ProDef. Twee weken eerder al kwam de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV)met zijn BULLETIN INHOUD PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE

ProDef_opmaak _2_2012

08-03-2012

09:02

Pagina 1

ProDef BULLETIN PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE maart 2012 | nummer 2

INHOUD 2

Column Hans Couzy

3

Het hoe en wat van herplaatsingskandidaten

4

Het sourcingproces bij Defensie

5

Eerste knelpuntcategorieën vastgesteld

6

SBK pensioenopbouw voor de burgerambtenaar

8

Column Ruud Vermeulen

10

Medezeggenschap of overleg met vakbonden, wat komt eerst?

15

Accreditatie NLDA rond

16

Column Tom Kofman

16

Vijf vragen aan… Frans Nederhof

9 11 12 13 13

En verder: Opinie: Herinneringsmedaille Vredesoperaties Ontwikkel- en Netwerkdag Column Peter van Maurik Column juridische zaken Cartoon Defensie decoratiebeleid

www.ProDef.nl

Samenwerken De cijfers van het Centraal Plan Bureau zijn bekend geworden – en daarmee de bezuinigingsopdracht voor het kabinet, dat zegt zich strak aan de 3%-afspraak te willen houden. Fundamentele keuzes zijn aan de orde; de kaasschaaf heeft de korst bereikt – zeker ook bij Defensie.

T

wee weken eerder al kwam de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV)met zijn advies over Europese defensiesamenwerking. Het advies bevat een overzicht van de mogelijkheden voor verdergaande militaire samenwerking met de ons omringende landen en van de politieke keuzes die moeten worden gemaakt met betrekking tot de ondergrens van datgene wat Nederland als soevereine staat zélf nog wil kunnen op militair gebied en waar Nederland zich afhankelijk van anderen wil opstellen. De Adviesraad dringt met dit advies ook aan op het beantwoorden van tenminste één van de 5 strategische vragen voor de politiek, zoals die op pagina 299 van het 'Eindrapport Verkenningen, Houvast voor de krijgsmacht van de toekomst' staan geformuleerd: “Welke afhankelijkheden van andere landen kan Nederland op veiligheids- en defensiegebied aanvaarden? Tot welk punt willen we onze autonomie behouden?” Samenwerking met het Nederlandse bedrijfsleven biedt ook kansen, zoals beschreven in het rapport ‘Kansrijke mogelijkheden voor samenwerking tussen de defensiesysteemlogistieke bedrijven en de Nederlandse defensiegerelateerde industrie voor de instandhouding van defensiematerieel’. Je kunt ook denken aan gezamenlijk ontwikkelen van defensiematerieel of civiel medegebruik van defensieterreinen. Alle opties moeten tenminste worden onderzocht, om scherp in beeld te krijgen waar de kansen én de risico’s liggen. De Clingendael-onderzoekers Homan en Zandee pleiten in Atlantisch Perspectief ook voor samenwerking. Zij betogen dat de veelzijdig inzetbare krijgsmacht onbetaalbaar wordt. Nederland moet meer samenwerken met buurlanden en Scandinavische landen en zich meer richten op bepaalde niches. Homan en Zandee willen een pasklare krijgsmacht die betaalbaar blijft, maar waarmee Nederland ook internationaal belangrijke bijdragen kan leveren. Zij voorspellen dat Defensie de dans niet zal ontspringen bij nieuwe bezuinigingen, maar hun suggestie om nóg meer operationele capaciteiten op te offeren is -op z’n zachtst gezegd- onverstandig. De AIV onderstreept juist dat kostenbesparingen als gevolg van bi- en multilaterale samenwerking niet de weg vrijmaken voor nieuwe bezuinigingen op het Nederlandse defensiebudget. Het realiseren van besparingen is een proces waarbij de kost (investeren) voor de baat uitgaat en vertrouwen tussen de samenwerkingspartners essentieel is. De opbrengsten zullen hard nodig zijn om bestaande operationele tekortkomingen op te heffen en een adaptieve, innovatieve krijgsmacht in stand te houden. Dit is eens te meer van belang nu Europa in de toekomst meer en meer op zijn eigen (militaire) benen zal moeten staan en ook van Nederland een evenredige bijdrage aan de Europese defensie wordt verwacht. Samenwerken is dus de boodschap – en herinvesteren van de opbrengsten. I ProDef bulletin, maart 2012 | 1


08-03-2012

09:02

Colofon

Pagina 2

Column Voorzitter

Het ProDef bulletin is een uitgave van de Federatie van Nederlandse Officieren en Middelbaar en Hoger Burgerpersoneel bij Defensie (FVNO|MHB). Het verschijnt 8 keer per jaar.

ISSN 2210-7304 Adres secretariaat FVNO|MHB en redactie ProDef bulletin: Wassenaarseweg 2 2596 CH Den Haag 070-3839504 www.prodef.nl [email protected] (secretariaat/administratie) [email protected] (redactie ProDef bulletin) Redactie R.C. Hunnego (hoofdredacteur), H.A. Couzy, T. Kofman, drs. T.R. Timmerman, R.E.W. Pieters, P.J.G. van Sprang, M.E.M. de Natris, drs. M.A.M. Weusthuis (eindredacteur) Aan dit nummer werkten mee: H. Boomstra (cartoon), drs. R.W. Mannak (correcties), mr. O.W. Borgeld en P. van Maurik, K.G. Spaans (correcties), J.L.R.M. Vermeulen en V.F. Nederhof Vormgeving Frank de Wit, Zwolle Drukwerk Èpos|Press, Postbus 1070, 8001 BB Zwolle Advertenties 070-3839504 © ProDef bulletin Overname van artikelen is enkel toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder uitdrukkelijke vermelding van de bron. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan de teksten in dit bulletin. Wijzigingen adres- en persoonsgegevens Svp doorgeven aan het secretariaat van de FVNO|MHB: 070-3839504 [email protected] Juridisch advies Voor arbeidsgerelateerde vragen en/of conflicten beschikt de FVNO|MHB over drie juridische adviseurs. De procedure loopt in aanvang via de coördinator R.C. Hunnego (vice-voorzitter FVNO|MHB, 070-3839504 of [email protected]). In spoedeisende gevallen kan onder goedkeuring achteraf rechtstreeks contact worden opgenomen met één van de juridische adviseurs: • mr B. Blonk 070 3839504 [email protected] • mr D. van Zoelen 0182-617446 / 0842138245 (faxmail) [email protected] • mr O.W. Borgeld 023-5241524 / 084-7412185 (fax) [email protected] Kopij Kopij voor nummer 3 van het ProDef bulletin dient uiterlijk op 19 april 2012 per e-mail bij de redactie te zijn.

2 | ProDef bulletin, maart 2012

Ambtelijke status van militairen Al meer dan een halfjaar geleden hebben de Tweede Kamerleden Koser Kaja en Van Hijum een wetsontwerp ingediend om de ambtelijke status van ambtenaren te beëindigen. Zij zijn van mening dat de bijzondere status van ambtenaren niet meer in deze tijd past. Een uitzondering wordt gemaakt voor militairen, rechters en gerechtsdeurwaarders. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt dit wetsontwerp.

V

rij snel na de aanbieding van dit wetsontwerp begon de politie te ijveren om ook bij de uitzonderingscategorie te behoren. Met succes, want al heel snel werd er in de Tweede Kamer een motie aanvaard om ook de politie bij de uitzonderingscategorie in te delen. Toen wij eind december in de krant lazen, dat Defensie een voorkeur had om de ambtelijke status voor militairen op te geven, werden we ongerust, maar ook verschrikkelijk boos. Het argument was, dat na de opheffing van de ambtelijke status, er gelijke arbeidsvoorwaarden zouden zijn tussen militairen en burgerpersoneel van Defensie. De politie wel en de militairen niet, te gek voor woorden! De vier centrales hebben toen het overleg met de minister van Defensie op 14 januari opgeschort. De centrales wilden zo snel mogelijk horen wat nu het standpunt van de minister is. Dat standpunt is heel duidelijk, de minister is

van mening dat er niet aan de ambtelijke status voor militairen kan worden getornd. Hierna is het overleg met de minister weer hervat. Vorige maand is er een wijziging op het wetsontwerp ingediend, waar de militairen een ongewijzigde positie in blijven nemen. Wel zijn er nog twee categorieën toegevoegd, de Raad voor de Rechtspraak en de medewerkers van het Openbaar Ministerie. Onzeker is nog wat men zal besluiten over de status van het burgerpersoneel bij Defensie. Dat heeft een andere positie dan de rijksambtenaren. Studies hebben uitgewezen dat de burgerambtenaren bij Defensie een flinke beloningsachterstand hebben opgelopen t.o.v. de rijksambtenaren. Het gaat niet om een kleinigheidje, maar de achterstand ligt tussen de 10 en 15%. De FVNO|MHB zal zich sterk maken om deze achterstand ongedaan te maken! I H.A. Couzy Voorzitter


08-03-2012

09:02

Pagina 3

Reorganisatie

Door René Pieters

Het hoe en wat van herplaatsingskandidaten Als gevolg van de vele reorganisaties zullen 12.600 arbeidsplaatsen bij Defensie gaan verdwijnen . Voor het defensiepersoneel dat op een van deze functies is geplaatst is de kans groot dat het als herplaatsingskandidaat wordt aangewezen. En dan? Het aanwijzen als herplaatsingskandidaat

E

en defensiemedewerker kan op twee manieren in de situatie komen dat hij of zij wordt aangewezen als herplaatsingskandidaat. In de eerste plaats als gevolg van een reorganisatie van de eigen eenheid, waarbij de huidige functie komt te vervallen. Voor burgermedewerkers geldt dan dat de aanwijzing als herplaatsingskandidaat plaatsvindt op het moment dat de ‘oude’ functie komt te vervallen. Voor militairen geldt dat zij drie maanden de tijd hebben om een nieuwe functie te vinden. Daarna volgt eveneens aanwijzing als herplaatsingskandidaat. In de tweede plaats door het (nog) niet hebben van een nieuwe functie op het moment dat de Datum Einde Functie (DEF) van de plaatsing is bereikt. Dit betreft voornamelijk militairen. Ook dan geldt hetzelfde als hierboven beschreven.

