Masarykova univerzita Filozofická fakulta Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky Nizozemský jazyk a literatura
Iva Martínková
De jumelage tussen Zlín en Izegem Bakalářská diplomová práce
Vedoucí práce: Lic. Sofie Rose-Anne W. Royeaerd, M.A.
2008
2
Prohlašuji, že jsem bakalářskou diplomovou práci vypracovala samostatně s využitím uvedených pramenů a literatury.
................................................................... Podpis autora práce
3
Dankbetuiging Graag wil ik mijn dank uitspreken aan mijn begeleider Lic. Sofie Rose-Anne W. Royeaerd, M.A. Ik wil haar bedanken voor haar intensieve begeleiding, waardevolle adviezen en voor haar geduld.
4
“De mentaliteit van dat volk sluit aan bij de onze. Ze leven goed, genieten graag en er lopen knappe koppen rond.“ Christiaan De Forche
5
Inhoud Voorwoord.....................................................................................................................8 1. Inleiding.....................................................................................................................9 2. De jumelage in het algemeen...................................................................................11 2.1. Geschiedenis van de jumelage in West-Europa...........................................11 2.2. Geschiedenis van de jumelage in Tsjechië..................................................11 2.3. Wat is de bedoeling van jumelage...............................................................12 3. De band tussen Zlín en Izegem................................................................................14 3.1. De historische en economische achtergrond................................................14 3.1.1. De pekker-, borstel-, linnen- en schoenenstad Izegem.......................14 3.1.2. De schoenenstad Zlín..........................................................................16 3.1.3. Samenvatting.......................................................................................18 3.2. Het ontstaan van de jumelage tussen Zlín en Izegem..................................19 3.2.1. Ligt er een vloek op deze jumelage?...................................................20 3.2.2. De oorkonde........................................................................................24 3.3. De concrete samenwerking..........................................................................25 3.3.1. VIT school Izegem en SPŠ school Zlín..............................................25 3.3.2. Financiële hulp voor Zlín ...................................................................29 3.3.2.1. Hulp bij de overstroming in Zlín............................................29 3.3.2.2. Hulp voor een sporter..............................................................30 3.3.3. Sportacties...........................................................................................31 3.3.3.1. Spel zonder grenzen................................................................31 3.3.3.2. Ontmoeting van sporters.........................................................32 3.3.4. Markten in Izegem..............................................................................32 3.3.5. Culturele uitwisselingen.....................................................................33 3.3.5.1. Filmfestival in Zlín.................................................................34 3.3.5.2. Uitwisselingen in de naam van muziek..................................35 3.3.5.3. Tentoonstellingen....................................................................37 3.3.5.4. Het project Tsjechische dromen..............................................38 3.3.5.4.1. De Tsjechische week in Izegem.............................39 3.4. Jumelage in de toekomst..............................................................................40
6
4. Financiering.............................................................................................................42 4.1. Financiering in Izegem................................................................................42 4.2. Financiering in Zlín......................................................................................42 4.3. De steun van de Europese Unie...................................................................43 4.3.1. Programma Europa voor de burger....................................................45 5. Conclusie..................................................................................................................48 Bijlagen........................................................................................................................50 Bijlage nr. 1 – Czech Dreams & Czech Week 2007....................................................50 Bijlage nr. 2 – Stad Izegem. Subsidiereglement Externe Relaties...............................51 Bijlage nr. 3 – Stad Zlín. Fond pro mezinárodní styky................................................54 Literatuurlijst................................................................................................................57
7
Voorwoord Het thema van mijn scriptie is de band tussen de steden Zlín en Izegem. Waarom heb ik dit thema gekozen? Allereerst wilde ik een scriptie over iets schrijven wat nog niemand behandeld heeft en daarnaast wilde ik ook een onderwerp kiezen dat iets met de Tsjechische en Belgische realia en de culturele en historische achtergrond te maken heeft. Daarom leek het mij een leuk thema om over de samenwerking te schrijven tussen twee steden, één uit Vlaanderen en één uit Moravië, die waarschijnlijk in economisch, historisch en ook politiek opzicht van elkaar verschillen. Ik moet ook toevoegen dat ik in Zlín geboren ben en daarom heel erg in dit onderwerp geïnteresseerd ben.
Op deze plaats wil ik Christiaan de Forche, Radka Kratochvílová en het Kantoor van de Zlínse burgemeester mijn dank betuigen. Zonder hen had ik deze scriptie nooit kunnen schrijven en was het me ook niet gelukt om een overzichtelijk beschrijving van de jumelage tussen Zlín en Izegem te geven.
8
1. Inleiding In deze scriptie wil ik de stedenband tussen Zlín en Izegem behandelen. Ik wil mijn onderzoek verrichten naar de loop van het onstaan van de jumelage tussen Zlín en Izegem en naar de loop van de concrete samenwerking tussen beide steden. Mijn onderzoek heeft tot doel om een volledig overzicht te geven van alles wat de medewerking tussen Zlín en Izegem betreft. Daarnaast wil ik ook de aandacht vestigen op de historische ontwikkeling van de jumelage in het algemeen en de bedoeling daarvan.
Welke vragen zal ik in mijn scriptie behandelen? Ten eerste wil ik algemene informatie over verzusteringen in Tsjechië en België geven. Hier wil ik ook graag redenen beschrijven waarom steden deze verzusteringen zouden willen sluiten en wat de voordelen daarvan zijn.
Na een inwijding in de historische en economische achtergrond van beide steden wordt er inzicht in de situatie gegeven vóór de ondertekening van de officiële oorkonden tussen Zlín en Izegem. Waarom duurde het ongeveer zeven jaar dat de steden de vriendschapsband nauwer aanhaalden? Wat was en is nog altijd de bedoeling van deze band?
Verder zal ik de aandacht wijden aan de concrete samenwerking tussen Zlín en Izegem. In de loop van 11 jaar werden er talloze evenementen namens de verzustering georganiseerd. Er ontstonden contacten tussen de middelbare scholen, sport- en cultuurverenigingen, waarvan er een beschrijving wordt gegeven in deze scriptie. Daarbij behandel ik ook wat deze verzustering in de toekomst kan brengen.
Vervolgens zal ik uiteenzetten hoe de jumelage en de uitwisselingen tussen Zlín en Izegem worden gefinancierd. Wat is het standpunt van de Europese Unie tegenover de jumelages? Welke programma´s bestaan tegenwoordig om de jumelages te ondersteunen?
9
Hier wil ik alvast uiteenzetten welke bronnen ik in deze scriptie zal gebruiken. Verschillende documenten heb ik verkregen bij het Stadhuis in Zlín, namelijk van Radka Kratochvílová die in het kantoor van de Zlínse burgemeester werkt, en bij het stadbestuur van Izegem van Christiaan de Forche die verantwoordelijk is voor de jumelage tussen Zlín en Izegem. Verder gebruik ik publicaties over Zlín en Izegem, verschillende artikelen uit Tsjechische en Vlaamse kranten en internetpagina´s. Verder heb ik ook contact opgenomen met vertegenwoordigers van de verenigingen die aan de verschillende uitwisselingen tussen Zlín en Izegem deelnemen. De informatie die ik in het kader van onze correspondentie gekregen heb, gebruik ik ook.
Eerst moet ik mij nog een vraag stellen welke termen ik voor de stedenband in mijn scriptie zal gebruiken? 'Verzustering', 'verbroedering' of 'jumelage'? Alle drie de termen ben ik al in verband met de stedenbanden tegengekomen. Het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal omschrijft het woord 'jumelage' als een “vriendschappelijke associatie tussen twee instellingen, vooral tussen gemeenten uit verschillende landen, m.n. binnen de Europese Unie” 1. Dit woordenboek noemt twee synoniemen van 'jumelage': “stedenband [en] vriendschapsband”. De term 'verzustering' is een synoniem van het woord 'jumelage' en is “algemeen Belgisch-Nederlands” volgens Van Dale. De term 'verbroedering' wordt er niet specifiek verklaard. In mijn scriptie gebruik ik de term 'jumelage', 'stedendand', 'verzustering' en 'vriendschapsband'.
1
Den Boon, T., Geeraerts, D. Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal [CD-ROM]. 14e editie. Utrecht, Antwerpen: Van Dale Lexicografie BV, 2005.
10
2. De jumelage in het algemeen De hoofdvraag van dit hoofdstuk is gericht op de geschiedenis van de jumelage in West-Europa en in Tsjechië en de bedoeling van de jumelage in het algemeen.
2.1. Geschiedenis van de jumelage in West-Europa
Op het einde van de Tweede Wereldoorlog kwam men voor de eerste keer op het idee van jumelages. Toen realiseerde men zich de noodzaak van wederzijdse verzoening en samenwerking tussen Europese burgers. De eerste jumelage ontstond tussen de Franse stad Montbelliard en de Duitse stad Ludwigsburg. Bij de eerste contacten tussen partnersteden ging het vooral om ervaringsuitwisselingen, voornamelijk in het kader van het bestuur en het plaatselijke leven. Tegenwoording worden de jumelages in Europa door de Europese Unie ondersteund. Vanaf het jaar 1989 hielp de Europese Unie door bemiddeling van de Europese Commissie (met een steun van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie) met de opbouw van actieve jumelages.2 Ik zal de speciale aandacht op deze steun van de Europese Unie in het vierde hoofdstuk vestigen.
2.2. Geschiedenis van de jumelage in Tsjechië
Hoewel in West-Europa de stedenbanden al in de eerste helft van de twintigste eeuw onstonden, was de ontwikkeling in het toenmalige Tsjechië anders, wat te maken had met de politieke situatie. De eerste banden tussen steden van Tsjechië en de rest van Europa begonnen in de tweede helft van de jaren zestig te ontstaan, omdat de ontspannen politieke situatie het toeliet. Na het jaar 1968 - de bezetting van Tsjechië door de Sovjet-Unie - moesten de banden echter grootendeels onderbroken worden. Hoewel veel partners nog steeds verder samen werkten, golden er strengere regels. Elke 2
Town twinning a Evropská unie [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres:
.
11
jumelage viel bijvoorbeeld onder een registratieplicht. Na het jaar 1989 - de Fluwelen Revolutie - konden de steden opnieuw de oude banden herstellen. Dankzij de hervorming van het territoriale bestuur konden Tsjechische steden gemakkelijker contact met de buitenlandse steden opnemen.3
Tegenwoordig bestaat er een organisatie genaamd Svaz měst a obcí České republiky (Unie van de steden en gemeenten van de Tsjechische Republiek) die onder andere de samenwerking tussen partnersteden en de aansluiting van nieuwe jumelages in Tsjechië ondersteunt.4
2.3. Wat is de bedoeling van de jumelage
De fundamentele bedoeling van de stedenbanden is de ontwikkeling van contacten tussen burgers en het bevorderen van hun kennis van andere staten en regio´s, culturen en gewoonten. Tegenwoordig kunnen de stedenbanden ook gekarakteriseerd worden als een ondersteuning van de gelijkheid van burgers en het wederzijdse begrip van mensen in heel Europa en als een ontwikkeling van het Europese burgerschap. Het woord dat centraal in het begrip jumelage staat, is het woord 'ontwikkeling'. Het gaat om ontwikkeling op het gebied van gezondheidszorg, economie, onderwijs, cultuur en milieu. Soms gaat de samenwerking nog verder. De jumelages, die al lang bestaan, houden zich ook met andere activiteiten bezig, zoals ruimtelijke ordening, verhoging van specialisatie van de ambtenaren, integratie van invalide burgers, preventie van sociaal-pathologische verschijnselen, strijd tegen drugs en werkloosheid, applicatie van nieuwe technologiën, steun aan landbouw-, industrie- of comerciële activiteiten.5
In dit hoofdstuk geef ik een kort historisch inzicht in de jumelage in algemeen. Ik bepaalde wat de bedoeling van de jumelage is, dus waarom de jumealge eigenlijk
3
Historie partnerských vztahů měst v Československu (České republice) [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres:
4 Krátce z historie Svazu [online]. [Geraadpleegd op 29.12.2007]. Adres: < http://www.smocr.cz/smo-cr/osvazu/kratce-z-historie-svaze.aspx>. 5 Town twinning a Evropská unie [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres:
.
12
ontstaat. In het volgende hoofdstuk besteed ik aandacht aan de concrete jumelage tussen Zlín en Izegem.
13
3. De band tussen Zlín en Izegem Dit hoofdstuk behandelt de stedenband tussen Zlín en Izegem. Ten eerste ga ik het Zlínse en Izegemse verleden bekijken. Daarna zal ik het ontstaan van de jumelage bespreken en ten slotte bekijk ik de concrete uitwisseling, evenementen en projecten die in naam van deze jumelage plaatsgevonden hebben.
3.1. De historische en economische achtergrond
In de volgende alinea´s ga ik de historische en economische achtergrond van beide steden bekijken. Ik onderzoek of deze steden iets met elkaar gemeen hebben en of hun verleden dezelfde kenmerken draagt.
3.1.1. De pekker-, borstel-, linnen- en schoenenstad Izegem
In deze alinea baseer ik me voor een historisch overzicht op de publicatie Izegem beeld voor beeld6 en op enkele Izegemse webpagina´s7 die handelen over de geschiedenis van de stad.
