29e jaargang no. 3 - augustus 1996 - verschijnt 4 x per jaar
ORGAAN VAN DE HISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN
Aold Hoksebarge REDAKTIE:
B.E. Asbreuk F.G.M. Broekhuis E.H.J. Overbeeke-Scholten W.H.M. Winkels R.B.J.W ten Hagen-Waanders M.C. Waijerdink-Mentink Eibergsestraat 240 - 7481 HP Haaksbergen - tel. 053 - 572 41 34
ADMINISTRATIE: Mevr. S. Henkes, Enschedesestraat 34, 7481 CR Haaksbergen Postbankrekening nr. 2547699 Bankrekening Rabobank nr. 32.42.29.917 beide t.n.v. Penningmeester Historische Kring Haaksbergen
„Aold Hoksebarge" wordt vier keer per jaar toegezonden aan de leden van de „Historische Kring Haaksbergen". Zij betalen voor lidmaatschap en abonnement ƒ 30,00 per jaar. Publikatie of overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is alleen toegestaan met toestemming van de auteur(s) en bronvermelding.
Bestuur van de Historische Kring Haaksbergen G.J. Leppink L.P.F.M.C.Leeters J.G.Hofste op Bruinink
S.Henkes J.G.M. Put H.G.M. Schuiten N. Vossebeld-Mentink
Uiterhoevestraat 11 voorzitter Spoorstraat 32 secretaris Blekerstraat 5 vice voorzitter voorz. wg hist. onderzoek Enschedesestraat 34 penningmeester Markesingel 45 voorz. wg monumenten Karel Doormansdtraat 15 voorz. wg genealogie Maatweg 1 voorz. wg hist.archief
7481DH Haaksbergen
5721728
7481 HZ Haaksbergen
5725757
7481JT Haaksbergen
5723553
7481 CR Haaksbergen
5724532
7496BA Hengevelde
0547-333825
7482BJ Haaksbergen
5721303
7482SP Haaksbergen
5722391
1913 VAN HET BESTUUR. Eerst maar het slechte nieuws. Na een verschil van mening met het bestuur over de opzet en inhoud van dit blad hebben de redactieleden mevr. C. Waijerdink-Mentink en mevr. R. ten HagenWaanders onlangs besloten hun werkzaamheden voor Aold Hoksebarge te beëindigen. Het bestuur betreurt deze beslissing zeer. Beide redactieleden hebben jarenlang inhoud en vorm gegeven aan Aold Hoksebarge en zij hebben dat steeds met volle inzet gedaan. Het bestuur wil daarom van deze gelegenheid gebruik maken mevr. C. Waijerdink-Mentink en mevr. R. ten Hagen-Waanders hartelijk te bedanken voor het vele werk dat zij voor Aold Hoksebarge en voor onze vereniging hebben verricht. Het goede nieuws is dat het bestuur er ondanks het redactionele probleem gelukkig toch in is geslaagd Aold Hoksbarge tijdig bij U in de bus te krijgen. Hopelijk zult U ook van de inhoud van deze uitgave met belangstelling kennis nemen. Overigens wil het bestuur langs deze weg een dringende oproep aan U doen om eens in Uw kennissenkring om te zien naar mensen die een bijdrage zouden kunnen leveren aan Aold Hoksebarge. Het bestuur zoekt met name medewerkers met redactionele vaardigheden. De afgelopen periode heeft zich gekenmerkt door een aantal activiteiten, waaraan in grote getale door leden en niet-leden is deelgenomen. Na een redelijk goed bezochte jaarvergadering op 18 april en een boeiende lezing van de heer Everhard Jans over tuugkisten in Oost-Nederland tijdens deze jaarlijkse bijeenkomst, vond op 29 mei onder grote belangstelling de succesvolle excursie naar Keulen plaats, samen met de Heimatverein Ahaus. Op 18 april hebt U gelukkig ingestemd met het bestuursvoorstel tot verhoging van de contributie naar ƒ 35,-. Deze betrekkelijk geringe verhoging voorkomt dat de vereniging in financiële problemen komt en biedt het bestuur ook meer armslag. Het bestuur voert thans met de gemeente Haaksbergen en de provincie Overijssel overleg over het beheer van het archief van onze vereniging en met name over het omvangrijke en voor de historie van Haaksbergen zeer interessante Jordaan-archief. Dit familie-archief is in het bezit van de familie Jordaan, maar zal, als voor dit archief een geschikte ruimte wordt gevonden en een goed beheer van dit archief verzekerd is, aan onze vereniging ter beschikking worden gesteld. Omtrent het beheer heeft het bestuur inmiddels advies gevraagd aan het Rijksarchief Overijssel. Wij hopen U hierover spoedig meer te kunnen vertellen. In het teken van het "Jaar van het industrieel erfgoed", zal ook de jaarlijkse monumentendag op 14 september volop aandacht schenken aan het industrieel
1914
erfgoed in Haaksbergen. Door de werkgroep "monumenten" wordt er hard gewerkt aan een interessante "monumentendag". Tenslotte brengen wij gaarne onder uw aandacht de excursie op 12 oktober naar Rijssen waar de Oudheidkamer en de Olie-en Pelmolen zullen worden bezocht en de lezing van Jan Put op 19 november. Deze lezing sluit aan op de monumentendag en zal dus eveneens in het teken staan van het industrieel erfgoed in Haaksbergen. Op 28 januari 1997 bent U in de gelegenheid een lezing van Piet Abberingh, U ongetwijfeld bekend van Radio Oost, bij te wonen, terwijl U op 20 maart 1997 kunt genieten van een lezing van Tineke van Buuren over Johanna van Buuren en oude Paasgebruiken. Het bijzondere van deze lezing is ook dat die wordt gehouden in het dialect. L. Leeters secretaris.