Het herplaatsingstraject Het herplaatsingstraject is voor alle defensiemedewerkers gelijk en kent drie fasen. De eerste fase betreft een periode van drie maanden waarin de medewerker intern defensie op zoek gaat naar een nieuwe functie. Aan het eind van deze drie maanden gaat de medewerker over naar fase 2. Deze tweede fase betreft wederom een periode van drie maanden. Hierin ligt de focus zowel op een functie binnen alsook buiten de defensieorganisatie. In deze fase bekijkt Defensie of de defensiemedewerker kan worden begeleid naar een functie binnen een van de sectoren waarmee Defensie afspraken heeft gemaakt, bijvoorbeeld de NS of Transport & Logistiek Nederland. Indien er geen functie is gevonden in fase 2 gaat de defensiemedewerker over naar fase 3. De duur van deze derde fase is afhankelijk van het aantal dienstjaren bij defensie. Naast een minimumduur van zes maanden wordt de duur verlengd met een halve maand voor elk jaar dat de defensiemedewerker werkte bij Defensie, met een maximum van zes maanden. De maximale duur van fase 3 is dus 12 maanden. In deze derde fase ligt de focus geheel op het

vinden van een baan in de burgermaatschappij. De defensiemedewerker wordt hierbij begeleid door een gespecialiseerde externe organisatie. In onderstaand schema is dit visueel, in de tijd, weergegeven. Fase 1 0

Fase 2

3 mndn

6 mndn

Fase 3

verlenging Fase 3 12 mndn

18 mndn

Gedurende het gehele traject als herplaatsingskandidaat bent u gewoon defensiemedewerker en verandert uw rechtspositie niet. Als u bijvoorbeeld nog niet op uw maximum salaris zit ontvangt u nog gewoon een periodiek.

Het Persoonlijk Uitstroom Plan Aan het begin van fase 2 worden door Defensie en de defensiemedewerker afspraken gemaakt over het vervolgtraject. Afspraken die ertoe moeten leiden dat de defensiemedewerker van werk naar werk wordt begeleid. Deze afspraken worden vastgelegd in het Persoonlijk Uitstroom Plan (PUP) en deze zijn voor beide partijen bindend. Het niet nakomen van deze afspraken door één van de partijen brengt consequenties met zich mee. Voor Defensie kan dit inhouden dat de afspraken alsnog moeten worden nagekomen, en dat in voorkomend geval de herplaatsingstermijn wordt verlengd door het naar achteren schuiven van de (uiterste) ontslagdatum. Voor de defensiemedewerker kan dit ultimo inhouden dat hij of zij per direct wordt ontslagen zonder behoud van enige rechten. De afspraken in het PUP gelden voor de gehele resterende duur van het herplaatsingstraject, dus zowel voor fase 2 als fase 3.

Het zoeken naar een functie binnen Defensie Het zoeken naar een nieuwe functie binnen de defensieorganisatie geschiedt via de vacaturebank. In de vacaturebank worden nagenoeg alle arbeidsplaatsen van Defensie gepubliceerd met de bijbehorende vrijvaldatum, de datum dat de desbetreffende functie vacant wordt. Deze vrijvaldatum kan

dus enkele jaren in de toekomst liggen. De medewerker maakt via de vacaturebank zijn/haar belangstelling kenbaar voor een of meerdere functies, met een maximum van negen. Wanneer nu een functie vacant wordt, worden alle medewerkers die belangstelling hebben getoond benaderd of zij nog steeds interesse hebben in de functie. Als dit het geval is, worden zij meegenomen in het selectieproces. Uitgezonderd hiervan zijn startfuncties en functies waarvoor een MDaanwijzing van toepassing is. Voor burgermedewerkers die aangewezen zijn als herplaatsingskandidaat geldt dat zij gedurende de fases 1 en 2 belangstelling kunnen tonen voor een functie binnen Defensie. Voor militairen geldt dat zij gedurende de drie maanden na DEF, en na aanwijzing als herplaatsingskandidaat, gedurende de fases 1 en 2 belangstelling kunnen tonen voor een functie binnen Defensie. Na de aanwijzing als externe herplaatsingskandidaat (fase 3) is de mogelijkheid om belangstelling te tonen voor een functie binnen Defensie voorbij.

Wat zijn de overige mogelijkheden als herplaatsingskandidaat? In het Sociaal Beleidskader 2012 zijn er afspraken gemaakt over de mogelijkheden die een herplaatsingskandidaat heeft om met succes te worden begeleid naar een nieuwe baan (SBK 2012: Hoofdstuk 9 & 10). Hierbij is een onderscheid aangebracht tussen interne herplaatsingskandidaten (fase 1) en externe herplaatsingskandidaten (fase 2 & fase 3). Deze mogelijkheden betreffen voor de interne herplaatsingskandidaat: • sollicitatieverlof; • tijdelijk neergeschut functioneren; • tegemoetkoming verhuiskosten; • huisvesting burgermedewerkers; • voedingsvergoeding burgermedewerkers; • op verzoek per direct aangewezen worden als externe herplaatsingskandidaat. In deze fase kunnen aan de herplaatsingskandidaat nog wel passende werkzaamheden worden opgedragen. Deze passende werkzaamheden mogen het proces van interne herplaatsing echter niet in de weg staan. ProDef bulletin, maart 2012 | 3


08-03-2012

09:02

Pagina 4

Reorganisatie Voor de externe herplaatsingskandidaat betreft dit de volgende maatregelen: • arbeidsbemiddeling; • opleidingen; • verhuiskosten; • voorzieningen i.v.m. zelfstandig ondernemerschap. In deze fases is alles erop gericht om de externe herplaatsingskandidaat te bege-

leiden van werk naar werk. Passende werkzaamheden binnen de defensieorganisatie kunnen dan ook niet worden opgelegd.

Tot slot In dit artikel zijn bijzonderheden van de herplaatsingskandiaat en van het herplaatsingstraject besproken. De belangrijkste conclusie is dat uw rechtspositie niet veran-

dert indien u bent aangewezen als herplaatsingskandidaat. Mocht u nog vragen hebben over een aanwijzing als herplaatsingskandidaat, dan kunt u contact opnemen met de FVNO|MHB via [email protected] I

Door Marc de Natris

Hoe verloopt het sourcing-proces bij Defensie? Op 2 februari jl. heeft de minister van Defensie een sourcing-brief naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze brief geeft de minister aan wat zijn toekomstplannen zijn met een aantal ondersteunende diensten van Defensie. Voor wat betreft de minister kunnen deze diensten en het bijbehorende personeel worden uitbesteed als blijkt dat de markt het uitvoeren van die diensten ‘beter’ kan dan Defensie.

I

n de brief wordt tevens verwezen naar een rapport van de defensiegerelateerde industrie waarin wordt aangeven welke ‘Kansrijke mogelijkheden voor samenwerking tussen de defensiesysteemlogistieke bedrijven en de Nederlandse Defensiegerelateerde industrie voor de instandhouding van defensiematerieel’ te zien zijn. Of te wel, de winstgevende kroonjuwelen van Defensie. Na ontvangst van het rapport heeft de minister zijn sourcing-agenda met een aantal van deze kroonjuwelen uitgebreid. Voor Defensie en haar medewerkers lijkt sourcing een nieuw fenomeen. Maar in de loop der jaren is er al veel uitbesteed. De Staatse scheepswerven van de Marine en de kanongieterijen zijn vele jaren geleden al uitbesteed aan ‘de markt’ omdat die het beter kan. Het CDC heeft een groot deel van zijn ondersteunende taken civiel uitbesteed. Recentelijk heeft Defensie een uitbestedingstraject, PPS Kromhoutkazerne, doorlopen. Echter, in tegenstelling tot toekomstige uitbestedingsplannen heeft het personeel hier weinig van gemerkt. Voor het overgrote deel van het personeel is het dan ook nieuw. Immers, zij kunnen worden uitbesteed naar een externe partij waarbij zij onder andere hun ambtenarenstatus zullen verliezen. In dit artikel zal nader op het sourcing-beleid en het proces bij Defensie worden ingegaan. Wie zijn de spelers en volgens welke procedure verloopt het proces? In het volgende bulletin zal nader worden ingegaan op het personeel, de rol van de medezeggenschap en de rol van het Georganiseerd Overleg.


