Raads inforrnatiebrief

gemeente Eindhoven

Raadsnummer 07. R2046. OOI Inboeknummer oybstoo444 Dossiernummer pr4.503 S april zooz

Raads inforrnatiebrief Betreft klimaatbeleid.

1 Inleiding Op 13 april 2003 is door de gemeenteraad de beleidsnota Klimaat vastgesteld. Om daadwerkelijk invulling te geven aan de vastgestelde beleidsnota, is gelijktijdig een vierjarig uitvoeringsprogramma vastgesteld. Het uitvoeringsprogramma beschrijft ruim 30 projecten, waarbij verschillende diensten van de gemeente betrokken zijn. De projecten richten zich op de thema’ s: Gemeentelijke organisatie, Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen, Woningbouw, Bedrijven en utiliteitsbouw, Verkeer en vervoer en Duurzame energie. Voor de uitvoering is door de gemeente Eindhoven, met succes, een beroep gedaan op de klimaatsubsidieregeling van het Ministerie van Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. De maximale subsidie bedraagt E 490.000,ÃćâĆňâĂİ.

Projecten welke in het kader van het gemeentelijk klimaatbeleid zijn uitgevoerd of een bijdrage vanuit het klimaatbeleid hebben ontvangen zijn o.a. energieonderzoeken in gemeentelijke gebouwen, de inkoop van duurzame energie, het plaatsen van energielabels in gemeentelijke gebouwen, het Novaliscollege, vastgestelde energieambities en energieonderzoeken bij nieuwbouwprojecten en herstructurering, een subsidieregeling voor particulieren, voorlichting aan bedrijven, kennisverspreiding duurzame energie en educatieve lessen op basisscholen.

2 Actuele ontwikkelingen Het vastgestelde uitvoeringsprogramma dient uiterlijk 1 september 2007 afgerond te worden. Het Ministerie van Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft voor voorlopende gemeenten een nieuwe interim subsidieregeling klimaatbeleid opengesteld. Naar verwachting volgt op deze interim regeling een nieuwe vierjarige subsidieregeling. Op basis van het huidige programma komt de gemeente Eindhoven in aanmerking voor de interim regeling. Voorwaarde is dat het huidige programma geheel afgerond is. Aanvragen van de interim regeling kan tot 1 september 2007. Door een extra impuls kan het huidige programma tijdig afgerond worden.

Raadsnummer 07.R2046.OOI

De interim periode wordt tevens benut voor het opstellen van een nieuw uitvoerig vierjarig klimaatprogramma. Door gebruik te maken van de interim regeling en het gelijktijdig opstellen van een nieuw vierjarig uitvoeringsprogramma kan de gemeente Eindhoven zich opnieuw profileren als koploper op het gebied van gemeentelijk klimaatbeleid. Het benutten van de interim regeling en het opstellen van een nieuw vierjarig uitvoeringsprogramma sluit naadloos aan op het coalitieakkoord Eindhoven Een en de keuze van ons om klimaatbeleid en duurzaamheid als politieke prioriteit op de strategische agenda te plaatsen.

3 Besluit van college van burgemeester en wethouders Wij hebben besloten: 1 de voortgangsrapportage klimaatbeleid 2005 vast te stellen; 2 akkoord te gaan met het versneld afronden van het huidige klimaatprogramma per 1 juni 2007; 3 de directeur van de dienst Stedelijke Ontwikkeling en Beheer op te dragen een eenjarig interim programma klimaat voor de periode september 2007 - september 2008 op te stellen; 4 de directeur van de dienst Stedelijke Ontwikkeling en Beheer op te dragen voor de uitvoering van het interim programma een financiele bijdrage te vragen aan het Ministerie van Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van maximaal’ 250.000,ÃćâĆňâĂİ.

4 Ter inzage gelegde stukken Voortgangsrapportage klimaatbeleid 2005. Beleidsnota klimaat. ’van Energiebesparing naar Klimaatbeleid’, september 2006.

Burgemeester en wethouders van Eindhoven,

A. Brunninkhuis, secretaris

EE07007483

gemeente Eindhoven

Beleidsnota klimaat, ’van Energiebesparing naar Khmaatbeleid’

Dienst Stedelijke Ontwikkeling en Beheer Sector Strategie, afdeling Programmering september 2006

Voortgangsrapportage 2005

Colofcm.

Uitgave gemeente Eindhoven Dienst Stedelijl<e Ontwikkegng en Beheer

Datum

september 2006

Inleiding 1.1

4

’van Energiebesparing naar Klimaatbeleid’

1.2

Projectenboek l
1.3

Voortgangsrapportage

5

Klirnaatscan Nulsituatie Klimaatscan 2003 Klimaatscan 2004 Klimaatscan 2005

6

2 2.1

2.3

3

31 3.2 3.3

3,4 3.5

Voortgang per thema Klimaat in beleid (versterking organisatie) Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Woningbouw Bedrijven en utiliteitsbouw Duurzame energie

Voortgang per project

Bijlage ’l : Overzichtsblad voortgangsrapportage (tot en met 2005) Bijlage 2; 5corelijst Prestatiekaart t,b,v, vervolgscan

6 7 8 9

10 10 10 11 11

12

voortgangsrapportage ZQ05

I&ie)(tilxlg

x.x ’van Energiebesparing naar Klixnaatbeleid’ Onder de titel ’van Energiebesparing naar Klimaatbeleid’ heeft de gemeenteraad van Eindhoven op 13 april 2003 de beleidsnota klimaat vastgesteld. De doelste! ling van het kllrnaatbeleid is om op lokaal niveau naar vermogen bij te dragen aan de CO,ÃćâĆňâĂİ

reductiedoelstelling, die Nederland in het kader van het Kyoto-verdrag op zich heeft genomen. De strategie hierbij is een verbreding naar klimaatbeleid door niet alleen uit te gaan van energiebesparing (minder energie gebruiken), maar ook van gebruik van duurzame energiebronnen (zon, wind en water) en van efficiente omzetting van fossiele brandstoffen (bijvoorbeeld zuinigere motoren). Daarnaast betekent de verbreding ook intensievere samenwerking met andere beleidsvelden (onder andere wonen, werken en verkeer en vervoer).

Het centrale instrument binnen het klimaatbeleid is de gemeentelijke menukaart klimaatbeleid (de menukaart). De menukaart omvat 7 thema’ s: 1. klimaat in beleid (versterking organisatie)

2. gemeentelijke gebouwen en voorzieningen

3. woningbouw 4. 5. 6. 7.

bedrijven en utiliteitsbouw verkeer en vervoer duurzame energie internationaal

Voor eik van de thema’s zijn de doelstellingen op drie opeenvolgende arnbitieniveaus geformuleerd: actief, voorlopend en innovatief. Het ambitieniveau geeft de mate van inspanning aan: het actieve niveau geeft aan dat de gemeente actief met het thema bezig is, het tweede niveau geeft aan dat de gemeente landelijk gezien voorop loopt en het derde niveau geeft aan dat de gemeente nieuwe ideeen en ontwikkelingen toepast. Eindhoven streeft met het klirnaatbeleid naar een actief ambitieniveau voor de thema’s klimaat in beleid, woningbouw, bedrijven en verkeer en vervoer. Vanuit haar voorbeeldfunctie wil Eindhoven voor de thema’s gemeentelijke gebouwen en duurzame energie zelfs vooroplopen.

x.z Projectenboek klimaat Het klimaatbeleid is vertaald naar een uitvoeringsprogramma voor de periode 20032006, het projectenboek klimaat. In dit projectenboek zijn zo’n dertig concrete projecten uitgewerkt, die gedurende vier jaar invulling moeten geven aan de ambitieniveau’s. De projecten worden u! tgevoerd door de (vak)diensten APZ, MO, MORE en SOB.

De uitvoeringskosten van het projectenboek klimaat bedragen C 244.622 per jaar, dus in totaal l 978.488. Deze kosten zijn voor de helft gedekt door de bestaande gemeentelijke middeien (voornamelijk ambtelijke uren). De andere helft wordt gedekt door de subsidieregeling ’BANS klimaatconvenant’ op basis van 50r)6 cofinanciering. Op 1 september 2003 heeft het Ministerie van VROM een subsidie toegekend van 6 489.244.

VOOrtgang SraPPOrt8tge In deze voortgangsrapportage wordt aangegeven hoe de uitvoering van de meerjarenplanning in 2003 en 2005 is verlopen en welke resultaten tot nu toe zijn behaald. De gegevens worden op drie verschillende manieren gepresenteerd: 1. eert totaaloverzicht. Met behulp van de kiirnaatscan wordt voor alle thema’ s aangegeven in hoeverre het gekozen ambitieniveau is bereikt.!n 2002 is met de klimaatscan de nuisituatie in beeld gebracht, Zodoende kan nu de voortgang vergeleken worden met deze uitgangssituatie (hoofdstuk 2); 2. de voortgang per thema’, De verankering, uitvoering en resultaten van het beleid worden per thema beschreven. De belangrijkste indicator hierbij is de voortgang ten opzichte van het gekozen ambitieniveau per thema (hoofdstuk 3) ; 3. de voortgang per project. Volgens de opzet van de projectomschrijvingen uit het projectenboek worden de planning, resultaten, tijdsbesteding en externe kosten per project aangegeven (hoofdstuk 4). In Bijlage 1 is de gecumuleerde voortgang

weergegeven.

’ De verantwoording van het thema verkeer en vervoer is niet in deze rapportage opgenomen. De

projecten binnen dit thema worden via het mobiliteitsplan geinitieerd en verantwoord, Bovendien zijn de activiteiten voor dit thema uitgesloten voor de BANs-subsidie.


z.x Nulsituatie Eindhoven is al jaren actief op het gebied van energiebesparing. in 1994 is het eerste energiebeleidsplan met uitvoeringsprogramma vastgesteld. Vanaf die tijd is energiebesparing een continu aandachtspunt binnen het gemeentelijk beleid.

In 2002 is met de klimaatscan het tot dan toe gevoerde energiebesparingsbeleid vergeleken met het klimaatbeleid. Daarmee is de nulsituatie van het klimaatbeleid vastgesteld. Uit deze nulsituatie blijkt dat Eindhoven al een redelijk actief niveau heeft bereikt binnen alle thema’s (zie onderstaande klimaatscan).

nuisituatie per thema, uitgedrukt in procenten van hetarnbitieniveau

0 20 40 60

80

KLIMAAT IN BELEID

GEMEENTELUKE GEBOUWEN WONEN

BEDRUVEN

VERKEER EN VERVOER

DUURZAME ENERGIE

BIB ACT IEF C3 VOORLOPEND

Tabel 1. Klimaatscan 2002 (nulsituatie)

Met de vaststelling van het klimaatbeleid in april 2003 en het aanvragen van de HANS-subsidie hoorde Eindhoven bij de koplopers van Nederland De opzet van het beleid, de projectmatige meerjarenpianning en de samenwerking tussen de betrokken diensten zijn daarna voor diverse gemeenten een inspiratiebron gebleken.

1 00

Een jaar (april 2004) na de vaststelling van het klimaatbeleid werd de klimaatscan opnieuw uitgevoerd. Hiermee werd de voortgang van het klimaatbeleid gedurende het eerste uitvoeringsjaar, 2003, vergeleken met de nulsituatie.

Uit de klimaatscan 2003 bleekdater in de volle breedte een enorme sprong voorwaarts was gemaakt. Voor alle thema’s werd een flinke vooruitgang geboekt in het actieve en voorlopende niveau, voor enkele thema’s werd zelfs af een innovatief niveau bereikt (zie onderstaande klimaatscan 2003).

situatie in?003, uitgedrukt in procenten van het arnbitieniveau

60 80 100

20 KLIIVIAAT IN BELEID

GEMEENTELIJKE GEBOUWEN WONEN

BEDRIJVEN

VERKEER EN VERVOER

DUURZAME ENERGIE

i im Jrima immmea ierna

I IMe, ’ j” I I RP I I I

I I pleMWR I III

I i

I

I WIl REACTIEF U VOORLOPEND El INOVATIEF

Tabel 2. Klirnaatscan 2003

Deze vorderingen waren mede het gevolg van de inzet en uitvoering bij de betrokken vakdiensten: onder andere inkoop energie en energiemanagement bij APZ, pilotproject Novalis College bij MO, communicatie, subsidieregeling ’haal duurzame energie uit je huis’ en verruimde reikwijdte bij MDRE en coordinatie, energieprestatie op locatie en duurzame bedrijventerreinen bij SOB. Eindhoven behoorde met dit uitvoeringsniveau bij de koplopers van Nederlancl. Veel gemeenten hebben pas later hun beleid vastgesteld en subsidie aangevraagd. Eindhoven was al ruim een jaar eerder met de uitvoering bezig en liep met; de bereikte resultaten voorop.

Voortgangarapportage 2005

Klimaatst.an zoog Twee jaar (april 2005) na de vaststelling van het klimaatbeieid is de klimaatscan wederom uitgevoerd. Hiermee is de voortgang van het klimaatbeleid in 2004 vergeleken met de nulsituatie. Uit de klimaatscan 2004 blijkt dat er in de vol! e breedte weer een enorme sprong voorwaarts is gemaakt. Voor alle thema’s is een flinke vooruitgang geboekt in het actieve, voorlopende niveau hn innovatieve niveau. In Bijlage 2 is de scoreiijst van de Prestatiekaart terug te vinden.