De stad Izegem die uit de deelgemeenten Izegem, Emelgem en Kachtem bestaat, ligt in de Belgische provincie West-Vlaanderen, ongeveer in het centrum van de Mandelvallei, en telt bijna 27.000 inwoners. “Izegem draagt de bijnaam 'Boos Izegem', wat in het Izegemse dialect 'slim, vernuftig, schrander, vindingrijk, schalks' betekent.”8
6
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 7-45. Geschiedenis. Inleiding [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres:
. Geschiedenis. De Franse en Hollandse periode [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: . Geschiedenis. Economisch, sociaal en demografisch – van de 15e tot 19e eeuw [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: . 8 Geschiedenis. Inleiding [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: . 7
14
De eerste naamvermelding dateert al van 1066 en was oorspronkelijk Isinchehem9. In de loop van de eeuwen werd Izegem als onderdeel van de Nederlanden in de middeleeuwen overheerst door verschillende vorsten, zoals de Spaanse Habsburgers, de Oostenrijkse Habsburgers en de Franse koningen. Na de val van Napoleon kwamen de Zuidelijke Nederlanden in handen van de Nederlandse koning Willem I van Oranje en in 1817 kreeg Izegem van deze koning de titel van stad. Vanaf augustus 1830 brak de opstand tegen Willem I uit en Izegem maakte deze opstand woelig mee. Op 4 oktober 1830 werden er verkiezingen gehouden en België werd onafhankelijk. In de twintigste eeuw ging Izegem de Eerste en Tweede Wereldoorlog door. In de Eerste Wereldoorlog lag de stad in het Operationengebied of frontgebied en in de Tweede Wereldoorlog gooiden de Duitsers een reeks bommen op de stad. Op 8 september 1944 werd Izegem bevrijd door de Britse soldaten.
De stad Izegem, die vandaag als een industriële gemeente kan beschouwd worden, leefde tot de 14e eeuw overwegend van de landbouw. In het jaar 1445 telde Izegem zowat 1.000 inwoners. Op het einde van de 14e eeuw was deze stad een aanzienlijk productiecentrum voor linnen geworden. In 1525 kreeg Izegem de toestemming van de heer van Izegem om een linnenmarkt te houden. De linnenmarkt werd op zaterdag gehouden en dat is tot op vandaag de marktdag. In de 16e eeuw werd Izegems linnen via Brugge naar Engeland en vooral naar Spanje geëxporteerd en misschien daarom wordt de 16e eeuw weleens de gouden eeuw voor de Izegemse lijnwaadnijverheid genoemd. In de periode gold de Izegemse el als de geijkte West-Vlaamse el voor het linnen. In de 17e eeuw telde Izegem 1.653 inwoners en aan het eind van de18e eeuw was het al 7.088 inwoners. In de 19e eeuw gebeurde de overschakeling naar het mechanisch weven, en er werden veel werkkrachten ingezet voor een nieuwe ambachtelijke nijverheid: de schoennijverheid.
In 1799 werden 82 gezinshoofden als schoenmakers genoteerd en aan het einde van 19e eeuw waren er al 1.200. Vooral dankzij het luxueuse damesschoeisel groeide Izegem in de 20ste eeuw uit tot het grootste schoenencentrum van België. Na de Eerste Wereldoorlog werkten meer dan 2.500 mensen in de schoennijverheid, maar het hoogtepunt werd bereikt na de Tweede Wereldoorlog. Toen werkten er 5.100 personen 9
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p.11.
15
die samen ongeveer 40% van de totale Belgische productie van schoenen uitmaakten. In de jaren zestig en zeventig gingen veel schoenfabrieken over de kop. De oorzaken daarvan waren de afnemende bescherming van de eigen markt, de zwakke commerciële organisatie en de hoge prijzen voor de kwaliteitsschoenen.
Naast de schoennijverheid speelde ook de borstelnijverheid een rol in Izegem, maar de borstels trokken minder aandacht dan de schoenen die als modeartikel een luxe waren. Vóór 1760 waren er geen borstels, maar enkel bezems. In 1894 werkten 1.450 mensen in de Izegemse borstelnijverheid, maar het hoogtepunt kwam in 1930 en 1931, toen 2.750 personen leefden van deze branche.
Niet alleen voor borstels en schoenen werd Izegem bekend. Ook andere nijverheden steunden zijn economische positie, zoals meubelindustrie en machinebouw. De bekendste symbolen van deze stad zijn niettemin schoenen, borstels en pekker (“...de fraaie Izegemse handgemaakte schoenen werden met pekdraad genaaid, en de betere borstels werden gepekt...'Pekken' is trouwens gewesttaal voor 'plakken'”10) gebleven.
3.1.2. De schoenenstad Zlín
Het overzicht van de geschiedenis van Zlín dat ik in deze alinea behandel, is gebaseerd op het boek Zlínská Architektura 1900-195011 en op enkele artikelen van Zdeněk Pokuda12. De stad Zlín – “1.350 kilometer van Izegem verwijderd”13 - ligt in het Tsjechische OostMoravië en telt bijna 80.000 inwoners. Deze stad is vaak een stad van groen genoemd dankzij de ontelbare parken en andere groene terreinen, die voor de inwoners aangelegd werden om gezapiger te leven. Niettemin is Zlín óók een industrie-, handels- en 10
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 91. Novák, P. Zlínská archtektura 1900-1950. Eerste druk. Zlín: 1993, p. 19. 12 Pokluda, Z. O městě – historický obraz Zlína [online]. [Geraadpleegd op 19.2.2008]. Adres: . Pokuda, P. Několik tváří Zlína. Zlín – Lidé – Město – Čas, 1995, p. 11-13. 13 De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 14. 11
16
cultuurstad met een unieke twintigste-eeuwse moderne architectuur - functionalisme.14 De Franse architect V. Hermant schreef over de architectuur in Zlín:
The idea crossed my mind that in Czechoslovakia there is in existence a new large work of classical spirit [...]: Zlín, the model industrial town, a testimony of simple classicism but potent one (sic.) based on an informalistic functionalism. Perhaps it is the introduction to the new era of greater sincerity and modesty, of the more factual balance among conditons (sic.) of the life and matter. Zlín appeared to me as a simple and pure architecture, like the Romanesque architecture had been before.15
De eerste schiftelijke vermelding dateert van het jaar 1322, wanneer Zlín een centrum van ambacht en gildes was. In 1322 werd de stad door koningin Eliška, de weduwe van de Tsjechische koning Wenceslaus II, gekocht. Later, tijdens de regering van de adellijke familie Šternberk, ontwikkelde de handel en het handwerk zich en Zlín maakte een economische bloei door. Zelfs de oorlogen in de 15e eeuw konden de ontwikkeling niet tot staan brengen. In de 16e eeuw groeide Zlín in een vrij grote stad, waarin ongeveer 200 huizen en hofsteden stonden. In de 17e eeuw leed Zlín onder de Dertigjarige Oorlog en het inwonersaantal daalde tot de helft. Daarna duurde het ongeveer honderd jaar voordat de stad opnieuw een opbloei kende. De burgers en de ambachtslieden kwamen langzamerhand terug. Aan het einde van 18e eeuw waren de meeste ambachtslieden lakenwevers, daarnaast schoenmakers, kuipers en pottenbakkers.
Een mijlpaal in de geschiedenis van Zlín is het jaar 1894 wanneer Anna, Antonín en Tomáš Baťa een schoenenbedrijf oprichtten. Tijdens de volgende twintig jaar groeide het schoenenbedrijf onder de leiding van Tomáš Baťa tot een fabriek uit. Tomáš Baťa was niet alleen een ondernemer, hij was voornamelijk een mens, die voor zijn werknemers en later ook burgers zorgde. Hij werd namelijk ook de burgemeester van Zlín in het jaar 1923. Onder zijn leiding ontwikkelde de stad zich aanzienlijk. Er werden nieuwe huizen, een warenhuis, een hotel, een ziekenhuis, scholen, wetenschappelijke instituten en filmateliers in Zlín gebouwd, alles in de functionalistische stijl. Het bewijs van de voorspoed van Zlín toonde de toename van de inwoners: in het jaar 1923 14
Zlín [online]. Laatste bewerking op 31.1.2008 [geraadpleegd op 14.2.2008]. Adres: . 15 Geciteerd in: Novák, P. Zlínská archtektura 1900-1950. Eerste druk. Zlín: 1993, p. 294.
17
woonden 5.825 inwoners in Zlín en in het jaar 1938 waren dat al 43.420. Na het jaar 1930 hoorden niet alleen de schoenenfabriek bij de bedrijven van Baťa maar ook leerlooierijen, machinefabrieken, fabrieken voor autobanden, chemische bedrijven, textielbedrijven, levensmiddelenbedrijven, bouwbedrijven, polygrafische bedrijven, warenhuizen, hotels, later ook de spoorweg en het vliegveld. Deze bedrijven waren in Zlín en zijn omgeving, in heel Tsjechië, maar ook in Europese en Aziatische landen gevestigd. In de meest voorspoedige periode werkten 30.000 mensen in de hele wereld voor Baťa en er waren 160.000 mensen, die jaarlijks bij zijn bedrijven solliciteerden. Waarom? De gemiddelde salaris van een geschoolde arbeider was destijds 270 kronen per week in het toenmalige Tsjecho-Slowakije, 373 kronen per week in Frankrijk en 400 kronen per week bij bedrijven van Baťa.
De imposante ontwikkeling van Zlín duurde tot het einde van de jaren dertig. Na de Duitse bezetting moesten Baťa-fabrieken hun productie aan de legereisen ondergeschikt maken. In november 1944 werd Zlín gebombardeerd. Ook na de Tweede Wereldoorlog kwam de vooroorlogse situatie niet meer terug. In oktober 1945 werden alle Baťafabrieken genationaliseerd (de bedrijven van andere private ondernemers pas in februari 1948). Vanaf die tijd tot het jaar 1989 was alle bezit in handen van het communistische regime. In het jaar 1960 werd aan Zlín een andere naam – Gottwaldov – gegeven, naar de eerste communistische prezident van Tsjecho-Slowakije Klement Gottwald. Na de Fluwelen Revolutie kwamen de inwoners van Zlín tot de gewoonten van een dynamische onderneming in de geest van Baťa terug. Dus de stad versterkte spoedig zijn voormalige positie van financieel-, handels- en industriecentrum in Oost-Moravië. Al in december 1989 kreeg de stad ook zijn oorspronkelijke naam Zlín terug.
3.1.3. Samenvatting
Ongetwijfeld kunnen we zeggen dat Zlín en Izegem een gelijkaardige industriële ontwikkeling hebben gehad. Er zijn ook een paar overeenkomsten in de geschiedenis van Tsjechië en van nu België. Tsjechië leed onder Oostenrijk-Hongarije, Vlaanderen leed onder meer onder de Spaanse regering en beide staten leden in de wereldoorlogen veel verlies. Alleen in Tsjechië was de ontwikkeling door de communisten
18
tegengehouden. Wat de industrie betreft hebben beide steden de schoen als een historisch symbool. De industrie was en zal zeker het belangrijkste middel van bestaan van de inwoners in beide steden blijven.
3.2. Het ontstaan van de jumelage tussen Zlín en Izegem
In dit onderdeel heb ik de informatie uit het artikel 'Zlín en Izegem: Twee schoenensteden worden partners'16, het boek Izegem: beeld voor beeld17 en een e-mail van Radka Kratochvílová (die in het kantoor van de Zlínse burgemeester werkt) van 30 november 2007 gehaald.
De oorkonden waarmee de verzustering tussen de steden Zlín en Izegem werd bezegeld, werden op 14 september 1996 door Vladimír Daťka (burgemeester van Zlín) en Willy Verledens (burgemeester van Izegem), Daniel Charlier (de Izegemse stadssecretaris) en Tomáš Luska (voorzitter van het Comité Internationale Relaties van Zlín) in de gemeenteraadszaal van het Izegemse stadhuis ondertekend. Het doel van deze jumelage was de schepping van voorwaarden voor een zo nauw mogelijke samenwerking en relatie tussen burgers van Zlín en Izegem, wat verwezenlijkt kon worden door samenvoeging van economische, sociale en culturele gewoonten.
In het jaar 1996 was het al de derde jumelage voor Izegem. Toen was Izegem een partnerstad van het Duitse Zwischenahn en het Franse Bailleul-Belle. In 2000 werd bij de Izegemse partnersteden nog het Waals-Luxemburgse Hotton toegevoegd. Voor Zlín is Izegem echt de eerste officiële partnerstad geworden. Hoewel Zlín al eerder, in de jaren zestig, contacten met buitenlandse steden had (voornamelijk met LimbachOberfrohna, Sesto San Giovanni en Romans) opgenomen, waren de eerste officiële oorkonden van een jumelge pas na het jaar 1996 ondertekend. Tegenwoordig heeft Zlín al acht partnersteden; sinds 1996 Groningen (Nederland), sinds 1997 Alterburg (Duitsland) en Romans (Frans), sinds 1998 Chorzów (Polan) en Limbach-Oberfrohna (Duitsland), sinds 2000 Trenčín (Slowakije) en sinds 2001 Sesto San Giovanni (Italië). 16
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 3-15. 17 Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 164-166.
