ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 1
ProDef BULLETIN PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE december 2011 | nummer 8
enakkoord Arbeidsvoorwaard gina 3 § voor Defensie: pa
INHOUD 2
Column Hans Couzy
3
Arbeidsvoorwaardenakkoord voor Defensie!
4
Verandering in de (militaire) ambtenarenstatus?
5
Premies en indexatie ABP in 2012
7
FVNO|MHB Stappenplan; Wees regisseur van je eigen toekomst!
10
Verslag van het symposium ‘Leider en boekhouder’
13
Inlossing ereschuld veteranen
16
Vijf vragen aan….. Timen Bousema
8 11 12 13 15 16
En verder: Cartoon Computips Innovatie 202 Column juridische zaken Medezeggenschapsverkiezingen Column Tom Kofman
www.ProDef.nl
De Nieuwe Vakbeweging Het nieuws werd in het weekeinde van Sinterklaas beheerst door de teloorgang van de FNV aan onderlinge twisten – al is de vlucht vooruit heel creatief gepresenteerd: de Nieuwe Vakbeweging. De aanpak had wel iets weg van een militaire operatie: er waren verkenners en er is inmiddels een kwartiermaker aangesteld. Semantiek is blijkbaar belangrijk in deze prenatale en fragiele toestand, want er is geen sprake meer van een overkoepelende vakcentrale, maar van een ‘schil’ of ‘nevengeschiktheid’.
A
lle vakbonden hebben de geur om zich heen dat zij alleen zouden opkomen voor de belangen van de ouderen en willen behouden wat er is. Maar de wensen van de huidige generaties jonge officieren en burgermedewerkers zijn evident anders dan die van hun oudere collega’s. Door het flexibel personeelssysteem is een lifetime career binnen Defensie niet meer vanzelfsprekend. Militaire 30-minners kijken dan ook argwanend naar regelingen als eindloon, MAX-MAX, UKW en het Sociaal Beleidskader; regelingen waarvan nu al vaststaat dat zij daar vrijwel geen gebruik van zullen maken – maar er nu wel aan meebetalen. Zij hebben veel meer behoefte aan ‘boter bij de vis’. Er ontstaat echter een vicieuze cirkel: je bent als jongere geen lid van een vakbond en daarom worden jouw belangen niet goed behartigd, waardoor je geen lid wordt van de vakbond etc… Om die cirkel te doorbreken heeft de FVNO|MHB al jaren geleden stappen gezet om op te komen voor de gerechtvaardigde wensen en belangen van de jongere middelbare en hogere defensiemedewerkers – militair en burger. Recent is in de pensioendiscussie de eerlijke verdeling van de lasten over de generaties speerpunt van onze inzet geweest: ja, mits! Ook streeft de FVNO|MHB al jaren naar een CAO à la carte, zodat er meer individuele keuzevrijheid ontstaat. Ook de MHP, de vakcentrale waarbij de CMHF en daarmee de FVNO|MHB, KVMO en KVNRO zijn aangesloten, heeft zijn aandacht al tijden gericht op jong talent. Er is geen revolutie noodzakelijk gebleken om een dergelijke koerswijziging door te voeren. De MHP, de CMHF en de FVNO|MHB erkennen dat gerichte aandacht voor de behoeftes van jonge middelbare en hogere medewerkers noodzakelijk is – om hen te vinden, te binden en vervolgens adequaat op te kunnen komen voor hun belangen. De komst van de Nederlandse Officieren Vereniging per 1 januari 2012, vergroot het vermogen van de CMHF sector Defensie om op te komen voor de belangen van de beroepsgroep officieren - jong én oud en door de gehele defensieorganisatie heen. Allemaal niet nieuw dus, maar wel goed! I ProDef bulletin, december 2011 | 1
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Colofon
Pagina 2
Column Voorzitter
De vlag kan uit! Het ProDef bulletin is een uitgave van de Federatie van Nederlandse Officieren en Middelbaar en Hoger Burgerpersoneel bij Defensie (FVNO|MHB). Het verschijnt 8 keer per jaar.
ISSN 2210-7304 Adres secretariaat FVNO|MHB en redactie ProDef bulletin: Wassenaarseweg 2 2596 CH Den Haag 070-3839504 www.prodef.nl
[email protected] (secretariaat/administratie)
[email protected] (redactie ProDef bulletin) Redactie R.C. Hunnego (hoofdredacteur), H.A. Couzy, T. Kofman, drs. T.R. Timmerman, R.E.W. Pieters, P.J.G. van Sprang, drs. M.A.M. Weusthuis (eindredacteur) Aan dit nummer werkten mee: H. Boomstra (cartoon), drs. R.W. Mannak (correcties), L. van der Biessen, mr. O.W. Borgeld en P. van Maurik, K.G. Spaans (correcties) Vormgeving Frank de Wit, Zwolle Drukwerk Èpos|Press Postbus 1070 8001 BB Zwolle Advertenties 070-3839504 © ProDef bulletin Overname van artikelen is enkel toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder uitdrukkelijke vermelding van de bron. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan de teksten in dit bulletin. Wijzigingen adres- en persoonsgegevens Svp doorgeven aan het secretariaat van de FVNO|MHB: 070-3839504
[email protected] Juridisch advies Voor arbeidsgerelateerde vragen en/of conflicten beschikt de FVNO|MHB over twee juridische adviseurs. De procedure loopt in aanvang via de coördinator R.C. Hunnego (vice-voorzitter FVNO|MHB, 070-3839504 of
[email protected]). In spoedeisende gevallen kan onder goedkeuring achteraf rechtstreeks contact worden opgenomen met één van de juridische adviseurs: mr D. van Zoelen 0182-617446 / 0842138245 (faxmail)
[email protected] mr O.W. Borgeld 023-5241524 / 084-7412185 (fax)
[email protected] Kopij Kopij voor nummer 1 van het ProDef bulletin dient uiterlijk op 16 januari 2012 per e-mail bij de redactie te zijn.
2 | ProDef bulletin, december 2011
Op 2 december jl. heeft de Algemene Ledenvergadering van de NOV ingestemd met het opzeggen van de samenwerking met de VBM m.i.v. 1 januari 2012 en samen met de FVNO|MHB een nieuwe federatie te gaan vormen.
O
mdat het onmogelijk is om voor 1 januari 2012 een nieuwe federatie op te richten, hebben wij ervoor gekozen dat alles in het werk gesteld moet worden om de collectieve belangenbehartiging en de individuele belangenbehartiging van de leden van de NOV te continueren. In een paar weken dient er veel te gebeuren! Op 19 december zal het bureau van de NOV verhuizen naar het bureau van de FVNO|MHB. Op diezelfde dag zal een contract tussen de NOV en de FVNO|MHB worden ondertekend voor de periode 1 januari 2012 tot de oprichting van de nieuwe federatie. Omdat de algemene ledenvergaderingen van alle aangesloten verenigingen van de FVNO|MHB en de algemene ledenraad van de NOV het oprichten van een nieuwe federatie dienen goed te
keuren, zal de oprichting vermoedelijk in de maand juni 2012 plaats gaan vinden. Er zijn in de vorige eeuw verschillende pogingen gedaan om alle officiersverenigingen in één organisatie te krijgen, maar dat was steeds een brug te ver. Nu gaat het wel lukken en dat is toch een belangrijke mijlpaal! Juist nu het personeel van Defensie in een moeilijke en onzekere positie verkeert is het van extra belang dat wij dat niet alleen op de voet volgen, maar ook helpen met het uitstippelen van de weg. Daarbij dienen wij de belangen van het burgerpersoneel niet te vergeten! Ondanks de moeilijke tijd, gaat voor mij de vlag uit! I H.A. Couzy Voorzitter
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 3
Arbeidsvoorwaarden
Door René Pieters
Arbeidsvoorwaardenakkoord voor Defensie Dinsdag 6 december, na urenlang onderhandelen hebben de Minister van Defensie Hans Hillen en de Centrales van Overheidspersoneel laat in de avond definitief overeenstemming bereikt over een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord voor het defensiepersoneel. Op 11 oktober jl. was al een voorlopig onderhandelingsresultaat bereikt, waarna de beide partijen hun achterban hebben geraadpleegd over het bereikte resultaat.
