24e jaargang no. 2 - mei 1991 - verschijnt 4 X per jaar.
ORGAAN VAN DE HISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN
Aold Hoksebarge REDAKTIE: F.A.M. Brummelhuis F.G.M. Gebbink - Broekhuis J.G.L. Overbeeke H.J.J. ten Hagen G.H.J.M. Rengerink ADMINISTRATIE: Mej. H.M.G. Brummelhuis, Dr. Ariënsstraat 8, 7481 JL Haaksbergen Postgirorekening nr, 2547699 Bankrekening Alg. Bank Nederland nr. 59.11.23.584 beide t.n.v. Penningmeester Historische Kring Haaksbergen
„Aold Hoksebarge" wordt vier keer per jaar toegezonden aan de leden van de „Historische Kring Haaksbergen". Zij betalen voor lidmaatschap en abonnement f 25,00 per jaar. Publikatie of overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is alleen toegestaan met toestemming van de auteur(s) en bronvermelding.
Bestuur van de Historische Kring Haaksbergen W.H.M. Winkels J.G.L. Overbeeke F.A.M. Brummelhuis
H.J.J. ten Hagen G.H.J.M. Rengerink B.E. Asbreuk H.M.G. Brummelhuis F.G.M. Gebbink - Broekhuis
Lansinkstraat 14 1e voorzitter Fazantstraat 13 1e secretaris Stiegert 68 1e penn. meester/ 2e voorz. Mozartstraat 46 2e secretaris De Kerkuil 38 2e penn.meester
7481 JP Haaksbergen
tel. 12431
7481 BG Haaksbergen
tel. 11634
7482 GE Haaksbergen
tel. 14516
7482 VD Haaksbergen
tel. 13509
7582 KA Denekamp
tel. 05413-3428
Benteloseweg 23 Dr. Ariënsstraat 8 Kolenbranderweg 53
7482 PN Haaksbergen 7481 JL Haaksbergen 7482 SE Haaksbergen
tel.05405- 214 tel. 13594 tel. 12559
1525
VERENIGINGSNIEUWS Dialezing Op donderdag 28 februari j.l. vond in de Richtershof de tweede bijeenkomst plaats in het winterseizoen 1990/91. Deze avond werd verzorgd door het echtpaar Grootjans uit Borculo met een interessante dia-lezing. Deze lezing droeg als titel "Van Bron tot Zutphen". Aan de hand van prachige dia's werd een tocht gemaakt langs de Berkel beginnende op de Baumberge bij het historische stadje Billerbeck, alwaar de Berkel ontspringt. Afzakkend naar Zutphen werd aandacht geschonken aan flora en fauna en de geschiedenis van oude dorpen en stadjes aan deze rivier. Na afloop mocht het echtpaar Grootjans een warm applaus in ontvangst nemen van de 65 aanwezigen, die wederom een geslaagde avond hadden meegemaakt. Jaarvergadering Op dinsdag 23 april j.l. bezochten 70 leden de jaarvergadering in Bruin café Menzing aan de Eibergsestraat. De notulen van de vorige jaarvergadering en de jaarverslagen van de secretaris en penningmeester werden ongewijzigd goedgekeurd. Voor het jaar 1992 zal de kontributie hetzelfde blijven als over het jaar 1991 nl. ƒ 25,00 per jaar. De aftredende bestuursleden mevrouw F.G.M. Gebbink-Broekhuis en de heer B.E. Asbreuk, die zich bieden herkiesbaar stelden, werden voor een periode van vijfjaar herkozen. Zoals gebruikelijk werden er voor dit jaar weer minstens twee excursies aangekondigd. Eén van de excursies zal plaats vinden op maandagmiddag 2 september naar kasteel Twickel. Vroegtijdig zullen de leden hiervan bericht ontvangen, waarbij zij zich alleen schriftelijk kunnen aanmelden i.v.m. de beperkte deelname mogelijkheid. Het bestuur werd in overweging gegeven eens te bekijken of een dagexcursie mogelijk is. Na deze korte jaarvergadering en een koffie pauze kon om kwart over acht een dia-lezing beginnen. Deze werd verzorgd door de heer L. Sevenster uit Twello en droeg als titel: "Overijsselse landhuizen en kastelen in drie hoofdstukken nl. exterieur, tuinen en parken en interieur". Door de prachtige dia's en de prettige verteltrant van de spreker werd het een geslaagde avond. Het Bestuur
1526
JAARVERSLAG 1990 Het jaar 1990 is voor de vereniging over het algemeen rustig verlopen met maar één opmerkelijke gebeurtenis. De heer J.G.L. Overbeeke, vanaf de oprichting al secretaris van de verenging, werd op 28 juli op zijn zevenstige verjaardag verrast met een koninklijke onderscheiding, nl. de gouden medaille behorende bij de orde van Oranje Nassau. Deze werd hem opgespeld door de loco-burgemeester Drs. van Winsen. Hij kreeg deze onderscheiding voor zijn grote verdienste voor het historisch onderzoek van de regio en van Haaksbergen in het bijzonder. De eerste aktiviteit in dit verenigingsjaar was op 27 februari in de Richtershof. Er werd een kleurenfilm vertoond, gemaakt door Werner