19
Wat kwam eigenlijk vóór de ondertekening van de oorkonden tussen Zlín en Izegem? Was het gemakkelijk om deze jumelage tot stand te brengen? Wie had een aandeel in het onstaan van deze jumelage? Aan deze vragen zal ik in de volgende alinea´s aandacht schenken.
3.2.1. Ligt er een vloek op deze jumelage?
Al in juni 1987 toen Christiaan De Forche en Roger Vandenbroucke, respectievelijk secretaris en bestuurslid van het Stedelijk Feestcomité te Izegem, een internationaal muziekfestival in de buurt van Parijs bezochten, begon de geschiedenis van een verband tussen Zlín en Izegem. De Izegemse vertegenwoordigers wilden in Epinay-sur-Seine groepen aan het werk zien die in aanmerking kwamen voor deelname aan het Izegemse Herfstmuziekfestival. De muzikanten en de majoretten van het Velký Dechový Orchestr Domu Kultury ROH Svit uit Gottwaldov (het Groot Blaasorkest van het cultureel centrum ROH Svit) bekoorden de Vlamingen en ze maakten toen al afspraken i.v.m. een eventuele deelneming van het orkest aan het Izegemse Herfstmuziekfestival van 1988. Op 24 juli zegde de dirigent Jaroslav Bílý de deelname toe, maar een officiële bevestiging moest toen nog komen van de Ústav pro Kulturně Výchovnou Činnost (het Nationaal Istituut voor Amateurische Ensembles). Op 15 september 1988 kwamen de leden van het orkest in Izegem aan. Christiaan De Forche schreef over dit evenement:
VDO Gottwaldov – laat ons de naam van de groep op die manier afkorten – nam deel aan alle grote festivalevenementen. Het werd een openbaring, temeer daar een ensemble uit het oostblok nooit voordien aan het festival deel had genomen. Het publiek ging uit de bol, niet alleen voor de schitterend presterende muziekanten, maar ook – en nog meer – voor de ranke majoretten. Meteen waren stevige banden gesmeed tussen het orkest en het Stedelijk Feestcomité. Door het feit dat vrijwel 80 Tsjechen bij families logeerden, ontstonden er ook veel persoonlijke vriendschapsbanden.18
18
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 3, 4.
20
Het eerste min of meer officiële document dat de weg bereidde voor de jumelage, was een schrijven van het Stedelijk Feestcomité gedateerd op 14 maart 1989 aan het College van Burgemeester & Schepenen van Izegem. Maar zelfs de verwijzing “naar de gemeenschappelijke traditie van de bloeiende schoennijverheid, maar ook naar de recente tendenzen in de meeste Oosteuropese staten in de richting van een grotere openheid en herstructurering”19 kon het College niet overtuigen en het steunde de jumelage niet. Er werden later nog diverse pogingen door Christiaan De Forche ondernomen om de opinie van het College te veranderen, maar telkens zonder succes.
In hetzelfde jaar 1989 was Izegem van plan een jumelage met de Noord-Franse stad Bailleul-Belle te sluiten. Dit plan werd op rekening van de Culturele Raad van Izegem geschreven en werd ook door het Stedelijk Feestcomité gesteund. Toen vroeg het comité aan de Culturele Raad morele steun voor zijn vriendschapsband met Zlín. De raad reageerde niet absoluut afwijzend, maar hij wilde eerst wat meer contacten tussen verenigingen van beide steden zien. Het comité deelde het standpunt van de Culturele Raad aan het College van Burgemeester en Schepenen mee, maar het College drukte zich opnieuw negatief uit.
Aan het begin van het jaar 1990 kwamen opnieuw enkele Izegemnaren - Raph Declerck, Herman De Backer en Christiaan De Forche – naar Zlín om het internationale muzieken folkfestival van Zlín mee te maken. In die periode had de Fluwelen Revolutie al plaatsgevonden en Tsjecho-Slowakije had zich losgemaakt van het Communisme. Dat was het begin van de nieuwe hoop voor de jumelage. De drie Izegemnaren maakten in juli 1990 in Luhačovice (een kuuroord in de buurt van Zlín) kennis met Tomáš Baťa, de zoon van de vroegere burgemeester en fabrikant, die toen op een officieel bezoek in Zlín was. Zelfs Baťa vond het idee van de samenwerking tussen Zlín en Izegem heel interessant en ook economisch belangrijk. Hetzelfde jaar nam ook de Izegemse kindervolksdansgroep Vlijtigh ende Boos deel aan het festival in Zlín. Maar ook deze contacten tussen beide steden konden het Izegemse College blijkbaar niet overtuigen. Op de Collegezitting van 18 juli kreeg deze kwestie opnieuw een negatief antwoord.
19
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 5.
21
Op 26 juli 1990 werd door enkele vertegenwoordigers van het Feestcomité een persconferentie georganiseerd, waarin steun werd gezocht voor het jumelage-plan. Volgende argumenten werden gepresenteerd: 1. de contacten met landen van OostEuropa kunnen waardevol zijn, 2. er bestaan al enkele relaties tussen burgers van Zlín en Izegem, 3. beide steden zijn schoenensteden. Het comité voegde er ook aan toe dat “omdat er op korte of zelfs middellange termijn geen oplossing in zicht is”20, zij de contacten tussen de groepen en mensen zouden bemiddelen, die relaties of een uitwisseling met burgers of verenigingen van Zlín willen. Veel Izegemnaren maakten in de loop der jaren gebruik van deze mogelijkheid. In ieder geval nam het groot blaasorkest uit Zlín in september 1990 deel aan het 30ste Herfstmuziekfestival. Op 26 maart 1991 stelde Christiaan De Forche een “voorlopig allerlaatste”21 poging in het werk om het College van Burgemeester en Schepenen op andere gedachten te brengen. Hij verwees daarbij naar alle argumenten en motieven die al in het verleden werden aangehaald, en hij voegde zelfs een schrijven bij, dat uitging van de culturele attaché bij de Tsjecho-Slowaakse ambassade in Brussel. Hij schreef ook een brief aan de gemeentebestuurders om zijn zaak te verdedigen. Daarop kreeg hij nooit een antwoord en de Collegezitting nam bovendien opnieuw een negatieve beslissing inzake de jumelage.
In die tussentijd (februari 1990) werd er in Izegem een officieel Comité Externe Relaties opgericht. Dat comité verving het vroegere jumelagecomité, dat samengesteld was om zijn activiteiten op de jumelage met Bad Zwischenahn te richten. De bedoeling van dit Comité was “dat er op middellange termijn bijkomende jumelagecontracten kunnen en wellicht zullen aangegaan worden met andere Europese steden”22 maar van belang was ook deze paragraaf: “Gelet op de toenemende groei naar eenheid in WestEuropa en de wezenlijke veranderingen die zich aan het voltrekken zijn in de landen van Oost-Europa”.23 Dat betekende immers dat er wel de mogelijkheid bestond om een band met steden of gemeenten zowel uit West- als Oost-Europa aan te knopen. Op de
20
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 6. 21 Ibid., p. 7. 22 Ibid., p. 7. 23 Ibid., p. 7.
22
eerste vergadering van het Comité Externe Relaties werd zowel over Bailleul–Belle als over Zlín gediscuteerd, maar nog altijd met weinig resultaat. Men besloot dat er meer contacten tussen verenigingen over en weer zouden moeten ontstaan. De jumelage met de stad Bailleul–Belle werd in het jaar 1992 gerealiseerd; over Zlín werd er op officieel niveau tot in 1995 niet meer gesproken.
Op 28 oktober 1995 werd het idee van een jumelage met Zlín op een voorstel van Gerda Mylle, de schepen, opnieuw naar voren gebracht door het Comité Externe Relaties. Het resultaat was deze keer positief:
De aanwezigen verklaren zich unaniem gewonnen voor het voorstel, rekening houdende met het feit dat er toch al een serieus aantal contacten zijn geweest tussen verenigingen en privé-personen. Er wordt ook duidelijk gesteld dat Zlín een lokale entiteit is die er totaal anders uitziet en helemaal anders gestructureerd is dan Izegem, en dat het een goede zaak is om met een dergelijke gemeenschap te verbroederen.24
De Raad voor Cultuur die het recht had om zich naar het College en de Gemeenteraad toe uit te spreken over alle culturele materies, had ook een positieve opinie daarover. Toen het Comité Externe Relaties aan het College van Burgemeester en Schepenen voorstelde om een officieel jumelagecontract met Zlín te sluiten, ging de Gemeenteraad van Izegem op 4 decemeber 1995 daarmee akkoord. In het raadsbesluit wordt onder andere vermeld:
Overwegende dat de kansen van de volkeren van Oost-Europa op definitieve integratie in de Europese Gemeenschap sterk aan het groeien zijn, inzonderheid na het slopen van de Berlijnse muur en het definitieve beëindigen van de Koude Oorlog; Overwegende dat deze integratiemogelijkheden ook vanuit het gemeentelijke vlak een stimulans moeten krijgen en dat daardoor de gemeenschapszin op Europees niveau bevorderd wordt.25
Daarna volgde er een officiële mededeling over de beslissing aan de burgemeester van Zlín Vladimír Daťka en vanaf februari 1996 was er al regelmating contact (via telefoon, 24
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 7. 25 Ibid., p. 8.
23
fax, e-mail) tussen Christiaan De Forche en zijn collega´s bij het Zlínse stadsbestuur. In april vond de kunstmanifestatie Nový Zlínský Salon plaats (een cultureel evenement dat bij de tradities van vroeger aanknoopt; het werd oorspronkelijk tussen 1936 en 1948 in Zlín georganiseerd om een overzicht van de huidige Tsjechische kunst te geven). Voor deze gelegenheid werden delegaties van toekomstige partnersteden naar Zlín uitgenodigd; als vertegenwoordiger van Izegem kwam Christiaan De Forche. Toen werd er tijdens een vergadering op het stadhuis bekendgemaakt dat het Stadbestuur van Zlín zich inzake de jumelage met Izegem unaniem pro heeft uitgesproken. De burgemeester Daťka nam een uitnodiging aan om in september naar Izegem te komen om de oorkonde te ondertekenen. In die tijd was eindelijk de vloek die tot nu toe op deze jumelage lag, voorgoed verdwenen.
3.2.2. De oorkonde
Deze paragraaf geeft inzicht in het jumelagecharter dat door de vertegenwoordigers van Zlín en Izegem werd ondertekend. Omdat het een belangrijk deel van de jumelage tussen Zlín en Izegem is, wil ik de volledige versie citeren:
Wij, ondergetekenden, vertegenwoordigers van de Stad Zlín, in de Tsjechische Republiek, en de Stad Izegem, in de Vlaamse Gemeenschap van België;
Ons bewust zijnde van het rijke en aanzienlijke gemeenschappelijke Europese erfgoed van onze naties en van het belang van samenwerking tussen de volkeren van Europa;
Willen deel hebben aan de ontwikkeling van een waarachtige Europese geest, geboren uit de zin voor sociale rechtvaardigheid, en op die manier onze bijdrage leveren tot het verenigde Europa;
Wensen via onze economische, sociale en culturele tradities en potentieel een essentiële verrijking van het dagelijkse leven van al onze medeburgers te bewerkstelligen, en optimale voorwaarden voor samenwerking tussen onze steden te scheppen;
24
Hebben de intentie om de relaties, die reeds tussen Zlín en Izegem bestaan, verder uit te bouwen, opdat vrede, vrijheid, broederschap en solidariteit begrippen zouden zijn die met echte inhoud worden vervuld, en aldus door al onze burgers ervaren mogen worden;
Ter bevestiging waarvan deze oorkonde met wederzijds akkoord werd opgemaakt in dubbel, en door ons op heden, de veertiende september negentienhonderdzesennegentig, ten Stadhuize in Izegem werd ondertekend.26
Deze oorkonde die elke bezoeker in de muurkrant in het Zlínse stadhuis kan bewonderen, drukt in de ambtenarentaal de wederzijdse wil uit om de bloeiende Izegem-Zlínse medewerking te scheppen. Ze willen niet alleen verder gaan met de semenwerking die er al voor de ondertekening van deze oorkonde bestond, maar ze willen ook op andere gebieden, zoals onderwijs, cultuur, sport en economie, coöpereren.
3.3. De concrete samenwerking
In de volgende alinea´s wordt een beschrijving gegeven van allerlei evenementen, samenwerkingen en uitwisselingen die in de loop van de jaren tussen Zlínse en Izegemse verenigingen zijn gebeurd. Het gaat niet alleen om culturele evenementen maar ook om uitwisselingen tussen scholen, sportieve evenementen en om financiële hulp die Izegem aan Zlín en zijn burgers heeft verleend.
3.3.1. VTI school Izegem en SPŠ school Zlín
De eerste pogingen om contact te leggen met de technische school in Zlín, namelijk Střední průmyslová škola Zlín (de Middelbare Technische School Zlín) (verder in de tekst alleen SPŠ), werden in de loop van het jaar 1997 door het Vrij Technisch Instituut Izegem (verder in de tekst alleen het VTI) ondernomen, met het oog op een
26
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 10.