D
e achterban van de verschillende verenigingen verenigd binnen de CMHF-sector defensie, zijn via voorlichtingsbijeenkomsten geïnformeerd over het onderhandelaarsresultaat. Al snel was duidelijk dat de meerderheid van de leden positief gestemd was over het Sociaal Beleidskader (SBK). Voor wat betreft de loonparagraaf was dit echter volledig het tegenovergestelde. De geboden 1,0% structurele loonsverhoging werd als absoluut onvoldoende ervaren. De toezegging dat er, na het sluiten van een arbeidsvoorwaardenakkoord, nog gesproken moest worden over een ophoging van de dertiende maand gaf de achterban geen enkel vertrouwen in een positievere uitkomst. Na de voorlichtingsbijeenkomsten was het definitieve woord aan de Algemene Ledenraad van de FVNO|MHB. Deze heeft zich op 29 november jl. uitgesproken. De uitkomst was gelijk aan hetgeen de leden in het land kenbaar hadden gemaakt. ‘Ja’ tegen het SBK, ‘Nee’ tegen de loonparagraaf. Hierbij werd wel te kennen gegeven dat, gezien de komende reorganisaties, het SBK een hoge prioriteit heeft. Met die uitslag zijn de voorzitter van de FVNO|MHB en de hoofdonderhandelaar op 6 december naar de minister gegaan. Gezien de verschillende berichten in de media in de week voorafgaande aan 6 december kwam het niet als een verrassing dat de meerderheid van de Centrales hetzelfde standpunt had. Om die reden werd door de onderhandelaars aan beide zijden van de overlegtafel besloten om direct invulling te geven aan de ophoging van de dertiende maand om te bezien of daarmee wel overeenstemming viel te bereiken over een arbeidsvoorwaardenakkoord. Na urenlang onderhandelen werd uiteindelijk overeenstemming bereikt over de hoogte en de financiering van de ophoging van de dertiende maand. Er lag natuurlijk een grote druk op het vinden van middelen op de eigen departementale begroting. Uitgangspunt van de FVNO|MHB is steeds geweest dat de
onderhandelingsinzet, het zoveel mogelijk ontzien van het huidige inkomen van de defensiemedewerkers, ook moest gelden voor de ophoging van de dertiende maand. Daarnaast was de FVNO|MHB van mening dat commandanten in de gelegenheid moesten blijven om hun personeel (financieel) te kunnen waarderen voor bijzondere prestaties. De uitkomst van de onderhandelingen is een structurele ophoging van de dertiende maand met 1,2% in 2012. Deze ophoging wordt voor 2/3 deel gefinancierd door her-allocatie van bestaande secundaire arbeidsvoorwaarden. Hiertoe komen de bonusuren binnen de FLEX arbeidsduurverlenging te vervallen, worden aanstellings- & bindingspremies beperkt en wordt het budget voor differentiatie in beloning (DIBEL) verlaagd met 0,5%. Voor 1/3 deel wordt de ophoging van de dertiende maand gefinancierd door her-allocatie van budgetten t.b.v. de bedrijfsvoering. Het nieuwe akkoord loopt tot 1 maart 2013. Het SBK geldt voor de periode 1 januari 2012 tot 1
januari 2016. Het bestuur van de FVNO|MHB is van mening dat binnen het huidige financiële klimaat in Nederland, met deze ophoging van de dertiende maand met 1,2%, het maximale is behaald. Daarnaast is het bestuur van de FVNO|MHB tevreden met het feit dat met de herschikking van de secundaire arbeidsvoorwaarden met name is geput uit die arbeidsvoorwaarden die het huidige inkomen van de defensiemedewerkers grotendeels ontzien. Met het nieuwe arbeidsvoorwaardenakkoord ligt er een goed Sociaal Beleidskader dat in het teken staat van het begeleiden van ‘werk naar werk’. Voor die defensiemedewerkers waarbij dit ondanks alle inspanningen niet gaat lukken is er voorzien in een financieel vangnet. Vrijwillige uitstroom wordt daarnaast nadrukkelijk gestimuleerd om gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te voorkomen. Met een structurele loonsverhoging van 1,0% per 1 maart 2012 en een ophoging van de dertiende maand met 1,2%, wordt na twee jaar nullijn een stap gezet in de goede richting. I Kijk voor meer informatie www.ProDef.nl
l
ProDef bulletin, december 2011 | 3
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 4
Arbeidsvoorwaarden
Door Rob Hunnego
De (militaire) ambtenarenstatus De Tweede Kamerleden Koser Kaya (D66) en Van Hijum (CDA) hebben alweer enige tijd geleden een initiatief-wetsvoorstel ingediend: Normalisering rechtspositie overheidspersoneel – in de volksmond: ‘afschaffen ambtenarenstatus’. Uitgangspunt daarbij is, dat de arbeidsverhoudingen bij de overheid uiteindelijk gelijk zouden moeten zijn aan de verhoudingen in het private bedrijfsleven, met uitzondering van die gevallen waarin er zwaarwegende argumenten zijn om dit niet te doen. Alleen in dat geval zouden de voor ambtenaren afwijkende bepalingen dienen te worden gehandhaafd.
N
u kunnen initiatief-wetsvoorstellen tot hele mooie resultaten leiden, zoals het initiatiefwetsvoorstel Veteranenwet, dat Kamerbreed werd gesteund en een forse steun in de rug is voor de erkenning en waardering van alle Nederlandse veteranen. Toch is de emotie rond dit initiatief-wetsvoorstel Koser Kaya / Van Hijum duidelijk anders. Zeker in een tijd dat het Kabinet heeft besloten afscheid te nemen van duizenden ambtenaren, ligt een wetsvoorstel dat het gemakkelijker lijkt te maken om ambtenaren te ontslaan, erg gevoelig. Het belangrijkste materiële verschil tussen de ambtelijke rechtspositie en die van werknemers met een arbeidsovereenkomst ligt namelijk op het gebied van het ontslagrecht. Doelstelling van het onderhavige wetsvoorstel is, dat de regels van het private arbeidsrecht, zoals neergelegd in met name Boek 7, titel 10, van het BW, in de toekomst ook van toepassing worden op zo’n 92 % van het huidige ambtenarencorps. Ambtenaren worden dus werknemers. Het wetsvoorstel kent ook enkele uitzonderingen, limitatief opgesomd: Een overheidswerkgever sluit geen arbeidsovereenkomst met: a. degenen die zijn benoemd in het ambt van een eenhoofdig bestuursorgaan of als lid van een orgaan of college dat onderdeel uitmaakt van een krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersoon en niet werkzaam zijn onder de verantwoordelijkheid van een ander bestuursorgaan; b. 1. de rechterlijke ambtenaren bedoeld in de Wet op de rechterlijke organisatie; 2. de deskundige leden bedoeld in de Wet op de rechterlijke organisatie en hun plaatsvervangers; 3. de militaire leden, bedoeld in de Wet op de rechterlijke organisatie en hun plaatsvervangers; 4. de bij de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfs-
4 | ProDef bulletin, december 2011
leven werkzame leden met rechtspraak belast c. de militaire ambtenaren, bedoeld in de Militaire Ambtenarenwet 1931; d. de dienstplichtigen, bedoeld in de Kaderwet dienstplicht; e. notarissen als bedoeld in de Wet op het notarisambt en gerechtsdeurwaarders als bedoeld in de Gerechtsdeurwaarderswet. Het rekenen van militairen tot de uitzonderingen van het afschaffen van de ambtenarenstatus is gebaseerd op de voortdurende inzetbaarheid van die militairen en de, ingegeven door die inzetbaarheid, inperking van diverse grondrechten, zoals het stakingsrecht, het zelf kiezen van een huisarts, de bescherming van de Arbeidstijdenwet en de Arbeidsomstandighedenwet. Eén van de kerntaken van de Nederlandse overheid, het
Zeker in een tijd dat het Kabinet heeft besloten afscheid te nemen van duizenden ambtenaren, ligt een wetsvoorstel dat het gemakkelijker lijkt te maken om ambtenaren te ontslaan, erg gevoelig. beschermen van de belangen en het grondgebied van Nederland, desnoods gewapenderhand, is daarmee bij voortduring verzekerd. Of, zoals Koser Kaya en Van Hijum het formuleren: “Dit betreft in de eerste plaats de circa 45.000 militaire ambtenaren bij de krijgsmacht. Aan hen worden met het oog op hun inzetbaarheid dermate vergaande eisen gesteld, gepaard gaande met bijzondere beperkingen van hun grondrechten (onder andere op het gebied van het stakingsrecht) – een en ander te handhaven met een bijzonder tuchtrecht – dat een publiekrechtelijke rechtspositie het meest aangewezen moet worden geacht om hun arbeidsverhouding te regelen.” Onze gewapende dienaren van de openbare