Sourcing-beleid Defensie

Het kabinet Rutte heeft naast het doeltreffender en/of doelmatiger werken een derde voorwaarde toegevoegd: met sourcen kan namelijk invulling worden gegeven aan het kabinetsbeleid om het aantal ambtenaren te verminderen.

de hierboven genoemde doelstellingen dan gaat men door naar de volgende fase: de PSC. Met behulp van een PSC worden de totale uitgaven over de levenscyclus van een project inzichtelijk gemaakt. De uitkomst hiervan kan worden gebruikt als benchmark bij een openbare aanbesteding. Deze benchmark wordt gebruikt om een vergelijking met de private bieding te maken. De uitkomst van de vergelijking laat zien of de private biedingen wel of niet financieel voordeliger uitvallen dan de publieke uitvoering. Als het laatste het geval is, zal er worden overgegaan tot het sourcen van de werkzaamheden. Als uit de benchmark blijkt dat het sourcen van de werkzaamheden niet doeltreffender of doelmatiger is, kan er toch nog worden gekozen voor sourcing. Er wordt op deze manier namelijk voldaan aan het kabinetsbeleid om het aantal ambtenaren te verminderen.

PPC en PSC

De meest gunstige vorm

Bij Defensie is het afgelopen jaar een groot aantal toetsen gestart. Bij het aanlopen van de toetsen bleek al snel dat de SGA 938 niet meer voldoet en dat de aanwijzing aan herziening toe is. Alle trajecten bij Defensie worden vandaag de dag aangelopen via een overheidsbrede Publiek Private Comparator (PPC) en Publieke Sector Comparator (PSC). De PPC is een financieel vergelijkingsinstrument en houdt tevens rekening met niet-financiële zaken. De PPC is het eerste instrument dat inzicht geeft in de mogelijke financiële meerwaarde van een sourcing-traject. Als uit de PPC blijkt dat er voldaan wordt aan één van

In de SGA 938 wordt aangegeven dat een sourcing-toets uit vier stappen bestaat. De laatste stap is het bepalen van de meest gunstige vorm. Dit is de uitkomst van de PSC (benchmark) en is bepalend of Defensie een onderdeel gaat uitbesteden en zo ja, in welke vorm. Deze laatste stap moet door de SG formeel ter advies aan de medezeggenschap worden voorgelegd. In het volgende bulletin zal nader worden ingegaan op de rol van de medezeggenschap en het georganiseerd overleg. Zij spelen op verschillende vlakken een belangrijke rol bij het oplopen en het definitief sourcen van een onderdeel en zijn personeel. I

In SG Aanwijzing 938 wordt het sourcingbeleid van Defensie beschreven. Aan de hand van een sourcing-toets moet worden bezien of Defensie een bepaalde activiteit zelf blijft doen, er een vorm van samenwerking met een externe partij wordt gezocht, dan wel dat de werkzaamheden worden uitbesteed. Dit met als doel (strategie) dat: • de werkzaamheden goedkoper worden uitgevoerd, of; • voor hetzelfde budget meer kan worden geleverd.


08-03-2012

09:03

Pagina 5

Reorganisatie

Door René Pieters

Eerste knelpuntcategorieën als gevolg van de beleidsbrief vastgesteld In het georganiseerd overleg hebben Defensie en de Centrales van Overheidspersoneel overeenstemming bereikt over de eerste categorieën defensiepersoneel die, als gevolg van de reorganisaties uit de beleidsbrief, moeten worden bestempeld als knelpuntcategorie. Het betreft hier de eerste groep van zowel burger- als militaire knelpuntcategorieën.

D

e knelpuntcategorieën zijn formeel per 01 maart 2012 van kracht geworden. Het defensiepersoneel dat tot één van de genoemde knelpuntcategorieën behoort, is rond 1 maart persoonlijk middels een brief op de hoogte gesteld. In het overleg omtrent de knelpuntcategorieën is door Defensie duidelijk aangegeven dat het niet blijft bij de nu overeengekomen knelpuntcategorieën. Zo zijn het CDC en de DMO niet in staat gebleken om nu ook al knelpuntcategorieën te identificeren voor het daar werkzame burgerpersoneel en aan de Centrales voor te leggen. Deze worden later verwacht. (De militairen werkzaam bij het CDC en de DMO zijn meegenomen in de beoordeling van de respectievelijke OPCO's). Daarnaast is er nog veel onduidelijkheid over de opgedragen reorganisaties en hoe deze

gaan uitpakken voor de verschillende categorieën defensiepersoneel. Ook de (jaarlijkse) evaluatie van de numerus fixus kan leiden tot een aanpassing van het aantal personen in een

bepaalde rang en/of schaal, waardoor nieuwe knelpuntcategorieën ontstaan, quota ‘gewenste uitstroom’ worden aangepast, of knelpuntcategorieën volledig komen te vervallen. De komende maanden zullen in het georganiseerd overleg dan ook nog nieuwe knelpuntcategorieën worden vastgesteld. Ook zullen knelpuntcategorieën, waarin het vastgestelde quotum ‘gewenste uitstroom’ is bereikt, worden beëindigd. Uit het bovenstaande blijkt dan ook dat de lijst van knelpuntcategorieën als een ‘levende’ lijst moet worden beschouwd. Wijzigingen op de lijst met knelpuntcategorieën zullen door de FVNO|MHB worden gepubliceerd op de website. In het ProDef-Bulletin nr 1 | februari 2012 heeft een artikel gestaan over de gevolgen en mogelijkheden voor de individuele defensiemedewerker die is aangewezen als knelpuntcategorie. Er is uitsluitend sprake van een knelpuntcategorie indien er voor een bepaalde categorie defensiepersoneel op 01 januari 2016 t.o.v. 01 januari 2012 een overtolligheid van 10% of meer is voorzien. Voor veel categorieën defensiepersoneel zal gelden dat er wel sprake is van overtolligheid, maar dat de genoemde 10% om aangemerkt te worden als knelpuntcategorie niet wordt gehaald. Het betrokken personeel behoort dan niet tot een knelpuntcategorie, maar een gedeelte hiervan zal wel de defensieorganisatie (gedwongen) moeten verlaten. I

ProDef bulletin, maart 2012 | 5


08-03-2012

09:03

Pagina 6

Pensioenen

Door Martin Weusthuis

Pensioenopbouw voor de burgerambtenaar in het SBK 2012 De eerste belangstelling bij vrijwillig en onvrijwillig SBK-ontslag ligt natuurlijk bij het vervangende inkomen tót de pensioendatum. Hieronder enige uitleg over de gevolgen van SBK-ontslag voor het inkomen ná pensioendatum. Het betreft hier de gevolgen voor het ouderdomspensioen (OP) en het nabestaandenpensioen (NP) die tot uitkering komen ná pensioendatum. Reguliere SBK pensioenopbouw

A

ls actief ambtenaar en in de herplaatsingsperiode bouwt u 100% OP/NP op met als grondslag uw laatstverdiende salaris. Als u bent ontslagen met een SBK 2012-uitkering, bouwt u vanuit de ABP-pensioenregeling voor 3/8 deel (37,5%) verder OP/NP op tót 62 jaar. Deze 62-jaar grens is nog een relikwie uit de tijd dat de burgerambtenaar met FPUpensioen ging op 62 jaar. Defensie betaalt 100% van de premie voor die 3/8 opbouw. De grondslag voor die opbouw is uw laatstverdiende inkomen als actief ambtenaar bij Defensie, dus het inkomen vóór ontslag. Stel, u wordt 55 jaar op 1 januari 2015 en u gaat op die datum met SBK-ontslag. U heeft dan waarschijnlijk 12 jaar lang een SBK-uitkering tot 1 januari 2027. Waarschijnlijk, omdat er wetgeving in voorbereiding is die de reguliere AOW- en pensioenleeftijd op 1 januari 2025 op 67 jaar legt. Uw AOW-uitkering en uw ABP-pensioen gaan dan pas in vanaf 1 januari 2027. In dit voorbeeld bouwt u volgens het SBK 2012 37,50% OP/NP op tot 62 jaar (7 jaar). Van 62 tot 67 jaar (5 jaar) bouwt u 0% OP/NP op. Als u in dienst was gebleven had u 12 jaar lang tot uw pensioendatum 100% OP/NP opgebouwd.

rekenvoorbeeld voor 100% pensioenopbouw 100% van de individuele premie, is een bruto premiebedrag van € 1.132,- per maand. De conclusie is dat u als deelnemer met een SBK-2012 uitkering zonder vrijwillige bijdrage vanaf pensioendatum jaarlijks levenslang € 7.517,- minder OP ontvangt dan de burgerambtenaar die tot pensioendatum doorwerkt. Blijft de pensioenleeftijd 65 jaar dan valt het OP € 5.913,- lager uit. De volgende conclusie is dat de 62-jaar grens als ‘bloempje van Catharina’ zou moeten worden verwijderd uit de ABP-pensioenregeling.

SBK 2012 Defensie inkoopregeling pensioenaanspraken Vanaf 2007 geldt de FPU alleen nog voor de groep burgerambtenaren die is geboren vóór 1950. De sociale partners in de Pensioenkamer van de overheid vonden dat wel zuur voor de mensen geboren ná 1949. Daarom riepen zij de ’inkoopregeling oude dienstjaren’ voor deze groep in het leven. Deze deelnemer krijgt het voorwaardelijke recht op een stukje méér pensioenopbouw. De inkoop telt per dienstjaar, dus hoe langer in dienst hoe meer stukjes pensioen over die jaren worden ingekocht. Gaat u vóór 2023 bij

Rekenvoorbeeld Salaris AOW-franchise Pensioengrondslag OP/NP-opbouw actief ambtenaar en herplaatser • Totaal pensioenopbouw 12 jaar OP/NP-opbouw o.b.v. SBK-uitkering • Totaal pensioenopbouw 2015-2022 • Totaal pensioenopbouw 2022-2027

€ 50.000 € 10.850 € 39.150 2,05% * 39.150 = € 802,-per jaar € 9.624,€ 802 * 37,50% = € 301,-per jaar € 2.107,-. € 0,-.