25
uitwisseling. Tegen eind 1997 was er positief nieuws dat in 1998 de definitieve contacten zouden gesloten worden.27
SPŠ Zlín is een middelbare school die aan haar scholieren verschillende studievakken aanbiedt, zoals machinebouw, studie van zwakstroom, elektrotechniek, bouwkunde en management. Ook het technisch lyceum en het economisch lyceum zijn een onderdeel van deze middelbare school. Het VTI is een van de middelbare scholen in de Izegemse gemeente die vak- en beroepsopleiding geeft. Na het eindxamen vinden de leerlingen vaak werk in de industriële ondernemingen die in de stad zijn gevestigd. 28
In juni 1998 bezochten de directeur van het TVI Hendrik Vandromme, de leraars Jan Van den Berghe en Henk Van den Berghem en Cristiaan De Forche van het Comité Externe Relaties voor de eerste keer SPŠ Zlín, om daar de contacten tussen beide scholen vast te leggen.29 In de Zlínse krant Magazín Zlín werd over dit bezoek geschreven:
Eerst was het niet duidelijk, waar de samenwerking uit zou bestaan. Zelfs de vertegenwoordigers van de scholen hadden daarover geen concrete voorstelling. Spoedig kwamen ze tot de conclusie dat beide kanten nieuwe vrienden wilden maken. Ze kwamen de samenwerking tussen beide scholen overeen, wat door twee argumenten werd ondersteund, namelijk dat er al een overeenkomst tussen Zlín en Izegem bestaat en dat beide scholen met elkaar iets gemeen hebben. 30
De concrete voorstellen werden tijdens het bezoek van de vertegenwoordigers van SPŠ in Izegem op 22. t/m 25. 9. 1998 bepaald. Toen werd ook een intentieverklaring tot samenwerking tussen beide scholen door de directeurs Vandromme en Lednický in het stadhuis ondertekend. In de intentieverklaring werden de volgende doelen vastgelegd:
27
Aktiviteiten in 1997 met Zlín (Jaarverslag 1997 Stad Izegem).“Dossier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 128. 28 Střední průmyslová škola Zlín [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: . 29 Activiteiten in 1997 met Zlín (Jaarverslag 1997 Stad Izegem). “Dosier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 128. 30 Lipár, M. Spolupráce škol SPŠ Zlín a VTI Izegem. Magazín Zlín. Zlín: 1998, jg. 4, nr. 11, p. 7. (Mijn vertaling, I.M.)
26
-
promotie van partnersteden en scholen
-
wederzijdse uitwisseling van ervaringen tussen de docenten van de partnersscholen
-
deelname van beide scholen aan de internationale projecten van de EU
-
de kans te geven aan de studenten om economie, politiek systeem, cultuur en levenswijze van de inwoners van beide landen te leren kennen, en daarmee aan de Europese integratie mee te helpen.31
De eerste uitwisseling tussen VTI Izegem en SPŠ Zlín werd van 8 tot 14 november 1998 gerealiseerd. Een veertigtal leerlingen van SPŠ en enkele docenten kwamen naar Izegem. Allen verbleven in gastgezinnen. De studenten volgden samen met hun Izegemse collega´s lessen in het VTI. Daarnaast waren randactiviteiten en toeristische bezoeken voorzien, net zoals een ontvangst op het Stadhuis. De eerste Izegemse groep van studenten en docenten ging naar Zlín in februari 1999.32
Deze ruilprogramma´s vinden tweemaal per schooljaar plaats. De ene keer ontmoeten studenten en docenten elkaar in Zlín, dan weer in Izegem. Deze uitwisselingen zijn voor de studenten van de derde jaar bestemd en het verblijf duurt tussen de 10 en 14 dagen inclusief de reis. De hoofdbedoeling van deze programma´s is de realisatie van diverse projecten die teoretisch en ook praktisch de vakkennis van studenten ontwikkelen. De studenten leren ook geschiedenis, cultuur en gewoonten van de gaststad kennen en vooral verbeteren ze hun communicatie in een vreemde taal (Engels, Duits). Er worden ook verschillende excursies naar industriële ondernemingen en interessante steden in de buurt georganiseerd.33
De diverse projecten die een onderdeel van de uitwisselingen vormen, zijn uitgewerkt met Europese steun (in het kader van de Europese opleidingsprogramma´s Socrates of Comenius) en zijn gericht op de uitbreiding van de vakkennis van studenten van beide scholen. Gezien het feit dat SPŠ een school met diverse studievakken is, moeten de thema´s van de projecten zorgvuldig gekozen worden om alle studievakken achter
31
Lipár, M. Spolupráce škol SPŠ Zlín a VTI Izegem. Magazín Zlín. Zlín: 1998, jg. 4, nr. 11, p. 7. (Mijn vertaling, I.M.) 32 Activiteiten in 1998 met Zlín (Jaarverslag 1998 Stad Izegem). “Dosier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 146. 33 Střední průmyslová škola Zlín [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: .
27
elkaar erbij te betrekken. SPŠ richt zich meer, dankzij de technische uitrusting van goede kwaliteit, op de theoretische oplossingen van problemen, terwijl het VTI zich meer op het praktische deel concentreert (inclusief de verschaffing van materiaal), omdat het VTI goede connecties met bedrijven in de regio heeft.34
Hieronder zijn projecten die in de periode 1998 – 2004 werden uitgewerkt:
-
1998/99 Geschiedenis, cultuur en gewoonte in de regio´s Zlín en Izgem – een vergelijkende studie gericht op de geschiedenis van de schoenmakerstraditie in beide regio´s.
-
1999/00 Theorie en praktijk in digitale techniek – een laboratoriumvoorbereiding en praktische realisatie van een product.
-
2000/01 Alternatieve energiebronnen – een vergelijkende studie over het gebruik van de alternatieve energiebronnen in beide regio´s, zoals zon, wind en biomassa.
-
2001/02 Plan en constructie van een waterpomp – een collectief plan en de productie van een wateraanjager.
-
2002/03 Toepassing van baksteen in de regio´s Zlín en Izegem - een grafische berekening en plannen van de familiewoningen die praktische ervaringen met het gebruik van baksteen in Izegem omvatten en die tegelijkertijd van de architectonische traditie van Baťa´s periode in Zlín uitgaan.
-
2003/04 Het nieuwe Europa – een studie over de werkgelegenheid voor jonge mensen in het kader van een Verenigd Europa.35
Het project dat aandacht aan het gebruik van baksteen in de regio´s Zlín en Izegem schonk, werd zowel in Tsjechië als in België gewaardeerd. Er werd zelfs een tentoonstelling over dit project in Zlín in de galerij van het stadhuis georganiseerd. In de krant Magazín Zlín werd ook een artikel over dit project geschreven, waarin een detailoverzicht van de loop van het project werd gegeven.36
Wat de actuele samenwerking betreft, worden er nog steeds de uitwisellingen tussen beide scholen georganiseerd, zoals de heer Radek Nedbal, de onderdirecteur aan de 34
Střední průmyslová škola Zlín [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: . 35 Ibid. (Mijn vertaling, I.M.) 36 Dubáček, L., Novák, P. Budoucnost zlínské architektury. Zlín - Izegem. Magazín Zlín, 2003, jg. 9, nr. 9, p. 7.
28
SPŠ, mij in een e-mail op 25 maart 2008 heeft geschreven. Alle uitwisellingen zijn door de studenten vergoed. Hij voegde ook toe, dat de SPŠ tegenwoordig bij geen internationale project van de EU, zoals in de jaren 1998 – 2004, is betrokken.
3.3.2. Financiële hulp voor Zlín
De stad Izegem toonde zich als een echte partner en een goede vriend toen Zlín in de zomer 1997 overstroomd werd. Maar het was niet de enige hulp die Izegem aan Zlín verleende. Izegem hielp ook bij individuele gevallen. Deze gebeurtenissen zullen we in de volgende alinea´s bekijken.
3.3.2.1. Hulp bij de overstroming in Zlín
Op zondag 6 juni 1997 begon het waterpeil van de rivier Dřevnice die door Zlín vloeit, toe te nemen en in de nacht van zondag op maandag werd al de derde graad van het overstromingsgevaar aangekondigd.37 De oorzaak waardoor de rivieren in de hele regio buiten de oevers traden, was de uitzonderlijk intensieve regenval in de dagen van 5 tot 8 juni. In de Zlínse regio werden 24.000 mensen uit hun huizen geëvacueerd, één persoon kwam om het leven en de totale waterschade in de hele regio bedroeg 7 miljard Tsjechische kronen (ongeveer 190 miljoen euro). Dit gebeurtenis bracht de loop van het leven tot stilstand voor bijna één week.38
Kort daarna begonnen de mensen hun huizen te repareren van het geld dat ze van de staat en van inzamelingen kregen. Toen snelden ook de Belgen te hulp. Nog geen één maand na de overstroming verklaarde het Stadbestuur te Izegem zich akkoord te gaan met twee beslissingen. Ten eerste schonk het Stadbestuur te Izegem een bijdrage van 26.500,- Belg. franken (ongeveer 657 euro) aan de stad Zlín. Eigenlijk ging het om één
37
Kačírková, V. Záplavy 1997: i Zlín byl pod vodou. Zlínský deník [online]. [Geraadpleegd op 24.3.2008]. Adres: . 38 Kačírková, V. Ničivé záplavy 1997: už je to deset let. Zlínský deník [online]. [Geraadpleegd op 24.3.2008]. Adres: .
29
frank per inwoner van Izegem. Ten tweede werden alle bedrijven, verenigingen en particulieren in Izegem in de pers opgeroepen tot een subsidiëring.39 In augustus, toen schepen Thierry De Guffroy en Christiaan De Forche aan feestelijkheden n.a.v. de 30ste verjaardag van de jumelage Zlín-Romans deelnamen, werd een bedrag van 26.500,Belg. franken overhandigd als steun aan de slachtoffers van de watersnood. Aan het einde van het jaar 1997 werd er door het Comité Externe Relaties nog eens een goeide 70.000,- Belg. franken (ongeveer 1.735 euro) aan het stadbestuur van Zlín overgemaakt.40
Tot mijn spijt lukte het mij niet om te vinden, wat precies door 'het Izegemse geld' werd gefinancierd. In de documenten, die ik van het Zlínse stadhuis ter beschikking kreeg, vond ik het antwoord niet en aan het stadhuis kon ook niemand mij helpen, omdat het niet meer gearchiveerd werd.
3.3.2.2. Hulp voor een sporter
In het jaar 2003 organiseerde het Stadhuis te Izegem een inzameling n.a.v. feestelijke markten en Christiaan De Forche ovehandigde in Zlín op 26 juni een cheque met het bedrag van 250 euro aan Valari Calcev.41 Valeri Calcev is een mindervalide sporter van Moldavische afkomst die in Zlín leeft. Hij probeerde genoeg middelen voor zijn gezin te verdienen dat nog steeds in Moldavië is. In de herfst van 2002 realiseerde hij een cyclomarathon voor de partnersteden van Zlín en Karlovy Vary (een kuuroord in WestBohemen) en hij vroeg de plaatselijke vertegenwoordigers om steun. Hij was ook van plan om nog een tocht te realiseren die mensen attent zou maken op zijn persoonlijke problemen maar ook op de problemen van handicaps.42 Of deze tocht gerealiseerd werd kon ik niet achterhalen.
39
Brief van Christiaan de Forche aan Vladimír Daťka, datum 31.7.1997 (officiële briefwisseling). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín. 40 Activiteiten in 1997 met Zlín (Jaarverslag 1997 Stad Izegem). “Dossier Zlín” berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 128 41 Activiteiten in 2003 met Zlín (Jaarverslag 2003 Stad Izegem). “Dossier Zlín” berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 153. 42 Milá pomoc. Magazín Zlín. Zlín: 2003, jg. 9 , nr. 8, p. 3.
30
3.3.3. Sportacties
De samenwerking tussen Zlín en Izegem kwam ook op het gebied van sport tot uiting. Er werd een soort wedstrijd - Spel zonder grenzen - georganiseerd in het jaar 1998 in Izegem en daarna, in 2003, vond een ontmoeting van sporters plaats in Zlín. Ik zal de aandacht op deze actie´s in de volgende alinea´s vestigen.