orde en veiligheid, de politieambtenaren, vallen niet onder de uitzonderingen als opgenomen in de initiatiefwet. Terwijl op 6 december bij het CAOP de laatste onderhandelingsrondes plaats hadden om de arbeidsvoorwaardenovereenkomst Defensie 2010-2013 af te ronden, werd er in de Tweede Kamer gedebatteerd over de vorming van de Nationale Politie. De Tweede Kamer heeft tijdens dat debat in meerderheid de motie Slob / Kuiken aangenomen die uitspreekt dat de ambtelijke rechtspositie voor politiemensen moet worden behouden. Naar verwachting zal de Tweede Kamer eind januari definitief beslissen over het wetsvoorstel. Het is daarom frappant dat er op recepties in en rond het Haagsche wordt gefluisterd dat Defensie zelf druk doende is, de ambtenarenstatus van militairen de nek om te draaien. Er zouden al nota’s rondzwerven die opties uitwerken en zelfs dat de financiële rekenmeesters de daarmee gepaard gaande bezuinigingen, zoals die door de Stichting Economisch Onderzoek SEO zijn berekend, al hebben ingeboekt. Dat, terwijl onderzoekers van de Universiteit van Leiden de berekeningen van het SEO onderuit schoffelen en komen tot een inschatting dat de besparingen –in het somberste scenario – pas na een halve eeuw tot stand komen, met 23 jaar als meest waarschijnlijke waarde. (Bron: Binnenlands Bestuur). Een volgens de FVNO|MHB onbegrijpelijk verhaal dus, want het is van tweeën één: óf je bent ‘gewoon’ werknemer volgens het Burgerlijk wetboek óf je bent ‘bijzonder’, 24/7 militair(e ambtenaar) en daardoor in staat om de bijzondere taak uit te voeren van schild en zwaard om Nederland, zijn mensen en zijn belangen te dienen en beschermen. I
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 5
Pensioenen
Door Martin Weusthuis
ABP-premies en indexatie 2012 Premie stijgt, indexatie blijft nihil ABP indexeert de pensioenen van (gewezen) deelnemers en gepensioneerden in 2012 niet. Dat betekent dat de pensioenen niet meegroeien met de gemiddelde loonontwikkeling in de sectoren overheid en onderwijs. ABP heeft nog steeds een dekkingstekort met een dekkingsgraad van 94% eind oktober 2011. Dat komt vooral door de lage rente, waarmee ABP de betalingsverplichtingen moet waarderen. De beleggingen blijven, ondanks het zware weer op de financiële markten, redelijk op peil. Omdat de financiële positie niet voldoende is, kan ABP de pensioenen niet indexeren. De loonontwikkeling in de sectoren overheid en onderwijs bedroeg gemiddeld 0,25% in 2011. De totale achterstand in loonindexatie komt daarmee in 2012 (2009-2012) uit op ruim 8%. Begin 2012 besluit over aanvullende maatregelen
D
e totale premie stijgt licht. De kostendekkende premie voor het ouderdoms-en nabestaandenpensioen en de tijdelijke herstelopslag van 1% blijven vooralsnog zoals ze nu zijn. De premie bedraagt per 1 januari 2012 21,9% (inclusief 1% herstelopslag). 70% van deze premie betaalt de werkgever, 30% is voor rekening van de werknemer. De premie voor de compensatie van de Algemene Nabestaanden Wet stijgt van 0,2% naar 0,3%. De werkgever betaalt hiervan 0,075%, de werknemer betaalt 0,225%. En de totaalpremie die in 2006 is ingesteld voor de deelnemers geboren vóór en ná 1949, (de VPLpremie: VUT/FPU/inkoop oude dienstjaren) stijgt ook met 0,2% van 3,7% naar 3,9%. Daarvan betaalt de werkgever 1,55% en de werknemer 2,35%. In totaal dus een premiestijging met 0,3% naar 26,1% en voor de werknemer een stijging van 8,97% naar 9, 145%.
Pensioenpremie 2012 militairen De militaire pensioenpremie stijgt ook en meer dan die van de burgerambtenaren. Ten eerste vanwege de begrote backservice van het ouderdomspensioen over 2011, omdat de kapitaalgedekte periode weer een jaar langer wordt. De premie stijgt daardoor structureel jaarlijks met zo’n 0,3%. Hier is de premieverde-
ling werkgever 70% en werknemer 30%. Ten tweede omdat de achteraf nagerekende werkelijke backservice over 2010 groter blijkt te zijn dan vooraf begroot, door de hoger dan verwachte individuele loonstijging in dat jaar. De premie stijgt daardoor met 0,5%. Daarbovenop komt de premie voor de compensatie
Begin 2012 beoordeelt het ABP-bestuur of er verdergaande maatregelen moeten worden genomen. van de Algemene Nabestaanden Wet die gelijk blijft op 0,4%. De werkgever betaalt hiervan 0,1%, de werknemer betaalt 0,3%. In totaal stijgt de premie dus met 0,8%; van 23,90% in 2011 naar 24,7% in 2012. Het grootste deel van die stijging, nl. 0,79%, wordt betaald door de militair. Binnen het ABP geldt de afspraak dat de werkgever Defensie niet meer premie mag betalen voor de militair dan de andere werkgevers binnen het ABP voor hun burgerambtenaren. Stijging van de militaire premie die uitgaat boven de stijging van de burgerpremie komt daardoor voor rekening van de militair. De premie voor de militair stijgt daarmee van 7,35% naar 8,14%.
Volgens het herstelplan zou de dekkingsgraad van ABP bij het begin van 2014 minstens 104,5% moeten zijn. Begin 2012 beoordeelt het bestuur of de financiële positie van ABP zich volgens het herstelplan ontwikkelt. Peildatum daarvoor is 31 december 2011. Als de dekkingsgraad in december niet is verbeterd, zal het bestuur maatregelen moeten treffen. De Deelnemersraad ABP heeft het bestuur ABP opgeroepen de tijdelijke herstelopslag per 1 januari 2012 te verhogen van 1% naar 3% en het bestuur heeft daarin toegestemd. Als de situatie dus niet ten goede verandert, komt er vanaf 1 januari 2012 nog een verdere premieverhoging van 2% aan, waarvan 30% voor rekening deelnemer (burgerambtenaar én militair) komt en 70% voor rekening Defensie. Onduidelijk is nog of die premieverhoging meteen per 1 januari wordt geëffectueerd of misschien later per 1 april met terugwerkende kracht wordt ingevoerd. Tegelijkertijd zal het bestuur besluiten of en zo ja welke aanvullende maatregelen nodig zijn. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om het verder verhogen van de premie, het verlagen van de uitkeringen aan gepensioneerden en de pensioenaanspraken van actieve (gewezen) deelnemers. Mocht het ABPbestuur tot een pensioenverlaging moeten besluiten, dan wordt deze maatregel in beginsel in april 2013 uitgevoerd. Op de ABP-site vindt u meer informatie over premie en indexatie. I
ProDef bulletin, december 2011 | 5
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 6
Medezeggenschap
Door Peter van Sprang
Reorganisaties en het Besluit Medezeggenschap Defensie Bij de totstandkoming van het nieuwe Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD), al weer drie jaar geleden, heeft het technisch werkverband BMD een belangrijke rol gespeeld.
I
n dit werkverband is aan de hand van het toen bestaande Besluit, de Wet op de Ondernemingsraden (WOR), signalen uit de praktijk etc., in een informele sfeer in soms langdurige sessies door de artikelsgewijze behandeling, een nieuw Besluit Medezeggenschap Defensie tot stand gebracht, inclusief een gebruikershandleiding. Na totstandkoming van dat Besluit via het formele traject is daarnaast natuurlijk ook een formeel evaluatiemoment afgesproken. Voordat dat moment is aangebroken stapelde zich in de werkgroep reorganisaties een zodanig aantal knelpunten op, dat tussendoor op 1 november jl. een bijeenkomst van het werkverband is gehouden. Daarbij is geprobeerd al een aantal knopen door te hakken, waaronder: • plannen voor het inrichten van een werkorganisatie dienen met de medezeggenschap te worden besproken. In dat traject moeten
duidelijke afspraken worden gemaakt over rechtspositionele aangelegenheden. Het personeel dat in de werkorganisatie wordt geplaatst, mag niet worden verrast door wijzigingen in de rechtspositie; • het probleem van rang- en schaalindeling in relatie tot de transitiecodes. Dit zal in de aanpassing Aanwijzing Secretaris-Generaal Uitvoering Reorganisaties Defensie (URD) worden meegenomen; • het gebruik van een verkort reorganisatieplan bij reorganisaties binnen Defensie. Dit is niet overeenkomstig het gestelde in het URD. Defensie zal erop toezien dat die verkortingen niet meer voorkomen. Dit laat wel onverlet dat in onderling overleg is afgesproken ‘de bomen – waar mogelijk – te sparen’. • uitbestedingsbeleid in relatie tot de medezeggenschap. Defensie heeft een duidelijke
lijn uitgezet: die zal nog nader worden besproken in de Werkgroep Algemeen Personeelsbeleid. Hierboven is al genoemd de Aanwijzing Secretaris-Generaal Uitvoering Reorganisaties Defensie (URD). Afgesproken werd de complete URD met alle bijlagen te actualiseren, inclusief de personeelsparagraaf. Dit is intussen gebeurd in het werkverband BMD op 28 november jl., waarbij de inzet was (en is) om dan met een geactualiseerd URD gelijktijdig met het geactualiseerde SBK 2012 in de (naaste) toekomst aan de slag te kunnen gaan. Uiteraard behoeft deze actualisatie formele afzegening in de daarvoor ingestelde overlegorganen, aangezien het hier zuiver een technisch vooroverleg betreft. Maar het verleden leert dat wat in dat vooroverleg wordt overeengekomen rimpelloos de eindstreep haalt. I
Medezeggenschap en politiek primaat In de medezeggenschap speelt al enige tijd een discussie over de vraag hoe ver de politiek eenzijdig beslissingen kan nemen met gevolgen voor het overheidspersoneel.
