Macro Weekly
Economisch Bureau Macro Research
Verdwijnt inflatie? 15 april 2013 • Big Picture: Een hele reeks landen publiceerde vorige week lagere inflatiecijfers. Dit weerspiegelt de dalende grondstoffenprijzen en de nog altijd forse onbenutte capaciteit in de economie. Per saldo is deze ontwikkeling positief. Veel economieën naderen het punt waarop dalende inflatie de reële koopkracht stimuleert en daarmee de bedrijvigheid. Hoewel we ons over deflatie (nog) geen zorgen hoeven te maken, zou het een grote vergissing zijn er al te achteloos over te doen. Dit laatste geldt met name voor de eurozone. • Eurozone: De reddingsoperatie voor Cyprus moet al voor de derde keer in een paar weken bijgesteld worden. Het reddingsplan wordt verhoogd met EUR 6 mld naar EUR 23 mld. Bovendien komt er na plan C mogelijk al snel een plan D, waarin ook een vorm van schuldherstructurering is opgenomen. Het besmettingsgevaar blijft waarschijnlijk beperkt. • VS: De cijfers voor de detailhandelsverkopen en voorraden bevestigden dat de economie in de komende maanden gaat vertragen. Omdat de fundamentele factoren verder zullen aansterken, denken wij dat de economische groei later dit jaar en in 2014 sterk aantrekt. • Azië: De Chinese economie is in het eerste kwartaal met 7,7% j-o-j gegroeid tegen 7,9% in het vierde kwartaal. De groei was zwakker dan verwacht. Toch zijn wij van mening dat de economisch groei dit jaar solide blijft en uitkomt op gemiddeld 8%, gesteund door accommoderende financiële omstandigheden en een krachtiger groei van de wereldeconomie.
Ramingen hoofd- en financiële indicatoren BBP-groei (%)
2011
2012
2013e
2014e
+3M
+12M
2013e
2014e
Verenigde Staten
1.8
2.2
2.0
3.0
Verenigde Staten
0.28
0.28
0.3
0.3
0.3
0.3
Eurozone
1.5
-0.6
-0.2
1.0
Eurozone
0.21
0.21
0.2
0.2
0.2
0.5
-0.5
2.0
1.9
2.1
Japan
0.25
0.24
0.2
0.2
0.2
0.2
Verenigd Koninkrijk
1.0
0.3
0.7
1.5
Verenigd Koninkrijk
0.51
0.51
0.6
0.6
0.6
0.6
China
9.3
7.8
8.0
8.0
Nederland
1.1
-1.0
-0.6
1.0
3.9 2011
3.0 2012
3.2 2013e
3.8 2014e
05/04/2013 12/04/2013
+3M
+12M
2013e
2014e
Verenigde Staten
3.1
2.1
2.0
2.0
VS Treasury
1.71
1.72
1.9
2.7
2.5
3.5
Eurozone
2.7
2.5
1.5
1.2
Duitse Bund
1.21
1.26
1.6
2.2
2.0
2.8
-0.3
0.0
-0.2
0.6
Euro swap rente
1.56
1.59
1.9
2.5
2.2
3.1
Verenigd Koninkrijk
4.5
2.8
2.6
1.9
Japans overheidspapier
0.53
0.62
0.5
0.7
0.7
0.9
China
5.4
2.6
3.5
4.1
VK gilts
1.63
1.73
2.1
2.8
2.5
3.4
Nederland
2.3
2.5
2.5
1.7
4.8 12/04/2013
3.9 +3M
3.7 2013e
3.6 2014e
05/04/2013 12/04/2013
+3M
+12M
2013e
2014e
Federal Reserve
0.25
0.25
0.25
0.25
EUR/USD
1.30
1.31
1.30
1.20
1.20
1.10
ECB
0.75
0.75
0.75
0.75
USD/JPY
97.5
98.4
96
102
100
110
Bank of Japan
0.10
0.10
0.10
0.10
GBP/USD
1.54
1.54
1.49
1.43
1.41
1.38
Bank of England
0.50
0.50
0.50
0.50
EUR/GBP
0.85
0.85
0.87
0.84
0.85
0.80
People's Bank of China
6.00
6.00
6.00
6.00
USD/CNY
6.20
6.19
6.20
6.10
6.10
6.10
Japan
Wereld Inflatie (%)
Japan
Wereld Beleidsrente
Bron: Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO Economisch Bureau.
3M interbank rente
10j-rente
Wisselkoersen
05/04/2013 12/04/2013
2
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Han de Jong, tel. 020 628 4201
The Big Picture Gematigde groei, snel dalende inflatie
belastingverhogen weer uit de statistieken verdwijnen en de
De wereldeconomie ontwikkelt zich zoals wij hadden verwacht:
jaar-op-jaarinflatie naar beneden gaat. Ook in de VS lijkt de
de VS is in een fase met tragere groei terechtgekomen, die
inflatie af te nemen. De invoerprijzen zijn in maart bijvoorbeeld
naar onze mening tijdelijk is. Europa worstelt nog steeds met
met 0,5% gedaald ten opzichte van vorige maand en met 2,7%
problemen en in opkomende economieën trekt de groei weer
ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit werkt met
aan. Wij voorzien voor later dit jaar, en zeker voor volgend
enige vertraging door in de totale inflatie.
jaar, een periode van sterkere groei. Een andere ontwikkeling, die in de media weinig aandacht krijgt, is dat de inflatie die
En zo ja, waarom?
bijna overal daalt. Dat is, voorlopig tenminste, goed voor de
Deze ontwikkeling heeft twee, in sommige landen drie,
wereldeconomie.
hoofdoorzaken.