Altemöller uit Burgsteinfurt en droeg als titel "Aus dem Leben der Münsterlander". Deze avond werd bijgewoond door 70 personen. De jaarvergadering vond plaats op 24 april, niet zoals gebruikelijk in de Richtershof, maar in het Richtershuis en werd bijgewoond door 50 personen. Het aftredend bestuurslid, de heer F.A.M. Brummelhuis, stelde zich herkiesbaar en werd met algemene stemmen herkozen. Na een pauze, waarin 10 brokken steen van de Berlijnse Muur werden verloot, was er een lezing met dia's. Deze werd verzorgd door de heer Z. Kolks uit Delden en had als titel "Overijsselse Bedehuizen." Op zaterdag 9 juni vond de voorjaars-excursie plaats naar de partnerstad Ahaus. Het gezelschap bestond uit 42 personen. Deze excursie werd geleid door de heer B. Hijink van de plaatselijke Heimatverein. Op deze middag wer het gemeentehuis en slot Ahaus bekeken. Hierna werd nog een bezoek gebracht aan kerk, gotisch gebedshuis en Heimathaus in Wessum. Alhoewel het in de bedoeling lag in de herfst een bezoek te brengen aan kasteel Twickel, kon dit op het allerlaatste moment niet doorgaan. Gezien een te grote belangstelling is een bezoek aan kasteel Twickel pas in 1991 mogelijk. Derhalve was er op zaterdag 29 september een excursie naar het Nationaal Veenpark in Barger-Compascuum bij Emmen. Aan deze excursie namen 29 personen deel en werd voorbereid door mej. H.M.G. Brummelhuis en de heer H.JJ. ten Hagen. De laatste aktiviteit dit jaar vond plaats op woensdag 21 november. Op deze avond was er een dia-lezing met als titel "Tubanten in dienst van de Romeinen" en werd verzorgd door de heer H. Kolkman uit Enschede. Zestig personen waren op deze avond aanwezig. Zoals al vele jaren vertegenwoordigde de heer J.G.L. Overbeeke de vereniging in de straatnamen-commissie van de gemeente. De heer H.JJ. ten Hagen vertegenwoordigde de vereniging in de Vereniging Hoksebarge Mölln en vervulde
1527
daarnaast een adviserende rol bij de totstandkoming van een plaatselijk museum. Van het Jaarboek Twente 1991 werden 119 exemplaren verkocht. Van de uitgegeven boekwerken over de historie van Haaksbergen zijn het afgelopen jaar nog enkele delen verkocht. Er zijn nog enkele exemplaren van deel n van de Historie van Haaksbergen in voorraad en er is nog een beperkte voorraad jaargangen Aold Hoksebarge vanaf 1973 in voorraad. Het ledental van de Historische Kring Haaksbergen bedroeg per 31 december 327 leden. H.JJ. ten Hagen, 2e secretaris.
IK KENN OE WA WIER . Ik kerm oe wa wier, Mer toch ok ni. Ik deank wat is dat hier, Het is zoo aans. Op heuke van stroatn, Mangs luuge raams. n Weenkelhoes verloatn, Het steet te koop. Ik veen het jammer, Wat der met oe gebuurt. Is der genne di t de vlamme, Wier anbloazen wil? Vaake was ie de plaase, Woer t wat te doone was. Met luuge weenkelglaaze, Raak iet oet n pas. Met volle drokke stroatn, Zag ik oe ton. Woer hè'j di leu toch eloatn, Zitt ze in t hoes?
1528
Ik kenn oe nog wier, Vuur n deel ok ni. n Stadjen op retour? Wordt t nog wier aans? H.S.V. F.G.M. Gebbink-Broekhuis
•
KRUKKENHOEK (V) Wissinkwever De HUURNE bij de erven Teutelink en Weuste werd al vroeg verworven door de in de inleiding Weuste vermelde Hendrik Hassink, die als weduwnaar van Catharina Hoekers omstreeks 1610 hertrouwde met Geertruid Schuttekens, die kort daarna hertrouwde met Hendrik ter Hofstede. In 1650/51 blijkt dat Hendrik Hassinks zoon Winolt en Hendrik ter Hofstedes zoon Arend vermoedelijk bij magescheiding eigenaar van de Huurne geworden waren. De oudst bekende bewoners zijn: A. HERMAN WISSINK, geboren op de Voorste Wissink in Epenzolder als zoon van Hendrik en Aaltje Leferink, ca. 1635 gehuwd met Grietje Hassink, dochter van Winolt op de Weuste. Kinderen: 1. JAN WISSINK, zie B. 2. Berentje Ensink, dochter van wijlen Herman Wissink, ondertrouwd te Goor pinkstermaandag 1681, gehuwd te Rijssen 3e zondag na Pinksteren 1681 met Hendrik Lamberts, zoon van wijlen Lambert in de Blancke Zee te Enter. Gerichtsprotocollen: 1650 25/3 Arend ter Hofstede en vrouw Hendrika Wissink cederen aan Herman Wissink en vrouw de katerstede Witte Hermans Huurne voor het Holthuizer hek, de halve Hulsthof met het halve weideke voor Herman Toetelinks huis, het halve kempken de Weert enz.