0 20

40 60 80

100

KLIMAAT IN BELEID GEMEENTELIJKE GEBOUWEN

WONEN

iaaamj ma

BEDRUVEN VERKEER EN VERVOER

DUURZAME ENERGIE

’iI I 1apa ACTIEF ’ VOORLOPEND INNOVATIEF

Tabel 3. KIimaatscan 2004

Deze vorderingen zijn het gevolg van de inzet en uitvoering bij de betrokken vakdiensten. Er zijn dan ook Ainke vorderingen gemaakt binnen het thema ’klimaat en beleid’. Overigens moet ook in 2005 de nodige aandacht worden geschonken aan het onderwerp ’klimaatbeleid’ binnen de gemeentelijke organisatie. Daarnaast zijn er vorderingen gemaakt binnen de overige thema’ s: gemeentelijke gebouwen, wonen, bedrijven, verkeer en vervoer en duurzame energie. In de volgende paragraaf wordt de voortgang per thema besproken.

2.zj, K11D1BRZSCRD 200$ Drie jaar (april 2006) na de vaststelling van het klimaatbeleid is de klirnaatscan voor de derde keer uitgevoerd. Hiermee is de voortgang van het klimaatbeleid in 2005 weer vergeleken met de nulsituatie.

Uit de Klimaatscan 2005 komt naar voren dat er voor het derde opeenvolgende jaar vooruitgang is geboekt in de uitvoering van het klimaatbeleid. De vooruitgang in 2005 is echter minder groot dan de vooruitgang in de voorgaande jaren. Hoewel op enkele niveaus (actief-, voorlopend-, of innovatief niveau) geen stappen voorwaarts zijn gemaakt, is per saldo binnen elk thema vooruitgang geboekt.

situatlein 2005, uitgedrukt m procenten van hetarnbitieniveau 20

60

80

KLlivlAAT IN BELEID

GEiviEENTELUKE GEBOUWEN

WONEN

BEDRUVEN

VERKEER EN VERVOER

DUURZANIE ENERGIE

IBI ACTIEF 0 VOORLOPEND E ! INOVATIEF

Tabel 4. Klimaatscan 2005

De vorderingen zijn oolc dit jaar weer het gevolg van de inzet van betrokken medewerkers de verschillende diensten en afdelingen. De beperkte vooruitgang in 2005 heeft twee oorzaken. Enerzijds hebben er organisatorische veranderingen plaatsgevonden, waardoor er tijdelijk onvoidoende capaciteit beschikbaar was voor de coordinatie van het gemeentelijk klirnaatbeleid. Anderzijds is er een steeds grotere inzet nodig om de doelen te bereilcen. De "grote vissen" zijn in de voorgaande jaren al benut en ook hier wegen de laatste loodjes het zwaarst.

Op projectniveau heeft er we! degelijk een groot aantal activiteiten plaatsgevonden, deze activiteiten worden echter niet meegenomen in de Klimaatscan, in de voortgang per project wordt op deze activiteiten.teruggekomen.

100


Va artgs.ng per thema p.x KUmaat in beleid (versterking organisatie) Doel van het thema klimaatbeleid is de beleidsmatige verankering en integratie van. klirnaatbeleid met andere beleidsvelden. Voor dit thema wordt gestreefd naar een

actief ambitieniveau. Het actieve ambitieniveau was in 2003 al volledig bereikt door de vaststelling van het ldimaatbeleid en het bijbehorende projectenboek klimaatbeleid. Een brede werkgroep, waarvan de direct betrokkenen deel uitmaken, is ook in 200S bij elkaar geweest. Daarnaast hebben er met betrokken medewerkers bilaterale gesprekken plaatsgevonden. Hierdoor is wederzijds inzicht ontstaan in de lopende projecten en activiteiten. ln 2005 is daarnaast ook veel aandacht geschonken aan de communicatie naar particulieren en bedrijven. De website www.klimaatbeieid.eindhoven,nl heeft hierin een prominente rol gespeeld. Tot slot is de voortgangsrapportage 2004 teruggekoppeld met alle betrokken medewerkers en is de voortgangsrapportage 200S opgesteld.

Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen Het thema gemeentelijke gebouwen en voorzieningen is vooral gericht op energiebesparing en toepassing van duurzame energie in de eigen gemeentelijke gebouwen. Vanuit de voorbeeldrol van de gemeente wordt gestreefd naar een

voorlopend ambitieniveau. In 2005 heeft de gemeente een nieuw elektriciteitscontract afgesloten, waarin is opgenomen dat 40% van het totale verbruik wordt voorzien van groene energie. Tevens is in het contract opgenomen dat dit percentage de komende jaren kan toenemen. In 2005 zijn vijftien gebouwen voorzien van een Display-Label. Het label geeft op een duidelijke en communicatieve wijze de energieprestaties van het gebouw weer. De Labels zijn o.a. geplaatst in het stadhuis, de GGD-toren, de brandweerkazernes en enkele scholen. Hierbij is bewust gekozen voor een afspiegeling van het gemeentelijke gebouwenbestand, Om gebouwgeb ruikers en bezoekers te informeren is een bijbehorende folder ontwikkeld, we! ke bij de Labels is geplaatst. Er is een start gemaakt met het project "Energiebesparing en educatie op scholen". Hierin is o.a. naar voren gekomen welke eenvoudige maatregelen scholen kunnen treffen en er is een financieringsvoorstel gedaan

Eerder waren zes gemeentelijke gebouwen uitvoerig doorgelicht om de verbetermaatregelen op het gebied van energie in kaart te brengen. In 2005 zijn er twee gebouwen waar daadwerkelijke mogelijkheden voor verbeteringen liggen geselecteerd en is gezocht naar budget voor realisatie. Tot slot is in 2005 gestart met de bouw van het Novaiiscollege. Dit is een volledig duurzame school, wat met recht een schoolvoorbeeld genoemd mag worden. Energiebesparing, duurzame energie en milieuvriendelijke materialen worden bij de bouw toegepast.

W oningbouvir Het thema woningbouw richt zich zowel op de bestaande bouw als op nieuwbouw. Binnen het thema woningbouw wordt gestreefd wordt naar een actief

amhitieniveau. Om de vastgestelde EPL in de nieuwbouwwijk Waterrijk/Meerrijk te bereiken is afgesproken dat 1AOO woningen van duurzame warmte worden voorzien door

middel van een biornassacentrale. Onderzocht wordt of en op welke wijze de gemeente zelf een bijdrage kan leveren in de benodigde biornassa. Er is een start gemaakt met de renovatieprojecten Woensel West, Bloemenbuurt Zuid en Lakerlopen. Voor deze projecten is eerder een EPL van 6,0 opgenomen. In 2005 is veel aandacht geschonken aan de communicatie rondom de

subsidieregeling duurzame energie voor particulieren, Particulieren konden gebruik maken van een gemeentelijke subsidie voor het uitvoeren van een EPA-advies en kregen daarnaast ook een subsidie wanneer zij ook daadwerkelijk overgingen tot de aanschaf van een zonnepaneel, zonneboiler of warmtepompboiler, In 2005 zijn 130, door de gemeente gesubsidieerde, EPA’s uitgevoerd.

Bedrijven en utihteitsboum Het thema bedrijven en utiliteitsbouw omvat individuele bedrijven en bedrijventerrein, Voor dit thema wordt gestreefd naar een acttef ambitieniveau. In het kader van het actualisatiepian "Verruimde Reikwijdte Wet Milieubeheer" zijn 375 bedrijven bezocht. Tijdens de bezoeken aan deze bedrijven is aandacht geschonken aan de mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energie. In 2005 is door het college van B%W besloten daadwerkelijk invulling te geven aan parkmanagement op bedrijventerrein Park Forum. Energie en energiebesparing zullen hierin een belangrijk onderdeel vormen. Ook worden bedrijven die zich op dit bedrijventerrein willen vestigen gevraagd een milieuscan uit te voeren.

Voortgangsrappartage 200S

Duurzame energie Duurzame energie is een aspect dat in alle thema’s wordt meegenomen. Vanwege de verbreding tot klimaatbeleid is duurzame energie ook een zelfstandig thema, waarbij gestreefd wordt naar 59< duurzame energie conform het voorlopend ambitieniveau,

De gemeente Eindhoven en de omliggende gemeenten zijn in 2005 gestart met de uitvoering van het plan van aanpak 5% duurzame energie. Er is onder andere gezocht naar de mogelijkheden voor windenergie, bio-energie eri gebouwgebonden opties, Voor windenergie is een regionale windkaart ontwikkeld met de regionale top- en reservelocaties. Voor bio-energie is in kaart gebracht over welke hoeveelheden biomassa de regio beschikt en welke inzamel- en verwerkingsmogelijkheden hiervoor zijn. Voor gebouwgebonden opties is een pilotproject opgezet met een fysieke bepaarwinkel voor particulieren. Tot slot is er veel aandacht geschonken aan de communicatie rondom het plan van aanpak. Wethouder Kuppens heeft hier als voorzitter een belangrijke bijdrage aan geleverd.

De nieuwsbrief zonnestroomstad is in 2005 uitvoerig geevalueerd en er is een nieuwe opzet gemaakt.

Volgens de opzet van de projectomschrijvingen uit het projectenboek klimaat worden voor de projecten van 2003, 2004 en 200’ de gerealiseerde planning, resultaten, tijdsbesteding en externe kosten aangegeven. Als laatste is een overzichtsblad opgenomen waarin de tijdsbesteding en externe kosten voor alle projecten overzichtelijk zijn verzameld.

Thema :

Versterking Organisatie

VO-1

Subthema :

Ambitieniveau :

Actief

Doelstelling ; Project:

Actieve betrokkenheid van ai!e vakdiensten Ondersteunend

Gemeentelijke m’erkgroep klimaat Doelstelling Doelgroep(en) Aanpak

Resultaten 2003

Resultaten 2004

Resultaten 2005

Succes- en faalfactoren

Trekker Planning Doorlooptijd Tijdsbesteding

Vakdiensten actief betrekken bij het opstellen en uitvoeren van klirnaatbeleid. Vakdiensten SOB, APZ, MO en MDRE.

Er is een gemeentebrede werkgroep kl! maat samengesteld, bestaande uit tien vertegenwoordigers van de betrokken vakdiensten. De werkgroep wordt ondersteund door de adviseur van SenterNovem. Mede dankzij de inzet van de werkgroep verloopt de uitvoering van het projectenboek nagenoeg volgens planning. De werkgroep is actief betrokken bij het opstellen van het klimaatbeleid en het uitvoeren van de daaruit voortvloeiende projecten. In 2003 is de werkgroep drie keer bij elkaar gekomen, waarvan een keer met de wethouder milieu. Binnen de betrokken diensten is de bekendheid met en draagvlak voor het klimaatbeleid enorm vergroot. Meer en meer is klimaat een vanzelfsprekend onderdeel in gemeentelijke ontwikkelingen, In 2004 is de werkgroep een keer bij elkaar gekomen, Daarnaast heeft de klimaatcoordinator de beleidsnotitie klimaat verspreid onder collega’s en doelstellingen en ambities meegegeven aan projectleiders van de gemeente. Tijdens een klimaatiunch in 2005 is de werkgroep bij elkaar geweest en is de voortgang van het klimaatbeleid besproken en is gekeken naar de komende activiteiten. Daarnaast hebben er met alle betrokken medewerkers bilaterale overleggen plaats gevonden. Het draagvlak voor de uitvoering van projecten is sterk verbeterd. Het projectenboek blijkt een goede en concrete leidraad voor de projectmatige aanpak. Hetzelfde geldt voor het reserveren en toewijzen van capaciteit bij de vakdiensten. SOB/STR

2003

doorlopend

Totaal gepland 450 Totaal gereaiiseerd 450 Externe kosten

2004 450 400

2005 450 450

2006 450

Bijlage tijdsbestediog 2001

2002 2003

APZ fh

MDRE

2004

2005

40

40

40

25

30

2ii

20

20 20

’ ’ 20

.25

MDREmm

20

20

20

20

25

25

MO

20

20

20

20

25

20

500PLO

4D

40

40

40 20 20

25

25

300 STR

290

200

290

200

250

305

450

450

T I I g orccrd

40

160

20

00

20

00

20

00

40

160

25

300 0EA

TI Iggr d

2006 Pl I g

20

2D

450

20

290

1160

450

1000

Thema :


VO-2

Sobthema :

Ambitleniveau :

Actief

Doelsteglng :

Actieve betrokkenheid van alle vakdlensten Ondersteunend

Project :

COmmuruCatie klirnaatbeliE.idSPla)f)l

Doelstelling Doelgroep(en) Aanpak

Resultaten 2003

Bekendheid geven aan het feit dat de gemeente het klimaatbeieldsplan heeft opgesteld en de projecten uit het projectenboek gaat uitvoeren. Bestuurders en vakdiensten (intern) en inwoners van Eindhoven (extern), Met diverse communicatiemiddelen (waaronder persberichten en artikelen in lokale media) wordt gedurende het hele jaar aandacht besteed aan de projecten van het klimaatbeleid, Eindhoven was k6n van de eerste grote steden in Nederland die een klirnaatbeleid en aanvraag volgens de HANS-systematiek heeft vastgesteld. Diverse overheden (onder andere Provincie Noord-Brabant, gemeente Amsterdam, Den Bosch en Helmond) hebben gebruik gemaakt van onze kennis.

ln 2003 is een eigen huisstijl en website (www.klimaatbeleid.eindhoven.nl ontwikkeld voor het klimaatbeleid van Eindhoven. De ruim 30 (uiteenlopende) projecten krijgen met de huisstijl een gezamenlijke herkenbaarheid. in december 2003 is Eindhoven, mede naar aanleiding van het actieve duurzaamheids- en klimaatbeleid, gastheer geweest voor het nationale praktijkfestival van NOVEIVI. Ruim 1600 bezoekers hebben in het Evoluon kennis kunnen maken met het klimaatbeleid van Eindhoven,

Resultaten 2004

De website www,klimaatbeleid.eindhoven.nl is eind 2003 online gegaan en heeft in 2004 zijn huidige vorm gekregen. Op de website is informatie te vinden gericht op bedrijven en particulieren. In de nieuwsrubriek staan berichten die aan het klimaatbeleid gerelateerd zijn, maar ook algemene berichten over klimaat, besparingen, acties etc. In alle uitingen (advertenties, brochures, nieuwsbrieven) die aan de verschillende projecten zijn gekoppeld, wordt verwezen naar de website. In september is een voortgangsrapportage uitgebracht waarin de voortgang over 2003 werd besproken. Deze rapportage is ook verstuurd naar de ontvangers van de nieuwsbrief Zonnestroomstad.

