DE COMENIANT PERSONEELSBLAD
JAARGANG 17 | NUMMER 75 | HERFSTnummer 2009
nr
75
Voorbereidingen voor Aïda in volle gang | De lerarenbeurs: meevaller of laatste zetje | Tvwo-junior gaat van start op de unit Lijstersingel | Nieuwbouw Krimpen wind- en waterdicht |
capelle aan den ijssel | nieuwerkerk aan den ijssel | Krimpen aan den ijssel | rotterdam - alexander
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 2
Het woord aan de algemene directie
De COmEnIANT
interview
NUMMER 75 | pagina 3
door Anja de Zeeuw
Minorstudent maakt kennis met het beroep van leraar Drs. r. vijn, rector
Het sprookje van de Verbinding
Tijdens een aantal bijeenkomsten van het managementteam van onze school is er gesproken over uitgangspunten bij leidinggeven. Er zijn allerlei theorieën en modellen die je kunt hanteren en allemaal hebben ze hun eigen waarde. Een van die theorieën over leidinggeven is het venster dat Eelke Wielinga biedt. Wielinga gaat ervan uit dat verbinden het cruciale woord is. Het verbinden en erkennen van bijdragen van alle teamleden. In een sprookje geeft Wielinga de noodzaak van verbinden weer. In het dierenbos begon opeens de rivier droog te vallen. Dat was een groot probleem. Wat bleek? Bovenstrooms hadden bevers een dam gebouwd die het water tegenhield. Koning Leeuw riep zijn adviseurs bij zich om te vragen hoe nu te reageren. Eerst kwam Nijlpaard, de waterbouwkundige. Hij begon uit te leggen dat deze situatie veel technisch onderzoek vereiste, maar dat een technische oplossing dan zeker tot de mogelijkheden behoorde. De dam zou misschien kunnen worden verplaatst naar een plek benedenstrooms. Toen kwam Olifant. Hij vond dat koning Leeuw niet met zich moest laten sollen en dat deze provocatie van de Bevers om een krachtig antwoord vroeg. Hij stelde voor om het leger eropaf te sturen. Nummer drie, Gans, suggereerde dat het wellicht een misverstand betrof en dat de communicatie met de Beverautoriteiten verbeterd diende te worden. Onderhandelen dus. Toen kwam nummer vier: dat was de Jonge Hond. De Jonge Hond zei: ‘Die Beverhoofdman is een bruut, daar valt weinig mee te onderhandelen, ben ik bang. Laat mij contact leggen met de jonge bevers. Als wij samen spelen ontdekken we wellicht wat er in die Bevermaatschappij aan de hand is en waar de handvatten zitten in hun eigen maatschappij om deze zaak op te lossen zonder ruzie.’ Koning Leeuw dacht na en besloot eerst Nijlpaard te sturen. Die kwam onverrichterzake terug, omdat hij geen toestemming kreeg om op Bevergebied onderzoek te doen. Vervolgens stuurde hij Olifant, maar de situatie escaleerde al snel. Toen er een heuse oorlog dreigde, stuurde hij Gans. Gans deed er weken over om tot overleg te komen en toen ging het nog alleen maar over details. Intussen lag die dam er maar. Toen gaf de koning de Jonge Hond toestemming om zijn gang te gaan. De Jonge Hond mengde zich onopvallend tussen de Bevers, hij werd uitgenodigd door een aardige familie thuis. Daar hoorde hij dat de dam voor veel wateroverlast zorgde bovenstrooms in Beverland, maar dat in de hiërarchische Beversamenleving de autoriteiten geen oog hadden voor de noden van gewone Bevers. De jonge hond voerde die informatie aan de Gans, die met deze informatie de Bevers ervan wist te overtuigen Nijlpaard wat meer onderzoek te laten doen. Nijlpaard ontdekte een eindje verderop een prima locatie om een afvoer te maken voor het te hoog stijgende water in het Bevermeer en dit via een waterval benedenstrooms van de dam weer in de oude bedding te laten lopen. Zo kwam er een win-win oplossing tot stand en leefden ze nog lang en gelukkig! Wat wil dit sprookje vertellen? Dat complexe problemen waar veel factoren onzeker zijn, niet opgelost kunnen worden als je van tevoren al weet welke oplossing je voorstaat. Sturen vanuit beheersing en controle is dan minder effectief dan sturen vanuit verbinding. Het managementteam van het Comenius heeft geoefend met verbinding leggen. U hoort hier op uw eigen school ongetwijfeld meer van.
Robin de Kruyff: ‘Voortaan het bord omhoogschuiven’ Robin de Kruyff is een van de tien studenten die op de
kerstvakantie elke donderdag en vrijdag op school.
unit Lijstersingel stage loopt in verband met een edu-
Op maandag en dinsdag krijgt ze in Delft colleges didacti-
catieve minor die ze volgt aan de TU Delft. Ze is tot de
sche vaardigheden en andere onderwijskundige vakken.
Wat studeer je en welke minor doe je? Ik studeer technische natuurkunde en ben derdejaars. Ik volg een educatieve minor in wiskunde.
uitleg gegeven en op het bord laten zien hoe het werkt. Daarna gingen de leerlingen aan de slag met opgaven. Ik liep rond en probeerde hen aan het werk te houden.
Waarom koos je voor deze nieuwe minor? Ik moest een minor kiezen, en het leek me leuk om te kijken of dit iets voor me is. Ik had zelf een leuke wiskundeleraar op de middelbare school. Ik bedoel niet de school in Etten-Leur waar ik eerst op zat, maar de school in Shanghai, waar ik de vijfde en zesde klas heb gedaan. Overigens krijg ik straks geen lesbevoegdheid, want daarvoor moet je je minor doen in het vak dat je studeert. Maar ik kan wel na een paar schakelvakken doorgaan naar de educatieve masteropleiding wiskunde. Als ik die afrond krijg ik een eerstegraadsbevoegdheid.’
Probeerden de leerlingen je uit? Dat viel wel mee. Vooraf had ik ook een overzicht gekregen met foto’s en de namen van de leerlingen. ‘Hoe weet u mijn naam?’ vroegen ze verbaasd.
Wat vind je van het Comenius College als stageschool? Ik vind het een toffe school. De sfeer is heel leuk en ik heb een geweldige begeleidster, Marja den Besten. Wat heb je al gedaan binnen je stage? Ik heb tot nu toe veel bij lessen gezeten, en ook met een klas meegelopen om te zien hoe verschillende leraren lesgeven. Toen zag ik ook de verschillen tussen hen. Pas heb ik een deel van een les gegeven aan 2-vwo. Dat was heel leuk en gaaf. Het ging over meetkunde, over het tekenen van de bisectrice van een lijn en de middelloodlijn van een lijnstuk. Ik heb eerst
Wat heb je geleerd van het lesgeven? Ik moet nog heel veel leren, besef ik. Sowieso kost het veel moeite om je aandacht te houden bij alles wat er in de klas gebeurt. Je moet leerlingen motiveren om toch te gaan werken als ze andere dingen aan het doen zijn. Verder zijn er kleine details waar je op moet letten. Ik had bijvoorbeeld allemaal mooie dingen op het bord geschreven, maar vergat het naar boven te schuiven. Daardoor konden de leerlingen achterin de klas het niet lezen. En het krijtje viel uit de passer, het was een gedoe om het weer in de passer te krijgen. Je moet het een keer meegemaakt hebben, dan vergeet je het niet.