3.3.3.1. Spel zonder grenzen
In het jaar 1998 werd een voorstel door de partnersteden van de stad Izegem aangenomen om een zogeheten Spel zonder grenzen te organiseren. De bedoeling van dit evenement was niet zozeer om een echte wedstrijd te houden, maar eerder om een soort sportieve ontmoeting te laten plaatsvinden. De deelnemers waren sportploegen uit alle partnersteden van de stad Izegem. Het Spel zonder grenzen vond op 26 augustus 2000 plaats in Izegem. Alle partnersteden, namelijk Bailleul, Bad Zwischenahn, Hotton, Izegem en Zlín, namen daaraan deel.43
Dit evenement werd door Patrick Goemaere opgenomen en met zijn videoreportage brengt hij verslag uit over de hele dag. Het Spel zonder grenzen vond in een openluchtzwembad plaats en het werd door tientallen mensen bekeken. Na de intrede van de vijf sportploegen startte een scheidsrechter de wedstrijd die uit acht taken bestond. De taken hebben verschillende namen, zoals Hijs de vlag, Borstelen, Duathlon, Reis met de wereld, Verrassingsproef, Robinson Crusoé, Belleke Trek, Survival of the fittest, en meestal speelden ze zich af in het zwembad. Zwemmen, rennen, vechten, springen, gooien, trekken, slaloms, trapwaterautootjes – dat waren activiteiten die in de taken waren inbegrepen. De winnaar werd Izegem met 195 punten. Zlín kwam op de vijfde en dus de laatste plaats. De dag werd afgesloten met een prijsuitreiking en een feestdiner. Het hele evenement werd door een enthousiaste en familiare sfeer begeleid
43
Informace pro ůčasníky „Her bez hranic” (programma). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín.
31
en voor alle deelnemers was het ook een goede gelegenheid om mensen van andere Izegemse partnersteden te ontmoeten.44
3.3.3.2. Ontmoeting van sporters
Van 21 tot 24 augustus 2003 vond een evenement in Zlín plaats dat als doel had sportverenigingen uit beide steden in contact met elkaar te brengen met het oog op het organiseren van toekomstige uitwisselingen. 41 mensen, namelijk vertegenwoordigers van Izegemse sportverenigingen, bestuursleden van de Sportraad en van het Comité Externe Relaties en vertegenwoordigers van het Stadbestuur, werden door het Zlínse Stadbestuur en vertegenwoordigers van Zlínse sportverenigingen ontvangen. Na de bespreking over de mogelijke toekomstige samenwerking werd een sportief programma met enkele vriendschappelijke wedstrijden georganiseerd. Deze ontmoeting werd met een tochtje door de Zlínse omgeving afgesloten.45
Hoewel een judoclub en een tennisclub geïnteresseerd waren om contact met Zlínse sportverenigingen op te nemen, zijn er achteraf geen contacten meer geweest. Maar de heer De Forche hoopt dat die nog in de toekomst zullen plaatsvinden. In een mail van 3 april 2008 heeft hij daarnaast nog vermeld: “We zijn alvast van plan om (volgend jaar of binnen twee jaar) eens vertegenwoordigers van de sportverenigingen in Zlín uit te nodigen voor een vriendschappelijke sportieve ontmoeting met de collega´s uit Izegem.”
3.3.4. Markten in Izegem
44
Goemaere, P. Spel zonder grenzen [video]. 2000. Izegem. Activiteiten in 2003 met Zlín (Jaarverslag 2003 Stad Izegem). “Dossier Zlín” berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 153. Izegem. Setkání sportovců ve Zlíně 21. – 23. 8.2003 (programma). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín. 45
32
Vanaf het jaar 1969 wordt in Izegem elke zomer een markt georganiseerd.46 Dit wordt 'de batjes' genoemd.47 Straten, pleinen en wegen zitten vol van mensen. Van ´s ochtends tot ´s avonds bieden de winkeliers interessante en aantrekkelijke goederen en lekker ruikend voedsel aan. Deze markt wordt tegenwoordig door ongeveer vijftigduizend mensen bezocht. Elk jaar vanaf de jaren negentig wordt Zlín door Izegemse vertegenwoordigers uitgenodigd om daaraan deel te nemen. In de krant Magazín Zlín verschijnen regelmatig artikelen over deze gelegenheid samen met een uitnodiging voor verschillende bedrijven, verenigingen of particulieren om aan de markt deel te nemen. De Zlínse ondernemers konden van marktstalletjes met elektriciteit gebruik maken, wat door de stad Izegem wordt betaald.48 Vreemd genoeg was er geen al te grote belangstelling van de Zlínse kant. Pas in het jaar 2002 kwam de stad Zlín met zijn ondernemers naar de Izegemse markt. De twee Zlínse stalletjes boden de met de hand vervaardigd kaarsen aan van het bedrijf Candle en producten van het Atelier Radost (glaspanelen, met de hand vervaardigd zepen, verschillende sieraden, gebatikte kleren, ezv).49 De Zlínse participatie aan de Izemse batjes werd nog eens herhaald in 2007, toen de Tsjechische week daar georganiseerd werd.50 Speciale aandacht voor het evenement Tsjechische week zak ik in het volgende stuk hebben.
3.3.5. Culturele uitwisselingen
Izegem is net zoals Zlín een stad die van culturele evenementen houdt. Izegem mag een echte muziekstad genoemd worden. Talloze muziekverenigingen, maatschappijen en koren, zoals Stadsfanfaren, Vrede en Eendracht, Panache, De Kleine Compagnie, De Kerels, Het Sint-Gregoriuskoor zijn bekend niet alleen binnen België maar ook in Europa. Naast muziek gebeuren er ook andere culturele activiteiten die onder de auspiciën van de Stedelijke Culturele Raad worden georganiseerd, namelijk de boekenbeurzen, de tweejaarlijkse Poëzieprijs van de stad Izegem, de Nationale 46
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 152. Batjes Izegem [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: . 48 Trhy v Izegemu – příležitost pro Zlíňany. Magazín Zlín. Zlín: 2007, jg. 13, nr. 5, p. 3. 49 Trhy v Izegemu byly úspěšné (Verslag). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín. 50 Program of the Czech Week in Izegem 30.9. – 7.10. 2007 (Verslag). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín. 47
33
Sollicitatiewedstrijd, het nieuwjaarsconcert, de 11-juliviering, de selecties voor diverse nationale voordrachttoernooien, vele belangrijke tentoonstellingen, enzovoort.51
Zlín heeft twee muziekgroepen die ook in het buitenland optreden. De eerste is de Filharmonie Bohuslava Martinů (de Filharmonie van Bohuslav Martinů) en de tweede is het Velký Dechový Orchester Města Zlína (het Groot Blaasorkest van de stad Zlín). De Filharmonie van Bohuslav Martinů werd in het jaar 1946 opgericht. Het orkest telt 80 leden en het hoort bij de beste Tsjechische symfonieorkesten. Aan het Groot Blaasorkest van de stad Zlín zal ik verder in de tekst nog aandacht wijden. Naast muziek speelde en speelt nog steeds film een groete rol in Zlín. In de eerste helft van de jaren dertig werden er de Filmové Ateliéry Zlín (de Filmateliers Zlín) opgericht en dat was een begin van de bloei van de filmindustrie. Er werden reclames, documentaire films voor scholen, reisfilms, en later ook tekenfilms geproduceerd. In de jaren vijftig begon men ook marionettenfilms op te nemen en de productie richtte zich meer op het kinderpubliek. Daarvan kwam ook het filmfestival voor kinderen dat in het jaar 1960 voor het eerste keer georganiseerd werd.52 Meer over dit festival vinden we in het volgende stuk.
3.3.5.1. Filmfestival in Zlín
Bij één van de belangrijkse culturele evenementen in Zlín hoort ongetwijfeld het Mezinárodní festival pro děti a mládež (het Internationale kinder- en jeugdfilmfestival) dat jaarlijks begin juni plaatsvindt. Dit jaar zal dit festival al de 48ste jaargang tellen. Tijdens de acht dagen in juni bieden de Zlínse bioscoopzalen een ruime keuze aan uit de beste hedendaagse filmkunst voor jong publiek, een ontmoeting met plaatselijke en buitenlandse regisseurs en ook een rijk begeleidend programma (zoals concerten, tentoonstellingen en excursies). Het hoofdprogramma van dit festival bestaat niet alleen uit de volgende wedstrijden: een internationale wedstrijd van jeugdfeaturefilms, een internationale wedstrijd van jeugdanimatiefilms, het internationale festival van 51
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 101-111. Filharmonie Bohuslava Martinů [online]. [Geraadpleegd op 29.3.2008]. Adres: < http://www.mestozlin.cz/page/146.filharmonie/ >. Novotný, J. Tvůrčí azyl filmových umělců. Zlín – Lidé – Město – Čas, 1995, p. 29-30. 52
34
studentenfilms Zlínský pes (Zlínse hond), een internationale wedstrijd van reclame Duhová kulička (Regenboogknikkertje), maar ook uit andere filmprojecten (zoals een project over de Europese kinematografie, een project over de hedendaagse Tsjechische jeugdfilms, een project over documentaires voor kinderen, enzovoort).53
In het jaar 2002 toen de 42ste jaargang van het beroemde internationale jeugdfilmfestival georganiseerd werd, nam Tine Vandermeersch, een vijftienjarige leerlinge aan het Izegemse Sint-Josefcollege, als jurylid deel. Tine was een jurylid van de wedstrijd van feature films samen met andere juryleden uit de Verenigde Staten, Frankrijk, Nederland, Duitsland, Finland en Tsjechië. De taak van de jury was maar liefst vijftien films te bekijken en daarna te besluiten welke film een prijs krijgt. “Het was een heel toffe belevenis”, aldus Tine in de interview voor het Nieuwsblad.54
Eén jaar later zetelde een jongere van Izegem voor de tweede keer in de jury tijdens de 43ste jaargang van het Zlínse filmfestival.55
3.3.5.2. Uitwisselingen in de naam van muziek
Muziek was één van de belangrijkste impulsen die tot het ontstaan van de jumelage tussen Zlín en Izegem leidde. Ook tijdens de jaren na het ontstaan van de jumelage speelde muziek een rol in de samenwerking tussen beide steden. Informatie over de muzikale uitwisselingen vond ik in de Jaarverslagen van de stad Izegem56, in het artikel van Christiaan de Forche in het tijdschrift Ten Mandere57, op de internetpagina´s van 53
Mezinárodní festival filmů pro dětí a mládež [online]. [Geraadpleegd op 29.3.2008]. Adres: . 54 Demeulenaere, V. “Een hele Belevenis” Izegemse terug thuis van jeugdfilmfestival in Tsjechië. Het Nieuwsblad [online]. [Geraadpleegd op 7.2.2008]. Adres: . 55 Activiteiten in 2003 met Zlín (Jaarverslag 2003 Stad Izegem), p. 153. “Dossier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem. 56 Activiteiten in 1996 met Zlín (Jaarverslag 1996 Stad Izegem), p. 128. “Dossier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem. Activiteiten in 1998 met Zlín (Jaarverslag 1998 Stad Izegem), p. 146. Activiteiten in 2000 met Zlín (Jaarverslag 2000 Stad Izegem), p. 146. Activiteiten in 2002 met Zlín (Jaarverslag 2002 Stad Izegem), p. 148. Activiteiten in 2003 met Zlín (Jaarverslag 2003 Stad Izegem), p. 152, 153. 57 De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 3-8.
35
het Groot Blaasorkest van de stad Zlín58, op de internetpagina over het Internationale Muziek- en Folklorefestival Zlín59 en in het boek Izegem beeld voor beeld60.
Elk jaar vanaf 1961 vindt in Izegem het Herfstmuziekfestival voor harmonie- en fanfarekorpsen plaats.
Weliswaar groeide het gebeuren in de loop der jaren uit tot een muzikaal weekend en werd het internationale karakter vooral na 1985 – het Europees Jaar van de Muziek – zeer frappant, maar men bleef altijd trouw aan de oorspronkelijke doelstellingen: het promoten van de hoogstaande blaasmuziek, via fijne concerten, gesmaakte muzikale shows en de cultuur van het opstappende musiceren. Heden ten dage is het festival één van de weinige overbleven evenementen in zijn genre in het hele land.61
Zoals reeds gezegd nam het Velký Dechový Orchestr Domu Kultury ROH Svit uit Zlín voor de eerste keer deel aan het Izegemse Herfstmuziekfestival in het jaar 1988. Dit orkest dat tegenwoordig Velký Dechový Orchestr Města Zlína (Groot Blaasorkest van de stad Zlín) heet, werd als een bedrijfsorkest van de toenmalige firma van Baťa in het jaar 1924 opgericht. Tegenwoordig telt het orkest 80 muzikanten, 3 zangeressen en 2 zangers. Vanaf 1984 hoort er ook een groep van majoretten bij. In het jaar 1988 won het Zlínse orkest de eerste publiekprijs in Izegem. Daarna kwam dit blaasorkest nog drie keer naar Izegem, namelijk in de jaren 1990, 1995 en 2000 om opnieuw te participeren aan het Herfstmuziekfestival.
Natuurlijk hebben de Izegemse muziekgroepen ook de gelegenheid om naar Zlín te komen. In Zlín wordt elke tweede jaar het Internationale Muziek- en Folklorefestival Zlín georganiseerd. De eerste jaargang vond plaats in 1982. De Izegemse kindervolksdansgroep Vlijtigh ende Boos nam deel aan dit festival in het jaar 1990 en vier jaar later kwam deze groep nog één keer terug, deze keer onder de naam Die Boose.
58
Velký Dechový Orchestr Města Zlína [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: . 59 Šoukalová, J. Mezinárodní festival dechových a folklorních souborů Zlín [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: . 60 Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p.159. 61 Ibid., p. 159.