Resultaten 2005

Succes- en faalfactaren


De website www.klimaatbeleid.eindhoven.nl is in 2005 geevalueerd en verder verbeterd en uitgebreid. De website heeft nu o,a. aparte ingangen voor de verschillende doelgroepen waaronder particulieren en bedrijven. De website is bijgehouden en is continu voorzien van actuele informatie: persberichten, besparingstips en interessante links. Er zijn ideeen opgesteld om de website verder uit te breiden en nog aantrekkelijker te maken. Een overzichtskaart met duurzame energievoorzieningen is hierbij een van de concrete ideeen. ! n alle uitingen (advertenties, brochures, nieuwsbrieven) die aan de verschillende projecten zijn gekoppeld, is verwezen naar de website. In december is een voortgangsrapportage uitgebracht waarin de voortgang over 2004 werd besproken. De bereidheid van de media om de berichtgeving over te nemen, De bereidheid om de website te bezoeken. SOB/STR

2003

doorlopend 2003

Totaal gerealiseerd 40

Externe kosten

2004 2005 111,5 68

Totaal gepland 40 40 40

Totaal gepland 2500 2500 2500

Totaal gerealiseerd 2700 2500 0 Vo oruitb lik 2006

2006 40

2500

In 2006 wordt de website verder uitgebreid en mogelijk aangevuld met nieuwe toepassingen.

Bijlage tijdsbesteding en externe kosten Interne uren

2001 2002 2003 2004 2005 2D06 Planning MDRE com

Totaal gepland

Totaal gerealiseerd

40 40 40 40 ’l60 40 111,5 508 40 40 40 40 160 40 111,5 .. 50

Externe Kosten

Extern adviseur

20DI 2002 2003 2GG4 2DDS 2006 Planning Realisatie 2500 2500 2500 2500 IDGGD

2700 2500 0

Totaal gepland

Totaal gerealiseerd

5200

2500 2500 2500 2500 10000

2700 2500 0 I

5200.

Thema :


VO-3

5ubthema :

Ambitieniveau :

Actief

Doelstelling :

Jaarlijkse monitodng en evaluatie van de uitvoering van kiirnaatbeleid Zelfstandig

project;

I

i g g@ ggpgpp @gg Qfj gc)(gQ fpj J. Doe/stelling Doelgroep(en)

Rapporteren van de voortgang van het klimaatbeleid. Gemeentebestuur en betrokkenen.

Aanpak

Er is een voartgangsrapportage opgesteld voor het gemeentebestuur en VROM. Hierin is de situatie per pei!datum vergeleken met de nulsituatie (13 april 2003). Er wordt een samenvattende publieksversie van de voortgangsrapportage gemaakt. Na een jaar klimaatbeieid (peildatum 13 april 2004) is een grotere vooruitgang geboekt dan vooraf gepland, Uit de klimaatscan blijkt dat niet alleen de vooraf vastgestelde ambitieniveau’s volgens planning verlopen, maar dat zelfs voorlopende en innovatieve niveau’s zijn bereikt.

Resultaten 2003

Resultaten 2004

Na twee jaar kiimaatbeleid (peiidaturn 13 april 2005) is een grotere vooruitgang geboekt dan vooraf gepland. Uit de kiimaatscan blijkt dat niet alleen de vooraf vastgestelde ambitieniveau’s volgens planning verlopen, maar dat zelfs voorlopende en innovatieve niveau’s zijn bereikt. In 2004 is geen publieksversie van de voortgangsrapportage gemaakt.

Resultaten 2005

Na drie jaar klimaatbeleid (peHdatum april 2006) is er wederom vooruitgang geboekt. De vooruitgang is echter wel minder graat dan voorgaande jaren. Uit de klimaatscan blijkt dat per saldo vaar alle thema’s een lichte vooruitgang is geboekt. Groot draagvlak voor uitvoering projecten. Gegevens zijn redelijk gaed beschikbaar. Projectmatige plan van aanpak.


Trekker Planning Doorla optijd

Tijdsbestedmg

508/5TR

2003-2006

doorlopend 2003

Totaal gepland 60

2004 60

Totaal gerealiseerd 60 Externe kosten

2004

Totaal gepland 2500 Totaal gerealiseerd 2500

2500

2005 60 60 2005 2500

2006 60

2006 2500

Bijlage tijdsbesteding, externe kosten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning 30 30 ÃćâĆňâĂİ.-

10 10 10 10 40 50 50 50 50 200 50 15 30= 60 60 60 60 240 10

60 45 - 60

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning 2500 2500 2500 25OO 10000 2500

2500 2500 2500 2500 10000 2500

165 )

Thema :

Subthema : Ambitieniveau : Doe lsteiling :

project :

Gemeentelijke Gebouwen en Voorzieningen Nieuwbouw

GGV-1

Voorlopend Uitvoeren van alle vaste en kostenneutrale maatregelen en 30% van de vadabele energiemaatregelen uit het Nationaal Pakket Duurzame Utiliteitsbouw

Toepassen van een met !0% verscherpte Energie prestatiecoefficient Ondersteunend

VeerHI(:htin,g OVer eaergiemaatregelen bij megmbeuW Doelstelling

Doelgroep(en)

De gemeente in de rol van opdrachtgever, neemt in het programma van Eisen bij nieuwbouw van haar eigen gebouwen op: alle vaste en kostenneutrale maatregelen en 30% van de vaiiabele energiemaatregelen uit het nationaal Pakket Duurzame Utiliteitsbouw (NPDU); een 1096 verscherpte EPC ten opzichte van de geldende norm. Betrokken, maar vooral opdrachtgevende afdelingen: gemeentelijk vastgoed (DAPZ/FB/hv), onderwijs (DIVIO/0/fm), vrije tijdsaccommodaties (DIVIO/W) en sport en recreatie (DMO/SR).

Aanpak

Uitvoering samen met project GGV-4:

1. Informatie verzamelen over voorbeelclprojecten. 2, In beeld brengen van de consequenties (voor- en nadelen). 3. Informatiebijeenkornsten voor de betrokken afdelingen. Resultaten 2004

Resultaten 2005


Trekker Planning Doorlooptijd

Er is een start gemaakt met het project ’Display-label’. Binnen Eindhoven zijn vijftien gebouwen geselecteerd waarvoor een tabel wordt ontwikkeld. Dit energielabel geeft de scores voor het energieverbruik, de CO,-uitstoot en het waterverbruik van een gebouw weer. In 2005 komen de fabels daadwerkelijk in de gebouwen te hangen. Vijftien gebouwen zijn voorzien van een energielabel. Hieronder vallen o.a. het stadhuis, de brandweerkazernes, het Van Abbemuseum en enkele scholen. Om de

gebouwgebruikers en de bezoekers te informeren is een folder ontwikkeld, weike bij de labels wordt geplaatst. Binnenkomende bestekken worden getoetst op een verscherpte EPC en indien mogelijk wordt aangegeven hoe de EPC verder verscherpt kan worden. Voldoende kennis en draagvlak bij de betrokken afdelingen. invulling rol opdrachtgever. Vroegtijdig in het planproces aandacht besteden aan en rekening houden met de maatregelen en consequenties, Projectleiders en uitvoerders met ervaring duurzaam bouwen. Discussie over financieringsmogelijkheden van eventueel hogere investeringen in de bouwfase ten opzichte van lagere exploitatielasten. MDRE/com

2004

Doorlopend

60 50 60 40

Tijdsbesteding

2003

2004

2005

Bnterne kosten

2003

2004 2500

2003

60

2006

2006

2500 2500 Totaalgerealiseerd 2500 0 0

Totaaigepiand 2300

Bijlage tijdsbesteding, externe kosten

2441 2402 244s 2404 26Ds 2446 Pl nnim 40

10 10 ID ID 40 10

50 100 60 60 240 50 150

50 50 50 5D 260 60 60

2461 2602 1463 2444 i 2646 j 2404 pl ning 0 2500 2500 2500 2500 10000 2500

2500

2500 2500 2500 2500 16000 2500

2500

Thema :

Gemeentelijke Gebouwen en Voorzieningen

GGV-2

Subth erna :

ihlieuwbouw, Bestaande bouw en Infrastructurele voorzieningen en installaties

Ambitieniveau :

Voorlopend

Doelstelling ; project :

Een actief inkoopbeleid inzake energie met minimaal 1 596 gebruik van duurzame energie Zelfstandig

A@Hef’inkeOPlb<E.]I<E.ig eXXezgie jfjfliet Zmlftfimael @O/o 5uuZZgmgg emerg jje (vfgejf c xxdI)

Doelstelling Doelgroep(en) Aanpak 2004

Een actief inkoopbeleid ten aanzien van energie, waarbij minimaal 40% duurzame energie wordt ingekocht. Gemeent Eindhoven /zes vakdiensten en concernstaf. Start overleg gezamenlijke inkoop Energie ÃćâĆňâĂİ gas en elektriciteit ÃćâĆňâĂİ door middel van

een Europese aanbestecling. Inkoo p vindt decentraal plaats op meerclere plaatsen,

fiesultaten 200
Resultaten 2005

Geen gezamenlijke inkoop groene stroom, geen duiclelijl< zicht op gegevens / gebrek aan informatie.

in 2005 heeft een Europese aanbesteding plaatsgevonden voor de inkoop van elektriciteit. Groene stroom is nadrc


groene stroom bedraagt momenteel rIO o. De komencle jaren zal he< aandeel groene stroom verder verhoo d vvorden, Er is onvoldoende inzicht in het energiegebruii< en de contracten. Door onvoldoende capaciteit vanuit APZ/Fb is er geen Europese aanbesteding opgestart. Financiele ruimte voor vast aandeel duurzame energie. 1 echnieken moeten het mocdelijl< maken bio-energiecentrale te exploiteren. APZ/FI3/bv

2003 eind 200 !

2003

Totaal gepland 300

2004 60

Totaal gerealiseerd ’I 20 2003

Totaal gepland ’I 0000 Totaal gerealiseerd 0

2004

2005

Bijlege Bjdsjsesieding en externe kasten

2001

2002 2003

20 as

20D5

2DD

2006 plonninn 260

DD 32EI 40

40

20. na

?0 20

2D

300

360

120

60 320

60D

20a’I 2na2 2003 20D4 2005 2006 Pinnning 10 DDD

I O.OOO

’I 0.000

10.000

Thema :

Subtherna ;

Gemeentelijke Gebouwen en Voorzieningen Bestaande bouw

Ambitieniveau :

Voorlopend

Doelstelling :

Energiemanagement voor alle gemeentelijke gebouwen Zelfstandig

project :

G G V-3

Energiemanagemeat voor gexneentelijke geboixmen


Resultaten 2003

Opzetten en uitvoeren van een energiernanagernentsysteem voor alle gemeentelijke gebouwen. Alle afdelingen die gemeentelijke gebouwen bezitten en/of beheren. Er is een ’energieplan gebouwen gemeente Eindhoven’ opgesteld. Dit plan omvat de inventarisatie van de huidige situatie en een implernentatieplan voor de invoering van een energiemanagementsysteem. Uit de inventarisatie blijkt dat behoorlijke besparingen te realiseren zijn (tot wel 25%). Om die besparingen te kunnen realiseren zijn drie lijnen voor energiezorg opgenomen, die in de komende jaren (gefaseerd) uitgewerkt en ingevoerd worden:

1. onderzoek en irnpiementatie energiebesparende maatregelen; 2. registratie en rapportage energiegebruik (energiemonitoring); 3. organisatorische verankering energiezorg (APZ/vastgoed). Resultaten 2004 Resultaten 2005

Zes panden zijn doorgeficht (zfe GGV-5)


gebouwbeheer, leerplannen en profilering naar de omgeving. Verder is besloten deel te nemen aan het regionale energiemanagementsysteem van de Milieudienst Regio Eindhoven. Er hebben voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden om hier medio 2006 mee te starten. Gegevens zijn moeilijk te achterhalen omdat eigendom en beheer va n gemeentelijk vastgoed erg verspreid is, Er is voldoende draagvlak bij de betrokken afdeHngen. Er zijn flinke besparingen realiseerbaar. Goede voorbeeldfunctie van gemeente.

Trekker Pfanning Doorlooptijd

Er is een start gemaakt met het project "Energiebesparing en educatie op basisscholen in Eindhoven, Check it out", Het project richt zich op duurzaam

SOB/STR en APZ/vastgoed

2003

doorlopend

Energjjemanagemejijjt v@or gernij ettelijke gebouwen

2003

Tijdsbesteding

2004

Totaal gepland 70

2005 30

30 z


2006 30

30

2004 45000

2003

Totaal gepland 30000

2005 10000

2006 10000

Totaal gerealiseerd 23800 Vooruitblik 2006

in 2006 zal gewerkt worden aan het verder opzetten van een registratiesysteern, zodat goed inzicht ontstaat in de verbruiken.