1529
1651 7/4 De weduwnaar Winolt Hassink mede optredende voor zijn gezamenlijke mondige kinderen en ook Herman Wissink en vrouw Grietje verkopen aan Willem Ottink de Engelberts gaarden aan de Raynksteeg. 1652 27/3 Herman Wissink en vrouw Grietje zijn 130 daalder schuldig aan Jan te Witbroeke. Onderpand hun katerstede. 1653 9/5 Herman ter Hofstede zegt 100 daalder op aan Herman Wissinkwever en vrouw. 1664 5/12 Herman Wissink en vrouw Grietje zijn 367 daalder schuldig aan Johan Morsink op Wissink. Onderpand de katerstede tussen Toetelink en de Klomperij. Wordt 10 juni 1682 gequiteerd aan Hermans zoon Jan Wissink. B. JAN WISSINK, gehuwd ca. 1665 met NN Kinderen: 1. EVERT WISSINK, zie C. 2. Grietje Wissink, gehuwd 1711 19/4 met Jan Wissink, zoon van Gaaken en Aaltje Rommeiers, landbouwers op Wissink Huisman in Eppenzolder. Vuurstedenregister: 1682 Jan Wissink Wever 1751 Gerrit Wissink C. EVERT WISSINK, gehuwd Delden 1707 31/7 met GRIETJE TEN TUSSCHEDE, dochter van Jan uit Bentelo, die 1715 3/2 hertrouwde met ROELOF EELKJNK, zoon van Harmen uit Brammelo. Zoon uit het eerste huwelijk: 1. GERRIT WISSINK, zie D. Gerichtsprotocollen: 1723 8/7 Roelof Eelkink of Wissinkwever en vrouw Grietje ten Tusschede en Jenneke ten Tusschede testeren. Roelof en Jenneke testeren ten gunste van elkaar. Jenneke testeert ten gunste van haar zwager Roelof tegen kostcontract. D. GERRTT WISSINK, gehuwd 1731 22/7 met GEESJE MARKSLAG, dochter van Jan uit Buurse. Zoon: 1. Evert Wissink, gedoopt 1732 8/7, jong overleden. Volkstelling 1748: Gerrit Wissinkwever en vrouw, knecht en meid en een oude tante (Jenneke ten Tusschede). Register op de 50e penning:
1530
1765 28/10 Gerrit Wissink heeft 28 augustus jl. mede namens zijn vrouw Gese Markslag tegen kostcontract het plaatsje Wissinkwever, groot 16 schepel, volgens huwelijksvoorwaarden in eigendom gegeven aan Gese's nicht Janna Markslag en haar a.s. man Jan Bosch. E. JAN BOSCH alias Wissink, zoon van Gerrit en Aaltje Wissink, geboren op Wissink Huisman, overleden 1827 23/2, gehuwd 1765 29/9 met JANNA MARKSLAG uit Buurse. Kinderen: 1. Eva Bosch nu Wissink, gedoopt 1766 23/7. 2. Geertrui Wissink, gedoopt 1768 14/3, gehuwd 1788 9/3 met Gerrit Rondeel, die 1794 15/6 hertrouwde met Janna Nijenhuis. 3. BERENDINA WISSINK, zie F. 4. Gezina Wissink, gedoopt 1774 12/1, overleden 1846 28/9, gehuwd 1807 31/10 met Jan Leferink, landbouwer op de Heuker in Eppenzolder. 5. Geertrui Wissink, gedoopt 1778 11/6, overl. 1841 3/5, gehuwd 1801 17/2 met Hendrikus Bennink en ca. 1814 (niet in Haaksbergen) hertrouwd met Gerrit Jan Lansink. Beiden waren landbouwer op Bennink in Holthuizen. 6. Gerrit Jan Wissink, soldaat, gedoopt 1788 5/11, overleden 1812 8/5 in het hospitaal te Amersfoort. F. BERENDINA WISSINK, gedoopt 1770 8/7, overleden 1839 25/8, gehuwd 1794 18/5 met JAN WIELENS, zoon van Jannes en Janna ten Hag. Kinderen: 1. Joannes Wielens, gedoopt 1795 29/4, gehuwd 1815 26/1 met Christina Meijerink, weduwe van Hendrik Oostendorp, landbouwer op Jonkman in Langelo. 2. Gerhardus Wielens, gedoopt 1796 31/12, gehuwd 1825 18/11 met Gerhardina Meijerink. 3. Egbertus Wielens, gedoopt 1799 12/1, gehuwd 1825 20/5 met Geertrui te Rietmolen, landbouwer op de Pas in Holthuizen. 4. GERRIT JAN WIELENS, zie G. 5. Anna Wielens, gedoopt 1802 12/5, gehuwd 1822 6/7 met Jan Koenderink, landbouwer op het Raa in Holthuizen. 6. Jan Hendrik Wielens, gedoopt 1805 22/2, gehuwd 1833 29/3 met Berendina Horstink. 7. Joanna Wielens, gedoopt 1807 6/8, gehuwd 1832 14/7 met Frederik Horstink.