U kunt vrijwillig bijsparen tot 62 jaar voor een achtste deel waardoor uw pensioenopbouw op 50% uitkomt. U betaalt hiervoor zelf 100% van de doorsneepremie. Dat zou in 2012 bij een inkomen van € 50.000,- uitkomen op een bruto premiebedrag van € 100,- per maand. U kunt ook na 62 jaar vrijwillig premie blijven betalen. In dat geval betaalt u in dit

een andere werkgever werken die niet is aangesloten bij het ABP, dan heeft u geen recht meer op de inkoopregeling. Een werknemer die wordt ontslagen met een SBKuitkering is ook geen actief werknemer en valt dus ook niet langer onder de inkoopregeling en kan fluiten naar zijn verhoogde pensioeninkoop.


Om die reden is er door de centrales met Defensie in het SBK 2012 een alternatieve inkoopregeling afgesproken. Het pensioen wordt ingekocht door stortingen in het ABP Extra Pensioen (AEP). Dat is een vrijwillige pensioenmodule met het karakter van een beschikbare premieregeling, bovenop de collectieve reguliere ABP-pensioenregeling. De hoogte van de storting wordt bepaald op de ontslagdatum naar evenredigheid van de diensttijd vanaf 1 januari 2008 tot 2023, maximaal 15 jaar. Defensie betaalt 100% van de koopsom. Deze Defensie SBK-pensioeninkoopregeling geldt voor: • de medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie of zijn aangemerkt als herplaatsingskandidaat en vrijwillig vertrekken naar een andere werkgever die niet bij het ABP is aangesloten; • de medewerkers die na gedwongen overtolligheidsontslag vertrekken naar een werkgever die niet is aangesloten bij het ABP; • de medewerkers die na overtolligheidsontslag recht hebben op een SBK-uitkering. Deze regeling geldt alleen gedurende de looptijd van het SBK 2012, dus van 1 januari 2012 tot 1 januari 2016. Stel, u krijgt SBKontslag op 1 januari 2015, dan is de evenredige looptijd 7 jaar (2008-2015) en heeft u daarmee recht op 7/15 deel van de maximale koopsom te betalen door Defensie. Ook hier geldt: hoe meer dienstjaren, hoe hoger de koopsom. Verder hangt de koopsom samen met leeftijd. Deze inkoopregeling compenseert een deel van het verlies aan pensioenopbouw in de reguliere ABP-pensioenregeling. Wilt u de hoogte van uw koopsom weten neem dan contact op met Defensie voor een individuele berekening. I


08-03-2012

09:03

Pagina 7

Pensioenen


Loonstrookje april 2012 Het ABP-bestuur heeft de zgn. herstelopslag op de pensioenpremie per 1 januari 2012 verhoogd van 1% naar 3%. De herstelopslag bovenop de kostendekkende pensioenpremie dient ervoor om de dekkingsgraad op te krikken. Actieven

D

eze opslag op de premie wordt pas geheven vanaf 1 april aanstaande en geldt voor de collectieve én de vrijwillige premies. Op 1 april zult u dus een hogere premie en een lager netto salaris aantreffen op uw loonstrookje. Het effect is als volgt. Bij een salaris voor de militair van € 50.000,- bruto bijv. gaat het om 2,2% van de pensioengrondslag (bruto salaris -/- AOW-franchise 17.750) is € 710,- per jaar. Defensie betaalt daarvan 70%

en de militair 30% = € 213,- per jaar. Bruto per maand is dat een bedrag van € 18,-. Daarmee komt uw netto salaris bij een IB-tarief van 42% uit op een verlaging van € 10,-.

Gepensioneerden Daarnaast is het zo dat de ABP gepensioneerden misschien te maken krijgen met 0,5% korting in 2013. Andere pensioenfondsen lijken nog veel meer te gaan korten. De MHP, de vakcentrale waarbij de FVNO|MHB is

Netto inkomenseffecten per maand als gevolg van pensioenkortingen laagste korting gemiddelde korting aanvullen (0,5%) (2,3%) pensioen per maand € 500 € 2 (-0,1%) € 8 (-0,5%) € 1.000 € 4 (-0,2%) € 16 (-0,8%) € 1.500 € 5 (-0,2%) € 23 (-1,0%) € 2.000 € 6 (-0,2%) € 29 (-1,1%) € 2.500 € 7 (-0,2%) € 32 (-1,1%)

aangesloten, heeft dezer dagen een berekening gemaakt van de netto inkomenseffecten van deze mogelijke pensioenkortingen (zie bijgaande tabel). Het aanvullend pensioen in onderstaand plaatje is dus uw ABP-pensioen, niet uw AOW-uitkering. Die wordt nl. wel geïndexeerd. Naarmate de aanvullende pensioenen hoger zijn is het netto inkomenseffect groter, omdat de AOW-uitkering een steeds kleiner deel uitmaakt van het totale inkomen (zie bijgaande tabel). I

toegestaan maximum (7%) € € € € €

€ 44 € 82 € 119 € 127 € 166

26 (-1,6%) 48 (-2,4%) 70 (-3,0%) 87 (-3,3%) 97 (-3,4%)

NB: tussen haakjes staat het koopkrachteffect weergegeven.

hoogste korting (11,9%) (-2,7%) (-4,1%) (-5,1%) (-4,9%) (-5,8%)

Bron MHP

Websiteberichten FVNO|MHB stelt vragen over sourcing defensiepersoneel De FVNO|MHB heeft in het overleg met de werkgever vragen gesteld over het sourcen van het toekomstig AuditFunctie defensiepersoneel naar het Ministerie van Financiën. In een tijdelijk forum worden namelijk afspraken gemaakt over de toekomstige arbeidsvoorwaarden van het personeel dat bij de AuditDienst Rijk gaat werken. Omdat het defensiepersoneel nu onder de arbeidsvoorwaarden van de sector Defensie valt, zal er voor dit personeel arbeidsvoorwaardelijk het een en ander gaan veranderen. Lees meer op

l www.ProDef.nl Bezuinigingen Nijmeegse Vierdaagse verkeerd signaal De CMHF-sector Defensie (FVNO|MHB, KVMO, KVNRO & NOV) heeft in het georganiseerd overleg aandacht gevraagd voor het verkeerde signaal dat de aangekondigde bezuinigingen op de Nijmeegse Vierdaagse uitstraalt. Lees meer op

l www.ProDef.nl In de West alleen nog maar schoolexamens op Bonaire? Door de staatkundige veranderingen in de West dreigen kinderen van aldaar geplaatste militairen en

overige ambtenaren tussen wal en schip te geraken. Met ingang van 2012 mogen zij, als het aan minister Bijsterveldt ligt, op Aruba en Curaçao geen Nederlandse middelbare schoolexamens meer afleggen. Dit laatste kan alleen nog maar op Bonaire en in Nederland. Lees meer op

l www.ProDef.nl Van Veelzijdig naar Pasklaar De Nederlandse krijgsmacht moet opnieuw fors op de schop. Daarvoor pleiten twee onderzoekers van Instituut Clingendael donderdag 23 februari 2012 in het tijdschrift van de Atlantische Commissie. Kees Homan en Dick Zandee betogen dat de veelzijdig inzetbare krijgsmacht, zoals het kabinet die voorstaat, onbetaalbaar wordt. Nederland moet meer samenwerken met buurlanden en de Scandinavische landen en zich meer richten op bepaalde niches. Lees meer op l www.ProDef.nl GOV-standpunt Eindevaluatie NL-bijdrage ISAF 2006-2010 Donderdag 16 februari 2012 debatteerde de Vaste Commissie voor Defensie in de Tweede Kamer opnieuw over het rapport Eindevaluatie NL-bijdrage aan ISAF 2006-2010; een voortzetting van het debat op 9 februari, dat abrupt werd afgebroken vanwege tijdnood. In de afgelopen maanden is

DenK (Defensie en Krijgsmacht, een denktank van de Gezamenlijke Officierenverenigingen) onder andere bezig geweest met het leveren van een bijdrage aan de politieke behandeling van de Eindevaluatie NL-bijdrage aan ISAF 2006-2010. Lees meer op

l www.ProDef.nl In gesprek met het ABP-bestuur De verdere verhoging van de herstelopslag op de pensioenpremie en de aangekondigde mogelijke pensioenafstempeling per april 2013 door het ABP-bestuur, heeft veel pennen en tongen losgemaakt. Het ABP-bestuur heeft waarschijnlijk gedacht: “De aanval is de beste verdediging”, en organiseert 15 discussiebijeenkomsten door het hele land met u, de deelnemers van het fonds. Plaats van handeling is vaak een theaterzaal. Voor de agenda en aanmelden, lees meer op

l www.ProDef.nl Eerste duidelijkheid voor leden VPD's De CMHF-sector Defensie heeft op donderdag 1 maart jl. antwoord gekregen van Defensie op de vraag hoe Defensie, in voorkomend geval, omgaat met de afhandeling van de levensverzekering van de leden van de Vessel Protection Detachement. Lees meer op

l www.ProDef.nl



08-03-2012

09:03

Pagina 8

Van, voor en door de leden

Door Ruud Vermeulen

SBK en pensioenen In de afgelopen maanden heeft het bestuur van de NOV beloofd dat haar motto is: ‘van, voor en door de leden’. Motto’s zijn snel verzonnen en opgeschreven, maar nu de uitvoering.