‘Het kost moeite om je aandacht te houden bij alles wat er in de klas gebeurt’
Tweehonderd ‘minoren’ aan de slag Dit schooljaar volgen tweehonderd universitaire bachelorstudenten een educatieve minor aan een universiteit en op een stageschool. Als ze hun minor met goed gevolg afsluiten, mogen ze bevoegd lesgeven in de onderbouw van havo en vwo, en in de theoretische leerweg van het vmbo. De educatieve minor wil studenten interesseren voor het leraarsberoep, zodat ze doorgaan met hun educatieve master en een eerstegraadsbevoegdheid halen voor hun vak. Meer informatie op www.vsnu.nl/Educatieve-minor.htm
De COmEnIANT
Personalia
NUMMER 75 | pagina 4
Artikel
door Magda Huijzer
n in dienst NAAM ROEPNAAM UNIT Mw. J.C. Wondergem Judica PEL Mw. N.T. van Aerde Neomi NIE M. Barendse Marcel LIJ Mw. N.I. Bemmelen Naomi KRI Mw. M.M.M.J. Bergmans Monique PEL Mw. I.N. Cambungo Ivis NIE Mw. M.C. Clarijs Marlot LIJ Mw. K. Diehle Kirsten RAL Mw. J. van Waterschoot José KRI D. Hess Dennis PEL J.R. Ketting Jurriaan LIJ S.R. Klinkenberg Steven LIJ J.J. Meijer Jonathan PEL Mw. M. Nannings Mitzi RAL Mw. J.A. de Oude Joanne PEL J. Palstra Jasper PEL R. van Rooij Rob PCB P. Saladin Paul LIJ E. van Werkhooven Eric NIE M.A. Zorgman Mark RAL S.G. van der Hoek Steven AD
Vak(KEN) PER Engels 27-08-09 duaal Engels 01-08-09 natuurkunde 01-08-09 duaal geschiedenis 01-08-09 wiskunde 01-08-09 duaal biologie 01-08-09 duaal aardrijkskunde 01-08-09 duaal Engels 01-08-09 biologie, verzorging 01-08-09 duaal geschiedenis 01-08-09 duaal geschiedenis 01-08-09 lichamelijke opvoeding 01-08-09 maatschappijleer 01-08-09 duaal geschiedenis, maatschappijleer 01-08-09 mens & maatschappij 01-08-09 biologie 01-08-09 aardrijkskunde 01-08-09 economie, management & organisatie 21-08-09 duaal maatschappijleer 01-08-09 lichamelijke opvoeding 01-08-09 medewerker facilitaire dienst 01-06-09
n uit dienst NAAM PER UNIT Drs. R.M.D. Aalbers 01-09-09 LIJ J.A. Arends 01-08-09 KRI Mw. drs. M. Aret 01-08-09 RAL Mw. S. Asruf 01-08-09 LIJ Mw. J.M. Brielle 01-09-09 RAL Mw. Y.M. Caldenhove 01-08-09 NIE Mw. W.P. Carty 01-08-09 PEL R. Clasquin 01-08-09 PEL H. van Dijl 01-08-09 LIJ C.P.H. van Dongen 01-08-09 PCB J. Eijer 01-08-09 PCB Mw. J. Faith 01-08-09 PCB F. Groeneweg 01-08-09 LIJ Mw. A. Guis 01-08-09 LIJ M.F.N. Hemelsoet 01-08-09 NIE Mw. N. Herrmann 01-08-09 PCB Mw. drs. N.R. den Hertog 01-08-09 PCB Mw. N. van Hoorn 01-08-09 PCB R.J.A. Houweling 01-08-09 LIJ Mw. T.I. Houweling 01-08-09 PEL Mw. I. Huijer 01-08-09 LIJ O.J. Hulsbos 01-08-09 PEL P. ‘t Jong 01-08-09 NIE Mw. A. Koster 01-08-09 PEL G.J.P. Kruit 01-08-09 NIE D.P.J. Kwant 01-08-09 LIJ Mw. L. Lautenschlager 01-08-09 NIE J.R. Loe Sack Sioe 01-08-09 NIE Mw. A.O. Longo 01-08-09 NIE Mw. A.C.J. van der Lubben 01-08-09 PCB Mw. R.M. Martijn-Isenia 01-08-09 LIJ
De COmEnIANT
NAAM PER UNIT R. Merx 01-08-09 PCB G. Moet 01-08-09 RAL M.L. Muusse 01-08-09 NIE Mw. A. Paradna-Szymanski 01-08-09 LIJ J. Passchier 01-08-09 LIJ D.L. Pavion 01-08-09 LIJ Mw. G.Y.C.M. Petit 01-08-09 LIJ Mw. C.C.A. Pigmans 01-08-09 PCB Mw. M.G. Post-van den Ham 01-08-09 KRI Mw. R.M. Pregers 01-08-09 PCB I. Prins 01-08-09 KRI Mw. V.E. Prinsen 01-08-09 RAL D. Roest 01-08-09 KRI Drs. G.J. van Rookhuijzen 01-08-09 LIJ Mw. drs. L. de Ruiter 01-08-09 LIJ Mw. H.E. Schaeffer 01-09-09 LIJ Mw. C.J.A. Schenk 01-08-09 LIJ Mw. drs. J.W. Schep 01-09-09 LIJ A. Scholte 01-08-09 PEL M.F. Schot 01-08-09 NIE Mw. S. Schouten 01-08-09 PEL Mw. M.H.W. Sieders 01-08-09 PEL Mw. J.W. Tonckens 01-09-09 LIJ S. Verhoeff 01-08-09 PEL Drs. T. van ‘t Verlaat 01-09-09 LIJ J.J. Visser 01-08-09 LIJ M. Vlug 01-08-09 LIJ W.C. Vos 01-08-09 PEL Drs. D.H. Willemsen 01-08-09 LIJ Mw. H. Witteman 01-08-09 PCB Mw. L.L. Zechiel 01-08-09 RAL
NUMMER 75 | pagina 5
door Kees Mackenbach
Drie speerpunten op onderwijsgebied Het Comenius College staat voor de opgave om het ver-
hard aan gewerkt. En met succes. De examenresultaten
trouwen van ouders en leerlingen in de kwaliteit van ons
vertonen duidelijk een stijgende lijn. Hoe gaan we verder
onderwijs terug te winnen. Vorig cursusjaar is daar al
op de ingeslagen weg?
Om het vertrouwen in de kwaliteit en aantrekkelijkheid van ons onderwijs vast te houden – in de context van teruglopende leerlingaantallen – en verder uit te bouwen zijn voor dit cursusjaar drie speerpunten vanuit de portefeuille onderwijs benoemd: betere examenresultaten, profilering, herbezinning op keuzemogelijkheden. 1. Betere examenresultaten Het verhogen van de onderwijskundige basiskwaliteit, af te lezen aan betere examenresultaten. Om dit te bereiken is een gedegen en haalbaar onderwijsprogramma nodig, waarbij de doorlopende leerlijn gegarandeerd is. Aansluiting tussen onder- en bovenbouw en tussen units vraagt goed sectieoverleg. Het hanteren van een goede methode aangevuld met zelfontwikkeld of gearrangeerd lesmateriaal vormen de basis van een goed curriculum. Onderdeel van een goed curriculum zijn adequate toetsen die zowel voor de docent als de leerling duidelijk maken op welk niveau de leerstof wordt beheerst. Het onderscheid maken in niveaus bij toetsen vraagt in de voorbereiding op de toets om gedifferentieerd lesgeven. Als dat in orde is, kan de determinatie van leerlingen op goede gronden plaatsvinden. Om goed zicht te hebben op de onderwijskundige basiskwaliteit is ervoor gekozen om gesprekken met secties te laten plaatsvinden op de unit. De sectiegesprekken met de directeur onderwijs vervallen. De unitleiding spreekt tijdens deze cursus alle sectievoorzitters en bevraagt hen op de analyse van de examenresultaten, de methodekeuze en het ontwikkelen/ arrangeren van lesmateriaal, het ontwikkelen van determinerende toetsen en de
aandacht in het programma voor taal en rekenen. De unitdirecteur doet verslag van de gesprekken met sectievoorzitters in de stuurgroep onderwijs. De stuurgroep onderwijs hanteert een planning waarbij duidelijk is wanneer welke sectie besproken wordt. De uitwisseling die in de stuurgroep onderwijs ontstaat, biedt de mogelijkheid om op centraal niveau bij te sturen. De unitdirecteur koppelt de centrale afspraken terug op unitniveau naar de sectievoorzitter. De unitleiding organiseert op de unit in combinatie met de Begeleider op School (BOS) en docenten die het leertraject determineren en toetsen van het ICLON hebben gevolgd drie studiemiddagen over het ontwikkelen van adequate toetsen. Unitdirecteuren, teamleiders en BOS’sen zijn bijgeschoold door het ICLON op het terrein van het ontwikkelen van goede toetsen. 2. Profilering Profilering van het Comenius College op het gebied van internationalisering en cultuur. Binnen de unit Lijstersingel liggen goede mogelijkheden om de bestaande activiteiten aan te vullen met activiteiten waardoor een herkenbaarder profiel ontstaat. Met name de start van Tvwo-junior is daarin belangrijk (zie het artikel van Noortje Vroemen op pagina 13). Uit een eerdere inventarisatie bleek dat ook de andere units het nodige doen aan internationalisering en cultuur. De beroepsgerichte vmbo-scholen willen daarnaast ook de nadruk leggen op commercie met projecten die ondernemerschap stimuleren. Dit cursusjaar wordt geïnventariseerd welke activiteiten het Comenius College onderneemt op het vlak van interna-
tionalisering en cultuur. De unitleiding stimuleert secties op de unit om in het curriculum aspecten van internationalisering en cultuur op te nemen. De beroepsgerichte vmbo-scholen stimuleren projecten gericht op ondernemerschap. De Lijstersingel voert tvwo-junior per 1 augustus 2010 in. Na de herfstvakantie wordt het tweetalig onderwijs in de pr-campagne opgenomen. 3. Herbezinning op keuzemogelijkheden Voorbereidingen om in 2010-2011 minder vakken als keuzevak aan te bieden. Door het dalend leerlingenaantal is het noodzakelijk om het aanbod aan keuzevakken te heroverwegen. Op basis van een onderzoek naar leerlingenaantallen bij keuzevakken zal in overleg met de medezeggenschapsraad zorgvuldig bekeken moeten worden welke keuzemogelijkheden we kunnen handhaven en welke niet. Unitdirecteuren Eric Dekker (PCB), Veronica Pors (PEL) en Joop Bakker (KRI) maken een notitie waarin ze verslag doen van het onderzoek naar de noodzaak om keuzemogelijkheden binnen het vmbo voor leerlingen te beperken. In de notitie komt een planning voor het geregeld op de hoogte houden van de algemene directie, het managementteam en de MR. De unitleiding van de Lijstersingel maakt een notitie waarin ze verslag doet van het onderzoek naar de noodzaak om keuzemogelijkheden voor leerlingen te beperken binnen het havo/vwo. Ook in deze notitie komt een planning voor het geregeld op de hoogte houden van de algemene directie, het managementteam en de MR. Kees Mackenbach is directeur onderwijs en directeur van de unit Lijstersingel.