36
Hier wil ik nog één uitwisseling noemen. In maart 2003 was een beperkte delegatie van het Izegemse Sint-Gregoriuskoor in Zlín te gast op uitnodiging van het Dvořák-koor. De koren zongen samen voor een talrijk opgekomen publiek het Requiem van Mozart en plannen werden gesmeed voor verdere contacten. Op de volgende ontmoeting was het maar enkele maanden wachten. Al in oktober 2003 legde het Dvořák-koor een tegenbezoek af. In de Sint-Tillokerk in Izegem verzorgden beide koren een gezamenlijk concert, waarbij ook Jiří Havlík, de toenmalige Tsjechische ambassadeur te Brussel, aanwezig was.
3.3.5.3. Tentoonstellingen
In de naam van de Zlín – Izegem jumelage werden er in Zlín twee tentoonstellingen georganiseerd, de eerste in het jaar 2001 en de tweede in 2007.
De eerste tentoonstelling die ter gelegenheid van de vijfde herdenking van de jumelage ondertekening werd georganiseerd, vond van 26 tot 30 april 2001 in het Zlínse stadhuis plaats. Het was onder de auspiciën van Belgische dagen in de Tsjechische Republiek, die door ambassadeur Bernard Pierre in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap werden georganiseerd.62 Deze tentoonstelling werd door de leden van het Comité Externe Relaties en het Stadbestuur te Izegem voorbereid en documenteerde de partnerbanden tussen beide steden in de loop van vijf jaar. De toenmalige Zlínse burgemeester Zdeněk Dostál bedankte de vertegenwoordigers van Izegem voor het idee de tentoonstelling te organiseren.63
Vanaf 7 tot 18 mei 2007 werd in de Zlínse galerij Alternativa een tentoonstelling van een twaalftal Izegemse kunstenaars (Geert D´eigens, Myriam Leenknecht, Geert Devos, Bart Werbrouck, Jeroom Mallisse, Karlos Vansteenkiste, Godfried Parmentier, Susy Desimpene, Rudy Duyck, Eddie Verfaille, Frans Huyghebaert en Rudi D´Artois) gerealiseerd. Alternativa is een naam van het Nový kulturní institut (het Nieuwe cultuurinstituut) dat in het jaar 2003 werd opgericht. De bedoeling daarvan is 62
Activiteiten in 2001 met Zlín (Jaarverslag 2001 stad Izegem). “Dossier Zlín”, berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p.142. 63 Primátor poděkoval Belgičanům. Zlínský a moravský den, 2001, jg. 4, nr. 100, p. 13.
37
verschillende culturele ontmoetingen, tentoonstellingen, kleine concerten, theatervoorstellingen, literaire avonden en filmavonden te organiseren. Dit instituut hoort bij de Odbor kultury magistrátu města Zlína (de Afdeling van cultuur van de magistraat van de stad Zlín). De tentoonstelling van de Izegemse kunstenaars werd 'Izegem stelt in Zlín tentoon' genoemd en werd met een beperkte delegatie, bestaande uit de kunstenaars Godfried Parmentier en Karlos Vansteenkiste, bijgestaan door Christiaan de Forche, bijgewoond. Er werden vijf werken in keramiek en vijfentwintig tweedimensionele werken geëxposeerd. Tijdens de tentoonstelling lagen in de galerij Alternativa folders met informatie over de kunstenaars en hun werken ter beschikking.64
3.3.5.4. Het project Tsjechische dromen
In het jaar 2007 werd al voor de tweede keer het project Tsjechische dromen (České sny) georganiseerd. De eerste jaargang vond in 2004 plaats. Volgens Aleš Březina, de Project Programming Director, was het doel daarvan het volgende:
In the Czech Dreams project our goal is to draw attention to the breadth and diversity of Czech music from the past four centuries. In doing so, we wish to avoid an ideologically extreme and distinctly nationalistic oriented understanding of Czech music of the past. Therefore, along with the classics of Czech music from the Czech lands, the programs also incorporate works of composers from minority cultures [...] Our intention has been not only to discover old works in dusty archives and new works in the drawers of living composers, but primarily to assure that audiences leave each concert with a sense of having had an extraordinary experience in listening to beautiful music in outstanding performances.65
De tweede jaargang van dit project richtte zich op de culturele samenwerking tussen Europese steden en regio´s. Behalve de presentatie van Tsjechië droeg de Tsjechische 64
Izegemse kunst in Tsjechië. Het Nieuwsblad [online]. [Geraadpleegd op 7.2.2008]. Adres: . Izegem vystavuje ve Zlíně (informatiefolder van de galerij Alternativa). Zlín: 2007. “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín. Alternativa. O nás [online]. [Geraadpleegd op 4.4.2008]. Adres: . 65 Czech Dreams 2004. Editors E. Petrášková, A. Březina, D. Dittrich; Engelse vertaling D. Beveridge, P. Mauffray. Praha: The Brno International Center of Slavic Music, p. 14 - 20.
38
dromen bij tot de regionale samenwerking op het gebied van cultuur in het kader van de Europese Unie en de verdieping van partnerbanden tussen Europese steden en gewesten.66
Waaruit bestond dit project eigenlijk? In de periode van 1 juni tot 15 december 2007 vonden ongeveer 160 concerten in de 100 steden en dorpen in de 19 staten van de Europese Unie plaats. De dramaturgen van de concerten gaven nu de voorkeur niet alleen aan het Tsjechische repertoire, maar deze keer openden ze hun armen ook voor de composities van andere landen. Wat de performers betreft, werden er musici uit verschillende landen uitgenodigd, zowel topmuzikanten uit het hele Europa als succesvolle Tsjechische musici. Daarbij werden ook 5 presentaties van het project Tsjechische dromen gehouden. De presentaties werden de Tsjechische week (of het Tsjechische weekend) genoemd en vonden plaats in bepaalde Europese steden. In elke deelnemende staat werden één of twee steden gekozen, waarin de Tsjechische weken plaatsvonden, bijvoorbeeld Yvetot (Fankrijk), Utrecht (Nederland), Constanz (Duitsland), Trnava (Slowakije), Bergamo (Italië). Aan het feestelijke concert ging in de steden een speciale week (of een weekend) vooraf, waarin de inwoners de gelegenheid hadden om Tsjechische kunst, films, theater, dans en de Tsjechische keuken, gewoonten en producten te leren kennen.67 Eén van de deelnemende steden aan de Tsjechische weken was ook Izegem, wat ik in het volgende stuk zal bespreken.
3.3.5.4.1. De Tsjechische week in Izegem
De Tsjechische week in Izegem, die plaats vond van 30 september tot 7 oktober 2007, was volgens de Izegemse burgemeester Gerda Mylle één van de grootste Izegemse evenementen van 2007, wat zij in een brief van 2 augustus 2007 aan Irena Ondrová, de Zlínse burgemeester, vermeldde.68 Het statement over de deelname van Izegem aan de
66
Czech Dreams. 31 May – 8 December 2007 [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: . 67 Ibid. 68 Brief van Gerda Mylle aan Irena Ondrová, datum 2.8.2007 (officiële briefwisseling). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín.
39
Tsjechische week 2007 werd al op 21 november 2006 met een handtekening van Christiaan de Forche bekrachtigd (zie bijlage nr. 1).
De hoofdevenementen, zoals bij de eerste Tsjechische week in 2004, waren muzikaal: het concert van het Praags Kamer Filharmonisch Orkest onder leiding van Kaspar Zehnder, het concert van Ondřej Havelka en zijn groep Melody Makers met hun unieke Gershwin-repertoire. In het tweede weekend trad de Základní umělecká škola uit Zlín (de Volkskunstschool Zlín) samen met de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord van Izegem op. Tijdens de week waren er tentoonstellingen met het werk van kunstenaars uit Zlín, hoogstaande Tsjechische grafiek en filmklapborden. Verder werden er films vertoond en sportactiviteiten gehouden, naast degustatie en verkoop van typisch Tsjechische producten.69
3.4. Jumelage in de toekomst
Deze alinea besteed ik aan de toekomstige ontwikkeling van de jumelages in Izegem. In het jaar 2007 werd er in Izegem een beleidsnota door burgemeester Gerda Mylle voorgesteld. De nota heet 'Voor een Izegem om trots op te zijn; Izegem: mijn stad, mijn thuis'. In deze nota werd onder andere een artikel over de toekomstige ontwikkeling van de relaties met Izegemse partnersteden gepubliceerd. Daaruit wil ik graag een paar alinea´s, die volgens mij de relatie van Izegem tot jumelages en partnersteden uitdrukken, citeren:
De bestaande jumelages met Bad-Zwischenahn, Zlin, Belle en Hutton zullen we verder en intenser op alle vlakken van het maatschappelijke leven uitbouwen en promoten. In de eerste plaats moeten de jumelages er zijn voor alle bevolkingsgroepen. Culturele en sportieve contacten zijn hierin belangrijk maar jongeren en senioren moeten kansen krijgen om met elkaar kennis te maken. [...] Naar de toekomst toe willen we een belangrijke inspanning leveren opdat de Izegemnaar tegen een democratische prijs kennis kan maken met onze partnersteden. Op die manier kan Izegem – uit hoofde van een gewenste grensoverschrijdende solidariteit en 69
Program of the Czech Week in Izegem 30.9. – 7.10. 2007 (Verslag). “Dossier Partnerská města” berustend in het secretariaat van het Stadhuis te Zlín.
40
samenwerking – zijn eigenheid in bescheidenheid van inzichten en culturen binnen Europa bevestigen en [...] rol spelen in Europese integratiegedachte.70
Tot mijn spijt lukte het mij niet om een nota met een gelijksoortig voornemen in Zlín te vinden.
Het volgende hoofdstuk zal de financiering van de jumelage in Izegem en Zlin behandelen, samen met een overzicht over de bevordering van jumelages door de Europese Unie.
70
Een internationale stad met goede relaties met haar partnersteden. Voor een Izegem om trots op te zijn. Izegem: mijn stad, mijn thuis (beleidsnota). Izegem: 2007.
41
4. Financiering In dit hoofdstuk wordt een beschrijving van de financiering van de uitwisselingen gegeven die in de naam van de jumelage tussen de steden Zlín en Izegem worden georganiseerd. De nadruk ligt daarbij op de financiering in Izegem en in Zlín. Er wordt ook behandeld de subsidie die tegenwoordig door de Europese Unie aan de uitwisselingen tussen partnersteden veleend wordt.
4.1. Financiering in Izegem
De informatie over de financiering zoals een document over het Subsidiereglement Externe Relaties heb ik van Christiaan de Forche in een e-mail van 20 december 2007 gekregen.
Ieder jaar wordt er in de stadsbegroting een dubbele begrotingspost voorzien. Enerzijds krijgt het Comité Externe Relaties [...] een toelage om projecten in het kader van onze vier bestaande jumelages te organiseren. Dit komt dus eigenlijk neer op het gestalte geven aan de Izegemse jumelagepolitiek via een concrete werking. Anderzijds wordt er jaarlijks ook geld voorzien (momenteel 3000 euro per jaar) om volgens een puntensysteem toelagen te verdelen onder verenigingen en scholen die activiteiten met onze partnersteden op het touw zetten.71
Het Subsidiereglement Externe Relaties (zie de bijlage nr. 2) bepaalt de regels op grond van aan wie de subsidies worden verleend.
4.2. Financiering in Zlín
De informatie over de financiering in Zlín heb ik gekregen van Radka Kratochvílová, die in het kantoor van de Zlínse burgemeester werkt, tijdens mijn bezoek op 4 april 2008 aan het stadhuis. De organisatie van jumelages en uitwisselingen tussen 71
E-mail van Christiaan De Forche aan Iva Martínková, datum 20.12.2007.
42
partnersteden in Zlín resorteert onder Odbor kanceláře primátora (de Afdeling van het kantoor van de burgemeester). Als er acties, zoals de ontvangst van een delegatie of van de ambassadeur, of een tocht naar de partnerstad, worden georganiseerd, worden die met de stadbegroting gefinancierd. De jaargeldsom is niet bepaald. Als het bedrag niet te hoog is (bijvoorbeeld alleen voor een koud buffet, lunch of voor een tolk), is er geen toestemming nodig. Een groter bedrag kan met toestemming van Rada města Zlína (de Gemeenteraad van Zlín) uitgegeven worden. Een bedrag dat groter dan 50.000 Tsjechische kronen is, moet door de Zastupitelstvo města Zlína (het Gemeentebestuur van de stad Zlín) toegestemd worden.
De instanties en verenigingen die verschillende uitwisselingen met hun partners uit partnersteden organiseren, kunnen daarvoor een subsidie van het Fond pro mezinárodní styky (het Comité Internationale Relaties) krijgen. Informatie over het Fond pro mezinárodní styky heb ik van de officiële internetpagina72 gehaald. Dit comité werd gesticht om de relaties tussen partnersteden te steunen. Het is bestemd voor fyzieke en rechtspersonen voor medefinanciering van non-profitacties, projecten en activiteiten op het gebied van cultuur, educatie, sport, lichamelijke opvoeding en sociale dienst. Dit fonds kreeg voor subsidiëring vorig jaar 186.000 kronen (ongeveer 6.650 euro) en dit jaar 270.000 kronen (ongeveer 10.700 euro) uit de stadsbegroting. De instanties en verenigingen die de subsidie willen aanvragen, moeten eerst een aanvraagformulier invullen. Daarna moet hun verzoek door de Správní rada fondu pro mezinárodní styk (de Bestuurraad van het Fonds voor internationale relaties), die vijf leden telt, toegestemd worden. Natuurlijk bestaan ook hier bepaalde regels in verband met hoe en aan wie de subsidies worden verleend (zie de bijlage nr. 3).