E
n op welk moment ligt de bal bij de medezeggenschap en gaat die er over. Op 25 november jl. vond er een zogenaamde expertbijeenkomst (korte themabijeenkomst) over dit onderwerp plaats in het gebouw van het Centrum Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel (CAOP) te Den Haag. Drie hooggeleerden: prof. mr. L.C.J. Sprengers (Universiteit Leiden / Albeda Leerstoel), prof. mr. P.F. van der Heijden en dr. mr. S.F.H. Jellinghaus, hielden boeiende inleidingen over: • het primaat van de politiek in de rechtspraak (Sprengers) • de noodzaak/wenselijkheid van de bescherming van het primaat van de politiek in de WOR (Van der Heijden) • de invloed van de overheidsondernemingsraad in de praktijk (Jellinghaus) Hoewel het hierbij dus niet gaat over het Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD), speelt ook op het terrein van Defensie de
6 | ProDef bulletin, december 2011
afbakening van de rol van de politiek en de medezeggenschap. Dit onderwerp staat dan ook al sinds de inwerkingtreding van het BMD op de actiepuntenlijst van het Werkverband BMD. Een paar uitspraken van de inleiders: • Sprengers stelt dat – gelet op de rechtspraak – met betrekking tot het primaat van de politiek aan de hand van een stappenplan bepaald kan worden of het primaat van de politiek van toepassing is of niet. Dit stappenplan leidt er toe dat er een belangrijke (laatste) fase speelt; die van de betrokkenheid van het personeel, i.c. de personele gevolgen. Op dat moment wordt het onvermijdelijk een zaak voor de medezeggenschap (en de vakbonden); • Van der Heijden merkt op dat het met de medezeggenschap bij de overheid op zich goed gaat; ondernemingsraden hebben invloed;
• Jellinghaus wijst op een verdergaande harmonisering en de voorgenomen wijziging van de ambtelijke status en werpt de vraag op of dit ook een aanleiding kan zijn om te kijken naar het primaat van de politiek. Wat zou er anders zijn zonder het primaat van de politiek? In het bedrijfsleven bestaat geen primaat van de politiek of concernleiding o.i.d. Doch ook hier ziet men overeenkomstige krachtsverhoudingen. In de praktijk blijkt dat het voor een plaatselijke ondernemingsraad heel moeilijk is om directie- of concernbesluiten tegen te houden (bijv. Organon in Oss). Kortom, voer te over voor de nog te agenderen discussie bij Defensie. Maar de toonzetting is naar mijn mening helder: ”Men kan ver gaan, mits......geen personele consequenties”. I
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 7
FVNO|MHB-activiteiten
FVNO|MHB-stappenplan Defensie bevindt zich in zwaar weer. Er staan opnieuw ingrijpende reorganisaties op stapel, met een numerus fixus en verkleining van de staven, die zullen leiden tot veel gedwongen ontslagen. Nog niets is bekend over de gevolgen van de enorme bezuinigingen voor de individuele defensieambtenaar. Pas eind 2012 zal er voor een ieder meer duidelijkheid te verwachten zijn. Kortom, een somber en onzeker vooruitzicht, met name voor de mensen die ouder zijn dan 40 jaar.
W
Wat te doen? Afwachten wat er (niet) gaat komen? Dat geeft voor de korte termijn misschien enig soelaas, maar heeft het voor de langere termijn iets te bieden? De FVNO|MHB is er van overtuigd dat het verstandiger is om je voor te bereiden op de toekomst, die mogelijk buiten Defensie kan liggen. Bedreigend? Zeker, maar het schept ook kansen.
Dus wacht niet af! Blijf regisseur over je eigen toekomst. Bepaal nu al je meerwaarde op de arbeidsmarkt en versterk nu al je positie, door je breed te oriënteren op de mogelijkheden en kansen buiten Defensie. Hiermee wordt jouw horizon vergroot en wordt een mogelijke korte termijnblik verruimd naar alle mogelijkheden die er zijn. Het nieuwe (concept-) Sociaal Beleidskader 2012 biedt instrumenten, zoals een financiële steun in de rug bij het vrijwillig zetten van de stap naar de civiele arbeidsmarkt of bij het starten van een eigen onderneming. Er zijn al veel collega’s die zelf de stap van Defensie naar het
bedrijfsleven hebben gemaakt. Zij kunnen en willen jou helpen! Zij kunnen jou, in een 1-op1 coachingsgesprek, een goed beeld geven van hoe het hen is vergaan sinds zij Defensie hebben verlaten. Bekijk de kansen en mogelijkheden vanuit méér perspectieven, behoud het initiatief, blijf maximaal flexibel en werk aan jouw eigen individuele lange termijnvisie. De FVNO|MHB heeft een Stappenplan ontwikkeld dat haar leden hierbij kan helpen. Met dit Stappenplan investeer je in jezelf, onderzoek je gestructureerd wat jouw opties zijn, welke opties het SBK biedt, leg je contact met oud-collega’s en stel je vast waar jouw kansen liggen.
Hoe ziet het Stappenplan er uit? Stap 1 Raadpleeg de FVNO|MHB SBK-helpdesk (www.prodef.nl/helpdesk-sbk-geopend) Stap 2 Doe de FVNO|MHB-Careerscan (de FVNO|MHB biedt deze aan haar leden aan voor het gereduceerde tarief van € 75,00), waarmee je antwoord krijgt op de vragen: wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik – waarmee je inzicht krijgt in jouw wensen en mogelijkheden (www.prodef.nl/careerscan) Stap 3 Vraag via
[email protected] een coachingsgesprek aan met een oud-collega die eerder de overstap naar buiten Defensie maakte, en lid is van Mars en Mercurius of de KIM-AlumniVereniging. Stap 4 Bepaal aan de hand van de uitgebreide informatie die je dan hebt verzameld, wat je wilt gaan doen en hoe je dat wilt gaan doen.
Eindejaar sluiting kantoor FVNO|MHB Het kantoor van de FVNO|MHB is gesloten vanaf 24 december 2011 tot 2 januari 2012. Bestuur en medewerkers wensen u fijne kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar.