De COmEnIANT
Interview
NUMMER 75 | pagina 6
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 7
door Anja de Zeeuw
De lerarenbeurs: meevaller of laatste zetje De lerarenbeurs is populair. Er is een heuse stormloop
Op het Comenius College kregen elf collega’s een lera-
op deze scholingssubsidie. De overheid betaalt niet
renbeurs. Twee van hen komen in dit artikel aan het
alleen (deels) het cursus- of collegegeld, maar ook de
woord. Voor de een was de beurs een meevaller, voor
reiskosten en de vervangingskosten tijdens het studie-
de ander een laatste zetje.
Wat zijn je eerste ervaringen? Ik vind het erg leuk. Ik ervaar het als verfrissend om als student mijn eigen leerproces onder de loep te nemen. Ik herken veel dingen die mijn eigen leerlingen ook doen. Studeren valt best wel tegen! De combinatie met mijn baan is pittig. Hoe ruim ik ’s avonds tijd in voor de studie? Wat doe ik goed en wat kan beter? Omdat we Spaans als eindexamenvak hebben op onze unit kan ik vragen stellen aan de collega’s Spaans. Dat is erg leuk. Overigens vereiste de opleiding een A1-startniveau. Ik sprak nog helemaal geen Spaans, en heb in mei en juni een oude LOIcursus met cassettebandjes zelfstandig doorgewerkt. Ik heb het instapniveau gehaald. Nu zit ik in de klas met nativo’s, mensen uit Guatemala en Mexico. Ik kan me niet met hen vergelijken.
verlof.
Wat studeer je dankzij de lerarenbeurs? Ik volg nu dus een master aan de TU Delft voor een eerstegraadsbevoegdheid in wiskunde. Hoe lang duurt deze studie? Ik hoop in twee jaar klaar te zijn. Door mijn hbo-lerarenopleiding heb ik wel wat vrijstellingen. Maar de combinatie werken en studeren is best zwaar. De master is een voltijdsstudie, dus ik kan ook niet méér uren werken.
Erik Berkhof: straks eerstegraads wiskunde Wat geef je nu? Ik geef wiskunde in de onderbouw van de unit Nieuwerkerk. Ik heb een aanstelling voor 9 lesuren, en ik ben mentor. Welke opleiding heb je gevolgd? Ik heb de lerarenopleiding in Rotterdam gedaan. Na mijn bachelordiploma volgde ik aan de Technische Universiteit Delft een bacheloropleiding technische wiskunde. Deze bachelor heb ik op één vak na gehaald. Ik kon daarna kiezen: verder studeren in de toegepaste wiskunde of deze master voor eerstegraadsleraar volgen. Omdat ik al in de lerarenscene zit lag het laatste het meest voor de hand.
Wat verwacht je ervan? De vakdidactiek is gericht op lesgeven in de bovenbouw. Daar moet ik over anderhalf jaar ook stage gaan lopen. Iemand anders met wie ik de hbo-opleiding heb gedaan en die ook zeven jaar voor de klas staat geeft aan dat deze studie wel leerzaam is. Naast didactiek krijgen we nog meer verdieping in de wiskunde. Wat vind je ervan dat je een lerarenbeurs hebt gekregen? Het was een meevaller. De reiskostenvergoeding is ook erg welkom. Omdat ik al te lang studeer, heb ik sinds dit jaar geen OVkaart meer. Hoeveel uur ben je uitgeroosterd? In een jaar 38 uur. Wil je straks ook eerstegraadsleraar worden? Dat wil ik zeker, ook omdat het eerstegraadssalaris terugkomt. Dat is voor mij wel een prikkel, ja.
Ellie de Koster: straks tweedegraads Spaans Wat geef je nu? Ik ben docente Frans en werk bijna fulltime in de onderbouw van de unit Lijstersingel. Wat studeer je dankzij de lerarenbeurs? Ik wilde eigenlijk de eerstegraadsopleiding Frans volgen aan de Hogeschool Utrecht, maar die is voltijds en niet te combineren met mijn werk. In plaats van verdieping heb ik gekozen voor verbreding: ik studeer nu voor een tweedegraadsbevoegdheid in Spaans. Dit is een deeltijdopleiding, waarvoor ik op vrijdag van negen tot half zes naar Utrecht ga. Welke opleiding heb je al gevolgd? Ik heb de deeltijdlerarenopleiding Frans gedaan aan de Hogeschool Rotterdam. Ik combineerde die studie destijds met een paar uurtjes les per week. Hoe lang duurt deze nieuwe studie? In principe is deze route vier jaar, maar we hebben de mogelijkheid om te versnellen. Het vierde jaar is namelijk een stagejaar. Als je al lessen Spaans geeft, kun je daar vrijstelling voor krijgen. Ik hoop het in drie jaar te kunnen doen. Daar zit ook een financieel motief achter: de lerarenbeurs is maximaal voor drie jaar. Ik heb nu ook al vrijstelling voor een aantal vakken. Ik hoef maar de helft van de studiepunten te doen. Daarom heb ik een gerede kans van slagen, en dat was voor mij een voorwaarde om hieraan te beginnen.
Wat vind je ervan dat je een lerarenbeurs hebt gekregen? Ik heb wel eerder de behoefte gehad om mezelf te ontwikkelen. Ik volgde cursussen op het gebied van hoogbegaafdheid en didactiek onder andere. Mijn wens was om nog een hbo-opleiding te doen. Maar privé zat het collegegeld er niet in. De lerarenbeurs kwam voor mij als geroepen. Het is financieel aantrekkelijk om te studeren, je krijgt studieverlof en de vervanging wordt betaald. Ik hoef drie lesuren minder te geven, dat is meteen een hele klas. Mijn studie was dus goed geregeld, ik moest me er alleen zelf nog voor inzetten. Wil je straks ook lerares Spaans worden? Mijn hart ligt bij Frans. Al vanaf mijn veertiende jaar was het mijn droom om lerares Frans te worden. Spaans is een goede tweede. Ik zou het er een aantal uren bij willen doen. In mijn lessen Frans legde ik al uit wat de overeenkomsten met het Spaans zijn. Behandel ik de dagen van de week, dan zet ik op het bord ook de namen in het Spaans ernaast. Wil je ook promotie maken dankzij je studie? Nee, ik ben vorig jaar van LB naar LC overgestapt. Daar ben ik tevreden mee. De studie is voor mijn persoonlijke ontwikkeling, behoefte aan meer verbreding. Ik vind het leuk om mezelf te blijven ontwikkelen, dat geldt voor anderen misschien minder. Onderwijs vraagt om constant bijscholing en vernieuwing. In 2004 heb ik mijn tweedegraadsopleiding Frans afgerond, en nu ik vijf jaar later een nieuwe hbo-opleiding volg, is er al veel veranderd op het gebied van digitaal onderwijs. Ik word nu gedwongen om die nieuwe ontwikkelingen toe te passen. Dat helpt me ook om het portfolio te vullen voor de wet-BIO.
De nieuwe aanvraagronde voor studiejaar 2010-2011 is van 1 april 2010 tot en met 13 mei 2010. Kijk op www.ib-groep.nl > Particulier en op www.lerarenbeurs.info
De COmEnIANT
Artikel
NUMMER 75 | pagina 8
De COmEnIANT
Interview
door Edwin Beyers en Irene Lam
Aïda, de musical
NUMMER 75 | pagina 9
door Noortje Vroemen
Hoe gaat het nu met …?