LEZING H. HAGENS De eerste bijeenkomst van de Kring werd gehouden op 27 februari in de Richtershof. De heer H. Hagens verzorgde voor zo'n 70 aanwezigen een dia lezing met als titel: "Watermolens in Oost Nederland". Zijn verhaal bij de prachtige dia's, soms gemaakt van oude schilderijen en tekeningen, was doorspekt met leuke anekdotes en voorvallen. Hagens vertelde onder meer aan zijn aandachtig luisterend gehoor hoe hij alles betreffende de geschiedenis van de molens heeft uitgezocht. Met het boekje "Twentsche Watermolens" van ter Kuile in zijn fietstas bezocht hij al trappend op zijn stalen ros alle molens in Oost Nederland. Alle Twentse molens hebben volgens hem vroeger op palen gestaan. Uitgezonderd de watermolen in Diepenheim is dit nu niet meer het geval. Twente is de enige regio waar alle molens gerestaureerd zijn en kunnen draaien. De molens hebben tegenwoordig trouwens alleen nog toeristische waarde. Over de Oostendorper watermolen beweerde Hagens dat de oliemolen een vak hoger is geworden tijdens een van de restauraties. Vroeger liep je, aldus Hagens, zo de molen in. Nu moet je een trapje af en dat bewijst volgens hem dat de brug verhoogd is en de vloer op het oude niveau ligt. C. Waijerdink-Mentink
1915
VERSLAG JAARVERGADERING VAN DE HISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN De vergadering werd gehouden in het Bakkershoes op 18 april 1996. Aanwezig waren 42 personen. De voorzitter opende de vergadering en stelde vast dat het vereiste quorum niet aanwezig was en sloot daarop de vergadering om vervolgens een tweede vergadering te openen. In deze vergadering werden met meerderheid van stemmen de statuten goedgekeurd. Dit gebeurde nadat eerst secretaris L.P.F.M.C. Leeters de hoofdpunten van de nieuwe statuten had voorgelezen. Ook las de secretaris het jaarverslag voor. Hierna volgde een korte ceremonie waarin de voorzitter aan Mevr. E.H.J. Overbeeke-Scholten en aan de heer B.E. Asbreuk een oorkonde uitreikte behorende bij het erelidmaatschap van de Historische Kring. Na de jaarvergadering werd het woord gegeven aan de heer Everhard Jans. Everhard Jans wist de aanwezigen een boeiend verhaal in woord en beeld te vertellen over de Twentse "tuugkisten". De lezing begon met een toelichting op de constructie van de Twentse boerderijen en het merkwaardige is dat men deze constructie terug kan vinden in de Twentse tuugkisten. We zagen en hoorden over de soms plaatselijk zeer verschillende tuugkisten, allerlei bijzonderheden. "Toch thuis nog maar eens die tuugkist goed gaan bekijken want er blijkt toch veel meer aan te zien dan men op het eerste gezicht zou zeggen". Ook al staan de meeste tuugkisten in het donker, door deze lezing kwamen zij in een heel bijzonder daglicht te staan. Dick Bouwman
GESLAAGDE EXCURSIE NAAR KEULEN Het voorstel van de werkgroep "Excursies" om op 29 mei een tocht naar Keulen te maken bleek na afloop onder de categorie "Een gouden Greep" te kunnen worden gerangschikt. Alle deelneemsters en deelnemers -ruim zeventig in getal- waren na afloop unaniem van mening, dat van een geslaagde dag kon worden gesproken. Allereerst was er het onverwacht fraaie weer, dat zelfs zomerse neigingen vertoonde. Het hoogtepunt van de excursie vormde de bezichtiging van de Dom, een buitengewoon interessant bouwwerk waarvoor één dag rondkijken en bestuderen
1916
