%

9%

120 6%

23%

60 Zwolle, Apeldoorn en Deventer


30%

Nederland


0

2004 500-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet kantorenmarkt medio 2011

Deventer 3

1

5 2

Zwolle

4

2

1

Kantorenlocaties

1

ZWOLLE

DEVENTER

1 Hanzeland

1 Centrum

2 Oosterenk

2 Kloosterlanden

3 Berkum APELDOORN

4 A28-zone

2

5

1 Apeldoorn-Noord

Stadsring

2 Centrum

Apeldoorn

3 Brouwersmolen 4 Maltenschoten

3

4



Locatie

Huurder/koper

Zwolle

Oosterenk

Lindorff

2.500

Plaats

2.400

Apeldoorn

Centrum

95

140

90

140

Deventer

Centrum

85

130

85

130 125

Apeldoorn Deventer

Hanzeland

Een overheidsdienst

Rijnlaan

Interakt Contour Groep

Apeldoorn-Noord

Koopmans Bouw

Centrum

Kamer van Koophandel

Kloosterlanden

Strukton Worksphere

Metrage

medio 2011 van tot

Plaats

950

Hanzepark

2.000 800

Zwolle

1.350

75

125

70

Centrum

110

150

100

150

Hanzeland

130

160

125

160

Oosterenk

85

140

80

140


Bruto aanvangsrendementen v.o.n. in % Landsdeel Noord Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,00

7,50

9,00

Overige locaties

8,50

10,50

8,50

10,50

Beste locaties

6,80

8,75

6,80

8,75

Overige locaties

8,50

10,00

8,50

10,00


Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Tel: 038 4 258 800 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod

Banen in de industrie 3.200.100

2,4%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

9.378.000 m2

0,7%


52.396 ha

2,0%

2010 t.o.v. 2009

Opname

Aanbod-voorraadratio

Huurprijs

1.175.000 m2

3,6%

€ 48 per m2/ jaar

31%


0%



Index banen in de industrie

Voorraad bedrijventerreinen

(2004=100)

(ha)

110

105

100

1,1%

53.000

1.400

52.000

1.200

51.000

1.000

50.000

800

49.000

600

48.000

400

47.000 95

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

46.000

200 2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

Bron: VROM/DG Ruimte, bewerking DTZ Zadelhoff

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

10.000

18 15

8.000

12

6.000

9 4.000

6

2.000 0 2004 Opname

3 2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Nederland Rotterdam

Ratio 2010


Opname naar sector

Moerdijk Tilburg Sittard-Geleen

Ratio medio 2011

Eindhoven Venlo

Emmen




10.000 21%

8.000

25%

6.000

3%

4.000 24%

2.000

27% Nederland

Industrie en bouw

Handel

Transport

0 ICT

Dienstensector

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Nederland Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod-voorraad ratio per gemeente Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in %

(in %, medio 2011) Maarssen Amersfoort Amsterdam Diemen

ultimo 2010

medio 2011

Landsdeel

Locatie

van

tot

van

tot

Noord

Beste locaties

8,50

11,00

8,50

11,00

Overige locaties

9,00

11,50

9,00

11,50

Oost

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00

Zuid

Beste locaties

7,50

9,00

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,50

8,50

10,25

Wijchen Zoetermeer Almere Roosendaal Oldenzaal Deventer Moerdijk Tilburg

West

Rotterdam Schiedam Utrecht

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25

*exclusief logistiek vastgoed

Hilversum Venray

Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar)

Son en Breugel Nieuwegein

ultimo 2010 van tot

Rijswijk

Plaats

Enschede Best Haarlemmermeer Eindhoven Venlo Houten Ede Breda Leiden

medio 2011 van tot

Groot Amsterdam

30

80

35

80

Rotterdam en omgeving

45

63

44

63

Den Haag en omgeving

30

70

30

67

Utrecht en omgeving

30

65

30

65

Haarlemmermeer

35

110

35

110

Eindhoven en omgeving

30

58

30

58

Den Haag

Arnhem en Nijmegen

25

70

25

70

Dordrecht

Haarlem


25

65

25

65

Duiven


30

50

30

50

Zwolle

Gooi en Eemland

30

66

25

65

Twentse Stedenband

25

48

25

38

Breda en omgeving

25

60

20

60

Groningen en Assen

20

50

20

50

Limburg

25

53

25

51

Leeuwarden

Veenendaal Den Bosch Veldhoven Assen Amstelveen Nijmegen Apeldoorn Roermond Zutphen Sittard-Geleen

Almere

30

55

30

60

Friesland

20

40

20

40

Ede en Veenendaal

35

55

35

55

Heerenveen Groningen Woerden

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2011

Delft Etten-Leur Almelo

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Binnenmaas

Utrecht

Lage Weide

Kuehne + Nagel Nederland

Bergen op zoom

Noordland

TNT Fashion Group B.V.

34.400

Roosendaal

Borchwerf I

Plus 100 B.V.

30.900

Venray

Smakterheide

Woger Trading

20.250

Hoofddorp

De Hoek

Fokker Services

18.050

Elst

Industrieweg Oost

Een logistieke dienstverlener

17.000

Roosendaal

Borchwerf I

Van Uden Warehousing B.V.

16.800

Botlek Rotterdam

Distripark Botlek

C. Steinweg Handelsveem

16.150

Born

Holtum Noord

Helly Hansen

16.000

Geldrop

De Hooge Akker

Daf Trucks

14.400

Oosterhout Maastricht Hengelo Arnhem Smallingerland Helmond Emmen Zwijndrecht Zeist Capelle aan den IJssel Sliedrecht Sneek

0%

3%

6%

9%

12%

15%

Metrage 35.500

Nederlands gemiddelde

Graag informeren wij u uitgebreid over de lokale vastgoedmarkt. Opgesteld door DTZ Zadelhoff, afdeling Research Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

www.dtz.nl

Almere Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod

Banen in de industrie 29.350

2,0%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

230.000 m2 medio 2011 t.o.v. ultimo 2010

4,4%

475 ha

1,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

10.000 m2

9,7%

€ 46 per m2/ jaar

33%



0,3%


5,7%



(2004=100)

(ha)

125

500

35

120

400

28

300

21

200

14

100

7

115 110 105 100 95

2004 Almere

2005

2006

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

250

20

200

16

150

12

100

8

50

4

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Almere

Zwolle

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Bron: LISA

0

2008

Hilversum

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Amsterdam

Diemen


250 20%

21%

19%

200

25%

150

3%

8%

100 21%

32%

24% Almere

Industrie en bouw

Handel

50

27% Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Almere Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Bedrijventerreinen

1

1 De Vaart 9

2 Veluwsekant 3 De Steiger 4 Hollandsekant 5 Stichtsekant 6 Gooisekant/

10

Gooisepoort

7 Hogekant 8 Sallandsekant 9 Poldervlak Almere

10 Markerkant 8

4 7

2 6

3

5

Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2011 Plaats

Locatie

Huurder/koper

Almere

De Steiger

Sinaas

Huurprijzen bedrijfsruimten (in euro per m2/jaar) ultimo 2010 van tot

Metrage 2.950

Plaats Almere

De Vaart

Visser Assen

1.150


Albe Technieken B.V.