4.3. De steun van de Europese Unie
Zoals in het tweede hoofdstuk gezegd werd, steunt de Europese Unie jumelages door een uitgebreide financieringssysteem. In deze paragraaf wil ik iets meer vertellen over deze mogelijkheid van deze financiering. 72
Fond pro mezinárodní styky [online]. [Geraadpleegd op 4.4.2008]. Adres: .
43
Elk jaar worden er thema´s bepaald, die een rol bij het subsidie verlenen van de EU spelen. De voorkeur wordt gegeven aan de acties, die de steden en dorpen uit de toetredende en kandidaat-lidstaten betrekken, eveneens de nieuwe of opkomende jumelages, projecten van kleine gemeenten en projecten gericht op jeugd en benadeelde groepen van inwoners. Elk jaar reikt de Europese Commissie de prijs 'Golden star of town twinning'73 uit aan de meest succesvolle projecten. Tegenwoordig zijn meer dan 13 000 steden uit Europa bij jumelages aangesloten.74
In het jaar 2004 werd er een ontmoeting van partnersteden, onder de naam 'Samen voor Europa', ter gelegenheid van de toetreding van Tsjechië tot de Europese Unie in Zlín georganiseerd. Aan dit feestelijke evenement hebben vertegenwoordigers van bijna alle Zlínse partnersteden deelgenomen. De vertegenwoordigers uit Izegem konden natuurlijk niet missen.
Izegem presenteerde er aan de burgers van Zlín typische streekproducten, de meiboom werd geplant, de Izegemse muziekgriep (sic) Weasle trad er op, en met 20 geselecteerde tekeningen rond het thema “Mijn huis, mijn stad“ werd deelgenomen aan een internationale wedstrijd.75
Deze actie werd door een subsidie van de Europese commissie bevorderd, wat de eerste ervaring van de subsidie van de Europese Unie voor Zlín was.76
De volgende paragraaf besteed ik aan een concreet programma van de Europese Unie dat 'Europa voor de burger' heet.
73
Town twinning a Evropská unie [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: . 74 Ibid. 75 Activiteiten in 2004 met Zlín (Jaarverslag 2004 stad Izegem). “Dossier Zlín” , berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem, p. 146. 76 Eidová, H. Agenda mezinárodních vztahů (Jaarverslag 2004 stad Zlín) [online]. [Geraadpleegd op 14.2.2008]. Adres: , p.32.
44
4.3.1. Programma 'Europa voor de burger'
De informatie over het programma 'Europa voor de burger' heb ik uit de Programma gids77 (versie van maart 2007) ingewonnen. Ik wil hier iets over dit programma vertellen omdat het juist nu actueel is en omdat Zlín en Izegem in de toekomst eraan kan deelnemen.
Dit programma werd door de Europese commissie, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie voor de periode van 2007 tot 2013 vastgesteld om de ondersteuning van diverse activiteiten en organisaties, die een 'actief Europees burgerschap' bevorderen, tot stand te brengen. De algemene doelstellingen van dit programma zijn volgens de programmagids de volgende: •
de burgers de kans geven om samen te werken en deel te nemen aan de opbouw van een steeds hechter, democratisch en op de wereld gericht Europa, dat verenigd is in en verrijkt door zijn culturele verscheidenheid, en aldus het burgerschap van de Europese Unie te ontwikkelen;
•
een op gemeenschappelijke waarden, geschiedenis en cultuur gebaseerd besef van Europese identiteit ontwikkelen;
•
de burger een gevoel van verantwoordelijkheid voor de Europese Unie bijdragen;
•
de verdraagzaamheid en het wederzijds begrip tussen de Europese burgers vergroten, waarbij de culturele en taalkundige verscheidenheid wordt gerespecteerd en bevorderd en een bijdrage wordt geleverd aan de interculturele dialoog.78
Daarbij horen nog de specifieke doelstellingen, die op een transnationale basis uitgevoerd zullen worden.
In dit programma wordt prioriteit gegeven aan bepaalde thema´s en de projecten die een subsidie in het kader van dit programma willen krijgen, moeten de ontwikkeling van een of meer van deze thema´s bevorderen. De thema´s zijn:
77
Programma “Europa voor de burger”. 2007-2013. Programmagids [online]. [Geraadpleegd op 10.12.2007]. Adres: . 78 Ibid., p. 4.
45
•
De toekomst van de Europese Unie en haar fundamentele waarden [...]
•
Een actief Europees burgerschap: participatie en democratie in Europa [...]
•
Interculturele dialoog [...]
•
Het welzijn van mensen in Europa: werkgelegenheid, sociale cohesie en duurzame ontwikkeling [...]
•
Impact van het EU-beleid op de samenlevingen79
De totale begroting van dit programma is 215 miljoen euro voor een periode van zeven jaar. En wie kan er aan het programma deelnemen? Lokale overheden en organisaties, burgergroepen, maatschappelijke organisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakbonden, onderwijsinstellingen, vrijwilligersorganisaties, amateursportorganisatie, e.d. Alle deelnemers moeten lidstaten zijn van de Europese Unie, maar in de toekomst kunnen er wellicht ook landen van de Europese Vrijhandelsassociatie, die lid zijn van de Europese Economische Ruimte, landen, die kandidaat zijn voor toetreding tot de Europese Unie, en landen op de Westelijke Balkan bij komen.
De meeste acties van het programma Europa voor de burger worden door het Uitvoer Agentschap Onderwijs, audiovisuele media en cultuur80 (verder in de tekst alleen het EACEA) uitgevoerd. Het EACEA bestuurt de projecten tijdens hun volledige looptijd. Wie aan het programma participeren wil, moet door de selectieprocedures gaan, waarbij strikte voorwaarden moeten worden vervuld. Ten eerste moet er een aanvraagformulier ingevuld worden en daarna volgt een aanvraagprocedure. De aanvraagproceduren verschillen bij elke afzonderlijke actie, maar in het algemeen vinden ze in drie fasen plaats: •
Controle of de projectaanvraag voor subsidie in aanmerking komt Projectaanvragen worden getoetst om te bekijken of zij volledig voldoen aan de algemene en specifieke subsidiabiliteitscriteria.[...]
•
Evaluatie Het EACEA zal een evaluatiecomité oprichten dat de aanvraag [...], zal beoordelen. [...]
79
Programma “Europa voor de burger". 2007-2013. Programmagids [online]. [Geraadpleegd op 10.12.2007]. Adres: , p. 5-7. 80 Ibid., p. 10.
46
•
Selectie Subsidies zullen worden toegekend aan de hand van de selectiecriteria en de beschikbare financiële middelen.81
Of iemand uit Zlín of Izegem aan het programma 'Europa voor de burger' deelnemen zal, is mij nu niet bekend. Maar ik heb dit programma zo uitgebreid behandeld omdat dat wel één van de mogelijke wijze van financiering van de uitwisselingen tussen Zlín en Izegem is.
81
Programma “Europa voor de burger”. 2007-2013. Programmagids [online]. [Geraadpleegd op 10.12.2007]. Adres: , p. 15.
47
5. Conclusie Beide steden blijken gelijksoortige kenmerken in hun verleden te hebben, zowel in de geschiedenis als in de industriële ontwikkeling. Dat is volgens mij het eerste belangrijke punt, dat leidde tot het ontstaan van de jumelage tussen Zlín en Izegem. Verder is er te danken aan de vertegenwoordigers van het Stedelijk Feestcomité en later van het Comité Externe Relaties in Izegem. Zonder hun enthousiasme was de jumelage nooit ontstaan. Ze moesten zeven jaar tegen de negatieve beslissingen van het College van Burgemeester en Schepenen vechten die de jumelage tussen Zlín en Izegem officieel niet wilden erkennen. Wat de redenen daarvoor waren, kunnen we niet met zekerheid vaststellen. Toen de jumelage in het jaar 1996 ondertekend werd, kreeg de samenwerking tussen beide steden een officieel karakter en daarna, in de loop der jaren werden er talloze evenementen in de naam van de jumelage georganiseerd. Ik probeerde een compleet overzicht ervan te geven, maar natuurlijk werden er ook een paar evenementen georganiseerd waarover ik niet genoeg informatie en bronnen kon vinden en die ik daarom in deze scriptie niet kon vermelden.
In het laatste hoofdstuk van deze scriptie wordt inzicht in de financiering in Zlín en in Izegem gegeven. Verder voegde ik er ook een onderdeel bij over de mogelijke financiering van de jumelages door de Europese Unie en over een programma dat de EU tegenwoordig biedt. Namelijk de evenementen die namens de vriendschapsbanden worden georganiseerd, kunnen van de bronnen van de EU gefinancierd worden.
Ten slotte wil ik een korte evaluatie geven over de jumelage tussen Zlín en Izegem. Volgens mij werkt deze samenwerking wel. Er werden contacten gelegd tussen verschillende verenigingen uit beide steden, er werden veel culturele evenementen in Zlín en Izegem georganiseerd in de naam van de vriendschapsband en er werden veel nieuwe vriendschappen tussen burgers van beide steden gesloten. Momenteel is het mij niet bekend of er al nieuwe plannen zijn voor verdere uitwisselingen namens deze jumelage, maar ik geloof dat de samenwerking tussen Zlín en Izegem in de toekomst zal opbloeien.
48
De bedoeling van mijn scriptie was de jumelage tussen Zlín en Izegem in kaart te brengen. Ik heb laten zien hoe de jumelage ontstond, hoe werkzaam de samenwerking tussen de steden is en welke activiteiten er werden georganiseerd. Een andere kwestie is of deze jumelage in vergelijking met andere jumelages meer of minder activiteiten heeft opgeleverd. Maar dat is een thema voor een andere scriptie.
49
Bijlagen
Bijlage nr. 1
(Bron: “Dossier Partnerská města” (nota´s, officiële briefwisseling, programma´s, enz.), berustend in het secretariaat van het Kantoor van burgemeester te Zlín.)
50
Bijlage nr. 2
STAD IZEGEM SUBSIDIEREGLEMENT EXTERNE RELATIES Artikel 1 Ieder dienstjaar wordt in de Stadsbegroting een krediet ingeschreven, dat bestemd is voor de subsidiëring van de Izegemse verenigingen en instanties die initiatieven op touw zetten met een vereniging, een instantie of een school in één of meerdere van de Izegemse partnersteden.
Artikel 2 Stedelijke adviesraden en -comités, alsook particulieren en bedrijven, zijn van subsidiëring uitgesloten.
Artikel 3 De partnersteden, waarvan in artikel 1 sprake, zijn Bad Zwischenahn (D), Hilders (D), Bailleul (F), Zlín (CZ) en Hotton (B). Wanneer er in de toekomst nieuwe partnersteden zouden bijkomen, kan deze lijst steeds herzien worden.
Artikel 4 Subsidiëring kan zowel voorzien worden voor initiatieven die plaats vinden in één van deze partnersteden, als voor de ontvangst van delegaties van verenigingen, scholen en instanties uit de partnersteden in Izegem.
Artikel 5 Het werkjaar waarvoor de subsidiëring geldt, is telkens de periode van 1 september van het vorige dienstjaar tot 31 augustus van het lopende dienstjaar.
Artikel 6 Verenigingen, scholen of instanties die menen voor subsidiëring in aanmerking te komen, dienen vòòr 15 oktober van het lopende dienstjaar een gemotiveerd dossier in bij het Comité Externe Relaties. Het dossier moet alle nuttige en nodige bewijsstukken bevatten.
Artikel 7 Alleen initiatieven waarvan bewezen kan worden dat ze een culturele, sportieve, sociale of economische waarde hebben, komen voor subsidiëring in aanmerking. Louter officiële bezoeken of loutere deelname aan feesten (zonder een inbreng waarvan hierboven sprake) kunnen niet het voorwerp van subsidiëring uitmaken. Het Comité Externe Relaties oordeelt over het al dan niet in aanmerking komen van een bepaald project voor subsidiëring.
51
Artikel 8 De subsidie wordt toegekend op basis van een puntensysteem, per persoon én per dag verblijf in de partnerstad (indien het gaat om een bezoek van een Izegemse vereniging of instantie aan één van de partnersteden) of in Izegem (indien het gaat om een bezoek van een vereniging, een school of instantie uit één van de partnersteden aan Izegem). Wat de in aanmerking komende personen betreft, gaat het alleen om actieve en bestuursleden van een vereniging, en actieve leden van een instantie. Indien het gaat om een school uit één van de partnersteden, komen de leraars en leerlingen van die school in aanmerking.
Artikel 9 Indien het om een uitwisseling gaat met Bad Zwischenahn, worden per dag en per persoon 6 punten toegekend. Voor Hilders wordt dit puntenaantal 8, voor Bailleul 2, voor Zlín 12 en voor Hotton 4.