CRB Index en wereld industriële productie
Verdwijnt de inflatie? Een hele reeks landen publiceerde vorige week lagere inflatiecijfers. Zo is de Chinese inflatie gedaald van 3,2% in
Index
500
160
februari naar 2,1% in maart. Van de eurozone was al bekend dat de inflatie was gedaald naar 1,7% in maart tegen 1,8% in
400
februari 2013 en 2,7% in maart 2012. Uit de details van het
300
140 120
rapport blijkt dat de inflatie in de dienstverlening juist is gestegen, al denken we dat dit waarschijnlijk van korte duur
200
zal zijn. We verwachten dat de totale inflatie de komende
100
100
maanden verder afzwakt. 0
80 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 CRB Index (l.a.) Wereld industriële productie (r.a.)
HICP-inflatie % j-o-j
Bron: Thomson Reuters Datastream
6 4
Ten eerste dalen de energie- en grondstoffenprijzen. De prijs van een vat Brentolie is sinds de prijspiek in februari met ruim
2
15% gedaald en ligt nu zo’n 10% onder het gemiddelde van 0
2012. Ook andere grondstoffen worden goedkoper, en dat is tegen de trend van de afgelopen jaren. Nu is een trendbreuk
-2
natuurlijk altijd mogelijk, maar ik denk dat de vrij geringe vraag -4
naar grondstoffen niet de enige oorzaak is. Sinds de 05
06
07 08 09 Ierland Frankrijk
10
11 12 Griekenland
13
Bron: Bloomberg
eeuwwisseling zijn de toch al hoge grondstoffenprijzen steeds verder gestegen, is de vraag enorm toegenomen en heeft de lage
reële
rente
productiecapaciteit
geleid doordat
tot
uitbreiding
bedrijven
meer
van zijn
de gaan
Verschillende landen binnen de eurozone kwamen vorige
investeren. Als ik gelijk heb en de lagere prijzen mede zijn toe
week met hun nationale cijfers. In Griekenland heerst voor het
te schrijven aan ontwikkelingen aan de aanbodzijde van de
eerst in 45 jaar deflatie: -0,2% j-o-j voor de Griekse HICP-
grondstoffenmarkt, dan zou dat tot een langdurige, zij het niet
index (HICP staat voor de geharmoniseerde inflatie-index voor
per se sterke, daling van de grondstoffenprijzen kunnen leiden.
de eurozone). De Ierse HICP is gedaald naar 0,6% j-o-j. De
Ten tweede is door de lager dan trendmatige groei in de
lage en dalende inflatie is niet voorbehouden aan alleen de
tweede
periferie. Frankrijk meldde een daling in maart naar 1,1% j-o-j.
overcapaciteit ontstaan, met neerwaartse druk op de prijzen
In Italië is de kerninflatie afgenomen van 3,3% j-o-j in juni 2012
tot gevolg. En ten derde geldt voor sommige landen dat hun
naar 1,6% nu. In landen met een hogere inflatie is de
voor handel gewogen wisselkoers stijgt, en hun invoer
boosdoener vaak de overheid die de indirecte belastingen
daardoor goedkoper wordt. Dit zou gecompenseerd moeten
verhoogt. Het is slechts een kwestie van tijd voordat deze
worden door het tegenovergestelde effect in landen met een
helft
van
2012
overal
in
de
wereldeconomie
3
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
zwakke munt. Als prijszettingskracht in deze landen echter
recente omslag in sommige indicatoren misschien niet was
ontbreekt, zou dat wel eens tot smallere winstmarges in plaats
wat hij leek. Zo leek de stijging van het aantal aanvragen voor
van hogere prijzen kunnen leiden.
een werkloosheidsuitkering van twee weken geleden nogal verdacht en leken de slechte werkgelegenheidscijfers voor
Is dat goed of slecht?
maart geen recht te doen aan de onderliggende trends op de
Dat hangt ervan af... Het hangt ervan af waar je staat en hoe
arbeidsmarkt. Dit wordt bevestigd door de cijfers van
ver deze ontwikkeling doorzet. Voor zover de dalende inflatie
afgelopen week: de uitkeringsaanvragen gaven een daling te
het gevolg is van lage grondstoffenprijzen, is het goed nieuws
zien. Toch zijn er over vorige week ook enkele slechte cijfers
voor landen die grondstoffen invoeren en slecht nieuws voor
te melden. Zo is het ondernemersvertrouwen onder kleine
grondstoffen exporterende landen. Het is dus goed voor de
bedrijven in de VS in maart afgenomen, net als de
VS, Japan en Europa en slecht voor Brazilië en een groot
detailhandelsverkopen en het consumentenvertrouwen. De
aantal andere grondstoffenproducenten. Doorgaans zijn sterk
cijfers voor maart zijn mogelijk beïnvloed door het relatief
stijgende grondstoffenprijzen gunstig voor de exporteurs maar
koude weer, maar dit is nog even afwachten. Toch zijn ze nu
ongunstig voor de mondiale economische bedrijvigheid. Ik
meer in lijn met de belasting-verhogingen van begin dit jaar en
verwacht dan ook dat de lagere grondstoffen gemiddeld
de bezuinigingen bij de overheid die later automatisch in
genomen gunstig zijn voor de wereldeconomie, omdat
werking traden. De remmende werking hiervan maakte het
afnemende inflatie de reële koopkracht van de consument
onvermijdelijk dat de economische groei zou afzwakken. We
vergroot. Voor zover de dalende inflatie het gevolg is van
verwachten dat dit nog even duurt. We blijven er echter van
vraaguitval in de economie als geheel, is het echter geen
overtuigd
positieve ontwikkeling, omdat er een deflatiespiraal kan
fundamentele
ontstaan, een haasje-over van dalende prijzen en dalende
huishoudens en de financiële sector hebben hun balans bijna
inkomens.