Oud-leerling Paulo Bouwman
Knikkende knieën, zwetende handen en gierende zenuwen.
auditie voor dans, spel, band en zang. Voor velen was de
Dit hadden de 250 auditanten vlak voor de zomervakantie
uitkomst een teleurstelling, voor anderen een succes.
In deze rubriek kijken oud-leerlingen terug op hun
bij de auditie voor de musical Aïda. De leerlingen deden
Het ontbreekt op het Comenius College niet aan talent!
Comenius-tijd en vertellen ze over hun actuele bezigheden. Het zijn oud-leerlingen die op meer dan één unit bekend zijn. Paulo Bouwman bijt het spits af. Op welke locatie zat je? Ik heb eerst mijn vmbo-diploma gehaald op de unit Rotterdam-Alexander (RAL) in 2003. In datzelfde jaar ben ik havo gaan doen op L18, daar heb ik in 2005 mijn havo-diploma gehaald.
Twee rondes waren nodig om te komen aan het aantal mensen dat er nu staat om van de musical iets moois te maken. We houden ons aan de originele regie en we zingen Nederlandstalig. Elke vrijdagmiddag om half vier beginnen de repetities en die duren tot half acht. De band wordt geleid door oud-leerling Paulo Bouwman, nu student aan het conservatorium in Rotterdam. Voor hem is de musical een stage, hij combineert die met muzieklessen bij muziekdocente Noortje Vroemen (zie ook de pagina hiernaast). Wie doet wat? Noortje dirigeert in Aïda het koor, een hele klus vanwege de hoge noten voor de sopranen. Irene Lam leidt de solisten, zij geeft hen extra techniekles en stemscholing. Mark van Burgel doet de choreografie en regie. Hier zijn alle solisten, figuranten en dansers bij betrokken, de grootste groep van het geheel. In de productie zitten Jaimie de Jongh-van der Valk (productieleider), Dennis Nijssen (stage vanuit de Hogeschool Rotterdam, functie company stagemanager), Lia Verschuuren-de Jong, Leo van Eijk (voor het licht en de techniek) en Lilian Daniëls. Ook twee oud-leerlingen helpen: Robin Maertens zet zijn beste beentje voor in het koor en Hester Mourik helpt bij de begeleiding van het koor. Mentor let op cijfers De leerlingen begeleiden we extra door ze per groep een mentor toe te wijzen; per sectie dans of koor heeft de desbetreffende leider een soort mentoropdracht
Hoe kijk je terug op je schooltijd? Ik heb een heel gezellige schooltijd gehad, al was er wel verschil tussen de twee locaties. RAL is een kleine, knusse school en ik kende daar iedereen. Naar L18 was een grote overstap, omdat er veel meer leraren waren die ik niet kende. Tenminste, dat vond ik wel. Wat me vooral is bijgebleven, is dat er op L18 veel meer faciliteiten waren bij de gym- en muzieklessen. En Leo is me bijgebleven! De muzikanten zijn aan het oefenen. In het midden met wit shirt Paulo Bouwman.
erbij gekregen. Hier houden we de cijfers van de leerlingen extra in de gaten.
Aan het eind van elke repetitie spelen band, koor en solisten samen het ingestudeerde stuk. We zullen de leerlingen en hun mentor op de locatie informeren als we vinden dat het niet goed gaat met de schoolprestaties.
Na een paar weken intensief repeteren zijn we met z’n allen blij verrast over de resultaten. Aan het eind van elke repetitie proberen we de koorzangers en de solisten met de band samen het bestudeerde stuk te laten spelen, dit tot groot genoegen! Een enkele keer zelfs in aanwezigheid van de dansgroep. Zo groeit de waardering voor elkaar al aardig. Het belooft een muzikale en mooie tijd voor ons te worden en wij verheugen ons al op de première in het Isalatheater op 24 maart 2010. Komt dat zien en geniet met ons mee! In De Comeniant houden we u op de hoogte van onze vorderingen en ons plezier!
Hoe zullen de docenten zich jou herinneren? Als een druk, vrolijk jongetje. Nou ja, de meeste leraren zullen wel ‘druk’ zeggen, maar ik was ook altijd vrolijk. Zeker wel aanwezig! Maar ik zat in een rustige klas, dus misschien leek het erger dan het was. Welke leuke herinnering heb je aan je middelbareschooltijd? Ik ging op L18 veel om met Esmée van Kampen, die nu de hoofdrol heeft in de musical Hairspray. We volgden allebei het vak muziek, maar waren daarbuiten ook altijd bezig met elkaar. We zouden allemaal gekke dingen gaan doen en we zouden samen trouwen. Er was toen een verkiezing voor de leukste jongen en het leukste meisje. Het leuke was dat we toen allebei werden gekozen!
Elk jaar komen we nog bij elkaar (ook met anderen uit de muziekklas) en tijdens een etentje kletsen we dan bij. Zo ben ik ook bij Aïda gekomen. Welk vak was het meest relevant voor hetgeen je nu doet? Dat was toen gym, én de gymdocent. Ik heb er in die tijd bewust voor gekozen om naar de HALO te gaan. Ik kreeg toen op L18 extra lessen van de heer Sligter om mezelf te verbeteren, zodat ik toegelaten kon worden voor die opleiding. Muzieklessen zijn ook belangrijk geweest voor mijn studie docent muziek. Dat komt omdat ik gezien heb wat er mogelijk is met muziek op een middelbare school. Ik bedoel daarmee: de opvoering van een musical onder begeleiding van een docent muziek. Welke opleiding heb je na het Comenius College gedaan? De Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding (HALO) in Den Haag. Ik ben nu afgestudeerd. Toen ik in mijn derde studiejaar aan de HALO zat, heb ik al het idee gekregen om ook een opleiding te gaan doen voor docent muziek. Daar ben ik vorig jaar mee begonnen en ik zit dus tevens in het tweede jaar van de opleiding voor docent muziek bij Codarts in Rotterdam. Wat voor werk doe je nu? Ik ben gymdocent op een basisschool in Nieuwerkerk aan den IJssel. Ik geef daar 2,5 dag les aan de groepen 3 tot en met 8. Dit is verdeeld over drie gymzalen:
een gymzaal in het schoolgebouw, een zaal aan de Parkzoom en een zaal bij het Comenius College in Nieuwerkerk. Ik werk dus 2,5 dag en studeer 2,5 dag. Ik vind het geweldig om te doen, al zou ik beter kunnen zeggen: 2,5 dag werken en 3 dagen studeren, ofwel druk, druk, druk. Wist je tijdens je middelbareschooltijd al wat je later wilde gaan doen? Ja, sinds het tweede jaar op de RAL. Ik ben daar geïnspireerd door Henk Collée om gymdocent te worden. Hij liet zien hoe leuk het was: uitdagend, boeiend en mede door de persoon die hij zelf was. Ik heb later bij hem ook stage gelopen tijdens mijn opleiding aan de HALO en toen gaf ik wel zelf les! Wat wil je nog kwijt? Ik doe nu mee aan de musical Aïda en ik vind het geweldig! Het is heel leerzaam voor mij in allerlei opzichten: het leiden van een band, omgaan met pubers. Je leert er elke dag wel wat van. Ook mijn gehoor wordt er beter van: ik maak beter onderscheid tussen wat goed en fout gaat. Al gaat het soms slechter als de band hard speelt, haha. Maar ook hoe de verschillende instrumenten op diverse manieren worden gebruikt. Hoe je leerlingen leert om beter te spelen: door beter te luisteren hoe je een instrument bespeelt! Communicatie is hierbij heel belangrijk. Hoe je zoiets vertelt, zodat ze het begrijpen en dat je ook niet te veel vertelt, niet te langdradig wordt!
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 10
De COmEnIANT
Reportage door Daan Luijt, leerling V5b unit Lijstersingel
Een donderdag met Onmisbaar Onderwijspersoneel (OOP)
Darcy
pen, loopt Darcy nog een ronde door de school, haalt de laatste absentenbriefjes op en voert die in. Na deze lange donderdag gaat Darcy op zijn scooter naar huis en verheugt zich op het weekend, hij heeft nog maar een dag te gaan.