1.000

medio 2011 van tot

De Steiger

30

40

30

45

De Vaart

35

45

35

50

Markerkant

Autoschade Markerkant

850

Gooisekant/Veluwsekant

45

55

45

60

Markerkant

Dally Autoservice

850

Hollandsekant

45

55

45

60

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Oost West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25



Opgesteld door



www.dtz.nl

Amsterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Aanbod


0,7%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

528.000 m2

10%


847 ha

7,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

57.000 m2

12,5%

€ 52 per m2/ jaar

35%




2,3%


0,5%


(2004=100)

(ha)

110

1.000

25

800

20

600

15

400

10

200

5

105 100 95 90

2004

2005

Amsterdam e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

600

18

500

15

400

12

300

9

200

6

100

3

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Amsterdam

Diemen Haarlemmermeer Den Haag

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2008

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Rotterdam

Utrecht


600

25%

500

21%

20%

25% 400

3% 6%

300

22%

200 24%

27%

27% Amsterdam e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

100 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Amsterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Amsterdam, Diemen en Amstelveen

Bedrijventerreinen 1

2

1 Noord 2 Westpoort 3 Amstelveen

Amsterdam

4 Zuidoost 5 Verrijn Stuart 6 Amstel Business Park

Diemen

6 5

0

3

Schiphol

Amstelveen

4



Metrage

medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Amsterdam

Zuidoost

Intralox

Zuidoost

DHL Supply Chain (Netherlands) B.V.

4.300

Aalsmeer/Uithoorn

40

60

40

60

Westpoort

Vroegop A.G.F. B.V.

4.100

Alkmaar/Heerhugowaard

40

65

40

65

Westpoort

Albini & Patigliani

2.850

Amstelveen

Westpoort

VAT Logistics

2.850

Amsterdam

Westpoort

Unica Installatie

2.750

10.600

Plaats

Noord

Landsdeel West

Locatie

ultimo 2010 van tot

Haarlem medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25

65

50

65

65

45

65

West

30

60

35

65

Zuidoost

50

80

40

80

35

60

35

60

Waarderpolder

45

60

45

60

Diemen/Weesp

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in %

50 45

Mijdrecht

40

60

40

55

Zaanstad

35

60

35

60



Opgesteld door



www.dtz.nl

Arnhem en Nijmegen Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven en Zevenaar

Aanbod


2,1%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

245.000 m2

15%


1.163 ha

0,8%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

16.000 m2

4,2%

€ 42 per m2/ jaar

65%




0,8%

4,1%



(2004=100)

(ha)

110

1.200

36

1.000

28

800

24

600

18

400

12

200

6

105 100 95 90

2004

2005

2006

Arnhem en Nijmegen

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

350

16

300 12

250 200

8

150 100

4

50 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Arnhem

Nijmegen

Ratio 2010


Wijchen

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Duiven

Zevenaar

Ede


350 19%

300

21%

24%

25%

250 200

3%

1%

150 28%

100

24%

27%

27%

Arnhem en Nijmegen Industrie en bouw

Handel

Transport

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Arnhem en Nijmegen Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Arnhem, Nijmegen, Wijchen, Duiven en Zevenaar

Bedrijventerreinen 1 Noord- en Oostkanaalhaven 2 Westkanaaldijk 3 Winkelsteeg

Arnhem

4 Bijsterhuizen 6

5 ’t Broek/Kleefsche Waard

5

6 IJsseloord 9 Duiven

8 7

7 Rijkerswoerd

10

8 Overmaat

11

12 14 13 Zevenaar

9 Nieuwgraaf 10 Centerpoort Noord en Zuid 11 ’t Holland 12 Tatelaar 13 Hengelder 14 Kollenburg

1 2 Nijmegen

4 3

Wijchen



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Nijmegen

Westkanaaldijk

Technisch bureau Holl B.V.

3.600

Plaats

Westkanaaldijk

Een vleeswaren bedrijf

1.350

Arnhem

Westkanaaldijk

Auto service Portaal

1.050

Westkanaaldijk

MK Auto’s en Carcleaning

1.000

Nieuwgraaf

Fadie Food

1.050

‘t Holland

Framo

Duiven

ultimo 2010 van tot

Metrage

950

medio 2011 van tot

‘t Broek/Kleefse Waard

30

50

30

45

IJsseloord

50

70

50

70

Rijkerswoerd/Overmaat

35

55

35

50

Duiven

Nieuwgraaf/Centerpoort

35

50

35

50

Nijmegen

Bijsterhuizen

45

55

40

55

Westkanaaldijk

30

45

25

40

Winkelsteeg

25

40

25

40

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00



Opgesteld door



www.dtz.nl

Breda en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Aanbod


3,2%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

549.000 m2

2.619 ha

17%


4,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

175.000 m2

4,2%

€ 41 per m2/ jaar

629%



1,1%


0,3%


Index banen in de industrie (2004=100)

(ha)

110

2.800

70

2.400

60

2.000

50

1.600

40

1.200

30

800

20

105 100 95

400 90

2004 Breda e.o.

2005

2006

2007

2008

2009

0

2010

10 2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

700

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

600 500 400 300 200 100

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Bergen op Zoom

Breda

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2008

Oosterhout

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Moerdijk

Etten-Leur

Roosendaal


700 10% 1%

600

21%

23%

25%

500 400

3%

300 38%

200

24%

28%

27%

Breda e.o. Industrie en bouw

Handel

100 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Breda en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal

Bedrijventerreinen

10

12

BREDA EN OMGEVING

Oosterhout Moerdijk

1 Digit Parc 2 Emer Zuid/Emer Noord 3 Heilaar Noord/IABC 11

4

5 Hazeldonk 6 Hoogeind

1

2

7

4 Krogten

7 Steenakker 8 Moleneind

8

3

6

9 Vosdonk

Breda

10 Weststad I, II en III Etten-Leur 9

11 Vijfeiken 12 Moerdijk

5

ROOSENDAAL / BERGEN OP ZOOM

2 A17

1

1 Borchwerf I 3 E312

A58

4

2 Borchwerf II 3 Majoppeveld Noord 4 Majoppeveld Zuid

A4

Roosendaal

5 Noordland

A58 E312

5 © GeoMedia 2008 [7157]

Bergen op Zoom A4

0

2 km


Locatie

Bergen op zoom Noordland Roosendaal

34.400

Plaats

medio 2011 van tot

Bergen op Zoom

Noordland

30

50

30

48

Breda

Emer-Zuid

30

45

30

45

16.800

Haagse Beemden

30

50

30

54

13.300

Hoogeind

45

60

45

60

IABC/Heilaar

40

50

40

50

Krogten

30

50

30

50

Moleneinde

30

45

30

45

Steenakker

40

60

40

60 50

Forever 21 Global B.V.