2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Apzfb 506 5TR

50 30

30 30 140

60 -’ 30’ ’ 20

20

40 To t a a I g e p land

Totaal gerealiseerd

?0 30

30 30 16D

’100 - 30

Externe l
2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planrjjng Realisatie Extern adviseur

30000 45000 10000 10000 95000 23800

Totaal gepland Totaal gerealiseerd

23800

60000 15000 00000 10000 95DDD

23800 0

’ De oren zijn ondergebracht bij het project ’Onderzoek naar energiemaatregelen bij renovatle’ IGGV 5).

23800

Thema ;

5obthema :

Gemeentelijke Gebouwen eo Voorzieningen Bestaande bouw

Ambitleniveau :

Voorlopend

GGV-5

Doelstelling :

Bij renovaties uitvoeren van aHe vaste maatregelen en 30% van de variabele (niet-kostenneutrale)

Project:

eoergiemaatregejen Ondersteunend

Q)()(verzoek naar energiemaatregelen bij renov atje Doelstelling

Doelgroep(en)

inzicht in mogelijke energiebesparende maatregelen, zodat bij alle gemeentelijke renovatieprojecten de vaste maatregelen en 3096 van de variabele energiemaatregeien uit het Nationaal Pakket Duurzame Uti!iteitsbouw (NPDU) worden uitgevoerd. Betrokken, maar vooral opdrachtgevende afdelingen; gemeenteiijk vastgoed (DAPZ/FB/hv), onderwijs (DMO/0/fm) en sport en recreatie (DMO/SR),

Aanpak Resultaten 2004

Resultaten 2005



Pilot project Marc Gijsman. Zes panden zijn doorgeHcht op bouwfysische eigenschappen in combinatie met de aanwezige installaties. Besparingsmogelijkheden per pand zijn in kaart gebracht met bijhorende besparingen. Tevens zijn de benodigde investeringskosten per maatregei geraamd. Voor zes panden is een uitgebreid onderzoek uitgevoerd, om de verbeterrnaatregeien op energie in kaart te brengen (zowel insta llatietechnisch ais bouwkundig). Voor twee van de zes panden is het zinvol om over te gaan tot uitvoering. Er is budget aangevraagd om over te gaan tot uitvoering. gebruik criteria van EZ/VROM voor een degelijk advies voor EPA-U. discussie over fjnancieringsmogelijkheden van eventueei hogere investeringen bij renovatie ten opzichte van lagere exploitatielasten. overleg en draagvlak opdrachtgevende afdelingen en gebouwgebruikers. APZ/FB/hv, MO/0/fm en MO/SR

2004 1 laaf

2003

Externe kosten

2003


2004 30 100’


2004 25000 11913

’ De uren zijn ook gemaakt in het kader van enargiamaoagement voor gemeentelijke gebouwen (zie GGV-Si

2005 40

2006

2005

2006

Bijlage tijdsbesteding en externe kosten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie 30

30

, 100; ’ - ”40 . 30

30

100 40’

. ’ 140’

Externe Kosten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie Communicatfemateriaal

25000

Totaal gepland

25000

Totaal gerealiseerd

11913

11913

11913 25000

I’i9’l3

Thema, Subtherna ; An Ibltlelllveau .’

1

Gerneenrel>jke Ciebouwerl eli vo!ilrlerrlrrgen Hestaancie bouv!

GPV-F

Voorlopend

Doelstelling ;

Hij renovaties uitvoeren van alle vaste maatregelen en 304a van de variabele (niet-kostenneutralel errergie>naatregelen

project:

Ondersteunend

. Ene)f’g)felbeepz)f)f)f)tgsmmpegme j("e rxgellxeep (a fgexeM)

Ba efste I lin g

In de Tongelreep en het Ottenbad zijn al vergaande maatregelen getroffen om energie te besparen. Door hier bekendheicl aan te geven, hoopt de gemeente bezoekers (en medewerkers) te stimuleren om zelf oak energiebesparend gedrag te vertonen.

Doefg roep(en)

Bezoekers en medewerkers van zwembad de Tongelreep.

Aanpak 2003

Tijclens de maanden juni, juli en augustus 2003 vond een publiciteitscampagne plaats. Op meerdere plekken in het zwemparadijs werden bezoekers geinfarmeerd over de ruilieumaatregelen die in de Tongelreep zijn getroffen (onder andere via informatiebarden, posters en lalders).Op de website waren milieutips voor thuis te vinden en kinderen konden deelnemen aan een k!eurwedstrijd. Tijdens een leestelijke bijeenkomst heel’t de wethouder van milieu prijzen uitgereikt. Door de opzet van de publiciteitscampagne zijn zowel de bezoekers van de Tangelreep, als aak de overige inwoners van Eindhoven (via berichten in Groot

Resultaten 2003

Eindhoven, Eincjha !ens Dagblad en website) geinfarmeerd aver de energiebesparende maatregelen.


s De bereidhejcl van de media om publiciteit te geven aan cle campagne.

Trek)cer

MDRE/cam in! alTlcnwcl king met de Tongelreep

Planning Ooorfooptijd Tijdsbesteding

2 ÃćâĆňâĂİ 3 maallden

2003

200S

Totaal gepland 30 Totaal gerealiseerd 30 Externe kosten

2005

Totaal gepland 3000 Tata al gerealiseerd 2064

Bijlage tijdsbesteding en exterrte koslt.n Interne uren

2001 2002 2003 2004 2005 j 2006 Planning Realisatie ft4 DR E co m

30

T nr 4 al ri e p Ia nri

Totaal gerealiseerd Externe Kosten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 planning Commurioatiemateriaal

6000 206cl 5

Totaal gepland Totaal gereahseerd

3000 2064âĂđ5

3000

Ttlul11al :

Gerllr enlelilkl. Cicbauwl"n I:n Vnnrzleologen

CiCiV-7

SLIbtile111a :

ilieusvboclw, Bestaande bauvr en Infrastructurele voorrieriingecl cn il1stallalil;s

AITlbllieluveAU ’.

Voorlopend

Doelstelling :

Realiseren van eell vool beeld project vaal opwel’king van ciuurzame enercfl- op.’bij een gemeentelijk gehnUW nf Vnnrrirnirlri Ondersteunend

project :

PikCjj:PZCjeCt MeVelhe C@Heg(l (efgej(e)f)L6)


Resultaten 2003

Inzicht krijgen in de praktische taepasbaarheid van energiebesparende maatregelen en duurzame materialen in onderwijsgebouwen, Afdeling onderwijs (DMO/OFM) en Novalis college, Vaar het Nova lis College zijn de toepasbare milieumaatregelen, de duurzame materialen en de kosten hiervan verwerkt in het voorlopige ontwerp van de pilot ’School voor de taelcamst’ en in het rapport ’Het energiezuinige Nova)is college, Pilot nieuwbouw Gemeentelijke Gebouwen’, cl.d. 8 oktober 2002. Bovendien heeh het I>lederlands instituut voor bouwbiologie en ecologie de milieueffecten onderzocht (rneL behulp van Greencalc). De extra geleien vaar het ontwerp zijn door de raad in 2003 toegekend. Er zijn nog geen voorbeelden uit de praktijk van een schoolgebouw dat duurzamer is Vaar schaoigebauwen zou dit dus een landelijk tapproject zijn. e- I-lct ontwerp van dc ’School voor de toekomst’ voorzieL in aanzienlijke energiebesparende maatregelen, meerdere toepassingen van duurzame energie (Koude-ilVarmteapslag in cle bodem,zonncpaneien cn -boilers) en een vooruitstrevende toepassing van milieuvriendelijke en duurzame materialen (ander andere leemstucwerk, hou tskeletbouw). Uit het onderzoek naar de milieueffecten blijkt dat er sprake is van 2Silu minder milicubclasting dan bij conventionele varianten.

Resultaten 2004

In 2004 heeft de aanbesteding van de nieuwbouw plaats gevonden, waardoor de taalt van de voormalige sector onclerwijs en eduÂńatie beperkL blijft tot enl.ele keren

Succes- en faalfactaren

overleg en het beschikbaar stellen van cle noodzakelijke middelen. In 2005 is gestart met de bouw van het Novaliscollege. Voor de gemeente Eindhoven zijn hiermee de werkzaamheden afgelopen. Wel zal er de 1
Trektcer

fv) 0/OF M

Resultaten 2005

Planning Doorlooptijd Tijdsbesteding

2003 Il’ledia 2006

2003

Totaal gepland 40 Totaal gerealiseerd 100 E"terne kosten

2005

2006

160 100

2004

Totaal gepland Tataal gel eallseerd Voo ruitb l ik 2006

2004

2005

25000

Na,’-1 zel wachting wordt het schoa g. bauiv in augu shls 2006 opgeleverd.

Bijlage tijdsbesieding Rn externe kosten Interne ui en

2001 2002 2003 [ 2004 2D05 2006 Planmnn RealiSetie

egj ing 60 [ eo SGH 5 IR

Totaa I gm es ll sem d

1 10

120 60

20 GO 40 160

f 200

100 100

200

Fvterne Rosten

2001 2002 2003 20D4 2005 2006 Planning Realisatie tstern adviseui

26000

25000

To aal geplanrl

26000

25000

To ra al ge i eaiiseerti

Thema : Subthema =

Gemeentelijke Gebouwen en Voorzieningen Infrastructurele voorzieningen en installaties

Ambitieniveau :

Voorlopend

Doelstelling .

Opstellen en uitvoeren van een beleidsplan openbare verlichting, met aandacht voor

GGV-8

energiebesparing en duurzame energie Project:

Bij renovaties uitvoeren van alle energiemaatrege! er met een terugverdientijd van < 10 jaar Zelfstandig

Beleidiplan (en uitvoeringsprogramma) openbare verlichting Doelstelling

Doelgroep(en) Aanpak 2004

Het opstellen en uitvoeren van een beleidsplan openbare verlichting, met aandacht voor energiebesparing en duurzame energie, Uitgangspunt hierbij is dat bij renovaties alle energiernaatregelen met een terugverdientijd < 10 jaar worden uitgevoe rd. n,v.t.

Opstarten herijking Beleidsplan Openbare Verlichting uit 1995 (tweede kwartaal 2004).

Resultaten 2004

Binnen het vigerend beleid uit 1995 wordt binnen het onderhoudsprogramma OV, bij renovatie’s aan de OV-installatie nog nadrukkelijker gekeken naar energiemaatregelen. I.s.rn. Philips Lighting wordt het ’Renovatieproject Outdoor Vaartbroek’ opgestart. Een pilotproject waarin samen gezocht wordt naar vernieuwende renovatiescenario’s met als doel substantiele energiereductie in het kader van de Kyoto-afspraken.

Resultaten 2005

In 2005 is de pilot Outdoor Vaartbroek afgerond. De verkregen kengeta[ien zijn vergeleken met modelsituaties, Onderzocht wordt of de pilot nu ook in de praktijl< uitgevoerd kan worden. Hoge prioriteit vaststelling visie ’Licht aan’. Hoge prioriteit www,lichtstad,eindhoven.nl. Hoge prioriteit thema licht als verbeelding van Brainport Eindhoven zoals verwoord in de nota ’Design in Brainport Eindhoven, programma 2005-2010’.


SOB/STR/ Rik van Stiphout

Planning

Doorlooptijd

Quickscan 2003 Beleidsplan 2004 upgrading naar visie 2005 website 2005 visie 2006

uitvoeringsprogramma 2006 en verder Medio 2006

Beleidsplan (en uitvoeringspmgramma) apenbare verlichting Tijdsbesteding

2003 2004 2005 2006

Totaal gepland BO 120 0 Totaal gerealiseerd 20 160

2003 2004 2005 2006

Externe kosten Totaal gepland Totaal gerealiseerd

Vooruitblik 2006

50000

De gemeente Eindhoven is altijd op zoek naar innovatieve ontwikkelingen op het gebied van openbare verlichting. Reductie van energieverbruik wordt hierbij nadrukkelijk meegenomen. Daarnaast zal lvledio 2006 zal de visie ’Licht aan’ worden vasigesteld. Het ligt in de

bedoeling de visie in afwijking op andere nota’s in boekvorm uit te werken. Leidraad voor deze uitgave vormen de drie rode draden in de visie, namelijk 1. Energiehuishouding, 2. Lichtvervuiling, 3. Innovatie. Kosten hiervan zijn nog niet gepland.


2001 2002 2003 2004 2005 ! 2006 Planning Reagsatie 506 5TR


Ilg 1 20

20 160 0

00 120 20 160

200 100

200 ’100

Externe Kosten

2001 2002 2003 2004 2005 20116 Planning Estern adviseur

Totaal gepland 1 otaal gereaaseerd

50000

! 50000 ! 50000

50000

The>o;i :

Gem<>ei>
Sub
! Iicuwbouyv, Bes
Ambirieoiveiiu :

Vaorlopend

Doclstc-lling .

Reelisc<en ven een voorbeeldprojcc< vooi opwel
Pro)ec<:

Ondersteunend

CGV-g

Doelstelling

Inzicht krijgen in de praktische toepasbaarheid van energiebesparende maatregelen en duurzame materialen in het nationaal zwemstadion,

Doelgroep{en) Aanpak 2003

Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, 1. Er heeft, in samenwerking met TINTO, een uitgebreid onderzoek plaalsgevonden naar de mogelijkheden voor duurzaam bouwen en de toepassing van energiebesparende maatregelen, Het onderzoek resulteerde in het rapport "Het groene bad", 2. De door Ti<)O gedane voorstellen zijn doar de insta llatieadviseur via con rapportage beoordeelcl op technische en financiele consequenties. Een groot dee! van de voorstellen is haalbaar en realiseerbaar geb)elÂń.n. 3. De mogelijkheden zijn doorvertaald naar het definitieve ontwerp. Inzicht in en toepassing van energiebesparende maatregelen en duurzaam bouwen in het nationaal zwemstadion, "De haalbaarheidsstudie energiebesparende maatregelen" van juli 2003 van de Groot Prajecttechniek, Momenteel worden cle mogelijkheden vaar een bio-energiecentrale onderzocht (opwekking d van eventueel hogere investeringen ten opzichte van lagere exploitatielasten, Technische haalbaarheid.