In deze nieuwe rubriek volgen we een dag lang iemand van het onderwijsondersteunend personeel. Zonder hun inzet kan de school niet functioneren! In de ochtend zit Darcy Kaihatu, conciërge/medewerker facilitaire dienst van de unit Lijstersingel, even rustig te genieten van de opkomende zon. Zijn zonnebril hangt al in zijn kraag, want straks gaan we het dak op om de regenafvoer te ontstoppen. Nog even wat laatste dingen regelen, want zo meteen komen alle leerlingen die te laat zijn en die moeten allemaal een telaatbriefje krijgen. Het apparaat dat normaal gesproken de telaatbonnetjes print is stuk, dus nu moeten alle leerlingen die te laat zijn opgeschreven worden.
hoofd, goed dat hij zijn zonnebril bij zich heeft. Dan krijg ik ook het nodige gereedschap om de afvoeren te ontmodderen. Darcy heeft dit tijdstip voor deze klus gekozen omdat de zon nu lekker schijnt en er slechts enkele wolken de lucht bedekken. Dat is te zien in het water op het dak. Het is zulk mooi weer dat bij alle lokalen de zonneschermen naar beneden zijn gedraaid. Nadat de dakgoten zijn schoongemaakt gaan we weer naar beneden om te pauzeren. Darcy woont op een steenworp afstand van school, dus deze pauze brengt hij thuis met zijn twee grote honden door.
Als alle laatkomers voorzien zijn van een briefje worden nog even de absentenbriefjes in het systeem verwerkt en dan kunnen we aan de slag. Schuttingproject In de onderbouw halen we een kar op en we gaan naar buiten om een oude schutting die tussen lokaal 010 en 011 stond op te ruimen. We brengen de restanten naar de grote oranje container naast de parkeerplaats. Nadat we onze handen hebben gewassen en de kar is weggebracht, begint de pauze. Darcy stelt zich op een strategische plek op zodat hij goed kan overzien wat er tijdens de pauze in de gangen gebeurt. Later neemt hij een andere, net zo geweldig strategisch bedachte plek in. Vanuit hier kan hij het grootste deel van de aula zien. Als de leerlingen allemaal hun plek in de aula hebben gevonden, gaat Darcy weer terug naar de conciërgeloge, waar een heerlijk bakje koffie op hem wacht. Als de pauze afgelopen is, doet Darcy zijn tweede ronde van de dag. Hij loopt door het gebouw om te kijken of alles nog heel is en of er geen graffiti of andere gekke dingen in de wc te vinden zijn; de handdoeken hangen allemaal nog. We gaan met de lift naar eerste verdieping om daar de papiercontainer neer te zetten en we nemen de absentenbriefjes uit de personeelskamer mee. Die worden meteen ingevoerd en dan gaan we het dak op. Het dak op Om op het dak te komen moeten we door de oude lerarenkamer (waar ik nog nooit geweest was) en door de kamer van de bedrijfsarts. Dan zijn wij er eindelijk. Op het nog natte dak checkt Darcy een van de ventilatieschachten. De zon schijnt op zijn
Tot slot Ik vond het erg leuk om een dagje met Darcy mee te lopen, ik heb veel gelachen en heb nu een heel goed beeld van hoe het is om een conciërge te zijn. En dat terwijl ik nog lang niet alles heb meegemaakt. De onderlinge relatie tussen de conciërges is erg goed. Ze gaan met veel respect met elkaar om en niet één is er de baas. Dat is ook een teken van goed met elkaar omgaan, er wordt goed samengewerkt. Ik heb erg genoten van deze dag en ik had de indruk dat de conciërges het ook wel erg leuk vonden.
Project lokaal 010 Teruggekomen op school beginnen we direct aan een nieuwe klus. In lokaal 010, het lokaal voor de lessen beeldende vorming, moet een nieuw reservoir voor handdoekjes opgehangen worden. Eerst is er overleg over waar dat ding moet hangen en daarna gaan we aan de slag. Op de plek waar het nieuwe apparaat moet hangen staan nog kunstwerken van leerlingen die verplaatst moeten worden. Nog net kan ik voorkomen dat het reservoir ondersteboven wordt opgehangen. Nu begint het daadwerkelijke ophangen. Eerst proberen we het met een schroevendraaier, maar al snel pakken we de boor, waarna zonder moeite het reservoir wordt bevestigd. Nadat er weer een pauze is afgelo-
NUMMER 75 | pagina 11
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 12
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 13
De wandelgang
Unit Lijstersingel door Noortje Vroemen
Wat geeft jou een herfstgevoel?
Tvwo-junior gaat van start
Door het Kralingse Bos lopen als het daar vol ligt met afgevallen bladeren – rood, geel, bruin – en die omhoog schoppen, dat ‘t lekker lawaai maakt. Een waterig maar warm herfstzonnetje op m’n gezicht en dan die geur van herfstbladeren... heerlijk!
Luisteren naar een plaat van SMOG, bijvoorbeeld ‘The doctor came at dawn’. Lekkere herfstplaat waar menigeen een zeer depressief gevoel van krijgt. Maar het is zo mooi. Jort Struik, docent aardrijkskunde unit Lijstersingel
Sandra Langenberg, docent Engels unit Lijstersingel
Paarse asters in de voortuin van een boerderij en de verstilde atmosfeer van september, dat geeft mij een herfstgevoel!
Later licht... eerder donker... Monique Nouwen, docent beeldende vorming unit Lijstersingel
Else-Marijke Ittman, docent lichamelijke opvoeding unit Lijstersingel
Een ongelofelijk respectvol gevoel voor de natuur die keer op keer, elk jaar weer zich onvoorwaardelijk geeft en voor de dood neerbuigt...
Mooie gekleurde bomen en storm!! Henk Burger, docent economie unit Lijstersingel
Azadeh Yekta, administratief medewerker unit Lijstersingel
Kastanjes in het park zoeken met mijn zoons Winnie en Noek. Karen Verdel, docent aardrijkskunde en mens & maatschappij unit Lijstersingel
Eerst een looptraining onder een geel/oranje bladerdek, vervolgens liggen in een superheet bad, uiteindelijk liggend op de bank een goede Championsleage-wedstrijd kijken. Henk Collee, docent lichamelijke opvoeding unit Lijstersingel
Fietsen door weer en wind. Emma Visscher, docent Engels unit Lijstersingel
Lekker stamppotten eten, bijvoorbeeld boerenkool met worst. Kees Slappendel, docent scheikunde en ANW unit Lijstersingel
Als de dagen korter worden, denk ik aan herfst; Als de zon niet meer komt op mijn terras, denk ik aan herfst; Als ik weer elke dag dichte schoenen moet aantrekken, denk ik aan herfst; Als ik het licht moet aandoen in mijn badkamer ‘s morgens, denk ik aan herfst; Als ik de donkere kleding in de winkels of op mensen zie, denk ik aan herfst. Anne de Schipper, docent Engels en Frans unit Rotterdam
Het tweetalig vwo (tvwo) gaat volgend cursusjaar van start in de onderbouw van onze unit. We werken keihard aan de voorbereiding: collega’s gaan op cursus, de procedure voor de intake wordt uitgestippeld en leerlingen uit groep 8 komen vast sfeer proeven.