Borchwerf I

Plus 100 B.V.

Borchwerf I

Van Uden Warehousing B.V. Comirec B.V. Biomet Europe B.V.

11.550

Hazeldonk

ultimo 2010 van tot

Metrage

TNT Fashion Group B.V.

Noordland

Moerdijk Breda

Huurder/koper


9.250 30.900

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % medio 2011 van tot

Vosdonk

25

50

25

Locatie

ultimo 2010 van tot

Etten-Leur

Landsdeel

Moerdijk

Industrieterrein Moerdijk

30

55

30

55

Zuid

Beste locaties

7,50

9,00

7,35

9,00

Oosterhout

30

53

30

53

Overige locaties

8,75

10,50

8,50

10,25

Roosendaal

25

45

20

45

Majoppeveld/Borchwerf



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Tel: 076 5 209 209 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Bosch en Tilburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod


5,0%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad


7,5%

1.375 ha

1,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

62.000 m2

7,0 %

€ 41 per m2/ jaar


55%



0,6%


2,1%


(2004=100)

(ha)

110

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

105 100 95 90

2004

2005

2006


2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

540 480 420 360 300 240 180 120 60 0 2004 Opname Den Bosch Tilburg

12 9 6 3 2005 2006 2007 2008 2009 Aanbod Prognose opname Den Bosch Den Bosch en Tilburg Tilburg

2010

2011 (medio)

0

Den Bosch

Tilburg

Ratio 2010

Breda

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

16%

21%

25%

2%

39%

25%

3% 19%

24%

27%

Den Bosch en Tilburg Industrie en bouw

Handel

Nederland Transport

ICT

Dienstensector

540 480 420 360 300 240 180 120 60 0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

Oosterhout

Eindhoven


2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Den Bosch en Tilburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

3 1 2 Tilburg

3

1

5 2 Den Bosch 4

4

Bedrijventerreinen

Bedrijventerreinen

DEN BOSCH

TILBURG

5

1 De Vutter

1

Kraaiven

2 De Rietvelden

2

Loven

3 Maaspoort

3

Vossenberg

4 De Brand

4

Katsbogten

5 De Herven

5

Tradepark 58 Zuid



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Tilburg

Katsbogten

Internationale handelsorganisatie

Katsbogten

Poetsdoekenfabriek Brabant Beheer B.V. 5.400

Den Bosch

12.900

De Rietvelden Logistieke dienstverlener

12.000

Plaats Oss/Uden/Veghel Den Bosch

Zuid

De Brand

medio 2011 van tot

30

45

30

45

40

50

40

50

De Rietvelden Transflex

4.750

De Herven

40

45

40

45

Maaspoort

MGX Group B.V.

4.700

De Rietvelden

30

50

30

45

De Rietvelden Baustoff + Metall

3.850

Tilburg

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel

ultimo 2010 van tot

Metrage

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,00

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,50

8,50

10,25

Katsbogten

45

50

40

48

Kraaiven

30

50

30

48

Loven

30

50

30

45

Vossenberg

35

50

35

48

30

50

35

50

Waalwijk



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Bosch Tel: 073 6 132 424 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Den Haag en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Aanbod


1,6%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad


3,5%

891 ha

0,6%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

11.000 m2

5,4%

€ 50 per m2/ jaar

36%




0,1%


1,1%


(2004=100)

(ha)

110

1.000

25

800

20

600

15

400

10

200

5

105

100

95

2004

2005

Den Haag e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

360

12

300

10

240

8

180

6

120

4

60

2

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Den Haag

Delft

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2008

Rijswijk

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zoetermeer

Leiden


360 18%

300

21%

25% 240

35% 3%

180 120

3%

37%

24%

27%

8% Den Haag e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

60 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Den Haag en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Den Haag, Leiden, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Delft en Zoetermeer

Bedrijventerreinen 1 Scheveningen-Haven 2 Zichtenburg 3 Fokker terrein 4 Prins Claus Kwartier

1

5 Rijswijkse Poort 6 Bedrijvenpark Prisma 7 Lansinghage 8 Binckhorst 9 Laakhaven HS 10 Ypenburg Leidschendam-Voorburg

8

Den Haag

11 Forepark 12 Plaspoelpolder

11

9 4

13 Delft Noord

Zoetermeer

10 2

6 3 7

12 5

Rijswijk

13



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Den Haag

Laakhaven HS

Autobedrijf Duindam Den Haag B.V. 2.900

Metrage

Forepark

Edery Sevices B.V.

1.300

Prins Claus Kwartier

Eclecticus B.V.

Rijswijk

Plaspoelpolder

Achttax B.V.

850

Zoetermeer

Philipsstraat

Cornelis van der Hoek B.V.

Delft Den Haag

1.350 750

ultimo 2010 van tot

Plaats Binckhorst

medio 2011 van tot

35

60

35

60

30

60

30

58

Forepark

55

70

55

67

Kerketuinen

40

60

40

58

Leiden

40

60

40

60

Zoetermeer

40

60

40

60

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Tel: 070 3 550 550 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Ede en Veenendaal Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod


0,6%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

143.000 m2

15%


568 ha

1,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

39.000 m2

5,0%

€ 45 per m2/ jaar

114%



0,6%

2,0%




(2004=100)

(ha)

110

600

30

500

25

400

20

300

15

200

10

100

5

105 100 95 90

2004

2005

2006

Ede en Veenendaal

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

150

15

120

12

90

9

60

6

30

3

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

,KL

=LLULUKHHS

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2008

<[YLJO[

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

(TLYZMVVY[

(YUOLT

5PQTLNLU


150 21% 30%

120

25%

28%

90

3% 1%

60 24%

9%

30

27%

32% Ede en Veenendaal Industrie en bouw

Handel

Transport

Nederland ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Ede en Veenendaal Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011


1 De Faktorij 2 De Batterijen 3 Compagnie

2 1

4 Het Ambacht Ede

6

3

5 Nijverkamp 6 Kievitsmeent

11 Veenendaal

7

7 BT A12 8 Heestereng

10 8

9 De Vallei 10 Frankeneng

9 13

11 Klaphek 12 Ede Noord 13 Reehorsterweg

4 5


Omvangrijke transacties bedrijfsruimte 1e helft 2011 Plaats Veenendaal

Ede

Locatie Nijverkamp

Huurder/koper Hoenderdaal Fasteners B.V.