Hes u ltaten 2003

Succes- en faaifactoren

Trekker

Doorlooptijd Tijdsbesteding

IVIO/5R

2003 6 maanden

2006

Totaal gepland

Totaal gerealiseerd 75 E>
2003

2006

Taiaal gepland Ta taai gerealiseerd 38000 Vaaruitblik 2004

Medio 200<1 za! gestart worden met de bouw van het nieuwe nationaal zwemstadion (het groene bacl).

Bijlage gjdsjsestedirsg en eXterne koaten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie

10

75

7&

200’1 2002 2003 2004 2005 2006 Planninq Realisatie Extern adviseur 3BOOO

38000

38000

38000

Totaal gepland Tote a I ger es 0 ac erdr

Thema :

5ubthema ;

Woningbouw hgeuwbouw

WB-1

Ambltlenlveau ; Doelstel!ing :

Toepassen van een Energie Prestatie op Locatie (EPL} van 7 bij nleuwbouwprojecten toet meer dan

250 woningen. Energlevisie opgesteld en opgenomen ln bestemmingsplan bij nieuwbouwprojecten toet meer dan 250 woningen. Project :

Zelfstandig

Energie Prestatie op Locatie nieuurbouw (EPL-nb} van y Doelstelling Doel roep(en) Aanpak

Het realiseren van een Energie Prestatie op Locatie bij nieuwbouw (EPL-nb) van 7. Bouwpartijen in Eindhoven.

De EPL-nb van 7 is vastgelegd in een intentieverklaring van de B5-gemeentes, Provincie Noord-Brabant, NOVEM en projectbureau energie 2050. Per

nieuwbouwlocatie wordt de EPL-nb opgenomen in het Masterplan, een samenwerkings- of ontwikkelfngsovereenkomst.

Resultaten 2003

In Meerhoven wordt momenteel een EPL van 6.3 gerealiseerd met behulp van warrnteleverin. De EPL voor het totale gebied kan eventueel verbeteren bij de realisatie van de laatste fasen. In Tongelresche Akkers wordt een EPL van 7 gehanteerd met behulp van individuele maatregelen op woningniveau (EPC=0,65). In Park Strijp wordt een EPL van 7 gehanteerd met behulp van warmtelevering,

koude-warmteopslag of gebouwgebonden maatregelen. Resultaten 2004

Voor de nieuwbouwlocaties Tongelresche Akkers en Park Strijp wordt een EPL van 7 gehanteerd met behulp van warmtelevering, koude-warmteopslag of

gebouwgebonden maatregelen. Resultaten 2005


Als gevolg van de afgesproken EPL worden in Waterrijk/Meerrijk 1.400 woningen door middel van een biomassa centrale voorzien van warmte en krijgt ongeveer de helft van de woningen een zonneboiler. Voor Bosrijk wordt een EPL gerealiseerd van ongeveer 7,0. Laatste projecten Grasrijk en Zandrijk hebben een EPL van 6,3 Draagvlak bij bouwpartijen.

Vroegtijdig in het planproces aandacht besteden aan en rekening houden met de maatregelen en consequenties.

Discussie over financieringsmogelijkheden van eventueel hogere investeringen in de bouwfase ten opzichte van lagere exploitatieiasten.

Trekker

SOB/PLO


2003

doorlopend 2003

Totaal gepland 2Q Totaal gerealiseerd 40 Externe kosten

Vooruitblik 2006

2004

2005

20

20 40

2006 20

n.v.t.

De gemeente Eindhoven zal een inzamelplan opstellen voor het gemeentelijk houten snoeiafval, zodat dit ingezet kan worden in de biomassacentrale in Meerhoven.

Bijiage tijdsbesteding ln tem e uren

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning SOB PLO

20 20 20 20 86 20 20 20 20 80

40 20 . ’-r40: -. Totaal gepland Totaa I gerealiseerd

-40 20 ..40 ."

Thema :

Woning bouw

Subthema :

nieuwbouw

WB-2

Ambitieniveau ; Doelstelling :

Inspanningsverpiichting om bij nieuwbouw een verscherping van de Energie Prestatiecoefficient (EPC) met 10’if te bereiken,

Project:

Ondersteunend

Verscherping Energie Prestatiecoi f6cient (EPC) roet xo% Doelstelling

Bouwpartijen stimuleren om bij nieuwbouw een verscherping van de Energie Prestatlecotsfflcient (EPC) met 109b te bereiken.

Doelgroep(en) Aanpak

Resultaten 2005



Bouwpartijen: ontwikkelaars, architecten en (particuliere) bouwers. 1. Inventariseren van toekomstige nieuwbouwprojecten < 250 woningen. 2. Verscherpte EPC-eis opnemen in het Programma van Eisen bij de ontwikkelingsovereenkomst. 3, Toetsen van de EPC-berekening bij de bouwaanvraag en bij oplevering (combineren met EPC-monitoring, WB-3) In Meerhoven is een aantal dubo-arnbitiemetingen uitgevoerd waarin o,a. de EPC is meegenomen. Voldoende kennis en draagvlak bij de bouwpartijen, Vroegtijdig in het planproces aandacht besteden aan en rekening houden met de maatregelen en consequenties. Voldoende capaciteit om EPC te toetsen. 5OB/PLO

2003

1, 2 weken 2. doorlopend 3. doorlopend totaal 2 maanden, daarna doorlopend

2003 2004

Tijdsbesteding Totaal gepland Totaal gerealiseerd Externe kosten

2005 50

2006

Bijlage tljdsbesteding

2001 2II02 2003 2004 2005 2006 planning Reagsatie

50 10 60 50 10 60

Thema ;

Subthema :

Woningbouw Bestaande bouw

Ambltleniveau :

Actief

Doelstelling

Toepassen van een Energie Prestatie op Locatie bestaande bouw (EPL-bbi van 6 bij renovatie- en herstru cturerln gsprojecten

Project :

Energievlsle opgesteld en opgenomen in bestemmingsplan bij renovatle- en herstructurerlngsprojecten Zelfstandig

Energie Prestatie op Locatie bestaande bouw (EPL-bb) van 6 en.

een energievisie bij herstructureringsproj ecten Doelstelling

Het maken van afspraken met woningbouwcorporaties over het streven naar een Energie Prestatie op Locatie bij bestaande bouw (EPL-bb) van 6.

Doelgroep(en) Aanpak

Woningbouwcorporaties in Eindhoven. De EPL-bb van 6 wordt opgenomen in Masterpiannen voor actuele herstructureringslocaties. Daarnaast zal in het convenant met de woningbouwcorporaties (begin 2005) de EPL-bb eveneens overkoepelend worden vastgelegd. Er is een interne informatiebijeenkomst georganiseerd om projectleiders te informeren en stimuleren am een Energie Prestatie op Locatie bij bestaande bouw

Resultaten 2003

Voor de herstructureringslocaties Polynorm en Drents Dorp is een EPL-bb van 6 in het Masterplan opgenomen. Op basis hiervan is een energievisie voor de gebieden opgesteld. Mogelijke maatregelen die hieruit naar voren komen zijn (kleinschalige)

(EPL-bb) van 6 te realiseren.

warmtelevering of gebouwgebonden maatregelen. Resultaten 2004

Naast de herstructureringslocaties Polynorm en Drents Dorp wordt een EPL-bb van 6 ook opgenomen in het Masterplan van de herstructureringslocatie BloemenbuurtZuid.

Resultaten 200S


Er is een start gemaakt met de renovatie van de projecten Bloernenbuurt Zuid, Woensel West en Lakerlopen.

Draagvlak bij woningbouwcorporaties en projectleiders is vrij goed. Vroegtijdig in het planproces aandacht besteden aan en rekening houden met de maatregelen en consequenties.

Discussie over financieringsmogelijkheden van eventueel hogere investeringen in de bouwfase ten opzichte van lagere exploitatielasten.

Trekker

SOB/PLO

Planning Doorlooptijd Tijdsbeste ding

2003

doorlopend 2003

Totaal gepiand 140

2004

20OS

2006

80

80 50

80

2004

20OS

10000

10000


2003

Totaal gepland 10000 Totaalgerealiseerd ’l3774

10000


2001 2002 2003 2004 2OOS 2006 planning Realisatre 5OB PLO

40 2D 2D 20 100

5QB STR

100 BD 60 60 290

OD . . 40. ’. :.-., ::;-

40 40 -’1D.’ :r,

Totaal gepland

Totaal gerealiseerd

140 80 80 80 3BG 1ao

60

190

Externe liosten

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie Extern adviseur

1QODQ 10000 10QDD 1DDQO eoooo

Totaal gepland

1000l} 10000 10000 10000 40oOG

Totaal gerealiseerd

13774

13774

Thema :

Subthema :

Woningbouw Bestaande bouw

Arnbitieniveau ;

Actief

Doelstelling :

Pian van aanpak opgesteld voor uitvoering Energie prestatie Advies (EPA) bij particuliere en

huurwoningen Project :

Minimaal 30% van de bestaande woningen is voorzien van een EPA Zelfstandig

Energie Prestatie Advies (EPA) bij partiiculiere woningen Doelstelling Doelgroep(en) Aanpak 2004 Resultaten 2004

Resultaten 2005



Promotie van het uitvoeren van een EPA op een natuurlijk moment (bijvoorbeeld verbouwing of verhuizing). Particuliere huurders/eigenaren. EPA wordt meegenomen in de subsidieregeling (WB-7). ln 2004 zijn in totaal 82 EPA’s uitgevoerd binnen de gemeente Eindhoven in het kader van de subsidieregeling ’Haal duurzame energie uitje huis’ Vanuit het ISVbudget is extra geld beschikbaar gesteid waarvan een gedeelte in 2004 is benut. De activiteiten om EPA’s te promoten bij de inwoners van de gemeente Eindhoven zijn terug te vinden onder WB-7. ln 2005 zijn 128 EPA’s uitgevoerd door particuliere bewoners in Eindhoven, EPA’s zijn doormiddel van de subsidieregeling "Haal duurzame energie uit je huis" gesubsidieerd.

Goede voorlichting en informatie, met aandacht voor comfort, lagere stookkosten en kwaliteitsverbetering. 508/BWT

2005 Eind 2006

2003

Tij dsbesteding

Totaal gepland Totaal gerealiseerd Externe kosten

Vooruitblik 2006

2004

2005

2006

50

20

2005 5000

2006

30

2003


2004 12300

Ook in 2006 kunnen particulieren gebruik maken van de subsidieregeling voor het uitvoeren van EPA’s.

Bij! age tijdsbesteding en externe kosten Interne uren

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning soc sTn

50

50

30 ’ 0 Totaal gepland Totaal gereageeerd

50( [50

30 Oj ]

2001 2002 2005 2004 2005 2006 Planning

5000 5000

12300

5000 5000 42300

Thema :

Subthema : Ambi tieoivea u .

Wonlrrgbouw Bestaande bouw Actief

WB-7

Doelstelling :

Realisering van minimaal 2 rarrdvoorwaarden voor verbeteren toepassing duurzame

Project ;

energiebrormen Ondersteunend

Subsidie)(.egebzxg duurzame ei()(ex’gie


Resultaten 2004

Stimuleren van toepassing van duurzame energiebronnen (zonnepanelen, -boilers, kleinschalige wlndturbines en warrntepompen). inwoners van Eindhoven. ln 2003 is een driejarige subsidieregeling voor zonneboilers, -panelen en warrntepompboilers voorbereid. Deze regeling (inclusief uitgebreide publiciteitscampagne) is op i januari 2004 onder de naam ’Haal duurzame energie uit je huis’ van start gegaan. Begin januari js een brochure ontwikkeld die burgers informeert over de

subsidieregeling. Voor geinteresseerden is een informatiepakket ontwikkeld met achtergrondinformatie over de subsidieregeling, het energie prestatieadvies en brochures van informatiecentrum Duurzame Energie over zonneboilers,panelen en warrntepompboilers. Ook is een overzkht opgenomen van leveranciers’. Via persberichten en artikelen in onder andere het Eindhovens Dagblad, de klimaatsite, de website van de gemeente en www.binnenlandsbestuur.ni is aandacht besteed aan de subsidieregeling. Tijdens de zomermaanden is via twee advertenties in het Eindhovens Dagblad aandacht gegeven aan de subsidieregeling en de extra EPA-actie. De eerste advertentie was paginagroot, de tweede 1/4’ pagina. Door de opvallende kleur en opmaak (met zonnebloemen) viel de adveri;entie goed op. Daarnaast is een advertentie verschenen in Groot Eindhoven. De EPA-actie is ook aangekondigd op de website van de gemeente Eindhoven, het Klimaatbeleidsplan en in Eindhoven Actueel, Milieu Actueel en Eindhoven Dichterbij. Tijdens de EPA-actie heeft ln het informatiecentrum van het stadskantoor een

Inforrnatiemarkt gestaan. Er waren onder andere zonnepanelen en een zonneboiler te zien. De informatiemarkt was opgezet in samenwerking met de leveranciers.