weer op orde en zelfs de overheid boekt goede voortgang met
dat
de
groeivertraging
factoren
worden
tijdelijk
nog
is,
steeds
want
de
beter:
de
het balansherstel. In de twaalf maanden tot en met maart Maar laten we er niet al te dramatisch over doen. De daling
kwamen de bestedingen van de federale overheid 2,8% j-o-j
van de in inflatie is weliswaar erg opvallend, maar kan heel
lager uit, terwijl de inkomsten met 10,0% stegen. Het
goed tijdelijk blijken. Verder zijn we, op een paar landen na,
begrotingstekort wordt daardoor snel kleiner en het nog niet
nog ver van deflatie verwijderd. Per saldo maken we volgens
geheel
mij een cruciale ontwikkeling door, waarbij veel economieën
belastingverhogingen en bezuinigingen komt daar nog eens
het punt naderen waarop dalende inflatie de reële koopkracht
bij, al worden de recente cijfers over het tekort mogelijk positief
stimuleert en daarmee de bedrijvigheid. Hoewel we ons over
gekleurd door enkele moeilijk te kwantificeren, incidentele
deflatie (nog) geen zorgen hoeven te maken, zou het een
factoren. Toch bedroeg het federale tekort in de twaalf
grote vergissing zijn er al te achteloos over te doen.
maanden tot en met maart nog USD 910 miljard, net iets
uitgekristalliseerde
effect
van
de
recente
minder dan 6% van het BBP. Bij zijn laatste persconferentie zette ECB-president Mario Draghi de deur op een kier voor verdere verruiming van het
VS: Begrotingstekort
monetaire beleid van de eurozone. Het is nog steeds uiterst onzeker of de ECB inderdaad een soepeler beleid gaat voeren. Als ik in Frankfurt zat, zou ik het wel weten, want de argumenten vóór zijn sterk en worden steeds sterker: de economie wil maar niet groeien; de inflatie is tot onder de doelstelling gedaald en in ten minste één lidstaat al in deflatie omgeslagen, terwijl de vooruitzichten wijzen op het aanhouden van deze trend; de geld- en kredietgroei blijven onder de maat en de munt is duidelijk overgewaardeerd.
% BBP
4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10
Groeiplaatje zoals verwacht De economische cijfers van vorige week bevestigen het idee dat wij al geruime tijd hebben, namelijk dat de VS een fase van
-12 72 75 78 81 84 87 90 93 96 99 02 05 08 11 Bron: Bloomberg
gematigder groei is ingegaan, dat Europa het moeilijk heeft maar niet verder wegzakt en dat de groei in de opkomende
We weten dat het de eurozone economisch niet voor de wind
landen weer wat aantrekt. Vorige week schreef ik hier dat de
gaat. De vorige week gepubliceerde cijfers over de industriële
4
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
productie van februari bieden echter enige hoop. De productie is met 0,4% m-o-m gestegen, in januari was die nog gedaald. De cijfers van een flink aantal landen waren beter dan verwacht. Hoewel de ontwikkelingen in de Chinese economie zich nog steeds moeilijk laten peilen, is er in maart aanzienlijk meer nieuw krediet verleend. Omdat in China het jaar soms in januari en soms in februari start, willen de cijfers over de eerste maanden van het jaar nogal eens verschillen, maar zowel de nieuwe kredietverlening als het totaal uitstaande kredietbedrag was in maart duidelijk hoger dan verwacht. Dit wijst erop dat de Chinese economie aan kracht wint.
5
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Aline Schuiling, tel 020 343 5606 Nick Kounis, tel 020 343 5616
Eurozone – Economie en euro Economie I Industriële productie en BBP-groei % 3m-o-3m
% k-o-k
4
2
2
1
0
0
-2 -4
-1 -2
-6
-3
-8
-4
-10
-5 05
06
07
08
09
10
Industriële productie (l.a.)
11
12
13
BBP (r.a.)
Bron: Thomson Reuters Datastream
De industriële productie is in februari met 0,4% m-o-m gestegen, na een daling van 0,6% in januari. Omdat maandcijfers volatiel kunnen zijn, geeft de groei van het driemaands voortschrijdend gemiddelde een beter inzicht. Dit cijfer verbeterde van -1,6% naar -0,2%. Als de productie in maart is gestabiliseerd, dan blijft het totaal voor het eerste kwartaal vrijwel gelijk na de daling van 2,1% in het vierde kwartaal van 2012. Dit zou in overeenstemming zijn met ons scenario dat de economie zich zijwaarts heeft gewogen, na de daling van 0,6% k-o-k in het vierde kwartaal. Op landenniveau daalt de productie op jaarbasis momenteel het sterkst in Spanje en Italië, terwijl het tempo van de krimp in Griekenland en Portugal vanaf medio vorig jaar is verminderd (hoewel de groei in beide landen nog wel negatief is). Alleen in Duitsland, Oostenrijk, Ierland en Portugal werd een resultaat geboekt dat beter was dan het gemiddelde voor de eurozone. Wij verwachten dat de productie in de loop van dit jaar toeneemt, gesteund door de aantrekkende wereldhandel.