In een brainwave hebben de voormalige directeur onderwijs Bas Oldemans en teamleider John Bakker geopperd om tweetalig vwo in te voeren op het Comenius College. Sandra Langenberg, collega Engels, is vanwege haar expertise op dit gebied hierbij betrokken geraakt. Sandra heeft zelf twee kinderen op scholengemeenschap Wolfert van Borselen in Rotterdam waar ook tweetalig onderwijs wordt gegeven. Ze ziet als ouder wat het kan betekenen voor je kinderen. In Rotterdam-Oost is er nog geen school met tweetalig vwo en voor veel kinderen is de reis naar het centrum nog te spannend, dus dit is een logische stap voor het Comenius College! Doelen Een betere taalbeheersing is uiteindelijk een van de doelen van het tweetalig onderwijs (tto). Daarnaast bereidt een leerling zich beter voor op een meer internationale samenleving. Het is een groot voordeel voor een studie in het buitenland of voor het volgen van een Engelstalige vervolgopleiding als een leerling al over een andere voertaal beschikt dan de eigen moedertaal. Ook dat hij of zij gewend is materiaal in een andere taal voorgelegd te krijgen en in een andere taal met medeleerlingen samen te werken. Voor een tweetalig vwo mag maximaal 50 procent van het totaal van de lessen in het Engels gegeven worden. Vakken die mee gaan doen zijn: beeldende vorming (Arts and Design); lichamelijke opvoeding (Physical Education); geschiedenis (History); aardrijkskunde (Geography); wiskunde (Mathematics) en uiteraard Engels (English). Per vak wordt gestreefd naar twee docenten die meedraaien in dit traject. Intakegesprek met leerlingen Niet iedere leerling die zich aanmeldt voor het tvwo zal ook daadwerkelijk worden toegelaten. Zo zal een leerling een minimale Cito-score van 545 moeten hebben met daarbij een vwo/gymnasium-advies. Ook zal er met iedere leerling een intakegesprek plaatsvinden gericht op motivatie. Aan het einde van klas 3 zullen die leerlingen die het tvwo gevolgd hebben hiervoor een certi-
ficaat krijgen. In klas 4 tot en met 6 komt er wellicht versterkt Engels op het programma. Docenten op training Op 24 september was de intake van het ICLON (de lerarenopleiding van de Universiteit Leiden) voor de externe docententraining afgerond. Het gaat om een opleidingstraject dat enerzijds voorbereidt op het examen Cambridge Advanced English en anderzijds aandacht besteedt aan CLIL (Content and Language Integrated Learning), voor tweetalig onderwijs van vitaal belang. Tussen januari en mei 2010 zijn zeven intensieve cursusbijeenkomsten gepland. Ook daarbuiten zullen de betreffende docenten veel energie moeten steken in het op niveau brengen van hun Engels en de voorbereiding van hun tweetalige lessen. In het najaar van 2010 is er een vervolg van de cursus, onder andere gericht op coaching on the job. Werkgroep en team De werkgroep tvwo, bestaand uit teamleider John Bakker en de collega’s Engels Richard Swarttouw en Sandra Langenberg, vergadert iedere donderdagmiddag over de voortgang van het voorbereidingstraject. Er is een kennismakingstraject uitgezet voor leerlingen van basisscholen onder de naam ‘Early Learners’. Teamleden Karen Verdel en Hannie Poot zijn hiervan de aanjagers. Ruim vijftig leerlingen van acht basisscholen volgen de kennismakingslessen tot 1 december. Verder is een tvwo-folder in de maak. Het tvwo-team, bestaand uit alle potentiële docenten van de tto-stroom, kwam in oktober weer bij elkaar om te praten over de ICLON-intake en de komende cursus. De leden gaven elkaar een korte presentatie – in het Engels! – over het eigen vak. Ten slotte gaan de betrokken docenten in de komende weken/maanden een kijkje nemen in de tweetalige lessen van hun collega’s op het Farelcollege in Ridderkerk, een andere CVO-school met tweetalig onderwijs. Heb je vragen, mail dan met
[email protected].
De COmEnIANT
Unit P.C. Boutenssingel
NUMMER 75 | pagina 14
De COmEnIANT
NUMMER 75 | pagina 15
door Edwin Beyers en Irene Lam
Een eigen lokaal als een veilige huiskamer
Juniormentoren mee op werkweek naar Renesse
‘Meneer’ en ‘u’
Hervorming van klas 1
In de week van 21 september gingen de brugklassers op werkweek naar Renesse. Acht juniormentoren gingen
mee als begeleiders. Onder hen Cesar Ansems en Nick Rering. Ze vertellen hoe het beviel.
Docenten Els Klein Hesselink, Erik de Gier en Monique de Knegt zijn bezig om in het eerste leerjaar van onze unit een andere structuur neer te zetten met meer veiligheid, structuur en duidelijkheid. Er zijn drie brugklassen. Els Klein Hesselink informeert ons vol enthousiasme over de nieuwe opzet.
‘Het idee is ontstaan door een bezoek aan de basisschool waar leerlingen bijvoorbeeld al met planners werkten. Dit zetten wij nu door, in plaats van dat soort goede dingen te veranderen. De huiselijke sfeer op de basisschool was hier nog niet, dit was een wezenlijk verschil. Toen wij hierover nadachten, wilden wij ook die ‘veilige huiskamer’ bieden op de PCB. Wij hebben ervoor gekozen de leerlingen in één gang les te laten hebben, zodat zij niet het hele gebouw door hoeven en zij zich veilig kunnen voelen. De leerlingen hebben een eigen lokaal. De docent gaat naar de klas waar hij of zij lesgeeft, dit geeft rust aan de leerlingen. Waarom? Leerlingen werden onrustig van het heen en weer lopen, ze hadden geen eigen plek in school, dus wat volgde was drukte. Deze structuur biedt veel voordelen, zien we. Alle materialen die de leerling nodig heeft om les te volgen zijn ook allemaal in het eigen lokaal aanwezig.’ Alle niveaus zitten door elkaar De docent geeft zoveel mogelijk lessen aan zijn of haar eigen mentorklas. In de brugklas zitten de lwoo-/basisleerlingen tot en met de mavoleerlingen in één klas. Dus basis, kader en mavo door elkaar, dit is een groot verschil in niveau. Voor ons
docenten is dit echter een grote uitdaging, die wel erg arbeidsintensief is. De taak voor de docenten is om afwisseling te creëren, zodat de leerlingen zich niet gaan vervelen. Els heeft haar klas op vrijdag zes uur achter elkaar; af en toe gebruikt zij een energizer (even een sociaal ontspanningsmoment) om de concentratie terug te krijgen. In het begin was het erg wennen. Erg aanpassen om langer dan 50 minuten voor de klas te staan met veel verschillende vakken. Els moet vaak structureren in haar hoofd: ‘waar ben ik, welk vak is dit’. Fijn vindt zij het dat ze niet alleen Nederlands meer geeft. Els komt uit basisonderwijs, en vindt het saai om alleen Nederlands te geven. Dit komt door alle parallelklassen die zij in het verleden had, waardoor ze het gevoel kreeg dat ze de hele dag hetzelfde moest doen. ‘Het vak Nederlands gaat makkelijk, omdat ik dat altijd al gaf’, vertelt Els. ‘Bij Engels vind ik dit lastiger, omdat deze stof minder vertrouwd is. Doordat ik de klas nu zoveel zie signaleer ik meer, bijvoorbeeld als een kind niet goed in zijn vel zit. Er staan minder docenten per klas voor de groep, dus er zijn minder verschillen
V.l.n.r. Irene Lam, Edwin Beyers en Els Klein Hesselink
in lesgeven en er gelden meer dezelfde regels. Dit is ook voor de structuur en duidelijkheid erg belangrijk.’ Angelique Pourier heeft een grote rol bij deze veranderingen; zij is voor alle drie de klassen de onderwijsassistente en is dus erg veel in de klassen aanwezig. De docenten onderling werken echt als een team samen, niet als docent apart, en dit voelt erg fijn aan. Een betere band opbouwen Hoe verder in klas 2? ‘We gaan de leerlingen geleidelijk meer loslaten, geven ze meer vrijheid. Anders krijgen zij in de derde en verdere opleidingen problemen. In ieder geval komt er wel een soort van overgangsjaar om te wennen aan de vrijheden. We willen dan de structuur behouden, maar de leerlingen wel meer loslaten in het gebouw.’ De conclusie van Els is dat de grootste verandering de veilige sfeer is en dat zij haar leerlingen meer ziet en dus een betere band met hen kan opbouwen.
Nick Rering
Cesar: ’Ik denk dat het belangrijkste van het begeleiden is het luisteren naar de kinderen en er voor de kinderen zijn. Het was voor sommige kinderen ook een heel emotioneel kamp. Ik heb veel conflicten opgelost tussen de kinderen, maar dat hoort er natuurlijk ook bij.’ ‘Ik heb veel gelopen, terwijl ik pijn in mijn been had’, vertelt Nick. ‘Ik heb gesproken met een huilend kind, dat toch uiteindelijk een leuke tijd heeft gehad op het kamp.’ Beide heren vonden het heel leerzaam en erg leuk om het kamp als begeleiders mee te maken. ‘s Avonds laat naar bed en ’s ochtends weer vroeg op was erg vermoeiend. De leerlingen begeleiden tijdens allerlei activiteiten vonden deze juniormentoren leuk en ‘erg druk’.
Cesar Ansems
Cesar: ’Wat wel even wennen was, was de energie van de kinderen en hoe zij naar je op kijken. Je bent toch een soort rolmodel voor hen.’ ‘Ze zeiden ook vaak meneer en u tegen mij, maar na een tijdje gewoon Nick’, vult Nick aan. Alle twee geven zij aan dat ze veel geleerd hebben tijdens de werkweek. Verantwoordelijk zijn, luisteren en hulp bieden. Ook vonden zij het boeiend om te ervaren hoe het is om leraar te zijn op een kamp. Cesar: ’Ik zou het zo weer doen!’ Nick: ‘Alleen wil ik nooit meer meneer De Gier in vrouwenkleding zien, tijdens de bonte avond.’
De COmEnIANT
Unit Pelikaanweg
NUMMER 75 | pagina 16
Jannie Pluut 40 jaar in dienst administratief medewerkster Jannie Pluut 40 jaar in dienst is. Jannie heeft in die jaren veel meegemaakt.
directie cultuur tot een speerpunt van het Comenius College gemaakt. Hoe is het budget voor de cultuurkaart het eerste jaar bij ons besteed?