"De ieveraociers die to het iniormatiepakket zijn opgenomen, hebben eind 2003 een convenant getekend. De ondertekening houdt io dat zij zich drie jaar jang inzetten om duurzame energie onder de aandacht te brengen van huishoudens io Eindhoven.

Resultaten 2005


in 2004 is in navolging van de subsidieregeling duurzame energie een speciale EPA-actie gestart. Deze actie hield in dat Eindhovenaren tegen een gereduceerd tarief (50 euro) een Energie Prestatie Advies (EPA) konden laten uitvoeren. De communicatie over de subsidieregelmg is in 2005 gekoppeid aan de EPA-actie. Tijdens de zomeractie hebben in het centrum van Eindhoven advertenties gehangen (in mupi’s) die inwoners wezen op de EPA-actie en de mogelijkheden tot subsidie op zonneboilers, zonnepanelen en warmtepompboilers. ln het najaar is er via flyers aandacht gevraagd voor de actie. De flyers zijn verspreid onder 14.500 huizen die gebouwd zijn tussen 1979 en 2004. Daarnaast is via websites, persberichten en andere bekendheid gegeven aan de EPA-actie en de subsidie regeling. De communicatiecampagne heeft geleid tot de aanvraag van 66 EPA’s. Daarnaast zijn informatiepakketten verstuurd naar geinteresseerden. Het wegvallen van de EPR! Leveranciers en installateurs zijn goed op de hoogte van technische en financieie mogelijkheden (geen tegenstrijdige informatie!), Gezamenlijke actie met medewerking van leveranciers, installateurs, energiebedrijf en gemeente.

e Eenduidig en herkenbaar informatie-en promotiemateriaal. Krachtige PR-campagne.

Trekker Planning Doorloo tijd Tijdsbesteding

SOB/STR

2003

Doorlopend 2003

2004

2005

Totaal gepland 200 90 90 Totaal gerealiseerd 260

Externe kasten

2003

137,25 89

2004 2005

Totaal gepland 25000 10000 10000 Totaal gerealiseerd 344 11627 14244 Vooruitblik 2006

2006 90

2006 5000

Begin 2006 wordt de subsidieregeling geevalueerd en indien nodig aangepast, Vervolgens wordt opnieuw aandacht geschonken aan de regeling.

Bijlage tijdsbesteding en externe kosten I teMenen 2001 MORE

2002 2003 2004

2005 2006

50

50

40 97,25

89

Pl n g

50 200

MORE dv

80 40

NR E

40

40 100

eo 500 CTA

10

soa srn

00

eo

Tt lapt d

10

00

40

200

90

260 18745

89

90

tra

Ext na Iten

2001 2002 2003 2004 200s 2006 Pl I 25000 10000 10000 ( 5000 50000

rt Igpl d

344 Âńeor 14244j 25000 10000 10000 ] 6MO 50000

sed i1007 24244]

TE>erna ;

Bedrijven cn Uui!!el!’ibuurv

5ubthema -.

Inrichtingen Actief

Ambit!en!veau ..

Ooelsteii!ng ;

Actief overleg en informatie-uitwisseling met lokaalbed! ijfsie vin over ene! g!ebespa ring en duurzame energie

Project :

Zelfstandig

ACC’(( f QVBKIGg !EiiVBY fl"X1ffE.’Vgl!ff 4!f SPRT!XELg CH 81LXU.RZRlMff BHQXgle

(zfg( zemel)


Resultaten 2004

Het lokale beclrijfsleven is voargelicht over energiebesparing en duurzame energie, Lokaa I bedrijfsleven.

Qp basis van het regionale project ’pilot verruimde ;reikwijdte’ is een actualisatieplan ’verruimde reiltwijdte VVet milieubeheer, Gemeente Eindhoven" opgesteld. Op grond van dit plan worden 375 milieuvergunningen geactualiseerd in cle periode 2003 tot en met 2005.

Alle benaderde beclrijven worden gestimuleerci tot energiebesparing en toepass!ng van duurzame energie door toetsing van verbruikscijfers, hei gebruik van checlclisten en het opstellen van besparingsplannen. Hiervoor hebben de betrokken vergunnirtgverleners(6) en handhavers (11) een interne t! aining gevolgcl.

Resuftaten 2005

Succes- en faallactoren

Er is een bezoek gebraÂńhi. aan alle bedrijven, Tijde!>s het bezoek is aandacht

geschonken aan de mogelijkheden van energiebesparing en duurzame energie, Het piloipraject is hiermee afge rond, Draagvlak bij bedrijFsleven, Voordelen voor bedriiven zijn duidelijk. Voldoende capaciteit om bedrijven te benaderen en vergunningen te actualiseren, Hoog ke nnisniveau bij vergunning verleners en handhavers,

Trekker

fviDIRE


2004

Externe kasten

Doorlopend tot en met 2005

Totaal gepland 150

100

Totaal gerea!iseerd 240

240

I’1.v, t.

100

100

Bijlage tijdsbesteding [nlerne uren

200 l 2002 2003 2004 200S 2006 Planning Realisatie hAI3RE

150 10D 100 100 450

240 . : :.240 Eotaal gepland

150 1GG 100 100 450

Totaal gereagseerd

240 240

480

T h e rrop a

!3edrijven en Utrlrteirshnu !

Str b t h errr a :

Amhitienlveau :

Inrichtingen Actief

Ooe l stelling .

Actieve rol bij uitvoering A1IJA 2

project;

Zelisranrlig


Resultaten 2003

OL-3

Het lokale bedrijfsleven stimuleren tot maatregelen die leiden tot betere energieefficiency (door toetreding tot MJA-2). Lokaal bedrijfsleven. Op 27 juni 2002 is Eindhoven als een van de eerste gemeenten loegetreden tot het convenant Meerjarenafspraak energie-efFiciency 2001-2012 (MJA-2). Ma toetreding zijn bedrijven in Eindhaven actief benaderd am eveneens deel te nemen aart het convenant MJA-2.

Potentie)e bedrijven zijn aangeschreven daor de portefeuillehouder milieu en hebben een toelichting gekregen op lviJA-2, inmiddels zijn 7 bedrijven in Einclhaven toeqetreclen tot MJA-2.

Succes- en fa alfactoren

Draagvlak bij bedrijfsleven. Voorclelen voar bedrijven zijn cluiclelijk.

Voldoende capaciteit om bedrijven te benacleren en vergunningen te actualiseren.

Hoog kennisniveau bij verqunningverleners.


2003 3 maanden

2003

Tijdsbestedin g

Totaal gepland IO Totaal gerrealiseerd 35 Externe kosten

n.v,t.

2004

2005

2006

Bijlage tijdsbesTeding Intelrte Uien

2001 2002 2003 2004 2l306 2006 Planning itealisatie 40

Totaal gepland T o t a a I g e r cali sec rd

Thema :

Bedrijven en Utiliteltsbouw

BU-6

Subthema :

Bedrijventerrelnen

Ambltleniveau :

Actief

Do eiste! llng :

Bestaand instrumentarium gemeente getoetst op mogelijkheden voor stimulering van duurzame bedrijventerrelnen (met energlevoorzlening als bela’grijk item) en plan van aanpak in uitvoering

project;

genomen Ondersteunend

Energie in planantwikkeHng duurzame bedrijventerreinen5 Doelstelling Doe/groep(en)

Aanpak

Resultaten 2003

Resultaten 2004

Resultaten 2005


Energiebesparing en duurzame energie als vast onderdeel van de planontwikkeling en herstructurering van alle bedrijventerreinen. Bedrijven. De gemeente Eindhoven is bestuurlijk voorzitter van de provinciale MOLOwerkgroep duurzame bedrijventerreinen, Door deze werkgroep is een "basispakket duurzame ontwikkeling bedrijventerreinen" ontwikkeld.

Met basispakket vormt een praktische handleiding voor de ontwikkeling van duurzame bedrijventerreinen. Vanuit de duurzaamheidsthema’s economie, ecologie en sociaal/cultureel zijn drie oplopende ambitieniveau’s bepaald die kunnen worden gevolgd. Op basis van concrete kennis en ervaring zijn maatregelen bepaald om de ambities te realiseren (eventueej met gebiedsdifferentiatie). ln Eindhoven wordt bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen uitgegaan van duurzaamheid als randvoorwaarde. De rol van de gemeente is zowel sturend, zoals bij Park Forum, waar parkmanagement de basis is, als ook initii’rend en faciliterend Dit laatste is het geval bij De Murk en Esp, waar de ondernemers niet verplicht waren om een bepaald product af te nemen, maar wel in de gelegenheid werden gesteld. De afdeling Meerhoven werkt aan het project Park Forum. Binnen dit project bestaat een onderdeel parkmanagement en hierin wordt nagedacht over o.a. duurzaamheid en het kunnen stimuleren dat bedrijven gezamenlijk energie gaan inkopen. In 2005 is er een besluit genomen door 8%W om parkmanagement daadwerkelijk in te voeren, te gaan werken met een milieuscan en het lange termijn onderhoud van de openbare ruimte te garanderen naar het bedrijventerrein Park Forum. Draagvlak bij bedrijven. Vroegtijdig in het planproÂńes aandacht besteden aan en rekening houden met de maatregelen en consequenties.


Discussie over financieringsmogegjkheden van eventueel hogere investeringen in de bouwfase ten opzichte van lagere exploitatielasten. SOB/PLO

2003

Doorlopend

’ deze rapportage omvat ook de resukaren van project BU-5 ’toets instrumentarium duurzame bedrijventerreinen’

Energie in planantwikkehng duurzame bedrijventerreinen5

2003 2004

Tij dsbesteding

2005

Totaal gepland 110 30

30

Totaal gerealiseerd 70

30

Externe kosten

2003

2004

2005

Totaal gepland 12000 Totaal gerealiseerd

Vooruitblik 2006

Vanaf 2006 zal duurzaam bouwen actief gestimuleerd worden.


2001 2002 2003 2004 2003 2006 Planning Aealisatie SQB PLO

SOB STR


40 30 30 30 130

30 8 30

70

70

40 20 110 30 30 30 200

78 28 30

2001 2002 2003 2OG4 2005 2O06 Planning Extern adviseur

12000

12000

Totaal gepland

12000

12000

Totaal gerealiseerd

pz

"uren BU-5

’ twee analyses zijn door de provincie Noord-Brabant uitgevoerd

60 128

Externe Kosten

2006 30

2006

Thema :

Duurzame Energie

DE-2

Subthema :

Ambitieniveau :

Voorlopend

Doelstelling ;

Plan van aanpak wordt uitgevoerd met als doel dat 5% van het totale energiegebruik in de gemeente is gebaseerd op duurzame energiebronnen

Project:

Z e lfsta n d i g

PVBA VBH. BRQpBk $% CIUU,E’KB’ BXlQKglB


Resultaten 2004 Resultaten 2005

Het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak met als doel dat 596 van het

totale energiegebruik in de gemeente is gebaseerd op duurzame energiebronnen. Burgers, bedrijven en organisaties. Op basis van de regionale DE-sean is een plan van aanpak geschreven. Hierin worden de volgende opties rneegenornen: wind, biomassa en gebouwgebonden opties. Daarnaast is er extra aandacht voor cornrnunicatie, Deze vier onderwerpen zijn ondergebracht in vier deelprojecten. Het deelproject ’communicatie’ wordt voorgezeten door de wethouder van de gemeente Eindhoven. Het regionale project is gestart in oktober 2004. De eerste resultaten worden verwacht in 2005,

Uitvoering van het Plan van aanpak wordt verzorgd door het Servicepunt Energie van SRE Milieudienst.

Voor windenergie zijn de regionale top-, en reserve locaties in kaart gebracht. Voor bio-energie is o.a, onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van alternatieve inzamel- en verwerkingsstructuren, Ook is op initiatief van de Milieudienst een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke duurzame verwerkingstechnieken van 6FT-aival.

Voor gebouwgebonden opties is een piiotproject opgezet in de vorm van "Het bespaarloket",

Het deelonderwerp communicatie heeft zorggedragen voor de informatievoorziening aan de deelnemende gemeenten, Wethouder Kuppens heeft in 2005 de functie van bestuurlijke voorzitter van het regionale project vervuld. Succes- en faalfactoren

Draagvlak en financiele middelen voor toepassing van duurzame energie.

e Stimulerende (voorbeeld)rol gemeente Projectmatige plan van aanpak

Trekker

DSOB/STR

Planning Doorlooptijd

2004 4 maanden

PlRHL VBXl RBBpBk Q% dlLlUX’ZBIYiB BXlBTglB

Tijdsbesteding

2003

2004

2003

2004 25000 750

Totaal gepland Totaal gerealiseerd Vooruitblik 2006

2005

2006

2005

2006

170

Totaal gepland Totaal gerealiseerd Externe kosten

in 2006 wordt verdere invulling gegeven aan het Plan van aanpak en zal gezocht worden naar de uitvoering van concrete projecten.

Bijlage tijdsbesteding interne uren

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie 508-5TR

g0

80

90 MDRE

Totaal gep! and

Totaal gerealiseerd

90

80

30

170

110

’i73

473

Externe Kosten

2001 2002 2003 2004 2003 2006 Planning Realisatre Extern adviseur

25000

Totaal gepland

25000

Totaal gerealiseerd

750

’ Uren zijn ingezet door het 5ervicepunt Energie van 5AE hhgieudienst. Een deel van deze uren worden in 2006 opgenomen a! s externe kosten.