Eurocrisis Europese Commissie: voorspellingen voor Cyprus % BBP, %
4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 2012
2013
2014
2015
begrotings tekort
2016
BBP
Bron: Thomson Reuters Datastream
De reddingsoperatie voor Cyprus moet al voor de derde keer in een paar weken bijgesteld worden. Het reddingspakket stijgt met EUR 6 mld (een derde van het BBP) naar EUR 23 mld. Cyprus moet dit extra geld zelf vinden via diverse maatregelen zoals de verkoop van goudreserves, privatisering en belastingverhoging. Daarnaast zullen binnenlandse investeerders gestimuleerd worden om schuldvorderingen door te rollen en zal Cyprus proberen de lening van Rusland te heronderhandelen. Volgens het reddingsplan zou de staatsschuld in 2020 iets hoger dan 100% van het BBP bedragen. Hiermee wordt dan voldaan aan de Euro-IMF definitie van houdbaarheid. De combinatie van drastische bezuinigingen en een economie die volledig dreigt in te storten, vormt echter een zeer moeilijk uitgangspunt om het tekort volgens plan te verminderen. Na plan C komt er mogelijk al snel een plan D, dat een soort van schuldherstructurering zou behelzen. Gezien de bijzondere situatie van Cyprus blijft het besmettingsgevaar vermoedelijk beperkt.
Staatsobligatiemarkten Tienjaars rente op overheidsobligaties
De ‘liquiditeitstsunami’ die de BoJ heeft ontketend, was begin vorige
%
week goed merkbaar op de obligatiemarkten in de eurozone.
2.70
Speculatie dat Japanse beleggers hun heil zouden zoeken in de eurozone, gaf vooral Belgische en Franse staatsobligaties de wind
2.50
in de zeilen, maar ook Nederland en Oostenrijk profiteerden. In de
2.30
loop van de week zwakten deze trends weer wat af en herstelden de
2.10
rendementen zich, gesteund door nieuw aanbod. De rente op Italiaanse en Spaanse staatsobligaties is de afgelopen dagen verder
1.90
gedaald. Dit toont aan dat beleggers relatief optimistisch blijven over
1.70 Jan-13
de doorwerking van de ontwikkelingen in Cyprus en Portugal. Dit is Feb-13
Mar-13 Belgie
Frankrijk
Apr-13
in overeenstemming met onze visie dat het veiligheidsnet van de ECB de systeemrisico’s en daarmee de marktspanningen ook de komende tijd zal inperken. De rente op Duitse staatsobligaties steeg aan het begin van de week licht. Wij verwachten dat de rente op
Bron: Thomson Reuters Datastream
Duitse Bunds op de korte termijn laag blijft, gesteund door de lage inflatie, zwakke groei en een mogelijke renteverlaging door de ECB.
6
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Georgette Boele (FX), tel: 020 629 7789 Ruben van Leeuwen (FI), tel: 020 344 2036
EUR/USD EUR/USD EUR/JPY
EUR/USD
140
1.40
130
1.35
120 1.30 110 1.25
100 90 Jul 12
1.20 Sep 12
Nov 12
EUR/JPY (l.a.)
Bron: Bloomberg
Jan 13
Mar 13
EUR/USD (r.a.)
Vanwege de recent zwakkere cijfers zijn de verwachtingen omtrent de ontwikkeling van de Amerikaanse economie bijgesteld. Hierdoor is het cyclische karakter van de Amerikaanse dollar echter niet veranderd: de zwakkere cijfers hebben de koers van de dollar nadelig beïnvloed en de EUR/USD gesteund. De euro heeft sterk geprofiteerd van de daling van de yen (zie grafiek). Doordat de yen sterker daalde versus de euro dan tegen de dollar, liep de EUR/USD op. Wij denken dat de koersontwikkeling van de yen ook de komende tijd de EUR/USD zal blijven beïnvloeden. Zodra de koers van de yen zich stabiliseert, zullen de macrocijfers uit de eurozone en de VS weer sterker het marktbeeld bepalen. Voor wat betreft de eurozone wordt vooral gelet op de Duitse ZEW. Momenteel is de markt gevoeliger voor zwakkere Amerikaanse cijfers en sterkere cijfers voor de eurozone. Wij handhaven onze prognose op 1,30 eind juni.
7
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
VS
Peter de Bruin, tel 020 343 5619
Economie I Kerndetailhandelsverkopen % 3m-o-3m op jaarbasis
10 8 6 4 2 0 Jan-11
Jul-11
Jan-12
Jul-12
Jan-13
Detailhandelsverkopen excl. gas, bouwmaterialen en auto's
De cijfers van afgelopen week wijzen op een vertraging van de economie in de komende maanden. Zo kelderde het consumentenvertrouwen in april van 78,6 naar 72,3. Bovendien namen de detailhandelsomzet in maart met 0,4% af, mede door de lagere benzineprijzen en autoverkopen. Maar ook de kerndetailhandelsverkopen, die het meest zijn gerelateerd aan de reële consumptie, daalden met 0,2%, terwijl de cijfers voor februari (van 0,4% naar 0,3%) en januari (van 0,3% naar 0%) neerwaarts werden bijgesteld. Dit alles wijst erop dat de belastingverhogingen de consumptie harder hebben getroffen dan eerder werd gedacht. Een andere reden waarom de bestedingen waarschijnlijk zullen vertragen, is dat deze in het eerste kwartaal werden ondersteund door uitgaven aan energiediensten vanwege de ongewoon koude winter. Nu de weersomstandigheden weer normaliseren, verwachten wij dat deze uitgaven echter ook zullen afnemen.