Metrage 8.500

De Faktorij

One-o-Four

2.850

Het Ambacht

Lekko

2.250

Nijverkamp

De Greef Transport

2.050

Kievitsmeent

Agri Retail

6.550

BT A12

Bosgraaf Group

4.700

ultimo 2010

medio 2011

Plaats

Locatie

van

tot

van

tot

Ede

Frankeneng/Heestereng

35

55

35

55

BT A12

45

55

45

55

Veenendaal

De Compagnie/Faktorij

35

45

35

52

Het Ambacht

35

45

35

45


Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Oost

Beste locaties

8,50 10,00

8,25 10,25

Overige locaties

9,00 11,00

9,00 11,00



Opgesteld door



www.dtz.nl

Eindhoven en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Aanbod


5,6%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

401.000 m2

2,0%


1.624 ha

1,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

45.000 m2

4,9%

€ 43 per m2/ jaar

25%




0,1%

0%



(2004=100)

(ha)

110

1.800

42

1.500

35

1.200

28

900

21

600

14

300

7

105 100 95 90

2004

2005

Eindhoven e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

450

12

360

10 8

270

6 180

4

90

2

0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Eindhoven

Helmond

Ratio 2010


Best

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Son en Breugel Veldhoven

Tilburg


450 21%

22%

360

25%

29% 270

3%

3%

180 22%

24% Eindhoven e.o.

Industrie en bouw

Handel

Transport

90

27%

23%

Nederland ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Eindhoven en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven

Bedrijventerreinen Son en Breugel 1 De Hurk 2 Eindhoven/Acht 6

13

Best

3 Esp 4 De Kade

Helmond

3 14

5 Kapelbeemd 5

6 Ekkersrijt 10

16

7 B.Z.O.B. 11

2

0

8 De Run 9 Lake Forum/Park Forum 10 Groot Schooten

7 12

11 Hoogeind/De Weijer 12 Flight Forum 13 Science Park Eindhoven

4

9

14 Breeven 15 High Tech Campus

Eindhoven

1

Veldhoven

16 Eindhoven Airport 8

15



Metrage

medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Eindhoven

De Hurk

Endinet

De Hurk

Kero Bouw en Vastgoed B.V.

5.100

Best

Breeven/ ‘t Zand

34

45

34

45

De Hurk

Deonet

4.950

Eindhoven

De Hurk

40

55

40

55

10.000

Plaats

Eindhoven/Acht

Ergon

4.550

Eindhoven Airport

40

55

40

55

Veldhoven

De Run

HKS Scrap Metals B.V.

2.600

Eindhoven/Acht

45

58

45

58

Best

Breeven

Amobi Holding B.V.

2.450 Helmond

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Zuid

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,00

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,50

8,50

10,25

Esp

40

47

40

47

Kapelbeemd

38

50

38

50

Bedrijventerrein ZO Brabant 34

50

34

50

De Weijer

45

34

45

34

Groot Schooten

39

45

39

45

Hoogeind

30

45

30

45

Son

Ekkersrijt

37

50

37

50

Veldhoven

De Run

32

50

32

50



Opgesteld door



www.dtz.nl

Friesland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

Aanbod


3,8%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

160.000 m2

3,6%


993 ha

1,8%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

8.000 m2

3,2 %

€ 29 per m2/ jaar

18%


0%



0%



(2004=100)

(ha)

110

1.000

60

800

48

600

36

400

24

200

12

105 100 95 90

2004 Friesland

2005

2006

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

160

5 4

120

3 80 2 40 0

1 2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Heerenveen Leeuwarden

Ratio 2010


Smallinger land

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Sneek

Groningen

Assen


160 16%

21%

25%

120

34% 3%

8%

80

24%

42% Friesland

Industrie en bouw

Handel

40

27% Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Friesland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Leeuwarden, Heerenveen en Drachten

4 3 1

Leeuwarden

Heerenveen

3 1

4 2

2

Bedrijventerreinen

2

Drachten 4

1 3

LEEUWARDEN

HEERENVEEN

1

1 Business Park Friesland West

De Hemrik

2 Newtonpark

2 Heerenveen Zuid

3 Business Park Leeuwarden

3 Business Park Friesland

4 Leeuwarden West

4 Internationaal Bedrijvenpark Friesland

DRACHTEN

1 De Haven 2 Burmania 3 Azeven Zuid 4 Azeven Noord



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Drachten

De Haven

Pink Records

4.350

Plaats

Leeuwarden

De Hemrik

Van Lemmen Beheer B.V.

1.350

Drachten Heerenveen

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Noord

Locatie

ultimo 2010 van tot

Metrage

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

A7 Noord

25

40

25

40

De Haven

20

35

20

35

Businesspark

25

35

25

35

De Kavels

25

35

25

35

medio 2011 van tot

Heerenveen Zuid

20

30

20

30

Leeuwarden

De Hemrik

20

40

20

40

Sneek

De Hemmen

20

40

20

40

Beste locaties

8,50

11,00

8,50

11,00

Overige locaties

9,00

11,50

9,00

11,50



Opgesteld door



www.dtz.nl

Gooi en Eemland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Amersfoort en Hilversum

Aanbod


2,0%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

187.000 m2

27%


313 ha

11%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

21.000 m2

11,9%

€ 47 per m2/ jaar

9,0%



3,5%


2,4%



(2004=100)

(ha)

110

450

10

360

8

270

6

180

4

90

2

105

100

95

2004

2005

2006

Gooi en Eemland

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

200

15

160

12

120

9

80

6

40

3

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Amersfoort

Hilversum

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Bron: LISA

0

2008

Zeist

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Utrecht

Almere


200 18%

21%

160

25%

29%

120

3%

80

23%

5%

24%

40

27%

25% Gooi en Eemland Industrie en bouw

Handel

Transport

Nederland ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Gooi en Eemland Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Amersfoort en Hilversum


AMERSFOORT

5

1 De Isselt 2 Wieken/Vinkenhoef 3 Vathorst 4 De Hoef 5 Calveen

3

HILVERSUM

4

1

2

2

1 Havenkwartier

3

Hilversum

2 Spoorzone

Amersfoort

3 Larenseweg 4 Kerkelanden

1

5 Crailo 4



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Hilversum

Spoorzone

United Broadcast Facilities

Kerkelanden

Drukkerij De Toekomst

1.500

Amersfoort

De Isselt

Cambridge Weight Plan

2.500

ultimo 2010 van tot

Metrage 10.000

Havenkwartier

Star Automaterialen

1.300

Soesterweg

QlassiX Carcenter

1.000

Plaats Amersfoort

medio 2011 van tot

De Hoef/Calveen

40

50

35

50

De Isselt

30

48

25

48

Vathorst Hilversum

50

62

50

62

50

66

45

65

Soest

35

52

35

52

Zeist

40

58

40

60

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Oost West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25



Opgesteld door



www.dtz.nl

Groningen, Assen en Emmen Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod


3,1%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

205.000 m2

1.607 ha

11%


0,6%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

16.000 m2

2,5%

€ 41 per m2/ jaar

78%




0,2%

0%



(2004=100)

(ha)

110

1.700

70

1.600

60

1.500

50

1.400

40

1.300

30

1.200

20

105 100 95

1.100 90

2004

2005

2006

Groningen, Assen en Emmen

2007

2008

2009

2010

1.000

10 2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

210

5

180

0

2010

4

150 120

3

90

2

60 1

30 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Groningen

Assen

Ratio 2010


Emmen

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zwolle

Leeuwarden Heerenveen


210 180

21%

25%

150

30%

35%

120

3%

90 5% 4%

60

24% 26%

Industrie en bouw

27%

Groningen, Assen en Emmen Handel

Transport

30 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Groningen, Assen en Emmen Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

3

Bedrijventerreinen GRONINGEN

4

1 Eemspoort

Groningen

2 Westpoort

5

3 Euvelgunne/ 1

Winschoterdiep

1

4 Hoendiep

4

5 Driebond

3 Assen

2

ASSEN

1 Stadsbedrijvenpark 2 Schepersmaat 3 Messchenveld 4 Peelerpark 2 EMMEN

1 Bedrijvenpark A37 2 Waanderveld

Emmen

3 Bargermeer

2

3

1



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Groningen

Euvelgunne

Rohda Beheer B.V.