1531
Volkstelling 1795: Weduwe J. Wijlens, daghuurder, 4 personen. Koopmansboek H.J. Smits: 1809 Jannes Wijlens op Wissinkwever en vader. 1813 zijn vrouw. 1814ZoonGerritJan. 1815ZoonEgbert. G. GERRTT JAN WffiLENS, gedoopt 1802 12/5, gehuwd 1833 4/4 met FREDERICA HORSTINK. Kinderen: 1. JOHANNES WIJLENS, zie H. 2. Johanna Geertruida Wijlens, geboren 1838 12/5. Omdat het ouderpaar jong overleed en de zoon te jong was om op te volgen, werd Wissinkwever volgens het bevolkingsregister in de periode 1850-1859 tijdelijk bewoond door: 1. Het gezin van Gerhard Wilhelm Harking uit Vreden met vrouw en vijf kinderen, die op 29 januari 1853 naar Wessum vertrokken. 2. Geertruid Leferink, weduwe van Antony Bouwman en vijf kinderen. Zij werden in 1860 niet meer vermeld. In dit jaar trouwde de oudste zoon van Gerrit Jan Wielens en Frederica Horstink. Hij werd weer landbouwer op Wissinkwever. H. JOHANNES WIJLENS, geboren 1835 15/7, overleden 1863 21/7, gehuwd 1860 25/4 met JOHANNA GEERTRUIDA TEN KORTEN, geboren 1840 14/3 en overleden 1911 11/2. Zij hertrouwde 1864 21/9 met HENDRIK JAN TE LINTELO, geboren 1835 27/8 op Belshof in Brammelo en overleden 1917 15/4. Kind uit het eerste huwelijk: 1. Hendrik Wijlens, geboren 1861 10/12, overleden 1870 3/2. Kinderen uit het tweede huwelijk: 2. Gerhardus Johannes te Lintelo, geboren 1867 22/1, overleden 1904 19/11 3. Johannes Christianus te Lintelo, geboren 1869 1/11, overleden 1872 2/1. 4. JOHANNA HENDRIKA TE LINTELO, zie J. 5. Johanna te Lintelo, geboren 1875 16/10. 6. Bernardus Christianus te Lintelo, timmerman, geboren 1878 1/8, overleden 1904 27/10.
1532
J. JOHANNA HENDRIKA TE LINTELO, geboren 1873 1/1, gehuwd 1905 18/2 met GERHARDUS HENDRIKUS TER HUURNE, geboren 1873 12/10. Kinderen: 1. Johannes Hendrikus ter Huurne, geboren 1906 22/10. 2. Geertruida Johanna ter Huurne, geboren 1909 14/5. 3. Johanna Geertruida ter Huurne, geboren 1913 17/9. 4. Johanna Berendina ter Huurne, geboren 1915 22/9. Tot de afbraak werd Wissinkwever door Ter Huurnes bewoond. + W.E. ten Asbroek - + J.B.A. Leusink - J.G.L. Overbeeke.
SPOOR VAN PAPIER De Stichting Museum Haaksbergen (S .M.H.) stelt zich tot haar doelstelling in Haaksbergen een permanent museum in te richten over het thema "Recreatie en toerisme door de eeuwen heen". Eén van die ontwikkelingen is het reizen. In het verleden reisde men veelal pe diligence of boot. Tweede helft vorige eeuw deed de stroomtrein zijn intrede. Als onderdeel van een permanente inrichting van het museum is als aanzet voor dit jaar gekozen voor de trein onder de titel: "Spoor van Papier". Op deze tentoonstelling wordt in het algemeen weergegeven, wat voor een papieren romslomp er aan te pas komt om een trein op een bepaald uur te kunnen laten rijden. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan de Geldersch Overijsselse Locaal Spoorweg Mij (G.O.L.S.) via kranten artikelen en foto's. Er zijn kranten artikelen aanwezig over de tot standkoming van deze spoorweg in 1884 en over het allerlaatse personen vervoer in 1937. Daarnaast zijn er kranten artikelen over spoorwegongelukken in Haaksbergen en omgeving. Het is vermakkelijk te lezen, hoe de pers toen soms schreef, zoals in 1931, dat er een varken door midden gereden was, terwijl een ander varken dodelijke getroffen werd. De S.M.H, heeft het afgelopen jaar de beschikking gekregen over de L.B.G.modelspoorbaan, die in Eindhoven in het Evoluon stond opgesteld. Ook deze baan is voor het grootste gedeelte hier weer opgebouwd. De tentoonstelling is vanaf 9 mei te zien van 13.00 tot 17.00 uur, behalve op maandag en dinsdag. Deze tentoonstelling geeft derhalve een overzicht van de
1533
geschiedenis van het spoorwegbedrijf in al haar facetten, zoals foto's, boeken, kranten, affiches, oude land- en spoorkaarten, treinkaartjes en reisgidsen. H.J.J. ten Hagen.