Bron: Thomson Reuters Datastream
Economie II ISM-subindex voorraden en bedrijfsvoorraden index
maandelijkse verandering, USD miljard, op jaarbasis
60
400
55
200
50 45
0
40
-200
35 30
-400 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 ISM voorraden sub-index
bedrijfsvoorraden
Een tweede reden waarom wij denken dat de economie in de komende maanden zal afzwakken, is dat de mini-voorraadcyclus voorbij lijkt. De bedrijfsvoorraden stegen in februari met slechts 0,1%, na een groei van 0,9% in januari. Door orkaan Sandy konden bedrijven hun voorraden in het vierde kwartaal vorig jaar niet opbouwen. Begin dit jaar voerden zij de productie op om dit alsnog te doen. Aan dit proces lijkt nu een einde te zijn gekomen. In het tweede kwartaal zullen de voorraden waarschijnlijk dan ook neutraal of licht negatief aan de groei bijdragen terwijl ze in het eerste kwartaal juist voor een flinke impuls zorgden. Tot slot zullen de bezuinigingen het grootste effect hebben in het tweede en derde kwartaal. Dit zal de groei in de komende maanden verder remmen. Toch denken wij dat de economie in het vierde kwartaal weer aan kracht zal winnen doordat het remmende effect van de hogere belastingen en bezuinigingen na verloop van tijd afneemt.
Bron: Thomson Reuters Datastream
Fed Balans Fed USD mld
3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 08
09
10
Bron: Thomson Reuters Datastream
11
12
13
Uit de notulen van de maartvergadering van de Fed blijkt dat de discussie wanneer de Fed haar aankoopprogramma’s moet afbouwen, is toegenomen. Veel leden dachten dat de aanhoudende verbetering van de arbeidsmarkt de Fed ertoe zou moeten aanzetten om het tempo van de aankopen tijdens de komende vergaderingen te vertragen. Wij denken niet dat het zo’n vaart zal lopen. Om te beginnen zijn sinds de vergadering van maart de cijfers sterk verslechterd, waardoor de notulen enigszins achterhaald lijken. Ten tweede lijkt er geen overeenstemming te bestaan over de exacte voorwaarden voor het afbouwen van de aankoopprogramma’s. Tot slot geven de notulen altijd een democratische indruk van het FOMC, maar in de praktijk volgen de leden bij stemmingen over het algemeen voorzitter Bernanke, vicevoorzitter Yellen en voorzitter Dudley van de New York Fed, die alle drie voorstander zijn van verdere stimulering. Wij denken daarom dat de Fed tot eind dit jaar USD 85 mld aan obligaties en hypotheekgerelateerde producten per maand blijft kopen om vervolgens het programma geleidelijk af te bouwen.
8
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Rente 10-jaarsrente en Vix-volatiliteitsindex %
4
index
50 40
3 30 2 20 1
10
jan-10 jul-10 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 jan-13 tienjaars rente staatspapier (l.a.) Vix volatiliteitsindex (r.a.)
Bron: Thomson Reuters Datastream
De koersen van staatsobligaties zijn de afgelopen week ongeveer gelijk gebleven, ondanks enige volatiliteit gedurende de week. Aan het begin van de week steeg de 10-jaars rente. Dit hield verband met de beter dan verwachte Chinese handelscijfers op woensdag. Deze leidden tot meer risicobereidheid was zich vertaalde in een hogere lange rente. Tegen het eind van de week daalde de rente echter weer. De zwakke detailhandelscijfers voor maart, in combinatie met de daling van het consumentenvertrouwen, wakkerden de vrees aan dat de Amerikaanse economie op weg is naar een sterke vertraging. Wat leidde tot een toename van de vraag naar Treasuries. Per saldo steeg de 10-jaarsrente slechts 1bp naar 1,72%. Ondanks enige neerwaartse risico's voor onze driemaandsprognose van 1,90%, denken wij dat er slechts beperkte ruimte is voor een verdere daling van de lange rente. Hoewel de Amerikaanse economie op dit moment vertraagt, denken wij dat de meeste beleggers zullen inzien dat deze tegen het eind van het jaar weer aantrekt wanneer de remmende werking van de belastingverhogingen en bezuinigingen afnemen. Wij handhaven dan ook onze eindejaarsprognose van 2,5%.
9
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Joost Beaumont, tel 020 628 3437 Georgette Boele (FX), tel: 020 629 7789
VK Economie Huizenmarkt % 3m-o-3m
ratio
10
0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0
5 0 -5 -10 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Samengestelde huizenprijsindex (l.a.) RICS verhouding woningverkopen/woningvoorraad (r.a.) Bron: Thomson Reuters Datastream
De vorige week gepubliceerde cijfers waren bemoedigend. De productie van de verwerkende industrie is in februari gestegen met 0,8% m-o-m na een daling van 1,9% in januari. Het cijfer voor het eerste kwartaal zal echter negatief zijn. Dit blijkt ook uit de PMI voor de verwerkende industrie, die in maart iets verder is gedaald onder de grens tussen groei en krimp. Waarschijnlijk zorgt de dienstensector voor compensatie, want volgens ramingen van het NIESR is het BBP in het eerste kwartaal met 0,1% k-o-k gegroeid, conform onze prognose. Uit het rapport van het RICS blijkt dat de huizenmarkt verder verbetert. De huizenprijzen zijn gestabiliseerd en zullen de komende tijd vermoedelijk gaan stijgen. Voorts is ook zowel de vraag als het aanbod iets aangetrokken. Onze samengestelde huizenprijsindex laat al enige maanden een stijgende lijn zien, vermoedelijk gesteund door de scherpe daling van de hypotheekrente. Door de zwakke economie zal het herstel van de huizenmarkt echter van beperkte omvang blijven.