3.100

Plaats

Euvelgunne

Wilmink

1.850

Assen

Euvelgunne

Effektief Groep

1.800

Euvelgunne

Schreuder Revalidatietechniek B.V.

1.450

Scheepersmaat

35

45

35

45

Euvelgunne

MACG

1.300

Stadsbedrijvenpark

30

40

30

40

Horticoop B.V.

1.350

Klazienaveen

Metrage

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Noord

Locatie

ultimo 2010 van tot

Emmen

Groningen medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

11,00

8,50

11,00

Overige locaties

9,00

11,50

9,00

11,50

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Messchenveld

45

50

45

50

Peelerpark

40

45

40

45

Bargermeer

20

45

20

45

Bedrijvenpark A37

40

45

40

45

Waanderveld

40

45

40

45

Driebond

40

45

40

45

Eemspoort

45

50

45

50

Euvelgunne

30

45

30

45



Opgesteld door



www.dtz.nl

Haarlemmermeer Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius

Aanbod


2,8%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

170.000 m2

24%


537 ha

10%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

77.000 m2

6,3%

€ 67 per m2/ jaar

196%



3,0%


0,3%



(2004=100)

(ha)

110

550

20

105

440

16

100

330

12

95

220

8

90

110

4

85

2004

2005

2006

Haarlemmermeer

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

250

20

200

16

150

12

100

8

50

4

Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Haarlemmermeer

Ratio 2010


0

2010

Jaarlijkse uitgifte


2004

2009

Voorraad

Nederland

Bron: LISA

0

2008

Haarlem

Amsterdam

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Diemen

Leiden


250 12%

16%

21% 11%

200

25%

6%

150

3%

100 24% Haarlemmermeer Industrie en bouw

Handel

Transport

50

27%

54%

Nederland ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Haarlemmermeer Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden en Cruquius


Lijnden

Cruquius

2 Graan voor Visch (Zuid)

Badhoevedorp

13

1 De Hoek / Schiphol West 3 De President 4 Noord

5

5 Schiphol Noord 6 Schiphol Rijk 7 Schiphol Zuid

4

Schiphol

8 Schiphol Zuidoost 9 Spoorzicht 10 Pionier

Hoofddorp

11 Nieuw-Vennep Zuid 12 Lijnden

8 2

1

3

7

15

13 Cruquius Zuid 14 Schiphol Logistics Park 15 Oude Meer

6 14 10 Nieuw-Vennep

9

11



medio 2011 van tot

Plaats

Locatie

Huurder/koper

Metrage

Hoofddorp

De Hoek

Fokker Services

18.050

Plaats

Aramex

11.550

Cruquius

Zuid

50

65

50

65

Hoofddorp

De Hoek

60

85

60

85 75

Oude Meer

UTi Nederland B.V. Schiphol

4.450

Schiphol Rijk

Interxxion

6.900

De President

65

75

65

Schiphol Rijk

All-In Logistics (uitbreiding)

6.700

Graan voor Visch

55

65

55

65

Stichting Sanquin Bloedvoorziening

2.700

Noord

40

60

40

60

Lijnden

Lijnden

Airport Business Park

70

80

70

80

Nieuw-Vennep

Pionier

35

50

35

50

Spoorzicht

45

65

45

65

Zuid

60

75

60

75

Oude Meer

70

90

70

90

Rijk

65

85

65

85

Zuid

65

85

65

85

Zuid Oost

80

110

75

110

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel West

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25

Schiphol



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Tel: 023 5 685 685 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Limburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Venlo, Sittard-Geleen-Born en Venray

Aanbod


2,6%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad


7,8%

1.915 ha

1,7%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

88.000 m2

4,8%

€ 38 per m2/ jaar

193%




0,5%


1,6%


(2004=100)

(ha)

105

2.000

75

1.800

60

1.600

45

1.400

30

1.200

15

100

95

90

2004 Limburg

2005

2006

2007

2008

2009

2010

1.000

2004

2005

2006

2007


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

540 480 420 360 300 240 180 120 60 0

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Opname

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

Venlo

Sittard-GeleenBorn

Ratio 2010


Venray

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

9% 6%

21%

22%

25%

3% 41%

21%

24%

27%

Limburg Industrie en bouw

Handel

Nederland Transport

ICT

Dienstensector

540 480 420 360 300 240 180 120 60 0

2004 750-1.000

0

2010

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA

2005

2009

Voorraad

Nederland

2004

2008

2005

2006

1.000-2.500

2007

Maastricht

Roermond

Eindhoven


2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Limburg Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Venlo, Sittard-Geleen-Born en Venray

A73

1

1

A73

2

3

Venray

4

3

Born

2 E34

A67

4 A73 0

1

1 km

2

A2

Bedrijventerreinen

E25 A73

VENRAY

Venlo

1 Smakterheide Sittard

2 Keizersveld 3 De Hulst 4 De Blakt

3

VENLO © GeoMedia 2008 [7157]

2 Trade Port West 3 Trade Port Oost 4 Trade Port Noord

A73 0

5

Geleen

2 km

0

© GeoMedia 2008 [7157]

Tegelen

1 Trade Port

1 km

5 Geloërveld (Belfeld) SITTARD-GELEEN-BORN

1 Holtum Noord 2 Bedrijventerrein Noord 3 Bedrijvenstad Fortuna



Locatie

Huurder/koper

Venray

Smakterheide

Woger Trading

20.250

Plaats

Born

Holtum Noord

Helly Hansen

16.000

Heerlen

Venlo

Trade Port West

Medco/Europa Apotheek

13.200

Trade Port West

International Road Ferry B.V.

11.250

Bedrijventerrein Noord

DIS B.V.