Thema

0uurzallle Enerole

Subthema : Amb! tieniveau ;

Voorlopend

Doelstelling ;

Plan van aanpak wartit uitgevoerd me’. als doel dat 5’,6 van het totale energiegebruik in de

project:

In bestemmingsplannen worden locaties voor windenergie bestemd Ondersteunend

gemeen!e is gebaseerd op duurzame energiebronnen

GPmekke}Fjt Ven Vrille.die}f}tevgie (efgeZC}f}fdf)

Doelstelling

Ooefgroeplen) Aanpak 2003

Geschikte locaties voor opwekking van windenergie bestemmen in structuurplan en/of betreffend bestemmingsplan. Initiatiefnemers voor windenergieprojecten, Begin 2003 is de beleidsnota ’Windturbines in Einclhoven’ door het college va stg e ste I d.

Resultaten 2003

Succes- en faalfartoren

Trekker Planning Dool fooptlgd Tijdsbestedin g

Uit de quick-sean windencrgie bliikt dat er op het grondgebied van Eindhoven nauwelijks moqelijkheden zijn voor plaatsing van windturbines. Fr zijn vijf (grensoverschrijdende} zoeklocaties aangewezen, Ontwikkeling van deze locaties client in regionaal verband plaats tc vinden. Draagvlak en financiele micldelen voor toepassing van cluurzarne energie. Stimulerende rol gemeente. Regionale aanpak van projecten. Geschikte locaties. DSOB jSTB

2003 3 maanden

2003

Totaal gepland 30

2004

2005

2006

80

Totaal gerealiseerd 25 Externe kosten Vooruftblik 2004

Het initiatief om locaties te ontwikkelen ligt bij het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven. Eind 2004 zal een regionaal plan van aanpak voor windenergie worden va s tg es t e I d.

Bijlage tijdsbestedfng Inteine uren

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie 508 PLO

80

80

SOB STR

30

30

1otaal gepland

30 80

1’l0

Totaal gerealiseerd

Thema :

Duurzame Energie

Svbthema :

Ambitieoiveau :

Voorlopend

Doeisteging ;

Plan van aanpak wordt uitgevoerd met ais doei dat 5% vao het totale energiegebruik in de gemeente is gebaseerd op duurzame energiobrom,en Ondersteunend

project:

zommestroomstad!.

Doelstelling

Bedrijven die een rol spelen bij bouwprojecten in Eindhoven informeren over en stimuleren om zonnepanelen toe te passen.

Doelgroep(en)

Projectontwikkelaars, utiliteitsbouw, aannemers, architecten en bouwverenigingen (primair) en burgers, lokaal bedrijfsleven en lokale media (secundair). Begin 2004 is de primaire doelgroep benaderd via een direct mailing. ln deze mailing werden zij op de hoogte gesteld van het project Zonnestroomstad en de speciale nieuwsbrief die hiervoor is ontwikkeld. Eind maart is de eerste nieuwsbrief "Zonnestroomstad, nieuws onder de zon" verzonden, naar ruim 350 adressen. Vaste onderdelen zijn een interview met een inspirerend persoon (onder andere wethouder Kuppens en de bedrijven Oskornera en Free Energy Europe) een voorbeeidproject (zoals het gebouw van de Keuringsdienst van Waren en het Novaliscollege), een voordelen top 3 en ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie. De nieuwsbrief is in totaal4 keer verschenen in 2004.

Aanpak 2004

Resu/taten 2004

Resultaten 2005



Er zijn al diverse projecten in Eindhoven waarbij zonnepanelen zijn toegepast: Philips High Tech Campus, parkeergarage Mathildelaan, Keuringsdienst van Waren IVlontgomerylaan en bedrijfspand Free Energy Evrope. ln april is in verschillende media (waaronder het Eindhovens Dagblad en Groot Eindhoven) aandacht besteed aan Zonnestroomstad. In mei 2005 is de nieuwsbrief Zonnestroomstad geevalueerd. Omdat er weinig reacties kwamen op de nieuwsbrief, is via een telefonische enquete een lezersonderzoek gedaan. Uit dit onderzoek bleek dat de nieuwsbrief siecht werd gelezen. De belangrijkste reden hiervoor was dat de nieuwsbrief niet bij de juiste personen binnen de organisatie terecht kwam. De nieuwsbrief wordt namelijk niet op naam verstuurd (omdat’ er geen gebruik kon worden gemaakt van een bestaand adressenbestand).

De geenqueteerden die de nleuwsbrief wel lazen, waren hier zeer positief over. Vooral de voorbeeldprojecten vond men interessant. Op basis van het lezersonderzoek is besloten een nieuwe aanpak voor de nieuwsbrief te kiezen. ln 2005 is een nieuw voorstel geschreven om de doelgroep van de nieuwsbrief uit te breiden (bijvoorbeeld tot regioniveau) en meerdere vormen van duurzame energie te bespreken. Draagvlak en financiele middelen voor toepassing van zonnepanelen. Stimulerende (voorbeeld) rol gemeente. Pro’ectmatig plan van aanpak. MDRE/com

2003

doorlopend

Tij dsbesteding

2003 2004 2005 Totaal gepland 100 100 100


2003

83r5 : 81 2004

2005

Totaal gepland 10000 5000 5000 Totaal gerealiseerd 0’ 8356 2037 Vooruitblik 2005

Interne uren

2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie 1DD 1OD 1DO 100 400

GD 835 81

214,5

SQB-STR

25 Totaal gepland Totaal gerealiseerd

10G 100 100 100 400 50 108 5 81

25

239,5

Externe Kosten

2001 2002 2003 2004 2005 j 2006 Planning Realisatie Commaniaatiemateriaal

1OOOD GOOD 5DDD ( 5DDD 25000

Totaal gepland

10000 500D 5000 ] GGOG 25000

0 8355 2037] Totaal gerealiseerd

100

2006 5000

Het voorstel om de nieuwsbrief zowe wat betreft onderwerp als doelgroep te verbreden, zal in 2006 verder worden uitgewerkt. Naar verwachting krijgt de nieuwsbrief dan ook weer een vervolg,

Bijlage tijdsbesteding en externe kosten

MDRE oom

2006

0 8358 2037j

’ Da antwil
10393 1 0393

Thema :

Duurzame Energie

DE-5

Subtherna :

Ambitien!veao :

Voorlopend

Doelstelling .

Plan van aanpak wordt uitgevoerd met als doel dat 5% van het totale energlegebruik ln de gemeente ls gebaseerd op duurzame energlebronr.en Ondersteunend

Project :


Leerlingen van het basisonderwijs informeren over de (milieu)voordelen van duurzame energie (en de mogelijke toepassingen van duurzame energie). Leerlingen (met name groep 7 en 8) van het basisonderwijs. In 2004 zijn verschillende basisscholen in Eindhoven benaderd om deei te nemen aan de duurzame energielessen. In totaal hebben 7 basisscholen deelgenomen en zonnepanelen gekregen. ln de scholen is een display geplaatst, zodat de leerlingen kunnen bijhouden hoeveel stroom de panelen leveren. De score kan worden ondersteuning van het lespakket is ontwikkeld. De website is eind 2004 online gegaan.

Resultaten 2004

Begin 2004 zijn op 7 basisscholen lessen gegeven en 4 zonnepanelen geplaatst, inclusief display,

Resultaten 2005

Op basis van de brieven hebben twee scholen zich aangemeld. Vanwege het lage aantal is besloten deze scholen in 2006 mee te nemen (met de nieuwe aanpak), Deelname scholen.


Samenwerking met NRE en MEC

Trekker

MDRE/com

Planning

2003

Doorlooptijd Tijdsbesteding

4jaar 2003

2004

Totaal gepland 124 100 Totaal gerealiseerd 100 Externe kosten

2005 100

2006 100

1’16,5

65

2004

2005

2006

Totaal gepland 1500 1500

1500

1500

2003

Totaal gerealiseerd 1603 542 Vooruitbiik 2006

ln 2006 worden de nieuwe mogelijkheden verder besproken en geconcretiseerd. Mogelijkheden om de energielessen in te bedden in de display campaign of een project over het binnenmilieu worden begin 2006 onderzocht. Vervolgens zullen de basisscholen opnieuw worden benaderd.


2001 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie

1 24 100 100 100 424 100 116,5 65 124 100 100 100 424

281,5


100 .116;:5; " : 65 [

’2&f,5

MDIIE corn

Externe Kosten

20G1 2002 2003 2004 2005 2006 Planning Realisatie 1500 1500 1500 1500 6000

Cammunicatiemateriaal

1603 542 Totaal gerealiseerd

2145

1500 1500 1500 150G 6000

Totaal gepland

I

.16O3 ..542.

„ 2145

Bijiage ’j

OVERZlCHTSBLAD VOORTGANGSRAPPORTAGE (tot en met 2005)

hir.q Âż P tP + ui=; gq P +giteTdli&z,’âĂđ=,".p ZâĂđ’ l>TJ3 ji i’ P f+ -’ ’ 1 ’. EITternegsfKn. - .

N

’

til’obsal t’ " > iei@ il’" " v :=" +trtsla ’ 5 geMg

508/STR 1350 13GG -50

Gemeentelijke werkgroep VO-2 VO-3

klimaat Communicatie klim aatb eleidsplan

IVI

1.650 1.675

Subtotaal

GGV-1

00

120 220 100 7.500 5.200 -2300

"g’"g",’PP’ tag’ SOB/STR 180 155 25 7.500 2 500 5 000

klimaatbeleid

Voorlichting over energiemaatregelen bij

MORE/CO IVI

nieuwbouw

100 150

25 15.000 7.700 -7300

50 3.750 2.500

-1,250

GGV-2 Actief inkoopbeleid energie APZ/FB/bv 360 500 140 7.500 0 -7.500

GGV-3 .. 9 APZ/FB/bv 130 130 0 71,250 23.800 -47.450 gemeentelijke gebouwen

GGV-4 energiemaatregeien bij 0 0 0 0 0 0 Voorlichting over

bestaande bouw Onderzoek naar

GGV-5 renovatle e nergiemaatregelen bij 508/STR 30 140 110 18.750 11.913 -6,837

30 0 2.250 2.065 -185 ne Tongelree Ivl 200 0 18.750 0 -18.750 508/STR 200 180 -20 37300 0 -37300 SOB/STR 0 75 75 0 38.000 38.000

Energiebesparingscampag- MDRE/CO

GGV-7 Pilotproject Novalis College h4Q/QFM 200 GGV-8

verlichting

GGV9 Het groene bad 5ubtotaal

l ll

WB-I WB-2

Energie Prestatie op Locatie nieuwbouw van 7 Verscherping Energie

100 4D 0 0

Prestatlecoefflcient met SOB/PLO 50 0 -50 0 0 0 508/BWT 120 0 -120 3.750 0 -3.75D 1096

WB-3

Gemeentelijke EPC-

WB-4

Energie Prestatie op Locatie bestaande bouw van 6 Energie Prest ti Advies bij

WB-5

manitorlng

woningbauwcar oraties Energie Prestatie Advies bij MORE/CQ

WB-6

particuliere woningen ivl

WB-7

Subsidieregeling energie

5ubtotaal

300 100 -200 30.000 13.774 -16.226

20 0 -20 15.000 0 -1 5.000 50 30 -20 3.750 12300 8550

duurzame SOB/STR 380 486 106 37300 26195 -11305

9SG 716 -264 90.000 52069 -37.731

TOTEN."

A*

Bijlage 2

Seorelijsi Prestatie@aart t.b.v. vervelgseae Naam gemeente. Eindhoven Datum waarop nulsituatie is vastgelegd: l0 Dec 2002 (score aangeduid met 0) Datum waarop voortgang is vastgelegd; 06 Sep 2006 (score aangeduid met X)

Per taakstelling uit de Prestatiekaart is de score aangegeven, zoals deze d.rn.v. de Klirnaatscan is vastgelegd. Geiii "eijk /ij ke ; A cfi efiii ifeiiu

Niet:iran ’

gebr) ij;fiji’n=’eii ;ÃćâĆňâĂİ

toepassing ’ beleid:: : ’: beleid;ttrai’ ;=’ beleiilriii " i.-

ii’,ooi i eiiiii;geil :

Score.’geen.:. Score:.geen.,"i 5conre:;"– : ’ St’,arn,beleid."; Score beleid!

actikiieitena oiitwlK "!

vaesrgestaldi =,=

trasfgesteld -: .’ ;,’." I

’i>, uittroertng:;:: :: ’uitvovering’ I

keliiig" =: :: .",-’-.

Nieuwbouw

iii cldeii teevi

sti uctureel.

Toepassen van een met 4-8% verscherpte Energie PrestatiecoeMcient (EPC).

Bestaande gebouwen

Bij renovaties uitvoeren van alle vaste en kostenneutrale

energiernaatregelen uit het nationale pakket duurzame utiliteitsbouw. Energiebeheer (met uttvoenng zorgplicht) is ingevoerd voor alle gemeentelijke

gebouwen. Een actief

inkoopbeleidinzake energie (w.o. aandacht voor de herkomst)

Infrastructurele Bij renovaties voorzieningen en uitvoeren van alle

installaties

energie ÃćâĆňâĂİ maatregelen

met een terugverdientijd vari < S jaar.

OX

0X

OX

OX

OX

X

Realiseren van tenminste 1 innovatief

voorbeeidproject.