absoluut onvoldoende is. Nu trof het, dat de groep waar ondergetekende bij ingedeeld werd, onder leiding stond van een Nederlandse historica, die en passant ook zeer goed ingevoerd bleek te zijn in alle verbindingslijnen van het gebouw en het interieur met de Bijbel en andere geloofszaken. Het imposante karakter van het interieur met een nokhoogte waaronder onze Pancratius op een stukje na een plaatsje kan vinden, liet niet na diepe indruk op de bezoekers te maken. Ook met de accoustiek van dit prachtige staaltje van neogotiek konden we kennis maken doordat we heel toevallig konden genieten van een optreden van een Engels koor. Subliem, in één woord! Na de bezichtiging kon men zich aansluiten bij één van de drie groepen: bezichtiging van de Alt-Stadt, bezoeken aan vijf Romaanse kerken of een rondvaart op de Rijn. Met een aantal bezoekers kozen we voor het laatste en ook vanaf de Rijn biedt de Dom met de stadsbeelden een prachtgezicht. De bezichtiging van de Romaanse kerken bleek het minst te scoren, niet meer dan twee bezoekers namen hieraan deel. Beter troffen de Ahauser en Haaksbergenaren het met de bezichtiging van de oude stad. Al met al een dagtocht, die een compliment aan de organisatoren van Haaksbergse en Ahauser zijde meer dan waard is. H. Schuiten
De straattekenaars op de Domplatz oogsten veel bewondering
1917
NIEUWE LEDEN Wij heten de volgende leden van harte welkom: G.J.W. Leppink, Wiedenbroeksingel 82 H. Hagen, Spanbeddestraat 30 P.F. Berends, Leeuwebek 30 A.J. Poodt, Nachtegaalstraat 126 Mw.G.E. Feenstra-van Ingen, Vincentstraat 29 E.P. Klootwijk, Rembrandtstraat 138 Mw. F.E.J. Yzereef-de Jong, Vonkenkamp 4 B.J. Morsinkhof, Rosinkweg 15A W.J.E. Berns, Gronausestraat 151, Enschede L.M.F. Ordelmans, F. v. Mierisstraat 59, Apeldoorn B. Scheggetman, Peddedijk 12 W. de Klerk, van Heutzstraat 12, Enschede ARCHEOLOGIE De bronnen van onze geschiedenis liggen voor een groot deel in de bodem verborgen. Archeologisch onderzoek is een belangrijk middel om dit verhaal van onze voorouders, hun leefomgeving en cultuur te reconstrueren. Wij als Historische Kring vragen onze leden of er belangstelling is voor een archeologische club, die uitsluitend opereert in de gemeente Haaksbergen. Heeft U interesse dan horen wij dat graag van U. Het bestuur
DIJKSTRA PLASTICS BV Fabrikant van kunststof verpakkingsemmers en -potten
RD plastics
DIJKSTRA PLASTICS BV
Industriestraat 30-34 7482 EZ Haaksbergen, Holland Tel. 053-5723884 Fax 053-5727845
1918
SCHENKINGEN In de afgelopen periode mochten we de volgende schenkingen ontvangen: Mevr.B. Overbeeke-Scholten: Een boek: Historie van de Kerken van Haaksbergen.
A. van der Wal: Een Reglement en Programma van de Landbouwtentoonstelling, Haaksbergen 24 en 25 augustus 1907. Een exemplaar "Boerenleenbanknieuws" met lijst van historische data.
afd.
GJ. Leppink: Een boek "Jacob van Ruysdael".
N.N. Diverse brieven en documentatie betr. vroegere priesterwijdingen, jubileum dokter Scaf, vaststelling schooluren van de R.K. Lagere Scholen, oprichting ijsbaan. Gemeente Haaksbergen: 12 grote kleurenfoto's, 2 luchtfoto's, 8 archiefboxen, een boek "Monumentenlijst Gem. Haaksbergen". Mevr. C. KI. Wiecherink: Een oude klassefoto ± 1920 (ter reproduktie)
N.N. Diverse oude bidprentjes. J.G. Hofste op Bruinink: Een wandklok. GEDICHT DE ZUUNE Nou is het lech goald an de loch dan keump der nen blauwen baand oonder Duur de leagere tekke ok dat goald.