6.650

Bedrijvenstad Fortuna

Hak Leidingbouw

1.500

Sittard

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % ultimo 2010 van tot

Landsdeel Locatie Zuid

ultimo 2010 van tot

Metrage

Beste locaties

7,50

9,00

7,35

9,00

8,75

10,50

8,50

10,25

De Koumen

29

39

29

39

De Locht/De Beitel

29

41

29

41

In de Cramer

29

41

29

41

Maastricht

Beatrixhaven

32

48

32

48

Maastricht Airport

40

50

40

50

Roermond

Roerstreek

29

41

29

41

Willem Alexander

29

39

29

39

Sittard

Bedrijvenstad Fortuna

39

45

39

45

medio 2011 van tot

Overige locaties

medio 2011 van tot

Venlo


Bedrijventerrein Noord

25

41

25

41

Holtum Noord

25

53

25

51

Groot Boller

40

50

35

48

Trade Port West

40

50

37

49

Veegtes

29

38

29

38


Opgesteld door



www.dtz.nl

Rotterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Aanbod


1,6%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad


4,0%

1.796 ha

0,4%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

86.000 m2

5,1 %

€ 54 per m2/ jaar

22%




0,2%


1,0%


(2004=100)

(ha)

110

2.000

50

1.600

40

1.200

30

800

20

400

10

105 100 95 90

2004

2005

Rotterdam e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

Nederland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

700

12

600

10

500

0

2010

8

400

6

300

4

200

2

100 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Rotterdam*

Capelle a/d IJssel

Ratio 2010


Drechtsteden Schiedam

Ratio medio 2011

Breda

Den Haag


* Inclusief voorraad distriparken Maasvlakte, Botlek en Eemhaven

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.) 700

18%

600

21%

22%

1%

25%

500 400

3%

300 35%

24%

200

24%

27%

Rotterdam e.o. Industrie en bouw

Handel

Transport

100 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Rotterdam en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden

Bedrijventerreinen

7

0

6

1 Distripark Botlek 2 Distripark Maasvlakte 3 Europoort

10

4 Distripark Eemhaven

Capelle a/d IJssel

5 Waalhavengebied 6 Noordwest/Spaanse polder

Schiedam

7 Hoofdweggebied 8 Drechtsteden 9

9 Vijfsluizen 10 ’s-Graveland

Rotterdam

11 Spijkenisse 1 2

12 Nieuwe Gadering

5

3 12

4

11

8


Locatie

Huurder/koper

Botlek R’dam

Distripark Botlek

C. Steinweg Handelsveem

Botlek

Keppel Verolme/

Nieuwe Gadering

Neele Groep

Plaats Barendrecht

Dierenstein Vaanpark

53

63

52

63

13.800

Capelle a/d IJssel

Hoofdweg

53

63

52

62

Hoogvliet

53

60

52

60

Noordwest/Spaanse polder 48

63

48

62

West

Rotterdam

8.500

Waalhaven/Distriparken

45

60

44

60

Schiedam

’s-Graveland

45

58

45

58

Vijfsluizen

55

59

54

59

Spijkenisse

Halfweg

46

56

45

55

NW/Spaanse polder Goedegebuur Vlees Rotterdam 2.300


Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

16.150

9.800

R’dam Albrandswaard Distripark Eemhaven C. Steinweg Handelsveem Rotterdam

ultimo 2010 van tot

Metrage

Steel Trade Company Hoogvliet R’dam


medio 2011 van tot

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Tel: 010 4 333 555 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Twentse stedenband Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Enschede, Hengelo en Almelo

Aanbod


2,7%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad


8,3%

1.460 ha

1,8%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

22.000 m2

3,9%

€ 37 per m2/ jaar

0%




0,4%

0%



(2004=100)

(ha)

110

1.800

60

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

105

100

95

2004

2005

2006

Twentse stedenband

2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

300

10

250

8

200

0

2010

6

150 4

100

2

50 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Enschede

Hengelo

Ratio 2010


Almelo

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Oldenzaal

Deventer

Zwolle


300 14% 1%

250

21% 35%

13%

25% 200

3%

150 100

24% 37%

Industrie en bouw

27%

Twentse stedenband Handel

Transport

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Twentse stedenband Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Enschede, Hengelo en Almelo

Bedrijventerreinen 1 De Haven 9

2 Marssteden

10

3 Euregio Bedrijvenpark 4 Josink-Es Almelo

5 Twentekanaal Zuid 11 12 13

6 Westermaat 7 Zeggershoek/Fabelenweg

A35

8 Westermaat Campus 9 Bedrijvenpark Twente

E30

8

A1

E30

A1

10 Dollegoor/Turfkade

Hengelo

11 Bedrijvenpark Bornsestraat 12 Twentepoort 13 XL Bedrijvenpark Twente

6

7

5

Enschede

A35

3

0

1 4

© GeoMedia 2008 [7157]

2

4 km



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Enschede

Euregio Bedrijvenpark

Breckle Nederland

3.850

Plaats

Vliegveld Twente

Olcea Nieuwe Zorglandschap

1.200

Almelo

Almelo Hengelo

De Haven

Ronden Banden

Dollegoor/Turfkade

Snelweg.com

1.200 1.500

Twentepoort

Sismatec

1.350

Twentekanaal Zuid

Ledsys

1.050

Enschede

Hengelo

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

ultimo 2010 van tot

Metrage

medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00

Oldenzaal

medio 2011 van tot

Bedrijvenpark Twente

25

40

25

40

Dollegoor/Turfkade

25

38

25

38

Twentepoort

35

45

35

45

De Haven

25

40

25

40

Euregio

28

42

28

42

Marssteden

33

45

33

45

Twentekanaal

30

45

30

45

Westermaat

37

48

37

48

Hanzepoort

32

42

32

42

Hazewinkel

30

45

30

45



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede Tel: 053 4 300 900 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Utrecht en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Aanbod


3,3%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

246.000 m2

12%


654 ha

0,7%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

70.000 m2

7,5%

€ 45 per m2/ jaar

397%



1,0%




(2004=100)

(ha)

110 105 100 95

2,0%

700

35

600

30

500

25

400

20

300

15

200

10

100 90

2004

2005

Utrecht e.o.

2006

2007

2008

2009

0

2010

5 2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

300

15

250

12

200

0

2010

9

150 6

100

3

50 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Utrecht

Maarssen

Ratio 2010


Nieuwegein

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Houten

Zeist

Woerden


300 250

21%

18%

25%

28%

200 3%

3%

29% 22%

150 100

24%

27%

Utrecht e.o. Industrie en bouw

Handel

50 Nederland

Transport

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Utrecht en omgeving Factsheet bedrijfsruimtemarkt I medio 2011 Utrecht, Maarssen, Nieuwegein en Houten

Bedrijventerreinen Maarssen 1 Lage Weide

3 6

2 Oudenrijn (De Meern)

1

3 Overvecht Noord 4

4 De Wetering Noord 5

5 De Wetering Zuid

Utrecht

6 Haarrijn 7 Plettenburg/De Wiers 8 Liesbosch/Laagraven 9 ’t Klooster

2

10 Doornkade 11 Rondeel 12 Meerpaal 8

10

Nieuwegein 11

7

Houten

9 12



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Utrecht

Lage Weide

Kuehne + Nagel Nederland

35.500

Plaats

Lage Weide

Een postorderbedrijf

11.450

Houten

Lage Weide

Fonq.nl

6.700

Lage Weide

Een evenementenorganisatie

4.000

Nieuwegein

ultimo 2010 van tot

Metrage

Papendorp

Kiwa

1.750

De Wetering Noord

Multilease B.V.