ProDef bulletin, december 2011 | 7
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:33
Pagina 8
Cartoon
Websiteberichten MHP blijft zelfstandige vakcentrale van professionele werknemersverenigingen De vakcentrale MHP waar de FVNO|MHB deel van uitmaakt, heeft kennis genomen van de ontwikkelingen bij de vakcentrale FNV. Met grote belangstelling zullen de ontwikkelingen nauwgezet worden gevolgd. Op dit moment is er geen aanleiding voor een koerswijziging bij de MHP. De MHP hoopt dat er zo snel mogelijk oplossingen worden gevonden bij de FNV gegeven de huidige, sociaal-economische crisis in ons land. Lees verder op
l www.ProDef.nl Nieuwe vice voorzitter ABP-bestuur Per 1 december 2011 is generaal b.d. Cees de Veer benoemd tot vicevoorzitter van het ABP-bestuur namens de werkgevers. Hij volgt Joop van Lunteren op, die bestuurslid blijft. Cees de Veer (1945) is generaal buiten dienst van de Luchtmacht. Lees verder op
l www.ProDef.nl
8 | ProDef bulletin, december 2011
Restdelegatie verdwijnt per 1 januari 2012 Defensie heeft besloten om met ingang van 1 januari 2012 de mogelijkheid voor restdelegatie (verschillende privé bankrekeningen) te stoppen. De hoge administratieve last en de daarmee gepaard gaande kosten zijn voor Defensie de reden om deze bedrijfsvoeringsmaatregel door te voeren. Lees verder op
l www.ProDef.nl AOW gaat in op dag verjaardag De AOW gaat vanaf 1 april 2012 niet meer in op de eerste dag van de maand waarin iemand de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, maar op de dag zelf dat iemand die leeftijd bereikt. De Eerste Kamer heeft op 6 december jl. ingestemd met dit wetsvoorstel. Lees verder op
l www.ProDef.nl
Dubbele belastingheffing ABP-gepensioneerden in Duitsland en België Na jarenlange onduidelijkheid wie nu het recht op belastingheffing over een ABP-pensioen toekomt bij een in Duitsland wonende Nederlander, de Duitse of de Nederlandse fiscus, is er in deze zaak klaarheid gekomen. De Belgische fiscus intussen vraagt van UGM-ers een verklaring waarin is opgenomen dat deze uitkering genoten wordt op basis van een dienstverband bij een publiekrechtelijke werkgever. Lees verder op
l www.ProDef.nl Premies Zorgzaam bekend gesteld De premies voor de ziektekostenverzekeringen van Zorgzaam zijn bekend. De basispremie stijgt met € 0,75 per maand naar € 98,40 per maand. Het wettelijk verplicht eigen risico bedraagt € 220. Ook de zes aanvullende verzekeringen ondergaan een lichte premiestijging. Lees verder voor alle premies op
l www.ProDef.nl
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 9
ProDef bulletin, december 2011 | 9
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 10
FVNO|MHB, KVMO en NOV-activiteiten
Tim Timmerman
Verslag Symposium Leider en Boekhouder gehouden op 2 december 2011, locatie Kromhoutkazerne, Utrecht. Bijna honderd deelnemers, onder wie tientallen jongere officieren, bevolkten op 2 december het auditorium van de Kromhoutkazerne te Utrecht, om te luisteren naar vijf presentaties van sprekers van binnen en buiten Defensie.
I
n zijn inleiding benadrukte de dagvoorzitter bgen b.d. Vermeulen dat in de waardeketen van Defensie na het proces ‘inzetten’, het proces ‘inzet gereed maken’ het centrale proces is. Ondanks alle bezuinigingen moet een goede uitvoering kunnen worden gegarandeerd en dus moet ook de dienstverlening daarop zijn gericht. Reeds tijdens een vorig symposium in april 2011 op de KMA hadden twee sprekers hun verhaal gepresenteerd. Zij gaven een soms hilarisch, soms schrijnend inzicht in wat de bureaucratie van de krijgsmacht vermag uit te halen met operationeel leidinggevenden. De vele regels, voorschriften, wetten en instanties die wat willen of moeten, kunnen leidinggevenden soms knap in de weg zitten. Dat was vooral de insteek van het eerste symposium ‘Leider en Boekhouder’. De organisatoren van dit symposium besloten, gegeven de enorme bezuinigingen (€ 1 miljard eraf), het onderwerp uit te breiden met de vraag wat dit gaat betekenen voor de dienstverlening aan diegenen die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor het kernproces: inzetgereedheid maken. Ook vroeg de organisatie zich af hoe (grote) organisaties buiten de krijgsmacht hiermee omgaan. Vandaar een bijdrage uit de onderwijssector en één uit de industriële sector.
en tevens projectleider Reorganisatie Personeelslogistiek. De huidige personeelsorganisatie dateert nog uit de tijd dat Defensie uit vrijwel van elkaar onafhankelijke delen bestond. Dat is niet langer het geval. Daarnaast moet er onder druk van bezuinigingen veel efficiënter met mensen en middelen worden omgegaan. Dat betekent onder andere geen dubbeling van werk en mede daarom zal er een centrale personeelsorganisatie komen die voor iedere werknemer van Defensie dezelfde is. Ook is outsourcing van bepaalde functies niet uitgesloten, zoals reeds bij veel bedrijven en bijvoorbeeld de Amerikaanse strijdkrachten het geval is. Van eminent belang is dat de krijgsmacht kennis over het uitbestede product in haar eigen organisatie goed borgt en zich gaat ontwikkelen als smart buyer. De inrichting van een nieuw Dienstencentrum P&O behelst tevens een ingrijpende cultuurverandering. Het motto is: wegblijven van een min of meer in zichzelf gekeerde dienst met weinig motivatie en toewerken naar een organisatie die resultaatgericht, communicatief, verjongd en flexibel is. Kortom, naar dienstverlening zoals het hoort. Daar hoort onder andere bij dat het personeel van deze divisie zich moet kunnen voorstellen hoe het de mensen in het veld en op de werkplek vergaat. Dus, jaarlijkse oriëntatiedagen in de operationele sector behoren dan ook tot de verplichtingen.
FVNO|MHB De eerste spreker, kapitein der mariniers Diepeveen, gaf het maar meteen toe: leidinggeven tijdens een uitzending is veel leuker dan ‘thuis’ leidinggeven. In de vredesorganisatie heeft de leidinggevende te veel last van personeelswisselingen waardoor inzetgereedheid moelijker te realiseren is. De vredesbedrijfsvoering is vreselijk complex en kan eenvoudig leiden tot ongewenste situaties. Wat minder regels op allerlei gebied is ook welkom, vooral de veiligheidsregels die voorafgaande aan en tijdens trainingen moeten worden gevolgd, zijn doorgeslagen. De tweede presentatie was van kapitein inf Clarenbeek, die zich direct afvroeg of het niet gek is dat je als commandant zoveel formulieren moet invullen voordat je op oefening gaat, en dat je in je functioneren van zoveel andere instanties en functionarissen afhankelijk bent. Hij signaleert een ‘coin-driven’ organisatie waar je al gauw verdwaald raakt in een papieren doolhof. Al die regelgeving maakt gereed stelling tot een enorme klus. Behalve alle formulieren zijn er nog zo’n honderd voorschriften die gevolgd moeten worden en is de personeelstaak er niet gemakkelijker op geworden door PeopleSoft en de centralisatie van het P-gebied. Na deze presentaties stelde de dagvoorzitter voor een en ander even los te laten en het begrip dienstverlening eens te bekijken vanuit een ander perspectief, namelijk dat van een ROC. Hij gaf vervolgens het woord aan de heer Postma, vestigingsdirecteur ROC ‘Friese Poort’. Postma ging in op de creatieve wijze waarop het ROC inspeelt op de qua omvang en inhoud steeds variërende opleidingen voor defensiepersoneel. achter: ROC ‘Friese Poort’. Vervolgens kreeg de vierde spreker het woord, commandeur Itzig Heine, directeur Personeelsbeleid bij de HDP 10 | ProDef bulletin, december 2011
De laatste spreker, de heer Louw, Executive Vice President Talent & Development van Shell, is onder meer verantwoordelijk voor wereldwijde staffing en recruting. Hij schetst een evolutie van de organisatie in internationale ondernemingen, ruwweg gezegd van lokaal naar globaal. Voorheen hadden de lokaal gevestigde organisaties een grote mate van autonomie. Ze hadden vrijwel alle activiteiten in eigen beheer en de daarbij horende expertise onder eigen dak. Er is een verschuiving gaande naar een organisatie van globale business units, waarbij steeds meer activiteiten en stafdiensten worden gecentraliseerd. Werkzaamheden worden uitbesteed en werk verandert van locatie, bijvoorbeeld ICT verhuist van Nederland naar India. De gevolgen voor het management zijn niet gering; waar men voorheen eigenaar was van strategie, staf en middelen, raakt men nu afhankelijk van dienstencentra en stafafdelingen. Het betekent dat die onderlinge afhankelijkheid een coöperatieve instelling van alle partijen vereist, voortdurende communicatie is essentieel. Problemen moeten constructief bespreekbaar worden gemaakt, en als niet komt wat nodig is, dan ga je het halen. Het vergt een andere stijl van leidinggeven, waarbij de leiders het goede voorbeeld geven en de sfeer bepalen. Na de lezingen volgde een uitgebreide discussie tussen de sprekers en de aanwezigen. Lees het uitgebreide verslag van KOL KLu b.d. drs. Zonnenberg op
l www.ProDef.nl
ProDef_opmaak _8_2011
Computips
14-12-2011
15:34
Pagina 11
MULTIMEDIA –DEEL 2
Netwerktelevisie e huidige generatie platte televisies krijgt steeds meer functies en gebruiksmogelijkheden die een soort integratie tussen internet- en computerachtige functies pretenderen te zijn. Vooral Samsung en LG zijn hierin het verst met het aanbieden van smartfuncties. Alleen, wat heb je er aan? Uit de praktijk blijkt dat meer dan 90% van de aangeboden Apps van een Samsung Smart TV waardeloos is. En dat wat je echt op een SMART TV wilt hebben, en dat is bijv. uitzendinggemist.nl, zit er niet op, behalve dan dat je het laatste NOS journaal kunt bekijken. Ook de geïïntegreerde browser brengt geen uitkomst, want die is zo akelig traag en slecht te bedienen dat je er hoofdpijn van krijgt. Ook het door Samsung geïïntroduceerde toetsenbordje dat je er apart bij kan kopen (voor de schrikbarende prijs van € 100), levert alleen maar frustratie op. De SMART TV pretendeert ook media content af te spelen vanaf een USB stick of Harddisk. Dat gaat wel goed voor foto’s en muziek, maar bij video afspelen wordt alleen het AVI of MKV format ondersteund, waarbij dan ook nog soms de aparte ondertitelingsfiles nodig zijn. Kleine smartphones bieden meer mogelijkheden en intelligentie dan er in zo’n mega televisie zitten. Het zal allemaal wel te maken hebben met rechten en fabrikantenbescherming en dergelijke. Kortom, het is nog wel even wachten voordat de TV met echt bruikbare functies komt. De conclusie is echter dat je op dit ogenblik beter een simpele TV met een goed beeld kunt kopen met daaraan verbonden een (HT)PC verbonden met internet, dan een dure TV met zogenaamd veel mogelijkheden die je niet of beperkt gebruikt.