1919
De beume goat der in an t waaien. De veugel wilt der in vleegn. Mooi da'w der naor kiekn kont. Het goald wil duur iedereene gebroekt woddn. Een met de mooie zunne Bunt der eerste framboozn Het "Strawberryfield". Een met de mooie zunne in de höave De spellende keenden Het schaterlachen wat ze doot stöarig veendt ze wat ni-js. Ze kriesket het oet. En t hef aait met water te maakn. H.S.V. F.G.M. Broekhuis
SCHILDERDE JACOB VAN RUISDAEL IN 1653 DE OOSTENDORPER WATERMOLEN? De bekende 17e eeuwse landschapsschilder Jacob van Ruisdael, geboren in 1628 of 29 te Haarlem en overleden in Amsterdam in 1682, maakte omstreeks 1650 een grote reis naar het Nederlands-Duitse grensgebied. Hij reisde waarschijnlijk via het Gooi, door de provincie Utrecht naar Deventer en bereikte over de bekende hessenwegen van Twente uiteindelijk Bentheim. Hij maakte deze reis in gezelschap van zijn vriend, stadgenoot en collega-schilder Nicolaas Berchem (1620-1683), wiens vader in Burgsteinfurt geboren was. Uit deze periode zijn een aantal prachtige schilderijen van de hand van Ruisdael
1920
van het kasteel Bentheim bekend. Het kasteel hoog op de, toen begroeide en nu bebouwde, rots gelegen. Interessant is te vermelden dat ruim 250 jaar later de ons bekende schilder Herman van der Haar (1867-1938), die in de jaren 90 van de vorige eeuw in Haaksbergen woonde en werkte, ook diverse keren het Bentheimse kasteel vanuit vrijwel dezelfde hoek als van Ruisdael heeft geschilderd.
De Oostendorpen watermolen van Jacob van Ruisdael (?), schilderij uit 1653
Naast een aantal indrukwekkende landschappen kennen we ook enkele schilderstukken van watermolens, beide kenmerkend voor deze streek, van de hand van Jacob van Ruisdael. Eén van deze watermolens is duidelijk de watermolen van Singraven te Denekamp, een beeld dat we goed kennen van het schilderij, dat Ruisdaels leerling Meindert Hobbema 10 jaar later schilderde en dat nu hangt in het Louvre te Parijs. Voor het tweede schilderij van een watermolen, geschilderd in 1653 en voor het eerst in het openbaar getoond op de Ruisdael-tentoonstelling in het Mauritshuis te Den Haag in 1979, moet gezien de situering vrijwel zeker de Oostendorperwatermolen in Haaksbergen model hebben gestaan. Bij de toelichting op deze tentoonstelling werd dat via een foto-vergelijking ook aangegeven.
1921
Deze watermolen was omstreeks 1647 verplaatst van een plek in de buurt van de huidige Veddersbrug naar de plek waar zij nog staat. We weten, dat de molens zelf de laatste paar honderd jaar diverse keren zijn herbouwd en gerenoveerd, maar de ligging is in de afgelopen 350 jaar dezelfde gebleven en dus ook direct herkenbaar. Zo kunnen we ons dus onverwacht nog een goed beeld vormen van onze historische watermolen, zoals zij er eeuwen geleden moet hebben uitgezien. Het schilderij tot 1833 in het bezit van de familie Goll van Frankenstein in Amsterdam, toen verkocht naar Engeland, is via Zwitserland in 1980 gelukkig weer in Nederlands particulier bezit gekomen. G.J. Leppink
Een foto uit de/.elfde hoek genomen als het schilderij
Bronnen: Catalogus van de Expositie Jacob van Ruisdael, Den Haag 1979. Hist. bijdragen van de Ver. v. Ov. Regt en Gesch.1975
GENEALOGIE FAMILIE VAN DER KUIL De oorsprong van de Haaksbergse families van der Kuil ligt in Amsterdam of in de waarschijnlijk naaste omgeving. Zekerheid hieromtrent is er (nog) niet zoals in de loop van dit artikel zal blijken. Tussen de jaren 1823 en 1827 vestigde de jonge Willem van der Kuil zich in Haaksbergen. De schrijfwijze van de familienaam wijzigde nogal eens, zo tekende bijvoorbeeld Willem van der Kuil zijn huwelijksakte in 1838 met "W. van der Kuilen". De ouders van Willem zijn wel bekend, n.l. Jan van der Kuyl en Antje van Zijl. De vraag is of zij geboren en getogen Amsterdammers waren, want een onderzoek bij de Amsterdamse Gemeentelijke Archiefdienst leert, dat een ondertrouw van Jan van der Kuyl en Antje van Zijl niet in Amsterdam