1.200

Nieuwegein

Liesbosch/Laagraven

De Opslagman

2.700 Utrecht


Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

West

Beste locaties

7,50

9,25

7,35

9,00

Overige locaties

8,75

10,25

8,50

10,25

De Meerpaal

50

60

48

60

Doornkade

40

50

35

48

Rondeel Maarssen

Vianen

medio 2011 van tot

45

53

42

53

30

53

30

53

Laagraven

38

55

35

55

Plettenburg/De Wiers

40

52

38

52

De Wetering

48

62

48

62

Lage Weide

30

65

30

65

Oudenrijn (De Meern)

30

55

30

55

Overvecht

33

49

30

49

De Hagen

30

48

30

48



Opgesteld door



www.dtz.nl

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

Aanbod


2,9%

2010 t.o.v. 2009

Voorraad

312.000 m2

35%


1.276 ha

1,1%

2010 t.o.v. 2009

Opname


Huurprijs

51.000 m2

4,9%

€ 44 per m2/ jaar

322%




1,2%

0%



(2004=100)

(ha)

110

1.500

50

1.200

40

900

30

600

20

300

10

105 100 95 90

2004

2005

2006


2007

2008

2009

0

2010

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Voorraad

Nederland

Jaarlijkse uitgifte

Bron: LISA


Opname en aanbod


(x 1.000 m2 v.v.o.)

(in %, medio 2011 t.o.v. 2010)

350

10

300

0

2010

8

250 200

6

150

4

100 2

50 0

2004 Opname

2005

2006

Aanbod

2007

2008

2009

2010

2011 (medio)

0

Zwolle

Apeldoorn

Ratio 2010


Deventer

Ratio medio 2011

Opname naar sector



(x 1.000 m2 v.v.o.)

Zutphen

Assen

Heerenveen


350 300

21%

20%

25%

27%

250 200

3%

150 2%

31% 20%

Industrie en bouw

100

24%

27%

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Handel

Transport

50 Nederland

ICT

Dienstensector

0

2004 750-1.000

2005

2006

1.000-2.500

2007

2008

2.500-5.000

2009 5.000-10.000

2010

2011 (medio) >10.000

Zwolle, Apeldoorn en Deventer Factsheet bedrijfsruimtemarkt medio 2011

4 Deventer

3 2

1 2

Zwolle

3

1

Bedrijventerreinen 1 2

ZWOLLE

APELDOORN

1 Marslanden

1 Stadhoudersmolen

2 Voorst

2 De Vlijt

3 De Vrolijkheid

3 Kaijersmolen

4 Hessenpoort

4 Kuipersveld 5 Malkenschoten

Apeldoorn 6

DEVENTER

6 Brouwersmolen

1 Bergweide

3

2 Kloosterlanden 4

3 De Wetering

5



Plaats

Locatie

Huurder/koper

Zwolle

De Vrolijkheid

Sligro Food Group

Hessenpoort

Mols Diervoeders

2.500

Apeldoorn

Marslanden

Schuttelaar

2.500

Deventer Zwolle

Apeldoorn

ultimo 2010 van tot

Metrage 10.000

Welgelegen

Syntus

6.050

Apeldoorn-Noord

Herwes

2.550

Plaats Kloosterlanden

medio 2011 van tot

25

65

25

65

25

55

25

50

Hessenpoort

40

55

45

60

Marslanden

35

50

35

50

Voorst

35

55

30

55

Bruto aanvangsrendementen* v.o.n. in % Landsdeel Noord Oost

Locatie

ultimo 2010 van tot

medio 2011 van tot

Beste locaties

8,50

11,00

8,50

11,00

Overige locaties

9,00

11,50

9,00

11,50

Beste locaties

8,50

10,00

8,25

10,25

Overige locaties

9,00

11,00

9,00

11,00



Opgesteld door

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Tel: 038 4 258 800 E-mail: [email protected]


www.dtz.nl

Definities, bronnen en onderzoeksverantwoording

In de factsheets wordt een aantal vastgoed-

Voorraad/Voorraad in gebruik (kantoren)

Bruto-aanvangsrendement

indicatoren gepresenteerd in de vorm van

Voor de kantorenmarkt wordt onder voorraad

Onder bruto-aanvangsrendement worden de

grafieken en tabellen. Hieronder volgt een

het totaal verstaan van bestaande of in aan-

bruto huurinkomsten verstaan vóór afschrij-

korte uitleg van definities en bronnen ter

bouw zijnde kantoorruimte met een opper-

vingen en eigenaarslasten als percentage van

begeleiding van de gebruikte indicatoren,

vlakte van 500 m² v.v.o. of meer. De gegevens

de totale verwervingsprijs vrij op naam.

evenals een onderzoeksverantwoording.

over de kantorenvoorraad zijn afkomstig van Bak. Onder (kantoren)voorraad in gebruik

Huurprijs kantoren en bedrijfsruimten

Index kantoorbanen/Banen in de industrie

wordt dat deel van de kantorenvoorraad gere-

Prijzen in euro per vierkante meter verhuurbaar

De grafiek Index kantoorbanen/Banen in de

kend dat op het moment van inventarisatie niet oppervlak per jaar exclusief BTW, service-

industrie geeft de geïndiceerde ontwikkeling

als aanbod geregistreerd staat. Het betreft hier

kosten, huurderspecifieke inrichtingskosten en

weer van het aantal banen. Hierbij is het jaar

dus een combinatie van gegevens van Bak

eventuele huurkortingen.

2004 als uitgangspunt genomen. De gegevens (kantorenvoorraad) en DTZ Zadelhoff (aanbod). voor deze grafiek zijn afkomstig van LISA.

Dit cijfer wordt beïnvloed door aanpassing van

Incentives

de bestaande kantorenvoorraad.

Dit zijn kortingen die tussen huurder en verhuurder worden afgesproken om een

Opname en aanbod In de grafiek opname en aanbod is de


overeenkomst af te sluiten of te verlengen.

historische ontwikkeling weergegeven van

De grafiek voorraad bedrijventerreinen geeft

Voor kwalitatief hoogwaardig vastgoed zijn

opname en aanbod op de kantoor- of

zowel de voorraad netto reeds uitgegeven

incentives beperkt en voor vastgoed met

bedrijfsruimtemarkt vanaf het jaar 2004 tot

bedrijventerrein weer in hectare grond met

weinig onderscheidend karakter lopen

en met 2011.

een bedrijfsbestemming, evenals de jaarlijkse

incentives op.