D
Netwerk receiver Om de multimedia experience goed te kunnen ervaren, hebben we natuurlijk ook een surround A/V-receiver met daarbij behorende luidsprekerset nodig. Die kan dan het semi-bioscoopgeluid in de huiskamer nabootsen. Een moderne A/V-receiver is uitgerust met een aantal HDMI poorten waarop je dan de randapparatuur zoals een (HT)PC, Harddisk recorder, Blu-Ray speler en andere van HDMI voorziene randapparatuur kunt aansluiten. De uitgang van de receiver gaat dan naar de TV en zo heb je altijd het beste beeld en geluid. De ingangen worden dan geschakeld via de A/V-receiver. Je kunt tegenwoordig ook A/V-receivers met netwerkmogelijkheden kopen die streaming radio vanuit internet aankunnen en via DLNA contact kunnen maken met een Squeezebox server. Ook zie je dat diverse fabrikanten de mogelijkheid hebben ingebouwd om muziekdiensten zoals Spotify en Napster af te nemen, en dat is natuurlijk een mooie optie om toegang te krijgen tot oneindig veel muziek. Hiervoor is natuurlijk wel een abonnement noodzakelijk op deze diensten.
Door Leen van der Biessen
DLNA en Allshare De meeste moderne apparaten die je op het netwerk kunt aansluiten zijn meestal voorzien van een DLNA aansluiting, bij Samsung wel AllShare genoemd. Dit geeft bijv. de mogelijkheid vanaf een smartphone die dit ondersteunt, je foto’s of zelfgemaakte video’s op eenvoudige wijze op de TV te laten zien. Ook muziek op de smartphone kan op eenvoudige manier op deze wijze worden weergegeven. De meeste computers waarop Windows 7 is geïnstalleerd kunnen ook overweg met DLNA. Ook NAS apparaten kunnen soms overweg met DLNA. Hierbij geldt ook de beperking zoals vermeld bij de netwerktelevisie, zodat het afspelen van video problematisch blijft. Het DLNA format is nog volop in ontwikkeling zodat de toekomst wellicht meer video afspeelmogelijkheden gaat bieden.
Afstandsbedieningen Ja, voor elk apparaat weer een aparte afstandsbediening. Daar worden we natuurlijk niet vrolijk van. Ze zijn altijd kwijt net als je ze nodig hebt en waar laat je al die dingen. De oplossing hiervoor is één universele afstandsbediening en de beste hiervoor is de Logitech harmony serie. Via het netwerk van de Logitech harmony kan je de apparaten programmeren en ze zijn dan zeker voor de standaardfuncties prima te gebruiken. Ondanks dat is er toch sprake van een Learning Curve. Maar na enige gewenning wil je niets anders meer. Ook een voordeel is dat je met bepaalde macro functies meerdere apparaten tegelijkertijd kunt aanzetten afhankelijk van het gekozen model. Tegenwoordig zijn er ook veel fabrikanten die voor de netwerk Onkyo AB App versie van hun apparaten Apps uitbrengen waarmee je vanaf je mobiele smartphone de apparatuur kunt bedienen. Het nadeel hiervan is dat je je eigen smartphone natuurlijk niet zo gauw uit handen geeft, maar het is wel aardig om er bij te hebben. In de I-tunes of Androïd markt moet je kijken voor je eigen merk.
Afkortingen: A/V = Audio/Video DLNA = Digital Living Network Alliance HDMI = High Definition Media Interface, de interface die video en tegelijkertijd audio schakelt. HTPC = Home Theater Personal Computer NAS = Network Attached Storage (Externe Centrale Opslag)
ProDef bulletin, december 2011 | 11
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 12
Innovatie 202
door Peter van Maurik
Innovatie 202 Vruchtbare grond In vorige columns gaf ik al de ‘wellen’ en ‘nieten’ aan voor een organisatie hoe met ideeën om te gaan, maar dat is weinig zinvol als er geen ideeën ontspruiten. Daarvoor is een vruchtbare omgeving nodig om maar eens terug te keren naar de eerdere metafoor van het tuinieren. Welke omstandigheden maken de kans op innovatieve ideeën nu het grootst?
A
llereerst is daar de grond en die bestaat opmerkelijk genoeg uit feitenkennis. In de vorige column waarschuwde ik voor statistiek en het gevaar van extrapolatie. Maar diezelfde statistiek is cruciaal voor begrip van de huidige situatie. De feitenkennis en ervaringen op de werkvloer vormen de mineralen waar de ideeën op kunnen groeien. Een slimme organisatie maakt kennis ruim beschikbaar en zorgt ervoor dat ervaring breed gedeeld worden. Noem dat maar het ‘omploegen van de grond’. Datzelfde ploegen geeft ook de ruimte voor zaden om te ontkiemen. Die ruimte wordt ook boven de grond gevonden en dat betekent dat planten de richting kunnen vinden om te groeien. Planten groeien naar het licht toe en dat licht wordt gevormd door de visie van de toekomst die een organisatie geeft. Hoe beter dat licht in de tuin doordringt, hoe groter de kans op nieuwe planten. Daarvoor is het snoeien van oude takken en opruimen van oude bladeren vaak cruciaal. In organisatorische termen te vergelijken met het wegnemen van hinderende organisatieonderdelen en oud papierwerk, maar als u mijn column heeft gevolgd dan zal u die associatie niet echt verbazen. Eventueel geld en middelen mag u in deze metafoor zien als het water en de mest. Meer is er niet te doen bij tuinieren, en zo stel ik bij deze, bij innovatie. Wat resteert is tijd; om te kiemen, om te groeien en uiteindelijk om te bloeien. Een mooie tuin ontstaat zelden in een paar dagen. Of zoals de vele tuinprogramma's op televisie suggereren in
12 | ProDef bulletin, december 2011
een uurtje werk. Deze tuinen lijken aan het eind van de uitzending prachtig, maar ik zou u aanraden om een aantal weken later eens te kijken hoe zo'n designtuin er dan bij ligt. Zelden erg mooi, hetgeen voor de verkoper
De essentie is dat designtuinen zelden levensvatbaar zijn en dat geldt ook voor organisaties die innovatie aanpakken vanuit een maakbaarheidsgedachte. van tuinplanten niet erg is, want dan komt de klant weer nieuwe planten kopen. In deze metafoor lijkt deze methode erg op de innovatiekletskousen waar ik u in een eerdere column voor waarschuwde. De essentie is dat designtuinen zelden levensvatbaar zijn en dat geldt ook voor orga-
nisaties die innovatie aanpakken vanuit een maakbaarheidsgedachte. In onze termen door veel beleid te schrijven. Beleid blijkt voor innovaties vaak te werken als betontegels in een tuin. Alleen langs de randen wil nog wat groeien, op de tegel valt alleen vogelpoep en ontstaat een groengrijs moslaagje. Innovatie en maakbaarheid hebben weinig met elkaar te doen. Een goede tuin maakt zichzelf en heeft vooral liefde en geduld nodig. Volgende keer de laatste column over innovatie, met uiteraard het antwoord op de vraag hoe defensie het nu doet? Daarna een nieuwe reeks aan columns. Heeft u suggesties? I
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 13
Column juridische zaken
Door mr O.W. Borgeld, juridisch adviseur FVNO|MHB
Terugvordering bijverdiensten In de afgelopen jaren is majoor Suzanne met leeftijdsontslag gegaan. Gedurende de eerste twee jaar anti cumulatie had zij enige ruimte om bij te verdienen. Daar heeft zij ook gebruik van gemaakt door bij een bank te gaan werken, maar door een eindejaarsuitkering is zij één maal in de periode van twee jaar boven het maximaal bij te verdienen bedrag gekomen. Dat gedeelte dat zij in december te veel had ontvangen is vervolgens gekort.