Rente Rente op staatsobligaties en verschil met Bunds %
bp
2.6
70
2.4
60
2.2
50
2.0
40
1.8
30
1.6
20
1.4 jan-12
10 mei-12
sep-12
jan-13
Rente op 10-jrs staatsleningen (l.a.) Spread t.o.v. Bunds (VK mius DE, r.a.) Bron: Thomson Reuters Datastream
De koersen van Britse staatsobligaties (‘Gilts’) moesten een deel van de winst van de voorgaande week weer inleveren. De 10-jaars rente steeg met 10 bp naar 1,73%. De eerste veiling van 10-jaars Gilts in weken speelde hierbij een grote rol. In de aanloop naar de veiling liep de rente al op; toen bleek dat de belangstelling relatief gering was, versnelde de stijging. Ook leidde de toenemende risicobereidheid in het begin van de week tot een verkoop van Gilts. Hierdoor liep het renteverschil met 10-jaars Bunds met 5 bp op naar 47 bp. Wij denken dat het renteverschil rond dit niveau blijft schommelen. Dit is gebaseerd op onze visie dat zowel de BoE als de ECB een accommoderend monetair beleid blijft voeren, terwijl de economische bedrijvigheid waarschijnlijk bescheiden blijft. Op de wat langere termijn zal de Britse economie het volgens ons beter doen dan de economie van de eurozone en zal de Britse rente ook sneller oplopen. Onze prognose voor de rente op 10-jaars Gilts is 2,5% eind dit jaar en 3,4% eind 2014.
GBP EUR/GBP en posities van beleggers X 000 (een minteken is een positie voor een zwakker pond)
Bron: Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau
EUR/GBP
Aan het begin van de week, toen het sentiment rond het Britse pond verslechterde, kwam de EUR/GBP weer boven 0,853. Aan deze stijging kwam al snel een einde en het pond won weer aan kracht, gesteund door meevallende cijfers voor de industriële productie (zie hierboven). De markt is huiverig om sterling verder in waarde te laten dalen, terwijl de verwachtingen ten aanzien van de Britse macrocijfers neutraler zijn geworden. De netto shortposities in sterling op de futuresmarkt bevinden zich echter op zeer extreme niveaus (zie grafiek). Een reeks betere cijfers voor het VK zou dan ook tot winstneming op deze omvangrijke shortposities kunnen leiden. De aandacht van de markt zal deze week vooral gericht zijn op het Britse inflatiecijfer. Wij, evenals de markt, verwachten dat deze in maart stabiel is gebleven op 2,8% Een lager cijfer zal verwelkomd worden omdat hierdoor de mix tussen groei en inflatie verbetert, wat de BoE ook meer ruimte geeft om de economie te stimuleren. Dit zou gunstig zijn voor het pond sterling.
10
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Maritza Cabezas, tel 020 343 5618 Roy Wellington Teo (FX), tel. +65 65 978 616
Azië excl. Japan China China: BBP % j-o-j
14 12 K1 2013 7.7%
10 8 6 4 2 0 K1 2008
K3 2010
K1 2013
Bron: Thomson Reuters Datastream
De Chinese economie is in K1 met 7,7% j-o-j gegroeid tegen 7,9% in het vierde kwartaal. De groei van de investeringen in vaste activa zwakte sterk af, terwijl de groei van de consumptie licht aantrok. De consumptie, de investeringen en de export leverden een bijdrage aan de BBP-groei van respectievelijk 4,3 pp, 2,3 pp en 1,1 pp. Deze cijfers geven aan dat onze prognose van 8% voor 2013 met neerwaartse risico's omgeven is. Wij voorzien een lichte opleving in de tweede helft van het jaar, gesteund door een gematigd wereldwijd herstel en toegenomen kredietverlening in de eerste helft. De totale maatschappelijke financiering, een bredere maatstaf, steeg sterk van RMB 1,07 mld in februari naar RMB 2,54 mld in maart, waarbij de kredietproductie met meer dan 70% toenam. Deze krachtige groei kan echter niet het hele jaar worden volgehouden, gezien de recente maatregelen om de niet-bancaire activiteiten te reguleren en een restrictiever vastgoedbeleid te voeren. Wij rekenen na het BBP-rapport niet op monetaire verruiming; het beleid zal neutraal blijven. Doel is een begrotingstekort van 2% van het BBP; dit biedt enige ruimte voor investeringen in infrastructuur.
Overige Aziatische landen Zuid-Korea: 7-daagse reporente
De Aziatische centrale banken hebben tot nu toe niet uitgesproken gereageerd op de monetaire schoktherapie in Japan. Tot dusverre zagen de centrale banken af van renteverlagingen en werd er geen directe bezorgdheid geuit over de mogelijke gevolgen voor de Aziatische economieën. Zuid-Korea, dat qua export sterk met Japan concurreert, besloot de rente te handhaven op 2,75%. Wel hebben de autoriteiten de BBP-prognose verlaagd van 2,8% naar 2,6%, maar dat was vanwege basiseffecten en het zwakkere wereldwijde herstel. Bovendien geven de Zuid-Koreaanse cijfers over maart aan dat de neerwaartse versnelling mogelijk al ten einde is. Wij verwachten dat Zuid-Korea in H1 de rente met 25 bp gaat verlagen, zodra de aanvullende begroting is goedgekeurd. Ondertussen handhaafde Indonesië tijdens de beleidsvergadering op 11 maart de referentierente op 5,75%. De inflatie blijft hier een bron van zorg. Wij verwachten dat de rente dit jaar niet wordt verlaagd.