DE ROUWENHORSTERVEN IN DE MARKE BOEKELO (IH) HET ROUWENHORSTER HUUSKEN In de verpondingsregisters van 1600 en 1602 wordt dit erve waarschijnlijk nog niet vermeld, hoewel het mogelijk is dat het onder een andere naam in het register van 1602 schuil gaat. Aanvankelijk werd het Huusken ook de lijftocht van Rouwenhorst genoemd. Hieruit volgt, dat het oorspronkelijk gebouwd werd als woning voor een oude Rouwenhorst, nadat diens zoon hem op de hoofdboerderij opgevolgd was. De oudst bekende bewoner werd in de gerichtsprotocollen van 26 juni en 18 september 1648 vermeld als "Hendrik in de Rouwenhorst lijftuchtenaar" en "Hinneman in de Rouwenhorst, in die lijftucht". Waarschijnlijk was zijn eigenlijke naam Hendrik Wessels gezien volgende aantekening in het NH Doopboek van Goor: 1671 Dominica Reminiscere (2e zondag van de vasten) gedoopt Geertjen, dochter van Arent Wessels'zoon Hendrik, woner op de Rouwenhorst in het kerspel van Haexbergen.
A. HENDRIK WESSELS Arendszoon, gehuwd ca 1645 met NN. Kinderen: 1. ROELOF ROUWENHORST, zie B. 2. Weimer Rouwenhorst, gehuwd 1675 19/9 met Grietje Breteler Jansdochter, landbouwer op de lijftocht van Luttike Hedde onder Goor, ook genaamd Gaarden en Welmers. Zij hadden vier kinderen: a. Hendrikje Breteler, dochter van Weimer Rouwenhorst, gehuwd palmzondag 1708 met Roelof Saatnoordijk, zoon van Gerrit Altena, die 1728 29/2 hertrouwde met Elisabeth Hof Harmensdochter. b. Hendrik Breteler Welmerszoon, gedoopt Goor 1678 11/8, gehuwd met Anna Spiegels uit Alstatte. Zij woonden te Goor en hadden de bijnaam Post. c. Jan Rouwenhorst Welmers, gedoopt Goor 1689 1/4, gehuwd
1534
Hengevelde 1716 17/5 met Fenna van de Höfte Arendsdochter en hertrouwd ca 1721 met Elisabeth Wevers, landbouwer op Vaarhorst in Zeldam. d. Gesina Rouwenhorst, gedoopt Goor 1693 26/8, gehuwd Hengevelde 1717 26/12 met Gerrit Perik, opvolgend landbouwer op de Gaarden of Welmers. 3. Geertje Wessels, gedoopt Goor 1671 Dominica Reminiscere. 4. Jenneke Rouwenhorst Wessels, gehuwd Delden 1679 23/2 met Hendrik Weninck alias Beerneman, die ca. 1692 hertrouwde met Fenneke Hogenkamp, landbouwer op de Potsen in Hengevelde. B. ROELOF ROUWENHORST, overleden 1713-1716, gehuwd 1675 28/2 met SWENNEKE TEN THUE alias HARTGERINK Geertsdochter. Kinderen: 1. Aaltje Rouwenhorst, gedoopt Goor 1687 6/2, gehuwd 1711 23/5 met Jan Spekenbrink Harmenszoon te Enter. 2. Hendrik Rouwenhorst, overleden ca. 1733. 3. GERRIT ROUWENHORST, zie C. 4. Jenneke Rouwenhorst, gehuwd 1716 5/1 met Engbert Wildijck, landbouwer onder Bome. 5. Jan Rouwenhorst, gehuwd 1726 22/9 met Trijntje Holthuizen Gerritsdochter, die 1730 1/10 hertrouwde met Jan Hassink Karstzoon, landbouwer op de Sprakelhorst in Eppenzolder. Gerichtsprotocollen van Haaksbergen: 1667 14/10 Jan ten Rouwelaar heeft Roelof, zoon van Hendrik Rouwenhorst, met een mes gestoken. 1671 29/5 Lambert Meijerink bespreekt Hendrik ten Rouwenhorst alias Huisker 10 daalder rente, waarvan het kapitaal betaald is. 1674 20/6 De weduwe Straalmans arresteert nalatenschap van Hendrik Rouwenhorst. 1674 11/7 Roelof ten Rouwenhorst doet arrest op zijn vaders nalatenschap af. 1676 22/5 Roelof in 't Huisken vraagt getuigenverhoor van Jan Kistemaker en de Volcker Jan ten Rouwenhorst. 1680 10/5 Vrouwe van Heeckeren bespreekt Roelof in 't Huisken wegens pacht. 1687 7/11 Roelof in 't Huisken en vrouw Swenne Hartgerinck zijn ƒ 100,00 schuldig aan Hendrik Warners. Onderpand een obligatie, die debiteurs vader Hendrik in 't Huisken op 2 mei 1652 van de heer van Heeckeren heeft behouden en die op hem is overgegaan.