Onder opname wordt de kantoor- en/of

uitgifte van bedrijventerrein (tevens in

bedrijfsruimte verstaan die op de ‘vrije markt’

hectare). Zeehaventerreinen worden niet tot

Onderzoeksverantwoording

verhuurd en verkocht is, met uitzondering van

de voorraad bedrijventerreinen gerekend.

DTZ Zadelhoff besteedt grote zorg aan het

sale-and-leaseback transacties en nieuwbouw

De gegevens zijn afkomstig van VROM/DG

verzamelen en controleren van vastgoeddata.

ten behoeve van eigenaar-gebruikers (de

Ruimte.

Zo worden opname en aanbodcijfers tot stand gebracht door data verkregen van PropertyNL

zogenoemde eigenbouw). Transacties worden geregistreerd op het moment dat tussen

Leegstand (kantoren)

en Vastgoedmarkt te laten controleren en

betrokken partijen wilsovereenstemming

Leegstand betreft aangeboden ruimte in

aanvullen door researchers en makelaars van

bereikt is, waarbij een ondergrens van 500 m²

opgeleverde gebouwen die op het moment

DTZ Zadelhoff die in de betreffende regio actief

wordt aangehouden voor kantoorruimte en

van inventarisatie niet (meer) in gebruik is.

zijn. Wij denken door onze werkwijze een

750 m² voor bedrijfsruimte.

Leegstand wordt uitgedrukt in percentages

accuraat en landelijk dekkend beeld te kunnen

Aanbod betreft gebouwen waarin per ultimo

van de kantorenvoorraad, per ultimo van

schetsen van de vrije markten voor kantoor- en

van elk kalenderjaar minimaal 500 m²

het jaar.

bedrijfsruimte.

kantoorruimte of 750 m² bedrijfsruimte voor de verhuur of verkoop beschikbaar is.

Aanbod-voorraadratio (bedrijfsruimten)

Het aanbod heeft uitsluitend betrekking op

De aanbod-voorraadratio drukt de verhouding

reeds opgeleverde of nog in aanbouw zijnde

tussen aanbod en voorraad uit in percentages.

complexen. Projecten in voorbereiding

De voorraad bedrijfsruimten (in m²) is berekend

worden niet meegeteld. De gegevens voor

door de voorraad bedrijventerreinen te

deze grafiek zijn afkomstig van DTZ Zadelhoff.

verminderen met een bebouwingspercentage van 50%.

www.dtz.nl www.dtz.com

DTZ Zadelhoff is al ruim 40 jaar de naam in commercieel vastgoed. Uitblinker in advies. Perfectionist in uitvoering. DTZ Zadelhoff maakt deel uit van het netwerk van DTZ, dat met ruim 10.000 medewerkers wereldwijd actief is in 43 landen. In Nederland is DTZ Zadelhoff vertegenwoordigd met eigen kantoren in 12 grote steden. DTZ Zadelhoff beschikt over een in-huis researchteam en ruim 200 makelaars en adviseurs die continu marktbewegingen volgen en inzichtelijk maken. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. waarin partners deelnemen via besloten vennootschappen. Een van de partners is DTZ Holdings plc, sinds 1987 geregistreerd aan de London Stock Exchange.

DTZ Zadelhoff, kantoor Amsterdam Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Eindhoven Postbus 973 5600 AZ Eindhoven Beemdstraat 9 5653 MA Eindhoven Tel.: 040 2 125 125 Fax: 040 2 122 220 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Utrecht Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 332 552 Fax: 030 2 310 543 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Arnhem Postbus 573 6800 AN Arnhem Meander 601 6825 ME Arnhem Tel.: 026 4 452 445 Fax: 026 3 513 909 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Enschede De Ruyterlaan 2 7511 JH Enschede Tel.: 053 4 300 900 Fax: 053 4 304 647 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Zwolle Postbus 382 8000 AJ Zwolle Burg. van Royensingel 6 8011 CS Zwolle Tel.: 038 4 258 800 Fax: 038 4 258 822 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Breda Postbus 2216 4800 CE Breda Claudius Prinsenlaan 148 4818 CP Breda Tel.: 076 5 209 209 Fax: 076 5 227 148 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Den Bosch Postbus 5065 5201 GB Den Bosch Pettelaarpark 64 5216 PP Den Bosch Tel.: 073 6 132 424 Fax: 073 6 133 484 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Den Haag Postbus 85617 2508 CH Den Haag Parkstraat 83 2514 JG Den Haag Tel.: 070 3 550 550 Fax: 070 3 512 005 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, kantoor Groningen Postbus 870 9700 AW Groningen Ubbo Emmiussingel 2 9711 BH Groningen Tel.: 050 3 141 232 Fax: 050 3 185 160 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Hoofddorp Postbus 2028 2130 GE Hoofddorp Polarisavenue 85a 2132 JH Hoofddorp Tel.: 023 5 685 685 Fax: 023 5 685 111 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, kantoor Rotterdam Postbus 937 3000 AX Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 110 3062 MB Rotterdam Tel.: 010 4 333 555 Fax: 010 4 117 971 E-mail: [email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Investments Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 5 711 411 Fax: 020 6 716 932 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Marketing & Communications Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 320 000 Fax: 030 2 888 694 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Finance Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 5 711 444 Fax: 020 6 716 932 E-mail: fi[email protected]

DTZ Zadelhoff, afdeling Corporate Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 2 320 000 Fax: 030 2 369 102 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Research Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 GB Amsterdam Tel.: 020 6 644 644 Fax: 020 6 716 392 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Retail Services Postbus 19125 3501 DC Utrecht Oorsprongpark 12 3581 ET Utrecht Tel.: 030 6 022 211 Fax: 030 6 022 811 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff, afdeling Valuation Advisory Services Postbus 74030 1070 BA Amsterdam Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel.: 020 8 407 260 Fax: 020 6 716 932 E-mail: [email protected] DTZ Zadelhoff Property Management BV Postbus 19160 3501 DD Utrecht Nieuwekade 15 3511 RV Utrecht Tel.: 030 2 394 239 Fax: 030 2 394 240 E-mail: [email protected]

Nederland compleet Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | medio 2011 Een uitgave van DTZ Zadelhoff v.o.f. ISBN 978 90 78197 00 3 Vormgeving: Matt Art Concept & Design, Haarlem Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder bronvermelding. Alle gegevens zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid ervan wordt evenwel geen aansprakelijkheid aanvaard. Deze publicatie is verkrijgbaar bij: DTZ Zadelhoff, afdeling Research te Amsterdam (tel. 020 6 644 644). Er is ook een Engelse versie beschikbaar. Dit rapport kunt u ook vinden op onze website www.dtz.nl. DTZ Zadelhoff is een v.o.f. van partners die deelnemen middels besloten vennootschappen. Uitgevoerd door: DTZ Zadelhoff, afdeling Research Apollolaan 150 1077 BG Amsterdam Tel: 020 6 644 644 E-mail: [email protected]

© DTZ Zadelhoff 2011

www.dtz.nl

www.dtz.com

Nederland compleet. Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt medio

Recommend Documents