staat ingeschreven. Ook werden in de Amsterdamse archieven geen overlijdensacten van Willems ouders gevonden waaruit hun geboorteplaats zou kunnen worden afgeleid. In het doopregister van de R.K. Kerk De Duif (ook wel 't Duifje of De Vredesduif genoemd) staat de eerste keer een doop vermeld van Willem van der Kuijl op 26 april 1805. Twee jaar later, op 11 februari 1807 staat in hetzelfde doopregister een Wilhelmus van der Kuijl vermeld, wederom als zoon van Jan van der Kuijl en Antje van Zijl. Waarschijnlijk is de eerste Willem vóór de geboorte van de tweede overleden. Of zijn ouders toen in Amsterdam woonden is de vraag want in de overlijdensregisters in de tussenliggende periode staat geen overlijden van een Willem van der Kuijl vermeld. Zeer waarschijnlijk stamden de van der Kuijls niet uit Amsterdam want het telefoonboek van Amsterdam ten tijde van het onderzoek (1981) leverde slechts één "van der Kuil" op. Mogelijk zal een verder onderzoek in de registers van het "Vondelingenhuis" in Amsterdam verdere opheldering kunnen geven. De mogelijkheid bestaat, dat hiermee ook het Weeshuis bedoeld wordt. Zeker is in ieder geval, dat toen de jonge Willem naar Twente vertrok, hij niet wist wie zijn ouders waren, doch wel, dat hij in een "Vondelingenhuis" opgenomen was geweest. Een en ander wordt duidelijk als Willem enige tijd na zijn aankomst in Haaksbergen wil gaan trouwen met Harmina Weegerink. Hij kon echter de benodigde papieren niet overleggen en reist in opdracht van de Burgemeester naar Amsterdam om dit voor elkaar te maken. Om welke reden dan ook werd Willem in Amersfoort aangehouden en dan volgt er op 8 juni 1838 een brief van de Haaksbergse Burgemeester aan de Commissaris van Politie te Amersfoort: " Willem van der Kuil, inwoonder uit deze Gemeente, voornemens alhier een Huwelijk aan te gaan, heeft ons te kennen gegeven, dat hij, gaande na
Amsterdam om zijn papieren te halen, te Uwen was aangehouden en bij die gelegentheid het bewijs van het vondelingshuis te Amsterdam constateerende zijn geboorte, bij UEd. Gestr. was teruggehouden of misschien door hem vergeten is terug te vragen, westhalven ik de vrijheid neem om te verzoeken de goedheid te willen hebben mij dit document zoodra mogelijk onder kruisband te willen inzenden om dit Huwelijk te kunnen m order brengen". Op dezelfde 8 juni 1838 schrijft de Burgemeester een brief aan de Officier van hoe te handele vöorherh 71° van °m Willem *ChtliJ'nen " -et de vereiste documenten voor het huwelijk van der Kuil. Citaat uit deze brief: "De vondeling Willem van der Kuil, oud 30 of 31 jaren geboren m Amsterdam in 1808 alhier zedert jaren woonachtig, van beroep Metzelaar geloot voor de Nationale Militie in den jare 1827 in deze gemeente Hij heeft het gewoon diploma wat door de directie van het Vondelingshuis te Amsterdam wordt afgegeven geproduceerd, een doopcedel zal hij mogelijk kunnen krijgen te Amsterdam, eene vrijstelling voor de Nationale Militie heeft hij en na m.jn mz.ens zal hij met Eede moeten verklaren met de vier getuigen da hij met weet wie zijn Vader en Moeder benevens de Grootouders zijn geweest en daarvan geen documenten kan produceren etc "
Va der K
"
-l-Weegerink zich het
1924
Toch schijnt het allemaal goed gekomen te zijn want in de huwelijksakte nr. 37 van 20 november 1838 staat vermeld: "Wilhelmus van der Kuil, oud een en dertig jaren, geboren te Amsterdam, Provincie Holland, Noordelijk gedeelte, en alhier meer dan één jaar woonachtig, meerderjarige zoon van wijlen Jan van der Kuil en van wijlen Antje van Zijl, in leven arbeider, gewoond hebbende en overleden te Amsterdam etc." (wordt vervolgd) H.G.M. Schuiten