A
an het eind van de twee jaar heeft Suzanne bevordering gemaakt en bovendien kreeg zij enkele maanden na afloop van de twee jaar een flinke bonus. Na verloop van enige tijd kreeg de minister van de belastingdienst informatie dat Suzanne in het jaar dat de anti-cumulatieperiode afliep veel had verdiend. Er werd informatie opgevraagd bij Suzanne. Namens de minister werd geconcludeerd dat de bonus over het hele tot dan toe durende dienstverband betrekking had en daarom werd de gehele uitkeringsperiode in beschouwing genomen. De minister mag immers tot vijf jaar nadat het geld van UKW-uitkering is verstrekt
terugvorderen. Aan Suzanne werd medegedeeld dat vrijwel de gehele bonus op de UKW uitkering werd ingehouden. Suzanne heeft tegen het terugvorderingsbesluit bezwaar aangetekend. Met hulp van een jurist van de FVNO|MHB is aannemelijk gemaakt dat de bonus geen betrekking had op de uitkeringsperiode. Hiermee lag de bal weer bij de minister en deze kon niet bewijzen dat de bonus wel betrekking had op de gehele uitkeringsperiode. Omdat de minister dit bewijs niet kon leveren is het bezwaar gegrond verklaard en is het reeds ingehouden bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente aan Suzanne terugbetaald. Gelukkig is de terugvordering en nabetaling allemaal in hetzelfde jaar gebeurd,
want anders zouden er ook nog problemen met de belastingdienst kunnen ontstaan. Mr O.W. Borgeld
A D V E R T E N T I E
Veteranen
Door René Pieters
Inlossing ‘Ereschuld’ Veteranen Tijdens het debat in de Tweede Kamer over de Veteranenwet werd de Minister van Defensie er door verscheidene partijen op gewezen dat hiermee de rechten voor de veteranen in de toekomst goed zijn geregeld, maar dat er nog een ‘ereschuld’ openstaat voor oudere veteranen die vóór 1 juli 2007 gewond zijn geraakt tijdens daadwerkelijke uitzending in het kader van oorlogs- of crisisbeheersingsoperaties.
D
insdag 29 november jl. heeft de Minister van Defensie de Tweede kamer middels een brief medegedeeld dat hij binnen het Kabinet de financiering voor het inlossen van deze ‘ereschuld’ heeft gevonden. De benodigde 110 miljoen euro wordt voor 107 miljoen euro gefinancierd uit de onderuitputting in 2011 van het Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS)-budget crisisbeheersingsoperaties. De overige 3 miljoen euro, inclusief een eventueel opwaarts risico, wordt gefinancierd door Defensie. De Minister van Defensie gaat op korte termijn in overleg met de Centrales van Overheidspersoneel over de exacte invulling van de regeling die moet zorgen voor de uitbetaling van de ‘ereschuld’ aan deze groep veteranen. Lees de brief van de Minister van Defensie aan de Tweede Kamer op: www.ProDef.nl
l
| MHB
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 14
A D V E R T E N T I E
Graag maken wij van de gelegenheid gebruik alle leden van de FNVO|MHB een voorspoedig en gezond 2012 te wensen. In het bijzonder willen wij de medewerkers FVNO|MHB bedanken voor de prettige samenwerking en het in ons gestelde vertrouwen! Alle verzekeringen zelf online vergelijken Of het nu een auto-, caravan- of oldtimerverzekering betreft; via onze website heeft u de mogelijkheid om alle verzekeringen online te vergelijken en af te sluiten. Met onze online rekenmodules wordt een vergelijk gemaakt uit nagenoeg alle verzekeraars. Hierdoor kunnen wij u altijd een voordelige aanbieding doen. Heeft u liever hulp bij het afsluiten? Bel dan 010-4552500, wij staan u graag te woord! Slim sparen Vast sparen biedt u een hogere rente maar is niet zo flexibel als direct opneembaar sparen. Heeft u wel eens gedacht aan combineren? U zet uw spaargeld voor een deel vast op een SpaarDeposito maar u houdt ook een deel vrij opneembaar op uw SpaarOnline Rekening, bijvoorbeeld voor onverwachte uitgaven. Flexibiliteit en een hogere rente. Wij
noemen dit slim sparen en dit kan u zomaar een rendement opleveren van 3,4%* per jaar. Bezoek onze website voor nadere informatie en actuele spaarrentes. Nieuwe website Prinsenland Adviseurs Wij nodigen u uit onze nieuwe website te bezoeken. Op de website kunt u rustig nalezen wat wij voor u kunnen betekenen. www.prinsenland.nl
Laagste hypotheekrentes per 7 december 2011* NHG Vaste rente 3,20 % 1 jaar vast 4,00 % 5 jaar vast 4,45 % 10 jaar vast * De rentepercentages zijn effectief op 5,00 % 20 jaar vast jaarbasis, rentewijzigingen voorbehouden. Bezoek onze website voor actuele rentes. 5,30 % 30 jaar vast Bekijk onze nieuwe website www.prinsenland.nl
Tel
010-4552500 www.prinsenland.nl
[email protected]
A D V E R T E N T I E
Hebben samenwoners een samenlevingsovereenkomst en testamenten nodig?
Veel mensen wonen ongehuwd samen. Zij worden ook wel vrije samenwoners genoemd. Zij kiezen er heel bewust voor om niet in het huwelijksbootje te stappen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Op den duur zie je vaak dat het noodzakelijk is om met elkaar afspraken te maken. De wet geeft namelijk voor samenwoners, anders dan bij huwelijk en het geregistreerd partnerschap, geen regels over allerlei zakelijke en erfrechtelijke kwesties. Naarmate men langer bij elkaar blijft en gezamenlijke aankopen doet (denk aan een koophuis) neemt ook de behoefte toe om ‘iets’ te regelen.
Door middel van een notariële samenlevingsovereenkomst kunnen samenwoners goede afspraken maken over bijvoorbeeld de kosten van de huishouding en de kosten van de verzorging en opvoeding van de tot hun huishouden behorende kinderen, gedurende hun samenwoning. Ook is het mogelijk om andere afspraken met elkaar te maken dan hiervoor vermeld. Te denken valt aan een regeling indien een van de samenwoners een eigen woning heeft en beide samenwoners gezamenlijk in alle kosten van de huishouding en andere lasten bijdragen, hetgeen je in de praktijk vaak ziet.
Door het opnemen van een verblijvensbeding in een samenlevingsovereenkomst kunnen samenwoners zorgen dat bij onverhoopt overlijden van een van beide de gezamenlijke eigendommen overgaan naar de langstlevende. Tevens kun je in de samenlevingsovereenkomst bepalen dat je elkaar als partnerpensioenbegunstigde aanwijst. Daardoor krijgt de langstlevende recht op de uitkering van het opbouwde pensioen van de overledene. Veel pensioenfondsen willen alleen aan deze partner-pensioenbegunstiging meewerken als er een notariële samenlevingsovereenkomst is. Zo ook het ABP. Indien de samenwoners geen (gezamenlijke) kinderen hebben en het vermogen op beider naam geregistreerd staat, dan is een notariële samenlevingsovereenkomst vaak voldoende. Veelal hoort men echter dat het opstellen van testamenten ook noodzakelijk is.
www.actusnotarissen.nl
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
15:34
Pagina 15
Haal meer uit uw lidmaatschap! Met onderstaande bedrijven en organisaties hebben we afspraken gemaakt die extra voordeel kunnen opleveren! VERZEKERINGEN MET INTERESSANTE KORTINGEN OHRA • FBTO • INTER ASSURE • INTERPOLIS HYPOTHEKEN MET GUNSTIGE VOORWAARDEN RABOBANK
En dit is nog niet
ADVISEURS VOOR HYPOTHEKEN EN VERZEKERINGEN PRINSENLAND ADVISEURS
REIZEN MET AANTREKKELIJKE KORTING AVIS AUTOHUUR • ARKE • WEEKENDJEWEG.NL ESSO CARD NEDERLAND
KLEDING WEBWINKEL MET GROTE COLLECTIE
alles, ga voor het volledige overzicht van onze voordelen, inclusief alle info
UNDERFASHION.NL
naar: www.prodef.nl/
CARDS TEGEN BIJZONDERE TARIEVEN AMERICAN EXPRESS • MASTERCARD
ledenvoordeel.