O

nder leiding van het hoofdbestuurslid Chris Parthesius is een sectie geformeerd die zich voornamelijk gaat richten op de vraag: “Welke doelgroepen kunnen we binnen de NOV onderscheiden, wat verwachten de leden van ons en wat kan de NOV voor hen betekenen?” Wij proberen dus per doelgroep de leden centraal te stellen. In eerste instantie zal deze werkgroep zich richten op de heroprichting van de werkgroep postactieven. Ook de belastingservice, de nabestaandenzorg en de organisatie van de 64-jarigen dag wordt onder verantwoordelijkheid van deze sectie uitgevoerd. Maar wanneer wij nu echt wat willen betekenen voor onze leden en hen willen helpen met datgene wat hun raakt, dan zijn er twee onderwerpen die er meteen uitspringen. Voor de actief dienende officieren het SBK en voor zowel de actieve als de postactieve leden de pensioenen.

SBK

Pensioenen

In de vele gesprekken die ik de afgelopen tijd met actief dienende militairen heb, komt het gesprek altijd weer op het SBK. De uitleg van het SBK is niet duidelijk en het roept vele vragen op. Vooral de vraag: Wat betekent het voor mij persoonlijk? Het bestuur heeft dit signaal opgepakt en gaat daar iets aan doen. Wij willen u duidelijkheid verschaffen. Duidelijkheid over wat het SBK voor u persoonlijk kan betekenen. Daarom komt de NOV naar u toe. We hebben een aantal bezoeken gepland. Het eerste is op 29 maart in Oirschot. Daarna proberen wij de komende tijd zoveel mogelijk grote locaties van landen luchtmacht, maar ook ‘paarse’ locaties, te bezoeken. Persoonlijke gesprekken kunnen worden gevoerd met de Majoor KL René Pieters, onze onderhandelaar bij de opstelling van het SBK. Hij kan u de inhoud, maar veel belangrijker de achtergronden van het SBK uitleggen en dit toespitsen op uw situatie.

Wanneer wij naar de collectieve en individuele belangenbehartiging voor onze (post) actieve leden kijken, dan is de discussie rondom onze pensioenen met stip het belangrijkste punt. Jarenlang is de mededeling geweest: “Maakt u zich geen zorgen, want u hebt een waarde- en welvaartsvast pensioen.” Maar wat is de huidige situatie? De afgelopen jaren is er al 8% ingeleverd door een onvolledige compensatie van de loonstijging. Nu staat er een korting van 0,5 % op de rol. Voor vele ouderen maar ook voor diegene die binnenkort met FLO gaan een slecht te verteren situatie. Ook voor deze groep gaan wij het land in, enerzijds informatief, anderzijds ook voor ons als input in de komende discussies. Maar ook onze jonge, actieve collegae dienen zich nu druk te maken over de toekomst. Niet alleen over het werk, maar ook over hun pensioen en hun FLO. Daarvoor zijn er, zoals het er nu naar uitziet, geen garanties voor de toekomst. I

Wij komen naar U toe.

Ziektekosten


SZVK-premies 2012 De actieve militair valt niet onder de voor iedere andere Nederlander geldende Zorgverzekeringswet. De actieve militair is voor zijn ziektekosten verzekerd bij het bijzondere zorgverzekeringstelsel voor de krijgsmacht, de SZVK.

I

n het kielzog van de stijgende ziektekostenpremies in de burgermaatschappij heeft de minister van Defensie de premies voor de SZVK-verzekering per 1 januari 2012 ook verhoogd. De premie wordt geheven over de bruto bezoldiging, incl. vakantiegeld en eindejaarsuitkering tot een SZVK-premies p/m

2007

Max heffingsgrondslag 4,80% Totaal SZVK-premie 100% Max bijdrage Defensie 63,10% Max bijdrage militair 36,90%


bepaald maximum. De SZVK-premie in 2012 is 6,54% over maximaal € 2.718,- per maand. Defensie betaalt daarvan 4,14% en de militair betaalt 2,40%. U betaalt over de werkgeversbijdrage loonbelasting en draagt daarover premie af.

2008 2.489 119,47 75,39 44,08

5,01% 100% 63,07% 36,93%

2009 2.566 128,56 81,08 47,48

5,10% 100% 63,31% 36,86%

2010 2.655 135,41 85,49 49,91

5,37% 100% 63,13% 36,87%

2011 2.718 145,96 92,14 53,82

6,49% 100% 63,95% 36,05%

2012 2.718 176,40 112,81 63,59

6,54% 100% 63,30% 36,70%

2.718 177,75 112,51 65,24


08-03-2012

09:03

Pagina 9

Opinie

Ere wie ere toekomt! Eindelijk een decoratie ter herinnering en waardering van uitzendingen en activiteiten ter ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving?

I

n de kantlijn van het debat in de Eerste Kamer over de Veteranenwet heeft de minister van Defensie toegezegd te komen met een decoratie voor die mariniers die zijn ingezet bij de beëindiging van de gijzeling van een trein bij De Punt in 1977. Een nadere beschouwing van het Defensie decoratiebeleid leert dat een decoratie ter herinnering en waardering van uitzendingen en activiteiten ter ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, nog niet bestaat en dus zal moeten worden ingesteld. Toch is het idee van zo’n decoratie niet nieuw. Reeds in 2001(!) kwam de Commissie “Toekomst Decoraties van de Minister van Defensie” tot eenzelfde conclusie. Deze commissie was ingesteld door de minister van Defensie om hem te adviseren over het “gebruik en de betekenis, nu en in de toekomst, van de decoraties, voor zover vallend onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Defensie, rekening houdend met wijzigingen in de (inter-)nationale context waarbinnen de defensieorganisatie opereert.” In het eindrapport kwam deze commissie dan ook tot het volgende advies: “Voor het onderwerp “rechtshandhaving” acht de Commissie het formuleren van een advies momenteel niet opportuun. Mocht het ooit aan de orde komen, dan adviseert de Commissie om te gelegener tijd besluitvorming over een eventuele decoratie te laten plaatsvinden.” Een advies waarmee, ten onrechte, tot op heden niets is gedaan. De Krijgsmacht heeft immers sindsdien al vele missies uitgevoerd ter ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving.

Defensie heeft voor een specifieke vorm hiervan zelfs een nieuwe term geïntroduceerd: ‘Security Sector Reform’. Een advies ook dat, indien uitgevoerd, had kunnen voorkomen dat tot op de dag van vandaag bewust, en deels ten onrechte, de Herinneringsmedaille Vredesoperaties wordt toegekend voor bepaalde missies als lapmiddel, bij gebrek aan beter, of uit onwil

“Het is een goede zaak dat waar veel mensen bijzondere inzet betonen, zij allen -ongeacht rang of positie- daarvoor ook de erkenning krijgen die ze verdienen.” om een andere decoratie toe te kennen (zie kader). Het Handboek Onderscheidingen kent het volgende citaat: “Het is een goede zaak dat waar veel mensen bijzondere inzet betonen, zij allen -ongeacht rang of positie- daarvoor ook de erkenning krijgen die ze verdienen, immers: “ere wie ere toekomt.” Het instellen van een decoratie ter herinnering en waardering van uitzendingen en activiteiten ter ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving sluit naadloos aan bij dit citaat. Niet alleen voor die individuen die inzet betonen of betoond hebben voor deze activiteiten. Ook voor die individuen die terecht de Herinneringsmedaille Vredesoperaties toegekend hebben gekregen en oogluikend moesten toezien dat anderen deze decoratie ook mochten ontvangen, ondanks dat ze niet aan de gestelde eisen van bijzondere inzet voor deze decoratie hadden voldaan. In het instellingsbesluit van de nieuwe decoratie kan dan worden opgenomen dat, met terugwerkende kracht, ook de mariniers die ingezet zijn bij de gijzelingen bij Wijster (1975) en De Punt (1977) in aanmerking komen voor toekenning. Dan wordt de toezegging, in de Eerste Kamer, van de minister van Defensie ook gestand gedaan.

Herinneringsmedaille Vredesoperaties De Herinneringsmedaille Vredesoperaties kan worden toegekend ter herinnering en waardering voor de inzet tijdens vredesmissies. De toelichting bij het instellingsbesluit stelt echter expliciet: een “vredesoperatie” betreft “inzet of ter beschikking stellen van de krijgsmacht als bedoeld in artikel 100, eerste lid, van de Grondwet, ter handhaving of bevordering van de vrede.” “overig optreden van de krijgsmacht ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde, zoals deelname aan humanitaire hulpverlening en hulpverlening bij natuurrampen, valt niet onder de definitie van ‘vredesoperatie’”, en daarmee ook buiten de werkingssfeer van het onderhavige besluit.” De Herinneringsmedaille Vredesoperaties werd en wordt o.a. toegekend voor deelname aan de operatie t.b.v. het World Food Program voor de kust van Somalie, EUOperatie Atalanta en de NAVO-operatie Allied Protector. Volgens de minister van Defensie en de minister van Buitenlandse Zaken, in de artikel-100 brieven aan de Tweede Kamer, betreffen alle drie de missies operaties in het kader van humanitaire hulpverlening én rechtshandhaving. Daarmee voldoen deze operaties dus niet aan de eisen voor toekenning van de Herinneringsmedaille Vredesoperaties. Overigens wordt de Herinneringsmedaille Vredesoperaties niet alleen als (oneigenlijk) alternatief gebruikt voor operaties ter handhaving van de internationale rechtsorde. Een ander voorbeeld waarbij de Herinneringsmedaille Vredesoperaties ten onrechte werd én wordt toegekend betreft Operatie Enduring Freedom (OEF). OEF betreft inzet in het kader van artikel 97, de verdediging van het Koninkrijk, en voldoet daarmee dus ook niet aan de definitie ‘vredesoperatie’. Als herinneringsmedaille voor inzet in het kader van artikel 97 is het Kruis van Recht en Vrijheid aangewezen. I



08-03-2012

09:03

Pagina 10

Medezeggenschap

Door Peter van Sprang

Technische Werkgroep Arbo & Veiligheid (TWAV) Linksaf of rechtsaf? Op 13 februari jl. vond een tweede bijeenkomst plaats van de Technische Werkgroep Arbo en Veiligheid (TWAV). Een toelichting hierbij is wel op zijn plaats. ‘Tweede bijeenkomst’, er was toch ooit een Technische Werkgroep Arbo en Milieu (TWAM)?