BELANGSTELLING GROEIT Het blijkt, dat steeds meer mensen de weg naar het Historisch Archief aan de Veldkampstraat (voormalige Nortwyck-Mavo) weten te vinden. De laatste weken kon een groeiend aantal geïnteresseerden tijdens de openingsuren begroet worden. Verheugend is ook, dat zich daaronder niet-leden van de Historische Kring bevonden, waarbij enkelen meteen besloten lid te worden. Het feit, dat men daarmee een korting op de diverse prijzen krijgt, speelt uiteraard een rol. De meeste informatie wordt gevraagd over de geschiedenis van de eigen familie, maar ook waren er vragen over de bouw van een woning, de vroegere bestemming van een pand en de geschiedenis van een vereniging. Schroomt u niet eens bij ons binnen te lopen! HISTORISCH ARCHIEF Zoals bekend is sinds enige maanden het Historisch Archief van de Historische Kring gehuisvest in de voormalige Nortwyck-Mavo aan de Veldkampstraat. Het wachten is nu op de definitieve behuizing, die ons door het College van Burgemeester en Wethouders is toegezegd, n.l. de kelderruimten onder het Gemeentehuis waar momenteel nog de exposities van "Achterom" in ondergebracht zijn. De belangstelling voor de geschiedenis van Haaksbergen en in het bijzonder de geschiedenis van de eigen familie begint steeds groter te worden zoals blijkt uit het toenemend aantal bezoekers en vragen op genealogisch gebied. Omdat echter de kosten niet in verhouding staan tot de inkomsten heeft het bestuur een aantal richtlijnen opgesteld. Per slot van rekening betaalt men voor een bezoek aan een Rijksarchief of het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag ook behoorlijke bedragen voor informaties of fotokopieën.
1925
Leden van de Historische Kring hebben gratis toegang tot het archief. Niet-leden dienen in het bezit te zijn van een bezoekerspasje, dat tijdens de openingsuren verkrijgbaar is a ƒ.15,— per jaar. De openingsuren zijn: Dinsdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur Donderdagavond van 19.00 tot 21.00 uur Vrijdagmorgen van 9.30 tot 11.30 uur. Boeken en ander archiefmateriaal worden niet uitgeleend, het kan onder toezicht van de medewerkers bestudeerd worden. Leden van de Historische Kring hebben gratis inzage van boeken, foto's en ander documentatiemateriaal; niet-leden kunnen dit op vertoon van het bezoekerspasje. Kosten voor zelfstandig onderzoek: fotokopieën: voor leden ƒ. 0,25 per afdruk, voor niet-leden ƒ. 0,50 fotoafdrukken: voor leden ƒ. 5,-, voor niet-leden ƒ. 7,50. Informatieverstrekking aan niet-leden uit de registers van geboorten, huwelijken en overlijden en uit de bevolkingsregisters: ƒ 0,25 per informatie. Voor leden is dit gratis. Andere dan genealogische informatie: ƒ. 0,50 per informatie voor niet-leden; voor leden gratis. Koffie, thee en frisdrank: ƒ. l,— per consumptie.
MEDEWERKERS GEVRAAGD Veel mensen blijken geïnteresseerd te zijn in de historie van Haaksbergen of in familie-onderzoek. Wij zoeken een aantal vrijwilligers voor: - het bijhouden van het foto-archief; - het verwerken van allerlei documentatie in het knipsel-archief; - het verstrekken van informatie in de afdeling genealogie; - het verwerken van gegevens uit doopboeken, andere kerkelijke registers, geboorte-, huwelijks- en overlijdensregisters en t.z.t. uit de bevolkingsregisters op kaarten in het personenarchief. De laatstgenoemde werkzaamheden kunnen ook thuis uitgeoefend worden. Men dient dan wel over enige typevaardigheid te beschikken en het bezit van een eigen typemachine en/of P.C. is daarom wel vereist. Belangstellenden gelieve contact op te nemen met: Mevr. N. Vossebeld-Mentink Maatweg l, Haaksbergen tel. 5722391
of
Hr. H. Schuiten Karel Doormanstraat 15, Haaksbergen tel. 5721303
1926