Op de unit Nieuwerkerk is ervoor gekozen om de budgetten dit eerste jaar collectief te besteden. Dit kalenderjaar staan er nog een bijeenkomst en workshop met Circus Rotjeknor voor leerjaar 1 op het programma. De bovenbouw krijgt nog twee workshops over Beeld en Geluid en over ‘Beat the City’, een meesterlijk muzikaal arrangement waarbij alles dat geluid kan produceren wordt ingezet.
In het bijzijn van huidige en veel oud-collega’s wordt Jannie Pluut in het zonnetje gezet.
‘Kijken met je oren’ Dinsdag 29 september zijn alle tweede klassen naar Museum Boijmans Van Beuningen geweest voor de workshop ‘Kijken met je oren’. Hieronder de ervaringen van Roeland (2D) en Lavina (2C). Roeland: ‘Per klas zijn we met de trein en metro naar het museum gegaan, de reis was heel gezellig. Toen we bij het museum aankwamen, kregen we allemaal een mp3-speler en we moesten onze jas en tas in een kluis leggen. Er werd uitgelegd wat we gingen doen en gingen naar boven. Van de mp3-speler moesten we een liedje uitkiezen en daar een schilderij of beeld bij zoeken. Twee keer, namelijk één bij oude kunst en één bij moderne kunst. Hierover moest je wat opdrachten maken en als laatste een eigen kunstwerk tekenen bij een stukje muziek. Toen we klaar waren mochten we buiten op het plein nog even voetballen in de pannakooi. We gingen naar huis, het was een leuke dag.’
‘Hoeveel jongens hebben we?’ In 1969 was er echt nog sprake van een kleine school, slechts 139 meisjes. In 1980, toen de school al De Schakel heette, kwam de leao erbij en voor het eerst kwamen er toen ook jongens op school. Rondom de open dag werd aan Jannie dan ook regelmatig gevraagd: ‘Hoeveel jongens hebben we?’ Door zoveel jaren werkzaam te zijn op onze school heeft Jannie ook veel herinneringen. Zoals deze:
Het beeld dat een museum stoffig en ouderwets is, is nu veranderd. De leerlingen schrijven ijverig met de muziek van hun keuze in de koptelefoon.
Lavina: ‘Gisteren zijn we met alle tweede klassen naar het Boijmans-museum geweest. Het was leuk en gezellig. We moesten met de metro en de trein, een best lange reis. In het museum kregen we allemaal een mp3-speler met tien muzieknummers. We moesten schilderijen bij twee nummers kiezen. Het was best een leuke ervaring.’
- In 1988 deed De Schakel met twee andere scholen mee aan een milieuquiz met als presentatoren Judith Bos en Dick Passchier van de NCRV. Er was een verrassingsoptreden van Gerard Joling.
- De overstroming, zelfs zo erg dat de ramen waren beslagen. Al het personeel was aan het dweilen, zelfs de sollicitant.
Enthousiasme over de cultuurkaart Eind vorig jaar kregen we op de unit te maken met het fenomeen cultuurkaart. Voor iedere leerling is er gedurende het jaar een budget waarmee culturele activiteiten kunnen worden ‘gekocht’. Inmiddels heeft de algemene
Op onze unit werd begin oktober feestelijk gevierd dat
- Een inbraak via de administratie. Inbrekers probeerden de kluis te openen. Dikke slangen van de snijbrander lagen nog binnen, buiten lagen de gasflessen.
NUMMER 75 | pagina 17
Unit Nieuwerkerk door Erik Jan van Manen
door Ingrid Loef
Jannie Pluut is sinds februari 1969 werkzaam op onze school, toen nog de Christelijke Nijverheidsschool voor meisjes geheten. Later werd dit De Schakel en vervolgens het Comenius College, unit Pelikaanweg. In het begin bestond het werk van Jannie vooral uit enveloppen tikken, betalingen van bankgiro’s schrijven en naar het secretariaat fietsen om brieven te laten tekenen. Jannie heeft de bouw van het pand op de Pelikaanweg van zeer nabij meegemaakt. Voordat in 1973 uiteindelijk de eerste paal geslagen werd, heeft ze veel werk verricht voor de aanvragen, rekeningen en inventaris. Brieven moesten in vijfvoud getypt worden met carbonpapier. Bijna elke dag moest zij op de fiets naar het dagelijks bestuur om papieren te laten ondertekenen, zodat de bouw doorgang kon vinden.
De COmEnIANT
Feest Op vrijdag 2 oktober hebben wij met elkaar het 40-jarig jubileum van Jannie gevierd. Naast de huidige collega’s waren er ook veel oud-collega’s aanwezig. Jannie werd uitvoerig in het zonnetje gezet. Sindsdien draagt ze de titel: Gravin van Spijksma via Kromwijk via Boersma via Van Tienhoven tot en met Pors.
Ook de ckv-docenten Bart Belonje en Anne Marie de Jong, die alle klassen in het museum hebben begeleid, kijken terug op een leuke en leerzame dag. Voor enkele leerlingen was het hun eerste reis met de metro, spannend! En de meeste leerlingen komen ook niet dagelijks in een museum. Het was leuk om te zien hoe ijverig de leerlingen aan het rondkijken en aan het schrijven waren, met de koptelefoon met muziek op het hoofd. De tien nummers waaruit de leerlingen konden kiezen liepen uiteen van
Beyoncé tot Mozart, heel divers. Het beeld dat een museum stoffig en ouderwets is, is nu wel veranderd. Kortom, we zijn enthousiast over de extra gelden die we op deze manier kunnen besteden!!!
De COmEnIANT
Unit Krimpen
nummer 7 5 | p a g i n a 1 8
Unit Rotterdam
door Joop Bakker
Krimpen start ‘anders’ Sloop en nieuwbouw ‘Waar zit mevrouw Schravesande nu?’ ‘Waar heb ik biologie?’ ‘Ik heb les in ‘stu’, wat is dat nu weer?’ Het was zoeken voor de leerlingen (en ook de docenten) na de zomervakantie in de unit Krimpen. Er was in de vakantie gesloopt in en om het schoolgebouw, dat was de oorzaak. Van de wederopbouw is de eerste schoolweken nog niet veel te merken. Zeker niet aan de buitenzijde: alleen de fundamenten van de nieuwbouw zijn zichtbaar en bouwvakkers bezetten de parkeerplaatsen – zij beginnen heel vroeg. Maar binnen zijn de gevolgen wel merkbaar. ‘Vertrouwde’ lokalen zijn niet langer meer vertrouwd, doorgaande routes zijn letterlijk weggetimmerd en een deel van de aula is omgevormd tot theorielokaal. Voor elke pauze wordt het natuur- en scheikundelokaal omgeschoven tot koffie- of lunchruimte en een deel van de gang doet dienst als docentenwerkplek. Maar dankzij al deze maatregelen en het vernuft van de roostermakers kan het onderwijs gewoon doorgaan en vallen de aanpassingen eigenlijk reuze mee. De bouw verloopt voorspoedig, ook de nieuwbouw begint op een school te lijken. Het weer werkt mee, al zorgde een hevige regenbui een keer voor watersportmogelijkheden in de aula. Maar vóór de leerlingen gearriveerd waren, hadden de bouwvakkers alles al weer opgeruimd. Het is maar goed dat ze zo vroeg beginnen! Inmiddels is de nieuwbouw wind- en waterdicht. Het ziet ernaar uit dat de eerste fase van de bouw nog voor het voorjaar gereed is. Op 15 oktober kon wethouder mevrouw A.A. Aeyelts AverinkWinsemius (Onderwijs, rechts op de foto) de eerste steen onthullen van de vernieuwbouw.
De COmEnIANT
‘I’-uren ‘Ik snap het niet, kunt u het nog even uitleggen?’ Hoe vaak krijgt een docent deze vraag niet te horen? Ook ouders vragen vaak naar extra mogelijkheden voor hun kinderen. Iedere docent heeft dit stukje begeleiding in zijn of haar takenpakket en is in alle redelijkheid bereid de leerlingen extra te ondersteunen. Maar het blijkt vaak moeilijk om tot een afspraak te komen; leerlingen en docenten zijn niet op hetzelfde moment vrij, andere afspraken doorkruisen de begeleidingsplannen, ouders blijken niet op de hoogte van de mogelijkheden et cetera. In Krimpen zijn daarom de zogeheten ‘I’-uren (weer) ingesteld. Iedere docent is in principe twee keer per week eerder op school aanwezig of blijft langer om leerlingen individueel of in kleine groepjes te helpen met zijn of haar vak. Dit staat in een rooster dat bij de mentoren en leerlingen bekend is. De afspraken met de docent gaan direct met de leerling of via de mentor. Ouders zijn via de Thuisbrief en op ouderavonden op de hoogte gebracht van het bestaan van de ‘I’-uren. De mogelijkheid tot extra uitleg was er eigenlijk altijd al, maar leerlingen maakten daar niet veel gebruik van. Het bleef vaak bij goede voornemens. Door de begeleiding meer vast te leggen en ook meer in beeld te brengen bij de ouders en mentoren, is de vakhulp weer een waardevol onderdeel van de steun voor de leerlingen. Buiten deze vakhulp zijn er na de herfstvakantie ook weer huiswerkuren. Op deze uren werken de leerlingen onder toezicht aan hun huiswerkopdrachten. Een korte uitleg is dan soms ook wel mogelijk, maar dat is sterk afhankelijk van degene die het toezicht houdt en van de groepsgrootte. Op de weg naar zelfstandigheid is een duwtje in de rug soms zeer welkom.