1535
1691 12/10 Heer van Heeckeren bespreekt Roelof Rouwenhorst wegens pacht achterstand. 1707 14/3 Fiscaal bespreekt Roelof in 't Huisken en zijn zoon Gerrit. 1707 24/6 Bentinck van Breckelenkamp is pachtheer van Roelof in 't Huisken. 1710 22/1 Roelof ten Rouwenhorst en vrouw Swenne verkopen aan zoon Gerrit de bouwerij van de lijftocht Rouwenhorst. Schulden o.a. 100 daalder, opgenomen van wijlen heer van Heeckeren, 100 gulden pachtachterstand aan Jan Jansen en 100 gulden als voor en na verschoten door Hendrik ten Rouwenhorst. 1713 16/10 Roelof in 't Huisken. 1715 21/2 Gerrit ten Rouwenhorst zegt, dat men hem van het erf wil verdrijven. Hij heeft de Huiskenplaats tegen een opschot van 100 daalder van jonker Ense tot Heeckeren in bezit gekregen. 1723 8/3 De erfgenamen van Roelof in 't Huisken zijn ƒ 473,15 salaris schuldig aan Hendrik Michorius. De goederen zijn verzet. (Er moet lang gerecht zijn). 1727 3/11 Derk te Lintelo c.s. verkochten 14 november 1726 aan Jan Roelofsen Rouwenhorst een stuk van Groot Hobbenschot voor ƒ 1400,00. Jan betaald niet en wil de koop ongedaan maken. 1727 3/12 Mobilia van Jan Roelofsen in 't Huisken worden wegens pachtachterstand aan Heeckeren gedistraheerd. (Vermoedelijk was Gerrit al overleden.) C. GERRIT ROUWENHORST, overleden voor 1729, gehuwd 1713 17/9 met GEERTJE NIJHUIS Roelofsdochter, overleden ca. 1753. Kinderen: 1. Roelof Rouwenhorst alias Nijhuis, gehuwd 1743 22/3 met Grietje Giesbers, landbouwer op de Top of Nijhuis Boekelo. 2. Henricus Rouwenhorst, gedoopt 1718 4/5, gehuwd 1755 13/4 met Ferme Ottink, die 1772 29/11 hertrouwde met Roelof Kinkeier. Zie Rouwenhorst op Stukkert. 3. Gertrudis Rouwenhorst, gedoopt 1720 15/6, gehuwd 1766 25/5 met Weimer Rikkerink alias Scholte Rikkerink, landbouwer op Rikkerink in Boekelo. 4. Jan Rouwenhorst, gedoopt 1722 17/7, gehuwd met Trijntje Jans Weeler. Deze verbleef van 1743 tot 1771 buiten Haaksbergen o.a. te Avenhorn. Hij kwam toen terug en stichtte in de Oostenstraat een bakkerij. N.H. lidmatenboek 1771: Jan ten (Rouwen)horst, vrouw Trijntje Jans en kind Geertje, gedoopt Averhorn 1755 9/11. Totaal waren er uit dit huwelijk zeven kinderen. Te Haaksbergen werden bovendien nog twee kinderen NH gedoopt: Christiaan op 1771 2/6 en Christiaan op 1773 31/5. 5. Susanna Rouwenhorst, gedoopt 1725 18/9, overleden ca. 1753.