DE WISSINK ERVEN VAN EPPENZOLDER VII De laatste aflevering van de Wissink Erven werd besloten met een fragment uit het Notarieel Archief van Notaris J.H. Jordaan waarin gemeld wordt, dat op 6 januari 1813 Engbert ten Hoopen en vrouw Aleida Wilderink de Hasselt in Langelo verkopen aan Herman Wissink op de Hones. Deze keer vervolgen we de serie met: F AREND WISSINK, gedoopt 1768 24/1, overleden 1836 26/6, gehuwd 1799 29/8 met MARIA CATHARINA ELISABETH WELP, dochter van Frans te Alstatte en hertrouwd 1818 28/11 met JOANNA MARGARETHA LEFERING uit Alstatte, dochter van Herman en Anna Lefering. Kinderen uit het eerste huwelijk: 1. Jan Hendrik Wissink, gedoopt 1803 20/6, overleden als fuselier in het Nederlandse leger 1823 14/5. 2. Frederik Wissink, gedoopt 1807 8/2, overleden 1810 19/3 3. FREDERICA WISSINK, zie G 4. Frans Wissink, gedoopt 1813 23/2, overleden 1847 28/4, gehuwd 1844 31/1 met Gerhardina Leusink, dochter van Gerrit Jan op Bennink (zie Wissink Wever) en Geertruida Wissink. Gerhardina hertrouwde 1848 11/11 met Engbert Wielens. Zowel Frans als Engbert waren landbouwers op Bennink in Holthuizen. 5. Joanna Wissink, gedoopt 1815 21/6, overleden 1818 12/1 6. Fenna Wissink, gedoopt en overleden 1816 13/11 Kinderen uit het tweede huwelijk: 7. Herman Wissink, gedoopt 1820 5/1, overleden 1842 14/11 8. Joanna Geertrui Wissink, gedoopt 1821 16/8, overleden 1872 17/1, gehuwd 1844 23/1 met Jan Hendrik Kleinsman, landbouwer op Kleinsgait in Langelo. 9. Johanna Wissink, gedoopt 1823 6/11, overleden 1897 3/11, gehuwd 1849 23/11 met Joannes Horkenborg, landbouwer op Boershuis in Eppenzolder (zie aldaar). 10. Gerharda Wissink, gedoopt 1826 19/7, overleden 1844 19/6 11. Gerritdina Wissink, gedoopt 1829 23/6 12. Anneke Wissink, geboren 1833 7/6, overleden 1882 26/1 Koopmansboek Smits: 1818 Arend Grote Wissink en vrouw Janna, Arends zuster Geertrui en broer Bats. 1832 Dochter Frederica is bruid 1833 Egbertus Wissink, Arends broer, woont op de Kotte het Haske bij Ammeloe.
1927
1836 Weduwe Arend. 1837 Schoonzoon Jan Hendrik Bouwmeesters, bouwman op Groot Wissink. Archief notaris J.H. Jordaan: 1818 27/11 Inventarisopgave van Arend Wissink weduwnaar van Maria Catharina Elisabeth Welp en drie minderjarige kinderen Jan Hendrik, Frederica en Frans. Schulden ƒ. 155,— aan Geertrui Wissink, ƒ. 131,— aan Janna Wissink, ƒ.105,-- aan Jannes Wissink en ƒ. 100,- aan Bertus Wissink. 1836 5/10 Inventarisopgave van Johanna Lefering weduwe van Arend Wissink en zes minderjarige kinderen Herman, Johanna Geertrui, Johanna, Gerharda, Gerritdina en Anneke en van Frederica Wissink vrouw van Jan Hendrik Bouwmeesters en van Frans Wissink, de laatste twee meerderjarig en kinderen uit het eerste huwelijk van Arend Wissink met Maria Catharina Elisabeth Welp. Toeziend voogd is Egbert Wissink, landbouwer te Ammeloe. Arend had broers en zusters, die elk ƒ. 75,— kregen. Bertus heeft zijn deel gehad. 1837 25/3 Frans Wissink, landbouwer in Eppenzolder, verkoopt voor ƒ. 400,— aan Jan Hendrik Bouwmeesters en vrouw Frederica Wissink, landbouwers in Langelo, zijn aandeel in de erfenis van wijlen Arend Wissink en Maria Catharina Elisabeth Welp, zijnde 1/9 deel van erfenis van vader en 1/2 deel van erfenis van moeder in het erve Wissink, totaal groot 12.25.0 hectare. 1838 29/11 Egbert Wissink weduwnaar van Anna Olminkhof, landbouwer te Ammeloe, verkoopt het Muilvis in Brammelo en Hoonte, als geërfd van wijlen vrouw, aan Bernardus Breteler en vrouw Aleida Maria Nijkrake. G
FREDERICA WISSINK, gedoopt 1810 17/10, overleden 1882 28/8, gehuwd 1832 24/11 met JAN HENDRIK BOUWMEESTERS, gedoopt 1804 24/11, overleden 1865 15/1, zoon van Gerrit en Aleida Busschers. Kinderen: 1. Geertruida Bouwmeesters, geboren 1834 27/2 2. Arend Jan Bouwmeesters, geboren 22/12 1837 3. Hermanus Bouwmeesters, geboren 1846 16/5 4. JOHANNA BOUWMEESTERS, zie H
H
JOHANNA BOUWMEESTERS, geboren 1849 17/7, gehuwd 1873 1/5 met JOHANNES WITVELD, geboren 1835 27/2, zoon van Gerrit Jan en Geertrui Asbreuk te Beckum. Kinderen: 1. Gerrit Jan Witveld, geboren 1874 28/3 2. Maria Catharina Witveld, geboren 1876 15/4 3. Johanna Geertruida Witveld, geboren 1878 24/4 4. Fredrikus Witveld, geboren 1881 14/2 5. Fredrika Witveld, geboren 1883 31/12 6. Gerharda Johanna Witveld,geboren 1887 1/2
1928
Deze broers en zusters woonden in 1920 samen op het Boer Wissink en waren allen ongehuwd. Na het overlijden van de laatste vererfde de boerderij op hun knecht B. ter Braak, de huidige bewoner. (wordt vervolgd)
WIE ZIJN DIT?