K

lopt, maar op 18 februari 2010 werd van de zijde van Defensie geconcludeerd dat deze werkgroep overbodig was geworden. Een en ander in verband met de invoering van het nieuwe Besluit Medezeggenschap Defensie (BMD), en daarmee samenhangend de nieuwe structuur van de medezeggenschap in een viertal ‘lagen’ vanaf onderdeel/schip/eenheid tot een bovenste laag, zijnde de Centrale Medezeggenschaps Commissie Defensie (CMC). Vanaf het begin van de discussie over de structuur van de medezeggenschap heeft de FVNO|MHB gepleit voor het principe ‘medezeggenschap van laag naar hoog’ (eerst vanaf de basis en daarna uiteindelijk (wellicht) eindigend op het hoogste niveau). Bij het opheffen van de TWAM is door de centrales zeer coöperatief met Defensie samengewerkt om de diverse onderwerpen te benoemen welke, zeg maar, in eerste instantie linksaf of rechtsaf zouden moeten worden behandeld, d.w.z. richting medezeggenschap dan wel richting afzegening in het georganiseerd overleg. De laatste richting betrof onder meer de onderwerpen Veiligheids Managementsysteem Defensie (VMS) en de Arbocatalogus Defensie , met zijn vele – nog te ontwikkelen –deelontwerpen. Duidelijk stond en staat hierbij voorop dat het gebied arbeidsomstandigheden bij uitstek een onderwerp is waar de ‘werkvloer’, d.w.z. de mede-

zeggenschap, over gaat. Daarom is het toch wel bijzonder te constateren dat het ‘hoogste’ medezeggenschapsorgaan van Defensie (op het niveau en onder leiding van de secretaris-generaal), de CMC, het noodzakelijk vond een eigen werkgroep op het gebied van arbeidsomstandigheden in het leven te roepen. Nog veel bijzonderder is dat eind 2011 – op verzoek van Defensie - er een ‘heroprichting’ plaatsvond van een technische werkgroep in het georganiseerd overleg. Defensie constateerde namelijk dat de aanvankelijke opheffing van de TWAM niet het gewenste effect had gehad, te weten het onderbrengen van de diverse onderwerpen bij de medezeggenschap en andere fora. Een bijzondere ontwikkeling, echter een niet onverwachte. De FVNO|MHB heeft toentertijd gewaarschuwd voor de (mogelijke) negatieve gevolgen van opheffing. Laat de zaak vooral helder zijn. Iedere partner in het overlegstelsel heeft zijn eigen verantwoordelijkheid: werkgever, medezeggenschap en centrales en laat ieder dan ook die rol daarin spelen ten behoeve van een positief resultaat op het gebied van het onderwerp arbeidsomstandigheden en veiligheid. Kortom: soms eerst linksaf (medezeggenschap) en daarna (wellicht) rechtsaf (georganiseerd overleg). I

De volgende medezeggenschapsverkiezingen zijn gepland: Defensieonderdeel

Eenheid

Uiterste datum indienen kandidatenlijst

Kiesdatum

CDC

Dienstencentrum Werving en Selectie

gesloten

7 en 16-03-2012

CLAS

Ondersteuningsgroep CLAS

gesloten

26-03-2012

CLAS

Defensie Bedrijf Grondgebonden Systemen

gesloten

28-03-2012

CLAS

Opleidings- en Trainingscentrum Operatiën

gesloten

04-04-2012

KMar

District KMar Schiphol

gesloten

11 t/m 18-04-2012

DMO

KPU-bedrijf

gesloten

18-04-2012

CDC

Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en 26-03-2012

07-05-2012

CDC

Divisiestaf Vastgoed en Beveiliging

26-03-2012

7 t/m 12-05-2012

DMO

CAMS-Force Vision

28-03-2012

09-05-2012

BS

Defensiestaf

29-03-2012

10-05-2012

CZSK

Facilitaire Steunpunt Rotterdam

04-04-2012

16-05-2012

DMO

Command and Control Support Centre (C2SC)

24-04-2012

05-06-2012

CLAS

43 Gemechaniseerde Brigade 14e Afdeling Veldartillerie

20-04-2012

06-06-2012

Gezondheid

Kijk voor de actuele verkiezingen op:


l www.ProDef.nl


08-03-2012

09:03

Pagina 11

FVNO|MHB-activiteiten

door Thomas van Zanten (OU)

Bagage op niveau Op 12 april 2012 zal voor Young Professionals binnen Defensie een Ontwikkeling- en Netwerkdag worden georganiseerd door de FVNO|MHB. De huidige personeelsontwikkelingen binnen Defensie, met interne overplaatsingen van personeel en gedwongen ontslagen, onderstrepen de actualiteit van deze bijeenkomst.

H

et begrip ‘ontwikkeling’ krijgt daardoor meerdere dimensies. ‘Groei’ bijvoorbeeld in de huidige en gerelateerde toekomstige functies. Daarnaast kan ontwikkeling ook worden ingekleurd als voorbereiding op een andere functie binnen de eigen organisatie en zelfs als een toewerken naar een nieuw beroep bij een andere werkgever. De Open Universiteit (OU) probeert het vergroten van geestelijke bagage op HBO- en wetenschappelijk niveau in brede zin te ondersteunen, en kan ook u helpen bij het optimaliseren van kansen op de interne en externe arbeidsmarkt .

Het tweede begrip dat opvalt is ‘netwerk’ als afgeleide van ‘netwerken’. Ook hier kunnen meerdere zaken onder worden verstaan. Mede door de toename van kennis en ervaring kunnen mensen hun bestaande (professionele) netwerken naar een hoger niveau tillen. Om te helpen deze bagage op niveau te houden en daarbij de communicatielijnen zo direct mogelijk te houden, wil de Open Universiteit graag deel uitmaken van professionele netwerken. In deze tijd waarin sociale media een grote vlucht nemen, neemt de Open Universiteit actief deel aan discussies in LinkedIn groepen, in algemene en in vakgerichte. Bezoek bijvoorbeeld eens de groep ‘Open Universiteit faculteit Managementwetenschappen’ of ‘ICM Changemaster’. Via deze groepen kan de OU snel belanghebbenden informeren, bijvoorbeeld over de gevolgen van de accreditatie NLDA voor schakelpakketten naar de Master-opleiding. Leden van de FVNO|MHB, en zeker de Young Professionals, worden van harte uitgenodigd deel te nemen aan deze groepen. Daarnaast neemt Thomas van Zanten namens de OU deel aan het netwerk van de FVNO|MHB door lidmaatschap van haar netwerk site ProDef. Leest u op die site bijvoorbeeld eens de korte discussie over leiderschap die Peter van Maurik startte.

Defensie Ontwikkeling- en Netwerkdag voor young professionals

De Open Universiteit is erg benieuwd naar studie-ervaringen en -wensen van leden van FVNO|MHB. Daarom worden bij deze zowel de leden die nog geen kennis hebben gemaakt met de OU als leden die reeds OU-student zijn, uitgenodigd om op 12 april a.s. naar de stand van de Open Universiteit te komen en van gedachten te wisselen. Er ligt dan een kleine attentie voor u klaar. De Open Universiteit ziet u graag bij haar stand op 12 april en bij de workshops, discussies en afsluitende borrel op deze ongetwijfeld interessante en leerzame dag! I



08-03-2012

09:03

Pagina 12

Leiderschap

door Peter van Maurik

Leiderschap in beeld Na columnreeksen over bureaucratisme en innovaties wil ik komende periode de aandacht op leiderschap leggen. Nu is dat voor een columnist erg lastig, je komt al snel belerend over (of nog belerender dan anders) en het is een onderwerp met een hoge gevoeligheid.