1536
6. Gerhardus Rouwenhorst, gedoopt 1728 15/2, overleden ca. 1753. Gerichtsprotocollen van Haaksbergen: 1720 4/10 Gerrit in 't Huisken en vrouw Geertjes Nijhuis zijn ƒ 300,00 schuldig aan Hendrikus Waanders en ƒ 216,00 aan Jan in 't Huisken. 1741 2/6 Geertje Nijhuis, weduwe van Waander Nijhuis (Vaanholt), doet vrijwillig verwin op de Hobbenschotter Stukken ten profijte van de weduwe Tollius op voorwaarde, dat ƒ 100,00, die de kinderen van haar schoonzoon wijlen Gerrit in 't Huisken daarin voorgeschoten hebben, in mindering op de kooppenning gebracht wordt en teruggegeven. 1773 15/3 Roelof Rouwenhorst en Scholte Rikkerink x Geertruid Rouwenhorst contra broer Jan te Rouwenhorst betreffende de erfenis door hun oom Hendrik Rouwenhorst nagelaten nl. ƒ 200,00, nagelaten aan de kinderen van hun vader Gerrit Rouwenhorst en hun moeder Geertje, totaal zes in getal. Van deze is Jan 28 jaar weggeweest en voor ca. l 1/2 jaar teruggekomen met zijn vrouw en zeven kinderen en leeft van de armen in het dorp, waar hij voor een periode van 6 jaar een huis gehuurd heeft voor ƒ 55,00 per jaar. In dit huis heeft hij in de voorkamer een bakkerij ingericht. Op 29 juli 1729 is het Rouwenhorster Huisken gerichtelijk verkocht ten profijte van Baron van Hoëvell tot Heeckeren. De vader was toen al overleden. De weduwe kreeg toen van Derk ten Rouwenhorst voor ƒ 40,00 een hoekje grond, waar zij een hutje bouwde. Roelof en Geertruid zijn gaan dienen en wijlen broer Hendrik, wiens vrouw nog leeft, heeft bij haar moeder in het hutje gewoond. Moeder is voor ca. 20 jaar overleden. Broer Gerrit en zuster Swenne zijn kort na moeder overleden na resp. 6 en 3 jaar aan de terende ziekte geleden te hebben. Op 15 augustus 1740 is het boeltje door de weduwe Tollius gerichtelijk verkocht. Daarop is Roelof Rouwenhorst bouwman op Nijhuis of Top geworden, waar hij zijn grootmoeder Geertje Nijhuis, weduwe van Waander Nijhuis (Vaanholt), onderhouden heeft. Op 2 juni 1741 heeft grootmoeder vrijwillig verwin gedaan op de Hobbenschotter Stukken, die voor ƒ 500,00 door haar waren gekocht. Oom Hendrik Rouwenhorst is voor ruim 40 jaar overleden ten huize van zijn zuster te Enter, die met Jan Spekenbrink getrouwd was en die erfgenaam van oom Hendrik was. Zijn andere broers en zusters kregen samen ƒ 200,00. 1776 15/2 Weimer Rikkerink pandt zwager Roelof Nijhuis (Rouwenhorst) voor de helft van ƒ 55,00. Jan ten Rouwenhorst had het huis van de heer Budde gehuurd (Kennelijk werden Weimer en Roelof aangesproken voor een jaar huishuur van Jan Rouwenhorst, die waarschijnlijk overleden was.) 1781 12/2 Weduwe Roelof Nijhuis op de Top.
1537
Uit bovenstaande notities volgt, dat het Huusken in 1729 door de weduwe van Gerrit ten Rouwenhorst en haar zes kinderen verlaten werd. Na aanvankelijk in een hutje op Rouwenhorst gewoond te hebben, verhuisden zij naar de Hobbenschotter Stukken alias Stukkert in Boekelo, die door de moeder van de weduwe, ook Geertje Nijhuis geheten, gekocht waren. Zoon Hendrik werd bouwman op Stukkert. Zie aldaar. Het Rouwenhorster Huusken werd na 1729 bewoond door Kisters Hendrik "op de lijftucht", die op 13 juli 1733 door Derk ten Rouwenhorst besproken werd wegens niet betaalde rogge en varkens. Op 9 maart 1741 testeerden Hendrik Kistemaker in het Huusken en zijn vrouw Aaltje ten Breteler. Hun nalatenschap was voor wederzijdse vrienden (familieleden). Er waren dus geen kinderen. Nog bij de volkstelling van 1748 werd Hendrik vermeld als Hendrik ten Rouwenhorst met een broer als knecht en een zuster als meid. Er woonde ook een kind als beestenhoeder. Opvolger in 't Huusken werd een kleinzoon van de op Rouwenhorst geboren Gerrit Rouwenhorst, zoon van Hendrik Meijerink. Gerrit werd landbouwer op een deel Klein Brummelhuis, later Bleumer geheten, door zijn huwelijk in 1683 1/10 met Geertje Brummelhuis Roelofsdochter. Hij hertrouwde 1704 14/12 met Berendje Volkers Jansdochter (zie Spanjer). Gerrits zoon uit het eerste huwelijk nl. Hendrik Rouwenhorst alias Brummelhuis huwde 1711 3/5 met Grietje Hannink en werd opvolger op de Bleumer. Uit dit huwelijk werd in 1720 de opvolgende bouwman op het Rouwenhorster Huusken geboren:
D. GERRIT BRUMMELHUIS alias ROUWENHORST, gedoopt 1720 2/6, overleden 1783 6/8, gehuwd 1751 14/2 met FENNE SAATNOORDUK Roelofsdochter, overleden 1784 27/8. Kinderen: 1. GERRIT BRUMMELHUIS of ROUWENHORST, zie E. 2. Henricus Brummelhuis, gedoopt 1753 8/8. 3. Rudolphus Brummelhuis, gedoopt 1755 14/12. 4. Joannes Brummelhuis, gedoopt 1757 6/8. 5. Hendrica Brummelhuis, gedoopt 1760 17/7. 6. Rudolpha Brummelhuis, gedoopt 1763 25/2.