Wij willen graag weten wie deze mensen zijn, waar en wanneer deze foto is gemaakt. Schriftelijke reacties graag naar de fotoafdeling van het Historisch Archief, Veldkampstraat 9, 7481 CZ Haaksbergen.
1929
OPEN MONUMENTENDAG ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1996 De landelijke open monumentendag staat dit jaar geheel in het teken van ons industrieel erfgoed. Ook Haaksbergen heeft op dit terrein heel wat te bieden. Daarom hebben wij in samenwerking met de Stichting Museum Buurtspoorweg en de Haaksbergse VVV / ANWB een fraaie fiets- en wandelroute uitgezet langs vierentwintig gebouwen en andere objecten die te maken hebben met de industriële geschiedenis van Haaksbergen. programma 14 september Centrale post en centrum van activiteiten is deze dag molen De Korenbloem aan de Fazantstraat. De volgende activiteiten vinden plaats: a. 11.00 uur: opening van de open monumentendag en start van de route onder deskundige begeleiding; onderweg zullen enkele gebouwen ook van binnen te bezichtigen zijn. b. In De Korenbloem wordt een tentoonstelling ingericht rond het thema "industrieel erfgoed". c. Er is een informatiestand waar u terecht kunt voor informatie en vragen rond monumentenzorg. d. tot 15.00 uur zijn enkele gebouwen langs de route geopend, ook voor degenen die na 11.00 uur de route op eigen gelegenheid fietsen of wandelen. Op ZONDAG 15 SEPTEMBER is de route verkrijgbaar bij het Museum Buurtspoorweg. Verder blijft de route verkrijgbaar bij de VVV Graag hopen wij U op 14 september te mogen begroeten in De Korenbloem. Namens de werkgroep Monumenten: A.J.M, de Haan J.G.M. Put C. Wentink H. Westendorp
1930
"ZITTEND OP EENEN STOEL" Exactheid is één van de kenmerken van een Notariële akte. Een dergelijke akte mag tot geen enkel misverstand aanleiding geven, maar dat we nu, ruim honderd zestig jaar na dato, nog precies weten waar Hendrik Eijsink (Boer Eijsink H.S.) zat toen hij zijn testament liet opmaken, komt men niet alle dagen tegen. Op 4 juni 1832 ontbood Hendrik Eijsink, bouwman in de buurtschap Eppenzolder, Notaris Jalink uit Goor om zijn laatste wilsbeschikking te laten opstellen: " Zijnde de comparant wel ziekelijk van lighaam doch gezond van geest, geheugen en oordeel zoals bleek uit zijn gesprekken met voornoemden Notaris in tegenwoordigheid der na te noemen getuigen; hebbende den genoemden Notaris zich ten verzoeke van den comparant en ten na te melden einde begeven te zijner woonstede, alwaar den comparant zich bevindt in eene kamer uitzicht hebbende door twee ramen op de put en door twee andere op den tuin, zittende de comparant op eenen stoel" etc. Bernardus ter Braak, stamvader van een groot aantal ter Braaks in Haaksbergen en achtemeef van Hendrik Eijsink werd hiermede eigenaar van het erve Eijsink. H.G.M. Schuiten Bron: Archief fam. ter Braak.
Dactylo Uitzendbun» koploper in tijdelijk werk
De winnende opstelling voor kantoor en bedrijf.
HAAKSBERGEN, Eibergsestraat 17 - 7481 HE Haaksbergen tel. 053 572 55 00 - fax 053 572 91 38
A leferink
^•1 H A A K S B E R G E N
fóactylo '
Tolstraat 35, 7482 DC Haaksbergen. Telefoon 053 - 572 66 55. Fax 053 - 572 70 75.
U I T Z E N D H I I H O
Reken op méér. Reken op Leferink.