E

r worden nogal eens mensen boos. Op zichzelf is dat een goed teken, want dat laat betrokkenheid zien. Maar het is ook een beetje verontrustend, want kritische noten worden daardoor direct als een aanval op de identiteit gezien. En in het geval van bureaucratisten als een aanval op hun macht. En ja, dan worden leiders vaak emotioneel en soms zelfs gemeen. En voor je het weet gaat er dan weer iemand iets verbieden. Dat kan de bedoeling van columns niet zijn. De vraag is natuurlijk of leiderschap wel een onderdeel van identiteit is. Daar is op zijn minst enige twijfel over en daar is ook wel onderzoek naar gedaan. Toch zal ik die filosofische insteek niet kiezen. Het is wel leuk, maar het wordt zo snel een welles-nietes discussie. Wat mij is opgevallen is dat als je aan iemand vraagt wat een goede leider is, dat hij of zij dan altijd met een voorbeeld komt. Soms een positief voorbeeld en soms een negatief voorbeeld. En dat leidt dan vaak tot een Aha-erlebnis. Het lijkt een beetje op liefde; als het er is dan weet je het ook. Liefde en leiderschap hebben trouwens meer overeenkomsten, het is iets dat je geeft aan een ander. En grappig genoeg moet die ander het dan ook wel willen ontvangen. Liefde geven aan iemand die het niet wil is wat gek en kan zelfs tot stalken leiden. Zo heb je ook stalkende leiders volgens mij. Ik ga in de komende columns proberen u mooie voorbeelden te laten zien van goed leiderschap. Er zijn namelijk prachtige speelfilms gemaakt waarin de essentiële elementen van leiderschap in een enkele scene in beeld zijn gebracht. U kunt zo'n


scene dan makkelijk terugvinden op Youtube. En met een beetje geluk creëer ik dan bij u Aha-erlebnissen. Uiteraard zijn er ook slechte voorbeelden te vinden. De meest gruwelijke film in die zin is Der Untergang over de laatste dagen van Hitler in Berlijn. De film was zo goed dat men er zelfs boos over werd.

zichtbaar, ze zijn hard en zacht tegelijk en ze kunnen uitstekend met onzekerheden omgaan. Maar laat ik niet teveel verklappen, u merkt het wel. Voor de ongeduldigen kan ik het boek Wisdom van Stephen Hall aanbevelen. Voor dat we volgende keer de voorbeelden induiken twee opmerkingen vooraf.

Maar zij die hem gezien hebben herkennen de totale dwaasheid van iemand die in een totaal andere werkelijkheid leeft en door zijn omgeving ook niet meer teruggehaald kan worden. Een omgeving die daar trouwens ook geen enkele reden toe heeft omdat nage-

Allereerst zal ik geen onderscheid maken tussen managers en leiders. Je kunt namelijk volgens mij niet leiden als je niet kunt managen. Denkt u daar maar eens over na. De zo populaire frictie ontstaat vaak omdat we twee groepen mensen vergelijken die allebei managen, maar waarvan er een niet weet hoe te leiden. Ze managen alleen maar en worden daarom als managers getypeerd. Maar leiders managen ook, ze doen alleen meer. Als u de discussie tegenkomt wees dan alert, het is zelden of/of, maar het is en/en. De tweede waarschuwing betreft zij die zich persoonlijk geraakt gaan voelen. Ik ga mijn best doen dat te voorkomen maar ik kan niet in uw ziel kijken. Gelukkig maar zou ik zeggen. Weet dat ik er in het schrijven van columns vanuit ga dat organisatie net zo belangrijk, of misschien wel belangrijker, is als persoonlijkheid. Het kan best zijn dat u in essentie een redelijk goede leider bent maar dat u in een idiote organisatie gevangen zit. Leest u mijn columns over bureaucratisme nog eens.

De meest gruwelijke film in die zin is Der Untergang over de laatste dagen van Hitler in Berlijn. De film was zo goed dat men er zelfs boos over werd. noeg iedereen zijn carrière te danken heeft aan die ene gek. Niemand, behalve een enkele operationele tijger die met zijn poten tussen de modder en het bloed staat, is trouwens mentaal in staat om die ene gek te weerstaan. Ondanks alle controle, macht en terreur is de ondergang onafwendbaar. Iets dat menig dictator afgelopen jaar ook moest ervaren. Waarom dat altijd gebeurt, is verklaarbaar maar vergt enige tijd. Misschien kom ik er nog op, maar ik wil vooral de positieve vormen van leiderschap in beeld proberen te brengen. U zult merken dat deze voorbeelden; vele ervan zijn gebaseerd op daadwerkelijke gebeurtenissen, een aantal gezamenlijke kenmerken hebben. De betreffende leiders bezitten iets van balans, ze zijn gedoceerd

Deze observatie mag u van mij vast meenemen, of misschien is het een stelling. Slechte leiders worden niet geboren, ze worden gemaakt in slechte organisaties. Ik zal proberen dat in de komende columns ook zichtbaar te maken. I


08-03-2012

09:03

Pagina 13

Column juridische zaken

door mr O.W. Borgeld juridisch adviseur FVNO|MHB

Hoe demotiveer ik mijn collegae? In de afgelopen maanden zijn er twee misstanden bij mij gemeld. Voor dit verhaal plaats ik ze beide bij de KLu.

I

n de eerste situatie ging het om een majoor die enkele jaren was vrijgesteld van dienst om een heel speciale opleiding te gaan volgen. Zij was bestemd om, gewapend met haar nieuwe kennis, in een internationaal circuit te gaan acteren. Juist vanwege deze ambitie en kennis was dit plan met haar opgesteld. Tegen de tijd dat haar opleiding zou worden afgerond kreeg zij ineens de mededeling dat deze geplande plaatsing niet door zou gaan. Zij moest daarentegen plotseling iets in de logistiek gaan doen, hoewel zij daar nog nooit iets in had gedaan en haar nieuwe kennis ook niet ten nutte kon maken. In de tweede zaak was een majoor hooggespe-

cialiseerd en sectiehoofd in brandveiligheid/ brandpreventie. Daarom was hij tot tweemaal toe gevraagd om bij de staf te blijven. In 2009 was er een reorganisatie bij deze staf en zijn sectie werd samengevoegd met een andere sectie. Daarmee verviel een van de twee sectiehoofdfuncties. Ook ditmaal werd onze majoor gevraagd bij de staf te blijven vanwege zijn specifieke kennis. Door de chef staf werd hierbij tevens aangegeven dat de planning bestond dat hij terug zou keren als sectiehoofd wanneer het huidige hoofd verplaatst zou worden. Dit was ook onder het personeel breed gecommuniceerd. Toen de functie vrij kwam maakte men echter de gecreëerde

verwachting niet waar. Er werd een sollicitatieronde gehouden, onze majoor werd gepasseerd en een kapitein werd bevorderd tot afdelingshoofd. Nu was de specifieke kennis niet meer van belang. Vanwege de reorganisatie in 2009 kon de majoor nog wel gebruik maken van het SBK2004 en dat gaat hij nu ook doen.

Defensie, defensie! In het laatste geval zijn de juridische procedures met behulp van een jurist van de FVNO|MHB uiteindelijk door bemiddeling opgelost. I

Cartoon

Defensie decoratiebeleid ProDef bulletin, maart 2012 | 13


08-03-2012

09:03

Pagina 14

A D V E R T E N T I E

Hypotheek en overdrachtsbelasting Maak nog enkele maanden gebruik van de verlaagde overdrachtsbelasting Het kabinet heeft een impuls aan de woningmarkt gegeven door voor één jaar de overdrachtsbelasting te verlagen van 6% naar 2%. U kunt nog t/m 30 juni 2012 gebruik maken van dit belastingvoordeel! Wat betekent dit voor u? Bij een woning met een aankoopprijs van bijvoorbeeld € 250.000,- betaalt u geen € 15.000,- maar € 5.000,- aan overdrachtsbelasting. Een verschil van maar liefst € 10.000,-. U bent van plan een woning te kopen? De verlaagde overdrachtsbelasting is een tijdelijke maatregel. Dit betekent dat de overdrachtsbelasting na 30 juni 2012 weer omhoog gaat naar 6% (tenzij het kabinet anders besluit). Bent u van plan binnenkort een woning te kopen en wilt u gebruik maken van de verlaagde overdrachtsbelasting? De datum van overdracht is hierbij de datum waar het om gaat, dus niet de datum van aankoop van uw woning. Zorg er daarom voor dat de datum van overdracht vóór 30 juni 2012 gepland staat. U weet dan zeker dat u gebruik kunt maken van de verlaagde overdrachtsbelasting.

Wat betekent Prinsenland Adviseurs voor u bij de aanschaf van een eigen woning? • Onafhankelijk intermediair, wij leveren nagenoeg alle geldverstrekkers • Altijd de laagste rentes, voor actuele rentes bezoekt u onze website • Belangrijk: Wij leveren producten die aansluiten bij uw situatie als (actief dienende) militair • Al onze adviseurs beschikken over de vereiste diploma’s • Wij weten alles van de diverse contracten bij Defensie • Gratis berekening van uw mogelijkheden (eventueel in combinatie met starterslening) • U kunt ons ook inschakelen als aankoopmakelaar

Tel

010-4552500

www.prinsenland.nl [email protected]

A D V E R T E N T I E

Het levenstestament, iets voor u? en tot hoever deze mogen gaan als u zelf niet meer in staat bent om uw wil daarover te uiten (euthanasieverklaring). Bij steeds meer mensen bestaat de behoefte om bij leven een persoon aan te wijzen die hun zaken kan behartigen op het moment dat zij dat zelf wenselijk vinden of niet meer in staat zijn om dat zelf te doen. Bijvoorbeeld bij wilsonbekwaamheid. Dat kan zich voordoen door een ernstig ongeval of ziekte. Het levenstestament voorziet in die behoefte, het is een testament dat werkt bij uw leven. Wat houdt het in? Een levenstestament geldt tijdens uw leven. In een levenstestament kan een door u gevolmachtigde persoon beslissingen nemen over uw financiële zaken en andere (praktische) aangelegenheden tot het moment van uw overlijden. Daarbij kunt u denken aan beslissingen over uw verzorging of medische behandelingen. Wat kunt u in een levenstestament vastleggen? U wijst in het levenstestament een persoon aan die als gevolmachtigde bevoegd is uw belangen te behartigen als u dit zelf niet meer wilt, of, om wat voor reden dan ook, niet meer kunt. U kunt hierbij denken aan:

- uw financiën, uw onderneming, uw woning; - het indienen van een belastingaangifte; - het regelen van bankzaken of het doen van schenkingen; - de benoeming van een bewindvoerder of mentor; - allerlei praktische zaken, zoals de verzorging van uw huisdieren. Een levenstestament kan worden voorzien van bijlagen met overzichten van bankrekeningen, digitale codes en wachtwoorden, kunstvoorwerpen, verzekeringen en dergelijke. (Medische) verzorging Ook bestaat de mogelijkheid om uw wensen kenbaar te maken met betrekking tot medische behandelingen (denk aan donorcodicil),

www.actusnotarissen.nl

Waarom bij de notaris? De notaris overtuigt zich ervan dat de persoon die de notariële akte laat opstellen weet wat hij verklaart en zorgt er vervolgens voor dat de wensen goed worden verwoord in de akte. De notariële akte heeft maximale bewijskracht. Het geeft zekerheid van dagtekening op het moment dat de akte passeert. En dat u op dat moment wilsbekwaam was en het dus zo wilde als is beschreven. Beschikbaarheid en inzage De notaris die uw levenstestament passeert bewaart dit document in zijn archieven. Het levenstestament moet tijdens uw leven kunnen worden geraadpleegd door zogenaamde belanghebbenden. Denk aan de gevolmachtigde, maar ook aan bijvoorbeeld de kantonrechter, een behandelend arts of een andere zorgverlener. U kunt een levenstestament ook weer geheel of gedeeltelijk herroepen.