Artikel 10 Daar er verenigingen bestaan waarvoor een eventuele subsidie onmogelijk berekend kan worden op basis van “een aantal personen die een aantal dagen actief zijn” in het kader van een jumelage, en daar deze verenigingen niet van subsidiëring uitgesloten mogen worden, dient voor hen een andere regeling uitgewerkt. Het gaat bij voorbeeld om duivenverenigingen, een aquariumvereniging, enz., waarbij de substantie van de uitwisseling niet afhangt van een aantal personen, maar van een aantal (huis)dieren, enz. Deze verenigingen zullen forfaitair worden gesubsidieerd. Voor hen zal jaarlijks 125 EUR ter beschikking worden gesteld. Indien er dossiers terzake worden ingediend, zal dit bedrag worden voorafgenomen van het totale bedrag dat jaarlijks door het College van Burgemeester en Schepenen ter beschikking wordt gesteld.
Artikel 11 Per vereniging of instantie kan per dienstjaar slechts één dossier worden ingediend. Artikel 12 Indien voor een bepaald werkjaar in totaal slechts één of twee dossiers worden goedgekeurd, vervalt het puntensysteem, en wordt per dossier een forfaitaire toelage van 500 EUR toegekend.
Artikel 13 Het Comité Externe Relaties staat in voor het onderzoek van de dossiers en de technische berekening van de subsidies. De ingediende dossiers worden samen met het advies van het Comité voor beslissing aan het College van Burgemeester & Schepenen overgemaakt.
Artikel 14 Indien bewezen kan worden dat een vereniging of instantie bij het indienen van een dossier probeert te frauderen (op gelijk welke manier), kan zij voor een periode van twee jaar van subsidiëring in het kader van onderhavig reglement uitgesloten worden.
52
Hetzelfde geldt indien blijkt dat een toelage niet werd aangewend voor het doel waarvoor ze werd toegekend. Het College van Burgemeester & Schepenen neemt daartoe een beslissing op gemotiveerd voorstel van het Comité Externe Relaties.
Artikel 15 Projecten waarvoor door het Comité Externe Relaties een subsidie wordt toegekend, kunnen niet meer betoelaagd worden in het kader van een ander bestaand stedelijk subsidiereglement.
(Bron: “Dossier Zlín” (verslagen, nota´s, officiële briefwisseling, enz.), berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem.)
53
Bijlage nr. 3
STAD ZLÍN Fond pro mezinárodní styky STATUT Čl. I Úvodní ustanovení (1) Fond pro mezinárodní styky statutárního města Zlína (dále jen fond) je zřízen usnesením Zastupitelstva města Zlína (dále jen "zastupitelstvo") č. XX/19-1/97 ze dne 26. 6. 1997, jako trvalý účelový fond statutárního města Zlína dle § 84, odst. 2, zákona č. 128/2000 Sb., o obcích. Hospodaření fondu se řídí zákonem č. 250/2000 Sb., o rozpočtových pravidlech územních rozpočtů v platném znění. (2) Prostředky fondu jsou poskytovány přísně účelově, tj. na konkrétní akci, projekt, činnost, a to na základě podané žádosti. Žádosti se podávají zásadně předem (před zahájením akce, projektu, činnosti) na předepsaném formuláři. (3) Prostředky fondu jsou účtovány odděleně. (4) Na poskytování prostředků z fondu není právní nárok. Čl. II Účel fondu (1) Fond je zřízen k podpoře mezinárodních vztahů města Zlína s důrazem na vztahy s partnerskými městy. Je určen fyzickým a právnickým osobám ke spolufinancování neziskových akcí, projektů a činností v oblasti mládeže, tělovýchovy a sportu, sociálních služeb, kultury, vzdělávání a prevence kriminality, které jsou spolupořádány zahraničními partnery žadatele, nebo jichž se zahraniční partneři žadatele účastní. (2) Prostředky fondu nejsou určeny na úhradu výjezdů představitelů města a zaměstnanců statutárního města Zlína zařazených do jednotlivých útvarů Magistrátu města Zlína (dále jen "MMZ"). Čl. III Finanční prostředky fondu (1) Výše finančních prostředků fondu je stanovena schváleným, popř. upraveným rozpočtem statutárního města Zlína pro daný kalendářní rok. (2) Fond může mít i další zdroje - např. dary od fyzických nebo právnických osob.
54
Čl. IV Správní rada fondu (1) Zastupitelstvo schvaluje členy správní rady fondu, která projednává a navrhuje Radě města Zlína (dále jen "rada"), nebo zastupitelstvu ke schválení, popř. k zamítnutí poskytnutí dotací z daného fondu včetně objemu finančních prostředků, může projednávat a navrhovat zastupitelstvu ke schválení konkrétní pravidla pro poskytování dotací z daného fondu, která jsou součástí statutu fondu a jsou v souladu s Obecnými pravidly pro poskytování dotací z účelových fondů statutárního města Zlína. (2) Správní rada fondu má lichý počet členů a schází se k jednání podle potřeby. (3) Správní rada fondu na svém prvním zasedání volí předsedu, pokud není usnesením zastupitelstva stanoveno jinak. Předseda správní rady ve spolupráci s tajemníkem správní rady fondu svolává a připravuje jednání správní rady fondu. (4) Tajemníkem správní rady fondu je zaměstnanec statutárního města Zlína zařazený do MMZ v Odboru kanceláře primátora, který zabezpečuje správu fondu. (5) Správní rada fondu jedná a usnáší se, je-li přítomna nadpoloviční většina všech členů. K přijetí usnesení je třeba souhlasu nadpoloviční většiny všech členů správní rady fondu. (6) O jednání správní rady musí být vyhotoven písemný zápis, který musí obsahovat nejméně datum a místo jednání, seznam přítomných členů a jejich podpisy a přijatá usnesení. (7) Člen správní rady, u něhož dochází při projednávání některé žádosti ke střetu zájmů tím, že je on sám nebo jeho blízký rodinný příslušník zaměstnancem, představitelem či členem některého orgánu žadatele, sdělí tuto skutečnost před projednáváním příslušné žádosti ve správní radě a v tomto případě nehlasuje. Čl. V Pravidla pro přidělování dotací z fondu (1) Správní rada se na svých zasedáních řídí Obecnými pravidly pro poskytování dotací z účelových fondů statutárního města Zlína a projednává žádosti o poskytnutí dotace z fondu, a to na základě individuálního posouzení každé žádosti, přičemž může přihlédnout k jednomu či více z následujících kritérií: - sídlo partnera v partnerském městě Zlína, - reprezentace města Zlína či zlínského regionu v zahraničí, v souladu s čl. II, odst. 1 tohoto statutu, - délka spolupráce partnerů,
55
- reciprocita akce či projektu, - zapojení vlastních zdrojů žadatele, - administrativní disciplína žadatele související s předchozími případy poskytnutí, resp. zamítnutí dotace z fondu. (2) Správní rada si vyhrazuje právo přerušit projednávání konkrétní žádosti a přesunout je na program dalšího svého zasedání v případě, že žádost nebude obsahovat jednoznačné a úplné vymezení některé z těchto informací o: - žadateli, - účelu dotace, - datu konání, - místu konání, - předběžném rozpočtu. (3) Správní rada si vyhrazuje rovněž právo přerušit projednávání konkrétní žádosti a přesunout je na program dalšího svého zasedání v případě, že žádost nebude doplněna o přílohy, jejichž seznam je uveden ve formuláři žádosti. (4) Podrobnější popis podávání žádostí, uzavírání smluvních vztahů a specifikace vyúčtování se řídí příslušnou směrnicí tajemníka MMZ. Čl. VI Závěrečná ustanovení (1) Změny, doplňky nebo vydání nového statutu fondu podléhají schválení zastupitelstvem. (2) Tento statut nahrazuje statut fondu schválený radou dne 15. 11. 2004, č. usnesení 723/23R/2004. (3) Statut fondu nabývá účinnosti dne 1. 1. 2007. Ve Zlíně dne 21. 12. 2006.
(Bron: Fond pro mezinárodní styky [online]. [Geraadpleegd op 4.4.2008]. Adres: .)
56
Literatuurlijst
Alternativa. O nás [online]. [Geraadpleegd op 4.4.2008]. Adres: .
Batjes Izegem [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: .
Czech Dreams 2004. Editors E. Petrášková, A. Březina, D. Dittrich; de Engelse vertaling D. Beveridge, P. Mauffray. Praha: The Brno International Center of Slavic Music.
Czech Dreams. 31 May – 8 December 2007 [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: .
Den Boon, T., Geeraerts, D. Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal [CD-ROM]. 14e editie. Utrecht, Antwerpen: Van Dale Lexicografie BV, 2005.
De Forche, Ch. Zlin en Izegem: Twee schoenensteden worden partners. Ten Mandere, 1998, jg. 38/1, nr. 110, p. 3-15.
Demeulenaere, V. “Een hele Belevenis” Izegemse terug thuis van jeugdfilmfestival in Tsjechië. Het Nieuwsblad [online]. [Geraadpleegd op 7.2.2008]. Adres: .
“Dossier Partnerská města” (nota´s, officiële briefwisseling, programma´s, enz.), berustend in het secretariaat van het Kantoor van burgemeester te Zlín.
“Dossier Zlín” (verslagen, nota´s, officiële briefwisseling, enz.), berustend in het secretariaat van het Comité Externe Relaties te Izegem.
Dubáček, L., Novák, P. Budoucnost zlínské architektury. Zlín - Izegem. Magazín Zlín, 2003, jg. 9, nr. 9, p. 7.
57
Een internationale stad met goede relaties met haar partnersteden. Voor een Izegem om trots op te zijn. Izegem: mijn stad, mijn thuis (beleidsnota). Izegem: 2007.
Eidová, H. Agenda mezinárodních vztahů (Jaarverslag 2004 stad Zlín) [online]. [Geraadpleegd op 14.2.2008]. Adres: .
Filharmonie Bohuslava Martinů [online]. [Geraadpleegd op 29.3.2008]. Adres: .
Fond pro mezinárodní styky [online]. [Geraadpleegd op 4.4.2008]. Adres: .
Geschiedenis. De Franse en Hollandse periode [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: .
Geschiedenis. Economisch, sociaal en demografisch – van de 15e tot 19e eeuw [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: .
Geschiedenis. Inleiding [online]. [Geraadpleegd op 23.3.2008]. Adres: .
Goemaere, P. Spel zonder grenze [video]. 2000. Izegem.
Historie partnerských vztahů měst v Československu (České republice) [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: .
58
Izegemse kunst in Tsjechië. Het Nieuwsblad [online]. [Geraadpleegd op 7.2.2008]. Adres: .
Kačírková, V. Ničivé záplavy 1997: už je to deset let. Zlínský deník [online]. [Geraadpleegd op 24.3.2008]. Adres: .
Kačírková, V. Záplavy 1997: i Zlín byl pod vodou. Zlínský deník [online]. [Geraadpleegd op 24.3.2008]. Adres: .
Krátce z historie Svazu [online]. [Geraadpleegd op 29.12.2007]. Adres: .
Lermyte, J.M., De Forche, Ch. Izegem beeld voor beeld. Zwevezele: 2002, p. 176. ISBN 90-807290-1-9.
Lipár, M. Spolupráce škol SPŠ Zlín a VTI Izegem. Magazín Zlín, 1998, jg. 4, nr. 11, p. 7.
Meurisse, F. “Tsjechië wacht een mooie toekomst” [online]. [Geraadpleegd op 7.2.2008]. Adres: .
Mezinárodní festival filmů pro děti a mládež [online]. [Geraadpleegd op 29.3.2008]. Adres: .
Milá pomoc. Magazín Zlín, 2003, jg. 9, nr. 8, p. 3.
Novák, P. Zlínská archtektura 1900-1950. Eerste druk. Zlín: 1993.
59
Novotný, J. Tvůrčí azyl filmových umělců. Zlín – Lidé – Město – Čas, 1995, p. 2930.
Pokuda, P. Několik tváří Zlína. Zlín – Lidé – Město – Čas, 1995, p. 11-13.
Pokluda, Z. O městě – historický obraz Zlína [online]. [Geraadpleegd op 19.2.2008]. Adres: .
Primátor poděkoval Belgičanům. Zlínský a moravský den, 2001, jg. 4, nr. 100, p. 13.
Programma “Europa voor de burger”. 2007-2013. Programmagids [online]. [Geraadpleegd op 10.12.2007]. Adres: .
Střední průmyslová škola Zlín [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: .
Šoukalová, J. Mezinárodní festival dechových a folklorních souborů Zlín [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: .
Town twinning a Evropská unie [online]. [Geraadpleegd op 4.12.2007]. Adres: .
Trhy v Izegemu – příležitost pro Zlíňany. Magazín Zlín, 2007, jg. 13, nr. 5, p. 3.
Velký Dechový Orchestr Města Zlína [online]. [Geraadpleegd op 1.4.2008]. Adres: .
Zlín [online]. Laatste bewerking op 31.1.2008 [geraadpleegd op 14.2.2008]. Adres: .
60