%
6 5 4 3 2 1 0 Apr-08
Apr-09
Apr-10
Apr-11
Apr-12
Apr-13
Bron: Thomson Reuters Datastream
Aziatische valuta Rendement Aziatische valuta’s versus USD %
1.00
0.50
0.00 KRW
THB
SGD
TWD
Spot return %
Bron: Bloomberg
CNY
INR
De meeste Aziatische valuta's veerden de afgelopen week dankzij een aantrekkend risicosentiment weer op. De Zuid-Koreaanse won (KRW) won terrein dankzij het verwachte krachtiger economisch herstel in H2 en markspeculatie dat de Bank of Korea de munt onder de 1140 tegen de USD steunde. Het sentiment voor de Thaise baht (THB) bleef positief dankzij hooggespannen verwachtingen voor de economie en een aantrekkelijk renteniveau. Wel is door de sterke stijging van de THB sinds juni 2012 de kans toegenomen dat de Bank of Thailand gaat interveniëren om het opwaarts potentieel te beperken. De Singaporese dollar (SGD) leed niet onder de zwakke Singaporese BBP-cijfers over K1. Het meeste negatieve nieuws was al geprijsd. Bovendien heeft de monetaire autoriteit van Singapore zich opnieuw vóór appreciatie van de SGD uitgesproken. Zij ziet de binnenlandse groei later dit jaar aantrekken. Wij denken nog steeds dat de Aziatische valuta’s dit jaar in waarde zullen stijgen.
11
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
WEKELIJKSE KALENDER ECONOMISCHE CIJFERS Dag
Datum
Tijd
Land
Markt indicator
maandag maandag maandag maandag maandag maandag maandag maandag maandag maandag maandag
15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013 15/04/2013
04:00:00 04:00:00 04:00:00 04:00:00 06:30:00 07:00:00 08:30:00 13:00:00 14:00:00 14:30:00 16:00:00
China China China China Japan Singapore India Nederland Rusland VS VS
Investeringen in vaste activa - % j-o-j Detailhandelsverkopen - % j-o-j BBP - % j-o-j Industriële productie - % j-o-j Industriële productie - % m-o-m Detailhandelsverkopen - % m-o-m Groothandelsprijsindex - % j-o-j Draghi spreekt in Amsterdam Industriële productie - % j-o-j New York PMI (Empire State) - prod.vertrouwen - index Vertrouwensindex huizenbouwers - index
dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag dinsdag
16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013 16/04/2013
10:30:00 11:00:00 11:00:00 14:30:00 14:30:00 14:30:00 14:30:00 14:30:00 15:15:00 23:00:00
VK Eurozone Duitsland VS VS VS VS VS VS Zuid-Korea
Inflatie - geharmoniseerd - % j-o-j Geharmoniseerde kerninflatie - % j-o-j ZEW index (verwachting econ. groei) Kerninflatie - % m-o-m Inflatie - % j-o-j Inflatie - % m-o-m Kerninflatie - % j-o-j In aanbouw genomen woningen - % m-o-m Industriële productie - % m-o-m Producentenprijzen - % j-o-j
woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag woensdag
17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013 17/04/2013
02:30:00 09:30:00 10:00:00 10:30:00 10:30:00 10:30:00 13:00:00 13:59:00 13:59:00 13:59:00 16:00:00
Singapore Zweden Zuid-Afrika VK VK VK Zuid-Afrika Rusland Rusland Brazilië Canada
donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag
18/04/2013 18/04/2013 18/04/2013 18/04/2013 18/04/2013 18/04/2013 18/04/2013
01:50:00 09:30:00 10:30:00 10:30:00 13:59:00 14:30:00 16:00:00
vrijdag vrijdag vrijdag
19/04/2013 19/04/2013 19/04/2013
09:30:00 14:30:00 14:30:00
ABN AMRO
Verwachting consensus
Periode
Laatste cijfer
Maa Maa 1e kwartaal Maa Feb - definitief Feb Maa
20.9 12.6 7.7 8.9 0.6 3.6 6.0
21.3 12.7 8.0 10.0
Maa Apr Apr
2.6 3.1 44.0
-0.6 6.9 45.0
Maa Maa Apr Maa Maa Maa Maa Maa Maa Maa
2.8 1.3 48.5 0.2 2.0 0.7 2.0 0.8 0.8 -1.6
Export van niet-olie binnenl. producten - % j-o-j Beleidsrente - % Inflatie - % j-o-j Werkloosheid op basis van uitkeringen - % Verandering werkloosheidsuitkering - duizenden Notulen Bank of England beleidsvergadering Detailhandelsverkopen - % m-o-m Detailhandelsverkopen - % j-o-j Werkloosheid - % Beleidsrente - % Beleidsrente - %
Maa Apr 17 Maa Maa Maa
-30.6 1.0 5.9 4.7 -1.5
Feb Maa Maa Apr 17 Apr 17
-1.2 2.5 5.8 7.3 1.0
Japan Nederland Hongkong VK Hongkong VS VS
Uitvoer - % j-o-j Werkloosheid - % Werkloosheid - % Detailshandelsverkopen incl autobrandstof - % m-o-m Gecombineerde rentetarief - % Wekelijkse werkloosheidsaanvragen - duizenden Philly Fed PMI - producentenvertrouwen - index
Maa Maa Maa Maa Maa Apr 13 Apr
-2.9 7.7 3.4 2.1 0.3 346.0 2.0
Nederland Canada Canada
Consumentenvertrouwen - index Inflatie - % j-o-j Kerninflatie - % j-o-j
Apr Maa Maa
-41.0 1.2 1.4
1.5 6.3