1538
Gerichtsprotocollen van Haaksbergen: 1772 27/6 Gerrit Spanjer en vrouw Janna verkopen aan Gerrit Brummelhuis in 't Rouwenhorster Huisken en diens vrouw Ferme Saatnoordijk gewas, inboedel en vee voor ƒ 357,00. Volkstelling 1795: Op Rouwenhorster Huisken: Gerrit Brummelhuis, daghuurder, 6 personen. E. GERRIT BRUMMELHUIS, gedoopt 1752 9/7, gehuwd Hengevelde 1788 24/10 met AALTJE VAN DE JUNNE, dochter van Roelof en Joanna Klein Bruggink onder Goor. Kinderen: 1. Euphemia in Rouwenhorster Huisken, gedoopt 1789 26/12, gehuwd 1817 28/11 met Jan Hendrik Holters, geboren ca. 1781 als zoon van Christiaan en Elisabeth Assink. 2. JAN HENDRIK ROUWENHORST, zie F. F. JAN HENDRIK ROUWENHORST, geboren 1795 29/8, overleden 1828 7/1, gehuwd 1825 30/9 met JOHANNA RONDEEL, geboren 1807 16/8 als dochter van Berend en Janna Ensink, overleden 1872 29/8. Zij hertrouwde 1828 28/11 met GERRTT WILLEM GROOT KORMELINK, geboren te Neede ca. 1801 als zoon van Christiaan en Aleida Nijenhuis. Kind uit het eerste huwelijk: 1. Hendrica (Klein) Rouwenhorst, geboren 1828 19/1, overleden 1871 9/8, gehuwd 1859 26/8 met Johannes Hondelink. Kinderen uit het tweede huwelijk: 2. CHRISTINA GROOT KORMELINK, zie G. 3. Bernardus Groot Kormelink, geboren 1832 14/9. 4. Arend Jan Groot Kormelink, geboren 1834, 18/9 5. Gradus Groot Kormelink, geboren 1837 26/10. 6. Berendina Groot Kormelink, geboren 1840 20/2. 7. Berend Willem Groot Kormelink, geboren 1842 14/10. 8. Gerhardus Wilhelmus Groot Kormelink, geboren 1847 24/10. G. CHRISTINA GROOT KORMELINK, geboren 1830 17/11, gehuwd 1866 17/11 met JOHANNES BOOM, geboren Ambt Delden 1841 24/10. Omstreeks 1900 verlieten zij het erve Rouwenhorster Huusken en werden opgevolgd door:
1539
H. JAN BEREND WALTERBOS, geboren Ruurlo 1840 18/3, overleden 1918 18/5, gehuwd met CHRISTESTA GEERTRU1DA WffiGERINK, geboren Groenlo 1839 25/2, overlden 1905 17/1. Zoon: J. JOHANNES BERNARDUS WALTERBOS, geboren Aalten 1878 1/10, gehuwd 1905 17/6 met JOHANNA TEN ELZEN, geboren 1879 17/11. Kinderen: 1. Johannes Antonius Walterbos, geboren 1907 27/2 2. Gerhardus Bernardus Walterbos, geboren 1908 26/12. Thans wordt de boerderij, Goorsestraat 164, bewoond door H.A. Walterbos. + WE. ten Asbroek - J.G.L. Overbeeke
DE TWENTENAAR Dr. A. Benthem, geboren Zeeuw en apotheker te Enschede, schreef in 1895 over de geschiedenis van Enschede ondermeer het volgende: "De Saks, de Twentenaar, hij is wantrouwend, moeilijk te genaken, niet toeschietelijk, meestal zelfs terugstotend bij de eerste kennismaking. Daarbij is hij een tukker of talmer, bedachtzaam en voorzichtig, langzaam in het overleg en nog langzamer in het besluiten, taai in het vasthouden aan het oude met een daarmede gepaard gaande afkeer van al wat voor hem nieuw is. Heeft hij echter het nieuwe als het betere erkend, dan houdt hij er voortaan ook even taai aan vast als voorheen aan het oude. Wie dan ook eenmaal het vertrouwen van den Saks, al was het dan ook met moeite, heeft gewonnen, kan voortaan vast en zeker op zijne vriendschap rekenen. Niet licht ontsnapt den Saks eene belofte, doch elke gedane belofte is hem heilig. Daarbij heeft hij een hoge dunk van zichzelf, gepaard met een grote gehechtheid aan het eigen huis, erf, vrouw en kinderen. Bovendien is hij uiterst gastvrij, waarheid lievend, vlijtig en spaarzaam; dit laatste bij gierig af. Men kan van de vrije Saks door een verzoek veel, doch door een bevel weinig krijgen." Nu hoor je het ook eens van een ander. B.E. Asbreuk