UITGEBREIDE NOTARISSERVICE
Mailen kan ook:
ACTUS NOTARISSEN
[email protected]
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND • PICOMPANY
Medezeggenschap
De volgende medezeggenschapsverkiezingen zijn gepland: Defensieonderdeel
Eenheid
Uiterste datum indienen kandidatenlijst
Kiesdatum
CLAS
Militaire Muziek Koninklijke Landmacht
gesloten
04-01-2012
CLAS
Opleidings- en Trainingscommando Staf OCIO
gesloten
09-01-2012
CDC
Centraal Militair Hospitaal
gesloten
10-01-2012
CLAS
Commando Personeelslogistiek
gesloten
16 t/m 20-01-2012
CZSK
SMVBO ELCO 8835
31-12-2011
17-01-2012
CLAS
101 Geniebataljon
12-12-2011
25-01-2012
BS
Audit Dienst Defensie
15-12-2011
26-01-2012
CDC
PO SPEER
15-12-2011
nader vast te stellen
CLAS
Staf CLAS
20-12-2011
01-02-2012
USAG Schinnen
21-12-2011
01-02-2012
BS
Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
20-12-2011
16-02-2012
DMO
Defensie Munitiebedrijf
05-01-2012
16-02-2012
Kijk voor de actuele verkiezingen op:
15 | ProDef bulletin, juli 2011
l www.ProDef.nl
ProDef bulletin, december 2011 | 15
ProDef_opmaak _8_2011
14-12-2011
Column
15:34
Pagina 16
Door Tom Kofman, vice-voorzitter FVNO|MHB
Vijf vragen aan Timen Bousema, beleidsadviseur (s.13) materieelbeleid bij de Directie Beleid van de DMO. Lid van de ledenraad van de FVNO|MHB.
Au boulot Aan de slag zoals de Fransen het zo treffend kunnen verwoorden! Op de dag dat de meteorologische winter haar intrede deed bereikte mij om 23.23 uur het bericht dat de vier centrales voor defensiepersoneel en minister Hans Hillen er uit waren. Er ligt een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord. Het huidige SBK dat liep tot en met 31 december 2012 wordt vervangen door een ‘nieuw’ Sociaal Beleids Kader dat kracht van werking krijgt op 01 januari 2012 en doorloopt tot en met 31 december 2015. Daarnaast krijgen u en ik op 01 maart 2012 een magere 1% loonsverhoging, plus een ophoging van de eindejaarsuitkering (EJU) van 1,2%. Of dit tot tevredenheid stemt laat ik graag aan u over. Wel stel ik vast dat de vier centrales van defensiepersoneel er voor de poorten van de hel het maximaal haalbare uitgesleept hebben. Hoe de ledenraadplegingen bij de broedercentrales zijn uitgepakt is mij getalsmatig niet bekend. Wel weet ik dat het ‘nieuwe’ SBK (met een aantal reparatiepunten) genade kon vinden in de ogen van het merendeel van de M- en B-leden. De looncomponent werd als absoluut onvoldoende neergesabeld. Met het ophogen van de EJU is er in beperkte mate tegemoetgekomen aan deze bezwaren. In eerste instantie vreesde ik dat het een sigaar uit eigen doos zou zijn, maar laat dit keer het glas eens halfvol zijn. Als er staat dat de financiering deels wordt gevonden door een herschikking in de reeds bestaande secundaire arbeidsvoorwaarden, dan mag ik aannemen dat men spreekt over een deel DIBEL-geld, een deel flexvariantpakket van twee halen en drie betalen (40 uur werken en 41 uur betalen) terugbrengen naar tweetwee, plus een niet te versmaden bijdrage van Defensie. Rekening houdend met de strenge rekenmeesters van Jan-Kees de Jager, de stijf in de leer zijnde PietHein Donner, de eurocrisis en het oplopende begrotingstekort, durf ik het niet in mijn hoofd te halen om te klagen….! Koester Uwe zegeningen. Het bereiken van een akkoord betekent voor onze werkgever dat deze voortvarend kan starten met een nieuwe giga-reorganisatie. 6.000 m/v zullen de komende vier jaar onze organisatie noodgedwongen moeten verlaten. Wat is hun perspectief op nieuw werk? U weet inmiddels wel dat ik er niet zo heel positief over ben. Doorstromen naar de sector Rijk zit er niet in, want ook daar moeten de nodige koppen rollen (ca. 15.000 m/v). Blijft eigenlijk alleen de particuliere sector over. Op 01-12-2012 vernam ik dat er een convenant is gesloten tussen Defensie en de NIDV waarin een inspanningsverplichting (dus géén harde afspraken) staat over afstemming van het personeelsbeleid. Het zou hier kunnen gaan om het van werk naar werk helpen van ca. 1.000 defensiemedewerkers. Helaas, dit is meer dan een druppel op een gloeiende plaat, maar beslist niet genoeg! I
Wat houdt je werk in? In het kader van het processenmanagement ben ik één van de procesmodeleigenaren binnen het materieellogistieke functiedomein, voor het deelgebied Projecten, Verwerven en Afstoten. Dit is in beginsel puur procesgericht, in de praktijk is de meeste effort gericht op IV/ICT, vooral SPEER. Maar ook EBF/DigiInkoop geeft veel werk, en momenteel bijvoorbeeld ook Tenderned. Daarnaast houd ik me o.m. ook in de internationale context bezig met OCCAR en ben ik deputy board member in de BOD van NAMSO.
Wat vind je belangrijk in je werk? Goed samenwerken met alle betrokkenen om binnen de steeds engere grenzen een toch zo veel mogelijk geloofwaardige ondersteuning van de materieellogistiek neer te zetten.
Merk je iets van de bezuinigingen binnen Defensie? Alles wordt onder de toenemende bezuinigingsdruk langzaamaan vloeibaar. Alles en iedereen is aan het reorganiseren om de nieuwe doelstellingen invulling te geven. Het zal me benieuwen. De nieuwe doelstellingen waren volgens de Verkenningen immers onmogelijk. In elk geval merk ik al enkele jaren dat onweerlegbare business cases simpelweg terzijde worden geschoven. We kunnen of willen de kost daarvan niet meer voor de baat uit financieren. Kortom, we hebben geen geld om te bezuinigen. Dan wordt het echt ernstig.
Hoe reageert het personeel hier op? Murw en gelaten. Ik vind het daarbij opmerkelijk hoe weinig mensen beeld hebben bij enige invloed van de belangenbehartiging. En daarom ook veelal geen lid zijn. Het hangt denk ik wel ook af van je perspectief. Velen van ons weten niet beter dan dat er gereorganiseerd en bezuinigd wordt, schijnbaar als doel op zich. Dat geeft gewenning en de continue druk heeft een sfeer gecreëerd waarin gemotiveerd personeel arbeidsomstandigheden maar accepteert zoals ze komen. In elk geval de burgers. Zoals de HDP al zei, ze lopen immers toch niet weg, ondanks 15% beloningsachterstand t.o.v. de sector Rijk.
Hoe zie jij je toekomst binnen/buiten Defensie? Moeizaam. 50+, man, niet behorend tot enige minderheid, (nog) gezond, beleids(staf)medewerker, enz., allemaal factoren die mij net als vele anderen weinig kansrijk maken met o.m. de numerus (idee) fixus. Helemaal bij de keuze om zo veel mogelijk code 3 te geven. Tja, iedereen code 3, dat is natuurlijk in flagrant conflict met het betreffende beleidskader en bovendien volgens mij volkomen onuitvoerbaar. Maar de ervaring leert dat we het dan juist gaan doen. Buitengewoon bedreigend dus. Ik hoop er maar het beste van, ook voor mijzelf. I
DE CMHF SECTOR DEFENSIE BESTAAT PER 1 JANUARI 2012 UIT:
KVNRO 16 | ProDef bulletin, december 2011
NOV