Bestaande gebouwen

o Minimaal 40% van het

eigen gemeentelijk elektriciteitsverbrulk is

X

afkomstig van duurzame

energiebronnen.

infrastructurele Een jaarlijkse voorzieningen en efficiencyve rbetering installaties van 4% op het totale energiegebruik van alle voorzieningen en installaties. Minimaal40% van het elektriciteitsgebruik is afkomstig van duulzame

X

energiebronnen

Woningbouw A’;ifie’f:ni veau

Score" beleid.’. ,Scor e; Niet van, Score’: geen : Score; geen.âĂđ’:. Score: . beleid wel"::- beleidin-=– vsustgesteld; beleid toepassing’ beleid acfiuiteiteii oiitwik-’ -’ ’, uitva’erlng : vastgesteld -.:1., "âĂđ ,j.p) 1

keling,

iniidenteel:, uitvoering ’ .. ’i tructuieel

Nieuwbouw

Toepassen van een EPI. van minimaal 6,5 in

woningbouwprojecten

OX

met meer dan 250

woningen.

De lnspannin gsverplichting om bij nieuwbouw een verscherping van de EPC met 5-’i 0% te bereiken.

Bestaande bouw

Toepassen van een EPL

van minimaal 6,0 bij renovatie- en

herstructureringsproject en met meer dan 250

woningen.

X

Plan van Aanpak

opgesteld voor uitvoedng van EPA voor particuliere en huur-

woningen. irhinimaal 30 96 van de

bestaande woningen is voorzien van een EPA. Realisering van rninimsa I 2

0

rand ÃćâĆňâĂİ voor-waarden

voor verbeteren toepassing duurzame energiebronnen. ttiet.vaii

LVOrti Ti gbWutti

toepassing

SCarer geen Score: rieen’:.,i Score: ’ fiefeid " belei dmel’-=.’". beleid in iicti vi lei teii ::.

kelliig’-’

Score beleTd". Scorev

vastgesteld,’.. beleid . iirtvaeiiiig . vastgesteld l nciderrteej ’!; ; uitvoering

structureet

IVieuwbouvv

v Toepassen van een EPL van minimaal 7 in

woningbouwprojecten

0

met meer dan 250

woningen. v De

inspanningsverplichting om bij nieuw-bouw een verscherping van de EPC met ’l 0-159b te bereiken,

inspanningsverplichting dat alle nieuwe woningen worden uitgerust met een lage temperatuur verwarrningssysteem,

Bestaande bouw v Toepassen van een EPL van minimaal 6,5 bij ren ovatle- en

herstructureringsproject en met meer dan 250

0)(

woningen.

Minimaal 40%van d bestaande woningen is voorzien van een EPA n 50% daarvan heeft

subsidie aangevraagd voor maatregelen. Realisering van mini aal I extra randvoorwaarde voor

OX

verbeteren toepassiog duurzame

jjjiijriirigboutg .

energiebronnen. ’ I jjkOjfttti d i

u tvsn Scarergsen

: ui’urduri

t p * I g beleid

scarclgeen Sc beiers ws( beldidl

Ir reten

ontwikn kegno

score befeldi Scere.

vostg t Id, b I Id bilvrbedng.r v vostgesti’.Id

W reel

Nieuwbouw

Toepassen van e EPL van minimaal 0 in

OX

woningbauwproj ctes met meer dan 250

woningen.

inspanningsverpgchthg

OX

om bij nieuwbo een ersch e rping van de EPC

met 18-20% te bereiken.

,Ni,i abotleFpnijvw’"fs,inaavouerpr.f *ctfn; project Realiseren van

tenminste I in o tief

tnkkkdiing ’ ’ ’ Âńirvuerjap

0

voorbeeldproject.

gesteunde bouw

Toepassen van een E PL

en minimaal 7,0 bij renovatle- en

herstructureringsproject

e et e dan 2$0 woningen.

OX

Minimaalsg SS van de

bestaandewoni genis veatzien van een EPA en 50SS daarvan heeft

subsidie aangeuraagd

oo maatregelen.

Bedrijven

..:. Actietnniveau’

sl run

Score.’geen

to p ring beleid

Scar W b el e id.

beleid i ’ sf

score:" . Oefsldf

Vastgesteld

ecrrwntef fee.âĂđ;

.’ullvoeriiig

ks jlfn g

ei i

Bestaand

instrumentarium gemeente getoetst ap mogelijkheden voor stimulering van duurzame

bedrrjventer ei en (met energieveorziening als belangdjk item) e pia van aanpak in

uitvoering genomen. Actief overleg en i f rmatie-uitwisseling

0

metlokaalbedrijnleven o e energiebespadng en duur ame ene gle. Voorlichtingstraject voor EE-en OE-sean Âńitgevoerd.

Actie e rol bij uitvoering van de MJA2.

Bedrijven

Voorlopend niveau

Nietva

Scarer"

tosposw S befeid

belildw lh bslsidin

fl c’telren oiinwkkelidg

S co rei 6 e leid,

Score:

v, stg tefd;. beleid o’t dwgng

nsrgssts/d

inodsntssl

. wn oenng

strurtureel

Minimaalto’!6 va de bedrijven heeft een EEen OE-sean uitgevoerd

OX

50%d h b 0It0

9’9 0 I"9 00 ej

pl I kkk g b

gg tl9t d th t nlhn b k

159 ’

gl b

Bidrijveij

’g’

iq no yir ki ei

nieeoki

blfdj I elft’ ’

’7

kdj ed, fk

I 5

0 9 I gt XO

9I I I 0% I

0b

OX

igst< & 4r> ’ cfii’e.’ g’e’en-’:âĂđ:. f =”-’=,’:;g"-"==-,:.’ Q>’% f(++Q

b eleict-:ivil:.g>

’itcttivi eVlefi ’

’vastgesteld ,",’uitvaei ing

’lre(ing,",.’. VXi t’ Y
5tructureeli

:- Actief overleg met standsorgantsaties en uitvoering voorlichtin gstraject over mogelijkheden energiebesparing en duurzame energie (EEen DE-sean).

:- Actieve rol bij

uitvoering van het Glami-convenant (Glastuinbouw en milieu). A jriirist’."’Ai:-..::::::–:;:=;:=:’ Viiarfop,eli.d-’:;-::–.:-’: ::.;:.-::;:; h/iet. van-.’;,’-":." Si oie: gei in-’; 5.;aieslgeen!=-’ 58„C00) :;:-’,":-.:;;. -;; :.’;:;.... ;:.".’ -’.ÃćâĆňâĂİ ;, ’niiieci ii,’-’-:: ;.’;-=’-”=. ÃćâĆňâĂİ ;,;=’;.-âĂđ’-’l;=.:=.i

taej i (jing::

bi ’lei jf;.’ :âĂđ’!,:;,’ ;j s

6 ’eleiiiikjj-âĂđ"i’.j

Score;.’P—’,; âĂđ=;:=’

Scaere j6eleid t Schuier .

6’e iiLiii, ’5 Va t i!s,ilj

ii rtivitei ten

J’ .e

-":u n i e!i!ii

1’ t

’stiuctiiiee l::

=e iViinimaal 1O% van de

bedrijven heeft een EEen DE-sean uitgevoerd en 5096 daarvan heeft

maatregelen getroffen. :" Uitvoeren van een plan van aanpak met als doel dat 5% van het

agrarische energiegebruik is gebaseerd op duurzame energiebronnen.

Agio i’iS t:he

si cf or

lllAOVtiflt.’f<,’,.-...,-,’,:, -’.- itietyan– :-’. Score;;:geeii’"; Score .geen.i’. Scoie: -;:-

tlIVCQQ’ : ’ ’, taeepassrng

befeid

!

r

I’<:,’-( l

Scai’e" bffieilqi-" Scores

beleid’wel;.,-’.,:;. beieid,in".: :,", j dvastgffies/d,=::’–’ . aWiiiiteifeii:âĂđ". =!

onhvik ’-.::âĂđ-’;-"=;,

beleid

uitvaeiing. - -’ vastgesteld p,’,":i’:: ; ’-’;"

kefing’-"-"." ’.i incldenteeet.’ ’: ,’ uitvoering

structureel

:- Uitvoeren van een plan van aanpak met als doel dat van het

agrarische energiegebruik 10% is gebaseerd op duutzarne energiebronnen. ” :Nee;-’*,geerifniioyatief -".pin/eet"

Hee innovatief project’ ’.la,"innovatie! ..’project in.:..dno&twikkelf tg’"’.ÃćâĆňâĂİ.’. ="-j’:-’ j,!:, ;.-"hittt0+ wilg j ; ’-:.;:, ":"."’,

:- Tenminste 1

innovatief project uitgevoerd. :- ln

bestemmingsplannen is (waar relevant) ruimte

gereserveerd voor bosaanplant.

Verknoei";ett

At’;giraf ’1’„ rii1 yeau’ ’. -", Niet vpn" : : Scoie: geen, 5coie,"geen," Sco’re:,

V rtioi’:t;-„" ’

taepasi(eg’, beleid

:I,S<are." beleid,.- Score’:

beleid; wei;„"- beleid fn„ –,=- vasr yhstefd,: âĂđ’ beleid activiteften’;. ontwik;-" ;=:;„;’. rr)tvaejfng,-,;’.’.. ’vast ges)eld

Ij

j,:-”,’,=-’:,:;:: -’:-’.’.: keling’;.’::-.," tl;

incidenteel;".- ;,:.,uitvoering !!’.i,’-., 0 IljtU 8

Vervoer eigen

organisatie

Opstellen vervoersplan(nen). Energiebesparing is een criterium bij toetsen varianten voor

vervanging ergen wagenpark. e Aanschaffen nieuwe personenauto’ s uitsluitend uit de klassen A en B van de

Energie-etikettering. A utamobili t ei t,

o Energiebesparing is

Langzaam aandachtspunt bij verkeer (LV), aanbesteding CV en OV. Caf!ectief vervoer (CV) en Openbaar vervoer (OV)

LV,CVI .g 1 Id

qb hl ov

W hlkhM

b Id b g bgi it

h Ip I

Ri ti/jk

fhl 9 Ik f

0

1p*

IgI Vepkee/ee :* "- )/aaelopgod )/ekvafeb

Hl*

5g

V,tog

fdq ’ : lea C’ 51 to

b I id’

I I/OÃćâĆňâĂİ

ÂńI lt it

9 fk k

igt

g i h p255qo

OX V I Me /I

t ti. g p k dt

Ipl* pqald

5 I 5 lit i I I (LV),

C5II

VMOVL) H I g

OX

fdf’,

btld

CVj en Openbaar d aarvan in concrete miiieu-eisen in de vervoer (OVj oncessieverlening o Vastleggen van

prestatieafspraken ter verbeterin g va n

voorzieningen LV/OY/CV

Ruimtelijke Ordening

Gezamenlijk vervoersmanagement voor bedrijventerreinen ingevoerd. Implementatie van de energiezuinige variant

0

uit de VPL-studie

Uitvoeren haalbaarheidsonderzae

k naar gecombineerde toepassing van duurzame energie bij infrastructuur {bijv. zon-

pv op geluidschermen).

::)/eikeer en

ll)ii’o!;va’ti ef

/liet!van"

:Vei vo.er,

f)i.veau"’

toepassing beleid

Vervoer eigen

organisatie

’.’! ’

Uitvaeren vervoersplan(en) gericht op 50-100%

verschuiving patentiele m odal shift en/of

verlaging patent)b)e auto ratio.

v l-let actieplan

gebaseerd op een 5Ai)ieu-efficiency sean (bl)ES) van het eigen

wagenpark, wordt uitgevoerd. De CO;uitstoot van dienstreizen wardt

OX

m

gc!oke ’.beleid 5coie: beleid In )iastg!este/d, beleid. activiteiten ontwik- !!!-." uitvoering vastgesteld keliag- -’- /nudenteel , mtvoering structureel

5core: geen",’. Scoi e’.’"-’geen’ 5core: ’

beleid!wel

gecompenseerd door binnenlandse basaanplant.

Autornobiliteit, l.angzaarn

o Project

verkeer (L V),

uitgevoerd

ketenmobiliteit

OX

Collectief vervoer (CV) en Openbaar vervoer (GV) e Bijdragen aan

Ordening

ontwikkeling en/of toepassing innovatieve vervoerssystem en. implementatie meest energiezuinige variant

Duuriame

A”ctieF,-:ni veau

Ruimte)ij ke

OX

uit de VPL-studie.

eii ergi e"

IViet von-..;

toepossiij g

Score: geen .: Scareigeen Score: beleid ,:: hele>d ive)!:: . beierd tn . ; aviv)te(ten :=: oiitwi k-:,

’r

DE-sean is uitgevoerd + Bij

uitbreidingsplannen is sprake van minimaal 70% zangerichte verkavelmg. o ln

bestemmingsplannen worden (indien relevant) locaties voor windenergie bestetnd die voortvloeien uit het provinciaal beleid dan wel het BLO%.

o De gemeente voert actief beleid vaar

inzameling en ter beschikking steilen van biomassa-reststromen voor

kefiii

Score:’.beleid Score: i ostgesfeld. beleid : :.

iiitvoerlng ’ vastgesteld inecideii teel

uitvoertng structureet’

energleopwekking.

eeggge r

g =-; :",=..=-.:-i. ;tsukg jt jpmsep

Plan van aanpakwordt uitga cent met als doel dat van het totale

energiegebrulk In de gemeente 5 tb is

g basewd op duurzame energiebronnen.

jpiiijipgtaiiie’, ’, :. jirt PtaVapl ef ’ ’tj r ’ ’ur ia,

gso’ eggen’j lrot Posen

eli eptjjer:. ’

b I Is

jii iiitahuj

taepPssli g s

rl Id, el r

rwtlvltelten

I :P, Igldji b tlerd ln

I pmgemreles

bi!ieler ’esbhtewie jss

irasttrreel Plan van aanpak wor

uitgevoerd met als do

dat anhettotale energiegebruik in de gemeente loeb is

gebaseerdopduur a energiebronnen.

Raads inforrnatiebrief

Recommend Documents