08-03-2012

09:03

Pagina 15

Haal meer uit uw lidmaatschap! Met onderstaande bedrijven en organisaties hebben we afspraken gemaakt die extra voordeel kunnen opleveren! VERZEKERINGEN MET INTERESSANTE KORTINGEN OHRA • FBTO • INTER ASSURE • INTERPOLIS HYPOTHEKEN MET GUNSTIGE VOORWAARDEN RABOBANK

En dit is nog niet

ADVISEURS VOOR HYPOTHEKEN EN VERZEKERINGEN

alles, ga voor het

PRINSENLAND ADVISEURS

REIZEN MET AANTREKKELIJKE KORTING AVIS AUTOHUUR • ARKE • WEEKENDJEWEG.NL ESSO CARD NEDERLAND

volledige overzicht van onze voordelen, inclusief alle info

KLEDING WEBWINKEL MET GROTE COLLECTIE UNDERFASHION.NL

CARDS TEGEN BIJZONDERE TARIEVEN AMERICAN EXPRESS • MASTERCARD

naar: www.prodef.nl/ ledenvoordeel.

UITGEBREIDE NOTARISSERVICE

Mailen kan ook:

ACTUS NOTARISSEN

[email protected]

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND • PICOMPANY

NLDA

door René Pieters

Accreditatie NLDA, het vervolg De FVNO|MHB heeft Defensie begin 2012 gefeliciteerd met het afronden van de accreditatie van de Faculteit Militaire Wetenschappen. Door deze accreditatie ontvangen cadetten en adelborsten die de wetenschappelijke opleiding Krijgswetenschappen, Militaire Bedrijfswetenschappen of Militaire Systemen en Technologie afronden, nu met terugwerkende kracht tot 1 september 2011, een civiel erkend diploma en mogen zij de bijbehorende bachelor-titel voeren. Niet alleen feest

D

e FVNO|MHB vindt het ondanks het heugelijke feit dat de accreditatie (eindelijk) rond is, zeer triest te moeten constateren dat ondanks onze eerdere waarschuwingen, een kleine groep adelborsten en cadetten hun civiele diploma en bijbehorende bachelor-titel niet zullen ontvangen. De reden daarvoor is de lange duur van het accreditatieproces, van 2004 tot en met 2011. De duur van dit proces was echter niet alleen te wijten aan de noodzakelijke certificering. Ook de traag werkende ambtelijke molens binnen (met

name) het ministerie van Defensie hebben in belangrijke mate bijgedragen aan deze lange duur. De FVNO|MHB is dan ook van mening dat Defensie, als medeveroorzaker van deze vertraging, een inspanningsverplichting heeft naar deze cadetten en adelborsten, om hen alsnog een civiel erkend diploma met bijbehorende titel te laten behalen. De FVNO|MHB heeft dit ook in het georganiseerd overleg, middels een formele brief aan Defensie medegedeeld. Lees meer over het standpunt van de FVNO|MHB en de brief aan Defensie op I

l www.ProDef.nl



08-03-2012

Column

09:03

Pagina 16

Door Tom Kofman, vice-voorzitter FVNO|MHB

Vijf vragen aan

Lotsbestemming? De afgelopen weken heb ik een aantal SBK-2012 voorlichtingsbijeenkomsten bijgewoond van de FVNO|MHB. Deze waren bewust niet gericht op ledenwerving (alhoewel wij best nog wat leden kunnen gebruiken), maar puur op individuele voorlichting van medewerkers van o.a. CLAS en DMO over het nieuwe SBK en met nadruk op beantwoording van de vraag: ‘Wat nu in mijn geval?’. Ondanks het feit dat wij in zo breed mogelijke kring onze komst hadden gemeld, liep het over het algemeen niet storm.

H

oe zou dit komen? Mij bekruipt steeds meer het onbehaaglijke gevoel dat een substantieel deel van de medewerkers van ons ministerie niet wil (of niet durft te) erkennen dat het SBK-lot voor hen geen lot uit de loterij zal kunnen zijn. De kwaliteit van de voorlichting door o.a. Marc de Natris en René Pieters stond op hoog niveau. Daar kunnen de SBK-voorlichters van de werkgever een voorbeeld aan nemen. Terug naar de medewerkers die -naar het lijkt- hun lot gelaten ondergaan. Zouden zij zich geen doel stellen? Zouden zij niet de wens hebben om hun toekomstperspectief zelve te schetsen? Zou er wellicht zoiets bestaan als lotsbestemming? Heeft een iegelijk een rol in een groter spel, of speel je louter een hoofdrol in je eigen schouwspel? Je kunt geloven dat het leven je overkomt en dat de invloed die je daar op hebt slechts gering is. Het leven neemt een loopje met je en je loopt gedwee mee…! De verlammende gedachte van ‘niets aan te doen’.

Mijn naam is Frans Nederhof. Ik ben sourcing-adviseur bij de Groep Vraag- en Aanbodmanagement van het Commando Dienstencentra. 1. Wat houdt je werk in? Mijn werk draait om de vraag of het voor Defensie en voor de belastingbetaler aantrekkelijk is om als Defensie zelf een dienst te produceren of deze door samenwerking of uitbesteding te verkrijgen. En na die keuze draait het natuurlijk om de vraag hoe de uitvoering van die dienst eruit zal zien.

2. Wat vind je belangrijk in je werk? Voor mij dient werk meerwaarde te hebben, het moet ergens over gaan. Daarnaast vind ik samenwerken, informatie delen, zorg voor mensen, vakbekwaamheid en afwisseling belangrijk. Ook het kiezen voor praktisch uitvoerbare plannen vind ik van groot belang. En ik houd ervan een feestje te vieren, mét taart wanneer mensen echt iets goeds neerzetten.

Anderen menen dat je het leven wel in eigen hand kunt nemen en dat je een eigen rol kunt uitbeelden. Levensweg, toekomst, de wereld: focus en wilskracht! Een groot aantal medewerkers van Defensie lijkt te bestaan uit de categorie die gelaten zijn lot ondergaat. Zij die als getrouwe leden Herder Hans Hillen volgen op al zijn schreden. (vrij naar lied 408 vers 1).

3. Merk je iets van de bezuinigingen binnen Defensie?

Dan is er de categorie die wel graag het initiatief neemt. Voor medewerkers die nog vertoeven in de buurt van de veertig levensjaren zie ik wel perspectief op de arbeidsmarkt. Zit je echter rond de vijftig dan is de slagingskans uiterst gering. Met een Compacte Rijksdienst 2.0 is de kans om bij een van de andere ministeries aan de slag te kunnen zeer klein. Het bedrijfsleven is dezer dagen van het zelfde laken een pak. Soberheid en somberheid troef in deze crisisdagen waar bezuinigingen aan de orde van de dag zijn.

4. Hoe reageert het personeel hier op?

Het zou mij niets verbazen als Rutte-I eind maart met de boodschap komt dat Defensie best nog een paar honderd miljoen euro extra kan bezuinigen. Onze minister stelde ooit dat hij sneuvelbereid is. Zou hij een nieuwe aanval op zijn budget overleven, of wordt het strijdend ten onder gaan?! Bij het verschijnen van het volgende ProDef-bulletin weten wij meer. I

Natuurlijk. Wie ziet niet dat onze organisatie in beweging is, dat banen op de tocht staan en dat de arbeidsvoorwaarden versoberen? In mijn beleving leggen de bezuinigingen hiernaast meer druk op het beantwoorden van de sourcing-vraag.

Ik merk dat de mensen vaak zenuwachtig en boos reageren op de bezuinigingen en op het stellen van de sourcing-vraag. Dat begrijp ik heel goed.

5. Hoe zie jij je toekomst binnen/buiten Defensie? Defensie is voor mij een werkgever met meerwaarde, waar ik graag voor werk. Maar ook ik heb mijn ogen niet in mijn zak zitten, een baan buiten Defensie behoort ook tot de mogelijkheden. Er is veel moois te doen - ook in andere vakgebieden. I

KVNRO 16 | ProDef bulletin, maart 2012

NOV

ProDef. Twee weken eerder al kwam de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV)met zijn BULLETIN INHOUD PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE

Recommend Documents