NUMMER 75 | pagina 19
door Piet Bruggeman
Leerlingen genieten van brugklaskamp Om de gewenningsperiode in het voortgezet onderwijs af te ronden zijn de brugklasleerlingen van maandag 12 tot en met woensdag 14 oktober op kamp geweest in het Scoutcentrum aan de ’s-Gravenweg. In een gezellige sfeer werden allerlei activiteiten ondernomen. Naast het dierengeluidenspel, het kampvuur, djembé en de sport-en-spelmiddag was het vlotten bouwen en varen een hoogtepunt! De leerlingen hebben genoten!
Touwtrekken blijft leuk!
Finaleplaats in Sterren aan de Maas Met hun veelzijdige muzikale optreden staan de leerlingen van Comenius Rotterdam in de finale van Sterren aan de Maas op 1 december.
van kunst en cultuur zoveel mogelijk te ontwikkelen, daarmee hun zelfvertrouwen te versterken en hun kwaliteiten op dit gebied aan een bredere groep te tonen.
Lichamelijke opvoeding De Rots- en Watertraining waarmee we vorig schooljaar op de unit Krimpen zijn begonnen, wordt voortgezet. De ervaringen hiermee waren zo goed, dat besloten is om alle leerlingen in de brugklas in de eerste acht schoolweken tijdens de lessen lichamelijke opvoeding kennis te laten maken met deze fysieke training. De oefeningen voor ‘Rots en Water’ zijn opgenomen in het reguliere programma van het vak, maar tijdens de lessen zijn steeds twee trainers per klas aanwezig: Andrea Teeuwissen, docent lichamelijke opvoeding, en John Scherpenzeel, conciërge en docent aikido. Beiden zijn gecertificeerde trainers. Ook uit landelijk onderzoek is gebleken dat dit soort trainingen het meest effect hebben wanneer ze in de eerste schoolmaanden plaatsvinden. Zo leren de leerlingen hun energie positief in te zetten met respect voor anderen en voor zichzelf.
Leerlingen van Comenius Rotterdam staan in de finale van Sterren aan de Maas die op 1 december plaatsvindt in het Nieuwe Luxortheater. De groep behoort tot de drie finalisten in de categorie Muziek. Sterren aan de Maas is een competitie georganiseerd door de stad Rotterdam voor de Rotterdamse middelbare scholen op het gebied van muziek, dans, drama, beeldende kunst en mode. Doel van Sterren aan de Maas is jongeren in het Europese Jongerenjaar de gelegenheid te geven hun talenten op het gebied
Geroemd door de jury Op dinsdag 6 oktober streden leerlingen van twaalf scholen in het Hofpleintheater om de drie finaleplaatsen. Na de pauze was Comenius Rotterdam aan de beurt. Met name de creativiteit, veelzijdigheid en hoogwaardige kwaliteit van het muzikale optreden werden geroemd door de jury. Als belangrijk extra noemde de jury ook dat zoveel leerlingen op heel eigen wijze een bijdrage aan de show gaven, terwijl alle onderdelen bij elkaar ook een goed geheel vormden. ‘De leerlingen waren echt allemaal helemaal zichzelf op het toneel!’ Op Comenius Rotterdam zijn leerlingen, personeel en ouders laaiend enthousiast. Het optreden van de leerlingen sluit aan bij het onderwijsconcept van de unit: cultureel en talentgericht mavo- en havo-onderwijs met oog voor de unieke kwaliteiten die elke leerling zelf heeft.
De COmEnIANT
Nieuws
NUMMER 75 | pagina 20
door Anja de Zeeuw
Blanca González maakt websites, digilessen en games
‘Schrijfcursus Spaans vult gat in de markt’ Van de dertig ontwikkelaars van digitaal leermateriaal dat op de site www.cvoprojecten.nl/dl staat, zijn er vier werkzaam als docent op het Comenius College. Een van hen is Blanca González, docent Spaans op de unit Lijstersingel. Ze stelde een digitale cursus samen over correct schrijven in het Spaans. In acht keer tachtig minuten leren havo- en vwo-leerlingen stap voor stap een lange tekst maken. Wat motiveerde Blanca? ‘Ik ben afkomstig uit Mexico en gaf daar al les op middelbare scholen. Inmiddels woon ik 21 jaar in Nederland en ik werk sinds vorig jaar september op Comenius. Ik geef wekelijks 23 uur les in de onderen bovenbouw. Ook werk ik een paar uur op de Hogeschool Rotterdam. Sinds 2000 houd ik me bezig met het ontwikkelen van websites. Ik volgde daar een cursus voor. Ik ben webmaster van een site met oefeningen voor hogeschoolstudenten met Spaans als keuzevak. Ook voor de leerlingen van het Comenius College maakte ik een site: www.spaansopcomenius.tk. Daar kunnen onze leerlingen materiaal en planners vinden. Schoolexamen Toen ik de oproep van CVO zag voor ontwikkelaars van digitaal leermateriaal gaf ik me op. Ik realiseerde me namelijk dat je veel op internet vindt over Spaans leren spreken en vakantie-Spaans, maar heel weinig over hoe je correct teksten leert schrijven in het Spaans. Terwijl een van de schoolexamens voor Spaans juist is: brieven schrijven. Elke keer als ik examenklassen les gaf, liep ik tegen het probleem aan om de leerlingen in korte tijd goed Spaans te leren schrijven. Ik dacht: dit is een gat in de markt. Ik ben ook auteur en redacteur van een lesmethode voor het Nederlands Talen Instituut (NTI): ‘Spaans voor gevorderden’. Ik heb dus wat ervaring met het schrijven
van een leergang. Voor mijn digitale cursus heb ik eerst een overzicht gemaakt van de basisregels voor het schrijven van een zin, het verbinden van twee zinnen, een tekst maken rond een onderwerp van circa 100 woorden. Plak je een aantal teksten van 100 woorden aan elkaar, dan heb je een tekst van 500 woorden. Stap voor stap maak je zo iets groots. Kijken hoe het werkt Sinds de herfstvakantie gebruik ik mijn methode in de tweede klas. Stagiaire Nathalie Martina helpt me daarbij. We observeren de leerlingen en kijken hoe de methode werkt. Ik ben vooral benieuwd naar de reacties van leerlingen op de games die ik aan de lessen heb toegevoegd. Vorig cursusjaar was er namelijk een studiedag over ICT in het voortgezet onderwijs, waar ik een workshop volgde over het programma Gamemaker. Het gevolg is dat ik in mijn project een paar games heb gestopt. Een poppetje dat heen en weer gaat op het scherm moet de juiste woorden vangen om een zin te maken. Het heeft me veel tijd gekost om de games te maken, maar ik vond het mooi om het te doen. Ik wil in de toekomst graag meer videomateriaal gebruiken voor het aanleren van de Spaanse taal. Dus een video laten zien met vragen erbij. Een leraar in Sevilla wil hetzelfde, met hem overleg ik hierover. Dus misschien ga ik iets doen met Sevilla!’
Blanca González, auteur van een NTI-methode.
Colofon De Comeniant De Comeniant is het personeels blad van het Comenius College. Het verschijnt vier keer per jaar. Redactie Joop Bakker (KRI), Edwin Beyers (PCB), Piet Bruggeman (RAL), Ingrid Loef (PEL), Erik Jan van Manen (NIE), Noortje Vroemen (Lijstersingel), Anja de Zeeuw (eindredactie en productie) Fotografie Leo van Eijk (cover), Rick Keus (p. 6-7) e.a. Basisontwerp Ontwerpwerk Vormgeving Inge de Wit-Jaeger Drukwerk Drukkerij Mercator Adres Comenius College, Lijstersingel 10 2902 JD Capelle aan den IJssel, Postbus 797, 2900 AT Capelle aan den IJssel T 010 - 459 59 70, F 010 - 451 62 74 E
[email protected], www.comenius.nl