2.8 1.4 43.0 0.2 1.7 0.0 2.0 2.0 0.2
1.0 4.7 -2.0
2.8 1.4 40.8 0.2 1.7 0.0 2.0 1.4 0.2
-4.5 1.0 6.0 4.7 -1.0 -1.0 2.6 5.8 7.4 1.0 -0.4
7.8 -1.0
3.4 -0.6
350.0 3.0
349.1 2.7
-38.0 1.2 1.4
Bron: Bloomberg, Reuters, ABN Amro Economisch Bureau
Blijf altijd op de hoogte van onze visie op de economie en sectoren en download nu de Market Insights app via abnamro.nl/marketinsights of direct in de App Store. Lees meer van het Economisch Bureau op: abnamro.nl/economischbureau Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden
12
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Verklaring gebruikte termen en afkortingen/ land- en muntcodes BBP
bruto binnenlands product
m-o-m
maand op maand – vergeleken met voorgaande maand
BoE
Bank of England (centrale bank)
BoJ
Bank of Japan (centrale bank)
MBS
hypotheekgerelateerde producten (Mortgage Backed Securities)
BRIC
Brazilië, Rusland, India en China
OECD
CPI
consumentenprijsindex
OESO
Organisation for Economic Cooperation and Development Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
DBI
Directe buitenlandse investeringen
EC
Europese Commissie
EFSF EONIA
OMT-programma
opkoopprogramma van staatsobligaties door de ECB
European Financial Stability Facility
OPEC
Organisatie van Olieproducerende en Exporterende Landen
Euro OverNight Index Average – eendaagse rente in de eurozone
PBoC
People’s Bank of China (centrale bank)
pep
per eenheid product
EU
Europese Unie
Euribor
Euro InterBank Offered Rate – interbancaire rente
ECB
Europese Centrale Bank
Fed
Federal Reserve (centrale bank VS)
Fiscal cliff (VS)
Automatisch ingaande belastingverhogingen en uitgavenreducties, die oorspronkelijk per 1 januari 2013 gepland stonden
FOMC
Beleidscomité van de Federal Reserve (Federal Open Market Committee)
Funding for lending (VK) programma waaronder banken goedkope financiering krijgen van de centrale bank mits ze die doorgeven in de vorm van leningen aan de private sector HICP
harmonised index of consumer prices – geharmoniseerde consumentenprijsindex
Perifere landen (periferie) Griekenland, Portugal, Spanje, Italië (en soms ook Ierland) PMI
Purchasing Managers’ Index – inkoopmanagersindex
PPI
producentenprijsindex
r.a.
rechteras
Refi-rente
herfinancieringsrente – belangrijkste beleidsrente van de ECB
Repo
Transactie waarbij een bank vermogenstitels koopt met de verplichting deze terug te verkopen aan de verkoper tegen een vooraf vastgestelde prijs
Reverse repo
zie repo, maar dan bezien vanuit het perspectief van de verkoper
saar
seasonal adjusted annual rate = geannualiseerd en gecorrigeerd voor seizoensinvloeden
Treasuries
Amerikaanse staatsobligaties
Ifo
Institut für Wirtschaftsforschung
IMF
Internationaal Monetair Fonds Vix-index
j-o-j
jaar op jaar - vergeleken met overeenkomstige periode een jaar eerder
index die de volatiliteit op financiële markten meet
WPI
Wholesale Price Index (groothandelsprijsindex)
inflatie exclusief voedsel- en energieproducten
ytd
year to date – ontwikkeling van begin van het jaar tot heden
Kerninflatie
k-o-k
kwartaal op kwartaal – vergeleken met voorgaande kwartaal
k-o-k, op jaarbasis
geannualiseerd
l.a.
linkeras
LTRO
driejarige lening van de ECB aan het bankwezen
mld
miljard
13
Macro Weekly - Verdwijnt inflatie? - 15 april 2013
Land
Landcode
Muntcode
Nederland
NL
EUR
Japan
JP
JPY
Oostenrijk
AT
EUR
Portugal
PT
EUR
CNY
Slovenië
SI
EUR
SK
EUR
China
CN
Hongkong
HK
HKD
Slowakije
India
IN
INR
Spanje
ES
EUR
Indonesië
ID
IDR
Zuid-Korea
KR
KRW
Denemarken
DK
DKK
IS
ISK
Malaisië
MY
MYR
IJsland
Pakistan
PK
PKR
Noorwegen
NO
NOK
Philipijnen
PH
PHP
Verenigd Koninkrijk
GB
GBP
Singapore
SG
SGD
Zweden
SE
SEK
Zwitserland
CH
CHF
Zuid-Afrika
ZA
ZAR
Canada
CA
CAD
Verenigde Staten
US
USD
Taiwan, Province of China
TW
TWD
Thailand
TH
THB
Australië
AU
AUD
Nieuw-Zeeland
NZ
NZD
Bulgarije
BG
BGN
Hongarije
HU
HUF
Argentinië
AR
ARS
BR
BRL
Kroatië
HR
HRK
Brazilië
Kazachstan
KZ
KZT
Colombia
CO
COP
Letland
LV
LVL
Chili
CL
CLP
Litouwen
LT
LTL
Ecuador
EC
USD
MX
MXN
Moldavië
MD
MDL
Mexico
Oekraïne
UA
UAH
Paraguay
PY
PYG
Oezbekistan
UZ
UZS
Peru
PE
PEN
Polen
PL
PLN
Uruguay
UY
UYU
Venezuela
VE
VEF
Roemenië
RO
RON
Rusland
RU
RUB
Servië
RS
RSD
Tsjechië
CZ
CZK
Turkije
TR
TRY
Eurozone
EZ
België
BE
EUR
Cyprus
CY
EUR
Duitsland
DE
EUR
Estland
EE
EUR
Finland
FI
EUR
Frankrijk
FR
EUR
Griekenland
GR
EUR
Ierland
IE
EUR
Italië
IT
EUR
Luxemburg
LU
EUR
Malta
MT
EUR